De bekkenbodemspieren: big deal?!

Eerlijk gezegd linkte ik - een 30-something bewust (maar immer sluimerend twijfelende) kinderloze, hond-wensende, niet consequent sportende vrouwhet belang van de bekkenbodemspieren aan het lichaam van een vrouw na een bevalling of op latere leeftijd, door verhalen over verzakkingen

Magalie Beliën, kinesitherapeut met specialisatie in bekkenbodemreëducatie en relaxatie in het Sint-Franciscusziekenhuis in Heusden-Zolder en dus ware kruisvaarder wat betreft voorlichting en preventie, doorprikte mijn naïeve bubbel en legde enkele kwesties bloot.

Het gevaar van normalisering

Allemaal wel leuk hoor, dat niemand je zeer fashionable incontinentieslip kan zien als je gaat dansen of sporten en je ‘zorgeloos en fris’ kan genieten van het leven. Begrijp me niet verkeerd, zulke producten zijn waardevol voor vrouwen* met deze issues. Al geeft Magalie Beliën aan: “Zulke reclames dragen ook bij tot het normaliseren van het probleem, terwijl er wel degelijk wat aan te doen valt.”

“Een soortgelijke ‘normalisering’ vinden we terug in seksuele beeldvorming, waar meisjes en vrouwen zichzelf vaak genoeg spiegelen aan onrealistische, buitensporig fenomenale, zweterige shots uit films, series en op sociale media. Of aan eerder uitzonderlijke spectaculaire ervaringen of verhalen uit de eigen omgeving. Zulke voorstellingen kunnen bijdragen tot het idee dat de eigen, minder spannende seksuele beleving relatief ‘abnormaal’ is en dat het bespreekbaar maken van pijnklachten of minder gevoel tijdens het vrijen eerder een taboe is. Dat er de laatste jaren een podium wordt geboden aan seksuologen die dit aan de kaak stellen in de media, is dan ook een positieve evolutie, wat mij betreft.”

Toch kunnen we er niet omheen dat er nog te weinig kennis en te veel misverstanden bestaan over de werking- en het belang van de bekkenbodemspieren. En dat vrouwen er (nog) niet over durven praten of simpelweg niet (eerder) gehoord worden is een zeer spijtige vaststelling. Eentje waar we graag iets aan willen veranderen.

Functies bekkenbodem

“Naast de sluitende en openende functie, om urine, stoelgang en windjes op te houden en los te laten, heeft de bekkenbodem ook een ondersteunende functie. Het ondersteunt immers de organen in het kleine bekken (blaas, baarmoeder en endeldarm).”“Het vervult daarnaast ook een seksuele functie, in de zin dat het betrekking mogelijk maakt en een rol speelt in het opbouwen en ondersteunen van een orgasme (zeer belangrijk dus ). Bovendien draagt het bij aan je core stability en hoort het, samen met je buik-, rug-, heup- en bilspieren tot het centrale spierkorset van je lichaam.”

Komt een vrouw bij de dokter

“Maar waar sta ik dan in dit verhaal? Waarom is dit ook voor mij van belang”, kan je jezelf afvragen. Want misschien heb je (nog) geen klachten zoals de bovenstaande? Wel des te beter, laten we het dan ook vooral zo houden. “Preventie is namelijk hét sleutelwoord”, legt Magalie uit. Train op zeer regelmatige basis deze belangrijke spieren. Het kost je niks, je kan het overal doen en niemand ziet het. Er tijdig mee aan de slag gaan, leren aanspannen en loslaten op de juiste manier, kan problemen in de toekomst helpen vermijden. Kort geschetst kunnen we volgens The Pelvic Floor, een online informatieplatform over de vrouwelijke bekkenbodem, spreken van 3 soorten preventie: primaire, secundaire en tertiaire. Bij de eerste zijn er nog geen klachten zijn en willen we deze vermijden in de toekomst, de secundaire preventie focust zich op het begeleiden van vrouwen met klachten, om hen hier vanaf te helpen en de tertiaire preventie wil vrouwen begeleiden en helpen met blijvende of terugkerende problemen en wil erger vermijden.

Hiaten

Dat iedere vrouw op termijn het belang van primaire preventie kent en hierdoor meer ernstige complicaties vermijdt, is misschien naïef, maar wel mooi en positief om na te streven. Werk aan de winkel want zoals aangegeven is er sprake van een gebrek aan kennis van patiënten over het belang van de bekkenbodem, waardoor er bij klachten misschien niet meteen de link wordt gelegd naar deze belangrijke spieren. “Jongeren hier in het middelbaar over informeren kan al helpen om hen later die link wel te laten leggen en tijdig te starten met preventie”, aldus Magalie. Ook in haar natuurlijke habitat, de medische wereld, ziet Magalie nog opportuniteiten. “Een meer multidisciplinaire aanpak en wederzijdse kennisuitwisseling tussen experts uit verschillende specialisaties, speelt in het voordeel van de patiënt. Momenteel ‘vinden’ wij specialisten elkaar niet altijd en wordt er voor deze soort van problematiek niet altijd de link gelegd met kinesitherapie, daar heb ik dus zelf nog werk om dat bekend te maken, zodat meer vrouwen op een zo efficiënt mogelijke manier tijdig geholpen kunnen worden.”

Het niet optimaal functioneren of trainen van de bekkenbodemspieren, kan nefaste gevolgen hebben voor je lichaam. Misschien merk je daar momenteel nog niet zoveel van maar het kan op termijn mogelijks leiden tot meer ernstige, chronische klachten of zelfs tot verzakkingen. Komen onderstaande klachten je bekend voor of heb je ze zelf al ervaren?

Klachten inzake plassen:

• Je hebt last van urineverlies.

• Je moet vaak gaan plassen.

• Je moet elke nacht opstaan om te gaan plassen, meer dan 1 keer.

• Je voelt niet goed aan wanneer je blaas gevuld is.

• Je hebt het gevoel dat je je blaas niet goed kan leegplassen.

Klachten inzake stoelgang:

• Je verliest stoelgang.

• Je kan je windjes niet goed ophouden.

• Je hebt last van constipatie.

• Je hebt moeilijkheden om stoelgang te maken.

• Je hebt het gevoel dat je de stoelgang niet goed naar buiten geduwd krijgt en er altijd wat in je darmen blijft zitten.

• Je moet de bekkenbodem steun geven om de stoelgang eruit te krijgen.

Klachten inzake seks:

• Je hebt seksuele problemen.

• Je ondervindt moeilijkheden om penetratie toe te laten.

• Je hebt een verminderde seksuele functie (minder gevoel).

• Je kampt met pijnklachten tijdens seksuele betrekkingen.

• Je hebt een zwaartegevoel in de bekkenbodem.

• Je ondervindt veralgemeende pijnklachten in die zone.

• Je hebt overspannen spieren in die zone.

Deze info komt van Hedwig Neels’ boek ‘Het bekkenbodemboek - Alles wat je als vrouw over je bekkenbodem wil weten’ (uitgegeven bij Lannoo).

HET (VOORLOPIG) LAATSTE WOORD

Of Magalie nog een ultieme tip voor ons heeft? “Durf er alsjeblieft over te praten, vragen stellen, doorvragen en bovenal … Besef hoe belangrijk de bekkenbodem is. Neen, kwesties zoals urineverlies zijn niet ‘normaal’ en ja, we kunnen er wat aan doen. Nogmaals, preventie is key, train het leren aanspannen en loslaten op de juiste manier, en begin er tijdig aan.”