Ekim 006 mart 1988

işç i sın ıfın ın kurtuluşu kendi eseri olacaktır BÜTÜN ÜLKELERİN PROLETERLERİ, BİRLESİN!

Mart 1988, S a y ı : 6

Burjuva kamptaki dalaşma Köklü ik tis a d i ve s iy a s i s o ru n la ra g e ç ic i çözüm ler bulm a ç a b a s ın d a k i serm aye c e p h e s i, ken di b ü n y esin d e d oğan y en i s o r u n la r la k a r ş ı k a r ş ıy a k a l ıy o r . B u n a lım ın b a s k ı s ı , d ik ta tö r­ lü ğ ü n b ü n y esin d e ya şa n a n çürüm üşlük ve kokuşm uşluktan k e s itle r d ök ü y or o r t a y a . O rta lık s k a n d a lla r la ç a lk a la ­ n ıy o r .

Bakan y o ls u z lu k la r ı ü zerin e t a r t ı ş ­ m a la r, son h a fta la r d a y e r in i, fa ş is t d e v le tin k ilit m ev k ilerin i p a y la ş m ış ve s ü r e k li b ir rek a b et ve gü ç edinm e ç a b a s ın d a ola n k lik le r a r a s ı m ücade­ le n in a ç ığ a ç ık a n b a z ı s o n u ç la r ın a b ı r a k t ı . O rtaya dökü len k ir li ç a m a ş ır­ l a r , y ı l l a r d ı r em ek çilere ve d e v rim ci­ le re zulmün her tü rlü sü n ü u y g u la y a n ve yöneten k iş i ve k u r u lu ş la r ın ah­ l a k s ı z l ı k l a r ı m , y o ls u z lu k la r ım , maf­ y a b a b a l a r ıy la ç ık a r a d a y a lı k ir li ili ş k i le r in i s e r g iliy o r .

Sistem li b ir p r o p a g a n d a y la , y ı ğ ı n l a r a hep "ş e r e f­ l i " d iy e sunulm uş k iş i ve k u r u lu ş la r ın " ş e r e f i , b u r ju v a kam pın ken di için d e ta rtışm a konusu o l a b il iy o r .

B u nlar serm aye cep h esin in y a ş a d ı ­ ğı b u n a lım ın uç n o k t a l a n d ı r , ama a n la m lıd ır . Y ıl la r d ır k a r ş ı l ı k l ı ş a n ­ taj ve p a z a r lı k la r l a , b ir b ir le r in in k ir li ç a m a ş ır la r ım g izlem ey i b a ş a ra n o rd u , p o lis ve MİT için d e m evzilenm iş fa ş is t k lik le r , bugün a r tık bu n d a b a ş a r ı s ı z k a l ıy o r l a r .

Daha y a ln ız c a b ir ay ön ce , b ir m ille tv e k ili Kürt u lu s a l soru n un a u cun d an k ıy ıs ın d a n dokundu d iy e , a z g ın ve sistem li b ir şo v e n is t kam pan­ y a y a g ir iş e n le r , D iy a r b a k ır C eza evin ­ de s iy a s a l tu tu k lu la n n b a ş la t t ı ğ ı d ir e n iş k a r ş ıs ın d a "Kürt soru n u "n u k e n d ile r i ta rtışm a k ve Kürt s a v a ş ç ı la ­ r ı n ın ta le p le r in e ta v iz le r vermek zo­ ru n da k a l ıy o r l a r .

Bu d a , serm aye cep h esin in is t ik ­ r a r s ı z l ı ğ ı n a b ir d iğ e r , ama an lam lı b ir örn ek .

Tam da bu a y n ı g ü n le rd e , serm a­ y en in yedek a tı reform ist h a re k e tte , b u n a lım tepe n o k ta s ın a v a r ı y o r . SHP Genel B a şk a m İnönü b ir anda p a r ti b a ş k a n l ı ğ ı , p a r ti ü y e liğ i ve p arla m en ­ to ü y e liğ in d e n is tifa e d iy o r .

Bunu p a r tin in ötek i bazı y ö n e tic ile r in in is t i f a s ı iz l iy o r . Ancak yoğu n g ir iş im ­ le r sonucu is t if a la r kısm en geri a lın a r a k , p a r ti iç i b u n a lım ı bütün b o y u t la r ıy la ya şa m a sı şim d ilik e n g e l­ l e n e b iliy o r .

Biz hep b e lir t t ik ; T ü rk iy e , köklü ve p ro le te r çözüm lere ih t iy a ç d u yan b ir ü lk e . Bu, nesnel z o ru n lu lu k la rd a n k a y n a k la n ıy o r . Bu n e d e n le d ir k i, iş ç i s ı n ı f ı kom ünist ön cüsünden yok su n ve d ev rim ci h arek et d a ğ ın ık o ld u ğ u h a l­ de, b in tü rlü d em agoji ve v a a t le yü k lü reform ist h a rek et, b ir tü rlü iş ç i s ı n ı f ı ve em ek çiler n ezd in d e c id d i ve i n a n d ı r ı c ı b ir a lte r n a tif olm a y ı b a ş a ­ r a m ıy o r .

Bu durum , onu k ıs ır iç s o ru n la r ve çek işm elerd e uç ifa d e le r in i b u la n s ü re k li b ir b u n a lım ın için e s o k u y o r.

R ev izy on ist p a r ti ve g r u p la r b u r ju ­ va p o lit ik a ren a d a m eşrulaşm ak ve gü ç olm ak d o ğ ru ltu su n d a ile rle m e le r s a ğ la d ı k la r ı ö lçü d e , d ah a çok te ş h ir o lu y o r , d evrim ci h arek etten g itg id e d ah a çok te c rit o lu y o r la r . İ ş ç i s e n d ik a la r ın ın b a ş ın d a serm a­ ye u ş a k lığ ı rolü n ü üstlenm iş se n d ik a b ü r o k r a s is i, c id d i a çm a zla rla k arşı k a r ş ıy a b u lu n u y o r, i ş ç i l e r a r a s ın d a in a n d ır ıc ılığ ım gün g e ç tik ç e d ah a çok k a y b e d iy o r , iş ç i ta b a n ın d a n te c r it o lu y o r .

Serm ayenin s ü re k li ik tis a d i s a l d ı r ı l a r ı ve s iy a s a l b a s k ıla r k a r ş ı ­ s ın d a , iş ç ile r i söz ve v a a t le r le o y a la ­ ma o la n a k la r ı h a y li d a r a l d ı ğ ı iç in , a r tık gösterm elik ve y a t ı ş t ı r ı c ı eylem p r o g r a m la n ila n etmek zo ru n lu lu ğ u d u y u y o r.

B azı gü n cel k e sitle r sunduğum uz b u r ju v a p o litik a cep h e sin in bu d u ru ­

2

EKİM

Sa y ı:6

mu, k om ü n istlerin g örev ve sorum lu­ lu k l a r ım a r tır m a k ta d ır . B u rju v a p o li ­ tik gü ç ve a lte r n a tifle r in i n a n d ı r ı c ı ­ l ı ğ ı n ı y i t i r d i ğ i , iç çekişm e ve d a la ş ­ m a la rla y ı p r a n d ığ ı k o ş u lla r , y ı ğ ı n l a r a r a s ın d a devrim f ik r i n i, d evrim ci ve p r o le te r b ir çözüm a lte r n a tifin i ya ym a ­ n ın , m ü ca d eleyi g eliştirm en in dah a e lv e r iş li b ir o rta m ım o lu ş tu r m a k ta d ır.

Bugün serm ayenin iş ç ile r e ve emek­ ç ile r e y ö n e lik ik tis a d i s a l d ı r ı s ı yoğun p o lit ik baskı ve te h d itle r e ş liğ in d e sü rm ek ted ir.

B ilg iç lik ta s la y a n bazı d a r k a f a l ıl a r m i d d ia la r ı n ın a k s in e , i ş ç i s ı n ı f ı bu s a l d ı r ı l a r k a r ş ıs ın d a s e s s iz ve y ılg ın d e ğ ild ir . İ ş ç ile r iç in d e m ücadele is te ğ i ve e ğ ilim i s ü r e k li gü ç k a z a n ıy o r , y a y ılıy o r .

Sendika p a t r o n la r ın ın eylem ta rtış m a ­ l a r ı ve p l a n l a n , ta b a n ın bu b a s k ıs ı k a r ş ıs ın d a in s iy a t ifi kaybetm em ek, m ücadele is te ğ i ve e ğ ilim in i g e r i ve y a s a l b iç im le r iç in d e ve b a z ı ik tis a d i ö d ü n le rle eritm ek k a y g ıs ı ve h e s a b ın ­ dan g e liy o r . İ ş ç ile r daha şim d id en , s en d ik a y ö n e tic ile r in in oya la m a ve e n g e lle m e le rin i a ş a r a k , k en di in s i y a tifle r iy le , henüz çok g e ri b içim lere b ü rü n se d e, ç e ş it li d ir e n iş ö rn e k le ri s e r g i l iy o r la r . İşten a tm alar, düşük ü c r e tle r , se n d ik a l b a s k ıl a r , ç e ş it li k e y filik le r v b . i ş ç il e r i k e n d iliğ in d e n küçük fa b r ik a d ir e n iş le r in e i t iy o r . Bu d ir e n iş le r , s ın ıfın y a ş a d ığ ı b üyü k h oşn u tsu zlu k ve öfk en in d ış a v u ra n küçük b e li r t i le r id ir y a ln ı z c a .

F akat iş ç ile r g e r i b ilin c in , ö r g ü tsü z lü ğ ü n , örg ü tlü ve b il in ç l i b ir b ir li k ve d a y a n ışm a d a n y ok su n lu ğ u n , k ıs a c a kom ünist b ir ön d erlik ten y ok ­ su n lu ğu n a c ı s ı n ı ç e k iy o r la r , s o ru n la ­ rım y a ş ıy o r la r . Bu durum , d evrim ci g eçin en sen d ik a y ö n e tic ile r in in ih a n e ­ t iy le de b ir le ş in c e , NETAŞ örn eğ in d e

İSTANBUL

old u ğ u g ib i, dönemin ilk m ücadele ö rn e k le rin i se rg ile m iş b a z ı f a b r ik a la r ­ d a , zaman zaman ş a ş k ın l ığ a ve g e r i d a v r a n ış la r a y o l a ç ıy o r . B ilin ç g e r il iğ i ve ö n d e rlik b oşlu ğu n u n y a r a t t ı ğ ı bu tü r d u ru m la r, d evrim ci iş ç ile r in i n s i y a t i f i y l e , k om ü n istlerin ça b a ve f a a l i ­ y e t le r iy le ö n le n e b ilir a n ca k .

H a lih a z ırd a iş ç i d ir e n iş le r i, ü cret a r t ı ş ı , ç a lış m a k o ş u lla r ı, iş g ü v e n ce ­ s i, se n d ik a seçme ö z g ü rlü ğ ü vb. ta le p le r e t r a fın d a , k ıs a c a ik t is a d i b ir temel ü zerin d e g e r ç e k le ş iy o r .

R e v izy o n is t-re fo rm ist m ih ra k la r ve se n d ik a y ön etim leri d e , iş ç i h a re k e tin i bu d a r , k ı s ı r ve uzun v a d ed e s o n u ç­ suz zem inde tutmak iç in ç a l ı ş ı y o r l a r .

K om ünistler, k uşkusuz bu ik t is a d i ta le p le r e ve h arek ete k a y ıt s ı z k a la ­ m a zla r. F akat o n la r m ta rih s e l m isyo­ n u , bu d a r zem ini p a r ça la m a k , i ş ç il e ­ rin d ik k a tin i gen el toplu m sal ve s iy a s a l s o ru n la ra çekm ek, b ilin ç l e r i bu yön de g e liş tirm e k , iş ç i h a re k e tin in s iy a s a l g e liş im in i k o l a y l a ş t ı r ı p , h ız ­ la n d ır m a k t ır . İk tis a d i m ü cadelen in k e n d isin d e n de b iz z a t bu h edef d o ğ r u l­ tu su nd a y a r a r la n m a k tır .

Bizim iç in va zg e çilm e z temel s o ru n , iş ç i s ın ıfım ik tid a r m ü ca d elesin e yön eltm ek , iş ç i h arek etin e ik tid a r p e r s p e k tifi k a z a n d ırm a k , her f ı r s a t ı , her o la n a ğ ı, her e y lem i, iş ç ile r e bu b il in c i bu p e r s p e k tifi k a za n d ırm a k iç in d e ğ e rle n d irm e k tir.

P r o le t a r y a n ın ile r i k e sim in i, i le r i ve m ilitan iş ç il e r i i h t ila lc i m ücadele ç iz g is in e ve komünizme kazanm ak , iş ç i h a re k e tin in g e le ce ğ in in b ir ic ik g ü v e n ­ c e s id ir . İ ş ç i h a re k e tin in g e le c e ğ i is e , T ü rk iye d evrim in in g e le c e ğ i d em ek tir.

E K İM

AYRIMLAR NETLEŞİYOR

12 E ylü l k a r ş ı-d e v r im dönem i, d evrim ­ c i h arek et için d e büyü k b ir s iy a s a l ve ö rg ü tse l gü ç k a y b ı ve d eğ er erezyonu y a r a ttı.

Bunun c id d i, a y d ın la tıc ı ve ile r le t ic i b ir d eğ erlen d irm esin i yapm ak , s ı n ı f ı n d a v a s ın a b a ğ l ı tüm g erçek d e v ­ rim c ile rin önünde b ir g örev o la r a k d u ru ­ y o r d u . B iz le r, k ü ç ü k -b u r ju v a a n la y ış ve a lış k a n lık la r d a ayak d ir e y e r e k , esk i sözd e p a r t ile r in i um utsuzca s a v u n a n la r ın e n g e lle m e le rin i a ş t ık , bu soru m lulu ğu n g e r e k le r in i y e r in e getirm eye ç a l ı ş t ı k .

L en in ist y ö n e liş im iz i kam uoyuna d u y u ­ ran Nisan 1987 ta r ih li b ild ir id e n bu y a n a y a k la ş ık on ay g e ç t i.

Bu k ıs a sü re iç e r is in d e a tıla n b ir çok c id d i a d ım ın ku şku suz en ön e m lisi, EKİM 'in ç ı k ı ş ı d ı r .

Gazetemiz EKİM1in y a y ın h a y a tın a girm e­ s i, u cu z , ö lçü sü z v e s e v iy e s iz söz ve d a v r a n ı ş la r ı y la y ö n e liş im iz i k a ra la m a y a ç a lış a n la r a iy i b ir c e v a p , sert b ir şam ar o ld u .

(Devamı s.kO'da)

Mart 1988

Legalizm cereyanı ve illegalite Günümüz T ü r k iy e 's in d e , le g a liz m , b a z ı d ev rim ci g r u p la r ın da k a p ılm ış b u lu n d u ­ ğu g ü çlü b ir c e r e y a n d ır .

B u rju v a y a s a l c ı l ı ğ m ı n k ö le s i olm ak , k en din e b u r ju v a s iy a s a l ve h u k u k sal çe r çe v e d e yer açmak iç in ç ır p ın m a k , ö rg ü tlen m esin i ve fa a liy e t in i bu çe rçe v e d e v a r etm eyi ve yü rütm eyi değişm ez temel amaç ve h edef h a lin e getirm ek , bu d o ğ ru ltu d a b u r ju v a z id e n s ü r e k li ica z e t d ile n m e k - bütün b u n la r re v iz y o n is t h a re­ ketin tüm v a r y a s y o n la r ı iç in değişm ez o rta k ö z e llik le r d ir . R ev izy on ist h arek etin k en d i id e o lo jik s iy a s a l konum unda, tu ta r­ s ı z l ı ğ ı n d e ğ il, te r s in e , t u t a r l ı l ı ğ ı n g ö s ­ t e r g e le r id ir .

R ev izy on ist teorik tem ele, l i b e r a l - r e form ist p rogram ve p o lit ik a la r a u ygu n düşen örgütlenm e ve f a a liy e t , le g a l ö rg ü t­ lenme ve fa a liy e t o l a b il ir a n c a k . Program ve p o li t ik a la r ı y l a b u r ju v a kampa geçen ya da zaten o kam pta b u lu n a n la r ın , ö rg ü tse l v a r l ık l a r ın a ve s iy a s a l fa a liy e t ­ le r in e b u r ju v a s iy a s a l-h u k u k s a l ç e r ç e v e y i e sa s a lm a la r ın ın y a d ır g a n a c a k yanı y o k tu r .

L eg alizm , reform izm in v a r o lu ş b iç im id ir . T a rih te -ö r n e ğ in Ç a r lık R u sy a s ı 'n d a ve günüm üzde -ö r n e ğ in y a k ın dönem T ü r k iy e s i’ n d e -, lib e r a l akım ve p a r tile r in ille g a lit e d e kalm ak zoru n d a b ı r a k ı l d ı k l a r ı duru m lar olm u ştu r. F akat b ö y le s i d u ru m la r, b a r ı ş ç ı l reform la ra ve u ysal m uhalefete b ile taham m ülsüzlük d esp otik ve k e y fi d ik ta tö rlü k re jim le rin d e ve y a ln ız c a b e li r l i g e ç ic i dönem ler için y a ş a n m ış t ır . D evrim ci gelişm en in d o ğ u rd u ­ ğu te h d it k a r ş ıs ın d a egemen s ı n ı f l a r ı n yeni gü ç ve destek a r a y ış la r ı i le , r e fo r m is t-lib e r a l a k ım la r ın k e n d ile r in i düzene ve s iy a s a l rejim e u ydu rm ada a t t ık l a r ı yeni a d ım la r , g e n e llik le , bu anorm al durumu g id e rm iş, bu tü r a k ım la r " ö z g ü r lü k le r in e kavuşm uş, le g a lit e y e ç ı k ­ m ı ş l a r d ır .

Y ı l l a r d ı r "T K P 'ye öz g ü rlü k " d iy e y ı r ­ t ın a n la r , b u r ju v a düzen in is t i k r a r ı n ı s a ğ la m a y ı p rogram tez i h a lin e g e tir e r e k , p r o g r a m la r ın d a y a ln ız c a süs o la r a k duran M arksist s ö z le r i de a y ık la y a r a k , g e r ic i b u r ju v a parlam entosunu en üstün s iy a s a l o to rite ila n ed ip k u ts a y a ra k , b in tü rlü y o lla b u r ju v a z iy e y ı l ı ş ı p y a lt a k la n a r a k , bu sözd e ö z g ü rlü ğ ü kazanm a y o lu n a g ir m iş le r d ir . Bunun ö z g ü rlü ğ e d e ğ il, s e r ­ maye dü zen in e ve b u r ju v a le g a lit e s in e

EKİM

3

H. FIRAT

k ö le liğ e a tılm ış b ir adım old u ğu n u s ö y le ­ meye gerek b ile y o k . K a ld ı k i, bu tü r p a r t i ve a k ım la r , y a s a la r k a r ş ı s ın d a , y a n i k elim enin s a lt h u k u k sal a n la m ın d a i ll e g a l b ir konum da o ls a la r b il e , f iile n ve çok b ü yü k ö lçü d e a ç ık t a olm u ş, le g a l b ir çe r çe v e d e fa a liy e t g ö s te r m iş le r d ir . Ç a r lık dönem inin Rus Kadet p a r t is i ve b izim r e v iz y o n is t -lib e r a l p a r tile rim iz ö r ­ n e k le rin d e o ld u ğ u g i b i .

K ıs a c a , günümüzün r e v iz y o n is t p a r ti ve g r u p l a r ı, m evcut toplu m sal ve s iy a s a l rejim in gen el ç e r ç e v e s in i aşan b ir te o rik tem ele, p rogram a ve ta k tik ç iz g iy e sa h ip o lm a d ık la r ın a göre, o n la rd a n b u r ju v a l e g a lit e s in i, b u r ju v a s iy a s a l ve h u k u k sa l ç e r ç e v e y i aşan b ir örgütlenm e ve fa a liy e t beklem ek a n la m s ız d ır , işin d o ğ a s ın a a y k ır ıd ır .

Oysa d ev rim ci p r o le ta r y a h a re k e ti i ç in , d ev rim ci komünizm için durum b ü tü n ü y le f a r k l ı d ı r . D evrim ci p r o le t a r y a , u zlaşm az ve t a v iz s iz b ir s ı n ı f m ü ca d elele­ r iy le b u r ju v a ik t i d a r ın ı d e v irm e y i ve serm aye d ü ze n in i y ık m a y ı, yeni b ir s iy a s a l ve toplu m sal b ir d ü z e n i, p r o le t a r ­ y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü ve so sy a liz m i k u rm a y ı, tüm s iy a s a l fa a liy e tin in m erkezine a l d ı ğ ı ­ na g ö r e , onun s iy a s a l s ı n ı f ö rg ü tlen m esi­ ni ve fa a liy e t in i b u r ju v a le g a lit e s in in s ın ır la r ın a s ığ d ır m a k o la n a k s ız d ır . Bu d a r , bu iğ r e t i a la n a k e n d in i s ığ d ır m a y a kalkm ak b ir yana, ö rg ü tle n m e sin i ve f a a liy e t in i bu a la n ın ö te s in d e , i ll e g a l b ir temel ü zerin d e kurmak ve yü rütm ek, le g a l o la n a k la r ı a n cak ve y a ln ız c a bu temel ü z e rin d e , bu temele ta b i o la r a k d e ğ e rle n ­ d irm ek , d ev rim ci komünizm iç in temel ilk e s e l b ir s o ru n d u r.

Bu, işin doğası g e r e ğ id ir .

Genel ta r ih s e l te crü b e ve b ir çok tr a je d ik ö rn e k , b u r ju v a le g a lit e s in d e n y a ra rla n m a im k a n la rı ne o lu r s a o ls u n , her g e rçe k p r o le ta r y a p a r t is in in , ö rg ü t­ lenm esinde ve fa a liy e tin d e ill e g a l i t e y i temel a lm a sı g e r e k tiğ in i y e te r li a ç ı k l ık t a g ö s te r m iş tir. Buna a y k ır ı d a v ra n a n p a r t i­ l e r , y a k a r ş ı-d e v r im dönem lerin de y ı k ı l ı p d a ğ ılm ış la r , y a da II.E n te r n a s y o n a l ö r ­ n eğ in d e g ö rü ld ü ğ ü g i b i , b u r ju v a l e g a l it e si ta r a fın d a n e h lile ş tir ilm iş , zam an la b a ş la n g ıç t a k i d ev rim ci program t e r k e d ile rek bu p a r t ile r s o s y a l devrim p a r t ile r i olm aktan ç ık m ış , o p o rtü n ist b ir e r s o s y a l reform p a r t ile r i h a lin e g e lm iş le r d ir . L e -

4

EKİM

S a y ı: 6

n in 'in d e y iş iy le , y a s a l lı k op ortü n izm i b eslem iş ve egemen k ı l m ı ş t ı r .

T o p a r la r s a k , ille g a lit e k e y fi b ir te rcih sorunu o lm a d ığ ı g i b i , s ı n ı r l ı , d a r b ir ö rg ü ts e l soru n da d e ğ ild ir . İ lle g a l it e , s o n u ç la r ı k en d in i ö rg ü ts e l p la n d a ve p r a tik fa a liy e tte gösteren temel b ir t e o r i k - s i y a s a l s o ru n d u r. Şu v e y a bu a k ım ın , g ru bu n y a da p a r tin in , m evcut toplum sal v e s iy a s a l düzen k a r ş ıs ın d a k i durumu ve k on u m uyla, teo rik ve ta k tik tem eliyle s ı k ı s ı k ı y a i l i ş k i l i b ir so ru n d u r. * Mevcut düzen k a r ş ıs ın d a d ev rim ci b ir konum da ola n her p a r t in in , her zaman ve her k oşu l a ltın d a k en di d ev rim ci p rogram ve ta k t ir in d e t a v iz s iz o la b ilm e s in in , ö r ­ g ü tse l v a r l ı ğ ı n ı ve s iy a s a l f a a liy e t in i h er zaman ve h er k oşu l a lt ın d a k e s in tis iz o la r a k k oru yu p sü rd ü reb ilm esin in tem ina­ t ı , bu p a r tin in , örg ü tlen m esin i ve f a a l i ­ y e tin i düşm an ın iz n i, b i l g i s i ve denetim i d ı ş ı n d a , i ll e g a l b ir temel ü zerin d e k u r­ muş o lm a s ın d a d ır .

L e n in 'in , leg a liz m op ortü n izm i b e s le r ş e k lin d e k i s ö z le r i, leg a liz m ile reform izm a r a s ın d a k i iliş k in in tek yön lü o lm a d ığ ı­ n ı , bu ik is in in b ir b i r l e r i n i k a r ş ı l ı k l ı ve s ü r e k li g e liş t ir ip g ü ç le n d ir d ik le r i g e r ç e ğ i­ ni a n l a t ır .

Y a ln ız c a s iy a s a l reform izm le g a liz m e y o l açm az; b u r ju v a le g a lit e s in in c a z ib e s i d e, s iy a s a l reform izm i b e s le r .

Marksizm y a f t a s ıy la o rta y a ç ık a n r e v iz y o n is t ve lib e r a l p a r t ile r ve akım ­ l a r , k om ü n istleri ve d e v r im c ile r i, s ü re k li o la r a k , i ll e g a l i t e y i fe tiş le ş tirm e k le , " y e r ­ a lt ı "n a k öle o lm a k la , le g a lit e n in o la n a k ­ l a r ı ve k o la y l ık l a r ı d u ru rk en i l l e g a l i t e n in y o k s u n lu k la r ın a ve g ü ç lü k le r in e boş y e re k a tla n m a k la s u ç la r la r .

B ö y le lik le o n la r , ill e g a l i t e y i k e y fi ve a k ıllıc a olm ayan b ir te r cih sorunu g ib i g ö s te r ip , n esn el zoru n lu lu ğu n u k a ra rtm a ya ç a l ı ş ı r ­ la r .

B u rju v a le g a lit e s in in k ö le lik le r in i g iz lem e y e , onu mazur gösterm eye ç a b a la r ­ l a r . R e v iz y o n is tle r in ve M arksist geçin en lib e r a lle r in ill e g a l i t e y i s u ç la m a la r ı, id e o ­ l o jik s iy a s i k on u m la rın ın old u ğ u k a d a r , le g a lit e n in r a h a t, h u zu rlu , n im etleri g e n iş , r is k i az ortam ın d a n kopam am akta ifa d e s in i b u la n b u r ju v a a y d ın k on u m la rı­ n ın da ifa d e s id ir . Öte y a n d a n , kom ün istler iç in s oru n , le g a lit e ile i ll e g a l i t e y i k arşı k a r ş ıy a k oym ak, ya da b ir in d e n b ir in i te rcih etmek d e ğ il , bu ik is i a r a s ın d a k i i l i ş k i y i d oğru ele a lm a k tır .

P r o le ta r y a n ın ta r ih s e l te c r ü b e s in in , ö z e llik le R usya te c rü b e s in in g ö s te r d iğ i g i b i , le g a lit e ile i ll e g a l i t e y i k a r ş ı k a r ş ı ­ y a koym ak, sağ ve "s o l" t a s f iy e c iliğ in tu tum udur. B ir b ir le r in in tersy ü z ed ilm iş

b iç im le r i o la n t a s f iy e c iliğ in bu ik i tü rü , z ıt y a k la ş ım la r d a n h a re k e tle a y n ı son u ­ ca , i lle g a l s ın ıf p a r tis in in t a s fiy e s i son u cu n a v a r ı r l a r . Sağ t a s f iy e c ilik bunu le g a lit e y e ta p a ra k , ill e g a l örg ü tü ve f a a liy e t i red d ed erek y a p a r . "S o l11 t a s fiy e ­ c ilik a y n ı ş e y i, le g a l o la n a k la r ı küçüm­ s e y ip re d d e d e re k , b ö y le c e i ll e g a l ö rg ü tü , g e n iş k it le le r i etkilem e ve k e n d in i k oru ­ yup g e liştirm e a ra ç ve o la n a k la r ın d a n yok su n b ır a k a r a k y a p a r .

Bu ik i t a s fiy e c i eğilim k a r ş ı s ın d a , L eninizm , sorunu y e te r li a ç ı k l ık t a form üle etmiş ve d e vrim ci p r a tik bunu s ü r e k li o la r a k d o ğ r u la m ış t ır .

Kom ünistler için so ru n , le g a l o la n a k ­ l a r ı küçüm sem ek, le g a l o la n a k la r ı i ll e g a l örgü tlen m en in k a r ş ıs ın a koymak d e ğ il, ille g a l b ir ö rg ü tse l yapı ve fa a liy e t tem eli ü z e rin d e , tüm le g a l o la n a k la r d a n , le g a l b iç im , yöntem ve a r a ç la r d a n y e te ­ r in ce ve a k ı l l ı c a y a r a r la n m a k tır . L eg a l o l a n a k l a r ı, i lle g a l örgü tlen m eye ve f a a l i ­ y ete ta b i o la r a k , i lle g a l örgü tlen m e ve f a a liy e t in hizm etinde k u lla n a b ilm e k tir .

Z ir a bu y a p ıla m a d a n , ill e g a l b ir örg ü tü korum ak, g e liş t ir ip p e k iştirm e k , k it le le r iç in d e k i e t k in liğ i y a y ıp gü çlen d irm ek o la n a k s ız d ır . *

V arola n gü çlü le g a lis t c e r e y a n a b a z ı d ev rim ci g r u p la r ın da k a p ılm ış b u lu n d u k ­ l a r ı d ah a ön ce b e lir t ilm iş t i.

K ü çü k -b u rju v a s o s y a liz m i, y irm i y ı l l ı k ta r ih in in temel b ir ö z e lliğ in i b ir kez d a h a se rg ile m e k te , b ir kez d a h a te o rik u fu k su zlu ğ u n u n , s iy a s a l d a r g ö r ü ş lü lü ğ ü n ü n , ö r g ü ts e l-p r a t ik ç a lış m a d a s a b ır ve se b a t yok su n lu ğ u n u n , k o la y ın d a n ve h ı z l ı gü ç toplam a e ğ ilim in in s o n u ç la r ın ı y a ş a ­ m akta, b u r ju v a y a s a l c ı l ı ğ ı n m tu z a ğ ın a d ü şm ek ted ir.

Güç top lam ada k o la y y o l, y o l la r ı n en y a r a r s ı z ı ve d e ğ e r s iz id ir . Z ir a so n u çsu z­ du r, b e d e li a ğ ır fa t u r a s ı y ü k lü d ü r .

1 9 7 0 'le rin o r t a la r ın d a ill e g a l i t e y i sözd e e sa s a la ra k y o la ç ık a n la r , h ız la b u r ju v a le g a lit e s in in c a z ib e s in e k a p ı l d ı l a r , tu z a ­ ğ ın a d ü ş tü le r . İ lle g a l örgütlenm e ve fa a liy e t t e k a y d a d e ğ e r a d ım la r a tılm a d a n g ir iş ile n le g a l ç a lış m a , ö z e llik le le g a l y a y ın e k se n li f a a liy e t , v a r o la n s ı n ı r l ı i ll e g a l p o t a n s iy e li de a ç ığ a ç ık a r d ı, d e ş ifr e e t t i. L eg al o la n a k la r ve a r a ç la r , i l l e g a l örgütlenm e ve fa a liy e t in h izm etinde ve ona ta b i o la r a k k u lla n ıla m a d ı; onu g e liş t ir ip p e k iş tir e n d e ğ il, z a y ıfla tıp ta h rip eden b ir iş le v gördü .

L eg a l fa a liy e t a la n ın a b ö y le z a m a n s ız , ö lçü sü z ve ilk e s iz g ir e n le r , b u n u n la b ü yü k g ü ç le r to p a r la m a y ı u m u y o r la rd ı. Bunda b ir d ö -

Mart 1988 nem b a ş a r ı l ı da o ld u la r . F akat bu k ola y b a ş a r ı çok geçm eden, d ik ta tö rlü k t a r a fı n ­ dan a ğ ır b ir fa tu r a o la r a k ö d e t ild i.

Geniş k it le le r i h arek ete geçirm ek le öv ü ­ n en , k o la y b a ş a r ıd a n b a ş ı dönen ö rg ü t­ l e r , gev şek ve düşman s a l d ı r ı s ı n a a ç ık y a p ı l a r o la r a k h ız la ve p eşp eşe ç ö k tü le r . İç le r in d e n b ir k ıs m ı, en d a r b ir ö rg ü t­ lenm eyi ve s ı n ı r l ı b ir f a a liy e t i b ile sürdürem ez duruma d ü ştü ler y ı l l a r c a .

Son b ir k a ç y ı l d ı r top arla n m a ç a b a l a r ı y a ş a n ıy o r . F akat bu ç a b a la r y e n ilg in in , k o la y y ık ım ın her a ç ıd a n top lu b ir d e ğ erle n d irm esi ve d e r s le r i ü zerin d e y ü k ­ se lm ed iğ i iç in , b ir b a k ım a geçm iş te k ra r­ l a n ıy o r . Bu t e k r a r la y ış , k en d in i en k a b a fa k a t en te h lik e li ş e k ild e le g a l o la n a k la ­ r ın k u lla n ılm a s ı a la n ın d a , p r a tik son u ç­ la rı a ç ıs ın d a n bu en h a y a ti a la n d a g ö s te r iy o r . Öyle a n l a ş ı lı y o r k i, b ir çok kim se, y a şa n a n k o la y y ı k ım l a r ı k a r ş ı ­ devrim dönem inin o la ğ a n s o n u ç la r ın d a n s a y m a k ta d ır .

F akat b ö y le le r i, y a ln ız c a k en di a h m a k lık la r ın ı, başka ü lk e le rin ta r ih s e l te c r ü b e le r i b ir y a n a , k en d i öz ve g ü n cel te crü b e le rin d e n b ile s o n u ç la r ç ı ­ k arm ad a k i y e t e r s iz lik le r in i y a da y e te ­ n e k s iz lik le r in i s e r g i l iy o r la r .

Kuşkusuz bu le g a lis t d a v r a n ış y a ln ı z ­ ca geçm işten öğren m edeki y e te r s iz lik y a da y e te n e k s iz lik le iza h ed ilem ez.

Sol h a rek etin k ök lü le g a lis t g e le n e ğ i b i l i n i ­ yor.

D evrim ci dem okrasi bu gelen ek te önem li g e d ik le r a ç t ı ama, s o n u ç la r ıy la da g ö rü ld ü ğ ü g i b i , onu a şa m a d ı. 12 E y lü l k a r ş ı-d e v r im dönemi bunu gösterm ekle k a lm a d ı, yoğu n b a s k ı s ı , terörü ve işk e n ­ c e s iy le ö z e llik le k ü çü k -b u r ju v a k esim lerd e b e l i r l i b ir y ı l g ı n l ı k y a r a t t ı . İ l l e g a l i t e den k a ç ış , y a ln ız c a le g a l o la n a ilg i e ğ ilim in e y o la ç t ı b u . Ö rgü tlerin b ir ç o k e s k i h ı z l ı k a d ro s u , b e lir g in b ir ş e k ild e i ll e g a l örgü tten ve iliş k ile r d e n , ih t il a l c i m ücadele ç iz g is in d e n g e r i d u rm a ya, onu b ir yük ve ris k saym aya b a ş l a d ı l a r .

R ev izy on ist ve lib e r a l sol a k ım la r , 12 E ylü lü n y a r a t t ı ğ ı ortam ı i y i d e ğ e r le n d ir ­ d il e r . B undan M arksizm -Leninizm in d ev rim ci ilk e le r in e ve devrim fik r in e id e o lo jik b ir s a l d ı r ı iç in en g en iş ş e k ild e y a r a r l a n d ı ­ l a r . Leninizm in a ç ık ç a ta rtışm a konusu e d il d i ğ i , Troçkizm in sa v u n u ld u ğ u , S t a lin 'e d ü ş m a n lığ ın moda o ld u ğ u , devrim fik r in in a ç ık ta n y e r il d i ğ i bu dönem , le g a liz m in te o riz e e d il d i ğ i , ille g a lit e n in "fe tiş iz m 11 o la r a k s u ç la n ıp mahkum e d il d i ğ i b ir dönem old u a y n ı zam an da.

Bütün b u n la r , geçm işten öğren m edeki y e te n e k s iz lik , s iy a s a l u fu k su zlu k ve tu ­ t a r s ı z l ı k , h ı z l ı ve k o la y ın d a n g ü ç to p la ­ ma k ü ç ü k -b u r ju v a e ğ ilim i vb. ile de b ir le ş in c e , d ev rim ci dem okrasi k esim inde b ir " le g a le hücum" d a v r a n ış ın a y o l a ç t ı .

Bu c e r e y a n ın gü cün e b ir örnek v e r ile b i­

EKİM

5

l i r : 12 E ylü l s o n r a s ın d a u ğ r a d ık l a r ı şok ve bunun y o la ç tığ ı p a n iğ in e t k is iy le , le g a l o la n a k la r ı b ir kalem de "fa şizm in kötü n iy e t li t u z a ğ ı" ila n e d e n le r, b ugü n yen id en b a ş a , g e r is in g e r i 1976'y a dönü ­ y o r la r ; b ir s ü r e d ir bütün u m u t la r ın ı, e s k i yorg u n ç e v r e y i to p a r la y a c a k le g a l b ir y a y ın o r g a n ın a b a ğ la m ış b u lu n u y o r­ la r .

S orun , le g a l o la n a k la r d a n y a r a r la n ıp ya ra rlan m a m a k d e ğ ild ir . EKİM 'in d a h a ilk s a y ıs ın d a b e lir t ilm iş t i: "K om ün istler, le ­ g a l o la n a k la r ı i h t il a l c i p r o le t a r y a h a re ­ k etin in çok y ön lü g e liş im i iç in ku llan m a g e r e ğ in i ve g ö r e v in i red d etm eyi b ir an b ile a k ılla r ın d a n g e ç ir m e z le r ."

F akat bütün s o ru n , bunun n a s ıl ve ne tem elde y a p ıla c a ğ ıd ır .

L eg al o la n a k la r ı i ll e g a l örgütlenm e ve fa a liy e t in h izm etin de, on a ta bi o la r a k k u lla n a b ilm e n in ö n k o şu lu , b ö y le b ir örgütlenm e ve fa a liy e t e sa h ip o la b ilm e k tir . İ l le g a l b ir tem elin , i ll e g a l b ir örgü tlen m e ve fa a liy e t in o lm a d ığ ı k o ş u lla r d a , le g a l o la n a k la r ve a r a ç la r , hangi örgütlenm e ve fa a liy e t in n efes b o r u la r ı , k itle le r iç in d e k i "müstahkem m e v k ile ri" o la c a k t ır ? Örgütlenm e ve to p a r ­ lan m a n ın k e n d is in i le g a l y a y ın ek sen in e otu rtm ak , ona d a y a n d ırm a k , v a r o la n i l l e ­ g a l p o ta n s iy e l ve o la n a k la r ı d a a ç ı ğ a ç ı k a r ı p te h lik e y e s o k a r . '7 0 'l e r i n o r t a ­ s ın d a o la n b u y d u , '8 0 'l e r i n ik in c i y a r ı ­ s ın d a o la n bu d u r.

Güç toplam a ve y ı ğ ı n l a r ı d ah a k o la y etkilem e is te ğ in d e ifa d e s in i b u la n b ir i y i n iy e tin ürünü de o ls a , bu e ğilim te h lik e li ve t a s f iy e c i b ir e ğ ilim d ir . Bugün a ç ık ç a g ö rü ld ü ğ ü g i b i , le g a l y a y ın o r g a n l a r ı, y a ln ız c a p r o p a g a n d a -a jit a s y o n d e ğ il, gen el top arla n m a ve fa a liy e t in de ek sen i o lu y o r . İ l le g a l b ir temel ve a r a ç la r d a n yo k su n lu k k o şu l­ l a r ın d a b a ş k a tü rlü de o la m a z d ı. *

"G üçlü b ir i lle g a l P a rti M erk ezleri ö rg ü tü , sistem li o la r a k ç ık a n i ll e g a l y a y ı n la r ve en ön em lisi y e r e l h ü c r e le r , ö z e llik le de d oğru d a n d o ğ ru y a iş ç ile r in a r a s ın d a n gelen ve k itle le r le s ı k ı temas iç in d e y a ş a y a n öncü ü y e le rin y ö n e ttiğ i f a b r ik a h ü c r e le r i: D evrim ci ve S o s y a l-D e m okrat i ş ç i h a re k e tin in h er tü rlü z o rlu ğ u g ö ğ ü s le y e b ile c e k s a ğ la m lık ta k i ç e k ir d e ğ in i işte bu temel ü zerin d e in ş a e ttik . Bu i ll e g a l çe k ird e k gerek Duma a r a c ı l ı ğ ı y l a , g e re k se s e n d ik a la r , k o o p e r a tifle r ve k ü l­ tü r v e eğitim k u r u lu ş la r ı iç in d e k en d i d u y a r g a la r ın ı ve e tk is in i e s k is iy le k ıy a s ­ la n a m a y a ca k ö lçü d e y a y a c a k t ı r ."

B u n la rı L en in , 1905 y e n ilg is i s o n ra ­ s ın d a , 1 9 0 8 'd e, k a r ş ı-d e v r im in y e n i ko­ ş u lla r ın d a p a r t iy i y en id en in ş a etme ç a b a s ın ı d e ğ e rle n d irirk e n y a z ıy o r .

6

EKİM

S a y ı:6

Kom ünistler b ugü n z orlu ve k a p sa m lı t e o r ik -s iy a s a l s o r u n la r ın y a m s ı r a ; d e v ­ rim ci iş ç i h a r e k e tin in , "h er tü rlü zorlu ğ u g ö ğ ü s le y e b ile c e k s a ğ la m lık ta k i ç e k ir d e ğ i­ n i" , L en in ist tip te b ir iş ç i s ı n ı f ı p a r t is i ­ n i in ş a etmek g ö r e v iy le k a r ş ı k a r ş ı y a la r . İ lle g a l b ir s ı n ı f örgü tü in şa etmek, d ir e n ç ve s a b ır is te y e n , in a tç ılık ve k a r a r lılık iste y e n , o la ğ a n ü stü g a y r e t, t it iz lik ve fe d a k a r lık g e rek tiren h a y li zo rlu b ir g ö r e v d ir . L egalizm in c a z ib e s in e k a p ılm a k . le g a l o la n a k la r ın h ız lı ve k o la y b a ş a r ıl a r ın a yön elm ek, a y n ı z a ­ m anda s a b ır ve k a r a r l ı l ı k g erek tiren bu zo rlu g örevd en k a ç ış ın da ifa d e s id ir .

K ü çü k -b u rju v a s a b ı r s ı z l ı ğ ı n ı ve k o la y c ı ­ l ı ğ ı n ı a n l a t ır . İ lle g a l b ir örgü tü adım adım kurup ge liştirm e k g ö r e v in in ü stesin d en a n cak s ı n ı f b i l i n ç l i iş ç ile r e d a y a n ıla r a k , o n la ­ r ın k a t ılım ı s a ğ la n a r a k g e l in e b il ir . Ken­ tin ve k ır ın k ü çü k -b u r ju v a t a b a k a la r ı iç in d e y a r a t ılm ış ö rg ü tle r tem eli ü zerin d e y ü k selen y a r ı - l e g a l k ü ç ü k -b u r ju v a s ı n ı f p a r t ile r in e , kom ünist s ı n ı f p a r t is i y a ft a s ı asmak dönemi bugü n a c ı ve son u çsu z b ir tecrü b e o la r a k g e r id e k a lm ış b u lu n u y o r. Önümüzde gerçek ten s ı n ı f a , s ı n ı f b i l i n ç l i iş ç ile r e d a y a n a n , fa b r ik a la r d a y a r a t ılm ış i ll e g a l ç e k ir d e k le r (h ü c r e le r ) tem eli üze­ rin d e y ü k selen L en in ist tip te b ir s ı n ı f p a r t is i in şa etmek g ö r e v i d u r u y o r .

ANKARA:

Henüz bu on u rlu g ö re v in b a ş la n g ıç e v r e s in d e y iz ; gü çle rim iz s ı n ı r l ı , o la n a k ­ la r ım ız o ld u k ça d a r ve k ı s ı t l ı d ı r . Fakat bu g e r çe ğ in k e n d isi b iz e , gü ç ve o la n a k ­ l a r ım ı z ı en i y i , en a k ı l l ı , en h e s a p lı ve en titiz b ir ş e k ild e kullanm a soru m lu lu ğu y ü k lü y o r . Bu gü ç ve o la n a k la r ı en i y i ş e k ild e p la n la m a lı, ve temel fa b r ik a la r a y ö n e ltm e liy iz . H edefim iz, ilk elden i lle g a l fa b r ik a ç e v r e le r i y a r a ta r a k , b u n la r ın için d e n kom ünist p a r tis in in temel ö r g ü tle r i o la c a k fa b r ik a h ü cr e le r i ç ık a r m a k t ır .

H areketin , s iy a s a l fa a liy e t in s ü r e k lili­ ği a n cak ö rg ü tle m ümkündür. Örgütün s ü r e k liliğ i s iy a s a l fa a liy e t in s ü r e k li li ğ i ­ nin t e m in a tıd ır . Ö rgütsel s ü r e k lilik is e , her şeyd en ön ce düşm anın e n g e lle m e le rin i ve s a l d ı r ı l a r ı n ı b o şa ç ık a r a b ilm e d e d ir . İ lle g a lit e soru n u , g iz li li ğ i n g e r e k le r i bu n eden le h a y a ti ön em d edir. Öte y a n d a n , u n u tu lm a m a lıd ır, ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e t in te m e lle rin i atma­ da s a ğ la y a c a ğ ım ız her g erçek ile rle m e , b iz e , b ir d iz i le g a l o la n a k , a r a ç , b içim ve yöntem i en i y i , en ç e ş it li ve en doğru ş e k ild e ku llan m a k o ş u lla r ı s a ğ la y a c a k t ı r .

Bu k o ş u lla r d oğd u ğu ö lçü d e d e , ille g a l örgütlenm e ve fa a liy e t i d ah a da g e liş t ir ­ mek, p e k iştirm e k , ya ym a k , ill e g a l ö rg ü t­ le rim iz in k itle le r iç in d e k i gü ç ve e t k ile r i­ n i a rtırm a k o la n a k lı o l a c a k t ı r .

ÖĞRETMENLERİN SORUNLARI

A n k a r a 'd a ( . . . ) ilk o k u l öğretm eniyim (...) İlk gözlem im , zor ve s ı k ı n t ı l ı y ı l l a ­ r ın a rd ın d a n öğretm en lerin e s k i konum la­ r ın d a o lm a d ık la r ı, y ı l g ı n l ı k , korku ve yo z la ş m a n ın y a y g ın o ld u ğ u d u r. A y d ın la ­ r ın bu durumu çok ş a ş ır t t ı b e n i. Geçmişte k ü ç ü k -b u r ju v a b ir gru bu n için d e y d im .

O rad ak i a r k a d a ş la r ın g e r ic il e ş t iğ in i, y o z ­ l a ş t ı ğ ı m , h atta s o y s u z la ş t ığ ım gördüm .

Ne olm uştu bu a y d ın la r a ? B u rju v a z i k e n d is i iç in t e h lik e li görd ü ğ ü öğretm en leri 1402 ile g örevd en a lm ış t ı, sü rm üştü, b a ş la r ın a g e r ic i- y o b a z öğretm en leri amir o la r a k a t a m ış tı, mahkemeler de d evre d ış ı b ır a k ılıp , öğretm eni müdür veya m u h ta rlar y a r g ıla r olm u ştu ö rn ek le r a r tır ıla b ilir , ama bütün b u n la r b iz i y ıld ır a m a z d i y o r d u k ... Şu an g örev y a p t ığ ım b ö lg e d e öğretm en lerle ili ş k i k u rm anın y olu iç k i m a sa sın d a n g e ç iy o r .

S iya set konuşma da ne k on uşu rsa n k on u ş, e ğ e r z o r la r s a n en y a k ın a r k a d a ş ın d ah i "s u ç iş liy o r s u n " d iy o r , b ir de 1 4 0 2 'lik sen tamam uzak d u r!

Bu duruma n a s ıl g e lin d i. TÖS g ib i b ir

s e n d ik a c ılık d en ey im i, TÖB-DER g ib i b ir örg ü t deneyim i g e ç ir m iş , b o y k o tla r y a p m ış öğretm en ler k itle s i bu h a le n a s ıl g e ld i.

H albu k i, gözlem ime g ö r e , şu an en ra h a t öğretm en ler a r a s ın d a ç a l ı ş ı l a b i l i r . Çünkü d evam lı b ir lik t e lik , soh bet o la n a k la r ı, y a k m o k u lla r d a k i öğretm en lerin b ir a r a y a g e le b ild iğ i t o p la n t ıla r , v e lile r le y a p ı l a ­ ca k i ş b i r l i ğ i ç a lış m a la r ın zem ini o l a b i l i r ­ d i. Ama o lm a d ı.

H areketin bu k a d a r k o la y çö k ü şü n d e , ülkem izde bu gü n e k a d a r toplum un d iğ e r k esim le rin in d e vrim ci eylem in i de a r d ın a a la n , ona destek veren b a ğ ım s ız s o s y a lis t b ir i ş ç i h a re k e tin in olm a m a sın ın bü yü k p a y ı o ld u ğ u n a in a n ıy o ru m . EKİM h a re k e ­ ti bu g ö r e v i ü s tle n d iğ in i a ç ı k l ı y o r , bunu b a ş a r a c a ğ ın a in a n ıy o ru m . B a ğ ım s ız b ir s ı n ı f h a re k e ti iç e r is in d e öğretm en lerin y e r le r in i a la c a ğ ı g ü n le r iç in ç a l ı ş ı y o r u z .

A y d ın iş ç i s ın ıfın a hizmet e tt iğ i ö lçü d e g ö r e v in i yapar, "n e m e la z ım "cı tutumu k y o z la ş m a y a , serm aye d ü z e n iy le k ay n a şm ay a y o l a ç ıy o r . Hele b ir de ö rg ü t­ sü zse, her ta ra fta n d a rb e y iy o r .

Bu (Devamı s. 1 0 1da)

Mart 1988

İSTANBUL

EKİM

7

A L T IN Y IL D IZ 'D A DİRENİŞ

A ltın y ıld ız , 3500 c iv a r ın d a iş ç in in ç a l ı ş t ı ğ ı , Şevket Y ılm az b a ş k a n lığ ın d a k i T ek sif s e n d ik a s ın ın örg ü tlü old u ğ u b ir dokuma f a b r i k a s ı. Deneyim li ve m ü cadele­ ci iş ç ile r i, b a ğ r ın d a t a ş ıy a n A l t ı n y ı l d ı z ’ da son on gü n d ür zaman zaman iş durdurm a ve yemek b o y k o tla r ı y a p ı l ı y o r .

Grup sözleşm esin e b a ğ lı o la r a k 70-80 b in TL. d o la y ın d a ü cret a la n A lt ı n y ı ld ız i ş ç il e r i p a tla m a ya h a z ır b a ru t fıç ıs ı g i b i y d i. E ylü l '8 8 1de y a p ıla c a k sözleşm e­ ye k a lm a d ı, istem ler ve izlen ecek tutum d ah a şim diden ta r tış ılm a y a b a ş la n m ış t ı.

Bu durum da işv eren sa d ece u s ta la r ın a ve tek n ik ele m a n la rın a (d o k u m a cıla r v s . ) sözleşm e d ı ş ı ek ü cret u yg u la m a sı g e t ir ­ d i.

B ö y le lik le hem u s ta b a ş ı ve tek n ik e le m a n la rı s u s tu r a c a k , hem de iş ç ile r a r a s ın d a a yrım y a r a t a c a k t ı. A y r ıc a e sk i u s t a la r ın sa a t ü creti 650 TL c i v a r ı n d a y ­ ken , y e n i a lın a n u s ta la r a 950 TL sa a t ü cre ti v e r iliy o r d u . B öylece 15 y ı l l ı k e sk i u s ta la r gözden ç ı k a r ı l ı y o r d u . İ ş ç ile r le u s ta la r , e s k ile r le y e n ile r a r a s ın d a y a r a t ıla n bu f a r k l ı l ı k tüm u sta ve iş ç ile r c e te p k iy le k a r ş ı l a n d ı.

12 Şubatta gündüz v a r d iy a s ın d a iş 2 sa a t b ır a k ıld ı. İş b ıra k m a eylem ine tüm iş ç ile r k a t ı l d ı . B öylece A lt ı n y ı ld ız i ş ç il e ­ r iy le p atron u a r a s ın d a v a ro la n g e r g in lik eylem e dönüşmüş o ld u .

15 Şubat p a z a rte sin d e n b u gü n e k a d a r , A lt ı n y ı ld ız iş ç il e r i p o lis k ord on u n d a ç a ­ lış m a k ta ve m ü ca d elelerin i sürdürm ekte­ d ir .

Hatta b a ş ın d a gündüz v a r d iy a s ı i ş ç i ­ le r in in t o p la n t ık l a n a la n d a fa b r ik a mü­ d ü rü y le iş ç ile r in s e v d ik le r i, ön d er o la r a k g ö r d ü k le r i b ir dokuma u s ta s ı a r a s ın d a se rt ta r tış m a la r o ld u . İ ş ç ile r h a k s ız l ık l a ­ ra son v e r ilm e s in i, bütün u s ta la r a ve iş ç ile r e zam v e rilm e s in i isterk en fa b r ik a müdürü y a s a d a n , a d a le tte n , v a ta n -m ille tten dem v u r u y o rd u .

U zayan ta rtışm a son u cu n da s a b r ı ta şa n u sta "saçm alam a­ y ı n 11 d e d i. Koskoca A lt ı n y ı ld ız m üdürü, h ele de iş ç ile r in ön ü n dek i b ir ta rtışm a d a "s a çm a la m a y ı" "g u ru ru n a " yed irem ed i ve bu a r k a d a ş ı işv e re n e h ak a retten tazm in at­ s ız o la r a k işten a t t ı. Ne v a r k i, her zaman h er şey işv e re n in d e d iğ i g ib i olm u yor. İ ş ç ile r in a n ın d a üretim i d u rd u ­ ra ra k u s t a la r ın ın g e r i a lın m a s ın ı is te d i­ l e r . İş v e r e n k a p ık u l la r ı m ( p o l is i ) d e v re ­ ye sok tu .

B ask ı ve te h d itle r iş ç il e r i y ıld ır a m a y ın c a a t ıla n u s ta n ın ta zm in a tı ö d e n d i. Fakat g e r i a lın m a d ı.

A l t ı n y ı ld ız iş ç ile r in in ey lem leri yemek boyk otu ve iş y a v a şla tm a e y le m le riy le

h alen s ü r ü y o r . F a b rik a için d e ve ç e v r e ­ sin d e iş ç i s a y ı s ı k a d a r p o lis y ı ğ ı l m ı ş duru m da. F akat m ücadele d urm u yor.

Bu a ra d a T e k sif b a ş te m s ilc is i "e ğ e r h a k k ım ız ı a ra y a c a k s a k y a s a l y o lla r d a n a r a y a lım " d iy e re k i ş ç il e r i y a t ış tır m a y a ç a lış ır k e n iş ç ile r in c e v a b ı sert o ld u : "B iz şim d iye kadar h iç kanun y a p m a d ık , b a ş k a la r ın ın k a n u n la rın a da uymak zo­ ru n d a d e ğ iliz " d iy e b a ğ ır a n u sta k a r ş ı ­ s ın d a te m s ilc is in in n e fe si k e s ild i.

A lt ı n y ı ld ız i ş ç il e r i gü n lü k b a s ın a h a b e r v e r ip destek is t e d ile r . F akat b u g ü ­ ne k a d a r d ir e n iş le r iy le i l g i l i h a b e rle re y e r v e r ilm e d i. ( * ) Fakat EKİM, h iç b ir b u r ju v a s ı m r ta n ım a da n A lt ı n y ı ld ız i ş ç i ­ le r in in m ü ca d elesin i d e s te k le y e c e k tir . ( İ le r k i s a y la r d a a y n ı s a y fa la r d a y a y ın la n ­ mak ü zere A l t ı n y ı ld ız iş ç ile r in in m ücadele gü n lü ğü n ü g ö n d e r e c e ğ iz .)

B ir Ekim okuru 24 Şubat 1988 (* )E K İM 'in n otu : H aberin y a z ılm ış o ld u ğ u gü n , C u m h u riyet’ te o la y çok k ıs a o la r a k y e r a l d ı .

İŞTEN ATMALAR...

(Baştarafı s.8'dej İ ş ç i s ı n ı f ı n ı n gözü n de ise fa b r ik a d a k i (üretim a la n ın d a k i) s ın ıf m ü ca d elesin e k a t k ıd a bulunm uş ve s a y g ın lığ ı ola n (ç a lı ş a n ç a lış m a y a n ) tüm i ş ç il e r d ir . İşten a tılm a ve s o n r a s ın d a a ç s e fil kalm a k ork u su s ı n ı f b il i n ç l i iş ç ile r in b ir çoğu nu a k tif m ücadeleden a lık o y m a k t a d ır .

A slola n k itle s e l m ü cadelen in b a ş la d ı ğ ı yerde, k iş is e l k a y g ıl a r ı n b itm e s id ir .

Bugün iç in T ü rk iye d ev rim ci h a re k e tin in p ro le te r so sy a lizm m ü ca d elesin e k a t ıla n her d e v rim ciy e yeri g e ld iğ in d e destek s a ğ la y a b ile c e k b ir ik im i v a r d ı r . Bu b i r i ­ kim i ş ç i y ı ğ ı n l a r ı n ı n d ev rim ci f e d a k a r lı ­ ğ ın d a ve e n e rjis in d e s a k l ı d ı r . İ ş ç i ö n d e r­ l e r i , y e te r k i p r o le ta r y a h a re k e tin in y ı l ­ maz s a v a ş ç ı la r ı o la b ils in le r .

F a b r ik a la r d a ç a lış a n veya ç e ş it li n e d e n le rle ç a lış a m a y a n iş ç ile r in b i r l i ğ i + tüm fa b r ik a la r d a k i iş ç ile r in b ir li k ve d a y a n ış m a s ı + iş ç ile r in en üst b i r l i ğ i o la n s iy a s a l öncüsünün (p a r t is in in ) ç a t ı s ı a lt ın d a b ir lik ve m ü ca d e le si. . . . İş te her b a ğ ım s ız iş ç i h a re k e tin in g ü v e n c e s i.

Y a ş a s ın iş ç i s ın ıfın ın b ir lik ve d a y a n ışm a m ü ca d e le si!

Y a ş a s ın s o sy a liz m !

İsten atılmalar karsısındaki tutum ■

■

K. YAYLA "H iy e ra rşik ve o rg a n ik b ir bütün te ş k il eden dü n ya k a p it a lis t ekon om isinin (sis te m in in ) b ir p a r ç a s ı ola n T ü rk iy e , em peryalizm e b a ğ ı m l ı, sa n a y ile şm e sin i tamam lamam ış orta d ereced e gelişm iş k a p i­ t a lis t b ir ü lk e d ir " d iy e b a ş lıy o r d u P la t­ form T a s la ğ ım ız . (Ekim , s a y ı 3, s . 14) Ve bu te s p it n esn el b ir g e r çe ğ in i fa d e s iy d i.

Dünya k a p it a lis t sistem in d ek i tüm ç e liş k ile r d ah a ş id d e t li b ir ta rz d a T ü rk i­ y e 'd e y a n s ıy o r . Y ak ın geçm işde ve için d e bulunduğum uz dönemde dü n ya k a p ita liz m i 1 9 3 0 'la rd a n bu ya n a en d erin b u n a lım ı y a ş ıy o r .

Ve doğal o la r a k k a p it a lis t b u h r a n , o rg a n ik b ir p a r ç a s ı h iy e r a r ş ik o la r a k a lt s ır a la r d a y er a la n T ü rk iye k a p ita liz m in i d ah a d erin d en e tk ile y e c e k ­ t i r . Ekonomik b u n a lım ın y a r a t t ı ğ ı s iy a s a l is tik r a r s ız lık ve toplu m sal g erilim T ü r k iy e 'd e ç a r p ı c ı b ir b içim d e y a ş a n ıy o r .

K a p ita list ekonom inin en b e lir g in ö z e l­ lik le r in d e n b ir i p la n s ız ve a ş ı r ı ü re ti­ m in, y e t e r li pazar b u lu n m a d ığ ı iç in tü k etilem em esid ir.

Bu durum k a p it a lis t üretim in s ü re ci ola n y a t ı r ı la n serm aye­ n in , s a t ı l a b i l i r mala (m eta) dönü şm esi, m etanın p a z a r la n a r a k yen id en serm ayeye dönü şm esini e n g e lle y e c e k tir .

K a p ita list b u n a lım ın toplu m sal y a şam d ak i en b e li r ­ g in s o n u ç la n işg ü cü n ü n d e ğ e rin in d ü şü ­ rü lm esi ve işten ç ık a r m a la r ın y a y g ı n la ş ­ m a s ıd ır .

T ü r k iy e 'd e k i iş ç i ü c r e tle r i tr a ji-k o m ik b ir öykü konusu olm u ştu r.

Günümüzde 70-80 b in TL d o la y ın d a ola n ortalam a iş ç i ü cr e tin in a lım d e ğ e r i, c id d i g a z e te le rd e d e ğ il, m izah d e r g ile r in d e ta r t ış ılm a k t a ­ d ır . Ö rneğin A lm a n y a 'd a ç a lış a n b ir iş ç in in ortalam a gü n lük ü cre tin in (100 mark c i v a r ı n d a ) T ü r k iy e 'd e ç a lış a n b ir iş ç in in a y lık ü cretin e (70-80 b in ) eşit o ld u ğ u mizah konusu o la r a k g a z e te le re y a n s ıy o r d u .

K a p ita list b u n a lım ın k a ç ın ılm a z son u ç­ la r ın d a n b ir i de top lu v e y a s ü r e k li işten ç ık a r m a la r d ır . T ü r k iy e 'd e işten çık a r m a ­ l a r ın b e ll i b a ş lı n e d e n le ri ş u n la r d ır : 1) İ ş y e r le r in d e b ir k aç top lu sözleşm e dönem i ç a lış a r a k a y lık ü cre ti y ü k selen ve kıdem ta zm in a tı ta v a n ı arta n e sk i i ş ç i l e ­ rin a t ıla r a k y e r in e a s g a r i ü cre tle (bu gü n net 50.594 TL) iş ç i almak v e y a h iç iş ç i a lm a ya ra k a y n ı iş i d ah a az s a y ıd a iş ç iy e y a p tır m a k .

2) S to k la rın eritilm e s i a m a c ıy la ü re ti­ min y a v a ş la t ılm a s ı v e y a d u r d u r u lm a s ı.

3) İ ş y e r le r in d e k i ekonom ik ve p o litik m ü cad elen in yü k selm esi ve üretim i teh d it ed er durum a gelm esi h a lin d e s m ı f b il in ç l i

iş ç ile r in te sp it ve te c r it edilm e ç a b a s ı . Ö ze llik le s o s y a lis t b il in ç l i iş ç ile r a ç ıs ın d a n b e lli b ir fa b r ik a d a uzun sü re ç a lış m a ve m ücadele etme g a r a n t is i y o k ­ tu r.

P r o le ta r y a n ın s o s y a lis t s a v a ş ç ı l a r ı ne kadar b il i n ç l i ve i ll e g a l m ücadele ilk e le r in e b a ğ l ı o ls a la r d a , fa b r ik a la r d a yaşam o n la r ı şu v e y a bu b içim d e a ç ığ a ç ı k a r a b i l i r ve bu durum işten a tılm a la ­ r ı y l a s o n u ç la n a b ilir . İ ş ç i s ı n ı f ı n ı n p o litik ön cü sün e sa h ip o lm a d ığ ı bugü nk ü k o ş u lla r d a tek tek f a b r ik a la r d a y ü k selen m ü ca d ele, b ir çok öncü iş ç in in a t ılm a s ıy la s o n u ç la n a b iliy o r .

M ücadele b irik im in in o rta y a ç ık a r d ığ ı iş ç i ö n d e r le r in in u z a k la ş t ır ılm a s ın ın a r ­ d ın d a n , b a s k ıl a r y oğ u n laşm a k ta ve dah a a ğ ı r k o ş u lla rd a b a ş la n ıla n y e re g e lin i­ yor.

M eseleye s o s y a lis t p e r s p e k tifle y a k la ş ­ t ığ ım ız d a iş ç i ö n d e r le r i, sa d e ce fa b r ik a ç a t ı s ı a lt ın d a ç a lış a n iş ç ile r d e n o la c a k ­ t ı r d iy e b ir k a y ıt y o k tu r . İşten a tılm ış v e y a m ü cadelenin b e ll i b ir a şa m a sın d a n b ilin ç li o la r a k ç ık m ış i ş ç ile r de e ğ e r ç a l ış a n l a r n ezd in d e d e ğ e r t a ş ı y o r la r s a , o fa b r ik a d a k i m ü cadelen in p a r ç a s ıd ır la r .

Günümüzde y a şa n a n ise işten a t ıla n v e y a ç ık a n iş ç ile r in ta z m in a tla r ım a lın c a y a k a d a r fa b r ik a y a u ğ r a m a la r ı, b ir müddet d ah a esk i a r k a d a ş la r ıy la görü şm eleri ve s ü re ç için d e tüm b a ğ l a r ım k o p a r m a la r ı­ d ı r . Sorun h alen ça lış m a k ta o la n ve işten a t ıla n (v e y a a y r ıla n ) iş ç ile r a r a s ın d a k a r ş ılık lı ile tiş im d ir . iş te n a t ıla n la r verm iş o ld u k la r ı m ücadelen in sürm esi ve gelişm e si d oğ ru ltu su n d a (d ış a r d a n ) ça b a sarfetm e k a y g u su gü tm ezlerse, ça lış m a k ta o la n v e y a y e n i g ire n iş ç ile r ta r a fın d a n u n u tu lan ve b ir takım a n ıla r b ır a k a n k im seler durumuna d ü ş e r le r . A yn ı olgu n u n te r s i de g e ç e r lid ir .

F a b rik a d a ç a lış a n iş ç il e r k en di b a ğ ır la r ın d a n ç ı k a r d ı k l a r ı ö n d e r le r in e iş y e rin d e v e y a a t ı l ı r s a d ı ş a r da sa h ip çık m a z s a , a t ıla n iş ç ile r g e r iy e y ö n e lik fa a liy e t yürütm ek istem inden u z a k la ş ır la r .

K a p ita listin gözü n de iş ç i o anda üretim fa a liy e t i iç in d e o la n b ir nesneden ib a r e t t ir . B u rju v a y a s a la r ın a g öre s e n d i­ k a la r s a d e ce o anda ç a lış a n i ş ç il e r i üye o la r a k k a b u l e d e b ilir le r , iş te n a tılm a y la b ir lik t e s e n d ik a l destek de b it e r . Hatta s e n d ik a y a b ile soku lm az, i ş s i z l i ğ e k a r ş ı h e rh a n g i b ir s o s y a l gü ven cen in o lm a d ığ ı ü lkem izde işten a tılm ak resmen a ç l ığ a ve s e fa le te mahkum edilm ek d em ek tir.

(Devamı

s. 7 ' de)

Mart 1988

EKİM

9

SENDİKALARI GERÇEK MÜCADELE ÖRGÜTLERİ HALİNE GETİRMELİYİZ Her geçen gün artan h a y a t p a h a l l ı l ı ğ ı iş ç il e r i n , zaten s ı f ı r a y a k ın ola n alım gücünü tamamen orta d a n k a ld ırm a k ta ve bu durum da nesnel o la r a k , iş ç ile r i p a tr o n la r ın a k a r ş ı sav aşm ay a itm ek ted ir.

1987 y ılı için d e g e liş e n ve g id ere k y a y g ın la ş a n grev d a lg a s ı bunun somut g ö s te r g e s id ir . İ ş ç i s ı n ı f ı h a y a tın d a y a tm a sı k a r ş ı ­ s ın d a m ü cadeleye a t ı l ı y o r . F akat m ü ca d cle , s ı n ı f ı n s iy a s a l öncüsünün (p a r t is in in ) örgü tlen m esin d en ve yön len d irilm esin d e n yoksun old u ğu k o ş u lla rd a ya k o la y c a y e n iliy o r , ya da u fa k tefek k a z a n ım la r la b ir s o n ra k i b u n a lım a k a d a r o y a l a n ı l ı y o r .

1987 y ılı için d e ism ini en fa z la d u y u ra n g r e v , 93 gün süren Netaş g r e v i o ld u . Gerek ü lke iç in d e , g erek se u lu s ­ la r a r a s ı kam uoyunda i l g i u y a n d ıra n ve destek b u la n Netaş g r e v i, ne v a r k i bu coşkunun g e r e k tir d iğ i b a ş a r ı y ı s a ğ la y a ­ madan son a e r d i. Y a k la ş ık 1500 iş ç in in b a ş a r ıy la sü rd ü rd ü ğ ü bu g r e v , ö z e llik le de iş y e rin d e y e t k ili ola n O tom ob il-İş S e n d ik a s ın ın r e fo r m is t-r e v iz y o n is t yönetim i yüzü n den dökülm eye yü z tu ttu . İ ş ç ile r dah a g re v s ü recin d e y a v a ş y a v a ş s e n d i­ kaya b a ş k a ld ır m a y a b a ş l a d ı l a r .

Otomo­ b il-İ ş , iş ç ile r le dah a d ü z e n li iliş k ile r k u ru p , s o ru n la ra orta k çözüm ler a r a y a c a ­ ğ ı n a , çözümü iş v e re n le u zlaşm ak ta b u ld u ve resmen g r e v i s a t t ı.

93 gü n lü k g rev b o y u n ca , se n d ik a ta r a fın d a n iş ç ile r e y irm işe r b in lir a p a r a d a ğ ı t ı l d ı . Fakat Netaş iş ç il e r i bu gü lü n ç rakam dan kat kat fa z la m addi y a rd ım a lm a y ı h a k etm işti. G revin son g ü n le rin d e u lu s la r a r a s ı iş ç i s ın ıfın ın d esteğ in d en olu şa n 50 m ilyon lir a tu ta r ın d a k i p a r a n ın 25 m ilyonu O tom ob il-İş Genel M erkezine g ö n d e r ild i.

D iğer 25 m ilyon d a y irm işe r b in lir a o la r a k d a ğ ı t ı la n p a r a d ır . Netaş grevi s a d ece y u r t d ış m d a n d e ğ il, yu rt için d en de yoğu n m addi ve m anevi b ir destek görm üştü. Fakat g örü len o d u r k i, b u n la r ın h iç b ir i d oğru d an iş ç ile r e y a n s ı ­ m a m ış tır.

G revin bitim in d en son ra N e ta ş 'ta işten atma k a m p a n y a sı b a ş l a t ı l d ı . Grev b oy u n ­ ca iş ç ile r in k e n d iliğ in d e n k a b a ra n te p k i­ sin in d izg in len m e si için e lin d en g e le n i ya p a n r e fo r m is t-r e v iz y o n is t se n d ik a yön e­ tim i, her s a l d ı r ı y a göğ ü s gererek d irenen bu iş ç ile r e , kim senin işten a t ılm a y a c a ğ ı­ na d a ir gü ven ce de v e r d ile r . Ancak top lu sözleşm e im za la n d ık ta n s o n ra , g re v d e a k tif ro l oy n a y a n iş ç i te m s ilc ile r i b a ş ta olm ak ü ze re, aşama aşama top la n 490 k iş i işten a t ı l d ı .

Netaş ! ın b ü ro k ra t p a tr o n la r ı b u g ü n , g re v s ır a s ın d a iş ç ile r le O tom ob il-İş a r a ­ s ın d a ç ık a n ç e liş k iy i d e rin le ştirm e y e ç a l ı ş ı y o r l a r . S en dikadan is t ifa eden her iş ç iy e ş e fle r ta r a fın d a n 5000 lir a p a r a v e r il iy o r .

Bunu kabul etm eyen, işten a t ıla c a k la r lis te s in e a l m ı y o r . Netaş p a t­ r o n la r ın ın h e s a b ı, iş ç ile r in topyek ü n örg ü tlü o ld u k la r ı O tom obil-İş S e n d ik a s ın ı y e tk is iz k ılm a k , ve y e rin e p atron u n yedek gücü o la b ile c e k Türk-M etal S e n d ik a s ın ı g e çir m e k tir . Öte ya n d a n Netaş i ş ç il e r i de s e n d ik a yönetim ine t e p k ile r in i, sen d ik a d a n g r u p la r h a lin d e is t ifa ederek gösterm eye b a ş l a d ı ­ la r .

Ve şu anda O tom ob il-İş S e n d ik a sı b a r a jın a lt ın a düşmek ü z e re . Türk Metal S e n d ik a s ı da bu durum dan ya ra rla n m a k için fa a liy e t in i h ı z l a n d ı r d ı . • F akat Netaş iş ç ile r i bu oyu n a gelm eye­ c e k t ir . S e n d ik a la r iş ç ile r in y e rin e o n la r ın h a k la r ın ı savu n a n ö rg ü tle r d e ğ il, i ş ç il e ­ rin m ücadele ö r g ü tle r i o ld u k la r ı sü re ce b a ş a r ı l ı o l a b il ir le r . İ ş ç ile r in tek g ü v e n ­ ce s i üretim den a ld ık l a r ı gü ç ve k en d i öz m ü c a d e le le r id ir . R e fo rm ist-re v iz y o n ist sen ­ d ik a y ö n e t ic ile r i s ö z le r in i tu tm a d ıla r d iy e iş ç ile r s e n d ik a la r ın d a n is t ifa etm ekle tam da b u r ju v a z in in h e s a p la r ın a u ygu n d a v ­ ra n m ış o la c a k la r d ı r .

Bugün y a p ıla c a k o la n , iş ç ile r in s e n d ik a la r ın a d ah a s ı k ı s a r ıla r a k g erçek m ücadele ö n d e r le r in i yönetim e seçm eleri ve m ücadelen in d ah a etk in b ir ara cı h a lin e g e tir m e le r id ir .

Eğer Netaş iş ç ile r in in O to m o b il-İş 1ten s o r a c a k la r ı b ir hesap v a r s a , bunu k e n d i­ le r i y a p a c a k la r ve s e n d ik a la r ın ı d ah a da g ü ç le n d ir e re k p a tro n a k a r ş ı dah a bü yü k m ü ca d eleler ö r g ü tle y e c e k le r d ir .

NETAŞ*TA SON GELİŞMELER G revden son ra Netaş iş ç il e r i her cuma a k şa m ı, b ir grup iş ç in in işin e son v e r ild iğ in i öğren erek h a ft a y ı k a p a t ıy o r ­ l a r d ı . Ve 5 Şubat 1988 günü de 49 k iş in in işin e son v e r ilm iş ti.

F a b rik a p e rso n e l müdürü se n d ik a b a ş te m s ilc is in i ç a ğ ır a r a k top lu te n k isa t (iş te n atma) o ld u ğu n u a ç ık la d ı.

Bunu iş ç ile r e h a b er verm ek te m s ilciy e d ü şü y o rd u . Ama bu s e fe r durum fa r k lıy d ı. İ ş ç ile r boyun e ğ m e y e ce k le rd i.

O la y ı d u y a r duym az (s a a t 2 c iv a r ın d a ) iş ç ile r iş i b ır a k a r a k yem ekhanede to p la n ­ d ı l a r . Ve akşam olu n ca p a z a r te s i günü i ş b a ş ı yapm ama k a r a r ı a la ra k d a r ı l d ı ­ la r .

10

EKİM

S a yı: 6

8 Şubat p a z a r te s i günü yem ekhanede y en id en t o p la n ıld ı ve to p la n tıy a fa b r ik a ­ daki 1200 işç id e n 6 0 'ı h a r iç tamamı k a tıld ı.

2 SHP m ille tv e k ili de iş ç il e r i desteklem ek a m a c ıy la yem ekhaneye g i r d i.

A n ın d a p o lis s a l d ı r ı s ı y l a k a r ş ıla ş a c a k la ­ r ın ı b ile n i ş ç il e r , yem ekhane g ir iş in e s a n d a ly e ve m a sa la rd a n b a r ik a t la r k u rd u .

P a z a r te s i günü y e te r li gücü olm ayan p o lis s a l d ı r ı y ı göze a la m a d ı ve yem ekhanenin e t r a fın d a b e k le d i.

9 Şubat S a lı günü çe v ik k u vvet b ir lik le r in d e n de destek a la n p o li s , önce v a li li ğ i n b ir k a r a r ın ı okudu ve s a l d ı r ı h a z ı r l ı k l a r ı n a b a ş l a d ı . Bu a ra d a iş ç ile r a r a s ın d a d ire n ip direnmemek kon usu nda ta r tış m a la r o ld u . Her şeye rağm en teslim olmamak g e r e k tiğ in i s a v u n a n la r v a r d ı.

F akat sen d ik a te m s ilc ile r i teslim iyetten y a n a y d ı ve o n la r ın t a v r ı e tk ili o ld u .

B aştem silci iş ç ile r e h ita b e n ; k e n d ile r i­ nin p a tron a k a r ş ı eylem y a p t ı k l a r ı n ı , g ü v e n lik k u v v e tle ri ile h e rh a n g i b ir s o r u n la r ı o lm a d ığ ın ı s ö y le y e r e k , iş ç ile r i yem ekhaneden a y r ılm a y a ve to p lu c a s e n d i­ kaya gitm eye ç a ğ ır d ı.

Bunun ü zerin e i ş ç il e r yem ekhaneden s e n d ik a y a kadar p a s if b ir ş e k ild e y ü rü d ü le r ve o ra d a n d a ğ ıld ıla r .

10 Şubat ça rşa m ba günü O to m o b il-lş 1in iş y e r i te m s ilc ile rin e (9 k iş iy e ) y a s a d ış ı d ir e n iş örgütlem ek g e r e k ç e s iy le işten ç ı k ı ş k a ğ ıd ı i m z a l a t t ı r ı ld ı . "Hiç d e ğ ils e " ta z m in a tla r ın ı almak için iş mahkemesine b a ş v u r d u la r . B u nlard an b ir i de işe g e r i dönmek istem iyle d a v a a ç t ı .

N eta ş'ta n a tıla n iş ç ile r in h a k la r ın ı a ra y a b ilm ek için s e n d ik a y a gitm esi b ile işv e re n ta r a fın d a n e n g e lle n iy o r . S endika şubesi fa b r ik a y a y a k ın old u ğ u iç in , i ş ç il e r s e n d ik a y a g id e r k e n , işv e re n ta r a ­ fın d a n ta k ip e t t ir iliy o r ve "g ü v e n lik

g ü ç le r in e " h a b e r v e r ile r e k ora d a n u za k ­ la ş t ır ılıy o r la r .

A y r ıc a Netaş iş ç ile r in in hemen h e p sin in ö rg ü tlü o ld u ğ u O to m o b il-lş Ümraniye şu b e sin e k a r ş ı p atron ve p o lis ta r a fın d a n p r o v o k a s y o n la r tertip len m eye ç a l ış ıl m a k t a d ır .

10 Şubat ça rşa m ba günü s e n d ik a y a k ın la r ın a "in s a n lık onuru iş k e n ce y i y e n e ce k " y a z ı l ı b ir p a n k a rt a s ılm ış ve bunu b ah a n e eden düzen g ü ç le r i s e n d ik a ­ y ı b a s a r a k , o an iç e r id e b u lu n an se n d ik a y ö n e t ic ile r i ve üye iş ç il e r i (11 k iş i y i) k a r a k o la g örü rerek b ir gece b e k le tm işle r­ d ir .

Bugün için O to m o b il-lş , iş y e r i tem sil­ cis i a ta y a c a k iş ç i bulm a z o rlu ğ u b ile çe k m e k te d irle r. Çünkü Netaş* ta se n d ik a te m s ilc is i olm ak , işten a t ılm a y ı, tu tu k ­ la n m a y ı, iş k e n ce y i p eşin en kabu llen m ek o la r a k g ö r ü lü y o r .

N e ta ş 'm b ü ro k ra t p a t r o n la r ı iş ç ile r e d ah a n ice o y u n la r o y n a y a c a k la r . O n la rın am acı ne N e t a ş 'ı korum ak, geliştirm e k ne de "ç a lış m a b a r ı ş ı n ı " s a ğ la m a k . O nlar k en d i a r a la r ın d a a y r ı b ir ş ir k e t k u ra ra k N e ta ş 'a k arşı ih a le le r e girm ekte ve k a z a n m a k ta d ır la r . N e ta ş 'ta k i iş ç i a tılm a ­ l a r ı ve d iğ e r p r o v o k a s y o n la r ın b ir n eden i de bu olm ak ta ; iş y e r in in z a y ı f düşm esi ve b ö y le c e şu an Netaş y ö n e tic is i ola n b ü r o k r a t -b u r ju v a la r ın ku rd u ğu ş ir k e tin iş im k a n la r ın ın a rtm a sı h e s a p la n m a k ta d ır.

93 gü n lü k g r e v i b a ş a r ıy la s ü rd ü re n , grev s o n r a s ın d a da s a y ıs ız o y u n la r la karşı k a r ş ıy a g e le n , 490 a r k a d a ş ın ın işten a t ılm a s ın ı gören Netaş i ş ç ile r in i ile r d e d ah a çe tin m ü ca d eleler b e k liy o r .

Y a ş a s ın Netaş İ ş ç ile r in in D ire n işi!

K ahrolsun F a şist D ik ta tö rlü k , Y a ş a s ın Ö zgürlük ve S osyalizm !

M.TAŞÇI-A.SEDAT

ÖĞRETMENLERİN...

(Baştarafı s .b 'd a ) v e r iş in d e b u lu n a b ilir le r . durum da b ir de s u su y o rsa tamamen a ş a ğ ı ­ Evet kötü b ir dönem g e ç ir d ik , in s a n la ­ l a n ıy o r . r ın y ü r e ğ in e korku s a l ı n d ı , m e sle k le rin ­ B izi bu duruma g e tire n le re "u ta n ın " den a t ı l d ı l a r , a ç l ığ a mahkum e d il d i le r . d e y ip , k en di s o r u n la r ım ız a , ü lk em izin , Ama s ın ır la r ı ne kadar d a r a lt ılm ış söm ürülen ve ez ile n in s a n la r ım ız ın soru n ­ o lu r s a o ls u n , k u lla n a b ile c e ğ im iz b ir a la n la r ın a k a y ıt s ı z mı k a l a c a ğ ız .

E lbette daim a v a r d ı r . Bugün n a s ıl örg ü tle n e lim ? h a y ır . soru su nu n y a n ı t ı m b u la m ıy o r u z . Çünkü Ö ğretm enlerin b ir a r a d a b u lu n d u k la rı y a t ıp u yu yu p b ird e n o rta y a ç ı k ı l d ı ğ ı n d a y e r le r v a r d ı r . Biz d ev rim ci öğretm en ler, ş a ş ır ıy o r u z . Örgütlenm enin b ir b e d e li öğretm en lerin to p lu ca b u lu n d u k la r ı bu o lm a lı ve bu b e d e li ö d e y ip örgütlenm e g ib i y e r le r d e n uzak d u r d u k ç a , b u r a la r ı m ü ca d elesin in ile r i b ir a d ım ı o la n s e n d i­ g e r ic ile r is t e d ik le r i g ib i şek ille n d irm e k te , ka h a k k ım alm aya y ö n e lm e liy iz . ö ğretm en leri e tk ile r i a lt ın a a lıp su sk u n A ğ z ım ız a k i l i d i , k o lla r ım ız a k e le p ç e y i la ş t ır m a k t a d ır la r . Ö rneğin Ilk s a n seçim le­ kendim iz v u ru rs a k onu b a ş k a la r ı a ça m az. ri.

D evrim ci öğretm en ler öğretm en lere Sendika hakkı iç in m ü cadelem izde, g id e b ilir ve b u r a la r d a g e r ic ile r in at E KİM 'in y a n ım ız d a o la c a ğ ın a in a n ıy o r u z . o y n a tm a la rın a en gel o l a b i l i r l e r . Öğretmen­ le r o k u lla r d a s a fla r ım s ık la ş tır a b ilir , O. UMUT t o p la n t ıla r d a b ir a r a y a g e lip görü ş a l ı ş ­ 17 Şubat 1988

Mart 1988

EKÎM

11

Zorunlu bir cevap-1 A. AZAD

TKİH, TDKP, TKP-ML H areketi, TİKB üye ve t a r a ft a r la r ın a ta rtışm a m etin leri o la r a k su n u lan ve h a rek etim izin ilk te­ mel b e lg e le r i o la n "Y a k ın Geçmişe Genel B ir B a k ış " ve "P latform T a s la ğ ı" b a ş l ı k ­ lı m etin lerin y a y ın la n m a s ın ın (M a y ıs 1987) ü zerin d en dokuz a y ı a ş k ın b ir sü ­ re g e ç t i.

Son 30 y ıllık sol h a rek etin ana ç iz g i le r iy l e d e ğ e r le n d ir ilm e s i, ö z e llik le de, p o p ü lis t h arek etin b ir c e n a h ın ın (TDKP, TKİH, TKP-ML H areketi) e le ş t ir is i tem elin d e, p ro le te r s o s y a lis t b ir yön elim in p rog ra m a tik ve ta k tik tem eli o la r a k kalem e a lın m ış sözkon u su m etin ler TKİH s a f la r ın d a t a r t ı ş ı l d ı .

P o p ü list çe rçe v e n in ve k en di d a r gru p ufkunun d ış ın a ç ık a b ile n , e s k in in m ira sı a l ı ş k a n l ı k l a r a , ö n y a r g ıla r a , k ü ç ü k -b u r ju ­ v a d a r k a f a l ı l ı ğ ı n a , k ib r i ve b ir e y c iliğ in e prim verm eyen , b iç im s e l, s u n i, a y r ın t ı s o r u n la r ı k en din e ayakbağı edinm eyen TKİH k a d ro ve t a r a ft a r la r ı ta r a fın d a n b en im se n d i, benim senm eye devam e d iy o r .

Ancak 's o n r a d a n görm e' ve bu ö z e lli­ ğ in i her eylem inde te k ra r k a n ıtla y a n b ir y ö n e ticim iz , ç e v re s in e a ld ığ ı b ir gru p a r k a d a ş la -k i, sözkonu su yön e ticim iz h a r iç , bazı y e r s iz "yöntem " i t ir a z l a r ı d ış ın d a , bu a r k a d a ş la r ın hemen tümü b a ş la n g ıç t a yönelim im ize d e s te k le rin i b i l ­ d ir m iş tiesk i ç iz g in in d o ğ ru lu ğ u n a ve m eşru lu ğu n a in a n ç ta ze le y e re k ve bizim iç in a r tık ömrünü doldurm uş hükümsüz b ir y a p ı n ın , TK İH 'in a d ın a s ığ ın a r a k y ö n e li­ mimizi zedelem eye ç a l ı ş ı y o r .

"Y a k m Geçmişe Genel B ir B a k ış " a d lı m etinde, a y r ın t ıla r d a n k a ç ın ı la r a k , b en ­ z e r le r iy le b ir lik t e TKİH (* ) ç iz g is i, evrim i ve n ey i ifa d e e ttiğ i de en gen el h a t l a n y l a v e r ilm iş ti. Z ir a bu ö rg ü tle r in gerek id e o lo jik e v r im le r i, temel ç iz g i ve p r o g r a m la r ı, gerek toplu m sal k on u m ları (* )1984 'e k a d a r THKP-C/ML; M ayıs 1984'd e Örgüt 1 .Genel T o p la n tıs ı k a r a r ıy la isim d e ğ iş ik liğ in e g id ile r e k TKİH a d ı m a ld ı.

ve p r a t ik le r i b a k ım ın d a n a r a la r ın d a c id d i h iç b ir fa r k y o k tu . Bu n eden le d e , b iz c e bu k a d a r ı y e t e r liy d i, ve b iz , bu soru n ü zerin d e d ah a fa z la d u rm a yı dü ­ şü nm üyor, b ö y le b ir ş e y i y a r a r s ız b u lu ­ y o r d u k . Ancak b ir ile r in in bu ç iz g iy e ve isme s ığ ın m a k t a ıs r a r lı g ö r ü n d ü k le r i a n l a ş ı l ı n c a , ü zerin d e durm am ız is t e n ild i.

Biz de bu iş i is te k s iz c e , ama y in e de k ü ç ü k -b u r ju v a s o sy a liz m in e k a r ş ı id e o lo ­ jik m ü ca d eleye hizmet e d e ce ğ i ü m id iyle ü zerim ize a ld ı k .

Sözkonusu yön e ticim iz d ü ş ü n ce le rin i y a z ı l ı h a le getirm iş b u lu n u y o r. Bu i y i .

A ncak b iz onun g ö r ü ş le r in i e le alm adan ön ce , bu bölüm de THKP-C/ML- TKİH h a re k e ­ tin in ç iz g is in i ve ev rim in i verm eye ç a l ı ­ ş a c a ğ ı z . Z ir a k a r ş ım ız a ç ı k a r ı l a n l ib e ­ r a lle ş t ir ilm iş h a liy le eski ç iz g i, eski m ir a s t ır . (L ib e r a lle ş tir ilm iş h a li d iy o r u z , z ir a ö r n e ğ in , e s k ile r e k lek tik de o ls a , h e d e fle d ik le r i ik t id a r ı p r o le ta r y a d ik ta ­ törlü ğ ü n ü n b ir b içim i o la r a k t a n ım lıy o r ­ l a r d ı . Ş im dilerd e ise özü b u r ju v a o la n dem ok ratik cu m h u riyet sa v u n u lm a y a b a ş ­ la n d ı . ) Biz y in e a y r ı n t ı l a r ı ve d a r a n la m ıy la ta k t ik le r i ve ö rg ü tse l ç iz g iy i - k i, bu a la n la r d a durum tek k elim eyle f a c i a y d ı geçerek , bu a k ım m temel ç iz g is in i, p r o g r a m ım ve ev rim in i d ah a g e n işç e izlem eye ç a lış a c a ğ ız .

O k u yu cu ya şunu hemen b ild irm e k is te r iz k i, d ah a s o n ra k i b ö lü m le rd e k i ta r tış m a la r a zemin te ş k il etm esi iç i n , h a rek etin e v r im in i, b e li r l i dönüm n o k t a la r ım esa s a la r a k , temel b e lg e le r in d e n a k ta rm a la r v e y a özetlem eler y a p a r a k , şim d ilik s a d e ce k ıs a y o ru m la rla y e tin e c e ğ iz .

BİR DEĞERLENDİRME TKİH k a d ro ve m ilit a n la r ın a h ita b e n kalem e a ld ığ ım 29 A ğu stos 1987 t a r ih li y a z ıd a şu d e ğ e rle n d irm e ’ y a p ı l m ış t ı : "H areketin (TKİH) '79 ö n ce s i e v rim in in b e l l i b a ş l ı ana ç i z g i l e r i , TDKP ve TKP/ML H areketi ile b ir lik t e 'Y a k ın Geçmişe Genel B ir B a k ış ' b a ş l ı k l ı m etinde v e r ilm iş tir .

S on ra sı iç in ş ö y le s ö y le n iy o r d u : 'M a o cu lu -

12

EKlM

S a y ı: 6

ğun e le ş t i r i s i, teorid e M arksizm e, p ra tik te i ş ç i s ı n ı f ı n a b e li r l i b ir y ö n e liş i y a r a t ­ m akla b ir lik t e , sorunun özüne in ilm ed i ve g ö s te r ile n ç a b a , h a r e k e ti, k ü ç ü k -b u r ju v a d em ok ra sisin in en tu ta r lı ifa d e s i olm aktan öteye götü rem ed i. F akat her şeye rağm en , k ü ç ü k -b u r ju v a d e v r im c iliğ in in ile r iy e d o ğ ­ ru e v rim in in s ı n ı r l a r ı m o r ta y a koym ası a n la m ın d a , olum lu b ir g e liş m e y d i. Ve b u , p r o le te r s o s y a lis t b ir y ö n e liş in p o ta n s iy e l o la n a k la r ın ın b irik m e si a n la m ım t a ş ı y o r ­ d u 1 Örgütün M ayıs 1984 I.G e n el T op la n tı k a r a r l a n d a , Marksizme az çok b ir y ö n e l­ me ç a b a s ın d a n , a n cak 1 9 7 9 'd a n , yani Maocu te o rin in e le ş tir is in d e n son ra s ö z e d ile b ile c e ğ in e h a k lı o la r a k iş a re t e d iy o r .

"Bu n ok tad an s o n ra , d ev rim ci demok­ r a s i u fk u y la s ı n ı r l ı çe r çe v e n in d ış ın a ç ık ılm a k s ız ın ,p o p ü lis t h a rek etin u lu s a l ve u lu s la r a r a s ı ta r ih s e l k ö k le r i k a v r a n ıp e s a s lı b ir e le ş tir iy e ta b i tu tu lm a k s ız ın , y a n i b ir sistem den ve ta r ih b ilin c in d e n yok su n o la r a k , b a z ı a d ım la r a t ı l d ı . "Ö rn eğ in ; " Z a y ıf k a lm ış ve örg ü te y e te r in c e m aledilm em iş o ls a da, hakim üretim b içim in in k a p ita liz m , temel çelişm en in em ek -serm aye çe lişm esi o ld u ğ u , ( " y a n - s ö m ü rge, y a n - f e o d a l " k a v r a m la r ın ın te r k e d ilm e s i), p r o le ta r y a n ın s o s y a lis t g ö r e v le r i ve b u n la r ın dem okratik g ö r e v le r le i ç i ç e l i ğ i v u rg u su -am a ta b i d em okratik d evrim ­ d e !d evrim in özünün top ra k d evrim i o l m a d ığ ı, k ü ç ü k -k ö y lü lü ğ e y a k la ş ım , i ş ç i s ı n ı f ı n ı n temel gü ç ve a n t i-k a p it a lis t b ir s ın ıf o ld u ğ u v u rg u su g ib i teo rik ve p ro g ra m a tik a la n d a b a z ı ile r le m e le r ( * )

(...)

"A n ca k , d ah a ön ce de b e li r t i ld iğ i g ib i, bütün bu a d ım la r b ir sistem den yok su n o la r a k , e sk i p o p ü lis t g e le n e ğ in , t a r ih i, f e ls e f i , teo rik s ı n ı f s a l k ö k le rin e ve p r a tiğ in e v u r m a k s ız m , te r sin e o sistem iç in d e k a lın a r a k ,o sistem i p a r ç a la m a k s ız m ama o r a s ın d a n b u r a s ın d a n g e ­ d ik le r a ç a r a k , tö r p ü le y e re k , ve çoğ u da zaten top lu m sa l, s iy a s a l , e n t e lle k t ü e l-k ü ltü re l ilerlem e ta r a fın d a n d a y a t ıla n b a z ı o lg u la r ın a d ı m k o y a r a k , ta r ih i ve teo rik o la r a k saçm a 'd ö n ü ştü rm e ' a n la y ış ıy la a t ılm ış a d ım la r d ır . (K i, b e n zer gelişm e­ l e r , f a r k l ı z a m a n la rd a , ama şu v e y a bu ş e k ild e d iğ e r ö rg ü tle r d e de y a ş a n m ış t ır .)

Bu n ed en le fa z la b ir şey ifa d e etm ezler. Örgütümüz d e, bu n it e liğ i i le , ta r ih s e l k ö k le r i 1960'la r a d a y a n a n ve evrim leşe re k d e v rim ci k ü ç ü k -b u r ju v a p o p ü lizm in in M arksizm e ve i ş ç i s ın ıfın a en yakm k esim in i olu ştu ra n h a rek etin (TDKP, TKlH, TKP-ML H areketi, TÎKB) b ir p arça sı olm u ştu r ve ö y le d ir . Sözkonusu te o rik ve p r a tik sistem iç e r is in d e , tek tek s o r u n la r ­ d a ve a y r ı n t ıl a r d a olum lu ve olum suz bazı fa r k lılık la r ın olm a sı b ir n ite lik

d e ğ iş ik liğ i y a r a ta m a z d ı, y a r a tm a m ış tır .

"Onun t e o r ik - s iy a s i ufku ve p ro g ra m ı da, ... k a p it a lis t b ir ü lk e d e , serm aye d ü z e n in in , serm aye s ın ıfın ın a ç ık ve ç ıp la k e g em en liğ in in hüküm s ü rd ü ğ ü , ü c r e tli em eğin y a y g ın ve g e n iş ç a p lı söm ürüsünün ik tis a d i h a y a ta d a m g a s ın ı vu ra n b a ş lı c a o lg u o ld u ğ u , temel çelişm e ­ nin em ek-serm aye ç e liş k is i o ld u ğ u ve d iğ e r ç e liş k ile r in çözüm ünü k e n d isin e b a ğ la d ığ ı b ir top lu m d a, b u r ju v a z in in ta r ih s e l o la r a k çözüm lem ediği b a z ı so ru n ­ l a r ı - v e h atta ta r ih s e l o la r a k çö z ü m le d iğ i bazı s o r u n la r ı d a - k en din e program ed in en dem okratik d e v r im c ilik , ya da s o s y a lis t istem lerin dem okratik devrim iste m le ri o la r a k s u n u lm a s ı, s o s y a lis t ve a n t i-k a p it a lis t p e rs p e k tife b ağlan m a m ış d e m o k ra tlık la s ı n ı r l ı b ir a n ti-fa ş iz m , y u r ts e v e r lik le s ı n ı r l ı , h atta m illiy e t ç ilik ­ le k a r ış ı k b ir a n ti-em p erya lizm olm u ştu r; ve bunun p r a t iğ in i y a p m ış t ır .

"1 9 7 9 'd a n son ra s ın ıfa b e lir li b ir yön elim sa ğ la n m a k la b ir lik t e -ş ü p h e s iz dem okratik devrim u f k u y l a ! - s ı n ı f tem eli­ ne o tu ru la m a m ış tır . (T ü rk iy e k o ş u lla r ın d a sözk onu su u fu k la o tu ru ls a da fa rk e tm e zd i.

Z ir a iş ç i s ı n ı f ı iç in d e s o sy a liz m in d e ğ il, k ü ç ü k -b u r ju v a d em ok ra sisin in te m s ilc is i o lu n u r d u )"

(...)

"Bu b a k ım d a n , olum lu fa r k lılık la r ıy la , b e n z e r le r i

ve olum suz g i b i , THKP-

(* )A s lın d a c id d i b ir ilerlem ed en s ö z e d ile mez. Z ir a , h iç b ir a çık la m a y a p ılm a ­ d a n , e s k i g ö r ü ş le rin s e s s iz c e t e r k e d ilmesi b içim in d e o p o rtü n is tçe ve titre k ç e a t ılm ış b a z ı a d ım la r ın b ir k ıs m ı da s a t ı r a r a la r ın d a y a da örg ü tü n id eolo­ ji k iş le r iy le g ö r e v li y a z a r la r ı n ın k a ­ fa s ın d a k a lm ış t ır . "Ö rgüte mal( dilm e­ d i" derk en bunu anlatm ak iste m iş tik . Örneğin* y a z a r la r 1 98 0'de a r t ık " y a n fe o d a l" ta n ım la m a s ın ı te r k e d ip , k u l­ la n m a d ık la r ı h a ld e , MK ü y e s i sözk on u ­ su y ö n e ticim izin kalem e a l d ı ğ ı 1 .Genel T o p la n tı k a r a r la r ın d a (1 9 8 4 ), T ü rk iy e y a n - f e o d a l b ir ü lk e o la r a k ta n ım la n ­ m ış t ır . Bu n eden le y ö n e ticim iz , "b u da n ereden ç ık tı? " ş e k lin d e k i sorum uzu tu h a f k a r ş ıla m ış , ş a ş ır m ı ş t ı . H aksız da d e ğ il d i, z ir a b e ll i ki h a b e ri y o k t u .. . Ç iz g in in a s ı l k u ru cu su is e , bu durum dan, b a z ı k a v ra m la rı " P a r t iz a n c ıl a r ı b ile g ü ld ü re ce k b ir ş e k ild e k u lla n m a ya b a ş la d ı k la r ı "n d an ş ik a y e t e d iy o r d u . O ysa , bu bizim ö rg ü t g e r ç e ğ im iz d i.

Y a z a r la r ın k a fa s ın d a veya s a t ı r a r a la r ın d a s e s s iz c e d e ğ iş t ir ile n ş e y le r i MK ü y e le r i b ile fa rk e d e m iy o rd u .

Sorun b ir ile r in in "g eri k a l m ı ş " l ığ ı d e ğ il d i.

Mart 1988 C /M L- TK İH 'in ta r ih i d e, d ev rim ci demok­ r a s in in i le r i te m s ilcile rin d e n b ir i o la r a k , k ü ç ü k -b u r ju v a p o p ü lis t b ir te o ri ve p r a tiğ in t a r i h i d i r ."

Biz TKİH’ i k ıs a c a b ö y le d e ğ e r le n d ir ­ m iştik . Buna şunu da eklemek g e r e k iy o r : Bu örg ü tü n t a r ih i, a y n ı zam anda ö n d e r li­ ğ in in s ü r e k li d eğ işim i ve t a s fiy e t a r ih i­ d ir .

THKP-C k u ş a ğ ın d a n gelm e örgü tü n k u r u c u la r ı 1977'd e hemen top tan T İK P -A yd ın lık gru b u n a iltih a k e tti.

A s lın d a THKP-C/ML bu anlam da son bulm u ş, k e n d isin d en eser k a lm a m ış tı. Onu devam e ttir e n le r tamamen y e n i k u şa k , '74 s o n ra ­ s ı kuşak o ld u . O nlar b ile te r e d d ü tlü y d ü ; ö rn e ğ in TDKP y ö n e tic ile r in in s e k te r, k ib ir ­ l i tutumu o lm a s a y d ı, bu gru bu n v a r l ı ğ ı d ah a o zaman son b u l a b i li r d i. S on rak i ö n d e r liğ in y a r ıs ı da 1984'd e ta s fiy e e d il d i .

A ncak her gelen b ir ön cek in in k u rd u ğu y a da g e liş t ir d iğ i ç i z g i y i ora d a n b u ra d a n r ö t u ş la r la "esa sen d o ğ ru " ila n e d ip sü rd ü r d ü ; temel ç iz g i ve program ise özü nde hep a y n ı k a l d ı .

Bu d eğerlen d irm e h iç b ir c id d i b oşlu k ta şım a z ve ta n ım la m a la r y a k ış tır m a d e­ ğ i l d i r . Bunu b iz z a t örgü tü n resm i b e lg e le ­ rin e d a y a n a r a k g ö s te r e c e ğ iz .

1975: BUGÜNKÜ TKİH'İN TEMELLERİ NASIL ATILMIŞTI? 1975 b a ş la r ın d a ş e k ille n e n THKP-C/ML h a r e k e ti, 1971'd e n d e v r a ld ı ğ ı p o p ü lis t devrim p r o g r a m ın ı- a n l a y ı ş ı m k o r u y a r a k , i k i ana tema ü zerin e k u ru ld u : M a c e r a c ılı­ ğ ın r e d d i ve modern rev izyon izm e t a v ı r . Şü phesiz b u n lâ r b ir ile r le m e y i ifa d e e d iy o r d u . Ancak k ı s ı r ve y ü z e y s e l k a l d ı . "Öncü s a v a ş ı" m n y e r in e "d evrim k it le le ­ rin e s e r i o l a c a k t ı r " , " k it le le r le b irleşm e" s lo g a n la r ı g e ç i r i l d i . Modern rev izyon izm e k arşı m ücadele de, esasen, S ov y etle r B i r l i ğ i 'n e k a r ş ı s iy a s i tutum la ( s o s y a le m p e ry a list d ey ip dememe) s ı n ı r l ı k a l d ı .

H areket, sa d e ce M arksist teorid en d e ğ il , g en el o la r a k c id d i b ir b irik im d en de yoksundu.

TH KP-C'nin a n ti-e m p e r y a lis t d em okratik devrim platform u n u v e r i k a b u l e d iy o r d u . Ve bütün d iğ e r b e n z e r le r i g i b i , "e n te r n a s y o n a l M a rk sist-L en in ist çiz g i" o la r a k n itelen en Çin re v iz y o n iz m in in v e Mao Z edu n g D ü şü ncesinin d erin e tk is i a lt ın d a ş e k ille n d i. A r a lık 1976'd a y a y ı ­ n m a b a ş la n a n H alkın Yolu g a z e te s i, ilk s a y ıs ıy la b ir lik t e y a y ın la d ığ ı program n it e liğ in d e k i örg ü t p la tfo rm u , u lu s la r a r a ­ s ı bölüm de "ü ç d ü n y a te o r is i" n in e tk is i a lt ı n d a y d ı; T ü rk iye ve T ü rk iy e d evrim in e iliş k in bölüm ü is e , Mao Z e d u n g 'u n "y e n i dem okratik devrim t e o r is i,fne d a y a n ıy o r , b u n a iliş k in Çin fo rm ü lle ri hemen old u ğ u g i b i a k t a r ı l ıy o r d u . Y ani p rog ra m , T ü rk i­ y e g e r ç e ğ in in , t a r ih i, ik t is a d i, top lu m sa l,

EKİM

13

s iy a s a l v e r ile r in d e n ç ık m ıy o r ; te r s in e , "y e n i dem okratik d evrim " te zi k esin b ir v e r i k a b u l e d il ip , b il in d iğ i ve in c e le n d iğ i k a d a r ıy la t a r ih i, to p lu m sa l, s iy a s a l o lg u ­ la r z o rla n a ra k ona u yd u ru lm aya ç a l ı ş ı l ı ­ y o rd u .

P latform un özünü veren p a s a jla r ı a k t a r ıy o r u z : "T ü rk iy e em peryalizm e b a ğ ım lı geri b ir ta rım ü lk e s id ir ." "Ö z e llik le son y ı l l a r d a ülkem izde meta ü retim i çok y a y g ın la ş m ış , ve onun iç in d e k a p it a lis t üretim hakim h a le g e lm iş tir .

Ancak ne gen el o la r a k k a p it a lis t ü retim in g e liş m e s i, ne de em p eryalizm in u z a n t ıs ı b ir te k e lc i k a p ita lizm -k a p ita liz m in ö z ­ g ü rce gelişm e sin in ön ü n dek i k a p ita liz m ("k a p ita liz m in ö z g ü rc e g e lişm e sin in ön ü n ­ d e k i k a p it a liz m " !? ) ö n ce s i e n g e lle r i t a s f i ­ ye etm em iş, g e n iş k öylü k it le le r i ü z e rin ­ d ek i y a r ı - f e o d a l b oy u n d u ru ğ u k ırm a m ış , T ü r k iy e 'y i g e r i b ir ta rım ü lk e s i olm aktan ç ık a r m a m ış t ır ." "Ü lkem izde ü r e tic i g ü ç le r in ö z g ü rce g e lişm e sin in ön ü n dek i e n g e l, g e liş m iş k a p it a lis t ü lk e le rd e n fa r k l ı o la r a k gen e­ lin d e k a p ita liz m d e ğ il, e m p e ry a list söm ürü ve tah akküm , em p eryalizm in u z a n t ıs ı te k e lc i k a p ita lizm ve y a r ı - f e o d a l b o y u n ­ d u ru k tu r. Meta ü retim in in ve k a p it a lis t ü retim in ş e h ird e ve k ır d a önem li ö lçü d e g e lişm iş olm ası bu g e r ç e ğ i d e ğ iş tirm e z .

Tam te r sin e bu g e lişm e d ir k i y a r ı-s ö m ü r g e y a r ı - f e o d a l y a p ı n ın k ır ılm a s ı ş a r t l a r ı m d ah a d a o lg u n la ş t ır m ış , temel cş liş m e y i d ah a da k e sk in le ş tirm iş, d e v rim ci demok­ r a tik g ü ç le r i ve bu g ü ç le r in m ü ca d e le sin i çok g e n işle tm iş, g e n iş k ö y lü k it le le r in e ve g en el o la r a k h a lk a bu m ü ca d e le le rin d e d ah a d a g ü ç lü b ir ö n d e r, m ily on lu k b ir p r o le t a r y a k a z a n d ır m ış t ır ." "Ü lkenin d ü n y a ç a p ın d a ca n çe k işe n k a p ita liz m e b a ğ ım lılığ ın ın b ir son ucu o la n y a n -s ö m ü r g e y a r ı-fe o d a l y a p ıs ı sü rd ü ğ ü sü re ce çözü lm esi gerek en temel çelişm e (ü r e t ic i g ü ç le r le ü r e tic i g ü ç le r in ö z g ü rc e g e liş m e s in i ön ley en g e r i m ü lkiyet iliş k ile r i a r a s ın d a k i ç e liş m e ), em p erya­ lizm le Türk ve Kürt u l u s l a r ı , e m p e ry a liz ­ min u z a n t ıs ı te k e lc i b u r ju v a z i, fe o d a l to p ra k a ğ a la r ı ve t e fe c ile r le ç e ş it li m illiy e tle r d e n h a lk ım ız a r a s ın d a k i m üca­ d e le d e y a n s ıy a n , ü r e tic i g ü ç le r le ü r e t ic i g ü ç le r in ö z g ü rce g e liş m e s in i ö n le y e n y a rı-s ö m ü r g e y a r ı - f e o d a l y a p ı a r a s ın d a k i ç e l iş m e d ir ." " . . . T ü rk iy e p r o le t a r y a s ın ın ö n ü n d ek i d e v rim ci a d ı m . . . so sy a liz m e u laşm ak iç in ön ce em p ery alizm , em p eryalizm in u z a n t ıs ı te k e lc i k a p ita liz m v e fe o d a liz m in t a s fiy e e d ile c e ğ i dem ok ratik h alk d e v rim in i z a fe r e u la ş tır m a k ( t ı r ) . " "Ü lkem izde d em okratik devrim m ücade­ le s i y ü z y ı l d ı r s ü rm e k te d ir ."

14

EKİM

S a y ı: 6

" ... y a n -s ö m ü r g e , y a n -fe o d a l yapı a n ca k p r o le te r y a ö n d e r liğ in d e , i ş ç i- k ö y lü i t t if a k ı tem elinde y ü rü tü lecek y e n i tip te b ir Dem okratik Halk D evrim iyle k ı r ı l a b i ­ l i r . ...B u d evrim in ön der gü cü p r o le ta r ­ y a d ır . ... temel g ü ç le r p r o le t a r y a , k ö y lü lü k ve ş e h ir k ü ç ü k -b u r ju v a z is id ir .

M illi b u r ju v a z i y a lp a la y a n b ir s ı n ı f t ı r .

P r o le ta r y a m illi b u r ju v a z iy i devrim s a f la ­ r ın a kazanm ak iç in m ücadele ed er ve m illi b u r ju v a z in in em p eryalizm le ve fe o d a ­ lizm le uzlaşm a ve d evrim i b a lta la m a e ğ ilim le r in i s ü r e k li te ş h ir e d e r ."

"D em okratik Halk D evrim inin özü to p ­ ra k d e v r im id ir ." " . . . t o p r a k d evrim i tem eli ü zerin d e ele a lın m a y a n s il a h l ı ik tid a r m ü ca d elesi h iç b ir son u ç v e rm e (z) . . . " " ...d e v r i m i n y olu uzun s ü r e li h alk s a v a ş ıd ır ."

"D em okratik h a lk d evrim i e s k i tip te d e ğ il , y e n i tip te b ir b u r ju v a dem okratik d e v rim d ir . ( . . . ) H alkın dem okratik d ik ta ­ tö rlü ğ ü p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü d e ğ il d ir .

A ncak i ş ç i s ı n ı f ı ö n d e r liğ in d e , i ş ç i- k ö y lü it t if a k ı tem elinde y ü k selen d em okratik h a lk d ik ta tö rlü ğ ü p r o le ta r y a d ik ta tö r lü ğ ü ­ nün b ir b iç im id ir ve d u r m a k s ız ın s o s y a ­ lizm e, p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n e g ö t ü r ü r ." (* ) "D evrim ci p r o le t a r y a , em p ery a lizm e, fe od a lizm e ve em peryalizm in u z a n t ıs ı te k e lc i b u r ju v a z iy e k a r ş ı ola n ve d evrim ­ de ç ı k a r l a r ı b u lu n an tüm ötek i s ı n ı f ve t a b a k a la r ı y u r tse v e r a n t i-fa ş is t ce p h e s inde (a b ç) b i r l e ş t i r i r ."

(H a lk m Y olu , s a y ı : l , s . 7 ,8 ,9 ) P latform , son o la r a k , "E m peryalizm ­ d en , so sy a l-e m p e ry a lizm d e n B a ğ ım s ız De­ m okratik Halk i k t i d a r ı " , " Bütün T o p ra k la r K ö y lü y e ", "Tüm Halka İş ve Can G ü v e n liğ i" ş ia r la r ın ı "bü tü n d em o k ra tla rın ve h a lk d evrim in in temel s lo g a n la r ı" o la r a k ila n e d iy o r d u . ( s a y ı : 2 , s . 12) Yine ilk s a y ıd a , platform u n g ü n cel b ir s iy a s i a ç ık la m a s ı n it e liğ in d e k i, "Şim diki Durum ve G örevlerim iz" b a ş l ı k l ı b a ş y a z ı ­ da, "ç ık a r la r ı, ik i sü p er d e v le t ve iş b ir li k ç i le r in i n ç ı k a r l a r ı y l a ç e liş e n b ü ­ tün s ı n ı f ve t a b a k a la r ın y u r ts e v e r a n t ifa ş is t eylem in i y ü k seltelim " ( a b ç ) d e n i­ yordu .

Daha s o n ra k i s a y ıl a r d a , bu p la tform u n b ir g e r e ğ i o la r a k , iş ç ile r e " İ ş ve Can G ü v e n liğ i K o m ite le ri", iş y e r le r in e "Y u rtse­ v e r A n ti-fa ş is t D iren iş K om iteleri" ö n e r ili­ y o r d u . S osyalizm den is e , y a a n cak te o rik y a z ı l a r d a , y a da uzak b ir h edef o la r a k , (* )1 9 7 6 'd a k i bu g ö r ü ş, ek lek tizm in e r a ğ ­ men, sözkon u su y ön e ticim izin 1988 T ü r k iy e 's in d e ile r i sü rd ü ğ ü dem okratik cu m h u riyet h ed efin d en i l e r i d i r .

k a z a ra b azen s a t ır a r a la r ın d a s ö z e d iliy o r d u . Hepsi b u !

Y u k a rıd a g e n işçe a k t a r d ığ ım ız p a s a j­ la r d a n a n l a ş ı l d ı ğ ı g i b i , "d e v rim ci demok­ ra t", "y u rtsev er", " a n t i- fa ş is t " ta n ım la ­ m a la rı , eylem in in iç e r iğ in in b u n la r o ld u ­ ğu b iz z a t h arek etin k en di k en d in i ta n ım ­ la m a sı , k en d i k en din e a tfe tt iğ i n it e lik le r ­ d ir . Öz budur ve bu hep k e n d in i k oru m u ştu r; M a rk s is t-L e n in is tlik is e , b ü ­ tün p o p ü lis t h a re k e tle rd e o ld u ğ u g ib i sa d e ce b ir y a n ıls a m a d ır . B u rju v a T ü rk i­ y e 'd e iş ç i s ın ıfın a s u n u la n , b u r ju v a d em okratik i ç e r ik li y u r ts e v e r dem okrat b ir ç i z g i -p r o g r a m d ı r . O ysa kom ünist h a re k e t, bu a n la m ıy la , ne d e m o k ra ttır, ne de y u r t s e v e r d ir . B ir M arksist iç in tüm b u r ju ­ v a egem en lik b iç im le r i g i b i , bu b iç im le r ­ den b ir o la n faşizm in k a r ş ıt ı da p r o le ­ ta r y a i k t i d a r ı d ı r , s o s y a lis t d e m o k ra sid ir; b ir k ü ç ü k -b u r ju v a dem okratı iç in gen el o la r a k d e m o k ra sid ir, b u r ju v a d em ok ra si­ d ir .

B ir M arksist iç in a n ti-e m p e r y a lis t eylem , u lu s la r a r a s ı serm aye ce p h e s in i y a n p d ı ş ın a ç ık m a y ı a m açla ya n a n t i-k a ­ p it a lis t b ir e y le m d ir; b ir k ü ç ü k -b u r ju v a dem ok ratı iç in ise " b a ğ ı m s ı z l ı k " t ı r .

P latform , ep e y ce z o r la n a r a k , Çin fo r ­ m ü lle r in i, Mao Z e d u n g 'u n fe o d a l, y a r ı - f e o d a l Çin iç in ön g örd ü ğ ü fo rm ü lle ri b u r ju ­ v a T ü r k iy e 'y e u ydu rm aya ç a l ı ş m ı ş t ı r . Ya da, L e n in 'in "İk i T a k tik "in i ge rid e n y o r u m la y a ra k , Ç a r lık R u s y a 's ın d a , o to k ­ r a s iy e , top ra k soy lu lu ğ u n u n e g e m e n liğ in e , y a n i o r t a ç a ğ k u ru m la n n a ve ik t is a d ın a k a r ş ı ö n görü len dem okratik devrim s tr a te ­ j i s i , b u r ju v a i k t id a r ın , serm aye egem en li­ ğ in in hüküm sü rd ü ğ ü b ir ü lk e d e , b u r ju ­ v a z iy e , te k e lc i k a p ita lizm e k a r ş ı ile r i sü rm ü ştü r.

Bu yü zden de t a r ih i, ik t is a d i, toplum ­ s a l g e r ç e k le r z o rla n m ış , " g e r i b ir ta rım ü lk e s i" , " y a n - f e o d a l " ta n ım la m a la rı ile n esn el o la r a k lib e r a l t a r ih ç i ve i k t i s a t ç ı ­ l a r ın b ile g e r is in e d ü şü lm ü ştü r.

Oysa T ü r k iy e 'd e , d ah a '7 0 'l e r i n b a ş ın d a , s a ­ nayi üretim i ta rım ı geçm iş, te k e lc i, b ü y ü k b u r ju v a z i s iy a s a l ik tid a r d a k esin h a k im iy e tin i çok tan kurm uştu.

Bu k u ş a ğ ın t e o r is y e n le r i, k a p ita liz m in gelişm e si ve e g e m e n liğ in i k u rm a sın ı d a h i, em peryalizm e b a ğ ım lı o ld u ğ u g e r e k ç e s iy le , tam am lanm am ış dem okratik devrim g ö r e v le ­ r in in program e d in ilm e s in in , ü çü n cü b ir b u r ju v a dem okratik devrim g ö r e v in i "çok d ah a mümkün, a c i l, ertelenm ez h a le g e t ir d iğ i" n in k a n ıt ı o la r a k s u n u y o r la r d ı.

Bu açm azdan kurtulm ak ve dem okratik devrim p r o g r a m ım g e rek çelen d irm ek iç in d e , d ü n y a k a p it a lis t ekon om isinde t a r ih s e l ve h iy e r a r ş ik b ir ili ş k i o la n b a ğ ı m l ıl ık iliş k is in d e n - k i k a p it a lis t d ü n y a ekonom i­ sin d e b a ş k a tü rlü olm ası da d ü şü n ü lem ezh a r e k e tle , b ir b ir in in a n t i-te z i " i k i tü r

Mart 1988 k a p ita liz m 11 y a r a t t ı la r . " İ ş b ir li k ç i te k e lc i k a p ita liz m 11, "k a p ita liz m in ö z g ü rce g e l iş ­ m esinin ön ü n dek i k a p ita liz m ", k i b u , g e r i m ü lkiyet ili ş k i s i n i tem sil e d iy o r d u , ek on o­ mik o la r a k g e r ic iy d i . "M illi k a p ita liz m ", ki bu, k a p ita liz m in , ü r e tic i g ü ç le r in ö z g ü rce g e liş m e s in i tem sil e ttiğ in d e n ek o­ nomik o la r a k i l e r i c i y d i , "y e n in in " , "y e n i dem okratik d evrim in b ir u n s u r u "y d u .

Y a n i, ö r n e ğ in , Bursa* d a k i k ü çü k , ilk e l dokuma t e z g a h la r ı y a da İ s t a n b u l'd a k i dem ir çekme a tö ly e le r in i tem sil eden orta h a lli k a p it a lis t le r m illi k a p it a lis t le r d i ve b u n la r ın tem sil e t tiğ i k a p ita liz m , "ü r e t ic i g ü ç le r in g e liş m e s in i", "ü retim in top lu m sa l­ la ş m a s ın ı11 ifa d e e t tiğ i iç in i le r i b ir m ü lkiyet i l i ş k i s i y d i . Ancak S a b a n c ıla r ın modern t e k n o lo jiy le k u rd u ğu ve b in le r c e iş ç in in ç a l ı ş t ı ğ ı d ev te k s til f a b r i k a l a r ı , K o çla rın dev dem ir döküm işle tm e le rin i tem sil eden b üyü k ö lç e k li, te k e lc i k a p ita ­ lizm , bu k a p ita lizm u lu s la r a r a s ı te k e lc i k a p ita liz m e b a ğ ım lı old u ğ u iç in “ k a p ita ­ lis t dünya ekonom isinde başka tü rlü o la b ilir m iş g ib ive "ü r e t ic i g ü ç le r in g e liş m e s in i, ü retim in to p lu m s a lla ş m a sın ı en g e lle m e y i" ifa d e e ttiğ i iç in g e r i b ir m ü lkiyet i li ş k i s i n i tem sil e d iy o r d u .

Bu b a ş ta n a şa ğı saçm a, g e r ic i, "u lu s a l" te o r i h a rek etin te o rik y a y ın org an ı D evrim ci T e o r i'n in 1 .s a y ı s ı n d a , "Mao Z e d u n g 'u n Yeni Dem okratik Devrim T eo ri­ s in in İ n k a r ın a K arşı Ç ık a lım " b a ş l ı k l ı uzun b ir y a z ıd a in ce in ce iş le n m iş tir .

T e k elci k a p ita lizm e karşı d em okratik devrim ö n e r ilm iş t ir !!

Ancak ş u n la r da söylenm ek zoru n d a k a lın m ış t ır : "Y eni Demokratik d evrim le e m p e ry a liz ­ me b a ğ ım lı te k e lc i serm ayeye e l k on u la ­ ca k ve o yeni dem okratik ekonom inin ("y e n i dem okratik e k o n o m i"!?) s o s y a lis t sek törü n ü o lu ş t u r a c a k t ır . O üretim in to p ­ lu m sa lla ş m a sın ı tem sil e ttiğ i i ç i n , s o s y a ­ lis t sek törü o lu ş tu r a c a k . Ama o üretim in to p lu m s a lla ş m a sın ın önünde e n g e l old u ğ u iç in dem okratik d evrim in h e d e fi o la c a k ­ t ı r . " (D evrim ci T e o r i, s a y ı : l , s . 66) İş te b u r ju v a T ü r k iy e 'd e , dem okratik devrim p r o g r a m ın ın açm azı b u rd a a ç ık se çik g ö r ü lü y o r . Büyük b u r ju v a z i m ü lk s ü z le ş f ir ile c e k ve bu m ü lkiyet s o s y a lis t m ü lkiyete d ö n ü ş tü rü le ce k tir, ama devrim y in e de d em okratik o la c a k t ır !

Büyük b u r ju v a z in in m ü lk iyeti + d e v le t işle tm e le ri + b a n k a la r + d ış tic a r e t v b .

- s o s y a li s t m ü lk iy et; ama b u , T ü r k iy e 'd e ik t is a d i h a y a tın %80fin in i k on trol a lt ın a alm ak d em ek tir. Ve zaten b ir s o s y a lis t d ev rim , i le r i k a p it a lis t ü lk e le rd e d a h i ilk ham lede (s a d e c e b ü y ü k serm a y ey i h ed ef­ l e r ) b u n d an b a ş k a n e d ir k i? T ü r k iy e 1de b ir s o s y a lis t devrim p ro g ra m ı ilk ham lede b u n d an başka neyi h e d e fle r?

(M erak e d e n le r y a d a ku şkusu o la n la r L e n in 'in

EKİM

15

Komintern te z le r in e ve Komintern P r o g r a m ı­ na b a k a b i l i r l e r .)

T a r ih s e l, top lu m sa l z o r u n lu lu k la r , bu kuşak te o r is y e n le r in in ir a d e s in e rağm en , k e n d in i k a b u l e ttirm iş , s o s y a lis t iste m le r, d em okratik devrim p ro g r a m ın a dem okratik istem ler o la r a k g ir m iş t ir . A yn ı durum TDKP P ro g ra m ın d a da sö z k o n u s u d u r. (B k z. Kongre B e lg e le r i, s . 292, 293) İşte, " s o s y a lis t istem lerin dem ok ratik devrim istem leri o la r a k s u n u l­ m a sı" derk en bunu a n latm aya ç a l ı ş ı y o r u z .

Demek k i, ta n ım la m a la r ım ız bu n ok ta d a d a k e y fi ve y a k ış tır m a d e ğ il d ir . Demokra­ tik devrim p ro g r a m ın d a ı s r a r e d e n le r , ö rn e ğ in TKP/ML H areketi, bugü n a r t ık bu açm azı m a n tık i son u cu n a v a r d ır a r a k , "d em ok ra tik k a p ita liz m ", k ü ç ü k -b u r ju v a "d em ok ra tik ik t id a r " n o k ta s ın a u la ş m ış b u lu n u y o r la r .

(B k z. P a rtin in Y olu , s a ­ y ı^ , Kasım 1986; s a y ı : 11, M ayıs 1987) B öy le ce devrim a n l a y ış l a r ı o n l a r ı , k a ç ı ­ n ılm a z o la r a k , '8 0 'le r T ü r k iy e 's in d e '7 0 'le r d e k i p r o g r a m la r ın g e r is in e itm iş b u lu ­ n u y o r . TKP/M L-H areketi ve y ö n e t ic ile r in ­ den i y i ö ğ r e n d iğ i a n la ş ıla n y e n i y ö n e t ic i­ miz de a y n ı y e re g i t t i .

T ü r k iy e 'd e temel çelişm e o gün de b u g ü n de em ek-serm aye ( p r o le t a r y a - b u r ju v a z i) ç e liş m e s iy d i. (Bunu bu gü n en " g e r i k a lm ış la r " b ile r e d d e d e m iy o r .)

Bütün d iğ e r ç e liş k ile r bu çelişm en in çözü lm esin e b a ğ l ı y d ı , d o l a y ı s ı y l a M arksist b ir p r o g ­ ram bu çelişm en in çözümü ek sen in e o tu rtu ­ la b ilir d i.

T ü r k iy e 'd e d evrim in özü ve d a y a n a c a ­ ğ ı temel a n t i-fe o d a l b ir to p ra k d ev rim i d e ğ il d i.

A slo la n , g e liş e n g ö rü lm ü y o r, g ö z le r ik t is a d i evrim le g itt ik ç e dönüşen ve önem siz h a le gelen geri i liş k ile r e d i k il i y o r , hemen a r tık s a d e ce T ü rk iy e K ü r d is t a n 'm d a v a r o la n ve g id e re k k a p ita ­ lizm e ta b i o la n y a r ı-fe o d a l k a lın t ıla r a b a r t ı lı y o r d u .

O n y ılla r d ır T ü r k iy e 1.de k ö y lü lü ğ ü n c id d i b ir to p ra k h a re k e ti görü lm em işti, o la m a z d ı, olam az d a . Z ir a , T ü rk iy e ta r ım ı d ah a çok kü çü k ö lç e k li k ö y lü ü retim i ve o rta ve b ü yü k ö lç e k li k a p it a lis t ta rım d a n o lu ş u y o r .

K öylülük d iy e y e k p a re b ir s ın ıf y o k tu . Bu kavram T ü r k iy e 'd e a r t ık a n ca k c o ğ r a fi y a da d em ografik anlam da k u lla ­ n ıla b ilir d i.

Z ir a "k ö y lü lü k " s ın ı f l a r d a n o lu ş u y o r d u , k a r ş ıt s ı n ı f l a r a b ölü n m ü ştü .

Bu n e d en le, b ir "iş ç i-e m e k ç i k ö y lü it t if a ­ k ı "n d a n s ö z e d ile b ilir , ama b ir " i ş ç i- k ö y l ü i t t if a k ı "n d a n sö z e d ile m e z d i.

O günün T ü r k iy e 's in d e , "m illi b u r ju ­ v a z i" d iy e devrim d e y e r a la b ile c e k y a d a devrim e k a z a n ılm a s ı gerek en hom ojen b ir s m ıf y o k tu .

B öyle b ir s ın ıf "y e n i dem ok ratik devrim t e o r is i" n in g e r e ğ i o la r a k m u h a y y ile d e y a r a t ı lm ı ş t ı. "M illi b u r ju ­ v a z i" d e n ile n , b ü y ü k b u r ju v a z i ve b ü y ü k to p ra k s a h ip le r in in d ış ın d a k i kent v e k ı r

16

EKİM

S a y ı: 6

o rta b u r ju v a z is i, b üyü k b u r ju v a z iy e gerek i k t is a d i, gerek s iy a s i o la r a k y ü z le r c e b a ğ la b a ğ l ı y d ı ; on u n la ç e liş k is i v a r l ı ğ ı ­ n ı sürdürm e ve a r tı-d e ğ e r d e n p a y alma s a v a ş ın d a n k a y n a k la n ıy o r d u ve söm ürücü b ir s ı n ı f old u ğ u n d a n a s ı l ç e liş k is i p r o le ­ t a r y a y l a y d ı . Tem sil e d ild iğ i s iy a s a l p a r ­ tile r in p o lit ik a la r ı bunun a ç ık k a n ı t ı y d ı .

Tam b ir k e n d iliğ in d e n c ilik le ve " k it le ­ l e r e " , " b a ğ ı m s ı z l ı k " , "d e m o k ra si", "k u rtu ­ lu ş d em okratik h alk d e v rim in d e d ir " tema­ l a r ı y l a ilerlem ey e ç a l ış a n , iç in d e y e r a l a b i l d i ğ i k a d a r ıy la iş ç i h a re k e tin i d e, a s ı l ü ze rin e otu rd u ğu k ü ç ü k -b u r ju v a z in in a n ti-e m p e ry a l i s t , a n t i-fa ş is t h a rek etin e ve u fk u n a ta b i k ılm a y a ç a lış a n THKP-C/ML, lib e r a liz m le , k iş i li k s i z l ik l e , h a rek etin i h t iy a ç l a r ı k a r ş ıs ın d a k i a cz ve yeten ek ­ s iz liğ iy le k a r a k te r iz e o la n ö n d e r liğ in in "ü ç dünya te o r is i" ta r tış m a s ı ile s a ğ ce r e y a n a teslim olu p A y d ı n l ı k 1a iltih a k etm esiyle çö k tü .

Y ık ın t ıla r ı ü zerin d e TH K P-C /M L'yi y en id en c a n la n d ır m a y a ç a ­ lış a n az s a y ıd a k i k a d ro dönüp bu çök ü şü n n e d e n le rin i ird e le m e d i, o günkü k o ş u lla r ve k a v r a y ış la ird eley em ezd i d e .

"E sk i ta r z " devam e d il d i .

p r o p a g a n d a s ın ı y a p t ı. B azı s a y ıl a r ın d a on m add elik p rogra m ı (b a z ı b içim r o t ü ş la r ıy le ve m a d d elerin in k ıs a lt ı la r a k se k ize in d ir ilm e s iy le bu gü n e kadar m uhafaza e d ile n ve için d e T ü r k iy e 'd e çok ta n y a s a ­ la ş m ış "8 s a a tlik işg ü n ü " t a le b i de b u lu n a n - ö y le y a , B o lş e v ik le r in dem okra­ tik devrim p ro g ra m ın d a da 8 s a a tlik işg ü n ü t a le b i v a r d ı ! - ilk s a y ıd a y a y ı n ­ la n m ış program k a s t e d iliy o r -AA ) p r o p a ­ ga n d a etmeye a ğ ı r l ı k v e r d i. H .Y. t a r a f­ t a r la r ı da s iy a s i ç a lış m a la r ın d a s ık s ık b u n a b a ş v u r d u , k it le le r in maruz k a l d ı ğ ı b a s k ı ve a c ı l a r ı n çözümünün p r o le ta r y a ö n d e r liğ in d e k i dem okratik h a lk d e v rım ıy le son b u la c a ğ ı p ro p a g a n d a e d i l d i . " ( a b ç . ) ( s . 21, 22) (G örü ldü ğü g ib i b u r ju v a d e­ m okratik i ç e r i k li b ir d e v rim , ö rn e ğ in i ş ç i ­ le r in maruz k a l d ı ğ ı b a s k ı ve a c ı la r a son v e r iy o r d u ! Bu y a z ı h a rek etin en ye tk in ve '7 8 'd e n itib a r e n ç iz g is in i olu ştu rm ad a a s ıl ve ta y in e d ic i o la n te o r is y e n in kalem inden ç ı k m ış t ı r . Ve h a rek etin te o rik d ü z e y i ve ufkunun k a n ı t ı d ı r , bu f ik ir bütün p o p ü lis t h a re k e tle rce y ı l l a r c a p r o ­ p a g a n d a e d i l d i .)

II

1978 SONRASI H aziran 1978. "Üç Dünya T e o r is i"n in e le ş t i r i ld i ğ i D evrim ci T e o r i'n in 2 .s a y ı s ı n ­ da, "P ro le te r D evrim ci H areketi N a sıl in c e le m e liy iz ? " b a ş l ı k l ı y a z ıd a , bu te o r i­ nin H a lk m Yolu p la tform u n d a k i e t k ile r i a r ın d ır ılm a y a ç a l ı ş ı l ı y o r ve ş ö y le d e n i­ y ord u : "P ro le te r d ev rim ci h arek et em p erya­ lizm le y e r li g e r ic ilik a r a s ın d a k i i l i ş k i y i , ü lk em izin y e n i dem okratik devrim aşam a­ s ın d a o ld u ğ u n u , d evrim in özünün top ra k d evrim i o ld u ğ u , b a ş ç e l i ş k i , faşizm ve p r o le te r d ev rim ci h a rek etin önünde d u ran b ir d iz i m eselede e sa s o la r a k d oğru ( a b ç . ) t a h lille r y a p t ı . " ( s . 98) "Ö z e llik le D evrim ci T e o r i'd e y a y ı n l a ­ nan y e n i dem okratik devrim a n l a y ış ı n ı n k a p sa m lı b ir ifa d e s i, op o rtü n ist üç dün­ y a c ılığ a ta y in e d ic i d a r b e y i in d irm eye hizm et e t t i. O p ortü n istler D evrim ci T e o r i' n in "Üç dünyayı red p e r s p e k tifi ile y a z ılm ış " o lm a s ın ı e l e ş t i r i y o r la r d ı. M arksizm -L en inizm ve Mao Z edu n g d ü şü n cesi t a b ii k i op ortü n izm i r e d d e d iy o r d u ." ( s . 105) (K a sted ilen D evrim ci T e o r i, sayı l 'd e k i y a z ıd ır k i, d ah a ön ce b u n d an k ısm en s ö z e tm iş tik . ) D evrim ci T eori s a y ı 3 (Temmuz 1978), "H a lk m Yolu Platform unun D e ğ e r le n d ir il­ m esi" b a ş l ı k l ı y a z ı : "E sas y ö n ü y le M arksizm -Leninizm y o ­ lu n d a i l e r l e y e n . . . " "HY g a z e te si y a y ı n ı n ı bu p la tform d o ğ ru ltu su n d a s ü rd ü r d ü , g e n iş k itle le r e dem okratik h alk d ev rim in in

H Y'nin p latform u d o ğ ru d u r ve i z le d iğ i s iy a s e te temel te ş k il e tm iş tir .

Sundan s o n ra k i y a y ın la r iç in de temel te ş k il e d e c e k tir .

D o la y ıs ıy la p la tform u y e n id e n yazm aya gerek d u ym u yoru z. Bu kon uda HY b ir in c i s a y ıs ın d a k i p la tfo rm , ö z e llik le Devrimci l T e o r i'n in b ir in c i s a y ı sm daki temel ç e liş k i y a z ıs ı, H Y'na bu n d an s o n r a s ı iç in de y o l g österm ek ted i r . " ( a b ç ) ( s . 22) 1979 b ir dönüm n o k t a s ı. "Mao Z edu n g D ü şü n cesi" r e d d e d iliy o r . A n cak, TH K P-C/M L 'nin temel ç i z g i s i ve p la tform u Mao Z e d u n g 'u n y e n i dem okratik devrim t e o r is i temel a lın a r a k o lu ş tu ru ld u ğ u h a ld e , bu ç iz g in in temel n o k ta la r d a Mao Z e d u n g 'u n e tk is in i k ır a r a k i le r le d iğ i s ö y le n iy o r !

D evrim ci T eori s a y ı 5 (M a y ıs 1979), "'M a o Z edu n g D ü şü n ce si1 K ü çü k -B u rju va A n ti-M a rk sist B ir T e o ri" b a ş l ı k l ı y a z ın ın son ve "Ö zeleştirim iz" bölüm ü: "H a lk m Y olu , M arksizm -L eninizm in k la s ik le r in i in celem eye, iş ç i s m ı f ı ile b irle şm e y e b üyü k önem v e r d iğ i i ç i n , Mao Z e d u n g fu savun m aya ç a lış m a s ın a rağm en , T ü r k iy e 'd e d evrim in ile r le tilm e s in e iliş k in temel n o k ta la r d a , M aoculuğun e tk is in i k ı r d ı , d oğru k a v r a y ış la r g e t i r d i ." ( s . 80) Bu b ir şey d e ğ il, d a h a s ı v a r : "'M a o Z edu n g d ü ş ü n ce s i1n i e le ş tire n bu y a z ım ız , A y d m lık -T İK P r e v iz yon izm in in id e o lo jis in in onun te o rik tem el­ le r in in e l e ş t i r i s i . . . o ld u ğ u k a d a r . . . M aocu lu k ta n b e sle n e n , etk ile n e n onun s a y e ­ s in d e k e n d is in i 'M a r k s is t'le ş tir m e y e ç a l ı ­ şan v e y a ç iz g is in e d a y a n a k b u la n 'P a r t i­ z a n ', 'D .H a lk m B i r l i ğ i ', 'H a lk m Kurtu­

Mart 1988 lu ş u ' h atta 'D evrim ci Y ol' g ib i a k ım la r ın te o rik tem ellerin in de e le ş t ir is id ir " d e n i­ y o r d u ! ( a g e . , s . 83) Bu a c a ip lik n a s ıl a ç ık la n a b ilir ? Te­ bessüm ed ip y a da h a s t a lık lı b ir d üşü n ce h a li d e n ilip g e ç il e b i li r mi? Şü phesiz ki h a y ır .

B ir in c is i, h erk es k en din e b ir sistem , b ir dünya y a ra tm ış ve onun k ö le s i olm u ştu ; onun ötesin d e b ir k a v r a y ış y o k tu . Mao Z e d u n g 'u n a d ı a t ılm ış , ama bu sistem korunm uştu. Mao olm asa da " İ k i T a k tik "te b o lc a a lı n t ı b u lu n a b ilir d i. İ k i n c is i , gru p, ve bu tü r bütün g r u p la r , k ü ç ü k -b u r ju v a b ir s o s y a l ta b a n a d a y a n ıy o r d u ; "h er zaman en d o ğ ru " olm ak g e r e k tiğ in e in a n a n , g ü ce , g ö s te r iş e v b . ta p a n k ü ç ü k -b u r ju v a la r to p lu lu ğ u . B öyle ş e y le r s ö y le m e k s izin , "çok f a r k l ı " o ld u ğ u ­ nu gösterm ek sizin gru bu a y a k ta tutmak o ld u k ça g ü ç tü . Bu en i y i d ü şü n en , en sa ğ d u y u lu y ö n e t ic ile r i b ile o t ik s in d ir ic i k ü ç ü k -b u r ju v a re k a b e tin g ir d a b ın a i t iy o r ­ du.

D o l a y ıs ıy la , b ilim , b ilim s e l tutum , n e s n e llik , sağduyu k a y b o lu p g id iy o r d u .

O ysa k i, o dönem çok sözü e d ile n "k ü ç ü k -b u r ju v a b a s k ıs ı" n d a n ve gru bu n g e le c e ğ i en d işesin d en k u rtu lu p b ir a z s u k u netle düşünme o la n a ğ ı b u lu n s a y d ı, b e lk i d ah a o zam andan i le r i a d ım la r a tıla b ilir d i.

Ama h a y ır b iz çok f a r k l ı y d ı k ! Ö rneğin TDKP ile en c id d i ( ! ) a y r ı lı k la r ı m ız d a n b ir i şu "b a ş ç e liş k i" ta r tış m a s ı dönem in­ den m iras k a la n , em peryalizm ve i ş b i r l i k ­ ç i l e r i b ir lik t e mi h edef a lın a c a k , y o k sa a s ı l h ed ef iç g e r ic ilik m idir? Bizim gru p uzun sü re bu tem ayı iş l e d i . Mao Z edu n g d ü şü n cesin in red d in d en son ra bun a "s o s ­ ya lizm p e rs p e k tifin d e n y o k s u n lu k ", "iş ç i s ı n ı f ı m temel alm am ak" v b . b ir k a ç şey d ah a e k le n d i ve TDKP M aocu lukla s u ç la n ­ d ı . Oysa Mao Z edu ng ta r ih in g örd ü ğ ü en tu ta r lı ve en k a p sa m lı dem okratik d e v rim le rd e n b ir in in y a r a t ı c ı s ı y d ı . Sorun s o s y a ­ lizm den sözetmek de d e ğ il d i. B u n la r Mao Z ed u n g*d a f a z la s ıy la v a r d ı . Mao Z edu n g fe o d a l, y a r ı - f e o d a l b ir ü lk ed e tu ta r lı b ir dem ok ratik devrim e ö n d e rlik ed ip z a fe re u la ş tır m a k la k alm a m ış, bu devrim s o s y a liz a n te d b ir le r e de v a r m ış t ı. O ysa b iz b u r ju v a T ü r k iy e 'd e y a r ı - f e o d a l k a l ı n t ı ­ l a r , "y a b a n c ı b oy u n d u ru k " g e r e k ç e le r iy le dem okratik b ir p ro g ra m la onun g e r is in e d ü ş ü y o rd u k .

A ncak d ah a önce de b e lir ttiğ im iz g i b i , Mao Z edu n g D üşüncesi *nin e le ş t i r i s i, teo­ rid e ve p ra tik te b a z ı ile rle m e le r y a r a t t ı .

S osya lizm d en , s o s y a lis t g ö r e v le r d e n , d e­ m okratik devrim ile s o s y a lis t d evrim in iç iç e liğ in d e n sözed ilm eye b a ş la n d ı - "Öz­ g ü rlü k ve S osya lizm " s lo g a n ı temel s lo g a n o la r a k k u lla n ılm a y a b a ş la n d ı .

D iğer g r u p la r la , örn eğ in TDKP, b ir reklam ve

EKİM

17

re k a b e t a r a c ı h a lin e g e t ir ilip y o z l a ş t ı r ı l ­ m a sın a rağm en , iş ç i s ı n ı f ı iç in d e ça lış m a öne a l ı n d ı . Bu y ö n e liş te örgü tü n 1977'd e k ü ç ü k -b u r ju v a t a b a n ım y itirm e s i ve bu a la n d a c a z ib e s in i ve ş a n s ım y itirm e s in in de payı old u ğu n u b elirtm ek g e r e k ir .

Temel ç iz g i ve program r ö t u ş la r la özünü k o ru d u , ama e p e y ce z o r la n d ı. İzlem eye devam e d iy o r u z .

1979 s o n b a h a r ı. Yeniden kalem e a lın a n THKP-C/ML ö rg ü t p ro g ra m ın d a e p e y ce i le r i ifa d e le r v a r . Hatta bu ta h lille r in son ucu p ro g ra m ın b a z ı dem okratik g ö r e v le r i de y e r in e g e tire n b ir p ro le te r devrim h e d e fi son u cu n a va rm a sı g e r e k ir d i. Ama te rsin e sistem k o ru n u y o r, bütün top lu m sal s iy a s a l ile rle m e , e s k i a n la y ış ın g e r e k çe s in e d ö­ n ü ştü r ü lü y o r d u ; 1976 P la tform u n d a k i g i b i : "Toplumumuzun b a ş lı c a ö z e lliğ i k a p it a ­ lis t meta ü retim inden o l u ş m a s ı d ı r ... n ü fu ­ sun ço ğ u n lu ğ u s ü re k li v e y a g e ç ic i o la r a k iş g ü ç le r in i satm ak zoru n d a b u lu n a n , k en­ d ile r in i ü c r e tli iş ç ile r o la r a k k a p it a lis t le ­ re b a ğ la y a n ve o n la r ın g e l ir le r in i , m addi s e r v e ti y a ra ta n p r o le te r le r ve y a r ı - p r o l e te rle rd e n m eydana g e lm e k te d ir ." "Üretim a r a ç l a r ın ın te k elleşm esi s e r ­ m ayenin h ak im iyet a la m b ü y ü rk en bu n a p a r a le l o la r a k üretim a r a ç l a r ın ın özel m ü lk iyeti ile üretim in s o s y a l k a r a k te r i a r a s ın d a k i ç e liş k i de b ü y ü m e k te d ir."

Bu ta h lile r d e n ç ı k a r ıl a n son u ç ş u d u r: "Meta ü retim in in h ak im iyet a la n ın ın g e lişm e si b ir y a n d a n em peryalizm e b a ğ ım ­ l ı b ü y ü k b u r ju v a z i ve to p ra k a ğ a l ı ğ ı m y a da y a r ı-s ö m ü r g e , y a r ı - f e o d a l y a p ın ın k u ş a tılm a s ın a , bu y a p ı ile ü r e tic i g ü ç le ­ rin gelişm e is te ğ i a r a s ın d a k i ç a tış m a n ın büyü m esin e ve onun y ı k ıl m a s ı n ı çok d ah a mümkün, a c i l , ertelenem ez h a le getirm ek ­ t e d ir . Öte yandan k ır d a ve s a n a y id e p r o le te r le r in s a y ıs ı, bü tü n leşm esi ve ö fk e s in in b ü yü m esin e, söm ü rü cü lerle o la n m ü ca d elesin in k e sk in le şm e sin e ; s o s y a l k u r­ tu lu şu n ( s o s y a lis t d e v rim in ) g ü ç le r in in b ü y ü m esin e, m addi ş a r t la r ı n ın d ah a da o lg u n la ş m a s ın a y o l a ç m a k t a d ır ."

G örü ldü ğü g ib i, şu " b a ğ ım s ız lık " ("y a b a n cı b o y u n d u ru k ", "y a r ı-s ö m ü r g e " y a p ı) ve en a z ın d a n T .K ü r d is t a m 'n d a soyu h a la tükenmemiş to p ra k a ğ a la r ı (" fe o d a liz m " , " y a n - f e o d a l " y a p ı ) o lm a sa , b ir p r o le te r devrim p ro g ra m ı gündeme g e l e b i li r ! Ama h a y ır ; "Bu yü zd en sosyal k u rtu lu ş iç in m ü cad ele eden THKP-C/ML bunun eld e ed ilm e si iç in ilk g ö re v o la r a k em p erya­ liz m , büyük b u r ju v a z in in ve to p ra k a ğ a l ı ğ ı n ı n y ık ılm a s ı onun y e r in e demok­ ra tik b ir cu m h u riyetin k u ru lm a s ın ı k o y ­ m a k ta d ır .

Ocak 1980.

"D evrim i n a s ı l , h a n g i h ed efe ile r le t e c e ­ ğ iz ? "

18

EKİM

S a yı: 6

(...)

"D evrim ci p r o le ta r y a n ın k en d i p r o g r a ­ mı v a r d ır .

Bu p ro g ra m , s o sy a liz m in y o lu n u a ça ca k o la n , her tü rlü em p ery a list k ö le liğ i ve b a s k ı y ı , onun d a y a n a ğ ı h er tü rlü g e r ic iliğ i y ık a c a k o la n ö zg ü rlü k ( b a ğ ı m s ı z lı k , dem ok rasi v e y a dem okratik cu m h u riyet) p r o le ta r y a n ın a s g a r i p r o g r a ­ m ı d ı r . Devrim bu gü n ö z e llik le ik i sü p er d e v le t olm ak ü zere em p eryalizm e, fa ş is t d ik ta tö r lü ğ e , s o s y a l-fa ş iz m e ve h er tü rlü g e r ic il iğ e y ö n e lm e lid ir / (H a lk ın Y olu , s a y ı:9 4 ) 12 EYLÜL SONRASI VE 1 9 8 4 ...

H aziran 1984. Örgüt 1 .Genel T o p la n tıs ı K a r a r la r ı.

(Bu t o p la n t ıy a , kim i h a p iste o ld u ğ u n d a n , d iğ e r le r in e de MK ü y e s i o ld u k la r ı h a ld e h a b e r d a h i v e r ilm e d iğ in ­ den -t u h a f ama b ö y l e ! , ama g e lin g ö r ü n k i, ö rg ü t ta rih in d e b en z er b ir ö rn e ğ i d a h a olm ayan bu m a rifetin s a h ib i s ö z k o nusu yö n eticim iz bugü n b iz e L en in ist ö rg ü t n o rm la rın d a n s ö z e d e b iliy o r - 1980'e kadar örgü tü n i d e o l o ji k - s iy a s i iş le r iy le g ö r e v li h iç kim senin k a t ılm a d ığ ım b e li r t ­ mek g e r e k iy o r .)

12 E ylü l s o n r a s ı, TKİH de ş id d e t li d a r b e le r y e d i, h atta b ir a ra tamamen d a ğ ı l d ı . Y ö n e tic ile rin in ço ğ u n lu ğ u tu tu k ­ la n d ı . G erçi tu tu k la n a n TKİH ü y e le r in in e z ic i çoğ u n lu ğ u p o lis te d ir e n d i, a n ca k bu ö rg ü tü n ana g ö v d e s in in g itm esin i önlem e­ d i . Yeni b ir tutuklam a d a lg a s ı k a r ş ı s ı n ­ d a örg ü tü korum a a d ın a p a n iğ e k a p ıla n TKİH y ö n e t ic ile r i, b ir in in a y a k ü stü is te ­ m esi d iğ e r le r in in de o n a y la m a sı ile ö rg ü t f a a liy e t i d u rd u ru ld u , o r g a n la r d a ğ ı t ı l d ı .

Y a k la ş ık ik i y ı l sü ren bu dönem a s lın d a b ir t a s fiy e dönem i o ld u ; bu tutum, m oral b o z u k lu ğ u n a , b ir e y c i li ğ e , b a z ı l a r ı n ı n ö r­ gütten k op m a sın a v b . neden o ld u . 1983 b a ş la r ın d a n itib a r e n örg ü t t o p a r la n d ı, m ü ca d eleye s o k u ld u .

19841de sözk on u su t o p la n tı y a p ı l d ı . ( * ) T o p la n tı K a r a r l a n , "malzeme e k s ik li­ ğ in d e n " g en el o la r a k s o l ve i ş ç i h a r e k e ti­ n in d e ğ e rle n d irilm e s in in y a p ı l a m a d ı ğ ı m , s a d e ce k en d i g e çm iş le rin in d e ğ e r le n d ir il­ d iğ i a ç ık la m a s ıy la b a ş l ı y o r .

12 E ylü l gen el o la r a k bütün s o l iç in b ir y ık ım dönem i o ld u . THKP-C/ML1n in sol iç in d e özel b ir y e r i y o k tu , h atta önem siz­ d i . Ona b e n z e r , p r o g r a m ı, temel s iy a s a l ç i z g i s i ve p r a t iğ i b a k ım ın d a n özde on dan c id d i h iç b ir f a r k ı olm ayan b ir d e n fa z la gru p v a r d ı . Bu n eden le g en el o la r a k bu y ık ım v e n e d e n le ri in ce lem ek sizin c id d i b ir d eğerlen d irm e y a p ıla m a z d ı. D o l a y ıs ıy ­ la d eğ erlen d irm e d ah a b a ş ta n k en d i d a r g ru p d ü n y a s ıy la s ı n ı r l ı , s a ğ l ı k s ı z olm a­ y a mahkumdu.

Nitekim ö y le olm u ştu r.

Y a n lış la r , d o ğ r u la r , o lu m lu lu k la r , olu m su zlu k la r ş e k lin d e döküm y a p ı l ı y o r n e d e n le ri ir d e ­ le n m iy o rd u . Ö rneğin "Ö rgü tsel durum " a iliş k in bölüm vahim ta b lo y u s a y ıp dökü ­ y o r , ama son u n d a soru n k iş is e lle ş tir ile r e k , su ç "k u d r e tli e lin s a h ib i"n e y ı k ı l ı y o r d u .

Ama düşü nülm üyordu k i, ta r ih s e l o la r a k b a k ı l d ı ğ ı n d a , k iş ile r ne k a d a r k u d r e tli o lu r la r s a o ls u n la r , son ta h lild e o l a y l a ­ r ı n , z o ru n lu lu ğ u n f i g ü r a n l a r ı d ı r l a r . Evet b iz bu "k u d r e tli e lin s a h ib i"n in ir a d e s in e t a b iy d ik , ama o d a b iz e t a b i y d i, b iz e m ahkum du.

H areketi a y a k ta tutmak ve ilerletm ek iç in y ı r t m a n b iz e b a ğ ım lı b ir fig ü r a n d ı sad ece.

Ve o k u d r e tli e lin s a h ib i o lm a s a y d ı, 1 977'd e k i y ık ım d a n so n ra b e lk i de bu ö rg ü t v a r o lm a y a c a k t ı. "Örgütüm üzün geçm işin e k ıs a c a b ir göz a t t ığ ım ız d a , 1 9 7 5 'le rd e M arksizme yönelm e ça b a m ız a rağm en , 1 97 9'da Mao Z edu n g d ü ş ü n ce sin in mahkum e d ilm e s iy le k ü çü k b u r ju v a d ü n y a görü şü n ü n çe m b e rin i p a r ­ ç a la y a b ild iğ im iz !, a ç ık ve b e lir g in o la r a k M arksizm e y ö n e ld iğ im iz i g ö r ü y o r u z ." ( İ ş ç i ­ n in Y olu , s a y ı .5 ) Eh, " a ç ı k ve b e lir g in yönelm e" d ı ş ı n ­ da d ah a gerçek çi b ir d e ğ e rle n d irm e .

G erçekten d e , "geçm işin d e ğ e r le n d ir ilm e s i" i d d ia s ın ı t a ş ıy a n , k a r a r u s lu b u y la d e ğ il d e , b ir m akale ta r z ın d a kalem e a lın m ış bu uzun y a z ı , p l a n s ı z l ı ğ ı n a , d ü z e y in in g e r il iğ in e , y ü z e y s e lliğ in e , y e r li y e r s iz a l ı n t ı l a r a - k i b iz , bütün b u n la r ı a n la ­ y ı ş l a k a r ş ı l a m ı ş t ık - ve b ir d iz i y a n l ı ş l ı ­ ğ ın a rağm en e l e ş t ir ic i b ir ruh t a ş ıy o r d u .

Bizim iç in h iç b ir zaman b u n d an öte b ir d e ğ e r i de o lm a d ı. " İ d e o lo jik İ n ş a " ve "Y a y m F a a liy e tin d e k i E k s ik lik le r " bölüm ­ le r in e b a k ıy o r u z ; ö z e tle : * U lu s la ra ra s ı kom ünist h a rek et y o k ­ tu r ( y a n l ı ş ) . Bunun olm a sı iç in Komintern ( * )B iz bu ç a b a l a n co ş k u y la k a r ş ı l a d ık ve t a k d ir e ttik . Ve n e y i ifa d e e ttiğ in in fa r k ın d a o la lım o lm a y a lım , is te r k a fa s a lla m a k la , is te r s e s s iz k a la r a k o n a y ­ la m ış o la lım -b ü tü n b u n la r ö n e m s iz d ir konumumuz n e d e n iy le sözk on u su o p o rtü ­ n is t tutum daki - f a a l iy e t in d u rd u ru lm a ­ s ı - p a y ım ız ı ve sorum luluğum uzu da a ç ık y ü r e k lilik le kabul e t tik .

Ama g e lin görü n k i, söz konusu c id d iy e t s iz a y a k ü stü konuşm ada tutumu b iz d e n h iç f a r k l ı o lm a y a n , konumu n e d e n iy le de - k i o zaman b izd e n ö n e m liy d i- k e n d isi de b ir in c i d ereced en sorum lu o la n sözk on u su y ö n e ticim iz , k iş iliğ in d e k i b a z ı c id d i b o z u k lu k la r n e d e n iy le , ve y o ld a ş la r ın b ilg is iz liğ in d e n y a r a r la n a ­ r a k , bu o la y d a k e n d in i masum g ö s te r­ meye ve b u n u n la puan top la m a ya ç a lış t ı, ç a lış ıy o r .

Mart 1988 tip i b ir örg ü t olm ası la zım (y a n lış ).

M a rk sist-L en in ist p a r ti ve g r u p la r v a r d ır ve z a y ı f t ı r ( d o ğ r u ). O n lardan öğrenm ek la z ım , ama şa b lo n cu b ir ta rz d a d e ğ il; e le ş t ir ic i olm ak , k i ş i li k l i olm ak g e r e k ir ( d o ğ r u ). Komünist p a r tile r in u lu s la r a r a s ı b ir örgü tlen m eye ih t iy a c ı v a r d ı r . "D ola ­ y ı s ı y l a pek h addim iz olm adan (o n a s ıl s ö z, h a n i k iş i li k l i olmak g e r e k iy o r d u !) b iz k a rd eş p a r tile r in b ö y le b ir ö r g ü tle n ­ m esinin g e r e k li oldu ğu n u d ü ş ü n ü y o ru z ." (a g y -) (Neden o lm a s ın ; h a tta , bu k a r a r ­ l a n kalem e a la n şu "son ra d a n a y d ın la n m ış" y ö n e ticim izi u la ş t ığ ı "o lg u n lu k d e re­ c e s i" n e d e n iy le b ö y le b ir örgü tü n yürütm e ku ru lu s e k te r liğ in e atanm ası d a h i ta v s iy e o lu n u r k i, örn eğ in Y unan istan veya I s p a n y a ’ da k a z a ra b ir d a rb e o lu r demok­ r a s i g id e r s e , o r a d a k i p a r t ile r e , dem okrasi sorunu n e d e n iy le , program d e ğ iş ik liğ in e g itm e le rin i, s o s y a lis t devrim p r o g r a m ım a s k ıy a a l ı p , dem okratik devrim p r o g r a m ı­ nı gündeme a lm a la r ım k arar a lt ın a a ld ır t a b ils in ...

R eform lar y o lu y la da o ls a , b u r ju v a d em ok ra sisi g e r i g e lir s e , o zaman yen id en g e r e ğ i d ü ş ü n ü lü r d ü !) * " A y r ıc a __ ü zerin d e çok l a f ed ilm e­ sin e rağm en b ir tü rlü d oğru çözüm lenem e­ yen b ir k a ç s o r u n . . . " : " a ) Faşizm " " b ) TKP" (e s k i TKP) " c ) Kemalizm" ( a g y . ) K a ra rla ra göre çözüm lenm esi gerek en id e o lo jik so ru n la r da b u n la r d ı! E ski ta rz t a r tış m a la r a , b e y lik k o n u la ra , 1970'le r e g e r i d ö n ü lü y o rd u . Sonra d a , bu son ra d a n a y d ın la n m ış y ö n e ticim iz, M .K em al’ in n a s ıl " a lç a k " b ir adam o ld u ğ u , "Kel A li" ile İ s t ik la l M ahkem elerinde ne d a la v e r e le r ç e v ir d iğ i ü zerin e ta rih ve a n ı k it a p la r ın ­ dan d e r le d iğ i h ik a y e le r i b iz e c id d i c id d i t a h lil y a z ı l a n o la r a k su n u y ord u ! Hatta cum h u riyet dönem inin ta r ih in i yazm ak iç in bütün h a z ır lık la r ım ta m a m la m ış k e n ...

Biz bütün b u n la r ı y a d ır g a m ış , ama a n la ­ y ı ş l a k a r ş ıla m ış t ık . Bu da y ön e ticim izin u la ş t ığ ı "o lg u n lu k d e re c e s i"y d i!

Ama ik id e b ir " ’ 84 K a r a r la r ı" d iy e ş iş in ip d u ru lu n ca k en dim izi a la m a d ık .

K a ra rla r d a , ç iz g in in a s ı l k u ru cu su , ö rg ü t k u r a lla r ın a ve n orm la rın a pek s a y g ı l i ( ! ) yön e ticim iz ta r a fın d a n h a b e r­ s iz , id d ia n am em iz, sa v u n m a sız g ı y a b ı n d a y a r g ıl a n ı p ip e çe k ild ik te n s o n ra , e sk i i d e o l o ji k - s iy a s i ç iz g i " id e o lo jik , s iy a s i p la n d a olum lu a d ım la r" d iy e a lt a lta s ı r a l a n ı p , o n a y la n ıy o r d u , ( a g y . , s . 21) ARTIK DENİZ BİTİYOR A r a lık 1985, İ ş ç in in Yolu s a y ı 12.

"D em okrasiyi Kazanmak İ ç in " b a ş lık lı b a ş y a z ı.

A rtık ekonomik toplu m sal gelişm en in

EKİM

19

d ü z e y i r e d d e d ile m iy o r . T eorin in g ü cü y le k a v ra n a m a y a n , görülem eyen n esn el g e r ­ çe k , ü z e rile r in e y ü rü y e re k en "g eri k a lm ış "la r a b ile k en d in i k a b u l e t t ir d iğ i k o ş u lla r d a , " y a r ı - f e o d a l " v b . k a v ra m la r n ih a y e t a ç ık ta n a tılm a y a b a ş la n ıy o r . Ama y in e de dem okratik devrim p r o g r a m ı; fa k a t a r tık b ö y le b ir devrim p r o g r a m ın ın hemen tek g e r e k çe s i k a lm ış t ır : "Dem okra­ s i" ya da " s iy a s a l toplu m sal sistem in d e m o k ra tik le ş tirilm e s i". O d a , e ğ e r s is ­ tem, y ı k ıl m a k s ız m k en din e özgü b ir b u r ju v a d em ok ra sisin e d ön ü şü rse g e r e k s iz h a le g e l e b i li r .

Tam b ir t u t a r s ız lık ve ç e liş k ile r y u m a ğ ı. B ir y a n d a n , "ö z g ü r b ir k a p it a lis t gelişm e ta sa rla m a k " h alk d e v r i m inin g e re k çe le rin d e n b ir i o lu y o r , öte ya n d a n "p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü n ö zg ü l b ir b içim i"n d e n s ö z e d iliy o r .

D a y a n a k la r tek tek ç ö k ü y o r , n esn el ge rçe k z o r lu y o r , bu zorlam a g e r e k li s o n u ç la r ın a v a r d ın l a m a y ı n c a , t e o r ik - p r o g ram atik ve s iy a s i o la r a k g e r iy e , e s k in in b ile g e r is in e gitmek k a ç ın ılm a z h a le g e liy o r . B ir ucu b u r ju v a d e m ok ra sisi v e y a dem okratik cu m h u riyet, b ir ucu p r o le ta r y a d e m o k ra sisi, s o sy a liz m ; b ir in d e n u z a k la ş ­ mak d iğ e r in e y a k ı n l a ş t ı r ı y o r . İş te sözkon u su m akaleden b a z ı bölüm ­ le r : "E m p erya lizm ", "b ü yü k b u r ju v a z i" , "K ü rd istan b ö lg e s in d e k ile r in b e ll i ö lçü d e fe o d a l ö z e llik le r t a ş ı d ı ğ ı bü yü k to p ra k s a h ip le r i s ı n ı f ı " ; "S iy a s a l ve s o s y a l sistem in dem okra­ tik le ş tir ilm e s i iç in ta s fiy e e d ilm esi g e r e ­ ken e n g e lle r işte b ir bütün o la r a k b u n l a r d ı r ." ( a g y . , s . 2-3) Daha ön ce sözünü e ttiğ im iz , esk id en on , son ra d a n se k iz m addelik p rogram h a lk d e v rim in in u n s u r la r ı o la r a k ö z etlen d ik ten son ra ş ö y le devam e d iliy o r : "A ncak bu ş e k ild e , ü zerin d e b a ş k a h iç b ir gü ç ve ira d e n in o lm a d ığ ı tam b ir h alk e g e m e n liğ i, m u htevası b a k ım ın d a n b u r ju v a dem okratik hak ve ö z g ü r lü k le r ( a b ç . ) g e rçek leşm iş o lu r . . . . Bütün h a lk s ım f ve t a b a k a la r ı, henüz k a p ita lizm t a s fiy e ed ilm e k sizin ( a b ç ) iş ve yaşam k o ş u lla r ı ne k a d a r i y il e ş t i r i l e b i l i r s e , o kadar iy ile ş tir m e s a ğ la n a b il ir ." ( a g y ., s . 3) Büyük b u r ju v a z i ta s fiy e ed ilm eyecek m iyd i? (Bunun ne anlam a g e ld iğ in i d ah a ön ce a ç ı k l a m ış t ık .) P rogram ın h e d e fle d ik ­ le r i ö z e tle n irk e n k u lla n ıla n "d e v le t le ş t ir ­ me" ifa d e s i b il in ç l i o la r a k s e ç ilip "dem ok­ ra tik k a p ita liz m " tü ründen b ir şey k a s te ­ d ilm iş o lm a s m ? "Ö zgür k a p it a lis t g e l iş ­ m e d e n s ö z e d ild iğ i gözönüne a lı n ı n c a a k la is te r istem ez bu g e liy o r . Yeni yö n e ticim iz ise a ç ık ç a " u lu s a lla ş tır m a "d a n s ö z e d iy o r .

Bu n ok ta d a da, 1976’ la r d a k i te k e lc i k a p it a lis t m ü lkiyetin s o s y a lis t m ü lkiyet h a lin e g e tirilm e si fik r in in g e r is in e g i d i l i ­

20

EKİM

S a y ı:6

yor.

Devam e d iy o r u z .

"E lb ette m evcut d e v let a y g ı t ı , em per­ y a liz m , bü yü k b u r ju v a z i ve top ra k s a h ip ­ l e r i e g em e n liğ i p a r ç a la n m a k s ız ın da d e­ m okratik h a k la r , d em ok rasin in m e v z ileri şu v e y a bu ora n d a g e r ç e k le ş e b ilir - Hatta rejim in k en din e özgü b ir b u r ju v a demok­ r a s is in e dönüşm esi ve bu kez iş ç i s ı n ı f ı ­ n ın önüne b a z ı a n ti-e m p e r y a lis t, dem okra­ tik y a n la n o la n d oğru d a n s o s y a lis t devrim g ö r e v i gelm esi m üm kündür," ( a b ç . ) ( a g y . , s . 3) G örü ldü ğü g i b i , r e fo r m la r la , y ö n e tic i s ı n ı f l a r ı n zorla n m a sı y a da b a ş k a n eden ­ le r le g e r ç e k le ş e b ile c e k b ir tü r b u r ju ­ v a d e m o k ra sisi, dem okratik devrim p r o g ­ ra m ım ve s t r a t e jis in i gündem den ç ı k a r a ­ b iliy o r . İşte b u ra d a k ü ç ü k -b u r ju v a d e­ m okratik öz k en d in i a ç ığ a v u r u y o r . Ve b iz , b u r ju v a b ir ü lk e d e , d em o k ra siy i k en din e p rogram e d in e n , onu a m a ç la ş t ıra n d ev rim ci d em ok ra sin in , son t a h lild e , b u r ju v a d em ok ra sin in sol k a n a d ı old u ğu n u s ö y le rk e n bunu a n latm aya ç a l ış m ış t ı k . Öte y a n d a n , b iz p ro g ra m ın ve onun t a r a fın d a n b e lirle n e n s tr a te jin in k ök lü t a r ih s e l d e ğ iş ik lik le r i ön gören b e l i r l i b ir ta r ih s e l dönemi k a p s a d ı ğ ı m , ve tüm bu dönem b o y u n ca özünün değişm eden k a l d ı ­ ğ ım s a n ıy o r d u k . O ysa, g ö rü ld ü ğ ü g i b i , b iz e n esn el top lu m sa l k o ş u lla r ım ız ın b i ­ lim sel ifa d e s i o la r a k su n u lan h alk d e v r i­ mi p ro g ra m ı ve s t r a t e jis i, rejim in m anev­ r a la r ıy la , ya da şu v e y a bu n ed en le b içim d e ğ iş tirm e s iy le ıs k a r t a y a ç ı k a b i l i ­ y o r ; y a da y e n i b ir b içim d e ğ iş i k l i ğ iy le , ö rn e ğ in b ir a sk e ri d a r b e y le yen id en gündem e g e l e b i l i r ! . .

"B ir h alk d e v rim i, iş ç il e r i n , to p r a k s ız k ö y lü le r in , öğren ci g e n ç liğ in , d ü rü st a y d ı n la r ı n top lu m sal ilerlem ed en ya n a o la n h erk esin m e n fa a tlerin in ç a k ış m a s ın ın ifa d e s id ir ve s iy a s a l ve top lu m sal sistem i d em ok ra tik leştirm en in y e ğ a n e y o lu d u r . . . .

O h a ld e y a ln ız c a sosy a liz m in k u ru lm ası iç in d e ğ il, b un a k a r ş ı d a h i o ls a , T ü rk i­ y e 'n in hangi y o lu tutm ası g e r e k tiğ in i ö z g ü rc e ta r tış a b ilm e k , öz g ü r b ir k a p ita ­ lis t gelişm e ta sa rla y a b ilm e k iç in de ( a b ç l b ö y le b ir devrim z o r u n lu d u r ." ( a g y . , s . 4) A rd ın d a n da şu s a t ı r l a r : " T ü r k iy e 'd e istey en ta r ım ın ' y a n - f e o d a l ' o ld u ğu n u ve bun d an h a re k etle 'y a r ı fe o d a l y a n - s ö m ü r g e ' tek erlem esin i i le r i s ü rs ü n . ...

Bizim g e r çe ğ e ih t iy a c ım ız va r.

G erçek , k a p ita liz m in h a k im iy e tin in k a s ın ılm a z o la r a k d erin leşm eye devam e t t i ğ i d i r , ( a b ç ) . . . Söm ürülen lerle söm üren­ le r , to k la r la a ç la r a y rım ı çok ç a r p ı c ı h a le gelm ek te, y ı ğ ı n l a r ı n z ih n in d e is te r istem ez k ök leşm ek ted ir. iş ç i s ın ıfın ın top lu m sal önemi s ü r e k li a rtm a k ta d ır . ( a b ç ) S ı n ı f ın m ü ca d elesin in i k i l i görü n ü ­

mü (dem ok ratik ve s o s y a lis t ) d ah a fa z la iç iç e geçm e k te d ir. . . . Zaten h alk d e v rim inin u n s u r la r ıy la s o s y a lis t d evrim in un­ s u r la r ı da iç iç e geçm iş d u ru m d a d ır. İ ş ç i s ı n ı f ı n ı n b ilin ç ve örgütlenm e s e v iy e s in e g ö r e , h alk i k t i d a r ı, p r o le ta r y a d ik ta tö r ­ lü ğü n ü n (p r o le ta r y a d e m o k ra sisin in ) ö z g ü l b ir b içim i ve bu devrim so sy a liz m i ku rm an ın ilk a d ım ı o la c a k tır .

Bugün T ü r k iy e 'd e s a n a y i, ta rım b ir bütün o la r a k i ş ç il e r i n , y o k su l k ö y lü le r in ve y o k su l t a b a k a la r ın , y a n i ç ı k a r l a r ı s o s y a Üzme te k a b ü l eden g ü ç le r in ve y e g a n e çözümünün sosy a lizm old u ğ u iş s iz liğ in n ü fu sa o ra n ı o ld u k ça y ü k s e k tir . g en el ( a b ç . ) ( a g y . , s . 6) G örü ldü ğü g ib i b ir p ro le te r d evrim in n esn el k o ş u lla r ın ın temel u n s u r la r ı s a y ı l ­ m ış t ır . Ama b u ra d a n ç ı k a r ıl a n son u ç y in e de b ir h a lk d e v r im id ir . İşte b iz bu t u t a r s ız l ığ a son verm eye, bu ç e liş k ile r y u m a ğ ım çözm eye ç a lış tık .

Dem okratik g ö r e v le r o ls a d a h i, s o s y a lis t ve iş ç i h a r e k e tin i, bütün bu g ö r e v le r i serm aye e g e m e n liğ in i d evirm eyi h e d e fle y e n b ir p r o le te r d evrim in e ta b i k ıl a n , onun m a n iv e la la r ı h a lin e g e tire n b ir p e rs p e k ­ tifte n a lık o y a n p o p ü lis t devrim a n l a y ı ş ı m ve bunun t a r ih s e l, u lu s la r a r a s ı, u lu s a l k ö k le r in i k av ra m ay a ve se rg ile m e y e ç a l ı ş ­ tık .

"S on rad an a y d ın la n m ış " yön e ticim iz b u n a a ya k u y d u rm a d ı. THKP-C/ ML-TKİH' in ö n ce lle r in d e n d e v a l d ı ğ ı , r ö t u ş la r la , ama gösterm iş olduğum uz g i b i , özü ve e s a s ım hep k o ru y a ra k sü rd ü rd ü ğ ü temel ç i z g i ve p ro g ra m a , h a lk ç ı devrim a n la y ış ın a s a ­ r ıld ı; onu kom ünist te o ri ila n e tt i. Ü stelik k e n d is i ta r a fın d a n dah a da l ib e ­ r a lle ş t ir ilm iş b ir b iç im in i.

Y ön eticim iz a y m g e r e k ç e le r i y in e liy o r .

"D em ok rasi", özü b u r ju v a y a da k ü çü k b u r ju v a "d em ok ratik cu m h u riy e t", "iş ç iKöylü ik t i d a r ı" d iy o r . Y a m s ır a , TKP/ML h a rek etin d en ö ğ r e n d iğ i, her ta r a fın d a n d ökü len h a lk ç ı devrim s tr a te jis in in şu y e n i ve son g e r e k ç e s i, "k ü ç ü k -b u r ju v a z i" g e re k çe s in e ca n h a v liy le * s ı k ı s ık ıy a s a r ıld ığ ı g ö r ü lü y o r .

Ama a r t ık d en iz b itm iş tir . (DEVAM EDECEK)

*

Mart 1988

İSTANBUL

TEKSTİL

EKİM

21

İŞKOLU VE AKSU'DAKİ GELİŞMELER

T e k stil T ü r k iy e 'n in en g elişm iş s a n a y i d a l ı o la r a k b i l i n i r . Pamuk, y ü n , t ift ik , ipek v b . te k s til ham m addesinin b o llu ğ u , işg ü cü n ü n çok ucuz o lu ş u , el t e z g a h la r ın ­ dan b a ş la y a r a k g e liş e n b ir d o k u m a cılık g e le n e ğ in in v a r l ı ğ ı v b . v b . em p ery a list te k e lle rin bu a la n a daha fa z la y a tır ım y a p m a s ın a neden olm u ştu r. İ le r i k a p it a lis t ü lk e le rin te k s til s a n a ­ y is in d e k i g elişm eler son u cu n da önem ini y itir e n e sk i m a k in a la r ı T ü r k iy e 'y e ile r i te k n o lo jin in ü rü n le ri o la r a k su n u lm ak ta, bu da zaten yok s a y ıla b ile c e k işgü cü n ü n d e ğ e r in i dah a da a z a ltm a k ta d ır .

D iğer ya n d a n m akinalaşm aya p a r a le l o la r a k işten ç ık a r m a la r da a rtm a k ta d ır .

E m p erya list te k e lle rin te k s til a la n ın a y a tır d ığ ı serm aye T ü r k iy e 'd e özel (S a­ b a n c ı la r , N arin ler v b . ) ve d e v le t (Süm erb a n k ) te k e lle r in i y a r a t m ış t ır . T e k s tild e k i te k e lle r a r a s ın d a b ir b ir le r in i yoketm e savaşı sü re rk e n , bu rek a betten te k s til iş ç ile r in in p a y ın a düşen de d ah a fa z la sömürülmek o lm a k ta d ır .

T e k stil işk o lu n d a k i sözleşm eler gru p sözleşm esi o la r a k y a p ılm a k ta ve bu sö z ­ leşm elerin a lt ın d a , i ş ç ile r a d ın a , T ü rk i­ y e 'n in en k a ş a rla n m ış s en d ik a p atron u ola n Şevket Y ılm a z 'm im za sı b u lu n m ak ta­ d ı r . B ugünkü T ü r k - l ş 'i n en b ü yü k s e n d i­ k a s ı Şevket Y ılm a z 'm b a ş ın d a b u lu n d u ğu TEKSİF 'd i r .

Günümüz k o ş u lla r ın d a 7-8 y ı l l ı k tek s­ t il i ş ç il e r i 70-80 b in lir a c iv a r ın d a a y lık ü cret alm akta ve sözleşm eye b a ğ l ı o la r a k ( k a ş ık la ) v e r ile n ü cret a r tış ı, "s ü p e r e m e k lilik " a ld a tm a c a s ıy la (k e p ç e y le ) g e r i a lın m a k ta d ır .

T e k s ifin g e r ic i sen d ik a p a t r o n la r ı te k s til iş ç ile r in in h a k la r ın ı savunm ak iç in d e ğ il , iş ç ile r in m ü ca d elesin i b a s t ı r ­ mak iç in iş b a ş m d a d ır la r . İş y e r le r in d e v a h şe t h a lin i a la n emek söm ürüsüne ve b a s k ıla r a karşı en küçük k ıp ır d a n m a işv ere n d en önce s en d ik a ta r a fın d a n te s p it edilm ekte ve "gerek en y a p ılm a k t a d ır " .

G eçtiğim iz g ü n lerd e bu durumun somut b ir ö rn e ğ i AKSU İPLİK FABRİKASI 'n d a y a ş a n d ı.

Aksu 2500 d o la y ın d a iş ç in in ç a l ı ş t ı ğ ı b e ll i b a ş l ı ip lik fa b r ik a la r ın d a n b ir i.

Yeni ü n ite le ri de Ç e rk e z k ö y 'd e k u ru la n S a n a yi M erkezinde a ç ı l d ı . Aksu iş ç il e r i (6 -7 y ı l l ı k iş ç i o la n la r b il e ) 60-80 b in lir a a r a s ın d a a y lık ü cret a lm a k ta, u sta durum unda o la n la r d a ise b u , en fa z la 150 b in lir a y ı b u lm a k ta d ır .

Y a ş a d ığ ım ız dönem k o ş u lla r ın d a bu kadar ü cretle geçinm ek mümkün o lm a d ığ ı iç i n , i ş ç ile r y a ek iş le r yapm akta y a da fa z la m esai yapm ak zoru n d a k a lm a k ta d ır la r . Ancak bu da yetmemekte ve iş ç ile r h a k la r ın ı alma

d o ğ ru ltu su n d a b ir ş e y le r yapm aya ç a l ı ş ­ m a k t a d ır la r .

Ocak 1988 a y ı b a ş la r ın d a Aksu i ş ç il e ­ r in in m ü ca d elesin in en bü yü k e n g e li h a lin e gelen T e k sif s e n d ik a la r ın a k a r ş ı b ir m uhalefet h a rek eti b a ş la d ı.

Bunu h a b e r a la n s e n d ik a y ö n e t ic ile r i ve işv e re n ön ce b ir i ş ç iy i ç a ğ ır a r a k Ç e rk e z k ö y 'e gitm esi için z o r l a d ıl a r . E v li, çolu k çocu k s a h ib i iş ç ile r in Ç e rk e z k ö y 'd e ç a lış m a s ın ın mümkün o lm a d ığ ın ı b ile n p a tron ve s e n d i­ k a c ıl a r bunu en iy i işten atma b a h a n e s i o la r a k k u lla n d ıla r ve ilk ç a ğ ı r d ı k l a r ı iş ç i Ç e rk e z k ö y 'e g itm e d iğ i iç in işten a t ıld ı.

Patron ve se n d ik a is tih b a r a t g ö r e v l il e r i , m evcut m ekanizm aya k arşı m uhalefet h a re k e tin in s a d e ce o a tıla n iş ç id e n ib a re t o lm a d ığ ın ı b il iy o r la r ve tüm iş ç il e r i g ö z a lt ın d a t u t u y o r la r d ı. Bu s ır a d a m uhalefet h a re k e ti c a n la n d ı ve iş ç ile r in ilk istem i, k e n d ile r in e s ig a r a iç e b ile c e k le r i b ir y e rin g ö ste rilm e si o ld u .

Bu b a s it istem b ile p atron u çile d e n çık a r m a y a v e " e l e b a ş l a r ı n m " te s p it e d ilip a t ılm a s ın ı istem esine y e t t i. Sonuçta e le ­ başı o la r a k görü len üç iş ç i, paydos sa a tin d e b ir k öşede s ig a r a iç t ik le r i g e r e k ç e s iy le işten a tıld ı.

Bu durum k a r ş ıs ın d a Aksu iş ç ile r in in b a ğ l ı o ld u ğ u T e k sif Ş u besi b a ş k a n ı iş ç ile r in "ta zm in a t­ la r ın ı a lıv e r e r e k " bü yü k b ir " a ğ a lı k " y a p m ış o ld u . P atronun am acı zaten o n la r ı işten a tm a k tı. Tazm inat v e r ip vermemek ik in c il b ir s o ru n d u . Sonradan a y n ı o l a y ­ l a r la ilg ili ik i iş ç i d ah a a t ı l d ı .

Ve s a y ı s ı b e lirtilm e y e n b ir lis te n in v a r o ld u ­ ğu, s ır a s ı g elen in a tıla c a ğ ı h a b e ri y a y ı l d ı o r t a l ı ğ a . Şimdi A k s u 'd a iş ç ile r her gün işten a tılm a s ı r a s ı kimde d iy e m erak la b e k liy o r la r . A k tif m uhalefet h a r e ­ k eti ş im d ilik önlenm iş g ib i g ö r ü n ü y o r.

F akat bu ön lem lerin h iç de k a l ı c ı ve e t k ili o la m a y a c a ğ ı a ç ık .

Aksu i ş ç is i p a tla m a y a h a z ır b ir b a ru t f ı ç ı s ı g ib i d u r m a k ta d ır . İşten a tılm a la r k a r ş ıs ın d a s e s s iz k a lın m a s ı (h a tta destek o lu n m a s ı), ü cret söm ürüsüne k a r ş ı h iç b ir önelem alınm am a­ sı i ş ç il e r i T e k sif S e n d ik a s ın a k arşı h arek ete g e ç ir iy o r .

T u v alet k a p ıl a r ı n a "k a h ro lsu n s a t ılm ış se n d ik a te m s ilc ile r i" , "k a h ro lsu n T e k sifin se n d ik a a ğ a l a r ı" v b . s lo g a n la r y a z ılıy o r .

Bu y a z ıla r b ile a ş ı r ı b ir korku y a ra tm ış o lm a lı k i, her k ısm ın tu v a le t i a y r ı l d ı ve k im lerin h a n g i tu v a le te g ir e c e ğ i b e lir le n d i.

T o k a t lı, E r z in c a n lI, K a rs lı v b . türden b ö lg e c ilik a y r ım la r ıy la iş ç ile r a r a s ın d a g ü v e n s iz lik toh u m ları ek ilm eye ç a l ı ş ı l ı ­ y o r . Ama b u n la r ın h iç b ir is i Aksu i ş ç i l e r i ­ nin m ü ca d elesin in yü k selm esin i e n g e lle y e m e y e ce k tir.

22

EKİM

S a yı: 6

FEDERAL ALMANYA:

REINHAUSEN ÇELİK İŞÇİLERİNİN DİRENİŞİ SÜRÜYOR

B atı A lm a n y a 'n ın en önem li ç e lik üretim m erkezlerin den ola n D u isb u rg -R e in h a u s e n 'd a Krupp Ç elik K om pleksindeki iş ç il e r k itle s e l işten a tılm a la r a ve iş y e r i­ nin k a p a tılm a s ı p la n ın a k a r ş ı ey le m le rin i sü rd ü rü yor.

Reinhausen ç e lik iş ç il e r i n i b ö lg e d e k i d iğ e r ç e lik iş ç ile r i, d iğ e r üretim k o lla r ın d a n s e n d ik a la r , i ş ç il e r , R e in h a u se n 'd a k i ç e ş it li h a lk k om iteleri, ö ğ r e n c ile r , s a n a t ç ıla r , d e rn e k le r vb. y a s a l ya da y a s a d ış ı ey lem lerle d e s te k li­ y o r la r . * Ocak ayı son un da Kuzey Ren W estfalen e y a le tin d e k i o rta ve yü k sek öğren im d ek i ö ğ r e n c ile r ç e lik i ş ç il e r i n i desteklem ek a m a c ıy la b ir gü n lü k eylem e g ir iş tile r . Ö ğ re n cile r , e le le tu tu şa ra k o lu ş tu r d u k la r ı in sa n z in c ir iy le Krupp ç e lik işletm esin in e t r a f ım s a r d ı l a r . Öğ­ r e n c ile r , bu destek e y le m in i, S P D 'li Kuzey Ren E ya let Hükümeti M illi Eğitim B a k a n ı­ n ın y a s a k la m a s ın a rağm en g e r ç e k le ş t ir d i­ le r . * 23 Şubat 1988'd e , iş ç ile r ve o n la r ı d e ste k le y e n le r D u isb u rg-D ortm u n d -D ü sseld o rf a r a s ın d a 80 k m 'lik b ir in sa n z in c ir i o lu ş tu r d u la r . * D oğrudan Reinhausen ç e lik i ş ç i l e r i ­ nin k a t ı l ım ı y l a g e r ç e k le ş tir ile n t o p la n t ı­ la r , m eşa leli y ü r ü y ü ş le r , ta rtışm a to p la n ­ t ı l a r ı , k öprü i ş g a l i ve u la ş ım ı durdurm a­ la r vb. eylem lerin hemen hemen tümü m evcut iş y a s a la r ın a göre s u çtu r, y a s a k ­ tır .

Alman S en d ik a la r B ir liğ i (DGB) ve Metal İ ş ç i le r i S en d ik a sı (IG -M eta ll) i ş ç i ­ le ri o l a b il d i ğ i ölçü d e yasal s ım r la r iç in d e tu tm aya, iş ç ile r in ö fk e s in in ve b ilin c in in m evcut b u r ju v a sistem e ve serm aye h a k im iy etin e yön elm esin i e n g e lle ­ meye ç a l ı ş ı y o r . S en d ik a n ın b ild ir ile r in d e k a p it a lis t söm ürünün y o k e d ilm e s i, te k e lle ­ rin eg e m en liğ in in y ı k ılm a s ın ı a n d ır a n , b ir b ilin ç k ı r ı n t ı s ı n a b ile r a s tla n a m a m a k ta d ır . S en d ik a , iş ç i ey lem eleri s ı r a ­ s ın d a i ş ç i m u h a lefetin in , d iğ e r d ev rim ci ö r g ü tle r in fa a liy e le r in i te p k iy le k a r ş ı l a ­ m a k ta d ır .

S en d ik a n ın t a v r ı y l a , iş ç ile r a r a s ın d a g e liş e n m uh alefetin ta le p le r in in ç e liş k is in i gösteren önem li b ir örnek 1 7 .2 .1 9 8 8 'd e R e in h a u sen 'd e y a p ıla n to p la n tı ve g öste ­ r id ir .

15 b in d o la y ın d a iş ç in in ve IG -M etall S e n d ik a sı b a ş k a m m n k a t ı l d ı ğ ı bu top ­ la n t ıd a IG -M etall s e n d ik a s ı b a ş k a m m n konuşm ası iş ç ile r ta r a fın d a n y u h a la n a ra k p ro te sto e d ilir k e n , s e n d ik a n ın t a v r ın a k a r ş ı ç ık a r a k o n la r ı te s lim iy e tle s u ç la ­

yan, iş ç ile r in D ü s s e ld o rf'd a k i E yalet Parlam ento B in a s ın ı iş g a l etm esini iste y e n iş ç in in konuşm ası a lk ış l a r la k a b u l g ö r­ m üştür.

Ve bu i ş ç i , iş ç i m u h alefetin in l id e r i h a lin e g e lm iş tir.

E vet, ç e lik iş ç il e r i b u gü n e k a d a r k i y a s a l, y a s a d ış ı, bu düzen in s ın ır la r ı iç in d e k a la n e y lem lerle b ir ye re v a r ı l a ­ m a y a c a ğ ım g ö r ü p , sezm eye b a ş la m ış la r ­ d ı r . "P arlam en toyu iş g a l" ö n e ris in in b ö y le s in e destek görm esi ö n e m lid ir.

A rtık ta le p le r ve iş ç i ey le m le rin in b oyu tu s e n d ik a y ı a ş m ış t ır . S en d ik a n ın t a v r ı ve eylem b iç im le r i m ücadelen in ih t iy a ç la r ın a ce v a p verm ek b ir y a n a onu e n g e lle r h a le g e lm iştir Öyle k i, se n d ik a y ö n e t ic ile r i s e n d ik a n ın eylem ö n e ri ve t a v r ın a k a r ş ı ç ık a n , iş ç ile r in m u h alefetin i d ile getire n ç e lik iş ç is in in t o p la n t ıla r d a k on u şm a sın a iz in vermemeye b a ş la m ış la r d ır .

Bütün eylem ve p ro te s to la r a k afrşın , R einhausen Krupp Ç elik İşletm esi yön etim i k itle s e l i ş ç i çık a rm a ve iş y e r in i kapatm a p la n ın d a n b ir adım b ile geri adım a tm a d ı. Son a lın a n b il g il e r e g ö r e , iş v e ­ ren en son '8 8 'in o r t a la r ın d a n ilk p la n d a 2000 i ş ç iy i işten atma ve g id e re k tüm işle tm e y i kapatm a yön ü n de iş le r i d ü ze n le ­ m ek ted ir.

23 Şubat 1988'd e B o n n 'd a y a p ıla n b a ş b a k a n Kohl, Kuzey R en-W estfalen E ya­ le t B a şb a k a n ı Rau, Ç alışm a B a k a m Blüm ve d iğ e r i lg i li l e r i n k a t ı l d ı ğ ı R einhausen sorununu çözme t o p la n t ıs ın d a , "R e in h a u sen Krupp ç e lik iş v e re n in in p la n ım d eğ iştirm e yön ü n de tek söz b ile edilm em iş­ t i r . " E ya let hüküm etine v e r ile c e k 1 m ily a r m a rk la , D u is b u rg 'd a yeni b ir se rb e st lim an y a p ıla c a k , d e v le tin bazı yeni y a t ır ım la r ı bu e y a le te k a y d ı r ı l ı p fin a n s e e d ile c e k t ir .

R einhausen iş ç il e r i 23 Şubat t o p la n t ıs ı k a r a r la r ı m iş b ır a k a r a k p ro te sto e t t ile r .

S o r u n la r ın a h iç b ir çözüm g e tirm e d iğ in i a ç ık la d ıla r . *

Reinhausen çe lik iş v e r e n in in , Krupp te k e lin in , e y a le t ve fe d e r a l hüküm etin bugüne k adark i t a v r ın d a , k a r a r la r ı m değiştirm em e yön ü n d ek i in a t la r ın d a ş a ş ı ­ la c a k b ir ya n y o k tu r . Y ö n e ticile r serm a­ y en in y a s a l a r ın ı n b e k ç iliğ in i ve yürütm e­ s in i y a p m a k ta d ır. Krupp te k e li de i ş ç i l e ­ rin g ö z y a ş la r ın a d e ğ il, k a r o r a n la r ın ın ve re k a b e t y a s a la r ın ın g e r e k le r in e b a k (Devamı

s .3 6 ' da)

Mart 1988

EKİM

23

GERÇEK NEVROZLARA !

Nevroz kelim e a n la m ıy la "y e n i gü n " d em ek tir.

H a lk la rın bah ara, y e n iy e özlem ini a n l a t ır . Zulme k a r ş ı d ir e n iş i, b a ş k a l d ı ­ r ı y ı ve n ih a y et öz g ü rlü ğ ü sem bolize ed er N evroz.

Y a k la ş ık M.Ö. 621 y ı l ı n d a ce ra y a n eden ve N evroz’ a a n la m ın ı veren o la y b ir e fsa n e y e d a y a n ır ve günümüze dek g e l ir .

E fsa n ey e göre, sözkon u su ta r ih te , Kürt, F a rs ve Arap ve B elu ci h a lk la r ın ın y a ş a d ı ğ ı b ö lg e d e (Ir a n -O r ta d o ğ u ) Dehak a d lı zalim b ir hüküm dar y a ş a m a k ta d ır .

Dehak a d ı h alk iç in zulm ün, a c ın ın ve korkunun sem bolü dü r. G ünlerden b ir gün zalim D e h a k 'm ik i om uzunda onulm az y a r a la r a ç ılır .

Onun onulm az y a r a la r ı h alk iç in y e n i a c ı la r ı n k a y n a ğ ı olm akta gecik m ez.

Z ir a , d o k to r la r ın ta v s iy e s in e göre y a r a la r ın iy ile ş m e si ve D eh a k ’ m ölmemesi için her gün ik i gen ç in s a n ın (ç o c u k ) b e y n in i yem esi g erek m ek ted ir.

Dehak e tr a fa dehşet saçm aya b a ş la r . Her gün y e n i ik i in s a n ın b e y n i te p s ile r için d e D eh ak ’ a s u n u lu r.

Bu, b ö y le c e sürü p g id e r .

N ih ayet, D eh ak ’ in v e z ir le r in d e n b i r i , ik i gen ç in sa n d a n b ir in in y e r in e b ir h a y v a n b e y n i koym aya b a ş la r . K u r ta r d ığ ı g e n ç le r i ise b ir m a ğa ra d a s a k la r . H alkın b ir k ıs m ı ise ç o c u k la r ın ı a la ra k d a ğ la r a k a ç a r la r .

H oşnutsuzluk hat s a fh a y a u l a ş ı r . Halk a deta zulme k a r ş ı isy a n a teşin in y a k ı l ­ m a sın ı b ek lem ek ted ir.

Ve o gün g e lip ça ta r.

D eh ak ’ a b e y in yedirm e s ır a s ı e fsa n e n in sem bolü h a lin e g elecek ola n d em irci KAWA’ y a g e lm iş tir. Dem irci KAWA h a lk ı e t r a fın d a to p la y a r a k "zulm ün K ala­ s ın a isy a n e d e r . D eh ak ’ m d a y a n ılm a z zulmü a ltın d a in ley en h a lk KAWA’ n m ö n d e r liğ in d e s a r a y a y ü r ü r le r .

E lle rin d e m e şa leler old u ğ u h a ld e s a r a y iş g a l e d il ir , y a k ı l ı p y ı k ı l ı r . İ s y a n ın b a ş ın d a y ü rü y en KAWA’ n in y u k a r ıy a k a ld ır d ığ ı d em irci ö n lü ğ ü a d eta bu is y a n ın b a y r a ğ ı olm uş­ t u r . Ve k im ilerin e göre em eği sem bolize ed er.

Kimi ta r ih ç ile r ve a r a ş t ır m a c ıla r a göre Dehak b ey n in e ç i v i le r ç a k ıla r a k ö ld ü r ü lü r . B öylece "zulm ün K a la s ı" y e r le b ir e d ilm iş ve y e n i b ir gün b a ş la t ılm ış ­ t ı r . Her ta r a fta a te şle r y a k ı l ı r , a te şle rin ş a v k ı d a ğ la r a v u r u r . Bu ş e k ild e zalim D eh a k ’ ın ö ld ü rü ld ü ğ ü m ü jd elen ir e t r a f a ..

D a ğla ra k a ç a n la r g e r i d ö n e r le r . H a la y la r ç e k i li r , k u tla m a la r y a p ı l ı r .

T a r ih ç ile r e fsa n ey e d a y a n a r a k o l a y ı 21 Mart o la r a k k a y d e d e r le r . K ürtler de d a h il O rtadoğu h a lk la r ın ın her 21 Martta d e ğ iş ik an lam la r y ü k le y e re k N ev roz’ u

k u tla m a la rı işte bu n e d e n le d ir.

Nevroz kimi zam an, d o ğ a n ın k ı p ı r d a n ış ın ı, u y a n ış ın ı ve h arek etlen m esin i a n la ta n , bah arı m ü jdeleyen b ir o la y o la r a k a l g m ı r . Kimi y e rd e ise a d eta b ir ş e n lik o la r a k k u t la n ır . A y la r ö n ce sin d e h a z ır lık la r ı y a p ılır , z iy a fe t le r v e r i l i r .

Ancak onun ö z g ü n lü ğ ü , h erk es a ç ı s ı n d a n , zulme k a r ş ı b a ş k a l d ı r ı y ı , e s k iy e k a r ş ı y e n iy i, y e n i b ir gü n ü , ö z g ü rlü ğ e tu tku yu sem bolize e tm esin d ed ir. D ah ası da N evroz h a lk la r ın zulme k a r ş ı k a d er b ir li ğ in i n ve k a r d e ş liğ in in v u r g u s u d u r.

B u günün, 21 Mart ır k ç ılığ a k arşı m ücadele günü ile ça k ış m a s ı ise N e v ro z ’ a a y r ı c a zen gin b ir p o litik iç e r ik k a z a n d ı­ r ıy o r . * İ n s a n lık günümüze d eğ in bü y ü k t a r ih ­ sel önemde toplu m sal a ltü st o l u ş la r ı y a ş a d ı . T a rih , ü r e tic i g ü ç le r in muazzam ile rle m e le rin e t a n ık lık ed erek hep ile r iy e d oğru e v r il d i . H içbir gü ç ta r ih s e l i le r le ­ y i ş i te rsin e çev irem ed i ve çe v irm e z.

"Zulm ün K a la s ı" n m son su za dek y ı k ı l ­ madan d u rd u ğu ise görü lm em iştir.

Y ü z y ılım ız ın b a ş la r ın d a ç a ğ ım ız ın ça ğ d a ş KAWA’ l a r i ola n Rus p r o le t a r y a s ı­ n ın , Ç a r lığ ın k ı ş l ı k s a r a y ın ı fe th ­ e d e re k , P a r is li iş ç ile r in 1871’ de V e r s a il­ l e s ’ e y ö n e lik y a rım k a la n y ü r ü y ü ş le r in i tam am lam ası ile h a lk la r ın ö z g ü rlü ğ e ve y e n iy e ola n özlem leri e fsa n e ü lk e sin d e n g e r ç e k le r ü lk e le rin e i n d i r i ld i. Bu ta r ih s e l o la y her zaman i n s a n lığ ın k u rtu lu şu d a v a s ın d a esin k a y n a ğ ı old u ve olm aya da devam e d iy o r .

B e sb e lli k i, d ü n y a n ın çok b ü y ü k b ir bölü m ü n de, ça ğ d a ş b ir sö m ü rg e cilik (em­ p e r y a lis t s ö m ü rg e cilik ) ve on u n la b ir le ş e rek (v e iç iç e g e çe re k ) y a ş a y a n , serm a ye­ nin tek tek ü lk e le rd e k i b a s k ı c ı ik t id a r la ­ r ı n ın sömürü ve zulmü a lt ın d a in le y e n p r o le te r le r ve e zile n h a lk la r , a n cak EKİM’ in a ç tığ ı bu y o ld a n ile r le r le r s e ge rçe k ve k a l ı c ı b ir z a fe r i u m a b ilir le r .

Kürt h a l k ı, Kürt iş ç i ve e m e k çile r i, bu y o ld a , Rus p r o le t e r le r in in , EKİM’ in a ç t ı ğ ı bu y o ld a ile r le m e lid ir . Z ir a gü n ü ­ müzün D e h a k la r ın ın b a s k ıc ı ik t id a r ı se rm a yen in , a r tık b ir u ta n ç a b id e s i h a lin e gelen sömürü ve yağm a d ü zen i a n cak EKİM’ in y olu n d a n yü rü n erek y e r le b ir e d ile b ilir . Ö zgürlük ve sosy a lizm a n cak "y e n i b ir EKİM"le g e r ç e k lik h a lin e g e t i r i l e b i li r .

E fsa n ed ek i N evroz’ u "y e n i b ir EKİM"le ye n id e n k u t la m a k ... işte N e v ro z’ un ç a ğ ­ d a ş yorumu b u d u r.

24

EKİM

S a y ı: 6

Diyarbakır direndi ve kazandı Şubat a y ı iç in d e , D iy a r b a k ır C e z a e v i, 7 ‘. K olord u S ık ıy ön etim M ahkem esinin 20 PKK s a v a ş ç ıs ın ı idam la c e z a la n d ır m a s ın ın a r d ın d a n , y e n i b ir d ir e n iş e sah n e o ld u .

12 E y lü l'd e n b e r i Nazi k a m p la r ım a ra t­ m ayan ve çoğu kez ölüm le yaşam a r a s ın ­ d a k i s ı m r ç iz g ile r in in s il in d iğ i bu c e z a e v in d e k i d ir e n iş in b a ş ım , y in e 35. ve 36. k o ğ u ş la r ç e k ti. D iren iş, a n ın d a b in i a ş k ın y u r tse v e r ve d e v rim cin in k a t ı l ım ı y ­ la gen el b ir d ir e n iş e d ön ü ştü .

P K K 'lı 20 s a v a ş ç ıy a v e r ile n idam k a r a r ın ın p rotestosu n u ve idam c e z a la r ı ­ n ın k a ld ı r ı l m a s ın ı da k a p sa y a n d ir e n iş ; g örü ş e s n a s ın d a Kürtçe konuşm anın s e r ­ b e st b ı r a k ıl m a s ı , tu tu k lu la r m a v u k a tla ­ r ıy la d oğru d a n ve yü zyü ze g ö rü şe s in in s a ğ la n m a s ı, görü ş s ü re s in in u z a t ılm a s ı, ce z a e v in d e k ü ltü rel ve s o s y a l f a a liy e t le r ü z e rin d e k i y a s a k la r ın k a l d ı r ı l m a s ı, Tu­ tu k lu T e m s ilc iliğ i Kurumunun k a b u l e d il­ m esi, ve önem li o la r a k d a , TTE u y g u la ­ m a sın a son v erilm esi vb. ta le p le r le b a ş l a d ı . Tutuklu a ile le r in in a k tif k a t ı l ı ­ mı , ik i m ille tv e k ilin in ve d ah a b ir ç o k ce z a e v in in destek e y le m le riy le ü lk e ç a p ın ­ da y a y g ı n l a ş t ı . D iren işin k en din den de öte s iy a s a l y a n k ıla r y a r a t a c a ğ ım d ü şü ­ nen d ik ta tö rlü k g e r i adım atmak zoru n d a k a l d ı . S on u çta, b in i a ş k ın y u r ts e v e r ve d e v rim cin in b ir ölü y e m alolan bu eylem hemen bütün önem li t a le p le r in i e ld e ed e­ rek z a fe r le s o n u ç la n d ı.

Hükümet, D iy a r b a k ır d ir e n iş in e boyu n eğm ekle k a lm a d ı, b ir kaç gün son ra y a p t ığ ı a ç ık la m a y la , tek tip e lb is e n in ü lk e ç a p ın d a k a l d ı r ı l d ı ğ ı m a ç ı k l a d ı .

B e lir tilm e lid ir k i, eylem i a s ı l önem li k ıla n kim i ta le p le r in in eld e ed ilm esi d e ğ il d ir .

Onun g erçek önemi y a r a t t ı ğ ı s iy a s a l s o n u ç la r ve ö ğ r e t t ik le r id ir .

TC, D iy a r b a k ır ö n le rin e "Ne Mutlu Türküm D iy e n e !" y a z d ır m ış .

Ne gam !

Y ı l l a r d ı r b in le r c e y u r tse v e r ce z a e v in d e ve m ahkem elerde "b iz Kürdüz" d iy e b a ğ ı r ı ­ y o r la r . K im ilerin in s iy a s a l k im liğ in i g iz ­ le y ip " p a r t is iz d e v rim c ilik e d e b iy a t ı" y a p t ı ğ ı k o ş u lla rd a bu y u r ts e v e r le r "b iz b ir u lu s u z , Kürdüz ve b ir ulu su tem sil e d iy o r u z " d e d ile r .

"Kürdüz ve Kürtçe konuşm ak is tiy o r u z " d iy e d ir e t t ile r . "B iz s iy a s a l savaş e s ir le r iy iz , savaş e s ir i m uam elesi görmek is tiy o r u z " d e d ile r . Kimi kez y a ln ız lığ ın a c ıs ın ı ç e k tile r ama y ı lm a d ıl a r , d ir e n d ile r . "K iş ilik " ve "kim ­ lik " kavgası y ü r ü ttü le r .

Sonuçta bu eylem in ş a h s ın d a , d ik ta tö rlü k D iy a r b a k ır ö n le rin e y a z d ır d ığ ı "Ne Mutlu Türküm

D iy e n e "y i k e n d isi tek zip e tti. "K ü rtseniz Kürtçe kon uşu n " demek zoru n d a k a l d ı .

Daha ön ce parlam entonun k a p ıs ın d a n g ir ip k ü rsü ye ç ık a n Kürt so ru n u , bu kez çok dah a g e n iş b ir ta rtışm a a la n ı b u ld u .

12 E ylü l dönemi b o y u n ca , D iy a r b a k ır C e za e v in d e k i p o litik tu tu k lu la r a k la h a y a ­ le gelm eyen zulüm ö r n e k le r iy le k a r ş ı l a ş t ı ­ la r .

Ama d ir e n d ile r .

Ve şim di e ld e e d ile n le r , işte bu y ı l l a r d ı r sü rd ü rü le n d ir e n iş le r in s o n u cu d u r. Ö z v e r ile ri b o şa g itm e d i.

Mazlum D o ğ a n 'ın b ir Nevroz gü n ü , ih a n e ti görmek ve ya şam a k tan sa k e n d is in i tu tu ştu ru p o lu ştu rd u ğ u a le v le r e tk is in i işte b ö y le g ö s te r d i.

K im ileri zam a n ın d a bu tü r b ir ölümün " y a n l ı ş " l ı ğ ı ü zerin e ço k ça t a r t ı ş t ı . Yine t a r t ı ş a b i l i r ­ le r !

P eki bu tü r b ir ölüm ün, P au lo K o n d o r'd a s a lt ölüm den k o r k m a d ık la r ın ı k a n ıtla m a k iç in iş g a lc ile r in ve z a lim le rin g ö z le rin in önünde k a f a l a r ı m d u v a ra v u ra v u r a ölümü k u ca k la y a n V ietnam lı y u r ts e ­ v e r le r in ölüm ünden ne fa r k ı v a r ?

D iy a r b a k ır k a z a n d ı. Fatih Öktülm üş, H aydar B a ş b a ğ , Haşan T e lci ve A b d u lla h M a r a lla r ın : ş a h s ın d a METRİS k a z a n d ı.

Y ılla r d ır in a n çla d iren en tüm p o litik tu tu k lu la r k a z a n d ı.

Ve bu z a fe r , tüm T ü rk iy e ve K ürdistan 'd a k i p o lit ik tu tu k lu l a r m u zu n , so lu k lu ve d iş e d iş m ü cad ele­ le r in in so n u cu d u r.

Z a fe r h e p sin in orta k m a lıd ır .

SOSYALİZMİN M İ ? ...

(Baştarafı s . k2,de) i l g i s i o lm a y a n , b u r ju v a z i ile i t t if a k la r , reform ve u z la şm a la r tem elinde in şa e d ile n o p o rtü n ist ve tampon g ö r e v i ya p a n d ü ş ü n ce le ri h içe s a y ıy o r ve r e d d e d iy o r u z .

P a rtim izin d e vrim ci g e liş im i, bütün te o rik ve p r a tik f a a liy e t i so sy a liz m in b ir k riz iç in d e oldu ğu n u g ö s te rm iy o r. A ksine M a rk sist-L e n in ist ö ğ r e tin in b ü y ü k , y a r a t ı ­ c ı, hayat v e r ic i g ü cü n ü , bu ö ğ r e tiy e r ia y e t e d ip , onu g e rçek leştirm ek için m ücadele ed e n le rin b ilin c in d e olu şa n e ğ i l ­ mez ve y a r a t ı c ı m ücadele ruhunu g ö s te r i­ yor.

A lb a n ien Heute 1987/5

Ç ev: M.ÇETİN

Mart 1988

EKİM

25

Teorinin yoksulluğu-3 H.FIRAT

KUYRUKÇULUĞUN TEORİSİ VE PRATİĞİ D .S esi y a z a r ın ın b iz i ç e k tiğ i soyu t a la n d a y e te r in c e k a ld ık , a r t ık ora d a n a y r ıla b ilir , sorunu dah a somut p la n d a ta r tış a b ilir iz .

S ı m f m ü ca d elesin in "ö z n e l1' b ir etken o ld u ğ u , in sa n b ilin c in in ve ira d e s in in ürünü old u ğ u ü z e rin e , bütün o görmüş olduğum uz id e a lis t y a v a n lı k l a r , g e lip k e n d iliğ in d e n h a rek etin k u tsa n m a sın a , onun n esn el d e ğ il özn el o ld u ğ u , " b il in ç li " ve " ir a d i" old u ğ u d ü şü n ce s in e , yani k u y ru k çu lu ğ u n te o r is in e v a r ı y o r .

Bu k u yru k çu görü ş k e n d in i somutta ş ö y le ifa d e e d iy o r : " İ ş ç i s ı n ı f ı n ı n k e n d iliğ in d e n m ü ca d elesin in (a b ç) kom ünist p a r tis in in ir a d e s i d ış ın d a ve on dan b a ğ ım s ız o la r a k o r ta y a ç ık m a s ı, onun b ir n esn el o lg u oldu ğu n u g ö sterm e z ." (D .S e s i, s a y ı . 59, s . 31) B unca ta rtışm a d a n s o n ra , te o r is y e n im izin g ö r ü ş le r in i bu k a d a r y a k ın d a n in c e le ­ d ik ten s o n ra , a r tık y e r s iz b ir d a v r a n ış g ö s te r ip , y a n e y i g ö s te r ir d iy e sorm uyo­ ru z .

Z ir a , her m ü cadelen in " ir a d i" ve " b i l i n ç l i " old u ğ u n u , bu n eden le "özn el b ir o lg u " old u ğu n u ve bu a y n ı n eden le d e, "k e n d iliğ in d e n h a rek etin " de "özn el b ir o lg u " old u ğ u n u , b iz a r tık on dan öğrenm iş b u lu n u y o ru z . Önce S t a lin 1i d in le y e lim : " k e n d iliğ in d e n lik ’ t e o r i 1s i , oportün izm in t e o r is id ir , iş ç i h a rek etin in k e n d iliğ in d e n liğ in i y ü ­ celtm e t e o r is id ir ; bu eylem de iş ç i s m ı f ı öncü g ü ç le r in in , iş ç i s ı n ı f ı p a r tis in in y ö n e tic i rolü n ü n y a d s ın m a s ı t e o r is id i r ." "

^

H

"K e n d iliğ in d e n liğ iy ü c e ltm e lte o r is i, k e n d i­ liğ in d e n h a rek ete, b ilin ç li, p la n lı b ir n ite lik verilm esin e k a r ş ı ç ı k a r ; bu t e o r i, p a r tin in iş ç i s ı n ı f ı n ı n b a ş ın d a yü rü m esi­ n e, p a r tin in k itle le r in s iy a s a l b ilin ç d ü z e y in i yü k seltm esin e, p a r tin in h arek ete k la v u z lu k etm esine k a r ş ı d ı r . ...k e n d iliğ in d e n lik te o r is i, harek et iç in d e k i b ilin ç ö ğ e s in in rolü n ü n a z a lt ılm a s ın ın t e o r is i­ d ir , ’ k u yru k çu lu k ’ i d e o lo jis id ir ; bu t e o r i, tüm oportü nizm in m a n tık sa l te m e lid ir ."

(L en in izm in İ lk e le r i, s . 26)

Y ü z y ılın s o n u n d a y ız ; ve h iç kuşku y o k , k u y ru k çu lu ğ u n t e o r is i, a r t ık y ü z y ı ­ lın b a ş ın d a k i g ib i kaba y a p ılm ıy o r .

A rtık b a z ı ş e y le r a çık ta n y a d s ın a m ıy o r , b a z ı ş e y le re a ç ık ta n k a r ş ı ç ı k ıl a m ıy o r .

O rtada b ir Ne Y apm alı v a rk e n , k oca b ir ta r ih s e l m ücadele v a rk e n , b ir il e r i n i n , ü ste lik k e n d ile r in e M a rk sist-L e n in ist d i­ y e n le r in , k e n d iliğ in d e n liğ in te o r is in i y ü z ­ y ı l ı n b a ş ın d a k i g ib i y a p m a la r ım b e k le ­ mek s a f d illik o lu r . Ne v a r k i, b en zer k a fa y a p ı s ı , b en zer s ı n ı f s a l ve id e o lo jik ö n y a r g ıla r , tem elde aynı o la n fe ls e fi a n l a y ış l a r , b a ş k a b a şk a b iç im le r d e , ama n e tice d e ve k a ç ın ılm a z o la r a k a y m y o la k a p ı a r a lı y o r .

S ta lin , "k e n d iliğ in d e n lik t e o r is i, h a re ­ ket iç in d e k i b ilin ç ö ğ e s in in rolü n ü n a z a lt ılm a s ı t e o r is id ir " d iy o r .

S ta lın , te o risy e n im iz g ib i so k a k ta k i adam ın k a v ­ r a m la r ıy la d e ğ il, Leninizm in k a v r a m la r ıy ­ la d ü şü n ü r. Onun d ilin d e " b ilin ç ö ğ e s i" , k e n d iliğ in d e n m ü cadeleye y o la ç a n "b i­ l i n ç " , y a da şu g r e v c i iş ç in in t a ş ı d ı ğ ı "bilinç*' d e ğ il, s iy a s a l s ı n ı f b i l i n c i d i r . İşçi s ın ıfın ın ön cü p a r t is i ta r a fın d a n tem sil e d ile n ve her y o lla , her v e s ile y le s ı n ı f a ta ş m a n b il in ç t ir .

Lenin ve S ta lin , p r o le ta r y a h a r e k e ti­ nin ö n d e rlik s o r u n la r ım t a r t ış ır k e n , her zam an, n esn el u n su r k a v ra m ım k e n d ili­ ğin d en u n su r, özn el u n su r k a v ra m ım b il in ç l i un su r a n la m ın d a k u ll a n ı r l a r .

Nesnel o la n k e n d iliğ in d e n o la n d ır , özn el ola n b il in ç l i o la n d ır .

Ama te o risy e n im iz bu k u lla n ım la r ı tepe ta k la e d iy o r . Ona g ö r e , iş ç i s ı n ı f ı n ı n k e n d iliğ in d e n h a rek eti özn el u n su rd u r.

Bu, k e n d iliğ in d e n h arek et b i l i n ç l i h a r e ­ k e ttir , demenin b a ş k a k elim e le rle ifa d e e d il iş id i r .

P r o le ta r y a n ın d evrim ci öncü sü n ün gö­ r e v i, k e n d iliğ in d e n h a rek eti b il in ç l i h a re ­ ket d ü zey in e yü k seltm ek , n e sn e y i ö z n e lle ş ­ tirm ek , k e n d iliğ in d e n s ı n ı f ı k e n d isi ıç m s ım f h a lin e getirm ek iç in azam i ça b a sarfetm ek , bu s ü r e ç le r i k o la y la ş tırm a k ve h ız la n d ır m a k iç in her y o lla p r o le ta r y a y a y a r d ım c ı olm ak, ö n d e rlik etm ek tir.

K en d iliğ in d en h a rek eti özn el un su r

26

EKİM

S a y ı:6

o la r a k görm ek, k en d iğ in d en h a rek eti b i ­ l i n ç l i ve örg ü tlü b ir h arek et d ü zey in e çık a rm a g ö r e v in i g ö z a rd ı etm ek tir, h a re ­ k etin özn el yönünü g e liş tirm e y i ihm al e tm ek tir.

Bu k a d a r k ab a b ir y a n lış a ve y a n ı l ­ g ıy a teorisy en im iz n a s ıl d ü ş e b ilir , ilk b a k ış t a a n la ş ılm a s ı gü ç g ö rü n ü y o r.

F a k a t, s ı n ı f m ü ca d elesin i insa n ir a d e ­ s in in ü rü n ü , s iy a s a l s ü r e ç le r i b ilin c in b ir fon k siy on u o la r a k gören o id e a lis t y a v a n lı k l a r , bu k ab a y a n ılg ın ın , bu k u yru k çu görü şü n te m e lid ir.

D .S esi y a z a r ın a g ö r e , m ücadele hep b ilin c in ü rü n ü d ü r; iş ç ile r ön ce b ilin ç le n ir son ra m ücadele e d e r le r ; b ilin ç olm adan m ü cadele de olm az. K ısa ca b il in ç , m üca­ d eled en hep b ir adım ö n d e d ir , onun k a y n a ğ ı d ı r . M ücadele b ilin c in t ü r e v id ir .

B u rada sözü ed ile n b il in c i n , d ev rim ci s ım f b ilin c i, öncü ta r a fın d a n tem sil e d ile n ve ta ş ın a n s iy a s a l s ı n ı f b il in c i o lm a d ığ ın ı b elirtm ey e gerek b ile yok.

H a y ır, teorisy en im iz düpedü z k e n d iliğ in ­ den k a z a n ıla n b il in c i k a s te d iy o r . K ıs a c a , i ş ç il e r ön ce k e n d iliğ in d e n b il in ç l e n ir , son ra bu b ilin c in ü rü n ü , tü re v i o la r a k k e n d iliğ in d e n m ücadeleye g ir e r le r .

O b eş s a y fa lık n isp eten k ıs a y a z ı s ı n ­ d a , D .S esi y a z a n , bu k u yru k çu görü şü n çok s a y ıd a ö rn e ğ in i su n u y or b iz e .

B azı ö rn e k le rin i görelim : " İ ş ç il e r ve em ek çiler, korkup s in d ik ç e , b a s k ı ve sömürünün d ah a da a r t t ı ğ ı m g ö r e re k , k avra yarak , 'k ork u n u n ece le fa y d a s ı o l m a d ı ğ ı 'm n b ilin c in e v a r d ık l a ­ r ı n d a , faşizm in k orku tu cu e tk is in in a z a l­ d ığ ı dönem de, faşizm e k arşı d ir e n iş e geçerler," ( s . 28) Once b ilin c in e v a r ı r l a r , son ra d ir e n iş e g e ç e r le r ! " S ı n ıf la r m ü ca d elesin d e, y a n i d evrim le k a r ş ı-d e v r im a r a s ın d a k i ç a tış m a d a , iş ç i ve em ek çilerin b u r ju v a z iy e ve faşizm e k a r ş ı m ü cad eleye girm e b il in c i k e n d iliğ in ­ den o lu ş u r ."

G eriye ne k a lıy o r dem eyin, te o r is y e n i­ miz devam e d iy o r : "Onun k e n d iliğ in d e n eld e edem eyeceği b i l i n ç , s iy a s i b il in c i d ir ." ( s . 29) İ ş ç ile r ve em ek çiler b u r ju v a z iy e ve faşizm e k a r ş ı m ücadele b ilin c in i e d in iy o r ­ l a r ; ü stelik b ilin c in bu k a d a r ım k e n d iliğin d en e d in iy o r la r ; ama her ne k a d a r faşizm e ve serm ayeye k a r ş ıy s a d a , bu henüz s iy a s a l b ilin ç d e ğ il!

F ik ir d e ğ il, "seçm eci d ile n c i ç o r b a s ı" !

"B ir kom ünist iç in , en b a ş ta gelen görev, devrim ve s ım f m ü ca d elesin in k a n u n la r ım i y i b ilm e k t ir ." ( s . 29) Çok d o ğ ru ! Ama şim di bu "çok d oğ ru " sözün ik i cümle s o n r a s ın a b a k a lım . "Çünkü ekonomik o lg u la r ın y a r a t t ı ğ ı s ı n ı f ç e liş k ile r in in ça tışm a y a d önü ştüğü

a la n s iy a s i a la n d ır , y a n i b ilin ç t ir ," "Y an i b il in ç t ir " ! D .S esi y a z a n s iy a s a l m ü ca d eleyi onun id e o lo jik b iç im le r iy le özd eş tu tu yor d e rk e n , en u fak b ir z o r la ­ mada b u lu n m u yor, y a ln ız c a g e r ç e ğ i d ile g e tir iy o r u z .

S ıra b ir s o n ra k i cü m lede: "F aşizm in k ork u su n d an kurtulm a b ilin c in e erişm eyen i ş ç il e r , faşizm e k a r ş ı m ü cadeleye girm ez­ ler^' Bu "k o rk u " l a f ı neden b ö y le çok d ilin e ta k ılıy o r D .S esi y a z a r ın ın d e r s in iz ? Önce korkmamak g e r e k tiğ i b ilin c i, son ra m ü cad ele!

Bunu izle y e n b ir de in c i: "Ekonomik m ü cadelen in özünde s iy a s i b ilin ç y a t a r ."

Z .E k re m 'in k u la k la r ı ç ı n l a s ı n : "Bu da ne demek o la ? " İ ş ç ile r ve em ek çiler "faşizm e ve s e r­ m ayeye k a r ş ı m ü cadeleye girm e b il in c i " k a z a n a c a k la r , ama bu henüz s iy a s i b ilin ç o lm a y a ca k !

Ama öte y a n d a n , "ekonom ik m ü cadelen in özünde s iy a s i b ilin ç y a ta r " o la c a k !

B ir k ere d a h a : F ik ir d e ğ il, "seçm eci d ile n c i ç o r b a s ı" !

B itm edi, devam e d iy o r u z . " (H .F ır a t ) b u r ju v a z iy e k a r ş ı, ü cret t a le b iy le g re v e gid en iş ç in in e y le m in in , onun m evcut b ilin c in d e n b a ğ ım s ız o lu ş tu ­ ğunu s ö y l e y e b i li y o r ." ( s . 30) İ ş ç i ü cret t a le b iy le b u r ju v a z iy e k a r ş ı d e ğ il, işv e re n e k a r ş ı g re v e g id e r . Bu tüm ek on om istlerin ve k u y r u k ç u la n n hep u n u t a g e ld ik le r i çok önem li b ir f a r k t ı r . İ ş v e ­ rene k a r ş ı ü cret t a le b iy le g re v e g id en iş ç i S H P 'li, D Y P 'li y a da R P 'li o l a b i l i r , k ıs a c a g r e v c i iş ç i g e r ic i b u r ju v a b i l i n c i ­ n in şu veya bu b içim in in e tk is in d e o l a b i l i r . Buna rağm en iş ç i g re v e g id e r ; b u , g r e v in , iş ç in in g ü çlü s ı m f içg ü d ü s ü ­ nün k e n d iliğ in d e n b ir ifa d e s i o ld u ğu n u a n la t ır b iz e .

T eorisyen im izin ve tüm k u y r u k ç u la n n s a n d ığ ın ın a k s in e , iş ç in in ü cret t a le b iy le g re v e g id e b ilm e s i iç in b e l i r l i b ir b ilin c e sa h ip olm ası gerekm ez.

Ama g r e v in k e n d isi onun iç in e ğ it ic i o lu r , k a fa s ın d a b ilin ç k ıv ılc ım la r ı y e ş e r t ir .

H. Fı r a t 'a g e lin c e , o " g r e v c i i ş ç i" ö r n e ğ i­ ni a ğ z ın a b ile a lm a m ış tır.

Bu ö rn e k , te o risy e n im iz in k en di k u yru k çu ö n y a r g ı l a ­ r ı n ı n d ile g e l iş i d i r . F akat H .F ır a t, b ir k ere d ah a önemle a l t ı m ç iz e r : K e n d iliğ in ­ den h a re k e t, p r o le ta r y a h a re k e tin in n es­ n el y ö n ü d ü r, ve bunu k a v ra y a m a y a n her kim se, ifla h olm az b ir ekonom ist ve k u yru k çu d u r.

K a p ita list ekonom inin k r iz in in a r t ı ş ı , söm ürünün, b a s k ın ın y o ğ u n la ş m a s ın ı b i r ­ liğ in d e g e t ir ir .

Bu iş ç i ve e m ek çilerin b ilin c in e hemen y a n s ım a z .

B ir sü re ç son u cu n d a b u r ju v a söm ürüsüne v a b a s k ı ­ s ın a k arşı b a ş k a ld ır a b ilm e b ilin c in e e r iş ir .

Bunun iç in , ekonom ik k riz in

Mart 1988 b a ş la m a s ıy la veya d e r in le ş m e s iy le , iş ç i ve em ek çiler hemen b u r ju v a söm ürüsüne k a r ş ı m ücadele edebilm e b ilin c in e erişm ez­ le r.

B ir b ilin çlen m e s ü r e c in i g e r e k li k ı l a r . Bu b ilin çle n m e s ü r e c i, e sa s o la r a k , s ın ıfın k e n d iliğ in d e n e ld e e ttiğ i b ir ş e y d ir .

M arksist öncü p a r t is i o ls a cTâ olm asa d a , s ı n ı f k en d i k en din e bu b ilin c e e r i ş e b i l i r . " ( s . 31) Yine ön ce b il i n ç , t a b ii hep o k e n d iliğin d en eld e e d ile n b i l i n ç , ve so n ra da m ü ca d e le !

A forizm a : Önce b ilin ç v a r d ı!

Soyut p la n d a te o ris y e n im iz i iz le r k e n , on u n , s ı n ı f m ü ca d elesin i in sa n b ilin c in in b ir fon k siy on u o la r a k gören f e ls e fi id e a ­ lis t a n l a y ı ş ı m y e te r li a ç ı k l ık t a görm üş­ tü k . Şimdi somut b ir a la n d a y ız , iş ç i s ı n ı ­ fın ın ve em ek çilerin k itle m ü ca d ele leri a la n ın d a te o ris y e n im iz i iz liy o r u z . O b iz e d iy o r k i, k itle le r önce k e n d iliğ in d e n b il in ç l e n ir le r , b ilin c in e v a r ı r l a r , son ra m ücadele e d e r le r . B öylece f e ls e fi id e a liz m , k e n d in i, p r o le ta r y a h a rek e tin in ve d e v ­ rim ci s ım f m ü ca d elesin in s o r u n la r ın d a k e n d iliğ in d e n b ilin c in k u tsa n m a sı, en bayağı b ir k u y ru k çu lu k o la r a k o r ta y a koyu yor. Ş a ş ı r t ı c ı ve a k ıla lm a z g ele ce k am a, y ü z y ı lı n b a ş ın d a k i ek on om istler, t e o r is y e nim izden b ir adım i le r id e y d il e r . O nlar s a f id e a lis t d e ğ il, k a b a m a te r y a lis tti. Madde b il i n c i b e lir le r b a s it g e rçe ğ in d e n h a re k et­ le , p r o le te r s ı m f m ü ca d elesin in s o s y a lis t b il in c i y a r a t a c a ğ ım id d ia e d iy o r la r , ve b ö y le c e iş ç i h a rek etin e s o s y a lis t s ı m f b il in c i ta ş ın m a s ın a karşı ç ık ıy o r la r d ı.

Bu k e n d iliğ in d e n m ücadelen in y a r a t t ı ğ ı k e n d iliğ in d e n b ilin c in k u ts a n m a s ıy d ı.

O n lara k u yru k çu denm esinin n e d e n i, ken­ d iliğ in d e n m ücadele iç in d e d o ğ a n , ama k a ç ın ılm a z o la r a k b u r ju v a b ilin c in s ı n ı r ­ la n iç in d e k a la n k e n d iliğ in d e n b ilin c in k u ts a n m a s ıy d ı.

Lenin ve M a rk sistle r, k e n d iliğ in d e n h a re k e tin tohum h a lin d e b ilin çle n m e y i ifa d e e t t iğ i g e r ç e ğ in i red d etm ed iler am a, bunu k u tsa m a n ın , bunu a b a rtm a n ın , b u ­ n u n la yetinm enin ekonomizm ve k u y ru k çu ­ lu k old u ğ u n u döne döne v u r g u la d ı l a r . Bu vurgu, a y n ı zam an da, öncünün r o lü n e , öncünün tem sil e ttiğ i " b i l i n ç l i u n su r"u n r o lü n e , özn el etkene b ir v u r g u y d u .

Bizim te o r i y ok su lu ve k a r m a k a r ış ık k a f a lı teorisy en im iz ne y a p ıy o r ? K en d ili­ ğ in d en b i l i n c i , k e n d iliğ in d e n m ü cad elen in önüne k o y u y o r . İ ş ç i le r ön ce k e n d iliğ in d e n b il in ç e d in e c e k le r , "s o n ra " k e n d iliğ in d e n m ü ca d eleye g ir e c e k le r d iy e r e k , ekon om ist­ le r in b ile b ir adım g e r is in e d ü ş ü y o r .

Y ü z y ılın b a ş ın d a ek on om istlerle t a r ­ tış m a , s ı m f m ü ca d elesin in m addi k ö k le r i ü zerin e d e ğ il d i. O nlar da t ı p k ı M ark sist­

EKİM

27

le r g ib i, p ro le te r s ım f m ü ca d elesin in m odern ekonom ik iliş k ile r d e n , k a p ita liz m in y ı ğ ı n l a r d a y a r a t t ı ğ ı y o k s u llu k ve s e fa le t­ ten d oğd u ğu n u k a b u l e d i y o r l a r d ı . Ama o n la r , bu m ü cadelen in k en d i s ı m f konu­ muna u ygu n b i l i n c i , y a n i s o s y a lis t s ı m f b il in c i n i de y a r a ttığ ım , y a r a t a c a ğ ım id d ia ed erek y o ld a n ç ı k ı y o r , k e n d iliğ in d e n c ilik önünde y e r le r e k a p a n ıy o r , i ş ç i l e ­ r i b u r ju v a b ilin c in e tk is in e terk e d iy o r ­ la r d ı .

Buna karşı Lenin ve M a rk s is tle r, s o sy a liz m in ve s o s y a lis t s ı m f b ilin c in in p r o le te r s ı m f m ü ca d elesin d en d e ğ il , onun y a m s ır a doğduğunu, bu n ed en le onu m ü cadele eden p ro le te r y ı ğ ı n l a r a ta şım a k g e r e k tiğ in i b e li r t i y o r la r d ı. P o p ü list t e o r is y e n le r im iz in h iç k a v r a y a m a d ığ ı, s o s y a ­ lizm le s ım f h a re k e tin in b ir le ş tir ilm e s i ta r ih s e l g ö r e v i de b u ra d a n d o ğ u y o r d u .

D .S e s i'n in te o risy e n y a z a n , ik id e b ir s ı m f s iy a s a l b il in c i k e n d iliğ in d e n k a z a ­ nam az (am a "b u r ju v a z iy e ve faşizm e k a r ş ı m ü ca d eleye girm e b ilin c in i k e n d iliğ in d e n k a z a n ı r " !) d iy e r e k , ekonomizme k arşı sözüm ona t e d b ir in i a lıy o r ; ama i ş ç il e r ön ce k e n d iliğ in d e n b ilin ç k a z a n ır la r , s o n ra bu b ilin ç le m ü cad eleye g ir e r le r d iy e r e k , ek on om istlerin b ir adım g e r is in e dü şü yor.

E konom istler k a b a m a te r y a lis tti, teo­ ris y e n im iz id e a lis t t ir .

E k onom istler k e n d iliğ in d e n eylem in y a r a t t ı ğ ı tohum h a lin d e k i b il in c i k u tsa ­ yarak , i ş ç il e r i b u r ju v a z in in id e o lo jik e tk is in e terk e d iy o r la r d ı; te o risy e n im iz i ş ç i l e r i k e n d iliğ in d e n eylem ler ö n ce sin d e b ilin ç le n m iş s a y ıy o r . Ü stelik m ücadele ö n ce s i bu b ilin ç le n ­ m eyi, " b u r ju v a z i ve faşizm e k a r ş ı m üca­ d e le b il in c i " ( s . 2 9 ), "b u r ju v a b a s k ı ve söm ürüsüne k a r ş ı m ücadele b il in c i " ( s . 31) m ertebesine ç ık a r a r a k ön cü n ü n , "b ilin ç li ö ğ e "n in önem ini ve rolü n ü k a r a r tıy o r ^ E k on om istlerle a y n ı k a p ıy a ç ık a r a k , i ş ç i ” le r i ve em e k çile ri b u r ju v a z in in id e o lo jik e tk is in e terk e d iy o r . Bu k a r ış ı k k a fa , o d ilin d e n d ü şü rm e d iğ i, on a buna, o lu r olm a z, y e r li y e r s iz b ir s u çla m a , b ir k ü fü r o la r a k f ı r l a t t ı ğ ı "ekonom izm " k a v ­ r a m ın ın iç e r iğ in i gerçe k te h iç a n lam am ış­ t ı r . B undan son ra da a n la y a c a ğ ım s a n ­ m ıy o ru z .

12 E y lü l s o n r a s ın d a b a s k ıy l a , t e r ö r le , b u r ju v a p r o p a g a n d a n ın ve d em a g ojin in b in b ir ç e ş i t iy le , ik iy ü z lü g e rçe k d ış ı v a a d le r le , o y a la m a la r la iş ç il e r v e em ekçi­ le r b ir dönem d iz g in le n d ile r . Ama b a s k ı, y o ğ u n la ş a n söm ürü, gün g e ç tik ç e d a h a d a k ötü leşen ve a ğ ır la ş a n yaşam k o ş u l la n iş ç ile r in ve e m ek çileri^ h o ş n u ts u z lu k la r ım içte n iç e m a y a la d ı.

G e n e llik le o ld u ğ u g ib i, b il in ç l e r i h o ş n u ts u z lu k la r ın ın çok çok g e r is in d e y d i.

Bu a ra d a 1983

28

EKİM

S a yı: 6

se çim le ri y a p ı l d ı , b u r ju v a p a r t ile r k it le ­ le rd e n g en iş b ir oy d e ste ğ i e ld e e t t ile r ; ANAP g ib i cu n ta u z a n tıs ı b ir p a r ti bü yü k ş e h ir le r d e o y la r ın bü yü k b ir k ıs m ım a ld ı.

B u rju v a b a s ım b u n u , iş ç il e r 24 Ocak mimarı Ö z a l'ı d e s te k liy o r , d iy e su n d u . B öylece d erin h oşn u tsu zlu ğu k a ­ ra rtm ay a ç a l ı ş t ı .

Bu y a la n la savaşarak, g e r i b ilin c e rağm en y a ğ ı n la r ı n h oşnu tsu zlu ğu n u n i le r i s a fh a d a old u ğu n u vu rg u la m a k ; y ı ğ ı n l a r a ik t is a d i t a v iz le r verm eye b ile tahammülü olm ayan b ir re jim in , k itle le r in h oşn u tsu z­ lu ğ u n u d iz g in le y e m e y e ce ğ in i, bunun m üca­ d e le h a lin d e uç v e r e c e ğ in i v u rg u la m a k ; seçim s o n u ç la r ın ın a ld a t ı c ı görü ntüsü nü n y a r a t t ı ğ ı / y a r a t a c a ğ ı u m u tsu zlu k , te slim i­ y e t, reform ist b u r ju v a z in in e te k le rin e tutunm a, umudunu ona b ağlam a e ğ ilim le ­ r iy le s a v a ş m a k - b u n la r k om ü n istlerin ve d e v rim c ile rin c a n a l ıc ı g ö r e v le r iy d i o dönem . İş te b ö y le b ir dönem de, 1984, t e o r is y e ­ nim iz a ld ı e lin e k alem i, "rejim oturm uş­ tu r " , "fa şizm in k itle ta b a m g e n işle m iş­ t ir " , "toplum s a ğ a k a y m ış tır " v b . g e r ic i te s p itle r y a p a ra k te s lim iy e tin , p a s ifizm in ve ik is in in somut b ile ş k e s i o la r a k DSP k u yru k çu lu ğu n u n te o r is in i y a p t ı . B ilim sel b ir te o rik u fu k tan yok su n o ld u ğ u i ç in , k it le le r i ezen , y o k s u lla ş t ır a n , a ç l ı ğ a ve i ş s iz l iğ e terk ed en , y ık ım a sü rü k le y e n b ir re jim , gerçek ten k itle tem eli b u la b ilir m i, v a r o la n ı g e n iş le t e b ilir m i, k it le le r i uzun s ü r e li d iz g in le y e b ilir mi, d iy e k en din e sorm a d ı b il e . O seçim s o n u ç la r ın a b a k t ı , ANAP g ib i p a r tile r in ş e h ir le r d e y a p t ığ ı "o y p a tla m a s ı"n a b a k tı ve k a r a r ım v e r d i.

Rejim otu rm uştu r, faşizm in k itle ta b a m g e n iş le m iş tir, toplum s a ğ a k a y m ış ­ tır .

Ne var k i, çok geçm ed i, • y ı l l a r ı n b ir ik t i r d iğ i içten içe m a y a la d ığ ı h oşn u t­ s u z lu k , tahammül s ın ır la r ın a v a r d ı.

Rejim in de bu durumun b a s k ı s ı y l a n is p i b ir g e r i çekilm e için e g i r d iğ i b ir dönem­ d e , h oşn u tsu zlu k k en d in i b e li r l i b iç im le r ­ de d ış a vu rm a y a , k e n d iliğ in d e n eylem ler o la r a k ifa d e etmeye b a ş la d ı. Ç e şitli g r e v le r , küçük ç a p lı d ir e n iş le r , b a r ı ş ç ı l y ü r ü y ü ş le r v b . o ld u . Y ılla r c a y a ş a d ık l a ­ r ı , ö z e llik le iş ç ile r in b ilin c in d e b e l i r l i b ir gelişm e s a ğ la m ış tı am a, bu henüz b e ll i b e li r s iz , iç g ü d ü s e l, s e z g is e l b ir ş e y d i. Bu b e ll i b e lir s iz b il in c i n , iş ç ile r in g r e v le r e , d ir e n iş le r e geçm esin de b e li r l i i t ic i b ir rolü v a r d ı am a, bu rol t a l i y d i .

O n la rın k ıp ır d a m ş ia r ı n ın g erçek tem eli d a y a n ılm a z m addi yaşam k o ş u l la r ı y d ı, tahammül s ı n ı r l a r ı n ı n a ş ı lm a s ıy d ı .

B ir k ere d a h a b il in ç l e r i h o ş n u ts u z lu k la r ın ın çok g e r is in d e y d i. O n ları "h a re k ete g e çire n ne v a r s a , h ep si zoru n lu o la r a k o n la r ın b e y n in d en g e ç iy o r " d u ; "am a, bunun b e ­

y in d e a la c a ğ ı b içim , k o ş u lla r a çok b a ğ l ı " d ı r (E n g e ls ) g e r ç e ğ i d e , b ir kez d ah a d o ğ r u la n ıy o r d u .

P ra tik d a v r a n ı ş la r ı y la "faşizm e ve serm ayeye k a r ş ı " , "b u r ju v a söm ürüsüne ve b a s k ıs ın a k a r ş ı" t e p k ile r i­ ni o r ta y a k oyan i ş ç ile r ve e m e k çile r, b il in ç p la n ın d a g e r id e , b u r ju v a b ilin c in şu v e y a bu b içim in in y ö rü n g e sin d e k a l ı ­ yordu.

O n la rı h arek ete g e çire n ş e y le r , o n la r ın b e y n in d e n , b u r ju v a b ilin c in şu v e y a bu b içim in in p rizm a s ın d a n g eçerek y a n s ıy o r d u .

"T ü rk iy e k a p ita liz m in in y a ş a d ığ ı kök ­ lü ve çözüm süz s o r u n la r a , b u r ju v a z in in s iy a s a l a çm a z la r ın a , iş ç i h a re k e tin d e k i ilk gelişm e le re ve Kürt h a lk ın ın d ış a vu rm aya b a ş la y a n b irik m iş ö fk e s in e " ( İ s ­ tik r a r O la n a k lı m ıd ır ? , Ekim, s a y ı : 2) d ik k a ti çe k ip d ev rim ci iy im s e r liğ i g ü ç le n ­ dirm ek , ama öte y a n d a n , g e liş e n m ücade­ le y e b ilin ç li ve ö rg ü tlü b ir n it e lik k a z a n d ırm a , m ayalanm akta o la n d e v rim ci b u n a lım ın "ö zn e l e tk e n "le r in i h a z ırla m a g ö r e v in e , "K om ünistlerin G ö re v le ri"n e d ik ­ kat çekmek - iş t e y a p ılm a s ı gerek en buydu.

Ama b a k ın ne o ld u ? DSP B roşürünün y a z a n , y a n i şu bizim te o ris y e n h am k a fa , iş ç ile r in h oşn u tsu zlu ğu n u n m ü cad eleye d ön ü ştü ğü n ü g ö rü n ce , yen id en e lin e k a le ­ mi a ld ı ve y a z d ı : " i ş ç i ve e m ek çilerin b u r ju v a z iy e ve faşizm e k a r ş ı m ü ca d eleye girm e b il in c i k e n d iliğ in d e n o lu ş u r " ( s . 2 9 ). "(iş ç ile r ve em e k çile r) B ir s ü re ç son u cu n d a b u r ju v a söm ürüsüne ve b a s k ı ­ s ın a k arşı b a ş k a ld ır a b ilm e b ilin c in e e r iş ir le r ...

Bu b ilin çle n m e s ü r e c i, e sa s o la r a k , s ı n ı f ı n k e n d iliğ in d e n e ld e e t tiğ i b ir ş e y d ir . M arksist öncü p a r t is i o ls a da olm asa d a , s ı m f k en di k en din e bu b ilin c e e r iş e b ilir ." ( s . 31) P eki bütün b u n la r ın an lam ı ne? K ısa ca ş u : İ ş ç i le r ve em ekçi­ le r b u gü n serm ayeye ve faşizm e k a r ş ı m ücadele e d iy o r la r s a , bu o n la r ın bu d ü zey d e b ir b i l i n c i , ü ste lik k e n d iliğ in d e n k a z a n m a la rın d a n d o l a y ı d ı r ! İ ş ç ile r in bu dü zey d e b ir m ücadele b il in c i kazanm ak iç in H .F ıra t g ib ile r in e ih t iy a ç la r ı y o k !

Kuşkusuz soru n H .F ıra t soru n u d e ğ il.

Sorun öncünün r o lü , soru n " b ilin ç ö ğ e s i" , soru n k om ü n istlerin g ö r e v le r i so ru n u d u r.

Bunun her küçüm senm esi, h er a ş a ğ ıla n m a ­ s ı , k e n d iliğ in d e n h a rek etin b ilin ç o la n a k ­ l a r ı n ı n h er a b a r t ılm a s ı, d o sd o ğ ru k u y r u k ç u lu ğ a , e lle r i b ö ğ rü n d e b a ğ la m a y a , a rk a d a n b a k m a y a , k ıs a c a p a s ifizm in t e o r is y e n liğ in e ve p r a tiğ in e g ö tü r ü r. "K e n d iliğ in d e n lik t e o r is i, h arek et iç in d e k i b ilin ç ö ğ e s in in rolü n ü n a z a lt ılm a s ı t e o r is id ir , 'k u y r u k ç u lu k 1 id e o l o ji s i d i r ; bu t e o r i, tüm op ortü n izm in m a n tık sa l t e m e lid ir ." D ahası v a r : " B a z ı la r ı , L e n in 'in ve B o lş e v ik le r in d ü şü n ce sin e göre s o s y a lis t id e o lo jiy le b irle şm e y e n iş ç i h a re k e tin in yok olm aya

Mart 1988 d oğru g id e c e ğ in i ve top lu m sal devrim e u la ş a m a y a c a ğ ın ı öne s ü r ü y o r la r .

Fakat bu b ir u y d u r m a d ır " .

Bu u yd u rm a n ın d a y a n a k s ız l ığ ım s e rg ile d ik te n s o n ra , S ta lin , devam e d iy o r : "Bundan b a ş k a L en in , k e n d iliğ in d e n h a rek eti a r a ş tır m a y ı h iç b ir zaman amaç ed in m em iştir, o sa d e ce p r a tik ç ile r e b il in ç l i o la r a k ne y a p m a la rı g e r e k tiğ in i gösterm ek is t i y o r d u ."

(Bütün E s e rle r, C .I , s . 123-124) Bu, g erçek L e n in is tle rle tüm ekonom ist­ le r ve k u y ru k çu la r a r a s ın d a çok önem li b ir a yrım n o k t a s ıd ır . Demek k i, 8 . Kuru­ lu ş yıld ön ü m ü b ild ir is in d e , "M arks, E n g e ls , Lenin ve S t a lin 'in G örü şlerin e Tam B ir S a d a k a t!" s ö z le r in i iri h a r fle r le ya zm ak , gerçeği d e ğ iş tir m iy o r .

B öyle yem in ler etm ek, k im sey i, en p e sp a y e b u r ju v a g ö r ü ş le r i teori ve p o litik a d iy e ile r i sürm ekten a lık o y a m ıy o r . Sorun i y i n iy e t sorunu d e ğ il . B ir kere d a h a : Tüm ünlü o p o rtü n is tle r ge rçe k te iy i n iy e tli k im s e le rd i. ilerlem en in tek y o lu va r; M arks, E n g els, Lenin ve S t a lin 'in a d ı ü zerin e d ah a az ru h su z yem in ler etm ek, ama h er v e s ile y le o n la rd a n d ah a çok şey öğren m ek .

EGEMEN BİLİNÇ VE EZİLEN SINIF "Egemen s ı n ı f l a r ı n b il in ç l e r i m ü cadele­ le r in e denk d ü ştü ğ ü , y a da hemen hemen denk d üştü ğü h a ld e , e z ile n s ın ıfla r a ç ı s ı n d a n , d ah a son ra g öreceğ im iz g i b i , durum f a r k l ı d ı r . Ekonomizm y a da k u y ru k ç u lu k , g e n e llik le bu f a r k l ı l ı ğ ı a n la ­ mamak y a da önemsememekten d o ğ a r ."

B u n lar geçen bölüm de s ö y le n m iş ti.

(Ekim , s a y ı : 5 , s . 17) M ücadele ve b il in ç b ir b ir in d e n a y r ı l ­ m az. Her m ü ca d eleye, onu şu v e y a bu ş e k ild e , şu veya bu yön d e e tk ile y e n b e l i r l i b ir b ilin ç e ş lik e d e r . Her m ücade­ le , b e l i r l i m addi d ü r tü le r le b e l i r l i b ir b ilin c in b ir le ş ip k esişm esin in ü rü n ü d ü r.

F akat bütün soru n m ücad eleye e ş lik eden b ilin c in ne tü r b ir b il in ç o ld u ğ u d u r .

Z ir a , e z ile n ve söm ürülen y ı ğ ı n l a r s ö z k o nusu o ld u ğ u n d a , g e n e llik le , b ilin ç e y le ­ min g e r is in d e d ir ; kim i zaman da on u n la ç e liş k i h a lin d e d ir .

Neden?

N edenine geçm eden ö n ce , ta n ım la n a n durum u, çok b ilin e n ve d ah a ön ce de sözü e d ile n b ir o la y la ö rn e k le y e lim .

15-16 H aziran D ire n işin d e , i ş ç ile r parlam en ton u n ç ı k a r d ı ğ ı b ir y a s a y a b a ş ­ k a l d ı r m a l a r d ı . Bu d ir e n iş , e s a s ta , b a s k ı ve sömürünün o güne k a d a r iş ç ile r d e b ir ik t i r d iğ i ö fk e - ve h o şn u tsu zlu ğ u n , hü­ kümetin s e n d ik a l h a k l a n h edef a la n k e y fi b ir tutumu k a r ş ı s ın d a , bu tutumun da b a s k ıs ıy la eylem e d ön ü şm e siy d i. B u nda, iş ç il e r i n , o güne k a d a r oluşm uş s ı n ı r l ı ,

EKİM

29

d a r , k e n d iliğ in d e n b il in ç l e r i e lb e tte b e li r ­ l i b ir h arek ete g e ç ir ic i ro l o y n a d ı . F akat bunun e tk is i t a liy d i ve zaten b ilin ç eylem in çok çok g e r is in e d ü ştü . Eylem i ile r le t e n , g e n işle te n d e ğ il, te r s in e , g e r i­ le te n , s ı n ı r l a y a n , d a r a lta n b ir ro l o y n a ­ d ı.

D ire n iş, n esn el o la r a k , b il in c i çok çok a ş ıy o r d u .

F a şist d e v le tin ö n le rin e örd ü ğü p o lis , a sk er ve tank b a r ik a t la r ın ı a ş a r a k , düpedü z bu b a r ik a t la r la ç a t ı ş a ­ ra k ile r le y e n i ş ç il e r , e lle r in d e bu iaymî: d e v le tin sim g esi b a y r a k la r t a ş ı y o r l a r d ı .

Bu ç e liş k i, tüm g erçek M a rk sistler iç in a n l a ş ı l ı r b ir ş e y d ir . Bu ç e liş k iy i a n la y a ­ m ayan, y a d a , TDKP'nin k a r ış ı k k a f a lı te o r is y e n i g ib i şu veya bu b içim d e küçü m seyip k a ra rta n her kim se, b ilin c in d e olsu n o lm a s ın , tastamam b ir k u y ru k çu d u r. İ ş ç i le r ön ce b ilin ç le n ir , son ra da m ücade­ le e d e rle r a n l a y ı ş ı , bu ç e liş k iy i k a ra rta n k u yru k çu b ir a n l a y ı ş t ı r .

M arksist y a z m d a , iş ç i s ı n ı f ı n ı n ken­ d iliğ in d e n b ir s ı n ı f olm ası durumu ile k e n d isi iç in b ir s ın ıf h a lin e gelm esi soru n u a r a s ın d a a ç ı k , net ve çok temel b ir a y n m y a p ı l ı r . Bu a yrım k e y fi d e ğ il, n e s n e ld ir . Üretim iç in d e k i y e r i ve ö zel m ü lkiyet k a r ş ıs ın d a k i kon u m u yla, p r o le ­ t a r y a , k a p it a lis t toplumun en d ev rim ci ve tek tu ta r lı s ı n ı f ı d ı r . K apitalizm den s o s ­ ya lizm e g e ç iş te ifa d e s in i b u la n temel ta r ih s e l d eğişim in ö z n e s id ir . Ne v a r k i, iş ç i s ı n ı f ı k e n d iliğ in d e n b ir s ı n ı f olm ak­ tan ç ı k ı p , k e n d isi iç in b ir s ı n ı f h a lin e g e le b ild iğ i ö lçü d e bu rolü n ü b ilin ç le ve b a ş a r ıy la o y n a y a b ilir .

K apitalizm k o ş u lla r ın d a , iş ç i s ı n ı f ı n ı n n esn el s ı n ı f s a l konumu ve ç ı k a r l a r ı y l a , t a ş ı d ı ğ ı b ilin ç a r a s ın d a hep b ir ç e liş k i v a r d ır .

Bu ç e liş k in in k a y n a ğ ı, Alman İ d e o l o j i s i fnde b ir genellem e o la r a k ş ö y le a çık la n ır : " Egemen s ın ıfın d ü ş ü n c e le r i, bütün ç a ğ la r d a , egemen d ü ş ü n ce le rd ir d e , b a ş k a b ir d e y iş le , toplum un m a d d i(* ) gü cü o la n s ı m f , egemen m a n e v i(* ) g ü çtü r d e . M addi üretim a r a ç l a r ım e lin d e b u lu n d u ra n s ı ­ n ıf, aym zam an da, e n te lle k tü e l üretim a r a ç l a r ım da em rinde b u lu n d u r u r , b u n la r o k a d a r b ir b ir in in iç in e girm iş durum da­ d ı r l a r k i, k e n d ile r in e e n te lle k tü e l üretim a r a ç la r ı v e rilm e y e n le rin d ü ş ü n ce le ri de a y m zam anda bu egemen s ı n ı f a b a ğ ı m l ı ­ d ı r . . . " ( S .E ., C .I , s . 55, a b ç ) "K e n d iliğ in d e n s ım f", "k e n d iliğ in d e n h a rek et v b . k a v ra m la rın to p lu m s a l-n e sn e l tem eli bu d u r.

Maddi yaşam k o ş u lla n , b a s k ı, söm ürü, y o k su llu k iş ç i s ı n ı f ı m m ü cad eleye it e r . Öte yandan b u r ju v a b ilin c in d e ğ iş ik .b iç im l e r i , her a d ım d a

( * ) A ltı o r ijin a lin d e ç i z i l i

30

EKİM

S a y ı:6

iş ç i s ın ıfın ın yolu n u keser, eylem in i s ı n ı r l a r y a da s a p t ı r ı r . Kimi zaman şu v e y a bu b u r ju v a a k ım ın y e d e ğ i h a lin e g e tir ir . "İşçi s ın ıfın ın k e n d iliğ in d e n so sy a lizm e ç e k ild iğ i s ık s ık s ö y l e n i r . . . İ ş ç i s ı m f ı k e n d iliğ in d e n sosy a lizm e ç e k i lir ; ne v a r k i, en y a y g ın (v e s ü r e k li o la r a k ve ç e ş it li b içim le r a lt ın d a c a n la n ­ d ır ıla n ) b u r ju v a i d e o l o ji s i , k e n d is in i, iş ç i s ı n ı f ı ü zerin d e k e n d iliğ in d e n d ah a da b ü y ü k ö lçü d e k a b u l e t t ir ir . (L e n in , Ne Y a p m a lı, s . 56) İ ş ç i le r ön ce egemen b ilin c in e tk isin d e n k u rtu lu p , son ra m ücadele etm ezler. G enel­ l ik le bunun tam te r s i o lu r . M addi yaşam k o ş u l la r ı , m addi d ü r tü le r , o n la r ı m ücade­ le y e it e r . Bu m ü ca d ele, iş ç ile r in b u r ju v a b ilin c in i, ö n y a r g ı l a r ın ı sarsa r, b il in ç k ı v ı l c ı m l a r ı , tohum h a lin d e b ilin ç ö ğ e le r i y e ş e r t ir . Fakat bu henüz d e v rim ci s ı m f b il i n c i d e ğ il d ir . Bu b ilin ç k ı v ı l c ı m l a r ı n ­ dan da y a r a r la n a r a k , iş ç ile r in s ım f b il in c i n i g e liş tirm e k , k e n d iliğ in d e n h a re ­ k e ti b ilin ç li ve ö rg ü tlü b ir düzeye yü k seltm ek , b ilin ç li ve i le r i h e d e fle re yöneltm ek p ro le te r öncünün g ö r e v id ir . İ ş ç i le r önce k e n d iliğ in d e n b il in ç l e n ir ­ le r , son ra m ücadele e d e rle r a n la y ış ı, m ü cadele eden y ı ğ ı n l a r ı n b il in ç l e r i ile e y le m le ri a r a s ın d a k i ç e l i ş k i y i, ve bu ç e l i ş k i y i giderm ede ifa d e s in i b u la n p r o le ­ te r öncünün h a y a ti ro lü ve önem ini k a r a r ta n k u yru k çu b ir g ö r ü ş tü r .

E lbette s ı m f m ü ca d elesi " h a c i v a t - k a ra g ö z oyu n u " d e ğ ild ir , ama her kim k i, bu m ü cadelede p r o le ta r y a n ın e z ile n , b u r ­ ju v a z in in egemen konumunu u n u tu r, her kim k i, egemen b u r ju v a z iy e k a r ş ı k e n d ili­ ğ in d en m ü cad eleye g ire n p r o le t a r y a n ın , to p lu m s a l-n e sn e l n e d e n le rle , bu aym egemen b u r ju v a z in in egemen b ilin c in in şu veya bu b içim in in e tk is i ve b a s k ıs ı a lt ın d a old u ğ u g e r ç e ğ in i u n u tu r, o ifla h olm az b ir k u y ru k çu d u r.

B u rju v a z i toplum un egemen s ım fı o la r a k tam a n la m ıy la b i l i n ç l i ve ö r g ü tlü ­ d ü r . Oysa p r o le ta r y a gerçe k s ı m f b i l i n ­ cin d e n y ok su n d u r ve ö rg ü ts ü z d ü r. Onun m addi d ü r tü le r le , s ım f iç g ü d ü le r iy le ortaya ç ık a n k e n d iliğ in d e n m ü ca d eleleri bu durum da e s a s lı b ir d e ğ iş ik lik ya p m a z.

Daha ön ce de b e li r t i ld iğ i g ib i k e n d iliğ in ­ den m ücadele b ilin çlen m e d e b e l i r l i i le r le ­ m eler s a ğ la r . Ama kim k i, bunu a b a r t ı r , bunun te o r is in i y a p a r , o g erçe k te b ir k u y ru k çu , b ir e k on om isttir. K om ünistlerin g ö r e v i, p r o le ta r y a n ın k e n d iliğ in d e n b i ­ lin c in in te o r is in i ya pm ak , p r o le ta r y a n ın k e n d iliğ in d e n b ilin çle n m e s in in o la n a k l a r ı ­ nı a ra ştırm a k ve abartm ak d e ğ il , h er y o lla p r o le t a r y a y ı b ilin ç le n d ir m e k , ö rg ü t­ lem ek, i le r i m ücadele h e d e fle rin e y ö n e lt­ m ek tir.

K ü çü k -b u rju v a P opü lizm i ve P role ter S osya lizm i k it a b ın d a , k en d in i s ın ıfın

ön cü p a r t is i o la r a k n ite le y e n TDKP'nin k a v r a y ış ı ve p r a t iğ i, p r o le te r öncünün g e rçe k m isyonu a ç ıs ın d a n t a r t ı ş ı l ı y o r . " i s t ik r a r O la n a k lı m ıd ır ? " y a z ı s ı n d a , " ik t i s a d i- s o s y a l - s i y a s a l d in a m ik le rin T ü r­ k i y e 'y i d ev rim ci b ir b u n a lım a h a z ı r l a d ı ­ ğ ı " g e r çe ğ in e d ik k a t ç e k ile r e k , p ro le te r ön cü n ü n , b i l i n ç l i öğen in ro lü ve önem i, özn el etk en i h a z ırla m a h a y a ti görevi v u r g u la n ıy o r .

TDKP te o r is y e n in in incelem ekte b u lu n ­ duğumuz y a z ı s ı , bu k ita b a ve bu y a z ıy a k a r ş ı kalem e a lı n m ış t ı r . Tüm g ö r ü ş le r i şu o rta k paydaya ç ık ıy o r : K e n d iliğ in d e n h a re k e tin ve k e n d iliğ in d e n b ilin c in a b a r ­ t ılm a s ı; b i l i n ç l i ö ğ e n in , p r o le te r ö n cü ­ nün, özn el etk en in küçüm senm esi.

Bu küçüm seme, tüm k u y r u k ç u la n n o rta k ve tip ik b ir ö z e ll iğ i, h er tü rlü k u yru k çu görü şü n de o rta k p a y d a s ı d ı r .

TDKP'nin p o p ü lis t g ü n a h la r ım , p o p ü ­ lis t a n la y ış ve p r a t iğ in i mazur gösterm ek k a y g ıs ıy la g ir iş t ik le r i ç a b a la r , TDKP t e o r is y e n le r in i, geçm işte s a v u n m a d ık la r ı y a da norm al d u ru m lard a sa v u n a m a y a c a k la n b a z ı g e r ic i ve k u yru k çu g ö r ü ş le r i b ile savu n m aya h atta te o riz e etmeye g ö tü r ü y o r. İ k i n olu te o r is y e n in önüm üzdeki y a z ı ­ s ı, her s a t ı r ı n d a k u y ru k çu lu ğ u n te o r is i ve s a v u n u s u d u r.

TD K P'yi k u su rsu z ve g ü n a h s ız gösterm ek k a y g ı s ı , te o r is y e n im iz i, k e n d iliğ in d e n h a re k e ti ve k e n d iliğ in ­ den b il in c i k u tsa m a ya , h a n d iy s e , b i l i n ç l i öğe olm asa da o lu r demeye g ö tü r ü y o r.

Komünist p a r t is i, p ro le te r ö n cü , sü b ­ je k t if b ir e tk e n d ir, b il i n ç l i ö ğ e d ir ; ta r ­ tışm a onun r o lü , m isyonu ü z e r in e d ir .

B öyle b ir ta r tış m a d a , b iz e k e n d iliğ in d e n h a r e k e tin , k e n d iliğ in d e n b ilin çle n m e n in o la n a k la r ı ü zerin e v a a z la r verm ek; komü­ n is tle r o ls a da olm asa da i ş ç i s ı n ı f ı n ı n k e n d iliğ in d e n n e y i, ne ö lçü d e ve n a s ıl y a p a b ile c e ğ i ü zerin e içi boş z e v ze k çe l a f la r etm ek, ifla h olm az k u y r u k ç u la n n , e lle r i b ö ğ rü n d e "a rk a d a n b a k a n " la r m iş i o la b ilir an cak .

B iz, h a re k e tin g e liş im in in n a s ı l k o la y ­ la ş tır ılıp h ı z l a n d ı n l a b i l e c e ğ i n i , ö rg ü tlü h a le g e t ir ile b ile c e ğ in i, b i l i n ç l i ve p la n lı h e d e fle re y ö n e lt ile b ile c e ğ in i, d o ğ a c a k d e v ­ rim ci b ir b u n a lım ın m u zaffer b ir devrim e d ö n ü ş tü r ü le b ile c e ğ in i, k ıs a c a , d ev rim ci kom ünizm in, p ro le te r öncünün rolü n ü ta r ­ t ı ş ı y o r u z ; özn el etk en i t a r t ı ş ıy o r u z .

D .S e s i'n in te o ris y e n y a z a n b iz e , h a ­ re k e tin n a s ı l g e liş t iğ in i ve ile r le d iğ in i, ve g e liş ip ile r liy o r s a bunun zaten k e n d i­ liğ in d e n k a z a n ılm ış b ir b ilin c in ve ir a d e ­ n in v a r lığ ım k a n ıtla d ığ ım , "iş ç i ve e m ek çilerin b u r ju v a z iy e ve faşizm e k a r ş ı m ü ca d eleye girm e b ilin c in in k e n d iliğ in d e n o lu ş tu ğ u "n u , "b u r ju v a söm ürüsüne ve b a s k ıs ın a k a r ş ı b a ş k a ld ır a b ilm e b i l i n c i ­ n in " k e n d iliğ in d e n k a z a n ı l d ı ğ ı m , "M ark­

Mart 1988 s is t öncü p a r t is i o ls a da olm asa d a , s m ı f ( ı n ) kendi k en din e bu b ilin c e e r iş e b i l i r Mliğ i n i v b . v b . anlatm aya ç a l ı ş ı y o r .

K ıs a c a , b iz d ü n y a y ı n a s ıl d e ğ iş t ir e b i­ le ce ğ im iz i t a r t ış ıy o r u z ; teorisy en im iz is e , ku şk usuz n iy e tiy le d e ğ il ama, nesnel tutumu ve m a n t ığ ıy la , a slo la n değişm ekte ola n d ü n y a y ı yorum lam ak ve a rk a y a g e çip e lle r i b öğ rü n d e b a k m a k tır, demeye v a r ı ­ yor.

DEVRİMCİ KOMÜNİZMİN MİSYONU Komünist M anifesto ’ nun temel f ik r i p r o le ta r y a n ın ta rih s e l rolü ü z e r in e d ir .

M anifesto p r o le ta r y a y ı k a p ita lizm d en s o s ­ ya lizm e g e çiş te ifa d e s in i b u la n ta rih s e l h a rek etin özn esi ila n e d e r.

F a k a t, p r o le ta r y a n ın k e n d iliğ in d e n b ir s ı n ı f olm ası durumu ile k e n d isi için b ir s ın ıf h a lin e gelm esi sü re ci a r a s ın d a k i a y n m ı gözeten M an ifesto, "P ro le te rle r ve K om ünistler" a ra b a ş l ı ğ ı a ltın d a ş u n la r ı yazar: "(K o m ü n is tle r), iş ç i s ın ıfın ın b u r ju v a z iy e k arşı s a v a ş ım ın ın geçmek zoru n d a old u ğ u ç e ş it li a ş a m a la r ın d a , her zaman ve her yerde, tüm h arek etin ç ı k a r l a r ı m tem sil e d e r le r ."

A ym k on u d a , IV. a ra b a ş lı k a ltın d a ş u n la r s ö y le n ir : "K om ünistler iş ç i s ı n ı f ı ­ n ın iv e d i h e d e fle rin e u la şm a sı ve o andaki ç ık a r la r ın ın gerçek leşm esi için s a v a ş ı r l a r , ama mevcut h arek et iç e r is in ­ d e , bu h arek etin g e le c e ğ in i de tem sil ed er ve g ö z e t ir le r ."

M an ifesto, kom ü n istlerin ş a h s ın d a s ı ­ n ı f ı n b il in ç l i ve d evrim ci ön cü sü n ü , bu öncünün önem ini ve m isyonunu ta n ım la r .

Her s ım f m ü cadelede ve devrim de kendi rolü nü oyn a r.

Bu rolü k en di k en dine d e ğ il, ken di s iy a s a l ön cü sü n ü n , p a r tis in in ş a h s ın d a , onun a r a c ılığ ıy la oyn a r.

K om ünistlerin g ö r e v i, p r o le ta r y a h a re ­ k etin e ta r ih s e l ve gü n cel g ö r e v le r d o ğ r u l­ tu su nd a ö n d e rlik etm ek tir. Bunda b a ş a r ı l ı o lu n a b ild iğ i ö lç ü d e , p r o le ta r y a m ü cad ele­ d e, k en di uzak ve y a k ın h e d e fle rin e göre h arek et etm ekle k alm az, k en di d ış ın d a k i d evrim ci s ı n ı f l a r a ö n d e rlik etme gü ç ve yete n eğ in e de k a v u ş u r. Bunda b a ş a r ıs ı z k a l ı n d ı ğ ı ö lç ü d e , bu görev ihm al e d ild iğ i ö lçü d e is e , iş ç i s ı n ı f ı k en di uzak ve y a k ın h e d e fle ri d oğ ru ltu su n d a h arek et etmek ve b aşk a s ı m f l a r a ö n d e rlik yapm ak b ir yana, k e n d is i, şu v e y a bu s ı m f s iy a s a l h a rek etin in e k le n tis i ya da y e d e ğ i h a lin e g e lir .

K ü çük -B urju va Popülizm i ve P roleter S osya lizm i k it a b ın d a , Z . E krem ’ le t a r t ı ş ı ­ la n , Z .E k re m 'e a n la tılm a y a ç a lış ıla n , k ıs a c a b u y d u .

O rad a, d evrim ci k ü ç ü k -b u r ju v a z in in d a m g a s ın ı ta ş ıy a n bazı devrim y a da

EKİM

31

devrim m ü ca d e le le ri ö rn e k le rin d e n s ö z e d ildik ten son ra ş u n la r s ö y le n iy o r d u : "Bu d e v rim le rin ya da devrim m ü ca d e le le rin in her b ir i, in s a n lık t a r ih in in , d ü n ya devrim sü re cin in ş a n lı b ir e r s a y f a s ı d ı r .

F akat bu d evrim ler ya da devrim m ücade­ le le r i, b il in ç l i p r o le ta r y a n ın (bu ifa d e y e d ik k a t e d i l s i n !) d a m g a s ın ı t a ş ım ıy o r .

Oysa d evrim ci komünizmin d ev rim ci p o p ü ­ lizm den fa r k lı a m a c ı, fa r k lı m isyon u , f a r k lı h e d e fi b u d u r. Z .E k rem 1in gözden k a ç ı r d ı ğ ı bütün b u n l a r d ı r ." ( s . 134, a b ç .) Şimdi d e, D .S esi y a z a n m n o k e y fi ve h a s t a lı k lı m u h a y y ile sin in ürünü yorumu o k u y a lım : " S ı m f m ü ca d e le si, b ir iç s a v a ş a d oğru y o l a la c a k , h atta ve m utlaka k ü ç ü k -b u r ju v a d e v rim c ile r iş ç i s ı n ı f ı m da p e ş le r i­ ne t a k ıp , devrim y a p a c a k la r , H .F ıra t da s ö y le v ç e k ip , m ücadele d ış ın d a 'i ş ç i h a re k e tin in s iy a s i g e liş m e s in i' s a ğ la y a ­ c a k !" ( s . 31) A ym yerd en b ir b a ş k a ö rn e k ; y in e o b ozu k ve s e v iy e s iz ü s lu p la : "H. F ı r a t 'a göre is e , N ik a r a g u a 'd a , Ç in 'd e d ev rim ler o lu y o r ama, 'b u d e v rim le rd e iş ç i s ı n ı f ı ye r a lm ıy o r ' (bu cüm le D .S esi yazanm n u y d u rm a sı, ama her zam anki a h l a k s ız l ığ ın y e n i b ir ö rn e ğ i o la r a k , y in e tır n a k i ç i n d e ! ) . Yani toplum a ltü st olu rk en p r o le ta r y a su ya sa b u n a doku n m adan , s e ss iz s e d a s ız fa b r ik a s ın d a ç a lış m a y a devam e d e c e k !" ( s . 31) B ir devrim e iş ç i s ı n ı f ı n ı n ö n d e r lik etm esi, b ir d evrim in " b il i n ç l i p r o le t a r y a ­ n ın d a m g a s ın ı" ta şım a sı ile b ir d evrim de iş ç i s ı n ı f ı n ı n y e r a lm ası ö y le s in e f a r k lı ş e y le r d ir k i, bu fa r k ı a n la y a m a ya n bu ham kafa k en din e M arksist d iy e b i li y o r .

Bu fa r k ı a n la y a m a d ığ ım gösterm ek le, a r t ık ta m d ık ola n o k u yru k çu k a fa y a p ı s ı , k e n d in i bu kez de devrim s o ru ­ nu n da s e r g i l iy o r .

G eçtik Ç in , N ik aragu a vb. ça ğ d a ş h a lk d e v r im le r in i, 1 9 .y ü z y ı lı n tüm b ü yü k b u r ju v a d e v rim le ri b ile , a n cak iş ç ile r in k a t ılm a s ıy la ve s a v a ş m a s ıy la g e r ç e k le ş ­ m iştir . İ ş ç i le r s a v a ş m ış , b u r ju v a la r mey­ v e le r in i d e v ş ir m iş tir . Ç ağ d a ş h alk d e v rim le r in e p r o le ta r y a n ın k a t ılm a d ığ ım id d ia etm ek, ancak D .Sesi y a z a n m n h a s t a lı k lı m u h a y y ile sin in ürünü o l a b i l i r .

Sorun p r o le t a r y a n ın devrim e k a t ı l ı p k a tılm a m a sı sorunu d e ğ ild ir , soru n p r o le ­ t a r y a n ın d evrim d ek i yeri ve r o lü d ü r .

P o p ü lis tle r in k arartm a ya ç a l ı ş t ı ğ ı b u d u r; k om ü n istlerin te o rid e n e tle ştirm e y e , p r a ­ tik te g e rçe k le ştirm e y e ç a l ı ş t ı k l a r ı c a n a l ı c ı soru n da b u d u r.

L en in , d ah a 1894'd e , Rus N a ro d n ik le r iy le bu temel a yrım n o k ta s ın ı t a r t ı ş ı ­ yordu : " İ ş ç in in m u tlak iyete k arşı h arek ete g e ç ir ilm e s i g e r e k tiğ i son u cu n a ik i y o ld a n

(a b ç) v a r ıla b ilir : ya iş ç iy e s o s y a lis t sistem iç in s a v a ş ım ın tek s a v a ş ç ı s ı gözü ile b a k a ra k ve bu yüzden s iy a s a l ö z g ü r­ lü ğ ü , onun s a v a ş ım ın ı k o la y la ş t ır a n k o şu lla rd a n b ir i o la r a k g ö r e re k ; bu, s o s y a l d em ok ra tla rın g ö rü şü d ü r; ya da ona y a ln ız c a m evcut sistem de en çok a c ı çek e n , k a y b ed ecek d ah a fa z la ş e y i olm a­ yan ve m u tlak iyete karşı s a v a ş ta en b ü y ü k k a r a r l ı l ı ğ ı g ö s te r e b ile n b ir i o la r a k b a ş v u r a r a k . Ama b u , i ş ç i y i , tüm 'h a l k ı n 1 m u tlak iyete k a r ş ı d a y a n ış m a s ı a r d ın d a , b u r ju v a z i ile p r o le ta r y a a r a s ın d a k i u z­ laşm az k a r ş ı t l ı ğ ı görm eyi red d eden b u r ju ­ va r a d ik a lle r in in dümen su yu n a girm eye zorlam ak a n lam ın a g e le c e k t ir ." ("H a lk ın D o s t la n " K im le r d ir ... s . 190) T a rtış m a n ın özü b u d u r.

"D evrim ci komünizmin d ev rim ci p opü lizm in d en f a r k lı a m a c ı, fa r k lı m isyonu, f a r k lı h e d e fi" so ru n u d u r. Y a ln ız N a rod n ik lerle de d e ğ il, d ah a son ra ek on om istlerle, a r d ın d a n Menş e v ik le r le y a p ıla n ta rtış m a , hep p r o le ta r ­ y a n ın b ir devrim e hangi p e r s p e k tifle h a z ı r l a n a c a ğ ı, p r o le ta r y a n ın d evrim d ek i y e r i ve rolü ü z e r in e d ir . Devrimde ö n d e r lik so ru n u , hegam onya sorunu ü z e r in e d ir .

K uyrukçu ham kafa i ç i n , bu çok da önem li b ir soru n d e ğ il d ir . Bu p o p ü lis t b a k ı ş l a d ı r k i, te o r is y e n le rim iz , k e n d ile r i­ ne M arksist y a ft a s ı a s t ık la r ı h a ld e , y ı l l a r c a m ücadele eden p r o le ta r y a y a s ı r t ­ l a r ı m d ön ü p , m ücadele eden k ü ç ü k -b u r ju v a z i için d e o y a la n d ı la r , sözd e kom ünist p a r t ile r in i k ü ç ü k -b u r ju v a z in in b a ğ r ın d a in ş a e t t ile r . Y e n ilg i ve y ık ım , k ü ç ü k -b u r ju v a p e r s p e k tif ve p r a tiğ in ifla s ım s e rg ile d i.

Buna rağm en , a n cak y ılla r so n ra y a p a b ild ik le r i y ü z e y s e l d e ğ e r le n d ir ­ m elerd e, y ı l l a r c a neden iş ç i h a rek etin in u z a ğ ın d a y a da a n cak k ı y ı s ı n d a k a ld ık ­ la r ın d a n , bunun id e o l o ji k - s iy a s i n ed en le ­ rin d e n d o ğ ru -d ü r ü s t sözetm ezken, yana y ı k ı l a k ü ç ü k -b u r ju v a z i iç in d e d ah a n e le r n e le r y a p a b ile c e k le r i ü zerin e d ö k tü r d ü le r.

K om ünistler, d evrim in p r o le ta r y a n ın ö n d e r liğ in d e g e rçe k le şm e si, tüm s o n u ç la r ı­ na v a r m a s ı, s o sy a liz m le ta çla n m a sı iç in ç a lış ır la r .

Bunun iç in , p r o le ta r y a n ın k en d i ö n d e r lik rolü n ü o y n a m a s ı, devrim e d a m g a s ın ı vu rm ası iç in her tü rlü ç a b a y ı s a r fe d e r le r .

F akat b il i n ç l i p r o le ta r y a n ın d a m g a s ın ı ( * ) (D ipnot )"T D K P 'nin 12 E ylü l ö n ce s i s i ­ la h lı d ir e n iş ey lem lerin in u z a ğ ın d a k a lm a s ı, ç a b a s ın ı ve z a m a n ım iş ç i s ın ıfın a h asretm esinden d e ğ il , s a ğ c ı ve p a s ifis t z a a f l a n n d a n d ı . 12 E ylü l s o n r a s ı bu g e r ç e ğ i d ah a a ç ık g ö s te r­ d i . " (K ü çü k -B u rju v a P opülizm i ve P ro­ le te r S osy a lizm i, s . 134)

ta ş ım ıy o r d iy e d e , h iç b ir h alk d e v rim in i küçüm sem ezler. Ona k en d i s ı n ı r l a n iç in d e g e r e k li ta r ih s e l ve s iy a s a l d e ğ e ri verm ek­ ten g e r i d u rm a zla r.

T ersi b ir tutum y a ln ız c a b a y a ğ ı b ir k ü ç ü k -b u r ju v a i n k a r c ı l ı ğ ı o lu r .

O bayağı ve s e v iy e s iz ü s lu b u y la , b u gü n b iz i N ik aragu a y a da Çin D evrim i­ n i küçüm sem ekle s u çla y a n D .Sesi y a z a n ve k a f a d a r la r ın a , b a k ın b iz d ah a E K İM 'in 2 .s a y ıs ın d a n e le r s ö y le m iş tik : " T ü r k iy e 'd e b a z ı g r u p la r y ı l l a r c a Mao Z edu n g ve ÇKP sa v u n u cu lu ğ u y a p t ı l a r .

Fak at bu a y n ı g r u p la r , Mao Z e d u n g 'u n p o p ü lis t te o ri ve p r a tiğ in in e le ş t ir is in in AEP ta r a fın d a n gündeme g e t i r i l iş i ile b ir li k t e , M ao'n un d ev rim ci k iş i li ğ in i ve onun ö n d e r lik e t tiğ i b ü yü k Çin D evrim ini anmaz o ld u la r . Mao ve Çin Devrim i ile i l g i l i ö lçü s ü z k ü ç ü k -b u r ju v a yü celtm e ve öv g ü y e r in i b ir tü r k ü ç ü k -b u r ju v a in k a r ­ c ı l ı ğ ı n a ve su sk u n lu ğu n a b ı r a k t ı . Oysa Çin Devrim i 2 0 .y ü z y ı lı n bü yü k d e v rim ci eylem lerin d en b ir i o la r a k ta r ih te k i y e r in i la y ık ıy la a lm ış t ır .

Geçmişte ve bu gü n o ld u ğ u g i b i , g e le ce k te d e , Mao Z e d u n g 'u n adı ve Çin Devrim i e m p e ry a lis tle r ve g e r ic ilik iç in b ir korku ve n e fre t k a y n a ğ ı o la c a k tır .

Bu g e r ç e ğ i görm ezlik ten g e l­ mek, su sk u n lu k la g e çiş tirm e k , d ev rim ci h a lk d ir e n iş in in ve k a h r a m a n lığ ın ın sem­ b o lü o la n Çin Devrim ine sa h ip çıkm am ak en k a b a s ın d a n , en b a y a ğ ıs ın d a n b ir k ü ç ü k -b u r ju v a i n k a r c ı l ı ğ ı o lu r . Ç a ğ ım ız ­ da em peryalizm e ve g e r ic iliğ e k a r ş ı her d e v rim , ö zel o la r a k Çin D evrim i, dü n ya p r o le te r devrim s ü re cin in b ir p a r ç a s ı , b ir b ile ş e n id ir . Çin Devrim i ö n d e r liğ in in k ü ç ü k -b u r ju v a p o p ü lis t te o ri ve p r a t iğ in in e le ş t ir is i bu g e r ç e ğ i u n u ttu rm a m a lıd ır."

(EKlM, s a y ı : 2 , s . 41, Kasım 1987) P o p ü list te o r i ve a n l a y ış l a r ı k ıs k a n ç ­ l ı k l a k o r u y a n la r , Çin D evrim inin d ev rim ci s iy a s a l m ir a s ım b ir kalem de in k a r e tti­ le r.

Y ılla r son ra y en id en a n cak bizim sayem izd e h a t ı r l a d ı l a r . F akat y in e d e v ­ rim ci ta rz d a d e ğ il g e r ic i ta r z d a ; y a ln ız c a k en d i p o p ü lis t a n la y ış ve p r a t ik le r in i m azur gösterm ek i ç in , y a ln ız c a bu s ı n ı r ­ la r iç in d e .

TDKP t e o r is y e n le r in in aym su sk u n lu ğ u ve i n k a r c ı l ı ğ ı , devrim ö n ce s i bazı ga zete h a b e r le r i h a r iç , N ik a ra g u a D evrim i ile i l g i l i de g ö s te r d ik le r in i e k le meye gerek b ile y o k .

EKİM 'in a y n ı s a y ı s ı n d a , Çin p r o le t a r ­ y a s ı h a k k ın d a ş u n la r s ö y le n iy o r : "Ve b iz in a n ıy o r u z k i, d em okratik a n ti-e m p e r y a lis t Çin D evrim inin d e v rim ci ok u lu n d a n geçm iş Çin p r o l e t a r y a s ı , y e n i Çin b u r ju v a z is in e k a r ş ı g e le ce k te k i s o s y a ­ lis t devrim m ü ca d e le sin d e , bu d evrim in b irik im in d e n ve d e n e y le rin d e n f a z la s ıy la y a r a r l a n a c a k t ır ." (EKlM, s a y ı : 2 , s . 41) Demek k i, Çin i ş ç i s ı n ı f ı n ı n devrim e

Mart 1988 k a t ı l m a d ığ ı, "s u y a sab u n a d okunm adan, s e s s iz s e d a s ız fa b r ik a s ın d a ça lış m a y a devam e t t i" ğ i y a k ış t ır m a s ı, teorisy en im ize özgü h a s t a lık lı b ir hayal ü rü n üdü r y a ln ı z c a .

BİTİRİRK EN ...

K işin in m uhakemesi b ir b ozu ld u mu, b u , k iş i y i b ir s a y fa ön ce s ö y le d iğ in i b ir s a y fa son ra unutma y a da tam k a r ş ıt ı b ir şey söylem e durum una düşürm ekle k alm a z, Marksizm a d ın a b ir d iz i id e a lis t söz y a da k u yru k çu d üşü n ce de s ö y le t ir .

Kuşkusuz sorun muhakeme b ozu k lu ğ u n d a n ib a r e t d e ğ il; D .S esi y a z a r ın d a tem elde bozu k o la n , teorik p e r s p e k t ift ir . Her şey b ir y a n a , o , en temel b ilim s e l k a v ra m la ­ r ın b ilg is in d e n b ile y o k s u n d u r. Buna b ir de muhakeme b ozu k lu ğ u e k le n d i mi, o r ta ­ ya b ir d iz i ip e s a p a gelm ez ^ a ç m a lık çık a r .

P eki am a, bu s a ç m a lık la r la bu k a d a r uğraşm ak g e r e k li m iyd i?

Bu, sa çm a la y a n k iş iy e b a ğ l ı . . Bu k iş i h e rh a n g i b ir iy s e , kim senin i lg i s in i çe k ­ mez, kim seye pek b ir z a r a r ı da olm az.

D .Sesi y a z a r ın ın TDKP ta b a n ın d a b ile f a z la c a ilg i çek m ed iği b il in i y o r . (* ) Zararı da, old u ğ u k a d a r ıy la , bugü n h a y li d a r a lm ış bu ta b a n a o lu y o r . Geçmiş­ te a y m s a fla r d a b ir lik t e bulunduğum uz bu in s a n la r a k arşı m a n e v i-s iy a s i b ir sorum luluğum uz v a r e lb e t.

Ama d a h a s ı va r.

D .S esi g a z e te sin in s a y fa la r ı son 9 a y d ır b izim le -ö z e l o la r a k da b en im le- i l g i l i b ir d iz i s e v iy e ­ s iz s a l d ı r ı ve s p e k ü la s y o n la d olu p t a ş ı ­ y o r . Biz b u n la r a dönüp b a k m a d ık b il e .

(B undan son ra d a dönüp b a k m a y a c a ğ ız ) Y a ln ız c a , Z.Ekrem im z a s ıy la y a y ın la n a n küçük b ir b ro şü rd e b e li r l i b ir düzey v a r d ı ve g örü şlerim iz h edef a lm ı y o r d u .

Biz de y a ln ız c a onu m uhatap a ld ık , c e v a p la d ık .

D .S esi y a z a r ı n ı n 5 9 .s a y ıd a y a y ın la n a n y a z ı s ı is e , bizim g örü şlerim iz diye* k en d i im a la tı o la n g ö r ü ş le r i h ed ef a l ı y o r . Bunu y a p a rk e n d e , d ah a ön ce de b e li r t i ld iğ i g i b i , b ir d iz i temel t e o r ik - f e l s e fi kavram ve p o litik soru n a iliş k in , k en d i tan ım ve g ö r ü ş le r in i s u n u y o r.

"D erin lem esin e teorik k a v r a y ış a s a h ip " b ir te o ris y e n e k ib in mensubu ve b ir dönem b ir h a y li ç ı ğ ı r t k a n l ı ğ ı y a p ılm ış "b ü tü n lü k lü ç iz g i" n in m im a rla rın d a n ola n b ir in in k alem inden ç ık m ış bu tanım ve g ö r ü ş le r i in celem ek, D. Sesi y a z a r ım ce ­ v a p la m ış olm aktan öteye y a r a r la r s a ğ la ­ y a c a k tı . (* )İ m z a s m ın özen le g izlen m esi b u ra d a n g e liy o r ; u ta n cı h a y li k a b a r ık o la n la r gizlenm ek ih t iy a c ı d u y u y o r la r .

EKİM

33

Son o la r a k , b ir in c i y i tam am layan b ir h usus v a r d ı ; i l g i l i k iş i, son 7 y ı l d ı r , TD K P'yi y ık ım , ta s fiy e ( * ) ve s iy a s a l y ozlaşm a sü re cin e sokan b ir in c i d ereced en so ru m lu la r a r a s ın d a yer a ld ığ ı h a ld e , s a lt sözd e e li kalem tu tu y o r d iy e , "M erkez Y a y ın O r g a n ı" a lt ib a r e s in i t a ş ıy a n b ir g a ze te n in b a ş ın a v e r ile r e k o n u r l a n d ı n l a b il iy o r s a , b ir tü rlü v a zg e çile m e y e n bu y a z a r ın s ö y le d ik le r in e dönüp b ir a z y a k ın ­ dan bakm ak a y r ı c a g e r e k liy d i.

B itirm eden ö n ce , D .S esi y a z a r ın ın id e o lo jik m ücadele "y ön tem "in in ik i ö z e ll i ­ ğin e değinm ek g e r e k iy o r .

D .S esi yazan y a ln ız c a bozu k b ir muhakemeye d e ğ il, a y n ı zam an da, h a s ta ­ l ı k l ı d e n e b ile ce k k e y filik te b ir m u h a y yi­ le y e de s a h ip .

K işiye sö y le m e d iğ in i ü ste lik tır n a k iç in e a la r a k söyletm ek , ama k a y n a ğ ım göstermemek D .S esi y a z a n m n "y ö n te m "id ir .

Z .E k re m ’ le ta rtış m a d a , onun ik i y a z ı ­ s ı h ed ef a lm ı y o r d u . Y a z ıla r ın d a n b ir in in n e re d e y se ü çte b ir i n i , s a y fa s ı n ı öze n le g ö s te re re k b iz z a t a k ta rm ış ; öte k i y a z ı ş ı m ise k it a b m son un a old u ğ u g ib i koym uş­ tu k . Bunun d ış ın d a k u lla n ıla n tüm e s k i TDKP y a y ı n la r ı n ı n y a da iç b e lg e le r in in (g e n e lg e v b . ) ta rih ve s a y f a l a r ı m özen le b e lir tm iş t ik . Şim diki ta r tış m a d a , D .S esi yazanm n g ö r ü ş le r i uzun p a r a g r a f la r h a lin d e ve y a z ı s ı n ı n n e red ey se y a n s ı m o lu ş tu r a c a k kapsam da a k t a r ı l d ı . Bu d a v ­ r a n ış ım ız d a b ir o l a ğ a n d ı ş ı l ı k y o k . Bun­ la r id e o lo jik ta rtışm a ve m ü cad elen in h er norm al kimse ta r a fın d a n u yu la n a l ı ş ı l m ı ş k u r a l l a r ı d ı r . İd e o lo jik m ücadele a d a b ı ve a h la k ın ın g e r e k le r id ir . T a r t ış ıla n y a da e le ş tir ile n y a z ın ı n s a y fa s ı v e r il ir k i, (* ) " T a s f iy e c ilik " g ib i, d e rin top lu m sa l k ö k le r i ve id e o lo jik - s iy a s a l iç e r iğ i o la n b ir k av ra m , a k ıld a n ve b ilim s e l a n la y ış t a n yok su n o la n la r ın e lin d e ona b u n a o lu r olm az s a v r u la n b a s it b ir k ü fre d ön ü ştü . TDKP ta b a n ı t a s f i y e c i l i ği p r a tik o la r a k y a ş a d ı, a c ıs m ı d u y d u . Fakat id e o lo jik - s iy a s a l muhte­ v a s ı n ı henüz a n la y a m a d ı. Bu k on uda b ir f ik ir edinm ek is t iy o r s a , D .S esi y a z a r ın ın k alem inden ç ı k a n , kam uoyu­ na TDKP-MK im z a s ıy la su n u la n , TDKP t a r a fın d a n h a la resm i o la r a k mahkum e d ilm e y e n , d o la y ıs ıy la resm i o la r a k kam uoyu n ezd in d e TD K P'yi h a la b a ğ la ­ y a n " T ü r k iy e 'd e S iy a s a l Durum" B roşü ­ rüne ("DSP B ro şü rü ") b a k s ın la r . O rada p r o le t a r y a y a ve d e v rim ci h arek ete reform ist b u r ju v a z in in k u y ru ğ u n a ta ­ k ılm a k ö n e r iliy o r , bunun te o r is i y a p ı ­ l ı y o r . İş te t a s f iy e c ilik tastamam b u ­ dur.

34

EKİM

S a yı: 6

is te y e n , ta rtış m a d a t a r a fla r ın n eler d e d i­ ğ in i d ah a gen iş k a p s a m ıy la merak ed en , dönüp b a k a b ils in . A k ta r ıla n d ü ş ü n ce le ri, b ü tü n lü ğ ü iç in d e görme ve d eğerlen d irm e o la n a ğ ı b u la b ils in .

F akat her norm al t a r tış m a c ın ın y a p t ı ­ ğ ın ı D .Sesi yazarı ya p m az.

Z ir a o anorm al b i r i d i r . Kendi h a y a l ürünü b a z ı d ü ş ü n ce le ri tır n a k iç in d e v e r ip v e r y a n s ın e d e r . B u nlar n ered e, h a n g i y a z ıd a , h a n g i s a y fa d a söy len m iştir? Bunu t it iz lik le ok u ­ y u cu d a n g iz le r . Y a ln ız c a y a z ı s ı n ı n son u ­ na ş ö y le b ir d ip n ot koym akla y e t i n i r .”

H .F ıra t gu rubu n un y a y ın la d ığ ı 'E k im 1 isim li d e r g in in , Kasım s a y s ın d a bu g ö r ü ş le r d ile g e t ir ilm iş t ir ."

Hepsi bu! İn s a n , bozulm uş da o ls a , bu top lu lu k iç in d e n , b ir tek k iş in in d a h i ç ı k ı p bu adam a, bu a h la k yok su n lu ğu n u h a t ır la t ­ m am asına y in e de ş a ş ıy o r .

D .S esi y a z a r ın ın id e o lo jik ta rtışm a "yön tem "in in ik in c i b e lir g in ö z e ll iğ i, k en d i kusurunu "k on tr-ith a m " y o lu y la m u h a ta b ın a m aletm ektir.

K ü çü k -B u rju va Popü lizm i ve P roleter S osya lizm i k it a b ın ın ta k tik s o ru n la ra iliş k in bölüm ünün temel fik ir le r in d e n b i r i , m ü cadele b iç im le rin in masa b a ş ın d a te sp it e d ile m e y e c e ğ id ir . TDKP ta k t ik le r in i k e y fi ve ir a d e c i o la r a k n itelem esi b u n d a n d ır .

Ama b a k ın D .Sesi y a z a n n e le r s ö y lü ­ yor: " H .F ır a t 'a göre is e , m ücadele ve b iç im le r i k e n d iliğ in d e n d e ğ il, p r o le ta r y a p a r t is in in ta y in e d ic i fo n k siy on u n d a n d o ğ a r ." (D .S e s i, s a y ı:5 9 , s . 28) Y a ln ız c a üç s a y fa öted e, " s ı n ı f m üca­ d e le s in in k e n d isi in sa n ir a d e s in in ürü n ü ­ d ü r" d iy e n k iş in in d e, bu a y n ı y a z a r old u ğ u n u g eçelim .

Biz H .F ır a t 'a göre

n eyin ne old u ğu n u on dan d in le y e lim : "Ne tek b a ş ın a ekonom ik k r iz , ne de bunun v a r l ığ ın d a tek b a ş ın a p r o p a g a n d a , a jit a s y o n d e vrim ci b ir y ü k s e liş iç in y e te r li d e ğ ild ir . D evrim ci y ü k s e liş n esn el ve özn el çok k a rm a şık b ir d iz i etk en in k a r ş ılık lı etk ile şim in in sonucu o la r a k , tek * tek g r u p la r ın , p a r t ile r in ve s ı n ı f l a ­ r ın ira d e s in d e n b a ğ ım s ız o la r a k m eydana g e l ir . Ekonomik k r iz i bunun iç in y e te r li say m ak , '71 h a re k e tin in k ab a m a te ry a l is t - ir a d e c i a n l a y ış ı n ı n k a r ş ıt ı d e ğ il ta k e n d is id ir ." ( s . 139, a b ç ) Y eterin ce a ç ık olm ası b ir y a n a , bu s ö z le r TD K P'yi e le ş tir ir k e n sö y le n ir'. Fa­ kat TDKP te o r is y e n i, bü yü k b ir p iş k in lik ­ le b u n la r ı g e r is in g e r i H .F ır a t 'a y ö n e lti­ yor.

D .S esi y a z a r ın d a n ik in c i b ir ö rn e k : " İ ş ç i ve em ek çilerin ne zaman eylem e g e ç e c e ğ in i H .F ıra t b e lir le y e c e k " ( s . 27) " S ı n ıf ın eylem e geçm esin in m addi k o ş u lla ­ r ı o lg u n la şm a s ın a rağm en , p r a tik eylem in ne zaman d o ğ a c a ğ ı, ön ceden masa b a ş ın ­ da te sp it e d ilm e z ." ( s . 29) B u n la rı b iz e , s a lt ekonom ik k riz olgu su n u veri kabul e d e re k , "ön ced en masa b a ş ın d a te sp it e d ile n " b ir ç a ğ r ı y l a , " i ş ç il e r i ve e m e k ç ile r i", 1981 y ı l ı n ı n , 1 M ayıs gü n ü , sa b a h s a a tle r in d e "ü retim i d u rd u rm a ya " ç a ğ ır a n b ir ö n d e r liğ in b i ­ r in c i d ereceden sorum lusu b ir i s ö y lü y o r .

H .F ı r a t 'ın k ita b ın d a k i temel e le ş t ir i n o k ta la r ın d a n b i r i , (B k z. s . 136-139) g e r isin g e r i H .F ır a t 'a y ö n e lt iliy o r . P iş k in liğ in de b ir s ı n ı n o lm a lı! Ama te o risy e n ım ız s ı m r ta n ım ıy o r .

Bu k a d a r ı y e t e r li.

GÜNEY AFRİKA'DA COSATU VE UDF YASAKLANDI I r k ç ı Güney A frik a re jim i, 24 Şubatta ü lk ed e y ı l l a r d ı r sürm ekte ola n s ık ı y ö n e ­ tim y a s a ve u y g u la m a la r ın ın d ah a da s e r t l e ş t ir il d i ğ i n i; ü lk en in en g ü çlü i le r ic i iş ç i s e n d ik a s ı COSATU'nun ve B ir le ş ik Dem okratik C e p h e 'n in (UDF) y a s a k la n d ı ğ ı ­ nı a ç ık la d ı.

COSATU, ır k ç ılığ a ve k a p ita lizm e k a r ş ı m ücadele eden işk o lu s e n d ik a la r ı­ n ın , 1985'd e olu ştu rd u ğ u b ir üst ö rg ü t­ tü r .

Halen 600 b in d o la y ın d a ü y esi v a r d ır .

UDF ise 575 adet y a s a l k itle ö r g ü t le r i­ n in s e n d ik a la r ın , vb. p lu ş tu rd u ğ u , 3 m ilyon ü y e li, Güney A fr ik a 'n ın en g ü çlü y a s a l ö rg ü tü d ü r .

Bu fa ş is t ırk çı ön lem lerin , Alman s ila h te k e lle r in in , atom e n d ü s tr is in in sö zcü lü ğ ü n ü y a p a n B a v y era E ya let B a şb a ­

kanı fa ş is t S tr a u ß 'u n Güney A fr ik a , A n g o la , M ozam bik 'e y a p t ığ ı g e z in in a k a ­ b in d e , m eydana gelm esi b a s it b ir te s a d ü f olm asa g e r e k . İlk kez S tr a u ß 'u n z iy a r e t e t t iğ i, " b a ğ ım s iz " b ir H om ola n d 'ın yön e tim in in , Güney A frik a ord u su n ca d e ğ iş tirilm e s in in a r d ın d a n ı r k ç ı rejim A n g o la 'y a s a l d ı r ­ m ış t ır .

B oth a, s iy a h iş ç ile r in ve s iy a h h a lk ın h er tü rlü y a s a l eylem a la n ım y a s a k la y a ­ r a k , b a ş k a b ir d e y iş le , b ir d ah a g e r i dönmemek üzere g e m ileri y a k a r a k , s iy a h i ş ç il e r i ve s iy a h h a lk ı z o r la savaşa d a v e t e tm e k te d ir.

Nitekim ANC (A frik a U lusal K on gresi) sö zcü sü Tom S eb in a , m ü cad elen in her y o lla ve "d e v rim ci z o r "la b ir le ş t ir ile r e k s ü r d ü r ü le c e ğ in i a ç ı k l a m ış t ır .

Mart 1988

EKİM

35

8 Mart Uluslararası Kadınlar Günü Nilga„EREN K a d ım n s ı n ı f l ı to p lu m la n da ö n c e le yen k ö le l iğ i, a n a lık hukukunun y ık ılm a s ı sonucu o rta y a ç ı k t ı , ve "k a d ın cin s in in bü y ü k ta r ih s e l y e n ilg is i" (E n g e ls ) o ld u . Üretim sü re cin d e k i y e r in i k ay bed en k a d ın , yön etim d eki y e r in i de erk eğ e devretm ek zoru n d a k a l d ı ; ekonomik e tk in liğ in d ış ın a düşm esi de m ü lk sü zleştirilm esin i g e t ir d i. Ü retici g ü ç le r in g e liş m e s i, a r t ı-ü r ü n , tic a r e t ve mülk edinm enin o r ta y a çık m a s ı "ta rih te k en d in i gösteren ilk s ı m f ç a t ı ş ­ m a s ı", " ilk s ı n ı f b a s k ı s ı " n a , k a d ın la r ın i k in c il konuma it ilip cin s o la r a k ez ilm esi­ ne y o l a ç t ı . Maddi yaşam ta r z ın d a k i bu gelişm e k en din e u ygun id e o lo jik b iç im le r i de o lu ş tu r d u .

Ve b ir b ir in i izle y e n tüm s ı n ı f l ı to p lu m la rm t a r ih i, en b a r b a r ın ­ dan en " u y g a r " ın a , k a d ın ın b a s k ı a lt ın a a lı n ı p f iz ik i ve z ih n i tüm y e te n e k le rin in k ö re ltilm e s i, d in , k ü ltü r, y a s a la r , g e le ­ nek ve g ö r e n e k le r, g e r ic i d e ğ e rle r ve ö n y a r g ıla r la a ş a ğ ıla n ıp b ir c in s o la r a k e z ilm e le rin in de ta r ih i oldu a y m zam an­ da. Üretimden d ış ta la n a n k a d ın a toplu m sal üretim in yolu n u yen id en açan k a p ita liz m in g e liş m e s i, büyük s a n a y i o ld u . K a d ın la r ın k itle s e l b ir b içim d e üretim e k a tılm a s ı ta r ih i b ir ile r le m e y i, k a d ım n toplu m sal durum undaki g elişm ey i ifa d e ed er.

Ve d ah a çok d a , k a p it a lis t sa n a y ileşm en in ö z e llik le gelişm e dönem inde, öz g ü r ve u cuz emeğe du ydu ğu ih t iy a c ın s on u cu d u r.

"K a d ım n ku rtu luşu n u n ilk k o şu lu , bütün k a d ın cin s in in yen id en toplum sal üretim e d ö n m e sid ir". K apitalizm bu tem eli y a r a ttı am a, k a d ım n ö z g ü rle ş tir ilm e s i b ir y a n a , onun k ö le lik z in c ir le r in e y e n ile r in i e k le d i, u cu z emek gücü o la r a k a z g ın c a söm ürdü, m addi ve m anevi o la r a k e z d i, en a ğ ı r k o ş u lla ra ve s e fa le te mahkum e t ti. Ö z ellik le k a p ita lizm in ilk g elişim dö­ nem inde k a d ın la r ö y le s in e in s a n lık d ı ş ı ç a lış m a k o ş u lla r ın a mahkum e d ild ile r k i, b ir işg ü n ü 18 s a a ti b u la b iliy o r d u . Öyle k i, 1857 y ı l ı 8 M a rtın d a , A m e rik a 'd a bu k o ş u lla r a b a ş k a ld ır a n k a d ın iş ç ile r in ta le b i "10 S a a tlik İş g ü n ü "d ü r . K a p ita liz ­ min bu v a h ş i söm ürüsü, g ittik ç e d ah a çok k a d ım b ir a ra y a g e tir d i ve k a p it a lis t söm ürüye k a r ş ı b a ş k a ld ır m a y a i t t i.

Ve Amerikan iş ç i h a rek eti ta rih in d e k a d ın ­ l a r , 8 M artın U lu s la ra ra sı K a d ın la r Günü o la r a k k u tla n m a sın a da y o la ç a n , k a p it a ­ lis t düzene k a r ş ı m ü ca d elelerin in en gü zel ö rn e k le rin i v e r d ile r .

8 Mart 1886'd a te k s til i ş ç is i k a d ın la ­ r ın "E şit İ ş e , E şit Ü cret", sen d ik a la şm a

ve oy h a k k ı için b a ş la t t ık la r ı m ücadele p o lis t a r a fın d a n kana b o ğ u ld u .

8 Mart 1908'd e ise ö zg ü rlü k ve e ş itlik t a le p le r iy le New Y o r k 'ta g ö s te r ile r d ü zen ­ le n d i.

Amerikan S o s y a list P a r tis i 1908 Kong­ re s in d e Şubat a y ım n son p a z a r ım k a d ın ­ la r a oy hakkı ve d iğ e r h a k la r iç in g ö s te r iy e a y ırm a k a r a r ı a ld ı ve bu k ıs a zam anda d e v a m lılık k a z a n d ı. 1910 y ı l ı n ­ da K o p e n h a g 'd a II .E n te rn a sy o n a le b a ğ l ı U lu s la ra ra s ı S o s y a list K a d ın la r 2. Konfe­ r a n s ın d a , Alman iş ç i h a re k e ti ö n d e r le r in ­ den K lara Z e tk in 'in ö n e r is iy le , A m e rik a '­ da 6 M artta g re v e s n a s ın d a ç ık a n y a n g ın d a ölen k a d ın iş ç ile r in a n ı s ın a , bugü nü n "U lu s la ra ra s ı K a d ın la r Günü" o la r a k k u tla n m a sın a k a r a r v e r il d i . İ n s a n lık ta rih in in tüm top lu m sal a lt ­ üst o lu ş d önem lerin de k a d ın la r m ü cadelede y e r le r in i a l d ı l a r ; 1789 F r a n s ız B u rju v a D evrim in de, Şehir M eclisin in k a p ıla r ım ekmek d iy e z o r la y a n la r , ve V e r s a ille s 'e d oğru 8000 k iş iy le y ü r ü y e n le r k a d ın i ş ç il e r d ir .

Ve 1871'd e P a ris Komününün k a d ı n l a r ı , b a r ik a t la r ın y iğ it s a v a ş ç ı l a r ı ­ d ı r . 1917 y ı l ı 23 Şubat (8 M a rt)m d a is e Rus iş ç i k a d ın la r ı U lu s la ra ra s ı K a d ın la r Günü n e d e n iy le P e tro g ra d y o lla r ın d a b a ­ r ış ve ekmek iste y e re k y ü r ü d ü le r . Bu, ç a r l ı ğ ı tüm üyle ta rih e gömecek g ö s te r ile ­ rin ilk i old u ve U lu s la ra ra s ı K a d ın la r Günü Rus D evrim inin b a ş la n g ı c ı n a dam ga­ s ın ı vu rdu . *

K apitalizm k a d ın a b a s k ı, söm ürü, s e fa le t , k ö le lik s a v a ş ve y ık ım g e t ir d i.

Ama d iğ e r y a n d a n da g itg id e d a h a çok k a d ım üretim s ü re cin e sok m ak la , k en din e karşı v e r ile c e k s a v a ş ta p r o le ta r y a iç in dah a g ü çlü ve dah a sağlam b ir b ir li ğ in ve m ü ca d elen in , k a d ın ve erkek em ek çile­ rin b ir lik t e m ü ca d elesin in k o ş u lla r ım y a r a t t ı . "P r o le ta r y a n ın c in s iy e t i y o k t u r ."

K apitalizm de p ro le te r o la r a k e rk eğ e e ş it le ­ nen k a d ın b ir s ı m f o la r a k söm ü rü lürk en , e z ile n c in s olma konumunu da tüm a ğ ı r l ı ­ ğ ıy la ta şım a y a devam e t t i. K a pita lizm , k a d ım üretim s ü re cin e sokm akla onun özg ü rle şm e sin in ö n k o ş u lla r ım y a r a ttı; a n cak m ü lk iyetin ve s ı n ı f l a r ı n v a r l ı ğ ı k o ş u lla r ın d a , en " ile r i" b u r ju v a cum huri­ y e tle r in d e b ile "ö z g ü r lü k ", " e ş it li k " , "d em ok ra si" k ö le liğ i g iz le y e n b ir ald atm a ­ c a d ır y a ln ı z c a .

Hem e zile n b ir c in s , hem de e z ile n b ir s ı m f o la r a k k a d ı m , geçm işin tüm z in c ir ­

le rin d e n k u rta ra ca k ola n b ir s o s y a lis t d e v rim d ir . P ro le ta r y a k en di k ö le lik z in ­ c i r l e r i y l e b ir lik t e tüm k ö le lik z in c ir le r i ­ nin k ır ılm a s ın ın ve k e n d isin i b ir s ı n ı f o la r a k orta d a n k a ld ır ır k e n tüm a y r ı c a l ı k ­ la r ın da orta d a n k a lk m a s ın ın m addi tem ellerin i y a r a ta c a k , her türden e ş it s iz ­ l iğ in k a y n a ğ ı özel m ü lk iyetin v a r l ı ğ ı n a son v e r e c e k tir .

K a d ın ın s ın ıf o la r a k e z ilm esin in tem elinde ya ta n o lg u n a s ıl ki özel m ü lkiyet olm u şsa, onun cin s o la r a k baskı a lt ın a a lın ıp , a ş a ğ ıla n m a s ın a , ik in c il konuma itilm esin e y o l açan da bu a y m özel m ü lkiyet k o ş u lla r ı olm u ştu r.

Bugün b u r ju v a b ir akım ola n fem i­ n izm , bu o lg u y u görm ezlik ten gelm ekte; s ın ıf ç e liş k is in in y e rin e k a d m -e r k e k ç e liş k is in i g e ç ir e re k tüm s ın ı fl a r d a n k a d ın la n tek b ir ta lep e tr a fın d a - c i n s o la r a k e z ilm iş lik le r i tem elinde b ir a ra y a g etirm ey i h e d e fle y e b ilm e k te d ir. "B a ğ ım s ız " b ir k a d ın h a re k e tin i sav u n a n bu a k ım , t a r ih s e l tem ellerin d en , t o p lu m s a l-s ım fs a l iç e r iğ in d e n k o p a r ılm ış b ir "erk ek egem en­ l i ğ i " , o lg u su n a "*fepki o la r a k o r ta y a ç ı k ­ m akta, b a ğ ı m s ız l ığ ı da bu çe r çe v e d e k o y m a k ta d ır .

K a d ın -e rk e k e ş it s iz liğ in in k ök en in i in sa n n e s lin in yen id en ü retim inde ve a ile kurum unda gören ve bu tem elde "erk ek e g e m e n liğ i"n e b ayrak açan fem inizm , m evcut k uru m lara ve k ü ltü re d e, k a d ım s ı n ı f o la r a k d e ğ il d e, c in s o la r a k e z iy o r olma n o k ta s ın d a k arşı çık m a k ta , ama b u n la r ın özel m ü lk iy etle, k a p it a lis t ü re­ tim t a r z ıy la ola n b a ğ ı m görm em eyi te r cih etm ek ted ir. A ç ık t ır k i, ne egemen s ı n ı f l a ­ r ın "k u ts a l" a ile s i, ne de id e o l o ji s i ,

k ü ltü rü k a p ita liz m in k e n d isi so rg u la n m a ­ dan so rg u la n a m a z .

T a rih se l-to p lu m s a l g elişim y a s a l a r ın ı n b ilg is in d e n ve s ı m f ç a tış m a s ı p e r s p e k ti­ fin d e n bu y o k su n lu k , k a d ın ın e z ilm iş liğ i­ nin n e d e n le rin e , k ök en in de ya ta n o lg u y a inmek y e r in e , so n u ç la ra bak m aya ve bu s o n u ç la r ü zerin e b u r ju v a g ö r ü ş le r üretm e­ ye y o la ç m a k ta d ır . İs te r k la s ik a n la m ıy la fem inizm , is te r ­ se " s o s y a lis t " e tik e t li feminizm o ls u n ; c in s o la r a k e z ilm iş liğ i, s ım f o la r a k e z ilm iş liğ in önüne ç ık a r m a k la , em ekçi k a d ın la r ı s ı m f k a v g a s ın d a n u z a k la ş t ır ­ m aya, b ilin ç le r in i k a r a r ta r a k m ü ca d elele­ r in i h e d e fle rin d e n s a p tırm a y a ve y o z la ş ­ tırm a y a hizmet etm ek ted ir. Ve bu gü n bu a k ım m , en çok da k ü ç ü k -b u r ju v a yoz " a y d ın " ve "e n te lle k tü e l" ç e v r e le r d e y a n k ı b u lu y o r o lm a s ı, y a şa n a n b ir dönem in a r d ın d a n çok da ş a ş ı r t ı c ı olm asa g e r e k .

K adın sorunu toplu m sal b ir s o ru n d u r.

Tüm d iğ e r temel top lu m sal s o r u n la r ın old u ğ u g i b i , k a d ın sorununun da g erçek ve k ök lü çözüm ü, bu sorunu y a ra ta n toplu m sal k o ş u lla r ın yok e d ilm e s iy le o la ­ n a k lıd ır .

Bu b ilim s e l görü şü o rta y a k oya n M arksizm -Leninizm , b ir ile r in in s a n ­ d ı ğ ı y a da id d ia e t tiğ i g i b i , sorunun çözümünü h iç de m addi k o ş u lla r ın d e ğ iş i­ mine in d irg e m e z . Özel m ü lk iyeti yok etme m ü ca d e le s in in , özel m ü lk iy e tin , d iğ e r tüm a la n la r d a o ld u ğ u g i b i , k a d ın soru n u n da da y a r a t t ı ğ ı h er tü rlü g e r ic i f ik ir le r e , d e ğ e rle re k u ru m lara k a r ş ı id e o lo jik - k ü lt ü re l m ü ca d eleyle b ir le ş t ir ilm e s in i de b iz z a t Marksizm ö n g ö r ü r .

REINHAUSEN...

(Baştarafı s.2 2'd e) m a k ta d ır . Ama n erey e k a d a r? İş v e r e n in ce s a r e ti n ereden gelm ek ted ir? İ ş ç ile r in e y le m le ri, şim d ilik düzen in te m e lle r in i, serm ayenin g ü v e n liğ in i s a r s a m a m a k ta d ır.

"P arlam en toyu iş g a l etmek" t a le b i şim d ilik a lk ış l a r la k a r ş ıla n a n b ir t a le p t ir . E m p erya list Alman d e v le t i, d ü ze­ n in tem ellerin e yön elecek b ir eylem i b a s t ır a b ile c e k ve b ö y le b ir durum da iş ç ile r e sus p a y ı verecek k a d a r madden g ü ç lü görm ek tedir k e n d in i. Öte y a n d a n , Alman iş ç i s ı n ı f ı II.D ü n ­ ya S avaşı son rası reform ist b u r ju v a d ü ş ü n ce le rle b eslen m iş, DGB iş ç ile r e b u r ­ ju v a reform ist b il in c i t a ş ı m ı ş t ı r . B.Alm an b u r ju v a z is i, d ü n y a y ı söm ü rü sü nden , em­ p e r y a lis t yağm adan b ir k ıs m ım iş ç i s ı n ı f ı n a vererek B.Alm an iş ç i s ı n ı f ı n ı n im tiy a z lı b ir konuma gelm esin e, b ir iş ç i a r is to k r a s is in in olu şm a sın a y o la ç m ış t ır .

Bu, DGB'nin b u r ju v a reform ist p o li t ik a s ı ­ n ın m addi tem elin i o lu ş tu r m a k ta d ır. Öte y a n d a n Alman iş ç i s ı n ı f ı m y ö n ­ le n d ire n M a rk sist-L e n in ist b ir kom ünist p a r tin in olm am ası i ş ç i e y le m le rin in g ü cü ­ nü z a y ıfla tm a k t a , d ev rim ci b ir ö n d e r lik ­ ten yok su n iş ç i eyle m le ri v u ru cu e tk is in i y a p a m a m a k ta d ır.

Bütün bu e tk en ler n e d e n iy le eylem lere a k tif k a tılm a s ın a , ve en az 10-15 y ı l d ı r se n d ik a ü y e s i o lm a sın a rağm en , i ş ç il e r h a la k en d i g ü ç le r i d ış ın d a k i g ü ç le r e b e l b a ğ la y a b ilm e k te d ir . Bunun tip ik b ir örn e ­ ğ i, R e in h a u se n 'd e ç a lış a n T ü r k iy e ' l i iş ç ile r d e n 800 k a d a r ın ın Krupp h is s e d a r ı Humeyni rejim in den y a rd ım d ile m e s id ir .

Her şeye rağm en , R ein h au sen , iş ç il e r ile işv e re n ve hükümet a r a s ın d a b ir k u v v e t denem esi, iş ç il e r iç in önem li b ir ok u l o lm a k ta d ır .

Mart 1988

EKÎM

37

İ s y a n c ı l a r ı n 22 Ocak 1871'de P a ris B e l e d i y e b in a s ı n a s a l d ı r ı s ı .

Paris Komünü ve ilkeleri T.GÖKER "Biz g ü n c e l h a r e k e t t e hepimiz Komüne d a y a n ı y o r u z " LENÎN T a rih te z a fe r k aza n m ış ilk p r o le ta r y a d e v rim i, p r o le ta r y a d ik ta törlü ğ ü n ü n somut ö r n e ğ i, M arksist teo rin in z e n g ile ş m e s in d e , d e v let k a r ş ıs ın d a k i tutumun n etleşm esinde dönüm n o k ta s ı o la n P a ris Komünü 'n ü rf ü zerin d en 117 y ıl g e ç t i.

72 günlük y a şa m ın a (18 Mart-28 M a y ıs) rağmen P a ris Komünü, p r o le ta r y a h a rek e tin in p rog ra m a tik s o r u n la r ın ın her ele a l ı n ı ­ ş ın d a , p r o le ta r y a n ın egemen s ı n ı f o la r a k örg ü tlen m esin in somut b iç im le rin in çözü ­ münde tek ra r te k ra r h a t ır la n ıla n b ir örnek olm u ştu r.

Sosyalizm a d ın a o rta y a ç ık a n bütün a k ım la r , komünün ilk e le r in i b en im siy or o la r a k görü nm elerine rağm en, onun ilk e le ­ rin in gerçek s a v u n u c u la r ı günüm üzde p arm ak la s a y ıla c a k k a d a r a z d ır . B ugün, gerek dünyada, gerek se de T ü r k iy e 'd e so sy a lizm te o r ile r i için d e en etkin akım rev izyon izm ve re fo rm izm d ir, p r o le ta r y a d evrim in in b u r ju v a yorum udu r.

P a ris Komünü, gerek ilk e le r i i le , gerek se de to p lu m s a l-p o litik iç e r iğ i ile , u lu s a l b ir harek et d e ğ il, u lu s la r a r a s ı b ir

h a r e k e ttir . Sosyalizm t a r t ış m a la r ın ın y o ­ ğ u n , so sy a lizm in b u r ju v a yorum unun e g e ­ men old u ğ u günümüz k o ş u lla r ın d a , Komü­ nün ilk e le r in i yen iden incelem ek, ö ğ r e n ­ mek her s ı n ı f b il in ç l i p ro le te rin g ö r e v i­ d ir .

Komün n ed en siz o la r a k d o ğ m a d ı; onu b ir d iz i nesnel zoru n lu lu k d o ğ u rd u .

Komünü h iç kimse b il i n ç l i ve p la n lı o la r a k h a z ır la m a d ı.

O p r o le ta r y a n ın k e n d iliğ in d e n b ir g iriş im i i d i . Ne sistem li b ir p rogram a ve p la n a , ne de t u t a r lı öncü b ir b ir li ğ e , d ev rim ci te o ri ile s ila h la n m ış s ı n ı f p a r tis in e s a h ip t i. Ama o , ta rih te ilk k ez, serm ayeye k a r ş ı s a v a ş ila n e d iy o r , emeğin k u rtu lu şu için s a v a ş ­ tığ ın ı b a y r a ğ ın a y a z ıy o r , b üyü k b ir k a h ra m a n lık la "cen n etin fe th in e " g i r i ş i ­ yord u .

B u rju v a düzen in a s a l a k l ı ğ ı n ı n , y o z lu |unun k en d in i g ö s t e r d iğ i, III.N a p o le o n İm p a ra torlu ğu 1nun b u r ju v a z in in ç ı k a r l a r ı ­ na b ile y a n ıt v e r m e d iğ i, b u r ju v a z in in a r tık yön e te m e d iğ i, ama p r o le ta r y a n ın da henüz yön etecek durum da o lm a d ığ ı uzun b ir dönem in a rk a s ın d a n Komün, 18 Mart 1871'de k u ru ld u . B u nalım dan ç ı k ı ş için P r u s y a 'y a s a v a ş ila n e d ilm iş , b a ş a r ı s ı z ­ lık la s o n u ç la n m ış tı.

Bu k o ş u lla r d a , 4

38

EKİM

S a y ı :6

E y lü l 1870'd e , p r o le ta r y a n ın en önde s a v a ş a r a k ila n ed ilm esin i s a ğ l a d ı ğ ı cum­ h u riy e tin k u ru lm asın d an s o n ra , f ır s a t k o lla y a n e sk i d e v let adam ı T h iers ve g e n e ra l Trochu a d a m la rı ile b ir lik t e B ele d iy e S a r a y ın ı (Hotel de V ille ) ele g e ç ir d ile r ve U lusal Savunma Hükümetini k u r d u la r . U lusal Savunma Hükümeti k ıs a sü red e u lu s a l ihan et hüküm etine d ön ü şe­ re k , P ru sy a ile P a r i s 'i teslim a n la ş m a s ı­ n ı im za la d ı ve ilk görev o la r a k a ğ ı r l ı ğ ı p ro le te rle rd e n olu şa n U lusal M u h a fız 'ı s ila h s ız la n d ır m a y a g i r i ş t i . Bu o l a y , b a r ­ d a ğ ı t a ş ır a n son dam la old u ve Komün ila n e d il d i .

M arx, d ah a cu m h u riyetin y e n i ila n e d il d i ğ i , P ru sy a ordu sunu n P a ris k a p ıl a ­ r ın a d a y a n d ı ğ ı , p ro le te r h arek et ü zerin d e B la n k is tle r in ve P ru o d o n c u la rın egemen o ld u ğ u k o ş u lla r d a erken b ir a ya k la n m a ya girişm em esi için F ran sa p r o le t a r y a s ın ı u y a r m ış t ı. M a rx 'a göre o günkü k o ş u lla r ­ d a , p r o le ta r y a n ın zam a n sız b ir a y a k la n ­ ma g ir iş im i "um utsuz b ir ç ı l g ı n l ı k o la ­ c a k tı" .

F a k a t, h arek et b a ş la d ı ğ ı n d a , Komün k u ru ld u ğ u n d a M arx, bu u y a r ı s ı n ın sözünü b ile etmeden "cen n eti fethetm eye" g ir iş e n P a ris p r o le t a r y a s ın ı se la m la d ı ve bütün g ü cü y le s a v a ş ın tek n ik a y r ı n t ı l a r ı da d a h il, her konuda Komün s a v a ş ç ı l a r ı ­ na y a r d ım c ı o ld u , u y a r ıla r d a b u lu n d u , z a a fla r ın ı e le ş t ir d i.

M a r x 'in Komün'ün k u ru lu şu n d a n s o n ra , henüz y e n ilg iy e u ğ r a m a d ığ ı k o ş u lla rd a kaleme a ld ığ ı " F r a n s a 'd a İç S a v a ş" e s e r i, K om üncülere, t e o r ik , p o lit ik , a sk e ri k on u la rd a y a r d ı ­ m ın e ş s iz b ir ö rn e ğ i i d i . Marx L o n d r a 'd a y a ş ıy o r d u , ama sanki savaş L ondra s o k a k la r ın d a y a ş a n ıy o r g i b i , kom üncülere s a v a ş ın a y r ın t ıla r ı ü zerin d e ö n e rile r d e b u lu n u y o r, ta k tik le r v e r iy o r d u .

Komünü ila n eden U lusal M uhafız Merkez Komitesi k en d in i de g e ç ic i yönetim m erkezi ila n e tti ve d ah a son ra Marx ta r a fın d a n erken b u lu n a ra k e le ş tir ile n b ir k a r a r la 28 M artta seçim lerin y a p ı l a c a ğ ı n ı a ç ık la d ı.

Komün ilç e le r d e n gen el o y la s e çilm iş te m silcilerd en o lu ş u y o r d u . Komün­ cü le r ü zerin d e B la n k is tle r ve P ru od on cu la r e tk in d i.

Komün u lu s a l b ir örg ü t d e ğ il, e n te r n a s y o n a lis t b ir ö rg ü ttü . Komün s a v a ş ç ı l a ­ rı a r a s ın d a b a ş k a u lu s la rd a n b ir çok d e v rim ci de v a r d ı ; h atta Komün d ah a da i le r i g id e re k b ir Alman k ök en li iş ç iy i k en din e ça lış m a b a k a n ı o la r a k s e ç t i.

Komün p r o le ta r y a n ın s ı n ı f ç ı k a r la r ı n a y a n ıt veren ve b u r ju v a d e v le tin tüm b iç im le r in in a n t i-te z i b ir örg ü t o lm a sın a rağm en , tüm söm ü rü len, b a ş k a s ın ın s ı r ­ tın d a n geçinm eyen tüm s ı n ı f l a r ı tem sil e d iy o r d u . Sermaye t a r a fın d a n , onun k oru ­ yu cu su d e v le tin ord u su ve b ü r o k r a s is i ta r a fın d a n y ık ım a u ğ r a t ıla n , a ğ ı r v e r g i­

le r le b u n a lt ıla n , s a v a ş ın y ık ım ın ın üze­ rin e y ık ıld ığ ı s ın ıfla r d a n b ir i ola n k ü ç ü k -b u r ju v a z i ve ifla s te h lik e s i ile k arşı k a r ş ıy a ola n d iğ e r o rta s ın ıf k a tm a n la rı Komünü d e s te k le d i.

M a rx 1m ifa d e s i ile b u , "ta rih te ilk k ez" görü len b ir o la y d ı.

Zaten ekonom ik k o ş u lla r ı g e r e ğ i, k ü ç ü k -b u r ju v a z i g e liş e c e k b ir h arek ete ö n d e r lik edecek durum da d e ğ ild i.

Ya b u r ju v a düzen in y a da p r o le ta r y a d evrim in in d e s te k le y ic is i o la r a k d a v r a n ­ mak z o r u n d a y d ı.

D iğer y a n d a n , y in e ta rih te ilk kez o la r a k , "e s k i rejim e k arşı a y a k la n a n p r o le t a r y a , b i r i u lu s a l, öbü rü toplu m sal ik i g örev b ird e n y ü k le n d i: F r a n s a 'n ın Alman is t ila s ın d a n k u r ta r ılm a s ı i le , i ş ç i ­ le r in k a p ita lizm b oyu n d u ru ğ u n d a n s o s y a ­ lis t k u rtu lu ş u . Bu ik i g ö re v in b ir a r a y a g e lm esi, Komünün en özgün ö z e lliğ in i o lu ş tu r "u y o r d u . (L e n in , Komünün D e r sle ri, P a ris Komünü Ü zerine, M arx, E n g e ls, L en in , s . 400) Komün k u ru lu r k u ru lm az, b ir d iz i ekonom ik ve p o lit ik önlem a l d ı . P o litik önlem ler a r a s ın d a , s ü r e k li ord u yu d a ğ ı t a ­ ra k y e r in e h a lk ın s ila h la n m a s ın ı geçirm e­ s i, b ü r o k r a s iy i d a ğ ıt a r a k , y ö n e tic ile r in toplum un denetim ine s o k u lm a sı, y ö n e t ic ile ­ rin seçim le iş b a ş ın a gelm esi ve g e r e k ti­ ğ in d e s e çe n le r ta r a fın d a n a n ın d a g ö r e v ­ den a lın m a s ı, Komün y ö n e tic ile r in in maa­ ş ın ı n b ir iş ç in in a l d ı ğ ı ü cre ti aşm am ası ve 6000 Frank o la r a k s ı n ı r k o n m a sı, 18 Mart D evrim inden son ra tüm p o litik tu tu k l u la r ın se rb e st b ır a k ıl m a s ı , k ilis e ile d e v le t iş le r in in a y r ılm a s ı, p a r a s ız h alk eğitim in in benim senm esi en ö n e m lile r iy d i.

Ekonomik önlem ler a r a s ın d a is e , f ı r ı n iş ç ile r in in gece ç a lış m a s ın ın ya sa k la n m a ­ s ı , p a r a c e z a la r ın ın k a l d ı r ı l m a s ı, y ü zü s­ tü b ır a k ıl m ı ş f a b r ik a la r ın y a z ılm a s ı ve bu f a b r ik a la r ın k a r ş ı l ı ğ ı öd en erek iş ç i b ir lik le r in e d e v re d ilm e s i, ip o te k le rin s a t ı ­ ş ın ı n d u rd u ru lm a sı ve k ir a öd em elerin in ertelen m esi s a y ı l a b i l i r .

F a k a t, bu önlem ler iç in d e , h iç şü ph e­ s iz en ön em lisi ve Komünün ö z se l n it e lik ­ le r in i b e lir le y e n i, b u r ju v a d e v le tin y ı k ı l ­ m ası ile b ir lik t e , iş ç i s ı n ı f ı n ı n n a s ı l b ir d e v le t ö r g ü tle y e c e ğ in in a n a h ta r ın ı veren ord u ve b ü r o k r a s i ile i l g i l i ö n le m le r d ir.

Daha s o n ra , Komün d en ey in d en h a re ­ k e tle ç ık a r t ıl a n ve Komünist M a n ife s to 'y a en önem li düzeltm e o la r a k g ire n ilk e y i Marx ş ö y le ö z e tliy o r d u : "Ama iş ç i s ı n ı f ı d e v le t m a k in a s ın ı old u ğ u g ib i alm ak ve onu k en d i h e s a b ın a işletm ek le yetin em ez" (F r a n s a 'd a İç S a v a ş, a g k ., s . 95) M a rx 'a göre, p r o le t a r y a egemen s ın ıf o la r a k örgütlenm ek ve g e ç iş sü re cin in d e v le ti o la r a k p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü kurmak is t iy o r s a , d e v le t m a k in a s ın ı ve onun temel k u r u m la n ola n ord u ve b ü r o k r a s iy i

Mart 1988 d a ğ ıtm a k , p a rça la m a k z o r u n d a y d ı. Komün bunu is p a t la m ış t ı.

P ek i, M a rx 1a g ö r e , b u r ju v a d ev let m a k in a sı p a r ç a la n d ık t a n s o n ra , iş ç i s ı n ı f ı bunun y e r in e , g e ç iş d e v le ti o la r a k n a s ıl b ir örgü tlen m eye g id e c e k ti, h a n g i k u ru m la n o lu ş tu r a c a k tı?

Marx bunun y a n ı t ı n ı d a , Komün d e n e y in ­ den h a re k etle v e r iy o r d u .

Bu kurum p arlam en to o la m a z d ı. Çünkü, p arla m en tarizm b ir kurum o la r a k , b u r ju ­ v a z in in s ı n ı f s a l ç ı k a r la r ı n a y a n ıt veren b ir kurum old u ğ u g ib i, iş ç i s ı n ı f ı n ı n so n a l am acı ola n s ı n ı f s ı z toplum a u la ş ­ m a sın ı s a ğ la y a n bir* kurum da o la m a z d ı.

M a rx ’ a göre bunun y a n ıt ı Komündü. P eki Komünün ö z e lliğ i ne id i?

"Komün p arla m en ter b ir ö rg e n lik d e ğ il, ama a y n ı zam anda hem yü rü tm eci hem de y a s a m a c ı, h a r e k e tli b ir g öv d e o l a c a k t ı .

A y r ıc a , " p o lis s iy a s a l öz n it e lik le r in ­ den hemen y o k s u n l a ş t ı r ı ld ı ve komünün sorum lu ve her an görevd en g e r i a l ı n a b i ­ lir b ir a le ti durum una d ö n ü ştü rü ld ü .

Yönetimin tüm öb ü r d a lla r ın d a k i g ö r e v li­ le r (m em urlar) için de a y n ı şey o ld u .

Komün ü y e lerin d en aşama s ı r a s ı n ı n en a lt d ü ze y in e d e ğ in , kamu g ö r e v i iş ç i ü c r e tle r i k a r ş ı l ı ğ ı g ö r ü le c e k ti. "Öbür kamu g ö r e v lile r i g i b i , yü k sek a d a le t g ö r e v lile r i ve y a r g ı ç l a r da s e ç i l i r , sorum lu ve g e r i a lı n a b il ir o l a c a k t ı . " P a r is , s a d e ce kuşatm a sonucu o rd u ­ dan k u rtu lm u ş, ve onun y e r in e çoğ u n lu ğ u i ş ç ile r t a r a fm d n a o lu ş tu ru la n b ir U lusal M u h a fız ı g eçirm iş b u lu n d u ğu için d ir e n e b iliy o r d u . Şimdi s ü r e k li b ir kurum d u ru ­ muna d ön ü ştü rü lm esi sözkonusu ola n ş e y , işte bu durum du. Bu y ü z d e n , Komünün ilk b u y ru ltu su (k a ra rn a m e s i) s ü r e k li ordunun k a l d ı r ı l m a s ı, ve s ila h la n m ış h alk ile d e ğ iş tir ilm e s i o ld u " (M a rx, a g e ., s . 99100)

Komünün bu i lk e le r i, s o s y a lis t d e v le tin örgü tlen m e i lk e le r iy d i . Bu önlem ler s a d e ce p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü a y a k ta tutma­ n ın , s o s y a lis t d em ok ra siy i y e r le ş tirm e n in , d ü şm a n la rı b a s tır m a n ın ilk e le r i d e ğ il, aynı zam a n da , g ö r e v lile r in b ü r o k r a tla r o la r a k y o z la ş m a s ın ı, toplum un üstünde b ir gü ç h a lin e gelm esin i ö n le y e n , y e n i tip b ir in sa n y a ra tm a n ın , iş ç i s ın ıfı ve d iğ e r tüm em ek çileri a k tif b ir ş e k ild e d e v le t yön etim ine k a tm a n ın , d e v le t y ö n e ti­ m inin a y r ı c a l ı k l ı b ir iş olm aktan ç ı k a r t ı ­ la r a k komünizme v a rm a n ın , d e v le tin s ö n ü şünü gerçek leştirm en in de i lk e le r iy d i . Şüphesiz k i, g e r iy e d ön ü şler d iğ e r ş e y le ­ rin y a n ı s ı r a , bu ilk e le r in h a y a ta g e ç i r i l ­ m esindek i z a a fla r ın ü rü n ü yd ü , r e v iz y o ­ n is tle r ta r a fın d a n b ir k en ara a tılm a s ın ın ü rü n ü y d ü .

Y oksa, b a z ıla r ın ın s a n d ığ ı g ib i, p o lit ik çoğ u lc u lu ğ u n o lm a m a s ın ın , p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü n " a ş ı r ı t e r ö r ü " nün son ucu d e ğ ild i. M arx, d ah a Komünün

EKİM

39

y e n ilg is in in ü zerin d en henüz d ört ay b ile geçm eden, Komün d e n ey in in p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü n zoru n lu lu ğu n u ortaya koyd u ğu n u b e lir t e r e k , " i ş ç i s ı n ı f ı k u rtu ­ lu ş h a k k ın ı s a v a ş a la n ın d a k a z a n m a lı­ d ır " d iy o r d u .

"Komünün g erçek gizem i şu d u r: O ö zse l o la r a k b ir iş ç i s ı n ı f ı hüküm eti, ü r e t ic ile r s ın ıfın ın tem ellü k çü ler s ın ıfın a k arşı s a v a ş ım ın ın ü rü n ü , ik tis a d i k u rtu luşu n u n g e rçe k le şm e sin i s a ğ la y a n en sonu b u lu n ­ muş s iy a s a l b içim i d i .

"Bu son k oşu l o lm a s a y d ı, kom ünsel k u ru lu ş b ir o la n a k s ız lık ve b ir a ld atm aca o lu r d u ." (M a rx, a g e ., .103) Bu ilk e le r , dün o ld u ğ u g i b i , b ugü n de, d e ğ e rin d e n b ir şey kaybetm eyen p r o le ta r y a n ın toplu m sal ku rtu lu şu n u n ö lüm süz i lk e le r id i r .

KOMÜNÜN YENİLGİSİ Komünün ilk e r in i sa v u n m a n ın , y a ş a t ­ m anın y o lu , Komünün y e n ilg is in e neden ola n z a a fl a r ı n ı n d oğru b ir ş e k ild e a n la ­ ş ılm a s ı ile o la n a k lıd ır .

B u rju v a ve k ü ç ü k -b u r ju v a s o s y a lis t le r i, M arxizm in lib e r a l y o ru m cu la rı Komünün z a a f l a r ı n ı f a z ile t o la r a k g östererek p r o le ta r y a d e v r i m ine, p r o le ta r y a d ik ta tö rlü ğ ü n ü n d ev rim ci iç e r iğ in e ve u y g u la m a la r ın a k a r ş ı s a v a ş ­ m ı ş l a r d ır . T a rih te ve günüm üzde bunun b ir d iz i ö rn e ğ i v a r d ı r .

Komünün z a a fla r ın d a n y a r a r la n a r a k zaman k aza n a n V ersay (V e r s a ille s ) Hükü­ m eti, P ru sy a b u r ju v a z is in in de y a r d ım ıy ­ la , 21 M a yıstan itib a r e n Komüne k a r ş ı a ç ık s a l d ı r ı y a g i r i ş t i . B ir h a fta b o y u n ­ ca , P a ris k a n lı ç a r p ış m a la r a , b a r ik a t s a v a ş la r ın a sah n e olm u ş, b u r ju v a z i k a d ın ve çocu k demeden vah şi b ir k atliam a g ir iş m iş t i. 30 b in k a d a r P a r is li ö ld ü r ü l­ m üş, son ra d a n b ir çoğu idam e d ile n 45 b in k a d a r ı tu tu k la n m ış, b in le r c e s i z in d a ­ na a tılm ış v e y a sü rgü n e g ö n d e r ilm iş tir .

P a r is , h er m eslekten b in le r c e en i y i iş ç i ö n d e r in i ve s a v a ş ç ı s ı n ı k a y b e tti.

M arx, Komünün z a a fla r ın d a n d o la y ı y e n ilg iy e d oğru g itt iğ in d ah a Komünün k u ru lm a sın d a n k ıs a sü re s o n ra , Nisan b a ş la r ın d a g ö r ü y o rd u .

M arx, 6 Nisan t a r ih li L ie b k n e c h t 'e y a z d ığ ı m ektupta, " P a r is lile r y e n iliy o r , bu a ç ı k , ve k en d i k u s u r la r ı ile , ama b u , en sonu a ş ı r ı b ir d ü rü stlü k ten d oğan b ir k u su r" d iy o r d u .

M arx, en b a ş ta " F r a n s a 'd a İç S a v a ş" a d lı e s e rin d e ve d iğ e r konu ile i l g i l i d e ğ e rle n d irm e le r in d e , Komünün z a a fı o la ­ r a k , " a ş ı r ı d ü r ü stlü k "te n , "v ic d a n t i t i z l i ğ i" n d e n , "h o ş g ö rü "d e n s ık s ık s ö z e d e r .

E n gels d e , C .T e r z a h i'y e y a z d ı ğ ı mek­ tu p ta , Komünün z a a fın ı b ir cüm lede t o p la r : "P a r is Komünün y a şa m ın a m alolan ş e y , m e rk e z iy e tç ilik ve o to rite e k s ik liğ i o l d u ."

40

EKİM

S a y ı: 6

L e n in 'e göre is e , "p a r la k b ir z a fe rin m e y v e le rin i ik i y a n ı l g ı y o k e t t i" . B u n la r­ dan b i r i , "p r o le ta r y a y a r ı y o ld a d u rd u : M ü lk s ü z le ş tir ic ile r i m ü lksü zleştirm eye g i r i ­ şecek y e r d e , ü lk e d e , o rta k b ir u lu s a l g ö rev ile b irle ş m iş y ü ce b ir a d a le tin k u ru lm a sı ü zerin e d ü şle re k a p ıld ı... İ k in c i y a n ı l g ı , p r o le ta r y a n ın çok bü yü k yü ce g ö n ü llü lü ğ ü o ld u ; d ü ş m a n la n o r ta ­ dan k a ld ır a c a k y e r d e , p r o le ta r y a o n la r ü zerin d e m anevi b ir etk id e b ulu n m aya ç a ­ l ı ş t ı , iç s a v a ş ta k i s a lt a s k e ri ey lem lerin önem ini s a v s a d ı ." ( a g e . , s.402)_ Bütün b u n la r ın sonucu o la r a k , Komünü ila n eden U lusal M uhafız g ö r e v i ça b u k b ır a k tı, hemen seçim lerin örg ü tlen m esin e g i r i ş t i ; U lusal M uhafız Komün ila n e d il­ d ik ten hemen s o n ra , V e r s a y 'a k açan hükümet ü zerin e gözü pek b ir s a ld ır ı düzen lem ed i, düşm anın zaman k a z a n m a sı­ na f ır s a t ta n ıd ı; b u r ju v a z iy i teslim olm aya z o r la y a c a k en önem li önlem o la r a k b a n k a la r a el k o y m a d ı; g e r e k li a sk e ri t e d b ir le r i a lm a d ı, V ersay Hükümeti s a v a ş t u t s a k la r ın ı id a m la rla yok e d erk en , a c ı ­ m a sız ca k u rşu n a d iz e rk e n , Komün a y n ı ş e k ild e k a r ş ı l ı k verm ed i, son ra d a n a l d ı ğ ı m isillem e k a r a r ın ı h a y a ta g eçirm ed i v b .

K uşkusuz, P a ris iş ç i s ı n ı f ı n ı n y e te r li b il in ç ve örgütlenm e s e v iy e s in e sa h ip o lm a m a sı, en b a ş ta gerçek b ir s ın ıf p a r tis in d e n , d ev rim ci te o ri ile d onan m ış öncü b ir lik t e n yoksun o lm a s ı, Komünde B la n k is tle r in ve P ro u d h o n cu la r m etk in o lm a s ı, Komün örg ü tlen m esin i ü lk en in

(Baştarafı s .2 'de)

AYRIMLAR.

S o s y a list p ro p a g a n d a ve a jita s y o n için temel b ir a ra ç ola n gazetem iz EKİM 'in y a y ın h a y a tın a girm esi b iz e gü ç v e r d i.

EKİM ta r a fın d a n o r ta y a konan M a rk sistL en in ist g ö r ü ş le r TDKP'nin op o rtü n is t k a n a d ın d a p a n iğ e ve m oral b ozu k lu ğ u n a y o l a ç t ı . Kendi ta b a n la r ın d a s iy a s a l t a r ­ t ış m a y ı y a s a k la d ıl a r . Öte ya n d a n komü­ n is t le r , i ş ç ile r ve gen ç d e v rim c ile r E K İM 'i i lg i y l e o k u y o r la r . Onun f ik ir le r in i t a r t ı ­ ş ıy o r l a r ve k itle le r e y a y ı y o r l a r . Gazete­ m izin e tk is i g ittik ç e g ü çle n ip y a y g ı n l a ş ı ­ yor.

B ir id e o lo jik a y rışm a ve sa fla şm a dönem inin y a ra tm ış o ld u ğ u k a r m a ş ık lığ ı g e r id e b ır a k ıy o r u z . F akat bu k a rm a şa n ın i z le r i h a la v a r d ır ve b ir sü re d ah a devam e d e c e k tir . G elinen y erd e k ü ç ü k -b u r ju v a d e v r im c iliğ i ile a yrım n o k ta la r ım ız som utlanm ış ve a n l a ş ı l ı r h a le g e lm iş tir .

B a ş la n g ıç ta s iy a s a l ö n y a r g ıla r ve b ilin e n b a z ı s p e k ü la tif s a p la n t ıla r d ış ın d a k a la ­ b ile n , g e lişm elerin o b je k t if o la r a k ir d e le ­ me ve ona g öre t a v ı r alma sağ d u yu su n u gösterm iş o la n a r k a d a ş la r ın hemen h e p s i, L en in ist y ö n e liş ile k ü ç ü k -b u r ju v a tu tu cu ­ lu ğ u a r a s ın d a k i a yrım ç i z g i le r in i a n la y a -

d iğ e r a la n la r ın d a y a y g ın la ş t ır m a y a z a ­ man bulam am ası g ib i etk e n le r d e , Komü­ nün y e n ilg is in in b e li r l e y ic i e tk en ler o ld u .

F a k a t, bütün b u n la r a rağm en , P a ris i ş ç il e r i en son b a r ik a t la r ın a k ad ar, gözü pek k a h ra m a n lık ö rn e k le ri s e r g ile y e ­ rek m e v z ile r in i s a v u n d u . Komüne sonuna dek b a ğ l ı k a la n iş ç ile r o ld u . Komünü ilk b a ş ta k r a ll ığ a dönüşten k o rk a ra k d estek ­ le y e n b u r ju v a c u m h u r iy e tçile r i, Komünün p ro le te r n it e liğ in i, serm ayeye k a r ş ı b ir h arek et o ld u k la r ın ı g ö r d ü k le r i zam an, k ü ç ü k -b u r ju v a z i is e , Komünün y e n ilg is in i k a ç ın ılm a z görd ü ğ ü zaman te r k e t tile r . B ir kez daha, her s ın ıf k en d i konumuna u ygu n t a v ı r s e r g ile d i. Bu durum da mütte­ fik le r i ta r a fın d a n yü zü stü b ır a k ıl m ı ş , düşman ta r a fın d a n her ta ra fta n s a r ılm ış ve destekten yoksu n b ır a k ıl m ı ş Komünün y e n ilg is i k a ç ın ılm a z o la c a k tı, nitekim ola n da bu o ld u .

Z a a fı ve e k s iğ i ne o lu r s a o ls u n , P a ris Komününün a n ı s ı s a d e ce F r a n s ız p r o le ta r ­ y a s ı iç in d e ğ il , d ü n ya p r o le t a r y a s ı için de k u tlu d u r. "P a r is t o p la r ın ın g ü rle m e si, p r o le t a r y a n ın en g e r i k a tm a n la r ın ı d e rin u y k u la rd a n u y a n d ır d ı ve s o s y a lis t d e v ­ rim ci p ro p a g a n d a y a her yerd en y e n i b ir a t ılım v e r d i. Bu n eden le Komünün y a p ı t ı ölü d e ğ il , şim d iye d e ğ in her b irim iz d e y a ş a d ı o . Komün d a v a s ı, top lu m sal d e v ­ rim d a v a s ıd ır , d ü n ya p r o le t a r y a s ın ın d a v a s ı d ı r . Ve bu anlam da ölüm süzdü r o . " " P a r is 't e k i y a z g ı s ı ne o lu r s a o ls u n , o d ü n y a turu y a p a c a k t ı r " ! b iliy o r la r .

K ü çü k -b u rju v a d e v r im c iliğ in in k a r ş ı­ devrim dönem indeki k o la y y e n i lg is i, i l l e ­ g a l örg ü t ve fa a liy e tte n k a ç ış e ğ ilim in i g ü ç le n d ir d i, le g a lizm e y o l a ç t ı . '80 ö n ce ­ sin d e i ll e g a l b ir s ın ıf örg ü tü zaten y a r a t ıla m a m ış t ı.

D evrim ci h a rek etin y e ­ n ilm e s iy le , bu d o ğ ru ltu d a a t ılm ış b a z ı ilk a d ım la r da h ed efin d en ş a ş t ı . R efor­ mist ve re v iz y o n is t çe v re ve g r u p la r a g ü n d o ğ d u . T İK P 'li r e v iz y o n is le r in ö n d e r li­ ğ in d e g e liş t ir ile n S o s y a list P a rti kurma fa a liy e t in e r e v iz y o n is t cep h en in ö tek i k a n a d ın d a TBKP'nin le g a lle ş t ir ilm e s i ç a ­ b a s ı e ş lik e t t i. B öylece d ik ta tö rlü k t a r a ­ fın d a n y a r a tılm a y a ç a l ı ş ı l a n devrim den umudunu kesme ve le g a l p a r t ile r k u ra ra k b u r ju v a z in in izin v e r d iğ i ö lçü d e s iy a s e t yapm a d ü şü n ce si r e v iz y o n is t ç e v r e le r ta r a fın d a n h a y a ta g e ç ir ilm iş o lu y o r .

Bu durum k a r ş ıs ın d a b iz k om ü n istlerin önünde y e n ilg i dönem inin y a r a t t ı ğ ı i l l e g a lite d e n k a ç ış ve y a s a l o la n a i l g i e ğ ilim i­ n i k ırm a k , b u r ju v a z in in r ı z a s ı h ila f ın a v a r o la c a k , y ı ğ ı n l a r ı eğitm e, örgü tlem e ve s e fe r b e r etme g ö r e v le r in i y e r in e g e tire ce k ill e g a l b ir s ı n ı f örg ü tü ya ratm ak g ib i c id d i ve a ğ ı r b ir g ö re v d u r m a k ta d ır .

K. YAYLA

Ocak 1988

Mart 1988

EKİM

41

Sosyalizmin mi yoksa sosyalizm sahtekarlarının krizi mi?

AEP 9. K ongresinde Ramiz A lia Y old aş ş u n la r ı s ö y lü y o r d u : "M arksizm -L enin izm i ve so sy a liz m i k a r a la y ıp , s a ld ırm a k için yoğ u n kam panya b a ş l a t ı l d ı . B u rju v a id e o ­ l o g la r ı bu gü n k ü k a p ita liz m in Marks ve Lenin dönem indeki k a p ita lizm ile aynı o lm a d ığ ın ı , onun bü yü k ö lçü d e ekonom ik, s o s y a l, p o litik ve b a ş k a b ir çok a la n la r ­ da d e ğ iş ik liğ e u ğ r a d ığ ın ı öne sü rerek M arksist teorin in e s k id iğ in i ve g e ç e r l il i ­ ğ in i y i t i r d iğ i n i, k a p it a lis t top lu m d ak i g elişm ey le p ro le te r s o s y a lis t d evrim in g e re k siz h a le g e ld iğ in i ve günüm üzde a r tık b ilim s e l-te k n ik devrim ile k a p ita ­ lizm ve sosy alizm d en d ah a ile r i b ir toplum y a r a t t ı ğ ı n ı id d ia e d iy o r la r . B i­ l i n ç l i o la r a k Marksizm ile modern r e v iz y o nizm i a y n ı k efey e k o y a r a k , İk in c in in k riz ve h e z im etlerin i M arksizm -Leninizm ve s osy a liz m in k riz ve h ezim etleri o la r a k gösterm eye ç a l ı ş ı y o r l a r . " M arksizm -Leninizm e k a r ş ı yü rü tü len bu a n ti-k om ü n ist k aralam a k a m p a n y a s ın ın iç e r iğ in i sonuç o la r a k g erçek b ilim s e l s o sy a liz m le i l g i l i b u r ju v a s p e k ü la s y o n la r ı o lu ş tu r u y o r . Ö z e llik le b ir d iz i d e ğ iş ik lik ve y e n i olgu n u n o rta y a ç ık tığ ı İ k in c i Dünya savaşı s o n r a s ı dönem ş id d e tle b ir çok h a y a ti önemde sorunu toplu m sal g ü ç le r in gündem ine d a y a t m ış t ı.

Bu p rob lem ler a r a ş t ı r ı lm a l ı ve ç ö z ü lm e liy d i. Mülk s a h ib i s ı n ı f l a r , em p ery a list b u r ju v a z i ve r e v iz ­ y o n is t le r Marks ve L e n in 1in d ev rim ci ö ğ r e tis in in b ir çok temel p r e n s ib i ü z e rin ­ de ş ü p h e le r u ya n d ırm a k ve o n la r ı demode ve a ş ılm ış o ld u k la r ı id d ia s ıy l a reddetm ek iç in bu durumu istism a r e tti.

Bu dönem ler " k o r u y u c u la r ın ın " b u r ju v a toplum unu g ü y a iç in d e k a p ita liz m le s o s y a ­ lizm in k a y n a ş ıp b ir le ş t iğ i "g e n e l re fa h " toplum u, "tüketim top lu m u ", "k a p ita liz m ö te s i" toplum v e y a "e n d ü s tri ö te s i" toplum o la r a k p o h p o h la d ık la r ı d ön em lerd i. B u rju ­ v a z i d e v rim ci s ı n ı f m ü ca d elesin in g e re k siz ve a n la m sız o ld u ğu n u isp a tla m a k için bütün id e o lo jik y a la n m a k in esin i h arek ete g e ç ir d i. Buna rağm en b u r ju v a z in in yoğun d e m a g o jis i k a p it a lis t toplumun sert ve a c ı g e r ç e ğ in i, d erin s ı n ı f ç e l i ş k i le r in i, k a p i­ t a lis t sömürünün b iç im in i ve b oyu tu n u gizle m e y i b a ş a r a m a d ı. S iy a s a l ve toplum ­ s a l g e r g in lik le r zoru n lu o la r a k s o s y a liz ­ min s o r u n la r ı, onun z a fe r in in y o lla r ı, onun g erçek top lu m sa l, id e o lo jik ve

a h la k i ö z e llik le r i, b e li r t i le r i ve k a r a k te ­ r is t ik le r in in o r ta y a çık m a s ın a y o l a ç a c a k ­ t ı . M erkezinde so sy a lizm in b u lu n d u ğu bu ta rtış m a d a bütün id e o lo jik a k ım la r s o s y a ­ lizm in ö z e llik le r in e , onun ö r g ü ts e l, ek on o­ mik ve id e o lo jik y a p ı s ın a s ı n ı r koyma ç a b a la r ın d a b i r l e ş i y o r l a r d ı .

E u rok om ü n istlerin h a y a lin i k u rd u ğu s o sy a liz m , a lt y a p ı ve ü s t y a p ıs ın d a k a p i­ ta lis t ve s o s y a lis t u n s u r la r ın s ın ıf m ü lk iyeti ve p o litik p a r t ile r a la n ın d a iç iç e g e ç t iğ i ik i k a r a k te r li b ir toplum o la r a k o r ta y a k o n u lu r. Y ani söz konusu ola n bütün s ı n ı f l a r ı n , bütün p a r tile r in ve bütün id e o lo jile r in b ir d e v le ti ve top lu m u d u r.

B enzer b ir sosy a lizm fik r in e F r a n s ız r e v iz y o n is t le r i de s a h ip t ir . O n lara göre bu toplum özel m ülkiyet tem elinde b ir ekonomi sektörü ve top lu m sal m ü lk iyetin d iğ e r b iç im le r i y a n ın d a d em okratik m illi­ le ştirm e le rd e n olu şa n y e t e r li b ir b ü tü n lü ­ ğe ih t iy a ç d u y u y o r. C a r il lo 'y a g öre bu sistem ekonomi a la n ın d a , için d e mülk s a h ip le r in in s a d e ce ekonom ik o la r a k d e­ ğ il, aynı zam anda ç ık a r la r ın ı tem sil ed ecek b ir çok p o litik p a r tin in de ö rg ü t­ le n d ik le r i b ir s iy a s i re jim i n ite le y e n k a r ış ı k b ir k a ra k te re sa h ip o la c a k . Bu durum p o litik ve id e o lo jik ço ğ u lc u lu ğ u n b ir p a r ça sı o la c a k tır.

B u radan o r ta y a ç ık ıy o r k i, b ö y le re ç e te le rle s o s y a lis t k a r a k te r li b ir toplu m sal oluşum un o r ta y a ç ık m a s ı ş ö y le d u rsu n , h e rh a n g i b ir top lu m sal oluşum b ile in şa ed ilem ez.

Modern r e v iz y o n is t le r ta r a fın d a n da " s o s y a lis t " olu şu m lara "ö zy ö n e tim li s o s y a ­ liz m ", "m illi s o s y a liz m ", "g e lişm iş s o s y a ­ liz m ", "g e r ç e k lik te v a ro la n s o s y a liz m ", "o lg u n la ş m ış s o s y a liz m ", "çok o lg u n s o s ­ y a liz m " g ib i y e n i, sözüm ona s o s y a lis t e tik e t le r y a p ı ş t ı r ı y o r l a r .

M arksizm -Leninizm in k la s ik le r in c e fo r ­ müle e d ile n ve sa v u n u la n ge rçe k b ilim s e l so sy a lizm v a k tiy le S ov y e tle r B ir liğ i ve b ir takım ü lk e le rd e g e r ç e k le ş ti ve o r a la r d a b ir sü re h a y a t b u ld u . 0 , b ugü n s o s y a lis t A r n a v u tlu k 'ta y a ş ıy o r ve g e l iş i y o r . Ger­ çek so sy a liz m in h iç b ir zaman h iç b ir ü lk ed e v a r o l m a d ığ ın ı , Lenin ve S ta lin ta r a fın d a n S o v y e tle r B ir li ğ i 'n d e in ş a e d ile n toplum un g ü ya "s o s y a liz m in b ir d e fo r m a s y o n u ", evet h atta b ir "h ilk a t g a r ib e s i" o ld u ğ u n u , A rn a vu tlu k s o s y a liz ­ minin de geri b ir ü lk e d e k i b iç im s e l,

42

EKİM

S a yı: 6

ilham v e r ic i olm aktan u zak b ir deney old u ğu n u isp a t iç in o p o r tü n is tle r in , y a n i E u rok om ü n istlerin d en em eleri, k ıs a c a , b ir ö ğ r e ti ve ta r ih i tecrü b e o la r a k sosy a lizm k a r ş ıs ın d a düşman z ih n iy e tli b ir t a v r ı n , v a r o la n b u r ju v a d ü zen in i r a h a t s ız e d ic i ş e y le rd e n koruma ç a b a la r ın ın ifa d e s id ir .

Bu sp ek ü la sy on ç a b a la r ın d a n k o la y c a so sy a lizm d ü ş m a n la rın ın b ir k aç temel n iy e tin i o rta y a ç ık a r a b ilir iz .

B ir in c i o la r a k : Onu k en d isin d en f a r k l ı h atta z ıt k a r a k t e r li d iğ e r toplu m sal biçim ve s is ­ tem lerden a y ır a n , sosy o-ek on om ik b ir form asyon o la r a k sosy a lizm in g e n e l, g e r ­ çekten zoru n lu ö z e llik le r in i in k a r etmek iç in so sy a lizm in in ş a s ın ın ve d evrim in gen el k a n u n la r ı in k a r edilm eye ç a l ı ş ı l d ı . İ k in c i o la r a k ; iş ç i s ı n ı f ı n ı n ve onun d ev rim ci p o litik p a r tis in in y ö n e tic i ön der rolü n ü in k a r etmeye ve onsuz e s k i to p lu ­ mu y ık m a n ın ve toplumu kom ünist tem el­ le rd e in şa etmenin mümkün o lm a d ığ ı, p ro le te r devrim red d ed ilm eye ç a l ı ş ı l ı y o r . Ü çüncüsü; b ilim s e l sosy a lizm "top yek ü n k r iz " için d ey m iş g ib i g österilm eye ç a l ı ş ı ­ lıy o r .

Sanki s o s y a lis t düzen ve onun ö ğ r e tis in in b ir id e o lo ji ve d ok trin o la r a k d a y a n a b ile ce ğ im iz h iç b e l i r l i ve b ir le ş t i ­ r i c i k esin tem elleri yokm uş, bu n a u ygu n b ir g e r ç e k lik , gen el g e ç e r li b ir tecrü b e ve d ü n y a ç a p ın d a k a b u l gören ve ü z e rin ­ de b ir le ş ile n g erçek b ir örnek yokm uş g ib i.

B u rju v a ve r e v iz y o n is t id e o lo g la r k a p ita liz m in k riz in e p a r a le l sosy a liz m in nk r i z Minden b a h s e d iy o r la r .

Zaman zaman u lu s la r a r a s ı sempozyum ­ la r d a , k o n fe r a n s la rd a s o s y o lo g la r , ta r ih ­ ç i l e r , f ilo z o f la r ve her renkten b u r ju v a ve r e v iz y o n is t a k ım la r "s o s y a liz m in k r i­ z in d e n sosy a lizm in k en d i d e ğ e r le r in i y ü r ü r lü ğ e koyma b a ş a r ıs ız lığ ın d a n söz ed erek k en d i b i l g i k u ru m la rın a d a y a n a n ço ğ u lc u lu ğ u ve " a ç ık m ark sizm "i ö ğ ü tlü ­ y o r la r . Bu "g a y r e tk e ş te o r ile r " u lu s la r a ­ ra sı kom ünist ve iş ç i h a re k e tin d e k i k a r g a ş a lık , S ov y etler B ir liğ i ve b a ş k a ü lk e le rd e k i "s o s y a lis t " y o l ve m od ellerin çok lu ğ u tem elinde in şa e d il iy o r . B u rju v a z i " s o s y a lis t sistem in k r iz i"n in b ir ifa d e s i o la r a k da g eçe n le rd e M ihail G o r b a ço v 'u n SBKP MK Plenum unda g ü rü ltü lü b ir ş e k ild e a ç ı k l a d ı ğ ı ekonom ik, s iy a s i re fo r m la rı ve y e n id en y a p ıla n m a y ı g ö s te r iy o r . Bu p l e num daki Sovyet r e v iz y o n is t p a r t is i gen el se k r e te r in in sansasyonel d em ag oji ve y a la n la r ı S ov y etler B i r l i ğ i 1n d e k i, her geçen gün günüm üzde k a p it a lis t ü lk e le rd e hüküm süren k riz e d ah a çok b e n z e y e n , çok y ön lü b u n a lım ı g iz ley em ez.

B a tı b u r ju v a z is in in S ov y etler B i r l i ğ i 1nde "s o s ­ ya liz m in k r iz i" o la r a k n it e le d iğ i şe y in g e rçe k te bu ü lk ed e çok tan restore ed ilm iş k a p it a lis t sistem in k r iz i old u ğ u son d erece a ç ık g ö r ü lü y o r .

B u rju v a z i ve o p o rtü n ist y a l t a k ç ı l a r ı "s o s y a liz m in k riz i"n d e n s ö z e d iy o r la r . On­ l a r ın a m a ç la d ık la r ı bütün d ü n ya h a lk la r ı ve em e k çile ri a r a s ın d a ş a ş k ın lık y a r a t ­ m ak, m ücadele p e r s p e k tifle r in i k a ra rtm a k , sosyal ve m illi k u rtu lu ş iç in d oğru d ev rim ci y o ld a n a lık o y m a k , s o s y a lis t düzen in ü stü n lü ğü ve so sy a lizm id e a li ü z e rin d e k i ç a l ış a n l a r ın ümit ve g ü v e n le ­ r in i sarsm ak , o n la r ı M a rk sist-L e n in ist id e o lo jin in nüfuz a la n ın d a n k o p a ra ra k id e o lo jik a la n d a s ila h s ız b ır a k m a k t ır . İşte b u r ju v a z in in esa s am acı b u d u r . A yn ı zam anda bu re v iz y o n is t ve k a r ş ı-d e v r im c i s p e k ü la tö r le r in ona en bü yü k y a r d ım la r ı­ d ır .

B ir takım ü lk e le rin y a ş a d ık l a r ı r e v iz ­ y o n ist geri d ön ü şle r b ir t e c e lli, b ir zoru n lu lu k d e ğ ild ir . Bu, ta r ih s e l gelişim sü re cin d e s o s y a lis t in ş a , d evrim in temel y a s a la r ı, s o s y a lis t ilk e ve n orm la rın çiğn en m esi ve ih la l ed ilm esin in sonucu olu şa n b ir s a p m a d ır. Bu y a k la şım d e v ­ rim ci s ü r e c i k eserek k a r ş ı-d e v r im c i, a n t i - s o s y a li s t s ü re ci y ü r ü r lü ğ e koydu.

M arksizm -Leninizm in y a s a l a r ı , ilk e le r i ve n o rm la rı sa v u n u lu p h a y a ta g e ç ir ils e y d i s o sy a lizm d a v a s ı g a ra n ti a lt ın a a l ı n ı r ve yen ilm ez o lu r d u .

E nver Hoca y o ld a ş , "günüm üzde ne r e v iz y o n is t le r in sözd e s o sy a liz m in ta k lit etmek ne de y e n i b ir sosy a lizm keşfetm ek s ö z k o n u s u d u r. S osyalizm m evcu ttu r, p r a tik ve te o rik o la r a k k e n d is in i g e liş tirm e k te ­ d ir .

Sosyalizm M a rk sist-L e n in ist te o rid e ifa d e s in i b u la n b ir d iz i ta r ih i te c rü b e le re s a h ip tir ve b u n la r h a y a tın iç in d e k e n d i­ le r in i k a n ı t la d ıl a r . D evrim ci g ü ç le r bu te o r iy e d a y a n a r a k ve onu her ü lk en in k en d i ş a r t la r ın a u y g u la y a r a k so sy a lizm e gid e n d oğru y o lu b u l a c a k l a r d ı r . İ ş te , her tü rlü v a r y a n t ıy la r e v iz y o n is t le r in sözde s o sy a liz m i ve sah te " ö ğ r e t i" le r i p o lit ik , id e o lo jik , ekonom ik, m anevi bütün y ö n le ­ r iy le b a t a k lı ğ ın iç in d e ç ı r p ı n ı p d u r u y o r .

A rn a vu tlu k Emek P a r t is i ve E nver Hoca y o ld a ş b ö y le b ir s ı n ı r ı y a ln ız c a M ark­ sizm -L en in izm in k la s ik le r in in d ev rim ci d ü ş ü n ce le ri tem elinde k a n ıt la m a d ıla r , on ­ la r bu s ın ır ı s o s y a lis t A rn a v u tlu k 'u n te c r ü b e le r i ve d ev rim ci g e r ç e k liğ in d e , ölmez ö ğ r e ti ve y a p ı t l a r ın d a da som u tlaş­ tır d ıla r .

D evrim ci m ücadele sü reci b o y u n ca s o sy a liz m in a v a n t a jla r ın ın ve s o s y a lis t d e ğ e r le r in b il in ç ve in a n c ın ı k aza n a n A rn a vu tlu k h a l k ı, s o s y a lis t d üzen in e s k i k a p it a lis t düzen k a r ş ıs ın d a k i ü stü n lü ğü n e o ld u ğ u kadar e m p e ry a list s a d a k a la r la a y a k ta d u ran modern re v izy o n izm in sah te so sy a liz m d e k i b a ş a r ı s ı z l ı ğ ı n ı , onun b ü ­ yü k fiy a s k o s u n u da ö ğ r e n d i. Biz bu melez m o d e lle ri ve b ilim s e l s o sy a liz m le h iç b ir (Devamı

s .2 k 'd e )

Mart 1988

EKİM

43

Berthold Brecht OKUMUŞ BİR İŞÇİ SORUYOR Yedi kapılı Teb şehrini kuran kim?

Kitaplar yalnız kralların adını yazar.

Yoksa kayaları taşıyan krallar mı?

Bir de Babil varmış boyuna yıkılan, kim yapmış Babil’! her seferinde?

Yapı işçileri hangi evinde oturmuşlar altınlar içinde yüzen Lima’nın?

Ne oldular dersin duvarcılar Çin Şeddi bitince?

Yüce Roma’da zafer anıtı ne kadar çok!

Kimlerdir acaba bu anıtları dikenler?

Sezar kimleri yendi de kazandı bu zaferleri ?

Yok muydu saraylardan başka oturacak yer dillere destan olmuş koca Bizans'ta?

Atlantid’de, o masallar ülkesinde bile, boğulurken insanlar uluyan denizde bir gece yarısı, bağırıp imdat istedilerdi kölelerinden.

Hindistan'ı nasıl aidiydi tüysüz İskender?

Tek başına mı aidiydi orayı?

Nasıl yendiydi Galyalıları Sezar?

Bir ahçı olsun yok muydu yanında onun? İspanyalı Filip ağladı derler batınca tekmil filosu.

Ondan başkası acaba ağlamadı mı?

Yedi Yıl Savaşını İkinci Frederik kazanmış ha?

Yok muydu ondan başka kazanan?

BRECHT 90 YAŞINDA...

Kitapların her sayfasında bir zafer yazılı.

Ama pişiren kimler zafer aşını?

Her adımda fırt demiş fırlamış bir |)üyük adam.

Ama ödeyen kimler harcanan paraları? îşte bir sürü olay sana Ve bir sürü soru.

(Çeviren: A. Kadir)

M.Çayan ve arkadaşlarını anıyoruz 30 Mart 1972 Bu t a r ih , THKP-C lid e r i M ahir C ayan ve dokuz a r k a d a ş ın ın o l ig a r ş i ta r a fın d a n K ız ıld e r e 'd e k a tle d iliş in in t a r ih id ir .

S a v a ş ç ıla r ın a ğ z ın d a n "b iz buraya dönm eye d e ğ il, ölm eye g e ld ik " ş ia r ın a d ö k ü le re k , günümüzün k u ş a k la r ın a ih t i­ l a l c i b ir gelen ek b ır a k t ı K ız ıld e r e .

O dönem in d ev rim ci h a rek etin in ta r ih ­ se l önem i; b ir ilk adım o la r a k , r e f o r mizmden sert b ir kopuşu ifa d e etm esinde­ d ir . İc a z e t s ı n ı r l a r ı n ı n d ış ın a c jk a r a k o lig a r ş iy e ceph eden s a l d ı r ı l d ı .

D ev rim ci-d em ok ra siy i tem sil eden o dönem in d e v rim c ile ri d ü ş ü n ce le ri ve in a n ç ­ l a r ı kon usu n da tam b ir iç te n liğ e s a h ip ti­

l e r . S o s y a list o ld u k la r ım ve p r o le t a r y a a d m a h arek et e ttik le r in i d ü ş ü n ü y o r la r d ı.

A n ca k , o n la r ın bu y ö n d e k i iç te n lik le r in e k a r ş ın , s a v u n d u k la rı so sy a lizm a n l a y ış ı b ir tü r k ü ç ü k -b u r ju v a s o s y a liz m iy d i.

C id d i ih t il a l c i le r d i ve s iy a s a l m ücade­ le y i c id d iy e a l d ı l a r . D ü şü n d ü k leri g ib i d a v r a n d ı, d ü ş ü n d ü k le rin i u y g u l a d ı la r . Ö z v e r ile ri b o şa g itm e d i. A rd la rın d a n gelen k u şa ğ a um utsuzluk d e ğ il, umut ta ş ıd ıla r .

K a ra m s a rlığ ı d e ğ il, iy im se r olm a y ı ö ğ r e t t ile r . T eslim iyet ve ih a n e ti d e ğ il, d övü şm eyi m iras b ı r a k t ı l a r .

G örev, bu k ez, p r o le ta r y a ih t il a c is i b ir k u şak y e tiş tir m e k tir .

EKİM

44

S a y ı :6

EKİM’İ GÜÇLENDİRMEK İÇİN 9

»

GÖREV BASINAi S

EKİM, yeni kurulm uş M a rk sist-L e n in ist b ir ö rg ü ­ tün i ll e g a l y a y ın o r g a n ı .

D üzenli b ir p e r iy o d la 6 .s a ­ y ıs ı ç ık m ış b u lu n u y o r. İ l e r i iş ç ile r e ve d e v rim ci­ le r e h itap e d iy o r . C oşk u yla k a r ş ı l a n d ı , i lg i y l e oku nu ­ yor.

EKİM, s a d ece b ir p ro ­ p a g a n d a ve a jita s y o n a r a c ı d e ğ il , ih t il a l c i b ir iş ç i ö rg ü tü n ü in ş a etmenin de a r a c ı.

EKİM, s a d ece b ir y a y ın organ ı d e ğ il; bu­ günkü k o ş u lla r d a g e ç ic i o la r a k , kom ünist b ir ö rg ü ­ tü , örgütüm üzü de sim g e li­ yor.

EKİM, ih t il a l c i b ir iş ç i p a r t is i , s o s y a lis t b ir iş ç i h a re k e ti yaratm a y o lu n d a b ir umut, b ir ış ık tır .

O 'n a s ı k ı s ı k ı y a s a r ılm a k , d estek lem ek , gü çlen d irm ek tüm g erçek k om ü n istlerin , i ş ç i s ı n ı f ı d a v a s ın a b a ğ l ı d e v rim c ile rin v e tüm s ı n ı f b i l i n ç l i iş ç ile r in g ö r e v id ir .

E KİM 'in g ü ç le n d ir ilm e s i o k u y u c u la r ın ın m anevi ve m addi d e ste ğ in e b a ğ lı.

Bugüne k a d a r örgü tü n y a ­ k ın çe v r e s in in m addi d es­ t e ğ iy le y ü r ü d ü . Ancak şim­ di bütün o k u y u c u la r ın ın m addi d esteğ in e ih t iy a ç d u yu yor.

Bu n eden le b ir BAĞIŞ KAMPANYASI a ç ı y o r .

B öyle b ir k a m p a n y a y ı a ç­ mak zaten gündem im izde o lm a s ın a rağm en , ta lep o k u y u cu la r d a n g e ld i.

Bu o ld u k ça s e v in d ir ic i. İş ç ile r im iz in muazzam ekonom ik s ı k ı n t ı l a r iç in d e o l d u k l a r ı n ı , düpedü z f iz ik i yaşam a s a v a ş ı v e r d ik le r in i b iliy o r u z . Zaten bu (durum gözön ün e a lın a r a k , g i z li b a s ım h a y li m a s r a flı olm a­ s ın a rağm en , EKİM 'in f iy a ­

t ı 500 TL o la r a k sa p ta n ­ m ış t ı. A n ca k , b ir k a ç gün aç kalm a p a h a s ın a da o l s a , s ı n ı f b i l i n ç l i iş ç il e ­ rin EKİM1i d estek lem eyi b ir g ö re v s a y a c a k la r ın ı da b il iy o r u z .

Komünist örg ü t ve kom ünist b a s ın , iş ç i s ı n ı f ı n ı n ü c r e tli k ö le lik te n k u rtu lu şu m ü ca d elesin d e en önem li ik i s i l a h t ı r . S ı n ı f b il i n ç l i iş ç i bunu a sla u n u tm a m a lıd ır.

B u n la rı kurm ak, g ü çlen d irm ek , y a ­ şatm ak g ö r e v i en b a ş ta ona d ü şer.

Bu b ak ım d a n ekonom ik durumu b u r a d a k i iş ç ile r d e n çok f a r k l ı ola n y u r t d ı ş m d a k i iş ç ile r d e n , m addi o la ­ ra k en fa z la d e ste ğ i b e k le ­ mek h a k k ım ız d ır ; o n la r ın da n isp eten k o la y y e rin e g e t ir e b ile c e k le r i b ir g ö r e v ­ d ir bu.

M addi d e ste k , d iğ e r le r iy le k ıy a s la n d ı ğ ı n ­ da, s ır a d a n b ir destek

s a y ı l ı r . Y u r td ış m d a k i iş ­ ç i l e r b u r a d a k i y o l d a ş la r ı ­ n ın m addi d e ste k le h iç k ıy a s la n m a y a c a k fe d a k a r ­ lık la r ı d a göze a la ra k ç a l ı ş t ı k l a r ı n ı ku şk u suz b i ­ liy o r la r .

EKİM 'e y a p ıla c a k m addi k a t k ıla r ın y a ln ız c a g a ze te ­ m izin y a ş a m a sı iç in d e ğ il, h atta d a h a çok ö rg ü tse l in ş a v e s iy a s a l f a a li y e t i ­ m izde k u ll a n ı la c a ğ ı n ı b e ­ lirtm eye gerek b ile y o k . İşçi s ın ıfı g e le c e ğ in i a n cak k en d i e lle r iy le h a­ z ı r l a y a b i l i r . EKİM g e le c e ğ i k azan m ak , s o sy a liz m i k u r­ mak iç in s a v a ş ıy o r .

O h a ld e EKİM1i d a ğ ı t ­ m ak, y a y g ın la ş t ır m a k , her tü rlü k a tk ı ile z e n g in le ş ­ tirm ek , g ü ç le n d ir ip k a l ı c ı k ılm a k iç in GÖREV BAŞINA!