Rebelle magazine oktober-november-december

Achter de snor

Een interview

met dragartiest

Greg Klarfeld

Vrouwencirkels

Een oase aan innerlijke rust en verbondenheid

Het recht op abortus en de bescherming van autonomie

© Greg Klarfeld

Nr. 7 Jaargang 2

EDITO

Baas in eigen buik gaat over veel meer dan je denkt

Het recht op abortus is een van de meest felbevochten eisen van de vrouwenbeweging. Ons land kende een grote doorbraak in 1990: toen werd zwangerschapsafbreking toegelaten tot 12 weken na de bevruchting. Ruim 30 jaar later pleiten we met Rebelle voor een verlenging van die termijn en ook voor enkele andere versoepelingen. En dat in het belang van vrouw én kind.

KARIN JIROFLÉE Voorzitter Rebelle

Tegenstanders van abortusrechten schermen maar al te graag met de bescherming van het leven. In de praktijk blijkt dit echter een schijnargument. Een verbod of strengere wetgeving leidt immers niet tot minder zwangerschapsafbrekingen. Wel zorgt het ervoor dat een abortus vaak in veel minder veilige omstandigheden plaatsvindt. Soms met letterlijk fatale gevolgen. Wie écht ‘pro life’ is ijvert dus liever voor een versoepeling van de abortuswetgeving dan voor een verstrenging. Wie oprecht het leven wil beschermen zorgt voor een nog betere begeleiding en haalt abortus verder uit de taboesfeer.

Verzet tegen (de uitbreiding van) de mogelijkheid tot legale abortus komt overigens meestal niet alleen. Dikwijls dient het een reactionaire agenda en gaat het gepaard met weerstand tegen andere vrouwenrechten. Onze autonomie, vrijheid en seksuele rechten worden in vraag gesteld, verworvenheden van de laatste decennia staan op losse schroeven. Terug naar de haard en back to the fifties? Voor de meeste vrouwen lijkt het geen prettig vooruitzicht.

‘Baas in eigen buik’ gaat dus over veel meer dan dat ene lichaamsdeel. Het betekent zeggenschap over ons eigen leven. Dat mogen we nooit uit handen geven!

Ontdekte jij onze webshop al?

Nummer 7: Jaargang 2

Contact: Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel, 02 515 04 10

e-mail: info@rebelle-vzw.be

V.U.: Isa Verlaenen

Redactie: Ann Dewalque, Sara Van den Broeck, Lien Willaert, Manon Dumon, Jasmien Beullens, Veerle Huygebaert, Kübra Kus, Femke Leemans, Karin Jiroflée, Sarah Brancart Coördinatie en eindredactie: Sarah Brancart

Vormgeving en illustraties: Kevin Hensels

Druk: Bredero Graphics

RPR: Brussel

Ondernemingsnummer: 0412 830 713

Met de steun van:

02 Edito

Baas in eigen buik gaat over veel meer dan je denkt

03 Decibelle

Rebelle strijdt tegen online haat en discriminatie

05 Begrijp je hart

06 Het recht op abortus en de bescherming van autonomie

10 Rebelle plaatst abortus op de politieke agenda

11 Liefde in tijden van sondevoeding

14 3 must-know feministen

16 Maak van je kind een bondgenoot

Sociaal rechtvaardig opvoeden doe je zo

20 Agenda

24 Achter de snor

Een interview met dragartiest

Greg Klarfeld

26 Vrouwencirkels

Een oase aan innerlijke rust en verbondenheid

30 Documentairemaakster wil aandoeningen als vulvodynie, endometriose, PCOS … beter bespreekbaar maken met nieuwe reeks

*Bij Rebelle zijn we er ons sterk van bewust dat veel mensen zich niet thuisvoelen in de traditionele hokjes ‘man’ en ‘vrouw’. In onze teksten plaatsen we bij elke eerste vermelding van vrouwen* en mannen * een asterisk. We doelen daarmee op een groep mensen die zich identificeren als respectievelijk man of vrouw en/of een gedeelde ervaring hebben omwille van bepaalde fysieke of psychische kenmerken. Lees ons volledige standpunt over genderinclusief taalgebruik op www.rebelle-vzw.be.

© Morgane Gielen

© Greg Klarfeld

Bij Rebelle zien we al jarenlang met lede ogen aan hoe de maatschappij lijkt te verharden. We kiezen er zelf voor om naar oplossingen te blijven zoeken en om positieve, hoopvolle boodschappen de wereld in te sturen. Vandaag is dat niet meer genoeg. Hate comments op sociale media zijn alomtegenwoordig en ook Rebelle blijft er niet van gespaard. We vinden het noodzakelijk om hierop te reageren.

We schetsen even onze concrete aanleiding. Enkele maanden geleden organiseerden we een lezing rond een LGBTQIA+ thema, door een persoon uit die community. Plotsklaps vulden de reacties onder onze Facebookpost zich met tientallen haatdragende commentaren (die werden direct verborgen, we geven geen platform aan haat). Wij zijn niet de enige organisatie die hiermee te maken krijgt, ondertussen is dit voor veel mensen die zich inzetten tegen ongelijkheid bijna dagelijkse kost.

REBELLE STRIJDT TEGEN ONLINE HAAT EN DISCRIMINATIE

Wat we zien gebeuren is dat (extreem)rechts de publieke opinie veelal beheerst. Soms openlijk, vaak subtiel. Online haatreacties zijn vaak deel van een doelbewuste politieke strategie om de samenleving steeds rechtser te maken. Mensen die voor gelijkheid pleiten, worden monddood gemaakt. Helaas blijkt die strategie te werken: talloze mensen censureren zichzelf, uit angst voor de gevolgen, als ze dat niet doen. Zeker vrouwen, queer personen en mensen uit etnische minderheidsgroepen zijn de dupe: de doodsbedreigingen of verkrachtingsfantasieën in hun inbox zijn niet meer bij te houden.

Het lijkt wel alsof mensen zich online het recht toe-eigenen om hun ongegronde haat en misselijkmakende discriminatie te spuien, zonder zich een moment bewust te zijn van welke impact het teweegbrengt bij het slachtoffer. Laat het duidelijk zijn dat de mentale impact die het achterlaat, niet te onderschatten is. Het is wetenschappelijk bewezen dat personen die gediscrimineerd worden, een negatieve impact ervaren op hun psychologisch welzijn*. Dat is feitelijk, dat is niet voor discussie vatbaar.

Tegen deze schadelijke tendensen verzetten wij ons. Deze samenleving willen we niet. We zouden geen Rebelle zijn, als we niet op zoek zouden gaan naar manieren om het tij te keren. Het kan niet dat online haat en discriminatie vanzelfsprekende bijkomstigheden zijn van de online wereld. Laten we collectief verontwaardigd blijven over online haat en ons hiertegen verzetten. In Litouwen geven ze het goede voorbeeld: daar is er een elfenleger actief, een bonte verzameling van duizenden mensen die de strijd aanbinden tegen trollen en fake news op het internet. Ze gaan op zoek naar desinformatie en signaleren dat.

Wat als we dat in België ook zouden doen? En als we het niet enkel over nepnieuws hebben, maar ook over hatelijke comments? Het internet zou er alvast een stuk aangenamer en veiliger door worden. Bij deze een héle warme en menselijke oproep om met ons te vechten tegen online haat.

DIT KAN JIJ DOEN:

• Rapporteer de persoon/de organisatie die de comment postte.

• Laat zelf een reactie achter waarin je wél positiviteit verspreidt, om de negativiteit mee te counteren. Online platforms kunnen ook verbindend werken.

• Probeer mensen bewust te maken van het feit dat online haat verspreiden deel is van een grotere strategie.

• Treed niet in een eindeloze discussie met de persoon die een haatreactie plaatste. Reageer met een positieve boodschap en weid niet verder uit.

* Voor wetenschappelijk onderzoek omtrent de link tussen mentale gezondheid en discriminatie verwijzen we onder andere graag naar: Swim e.a. (2001) en de website van de United Nation omtrent de impact en preventie voor slachtoffers van haatreacties.

© Daniil Lavrovski / Claire Laffut

Begrijp je hart

Op 29 september lanceerden we onze nieuwste campagne: Begrijp je hart. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zijn hart- en vaatziekten geen typische oude mannenziekte. Het is wereldwijd zelfs de nummer 1 doodsoorzaak bij vrouwen. Toch worden worden hartproblemen bij vrouwen vaak niet of niet op tijd herkend. Hoe kan dat?

De medische wereld beschouwt vrouwen vaak als kleine mannen. Vroeger dacht men dat letterlijk, ondertussen is dat eerder figuurlijk nog vaak het geval. Onderzoek is gebaseerd op het mannenlichaam, symptomen worden beschreven aan de hand van typisch mannelijke klachten, en dokters en wetenschappers gaan er al te makkelijk van uit dat de resultaten wel van toepassing zullen zijn op vrouwen. Daarom worden de symptomen van vrouwen met een hartaanval ‘atypisch’ genoemd. Het zijn namelijk symptomen die bij mannen weinig of niet voorkomen. Bij vrouwen zien we die symptomen wel geregeld, dus atypisch is niet het juiste woord. Ze zijn gewoon typisch voor vrouwen.

Daarnaast worden de klachten van vrouwen, en in het bijzonder van vrouwen van kleur, niet altijd serieus genomen. Er wordt van vrouwen nogal snel gezegd dat ze overdrijven, dat het allemaal in hun hoofd zit. Het seksistische idee van hysterische vrouwen, en het racistische idee dat zwarte mensen minder pijn voelen, blijft nazinderen.

Kom meer te weten over jouw hart! Check onze aankomende acties en activiteiten:

• Test jouw kennis over vrouwelijke symptomen bij een hartaanval en maak kans op een Rebelle prijzenpakket.

• Op 14 oktober lanceren we ‘Rebelle Openhartig’, onze nieuwe podcast. In deze reeks spreken we over hart- en vaatziekten bij vrouwen. Wat maakt die anders dan bij mannen? Waarom worden die nog zo vaak over het hoofd gezien? Kelia Kaniki Masengo gaat erover in gesprek met experten en ervaringsdeskundigen.

• Zaterdag 14 oktober kan je ook afzakken naar Gent, daar organiseren we ons Rebelle festival. Gendergelijke gezondheidszorg en hart- en vaatziekten zijn enkele van de centrale thema’s die dag. Meer info vind je achteraan in dit magazine!

Vrouwen internaliseren dat ook, en denken dat hun klachten wel te wijten zullen zijn aan hun vermoeidheid, of omdat het druk is in hun leven. Ze gaan zelf dus ook niet altijd meteen naar de dokter.

Daar willen wij verandering in brengen. We willen vrouwen aanmoedigen naar hun lichaam te luisteren, en enkele tips geven over welke klachten mogelijk met hun hart te maken hebben. Onderzoek toont aan dat het dringend nodig is:

In België zijn hart- en vaatziekten de oorzaak van 31% van de vrouwelijke sterfgevallen.

Vrouwen hebben 27% minder kans dan mannen op hartmassage, als ze in het openbaar een hartaanval krijgen.

De afgelopen 15 jaar verdrievoudigde het percentage vrouwen onder de 50 jaar met een hartaanval.

De komende maanden zetten wij ons in voor de hartgezondheid van vrouwen. Want het feit dat dat wat anders klopt, mag ons niet langer het leven kosten.

Abortus is sinds 1990 legaal in België tot en met 12 weken na de bevruchting (of 14 weken na de eerste dag van je laatste menstruatie). In Nederland ligt de bovengrens op 24 weken. Rebelle ijvert voor een verhoging van de toegestane termijn van 14 naar (minstens) 18 weken, een afschaffing van de verplichte bedenktijd van 6 dagen en een verhoging van de bereikbaarheid van abortushulpverlening. In dit artikel lichten we toe waarom het zo belangrijk is dat er een einde komt aan het controleren van lichamen. Autonomie over het eigen lichaam is een basisrecht. De vrijheid van vrouwen en alle personen met een baarmoeder om hun eigen leven te controleren moet centraal staan.

Abortusregulering gaat eerst en vooral niet over het beschermen van een leven, zoals soms aangehaald wordt als argument. Deze gedachtegang stamt af van een religieus, patriarchaal systeem. Er worden wetten gemaakt die autonomie afnemen om ‘een leven te beschermen’. Hierin ligt al meteen een eerste grote contradictie. Het afnemen en beperken

van abortusrechten zorgt er niet voor dat abortussen minder worden uitgevoerd, wel komt het leven van vrouwen in gevaar. Er worden andere, gevaarlijke, zelfs dodelijke kanalen gezocht om abortussen uit te voeren. Abortuswetgeving kan niet over het beschermen van een leven gaan, want het leven van vrouwen komt in gevaar wanneer abortusrechten worden afgenomen.

Sociale controle en patriarchale superioriteit

De kern van abortuswetgeving gaat niet over het beschermen van cellen en ‘het leven’ dat groeit in een lichaam. Wel gaat het over het ontnemen van autonomie. Er is een diepgewortelde geschiedenis van een wens naar sociale controle en patriarchale superioriteit. Het patriarchale systeem is een machtsverdeling, gevormd doorheen de geschiedenis. Het is een opgebouwde sociale structuur die doorsijpelt tot alle lagen van de samenleving, dus ook de gezondheidszorg. In het patriarchale systeem is geen plaats voor autonomie over het eigen lichaam (voor vrouwen, uiteraard).

Waarom? Dit zou de sociale structuren zomaar kunnen veranderen. Het criminaliseren van abortus houdt bepaalde machtsverhoudingen in een patriarchaal systeem in stand, waar sommigen uiteraard baat bij hebben, zij het bewust of onbewust.

Een verhaal uit de geschiedenis

Een kort verhaal uit de geschiedenis helpt ons sociale controle beter te begrijpen. Tot de afschaffing van slavernij in Noord-Amerika was abortus volkomen legaal voor witte vrouwen. Vrouwen van kleur hadden echter geen recht op abortus.

De reden? Elke extra zwarte werkkracht was waardevol. Bij de ‘Abolition’, de theoretische afschaffing van slavernij, ontstond angst. Wat als zwarte personen plots met meer zijn dan witte personen? Uit die angst ontstond de moderne abortuswetgeving, witte vrouwen moeten vanaf nu kinderen op de wereld zetten. Dit voorbeeld toont heel concreet hoe het denkproces achter sociale controle werkt, alsook hoe racisme en de geschiedenis van abortuswetgeving nauw samenhangen.

Het recht op abortus en de bescherming van autonomie

Als we mensenlevens echt zo hoog in het vaandel zouden dragen, en we oprecht geven om dat leven, dan zouden ook heel wat topics rond mensenrechten hoger op de politieke agenda staan. Personen die beweren ‘pro-life’ (een term die niets te maken heeft met waarde hechten aan het leven) te zijn, geven helemaal niets om het leven dat zich ontwikkelt in jouw/onze buik. Wat centraal lijkt te staan, is het behouden van conservatieve en structurele machtsstructuren. Want wie claimt ‘pro-life’ te zijn, geeft die dan ook om het aantal sterftecijfers bij het uitvoeren van illegale abortussen?

Verkondigen dat je levens wil beschermen terwijl de feiten aantonen dat levens net eindigen door de wetgeving die vooropgesteld wordt, dat rijmt niet. Wanneer stoppen we dan exact met waarde hechten aan een mensenleven? Wanneer we weten dat personen met een lagere sociaaleconomische status en personen uit etnische minderheidsgroepen een hogere kans hebben op sterfte bij ‘illegale’ abortus? Het is duidelijk dat heel dit politieke spel niet gaat om het redden van mensenlevens.

Naast het behouden van macht en sociale controle, is het tweede onderliggende, sluimerend doel van abortuswetgeving het controleren van de vrouwelijke seksualiteit. Volgens sommigen heerst er angst voor tot wat vrouwen in staat zijn wanneer ze niet verplicht worden kinderen te krijgen.

Wat als de kansen op de arbeidsmarkt echt gelijk waren? Is iedereen klaar om met gelijke troeven en gelijkwaardigheid deel te nemen aan het systeem? Of willen sommigen hun streepje voor niet opgeven, uit angst? Angst voor hun toekomst, voor de toekomst van hun kinderen, om ‘lager’ te vallen op de sociale ladder?

Schrik voor een vrije, vrouwelijke seksualiteit is groter dan schrik voor mannelijke seksuele dominantie. Helaas staan schrijnende cijfers van verkrachtingen en seksueel geweld dit bij.

Angst is een slechte raadgever, dat illustreren de geschiedenisboeken. Wanneer je seksuele rechten zoals het recht op abortus afneemt en seksuele dominantie van mannen over vrouwen stimuleert, werk je net angst in de hand, voor vrouwen. Vrouwen worden ‘verantwoordelijk gehouden’ voor hun seksueel gedrag en worden onderworpen aan abortuswetgeving, mannen gaan veelal vrijuit.

Dit pleidooi toont aan dat het van uiterst belang is dat abortusrechten in ons land behouden en uitgebreid worden. Vrouwen mogen niet afgestraft worden omdat ze kiezen voor zichzelf en hun vrijheid. We hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om te blijven strijden voor reproductieve rechten waarbij autonomie en seksuele vrijheid centraal staan. We moeten af van de taboesfeer en strafrechtelijke wetgeving rond abortus. Enkel dan kunnen we spreken van rechtvaardigheid en vrijheid in het geheel.

“ Personen die beweren ‘pro-life’ (een term die niets te maken heeft met waarde hechten aan het leven) te zijn, geven helemaal niets om het leven dat zich ontwikkelt in jouw/ onze buik.”

“Vrouwen worden verantwoordelijk gehouden voor hun seksueel gedrag en worden onderworpen aan abortuswetgeving, mannen gaan veelal vrijuit. ”

Seksuologe Ann Eben over abortus:

wat betreft toegankelijkheid als op financieel vlak. Dat is niet altijd eenvoudig. Om het veilig en anoniem te houden, staat er niet in grote letters ‘abortuscentrum’ op de voorgevel.

Financieel mag een abortus mensen nooit in een moeilijke(re) situatie brengen. In Vlaanderen is het gelukkig voordelig, het kost ongeveer 3,50 euro (indien je in orde bent met de ziekteverzekering). Voor de maatschappij gaat het wel over 500-600 euro.”

Hoe sta jij tegenover de verplichte 6 dagen bedenktijd?

springt. Alle stereotiepe ideeën die er rond heersen komen dus niet terug in onze cijfers.”

Hoe gaan we sensitief om met abortus, maar stappen we af van het idee dat het per se traumatiserend moet zijn?

Wij spraken met klinisch seksuologe en psychotherapeute Ann Eben die de voorbije jaren veel expertise opbouwde rond o.a. abortus. We vroegen naar haar ervaringen in het werkveld.

Ann haar eerste ervaring met zwangerschapsverlies was tijdens haar stage toegepaste psychologie in het abortuscentrum van Hasselt. Hierna studeerde ze verder haar master seksuologie, maar ze bleef vakantiewerk doen in het centrum. Mensen die door een biologische oorzaak, of omdat ze zelf de keuze hebben gemaakt de zwangerschap te beëindigen, kwamen bij Ann terecht. Ze begeleidde patiënten van begin tot einde, ook tijdens de zwangerschapsafbreking zelf en bij de zorg nadien. Toen er een vaste vacature vrijkwam, was de keuze snel gemaakt. Dit werk was altijd al haar passie. Ze heeft er uiteindelijk 6 jaar gewerkt in een sterk en verbindend team.

Hoe zag jouw job er juist uit?

“Ik deed echt alles. Telefoons opnemen, vragen beantwoorden, het onthaal van de mensen, het administratieve werk, de eerste consultatie, het gesprek na de verplichte wachttijd, de effectieve zwangerschapsafbreking begeleiden, de nazorg en de gesprekken nadien …”

Wat is volgens jou belangrijk rond het recht op abortus?

“Het moet laagdrempelig zijn, zowel

“Het opleggen vind ik fout, wie zijn wij om te zeggen dat personen 6 dagen moeten wachten? Het is belangrijk dat de hulpverlener ondersteunend is en goed vragen kan beantwoorden. Het afschaffen van de verplichte bedenktijd is iets waar wij als abortushulpverlening ook voor pleiten. Ik persoonlijk vind het wel nog altijd een meerwaarde dat we de vrouwen spreken op een moment voor het effectieve plaatsvinden van de abortus want dan is er minder stress. Het allerbelangrijkste is dat er heel veel keuzemogelijkheden zijn. Je hebt de keuze al dan niet een zwangerschapsafbreking te doen, je hebt de keuze om (afhankelijk van hoe ver je bent) een medicamenteuze behandeling te doen of een curettage. Een vrouw moet iedere keer de autonomie hebben om te beslissen over haar proces en haar manier van ermee om te gaan. Iedere vrouw en ieder koppel beleeft het op haar/hun manier.”

Er hangt nog zoveel taboesfeer rond abortus, welke taboes mogen voor jou absoluut doorbroken worden?

“Het begint al met hoe erover gesproken wordt. Abortus ‘plegen’ wordt gezegd, dat is alsof je een misdaad begaat. Het taalgebruik bepaalt al de sfeer die er rondhangt. Een neutraal begrip is nodig. De vooroordelen over wie voor een abortus kiest, moeten ook de wereld uit. Ons publiek is zo divers, er is geen eenduidig profiel. Het gaat zeker niet enkel over tieners die zwanger worden, de grootste leeftijdscategorie bevindt zich tussen de 20 en 40 jaar oud. Hier komen mensen van alle nationaliteiten en sociale klassen. Er is geen groep die eruit

“Daar zijn heel wat onderzoeken naar gevoerd, ook door de Wereldgezondheidsorganisatie. Het is al bewezen dat abortus niet leidt tot depressieve klachten of andere psychologische problemen. Hoe iemand zich voor een abortus voelt, bepaalt natuurlijk wel hoe die zich erna voelt. Als het al een kwetsbaar persoon is, of een persoon met depressieve klachten, kan het uiteraard meespelen in de abortusverwerking. Het verwerkingsproces is heel persoonlijk. De abortus op zich is vaak niet het probleem, maar het feit dat er zo’n taboe en schaamte rond heerst wel. Het feit dat personen het tegen niemand kunnen vertellen en ze de rest van hun leven met een geheim rondlopen, is soms psychologisch veel zwaarder dan de

“Het allerbelangrijkste is dat er heel veel keuzemogelijkheden zijn.”

ingreep zelf. Wij bieden hulpverlening na de abortus maar daar wordt niet zoveel gebruik van gemaakt.”

Jullie rol is veelal psychologisch en therapeutisch, hoor ik. “Ja, toch wel. Veel mensen die hier binnenkomen zeggen dat ze nooit gedacht hadden dit te zullen doen. Je begint dus al met de opdracht om stereotyperingen af te bouwen die mensen hebben over abortus. Mensen moeten dat eerst voor zichzelf plaatsen en zichzelf de toestemming geven om het te doen. Dat is de essentie die ik wil meegeven. Het is meer verantwoord ouderschap om te kiezen voor abortus dan om een ongewild kind op de wereld te zetten. Het negatieve idee dat over abortus leeft, staat haaks op het idee dat je er soms goed aan doet een abortus uit te voeren. Hoe meer mensen weten over

een thema, hoe meer genormaliseerd het wordt. Artikels zoals dit met het juiste perspectief helpen ook al (lacht)! Iedereen in zijn leven heeft een kans ongepland zwanger te worden. Iedere maand is er een kans, anticonceptie is niet perfect, ons lichaam is niet perfect, onze partner is niet perfect. Het is absurd te denken dat het jou niet kan overkomen.”

Hoe kan dit anders volgens jou?

“Ik ben ook coördinator van het postgraduaat seksuologische hulpverlening aan de UCLL. Daar geef ik bijvoorbeeld ook les rond abortushulpverlening. Ik merk op dat als je gepassioneerd vertelt over een taboe zoals abortus, mensen hun blik openen. 80% van de studenten hebben na de opleiding hun blik op abortus veranderd. Door 1 artikel of opleiding kan je al mensen aanzetten tot nadenken. Ook in de politiek ligt het gelukkig weer op tafel. Hopelijk komt ook vanuit die hoek positieve verandering.”

“Wat mij daarnaast belangrijk lijkt, is beginnen met een positief beeld creëren van seksualiteit. Zo kom je later meer in verbinding met jezelf. Vragen zoals “Wat wil ik?”, “Wat vind

ik belangrijk?” en “Wat vind ik leuk?” zouden ons aangeleerd kunnen worden. Hierdoor leg je de basis voor je waarden en normen al en weet je ook, als ik iets niet leuk vind, is dat helemaal oké en mag ik daarnaar handelen. Er zijn leuke dingen en met toestemming kunnen we heel veel doen met onze seksualiteitsbeleving maar er zijn inderdaad ook een aantal uitdagingen die op je pad kunnen komen. Er kan een zwangerschap ontstaan en dan mag je ook weer bij jezelf voelen hoe je daar tegenover staat. Je mag heel feitelijk meegeven hoe een abortus gaat, dat hoeft niet te fel gekleurd te zijn. Er moet niet gedaan worden alsof het niets is, maar het mag ook niet bekeken worden als een probleem. Het is gewoon iets waar je voor staat en waarin je een keuze kan maken. Wanneer je iets meteen heel negatief ziet en als een probleem omkadert, is de ervaring voor een groot deel al gevormd als iets enorm onprettig. Het is een gegeven en je komt ervoor te staan, de medische wereld biedt antwoorden. Dit en positieve seksualiteitsbeleving is iets dat nu nog te vaak ontbreekt in de seksuele opvoeding van onze jongeren.”

“Het is verantwoorder om te kiezen voor abortus dan om een ongewild kind op de wereld te zetten.”

REBELLE PLAATST HET THEMA

OP DE POLITIEKE

AGENDA

In aanloop naar de verkiezingen in 2024 schuift Rebelle haar memorandum naar voren. Ondanks de vele winsten die onze maatschappij boekte op het vlak van gelijkheid tussen mannen* en vrouwen*, zijn er nog steeds heel wat domeinen waar het misloopt of waar het er zelfs op achteruit gaat. De naderende verkiezingen kunnen een nieuwe kans zijn om deze kwesties (terug) op de agenda te plaatsen.

Het is immers overduidelijk dat we blijvend waakzaam moeten zijn voor gendergelijkheid. Wereldwijd is (extreem) rechts aan een opmars bezig, en dat is geen goed nieuws voor de rechten van vrouwen en minderheidsgroepen. In Italië mogen ouders van hetzelfde geslacht niet langer allebei op de geboorteakte van hun kind staan. In de Verenigde Staten werd in 2022 het federale recht op abortus van tafel geveegd. Ook in Polen werd in 2021 abortus in bijna elke omstandigheid verboden.

We zien dat de reproductieve rechten van vrouwen een van de eerste zaken zijn die ingeperkt worden als extreem conservatieve krachten aan de macht komen. Daarom namen we het thema abortus ook op in ons memorandum. Deze levensbepalende wetgeving mag niet overgelaten worden aan politieke willekeur.

In België gebeuren er ongeveer 18 000 abortussen per jaar. 1 op de 5 vrouwen in België kiest ervoor om een zwangerschap af te breken. Helaas worden vrouwen die voor een abortus kiezen vaak nog gestigmatiseerd. Mensen verwachten dat de meeste abortussen worden uitgevoerd bij tienerzwangerschappen. Dat beeld klopt echter niet. Volgens de huidige cijfers is de gemiddelde vrouw die een abortus laat uitvoeren 28,5 jaar en heeft die een vaste partner en 1 of 2 kinderen. De gemiddelde vrouw bestaat echter niet, elke vrouw in haar vruchtbare periode (12-55 jaar) die seksueel actief is heeft de kans om ongewild zwanger te worden. Een vruchtbaar leven van 30 jaar betekent dat je ongeveer 400 cycli hebt waarin je zwanger kan worden.

Zelfs als we in een ideale wereld zouden leven waarin iedereen consistent anticonceptie op de juiste manier gebruikt (hetgeen niet zo is, en ook menselijk is), dan nog zouden er ongewenste zwangerschappen voorkomen. De WHO berekende dat er in dat geval nog steeds jaarlijks 5.9 miljoen ongeplande zwangerschappen zouden zijn. Abortus is dus een essentieel onderdeel van anticonceptie.

De nood aan verandering van onze wetgeving is hoog, als we de reproductieve gezondheid van vrouwen serieus willen nemen. Onze voorstellen tot verandering lees je in ons memorandum. Daar vind je ook beleidsaanbevelingen rond andere onderwerpen die te maken hebben met gezondheid en zorgarbeid. We willen dat politici deze thema’s ter harte nemen en vrouwen niet in de kou laten staan als ze eenmaal verkozen zijn.

Lees meer op www.rebelle-vzw.be/memorandum

LIEFDE IN TIJDEN VAN SONDEVOEDING

© Morgane Gielen

Seksualiteit bij mensen met een handicap of chronische ziekte wordt doorgaans ontkend. We praten er niet over, we doen alsof het niet bestaat. Dito, een vereniging van en voor personen met een handicap of chronische ziekte, wil dit taboe doorbreken en een positief verhaal brengen over seksualiteitsbeleving bij mensen met en zonder handicap of ziekte. Dat doen ze aan de hand van een fototentoonstelling. Wij spraken met Hannelore en Evert, een van de koppels die hiervoor poseerde.

Hannelore: “Ik ben nu meer dan 4 jaar ziek. Het begon met een kaakoperatie waarbij complicaties optraden. Er werden zenuwen geraakt en sindsdien heb ik constant pijn. Allerlei functies in mijn lichaam vielen uit. Ik heb weinig energie en krijg al een aantal jaren sondevoeding rechtstreeks in mijn dunne darm. Een exacte diagnose hebben we nog steeds niet, we blijven zoeken naar een verklaring.”

Wat moeten lezers zich voorstellen bij de sonde?

Hannelore: “Het is een klein knopje aan mijn buik. Je kan het vergelijken

met het ventiel van een luchtmatras. Om voeding toe te dienen sluit ik een lange kabel aan tussen mijn buik en een rugzak waar de voeding in zit. Een pomp zorgt ervoor dat ik alles druppelsgewijs binnenkrijg. Ik ben een groot deel van de dag en nacht met die rugzak verbonden.”

Hoe heb je Evert verteld over je ziekte?

Hannelore: “Aanvankelijk had ik een neussonde, wat mijn ziekte heel zichtbaar maakte. In die periode leerde ik Evert kennen. Het is gek maar op onze eerste date hebben we het helemaal niet over de sonde gehad. Het deed er gewoon niet toe.”

Evert: “Ik wou Hannelore leren kennen zoals ze is. De sonde is daar een onderdeel van, maar ik vond het een bijkomstigheid. Pas op het einde van de tweede date kwam het ter sprake.”

Hannelore: “Ik heb alle rauwe details met Evert gedeeld. Het was een meevaller dat het meteen goed zat want in de eerste maand dat we samen waren, ben ik 3 keer opgenomen in het ziekenhuis. Dat was bovendien in volle corona-periode. Er was maar een bezoeker toegestaan. Bij die 3de opname heb ik Evert als vast bezoekcontact opgegeven. Het

was een beproeving, maar daardoor hebben we een goede fundering opgebouwd. In december zijn we 3 jaar samen.”

Evert: “Corona was op een bepaalde manier een zegen voor ons. Op alles zat een rem. Het heeft bijvoorbeeld lang geduurd voor we elkaars families leerden kennen. We zaten in onze liefdes- en in de ziekenhuisbubbel.”

Evert, Hannelore draagt letterlijk en figuurlijk een rugzakje met zich mee. Hoe is dat voor jou als partner?

Evert: “Het machteloze gevoel vind ik vaak het moeilijkste. En daarnaast ook de onvoorspelbaarheid. Zaterdag kan alles perfect zijn en zondagochtend zitten we in de auto richting ziekenhuis. Alles was daardoor, zeker in de beginperiode, fragiel en intens. Nu is de situatie stabieler en hebben we meer ademruimte.”

Durven jullie op dit moment naar de toekomst te kijken?

Hannelore: “Ik studeer vroedkunde en kom dagelijks in contact met zwangerschappen. Daardoor denk ik geregeld na over hoe dat voor ons zou zijn. We hebben al geïnformeerd, het wordt niet evident. Er zit natuurlijk iets in de weg in mijn buik en bovendien is mijn lichaam niet stabiel en mijn gewicht te laag. Ik vind het beangstigend eigenlijk, de toekomst in het algemeen. Ik weet niet in hoeverre ik ga kunnen werken of een job combineren met het huishouden. Wanneer ik fantaseer over de toekomst, zie ik mezelf nooit met sondevoeding. Terwijl de kans steeds kleiner wordt dat ik ervan af geraak.”

Evert: “Voor mij is het hetzelfde. Het is een onbekende factor. In een stabiele periode is het makkelijker om daar op een positievere manier naar te kijken. Maar er kan elk moment iets gebeuren.”

Hannelore: “Wat voor veel koppels evident is, is dat voor ons niet. Binnenkort gaan we op vakantie met een busje van mijn ouders omdat vliegen niet vanzelfsprekend is. We moeten bewijsmateriaal voorleggen van de arts, speciale medische bagage aanvragen, veel spullen meezeulen. Dat het altijd een gedoe zal blijven, is moeilijk te aanvaarden.”

Is het ook extra gedoe in bed?

Hannelore: “Eigenlijk weinig, het gaat vooral om praktische zaken. Ik ben een groot deel van de tijd aangekoppeld. Die

© Morgane Gielen

kabel zit soms in de weg, we moeten er voorzichtig mee om springen.”

Evert: “Het is iets om rekening mee te houden. Maar je houdt automatisch rekening met elkaar op zo’n moment. We kunnen niet oneindig rond onze as draaien want dan raken we verwikkeld in die draad (lacht). Maar eigenlijk is het geen issue. We kunnen altijd op voorhand afkoppelen.”

Hannelore: “Naar mijn gevoel verdwijnt daardoor wel wat spontaniteit. Al kan ik niet vergelijken, ik was niet seksueel actief voor ik mijn sonde kreeg. Het is vooral ultiem rekening houden met elkaar. Door mijn ziekte doen we dat nog meer dan andere koppels. We zijn heel open, zowel over mijn noden als over de noden van Evert. De connectie die we daardoor maken is een verrijking.”

Heeft de ziekte een impact op je zelfvertrouwen tijdens intieme momenten, Hannelore?

Hannelore: “Zeker. Mijn oog valt altijd op de sonde, ik kan er moeilijk naast kijken. Ook de littekens op mijn buik zijn nog altijd een verwerkingsen aanvaardingsproces. Gelukkig complimenteert Evert me continu. Hij helpt me om positiever naar mezelf te kijken.”

Is seksualiteit bespreekbaar tijdens consultaties of behandelingen?

Hannelore: “Het komt nooit ter sprake. Niet bij de specialist, niet bij de huisarts, niet bij de pijnpsycholoog. Dat zal deels te maken hebben met tijdsgebrek. Ik heb het zelf niet gemist dat hier geen ruimte voor gemaakt werd, maar eigenlijk is het wel spijtig. Het zou geen taboe mogen zijn.”

Evert: “We gaan vaak met een lijst aan vragen naar de consultaties. Het is nooit bij mij opgekomen dat seks een van de puntjes op die lijst zou kunnen zijn. Je bent vaak met andere bekommernissen bezig.”

Seksualiteit bij mensen met een handicap of ziekte wordt vaak niet erkend of aanvaard. Hoe ervaren jullie die maatschappelijke blik?

Hannelore: “We vinden het belangrijk om daar tegenin te gaan. Er wordt vaak geïnsinueerd dat seks waarschijnlijk niet aan de orde is bij ons. Als we reageren dat het geen probleem vormt, kijken mensen raar op. Ik krijg

ook vaak het gevoel dat ik de minderwaardige persoon ben. Dat Evert een relatie aangaat met een chronisch ziek iemand vinden omstaanders bewonderenswaardig. Ik vind Evert uiteraard ook fantastisch, maar er is geen onevenwicht in onze relatie. We hebben een super goede relatie waarin we allebei geven en nemen.”

Evert: “Mensen zeggen soms dingen met de beste bedoelingen. Maar het toont vooral hoe onwetend ze zijn. Het idee dat mensen met een beperking minderwaardig zijn, is een maatschappelijk probleem.”

Speelt de verhouding verzorgende – zieke in jullie relatie?

Hannelore: “Dat is een moeilijke vraag. We hebben er eigenlijk nooit op die manier naar gekeken. In het begin wou ik het verzorgende aspect afschermen van Evert, maar dat bleef niet haalbaar. Omwille van mijn opleiding kan ik veel van de verzorgende handelingen zelf doen. Evert biedt er ondersteuning bij. Soms vind ik dat lastig omdat ik niet wil dat hij het gevoel heeft dat hij dat moet doen. Op de Dag van de Mantelzorger heb ik een post gedeeld met Evert. Ik beschouw hem wel zo, maar zou die naam er niet noodzakelijk opplakken. Voel jij je mijn verzorger?”

Evert: “Nee, totaal niet. Ik ben kleurenblind. Als wij naar de winkel gaan, vraag ik vaak aan Hannelore welke kleur iets heeft. Ik zie het als een wisselwerking, waarbij we elkaar helpen. Ik vind het geen moeite om haar sondevoeding aan te sluiten wanneer Hannelore uitgeput is.”

Waarom wilden jullie graag meewerken aan de fotoshoot?

Hannelore: “Ik zag het oproepfilmpje van een koppel dat praat over hun relatie en ik vond het ontzettend mooi. Het voelde alsof het Evert en ik konden zijn. Ze vertelden hoe anderen naar hen keken en hoe ze dat zelf beleefden. Dat wou ik ook doen. We hadden nog nooit een fotoshoot gedaan, laat staan artistiek naakt gegaan. We gaven eerlijk aan dat we ons er onzeker bij voelden en hulp zouden nodig hebben. Fotografe Morgane is hier fantastische goed mee omgegaan. We zijn heel blij dat we mochten mee doen. Ondertussen hebben we de andere koppels ontmoet en er was meteen een connectie.”

Wat hopen jullie dat de foto-expo teweegbrengt?

Evert: “Het zou fijn zijn als we kennis kunnen verspreiden, over sondevoeding maar ook over personen met een beperking in het algemeen. Hopelijk laten de foto’s en de verhalen mensen even stilstaan bij de negatieve perceptie die nog leeft.”

Hannelore: “Ik vind het belangrijk om sondes meer te laten zien. Op die manier raakt het hopelijk wat genormaliseerd. Het wordt nu als iets raars beschouwd waardoor je je heel onzeker voelt. Mijn sonde en mijn beperking zijn onderdelen van mijn identiteit die ik niet wil verstoppen. Ik ervaar een maatschappelijke druk om er niet over te praten, alsof het iets is waarvoor ik me moet schamen. Dat vind ik jammer. Het helpt mij net om er open over te zijn. En hopelijk helpt het op lange termijn ook anderen om meer begrip te hebben.”

‘Liefdevolle lijven’. Een verfrissende foto-expo van Dito en Morgane Gielen

Dito stelt ‘Liefdevolle lijven’ voor, een foto-expo die te zien is op verschillende unieke, inspirerende locaties tot eind 2025. De expo werpt een blik op het intieme leven van mensen met en zonder handicap. 10 bijzondere beelden van 10 krachtige koppels. Luister naar meeslepende verhalen over liefde, seksualiteit en leven met een handicap. De tentoonstelling zit vol openheid, echtheid én humor. Hiervoor werkte Dito samen met Morgane Gielen, oprichtster van ‘No Babes’ vzw en bekend van ‘Iedereen Beroemd’.

Hou de website of Facebookpagina van Dito in de gaten en kom te weten waar je de expo vindt in jouw buurt.

www.ditovzw.be of www.facebook.com/Ditovzw

Met de steun van het Agentschap Binnenlands Bestuur.

3 MUST-KNOW feministen EN activisten

VOOR GENDERGELIJKHEID

Deze 3 activisten zetten of hebben zich elk op hun eigen manier ingezet voor een wereld waarin iedereen kan en mag zijn wie die wil zijn. Elk van hen weet hoe het is om geconfronteerd te worden met uitsluiting en de controlerende blik van anderen op hun lichaam. Ze hebben hun eigen manieren gevonden om zich hier doorheen te slagen. Feminisme en de strijd voor gendergelijkheid hebben altijd een centrale plaats. Lees hier de beknopte, maar krachtige levensverhalen van Mama Cax, Alok Vaid-Menon en Jo/Hanna Pas.

Jo/Hanna Pas (1969 - 2023)

• Dichter, literair vertaler, schrijver en voormalig uitbater van de queer boekhandel Kartonnen Dozen in Antwerpen.

• Gestorven op 22 juni 2023 na een lange moedige strijd tegen borstkanker.

Jo/Hanna Pas was activist in hart en nieren, tot het laatste moment van haar leven. Sinds haar 18 jaar was ze actief in de milieustrijd, de antiracisme beweging en de queer gemeenschap. Veel mensen kennen haar vooral van dit laatste, als uitbater van de LGBTQIA+ boekenwinkel Kartonnen Dozen in Antwerpen. Literatuur, schrijven en poëzie maken was voor Jo/Hanna een noodzaak. Het was voor haar een manier om de werkelijkheid in woorden te vatten en beter te begrijpen wat haar overkwam. Jo/Hanna’s levensverhaal gaat gepaard met zoeken, overwinnen en verliezen.

In haar jonge leven heeft Jo/Hanna gezocht naar haar genderidentiteit. Het streepje in haar naam staat er dan ook niet zomaar. Jo/Hanna beschrijft haar gender als ‘diffuus’. De twee namen duiden haar twee genders aan en het mannelijke en vrouwelijke worden zo verweven met elkaar. Als Jo/Hanna jonger was geweest, dan zou ze zichzelf als non-binair omschrijven. Dat woord bestond nog niet toen ze jong was, dus vond ze als kind zelf het voornaamwoord ‘zhij’ uit waarmee ze zich omschreef. Ze voelde al van kleins af aan dat ze geen ‘meisje meisje’ was, maar voelde zich zowel jongen als meisje. Hier heeft ze lang mee geworsteld. Het was schrijven dat haar door deze periode heeft

geholpen. Ook toen ze in 2016 voor de eerste keer de diagnose kanker kreeg, vond ze kracht in literatuur en poëzie. De diagnose was onverwacht, maar de overlevingskansen waren groot. Er kon dus een strijd gevoerd worden met een positief einde. Ze koos toen voor een dubbele borstamputatie, omdat de kanker in beide borsten zat. Jo/Hanna vond deze ingreep niet zo erg, want zonder borsten leunde haar lichaam dichter aan bij hoe ze zich eigenlijk heel haar leven al had gevoeld. In haar boekenwinkel Kartonnen Dozen vond je voor voornamelijk boeken met queer thema’s. Ze wou een tegengewicht bieden aan de realiteit dat 99% van wat wij lezen geschreven is door mannen. Het afscheid van de winkel in 2022 was hard voor Jo/ Hanna, omdat ze wist welke meerwaarde het was voor de LGBTQIA+ gemeenschap.

Op 22 juni 2023 is Jo/Hanna gestorven na een lange strijd tegen kanker. De laatste maanden van haar leven heeft Jo/Hanna veel poëzie geschreven, vooral over de kwetsbaarheid van haar lichaam, waar ze toen dagelijks mee geconfronteerd werd. Ondanks haar gehavende lichaam, vol littekens, heeft ze geleerd om haar lichaam graag te blijven zien, zoals ze het lichaam van haar geliefde graag ziet.

Alok Vaid-Menon (1991)

• Alok (die/hen/hun) is auteur, dichter, komiek en spreker. Hen schreef 3 Engelstalige boeken: ‘Femme in Public’ (2017), ‘Beyond the Gender Binary’ (2020) en ‘Your Wound/My Garden’ (2021).

• De thema’s waar hen over schrijft en spreekt zijn trauma, beloning en de menselijke conditie. Je kan er alles over lezen op hun Instagramprofiel.

• Groeide op in de Verenigde Staten met hun beide ouders van Maleisië.

• www.instagram.com/alokvmenon

Alok Vaid-Menon heeft een voorliefde voor kleur. Je zal hen altijd heel erg kleurrijk over straat zien lopen. Hen identificeert zich als gender non-conforming, wat voor hen dat je je zichtbaar verzet tegen wat de maatschappij toeschrijft aan wat mannelijk of vrouwelijk is. Zo draagt Alok jurken, crop tops, kleurrijke make-up, nagellak … En heeft die ook een volle baard en lichaamsbeharing. Deze combinatie zorgt ervoor dat Alok veel kritiek krijgt, zowel online als in het echte leven. Fysiek en verbaal geweld is hen niet onbekend en op hun sociale media wordt hen ook dagelijks overladen met haatberichten. Alok heeft doorheen de tijd geleerd hoe hen hier op kan reageren. Liefdesbrieven, dat is Aloks antwoord op zulke berichten. Hen vraagt de mensen waarom ze de nood voelen om zulke berichten te sturen, en zoveel haat te voelen. Volgens hen komt dat omdat deze mensen zichzelf niet graag zien en onzeker zijn over hun eigen identiteit. Voor Alok is zelfacceptatie de sleutel naar empathie en liefde voor elkaar. Want als je jezelf accepteert, voel je geen nood om anderen te beoordelen, stelt Alok krachtig.

Voor Alok zelf heeft het ook jaren geduurd voor hen zichzelf kon accepteren. Hen vond zichzelf heel lang té harig, té bruin, té vrouwelijk, té veel. Maar na een tijdje begon hen zichzelf te accepteren. Nu is hen trots op zichzelf! Hen mag van zichzelf dragen wat hen wil, eruit zien zoals hen wil, en grenzeloos bestaan, zoals hen iedereen toewenst. Verandering is in de maak. Gender non-conformisme en genderneutraliteit is in opmars, hoewel op een traag tempo. Alok moedigt ons allemaal aan om als we elkaar leren kennen en niet enkel elkaars naam, maar ook elkaars voornaamwoorden te vragen. Op die manier weet je hoe je elkaar kan aanspreken en over elkaar kan spreken.

Mama Cax Cacsmy Brutus (1989 – 2019)

• Mama Cax, geboren als Cacsmy Brutus;

• Amerikaans-Haïtiaans model en activiste voor de rechten van mensen met een beperking;

• Ze streed voor body positivity en verbrijzelde schoonheidsidealen.

Toen ze 14 was kreeg Cacsmy Brutus de diagnose bot-en longkanker. Door een niet succesvolle ingreep verloor ze haar rechterbeen en kreeg ze een prothese. Ze kreeg toen een schuimrubberen hoes, die niet bij haar huidskleur paste en er heel onrealistisch uitzag. Ze probeerde haar been vooral te verbergen om anderen niet oncomfortabel te maken. Doordat ze zo bezig was met hoe ze eruit zag, ging ze een tijdje door een depressie

Ze vond een uitweg door contact op te nemen met een bedrijf dat stijlvolle protheses maakt. Haar eerste prothese was een goud met kastanjebruin snijwerk. Vanaf dat moment voelde ze zich trots! Haar houding veranderde. Ook de mensen rond haar zagen niet meer iemand die zich verstopte, maar iemand met trotsheid! Body positivity, dat is waar ze voortaan voor zou streven. Mama Cax had geen rolmodel toen ze 14 jaar was. Dat heeft ze gemist. Daarom werd ze haar eigen rolmodel! Als zwarte vrouw was haar - net zoals bij veel jonge meisjes van kleur - aangeleerd dat hun huid te donker is om lippenstift te dragen. Hier verzette ze zich tegen. Ze begon paarse en dieprode lippenstift en kleurrijke oogschaduw te dragen.

In 2017 werd Mama Cax ook een prominent figuur in de modewereld. Haar prothesebeen werd haar fashion statement! Ook in de activistische wereld was ze actief. Ze streed haar leven lang voor de rechten van mensen met een handicap, met een diploma in internationale studies op zak. In 2019 verloor Mama Cax de strijd tegen kanker. Laat haar verhaal een voorbeeld zijn, om samen de strijd aan te gaan tegen racisme en onmogelijk schoonheidsidealen!

Mama Cax omschrijven als een strijder, zou een understatement zijn.

Maak van je kind een bondgenoot: sociaal rechtvaardig opvoeden doe je zo

Wie regelmatig met jonge kinderen in contact komt, krijgt vroeg of laat dit soort opmerkingen te horen. Tja, wat zeg je dan? Voel je dat het wringt, maar sta je toch meestal met je mond vol tanden? Niet getreurd, de redding is nabij! En wel onder de vorm van het boek ‘Ssst… Dat mag je niet zeggen!’ van Eva Dierickx, Kato Luyckx en Zarissa Windzak. De auteurs geven je een resem uit het leven gegrepen voorbeeldsituaties, aangevuld met een brok behapbare theorie over het belang van kinderen zonder vooroordelen opvoeden. Maar vooral vind je in dit boek een heleboel concrete,simpele tips om je op weg te helpen.

Wij spraken met Eva en Kato. Zij geven les in de lerarenopleiding kleuteronderwijs aan de AP Hogeschool Antwerpen, en doen onderzoek naar genderbewust, intercultureel en sociaal rechtvaardig onderwijs.

Wanneer en hoe is jullie interesse in het thema sociaal rechtvaardig opvoeden gestart?

Eva: “Bij mij is dat begonnen toen ik zelf voor de kleuterklas stond. Op een dag waren we zelfportretten aan het tekenen. Onder de kleuters zaten ook een aantal anderstalige nieuwkomertjes. Eén van hen vroeg mij het ‘huidskleurpotlood’ aan te geven, en ik gaf haar het donkerbruine potloodje, want het kindje had ook een

“Kijk, die persoon zit in een rolstoel!”

“Ballet is alleen voor meisjes.”

“De zwarte pop wil ik niet, die is niet lief.”

“Hij mag niet meedoen. Hij is dik.”

donkerbruine huid. Maar ze wou het zalmroze potloodje: dat was de kleur waarin ze zichzelf wilde tekenen. Ik wist op dat moment niet goed wat te doen. Het was duidelijk een bepalend moment over identiteit voor haar, en ik was bang om iets fout te zeggen en het zo nog erger te maken.”

“Na de les ging ik naar de leraarskamer om aan mijn meer ervaren collega’s raad te vragen. Toen ik hen vroeg om hun aanpak, hoorde ik: “Sssst, dat mag je niet zeggen, daar praten we niet over.” Ik moest er vooral niet te diep op ingaan. Maar ik wilde er meer mee doen.”

“Daaruit is de interesse én het geven van lezingen rond dit thema ontstaan. Er bleken veel leerkrachten te zijn met vragen, over raciale vooroordelen maar bijvoorbeeld ook over gender. Ze hebben dan een jongen in de klas die graag in de poppenhoek speelt en zich graag als prinses kleedt. “Oei,” denken ze, “dat wordt zeker een homo”. Zo’n statement is heel gelaagd, en komt meestal wel voort uit goede bedoelingen maar kan ook tot veel kwetsingen en misstanden leiden. Daar kun je in een lezing dieper op ingaan.”

Was er daarna een concrete aanleiding om dit in een boek te gieten?

Eva: Eva: “Veel mensen denken dat stereotiep denken bij kinderen zich pas op latere leeftijd ontwikkelt.

Ze zien kleuters als erg naïef, en denken dat kinderen pas op 8 à 1 10-jarige leeftijd anderen beginnen te pesten of bepaalde vooroordelen hebben. Uit onderzoek blijkt dat helemaal niet zo te zijn: het start al heel vroeg. Dat vonden we zelf heel opvallend en die kennis wilden we breed delen.”

“Ik had al blogposts over gender, antiracisme en body positivity geschreven op Kleutergewijs, een blog voor kleuterleerkrachten. Die werden altijd heel goed gelezen, dus de logische volgende stap was om ze te bundelen in een boek. Ik heb vervolgens Kato en Zarissa gevraagd om een stuk mee te schrijven. Die verschillende perspectieven en ervaringen maken het geheel zoveel rijker.”

“Sinds ik mama ben, komen er bovendien heel wat nieuwe vragen en situaties op mij af. Ik schiet snel in een ‘ik ga even het opzoeken-reflex’, en ik vond het wel een leuk idee dat het resultaat ervan niet alleen voor mij is.”

Dat komt ook in het boek terug: als je het antwoord op een vraag niet weet, zeg dan: “Kom, we gaan het opzoeken”.

Eva: “Ja, dat is een belangrijke tip. Als ouder of als leerkracht ben je niet alwetend, en kinderen verwachten dat ook niet per sé. Wanneer ze plots geobsedeerd zijn door dinosaurussen, is dat ook zo. Ik denk dat het een goeie reflex is om die nieuwsgierigheid bij kinderen vast te houden en te koesteren, en er zelf ook in mee te gaan: “Ha, dat is een goeie vraag!” Dat schept meteen wat veiligheid en tijd, want je wilt het juiste zeggen en niet kwetsen.”

Kato: “Het geeft een soort geruststelling als je zegt tegen mensen: “Je moet het ‘goede antwoord’ niet weten, je mag het opzoeken”. Eigenlijk kunnen we wel wat leren van die ongebreidelde nieuwsgierigheid van kleuters.”

In het boek hebben jullie het over sociaal rechtvaardig opvoeden. Wat is dat?

Kato: “In essentie gaat dat over mensenrechten. Iedereen moet alle kansen krijgen om te zijn wie die is of te worden wie die wil zijn. Als je dat vertaalt naar opvoeden, is het vooral het aangaan van een proces. Het is geen lijstje dat je kunt gaan afchecken, het gaat over het engagement dat je aangaat om kinderen daarin mee te nemen. In het boek hebben we dit wel in 4 concrete acties gegoten: beginnen bij jezelf; diversiteit tonen, in gesprek gaan en actie ondernemen.”

“Het geeft een soort geruststelling als je zegt tegen mensen: “Je moet het ‘goede antwoord’ niet weten, je mag het opzoeken.” - Kato

© Kilien Natens

Eva: “Sociaal rechtvaardig opvoeden is anders dan inclusief opvoeden, in die zin dat je bij dat eerste kinderen wil aanleren om een actief standpunt in te nemen. Het gaat over hoe wij van kinderen bondgenoten kunnen maken. Dat betekent dat ze voor zichzelf leren opkomen, maar belangrijker: dat ze voor anderen opkomen.”

Het is belangrijk om kinderen daarbij spiegels en vensters aan te bieden, schrijven jullie. Leg eens uit. Eva: “Met spiegels bedoelen we dat kinderen een reflectie van zichzelf terugzien in hun omgeving: dat ze zich herkennen in de boeken, in het speelgoed, in de posters, in de mensen rondom hen. Dat draagt bij tot hun zelfvertrouwen en aan een positief zelfbeeld. Je zegt namelijk heel veel met wat je toont, maar nog meer met wat je niét toont. Dus die spiegels zijn belangrijk voor het gevoel dat je erbij hoort, dat je deel bent van de klas, van de groep, van het huis.”

“Daarnaast zijn er ook vensters. Die geven een blik op de wereld buiten die van jezelf: een ander perspectief, andere waarden of normen, een andere gezinssituatie enzovoort. Vensters helpen om te normaliseren wat je zelf niet gewoon bent. Je kent anders alleen datgene wat zich bij jou thuis afspeelt. Maar er zijn natuurlijk verschillende manieren om ontbijt te eten, om naar school te gaan enzovoort.”

“We zien dat witte, slanke kinderen zonder handicap, met 1 mama en 1 papa, altijd heel veel spiegels en weinig vensters hebben, en omgekeerd. Het is nochtans net zo belangrijk om vensters in je omgeving, klas, huis te hebben, als spiegels.”

Velen denken dat het voldoende is dat hun kind simpelweg in contact komt met diverse mensen, bijvoorbeeld op school. Toch is het niet zo eenduidig. Hoezo?

Eva: “Eén van de beste manieren om stereotypes en vooroordelen te verminderen is inderdaad door direct contact met diversiteit, met verschillende perspectieven en mensen rondom je. Maar dat heeft een heleboel voorwaarden. Die blijken in veel scholen niet altijd vervuld te zijn.”

Kato: “Het is belangrijk dat dat contact ten eerste gelijkwaardig is: dat er een gelijke status is tussen de kinderen. Ten tweede moet het duidelijk zijn in de aanwezigheid dat je samen naar een doel toewerkt, bijvoorbeeld samen een puzzel maken. Competitie helpt niet. Het contact moet ten derde ook voldoende diepgaand zijn, dat er een band gesmeed wordt, waar je elkaar echt leert kennen.”

Eva: “Daarnaast zijn er nog enkele dingen die je bij voorkeur er bovenop doet, zoals sociale normstelling. Bijvoorbeeld: “In deze klas sluiten we niemand uit.” Of “In dit huis dragen we zorg voor elkaar”, “hier zijn we lief voor elkaar”.”

Kato: “En ingrijpen op dingen die je ziet gebeuren. Als een kind uitgesloten wordt, kan je wel zeggen “Kom, speel maar gewoon mee”, maar dan kijk je eigenlijk niet naar het onderliggende issue. Net dát moet bespreekbaar gemaakt worden. Die gesprekken voeren is één van de grote pijlers van het boek.”

Het expliciet bespreken van deze thema’s is essentieel. Wat schort er precies aan een zogezegde ‘diversiteitsstille’ (“ik zie geen kleur, beperking …”) aanpak?

Eva: “Het grootste probleem daarvan is dat je een deel van iemands identiteit ontkent. Huidskleur bijvoorbeeld is voor veel mensen wel degelijk van belang voor hun ervaring: het heeft een invloed op hun leven. Zeggen “ik zie dat niet” doet hen niet per sé plezier, want dan zie je een deel van de leefwereld van dat kind of die mens niet.”

“Maar vooral: door hen cruciale informatie te ontzeggen, laat je het aan kinderen zelf om over die dingen na te denken. Dan gaan ze fantaseren en hun eigen interpretatie maken van wat ze zien: “Ik kan geen juf of meester worden want ik ben bruin, en ik zie geen bruine leerkrachten.” Een ‘diversiteitsstil’ antwoord is dan: “Iedereen is gelijk, ongeacht hun kleur.” Eigenlijk kan je beter zeggen: “Het is inderdaad zo dat er bijna alleen maar witte juffen en meesters zijn. Dat is niet eerlijk. Maar jij kan dat wél worden”.

© Kilien Natens

Door het onderwerp uitdrukkelijk aan te snijden, kun je misinformatie voor een stuk gaan wegwerken.”

Hoe kan je leren om je kinderen te doen luisteren naar ervaringsdeskundigen zónder daarbij te hard te focussen op het ‘anders-zijn’?

Kato: “Het is belangrijk om naar ervaringen te luisteren. Maar in een winkel op iemand afstappen om wat vragen te stellen over hun rolstoel bijvoorbeeld, is meestal niet oké. Soms kan dat en staan mensen daar wel voor open, maar die willen misschien ook gewoon rustig winkelen. Als die representatie al breder aanwezig is in hun omgeving, zijn kinderen dat gewoon. Dat maakt dat het niet de eerste keer is dat ze iemand met een beperking zien.”

“En als je in de klas bijvoorbeeld iemand zou willen uitnodigen, is het ook essentieel om te kaderen dat die ene persoon niet representatief is voor een hele groep, dat dat niet dat ene verhaal is.”

Eva: “Ja, of nodig iemand uit rond een of ander thema, bijvoorbeeld iemand die in de bakkerij werkt en toevallig ook in een rolstoel zit. Dan heb je het ‘anders-zijn’ al eens kort in je groep binnengebracht zonder er de focus op te leggen, en gaat het vooral over de andere aspecten van die persoons identiteit.”

Hoe kan je het gesprek blijven aangaan met begeleiders van de crèche, kleuterleerkrachten … zonder ‘die ene vervelende ouder’ te zijn?

Kato: “Ik zoek naar een balans. Het hangt voor mij af van de context. Als er bijvoorbeeld in mijn buurt iets racistisch wordt gezegd en iemand echt gekwetst wordt, ga ik vanuit de rol van bondgenoot wel ingrijpen. Maar als het kleine vooroordelen zijn in een gesprek met mij… durf ik dat soms even loslaten. Pick your battles. Je kunt niet altijd alles veranderen.”

“Wat ook helpt, is de kleine dingen ook heel erg waarderen. Als de leerkracht bijvoorbeeld zegt, “Ik heb een bruine pop in de klas gezet”, vier dan die mini-overwinning, en dan kun je het later eens opnieuw hebben over zwarte piet.”

Eva: “Ja, ik probeer ook zelf alternatieven aan te bieden. Kleuterleerkrachten moeten veel materiaal zelf voorzien, dus je kan hen daarin ondersteunen: geef zelf boekjes en kleurplaten mee waar veel diversiteit in zit. Het werk van leerkrachten wordt vaak als vanzelfsprekend gezien, maar wie doet het hen na, zo met 25 kleuters? Geef nu en dan eens een complimentje over hoe goed ze het doen. Bovendien zorgt dat er ook voor dat je een band hebt waarop je kunt bouwen als je eens iets moeilijker wil bespreken. Want uiteindelijk willen we allemaal het beste voor al die kindjes. We moeten dat samen doen.”

Tips uit het boek:

Meer leren?

• Volg Eva op Instagram: @deklasvaneva (recensies van inclusieve prentenboeken)

• Volg Zarissa op Instagram: @cargoconfetti (speelgoed en boeken met oog voor inclusieve representatie)

• De toolkits ‘Gender in de klas’ van RoSa vzw: https://www.rosavzw.be

• De masterclass intercultureel kleuteronderwijs van de AP Hogeschool https://www.ap.be/ masterclass-intercultureelkleuteronderwijs

• Benoem alledaagse diversiteit die je tegenkomt. “Hé, op die deur staat iets in een andere taal. Zullen we dat eens opzoeken?”

• Benoem stereotypen of onrechtvaardigheid als je dit ziet. “Oei, alle boeken in ons huis hebben enkel witte kinderen!”

• Benoem discriminatie. “Ik hou niet van deze film/ serie/boek. Het maakt mensen belachelijk. Hoe voel jij je daarbij?”

“Huidskleur bijvoorbeeld is voor veel mensen wel degelijk van belang voor hun ervaring: het heeft een invloed op hun leven.” - Eva

© Kilien Natens

© Kilien Natens

LIMBURG

Rebelle culinair

(H)eerlijk en authentiek koken met Rebelle Culinair! Hou jij van lekker kokkerellen in een gezellige sfeer?

Antonella deelt graag haar kookgeheimen met jou!

Meebrengen: schort, mesje, snijplank en klein doosje voor overschot

waar:

CC Casino (keuken)

Varenstraat 22a, 3550 Houthalen –Helchteren

wanneer:

Spaans: 3, 10, 17, 24 oktober

Italiaans: 7, 14, 21, 28 november

Desserten: 5, 12, 19 december

19 tot 22 uur

prijs:

60 euro/ reeks van 4 lessen

45 euro/ reeks van 3 lessen

Een avond met Nathalie Cardinaels: polyamorie, wat is het wel en wat is het niet?

Zin om een avond in gesprek te gaan met auteur Nathalie Cardinaels over haar boek ‘Ik hou van jou en jou en jou’?

Wat als je verliefd bent op 2 of meer mensen? Je wil gelijktijdig met meerdere mensen een duurzame, betekenisvolle relatie -met instemming van alle betrokkenen- aangaan. Het betekent meer dan enkel seks. Deze levenswijze heet polyamorie, een vorm van ethische non-monogamie. Nathalie neemt je deze avond mee in haar verhaal. Ze legt uit wat polyamorie en ethische non-monogamie betekenen. Ze duidt op de verschillen met monogamie. Ook verklaart ze de misverstanden en vooroordelen die hierover bestaan. En hoe beleeft men deze levenswijze in de praktijk?

Wil je mee ondergedompeld worden, dieper ingaan op of meer te weten komen over deze levenswijze? Laat het ons weten! Iedereen is welkom waar:

KultuurHuis ‘De Tijd Hervonden’, Witte Nonnenstraat 8, Hasselt wanneer:

De kracht van onze bekkenbodem

De bekkenbodem(spieren), weten we daar genoeg over als vrouw? Vaak weten vrouwen wel dat dit een belangrijke spier is tijdens en na de bevalling maar verder dan dat gaat het vaak niet. Nochtans kunnen we ook problemen zoals urine-incontinentie, pijn bij het vrijen, problemen bij ontlasting en zelfs verzakkingen, toewijzen aan het niet goed functioneren van de bekkenbodem.

Samen met kinesitherapeut en specialist, Magalie Beliën, willen we dit taboe doorbreken en vrouwen op een correcte en volledige manier informeren! We koppelen hier ook meteen praktijk aan, door enkele praktische oefeningen mee te geven.

waar:

t Pelterke Pelt, Jeugdlaan 4, 3900 Pelt

wanneer:

donderdag 12 oktober 2023 van 19.00 tot 21.00 uur

prijs: 5 euro

Inschrijven is verplicht.

donderdag 5 oktober van 20 tot 21.30 uur

prijs:

3 euro en schrijf je in via de website.

WEST-VLAANDEREN

Seksualiteit en IVF

Intimiteit en seksualiteit draait om aandacht, affectie en liefde. Maar wat als het iets heel functioneel wordt met maar één doel: zwanger worden? Of wat als het een medisch verhaal wordt van hormonen en ziekenhuisbezoeken?

Op welke manier krijgt intimiteit en seksualiteit dan nog een plaatsje?

Seksuologe Joyce Hardy vertelt je er alles over tijdens deze gespreksavond. Deze avond is geschikt voor iedereen

die zelf al met IVF in contact kwam of seksualiteit op een andere manier wil leren kennen. Tijdens deze gespreksavond is het mogelijk om de kunsttentoonstelling ‘Mijn kinderwens met IVF’ gratis te bezoeken.

waar:

Buurthuis d’Oude Kapelle – Wieltjesgracht vzw, Lange Torhoutstraat 29, Ieper

wanneer:

dinsdag 3 oktober om 19.30 uur

prijs: 8 euro

Rebelles boekenclub

Ben jij een nieuwsgierige lezer die altijd op zoek is naar boeiende verhalen en graag nieuwe genres en perspectieven verkend? Heb je interesse in feminisme en wil je deelnemen aan inspirerende gesprekken? Of ben je gewoon op zoek naar een warme gemeenschap van boekenliefhebbers?

Dan ben je bij ons aan het juiste adres: welkom bij Rebelles boekenclub! Benieuwd welk boek lezen? Dat bepaal jij zelf via onze Instagrampagina @rebelles.boekenclub

wanneer:

zaterdag 9 december om 9.30 uur

waar:

Postbar, Langestraat 82, Brugge

prijs: 5 euro

Inschrijven: via onze instagrampagina @rebelles.boekenclub

OOST-VLAANDEREN

Cyclus yoga met Hannah Mogensen

Ontdek de helende kracht van yoga en meditatie, specifiek gericht op het ondersteunen van je menstruatiecyclus. In deze 4-delige workshopreeks leert Hannah je ademhaling, restoratieve houdingen en yoga Nidra. Leer luisteren naar je lichaam, begrijp het biologische proces achter hormoonwisselingen en ontdek je volledige potentieel in creativiteit, intuïtiviteit, seksueel genot, fysieke en mentale gezondheid, en meer. Of je nu een doorgewinterde yogi bent of helemaal nieuw in yoga, deze reeks is toegankelijk voor iedereen.

waar:

De Mokke, Antwerpsesteenweg 219, 9040 Gent

wanneer:

12, 19 en 26 oktober en 2 november om 19.30 uur

prijs:

60 euro voor 4 lessen

Panelgesprek: de (super) kracht van de menstruatiecyclus

Wat is de menstruatiecyclus precies? En heb je al eens gehoord over de 4 fases? Veel vrouwen* (en hun partners) hebben geen idee hoe de menstruatiecyclus werkt en hoe ze hiernaar kunnen leven. Ons doel is om hierin verandering te brengen.

Bezielster van Guudwoman Morgane Leten en vroedvrouw Uwe Porters gaan onder begeleiding van Mélanie Goethals (Studio Paus) met elkaar in gesprek over de kracht van de menstruatiecyclus. Ze reiken je tools aan om de verschillende seizoenen van jouw cyclus te herkennen en hoe je jezelf hierin kan ondersteunen qua voeding, sport, slaap en sociale contacten zodat je een leven kan leiden afgestemd op jouw cyclus.

waar:

WATT The Firms, Nieuwewandeling 62, 9000 Gent

wanneer:

donderdag 16 november 2023

De deuren openen om 19.30 uur, we starten stipt om 20 uur en eindigen rond 22 uur

prijs:

12 euro

Meer info en inschrijven via onze website.

BRABANT Literair Café

Tijdens het Literair Café babbelen we voluit over het boek van de maand, telkens met een intersectioneel feministische insteek. Samen zorgen we voor een verbindend gesprek in een veilige omgeving. Jouw impressies van het boek en eigen ervaringen met het thema staan centraal. Onze vrijwilliger neemt je mee doorheen het boek. Je hoeft het boek niet gelezen te hebben maar dat mag uiteraard wel. Het Literair Café is gratis en gaat door in het Nederlands. waar:

Passa Porta, Rue Antoine Dansaert 46, 1000 Bruxelles

wanneer:

elke laatste dinsdag van de maand, van 19.30 tot 21 uur

Ontdek het boek van de maand onder de activiteiten op onze website.

Schrijf je in via brabant@rebelle-vzw.be of kijk op onze website

Gewoon Koken

Ben jij iemand die graag gewoon kookt?

En wil je af en toe keukenklassiekers omzetten naar een vegan of veggie versie zonder dat je daarvoor urenlang naar speciale ingrediënten moet zoeken? Anja demonstreert dat je met klassieke recepten en gewone ingrediënten lekker vegan en veggie kan koken. Balletjes in de tomatensaus, kip of kip curry, gevulde perziken, zelfs rijstpap: het kan allemaal. Zonder stress. Tijdens deze workshop leert ze je de kneepjes van gewoon, en gemakkelijk vegan (of veggie) koken. De workshops richt zich vooral tot wie zelf geen veganist en vegetariër is, maar af en toe vegan of veggie wil koken. Voor de kinderen of kleinkinderen bijvoorbeeld, of voor vrienden die op bezoek komen. waar:

Zaal Doornakker, buurtcentrum Dampoort van 10 tot 13 uur Meer info en inschrijven via onze website.

North Womxn

‘North Womxn’ brengt Brusselse vroxwen* uit de Noordwijk in beeld. Met dit project willen we een inkijk in de wereld van vroxwen bieden, een licht schijnen op wat het betekent vroxw te zijn in de Noordwijk en verbinding creëren tussen de deelnemers. Het medium om ons doel te bereiken is fotografie. Fotografe Monica Monté begeleidt 4 workshops. Na de workshops gaan de vrouwxn zelf aan de slag om hun leefwereld en de stad te fotograferen. We eindigen met een expositie in Track. Woon je in de Noordwijk en heb je zin om deel uit te maken van dit verbindend project en aan de slag te gaan met fotografie in jouw leefwereld?

waar:

TRACK.Brussels - Vooruitgangsstraat 76, 1030 Schaarbeek (Noordstation)

wanneer:

4 samenkomstmomenten tussen oktober en januari. Schrijf je in via brabant@rebelle-vzw.be

Landschap van genot

In deze creatieve workshop neemt Tine van ‘Ontbloot’ en ‘Clitsawonderfulworld’ je mee in de wereld van genot. En die wereld bepaal jij zelf! Wat is verlangen? Wat smaak je? Hoe ruikt het? Welke texturen voel je? Samen onderzoeken én creëren we wat ons plezier helemaal doet openbloeien. Ben jij klaar om in je fantasieën te duiken? De workshop is zowel informatief, interactief als creatief. Het is toegankelijk voor mensen die weinig en veel bezig zijn met seksualiteit. Je hoeft geen intieme info te delen als je dat niet wil.

waar:

Vooruitgangsstraat 76, 1030 Schaarbeek (Noordstation)

wanneer:

donderdag 26 oktober 2023, van 19.30 tot 21.30 uur

Schrijf je in via de website.

Vragen of opmerkingen? Mail naar brabant@rebelle-vzw.be of bel naar 02 546 14 92

ANTWERPEN

DIY-workshop ‘Maak je eigen Rebelle T-shirt’ Personaliseer je T-shirt. Met een strijkijzer tover je een feministiche boodschap op je T-shirt. Eenvoudig en snel.

waar:

Well2Day Antwerpen of Mechelen

wanneer:

7 december, 19 - 21 uur (onder voorbehoud)

prijs:

9 euro*

* Leden van Solidaris krijgen 30% vermindering.

Schrijf je in via de website

Vragen of opmerkingen? Mail naar antwerpen@rebelle-vzw.be of bel naar 03 285 43 38

Interactieve workshop Expeditie Workload

Je hebt je werk, je huishouden, de opvoeding van je kinderen, je eigen hobby’s ... Maar kleine to do’s komen daar nog bij: wie maakt het boodschappenlijstje, wie bepaalt het weekmenu, wie zet het vuil tijdig buiten, wie zorgt voor de post, wie plant de tandartsafspraken in ...

Hoe manage je dit? Hoe kan het makkelijker? Neem deel aan de workshop ‘Expeditie Workload’ met tips en tricks om ervoor te zorgen dat je hoofd geen map meer is met 1000 tabbladen.

waar:

Schelle: De Griene, Kattenberg 1, Schelle

Turnhout: Volkswil (1ste verdieping), De Merodelei 40, Turnhout

wanneer:

4 oktober, 19 - 22 uur in Schelle

16 oktober, 20 - 22 uur in Turnhout

prijs:

3 euro

Cycle journaling

Samen met Winnie Trekker, erkend Sensiplan consulente, gaan we aan de slag met ‘cycle journaling’. We organiseren een workshop waarin Winnie uitleg geeft over de natuurlijke cyclus, waarna we zelf een journal maken om onze cyclus bij te houden.

waar:

Cultureel centrum Oratoriënhof, Mechelsestraat 111, 3000 Leuven

wanneer:

dinsdag 7 november van 19.30 tot 21 uur.

Schrijf je in via de website. Vragen of opmerkingen? Mail naar brabant@ rebelle-vzw.be of bel naar 02 546 14 92

Gemeenschappelijke activiteiten in verschillende regio’s:

Samen Zwanger

Benieuwd hoeveel weken je bij je kleine spruit kan thuisblijven en hoeveel uitkering je krijgt? Voorkom je graag onverwachte kosten? Wil je alles weten over onze voordelen en diensten die voor je klaarstaan? Volg een infosessie in je buurt of een webinar vanuit je luie zetel.

ANTWERPEN

waar: Well2DAY-centrum Heist-opden-Berg

wanneer: 21 oktober

waar: Well2DAY-centrum Geel

wanneer: 4 november, 10 tot 13 uur

war: Well2DAY-centrum Antwerpen

wanneer: 18 november, 10 tot 13 uur

waar: Well2DAY-centrum Turnhout

wanneer: 25 november, 10 tot 13 uur

waar: Kantoor Solidaris Mechelen

wanneer: 2 december

OOST-VLAANDEREN

waar: Huis van het Kind, Waasmunster

wanneer: 14 november 10 tot 11 uur

webinars

dinsdag 17 oktober van 19 tot 20 uur

dinsdag 24 oktober van 20 tot 21 uur

Meer info en inschrijven via onze website.

Kom naar een van onze Café au Sex avonden

Café au Sex is een voorzet om je als vrouw* te empoweren om over seks te praten, je eigen lichaam te durven ontdekken en op zoek te gaan naar de juiste info over seksualiteit. Zonder filter, schaamtegevoel of taboes.

HASSELT – 21 SEPTEMBER

Tijdens deze editie gaat het over ‘Goesting!’ waarbij Tineke Seys, seksuoloog bij Praktijk Intimitijd, experte van de avond is en vol goesting klaar staat om met jullie in gesprek te gaan.

Ken jij jouw seksuele prikkels? Nieuwsgierig naar de vrouwelijke erectie, het clitoraal complex, viva la vulva, masturberen kan je leren, solo- en partnerseks is zoals autorijden, intieme lippen ...?

waar: Neke Something Els (Tapasbar-restaurant), Dorpsstraat 43, 3500 Hasselt (uitsluitend voor deze gespreksavond geopend)

wanneer: donderdag 21 september, van 20 tot 22 uur prijs: 8 euro (drankje inbegrepen), inschrijven via onze website.

HASSELT – 16 NOVEMBER

Tijdens de volgende editie wordt er dieper ingegaan op ’Wat als seks jouw leven overneemt? Ann Eben, klinisch seksuoloog, psychotherapeut, coördinator postgraduaat seksuologische hulpverlening UCLL is experte van de avond en klaar staat om met jullie in gesprek te gaan. Wat als je geen controle meer hebt op over je seksualiteit?

Wat als seks als compensatiemiddel gebruikt wordt? Ann specialiseerde zich in dit onderwerp en informeert je over wat het teweeg kan brengen bij singles en koppels en hoe ze hiermee kunnen omgaan.Kom kennis en inspiratie opdoen, ervaringen uitwisselen en doorbreek zo het taboe om over seks te praten. Iedereen is welkom! waar: Hasselt (locatie volgt)

wanneer:

donderdag 16 november, van 20 tot 22 uur

prijs:

8 euro (drankje inbegrepen), inschrijven via onze website.

Check www.rebelle-vzw.be voor meer activiteiten en de meest up-to-date info.

BRUSSEL

Op 23 november draait onze Café au Seks in Brussel rond tantrische seksualiteit. Ben jij benieuwd wat Tantra precies is en hoe het kan bijdragen aan intimiteit? Shayna is gecertificeerd Tantra teacher én toegepast psycholoog BSc met een specialisme in vrouwenwelzijn, de menstruatiecyclus en seksualiteit. We ontdekken hoe Tantra een aanvulling kan zijn in je seksualiteit en laten je enkele (niet-seksuele) Tantrische oefeningen ervaren.

waar: KfK Hope, Rue du Poissoniers 21, 1000 Brussel

wanneer: 23 november 2023, van 19.30 tot 21.30 uur. Vragen of opmerkingen? Mail naar brabant@rebelle-vzw.be of bel naar 02 546 14 92. Inschrijven kan via de website.

Workshops babymassage

HASSELT

Door een rustgevende massage laat je je kind ontspannen en creëer je een warme band met je baby (6 weken – 6 maanden). Op deze workshop leer je op een speelse en creatieve manier genieten van de babymassage om nadien ook thuis toe te passen. Ook krijg je enkele tips wanneer je baby buikkrampjes of last heeft van reflux.

waar: Consultatiebureau Hasselt, Merellaan 11

wanneer: woensdag 18 oktober van 9.30 tot 10.30 uur

waar: Huis van het Kind Hasselt, Limburgplein 3

wanneer: woensdag 15 november van 19 tot 20 uur

waar: Consultatiebureau Hasselt, Merellaan 11

wanneer: woensdag 13 december van 9.30 – 10.30 uur

ANTWERPEN

waar:

Huis van het Kind, Columbiastraat 231, 2030 Antwerpen

wanneer: 3 oktober en 17 oktober 10 tot 11 uur prijs: gratis.

ACHTER DE SNOR: een interview met dragartiest Greg Klarfeld

Greg Klarfeld is een Ghent-based dragartist. Hij heeft zijn dragpersona ‘Mellinet’ voor het eerst in het leven geroepen meer dan een jaar geleden en zette geheel onverwachts zijn eerste stapjes in de dragscene, toen hij aan het snuisteren was in de inspirerende kleerkast van zijn overleden moeder. Greg neemt ons mee in zijn wondere wereld en laat ons een kijkje nemen ‘behind the (queer & drag) scenes’.

Hoe waren jouw eerste stappen in de dragscene?

“Toen ik naar Gent ben verhuisd, ontdekte ik de kleine lokale dragscene. Op een avond hebben vrienden gevraagd hen naar een show te voeren. Zij moesten zich hiervoor natuurlijk klaarmaken en toen besloot ik voor de lol mee te doen. Ik had geen pruiken, ik wist nog niet goed hoe ik mijn gezicht moest contouren …”

“Uiteindelijk maakte ik me backstage klaar bij de ‘professionele’ queens en kreeg wat complimentjes over mijn blend-techniek. Ik had een rode polojurk van mijn tweelingzus aangetrokken die ik al eens had gepast toen we zo’n 14 jaar waren en die al lang vergeten op zolder lag. Dat zorgde voor een raar ‘mindf*ck’-moment, want ik paste er beter in dan zij. (schaterlach) Mijn armen kwamen daar zo mooi in uit, ik ben dan ook vrij slank en heb lange benen. Ik vroeg me af hoe dat kon, iets dat voor vrouwen ontworpen was, maar waar mijn lichaam zo mooi in paste. Uiteindelijk ben ik dat kleedje beginnen stylen met allerlei accessoires, maar mijn baard liet ik nog staan.”

Heb je rolmodellen gehad?

“Mijn voornaamste rolmodellen komen vooral uit de Gentse dragscene. ‘Krietjur’ kan je als mijn drag mother beschouwen. Zij is iemand die mij het meest opvolgt en we hebben regelmatig contact. We delen zowat dezelfde esthetiek, maar zijn toch uitersten van elkaar. Zij gaat meer richting de scary, strengere vrouw met fetish invloeden (leer en rubber). Ik daarentegen ga eerder voor het speelse; veel felle kleurtjes en ‘the Nanny’-achtige look. We zijn geïnspireerd door hetzelfde tijdperk (jaren 80-90) en de ‘high’ fashion.”

© Greg Klarfeld

Kun je ons meer vertellen over je artistieke proces en hoe je je dragpersona ‘Mellinet’ hebt ontwikkeld?

“De naam doet mij denken aan mijn kindertijd. Mijn drag wardrobe bestaat voor een groot deel uit kleren van mijn overleden moeder die zij dan vooral in de jaren 80-90 kocht. Mijn moeder was echt ‘The Nanny’; ze had supermooie kledingstukken. Mijn drag(art) is eigenlijk een hommage aan haar. De rest zijn tweedehands merken; voor mij zijn dat investeringen in mijn drag. Ik vind het vooral leuk om dingen samen te stylen.”

“Het tweede aspect in mijn proces is foto’s nemen van mezelf als drag. Die illustreer ik vervolgens. Zo post ik een soort van digitale versie van mezelf op social media. Hiermee creëer ik - in samenspel met het stylen van de outfits - een verhaal dat erbij past.”

Hoe zou jij ‘Mellinet’ omschrijven?

“’Mellinet’ is voor mij een heel kleurrijke ‘duts’, die een beetje silly is en zich ‘toevallig’ heel goed kan kleden. Ze is accidentally fashionable, maar wat ze draagt is wel heel fancy. Als mensen naar ‘Mellinet’ kijken wil ik hen doen nadenken over gender … ‘genderf*ckery’ (genderbending), zoals ze zeggen. Klopt het nu juist wél of niet? Of doet dat er niet toe? Ik geloof zelf niet in gender; het is een spectrum en niet gebonden aan je geslachtsdelen. Voor mij is gender maar een ‘social construct’ en deze boodschap wil ik meegeven als kleurrijke verschijning door ‘light humor’ en ‘good fun’.”

Wat vind je het meest fascinerende aan de kunst van drag?

“Vooral de transformatie, het idee dat ik iemand anders kan worden voor een avond. Al blijft het nog altijd een beetje een worsteling soms. Door het feit dat ik in mijn drag nog altijd een snor laat staan, herkennen mensen daar nog té veel ‘Greg’ in. Anderen vinden dat dan net weer fijn. Ik ken drags die totaal onherkenbaar zijn en een personage kunnen spelen of een soort van extravagantere versie worden van zichzelf; dat spreekt mij wel enorm aan. Voorlopig zie je dus nog op de meeste van mijn foto’s een snor. Ik heb die een paar weken geleden toch eens afgedaan en veel mensen hadden dat dan niet eens door. Ik wil hier graag verder mee experimenteren; dan herken ik mezelf daar niet meer in en dat vind ik daar net het leuke aan.”

Wat hoop je dat je publiek meeneemt van ‘Mellinet’?

“Wat het belangrijkste is, is dat ik mensen laat nadenken over hun ‘pittyful existence on earth’ (lacht) maar ook dat ik hen een goed gevoel heb geven, dat ze hun geamuseerd hebben. Heel veel drags gaan voor donkere thema’s en zijn heel seksueel. Ik denk dat dat ook wat de tijd weerspiegelt. Zelf wil ik dat een beetje omdraaien door net op een lichte en kleurrijke manier anderen aan te zetten om over serieuze dingen te praten.”

Bots je op bepaalde vooroordelen en hoe ga je daarmee om?

“Als ik uitga, is dat in safe(r) spaces; daar kan ik mij uitdrukken zonder dat ik daar commentaar op krijg. Ik ben de mensen die die plekken oprichten altijd zo dankbaar. Je wordt niet scheef bekeken en je mag zijn wie je bent. Je kan je opkleden, maar je kan ook perfect in je badjas komen, dat is geen probleem. Veiligheid, dat is zo belangrijk en dé grote uitdaging. Toen ik vorig jaar in full drag van thuis naar het centrum op de fiets aan het crossen was, probeerde ik oogcontact te vermijden omdat ik zoveel stress had dat mensen mij zouden uitlachen. Bij elk event vraag ik mij af hoe ik daar ga geraken. De laatste tijd ga ik met de auto naar het centrum, terwijl het sneller en goedkoper is met fiets. Ik zou uiteindelijk ook met de tram kunnen gaan (sommige drags durven dat), maar omdat ik mijn snor nog laat staan is dat soms een beetje op het randje en ‘ongewoon’. En mensen kunnen soms onvoorspelbaar reageren op dingen die ze niet gewoon zijn.”

Kun je ons vertellen over eventuele nieuwe projecten of experimenten waar je aan werkt?

“Ik zou graag meer performances willen geven op feestjes of events, maar ik wil nog altijd mijn visuele stijl blijven voeden door in drag naar events te gaan. Daardoor heb ik voldoende beeldmateriaal dat ik kan verwerken tot de illustraties dat ik maak. Ik wil ook graag in de toekomst andere queens illustreren, samenwerkingen met andere drags en fotografen, brainstormen met andere creatieve zielen …”

Heb je advies voor mensen die geïnteresseerd zijn in drag?

“Ik zou zeggen … koop goede foundation. (lacht) Haha, neen, je mag vooral geen schrik hebben om het een keer te proberen. De eerste keren zullen altijd ‘shitty’ zijn, omdat je gewoon de make-up technieken nog niet onder de knie hebt. Ik denk dat het vooral belangrijk is om na te denken wat je wil doen of brengen en waarom je het wil doen. Twijfel er dus ook niet te veel over, doe het gewoon, probeer het een keer en dan zie je het wel of je het leuk vindt!”

© Greg Klarfeld

© Greg Klarfeld

Vrouwencirkels:

een oase aan innerlijke rust en verbondenheid

De laatste jaren brengt een ‘nieuw’ fenomeen vrouwen op unieke wijze samen. Tijdens vrouwencirkels delen vrouwen ervaringen en ondersteunen ze elkaar op een authentieke, diepgaande manier in een warme en veilige omgeving. Er ontstaat uitwisseling om over te reflecteren en van elkaar te leren. Maar wat houdt het precies in? Dat zochten collega’s Femke en Kübra voor ons uit. Ze namen deel aan een vrouwencirkel met als thema sensualiteit. De cirkel werd begeleid door Eva Daeleman; auteur, inspirator en creator. Wij gingen in gesprek met haar.

DE KRACHT VAN VROUWENCIRKELS VOLGENS EVA DAELEMAN

Na een carrière als schermgezicht en tv-maker besloot Eva om een leven te leiden op haar eigen ritme, volgens haar regels en volgens haar buikgevoel. Ze is een gepassioneerd spreker, auteur en facilitator van vrouwencirkels, die anderen inspireert om hun innerlijke kracht te ontdekken en te groeien naar een leven vol liefde en authenticiteit.

Kun je ons uitleggen wat vrouwencirkels precies zijn en wat de bedoeling ervan is?

“Vrouwen die samenkomen, dat is de essentie. Een veilige plek creëren waar ze zichzelf kunnen zijn en waar alle maskers afvallen. Stilstaan wordt

in onze huidige maatschappij altijd moeilijker. Ik denk dat dat de reden is waarom vrouwencirkels zo aan het opkomen zijn. We voelen die noodzaak weer meer.”

“Vrouwencirkels bestaan eigenlijk al heel lang. Vroeger werd er veel meer overgedragen van vrouw op vrouw, bijvoorbeeld door het delen van de kennis over wat je doet als je ongesteld bent. Dat gebeurt vandaag de dag veel minder en met de vrouwencirkels wil ik daar opnieuw invulling aan geven, uiteraard op een moderne manier.”

“De beste manier om vrouwelijke energie te bevorderen is door vrouwen samen te brengen en onder vrouwen samen te zijn. We zijn vaak zo gefocust op andere dingen; heel veel vrouwen zitten (bijna) elke dag ‘op den bureau’ en hun focus ligt dan ergens

anders. Je moet je werk gedaan krijgen, je deadline halen … Ook ik voel een gemis naar een veilige plek waar je dingen met elkaar mag delen. Een soort thuiskomen. Gedragenheid.”

Hoe ben je er zelf mee in contact gekomen en wat motiveerde je om er zelf te organiseren en begeleiden?

“Sinds 2017 organiseer ik yoga retreats en dat zijn altijd bijzondere momenten. Toen ik deze winter weer in Spanje was, volgde ik opnieuw een cacao ceremonie – een eeuwenoud ritueel afkomstig uit Midden- en Zuid-Amerika, dat wordt gezien als ultieme ‘hartopener’ waar er ruimte is om een helende, verdiepende innerlijke reis te maken. Daar voelde ik de nood om samen te komen met andere vrouwen en om hen zelf ook samen te brengen. Ik ben graag de lijm tussen

© Olivia Nottebaere

mensen. Eerst volgde ik 2 facilitatoropleidingen rond sacred spaces. Uiteindelijk besliste ik daarna om het gewoon eens te proberen. Wat blijkt? Heel veel mensen willen dit uitproberen en voelen het wel.”

Welke momenten uit je vrouwencirkels blijven je het meest bij?

“Er zijn altijd wel een aantal intieme momenten. Wat ik altijd tof vind, is om aan het einde van de ‘muzikale reis’waarbij we delen, helen, bewegen en loslaten in verbinding met elkaar aan de hand van een persoonlijke selectie van muziek en geluidsfragmenten en waarbij ik daar bovenop ook muziekinstrumenten bespeel - te zien dat mensen hun laatste maskertje afvalt. Dat is zo mooi, je ziet vrouwen echt thuiskomen bij zichzelf. Het is voor mij geweldig om dat proces bij en met hen te beleven, je voelt ook energetisch een heel harde shift. Je ziet het opbouwen en dan vraag ik me telkens af wat er gaat gebeuren. Gaan ze vasthouden of loslaten? Het is prachtig als het losgelaten wordt, dat is echt een ontlading.”

Welke eventuele uitdagingen ondervind je bij vrouwen en hoe kunnen ze die overwinnen?

“Perfectionisme en (faal)angst. Veel vrouwen denken dat ze iets moeten kunnen of zijn bang dat ze het niet goed zullen doen. Je moet niks kunnen, je moet gewoon zitten en ‘zijn’. De angst voor grote emoties. Het antwoord op al deze uitdagingen is: laten we gewoon even mens zijn samen.”

Hoe sta je tegenover het idee van inclusieve cirkels waarin mensen van verschillende geslachten en genders samenkomen?

“Elke cirkel is anders en wordt persoonlijk ingevuld door de facilitator. Ze zijn absoluut niet alleen voor vrouwen. Ik ben voorstander van cirkels voor iedereen, maar zelf wil ik vooral vrouwen samenbrengen. Mijn man heeft vroeger mannencirkels georganiseerd. Er zijn absoluut ook bijeenkomsten voor LGBTQA+ personen die zich niet zozeer identificeren als man of vrouw. “

“Ik heb in het verleden gemengde yoga retreats georganiseerd en ik heb toen gemerkt dat de aanwezig-

heid van mannen de dynamiek in een groep heel snel kan veranderen. Dat is niet per sé slecht, maar sommigen gaan minder de neiging hebben om uitgebreid over bepaalde thema’s te spreken zoals bijvoorbeeld - het clichémenstruatie. De inrichting van mijn cirkels is dus een persoonlijke keuze, zonder dat ik tegen iets anders ben.”

Hoe zie je de toekomst van vrouwencirkels?

“Er gaan alleen maar meer vrouwencirkels komen. Ik heb een vriendin die in Spanje woont en zij organiseert cirkels voor meisjes rond de volle maan, wat fantastisch is! Rebecca Verhofstede (@vrouwenvruchtbaarheid) doet ook cirkels voor moeders en dochters rond menstruatie bijvoorbeeld. Opnieuw gaan voelen, verbinden, terugkeren naar eenvoudige dingen … daar zit zoveel kracht in! Misschien kan het nog even duren tot het écht mainstream is, maar ze gaan alleen maar meer en meer opduiken. Ik geloof dat - hoe online we ook allemaal zijn - deze noodzaak groter gaat worden.”

Bekijk zeker ook Eva’s website voor meer info over vrouwencirkels, meditatie, yoga retraites, haar boeken en nog veel meer: www.evadaeleman.be.

© Olivia Nottebaere

© Olivia Nottebaere

“Ik ben voorstander van cirkels voor iedereen, maar zelf wil ik vooral vrouwen samenbrengen.”

ONZE PERSOONLIJKE BELEVING

kaarsen. De bedoeling was om hiermee een deel van onszelf binnen de cirkel te brengen. We gingen van start en een voor een mochten we vertellen wat we hadden meegebracht en wat we uit de cirkel wilden halen.

Op de dag van de vrouwencirkel stapten we met een hoge dosis nieuwsgierigheid de ruimte binnen, helemaal klaar om deze mysterieuze wereld te betreden. De eerste persoon die we zagen was Eva, ze stond klaar met een ‘salie-smudge stick’ - een bundeltje gedroogde salie - dat verbrand wordt in haar hand. De aromatische geur zou helpen om gevoelens van stress, haast en angst - die niet tot het moment behoorden - achter ons te laten.

Met onze spullen in de hand, zochten we een plekje in de cirkel. We waren met een 30-tal vrouwen. Holy shit! Dit hadden we niet verwacht. We keken elkaar een beetje bezorgd aan, ietwat geïntimideerd door het aantal deelnemers. We knikten aanmoedigend naar mekaar.

De cirkel was groot, tegelijkertijd ook wel warm en uitnodigend. Bij de inschrijving werd ons gevraagd om een persoonlijk item mee te nemen. Dit mochten we in het midden van de cirkel leggen, naast de kaarten en

Kübra: “Een jaar geleden had ik al een ander vrouwencirkel bijgewoond en ik was toen fan. Omdat elke vrouwencirkel uniek is en deze ervaring zo deugd deed, wilde ik dit graag nog eens meemaken. Tijdens de vrouwencirkel met Eva voelde ik vanaf het begin een vertrouwde sfeer. Het aantal vrouwen schrok me aanvankelijk af, maar eens we ons hadden neergezet, ebde dat gevoel helemaal weg. Eva vroeg ons om de verbinding met de andere vrouwen in de cirkel te gaan opzoeken, om zoveel mogelijk oogcontact te maken voor we écht van start gingen. Dit had een kalmerend effect op mij. Mijn intentie was om de verbinding met mijn vrouwelijke kant meer te gaan verkennen. Mijn verwachting was een pad naar zachtheid ontdekken, meer balans, minder geven en meer ontvangen om zo in mijn volle kracht te staan.”

Femke: “In tegenstelling tot Kübra had ik nog nooit deelgenomen aan een vrouwencirkel en ik was vooral nieuwsgierig. Door zonder verwachtingen uit mijn comfort zone te stappen, wilde ik het zélf ervaren, ontdekken en me vooral laten verrassen. Met alle ogen op mij gericht, was ik wat gespannen toen ik voor het eerst

moest praten tijdens de deelronde. Nadat ik de verhalen van de andere vrouwen had gehoord, was ik meer op mijn gemak. Ik zit veel minder in mijn vrouwelijke energie en wat mij opviel was dat dit ook heel herkenbaar was voor de andere deelnemers. Veel van hen waren door de drukte en dagelijkse rompslomp van het leven dat sprankeltje sensualiteit kwijt.”

Nadien voorzag Eva een muzikale reis waar we verschillende soorten muziek en geluidsfragmenten te horen kregen. Ook bewoog ze zich in de ruimte met diverse percussie-instrumenten die resulteerde in een aangename, prikkelende sensatie. Op een ongedwongen manier kozen we zelf hoe actief we op de muziek bewogen. De meeste vrouwen begonnen na een tijdje vrij te bewegen en te dansen. Met gesloten ogen, enkel gefocust op je eigen lijf en de sensaties die je voelt.

Femke: “Het idee om te dansen in groep vond ik onwennig. Maar eens we bezig waren was dat best oké. Eva maakte duidelijk dat er in deze cirkel niets moest en dat alles gewoon mocht ‘zijn’. Loslaten en vrij bewegen bleek voor mij niet zo vanzelfsprekend, dus die ongedwongenheid was heel fijn.”

Kübra: “Tijdens de muzikale reis nam ik stapsgewijs meer plaats in; eerst al zittend, dan rechtstaand en stilaan

© Olivia Nottebaere

Kübra Femke

begon ik te dansen. Uiteindelijk was ik aan het buikdansen en de bewegingen die uit mezelf kwamen waren vooral heupbewegingen. Hierbij liet ik mijn hoofd en haren naar voren hangen en trok me helemaal niets aan van hoe het eruit zag. Dat voelde heerlijk!”

Vervolgens was het tijd voor een introspectie-moment waarbij we reflecteerden over hoe we alles ervaren hadden of wat er op dat moment in ons hoofd speelde. Daaruit volgde de cacao-ceremonie. Verwar cacao niet met chocomelk; het is een medicinale cacao en smaakt best bitter. Het staat bekend als een bron van antioxidanten, helpt het hart te beschermen, geeft je meer energie en mentale focus ... Er zijn veel voordelen aan cacao, maar in de vrouwencirkel heeft het vooral als doel je hart open te stellen en je een warm, zacht gevoel te geven.

Uiteindelijk sloten we af met de tweede en laatste deelronde. Hierbij werden een aantal deelnemers emotioneel, omdat de muzikale reis zo veel had losgemaakt bij hen. Sommigen hadden na lange tijd eindelijk dat sprankeltje sensualiteit terug voelen opborrelen. Anderen hadden de zorg voor zichzelf links laten liggen en voelden nu pas hoe goed dit moment voor zichzelf voor hen was. Hierna sloten we de vrouwencirkel af.

Femke: “Heel gek om te zien hoe snel en wat er allemaal loskomt bij mensen, inclusief mezelf. Ik voelde mij ‘gevangen’ in mijn lichaam door niet te ‘durven’ dansen en ervoer de nood om vrijer te zijn, ver weg van mannelijke energie. Niet alleen op dat moment, maar ook in mijn leven. Door het gevoel van samenhorigheid voelde ik mij gesteund en gedragen.”

Kübra: “Het deed deugd om te dansen, te delen, cacao te drinken, zonder oordeel mijn hart te openen, liefde te geven en te ontvangen. Ik reflecteerde over mijn eigen parcours en voelde een warme gloed van dankbaarheid, wat mij een energie-boost gaf. Zulke momenten zijn voor mij

erg helend. Vol hoop kijk ik naar het pad dat ik nog wil afleggen, zonder uit het oog te verliezen van waar ik kom.”

In een wereld die soms zo verdeeld lijkt, bieden vrouwencirkels een veilige ruimte waar samenhorigheid en verbinding centraal staan. Het is een reis van zelfontdekking, liefdevolle ondersteuning en empowerment. Het is een aanrader voor iedereen die de vrouwelijke energie wil ontdekken. Ga dus op zoek naar een vrouwencirkel in je buurt en ga de uitdaging aan met jezelf.

© Olivia Nottebaere

© Olivia Nottebaere

DOCUMENTAIREMAAKSTER WIL AANDOENINGEN ALS

VULVODYNIE, ENDOMETRIOSE, PCOS … BETER BESPREEKBAAR

MAKEN MET NIEUWE REEKS

Ze maakte jarenlang reportages voor ‘Iedereen Beroemd’ en startte daarna met het maken van eigen VRT-documentaires. Altijd over het leven zoals zij het ervaart, in al haar schoon- en lelijkheid. Een gesprek met Lidewij Nuitten over haar nieuwste reeks waarin ze op zoek gaat naar 30 maagden van boven de 30. De reden daarvoor? Het taboe op maagdelijkheid doorbreken en nog steeds te weinig gekende aandoeningen als vulvodynie, vaginisme, endometriose … onder de aandacht brengen.

“Penetratieseks is in onze maatschappij zo een ‘groot’ iets dat ik meer dan 10 jaar over mezelf heb gedacht dat ik nog maagd was omdat het me nooit gelukt is omdat het te veel pijn deed. Omdat ik me zo ‘abnormaal’ voelde – ik kende niemand die dat ook had – voelde ik me daar heel alleen in. Ik heb seksualiteit heel lang gezien als iets dat enkel ‘tussen de lakens gebeurt’, mét iemand anders en dat klopt natuurlijk niet, dat besef ik intussen ook.”

“Mijn ex-liefjes wisten er natuurlijk van, omdat het gewoon niet lukte, maar dat

was het. Toen ik 29 was, heb ik mezelf laten onderzoeken omdat ik voelde dat er iets niet goed zat. Toen bleek dat ik vaginisme heb. Ik heb er nooit bij stilgestaan dat het iets kon zijn waar veel meer vrouwen dan enkel ikzelf mee kampen.”

sief mezelf. Dat klinkt misschien vreemd of ironisch, maar ik merkte met mijn vorige programma’s (Mijn straat, Waar is Mark? Tussen Eupen en Oostende … n.v.d.r.) dat als je iets met een beetje humor aanpakt – zonder dat het ongepast is – dat wel binnenkomt bij mensen. Dat is exact wat ik met dit onderwerp wil proberen.”

PIJNLIJK DAT HET NOG VAAK

GEWOON WORDT WEGGELACHEN

“Ik ben ervan overtuigd dat er nog veel vrouwen zijn die pijn lijden tijdens de seks of pijn doorstaan tijdens hun maandstonden, in de veronderstelling dat dat erbij hoort of normaal is. Maar dat is het niet. Elk signaal van je lichaam dat aangeeft dat er iets niet juist is, heeft het recht om onderzocht te worden. De onwetendheid en het taboe over al die zaken zijn nog zo groot. Daar wil ik iets aan veranderen en daarom besliste ik om een nieuwe reeks te maken en een maagdenclub op te richten voor 30 maagden, inclu-

“Ik sprak met 2 vrouwen die lijden aan vulvodynie en misschien ook endometriose hebben. Zij zijn al 10 jaar lang op zoek, probeerden de ene na de andere methode uit en ondergingen al verschillende operaties. Hen dat horen vertellen, brak mijn hart.”

“Het is zo frustrerend om te merken dat onze medische wereld op dat vlak nog steeds in zijn kinderschoenen staat. Al moet en wil ik daar wel genuanceerd in zijn. Er zijn vrouwen die meteen vinden wat er is door op iemand goed te botsen. Er zijn fantastische artsen en gynaecologen die daar ongelofelijk gespecialiseerd in zijn, maar er zijn ook nog steeds heel veel mensen in de medische wereld die er amper begrip

“Penetratieseks is me nooit gelukt omdat het te veel pijn doet.”

voor opbrengen, die niet denken in functie van de patiënt of die laatste zelfs gewoon uitlachen, dat merk ik aan alle verhalen die ik heb gehoord en dat moet cht anders. Ook die 2 vrouwen gaven aan dat ze hele goeie dokters tegenkwamen, maar bovenal voelden ze zich er toch vaak heel alleen in staan en ondergingen ze dus ook allebei schadelijke onderzoeken.”

“Ik hoop dat ik met mijn programma een dominosteentje kan laten vallen en dat mensen er sneller over durven praten of hulp durven zoeken wanneer het nodig is. ”

“Het doet me pijn dat sommige vrouwen nog altijd proefkonijnen zijn. Vooral omdat het zulke grote gevolgen kan hebben. Zo’n aandoening kan heel je zelfbeeld naar beneden halen. Ik stel me soms de vraag of mochten mannen eraan lijden, we niet al een stuk verder zouden staan. Dan zou er alleszins waarschijnlijk veel meer begrip zijn, daar ben ik van overtuigd.”

EEN DOMINOSTEENTJE LATEN VALLEN

“In de reeks ligt de nadruk, zoals ik al aangaf, ironisch genoeg heel erg op het al dan niet maagd zijn, maar op het einde is de boodschap vooral dat het er eigenlijk niet toe doet of je (al veel) seks hebt (gehad) of niet. In onze maatschappij wordt er zoveel belang aan gehecht, dat weinigen daar volgens mij echt heel eerlijk durven over zijn omdat ze schrik hebben niet aan ‘het ideale seksbeeld’ te voldoen. Terwijl er zoveel redenen kunnen zijn waarom mensen geen (penetratie)seks hebben of willen hebben.”

“Ik hoop dat ik met mijn programma een dominosteentje kan laten vallen en dat mensen er sneller over durven praten of hulp durven zoeken wanneer het nodig is. Voor mezelf was het maken van de reeks alleszins een heel belangrijke oefening. Eigenlijk komt het voor mij nu neer op iets gelijkaardigs zeggen als “ik heb een allergie aan pepers en dat is waarom ik geen pepers eet”. Dat is heel bevrijdend en ik wens dat ook anderen toe.”

Benieuwd?

De Maagdenclub, vanaf 19 oktober 4 donderdagen lang op VRT 1 en VRT MAX om 21.30 uur.

Ook wij vinden het belangrijk dat seksualiteit bespreekbaar is. Daarom brachten wij dit voorjaar een Goed Genoeg-Seksboek uit. Benieuwd? Koop jouw exemplaar via onze webshop.

Interesse in meer? Kom dan op 14 oktober naar ons Rebelle festival in Gent.

Kom naar ons Rebelle festival in Gent

Op zaterdag 14 oktober organiseren wij voor het tweede jaar op rij ons Rebelle festival, dit keer in de Centrale in Gent. Zin om andere vrouwen* te ontmoeten? Zin om bij te leren over seksuele gelijkheid en een goede gezondheidszorg voor vrouwen? Dan zit je bij ons op de juiste plek. We beloven je een dag vol boeiende workshops en interessante gesprekken. Het volledige programma vind je op onze website.

De toegang is gratis. Maar wil je zeker zijn van een plekje, raden we je aan vooraf in te schrijven via de website. Tot dan!

In Vlaanderen zorgen meer dan 600.000 mensen voor een dierbare. Denk maar aan een partner met dementie, een kind met een handicap, een psychisch kwetsbare ouder, of een chronisch zieke broer of zus. Mantelzorgvereniging Coponcho is er voor al die mantelzorgers.

Vragen rond de zorg- of mantelzorgsituatie? Of nood aan een luisterend oor?

Contacteer Coponcho of ga naar een infosessie. Lidmaatschap is volledig gratis!