Mei 2017 S-magazine by Solidaris

S magazine mei 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE LIMBURG

DANS,

DANS, DANS

11 JUNI

SUPERPAPADAG

PATRICK WYFFELS

PLEIT VOOR WAARDIG LEVENSEINDE

FRANS MASEREEL

IN HET VERZET

IK KOOK

LEKKER NORMAAL

STOPPEN MET ? ROKENAN! HET K

mei 2017

Dans, dans, dans

Salsa, tango en stijldans zijn wat over hun hoogtepunt heen, maar we moéten blijven bewegen met die beentjes. “Voor de moderne westerse mens is dansen een van de beste middelen in het streven naar een gezond leven.” Makkelijk, goedkoop én gezond!

Patrick Wyffels

Onze prioriteit is: objectieve informatie verstrekken, zonder mensen te pushen in welke richting dan ook. We gaan ervan uit dat geen enkele beslissing over het leven en de dood beter of slechter is dan een andere. Alles hangt af van de context. Mensen hebben het recht op goede en objectieve informatie. Ze zijn slim genoeg om op basis daarvan een beslissing te nemen.

De reumatoloog

Reuma is een ziekte met vele gezichten, die zowel stramme senioren als fitte dertigers en zelfs kinderen treft. Maar de redding is nabij: bij vroegtijdig ingrijpen kan 75 procent van de patiënten met artritis volledig verlost worden van hun klachten en ook voor patiënten met artrose ziet de toekomst er rooskleurig uit. “De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair.” Frank Luyten, diensthoofd reumatologie van het UZ Leuven, leidt ons rond in de wondere wereld van de gewrichtsziekten.

gezondheid 4 10 14 32 33 37

Ik kook … Lekker Normaal Dans, dans, dans De reumatoloog Broccoli Water, puur natuur 31 mei, werelddagzonder tabak

Opvoeding is een groot woord. Maar eigenlijk zit opvoeden in kleine dagelijkse dingen. Samen eten, tv-kijken, wandelen, spelen, klusjes doen of bezoek krijgen. We leven allemaal samen en houden rekening met elkaar.

Broccoli

Gezond eten lastig? Niet met de recepten van Lekker Normaal! De website en de bijbehorende campagne van ons ziekenfonds laten zien hoe je met weinig tijd en normale ingrediënten perfect gezond kan eten. Afwisseling is daarbij belangrijk. Zorg dus voor genoeg variatie in je menu. En waarom niet beginnen met broccoli?

consument 6 25 26 34

Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten …

Vakantie! Innovatie Voorlezen, ook voor papa’s! Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten … 35 Opvoeden is elkaar ontmoeten 38 In het verzet

sociale info

30 Full service voor personen met een handicap

en verder... 8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Patrick Wyffels in Close Up Eyecatcher

S magazine mei 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten

EDITIE OOST-VLAANDEREN

DANS,

DANS, DANS

11 JUNI

SUPERPAPADAG

PATRICK WYFFELS

PLEIT VOOR WAARDIG LEVENSEINDE

FRANS MASEREEL

IN HET VERZET

IK KOOK

LEKKER NORMAAL

STOPPEN MET ROKEN?N! HET KA

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 45 Mei 2017

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Bart Demyttenaere, Mieke De Smet, Katrien De Weirdt, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Silke Hoefkens, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Dorien Vandormael, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen, Katrien Vervoort en Bieke Volcke.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar

Goede tandzorg is om meer dan één reden belangrijk. Maar tandzorg kost geld, veel geld zelfs. Dat zorgt ervoor dat sommige gezinnen – uit financiële noodzaak - besparen op tandzorg. Met alle gevolgen van dien, niet alleen voor de gezondheid van betrokkenen.

Met lange tanden nieuw akkoord afgesloten met tandartsen Midden april hebben ziekenfondsen en tandartsen een nieuw tariefakkoord afgesloten dat een einde moet maken aan de tariefonzekerheid. Door een reeks beslissingen van de regering weigerden de tandartsen einde vorig jaar immers een nieuw akkoord te ondertekenen en konden ze vragen wat ze wilden aan de patiënt, terwijl die geen hogere tussenkomst van het ziekenfonds kreeg. Voor de patiënten leidde dat de voorbije maanden tot extra kosten, die konden oplopen in de tientallen miljoenen. Als verdediger van de belangen van de patiënt stuurden we aan op het hervatten van de gesprekken. Het werd onderhandelen met de rug tegen de muur. Dat heeft midden april geleid tot een nieuw akkoord, waarbij beide partijen bereid waren water bij de wijn te doen. Voor ons én de tandartsen was het belangrijk dat de patiënt opnieuw tariefzekerheid heeft. Wat zijn de grote krachtlijnen? Het remgeld voor tandheelkundige verstrekkingen stijgt met maximaal 1 euro. Kinderen en rechthebbenden op een verhoogde tegeHet was kiezen tussen moetkoming blijven van deze verhoging gespaard. Ook de pest en de cholera. de preventieve verstrekkingen worden niet duurder. Voor In het kader van een wie jaarlijks naar de tandarts gaat, blijft de remgeldverhogezondheidsbeleid is dat ging beperkt tot 0,5 euro. De tarieven voor verstrekkingen een veeg teken. waarbij de tandarts duur materiaal gebruikt, worden geïndexeerd met 2,51 procent. Voor kankerpatiënten die door hun behandeling problemen krijgen met hun tanden wordt een budget van 3 miljoen euro voor een betere terugbetaling vrijgemaakt én er komt een regulering van de prijzen van implantaten, bruggen en kronen. De tandartsen mogen tijdelijk voor twee ondergewaardeerde verstrekkingen een toeslag vragen. Het goede nieuws is dat stappen worden gezet om te komen tot een betere tariefzekerheid en een billijk en correct ereloon in deze sector. De inspanningen die van de patiënt worden gevraagd, worden verdeeld over alle patiënten en komen dus niet op de rug van een specifieke groep terecht. Twee onderdelen van dit akkoord liggen moeilijk voor ons: de patiënt moet meer uit eigen zak betalen en het invoeren van richttarieven leidt op termijn tot het ondergraven van de tariefzekerheid. Het was kiezen tussen de pest en de cholera. In het kader van een gezondheidsbeleid is dat een veeg teken. Tot slot nog dit: het is belangrijk dat je minstens één keer per jaar naar de tandarts gaat. Zo vermijd je hogere remgelden en bespaar je op je tandzorg. Paul Callewaert Algemeen secretaris

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

gezondheid

Ik kook … Lekker Normaal Eet lekker normaal! Moe van de zoveelste voedingshype die je zegt wat je wel of niet mag eten? Wij ook! Gezond koken hoeft immers geen moeilijke wetenschap te zijn. Ook met weinig tijd en normale ingrediënten kan je perfect gezond eten. Daarom lanceert ons ziekenfonds een nieuwe campagne rond voeding. Eet dus samen met ons Lekker Normaal!

Gezond eten is geen wetenschap

altijd met mate. En vergeet niet: gezond voedsel geeft je meer energie.

Lekker Normaal laat zien dat een gezond eetpatroon geen moeilijk dieet is, maar een simpele levensstijl die perfect samen kan gaan met je dagelijkse leven. Kies voor eenvoudige verse producten van hoge kwaliteit. Niets is verboden, maar kies vooral voor groenten, fruit, volkoren granen, noten, zaden, peulvruchten, melk(producten) of (met calcium verrijkte) sojaproducten, plantaardige olie, gevogelte en vis. Zondigen mag, maar

Recepten en tips Op onze website www.lekkernormaal.be vind je naast recepten veel tips om een gezond weekmenu samen te stellen. Zet bijvoorbeeld wekelijks 2 keer vette vis op het menu. Om je wat inspiratie te geven kan je alvast onze visfilets tre verde op de pagina hiernaast uitproberen. Surf naar www.lekkernormaal.be voor meer tips en recepten.

EXTRA GOED VOOR JOU: ✔ groenten en fruit ✔ volkoren granen ✔ noten, zaden en peulvruchten ✔ gevogelte en vis ✔ melk- of sojaproducten met extra calcium ✔ plantaardige olie.

DOWNLOAD DE LEKKER NORMAAL APP: • Wekelijks krijg je een handig en gezond weekmenu. Je hoeft dus niet meer na te denken over wat je gaat koken! • Elk recept wordt in duidelijke stappen uitgelegd. • De app maakt automatisch een overzichtelijk boodschappenlijstje voor jou, aangepast aan het aantal personen. Handig om mee te nemen naar de winkel! Je vindt onze app in de App Store of de Android Market. Of scan de QR-code in!

4 • S-magazine / mei 2017

gezondheid

Lekker Normaal koken? Probeer eens dit recept: Visfilets tre verde 45 minuten – 4 personen Ingrediënten:

• 1600 g tongfilet (of scholfilet) • 1000 g asperges • 4 courgettes (kleine) • 4 stammen prei (grote) • 600 g erwten • 4 citroenen (onbehandelde) • 500 ml groentebouillon • 4 eetlepels dille (vers) • 4 eetlepels olijfolie • boter • peper • zout

Bereiding

Was de prei, de courgettes en de asperges. Snij de prei in reepjes en de courgettes in plakjes. Schil de asperges en snij in stukjes van 4-5 cm lang. Verhit een pan met olie en stoof daarin eerst de prei, dan de courgettes en dan de asperges en schep ze regelmatig om. Voeg tenslotte de doperwtjes en de groentebouillon toe. Breng op smaak met peper en zout. Dep de afgespoelde visfilets droog en bestrooi ze met zout en peper. Leg deze op de groenten en laat ze op laag vuur in 5 tot 10 minuten gaar worden. Leg een klontje boter op de vis en bestrooi met de gehakte dille. Garneer met plakjes citroen. Lekker met pasta of puree.

DE SMAAK TE PAKKEN? Surf naar www.lekkernormaal.be en ontdek meer dan 100 recepten! Volg onze Lekker Normaal-pagina op Facebook. Zo ontdek je leuke tips en nuttige info om Lekker Normaal te koken! Laat het smaken!

mei 2017 / S-magazine •

consument

Vakantie!

Reizen begeleiden als vrijwilliger

“De mooiste beloning die ik me kan wensen” Jozef Segers is al vijftien jaar reisbegeleider voor VFG in OostVlaanderen: “Sinds mijn pensioen, enkele jaren geleden, probeer ik aan zoveel mogelijk reizen in binnen- en buitenland deel te nemen. Ook tijdens activiteiten zoals de talentenjacht ben ik van de partij. Vroeger combineerde ik dit vrijwilligerswerk met een gewone job en had ik minder tijd, maar ik heb me altijd met volle overgave ingezet voor de VFG-leden. Je krijgt zoveel dank en waardering van de deelnemers, dat is echt goud waard.”

“De glimlach van de zorgvragers, daar doen we het voor”

“Ik heb de microbe intussen doorgegeven: mijn echtgenote, mijn dochter én mijn twee kleindochters doen vrijwilligerswerk voor VFG. Bij deze trouwens een warme oproep aan kandidaatvrijwilligers: meld je aan bij VFG! Je komt hier terecht in een fantastische groep. En geloof me: een lach of een knuffel van een mens die hulp nodig heeft, is de mooiste beloning die je je kan wensen. Je krijgt een opleiding van VFG en je leert natuurlijk al doende. Zeker jongere vrijwilligers zijn meer dan welkom. Het is voor jongeren altijd leuker om ervaringen te kunnen delen met leeftijdsgenoten.”

Stefanie (26) ging in september 2016 voor het eerst als vrijwilliger mee op mantelzorgvakantie. Haar beweegreden? “Mijn eigen opa lijdt aan dementie. Hij weet niet meer hoe oud hij is. Dat we thuis een tuin hebben, is hij vergeten. Elk weekend bezoek ik hem, samen met de hele familie. Dan straalt hij. We konden vroeger altijd op hem rekenen, daarom proberen we er nu voor hem te zijn.” Twee jaar geleden woonde de opa van Stefanie nog thuis, maar dit werd onhoudbaar. Sinds kort verblijft hij in een woonzorgcentrum. “Mijn oma kon hem niet meer tillen als hij viel. ’s Nachts had hij last van dwaalgedrag.”

“Het doet deugd om mensen te kunnen helpen. Doordat verschillende VFG-leden zich jaar na jaar inschrijven voor een begeleide vakantie, bouw je na verloop van tijd een band op met hen. We mogen gerust zeggen dat de VFG-vakanties tot in de puntjes zijn verzorgd, tot en met hulp in de luchthaven. Alle details en alle voorzieningen worden op voorhand grondig doorgenomen. Dankzij evaluaties achteraf leren we uit foutjes die we eventueel hebben gemaakt. Redelijk uniek is dat we de deelnemers inspraak geven in de keuze van activiteiten. Dat maakt hun reiservaring nog wat mooier.”

Haar persoonlijke betrokkenheid zette Stefanie aan om zich in te schrijven als vrijwilliger voor een mantelzorgvakantie. Ze heeft er geen spijt van. “We hebben genoten van de glimlach en het geluk van de zorgvragers en mantelzorgers. Daar doe je het voor! De gezellige wandelingen, de avonden knutselactiviteiten en de praatjes op het terras zullen me altijd bij blijven. Vooral de workshop voelschorten is blijven hangen. Het aaien, friemelen en prutsen aan een voelschort kan rustgevend werken voor personen in een vergevorderd stadium van dementie. Zo kan er een gesprek op gang komen. Dat doorbreekt het sociaal isolement van de patiënten en bevordert hun welbevinden.”

Ontdek alle reizen van VFG vzw, vereniging voor personen met een handicap, op www.vfg.be/reizen.

Wil je zelf als vrijwilliger aan de slag? Ontdek ons ruime aanbod vrijwilligerswerk op www.bondmoyson.be/vrijwilligers of www.devoorzorg.be/vrijwilligers.

6 • S-magazine / mei 2017

consument

Fontana "Lekker tot rust komen met een gezondheidsvakantie" Een gezondheidsvakantie, dat is je weer als herboren voelen na lekker lang te bubbelen in een jacuzzi, rond te dobberen in een thermaal bad of te genieten van een gezichts- of lichaamsbehandeling. Als lid van ons ziekenfonds geniet je een korting tot 200 euro op je gezondheidsvakantie. Meer info op www.gezondheidsvakanties.be. Mieke (48): "Tijdens een deugddoende kuur in het veelzijdige Slovenië, een pittoresk en ongerept land met buitengewoon vriendelijke inwoners, kon ik helemaal tot rust komen. De gezondheidsvakantie was voor mij de ideale mix van beweging en wellness. De dagelijkse massages afgewisseld met rustgevende wandelingen in de prachtige natuur deden echt goed. Ik kwam helemaal ontspannen weer thuis."

Mutas reisbijstand “Een hele geruststelling in momenten van hoge nood” Patrick Beckers (47): “In Fréjus, in het zuiden van Frankrijk, ben ik vorig jaar getroffen door een zware infectie. Wellicht het gevolg van vier operaties die ik in België had ondergaan, omdat ik kanker had. Ik kreeg zwellingen, moest voortdurend hoesten, kreeg geen adem meer … Omdat ik in België beter kon worden behandeld dan in Fréjus, ben ik daar niet lang gebleven. Allemaal dankzij Mutas, die alles perfect hadden geregeld: ik werd opgehaald in het ziekenhuis van Fréjus en met een taxi naar de luchthaven vervoerd. Eenmaal terug in eigen land, werd ik perfect opgevangen. Een hele geruststelling in zulke momenten van hoge nood! Ik heb er geen trauma of zo aan overgehouden, ik reis binnenkort zelf terug naar Fréjus. Al hoop ik toch dat ik daar niet opnieuw in het ziekenhuis beland. Vergeleken met wat ik daar heb gezien en meegemaakt, zijn Belgische ziekenhuizen luxehotels.”

“Zulke hoogstaande service, ik wist niet dat dat bestond” Jeanne Verberght, moeder van Mathy Meuris (32): “Toen we in mei vorig jaar op vakantie aan het Como-meer waren, moest Mathy – die geboren is met spina bifida of een open rug – in het ziekenhuis worden opgenomen. Hij heeft er een week op intensieve zorgen doorgebracht. De tussenkomst van Mutas was buitengewoon goed en efficiënt: ze zorgden ervoor dat ik in de Italiaanse kliniek bij Mathy kon blijven slapen, ze hebben ons met een ziekenwagen naar de luchthaven in Milaan gebracht, ons met een klein vliegtuigje naar Deurne getransporteerd en vervolgens met een ziekenwagen naar het ziekenhuis van Antwerpen overgebracht. Tijdens de vlucht werden we zelfs bijgestaan door een arts en een verpleegkundige. De arts nam in het vliegtuig bloed af om de situatie op de voet te kunnen volgen. En in Italië belde Mutas me meermaals per dag om een stand van zaken te geven. Zulke hoogstaande service, ik wist niet dat dat bestond. Daar hadden we zelfs niet van kunnen dromen. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik eraan terugdenk.” Ga jij binnenkort ook op vakantie? Als lid van ons ziekenfonds heb je recht op bijstand bij medische verzorging in het buitenland. Dankzij Mutas hoef je geen dure privéverzekering te nemen voor je medische kosten op reis. Vraag je reisdocumenten aan op www.bondmoyson.be/opreis of www.devoorzorg.be/opreis.

mei 2017 / S-magazine •

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS

Het bedrag dat als fietsvergoeding wordt uitgekeerd voor het woon-werkverkeer is sinds 2009 meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit gegevens van de Federale overheidsdienst Financiën (FOD). In 2015, het meest recente jaar waarover de FOD data heeft verzameld, liep de totaalsom op tot 93,5 miljoen euro tegenover 43,6 miljoen euro in 2009. Het aantal begunstigden steeg van 260.564 naar iets meer dan 406.000. De overgrote meerderheid wordt in Vlaanderen uitgekeerd.

BAGAGE MEENEMEN OP VLIEGTUIG WORDT STEEDS DUURDER Steeds meer luchtvaartmaatschappijen laten klanten in Europa bijbetalen als ze bagage in het ruim willen meenemen. Meer dan de helft van de onderzochte luchtvaartmaatschappijen heeft het afgelopen half jaar één of meer tarieven voor bagage op Europese vluchten verhoogd. De gemiddelde prijsstijging bedraagt 21 procent. Dat blijkt uit een steekproef van de Nederlandse vergelijkingssite Tix.nl. Brussels Airlines is met een tarief van 15 euro voor een koffer tot 23 kilo bij de goedkoopste. Bij Wizzair kan het meenemen van een valies oplopen tot 55 euro.

MTV AWARDS SCHRAPT GESLACHTEN MTV past de categorieën voor zijn Awards-show aan. In de volgende editie nemen mannelijke en vrouwelijke acteurs het tegen elkaar op en blijft er uiteindelijk slechts één te winnen Award over. Volgens MTV is zijn publiek ‘zich niet langer bewust van de scheidingslijnen tussen de geslachten.’

8 • S-magazine / mei 2017

De kosten voor arbeid zijn vorig jaar in ons land toegenomen met 0,2 procent, in de meeste EU-landen lag dat percentage hoger. Het gemiddelde stijgingspercentage in Europa lag op 1,6 procent. Alleen in Italië zijn de kosten voor arbeid naar beneden gegaan (- 0,8 %). De berekening is gebeurd op basis van de nationale munt. Uitgedrukt in euro’s kent het Verenigd Koninkrijk de grootste daling van de arbeidskosten (- 10,1 %) maar dat heeft te maken met de vrije val van het Britse pond.

ARMOEDE ZORGT VOOR ONGELIJKHEID VAN BIJ DE GEBOORTE Armoede heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van kinderen rond de geboorte. Dat wijst een onderzoek van de Ecole de Santé publique van de ULB en de Koning Boudewijsstichting uit. De impact van armoede werd gemeten aan de hand van twee sleutelindicatoren: het geboortegewicht van de baby en het sterftecijfer rond de geboorte. De onderzoekers gingen na in welke mate de kwetsbare leefomstandigheden van de moeder een invloed hebben. Eenouderschap en de migratieafkomst van de moeders blijken het gezondheidsrisico bij ongeboren en pasgeboren kind te verhogen. Anderzijds zijn er bij gezinnen met migratieachtergrond factoren die net extra bescherming bieden. Zo zijn er levensgewoontes die in bepaalde gemeenschappen anders zijn of lager liggen, zoals de voeding of het tabaksgebruik tijdens de zwangerschap. Ook de rol van de familie kan de werklast, de stress en de ongerustheid verminderen. Het onderzoek werpt eveneens een nieuw licht op de problematiek van de kinderarmoede in het Brussels Gewest. Een belangrijk deel van de migratie in België speelt zich af in Brussel, waar de bevolking zowel jonger als kwetsbaarder is. Het kinderarmoedecijfer is hoger in Brussel. 41,5 % van de Brusselse kinderen wordt geboren in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Het Belgische gemiddelde is 18,8 %.

foto’s: S-magazine

DUBBEL ZO VEEL FIETSVERGOEDINGEN

BELGISCHE LOONKOSTEN STIJGEN MINDER DAN GEMIDDELD

ONGEVAL MET SPOOKRIJDER TIEN KEER DODELIJKER Jaarlijks ontvangt de federale wegpolitie zo’n vierhonderd meldingen van spookrijden. De voorbije tien jaar vielen op de Belgische snelwegen 327 slachtoffers – waarvan 45 dodelijke - in 143 ongevallen waarbij een spookrijder was betrokken. Daarmee zijn ongevallen met spookrijders tien keer dodelijker dan alle ongevallen op de autosnelweg samen, aldus het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid. Opvallende vaststelling: ongevallen met spookrijders hebben een piek in maart. Dat is toevallig traditioneel ook de maand met het hoogste aantal zelfmoorden. Maar lang niet iedereen die spookrijdt, doet dat bewust. In één op de vier gevallen waarbij het tot een ongeval komt, zijn alcohol of drugs in het spel. Een vijfde van de spookrijders is ouder dan 65 jaar. Wat moet je doen als je een spookrijder ziet opduiken? Vertragen en uiterst rechts houden, desnoods uitwijken op de pechstrook. Knipper met je lichten wanneer je de spookrijder kruist en verwittig zo snel mogelijk de politie.

BRUGGE, DÉ FIETSSTAD VAN VLAANDEREN Volgens onderzoek naar het gebruik van de fiets als vervoermiddel naar het werk en de school in Vlaanderen verplaatst gemiddeld 35 procent zich met de fiets. Maar er zijn grote regionale verschillen. Onder de inwoners van Genk ligt dat percentage op amper 16,4 procent, bij de Bruggelingen gebruikt 45 procent de fiets. Leuven (43,4 %), Turnhout (42,1 %) en Gent (40,6 %) scoren ook beduidend hoger dan het Vlaams gemiddelde.

STRENGERE REGELS ROND MEDISCHE IMPLANTATEN GOEDGEKEURD Het Europees Parlement heeft een voorstel goedgekeurd dat de certificering en het toezicht op medische implantaten verscherpt. Volgens de nieuwe regels worden medische hulpmiddelen met een verhoogd risicogehalte aan een bijkomend onderzoek onderworpen voor ze groen licht krijgen om verkocht te worden. Ook zullen de nationale controlediensten aan striktere eisen moeten voldoen, onder meer wat betreft de kwalificatie van hun personeel. Er komt ook een registratiesysteem met implantatenkaarten, zodat de patiënten onmiddellijk kunnen worden verwittigd als blijkt dat er iets schort aan een implantaat of prothese.

DRAAG JIJ SCHONE KLEREN? De laatste decennia is de modeindustrie in een stroomversnelling geraakt. Kledingmerken laten hun producten wereldwijd in een hoog tempo vervaardigen. Ze doen er werkelijk alles aan om de kosten te drukken. De evolutie naar snelle mode, waarbij merken meerdere collecties per seizoen lanceren, zorgt

voor enorme stress in de textielfabrieken. De druk op de arbeiders wordt opgevoerd: meer werken voor minder geld in minder tijd. Vrouwen en mannen zwoegen in een hels tempo voor hongerlonen in een ongezonde omgeving. Onze kleren zijn dan wel spotgoedkoop, de werknemers betalen de prijs.

FOS en de Algemene Centrale werken samen met organisaties die het

opnemen voor textielarbeiders in Centraal-Amerika. Ze vragen aandacht voor schone kleren. Ook jij kan meedoen! Spreek kledingmerken aan op sociale media met de vraag #WhoMadeMyClothes. Of lees de 11 tips voor duurzame mode. Surf naar www.FOS.ngo/schonekleren en strijd mee voor schone kleren. mei 2017 / S-magazine •

foto: S-magazine

gezondheid

overbelast je hart niet. Je bloeddruk daalt en daardoor verbetert je bloedsomloop. Een dikke hint voor mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Lichaam én geest

dans

Dans,

dans,

So you think you can dance? Jazeker, maar de vraag had eigenlijk moeten zijn: so you know you should dance? Dansen is geen kwestie van kunnen, maar eerder van moeten. Hoogleraar en gynaecoloog Hendrik Cammu stelt dansen in zijn nieuwe boek “Wat moet ik nu geloven, dokter?” voor als een ideale vorm van lichaamsbeweging. Cammu heeft naar eigen zeggen gezocht naar “de beste versie van de waarheid over eten en bewegen”. Het moet gezegd: zijn queeste heeft enkele verrassende inzichten opgeleverd. Iedereen is het erover eens dat voeding en lichaamsbeweging fundamenten zijn voor een gezond en lang leven, maar volgens Cammu valt er beduidend meer gezondheidsvoordeel te halen uit beweging dan uit voeding.

Het nuttige en het aangename De meeste diëten falen. De meeste fitnessabonnementen blijven ongebruikt. De logische conclusie:

10 • S-magazine / mei 2017

voeding en beweging, het zal wel … Maar waar loopt het dan mis? Misschien ervaren we onze gezondheid te veel als een opdracht, in plaats van een bron van genot. Dansen koppelt het nuttige aan het aangename: je verbrandt niet enkel calorieën, je maakt tegelijk ook het “gelukshormoon” endorfine aan. Volgens een onderzoek van de universiteit van Frankfurt kan je al dansend ook het stresshormoon cortisol onderdrukken. Wie minstens één keer per week danst, vergroot zijn kans op een gelukkig en evenwichtig leven.

Volwaardige sport Dansen is een volwaardige sport. Je zou het misschien niet verwachten, maar de cijfers zijn duidelijk: een uur dansen verbruikt evenveel energie als een uur fitness, fietsen of zwemmen. Onderzoekers aan de Mayo Clinic, de grootste medische non-profitorganisatie in de Verenigde Staten, hebben berekend dat squaredansers op een avond het equivalent van 8 kilometer wandelen afleggen. Schotse volksdansers komen zelfs aan bijna 20 kilometer. Wat dansen voor heeft op andere sporten, is dat je nooit te hard traint. Hoe heftig je ook staat te shaken: je hartslag versnelt, maar je

Dansen zet niet enkel je lichaam in beweging, maar gaat ook gepaard met een grote mentale inspanning. Je beweegt én je moet nadenken over welke passen je moet zetten, alsook over wanneer je die passen precies moet zetten. Zonder concentratie en coördinatie val je over je eigen voeten. Dit vloeiend samenspel van lichamelijke en geestelijke activiteit maakt dansen een goede therapeutische activiteit voor mensen met beginnende Parkinson. Een potje polonaise, swing of wals helpt ook om de slijtage van spieren en gewrichten tegen te gaan. Dokter Hendrik Cammu ziet nog een bijkomend voordeel van dansen: “Je doet het met twee en daarom is het intiem. Het helpt mensen een partner te vinden waardoor ze meer seks hebben.” Zijn stelling wordt bevestigd door universitaire studies: dansers komen sneller en vaker aan hun seksuele trekken. Vooral tango verhoogt naar verluidt het libido.

Nieuwe move Tango, rumba, merengue, rock-‘n-roll, quickstep, vogue, dancehall, popping, locking: aan dansstijlen, klassiek of modern, geen gebrek. Die variatie biedt echter geen garantie op succes. Integendeel, het lijkt wachten op een nieuwe hype zoals zumba of salsa om de grote massa weer aan het dansen te krijgen. Salsa waaide een kleine 20 jaar geleden over naar Vlaanderen dankzij het succes van de Buena Vista Social Club, de bende oude Cubaanse knarren die door de Amerikaan Ry Cooder uit de put der vergetelheid werden gehaald. De Buena Vista Social Club bracht geen salsamuziek, maar opende wel onze oren voor Zuid-Amerikaanse muziek. En toen was het maar een kleine stap naar salsa. De roots van salsa liggen in de Cubaanse Son, een mix van

gezondheid

in p s r e ik u s t e m n e r e w Ge Spaanse troubadourzang (sonero) en Afrikaanse percussie, die rond 1920 populair werd. Salsa zette haar wereldwijde veroveringstocht in dankzij de massale verhuizing van Puertoricanen naar de New Yorkse wijk Harlem en van Cubaanse vluchtelingen naar Miami. Volgens de overlevering is de naam salsa pas in voege getreden toen New Yorkse clubbers in de jaren 60 de salsadansers toeriepen om wat meer saus (“ponle salsa”) in hun moves te mengen. De programma’s “Sterren op de dansvloer” en “So you think you can dance?” gaven het dansen enkele jaren geleden een nieuwe schwung, maar die lijkt intussen uitgewerkt. Tijd voor iets nieuws!

Het verschil tussen twee en drie jaar Jong geleerd is oud gedaan. Eigenlijk kan je niet vroeg genoeg beginnen met dansen. Een tweejarige starter staat na een jaar verder dan een kind dat op zijn derde instapt. “Tussen het tweede en derde levensjaar maakt een kind een enorme groei door”, vertelt Stefanie Achten van kinderdansschool Cosmo Dance Company. “Vandaar dat we peuters en kleuters niet in één groep onderbrengen. De kloof is te groot. Kinderen van drie en vier, die gaan wel samen, kinderen van twee en drie niet. Bij driejarigen werken we aan choreografie, lenigheid, evenwichtsoefeningen, bij de tweejarigen proberen we vooral om hun basisbewegingen stelselmatig uit te breiden naar springen, zwaaien, klappen, rollen … De basis van alles is expressie. We beelden gevoelens uit, met behulp van muziek. Boosheid, blijdschap, verwondering: die emoties zetten we om in beweging en gezichtsexpressie. We merken ook dat iemand die kleuterdans heeft gedaan, bij de kids meteen het niveau van de gevorderden haalt. Ook belangrijk: als je vroeg met dansen begint, behoud je langer je lenigheid. Na je zesde neemt je lenigheid af als je die niet onderhoudt.”

de tand”, zo verklaarde es to de en kk lu ed go elende, niet altijd schap zouden we moe od bo e di “Het leven is een aarz n E s. ng la n irk De Wachter on t het niet. Wat ik aa ch da bekende psychiater D ik r aa m y, rr onze kinderen? So tuurlijke, prikkelende on av e ng ten overbrengen aan la n éé n ve le n en geven, is dat het verder hun gedachte oe H . onze kinderen wil mee nd ta es to én anrit is. Vooral gé het leven. en zinderende achtba latere perspectief op n hu r ke rij e n ho , en ik ing re afstand te houden. E op t us w gevoelens en verbeeld be ik r ee ob pr ander wereldleed s (10) en Finn (9) op oo R ik Terreuraanslagen en uk dr o, di ra tere mt via de tv of de ndaag. We hebben be va s al st als het toch binnenko ee w ge is g ili d nog nooit zo ve g en terreur dan ooit rlo oo n het hart dat de werel va rs ffe to ch onze fort en minder sla Want angst vergiftigt t. gs an medicijnen, meer com de el w n da n oeten bestrijden, groot mogelijk moete zo t ne e tevoren. Als we iets m di e w ijl rw te iend. ze wereld kleiner, etendheid een valse vr w on dromen en maakt on r, ve ge ad ra te ngst is een slech rproberen te maken. A London gegaan. Vade ar na e gj da n ee den or s vo bekende markt in Cam de n Ik ben samen met Roo va es pj m aa kr inuierend langs de r eens met haar vriend ke ze n re dochtermomentje. K ja le ke en er t niet t idee dat Roos ov elde: ze zei dat ze da ijf tw Ze Town, opperde ik he . en m ko n te tijden, ofdstad zou moe nslagen zijn van alle aa en nen naar de Britse ho n ge lo or O ”. Bij nslagen gebeuren r iedereen lief wordt. oo rd durfde, “zolang er aa aa w dt in tv ui angen men een pilletje ls in de geweren verv ge ko le antwoordde ik, tenzij al ns ee nu s lagen ze wel op. “Ja, al dat ze de vijand vers en nk de die gedachte veerde rs le al nv aa de reen inkogels en als t eten zijn en dat iede he n worden door suikersp aa in sp er ik su n dat die gewoo hebben, ontdekken ze ren! en n.” Zo mag ik het ho t betekent wandelen da t an beter gelukkig kan zij W . es pj ta ts ui dan eg geen fan van pa op uitstap gaan, pa Finn is jammer geno en s oo R at la : el videovan. Zijn voorst spelen. Hij is gek van te r daar wordt hij moe de an yl Sk g da e uis om de hele en. Ondanks zijn prill nd vo ge blijven mama en ik th ot no ge nd bo lang zijn moeder een s heeft videogames al oo R spelletjes en heeft in . rm he sc t he n ze reen in huis va competitiegeest heeft ie D leeftijd, speelt hij iede r. aa nd va , en ez het om te verli afgezworen. Ze haat alleroeder. Die vindt het trouwens van haar m haar oefd te worden door minst leuk om afgetr kt ing in zijn oogjes maa zoon. Maar de fonkel alles goed.

Bart Vandormael Nieuwe vader ordpress.com http://nieuwevader.w

BART VANDORMAEL mei 2017 / S-magazine •

Wij promoten een waardig levenseinde Patrick Wyffels “LEIFarts worden, daar kies je niet voor. Je wordt gekozen.” Het zijn de pakkende openingszinnen van het boek “De LEIFarts” van Patrick Wyffels. Met als ondertitel: “De weg naar een waardig levenseinde.” LEIF, voluit het LevensEinde InformatieForum, is het open forum voor zorgverleners en patiënten dat streeft naar een waardig levenseinde voor iedereen, met respect voor de wil van de patiënt. “Ik maakte mijn keuze om arts te worden rond mijn twaalfde, waarschijnlijk vooral omdat ik in een gezin van ruziënde ouders opgroeide, en ik mijn moeder toen opving. Dat lag me nogal. ‘Van de wieg tot het graf ’, dat vertelden mijn opleiders, maar al snel ervaarde ik dat we onze patiënten van ‘vóór de wieg tot na het graf’ mochten begeleiden.”

Heb jij al een LEIFkaart? Deze plastic kaart, die je gratis kan bestellen, vermeldt over welke wettelijke wilsverklaringen je beschikt. Meer dan 46.000 mensen hebben de voorbije jaren een LEIF-kaart aangevraagd. Van het LEIF-blad, een brochure met vragen en antwoorden over euthanasie en wettelijke wilsverklaringen, zijn liefst 450.000 exemplaren verdeeld. “Een gigantische bestseller”, merkt voorzitter en LEIF-oprichter Wim Distelmans fijntjes op. De cijfers spreken boekdelen: LEIF heeft zijn waarde wel bewezen. En doet dat nog steeds, elke dag opnieuw! “Er komen ook meer en meer LEIF-punten, regionale ankerpunten in Vlaanderen, waarmee we LEIF dichter bij de mensen willen brengen. Het eerste LEIF-punt is opgericht in Brugge, door gewezen sp.a-senator (en vandaag gemeenteraadslid) André Vannieuwkerke. Onze prioriteit is: objectieve informatie verstrekken, zonder mensen te pushen in welke richting dan ook. We gaan ervan uit dat geen enkele beslissing over het leven en de dood beter of slechter is dan een andere. Alles hangt af van de context. Mensen hebben het recht op goede en objectieve informatie. Ze zijn slim genoeg om op basis daarvan een beslissing te nemen.”

Gevoelige materie In Nederland heeft de linkse partij D66

12 • S-magazine / mei 2017

onlangs een wetsvoorstel ingediend om levensbeëindiging vanaf 75 jaar mogelijk te maken. Het voorstel werd afgeschoten met het argument: dit is letterlijk levensgevaarlijk! Euthanasie is en blijft een gevoelige materie. Patrick Wyffels: “Dat wetsvoorstel wilde een oplossing bieden voor mensen die levensmoe zijn, een zogenaamd “voltooid leven” hebben gehad, maar verder niets mankeren. Die mensen vallen zowel in Nederland als in België buiten de grenzen van de euthanasiewetgeving. Je kunt wel euthanasie krijgen als je levenssituatie, ongeacht je leeftijd, door een opeenstapeling van aandoeningen ondraaglijk is geworden. Stel: je zicht is sterk verminderd, je hoort niet meer goed, je hebt hulp nodig bij het eten en drinken, je bent een groot deel van de dag bedlegerig, je hebt een rollator nodig om je te verplaatsen … Als je één van die aandoeningen hebt, dan valt daar nog mee te leven, maar de opeenstapeling is onleefbaar. We zijn de eerste generatie die meer dan 80 jaar oud wordt. Dat is positief, maar heeft wel het nadeel dat we steeds meer door meervoudige aandoeningen worden getroffen.” Vindt u dat we moeten ingaan op de doodswens van mensen die “niets mankeren”? Patrick Wyffels: “Een moeilijke vraag. Nu, het is wettelijk verboden, dus op dit moment is die keuze niet aan de orde. In Nederland wil D66 een speciale opleiding in het leven roepen voor “levenseindebegeleiders”, artsen of

psychologen die zouden moeten bepalen of iemand in aanmerking komt voor euthanasie. Ik vraag me af of zo een levenseindebegeleider echt met 100 procent zekerheid zal kunnen stellen of iemand die niet ziek is geen uitzicht meer heeft op een waardevol leven. Ik heb alle respect voor mensen die een einde willen maken aan hun leven, maar ik vind het niet evident dat een arts daar zonder medische context over moet oordelen.”

Plicht om te leven? Je zou de vraag kunnen stellen: hebben mensen de plicht om te leven? Patrick Wyffels: “Klopt. Maar even pertinent is de vraag welke rol artsen moeten spelen in dat verhaal. Een arts kan meewerken aan een euthanasie als er een medische context bestaat waarin die medewerking gewettigd is. Wat als die medische context er niet is? Een oplossing zou kunnen zijn dat mensen een instrument aangereikt krijgen waarmee ze hun wens tot levensbeëindiging zelf in vervulling kunnen laten gaan. De Nederlandse rechtsgeleerde Huib Drion heeft gepleit voor een zelfdodingspil voor mensen die niet ziek zijn maar toch uit het leven willen stappen. Voor alle duidelijkheid: die pil bestaat nog niet, hè. Maar als hij er komt, moet hij dan ook beschikbaar zijn voor een zeventienjarige adolescent die door zijn lief is gedumpt en van alle ellende verlost wil worden? En gaan we kunnen beletten

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

dat die adolescent zijn pil gewoon via het internet bestelt?” Hoe groot acht u de kans dat een zelfdodingspil ooit verkrijgbaar zal zijn bij de apotheker? Patrick Wyffels: “O, dat is slechts een kwestie van tijd. Vandaag bestaat er al een zelfdodingsdrankje, gebaseerd op het product dat ook wordt gebruikt bij euthanasie: barbituraten, een sterk slaapmiddel dat vroeger werd toegediend om patiënten te verdoven voor een operatie. Een overdosis barbituraten is dodelijk. Als je het in een drankje mengt, is de kans echter reëel dat je moet braken en de helft van de dodelijke dosis terug naar buiten werkt. Om maar te zeggen: de uitkomst is zeer onzeker.” Hebben we in België een wettelijk kader dat een waardig levenseinde toelaat? Patrick Wyffels: “Onze euthanasiewet is goed, maar zeker voor verbetering vatbaar. Een euthanasieverklaring die je vandaag opstelt “voor later”, wanneer je niet meer bij machte bent om de vraag te kunnen uitspreken, is enkel geldig als je in een onomkeerbare coma belandt. Maar hoe zat dat dan met Hugo Claus, vragen mensen me tijdens lezingen. Hij heeft euthanasie gevraagd en gekregen toen hij dementie had. Dan moet ik uitleggen dat Claus euthanasie heeft gekregen omdat hij dat gevraagd had toen hij nog bij zijn volle verstand was. Als je de pech hebt dat je de vraag niet meer zelf kunt formuleren, dan geldt je

wilsverklaring niet en moet je wachten tot je in coma ligt. Dat verschil krijg ik niet uitgelegd aan de mensen. En eerlijk gezegd, ik snap het zelf ook niet. Een dwaling in de wet!” Was er een specifieke aanleiding om het boek “De LEIFarts” te schrijven? Patrick Wyffels: “Ik schrijf graag verhalen van me af. Zo heb ik sinds 2010 een vaste verhalenrubriek in HuisartsNu, waar ik goede commentaren op krijg. En hoe je het ook draait of keert: de ultieme verhalen gaan over het levenseinde en de dood. Dat gegeven, in combinatie met mijn ervaring als LEIF-arts, hebben me in de richting van dit boek geduwd. Een andere reden is om komaf te maken met de misverstanden over LEIF en wat wij precies doen. Kijk, wij voeren zeker geen promotie voor euthanasie. Wij voeren promotie voor een waardig levenseinde. Dat is niet hetzelfde. Euthanasie is ontstaan uit de palliatieve zorg, een zorg die we hoog in het vaandel dragen. Ik hoop dat ik met dit boek mensen inzicht geef in euthanasie en deze zware materie toch een beetje toegankelijk maak.” Wat wel eens mag worden gezegd: de kwaliteit van de palliatieve zorg in België is van topniveau! Patrick Wyffels: “Dat is zo. Er zouden best wat meer middelen voor palliatieve zorg mogen worden uitgetrokken, maar we behoren tot de wereldtop. Ik voeg er meteen aan toe: in heel wat landen bestaat palliatieve zorg niet of

Wij voeren promotie voor een waardig levenseinde. Euthanasie is ontstaan uit de palliatieve zorg, een zorg die we hoog in het vaandel dragen.

zine

aga

: S-m

foto

nauwelijks. Het lijkt me ook geen prioriteit om in pakweg Soedan te gaan ijveren voor een euthanasiewet, want men heeft daar geen fatsoenlijke (palliatieve) zorg tout court. In België, waar we goede behandelingen voor pijnbestrijding hebben, kan palliatieve zorg een goed alternatief voor euthanasie zijn.” U begint uw boek met de woorden: “LEIFarts worden, daar kies je niet voor. Je wordt gekozen.” Hoezo? Patrick Wyffels: “Reeds als kind had ik thuis een zorgende en troostende rol. Dat lag me wel. Ik had ook interesse in wetenschappen. De medische wetenschap was een roeping. Als arts leer je om de dood zo lang mogelijk uit te stellen, maar uiteindelijk kunnen we daar niet omheen. Dus moeten we op zoek naar waardige manieren om het leed aan het einde van ons leven binnen de perken te houden. De dag dat we niet meer nadenken over hoe we mensen kunnen begeleiden naar een waardig levenseinde, zijn we verkeerd bezig.” BART VANDORMAEL www.leif.be www.wemmel.center

Meer weten over een waardig levenseinde? Neem contact op met onze Dienst Maatschappelijk Werk (DMW). Surf naar www.bondmoyson.be/dmw of www.devoorzorg.be/dmw.

mei 2017 / S-magazine •

reumatoloog

HET LEVEN ZOALS HET IS Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling. Informatie over de terugbetaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

14 • S-magazine / mei 2017

euma is een ziekte met vele gezichten, die zowel stramme senioren als fitte dertigers en zelfs kinderen treft. Maar de redding is nabij: bij vroegtijdig ingrijpen kan 75 procent van de patiënten met artritis volledig verlost worden van hun klachten en ook voor patiënten met artrose ziet de toekomst er rooskleurig uit. “De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair.” Frank Luyten, diensthoofd reumatologie van het UZ Leuven, leidt ons rond in de wondere wereld van de gewrichtsziekten. De term “reuma” is een verzamelnaam van alle ziekten en aandoeningen die gepaard gaan met pijn en/of misvormingen in de gewrichten, de spieren, de pezen en het bot. Kortom, alle problemen met het voortbewegingsapparaat die niet het gevolg zijn van een ongeval of blessure. “Je kan reuma grofweg in twee grote groepen van aandoeningen verdelen”, verklaart Frank Luyten, het hoofd van de afdeling reumatologie van het UZ Leuven. “Aan de

ene kant heb je artrose, oftewel sleet van de gewrichten, een proces dat eigen is aan ouder worden. Aan de andere kant heb je ontstekingsreuma zoals artritis, ten gevolge van gebreken van het immuunsysteem.” Welke vormen van reuma komen het vaakst voor? Frank Luyten: “De nummer één is artrose. Meer dan tien procent van de bevolking boven de 60 jaar heeft ermee te kampen. Vanaf de

het leven zoals het is

Reuma legt een zware hypotheek op je levenskwaliteit. Als we tijdig kunnen ingrijpen, heeft zowat 75 procent van de patiënten met reumatoïde artritis na één jaar geen klachten meer. Door het volgen van een goede en gerichte aanpak kunnen ze volledig normaal blijven functioneren in het dagelijks leven. leeftijd van 60 komt daar elk jaar nog eens twee procent bij. Zowat de helft van 80-jarigen lijdt aan artrose. De meest voorkomende vorm van ontstekingsreuma is reumatoïde artritis. Twee op de 100 personen lijdt aan een of andere vorm van ontstekingsreuma.” Verschillende soorten reuma, verschillende oorzaken? Frank Luyten: “Zeker. Artrose heeft, zoals gezegd, in grote mate te maken met ouderdom. Maar ook met overbelasting van de gewrichten: heel wat topsporters hebben op hun 40ste knieën van een 80-jarige. Ook overgewicht is een belastende factor, al zou die verbonden kunnen zijn met genetische voorbestemming. Het is niet toevallig dat veel mensen met overgewicht ook artrose hebben. En omgekeerd. We houden er rekening mee dat de onderliggende genetische factoren gelijkaardig kunnen zijn. Wat weinig mensen weten: ruim 50 procent van de gevallen van artrose is het gevolg van genetische voorbestemming. Ook bij artritis speelt de genetische factor een belangrijke rol. Maar artritis is, voor alle duidelijkheid, géén ouderdomsziekte. De gemiddelde leeftijd van patiënten met artritis die voor het eerst op consultatie komen, ligt tussen 35 en 45 jaar. De aandoening kan zich zelfs bij kinderen manifesteren.” Hoe erg is dat allemaal? Volgens een recent onderzoek van het Nederlandse Reumafonds wordt de impact van de ziekte op het dagelijks leven zwaar onderschat. Frank Luyten: “Volledig mee akkoord. Reuma legt een zware hypotheek op je levenskwaliteit. Als je gewrichten ontstoken of beschadigd zijn, geraak je niet meer uit je zetel, krijg je overgewicht, ontwikkel je diabetes, krijg je allerhande cardiovasculaire ziekten … Je wordt afhankelijk van derden. Je kan niet meer zonder hulp naar de winkel, of zelfs niet meer naar het toilet. En wat is belangrijker voor het welzijn en levenskwaliteit van mensen dan hun onafhankelijkheid en zelfredzaamheid?!” Voor veel zware aandoeningen geldt: hoe sneller de diagnose wordt gesteld, hoe beter. Ook bij reuma? Frank Luyten: “Zeker voor artritis. Toen ik 30 jaar geleden mijn eerste stappen in de

reumatologie zette, bestonden er nauwelijks behandelingen. We liepen achter de feiten aan. Wat we ook deden, we konden de verdere beschadiging van de gewrichten niet tegenhouden. Eén op de vijf patiënten met artritis werd binnen de vijf jaar werkongeschikt verklaard. Wat een verschil met vandaag: we weten intussen dat een vroegtijdige interventie veel leed kan voorkomen en we beschikken over medicatie en behandelingen waarmee we de ziekte nagenoeg volledig kunnen tegenhouden. Als we tijdig kunnen ingrijpen, heeft zowat 75 procent van de patiënten met reumatoïde artritis na één jaar geen klachten meer. Door het volgen van een goede en gerichte aanpak kunnen ze volledig normaal blijven functioneren in het dagelijks leven.” Welke toverformule heeft dat mogelijk gemaakt? Frank Luyten: “De sleutel tot het succes is niet het type van medicatie, maar de timing. Als we er maar vroeg genoeg bij zijn, maakt het in principe niet zo heel veel uit welke medicatie je neemt. We maken hoofdzakelijk gebruik van eerder klassieke medicijnen zoals ledertrexate om het immuunsysteem tot rust te brengen en het ziekteproces te stoppen. Zeer goedkope medicatie ook. Verder zijn er de zogenaamde biologicals, medicijnen die zich richten tegen bepaalde eiwitten die verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. Dat zijn zeer dure producten, waar de producenten veel geld aan kunnen verdienen. Vandaar toch enige druk om die vaker voor te schrijven. Biologicals bewijzen zeker hun nut voor patiënten bij wie de standaardmedicatie niet het gewenste resultaat oplevert, maar hebben ook bijwerkingen. Dus: voorzichtigheid is geboden. En natuurlijk moeten we ook oog hebben voor de kost. Een behandeling met ledertrexate en cortisone kost amper vijftien euro per maand.” De behandeling van artrose loopt vooralsnog minder voorspoedig. Frank Luyten: “Omdat we nog geen medicatie hebben die het verloop van de ziekte tegenhoudt. Dat gezegd zijnde: ook bij artrose is vroegtijdige detectie essentieel. We moeten roeien met de riemen die we hebben, maar ik ben er zeker van dat we al een flink eind

vooruit komen als we mensen met een verhoogd risico op artrose vroegtijdig kunnen identificeren. Door middel van begeleiding en coaching kunnen we hun ziekteverloop sterk beïnvloeden. Waaruit bestaat die coaching? Educatie, werken aan de algemene gezondheid, gewichtscontrole, kinesitherapie, krachttraining, lichaamsbeweging … Ik geloof meer in goede begeleiding en opvolging dan in het voorschrijven van veel medicatie voor artrose. De vraag is: hoe kunnen we risicopatiënten identificeren? Daar wordt volop onderzoek naar gevoerd.” Misschien kunnen huisartsen, het eerste aanspreekpunt voor de patiënt, een handje helpen? Frank Luyten: “De medische wetenschap, de huisartsen en de ziekenfondsen dienen eenzelfde doel: de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verbeteren. De huisarts kan inderdaad helpen om risicopatiënten vroegtijdig te identificeren. Als we die patiënten in beeld hebben, kunnen we gerichte en meer intensieve behandelingsprogramma’s voor hen uitwerken en kunnen we ziekenfondsen ook overtuigen om daar de nodige middelen voor uit te trekken. Het zou mensen minder snel naar allerlei alternatieve placebo-middelen doen grijpen. Er is een bloeiende handel in twijfelachtige middeltjes en behandelingen die hun succes te danken hebben aan het feit dat de geneeskunde achterop hinkt.” U gelooft niet in de kracht van homeopathie en acupunctuur? Frank Luyten: “De werking van behandelingen als homeopathie en acupunctuur is tot op heden niet overtuigend wetenschappelijk bewezen. In de Verenigde Staten is midden jaren 90 een instituut voor alternatieve geneeskunde opgericht, dat tal van studies heeft uitgevoerd, maar vele daarvan zonder overtuigend bewijs. Er zijn indicaties dat acupunctuur voor patiënten met knie-artrose de pijn kan verlichten, maar de vraag is dan of je daarvoor echt acupunctuur moet volgen, als je ook geholpen bent met paracetamol en een goede kinesitherapeutische begeleiding? Ik wil de alternatieve geneeskunde niet zomaar overboord gooien. Homeopathie is

mei 2017 / S-magazine •

het leven zoals het is

geen evidence-based medicine, maar kan bij bepaalde patiënten misschien wel werken, al was het maar enkel in het hoofd. Ik probeer me daar flexibel in op te stellen. Zolang het maar niet als wondermiddel wordt voorgesteld. Ik ben er ook geen voorstander van om de maatschappij te laten betalen voor zulke behandelingen. We moeten terugbetalingen reserveren voor die behandelingen die hun waarde onomstotelijk hebben bewezen en die echt een verschil kunnen maken voor een grote groep van patiënten.” Reuma maakt miljoenen en miljoenen slachtoffers over de hele wereld. Inspireert dat de industrie en de wetenschap tot vernieuwend wetenschappelijk onderzoek? Frank Luyten: “De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair. Het wetenschappelijk onderzoek tijdens de voorbije twee decennia heeft ons fundamentele nieuwe inzichten bijgebracht. Alle huidige medicatie tegen ontstekingsreuma is daaruit voortgekomen. Ik heb al uitgelegd welke winst we hebben geboekt in de strijd tegen artritis. De volgende stap is: kunnen we de aandoeningen definitief genezen en de opgelopen schade aan de gewrichten bij patiënten ongedaan maken? Beschadigde weefsels terug herstellen, ook wel omschreven als regeneratieve geneeskunde, is de grote uitdaging voor de komende 20 jaar. Doordat we steeds ouder worden, is het niet aangewezen om bij een 50-jarige patiënt een prothese te plaatsen. Die patiënt wordt immers 85 tot 90 jaar, terwijl een prothese na 15 tot 20 jaar aan een revisie toe is. Zulke

revisies veroorzaken veel meer problemen dan het plaatsen van een nieuwe prothese. Voor patiënten tussen pakweg 35 en 60 jaar moeten we dus naar andere oplossingen zoeken. Geen plastic hulpmiddelen, want die hebben een beperkte levensduur, maar wel biologische weefsels. Daar is zich stilaan een hele industrie rond aan het vormen: biologische vervangstukken die geïntegreerd worden in het menselijk weefsel en dus volledig opgaan in het lichaam van de patiënt. Geloof me, dat is de toekomst! De productiekosten van zulke vervangstukken ligt vandaag nog behoorlijk hoog, maar het is slechts een kwestie van tijd om die kosten te drukken. We staan aan de vooravond van een heuse revolutie in de regeneratieve geneeskunde, vergelijkbaar met de revolutie in de scheikunde aan het begin van de 20ste eeuw en van de automobielindustrie in de jaren 60 en 70. We hebben de grondstoffen, groeifactoren, stamcellen en biomaterialen, nu komt het erop aan om daaruit biologisch weefsel te creëren.” Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om zo lang mogelijk gespaard te blijven van reuma? Frank Luyten: “Ontstekingsreuma kunnen we niet voorkomen. It just happens. Je bent overgeleverd aan genetische factoren en omgevingsinvloeden waar we tot op heden geen controle over hebben. Toch één tip: heb je last van nachtelijke pijn, ochtendstijfheid die meer dan een uur aanhoudt of gewrichtszwellingen, ga dan meteen naar je huisarts. Hoe sneller die de juiste diagnose stelt, hoe beter. Tegen artrose kan je jezelf wel beschermen.

We staan aan de vooravond van een heuse revolutie in de regeneratieve geneeskunde. We hebben de grondstoffen, groeifactoren, stamcellen en biomaterialen, nu komt het erop aan om daaruit biologisch weefsel te creëren.

16 • S-magazine / mei 2017

Eerst en vooral: bewegen, bewegen, bewegen! Lichaamsbeweging is het beste smeermiddel voor onze gewrichten. Althans, zolang die belasting niet over de grenzen van de belastbaarheid van ons lichaam gaat. Roken, en dat blijft terugkomen, is slecht: het verhoogt je risico op artritis, het onderdrukt de werking van medicijnen ... Je zou je zelfs de vraag kunnen stellen: waarom zouden we een dure behandeling opstarten als we op voorhand weten dat de resultaten zullen tegenvallen omdat de patiënt blijft roken?” Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in reumatologie? Frank Luyten: “Tijdens mijn opleiding geneeskunde heb ik enkele zeer scherpzinnige en inspirerende mentoren leren kennen, zoals de professoren Eric Veys, Herman Mielants en Gust Verbruggen in Gent. Ik was ook geboeid door bewegingsleer. Ik heb zelf altijd veel aan sport gedaan. Ik zag jonge sporters afhaken met gewrichtsproblemen. Dat voelde onrechtvaardig, daar wilde ik wat aan doen. Maar mijn grootste motivatie: ik wilde – en ik wil nog steeds – grenzen overschrijden. Ik ben een onderzoeker in hart en nieren. Ik ben trots dat we de voorbije 30 jaar zulke enorme vooruitgang hebben geboekt. Ik heb de juiste keuze gemaakt. En het is nog lang niet voorbij: ook voor de volgende generatie artsen wordt het zeer dankbaar om in de reumatologie te kunnen werken.” BART VANDORMAEL

De Voorzorg Limburg

18 DĂŠ bucketlist voor jouw pensioen

20 Vals gebit of implanÂ taten? Betaalbaar met DentaPlan

21 Sauna verkleint kans op dementie

Heb jij al een bucketlist? Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt | T 011 24 99 11 | W www.devoorzorg.be

De Voorzorg Limburg

Mijn bucketlijst ontbloot ’t Is toch niet waar eh. Nu begint De Voorzorg ook al over bucketlists, eentje voor je pensioen dan nog. Een bucket, beste mensen, da’s een emmer. En een emmer gebruiken we thuis om te poetsen, en in het slechtste geval als we ziek zijn om ’s nachts langs ons bed te zetten. Zal ik daar eens mijn diepste wensen uit tevoorschijn toveren zeker. Trouwens, oorspronkelijk was dat het to-do-lijstje van mensen die terminaal waren. Tegenwoordig zijn blijkbaar alle 20-jarigen terminaal, want amper is hun verlanglijstje voor hun zestiende verjaardag opgedroogd, of ze beginnen al aan hun bucketlist. Op mijn lijst staat nog één ding: en dat is mijn pensioen halen, en daarna moeten ze mij allemaal gerust laten. Begrepen? Ah, maar wacht eens, misschien toch nog iets. Ik zie dat er een tandverzekering is om je nieuwe keuken wat betaalbaar te houden. Awel, ik was juist aan een nieuwe infrastructuur aan ’t denken en omdat Donald Muylle toch net iets teveel kastruimte aanbiedt, zal ik maar bij de tandarts om de hoek gaan. Alleen weet ik nog niet of ik voor implantaten dan wel een vals gebit ga. Zo’n vals gebit, dat klinkt zo achterbaks, niet? Maar als ze beginnen te graven voor die implantaten … toch maar eens een specialist raadplegen. En wat vertellen ze ons deze maand nog? Regelmatig naar de sauna gaan vermindert je risico op dementie. Da’s pas nieuws! Zou dat komen doordat je mensen normaal makkelijker herkent met kleren aan en dat je concentratie vermogen verscherpt als ze in hun blootje zijn? Van de andere kant, als de dementie eenmaal heeft toegeslagen lijkt het me ook niet meer raadzaam. Ten eerste moet je de sauna dan nog kunnen vinden en ten tweede probeer je maar eens te oriënteren in een tros wielende en waggelende onderdelen. Het zweet breekt je vanzelf uit. Dédé

• S-magazine | mei 2017

Bucketlist voor jouw pensioen Pas met pensioen of pensioen in het vooruitzicht? Weet je niet goed hoe je al die vrije tijd kunt opvullen? Onze bucketlist is jouw leidraad! Je kan de activiteiten die je gedaan hebt afvinken. Veel succes!

1. Schrijf je in voor een pensioen infonamiddag Ben je tussen 58 en 64 jaar? Meer weten over je pensioen? Steek je licht op tijdens de infonamiddag voor toekomstig gepensioneerden van De Voorzorg en S-Plus Limburg. Gratis voor leden De Voorzorg! Je kan je nog inschrijven voor volgende data en locaties, telkens van 13u tot 16u: • Tongeren: zaterdag 27 mei 2017 zaal Volksontwikkeling, Jekerstraat 59 • Bilzen: zaterdag 17 juni 2017 zaal OC Amandus, Grote zaal, Sint-Aldegondisstraat 5 Inschrijven is verplicht en kan via 011 27 83 00 of via s-pluslimburg@devoorzorg.be (opgeven van naam, adres en rijksregister nummer).

2. Maak eens een fietstochtje op een elektrische fiets Heerlijk, dat lentezonnetje. Ideaal om een fietstochtje te maken! Maar wanneer je wat ouder wordt, verloopt het bewegen soms wat stroever. Daarom is een elektrische fiets ideaal: zo blijf jij in beweging, zonder dat je te zware inspanningen moet doen. Kom even langs in één van onze Zorgba(a)rs om alvast een fiets uit te testen. Je vindt al onze filialen op www.zorgbaar.be.

3. Draag je steentje bij met vrijwilligerswerk Je handen uit de mouwen steken om anderen te helpen: dat geeft pas voldoening. Onze vrijwilligerswerking is zodanig uitgebreid, dat je vast wel je gading vindt. Meegaan als kookouder bij onze jongerenvakanties, helpen in onze consultatiebureaus voor jonge ouders, helpen in de zorg, sportieve activiteiten begeleiden … Ontdek welk vrijwilligerswerk bij jou past op www.devoorzorg.be/vrijwilligers.

4. Schrijf je in voor een Beweegmidweek in Relaxhoris Ben jij 66 of 67 jaar en lid van De Voorzorg? Dan kun je een waardebon afhalen voor een gratis Beweegmidweek in Relaxhoris aan jouw De Voorzorgloket. Je krijgt een heus beweegprogramma op maat voorgeschoteld en logeert in volpension. Leef je onder andere uit tijdens nordic walking, aquagym, geheugentraining, petanque en veel meer. Meer info via www.devoorzorg.be of 011 24 99 11.

5. Begin je eigen moestuintje Je eigen moestuintje aanleggen is niet alleen een leuke bezigheid. Biologische groenten en fruit zijn nu eenmaal een pak gezonder dan de bespoten varianten in de winkel. Is een eigen moestuintje niet aan jou besteed, maar ben je wel geïnteresseerd in biologische producten? Neem dan eens een kijkje op www.smaakbaar.be. Leden van De Voorzorg ontvangen 10% korting op alle producten.

De Voorzorg Limburg

Een zee van tijd Tony COONEN Federaal Secretaris

6. Breng een bezoekje aan onze naaicafés Naaien is al enkele jaren weer helemaal hip! Daarom organiseert onze vrouwenvereniging VIVA-SVV De Rode Draad, supertoffe naaicafés voor beginnelingen tot ervaren naaisters. Je kan instappen wanneer je wil! Bekijk de verschillende locaties en tijdstippen op www.devoorzorg.be/rodedraad.

7. Ga voor een nieuwe look Het is niet omdat je met pensioen bent, dat je niet hip mag zijn! Ga even langs in één van onze Brilba(a)rs om jezelf een nieuwe, hippe (zonne)bril aan te schaffen die bij je past. Als lid van De Voorzorg profiteer je van 20% ledenkorting én een driejaarlijkse terugbetaling van 45 euro op brilmonturen, brillenglazen en lenzen. Bekijk de monturen alvast op www.brilbaar.be.

8. Trek eropuit met S-Plus Een verrassende daguitstap of een prikkelende vakantie in binnen- of buitenland? Aan jou de keuze! Wij voorzien professionele reisbegeleiding en 30% extra korting voor leden van De Voorzorg. Bestel de brochure van 2017 via 011 27 83 00 of via www.devoorzorg.be en snuister alvast door het uitgebreide aanbod.

9. Geniet van een dagje wellness Een bezoekje aan de sauna kent veel voordelen: het vermindert stress, verzacht spieren gewrichtspijnen, zorgt voor een stralende huid, verbrandt calorieën … Maar hét strafste voordeel van een saunabezoek? Dat lees je op pagina 21.

10. En vooral … Doe wat je wil, wanneer je maar wil! Tot ’s middags in je bed blijven liggen met de kleinkinderen, de tijd nemen om uitgebreid te ontbijten, een hele dag tv kijken, breien of kaarten … Nu kan het! Geniet ervan!

Na jaren hard werk op pensioen gaan. Sommigen kijken er reikhalzend naar uit. Misschien wel tijd voor je tweede jeugd? Voor anderen is het eerder dubbel. Begrijpelijk, want wat doe je ineens met al die vrije tijd? Tegenwoordig wordt alles in van die ‘bucketlists’ gegoten. Bucketlists voor jonge ouders, voor studenten, voor koppels … Voor diegenen die de term nog niet kennen: de bucketlist is een lijstje met dingen die je écht eens gedaan wilt hebben in het leven. Het zijn die dingen waarvan je zegt: zonder dat ik dat gedaan heb, is mijn leven niet ‘compleet’. Hoog tijd dat ik zelf ook eens ga nadenken over mijn bucketlist. Waar ik naar streef? Blijven groeien. Op persoonlijk vlak, maar ook met De Voorzorg. Ik vind het belangrijk om te blijven inspelen op wat er leeft in de maatschappij, om een dynamische organisatie te zijn. De Voorzorg groeit, net zoals de bucketlists. In dat hele bucketlistgedoe worden onze plussers helaas al eens vergeten. Jij gaat wel met pensioen, maar je talent niet! Daarom stelden we een ware bucketlist samen, speciaal voor toekomstige en kersverse gepensioneerden. Tal van manieren om je talenten verder te ontwikkelen of misschien zelfs nog nieuwe talenten te ontdekken, nieuwe mensen te leren kennen, gezonder in het leven te staan en bovenal om nieuwe ervaringen op te doen. Die zijn van onschatbare waarde, op eender welke leeftijd. Geniet ervan!

Meer info: De Voorzorg Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt T 011 24 99 11 W www.devoorzorg.be

S-magazine | mei 2017 •

De Voorzorg Limburg

Een klikgebit of vaste tandprothese, wat kies jij? Vandaag de dag kunnen steeds meer mensen gerust door het leven blijven gaan met hun natuurlijk gebit. De tandzorg en de persoonlijke verzorging zijn immers sterk vooruitgegaan. Als je echter toch een beroep moet doen op een nieuw gebit dan heb je gelukkig tal van opties. Hier vind je alvast een antwoord op een aantal veelgestelde vragen.

Wat is het voornaamste verschil tussen een klikgebit en een vaste tandprothese?

Bij een klikgebit kan je het gebit reinigen met een zachte tandenborstel. Heel belangrijk is ook het poetsen van je tandvlees en gehemelte vooraleer je je kunstgebit inbrengt.

Een klikgebit is een vernieuwde versie van het klassieke gebit. Bij het klassieke gebit zorgde de druk van het kauwen dat je kaak kon slinken. Een klikgebit wordt vastgeklikt op één of meerdere wortels van je oorspronkelijke tanden. Zo vang je de schokken van het kauwen beter op en blijft de pasvorm beter voor je mond. Een tweede optie voor een volledige gebitprothese is schroefprothese, een vaste tandprothese. Deze wordt bevestigd door titaniumschroeven die in je kaakbeen worden bevestigd. Hierop wordt dan je nieuw gebit vastgeschroefd.

Stel, ik kies voor implantaten. Kan dat altijd?

Hoe verschillen de twee bij het poetsen? Bij een vaste constructie zitten de tanden vast in de kaak en geeft het meer het gevoel van eigen tanden. Je dagelijkse poetsbeurt is dan ook hetzelfde zoals je voorheen gewend was.

DentaPlan is een verzekering van De Voorzorg Limburg, verzekeringsagent erkend onder nr. 3011 voor de VMOB SOHO. DentaPlan is onderworpen aan het Belgisch recht. De algemene voorwaarden en gedetailleerde informatie over DentaPlan zijn terug te vinden op onze website www. devoorzorg.be/DentaPlan. Indien u een klacht wenst te formuleren, kan u zich wenden tot de VMOB SOHO, Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel, via e-mail klachten. VMOBSOHO@socmut.be of bij de Ombudsman van de Verzekeringen, De Meeûssquare 35, 1000 Brussel, e-mailadres info@ombudsman.as.

Bij implantaten is het wel belangrijk dat je voldoende kaakbot hebt. Deze worden immers in het bot zelf vastgezet. Indien dat niet het geval is, zal je botmateriaal moeten laten toevoegen. Dat kan op verschillende manieren gebeuren en hoeft dus niet per se een belemmering te vormen. Raadpleeg zeker altijd je tandarts en kies samen met hem of haar de optie waar jij je het beste bij voelt!

DentaPlan Lage premies, hoge terugbetalingen Lage premies: Voor alle leeftijden. Volwassenen zijn verzekerd vanaf 6,54 euro per maand. Kinderen vanaf 1,34 euro. Van 0 tot 3 jaar gratis.

Hoge terugbetalingen: Voor je beugel, tandimplantaten en andere tandzorgen. Tot 1222 euro per jaar per persoon.

Iedereen kan zich verzekeren: DentaPlan sluit niemand uit op basis van medische voorgeschiedenis.

Gratis vanaf het 3de kind: Al 2 kinderen verzekerd bij DentaPlan? Dan is je 3de kind gratis.

Geen leeftijdsbeperking: Ouder dan 65 jaar? Ook dan kan je aansluiten bij DentaPlan.

Al een tandverzekering? Stap makkelijk over. Je blijft verzekerd en we nemen je opgebouwde rechten over.

Je premie berekenen of meer info? Surf snel naar www.dentaplan.be Meer info: De Voorzorg Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt T 011 24 99 11 E info@devoorzorg.be W www.devoorzorg.be

De Voorzorg Limburg

Dementie vermijden door naar de sauna te gaan? Waarheid of mythe? De wetenschap doet volop onderzoek naar manieren waarop je eventueel dementie kan voorkomen. Nu komt een onderzoeksteam uit Finland wel met een heel opmerkelijke studie: naar de sauna gaan vermindert je kans op de ontwikkeling van dementie. Uit eerder onderzoek weten we al dat er bepaalde factoren in ons leven de kans op dementie doen afnemen. Zo is het belangrijk dat je gezonde vetten eet. Voeding met veel enkel- of meervoudig onverzadigde vetten (vooral omega 3) vermindert het risico op geestelijke achteruitgang. Uiteraard werkt ook lichaamsbeweging een gezonde geest in de hand. Daarnaast kan ‘levenslang leren’ een effect hebben om je kansen op dementie te verminderen. Je geest actief houden, lijkt immers een beschermend effect te hebben op de hersenen.

Sauna = Alzheimerremmer? Ondanks deze vele tips, is er nog veel niet gekend over deze ziekte en hoe ze precies ontstaat. Het onderzoek ernaar ligt dus zeker niet stil. Een Fins onderzoeksteam kwam met een unieke studie. De onderzoekers volgden gedurende 20 jaar lang 2.000 mannen van middelbare leeftijd. Bij mannen die tussen de 4 en de 7 keer per week naar de sauna gingen, werd maar liefst 66 procent minder vaak dementie vastgesteld. Dat ten opzichte van mannen die slechts één keer per week of niet naar de sauna gingen. Voor Alzheimer lag het risico 65 procent lager.

Geen verklaring Na hun bevindingen waarschuwen de onderzoekers zelf wel dat er geen oorzakelijk verband gevonden is. Ook de groep die ze onderzochten, mannen van middelbare leeftijd, is niet representatief voor de hele bevolking. Er is meer onderzoek nodig vooraleer er medische conclusies mogen getrokken worden.

Fins chauvinisme? Dit onderzoek is het eerste in zijn soort, maar het is helemaal niet verwonderlijk dat het een Fins instituut is dat ermee naar buiten komt. Alleen al het woord ‘sauna’ is van oorsprong Fins. Naar de sauna gaan is dan ook een vast onderdeel van de Finse levensstijl. Maar zeg nu zelf: is de kans dat dit het risico verkleint al niet reden genoeg om je partner te overtuigen om snel een saunabezoekje in te plannen? Waar wacht je nog op?

Saunabonnen Wist je al dat je als lid van De Voorzorg jaarlijks recht hebt op 10 saunabonnen? Met deze bonnen kan je rekenen op een korting van minstens 20% in maar liefst 17 Limburgse sauna- en wellnesscentra.

Hoe kan ik deze bonnen aanvragen? 1. Surf naar www.devoorzorg.be/saunabonnen en bekijk onze saunabrochure met de deelnemende saunacentra 2. Vraag je saunabonnen aan op dezelfde pagina 3. Maak een afspraak in het gewenste saunacentrum en vermeld dat je gebruik wil maken van de saunabonnen 4. Overhandig bij je bezoek de saunabon samen met je roze klever van De Voorzorg om je korting onmiddellijk te ontvangen De bonnen zijn geldig vanaf 1 september 2016 tot 31 augustus 2017.

Wij bieden 3 formules aan: Rode kortingsbonnen: geldig voor een saunabezoek Gele kortingsbonnen: geldig voor een sauna + massage Groene kortingsbonnen: geldig voor een sauna + verzorging

Meer info Gezondheidsdienst T 011 27 85 10 | E gezondheidsdienst@devoorzorg.be

S-magazine | mei 2017 •

De Voorzorg Limburg

Qualitytime in onze vakantiecentra Kuren in Petit Rouge

3 dagen - 2 overnachtingen in volpension Laat je heerlijk onder handen nemen en geniet van een zeebries. En misschien ook wel het zonnetje! Jij kiest zelf wanneer je gaat. Steeds van maandag tot woensdag of woensdag tot vrijdag. Op reservatie en naar beschikbaarheid. Aankomst en check-in vanaf 11 uur.

Ravotten met papa

Vrijdag 9 juni tot zondag 11 juni

Programma • Rugmassage • Massagebad • Gelaatsverzorging • Paraffinebadje van handen en voeten • Zonnebankbeurt • Gebruik van badjas, slippers en handdoeken • Elke dag vrij gebruik van zwembad en jacuzzi, Finse sauna en Romeins stoombad

Vaderdag is de ideale gelegenheid om eens heerlijk te ravotten met je papa. Dat kan je nu ook tijdens een heus Vaderdagweekend in vakantiecentrum Relaxhoris! Je kiest zelf: ga je op zoek naar een schat tijdens een flinke wandeling? Of liever voetballen in een grote bubbel? Lachen en gieren verzekerd. Natuurlijk mag mama ook mee om dat alles een klein beetje in het gareel te houden.

Inbegrepen in het arrangement: • Menu van de chef op vrijdag • Gastronomisch diner op zaterdag • Keuzeactiviteit: geocaching of bubble soccer

Inbegrepen • Gratis toegangsticket voor Sea Life Marine Park • Uitgebreid ontbijt in buffetstijl met zicht op zee • Lichte gezonde lunch met drankje • Diner in de vorm van driegangenmenu zonder drank

Prijs per persoon 2 overnachtingen in volpension met kuurpakket en gratis toegangsticket voor Sea-Life Marine Park: Standaardprijs*: 245,00 euro Supplement voor een éénpersoonskamer, kamer met zeezicht en/of parking

Prijs per persoon Standaardprijs*: 150 euro voor twee overnachtingen in halfpension met een gastronomisch diner op zaterdagavond kinderen 3-6j - 48 euro kinderen 7-12j - 61,50 euro

Korting vakantiecentra Meer info en reserveren: Petit Rouge Zeedijk 127 | 8370 Blankenberge T 050 43 50 43 | E info@petitrouge.be W www.petitrouge.be

• S-magazine | mei 2017

* Als lid van De Voorzorg Limburg kan je een tussenkomst van 15 procent van je basisprijs innen bij een loket in de buurt. Meer informatie vind je op www.devoorzorg.be of bij een medewerker van De Voorzorg Limburg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Meer info en reserveren: Relaxhoris Rue de l’Eglise 2 | 4190 Xhoris T 04 369 27 10 | E info@relaxhoris.be W www.relaxhoris.be

De Voorzorg Limburg

Leden de Voorzorg genieten

Ontdek de nieuwe Luggie, één van de lichtste plooibare scooters ter wereld!

10% korting bij de Zorgba(a)r

De scooter om mee te nemen op vakantie! Met Lithium batterij, toegelaten transport in auto, vliegtuig, trein en boot. Deze scooter weegt slechts 23 kg en is plooibaar in 3 eenvoudige handelingen. • Kleur: champagne • Hoge kwaliteit in de afwerking • Snelheid tot 6 km/u • Reikwijdte tot 15 km • Gebruikersgewicht tot 115 kg

Meer info: T 011 24 99 11 | E info@zorgbaar.be Check onze webshop op www.zorgbaar.be Hasselt Houthalen Guffenslaan 48 Europark 2030 3500 Hasselt 3530 Houthalen ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 8u - 16.30u Lommel Sint-Truiden Vreyshorring 25 Casinostraat 7 3920 Lommel 3800 Sint-Truiden ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 9u - 17u zat: 9u - 13u zat: 9u - 13u

S-magazine | mei 2017 •

ONGEHOORD GOEDE SERVICE DANKZIJ ONZE WEBSHOP!

Online dienstverlening met persoonlijk advies en service

Voordelige prijs

Snelle levering aan huis

Gratis levering in onze hoofdkantoren

10% korting voor leden De Voorzorg

15 winkels in héél limburg

Surf naar www.hoorbaar.be om ons aanbod al eens te bekijken of om de adressen en openingsuren van de verschil lende filialen te raadplegen.

consument

Innovatie

Zorgrobot, elektronisch voorschrift of gezondheidsapp, ons ziekenfonds evolueert mee. Deze rubriek belicht een nieuwe technologie of digitale ontwikkeling in de gezondheidswereld.

INNOVATIE

Frax Hoe hoog is je risico op een botbreuk als je aan osteoporose lijdt? Tja, dat hangt af van je botfragiliteit, levensgewoonten, leeftijd, gewicht … De Fracture Risk Assessment Tool (FRAX), ontwikkeld door het Centre for Metabolic Bone Diseases van de universiteit van het Engelse Sheffield, is een wetenschappelijk instrument dat de kans op fracturen berekent op basis van een reeks relevante risicofactoren. De app, ook in het Nederlands beschikbaar, is opgenomen in de lijst van geteste en goedgekeurde gezondheidsapps van hogeschool VIVES. Het berekeningsmodel van FRAX is gebaseerd op steekproeven bij patiënten tussen 40 en 90 jaar. Andere risicofactoren in de vragenlijst van de app zijn geslacht, gewicht, lengte, roken en alcoholverbruik. Je krijgt de raad om niet meer dan twee eenheden alcohol per dag te consumeren. Een “eenheid” komt overeen met een glas bier van 285 ml, een glas wijn van 120 ml, een aperitief van 60 ml of een maat sterke drank van 30 ml. Je moet ook aanduiden of je eerder al een fractuur – spontaan opgetreden of ten gevolge van een trauma – hebt opgelopen, of er een voorgeschiedenis van heupfracturen in je familie is, of je een aandoening hebt die sterk met osteoporose is geassocieerd (zoals type 1 diabetes, vroegtijdige menopauze en chronische leverziekten), of je aan reumatoïde artritis lijdt … Je hebt er werk aan, maar de inzet is dan ook hoog.

Sweetbee PlateMate De koolhydraten in onze voeding hebben een directe impact op onze bloedsuikerspiegel. Die informatie is van levensbelang voor diabetespatiënten. De Sweetbee PlateMate laat je toe om de koolhydraten (en calorieën) van je virtuele maaltijd te berekenen. Met meer dan 300 producten in de voedingslijst (netjes in categorieën onderverdeeld en met bijbehorende zoekfunctie) kan je volop combineren en gezonde inspiratie opdoen. “Gedaan met tabellen en grafieken”, zo prijzen de ontwikkelaars hun applicatie aan. Je kan je favoriete maaltijden opslaan en eenvoudig de porties aanpassen. Je kan ook de variaties in je bloedglucosewaarden over een bepaalde periode bekijken. Op die manier moet je het juiste evenwicht vinden tussen voeding en insuline. Goed om te vermelden: Sweetbee geniet de steun van de Diabetes Liga. Maar toch een woordje van waarschuwing: het is niet verstandig om apps als Sweetbee blindelings te volgen, want ze geven niet in alle omstandigheden de juiste voorstellen én ze kunnen leiden tot nalatigheid in het opvolgen van je bloedsuikerspiegel. Je gezondheid is echt wel te belangrijk om ze te laten afhangen van schattingen.

HelpDiabetes Hippo and Friends, de aanbieder van de app HelpDiabetes, is een Belgische vzw die de belangen van patiënten met diabetes type 1 behartigt. De naam van de vzw, die overigens nauwe banden heeft met de KU Leuven, is niet toevallig gekozen: “hippo” klinkt als “hypo”, de term voor een abnormale daling van de suikerspiegel. HelpDiabetes telt de koolhydraten van bijna 1000 voedingsproducten. Niet enkel in het Nederlands, maar ook (hoewel eventueel in minder mate) in het Spaans, Frans, Engels en een handvol andere talen. Daarnaast kan je een logboek bijhouden door je suikerspiegels, ingespoten insulinedoses en je sportactiviteiten in te geven. Op YouTube vind je filmpjes over hoe je de app optimaal kan gebruiken. Medeontwikkelaar Bart Vande Wiele, vader van een dochter met diabetes type 1, wist als geen ander het nut van de app samen te vatten: “Mijn dochter kan nu zoals iedereen op school warm eten, ze rekent zelf koolhydraten en insulinedoses uit. Waar we ook naartoe gaan, bij vrienden, naar een verjaardagsfeest, op restaurant of naar een receptie, we zijn gerust dat we de nodige gegevens bij de hand hebben.” De waarschuwing voor het gebruik van de Sweetbee koolhydratenwijzer geldt ook voor HelpDiabetes – en bij uitbreiding voor élke diabetes-app: laat je gezondheid niet afhangen van schattingen!

mei 2017 / S-magazine •

viva-svv

Voorlezen, ook voor Het leukste kwartiertje van de dag? Een verhaaltje voorlezen voor het slapengaan is zowel voor ouders als voor hun kleine spruiten een bijzondere bezigheid. Je versterkt de band met je kinderen, je werkt mee aan hun taalontwikkeling én je stimuleert hun verbeeldingskracht.

Het voorleesmoment is een ritueel dat kinderen rust en geborgenheid geeft. Maar het is nog veel méér dan dat: tal van studies hebben aangetoond dat voorlezen een positief effect heeft op de taal- en leerontwikkeling van kinderen. Hun woordenschat, hun tekstbegrip, hun literaire competentie, hun concentratievermogen én hun sociaal-emotionele betrokkenheid gaan erop vooruit. Kinderen die verhaaltjes voorgelezen krijgen, staan vaak ook positiever ten opzichte van lezen. Ze leren zonder dat ze het als een opdracht ervaren. Alleen maar voordelen dus.

Mama's én papa's In veel gezinnen leest vooral mama voor. Toch is het belangrijk dat ook de vader zich bezighoudt met de leesopvoeding. Voorlezen wordt gezien als een moederactiviteit, dus zijn kinderen extra aandachtig als papa het doet. Volgens een studie van de gerenommeerde Amerikaanse universiteit van Harvard boeken kinderen zelfs meer vooruitgang wanneer vaderlief zich ermee bemoeit, omdat hij verhaaltjes spannender en minder belerend brengt. Zonder dat we er meteen een waardeoordeel over willen vellen: feit is dat vaders en moeders anders voorlezen. Papa’s gebruiken doorgaans een meer volwassen toon, gebruiken moeilijkere woorden en verzinnen vaker verhaallijnen. Mama’s gebruiken meer stemmetjes en speciale gebaren en gaan vaker in op de betekenis van het verhaal. Mama’s en papa’s dagen hun kinderen dus elk op een unieke manier uit. Om het belang van voorlezen te benadrukken, kiest Iedereen Leest* ervoor om papa’s dit jaar centraal te zetten tijdens de jaarlijkse Voorleesweek in november. Ook onze vrouwenvereniging VIVA-SVV wil het belang van voorlezen benadrukken. Daarom organiseert ze op Vaderdag (Superpapadag) een groot voorleesmoment in Bellewaerde. * Iedereen Leest is de referentieorganisatie rond lezen en leesplezier en wil samen met partners bouwen aan een sterke en brede leescultuur.

26 • S-magazine / mei 2017

viva-svv

papa’s! Kom op 11 juni naar Superpapadag in Bellewaerde Op 11 juni zet VIVA-SVV alle papa’s in de bloemetjes in Bellewaerde. We organiseren er een leuk spel voor kinderen en papa’s en een groot voorleesmoment met Dimitri Leue.

Heb jij zin om erbij te zijn? Vul onze enquête in op www.superpapa.be en maak kans op een ticket. Iedereen die naar het voorleesmoment in Bellewaerde komt, krijgt een gratis exemplaar mee van het Superpapa-voorleesboek van onze vrouwenvereniging VIVA-SVV.

Win een Superpapavoorleesboekje

WIN

Kan jij er niet bijzijn op 11 juni, maar wil je kans maken op een exemplaar van het boek?

Hoe leuk is voorlezen nu echt? Wij vragen het aan Hannes, papa van 3.

Stuur dan een mailtje naar info@superpapa.be en beantwoord deze 2 wedstrijdvragen:

Hoe oud zijn je kinderen? Onze oudste zoon, Bram, wordt 10 jaar. Warre is bijna 5 en onze dochter Jona is 4 maanden oud.

• Hoeveel jaar organiseert VIVA-SVV al een Superpapadag? • Hoeveel mensen zullen op 1 juni 2017 aan de wedstrijd hebben deelgenomen?

Lees je vaak voor? Het hangt ervan af. Bram leest liefst zelf een boek en vindt voorlezen “iets voor kleine kinderen”. Warre vindt het heel tof als ik ’s avonds voor het slapengaan nog een boekje voorlees. Hij krijgt op dit moment graag veel aandacht. Samen spelletjes spelen, samen in bad, samen buiten “werken”: hij vindt het allemaal de max. Samen een boek lezen voor het slapengaan is voor hem ideaal om tot rust te komen. Als hij mag kiezen wie hem in bed stopt, kiest hij op dit moment wel voor zijn mama. Maar wanneer ik voorstel om hem een boekje voor te lezen, is er al meer kans dat hij voor mij kiest. Jona is nog wat jong om aan voor te lezen.

Het volledige wedstrijdreglement vind je op www.viva-svv.be.

Wat vind je fijn aan voorlezen? Het is een leuk avondmoment, samen knus onder de wol met een boek. Ik zie het echt als “quality time”: bewust tijd maken om samen tot rust te komen. Daarom vind ik het ook niet te vergelijken met samen met je kind televisie kijken. Waarom vinden je kinderen het fijn als jij voorleest? Volgens mijn zoon Warre kan ik goed voorlezen. Ik veronderstel dat hij bedoelt dat ik me wel probeer in te leven in de personages en elk typetje een ander stemmetje geef. Ik denk ook wel dat hij de exclusieve aandacht apprecieert die hij op dat moment van zijn papa krijgt.

mei 2017 / S-magazine •

EYECATCHER Hoewel de banken en de grote winkelketens het graag anders zien, gebeuren driekwart van de betalingen in Europa nog altijd met cash. Achter dit Europees gemiddelde gaan echter grote regionale verschillen schuil. Veel hangt af van de lokale cultuur. In landen als Italië en Griekenland, met een bloeiende zwarte markt, gebeurt 80 à 90 procent van de betalingen met cash. In de Scandinavische landen zijn bankbiljetten bijna helemaal uit het betaalcircuit verdwenen. België zit daar tussenin. In Duitsland gebeurt 79 procent van alle winkelbetalingen nog met munten en bankbiljetten. Gezien het politieke en economische gewicht van Duitsland binnen Europa lijkt cash niet snel te gaan verdwijnen. De omschakeling naar een maatschappij zonder cash gaat langzamer dan verwacht. Volgens een recente studie van de Europese Centrale Bank (ECB) kosten het transport, de beveiliging en het aanmaken van munten en biljetten elke Europeaan zo’n 129 euro per jaar.

OOK VADERS MOETEN AANDACHT HEBBEN VOOR HUN VOEDING Drie maanden voor mama en papa aan kinderen beginnen te denken, moeten ze stoppen met roken, stoppen met pintjes drinken en stoppen met hamburgers eten. Doen ze dat niet, dan beïnvloeden ze rechtstreeks de gezondheid van hun kind. Dat blijkt uit een doctoraatsstudie aan de KU Leuven. Het volstaat dus niet dat de toekomstige mama gezonder gaat leven, ook de levensstijl van de vader heeft impact. Wie ongezonder leeft, verhoogt de kans op wijzigingen in de genen van het kind. Daardoor kunnen cellen sneller of minder snel gaan delen. En dat kan onder andere leiden tot een verhoogde kans op obesitas.

28 • S-magazine / mei 2017

foto’s: S-magazine

NOG ALTIJD VEEL CASHGELD IN OMLOOP KINDEREN KRIJGEN NICOTINE BINNEN VIA HUN HANDEN Slecht nieuws voor rokende ouders: zelfs wanneer zij bewust niet roken in het bijzijn van hun kinderen, hebben die kinderen toch ﬂink wat nicotine op hun handen. Dat schrijft het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift MBJ Journal, op basis van een onderzoek aan de San Diego University. De nicotine slaat namelijk neer op voorwerpen in huis en kinderen nemen nu eenmaal alles vast. Van bijna alle onderzochte kinderen met nicotinesporen op hun handen vertoonde het speeksel bovendien sporen van cotinine, een zogeheten metaboliet of afbraakproduct, wat bewijst dat nicotine uiteindelijk in het lichaam terechtkomt.

ANDROID POPULAIRSTE BESTURINGSSYSTEEM Voor het eerst sinds de jaren 80 is Windows niet meer het meest gebruikte besturingssysteem. Dat is nu Android, dat op de meeste smartphones draait. Dat blijkt uit metingen van Statcounter, dat gsm’s en tablets én computers samen rekent. Bij laptops en desktops is Microsoft nog dominant, maar bij telefoons speelt het bedrijf geen rol van betekenis. Vijf jaar geleden was Windows nog goed voor 80 procent van de markt, nu is dat gezonken tot 37,91 procent.

6 JUNI: WHAT MATTERS TO YOU? Je arts, verpleegkundige, kinesist … zet zich elke dag in om jou de best mogelijke zorg te geven. Je zorgverlener vraagt zich voortdurend af: ‘What’s the matter?’. Wat is het probleem? Op 6 juni 2017 passen we die vraag een beetje aan. Die dag staat ‘What matters to you?’ centraal. Waar heb jij als patiënt nood aan? Wat vind jij belangrijk? Wat doet er écht toe? We moedigen alle zorgverleners aan om – nog meer dan anders – aandacht te hebben voor de kleine dingen die toch zo belangrijk zijn voor jou als patiënt, voor je familie en je omgeving. ‘What matters to you?’ is een warme oproep om samen op zoek te gaan naar wat echt telt.

Het idee komt overwaaien uit Noorwegen, waar in 2014 de allereerste ‘What matters to you?’-dag plaatsvond. In 2016 sprongen 14 andere landen mee op de kar. Dit jaar zet ook ons ziekenfonds, samen met tal van andere organisaties in Vlaanderen, zijn schouders onder ‘What matters to you?’. Omdat een klein gebaar en een luisterend oor het verschil maken. En omdat ook wij willen gaan voor een warme en menselijke zorg. Meer weten of zelf een actie op poten zetten? Surf naar www.whatmatterstoyou.be.

door Urbain Vandormael

TIJD VOOR EEN BELANGRIJKE BODYCHECK?

HUIDCONTACT BASIS VOOR EEN BETER LEVEN Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat huid-op-huidcontact enorm belangrijk is voor pasgeborenen en dat het de hersenontwikkeling van baby’s beïnvloedt. Er was een tijd dat baby’s meteen na de geboorte werden weggenomen bij hun mama. Voldragen borelingen kregen na een wasbeurt kleertjes aan, vooraleer ze in de armen terecht kwamen van de ouders. Voor premature baby’s was er van een snelle hechting al helemaal geen sprake: die verdwenen in een couveuse tot ze sterk genoeg waren om naar huis te mogen. Intussen reikt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO certificaten uit aan ‘babyvriendelijke ziekenhuizen’, als die baby’s onmiddellijk na de geboorte naakt en ongewassen op hun moeders borst neerleggen. Moeders en baby’s mogen niet – tenzij daar een medische reden voor is – van elkaar worden gescheiden. In het vakblad Current Biology is recent een artikel verschenen over een onderzoek in een ziekenhuis in Nashville (VS) naar de hersenactiviteit van 125 baby’s, onderverdeeld in een 50-tal voldragen kinderen en 75 te vroeg geborenen. Bleek dat de voldragen pasgeboren meer hersenactiviteit vertoonden dan de prematuren die niet naar huis mochten. Voldragen baby’s hebben dus meer gevoel. Binnen de groep van de prematuren was er ook een groot verschil tussen baby’s die vaak menselijke warmte kregen door huid-op-huidcontact, handoplegging of borstvoeding. Om de al belaste prematuren zo goed mogelijk op weg te helpen, is menselijke warmte dus een must, volgens het onderzoek.

Elk jaar in mei wordt het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker in de kijker gezet. Zo spoort de Vlaamse overheid alle vrouwen tussen 25 en 64 jaar aan om elke 3 jaar een uitstrijkje te laten nemen. Vroegtijdige opsporing is namelijk de beste bescherming tegen baarmoederhalskanker. Via het uitstrijkje, dat om de 3 jaar wordt terugbetaald, is het mogelijk om eventuele afwijkende cellen op te sporen. Die voorstadia kunnen vaak eenvoudig behandeld worden, in tegenstelling tot baarmoederhalskanker zelf. En die 3 jaar is sneller voorbij dan je denkt. Maak dus tijdig een afspraak. Dit kan bij de gynaecoloog, maar ook gewoon bij de huisarts.

ANTIBIOTICA DUURDER VANAF 1 MEI Sinds 1 mei betaal je meer voor antibiotica. Tot nu toe betaalde je ongeveer 25 % van de kostprijs uit eigen zak (ongeveer 15 % als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming). De rest betaalt ons ziekenfonds. Sinds 1 mei betaal je ongeveer 50 % van de kostprijs zelf. Een voorbeeld: voor een doosje Floxapen (16 x 500 mg) betaalde je tot nu toe 3,58 euro in de apotheek (2,15 euro met de verhoogde tegemoetkoming). Vanaf 1 mei betaal je 7,17 euro (ook als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming). Je betaalt dus 2 tot 3 keer meer dan vroeger. De overheid besliste dit omdat artsen nog te vaak antibiotica voorschrijven én patiënten er te vaak naar vragen. Als we te vaak antibiotica gebruiken, dan bestaat het risico dat een bacterie resistent wordt. De antibiotica werken dan niet meer tegen die bacterie. Let op! Antibiotica zijn geen wondermiddelen die elke ziekte genezen. Ze werken alleen tegen een bacteriële infectie, zoals een blaasontsteking. Het heeft geen enkele zin om ze in te nemen tegen een virale infectie, zoals griep of een verkoudheid.

TIP! Op zoek naar het goedkoopste geneesmiddel? Zoek het zelf op! Surf naar www.goedkoopstegeneesmiddel.be.

TIP! In de Patient Health Viewer zie je aan welke bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker je al deelnam en wanneer je de volgende uitnodiging krijgt. Meer info op www.bondmoyson.be/e-gezondheidsdiensten of www.devoorzorg.be/e-gezondheidsdiensten.

2,3 MILJOEN EURO AAN ONBETAALDE SCHOOLREKENINGEN Vorig jaar hebben 1.400 scholen in ons land een beroep gedaan op een incassobureau om onbetaalde schoolrekeningen te innen. Er staat een bedrag open van 2,3 miljoen euro. Gemiddeld gaat het om facturen van 140 euro. De scholen hebben daarvoor 10.570 claims ingediend. Bij 4 procent van alle schoolfacturen duikt een betalingsprobleem op. Het probleem doet zich vaker in Vlaanderen voor dan in Wallonië.

JONGEREN KIJKEN MINDER KLASSIEK E TELEVISIE VRT NU, de nieuwe on linevideospeler van de VRT, valt in de smaak bij een jon g kijkerspubliek. Twee maanden na de lancering hadd en al 375.000 Vlaming en een profiel aangemaakt op he t platform. Een derde da is jonger dan 24 jaar. Op VRT NU zijn alle pro arvan gramma’s van Eén, Canvas, Ketn et en Ketnet jr. tot ee n maand na datum te herbek ijken. mei 2017 / S-magazine •

sociale info

Als persoon met een handicap sta je vaak voor een heuse zoektocht. Ons ziekenfonds staat voor je klaar en begeleidt je waar nodig.

Persoon met een handicap

Ons ziekenfonds kan helpen bij Op zoek naar informatie?

· Informatie over mogelijke erkenningen. · Advies over je aanvraag van een erkenning. · Assistentie bij je aanvraag.

· Bezoek de nieuwe rubriek ‘Handicap’ op www.devoorzorg.be/handicap of www.bondmoyson.be/handicap. Je vindt er alle informatie voor personen met een handicap op 1 plaats. · Vraag de nieuwe brochure ‘Wegwijs bij een handicap’ in een kantoor van ons ziekenfonds. · Nog vragen? Contacteer ons. Wij kunnen je ondersteunen. · De Voorzorg Limburg VFG T 011 27 85 00 · Bond Moyson West-Vlaanderen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 056 230 230 (optie 2) · Bond Moyson Oost-Vlaanderen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 09 333 55 00 · De VoorZorg Antwerpen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 015 28 04 55

30 • S-magazine / mei 2017

JE ERKENNING ALS PERSOON MET EEN HANDICAP

JE FINANCIËLE SITUATIE · Terugbetaling van je kosten voor gezondheidszorgen. · Informatie over mogelijke tegemoetkomingen en voordelen. · Hulp bij je aanvraag.

JE ZORG EN ONDERSTEUNING · Van thuisverpleging, thuishulp, een poets- of klusjesdienst … tot advies over je persoonsvolgend budget, het inschakelen van vrijwilligers en hulpmiddelen. · Alle zorgen ondersteuningsvormen onder 1 dak.

sociale info

JE VRIJE TIJD · Een uitdagend vrijetijdsaanbod dankzij onze verenigingen. · Begeleiding naar organisaties en activiteiten die aansluiten bij je interesses. · Neem zeker een kijkje op www.vfg.be en www.s-sportrecreas.be.

JE ZORG VOOR IEMAND MET EEN HANDICAP · De ondersteuning die iedere mantelzorger verdient bij Steunpunt Mantelzorg. · Informatie op maat, gerichte belangenverdediging en ontspannende activiteiten. · Word gratis lid via www.steunpuntmantelzorg.be.

JE MOBILITEIT · Ondersteuning bij mobiliteitshulpmiddelen en aangepast vervoer. · Begeleiding bij aanpassingen aan je vervoersmiddel, de aanvraag van een parkeerkaart …

JE WERKSITUATIE · Je gids naar begeleiding, zodat je kan (blijven) werken. · Na arbeidsongeschiktheid (terug) aan het werk in overleg met de adviserend geneesheer.

JE BELANGENBEHARTIGING · Onze krachtige stem om je persoonlijke belangen te behartigen. · Juridische bijstand bij onze dienst Jurimut.

Geef je mening over Persoonsvolgende Financiering (PVF) In 2016 ging PVF van start. Volwassenen met een handicap krijgen nu zelf een budget in handen waarmee ze hun zorg en ondersteuning kunnen regelen. Kan je sinds de invoering van PVF betere keuzes maken? Heb je meer financiële ademruimte? Of net niet? Bots je op praktische vragen? VFG is benieuwd naar jouw ervaringen met PVF. Jouw stem is belangrijk om het nieuwe systeem te evalueren en bij te sturen.

JE WOONSITUATIE · Hulp in je thuissituatie met onze thuiszorgdiensten. · Een groot hulpmiddelenaanbod in onze medische shop. · Doelgericht advies bij woningaanpassingen.

Ben je een (18+) persoon met een handicap? Of ben je de wettelijke vertegenwoordiger van zo iemand? Doe mee aan het onderzoek op www.vfg.be. Je kan de vragenlijst ook per post ontvangen, invullen via de telefoon of invullen tijdens een bezoek bij je thuis. Laat ons je voorkeur weten via info@vfg.be of 02 515 02 61.

mei 2017 / S-magazine •

WEET WAT

BROCCOLI

foto’s: S-magazine

je eet

Gezond eten lastig? Niet met de recepten van Lekker Normaal! De website en de bijbehorende campagne van ons ziekenfonds laten zien hoe je met weinig tijd en normale ingrediënten perfect gezond kunt eten. Afwisseling is daarbij belangrijk. Zorg dus voor genoeg variatie in je menu. En waarom niet beginnen met broccoli?

SSUCCPETEN RECE

De gezondste van alle groentesoorten? Het is geen wedstrijd, maar broccoli staat wel in de meeste favorietenlijstjes van voedingsexperts bovenaan. De kruisbloemige groente barst als het ware van de gezonde voedingsstoffen: vitamines A, B, C, E en K, calcium, magnesium, kalium, zink, ijzer, koper ... Een van de grootste troeven is de aanwezigheid van sulforafaan, een chemische stof die de antioxidanten en enzymen in ons immuunsysteem activeert en op die manier de celbeschadiging in het lichaam tegenhoudt. In mensentaal: broccoli vertraagt de ontwikkeling van ouderdomsziekten als verstopte slagaders, reuma, diabetes

Succesrecepten van LekkerNormaal.be: • Kalfslapje met couscous en broccoli en basilicum • Volkorenpasta met zalm, broccoli en spruitjes • Zalm met tomaat en broccoli www.lekkernormaal.be

32 • S-magazine / mei 2017

en botontkalking (bij vrouwen net na de menopauze). Ook beschermt sulforafaan je tegen maagzweren, darmkanker en maagkanker.

procent van alle gevallen. Broccoli of geen broccoli!

Twee porties per week

Flandria, het Belgisch kwaliteitslabel bij uitstek voor verse groente en fruit, heeft broccoli in de mand van topproducten gelegd, naast onder andere witloof, prei, bloemkool en tomaten. Het Flandria-keurmerk wordt enkel toegekend aan groente en fruit die aan een reeks strenge uitwendige en inwendige criteria voldoen. De waren moeten lang houdbaar zijn, milieuvriendelijk geteeld zijn (met een absoluut minimum aan chemische gewasbescherming) en een onberispelijke vorm en smaak hebben. De kwaliteitskenmerken van broccoli volgens Flandria: gelijkmatige vorm, goed ontwikkelde schermen, vaste en dichte korrelstructuur, blauwgroene kleur, verzorgde presentatie en uniforme sortering.

Een onderzoek aan de gerenommeerde universiteit UCLA in Californië heeft uitgewezen dat de groente helpt om astma en andere luchtwegaandoeningen te voorkomen. De Nederlandse Consumentenbond heeft broccoli gekroond tot het meest vezelrijke voedingsproduct. Vezels bevorderen de spijsvertering en stoelgang. Broccoli bevat ook glucosinolaten en isothiocyanaten, die de ontwikkeling en groei van blaaskankercellen tegengaan. Twee of meer porties van de groente zou het risico op blaaskanker met liefst 44 procent verminderen. Allemaal gewaagde stellingen dus, en misschien iets te mooi om waar te zijn. Maar dat broccoli gezond is, daar twijfelt niemand aan!

Zot van enthousiasme

Flandria-keurmerk

Groene roosjes

Broccoli is nauw verDe Nederlandse want aan de bloemkool andere koolsoorten. Consumentenbond en Broccoli vertraagt ook Net zoals zijn soortgeheeft broccoli noten is hij afkomstig de aftakeling van onze van Klein-Azië, het huihersenen, wat volgens gekroond tot het meest vezelrijke dige Turkije. Gelukkig sommigen het risico op dementie kan verklei- voedingsproduct. voor ons gedijt de nen. Al moeten we ons gezondmaker ook goed niet zot laten maken van in mildere klimaten. enthousiasme: veruit de Verse broccoli heeft belangrijkste oorzaak roosjes met een groene van dementie is leeftijd tot blauwgroene kleur. en daar valt vooralsnog weinig tegen Eens de roosjes beginnen te vergete beginnen. Het risico op dementie len, is de groente niet meer vers. In de begint pas significant te stijgen vanaf koelkast, verpakt in folie, kan je hem de leeftijd van 60 tot 65 jaar. Slechts maximaal vier à vijf dagen bewaren. één procent van alle 60-64 jarigen Om zijn smaak en kleur optimaal te wordt getroffen door dementie. Hoe behouden, moet je hem rechtop in de ouder je wordt, hoe hoger je risico. kookpot leggen (met een beetje zout Eén op de vier 85-plussers heeft de in het water), zodat de stelen woraandoening. Boven de 95 jaar gaat den gekookt en de roosjes gestoomd. het zelfs om één op de twee vrouwen Na vier tot zes minuten is de groente en één op de drie mannen. Er bestaat beetgaar. Smakelijk! wel zoiets als jongdementie, maar die groep vertegenwoordigt slechts tien BART VANDORMAEL

WEET WAT JE

foto's: S-magazine

DRINKT

temperatuur te houden. Wanneer oververhitting dreigt, zweten we. Dit proces verlaagt onze “binnentemperatuur”. En niet te vergeten: water helpt om een kater te voorkomen. Alcohol werkt vochtafdrijvend en een vochttekort veroorzaakt hoofdpijn. Als je te diep in het glas hebt gekeken, doe je er goed aan om voor het slapengaan een halve liter water te drinken. Een gouden tip!

WATER …

Puur natuur Wist je dat … water giftig kan zijn? Zoals de bekende toxicoloog Jan Tytgat ooit in dit magazine verklaarde: water is levensnoodzakelijk, maar als je vanaf vandaag 20 liter water per dag drinkt, ben je volgende week dood. Onze nieren kunnen gemiddeld 80 cl tot 1 liter water per uur verwerken. Gaan we daar zwaar over, dan kunnen we een watervergiftiging oplopen. Die vergiftiging kan zich manifesteren onder de vorm van symptomen als braken, hoofdpijn, misselijkheid en een lage broeddruk. In ernstige gevallen kan de intoxicatie zelfs leiden tot coma of – zoals gezegd – de dood.

Drie liter per dag Maar laat je vooral niet afschrikken door deze dreigende woorden! Voor elke persoon die gedood wordt door water, zijn er miljoenen die erdoor in leven blijven. De mens kan ongeveer een maand overleven zonder vast voedsel, maar kan niet langer dan vier à vijf dagen zonder water. Ons lichaam moet elke dag gevoed worden met zowat drie liter water om gezond te blijven. Ongeveer een halve liter halen we uit restproducten van chemische lichaamsprocessen,

een derde krijgen we binnen via vast voedsel en anderhalve liter nemen we tot ons via het drinken van vocht.

Het goedkoopste medicijn Water is van levensbelang voor de goede werking van onze organen. Mineralen als calcium en magnesium in de vloeistof bevorderen het transport van voedingsstoffen en zuurstof in ons lichaam. Daarnaast helpt water onze nieren met het verwerken van gifstoffen die we binnenkrijgen: het spoelt de nieren en scheidt gif- en afvalstoffen af via de urine. En er is meer: enkele flinke glazen water per dag verkleinen het risico op hart- en vaatziekten, vermoeidheid, spijsverteringsproblemen, gewrichtspijnen en rugklachten.

Het ideale dieet Water is niet enkel het goedkoopste medicijn dat je kan vinden, maar ook het goedkoopste dieetmiddel. Het bevat geen calorieën en vult de maag snel, waardoor je minder behoefte hebt aan ongezonde snacks en andere voedingsmiddelen die wel calorieën aan boord hebben. Water is ook cruciaal om ons lichaam op de juiste

Water is de nieuwe wijn De puurste en natuurlijkste van alle dranken is water. Wat weinigen beseffen, is dat de vloeistof der vloeistoffen een brede waaier aan smaken kan aannemen. Of beter gezegd: wat weinigen beseften. Nu steeds meer restaurants zich verdiepen in alternatieven voor wijn, wordt water stilaan een gastronomisch kwaliteitsproduct.

Nooit gedacht dat het mogelijk zou zijn, maar water is uitgegroeid tot een bescheiden gastronomische hype. Naast wijnsommeliers heb je tegenwoordig ook watersommeliers. Het zou overdreven zijn om te stellen dat waters evenveel variatie en complexiteit hebben als wijn, maar toch: het ene water is het ander niet. Restaurantgasten laten zich steeds vaker adviseren over het geschikte water bij hun gerechten. Een van de grootste problemen van een watersommelier is – grappig genoeg – dat hij slechts over een beperkt vocabularium beschikt om de smaak van water te omschrijven. Veel van de smakelijke adjectieven en smaaktoetsen die worden gebruikt om wijn te beschrijven, zijn niet echt van toepassing op water. Bij een vergelijkende test in het magazine Culinaire Ambiance selecteerden enkele professionele watersommeliers de volgende dranken: het Duitse Staatl. Fachingen in de categorie niet-bruisende waters, het Franse Badoit in de categorie parelende waters en het gekende Perrier in de categorie bruisende waters. Volgens de professionals past water op elk moment van de maaltijd: tijdens het aperitief, bij het voorgerecht of hoofdgerecht … en zelfs als digestief. Laat het smaken! BART VANDORMAEL Zin in meer lekkere én gezonde tips? Volg onze blog op www.lekkernormaal.be.

mei 2017 / S-magazine •

webnanny

Opvoeden is

samen lachen, huilen, praten, eten … Naar goede gewoonte vindt de week van de opvoeding plaats van 16 tot 23 mei. Het thema is ‘Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten …’. Iedereen is wel eens vrolijk. Maar soms ook boos, bang, bedroefd of onzeker. Hoe ga je daar mee om? Opvoeding is een groot woord. Maar eigenlijk zit opvoeden in kleine dagelijkse dingen. Samen eten, tv-kijken, wandelen, spelen, klusjes doen of bezoek krijgen. We leven allemaal samen en houden rekening met elkaar.

tegen elkaar. Houd ruimte om te onderhandelen. Zeg ook eens sorry en doe soms een beetje water bij de wijn. Hiermee zet je reuzenstappen in de kunst van het ruziemaken. Opvoeden loopt altijd door, ook tijdens moeilijkere momenten. Denk aan een scheiding, een kind met een specifieke zorgbehoefte, een rouwperiode of een lastige periode op het werk. We tonen dan niet altijd wat er echt in ons omgaat, terwijl kinderen haarfijn aanvoelen dat er iets scheelt. Als je benoemt dat je verdrietig of boos bent, en daardoor soms prikkelbaar reageert, leert je kind rekening houden met die gevoelens. Omgekeerd hebben kinderen ook recht op verdriet, boosheid of onzekerheid.

Tussen alle drukte door samen eten als gezin is een typisch voorbeeld van een dagelijks, belangrijk opvoedingsmoment. Er zijn bepaalde regels: netjes aan tafel zitten, beleefd praten, met mes en vork eten. Tegelijkertijd is het een uitgelezen moment om te praten over je dag en naar elkaar te luisteren. Ervaringen, indrukken en emoties komen aan bod. Ieder gezin deelt emoties met elkaar. Eenoudergezinnen, kroostrijke gezinnen, geboren in België of elders, twee mama's of twee papa's, nieuw samengestelde gezinnen, arm of rijk. Verdriet, boosheid en onzekerheid zijn toegelaten, want samen praten over emoties werkt verbindend. Als er thuis plaats is voor deze gevoelens krijgen kinderen het signaal dat emoties nooit verkeerd zijn. Het creëert een veilig nest waar iedereen zich gerespecteerd en gehoord voelt. Gevoelens zoals verdriet, angst en boosheid zijn een uitlaatklep voor spanningen. Kinderen die deze mogen uiten, groeien op tot assertievere volwassenen met een goed zelfbeeld en meer zelfvertrouwen. Opvoeden doe je met vallen en opstaan. Er valt veel te lezen over opvoeden en de verschillen tussen opvoedingsstijlen. Ook bestaan er strategieën die je kunnen ondersteunen,

34 • S-magazine / mei 2017

De week van de opvoeding vindt plaats van 16 tot 23 mei. Wil je weten wat er in je buurt gebeurt tijdens de week van de opvoeding? Surf naar www.expoo.be/week-van-de-opvoeding. DE WEBNANNY I.S.M. EXPOO zoals contracten om schermtijd vast te leggen en beloningskaarten voor leeggegeten bordjes. Maar wondermiddelen bestaan niet. Een gezin waar samen lachen, huilen, praten, eten een plaats krijgt, is een goede basis. Het schept een klimaat waar kleine strubbelingen en tegenslagen uitgepraat worden en waar samen naar een oplossing wordt gezocht. De kunst is oprecht leren luisteren naar elkaar en een compromis vinden dat rekening houdt met de verschillende invalshoeken. Daar hoort al eens en stevige discussie of een ruzie bij. Blijf ook tijdens heftige momenten respectvol

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail. Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

webnanny

Opvoeden is

elkaar ontmoeten Voor de week van de opvoeding zijn we een kijkje gaan nemen in een ontmoetingsplek van een Huis van het Kind. We ontmoetten Najat. Zij werkt al 10 jaar in het Inloopteam Reddie Teddy in Gent. Reddie Teddy hoort bij het Huis van het Kind in Gent en organiseert activiteiten en ontmoetingen voor kwetsbare gezinnen. Op dezelfde locatie is er ook een lokale dienst voor buurtgerichte kinderopvang en een consultatiebureau. Hoe vinden gezinnen de weg naar het Huis van het Kind? Najat: “We hebben een grote herkenbaarheid en zijn heel aanwezig in de wijk. Door die laagdrempeligheid komen gezinnen soms gewoon langs. Daarnaast merken we dat veel gezinnen ons leren kennen via het consultatiebureau. Onze vrijwilligers spreken ouders daar actief aan om ons aanbod te leren kennen. Kinderen die de speel- en ontmoetingsruimte zien, komen nieuwsgierig kijken. De ouders volgen dan vanzelf.” Waar maken jullie het verschil? Najat: “We willen een plek bieden die mensen bindt in het zorgen voor hun kind. Ouders voelen zich te vaak schuldig als niet alles verloopt zoals het moet of zoals het in de boeken is beschreven. Wanneer ze zien dat ze niet alleen staan, voelen ze zich sterker als ouder. We proberen ook zo veel mogelijk in te spelen op de vragen rond opvoeding. Zindelijkheid is bijvoorbeeld zo’n thema. We koppelen daar dan een groepsactiviteit aan met veel interactie, expertise en waar ouders ook van elkaar kunnen leren.”

“Het mooie is dat we de gezinnen echt zien groeien, letterlijk en figuurlijk. Door onze nabijheid en laagdrempeligheid zijn we een aanspreekpunt voor alle vragen over opvoeding in de brede zin. We zijn een zeer divers team en hebben ongeveer 15 talen in huis. Een gemeenschappelijke taal spreken, werkt verbindend. We kiezen er wel bewust voor om alle ouders aan te spreken in het Nederlands. Zo kunnen anderstalige gezinnen het Nederlands dat ze leren, oefenen in de praktijk.” Bouwen jullie ook aan een buurtnetwerk? Najat: “Dit is een wijk met mensen van heel veel verschillende nationaliteiten en met een grote diversiteit. Er zijn zowel alleenstaanden als gezinnen. We merken dat contact daarom niet altijd vanzelfsprekend is. Veel gezinnen hebben een zeer beperkt of geen netwerk, zeker wanneer ze nog jonge kinderen hebben. Door ontmoetingen

Een Huis van het Kind is een lokale informatie- en ontmoetingsplaats voor ouders. Verschillende diensten en organisaties bundelen er de krachten en zorgen voor een breed aanbod dat meer gezinnen beter ondersteunt. Ook ons ziekenfonds is een van deze partners. Ieder Huis van het Kind is gelijk in zijn engagement, maar verschillend in zijn aanpak. Alle gezinnen met kinderen en jongeren (tot 24 jaar) en aanstaande ouders zijn er welkom. Vind een Huis van het Kind in je buurt op www.huizenvanhetkind.be.

te organiseren, komen we tegemoet aan de nood aan contact. Niets moet. Iedereen is welkom, mensen komen en gaan wanneer ze willen.” Hoe helpen jullie gezinnen die een tegenslag te verwerken krijgen? Najat: “Het is vaak op deze moeilijke momenten dat de gezinnen bij ons aankloppen voor extra ondersteuning. We merken dat ouders net dan iets concreets willen aangeboden krijgen: nood aan kinderopvang, hulp bij verhuis, scheiding, administratieve of dagelijkse zaken. Door hen hierbij te ondersteunen, kunnen ze zich focussen op andere dingen en geven we hen weer een beetje vertrouwen in de toekomst. We maken echt tijd voor de gezinnen. Ouders kunnen op die manier een beetje ontsnappen aan de gejaagdheid van het alledaagse leven met jonge kinderen.” VALERIE DE COEN

Greta, mama van 2 kinderen van 2 en 3 jaar: “Ik kom heel graag naar deze ontmoetingsplek, ik hou er echt van. Iedereen staat klaar met de glimlach, geeft je applaus en advies.”

mei 2017 / S-magazine •

i e 31 m

gezondheid

STOPPEN MET ? ROKENAN! HET K

werelddag Elk jaar roept de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) 31 mei uit tot de ‘Werelddag zonder Tabak’. Dit jaar wijst de WGO op de negatieve invloed die tabak wereldwijd heeft op de levenskwaliteit, de gezondheid en het milieu. De WGO roept alle landen op om meer aandacht te besteden aan tabakscontrole. De oproep is niet alleen gericht aan overheden, maar ook aan jou. Help zelf mee en moedig rokers aan om te stoppen met roken of stop zelf met roken.

Waarom stoppen met roken? Stoppen met roken is moeilijk. We geven je 9 goede redenen om het toch te proberen.

Al 20 minuten nadat je gestopt bent gaat je bloeddruk naar beneden.

Na 1 dag zonder sigaret beginnen je longen zich stilletjes aan te herstellen.

Je reukzin verbetert en je smaak komt terug.

Na enkele maanden niet roken is het hoesten en piepen sterk verminderd.

Na een jaar rookvrij leven is het risico op een hartziekte met de helft gedaald.

Na 2 jaar niet roken is het risico op een hartinfarct even groot als bij iemand die niet rookt.

Na 10 jaar is ook de kans op longkanker met de helft afgenomen.

Je moet niet meer buiten (in de kou) gaan staan.

Je spaart veel geld uit.

36 • S-magazine / mei 2017

gezondheid

zonder tabak

Laat je helpen door een professional Je hoeft niet alleen te stoppen. Als je een beroep doet op goede hulp, is de kans dat je voor altijd kan stoppen veel groter dan als je het alleen probeert.

Vergroot je kans met een tabakoloog Een tabakoloog is een rookstopspecialist. Hij weet hoe moeilijk het is om te stoppen. Hij begeleidt je, geeft je handige tips om te stoppen met roken en gaat na wat roken voor jou betekent. De tabakoloog zorgt ervoor dat je je goed voorbereidt. Je kan je individueel laten begeleiden of je kan een groepscursus volgen met een tabakoloog. Kies je voor groepsbegeleiding, dan krijg je ook steun van andere stoppers. • Op zoek naar een groepscursus in je buurt? Surf naar www.vlaanderenstoptmetroken.be (kies ‘Lokaal aanbod’). • Liever individuele begeleiding? Vind een tabakoloog in je buurt op www.tabakologen.be. HOEVEEL KOST HET? GROEPSCURSUS MET TABAKOLOOG

INDIVIDUEEL BIJ EEN TABAKOLOOG

Je hebt recht op 12 uur rookstopbegeleiding per jaar tegen dit tarief.

Je hebt recht op 4 uur rookstopbegeleiding per jaar tegen dit tarief.

Je betaalt maximaal 1 euro per kwartier.

Je betaalt maximaal 7,50 euro per kwartier.

Je betaalt maximaal 0,50 euro per kwartier als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming of jonger bent dan 21 jaar.

Je betaalt maximaal 1 euro per kwartier als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming of jonger bent dan 21 jaar.

• Meer info over de terugbetaling vind je op www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Rookstop’.

Zoek gratis steun bij Tabakstop Tabakstop is een gratis dienst die je helpt om te stoppen met roken. Het team van Tabakstop bestaat uit tabakologen. Dat zijn allemaal professionele gezondheidswerkers, zoals artsen, psychologen en verpleegkundigen, die een bijkomend diploma Tabakologie en Rookstopbegeleiding behaalden. Tabakstop is een initiatief van de Stichting tegen Kanker. Bel naar de Tabak Stop Lijn op 0800 111 00. Meer info vind je op www.tabakstop.be.

De Tabak-stop app, een gratis hulpmiddel voor dagelijkse steun De Tabak-stop app stuurt je elke dag berichten om je te motiveren. Je voortgang kan je bijhouden in een dagboek. Je krijgt ook gepersonaliseerde informatie, advies, technieken en mini-testjes.

Meer info

Download de app op www.stoppenmetroken.be of in de App Store of Google Xxx Play Store. ISABEL GEENENS

mei 2017 / S-magazine •

cultuur

IN HET

VERZET

Frans Masereel (1889-1972) maakte WOI en WOII mee. Die oorlogen vormen een rode draad in zijn oeuvre. In zijn kunst voerde hij ook strijd tegen sociaal onrecht en de uitwassen van het kapitalisme. Oostende brengt hulde aan een groot kunstenaar.

Frans Masereel , Civilisation, 1956, houtsnede 45,5 x 32,5 cm, privécollectie Frans Masereel in Das Tribunal, nr. 8-9, augustus-september 1919

Frans Masereel , Civilisation , 1937 inkt op papier 50 x 56 cm collectie onbekend

Het werk van Frans Masereel is vandaag actueler dan ooit. In de tentoonstelling wordt trouwens ook de link gelegd met protestkunstenaars van vandaag, afkomstig uit alle hoeken van de wereld.

Remember Het overzicht in MuZee toont niet alleen zijn bekende houtsneden en boekillustraties, maar ook schilderijen en heel mooie aquarellen. Het zijn echter zijn zwart-wittekeningen en houtsneden die het scherpst de gruwel van de oorlog en de macht van het geld aan de kaak stellen. De 26 tekeningen van de serie Remember uit 1946, die de gruwel van het naziregime uitbeelden, gaan vandaag nog door merg en been. Frans Masereel was een verzetsman in hart en nieren. De kunst was zijn

wapen om de mensen wakker te schudden. En dat deed hij ook. Tijdens WOI weigerde hij de militaire dienstplicht en vluchtte naar Frankrijk en Zwitserland waar hij zich aansloot bij de beweging van het internationalistisch pacifisme. Hij publiceerde antioorlogstekeningen in het maandblad Les Tablettes en in het dagblad La Feuille. In Zwitserland werkte hij als vrijwilliger voor het Internationale Agentschap voor Krijgsgevangenen waar hij Vlaamse en Duitse brieven uit de gevechtszone naar het Frans vertaalde. Die brieven waarin de gruwel van de oorlog wordt beschreven, zullen zijn overtuiging en zijn engagement nog aanwakkeren. Masereel leest Karl Marx en zijn sympathie voor links brengt hem tussen de twee wereldoorlogen enkele keren naar de Sovjet-Unie. Bestempeld als marxist, moet hij vluchten bij het uitbreken van WOII. Via Parijs komt hij in Avignon terecht waar hij contacten heeft met het verzet.

Pacifist Masereel voert zijn strijd met penseel en pen. In vlijmscherpe tekeningen klaagt hij de misdaden van het naziregime en de waanzin en de absurditeit van de oorlog aan. Ook de hypocrisie van de kerk, het geldbejag in het kapitalistisch systeem en de graaicultuur van het establishment

beeldt hij uit in scherpe tekeningen. Vanuit zijn socialistische visie wil hij dat zijn prenten voor iedereen toegankelijk zijn en kiest hij voor een grote verspreiding. Masereel hanteert daarbij een heel bijzondere stijl met felle contrasten tussen zwart en wit, diagonale opbouw wat de dynamiek versterkt en een horror vacui. De hele tekening vult hij met een wirwar van situaties en personages. Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zijn beelden van het Parijse nachtleven, van de jazzconcerten en ander vertier zitten vaak vol humor. Idyllischer is het monumentale werk La Famille en Lecture dat hij maakte voor het Belgisch paviljoen op de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1937. Voor diezelfde wereldexpo maakte hij echter ook een reusachtige wandtekening De begrafenis van de oorlog in opdracht van het communistische Wereldcomité tegen de Oorlog en het Fascisme. In 1947 ging Masereel in Saarbrücken les geven om er jongeren die opgegroeid waren in nazi-Duitsland in de kunsten in te wijden. Als eerste niet-Duitse kunstenaar ging hij in het naoorlogse Duitsland werken en exposeren. Zo zette hij zijn ideeën van pacifisme en internationalisme ook om in de praktijk. HENRI LENS

Frans Masereel en hedendaagse kunst. Tot 3 september in MuZee Oostende. Open van 10 tot 18 uur, maandag gesloten. Info: www.muzee.be.

38 • S-magazine / mei 2017

G R O E P S R E I Z E N

GRIEKENLAND, CORFU, DASSIA

All-in

Afreis 15 september, 11 dagen/10 nachten

Op 12 km van Corfu-stad, een door veel groen omgeven dorpje met typisch Griekse sfeer. Het kleine centrum herbergt verschillende bars, restaurants en winkeltjes. Hotel Elea Beach**** voor de zomer van 2017 volledig vernieuwd! Griekse gastvrijheid, uitstekende service, vriendelijk personeel. Directe toegang tot het strand. Buffetrestaurant, a-la-carte in taverne, 2x/week Grieks buffet, bar, poolbar, ligzetels gratis aan zwembad en strand. Kamers met badkamer, airco, telefoon, wifi (gratis), satelliet-tv, koelkast, safe (betalend) en balkon. All in: ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, snacks en selectie van lokale dranken. Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 875 euro. Toeslag eenpersoonskamer: 100 euro Inbegrepen in de prijs: chartervlucht vanuit Zaventem en terug • maaltijden tijdens de vluchten • transfer naar het hotel en terug • 10 overnachtingen all-in • Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem • btw • luchthaventaksen • bagage- en annuleringsverzekering • brandstofgarantie.

Afreis 17 september 2017 De Vogezen worden gekenmerkt door gastvrijheid, vakwerkhuizen, boeiende cultuur en goede wijnen. Riquewihr op toeristische “Route des Vins”, tocht over “les Ballons des Vosges” en bezoek aan het Château du Haut-Koenigsbourg, aan de rand van de Rijnvallei, vormen de hoogtepunten van deze reis. Dag 1: Vertrek – Nancy – Lunéville – La Bresse, Dag 2: La Bresse – Gérardmer – Ballons Des Vosges – La Bresse I (80 Km), Dag 3: La Bresse – Haut-Koenigsbourg – Riquewihr – La Bresse I (150 Km), Dag 4: La Bresse – Straatsburg – Huiswaarts Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 30 deelnemers): 569 euro. Toeslag single: 89 euro Inbegrepen: Verblijf in hotel*** in La Bresse • kamers met badkamer met bad of douche en haardroger • tv • ontbijtbuffet en driegangen middag- en viergangen avondmalen • tafeldranken ¼ wijn en water bij alle maaltijden en koffie bij de middagmalen • inkomgelden volgens programma • boottocht • wijnproeverij • toeristenbelasting en de BTW.

Afreis 9 september, 11 dagen, 10 nachten De ideale manier om kennis te maken met de verscheidenheid van Rusland. Aan boord zijn er folkloristische avonden en wordt er gedanst. Ter plaatse worden de belangrijkste bezienswaardigheden bezocht. Uitegebreid programma op verzoek. Reissom per persoon in tweepersoonskajuit (minimum 20 deelnemers): Hoofddek: 1.845 euro Bovendek: 1.980 euro Inbegrepen in de reissom: Nederlandstalige reisbegeleiding vanuit Brussel • transfers luchthaven/schip/luchthaven • lokale gids tijdens de uitstappen • internationale vluchten • luchthaventaksen en haventaksen • BTW • lokale transfers en uitstappen • verblijf in gekozen hut • vol pension (vanaf licht avondmaal dag 1 t.e.m. ontbijt dag 11) • alle activiteiten o.a. bezoek scheepsbrug, Russische liederen , Russische taallessen, folkloredansen • fooien tijdens de cruise t.w.v 50 € • Captain’s Welcome Coctail en afscheidsdiner. Niet inbegrepen: verzekeringen (degelijke bijstandsverzekering verplicht) • dranken • fooien tijdens de uitstappen • persoonlike uitgaven • eventuele facultatieve excursies • visum verplicht, kan door ons worden aangevraagd: ongeveer 120 Euro per persoon.

GRIEKENLAND, KOS

All-in

Afreis 16 september 2017, 8 dagen/7 nachten

Kos, een klein eiland ten noorden van Rhodos en op een boogscheut van het Turkse Bodrum. Verrukkelijke vakantiebestemming mooie stranden, pittoreske dorpjes en vissershaventjes. Hotel Atlantis Beach**** koppelt comfort aan luxe en ligt iets buiten het centrum van Kos-stad aan het mooie Lambi strand. Uitstekende ligging, het vriendelijke personeel en goede prijs-kwaliteitverhouding. Grote tuin, zonneterras, buitenzwembad, bar, pool/snackbar, strandbar, twee restaurants. 3 dagen gratis fiets. All inclusive: ontbijt, lunch en diner in buffetvorm, lokale dranken, ijs, koffie en thee. Kamers, verspreid over hoofd- en bijgebouw van het complex, zijn comfortabel ingericht met badkamer met bad, koelkast, satelliettelevisie, telefoon, kluis, airconditioning, balkon of terras. Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 20 deelnemers): 695 euro, beperkt aantal singles zonder toeslag.

NOG PLAATSEN VRIJ… 11 dagen

all-in

16 september, 10 dagen (9nachten) All inclusive Vik Gran Hotel**** aan het strand tussen Fuengirola en Marbella, op 100 meter van het centrum, bushalte en winkels op ca. 500 meter, vanaf 920 euro persoon.

ALBANIË, EUROPA’S LAATSTE GEHEIM ONTSLUIERD…

RUSLAND, WOLGA CRUISE - MOSKOU NAAR ST.PETERSBURG

Bulgarije

30 september en 7 oktober: 9 dagen (7 nachten aan boord) per luxe autocar naar Marseille, vol pension tijdens de cruise, twee excursies inbegrepen en Nederlandstalige begeleiding, vanaf 730 euro per persoon op basis van een tweepersoonshut. Uitgebreid programma op verzoek.

All-in COSTA DEL SOL, MIJAS IN DE NAJAARSZON

VIERDAAGSE NAJAARSREIS VOGEZEN

2 september

CRUISE FRANKRIJK, MENORCA, SARDINIË, MALTA, NAPELS EN GENUA MET MSC ARMONIA****

vanaf 699 euro

9 september

Bulgarije

8 dagen

all-in

vanaf 655 euro

18 september

Kreta

8 dagen

all-in

vanaf 795 euro

23 september

Bulgarije

8 dagen

all-in

vanaf 630 euro

30 september

Kreta

8 dagen

all-in

vanaf 780 euro

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

4 oktober: 8 dagen/7 nachten, unieke rondreis in dit even verrassend als boeiend land, half pension vanaf 895 euro per persoon op basis van tweepersoonskamer, rechtstreekse vlucht vanuit Brussel, Nederlandstalige begeleiding, lokale gids. Uitgebreid programma op verzoek.

GRIEKENLAND, KRETA, CHERSONISSOS

All-in

30 september: 8 dagen, 7 nachten, All in Hotel Silva Beach**** is een mooi als een traditioneel Grieks dorpje gebouwd complex vlak bij het strand in het centrum van Chersonissos gelegen. Het beschikt over mooie zwembaden, een uitstekend restaurant en vriendelijke personeel. Vanaf 780 euro per persoon.

CRUISE ITALIE, GRIEKENLAND EN KROATIË MET MSC SINFONIA**** 22 september: 9 dagen (7 nachten aan boord) per luxeautocar naar Venetië, vol pension tijdens de cruise, twee excursies inbegrepen en Nederlandstalige begeleiding, vanaf 835 euro per persoon op basis van een tweepersoonshut.

ver e i l k o ko

DOWNLOAD DE APP En ontdek hoe makkelijk gezond koken is. Ontvang iedere week een menu mĂŠt boodschappenlijst. Surf snel naar onze website:

www.lekkernormaal.be

â&#x20AC;Ś

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 433 - mei 2017 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Lauw gefermenteerd brood met bijenpollen en chiazaadjes?