oktober 2021 S-magazine

OKTOBER 2021

Bond Moyson West-Vlaanderen

IN HET SPOOR VAN PALLIATIEVE ZORG TABOE ALS KINDJES VLINDERS WORDEN

AFSCHEID SLUIT DEUREN EN OPENT NIEUWE EEN MAGAZINE VAN

ADEM VRIJ HOUD DE LUCHT GEZOND IN HUIS

EDITO

AFSCHEID

COLOFON JAARGANG 49 oktober 2021

Al was het geen zomer om over naar huis te schrijven, hij is officieel al even achter de rug. We zeggen onze korte mouwen en zonnebril voor enkele maanden vaarwel. Eigenlijk nemen we het hele jaar door afscheid. Van mensen, een fase of iets materieels. Ons leven is onlosmakelijk verbonden met afscheid.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Paul Callewaert ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Katrien De Weirdt HOOFDREDACTEUR Gwen Muylaert WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Arne De Backer, Aline De Meyer, Jotie De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Tom Durinck, Siska Germonpré, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Carolien Rietjens, Peter Seijnhaeve, Sarah Van Humbeeck, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Bieke Volcke, Carolien Wouters

Soms komt dat afscheid onrechtvaardig vroeg. Zoals bij Wim en zijn 2 zoontjes (p. 22), die hun mama veel te snel moesten loslaten. Of Charlot en Sil (p. 18) die 5 vlindertjes naar een andere wereld zagen vliegen, nog voor ze hen konden leren kennen.

Afscheid kan onmenselijk hard zijn.

Maar afscheid is niet altijd verbonden met het einde van een leven. Soms moet je kunnen of durven loslaten om nieuwe mogelijkheden te zien.

Om een mooiere bladzijde open te slaan. Om meer kansen te grijpen. Op p. 6 lees je 4 verhalen waarbij afscheid een positieve uitkomst heeft en aan de basis ligt van een nieuwe begin.

CONCEPT & REALISATIE HeadOffice ILLUSTRATIES EN FOTOGRAFIE Laura Janssens, Stijn Wils DRUKKERIJ T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter OPLAGE 525 000 exemplaren

Met dit nummer van S-magazine nemen we meteen afscheid van 2021.

We blikken al voorzichtig vooruit naar 2022. Een jaar waarin we hopen om voorgoed vaarwel te zeggen tegen coronaperikelen. Een afscheid om naar uit te kijken. En eentje waar niemand rouwig om zal zijn.

CONTACT

Vraag of suggestie over S-magazine?

S-magazine Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 06 96 E s-magazine@socmut.be W www.bondmoyson.be/ s-magazine

Veel leesplezier!

Vraag over de voordelen of (zorg)diensten van ons ziekenfonds?

TEAM S-MAGAZINE

T (algemeen) 056 230 230 T (zorg) 056 230 230 (optie 2) E info@bondmoyson.be W www.bondmoyson.be/contact

2

INHOUD

EN VERDER 04 NIEUWS 12 SHOPPING Zit er warm bij

06

17 HOEZO Hoe controleer je zelf je borsten?

AFSCHEID EN NIEUW BEGIN Soms is een afscheid nodig om iets anders, beters of mooiers te starten. Het leven na afscheid van Nathaly, Roland, Dirk en Liliane.

20 MUTUALISTISCHE VERKIEZINGEN Maak het verschil bij je ziekenfonds 22 180° Jong en weduwnaar: je weg weer vinden

26

IN HET SPOOR VAN Een dag met palliatief verpleegkundige Demi.

24 S-INFO Fonkel helpt omgaan met verlies 29 S-INFO Als ouder worden zijn minder fraaie kanten toont

18

TABOE Als je kindjes vlindertjes zijn.

25 GEZOND Houd de lucht in huis gezond 30 S-INFO Arbeidsongeschikt?

Volg je dossier online

14

IN DE KIJKER Immuuntherapie, hoe werkt het?

31 SHOPPING Bescherm je oren

35

5 VRAGEN AAN Loredana Falone, modeontwerpster en vriendin van Matteo Simoni

32 AGENDA Trek eropuit!

LEES ONLINE VEEL MEER Zoek de QR-codes in dit nummer, scan ze en lees leuke extra verhalen en recente gezondheidsinfo op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

De redactie van dit nummer werd afgesloten op 4oktober 2021. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen.

De aangegeven tegemoet­komingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met Bond Moyson provincie West-Vlaanderen.

Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.

3

Scan de QR-code met je smartphone of tablet.

SCAN ME

GENEESMIDDELENVOORSCHRIFT: BRIEFJE NIET MEER NODIG Sinds 15 september heb je geen papieren voorschrift meer nodig om je voorgeschreven medicatie op te pikken in de apotheek. Al sinds vorig jaar schrijven dokters geneesmiddelen elektronisch voor. Dat betekent dat ze het voorschrift digitaal opstellen en opslaan in een beveiligde database.

Tot nu toe gaven dokters wel nog een papieren bewijsje mee. Als patiënt neem je dat mee naar de apotheker.

JIJ KIEST OF JE NOG EEN BRIEFJE WIL Maar vanaf nu heb je dat papieren voorschrift niet meer nodig. Ook zonder briefje kan je bij je apotheker terecht om je voorgeschreven medicatie op te pikken. Je toont gewoon je identiteitskaart.

Jij beslist of je dokter je een bewijsje meegeeft of niet. Wil je nog een briefje, dan krijg je dat. Wil je er geen, dan kan dat ook. Kijk je open­ staande voorschriften na op www.myhealthviewer.be.

EEN KLACHT? LAAT HET ONS WETEN Met vragen over je dossier of over onze dienst­ verlening kan je altijd bij onze medewerkers terecht. Maar wat als je een klacht hebt?

BESCHERM JE TEGEN DE GRIEP: LAAT JE VACCINEREN Sinds het coronavirus vergeten we soms het griepvirus. Behoor je tot een risicogroep? Dan is het belangrijk om je te laten vaccineren.

Wie? • Je bent ouder dan 65.

• Je bent zwanger.

• Je werkt in de gezondheidssector.

• Je hebt een chronische ziekte, zoals diabetes, astma, een hartziekte, een longziekte, een lever- of nierziekte …

• Je hebt een BMI hoger dan 35.

• Je woont in een instelling.

• Je woont samen met mensen met een chronische ziekte of met kinderen jonger dan 6 maanden.

Waarom?

Dankzij het griepvaccin verkleint de kans op griep. Loop je het virus toch op, dan ben je met een vaccin veel minder ziek.

Wanneer?

Laat je vaccineren tussen midden oktober en midden december.

Hoe? Je haalt het vaccin bij de apotheker en bewaart het in de koelkast. Als risicopatiënt heb je geen voorschrift nodig.

Maak een afspraak met je huisarts voor de prik. Het vaccin beschermt je 1 winterperiode lang.

Om verwarring te voorkomen: een griepvaccin is niet hetzelfde als een extra prik tegen corona. Het corona­ vaccin beschermt niet tegen de griep.

Hoeveel?

Het vaccin kost 16,55 euro, maar als risicopatiënt krijg je het grootste deel terugbetaald. Bovendien krijgen álle leden van ons ziekenfonds tot 25 euro per jaar terugbetaald voor erkende vaccins. Dat voordeel kan je ook gebruiken voor je griepvaccin Alle info over het griepvaccin: www.bondmoyson.be/griepvaccin

4

Hebben we een fout gemaakt? Dan kan je een schriftelijke klacht indienen. Onze klachten­ bemiddelaar onderzoekt je klacht discreet, in alle onafhankelijkheid en objectiviteit. Hij is onpartijdig en respecteert het beroepsgeheim.

De klachtenbemiddelaar probeert ervoor te zorgen dat we geen 2 keer dezelfde fout maken. Als een klacht is afgehandeld, maakt hij een aanbeveling om de dienstverlening te verbeteren. Soms zorgt 1 klacht ervoor dat we honderden leden beter van dienst kunnen zijn.

Feedback van onze leden is belangrijk voor ons.

We kunnen eruit leren.

Surf naar www.bondmoyson.be/klacht of dien je klacht in via jouw dossier op www.bondmoyson.be/e-mut. Of stuur een brief naar Bond Moyson, Klachtenbemiddeling, Pres. Kennedypark 2, 8500 Kortrijk.

Een klacht over onze klachtenbemiddeling?

Mail naar klachtenbeheer.300@socmut.be.

GRATIS WEBINAR: ‘NOOIT MEER NAAR DE DOKTER’ BLIJF GEZOND, VERSTERK JE WEERSTAND

Je gezondheid heb je voor een groot deel zelf in de hand.

Maar wat is feit en wat is fabel? Hoe maak je je lichaam en immuniteit echt sterker? Dokter Servaas Bingé vertelt hoe je met voeding, stressreductie, slaap en beweging je weerstand kan versterken. Tips die ’s winters zeker van pas komen.

CHECK ONZE OPENINGSUREN IN DE KERSTVAKANTIE

Waar? Online lezing.

Wanneer? Donderdag 18 november 2021 van 20 tot 21.15 uur.

Inschrijven? Via www.bondmoyson.be/webinars

Wanneer zijn onze kantoren (niet) bereikbaar tijdens de eindejaarsperiode?

• Door grote technische aanpassingen, is ons ziekenfonds volledig gesloten van vrijdag 31 december 2021 tot en met dinsdag 4 januari 2022. Je kan niet langskomen in een kantoor en je kan ons niet bellen.

• Sommige kantoren hebben extra sluitingsdagen in de kerstvakantie. Kijk of jouw kantoor open is op www.bondmoyson.be/kantoren.

• De Medishops sluiten de deuren op - 24 december vanaf 12 uur - 25 december - van 30 december vanaf 12 uur tot en met 3 januari.

Heb je een (dringende) vraag of moet je documenten bezorgen aan ons ziekenfonds? Neem vóór eind december contact met ons op: www.bondmoyson.be/contact

ARBEIDSONGESCHIKT? BEZORG ONS JE VAKANTIEATTEST

BETAAL TIJDIG JE LEDENBIJDRAGE

Kreeg je eerder dit jaar een vakantieattest van ons en ben je nog altijd arbeidsongeschikt?

1. Laat je vakantieattest invullen door je werkgever of werkloosheidskas.

2. Bezorg het ten laatste 30 november aan ons ziekenfonds.

3. Wij zorgen dat je ziekte-uitkering van december tijdig en correct op je rekening staat.

Zonder vakantieattest zijn we wettelijk verplicht om 24 vakantiedagen van je ziekte-uitkering in te houden en krijg je in december 2021 bijna geen uitkering.

Geen vakantieattest ontvangen? Surf naar www.bondmoyson.be/e-mut en download jouw exemplaar.

5

Wil jij genieten van alle voordelen en terugbe­ talingen van ons ziekenfonds? Betaal dan tijdig je ledenbijdrage. Ons ziekenfonds mag jou vol­ gens de wet geen terugbetalingen geven als jij je bijdrage niet (volledig) betaalde.

Deze regel geldt voor alle aanvullende voordelen en diensten en voor alle ziekenfondsen. Ook om recht te hebben op terugbetalingen van onze ver­ zekeringen KliniPlan(Plus), DentaPlan of ViviPlan, moet je in orde zijn met je ziekenfondsbijdrage.

DOSSIER AFSCHEID IS EEN NIEUW BEGIN

Nathaly 29 JAAR

VERLIET HAAR GEBOORTELAND HOUDT VAN MUZIEK, ETEN, REIZEN, LEZEN EN MENSEN IN NOOD HELPEN

Afscheid nemen doe je niet alleen wanneer iemand sterft.

Je doet het bij élk einde: wanneer je verhuist, na een echtscheiding, een ontslag ...

Toch hoeft zo’n vaarwel niet altijd negatief te zijn. Soms is het de start van een prachtig nieuw begin, zoals bij Nathaly, Roland, Dirk en Liliane.

NA HET AFSCHEID: NIEUW BEGIN, NIEUWE KANSEN

Nathaly

“IK WIL IETS TERUGDOEN VOOR DE NIEUWE KANSEN DIE IK IN BELGIË KRIJG” 1 jaar en 8 maanden geleden lieten Nathaly en haar nu 9-jarige dochter Valentina hun moederland Venezuela achter om een nieuw leven op te bouwen in België. “Ik zei Venezuela vaarwel om politieke redenen. De situatie was daar niet langer houdbaar. Om mijn leven en dat van mijn dochter te beschermen, moest ik weg.”

“België is een politiek en economisch stabiel land en bovendien woonde de papa van Valentina hier al.

Door naar hier te komen, kan hij weer contact hebben met haar. Ook al zijn we niet langer een koppel.”

GEEN TIJD VOOR AFSCHEID “Het is heel moeilijk om te beschrijven wat ik voelde toen ik Venezuela verliet. Alles ging zo snel. Mijn vertrek was niet voorbereid, waardoor er ook geen tijd was om afscheid te nemen. Plots zat ik op een vliegtuig en was ik weg, zonder goed te beseffen dat ik mijn familie en mijn vrienden misschien maandenlang niet meer zou horen.”

“Pas toen ik al in België was, drong het tot mij door wat ik allemaal had achtergelaten. Op dat moment kwamen het verdriet en de pijn. In Venezuela werkte ik bij een bank, ik had dromen en doelen, ik probeerde een beter leven op te bouwen voor mij en mijn dochter. Maar door mijn vlucht was ik alles wat ik al had bereikt in 1 klap kwijt.”

“Het was héél lastig om weer van 0 te beginnen. Ik had niks, in een land waar ik niet eens de taal sprak. En dan moest ik ook nog eens aan Valentina uitleggen wat we hier zaten te doen ...

Zij vraagt trouwens nog altijd wanneer we teruggaan. Maar dat is helaas geen optie.”

VIOOLLES In afwachting van de behandeling van hun asielaanvraag wonen Nathaly en haar dochter in een collectieve opvang van Fedasil (Federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers). “Ook dat is niet evident. We maken hier vrienden,

7

maar die mensen gaan ook weer weg wanneer hun asielprocedure rond is. We blijven dus maar afscheid nemen.”

“Bovendien leven wij voortdurend in onzekerheid, want we weten nog altijd niet of we in België mogen blijven. Toch proberen we er het beste van te maken. Valentina gaat naar school en ik poets in een restaurant en een hotel. Als vrijwilliger geef ik ook vioolles aan kinderen. En ik volg Nederlandse les. Op die manier heb ik wat afleiding, zodat ik niet de hele tijd met onze onzekere situatie bezig ben.”

“IK MIS MIJN FAMILIE, MAAR IN BELGIË VOEL IK ME VEILIG” VERPLEEGSTER WORDEN Nathaly heeft alvast plannen voor als haar asielaanvraag wordt goedgekeurd. “Ik wil graag verpleegster worden. Ik krijg in België zoveel nieuwe kansen en daar wil ik iets voor terugdoen. Je hebt hier de vrijheid om te zijn wie je bent. Wat je overtuiging, religie of culturele achtergrond ook is: iedereen vindt in dit land wel een plekje.”

“Natuurlijk mis ik mijn familie, de stranden, de zon, mijn arepa (een typisch Venezolaans broodje) en de Venezolaanse gastvrijheid. Maar in België voel ik me veilig en kan ik mijn mening geven, wat in Venezuela onmogelijk is. Daarvan wil ik gebruik maken: hoe goed het in België ook is, ook hier zijn sociale noden. Ik zou het fijn vinden om mij in te zetten voor mensen die hulp nodig hebben. Ik wil warmte geven.”

“Ik ben er zeker van dat ik in België gelukkig kan worden, dat ik mij aan dit land en de mensen kan aanpassen zonder mijn eigen ik te verliezen. Mijn Belgische vrienden zeggen nu al ‘mi amor’ tegen mij (lacht). Het zou mij zeer zwaar vallen als ik hier nu toch nog zou moeten vertrekken.”

DOSSIER

Roland

“PAS NA MIJN SCHEIDING VOND IK HET ECHTE GELUK” “Mijn ex-vrouw en ik waren 12 jaar getrouwd. Nadat ik haar 3 keer met een andere man had betrapt, gingen we uit elkaar”, vertelt Roland, die 2 dochters heeft met zijn voormalige echtgenote. “Mijn omgeving had me al vaker gezegd dat ik mijn ogen moest openen, maar ik was nog altijd stapelverliefd op haar. Ik wilde het bedrog gewoon niet zien. Daarom vond ik het heel moeilijk om een punt te zetten achter ons huwelijk. Uiteindelijk heeft mijn ex er zelf de stekker uitgetrokken.”

Na de scheiding belandde Roland in een diepe put. “Het woord ‘trauma’ is misschien overdreven, maar ik was heel erg gekwetst. Ik had ontzettend veel zelfmedelijden. Zou ik ooit een nieuwe partner vinden? Ging ik nog gelukkig zijn? Wat met de kinderen? Mijn relatie, mijn leven was mislukt en daar had ik zelf ook schuld aan. Het was een emotionele rollercoaster, een moeilijk rouwproces waar ik door moest.”

“DANKZIJ MIJN NIEUWE VRIENDIN KREEG IK WEER VERTROUWEN IN DE LIEFDE” LEVEN NA EEN SCHEIDING “Ik bleef anderhalf jaar alleen. Elke maandag zei ik: ‘Vrijdag geef ik er een lap op en ga ik flink op stap’. Maar dan was het vrijdag en had ik er geen zin meer in.”

“Ik kreeg gelukkig veel steun van mijn broer, mijn zus en mijn ouders. Zij

Roland 66 JAAR SCHEIDDE NA 12 JAAR HUWELIJK HOUDT VAN GRAFISCH ONTWERPEN EN GOOCHELEN

hadden zelfs een beurtrol uitgewerkt, zodat ik altijd bij een van hen kon gaan eten. Ook aan mijn dochters heb ik veel gehad. Zij pepten mij op. Maar op een bepaald moment besefte ik dat het zo niet verder kon. Ik kon moeilijk tot mijn 80ste bij mijn familie gaan eten, hé.”

Tijd heelt gelukkig alle wonden, zo ook bij hem. “Geleidelijk aan drong het tot mij door dat er nog een leven was na een gebroken huwelijk. Dankzij mijn vrienden en familie klom ik langzaam maar zeker uit dat dal en slaagde ik erin om mijn leven opnieuw op te nemen. Ik kwam weer buiten, leerde nieuwe mensen kennen.”

“Opeens ging er een andere wereld voor mij open: zo kon het leven dus ook zijn.

Ik ging uit met andere vrouwen en al werd dat niks, toch deed het geen pijn. Ik wist: ooit lukt het wel. Mijn zus had het gezegd: ‘Een relatie kan je niet zoeken, die moet in je schoot vallen’. Die woorden hield ik altijd in mijn achterhoofd.”

VERTROUWEN IN DE LIEFDE “Mijn zus had gelijk. Ik ontmoette Ingrid, mijn huidige vriendin, op een heel gewone manier. Zij had een hypothecair kantoor, waar mijn ex en ik hadden geleend voor onze woning. Na de

8

scheiding ging ik financieel advies vragen bij haar en na ruim een jaar gingen we iets drinken, als vrienden. Na een tijd kregen we gevoelens voor elkaar en werden we een koppel.”

“We praatten urenlang over hoe we het leven zagen. Ze wist dat ik bedrogen en belogen was geweest en hoe gekwetst ik daardoor was. Zij sleurde me echt door alle moeilijke momenten. Dankzij Ingrid kreeg ik ook weer vertrouwen in de liefde. Ze toonde me hoe mooi een relatie zonder bedrog kan zijn.”

“Had ik in mijn 1ste huwelijk geweten wat ik nu wist, dan had ik zelf de echtscheiding aangevraagd. Het is dankzij mijn nieuwe partner dat ik het échte geluk heb gevonden. Ik heb nog altijd verdriet om mijn scheiding – je trouwt nu eenmaal met iemand om samen oud te worden – maar toch ben ik vandaag de gelukkigste mens ter wereld. Ik kom intussen zelfs opnieuw goed overeen met mijn ex en ook dat doet mij veel plezier. Je kan nooit gelukkig worden als je een leven lang blijft haten.”

Dirk

“HEEL BLIJ DAT IK MIJN ERVARING EN KENNIS KAN DOORGEVEN” Hij was 12 keer Belgisch kampioen, eenmaal Europees kampioen en won brons op de Olympische Spelen in 2016: het hele leven van Dirk Van Tichelt stond in het teken van judo. Tot hij in 2020 door medische redenen zijn afscheid van de topsport aankondigde. “Ik had, en heb nog altijd, een hernia in mijn nek. Ik had al 3 keer een inspuiting gekregen, maar de pijn speelde alsmaar sneller weer op.”

“Ik kon niet meer de actieve, sterke papa zijn die ik wilde zijn. Daardoor begon ik na te denken. Was het dat allemaal waard?

Bovendien was het begin 2020 hoogst

onzeker of de Olympische Spelen, waaraan ik nog 1 keer wilde deelnemen, door de coronacrisis wel zouden doorgaan.”

verwerkingsproces heb doorgemaakt.

Maar natuurlijk ziet mijn leven er nu anders uit dan toen ik topsporter was.”

“Dus hakte ik de knoop door. Al was het geen gemakkelijke beslissing. Ik heb er een maand laten overgaan. Als topsporter pleeg je roofbouw op je lichaam, maar je wil toch altijd het maximum uit je carrière halen. Het was mijn droom om nog een 4de keer deel te nemen aan de Spelen.

Dat was de enige reden waarom ik nog zou zijn doorgegaan.”

EVENWICHT ZOEKEN

GEEN ZWART GAT

“Ik zat 21 jaar in een vaste structuur: trainen, wedstrijden en uitrusten. Nu moet ik alles zelf regelen. En time-management is niet mijn sterkste kant. Maar ik weet dat het een leerproces is. Toen ik vader werd, maakte ik dat ook mee. Opeens kon ik niet meer alles op mijn sport zetten, omdat ik er moest zijn voor mijn gezin.

Toen moest ik dat evenwicht ook zoeken én ik heb het gevonden.”

Dirks laatste wedstrijd was in Düsseldorf, in februari 2020. “Omdat ik toen nog niet had beslist om te stoppen, heb ik nooit beseft dat het de allerlaatste was. Het is gewoon zo gelopen. Ik heb nooit last gehad van het befaamde zwarte gat. Zodra mijn nek weer min of meer in orde was, ben ik onze badkamer beginnen verbouwen.”

“Intussen kreeg ik een aanbieding van Judo Vlaanderen om coach te worden van de junioren. Dat doe ik sinds januari 2021. Ik ben van het ene project in het andere gestapt, waardoor ik niet echt een

Dirk

37 JAAR STOPTE ALS TOPSPORTER (JUDO) HOUDT VAN JUDO EN KLUSSEN

“Ik moet nog een balans vinden tussen werk en privé. Ik eiste veel van mijn coach. En nu de rollen omgekeerd zijn, wil ik mijn atleten óók de juiste opvolging bieden. Ik wil er de volle 100 % voor hen zijn, waardoor ik ‘s avonds in de zetel urenlang zit te sms’en met mijn sporters.

Tot ergernis van mijn vriendin.” (lacht)

“Ik zou wel weer wat meer willen sporten, want dat mis ik. Vroeger viel ik na een training als een blok in slaap. Nu ben ik ‘s avonds minder moe. Ik heb ook geen reden meer om vroeg naar bed te gaan of om gezond te leven. Daarom heb ik er het voorbije jaar een beetje van geprofiteerd.”

TEVREDEN OVER NIEUWE WEG “Als ik 10 jaar jonger zou zijn, zou ik onmiddellijk opnieuw voor topsport kiezen. Maar er is voor alles een tijd. Je moet dat accepteren. Als je dat niet doet, kan je niet gelukkig zijn. Ik ben heel tevreden met de nieuwe weg die ik ben ingeslagen.”

“Het feit dat ik mijn ervaring en mijn kennis nu aan jongeren kan doorgeven, maakt mij heel blij. Ik hoop nog lang coach te kunnen blijven. Maar zelfs als het judoverhaal ooit eindigt, zal ik op mijn pootjes terechtkomen. Ik heb een diploma Lichamelijke Opvoeding en ik ben niet te beroerd om met mijn handen te werken.

Ik vind altijd wel iets om te doen.”

DOSSIER

Liliane 83 JAAR

HOUDT VAN ZINGEN EN ANDEREN HELPEN

naar een woonzorgcentrum. Ik heb veel tegenslagen gekend. Ik verloor 2 broers tijdens de oorlog, mijn zus stierf toen ze amper 21 jaar was, mijn zoon had een ongeval. Maar ik kropte alles op en toonde mijn gevoelens niet aan anderen. Tot mijn man overleed. Toen kon ik niet meer”.

Liliane

“IK LEEF MET ALLEMAAL BROERS EN ZUSSEN”

“In het begin had ik het lastig met de verhuis naar het woonzorgcentrum. Het was een enorme aanpassing. Wat ik het moeilijkste vond? Mijn zoon achterlaten. Hij woonde bij mij. Voor hem was het ook zwaar, want hij is erg gehecht aan zijn mama. Als hij kan, komt hij elke dag langs. Dan drinken we samen iets. Hij een Duveltje, ik een koffie. Of een ‘Kriekske’, dat lust ik ook wel eens graag.” (knipoogt)

BEZIGE BIJ

ZOON ACHTERLATEN

Maar het nieuwe leven beviel Liliane al gauw. “Ik werd goed opgevangen en heel vriendelijk en warm onthaald. Zowel door het personeel als de andere bewoners.

Eigenlijk heb ik er veel aan dat ik overdag nooit meer alleen ben. Er is altijd iets te doen en ik neem deel aan alle activiteiten. Mij vind je niet veel op mijn kamer, behalve na de middag om even te rusten.”

“Het was niet mijn beslissing om thuis weg te gaan. Na mijn opname voor een depressie besliste mijn psychiater dat het beter voor me was om te verhuizen

“Ik ben enorm graag onder de mensen.

Ik help waar en wanneer ik kan. Ik ga bijvoorbeeld wandelen met bewoners die

Liliane Blocken is net terug van de sessie ‘actualiteit’, waar ze samen met de andere bewoners van het woonzorgcentrum in Sint-Truiden heeft besproken wat er zoal in het nieuws is geweest. 4 jaar geleden verhuisde ze hierheen.

10

in een rolstoel zitten. Actief bezig blijven doet me veel deugd. Soms mis ik het wel dat ik bepaalde zaken niet meer zelf kan doen, zoals eten maken. Maar het is nu zo. En gelukkig staan er vaak kookactiviteiten op het programma, zodat ik de handen uit de mouwen kan steken.

Onlangs maakten we courgettesoep, appelcake en pannenkoeken.”

“Bij elke verjaardag is het hier trouwens feest. Met alles erop en eraan: versiering, taart, drank … Binnenkort is er een mosseldag. Je verveelt je hier niet hoor.” (lacht)

WAT IK ZELFSTANDIG KAN, DOE IK ALLEEN Had je me in het begin gezegd dat ik me zo thuis zou voelen, dan had ik je niet geloofd. Toch is het zo. Afscheid nemen van mijn eigen huis vond ik niet zo erg.

Het afscheid van mijn man en mijn zoon viel me veel zwaarder. Maar ik heb vrienden bijgekregen. Meer nog, we zijn hier allemaal broers en zussen. 1 grote familie zijn we. Dat zeg ik niet zomaar, het is écht zo. Iedereen is fel begaan en we steunen elkaar wanneer we kunnen. Met je gevoelens en zorgen kan je altijd bij iemand terecht.”

Bang voor de toekomst is Liliane niet.

“Vandaag niet meer. Toen ik depressief was, was dat wel anders. Dan leefde ik constant in angst. Maar nu ben ik gelukkig. Ik laat het komen zoals het komt.

Zoals laatst, toen ik op controle moest gaan in het ziekenhuis. Ik ging alleen naar binnen, zonder mijn begeleider.

Zolang ik de dingen zelfstandig kan, wil ik dat ook zo doen. Ik blijf niet bij de pakken zitten.”

PSYCHOTHERAPIE TERUGBETAALD Valt een afscheid je zwaar? Nood aan een gesprek? Een psycholoog kan helpen. Ontdek je terugbetaling op www.bondmoyson.be/ terugbetaling-psycholoog.

GEWIKT & GEWOGEN

ELK AFSCHEID IS EEN NIEUW BEGIN Paul : “Afscheid van een plek, job of geliefde:

afscheid nemen we ons hele leven door. Met tranen of twijfel, opluchting of optimisme. Ik probeer bij elk vaarwel achterom te kijken met een glimlach.”

Binnenkort zwaai ik onze huidige bestuursleden uit en verwelkom ik de nieuwe. Want na 6 jaar is het weer tijd om een nieuwe algemene vergadering en raad van bestuur te kiezen. Uniek is dat die bij ons bestaan uit leden van ons ziekenfonds. Leden zoals jij. Gewone mensen, werkend of niet, met een diploma of niet, met een eigen huis of niet. Wat ze gemeen hebben, is hun interesse voor gezondheid en hoe ons ziekenfonds daartoe kan bijdragen. En de goesting om zich er vrijwillig voor in te zetten.

Elke dag voldaan Het ziekenfonds is een boeiende wereld.

Van een consultatie bij de huisarts tot een uitkering als je ziek wordt, van een ongeval op reis tot korting op je bril, van anticonceptie tot zwangerschapsverlof.

Om nog maar te zwijgen over wat we achter de schermen proberen te bewegen. Na 33 jaar dienst leer ik nog elke dag bij. En haal ik nog elke dag voldoening uit het besef dat ik een verschil kan maken voor mensen die het nodig hebben.

Ook jouw stem kan het verschil maken in ons bestuur. Want ook jij hebt een troef.

Misschien ben je een financieel rekenwonder of ligt geestelijke gezondheid je

na aan het hart. Misschien wil je discriminatie van personen met een handicap aankaarten of heb je frisse ideeën voor onze digitale dienstverlening. Misschien heb je een hart voor mensen in armoede of strijd je voor werkbaar werk. Alle troeven samen maken ons sterk. En een sterk bestuur is nodig om klaar te zijn voor de toekomst.

Bedankt, bestuur Ik ben razend benieuwd naar de nieuwe kandidaten, maar kijk nog graag glimlachend achterom om onze afzwaaiende bestuursleden te bedanken. Een deel van jullie zet het werk voort. Aan de anderen: merci om jullie 6 jaar lang in te zetten voor betaalbare en kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen. Merci om mee te bouwen aan de toekomst van ons ziekenfonds. Merci voor jullie kritische blik, tijd en engagement. Ik kan alleen maar hopen op een even sterke nieuwe ploeg.

Twijfel je of het iets voor jou is? Lees op pagina 20 waarom Thijs in ons bestuur zetelt. En ontdek op www.bondmoyson.be /inspraak de vacature. Wie weet ontmoeten we elkaar binnenkort?

PAUL CALLEWAERT ALGEMEEN SECRETARIS SOCIALISTISCHE MUTUALITEITEN

11

Een kritische noot, een optimistische boodschap of een duidelijke stelling.

Algemeen secretaris Paul Callewaert werpt een blik op onze samenleving en brengt je graag zijn visie.

S -INFO SHOPPING

WARM AANBEVOLEN Als de temperatuur zakt, stijgt de gezelligheid binnen. Niets vervelenders op dat moment dan de winterse koude die onder je huid kruipt. Warmte is meer dan genot: het werkt ook therapeutisch. 3 manieren om de warmte te bewaren.

WARMTE TEGEN PIJN Word jij ook zo gelukkig van zonnestralen op je huid? In de winter krijgt ons lichaam maar weinig vitamine D. Ook de koude speelt ons vaak parten. Voor sommigen is warmte meer dan gewoon genot. Het is ook een therapiemiddel voor de behandeling van allerlei kwalen.

Warmtetherapie wordt ingezet bij pijnklachten, pijnlijke of stijve gewrichten en spieren, reumatische en huidaandoeningen, zoals winter­voeten en -handen. Medishop biedt een uitgebreid gamma warmtetherapeutische hulpmiddelen die helpen bij heel wat aandoeningen of die je simpelweg de koude winter helpen te doorstaan.

-20%* PIENTERE PANTOFFELS Heb je last van koude voeten of wintertenen? De Linum Relax Comfort is een pantoffel met lijnzaadvulling die je kan opwarmen in de microgolfoven.

En aan je voeten past hij zich perfect aan. Je kan de pantoffels ook gekoeld gebruiken, bijvoorbeeld bij gezwollen voeten.

31,96 i.p.v. 39,95 euro

12

-20%* DEKBED Kies voor slaapkwaliteit met een dekbed van Tempur. De mix van Temprakon® en eendendons houdt je lichaam optimaal op temperatuur. Met het dekbed warm je op koude winterdagen snel op, zelfs als de frisse wind door je raam blaast. Maar krijg je het ook niet té warm. Zo blijft je slaap­ kwaliteit ook tijdens donkere, korte dagen goed.

199 i.p.v. 249 euro (eenpersoons) 399 i.p.v. 499 euro (tweepersoons)

KNISPEREND KERSENPITJE Een fietsritje in de regen of een intensieve sporttraining … met warme kersenpitten maak je stramme spieren in je lichaam weer los. Geniet van zalige warmte precies waar je het nodig hebt. Het kersenpitkussen is een 100 % natuurlijk product, dat je opwarmt in de microgolfoven én wast in de wasmachine. vanaf 12,48 euro

KORTING VOOR LEDEN Ben je lid van Bond Moyson? Dan koop je deze producten nu tegen 20 % korting in de Medishop. Ga langs bij een Medishop in je buurt of neem contact op via medishop.wvl@bondmoyson.be of 056 230 230 (optie 2). * De actie loopt tot 31 december 2021.

Deze korting geldt voor leden van Bond Moyson West-Vlaanderen.

13

-20%*

IN DE KIJKER IMMUUNTHERAPIE

JE EIGEN LICHAAM ALS WAPEN TEGEN KANKER Immuuntherapie is een veelbelovende behandeling, die sommige kankers zelfs kan genezen. Maar de behandeling wordt verder onderzocht, er wordt ook nog geëxperimenteerd en er hangt soms een stevig prijskaartje aan vast. Professor Bart Neyns leidt ons door de wereld van de immuuntherapie.

B

Bart Neyns onderzoekt en begeleidt al 20 jaar immuuntherapie. Hij weet hoe hoopgevend de therapie is, maar kent evenzeer de valkuilen.

JE IMMUUNSYSTEEM, JE BEWAKER “We hebben miljoenen cellen die ons verdedigen tegen vijanden, zoals virussen of bacteriën die van buitenaf aanvallen. Onze immuuncellen sporen op wat vreemd is en maken dat kapot, zodat ons lichaam geen schade oploopt”, legt Neyns uit.

“Kankercellen zijn vijandig, maar komen niet van buitenaf. Ze zijn afkomstig van eigen gezonde cellen, maar hebben afwijkingen opgestapeld in hun genetisch materiaal. Daardoor verschillen ze van normale cellen. Uv-licht kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat cellen veranderen. Het is een mutageen: dat beschadigt cellen en zet ze op weg naar kwaadaardigheid, huidkanker.”

“Gelukkig herkent ons immuunsysteem slechte cellen. Het ruimt ze op, elke dag zelfs, zonder dat je het merkt. Zo schakelt je afweersysteem kankercellen uit vóór ze je ziek te maken.”

CELLEN MET EEN VALSE IDENTITEITSKAART Maar geen enkel lichaam is perfect. “Mocht dit opruimsysteem altijd prima werken, kreeg niemand kanker. Helaas, sommige kwaadaardige cellen ontsnappen aan de immuuncellen”, weet Neyns.

“Hoe? Ze vermommen zich als gezonde cellen. Als de patrouillerende immuuncellen gezonde cellen tegenkomen, weten ze dat die mogen passeren.

Gezonde cellen tonen hun ‘identiteitskaart’, het

eiwit PDL1, om te bewijzen dat ze betrouwbaar zijn. De kwaadaardige cellen bootsen dat eiwit na. Ze tonen een valse identiteitskaart, het signaal dat ze niet opgeruimd moeten worden.”

DE REM ERAF Wat doet immuuntherapie? “Deze behandeling stopt even het remmechanisme van onze immuuncellen om normale lichaamscellen aan te vallen. Alsof de identiteitscontrole wegvalt. Zo ruimt je immuunsysteem kankercellen (tumor) wél op. Immuuntherapie heeft het beste resultaat bij tumortypes met de meest afwijkende cellen. Dat zijn vaak huidtumoren, zoals melanoom of andere huidkankers.”

WAT IS IMMUUNTHERAPIE? Immuuntherapie moedigt je eigen immuunsysteem aan om kanker aan te vallen. In tegenstelling tot chemo- of radiotherapie maakt de therapie niet rechtstreeks de kankercellen zelf kapot. Ze werkt samen met je eigen afweersysteem om kankercellen op te ruimen.

IMMUUNTHERAPIE IS NIET ZOMAAR EXPERIMENTEREN Is immuuntherapie altijd zonder risico’s?

“Nevenwerkingen zijn mogelijk, zoals bij elk geneesmiddel. Door het remsysteem op te heffen, kan het zijn dat immuuncellen al eens een foutje maken en gezonde cellen en organen beschadigen. Ontstekingsreacties zijn een typische bijwerking.” Maar het veroorzaakt niet de klassieke bijwerkingen van chemo, zoals misselijkheid, moe zijn of haaruitval.

14

BART NEYNS DIENSTHOOFD MEDISCHE ONCOLOGIE UZ BRUSSEL

Een groter risico loop je volgens Neyns als je een experimentele vorm van immuun­ therapie laat uitvoeren. “Immuuntherapie moet áltijd in handen zijn van gespecialiseerde dokters. In een instelling die onvoldoende onderzochte experimentele methodes gebruikt, breng je jezelf in gevaar. De kans op (soms dodelijke) bijwerkingen is groot.”

IMMUUNTHERAPIE: NEEM VOORAF CONTACT OP MET JE ZIEKENFONDS Voor je een behandeling met immuun­ therapie start, neem je het best contact op met de adviserend-arts van je zieken­fonds. Bij een aantal tumoren krijg je in België de medicatie terugbe­ taald van je ziekenfonds. Al zijn er erg zeldzame kankers en specifieke medica­ tie waarvoor nog geen terugbetaling is.

Bij een niet-experimentele behandeling waarvoor geen terugbetaald alternatief is, kan je soms een beroep doen op het Bijzonder Solidariteitsfonds. Via je zieken­fonds dien je een dossier in.

Neem je deel aan een erkende studie, dan zijn de medicatiekosten voor de studie. Gewone ziekenhuiskosten betaalt je ziekenfonds terug.

Op eigen initiatief naar het buitenland gaan voor immuuntherapie raden we af. Verwijst een Belgische specialist je door, dan is het een ander verhaal.

Neem altijd vooraf contact op met je ziekenfonds, zo vermijd je financiële verrassingen achteraf.

Voor een opname in het ziekenhuis in het buitenland, heb je vaak vooraf toe­ stemming nodig van de adviserend-arts voor de tussenkomst in de kosten.

Let op met buitenlandse tarieven, die vaak hoger liggen dan de Belgische. Je ziektekosten kunnen hoog oplopen, zelfs na tussenkomst van je zieken­ fonds. Vraag altijd vooraf een schatting van de kosten aan het ziekenhuis in het buitenland.

NIET GIFTIG Waarom werkt immuuntherapie beter dan middelen als chemo en radiostraling? “Met chemotherapie ‘vergiftig’ je je lichaam. Het is een geneesmiddel dat cellen beschadigt.

Cellen die snel delen, zoals kankercellen, zijn erg gevoelig voor die vergiftiging. Maar je valt tegelijk goede cellen voor. En chemo geneest je niet helemaal, op enkele uitzonderingen na”, vertelt Neyns.

“Immuuntherapie ruimt énkel kwaadaardige cellen op. Als we enkel de immuuncellen zouden kunnen aanwakkeren die de kanker aanvallen, zou je eigenlijk zelfs kunnen genezen zonder nevenwerkingen.”

DE WERKENDE COMBO Er is nog een 2de groot voordeel. “Immuun­ cellen verdwijnen niet uit je lichaam: ze blijven patrouilleren. Met succesvolle chemo haal je heel veel cellen weg. Maar je verwijdert ze zelden of nooit allemaal.

Immuuntherapie vermindert het aantal zieke cellen voldoende en daarna houdt het lichaam het zélf onder controle. Veel minder kans op herval dus.”

“Voorlopig is immuuntherapie beperkt tot enkele vormen van kanker. Bij tumorcellen die erg weinig verschillen van onze normale cellen, maakt de therapie minder kans. Maar in sommige gevallen combineren we immuuntherapie met chemo- of radiotherapie. Bij long- en

15

nierkanker bijvoorbeeld. Daardoor zullen we de behandeling in de toekomst kunnen uitbreiden”, weet Neyns.

En er is ook synthetische immuuntherapie. “CAR-T-celtherapie is vandaag het succesvolst. We halen immuuncellen uit het lichaam en wapenen ze op een kunstmatige manier. Nadien geven we de sterkere cellen terug aan het lichaam.”

HOE KRIJG JE IMMUUNTHERAPIE TOEGEDIEND? Bij immuuntherapie met immuun-checkpointremmers, die het remsysteem platleggen, krijg je antilichamen (gemaakt in de farmaceutische industrie) in vloeistofvorm via een infuus in het ziekenhuis. Het duurt een halfuurtje.

CAR-T-celtherapie is complexer en vertrekt van lichaamseigen cellen. Dokters halen een groot aantal witte bloedcellen uit je lichaam. Ze worden levend naar een labo gebracht. Daar worden ze gewapend met een virus. Vervolgens drukt 1 kuur chemo je eigen immuuncellen even weg. Daarna krijg je miljarden sterkgemaakte immuuncellen terug in je bloed.”

CONTACT OPNEMEN MET DE ADVISEREND-ARTS? CONTACT OPNEMEN MET DE ADVISEREND-ARTS?

Alle info vind je op www.bondmoyson.be/ adviserend-artsen.

Zwanger, en nu?

Ons ziekenfonds staat voor je klaar! � Ontdek onze straffe geboortevoordelen. � Bereken zelf je zwangerschapsverlof en moederschapsuitkering. � Vraag eenvoudig kraamzorg en een vroedvrouw aan. � Krijg betrouwbare informatie op maat van jouw zwangerschap.

www.bondmoyson.be/zwanger

HOEZO

Moet je zelf je borsten onderzoeken op afwijkingen? Er is weleens discussie. Is het nodig voor gezonde vrouwen zonder kanker in de familie? Merk je een verandering die geleidelijk ontstaat wel op als je je borsten vaak onderzoekt? Alles over de (on)zin van zelfonderzoek en de juiste manier van screenen.

ZELF JE BORSTEN ONDERZOEKEN: HOE DOE JE HET?

Zelfonderzoek, ja of nee?

“Zelfonderzoek hoeft niet élke dag of week. De richtlijn is een maandelijks onderzoek, ook na je 50ste”, zegt Think Pinkvoorzitter Heidi Vansevenant. “Een strikte planning is niet nodig. Wel belangrijk: ken je borsten en weet hoe ze normaal voelen. Met zelfonderzoek merk je sneller op als er iets verandert. Heb je borstkanker gehad of ben je erfelijk belast, bespreek dan met je arts hoe vaak zelfonderzoek nodig is."

Wanneer een alarmbelletje?

Ga naar de dokter als je een van de volgende zaken opmerkt: • een knobbeltje of zwelling in je borst of onder je oksel • een verandering in grootte of vorm van je borst • een kuiltje of intrekking • schilfering of roodheid van de tepel • een rode, warm aanvoelende borst • vocht uit de tepel • pijn, een anders voelende plek of een slecht genezend wondje • een plots ingetrokken tepel.

Voel of zie je iets ongewoons? Ga langs bij je arts.

Onthoud ook: 75 % van de knobbeltjes of veranderingen is geen kanker.

Wanneer moet je je borsten onderzoeken?

• Je bent gezond, had nooit borstkanker en bent niet erfelijk belast > voer maandelijks een zelfonderzoek uit.

• Je hebt borstkanker gehad of bent erfelijk belast > overleg met je arts over jouw situatie en over hoe vaak zelfonderzoek nodig is.

Wist je dat

... ook mannen borstkanker kunnen krijgen? Jaarlijks worden in België zo’n 100 mannen getroffen. Alleen wordt de ziekte vaak in een laat stadium ontdekt. De symptomen bij mannen zijn dezelfde als bij vrouwen: een knobbeltje in de borst, tepelpijn, huidintrekking rond de tepel ...

TIP! Onderzoek je borsten 1 tot 2 weken voor je menstruatie.

Niet net ervoor, tijdens of meteen erna.

DOE MEE AAN HET BEVOLKINGSONDERZOEK BORSTKANKER Ben je een vrouw tussen 50 en 69 jaar? Laat dan elke 2 jaar een screenings­ mammografie nemen.

Die kan afwijkingen in je borsten al opmerken, lang voor je er zelf iets van merkt. Zo kan je borstkanker in een vroeg stadium opsporen. Je kan deelnemen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker met de uitnodigingsbrief die je thuis ontvangt of met een voorschrift van je (huis)arts.

Meer weten over het bevolkingsonderzoek borstkanker? Ga naar www.borstkanker. bevolkingsonderzoek.be.

Meer info over Think Pink, de nationale borst­ kankerorganisatie: www.think-pink.be.

17

Zo onderzoek je zelf je borsten: STAP 1: Sta voor de spiegel en bekijk je borsten nauwkeurig. Zie je veranderingen in de grootte of vorm, of aan je huid of tepel? Leg je handen achter je hoofd en kijk opnieuw.

STAP 2: Verdeel je borst in een denkbeeldige cirkel met 4 ‘taartstukken’. Maak cirkelvormige bewegingen van de buitenrand van elk taartstuk naar je tepel. Herhaal dit bij elk van de 4 stukken.

STAP 3: Onderzoek op dezelfde manier je oksel en het gebied tussen je oksel en borst.

STAP 4: Onderzoek je tepel: trek die iets van je lichaam af, zodat je kan zien of hij makkelijk meebeweegt.

TABOE ALS HET MISLOOPT TIJDENS JE ZWANGERSCHAP

Charlot en Sil zijn 10 jaar samen en hebben sinds het begin van hun relatie een grote kinderwens. Maar tot 5 keer toe verloren ze een kindje voor de geboorte. Een onzichtbaar verdriet met een grote impact. Maar ook een verdriet waarover ze willen praten, om het taboe te doorbreken.

HET ONZICHTBARE VERDRIET VAN EEN MISKRAAM Charlot en Sil zijn mama en papa van Anna (4) en Bas (1). Maar ze hebben ook 5 vlinderkindjes – kindjes die stierven voor de bevalling.

OOK PAPA VERLIEST ZIJN KINDJE “Ik vind het belangrijk dat iedereen weet wat een miskraam met je doet. Reacties als ‘je was nog maar een paar weken ver’ of ‘er was vast iets mis’ helpen niet. Zeg: ‘amai, da’s kak’ of ‘als je iets wil vertellen, dan luisteren we’. Goede raad is niet nodig, wel het besef dat je vrienden er zijn en dat jij er mag zijn mét je verdriet”, vertelt Charlot.

Sil knikt: “Telkens als ik erover praat, voelen mensen zich ongemakkelijk. Ze staan er niet bij stil dat ik als papa óók mijn kinderen verloren ben.”

HEMEL OP ONS HOOFD Natuurlijk zwanger worden lukte niet. Het koppel startte de zware weg

van een vruchtbaarheidsbehandeling.

Charlot was na de 2de poging zwanger, hun geluk kon niet op. Tot ze naar de gynaecoloog gingen voor een echo. Een zucht, gevolgd door ‘sorry, het hartje klopt niet meer’. “De hemel viel op ons hoofd.

We hielden rekening met veel zaken, maar niet met het feit dat het kon misgaan eens ik zwanger was”, weet Charlot nog.

“Geen idee hoe we thuis zijn geraakt.

Halverwege de lange ziekenhuisgang stortte Sil in. Ik nam hem bij zijn schouders en zei: ‘het enige wat we nu moeten doen, is buiten geraken’. Het was de enige keer dat Sil huilde en dat hij kwaad was op de wereld.”

“Die 1ste miskraam kwam het hardst binnen. Ik zag het al zo voor me: 9 maanden later waren we trotse ouders met een baby in onze armen. Die wandeling van het ziekenhuis naar de auto was een van de zwaarste momenten uit mijn leven”, zegt Sil.

18

Charlot en Sil ALLEBEI 30 JAAR CHARLOT HOUDT VAN NAAIEN, SIL HOUDT VAN HET SPEL ‘WARHAMMER’

PRATEN OVER DE DOOD VAN EEN ONGEBOREN KINDJE Katrien Debevere helpt ouders die hun kindje tijdens of na de zwangerschap hebben verloren. Over zwangerschaps­ verlies bestaan weinig absolute cijfers.

“Vergelijk het aantal aangegeven zwan­ gerschappen met het aantal geboortes, dan kom je op 12 000 afgebroken zwan­ gerschappen per jaar,” zegt Katrien.

In onze cultuur praten we moeilijk over de dood. “En zeker wanneer het gaat over de dood van een ongeboren kindje. De ouders kampen met wezen­ lijke vragen als ‘zijn wij ouders?’, ‘heb­ ben wij een kind of niet?’. Tijdens mijn coachingsessies probeer ik met hen hun verdriet en de diepere trauma’s te verzachten.”

Meer info: www.systemsofthesoul.be

NIET WETEN WAT TE ZEGGEN “Mijn familie verwachtte de 1ste echofoto’s. Ik stuurde geen foto’s, maar een bericht: ‘de baby is dood’. 4 harde woorden, maar zo was het wel”, zucht Charlot.

“Ook aan onze vrienden lieten we weten dat we ons kindje verloren waren. En dat we even niemand wilden horen.”

De gynaecoloog stelde een curettage voor, een ingreep om de dode foetus na een miskraam te verwijderen.

“Onderweg naar de operatiezaal was ik weg van de wereld. De verpleegster die me begeleidde vroeg (goedbedoeld) of ik het wat zag zitten. Ik keek haar aan en antwoordde: ‘ze hebben me gisteren gezegd dat mijn kindje dood is en nu halen ze het weg’. De vrouw sloeg rood uit en bleef zich excuseren.”

DE WANDELING VAN HET ZIEKENHUIS NAAR DE AUTO WAS EEN VAN DE ZWAARSTE MOMENTEN OOIT

EEN PERFECT MINUSCUUL KINDJE

CLICHÉS EN ONBEGRIP

Na de 1ste miskraam volgde een gezond meisje, Anna. “Een jaar lang intens genot”, glimlacht Charlot. “Tot we aan een 2de kindje begonnen te denken.”

Een hormonenkuur was niet nodig, want de bewaarde embryo’s van de vorige behandeling bleken nog sterk.

En Charlot was snel zwanger. De blijdschap was van korte duur.

“Vrienden, dokters en ander zorgpersoneel beseffen vaak niet hoe groot het verdriet is. Een miskraam verwerken duurt langer dan de buitenwereld denkt.

Het onbegrip en de soms harde aanpak van mensen zijn onbeschrijflijk”, weet Charlot.

Charlot kreeg een bloeding, en nog een. “Foute boel, wist ik. Ik verloor een vuistdikke bloedklonter en wat later een vruchtzakje van zo’n 10 centimeter diameter, met daarin een perfect minuscuul kindje. Ik belde mijn mama.

Pas toen zij huilde, besefte ik dat we ons kindje kwijt waren en voelde ik verdriet.”

NIET HECHTEN AAN DE BABY Er volgde nog een zwangerschapsverlies. “Ik was emotioneel en teleurgesteld. De reactie van de dokter was niets waard: ‘Na elke miskraam heb je meer kans op een zwangerschap. Met Anna heb je het bewijs dat het kan lukken’. Ik was zó kwaad. Ik voelde dat er een medische reden was voor mijn miskramen en niemand wilde mij geloven.”

“2 dagen later moest ik naar het ziekenhuis voor een bloedafname en controleecho. In tranen deed ik mijn verhaal bij de vroedvrouw. Zij sprak met de gynaecoloog. Ik moest een week rusten en kon dan op consultatie komen. Omdat het de 3de miskraam was, wilde hij het onderzoeken. Ik was opgelucht, had het gevoel dat ik gehoord was en dat we verder konden. Ik bleek een bloedstollingsziekte te hebben, die de miskramen verklaarde.”

“Uiteindelijk is Bas geboren na 4 miskramen. Tijdens de zwangerschap durfden we ons niet te veel hechten aan de baby”, zegt Sil. “Maar dan was hij er.

Pure opluchting!”

19

“Zo ‘troostte’ een dokter me met ‘je bent jong. Je hebt nog tijd. Je wordt vast snel zwanger’. Ik was overdonderd en had geen energie om te reageren. Maar ik had meer empathie verwacht van een arts. Ook woorden als ‘het is de natuur.

Je hebt al een kindje. Wees dankbaar voor wat je hebt’, komen hard aan.”

“We gaven onszelf nooit de ruimte om onze vlinderkindjes er echt te laten zijn”, geeft Charlot toe. “Maar we praten erover. Zo erkennen we dat ze er geweest zijn. We hebben 7 kinderen, maar we hebben voornamelijk Anna en Bas”, besluit Sil.

WIN HET BOEK ‘MAMA’S VERTELLEN. ALS HET MISGAAT IN JE PRILLE ZWANGERSCHAP’ Een positieve zwangerschapstest, een hart dat sneller klopt en een hoofd vol dromen. En dan ... loopt het fout. In dit boek delen (wens)mama’s en -papa’s het verhaal van hun miskraam, hun verdriet, het verlies en hoe ze daarmee omgingen.

Wij mogen 5 exemplaren weggeven.

Stuur vóór 30 november 2021 een mailtje naar s-magazine@socmut.be en vertel ons waarom jij het boek wil winnen.

HOE BELEEFT EEN PAPA EEN MISKRAAM? Lees het verhaal van Sil verder op onze blog. www.bondmoyson.be/ blog

SCAN ME

MUTUALISTISCHE VERKIEZINGEN STEL JE KANDIDAAT

“JIJ KAN HET VERSCHIL MAKEN” Iedereen telt mee, altijd. Dat nemen we letterlijk. Ons bestuur bestaat uit vrijwillige ledenvertegenwoordigers. Ben jij er ook bij? In 2022 kiezen we namelijk ons nieuwe bestuur in de ‘mutualistische verkiezingen’.

Thijs Vercauteren zetelt in de algemene vergadering van ons ziekenfonds en vertelt hoe ledenvertegenwoordigers het verschil kunnen maken voor ieder van ons.

DE DIGITALE KLOOF De algemene vergadering speelt een belangrijke rol, benadrukt Thijs. “Als de directie een grote beslissing moet nemen, toetst ze die af met ons. Uiteindelijk hakken wij de knoop door. Komt dat nieuwe voordeel er? Gaan we onze dienstverlening zo of zo organiseren?”

“Je kan ook eigen ideeën voorstellen. Zo wilde een van ons niet alleen anticonceptie voor meisjes terugbetalen, maar ook condooms. Die terugbetaling kwam er mede dankzij haar voorstel.”

Thijs buigt zich ook over de uitdagingen van morgen. “Digitalisering is een van de grootste. Iedereen moet mee kunnen in onze samenleving. We moeten bereikbaar zijn. Met een kantoor in je buurt en ruime openingsuren, maar ook door ervoor te zorgen dat je meer van thuis uit kan regelen, met een druk op een knop.”

Voor Thijs is de strijd voor betaalbare en laagdrempelige mentale gezondheidszorg persoonlijk. “Ik heb zelf een depressie gehad. Als je diep zit, is hulp zoeken een enorme stap. Gelukkig ben ik terechtgekomen bij een psycholoog met wie het klikte. Maar ik was er nog niet.”

“Uiteindelijk ben ik opgenomen in de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis. Die 8 dagen hebben mijn leven veranderd. Ik weet hoe moeilijk het is om hulp te zoeken, maar ook hoe belangrijk die is.”

“Op mijn werk krijgen we te maken met allerlei gezondheidsproblemen”, vertelt Thijs, die een financiële job heeft in de haven. “Als een collega het advies krijgt om op gesprek te gaan bij een psycholoog,

Thijs Vercauteren

DREMPEL VOOR PSYCHOLOGISCHE HULP VERKLEINEN “Een andere uitdaging is geestelijke gezondheidszorg. In onze hoogtechnologische samenleving vergeten we soms om voor onze geest te zorgen.”

42 JAAR HOUDT VAN MUZIEK MAKEN EN VOETBAL KIJKEN 2020

MUTUA ... WAT? MUTUALISTISCHE VERKIEZINGEN? Om de 6 jaar kiezen we wie er in de algemene vergadering zetelt. Ieder lid van ons ziekenfonds kan zich kandi­ daat stellen. Zijn er veel kandidaten, dan wordt er een stemming georga­ niseerd. Ieder lid mag dan stemmen.

Alle ziekenfondsen doen dit zo.

krijgen we vaak te horen ‘ik ben toch niet zot’. Dat taboe moeten we doorbreken. Iedereen moet bij een zorgverlener terechtkunnen, ook als het over je mentale gezondheid gaat.”

ALGEMENE VERGADERING?

MIJN AMBITIE IS DAT ONS BESTUUR ZO DIVERS WORDT ALS DE SAMENLEVING

RAAD VAN BESTUUR?

Elk ziekenfonds heeft een algemene vergadering met ledenvertegen­ woordigers die enkele keren per jaar samenkomen. Hier worden alle belangrijke knopen doorgehakt.

De algemene vergadering kiest op haar beurt de raad van bestuur. Die volgt de directie nauwgezet op.

DE IDEALE KANDIDAAT?

LAAT JE NIET AFSCHRIKKEN

De ideale kandidaat bestaat niet. We zijn allemaal anders en dat maakt ons sterk. Belangrijk is wel dat je lid bent van ons ziekenfonds, je achter onze waarden staat, en je je vrijwillig wil inzetten voor een warme, solidaire samenleving.

“Ik ben opgegroeid in een echt mutualiteitsgezin”, vertelt Thijs. “Mijn vader heeft 38 jaar voor het ziekenfonds gewerkt.”

Toch is dat helemaal geen vereiste om je te engageren als ledenver­tegenwoordiger.

“Laat je niet afschrikken. Voor nieuwe ledenver­ tegenwoordigers zijn er opleidingen over het ziekenfonds en de sociale zekerheid, zodat je helemaal mee bent.

En met goesting en betrokkenheid kan je het verschil maken.”

LEES MEER EN STEL JE KANDITAAT Surf naar:

“Soms wordt er pittig gediscussieerd in de algemene vergadering, maar altijd met wederzijds respect. Elk idee wordt gewaardeerd. Sommige mensen komen bijvoorbeeld niet zo vaak tussen, maar als ze het woord nemen, wordt er altijd geluisterd.”

www.bondmoyson.be/ inspraak Of krijg meer info in een van onze kantoren.

“Mijn ambitie is dat wij zo divers worden als de bevolking. Ik kan wel denken dat ik weet wat iemand belangrijk vindt, maar de beste garantie is om elke groep zelf aan het woord te laten. Iedereen heeft zijn eigen verhaal, dat is onze sterkte."

21

SCAN ME

DOSSIER 180° JONG EN WEDUWNAAR

ALS JE ALLEEN ACHTERBLIJFT MET JONGE KINDJES Weduwe of weduwnaar: dan denk je aan oudere mensen. Want het is tegen de natuur om iemand jong te verliezen.

Toch is het voor Wim (43) de harde en trieste realiteit. Hij verloor zijn vrouw Lynn (32) in februari aan darmkanker.

Wim genoot samen met zijn vrouw en hun kindjes Wolf (5) en Lars (3) van het leven. 2 jaar geleden veranderde alles.

ALS IN EEN FILM Lynn kreeg hevige buikkrampen. “De dokter vermoedde een gesprongen appendix en stuurde haar naar de spoed. Ik bleef thuis bij de kindjes. ’s Nachts belde Lynn me: ‘ik heb vlekjes op mijn longen en lever’. Ik wist dat het ernstig was, maar had geen idee waar we voor stonden”, vertelt Wim.

ROUWVERLOF UITGEBREID Wie een kind of partner verliest, heeft voortaan recht op 10 dagen rouwverlof. Vroeger was dat maar 3 dagen. Het rouwverlof werd uitge­ breid voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen die een inwonend kind of partner verliezen. Je moet 3 dagen verplicht opnemen tussen het overlijden en de begrafenis. De overige 7 dagen kies je vrij binnen het jaar na het overlijden. Ook pleeg­ ouders die een pleegkind verliezen voor wie ze meer dan een halfjaar zorgden, hebben recht op 10 dagen.

22

“Het was alsof we in een film leefden. Ik denk soms nog dat ik wakker zal worden uit een nachtmerrie. Maar de rollercoaster startte: 4 reeksen chemo­therapie om de 2 weken. De wereld stond stil, maar we moesten door.”

GENIETEN VAN HET LEVEN Met de dood waren ze niet bezig. “Lynn voelde zich tussen de chemo’s vrij goed. We leefden en genoten volop. Geen dag mocht verloren gaan. Een dag huilen in een hoekje, is een verloren dag, zei ik.” “We planden weekendjes weg, gingen naar de Ardennen en picknickten in het park. We wilden de kinderen een normaal leven geven. We gingen zwemmen, dansten in een kinderdisco en leefden ons uit in een indoorspeelparadijs. Zoveel mogelijk herinneringen opbouwen.”

HULP NA EEN VERLIES Zorgen bovenop je verdriet kan je missen. Bij onze Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) kan je terecht voor rouwbegeleiding en verliesverwerking.

De maatschappelijk werkers bieden een luisterend oor of hulp bij praktische zaken na overlijden en verwijzen je door naar gespecialiseerde diensten indien nodig. Meer info: www.bondmoyson.be/dmw

INTENS SAMENZIJN “Ik cijferde me 2 jaar weg om voor Lynn en ons gezin te zorgen. Ik leefde op adrenaline. Niet denken, doen wat je moet doen. Lynn had op het einde veel rugpijn. Dan smeerde ik de pijnlijke plekken in met balsem. Heel intiem. Het bracht ons nog dichter bij elkaar.”

Heb je afscheid moeten nemen van de persoon voor wie je hebt gezorgd?

Dan kan je terecht bij mantelzorgvereniging Coponcho voor infosessies en praatgroepen over rouw en verlies.

Meer info: www.coponcho.be, info@coponcho.be of 02 515 02 63.

MAMA GAAT ALTIJD MEE “Tijdens de coronacrisis waren we constant samen. Ik werkte thuis. Zij lag naast me te lezen of te slapen. Door dat intense samenzijn, knaagt het gemis nu hard. Ik mis haar de hele dag door. In bed, aan tafel: haar plaats is altijd leeg.”

Ook de 1ste week na haar dood leefde Wim op adrenaline. “Ik sliep amper. Ik was bezig met de afscheidsceremonie. De kinderen schilderden een regenboog en bloemen op de kist. Ik schreef een tekst.

Op de plechtigheid was ik gebroken en voelde ik niets.”

NIET KLAAR “Op het einde waren Lynns longen zo aangetast dat het niet meer draaglijk was.

Ze besefte dat elke dag haar laatste kon zijn. Heel emotioneel. Op Valentijnsdag stierf ze thuis. Haar ouders en ik waren nog niet klaar, maar toch voelde het als een opluchting. Want het was verschrikkelijk om haar te zien lijden.”

“Toen ze gewassen en mooi gekleed was, kwamen de kinderen. Wolf besefte het goed. Hartverscheurend om te zien dat je kind zo veel verdriet heeft. Hij lag een hele tijd op haar.”

“Gelukkig zijn de kinderen er. Ze zijn een geschenk. Ik ben veel verloren, maar ik heb nog veel om voor te leven. Om mama bij ons te houden, kaderden we haar foto in. Die kader nemen we overal met ons mee, dat maakt het draaglijker.”

“Ik ben veel zachter geworden. Ik huil veel. Ik schrijf Lynn vaak een brief en ik droom over haar. Dat geeft me een goed gevoel. Ik ga ook elke dag naar haar graf, met muziek en een fotoalbum. Ik probeer met een lach aan haar te denken, maar ben vaker triest om wat zij moet missen.”

23

IK BEN VEEL VERLOREN, MAAR IK HEB NOG VEEL OM VOOR TE LEVEN VEEL HERINNERINGEN, VEEL TRANEN “Ik heb veel aan het contact met lotgenoten. Ik zit in enkele groepen met mensen die iemand verloren hebben. Met hen praten doet deugd. Zij staan soms al verder”, zegt Wim. “En van de kinderen kan ik echt genieten. We doen veel samen, ik ben blij als zij het leuk hebben.”

Voor hemzelf is het moeilijk. “Overal waar we komen, ademt het Lynn. Ik wil alle herinneringen vasthouden, omdat ik haar bij ons wil houden. En ik wil ook verdriet en pijn hebben, want ik wíl aan haar denken. Het is gekoppeld aan mooie momenten, maar het vervalt vaak in tranen. Ik ga daarmee moeten leren leven.”

WAT TE DOEN BIJ EEN OVERLIJDEN? Alsof een overlijden van een geliefde nog niet zwaar genoeg is, komen er ook praktische beslommeringen bij kijken.

Ons ziekenfonds laat je niet in de kou staan en helpt je zoveel mogelijk. Meer info: www.bondmoyson.be/wat-tedoen-bij-een-overlijden.

OP WELK VANGNET KON WIM REKENEN? Je leest het op onze blog. www.bondmoyson.be/ blog

SCAN ME

SHOPPING

BESCHERM JE OREN Hoog of laag, luid of zacht. Je oren verdienen alleen het beste. Bescherm je gehoor en zorg ervoor dat je een leven lang de mooiste geluiden scherp blijft horen. Voor elke gelegenheid vind je in de Medishop oordoppen om je gehoor te beschermen.

€ 14

MUSIC MAESTRO

€ 14

Met oordoppen voor muziek bescherm je je oren en hoor je toch alle klanken helder. Zo geniet je van elk optreden.

Zorg voor je oren op elk concert met muziekdoppen van Alpine

€ 14 ONDER WATER Duik je graag in het zwembad of de zee? Niets zo vervelend als het gevoel en de klank van water in je oren wanneer je je afdroogt.

SLAAP ZACHT Sst … Maak het oorverdovend stil met slaapdoppen. Zo heb je geen last van omgevingslawaai en ben je snel in dromenland.

Met slaapdoppen van Alpine maak je het muisstil in de slaapkamer en geniet je van een goede nachtrust.

Met zwemdoppen van Alpine zijn je oren onder water beschermd en heb je geen last van water in je oren

JE OREN ALTIJD BESCHERMD Koop je muziek-, slaap- of zwemoordoppen in de Medishop. Leden van Bond Moyson krijgen altijd 10 % korting. Bestel oordoppen via de Medishop in een van onze winkels, mail naar audiologie.medishop@bondmoyson.be of bel 056 230 230 (optie 2). Ook voor oordoppen op maat kan je bij ons terecht. Bij aankoop krijg je een korting tot 30 euro.

24

GEZOND

HOE HOUD JE DE LUCHT IN JE HUIS GEZOND? Gezond leven wil niet alleen zeggen gezond eten, voldoende bewegen, goed slapen …

Het betekent ook dat je leeft in een woning met een gezonde luchtkwaliteit. Medisch milieudeskundige Sofie Vandenbroeck geeft tips om thuis vrij en gezond adem te halen.

Heb jij al stilgestaan bij de lucht­ kwaliteit in je huis? Een ongezonde binnenlucht kan op lange termijn voor (gezondheids)problemen zorgen.

WANNEER IS DE BINNENLUCHT ONGEZOND? “Je binnenlucht raakt eigenlijk constant vervuild door allerlei activiteiten die je binnen doet: koken, wassen, poetsen, kaarsen branden, schilderen … Daarnaast wordt de kwaliteit van de binnenlucht bepaald door de buitenlucht, die je gebruikt om te ventileren. Maar daar heb je zelf niet veel vat op”, aldus Sofie.

Als je binnenlucht ongezond is, kan je dat merken aan: een hinderlijke geur prikkende of rode ogen een droge of geïrriteerde keel hoofdpijn enkele langere-termijneffecten, zoals astma, allergie …

VERSCHIL TUSSEN VERLUCHTEN EN VENTILEREN “Ventileren en verluchten is niet hetzelfde”, zegt Sofie. “De lucht in een woning continu moet continu ververst

worden: dat is ventileren. Dat kan via een ingebouwd ventilatiesysteem, maar ook via roosters in de muur, ramen of deuren. Geen ventilatie? Zet je raam de hele tijd op een kier.”

“Verluchten is kortstondig een grote hoeveelheid verse lucht binnenlaten in je woning, bijvoorbeeld door een raam of buitendeur 20 tot 30 minuten wagenwijd open te zetten.” De gouden regel blijft: ventileer én verlucht.

CO2-METER? NIET NODIG IN EEN GEZINSWONING Kocht je tijdens de coronacrisis een CO2-meter om te checken of er voldoende ventilatie is in je woning? Houd rekening met het volgende: als je alleen in huis bent, kan de CO2-concentratie laag zijn. Maar dat dat niet wil zeggen dat je goed ventileert. Het zegt ook niets over de luchtkwaliteit in huis. Het advies: je hoeft niet per se naar de winkel te hollen om zo’n toestel te kopen voor thuis. Je komt al heel ver met een goede ventilatie en verluchting.

25

TIPS: HOUD DE BINNENLUCHT GEZOND Zet een raam open tijdens of na het koken.

Vermijd vocht. Dat is vragen om schimmel. Droog je de was in huis, doe dat ergens waar het niet te koud is. Verlucht tegelijk door een raam open te zetten.

Zorg voor een minimumtemperatuur van 15 graden in elke kamer. Zo voorkom je schimmel.

Zet een raam open als je slaapt.

Nieuwe meubels? Verlucht de ruimte extra tijdens de eerste 6 maanden. Zo lang duurt het voor een nieuw meubelstuk of tapijt is ‘uitgewasemd’.

Zet een raam open als je met veel mensen samen bent in een ruimte.

Vermijd luchtverfrissers, zoals stokjes in etherische olie of zelfspuitende toestellen. Brand geen wierrook, dat is erg vervuilend en ongezond.

Gebruik geen spuitbussen met vervuilende chemische stoffen. Een deodorant in rollervorm is bijvoorbeeld beter dan een die spuit.

De badkamerdeur openzetten om te verluchten?

Neen! Warme, vochtige lucht vermengt zich met koude(re) lucht van een andere kamer. Die lucht raakt vol vocht en zo krijg je condensatie en mogelijk schimmel. Open liever het raam. Geen badkamerraam? Zorg dat er een ventilator is.

EXTRA TIPS OM DE LUCHTKWALITEIT IN JE WONING GEZOND TE HOUDEN? Lees het op onze blog. www.bondmoyson.be/blog

SCAN ME

IN HET SPOOR VAN LOREM IPSUM

IN HET SPOOR VAN ...

PALLIATIEF VERPLEEGKUNDIGE DEMI

26

Stel de vraag ‘wat is palliatieve zorg?’ en mensen denken snel aan iemand die op sterven ligt. Een verkeerd beeld, want palliatieve verpleging is veel meer dan dat. Wij liepen een dag mee met verpleegkundige Demi en kregen een warme blik achter de schermen van de palliatieve (thuis)zorg.

6.50 uur

Thuisverpleegkundige Demi is klaar voor haar ronde. Of de stralende dag niet in contrast staat met wat ze zal zien? “Niet per se. Ik ga niet de hele tijd langs bij ‘stervende’ mensen. Dat is een misvatting.”

“Ja, ik begeleid patiënten tijdens hun allerlaatste dagen. Maar er zijn mensen die ik meerdere maanden, zelfs jaren verzorg. Ik verzorg bijvoorbeeld verschillende mensen met dementie. Zij liggen daarom niet op sterven, om het cru te zeggen”, vertelt ze.

7 uur

Demi’s 1ste patiënt is Paul (69). Hij heeft multiple sclerose (MS). Elke ochtend en avond krijgt zijn vrouw Julia hulp bij het wassen, verschonen, aan- en uitkleden, wondverzorging … Na het ochtendtoilet helpt Demi Paul in de zetel. “Ik kom hier al 2 jaar. Soms gebruiken we een lift, nu niet.

Heeft hij een goede dag zoals vandaag? Dan hef ik hem gewoon op. Maar als hij niet goed kan steunen, hebben we de lift nodig. Dan is het een zak patatten, hé Paul”, knipoogt Demi.

Een ingekaderd diploma van natuurgids aan de muur valt op. “Dat is van Paul, ja. Hij was zo’n geïnteresseerd en actief persoon”, vertelt Julia. “Maar plots ging hij razendsnel achteruit. Hij heeft nooit als natuurgids kunnen werken na zijn pensioen.

Heel jammer …”

7.30 uur

Eduard opent met een glimlach de deur, Martha (81) werpt een blik in de gang.

Of de journalist en fotograaf waarover ze het had, mee binnen mogen, vraagt Demi. Geen probleem.

Martha herstelt van borstkanker en heeft andere gezondheidsproblemen, waardoor ze een palliatief statuut (zie kader) heeft. Ze krijgt elke dag thuisverpleging voor het wassen, verzorgen van wondjes en pijnbestrijding. “Vandaag zou mijn haar gewassen

WAT IS PALLIATIEVE ZORG? Palliatieve zorg is hulp­ verlening die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten met een levensbedreigende aandoening. Het is veel meer dan stervensbegeleiding of terminale zorg, wanneer het einde van iemands leven echt nabij is. Maar dat kan een onderdeel zijn van palliatieve zorg.

Wie kan palliatieve zorg krijgen en wanneer?

Iedereen die ongeneeslijk ziek is, kan een beroep doen op palliatieve zorg, onafhankelijk van het soort aandoening, het stadium van de ziekte of de leeftijd.

Onderzoek bewijst dat iemands levenskwalteit enorm vergroot als palli­ atieve verzorgers al vroeg genoeg komen onder­ steunen. Ook naasten en mantelzorgers hebben erg veel aan die hulp.

Als je palliatieve begelei­ ding aanvraagt, hoef je niet noodzakelijk dicht bij je dood te staan.

Palliatieve zorg is de hulp en zorg voor iemand voor wie er geen genezende behandeling is.

27

moeten worden, manneke”, zegt ze, terwijl ze een laatste stukje boterham wegwerkt. “Als vrouw je persoonlijke verzorging uit handen geven … dat vond ik moeilijk.”

Demi knikt. “Mannelijke patiënten hebben minder gêne en hebben minder last om die verzorging te laten overnemen door een verpleegkundige.”

Als het van Martha afhing, waren we langer welkom, voor een kopje koffie en een langere babbel, maar er wachten nog patiënten. “Velen van hen moeten gewassen en aangekleed worden in de voormiddag. Zolang ik niet ben gepasseerd, liggen ze in hun pyjama in bed”, legt Demi uit.

8.30 uur

Even na 8 uur zet Demi koers richting een patiënt wiens stoma ze moet verzorgen.

Daarna volgt een oudere vrouw met dementie die al jaren palliatief is. “Sommige patiënten hebben het er in het begin zelf lastig mee dat ze palliatieve verzorging nodig hebben. Mensen met dementie worden weleens kwaad en zijn hard.

Tegen ons, tegen hun familie … Je zelfstandigheid zien wegvallen is zwaar.”

Maar palliatieve thuiszorg is er net om je zo lang mogelijk zelfstandig in je eigen omgeving te laten wonen. “Velen weten het niet, maar wij leggen ook infusen aan en regelen sondevoeding. Patiënten hoeven dan niet naar het ziekenhuis, wat voor velen een grote opluchting is”, zegt Demi.

10 uur

Volgende stop: Etienne (76). Hij heeft darmkanker. Ook hier komt Demi al 2 jaar over de vloer. “Mijn man kan niet meer geopereerd worden.

IN HET SPOOR VAN

Gisteren had hij geen goede dag. Maar we maken er het beste van. En elke dag is er weer eentje meegenomen”, zegt zijn vrouw Monique moedig.

Etienne moet zijn slechte dag van gisteren nog te boven komen. Hij staat even recht, maar moet snel weer gaan liggen in de zetel. Toch trakteert hij tussendoor op grapjes. “Klagen doet hij zelden. Hij geeft niet snel toe dat hij pijn heeft of zich slecht voelt”, weet Demi. “Zeker niet in het bijzijn van zijn vrouw. Hij wil haar sparen. Dat is enorm lief, maar ik probeer hem duidelijk te maken dat hij zich voor mij niet sterk hoeft te houden.”

De volgende 2 patiënten zien we niet. Palliatieve thuiszorg blijft erg intiem en soms confronterend.

Dat wil niet iedereen zomaar delen.

11.45 uur

Tijd voor een korte pauze met een koffietje. “Momenteel is het ‘rustiger’, maar we hebben een zware periode achter de rug. We verloren in korte tijd verschillende patiënten. Dat hakt erin”, vertelt Demi. Toch blijft ze na het overlijden van een patiënt betrokken. “Bij een sterfgeval bel ik de dokter, eventueel de begrafenisondernemer … Ik doe ook vaak de lijktooi (verzorging van het lichaam). Dat is niet verplicht, maar ik wil dat zelf. Ik wil mooi afsluiten. Het is mijn manier om het af te ronden.”

Na haar studies wist Demi meteen dat palliatieve zorg iets voor haar was. Geen evidente keuze voor een jonge, net afgestudeerde verpleegster. “Het is een andere aanpak dan in de ‘normale’ verpleging.

Je leert mensen op hun meest kwetsbare momenten kennen. Dat eerlijke contact met patiënten spreekt me aan. Er is meer ruimte voor interactie, je bouwt een betere band op. Je krijgt daar als palliatief verpleegkundige meer tijd voor.”

Emotioneel komt er veel op je af. “De ene persoon neem je makkelijker mee naar huis dan de andere. Soms moet ik een traan bedwingen. De 1ste patiënt die ik verloren ben, vergeet ik nooit.

Het was een man met kanker en ik moest er ‘s nachts heen. Na zijn overlijden bleef ik tot de ochtend. Ik had er lange tijd nachtmerries van”, herinnert Demi zich. “Gelukkig hebben we een topteam en een prima begeleiding, en kunnen we praten over iets wat op ons weegt.”

12 uur

De laatste patiënten van de dag: Maria (71) en Roger (67), allebei bedlegerig en aangewezen op hulp van hun kleinzonen.

“Hier heb ik het soms moeilijk, vooral sinds Rogers herseninfarct. Sindsdien is hij tot weinig in staat. Terwijl het voorheen een erg joviale, levendige man was”, weet Demi.

“Ook ’s nachts ben ik hier al geweest. Nachtelijke wachtdiensten horen erbij. En die doe ik met evenveel plezier als mijn dagshiften. Je bent een deel van het leven van je patiënten, hé. En het leven stopt niet als het nacht is.”

13 uur

Demi’s shift zit erop. Toch keert ze niet meteen huiswaarts. “Ik wil graag langsgaan bij een vrouw die onlangs haar man verloor. Ik heb hen lang palliatief begeleid. Geen makkelijk traject, wel een heel dankbaar. Deze dame is zo moedig, een echte inspiratie. Als ik kan, spring ik eventjes binnen voor een babbeltje.”

Maar het blijft stil na het aanbellen. “Ik kom een van de volgende dagen wel terug. Sowieso blijf ik contact met haar houden. Contact houden met familieleden van overleden patiënten behoort niet tot mijn taken als verpleegkundige, het is een persoonlijke keuze. Misschien doe ik dat niet meer na járen in het vak, maar nu voel ik dat ik daar veel aan heb.”

Een patiënt genezen is niet het doel. Wat dan wel? Een aandoening onder controle houden, pijn en/of andere ongemakken verlichten en de levenskwaliteit zo hoog mogelijk houden. Uiteraard met de nodige aandacht voor wat ongeneeslijk ziek zijn psychologisch en soci­ aal met zich meebrengt.

Om palliatieve zorg te krij­ gen, moet je een palliatief statuut hebben. Je huisarts kijkt met jou en je familie of je hiervoor in aanmer­ king komt. Je arts vult het formulier ‘Medische ken­ nisgeving’ in, dat dan naar de adviserend-arts van het ziekenfonds gaat. Voldoe je inderdaad aan de voor­ waarden, dan krijg je het palliatief statuut en de uit­ betaling van het ‘palliatief forfait’. Info daarover vind je op www.bondmoyson.be/ hogere-terugbetaling.

Meer info over palliatieve begeleiding? Neem een kijkje op www.palliatieve zorgvlaanderen.be of www.leif.be.

VRAAG PALLIATIEVE THUISZORG AAN Onze partner in thuiszorg i-mens biedt palliatieve zorg aan. Een gespecialiseerde thuisverpleegkundige zorgt voor hulp en advies in de laatste fase van het leven, zodat je zo lang mogelijk zelfstandig thuis kan blijven wonen.

Meer info of palliatieve zorg aanvragen? Neem contact op met ons ziekenfonds of surf naar www.bondmoyson.be/thuisverpleging.

28

S -INFO

MINDER FRAAIE KANTEN VAN OUD WORDEN Over senioren hoor je tal van optimistische, zelfs vrolijke berichten. Ze reizen de wereld rond in televisieprogramma’s, gaan overwinteren in ZuidEuropa … Veel ouderen genieten van een gelukkige 2de levenshelft. Helaas is dit niet voor iedereen weggelegd.

TROOST NODIG Ouder worden heeft ook zijn minder fraaie kanten: je krijgt te maken met het overlijden van een geliefde, onzekerheid en angst, gezondheidsproblemen, depressieve klachten, moeilijk oplosbare familiale conflicten ... Of je wordt geconfronteerd met een ouderdomsziekte, zoals dementie.

Op die momenten heb je troost nodig.

Vanuit je dichte omgeving, maar vaak ook van een professionele hulpverlener. In een infosessie belicht ouderen­ psycholoog Luc Van De Ven het wel en wee van het ouder worden. Ook de bezorgdheden van de familie en de uitdagingen voor de professionele hulpverlener bij het begeleiden van ouderen komen in deze infosessie aan bod.

WIE IS LUC VAN DE VEN? Luc Van de Ven is klinisch ouderen­ psycholoog. Hij heeft een ruime ervaring in psychotherapie, partner­ relatietherapie en familietherapie en is coördinator van de Werkgroep Klinische Ouderenpsychologie.

Luc Van de Ven publiceerde in verschillende tijdschriften. Hij is spreker op diverse congressen en studiedagen, en geeft les in opleidingen voor professionele hulpverleners. Hij is ook auteur van enkele boeken over de uitdagingen bij het ouder worden.

INFOSESSIE OVER OUDER WORDEN Maandag 29 november | 15 uur | OC De Tassche, Roeselaarsestraat 157, 8850 Ardooie | Gratis. Inbegrepen: lezing, koffie in de pauze | Info: www.s-plusvzw.be/activiteiten | Inschrijven: S-Plus regio Brugge 050 44 79 51 of S-Plus regio Kortrijk 056 52 77 47

29

LUC VAN DE VEN KLINISCH OUDERENPSYCHOLOOG

S -INFO

ARBEIDSONGESCHIKT? VOLG JE DOSSIER IN E-MUT Kan je door ziekte, zwangerschap of ongeval lange tijd niet gaan werken? Dan heb je recht op een ziekte-uitkering. Vanaf nu kan je je dossier van A tot Z opvolgen in ons internetloket e-Mut. WAT KAN JE ZIEN IN E-MUT? • Is je ziekteaangifte goed aangekomen bij ons ziekenfonds?

• Wat is de status van je dossier? Is de aanvraag nog in behandeling? Of is ze al goedgekeurd?

• Het inlichtingenblad dat je moet invullen, zodat wij je uitkering kunnen berekenen. Je kan dit volledig digitaal invullen en indienen. Je spaart tijd uit, en een postzegel of een bezoek aan ons kantoor.

• Hoeveel bedraagt je ziekte-uitkering?

Dat zie je zodra we jouw inlichtingenblad en dat van je werkgever of werkloosheidsinstelling hebben ontvangen.

• Wanneer krijg je je 1ste uitkering?

Zodra het nieuwe systeem actief is, krijg je van ons een mailtje om je te laten weten dat er nieuwe informatie in je uitkeringsdossier staat.

NOG NOOIT E-MUT GEBRUIKT? Geen probleem. Je hoeft je niet eens te registreren. Voor de 1ste keer heb je je identiteitskaart en een kaartlezer nodig. Of je smartphone met de itsme-app. Aanmelden in e-Mut werkt op dezelfde manier als aanmelden bij een website van de overheid.

Heb je ooit al ingelogd op Tax-on-web of mypension.be? Dan weet je al hoe dit werkt.

Surf naar www.bondmoyson.be/e-mut om je aan te melden.

KRIJG VAN ELKE STAP EEN BERICHT Wil je op de hoogte blijven van elke stap in je uitkeringsdossier? Binnenkort starten we met een nieuw mailsysteem dat je automatisch op de hoogte houdt als er iets verandert in je dossier. Wat moet je doen?

• Controleer in e-Mut of we het juiste e-mailadres van je hebben in de rubriek ‘Mijn gegevens’.

• Kijk in de rubriek ‘Mijn gegevens’ naar ‘Communicatievoorkeuren’ en vink naast ‘Administratieve informatie’ het bolletje ‘Via e-mail’ aan.

JE DOSSIER OPVOLGEN? Meld je aan via www.bondmoyson.be/e-mut en volg je dossier online op.

Heb je geen kaartlezer of lukt het niet om je aan te melden? Kom dan gerust langs in een van onze kantoren. Onze medewerkers helpen je graag op weg.

PRIMEUR VOOR ONZE LEDEN We zijn het 1ste ziekenfonds dat zijn leden op deze manier hun dossier laat inkijken en opvolgen. En daar zijn we best trots op. Als ziekenfonds willen we jou de best moge­ lijke dienstverlening bieden.

Velen van jullie hebben al aangegeven dat dit ook digitaal mag. Met de digi­ tale opvolging van je dossier arbeidsongeschiktheid zetten we een grote stap op dit vlak.

Heb je suggesties om het nog beter te maken? Laat het ons weten via de contact-knop bovenaan in e-Mut.

S -INFO WAT IS FONKEL?

Het overlijden van een dierbare is ingrijpend en verwarrend. Heb je praktische vragen na een sterfgeval, zoek je administratieve ondersteuning of gewoon een luisterend oor?

Fonkel staat voor je klaar.

Verliesbegeleiding Fonkel begeleidt nabestaanden bij een overlijden. Ze bieden jou, samen met een team van vrijwilligers, rouw- en nazorg tijdens deze moeilijke periode. Dit kan met een luisterend oor, maar evengoed door de nodige aandacht te besteden aan de praktische beslommeringen waarmee je te maken kan krijgen.

Fonkel is er voor iedereen, ongeacht sociale status, afkomst of geloofsovertuiging. De begeleiding is niet gebonden aan een vrijzinnig of religieus denkkader. Ze gebeurt door vrijwilligers, ondersteund door een medewerker van S-Plus vzw.

WAARMEE KUNNEN WE HELPEN? Fonkel biedt hulp op maat aan. De begeleiding wordt afgestemd op jouw noden. Het kan gaan van ondersteunende gesprekken tot een helpende hand bij praktische zaken. Indien nodig verwijzen de vrijwilligers je door naar gespecialiseerde hulp. Fonkelmedewerkers hebben kennis van gespecialiseerde gezondheidszorg en kunnen je ook begeleiden bij het zoeken naar de meest aangewezen hulp.

Wanneer je contact opneemt, hangt af van jouw behoefte. Het kan in de periode rond het overlijden, maar ook nog (lang) erna. Hoe de begeleiding verloopt, wordt met jou afgesproken: via e-mail, telefonisch of met huisbezoeken. Je kan ook altijd een afspraak maken in een van de consultatiepunten in de regio’s Brugge, Oostende, Veurne, Diksmuide, Ieper, Menen, Roeselare en Kortrijk.

FONKEL: OMGAAN MET VERLIES EN VERDRIET 31

MAAK KENNIS MET FONKEL Heb je vragen? Of wil je graag een kennismakingsgesprek? Neem vrijblijvend contact op met: • Ellen Kimpe (regio’s Brugge, Oostende, Veurne en Diksmuide): ellen.kimpe @s-plusvzw.be of 050 44 79 52 • Anne-Mie Vandoorne (regio’s Ieper, Menen, Roeselare en Kortrijk): annemie. vandoorne@s-plusvzw.be of 056 23 03 88

Kerstvakantie 2021

VOOR KINDEREN EN JONGEREN KERSTVAKANTIE AAN ZEE OF IN DISNEYLAND? Maak er samen met JOETZ een onvergetelijke kerstvakantie van.

• Vier samen met JOETZ het einde van het jaar tijdens een onvergetelijke week aan zee. Een bezoekje aan de kerstmarkt, een ritje op de gocart of lekker gaan schaatsen? Het wordt een onvergetelijke week met een spetterend feest als afsluiter!

• Beleef met JOETZ een magische kerstvakantie in Parijs. Je verblijft 4 dagen in het Magic Circus Hotel in Disneyland. Naast de magische wereld van Mickey en zijn vrienden ontdek je ook 2 dagen lang Parijs met al haar troeven. Als afsluiter bezoek je Park Asterix.

De Barkentijn, Nieuwpoort of Parijs | De Barkentijn: vanaf 150 euro, Parijs: vanaf 487 euro | Info: joetz.west@joetz.be of 056 27 47 00 | Inschrijven: www.joetz.be

4 DECEMBER 2021 Sportpaleis Antwerpen

VOOR KINDEREN EN JONGEREN MET JOETZ NAAR DE STUDIO 100 SINTERKLAASSHOW De Sint komt met zijn pieten het Sportpaleis op stelten zetten. Geniet met JOETZ van een spetterende show samen met K3, Mega Mindy, Kabouter Plop, Samson & Marie, Bumba en vele andere Studio 100figuren. Klaar om mee te zingen en dansen op alle Studio 100-hits?

Basisprijs: 57 euro, KIDSprijs: 49 euro (leden KIDSclub 4-13 jaar) | Inbegrepen: heen- en terugreis met luxe autocar, toegang tot de show en leuke sintverrassing | Info: joetz.west@joetz.be of 056 27 47 00 | Inschrijven: www.joetz.be

9, 16 EN 30 NOVEMBER 2021 Oostende

VOOR VROUWEN WORKSHOPS BODY POSITIVITY VIVA-SVV wil vrouwen verbinden en versterken in hun eigenheid en maatschappelijke positie. De ideaalbeelden van het perfecte lichaam waarmee we overspoeld worden, hebben een negatieve invloed op het zelfbeeld van vele vrouwen.

Tijdens 3 workshops gaan we op zoek naar ons authentieke zelf, want zo zijn we op ons mooist.

• Workshop BEYOUTIFUL, Omarm wie je bent en laat dat ook zien.

32

• Online workshop FOREVER YOUNG, Tips en tricks voor een jeugdige, krachtige uitstraling.

• Online workshop ALWAYS IN STYLE, Meer uitstraling … meer zelfvertrouwen. 't Verschil, Dr. Ed. Moreauxlaan 101, 8400 Oostende | 19 – 21 uur | 20 euro per deelnemer per workshop (mensen met verhoogde tegemoetkoming betalen slechts 10 euro per sessie) | Inschrijven: viva.wvl@ viva-svv.be of 050 44 79 42

25 NOVEMBER 2021 Harelbeke

VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP DOE JE DING SHOW MET GENE THOMAS De Doe je ding show is een playback- en vrijpodiumwedstrijd voor en door personen met een handicap. Kan je goed zingen, playbacken, bespeel je een instrument of heb je een ander talent? Schrijf je samen met je supporters in voor de wedstrijd. Deelnemers maken kans op 3 prijzen: de publieksprijs, de prijs voor originaliteit en de VFG-prijs.

Ben je geen podiumbeest,

24, 25 EN 26 NOVEMBER 2021 Nieuwpoort

VOOR SENIOREN S-PLUS LEZING ‘ROBOTCHIRURGIE: SYNERGIE TUSSEN MENS EN MACHINE’ Ook in de geneeskunde zijn robots vandaag niet meer weg te denken. Computers sturen robots aan die een chirurg helpen bij een operatie. Via beeldmateriaal over de allernieuwste instrumenten tijdens heelkundige ingrepen: professor Jos Vander Sloten laat je kennismaken.

Woensdag 24 november 2021 | 10 uur

S-PLUS LEZING ‘NEE TEGEN NONSENS’ Fake news. Bestaat het enkel in de Verenigde Staten of heeft het ook bij ons een invloed? In deze interactieve lezing bekijken we aan de hand van actuele voorbeelden wat fake news is en welke andere technieken gebruikt worden om ons als burger te beïnvloeden.

Woensdag 24 november 2021 | 14.30 uur

LEZING ‘GEHEUGENSTEUNTJES: TIPS EN TECHNIEKEN TEGEN ALLEDAAGS VERGETEN’ ‘Waar heb ik mijn gsm nu weer gelegd? Oh, en mijn sleutels ben ik ook dikwijls kwijt.’ Komen deze situaties je bekend voor? Al snel wordt gedacht dat de leeftijd er voor iets tussen zit.

Niets is minder waar, weet Christel Geerts, professor gerontologie en coauteur van ‘Geheugensteuntjes’. Tijdens deze lezing geeft ze info en bruikbare tips over hoe je je geheugen kan verbeteren.

op de wijze waarop medicatie werkt, het gebruik en de mogelijke nevenwerkingen.

Donderdag 25 november 2021 | 9.30 uur

Vrijdag 26 november 2021 | 9.30 uur

LEZING ‘GENEESMIDDELEN: WAT DE BIJSLUITER ONS NIET VERTELT’ Geneesmiddelen moeten ons beter maken, maar roepen ook heel wat vragen op. Het blijft een hele klus om je een weg te banen tussen meer dan 3000 gecommercialiseerde geneesmiddelen die ons ter beschikking staan. Professor Gert Laekeman gaat dieper in

De Barkentijn, Albert I-laan 126, Nieuwpoort | Prijs : € 3 per lezing, gratis voor leden van S-Plus | Inbegrepen : lezing, koffie in de pauze | Inschrijven: 050 44 79 51

33

maar wil je de Doe je ding show meemaken vanop de 1ste rij? Bestel dan je tickets.

De show wordt gepresenteerd door Gene Thomas, die ook eigen nummers meebrengt.

Wie wil, kan met hem op de foto en een handtekening scoren.

OC Het Spoor, Eilandstraat 6, Harelbeke | 10 euro | 10 - 15 uur | Info en inschrijven: VFGJong@ vfg.be of 056 23 03 84

ONTDEK NOG MEER ACTIVITEITEN: www.bondmoyson.be/ activiteiten

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

UITSMIJTER

In december is Loredana 2 jaar mama van Giulia, haar dochtertje met acteur Matteo Simoni.

Terwijl ze vroeger geen uitgesproken kinderwens had.

Loredana vertelt over het leven dat ze vaarwel zei, het leven dat ze erbij kreeg, én zaken die niet veranderden sinds ze mama is.

Ik zoek nog naar een juiste balans en structuur. Maar deze zomer ging ik voor het eerst met vriendinnen een weekje naar Spanje. En het ligt er al eens rommelig bij, ach en dan? Soms voel ik 's avonds dat ik niets voor mezelf heb gedaan. Bijna niet gegeten of gedronken, terwijl Giulia alles kreeg wat ze nodig heeft. Daaraan wil ik werken: zelfzorg. Ik mis tijd voor mezelf. Mijn nagels lakken, een bad nemen. Kleine dingen die een verschil maken.”

1. Bij een zwangerschap heb je niet alles onder controle.

Was dat moeilijk?

“Het is vreemd hoe een leven in jou groeit. Je verliest inderdaad voor een stuk de controle. Omdat we het geslacht van ons kindje niet kenden, was er ook een soort afstand tussen mij en dat wezentje in mijn buik. De lichamelijke veranderingen vond ik niet zo erg. Ik kwam 18 kilogram bij, maar had er vertrouwen in dat ik mijn lichaam van voordien na de bevalling terug zou krijgen.

Waar ik wél schrik voor had?

Striemen! Ik smeerde als een gek. Ik was vaak een en al olie.” (lacht)

2. Een baby is een aanslag op je relatie, wordt weleens gezegd. Je leven met 2 is voorbij.

“Als je aan kinderen begint, moet je écht een sterke relatie hebben en zeker zijn van elkaar. Je slaapt amper, bent prikkelbaar, loopt op de toppen van je tenen. Je maakt ruzie om de stomste zaken.

Als je op dat moment niet kan

VRAGEN AAN LOREDANA FALONE (35) MODEONTWERPSTER, MAMA VAN GIULIA (BIJNA 2) EN VRIENDIN VAN ACTEUR MATTEO SIMONI

terugkeren naar de essentie waarom je elkaar graag ziet, overleef je die aanslag niet.

Matteo en ik wisten heel goed welke opofferingen we moesten maken. En we walsen er vrij goed doorheen.” (glimlacht).

mijn levensstijl er niet meer bij past. Ik ben af en toe jaloers op de zorgeloosheid die Matteo nog heeft. Voor mij als mama is die weg. Daarmee worstel ik soms. Nooit meer een dag zonder zorgen – zwaar uitgedrukt, maar toch. Alles moet meer gepland zijn. Een avond spontaan op café met vrienden? Dat lukt niet hé.”

3. Welke opofferingen maakte je?

“Matteo en ik stemmen onze professionele projecten veel meer op elkaar af. Een half jaar geleden stapte ik uit mijn eigen modelabel ‘Wearable Stories’. Dat was deels omdat

4. Wat met tijd voor elkaar als koppel? En voor sociale contacten?

“We waken erover dat we tijd maken voor onszelf én elkaar.

35

5. Is de Loredana van vandaag een andere dan de Loredana van 3 jaar geleden?

“Ja. Toen ik zwanger was, las ik: ‘na 9 maanden ontmoet je een nieuwe persoon, en het is niet per se je baby’. Toen snapte ik het niet, maar nu hélemaal.

Mijn karakter veranderde niet, wel de manier waarop ik naar de dingen kijk. Maar ik vind het een geweldige ervaring. De liefde die je voelt voor je kindje is totaal anders dan de liefde die je tot dan ooit kende.

SCAN ME

HOE ERVAARDE LOREDANA HAAR ZWANGERSCHAP? EN WAS HET MAKKELIJK OM LOS TE LATEN? Je leest het op www.bondmoyson.be/blog.

MAGAZINE VERSCHIJNT 5 KEER PER JAAR | OKTOBER 2021 I GENT X I P919595 EXP. SELECT MAIL, BRUGSTRAAT 182, 9880 AALTER

PB- PP B-04596 B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

Terugbetaling remgeld tot 12 jaar.

Kinderen worden soms en vaker ziek. Dat is niet fijn, niet voor je kind en niet voor je portemonnee. Daarom betaalt Bond Moyson het remgeld* voor kinderen jonger dan 12 jaar terug.

Zo maken we het doktersbezoek voor onze leden goedkoper.

Ontdek al onze voordelen voor jou en je gezin op www.vantandtotteen.be * Behalve een jaarlijkse franchise van 15 euro. Het remgeld is dat deel van het doktersbriefje dat je, na terugbetaling van je ziekenfonds, nog zelf betaalt.