S-Plus
Nieuwsbrief
Driemaandelijks tijdschrift | 2e jaargang april-mei-juni 2016 P918788 | Sint-Jansstraat 32 | 1000 Brussel
www.s-plusvzw.be/mantelzorg
PB- PP B- 04596 BELGIE(N) - BELGIQUE
Mantelzorg
Eet smakelijk met
ParkiskookAtelier Vlaamse premie
om je woning aan te passen
Nieuw: mantelzorgvakantie voor mensen met dementie en hun mantelzorger
S-Plus Mantelzorg
Kooktips bij kauw- en slikproblemen Om je goed te voelen, heb je energie en essentiële stoffen nodig die je vooral uit je voeding haalt. Voor mensen met kauw- en slikproblemen, door bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson, is dat niet anders. Deze problemen vragen echter om een aangepaste manier van koken. Bij ParkiskookAtelier vind je interessante tips en tal van aangepaste recepten.
Smakelijk eten
met ParkiskookAtelier Bij kauw- en slikproblemen is het pletten of mixen van een maaltijd soms nood zakelijk. Een geplette maaltijd ziet er echter vaak niet aantrekkelijk uit. De tips van ParkiskookAtelier kunnen je helpen om van je maaltijden te genieten en een goede eetlust te behouden.
• Ruik aan het gerecht voor je de eerste hap neemt • Eet geen pikante gerechten (pikante gerechten kunnen de keelholte extra prikkelen en de kans op verslikken vergroten) • Vermijd erg koude drankjes en koud voedsel • Neem kleine happen en kleine slokken • Vermijd het gebruik van rietjes. Als je niet krachtig genoeg kan zuigen, komt de vloeistof mogelijk onregelmatig door, wat de kans op verslikken vergroot. Door het te hard zuigen, komt de straal van vloeistof door het smalle rietje te hevig en te diep in de keelholte terecht. En dat vergroot ook het risico op verslikken • Slik tussen de happen door regelmatig je speeksel in • Blijf na de maaltijd nog even rechtop zitten
Voedsel en medicatie In principe kan je bij kauw- en slikproblemen alles eten. Dit is dus persoonsafhankelijk. Je moet soms wel letten op de wisselwerking tussen voeding en medicatie. Dit is het geval wanneer je aan de ziekte van Parkinson lijdt. 2
Als je het geneesmiddel levodopa neemt, voel je je meestal minder goed na een eiwitrijke maaltijd. Hoe komt dat? Wanneer je levodopa en eiwitten op hetzelfde moment inneemt, kan de opname van levodopa vertraagd of belemmerd worden. Je voelt je dan minder goed omdat de medicatie minder goed werkt. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melkproducten, vleeswaren, peulvruchten en in mindere mate in brood, aardappelen, groenten en fruit. De normale eiwitbehoefte van een volwassene bedraagt 1 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht. Lijd je aan de ziekte van Parkinson? Verdeel de inname van eiwitten over de hele dag en vermijd de inname ervan in combinatie met levodopa. Je neemt je medicatie daarom best 30 minuten voor de maaltijd. Ook hier bundelt ParkiskookAtelier enkele interessante tips. • Neem per broodmaaltijd maximaal één boterham met beleg • Drink bij de hoofdmaaltijden eiwitarme dranken zoals bouillon, water, vruchtensap, koffie of thee • Vermijd zuivelproducten zoveel mogelijk tijdens de hoofdmaaltijd. Gebruik die beter bij de drie tussenmaaltijden (tienuurtje, vieruurtje, avondsnack) • Neem levodopa een half uur voor de maaltijd in, bij voorkeur op een lege maag • Neem levodopa in met water (eventueel
met fruit- of groentesap) of samen met een waterrijke groente- of fruitsoort (bv. appelmoes) • Vermijd de inname van levodopa samen met melk of melkproducten
Aangepaste recepten van ParkiskookAtelier De juiste keuze aan ingrediënten en het juiste bereidingsadvies kunnen bijdragen tot veel kook- en tafelplezier. De recepten van ParkiskookAtelier houden voortdurend rekening met je noden. Ze staan garant voor creatieve maaltijden die jij zelf gemakkelijk kan bereiden. De talrijke recepten geven je inspiratie voor gezonde gerechten die je eetlust bevorderen.
Aangepaste recepten in functie van slik-en kauwproblematiek kan je vinden op www.parkiskookatelier.be
Bereidingsadvies nodig? Neem contact op met: Yves Meersman T 0495 27 94 05 E yves@parkiskookatelier.be
Bron: www.parkiskookatelier.be Tekst: Liliana Nikolova
Welzijn
Colofon
Week van de valpreventie. Doe je mee?
Redactie: Julie Ghesquiere, Liliana Nikolova, Irene Van Humbeeck, Nicolas De Vos Eindredactie: Liliana Nikolova Vormgeving: Inge Raemaekers Lithografie en druk: All-in-Media bvba Verantwoordelijke uitgever: Corry Maes
Met de slogan ‘Van slaappillen kan je vallen. Praat erover met je arts of apotheker’ wil het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie je aandacht vestigen op het veelvuldig en langdurig gebruik van slaapmedicatie. Deze medicatie verdubbelt je risico op valpartijen die vaak letsels, zoals heupen polsbreuken, veroorzaken. Door slaapmiddelen geleidelijk af te bouwen, kan je het aantal valpartijen op oudere leeftijd verminderen.
S-Plus Mantelzorg Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel, 02 515 02 63 mantelzorg@s-plusvzw.be www.s-plusvzw.be/mantelzorg Je kan ons elke werkdag bereiken tussen 8.30 en 12.00 en tussen 13.00 en 16.30 uur. Op vrijdag zijn we er tussen 8.30 en 12.30 uur. Wijzigingen in je adres of wens je de nieuwsbrief op een andere manier te ontvangen? Kreeg je deze nieuwsbrief met de post maar wens je ze via mail te ontvangen? Verwittig ons secretariaat via 02 515 02 63 of mantelzorg@s-plusvzw.be. Is je adres of mailadres ondertussen gewijzigd? Geef ons ook een seintje. Wens je deze nieuwsbrief helemaal niet meer te ontvangen? Laat het ons dan weten. Melden van problemen/klachten Als mantelzorger kan je schriftelijk via mantelzorg@s-plusvzw.be of via telefoon bepaalde problemen of klachten binnen een zorgsituatie aan onze dienst melden. Wij gaan samen met jou naar een oplossing zoeken en zullen, indien nodig, als bemiddelaar optreden. Structurele problemen worden door onze dienst gerapporteerd aan de overheid. Heb je een klacht over de dienstverlening van S-Plus Mantelzorg? Laat het ons dan weten.
Oorzaken en gevolgen van vallen Eén op drie 65-plussers valt. In woonzorgcentra hebben zelfs zo goed als alle bewoners een verhoogd valrisico. En niet alleen door slaap- of kalmeringspillen. Ook evenwichtsproblemen, een lage bloeddruk, slecht zicht, verkeerd schoeisel, onveilig gedrag en een onveilige omgeving, die leuke tapijtjes overal, kunnen een val uitlokken. Hoe meer risicofactoren, hoe groter het risico op valpartijen. Op oudere leeftijd kan zo’n val ernstige gevolgen hebben: breuken, lichamelijke letsels, valangst, verlies van zelfvertrouwen, depressie, sociaal isolement en toegenomen zorgafhankelijkheid.
Waarom minder slaapmiddelen gebruiken? In Vlaanderen slaapt ongeveer één derde van de 65-plussers met een slaapmiddel. In de woonzorgcentra is dit zelfs de helft van de bewoners. De meeste mensen nemen hun slaapmiddel al jaren. Langer dan een maand slaappillen gebruiken, heeft echter nadelige gevolgen. Je voelt je vaker moe en suf overdag. Je concentratievermogen daalt, je spieren verslappen, je zicht wordt wazig,... Deze nadelen verdubbelen je risico op een valpartij! De campagne ‘Van slaappillen kan je vallen’ wil de aandacht vestigen op het overmatig
gebruik van slaapmedicatie en de boodschap geven dat ook zonder slaappillen een goede nachtrust mogelijk is. Neem je al geruime tijd slaappillen? Bespreek dan met je arts of apotheker of je dit langzaam kan afbouwen en stoppen.
Het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie adviseert Lichaamsbeweging is de beste remedie om valpartijen te voorkomen. ‘Rust roest’ zegt het spreekwoord. Probeer daarom regelmatig te wandelen, doe lichte huishoudelijke taken of speel met de kleinkinderen. Dagelijks 30 minuten extra beweging zoals wandelen, joggen, zwemmen of fietsen, zal je lichamelijke fitheid én je gezondheid verbeteren. Zo daalt je valrisico en slaap je beter! En vergeet niet, hoe jonger je start met preventie, hoe lager je valrisico op latere leeftijd.
Doe mee aan de Week van de valpreventie Tijdens de Week van de Valpreventie (18 t.e.m. 24 april) zullen gemeentebesturen, verenigingen, woonzorgcentra en allerhande organisaties over heel Vlaanderen acties organiseren die valpreventie promoten. Ook in jouw buurt zal er ongetwijfeld heel wat te beleven zijn. Meer info? Neem ook een kijkje op www.valpreventie.be voor meer tips.
Bezoek onze facebookpagina voor mantelzorgers Zorg jij voor iemand uit je directe omgeving? Bijvoorbeeld je partner die chronisch ziek is, je ouders die niet meer goed te been zijn, je kind met een handicap of je buurman die een aandoening heeft? Bezoek onze facebook pagina facebook.com/ikzorgvooreenander en blijf op de hoogte van weetjes, informatieve sessies en nog veel meer. 3
S-Plus
Sociale info
Mantelzorg
Persoonsvolgende financiering (PVF) Vanaf 2016 kunnen personen met een beperking een basisondersteuningsbudget (BOB) of een persoonsvolgend budget (PVB) aanvragen. Beide soorten financiële ondersteuning vormen samen de persoonsvolgende financiering. 1. Het Basisondersteuningsbudget (BOB) Het BOB is een vast, forfaitair maandelijks bedrag dat bedoeld is voor personen met een beperking die bovendien een erkenning hebben door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Met dit budget kan je bijvoorbeeld diensten cheques of beperkte dagopvang aankopen. Ook kan je er het remgeld voor thuis zorgdiensten of bepaalde onkosten van je mantelzorger mee betalen. Als persoon met beperking mag je het budget vrij besteden en moet je geen aankoopbewijzen voorleggen. In 2016 worden de eerste basisondersteu ningsbudgetten toegekend aan personen met een erkende beperking en beperkte on dersteuningsnood. Wie al lang op de wacht
Contact
Wil je weten of je in aanmerking komt of wens je een aanvraag in te dienen? Neem contact op met de dienst Maat schappelijk Werk van je ziekenfonds.
lijst staat voor hulp, zal hierbij voorrang krij gen. Het BOB bedraagt €300,00 per maand en wordt uitbetaald door de Zorgkas.
2. Het Persoonsvolgende Budget (PVB) Als je een grotere zorgnood hebt en het BOB is niet voldoende, dan kan je een aanvraag doen bij het VAPH voor een Per soonsvolgend Budget (PVB). Een PVB is niet te combineren met een BOB. Wanneer je al een BOB krijgt, zal dit stoppen vanaf het moment dat je een PVB ontvangt. De hoogte van het PVB wordt bepaald op basis van de gevraagde ondersteuningsnood en is altijd hoger dan het BOB. Het PVB is wel minder soepel inzetbaar en je moet ook verantwoorden wat je met het budget hebt gedaan.
Er zijn drie mogelijkheden bij een PVB: • Een budget in cash waarmee je zelf de ondersteuning kan inkopen en organise ren (o.a. om mantelzorgers, vrijwilligers, persoonlijke assistenten en andere onder steunende dienstverlening te vergoeden). Bij een cash budget moet je de gemaakte kosten als budgethouder nauwgezet zelf verantwoorden bij het VAPH. • Een voucher om ondersteuning bij voor zieningen te betalen die een vergunning hebben van het VAPH. Je kiest dan zelf de voorziening waar je hulp wil genieten. Aan die voorziening geef je enkel de voucher en moet je geen bedrag in cash betalen. Bij het inzetten van een PVB via voucher moet de voorziening verantwoording voorleggen aan het VAPH. • Een combinatie van een cashbudget met het vouchersysteem. Je krijgt dan een be paald cashbedrag en een ander bedrag in vouchers. Om een PVB te ontvangen, moet je een on dersteuningsplan maken. In dit plan staan je noden en wensen, welke hulp je als persoon met een beperking nodig hebt in het dage lijkse leven en wat je toekomstige plannen zijn. De Dienst Maatschappelijk werk van je ziekenfonds kan je hierbij helpen. Zodra je het plan hebt ingediend, gebeurt er een indicatiestelling door een erkend Mul tidisciplinair Team (MDT). Zij onderzoeken welke zorgnood je hebt. Op basis van het ondersteuningsplan en de indicatiestelling zal het VAPH de budgethoogte bepalen.
Contact
Wil je een ondersteuningsplan opmaken of heb je bijkomende vragen? Surf naar: www.bondmoyson.be/pvf www.devoorzorg.be/pvf www.vfg.be/pvf Als bijstandsorganisatie begeleidt en ondersteunt alin vzw personen met een beperking die gebruik maken van een PVB. T 02 515 18 50 E info@alin-vzw.be www.alinvzw.be 4
Sociale info
Vlaamse premie
om je woning aan te passen Wil je je woning toegankelijk maken? Je kan de aanpassingspremie voor jezelf aanvragen of voor een persoon die bij jou inwoont.
Welke werken komen in aanmerking voor terugbetaling?
Verbouwingswerken die de woning veiliger en toegankelijker maken, zijn:
Binnen de aanpassingspremie zijn er 2 onderdelen: een aanpassingspremie voor technische installaties en hulpmiddelen, en een aanpassingspremie voor verbouwingen die de woning toegankelijker maken.
1. hellende vlakken, een verbrede toegangsdeur, het wegwerken van hinderlijke drempels, enzovoort
Technische installaties en hulpmiddelen zijn bijvoorbeeld: • een aangepaste badkamer (met minstens een douche en een wastafel) • een aangepast toilet en/of een tweede toilet op een andere woonverdieping • een traplift of een rolstoelplateaulift • vaste, in de woning verankerde elektro-mechanische hulpmiddelen, om zich te verplaatsen • het aanbrengen van handgrepen en steunmiddelen in de sanitaire ruimten • de automatisatie van een toegangsdeur, garagepoort of rolluiken
Wanneer en waar kan je de aanvraag indienen? Je dient de aanvraag in bij het Agentschap Wonen Vlaanderen in jouw regio, nadat de aanpassingswerken zijn uitgevoerd. De ingediende facturen mogen op de datum van aanvraag maximaal één jaar oud zijn.
2. het creëren van voldoende ruimte in de woning door de gang en de deuropeningen breder te maken of door woonvertrekken of sanitaire ruimten te vergroten 3. het plaatsen van een veilige trap om de verdiepingen toegankelijker te maken 4. verbouwings- en inrichtingswerken om een wooneenheid te maken waarin de persoon met een zorgbehoefte zelfstandig kan wonen
bouwingswerken) 50% van de som van de goedgekeurde facturen, btw inbegrepen. De premie per onderdeel kan nooit hoger zijn dan €1 250, ook al is het factuurbedrag hoger dan €2 500.
Wat gebeurt er na je aanvraag? Je ontvangt zo spoedig mogelijk een ontvangstmelding van het agentschap Wonen-Vlaanderen. Wanneer je dossier volledig is, heeft Wonen-Vlaanderen maximaal drie maanden de tijd om een beslissing te nemen over je aanvraag voor een aanpassingspremie. Als Wonen-Vlaanderen binnen die termijn geen beslissing heeft genomen of als je niet akkoord gaat met de beslissing, kan je beroep aantekenen.
De aanpassingspremie bedraagt per onderdeel (technische installaties of ver-
Na de beslissingstermijn voor Wonen-Vlaanderen of na weigering van je aanvraag heb je één maand de tijd om beroep aan te tekenen. Verstuur je beroep best altijd aangetekend.
Wonen Antwerpen T 03 224 61 16 wonen.antwerpen@rwo.vlaanderen.be
Wonen Vlaams-Brabant T 016 66 59 30 wonenvlaamsbrabant@rwo.vlaanderen.be
Wonen Limburg T 011 74 22 00 wonen.limburg@rwo.vlaanderen.be
Wonen West-Vlaanderen T 050 24 82 50 wonenwestvlaanderen@rwo.vlaanderen.be
Wonen Oost-Vlaanderen T 09 276 25 00 wonenoost-vlaanderen@rwo.vlaanderen.be
Meer info? Surf naar www.wonenvlaanderen.be/premies Gebruik het aanvraagformulier onder ‘Documenten van de provincie waar de woning ligt’.
Hoeveel bedraagt de premie?
Tekst: Liliana Nikolova 5
S-Plus
Gezondheid
Mantelzorg
Hoe goed kan je slapen? De mediotheken adviseren bij slaapproblemen
Meer dan ooit hebben we te kampen met slaapproblemen, wijst onderzoek uit. Stress kan een van de boosdoeners zijn. Als mantelzorger heb je vaak veel aan je hoofd waardoor je de slaap moeilijker kan vatten. Toch is het belangrijk om fit en uitgeslapen te zijn. Een eerste stap in de goede richting zijn goede slaapgewoontes. Begin alvast met onderstaande tips!
1 Streef naar een vast slaaprytme. Steeds rond hetzelfde tijdstip gaan slapen en opstaan, bevordert de kwaliteit van je slaap. Probeer ook in het weekend niet te veel af te wijken van dit ritme. Niets is zo nefast voor een goede nachtrust als af en toe een halfuurtje langer slapen.
6 Zorg voor een hoofdkussen en een matras van goede kwaliteit die ook bij je grootte en gewicht passen. Een te harde of te zachte matras kan ervoor zorgen dat je moeilijk in slaap valt. Een goede matras verdeelt je gewicht, houdt je ruggengraat en nek op één lijn en stimuleert je bloedsomloop.
2 Gebruik zo weinig moeglijk multimedia in je slaapkamer. Het blauwe licht van smartphones en laptopschermen remt de productie van het slaaphormoon melatonine. Beperk daarom het gebruik ervan vlak voor het slapengaan.
Wat kunnen de mediotheken voor jou doen?
3 Zorg voor voldoende ontspanning. Stress ondermijnt de nachtrust! Een warm bad of een avondwandeling zijn ontspannende activiteiten die de slaap bevorderen. Lig je vaak te piekeren in bed? Het kan helpen om een half uurtje voor het slapengaan een ‘piekerpauze’ in te lassen. Zo ban je alle negatieve gedachten uit je hoofd. 4 Beperk na de middag het gebruik van stimulerende dranken zoals koffie en thee. Ook alcohol kan een negatieve invloed hebben op je nachtrust. 5 Overdag regelmatig bewegen, is de basis van een deugddoende nachtrust. Plan bewegingsmomenten goed in. Hou er rekening mee dat te grote fysieke inspanningen ’s avonds je slaap nét kunnen verstoren. 6
Oordoppen Kan je moeilijk slapen omdat je wakker ligt van omgevingslawaai? In de mediotheken van het socialistisch ziekenfonds kan je terecht voor oordopjes die comfortabel en licht zijn. Matrassen Je vindt er ook een groot assortiment matrassen. Boxsprings, schuimmatrassen, pocketverenmatrassen,… Kom testen wat het beste bij je past en ontvang professioneel advies over elk type matras. Kussens Een aangepast, ergonomisch kussen kan vaak het verschil maken voor een goede nachtrust. Zo’n kussen kan een positieve invloed hebben op rug- en nekklachten. De mediotheken bieden een uitgebreid aanbod aangepaste hoofdkussens. Tekst: Julie Ghesquiere
Meer info?
Neem contact op met een mediotheek in je regio. De VoorZorg Mediotheek Provincie Antwerpen T 0800 97 520 www.devoorzorgshop.be Zorgba(a)r Provincie Limburg T 011 22 44 22 www.devoorzorg.be Mediotheek Provincie Oost-Vlaanderen T 09 333 55 00 (optie 2) www.bondmoyson.be Medishop Provincie West-Vlaanderen T 056 230 230 (optie 2) www.bondmoyson.be Medishop Provincie Vlaams-Brabant T 078 15 60 30 www.fsmb.be
Agenda
Mantelzorgvakantie voor zorgvrager én mantelzorger De Voorzorg Limburg organiseert een vakantie op maat voor personen met een zorgbehoefte en hun mantelzorgers. En dit in vakantiecentrum Floreal Blankenberge. Je krijgt een totaalpakket van activiteiten, aangepast aan je behoeften, samen of apart. Een team van ervaren én gedreven begeleiders zullen ondersteuning bieden en zorgen voor onvergetelijke, leuke momenten. Vertrek: Maandag 23 mei 2016 Terugkeer: Vrijdag 27 mei 2016 Prijs: 365 euro leden De Voorzorg 495 euro niet-leden De Voorzorg Toeslag single 50 euro
Inbegrepen: Verblijf in volpension - reisbegeleiding door ervaren S-Plus-reisbegeleiders - elementaire zorg - liftbus tot aan het vakantiecentrum - aangepaste voeding op aanvraag - water en tafelbier bij de maaltijden - activiteiten - animatieprogramma - laken- en handdoekenpakket - annulatieverzekering Niet inbegrepen: Dranken en maaltijden tijdens de busreis - eventuele inkom deelnemingsgelden - verzorgingsmateriaal - medicijnen Meer info? Neem contact op met E s-pluslinburg@devoorzorg.be T 011 27 83 00
Daguitstap naar zee VFG gaat op 4 juni 2016 naar zee! Naar Blankenberge, met zijn beroemde pier, belle epoque centrum, casino, …. Ben je rolstoelgebruiker? Moeilijk te been? Of heb je nood aan begeleiding? VFG zorgt voor een liftbus en ondersteuning! In Petit Rouge kan je bovendien een strandrolstoel lenen, zodat rolstoelgebruikers kunnen genieten van strand en zee. Er worden verschillende opstapplaatsen voorzien, zodat niemand ver hoeft te rijden en gewoon dichtbij kan opstappen. Prijs liftbus (heen en terug) en begeleiding: 10€ voor VFG leden/15€ voor niet-VFG leden Meer info? T 011 27 85 00 E vfglimburg@devoorzorg.be Snel inschrijven is de boodschap want de plaatsen zijn beperkt!
Je rechten als patiënt Als patiënt heb je ook rechten. Er bestaat zelfs een wet over. Maar wat houden die rechten precies in? Mag ik alle informatie opvragen over mijn dossier bij de dokter? Mag de dokter mijn medische informatie gewoon doorgeven aan een collega? Deze en vele andere vragen worden in deze vorming besproken. Waar: LDC 't Trefpunt,Kapittelhof 1, Lommel Wanneer: 9 juni 2016, 14u-16u Spreker: Steunpunt Mantelzorg
Pensioen-infonamiddag De pensioenwetgeving is de afgelopen jaren ongetwijfeld erg ingewikkeld geworden. Het is niet altijd duidelijk hoe het zit met je eigen situatie. Breng zo veel mogelijk documenten mee die je hebt ontvangen van de pensioendienst. Op die manier kunnen we kijken waar je in jouw situatie recht op hebt. Waar: Zaal Germinal, Capucienenstraat 10 te Hasselt, vanaf 13u Wanneer: 9 april 2016 Meer info & inschrijven: Inschrijven is verplicht bij: S-Plus Limburg, Guffenslaan 38a, Hasselt T 011 27 83 00 E s-pluslimburg@devoorzorg.be 7
Zorg je voor iemand met dementie en wil je er samen tussenuit?
Ga met S-Plus op mantelzorgvakantie! Ervaren vrijwilligers van De Voorzorg nemen je zorgtaken over. Zo kan je deelnemen aan ontspannende activiteiten, samen of apart. Vertrek: Maandag 19 september 2016 Terugkeer: Vrijdag 23 september 2016
Wat krijg je van ons? Een volpension midweek in Floreal Blankenberge met welkomstdrankje, begeleiding door gemotiveerde vrijwilligers, verzorging, aangepaste voeding op aanvraag, activiteiten- en animatieprogramma, lakenpakket en 2 badhanddoeken. En dit allemaal voor â‚Ź 250 per persoon. Inkomgelden voor eventuele bijkomende bezoeken zijn niet inbegrepen.
Zin om mee te gaan? Schrijf je dan nu in! S-Plus vzw - Nathalie Daems - 02 515 17 21 - Nathalie.Daems@s-plusvzw.be