De mantelzorger als partner in de zorg

Eind 2022 werd een nieuw Vlaams Mantelzorgplan goedgekeurd. Dit nieuwe mantelzorgplan loopt van 2022 tot 2024. In het plan wordt de nadruk gelegd op 2 centrale pijlers: mantelzorgers (h)erkennen én ze ondersteunen. Ook huisartsen spelen een belangrijke rol.

Wanneer we aan mantelzorg denken, wordt er vaak gedacht aan iemand die voor een moeder, vader of partner zorgt die een dagje ouder wordt. Het begrip ‘mantelzorger’ duidt echter op een veel grotere groep van personen die op regelmatige basis voor iemand zorgen die omwille van ziekte, handicap, ouderdom, psychische kwetsbaarheid of een verslavingsproblematiek extra hulp nodig hebben. Mantelzorg gaat dus ook over een tiener die voor zijn vader met een alcoholverslaving zorgt, een buurman die boodschappen doet voor de buurvrouw die een dagje ouder wordt, ouders die zorgen voor een kindje met een beperking ... Mantelzorg is onlosmakelijk verbonden met graag zien en raakt het leven van alle mensen en op alle leeftijden.

Triadisch werken: het SOFA-model

Als huisarts sta je dagelijks in contact met mantelzorgers. Je tracht samen met de mantelzorger de zorg zo goed mogelijk af te stemmen op de noden van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood. Het is echter niet altijd gemakkelijk om aan deze samenwerking een invulling te geven.

Het SOFA-model biedt hierbij ondersteuning. Het model beschrijft de verschillende rollen die een mantelzorger heeft en hoe je hier als huisarts mee kan omgaan. SOFA staat voor samenwerken, ondersteunen, faciliteren en afstemmen.

SAMENWERKEN:

Mantelzorgers zijn partners in de zorg. Ze kunnen samen met jou bijdragen tot een betere zorg van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood. Het is daarom belangrijk om hen te betrekken in de organisatie van de zorg. Dit kan je doen door de mantelzorger te informeren, hem/haar vaardigheden aan te leren en in te zetten op communicatie.

ONDERSTEUNEN:

Mantelzorgers zijn ook zorgvragers en hebben nood aan ondersteuning. Ze kunnen maar goed voor een ander zorgen als ze ook goed voor zichzelf zorgen. Als huisarts speel je een belangrijke rol door oog te hebben voor signalen van overbelasting bij de mantelzorger en proactief te informeren en door te verwijzen naar (formele) ondersteuningsmogelijkheden. Mantelzorgers die vragen hebben of nood hebben aan een luisterend oor kan je bijvoorbeeld doorverwijzen naar Coponcho. Ze kunnen bij onze mantelzorgvereniging terecht voor vragen, een gesprek, infosessies en lotgenotencontact.

FACILITEREN:

Een belangrijk kenmerk van mantelzorg is dat de mantelzorger een emotionele band heeft met de persoon voor wie die zorgt. Deze rol is altijd aanwezig.

Als huisarts moet je aandacht hebben voor deze onderlinge relatie en ze faciliteren. Dit kan door de privacy en de gewoonten van de mantelzorger en persoon met een zorg- en ondersteuningsnood te respecteren, maar ook door hen bijvoorbeeld aan te zetten om ook niet-zorggerelateerde activiteiten met elkaar te blijven doen. Zo kunnen mantelzorgers bijvoorbeeld samen met de persoon voor wie ze zorgen op mantelzorgvakantie gaan. Tijdens deze vakanties worden de zorgtaken overgenomen door professionals en vrijwilligers. Meer informatie op www.coponcho.be/mantelzorgvakanties

AFSTEMMEN:

Mantelzorgers kennen de persoon voor wie ze zorgen door en door. Ze zijn expert en ervaringsdeskundige. Erken hen dan ook in deze expertise en gebruik deze expertise om passende zorg aan te bieden.

Sarah Van den Bogaert, coördinator van mantelzorgvereniging Coponcho

Coponcho is een erkende mantelzorgvereniging. Mantelzorgers, zorgvragers en professionals kunnen bij ons terecht met vragen over mantelzorg of een luisterend oor. We versturen een gratis nieuwsbrief, organiseren vormingen en lotgenotencontact en bieden mantelzorgvakanties aan.

T 02 515 02 63

E info@coponcho.be

W www.coponcho.be