November 2017 S-magazine by Solidaris

S magazine november 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE LIMBURG

NAAR HET ZIEKENHUIS? Meld je opname BLOEDSERIEUS geef bloed op de campus

KRACHTVROUWEN laat jonge weduwen weer voluit leven VOEDINGSDRIEHOEK op zijn kop

MATHIAS VERGELS

“SOLIDARITEIT IS HET

ANTWOORD”

november 2017

Wat leg je op je boterham?

Het Vlaams Instituut Gezond Leven onderzocht samen met experten de wetenschappelijke literatuur over gezond eten. Voor je gezondheid leg je beter niet elke dag salami of hespenworst op je boterham. Wat dan wel? Wij zetten enkele gezonde én smakelijke ideeën op een rijtje.

De gevaren van comakijken

Binge drinking, oftewel comazuipen bij jongeren, dat kenden we al. Maar moeten we nu ook vrezen dat de razend populaire tv-dienst Netﬂix een generatie van binge watchers of comakijkers aan het creëren is? Belgische én Amerikaanse onderzoekers luiden alvast een alarmbelletje.

Naar het ziekenhuis? Meld je opname Hoeveel kost je opname? Welk type kamer kies je het best? Wat moet je allemaal meenemen naar het ziekenhuis? Een ziekenhuisopname brengt vaak een hoop vragen of praktische problemen met zich mee voor jou als patiënt. Meld daarom je opname vooraf aan ons ziekenfonds.

Prei, de gezonde lekkernij! Prei is niet bepaald een groentje, maar behoort ook 4000 jaar na zijn ontdekking nog steeds tot de populairste groentesoorten. Zijn grootste troeven: ﬂexibiliteit en veelzijdigheid, een frisse smaak en een ﬂinke portie gezonde voedingsstoffen.

Incontinentie uit de schemerzone Charlotte Kruydt is thuisverpleegkundige bij ons ziekenfonds en heeft zich gespecialiseerd in incontinentie. Urineverlies is een probleem waar zelden in alle openheid over wordt gesproken. Bij deze een oproep: "Mensen, sluit uzelf niet op."

sociale info

4 Armoedebestrijding in Vlaanderen: kwestie van maatschappij keuze en politieke wil 30 Binnenkort naar het ziekenhuis? Breng ons vandaag al op de hoogte 36 Krachtvrouwen

consument

25 Vroege vogels 27 Geef bloed op de campus met Bloedserieus 32 Prei, de gezonde lekkernij! 33 Leef je langer met koffie? 35 Diabetes on the run 38 Armoe troef

gezondheid

6 Minder charcuterie oké, maar wat leg je dan op je boterham? 10 De gevaren van comakijken 14 De oogheelkundige

en verder... 8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Charlotte Kruydt in Close Up Eyecatcher

S magazine november 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE ANTWERPEN

NAAR HET ZIEKENHUIS? Meld je opname BLOEDSERIEUS geef bloed op de campus

KRACHTVROUWEN laat jonge weduwen weer voluit leven VOEDINGSDRIEHOEK op zijn kop

MATHIAS VERGELS

“SOLIDARITEIT IS HET

ANTWOORD” Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 45 November 2017

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Bart Demyttenaere, Mieke De Smet, Katrien De Weirdt, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Inge Graces, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Silke Hoefkens, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Lieselot Popelier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Dorien Vandormael, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen, Katrien Vervoort en Bieke Volcke.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32

Mathias Vergels op de cover van S-magazine. Dat is keitof. En wat de bekende acteur uit de televisieserie 'Thuis' te vertellen heeft? Dat hij hoopt dat er wat meer solidariteit terugkeert in de geesten van de mensen. Dat er opnieuw meer warm en menselijk contact komt tussen de mensen. En dat hij deze zomer is getrouwd met Julie. Die gaat voor haar werk elke dag om met jongeren die in armoede leven.

Iedereen telt mee. Altijd! Het Vlaamse armoedebeleid van de voorbije 10 jaar heeft bitter weinig hoop en voorspoed gebracht. Dat leert ons de jaarlijkse armoedebarometer. Alle vooropgestelde doelstellingen op het vlak van wonen, gezondheid, onderwijs, inkomen, werk en samenleven staan in het rood. Eén cijfer: 11 % van de Vlaamse bevolking leeft onder de armoedegrens. Slechts een minderheid van die 660 000 mensen geniet steun van het OCMW. De meerderheid zijn gepensioneerden en langdurig werklozen. Dat heeft ermee te maken dat de regeringen de voorbije jaren grote beloften hebben gedaan, maar ze hebben die niet omgezet in concrete beleidsdaden. Op een paar projecten na. Conclusie: de politieke wil ontbreekt! Nochtans heeft iedereen baat bij een samenleving waarin iedereen het goed heeft, zowel de rijken als de armen. Een samenleving die investeert in sociale zekerheid en welvaartverdeling scoort beter op zowat alle levensdomeinen die als belangrijk worden ervaren. Ik denk aan veiligheid, criminaliteit, gezondheid en gezondheidszorg. Dat is ook de reden waarom ons ziekenfonds zich blijft inzetten voor een sterke sociale zekerheid.

11 % van Vlaanderen leeft onder de armoedegrens, slechts een minderheid geniet OCMW-steun

1000 Brussel Tel. 02 515 05 33 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal

Een sterke sociale zekerheid is echter niet voldoende in de strijd tegen armoede. Vlaanderen heeft nood aan een breed sociaal beleid met voldoende aandacht voor betaalbare huisvesting, tewerkstelling voor lager geschoolden en kwalitatief onderwijs voor kinderen uit kansarme gezinnen. Vandaar ons engagement in het kader van de zogenaamde Decenniumdoelen: samen met de belangrijkste sociale organisaties proberen we een vuist te maken voor een ander en socialer beleid. Iedereen telt mee. Altijd!

Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000

Paul Callewaert Algemeen secretaris

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

interview

Armoedebestrijding in Vlaanderen: kwestie Het Vlaamse armoedebeleid van de voorbije 10 jaar heeft bitter weinig hoop en voorspoed gebracht. Alle vooropgestelde doelstellingen, op het vlak van wonen, gezondheid, onderwijs, inkomen, werk en samenleven, staan in het rood. Als ziekenfonds blijven we ons inzetten voor het recht op een betaalbare gezondheidszorg, een fundament in de armoedebestrijding.

“ Sociale zekerheid is een schild tegen armoede” Zowat 11 % van de bevolking in het ‘rijke’ Vlaanderen leeft onder de armoedegrens. “Dat vinden wij totaal onaanvaardbaar”, stelt Rik Thys van de Studiedienst van ons ziekenfonds. Armoede in Vlaanderen wordt vaak geassocieerd met mensen die leven van het OCMW en niet willen werken. Een volledig fout beeld, vindt Rik Thys. “Armoede treft niet alleen daklozen en mensen die van het OCMW leven. Slechts een minderheid van de meer dan 660 000 mensen over wie we hier spreken, trekken steun van het OCMW. De meerderheid zijn gepensioneerden en langdurig werklozen, maar ook de ‘werkende armen’ vormen een aanzienlijke groep.” Hoe moeten we armoede bestrijden? Rik Thys: “Het is een kwestie van maatschappelijke visie en vooral politieke wil. Ik stel vast dat zowat alle regeringen de voorbije jaren grote beloften hebben gedaan, maar in de praktijk weinig hebben gerealiseerd, op een paar projecten hier en daar na. De échte politieke wil ontbreekt. Wat veel mensen niet beseffen, is dat we allemaal baat hebben bij een samenleving waarin iedereen goed leeft.” Anders gezegd: armoedebestrijding is ook in het belang van de beter verdienende middenklasse? Rik Thys: “Samenlevingen die investeren in sociale zekerheid en welvaartverdeling, scoren beter op zowat alle levensdomeinen die als belangrijk worden aangestipt: veiligheid, criminaliteit, gezondheid, gezondheidszorg … Als ziekenfonds blijven we ons dan ook inzetten voor een sterke sociale zekerheid. Dankzij onze sociale zekerheid bedraagt de armoede in Vlaanderen geen 43 %, maar 11 %. Een sterke sociale zekerheid is echter niet voldoende in de strijd tegen armoede. We hebben nood aan een breed sociaal beleid, met voldoende aandacht voor betaalbare huisvesting, tewerkstelling voor lager geschoolden en kwalitatief onderwijs voor kinderen uit kansarme gezinnen.” Hoe kunnen de ziekenfondsen hun stempel drukken? Rik Thys: “Het blijft onze kerntaak om de wettelijke ziekteverzekering te handhaven als fundament tegen armoede en gezondheidsongelijkheid. Dat is niet makkelijk, zeker niet nu de huidige Vlaamse regering zowat elke uitkeringstrekker als een verdachte bestempelt. Ook de besparingen in de gezondheidszorg baren ons zorgen. Vandaar ons engaMeer weten? gement in het kader van de Decenniumdoelen: samen met Lees ’10 Armoedebarometers, de belangrijkste sociale organisaties proberen we een vuist 10 jaar armoedig beleid’ op te maken voor een ander en socialer beleid!” www.decenniumdoelen.be.

4 • S-magazine / november 2017

Mathias Vergels, bij tv-kijkend Vlaanderen bekend als Lowie uit ‘Thuis’, zet zich al jaren in voor de minderbedeelden in onze samenleving. De 25-jarige acteur en liedjesschrijver blikt echter met gemengde gevoelens vooruit naar de Dag tegen de Armoede, op 17 oktober. “Eén dag aandacht is niet voldoende, mensen leven élke dag in armoede.” Op solidariteit staat geen leeftijd, maar bij Mathias Vergels manifesteerde het sociaal engagement zich al heel vroeg. Lang voor hij faam verwierf als acteur en tieneridool, bedeelde hij al soep aan daklozen in Brussel. Vergels is actief in verschillende organisaties die hulp bieden aan kansarmen. “Die maatschappelijke bewogenheid heb ik van mijn ouders meegekregen. Zij hebben me altijd op het hart gedrukt dat we dankbaar moeten zijn voor wat we hebben. En zij hebben dat op hun beurt van mijn grootouders meegekregen. Mijn grootvader is ooit met een busje vol kleren naar Polen gereden, om die daar aan de armen uit te delen. Ik ben niet in grote weelde opgegroeid, maar ik prijs me gelukkig dat ik nooit iets tekort ben gekomen.” Je voegt de daad bij het woord: met name in Brussel ben je regelmatig in de bres gesprongen voor kansarmen. Mathias Vergels: “Het moeilijke is: keuzes maken. Ik word gecontacteerd door zowat elke organisatie voor kansarmen met de vraag of ik hun werking wil ondersteunen. Sorry, maar dat is niet haalbaar. Als ik mij inzet, wil ik me ook écht inzetten. Enkele jaren geleden ben ik met een vriend op eigen initiatief soep en kleren gaan uitdelen aan daklozen in Brussel. Net voor het Noordstation sloot, spraken we

interview

van maatschappij keuze en politieke wil

“ Solidariteit is het antwoord” de mensen aan die daar de nacht gingen doorbrengen. Met een kommetje soep en enkele woorden van sympathie gaven we hen een stukje geborgenheid.” Je hebt ooit geld ingezameld voor Samusocial, de daklozenorganisatie in Brussel die onlangs in het nieuws kwam door de onfatsoenlijk hoge vergoedingen voor bestuurders Yvan Mayeur en Pascale Peraïta. Mathias Vergels: “Ik voelde me misselijk toen dat schandaal uitbrak. Ik heb gehuild uit frustratie. Omdat ik ervan overtuigd ben dat er nog steeds mensen en organisaties bestaan die het hart op de goede plaats hebben en handelen vanuit oprechte bekommernis. Door misbruiken zoals bij Samusocial verliezen mensen hun geloof. Met als gevolg dat ze geen euro meer willen uitgeven voor het goede doel, wat ten koste gaat van organisaties die wél zuiver op de graat zijn. Ik hoop echt dat mensen ondanks alles hulporganisaties blijven steunen.” Wat is volgens jou de oplossing? Mathias Vergels: “Wat ik hoop, is dat er wat meer solidariteit terugkeert in onze geesten. Dat zou al een stuk van het probleem oplossen. Solidariteit is het antwoord! Ik herinner me dat mijn opa zijn buurman te hulp schoot als die in de problemen zat. Zoiets gebeurt niet meer. We zitten massaal op de sociale media, maar we hebben geen echt warm en menselijk contact meer met elkaar.” Een voordeel van jouw status als BV: als jij je stem verheft, dan luisteren mensen. Mathias Vergels: “Ik hoop dat ik iets kan teweegbrengen, maar ik ben daar lang niet zeker van. Mijn aanhang bestaat voor een belangrijk deel uit jongeren. Wel, ik bespeur weinig empathie en sociaal engagement bij tieners. Ik lees regelmatig dat

de jongeren van vandaag minder belang hechten aan materieel bezit en begaan zijn met de anderen, maar dat is eerlijk gezegd niet mijn perceptie. Ze willen in de eerste plaats een eigen iPhone, lijkt me zo. Ik hoop dat jongeren opnieuw met elkaar in gesprek gaan op café of op de speelplaats. Dat ze praten over de dingen die er echt toe doen.” Sinds augustus ben je weer elke dag te zien in ‘Thuis’. Hoe staat het ondertussen met je muzikale ambities en je groep The Village? Mathias Vergels: “Aan muzikale ambities geen gebrek. The Village bestaat niet meer, maar ik heb me gestort op Nederlandstalige muziek. Wanneer ik geen opnames heb voor ‘Thuis’, zit ik in de studio om te repeteren. Hopelijk komt daar binnenkort een album van.” In juli ben je in het huwelijksbootje gestapt. Een ander mens geworden? Mathias Vergels: “Zeker. Ik kan me behoorlijk boos maken over mistoestanden in de wereld, maar ik denk dat ik soms té kwaad was. Julie, mijn echtgenote, heeft me geleerd om de dingen los te laten. Zij leidt mijn boosheid in goede banen. Ze kent de armoedeproblematiek trouwens beter dan wie ook: voor haar werk gaat ze elke dag om met jongeren die in armoede leven.”

“ Wat ik hoop, is dat er wat meer solidariteit terugkeert in de geest van de mensen.”

BART VANDORMAEL

november 2017 / S-magazine •

gezondheid

Minder charcuterie oké,

maar wat leg je dan op je De voedingsdriehoek bestond al 20 jaar, dus werd het hoog tijd om hem op te frissen. Het Vlaams Instituut Gezond Leven onderzocht samen met experten de wetenschappelijke literatuur over gezond eten. Producten worden onderverdeeld in categorieën, afhankelijk van de effecten die ze hebben op de gezondheid én op het milieu. Wat bovenaan staat, daar mag je veel van eten. Van de producten onderaan geniet je het best met mate. Wat betekent dat nu voor jou en je dagelijkse boterham?

VOEDINGSDRIEHOEK DRINK VOORAL

Rode bol Charcuterie vind je terug in de rode bol naast de driehoek, tussen de alcohol, chips, pizza en frisdrank. Het zijn allemaal sterk bewerkte producten. Dat betekent dat er veel vet, suiker en zout in zit, en weinig of zelfs geen vitaminen, mineralen en vezels. Er is ook steeds meer bewijs dat bewerkt vlees het risico op darmkanker verhoogt.

WATER

MEER

Voor je gezondheid leg je dus beter niet elke dag salami of hespenworst op je boterham. Wat dan wel? Wij zetten enkele gezonde én smakelijke ideeën op een rijtje.

ZO WEINIG MOGELIJK

MINDER

Vlees en vis

Minder charcuterie betekent niet dat je vlees of vis helemaal moet schrappen. Gebakken kip of kalkoen is een goed alternatief, net zoals haring of sardientjes. De nieuwe voedingsdriehoek raadt wel aan om maar 1 keer per dag vlees of vis te eten. Dus ofwel bij je boterham als beleg, ofwel bij je warme maaltijd. Gelukkig bestaat er een uitgebreid aanbod aan vegetarisch broodbeleg.

Kaas

Een voor de hand liggende optie is kaas. Met zo’n uitgebreid gamma zit er voor iedereen wel iets tussen. Maar door het relatief hoge

6 • S-magazine / november 2017

gehalte aan verzadigde vetzuren, overdrijf je er best niet mee. Afwisseling is dus belangrijk.

Groenten

Rauw, gegrild, als spread … Met groenten kan je alle kanten uit. Een blaadje sla met wat geraspte wortel is lekker sappig. Gegrilde paprika of aubergine zit boordevol smaak, en door de olijfolie zijn ze helemaal niet droog. Je kan de groenten op voorhand grillen en een paar dagen bewaren in een afgesloten potje in de koelkast. Zo hoef je ’s ochtends niet vroeger op te staan. Guacamole is ook altijd een smakelijke optie. Door er een beetje citroen bij te doen, blijft de avocado mooi groen.

En dan heb je nog het groeiende aanbod aan groentespreads. Vroeger moest je ervoor naar een biowinkel, maar tegenwoordig hebben ze alle supermarkten veroverd. Hummus is een klassieker, maar je vindt groentespreads in alle kleuren en smaken. Denk bijvoorbeeld aan rode biet, pompoen, paprika of wortel. Ze zijn ook gemakkelijk zelf te maken. Eens gemaakt, bewaren ze 4 tot 5 dagen in de koelkast. Je kan dus ineens een hele week verder! Wil je het zelf proberen? Ga aan de slag met onze recepten voor champignons à la Grecque of wortel-notenspread.

gezondheid

boterham?

PROBEER EENS DEZE RECEPTEN

Fruit

BANAAN, AARDBEI, PERZIK, ...

Groenten

RAUW, GEGRILD OF ALS SPREAD

Notenpasta

Champignons à la Grecque Ingrediënten

250 g champignons 1 ui 200 g gepelde tomaten (1/2 blik) 35 g tomatenpuree (1/2 blik) 1 teen look scheut witte wijn (optioneel) olijfolie oregano (optioneel) peper zout

BV. 100% PINDAKAAS

Bereiding

Snipper de ui fijn. Maak de champignons schoon en snij ze in 4. Fruit de ui glazig in een hete pan met olie. Doe daarna de champignons erbij en bak een paar minuten mee. Voeg dan de geperste look, gepelde tomaten, tomatenpuree en de witte wijn toe. Laat het geheel sudderen op een laag vuurtje zodat de saus wat indikt. Breng op smaak met de kruiden. Laat afkoelen en smeer het dan op je boterham. Smakelijk!

Peulvruchtenspread BV. HUMMUS

Wortel-notenspread Ingrediënten

4 wortels klein handje noten naar keuze 1 teen look olijfolie paprikapoeder gemberpoeder peper zout

Eieren

BV. HARD GEKOOKT

Bereiding

Snijd de wortels fijn en kook ze heel gaar. Mix de wortels samen met de look en wat olijfolie tot een gladde massa. Breng op smaak met de kruiden. Hak de noten grof en meng ze onder de spread.

Kaas

KIP OF KALKOEN GEBAKKEN

VIS

ZOALS COTTAGECHEESE, MOZARELLA OF PLATTEKAAS

BV. HARING OF SARDIENTJES

Moeten het altijd boterhammen zijn? Eitje

Eieren horen niet alleen thuis bij een zondags ontbijt. Verwen jezelf tijdens de week ook eens met een omelet of roerei tussen de boterham. Of maak eiersalade, dan kies je zelf welke kruiden en hoeveel mayonaise je gebruikt. Onze favoriete combinatie? Goed wat zwarte peper, een snuifje zout, curry en paprikapoeder.

Fruit

Mag het iets zoeter? Je kan natuurlijk kiezen voor confituur, maar je kan ook gewoon fruit op je boterham leggen. Schijfjes banaan, aardbei, perzik … rauw of op voorhand

gegrild. Ook lekker met wat plattekaas. Vrees je dat je boterham er wak van wordt? Het zal je verbazen wat brood allemaal aankan. We smeren tenslotte ook tonijn- of vleessalade op onze boterham. Neem je liever geen risico’s, neem dan een stuk fruit mee en beleg je brood pas ’s middags.

Pindakaas

Nog zo’n idee waarmee je variatie kan brengen: notenpasta’s. In de 100 %-varianten zitten geen toegevoegde suikers. Ideaal dus als gezond broodbeleg.

Voor kinderen in een refter is het misschien niet ideaal, maar op veel werkplekken staan er koelkasten en microgolfovens. Soep met een boterham is een ideale lunch boordevol groenten. Ook een slaatje maken kost niet veel tijd en moeite. Nog gemakkelijker is de overschot van de avond ervoor meenemen. Door regelmatig af te wisselen, zal je je nooit vervelen. SILKE HOEFKENS Ontdek meer lekkere en gezonde recepten op www.lekkernormaal.be.

november 2017 / S-magazine •

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS SPORTEN VERMINDERT MENSTRUATIEKLACHTEN Ook al heb je tijdens je menstruatieperiode misschien meer zin om in de zetel te gaan zitten met een stuk chocolade in de hand, toch kan je maar beter je sportschoenen aantrekken. Want door te sporten, voel je je meer ontspannen. Dat kan dan weer een positieve impact hebben op menstruatieklachten zoals vermoeidheid en krampen. Tijdens het sporten maakt je lichaam ook hormonen aan waardoor je je beter zal voelen. Het is niet waar dat je meer bloed verliest tijdens het sporten. Je moet alleen opletten welke bewegingen je maakt: turnen, pilates of yoga zijn niet ideaal. Veel hinderlijker dan menstrueren, is sporten met een opgeblazen gevoel. Vooral bij sporten die een schokbeweging veroorzaken, zoals joggen, kan je echt last krijgen. Fietsen of zwemmen verdienen meer aanbeveling omdat het de druk op je maag- en darmstelsel wat vermindert. Een opgeblazen gevoel wordt meestal veroorzaakt door specifieke voedingsmiddelen die meer prikkelend werken dan andere. Denk aan bruisende dranken, paprika, uien en kolen. Ook een lactose-intolerantie komt voor. Sport je in een sportclub of fitnesscentrum? Vraag je terugbetaling aan ons ziekenfonds. Meer info op www.bondmoyson.be/sportpremie of www.devoorzorg.be/sportpremie.

De doorbraak van de elektrisch aangedreven auto blijft voorlopig uit, om redenen die we allemaal kennen: te duur, te kleine actieradius, lange oplaadtijd en ontoereikende oplaadinfrastructuur. Vlamingen die zich toch een e-auto hebben aangeschaft, aangespoord door de premie van de overheid, zijn over het algemeen tevreden over hun aankoop. Uit een enquête van het Vlaams Energie Agentschap (VEA) bij bijna 600 mensen blijkt dat 96,3 % van hen tevreden is over de auto en het rijcomfort en de wagen zouden aanraden aan familie en vrienden. De milieu-impact, de lagere brandstofkosten en de overheidspremie zijn de voornaamste redenen om een e-wagen te kopen.

8 • S-magazine / november 2017

Vorig jaar zijn in ons land bijna 10 % meer pv’s opgesteld voor dierenleed dan in 2015. Bij de meldingen is de stijging nog opmerkelijker: van 3583 meldingen in 2015 naar 4491 in 2016. Volgens Brigitte Borgmans van de Vlaamse dienst Dierenwelzijn zijn de mensen gevoeliger geworden voor dierenleed. De normen van wat aanvaardbaar is en wat niet, zijn veranderd. Bovendien vinden de mensen makkelijker de weg naar het meldpunt. De meeste meldingen gaan over verwaarlozing van schapen, koeien en paarden op een weide. Bij klachten over mishandeling van huisdieren gaat het meestal om verwaarlozing van honden en katten, die in slechte hygiënische omstandigheden leven.

EETSTOORNISSEN KOMEN OP STEEDS JONGERE LEEFTIJD VOOR Eetstoornissen komen steeds vaker voor én bij een steeds jonger publiek. Maar terwijl de Voedselconsumptiepeiling van het Wetenschappelijk Instituut Vlaanderen (WIV) in 2014 nog een minimumleeftijd van 10 jaar hanteerde inzake eetstoornissen, zijn heel wat patiënten tegenwoordig nog jonger. Dat hangt samen met een vroegere puberteit en biologische ontwikkeling bij meisjes, wat aanleiding kan geven tot bijvoorbeeld angst om op te groeien en verantwoordelijkheid te moeten nemen. Voor de ouders is en blijft de begeleiding van een kind met eetstoornissen een moeilijke opgave, ongeacht de leeftijd van het kind. Daarom wordt de ouders aangeraden om professionele hulp te zoeken. Aan de andere kant moet je weten dat experimenteren met eten niet ongewoon is voor pubers en dus niet meteen reden tot paniek is. Pas wanneer het 2 of 3 maanden aanhoudt, is dat een verontrustend signaal.

foto’s: S-magazine

VLAMINGEN TEVREDEN OVER ELEKTRISCHE WAGEN

ELKE DAG 4 PV’S VOOR DIERENLEED

BELG VERSPILT ELKE DAG 1 KILOGRAM VOEDSEL Volgens recent onderzoek in opdracht van de Europese Commissie verspilt de Europeaan jaarlijks 173 kilo voedsel. De Belg scoort met liefst 345 kilo per persoon – bijna 1 kilo per dag – het op één na slechtst. Alleen de Nederlanders doen het nog slechter. Het probleem is dat consumenten onvoldoende zijn geïnformeerd: velen kennen het verschil niet tussen ‘ten minste houdbaar tot’ en ‘te gebruiken tot’. Alleen als het product het opschrift ‘te gebruiken tot’ draagt, is het niet zeker dat het na de uiterste datum nog veilig op te eten is. Van producten met het opschrift ‘ten minste houdbaar tot’ verminderen na die datum de kleur en het vitaminegehalte, maar deze producten kunnen nog geconsumeerd worden.

8 OP DE 10 VLAMINGEN WILLEN VLUCHTELINGEN HELPEN Na 2 jaar vluchtelingencrisis staat de Vlaming globaal genomen positief tegenover vluchtelingen. 8 op de 10 Vlamingen zijn bereid om vluchtelingen te helpen. Dat blijkt uit een telefonische peiling bij ruim 1000 Vlamingen in opdracht van 11.11.11. De vredesorganisatie vroeg ook welke beleidskeuzes de Vlamingen willen ondersteunen: 74 % vindt dat Europa opvang moet geven aan vluchtelingen uit conﬂictgebieden en 76 % dringt erop aan dat de politieke overheden werk moeten maken van betere leefomstandigheden in de vluchtelingenkampen. 73 % vindt dat de overheid veilige toegangswegen moet voorzien voor vluchtelingen.

#Allemaalmensen Samen met FOS ondersteunt ons ziekenfonds de campagne van 11.11.11. Surf naar allemaalmensen.11.be en kom mee in actie.

SCHADEVERGOEDING VOOR SLACHTOFFERS VAN TERRORISME Werd je het slachtoffer van een terroristische aanslag? Dan heb je recht op een vergoeding van je schade. De overheid richtte een contactpunt op waar je als slachtoffer terecht kan met je vragen.

Voorwaarden

Je hebt recht op een vergoeding als je het slachtoffer werd van een erkende terroristische daad in België of het buitenland. Je vindt de lijst met erkende aanslagen op www.justitie.belgium.be. De voorwaarde is dat je de Belgische nationaliteit hebt of vast in België woont. De schade die je lijdt kan zowel lichamelijk als psychologisch zijn.

Schadevergoeding

De vergoeding waarop je recht hebt, is de terugbetaling van alle medische, paramedische, farmaceutische en hospitalisatiekosten, orthopedische toestellen en protheses en psychologische zorg. Houd alle facturen en andere bewijsstukken van deze kosten dus goed bij. Je krijgt eerst de gewone terugbetaling van het ziekenfonds. Voor de rest van de kosten vraag je een terugbetaling aan de overheid. Zo krijg je uiteindelijk al je kosten terugbetaald. Heb je een ernstige blijvende ongeschiktheid, dan heb je recht op een pensioen.

Vragen?

Heb je nog vragen of wil je een schadevergoeding aanvragen? Neem contact op met het uniek loket van de overheid voor slachtoffers van terreurdaden. Bel naar 0471 12 31 24 of mail naar terrorvictims@just.fgov.be. Ons ziekenfonds helpt je graag bij je aanvraag.

HELFT KANDIDATEN LERARENOPLEIDING KENT ONVOLDOENDE FRANS Studenten die de lerarenopleiding lager onderwijs willen volgen, kennen vaak onvoldoende Frans. Dat blijkt uit de resultaten van de niet-bindende toelatingsproef van vorig jaar. De studenten scoren beter op Nederlands en wiskunde. Bedoeling van de toelatingsproef is dat studenten vooraf inzichten krijgen in hun sterke en zwakke punten. De feedback houdt hen een spiegel voor en geeft hen de kans om ofwel zelfstandig ofwel binnen de lerarenopleiding bij te spijkeren waar nodig.

november 2017 / S-magazine •

foto: S-magazine

gezondheid

Slechte slapers

De gevaren van comakijken Binge drinking, oftewel comazuipen bij jongeren, dat kenden we al. Maar moeten we nu ook vrezen dat de razend populaire tv-dienst Netﬂix een generatie van binge watchers of comakijkers aan het creëren is? Belgische én Amerikaanse onderzoekers luiden alvast een alarmbelletje.

Ook verslingerd aan Netflix? Steeds meer tv-kijkers nemen een abonnement op de Amerikaanse streaming service om topseries als ‘Breaking Bad’, ‘House of Cards’, ‘Fargo’ en ‘Narcos’ te kunnen volgen. Een van de grote troeven van Netflix: je kan meteen het volledige seizoen van je favoriete serie bekijken, in plaats van één aflevering per week. En dat slaat aan, zo blijkt uit een bevraging bij ruim 400 jongvolwassenen door de Vlaamse communicatiewetenschapper Liese Exelmans (Leuven School for Mass Communication Research) en promotor Jan Van den Bulck (University of Michigan).

Ongekende vormen Liefst 80 % van de Vlaamse jongeren tussen 18 en 25 jaar blijft al eens tot ver na bedtijd voor de televisie hangen om de seizoenfinale van pakweg ‘Breaking Bad’ of ‘Game of Thrones’ mee te pikken. Het fenomeen heeft zelfs een naam gekregen: binge

10 • S-magazine / november 2017

watching. Vrij vertaald: comakijken. Naar analogie met binge drinking of comazuipen. De term is niet geheel nieuw, want devote fans kunnen tvseries al enige tijd op dvd in één keer verslinden, maar sinds de opkomst van Netﬂix neemt binge watching wel ongekende proporties aan. De Britse uitgever van woordenboeken Collins heeft ‘binge watching’ in 2015 zelfs uitgeroepen tot ‘woord van het jaar’. Het gebruik van de term was volgens de opstellers van het woordenboek in een jaar tijd verdrievoudigd. “Steeds meer mensen kijken in één ruk televisieseries uit.”

Dagelijkse zonde Meer dan 25 % van de Vlaamse jongeren bezondigt zich naar eigen zeggen enkele keren per maand aan binge watching, 1 op de 5 zelfs meermaals per week. 7 % geeft toe elke dag te comakijken. Studies bij onze noorderburen komen tot vergelijkbare resultaten: in 2015 keek zowat 50 % van de Nederlanders verschillende aﬂeveringen van een tv-serie achter elkaar, 2 jaar later is dat cijfer opgelopen tot 61 %, grotendeels door toedoen van Netﬂix. Klinkt zorgwekkend, maar is het dat ook?

Binge watching lijkt minder dramatisch dan binge drinking, maar schijn bedriegt. Een derde van de comakijkers slaapt slechter dan leeftijdsgenoten die ‘normaal’ tv-kijken, menen Liese Exelmans en Jan Van den Bulck. Het probleem ligt niet bij de slaapduur, aldus Exelmans, want het merendeel van de ondervraagden slaapt bijna 8 uur per nacht. Binge watchers scoren wel beduidend slechter op de kwaliteit van hun nachtrust: ze hebben vaker moeite om de slaap te vatten en krijgen te kampen met vermoeidheid en slapeloosheid.

Mentale opwinding De grootste boosdoener is de mentale opwinding die series als ‘Breaking Bad’ of ‘Game of Thrones’ teweegbrengen, zo verduidelijkt Jan Van den Bulck in de nieuwsrubriek van de website van de KU Leuven. “Die populaire series creëren een grote betrokkenheid. Tv-makers proberen je echt aan series te binden. Omdat je meerdere seizoenen meeleeft met personages, ken je hen door en door, ontstaat er een band en ben je voortdurend benieuwd naar wat hen verder zal overkomen. Bovendien eindigt elke aﬂevering met een cliffhanger. Daardoor ben je geneigd te blijven kijken en ga je vaak later slapen dan voorzien.”

Té goede tv Als we het goed begrijpen, is binge watching dus de schuld van té goede televisieseries. Bij Netﬂix zullen ze het graag horen. Exelmans en Van den Bulck stellen zich op als objectieve observator: “Anders dan bij het zappen tussen verschillende tv-programma’s, blijft er na enkele uren binge watching heel wat door je hoofd spoken. Omdat je na het binge watchen nog te veel bezig bent met de verhaallijnen en personages, slaap je vermoedelijk minder makkelijk in. En dat heeft uiteraard invloed op de slaap in het algemeen.”

? e w n e v le m o r a a w , r Moede Depressie en eenzaamheid En ja, dat is wel degelijk zorgwekkend. Want slaapproblemen kunnen leiden tot een breed gamma aan fysieke en mentale problemen, zoals een slecht functionerend geheugen, obesitas en hart- en vaatziekten. Een onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Texas koppelt binge watching aan depressie, eenzaamheid en obesitas. Vooral mensen met negatieve gevoelens blijken vatbaar voor binge watching.

Leven zonder slaapproblemen

november 2017 / S-magazine •

gezondheid

De oplossing? Liese Exelmans en professor Jan Van den Bulck raden mensen aan om na een kijkmarathon even tot rust te komen en te ontspannen. Dat kan op verschillende manieren. Zelfs een half uurtje gewoon tv-kijken kan helpen. De meest efficiënte oplossing is uiteraard: minder binge watchen. Dokter Ann Van Gastel, verbonden aan het befaamde slaapcentrum van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA), gaf enige tijd geleden in dit magazine al een reeks tips voor een gezond leven zonder slaapproblemen: “Ga op een zo regelmatig mogelijk tijdstip slapen en probeer steeds op hetzelfde tijdstip op te staan. Als je niet op het vertrouwde tijdstip bent gaan slapen, probeer dan toch om de volgende ochtend op het gewone uur op te staan. Probeer de slaapkamer echt als ‘slaapkamer’ te gebruiken. Vermijd activiteiten zoals eten, drinken, tv kijken of radio luisteren. Zorg voor een aangename slaapkameromgeving: geluidsarm, goed verduisterd, aangenaam van temperatuur, voldoende verlucht ... Vermijd koffie, chocolade en cola in de namiddag, alsook alcohol of tabak ‘s avonds. Hou je avondmaaltijd licht en eet ook niet te laat. Hou een vast slaapritueel aan, zoals warme melk drinken, een bad nemen of een boek lezen. Vermijd ’s avonds zware (sportieve) inspanningen.” BART VANDORMAEL

ik te bij hun ouders, begin ét ni ze n de vin f el hz ns naar zichzelf. En zic rft tegenwoordig al ee du , al rv te Tieners gaan op zoek wa ak ra sp n en zin , normaal gezien ee eft ze hoegenaamd ge he en ontdekken. Roos (11) rs no ze is s m herinl niets te zeggen. So genoeg is om zich te ng jo e een uur lang helemaa di , te no ge ht over zich voelt. Mijn ec me daar geen zorgen ik t da om te vertellen hoe ze e m t er ek rz ve ze haar de als prille tiener, haar omgaat en hoe in er t neren hoe zij zich voel wa ed go et ni estie s weet wellicht zelf kan vertellen.” Een kw er ov er hoef te maken: “Roo ze t da n aa st en groot. moet krijgen, laat l: kleine meisjes word we gevoelens op een rijtje fte O . en el sp te ilaan beginnen op van hormonen, die st rlijke is onlangs wel zijn inne r aa m , en on rm ho n n geleig nog geen last va e avond, enkele weke ig ld hu Finn (9) heeft gelukk sc on kt re lst vo vraag f gelopen. Op een ij had zich in bed de H . ld demonen tegen het lij pe m ro st ge n de en. “Als snikkend naar bene antwoord op gevond g ni zin den, kwam hij hevig en ge ar da d dron het leven is, en ha Finn, de speelvogel, de ” k? lij gesteld wat de zin va en eig n da we bijna an, waarom leven n als hijzelf en hebben ge sla ge we allemaal dood ga od lo s on t ui ende e waren evenzeer af te wenden. De volg s isi cr mer, de flierefluiter! W le tië en ist ex n en het oeten praten om ee overkomen. We hebb s wa een uur op hem in m m he t wa n va n niets te herinnere ochtend leek hij zich dan maar zo gelaten. progedachten te brengen, ije bl op m he en n le rnemen. zoon aan te ha annenstapje' te onde 'm n ee Om de band met mijn m he et m en m er. Vaste er per maand sa woording veel originel be beer ik minstens één ke n zij d vin ik r aa m oral tweetjes is dat, en hoge gebouwen. Vo no U Een uitstapje met z’n l pe ts ar ka t he aaimolen jes en/of een ijsje, vijfjarige die op de dr e ig ingrediënten zijn friet en de s ijd st de s acties te rrassing: Finn wa se of andere kermisattr ou dat laatste was een ve M ild W de op ld overschoumet geen gewe n hoog onze stad te ge huilde van schrik en is in iep rd ve 25 om het fantastisch vrees. krijgen, maar hij vindt enig spoor van hoogte er nd zo , ch to r aa m , wen. Veilig achter glas meer naar ndacht automatisch aa ijn m ft ui ch rs ve t, or zichzelf opeis n zijn? Nu Roos meer tijd vo niet opportunistisch ka de ef rli de ou t da gt ze Finn. Wie Bart Vandormael Nieuwe vader ordpress.com http://nieuwevader.w

“Ik wil een oproep doen: mensen, sluit uzelf niet op!”

Charlotte Kruydt, incontinentiethuisverpleegkundige

Wat maakt het verhaal van Charlotte Kruydt zo bijzonder? Ze is de enige thuisverpleegkundige bij Bond Moyson West-Vlaanderen die zich heeft gespecialiseerd in incontinentie. “Dat heeft alles te maken met het taboe rond urineverlies. Niet enkel bij de patiënten, maar in zekere mate ook bij verpleegkundigen. Wondzorg, inspuitingen, chemo: daar worden vlot verhalen en nieuwigheden over uitgewisseld, maar het potje van de incontinentie blijft meestal dicht. Wel, daar wil ik wat aan veranderen!”

Naar schatting 1 op de 3 vrouwen lijdt aan een of andere vorm van incontinentie. Bij mannen ouder dan 40 is dat cijfer 1 op de 10. Maar helemaal zeker zijn we daar niet van, omdat incontinentie in veel gevallen in de doofpot gehouden blijft. Wie problemen heeft om zijn urine op te houden, leeft in schaamte. Charlotte Kruydt, sinds 2010 thuisverpleegkundige bij ons ziekenfonds, maakt het bijna elke dag mee. “Ik kom vaak bij mensen over de vloer die er alles aan doen om hun incontinentie te verdoezelen. Zelfs tegen mij durven ze niets zeggen, terwijl ik er net ben om hen te helpen. Ik zie het als een belangrijk deel van mijn taak om die schaamte en het taboe weg te nemen. Ik probeer patiënten aan de praat te krijgen, hen uit hun isolement te halen. Als ze zich verontschuldigen voor hun urineverlies en zeggen dat ze er niets aan kunnen doen, ben ik er als de kippen bij om duidelijk te maken dat we er wél iets aan kunnen doen. Maar dan moeten ze er wel over durven praten, natuurlijk. Op basis van mijn persoonlijke ervaringen durf ik te veronderstellen dat er veel meer

12 • S-magazine / november 2017

mensen met incontinentie zijn dan we denken.”

deze een oproep: mensen, sluit uzelf niet op!”

Niet normaal

Uit de schemerzone

Incontinentie wordt gezien als een typische ouderdomskwaal, maar daar wil Charlotte niet van weten. “Ik ken heel wat vrouwen van rond de 40 jaar die last hebben van urineverlies, bijvoorbeeld na een zwangerschap. Vaak zijn hun blaasspieren verslapt en is hun baarmoeder verzwakt. Als ze na de bevalling specifieke spieroefeningen doen, kunnen ze zich doorgaans van dat ongemak bevrijden. Maar ook oudere patiënten kunnen hun levenscomfort aanzienlijk verhogen, met medicatie, hulpmiddelen, oefeningen … Het stoort me echt vreselijk dat incontinentie bij oudere mensen wordt gezien als ‘normaal’, als een kwaal waar niets aan kan worden gedaan. Sorry, dat is totaal verkeerd. Die gelatenheid helpt onze zaak echt niet vooruit. Incontinentie is niét ‘normaal’. Ik druk mijn patiënten op het hart dat ze vooral niet bij de pakken moeten blijven zitten, dat ze wel degelijk geholpen kunnen worden. Bij

Charlotte is zelf ook niet bij de pakken blijven zitten: ze heeft de voorbije jaren diverse opleidingen gevolgd om zich in de problematiek van incontinentie te specialiseren. “Omdat ik mijn horizon wilde verbreden, en zeker ook omdat ik incontinentie uit de schemerzone wil halen. Tot op heden ben ik de enige in onze afdeling die zich in deze problematiek heeft verdiept, dat klopt. Hopelijk zullen anderen volgen. Ondertussen kunnen mijn collega's altijd bij me aankloppen voor advies. Ik heb deelgenomen aan een reeks symposia over hoe patiënten moeten leven met incontinentie, wat ze kunnen doen om hun leed te verzachten … Tijdens die symposia komen niet enkel urologen en kinesitherapeuten aan het woord, maar ook psychologen. Hun inbreng biedt een enorme meerwaarde, want incontinentie kan een fundamentele impact hebben op je psychische welzijn.”

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

Inleggers en onderleggers “Onze eerste taak is: de symptomen herkennen. Dat is niet zo eenvoudig als het lijkt, want mensen hebben zoals gezegd de neiging om hun incontinentie weg te stoppen. Pas als we die drempel hebben overwonnen, kunnen we kijken naar mogelijke medicijnen of hulmiddelen. Hulpmiddelen zoals luiers, inleggers (een dun verband dat je een stevig zittende onderbroek of een fixatie-onderbroek legt), onderleggers om op je matras te leggen en wasbare onderleggers die je de volgende avond opnieuw kan gebruiken. Ik bespreek samen met de patiënt welke materialen het meest geschikt zijn voor hem of haar.”

Lichaamsbeweging Oud of jong, lichaamsbeweging is altijd gezond. Ook tegen incontinentie, zo weet Charlotte: “We schrijven veel patiënten plastraining voor. We sturen hen op vaste uren naar het toilet: om 8 uur, om 12 uur, om 16 uur en om 20 uur, bijvoorbeeld. Als ze dat op

den duur gewoon zijn, verkleint hun risico op urineverlies significant. Ze moeten dan enkel nog de nacht weten te overbruggen, eventueel door een luier te dragen. Bijkomende tips? We raden onze patiënten aan om alle tijd te nemen om hun blaas te ledigen, zonder te persen of hun buikspieren op te spannen. Ze doen er best aan om in een natuurlijke zithouding op het toilet plaats te nemen, met de voeten vlak op de grond en de benen lichtjes gespreid.”

Oefenen in alle discretie Als patiënt kan je dus veel zélf doen, zonder hulp van een verpleegkundige of anderen. En dat is eigenlijk wel een hoopgevende boodschap, toch?! Het betekent namelijk dat je in alle discretie aan je ongemak kan werken. Charlotte: “De huisarts stuurt patiënten met inspanningsincontinentie doorgaans naar de kinesist. Die leert hen oefeningen aan voor het versterken van hun bekkenbodemspieren, waardoor hun sluitspier iets beter werkt. Eens ze die oefening onder de knie hebben, kunnen ze

Het stoort me dat incontinentie bij oudere mensen wordt gezien als ‘normaal’

gods

erre

: J. H

foto

thuis verder oefenen. Bij veel patiënten treedt er na 6 tot 8 weken al verbetering op.” Op gezondheidswebsites sprokkelen we nog enkele praktische doe-het-zelf-tips: drink weinig koffie, thee en alcohol, want die dranken kunnen de blaaswand irriteren, drink regelmatig en gelijkmatig gedurende de dag, maar beperk de vochtinname ’s avonds, hou je lichaamsgewicht in de gaten, want overtollige kilo’s kunnen zorgen voor zware druk op de blaas en de bekkenbodemspieren. BART VANDORMAEL

• In november krijg je als lid van ons ziekenfonds korting op je aankoop van absorberend ondergoed. Bekijk de actie van onze medische shops op pagina 34. • Ontdek het volledige aanbod aan incontinentiemateriaal van onze medische shops. Zoek een winkel in je buurt op www.devoorzorg.be of www.bondmoyson.be. • Ons ziekenfonds geeft je in bepaalde gevallen een terugbetaling voor de behandeling van incontinentie. Bekijk de voorwaarden op www.devoorzorg.be/terugbetalingen of www.bondmoyson.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Incontinentie’.

november 2017 / S-magazine •

HET LEVEN ZOALS HET IS Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeksinstelling. Informatie over de terug betaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

oogheelkundige Zijn oogaandoeningen de meest onzichtbare kwaal in de moderne samenleving? Wat valt er te leren uit de nieuwe inzichten in ons … zicht? Julie De Zaeytijd, afdelingshoofd Medische Netvliesziekten van het UZ Gent, leidt ons rond in de wondere wereld van de oogheelkunde. “Mijn voorgangers moesten hun patiënten vaak melden dat ze slechtziend of blind zouden worden, ik kan hen een mooie en heldere toekomst voorspiegelen.”

Naar schatting 30 % van de Belgen is bijziend. Veel ‘patiënten’ hebben daar weinig zichtbare last van, maar het aantal afwijkingen stijgt niettemin zorgwekkend. “We kunnen bijna spreken van een epidemie”, vertelt oogheelkundige Julie De Zaeytijd (UZ Gent), gespecialiseerd in aandoeningen van het netvlies. “Het risico op bijziendheid verhoogt wanneer je als kind vaak ‘nabij’-werk doet: wanneer je bij wijze van spreken met je neus tegen het pc-scherm plakt, of met je neus in de boeken zit. Voor de pc – of voor de tv – zitten is op zich niet schadelijk voor je ogen als volwassene, zolang je maar een gezonde afstand tussen scherm en ogen respecteert.

14 • S-magazine / november 2017

Het is belangrijk dat kinderen in de groei voldoende buiten spelen in plaats van op de tablet of smartphone, om het risico op bijziendheid te beperken. Bij volwassenen zal het oog niet meer groeien en is er dus geen risico meer door computerwerk.” Er bestaan speciale ‘computerbrillen’ voor mensen die vaak voor de pc zitten. Nuttig of kwakzalverij? Julie De Zaeytijd: “Dit vraagt enige toelichting. Het netvlies bevat cellen die nodig zijn om te kunnen zien, maar ook cellen die dienen om licht op te vangen en ons dagen nachtritme mee regelen.

het leven zoals het is

Als die cellen blauw licht opvangen, worden ze actiever. Een computerscherm straalt veel blauw licht uit. Gevolg: als je ’s avonds laat nog voor je pc zit, krijgen die cellen de boodschap dat ze je lichaam actief moeten houden. Dan kan het wel even duren voor je in slaap valt. Een computerbril met speciale filters houdt blauw licht tegen, opdat je sneller kan inslapen. De resultaten zijn echter omstreden.” Met welke oogaandoeningen krijgt u te maken in het universitair ziekenhuis? Julie De Zaeytijd: “De hitparade wordt aangevoerd door leeftijdsgebonden maculaire degeneratie en netvliesproblemen ten gevolge van diabetes. Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie is slijtage aan het centrale gedeelte van het netvlies. De macula of gele vlek is het stuk van het netvlies dat instaat voor het scherptezicht. De droge vorm van de aandoening, waarbij de cellen in de macula geleidelijk aan verdwijnen, komt het vaakst voor. Daar hebben we tot op vandaag geen behandeling voor. Het is nog wachten op doeltreffende medicatie. Gelukkig kent de aandoening een zeer traag verloop. De natte vorm, waarbij abnormale bloedvaten onder het netvlies ingroeien, evolueert veel sneller en leidt dus ook sneller tot zichtverlies: je hebt moeite om te lezen, je kan niet meer tv-kijken of autorijden … Het goede nieuws is dat we deze afwijking volledig kunnen terugdringen als we er vroeg genoeg bij zijn, door middel van inspuitingen in het oog. Dat klinkt eng, maar de inspuitingen gebeuren onder lokale verdoving. Patiënten hebben er nagenoeg geen last van. Aangezien het een chronische aandoening is, moeten patiënten wel op regelmatige basis terugkomen voor behandeling. Maar die lasten zijn kleiner dan de baten: patiënten behouden een goed zicht, ook op lange termijn. Vroeger verloren ze in enkele maanden tijd een groot deel van hun zicht en stonden we machteloos.” Hoe kan het dat diabetes een impact heeft op ons gezichtsvermogen? Julie De Zaeytijd: “Suikerziekte, zowel type 1 als type 2, tast de kleine bloedvaatjes aan die aan de binnenkant van het netvlies lopen. Dat blijft lang onzichtbaar, in die zin dat de patiënt pas in een ver gevorderd stadium een verlies van zijn gezichtsvermogen opmerkt. Daarom screenen we patiënten met suikerziekte regelmatig op mogelijke netvliesschade, om snel te kunnen ingrijpen. De behandeling bestaat uit lasertherapie en inspuitingen.” De bekendste oogziekte is cataract, een vertroebeling van de ooglens die ons zicht wazig maakt. Julie De Zaeytijd: “Cataract is een typische ouderdomsziekte. Hoe ouder we worden, hoe groter het risico op cataract. Onze ooglens is simpelweg niet gemaakt om een eeuwigheid mee te gaan. Bij de ene mens treedt slijtage vroeger op dan bij de andere, maar niemand kan eraan ontsnappen. Vandaag kunnen we de ziekte gelukkig relatief eenvoudig aanpakken, door de versleten ooglens te vervangen door een heldere kunstlens.” Als we het goed begrijpen, heeft de medische wetenschap enorme vooruitgang geboekt in het domein van de oogheelkunde. Julie De Zaeytijd: “Absoluut. Wanneer ik mijn job als netvliesspecialist vergelijk met die van mijn voorgangers: dat is een wereld van verschil. We beschikken over een uitgebreid arsenaal aan moderne en doeltreffende behandelingen: druppeltjes, inspuitingen, verschillende soorten lasers, netvlieschirurgie, chirurgie van de voorkant van het oog … Ook erfelijke aandoeningen kunnen we beter de baas. Niet lang geleden moest een oogarts tegen patiënten zeggen: u gaat blind worden en daar valt niets aan te doen. Dankzij DNA-onderzoek hebben we een ware revolutie ontketend.”

Concreet? Julie De Zaeytijd: “De weg ligt open naar superieure behandelingsvormen, zoals gentherapie en stamcelbehandeling. Gentherapie wordt al vrij concreet, nu we stilaan kunnen ontcijferen waar er fouten in het erfelijk materiaal optreden. Ons erfelijk materiaal is een code voor de aanmaak van eiwitten, die onze cellen doen draaien en functioneren. Als dat erfelijk materiaal een fout bevat, worden verkeerde eiwitten aangemaakt en falen onze cellen. Gentherapie houdt in dat we gezond erfelijk materiaal inbrengen bij de patiënt. Stamceltherapie moet ons in staat stellen om goede – gekweekte – netvliescellen te transplanteren in het netvlies, daar waar cellen verloren gegaan zijn. Ik wil er wel meteen bij zeggen: dat is allemaal nog niet voor morgen.” Ook een mooi toekomstbeeld: het bionisch oog. Star Trek-fictie of realiteit? Julie De Zaeytijd: “Een bionisch oog is te vergelijken met een kunstmatig netvlies: een camera bevestigd op een bril stuurt signalen draadloos naar een plaatje dat is ingeplant in het netvlies. Die signalen gaan via eigen netvliescellen naar hersencellen. Op die manier kunnen we mensen een nieuwe manier van kijken aanbieden. Voorlopig beschikken we enkel over een basismodel, bestemd voor mensen met een vergevorderde oogziekte. Ze kunnen zelfstandig rondlopen, obstakels waarnemen, ramen en deuren herkennen, de was sorteren … Al redelijk indrukwekkend, maar het wordt nog beter!”

Cataract is een typische ouderdomsziekte. Hoe ouder we worden, hoe groter het risico op cataract. Onze ooglens is simpelweg niet gemaakt om een eeuwigheid mee te gaan. Bij de ene mens treedt slijtage vroeger op dan bij de andere. U noemde net lasertherapie. Een controversiële behandeling, niet zonder risico’s. Julie De Zaeytijd: “Ja en neen. Jij verwijst nu naar de lasertherapie die toegepast wordt bij mensen met bijziendheid, om ervoor te zorgen dat ze geen bril of lenzen hoeven te dragen. De laser schaaft daarbij een stuk van het hoornvlies af. Die ingreep behoort strikt genomen tot de esthetische chirurgie, omdat er geen medische noodzaak voor bestaat. Vandaar de controverse. Andere lasertherapieën hebben wel degelijk een medische verantwoording, zoals bij patiënten met glaucoom en netvliesproblemen. De ene lasertherapie is dus de andere niet.” Zullen we over afzienbare tijd bepaalde oogziekten kunnen uitroeien? Julie De Zaeytijd: “Jazeker. We hebben veel nieuwe inzichten vergaard in hoe oogaandoeningen ontstaan, waardoor we in een vroeger stadium kunnen optreden en aandoeningen kunnen indijken. Neem nu glaucoom, een chronische oogziekte veroorzaakt door een onevenwicht tussen de aanmaak en afvoer van kamerwater in het oog. Vroeger werd die ziekte minder goed herkend en dus pas later behandeld, met als gevolg dat patiënten al een groot deel van hun zicht kwijt waren. Nu staan we dankzij goede detectie en

november 2017 / S-magazine •

het leven zoals het is

behandeling op het punt dat we kunnen zeggen: zichtverlies door glaucoom mag eigenlijk niet meer voorkomen. De aandoening op zich zal blijven bestaan, maar het verlies van zicht zou moeten kunnen vermeden worden.” Kinderen worden vandaag op veel jongere leeftijd gescreend op oogafwijkingen dan 15 jaar geleden, zo blijkt uit een evaluatie door Kind en Gezin en de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Een goede zaak? Julie De Zaeytijd: “Die screenings hebben vooral tot doel om kinderen met een lui oog op te sporen. We moeten van jongs af aan met beide ogen kijken, opdat de verbindingen tussen de ogen en de hersenen zich goed kunnen ontwikkelen. Als één oog scheel kijkt of als één oog geen bril nodig heeft en het andere wel, dan gaan de hersenen de beelden van één oog onderdrukken en wordt dat oog lui. Op zich scheelt er niets met dat oog, maar de verbinding met de hersenen loopt mank. Als je dan het goede oog afplakt en het luie oog stimuleert, worden die verbindingen versterkt. Vroeger werd daar geen aandacht aan geschonken. Kind en Gezin heeft daarom besloten om kinderen al op zeer jonge leeftijd te screenen, wat ik alleen maar kan toejuichen.”

foto's: J. Herregods

Lopen er eigenlijk nog veel kinderen – en volwassenen – rond met een lui oog? Julie De Zaeytijd: “Je zou ervan versteld staan hoeveel mensen eigenlijk maar één goed functionerend oog hebben. Heel veel mensen hebben, om tal van mogelijke redenen, in de loop van hun leven een blijvend oogprobleem opgelopen.”

Je zou het misschien niet verwachten, maar er is een zeer sterk verband tussen een gezonde levensstijl en de kwaliteit van je zicht.

De populaire videogame Tetris, elke dag te zien in het tv-spelletje Blokken, zou heel goed zijn om kinderen af te helpen van hun luie oog, zo stond een tijd geleden in het gereputeerde vakblad Current Biology. Julie De Zaeytijd: “Als het goede oog wordt afgeplakt, helpt élke activiteit bij kinderen om het luie oog te stimuleren. Tetris is een leuk spel, wat het voordeel heeft dat je er niet als een opdracht of opgave tegenaan kijkt. Je moet het alleen niet té vaak spelen, want dan ontwikkel je bijziendheid.” Zijn contactlenzen beter dan een bril? Hoe dichter het hulpmiddel aan het netvlies raakt, hoe beter voor het oog. Of niet? Julie De Zaeytijd: “Ja, maar dat geldt enkel als je een hoge mate van bijziendheid of verziendheid hebt. In dat geval wordt je omgevingswereld iets nauwer met een bril dan wanneer je contactlenzen draagt. Voor het merendeel van de mensen is er echter geen kwalitatief verschil tussen lenzen en een bril. Neen, het is vooral een kwestie van comfort.” Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om zo lang mogelijk gespaard te blijven van oogaandoeningen? Julie De Zaeytijd: “Niet roken. Gezond en gevarieerd eten. Je zou het misschien niet verwachten, maar er is een zeer sterk verband tussen een gezonde levensstijl en de kwaliteit van je zicht. En zoals eerder aangestipt: laat je kinderen niet al te veel tijd doorbrengen voor het scherm van hun tablet, smartphone of pc. Het is belangrijk dat ze regelmatig buiten spelen, om UV-stralen op te nemen en bijziendheid af te remmen.” Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in oogheelkunde? Julie De Zaeytijd: “Door goed te kijken naar het oog, kunnen we meteen heel veel zien. Een internist moet na het uitvoeren van een reeks onderzoeken zijn patiënt naar huis sturen, met de boodschap dat ze de resultaten pas een week later zullen hebben. Wij kunnen veel sneller een diagnose stellen. Daarnaast kunnen we vanuit onze kennis als oogheelkundige collega’s in de reumatologie en neurologie helpen bij het stellen van een diagnose. Die link tussen het oog en de andere disciplines binnen de geneeskunde is bijzonder. En de enorme vooruitgang in de oogheelkunde maakt mijn job er alleen maar boeiender op.” BART VANDORMAEL

Heb je een bril of lenzen nodig? Ons ziekenfonds geeft jou een terugbetaling. Bekijk de voorwaarden op www.devoorzorg.be/brillen of www.bondmoyson.be/brillen.

16 • S-magazine / november 2017

De Voorzorg Limburg

18 Ook gelukkig zonder kinderen

20 Weduwnaar Mathijs over zijn nieuwe relatie

22 Uitwaaien in onze vakantiecentra

Liefde en relaties, twee keer anders Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt | T 011 24 99 11 | W www.devoorzorg.be

De Voorzorg Limburg

Over kinderen, keuzes en conflicten

Een perfect gelukkig leven, maar dan zonder kinderen

Kinderen, het is me wat. Soms zijn het schatten, soms zijn het gesels. Voor alle duidelijkheid, ik zou ze niet meer kunnen missen en als ik er opnieuw moest aan beginnen, ik zou me zeker niet bedenken. Anderzijds stel je je ook vaak de vraag: hoe zou het zijn als we nu niet naar huis moesten om bijvoorbeeld de kinderen aan de school op te halen als we her of der nog wat langer konden blijven plakken? Of we hebben nu zin om vanavond dit of dat te eten, maar we zullen het maar vergeten want de kinderen lusten dat niet. Maar of we daarom toejuichen dat De Voorzorg anticonceptie terugbetaalt? Tja, vroeger werden we door onze ouders gestraft als ze de pil in ons nachtkastje vonden. Nu betaalt het ziekenfonds daar aan mee. Misschien toch maar niet té goedkoop maken, want dan gaat iedereen die twijfelt over zeurende kinderen ze gebruiken. En dan worden er minder kinderen geboren wat zou betekenen dat er minder jonge werknemers zouden zijn en dus ook minder mensen om later de pensioenen te betalen. Zo kunnen we wel tot ons 90ste blijven werken. En toch zijn er ook mensen die zich op latere leeftijd afvragen of ze hun kinderen wel juist hebben opgevoed. Wanneer ze alleen komen te staan, bijvoorbeeld door het overlijden van de partner, en ze na een tijd een nieuwe relatie beginnen. Hoeveel kinderen verzetten zich daar niet tegen, of proberen stokken in de wielen te steken. Want ze vrezen dat die nieuwe partner hun erfenis er zal doordraaien, of dat mama of papa niet meer mag komen babysitten … en dan worden de ouders vaak met de verscheurende keuze hij/zij of wij geconfronteerd. En zo is het leven een opstapeling van keuzes en conflicten, voor en tussen generaties, bemiddelen, gelijk strijken van plooien … we worden zwaarmoedig, de herfst komt eraan. Tijd om onder een warm deken te kruipen, al dan niet met terugbetaalde anticonceptie. Dédé

• S-magazine | november 2017

Sinds de anticonceptiepil haar intrede deed zo’n vijftig jaar geleden, heeft iedereen de keuze om kinderloos te blijven. Wim (33) en Evi (34) zijn zo’n koppel dat ervoor kiest om zonder kinderen door het leven te gaan.

Waarom kiezen jullie ervoor om zelf geen kinderen te hebben? Evi: “Voor mij is de reden eigenlijk heel eenvoudig. Als ik ouders zie, heb ik niet het gevoel dat ik zelf een kind wil.” Wim: “Voor mij heeft het verschillende redenen. Ten eerste omdat ik vind dat we al met te veel zijn op onze planeet. Daarnaast heb ik ook geen behoefte om mijn naam voort te zetten. Ik heb ook een leven leren kennen dat ik niet zou willen opgeven met veel hobby’s en (extreme) sporten. Ik reis veel voor mijn werk. Al die factoren samen … laat ik het zo zeggen: ik zou niet mijn zoon of dochter willen zijn, want papa is altijd weg.”

Wanneer wisten jullie: ik wil geen kinderen? Wim: “Dat is zo gegroeid. In het begin, toen ik 18 was of zelfs jonger, dacht ik wel nog van: later wil ik een kind. Ik wou toen zelfs een tweede adopteren. Maar sindsdien heb ik een goedgevuld leven dat ik niet zou kunnen missen. Mijn relatie met mijn vader is ook een beetje op de klippen gelopen, dat speelde ook mee denk ik.”

Wat als je partner nu wél een kind zou willen? Wim: “Ik denk dat we allebei in de fase zitten dat we denken dat we nooit kinderen willen, maar misschien dat één van ons binnen een paar jaar hier anders over denkt. We vullen elkaar daar gelukkig perfect in aan. Maar ja, zeg nooit nooit. Het is ook anders als dat zo groeit dan wanneer je iemand nieuw leert kennen en van begins af aan weet dat die persoon kinderen wilt.

De Voorzorg Limburg

Als ik nu terugging in de tijd en iemand zou leren kennen, zou ik daar wel rekening mee houden, denk ik, en iemand zoeken die er ook geen wil. Ik denk gewoon dat ik mezelf niet meer zou kunnen zijn als ik papa zou zijn.”

buurvrouw heeft pas een kindje gekregen en mijn mama heeft wel zo’n beetje een omarol naar dat kindje toe. Ik heb graag kinderen, maar het is niet omdat je graag kinderen hebt dat je er zelf wilt of ze een goede opvoeding zou kunnen geven.”

"Ik zou n zoo niet mijn r willen e of docht t papa is zijn, wan weg" altijd Evi: “Goh … Dat vind ik moeilijk te beantwoorden. Als die situatie zich voordoet, zullen we dat dan moeten bekijken. Ik kan me dat nu allemaal niet zo goed voorstellen. Aangezien de situatie niet zo is, hebben we daar nooit diep over nagedacht. Dus mocht dat voorvallen, zijn dat zorgen voor dan.”

Vind je het vervelend als mensen vragen waarom jullie geen kinderen hebben? Wim: “Ik denk dat het anders is wanneer je geen kinderen hebt, maar daar niet voor kiest. Bijvoorbeeld wanneer het niet lukt om kinderen te krijgen. Dan lijkt het mij niet leuk dat mensen dat vragen. Ik kan gewoon uitleggen dat wij er geen willen.”

Wat zijn zo de reacties van familie en vrienden? Evi: “Iedereen in de familie weet het ondertussen wel. En bij vrienden is het niet abnormaal. In onze vriendenkring zijn er nog koppels die geen kinderen willen.” Wim: “In het begin kregen we veel reacties op babyborrels en andere gebeurtenissen waar kinderen zijn. Als je dan een kindje vasthoudt krijg je meteen te horen: ‘Oh, dat staat je goed’ of ‘Zijn jullie de volgende?’. Maar ondertussen weet iedereen wel dat we geen kinderen willen en stellen ze die vragen ook niet meer. Mijn mama vind het wel jammer dat ik geen kinderen wil, maar haar

Terugbetaling op anticonceptie voor alle leeftijden De Voorzorg betaalt tot 15 euro per kalenderjaar voor de pil, de vaginale ring, de prikpil en de pleister of 45 euro om de drie jaar voor de aankoop van een spiraal of implantaat. Hoe krijg je de terugbetaling? 1. Overleg met je huisarts welk voorbehoedsmiddel het meest geschikt is. Check via www.devoorzorg.be/anticonceptie of het anticonceptiemiddel erkend is. Er is enkel een terugbetaling voor erkende anticonceptiemiddelen. 2. Koop het anticonceptiemiddel bij de apotheker met een voorschrift van een arts. 3. Vraag de apotheker naar een standaardformulier voor terugbetalingen vanuit het ziekenfonds (BVAC-attest). 4. Geef dit formulier aan je ziekenfonds of bezorg ons de factuur van de arts of het ziekenhuis in geval van een implantaat of spiraal.

Kies je geluk Tony COONEN Federaal Secretaris Iedereen verdient het om zich goed in z’n vel voelen. En iedereen doet dat op zijn eigen manier. Maar soms is dat niet eenvoudig. Vooral wanneer je niet leeft ‘volgens het boekje’, heeft iedereen wel een mening klaar over je levenskeuzes. Of zo lijkt het althans. En jammer genoeg laten we ons te vaak leiden door de meningen van anderen. Daarom doet het me altijd plezier wanneer mensen toch kiezen voor zichzelf. Zelfs wanneer het een beetje controversieel of taboe is. Neem nu Wim en Evi. Een supertof koppel dat kiest voor hun droomleven vol avontuur en beseft dat kinderen daar niet per se in passen. En ook babbelgrage Mathijs geniet weer van het leven. Na het overlijden van zijn vrouw heeft hij nu een nieuwe vrouw in zijn leven om honderduit tegen te vertellen. Geen gemakkelijk keuze omdat zijn dochter het er soms nog moeilijk mee heeft, maar wel een keuze die hem veel geluk brengt. Dat zouden we allemaal wat meer mogen doen, denk ik. Kiezen voor onszelf en wat ons gelukkig maakt, en ons niet te veel aantrekken van de reacties van onze omgeving. Het gaat tenslotte om jouw leven en geluk. Wat zijn jouw verwachtingen en verlangens? Dat zijn de vragen die echt belangrijk zijn om te beantwoorden. Iedereen verdient het geluk. Durf ervoor te kiezen!

Meer info: De Voorzorg Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt T 011 24 99 11 | E Info@devoorzorg.be W www.devoorzorg.be/anticonceptie

S-magazine | november 2017 •

De Voorzorg Limburg

Nieuwe relaties op latere leeftijd Wanneer je je partner verliest, veroorzaakt dat een gat dat door niets en niemand meer op te vullen lijkt. En toch, het betekent niet dat je geen liefde meer kan geven of niet opnieuw verliefd kunt worden. Maar hoe ga je daarmee om? Steken schuldgevoelens tegenover je overleden partner de kop op? En hoe reageert de omgeving op zoiets? Wij zochten Mathijs (79) op voor antwoorden. Mathijs is weduwnaar sinds 2014 en startte een tijdje na de dood van zijn vrouw een nieuwe relatie. Onze redacteur sprak met hem en zijn dochter.

Mathijs, je vrouw overleed in 2014. Wanneer heb je je huidige vriendin leren kennen? Mathijs: “Dat klopt, in december 2014 om precies te zijn. Ze was al een tijdje ziek maar haar gezondheid is plots snel achteruitgegaan. Mijn huidige vriendin, Martine, heb ik beter leren kennen in mei 2016. Ze is lid van het zangkoor waar mijn vrouw ook lid van was. Ik kende haar dus al wel een beetje daarvoor.”

Had je het gevoel dat je nood had aan een nieuwe vriendin? Of is het je eerder overkomen? Mathijs: “Ik ben niet de persoon die thuis alleen kan zitten. Ik weet van mezelf dat ik nogal een babbelaar ben. Ik ging ook nog regelmatig kijken naar het koor waar mijn vrouw lid van was. Of ik echt op zoek was naar iemand nieuw, dat zou ik niet durven zeggen. Het is wel net doordat ik het sociaal contact opzocht dat ik Martine regelmatig zag.”

Was het dan niet moeilijker omdat je haar al kende? Mathijs: “Ik vond van niet. Ik kende haar al en ben op een gegeven moment op haar afgestapt toen ik haar buiten zag staan. We hebben wat gebabbeld en ik heb haar gevraagd of we later eens ‘ene koffie’ gingen drinken. Ondanks haar akkoord is er toch nog een hele tijd overheen gegaan voor we uiteindelijk ook effectief iets zijn gaan drinken. Een tijdje later ben ik nog eens bij haar thuis geweest en

• S-magazine | november 2017

heb haar letterlijk gevraagd ‘Hoe zit het nu? Gaat ge eens mee?' (lachend).”

"Het leven n ik gaat voort ee" moet me

Leven jullie samen? Mathijs: “Neen. We hebben daar beiden geen nood aan. Ik zou het niet willen en zij trouwens ook niet. We hebben er bewust voor gekozen om elk op onze eigen plek te blijven wonen. We zijn van mening dat we beiden een beetje recht hebben op onze vrijheid.”

Wanneer zien jullie elkaar dan? Mathijs: “Ik ga bijna iedere avond bij haar eten. Dat is een vaste afspraak. Zoals de meeste koppels gaan we regelmatig eens weg. Ondanks dat we elk ons eigen huis hebben, ben ik toch regelmatig bij haar. Je moet weten dat ze 8 jaar alleen is geweest. Het huis vertoont heel wat technische mankementjes. Een vrouw alleen, je weet hoe dat gaat. Als echte doe-het-zelver voel ik me verplicht om die mankementjes te repareren. En oh ja, tuinieren, dat doen we ook graag!”

De Voorzorg Limburg

Worstel je met schuldgevoelens tegenover je overleden partner nu je een nieuwe relatie hebt? Mathijs: “Neen. Begrijp me niet verkeerd: Anneke, mijn vrouw, was de liefde van mijn leven! Ik denk nog iedere dag aan haar en het gemis zal blijven. Ze was echter op het einde zo ziek dat ze al haar levensmoed verloren was. Ik heb een ongelofelijk moeilijke periode gehad na haar dood en heb het nog steeds moeilijk als ik aan haar denk.” “Langs de andere kant ben ik iemand die niet graag bij de pakken blijft zitten. Het leven gaat voort en ik moet mee. De relatie die ik met haar had, is niet te vergelijken met de relatie die ik nu met Martine heb. En voor Martine is dat, denk ik, hetzelfde. Haar man was haar alles."

Hoe reageerde de familie op je nieuwe relatie? Mathijs: "Eigenlijk is dat een beetje banaal gegaan. Ik was me ervan bewust dat mijn dochter het wel eens moeilijk zou kunnen hebben met het feit dat ik een nieuwe relatie zou hebben. Nét omdat de dood van mijn vrouw en haar mama toen nog vrij recent was. Ik heb het dan ook bewust voor mezelf gehouden. Totdat zij op een gegeven moment toevallig binnensprong net op een moment dat Martine toevallig ook hier was." Hilde, dochter van Mathijs: “Ik sprong naar goede gewoonte even binnen om hallo te zeggen en Martine was hier. In het begin had ik totaal geen idee dat de vrouw die daar stond, iets met papa zou hebben. Ik dacht dat zij één van de spullen kwam kopen die in de garage

stonden. Zonder er verder over na te denken, begon ik met wat dingen in het huishouden. Papa hielp me terwijl Martine in de garage bleef. Terwijl we bezig waren vroeg hij plots aan mij: ‘Wat vind je van Martine?’ Ik wist totaal niet waar hij het over had." "Ik zei: 'Papa, hebt gij gedronken?’. Mijn frank viel nog altijd niet. Net op dat moment kwam Martine ook binnen. Vanaf dat moment begon het stilletjes door te dringen. Totaal verbijsterd en helemaal van de kaart ben ik vertrokken. Papa liep me achterna en vroeg aan de auto: ‘Wat denk je?’ Het enige wat ik kon antwoorden was: ‘Maar papa, stop nu toch!’ Ik ben in de auto gestapt en vertrokken. Ik kon het gewoon niet plaatsen.”

Mathijs, ik veronderstel dat je dit dus anders zou aanpakken? Mathijs: “Het was fout van mij om er nooit over te spreken. Het moment was slecht en de omstandigheden waren niet ideaal.” Hilde: “Inderdaad. Het was beter geweest als hij me er eens over gesproken had wanneer we onder ons twee waren. Dan was ik erop voorbereid en had ik bij de eerste ontmoeting anders kunnen reageren. Ik begrijp natuurlijk dat hij zocht naar een goed moment en dat hij ergens een beetje bang was om het me te vertellen. Maar deze manier was dus helemaal verkeerd. Ik was er echt niet goed van en gek genoeg heb ik het er nog steeds moeilijk mee. Ik vind het super voor papa dat hij zich nu minder alleen voelt. Als hij zich ergens goed bij voelt moet hij er absoluut voor gaan. Honderd procent zeker! Ik ken mijn papa en ik weet dat hij iemand is die weet wat hij wil. Als hij zich ergens niet goed bij voelt stopt hij er ook mee. Na de dood van mama was papa echt ongelukkig. Sinds hij Martine heeft leren kennen is, hij terug gelukkiger. En als hij gelukkig is dan ben ik dat ook.”

Meer info: De Voorzorg Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt T 011 24 99 11 | E Info@devoorzorg.be W www.devoorzorg.be

S-magazine | november 2017 •

De Voorzorg Limburg

Boek nog snel jouw uitje voor deze herfst Ga jij naar de Ardennen om de hertenbronst van dichtbij te observeren? Of trek je naar de kust voor een gastronomisch weekend? Of misschien zelfs allebei? Ontdek alvast deze uitstapjes van onze vakantiecentra.

Ontdek de Ardennen in de herfst 7 - 8 - 9 november 2017 5 - 6 - 7 december 2017 19 - 20 - 21 december 2017 (telkens van dinsdag tot donderdag) Tijdens de wandelmidweek laat de gids van Relaxhoris je met plezier genieten van al het moois dat de Ardennen in de herfst te bieden heeft. Na de wandeling kom je tot rust bij een fris of warm drankje in de gezellige bar. Inbegrepen • Verblijf van 3 dagen en 2 overnachtingen in volpension • Welkomstdrankje • Buffetmaaltijden • Begeleide wandelingen (woensdag hele dag (lunchpakket) en donderdagvoormiddag) • Initiatie nordic walking • Gratis gebruik van sportzaal en zwembad • Aquagym

Proef van het schelp- en schaaldierenfestival Weekend van vrijdag 10 tot zondag 12 november 2017 Weekend van vrijdag 24 tot zondag 26 november 2017

Gastronomisch diner Aperitief ‘Petit Rouge’ met een wachtbordje ★★★

Lauw slaatje van coquilles en scampis met frambozenvinaigrette ★★★

Heldere bouillon van garnalen met tapijtschelpjes ‘Oosters getint’ ★★★

PS: Bij minder goed weer passen wij het programma aan met alternatieve activiteiten.

Standaardprijs 199 euro p.p.

Gegrilde kingkrab met tomaat en basilicum ★★★

Gebakken zeeduivel met boschampignons, kokkels, tuinkruiden en blankebotersaus Aardappelpuree ★★★

Charlotte met rode vruchten ★★★

Mokka met versnapering

Standaardprijs Info en reservatie Relaxhoris Rue de l’église 2 | 4190 Xhoris | T 04 369 27 10 E relaxhoris@devoorzorg.be | W www.relaxhoris.be

138 euro p.p. voor één overnachting met een gastronomisch diner op zaterdagavond 198 euro p.p. voor twee overnachtingen in halfpension met een gastronomisch diner op zaterdagavond. Supplement voor een éénpersoonskamer, kamer met zeezicht en/of parking

Korting vakantiecentra Als lid van De Voorzorg Limburg kan je een tussenkomst van 15 procent van je basisprijs innen bij een loket in de buurt. Meer informatie vind je op www.devoorzorg.be of bij een medewerker van De Voorzorg Limburg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen. Meer informatie vind je via www.devoorzorg.be.

• S-magazine | november 2017

Info en reservatie Petit Rouge Zeedijk 127 | 8370 Blankenberge | T 050 43 50 43 W www.petitrouge.be | W info@petitrouge.be

De Voorzorg Limburg

Genieten bij de haard in onze relaxzetels

Actie relaxzetels RELAX GRAND

RELAX BERGERAC

leder bruin/taupe of zwart met 2 motoren (+lift)

skai bruin/taupe of zwart met 2 motoren (+lift)

Actieprijs € 1.250

Actieprijs € 750

inclusief levering en montage aan huis.

Normale prijs: € 1.444,44

Normale prijs: € 888,89

2 jaar garantie

Meer info | T 011 24 99 11 | E info@zorgbaar.be | Check onze webshop op www.zorgbaar.be

Hasselt Houthalen Lommel Sint-Truiden Guffenslaan 48 Europark 2030 Vreyshorring 25 Casinostraat 7 3500 Hasselt 3530 Houthalen 3920 Lommel 3800 Sint-Truiden ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 8u - 16.30u ma-vr: 9u - 17u ma-vr: 9u - 17u za: 9u - 13u za: 9u - 13u Actieprijzen t.e.m. 30 november

Gratis lenzen voor 6 maanden* voor jezelf, een familielid of kennis

* Bij aankoop van een nieuwe bril krijg je een waardebon voor een gratis basispakket maandlenzen van 6 maanden. Te gebruiken voor jezelf, een familielid of een kennis. Actie geldig tot eind november 2017, waardebon kan ingeleverd worden tot eind april 2018. Vraag naar de voorwaarden in de winkel.

Surf naar www.brilbaar.be om de adressen en openingsuren van de verschillende filialen te raadplegen. Volg ons voor de laatste weetjes

webnanny

gemakkelijk herkenbaar. Leer je kind dit cijfer aan en spreek af dat je kind pas uit bed mag als de 7 verschijnt. Om het iets gemakkelijker te maken, plak je de minuten best af.

foto: S-magazine

Goed voorbereiden is belangrijk

e g e o r V VOGELS Een luide gil om half 6 ’s morgens. Weekdag of weekend, het maakt niet uit: jouw kind is klaar om fris en monter aan de dag te beginnen. Jij daarentegen … kan nog wel wat extra slaap gebruiken. Klinkt dit scenario je bekend in de oren? Dan ben je vast benieuwd naar wat je eraan kan doen. Je kind terugsturen naar bed is vaak een onmogelijke opdracht. Je kan proberen je kind bij jou in bed te nemen, maar dat helpt meestal maar even. Bovendien vindt je kind deze oplossing leuker dan alleen in bed liggen. De kans dat je kind steeds vroeger ‘op bezoek’ komt, is groot. Om het probleem op te lossen moet je eerst de oorzaak achterhalen.

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken? • Het wordt licht in de kamer. Veel kinderen zijn gevoelig voor veranderingen in de hoeveelheid licht. Vooral in de zomermaanden worden kinderen te vroeg wakker. Kies voor goed verduisterende gordijnen of rolluiken. Zo sluit je de kamer af van het daglicht. En je hebt een goed argument: het is nog niet licht genoeg, en dus nog geen tijd om op te staan. • Te koud in de kamer. ’s Nachts daalt niet

alleen onze lichaamstemperatuur, maar ook de omgevingstemperatuur. Die is het koudst om 5 uur ’s morgens. Ongemerkt kan dit voldoende zijn voor je kind om te ontwaken. Probeer eventueel je kind iets warmer aan te kleden door bijvoorbeeld een T-shirtje onder de pyjama aan te doen. • Het middagdutje wordt overbodig. Bij heel wat peuters is vroeg wakker worden het signaal bij uitstek om het middagdutje achterwege te laten of in te korten. Vroegtijdig ontwaken is vaak een gevolg van te veel slaap. • Sommige kinderen zijn ‘vroege vogels’. Ook in dit geval moet je kind leren om in bed te blijven. Voldoende rust is belangrijk om goed te kunnen functioneren.

Bij gebruik van een (kinder)wekker is het belangrijk dat je op voorhand goed uitlegt wat de bedoeling is. • Oefen de verschillende situaties samen in, tot je kind het helemaal snapt. • Overloop alles nog eens rustig als je ’s avonds je kind naar bed brengt. Zeg je kind wat je precies verwacht en wat het moet doen in de verschillende situaties. Spreek het vertrouwen uit dat het goed zal gaan, want jullie hebben heel goed geoefend. • Herhaal de afspraken gedurende minstens één week, tot je zeker weet dat je kind niet meer zal terugvallen in zijn oude gedrag. Blijf de wekker gewoon verder gebruiken. Is je kind de volgende morgen lang genoeg in bed gebleven? Overstelp het dan met complimentjes. Vraag ook hoe het ging: was het moeilijk, duurde het wachten lang …

En wat als het niet lukt? Voor kinderen lijken minuten uren te duren. Voor hen is het helemaal niet zo evident om te wachten. Toon begrip en erken dat wachten moeilijk is. Maar wees consequent en stuur je kind terug naar bed als het te vroeg wakker wordt. Met een beetje hulp en begrip kunnen de meeste kinderen binnen een week langer in bed blijven ‘s ochtends, op voorwaarde dat je de doelen niet te moeilijk maakt. Verwacht niet van je kind dat het ineens slaapt tot 7 uur. Probeer in stappen van 5 tot 10 minuten te werken. Zodra dit goed gaat, doe je er weer 5 tot 10 minuten bij. Zeker in het begin is het belangrijk dat je kind zich zoveel mogelijk aan de wekker houdt. VALERIE DE COEN EN EVELINE CACKEBEKE

Een lampje of een (kinder)wekker Leg je kind uit wanneer het aanvaardbaar is om op te staan. Een lampje met een timer of een kinderwekker komen daarbij goed van pas. Je kan de toestellen zo instellen dat het lampje aangaat of er een prentje tevoorschijn komt op het tijdstip dat je kind mag opstaan. Je kind ziet bij het ontwaken zelf of het al uit bed mag. Is je kind al wat ouder? Kies dan voor een digitale wekker. Het cijfer 7 is voor je kind

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail. Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

november 2017 / S-magazine •

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

sociale info

Geef bloed op de campus met Bloedserieus Ons ziekenfonds ondersteunt actief de vzw Bloedserieus, die 2 keer per jaar bloed inzamelt op verschillende Vlaamse campussen. De vzw wordt getrokken door studenten en ondersteund door Rode Kruis Vlaanderen. Hoe gaat dat in zijn werk en hoe motiveer je de schoolgaande jeugd? Wij vroegen het aan Tjeng Hang Chong, een van de vrijwilligers van Bloedserieus. Wat doe je precies bij Bloedserieus? “Ik ben ondertussen 3 jaar vrijwilliger bij Bloedserieus. Het eerste jaar was ik goodiebag-verantwoordelijke voor Antwerpen. Elke student krijg namelijk zo’n zakje na de donatie. Mijn taak was om de zakjes te vullen met leuke spulletjes

van lokale leveranciers. Sinds dit jaar ben ik ook voorzitter van Bloedserieus Antwerpen. Dat wil zeggen dat ik nu ook vrijwilligers en donaties werf en de bloedinzamelingen organiseer.” Heb je er al veel uit geleerd? “Zeker, werken voor Bloedserieus heeft zelfs mijn studierichting beïnvloed! Momenteel studeer ik Frans en Chinees. Door Bloedserieus, waar ik veel moet organiseren, is mijn interesse voor communicatie gewekt. Ik heb dus besloten een extra master meertalige professionele communicatie te studeren.” Hoe motiveer je de studenten om bloed te komen geven? “Iedereen kan dat beetje bloed missen, je lichaam maakt het snel weer aan.

WAT DONEREN? JE DONEERT

FUNCTIE

VOOR WIE?

Bloed of rode bloedcellen

Zorgen onder andere voor vervoer van zuurstof, beschermen tegen virussen en bacteriën.

Patiënten die aan bloedarmoede lijden of ernstige bloedingen hebben, door bijvoorbeeld een operatie of ongeval.

Helpt bij bloedstollingsproces en afweer van micro-organismen. Vormt de basis van heel wat geneesmiddelen.

Je helpt mensen die veel bloed hebben verloren bij een medisch noodgeval. Daarnaast helpt plasma ook bij bloedstollingsstoornissen en baby’s met geelzucht.

Zorgen ervoor dat het bloed stolt.

Bloedplaatjes toedienen is levensnoodzakelijk bij sommige patiënten met leukemie of kanker. Door chemotherapie kan het bloedplaatjesniveau namelijk zeer drastisch zakken.

Plasma

Bloedplaatjes

Bovendien is de kans groot dat je ooit bloed nodig hebt, ook als je jong bent. Ik dwing niemand, maar herhaal altijd: het is voor het algemene welzijn en voor goede karma! De inzamelingen van Bloedserieus vinden overdag op de campus plaats, dus is het voor studenten poepsimpel om even binnen te springen. Op een uurtje staan ze terug buiten en tijdens het bloed geven kunnen ze nog wat lessen bespreken of roddelen.” Hoe vaak mag je bloed geven? “Je kan tot 4 keer per jaar bloed geven. Tussen 2 afnames moeten minstens 60 dagen zitten. Maar je kan meer geven dan bloed alleen. Zo is er ook een tekort aan bloedplasma en bloedplaatjes, en dat mag je om de 2 weken geven.” Mag iedereen bloed geven? “Neen, ik mag zelf bijvoorbeeld geen bloed geven omdat mijn ijzerwaarden te laag zijn. Je kan er heel makkelijk achter komen of je wel of geen bloed mag geven via onze online donorzelftest.”

Bloedserieus organiseert inzamelacties in alle Vlaamse studentensteden • Wil je graag weten of je in aanmerking komt om bloed te geven? Doe de test op www.bloedserieus.be/donorzelftest. • Studenten kunnen op hun campus doneren op volgende data: Antwerpen: 20 tot 23 november Brussel: 4, 16, 18 en 30 oktober Diepenbeek: 27 oktober en 1 december Gent: 6 tot 9 november Kortrijk: 16, 17 en 24 oktober Leuven: 13 tot 16 november Exacte adressen en tijdstippen vind je op www.bondmoyson.be/bloedserieus of www.devoorzorg.be/bloedserieus.

november 2017 / S-magazine •

HELFT SPOEDARTSEN OVERWEEGT TE STOPPEN De helft van de urgentieartsen overweegt ernstig om van job te veranderen. 1 op de 6 is daar actief mee bezig en wil binnen 6 jaar uit het vak stappen. Het gevoel dat ze te veel van hun sociaal leven moeten opgeven en fysieke of emotionele uitputting zijn de voornaamste drijfveren om op zoek te gaan naar een andere job. Dit komt op een moment dat er al een acuut tekort aan spoedartsen is. Volgens Jan Stroobants, voorzitter van de Belgische spoedartsenvereniging, zijn er te veel depressies en zelfmoorden onder collega’s. Niet zozeer de stress van het werk zelf is te belastend, maar wel de extreme administratieve belasting doet hen afhaken. Spoedartsen klagen ook over een gebrek aan erkenning en over een compleet scheefgetrokken balans tussen privéleven en werk. Spoedartsen presteren gemiddeld 35 % van hun uren ’s nachts en in het weekend.

MUZIEK DIE JE GOED VINDT, VERHOOGT DE PRODUCTIVITEIT Muziek op kantoor verhoogt onze productiviteit, daar is volgens onderzoek door LinkedIn en Spotify 81 % van de werknemers het over eens. Maar niet elk deuntje is even geschikt. Je moet de gespeelde muziek vooral goed vinden. De favoriete artiesten voor op het werk zijn Ed Sheeran, Adele, Coldplay, Bruno Mars en Rihanna, popartiesten dus. Volgens Erik Scherder van de Vrije Universiteit van Amsterdam “toont de wetenschap aan dat muziek je brein kan activeren. De klanken die je hoort prikkelen je brein, waardoor de concentratie en productiviteit verhogen”. Daar zijn echter enkele voorwaarden aan verbonden: je moet de muziek kennen, maar ze mag niet aﬂeiden en je mag dus niet gaan meezingen. Vooral jongeren tussen 16 en 24 jaar zijn overtuigd van het heilzame effect van muziek op het werk, waarbij mannen (47 %) meer openstaan dan vrouwen (38 %). Merk op dat de geciteerde bevolkingsgroep allesbehalve representatief is voor het geheel van de werknemers. Qua genres kiest 70 % voor popmuziek, gevolgd door rock, wereldmuziek en klassieke muziek. Het mechanisme in de hersenen is voor elk genre exact hetzelfde.

28 • S-magazine / november 2017

80 MILJOEN AUTO’S MINDER IN EUROPA TEGEN 2030 Het Europees wagenpark kan tegen 2030 met 80 miljoen eenheden verminderen, van 280 naar 200 miljoen dus. Dat zou te wijten zijn aan het succes van autodelen. Die gewaagde voorspelling is voor rekening van het adviesbureau PwC. Voor je te vroeg gaat juichen: minder auto’s betekent niet noodzakelijk minder verkeer. Integendeel, het verkeer zal toenemen omdat deelwagens vaker worden gebruikt. Volgens PwC-expert Christoph Stürmer zal een deelauto gemiddeld 58 000 km per jaar aﬂeggen, tegen 13 230 km voor een auto die door één persoon of gezin wordt gebruikt. Deelauto’s zullen dan ook veel sneller worden vervangen (gemiddeld om de 3,9 jaar), wat de interesse verklaart van de grote automerken voor dit soort nevenactiviteiten.

FULLTIMER VERDIENT GEMIDDELD 3445 EURO De voltijds werkende Belg verdiende in 2015 gemiddeld 3445 euro bruto per maand. Dat blijkt uit cijfers van de overheid. Het loon van vrouwen lag gemiddeld 6 % lager dan dat van mannen. Dat komt omdat vrouwen oververtegenwoordigd zijn in de lagere loonklassen en sectoren waar de lonen lager liggen.

BEST BETAALD Bedrijfsleiders Managers Wiskundigen Natuur- en scheikundigen Ingenieurs

9285 euro 6450 euro 5221 euro 5029 euro 4833 euro

SLECHTST BETAALD Kelners/barmannen Kappers/schoonheidsspecialisten Huishoudhulpen Kassiers Verkopers in winkels

2176 euro 2186 euro 2221 euro 2279 euro 2371 euro

foto’s: S-magazine

EYECATCHER

door Urbain Vandormael

ARBEIDSONGESCHIKT? BEZORG ONS TIJDIG JE VAKANTIEATTEST Ben je werknemer én ben je arbeidsongeschikt? Dan kreeg je een vakantieattest van ons ziekenfonds. Laat dat attest zo snel mogelijk invullen door je werkgever of werkloosheidsinstelling, en bezorg het aan ons ziekenfonds. Bezorgde je je vakantieattest nog niet aan ons ziekenfonds, dan kreeg je een herinnering. Als we eind november je vakantieattest nog steeds niet gekregen hebben, dan mogen we jou geen ziekte-uitkering betalen voor de maand december. We gaan er dan van uit dat je al je vakantiedagen opneemt in december, en voor die dagen kreeg je al vakantiegeld. Het is wettelijk verboden om voor dezelfde dagen zowel een ziekte-uitkering als vakantiegeld te krijgen. Kortom, bezorg ons zo snel mogelijk je volledig en correct ingevulde vakantieattest. Meer weten? Neem contact op met ons ziekenfonds. We helpen je graag verder.

DOE MEE AAN DE EMILE ZOLAPRIJS 2018 ESS AY W E DST R I J D VO O R J O N G E R E N Is er een politiek, sociaal, economisch of cultureel thema dat jou na aan het hart ligt? Ben je jonger dan 28 jaar? Gooi dan een beklijvend essay op papier en maak kans op de Emile Zolaprijs 2018. De professionele jury verwacht geen droge, wetenschappelijke tekst, maar een vurig betoog, een messcherpe aanklacht, een verontwaardigde kijk op een boeiend thema. Kom origineel uit de hoek, schuw de controverse niet en zorg ervoor dat je argumentatie stevig onderbouwd is. De 3 beste essays worden gepubliceerd in het maandblad ‘Samenleving en politiek’. De 3 winnaars krijgen een geldprijs van respectievelijk 600 euro, 300 euro en 150 euro. Deelnemen kan tot en met 15 december 2017. Lees het volledige wedstrijdreglement op www.sampol.be.

BETERE TERUGBETALING VOOR AUTOSONDAGE VANAF 1 NOVEMBER Maak je gebruik van autosondage? Sinds 1 november zijn de regels voor de terugbetaling verbeterd. Autosondage betekent dat je thuis regelmatig je blaas leegmaakt door een sonde in de urinebuis in te brengen. Die handeling is verschillende keren per dag nodig. Ofwel doe je dat zelf als patiënt, ofwel is iemand in je omgeving hiervoor opgeleid.

Sinds 1 november krijg je meer sondes terugbetaald van ons ziekenfonds. Bovendien hebben meer mensen dan vroeger recht op een terugbetaling. Je krijgt nu een terugbetaling voor 4 sondes per dag in plaats van 5. Bij specifieke aandoeningen heb je recht op 8 sondes per dag. Het bedrag dat je terugbetaald krijgt, is afhankelijk van de soort sonde. De meeste types krijg je volledig

terugbetaald, voor een meer geavanceerde sonde betaal je maximaal 1 euro uit eigen zak. Bekijk de voorwaarden voor terugbetaling op www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Autosondage’. Of kom langs in een van onze kantoren in je buurt.

REISMARKT AZURA-GROEPSREIZEN GRATIS TOEGANG (VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT) ZONDAG 10 DECEMBER 2017

IN HOTEL SERWIR, KONINGIN ASTRIDLAAN 57, 9100 SINT-NIKLAAS

Van 10 tot 17 uur ben je van harte welkom om onze reisleiders en medereizigers te ontmoeten, en in première kennis te maken met de Azura-Groepsreizen brochure 2018.

GRATIS TOEGANG, VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT.

ANTWOORDBON

Ja, ik wens me in te schrijven met . . . . personen Naam en voornaam: ................................................................................................................................................................................................................................................................. Adres: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. Tel./gsm: ................................................................................................... E-mail: ..................................................................................................................................................................... Bon opsturen naar AzuraGroepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of je deelname per e-mail bevestigen: groepsreizen@azura-travel.com. Voor bijkomende info bezoek onze website: www.azura-travel.com of bel 03 755 47 42.

november 2017 / S-magazine •

sociale info

Binnenkort naar het ziekenhuis?

Breng ons vandaag al op de hoogte Hoeveel kost je opname? Welk type kamer kies je het best? Wat moet je allemaal meenemen naar het ziekenhuis? Een ziekenhuisopname brengt vaak een hoop vragen of praktische problemen met zich mee voor jou als patiënt. Meld daarom je opname vooraf aan ons ziekenfonds. Wij bieden jou dienstverlening op maat. Voor, tijdens én na je opname.

Meld je opname Ziekenhuisopname in het vooruitzicht? Laat het meteen weten aan ons ziekenfonds. Meld je opname eenvoudig en snel op www.meldjeopname.be. Of bel ons, stuur ons een mailtje, of kom langs in een van onze kantoren in je buurt.

3 goede redenen om je opname te melden:

BEREID JE GOED VOOR

10 vragen vóór je naar het ziekenhuis vertrekt Stel jezelf deze 10 vragen voor je naar het ziekenhuis gaat. Je vindt het antwoord op al deze vragen op www.meldjeopname.be. Heb je nog vragen of twijfels? Neem dan contact op met ons ziekenfonds. Wij helpen je graag verder. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Ben je in orde met het ziekenfonds? Weet je hoeveel je opname kost? Eenpersoonskamer of tweepersoonskamer? Heb je recht op een extra terugbetaling? Is je ziekenhuisfactuur correct? Zijn je werkgever, ziekenfonds en zorgverleners op de hoogte? Heb je alle formulieren ingevuld? Wat moet je meenemen naar het ziekenhuis? Hulp nodig na je verblijf in het ziekenhuis? Ken je je rechten als patiënt?

30 • S-magazine / november 2017

Je kan besparen op je ziekenhuisfactuur. Je kan de kostprijs van je opname inschatten en je weet welke keuzes die kostprijs beïnvloeden. Je weet welke papieren je moet invullen. Zo krijg je alle uitkeringen en terugbetalingen waar je recht op hebt. Nazorg nodig? Wij helpen je om alles te regelen. Ons ziekenfonds informeert je over het zorgaanbod en helpt je om onder andere je poetshulp, thuiszorg of krukken tijdig aan te vragen.

TIP

Wat te doen bij een ziekenhuisopname?

Weinig tijd? Bekijk op www.meldjeopname.be het praktische filmpje ‘Wat te doen bij een ziekenhuisopname?’. Wij leggen je in minder dan 2 minuten uit hoe je je optimaal voorbereidt op je opname in het ziekenhuis.

sociale info

DOE DE TEST Al eens nagedacht over het prijskaartje van je opname? Weet jij hoeveel een opname in het ziekenhuis kost? En weet je hoe je kan besparen op de factuur? Doe de test op www.meldjeopname.be. Beantwoord 5 korte vragen en ontdek meteen hoe goed je op de hoogte bent.

november 2017 / S-magazine â&#x20AC;˘

WEET WAT

je eet

PREI,

DE GEZONDE LEKKERNIJ! foto’s: S-magazine

Offer aan de goden

Prei is niet bepaald een groentje, maar behoort ook 4000 jaar na zijn ontdekking nog steeds tot de populairste groentesoorten. Zijn grootste troeven: ﬂexibiliteit en veelzijdigheid, een frisse smaak en een ﬂinke portie gezonde voedingsstoffen. Enig idee waarom prei zelden wordt uitgesproken als ‘prei’? In Antwerpen heet hij ‘parei’, in West-Vlaanderen heeft men het over ‘poorret’ of ‘paret’, in Limburg wijst men hem aan als ‘poor’ of ‘porei’. De verklaring is terug te vinden in het Frankrijk van enkele eeuwen geleden, waar de witgroene parel luisterde naar de naam ‘poree’, later verbasterd tot het huidige ‘poireau’. In de middeleeuwen was ‘porée’ bij onze zuiderburen een bekende soep op basis van fijngehakte groene preibladeren. Vandaar dus die extra klinker(s) in de naam in de meeste Vlaamse dialecten.

SSUCCPETEN E REC www.lekkernormaal.be • Kalkoen met prei en gember • Preisalade met haringfilet • Gewokte oesterzwammen met kip en prei • Op vel gebakken kabeljauw met grove groentjes • Visfilets Tre Verde

32 • S-magazine / november 2017

niet in de vuilnisbak, maar liever in de kookpot.

De wortels van de prei liggen echter nog een stuk dieper in de tijd, met name in het Mesopotamië van 4000 jaar geleden. De geschiedenisboeken vermelden de Soemerische koning Ur-nammu als de ‘ontdekker’. De Oude Egyptenaren offerden prei aan de goden en beeldden de kromme stengels af op graffresco’s. Aristoteles, de eerste homo universalis (omdat hij filosofie verenigde met wiskunde en natuurwetenschappen), geloofde dat hij zijn heldere stem te danken had aan prei. Ook de Romeinse keizer Nero hield zijn stem scherp door liters soep op basis van de wondergroente binnen te werken. Zijn bijnaam luidde niet toevallig Porrophagus, oftewel preivreter.

Gebruik ook het groen

Zorg en aandacht Prei is een dankbare groente, die zich meteen thuis voelt in soep, vis- en vleesgerechten, pasta, quiche, salades … Je kunt hem koken of stomen, stoven in een klontje boter, wokken met een scheutje sojasaus of frituren. Tegelijk is het een groente die heel wat zorg en aandacht vraagt. Om te beginnen is het belangrijk dat je prei voor gebruik grondig spoelt onder koud water, dit om eventuele restjes zand en aarde weg te werken. En opgelet: koop enkel een stronk met een dichte bladvorming en donkergroene bladeren. Slappe stengels en verkleurde bladeren wijzen erop dat de versheidsdatum verstreken is.

Het groene deel van de bladeren Jammer, dubbel jammer is een stuk voedzamer dan De meeste recepten met de witte helft prei gebruiken enkel

Onze voorouders consumeerden prei vooral om zijn heilzame krachten en minder om zijn smaak. Vandaag kennen we betere geneesmiddelen, maar de cijfers mogen er best zijn: 100 gram prei draagt amper 28 kcal en 0,3 gram vet, bevat 55 % van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A en 20 % van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C én heeft een gezonde dosis mineralen als calcium, fosfor, ijzer, magnesium, zink, mangaan en koper aan boord. Naast vitaminen en mineralen vinden we voorts veel ﬂavonoïden, goed voor de bloedvaten, alsook polyfenolen, die de schadelijke effecten door toedoen van vrije radicalen tegengaan. Onderzoekers uit Gent hebben enkele jaren geleden bioactieve componenten in prei geïdentificeerd die ons beschermen tegen hartziekten. Die heilzame stoffen bevinden zich wel voornamelijk in de groene bladeren. Gooi die dus

de witte schacht van de groente, die bestaat uit de dicht opeengepakte ondereinden van de bladeren. Dat is jammer, want het groene deel van de bladeren is evengoed geschikt voor consumptie én bovendien een stuk voedzamer dan de witte helft. Dubbel jammer is dat bepaalde telers zelfs varianten (proberen te) kweken met meer wit en minder groen, om tegemoet te komen aan de wensen van de consument. Wanneer je de buitenste bladeren en de verdroogde bladpunten wegsnijdt, verhogen de groene bladeren de voedingswaarde van je preilekkernij. Nog een gezonde tip: neem het vocht uit de prei mee in je bereiding, zodat er geen waardevolle vitaminen en mineralen verloren gaan. Smakelijk! BART VANDORMAEL

WEET WAT JE

DRINKT De cafeïne in het drankje verhoogt je concentratie en prestatievermogen, maar kan ook leiden tot nervositeit, een verhoogde hartslag en gevoelens van onrust. Koffieconsumptie verlaagt de kans op hart- en vaatziekten (wat bevestigd wordt door de 2 nieuwe studies), dankzij de aanwezigheid van antioxidanten. Diezelfde gezondheidswinst kan je echter ook boeken – en zelfs in grotere mate – door het drinken van groene of zwarte thee. foto's: S-magazine

Geﬁlterd of ongeﬁlterd

LEEF JE LANGER MET

KOFFIE? “Koffie drinken vergroot de kans op een lang leven.” Het nieuws dat recent in enkele kranten te lezen stond, zal zeer goed gesmaakt hebben bij frequente koffiedrinkers. Het ‘bewijs’ dat koffie gezond is, steunt op 2 grootschalige en langdurige onderzoeken waarvan de resultaten in het internationale vakblad ‘Annals of Internal Medicine’ gepubliceerd zijn. Eén groep wetenschappers volgde 520 000 volwassenen uit 10 Europese landen, een team vorsers van 2 Amerikaanse universiteiten deed hetzelfde met 185 000 niet-blanke Amerikanen. De deelnemers, die over een periode van bijna 20 jaar zijn gevolgd, werd gevraagd hoeveel koppen koffie zij dronken. Uit de sterftecijfers leiden de onderzoekers af dat koffiedrinkers minder snel sterven aan de gevolgen van hart- en vaatziekten en aandoeningen aan het spijsverteringsstelsel, diabetes, bepaalde vormen van kanker en nierziekten. Eén kop koffie per dag levert al een bescheiden gezondheidswinst op, bij 3 koppen per dag is de winst maximaal.

Studie met gebreken Ondanks de immense steekproef en de duur van de studies, kunnen er toch ernstige vragen worden gesteld over de bewijskracht. De deelnemers werden niet op regelmatige basis ondervraagd over hun koffieconsumptie, wat de betrouwbaarheid van de studies meteen voor een stuk ondergraaft. Bovendien is er geen rekening gehouden met andere voedingsgewoonten en levenswijzen die een invloed kunnen hebben op de levensverwachting. De vorsers lijken overigens zelf te beseffen dat hun analyse wel enige tekortkomingen kent: ze bevelen koffie niet expliciet aan als een gezonde drank, maar suggereren enkel dat het drinken van een bescheiden hoeveelheid koffie op lange termijn wellicht geen schadelijke effecten heeft.

Antioxidanten Wat voorgaand onderzoek naar de (on) gezondheidswaarde van koffie ons de voorbije jaren zoal heeft geleerd?

Koffie drinken is gezonder dan we denken. Althans, zo luidt de conclusie van 2 grootschalige onderzoeken in Europa en de Verenigde Staten, bij ruim 700 000 gebruikers en niet-gebruikers. Maar laten we toch niet al te enthousiast worden …

De ene koffie is de andere niet. Welke mag je drinken en welke niet? Zowat alle studies, zowel de nieuwe als de oudere, maken geen verschil tussen koffie met cafeïne of cafeïnevrije koffie. Gefilterde koffie en koffiepads genieten de voorkeur boven ongefilterde koffie (zoals Turkse koffie). Die laatste soort brengt namelijk geen lager maar een hoger risico op hartkwalen met zich mee. De boosdoener is de stof cafestol, die het ‘slechte’ LDL-cholesterolgehalte in je bloed doet stijgen. Cafestol is ook aanwezig in gefilterde koffie, maar slechts in zeer kleine dosis.

Niet te heet Nog één belangrijke raad: drink je koffie – of thee – niet te heet! De Stichting tegen Kanker heeft in dat verband een onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aangehaald: “Dranken frequent te warm drinken, verhoogt waarschijnlijk het risico op slokdarmkanker.” De belangrijkste oorzaken van slokdarmkanker zijn tabak, alcohol en overgewicht. Maar ook koffie of andere dranken kunnen het kankerrisico verhogen als ze te warm worden gedronken, aldus de WHO. Hoe warm is te warm? De kritieke grens ligt op 65 graden Celsius, zo stelt de WHO. Wie thee op een temperatuur van 70°C of meer drinkt, loopt liefst 5 keer meer risico op slokdarmkanker dan wie zijn drankje even laat afkoelen. De boodschap is helder: blazen! Als je warme dranken nuttigt op temperaturen lager dan 65°C, zit je safe. BART VANDORMAEL november 2017 / S-magazine •

in w u e i N d o b n a a ons end er Absorb ed o onderg

r aar voo b ik h c s Be en , vrouw n e n n a m eren en kind

Uniek ledenvoordeel: 1 broekje kopen = 2de voor de halve prijs Vraag ernaar in een medische shop in jouw buurt. Incontinentie of je urine niet goed kunnen ophouden is vervelend en komt vaker voor dan je denkt. 1 op de 3 vrouwen heeft last van urineverlies om verschillende redenen: zwangerschap, menopauze, overgewicht, na een operatie ... Bij mannen boven de 40 is dat cijfer 1 op de 10. Het juiste ondergoed biedt je het nodige comfort bij urineverlies. Het ondergoed: • zit comfortabel en blijft de hele dag droog voelen • ziet eruit als een normale onderbroek. De broekjes bestaan net zo goed in kwalitatieve stoffen en aantrekkelijke modellen. • heeft een ingenaaide pad om urine te absorberen • is was- en herbruikbaar • is antibacterieel en neutraliseert geurtjes • is ecologisch en budgetvriendelijk. Je hoeft geen wegwerpmaterialen meer te gebruiken. Lees het interview met onze expert incontinentie op p. 12-13.

Mediotheek De VoorZorg Antwerpen T 0800 97 520 | E mediotheek.304@devoorzorg.be W www.devoorzorg.be/mediotheek Zorgba(a)r Limburg T 011 22 44 22 | E info@zorgbaar.be W www.zorgbaar.be Mediotheek Oost-Vlaanderen T 09 333 55 00 (optie2) | E mediotheek.bmovl@bondmoyson.be W www.bondmoyson.be/mediotheek Medishop West-Vlaanderen T 056 230 230 (optie 2) | E medishop.wvl@bondmoyson.be W www.bondmoyson.be/medishop De actie loopt van 1 november 2017 t.e.m. 30 november 2017. Korting niet cumuleerbaar met andere kortingen.

consument

Innovatie

INNOVATIE

Zorgrobot, elektronisch voorschrift of gezondheidsapp, ons ziekenfonds evolueert mee. Deze rubriek belicht een nieuwe technologie of digitale ontwikkeling in de gezondheidswereld. Je huisarts of apotheker blijven nog altijd de betrouwbaarste raadgever.

Diabetes on the run Digitale opvolging voor patiënten met diabetes type 2 Zorgt een app binnenkort voor betere ondersteuning en opvolging van Veelbelovende resultaten patiënten met diabetes type 2? Onze diensten voor thuisverpleging startten, in samenwerking met Solidariteit voor het Gezin, in april 2017 het proefproject • Gebruikers én diabeteseducatoren reageren 'Diabetes on the run'. 6 maanden lang testten patiënten onder begeleiding van positief op deze nieuwe begeleidingsvorm. De app en de apparaten zijn eenvoudig in gebruik. diabeteseducatoren een app voor diabetesopvolging uit.

De patiënt meet glucosewaarden, gewicht, pols- en bloeddruk en beweging op regelmatige tijdstippen. Hij krijgt meteen gestandaardiseerde feedback over gemeten waarden.

Via de chatfunctie of een videogesprek geven diabeteseducatoren gepersonaliseerd advies en coaching.

In een paar klikken zie je de waarden en historiek van de gemeten waarden. • De app creëert bewustwording. Patiënten hebben een beter inzicht in hun waarden en reageren sneller op veranderende waarden. • De app motiveert patiënten om extra te bewegen. Patiënten spannen zich meer in om dagelijks 10 000 stappen te zetten. • Via chatberichten is er goede en snelle communicatie tussen patiënt en educator (= telecoaching). • Sommige patiënten hebben betere hemoglobinewaarden A1C. Dit toont aan dat de diabetes goed geregeld is. De app kan het contact met de patiënt niet volledig vervangen, maar is een belangrijk hulpmiddel om aanvullende ondersteuning te bieden.

Proefproject 100 patiënten gebruikten 6 maanden lang de app ‘Healthlook’. De app is verbonden met (draagbare) meetapparatuur en laadt gemeten resultaten meteen op. De (huis)arts kan de resultaten raadplegen in de app en korter op de bal spelen bij afwijkende waarden.

‘Diabetes on the run’ is een proefproject, dat middelen kreeg van de federale overheid om zich een half jaar lang te bewijzen. Gezien de positieve resultaten hopen we het project voort te kunnen zetten . Voorlopig kan je niet inschrijven. We houden je op de hoogte als het project een vervolg krijgt en je ook kan deelnemen.

Lees meer over diabetes op www.diabetesweb.be.

november 2017 / S-magazine •

sociale info

Krachtvrouwen laat jonge weduwen weer voluit leven

Vreugde en verdriet liggen soms dicht bij elkaar. 12 jaar geleden verloor Vivian Van Bremen (41) onverwacht haar man door een hartaderbreuk. Ze was op dat moment 41 weken zwanger en beviel 12 uur later van hun 2de zoon. Dit jaar startte Vivian Krachtvrouwen op, een netwerk voor jonge weduwen die niet langer willen overleven maar opnieuw voluit willen leven.

Geen rouwgroep “Toen ik mijn man verloor, bestonden er nog geen initiatieven voor jonge weduwen. Ik keek wel eens op een forum, maar daar las ik vooral verhalen van mensen die hun hart uitstortten waardoor ik mezelf alleen maar neerslachtiger ging voelen.”

Wat te doen bij een overlijden? Ons ziekenfonds maakt je wegwijs. De dood van een geliefd persoon is niet alleen emotioneel een zware klap. Plots moet je ook een heleboel praktische zaken regelen. Ons ziekenfonds helpt je in deze moeilijke periode met een handig overzicht van wat er na een overlijden allemaal moet gebeuren. • Vraag je gratis exemplaar van onze brochure ‘Wegwijs bij een overlijden’ of lees ze online op www.bondmoyson.be/brochures of www.devoorzorg.be/brochures. • Of surf naar www.bondmoyson.be/wattedoenbij of www.devoorzorg.be/wattedoenbij en klik door naar ‘Overlijden’. • Of kom langs in een van onze kantoren in je buurt. Wij helpen je graag verder.

36 • S-magazine / november 2017

“Ik heb er lang over gedaan, maar nu voel ik mij opnieuw gelukkig. Als ik eerder had geweten wat ik nu na al die jaren weet, had ik mij al veel eerder beter kunnen voelen. Daarom heb ik Krachtvrouwen opgericht. Krachtvrouwen is geen rouwgroep, maar is er voor weduwen die vooruit willen. De bedoeling is dat vrouwen elkaar helpen zodat ze zich opnieuw energieker gaan voelen en stappen vooruit kunnen zetten. Dat je jong weduwe wordt, wil niet zeggen dat je leven voorbij is.”

Weduwen samenbrengen “Het idee voor Krachtvrouwen ontstond vorig jaar. Ik wou iets doen voor jonge weduwen en plaatste een oproep op Facebook om weduwen met jonge kinderen te leren kennen. Ik kreeg hier heel veel reactie op en besloot om een Facebookgroep te starten. Via dit online netwerk kunnen weduwen in contact

komen met andere vrouwen die hetzelfde meemaken. Ze kunnen er vragen stellen en hun zorgen met elkaar bespreken.” “Tijdens de koffiemomenten die ik organiseer bij Madam Bakster in Gent, kunnen vrouwen ook fysiek kennismaken met andere weduwen. Tijdens deze ontmoetingsmomenten nemen we de tijd om verhalen te delen en stil te staan bij wat de aanwezigen nodig hebben.”

“ Dat je jong weduwe wordt, wil niet zeggen dat je leven voorbij is.” “Wie wil, kan een individueel coachingstraject volgen. Aan de hand van een intensief traject probeer ik ervoor te zorgen dat een jonge weduwe op korte tijd haar leven terug in handen neemt. Samen bekijken we hoe ze haar verdriet een plaats kan geven, zodat ze niet langer het gevoel heeft enkel te overleven.”

sociale info

“ Durf hulp te vragen en hulp te aanvaarden. Zo creëer je meer tijd voor jezelf.” 5 sleutels “Uit mijn eigen ervaring heb ik 5 sleutels gehaald die mij geholpen hebben om er weer bovenop te komen. Eerst en vooral is het belangrijk dat je het verschil leert kennen tussen verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen. Verdriet uit je hart is het verdriet dat je hebt moeten ervaren. Dit verdriet moet je toelaten, anders word je ziek. Bij verdriet om je zorgen ga je echter piekeren over hoe het nu verder moet in de toekomst. Dit verdriet los je niet op door te huilen, dat moet je aanpakken.” “Daarnaast is het ook heel belangrijk om tijd voor jezelf te nemen. Dit is iets wat weduwen vaak vergeten. Voor ze het weten gaan ze voor iedereen in hun omgeving zorgen, zoals hun kinderen en schoonouders, behalve voor zichzelf. Door elke dag tijd te nemen voor jezelf krijg je opnieuw energie en krijg je terug meer kracht.” “‘In dankbaarheid ligt geluk verscholen’, is het volgende idee dat ik wil meegeven. Als weduwe ervaar je veel zware en negatieve gevoelens want je leven werd compleet overhoop gehaald. Toch is er iedere dag iets waar je dankbaar voor kan zijn, zoals bijvoorbeeld de relatie met je kinderen of de zon die scheen. Door stil te staan bij die kleine, positieve dingen ga je je steeds meer in balans voelen.” “Verder is het nodig om hulp te vragen en hulp te aanvaarden. Mensen in je omgeving willen graag helpen, maar weten niet hoe. Door hulp te durven vragen, bijvoorbeeld bij praktische dingen zoals kuisen of koken, krijgt je omgeving de kans om iets voor jou te doen. Bovendien creëer je zo meer tijd voor jezelf.” “Tot slot bepalen je gedachten je gevoel. Als je bij het opstaan denkt dat het een rotdag zal worden, dan neem je dat gevoel de hele dag mee. Hoe verdrietig je ook bent, het is belangrijk om op het positieve te blijven focussen.”

Tips voor de omgeving “Als je een jonge weduwe kent, kan je haar vragen of je haar met iets kan helpen. Dat is belangrijk omdat jonge, zelfstandige vrouwen het niet gewoon zijn om hulp te vragen. Bij mij hebben 2 vriendinnen echt tijd gemaakt om samen met mij na te denken over welke hulp ik kon gebruiken. Dat was zo waardevol.” “Verder is het ook belangrijk om de jonge weduwe haar verhaal te laten vertellen en te luisteren. Doe geen cliché-uitspraken, maar luister gewoon naar haar.” “Vergeet ook niet dat mensen na jaren nog verdriet kunnen voelen. Als je een weduwe

kent die 5 of 10 jaar na datum nog af en toe droevig is, kan je daar het best geen oordeel over vellen. Haar echtgenoot was de liefde van haar leven. Liefde en verdriet gaan niet over, ze horen bij elkaar.” CARMEN BRANKAER

Meer weten? Lees meer over Krachtvrouwen of download het gratis e-book op www.krachtvrouwen.be. Daarin vind je meer uitleg bij de tips. Je kan Vivian ook persoonlijk contacteren op vivan@krachtvrouwen.be of 0468 16 91 92.

Ingeborg (45) getuigt over haar ervaring met Krachtvrouwen “Mijn man Nico was opvoeder en begeleidde gezinnen in crisissituaties. We hebben samen 2 zonen en 1 dochter. Toen mijn moeder 4 jaar geleden stierf, had Nico het hier heel moeilijk mee. Hij nam van de ene op de andere dag ontslag op zijn werk. Zijn plan was om een sabbatjaar te nemen, maar in plaats van tot rust te komen, ging Nico veel uit en zocht hij zijn toevlucht in alcohol. Ik dacht dat het een midlifecrisis was, maar achteraf bleek dat hij een burn-out had.” “Hoewel hij zelf begeleider was van gezinnen in probleemsituaties, wou hij zichzelf niet laten helpen door een dokter of psycholoog. Hij dacht dat hij zijn problemen zelf wel kon aanpakken, maar dat was helaas niet zo. Wij zagen hem echt aftakelen. Nico verzorgde zich niet meer en had lichamelijke kwalen die medische zorg vroegen. Als omgeving stonden we machteloos.” “Vorig jaar in april is Nico in elkaar gestuikt tijdens de Ronde van Vlaanderen. Zo werd hij uiteindelijk toch opgenomen in het ziekenhuis, maar zelfs toen nog ging hij altijd lopen. Nico was een hele lieve man, maar hij zag zichzelf niet graag. Uiteindelijk stierf mijn man eind oktober 2016 door een bacterie in een wondje aan zijn been. Hij was lichamelijk zo verzwakt dat de bacterie zijn lever en nieren heeft doen falen. Het ging allemaal heel snel.”

Mijn redding “Ik ging door een heel zware periode, ook omdat ik mezelf schuldig voelde. Ik zat vast en voelde dat het niet goed met mij ging. Ik ging op zoek naar rouwgroepen, maar de meeste groepen waren al gestart en er was geen plaats meer vrij. Via Facebook kwam ik in contact met Krachtvrouwen. Het eerste koffiemoment liet ik aan mij voorbijgaan. Ik had schrik dat er alleen maar tranen zouden vloeien en daar had ik geen zin in. Wanneer ik daarna de positieve commentaren van andere deelnemers las, kreeg ik spijt. Daarom schreef ik mij in voor een volgende workshop.” “Krachtvrouwen was mijn redding. De golf van schuld en verdriet overvalt je. Vivian heeft mij geleerd dat dit ok is, maar dat je daar niet te lang in mag blijven hangen. Je moet vooruit, van overleven naar leven. Vivian is een warme, optimistische vrouw. Ze geeft concrete tips. Ik ben van nature een piekeraar, maar Vivian moedigt mij aan om uit mijn comfortzone te treden. Zo vroeg ik dankzij haar hulp aan mijn vader om het gras af te rijden en begon ik met mijn broer te praten over het verlies van Nico.” “Door het contact met andere weduwen leerde ik ook dat de dingen die ik voel normaal zijn. Ik werd bijvoorbeeld vaak inwendig boos wanneer mensen mij na het overlijden van Nico vroegen hoe het met mij ging, en meteen zelf al aanvulden met ‘Het gaat wel zeker?’. Tijdens de workshop merkte ik dat andere vrouwen gelijkaardige verhalen meemaakten. In onze maatschappij is te weinig plaats voor rouw. Ik hoop dat ook andere weduwen hun weg naar Krachtvrouwen vinden, want het is echt een steun voor mij.”

november 2017 / S-magazine •

cultuur

ARMOE

TROEF

In het Cultuurcentrum Caermersklooster in Gent loopt een uiterst boeiende en leerzame tentoonstelling rond het thema ‘armoede’. Aan de hand van foto’s, affiches, ﬁlmbeelden, documenten, objecten, kunstwerken wordt een ontluisterend beeld geschetst van de onderkant van onze samenleving vanaf het begin van de 19de eeuw. Maak je geen illusies: armoede bestaat vandaag nog steeds in België. ‘Gangetje’ in Leuven, 1914. © Archief OCMW Leuven

Mensen die in armoede leven werden nauw betrokken bij het tentoonstellingsproject om het fenomeen zo raak mogelijk te kunnen duiden. Zo organiseerde het Kadoc een aantal werksessies met groepen mensen in armoede rond diverse thema’s als arbeid, inkomen, gezondheid, wonen, onderwijs en samenleven. Bovendien werden samen met mensen met armoede-ervaring bezoeken gebracht aan erfgoedinstellingen en andere musea zodat ze zich een goed beeld konden vormen van hoe zo’n tentoonstelling achter de schermen wordt opgebouwd. Het resultaat van

deze grondige voorbereiding laat zich gevoelen: deze tentoonstelling geeft een helder beeld van het complexe fenomeen dat armoede is.

11 % van de Vlamingen Doelbewust werd niet gekozen voor een chronologische voorstelling. Het parcours van de tentoonstelling loopt langs verschillende thema’s die telkens in de tijd worden uitgerafeld: geld, werk, lichaam, huis, gezin en samenleving. Heden en verleden vloeien in elkaar over. Naast de oude documenten, foto’s en filmfragmenten horen foto’s van vandaag, onder meer van fotografe Leyla Aerts die al jarenlang rond het thema van armoede werkt. Volgens de meest recente cijfers leeft vandaag 11 % van de Vlamingen onder de armoedegrens.

Gekleurde armoede Wat een huishouden van man, vrouw en 2 kinderen nodig heeft per week? Huurgeld 2,50 frank, petrol 0,34 frank, 21 pinten botermelk 0,42 frank, ziekenhuis en herverzekering 0,47 frank, vakvereniging 0,20 frank, drinkgeld voor den man per week 0,30 frank, Socialistisch verkiezingspamflet dat de draak steekt met de bezittende klasse, jaren 1920. © KADOC

38 • S-magazine / november 2017

tabak en baard 0,30 frank, enzovoort. Totale kostprijs voor het gezin per week = 22,57 frank. We schrijven het jaar circa 1910. De berekening komt uit een politiek pamﬂet van de Daensisten in Aalst. Armoede evolueert in de loop der geschiedenis en krijgt ook een ander gelaat. De wet op de Kinderarbeid (1889) en de invoering van de Leerplicht (1914) zijn 2 belangrijke mijlpalen geweest in de strijd tegen armoede die ook en vooral kinderen trof. Dat belet niet dat mensen in de jaren 1930 nog lange rijen vormden voor de bedeling van soep en brood. ‘Geef me werk’ zong Walter Grootaers nog in 1982, op tekst van Raymond van het Groenewoud, met muziek van Jean Blaute. Vandaag krijgt de armoede een gekleurd gezicht. Het multiculturele aspect van onze samenleving is sterker voelbaar aan de onderkant dan in de bovenlaag van de samenleving.

Stad van de Vooruit ‘Samenwerking verdrijft armoede en loonslavernij’, staat in grote letters op de gevel van een van de winkels van de Vooruit waar mensen terecht konden voor ‘brooddeel, winkeldeel, pensioen, hulp bij geboorte, ziekte en sterfte’. Deze tentoonstelling hoort thuis in Gent, stad van de Vooruit. Ze vindt plaats in het Caermersklooster, pal in het Patershol dat nog de sfeer draagt van het industriële proletariaat. HENRI LENS

Tegenwind. Armoede in België sinds 1800. Tot 26 november in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster. Open van 10 uur tot 17 uur. Maandag gesloten. www.caermersklooster.be

OOSTENRIJK - TIROL ALPIJNS SKIËN EN WANDELEN

G R O E P S R E I Z E N

12 april 2018, 11 dagen/10 nachten en 14 juni 2018, 11 dagen/10 nachten

Afreis 5 januari 2018 – 10 dagen/7 nachten Hotel Tipotsch *** in Stumm met Snowbus heen en terug, 7 overnachtingen halfpension – Oostenrijkse wandelgids en Nederlandstalige skibegeleider – btw . Prijs per persoon: 715 Euro in tweepersoonskamer.

All-in

Het Eiland van Aphrodite,ligt op het kruispunt tussen oost en west. Een waar toeristisch juweel met rijke cultuur en natuur met heel wat goed bewaarde archeologische schatten. De grillige rotskust met bevallige baaien, een heuvelig binnenland en in het centrum het indrukwekkende Troodos-gebergte. De steden Paphos (Unesco-werelderfgoed), Limassol en Kouion zijn een bezoek meer dan waard. Hotel Louis Phaethon Beach**** aan zee , met bijzonder goede service, shops, restaurant (maaltijden in buffetvorm, Cypriotische, Italiaanse en internationale specialiteiten, thema-avonden, snackbar, zoetwaterzwembad, zonneterras, gratis ligzetels en parasols aan het zwembad,. Betalend: massage, fitness, speelzaal met biljart en videospelletjes. Alle kamers beschikken over badkamer, individuele airco, telefoon, satelliet-tv, koelkast, safe (betalend) en balkon of terras. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers): In tweepersoonskamer afreis 12 april: 1150 euro en afreis 14 juni: 1195 euro. Beperkt aantal eenpersoonskamers zonder toeslag.

BESTELBBON BROCHURE 2018 REISMARKT 10 DECEMBER

✁

CYPRUS, PAPHOS

 Ik wens vrijblijvend de brochure 2018 te ontvangen (verschijnt half december).  Ik schrijf in voor de reismarkt (meer info op pagina 29 van dit nummer). Naam en voornaam: ...............................................................

BULGARIJE, GOUDKUST, VARNA 12 mei 2018 en 7 september 2018, 11 dagen/10 nachten

november 2017 / S-magazine •

gezondheid

All-in

De badplaats Golden Sands ligt in een groene omgeving 16 km ten noorden van een van de oudste steden van Europa: Varna. Het fijn zandstrand is 4 km lang en 100 m breed. Op de boulevard met talrijke cafés, restaurants en winkeltjes is het gezellig kuieren… Hotel Atlas**** 350 m van het strand en het levendige centrum. Roomservice, Wifi (gratis) , zoetwaterzwembad, zonneterras, gratis ligzetels en parasols aan zwembad, gratis handdoekenservice en overdekt zwembad. Ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, 2x/week themabuffet, laat ontbijt, snacks, koffiebreak, selectie van lokale en internationale dranken, omnisportterrein, fitness, aerobic, aquarobic, Tuks bad, sauna, animatie, massages, gezichts- en lichaamsbehandelingen. Alle kamers beschikken over badkamer (bad of douche, haardroger), individuele airco, telefoon, satelliet-tv, minibar (gratis), safe (betalend) en balkon of terras. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) in tweepersoonskamer afreis 12 mei en 7 september: 699 euro. Beperkt aantal eenpersoonskamers zonder toeslag.

GRIEKSE EILANDEN, KRETA 2 mei 2018 en 11 mei 2018, 10 dagen/9 nachten

All-in

Bekoorlijke kusten met stranden en baaien en een heldere zee. Een indrukwekkend berglandschap en talrijke kloven zoals de Samaria kloof maken Kreta tot een vakantietopper. Hotel Imperial Belvedere **** 400 m van het strand, 2 km van het centrum van Hersonissos.Twee zoutwaterzwembaden, zonneterras, gratis ligzetels, matrassen en parasols aan het zwembad. Amerikaans ontbijtbuffet, hoofdrestaurant (buffet), Griekse thema-avond met barbecue, snackbar, bar, poolbar. Alle kamers beschikken over badkamer (haardroger), tegelvloer, individuele airco, telefoon, satelliettelevisie, koelkast en balkon of terras met lateraal zeezicht. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers) in tweepersoonskamer afreis 2 mei en 11 mei: 849 euro. Beperkt aantal eenpersoonskamers zonder toeslag.

Inbegrepen voor alle vliegtuigreizen: chartervlucht heen en terug vanuit Zaventem • transfer naar hotel en terug, luchthaventaksen • brandstoftoeslag • reisleider gedurende het ganse verblijf • bagage- en annulatieverzekering • maaltijden op de vluchten • verblijf in volgens aangegeven formule • verzekering financieel onvermogen • BTW.

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

.................................................................................................................

Adres: ................................................................................................ .................................................................................................................

Tel./gsm: ......................................................................................... E-mail: .............................................................................................. Bon zenden aan Azura Groepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of bestellen via azura@skynet.be.

All-in OVERWINTEREN IN PORT EL KANTAOUI - TUNESIË

Afreis 9 januari 2018 – 6 februari 2018 – 29 dagen/28 nachten Port El Kantaoui, mooi vakantieoord, 14 kilometer van Sousse en 40 kilometer van luchthaven. Hotel Bellevue Park **** rustig gelegen clubhotel, aan het strand, 200 meter van bushalte en winkelcentrum. Voorzien van alle faciliteiten om te genieten van een zonnig winterverblijf. Reissom per persoon op basis van tweepersoonskamer: 1 195 euro, geen toeslag voor eenpersoonskamer voor beperkt aantal kamers.

OVERWINTERING, ANTALYA, TURKIJE

All-in

11 januari 2018 – 8 februari 2018 - 29 dagen/28 nachten Alva Donna Beach Resort Comfort**** prima keuze voor een lang winterverblijf, uitgebreide faciliteiten zorgen voor het nodige comfort met o.a. shops, restaurants, bars, overdekt zwembad, zonneterras, gratis ligzetels en parasols. Reissom per persoon op basis van tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 1 298 euro, geen toeslag eenpersoonskamer voor beperkt aantal kamers.

Iedere welko en m!

Koop nu je ticket voor 3 euro 18 & 19 november 2017 | Limburghal Genk Van 10u - 16u30 | Elke dag 530 standhouders | Gratis parking en kinderopvang Tickets: VVK loketten De Voorzorg: 3 euro | Kassa: 4 euro | Kinderen < 12 jaar: gratis Meer info? De Voorzorg Capucienenstraat 10 | 3500 Hasselt | T 011 24 99 11 W www.devoorzorg.be/kinderrommelmarkt E communicatie@devoorzorg.be

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 437 - november 2017 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Reuze Baby- en kinderrommelmarkt: