Februari 2018 S-magazine

S magazine februari 2018

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE LIMBURG

LET’S TALK ABOUT SEX, BABY VRIJWILLIGERS: GEWONE HELDEN WIJKGEZONDHEIDSCENTRA: GOEDE KWALITEIT, GOEDE PRIJS VOORLEESBENDE KOMT NAAR DE KLAS

ZORGEN VOOR ELKAAR

12

februari 2018

4

Vrijwilligerswerk maakt gelukkig

Let’s talk about sex, baby Seks is alomtegenwoordig in onze samenleving. De media schotelen ons vaak onrealistische beelden voor. Een probleem of niet? We gaan te rade bij seksuoloog Sam Geuens.

6

Zorgen voor elkaar, da’s toch normaal Elk jaar betaal je een zorgpremie voor de Vlaamse sociale bescherming. Zo maak je financiële hulp mogelijk voor mensen die veel zorg nodig hebben. Wie zijn deze mensen en wat is de rol van onze zorgkas?

De specialist zeldzame ziekten Zeldzame ziekten of weesziekten zijn vaak zo onbekend of zeldzaam, dat er weinig wordt geïnvesteerd in de behandeling ervan. Toch zijn er naar schatting meer dan 65 000 Belgen die aan zo’n ziekte lijden. Prof. dr. Linda De Meirleir, verbonden aan het UZ Brussel, leidt ons rond in de vreemde wereld van de zeldzame ziekten.

14

Waarom doen we aan vrijwilligerswerk? Zit het in ons bloed? Of kan je het iemand aanleren? Doen we het vooral voor onszelf? Of toch om een ander blij te maken?

Katrien Schaubroeck, docente en onderzoekster aan de Universiteit Antwerpen, geeft antwoorden.

Selder, gezonde smaakmaker Selder speelt zelden een hoofdrol in onze gerechten, maar bewijst al eeuwen zijn waarde als gezonde smaakmaker, zowel in een zuiderse tomatensaus als in een pot mosselen of een soep.

32

gezondheid sociale info

6 Waarom betaal je elk jaar een zorgpremie?

30 Wijkgezondheidscentra: goede kwaliteit voor een goede prijs 36 De Voorleesbende brengt diversiteit naar de klas

consument

4 Let’s talk about sex, baby 25 Veilig in de auto 26 KliniPlan(Plus): een hospitalisatieverzekering op jouw maat 32 Selder, gezonde smaakmaker 33 Lekker Normaal 35 Innovatie 38 Eerste autismevriendelijk museum in ons land

10 Hoe je rug recht houden?

14 De specialist zeldzame ziekten 34 Neem alleen zware antibiotica tegen zware infecties

en verder...

8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Katrien Schaubroeck in Close Up Eyecatcher

S magazine februari 2018

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE ANTWERPEN

LET’S TALK ABOUT SEX, BABY VRIJWILLIGERS: GEWONE HELDEN WIJKGEZONDHEIDS­ CENTRA: GOEDE KWALITEIT, GOEDE PRIJS VOORLEESBENDE KOMT NAAR DE KLAS

ZORGEN VOOR ELKAAR

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 46 Februari 2018

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Katrien De Weirdt

Eindredacteur: Gwen Muylaert

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Katrien De Ceunynck, Bart Demyttenaere, Mieke De Smet, Koen Foubert, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Silke Hoefkens, Silvie Mussen, Dimitri Neyt, Lieselot Popelier, Carolien Rietjens, Rik Thys, Bart Vandormael, Dorien Vandormael, Urbain Vandormael, Renée Van der Veken, Irene Van Humbeeck, Daniëlla Verbruggen, Evi Verstraete, Katrien Vervoort en Bieke Volcke.

Adres: S-magazine Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel T 02 515 05 33 E s-magazine@socmut.be W www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

In 2 jaar tijd is de gemiddelde factuur voor een rusthuisverblijf in Vlaanderen 4 % duurder geworden, de kostprijs van een rusthuisverblijf bedraagt momenteel zo’n 1665 euro per maand.

Zowel de openbare als commerciële instellingen zijn getroffen door de kostenstijging. Dat blijkt uit de zogenaamde rusthuisbarometer van ons ziekenfonds. Die gaat na of een rusthuisverblijf al dan niet betaalbaar is.

3 op de 4 ouderen kan rusthuisfactuur niet betalen Eind 2017 hebben wij de resultaten bekendgemaakt van ons onderzoek naar de betaalbaarheid van een rusthuisverblijf in ons land. De bevindingen die zijn samengevat in de 2de editie van de rusthuisbarometer stemmen tot nadenken én handelen. Want wat blijkt? Meer dan 3 op de 4 ouderen hebben een te laag inkomen om een rusthuisverblijf te kunnen betalen. De gemiddelde kostprijs bedraagt 1665 euro per maand of beduidend meer dan het gemiddelde pensioen. Dat is een welvaartsstaat als de onze onwaardig, dat kan niet en dat mag niet.

Het standpunt van ons ziekenfonds is duidelijk: iedereen in ons land heeft recht op een betaal­ bare, menselijke en kwaliteitsvolle verzorging tijdens zijn of haar oude dag. Dat rusthuisbewoners moeten betalen voor hun kamer, hun eten en hun comfort lijkt me logisch. Dat zij elk jaar meer uit eigen zak moeten betalen, dat de rusthuisfactuur sneller stijgt dan de levens­ duurte, dat lijkt mij niet logisch en dwingt ons tot handelen.

“Het is de opdracht Waardig ouder worden, daar gaat het om. Het kan niet van de ziekenfondsen dat rusthuisbewoners een beroep moeten doen op het OCMW om hun factuur te kunnen betalen. De overheid de belangen van de moet meer investeren in de zorg en snel werk maken van patiënten te behartigen leefbare pensioenen. Gedaan dus met de aalmoezenpoli­ en te verdedigen, tiek van de voorbije jaren. Ons ziekenfonds formuleerde in dit geval van de een aantal voorstellen die tegemoetkomen aan de oplo­ rusthuisbewoners. pende kosten van de ouderenzorg door de toenemende Ik doe dat graag.” vergrijzing. Daartoe behoren een solidaire financiering van de ouderenzorg, gekoppeld aan een sterke prijsregulering, aan een duidelijke opsplitsing tussen woon­, leef­ en zorgkosten en transparante en gereguleerde prijzen. Ik pleit er ook voor om de tegemoetkoming vanuit de zorgverzekering te moduleren in functie van de zorgafhankelijkheid van de oudere én het rationeel gebruik van geneesmid­ delen bij ouderen aan te moedigen.

Hopelijk maken de ronduit verontrustende cijfers uit onze rusthuisbarometer de Vlaamse regering attent op de dramatische situatie en spoort ze haar aan om meer te investeren in zorg. Het is de opdracht van de ziekenfondsen de belan­ gen van de patiënten, in dit geval de rusthuisbewoners, te behartigen en te verdedigen. Ik doe dat graag en met inzet van alle krachten die ik kan verzamelen. Vandaar mijn dringende oproep: laat ons samen werk maken van een kwaliteitsvolle, betaalbare en menselijke zorg voor iedereen, zowel voor jong als oud.

Paul Callewaert Algemeen secretaris

3

viva-svv

Let’s talk about sex, Of je nu naar televisie kijkt, op het internet surft of naar muziek luistert … Seks is alomtegenwoordig in onze huidige samenleving. De media schotelen ons vaak onrealistische beelden voor. Een probleem of niet? Onze vrouwenvereniging VIVA-SVV ging langs bij seksuoloog Sam Geuens.

Vind je het een positieve of negatieve evolutie dat seks zo aanwezig is in de media?

Sam Geuens: “Ik vind het goed dat het onderwerp besproken wordt. In mijn praktijk merk ik dat koppels er vaak moeilijk over kunnen praten.

Soms heeft dat te maken de persoonlijkheid van de mensen, maar zeker ook met hoe er in de maatschappij omgegaan wordt met seksualiteit en intimiteit. Nu we het thema niet meer kunnen vermijden, wordt het des te belangrijker om ervoor te zorgen dat de informatie die op maatschappelijk niveau verspreid wordt rond seksualiteit en relaties juist is.”

“ Er is nog nooit zo’n grote nood geweest aan relationele en seksuele vorming en voorlichting voor alle leeftijden, gaande van kleuters tot 55-plussers.”

4 • S-magazine / februari 2018

De media schotelen ons vaak een ideaalbeeld voor van seks. Brengt dit druk met zich mee?

“Ik denk dat dit vooral voor foute verwachtingen zorgt. Ik kan mij boos maken wanneer er dingen verschijnen in de media die niet kloppen of te kort door de bocht zijn. Zo verschenen onlangs de resultaten van een kleinschalig onderzoek waaruit bleek dat een groot percentage mannen zelden tot nooit porno kijkt. Dit klopt niet.

De resultaten spreken alle grote onderzoeken tegen. Maar omdat dit wordt opgepikt door de media, krijgen sommige koppels ruzie. Vrouwen krijgen de boodschap dat maar weinig mannen porno kijken en zijn boos omdat hun partner het wél doet.”

“Een andere heersende misvatting gaat over het al dan niet klaarkomen door penetratie. Bij een grote groep vrouwen lukt dat niet door hun lichaam, een kwestie van natuurlijke variatie. Maar als mensen boodschap krijgen dat dat bij elke vrouw lukt, dan gaan sommigen aan zichzelf twijfelen. Ze denken dat er iets mis is en hun partner denkt soms dat hij tekortschiet. Dan krijg je koppels die elkaar graag zien en goed op elkaar afgestemd zijn, maar problemen krijgen door foute ideeën.”

“Er is nog nooit zo’n grote nood geweest aan relationele en seksuele vorming en voorlichting voor alle leeftijden, gaande van kleuters tot 55-plussers. Uiteraard

moet je hierbij altijd rekening houden met het ontwikkelingsniveau van je doelgroep en inspelen op de thema’s die op dat moment bij hen leven. Bij kleuters kan het bijvoorbeeld gaan over het verschil tussen jongens en meisjes, in de lagere school over vriendschap en verliefd zijn, vanaf de puberteit over lichamelijke veranderingen enzovoort.”

“Ik vermeld heel bewust ook de groep van 55-plussers. Wanneer we kijken naar de soa-cijfers, zien we dat de groep van 55-plussers zeer dicht bij de groep 18- tot 25-jarigen ligt. Veel 55-plussers bevinden zich opnieuw op de relatiemarkt. Ze moeten onderhandelen met een nieuwe partner over dingen als condoomgebruik. Dat is vaak niet evident.”

Welke mythe over seks zou je graag de wereld uithelpen?

“Dat er veel verschil is tussen mannen en vrouwen als het over seks gaat. Op basis van onderzoek en mijn eigen praktijkervaring durf ik zeggen dat dit zwaar overdreven is. Mannen en vrouwen kunnen even snel en even hard opgewonden raken zolang ze maar op de juiste manier gestimuleerd worden. De menselijke anatomie zorgt er wel voor dat veel koppels vaak langer moeten zoeken naar manieren die voor haar juist zijn, dan naar manieren die voor hem leuk zijn.

Maar zodra ze de juiste manier gevonden hebben raken vrouwen even gemakkelijk en even snel opgewonden als mannen.”

baby “ Mannen en vrouwen kunnen even snel en even hard opgewonden raken zolang ze maar op de juiste manier gestimuleerd worden.”

“Een van de problemen die we in onze praktijk het vaakst zien, is een verschil in verlangen. Koppels komen dan op consultatie omdat de ene partner graag wat meer zou vrijen, terwijl de andere het goed vindt zoals het is. Mensen kijken altijd raar op als ik vertel dat ik in mijn praktijk zeker evenveel koppels gezien heb waar de vrouw wat vaker zou willen vrijen als koppels waar de man wat vaker zou willen vrijen. We denken dat mannen en vrouwen heel verschillend zijn als het over seks gaat. Maar dat is niet altijd zo.”

CARMEN BRANKAER EN SARAH BRANCART

Iedereen pornoster of mag het toch wat realistischer?

Om de beeldvorming rond seksualiteit proberen te beïnvloeden, lanceert VIVA-SVV op Valentijn een campagne over seksualiteit. Ze riep vrouwen op om hun verhalen te delen.

Lees hieronder al enkele fragmenten.

We groeien als vrouw nog altijd op met het Barbie-ideaal. We worden in hokjes geduwd, meten ons lichaamsbeeld aan de cijfers in onze broeken en leggen onze eigenwaarde in de weegschaal met ons lichaamsgewicht. – Tante Tinder Daar stond ik dan: 25, geen enkele seksuele ervaring op mijn cv en op de koop toe nogal verlegen. Het duurde dus wel even voor ik de moed bij elkaar kon rapen om toch maar eens over te gaan tot de ‘echte’ daad. Want, zoals iedereen wel weet, spreken ze in Hollywood pas over echte seks als er penetratie is. Heel wat passioneel gekus en geflikflooi later, waag ik het er dan toch op. Het moment van de waarheid! Bruce duwt mijn benen uit elkaar en maakt zich klaar voor ‘de aanval’. We botsen tegen een muur. Het doet zoveel pijn dat we er beiden niet goed van zijn. Daardoor wordt seks opnieuw op de lange baan geschoven. – Annelies Tot een paar jaar geleden dacht ik dat ik porno maar niets vond. Logisch, denk je, wanneer je zelf ooit al eens per ongeluk een verdachte streaminglink hebt geopend. Een barbiepop die zich gewillig laat volpompen door een bronstige dekhengst met een belachelijk grote penis?

Neen, dat is niet mijn idee van opwindend. En porno is misschien ook meer een mannending?

Vrouwen willen alleen Fifty Shades of Grey zien, toch? Ha, laat me niet lachen. Ik kan natuurlijk niet voor iedereen spreken, maar wij meisjes willen ook wel échte porno. - Irene Als ik de media mag geloven, moet elke vrouw haar ‘lotusbloem’ via een handspiegel hebben bewonderd na het scheren van een tribalfiguur in haar schaamhaar. Vraagje: zou je mannen zo gek krijgen om naar het spiegelbeeld van hun harige teelballen te gluren? - Elke Wanneer je naar reclamespotjes kijkt voor maandverband of tampons, dan is het bloed altijd blauw. Blauw!? Waarom is het bloed in deze clipjes niet gewoon rood zoals het echt is? - Caro

Meer realistische verhalen over seks lezen? Surf naar www.viva-svv.be.

februari 2018 / S-magazine •

5

sociale info

Waarom betaal je elk jaar Elk jaar betaal je een zorgpremie voor de Vlaamse sociale bescherming aan je zorgkas. De zorgpremie is geen bijdrage voor het ziekenfonds.

Waarvoor betaal je ze dan wel? En waar gaat ze naartoe?

Wij zetten het voor jou op een rijtje.

De zorgpremie in 4 vragen 1. Moet jij een zorgpremie betalen?

Als je in Vlaanderen woont, moet je aansluiten bij een erkende zorgkas vanaf het jaar dat je 26 wordt.

Dit is verplicht door de Vlaamse overheid. Je betaalt dan samen met 4,5 miljoen inwoners van Vlaanderen een zorgpremie.

Inwoners van Brussel zijn niet verplicht om aan te sluiten bij een zorgkas, maar kunnen dat wel vrijwillig doen. Alleen zo kunnen ze hulp genieten.

2. Hoeveel bedraagt je zorgpremie?

De zorgpremie wordt in 2018 geïndexeerd en stijgt met 1 euro. Daarom betaal je dit jaar 51 euro in plaats van 50 euro. Als je recht hebt op de verhoogde tege­ moetkoming, betaal je dit jaar 26 euro in plaats van 25 euro.

In februari krijg je een brief van onze zorgkas om je premie te betalen. Breng je betaling zeker voor 30 april 2018 in orde. Doe je dat niet, dan loop je het risico op een boete. Koos je om via domicili­ ëring te betalen, dan gaat het bedrag automatisch van je rekening.

3. Waar gaat je zorgpremie naartoe?

De zorgpremie is een solidaire bijdrage. Met dit bedrag maak je financiële hulp mogelijk voor mensen die veel zorg nodig hebben. Zij krijgen een maande­ lijks budget om hun zorgkosten te betalen.

Er zijn 3 verschillende zorgbudgetten. Ze wor­ den gebundeld onder de naam Vlaamse sociale bescherming.

• Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden (ook bekend als de Vlaamse zorgverzekering) • Voor mensen met een zware en lang­ durige zorgnood.

• Een vast bedrag van 130 euro per maand.

• Het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (ook bekend als de Tegemoetkoming hulp aan bejaarden) • Voor zorgbehoevenden ouder dan 65 jaar met een beperkt inkomen.

• Het bedrag wordt bepaald op basis van je inko­ men en de zwaarte van je zorgbehoefte.

• Het zorgbudget voor mensen met een handicap (ook bekend als het Basisondersteuningsbudget) • Een vast bedrag van 300 euro per maand.

•D it budget kan je voorlopig niet zelf aanvragen. Het wordt automatisch toegekend door de zorgkas op basis van informatie van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).

4. Wat is de rol van onze zorgkas?

De zorgkas beheert de zorgbudgetten van de Vlaamse sociale bescherming. Dat doet ze in opdracht van de Vlaamse overheid.

• Ze ontvangt de betalingen van de zorgpremies.

• Ze keert de zorgbudgetten uit aan zorgbehoevenden.

• Ze volgt nieuwe aanvragen op en kent de budget­ ten toe aan zorgbehoevenden.

• Ze volgt zorgdossiers op en staat klaar om vragen te beantwoorden.

Vind alle informatie over de zorgkas en de Vlaamse sociale bescherming op www.bondmoyson.be/zorgkas of www.devoorzorg.be/zorgkas.

Denk je in aanmerking te komen voor een zorgbudget? Onze Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) kan dit samen met jou uitzoeken en helpt je bij je aanvraag. Vind meer info en de contactgegevens van DMW op www.bondmoyson.be/dmw of www.devoorzorg.be/dmw.

Of kom langs in een van onze kantoren in je buurt.

6 • S-magazine / februari 2018

ZORGEN VOOR ELKAAR, DA’S TOCH NORMAAL.

Jeroen Vereecke • 2 5 jaar • krijgt een zorgbudget voor mensen met een handicap van 300 euro per maand • i s zwaar slechtziend •w oont zelfstandig sinds januari 2018

een zorgpremie? “ We hadden het budget liever niet nodig gehad.”

Jacqueline Dons

Jacqueline heeft al lange tijd rugklachten en kampt met hartritmestoornissen. Na een val van de trap vorig jaar onderging ze een zware heupoperatie en moest ze lange tijd revalideren. Tijdens een wande­ ling met haar man kwam ze nog eens zwaar ten val.

Sindsdien kan Jacqueline niet meer zelfstandig stap­ pen en heeft ze veel zorg nodig. Haar linkerbeen kan ze amper bewegen.

• 69 jaar • krijgt een zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden van 130 euro per maand • getrouwd met Rik (71 jaar)

In september 2018 zijn Rik en Jacqueline 50 jaar getrouwd. Met veel liefde neemt Rik de zorg voor zijn vrouw op zich. “Gelukkig kan ik alles”, zegt Rik. “Het huishouden doe ik zelf. Jacqueline heeft mij leren koken en strijken. En als ik even niet meer weet hoe ik iets moet doen, legt Jacqueline het nog eens uit.”

De zorg die Jacqueline nodig heeft is niet min. Ze krijgt dagelijks medicatie. De kinesiste komt aan huis. En voor de dagelijkse zorg zoals wassen, aankleden, in bed gaan liggen, heeft ze hulp nodig van haar man.

“We hebben ons huis helemaal aangepast. Ik slaap beneden, mijn man slaapt boven”, vertelt Jacqueline.

“Als er ’s nachts iets is, kan ik op een belletje duwen en staat hij meteen beneden. Rik maakte een inloopdouche in de garage. We hebben nu een mobiele scooter, een looprekje, een rolstoel en ver­ schillende hulpmiddelen die het ons gemakkelijker maken. Zo trekken we onze plan. En als we extra hulp nodig hebben, kunnen we altijd rekenen op onze dochter, kleinzoon en onze buren.”

“We hadden het liever niet nodig gehad, maar we zijn enorm blij met de financiële hulp die we krijgen”, zeggen ze allebei. “Dat maakt dat het allemaal goed te doen is. De maatschappelijk werker van ons ziekenfonds en de medewerkers van het gemeentehuis hebben hiervoor heel wat geregeld voor ons.”

“ Het zorgbudget komt zeker van pas nu ik alleen woon.”

Door een uitzonderlijke mutatie tijdens de zwangerschap heeft Jeroen een plooi op zijn netvlies. Zijn zicht is beperkt tot 1/20 van wat een goedziend persoon kan waarnemen. “Ik kan een volledig blikveld waarnemen, maar daarbinnen is alles wazig. Er zijn maar 2 mensen in België met hetzelfde ziektebeeld.”

Jeroen zet graag een stapje in de wereld. Hij woont sinds kort ook alleen. “Mijn zorgbudget komt daar­ bij goed van pas. Het huishouden helemaal zelf doen is haast niet mogelijk. Met mijn zorgbudget kan ik poetshulp inschakelen of iemand vergoeden die mij helpt om boodschappen te doen, de was op te plooien of kleine herstellingen uit te voeren.”

“Voor verplaatsingen ben ik vaak aangewezen op de hulp van vrienden, familie of buren. Nu kan ik ein­ delijk mijn steentje bijdragen in de kosten die dat meebrengt. Een daguitstap, een afspraak met vrienden of zelfs een langere reis zijn zo mogelijk. Ik kan met mijn budget een beroep doen op iemand die mij vergezelt, ter plaatse brengt of mij helpt om een nieuw parcours onder de knie te krijgen. Misschien permitteer ik me af en toe zelfs wel eens een taxirit.”

Liliane Symynck • 71 jaar • k rijgt een zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden van 130 euro per maand en een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood van 85 euro per maand • woont alleen

“ Met mijn pensioen alleen zou ik mijn zorg moeilijk kunnen betalen.”

Liliane is altijd een actieve, betrokken vrouw geweest. Voor ze zelf zorgbehoevend werd, gaf ze gratis schilderlessen aan mensen die het niet breed hadden. “We moeten elkaar helpen waar we kunnen, niet?” Schilderen is haar passie, maar haar schildersezel staat nu al even aan de kant.

“Ik viel met de fiets. Met mijn heup op de stoeprand. Ik heb nu een heupprothese. Ik heb lange tijd moeten revalideren en stappen gaat erg moeizaam. Ik doe nog veel zelf, maar alleen durf ik de deur niet meer uit. Zelfs niet met mijn rollator of mijn krukken.”

“Al enkele jaren krijg ik financiële steun.

Gelukkig maar, want het is niet altijd gemak­ kelijk. Dat steek ik niet onder stoelen of banken. Ik ben alleen en met mijn pensioen alleen zou ik maar moeilijk rondkomen om mijn zorg te betalen. Het grootste deel van mijn zorgbudget gaat naar de aankoop van verzorgingsmiddelen. Ik heb last van inconti­ nentie. Alleen al het materiaal dat ik daarvoor nodig heb, kost handenvol geld.”

“Maar ik krijg ook hulp uit mijn omgeving.

Mijn zoon neem de mantelzorg op zich en als het kan neemt hij me mee de deur uit.

Voor boodschappen kan ik rekenen op mijn buurman. In ruil doe ik af en toe zijn was, want hij heeft geen wasmachine. Het is maar een kleintje om elkaar te helpen. En zo lukt het wel om alles geregeld te krijgen.”

MIEKE DE SMET februari 2018 / S-magazine •

7

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS JONGEREN DRINKEN MINDER ALCOHOL

TIP!

Bingedrinken – overmatig alcohol drinken in korte tijd – komt nog altijd voor en eist ook nog altijd slachtoffers. Het goede nieuws is dat de huidige generatie jongvolwassenen tussen 16 en 24 jaar behoed­ zamer omgaat met alcoholische dranken dan vorige generaties. Ze heeft er ook een minder positief beeld over.

De reden voor die dalende trend is volgens de Vereniging voor Alcohol en andere Drugs (VAD) de vele campagnes over onder invloed rijden.

Bovendien blijkt er een grotere bekommernis bij jongeren om hun gezond­ heid. Niet toevallig is alcoholvrij bier aan een opmars bezig.

Op zoek naar lekkere, alcoholvrije dranken? Lees onze tips in ‘Weet wat je drinkt’ op pagina 33.

NIET-BELGEN ACHTERGESTELD OP DE ARBEIDSMARKT Mensen van vreemde origine blijven met een zware achterstand kampen op de Belgische arbeidsmarkt.

Zo heeft een Belg met een diploma secundair onderwijs even snel werk als de meeste niet­Belgen met een diploma hoger onderwijs. Discriminatie is de enige mogelijke verklaring. Er zijn ook grote verschillen in werkgelegenheidsgraad. Voor Belgen ligt die op 73 % tegenover 44,3 % voor personen uit Noordwest­Afrika.

BELG WIL MINDER VLEES ETEN 38 % van de Belgen denkt dat ze binnen 5 jaar min­ der vlees zullen eten, of zelfs helemaal geen meer.

Slechts 2 % denkt dat ze over 5 jaar meer vlees zul­ len eten. Daarmee zit ons land in het koppeloton in Europa. Een kwart zou dat vooral doen voor zijn gezondheid. Vlees wordt immers steeds vaker in verband gebracht met negatieve effecten op de gezondheid. Op de vernieuwde voedingsdriehoek van het Vlaams Instituut Gezond Leven kwam rood vlees in het topje terecht van producten die je het best minder vaak eet. Bewerkt vlees, zoals salami, kwam zelfs buiten de driehoek terecht, in de groep ‘te mijden’.

De vleesconsumptie in kilogram is de laatste jaren sterk gedaald in ons land, sneller dan in onze buur­ landen. Afhankelijk van de bron aten we in 2016 10 tot 16 % minder vlees dan 4 jaar voordien. Dat neemt niet weg dat de Belgen nog altijd vrij vaak vlees eten in vergelijking met de rest van Europa: 51 % doet dat meer dan 3 keer per week. Of er beter­ schap in zicht is? Jongeren onder de 24 jaar zijn beduidend beter op de hoogte van de negatieve milieu­impact van vlees. Toch geven ze aan vaker vlees te eten dan de oudere leeftijdsgenoten.

VOEDINGSDRIEHOEK DRINK VOORAL

Een kwart van de mensen met een handicap heeft een inkomen onder de armoedegrens van 1150 euro per maand. Dat blijkt uit cijfers van de FOD Economie. Uit een onderzoek van VFG, onze vereniging voor personen met een handicap, blijkt dat de helft van de bevraagden niet rondkomt qua woon­ en leefkosten, 10 % heeft zelfs ernstige tekorten.

Het contrast met de rest van de bevolking is groot: daar zijn de percentages respectievelijk 15 en 5 %. Een handicap leidt dus tot meer kans op armoede. “Een groot probleem, zeker gezien het nieuwe beleid”, aldus Sophie Beyers (VFG). “De overheid wil zelfstandig leven stimuleren en veel personen met een handicap zijn daar ook voorstander van. Maar in de praktijk kunnen ze vaak de huishuur, transport, leefkosten en noem maar op niet betalen.

Dat is ook de reden waarom vele mensen met een beperking bij hun ouders (blijven) wonen”.

Meer weten over dit onderzoek? Surf naar www.vfg.be/pvf en klik door naar ‘Nieuws’.

MEER CO-OUDERSCHAP, MINDER ALIMENTATIE Gescheiden ouders in ons land kiezen almaar meer voor fiftyfifty­ouder­ schap. Daardoor daalde het aantal Belgen dat maandelijks onderhoudsgeld voor de opvoeding van de kinderen betaalt aan de ex­partner in 5 jaar met 10 %. Ruim 1 op de 3 gescheiden koppels kiest nu voor co­ouder­ schap, waarbij beide ouders evenveel voor de kinderen zorgen, met een gelijk aandeel in de kosten. Wie wel alimentatie betaalt, hoest gemiddeld 308 euro per maand op.

WATER

MEER

ZO WEINIG MOGELIJK

MINDER

1 OP DE 4 PERSONEN MET EEN HANDICAP LEEFT ONDER ARMOEDEGRENS

KINDEREN ZIEN SLECHTER DAN HUN OUDERS Myopie (bijziendheid) wordt een almaar groter probleem. Dat zegt kinderoog­ arts Patricia Delbeke (UZ Gent). “Kinderen beginnen veel vroeger te brillen, al vanaf de 3de kleuterklas of het 1ste leerjaar. Ze krijgen ook slechtere ogen dan hun ouders.” Officiële cijfers bevestigen dit: 50 % van de twintigers in Europa is bijziend. In Oost-Azië is de toestand nog dramatischer: 80 % of meer van de twintigers in Taiwan en Zuid-Korea is bijziend. In de grote steden loopt het percentage op tot bijna 90 %.

Hoe komt dat? De kinderen zitten te vaak binnen en turen naar een scherm, of in een boek. Lezen in een donker hoekje is nog slechter voor de ogen. “Normaal moet het oog zich inspannen om voorwerpen van dichtbij op het netvlies te pro­ jecteren. Als we dat lang aanhouden, stelt het oog zich daarop in. Het resultaat is een oog dat dingen op afstand minder goed kan waarnemen. Oogartsen pleiten daarom voor drastische maatregelen: kinderen moet het dichtbij kijken na 20 minuten onderbreken voor een pauze van 20 seconden en moeten dagelijks 2 uur buiten spelen. Dat is niet alleen goed voor hun welbevinden en BMI, maar ook voor hun ogen. Tijdens het buiten spelen, moeten ze rondkij­ ken om te voorkomen dat ze vallen of tegen een ander kind botsen. Het dragen van een bril of lenzen is niet dramatisch, maar bijziendheid kan op latere leeftijd zwaardere gevolgen hebben. Op latere leeftijd loop je een hoog risico op netvlieslosla­ ting, schade aan de oogzenuw of andere oogaandoeningen. 1 op de 3 heeft op de duur een zicht van minder dan 30 %. Blindheid wordt een almaar groter probleem, is te horen bij de oogartsen.

BELGEN OP ÉÉN NA MEEST PRODUCTIEF IN WEST-EUROPA Elke voltijdse job in België heeft in 2016 gemiddeld 296 000 euro omzet opgeleverd voor zijn bedrijf. Dat blijkt uit een onderzoek van consultant PriceWaterhouseCoopers (PwC) in 10 Europese landen, waaronder België.

De productiviteit in ons land ligt 6 % hoger dan in 2012. Tussen 2015 en 2016 werden de Belgen 1 % productiever, terwijl het Europese gemiddelde met 5 % daalde. België is het best presterende land van West-Europa, na Zwitserland. Keerzijde van de medaille voor ons land: gelijktijdig met de stijging van de productiviteit en winst is er een forse toename van de personeelskosten, IT en grondstoffen. De voorbije 10 jaar gaat het om een stijging met 10 %, terwijl de bedrijfskosten in onze buurlanden zijn gedaald.

BELGIË IN EUROPESE TOP 5 VOOR E-COMMERCE Een enquête van Eurostat toont dat Belgische bedrijven niet moeten onderdoen voor de buurlanden in het opzetten van webshops. 21 % van alle ondernemingen in ons land baat een eigen webshop uit, goed voor een plaats in de Europese top 5.

Nederland staat op plaats 1, gevolgd door Duitsland. Het Europese gemiddelde ligt bij 16 %.

Vooral in Oost-Europa en in enkele zuiderse landen hinkt e-commerce achterop. Volgens BeCommerce, de Belgische federatie voor e-commerce, steeg het aantal Belgen dat online winkelt niet. Het aantal online aankopen neemt wel toe.

NIET ELKE WONING GOEDKOPER Met de invoering van een veralgemeend tarief van 7 % registratierechten op de aankoop van een woning, maakt de Vlaamse regering komaf met het verouderd systeem van klein en groot beschrijf. Voor kleine woningen tot maximaal 200 000 euro zal het nieuwe tarief in reali­ teit een stuk lager liggen dan de officiële 7 %, en zelfs lager dan de huidige 5 % bij klein beschrijf. Dat heeft te maken met de vrijstelling op het betalen van regis­ tratierechten op de eerste schijf van 80 000 euro. Voor kleine woningen boven 200 000 euro valt de vrijstellings­ regel niet. Hier stijgen de registratierechten van 5 % naar 7 %.

februari 2018 / S-magazine •

9

foto: S-magazine

gezondheid

een voetensteun als je niet goed met je voeten bij de grond komt of een beensteun om knie-overstrekking of druk op de onderrug te voorkomen.

Stel je armleuning hoog genoeg in opdat je schouders ontspannen kunnen rusten op je ellenbogen. Staat de armleuning te laag, dan ga je onderuitgezakt zitten of aan 1 kant leunen.

Bij een te hoge armleuning trek je je schouders overdreven op, waardoor er spanning in de nek ontstaat. Sta regelmatig eens recht en loop even rond. Installeer de printer niet op je bureau, maar plaats hem enkele meters verderop. Neem geen onnatuurlijke houding aan wanneer je een lade opent.

Maximaal gewicht

HOE JE RUG RECHT HOUDEN? Ruim 8 op de 10 Belgen krijgen vroeg of laat af te rekenen met rugklachten. Bij ongeveer 10 % evolueert het tijdelijke ongemak naar chronische pijn.

Hoe kunnen we voorkomen dat rugpijn de meest voorkomende welvaartsziekte wordt?

Beweeg, beweeg, beweeg! Het meest doeltreffende middeltje tegen lage rugpijn is ook het eenvoudigste. Lichaamsbeweging creëert een soort schild dat je beschermt tegen een pijnlijke onderrug. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) schrijft als basisbehandeling tegen lage rugpijn voor om “de natuur zijn werk te laten doen”, mede door regelmatig te bewegen. Zwemmen is een sport die veel verschillende spiergroepen activeert en in het bijzonder de rug ontlast.

Ook fietsen en wandelen staan hoog aangeschreven, op voorwaarde dat

Meer weten over rugpijn?

Ken jij de oorzaken van je rugpijn? Of ben je op zoek naar tips om rugpijn te verlichten, rugvriende­ lijke oefeningen of de juiste behandeling? Surf naar www.rugweb.be en schrijf je in op de ‘rugwebcoach’, onze gratis nieuwsbrief boordevol praktische rugtips.

10 • S-magazine / februari 2018

je een behoorlijk tempo aanhoudt en niet slentert. Om je spieren niet te overbelasten, is het belangrijk om goed te stretchen vooraleer je begint te sporten. Tennis en squash leggen beduidend meer druk op de rug dan pakweg zwemmen en wandelen, maar met een goede basisconditie en een matige intensiteit kan je ze makkelijk aan zonder risico op schade. Voor alle duidelijkheid: álle sporten zijn belastend voor je gewrichten en spieren als je ze intensief beoefent.

Blijf niet stilzitten Ons zittend bestaan is een ware marteling voor onze rug. Zeker voor onze onderrug. De lage rug, ter hoogte van onze lendenwervels, draagt het grootste deel van ons lichaamsgewicht en wordt dus ook het zwaarst belast. Wie 5 dagen per week 8 uur aan een bureau gekluisterd zit, loopt een verhoogd risico op lage rugpijn. Van werk veranderen is voor velen geen optie, maar je kan al heel wat leed vermijden door enkele simpele richtlijnen in acht te nemen. Ga rechtop zitten, met de benen licht gespreid en de schouders naar achteren. Laat beide voeten op de grond rusten en gebruik eventueel

Een bureau-job doet je rug weinig deugd, zwaar lichamelijk werk evenmin. Veel rugpijn ontstaat door het tillen van zware voorwerpen. Beter gezegd: door het verkeerd tillen van zware voorwerpen. Om te kunnen beoordelen of een tilbeweging risico’s voor de gezondheid inhoudt, is de internationaal erkende NIOSHmethode (National Institute for Occupational Safety and Health in de Verenigde Staten) ontwikkeld. Die methode houdt niet enkel rekening met het gewicht dat moet worden opgetild, maar ook met de frequentie, de afstand van de verplaatsing, de hoogte tot de vloer en de draaiing van het lichaam. Op basis van deze gegevens berekent de NIOSH-methode het maximale gewicht dat mag worden getild. Voor mannen is dat 23 kg, voor vrouwen 17 kg. Heel wat arbeiders in de fabriek of in de bouw overschrijden echter die maximumlimiet. Als ze dat ook nog eens doen met een gebolde rug, ontstaat er grote druk tussen hun ruggenwervels. De discus of tussenwervelschijf wordt daardoor naar achteren geduwd, komt onder spanning te staan en gaat slijten. Er ontstaan scheurtjes in de discus en de kern stulpt naar buiten en kan tegen een zenuw aanduwen. Hoe moet het beter? Ga dicht bij het voorwerp staan dat je moet optillen en buig door je knieën, zeker niét door je rug. Til altijd met je beide handen en zorg ervoor dat je beide voeten op de vloer staan.

Probeer in de mate van het mogelijke de last te spreiden en loop een keertje extra in plaats van alles in 1 keer te dragen. Neem regelmatig pauze om vermoeidheid te voorkomen.

gezondheid

Slaap gezond Rugpijn kan zelfs tijdens je slaap toeslaan. Doordat je op een slechte matras ligt, bijvoorbeeld. Of doordat je een verkeerde lighouding aanneemt. De meest stabiele houding is de rugligging, omdat dan je lichaamsgewicht optimaal wordt verdeeld en je spieren zich maximaal kunnen ontspannen. Voorwaarde is wel dat je nek en hoofd ondersteund worden door een hoofdkussen.

In rugligging slapen met de armen achter of onder het hoofd wordt afgeraden, omdat die houding de bloedcirculatie verstoort en arm- en schouderklachten kan veroorzaken.

Slapen in zijligging is prima, tenminste als je wervelkolom voldoende ondersteuning krijgt. Slapen op de buik wordt ten stelligste afgeraden, omdat die houding de wervelkolom schaadt en de druk op de longen verhoogt. Als je ernstige rugklachten hebt, kan je tijdelijk een kussentje onder je knieën leggen om je rug meer te ontlasten. Het is echter niet de bedoeling om gedurende lange tijd zo te slapen. Veel belangrijker voor een gezonde nachtrust is een goede matras. Niet te hard en niet te zacht.

Ben je zwaarlijvig, dan moet je matras wat extra weerstand kunnen bieden.

Belangrijk is dat de matras volledig horizontaal is. Je kan tegenwoordig bedden kopen waarbij je de hoofdsteun en de voetsteun naar boven kan brengen. Dat maakt het makkelijk om een boek te lezen of tv te kijken, maar is niet bevorderlijk voor een gezonde slaap.

Zorgpad Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) heeft onlangs een zogenaamd zorgpad uitgewerkt, dat voor elk type rugpatiënt bepaalt welke onderzoeken het best worden uitgevoerd en welke de optimale behandeling is. Een zorgpad beschrijft de ‘route’ die een patiënt in een bepaald stadium van zijn aandoening moet volgen, om te voorkomen dat zijn lage rugpijn chronische pijn wordt. Op de website http://lagerugpijn.kce.be kan je de verschillende stappen op deze route(s) volgen en lees je wat je moet doen in noodgevallen.

s? r e d u o e d e o g l e w jk Zijn we eigenli len wanders hun kinderen stel

aag die ou g?” Het is de eerste vr aa nd va t he klinkt altijd hetzelfde: as rd w oo oe tw “H an et H . en kk kindehoolpoort oppi maar dat zouden onze d, or neer ze hen aan de sc ko ak , rd oo tw an geïnspireerd als een gebrek aan en do af uw ga al “Goed”. Een weinig ij w kover onze vraag. Wat s een gebrek aan betro al ijk el og m ren ook kunnen zeggen zij n re va e onze kinderen, er betrokkenheid vanweg kenheid vanwege ons. of ht te weten te komen ec m O . en ag vr re te en of na te denken over be k: om te weten te kom rij ng la be Het wordt dus tijd om en ev s en st en waren n hebben. En min rd. Niet alle antwoord heb ee ob pr we wel goede kindere ge er ke n ee t rend. Ik zijn. Ik heb he le vragen even inspire al we wel goede ouders et ni k oo en ar w r misschien . even geïnspireerd. Maa dit ritueel met enige regelmaat te herhalen en om me alvast voorgenom n leren? wat zou je de klas da n, zij u zo ar s. Als ik maar 1 dag ra le kla de de g et m en el sp Als je 1 da s tje dag tv kijken en spelle .”

Roos: “Ik zou de hele nn niet ku en ontslaan ch ol is. to e m ze en ud zo akkelijkste vak op scho m t he t leraar zou zijn, da t da m O meetkunde leren.

Finn: “Ik zou de klas lukken.”

Dat zou me dus wel lpen? ee je iemand hebt geho rm aa week w an da ge s iet k normaal, toch! Deze is at D .

Heb je deze wee en lp he te n ngen om andere ee ik geld wil inzarm aa w kt aa m ge s tie Roos: “Ik doe vaak di dona endoos een pot voor heb ik van een schoen n rice om te vragen of zij ct re di de melen voor Oxfam.” ar na ee m snel ootje ziek is, ga ik ats help ik iedereen om .” la lp ee sp Finn: “Als een klasgen de op n E n. kertje spelen ag komen hale kunnen worden bij tik ikt mama of papa hem m et ng aa et ni ze t uteren, zoda op het podium te kla voor jou! zouden kunnen doen r te be rs de ou je e en.” di Noem 3 dingen ijn boterhammen smer m ns ge or m ’s e lli ju t Finn: “Ik zou willen da orden, hè!”

Roos: “Zelfstandig w e niet eens een tiener.” g no n be ik r . Ik zou willen dat julli aa en er “M ld : hi sc Finn is hu s on n over e de voorgevel va mij mee laten beslissen e lli ju t da Roos: “Ik wil dat julli en ill w u zo bouwen. En ik een nieuwe badkamer zich) Maar verwat we eten. (herpakt e, hoor. Jullie der ben ik blij met julli r dat moet ook zijn niet perfect, maa niet.”

Bart Vandormael Nieuwe vader

BART VANDORMAEL februari 2018 / S-magazine •

11

“ Vrijwilligerswerk kan je niet verplichten. Maar je kan er wel mensen van laten proeven.”

Katrien

Schaubroeck

Waarom doen we aan vrijwilligerswerk? Zit het in ons bloed? Of kan je het iemand aanleren?

Vrijwilligerswerk maakt gelukkig. Maar doen we het dan vooral om onszelf een plezier te doen, of toch om een ander blij te maken? Zijn vrijwilligers morele helden? Of doen ze iets heel gewoons? Katrien Schaubroeck, docente en onderzoekster aan de Universiteit Antwerpen, geeft antwoord op die vragen in het boek ‘Gewone Helden. Een kleine ethiek van het vrijwilligerswerk’. “Ik geloof in naastenliefde. Als we iets doen voor een ander, voelen we ons zelf ook beter.

We hebben alleen een duwtje in de rug nodig.”

Katrien Schaubroeck heeft een méér dan drukke job als universiteitsdocente en wetenschappelijk onderzoekster. Toch vindt ze ook nog de tijd om zich een halve dag per week in te zetten voor de Vlaamse vrijwilligersorganisatie Domo, die ondersteuning biedt aan gezinnen die het tijdelijk moeilijk hebben met de opvoeding van hun kinderen. “We gaan gedurende een langere periode 1 keer per week bij hen langs voor een babbel, advies, een uitstapje …

Onze focus ligt op het vergroten van de toekomstkansen van de kinderen.

Ik werk intussen al 10 jaar als vrijwilliger voor Domo. In 2016 bestaat de organisatie 25 jaar. Om dat te vieren, vroeg de voorzitter mij om een boek te schrijven over Domo en/of vrijwilligerswerk. Er bestaat nauwelijks literatuur over de link tussen filosofie en vrijwilligerswerk. Daar wil ik met dit boek verandering in brengen.”

“De voorbije jaren is een filosofische beweging ontstaan die pleit tegen empathie, tegen naastenliefde.

Filosoof Ignaas Devisch heeft het in zijn boek ‘Het Empathisch Teveel’ over de wenselijkheid van een zekere onverschilligheid. Hij vindt dat we het idee van naastenliefde overschatten.

12 • S-magazine / februari 2018

Terwijl ik vind dat we net méér naastenliefde moeten promoten.

Een andere beweging, het effectief altruïsme, meent dan weer dat we vrijwilligerswerk veel rationeler moeten invullen. Volgens filosoof Stijn Bruers en Tobias Leenaert moeten we zoeken naar de meest efficiënte manieren om iets goeds te realiseren. Een uitdagende theorie, maar ik vind het nodig om daar iets tegenover te stellen. Ik geloof in naastenliefde in de traditionele betekenis van het woord.”

Hoe waardevol is vrijwilligerswerk?

Katrien Schaubroeck: “Het is waardevol op minstens 3 manieren: moreel waardevol, goed voor de samenleving én goed voor het persoonlijk welbevinden. Vrijwilligerswerk geeft blijk van een zorgzame betrokkenheid bij het lot van andere mensen.

Er spreekt ook hoop en optimisme uit, de wil om een constructieve bijdrage te leveren aan de samenleving.

De waarde van vrijwilligerswerk ligt niet in het resultaat ervan, zoals het effectief altruïsme stelt, maar in de attitude van de vrijwilliger. En niet te vergeten: vrijwilligerswerk verhoogt je welbevinden, maakt je gelukkiger.

Als ik het druk heb of somber ben, is er niets beter dan een bezoek te brengen aan mijn vrijwilligersgezin. Die vrijwillige inzet brengt licht en lucht in je leven. Het helpt om je eigen problemen even los te laten.”

Moeten mensen wat meer gestimuleerd worden om aan vrijwilligerswerk te doen?

Misschien al op school?

Katrien Schaubroeck: “Je kan mensen niet verplichten om aan vrijwilligerswerk te doen. Dat gaat in tegen de essentie van vrijwilligerswerk. Maar we kunnen schoolgaande jongeren bijvoorbeeld wel stages aanbieden, die hen toelaten om eens te proeven van het werk als vrijwilliger. Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen gewonnen zijn voor vrijwilligerswerk, alleen komen velen er niet toe om de eerste stap te zetten. Enkele van mijn vrienden zeggen: ik heb daar gewoon geen tijd voor. Nou, tijd is een relatief begrip. Hoe drukker we het hebben, hoe meer tijd we proberen vrij te maken om te gaan sporten. Omdat sporten ons welbevinden verhoogt.

Je kan vrijwilligerswerk op dezelfde manier ervaren.”

Waarom spreekt u in uw boek over ‘gewone helden’ en niet over ‘grote helden’?

Katrien Schaubroeck: “Als we denken aan helden, dan denken we meteen aan superhelden. Toen ik mijn boek aan het schrijven was, verscheen een man in het nieuws die een terroristische aanslag op de Thalys had weten te verijdelen. Hij was een held, omdat hij iets gedaan had dat onze plicht als mens te boven gaat. Als iemand niét zijn leven waagt om terroristen tegen te houden, zullen we hem dat niet verwijten. We eisen geen heldendaden.

Dat is ook wat vrijwilligers doen: meer dan hun morele plicht. Ik noem ze gewone helden, omdat vrijwilligers hun werk niet als een heldendaad

Close Up

zien. Ze beschrijven het als iets leuks, niet als iets buitengewoons.”

Uw proefschrift aan de universiteit handelde over de vraag: wat zorgt ervoor dat je een reden hebt om iets te doen? Uw conclusie luidde dat onze redenen zijn gebaseerd op waar we om geven. De link met vrijwilligerswerk is snel gelegd.

Katrien Schaubroeck: “Dat vrijwilligerswerk ons gelukkig maakt, wijst erop dat we geven om andere mensen. Naastenliefde is eigen aan de mens. We voelen ons goed als we anderen kunnen helpen. Jammer genoeg zijn we ons daar niet zo van bewust. We focussen op onze carrière, omdat we denken dat die carrière ons gelukkig zal maken. In de praktijk blijkt dat echter tegen te vallen.

Als je voor belangrijke keuzes staat in je leven, is het goed om jezelf de vraag te stellen: waar geef ik om, wat vind ik belangrijk? Dat weegt zwaarder door dan geld of plezier. Vrijwilligerswerk is niet altijd plezierig, maar het geeft je leven wel betekenis.”

Als docent en onderzoeker verdiept u zich in ‘de liefde, de praktische redenen en de moraal’. Dat verdient een woordje uitleg.

Katrien Schaubroeck: “Praktische redenen zijn redenen om iets te doen.

Die redenen zijn ingegeven door wat we belangrijk vinden. De moraal is een grote concurrent. Veel filosofen zeggen dat je moet doen wat de moraal voorschrijft. Als je een belofte

: J.

Foto

belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een bekende of minder bekende Vlaming. doet, moet je die nakomen. Maar wat als je een collega op het werk iets hebt beloofd maar op het laatste moment wordt gebeld door je zus die jou dringend nodig heeft? In dat geval is het volgens mij gerechtvaardigd om je belofte te breken en te doen wat je hart je ingeeft. Wie je liefhebt en waar je om geeft, staat boven de morele regels.”

100 jaar geleden was wijsbegeerte een hoog aangeschreven studiekeuze.

Sindsdien lijkt filosofie een beetje in verval geraakt.

Katrien Schaubroeck: “Het aantal inschrijvingen voor de studie wijsbegeerte aan de universiteit is de voorbije 10 à 20 jaar redelijk stabiel.

De economische crisis en andere maatschappelijke evoluties hebben daar weinig of geen impact op. Ook wijsbegeerte op niet-academisch niveau is populair. Kijk bijvoorbeeld naar het hoge aantal 50-plussers die filosofie in avondschool volgen. Het enige wat ontbreekt, is een vak filosofie in de middelbare school. Toen ik zelf afstudeerde aan de secundaire school, heb ik zowat alle universitaire studierichtingen overwogen. Ik was in alles geïnteresseerd. Tot ik besefte dat filosofie een manier was om geen keuze te moeten maken. Want filosofie kan echt over alles gaan. Veel filosofen verdiepen zich trouwens in specifieke wetenschappelijke

“ Vrijwilligers­ werk helpt om je eigen problemen even los te laten.”

domeinen, wat gestalte geeft aan sociale filosofie, taalfilosofie … Ik ben heel blij met mijn keuze voor filosofie, ondanks het feit dat het op het eerste gezicht geen positief gemotiveerde keuze leek.”

BART VANDORMAEL

BEDANKT, VRIJWILLIGERS! Van 3 tot 11 maart 2018 vieren we de ‘week van de vrijwilliger’. Vrijwilligers zetten zich iedere dag in voor een warme samenleving. Het zijn stuk voor stuk warme mensen die dankzij hun inzet, tijd en energie een wereld van verschil maken voor anderen. Voor ons zijn vrijwilligers dan ook de échte vips van de samenleving. Vip staat voor ons niet alleen voor Very Important Person, maar ook voor de slogan: Vrijwilligerswerk Is Prachtig. Bedankt vrijwilligers, jullie doen dat elke keer opnieuw prachtig!

Wat is voor jou de kracht van vrijwilligerswerk?

Laat het ons ten laatste op 28 februari 2018 weten en maak kans op het boek ‘Gewone helden. Een kleine ethiek van het vrijwilligerswerk’ van Katrien Schaubroeck. Wij geven 3 exemplaren weg.

WIN!

T 02 515 02 22 E vrijwilligerswerk@socmut.be W www.bondmoyson.be/vrijwilligers of www.devoorzorg.be/vrijwilligers FB www.facebook.com/vrijwilligersinactie

februari 2018 / S-magazine •

13

ds

rego

Her

HET LEVEN ZOALS HET IS Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeks­instelling.

Informatie over de terug­ betaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

de specialist zeldzame ziekten Zeldzame ziekten worden ook wel eens ‘weesziekten’ genoemd. Deze aandoeningen zijn vaak zo onbekend of zeldzaam, dat er weinig wordt geïnvesteerd in de behandeling ervan. Toch zijn er naar schatting meer dan 65 000 Belgen die een ‘weesziekte’ hebben. Op 28 februari staat de wereld even stil bij deze patiënten, het is dan ‘dag van de zeldzame ziekten’. Velen onder hen wachten nog steeds op een correcte diagnose en doeltreffende behandeling. Prof. dr. Linda De Meirleir, verbonden aan het UZ Brussel, leidt ons rond in de vreemde wereld van de zeldzame ziekten.

Ooit gehoord van de ziekte van Becker, het Wiskott Aldrich syndroom, diffuse cutane mastocytose of de ziekte van Steinert? Het zijn slechts enkele aandoeningen uit de lijst van meer dan 1000 zeldzame ziekten. ‘Zeldzaam’ betekent volgens de medische wetenschap dat de ziekten voorkomen bij minder dan 1 op de 2000 mensen. Sommige zijn levensbedreigend, andere relatief onschuldig. Sommige zijn zo obscuur dat ze slechts bij een handvol patiënten optreden, andere zijn relatief bekend – of beter: berucht. Tot die laatste categorie behoort onder andere ALS, de gruwelijke spierziekte die bijna altijd leidt tot de dood. Maar wat zijn de meest voorkomende aandoeningen waarmee de universitaire ziekenhuizen te

14 • S-magazine / februari 2018

maken krijgen? Prof. dr. Linda De Meirleir, behalve kinderneuroloog ook geneesheer-diensthoofd van het referentiecentrum zeldzame ziekten van het UZ Brussel, licht toe: “We onderscheiden een aantal grote groepen, waaronder stofwisselingsziekten, neurologische ziekten, kankers, huidaandoeningen en leveraandoeningen. In totaal 22 expertdomeinen.

Niet alle aandoeningen in die groepen zijn zeldzaam, maar de meeste weesziekten maken wel deel uit van die groepen.”

Kanker kan je bezwaarlijk een zeldzame aandoening noemen, toch?

Linda De Meirleir: “Klopt, maar bepaalde kankers met een genetische

het leven zoals het is

achtergrond en andere vormen vallen wel degelijk in die categorie.

Bij ongeveer 5 tot 10 % van de kankerpatiënten heeft erfelijkheid een doorslaggevende rol gespeeld. Vormen van zeldzame kanker zijn de sarcomen (bindweefseltumoren), kankers die ontstaan in organen die zeldzaam ontaarden, zoals de mannelijke geslachtsorganen of de hersenen, of tumoren in de endocriene organen, zoals de nieren of de schildklier, maar ook zeldzame types kanker die voorkomen in organen waar vaak kanker ontstaat, zoals de borsten of het spijsverteringsstelsel.”

Waarom worden zeldzame ziekten in het UZ Brussel en andere ziekenhuizen ondergebracht in 1 dienst? Het lijkt een mission impossible om al deze uiteenlopende aandoeningen in de schoot van 1 team te leggen.

Linda De Meirleir: “Deze dienst treedt op als een aanspreekpunt voor patiënten met zeldzame ziekten. Ook patiënten bij wie nog geen diagnose is gesteld of patiënten met belangrijke klachten voor wie nog geen oplossing is gevonden, kunnen bij onze dienst terecht. Ons referentiecentrum wordt bestuurd door een team van pediaters, genetici, internisten, specialisten metabole ziekten, cardiologen … Eens we beschikken over het medisch dossier van een patiënt, verwijzen we hem of haar naar 1 of meerdere experten uit ons team. Om zeldzame ziekten te kunnen doorgronden en aanpakken, hebben we een netwerk van specialisten nodig. De Vlaamse overheid heeft onlangs een Vlaams expertnetwerk gecreëerd, waar de 4 Vlaamse universiteiten in betrokken zijn. We beschikken vandaag over 4 Vlaamse referentiecentra voor zeldzame ziekten, die als het ware worden overkoepeld door het Vlaams netwerk. Bedoeling is dat de verschillende centra met elkaar overleggen en gegevens uitwisselen. Resultaten? Het is nog te vroeg om daar iets over te kunnen zeggen, want we zitten nog maar in de opstartfase.”

Patiënten met een zeldzame aandoening moeten soms jaren wachten vooraleer ze de juiste diagnose krijgen. Kan u hen hoop geven?

Linda De Meirleir: “Ze hebben vaak een lange weg afgelegd vooraleer ze bij ons terechtkomen: de huisarts, 1 of meer specialisten, opnames in andere ziekenhuizen … Door de complexiteit en zeldzaamheid van hun aandoening, is het nu eenmaal bijzonder moeilijk om de ware aard ervan te achterhalen. Zelfs wij kunnen niet altijd een sluitende diagnose stellen. Bij hoeveel procent van de patiënten we dat wel kunnen? Moeilijk te zeggen, maar ik denk zowat 40 %. Sommige patiënten hebben al zoveel screenings en tests ondergaan, maar daarom nog niet altijd de juiste test.

Het valt ook niet altijd mee om psychosomatische klachten (lichamelijke klachten die een psychische oorzaak hebben) van uitsluitend lichamelijke klachten te scheiden. Los daarvan boeken we wel vooruitgang, doordat we vanuit verschillende medische disciplines de krachten bundelen en doordat de medische wetenschap constant nieuwe inzichten verwerft, bijvoorbeeld op het vlak van genetische diagnostiek.”

De eerste halte van de patiënt is de huisarts. Hoe kan die bijdragen aan een betere en snellere diagnose en behandeling?

Linda De Meirleir: “We hebben onlangs een symposium gehouden voor huisartsen met als centrale boodschap: onze deur staat open! Als een patiënt een onverklaarbare klacht heeft, dan kan de huisarts altijd bij ons terecht voor advies. Wij bestuderen dan het dossier van de patiënt en maken onze bevindingen over aan de huisarts.”

Welke zijn de ‘moeilijkste’ problemen bij zeldzame aandoeningen?

Linda De Meirleir: “Voor heel wat neurodegeneratieve ziekten, die de neuronen in de hersenen aantasten, hebben we tot op heden nog geen behandeling. Die ziekten manifesteren zich meestal op zeer jonge leeftijd.

Die kinderen takelen langzaam maar zeker af. In de toekomst zullen we hen hopelijk kunnen behandelen met gentherapie, maar zover zijn we nog niet. Voor patiënten met bepaalde zware stofwisselingsziekten hebben we wel goed nieuws. Sommige lysosomale stapelingsziekten, genetische aandoeningen waarbij grote moleculen zich opstapelen in het lichaam, kunnen we sinds kort behandelen met zogenaamde enzyme replacement therapy (ERT), een levenslange reeks intraveneuze inspuitingen.

Lysosomen zorgen voor de afbraak en het hergebruik van veel stoffen in ons lichaam. Enzymen in het lysosoom zetten dit proces in werking. Als een van deze enzymen afwezig is of niet goed werkt, gaan (afval)stoffen zich opstapelen en treedt er schade op aan onze weefsels en organen. Het nadeel van ERT is wel dat het om zeer dure medicatie gaat, die bovendien niet bij alle patiënten aanslaat.”

Gebeurt er veel wetenschappelijk onderzoek naar zeldzame ziekten, rekening houdend met het feit dat een medicijn tegen een zeldzame ziekte minder opbrengt dan een medicijn tegen kanker?

Linda De Meirleir: “Er gebeurt best heel wat onderzoek naar nieuwe behandelingen, vooral door de farmaceutische industrie. Ook al is de

Door de complexiteit en zeldzaamheid van de aandoeningen, is het bijzonder moeilijk om de ware aard ervan te achterhalen. Zelfs wij kunnen niet altijd een sluitende diagnose stellen. afzetmarkt voor die behandelingen klein, omdat er weinig patiënten zijn, heeft de industrie wel degelijk aandacht voor zeldzame ziekten. Een goed voorbeeld is de enzyme replacement therapy (ERT), waar ik het eerder over had. Eerst is die therapie wereldwijd getest in wetenschappelijke kringen, vervolgens heeft de industrie een medicinale behandeling ontwikkeld.”

Zijn er bepaalde zeldzame ziekten die verdwenen zijn of hopelijk binnenkort gaan verdwijnen?

Linda De Meirleir: “Jazeker, mede dankzij preconceptionele screenings (vóór de bevruchting), waarbij we vrouwen en koppels voor de zwangerschap testen of ze drager zijn van een gen dat een erfelijke ziekte veroorzaakt. Dit om te voorkomen dat ze die ziekte overdragen aan hun kinderen. We screenen op die manier soms op mucoviscidose, en sinds kort ook op de erfelijke stofwisselingsziekte van Tay-Sachs in bepaalde populaties. De meest ernstige vorm van de ziekte van Tay-Sachs begint 3 tot 6 maanden na de geboorte en zorgt ervoor dat de spierkracht afneemt en de lichamelijke ontwikkeling stopt. Na een poos krijgen de jonge patiënten epilepsie, vermindert hun zicht en verliezen ze alle contact met de omgeving. De meesten overlijden als ze tussen de 2 en 4 jaar oud zijn. Dankzij preconceptionele screenings kunnen we die ziekte hopelijk uit de wereld helpen. Ik verwacht dat die screenings in de toekomst de norm zullen worden. Ook genetische counseling wordt belangrijker: we informeren mensen die risico lopen op een genetische aandoening over

februari 2018 / S-magazine •

15

het leven zoals het is

het risico om de ziekte te ontwikkelen en over te dragen, alsook over de mogelijkheden om de ziekte te voorkomen.”

constant vooruitgang. Een ziekte waar we vandaag machteloos tegenover staan, kunnen we morgen misschien wel doeltreffend behandelen.”

Voorkomen is altijd beter dan genezen, maar hoe belangrijk is een vroege diagnose?

Linda De Meirleir: “Ik zal het belang ervan illustreren aan de hand van een concreet voorbeeld: als we bepaalde stofwisselingsziekten kunnen detecteren bij kinderen voor de leeftijd van 2 jaar, dan kunnen we door middel van een beenmergtransplantatie voorkomen dat hun hersenen aangetast worden. Als we de diagnose pas na de leeftijd van 2 jaar stellen, zijn we te laat en zullen hun hersenen schade oplopen. Vandaar ook het belang van bijvoorbeeld de hielprik, een screeningtest die pasgeboren baby’s test op bepaalde aangeboren stofwisselingsziekten.”

Krijgen patiënten de nodige psychologische begeleiding?

Linda De Meirleir: “Zeker. Binnen ons centrum hebben de teams van alle expertdomeinen ook een psycholoog in hun rangen. Ook diëtisten vervullen trouwens een belangrijke rol in de behandeling van zeldzame ziekten, meer bepaald stofwisselingsziekten. Als we een stoornis in het metabolisme van een jong kind vaststellen, dan kan een diëtist raad geven over welke voedingsproducten het kind moet vermijden. Kinderen met bepaalde stofwisselingsziekten mogen bijvoorbeeld geen overvloed aan eiwitten eten. Zij krijgen supplementen voorgeschreven. Een diëtist is de aangewezen persoon om een aangepast dieet samen te stellen dat het kind voorziet van voldoende calorieën en essentiële voedingsstoffen.”

Er worden regelmatig symposia en infodagen georganiseerd over zeldzame ziekten. Wat valt daar te leren?

Linda De Meirleir: “Het zijn momenten bij uitstek om huisartsen, eerstelijnszorgverleners en patiënten in te lichten over en te sensibiliseren voor de problematiek en de paden naar een mogelijke oplossing, over initiatieven van de Vlaamse overheid, over technologische innovaties, over nieuwe behandelingsvormen, over diagnostiek, over hoe te leven met een zeldzame aandoening … Niet enkel de universitaire ziekenhuizen, maar ook patiëntenorganisaties organiseren bijeenkomsten om zeldzame ziekten onder de aandacht te brengen.”

foto's: J. Herregods

Hebt u enkele huis-, tuin- en keukentips om gespaard te blijven van een zeldzame aandoening?

Linda De Meirleir: “Tip nummer 1: als een bepaalde ziekte in de familie zit, praat er dan over. Het gebeurt meer dan eens dat zeldzame ziekten op die manier worden overgedragen: de ziekte wordt doodgezwegen binnen de familie. Als er een genetische factor aan de oorsprong ligt van de aandoening, kan die worden opgespoord. Daarom is het belangrijk om zich te laten screenen. Tip nummer 2: als je een zeldzame ziekte hebt, geef de hoop en het leven dan niet op. Evi Renaux heeft in 2016 het boek ‘Life on sneakers’ geschreven, een zeer inspirerend verhaal over wat je kan doen als je lichaam niet meer doet wat het voorheen deed. Ik spreek regelmatig patiënten die de wanhoop nabij zijn. De medische wetenschap boekt

Als er een genetische factor aan de oorsprong ligt van de aandoening, kan die worden opgespoord.

Daarom is het belangrijk om zich te laten screenen.

Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in zeldzame ziekten?

Linda De Meirleir: “Goede vraag. Tijdens mijn studietijd ben ik enorm geboeid geraakt door stofwisselingsziekten. Binnen die groep komen veel zeldzame ziekten voor. Via die weg zijn zeldzame ziekten, vooral bij jonge kinderen, op mijn radar verschenen. Jammer genoeg zijn er weinig artsen die zich verdiepen in deze ziektebeelden. Hopelijk komt daar nu verbetering in, dankzij de verhoogde aandacht ervoor en de oprichting van de expertdomeinen. Wat me in het bijzonder aantrekt, is de Sherlock Holmes-dimensie van mijn werk: met een vergrootglas zoeken naar het kwaad dat de patiënt heeft getroffen. Zo frustrerend het is wanneer we geen juiste diagnose kunnen stellen, zo mooi is het wanneer we een patiënt na lang zoeken toch kunnen helpen of de juiste diagnose kunnen geven waardoor ouders een genetische counseling kunnen krijgen.”

BART VANDORMAEL

BEN OF KEN JIJ IEMAND MET EEN ZELDZAME ZIEKTE? EMRaDi staat voor ‘Euregio Meuse-Rhine Rare Diseases’ (zeldzame ziekten in de Euregio Maas-Rijn). EMRaDi is een unieke samen­ werking tussen ziekenfondsen, universitaire ziekenhuizen en patiëntenorganisaties. Ook ons ziekenfonds doet mee.

Voor het project zoeken we patiënten, mantelzorgers en zorgverstrekkers: • die in aanraking komen met een van volgende zeldzame ziek­ ten: chronische myeloïde leukemie (CML), fenylketonurie, galactosemie type 1, polycythaemia vera (PV), Rett syndroom, Silver-Russell syndroom, spierdystrofie van Duchenne of de ziekte van Huntington • én die in de Euregio Maas-Rijn wonen (onder andere de pro­ vincie Limburg) • én die willen getuigen over het dagelijks leven met de ziekte.

Meer weten of deelnemen? Surf naar www.emradi.eu/nl.

16 • S-magazine / februari 2018

De Voorzorg Limburg

18 Op vakantie met S-Plus: nieuw aanbod!

20 Jouw feedback helpt ons groeien

22 Valentijn vieren met of zonder je kids

Koude dagen, warme harten Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt | T 011 24 99 11 | W www.devoorzorg.be

De Voorzorg Limburg

Oorlog aan Valentijn 't Is weer de tijd van 't jaar, we mogen Valentijn vieren. Of nee, we moeten Valentijn vieren. Reclameblaadjes, radioen tv-spots, vitrines ... ze schreeuwen het uit dat je je geliefde moet verrassen - neen, wat zeg ik ... overspoelen - met cadeautjes, bloemen, pralines, juwelen, parfums, dure etentjes, romantische weekends, wellnesstoestanden, schoon­ heids­ behandelingen ... Toen we jong waren, was er helemaal geen sprake van Valentijn. Maar tegenwoordig wordt de druk zo op de ketel gezet, dat je als gierige krent wordt afgeschilderd als je er niet aan meedoet.

Maar heb je al eens gezien in de bloemenwinkels, of de restaurants, of die zogenaamde romantische hotels ... die voeren tijdens de valentijnsperiode een prijsverhoging door alsof ze geen indexaanpassing van voor Napoleon meer gehad hebben. Peperduur allemaal. En dat moet je met een gewoon preetje betalen.

Wordt het niet tijd dat de vakbonden daar eens iets aan doen? Na het vakantiegeld en de eindejaarspremie moeten we een valentijnstoeslag krijgen. Actie verdorie!

Nu, toen de kinderen nog wat kleiner waren, ben ik er verschillende jaren stiekem onderuit kunnen komen. De kinderen waren immers het excuus. We konden niet op restaurant of op weekend, want we konden de kinderen niet alleen laten. Toch niet naar de wellness als de kleine verkouden is.

Maar nu komt De Voorzorg toch niet met een babysitdienst op de proppen zeker, zodat je ondanks of zelfs met kinderen Valentijn kunt vieren. Dat moet je dus van een ziekenfonds meemaken eh. Van die maatregelen die je bankrekening naar beneden jagen en je bloeddruk naar omhoog. Awel, bedankt, en nu ga je misschien nog beweren dat ook grootouders daar een beroep kunnen op doen. Dan ben ik helemaal ‘gejost’. Kan de regering Valentijn niet afschaffen? Of vinden we geen actievoerders tegen rode Valentijn zoals tegen Zwarte Piet? Red mij!

Dédé

18

• S-magazine | februari 2018

Op vakantie met S-Plus: ontdek het aanbod van 2018!

S-Plus begeleidt mensen die met pensioen gaan of net met pensioen zijn in het maken van keuzes op het vlak van vrijetijdsinvulling. Zo werkt S-Plus ook jaarlijks een aanbod van verrassende vakanties en daguitstappen uit. Ontdek alvast vier toppers uit het aanbod van 2018:

Citytrip naar het romantische Wenen Ook wel eens de stad van de dromen genoemd, omdat Sigmund Freud hier woonde.

Hier vind je prachtige barokke gebouwen, mooie parken en voortreffelijke musea.

Toch is Wenen tegelijkertijd heel trendy. Op cultureel vlak steekt de Oostenrijkse hoofdstad vér boven andere Europese hoofdsteden uit. Tijd om te genieten van een zevendaagse reis naar Wenen.

Vertrek | Woensdag 11 april 2018 Terugkeer | Dinsdag 17 april 2018 Verblijf | Wenen (Oostenrijk) Prijs | 699 euro niet-leden De Voorzorg

539 euro leden De Voorzorg

Toeslag single 85 euro

Inbegrepen | Vervoer met luxeautocar, ervaren S-Plusbegeleiding, overnachting tijdens de heenreis in Duitsland, verblijf op basis van halfpension in hotel Waldhof, alle busexcursies, treintje, stadsrondrit, schloss Schönbrunn, stadswandeling, bustocht door het Wienerwald

De Parels van Noord-Italië en de Dolomieten Süd-Tirol is één van de mooiste regio’s van Europa, met een overvloed aan natuurpracht. Denk aan majestueuze bergtoppen, schitterende middeleeuwse steden, lieflijke landschappen, azuurblauwe meren én haar voortreffelijke keuken …

We hebben voor jou een topprogramma: een indrukwekkende Dolomietentocht met een plaatselijke gids, een bezoek aan Brixen, Merano en Bolzano, een boottocht op het blauwe Gardameer, en tot slot een prachtige rit langs de befaamde Zuid-Tiroolse Weinstrasse naar de Kalternsee waarbij een bezoek aan een wijndomein niet mag ontbreken.

Vertrek | Zondag 10 juni 2018 Terugkeer | Zondag 17 juni 2018 Verblijf | Sterzing (Noord-Italië) Prijs | 799 euro niet-leden De Voorzorg 625 euro leden De Voorzorg Toeslag single 105 euro

Inbegrepen | Vervoer met luxeautocar, ervaren S-Plusbegeleiding, verblijf op basis van halfpension in hotel Rosskopf, alle busexcursies, boottocht, wijnproeverij, muziekavond, gids ter plaatse

De Voorzorg Limburg

Köningswinter en Ahrweiler Köningswinter is een prachtige toeristische trekpleister aan de overkant van de Rijn, gelegen aan de voet van de Drachenfels met zijn imposant kasteel. Maar de hoofdattractie is de Drachenfelsbahn, een meer dan 100 jaar oude tandrad spoorlijn.

Hier genieten we van een spectaculair uitzicht op het Rijndal, het Siebengebirge en zelfs in de verte de Kölner Dom! Daarna genieten we van ‘Kaffee und Kuchen’ en trekken we het stadje in. Daarna gaan we naar Ahrweiler, een middeleeuws historisch wijnstadje.

Datum | Dinsdag 8 mei 2018 Locatie | De Eifel (Duitsland) Prijs | 69 euro niet-leden De Voorzorg

54 euro leden De Voorzorg Inbegrepen | Vervoer met luxeautocar, S-Plusbegeleiding, koffie/koek, driegangenmenu, treintje

Het Beierse Woud Dit bergachtige gebied met kristalheldere meren en beekjes, is bezaaid met pittoreske dorpjes, fascinerende steden en is het oudste Nationaal Park van Zuid-Duitsland. Het ligt aan de Duits-Tsjechische grens, een reden om ook eens op bezoek te gaan in de stad Pilzen, waar ooit de eerste pils gebrouwen werd. De befaamde Beierse keuken en de oude gezellige tradities zijn al een reden op zich om hier op vakantie te gaan.

Op het programma: • Natuurtocht in het Beierse Woud • De befaamde Waldkristallhütte van Arnbruck • Bezoek Schnappsbrennerei Drexler • Het Walhalla, de Griekse Tempel • Dagtocht naar de drierivierenstad Passau … en veel meer!

Vertrek | Donderdag 27 september 2018 Terugkeer | Woensdag 3 oktober 2018 Verblijf | Gasthof Dilger (Duitsland) Prijs | 639 euro niet-leden De Voorzorg

489 euro leden De Voorzorg

Toeslag single 60 euro

Inbegrepen | Vervoer met luxetouringcar, ervaren S-Plusbegeleiding, verblijf in het hotel op basis van halfpension (ontbijtbuffet, driegangendiner naar keuze), excursies met de bus, alle entrees

Groot hart Tony COONEN Federaal Secretaris De senior van vandaag is niet meer de senior van vroeger. En eigenlijk is het woord ‘senior’ ook niet meer geschikt volgens mij. Zeg ik senior, dan denk jij waarschijnlijk aan een oudere persoon die niet meer goed ter been is, niet meer actief iets onderneemt …

Maar de seniors, of zoals ik ze liever noem de ‘plussers met pit’ vandaag de dag zijn nog in de fleur van hun leven. Wanneer ze met pensioen gaan, zitten ze vol plannen. Eindelijk die ene cursus volgen waar ze nooit de tijd voor hebben gehad, een land bezoeken dat al lang op hun wenslijstje staat, noem maar op.

Onze vereniging voor plussers met pit, S-Plus, werkt dan ook jaarlijks een uitdagend en verrassend aanbod uit om dit te helpen waarmaken. Met ook heel wat dingen waarvan je niet eens wist dat ze op je verlanglijstje stonden. Ervaringen die je helpen groeien, waar je zelfs op latere leeftijd nog talenten kan ontdekken en ontwikkelen. En met nieuwe mensen in verbinding kan gaan.

Want veel ouderen overleven hun partner, vrienden, familie ... En dat kan zorgen voor eenzaamheid. Zeker met Valentijnsdag voor de deur. Heb je deze Valentijn geen partner om te verwennen? Dan kan je Valentijn misschien eens anders invullen, en er een gezellige dag van maken met je (klein)kinderen. Of nodig eens iemand uit die eenzaam is. Want in een groot hart … passen veel mensen.

Inschrijven?

Dat kan telefonisch via T 011 27 83 00 of via mail E info@spluslimburg.be met vermelding van je naam, adres en voor welke activiteit(en) je wil inschrijven. Wij sturen de inschrijvingsformulieren op via post.

Meer weten over onze andere vakanties en daguitstappen?

Bezoek dan onze website www.s-plusvzw.be, vraag onze brochure aan bij een loket van De Voorzorg of via T 011 27 83 00 of bezoek ons op spluslimburg.

S-magazine | februari 2018 •

19

De Voorzorg Limburg

Niet tevreden over je ziekenfonds? Laat het ons weten Klachtenprocedure

Klachtenbemiddeling De Voorzorg De Voorzorg Limburg streeft naar een optimale dienstverlening. Maar er kan altijd iets mislopen. Een klacht van onze leden is dan ook belangrijk voor ons. We kunnen eruit leren en soortgelijke klachten voorkomen. Om onze diensten verder te verbeteren, is er onze klachtenbemiddeling.

Waarover kun je een klacht indienen?

Je kunt een klacht indienen over een handeling of prestatie die door ons ziekenfonds verricht, of juist niet verricht is. Onze klachtenbemiddelaar neemt deze klachten ter harte.

Voorbeelden van klachten: • Je vindt dat in je dossier de regels niet juist zijn toegepast bij de aanvraag van een tussenkomst.

• Je denkt dat het ziekenfonds een te laag bedrag heeft gestort op je rekening.

20

• S-magazine | februari 2018

• Je hebt al een aantal keren gebeld over de terugbetaling van een aanvullend voordeel, maar wordt altijd doorgeschakeld en weet uiteindelijk niets meer.

De klachtenbemiddelaar behandelt geen anonieme klachten of klachten die niets met ons ziekenfonds of onze dienstverlening te maken hebben.

Elke klacht wordt anoniem en kosteloos behandeld De klacht wordt beheerd door een klachtenbemiddelaar, die onpartijdig is en het beroepsgeheim respecteert. Het onderzoek verloopt in alle onafhankelijkheid en objectiviteit. We streven naar praktische, haalbare en billijke oplossingen. Elke klacht wordt geregistreerd en krijgt een uniek dossiernummer. Klachtenbemiddeling is volledig kosteloos.

Bij schriftelijke klachten telt de klachten­ procedure zeven stappen: 1. Ontvangst van de klacht.

2. Registratie van je klacht. Je krijgt een ontvangstmelding binnen de drie dagen.

3. Bepaling ontvankelijkheid. Als je klacht niet behandeld kan worden, krijg je een schriftelijk en gemotiveerd antwoord.

4. Analyse en onderzoek van je klacht. Je krijgt om de drie weken een brief met de status van het onderzoek.

5. Je krijgt een gemotiveerd antwoord en eventueel advies. Ga je niet akkoord met dit antwoord? Stuur dan een e-mail naar klachtenbeheer.300@socmut.be. De klachtenbemiddelaar van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten behandelt jouw dossier.

6. Afsluiting van je dossier.

7. Aanbeveling voor verbetering van onze dienstverlening.

Hoe dien je een klacht in?

Je kunt een klacht op verschillende manieren indienen: • Online via www.devoorzorg.be/klacht • Emut • Per brief: De Voorzorg, Klachtenbemiddeling, Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt • E-mail: klachtenbemiddeling@devoorzorg.be

Folders met meer info beschikbaar in je kantoor van De Voorzorg: Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt T 011 24 99 11 W www.devoorzorg.be

De Voorzorg Limburg

Word (opnieuw) verliefd in onze vakantiecentra Een romantisch uitje met z’n twee: dat is misschien wel het ideale valentijnscadeau. Zijn jullie al jaren samen en wil je die oude vlam weer doen opflakkeren? Of vieren jullie je eerste Valentijnsdag samen? Onze vakantiecentra halen alles uit de kast om jullie de romantiek ten volle te laten beleven.

Petit Rouge verwent tortelduifjes Cupido heeft zijn pijlen op Relaxhoris gericht!

9 tot 11 februari 2018 of 16 tot 18 februari 2018 VALENTIJNSMENU

9 tot 11 februari 2018 of 16 tot 18 februari 2018 Laat je samen met je partner lekker verwennen in Relaxhoris met een gastronomisch diner op zaterdagavond, inclusief verrassing.

Standaardprijs p.p. in volpension: 199 euro (2 overnachtingen)

Liefdesaperitief 'Petit Rouge' en een liefdessnoepje ****** Duo van ganzenleverpastei en gebakken ganzenlever met Portosaus en gekarameliseerde appeltjes ****** Soepje van Butternut met koriander, kokosnoot en gamba's ****** Gegrilde skrei met oestermousseline en jonge spinazie ****** Kalfsfilet met honing- en truffelsaus, Romanesco in boter, gratin van broccoli en rösti ****** Cupido's liefdesdessert ****** Mokka met versnapering

Standaardprijs p.p: 148 euro (1 overnachting) Standaardprijs p.p: 208 euro (2 overnachtingen) Supplement voor een singlekamer, kamer met zeezicht en/of parking. Prijs met all-in enkel op zaterdagavond, valentijnsmenu op 10 en 17 februari 2018.

Korting vakantiecentra Meer info en reserveren: Relaxhoris Rue de l’Eglise 2 | 4190 Xhoris T 04 369 27 10 | E info@relaxhoris.be W www.relaxhoris.be

Als lid van De Voorzorg Limburg kan je een tussenkomst van 15 procent innen op de prijs van het arrangement bij een loket in de buurt.

Meer informatie vind je op onze website www.devoorzorg.be of bij een medewerker van De Voorzorg Limburg. Niet geldig op supplementen en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Meer info en reserveren: Petit Rouge Zeedijk 127 | 8370 Blankenberge T 050 43 50 43 | E info@petitrouge.be W www.petitrouge.be

S-magazine | februari 2018 •

21

De Voorzorg Limburg

Vier een geweldige Valentijn, samen of met je kinderen Sinds de jaren 90 is Valentijn ook in België een groot succes.

Geliefden geven elkaar extra aandacht met een geschenkje of bloemen, een etentje of thuis gezellig een film kijken. Maar, is Valentijnsdag enkel voor koppels? Nee hoor! Ook samen met je kind(eren) kan je genieten van Valentijn.

Een namiddag vol verrassingen Valentijn valt dit jaar op een woensdag. Ideaal om een half dagje vrij te nemen op je werk en samen iets met de kinderen te gaan doen. Je kan samen naar de bioscoop gaan of naar de dierentuin, maar je kan ook gezellig thuis thematisch knutselen of bakken.

We hebben enkele leuke ideeën voor je verzameld: • Maak schattige liefdespomponnetjes. Je kan hiervoor rode wol gebruiken en ze afwerken met een hartjessticker die als voetjes dienen en 2 oogjes.

• Kopjes versieren. Schrijf of teken iets dat je leuk vindt met een watervaste stift op een porseleinen mok. Wanneer deze klaar is, stop je de mok 30 minuten in een voorverwarmde oven (175 graden). Als de mokken zijn afgekoeld, zijn ze klaar voor gebruik. Koffie of warme chocomelk drinken wordt eens zo leuk!

• Heel simpel, maar altijd lekker: cupcakes. Versier ze met hartjes, marsepein of slagroom en smullen maar!

Gezellig uit eten, met de kinderen Waarom niet allemaal samen gezellig uit eten gaan? Voor kinderen lijkt het op een uitstapje en in Limburg vind je veel kindvriendelijke restaurants.

Ben je er toch nog een beetje bang voor?

Wij geven je graag enkele tips: • Wees voorbereid. Is het restaurant kindvriendelijk? Zijn er kinderstoelen? Dit is vooral belangrijk als je een baby hebt of een kleuter.

• Neem ook iets mee om te spelen. Kleine speelgoedjes of spelletjes die je kind samen of alleen kan spelen.

• Betrek je kind. Laat hem of haar mee proosten en praat gezellig met elkaar. Je kan samen een spelletje spelen of een tekening maken.

• Sommige kindvriendelijke restaurants hebben een kleine speelruimte. Wanneer het dessertje op is, kan je je kind daar even laten ontspannen.

• Ook je kinderen waren een avondje uit. Je kan hen ook vragen hoe hun avond was en of ze nog eens uit eten willen gaan.

22

• S-magazine | februari 2018

Enkel met je partner? Geen probleem!

Toch liever gezellig een avondje uit eten samen met je partner terwijl je weet dat de kinderen het naar hun zin hebben? Dankzij SOSbabysit is dit mogelijk.

Door middel van een gebruiksvriendelijke app kom je in contact met betrouwbare babysitters. Deze babysitters hebben een tweedaagse opleiding gevolgd waar ze baby’s leren verzorgen en meer leren over de psychosociale ontwikkeling van baby tot kind. Daarnaast zijn de babysitters verzekerd tegen schade en ongevallen.

Via een zoekfunctie van de app kan je babysitters vinden op locatie en beschikbaarheid. Samen maak je goede afspraken zodat alles vlot verloopt.

Wat kost het?

Als gezin betaal je een jaarlijkse ledenbijdrage van 12 euro.

Hiermee betaalt SOSbabysit de verzekering en de opleiding van de babysitters. Dan betaal je per uur 6 euro, met een minimum van 2 babysituren per opdracht. Vervolgens betaal je 1 euro per 10 minuten. Ook overnachten is mogelijk, van 0u tot 8u betaal je 20 euro en een ontbijt.

Meer informatie of aanmelden: SOSbabysit | VIVA-SVV Limburg Guffenslaan 38a | 3500 Hasselt | T 011 27 85 10 E sosbabysit@devoorzorg.be | W www.sosbabysit.be

De Voorzorg Limburg

Slaap lekker op onze visco-flex royal schuimmatras Een goede nachtrust is essentieel voor een gezond leven. De Zorgba(a)r biedt een uitgebreid gamma van ergonomische en kwaliteitsvolle matrassen aan, waaronder de visco-flex royal schuimmatras. Gecombineerd met een gepast hoofdkussen, is deze matras een genot voor mensen met rug- en nekklachten.

• geventileerde onderlaag van 14cm comfortschuim in densiteit 55kg/m³ • daarbovenop een comfortabele bovenlaag van 6cm visco-elastisch schuim in densiteit 65kg/m³ • optimale lucht- en vochtregulatie en drukverlagende eigenschappen • mogelijkheid tot vervaardiging in alle maten Prijs leden De Voorzorg: vanaf 490 euro* Prijs niet-leden De Voorzorg: vanaf 544 euro* * Inclusief luxueuze vlakhoes in 500gr/m² van Zorgba(a)r en gratis terugname van jouw oude matras.

Vanaf 490 eur o inclusie f lu

vlak­hoe xueuze s en gr levering atis

www.zorgbaar.be BEKIJK DEZE MATRAS OP ONZE WEBSHOP RUBRIEK SLAAPCOMFORT - SCHUIMMATRASSEN

Meer info | T 011 24 99 11 | E info@zorgbaar.be | Check onze webshop op www.zorgbaar.be Hasselt Houthalen Lommel Sint-Truiden Guffenslaan 48 Europark 2030 Vreyshorring 25 Casinostraat 7 3500 Hasselt 3530 Houthalen 3920 Lommel 3800 Sint-Truiden ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 8u - 16.30u ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 9u - 17u

za: 9u - 13u za: 9u - 13u

S-magazine | februari 2018 •

23

GRATIS RESERVEBRIL Bij aankoop van een montuur vanaf 59 euro inclusief 2 ontspiegelde glazen.

Voorwaarden in de winkel - Niet cumuleerbaar met andere voordelen. Actie geldig t.e.m.

28 februari 2018.

BEKIJK ONZE MONTUREN ONLINE EN LAAT ZE KLAARLEGGEN IN EEN BRILBA(A)R NAAR KEUZE

Surf naar www.brilbaar.be om de adressen en openingsuren van de verschillende filialen te raadplegen.

Volg ons voor de laatste weetjes

webnanny

foto: S-magazine

VEILIG IN DE AUTO Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 2 kinderen niet veilig vervoerd worden in de auto. Toch denkt 80 % van de ouders dat ze hun oogappel op de juiste manier vervoeren. Het is van levensbelang om je kind veilig vast te klikken. Hoe maak je je kind correct vast? En welke autostoel gebruik je voor welke leeftijd?

Wij zetten het nog even op een rijtje voor jou.

De algemene regels Kinderen kleiner dan 1,35 m vervoer je in een kinderbeveiligingssysteem, dat op de juiste manier wordt vastgemaakt in de auto. Kies altijd voor een zitje dat is aangepast aan het gewicht en de grootte van je kind.

Alle kinderzitjes in België moeten voldoen aan de Europese norm. Ze dragen een roodoranje label dat het nummer 03 of 04 draagt. Is je kind groter dan 1,35 m, dan kan je het veilig vastmaken met de vaste autogordels.

Baby’s Autozitjes voor baby’s behoren tot de groep 0+ en zijn geschikt voor baby’s tot maximaal 13 kg. Ze worden altijd tegen de rijrichting in bevestigd.

Je maakt ze vast met autogordel of plaatst ze op een Isofix-onderstel. Bij een

Isofix-systeem maak je het zitje snel en eenvoudig vast aan de binnenstructuur van de auto, waardoor de kans dat je het verkeerd vastmaakt veel kleiner is.

Je baby maakt vast met de Y-vormige riemen van het zitje zelf. Wanneer je je baby vooraan vervoert, is het van levensbelang om de frontale airbag uit te zetten. Als dit niet mogelijk is, plaats je het zitje achteraan.

Sommige reiswiegen zijn ook geschikt om je baby te vervoeren in de wagen. Kijk na op het label of de wieg voldoet aan de veiligheidsnorm. Een reisweg biedt echter minder bescherming bij een ongeval.

Peuters Kinderzitjes voor peuters behoren tot de groep 1 en zijn geschikt voor kinderen van 9 tot 18 kg. Het zitje wordt bevestigd met de veiligheidsgordel van de wagen of met Isofixbevestigingspunten. Je kind maak je vast met de riemen van het zitje. Het wordt aangeraden, indien mogelijk, om ook dit zitje zo lang mogelijk tegen de rijrichting in te plaatsen.

Kleuters Kleuters met een gewicht tussen 15 en 36 kg worden vervoerd in een zitje of verhogingskussen van groep 2-3. Je kind wordt vastgemaakt

met de gordel van de wagen. Hier houdt alleen de veiligheidsgordel van de wagen je kind tegen. Hoewel de verhogingskussens toegelaten zijn vanaf 15 kg blijft je kind best zo lang mogelijk in een zitje voor peuters.

Voor de allerjongsten is een verhogingskussen met rugsteun aangeraden. Hiermee loopt de gordel over de schouder en is het hoofd opzij langs beide kanten beschermd. De veiligheidsgordel moet correct worden gedragen: de riem mag nooit onder de arm of achter de rug van het kind lopen. Gebruik nooit een verhogingskussen met een heupgordel.

Bron: www.vias.be VALERIE DE COEN

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail.

Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

februari 2018 / S-magazine •

25

gezondheid

KliniPlan(Plus): een hospitalisatieverzekering op jouw maat Opgenomen worden in het ziekenhuis, daar kijkt niemand naar uit. Jammer genoeg overkomt het elk jaar heel veel mensen. Van een kleine ingreep tot een zware operatie, er zijn verschillende redenen waarvoor je naar het ziekenhuis moet.

Het prijskaartje dat aan een ziekenhuisopname hangt, kan soms hoog oplopen en niet alles wordt door de ziekteverzekering terugbetaald. Daarom biedt ons ziekenfonds een extra hospitalisatieverzekering aan, in 2 mogelijke formules, zodat je je kan beschermen tegen die kosten: KliniPlan en KliniPlanPlus. Kies zelf de formule die het best bij je past.

KliniPlan, dat is:

KliniPlanPlus, dat is:

• een lage premie voor een goede hospitalisatieverzekering • een tegemoetkoming tot 55 euro per dag voor de kamersupplementen • een volledige terugbetaling van vergoedbare geneesmiddelen • tot 16 000 euro terugbetaald per jaar • ereloonsupplementen terugbetaald, tot 1 keer de wettelijke terugbetaling • geen franchise bij verblijf in een twee- of meerpersoonskamer • een terugbetaling tot maximaal 500 euro per hospitalisatie voor de kosten van je behandeling voor of na je opname.*

• e en hoge financiële dekking bij verblijf in een eenpersoonskamer • e en volledige terugbetaling in een twee- of meerpersoonskamer • e en volledige terugbetaling van kamersupplementen en geneesmiddelen • t ot 54 000 euro terugbetaald per jaar • ereloonsupplementen terugbetaald, tot 2 keer de wettelijke terugbetaling • g een franchise bij verblijf in een eenpersoonskamer • r ooming-in bij je kind tot 18 jaar onbeperkt terugbetaald • een terugbetaling tot maximaal 800 euro per hospitalisatie voor de kosten van je behandeling voor of na je opname.*

4

redenen om te kiezen voor een hospitalisatieverzekering bij ons ziekenfonds

NIEUW

1 Wij sluiten niemand uit. Ook als je een bestaande medische aan­

Terugbetaling kinesitherapie tot 3 maanden na ingreep

2 KliniPlan en KliniPlanPlus kennen geen leeftijdsbeperking. Ook als

Sinds 1 januari 2018 geven zowel KliniPlan als KliniPlanPlus een tussenkomst voor kinesitherapie tot 3 maanden na je opname.

Deze tussenkomst wordt berekend op basis van je werkelijke kosten bij de kinesist. Ze maakt deel uit van de terugbetaling van de kosten voor je behandeling voor en na de opname, zoals aangegeven in de opsomming bij KliniPlan (tot 500 euro) en KliniPlanPlus (tot 800 euro).

doening hebt, kan je bij ons een hospitalisatieverzekering afsluiten. je ouder bent dan 65 jaar, kan je aansluiten.

3 Wij voorzien een terugbetaling tot 7000 euro voor ambulante kosten wanneer je te maken krijgt met een ernstige ziekte.

4 Schrijf je meer dan 2 kinderen ten laste in op je verzekering, dan is de aansluiting vanaf je 3de kind gratis.

* Dit bedrag is een forfait, dat berekend wordt op basis van je opname en kamerkeuze. Je hoeft hiervoor geen bewijsstukken in te dienen.

26 • S-magazine / februari 2018

Hoeveel betaal je voor KliniPlan of KliniPlanPlus?

Leeftijd

KliniPlan

KliniPlanPlus

Per jaar

Per jaar

Tarief voor personen die zich verzekeren voor ze 60 jaar worden (en voor personen die zich verzekeren na hun 60ste verjaardag en overstappen van een gelijkaardige mutualistische verzekering, die zij afsloten voor ze 60 jaar werden)

0-19

€ 48,00

€ 58,32

20-24

€ 48,00

€ 81,96

25

€ 48,00

€ 192,32

26-34

€ 119,76

€ 192,32

35-49

€ 119,76

€ 229,08

50-59

€ 119,76

€ 414,00

60-64

€ 227,76

€ 414,00

65-70

€ 227,76

€ 767,40

Vanaf 71 jaar

€ 336,36

€ 767,40

Tarief voor personen die zich verzekeren tussen 60 en 66 jaar (en voor personen die zich verzekeren na hun 60ste verjaardag en overstappen van een gelijkaardige mutualistische verzekering, die zij afsloten nadat ze 60 jaar werden)

60-64

€ 273,36

€ 414,00

65-70

€ 273,36

€ 767,40

Vanaf 71 jaar

€ 403,68

€ 767,40

Tarief voor personen die zich verzekeren vanaf 66 jaar en niet overstappen van een gelijkaardige mutualistische verzekering

66-70

€ 308,28

€ 1044,60

Vanaf 71 jaar

€ 456,00

€ 1044,60

Je ziekenfonds, meer dan alleen een hospitalisatieverzekering Ons ziekenfonds doet veel meer dan enkel je medische kosten terugbetalen. Als je ons vooraf op de hoogte brengt van je zieken­ huisopname, maken wij het je graag gemakkelijk: • We helpen je met de papierwinkel.

• We helpen je om de kosten correct in te schatten. Na je opname kunnen wij je factuur nakijken.

• Samen met jou denken we na welke hulp je na je opname kan gebruiken, van krukken tot thuiszorg.

Binnenkort naar het ziekenhuis? Breng ons vandaag al op de hoogte.

Op onze website vind je heel wat nuttige info over je opname. Zo kan je bijvoorbeeld voor 16 veelvoorkomende ingrepen opzoeken hoeveel ze kosten. Ontdek meer tips op www.meldjeopname.be.

Interesse in KliniPlan of KliniPlanPlus?

Kom langs in een van onze kantoren. Of surf naar onze website en download het verzekeringsvoorstel en de medische vragen­ lijst. Vul de formulieren in en bezorg ze ons. Wij doen de rest. www.bondmoyson.be/kliniplan - www.devoorzorg.be/kliniplan

Heb je al hospitalisatieverzekering bij een andere verzekeraar?

Je kan gemakkelijk overstappen naar KliniPlan of KliniPlanPlus.

JOERI BOUWENS

februari 2018 / S-magazine •

27

MEER BUITENLANDSE ARTSEN IN ONS LAND Het aantal buitenlandse artsen met een RIZIV-nummer in ons land is in de periode 2010-2015 sterk gestegen: van 227 (18,5 %) in 2010 tot 359 (21,05 %) in 2015. Het gaat zowel om buitenlanders die hier een diploma behaalden, als om artsen die elders studeerden. Het aantal buitenlandse artsen met een Belgisch diploma steeg van 59 (4,8 % van het totale aantal erkende artsen) in 2010 tot 113 (6,59 %) in 2015.

HOE LANGER DE NACHTEN, HOE LASTIGER WAKKER WORDEN Pikdonker wanneer we gaan slapen, pikdonker wan­ neer we wakker worden en bovendien sombere tijden overdag – met een groot gebrek aan zon­ licht. Die situatie kennen we onderhand én ze heeft gevolgen voor onze levens- en slaapkwaliteit. Door een gebrek aan zonlicht maken we niet alleen veel minder vitamine D aan, ons lichaam port ons ook aan om sneller naar bed te gaan. Dat doet het door melatonine te produceren, een hormoon dat onze biologische klok regelt en dat enkel aangemaakt wordt wanneer het donker is. Melatonine bepaalt de duur en de diepte van onze slaap en zorgt er ook voor dat we sneller in slaap vallen. Maar door de korte dagen en dus een teveel aan melatonine voelen veel mensen zich tijdens de wintermaanden suf en worden ze moe wakker. Voor hen kan licht­ therapie een hulpmiddel zijn.

VLAAMSE LEERLINGEN LEZEN STEEDS MINDER GOED Bijna alle Vlaamse leerlingen slagen erin om het basisniveau begrij­ pend lezen te halen. Dat blijkt uit een onderzoek bij ruim 5000 leerlingen uit het 4de jaar lager onderwijs. Maar in vergelijking met 10 jaar geleden is het gemiddelde niveau fors gedaald. De Vlaamse leerlingen doen het bovendien minder goed dan leerlingen in Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen. In West-Europa is Vlaanderen de sterkste daler. Dat heeft ermee te maken dat de Vlaamse scholen in vergelijking minder tijd besteden aan lezen en schrijven.

Bovendien heeft bijna 1/3 van de leerlingen een ‘eerder negatieve houding’ tegenover lezen.

De Voorleesbende moedigt kin­ deren aan om te lezen. Lees meer op pagina 36-37.

TIP!

5 KEER MEER GEVALLEN VAN PHISHING Tussen januari en september 2017 noteerde Febelfin, de federatie van Belgische banken, 5 keer meer gevallen van fraude met internetbankieren in vergelijking met 2016. Fraudeurs maken vooral gebruik van phishing, waarbij ze hengelen naar persoonlijke gegevens en bankcodes. Die sturen een e-mail in naam van een bank of andere officiële instelling om via een valse website pincodes van bankkaarten of paswoorden voor internetbankieren te bekomen. Febelfin waarschuwt voor dit soort praktijken en herhaalt dat banken nooit je pincode of bankkaart opvragen en ook nooit telefonisch contact opnemen om je persoonlijke codes te controleren. Word je het slachtof­ fer van phishing? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de dienst Card Stop (070 344 344).

GENEESMIDDELEN TIJDENS DE ZWANGER­SCHAP? PRAAT EROVER MET JE ARTS Probeer je zwanger te worden of ben je al in verwachting? Misschien ben je zelfs al een trotse moeder en geef je je kindje borstvoeding? In elk van deze gevallen moet je voor­ zichtig zijn met geneesmiddelen. Dat zegt de overheid in een nieuwe bewustmakingscampagne.

Tijdens de zwangerschap, maar ook ervoor als je zwanger probeert te worden, kan geneesmiddelengebruik een impact hebben op de ontwikkeling van je kind. Van verschillende geneesmiddelen is bekend dat ze het risico op aangeboren afwijkingen vergroten. Ook wanneer je borstvoeding geeft, moet je nog altijd voorzichtig zijn, want dan kan je stoffen doorgeven aan je baby.

Heb je een chronische aandoening, zoals epilepsie, dan bespreek je je opties het best met je arts. Lees altijd goed de bij­ sluiter en neem tijdens de zwangerschap geen medicatie zonder overleg met je arts, apotheker of vroedvrouw. Lees verder op www.geneesmiddelenenzwangerschap.be.

28 • S-magazine / februari 2018

foto’s: S-magazine

EYECATCHER

door Urbain Vandormael

HOND HEEFT GROTER DENKVERMOGEN DAN KAT

GROTE WIJNGLAZEN, GROTE DORST Wie last heeft van overgewicht, eet het best uit een klein bord. Kleine serviezen geven ons sneller het gevoel dat we genoeg hebben, ook al is de portie even groot.

Hetzelfde effect doet zich voor als we wijn drinken uit moderne, grote glazen. Dat melden wetenschappers van de University of Cambrigde. De voorbije eeuwen zijn de wijn­ glazen almaar groter geworden. In 1700 hadden die nog een gemiddeld volume van 66 ml, nu bedraagt dat al 449 ml, of bijna 7 keer zo groot. Gelijktijdig met het volume van de wijnglazen is de wijnconsumptie sterk gestegen, al speelt ook de daling van de wijnprijzen een rol. “Grotere wijngla­ zen doen ons gemakkelijker meer wijn uitschenken” zegt Marijs Geirnaert, directeur van het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD). “Dat geldt in de eerste plaats bij het drinken van wijn thuis. Daar hebben we de neiging de glazen voller te schenken. Normaal haal je uit een fles 6 à 7 glazen, dan heb je normale porties.”

DE KLOK ROND OP ONZE SMARTPHONE We zijn verslaafd aan de mobiele telefoon. We chec­ ken constant berichten, e­mails en sociale media.

Steeds meer mensen hebben een mobiele tele­ foon, en ook het gebruik ervan blijft toenemen.

We gebruiken de smartphone de hele dag door en voor alles: om te communiceren maar ook om te shoppen, te bankieren en te gamen.

Volgens een onderzoek van consultant Deloitte bij ruim 2000 Belgen tussen 18 en 75 jaar checkt de Belg gemiddeld 34 keer per dag zijn mobieltje. Bij ouderen is dat 10 keer, bij jongeren loopt dat op tot gemiddeld 70 keer. Vooral de 18­ tot 24­jarigen zitten de klok rond op hun smartphone. De tablet heeft blijkbaar afgedaan.

Bijna de helft van de Belgen gebruikt zijn mobieltje ook tijdens het wandelen. Dat kan tot onveilige situaties in het verkeer leiden.

Chinese steden heb­ ben zelfs afzonderlijke stroken voor de ‘swipers’ ingevoerd.

7 wetenschappers uit 4 continenten en 5 universiteiten en 1 zoo hebben vastgesteld dat honden een groter denkvermogen hebben dan katten. Hun brein verslaat dat van alle andere vleeseters, leeuwen en beren inbegrepen. De resultaten van hun onderzoek op basis van het tellen van de neuronen in de hersenschors – het ‘denkende’ deel van een brein – zijn onlangs verschenen in het vakblad Neuroanatomy.

Uit die telling blijkt dat honden zo’n 530 miljoen hersenschorsneuronen hebben en katten slechts 250 miljoen. Ter vergelijking: de gemiddelde mens bezit zo 16 miljard neuronen.

Volgens Suzanna Herculano-Houzel, die het onderzoek heeft geleid, beschikken hon­ den over de biologische capaciteit om veel complexere en meer flexibele dingen met hun leven te doen dan katten. Ze hebben een rijker geestesleven en ze kun­ nen beter voorspellen wat er gaat gebeuren. Honden zijn de top van de schepping en vanaf dan gaat het bergaf. Met de mens als uitzondering. De redenering dat hoe groter je bent, hoe meer neuronen je ook in je hersen­ schors hebt, gaat op tot het formaat van katten en honden. Nadien stijgt het aantal neuronen van roofdieren niet meer, hoe groot hun lijf ook wordt. Neuronen verslinden namelijk ener­ gie. Zowat een kwart van alle calorieën die je inneemt, gaat rechtstreeks naar je hoofd.

Dat verklaart bijvoorbeeld waarom katten maar ook leeuwen een groot deel van de dag energiebesparend liggen te slapen.

ZO MAAK JE VAN 26 VAKANTIEDAGEN 62 VRIJE DAGEN De doorsnee Belgische werknemer heeft 26,7 vakantiedagen per jaar. Maar wie zijn vakantie goed plant en daarbij slim gebruikmaakt van de wettelijke feestdagen en brugdagen, kan dit aantal dit jaar makkelijk verdubbelen. Neem het voorbeeld van de paasvakantie. Je kan 9 dagen thuisblijven of op vakantie gaan, van zaterdag 31 maart tot en met zondag 8 april, terwijl je maar 4 dagen vakantie moet nemen. Van zaterdag 28 april tot en met zondag 13 mei moet je slechts 8 vakantiedagen nemen om 16 dagen niet te hoeven werken. Verderop het jaar kan je van 1 tot en met 11 november 11 dagen op vakantie gaan of thuisblij­ ven in ruil voor 5 dagen verlof. Ook voor de schoolgaande jeugd wordt 2018 een goed jaar: de zomervakantie duurt 3 dagen langer dan in 2017. Dat komt doordat 30 juni op een zaterdag valt, net als 1 september. De zomer­ vakantie overspant nu 9 volle weken in plaats van 8 weken in 2017.

februari 2018 / S-magazine •

29

sociale info

Wijkgezondheidscentra: goede kwaliteit voor een Ruim 360 000 Belgen zijn ingeschreven in een van de 177 wijkgezondheidscentra of medische huizen in ons land. Zo’n wijkgezondheidscentrum is een groep zorgverleners die samenwerken en bij wie je als patiënt volledig gratis gezondheidszorg krijgt. De regering draagt deze centra geen warm hart toe. In oktober 2016 blokkeerde ze de opening van nieuwe centra, in afwachting van een onafhankelijke doorlichting. Die doorlichting bevestigde intussen de meerwaarde van de wijkgezondheidscentra. Tot diezelfde conclusie kwam ook ons ziekenfonds, dat de kwaliteit en de kostprijs van de wijkgezondheidscentra zelf onder de loep nam. Eind januari 2018 gaf de regering het verzet dan ook op.

“ Even duur voor de overheid, goedkoper voor de patiënt en minstens even goed” Zijn de wijkgezondheidscentra echt zo duur als gevreesd? En hoe is het gesteld met de kwaliteit van de zorg die ze bieden? Om dat te onderzoeken, sloegen de ziekenfondsen de handen in elkaar.

Ze analyseerden gegevens van 150 000 patiënten over een periode van 3 jaar. Katrien Vervoort werkt bij de Studiedienst van ons ziekenfonds en voerde mee het onderzoek. Zij vertelt ons er meer over.

Wat is een wijkgezondheidscentrum? Wat zijn de verschillen met een traditionele huisartspraktijk?

Katrien Vervoort: “Een wijkgezondheidscentrum of medisch huis is een plaatselijke samenwerking tussen zorgverleners van verschillende disciplines onder één dak (zie kader). Vaak zijn dat huisartsen, kinesisten en verpleegkundigen, maar in sommige centra vind je ook maatschappelijk werkers, psychologen en diëtisten. Dat is meteen ook een groot voordeel: door de samenwerking wordt het heel makkelijk

Traditionele huisarts of wijkgezondheidscentrum?

In België heb je als patiënt het recht om je zorgverlener vrij te kiezen. Zoek je een huis­ arts, kinesist of verpleegkundige, dan heb je eigenlijk 2 mogelijkheden.

• Ofwel kies je een arts die je per consultatie betaalt. De meerderheid van de artsen werkt in dit traditionele systeem. In dit geval betaal je zelf een persoonlijk aandeel (remgeld) van de kosten voor gezondheidszorg. Ons ziekenfonds betaalt de rest van het ereloon: ofwel rechtstreeks aan je arts (derdebetalersregeling), ofwel door het bedrag aan jou terug te storten als je je doktersbriefje binnenbrengt bij ons ziekenfonds.

• Ofwel schrijf je je in bij een wijkgezondheidscentrum of medisch huis. Dat is een centrum waar verschillende zorgverleners (bijvoorbeeld huisartsen, kinesisten en verpleegkundigen) samenwerken onder één dak. Het medisch huis krijgt van ons zie­ kenfonds dan een vast maandelijks bedrag per ingeschreven patiënt, om het even hoe vaak je op consultatie gaat. Voor jou als patiënt is de zorg volledig gratis. Dat betekent wel dat je alleen terechtkan bij de zorgverleners van het medisch huis waar je inge­ schreven bent. Als je een andere huisarts, kinesist of verpleegkundige raadpleegt, dan moet je het volledige ereloon zelf betalen.

30 • S-magazine / februari 2018

om patiënten door te verwijzen naar een andere zorgverlener. Dit gaat ook gepaard met een andere visie op gezondheidszorg: een wijkgezondheidscentrum heeft meestal meer aandacht voor preventie en voor de bredere omgeving van de patiënt.”

Waarom heeft ons ziekenfonds aandacht voor wijkgezondheidscentra?

“Als ziekenfonds ijveren we zoveel mogelijk voor toegankelijke, kwaliteitsvolle en betaalbare gezondheidszorg voor iedereen.

Ook medische huizen leveren daartoe een belangrijke bijdrage. Zo blijkt uit onze studie dat heel wat patiënten van medische huizen een enorm kwetsbaar socio-economisch profiel hebben. Mensen die in grote armoede leven, bijvoorbeeld.

Zij kunnen niet of onvoldoende bij de traditionele huisarts terecht. Met andere woorden: medische huizen slagen erin om een publiek te bereiken dat anders misschien geen toegang zou hebben tot basisgezondheidszorg.”

Volgens de regering kosten de wijkgezondheidscentra handenvol geld. Klopt dat?

“Voor de patiënt zelf is de zorg in een wijkgezondheidscentrum gratis. Je zou dus denken dat dit systeem duurder is voor

goede prijs de overheid. Tot op zekere hoogte klopt dat ook: huisartsgeneeskunde, kinesitherapie en verpleegkundige zorg kosten inderdaad meer in wijkgezondheidscentra. Maar wat blijkt? Voor onder andere geneesmiddelen, ziekenhuisopnames en woonzorgcentra wordt er veel minder uitgegeven. Conclusie: de totale uitgaven van de ziekteverzekering voor patiënten in een wijkgezondheidscentrum zijn even hoog als voor een vergelijkbare groep patiënten die naar een traditionele huisarts gaan.

Beide systemen kosten de overheid dus evenveel.”

Ook de kwaliteit van de zorg in wijkgezondheidscentra werd onderzocht. Wat stel je vast?

“Tussen de wijkgezondheidscentra bestaan onderling grote verschillen, maar gemiddeld is de kwaliteit minstens even goed als in traditionele huisartspraktijken. Op een aantal vlakken scoren wijkgezondheidscentra zelfs opvallend beter. Zo worden de patiënten er vaker gescreend op baarmoederhals- en borstkanker, krijgen meer 65-plussers er het griepvaccin toegediend en schrijven de artsen minder en betere antibiotica en goedkopere geneesmiddelen voor. Ook diabetespatiënten worden beter opgevolgd. Zoals ik al zei: er is meer aandacht voor preventie en voor de bredere context.”

Zijn er zaken die minder vlot lopen? Wat zijn de aanbevelingen voor de toekomst?

“Onze studie toont aan dat wijkgezondheidscentra hun plaats verdienen in het

Waar vind ik een medisch huis?

Heb je interesse om je in te schrij­ ven in een medisch huis? Of wil je eerst wat meer informatie? Kijk na of er een medisch huis in je buurt is op www.bondmoyson.be/wgc of www.devoorzorg.be/wgc.

Of neem contact op met ons ziekenfonds.

Belgische gezondheidslandschap. We zijn tevreden dat ook de doorlichting op vraag van de regering dat bevestigt. Zo kon de regering niet anders dan de meerwaarde van de wijkgezondheidscentra te erkennen, onder andere voor een kwetsbaar publiek.

Gelukkig kunnen er nu weer nieuwe centra opgestart worden. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er niets beter kan. Zo is er nog werk aan de wettelijke basis, die vandaag te beperkt is. We moeten duidelijke regels vastleggen, om de kwaliteit van de zorg

te kunnen garanderen voor elke patiënt.

En ook de financiering moet nog verder verfijnd worden, opdat het bedrag dat elk centrum ontvangt zo goed mogelijk is afgestemd op de zorgnood van de patiënt die er verzorgd wordt.”

GWEN MUYLAERT

“ De samenwerking tussen zorgverleners is een enorme verrijking” Dokter Trees Timmermans is sinds 1989 aan de slag als huisarts in wijkgezondheidscentrum Botermarkt in Ledeberg. Trees: “Na mijn studies geneeskunde wou ik eigenlijk ontwikkelingswerk gaan doen, maar door familiale omstandigheden moest ik dat plan opgeven.

Toen dacht ik: in België blijven, oké, maar dan wil ik mij wel op een andere manier kunnen inzetten voor mensen die het minder goed hebben. In wijkgezondheidscentrum Botermarkt, waar ik ook stage had gelopen, ging net een huisarts weg. Ik heb er toen heel bewust voor gekozen om die plaats in te vullen. En kijk, zo’n 29 jaar later doe ik dat nog steeds vanuit datzelfde idealisme.”

Trees benadrukt het belang van betaalbare gezondheidszorg. “Al sinds de start van ons cen­ trum proberen we de financiële drempels zo laag mogelijk te houden voor onze patiënten.

Maar pas in 1995, toen we overstapten naar de forfaitaire betaling, merkten we hoeveel beter dat systeem is. Forfaitaire betaling betekent dat het centrum een vast bedrag krijgt per ingeschreven patiënt, ongeacht het aantal consultaties. Financiële drempels zijn er zo helemaal niet meer, want voor de patiënt is de zorg gratis. En ik zie mijn patiënten zo vaak als nodig is, zonder dat geldzaken goede zorg in de weg zouden staan.”

Nog een troef van het centrum: de diversiteit. “Ons publiek is superdivers: jong of oud, rijk of arm, hoogopgeleid of ongeschoold, geboren en getogen in Ledeberg of van buitenlandse origine … Daarnaast zijn ook de disciplines die hier verzameld zijn heel verschillend. In ons centrum vind je huisartsen, tandartsen, thuisverpleegkundigen, zorgkundigen, maatschappelijk werkers, psychologen, diëtisten, gezondheidspromotoren, tabakologen en diabeteseduca­ toren. De samenwerking tussen al die disciplines is een groot voordeel. In de eerste plaats voor de patiënt, want die kan makkelijk bij al die zorgverleners aankloppen. Maar ook voor mij als huisarts is dat een verrijking: tijdens overlegmomenten leer ik veel bij van collega’s uit andere vakgebieden, en zo bouw ik zelf ook meer expertise op.”

februari 2018 / S-magazine •

31

WEET WAT

je eet

SELDER,

GEZONDE SMAAKMAKER

foto’s: S-magazine

op dieren zijn uitgevoerd) de spieren rond de bloedvaten doet ontspannen.

Hierdoor openen de bloedvaten zich, waardoor de bloeddruk verlaagt.

Daar staat wel tegenover dat selder ook natrium bevat, een stof die de bloeddruk doet verhogen.

Selder speelt zelden of nooit een hoofdrol in onze gerechten, maar bewijst al eeuwen zijn waarde als gezonde smaakmaker, zowel in een zuiderse toma­ tensaus als in een pot mosselen of een soep. Je wordt er alleen maar beter van!

SSUCCPETEN E REC

Selder kent, zoals wel meer goede dingen in het leven, zijn oorsprong in het verre Oosten. Zowat 2000 jaar geleden werd de groene plant vanuit India overgebracht naar ZuidEuropa. Net zoals de traditionele Chinese geneeskunde, vereerden de oude Grieken en Romeinen selder vooral als een geneeskrachtig kruid. De groene schermbloemige, die tot dezelfde familie behoort als peterselie, kervel en venkel, wordt nog steeds aangeprezen als een bloeddrukverlagend voedingsproduct. Die vermoedelijke werking is vooral te danken aan de aanwezigheid van phthaliden, een stof die (op basis van studies die

www.lekkernormaal.be

• Krielaardappeltjes met champignons en een vleugje curry • Vegetarische curry met kikkererwten en tuinbonen • Visfilet in folie • Groente­kiprolletjes met gorgonzolasaus

32 • S-magazine / februari 2018

Toegevoegde smaakwaarde

In de supermarkt hebben we de keuze tussen groene selder en bleekselder. De eerste soort vindt voornamelijk zijn plaats in soepen en visbouillons, maar gebruiken we minstens even vaak en graag in een Verzadigd gevoel pot mosselen. Bleekselder, die een iets minder uitgesproken smaak Een steel selder bevat amper heeft dan zijn groene broer, wordt 15 calorieën. Als je enkele kilo’s vaak verwerkt in sauzen en kan ook lichaamsgewicht wil kwijtspelen, rauw (met een fris dipsausje) gegesmaakt de groente dan ook dubbel ten worden. Vooral in de Aziatische goed. Doordat de gezondmaker veel keuken heeft selder een prominente vitamines (A, B en C) en minera- rol, in Belgische gerechten opereert len zoals kalium, calcium, natrium de groene groentesoort meestal op en fosfor aan boord heeft, houdt de achtergrond. Wat jammer is, want hij je lichaam fit tijdens je dieet- hij heeft best een grote toegevoegde kuur. Kalium en natrium stimuleren smaakwaarde. Knolselder, broer bovendien de afscheiding van scha- nummer 3, is de dikke wortel van delijke stoffen door de selderplant. Dankzij het lichaam. De riante zijn romige kern en dosis vezels geeft je witte of gele kleur, doet Als je dan weer snel een verdie het vooral goed in enkele kilo’s zadigd gevoel, een extra een puree of hutsepot, bonus. De aanwezige lichaamsgewicht in het gezelschap van antioxidanten bescherwil kwijtspelen, wortelen. men onze huid tegen smaakt selder Hoe lang gevaarlijke stoffen die de huid doen veroudebewaren? dubbel zo ren. Een stukje rauwe goed. selder voor het ontbijt Om zijn knapperige bevordert het oplossen beet en frisse smaak van verteringssappen niet verloren te laten (speeksel, maag- en darmsap) en gaan, mag je selder maximaal dus de spijsvertering. Als we de fans 7 dagen in de ijskast bewaren. Buiten mogen geloven, behoedt het kauwen de ijskast is de groene smaakmaker op een stuk selder ons van een slechte niet langer dan 5 dagen houdbaar. adem, doordat de knapperige groente Als je geen blijf weet met je voorraad, ons helpt om voedselresten tussen kan je selder gedurende maximaal onze tanden en tandvlees los te wrik- een jaar invriezen. Het is wel belangken. Van selder wordt ook gezegd dat rijk dat je de groente dan eerst hij de potentie verhoogt, maar tot nu blancheert, anders worden de stentoe is deze werking niet wetenschap- gels papperig en smaakloos. Nadat pelijk bevestigd. Daarnaast zou je de stengels 2 minuten in kokend bleekselder een vochtafdrij- water hebt gedompeld, spoel je ze af vende werking en een gunstig onder koud water om het kookproeffect op kwaaltjes zoals hees- ces een halt toe te roepen. Smakelijk! heid, jicht en reuma hebben, al is ook dit niet wetenschappelijk BART VANDORMAEL bewezen.

WEET WAT JE

DRINKT

foto's: S-magazine

LEKKER NORMAAL Op een koude winterdag gaat er niets boven een kopje thee. Dat smaakt dubbel zo lekker als je je thee helemaal zelf maakt. Je kan daarvoor gedroogde kruiden gebruiken, of ze zelf drogen. Je hebt er enkel een oven en wat geduld voor nodig. Zet de oven op de laagste stand, leg er de kruiden in en steek een blokje tussen de deur van de oven zodat het vocht kan ontsnappen.

Bak de kruiden in 2 tot 4 uur droog.

Wil je thee met citroen of sinaasappel maken, dan krijg je de beste smaak met vers sap en verse schil. Nadat je de ingrediënten 5 minuten hebt laten trekken, kan je de thee zeven. Als je een zoetekauw bent, doe je er nog wat honing bij. Voeg de honing wel pas toe als je van je thee kan drinken (dus niet als het water nog heet is), anders gaan er gezonde bestanddelen verloren. Gebruik je (de schil van) citrusvruchten? Kies dan voor onbespoten of biologische producten. De schil is een soort spons die pesticiden als het ware opslorpt. Enkel wassen is dus niet genoeg.

Ice brew Heb je zin in iets fris? Maak dan je eigen ice tea. Heel makkelijk: laat een pot thee afkoelen in de koelkast en schenk er voor het serveren nog

wat ijsblokjes bij. Als je sneller verfrissing nodig hebt, dan kan je kiezen voor een ice brew: vul een kleine theepot met een bodempje theeblaadjes op met crushed ice, laat het ijs geleidelijk smelten en geniet! Of liever een flash brew? Zet je favoriete thee zoals je dat normaal zou doen, maar gebruik minder water. Zorg dat je theezakje of eitje net onder water staat. Het water dat je tekort komt, vervang je door ijsblokjes en fris water. Doe je ijsblokjes in een groot glas en giet de thee erover.

Proeven van de zomer Het is nooit te vroeg om te proeven van de zomer. Met een alcoholvrije cocktail zal je daar bovendien geen kater aan overhouden. Enkele favorieten zijn de appel nojito (appelsap, bruiswater, sap van een halve limoen), de minty meloen (meloen, munt, water), een sangria smoothie (bevroren rood fruit, sinaasappelsap, appelsap, rode druiven en limoensap) en tonic met bloedappelsien en pompelmoes. Tip: zorg dat je altijd een voorraad ijs – een essentieel ingrediënt van een mocktail – in de diepvries hebt liggen!

Water op smaak gebracht Water is lekker normaal, maar

Op de website van Lekker Normaal vind je niet enkel eenvoudige gezonde gerechten, maar kan je ook een smakelijk drankje scoren. Wat dacht je van zelfgemaakte ice tea, een mocktail of water met een smaakje?

misschien een beetje saai. Al hoeft dat niet zo te zijn. Er bestaan veel manieren om water aantrekkelijk te maken én gezond te houden, met de hulp van enkele lekker normale ingrediënten: groente, fruit en kruiden. Denk bijvoorbeeld aan appel, kiwi, meloen, selder, komkommer, radijsjes, munt, tijm en … chilipeper. Een watertje kan je makkelijk een avond op voorhand maken. Dan krijgen alle smaakmakers de tijd om volledig in het water te trekken. Bewaar het mengsel dan wel in de koelkast, om te voorkomen dat het begint te gisten. Als je het niet koel kan houden, doe je er goed aan om je gepimpte water ’s ochtends te zeven. Enkele succesrecepten: groene geneugte (met tijm en komkommer), zure zaligheid (met rabarber en munt), bittere bekoring (met pompelmoes en rozemarijn), frisse fantasie (met appel en citroen), rode revelatie (met rood fruit en munt) en kruideninfusie (op basis van tijm, rozemarijn, salie en lavendel).

Warme choco Afsluiten doen we met een zoete zonde: een lekkere, ouderwetse warme chocomelk. Niet met cacaopoeder, maar met echte chocolade.

Bij voorkeur donkere chocolade, want die bevat minder suiker én geeft meer smaak. Te bitter? Giet er aan het einde een beetje honing bij. Een snuifje zout zorgt ervoor dat alle smaken beter tot hun recht komen. De lekkerste variant maak je met volle melk.

Mag het eens wat anders zijn? Verras jezelf door je melk te verrijken met een snuifje chilipoeder en een halve theelepel kaneelpoeder, of met een kaneelstokje en een kruidnagel, of met 2 zakjes muntthee, of met de zeste (geraspte schil) van een sinaasappel.

En om wakker te worden: voeg iets minder melk toe en vervang deze door een shot espresso. Weg slaapoogjes!

Details en recepten: www.lekkernormaal.be BART VANDORMAEL februari 2018 / S-magazine •

33

gezondheid

Neem alleen zware antibiotica tegen zware infecties Ondanks de vele campagnes, nemen we nog altijd te veel antibiotica. Da’s gevaarlijk, want bacteriën zijn goede leerlingen die zich razendsnel aanpassen aan een antibioticum dat veel wordt gebruikt.

Uiteindelijk ontwikkelen de bacteriën resistentie, waardoor ze in leven blijven. Zo dreigen er infecties te ontstaan waarop geen enkel antibioticum nog vat heeft …

Gelukkig is het nog niet te laat. Door slimmer om te springen met deze levensreddende geneesmiddelen, kunnen we ervoor zorgen dat geen enkele infectie onbehandelbaar wordt.

Te veel antibiotica?

Als je leest dat we te veel antibiotica gebruiken, betekent dat niet dat we een te hoge dosis nemen. Wel gebruiken we te vaak antibiotica wanneer het eigenlijk niet moet. Zo heeft het geen zin om een verkoudheid of griep ermee te behandelen.

Griep en verkoudheid worden namelijk veroorzaakt door virussen, terwijl antibiotica alleen bacteriën doden.

Leg jouw belofte af Iedereen kan helpen om ervoor te zor­ gen dat antibiotica blijven werken. Surf naar www.bondmoyson.be/antibiotica of www.devoorzorg.be/antibiotica en geef aan hoe jij je steentje bijdraagt. Als je een belofte aflegt, mag je jezelf een ‘Antibiotic Guardian’ noemen: een beschermer van goed antibioticagebruik.

TIP!

Test je kennis over antibiotica. Surf naar www.bondmoyson.be/antibiotica of www.devoorzorg.be/antibiotica en klik op ‘Doe de antibioticaquiz’.

34 • S-magazine / februari 2018

De verwarring is begrijpelijk: omdat antibiotica zo goed werken (tegen bacteriën), zijn veel patiënten ervan overtuigd dat ze met antibiotica sneller genezen (van een virus) en vragen ze hun huisarts specifiek om antibiotica. Jammer, want eigenlijk is rustig uitzieken doeltreffender om een virus te bestrijden.

Let wel: soms worden antibiotica terecht preventief voorgeschreven. Voor een verzwakte patiënt met een virusinfectie kan een preventieve antibioticakuur het risico op een bacteriële bij-besmetting wegnemen.

Augmentin Ook wanneer antibiotica aan de orde zijn, loopt het soms fout. Zo worden er vaak te ‘zware’ antibiotica voorgeschreven. We noemen een antibioticum zwaar als het een brede werkzaamheid heeft: het doodt verschillende soorten bacteriën.

Een voorbeeld van zo’n breedspectrumantibioticum is Augmentin, ook bekend als Amoxiclav, Amoclane en Clavucid.

Augmentin is een combinatie van amoxicilline en clavulaanzuur. De eerste stof is een soort penicilline, het antibioticum dat in 1928 werd ontdekt door Nobelprijswinnaar Alexander Fleming. Eenvoudige penicillines werkten vroeger heel goed, maar intussen hebben veel bacteriën zich aangepast. De bacteriën maken nu een enzym aan dat de penicillines afbreekt.

Daarom wordt clavulaanzuur toegevoegd aan het antibioticum. Clavulaanzuur zet het enzym schaakmat, zodat Augmentin toch tegen veel infecties gebruikt kan worden.

Met een kanon op een mug schieten Wanneer de bacteriën die je ziek maken resistent zijn tegen eenvoudige penicillines, is Augmentin een doeltreffend middel.

Maar als je Augmentin neemt tegen bacteriën waarop eenvoudige penicillines wél nog inwerken, dan schiet je je doel voorbij. We schieten als het ware met een kanon op een mug. Niet alleen beschadigt Augmentin de gezonde bacteriën in je darmen (met diarree en darmklachten tot gevolg), het risico op antibioticaresistentie neemt ook toe.

Het juiste antibioticum tegen de juiste infectie We kunnen antibioticaresistentie het best samen bestrijden. Vraag als patiënt niet meteen om antibiotica. Neem geen anti­ biotica tegen een griep of verkoudheid, maar verzorg jezelf goed en ziek rustig uit.

Krijg je antibiotica voorgeschreven, volg de doktersadviezen dan nauwgezet op.

Artsen doen er dan weer goed aan om antibiotica heel gericht voor te schrijven.

‘Zware’ middelen zoals Augmentin worden het best alleen voorgeschreven voor infecties die al resistent zijn tegen eenvoudige penicillines. Zo voorkomen we dat zelfs ‘gewone’ infecties onbehandelbaar worden.

BART DEMYTTENAERE EN DIMITRI NEYT

consument

Innovatie

INNOVATIE

VGZ Mindfulness Coach Wil je beter gewapend zijn tegen stress?

Een sterker zelfbewustzijn creëren? Meer in het hier en nu leven? De gratis app VGZ Mindfulness Coach leert je een reeks (meditatie)oefeningen aan die je helpen om een beetje mindful te worden. Je kan instappen in een programma van 5 weken (waarbij je elke week 5 oefeningen moet voltooien), maar je kan ook losse oefe­ ningen selecteren. Niet enkel thuis, maar ook bijvoorbeeld in de trein kan je ermee aan de slag. De app kiest een oefening op basis van de gewenste tijdsduur, locatie en het doel. Je krijgt ook de nodige achter­ grondinformatie over mindfulness, voor in het geval je twijfelt aan het nut ervan.

Een fragment: “Mindfulness kan ervoor zorgen dat je je over het algemeen beter voelt. En je makkelijk kunt omgaan met emoties. Het heeft een positief effect bij de behandeling van psychische klach­ ten zoals stress, een burn­out, depressie en angst.” Moeten échte mindfulness­ coaches beginnen vrezen voor hun job?

Neen, bij het gebruik van deze app stuit je ook op de beperkingen ervan en krijg je mogelijk/hopelijk wel zin om al dat moois ook live te gaan ontdekken.

Android en iTunes Gratis

Zorgrobot, elektronisch voorschrift of gezondheidsapp, ons ziekenfonds evolueert mee.

Deze rubriek belicht een nieuwe technologie of digitale ontwikkeling in de gezondheidswereld. Je huisarts of apotheker blijven nog altijd de betrouwbaarste raadgever.

Jop Gaat Eten

Geluidsmeter HQ

Wil je kind niet eten? Veel ouders trekken zich de haren uit het hoofd omdat hun spruiten elke avond met lange tanden aan tafel zitten. Een handige truc om je kinde­ ren toch aan het eten te krijgen: probeer ze te betrekken bij het volledige ‘proces’ dat leidt tot het avondmaal. En verpak het in een spelletje. Dat is precies wat ‘Jop Gaat Eten’ doet: de game­app spoort kinderen aan om Jop de Giraf op een speelse manier te helpen met boodschappen doen, koken, tafeldekken, eten en afruimen. De app is ontwikkeld door de Nederlandse peda­ goge Esther Naalden, die al meer dan 10 jaar actief is in de kinderopvang en opvoedings­ ondersteuning. Mede dankzij haar inbreng zijn alle functies van de app zeer makkelijk in gebruik, ook voor jonge kinderen. ‘Jop Gaat Eten’ wordt aangeprezen voor kin­ deren vanaf 2 jaar. Een beetje jong, denk je misschien? Wel, ook kleuters gaan tegen­ woordig digitaal. Als ouders kan je hen daar maar best in begeleiden.

Luide muziek in het café of de discotheek, geluidshinder door het verkeer of drillende boren tijdens wegenwerken … We worden voortdurend blootgesteld aan geluidsover­ last, vaak zonder dat we er ons bewust van zijn. Wist je dat geluiden vanaf 80 decibel zware schade kunnen toebrengen aan je trommelvliezen? Geluiden van 86 decibel kan je slechts 2 uur per dag veilig consume­ ren. Geluid van 103 decibel kan je gehoor in minder dan 5 minuten beschadigen.

Wil je meer zorg dragen voor je ‘auditieve gezondheid’, dan heb je aan Geluidsmeter HQ een handig hulpinstrument. De app meet het geluidsniveau van de omgeving, door gebruik te maken van de ingebouwde microfoon van je smartphone of tablet. Dat impliceert natuurlijk dat de nauwkeurig­ heid van de meting afhangt van de kwaliteit van de microfoon. De ontwikkelaars van de app benadrukken zelf dat de Geluidsmeter HQ geen professionele tool is, maar de gemeten waarden geven toch een goede indicatie van de mogelijke overlast. Je hebt de mogelijkheid om de meetresultaten te registreren en te stoppen op elk moment.

Het enige nadeel zijn de vele advertenties die over het scherm lopen. Een ander soort overlast, zullen we maar zeggen.

Android en iTunes De beperkte versie van de app is gratis. Voor de volledige versie betaal je 3,49 euro.

iTunes Gratis

februari 2018 / S-magazine •

35

vfg

De Voorleesbende brengt diversiteit naar de klas Maak kennis met een bont gezelschap van voorlezers met een handicap De Voorleesbende is een prettig gestoord groepje boekenwurmen met een handicap dat zich laat inspireren door één gezamenlijke goesting: voorlezen bij kinderen.

Voorlezen is goed voor kinderen. Het vergroot de fantasie, stimuleert de taalontwikkeling en verscherpt het concentratievermogen. En het is natuurlijk ongelooflijk tof. Vooral voor de jongsten onder ons is het een leuke manier om de taal te leren. De Voorleesbende van VFG, onze vereniging voor personen met een handicap, helpt hierbij en introduceert handicapspecifieke thema’s in de klas via leuke

“ Mensen met een beperking hebben ook talenten en passies. Met de Voorleesbende krijg ik de kans om mijn passie voor het voorlezen over te brengen naar kinderen en hen aan te moedigen om zelf te lezen.”

François Vandercruys, de Voorleesbende

36 • S-magazine / februari 2018

taalspelletjes, snoezig verteltheater en geanimeerde voorleessessies.

Vragen stellen mag! De kinderen nemen een avontuurlijke duik in de leefwereld van personen met een handicap. ‘Hoe weet je dat het dag of nacht is wanneer je blind bent?’ of ‘Hoe rem je met een rolstoel?’ De Voorleesbende dompelt de kinderen onder in een wereld van verschil, maar vooral van herkenbaarheid. Een rolstoel is toch niets anders dan een stoel om je mee voort te bewegen. En lezen kan ook via brailleschrift.

De leerkrachten krijgen vooraf een leidraad, de ‘Doe Maar Gewoon’handleiding. Zo zijn ze op de hoogte over de begrippen, omgangsvormen en communicatiemiddelen. Het is eigenlijk heel simpel: doe gewoon, wees jezelf en begin met de juiste voorkennis en met wederzijds begrip. De Voorleesbende komt langs bij peuters, kleuters en kinderen tot en met het 2de leerjaar. Op vraag kan dit ook voor oudere kinderen.

SARAH PARDON

Wil je de Voorleesbende ook in jouw klas?

Meer info: W www.vfg.be T 02 515 02 61

BOEKENTIPS

Rare snuiters 'Rare snuiters' is een internationaal bekroond kinderboek. Het prenten- en voelboek wordt bevolkt door vreemde dieren, zoals een schrijvende inktvis en een allergische aap. Het boek is toe­ gankelijk voor wie een leesbeperking heeft of een autismespectrumstoornis.

Spelenderwijze leren kinderen elkaars ervaringswereld kennen.

5 tot 12 jaar Freya Vlerick en Jan Dewitte Uitgeverij Licht en Liefde

Lou viert carnaval Het is carnaval op school. Lou is ver­ kleed als indiaan. Op de speelplaats zijn bijna alle kinderen verkleed. Iedereen is anders. Zo ook in dit grappige en her­ kenbare carnavalsverhaal. Lou toont hoe mooi en divers onze samenleving is.

Vanaf 4 jaar Kathleen Amant Uitgeverij Clavis

februari 2018 / S-magazine •

37

cultuur

EERSTE

AUTISMEVRIENDELIJK MUSEUM IN ONS LAND

Het Huis van Alijn, museum van het dagelijks leven in Gent, is het eerste autismevriendelijk museum in ons land. Eind 2017 ging het museum voor 11 weken dicht om de nieuwe opstelling tot stand te brengen. Het is een win-winsituatie geworden: “We hebben orde in de chaos gebracht. Daardoor verlagen we de drempel voor jongeren met autisme én hebben we een meer coherent parcours gecreëerd”, zegt conservator Els Vanaverbeke.

Een voorbeeld van een roadmap waarmee de jongeren zich kunnen voorbereiden op het museumbezoek.

Het Huis van Alijn, gelegen in de toeristische zone aan de rand van het Patershol langs de Oever van de Leie, krijgt jaarlijks zo’n 80 000 bezoekers over de vloer. Het museum is gevestigd in het voormalige godshuis Kinderen van Alijnhospitaal, dat al in 1363 gevestigd werd. In vroegere tijden moest de patiënt er – naar verluidt – zijn onroerende goederen afstaan, zijn roerende mocht hij behouden.

In 1962 kreeg het pand een museale bestemming toen het Folkloremuseum er werd ondergebracht en omgedoopt werd tot Museum van Volkskunde. In het jaar 2000 werd dit museum omgevormd tot het boeiende Huis van Alijn waar op een creatieve manier met het erfgoed wordt omgegaan. Het museum geeft een mooi beeld van het dagelijks leven zoals het is, van de 19de eeuw tot heden. Vanaf 2018 krijgt het museum nu dus een nieuw elan.

Orde in de chaos Naar schatting 1 op de 150 personen wordt in Vlaanderen geboren met een autismespectrumstoornis. De voorbije jaren ontving het museum al verscheidene zogeheten autiklassen en stelde het in de persoon van Liesa Rutsaert een toegankelijkheidsmedewerker aan. Dat was FARO, Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed, niet ontgaan. FARO-medewerker Bart De Nil was bezig met een onderzoek in het buitenland, voornamelijk Engeland, van musea met een autismevriendelijke opstelling. FARO en Huis van Alijn brachten hun expertise samen in het boek Autismevriendelijk museum, dat ze meteen aan de praktijk toetsten in het museum.

Voor jongeren met autisme stelt een museumbezoek heel wat problemen.

Vooreerst is er de verplaatsing naar het museum, al dan niet met het openbaar vervoer. In de museumzalen zelf wacht een nieuwe uitdaging: een overdaad van informatie en zintuiglijke prikkels. Bovendien volgt

een museumbezoek een vaak ingewikkeld patroon door tal van zalen en verdiepingen, is het zoeken naar toiletten, uitgang, cafetaria … Kortom: een plaats waar een kat haar jongen kan verliezen.

Om de jongeren met autisme voor te bereiden krijgen ze op voorhand al een duidelijk plan, een roadmap, mee. Een duidelijke signalisatie in het museum is een volgende houvast.

Omdat een rommelige opstelling voor verwarring kan zorgen, moet bovendien de opstelling een zekere logica volgen en rust uitstralen.

Om orde in de chaos te creëren, heeft het Huis van Alijn geopteerd om de opstelling te koppelen aan een overzichtelijke jaarkalender. De verschillende thema’s worden gelinkt aan een bepaalde periode in het jaar zodat een logische volgorde ontstaat.

Na het bezoek volgt bovendien nog een nagesprek in de klas zodat de opgeslagen informatie kan geordend worden. Hieruit kunnen dan weer aanbevelingen volgen naar het museum.

Het project wordt ondersteund door de Vlaamse regering die er een punt van maakt om de participatiekansen voor personen met autisme te verhogen. Het autismevriendelijke concept van het Huis van Alijn verdient alvast navolging.

HENRI LENS

Het Huis van Alijn. Museum van het dagelijks leven. Kraanlei 65, Gent.

Info: huisvanalijn.be.

Autismevriendelijk museum. Het creëren van een toegankelijk museum­ bezoek voor kinderen en jongeren met autisme, is een uitgave van Politeia, FARO en museum Huis van Alijn. Het kan besteld worden bij Politeia: E info@politeia.be T 02 289 26 10

38 • S-magazine / februari 2018

GRIEKENLAND, KRETA, HERSONISSOS G R O E P S R E I Z E N

Afreis 2 mei en 11 mei, 10 dagen, 9 nachten Hotel Imperial Belveder**** heeft alle troeven voor een onvergetelijke vakantie, vriendelijke service en lekker eten. 849 Euro per persoon, geen toeslag single.

ALBANIË, EUROPA’S LAATSTE GEHEIM ONTSLUIERD… Afreis 16 mei, 6 juni, 26 september en 3 oktober, 8 dagen/7 nachten Klassieke Azura-rondreis was voor de eerdere deelnemers een onvergetelijke kennismaking.

Tijdens deze unieke rondreis maakt u kennis met een prachtig land en een boeiende geschiedenis. Belangrijke bezienswaardigheden zijn o.a.: Tirana, Apollonia, Gjirokastra (Unesco werelderfgoed),Ohrid en Kruja.

Prijs per persoon: 899 Euro (toeslag eenpersoonskamer 120 Euro). Rechtstreekse chartervlucht naar Tirana – half pension 3 en 4 sterrenhotels – rondreis in comfortabele autocar met airco – lokale gids en Nederlanstalige reisbegeleider vanuit Brussel.

SPANJE, MALLORCA Afreis 15 april 2018, vertrek vanuit Brussel, 12 dagen/11 nachten

12 mei 2018, 7 september, 15 september 11 dagen (10 nachten)

NOORWEGEN, EEN UNIEKE RONDREIS 26 augustus, 11 dagen (10 nachten) Alle hoogtepunten zoals Oslo, Hurtigruten, Geirangerfjord, Sognefjord en Bergen zitten in het programma, met daarenboven prachtig gelegen hotels. Uitgebreid programma op verzoek.1899 Euro per persoon in tweepersoonskamer.

All-in

Mallorca, de parel van de balearen, is een vakantietopper van formaat. Hoogtepunten zijn naast Palma: Cap Formentor, Valldemossa en Soller.

Mar Hotels Condesa de la Bahia**** Mooi hotel, direct aan het strand van Puerto de Alcudia en in de directe omgeving van winkels, restaurants en bars. Groot zwembad en ruim zonneteras, 3 restaurants, lounge- en poolbar.

Prijs per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 940 Euro (eenpersoonskamer: 150 euro toeslag)

BULGARIJE, GOUDKUST, VARNA

All-in

All-in

Bulgarije is een veelzijdige bestemming met prachtige natuur en rijke folklore. Een ideale vakantiebestemming ook dankzij het aangename klimaat, de Bulgaarse gastvrijheid en de uitgestrekte stranden met gezellige badplaatsen. De badplaats Golden Sands ligt in een groene omgeving 16 km ten noorden van een van de oudste steden van Europa:Varna.

Hotel Atlas**** vanuit het hotel bereik je het strand en het levendige centrum met bars en restaurants na enkele minuten wandelen, 350 m van het strand en van het levendige centrum van Golden Sands. Amfitheater, kapsalon, wasservice, roomservice, Wifi (gratis), zoetwaterzwembad, zonneterras, gratis ligzetels en parasols aan het zwembad, gratis handdoekenservice en overdekt zwembad. Betalend: biljart, spa. Alle kamers beschikken over badkamer (bad of douche), individuele airco, telefoon, satelliet-tv, minibar (gratis), safe (betalend) en balkon of terras.

All-in: Ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, 2x/week themabuffet, laat ontbijt, snacks, ijsjes, koffiebreak, selectie van lokale en internationale dranken, fitness, aerobic, aquarobic, Turks bad, sauna, animatie overdag (o.a. danslessen) en 's avonds (shows). Betalend: aromatherapiebad, massages, gezichts- en lichaamsbehandelingen.

Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers): 12 mei en 7 september : 699 euro en 15 september: 795 euro Geen singletoeslag voor beperkt aantal kamers.

TUNESIË, PORT EL KANTAOUI

All-in

24 mei, 11 dagen (10 nachten), 30 september, 12 dagen (11 nachten) Port El Kantaoui is een mooi vakantieoord op 8 km van Sousse. HOTEL LTI Bellevue Park**** heeft alles om vakantie te vieren. Prijs per persoon in tweepersoonskamer: 24 mei: 880 euro (toeslag single 210 euro) en 30 september: 1.045 euro (toeslag single: 275 euro).

Prijzen enkele geldig bij reservering voor 28 februari!

CYPRUS, PAPHOS 31 mei, 14 juni en 11 oktober, 11 dagen (10 nachten) Hotel st. George**** gelegen in een mooie tuin, direct aan zee en een echte aanrader, Prijs per persoon in tweepersoonskamer: 31 mei en 11 okt: 1.329 euro pp, 14 juni 1.357 euro pp. Toeslag single 153 euro

SPANJE, ROQUETAS DE MAR/ALMERIA 26 mei en 8 september, 11 dagen (10 nachten) Half pension Aparthotel Bahia Serena**** aan de wandelpromenade met winkeltjes en terrasjes vlakbij, Prijs per persoon in tweepersoonskamer: 26 mei: 849 euro en 8 september: 859 euro, toeslag single: 120 Euro.

TURKIJE, BODRUM Inbegrepen voor alle vliegtuigreizen: chartervlucht heen en terug • transfer naar hotel en terug • luchthaventaksen • brandstoftoeslag • reisleider gedurende het ganse verblijf • bagage- en annuleringsverzekering in geval van ziekte • verblijf volgens aangegeven formule • verzekering financieel onvermogen • BTW.

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Tulpenstraat 19, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

7 mei en 8 oktober, 11 dagen (10 nachten) Hotel La Blanche***** is een uitstekend hotel met een rustige ligging direct aan het strand en 800 m van het centrum van Turgutreis. Prijs per persoon in tweepersoonskamer(minimum 25 deelnemers): 7 mei: 885 euro en 8 oktober: 845 euro, geen toeslag single. Enkel geldig voor reserve ringen voor 28 februari 2018.

Een babysitter op maat: kies zelf via onze app

Meer informatie of aanmelden: SOSbabysit | VIVA-SVV Guffenslaan 38a | 3500 Hasselt T 011 27 85 10 | E sosbabysit@devoorzorg.be W www.sosbabysit.be

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 439 - februari 2018 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Oppas nodig? Kies uit 500 opgeleide babysitters