Oktober 2017 S-magazine

S magazine oktober 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE OOST-VLAANDEREN

BASILICUM, koningskruid HUISAPOTHEKER toegevoegde waarde PARTNERGEWELD: ook mannen zijn slachtoffer

HELP, MIJN KIND HEEFT DYSLEXIE!

MENSTRUATIEPIJN of meer?

SAM S EBY CL(REA D ZE RA)

-UP IN CLOSE

oktober 2017

30

Huisapotheker biedt toegevoegde waarde

4

Sinds 1 oktober kan je een eigen huisapotheker kiezen. Die volgt je medicijngebruik op en geeft advies over wat je wanneer moet nemen. De nieuwe regeling geldt voor alle patiënten die niet in het ziekenhuis of rusthuis verblijven en die minstens 5 terugbetaalde geneesmiddelen gebruiken, waarvan minstens één chronisch geneesmiddel. Uitleg krijg je van Alain Bourda, coördinator geneesmiddelenbeleid van ons ziekenfonds.

Hoe maakt u het?

Mantelzorgers dragen dag in dag uit zorg voor hun dierbaren. Zij hebben de vinger aan de pols en weten precies wat de zorgvrager nodig heeft. Maar wat als wat hij of zij nodig heeft niet bestaat?

Dan vind je het toch gewoon zelf uit. S-magazine laat bedenkers van creatieve oplossingen aan het woord.

Partnergeweld treft ook mannen

6

1 op de 10 mannen in ons land is slachtoffer van partnergeweld. Weinigen durven er mee naar buiten komen. Wie het toch doet, wordt vaak niet serieus genomen. Onze vrouwenvereniging VIVA-SVV start een campagne die deze mannen uit hun isolement wil halen, hen wil helpen en een stem geven. Vaak is partnergeweld wederzijds, beide partners zijn dan slachtoffer en dader tegelijk.

Basilicum, koningskruid

Weinig kruiden hebben zo een krachtig aroma als basilicum. Het koningskruid behoort tot de populairste plantjes in onze grote kruidentuin, het is ook een van de gezondste.

De logopediste

Naar schatting 20 000 lagereschoolkinderen in Vlaanderen hebben dyslexie en nog eens 40 000 leeftijdsgenootjes zijn leeszwak. Sandrine De Coster is lector logopedie aan de Hogeschool Gent en heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de game ‘Karaton’, die kinderen met dyslexie en leesproblemen zin geeft om te lezen. In tegenstelling tot wat vroeger werd aangenomen, heeft dyslexie niets te maken met een gebrekkige intelligentie.

gezondheid 4 10 14 27

Heb je al een huisapotheker?

Menstruatiepijn of meer?

De logopediste Wil je meer bewegen? De beweegcoach begeleidt je

14

consument

25 Help, mijn kind heeft dyslexie!

27 S-plus maakt voelschorten voor mensen met dementie 30 Hoe maakt u het?

32 Basilicum, koningskruid 33 Drink je tanden niet stuk 35 Innovatie 38 Magritte, hipper dan ooit

32 sociale info

6 Partnergeweld: ook mannen zijn slachtoffer 26 Vier onze verschillen op het Festival van de Gelijkheid 36 Wij zijn trots op jeugdwerk

en verder...

8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Sam Claeys in Close Up Eyecatcher

S magazine oktober 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE LIMBURG

BASILICUM, koningskruid HUISAPOTHEKER toegevoegde waarde PARTNERGEWELD: ook mannen zijn slachtoffer

HELP, MIJN KIND HEEFT DYSLEXIE!

MENSTRUATIEPIJN of meer?

SAM CLAEYS UP IN CLOSE-

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 45 Oktober 2017

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Bart Demyttenaere, Mieke De Smet, Katrien De Weirdt, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Inge Graces, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Silke Hoefkens, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Lieselot Popelier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Dorien Vandormael, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen, Katrien Vervoort en Bieke Volcke.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 33 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000

De winter werpt zijn schaduw vooruit, de dagen worden korter en het weer somberder.

Alsof dat nog niet volstaat, worden we elke dag opnieuw geconfronteerd met dramatische berichten over oorlogen, aanslagen, natuurrampen én noodsignalen van medemensen die het niet meer zien zitten. Tegelijkertijd zien we dat de partijen die opkomen voor sociale gerechtigheid aan populariteit verliezen. Het lijkt alsof we alle geloof in een vreedzame en rechtvaardige samenleving hebben verloren.

Licht in de duisternis Ik moet voorzichtig zijn met wat ik hier neerschrijf. Met onvoorspelbare leiders aan het roer van de machtigste staten weet je nooit wat er allemaal mogelijk is. Tot nog toe blijft het bij een verbaal opbod.

De indruk leeft dat Amerika, China en Rusland een partijtje poker spelen en elk voorval gebruiken om hun pionnen vooruit te schuiven. De wandaden van enkele dictators spelen hen in de kaart en blijven ongestraft. Dat stuit tegen de borst. Bovendien is het spelen met vuur, één vonk kan volstaan om de wereld in vuur en vlam te zetten.

Tegen deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat de mensen het geloof in een betere en veilige wereld verliezen. Bijna instinctmatig voelen ze aan dat de democratische rechtsstaat met zijn sociale verworvenheden van alle kanten wordt belaagd. De zekerheid dat hun kinderen en kleinkinderen het beter gaan hebben dan zijzelf, is onzeker geworden. De mensen hebben bovendien de indruk gekregen dat de traditionele partijen hen in de steek laten waardoor hun kiesgedrag compleet onvoorspelDe zekerheid dat onze baar is geworden.

kinderen en kleinkinderen het beter gaan hebben dan wijzelf, is onzeker geworden.

Dat betekent niet dat we machteloos staan tegenover de afbraakpolitiek en de uitdagingen die daarmee gepaard gaan.

Laten wij ons ontdoen van het juk dat het liberalisme ons opdringt als zou de individuele mens zelf verantwoordelijk zijn voor alles wat er fout loopt. Te veel mensen worden op hun werk, onder het voorwendsel van hun gezondheid, persoonlijk verantwoordelijk gesteld voor dingen waarop zij geen of onvoldoende greep hebben.

Mensen kunnen hun leven maar in eigen handen nemen als daartoe - collectief - de noodzakelijke voorwaarden worden geschapen. Ik versta daaronder een hoogstaande gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk is, een goede job, de technologische ontwikkeling en robotisering kunnen vertalen in een beter evenwicht tussen werk en gezin, een veilige buurt, een goede school voor de kinderen.

Wij willen en kunnen opnieuw hoop en perspectief geven. Door het welzijn en geluk van de mensen voorrang te doen krijgen op het belang van banken en multinationals voor wie geldgewin absolute prioriteit geniet. In deze donkere dagen wil ons ziekenfonds licht in de duisternis brengen met een eenvoudige boodschap: samen zijn we sterker. Ons businessmodel is gebaseerd op solidariteit en rechtvaardigheid vanuit ons heilig principe: Iedereen telt mee. Altijd.

Paul Callewaert Algemeen secretaris

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

3

Heb je al een

Foto: I. Graces

huisapotheker?

Sinds 1 oktober kan je je eigen huisapotheker kiezen. Die volgt je medicijngebruik op en geeft advies over wat je wanneer moet nemen. De nieuwe regeling geldt voor alle patiënten die niet in het ziekenhuis of rusthuis verblijven en die minstens 5 terugbetaalde geneesmiddelen gebruiken, waarvan minstens één chronisch geneesmiddel. Alain Bourda, coördinator geneesmiddelenbeleid van ons ziekenfonds, juicht de erkenning van de huisapotheker toe: “Als ziekenfonds zijn we ervan overtuigd dat de apotheker een toegevoegde waarde kan zijn in de zorg, als aanvulling op de arts”.

De apotheker vervult, als expert inzake geneesmiddelen, een belangrijke taak in het verzekeren van een goede farmaceutische zorg. Hij kan patiënten adviseren over correct geneesmiddelengebruik, persoonlijk advies geven, de therapietrouw helpen bevorderen … Meer nog dan de huisarts, heeft de apotheker een totaalbeeld van het medicatiegebruik van de patiënt. Op die manier draagt

4 • S-magazine / oktober 2017

hij bij aan de gezondheid en de levenskwaliteit van de patiënt. Om de rol van de apotheker verder als zorgverstrekker officieel te maken, heeft minister van Volksgezondheid Maggie De Block zopas het statuut van de ‘huisapotheker’ ingevoerd. Die nieuwigheid maakt deel uit van het meerjarenkader dat minister De Block, de Algemene Pharmaceutische Bond en de Vereniging der Coöperatieve

Apotheken van België hebben ondertekend. Bedoeling van het pact is om patiënten een nog betere kwaliteit van farmaceutische zorg te kunnen aanbieden.

Voorwaarden De huisapotheker treedt in de eerste plaats op in het belang van mensen met chronische aandoeningen. De overheid betaalt de dienst terug voor elke patiënt die niet in het ziekenhuis of rusthuis verblijft en aan wie het voorbije jaar 5 of meer terugbetaalde geneesmiddelen zijn afgeleverd, waarvan minstens één chronisch geneesmiddel. Elke erkende, openbare apotheker kan huisapotheker zijn, als de volgende voorwaarden vervuld zijn: als patiënt behoor je tot de doelgroep en teken je een overeenkomst met je huisapotheker (voortgezette farmaceutische zorg), je hebt je geïnformeerde

interview

toestemming gegeven om je gezondheidsgegevens elektronisch te delen (‘patient consent’), je huisapotheker engageert zich om een volledig en actueel medicatieschema af te leveren bij de ondertekening van de overeenkomst en bij elke wijziging van je behandeling, én je huisapotheker registreert systematisch alle afgeleverde geneesmiddelen en gezondheidsproducten in je lokaal farmaceutisch dossier.

Medicatieschema “De belangrijkste opdracht van de huisapotheker is het opstellen van het medicatieschema van zijn patiënten”, verduidelijkt Alain Bourda, coördinator van het geneesmiddelenbeleid bij de Studiedienst van de Socialistische Mutualiteiten. “De huisapotheker maakt een overzicht van alle geneesmiddelen die de patiënt moet innemen, met vermelding van de momenten van de dag waarop die medicijnen moeten worden genomen.

Dat medicatieschema stelt hij beschikbaar voor de patiënt en zijn of haar zorgteam, in de eerste plaats de huisarts.” Voorlopig kan dit gewoon op papier, op termijn zal het via de beveiligde digitale kanalen van eHealth verlopen.

heeft voorgeschreven. Het gebeurt ook dat de patiënt zijn voorgeschreven medicijnen niet afhaalt. De rol van de huisapotheker is dus zeker niet overbodig.”

Kwaliteit in plaats van kwantiteit De huisapotheker krijgt jaarlijks een vast ereloon per patiënt met wie hij een overeenkomst heeft afgesloten. Alain Bourda: “Traditioneel wordt een apotheker enkel vergoed voor de geneesmiddelen die hij verkoopt. Dat is eigenlijk een pervers systeem, want op die manier wordt de apotheker gestimuleerd om zo veel mogelijk medicijnen te verkopen. De erkenning van de huisapotheker heeft de weg verder vrijgemaakt naar een andere en betere vorm van verloning. De huisapotheker wordt vergoed voor zijn advies en begeleiding. Dus niet enkel op basis van kwantiteit, maar ook van kwaliteit.” Het ereloon wordt uitbetaald aan de apotheek waar de huisapotheker werkt.

Nieuwe wachtdienst Naast de invoering van het statuut van de huisapotheker brengt het pact tussen de minister en de Algemene

Pharmaceutische Bond en de Vereniging der Coöperatieve Apotheken ook een nieuwe regeling voor de wachtdienst van apotheken. Apothekers van wacht zullen geen wachthonorarium meer aanrekenen aan patiënten voor geneesmiddelen op voorschrift, behalve als het duidelijk een niet-dringend geval betreft. Voor wachtbeurten tijdens de nacht (tussen 22 en 8 uur) krijgen apothekers een permanentievergoeding van de overheid.

Een goede zaak Alain Bourda juicht de erkenning van de apotheker als zorgverlener in de eerste lijn toe. “Als ziekenfonds zijn we ervan overtuigd dat de apotheker een toegevoegde waarde kan zijn in de zorg, als aanvulling op de arts en zijn beslissing om al dan niet een medicijn voor te schrijven. Apothekers kunnen hun verantwoordelijkheid opnemen in de medicatiebegeleiding van patiënten, gezondheidsvoorlichting en -preventie, de samenwerking met de huisarts en andere betrokken zorgverleners.

Via een elektronisch systeem zullen ze die gegevens over de patiënt kunnen delen met de huisarts.”

BART VANDORMAEL

Duurzame therapeutische relatie Vandaag zijn veel apothekers in zekere zin al een soort ‘huisapotheker’, zeker voor hun chronische patiënten. “Door deze term officieel te introduceren, benadrukken we hun rol. Zo onderstrepen we dat het over een langdurig engagement gaat met een duurzame therapeutische relatie tussen apotheker en patiënt”, aldus minister De Block. Mogen we dan niet veronderstellen dat de huisarts al uitvoerig heeft uitgelegd aan de patiënt welke medicijnen hij moet/mag innemen, en in welke dosis? Alain Bourda: “De huisarts heeft vaak geen duidelijk totaalbeeld van het medicijngebruik van de patiënt. Hij weet niet of zijn patiënt nog andere medicijnen inneemt, naast degene die hij zelf

• Voldoe je aan de voorwaarden? Kies vandaag nog je huisapotheker. Voor jou als patiënt is die dienstverlening volledig gratis. Praat erover met je apotheker.

• Geef je geïnformeerde toestemming of ‘patient consent’ voor het elektronisch delen van je gezondheidsgegevens. Je hebt er alle voordeel bij.

Surf naar www.bondmoyson.be/patientconsent of www.devoorzorg.be/patientconsent.

•Z oek je een apotheker van wacht? Surf naar www.apotheek.be. In de toekomst kan je ook terecht op het centrale telefoonnummer 1733.

oktober 2017 / S-magazine •

5

sociale info

Partnergeweld:

ook mannen zijn slachtoffer Volgens onderzoek wordt 1 op de 10 mannen slachtoffer van partnergeweld. Weinigen durven er mee naar buiten te komen. Wie het toch doet, wordt niet altijd serieus genomen.

Onze vrouwenvereniging VIVA-SVV start daarom, samen met zij-kant en vzw Zijn, een campagne.

Psychisch geweld Fysiek geweld Seksueel geweld

% mannen dat geweld ervaart

% vrouwen dat geweld ervaart

2%

4%

6%

8%

1 op de 10

14%

van de mannelijke slachtoffers durft niemand in vertrouwen te nemen

grensoverschrijdend gedrag door de (ex-)partner (= partnergeweld)

Ter vergelijking:

34 % van de vrouwen

Ter vergelijking:

1 op de 7 vrouwen

In 92 %

van de gevallen waarin een man partnergeweld ervaart, gaat het om psychisch geweld (= plagen, kleineren, vernederen, emotioneel ondermijnen, controleren) Ter vergelijking:

6 • S-magazine / oktober 2017

12%

56 %

mannen werd het afgelopen jaar geconfronteerd met

Bron: Ervaringen van vrouwen en mannen met psychologisch, fysiek en seksueel geweld. Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, 2010.

10%

81 % van de vrouwen

sociale info

“HADDEN WE ELKAAR MAAR NOOIT ONTMOET …”

WELKE HULPVERLENING IS ER VOOR MANNEN?

Helen Blow, stafmedewerker bij het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk

foto: ® Jan de Groen

De Zuid-Amerikaanse vrouw waarmee Louis 14 jaar geleden uit liefde trouwde, bleek een wolf in schaapskleren. Jaloers én gewelddadig. Vandaag is Louis nog altijd bang om buiten te komen. Het zou niet de eerste keer zijn dat zijn vrouw hem vindt.

Louis, 64 jaar

“Ik ontmoette mijn vrouw 14 jaar geleden in El Salvador. We trouwden en trokken naar Nederland, haar gedroomde paradijs. Maar terwijl ik een goedbetaalde baan had, lukte het haar niet om een carrière op te bouwen. Dat maakte haar jaloers.”

“Misschien is ze gewoon eenzaam, dacht ik toen nog naïef. We besloten aan kinderen te beginnen. Dat maakte haar eerst opnieuw lief en zorgzaam. Maar de ongelijkheid in onze relatie begon haar steeds meer te ergeren. Ik was zogezegd degene die haar plannen dwarsboomde en daarvoor moest ik boeten. Zei ik iets dat haar niet zinde, dan vielen er klappen. Soms ging het er hard aan toe: ze beet en krabde me, gooide met voorwerpen, bedreigde me met messen en probeerde me te wurgen.”

“Haar jaloezie en verlatingsangst namen krankzinnige vormen aan. Wanneer ik in de tuin een sigaretje ging roken, beschuldigde ze me van het bespieden van de buurvrouw.

Naar vergaderingen mocht ik niet meer gaan, omdat ik volgens haar verschillende affaires had.” 7 kinderen kreeg Louis met zijn vrouw. “Ik had geen keuze. Ik werd regelmatig gedwongen tot seks.”

Omdat zijn vrouw steeds agressiever werd, belde Louis verschillende keren de politie.

“Maar dat hielp niet. Mijn vrouw ontkende alles. Het enige effect van al die meldingen was dat onze kinderen uit huis werden geplaatst. Dat maakte mijn vrouw nog gekker.”

“Lange tijd voelde Louis zich door niemand begrepen. Uiteindelijk ontmoette hij een maatschappelijk werkster die zei dat het zo niet langer kon. Zij wees hem de weg naar de mannenopvang. “Als de opvang er niet was geweest, was het wachten geweest op een dramatisch einde. Of zij had mij vermoord, of ik haar.”

Bron: Mannenopvang Magazine, no. 01|2015

Taboe doorbreken

“Iedereen die met geweld te maken krijgt – slachtoffer, pleger of omstaander – kan terecht op het nummer 1712 of op www.1712.be. Na een eerste gesprek wordt de beller doorverwezen naar de juiste hulpverlening.

Dat kan een therapeutisch aanbod zijn, een vluchthuis, crisisopvang, schuldbemiddeling, behandeling van middelenmisbruik, enzovoort. Je kan ook aangifte doen bij de politie.”

“De hulpverleningsinstanties letten erop om hun communicatie genderneutraal te houden. Toch zijn het meestal vrouwen die hulp inroepen. Mannelijke slachtoffers zitten vaak vast in een genderrol die hen zegt dat ze sterk moeten zijn en niet horen te praten over hun gevoelens. Dat taboe moeten we doorprikken.”

“Wat de meeste mensen niet weten, is dat partnergeweld vaak wederkerig is. Beide partners zijn dan slachtoffer en dader tegelijk. Vaak doen vrouwen een melding, maar worden mannen door het traject ook begeleid.”

Herken je dit of ken je iemand die in zo’n situatie zit of zat?

Mail je verhaal naar info@horenzienenpraten.be.

Toon andere mannen dat zij niet alleen zijn. Je verhaal wordt alleen gepubliceerd met jouw toestemming.

SOFIE DE NEVE LILITH ROGGEMANS

VIVA-SVV, zij-kant en de Beweging tegen Geweld - vzw Zijn lanceren dit najaar een campagne die mensen ervan bewust maakt dat ook mannen partnergeweld kunnen meemaken. Bekijk het campagnefilmpje en lees meer info op www.horenzienenpraten.be.

oktober 2017 / S-magazine •

7

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS GEEN SUIKERHOUDENDE FRISDRANKEN MEER OP MIDDELBARE SCHOLEN Ten laatste tegen eind volgend jaar zal in geen enkele middelbare school nog suikerhoudende frisdrank worden verkocht. Dat belooft de Europese frisdranksector. Dat betekent dat Coca-Cola, Lipton Ice Tea, Schweppes Agrum, Fanta en Aquarius Red Peach uit de automaten verdwijnen. Dat is nu al het geval in de basisscholen.

Welke frisdranken mogen nog wel verkocht worden? Enkel water en fruitsap zonder toegevoegde suiker zoals Spa Reine, Chaudfontaine Fusion en Minute Maid.

Lees meer over de risico's van suikerhoudende dranken op pagina 33.

WERKLOOSHEID BIJ ALLOCHTONEN DAALT Eind augustus telde Vlaanderen 227 882 werklozen.

Dat is 5,7 % minder dan een jaar geleden. Daarmee is het werkloosheidscijfer in Vlaanderen voor de 25ste maand op rij gedaald. Opvallend is dat die dalende trend nu ook doorzet bij de allochtonen. De daling is met 1,1 % weliswaar minder sterk dan de algemene trend. Met 27 % blijven allochtonen echter oververtegenwoordigd in de werkloosheidsstatistieken.

ELEKTRICITEIT DUBBEL ZO DUUR IN 2 JAAR TIJD

De stijgende vraag naar boter maar ook naar Griekse yoghurt, doet de boterprijs fors oplopen. De groothandelsprijs voor de melkerijboter is gestegen tot bijna 6,4 euro per kilogram. Dat is dubbel zoveel als midden 2016. De verklaring is eenvoudig: de vraag naar boter is sterk gegroeid terwijl het aanbod stabiel is gebleven. En waarom eten we meer boter? Dat heeft te maken met het wetenschappelijk eerherstel voor boter. Tot voor enkele jaren gold boter als ongezond. Met name in de Verenigde Staten wint boter al enkele jaren aan populariteit.

De hoge boterprijs is goed nieuws voor de melkveehouders. Maar omdat de prijs voor magere melkpoeder – de eiwitten uit de melk – laag blijft, kunnen de boeren slechts ten dele profiteren.

8 • S-magazine / oktober 2017

BELGISCHE WERKWEEK IS KORTER, AANTAL VRIJE DAGEN LAGER DAN EUROPEES GEMIDDELDE Uit een vergelijkende studie met andere Europese landen blijkt dat de Belgen weinig reden tot klagen hebben over lange werkweken. Volgens de algemene regel mag een standaard werkweek in ons land niet meer dan 38 uur bedragen. Enkel Frankrijk telt met 35 uur een nog kortere werkweek. Volgens de studie van Eurofound, een onderzoeksbureau van de Europese Unie, is een werkweek van 40 uur de norm. In Denemarken, Duitsland en Nederland ligt het wettelijke maximum op 48 uur per week.

Ook als de overuren worden meegeteld, zit ons land nog in de Europese groep met de kortste werkweken. Een Belg met een voltijdse baan presteerde vorig jaar gemiddeld 39 uur en 12 minuten per week. Dat is ruim een uur minder dan de gemiddelde Europeaan. Duitsers en Britten presteren respectievelijk één en 3 uur meer dan de gemiddelde Belg.

Een Belgische werknemer heeft recht op 20 wettelijke verlof- en 10 feestdagen per jaar. Dat is 7 vrije dagen minder dan in pakweg Duitsland en 4 dagen minder dan in Nederland.

Dat betekent dat in aantal gewerkte uren de kortere werkweek in ons land wordt gecompenseerd doordat werknemers meer dagen per jaar presteren. Iemand met een gewone 38-urenweek werkt in ons land 1739 uur per jaar. Dat is ruim 55 uur meer dan de collega met een voltijds contract in onze buurlanden met een langere werkweek.

foto’s: S-magazine

BOTER IN ÉÉN JAAR TIJD IN PRIJS VERDUBBELD

De jaarlijkse stroomfactuur van kleine verbruikers is de voorbije 2 jaar met 122 % gestegen, de rekening voor de grote verbruikers dikte aan met slechts 37 %. Dat is de wereld op zijn kop: normaal verwacht je dat wie weinig verbruikt minder moet betalen. Niet dus. Hoe dat komt? In onze stroomrekening zit een aantal kosten die forfaitair worden aangerekend en dus niet op basis van het verbruik. Die wegen daardoor zwaarder door bij de zuinige verbruikers. Hetzelfde geldt ook voor onze drinkwaterfactuur: ook daar zijn bepaalde kosten forfaitair.

LEVENSVERWACHTING BLIJFT STIJGEN In 2015 daalde de levensverwachting even, maar dat werd vorig jaar weer goedgemaakt. Belgen die vorig jaar geboren zijn, zullen gemiddeld 81,4 jaar oud worden.

Mannen worden iets minder oud dan vrouwen. Dat blijkt uit de sterftecijfers van de Algemene Directie Statistiek. De voorbije 20 jaar is de levensverwachting elk jaar gemiddeld met 76 dagen gestegen. Alleen in 2008, 2012 en 2015 werd een daling opgetekend.

Die dalingen waren toe te schrijven aan de veroudering van de bevolking en aan griepepidemieën die een steeds groeiende oudere bevolking het zwaarst treffen.

De jaarlijkse stijging was in 2016 hoger bij vrouwen dan bij mannen. Het aloude vrouwelijke voordeel bedraagt nu 4,84 jaar. De levensverwachting stijgt sneller in Vlaanderen dan in Wallonië en Brussel.

GEEF GRIEP GEEN KANS, LAAT JE VACCINEREN De dagen beginnen te korten, en dat betekent maar één ding: ‘winter is coming’. Daar hoort nu eenmaal de griep bij.

Onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’ zetten we alle nuttige info over het vaccin op een rij.

Waarom?

Voor veel mensen is griep gewoon een lastige ziekte, maar soms kunnen er ernstige complicaties optreden. Zeker mensen met een lagere weerstand kunnen maar beter vermijden dat ze griep krijgen.

Voor wie?

Iedereen kan zich laten vaccineren, maar voor sommigen is de griep gevaarlijker dan voor anderen. Deze mensen zijn risicogroepen en laten zich het best tijdig vaccineren: • mensen met een chronische ziekte • zwangere vrouwen, vanaf het 2de trimester van hun zwangerschap • 50-plussers.

Wanneer?

De ideale periode is van midden oktober tot midden november. Het vaccin werkt pas na 2 weken en is geldig voor één winter. Laat je dus elk jaar opnieuw vaccineren als je beschermd wil blijven.

MEER VADERS KIEZEN VOOR OUDERSCHAPSVERLOF Vaders namen de voorbije jaren 14 keer meer ouderschapsverlof op dan 15 jaar geleden. Dat blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). De meeste mannen die voor tijdskrediet kiezen, gaan 4/5 werken. Toch hinken mannen nog altijd hopeloos achterop bij vrouwen.

De verhouding bedraagt 30/70.

Een en ander heeft ermee te maken dat mannen almaar meer betrokken zijn bij huishoudelijke en zorgtaken. Maar die passen dikwijls nog in de traditionele genderrollen.

Mannen doen vaker huishoudelijke klusjes zoals de vuilnis buiten zetten en leuke zorgtaken, zoals spelletjes spelen.

Waarom mannen voor 4/5 werken? Omdat zij ervan uitgaan dat die regeling hun carrière minder zal schaden. Een 2de reden is loonverlies.

Onze vrouwenvereniging VIVA-SVV ijvert voor meer en beter vergoed ouderschapsverlof, zodat iedereen – ongeacht zijn of haar loon – bewust kan kiezen om het op te nemen. Lees er alles over op www.viva-svv.be.

Kleine prik voor een kleine prijs

Risicogroepen betalen slechts tussen 5 en 7 euro. En er is meer: als lid van ons ziekenfonds krijg je elk jaar tot 25 euro terugbetaald voor erkende vaccins, waaronder het griepvaccin. Je betaalt dus enkel het persoonlijk aandeel voor je doktersbezoek.

Meer info op www.devoorzorg.be/vaccin of www.bondmoyson.be/vaccin.

MINDER APPELEN EN PEREN GEOOGST Wat voorspeld werd, wordt nu ook bevestigd door de cijfers: dit jaar werden 2/3 minder appelen geoogst dan vorig jaar, dat ook al een slecht seizoen was. De grote boosdoener is de vorstschade in het voorjaar. De perenoogst lag 7 % onder de oogst van vorig jaar. Op Europees niveau bedragen de dalingen 21 en 1 % respectievelijk voor de appelen en peren.

oktober 2017 / S-magazine •

9

foto: S-magazine

gezondheid

Menstruatiepijn of meer?

90 jaar geleden al dat tijdens de menstruatie het slijmvlies van de baarmoeder niet altijd de natuurlijke uitgang via de vagina vindt, maar ook naar de buikholte kan vloeien. Veel verder is het inzicht van de wetenschappers sindsdien niet opgeschoten. Algemeen wordt aangenomen dat endometriose het gevolg is van een combinatie van factoren. Het lijkt aannemelijk dat het vrouwelijk hormoon oestrogeen een bepalende rol speelt, aangezien endometriose enkel voorkomt bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Een hormonenkuur die de oestrogeenproductie afremt, helpt bovendien om de klachten te onderdrukken.

Mogelijke risico’s

Het lijkt net een verhaal van Agatha Christie: er bestaat een ziekte die bijna niemand kent, maar waar haast elke vrouw vroeg of laat in haar leven door getroffen wordt, vaak zonder het te weten. De naam van de geheimzinnige dader: endometriose.

Heb je pijnlijke menstruaties?

Overdreven last van buikpijn? Pijn tijdens of na het vrijen? Pijn wanneer je naar het toilet gaat? Dan doe je er goed aan om je eens te laten onderzoeken op endometriose, een aandoening bij vrouwen waarbij cellen van het baarmoederslijmvlies ook buiten de baarmoederholte voorkomen. Als dat slijmvliesweefsel van de baarmoeder zich in de buikholte of in de organen in het bekken nestelt en niet met de maandelijkse bloedingen afschilfert, kunnen er ontstekingen ontstaan.

Exit gemist Gaan we te snel? Een woordje toelichting dan. Elke maand vormt zich een dik slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder, om een zwangerschap mogelijk te maken. Als er geen bevruchting plaatsvindt, wordt het opgebouwde slijmvlies afgebroken en afgestoten tijdens de menstruatie.

Stukjes van dat slijmvlies kunnen echter buiten de baarmoeder belanden.

10 • S-magazine / oktober 2017

Het probleem is dat die niet tijdens de menstruatie worden afgestoten.

Exit gemist? Gevolg: irritatie, kleine bloedingen … of erger.

10 % of iedereen Volgens een zeer voorzichtige schatting zou 1 op de 10 vrouwen tussen 15 en 50 in meer of mindere mate endometriose hebben. Topchirurgen zoals Jasper Verguts van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt gaan er echter van uit dat àlle vrouwen vroeg of laat de ziekte opdoen. Maar waarom kennen we endometriose dan niet of nauwelijks? In de meeste gevallen manifesteert de aandoening zich zéér onopvallend. De meeste vrouwen ondervinden er geen voelbare klachten van en weten zelfs niet dat ze ermee rondlopen. Maar: bij 1 op de 100 gaat de meestal goedaardige aandoening gepaard met ernstige klachten die een chirurgische ingreep noodzakelijk maken.

Hoofdbreker Hoe en waarom het slijmvlies van de baarmoeder in de buikholte terechtkomt, daar breekt de medische wetenschap zich nog steeds het hoofd over. De Amerikaanse gynaecoloog John Sampson opperde

Het risico op endometriose wordt mogelijk ook bepaald door erfelijke factoren en afweerstoornissen, al bestaat daar geen sluitend bewijs voor. Kan voeding een rol spelen?

Heel wat voedingsstoffen bevatten oestrogenen, wat bij kritische geesten een belletje doet rinkelen, maar tot op heden heeft geen enkele studie een directe link aangetoond. Ook schadelijke stoffen als dioxines en PCB’s, die het immuunsysteem (kunnen) aantasten, zijn vooralsnog niet schuldig bevonden. De European Society of Human Reproduction and Embryology, een gerenommeerde naam in wetenschappelijke kringen, heeft zich gebogen over de mogelijke invloed van een (on)gezonde levensstijl. Conclusie: een vrouw moet minstens 6 uur per week joggen of 8 uur per week fietsen om haar risico op endometriose te verlagen. En dan nog maar een heel klein beetje te verlagen. Dat klinkt niet echt overtuigend.

Vruchtbaarheid in gevaar Hoe herken je endometriose? De meeste ‘patiënten’ voelen helemaal niets. Net zoals ze niet merken dat de aandoening na een tijdje vanzelf weer verdwijnt. Zij hoeven zich verder ook geen zorgen te maken. In de overgrote meerderheid van de gevallen is endometriose een goedaardige en onzichtbare ziekte. Een uitzondering moet worden gemaakt voor vrouwen met een ernstige vorm van endometriose, zonder dat ze daar enige last van hebben. Zij hebben wel degelijk

gezondheid

baat bij een behandeling, met name om hun risico op onvruchtbaarheid in te dijken. Naar schatting 3 op de 10 vrouwen die moeite hebben om zwanger te geraken, hebben endometriose. Hoe ernstiger de aandoening, hoe kleiner de kans op een zwangerschap.

Jonge meisjes Endometriose treedt meestal op vanaf de leeftijd van 20 tot 25 jaar, met een piek tussen 35 en 45 jaar.

Volgens een onderzoek van de dienst Jeugdgezondheidszorg van de KU Leuven blijkt evenwel dat 1 op de 20 jonge meisjes in het middelbaar onderwijs zeer pijnlijke maandstonden heeft, die niet verholpen kunnen worden met gewone pijnstillers. Bij een kwart van de bevraagde meisjes deden de maandstonden zoveel pijn dat ze zich elke maand enkele dagen ziek meldden op school. De vorsers vermoeden dat 60 tot 70 % van deze jonge meisjes endometriose hebben. Daarmee luiden ze de alarmbel, want heel wat huisartsen en gynaecologen hebben geen oog voor de mogelijkheid van endometriose bij jonge tienermeisjes.

Meer operaties, niet meer patiënten Een hormonenkuur en medicatie helpen om de klachten van endometriose te onderdrukken, maar genezen doen ze niet. Steeds meer patiënten komen terecht op de operatietafel. Een chirurgische ingreep voor endometriose is zeer complex en vereist vaak een multidisciplinaire aanpak, waarbij de gynaecoloog zich richt op de voortplantingsorganen terwijl een uroloog en een darmchirurg kijken naar de schade aan de urinewegen en darmen. De toename van het aantal endometrioseoperaties betekent evenwel niet noodzakelijk dat er steeds meer vrouwen met endometriose zijn. De trend wordt eerder toegeschreven aan het feit dat gynaecologen en huisartsen sneller aan endometriose denken.

Ook vanuit de endometriosepatiëntenvereniging worden meer vrouwen doorverwezen. Hoe sneller de mysterieuze dader wordt ontmaskerd, hoe beter.

n e t r a a k e d e o g 4 jk li Letterlijk en figuur mening beginnen te

hun eigen eftijd gekomen dat ze le is. de op n zij ) (9 nn n Roos, is dat ze bazig aa d vin Roos (11) en Fi uk le et ni ik an elkaar. Finn: “Wat zegt: neen Finn, we ga d el be or ontwikkelen. Ook over jvo bi ze ls A kan et, zoals sarcasme. dat ze soms heel lief is , ar En dat ze soms nep do ha n aa d vin haar hetti. Wat ik wel leuk dan eten bij. Ik vind ik g ee kr pizza eten, geen spag ar da en kt voor me klaargemaa , is dat hij altijd com nn Fi n zijn. Ze heeft een bad aa d vin uk le et n hem ” Roos: “Wat ik ni e. Wat ik wel leuk aa do ik t veel fijner als ze lief is. wa ed go t oi had t ik doe. Hij vindt no uk.” Eerlijk gezegd, ik le et ni mentaar heeft op wa k oo t da ik d onder de d is, maar soms vin om elkaar het bloed in r te vind, is dat hij bezorg be ds ee st er n der één 2 oogappels slage nog niet zo erg om on ar ba ijk erger verwacht. Onze bl t he ze n de gen. r alles bij elkaar vin jk onder woorden bren ili oe m nagels te halen, maa ze en nn ku rs et hun eel over hun oude het moment dat ze m op n dak te leven. Het oord te ch wa is t he r hun helden, maa Voorlopig zijn we nog ons. en zich schamen voor ogen beginnen rollen chters onveranderd blijft: do er ht ec at W r. ge oe vr appelijke ler volwassen dan n idee of er wetensch ee G Kinderen worden snel n. zij es dj kin aelijke en zonen die mam thuis het ontegensprek er die papa-kindjes zijn zie ik r aa m , en ig te vallen, ze stelling bevest iek op om mee in slaap uz m studies bestaan die de ze gt le d on av at lachend ert, zoals ik. Elke heb geleerd. Finn ga ar ha bewijs van. Roos piek t he ik t da er et pipi- en r ook deed. Zond cht zich een breuk m la net zoals ik dat vroege ij H . te no ge ht ec dracht. leven, zoals mijn stukje genetische over i oo en fluitend door het M r. de oe m n zij t heeft hij van kaka-grappen. Ook da arten . Tijdens een potje ka nn Fi n va – l aa rm de ten.” maand komt – an figuurlijk 4 goede kaar en jk De uitspraak van de rli tte le b he k “I kan niet ugelde woorden: ze vandaan komt. Het ar kwam hij tot de gevle wa ap sn ik r aa m s volwasfoute uitspraak, manier waarop wij al e ig Een hilarische doch rd slo de or do t gebruikt besmet is geraak jk’ wordt steeds vaker rli tte anders dan dat Finn ‘le d or wo et H . “we zijn ze dierbare taal ét letterlijk. Zoals in: ni s senen omgaan met on du en d, ur be ge misschien t iets figuurlijk is ert of het feestje was nc om uit te drukken da co et H s! du et ni , dak is er k gegaan.” Nou amuseerd, maar het ge letterlijk door het da ed go ig ld we ge ar kinderen en je hebt je da ak genoeg tegen onze va wel uitzonderlijk goed al zo n te oe m e W blijven staan. normaal gezien wel op en, hè! zeggen: niet overdrijv Bart Vandormael Nieuwe vader ordpress.com http://nieuwevader.w

BART VANDORMAEL oktober 2017 / S-magazine •

11

Ik heb mijn plek gevonden, dicht bij de mensen Sam Claeys Wie jong was in de jaren 80, heeft destijds de ziel uit zijn lijf gedanst op de tonen van ‘I Can’t Live In A Living Room’ van Red Zebra, een van de grootste klassiekers uit de Belgische popgeschiedenis. De bassist van die groep, Sam Claeys, is in het dagelijks leven thuisverzorgende in dienst van Bond Moyson. Op zijn 40ste besloot de Bruggeling zijn leven over een geheel andere boeg te gooien: “In mijn huidige job heb ik gevonden wat ik zocht: contact met mensen en een nieuwe uitdaging.”

Het is nooit te laat om te kiezen voor een job in de zorgsector. Vraag maar aan Sam Claeys, die na een loopbaan in de sales besloot om te gaan doen wat hij het liefst doet: voor mensen zorgen. “Ik zat in de verkoop, eerst bij een grote keten en daarna in de business-to-business voor Canon. Toen die moest afslanken, kwam ik zonder werk. Ik had eerlijk gezegd mijn buik vol van de verkoop. De VDAB stelde voor: waarom niet een opleiding volgen om zorgkundige te worden? Een job met verantwoordelijkheid én contact met mensen. Het verschil tussen de verkoop en de zorg is enorm, in de positieve zin.

In de verkoop gaat het vooral om cijfers, bij ons staat de mens centraal.”

Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?

Sam Claeys: “Om 8 uur rij ik naar mijn eerste cliënt. Ik zie meestal 3 à 4 cliënten per dag. Het type van zorg verschilt echt van cliënt tot cliënt: eten bereiden, boodschappen doen, wassen en strijken, administratie … Of al die dingen samen. Ook emotionele ondersteuning is een belangrijk onderdeel van mijn werk. Soms wil een cliënt niets liever dan even kaarten of samen de krant lezen. Prima, dat kan ook. Of samen een toertje gaan maken als de zon schijnt. Elke dag is anders, routine

12 • S-magazine / oktober 2017

ken ik niet. Het verschil met het werk van een verpleegkundige is dat wij geen medicatie toedienen. Wij observeren en rapporteren: als ik zie dat de pillen nog op het kastje liggen bij de cliënt, dan meld ik dat in mijn verslag. Dikwijls zit mijn werkdag er om 15 uur of 16 uur op.

Maar als het nodig is voor de continuïteit van de zorg, dan kan de cliënt ook ’s avonds of in het weekend zorg krijgen.

Dat geeft me nog voldoende tijd om mij op de muziek te storten.”

Kom je voornamelijk bij oudere mensen over de vloer?

Sam Claeys: “Neen. Jong en oud. Soms voor een korte periode, soms voor jaren.

Als we iemand met een beenbreuk uit de nood helpen, is dat voor enkele weken.

Hetzelfde geldt voor kraamzorg. Bij kankerpatiënten hangt het er onder andere van af of de ziekte goed of slecht evolueert. Mensen bijstaan met palliatieve zorg, dat is meestal van korte duur.

Maar goed, sommige cliënten staan we jaren bij. Het is een cliché, maar het klopt wel degelijk: de dankbaarheid die je van de cliënten krijgt, doet enorm veel deugd. Oké, niet iedereen toont evenveel dankbaarheid, maar daar leer je uit. Je moet jezelf altijd de vraag stellen: wat zit deze persoon dwars? Daar schuilt altijd een verhaal achter.”

Je hebt je opleiding tot zorgkundige gevolgd bij de gezinszorg van het ziekenfonds.

Sam Claeys: “Daar gaat een heel traject

aan vooraf. Eerst moet je bij de VDAB psychologische tests afleggen en heb je een gesprek met een psycholoog.

Daarna ga je naar de infodagen van de gezinszorg, waar je meer te weten komt over de jobinhoud en de mogelijkheden.

En dan begin je aan de opleiding. Die duurt 13 maanden: 6 maanden theorie, 6 maanden stages en dan nog een maand om het RIZIV-nummer van zorgkundige te kunnen behalen. De opleiding omvat voedingsleer, verzorging, verpleegkundige vaktermen, medicatieleer, koken en strijken … Dat laatste is niet bepaald mijn grootste talent, maar goed, je kan niet in alles uitblinken. Ik vond het een zeer waardevolle opleiding, ook omdat je in de omgang met mensen met Alzheimer of kanker wel enkele keren jezelf tegenkomt. Toen ik die met succes had voltooid, kreeg ik een contract bij Bond Moyson.”

Op je 40ste opnieuw gaan studeren, dat is niet niks.

Sam Claeys: “Klopt, maar ik was zeer gemotiveerd. Ik stond op een keerpunt in mijn leven, dan ga je ervoor. Ik kon ook in verschillende rusthuizen aan de slag, maar daar had ik niet dezelfde variatie in jobinhoud gehad. Ik heb mijn plek gevonden!”

Hoe moeilijk is het om ’s ochtends fris op het werk te verschijnen als je de avond voordien hebt opgetreden?

Sam Claeys: “Het gebeurt zeer zelden

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

gods

erre

: J. H

foto

versies, om het plezant en spannend te houden.” dat ik moet optreden tijdens weekdagen.

En als het toch eens voorkomt, ben ik BOB. Ik drink dan geen druppel alcohol.

Ik hou altijd rekening met mijn cliënt en met mezelf. Als je niet uitgeslapen bent, kan je niet goed voor je cliënt zorgen. Als ik ooit moe op mijn werk ben verschenen, dan toch niet meer dan 1 of 2 keer.”

Hoe loopt het intussen met de veelbesproken reünie van Red Zebra?

Sam Claeys: “Uitstekend, mag ik wel zeggen. We hebben heel wat mooie optredens in het vooruitzicht. Niet enkel in eigen land, ook in Duitsland, Frankrijk, Griekenland … Maar zoals gezegd: mijn muzikale activiteiten spelen zich vooral af in het weekend.

Mijn sectorverantwoordelijke weet dat ik tijdens de weekends regelmatig op het podium sta. Dat schept nooit problemen. We hebben een hechte ploeg, iedereen helpt elkaar.”

Begin juni meldden de kranten: nieuwe Red Zebra split nog voor het eerste reünieconcert.

Wat was er fout gegaan en hoe is het toch nog goed gekomen?

Sam Claeys: “Op het laatste nippertje gaven de gitarist en de drummer van de band er de brui aan. De 3 overige leden hebben toen besloten om toch verder te gaan. We hebben 2 vervangers gezocht en gevonden. Er komt ook een nieuwe plaat, al weet ik nog

niet precies wanneer. Toen Red Zebra stillag, ben ik zelf muziek blijven maken met de groep Elements. Red Zebra, maar dan zonder zanger en songschrijver Peter Slabbynck. Die band heb ik nu begraven. Wat rest zijn enkele mooie herinneringen: we hebben onze plaat laten mixen en masteren in de legendarische Abbey Road Studios in London, door de producer van The Human League, ook niet van de minsten.”

Muziek stroomt door je aderen. Naast Red Zebra onderhoud je nog een handvol nevenprojecten.

Sam Claeys: “Vrienden zeggen soms: jij speelt wel in 20 000 groepen. Nou, dat valt wel mee. Met de groep Der Klinke treed ik 5 à 6 keer per jaar op. Niet veel, dus. We hebben wel enkele redelijk succesvolle cd’s onder die naam uitgebracht. MASK is mijn uitlaatklep voor popliedjes. Af en toe breng ik die liedjes live, al voer ik daar geen promotie voor. Op muzikaal vlak staat alles nu in het teken van Red Zebra. Tijdens de vrije momenten treed ik nog wel op met mijn covergroep The New Image. We brengen liedjes uit de jaren 80 en 90: ‘A Forest’ van The Cure, ‘Are Friends Electric?’ van Gary Numan, ‘These Boots Are Made For Walkin’’ van Nancy Sinatra, ‘Tainted Love’ van Soft Cell, ‘Don’t You Want Me’ van The Human League, ‘Psycho Killer’ van Talking Heads … We spelen vooral niet-doordeweekse

Wat zit deze persoon dwars?

Daar schuilt altijd een verhaal achter.

Is het leuk om deel uit te maken van de groep die een van de grootste klassiekers uit de Belgische popgeschiedenis op zijn naam heeft staan?

Sam Claeys: “Het is een eer om deel uit te maken van Red Zebra. Een eer! Ik was er niet bij van in het begin, maar ik heb onvergetelijke tijden meegemaakt met de groep. En ik heb veel geleerd over muziek maken. Tijdens concerten merk ik dat onze muziek alle leeftijden aanspreekt. In het publiek zien we veel papa’s die hun zoon hebben meegebracht. Vader wil vooral ons vroege werk horen, de zoon houdt meer van onze recente songs. Als dat niet mooi is?”

BART VANDORMAEL

Werken als verzorgende of zorgkundige spreekt je aan?

Wil jij ook voor anderen zorgen? Volg de opleiding verzorgende en zorgkundige bij ons ziekenfonds. Na een dagopleiding van ongeveer 1 jaar kan je aan de slag in de zorgsector. Lees alle voorwaarden en praktische informatie op www.devoorzorg.be/opleidingverzorgende of www.bondmoyson.be/opleidingverzorgende.

Zorg nodig bij je thuis?

Ons ziekenfonds staat voor je klaar. Neem contact op met ons ziekenfonds of ontdek ons ruime aanbod thuiszorg op www.devoorzorg.be/thuiszorg of www.bondmoyson.be/thuiszorg.

oktober 2017 / S-magazine •

13

HET LEVEN ZOALS HET IS Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeks­instelling.

Informatie over de terug­ betaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

de

logopediste Naar schatting 20 000 lagereschoolkinderen in Vlaanderen hebben dyslexie, nog eens zo’n 40 000 leeftijdsgenoten zijn leeszwak. De logopedist behandelt naast dyslexie nog 1001 andere leer-, spraaken taalproblemen, alsook communicatieve stoornissen. Sandrine De Coster, lector logopedie aan de Hogeschool Gent, heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van de game ‘Karaton’, die kinderen met dyslexie en leesproblemen zin geeft om te lezen.

Het woord logopedie is samengesteld uit de Griekse woorden ‘logos’ (woord) en ‘paidein’ (leren). In de praktijk doet een ‘spreekleraar’ echter veel meer dan ‘woorden leren’. Een logopedist helpt kinderen en volwassenen als ze moeilijkheden hebben met hun spraak, taal, stem of gehoor. “Er bestaan 1001 vormen van communicatiestoornissen”, weet Sandrine De Coster, lector logopedie aan de Hogeschool Gent. “De bekendste spraakstoornissen zijn stotteren en articulatiestoornissen waarbij een kind er niet in slaagt om bijvoorbeeld de s-klank uit te spreken. Sommige kinderen hebben een spraakstoornis door een foutieve gewoonte, andere

14 • S-magazine / oktober 2017

kinderen als gevolg van een open verhemelte, gespleten lippen of tandkassen of door een afwijkend mondgedrag (ademen via de mond, duimzuigen, foutief slikken). Spraakproblemen op latere leeftijd doen zich vooral voor bij mensen met een aandoening van het zenuwstelsel, zoals bijvoorbeeld een beroerte. De meest voorkomende taalstoornis is ongetwijfeld dyslexie. In tegenstelling tot wat vroeger werd aangenomen, heeft dyslexie niets te maken met een gebrekkige intelligentie. Alleen is het wel zo dat kinderen leerachterstand oplopen als er geen rekening wordt gehouden met hun dyslexie.”

het leven zoals het is

Vroeger werd dyslexie niet erkend of herkend, waardoor veel mensen pas na hun 20ste ontdekten dat ze dyslexie hebben. Dat is gelukkig verleden tijd!

Sandrine De Coster: “Ja, absoluut. Scholen hebben geleerd om taal- en leerproblemen snel en tijdig te detecteren. De meeste scholen hebben een goed uitgebouwd zorgbeleid en volgen hun leerlingen nauwgezet op. Scholen én huisartsen verwijzen kinderen vandaag de dag veel sneller door naar een logopedist. Misschien zelfs een beetje te snel, vinden sommigen, want logopedisten krijgen ook kinderen zonder aanwijsbare problemen op consultatie.”

standaardproblemen te maken hebben. Stotteren, een heel complex samenspel van mogelijke erfelijke factoren, psychologische stoornissen en andere problemen, is een totaal ander ziektebeeld dan dyslexie en moet ook anders worden aangepakt. De logopedist werkt samen met de omgeving van de patiënt, met de artsen en/of de school, om zo ervoor te zorgen dat het kind de beste hulp krijgt.

We baseren onze therapieën op de meest recente wetenschappelijke bevindingen. Behandelingen waarvan we al jaren de vruchten plukken, daar gaan we uiteraard mee verder. Andere behandelingen hebben we stopgezet omdat ze onvoldoende resultaat opleverden.”

Toch luidt de boodschap: als u zich zorgen maakt, vraag dan raad aan de logopedist!

Sandrine De Coster: “Precies. Eén consultatie kan al opheldering brengen. Een screening is snel gebeurd: een articulatieonderzoek bij kinderen duurt vaak niet meer dan 30 minuten, een dyslexieonderzoek ongeveer 2 uur, inclusief het aanmeldingsgesprek. De behandeling kan vrij snel verlopen, maar hangt sterk af van de diagnose. Een spraakklank aanleren is niet zo moeilijk, het vergt gewoon enige techniek en veel inoefening. Een taalstoornis zoals dyslexie valt niet te genezen, maar kan wel goed worden opgevangen en behandeld. Hoe vroeger een probleem wordt aangepakt, hoe beter de resultaten. Als mensen met een vraag aankloppen bij de logopedist, zal die een eerlijke analyse maken. We gaan niet behandelen om te behandelen. Als een kind geen taal-, spraak- of leerstoornis heeft, zeggen we dat ook aan de ouders.”

Doet u nog nieuwe kennis op over dyslexie?

Sandrine De Coster: “Jazeker. Het wetenschappelijk onderzoek rond leerstoornissen brengt ons elk jaar opnieuw verhelderende inzichten. Maar we zijn er nog niet, hoor. Het is ons nog niet gelukt om de vinger te leggen op de precieze oorzaak of oorzaken van dyslexie.

Er bestaan veel verschillende wetenschappelijke hypotheses, maar eenduidigheid is er niet. Nu, het is niet dat we in het duister tasten: we beschaikken over richtlijnen waarmee we wel aan de slag kun-

Spraakstoornissen bij volwassenen zijn vaak onherstelbaar.

Sandrine De Coster: “Ja, omdat die spraakstoornissen meestal deel uitmaken van een neurologische aandoening. Dan is genezing niet meer aan de orde. Bij patiënten met Parkinson, bijvoorbeeld, proberen we vooral om de stoornis binnen de perken te houden. Opdat de patiënt zich zo lang mogelijk verstaanbaar kan uitdrukken. Ook bij dyslexie is de therapie niet enkel gericht op remediëring. We werken aan de lees- en spellingvaardigheid van het kind, maar we zoeken ook naar compenserende hulpmiddelen, zoals een computer met voorleessoftware. Zo een hulpmiddel helpt een kind om vlot te kunnen deelnemen in de klas en om zich cognitief verder te ontwikkelen.

Ik heb zelf een zoontje van 12 met een ernstige vorm van dyslexie.

Hij heeft echt veel aan die voorleessoftware.”

Als we het goed begrijpen, raakt logopedie aan verschillende andere medische disciplines, zoals orthodontie en kindergeneeskunde. Wordt er veel kennis uitgewisseld?

Sandrine De Coster: “Meer nog, we werken nauw samen met artsen uit andere medische disciplines: huisartsen, NKO-artsen, neurologen … Vroeger gebeurde dat veel minder. Of minder structureel.

Daar is een logische verklaring voor: we wisten gewoon niet wat de meerwaarde van samenwerking kon zijn. De studies die op dat vlak uitgevoerd zijn, tonen nu pas – zwart op wit – aan dat een multidisciplinaire aanpak werkt. Het is wel zo dat een logopedist normaal gezien pas met een behandeling start als er voorafgaand onderzoek is gebeurd door een huisarts, kinderarts of NKO-arts. Zonder doorverwijzing betaalt het ziekenfonds een behandeling trouwens ook niet terug.”

Bestaan er standaardbehandelingen voor spraak-, taal- en leerproblemen?

Sandrine De Coster: “Niet echt, gewoon omdat we zelden met

Een taalstoornis zoals dyslexie valt niet te genezen, maar kan wel goed worden opgevangen en behandeld. Hoe vroeger een probleem wordt aangepakt, hoe beter de resultaten. nen. De meeste wetenschappers zijn het erover eens dat dyslexie een neurobiologische stoornis is en in veel gevallen te wijten is aan een tekort aan fonologische vaardigheden, het vermogen om afzonderlijke klanken in gesproken woorden te herkennen. Je hebt die fonologische vaardigheden nodig om geschreven taal om te zetten in gesproken taal en omgekeerd. Maar daarnaast zijn er nog heel wat andere kenmerken van dyslexie die niet in dat plaatje passen, zoals problemen om bepaalde letters goed van elkaar te onderscheiden.”

U heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van een heuse game voor kinderen met dyslexie: ‘Karaton’. Niet gewoon een bundeling van schoolse oefeningen met een leuke en kleurrijke achtergrond, maar een volwaardig educatief geïnspireerd avonturenspel.

Sandrine De Coster: “De beste remedie tegen leesmoeilijkheden is: veel lezen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als een kind de grootste moeite heeft om te lezen, geraakt het snel gedemotiveerd. Bovendien ontbreekt het leerkrachten vaak aan tijd om op maat te werken van een kind met dyslexie. Het huidige aanbod is ook niet afgestemd op de leefwereld van kinderen tussen 6 en 12 jaar. Dan moet je creatieve oplossingen bedenken om een kind toch te motiveren. En hoe kun je dat beter dan met een game? ‘Karaton’ benadert taaleducatie op een creatieve en humoristische manier, met uitdagingen en beloningen. De oefeningen voelen niet aan als een taak of huiswerk, maar zitten vervat in uitdagende mini-games.

oktober 2017 / S-magazine •

15

het leven zoals het is

Als ze die oefeningen tot een goed einde brengen, mogen kinderen bij wijze van beloning hun eigen virtuele wereld verder uitbouwen.

Ouders kunnen de vorderingen van hun kind op de voet volgen via een webplatform, de Karaton Academy.”

‘Karaton’ ligt allicht niet naast ‘Fifa 18’ en ‘Resident Evil’ in de GameMania en MediaMarkt?

Sandrine De Coster: “In eerste instantie hebben we via crowd funding zowat 100 logopedisten verzameld die met de game aan de slag gaan. Al kunnen ook ouders van kinderen met dyslexie in een later stadium de game online kopen. De grote troef van ‘Karaton’ is dat de game individueel aanpasbaar is aan elk kind. Geen 2 kinderen staan op hetzelfde niveau en hebben met dezelfde woorden problemen. Het is aan een zorgprofessional, zoals een logopedist of een leerkracht, om een profiel op te stellen van het kind en het niveau van de game daaraan aan te passen. Die zorgprofessional kan de resultaten evalueren en de oefeningen continu aanpassen in functie van de progressie van elk kind.”

foto's: J. Herregods

In de groep van taal- en spraakstoornissen bestaan er veel verschillen, maar is er één gemeenschappelijke factor: schaamte.

Sandrine De Coster: “Een kind dat zich niet verstaanbaar kan maken of moeite heeft met lezen, voelt zich onwaardig en ontwikkelt een negatief zelfbeeld. Taal is communicatie. Communicatie is interactie. Interactie is samenleven. Het sociaal gebeuren van de taal is enorm belangrijk voor onze zelfontwikkeling. Kinderen met taal- en

Een kind dat zich niet verstaanbaar kan maken of moeite heeft met lezen, voelt zich onwaardig en ontwikkelt een negatief zelfbeeld.

Taal is communicatie.

Communicatie is interactie.

spraakstoornissen voelen zich ongemakkelijk in groep en hebben de neiging om zich te isoleren. Al moet ik zeggen dat we op dat vlak veel verbetering zien: door de opmerkzaamheid van scholen en de erkenning van de problematiek, verdwijnt stilaan het taboe rond dyslexie, stotteren en aanverwante stoornissen. Het M-decreet zorgt ervoor dat kinderen met een beperking, stoornis of handicap deskundig worden opgevangen en ondersteund in het onderwijs. Elk kind is anders, met zijn eigen sterktes en zwaktes. Met zijn eigen talenten.

We moeten leren om die variëteit te aanvaarden. Ik ken zelfs een stotteraar die logopedist is geworden en nu anderen hierbij helpt.”

Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips voor ouders om spraak- en taalproblemen bij hun kind zo goed mogelijk aan te pakken?

Sandrine De Coster: “Eén: niet panikeren. Elk kind heeft zijn eigen ontwikkelingstempo. Je moet dus niet meteen denken: mijn kind kan bepaalde dingen nog niet, dus zal hij wel een stoornis hebben.

Blijf kalm en informeer je. Bij leerkrachten, bij het Centrum voor Leerlingenbegeleiding, bij de logopedist, bij de huisarts. Ik heb het al gezegd: huisartsen verwijzen steeds vaker kinderen door naar de logopedist. Ze weten intussen wat we doen. 15 jaar geleden was dat minder het geval.”

Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in logopedie?

Sandrine De Coster: “Omdat logopedie een discipline met enorm veel variatie is. Je komt in contact met mensen van 0 tot 99 jaar.

Gezelschapsspelletjes zijn er voor mensen van 7 tot 77 jaar, ons doelpubliek is nog een stuk breder. Ik heb me verder gespecialiseerd in dyslexie omdat we nog zoveel niét weten over die stoornis.

Tijdens het lezen en het leren moeten verschillende hersengebieden samenwerken. En het brein, dat is een enorm complex web.

Ongemeen boeiend, vind ik.”

BART VANDORMAEL

• Ons ziekenfonds geeft je een terugbetaling voor logopedie.

Surf naar www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Logopedie’.

• Wat is dyslexie en wat kan je als ouder doen? Lees het advies van onze Webnanny op pagina 25.

• Meer weten over ‘Karaton’, het educatieve spel voor kinderen met dyslexie? Surf naar www.karaton.be.

16 • S-magazine / oktober 2017

ME

MELD JE OPNA

n.be/opname

so www.bondmoy

Een ziekenhuisopname gepland?

Bond Moyson staat voor je klaar.

8 op de 10 ziekenhuisopnames in Voordelen van je melding ons land zijn gepland. Als je opname gepland is, kan je die best meteen aan 1. Je bespaart op je ziekenhuisfactuur, doordat je je ziekenfonds melden. Want dan zorgt vooraf op de hoogte bent van de kostprijs en Bond Moyson voor een dienstverlening van de keuzes die die kostprijs beïnvloeden. op maat. Voor, tijdens én na je opname. 2. Je weet welke papieren je in orde moet Full service Een ziekenhuisopname brengt vaak een hoop vragen of praktische problemen met zich mee voor jou als patiënt. Heb je je opname bij ons gemeld, dan zullen wij kort op de bal spelen en jou een optimale dienstverlening bezorgen.

Na je melding nemen we binnen de 48 uur persoonlijk contact op met jou. We ondersteunen en adviseren je bij alle zorgvragen, administratie zoals ziekteaangifte en hospitalisatieverzekeringen.

Op www.bondmoyson.be/opname kan je niet enkel je opname melden, je vindt er ook een overzicht met alle belangrijke informatie rond ziekenhuisopname.

3.

brengen, daardoor krijg je alle uitkeringen en terugbetalingen waarop je recht hebt.

Doordat jij vooraf nadenkt over de zorg of hulp die je eventueel na de opname nodig hebt, kunnen wij alles voor jou tijdig regelen. We informeren je over het zorgaanbod én nemen de organisatie op ons.

Kom je liever langs in een kantoor?

Dat kan, vind een kantoor via www.bondmoyson.be.

Beland je onverwacht in het ziekenhuis, dan kan je uiteraard ook op Bond Moyson rekenen.

Bel 09 333 55 00 of mail naar vragen@bondmoyson.be.

Goed geïnformeerd?

Doe de test Vooraleer je voor een ingreep naar het ziekenhuis vertrekt, zou je jezelf de volgende 10 vragen moeten stellen. Ken je de antwoorden? Dan ben je goed geïnformeerd.

1. Ben je in orde met het ziekenfonds?

2. Weet je hoeveel je opname kost?

3. Eenpersoonskamer of tweepersoonskamer?

4. Heb je recht op een extra terugbetaling?

5. Is je ziekenhuisfactuur correct?

6. Zijn je werkgever, ziekenfonds en zorgverleners op de hoogte?

7. Heb je alle formulieren ingevuld?

8. Wat moet je meenemen naar het ziekenhuis?

9. Hulp nodig na je verblijf in het ziekenhuis?

10. Ken je je rechten als patiënt?

Je vindt alle antwoorden op www.bondmoyson.be/opname.

oktober 2017 / S-magazine •

17

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

SPROKKELS Hartenwens: “Nog één ritje door mijn geboortestreek, in een oude brandweerwagen”

BuurtTelefoon zoekt goede luisteraars

Een maand geleden zag de 86-jarige rusthuisbewoner Robert uit Oudenaarde zijn droom in vervulling gaan: hij wou nog één keer door zijn geboortedorp Horebeke rijden … in een oude brandweerwagen! Dus regelde S-Plus, de seniorenvereniging van Bond Moyson, dat voor hem. In de cabine van een oude pompwagen uit 1954 genoot Robert met volle teugen.

De rit door zijn Horebeke haalde bij de kranige tachtiger de mooiste herinneringen naar boven.

Een ijsje eten aan zee, met een helikopter boven Gent vliegen of met een parachute uit een vliegtuig springen? Geen droom is te gek voor Hartenwens, de droomfabriek van S-Plus.

BuurtTelefoon zoekt vrijwilligers die discreet, klantvriendelijk, communicatief en computervaardig zijn en ook een luisterend oor hebben. Heb jij al die eigenschappen en wil je ook iets betekenen voor je buurt?

Woon je in Sint-Niklaas, Lokeren, Wetteren of Laarne? Neem gauw contact op via info@buurttelefoon.be of via 03 760 38 50.

Bond Moyson is een van de initiatiefnemers van BuurtTelefoon, een nieuw centraal meldpunt waar mensen een antwoord vinden op vragen naar praktische hulp, sociaal contact en ontspanningsmogelijkheden.

Dat kan tellen Oktober is dé maand om je tegen griep te laten vaccineren. Elke winter treft griep immers 1 op 10 mensen. Onze leden krijgen een extra terugbetaling van 25 euro voor erkende vaccins, zoals het griepvaccin. Meer op www.bondmoyson.be/vaccin.

Op een half jaar tijd hebben alweer bijna 3400 leden gekozen voor onze voordelige tandverzekering. Zo zagen we de voorbije zomer dat in totaal 12 425 leden van ons ziekenfonds al een DentaPlan hebben. Eind vorig jaar zaten volgens cijfers van het Riziv 133 760 mensen langer dan een jaar thuis met een psychische stoornis. Fit&Well2DAY helpt om psychische problemen bespreekbaar te maken: ons team bestaat uit 8 psychologen die toegankelijke hulpverlening bieden in onze kantoren. In totaal werden tot vandaag 247 afspraken gemaakt, waarvan 138 bij de kinder- en jongerenpsychologen, 91 bij de eerstelijnspsychologen en 18 bij de relatie– en gezinstherapeuten. Gemiddeld worden er elke maand bij alle gezondheidsprofessionals van Fit&Well2DAY samen meer dan 1000 afspraken vastgelegd.

Op vakantie met JOETZ? De max!

Schrijf nu in voor de vakantiekampen in de herfst- of kerstvakantie. Je ontdekt het hele aanbod op www.joetz.be, waar je meteen kan inschrijven. Meer weten? Brochure aanvragen?

Bel 09 333 57 74 of mail naar joetz.oost@joetz.be.

Als lid van Bond Moyson krijg je voor sommige kampen een terugbetaling en altijd reisbijstand in het buitenland.

Bond Moyson contacteren?

Zoek je kantoor via www.bondmoyson.be 09 333 55 00

@ vragen@bondmoyson.be e-Mut Beheer je ziekenfondszaken via ons internetloket: www.bondmoyson.be/e-mut Stuur post naar Bond Moyson Oost-Vlaanderen Tramstraat 69, 9052 Zwijnaarde

18 • S-magazine / oktober 2017

Bond Moyson volgen?

S-magazine heeft een beperkt aantal pagina’s.

Meer nieuws krijgen over je ziekenfonds, zorg en gezondheid? www.bondmoyson.be abonneer je op onze nieuwsbrief via www.bondmoyson.be/ovl/nieuwsbrieven @bondmoysonovl www.facebook.com/BondMoyson

Informatiesessies schoolverlaters op jouw school?

Ben je leerkracht of docent? Vorig jaar informeerden we ruim 1500 schoolverlaters in secundaire en hogescholen en op beurzen over de sociale zekerheid. Want voor het eerst gaan werken brengt heel wat veranderingen met zich mee. Als ziekenfonds willen wij jongeren begeleiden bij die grote stap door hen degelijk te informeren. Vraag ook een gratis sessie aan voor de laatstejaars van jouw school en bereid hen goed voor op een succesvolle start in het beroepsleven. Zoek ‘informatiesessies schoolverlaters’ op www.bondmoyson.be of mail naar nieuws@bondmoyson.be.

Op vakantie tijdens je ziekte?

Ontvang je een uitkering van arbeidsongeschiktheid en ga je met vakantie? Laat je vakantieplannen dan minstens een maand vooraf weten aan de adviserend geneesheer.

Dit is in je eigen voordeel. Voor sommige landen heb je expliciet toestemming nodig van de adviserend geneesheer. Geef daarom altijd door waar je op vakantie gaat. De melding is ook praktisch, want als we tijdig op de hoogte zijn van je vakantie mis je geen onverwachte controle en behoud je het recht op je uitkering. Meer weten? Surf naar www.bondmoyson.be/tijdensjeziekte.

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

Mutsjes voor kankerpatiënten De mutsen van Rosette la Vedette zijn een streling voor het oog én voor de hoofdhuid.

De hele maand oktober krijg je bij de Mediotheek van Bond Moyson 20 % korting op dit kwaliteitsmerk.

Meer info: 09 333 55 00 of mediotheek.bmovl@bondmoyson.be www.bondmoyson.be Actie geldig tot en met 31 oktober 2017 in de mediotheken van Bond Moyson Oost-Vlaanderen.

Niet cumuleerbaar met andere acties. *Uitsluitend voor leden van Bond Moyson Oost-Vlaanderen.

Ledenactie oktober 2017.indd 1

JURIMUT

Nadat ik mijn enkel verstuikte, schreef mijn arts een behandeling van 18 beurten voor bij de kinesist. Op het einde van de behandeling kreeg ik de factuur. De kinesist had niet alleen de sessies zelf, maar ook extra administratiekosten aangerekend. Mag dat?

Extra bedrag

Van je arts krijg je een voorschrift voor 9, 18, 30 of meer sessies kinesitherapie. Met dat voorschrift ga je naar de kinesist en start je de behandeling. Je hoeft niet meteen voor elke sessie apart te betalen. De factuur krijg je pas aan het eind van de behandeling, samen met het getuigschrift voor ons ziekenfonds. Zo krijg je een terugbetaling.

9/08/17 09:28

Mag mijn kinesist administratiekosten aanrekenen?

Maar wat als er ‘administratiekosten’ op de factuur verschijnen?

Dat is een extra bedrag, bovenop het ereloon voor de kinesist, dat het ziekenfonds je niet terug mag betalen. Je moet die kosten dus volledig uit eigen zak betalen.

Vaak gaat het om enkele euro’s per zitting, maar voor een volledige behandeling loopt het bedrag soms tot enkele tientallen euro’s op. En dat bovenop je persoonlijke aandeel voor de behandeling zelf.

Betalen of niet?

Je kinesist is geconventioneerd of niet-geconventioneerd. Een geconventioneerde kinesist volgt de tarieven die de ziekenfondsen en de kinesisten hebben afgesproken. Die liggen vast.

Een niet-geconventioneerde kinesist respecteert die tarieven

niet, en mag jou dus supplementen aanrekenen. Kijk zelf na of je kinesist geconventioneerd is op www.bondmoyson.be/opzoeken.

Klik door naar ‘Zorgverleners opzoeken’.

Mag je kinesist administratiekosten aanrekenen of niet?

Het antwoord is simpel: nee, geen enkele kinesist (geconventioneerd of niet) mag dat.

Een niet-geconventioneerde kinesist mag wel supplementen aanrekenen, maar administratiekosten zijn geen supplementen. In het ereloon voor de kinesist is namelijk al een vergoeding inbegrepen voor de administratie, het bijhouden van je dossier, het opmaken van een verslag, enzovoort. Hiervoor mag de kinesist dus geen extra bedrag aanrekenen.

Zie je toch administratiekosten op de factuur van de kinesist?

Dan kan je weigeren om die extra kosten te betalen. Ons ziekenfonds helpt je door een brief te sturen naar de kinesist.

Daarin leggen we uit dat je de administratiekosten niet betaalt omdat ze niet aangerekend mogen worden. Opgelet, betaal wel altijd tijdig de zittingen zelf.

Heb je de factuur al volledig betaald? Kom dan met je factuur en een betalingsbewijs langs in een van onze kantoren in je buurt. Ook in dit geval helpen we jou graag door een brief te sturen naar de kinesist.

Heb je hierover nog vragen of wil je zelf ook een vraag stellen aan JuriMut? Bel dan naar het nummer 09 333 52 00 of e-mail naar jurimut.bmovl@bondmoyson.be.

oktober 2017 / S-magazine •

19

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

“Meer en meer duiken gehoorproblemen op bij jonge mensen.”

Nieuw: hoorservice Bond Moyson Bond Moyson is gestart met een eigen hoorservice. Voortaan kan je namelijk in de meeste ziekenfondskantoren van Bond Moyson terecht bij een audioloog /audicien.

Hans Van Bever is audicien en voorzitter van het Uitvoerend Comité van de Beroepsverenigingen van Audiciens. Hij wijdt ons in in de wereld van het gehoor.

“Het aantal mensen met gehoorverlies zal blijven oplopen. En niet alleen bij oudere mensen.”

20 • S-magazine / oktober 2017

Hans wil meteen een eerste verwarring uit de wereld helpen: het verschil tussen een audioloog en een audicien. “De audioloog is een paramedicus die aan preventie en screening van gehoorstoornissen doet. Hij onderzoekt ook de gehoorfuncties en de functies van de bovenste luchtwegen. Daarnaast zal hij instaan voor hooropvoeding en -training en de revalidatie van het gehoor en de evenwichtsfunctie.

De audicien is ook een paramedicus die het gestoorde gehoor corrigeert met mechanische, elektroakoestische en elektronische toestellen.

Hij houdt zich ook bezig met bijvoorbeeld de gehoorbeschermingssystemen tegen lawaaioverlast. Beiden werken steeds op voorschrift van de neus-keel-oorarts of op vraag van een arts-specialist.”

Wereldwijd lijden ongeveer 800 miljoen mensen aan gehoorverlies. Hans Van Bever: “Dat aantal zal blijven oplopen. In België is zowat 10 % slechthorend. Gehoorproblemen kunnen zowel voorkomen bij kinderen als bij volwassenen. Gehoorverlies kan aangeboren zijn of ontstaan tijdens het leven. Het wordt vaak geassocieerd

met ouder worden maar meer en meer zien we gehoorproblemen opduiken bij jonge mensen.” De oorzaak is volgens Hans Van Bever dat ze hun gehoor blootstellen aan te hoge decibels gedurende een lange periode.

“Denk maar aan optredens, discotheekbezoeken, maar ook muziek beluisteren met in-ear oordopjes op een hoog volume. Door deze permanente overbelasting lopen ze het gevaar op blijvende schade en bestaat het risico op permanente doofheid.”

Internationale aandacht Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zette recent nog de preventie van doofheid en gehoorverlies op haar agenda. “De WHO erkent dat gehoorverlies door lawaaischade een groot probleem is en dat gehoorverlies in de meeste gevallen voorkomen kan worden”, vertelt audioloog Van Bever. Lidstaten worden aangespoord om screeninginstrumenten te ontwikkelen en in te voeren zodat ziekten die tot gehoorverlies leiden en gehoorverlies bij risicogroepen in een vroeg stadium gedetecteerd worden.

Maar zoals vaak is ook hier voorkomen beter dan genezen. “Als er signalen optreden van gehoorverlies dan is het vaak al te laat,” weet Van Bever. Het is aangewezen af en toe je gehoor te laten onderzoeken. “Je oren beschermen tegen schadelijke invloeden is de eerste regel. Ondervind je toch dat je gehoor achteruit gaat en dat je bijvoorbeeld gesprekken niet meer zo goed verstaat in achtergrondlawaai, ga dan eens langs bij een neus-keel-oorarts voor een controle. Ook wanneer je last hebt van oorsuizen is een bezoek aan de arts aangewezen.”

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

“71 % van de tieners en

twintigers is zich bewust van de risico’s van te veel lawaai, maar doet niks om gehoorschade te voorkomen.”

6 tips om gehoorschade door luide muziek te voorkomen

TIP

Leden krijgen bij Bond Moyson Oost-Vlaanderen korting voor op maat gemaakte oordoppen en bij aankoop van een hoorapparaat. Informeer je bij onze audiologen!

Eén muziekconcert te dicht bij de luidsprekers staan, kan het gehoor al permanent beschadigen. 43 % van de jongeren heeft na het uitgaan soms tot 12 uur nadien last van een fluittoon, wat al wijst op gehoorschade. 71 % van de tieners en twintigers is zich wel bewust van de risico’s van te veel lawaai, maar doet niks om gehoorschade te voorkomen. Met deze tips kan je alvast aan de slag.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Gebruik je muziekspeler verstandig en koop een goede hoofdtelefoon.

Klassieke oortjes zitten heel dicht bij het trommelvlies, wat het gehoor sneller beschadigt. De geluidskwaliteit van een goede hoofdtelefoon is ook beter waardoor je het volume van je muziekspeler automatisch wat zachter kan zetten.

Hoe dichter bij een geluidsbron, hoe schadelijker het lawaai. Ga daarom niet te dicht bij een geluidsbron, zoals een luidspreker, staan. Houd minstens twee meter afstand. Op grote events moet je uiteraard veel verder van de boxen staan. Verplaats je ook tijdens een optreden, zo verander je elke keer de afstand tot de geluidsbron.

Draag bij hoge volumes oordoppen. Sinds 2013 zijn organisatoren van muziekactiviteiten verplicht gratis oordoppen ter beschikking te stellen als het geluid 95 dbA of hoger is. Deze oordoppen bieden met een dempingsvermogen tot 15 decibel een beperkte bescherming. Gebruik ze correct en zorg dat ze goed passen, anders dempen ze heel wat minder geluid en bieden ze een vals gevoel van veiligheid.

Word je vaak blootgesteld aan hoge volumes zoals personeel van horecazaken, dj’s en muzikanten, fervente concert- of discotheekgangers, koop dan op maat gemaakte oordoppen. Deze passen perfect in het oor en bieden een optimale bescherming en draagcomfort. Ze verminderen de geluidssterkte tot 25 decibel. Ze kunnen bepaalde frequenties dempen zodat het omgevingslawaai wordt weggefilterd maar je elkaar toch nog moeiteloos kan verstaan. Ze kosten 100 tot 200 euro.

Zwanger? Pas dan extra op. Het vruchtwater en je buikwand dempen amper 5 decibel. Geluiden die schadelijk zijn voor jou zijn dat ook voor je baby.

Het gehoor van kinderen is gevoeliger dan dat van volwassenen. Bovendien horen kinderen ook nog beter. Bescherm indien nodig je kinderen met oorkappen op zeer lawaaierige plaatsen. Kinderoren zijn nog niet geschikt voor oordoppen.

NIEUW: Gehoorservice Bond Moyson Vanaf nu kan je bij Bond Moyson ook terecht voor consultaties bij de audioloog.

Je kan er een gehoortest laten afnemen en kan er terecht voor oordoppen op maat en voor gehoortoestellen. Meer info op www.bondmoyson.be/fit, audiologie. ovl@bondmoyson.be of op tel. 09 333 55 00 (optie 1). oktober 2017 / S-magazine •

21

Bond Moyson Oost-Vlaanderen

Lekker Normaal� Lekker Duurzaam Waarom we vaker seizoensgroenten en –fruit moeten eten Wat eten we vanavond? Lauw gefermenteerd brood met bijenpollen en chiazaadjes? Traag gegaarde ovenschotel van goji-bessen en tarwegras? Nee hoor, doe maar Lekker Normaal.

Met de campagne ‘Lekker Normaal’ toont Bond Moyson aan dat gezond eten niet ingewikkeld hoeft te zijn. Met seizoensgroenten in de hoofdrol heb je snel inspiratie om een gevarieerd menu op tafel te toveren.

Seizoensgebonden en lokaal eten? Daarom!

Gratis infosessies

✔ Het is goedkoper Dit is logisch. Het is namelijk veel makkelijker om fruit of groenten in het juiste seizoen te kweken

Lekker Normaal koken is ook lekker duurzaam koken. Maar wat betekent dat eigenlijk, lokaal en duurzaam eten? Is duurzame voeding betaalbaar? Kan je met seizoensgroenten en fruit voldoende variëren? Tijdens onze gratis infosessies Lekker Normaal, Lekker Duurzaam dompelen onze voedingsdeskundigen je onder in de wereld van lokale en duurzame voeding. Nadien proeven we samen welke heerlijke seizoensgroenten onze bodem te bieden heeft: Korte Keten Oost-Vlaanderen trakteert op een gratis én duurzame receptie!

✔ Je gaat er gevarieerder door eten Klinkt misschien wat tegenstrijdig, maar is het helemaal niet. Als je namelijk seizoensgebonden eet, ga je creatiever om met wat je op je bord legt. ✔ Het is vaak gezonder Door de seizoenen te volgen, krijgt je lichaam de vitamines en voedingsstoffen die het op dat moment nodig heeft. ✔ Het is beter voor het milieu Een Belgische appel of een Zuid-Amerikaanse meloen? We weten natuurlijk welke van beide beter is voor onze planeet.

22 • S-magazine / oktober 2017

TIP! Volg ook onze blog op www.lekkernormaal.be en ontdek er telkens de seizoensgroenten van de maand.

• Gent, zaterdag 7 oktober 2017 van 10.30u – 12u • Sint-Niklaas, zaterdag 21 oktober 2017 van 10.30u – 12u • Zottegem, zaterdag 18 november 2017 van 10.30u – 12u • Dendermonde, zaterdag 25 november 2017 van 10.30u – 12u Inschrijven? De infosessies zijn gratis, maar inschrijven is verplicht! Surf naar www.bondmoyson.be/fit.

LEKKERNORMAAL.BE EN DE APP HELPEN JE OP WEG

Zin om zelf vaker aan de slag te gaan met seizoensgroenten? Neem een kijkje op www.lekkernormaal.be of download de Lekker Normaal app. Bereid onze kanten-klare recepten en leer goochelen met seizoensgroenten.

ACTIVITEITENKALENDER Sporten & bewegen

Waar? De Stobbe, Merelbeke Prijs? Basisprijs* € 350, Bond Moysonledenprijs** € 200 Meer weten? W www.vfg-jong.be, T 09 333 57 74, E o-vl@vfg-jong.be

foto: Jan Darthet

Klieder – Kladder – Knutsel – Kleuterkamp Kamp Herfstvakantie – JOETZ

Groepstraining: Start To Move Lessenreeks – Fit&Well2DAY Onder professionele begeleiding van de personal trainer ga je in een klein groepje aan de slag.

Je doorloopt een gevarieerd oefentraject waarin conditie, kracht en bewegingsvrijheid aan bod komen. Een Activity Tracker helpt je tijdens het traject om je vorderingen in kaart te brengen en je dagelijkse beweging op te bouwen. Fun en plezier staan centraal, je motiveert elkaar om vol te houden en dat aan een laag tarief!

Voor wie? Voor iedereen die graag fitter wil worden met een trainingsschema op maat Waar en wanneer? Traject van 6 sessies van 60 minuten; Startdata: Dendermonde – vanaf dinsdagavond 17 oktober, 18.30 - 19.30u Gent Vrijdagmarkt – vanaf woensdagnamiddag 25 oktober, 14 - 15u Sint-Niklaas – vanaf vrijdagnamiddag 27 oktober, 14 - 15u Wetteren – vanaf vrijdagnamiddag 13 oktober, 15 - 16u Zottegem – vanaf woensdagavond 18 oktober, 17 - 18u Prijs? 6 sessies van 60 minuten: 70 euro (leden Bond Moyson), 105 euro (niet-leden) Meer weten of inschrijven?

W www.bondmoyson.be/fit of T 09 333 57 22

Vakantie Spetter Spladder - KletterKladder Kamp herftvakantie – VFG-Jong Boetseerklei, verf of kurk… Durf jij als een ware Picasso alle materialen aan? Ben jij graag creatief bezig en tover je het ene kunstwerk na het andere uit je getalenteerde vingers? Dan is dit kamp jou op het lijf geschreven! Wanneer we onze vingers even wat rust gunnen, entertainen de monitoren ons met leuke activiteiten.

Wanneer? Maandag 30 oktober 2017 tot en met vrijdag 3 november 2017 Voor Wie? Kleine en grote kunstenaars van 6 tot 15 jaar

Knutselen dat is een beetje kliederen, veel kladderen … Maar vooral een heel leuke tijd beleven met onze JOETZ-monitoren. Als het weer het toelaat dan spelen we buiten de leukste spelletjes en anders maken we er binnen een heuse smosboel van. Voor één keertje is het toegestaan!

Wanneer? Van maandag 30 oktober tot vrijdag 3 november 2017 Voor Wie? Voor kliederaars van 3 tot 5 jaar Waar? De Stobbe, Merelbeke Prijs? Basisprijs* € 250, Bond Moyson ledenprijs** € 100 Meer weten? W www.joetz.be, T 09 333 57 74, E o-vl@joetz.be

Van Prutselen tot knutselen Kamp Herfstvakantie – JOETZ In de herfstvakantie kan het weer soms wat tegenvallen, maar dat is voor dit super-knutsel-kamp geen enkel probleem. In ons gezellig jeugdverblijf knutselen we erop los. Klei, verf, fimo, … Alles passeert de revue. Trek je knutselschort alvast aan en schrijf je vandaag nog in!

Wanneer? Van maandag 30 oktober tot vrijdag 3 november 2017 Voor Wie? Voor knutselaars van 6 tot 12 jaar Waar? De Stobbe, Merelbeke Prijs? Basisprijs* € 250, Bond Moyson ledenprijs** € 100 Meer weten? W www.joetz.be, T 09 333 57 74, E o-vl@joetz.be

Expeditie Joetzinzon Kamp Herfstvakantie – JOETZ Tijdens deze vakantie moet je zelf water en voedsel vinden, je eigen slaapplaats bouwen en vuur maken!

Als je dit nog niet kan … geen probleem! Onder professionele begeleiding leren we je stap voor

*prijs onder voorbehoud ** Leden van Bond Moyson Oost-Vlaanderen kunnen een tussenkomst van de aanvullende verzekering krijgen. Deze tussenkomst wordt rechtstreeks verrekend op de basisprijs en is enkel van toepassing op de vakanties van JOETZ Oost-Vlaanderen.

Tip! Indien de beperking van je zoon/dochter officieel erkend is, heb je recht op een extra korting van 25 euro via de

stap de basistechnieken om te overleven in de natuur.

Wanneer? Van maandag 30 oktober tot vrijdag 3 november 2017 Voor Wie? Voor avonturiers van 6 tot 12 jaar Waar? De Stobbe, Merelbeke Prijs? Basisprijs* € 250, Bond Moyson ledenprijs** € 100 Meer weten? W www.joetz.be, T 09 333 57 74, E o-vl@joetz.be

Gezond Toolbox voor stress en burn-outpreventie Workshop – Fit&Well2DAY Leer je stress zelf aan te pakken in 12 weken. Tijdens deze workshop ontvang je concrete inzichten en tips om zelf aan de slag te gaan. Daartoe krijg je het boek ‘Help ik word geleefd’, een mobiele app, een 12-weken-stappenplan en 4 audiodownloads.

Deze zelfstudie-toolbox helpt je stapsgewijs op weg om je leven in eigen handen te nemen.

Je leert onder meer: • Beter inslapen en doorslapen • Efficiënter werken: beter geheugen, meer concentratie • Sneller doelen bereiken • Meer structuur in je hoofd brengen • stress verlagen en energiepeil verhogen Ook werk je aan perfectionisme, zelfvertrouwen en leer je grenzen stellen.

Wanneer? Maandag 13 november, 19 – 22u Waar? Hét Huis van Reddie Teddy, Rerum Novarumplein 28, 9000 Gent Prijs? 50 euro inclusief boek, app en audiodownloads.

Meer weten en inschrijven? www.bondmoyson.be/ gezondegeest, 09 333 57 22 of fit@bondmoyson.be

Gezellige infonamiddag diabetes Infomarkt – Fit&Well2DAY Kom langs voor een gratis persoonlijke screening en doorlopende mini-workshops van verschillende diabetesexperten zoals een podoloog, diabeteseducator, diëtist, beweegcoach, personal trainer, … Je maakt kennis met het aanbod aan diabetesen gezondheidsmateriaal en ontdekt bij een kop koffie op welke terugbetalingen en voordelen je recht hebt. I.s.m. LDC Egmont Zottegem en ZoZo. Voor wie? Voor iedereen met diabetes. Ook partners, familie, vrienden en geïnteresseerden zijn welkom!

Wanneer? 16 november 2017 doorlopend van 14 tot 17u Waar? Lokaal dienstencentrum Egmont – Zottegem, ingang via Arthur Gevaertlaan Prijs? Gratis. Registreer op voorhand voor jouw gratis kop koffie.

Meer weten en inschrijven?

Surf naar www.bondmoyson.be/fit of bel naar LDC Egmont op 09 364 56 95.

aanvullende verzekering. Deze korting is geldig bovenop de Bond Moysonkorting.

oktober 2017 / S-magazine •

23

ACTIVITEITENKALENDER Op stap

Vorming

Lutosa: schatjes van patatjes en picardisch Ath Daguitstap – S-Plus

Halloweenfuif VFG Ben jij klaar voor een BANGelijke fuif met fantastische dansmuziek? Dan is de eerste editie van onze Halloweenfuif zeker iets voor jou. Duik je verkleedkoffer in, toon je beste dansmoves en jaag elkaar de stuipen op het lijf. Hoe griezeliger je outfit, hoe groter je kans op een leuke prijs. Ga dus snel op zoek naar vrienden en familie die je op deze fuif willen vergezellen.

Wanneer? Maandag 30 oktober Waar? De Vierde Zaal, Gentbrugge Prijs? € 5, gadget inbegrepen Meer weten? W www.vfg.be, T 09 333 58 02, E o-vl@vfg.be

S-Sport // Recreas www.s-sportrecreas.be o-vl@s-sportrecreas.be 09 333 57 83 VIVA-SVV www.viva-svv.be o-vl@viva-svv.be 09 333 58 08

Meteen na de ochtendkoffie neemt een ervaren gids de ene helft van de groep mee voor een bezoek aan Lutosa, gekend van de slogan ‘schatjes van patatjes!’ waar dagelijks duizenden kilo’s aardappelen verwerkt worden tot frietjes en aardappelspecialiteiten. Het parcours dat je te voet zal volgen is 1 km lang, waarvan een deel buiten, en bevat meerdere trappen. De andere helft van de groep volgt intussen een gids voor een kennismaking met Ath, een stad omringd door een heuvelrijk hinterland en bekend om zijn jaarlijkse Reuzenstoet of ‘Ducasse van Aat’. Deze stadswandeling eindigt dan ook in het Reuzenmuseum. Na de lunch wisselen de groepen.

Inbegrepen: bus, koffie met ontbijtkoekjes, gidsen, lunch, sneukelen met gids Wanneer? Dinsdag 14, dinsdag 21 en dinsdag 28 november Waar? Ath, provincie Henegouwen Prijs? € 42,5 voor leden van Bond Moyson, € 45 voor niet-leden.

Meer weten? W www.s-plusvzw.be, T 09 333 57 76, E o-vl@s-plusvzw.be

S-Plus www.s-plusvzw.be o-vl@s-plusvzw.be 09 333 57 76 JOETZ www.joetz.be joetz.oost@joetz.be 09 333 57 74

UITKERINGEN ARBEIDSONGESCHIKTHEID

Social mediaopleiding Cursus – S-Plus Facebook, Twitter, Swarm, LinkedIn, Instagram, Youtube, Google+, ...

Hoor je het bij deze termen donderen in Keulen of ben je al een beetje thuis in sociale media? Tijdens deze opleiding maken we je wegwijs in het kluwen van sociale media: • Hoe ga je ermee om?

• Wat is het nut en wat zijn de risico’s?

• Hoe zit het met mijn privacy?

• Wat is een fanpagina?

• Wat zijn de gevolgen als je iets ‘liket’ Wanneer? Dinsdag 24 oktober om 14u Waar? Moyson Centrum, Tramstraat 69, 9052 Zwijnaarde Prijs? € 5 Meer weten? W www.s-plusvzw.be, T 09 333 57 76, E o-vl@s-plusvzw.be

Fit&Well2DAY www.bondmoyson.be/fit fit@bondmoyson.be 09 333 57 22 VFG-JONG www.vfg-jong.be o-vl@vfg-jong.be 09 333 57 50

VFG www.vfg.be o-vl@vfg.be 09 333 58 02

SMS-SERVICE UITKERINGEN

Heb je in oktober 2017 recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering door ziekte en/of moederschapsrust?

Dan ontvang je: • het eerste deel vermoedelijk 20 oktober 2017 op je rekening • het tweede deel vermoedelijk 6 november 2017 op je rekening

Krijg je een uitkering? Dan stuurt Bond Moyson je een sms wanneer het bedrag gestort is. Wil je meer weten? Raadpleeg jouw dossier via www.bondmoyson.be/e-mut.

INVALIDITEIT

Krijg jij wel een uitkering maar geen sms? Twijfel je of we je meest recente contactgegevens hebben? Geef je gegevens dan door via www.bondmoyson.be/update. Je dossier is dan weer actueel.

Je invaliditeitsuitkering van oktober staat vermoedelijk 2 november op je rekening.

24 • S-magazine / oktober 2017

webnanny

foto: S-magazine

Hoe kan je thuis oefenen?

HELP, MIJN KIND HEEFT

DYSLEXIE! Naar schatting 5 % van de schoolgaande kinderen heeft dyslexie.

Dyslexie heeft niets te maken met een gebrek aan inzet of de intelligentie van je kind. Een goede samenwerking tussen de ouders, de school en eventueel een logopedist is aangeraden. Als je kind zelf het nut en gemak van lezen inziet, maakt het sneller vorderingen. Wat kan jij doen als ouder?

hen als nieuw, en moet telkens weer ‘ontcijferd’ worden.

Wat is dyslexie?

Mensen met dyslexie hebben moeite met (leren) lezen en schrijven. Lezen bestaat uit 2 delen. Je ontcijfert hoe letters zijn samengevoegd, zodat ze een betekenis krijgen. En je herkent woorden zonder dat je ze telkens opnieuw moet ontcijferen. Voor kinderen met dyslexie is het moeilijk om letters samen te voegen en ze te herkennen als woorden.

Lukt het hen toch, dan gaan ze die kennis niet automatiseren. Elk gelezen woord is voor

• Lees terwijl je kind kijkt en wijst naar het woord dat je uitspreekt. Vervolgens leest je kind je na.

• Lees elke dag 10 minuten samen.

• Laat het lezen geen strijd worden, hou het plezant.

• Laat je kind zelf het boek uitkiezen.

Blijf ook positief en aanvaard de moeilijkheden van je kind. Dit is belangrijk voor het emotioneel welzijn van je kind. Niet alleen jij als ouder speelt daarin een cruciale rol, ook de aanvaarding door de school en vriendjes is belangrijk.

Leesmateriaal Er bestaat specifiek leesmateriaal voor kinderen met leesmoeilijkheden. Snuister eens rond in een boekhandel of bibliotheek. Daar vind je ook kinder- en jeugdboeken over dyslexie.

De kinderen gaan daarom traag lezen, stotteren en hebben weinig aandacht voor de betekenis van woorden of een tekst. Meestal komt dit taalprobleem pas aan het licht in het 1ste of 2de leerjaar, wanneer je kind leert lezen en schrijven.

Er zijn ook steeds meer creatieve oplossingen om kinderen met dyslexie te motiveren.

Zo is er ‘Karaton’, een gloednieuw educatief spel speciaal voor kinderen met dyslexie. De game bevat creatieve en humoristische taaloefeningen, met uitdagingen en beloningen.

Momenteel gaan logopedisten met de game aan de slag. Later kan je ook als ouder van een kind met dyslexie het spel online kopen.

Wat kan je doen?

Hulp of vragen?

Het belangrijkste is dat je kind op een goede manier leert lezen, zowel op school als thuis.

Lezen kost kinderen met dyslexie veel moeite en energie. Daarom zijn ze vaak – meer dan andere kinderen - vermoeid na school.

Naschoolse consultaties kunnen zeker nuttig zijn, maar vragen ook weer energie. Oefen thuis met je kind, maar laat voldoende ruimte voor ontspanning en plezier. Te veel lezen kan een omgekeerd effect creëren. En je moet net proberen vermijden dat je kind een afkeer krijgt van lezen.

Heb je vragen of vermoedens? Dan kan je in eerste instantie terecht bij het CLB van de school. Wordt er dyslexie vastgesteld, dan kan de school aan de slag met jullie als ouders en je kind, eventueel ondersteund door een logopedist. Ook individuele aandacht van een taalleerkracht, in combinatie met thuis samen lezen en eventuele logopedie blijkt doeltreffend.

MEER WETEN? • Ons ziekenfonds geeft je een terugbetaling voor logopedie. Surf naar www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Logopedie’.

• Meer lezen over leer-, spraak- en taalproblemen? Lees het interview met de logopediste op pagina 14-16.

• Meer weten over ‘Karaton’, het educatieve spel voor kinderen met dyslexie? Surf naar www.karaton.be.

EVELINE CACKEBEKE EN VALERIE DE COEN

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail.

Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

oktober 2017 / S-magazine •

25

sociale info

Vier onze verschillen op het Festival van de Gelijkheid Ook dit jaar warmt Curieus de winter op met haar ‘Festival van de Gelijkheid’. Op 14, 15 en 16 december 2017 strijkt het festival neer in Gent voor de 5de editie. Ontdek een divers evenement dat hokjes overboord gooit en gelijkheid in de kijker zet. Op het programma staan theater, lezingen, debatten, muziek en zoveel meer. De rode draad is gelijkheid (of het gebrek daaraan) in onze huidige samenleving.

Ons ziekenfonds draagt graag zijn steentje bij aan het Festival van de Gelijkheid.

Je vindt ons bij deze debatten en panelgesprekken: • Vrijdag organiseert ons ziekenfonds een debat over solidariteit in de zorg.

• Zaterdag nemen we deel aan een panelgesprek over geestelijke gezondheidszorg en zelfmoord.

• S-Plus, onze vereniging voor ‘plussers met pit’, debatteert mee over seksualiteit bij ouderen.

• Onze vrouwenvereniging VIVA-SVV neemt deel aan het debat over ouderschaps­verlof.

VOORUIT GENT

jij tijd hebt voor de debatten en panelgesprekken.

• Ook onze voedingscampagne Lekker Normaal is van de partij. Kom je gratis kruidenzakje halen en deel je beste recepten op onze receptenmuur.

Ontdek ook onze andere activiteiten: • VFG, onze vereniging voor personen met een handicap, runt samen met Curieus het officiële café van het festival op vrijdag en zaterdag. In het café word je uitsluitend bediend door mensen met een handicap. Drankkaarten in braille of een basishandleiding voor gebarentaal helpen je om jouw bestelling vlot door te geven aan onze enthousiaste caféploeg.

• Neem zaterdag zeker je kinderen mee naar het festival. Onze jongerenorganisatie JOETZ organiseert leuke activiteiten voor de kinderen, zodat

Wanneer? Donderdag 14, vrijdag 15 en zaterdag 16 december 2017 Waar? Gent, verschillende locaties Kostprijs? Alle debatten, festivalbabbels, documentaires, expo’s … op het Festival van de Gelijkheid zijn gratis toegankelijk. Tijdig inschrijven is aangeraden, dat kan op www.festivalgelijkheid.be.

14+15+16 DECEMBER 2017 met o.a. Jane Goodall · Aeham Ahmad · David Van Reybrouck · Coely · Rachida Lamrabet · Natalia · Laila Ben Allal · Gabriel Rios · Jeroen Meus · Bart Moeyaert · Jani Kazaltzis · Tutti Fratelli · Joris Luyendijk · ‘Nuff Said · Francesca Borri · Nozizwe Dube · Caroline Pauwels · Nadia Fadil · Raoul Servais · Michiel Vos · Mohamed El Bachiri · Mundano · Marek Šindelka · Kat Steppe · Anne Chapelle · Thomas Rau · Spinvis · Rania Mustafa Ali · Matteo Simoni ...

van de

#FESTIVALGELIJKHEID WWW.FESTIVALGELIJKHEID.BE

gezondheid

Wil je meer bewegen?

De beweegcoach begeleidt je Je wil meer bewegen, maar je hebt geen tijd of je weet niet hoe. Laat je dan doorverwijzen naar een professionele beweegcoach. Dankzij Bewegen op Verwijzing betaal je zelf maar een deel van de kosten.

Wat is Bewegen op Verwijzing?

Samen met de coach maak je een beweegplan op jouw maat. De coach voert het beweegplan niet samen met jou uit. Maar hij motiveert je wel om het plan uit te voeren en vol te houden. Na de begeleiding zet je je nieuwe, actieve levensstijl zelf voort.

Is Bewegen op Verwijzing al gestart in jouw regio? Kijk het na op www.bewegenopverwijzing.be. Dan kan je huisarts je doorverwijzen naar een professionele coach die je helpt om gezond te bewegen.

Hoe krijg je de begeleiding?

✔ Vraag een verwijsbrief aan je huisarts.

✔ Maak een afspraak bij de beweegcoach.

✔ Neem de verwijsbrief van je huisarts mee als je de eerste keer naar de beweegcoach gaat.

Hoeveel betaal je voor Bewegen op Verwijzing?

Individuele begeleiding Groepsbegeleiding per kwartier per kwartier Met verhoogde tegemoetkoming

Max. 1 euro

Max. 0,50 euro

Zonder verhoogde tegemoetkoming

Max. 5 euro

Max. 1 euro

Terugbetaling van ons ziekenfonds

Bewegen is gezond! Daarom krijg je als lid van ons ziekenfonds een terugbetaling voor je inschrijvings- of lidgeld bij een sportclub of fitnesscentrum. Meer info op www.bondmoyson.be/sportpremie of www.devoorzorg.be/sportpremie.

Hoeveel kost het?

Voor de begeleiding van een professionele beweegcoach betaal je maar een deel van de kosten zelf.

Hoeveel je moet betalen aan de coach hangt af van: • je situatie (met of zonder verhoogde tegemoetkoming) • de soort begeleiding (individueel of in groep) • de duur van de begeleiding.

Kijk in de tabel hoeveel je maximaal moet betalen aan de coach per kwartier begeleiding.

Je hebt recht op 7 uur individuele begeleiding of 21 uur groepsbegeleiding per jaar.

Wie heeft recht op de begeleiding?

Je hebt recht op Bewegen op Verwijzing als je in Vlaanderen of Brussel woont.

Opgelet, Bewegen op Verwijzing bestaat nog niet in alle plaatsen in Vlaanderen.

Kijk op www.bewegenopverwijzing.be of het al gestart is in jouw buurt.

Meer info over Bewegen op Verwijzing?

Neem contact op met ons ziekenfonds of surf naar www.bondmoyson.be of www.devoorzorg.be. Tik ‘bewegen op verwijzing’ in de zoekbalk.

oktober 2017 / S-magazine •

27

EYECATCHER

Volgens de Nederlandse organisaties Veilig Verkeer Nederland (VVN) en TeamAlert ware het beter de klassieke mannenfiets van de straat te halen. De typische driehoekvorm met hoge stang verhoogt de kans op letsels bij een ongeval, volgens deze organisaties. Ze baseren zich op crashtests van het Zweedse onderzoeksinstituut VTL. Bij een val met een herenfiets is de kans groter dat het hoofd eerst de grond raakt, terwijl dat op een damesfiets eerder de heupen of de schouders zijn. Ook bij een val bij het op- en afstappen levert een vrouwenfiets minder letsels op.

Vooral vaders met jonge kinderen en senioren op een mannenfiets lopen daardoor meer risico. De vaders zijn bovendien gewend hun been met een brede zwaai over het zadel te gooien. Wat met een kleuter achterop niet echt raadzaam is.

Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) nuanceert de besluiten van de studie omdat de tests zijn uitgevoerd in een labo en niet op straat.

Ze hebben bovendien gefocust op hoofdletsels.

In de Belgische ongevallenstatistieken zijn mannen sterker vertegenwoordigd dan vrouwen. Speelt de vorm van de fiets daar een rol in? Volgens BIVVwoordvoerder Stef Willems loopt wie sneller rijdt en meer kilometers aflegt een hoger risico op een ongeval en een letsel.

In de praktijk kiest fietsend Vlaanderen al voor een model waar je lekker op zit. In de verkoop bedraagt het aandeel damesmodellen 70 % tegenover 30 % herenfietsen. Vooral bij elektrische fietsen is die trend overduidelijk.

Mannen hebben hun trots blijkbaar opzij gezet.

BRUGPENSIOEN IN JAAR TIJD MET 10 000 OMLAAG Het totale aantal bruggepensioneerden in ons land is eind juni gezakt tot 85 023. Dat zijn er ruim 10 000 minder dan een jaar geleden. Dat blijkt uit een rapport van de federale overheidsdienst RVA. Het systeem bereikte zijn hoogtepunt in 1989 met 161 000 bruggepensioneerden, vaak jonge vijftigers.

De daling is al enkele jaren bezig omdat de toegangsvoorwaarden strenger zijn geworden.

28 • S-magazine / oktober 2017

Meer dan de helft van de Belgen vindt dat zijn inspanningen op het werk financieel onvoldoende worden beloond. 59 % geeft aan tevreden te zijn met de balans tussen werk en privé. Het is dus niet omdat we vinden dat we te veel uren moet kloppen. Dat we een hoger willen, heeft ermee te maken dat we beloond willen worden voor successen.

2DE LEVEN VOOR ONGEDRAGEN KLEREN Volgens onderzoek van het Britse online marktplatform On Buy draagt een vrouw gemiddeld niet eens de helft van de kleren in haar kast. Met Join The Cycle willen Liesbet en Aagje Borms al die ongedragen stukken een 2de kans geven. De Antwerpse zusjes hebben 2 webshops uit de grond gestampt, waarop ze kinder- en vrouwenkleding willen doorverkopen. “In plaats van die kledingstukken apart op de bekende tweedehandswebsites te verkopen, kunnen mensen hun spullen bij ons binnenbrengen.

We nemen de kleding aan, fotograferen de stukken en zetten ze online” aldus de initiatiefnemers.

De kleding blijft 6 maanden in het magazijn. De niet-verkochte stukken mag de klant weer komen ophalen of worden aan een goed doel geschonken. De zusjes maken een onderscheid tussen bekende en minder bekende merken maar nemen alles aan wat in goede staat is.

TOON VANAF 1 OKTOBER JE IDENTITEITS­ KAART AAN DE THUISVERPLEEGKUNDIGE Komt er een thuisverpleegkundige bij je langs? Vanaf 1 oktober 2017 is elke thuisverpleegkundige verplicht om de identiteit van de patiënt elektronisch te controleren. Toon dus bij elk bezoek van de verpleegkundige je elektronische identiteitskaart (eID).

Voor de facturatie van de zorg past je thuisverpleegkundige in de meeste gevallen de derdebetalersregeling toe. Dat betekent dat ons ziekenfonds de thuisverpleegkundige rechtstreeks betaalt. Je hoeft als patiënt dus niets voor te schieten. Je betaalt alleen je persoonlijk aandeel in de kosten. Om de facturatie elektronisch te laten verlopen, heeft de thuisverpleegkundige je eID nodig. Houd je eID dus bij de hand als de verpleegkundige bij je langskomt.

Heb je geen eID? Dan kan je je identificeren met je isi+-kaart, je elektronische vreemdelingenkaart, een elektronisch verblijfsdocument of een attest van sociaal verzekerde van ons ziekenfonds. Kijk de geldigheidsdatum van je identificatiedocument na. Neem tijdig contact op met je gemeente of ons ziekenfonds als het (bijna) vervalt.

Heb je verpleegkundige zorg aan huis nodig? Doe een beroep op onze dienst Thuisverpleging.

Surf naar www.bondmoyson.be/thuiszorg of www.devoorzorg.be/thuiszorg.

foto’s: S-magazine

MEER MANNEN OP EEN VROUWENFIETS

HELFT VAN DE BELGEN ONTEVREDEN OVER LOON

door Urbain Vandormael

DANS MEE VOOR HET GOEDE DOEL In november vindt Danshart opnieuw plaats, het tweejaarlijkse dansfeest van S-Sport//Recreas met muziek uit de jaren 50, 60 en 70. Je vindt Danshart op maar liefst 5 verschillende locaties. Kom op 23 november naar Hemiksem of Hasselt, of op 30 november naar Zulte, Aartrijke of Tienen.

Om 10 uur ’s morgens gaat ‘the needle on the record’ en vult de dansvloer zich met een heel divers publiek. Eén ding heeft het publiek gemeen: liefde voor dans en muziek. Ben je niet echt een danser?

Geen paniek, iedereen is welkom!

Op het programma staan optredens van onder andere Frank Galan, Garry Hagger en Yesterday Radio met Johan Persyn. Een extra pluspunt: de opbrengst gaat volledig naar het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. Hoe meer mensen dansen en feesten, hoe meer we aan het goede doel kunnen schenken.

Bekijk het volledige programma of schrijf je in op www.s-sportrecreas.be.

GEZOCHT: VROUWEN EN MANNEN MET LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Steeds meer mensen volgen een behandeling tegen borstkanker.

Zo’n 20 % van hen ontwikkelt daarbij lymfoedeem of een ‘dikke arm’. Lymfoedeem is een opstapeling van lymfevocht door de verwijdering van de lymfeklieren in de oksel.

Voor een universitair onderzoek worden patiënten gezocht met lymfoedeem aan de arm of hand na de behandeling van borstkanker. De onderzoekers gaan na wat het effect is van manuele lymfedrainage, aangevuld met huidzorg, oefentherapie en compressietherapie. Deelnemen aan de studie kan in de ziekenhuizen UZ Leuven, UZ Antwerpen, UMC Sint-Pieter Brussel en AZ Groeninge Kortrijk. Als patiënt krijg je een uitgebreide en gratis behandeling van je lymfoedeem in ruil voor je deelname.

• Meer info over het onderzoek? Mail naar tessa.devrieze@kuleuven.be of bel naar 016 34 50 05.

• Meer info over de terugbetalingen bij lymfoedeem en borstkanker? Surf naar www.bondmoyson.be of www.devoorzorg.be.

Of kom langs in een van onze kantoren in je buurt.

ZIN OM TE BLOGGEN OVER REALISTISCHE SEKS? Strakke lijven, romantische plekken en meerdere orgasmes ...

Op televisie ziet seks er meestal perfect uit. Onze vrouwenvereniging

VIVA-SVV stelt zich vragen bij dit onrealistische beeld en wil levensechte verhalen publiceren op haar blog.

Daarom is ze op zoek naar bloggers.

Ben je geboeid door het thema en heb je zin om af en toe iets te schrijven? Stuur dan vóór 31 oktober een mailtje naar

Sara.Vandenbroeck@viva-svv.be. Stel jezelf kort voor en laat weten waarover je graag wil schrijven. Wie weet nodigt VIVA-SVV je uit voor een kort gesprek. Artikels schrijven kan op flexibele basis. Per gepubliceerd bericht krijg je een vergoeding van 10 euro.

Wil je meer info?

Bel naar 02 515 17 25 of mail naar Sara.Vandenbroeck@viva-svv.be.

REISMARKT AZURA-GROEPSREIZEN GRATIS TOEGANG (VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT) ZONDAG 10 DECEMBER 2017

IN HOTEL SERWIR, KONINGIN ASTRIDLAAN 57, 9100 SINT-NIKLAAS

Van 10 tot 17 uur ben je van harte welkom om onze reisleiders en medereizigers te ontmoeten, en in première kennis te maken met de Azura-Groepsreizen brochure 2018.

GRATIS TOEGANG, VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT.

ANTWOORDBON

w

Ja, ik wens me in te schrijven met . . . . personen Naam en voornaam: ................................................................................................................................................................................................................................................................

Adres: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tel./gsm: .................................................................................................. E-mail: ....................................................................................................................................................................

Bon opsturen naar AzuraGroepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of je deelname per e-mail bevestigen: groepsreizen@azura-travel.com. Voor bijkomende info bezoek onze website: www.azura-travel.com of bel 03 755 47 42.

oktober 2017 / S-magazine •

29

consument

Hoe maakt u het?

Mantelzorgers bedenken creatieve oplossingen Mantelzorgers zorgen dag in dag uit voor hun dierbaren. Vaak weten zij daardoor precies wat de zorgvrager nodig heeft. Maar wat als wat ze nodig hebben niet bestaat? Dan vind je het toch gewoon zelf uit!

Iedereen mooi gekleed Cindy is moeder van 3 kinderen. Haar jongste dochter, Elke, heeft een zeldzame ziekte waardoor ze motorische problemen heeft. ‘Gewone’ kleding past daarom niet altijd, is moeilijk bij het aan- en uitkleden of hindert Elke bij bewegingen. Daarom lanceerde Cindy een kledinglijn voor kinderen met een handicap. De kleren zien er even ‘gewoon’ uit, maar hebben subtiele aanpassingen, zoals ritsen en drukknoppen die niet snel loskomen of sluitingen achteraan voor rolstoelgebruikers. Voor infusen, katheters of stoma’s zijn er kleine zakjes.

Altijd in een joggingbroek Elke heeft de mentale leeftijd van een kind van 16 maanden en heeft motorische problemen. “Sinds ze 5 jaar is, kan ze lopen”, vertelt Cindy. “Voordien schoof ze met haar poep over de grond om zich voort te bewegen. Ze draagt ook een luier en spalken, waardoor haar kleding moeilijk past. Ik moest haar altijd joggingbroeken

aantrekken. Ongeveer 2 jaar geleden was ik ten einde raad. Elke trok de hele tijd haar kleding uit, ook ’s nachts, waardoor ik meerdere keren per nacht haar bed moest verversen. Ik was op zoek naar een gemakkelijke pyjama die ze niet zelf kon opendoen en een slaapzak zodat ze het ’s nachts lek-

“ Ook kinderen met een handicap hebben het recht om er mooi uit te zien.” ker warm had. Na lang zoeken vond ik iets online, maar dat was zo lelijk en in ouderwetse kleuren dat ik nog niet tevreden was.

Was mijn dochter gedoemd tot joggingbroeken en lelijke kleren?”

Zelf aan de slag

Neem een kijkje in de collectie op www.gozz4kids.com.

Meer info via info@gozz.be of 0470 19 18 90.

30 • S-magazine / oktober 2017

Cindy vond dat haar dochter ook het recht had om mooi voor de dag te komen en ging zelf aan de slag. “Ik besloot om niet alleen voor mijn eigen dochter, maar ook voor andere kinderen een kledinglijn te ontwerpen. Veel ervaring met naaiwerk had ik niet,” legt Cindy uit, “meer dan een knoop aannaaien of een broek omstikken had ik nog niet gedaan. Met hulp van mijn schoonzus, heel veel passessies en testmodellen, maakte ik een paar patronen. Die liet ik digitaliseren, zodat we ze als basispatronen bij de hand hebben. Elk patroon is aanpasbaar, zo werken we echt op maat. Je stuurt een mailtje met de nodige aanpassingen of vragen, en dan passen wij het kledingstuk zo goed mogelijk aan. Zo was er een meisje dat een korset droeg, waardoor haar

sonde niet op de ‘normale’ plaats liep.

Voor haar verplaatsten we de opening voor de sonde. Haar mama heeft daarna nog 8 body’s besteld”, vertelt Cindy trots.

Zoals in de echte winkel “We zijn begonnen met een webshop, maar binnenkort kan je onze kleding ook in 4 winkels krijgen. Dat vinden we belangrijk, zodat mensen zich niet te ver moeten verplaatsen”, vult Cindy aan. “Ook het sociale contact van een winkel is belangrijk. We willen kinderen met een handicap een volwaardige ‘shopbeleving’ aanbieden, zodat zij even blij naar huis gaan met een goed gevoel over hun aankopen. Als ouder van een kind met een handicap ben je soms geïsoleerd, je kinderen krijgen thuisonderwijs of worden met het schoolbusje opgehaald. Wij staan niet aan de schoolpoort en kennen soms zelfs geen andere ouders. Ik wil die ouders laten weten dat ze niet alleen zijn en hen op die manier ook een hart onder de riem steken. Voor mij is het ook heel leuk om andere ouders te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen op een familiedag of namiddag georganiseerd door een patiëntenvereniging.”

Blijf niet bij de pakken neerzitten “Niemand zal je iets komen brengen”, sluit Cindy af. “Als mantelzorger moet je alles zelf uitzoeken en kijken waar je recht op hebt. Ik vond het onvoorstelbaar dat er

WIN! Wij geven 10 cadeaubonnen van Gozz weg ter waarde van 25 euro.

Contacteer ons ten laatste op 31 oktober en wie weet ben jij de gelukkige. Mail naar steunpunt.mantelzorg@socmut.be of bel naar 02 515 04 42.

sociale info

gewoon geen leuke kleding voor kinderen met een handicap bestond. Ik besefte dat er meer ouders rondliepen met die vraag en daarom ging ik er gewoon voor. Samen met Sebastiaan, mijn zakenpartner, heb ik Gozz opgericht (Gozz staat voor ‘Genetisch Onderzoek Zeldzame Ziekten’). Intussen hebben we een eigen atelier met 6 naaisters die voor ons werken.

Ook volwassenen vragen steeds meer naar onze kleding. Met een paar aanpassingen van het patroon of de kleur is dat ook perfect mogelijk.”

Creativiteit in Rotterdam In Rotterdam zijn er 68 000 mantelzorgers.

Het museum van Rotterdam vroeg aan hen welke voorwerpen zij gebruiken in de zorg voor hun dierbaren. Ze zochten vooral naar alledaagse voorwerpen die op een slimme manier gebruikt of aangepast werden aan de noden van de zorgvrager. De man van Riek (81) heeft parkinson en kan zijn bestek moeilijk vasthouden. Daarom stak Riek zijn bestek in een verfrolletje om de grip de verbeteren. Gewoon de plastic koker uit het rolletje verwijderen en natmaken om het mes in en uit de rol te krijgen. Als de rol droog is, blijft het bestek gewoon zitten.

Meer voorbeelden vind je op www.museumrotterdam.nl.

Design with a heart Elk jaar kiest Handicap International de beste uitvinding die het leven van een zorgvrager gemakkelijker maakt. In 2016 was David één van de winnaars. Zijn dochter van 9 heeft een neuromusculaire aandoening, waardoor eenvoudige bewegingen moeilijk zijn. Toen ze carnaval wou vieren, bedacht David een ingenieus systeem zodat ze toch confetti kon gooien. Hij monteerde een bladblazer op haar rolstoel. De confetti zit in een reservoir en wordt de lucht in geblazen wanneer ze op een schakelaar drukt. De uitvinding was een groot succes, ook bij haar vriendinnetjes.

Wil je weten wie de prijs in 2017 gewonnen heeft? Neem een kijkje op www.handicapinternational.be.

Doeboek 'Eerste Hulp Bij Mantelzorg' Maak jezelf weerbaar. Proef van geluk. Gun jezelf deze eerste hulp bij mantelzorg. Dankzij de doeltreffende en eenvoudige oefeningen kan je meteen aan de slag. Schrijf, kladder, teken, scheur en kleur. Niks moet, alles mag.

Gebruik dit doeboek om meer inzicht te krijgen in jouw zorgsituatie. Je kan deze ‘Eerste hulp bij mantelzorg’ gebruiken als jouw persoonlijk mantelzorgboekje. Ontdek je kwaliteiten, zet je piekergedachten om in acties en krijg opnieuw zin om je batterijen op te laden.

Vraag jouw gratis exemplaar aan of contacteer ons voor meer informatie over mantelzorg: T 02 515 04 42 E steunpunt.mantelzorg@socmut.be W www.steunpuntmantelzorg.be

oktober 2017 / S-magazine •

31

WEET WAT

je eet

BASILICUM,

foto’s: S-magazine

KONINGSKRUID

Basilicum behoort tot de populairste plantjes in onze grote kruidentuin, maar is tegelijk ook een van de gezondste. Geen wonder dat hij in India en Zuid-Europa wordt vereerd als heilig kruid of koningskruid!

SSUCCPETEN E REC

Die verleidelijke en bedwelmende geur! Die rijke en pittige smaak!

Weinig kruiden hebben zo een krachtig aroma als basilicum. Dat verklaart wellicht waarom het kruid naam en faam heeft gemaakt in de Italiaanse keuken. Die keuken blinkt uit in gerechten met weinig, maar bijzonder smaakvolle ingrediënten. Basilicum vormt een perfect partnership met tomaten(saus), maar voegt ook smaak toe aan soepen, salades, vis- en vleesgerechten en groenteschotels/sauzen met asperges, aubergines en courgettes. Voorwaarde is wel dat je de blaadjes pas op het einde van de bereiding in de pot gooit.

Wanneer je ze aan de kook brengt, verliezen ze immers een groot deel van hun smaak én heilzame voedingsstoffen. Gedroogde basilicum, die zwakker smaakt dan de verse blaadjes, mag je wel een poosje laten meekoken. Nog een keukentip:

www.lekkernormaal.be • Vegetarische balletjes in tomatensaus • Courgettes met Parmezaanse kaas • Groene tagliatelle met kip, tomaat en basilicum • Kalfslapje met couscous, broccoli en basilicum • Tofu met groenten in de wok

32 • S-magazine / oktober 2017

als je de blaadjes niet in hun geheel wil serveren, moet je ze met de hand scheuren en vooral niét snijden. Zo blijft hun smaak behouden. Wanneer je er het mes in zet, krijgen ze snel een onsmakelijke donkere kleur. Je bewaart verse basilicum het best op een koele en donkere plaats (8-15 °C), maar nooit in de koelkast, want ook dan worden de blaadjes zwart en verliezen ze hun smaak.

bij wijze van spreken van de mineralen, met name calcium, kalium, ijzer, fosfor, zink, magnesium en mangaan. Ook vitamines A, C en K zijn ruim vertegenwoordigd. De rijkelijk aanwezige antioxidanten, waaronder luteïne en zeaxanthine, bestrijden vrije radicalen in ons lichaam en houden zo kanker weg. Zeaxanthine heeft als bijkomend voordeel dat het ons beschermt tegen de schadelijke UV-straling van zonlicht. Maar toch Kwade geesten en enige nuance: je moet al een flinke struik basilicum verorberen om er demonen voelbaar gezond(er) van te worDe naam basilicum is afgeleid van het den. Laten we het zo zeggen: enkele Griekse woord basileus, dat zoveel blaadjes in een pasta of ovenschobetekent als koning of tel dienen eerder voor koninklijk. Mogelijk de smaak dan voor de Die gezondheid. haalden de buren uit Italië daar de inspiratie verleidelijke en om basilicum te vereren maar met bedwelmende Geniet, als koningskruid. In mate geur! Weinig India geldt basilicum zelfs als een heilige kruiden hebben In de aromatherapie plant, die bij elke tembasilicum zichzelf zo een krachtig heeft pel groeit. India is waargemaakt als ingrearoma als diënt in de behandeling trouwens de grootste van aften, wratten, basilicumproducent basilicum. spierpijn, krampen, ter wereld, gevolgd migraine, stress en verdoor Italië, Frankrijk, Marokko en Egypte. De oude moeidheid. De essentiële oliën in het Egyptenaren verwerkten basilicum al kruid worden verwerkt in producten 5000 jaar geleden in geneesmiddelen tegen droge huid, acne en psoriaen legden kransen van basilicum- sis. Het is echter aan te raden om bladeren in graven om hun doden deze producten enkel te gebruiken te beschermen tegen kwade geesten op advies van je huisarts of theraen demonen. Volgens de Romeinse peut, al was het maar om eventuele naturalist Plinius Secundus kon allergische reacties of andere bijbasilicum in azijn insectensteken werkingen tegen te gaan. Zwangere genezen. Het geur- en kleurrijke vrouwen moeten extra opletten, want kruid wordt nog steeds aangeprezen de in basilicum aanwezige stoffen als insectenwerend middel, maar de estragol, methyleugenol en safrol eerlijkheid gebiedt te zeggen dat daar zijn licht toxisch en zouden in grote vandaag meer doeltreffende midde- hoeveelheden schadelijk kunnen zijn voor het goede verloop van de zwanlen voor bestaan. gerschap. Oftewel: geniet, maar met Smaak of gezondheid mate!

Een mens zou voor minder lyrisch worden: een blaadje basilicum barst

BART VANDORMAEL

WEET WAT JE

foto's: S-magazine

DRINKT

DRINK JE TANDEN NIET STUK Het hoge suikergehalte in frisdranken is niet enkel slecht voor de lijn, maar ook voor onze tanden. Dat wisten we al. Een gemiddeld glas frisdrank bevat 20 gram suiker. Voor wie niet goed kan inschatten over welke doses we praten: een blikje cola telt het equivalent van liefst 6 klontjes suiker! Gezond is dat allerminst: het verband tussen gesuikerde dranken en overgewicht is al uitgebreid aangetoond door verschillende studies.

Overgewicht is dan weer gekoppeld aan aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk, artrose …

Tanderosie En dan hebben we het nog niet gehad over ons gebit. Suikers uit frisdranken worden door bacteriën in de tandplak omgezet in zuren, die het tandglazuur aantasten en tanderosie veroorzaken. Die erosie maakt onze tanden en kiezen kwetsbaar voor slijtage. Op termijn kan de beschermende glazuurlaag volledig oplossen. Om de ernst daarvan te schetsen: weggesleten glazuur komt niet terug. Tanderosie is, anders dan gaatjes, niet of nauwelijks te behandelen.

Zuurder dan azijn Algemeen geweten: fruitsappen hebben nagenoeg evenveel suikers aan boord als frisdrank. Er is echter een groot verschil: volgens een studie aan de universiteit van Birmingham berokkenen suikerrijke frisdranken in de eerste drie minuten na consumptie liefst tien keer zoveel schade aan je tanden als fruitsap. Moeten we dan eerder naar de zuur- dan naar de zoetmakers kijken? Vrijwel alle zoete frisdranken én vruchtensappen bevatten voedingszuren als citroenzuur.

De Nederlandse Consumentenbond heeft daarom de zuurtegraad van 25 dranken onder de loep genomen en kwam tot leerrijke vaststellingen. Coca-Cola blijkt de zuurste van alle onderzochte dranken (met een pH-waarde van 2,5), bijna even zuur als een citroen.

Andere “toppers” zijn Fanta Orange, AA Drink en 7Up, die een hogere zuurtegraad hebben dan azijn.

Buffercapaciteit Die vergelijking vertelt echter slechts een deel van het verhaal. De zuurtegraad van een drank is namelijk niet recht evenredig met de schade aan

Zuurhoudende dranken vormen een groter gevaar voor je gebit dan suikerhoudende dranken. Red Bull is boosdoener nummer één, aldus de Nederlandse Consumentenbond, maar ook schijnbaar gezonde drankjes als sinaasappelsap moet je spaarzaam nuttigen.

ons tandglazuur. Meer dan de pHwaarde van een drank wordt het risico op tanderosie vooral bepaald door de zogenaamde buffercapaciteit, die weergeeft hoe snel diverse stoffen uit het speeksel zuren in de mond neutraliseren. Met andere woorden: vooral de dranken die lang zuur blijven in de mond vormen het grootste gevaar op tanderosie. In die lijst staat niet Coca-Cola bovenaan, maar wel Red Bull. Even schrikken: zelfs sinaasappelsap berokkent meer schade aan onze tanden dan Coca-Cola. Laten we terloops nog een misverstand rechtzetten: koolzuur heeft géén impact op het glazuur, want daar is het niet sterk genoeg voor.

Water, thee en koffie Red Bull is de grootste vijand van ons gebit. Heb je nog een argument nodig om energy drinks af te wijzen? De suikerbommetjes hebben de gave dat ze een energie-boost geven, maar die opstoot is slechts van kortstondige duur. Wanneer de drank is uitgewerkt, blijf je over met minder energie. Wat moet je dan wel drinken?

Als je tanden je dierbaar zijn, kies je voor water, thee en koffie. Alcoholvrij bier en bruisend water vallen volgens de Consumentenbond in de categorie matig erosief.

Positieve noot De Nederlandse Consumentenbond besluit haar onderzoek met een positieve noot. Vijf tips om tanderosie te voorkomen: drink zure dranken met een rietje ; drink zure dranken direct op, en spoel niet in de mond ; eet niet de hele dag door ; poets je tanden niet direct na het eten of drinken van iets zuurs ; poets je tanden 2 keer per dag met fluoridetandpasta. Doe er je voordeel mee!

BART VANDORMAEL

Meer tandvriendelijke tips?

• Lees meer tips die je tanden beschermen op www.kiezenvoorjetanden.be.

• Ook melktanden zijn kostbaar. Lees onze tips op kindermaat op www.toonjetandjes.be.

oktober 2017 / S-magazine •

33

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

consument

Innovatie

INNOVATIE

Zorgrobot, elektronisch voorschrift of gezondheidsapp, ons ziekenfonds evolueert mee.

Deze rubriek belicht een nieuwe technologie of digitale ontwikkeling in de gezondheidswereld. Je huisarts of apotheker blijven nog altijd de betrouwbaarste raadgever.

RUZZLE

FATSECRET

BETERAPP

Spelen kan gezond zijn. Woordspelletjes en -puzzels hebben meer dan voldoende bewezen dat ze mensen kunnen helpen om hun geheugen en concentratie te verbeteren. Een van de absolute toppers in het genre is Ruzzle, een gratis game app waar meer dan 70 miljoen spelers over de hele wereld aan verslingerd zijn. De app, die zowel voor iTunes als voor Android verkrijgbaar is, heeft in ruim 140 landen de top 10 gehaald in de categorie ‘word games’. De opzet van Ruzzle is om binnen 2 minuten zoveel mogelijk woorden te vinden. Je bouwt woorden door over het scherm van je smartphone te swipen en zo letters op de juiste plaats te zetten. Hoe meer en hoe langere woorden je vormt, hoe meer punten je scoort. Via speciale vakjes kan je ook nog eens bonuspunten verdienen. Beginners hoeven niet te wanhopen: zij kunnen hun skills aanscherpen in de oefenmodus. Aan het einde van de woordenrace vergelijk je je score met die van je tegenstander. Dat kan een vriend zijn of een willekeurige speler. Aan kandidaat-tegenspelers alvast geen gebrek! ➔ Gratis ➔ Voor Android en iOS (iTunes)

De naam FatSecret bevat een flinke hap ironie, want de meest voorkomende oorzaak van overgewicht is helemaal géén geheim: te veel eten en drinken. Een goed dieet begint door bij te houden wat je allemaal naar binnen speelt en hoeveel calorieën al die voedingswaren bevatten. Volgens de ontwikkelaars van FatSecret verdubbel je je gewichtsverlies als je je inname van voeding zorgvuldig bijhoudt. Hun app is een eetdagboek deluxe, want hij rekent uit hoeveel calorieën, vetten, koolhydraten en eiwitten je binnenkrijgt. In het voedingslogboek kan je je eetpatronen bijhouden én plannen. Nadat je je huidige gewicht en je streefgewicht invult, kan je via de app de voortgang van je dieet volgen.

FatSecret bezit naar eigen zeggen de grootste database ter wereld met voedingswaren.

Mocht er toch nog eentje ontbreken, dan kan je dat voedingsmiddel zelf toevoegen aan de database. Het activiteitenlogboek geeft je daarnaast inzicht in je persoonlijke beweegpatroon en vertelt je hoeveel calorieën je al sportend of bewegend hebt verbrand. Een extra steuntje in de rug: FatSecret brengt je in contact met lotgenoten die ook worstelen met hun gewicht.

Samen sterk! ➔ Gratis ➔ Voor Android en iOS (iTunes)

Heb je zin om te werken aan je levensstijl? Dat kan heel eenvoudig: de BETERapp bewijst dat elk begin niét noodzakelijk moeilijk is. Dankzij de app kan je doelen en activiteiten instellen en je vooruitgang én stemming bijhouden. De mogelijkheden zijn groot: je wil afvallen, je wordt behandeld voor een angststoornis, je revalideert na een ongeval … het kan allemaal. Als je wil, kan je ook anderen toegang geven tot de app, zodat ze je kunnen coachen. Denk hierbij niet alleen aan vrienden, familie of lotgenoten, maar ook aan een hulpverlener. Op die manier kan die jou tussen de sessies door volgen, helpen en motiveren. BETER is een Nederlandse beweging “van en voor omdenkers, mensen die het oerwoud van regels in de zorg zat zijn en terug willen naar de kern: elkaar helpen.” De methodiek van hun app is gebaseerd op erkende methodieken uit de zorg en theorieën van gedragsverandering. Diverse GGZ-instellingen (Geestelijke GezondheidsZorg) in Nederland hebben aan de app meegewerkt. Voor een goed begrip: de BETERapp vertelt je niet hoe gezond of ziek je bent. En dat is misschien maar goed ook: de app kent zijn beperkingen, hij heeft tot doel om mensen zich beter te laten voelen. ➔ Gratis ➔ Voor Android en iOS (iTunes)

oktober 2017 / S-magazine •

35

Wij

Op 20 oktober is het weer zover: de dag van de jeugdbeweging. Een van de weinige momenten waarop jongeren massaal in uniform op straat komen, trots op hun wekelijkse bijdrage aan de vrijetijdsbesteding van vele kinderen en jongeren. Terecht, want jeugdwerk werkt. Maar jeugdwerk is meer dan uniformen en wekelijks bijeenkomen.

3 redenen om trots te zijn op jeugdwerk ✔ Je wordt wereldwijs

Kom van onder je kerktoren. Hoe? Dankzij jeugdwerk. Of jongeren nu chocoladefabrieken bezoeken met lokale vakbondsmedewerkers in Havana (Cuba) of over gelijkheid debatteren in Ohrid (Macedonië), jeugdwerk maakt hen wegwijs in verschillende landen, culturen en mentaliteiten.

Foto's: L. Frison en D. Gys

✔ Je bouwt aan een warmere samenleving

Bij jongerenvereniging JOETZ zetten jaarlijks zo’n 800 vrijwilligers zich in als (hoofd) animator of healthie. Animatoren bezorgen kinderen en jongeren de tijd van hun leven tijdens de schoolvakanties, terwijl healthies scholen veroveren met toegankelijke info over gezondheid en seksualiteit. Engagement, je leert het van jongs af aan dankzij jeugdwerk.

✔ Je leeft je in

Een kleuter troosten bij een eerste try-out op een fietsparcours, een piratenspel ontwikkelen voor een kindje met autisme of een klas tieners laten nadenken over seksualiteit … Dankzij jeugdwerk leer je omgaan met tal van situaties. Zo scherp je niet alleen je sociale vaardigheden aan, je leert ook kijken met de blik van een ander. Want iedereen is anders. En iedereen telt mee.

SARAH PARDON

36 • S-magazine / oktober 2017

joetz

zijn trots op jeugdwerk Redenen om animator te worden Nog niet helemaal overtuigd? De animatoren van JOETZ geven je een hoop goede redenen om animator te worden.

Evelien Verellen Het geeft mij enorm veel voldoening om kindjes te helpen, met hen te spelen en voor hen te zorgen. Om kinderen te zien lachen, dat is echt een fantastisch gevoel. Net zo geweldig is onze moniploeg. Echt één om U tegen te zeggen. Op het speelplein staan is de max!

Vind ik leuk · Beantwoorden · 5 Femke Chinitor De hoofdreden: omdat het super, maar dan ook super plezant is! De liefde die je krijgt van de kinderen en je mede-animatoren is ook een pluspunt!

Vind ik leuk · Beantwoorden · 4 Tessa Cornelis Het is verdorie veel voldoening dat ge krijgt als die kindjes u komen vertellen hoe leuk het is op kamp! Je creëert ook een soort van tweede familie op kamp, na zo’n week met vrienden ben je doodmoe maar voldaan op ’t einde <3 Vind ik leuk · Beantwoorden · 3 Lauren Van Guyse De vraag is niet waarom we animator zijn. De vraag is waarom jij dat nog niet bent. ;-) Het is een fantastisch gevoel wanneer de kinderen lachen en zich amuseren door de activiteiten. Ook de samenwerking met de andere monitoren is zeker een aanrader! Je maakt een vriendschap die niet te breken is. Het is zoals een familie.

We stick together!

Vind ik leuk · Beantwoorden · 6 Lana Rossie 1) Je kan je creativiteit de vrije loop laten gaan. 2) Je krijgt veel voldoening als de kinderen plezier hebben. 3) De sfeer op kamp.

4) Lekker eten xD. 5) Nieuwe vrienden. 6) Je doet steeds meer ervaring op. 7) …

Vind ik leuk · Beantwoorden · 3 Amberdawn Bauters Neem het van me aan, eens je animator bent wil je niet meer terug. Het grappige is dat ik eerst zelf geen animator wou worden. Pfff… een week cursus in de vakantie, saai! Gelukkig ben ik toch gegaan. Nu, 4 jaar later, wil ik niks anders meer. Elke vakantie vind je me op het speelplein of op kamp. Waarom? Een heleboel redenen, maar de grootste is toch wel de kindjes. Ze zijn geweldig!

Massa’s tekeningen, knuffels, dankjewels, komen op je af. Daarnaast heb je ook nog het team van mede-animatoren waarmee je samenwerkt. Vrienden maak je hier voor het leven. Iedereen is anders en daar is begrip en ruimte voor. Wees niet bang! Spring in een wereld, waar kinderen, verkleedkleren en spelletjes de hoofdrol spelen. Een wereld waar je nieuwe dingen ziet, waarin je groeit en bloeit. De wereld van de animator.

Vind ik leuk · Beantwoorden · 9

Tine Soens, Vlaams Parlementslid sp.a: “Jeugdwerk vertrekt van wat kinderen en jongeren wél kunnen in plaats van wat ze niet kunnen. Jongeren moeten het recht krijgen om zijwegen te verkennen op hun weg naar volwassenheid. Daarom moet de samenleving investeren in jeugdwerk. Omdat jeugdwerk werkt.”

Interesse in jeugdwerk bij JOETZ? E info@joetz.be T 02 515 02 52 W www.joetz.be

oktober 2017 / S-magazine •

37

cultuur

MAGRITTE

HIPPER DAN OOIT Pablo Picasso, Francis Bacon, Andy Warhol … In dat rijtje van iconische kunstenaars van de 20ste eeuw hoort ook een Belg thuis, met name René Magritte. 50 jaar geleden is Magritte (1898-1967) overleden en dat wordt in het land uitvoerig herdacht. Meer dan ooit is Magritte hip! tekeningen, boeken, foto’s verzamelde die Magritte weer in zijn levenssfeer situeren. Sedert 1999 is het huis opengesteld voor het publiek als René Magritte Museum.

Toni Coppers wijdt zijn nieuwe thriller aan de Belgische surrealist.

Binnenkijken in het vroegere woonhuis van Magritte in Jette. © René Magritte Museum

Het Goudblommeke in Papier: een anarchistisch en surrealistisch broeinest. © Michael De Lausnay

Samsonite heeft een mooie lijn reiskoffers op de markt gebracht, versierd met schilderijen van Magritte.

Komono brengt uurwerken op de markt waarvan de bandjes fragmenten uit Magrittes schilderijen voorstellen. Café Costume maakt kostuums op maat waarvan de voering meesterwerken van de Belgische surrealist onthult.

Zelfs auteur Toni Coppers wijdt zijn laatste nieuwe thriller aan de Belgische surrealist: De Zaak Magritte.

Een aanrader, dat boek, voor wie van een flinke portie suspense houdt. De moordenaar laat bij ieder slachtoffer een briefje achter met de tekst: Ceci n’est pas un Suïcide, een ietwat lugubere knipoog naar het beroemde schilderij van Magritte, Ceci n’est pas une Pipe.

Hedendaagse kunst Het artistieke hoogtepunt van de Magritte herdenking wordt de tentoonstelling Magritte, Broodthaers & de hedendaagse kunst die op 13 oktober opent in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, in Brussel. Omdat er uit de hele wereld heel wat volk wordt verwacht, zal de expositie 7/7 geopend zijn, net als het Magritte Museum in hetzelfde museumcomplex

38 • S-magazine / oktober 2017

aan het Koningsplein. Door de focus te leggen op de link tussen Magritte en de hedendaagse kunst wordt de Belgische surrealist weer brandend actueel.

Op café met René Om je helemaal in de leefwereld van René Magritte te verplaatsen raden we beslist de surrealistische wandeling aan die Visit Brussels uitgewerkt heeft. Startplaats is het vroegere woonhuis in de Esseghemstraat in Jette waar René en Georgette bijna 25 jaar hebben geresideerd.

Het huis werd zo’n 25 jaar geleden gekocht door kunstliefhebber André Garitte die met veel passie objecten,

Met deze bagage in de koffer wandel je of neem je – zoals Magritte – tram 93 naar het centrum om in het Goudblommeke in Papier te geraken, het voormalige anarchistische broeinest van Geert van Bruaene waar de surrealistische kunstenaars samenkwamen om – zoals dat heet – ideeën uit te wisselen. Vandaag is het Goudblommeke een authentieke kroeg met hoog museumgehalte, waar je behalve lekkere Brusselse bieren ook kan genieten van Stoemp met Bloempanch of de legendarische ajuinsoep. Naarmate de avond vordert zwelt het geroezemoes in de herberg aan als weleer. Weet dat ene Hugo Claus hier in het jaar 1955 zijn huwelijk met de Nederlandse actrice Elly Overzier vierde. Kroegbaas van Bruaene had zich naar verluidt als burgemeester ‘verkleed’ om het huwelijk – zij het symbolisch – te voltrekken. Als de muren hier konden spreken…

HENRI LENS

• Magritte, Broodthaers & de hedendaagse kunst. Van 13 oktober 2017 tot en met 18 februari 2018 in de Musea voor Schone Kunsten, Regentschapstraat 3, Brussel. Alle dagen geopend van 10 tot 17 uur, tijdens het weekend van 11 tot 18 uur. Info: www.fine-arts-museum.be • Surrealistische wandeling. Info: Visit Brussels, Koningsstraat 2, Brussel. www.visit.brussels/magritte - tourist@visit.brussels - 02 513 89 40.

• René Magritte Museum, Esseghemstraat 135, Brussel (Jette). www.magrittemuseum.be • Het Goudblommeke in Papier, Cellebroersstraat 53-55, Brussel. www.goudblommekeinpapier.be

BENIDORM

G R O E P S R E I Z E N

19 Februari tot 12 maart 2018, 22 dagen, Hotel dynastic****, all inclusive, 1299 Euro per persoon in tweepersoonskamer

OOSTENRIJK - TIROL – ALPIJNS SKIËN EN WANDELEN 5 januari 2018 – 10 dagen/7 nachten Het pittoreske Stumm in het Zillertal maakt deel uit van het sneeuwzekere skigebied Hochzillertal-Hochfugen (200 kilometer pistes tot 2.500 meter hoog). Dit skigebied beschikt over de modernste liftinstallaties en prima pistes met verschillende moeilijkheidsgraad. Ideaal voor zowel beginnende als geoefende skiërs. Hotel Tipotsch *** gezellig en centraal gelegen familiehotel, klassiek in het winteraanbod van Azura. Ontbijtbuffet en ’s avonds 3-gangenmenu met saladebuffet, dagelijks après-ski met een gratis natje en droogje. ’s Avonds kan je napraten en vieren in de gezellige Tiroler Stube. De kamers zijn ruim en comfortabel: badkamer met douche/wc, haardroger, satelliettelevisie en balkon. Skiverhuur en winkels bevinden zich vlakbij, de skiliften liggen op wandelafstand en de gratis skibus stopt voor de deur. Skilessen voor beginners inbegrepen! Opstapplaatsen : Aalst, Aarschot, Berchem, Loppem, Brussel, Kraainem, Gentbrugge, Kuringen, Kortrijk, Heverlee, Lier, Lummen, Mechelen, Oostende, Sint-Niklaas.

Inbegrepen in de prijs: autocarreis met Snowbus heen en terug (nachtrit) • fooien chauffeur • 7 overnachtingen in halfpension • Nederlandstalige skibegeleider en lokale wandelgids • btw.

Prijs per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 715 euro. Toeslag eenpersoonskamer: 70 euro.

19 maart 2018, 10 dagen/9 nachten half pension.

11 januari 2018 – 8 februari 2018 - 29 dagen/28 nachten

ANTWOORDBON Ja, ik wens me in te schrijven met . . . . personen Naam en voornaam: ................................................................................................................. .................................................................................................................

Tel./gsm: .........................................................................................

E-mail: ..............................................................................................

Bon opsturen naar Azura Groepsreizen, Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas of je deelname per E-mail bevestigen: azura@skynet.be . Voor bijkomende info bezoek onze website: www.azura-travel.com of bel 03 755 47 42.

All-in

Playa de Fañabé, ideaal gelegen om te genieten van de winterzon op Tenerife. Hotel Labranda Isla Bonita**** de ligging en ongedwongen sfeer, in combinatie met de goede prijs/kwaliteitverhouding zorgen voor een aangenaam verblijf. Uitgebreide accommodatie met o.a. vier zwembaden, zonneterras met gratis ligbedden en parasols en talloze sportfaciliteiten. Restaurants, bar en poolbar. Goed ingerichte kamers met tv, telefoon en badkamer.

Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): Afreis 1 december 2017: standaardkamer: 995 euro, superior kamer: 1055 euro.

Afreis 12 januari, 16 februari en 9 maart 2018: standaardkamer: 1035 euro, superior kamer: 1095 euro.

Toeslag eenpersoonskamer op aanvraag.

OVERWINTERING, ANTALYA, TURKIJE

In Hotel Serwir, Koningin Astridlaan 57, 9100 Sint-Niklaas. Van 10 tot 17 uur bent U van harte welkom om onze reisleiders en medereizigers te ontmoeten, en in première kennis te maken met de Azura-Groepsreizen brochure 2018. GRATIS TOEGANG, VOORAF INSCHRIJVEN VERPLICHT

Adres: ................................................................................................

Uw zonnige winterthuis in Spanje, ideaal om te genieten van zon zee en de aangename dingen des levens. Hotel Madeira Centro**** in het centrum van Benidorm, op wandelafstand van het strand en vlak bij het oude centrum. Salon, tv-salon, restaurant (maaltijden in buffetvorm, bar/cafetaria, pianobar op de 20e verdieping met panoramisch zeezicht. Gratis ligzetels en parasols aan het zwembad. Overdekt verwarmd zwembad. Alle kamers beschikken over badkamer, centrale airco/verwarming en telefoon.

Reissom per persoon in tweepersoonskamer(minimum 25 deelnemers): 19 maart 2018: 678 euro, toeslag eenpersoonskamer: 190 euro Toeslag vol pension: 50 euro.

Afreizen: 1 december 2017, 12 januari, 16 februari en 9 maart 2018, 10 dagen/9 nachten

REISMARKT AZURA GROEPSREIZEN ZONDAG 10 DECEMBER 2017

✁

SPANJE, BENIDORM

SPANJE, TENERIFE

All-in

All-in

Aan het strand, 4 km van Colakli en 10 km van Side aan de Turkse riviera. Alva Donna Beach Resort Comfort**** prima keuze voor een lang winterverblijf. Uitgebreide faciliteiten zorgen voor het nodige comfort met o.a shops, hoofdrestaurant met terras, à la-carterestaurants, verschillende bars, 2 zoetwaterzwembaden (1 verwarmd), zonneterras, gratis ligzetels en parasols, overdekt zoetwaterzwembad.

Reissom per persoon op basis van tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 1298 euro, geen toeslag eenpersoonskamer voor beperkt aantal kamers.

Inbegrepen voor alle vliegtuigreizen: : chartervlucht heen en terug vanuit Zaventem • transfer naar hotel en terug • luchthaventaksen • brandstoftoeslag • reisleider gedurende het ganse verblijf • bagage- en annulatieverzekering • maaltijden op de vluchten • verblijf in volgens aangegeven formule • verzekering financieel onvermogen • BTW.

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

OVERWINTEREN IN PORT EL All-in KANTAOUI - TUNESIË 9 januari 2018 tot 6 februari 2018 29 dagen/28 nachten Port El Kantaoui, mooi vakantieoord, 14 kilometer van Sousse en 40 kilometer van luchthaven. Hotel Bellevue Park **** rustig gelegen clubhotel, aan het strand, 200 meter van bushalte en winkelcentrum.

Voorzien van alle faciliteiten om te genieten van een zonnig winterverblijf. Reissom per persoon op basis van tweepersoonskamer: 1 195 euro, geen toeslag voor eenpersoonskamer voor beperkt aantal kamers.

OVERWINTEREN, TORREMOLINOS All-in COSTA DEL SOL 11 januari 2018 tot 8 februari 2018 29 dagen/28 nachten Marconfort Beach Club**** vlak bij het strand, een mooi gevulde All in, elegant ingerichte kamers en uitstekende service, alles om te genieten van de zon in de winter. Alle kamers met badkamer, individuele airco/verwarming, telefoon, satelliet-tv, safe (betalend) en balkon. Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 1620 euro. Toeslag single: 450 euro.

Bos-, zee- of sneeuwklassen?

Gaan je kinderen dit schooljaar op bos-, zee-, sneeuw-, taal- of andere themaklassen? Bij Bond Moyson krijg je een terugbetaling van 5 euro per dag tot 50 euro per kalenderjaar!

Lees meer en ontdek ook onze andere jongerenvoordelen op www.bondmoyson.be/ledenvoordelen.

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 436 - oktober 2017 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Krijg een terugbetaling.