GEZOND
Betaal niks te veel bij de tandarts
UITGESPROKEN
Open zijn over de menopauze? Zeker!
IN DE KIJKER
Teken mee voor betaalbare geneesmiddelen
GEZOND
Betaal niks te veel bij de tandarts
UITGESPROKEN
Open zijn over de menopauze? Zeker!
IN DE KIJKER
Teken mee voor betaalbare geneesmiddelen
Een zondagochtend zonder verplichtingen. Ik zit op mijn terras met een kop koffie en de krant. Ik draai mijn gezicht naar de eerste zonnestralen en sluit mijn ogen. Heerlijk! Ik was vergeten hoe goed dit voelt.
Elke nieuwe lente sta ik ervan te kijken hoe krachtig de zon is. Hoe ze zorgt voor meer energie. Hoe ze mogelijkheden schept en een frisse start brengt. Verandering, misschien.
“Mensen zijn gewoontedieren”, zegt psychologe Gudrun De Meulemeester (p. 6). “We houden van afwisseling, maar niet van verandering.” En toch is het leven een aaneenschakeling van veranderingen.
Sommige veranderingen kondigen zich fluitend aan, zoals een verliefde blik of een echografie met een razendsnel kloppend hartje. Of met pensioen gaan, zoals Ivan deed (p. 10). Vrijwilligerswerk zorgt voor structuur en een netwerk in zijn nieuwe levensfase.
Andere veranderingen halen je onverwacht onderuit. “Ik heb niet het gevoel dat ik iets positiefs uit dit ongeval kan halen”, zegt Kim eerlijk (p. 9). Soms zijn veranderingen gewoon verdomd ellendig.
JAARGANG 51
april 2023
verantwoordelijke
uitgever
Paul Callewaert
algemeen hoofdredacteur
Katrien De Weirdt
Nog andere veranderingen stel je pas vast als ze voltrokken zijn, zoals rimpels in de spiegel en kinderen die groot worden. Of de klimaatverandering. Koen Stuyck van WWF verklaart: “De effecten zijn overal merkbaar: hittegolven, overstromingen, stormen, bosbranden …” (p. 8).
En dan zijn er nog veranderingen die je dwingen je verwachtingen bij te stellen, zoals bij langdurige COVID. Sommige coronapatiënten hebben 3 maanden na de besmetting nog last van vermoeidheid, concentratieproblemen of andere klachten (p. 16).
Solidaris wil er zijn voor jou, bij elke verandering. Een plotse tegenslag of een nieuwe levensfase? Neem contact met ons op. Wij helpen je graag op weg.
Tip: lees ook het interview met Wouter (p. 18), die samen met 3000 andere atleten het beste van zichzelf geeft op de Nationale Spelen van Special Olympics van 17 tot 20 mei in Mechelen. Solidaris is erbij, zien we jou daar ook als vrijwilliger?
Veel leesplezier!
Paul Callewaert
Algemeen secretaris
Solidaris
hoofdredacteur
Gwen Muylaert
werkten mee
aan dit nummer
Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Bjorn Brysse, Arne De Backer, Aline
De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Geert Dieussaert, Tom Durinck, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Renée Potters, Carolien Rietjens,
OP DE COVER
7 VRAGEN AAN
Sinds Riadh Bahri uit de kast kwam, schijnt de zon volop in zijn hoofd. Niet meer verbergen, volop ontdekken.
Steven Rombauts, Peter Seijnhaeve, Melissa Tihange, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Bieke
Volcke, Dean Weyn, Carolien Wouters
concept & realisatie HeadOffice
illustraties en fotografie
Laura Janssens, Stijn Wils
drukkerij
T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter
oplage 530 000 exemplaren
DOSSIER
Veranderingen: vroeg of laat maken we het allemaal mee. Gudrun, Koen, Kim en Ivan vertellen hoe zij ermee omgaan.
DE REKENING VAN
Hoeveel kosten de bril en lenzen van Marcia?
04 NIEUWS
12 GEZOND
Zo betaal je niks te veel bij de tandarts
14 IN DE KIJKER
Alles wat je moet weten over (betaalbare) geneesmiddelen
16 HOEZO
Wat is post-COVID-19 en wat doe je eraan?
22 UITGESPROKEN
De menopauze, weg met het taboe
25 AGENDA
Trek eropuit!
27 ACTIVITEIT
Ontdek alle 1 mei-festiviteiten
IN HET SPOOR VAN
Atleet Wouter stoomt zich klaar
CONTACT
vraag of suggestie over S-magazine?
S-magazine
Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel
T 02 515 06 96
E s-magazine@solidaris.be
W www.solidaris.be/ s-magazine
IN DE KIJKER
Onbezorgd en goed beschermd op vakantie met het juiste vaccin
vraag over de voordelen of (zorg)diensten van ons ziekenfonds?
T 056 230 230
E westvlaanderen@ solidaris.be
W www.solidaris.be/ contact
De redactie van dit nummer werd afgesloten op 10 maart 2023. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen. De aangegeven tegemoetkomingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met Solidaris provincie West-Vlaanderen. Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.
Kies jouw S-magazine
S-magazine valt 4 keer per jaar (januari, april, juli, oktober) in je bus. Lectuur en info voor elk seizoen.
Scroll je liever 12 keer per jaar online door onze artikels? Wil je sneller nieuws en updates in je mailbox?
Dan is ons digitale magazine iets voor jou. Surf naar
www.ikleeszoalsikwil.be.
Of scan de QR-code.
Maak je je vaak zorgen over de veiligheid van je dierbare of wil je zelf zo lang mogelijk met een veilig gevoel zelfstandig leven?
Een personenalarmsysteem biedt niet alleen veiligheid en geruststelling, maar ook de vrijheid om zelfstandig te blijven wonen en te genieten van een actief leven. Het systeem biedt ook gemoedsrust voor familieleden en verzorgers, omdat ze weten dat hun geliefden altijd beschermd zijn, waar ze ook zijn. Met 1 duw op de knop wordt hun locatie bepaald en kan hulp ingeschakeld worden.
Meer info over de verschillende types toestellen of je alarm aanvragen? www.zorgenmeer.be/ personenalarm
Ben jij al geabonneerd op onze nieuwsbrief? Die zit boordevol tips, nieuws en informatie, zoals gewijzigde voordelen en terugbetalingen, nieuwe dienstverlening, gezondheidsinformatie en meer. Kortom: alles voor jouw gezondheid. Eenmaal per maand in je mailbox.
Blijf op de hoogte en meld je aan via www.solidaris.be/ nieuwsbrief-ziekenfonds.
Als je langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt bent, heb je mogelijk recht op een inhaalpremie. Dat is een soort vakantiegeld. Je ontvangt deze premie bovenop je uitkering die aan het einde van de maand mei wordt gestort.
Voor wie?
Je was op 31 december 2022 minstens 1 jaar arbeidsongeschikt (invaliditeit) en je bent in mei 2023 nog altijd arbeidsongeschikt.
Hoeveel?
Als werknemer of werkzoekende mag je rekenen op:
• 475,88 euro als je minstens
1 jaar arbeidsongeschikt was
• 582,13 euro als je minstens
1 jaar arbeidsongeschikt was én gezinshoofd bent
• 785,07 euro als je minstens
2 jaar arbeidsongeschikt was
• 931,01 euro als je minstens
2 jaar arbeidsongeschikt was én gezinshoofd bent.
Als zelfstandige krijg je 322,94 euro.
Vanaf nu kan je in ons internetloket e-Mut snel en gemakkelijk zelf deze attesten downloaden en printen:
• attest arbeidsongeschiktheid
• attest verhoogde tegemoetkoming (VT).
Surf naar www.solidaris.be/ e-mut en ontdek alle mogelijkheden.
voor geneesmiddelen voor geneesmiddelen
Sommige geneesmiddelen zijn best duur. Gelukkig betaalt onze sociale zekerheid de meeste medicijnen grotendeels terug. De hoge prijzen die farmaceutische bedrijven voor bepaalde innovatieve geneesmiddelen vragen zijn echter een bittere pil voor de gezondheidszorg.
Op 31 mei is het Werelddag zonder tabak. Een dag om stil te staan bij de gevolgen van roken. Roken is niet alleen schadelijk voor jezelf, maar ook voor de mensen in je omgeving die passief meeroken.
Wil jij ook stoppen met roken, maar weet je niet waar te beginnen? 3 tips:
• Neem een duidelijk besluit, plan je stopdatum en breng je omgeving op de hoogte.
• Zoek hulp om te stoppen, bijvoorbeeld bij een tabacoloog. Dat verhoogt je slaagkans.
• Geef niet te snel op. Elke ernstige stoppoging brengt je dichter bij een definitieve stop.
Zo stop je voordelig met roken:
• Laat je begeleiden door een erkende tabacoloog. Een groot deel van de kosten wordt terugbetaald. Ga naar www.solidaris.be/ terugbetaling-tabacoloog.
Daar willen we bij Solidaris iets aan doen! Met een petitie voor rechtvaardige prijzen van de farmaindustrie. Teken jij ook?
Scan de QR-code en teken meteen of lees meer op pagina 14.
• Volg ons gratis webinar ‘Stoppen met roken, het kan!’ op woensdag 17 mei van 20 tot 21 uur. Schrijf je in op www.solidaris.be/ webinars
• Volg onze online groepscursus ‘Samen stoppen met roken’. Gespreid over 4 maandagavonden tussen 5 en 26 juni. Schrijf je in op www.solidaris.be/webinars
Of het nu gaat om een scheiding, ontslag, ongeval, geboorte of verhuis: vroeg of laat wordt iedereen geconfronteerd met een of meerdere veranderingen in het leven. Maar hoe gaan we daarmee om? En waarom maakt verandering ons zo bang? Gudrun, Koen, Kim en Ivan vertellen hoe zij een wending zien of beleven.
“Een verandering is een wijziging die een impact heeft op jouw leven, fysiek of gevoelsmatig”, legt arbeidspsycholoog Gudrun De Meulemeester uit. “Er zijn individuele veranderingen, zoals een scheiding of een geboorte. Maar je hebt ook organisatorische veranderingen. Denk aan reorganisaties of fusies bij bedrijven. Een 3de vorm is een maatschappelijke verandering, zoals de oorlog in Oekraïne.”
Hoe mensen omgaan met verandering hangt af van 2 factoren: hun persoonlijkheid en de veranderingsgeschiedenis. “Wie flexibel en veerkrachtig is, kan zich makkelijk aan nieuwe situaties aanpassen. Maar stel: je maakte al een aantal veranderingen mee die je als negatief ervaarde. Dan heb je meer weerstand tegen een nieuwe verandering. Je kan het zien als een potje dat vol geraakt en overloopt.”
“Maar een veranderingsgeschiedenis kan ook een positief effect
hebben: je werd ontslagen, maar je hebt nu een veel betere job. Of je hebt een moeilijke scheiding achter de rug, maar daar ben je alleen maar sterker uitgekomen. Uit zulke situaties putten mensen energie.”
“En je kan wennen aan veranderingen. Hoe vaker je ermee te maken hebt, hoe minder ze als een bedreiging overkomen. De kans bestaat wel dat er veranderingsmoeheid optreedt en dat mensen onverschillig worden. Een bedrijf dat voor de 10de keer zijn beleid aanpast, zal het moeilijk hebben om zijn werknemers nog te motiveren.”
Verandering houdt ons scherp. Toch zijn we er tegelijk bang van. “Onderzoek toont aan dat mensen van afwisseling houden, maar níet van verandering”, zegt Gudrun. “We zijn gewoontedieren, comfortzoekers. En dat is het tegenovergestelde van verandering.”
“Er is natuurlijk een verschil als we de verandering zelf in gang
hebben gezet. We kunnen makkelijker omgaan met een verhuis of een scheiding waarvoor we zelf hebben gekozen. Ze geeft nog altijd stress, maar minder dan wanneer je niet zelf de touwtjes in handen hebt.”
“Stress is trouwens het meest voorkomende gevolg van een verandering. Soms kan die positief en motiverend werken. Maar langdurige stress kan zich vertalen in boosheid, frustratie, verdriet, angst en zelfs in depressie of neerslachtige gevoelens. Gelukkig kan je leren omgaan met verandering. Hoe je dat doet, hangt af van je persoonlijkheid.”
De ene vindt het voldoende om te praten met vrienden of familie, de
andere heeft behoefte aan professionele hulp van een psycholoog. “Beide manieren zijn goed, zolang je er maar over spreekt”, weet Gudrun.
“Praten en een luisterend oor vinden, doet wonderen. Vergelijk het met een ballon die zich vult. Er gebeurt iets en de ballon begint zich op te blazen. ‘Ik kan die nieuwe job niet combineren met mijn gezin, hoe moet het financieel?’ De ballon wordt groter en groter. Maar elke keer als jij je gevoelens uitspreekt, gaat er een beetje lucht uit. De verandering verdwijnt niet, maar je zal je wel beter voelen. Bewegen – zeker in combinatie met praten – helpt ook. Yoga, lopen, fietsen … Bewegen laat je ballon leeglopen. En mindfulness kan ook een grote hulp zijn.”
Veranderingen brengen iets in beweging, ze maken iets los. Dat kan iets goeds zijn, maar evengoed iets negatiefs. Niet alle veranderingen zijn even fijn. Het is belangrijk om datgene waar je geen impact op hebt, uiteindelijk toch te kunnen aanvaarden. De laatste stap is om uiteindelijk toch iets positiefs proberen te halen uit veranderingen die onvermijdelijk zijn. Een ongewenst pensioen kan uiteindelijk toch mooie dingen opleveren. Zelfs een ongeval of een handicap hoeven niet alleen maar ellende met zich mee te brengen. Zoek een houvast die je uit het verdriet en de pijn haalt. Vind iets wat een nieuwe betekenis aan je leven geeft, zoals vrijwilligerswerk. Dat kan goud waard zijn.”
De klimaatverandering is een van de grootste veranderingen waarmee iedereen wereldwijd wordt geconfronteerd. “Door onder meer de sterk gestegen uitstoot van koolstofdioxide (CO2) leven we in een wereld die 1,2 graden warmer is dan zo’n 200 jaar geleden. De klimaatverandering is geen verre toekomst, ze is volop bezig”, zegt Koen Stuyck, woordvoerder van het World Wide Fund for Nature (WWF) in België.
“De effecten zijn overal ter wereld merkbaar. Het gaat vooral over extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, overstromingen, enorme stormen. Denk aan de grote bosbranden in onder meer Australië, Griekenland en Frankrijk. Of aan de periodes van langdurige droogte met watertekorten, ook in ons land. En in 2021 waren er de grote overstromingen in Wallonië en Duitsland. Het was de 1ste keer dat we een gevolg van de klimaatverandering zo dramatisch en zo dichtbij meemaakten.”
Die gebeurtenissen hebben uiteraard een grote impact op onze gezondheid en maatschappij.
“Tijdens de hittegolf van 2003 vielen er in Europa 70 000 hittedoden. Op zulke hete dagen worden we ook meer blootgesteld aan ozon en fijn stof. Dat is zeer slecht voor onze luchtwegen en kan astma veroorzaken.”
“De droogte brengt dan weer mislukte oogsten met zich mee, waardoor de voedselprijzen stijgen. Het oppervlaktewater zakt, transporten via de rivieren lukken niet meer en leveringen aan bedrijven
komen in gevaar. Het grondwater wordt niet genoeg aangevuld, waardoor een tekort aan drinkwater ontstaat. Kerncentrales, die water nodig hebben om af te koelen, en waterkrachtcentrales vallen stil. In Noorwegen ontstond daardoor een elektriciteitstekort.”
Veranderingen roepen angst op en dat is bij deze klimaatverandering niet anders. “De klimaatangst is reëel. Maar de oplossing is niet om het dan allemaal maar te laten gebeuren”, zegt Koen. “We moeten jongeren die op straat komen voor het klimaat alle steun en vertrouwen geven. De beste remedie tegen angst is om niet bij de pakken te blijven zitten en actie te ondernemen. We mogen niet het gevoel hebben dat dit een onoverkomelijk drama is waaraan we niets kunnen doen.”
“In 1ste instantie moet de overheid ingrijpen: er zijn maatregelen nodig om de CO2uitstoot te verminderen. We moeten absoluut stoppen met het investeren in fossiele brandstoffen, zoals olie, kolen en aardgas. We moeten ook ophouden met bouwen in overstromingsgebied. We moeten de natuur beschermen, want die is onze grootste bondgenoot. Natte gebieden, zoals moerassen en veengebieden,
vangen bijvoorbeeld enorm veel water op bij overstromingen.”
Daarnaast kan ieder van ons iets doen. “Eet meer groenten en fruit in plaats van vlees, want de vleesproductie zorgt voor een hoge CO2uitstoot en groot waterverbruik. Laat de auto staan en neem het openbaar vervoer of de fiets. Isoleer je huis zo goed mogelijk, kies voor zonnepanelen als je kan. Heb je een tuin? Maak hem dan biodivers door bijvoorbeeld binnenlandse planten te zaaien en een stuk gazon door bomen en struiken te vervangen. Het zijn kleine dingen die een wereld van verschil maken.”
17 april 2022: Kim wil haar paard Sagar op de trailer laden. Maar ze valt. Daardoor schrikt Sagar en slaat hij op hol. Omdat Kims hand verstrikt zit in het touw waarmee ze hem vasthoudt, wordt ze meegesleurd. Als een lappenpop wordt ze tegen een omheining en een betonnen wegversperring gegooid. “Ik liep een dwarslaesie (letsel aan het ruggenmerg of de zenuwbanen in het wervelkanaal) op, waardoor mijn benen volledig verlamd zijn. En die verlamming is voor altijd”, vertelt ze. “Ik lag 2 maanden in het ziekenhuis en moest 3 maanden revalideren.”
Als de jonge vrouw te horen krijgt dat ze de rest van haar leven in een rolstoel moet doorbrengen, stort haar wereld in. “Ik had een partner, ik hield van joggen en paardrijden, ik ging regelmatig op stap met mijn vriendinnen. Dat is nu allemaal weg. Mijn relatie liep stuk. En ook al probeer ik nog zoveel mogelijk dingen te doen, het is toch anders.”
“Ik woon al jaren alleen, in een appartement op de 1ste verdieping. Maar dat kan je enkel met de trap bereiken, waardoor mijn papa of broer mij elke keer naar boven moeten brengen. Eens ik boven ben, kan ik niet meer weg. Omdat dat niet zo praktisch is, verblijf ik nu een paar dagen per week bij mijn ouders, waar alles op de benedenverdieping is. Maar binnenkort verhuis ik. Want ik heb een nieuw, aangepast appartement gekocht.”
“Voor mijn ongeval was ik projectleider in een bouwbedrijf. Die job doe ik nog altijd. Met kleine aanpassingen, want ik kan niet meer elke werf bezoeken. Ik bleef ook werken
toen ik in het ziekenhuis lag. Ik nam deel aan meetings als ik kon. Dat was voor mij een vlucht, een afleiding.”
“Mijn baas en collega’s zijn zeer begripvol en lief. Niemand betuttelt mij of behandelt mij anders. Ze kijken wel naar wat ik nog kan en als ik me niet goed voel, mag ik thuisblijven. Ik wacht op een aangepaste auto. Maar als ik ergens heen moet, staat er altijd iemand klaar. Ik ben hen daar ontzettend dankbaar voor. Want dankzij mijn job heb ik het gevoel dat ik nog meetel.”
“Ik rijd sinds kort ook weer op Sagar. Het is supermooi om te zien hoe hard hij zijn best doet. In het begin moest hij even wennen aan de nieuwe situatie, maar nu wil hij alleen maar knuffelen.” (lacht) “Ik moet als ruiter helemaal van nul beginnen, want ook paardrijden is nu totaal anders. Ik kan geen commando’s meer geven met mijn benen. Dus luistert Sagar naar mijn stem en voelt hij hoe ik mijn lichaam beweeg. Ik ben zo trots op hem.”
“Het lastigste aan deze verandering is dat ik niet langer onafhankelijk ben”, aldus Kim nog. “De ene dag kan ik daar beter mee om dan de andere. Ik heb het elke seconde moeilijk met wat mij is overkomen. Maar als ik werk of bezig ben met Sagar, kan ik dat beter verstoppen dan op andere momenten.”
“Ik had altijd een heel fel en sterk karakter. Dat is weg. Ik ben gelaten geworden. En ik geloof niet dat ik mij hier ooit kan bij neerleggen. Ik heb ook niet het gevoel dat ik iets positiefs uit dit ongeval kan halen.”
“Misschien weet ik nu alleen nóg beter wie mijn echte vrienden zijn. Ik zie hoe ver mijn familie en mijn vriendinnen willen gaan voor mij. Dan besef ik dat ik toch íets goed moet gedaan hebben om door zulke fantastische mensen omringd te worden. Zij zijn de reden waarom ik mezelf erdoor sleur.”
Ben jij klaar om stilaan weer aan het werk te gaan na een lange afwezigheid? Mooi, dan ben jij al ‘op weg’. We geven je de 5 meest voorkomende valkuilen én handvaten om ze te vermijden. Zo keer jij straks rustig en zelfverzekerd terug naar de werkvloer. Ga naar www.ikbenopweg.be.
Ivan was meer dan 30 jaar financieel directeur. Op 1 mei 2020 ging hij met pensioen. “Voor sommige mensen is dat een moeilijk moment, maar niet voor mij”, zegt hij. “Mijn vader ging op zijn 60ste met pensioen en hij haalde zijn 61ste verjaardag niet. Daarom heb ik mezelf altijd voorgenomen om te stoppen met werken zodra het kon.”
WERELD OP SLOT
“Het was een bewuste keuze. Ik wilde na mijn beroepsloopbaan nog een ander leven uitbouwen. Ik was er helemaal op voorbereid. Alleen … dat er opeens iets als corona zou
uitbreken, had ik niet voorzien. In plaats van een wereld die openging, was het er een die plots bijna volledig dichtging. Dat was even wennen.”
“Gelukkig konden we nog naar buiten. Ik wandel en fiets graag, dus ik trok in die periode dikwijls de natuur in. De 1ste maanden van de coronapandemie vielen goed mee. Het zwarte gat kwam pas in het najaar. Want toen was er nog altijd corona en konden we door het slechte weer veel minder naar buiten.”
Toch vond Ivan snel een nieuwe bezigheid: hij werd vrijwilliger in het vaccinatiecentrum in Menen. “Dat was fijn, daar hing een positieve sfeer”, zegt hij. “Het was ook een uitlaatklep. Zo hoefde ik in de donkere maanden niet thuis te zitten.”
“De socioculturele wereld lag in die tijd plat door de coronacrisis. Maar toen de pandemie voorbij was, ging ik me daar engageren. Ik ben bijvoorbeeld betrokken bij de lokale seniorenwerking van SPlus. Ik ben penningmeester, doe de ledenadministratie en organiseer daguitstappen. Daarnaast ben ik actief in de vrijzinnige beweging, waar ik de lentefeesten coördineer.”
NIEUWE MENSEN ONTMOETEN
“Het moeilijkste aan mijn pensioen? Dat je je structuur én je netwerk kwijt
bent. Als je werkt, besef je eigenlijk niet hoeveel je hebt aan je collega’s. Sommigen zie je vaker dan je partner. Ik ging op zoek naar een manier om weer een vast ritme in mijn dagen te brengen en naar mogelijkheden om nieuwe mensen te ontmoeten. Het werd vrijwilligerswerk. Ik vind het heel fijn dat je daar veel waardering en dankbaarheid voor krijgt. Maar soms legt het wel veel beslag op je. Je moet opletten dat je niet evenveel weg bent als toen je nog werkte.”
“Ook als gepensioneerde moet je je agenda beheren. En dat moet je zélf doen, want anders gaan anderen ermee aan de haal. Iedereen gaat er namelijk van uit dat je zeeën van tijd hebt als je niet meer werkt.”
“Met pensioen gaan heb ik nooit als een negatieve verandering gezien. Ik voel mij beter dan ooit”, aldus Ivan. “Maar zorg ervoor dat je niet overbevraagd geraakt. Jonge zestigers hebben vaak nog ouders voor wie ze zorgen, of kleinkinderen die naar de muziekschool of de sportclub gebracht moeten worden. Dat doen mijn vrouw en ik ook.”
“Mijn pensionering was trouwens voor mijn echtgenote evenzeer een verandering. Tijdens je carrière zie je elkaar af en toe. Maar plots heb je weer een relatie waarin je constant samen bent. Mijn vrouw was het gewoon om in haar eentje de was en de plas te doen. En plots stond ik rond haar te draaien in de keuken.” (lacht) “Ook daar moet je een nieuwe structuur vinden. En elkaar op tijd en stond loslaten.”
Word vrijwilliger
Op zoek naar een leuke tijdsbesteding? Wil je je steentje bijdragen aan een warme samenleving?
Of nieuwe mensen leren kennen?
Dan ben je een geboren vrijwilliger! Ontdek wat bij jou past op www.solidaris.be/vrijwilligerswerk
Durf jij een afspraak bij de tandarts al eens uitstellen? Omdat je plezantere plekken kan bedenken dan het tandartskabinet? Of uit schrik voor een stevige rekening? Toch is het beter om regelmatig op tandcontrole te gaan, want je kan er geld mee besparen. Ontdek handige bespaartips voor bij de tandarts!
Stel een controle bij de tandarts niet uit. Waarom?
1. Als je regelmatig je tanden laat checken, ziet een tandarts sneller of je een probleem hebt. Zo voorkom je grotere problemen, die niet alleen pijn doen in je mond, maar ook in je portemonnee.
2. Je krijgt een groter deel terugbetaald van het ziekenfonds als je op tijd naar de tandarts gaat. Ben je in 2021 of 2022 naar de tandarts geweest? Dan betaal je dit jaar het laagste tarief.
Momenteel betaal je minder als je elke 2 jaar naar de tandarts gaat. Dat heet het mondzorgtraject Met een hogere terugbetaling worden mensen aangemoedigd regelmatig naar de tandarts te gaan. Het mondzorgtraject gebeurt automatisch. Jij of je tandarts hoeven er niets voor te doen.
HOEVEEL BETAAL JE BIJ DE TANDARTS?
Je betaalt tot 50 % minder voor je behandeling met een mondzorgtraject.
Kinderen jonger dan 18 jaar die op tandcontrole gaan, krijgen alles terugbetaald voor gewone tandzorg.
ENKELE VOORBEELDEN:
CHECK OF JE TANDARTS GECONVENTIONEERD IS Ga naar een geconventioneerde tandarts. Dat wil zeggen: een tandarts die werkt volgens de officiële prijzen. Die prijzen spreken zorgverleners af met het ziekenfonds. Bij een geconventioneerde tandarts betaal je geen supplementen of extra’s (die worden nooit terugbetaald). Is je tandarts nietgeconventioneerd, dan mag hij zelf zijn prijs bepalen. Je betaalt dan vaak supplementen. Ga na of je tandarts geconventioneerd is op www.solidaris.be/conventie
MAAK TIJDIG
EEN AFSPRAAK
Maak tijdig een afspraak bij de tandarts. Ben je niet zeker wanneer je voor het laatst geweest bent? Check je laatste tandartsbezoek via ons internetloket e-Mut (www.solidaris.be/ e-mut). En als je bij de tandarts bent, maak dan meteen al een afspraak voor de volgende keer.
• Check of je arts geconventioneerd is Geconventioneerde artsen werken volgens officieel vastgelegde prijzen, die ze afspreken met de ziekenfondsen. Zij vragen jou geen extra’s (supplementen).
• Laat een globaal medisch dossier (GMD) maken bij je huisarts, want dan betaal je minder.
• Moet je naar het ziekenhuis voor een ingreep of behandeling? Vergelijk de prijzen van verschillende ziekenhuizen, want soms betaal je voor dezelfde behandeling in het ene ziekenhuis meer dan in het andere. Kies voor een tweepersoonskamer. Die is beduidend minder duur dan een eenpersoonskamer én je krijgt dezelfde zorg.
• Naar de apotheker? Vraag naar het goedkoopste geneesmiddel. Voor sommige medicijnen bestaan er goedkopere alternatieven die even goed zijn.
• Kijk na of je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming (VT). Dan betaal je minder bij de dokter, in het ziekenhuis en bij de apotheker. En je krijgt nog andere voordelen. Betaal niks te veel voor je medische zorg. Ontdek alle tips op www.niksteveel.be
Wat betaal je zelf bij de tandarts en welke kosten krijg je terugbetaald?
Als je naar de tandarts gaat, betaal je per consultatie of hulpverstrekking. De doorsnee tandzorg wordt volledig of gedeeltelijk terugbetaald.
Meer info op www.solidaris.be/ tandzorg
Extra voordeel voor leden van Solidaris
Als volwassene krijg je 20 % terugbetaald van het bedrag dat je zelf betaalde voor prothesen, implantaten, kronen en bruggen Sinds 1 juli 2022 krijg je ook 20 % terugbetaald voor de herstelling en het bijplaatsen van tandprotheses Je krijgt maximaal 1050 euro terugbetaald om de 2 jaar. Zonder extra premie, inbegrepen in je lidmaatschap.
Kinderen en jongeren die lid zijn van Solidaris krijgen tot 1425 euro extra terugbetaald voor een beugel, blokjes of orthodontie. Die terugbetaling komt boven op de normale terugbetaling.
Alle info op www.solidaris.be/tandvoordeel
Als je ziek bent, grijp je weleens naar een pilletje in je medicijnkast. Maar sommige mensen moeten langdurig medicatie nemen. Anderen zelfs innovatieve geneesmiddelen. Die zijn – gelukkig maar – vaak onze redding. Maar wat je niet meteen ziet, is dat die geneesmiddelen heel wat kosten aan onze sociale zekerheid. Die springt hier stevig bij om het voor ons allemaal betaalbaar te houden. Maar wat als dat in de toekomst niet meer kan?
Via onze lonen dragen we allemaal een stukje bij aan de sociale zekerheid. Die zorgt ervoor dat onze gezondheidszorg betaalbaar blijft voor iedereen. Zo betaalt de sociale zekerheid ook een groot deel van de kostprijs terug van geneesmiddelen die op een lijst van de overheid staan, meer bepaald van het Rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekering (RIZIV). Dat gaat van pilletjes tegen maagpijn tot duurdere behandelingen.
LANGDURIGE BEHANDELING
“Dat je voor bepaalde medicatie niets of bijna niets betaalt, heb je inderdaad te danken aan onze sociale zekerheid en je ziekenfonds. Zij dragen alle kosten of toch een groot deel ervan”, legt Alain Bourda uit. Hij is apotheker en coördinator geneesmiddelenbeleid bij Solidaris. “Let wel: soms
Rechtvaardige prijs = rechtvaardig voor de sociale zekerheid én de farmabedrijven
Alain Bourda, coördinator geneesmiddelenbeleid Solidaris
is er geen terugbetaling. Dat is het geval bij geneesmiddelen die je vrij kan kopen en niet werden voorgeschreven door een arts.”
Twijfel je of je geneesmiddel wel, niet of gedeeltelijk wordt terugbetaald? Je apotheker of arts geeft je graag meer uitleg. “Ik adviseer ook altijd om te kiezen voor het goedkoopste geneesmiddel als er verschillende alternatieven zijn. Een generisch geneesmiddel werkt even goed als het originele merkgeneesmiddel”, gaat Alain verder.
“We hebben geluk dat we heel wat geneesmiddelen terugbetaald krijgen. Maar als de prijzen voor innovatieve geneesmiddelen blijven stijgen, komt die terugbetaling in gevaar”, zegt Alain. “Farmaceutische bedrijven maken grote winsten op dit soort innovatieve en nieuwe medicatie, terwijl de sociale zekerheid kreunt onder de druk.”
Voor bijvoorbeeld kanker, diabetes type 2 en zeldzame aandoeningen ontwikkelen farmabedrijven vaak innovatieve geneesmiddelen. Maar hiervoor rekenen ze heel hoge prijzen terwijl ze niet duidelijk zijn over de productiekosten en onderzoeksinvesteringen. Dat kan omdat er geen duidelijk wettelijk kader is. Bovendien worden nieuwe geneesmiddelen beschermd door patenten. Die zorgen ervoor dat alleen de ontwikkelaar van het geneesmiddel het
middel mag maken en verkopen zolang het patent loopt. Een positie waarvan het bedrijf misbruik kan maken.
Uit een studie van Solidaris blijkt dat farmabedrijven vandaag overwinsten maken die vaak een veelvoud zijn van de gerechtvaardigde prijs. Daarmee bedoelen we: de kosten die een fabrikant maakt voor onderzoek en ontwikkeling, maar ook een basiswinst en bonus voor innovatie. Die prijs is rechtvaardig voor zowel de sociale zekerheid als voor de bedrijven.
Zo is er een geneesmiddel dat gebruikt wordt als behandeling bij volwassenen met huidkanker. Hiervoor betaalt de sociale zekerheid maar liefst 18 keer de gerechtvaardigde prijs. Dat is natuurlijk niet houdbaar. Dus is het tijd voor actie.
De hoge prijzen voor nieuwe en innovatieve geneesmiddelen zijn een bittere pil voor onze gezondheidszorg. Want de overwinst die de bedrijven maken, kost onze sociale zekerheid naar schatting 1 miljard euro per jaar. Dat gaat ten koste van de sociale zekerheid én dus van de gezondheid van elke burger. De vraag is helemaal niet of er een terugbetaling moet zijn, de vraag is of het rechtvaardig is dat de geneesmiddelen zo duur zijn.
Solidaris startte een petitie om transparante én rechtvaardige prijzen te eisen. Ons ziekenfonds staat zelfs mee aan de wieg van een instrument om de juiste prijs voor geneesmiddelen te berekenen. Hierdoor zou onze sociale zekerheid elk jaar 20 % of meer dan 1 miljard euro van de uitgaven aan geneesmiddelen kunnen besparen en opnieuw investeren in onze gezondheid. We willen dat dit rekeninstrument opgenomen wordt in de wet. Met 25 000 handtekeningen kunnen we een wetsvoorstel op de politieke agenda zetten. Ben jij voor onze sociale zekerheid en tegen de buitensporige winsten van farmaceutische bedrijven? Doe mee en teken onze petitie!
Meer info:
www.solidaris.be/ petitie-geneesmiddelen Of scan de QR-code:
“
De sociale zekerheid besteedt in België meer dan 5,4 miljard euro per jaar aan geneesmiddelen op een totaal van 35 miljard voor gezondheidszorg
Raakte je besmet met het coronavirus? En heb je maanden nadien nog last van symptomen? Dan zou het best kunnen dat je post-COVID-19 hebt. Wat is dat precies? Kan je ervan genezen, en hoe? Professor Diego Castanares legt uit.
Diego CastanaresProfessor en arts-expert bij het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, deed onderzoek naar post-COVID-19.
Minstens
10 TOT 15%
van de coronapatiënten ontwikkelt langdurige COVID.
PostCOVID19 of langdurige COVID: 2 namen voor een ziekte met veel gezichten.
WANNEER SPREEK JE VAN POST-COVID-19?
“Sinds mei 2020 zijn er patiënten die merken dat ze niet helemaal genezen na een coronabesmetting of dat symptomen na enkele weken weer de kop op steken. Zelfs symptomen die je in 1ste instantie niet linkt aan het coronavirus.”
“Over het algemeen zeggen we dat het gaat om postCOVID19 als je 12 weken na het begin van een coronabesmetting symptomen hebt die minstens 2 maanden aanhouden en niet verklaard kunnen worden door een andere diagnose. Dat is de definitie die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gebruikt.”
“Een belangrijke nuance: niet iedereen met langdurige COVID heeft echt medische zorg nodig.”
OVER WELKE SYMPTOMEN SPREKEN WE?
“Het symptoom dat het vaakst terugkomt, is algemene fysieke vermoeidheid. Andere veelvoorkomende klachten zijn spierpijn,
hoofdpijn, pijn op de borst, kortademigheid. Mensen kunnen daarnaast last hebben van cognitieve problemen, zoals moeite met concentratie, geheugenproblemen, angst, depressie, slaapproblemen. Ook blijvend geur of smaakverlies komt voor.”
“Maar je kan ook symptomen hebben die je niet meteen linkt aan een coronabesmetting, zoals misselijkheid of hartkloppingen. De waaier aan klachten is breed en niet alle patiënten ervaren dezelfde symptomen. Het komt erop neer dat het een diagnose is van uitsluiting. Andere aandoeningen sluiten we eerst uit om tot postCOVID19 te komen.”
WIE KAN POST-COVID-19 KRIJGEN?
“Simpel: iedereen, van alle leeftijden. Mensen die zwaar ziek geweest zijn van een coronabesmetting, maar evengoed patiënten die een milde vorm van de ziekte hadden en weinig voelden van de oorspronkelijke infectie maar later weer symptomen ontwikkelen.”
“Niet alleen patiënten die in het ziekenhuis lagen met corona krijgen
Heeft je huisarts langdurige COVID vastgesteld? Dan kan hij een specifiek zorgtraject post-COVID-19 opstarten: samen met jou en andere zorgverleners maakt hij een behandelplan. Er zijn 2 types zorgtrajecten:
1. Monodisciplinair
Je huisarts verwijst je door naar
1 zorgverlener, bijvoorbeeld een kinesitherapeut of een logopedist. Een psycholoog kan ook, als je worstelt met gevoelens van angst of onzekerheid over je herstel, of als je verdriet voelt omdat je leven er niet meer uitziet als voorheen. Ons ziekenfonds betaalt een deel van je kosten voor psychologische zorg. Ofwel rechtstreeks aan je psycholoog, zodat jij ter plaatse maar een klein deel hoeft te betalen. Ofwel krijg jij achteraf een terugbetaling. Meer info: www.solidaris.be/psycholoog
2. Multidisciplinair
Je huisarts verwijst je door naar meerdere zorgverleners. Afhankelijk van jouw situatie en ziektebeeld kan dat een kinesitherapeut, logopedist, (neuro)psycholoog, diëtist en/of ergotherapeut zijn.
In dat behandelend team is er altijd een zorgcoördinator. Die helpt je met de doorverwijzingen en afspraken met de verschillende zorgverleners, bekijkt met jou je doelstellingen en je behandelplan. Het kan je huisarts zijn, maar evengoed een andere zorgverlener.
De meeste zorg binnen het zorgtraject post-COVID-19 kost je niets. Je hoeft geen remgeld (eigen aandeel) of supplementen te betalen. Ofwel regelt je zorgverlener alle kosten met ons ziekenfonds. Ofwel betaal jij eerst, bezorg je ons het attest van de zorgverlener (arts, kinesist …) en betalen wij je terug.”
Alle info over de terugbetalingen bij post-COVID-19 vind je op www.solidaris.be/ terugbetalingen-post-covid
postCOVID19. Maar kwetsbare groepen en mensen die tijdens een acute coronainfectie opgenomen worden hebben een verhoogde kans om langdurige COVID te ontwikkelen. Zeker na een opname op intensieve zorgen. En opvallend: vrouwen lopen meer risico. Uit onderzoek blijkt dan weer dat mensen die besmet werden met de Omikronvariant minder vaak postCOVID19 ontwikkelen.”
KAN JE GENEZEN VAN POST-COVID-19?
“Sommige mensen herstellen prima na enkele maanden, anderen blijven langdurige symptomen hebben. Hoe (snel) je revalideert is persoonlijk en onvoorspelbaar. Symptomen kunnen verminderen en plots weer toenemen. Zo erg dat ze het dagelijkse leven verstoren en werken onmogelijk maken. Onderschat de psychologische impact niet!”
“Medicatie om de ziekte te behandelen bestaat voorlopig niet. Ook dat maakt het herstelproces lastig. Intussen is postCOVID19 algemeen aanvaard als een chronische ziekte. En er is een zorgtraject (zie kader) voor uitgewerkt, waarbij je een beroep kan doen op verschillende zorgverleners, rekening houdend met jouw specifieke noden.”
BIJ WIE KAN JE TERECHT ALS JE LANGDURIGE COVID HEBT?
“Je huisarts is je 1ste aanspreekpunt. Die stelt de diagnose en verwijst je door naar andere zorgverleners als dat nodig is. Uitzonderlijk kan ook de ziekenhuisarts die je behandelde voor je covidinfectie de diagnose stellen.”
Lees Anns verhaal op onze blog
Ann Li (41) raakte besmet met corona in maart 2020. Meer dan 2 jaar later is ze nog niet helemaal hersteld. Hoe is het om langdurige COVID te hebben?
Hoe ga je er fysiek en mentaal mee om? Lees Anns verhaal op onze blog: www.solidaris.be/blog
“
Ik ben snel moe en heb vaak last van spierpijn. Mijn lichaam voelt als een kapotte batterij die niet meer 100 % kan opladen. Het wisselt sterk. Mijn symptomen komen op en verdwijnen weer Ann Li (41)
Hemelvaartweekend staat elk jaar met stip in de agenda van Wouter (31). Het is het moment waarop de Nationale Spelen van Special Olympics Belgium doorgaan. Een sportevenement dat heilig is voor deze atleet. Als een editie ten einde loopt, telt hij al af naar volgend jaar. “Nog enkele trainingen en dan wil ik weer kampioen worden!”
Wouter begroet ons enthousiast in Schoonderhage, het dagcentrum te midden van de uitgestrekte weides van het OostVlaamse Herzele. Een sportieve kerel in een gloednieuw trainingspak.
SNELSTE VAN ALLEMAAL
Elke maandag staat er atletiektraining op het programma. Onder het toeziend oog van zijn 2 (sportieve)
begeleiders: trainer Tom en coach Michel. Verspringen bijvoorbeeld.
Wouter springt vanuit stand. “Je strekt de armen, zwaait ze naar achteren en springt”, zegt hij. 1m20 ver in zijn geval. Misschien wil hij zich later nog toeleggen op verspringen met aanloop. “Dat is moeilijker, maar ik kan het proberen, hé”, klinkt het.
Met zo’n 10 deelnames aan de Nationale Spelen op zijn naam heeft Wouter ervaring. Hij wil zijn titel op de 50 m sprint verlengen. “Ik wil
kampioen worden en mijn trainer gaat daarvoor zorgen”, grapt hij. “Ik ben de snelste, niemand haalt mij in.”
Maar hij staat dus ook zijn mannetje in het verspringen. In 2022 pakte hij zilver. Dit jaar kampt hij mogelijk tegen zijn beste vriend Igor. Die springt in dezelfde categorie. Al vindt Wouter dat geen probleem. Hij kijkt ernaar uit en gunt zijn kompaan de winst even hard.
Daarnaast beoefent Wouter softbal (‘lightversie’ van kogelstoten met lichtere kogel). In die competitie verging het hem vorig jaar minder goed. Hij werd gediskwalificeerd. “Ik was te sterk. Ik gooide te ver”, legt hij uit. Hoezo, kan je té goed zijn? “Vooraf moet elke deelnemer een maximumtijd of afstand doorgeven, gebaseerd op zijn kunnen. Zo worden categorieën gemaakt”, vertelt
Tijdens de Nationale Spelen loopt ook het Special Olympics Healthy Athletes Program, dat de lichamelijke gezondheid en conditie van de atleten wil evalueren. Want vaak vallen bepaalde fysieke ongemakken van de sporters niet op door hun verstandelijke beperking. Daarom kunnen atleten gratis en op vrijwillige basis medische controles laten uitvoeren. Gezondheidsprofessionals en vrijwillige studenten onderzoeken onder andere hun ogen, oren, tanden, voeten en algemene en mentale fitheid. Merken zij een probleem, dan melden ze dat. De atleet krijgt advies of het voorstel om een specialist te raadplegen als dat nodig is.
Wouter (31 jaar) Houdt van sporten, toneel, koffie met een koekje en tijd doorbrengen met zijn beste vriend Igor
Michel. “Tijdens wedstrijden geldt de 20 %regel. Haal je normaal 1 m? Dan mag je niet verder springen dan 1m20 of je wordt gediskwalificeerd.” Dat doet pijn, maar regels zijn regels, ook bij Special Olympics.
Zo immens als de euforie bij zijn gouden en zilveren medaille, zo groot was Wouters ontgoocheling na het softbal. Maar als hij later het podium op mag met álle atleten, is dat snel vergeten. Want niet alleen goud, zilver en brons, maar álle atleten worden in de bloemetjes gezet.
Daar draait het om: samen gezond bewegen én een fijne tijd beleven. Op woensdag voor de Nationale Spelen vertrekken de atleten van Schoonderhage steevast naar hun overnachtingsplek. Toch altijd een momentje van stress voor Wouter, die hoopt dat hij niet bij snurkers op de
kamer ligt. “Ik kan echt niet tegen snurken. Als ik slaap, moet het stil zijn.”
Tijdens de openingsceremonie verschijnt de hele ploeg – dit jaar 35 atleten – trots in dezelfde rode outfit. “Ze vormen een hechte groep”, weet Tom. “Ze vangen elkaar op. De mensen die voor het eerst gaan, worden wegwijs gemaakt door diegenen die het al kennen.”
Tijdens de Nationale Spelen zijn ze elkaars grootste fans. “Ik ga kijken naar mijn vrienden en ik supporter hard. Maar ik kijk ook graag naar andere atleten, vooral de meisjes”, knipoogt Wouter.
GEZONDE ATLEET
’s Ochtends houdt Wouter vast aan een traditie. “Elke dag maak ik de rest wakker met het koekoekslied! Dan even douchen, zodat ik fris aan de start sta. Daarna is het tijd voor een goed ontbijt, belangrijk. Een paar boterhammen met een eitje.”
Ook al is het niet altijd makkelijk, toch probeert hij te letten op zijn voeding. “Ik vul mijn drinkbus met water. Voor de wedstrijd drink ik niets anders. Ik neem wel een suikerwafel mee, voor als ik extra kracht nodig heb.”
Na de wedstrijd mag het wat losser. “Dan drink ik een goed pintje”, lacht Wouter. Het einde van de Nationale Spelen viert de groep traditioneel met een feestmaal. Barbecue, pizza’s … Even geen sportmaaltijd dan.
“Special Olympics zijn het allerbelangrijkste. Vandaag en in de toekomst”, knikt Wouter. Zenuwachtig is hij nooit. Hij gaat er gewoon voor, aangemoedigd door een vaste supporterskern. Zijn ouders zakken altijd af en zijn broer komt kijken als hij kan. Ook dit jaar zullen zijn mama en pluspapa van de partij zijn. “Mét een spandoek!”, zegt hij.
Van elke deelname houdt Wouter trouwens zijn rug en buiknummer bij. “Ze hangen in mijn slaapkamer, met mijn medailles. En er mogen er nog veel bijkomen!”
Van 17 tot 20 mei 2023 slaan de Nationale Zomerspelen hun tenten op in Mechelen. 3400 atleten, begeleid door 1200 coaches, sporten in 23 disciplines. Op het programma: sportwedstrijden, maar ook een Torch Run, een openingsceremonie, animaties en een sluitingsceremonie. Alle info: www.special-olympics.be
Help jij mee op Special Olympics in Mechelen?
Als partner zet ons ziekenfonds mee de schouders onder de zoektocht naar vrijwilligers. We willen graag ‘Iedereen mee’! We doen een warme oproep om te komen helpen: van hulp bij catering en logistiek, assistentie bij sporten tot atleten begeleiden. Wil je meehelpen? Vanaf 16 jaar ben je welkom! Schrijf je in via www.eventication.com
Meer info of vragen?
Neem contact op via registration@specialolympics.be.
“Ik ben de snelste, niemand haalt mij in
Op vakantie gaan, dat is je ontspannen en weer energie opdoen. Zorg er wel voor dat je veilig vertrekt en gezond blijft! Controleer dus of je (reis) vaccinaties in orde zijn. Ga mee op vaccinreis rond de wereld.
In veel nietEuropese landen zijn enkele vaccins sterk aangeraden of zelfs verplicht. Maar ook binnen Europa kunnen vaccins je heel wat ellende besparen.
Een vaccin traint je weerstand. Het zorgt ervoor dat je lichaam antistoffen aanmaakt tegen een virus of een bacterie, zonder dat je de ziekte doormaakt.
Een levensbedreigende infectie veroorzaakt door een virus dat wordt overgedragen door muggen (die vooral overdag steken). Symptomen in een 1ste fase: hoge koorts, hoofdpijn en spierpijn (griepachtig). In een 2de fase: geelzucht, bloedingen en shock.
In bepaalde tropische regio’s in Afrika en LatijnsAmerika.
Er is geen behandeling, wel een vaccin. In sommige landen is vaccinatie verplicht.
Opgelet: het vaccin kan je enkel laten zetten in erkende centra (minimum 10 dagen voor aankomst in het land). Na een 1ste dosis is een eenmalig herhalingsvaccin bij een volgende reis naar een risicogebied aangeraden.
Een virusziekte na een beet van een besmette teek. Symptomen: koorts, vermoeidheid of hoofdpijn en kan tot hersen(vlies)ontsteking leiden.
In bosrijke gebieden van Europa tot OostAzië.
De eerste 2 dosissen beschermen tijdelijk. Na de 3de dosis ben je 3 jaar beschermd.
Tetanus is een levensbedreigende infectie veroorzaakt door een bacterie. Je raakt besmet door huidwonden. Symptomen: hevige spierkrampen. Difterie is een zeldzame, ernstige infectieziekte veroorzaakt door een bacterie. Symptomen: ernstige keelpijn met grijs beslag in de keel, koorts, slikklachten, misselijkheid en overgeven. Soms is de hals sterk opgezwollen.
Tetanus: wereldwijd. Difterie: in grote delen van Afrika, Azië en Zuid en CentraalAmerika en in sommige OostEuropese landen.
Na het basisschema van 3 dosissen difterietetanuskinkhoestvaccin of een herhaling ben je 10 jaar beschermd.
Ga minstens 6 tot 8 weken voor je vertrekt op reis langs bij je huisarts of een reiskliniek voor een reisconsultatie. Sommige vaccins kan je bij de huisarts laten zetten, andere (zoals gele koorts) alleen in een erkende reiskliniek.
Een leverinfectie veroorzaakt door een virus. Je loopt het op via voedsel, drank of voorwerpen besmet met stoelgang van besmette personen. Symptomen: vermoeidheid, misselijkheid, geelzucht, soms koorts of buikpijn.
Wereldwijd, vooral bij minder goede hygiënische omstandigheden (Afrika, Azië en ZuidAmerika, enkele landen in OostEuropa en aan de Middellandse Zee).
1 dosis beschermt minstens 1 jaar, 2 dosissen levenslang.
Difterie en tetanus
Tekenencefalitis
Hepatitis A (geelzucht)
Hepatitis A (geelzucht)
Hepatitis B Buiktyfus
Vaccins terugbetaald
AFRIKA
Hepatitis A (geelzucht)
Hepatitis B Gele koorts
Meningokokkenmeningitis Polio
Hepatitis A (geelzucht)
Gele koorts
HEPATITIS B
Een virale leverontsteking, overgedragen via besmet bloed of seksueel contact. Symptomen: vermoeidheid, minder eetlust, koorts, buikpijn of geelzucht.
Wereldwijd. Vaccinatie is aangeraden als je reist naar Afrika, Azië en ZuidAmerika.
Behoort tot ons basisvaccinatieschema. 2 dosissen (1 maand tussen) en een 3de na 4 tot 6 maanden beschermen normaal voldoende.
BUIKTYFUS
Een ernstige ziekte veroorzaakt door een bacterie in besmet voedsel of water. Symptomen: hoge koorts, zwakte, hoofdpijn, buikpijn, spier en gewrichtspijn. Soms constipatie, diarree of huiduitslag.
De besmettingskans is het hoogst in India, Pakistan en Bangladesh. Elders in Azië, Centraal en ZuidAmerika en Afrika is het risico lager.
1 vaccin dat 60 tot 70 % bescherming biedt vanaf 14 dagen tot 3 jaar na de toediening.
Voor specifieke gebieden of avontuurlijke reizen kunnen andere vaccins nodig zijn, bijvoorbeeld tegen meningokokkenmeningitis (hersenvliesontsteking). Vaccinatie is bijvoorbeeld verplicht voor iedereen vanaf 2 jaar die naar Mekka gaat. Andere vaccins die je mogelijk nodig kan hebben in specifieke gebieden: polio, hondsdolheid, mazelen, Japanse encefalitis … TIP: check de adviezen en verplichtingen voor jouw bestemming op www.wanda.be of download de gratis Wandaapp.
Vaccinaties (voor kinderen) uit het basisvaccinatieschema zijn gratis in Vlaanderen. Ook sommige vaccins voor volwassenen zijn gratis: herhalingsinentingen difterie, tetanus en kinkhoest, coronavaccin(s) en griepvaccins voor mensen in een woonzorgcentrum en sommige andere instellingen. Voor andere erkende vaccins krijg je als lid van Solidaris een terugbetaling tot 25 euro per jaar. Alle info: www.solidaris.be/vaccins. Op www.myhealthviewer.be kan je nakijken welke vaccins je al gekregen hebt.
Wereldwijde medische bijstand
Onverwacht ziek? Ongeval op reis? Onze reisbijstand Mutas is inbegrepen in je lidgeld. Zo ben je overal ter wereld verzekerd voor medische kosten. Alle info: www.solidaris.be/mutas
Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) altijd op zak
Voor de meeste reizen en medische hulp in Europa heb je een EZVK nodig. Je EZVK heb je altijd digitaal bij via ons internetloket e-Mut (www.solidaris.be/e-mut). Zorg nodig? Toon je digitale kaartje op je smartphone. Op papier bestellen kan, minstens 1 week voor je vertrek via www.solidaris.be/ reisdocumenten-aanvragen
Vraag op tijd je reisdocumenten aan Voor sommige landen (Turkije, Tunesië, Marokko …) heb je een speciaal reisdocument nodig. Bestel het online 3 weken voor je vertrek of haal het af in een ziekenfondskantoor. Alle info: www.solidaris.be/ reisdocumenten-aanvragen.
Opvliegers, huilbuien en slapeloze nachten. Maar ook lichamelijke veranderingen rond de geslachtsdelen. Of minder zin in seks. De menopauze verandert heel wat voor vrouwen, maar toch beleven ze die vaak in stilte. Veel vrouwen weten vaak zelfs niet wat de menopauze inhoudt. Professor Herman Depypere beantwoordt 6 prangende vragen.
Herman Depypere
Professor, hoogleraar en gynaecoloog UZ Gent. Schreef het boek ‘Menopauze. Alle vragen beantwoord’ (www.professordepypere.be/ bestellen-boek-menopauze).
Een menopauzeconsulent bekijkt met jou je persoonlijke situatie. Ze brengt je klachten in kaart en zoekt naar een behandeling op jouw maat. Als lid van Solidaris betaal je slechts
2 euro per consultatie (normale prijs is 40 euro) voor maximaal 3 consultaties. Alle info: www.solidaris.be/ menopauzeconsulent
“Tijdens de menopauze valt de hormoonproductie van een vrouw volledig stil. Dat wil zeggen dat ze geen vrouwelijke hormonen meer aanmaakt. Die verandering heeft een invloed op je vruchtbaarheid, maar ook je metabolisme (de manier en snelheid waarop je lichaam voedingsstoffen omzet in energie) vertraagt en je spiermassa neemt af. Je ziet vaak meer vet rond de buik, waardoor je taille minder zichtbaar is. Tegelijkertijd verdunt het haar en wordt je huid minder strak.”
“De menopauze heeft een sterke invloed op het zelfbeeld van vrouwen. Ze slapen vaak slecht, ze kunnen verdikken, hebben moeite om zich te concentreren … Daarbij komt nog het taboe dat op de menopauze rust, waardoor veel vrouwen ze nog altijd in stilte doormaken. Terwijl het net belangrijk is om de menopauze bespreekbaar te maken, zodat vrouwen hun lichaam en klachten beter begrijpen. Ook de omgeving en de werkgever van vrouwen mogen de impact van de menopauze niet onderschatten.”
“De hormoonproductie van mannen is anders, waardoor zij minder last hebben van schommelingen. En de productie van zaadcellen en testosteron is niet met elkaar verbonden. Naarmate mannen ouder worden, neemt de aanmaak van testosteron wel af. Maar dat gebeurt minder abrupt en pas op een latere leeftijd. Mannen kunnen last hebben van opvliegers. Alleen zijn die meestal te wijten aan onderliggende oorzaken, zoals het gebruik van geneesmiddelen of een ziekte.”
“Als je vrouwelijke hormoon uitvalt, heeft dat natuurlijk een invloed op je libido. Bovendien spelen typische kwalen een rol. Wie bijvoorbeeld regelmatig opvliegers heeft, kan zich minder aantrekkelijk voelen. Toch wil dat niet zeggen dat seksualiteit vanaf de menopauze moet verdwijnen of uitgesloten is. Een relatie kan nog altijd seksueel getint zijn. Probeer je gevoel van intimiteit te vergroten. Een goede raad? Zorg voor affectie en praat open met elkaar. Een (begeleide) hormoonbehandeling kan de begeerte stimuleren.”
“Zeker. Veel vrouwen hebben last van vaginale droogte of jeuk tijdens de menopauze. Door het gebrek aan vrouwelijk hormoon stroomt er minder bloed richting de vagina. De huid is dunner en dat geeft irritatie. Soms kunnen er zelfs wondjes ontstaan. Ook de geur van de vagina verandert en is soms sterker dan voordien. Dat heeft te maken met de vaginale flora (de natuurlijke bacteriën binnenin) die zich aanpassen.”
“Klachten behandelen kan en is zelfs aangewezen. Een gezonde levenstijl verlicht ze vaak: meer bewegen, minder alcohol, gezonder eten … Elke dag een halfuurtje wandelen kan al voldoende zijn. Bij ernstige klachten raad ik hormonale substitutie of ‘vervanging van hormonen’ aan. Die therapie vervangt de hormonen die de vrouw vóór de menopauze in grote hoeveelheden aanmaakte. We hebben grote stappen gezet naar een aanpak op maat. Niet elke vrouw heeft zo’n behandeling nodig. Ook de nodige dosis kan verschillen. Een kleine aanpassing kan het lichaam weer in balans brengen.”
Professor Depypere en menopauzeconsulent Caroline Oosthuyse verklaren 7 feiten en fabels. Lees het allemaal op onze blog www.solidaris.be/ blog
Al vanaf 40 jaar kunnen de 1ste menopauzesymptomen opduiken. Vaak zelfs minder duidelijke klachten zoals hoofdpijn, blaasontstekingen, slaapproblemen, stemmingswisselingen ... Menopauzeconsulent Gerda Desmidt geeft uitleg en tips over hoe je kan omgaan met (de overgang naar) de menopauze. Wanneer? Woensdag 31 mei 2023 om 20 uur. Alle info: www.solidaris.be/webinars.
In welke situatie je ook zit, ons ziekenfonds helpt je om de juiste zorg te vinden.
Dienst Maatschappelijk Werk, thuisverpleging, gezinszorg, kraamzorg, poetshulp, woningaanpassing, hulpmiddelen ... Welke hulp je ook nodig hebt, ons ziekenfonds staat voor je klaar.
Bel naar 056 230 230 (optie 2) of surf naar onze website en we helpen je met je aanvraag!
www.solidaris.be/zorg
18 JULI
Sluis
Dagje Sluis
Op 18 juli trekt Dito naar Sluis. Vanaf 11 uur opent de grote braderie in het centrum van Sluis. Hier kan je genieten van allerlei lekkernijen en unieke producten van lokale ondernemers. Vanaf 16 uur wordt het nóg gezelliger en begint het entertainment met livemuziek en een uniek, komisch en spectaculair straattheater.
‘s Middags kan je er gezellig eten. Je kan kiezen tussen mosselen met mosterdsaus of ribbetjes op de BBQ, allebei met frietjes. Na een heerlijke maaltijd is er nog tijd om te genieten van de markt voordat we rond 20 uur vertrekken uit Sluis.
Ledenprijs 65 euro, nietleden 72 euro | Opstapplaatsen in Brugge en Kortrijk | Inschrijven: inschrijven@ditovzw.be of 02 515 19 30 Info: www.ditovzw.be
Bergen
Bergen: verrassend, veelzijdig en vlakbij
In de voormiddag brengen we een bezoek aan Le GrandHornu, 1 van de mooiste archeologische sites in Europa. Deze voormalige steenkoolmijn uit de 19de eeuw is werelderfgoed. In de namiddag neemt de gids je mee naar het middeleeuwse hart van Bergen.
Centraal in de stad ligt de markt met verschillende historische gebouwen. Je kan ’s middags vrij kiezen om iets te eten in de horeca- of broodjeszaken op het marktplein. Daarna neemt de gids je verder mee langs de vele hofjes en verborgen parken, en kan je vanop de oude Burgsite genieten van een prachtig zicht op de wijde omgeving. Na de stadsverkenning kan je nog even vrij nagenieten in het stadscentrum.
5 september (regio Kortrijk), 12 september (regio Brugge) | Ledenprijs 25 euro, nietleden 30 euro | Inbegrepen: busvervoer, gids, verzekering | Opstapplaatsen bus in Ieper –Menen – Kortrijk – Brugge –Oostende | Inschrijven regio Kortrijk: 056 23 03 92 | Inschrijven regio Brugge: 050 44 79 52
1 JUNI
Brussel
Brussel beleven
In de voormiddag maken we een mooie stadswandeling langs alle bekende plekken, mooie historische gebouwen en natuurlijk Manneken Pis. Op de Grasmarkt krijg je de tijd om iets te eten en te drinken. Je kan ook zelf je picknick meenemen.
Daarna trekken we naar de Koninklijke Muntschouwburg (De Munt). We brengen een bezoek achter de schermen van de grootste operazaal van België. 1 van de allermooiste van Europa.
Het bezoek aan Brussel sluiten we af in stijl in een typische, authentieke bruine kroeg.
1 juni (regio Kortrijk), september (datum nog te bepalen) (regio Brugge) | Ledenprijs 36 euro, nietleden 41 euro | Inbegrepen: treinticket, begeleiding, rondleiding in De Munt, drankje, verzekering | Vertrekplaatsen: station Kortrijk of station Brugge | Info en inschrijven regio Kortrijk: 056 23 03 92 | Inschrijven regio Brugge: 050 44 79 52
Kies uit thema’s zoals sprookjes, dieren of het circus en laat jouw kleuter genieten van een 1ste
Een ritje met de gocart, spelen op het strand en misschien wel een uitstap naar Plopsaland. Ontdek het op onze strandvakanties in Nieuwpoort.
Fan van avontuur en rollercoasters? Bezoek tijdens de pretparkenvakantie 4 pretparken in 1 week.
Fan van waterglijbanen en rollercoasters?
Tijdens het splash- en rollercoasterskamp bezoeken we de mooiste (water)pretparken.
Op safari in de Beekse Bergen of paardrijden of liever eens kennismaken met het leven op een boerderij? Het kan allemaal op onze dierenkampen.
Dans je graag de pannen van het dak? Of wil je liever acteren en zingen? Of is koken helemaal jouw ding? Ontdek het allemaal tijdens onze speciale themakampen.
Hou je van klimmen, klauteren en de natuur ontdekken? Dan zijn onze kampen in de Ardennen iets voor jou.
Benieuwd naar al onze vakanties? Ga dan naar www.joetz.be.
Lid van Solidaris? Dan ontvang je € 15/€ 25 korting per nacht!
JOETZ West-Vlaanderen
President Kennedypark 2, 8500 Kortrijk
T 056 27 47 00
E joetz.west@joetz.be
W www.joetz.be
www.facebook.com/joetz.westvlaanderen
@joetzwest
Op 1 mei valt er in de hele provincie weer heel wat te beleven.
OOSTENDE: OPTOCHT EN OPTREDENS
In Oostende start de optocht om 10.45 uur aan ABVV in de Jules Perquestraat.
Om 13 uur volgen de speeches op het Petrus en Paulusplein met aansluitend spetterende optredens van de covergroep Hard to Handle en een dj-set.
Meer info: www.facebook.com/ rodevloot
KORTRIJK: GEZINSFESTIVAL
ABVV, Vooruit Kortrijk en Solidaris organiseren samen opnieuw het 1 mei-festival ‘Mayday Mayday’ met barbecue, eetdorp en straffe livemuziek. In het kinderdorp zorgt JOETZ voor heel wat leuke kinderactiviteiten.
Meer info: www.maydaymayday.be
BRUGGE: OPTOCHT EN RED ROCK RALLY
• 1 mei-optocht (opgelet, nieuw parcours) Verzamelen aan Burg, vertrek om 10.45 uur en 1 mei-toespraken in het Astridpark om 12 uur.
• Volksfeest op de Vismarkt De Hollandse Vismijn zorgt weer voor een volksfeest vanaf 9 uur tot ...
• Red Rock Rally Gratis 1 mei-festival in het Astridpark met als hoofdact
Flip Kowlier. Programma:
13 uur: Rally met 4 finalisten
17.30 uur: Prijsuitreikingen (jury + publiek)
18 uur: Nick Noel & The Red Rose Rogers
19.15 uur: Simon
21 uur: Meltheads
22.45 uur: Flip Kowlier
Het park wordt de hele dag omgetoverd tot een echt familiefestival met kinderanimatie en foodtrucks.
Meer info: www.redrockrally.be
Ontdek alle activiteiten in de hele provincie op www.solidaris.be/nieuws/1-mei.
10| 11|12|13
MEI 2023
Kom langs & ontdek onze promo’s
Hoera! Zorg&Meer breidt uit! Bestel telefonisch of via onze webshop en haal je spullen gratis af in één van onze Zorg&Meer-punten.
Bekijk je dichtste afhaalpunt op: www.zorgenmeer.be/winkels.
Laat je bloeddruk meten, krijg info over diabetes en je bloedsuikerspiegel meten, laat de maat nemen van je steunkousen of ontdek ons volledig assortiment.
Wil je graag een scooter of mobiliteitshulpmiddel, maar weet je niet welke je best kiest? Wil je weten of je recht hebt op een tussenkomst? Onze mobiliteitsspecialisten geven je deskundig en objectief advies. Je kan verschillende modellen testen.
Van 10 tot en met 13 mei zetten we de deuren van onze winkels wagenwijd open. Alle info en locaties op www.zorgenmeer.be/opendeur.
Schrijf je in voor onze digitale nieuwsbrief via www.zorgenmeer.be/nieuwsbrief en blijf op de hoogte van al jouw voordelen.
078 153 153
www.zorgenmeer.be
Marcia (63 jaar)
Draagt al meer dan 35 jaar een bril en lenzen
Nieuw: tot 125 euro per jaar terugbetaald voor brillen en lenzen
• Een terugbetaling van 25 euro per jaar bij aankoop van een bril of lenzen op sterkte.
• Een korting van 50 %, tot 50 euro per jaar bij aankoop van een bril bij een opticien met wie we samenwerken. Ook je nieuwe zonnebril komt in aanmerking.
• Een korting van 50 %, tot 50 euro per jaar, bij aankoop van een jaarpakket lenzen bij een opticien met wie we samenwerken.
De korting bij de opticien kan je combineren met de terugbetaling van 25 euro.
Extra: ook voor oogpleisters krijg je van Solidaris elk jaar 25 euro terugbetaald.
Laat je je ogen laseren of krijg je lensimplantaten? Dan krijg je eenmalig 150 euro per behandeld oog terug.
Alles over ons optiekvoordeel op www.solidaris.be/brillen-en-lenzen
Marcia draagt al sinds ze 25 jaar is een bril. “Tot mijn 40ste kocht ik elke 1,5 jaar een nieuwe bril. Vanaf dan ben ik lenzen beginnen dragen. Nu koop ik om de 6 maanden een doosje met 6 paar maandlenzen. Mijn bril gebruik ik nog maar af en toe. Vooral om tv te kijken of wanneer ik met de auto rijd en ver moet kunnen zien.”
Aankoop
bril:
€ 260 - € 50 (korting van Solidaris bij nemende opticien) - € 25 (terugbetaald door Solidaris)
€ 185 (zelf betaald)
Aankoop
2 x 6 paar maand
lenzen: € 110 - € 50 (korting van Solidaris bij deelnemende opticien)
€ 60 (zelf betaald)
Riadh Bahri is journalist, nieuwsanker en schrijver. In 2022 schreef hij het boek ‘Uit de kast. In de kast’ over zijn coming-out. Hij praat over de grootste verandering in zijn leven.
1. Wanneer ben je uit de kast gekomen? Hoe pakte je het aan?
“Ik had er niet echt een plan voor, het was een langer proces. Eerst kom je uit de kast voor jezelf en dat is meestal het moeilijkste. Bij mij duurde dat vrij lang, want homoseksualiteit bestond niet in mijn leefwereld als kind. Toen ik merkte dat ik jongens leuker vond dan meisjes, kon ik dat ook moeilijk plaatsen.”
“Ik kwam eerst uit de kast aan de universiteit, bij een groep vrienden. Dat voelde veilig, en zo kon ik mijn leven op een normalere manier leiden. Ik had daarna een soort van dubbelleven. Thuis was ik een heteroseksuele zoon, maar zodra ik van de trein in Gent stapte, was ik iemand anders. Ik moest me niet meer verstoppen.”
“Toen ik bij de VRT begon te werken, kwam alles in een stroomversnelling. Ik kwam terecht bij collega’s die ouder waren en heel normaal omgingen met homoseksualiteit. Dat gaf me vertrouwen en toen heb ik het aan mijn moeder verteld.”
“Mijn moeder heeft het meteen aanvaard. Ook mijn vrienden en collega’s waren heel positief, want zij voelden het al aankomen. Eigenlijk reageerde niemand slecht, dus daarmee heb ik geluk gehad. Maar ik moet toegeven dat ik de moeilijkste gesprekken vermeed door het soms niet te zeggen.”
“Voor mijn vader was het bijvoorbeeld heel lastig. Ik denk dat hij als eerste doorhad dat ik op mannen val, maar we hebben er nooit open over gesproken. We hadden zelfs een paar
jaar geen contact. Daarna ging mijn vriend mee op bezoek, maar dan werd onze relatie niet benoemd.”
3. Hoe ben je omgegaan met de reactie van je vader?
“Toen mijn vader ziek werd, hadden we een tijdje weer contact. Maar toen mijn vriend en
ik besloten om te trouwen, ging dat voor mijn vader opnieuw te ver. Uiteindelijk is hij eind 2021 overleden. Ik had hem toen meer dan een jaar niet gezien. Zoiets is natuurlijk moeilijk. We hebben er nooit met elkaar over gesproken, maar ik heb er vrede mee.”
“Al ben ik lang kwaad geweest op mijn vader. Ik snapte niet waarom hij me niet wilde aanvaarden. Nu besef ik dat ik egoïstisch was, want ik vroeg me nooit af hoe het voor hem was. Hij is op zijn 16de uit Tunesië naar België verhuisd. Hij kwam uit een andere cultuur met een andere religie. Hij kreeg
Zodra mijn vrienden het wisten, begon de zon in mijn hoofd te stralen
4 dochters en 1 zoon, die op mannen valt. Ik ben opgegroeid in een heel open samenleving, maar ik hield geen rekening met zijn culturele achtergrond.”
“Dat is een belangrijke les voor mij. Ik probeer minder snel te oordelen. Als iemand moeite heeft met homoseksualiteit, voelde ik vroeger vooral onbegrip. Nu probeer ik me in andermans schoenen te plaatsen en me af te vragen waarom. Zonder oordeel, want dat lost niets op.”
4. Heeft je coming-out jouw leven veel veranderd?
“Absoluut. Zodra mijn vrienden het wisten, begon de zon in mijn hoofd te stralen. Voordien draaide mijn persoonlijkheid om mannelijkheid. Ik wilde zo goed mogelijk voldoen aan het beeld van een heteroseksuele man. Ik ging ooit zelfs naar de huisarts met de vraag naar hormonen om mijn stem te verlagen. Maar die kreeg ik natuurlijk niet.”
“Na mijn comingout kon ik stoppen met het theater. Ik moest niets meer verbergen. Ik voelde meer ruimte om mezelf uit te drukken en te experimenten. Dat is een proces, en ik voel dat ik nog altijd blijf ontdekken.”
5. Heeft je coming-out je carrière beïnvloed?
“In zekere zin wel. Ik ben ervan overtuigd dat je pas 100 % kan presteren als je goed in je vel zit. Door uit de kast te komen en me beter te voelen, kon ik voluit voor mijn carrière gaan.”
“Mijn collega’s zeggen trouwens vaak dat mijn huidige partner me veel rustiger heeft gemaakt. Ik ben aangenamer, kalmer en kan me beter concentreren. Ik durf zelfs zeggen dat ik nooit nieuwsanker was geworden zonder mijn man. Ik heb pas een goed lief gevonden toen ik in het reine kwam met mezelf. In die zin heeft mijn comingout mijn carrière ook beïnvloed.”
de belangrijkste boodschap die je wil meegeven?
“De boodschap is simpel: weg met de kast! Ik wil het idee erachter in vraag stellen. Het is fout om te denken dat je maar 1 keer uit de kast komt. Elke dag zijn er wel een paar momenten waarop je weer in de kast wordt geduwd. Dat kan zijn door bepaalde woorden of zelfs (on)bewust gedrag van collega’s of mensen die je ontmoet: als iemand je op een verwijfde manier nadoet, bijvoorbeeld. Of dat sommigen ‘homo’ en ‘janet’ nog altijd als een scheldwoord gebruiken. Het kan grappend bedoeld zijn, maar het zegt eigenlijk al genoeg.”
“Ik woon in Brussel en op straat wandelen mijn man en ik nooit hand in hand. We doen dat om onszelf te beschermen. Een paar jaar geleden heb ik klappen gekregen terwijl ik mijn hond uitliet. ‘Vuile homo’, riep de dader. Dat was ook een serieuze mentale schok voor mij.”
“Er zijn eigenlijk maar 3 plaatsen waar ik volledig mezelf ben: thuis, op mijn werk en op de dansvloer. Dat is frustrerend en ik zou het elke dag van de daken kunnen roepen. Maar tegelijk moet je het ergens aanvaarden. Ik kan ervoor strijden en ijveren, maar ik kan niet op mijn eentje de samenleving veranderen.”
“Geef jezelf tijd. Neem de tijd om jezelf te ontdekken en eerst voor jezelf uit de kast te komen. Daarna volgt de rest wel. Je hoeft ook niet uit de kast te komen als je dat niet wil. Je kan perfect door het leven gaan en een relatie beginnen zonder het te benoemen. Zolang het goed voelt voor jou.”
“Onthoud ook dat niets voor altijd is. Contact met familie kan moeilijk zijn, maar dat hoeft niet definitief te zijn. Denk na over het waarom, dat zal je helpen om reacties te plaatsen. En dat geeft je meer kans om de deur op termijn op een kier te zetten.”
Onverwachts ziek of een ongeval op reis? Onze reisbijstand Mutas regelt de betaling en de papierwinkel van je medische kosten en is inbegrepen in je lidgeld. Ontdek alle sterke voordelen op onze website.