Ydic168

İKİ AYLIK SİYASİ / TEORİK GAZETE

Karkerên jin û mêr!

Ji xeynî zencîrên we tiştekî we yê wendakirinê tune!

Hûn dikanin cîhanekê nu wergirin!

Kadın ve erkek işçiler!

Zincirlerinizden başka kaybedecek birşeyiniz yok!

Kazanacağınız yeni bir dünya var!

MART/NİSAN 2014/02 ❍ FİYATI 2 TL ❍ ISSN 1302-692X168

•

EDİTÖRDEN

editörden - içindekiler

Değerli okuyucu, Yeni sayımız ile merhaba.

Yerel seçimler için start verildi. Partiler hazırlıklarını tamamladı. Liderler meydana indi.

Yarış başladı.

Düzen, sermaye partileri birbirlerini eleştiriyor, birbirlerinin kirli çamaşırlarını ortalığa seriyor.

Ortalık vaatlerden geçilmiyor. Seçim dönemleri burjuva siyasetin kirli yüzünün çok daha açık görüldüğü dönemlerdir. İçi boş vaatler, suçlamalar, yalanlar, kavgalar, seçim rüşveti vb. bu kirli siyasetin dışa yansıyan görüntüleri. Meydanlarda dinlendirilen ırkçılık, milliyetçilik, din sömürüsü burjuva siyasetin kaçınılmaz yol arkadaşları…

30 Mart’ta yapılacak Yerel Mahalli Seçimler çalışmasına her gün piyasaya sürülen ses kasetleri damga vuruyor. Gülen cemaati AKP’yi ses kasetleri ile vuruyor. Amaç AKP’yi yıpratmak, hükümetten düşürmek. AKP hükümeti bu hamlelere karşı hamle ile cevap veriyor. Ilımlı İslamcılar arasındaki iktidar kavgası giderek büyüyor. Bu kavganın sandığa nasıl yansıyacağı, AKP’nin oy oranını nasıl etkileyeceğini birlikte göreceğiz.

Bu sayımızda yerel seçimler üzerine, kapitalizmin yol arkadaşı olan yolsuzluk üzerine yazılara yer verdik.

Bu sayımızda Rojava’da yaşanılan son gelişmeleri değerlendirdik. İlgi ile okuyacağınızı umuyoruz.

Bir Profesyonel devrimcinin Anıları’nın III. Bölümünü, son bölümünü ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.

Bangladeş, Kamboçya, Çin, Hindistan, Vietnam’da kölelik koşulları altında çalışan işçilerin çalışma koşullarını, sorunlarını ele alan Herşeye Rağmen dergisinden çevirdiğimiz yazı diğer bir önemli yazımız. Diğer yazılar ile birlikte dolu dolu yeni bir sayı hazırladık.

Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.

Okurlarımızı YDİ ÇAĞRI’yı sahiplenmeye, dağıtmaya, abone olmaya, abone bulmaya çağırıyoruz.

Gelecek sayımızda buluşmak üzere..

YDİ Çağrı Mart 2014 ✓

İÇİNDEKİLER GÜNDEM Düzen Partilerine Oy Yok! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Yolsuzluğun Üstü Örtülmek İsteniyor - Savaş Sürüyor! . . . . . . . . . . 7 Savaşsız Kapitalizm Olmaz!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Tekstil Sanayiindeki Azami Kâr İçin Çalışma Koşulları . . . . . . . . . . 36 GÜNCEL Hrant Dink Ölümünün 7. Yıldönümünde Anıldı!.... . . . . . . . . . . . . . . 9 “Esenyurt Dayanıs,Ması Forumları Neden Ve Nasıl Bı.tı.rdı.?”

Başlıklı Yazı Üzerine Tavrımız. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 19. Roza Lüksemburg Konferansı Üzerine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2

HALKLARIN KARDEŞLİĞİ İÇİN Kürdistana Rojava’da Gelişmeler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

PANORAMA MISIR: Darbecilerin “Anayasa” Referandumu Yapıldı! . . . . . . . . . . 20 UKRAYNA: Emperyalistler Arası Dalaşın Bir Örneği. . . . . . . . . . . . . 35 Bir Profesyonel Devrimcinin Anıları III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 SERBEST KÜRSÜ Cemaat / Milli Görüş Savaşı Mı, Yoksa Cemaat / Akp Savaşı Mı?. . 50

Yeni Dünya İçin ÇAĞRI Gazetesi adına Sahibi: Metin Yoksu • Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Metin Yoksu • Yönetim Yeri ve Adresi: Fatih Mah. Bahçeyolu Cad. Ülbeği İş Merkezi No: 9 Kat: 4 Esenyurt/İstanbul • Tel/Fax: (0212) 620 67 57 • Sayı: 168 · Mart/Nisan 2014 • ISSN 1301692X168 • Fiyatı: Türkiye: 2 TL · Türkiye Dışı: 3,00 Euro • Baskı: Berdan Matbaacılık Davutpaşa Cad. Güven San. Sit. C Blok No: 215-216-239 Topkapı/İstanbul Tel: (0212) 613 11 12 • Yayın Türü: Yerel Süreli • www.ydicagri.net · info@ydicagri.net

gündem

YİNE SEÇİM ZAMANI! NEYİ VE KİMİ SEÇELİM?

DÜZEN PARTİLERİNE OY YOK! 30 Mart 2014’te Mahalli İdareler Seçimleri yapılacak. Kuzey Kürdistan-Türkiye genelinde yerel yönetimler Mart sonundaki seçimlerle belirlenecek. Yerel seçimlerde, belediye başkanları, muhtarlar ve belediye meclis üyeleri, il genel meclis üyeleri seçilecek. Belirlenecek seçilmişler sayısı açısından, bu seçimler genel seçimlere hazırlık açısından önem taşıyor.

D

üzen partileri kıyasıya yarışıyor. Kazanması düşünülen adaylar belirlendi. Aday gösterilmeyenler partilerinden istifa etti. Seçim hazırlıklarına başlayan düzen partileri, inandırıcı olmak için, birbirlerinin kirli çamaşırlarını ortalığa seriyor. İktidar kavgası öyle bir hal almış durumda ki, burjuva siyaset tüm çirkefliğiyle kendisini dışa vuruyor. Güzel görünüşlü ama içi boş vaatler, yalanlar, kavgalar, seçim rüşvetleri yerel seçimlere damga vuracak gibi görünüyor.

Burjuva partileri, din sömürüsü, milliyetçi ve ırkçı söylemler temelinde kitlelerden oy talep ediyor! 30 Mart yaklaştıkça, burjuva partileri ve adayların tepişmeleri de artıyor. Bu tepişmelerin işçilerin-emekçilerin sorunlarını dile getirme ve bu sorunlara çözüm bulmayla ilgisi yok. Koltuk kapma, rant ve zenginlik için oy avcılığı yapılıyor. Güya “halka hizmet” edeceklerini söylüyorlar! Sermaye düzeninin partileri ve siyasetçileri, baskı ve sömürü düzeninin devamını sağlamak, diğer yandan da emekçi kitlelerin sırtından yürütülen dizginsiz talandan daha fazla pay almak için yarışıyor.

Yerel seçimlere 27 parti katılıyor. Bu partilerin büyük çoğunluğu sermayenin çıkarlarını savunan burjuva partileridir. Seçim yarışında faşistliği ile tescilli olan MHP ve BBP de var. Reformist partilerin yanı sıra ulusalcı İP ve HKP de seçimlere katılıyor. İşçi ve emekçilerin ağır ve acil çözüm bekleyen sorunları

var. Burjuva partilerinin bu sorunlara çözüm bulması mümkün değil. Onlar bu sorunların başlıca sorumluları arasında yer alıyor. Yani çözümün değil sorunun parçasıdırlar. Yerel yönetimlerin çözmesi gereken acil sorunlar var. Kadın sığınma evleri, konut sorunu, ulaşım sorunu, çevre sorunu ve diğer alt yapı sorunları çözüm bekliyor. Çarpık kentleşme ve betonlaşma sonucu insanlar nefes alamaz duruma geliyor. Emekçi kitleler büyük kentlerde balık istifi tıkıldıkları taşıma araçlarında işe gidip gelebilmek için ömür törpüsü saatler geçiriyor. Çocuklar için yeterli kreş, yuva, okul ve oyun alanları; engellilerin sosyal

3

gündem

yaşama dâhil olabilmeleri için gerekli düzenlemeler yapılamıyor. Kentler ve yerleşim alanlarında ki çarpıklık öne çıkıyor. Bol keseden vaatler yağdıranlar, seçildiklerinde verdikleri vaatleri bir kenara koyuyor.

Düzen partileri, demokratik bir belediyecilikten çok, sermayenin çıkarlarına göre iş yapıyor. Bu yüzden düzen partilerine oy verilmemelidir.

Diğer “sol”

4

‚Sol’ adına ortaya çıkan CHP gerici ve tutucu devlet partisidir. CHP, Kemalist bürokrat burjuvazisinin temsilcisi konumundadır. Kemalistlerin önemli oylarının yöneleceği bir parti konumundadır CHP karşı-devrimci bir partidir. CHP’nin iktidar olduğu yıllarda, uygulanan açık faşizm ve Kürt katliamları ile gerçek yüzünü göstermiştir. Defakto CHP’nin iktidar olmadığı yıllarda da, devlet kurumlarında Kemalistlerin egemenliği sürmüştür. Bu karşı-devrimci partinin gerçek yüzünün teşhiri devrimciler için önemli bir görevdir.

Ecevit’in DSP’si devlet partisi olma konusunda CHP ile yarışmaktadır. Fakat yerel seçimlerde önemi yoktur. DSP bindelerin partisidir. İP ve HKP sol adına konuşan, sosyalizm adına konuşan, azılı Kemalist, sosyal-faşist partilerdir. İP andaki durumda Kemalistlerin ideolojik önderliğini yapmaktadır. Bu her iki parti, ulusalcıdır, gericidir.

Ulusalcı sosyalistlerin teşhir edilmesi ve gerçek yüzlerinin anlatılması önemli bir görevdir.

TKP, revizyonizmin bir bölümünün Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra yeniden biçimlenmiş partisidir. 2011 genel seçimlerinde aldığı 61 bin 236 oy, birçok insanın komünizm ismine duyduğu sempatinin ifadesidir. Yerel seçimlerde seçim sonuçları açısından bir önemi yoktur. TKP, ulusalcı parti olma yolunda ilerlemektedir. Bu partinin komünizmle hiçbir ilgisi yoktur. ÖDP ve EMEP de YSK’nın açıkladığı seçime girecek olan partiler listesinde bulunmaktadır. Bu her iki parti de reformisttir. Sistem içerisinde reformlar

uğruna mücadele, bu partilerin çıkış noktasıdır. Köhnemiş sistemin temelleri üzerinde reformlar uğruna mücadele edilmesi bu partilerin çıkış noktasıdır. Bu partilerin de esasında savunduğu burjuva demokrasisidir. Fakat bunlar da bir yandan TC’nin gücü olmaya talip bir siyaset yanında, “yerel yönetimler” bağlamında, sanki merkezden bağımsız bir yerel siyaset mümkünmüş hayalleri yayan bir propaganda yapmaktadır.

BDP / HDP, burjuva demokrasisi savunusu ile diğer partilerden ayrılmaktadır. BDP / HDP burjuva demokrasisine geçişte olumlu rol oynamaları ile öne çıkmaktadır. Kürt öncü güçleri ve bu partilerin sistemi değiştirme ve devrim diye bir hedefleri yoktur.

HDP / BDP devrimcilerden de destek talep etmektedir. HDP oluşumunda, kendilerine ‘devrimci’, ‘komünist’ olarak adlandıran gruplar da var. Bu gruplar defakto BDP / HDP’nin yedeği konumundadırlar.

Destek talep edilen program, devrimcilerin destek verebileceği bir program değildir. T.C. sistemi ile uzlaşılarak, sistem içerisinde Kürt sorunun çözülmesi ve burjuva demokrasisinin yerleştirilmesi, bu partilerin temel siyasetidir. Burjuva demokrasisi, burjuvazinin uyguladığı diktatörlüktür. Biz komünistiz. Burjuva demokrasisini destekleme diye bir siyasetimiz yoktur, olmamalıdır. Biz halk demokrasisi ve sosyalist demokrasi için mücadele yürütüyoruz. Soruna böyle yaklaşıldığında, BDP / HDP de sistem içi partiler durumundadır. Biz, faşist yönetim biçimi ile burjuva demokrasisi arasında tercih yapmak zorunda değiliz. Bizim alternatifimiz devrimdir!

Kimi Yanlış Anlayışlar Yerel seçimler bağlamında bilinmesi gerekenler var.

Kasım 2012’de ‘Yerel Yönetimler Yasası’ çıktı. Bu yasa eski yasa ile karşılaştırıldığında kimi yeni düzenlemeler içermektedir.

Kimi yeni düzenlemelere rağmen, yerel yönetimlerin yetkilerinin sınırlı olduğunu bilince çıkartma-

Demokratik Belediyecilik Tüm önemli projelerin hayata geçirilmesinde halka danışma siyaseti temel alınmalıdır. Demokratik belediyecilik; insanlarının somut sorunlarının (konut, yol, elektrik, gaz, altyapı hizmetleri, okul vb.) onların lehine çözülmesi için sürekli projeler üretmek, bunların gerçekleşmesi için çalışma anlamına gelir.

Demokratik belediyecilik; yerel yönetimde seçilmiş temsilcilerin, sürekli olarak kendini seçenlere bilgi vermeli, rapor sunmalı ve seçmenlerin güvenini yitirdiğini gördüğü anda görevi bırakmaya hazır olmalıdır. Yerel seçimlere katılan adaylar en baştan seçmenlere, düzenli aralıklarla sürekli bilgi vermeli ve güvenin yitirilmesi halinde görevden çekilme taahhüdü vermelidir.

Yerel yönetimde seçilmiş olarak yer alan bir devrimci, yerel yönetimler üzerinden gerçek anlamda reformlar yapılamayacağının bilincindedir. Bu ama onu reformlar için somut çalışma yürütmekten alıkoymamalıdır. O gerçek anlamda işçilerin emekçilerin lehine reformların mümkün olmadığını, reformlar için sonuna kadar mücadele ederek işçi ve emekçi kitlelere göstermelidir. Devlete ve yerel yönetimlere kitlede olan güvenin yıkılmasının, onların gerçek yüzünün geniş kitlelerce kavranmasının tek yolu kit-

lelerin kendi öz siyasi tecrübesidir. İşçiler-emekçiler kendi lehlerine köklü reformların bu sistemde gerçekleşmesinin mümkün olmadığını kendi tecrübeleriyle yaşamak, görmek zorundadır. Devrimci için reform çalışması bir amaç değil, kitleleri bilinçlendirmenin, uyandırmanın, örgütlemenin bir aracıdır. Devrimci aynı zamanda reformlar için kurum/yönetim içinde ve üzerinden mücadele yürütürken bu mücadelenin gerçekte işçilerin-emekçilerin mücadelesi olduğunun bilincinde olarak, sürekli olarak onları doğrudan kendi sorunları için kendi öz örgütleriyle mücadele etmeye teşvik etmelidir.

Devrimciler yerel yönetimlerde, şu veya bu yapılmalıdır şeklinde kendilerini sadece önerilerle sınırlamamalıdır. Devrimciler bizzat yerel yönetimlerde, projeler üretmeli ve bu projelerin hayata geçmesi için mücadele etmelidir. Devrimciler, halkın öz örgütlenmesi ve onların sürekli eylemliliği için çalışmalıdır.

Kitlelere, sizin sorunlarınızı biz çözeceğiz biçiminde yaklaşan, kitleyi kendi mücadelesi için örgütleyecek yerde, onun adına iş yapmayı öneren çizgi, devrimci bir çizgi değildir. Devrimciler, amaç haline getirilmeyen tutarlı bir reform mücadelesinin savunucularıdır. Bu mücadelede, kitlelerin doğrudan yönetime katıldığı bir yönetim anlayışı gereklidir. Kitle adına değil, kitlelerin mücadelesi olmasının gerekliliği savunulmalıdır.

Demokratik belediyecilik; yerel yönetim imkânlarının halka hizmet olarak sunulmasıdır. Demokratik belediyecilik; yerel yönetim imkânlarını sermayeye, kapitalistlere peşkeş çekmeyen bir yönetim anlayışıdır. Hizmetlerin piyasalaştırılmasına son verilmesi, hizmetlerin kapitalist firmaların kârı için değil halkın ihtiyaçları için yapılması ilkesi yerel yönetimlerin başlıca ilkesi olmalıdır. Yerel yönetimin gelir kaynaklarının başlıcalarından olan vergilerin; verebilecek kesimlerden alınması sağlanarak ve zengin kesimlerin vergi istisnalarından yararlanması önlenmelidir. Hizmetlerin halkın ihtiyaçlarına göre planlanmasına ve sermaye belediyeciliği tarafından ihmal edilen emekçi kesimlerin oturduğu semtlerin, kentten dışlanmış muamelesi gören bölgelerin ihtiyaçlarına öncelik verilmesi gerekir. Semtler arasındaki eşitsizliğin ortadan kaldırılması, demokratik belediyeciliğin ana kriterlerinden birisi olmalıdır. Yerel yönetim hizmetlerinin planlanması, uygulanması ve tüm hizmetlerin, gelirlerin ve giderlerin denetimi yerel yönetim seçim bölgeleri içinde seçilmiş, bölgenin genişliğine göre belirlenen sayıda kişiden oluşan

gündem

lıyız. Özellikle de muhalif yerel yönetimler üzerinde devletin kontrolü daha fazladır. Geçen zaman dilimi içerisinde AKP hükümetinin BDP’li belediyeler üzerinde kurduğu baskı mekanizmasını gördük ve yaşadık. BDP’li belediyelere karşı yapılan operasyonlar, belediye başkanları ve genel meclis üyelerinin hapislere konulduğu bir sürece tanık olduk. Bunun böyle olduğu bir ülkede, yerel seçimlerde seçim kazanıldığında, merkezden bağımsız bir “yerel yönetim”in ve “yöneticiliğin” mümkün olacağını söylemek, objektif olarak en baştan seçmeni kandırmaktır. Yerel seçimlerde kazanılacak başarılı sonuçlarla, yerelde merkezden bağımsız bir siyaset yapılabilmesi mümkün değildir. Yerelde merkezden bağımsız bir siyaset mümkün olmadığı gibi, yerel seçimlerde kazanılacak bir başarının ülkenin genel siyasetinde köklü bir değişikliği beraberinde getirmesi vb. de söz konusu değildir. Yerel seçimlerde, seçimlerin önemini abartan, bu seçimlerle çok şeylerin değiştirileceği görüşlerini savunanlar yanlış konumda durmaktadır. Çünkü merkezi siyaset yerel yönetimlerde değil, merkezde belirlenmektedir.

5

gündem

Halk Meclisi tarafından yapılmalıdır. Seçilmiş belediye meclisleri, il genel meclisleri, Halk Meclisi’nde onaylanan kararların resmileştirilmesi ve uygulamasında rol oynayan kurumlar olmalıdır. Yerel yönetimler için seçilmesinde yarar olan ve desteklenmesi gereken adaylarda aranması gereken kimi özellikler bunlardır.

Ve Yerel Seçim Sistemi Ülkelerimizde, yerel seçim sisteminin temsiliyette adaletin sağlanması yönünde değiştirilmesi için tartışma ve talep yok denecek kadar azdır. T.C.’de uygulanan yerel seçim, seçim sisteminin değiştirilmesi gerekmektedir. Taleplerimiz şunlardır: * 18 yaşını doldurmuş her kişi seçme ve seçilme hakkına sahip olmalıdır. * Her türlü seçim barajı kaldırılmalı, sıfırlanmalıdır. İl genel meclisi ve belediye meclisi için yapılan seçimlerde var olan % 1 barajı kaldırılmalı, hiçbir baraj olmaksızın nis¬pi temsil sistemi ge¬çerli olmalıdır. * Her bir seçmenin iki oyu olmalıdır. Her seçmen iki oyunu farklı kullanabilir. Birinci oyunu partiye, ikinci oyunu istediği parti dışında ki herhangi bir adaya verebilir. * İki turlu seçim modeli getirilmelidir. İlk turda % 50+1 hiçbir adayın kazanamaması halinde, en çok oy alan iki adayın katıldığı ikinci tur yapılmalıdır. Var olan sistemde, belediye başkan adayları seçimlere katılıyor ve en fazla oyu alan seçiliyor. Bu sistem esasında gerçek anlamda temsiliyette adaleti sağlamıyor.

En faz¬la oy alan tabii ki % 50 artı bir aldıysa birinci turda, her hangi bir belediye başkan adayı seçilir. % 50 artı bir olmayan kişinin ben çoğunluğu temsil ediyorum deme hakkı yok¬tur. * Seçim sisteminin belirlenmesinde temsilde adalet ilkesi, büyük önem taşımaktadır. Temsilde adalet ilkesi, seçmen eğilimlerinin adil bir biçimde belediye başkanlığı veya il genel meclisi seçim sonuçlarına yansımasıdır. Çoğunluk sistemi bir seçim çevresinde seçmenlerin yarıdan bir fazlasının veya çoğunun oyunu alan adayın veya partilerin seçimi kazanması esasına dayanmaktadır. İki turlu seçimde, eğer birinci turda hiçbir aday veya parti gerekli çoğunluğa ulaşamamış ise bu durumda, ilk turda en yüksek oy alan iki aday veya parti arasında bu sefer ikinci tur seçim yapılır. Burada kısaca açıklamaya çalıştığımız seçim sistemi bizim talebimizdir.

6

Yerel Yönetimler ve Devrimci Tavır Devrimciler yerel seçimlerde, devrimci bir siyaset izleyecek adayların kazanma şansı oldukları yerde kendi adayları ile ortaya çıkmalıdır. İmkân olan tüm mahallelerde, muhtarlık seçimlerinde devrimci adaylarla seçimlere girilmelidir. İmkân olan beldelerde devrimcilerin kendi adayları ile seçimlere girmesi gerekir. Devrimci adayların olmadığı yerlerde, somut olarak adaylar içinde desteklenmesi doğru olan bir adayın olup olmadığına somut olarak bakılmalıdır.

Yerelde, gerçekten yerelde yaşayan insanların sorunlarını yönetime taşıyacak, kitlelerin mücadelesini ilerletecek ve kitlelerle birlikte hareket edecek adaylar varsa, bunlar desteklenmelidir. Yerel yönetim seçimlerinde, şu veya bu yerel yönetim kurumuna devrimci insanların seçilme imkânı varsa, bu imkânları zorlamak doğrudur. Devrimciler yerel seçimlere, halka doğruları anlatan ajitasyon-propagandayla, bütün güçlerden bağımsız olarak katılmalıdır. İttifak siyaseti devrimcilerin, devrimci bir temelde bir ittifak siyaseti olarak düşünülmelidir.

Seçim dönemleri geniş işçi ve emekçi kitlelere doğru bilinç taşıma ve onları örgütleme çalışması yürütmek için çok daha uygun ortamlar yaratır. Devrimcilerinkomünistlerin görevi bu uygun ortamdan ve ortaya çıkan olanaklardan sonuna kadar yararlanmaktır.

Devrimci oluşum, örgüt ve kurumların gündemdeki yerel seçimler bağlamında en baştan dikkate alması gereken şey, devrimcilerin bugünkü güçsüzlüğüdür. Devrimci hareket geniş yığınları etkileme durumunda değildir. Ve bu anlamda da seçimlerde geliştirilebilecek taktikleri de sınırlıdır. Bu güçsüzlük durumunda devrimcilerin yerel seçimlerde yapabileceği en iyi şey ajitasyon-propaganda çalışmasıdır.

Fakat bu, geneldeki bu güçsüzlük durumuna rağmen yerel seçimlerde seçilme şansı olan yerlerde, devrimci ittifakların kurulmasını, devrimci adayların aday gösterilmesini, bu adayların seçilmesi için çalışmayı dışlayan bir şey olarak algılanmamalıdır. Devrimci güçler bu yerel seçimlere bütün diğer güçlerden bağımsız olarak katılmalıdır. Devrimci güçlerin kendi aralarında mümkün olan her alanda devrimci bir temelde belirli ittifaklara girmeleri doğru olacaktır.

Böylesi ittifaklarda devrimcilerin üzerinde durması gereken en temel konu her grup ve örgütün, her oluşumun ajitasyon ve propagandada tam bir özgürlüğe sahip olmasıdır.

27.01.2014 ✓

SAVAŞ SÜRÜYOR

gündem

YOLSUZLUĞUN ÜZERİ ÖRTÜLMEK İSTENİYOR!

İkisi de İslamcı olan Gülen Cemaati ile AKP arasında bir süredir yaşanan kavga, iktidar savaşı; savaşa yeni boyutlar eklenerek sürüyor.

17

Aralık operasyonu ile Gülen cemaati AKP hükümetini en zayıf noktasından vurmaya yöneldi: Rüşvet ve Yolsuzluk!

Bu savaşta her şey mubah olarak görülüyor.

Rüşvetten, şantajdan, seks kasetlerine, ses kayıtlarına varana kadar her silah kullanılıyor.

Yolsuzluk ve rüşvet konusunda Gülen Cemaati, piyasaya servis ettiği ses kasetleri üzerinden AKP’yi vurmaya devam ediyor.

24 Şubat Pazartesi akşam saatlerinde YouTube’da “Başçalan” adlı bir hesap üzerinden bir ses kaydı paylaşıldı. İnternette dolaşıma giren, RTE ile Oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen, beş telefon görüşmesinin birleştirildiği ses kaydına göre, RTE yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun başladığı 17 Aralık 2013 günü sabah erken saatlerde oğlu Bilal Erdoğan’ı arayarak “evinden paraları çıkarmasını” istiyor ve görüşmeler boyunca “paraların sıfırlanması”na dair telkinde bulunuyor.

Ses kaydının içeriğinde şunlar var: “YouTube’da “Başçalan” adlı bir hesap tarafından paylaşılan kayda yansıyan ilk telefon görüşmesinde, Erdoğan, 17 Aralık saat 08.02’de üç bakanın oğlunun evinde arama yapıldığını söylediği Bilal Erdoğan’a

“Evinde ne var ne yok, sen bunları bir çıkar” diyor.

“Bende ne olabilir baba senin para var kasada” yanıtını alan Başbakan, kızı Esra Albayrak ile evli Berat Albayrak’ta da para olduğu ima ederek “Şimdi bir araya gelin. Amcanı da al, Ziya Enişten de var mı, yok mu bilmiyorum da tamam mı, Burak Abi’ne de hemen şey yap” ifadesini kullanıyor. Başbakan’ın “Bilgiler onda var” diyerek kendisine gönderdiğini söylediği kızı Sümeyye Erdoğan için Bilal Erdoğan, “Tamam baba, Sümeyye bana nereye götüreceğimi mi söyleyecek” diyor.

Aynı gün saat 11.17’de yapıldığı ve Başbakan ile oğlu arasında geçtiği öne sürülen ikinci görüşmede, Bilal Erdoğan, “Baba Hasan Abi, abim Berat, amcam bir şeyler düşünüyoruz. Berat diyor ‘Faruk’a diğer işler ilgili hemen vereyim diyor, öbür paraları işlediği gibi işlesin zaten konuşmuşsunuz önceden, onu yapalım mı ciddi bir miktarı o şekilde halledebiliriz” diyor.

Başbakan’dan “Olabilir” yanıtını alan Bilal Erdoğan, “Tamam, öbür bir kısmını da Mehmet Gür ile ortak işe başladığımız için, bir kısmını al sende dursun, projeler geldikçe oradan kullanırsın diye verelim mi diyoruz, böylelikle azaltıp geri kalanı da başka bir yere taşıyacağız” ifadesini kullanıyor. Kayda göre,

7

gündem

Başbakan telefonu kapatırken oğlunu “Tamamıyla sıfırlamanızda fayda var” diye uyarıyor.

Gün içinde saat 15.39’da yapıldığı ileri sürülen üçüncü telefon görüşmesine göre, Başbakan Erdoğan’ın yönelttiği “Sana diğer verdiğim görevler tamam mı” sorusuna Bilal Erdoğan şöyle cevap veriyor: “İşte akşam bitirmiş oluyoruz. Bir kısmını hallettik. Berat ile ilgili olan kısmını hallettik. Şimdi Mehmet Gür ile ilgili olan kısmı herhalde önce halledeceğiz. Geri kalan kısmını da artık karanlık olunca halledeceğiz.”

17 Aralık’ta yapıldığı söylenen son telefon görüşmesinde Başbakan’ın “Büyük ölçüde derken sıfırladınız mı yoksa” sorusu üzerine bu kez Bilal Erdoğan şu yanıtı veriyor: “Sıfırlamadık babacığım, şöyle ki, bir 30 milyon euro gibi bir miktar daha var, eritemedik henüz. Bu şey aklına geldi Beratların, Ahmet Çalık’ın alacağı ekstra bir 25 milyon dolar kalmış. Onu oraya verip o para gelince onu şey yaparız diyorlar, üstüyle de Şehrizar’dan daire alabiliriz diyor, sen nasıl bakarsın baba?” Bilal Erdoğan’ın “Çalık’a 25 milyon dolar aktarımı ve Şehrizar’dan daire” sorusunu yinelemesi üzerine Başbakan “ Tamam yapın, yapın” diyor. Konuşmanın devamında soy ismi belirtilmeyen Mehmet adlı birine “20 milyon dolar verdiklerini” söyleyen Bilal Erdoğan, paranın bir kısmını da “10 milyon euro alabiliriz” dediği aktarılan “Tunç Abi”ye verdiğini söylüyor.

Yolsuzluk operasyonundan bir gün sonra, 18 Aralık’ta saat 10.58’de yapıldığı ileri sürülen beşinci ve son görüşmede, Başbakan oğluna “Tamamen sıfırlandı mı?” diye soruyor ve Bilal Erdoğan’dan şu yanıtı alıyor: “Yani sıfırlandı derken, nasıl diyeyim, işte bende bir, bu Samandıra’nın ve Maltepe’nin paraları vardı, 730 bin dolar ve 300 bin lira, onları da, bizim Faik Işık’a borcumuz vardı 1 milyon lira, ona vereceğim, üstünü de ‘akademiye aktar’ diyeceğim.”

Başbakan “Açık konuşma” uyarısı yaptıktan sonra Bilal Erdoğan’a “Samandıra vesaire nerenin olursa olsun üzerinde tutma” diyor. Konuşmanın devamında Bilal Erdoğan takip edildiğinden şüphelendiğini söyleyince Başbakan, “Biz sana ne diyoruz ta baştan beri” diyor.” (http://www.radikal.com.tr/turkiye/basbakan_ve_oglunun_ses_kaydi_iddiasi_turkiyeyi_sarsti-1178413)

8

RTE ses kaydı ile ilgili olarak, “Ses kaydının ahlaksızca bir montaj ürünü olup tümüyle gerçek dışı olduğu” tavrını takındı.

Ses kaydı iktidar savaşında her türlü yol ve yöntemin kullanıldığını gösteriyor.

Rüşvet ve yolsuzluk kapitalist sistemin kaçınılmaz yol arkadaşıdır. Kapitalizmde yolsuzluk ve rüşvet her zaman vardı ve var olacaktır.

Rüşvetsiz, sömürüsüz bir kapitalizm olmamıştır, olmayacaktır.

Bu sistemde hükümet olanlar çok daha büyük yolsuzluk ve rüşvet çarkının içindedir. Son yaşanılan olaylar da bunun göstergesidir.

Türkiye’de yolsuzluk ve rüşvet operasyonları her zaman egemenler arasındaki iktidar mücadelesinin aracı olagelmiştir. Bugünde olan budur.

Gülen cemaati ile Milli Görüş arasında çalma, çırpma, rüşvet konusunda birbirlerinden bir farkları yoktur. Gülen cemaati iktidar mücadelesi yürüttüğü RTE hükümetini yıpratmak/devirmek istiyor. Gerçekte yolsuzluğa karşı mücadele amaç değil. Yolsuzluk hükümeti yıkmak, yıpratmak için araç olarak kullanılıyor.

AKP hükümeti bir bütün olarak yolsuzluk batağına batmış durumdadır. AKP hükümeti bu bataktan kurtulmak için yasa üzerine yasa çıkarmaktadır. Yasal düzenleme ile operasyondan kurtulmaya çalışıyor.

Yolsuzluğun üzeri kapatılmak isteniyor. Yolsuzluk operasyonu sonuna kadar götürülmelidir. Yolsuzluk batağına batan herkes bunun hesabını vermelidir.

RTE ile oğlu arasında geçtiği iddia edilen telefon görüşmesi de yolsuzluğun Başbakan RTE’na uzandığını gösteriyor. Asıl amaç elbette rüşvete, yolsuzluğa karşı savaşmak değildir. Ancak rüşvetin de, yolsuzluğun da maddi temeli vardır. Bu maddi temel hükümet tarafından yok sayılmak istenmektedir.

Biz cemaat ile AKP arasındaki iktidar dalaşında ve bu dalaşı kendi iktidar mücadelelerinin aracı olarak kullanmaya çalışan CHP-MHP gibi partilerin iktidar dalaşında taraf değiliz. Tarafımız devrim ve sosyalizm mücadelesi olmalıdır.

Gülen cemaati ile Milli Görüş arasında, birini diğerine tercih etmeyi gerektirecek, CHP ve MHP’yi bunlara tercih etmeyi gerektirecek hiçbir farklılık yoktur. İktidar savaşı yürütenleri, iktidara kim sahip olacak kavgası yapanları, işçiler, emekçiler tercih etmemelidir. Bizim tercihimiz işçilerin, emekçilerin kendi iktidarını kurma tercihidir. Bu iktidarı kurmak için mücadele etmek, örgütlenmektir.

Yolsuzluğa, rüşvete karşı mücadele kapitalist sistemi devrimle yıkma mücadelesinin parçası olarak verilmelidir. Yolsuzluğa, rüşvete son vermenin yolu halk iktidarıdır.

25.02.2014 ✓

Hrant Dink katledilişinin yedinci yıldönümünde

18 Ocak 2014 tarihinde saat 19’da Alte Feuerwache Köln`de yapılan bir toplantıyla anıldı. Anma toplantısı Türkiye-Almanya Kültür Formu ve Alman-Ermeni Toplumu tarafından düzenlendi. Toplantıya konuşmacı olarak Prof. Dr. Taner Akçam, Agos yazı işleri sorumlusu Patrak Estukyan, ve Alman-Ermeni Toplumu adına Dr. Raffi Kantian ve bazı diğer konuklar katıldılar. Toplantıya yaklaşık 200 kişi katıldı.

Toplantı çok iyi düzenlenmişti. Piyano eşliğinde çeşitli Ermeni kökenli Opera sanatçıları çok güzel bir müzik dinletisi sundular. Toplantıya çok sayıda Alman katıldı. Toplantı tamamen Almanca olarak gerçekleştirildi. Türkçe konuşmalar anında Almancaya çevrildi.

Prof. Dr. Taner Akçam çok güzel bir konuşma yaptı.

Taner Akçam konuşmasında Hrant Dink cinayetinin esas sorumlusunun Türk devleti olduğunu, Hrant Dink’in Talat Paşa’nın intikamı için öldürüldüğünü, devamla „Her şey, ama her şey 1921 yılında işlenmiş suikastın intikamını almaya uygun şekilde örgütlendi.“ diyerek Talat Paşa suikastı ile Hrant Dink’in katledilişi arasında çarpıcı paralellikler kurdu.

Hrant Dink davasının sonuçlanmamasına, trajikomik bir hal almasına şaşmamak gerektiğini bunun „devlet geleneği“ olduğunu vurguladı. Taner Akçam konuşmasını bu „devlet geleneği“ nin nasıl soykırım politikası üzerine inşa edildiğine ilişkin tarihten çok çarpıcı örnekler vererek; dünle-bugün arasında paralellikler kurarak bugünkü „devlet geleneği“ nin aynı gelenek olduğunu güzel bir biçimde ortaya koydu.

Ermeni Soykırımı planlayıcıları Talat Paşa, Dr. Reşit gibilerinin „devlet geleneği“ ile Başbakanlık Müşaviri Hamdi Kılıç ve İstanbul Valisi Muammer

Güler’in „devlet geleneği“nin de hiç bir fark olmadığını ikisinin de aynı geleneğin sahipleri ve savunucuları olduğunu, dolayısıyla bu Hükümetten Hrant Dink cinayetinin çözülmesini beklemenin boş bir şey olduğunu vurguladı.

Hrant’ı anma toplantısının diğer önemli konuklarından biri de Agos yazı işleri sorumlusu Patrak Estukyan idi. Patrak Estukyan Türkçe konuştu. Konuşması anında Almancaya çevrildi. Patrak Estukyan da çok çarpıcı bir konuşma metni sundu. Patrak Estukyan, Sosyalizm düşüncesiyle yetiştiğini, pekiştiğini, Devrim uğruna yürütülen mücadelenin bir taraftarı, bir parçası olduğunu, bu mücadele uğruna çok bedel ödendiğini; bugün elde edilen bir dizi demokratik hakkın, bu mücadelenin bir sonucu; evet Kürt ulusal mücadelesinin pratik bir sonucu olduğunu açık bir biçimde ifade etti. Ama mücadelenin daha da devam ettirilmesi gerektiğini de vurguladı. Hrant’in da bu mücadelenin bir savunucusu olduğunu belirtti.

Diğer konuk konuşmacılar da kısa konuşmalarıyla Hrant’in yürüttüğü mücadeleyi desteklediklerini, Soykırım politikasını lanetlediklerini belittiler. Toplantı piyano eşliğinde opera sanatçıları tarafından seslendirilen Ermenice müzik dinletisiyle son buldu.

Toplantı sonunda “Trotz Alledem” (Herşeye Rağmen) dergisi taraftarları Hrant Dink’in 2005 yılında İstanbul’da 1. Ermeni Konferansında yaptığı konuşma metnini “Wenn das Wasser seinen Weg findet…“ (Su yolunu bulursa …) dağıttılar. Bu büyük ilgi gördü.

Ayrıca „Trotz Alledem“ bir de „1915 Ermeni Soykırımı“ ile ilgili bir broşür dağıttı. Bu broşür de büyük ilgi gördü.

18.01.2014 Almanya’dan bir YDİ Çağrı Okuru ✓

güncel

HRANT DİNK ÖLÜMÜNÜN YEDİNCİ YILDÖNÜMÜNDE ANILDI!

9

gündem

BİRİNCİ EMPERYALİST PAYLAŞIM SAVAŞININ BAŞLAMASININ 100. YILDÖNÜMÜ! İKİNCİ DÜNYA SAVAŞININ BAŞLAMASININ 75. YILDÖNÜMÜ!

SAVAŞSIZ KAPİTALİZM OLMAZ! KAPİTALİZMİN / EMPERYALİZMİN EGEMENLİĞİ ŞARTLARINDA BARIŞ, İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ SOLUKLANMADAN BAŞKA BİR ŞEY OLAMAZ! GERÇEK VE KALICI BARIŞ DEVRİMLE KAZANILACAKTIR!

Burjuvazi, feodalizme karşı daha ileri bir üretim

10

biçiminin taşıyıcısı olarak, tarihte devrimci bir rol oynadı. Sanayi ve ticarette gelişen burjuvazi, feodal üretim tarzına göre daha ileri ve üstün üretici güçler ve üretim ilişkilerinin temsilcisi haline geldi. Burjuvazi üretimde makineleşme ve büyük ölçekte üretim, bilimde yeni buluşlar ve ilerlemeyi temsil ediyordu.

Feodal üstyapıyı parçalayıp kapitalizmin egemenliğini kurmak için burjuvazi “eşitlik, özgürlük ve kardeşlik” şiarlarına sarıldı. Burjuvazi Avrupa’nın bazı ülkelerinde burjuva devrimleriyle iktidara geldi. Bazı ülkelerde ise feodalizmle anlaşarak iktidarı paylaştı. Üretici güçlerin ve büyük ölçekli makineli sanayi üretiminin gelişmesi feodalizme karşı burjuvazinin konumunu güçlendiriyordu. Burjuvazi konumunu güçlendirmeye çalışırken, aynı zamanda kendi mezar kazıyıcısı olan proletarya da tarih sahnesine çıkıyordu. Proletarya artık burjuvazinin talepleriyle kendi-

ni sınırlamıyor; ekonomik ve siyasi taleplerle burjuvazinin karşısına çıkıyordu. Proletarya yükselen bir güç haline geliyor ve burjuvaziye karşı ekonomik, demokratik, siyasi talepleri formüle ediyordu. Proletaryanın tarih sahnesine çıkması ve kendi taleplerini ortaya koyması, burjuvaziyi feodal beylerle proletarya karşıtı bir ittifaka itiyordu. 1830, 1848-49 devrimleri, işçi sınıfının büyük eylem ve ayaklanmaları, kendi örgütlerini kurması burjuvaziyi tedirgin etmişti. Özellikle 1948-49 devrimleri kapitalizmin gelişmiş olduğu ülkelerde artık burjuvazinin feodal üstyapıyı radikal bir devrim ile parçalama yandaşı olmadığını, tersine feodal üstyapıyla uzlaşarak ve onun kurumlarını kullanarak proletaryaya karşı savaştığını göstermişti. Marx, 1850’de ‘Merkez Komitesinin Komünist Birliğe Çağrısı’nda bu dönem hakkında şu tespitleri yapıyordu: “Kardeşler! Sizlere, Alman burjuvazisinin çok yakında iktidara geleceğini ve yeni edindiği gücü derhal işçilere karşı yönelteceğini daha 1848’de söylemiştik. Bunun nasıl gerçekleştiğini gördünüz. 1848 Mart harekâtının hemen ardından devlet gücünü ele geçiren ve bu gücü, işçileri, onların savaşım içindeki bağlaşıklarını bir an önce o eski ezilmişlik durumlarına geri itelemek için kullanan aslında burjuvaziydi.

Burjuvazinin Martta ele geçirilmiş olan feodal partiyle birleşmeksizin, hatta, sonuçta, iktidarı bir kez daha bu feodal mutlakiyetçi partiye teslim etmeksizin bunu başaracak durumda olmamasına karşın, eğer devrimci hareket için şimdilerde barışçıl gelişme denen şeyi kabul etmek mümkün olsaydı, hükümetin mali sıkıntıda bulunması yüzünden, uzun vadede iktidarı kendi

vahşice katliamlar uygulandı. Emperyalizm, sömürgeleri yağma etme, yabancı uluslara zulmetme, işçi sınıfı hareketlerini ezme politikasını güttü. Emperyalizm döneminde kapitalizmin eşitsiz gelişme yasası etkinliğini sürdürdü. Emperyalist güçler arasında rekabet kızıştı, çelişmeler sertleşti. “Yeni yetme ve daha hızlı gelişmekte olan emperyalist güçler” “eski” emperyalist güçlerden yeni güç dengelerinin gerektirdiği değişiklikleri talep etmeye başladılar. Emperyalistler arasında paylaşılmış olan dünyanın yeniden paylaşılması gündeme geldi. Emperyalist bir savaşın kaçınılmaz olduğu artık gün yüzüne çıkmıştı. Rusya Bolşevikleri ve II. Enternasyonal partileri yaklaşan emperyalist savaşa karşı tavrın nasıl olması gerektiğini tartışıyorlardı.

Bütün dünya sosyalistleri, 1912’de Basel’de toplandılar. Avrupa’da yaklaşmakta olan savaşın iç savaşa dönüştürülmesini ve devrimin hızlandırılarak kapitalizmin yıkılması gerektiğini ilan ettiler. Savaş çıktı.

Sosyal-demokrat partilerin çoğu, devrimci taktikler yerine, gerici taktiklere saplandılar ve kendi hükümetleri ile burjuvazilerinin yanında yer aldılar. Sosyal-şovenler, savaşı burjuva ulusal kurtuluş açısından haklı görerek, “anayurdun savunulması” çizgisini benimsediler. Savaş harcamaları için olumlu oy kullandılar. Burjuva hükümetler içerisinde yer aldılar.

Sosyal-demokrat partilerin çoğu sosyalizme ihanet etti. Bu ihanetle birlikte II. Enternasyonal’de çöktü.

SBKP(B) tarihinde, birinci emperyalist paylaşım savaşı ve nedenleri hakkında şunlar söylenmektedir: „19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında kapitalizm, gelişmesinin en üst ve son aşamasına, emperyalizme ulaşınca, savaşlar özellikle kaçınılmaz hale geldi. Emperyalizm aşamasında güçlü kapitalist birlikler (tekeller) ve bankalar, kapitalist devletlerin yaşamında tayin edici faktör haline geldiler. Finans-kapital, kapitalist devletlerde evin efendisi oldu. Finans-kapital yeni pazarlar, yeni sömürgeler, yeni sermaye ihraç alanları ve yeni hammadde kaynakları talep ediyordu.

Oysa daha 19. yüzyılın sonunda yeryüzünün tüm toprakları kapitalist devletler arasında paylaşılmıştı.

Ne ki emperyalizm çağında kapitalizmin gelişmesi son derece eşitsiz ve sıçramalı olur: önceleri birinci sırayı tutan bazı ülkelerin sanayii nispeten yavaş gelişir, eskiden geri olan başka ülkeler büyük sıçramalarla onlara yetişip onları geçer. Emperyalist devletlerin ekonomik ve askeri güç dengesi değişiyordu. Dünyayı yeniden paylaşma çabası ortaya çıktı. Dünyanın yeniden paylaşımı uğruna mücadele emperyalist savaşı kaçınılmaz

gündem

ellerine bırakacak ve bütün çıkarlarını güvence altına alacak koşulları gene de sağlamış bulunuyordu. Kendi egemenliğini güvence altına almak için, burjuvazinin, halka karşı alınacak sert önlemlerle kendisini kötü duruma sokmasına bile gerek yoktu, çünkü bütün bu tür sert adımlar feodal karşı-devrim tarafından zaten atılmıştı.” (1) Kapitalizmin serbest rekabeti giderek mantıki sonucuna doğru ilerliyordu. Rekabette burjuvazinin bir kısmı büyük sermaye tarafından saf dışı bırakılıyor, küçük sermaye, büyük sermaye tarafından yutuluyordu. Burjuvazi giderek tekelci bir konuma evrimleniyordu. Dünya pazarı bu büyük tekeller arasında paylaşılıyordu. Dünya üzerinde egemenliğini kuran tekelci burjuvazi, üretici güçlerin gelişiminin motoru olmaktan çıkmış, sınırsız gelişmenin önündeki engel hale gelmişti. Avrupa’da yaklaşık olarak 1760 ile 1880 arasında yaşanan dönem kapitalizmin kesin zaferini ilan ettiği dönemdir. Rekabet kapitalist gelişmenin en önemli motorlarından biri idi. Rekabet, sermayeyi büyümeye, yoğunlaşmaya, merkezileşmeye itiyordu.

Sermayenin yoğunlaşması ve merkezileşmesi gelişmenin belirli noktasında “tekel”leşmeyi doğurdu.

Tekeller giderek ekonomiye egemen hale gelmeye başladı. Avrupa’da ve ABD’de takriben 19. yüzyılın sonlarında kapitalizmin yeni bir evresine girildi. Bu “rekabetçi kapitalizm”in yerini tekelci kapitalizme ya da bir başka deyimle emperyalizme bıraktığı dönemdir.

Emperyalizm, kapitalizmin, 20. yüzyılda ulaşılan en yüksek aşamasıdır. Emperyalizm ve sermaye ihracı ve ucuz hammadde temini için ülkeleri ele geçirme, çabalar içerisine girdi. Feodalizme karşı verdiği savaşımda ulus devletlerin kurulmasında olumlu evet devrimci rol oynayan olan kapitalizm, emperyalist kapitalizme dönüştü ve uluslar için en büyük ezici güç durumuna geldi. Emperyalizm çağıyla birlikte kapitalizmin özellikleri de değişime uğramıştı. Burjuvazi kapitalizmin merkezi ülkelerinde artık „devrimci barutunu“ tüketmişti. Serbest rekabetçi kapitalizm döneminde, burjuvazinin görevi olarak görülen pek çok sosyal ve siyasal ilerleme, artık büyük ölçüde proletaryanın devrimci görevleri haline gelmişti. Demokratik devrime proletaryanın önderlik etmesinin pratik bir sorun olarak gündeme gelmesi emperyalizm koşullarının ürünüydü. Emperyalizm sömürgeleri ve daha sonra yarı sömürge ve bağımlı ülkeleri sermayenin gücü yanında askeri müdahalelerle, savaşlarla ele geçirdi. Sömürge halklara karşı

11

gündem 12

kıldı. 1914 savaşı dünyayı ve nüfuz alanlarını yeniden paylaşma uğruna bir savaştı. Bütün emperyalist devletler uzun süreden beri buna hazırlanıyordu. Bu savaştan bütün ülkelerin emperyalistleri sorumluydular.

Ama bu savaşa özellikle, bir yanda Almanya ile Avusturya, öte yanda Fransa ile İngiltere ve onlara bağımlı olan Rusya hazırlandılar. 1907’de İngiltere, Fransa ve Rusya arasında bir Üçlü İtilaf, Antant kuruldu. Almanya, Avusturya-Macaristan ve İtalya ise başka bir emperyalist ittifak kurdular. Fakat 1914 savaşının patlak vermesiyle İtalya bu ittifaktan ayrıldı ve daha sonra Antant’a katıldı. Bulgaristan ile Türkiye, Almanya ve Avusturya-Macaristan’ı destekliyordu.

Emperyalist savaş hazırlığıyla Almanya, İngiltere ve Fransa’dan sömürge alma, Rusya’dan da Ukrayna’yı, Polonya’yı ve Baltık İllerini koparma hedefini güdüyordu. Bağdat demiryolunun inşasıyla Almanya, İngiltere’nin Yakın Doğu’daki hâkimiyetini tehdit ediyordu. Almanların denizdeki silahlanmasının artışı da İngilizleri korkutuyordu. Çarlık Rusya’sı Türkiye’nin paylaşılması için uğraşıyor. Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan Boğazları ve İstanbul’u ele geçirmeyi düşlüyordu. Çarlık hükümetinin planları arasında, Avusturya-Macaristan’ın bir bölümü olan Galiçya’yı ilhak etmek de vardı. İngiltere, savaştan yararlanarak, malları savaştan önceki yıllarda İngiliz mallarını dünya pazarlarından sürmeye başlayan tehlikeli rakibi Almanya’yı yenmek istiyordu. Bundan başka İngiltere, Mezopotamya ve Filistin’i Türkiye’nin elinden koparmak ve Mısır’da yerini sağlamlaştırmak istiyordu.

Fransız kapitalistleri, kömür bakımından zengin Saar havzası ile demir bakımından zengin AlsasLoren’i Almanya’nın elinden kapmak istiyordu. AlsasLoren’i Almanya 1870/71 savaşında Fransa’dan kapmıştı. İki kapitalist devletler grubu arasında var olan son derece büyük çelişkiler, böylece emperyalist savaşa yol açtı.

Dünyanın yeniden paylaşımı uğruna bu yırtıcı savaş, bütün emperyalist ülkelerin çıkarına dokunuyordu, bu yüzden daha sonra Japonya, ABD ve diğer bazı ülkeler de bu yağmacı savaşın içine çekildi.

Savaş, bir dünya savaşı haline geldi.” (2) Emperyalistler savaşa hazırlanmıştı. Silahlanma artmış pazarlar uğruna savaşın şiddetlenmişti. En geri Avrupa monarşilerinin hanedanlık çıkarları, kaçınılmaz olarak bu savaşa yol açacaktı. Savaşın amacı, toprak ilhakları ve yabancı ulusların boyunduruk

altına alınması, rakip ulusun yenilgiye uğratılması, servetlerin yağmalanması, işçi sınıfının parçalanması, milliyetçilikle aptallaştırılması ve onun öncüsünün, proletaryanın devrimci hareketinin güçsüzleştirilmesi amacıyla yok edilmesi amaçlanıyordu.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Veliahdı Franz Ferdinand, 28 Haziran 1914 günü Saraybosna’yı ziyaretinde bir suikastta vurularak öldürüldü. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu bünyesinde yaşayan Sırplar, Avusturya yönetiminden memnun değildi.

Bu nedenle, sık sık isyanlar çıkıyordu. Sırp isyanları, Sırbistan tarafından destekleniyordu. Avusturya Hükümeti, isyancı Sırplara karşı amansız bir baskı politikası uyguluyordu. Franz Ferdinand’ın öldürülmesinden sonra, Sırbistan’ı sorumlu tutan Avusturya-Macaristan İmparatorluk Hükümeti, 23 Temmuz 1914’de iç işlerine karıştığı suçlamasıyla Sırbistan’a çok ağır bir nota verdi. Sırbistan Hükümeti ise, Rusya’dan aldığı siyasi destek sonucu bu notayı reddetti ve seferberlik ilan etti. Bunun üzerine, Avusturya-Macaristan Hükümeti Sırbistan’a savaş açtı. Böylece Avrupa’da savaş başladı. Rusya’nın seferberlik ilan ederek Sırbistan’ı korumak amacıyla Avusturya’ya savaş açması üzerine devreye Almanya girdi. Almanya, 1 Ağustos l914’te Rusya’ya savaş ilan etti. Aynı tarihlerde Fransa da seferberlik ilan etmişti. Fransa’ya Belçika üzerinden saldırmak isteyen Almanya, 3 Ağustos’ta Fransa’ya savaş açtı ve aynı gün Belçika’ya saldırdı. İngiltere, 4 Ağustos’ta Almanya’ya bir nota vererek Belçika topraklarından derhal çekilmesini istedi. İngiltere’nin talebinin ret edilmesi üzerine, bu kez İngiltere Almanya’ya savaş ilan etti. 6 Ağustos’ta ise Avusturya Rusya’ya savaş ilan ettiğini duyurdu. Başlangıçta Avusturya-Macaristan ile Sırbistan arasında başlayan bu savaş, devletlerin birbirleriyle yaptıkları siyasi ve askeri işbirliklerinin sonucu kısa zamanda bir “Avrupa Savaşı”na dönüştü. Daha sonra Almanya’nın müttefiki olarak Osmanlı Devleti’nin de savaşa girmesiyle cephe sayısı arttı. Savaşın sömürgelere ve deniz aşırı ülkelere yayılması, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya gibi diğer kıta ülkelerinin bu savaşa katılmasıyla savaş, bir dünya savaşına dönüştü.

Bu savaşta on milyon insan yaşamını yitirdi, 20 milyon insan yaralandı. Kentler yakıldı, yıkıldı. Dünya haritası değişti ve sınırlar yeniden çizildi. İngiliz emperyalizmi, Avrupa’nın en güçlü ülkesi konumunu koruyarak çıktı savaştan. Fransa, Almanya’nın etkisinden kurtularak güçlü bir devlet konumuna yüksel-

ğulmasını duyulmamış ölçüde artırmayı beraberinde getiren finans-kapitalin uluslararası politikası sorunu, işte bu sorun 1914’ten beri dünyanın tüm ülkelerinin tüm politikasında bir köşetaşı olmuştur. Sorun, burjuvazinin gözlerimizin önünde hazırladığı, göz göre göre kapitalizmden kaynaklanmakta olan gelecek emperyalist savaşta, (1914–1918 savaşında ölen 10 milyon insan ve bugün hâlâ sürüp gitmekte olan tamamlayıcı “küçük” savaşlarda ölenlerin yerine) 20 milyon insanın yok edilip edilmemesi, (kapitalizmin sürüp gitmesi halinde) kaçınılmaz bir şekilde yaklaşan savaşta (1914– 1918 yıllarında sakatlanan 30 milyon insan yerine) bu kez 60 milyon insanın sakatlanıp sakatlanmaması sorunudur. Bu sorunda da Ekim Devrimimiz dünya tarihinde yeni bir çağ açmıştır. Burjuvazinin uşakları ve bunların Sosyal-Devrimciler ve Menşevikler kılığındaki, bütün dünyanın güya “sosyalist” küçük-burjuva demokrasisi kılığındaki uzantıları, “emperyalist savaşın iç savaşa dönüştürülmesi” şiarıyla alay ettiler. Fakat bu şiarın tek gerçeklik olduğu, kuşkusuz hoş olmayan, kaba, çıplak, insafsız ve fakat en ince şovenist ve pasifist yalanlar denizi içinde biricik gerçeklik olduğu görüldü. Bu yalanlar şimdi yıkılıyorlar. Brest Barışı’nın ne olduğu ortaya çıktı. Ve Brest barışına göre çok daha kötü bir barış olan Versailles barışının anlam ve sonuçları her geçen gün daha acımasız bir şekilde ortaya çıkıyor. Ve dünkü savaşın ve yaklaşmakta olan savaşın nedenleri üzerine kafa yoran milyonlarca insanın önünde daha açık, daha belirgin, daha su götürmez bir şekilde şu acı gerçek ortaya çıkıyor: Emperyalist savaştan ve bunu kaçınılmaz şekilde yaratan emperyalist barıştan, emperyalist dünyadan, bu cehennemden, Bolşevik mücadele ve Bolşevik devrim dışında kurtuluş yoktur.” (3) Günümüz dünyası, Lenin’in 93 yıl önce yaptığı bu tespitlerin doğruluğunu, birinci dünya savaşı ertesinde girilen “barış” dönemindeki yerel savaşlarda, birinci dünya savaşının bitiminden çok değil 21 yıl sonra başlayan ikinci dünya savaşında, ikinci dünya savaşı ertesinde girilen “barış” döneminde, bugüne kadar yaşanan onlarca savaşta yaşadı, yaşıyor.

Emperyalist savaşlar içinde bulunduğumuz çağın kaçınılmaz olgularıdır. Bu savaşlar, emperyalizmin barbar doğasının ve yıkıcı özelliklerinin açığa çıkmasını sağlar ve var olan çelişkilerini daha da keskinleştirir. 1914-1918 yılları arasında yaşanmış olan savaş, sömürgelerin ve finans-kapitalin nüfuz bölgelerinin yeniden paylaşılması uğruna bizzat emperyalist ülkeler tarafından yürütüldü. Kapitalizm, üretim

gündem

di. İtalya, Avusturya’dan toprak aldı ve Ege’de on iki adalara sahip oldu. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalandı. Çarlık Rusya’sı ve Osmanlı Devleti yıkıldı. Osmanlı toprakları üzerinde yeni devletler ortaya çıktı. Yeni rejimler şekillenmeye başladı.

1914-1918 Birinci Dünya Savaşı, dünyanın yeniden paylaşılması uğruna savaşımda, emperyalist devletler arasındaki çelişkilerin şiddetlenmesinden doğmuştu.

Savaş, emperyalizmi zayıflatmış ve onun cephesini yarmak için elverişli bir ortam yaratmıştı. Bu yarma, dünya emperyalist zincirinin en zayıf halkası, bütün emperyalist çelişkilerin düğüm noktası olan Rusya’da oldu. Rusya Bolşevikleri, emperyalist savaşı iç savaşa dönüştürme siyasetini pratikte uyguladılar.

Bolşeviklerin siyaseti, savaşın gelişmesi içinde, ezilen-sömürülen yığınların kendi siyasi tecrübeleri ile birleştiğinde, ezilen-sömürülen yığınlar Bolşeviklerin önderliğinde devrim mücadelesine atıldılar. Ekim Devrimi, emperyalist savaşa son verdi. Ekim Devrimi, Paris Komünü deneyinden sonra emperyalizmin kalbine saplanan bir hançerdi. 1918 Alman Kasım Devrimi, Rosa Luksemburg ve Karl Liebnecht’in katledilmesiyle sekteye uğruyordu. 1919 yılında Macaristan’da Bela Kun önderliğinde gerçekleşen devrim çeşitli hatalar sonucu zafere varamıyordu.

Kısacası, birinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında devrimci bir kabarma vardı. Grevler, barikat savaşları, devrimci ayaklanmalar, Rusya’da devrim, ulusal kurtuluş savaşları ve yarım kalan devrimler emperyalizme korku salıyordu.

Lenin, 1916’da emperyalist savaş sırasında Emperyalizm kitabını yazdı. Emperyalizmin geniş tahlilini ve beş temel özelliğini ortaya koydu. Lenin, emperyalizmin çürüyen kapitalizm olduğu, kendini her şeyden önce üretim araçları üzerinde özel mülkiyetin varlığı şartlarında her tekeli belirleyenin çürüme eğilimi olduğunu ortaya koydu. Lenin, sadece emperyalizmin tahlilini yapmakla yetinmedi, emperyalizmden kurtuluşun yolunu da gösterdi. Lenin, emperyalizm var olduğu sürece savaşların kaçınılmaz olduğunu ve emperyalist savaşlara son vermenin ancak emperyalizmin egemenliğinin ortadan kaldırılmasına bağlı olduğunu açıkladı. Lenin, Ekim devriminin dördüncü yıldönümünde yaptığı konuşmada şöyle diyordu: “Emperyalist savaşlar sorunu, bugün dünyaya hâkim olan ve kaçınılmaz bir şekilde yeni emperyalist savaşlar yaratan, kaçınılmaz bir şekilde zayıf, geri ve küçük halkların bir avuç “ileri” güç tarafından ulusal bakımdan ezilmesini, yağmalanmasını, soyulmasını ve bo-

13

gündem 14

araçları üzerindeki özel mülkiyete dayalı ekonomik temel var olduğu sürece emperyalist savaşlar kaçınılmazdır. Lenin’in “Kapitalizmin En Yüksek Aşaması: Emperyalizm” adlı yapıtında belirttiği gibi, Birinci Emperyalist Savaş öncesi dönemin en belirgin yanı dünyanın yeniden paylaşılması ihtiyacıydı. Savaş da, bu dönemdeki politikaların bir devamıydı.

Emperyalizm egemen hale geldiğinden bu yana, dünya iki dünya savaşı yaşadı. İkinci dünya savaşında altmış milyon insan öldü. İkinci Dünya Savaşından bu yana onlarca bölgesel savaşlar yaşandı. Bu bölgesel savaşlarda milyonlarca insan yaşamını yitirdi. Bu savaşlarda, milyonlarca insan yaralandı, sakat kaldı, yerini yurdunu kaybetti, sürüldü, ezildi. Neden?

Emperyalist güçlerin çıkarlarının korunması ve pazar alanlarının genişletilmesi için. Fakat nasıl birinci dünya savaşı sonuçta bir yanı ile devrimci ayaklanmaları ve devrimleri beraberinde getirdi ise, ikinci dünya savaşı da yeni devrimlerin şartlarını olgunlaştırdı.

Günümüz dünyasında, emperyalistler arasındaki güç dengelerinde önemli değişiklikler yaşandı, yaşanıyor. Yeniden paylaşım konusunda dalaş giderek sertleşiyor. Üçüncü bir dünya savaşı tehlikesi giderek artıyor. Dünya aslında hâlâ büyük güçler içinde en güçlüsü olmasına rağmen gerileyen bir güç konumunda olan ABD tarafından yeniden düzenlenmek isteniyor. Bu düzenleme, var olan ABD hegemonyasının alanının genişletilmesi ve hegemonyanın pekiştirilmesi yönünde adımlar atılması anlamına geliyor. Şu anda diğer emperyalist büyük güçlerin, doğrudan ABD ile savaşı göze almadan bu gelişmeyi engelleyebilecek durumu yoktur. Askeri olarak ABD’ye karşı andaki durumda gerçek anlamda tehdit oluşturan güç Rusya ve giderek gelişen Çin’dir. Onlar da anda ki durumda ABD ile doğrudan savaşı göze alacak durumda değiller. Fakat onlar, en başta da gelişen güç konumunda olan Çin ABD’ye karşı askeri güç olarak savaşı göze alacak duruma geldiğinde, bugün dünyanın birçok yerinde – anda Suriye’de, Mali’de, Kongo’da, Güney Sudan’da vb. – temsilci savaşları olarak yürüyen savaşların yerini emperyalist büyük güçlerin değişik ittifaklar içinde doğrudan doğruya birbirlerine karşı savaş yürütecekleri bir üçüncü dünya savaşının gündeme gelmesi kaçınılmazdır.

Bütün gelişmeler emperyalist büyük güçler arasındaki hegemonya dalaşında çelişmelerin sertleşmesi, keskinleşmesi yönünde ilerliyor. İlerdeki dönemde emperyalistler arası doğrudan savaş olasılıklarını

güçlendiriyor.

Emperyalist büyük güçler, dünya egemenliği üzerinde hak sahibi olduklarını iddia ederek savaşa başvuruyor. Emperyalist büyük güçler savaşsız yaşayamaz. Savaşlar hep olacaktır. Emperyalistler, bugün temsilci savaşları yapıyor. Ama bu temsilci savaşları esasında daha büyük savaşların hazırlığıdır. Emperyalistler, Mali’de, Kongo’da ve Suriye’de kapışıyor.

Bütün savaş aktörleri Suriye’de karşı karşıya gelmiş durumdadır. Suriye’de olan esasında mini bir dünya savaşıdır. Önümüzdeki dönemde de temsilci savaşları bu biçimde sürecek evet, artarak ta sürecektir. İstedikleri kadar biz barış yapıyoruz desinler. Bir yerde barış diğer yerde ise savaş. Savaş kapitalizmden ayrı tutulamaz.

Emperyalist politikalara karşı direniş, devrim mücadelesine ağırlık vermek anlamına gelir. Bizim görevimiz esas eksikliği, komünist önderliğin eksikliğini gidermek için her şeyi yapmaktır. Emperyalizm şartlarında gerçek anlamda barış yoktur. Sa­va­şa kar­şı mü­ca­de­le, bir bü­tün ola­rak em­per­ya­liz­me ve ge­ri­ci­li­ ğe kar­şı, her ül­ke­de de ön­ce­lik­le “ken­di bur­ju­va­zi­si­ ne” kar­şı yü­rü­tül­dü­ğün­de, ger­çek an­lam­da bir ba­rış mü­ca­de­le­si olur. Ger­çek ba­rı­ş isteyenler, em­per­ya­list, ge­ri­ci, kar­şı-dev­rim­ci sa­vaş­la­rın kay­na­ğı­na yö­ne­len bir mü­ca­de­le yü­rüt­mek zo­run­da­dır. Bu kay­nak sö­ mü­rü sis­te­mi­nin, em­per­ya­liz­min ta ken­di­si­dir. Em­ per­ya­liz­min ik­ti­da­rı şid­det üze­ri­ne ku­ru­lu­dur. Kar­ şı-dev­rim­ci şid­det em­per­ya­liz­min ik­ti­da­rı­nın temel özelliğidir. Em­ per­ ya­ lizm şiddetsiz ve savaşsız yaşayamaz. O di­şi­ne tır­na­ğı­na ka­dar si­lah­lı­dır. Sa­vaş, şid­de­tin kul­la­nı­mı­nın yal­nız­ca bir bi­çi­mi, en yük­sek bi­çi­mi­dir. Bü­y ük in­san­lı­ğın ka­nı­nı, ili­ği­ni sö­mü­ re­rek ya­şa­yan kü­çük asa­lak bir azın­lı­ğın sis­te­mi­dir em­per­ya­lizm. Kar­şı-dev­rim­ci şid­de­tin tek pan­ze­h­ri ezi­len, emek­çi yı­ğın­la­rın dev­rim­ci şid­de­tidir. Kar­şıdev­rim­ci, ge­ri­ci, em­per­ya­list sa­vaş­la­rın ger­çek pan­ ze­h­ri em­per­ya­list sis­te­mi yık­ma­ya yö­ne­lik dev­rim­ci sa­vaş­lar­dır. Halkların gerçek kurtuluşu ve barış ancak devrimle sağlanır. Gerçek barış isteyen devrim mücadelesine sarılmalıdır.

Dipnotlar 1) Marks Engels, Seçme Yapıtlar, Cilt 1, sf. 214, Sol Yayınları 2) Stalin, Eserler, Cilt 15, sf. 186-187, İnter Yayınları 3) Lenin, Seçme Eserler, cilt VI, sf. 520-521, İnter Yayınları

05. 02. 2014 ✓

Rojava’da başta Kürt milletinin olmak üzere diğer milliyetlerden halkların demokratik haklarını elde etmelerine karşı olan sömürgeci ve emperyalist güçler, Rojava’daki gelişmelerin kendilerinin istediği yönde olmamasından memnun değil.

halkların kardeşliği için

Kurdistana Rojava’da gelişmeler

✌

K

ısa adı Rojava olarak ifade edilen Batı Kürdistan’da (Kurdistana Rojava), son altı aylık dönemde gelişmelerde öne çıkan konular, “Irak Şam İslam Devleti” (IŞİD), El Nusra gibi değişik adları olan islamcı faşist gruplara karşı savaşmak, ele geçirdikleri yerleşim alanlarını onların elinden kurtarmak; “Cenevre 2” diye adlandırılan, emperyalist ve gerici güçlerin “barışı sağlama” adına Suriye’nin geleceğini belirlemeye çalıştıkları uluslararası konferansa, Batı Kürdistan’ı, Kürtleri temsilen bağımsız bir heyet olarak katılabilmek için uluslararası diplomatik çabaları sürdürmek ve üç kanton olarak ele aldıkları Cızire, Kobané ve Efrin’de özerklik ilan etmek vb. konulardı.

Bu ana başlıklar altında ele alınabilecek gelişmeler ve konular içinde de, özellikle “sınır kapıları”nın kapatılması ve Batı Kürdistan’a yönelik ambargo uygulanmasının beraberinde getirdiği zorluklarla mücadele etmek ve başını Barzani/ KDP’nin çektiği kesimin Batı Kürdistan’a karşı tavırda “Kürtlerin birliğini” engelleyen, Rojava’daki demokratik kazanımlara karşı, başta ABD emperyalistleri ve T.C. Hükümeti’yle ve bunların desteklediği “Suriye Devrimi ve Muhalif Güçler Ulusal Koalisyonu” (SDMGUK) ile işbirliği pratiğine karşı “Kürtleri birleştirme”, yapılması planlanan ama ertelenen “Ulusal Kongre”nin gerçekleştirilmesi için çaba göstermek de önemli konular olarak varlığını sürdürdü.

Rojava’da başta Kürt milletinin olmak üzere diğer milliyetlerden halkların demokratik haklarını elde etmelerine karşı olan sömürgeci ve emperyalist güçler, Rojava’daki gelişmelerin kendilerinin istediği yönde olmamasından memnun değil. “Ne Esad rejimi ne de dış müdahale, demokratik Suriye” yaklaşımıyla “üçüncü güç” olma konumunda olan ve Rojava’daki Kürtleri ve milli azınlıkları bu siyaset temelinde birleştiren “Demokratik Birlik Partisi” (PYD), Suriye ve bölge üzerinde hesaplar yapan emperyalist ve yerel gerici güçlerin planlarına uymuyor. Bu nedenle de PYD’nin siyasi çizgi olarak PKK’ye yakınlığı ve ilişkileri, PYD’ye karşı kullanılmaktadır. PKK’yi “terö-

rist” örgüt olarak değerlendiren emperyalist ve sömürgeci güçler PYD’yi zayıflatarak Rojava’daki gelişmeleri kendi isteklerine uygun olarak biçimlendirmeye çalışmaktadırlar. Bunun için de bir yandan islamcı faşist güçleri devreye sokmakta, desteklemektedirler, bir yandan da Rojava’daki gelişmeler bağlamında, Kürdistan genelinde Kürt örgütleri arasında birlikte hareket etmeyi –somutta Barzani/ KDP ile PYD, ama PKK arasında da- engellemeye çalışmaktadırlar. Barzani/KDP ve Rojava’daki Barzani yanlısı kimi Kürt örgütlerinin “Kürtlerin birliği” ve Rojava’daki kazanımlara sahip çıkmaktan bahsetmelerine, söylemlerine rağmen, pratikleri, bunların emperyalist ve sömürgeci güçlerle –somutta ABD ve Türkiye ön sırada yer alıyor- işbirliği içinde olduklarını göstermektedir.

Bilindiği gibi PYD’nin siyaseti, silahlı mücadele, halk savaşı vererek Esad/ Baas rejimini yıkıp devrim yaparak iktidara gelme siyaseti değildi, değildir. Aynı biçimde PYD’nin, Batı Kürdistan’ın ayrı bir devlet olması, bu bağlamda Suriye’nin bölünmesi talebi de yoktu, yoktur. İstenen demokratikleşen bir Suriye devleti çerçevesinde özerklik, kendi kendini yönetmektir. Bu yaklaşımla hemfikir olup olmamak her siyasi yapının kendi bileceği bir iştir. Ama Rojava’daki gelişmeleri ve PYD’nin doğru değerlendirilmesi için önkoşullardan biri, PYD’nin siyasetinin

15

✌ halkların kardeşliği için 16

ne olduğunun doğru tespit edilmesidir. Bu temelde PYD’yi “terörist” ve “bölücü” olarak değerlendirmek olgu olarak yanlıştır. Rojava’daki demokratik kazanımlara yönelen bir saldırıdır. PYD terörist örgüt değil, Kürtlerin haklarını savunan demokratik, ilerici bir örgüttür.

PYD silahlı mücadele siyasetine sahip olmasa da, kurulduğu 2003 yılından beri Kürtler arasındaki çalışmada, örgütlemede silahlı güçler yaratmaya da çalışmıştır. Bu çalışması olmasaydı, 2012 Temmuz ayında bölgenin güvenliğini, kontrolünü gerçekleştirmek de, Rojava’nın silahlı güçleri YPG ve YPJ’nin oluşması da bu kadar kısa bir sürede mümkün olmazdı. Rojava’yı savunma amaçlı olsa da gündeme silahlı mücadele, savaş gelmiştir. Savaşmak istemeyen PYD, YPG ve YPJ güçlerinin, gerek Suriye genelinde yaşanan savaş, çatışmalar, özelde de Rojava’da “üçüncü güç” siyasetine destek veren, demokratik bir temelde değişik halkların birlikte kardeşçe yaşamasını isteyen değişik milliyetlerden halklara karşı gerçekleştirilen saldırılar ve katliamlar da işin içine girdiğinde, çatışması, savaşması kaçınılmaz olmuştur.

Bu da içinde bulunduğumuz ve yaşadığımız dünya koşullarında ve egemen kapitalist-emperyalist sistemde en basit, meşru demokratik hakların elde edilmesi ve de korunması için bile –biçiminden bağımsız olarak- şiddetin, zorun kaçınılmaz olduğunu göstermektedir. Kendisine saldırılmadığı sürece silahlara, şiddete başvurmama, saldırgan olmama siyasetine sahip olmak, kuşkusuz ki savaşı kışkırtma, saldırganlık yapma siyasetinden farklıdır ve kendisini savunmak da meşrudur. Fakat kendisini savunmak birçok şeyin yanısıra, şiddeti, zoru da içermektedir, gerekli olmaktadır. Bu bağlamda Rojava’daki gelişmelere bakıldığında yaşanan gelişmelerin “barışçıl” biçimde olduğunu iddia etmenin ve savunmanın gerçeği ifade etmediğinin bilince çıkarılması gerekiyor.

Bilince çıkarılması gereken bir yan da, Rojava’da kontrolün ele geçirilmesinde Kürtlerle Baas rejimi güçleri arasında, kimi küçük çapta ve kısa süreli çatışmalar yaşansa da, genel bir çatışma, savaş yaşanmamıştır. Kürtlerin Esad rejimine karşı olmalarına rağmen, somutta silahlı mücadele vermeme ve dış müdahaleye karşı olma; bu temelde de “Özgür Suriye Ordusu” vb. Esad’a karşı muhalefetle ortak hareket etmeme siyaseti, Esad rejiminin içinde bulunduğu durumda Kürtlere karşı savaş yürütmeme, gücünü kendisine karşı silahlı mücadele yürütenlere karşı yoğunlaştırma yönünde karar vermesinde önemli rol oynamıştır.

Coğrafi büyüklük olarak da Batı Kürdistan, Suriye’nin resmi sınırları içinde gözönüne alınabilecek küçüklüktedir. Esad rejimi için bu olasılık, iktidarı ve tüm Suriye’yi kaybetme olasılığından iyidir...

Bu olgu ama Kürtlerle Baas rejiminin silahlı güçleri arasında sonraki süreçte hiç çatışma olmadığı anlamına gelmediği gibi, Baas rejiminin Rojava’da yönetimi ele geçirmek için Kürtlere saldırıda bulunduğu anlamına da gelmiyor. Yaşanan çatışmalar bir bütün olarak savaşan kesimlerin içiçe geçen çatışmalarının parçasıdır. Bu çatışmalarda YPG ve YPJ’nin Baas rejiminin askeri güçleriyle de karşı karşıya geldiği ve çatıştığı verilen bilgilerden ortaya çıkmaktadır.

YPG Basın Merkezi’nin Aralık ayı sonlarında açıkladığı bilançoya göre, bir yıl içinde yaşanan çatışmalarda 376 Baas rejimi askeri, 2923 IŞİD, El Nusra vb. çetelerin üyesi öldürülmüştür. Bu çatışmalarda 379 YPG ve YPJ mensubu da yaşamını yitirmiştir. Baasçılardan 790 askerin esir alındığı ve bunların önemli bir bölümünün sonradan ailelerine teslim edildiği ve IŞİD ve El Nusracılardan ise 91’i yabancı kökenli olan 587 çete üyesinin esir alındığı da sözkonusu bilançoda belirtilmektedir. Bu çatışmalarda YPG ve YPJ güçleri, cephanesini güçlendiren çok sayıda askeri malzeme de ele geçirmiştir. Çatışmalar bağlamında durum şimdilik kaba hatlarıyla böyledir.

“Cenevre 2” adı verilen konferansa katılma konusundaki diplomatik çabalarda ise durum özetle şöyledir.

ABD, Rusya ve BM öncülüğünde hazırlanan, örgütlenen bu konferans 2013 yılında yapılmak isteniyordu, planları tutmadı 2014 Ocak ayına ertelendi. Gündemi, Suriye’de çatışan tarafları uzlaştırmak, savaşa son vermek ve bunun için bir geçiş hükümetinin oluşmasının yolunu açmak vb. vb. idi. Yani başka türlü ifade edilirse Suriye’nin “yeniden yapılanması” isteniyordu. Çatışan tarafların ve muhalefet içinde de parçalılık durumuna, Esad rejiminin kırmızı çizgisi olan Esad’ın istifasını kategorik olarak reddetmesi ve muhalefetin –bunda Rojava yok- büyük bölümünün de kırmızı çizgisinin Esad’sız bir yönetim olduğu olgusuna bakıldığında “Cenevre 2”de de sorunun çözülmesi için ciddi bir kararın, uzlaşmanın çıkmayacağı garantiliydi.

Fakat, eğer sözkonusu olan Suriye’nin “yeniden yapılanması” ise, o zaman da savaş sonrası Suriye’sinin yapılanmasında genelde Rojava’nın, özelde de Kürtlerin hesaba katılması, “yeniden yapılanmada” muhataplardan biri olarak kabul edilmesi gerekirdi, gerekir. Kürtlerin temel talepleri, demokratik bir Suriye içinde özyönetim, anadilde eğitim vb. gibi taleplerin meşru haklar olarak kabul edilmesi gerekir. Bu taleplerin kabul edilip edilmeyeceği, burjuva anlamda da olsa demokrasi isteyenlerin ciddiyetinin de bir ölçüsüdür.

Rojava’daki demokratik kazanımların uluslararası pazarlıklara kurban edilmemesi için de Rojava Kürtlerinin diğer Suriye’li güçlerden bağımsız, ayrı bir temsiliyete sa-

Demokratik parlamenter bir sistemle yönetilir.” (Yeni Özgür Politika, 7 Ocak 2014) ve Rojava’nın konumu da şöyle ifade edilmektedir: “Demokratik Özerk Yönetim, merkezi olmayan sisteme dayalı kurulacak gelecekteki Suriye’nin bir parçasıdır.” Ve “Demokratik Özerk Yönetim üç kantondan (Cızir, Kobané, Efrin) oluşur ve Suriye’nin bir parçasıdır.” (aynı yerden) Bu hazırlıklar tamamlandıktan sonra 21 Ocak 2014 tarihinde Cızire Kantonu’nda, 27 Ocak’ta Kobané Kantonu’nda ve 29 Ocak’ta da Efrin Kantonu’nda demokratik özerk yönetim ilan edildi. “Geçici Demokratik Özerk Yönetim Yasama Meclisi” adı altında her üç kantonda da kurulan geçici meclis yerine, daimi meclis oluşturulmak isteniyor ve bunun için düşünülen seçimlerin de 4 ay içinde yapılması planlanmıştır. Her üç kantonda da anda hükümet başkanlığının yanısıra 22’şer bakan görevlendirilmiştir. Efrin’de hükümet başkanlığına, yani Başbakanlığına Hévi İbrahim Mustefa adlı kadın seçildi.

Her üç kantonda da, sözkonusu olan milliyetler ve “genç, kadın, alevi, hristiyan” gibi farklı kesimlerin mecliste ve hükümetlerde temsil edildiği açıklandı.

Medyaya yansıdığı kadarıyla “Toplumsal Sözleşme” adını verdikleri Anayasa, demokratik bir anayasadır. Özerk yönetimin ilan edilmesinde herhangi bir ulusa vurgu yapılmaması, her milletten ve milliyetlerden halkların kardeşçe birlikte yaşaması için ortak çabanın vurgulanması da alışılmış burjuva demokrasisi yaklaşımlarından olumlu olarak farklılık göstermektedir. Meselenin özü, bu söylemlere uygun davranıp davranmamaktır. Bunu da sadece ve sadece yaşamın kendisi gösterecektir.

Bugünden söylenmesi gereken şey, demokratik yaklaşımın, değişik etnik kökenlerden halkların kardeşçe birlikte yaşamasının gerçekleştirilmeye çalışılmasının, sadece ve sadece, sınıfsız, sömürüsüz bir toplum için verilecek mücadelenin güçlenmesine hizmet edeceğidir.

Bu bakış açısıyla da Rojava’daki demokratik kazanımlara, halkların kardeşliği temelinde ortak bir yaşamın yaratılması mücadelesine destek vermek, her samimi demokratın, devrimcinin ve komünistin görevlerinden biridir.

Rojava’lı Kürtlerin kendi öz yönetimlerini kurmaları ve bu uğurda mücadele etmeleri haklı, meşru ve de doğrudur.

Biz Suriye’de halkların faşist Baas rejimine karşı devrim hakkını, devrimci mücadelesini destekliyoruz; Anti Esad cephe içinde devrimci demokrat unsurlara destek vermek, bunların mücadelesine sahip çıkmak da bütün devrimcilerin görevidir. Bu bağlamda Rojava’daki Kürt milletinin ve milli azınlıkların özel olarak desteklenmesi öncelikli bir görevdir.

28.02.2014 ✓

✌ halkların kardeşliği için

hip olması önemliydi. Bu bilinçle Rojava Kürtleri “Kürt Yüksek Konseyi” (DBK) olarak –burada isim belirleyici değil- “Cenevre 2” konferansına katılma kararı verdiler.

Kendilerinin konferansa davet edilmeleri için de yoğun bir diplomatik çalışma içine girdiler. Bu diplomatik çabalar da öncelikle PYD Eşbaşkanı Salih Muslim ve onun önderliğindeki heyetle sürdürüldü. Salih Muslim öncelikle konferansın hazırlayıcıları, örgütleyicileri olan BM, ABD ve Rusya’yı ikna etmeye çalıştı, ama sadece bunların temsilcileriyle görüşmedi. Avrupa’nın birçok kentine gittiği gibi Rusya ve Çin’e de gitti. Görüşmelerde BM ve Rusya’nın Kürtleri davet etmeye sıcak baktığı, ama ABD’nin bunu reddedip Kürtlerin, ABD, Türkiye ve diğer Batılı güçlerin desteklediği Suriye muhalefeti çatısı altında konferansa katılmasını istedikleri düşüncesi ortaya çıkmıştı. ABD’nin bu isteği de haklı olarak Rojava Kürtleri tarafından reddedildi. Ya biz ayrı bir heyet olarak Rojava’nın, Kürtlerin temsilcisi olarak davet ediliriz ve konferansa katılırız, ya da katılmayız tavrı takınılarak şartlı davet reddedildi. Sonuçta ABD ile Rusya arasındaki pazarlıkta Rusya, Rojava Kürtlerinin ayrı bir heyet olarak konferansa katılması için davet edilmemesi tavrıyla uzlaştı. Salih Muslim’in ifadesine göre Rusya temsilcileri, Salih Muslim’e Kürt sorununun konferans gündemine getirilmemesini ve ertelenmesini kendisine söylemişlerdir.

Sonuçta ayrı bir güç olarak Kürtler konferansa davet edilmedi. Barzani yanlısı kesimlerden oluşan ve DBK içinde de yer alan kesim (Suriye Kürtleri Ulusal Konseyi, ENKS), ABD, T.C. vd.’nin desteklediği Esad karşıtı muhalefetin heyetiyle iki Kürt delege göndermişlerdir. Salih Muslim ve diğer temsilciler ise bu delegelerin Rojava Kürtlerini temsil etmediğini birçok kez ilan etti. Böylece Rojava Kürtlerini ve Rojava’daki demokratik kazanımları temsil edenler “Cenevre 2” konferansına katılmadı. 22 Ocak’ta Montrö’de başlayan ve 24 Ocak’ta ise Cenevre’de devam eden konferans öncesinde ve sırasında, konferansa Rojava Kürtlerinin davet edilmemesine karşı protestolar gerçekleştirildi, Kürtlerin demokratik talepleri dile getirildi.

Bu konferansa katılım için yürütülen diplomatik çabalara paralel olarak Batı Kürdistan’ın üç kantonunda demokratik özerkliğin ilan edilmesi çalışmalarına hız verildi. Bu hızlandırmanın “Cenevre 2” konferansına “cevap vermek” ile doğrudan bağlantılı olduğu ise, konferanstan sonra açıkça ifade edildi. Sözkonusu hazırlıklar için değişik adımlar atıldı, komisyonlar seçildi ve bu komisyonlar “Yönetim Modeli”, “Toplumsal Sözleşme” (Anayasa) ve “Seçim Kanunu” gibi konuları tartışıp sonuçlandırdı. Oybirliğiyle onaylanan “Toplumsal Sözleşme”ye göre “Suriye demokratik, özgür, bağımsız ve irade sahibi bir devlettir.

17

güncel

“ESENYURT DAYANIS,MASI FORUMLARI . . .

NEDEN VE NASIL BITIRDI?” BAŞLIKLI YAZI ÜZERİNE TAVRIMIZ

18

“Esenyurt dayanışması forumları neden ve nasıl bitirdi?” başlıklı, 02.02.2014 tarihli, “Esenyurt’tan komünistler” imzalı yazı Şubat ayı içinde “Esenyurt Dayanışması” bileşeni olan kurumlara Köz’ün dayanışma toplantılarına katılan temsilcisi arkadaş tarafından dağıtıldı. Aynı yazı Köz sitesine de konuldu. ((http://www.kozonline.info/ kzphp/haber.php?makale=1727) Yazıda bize yönelik olarak çeşitli eleştiriler getirildiği için yazıya tavır takınmak bizim için gerekli olmuştur.

Yazıda eksik ve yanlış bulduğumuz değerlendirmeler de vardır.

“Bu yazıda Dayanışma’nın oluşmasından sonraki üç ay boyunca örgütlenen forumları, oradan da forumların nasıl bitirildiği sürecini anlatmayacağız. Asıl olarak anlatmak istediğimiz şey yazının başlığına uygun olarak Esenyurt Dayanışması’nda yer alan kurumların forumları hangi gerekçelerle ve nasıl bitirmeye karar verdikleri ve bizim KöZ olarak bu konuda takındığımız tutum olacak.”

“Esenyurt’tan Komünistler” yazının girişinde yazının konusu olarak tanımladıkları konu yanında, kendi bakış açıları ile ‘Esenyurt Dayanışması’nın gelişimini de anlatıyorlar.

Biz bu yazımızda yanlış eksik bulduğumuz her şey yerine, sadece önemli bulduğumuz noktalarda tavır takınmakla yetineceğiz.

Gezi direnişinin çıkış noktası, gelişmesi, geri çekilmesi noktasında devrimci hareket içinde değerlendirme farklılıkları vardır. Bu noktada Köz ile aramızda değerlendirme farklılığı vardır. Çok kabaca Gezi direnişini değerlendirmemiz şöyledir: Gezi direnişi doğaya, kendi doğal yaşam alanına, kentine sahip çıkan; kendi yaşam alanı hakkında kendilerine danışılmadan karar alıp uygulanmasına tepkili, kimi bağımsız sivil toplum kuruluşlarında çalışan kentli orta sınıf gençliğinin küçük bir bölümünün demokratik, barışçı bir direniş hareketi olarak başladı.

AKP hükümeti bu hareketi burjuvazinin deyimiyle “orantısız şiddet“le bastırmaya kalktı. Başbakanın “biz istediğimiz yaparız“ tavrı, Gezi eylemine katılanları, destekleyenleri ayrımsız olarak “çapulcular” olarak değerlendirmesi, bu orantısız şiddetle birleştiğinde toplum içinde son dönemde iyice mayalanan ve özellikle kentli, laikçi kesimin biraz da bilgi kirliliği temelinde kendini inandır-

dığı “laik hayat tarzına doğrudan müdahale edilmesi“ne duyulan tepki patlayarak, gezi hareketini yaygınlaştırdı.

Gezi hareketi genelde AKP yönetiminin, en başta da RT Erdoğan’ın “ben bildiğimi yaparım”cı tavrına karşı geniş bir demokratik kitle eylemine dönüştü. Gezi kendiliğinden demokratik bir patlama idi.

Bir çevre duyarlılığı ile başlayan hareket AKP hükümetine karşı öfke patlamasına dönüştü. AKP’nin siyasetinden rahatsız olan her görüşten, her renkten, her örgütten insan direniş içinde bir araya geldi.

Haziran ayı ortasından itibaren Gezi direnişi başlangıcındaki taleplerinden uzaklaştı. Hareket giderek burjuvazinin kendi içindeki iktidar dalaşının bir aracına doğru evrimlenmeye başladı. Gezi hareketi egemenler arasındaki iktidar dalaşının çatışmasına dönüştürüldü. Direniş süreç içinde “Tayyip’i nasıl olursa olsun götürme” içeriği kazandı vs.

Esenyurt Dayanışması, İstanbul’da diğer forumlar ile karşılaştırıldığında geç kurulmuştur. Bunda Dayanışma içinde yer alan kurumların, Geziye yönelik kendi çalışmalarını yapmış olmaları etkili olmuştur. Dayanışma kurulduktan sonra, oldukça uzun bir süre her hafta iki mahallede forum örgütlemiştir. Esenyurt Dayanışması bileşenlerinin devrimci, demokratik kurumlar olması, Dayanışmanın üstünlüğü olmuştur. TKP bir ara Dayanışma bileşeni olmuşsa da fazla kalmamış, ayrılmıştır.

Havaların soğumasına bağlı olarak açık alanda Forum yapma imkanı kalmamıştır. Kapalı alan aranmaya başlanmıştır. Fakat bir süre kapalı mekan bulunamadığı için Forumlar yapılamamıştır.

Esenyurt’ta forumlara katılım süreç içinde giderek düşmüş, sonunda ise Dayanışma bileşeni olan kurumların çevresi ile sınırlı hale gelmiştir. Bu gelişme, durum Dayanışma içinde tartışılmaya başlanmıştır.

Dayanışma toplantılarına katılan yoldaşımız, forumların bitirilmesi konusunda kısaca şu düşünceleri savunmuştur: Gezi direnişi dalgası süreç içinde giderek geri çekildi. Bir öfke patlaması yaşandı. Öfke boşaltıldı. Buna bağlı olarak forumlara katılım giderek azalmaya başladı.

Esenyurt’ta forumlara katılım, geldiğimiz yerde esas olarak Dayanışma bileşeni olan kurumların çevresi ile sınırlıdır. Hatta biz de gelinen aşamada çevremizi tamamen seferber etme noktasında zorlanıyoruz. Diğer kurumların

forumları sürdürme ısrarında bulunmanızın bir anlamı yok. Biz forumların sürdürülmesini gerekli bulmuyoruz. Siz buluyorsanız kendi başına yaparsınız” tavrı takınılmıştır.

Biz bu tavırda bir yanlışlık görmüyoruz. “Esenyurt’tan komünistler” kendi temsilcilerinin dayatmacı, ısrarcı tavırlarını sorgulamalıdır. Bu tavırların devrimci kurumlar arası çalışmaya zarar veren tavırlar olduğu görülmelidir.

Bizim açımızdan Forumları sürdürme ısrarı ile Köz’ün “komünistlerin birliği” siyaseti arasında bir paralellik vardır. Köz kendi dışındaki devrimci grupları komünist olarak değerlendirmemekte, devrimci gruplar içinde komünistler olduğunu savunmaktadır. Bu komünistleri de “ayrıştırma-birleştirme” siyaseti ile kazanmak istemektedir. Esenyurt’ta forumlara katılım, Dayanışma bileşeni kurumların çevresi ile sınırlı hale geldiği, bazı kurumların Dayanışma çalışmalarına katılmaması, kendi çevrelerini seferber etmemelerine rağmen; Köz forumların sürdürülmesi noktasında ısrar etmiştir. Bu ısrarın temelinde görüşümüze göre bu siyaset yatmaktadır.

“Biz hiç bir forumda ya da Dayanışma toplantısında açık açık KöZ’ün ismini zikrederek konuşmadık ya da bu meyanda komünistlerin birliğini ifade etmedik.” Diyor “Esenyurt’tan komünistler.” Dayanışma toplantılarına Köz adına konuşan temsilcisi; çeşitli forumlarda söz alıp konuştuğu zaman “Köz’ün arkasında duran komünistler olarak” söze başlamıştır. Biz böyle söylenmesinde bir sorun görmüyoruz. Sorun yazıda “Köz’ün ismini zikretmedik” denilmesidir. Dayanışma toplantılarında da aynı durum söz konusudur. “Çağrı kendince KöZ’e yönelik şöyle bir intiba uyandırmak istedi:” denilerek ardından niyet okuması yapılıyor.

“Esenyurt’tan komünistler”in bizim niyetimizi okumalarına hiç gerek yoktur. Biz düşüncelerimizi, kimi neden ve nasıl eleştirdiğimizi açık seçik kamuoyu önünde yapıyoruz. Pratiğimiz, yayın siyasetimiz buna örnektir. Aslında Köz’den arkadaşların bunu iyi bilmesi gerekiyor.

Forumların sürdürülmesi ısrarı ile “komünistlerin birliği” siyaseti arasındaki bağı önce reddeden “Esenyurt’tan komünistler” ardından aynı paragraf içinde bu bağı kendileri teslim ediyor. Ve bizi bu siyasetten rahatsızlık duymakla eleştiriyorlar. Köz’ün “komünistlerin birliği” siyaseti kendisini bağlar. Bu siyaset bize göre yanlıştır. Biz yanlış siyaseti eleştirir, doğrusunun ne olduğunu söyleriz.

Bunu yapmak bu siyasetten rahatsız olduğumuz anlamına bizim için gelmiyor.

“Esenyurt’tan komünistler”e tavsiyemiz, toplantılarda kendi temsilcilerinin takındığı ısrarcı, dayatmacı tavrı gözden geçirmeleridir.

25.02.2014 Esenyurt YDİ Çağrı okurları ✓

güncel

da bu noktada sıkıntısı var. Biz bize forum yapma, kendi kendimize propaganda yapmaya gerek yok. Forumlara son verilmelidir. Adı ne olursa olsun, Esenyurt’ta kurumlar arası işbirliği, platform devam etmelidir. Güncel, somut gelişmelere, önemli günlerde ortak tavır takınmak, eylemler yapmak için kurumlar arası işbirliği devam etmelidir.

Dayanışmanın yaptığı son toplantı olan 2 Aralık toplantısında da bu görüşler kısaca tarafımızdan ortaya konulmuştur.

“Esenyurt’tan komünistler” bu toplantıda bizim tavrımızı şöyle aktarıyorlar: “Son toplantıda Çağrı bize yönelik bir “çıkış” yaparak “sizin amacınız Komünistlerin Birliği’ni sağlamak. Biz bu forumları sürdürmüyoruz, insanları da zorlamayın yapıyorsanız siz yapın. Bırakalım foruma dışarıdan kitlenin katılmasını, açık konuşalım biz kendi çevremizi bile forumlara katmaktan zorlanıyoruz” dedi. Çağrı’nın bu söylediklerini uzun boylu tartışabilirdik fakat bunun yeri ve zamanı değildi, sadece “Evet KöZ’ün komünistlerin birliğini savunduğu sır değil, fakat bunun forumlarla ne ilgisi var” dedik. Şimdi ifade etmek gerekir ki Çağrı’nın Dayanışma toplantısında bize yönelik böyle gereksiz konuşmasının altında bizim forumların yapılması yönündeki ısrarlı tutumumuz vardı. Bu tutuma karşı Çağrı kendince KöZ’e yönelik şöyle bir intiba uyandırmak istedi: “KöZ’ün amacı forumların devam etmesi, bu sayede emekçilerin örgütlenmesi değil, asıl derdi grupçuluk yaparak komünistlerin birliğini savunmaktır”. Biz hiç bir forumda ya da Dayanışma toplantısında açık açık KöZ’ün ismini zikrederek konuşmadık ya da bu meyanda komünistlerin birliğini ifade etmedik. Eğer böyle yapmış olsaydık Dayanışma’da kabul edilen genel çerçeveye uymayarak grupçuluk yapmış olurduk. Fakat öte yandan bizim Dayanışma’daki, varlık nedenimiz ve forumlarda bulunmamız elbette ki, Komünistlerin Birliği’ne hizmet etmesi içindi. Zira Çağrı dâhil Dayanışma’da yer alan tüm siyasetlerin forumlarda yer almalarının temel amacı kendi stratejik hedeflerine hizmet etmesi için değil miydi? Şunu da söylemek lazım Çağrı ya da başka sol bir hareketin KöZ’ün komünistlerin birliğini sağlama çabasından rahatsızlık duymaları ne kadar doğru yolda olduğumuzun bir kanıtı olarak görüyoruz.”

Dayanışma toplantılarına katılan Köz temsilcisi arkadaş, toplantılarda yer yer ısrarcı, dayatmacı tavırlar içine girmiştir. Kurumlar arası işbirliğinde, kurumlar arası çalışmada olması gereken sınırı yer yer aşan Köz temsilcisinin bu tavrı bizim tarafımızdan ve diğer kurumlar tarafından eleştirilmiştir. Köz temsilcisi arkadaş bu ısrarcı, dayatmacı tavrını son toplantıda da sürdürmüştür. Bu tavrı yoldaşımız tarafından toplantıda eleştirilmiştir. Takınılan tavır içinde “Siz komünistlerin birliğini savunuyorsunuz diye

19

panorama

PA NOR A M A Darbecilerin “Anayasa” Referandumu Yapıldı!

- MISIR -

T emmuz 2013 tarihinde Mursi ve İhvan yönetimine karşı gerçekleştirilen askeri faşist darbenin atanmış Başkanı Adli Mansur, uluslararası tepkileri de gözönüne alarak “yeniden demokrasiye geçiş için” bir “yol haritası” açıkladı. Buna göre ilk adım olarak Anayasayı hazırlayacak 10 kişilik bir kurul oluşturulacak, bu kurul 30 gün içinde taslak hazırlayacaktı.

B

20

u taslak hazırlandıktan sonra da 50 kişilik bir komisyon 2 ay içinde taslağa son halini verip taslağı Başkan Mansur’a teslim edecekti. Mansur da 30 gün içinde Anayasa taslağını referanduma sunacaktı. Anayasa’nın kabulünden sonra da 6 ay içinde parlamento seçimleri, ardından da başkanlık seçimleri yapılıp böylece “yeniden demokrasiye geçilmiş” olacaktı. Bu “yol haritası” için öngörülen süre ise 9 aylık bir süre idi.

Bu “yol haritası”nın öngörülen süre içinde gerçekleşmeyeceği bizim için açıktı. Fakat sorunun özünü belirleyen şey, “yol haritası”nın sözkonusu zaman süresi içinde gerçekleşip gerçekleşmeyeceği değil, Mursi/ İhvan yönetimini deviren darbeyle iktidarı ele geçirenlerin nasıl bir yönetim biçimini uygulayacağıydı. Dergimizin bu konudaki tavrı da açıktı: Ordunun, askeri faşist darbeyle yeniden iktidara elkoyduğu ve kimi farklılıklarla birlikte Mübarek dönemine geri dönüşün gerşekleştirildiği bir durum sözkonusuydu, sözkonusudur. Ordunun konumu-

nun korunduğu, sivil görünümlü vitrinle süslenen –en azından yakın zaman açısından- faşist bir yönetimin uygulandığı, uygulanacağı bir durum sözkonusuydu, sözkonusudur. Böylesi bir durumda öngörülen zaman süresi içinde “yol haritası” gerçekleştirilse bile, gerçekte geri düzeyde bile bir burjuva demokrasisine geçiş olmayacağı garantiliydi!

Fakat, dergimizin 166. sayısında dikkat çektiğimiz kimi örneklerde olduğu gibi, Mursi ve İhvan yönetiminin devrilmesi durumuna tavır takınanlar içinde, “sol” “devrimcilik” adına darbeyi “devrim” diye değerlendirenlerden askeri darbelerden “ilericilik” bulanlara kadar değişik tavırlar öne çıkıyordu, çıktı.

“Sol” ve “devrimcilik” adına savunulan bu tavırların Mısır’daki gelişmeler tarafından çoktan tarihin çöplüğüne atıldığını tespit etmek, çıplak gözle görünenin ifade edilmesinden başka bir şey değildir. Ama acı gerçek şudur ki: Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da “sol” ve “devrimcilik” adına siyaset yapanların önemli bölümünün durumu, siyasi körlük diye ifade edilecek

REFERANDUM ÖNCESİ KİMİ GELİŞMELER Dergimizin 166. sayısında 25 Ekim 2013 tarihine kadarki gelişmelere değinmiştik. 26 Ekim’den sonraki dönemde öne çıkan kimi gelişmeler ise kısaca şöyledir.

Herşeyden önce bilince çıkarılması gereken olgu, tüm katletme, yasaklama ve baskılara rağmen İhvancıların darbeye, darbe yönetimine karşı protestolarının sürdüğüdür. Darbeciler ise İhvancılara karşı baskıları, yasakları ve de şiddeti daha da yoğunlaştırma durumundadır. Darbecilerin yasakları, baskıları ve şiddeti sadece İhvancılara karşı uygulanmıyor.

Darbecilerle işbirliği yapmayan, yönetimi devralmalarından sonraki uygulamalara karşı olma nedeniyle 3 Temmuz 2013 tarihinden sonra kendilerini Mursi karşıtlarından ayıran ve hem Mursi hem de darbe yönetimine karşı olan kesimler de bu yasaklardan, baskılardan ve şiddetten payını almaktadır. Sonuçta darbecilerden yana olmayan –en azından karşı çıkmama bağlamında tavıra sahip olanlar dışında- herkes, sivil görünümlü askeri faşist yönetimin zulmüne maruz kalmaktadır.

Bilince çıkarılması gereken bir başka olgu ise darbecilerin Mursi/ İhvan yönetimini devirmesinin genelde şeriatçılara, islamcılara karşı ordunun “laik”liği korumasıyla hiçbir alakasının olmadığıdır. Ordu ge-

nelde islama, islamcılara karşı bir tavıra sahip değildir. En açık örneği, Selefiler’e karşı tavırdır. Selefiler İhvan’la koalisyon kuran ve İhvancıların “ılımlı islam” tavrına karşı açıkça şeriatı isteyen bir kesimdir.

Ne darbeciler Selefilere saldırdı, ne de Selefiler darbecilere destek vermekten kaçındı. Kısacası Mısır’da yaşananlar genel olarak “laik” kesimle “şeriatçı” kesim arasındaki bir çatışma değildir. Darbeciler de “laik”liği korumak için Mursi yönetimini devirmedi!

Sorunun özü, ordunun iktidarının İhvancılara terkedilip edilmeyeceği idi. Halkın Mübarek rejimine karşı isyanıyla oluşan ortamda İhvancılarla belli bir uzlaşmaya zorlanan ordu, yine kitlelerin Mursi yönetimine karşı protestolarını fırsat bilip İhvancılarla uzlaşmaya son vermiş ve de iktidarını daha da sağlamlaştırmak için saldırıya geçmiştir. Ordunun İhvancılara yönelik saldırıya ağırlık vermiş olması ise, İhvancılar dışında ordunun iktidarını tehdit eden, edecek bir başka gücün olmaması olgusu ile açıklanabilir bir durumdur. Ki, ordu anda iktidarını tehdit etme durumunda olmayan kesimlere karşı da -İhvancılara karşı olan sertlikte ve yoğunlukta olmasa dabaskılarını yasaklarını, şiddetini uygulamaktadır.

Bunları bilince çıkardıktan sonra referandum öncesinde öne çıkan gelişmeleri özetleyebiliriz.

4 Kasım 2013 tarihinde Mursi’yi yargılama davasının başlamasından bir gün önce, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Mısır’a gitti. Bu, darbeden sonra ABD yönetiminin Mısır’a bu düzeyde yaptığı ilk ziyaretiydi. Kerry ABD’nin Mısır’ın geçici yönetimiyle birlikte çalışmaya yükümlü olduğunu; ABD ile Mısır’ın ilişkilerinin “dondurulmuş” yardımla değil ekonomik ve siyasi ilişkilerle ölçülmesi gerektiğini açıkladı. Bu ziyaretle ABD yönetimi esasında giderek azalan nüfuzunu korumaya çalıştı. Bu arada medyaya yansıyan haberlere göre Kerry, diğer şeylerin yanısıra, 14 Kasım’da süresi sona erecek olan sıkıyönetimin uzatılmamasını da talep etmiştir. Medyaya yansıyan bir diğer haber ise, ABD’nin “demokrasiye geçişte” İhvancıların tümden dıştalanmaması isteğini dile getirdiğidir.

4 Kasım’da 20.000 polisin koruması altında Mursi davası başladı. Mursi, darbeden bu yana geçen 4 aylık sürede ilk kez kamuoyuna gösterildi. Mursi, mahkemenin ve yargıcın kendisini yargılayamayacağı, kendisinin meşru Başkan olduğunu, buna karşın mahkeme ve yargıcın meşru olmadığını, yapılanın askeri bir darbe olduğu yönlü tavır takındı. Mursi’nin mahkum elbisesi giymeyi reddetmesi ise, duruşmanın son bul-

panorama

bir durum olduğundan, bu gerçekleri görme yetisinden mahrumdurlar!

Mısır’daki gelişmelere geri dönersek “yol haritası” bağlamında durum kısaca şöyledir: Zamanı biraz gecikse de, 10 kişilik kurul 20 Temmuz’da oluşturuldu/ atandı ve bu kurul Mursi yönetiminin hazırladığı ve referanduma sunduğu Anayasayı gözden geçirdi.

Medyaya yansıyan bilgilere göre sözkonusu Anayasanın 33 maddesi silinmiş ve 124 maddesi de gözden geçirilmiş, revize edilmiştir. 50 kişilik komisyon ise 8 Eylül’de atandı. Anayasa taslağı daha hazırlanmadan Mısır Dışişleri Bakanı, parlamento seçimlerinin Şubat-Mart 2014 döneminde başkanlık seçimlerinin ise yaz aylarında yapılacağını açıkladı. 50 kişilik Anayasayı hazırlama komisyonu 1 Aralık’ta taslağı bitirip 3 Aralık 2014 tarihinde Başkan Adli Mansur’a teslim etti. Mansur da 14 Aralık’ta Anayasa referandumunun 14-15 Ocak 2014 tarihlerinde yapılacağını açıkladı. 14-15 Ocak 2014 tarihlerinde referandum yapıldı da. Fakat referanduma gidilen ortamın nasıl bir ortam olduğunun bilinmesi için de öne çıkan kimi gelişmelerin özetlenmesi gerekiyor.

21

panorama 22

masının gerekçesi oldu. Gerçekte duruşma daha başlamadan 8 Ocak 2014 tarihine ertelendi.

6 Kasım’da ise İsnaf Mahkemesi de, daha önce verilen İhvancıların yasaklanması kararını onayladı.

Böylece “Yüksek Yargı” da kimin yargısı olduğunu yeniden gösterdi. Yüksek İdare Mahkemesi ise 12 Kasım’da sıkıyönetim süresinin bitmesine iki gün kala, sıkıyönetimi kaldırma kararı verdi. Hükümet de mahkemenin kararına “saygı” gösterip sıkıyönetimi resmen, gerçekte ise formel olarak kaldırdı.

Sıkıyönetimin kaldırıldığının resmen ilan edilmesinden sonra Mısır’ın önde gelen milyarderlerinden fabrikatör Nagip Sawiris, bir yıllığına tüm protesto eylemlerinin yasaklanmasını talep etti. Darbe yönetimi “emrin olur” demedi ama 24 Kasım’da, ordunun hem ekonomik hem de siyasi çıkarlarına uygun olarak vatandaş Nagip’in de talebine uyan; Başkan Mansur’un onayladığı bir “protesto kanunu”nu çıkardı. Buna göre kolluk güçlerinin istenmeyen her protesto eylemini yasadışı ilan etme ve eylemcilere şiddet kullanarak eylemleri engellemek mümkündür. Protesto eylemleri için en geç eylemden üçgün önce sorumlu kurumlara başvuru yapılması gerekiyor. İzin verilen eylemlerde “silah” olarak gösterilebilecek herşeyin taşınması yasak, “maskelenmek” yasak –kuşkusuz bu maskelenmenin ölçüsünü yine kolluk güçleri belirlemektedir, örneğin bu maddeyle kadınların başörtüsü takması bu yasağa uymaktadır ve böylece kadınların eylemlere katılması engellenebilir, katılanlar cezalandırılabilir.

Medyaya yansıdığı kadarıyla her tür protesto eylemini yasaklamak için kullanılabilecek maddelerin başında 7. madde gelmektedir. Buna göre “genel güvenliği, kamu düzenini veya üretimi” tehdit etmek, yaralamak ya da üretimi sınırlandırmak yasaktır.

Aslında yönetime karşı her tür protestonun yasaklanmasının başka türlü formüle edilmesidir bu. İstenmeyen her protestonun genel güvenliği ve kamu düzenini tehdit ettiği veya her grevin üretimi sınırladığı söylenerek yasaklanması pratik olarak da mümkündür. Örneğin bu 7. maddeyi çiğnemek, iki ile beş sene arası hapis cezası veya 15.000 ile 30.000 TL arası para cezasıyla cezalandırılmayı öngörmektedir.

Mısır’da anda varolan protestolar veya grevler yasaklara rağmen vardır. Yoksa serbest oldukları için değil!

Bu kanuna karşı yapılan protestolarda da sayısız insan öldürüldü, yaralandı, tutuklandı. Muhalefete bu genel saldırıda, “laik” muhalefet de payını aldı. Örneğin “26 Nisan Hareketi” gibi –andaki lideri Ahmed

Mahir vd.- muhalefetin tanınmış isimleri hakkında tutuklama kararı verildi. Kimilerine illegal eyleme katıldığı gerekçesiyle üç seneye kadar hapis cezası da verildi.

24 Aralık’ta Mansura’da kolluk güçlerine yönelik bombalı bir saldırı gerçekleştirildi. Bu saldırı 3 Temmuz darbesinden sonraki dönemde en şiddetli saldırı olarak değerlendirildi. Değişik rakamlar verilse de, resmi açıklamaya göre 16 ölü ve 134 yaralı vardı. İhvancılar bu saldırıyı kınadı. Eylemi El Kaide’ye yakın diye gösterilen aşırı islamcı bir grup olan “Beyt Ensar el Makdis” üzerlendi. Buna rağmen geçici Hükümet İhvancıları suçlu ilan ederek 25 Aralık’ta İhvan’ı “terör örgütü” ilan etti.

Zaten önceden yasaklanan İhvan yanlılarının her türlü etkinliği ve protestosu da yasaklandı. Bu kararın hemen sonrasında İhvancılara yönelik tutuklamalar yoğunlaştırıldı, yüzlercesinin tutuklandığı bilgisi medyaya yansıdı. Bu yasağa göre İhvan’a her türlü destek ve yardım yasaklandığı için, yardım edenler beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabilir. “Yardım”ın ne olduğuna da tabii ki yasaklayıcılar karar vermektedir. Örneğin doğrudan İhvancılara destek vermeyenlerin herhangi bir protesto eylemine katılması da bu “yardım” içinde gösterilip, sözkonusu kişiler cezalandırılabilir. Bu da “terörizme karşı mücadele” olarak piyasaya sunulabiliyor!

8 Ocak 2014 tarihinde Mursi “hava durumu” gerekçe gösterilerek mahkemeye/ duruşmaya getirilmedi.

Duruşma yine ertelendi. Bu arada Mursi hakkında değişik suçlamalar bağlamında dava açıldığı için aynı suçlamayla olmasa da birbirine paralel davalar ve yargılama sözkonudur. Şimdilik öne çıkan esas nokta, duruşmalarda hemen hiçbir şey yapılmadan, duruşmanın ertelenmesidir.

11 Ocak 2014 tarihinde darbe başı Sisi, “eğer halk ister ve ordu onay verirse” başkanlık için aday olabileceğini açıkladı.

Referandum bağlamında ise İhvancılar başta olmak üzere ordu yönetimine karşı olan kesimler boykot tavrı takındı. Darbeciler için ise Anayasa taslağına “hayır” demek “vatan hainliği”ydi. Boykotçulara karşı yoğun baskılar gündemdeydi. Detayları bir kenara bırakıp durumu kısaca özetlersek, boykotçulara karşı tam bir faşist uygulama sözkonusuydu. Darbecilerin iktidara el koymalarından sonra yoğunlaştırdıkları milliyetçi yaklaşım, ihvancılara karşı olan halk kesiminin önemli bir bölümünün kendisine kolluk gücü görevi vermesine de yol açmış ve darbecilerin sivil

REFERANDUM VE SONUCU Yaşanan baskı ortamında, referandumun sonucunun ne olacağı konusunda tahminde bulunan yorumcuların ortak noktası, sonucun çoğunlukla “evet” olacağıydı. Merak edilen esas nokta referanduma katılımın ne kadar olacağıydı. Sonuçta anayasa taslağının kabul edileceği tahmin edilse de, referanduma katılım oranının darbecilere verilen destek ve Sisi’nin başkanlık seçiminde aday olmaya karar vermesi için ölçü olarak kullanılacağı bir durum sözkonusuydu. Sisi’nin, 11 Ocak’ta “eğer halk isterse ve ordu onay verirse” başkanlık seçiminde aday olurum yönlü açıklaması, aynı zamanda referandumun sonucuna göre karar vereceğinin işaretiydi. Sisi asker karşısında yaptığı bir konuşmada da “Beni dünyaya rezil etmeyin” diyerek referandumun sonucunun kendisi için önemini ortaya koyuyordu. Boykotçulara her tür baskı yapılırken, devletin imkanları, kitlelere referan-

panorama

ayağını oluşturmuştur.

Referanduma, genel olarak Anayasa taslağına “hayır”ın değişik biçimlerde yasaklanmaya çalışıldığı ve “hayır”cılara cezaların yağdırıldığı bir ortamda gidildi. Bu ortamın daha iyi anlaşılması için iki örnek verelim. Birincisi, cep telefonu operatörü yöneticilerine karşı yapılan sorgulamadır. Şirketin internet reklamında kullandığı kukla nedeniyle sorguda “Reklamlarda oynattığınız kukla, Müslüman Kardeşler’in gizli mesajını taşıyor mu?” sorusu sorularak kukla da İhvan casusu olarak gösterildi. İkinci örnek ise “Rabia” işaretiyle ilgilidir. İşaret, başparmağını kapalı tutup diğer dört parmağın kaldırılmasıdır. Bu, 14 Ağustos 2013 tarihindeki katliamı hatırlatan ve protesto eden bir işaret. Baskıların yoğunluğundan ve yanlış anlaşılmayı engelleme korkusundan, futbol maçı hakemi, maçın dört dakika uzatılacağını göstermek için bir elin dört parmağını değil, iki eliyle ve her iki elin iki parmağıyla dört dakika uzatma işaretini yapma durumunda kalmıştır. Bu iki örnek ilk bakışta belki önemsiz görülebilir. Fakat bu iki örnek, Mısır’da darbecilerin faşist yönetiminin küçük de olsa birer aynasıdır.

3 Temmuz 2013 ile 31 Aralık 2013 tarihleri arasında büyük bölümü asker ve polis tarafından öldürülen insan sayısı en az 1400’dür. Gerçek sayının daha fazla olduğu da söylenmektedir. Bu dönemde tutuklananların sayısı da en azından 21.000 kadardır. Saldırılarda ya da çatışmalarda yaralananların sayısı ise belli değil.

duma katılıp anayasaya “evet” oyu vermeleri propagandası için cömertçe kullanılıyordu.

Medyaya yansıyan bilgilere göre referanduma sunulan anayasa taslağı, 247 maddeden oluşmaktadır ve büyük oranda Mursi döneminin anayasasıyla aynıdır.

Genel başlık olarak söylenirse, farklı olan üç yanı şöyle özetlenebilir: Şeriatçı yanı azaltılan, ama kaynağını yine İslam’dan alan, Ordu’nun ve de Polis’in konumunu daha da güçlendiren ve bunların üzerine serpmek için formel olarak da kimi demokratik hakların –örneğin kadın-erkek eşitliği, düşünce ve örgütlenme özgürlüğü vb.- yazıldığı bir anayasa sözkonusudur.

Bu haklar noktasında ise kuşkusuz ki esas mesele uygulamadır. Yeni Anayasa’ya göre parlamentonun üst kamarası Şura da kaldırılmıştır. Buna göre artık üst ve alt kamara yok, sadece Başkan ve Parlamento vardır.

Referandum, özellikle ilk gününde kanlı geçti. Ölü sayısı 12’ye kadar yükseldi –bu konuda farklı veriler var-, fakat tutuklananların sayısı, resmi açıklamaya dayandırıldığından, 444 olarak verildi. Referandumun ikinci gününde, daha sonuç belli olmadan Sisi için “Halk sana emir verdi. Cevap ver! Memleket kanıyor!” vb. tavrın olduğu afişler asıldı.

Sonuçta, Mısır’da seçmen sayısının 53 milyondan fazla olduğu söylendi. Referanduma katılım oranı ise %38,6 ve kullanılan ve geçerli oyların %98,1’inin anayasaya “evet” oyu olduğu açıklandı. Somut rakamlarla ifade edilirse, referanduma katılmayanların sayısı 33 milyondan fazladır. Anayasaya “evet” diyenlerin sayısı ise yuvarlak hesapla yaklaşık 20 milyondur.

Verilen bilgilere göre 20,6 milyon seçmen oy kullanmış ve 20,3 milyon oy geçerli oy olarak hesaplanmıştır. Bunun %1,9’unu çıkarırsak, 19.914.300 seçmenin anayasaya “evet” oyu verdiği sonucu çıkmaktadır.

Bu oran, Mursi Başkanlığı döneminde yapılan referanduma göre biraz daha yüksek bir orandır. Ama askeri faşist rejimin tüm baskılarına, muhalefeti susturmaya çalışmasına rağmen seçmenlerin neredeyse

23

panorama

üçte ikisinin referanduma katılmaması, aslında halkın büyük bölümünün bu anayasaya “evet” demediğinin somut verisidir. Bu da askeri rejimin işinin hiç de kolay olmadığının bir işaretidir. Tüm baskılara rağmen “ölüm sessizliğinin” yaratılamaması olgusu da, halkın korku sınırını aşmış olduğunun bir verisidir.

Referandumla “onaylanan” Anayasa 18 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girdi. Fakat Anayasa’da sözkonusu edilen kimi haklar, örneğin örgütlenme ve ifade özgürlüğü vb. haklar ise yürürlüğe giremedi! Hem ifade özgürlüğünün hem de örgütlenme özgürlüğünün yerinde yeller değil ama baskı ve zulüm esiyor!

Referandumun yürürlüğe girmesiyle gündeme Başkanlık ve Parlamento seçimlerinin ne zaman olacağı sorusu yerleşti. Daha önce söylenenlerin tersine ilk önce parlamento seçimleri değil, başkanlık seçiminin yapılacağı açıklandı. Buna göre 17 Şubat ile 18 Nisan 2014 tarihleri arasında başkanlık seçiminin yapılması gerekiyor. Fakat bu satırlar yazılırken ne başkanlık seçimleri için ne de parlamento seçimleri için daha herhangi bir somut tarih belirlenmemişti. Ordu Sisi’nin adaylığını onayladı. Sisi’ye mareşallik ünvanı verildi. Sisi’nin aday olup seçileceği egemen olan düşünce olsa da, aday olup olmayacağı daha resmen açıklanmadı. Gidişatta önemli bir değişiklik olmazsa bu düşüncenin haklı çıkacağı bir ortam sözkonusudur.

BİRKAÇ NOKTA DAHA...

24

Darbe sonrası dönemde aşırı islamcı gruplar olarak gösterilen kesimlerin devletin kolluk güçlerine karşı saldırıları giderek Sina yarımadasının dışındaki şehirlere yayıldı. Bu saldırılar özellikle turizm alanında devlet bütçesinin darbelenmesine de hizmet etmektedir. Üç yıl içinde turizm dalında “kayıp” edildiği söylenen gelir 60 Milyar Dolar olarak hesaplanmaktadır. Kuşkusuz kayıp sadece beklenen gelir değildir.

Turizm dalında çalışan binlerce, onbinlerce işçi de işinden olmuştur. Ekonomide genel olarak gerileme olduğu, mali alanda büyük sıkıntılar yaşandığı, bu sıkıntıların şimdilik Suudi Arabistan, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi devletlerin milyarlarca dolarlık yardımıyla aşılmaya çalışıldığı bir durum sözkonusudur.

Mübarek rejimine karşı isyanın yıldönümünde ise yine çatışmalar, ölümler sözkonusuydu. Darbe yanlıları kutlamalar yaparken, İhvancılar ve darbeye karşı olanlar protestolar gerçekleştirdi. Çatışmalarda en az

50 kişi öldü ve 1000’den fazlası da gözaltına alındı.

Mısır’ın uluslararası ilişkileri bağlamında öne çıkan ve bilince çıkarılması gereken gelişme, darbe yönetiminin Rusya ile ilişkisidir. ABD emperyalizminin yöneticileri darbeye resmen darbe demese de, Mısır ordusuna yaptığı yardımı, somutta da askeri araçları teslim etmeyi durdurmuştu. Buna karşı Putin darbecilere isterlerse kendilerinin silah satabileceğini açıklamıştı. Dergimizin 166. sayısında sayfa 26’da bu duruma dikkat çekmiş ve ABD’nin darbeciler üzerindeki etkisinin giderek azaldığını tespit etmiştik. 12 Şubat 2014 tarihinde ordunun başı Sisi, Başbakan Yardımcısı ve de Savunma Bakanı sıfatıyla da yanına Dışişleri Bakanı’nı alıp iki günlük ziyaret için Moskova’ya gitti. Rusya Başkanı Putin ile de görüşen Sisi, 2013 Kasım ayında Rusya Dışişleri ve Savunma Bakanları’nın Mısır’a yaptıkları ziyarete yanıt veriyordu...

Medyaya yansıyan bilgilere göre özellikle silah alışverişi konusunda ve “askeri ve askeri teknik” dalındaki “ortak çalışmayı hızlandırma” konularında anlaşma imzalanmıştır. Kimi bilgilere göre iki milyar, kimine göre de üç milyar dolarlık silah anlaşması –özellikle hava savunma sistemi, helikopter ve uçak vb. savaş aletlerinin satışı konusunda anlaşma- imzalanmıştır. Kredi ya da yakıt konusunda neler konuştukları belli değil.

Belli olan ama ABD emperyalizminin Mısır’ın yöneticileri üzerindeki nüfuzunun zedelendiği, giderek azaldığıdır. Sisi’nin darbe sonrasındaki dönemde ABD yöneticilerine sitem edip ABD’nin Mısırlıları yarı yolda bıraktığını ve bunun unutulmayacağını söylemesinin pratik sonucu kendisini böyle gösteriyor.

Bu satırlar yazılırken en son medya haberleri, Başbakan Beblavi ile geçici hükümetin istifa ettiğini bildiriyordu. Beblavi’nin istifa konusunda herhangi bir gerekçe göstermemesi ve anda başka verilerin olmaması, bu adımı değerlendirmeyi zorlaştırmaktadır.

Buna rağmen medyada yapılan yorumlar, bu adımın, kabine değişikliği konusundaki duyumları olguya dönüştürdüğünü ve bunun Savunma Bakanı da olan Sisi’nin görevini bırakıp başkanlık seçimi için adaylığını ilan etme hazırlığı vb. için atılan adım olduğu yönündedir.

Sisi’nin aday olup olmayacağını, gelişmelerin hangi seyri izleyeceğini, birlikte göreceğiz!

24.02.2014✓

panorama

EMPERYALİSTLER ARASI DALAŞIN BİR ÖRNEĞİ!

- UKRAYNA -

Uluslararası alanda, son dönemde gündemin ön sıralarında yer alan gelişmelerden biri de Ukrayna’daki gelişmeler oldu. 2013 Kasım ayı sonlarından itibaren başlayan protestolar, Başkan Yanukoviç’in temsil ettiği “Bölgeler Partisi” yönetimini devredışı bıraktı. Başkan Yanukoviç kendisini güvenceye almak için Başkent Kiev’i terketti, belli olmayan bir yere kaçtı!

Parlamentoda hızla verilen kararlarla kimi ata-

malar yapıldı ve geçici olarak başkanlık görevine Timoşenko’nun yandaşı Turçinov atandı. Yazımız yazılırken yeni hükümeti kurma işinin 27 Şubat Perşembe gününe ertelendiği açıklanmıştı. Parlamentoda Başkan Yanukoviç’in görevden alınması kararı verilip Geçici Başkan görevlendirilse de, Yanukoviç hala resmen istifa etmemiştir. Yönetimi ele geçiren muhalefet Yanukoviç’i Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) şikayet edeceklerini ilan etmişken, Yanukoviç’in nerede olduğu şimdilik belli değil. Başkent Kiev’de güvenlik şimdilik, kendileri-

ne “Halk Savunma Hareketi” adını veren muhalefetle açık faşist güçlerin elindedir. Kimi yerleri ortaklaşa, kimi yerleri de paylaşmış ve ayrı ayrı denetleme/ koruma durumundadırlar. Devletin polis kurumu Kiev’de şimdilik “tatilde”dir. Herhangi bir sürpriz olmazsa hem “Svoboda”, hem de kendisine “Sağ Sektör” adını takan kesim somutunda, açık faşistler de hükümette yer alacaktır.

Kısaca ifade edilirse: Yanukoviç ve “Bölgeler Partisi” yönetimi şimdilik son bulmuş ama bu iktidar dalaşına yol açan nedenler ya da sorunlar çözülmemiştir. Kısa sürede çözülmesi de beklenemez. Bunun da

25

panorama 26

ötesinde Ukrayna’nın bölünme ihtimali bile sözkonusudur. Ukrayna’da andaki durum, suyu bulanık olan bir ırmağın durumuna benziyor. Su durulduğunda karşımıza nasıl bir durum çıkacağını söylemek anda mümkün değildir. Anda söylenmesi mümkün olan ve gereken esas şey, Ukrayna’daki gelişmeleri belirleyen ve önümüzdeki kısa dönemde de belirleyecek olan şeyin, Ukrayna’nın değişik millet ve milliyetlerden işçi ve emekçilerinin sınıfsal çıkarları ve mücadelesi değil, emperyalistler arası –bununla içiçe geçen Ukrayna’lı oligarkların- çıkar dalaşı olduğudur.

Bu emperyalistler arası çıkar dalaşının daha iyi anlaşılması için öncelikle şu olgunun bilince çıkarılması gerekiyor: Yozlaşmış, sosyalemperyalist SSCB’nin ve onun önderliğindeki Doğu Bloku’nun dağılmasıyla birlikte, dünyada yeni bir durum oluştu. Bu, Rusya dışındaki emperyalist güçler için, aynı zamanda Rus emperyalizmine karşı da, dünyanın yeniden paylaşımı ve nüfuz alanı elde etme dalaşında yeni bir durumdu. 1990’lı yıllardan itibaren hem dünya üzerinde yürüyen paylaşım dalaşında hem de bu dalaşta emperyalistlerin yürüttükleri siyasette bu durum hesaba katılmazsa, doğru bir değerlendirme yapmak da mümkün değildir. Andaki durumu doğru değerlendirebilmek için gözönünde bulundurulması gereken bir diğer önemli nokta da, bu paylaşım alanının oluşmasının yanısıra, şimdiye kadar dünyayı paylaşan emperyalist güçlere yeni bir emperyalist gücün, Çin’in katılması durumudur. Bu genel durum, günümüzde dünya üzerinde yürüyen savaşları, çatışmaları belirleyen ve paylaşım dalaşını giderek kızıştıran bir durumdur.

Somut olarak Ukrayna’daki gelişmeler de bu paylaşım dalaşının doğrudan bir parçasıdır. Ukrayna somutunda paylaşım dalaşında öne çıkan emperyalist güçler AB, ABD ve Rusya’dır. ABD ile AB kendi aralarındaki dalaşa rağmen ve özellikle de çıkarların örtüştüğü noktalarda, Rusya’ya karşı birlikte hareket etmektedirler. Her ikisi için de Rus emperyalizminin zayıflatılması, dalaşta geriletilmesi, esas ortak noktayı oluşturmaktadır. Bu arada şunun da bilinmesi gerekiyor: AB içinde de değişik güçler ve çıkarlar mevcuttur, bunlar arasında da çıkar dalaşı var. Örneğin Almanya ve destekleyicisi kimi AB üyesi devletler Ukrayna’ya AB üyeliği perspektifi için resmen söz verilmesini isterken, Fransa bu çabayı veto ederek engellemiştir. Buna bağlı olarak da AB ile Ukrayna arasındaki görüşmelerde ve pazarlıklarda bu üyelik sorunu –taraflar arasında istek olarak dile getirilse

de-, somut bir sorun olarak ele alınmamıştır. Rus emperyalizmi de kendi çıkarları için gerektiğinde, ya da çıkarlarıyla örtüştüğünde bu emperyalist güçlerle birlikte ortak tavır takınmaktadır. Paylaşım dalaşında ama belirleyici olan yan çıkarların örtüşmesi değil, çelişmesidir. Bunda da belirleyici olan esas şey, kimin hangi güce sahip olduğudur. Her emperyalist güç, anda sahip olduğu güce göre pastadan pay almaktadır, almaya çalışmaktadır.

Bu genel doğruları vurguladıktan sonra Ukrayna’daki gelişmelere ve perde arkasına daha yakından bakabiliriz.

KISACA YAKIN TARİH SSCB’nin ve Doğu Bloku’nun dağılmasına bağlı olarak Ukrayna, 24 Ağustos 1991 tarihinde “bağımsızlığını” ilan etti. Bu adım aynı zamanda Ukrayna’nın giderek Rusya’dan uzaklaşması ve Batılı emperyalistlere yönünü çevirmesi anlamına da geliyordu.

SSCB’de revizyonizmin egemenliğiyle iktidarı ele geçiren bürokrat burjuvazi Ukrayna’da da iktidardaydı. “Bağımsızlığını” ilan etmesine paralel olarak açık kapitalizme de geçildi. Bu durumda ama sosyalizm olarak kitlelere sunulan devlet kapitalisti iktidarın parçalandığı ortamda, bürokrat burjuvazinin yanısıra, yeni tipte burjuvazi, modern deyimiyle oligarklar piyasayı sardı. Değişik burjuva kesimler arasındaki iktidar dalaşı da yeni biçimlere büründü. Ukrayna devletinin hem ekonomik hem de siyasi gidişatı da doğal olarak bu dalaş tarafından belirlendi. Bugüne kadar yönetime gelen başkan ya da hükümetler de, içeride anda güçlü olan oligarkların desteklediği siyasetin savunuculuğunu, temsilciliğini yapmıştır. Bu temsilcilik uluslararası alanda da kendisini değişik çıkarlara göre değişik biçimlerde göstermiştir. Genel olarak durum medyada Batı yanlısı olmakla Rusya yanlısı olmak biçiminde gösterilmektedir. Görünürde böyle olsa da, gerçekte Ukrayna oligarşisinin çıkarları ve gücü, kendi aralarındaki iktidar dalaşı, işbirliği yapacakları güçleri belirlemektedir. Hangi emperyalist güçle işbirliği çıkarlarına daha uygunsa, o emperyalist güçle işbirliği seçilmektedir. Emperyalist güçler de kendi çıkarına uygun davranan kesimi desteklemektedir. İçerideki iktidar dalaşında da buna uygun olarak desteklenecek kesimler belirlenmektedir. Yani sözkonusu olan, şu ya da bu gücün, devletin yanlısı olmak değil, daha çok, şu ya da bu kesimin, somutta şu ya da bu oligark’ın ve şu ya da bu emperyalist gücün çıkarıdır.

leri için kaçınılmaz olduğunu savunarak, bir tarafı karşısına almayan, bir ikili siyaseti savundu.

Kuşkusuz ki 1991’den beri arada geçen süreçte Ukrayna hem AB üyesi devletlerle –başta da Almanya ile- hem ABD ile ve hem de örneğin Türkiye gibi devletlerle, ekonomi, ticaret vb. alanlardaki ilişkilerini geliştirdi. AB bir bütün olarak ele alındığında, Ukrayna’nın AB ile ticaret hacmi, Rusya ile ticaret hacmiyle başabaş gitmektedir. Birleşmiş Milletler’in 2012 yılı verilerine göre ithalat oranı Rusya ile %32,4 iken AB ile %31’dir. İhracat oranı ise Rusya ile %25,7 iken AB ile %24,9’dur. İkisi birlikte ele alındığında yuvarlak rakamla ithalatın %63’ü ve ihracatın %50’si AB ve Rusya iledir. (Ukrayna’nın tek tek devletlerle

ile de ilişkileri koruma siyaseti olmuştur.

Bu iki tarafla da ilişkileri sürdürme siyasetini, 2004 yılı sonlarında yaşanan gelişmeler de özde değiştirmemiştir. Bilindiği gibi 2004 yılı sonlarında 31 Ekim ile 26 Aralık arası dönemde yapılan başkanlık seçimi sürecinde “Kestane” ya da “Portakal” “Devrimi” adı verilen protestolar yaşandı. Seçimin ikinci turunda Yanukoviç oyların %49.42’sini, Yuşçenko ise oyların %46.69’unu almıştı. Buna göre Yanukoviç’in başkan olması gerekiyordu. Ama ABD ve AB emperyalistlerinin doğrudan desteklediği muhalefetin protestolarıyla, ikinci tur seçim tekrarlandı ve Yuşçenko başkanlık koltuğuna oturtuldu! 2005 yılından 2010 yılındaki başkanlık seçimine kadarki dönemde Ukrayna Başkanı olan Yuşçenko, açıkça ABD ve AB yanlısı olmasına rağmen, Rusya ile ilişkilerin kendi-

ticari ilişkisi ele alındığında, Rusya açık farkla birinci sıradadır.) Bu veriler, aslında -diğer şeyleri dıştalamamak şartıyla-, Ukrayna’nın ikisine de ihtiyacı olduğu, ikisine bağımlı olduğu bir duruma işaret etmektedir.

Bu bağlamda şu noktayı da vurgulamak gerekiyor: Ukrayna’nın Rusya ve AB ile ticari ilişkilerinde durum Yuşçenko döneminde AB lehine iken, Yanukoviç döneminde Rusya’nın lehine gelişmiştir. 2008 ve 2009 yıllarında ithalat dalında AB, Rusya’ya %11 civarında fark atıyordu. İhracat dalında ise az farkla da olsa AB öndeydi. Yani AB Ukrayna’nın ithalat ve ihracatta birinci partneriydi. 2012 yılı sonunda birinci sıraya, az farkla da olsa Rusya yükseldi. Bu çerçevede ele alındığında Yuşçenko AB, ABD yanlısı, Yanukoviç de Rusya yanlısı olarak gösterilebilir.

panorama

Ukrayna’nın 1991’den önce SSCB’nin bir parçası olmasından kaynaklı ekonomik durumu; sanayinin, tekniğin vb. alanlarda olduğu gibi ticarette de Rusya’ya olan bağımlılığı, 24 Ağustos 1991’de ilan edilen “bağımsızlık”la ortadan kalkmamıştır. Ukrayna egemenleri –ya da en azından önemli bir kesimi- gerçekten Rusya’dan ekonomik olarak da bağımsızlık isteseler bile, bunu öyle hızlı biçimde ve de büyük kayıpları göze almadan gerçekleştirmeleri somut durumda imkansız olduğundan, açıkça AB üyesi olmaktan yana tavır takınanların bile “ya AB ya Rusya” vb. tavırlardan kaçınmasını beraberinde getirmiştir. Bugüne kadar uygulanmaya çalışılan siyaset esas olarak Batı’yla ilişkileri geliştirme ve Rusya

27

GÜNCEL GELİŞMELERİN PERDE ARKASI... panorama 28

1991 sonrası dönemde Ukrayna ile AB arasındaki ilişkiler ve anlaşmaları anlatmak makalemizin çerçevesini aşar. Fakat, AB’nin 1989’da SSCB ile imzaladığı “Ticaret ve İşbirliği Anlaşması”nın yerini alan ve 14 Haziran 1994 tarihinde imzalanan “Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması” ile başlayan ve sorunsuz olmasa da sürekli geliştirilen bir ilişki sözkonusudur.

2013 yılı Kasım ayı sonlarında başlayan protestolar, bu gelişmenin önüne “takoz konduğu” andan itibaren gündeme geldi, getirildi.

9 Eylül 2008 tarihinde AB ve Ukrayna, Paris’te – Türkçe çevirilerde “ortaklık anlaşması” olarak da ifade edilen- genişçe bir “Birleştirme Anlaşması” üzerine pazarlıkların başlatılması kararını alırlar. Bu kararı aldıklarında anlaşmanın 2009 yılı sonuna kadar hazırlanıp imzalanması öngörülüyordu. Olmadı.

7 Mayıs 2009 tarihinde Ukrayna, AB’nin “Doğu Ortaklığı” projesine katıldı. 2010 yılı Şubat ayında Yanukoviç başkanlık koltuğuna oturdu ve AB ile anlaşma konusunda –bu arada görüşmelere “Serbest Ticaret Anlaşması” da eklenmişti- pazarlıklar sürdürüldü.

Sonuçta, görünürde “Birleştirme ve Serbest Ticaret Anlaşması” hazırlığı son bulmuş ve iş imzaya kalmıştı. Anlaşmanın imzalanması da 28-29 Kasım 2013 tarihlerinde Litvanya’nın Başkenti Vilnius’ta (Vilna) toplanacak olan “AB Doğu Ortaklığı Zirvesi”nde bekleniyordu. Evet, bekleniyordu ama beklenti boşa çıktı.

Bu beklentiyi boşa çıkaran gelişmeler özetle şöyledir. AB anlaşmanın imzalanmasını yolsuzluktan dolayı yedi sene hapse mahkum edilen ve sağlık nedeniyle hastahanede hapis tutulan Timoşenko’nun serbest bırakılmasına endekslemişti. AB’ye göre Timoşenko suçsuzdu, onu hapiste tutmak “demokrasiye” tersti!

Bu konuda en son olarak Yanukoviç, Timoşenko’nun Almanya’da tedavi görmesini mümkün kılacak bir kanun imzalamaya sıcak baktığını açıklasa da, 13 Kasım 2013 tarihinde Parlamento’daki oylamada, kanun tasarısı çoğunlukla reddedildi.

Rusya ise Ukrayna’nın AB ile imzalamaya hazırlandığı anlaşmaya sıcak bakmadığını açıkça gösteriyordu. Bunu bazen Ukrayna ürünlerine yönelik gümrük kontrollerini yoğunlaştırma, kimi ürünleri kalitesi bozuk diyerek almama, ya da Gasprom’un parası ödenmediği gerekçesiyle Ukrayna’ya gaz satışını durdurması vb. gibi yaptırımlarla gösteriyordu. Ekim ayı sonlarında Kasım ayı başlarında ise Rus askerlerinin Ukrayna ile olan sınırı dikenli tellerle kapatması vb. vb. uygulamaları vardı. Rusya bir yandan bunları ya-

parken, diğer yandan da Ukrayna’ya ucuza kredi ve gaz vereceğinin işaretlerini veriyordu.

Bu dönemde, ABD’nin “Standart ve Poor” adlı değerlendirme şirketinin tahminine göre, mali açıdan sıkıntıda olan Ukrayna’da devletin iflas etme olasılığı %44’tü. Ukrayna ile IMF arasında yürüyen 15 Milyar Dolar’lık kredi alma-verme pazarlığında IMF, Ukrayna yönetimine, kredi vermek için kelimenin gerçek anlamıyla altından kalkılamayacak koşullar dayatıyordu. En son olarak 20 Kasım 2013 tarihinde sunulan talepler, ana başlığıyla ifade edilirse, gaz fiyatlarının iki kat yükseltilmesi, ücretlerin ve emeklilerin maaşlarının dondurulması, kamu hizmetlerine zam yapılması, kamu hizmetlerinde çalışanların işten atılması vb. konulardı.

Yanukoviç ve yönetiminin, bu koşulları kabul etmesi durumunda hem ülkenin durumunun daha da kötüye gideceği, hem de 2015 yılında yapılacak başkanlık seçiminde, aday olması durumunda Yanukoviç’in ya da “Bölgeler Partisi”nin bir başka adayının seçimleri kaybedeceğinin de hesabıyla karar vermesi gerekiyordu.

Bu hesaba, bir de AB ile sözkonusu anlaşma imzalandığında, Ukrayna’nın AB’ye adaptasyonu için önümüzdeki 10 sene içinde 165 Milyar Avro’ya ihtiyaç olduğu hesabı da eklenince, Yanukoviç, IMF’nin bu taleplerinden bir gün sonra, 21 Kasım 2013 tarihinde, AB ile “Birleştirme ve Serbest Ticaret Anlaşması”nı şimdilik imzalamayacağını açıkladı. Bu açıklamayla birlikte AB’nin karşı atağı başladı...

Ukrayna yönetimi, içinde bulunulan koşullarda bu anlaşmayı imzalamanın kendilerinin zararına olduğunu ve gündeme gelecek zararın AB tarafından karşılanmadığı vb. açıklamayla durumu ortaya koymaya çalışırken, AB ve ABD sorunu Rusya’nın Ukrayna’ya baskısına bağlayarak Yanukoviç’i anlaşmayı imzalamaya zorladılar. Bunun bir yolu da “Batı yanlısı” olan muhalefetin protestolarını teşvik etmekti.

Kendisine “Ulusal Direniş İçin Eylem Grubu” adını veren muhalefet, Parlamento’da da muhalefet olan üç partiden oluşuyordu. Bunlar Timoşenko’nun partisi olan “Vatan”, eski dünya boks şampiyonu Vitali Kliçko’nun partisi “Reformlar İçin Ukrayna Demokratik Birliği” (UDAR) (bu parti özellikle Almanya’nın “Konrad-Adenauer Vakfı”, Başbakan Merkel’in partisi CDU tarafından desteklenen bir partidir) ve faşist “Svoboda”dan (Özgürlük) oluşuyordu. Alman devletiyle ve de basınıyla sıkı ilişkisi olan Kliçko, protesto eylemleri başlamadan önce yaptığı açıklamalarda,

rumda değillerdi.

Sonuçta kamuyouna nasıl empoze edilirse edilsin, protestoların perde arkasında yatan şey, açıkça AB’nin Ukrayna’yı daha çok kendi nüfuzu altına alma, ekonomik olarak da talan etme planının şimdilik tutmamasıdır.

panorama

gizlemeden bu protestoları örgütlemeye çalıştıklarını ve ülke çapında greve çağrı yapmak için hazırlandıklarını ifade etti. Dediklerine uygun da çalıştılar. Bu muhalefetin ilk baştaki talebi AB ile sözkonusu anlaşmanın imzalanmasıydı. Özellikle 28-29 Kasım 2013 tarihlerinde Litvanya’nın Başkenti Vilnius’ta (Vilna) toplanacak olan “AB Doğu Ortaklığı Zirvesi”nden önce protestoları yoğunlaştırıp Yanukoviç’i imzaya zorlamak istediler.

Sözkonusu zirvede Yanukoviç’in 10 sene içinde adaptasyon için 165 Milyar Avro’ya ihtiyaçları olduğu hesabına kimse itiraz etmedi, ama “bize ne, biz sorumlu değiliz” dercesine sorunu yok saydılar.

Ukrayna’nın anlaşmayı imzalaması durumunda ortaya çıkacak zararların bir bölümünü karşılamak için AB’den 20 Milyar Avro talebini ise reddettiler. Yanukoviç önceden takındığı tavrı sürdürdü, anlaşmayı kendilerine uygun zamanı gelince imzalayacaklarını söyledi. Bu zirveden sonra Ukrayna’ya AB kapısının açık olduğu siyaseti sürdürülse de, gündeme yaptırımlar uygulama tartışmaları yerleşmeye başladı.

Protestolar da buna paralel yoğunlaştı ve sürekli bir protesto haline dönüştü.

Diplomatik çabalar yoğunlaştıkça burjuvazinin sahtekarlığının sınırsızlığı da kendisini gösterdi. Kiev’de “Maidan”da protestoları örgütleyen muhalefet sözcüleriyle kolkola gezenler (örneğin AB temsilcileri), ya da eylemcilere Ukrayna’nın AB’ye yönünü çevirmesi konusunda nutuk atanlar (örneğin ABD Senatörü), kendilerini “arabulucu” olarak gösterdi.

AB ve IMF ile sözleşme olmadığı ama mali zorluklar nedeniyle krediye ihtiyaç olduğu bir ortamda, hem de daha uygun koşullarla –düşük faizle ve IMF gibi koşullara bağlamayan- Rusya’nın vermeye hazır olduğu krediye hayır demek aslında zordu. 17 Aralık 2013 tarihinde Yanukoviç ile Putin arasında yapılan görüşmede Rusya’nın Ukrayna’ya 15 Milyar Dolar kredi vermesi ve her 1000 (bin) metreküp gaz fiyatından -400 Dolar’dan 268,5 Dolar’a- indirim yapılması konusunda anlaştılar.

Bu anlaşma da kuşkusuz ki AB ve ABD şahsında IMF’yi, ya da tersi, iyice rahatsız etti. Yanukoviç yönetimde olduğu sürece de bu anlaşmayı bozacak du-

KISACA, PROTESTOLAR VE GELİŞMELER “Ulusal Direniş İçin Eylem Grubu” içinde yer alan partiler sözkonusu protestoları örgütleyen ve başlatanlardı. Bu nedenle de sözkonusu partilerin temsilcileri 21 Şubat’a kadar birlikte hareket etti. Fakat bu, süreç içinde protestolarda başka kesimlerin yer almadığı anlamına gelmiyor. Özellikle değişik isimli faşist grupların süreç içinde öne çıktığı, devletin kolluk güçleriyle çatıştığı ve “Batı Ukrayna”da birçok yerde devlet dairelerini işgal edip geçici de olsa yerel yönetime el koydukları bir durum yaşandı. Rus düşmanlığı kendisini açıkça komünizm düşmanlığı biçiminde de gösterdi. Sayısı verilmeyen Lenin heykellerinin, İkinci Dünya Savaşı’nda Hitler faşizmine karşı mücadelede öne çıkanların heykellerinin yıkılması vb. saldırılar faşist propagandanın yaygınlaştırılması için de kullanıldı. Öyle ki, Timoşenko Hükümeti’nde İçişleri Bakanlığı yapan Yuri Luzenko, Kasım ayı sonunda yapılan bir mitingte, “Burada ve bugün Ukrayna Sovyet Cumhuriyeti’ni gömüyoruz” diyerek anti-Komünistliğini sergiliyordu.

Protesto hareketinin, işçilerin, emekçilerin somut sorunlarını dile getirme, onların çıkarlarını savunmayla; ya da demokrasi için mücadele ve yiyiciliğe, rüşvete ve bu temelde sisteme karşı mücadeleyle hiçbir alakası yoktu, olmadı. Gerçekte yürüyen mücadele, dalaş, bir haydut kesiminin bir diğer haydut kesimine karşı mücadelesi ve dalaşıdır. Bu dalaşta bir kesim –AB yanlısı kesim- açıkça faşist güçlerle birlikte, onları övme ve şirin gösterme temelinde birlikte hareket etmektedir. Diğer kesim de –Yanukoviç ve Rusya yanlıları- kendi çıkarlarını korumak için faşistlere karşı tavır takınmaktadır. Kuşkusuz ki faşistlere karşı tavır takınmak, kendi başına ele alındığında olumludur. Fakat, sosyalfaşistlerin kalıntılarının bunu kendi çıkarlarını korumaya alet etmesine de

29

panorama 30

devrimcilerin, gerçek komünistlerin izin vermemesi gerekir. Aynı biçimde faşistlere karşı olma adına Yanukoviç ve yönetimini savunma konumuna düşmek de, devrimcilik ve komünistlik iddiasında olanlar için utanç vericidir. Takip edebildiğimiz kadarıyla adı hala Komünist partisi olan kimi revizyonist eskiler ve de günümüzdeki temsilcileri böylesi bir konuma düştüler. Bunda Ukrayna Komünist Partisi’nin parlamentoda yer alması ve Yanukoviç’e ve partisine destek vermesi de belli bir rol oynamıştır.

30 Kasım’da devletin kolluk güçlerinin protestoculara yönelik şiddet kullanması ve sayısı tam verilmeyen onlarca kişinin gözaltına alınması ve kimilerinin de yaralanması muhalefetin taleplerini de değiştirdi.

Genelde ele alındığında ama Ocak ayı ortalarına kadar protestoculara karşı olağandışı bir şiddet yaşanmadı. Batılı burjuva demokrasisine sahip devletlerin kolluk güçlerinin örneğin “İşgal et hareketi”nin protestolarında eylemcilere yönelik kullandığı şiddet gibi bir şiddet de kullanılmadı. Protestocular da genel olarak Batılı medyanın gösterdiği gibi “barışçıl” değildi! 16 Ocak’ta protestoları bastırmak amacıyla parlamentoda çıkarılan kimi kanunlar protestoların şiddetlenmesine ve bu protestolarda –kimin kimi öldürdüğü belli olmayan- ölümlerin yaşanmasına yol açtı. Bu süreçte Yanukoviç’in tavrı esasta muhalefetle diyalog yolunu seçme ve sorunu şiddete başvurmadan çözmeye yönelikti. Muhalefet temsilcileriyle birçok kez “yuvarlak masa” görüşmeleri gerçekleştirdi. 16 Ocak’ta çıkarılan kanunlar iptal edildi. Tutuklananlar serbest bırakıldı ve hatta Başbakan ve hükümet istifa etti, somut olarak da muhalefet temsilcilerine Yazenyuk ve Kliçko’ya Başbakanlık ve yardımcılığı teklif edildi, teklifi reddettiler. İşi kızıştıran ve her seferinde yeni bir talepte bulunan muhalefetti. AB ile anlaşmayı imzalama talebinden Yanukoviç’in istifası talebine kilitlenmişlerdi...

18 Şubat 2014 tarihinde parlamento binasını işgal etmek amacıyla protestocuların başlattığı yürüyüşle çatışmalar gündeme geldi. “Bölgeler Partisi” bürosuna saldırıldı, büro talan edildi ve ateşe verildi. Bu saldırıda bir bekçinin öldüğü açıklandı. Bu parlamento binasına yürüyüşün ve çatışmaların yaşandığı sırada muhalefetten faşist “Svoboda” lideri Oleg Tyagnibok taraftarlarına, ülke çapında teyakkuzda olunması çağrısını yaparken, faşist “Sağ Sektör” lideri Dmitro Yaroş ise silahları bulunan tüm taraftarların, silahlarını alıp “Maidan”a gelmeleri çağrısı yaptı. Bu çağrıyı muhalefetin sınırı aştığı bir durum olarak değerlen-

diren Yanukoviç yönetiminin yanıtı beklenenden çok daha sert oldu! Ortalık tam bir kan gölüne döndü. En az 70 kişinin öldüğü çatışmalar yaşandı. Gidişat, içsavaşa dönüşme potansiyelini içinde barındıran yönde ilerliyordu.

Bu çatışmaların yaşandığı ve ölülerin cesetlerinin daha gömülmediği bir ortamda, diplomatik ilişkilerde yeni bir gelişme oldu. Almanya, Fransa ve Polonya Dışişleri Bakanları arabuluculuk yapmak ve tarafları uzlaştırmak için Kiev’de işbaşındaydı. Bu görüşmelere Putin’in “İnsan hakları görevlisi” Wladimir Lukin de katıldı. ABD’nin Başkan Yardımcısı Biden’in de bu görüşmelere telefon üzerinde katıldığı ve Yanukoviç’e “barışçıl bir çözüm süresinin sona ermekte olduğu”nu söylediği medyaya yansıdı. Sürpriz denecek gelişme bu görüşmelerin sonucu oldu. Yanukoviç ve muhalefetin üç lideri uzlaşmış ve anlaşma imzalamışlardı...

Buna göre ulusal birlik hükümeti kurulacak, başkanın yetkilerini kısan, parlamentoya daha fazla hak ve yetki veren 2004 Anayasası’na dönülecek, protestolar sürecinde yaşanan saldırıların ve ölümlerin suçluları ortaya çıkarılacak, başkanlık seçimleri de en geç Aralık ayında yapılacaktı... Anlaşmanın kısa süre sonrasında parlamento hızlı biçimde kararlar almaya başladı. “Maidan”da toplanan muhalefetin özellikle faşistlerin bir bölümü yapılan anlaşmayı reddettiklerini açıkladılar. Eylemlere son verilmedi. Anlaşmanın imzalanması sürprizdi, ama asıl sürpriz ertesi gün, 22 Şubat’ta yaşandı! Yanukoviç Kiev’i terketmişti, partisi “Bölgeler Partisi” onu hain ve korkaklıkla itham ederken, yaşananların tüm sorumluluğunu Yanukoviç ve yakın çevresine yükledi. Böylece “Batılı” muhalefet yönetimi devraldı. Parlamentonun aldığı kararlar arasında Timoşenko’nun serbest bırakılması da vardı. Timoşenko ise zaman geçirmeden muhalefetin başına geçti... Başkanlık seçimleri için tarih ise 25 Mayıs olarak belirlendi. Timoşenko ve Kliçko’nun aday olacakları daha şimdiden ilan edilmiş durumdadır. Parlamentoda “Bölgeler Partisi” ile Komünist Partisi’nin yasaklanmasının tartışılmasını talep edenler var.

Kurulacak hükümette kimlerin yer alacağını, gelişmelerin hangi yönde olacağını, AB ile Rusya arasındaki çelişkilerin nasıl bir yörüngede gelişeceğini ve Ukrayna’nın devlet bütünlüğünün korunup korunmayacağını vb. vb. göreceğiz. Ortam beklenmedik olaylara gebedir, ama ne doğacağı belli değil.

26. 02. 2014 ✓

“Junge Welt” (JW) isimli günlük sol gazete tarafından 1996’dan bu yana her yıl Ocak ayının ikinci Cumartesi günü Berlin’de Rosa Luksemburg anısına düzenlenen konferanslardan 19.‘su bu yıl, Birinci Dünya Savaşının başlamasının 100.; İkinci Dünya Savaşının başlamasının 75. yılı dolayısıyla “Emperyalist Savaşlara Karşı Gösteri“ adı altında yapıldı.

Üç bölümden oluşan Konferansın Andre

Scheer ve Ulla Jelpke moderatörlüğünde yapılan birinci bölümünde, önce sosyal bilimci ve gazeteci Jörg Kronauer “1914-2014: Alman Sermayesinin o günkü ve bugünkü politikası” başlığı altında bir sunum yaptı. Bu sunumda konuşmacı genel tez olarak Alman sermayesinin 100 yıl önceki Avrupa politikası ile bugünkü politikası arasında özde bir fark olmadığını savundu.

Aslında genel yaklaşımın bu olmadığını ortaya koyan Jörg Kronauer, en büyük itirazın “Nasıl olur da 2012 de Nobel Barış ödülünün verildiği AB’nin oluştuğu şartları, Avrupa devletlerinin birbiriyle savaştığı 1914 şartları ile karşılaştırırsınız” biçiminde geldiğini belirttikten sonra, 1914’de Alman İmparatorluk Şansölyesi (Başbakanı)’nin savaşta Almanya’nın hedefleri konusunda söylediklerini alıntıladı. Buna göre bu hedefler şöyle formüle edilmişti: + Kıta Avrupa’sında esas rakip olarak görülen Fransa’yı çökertmek. + Belçika’yı ekonomik olarak Almanya’nın kölesi haline getirmek. + Hollanda Almanya’ya eklenerek bir Orta Avrupa devleti oluşturmak. Bunun birinci adımı olarak Gümrük Birliği’nin oluşturulması.

Avusturya- Macaristan bağlamında burada Almanya’nın ekonomik hegemonyasının sağlanması.

Rusya’ya karşı politika, batıdaki “sorunlar” çözüldükten, yani önce Fransa “hal edildikten” sonra belirlenecek. Fakat her halükârda Rusya’nın egemenlik alanı içindeki “doğu halkları” (Polonya-UkraynaBaltık halkları ve diğer halklar) Moskova’nın egemenlik alanı olmaktan çıkarılacak; “kurtarılacak”.

Jörg Kronauer daha sonra bugüne geçerek, şu görüşleri savundu: - Esasında bugün, 1914 Birinci Dünya Savaşı öncesinde Alman sermayesi adına formüle edilen bu hedeflere varılmıştır.

- Evet, AB içinde bir Almanya / Fransa ortaklığı vardır. Ama bu ortaklığın gerisinde büyük çelişmeler vardır. Ekonomik olarak Almanya belirleyici konumdadır.

Fransa’nın dış ticaret açığının % 75’i Almanya’dan yapılan dışalım kaynaklıdır. Bu ekonomik üstünlük Almanya’ya AB’nin siyasetinin belirlenmesinde de üstünlük sağlamaktadır. Örneğin, Özbekistan’a karşı ambargoya Almanya karşı çıkıyor. AB ‘de de bu siyaset geçiyor.

- Ancak Fransa ve Alman sermayesi arasındaki çe-

güncel

.

19. ROSA LUXEMBURG KONFERANSI ÜZERiNE

31

güncel 32

lişmeler hâlâ birlikte askeri harekatı engelleyici rol oynuyor.

Fransa özellikle eski sömürgelerine askeri müdahale söz konusu olduğunda, Almanya’dan bağımsız hareket ediyor. Kurulma aşamasında olan “Avrupa Askeri Gücü” (Eurocorps) nü kendi askeri eylemine destekçi bir güç olarak kullanmak istiyor. Almanya tabii ki bu durumdan hoşnut değil.

- Ukrayna’da anda yürüyen iktidar savaşı, aslında Almanya ile Rusya arasında yürüyen bir savaş da aynı zamanda.

- Kısaca tabii ki yüz yıl içinde değişen çok şey var.

Fakat Alman sermayesinin Avrupa’ya ve giderek dünyaya egemen olma hedefleri açısından özde değişen bir şey yok ve bu hedefler yönünde ilerleme konusunda Alman sermayesi 2014’de, yüzyıl öncesine göre daha ilerde.

Jörg Kronauer’in bu görüşleri konusunda kısa tartışma bölümünde salonda bir katılımcıdan gelen temel itiraz Almanya’nın aslında ABD’den bağımsız bir güç olmadığı yönünde bir itirazdı. Almanya’yı hâlâ kendi başına hareket imkânına sahip emperyalist bir büyük güç olarak görmeyen, onu adeta ABD’nin yarı sömürgesi imiş gibi gören ve gösteren bu itiraz, bence bir bölüm revizyonistin, Almanya’da baş düşmanın Alman emperyalizmi olduğunu kavramayan nasıl düşündüğünü gösteren bir örnekti.

Konferansın birinci bölümündeki ikinci sunumcu, Danimarka’lı eski devlet ajanı ve internette devlet sırlarını açığa vuran Anders Kaergaard’dı.

Anders Kaergaard konuşmasına “eski iş arkadaşlarını” selamlayarak başladı. Danimarka’nın Irak’ta ortak olduğu “devlet sırrı” olarak üstü örtülmeye çalışan sivil halka yönelik işkence ve cinayet görüntülerini ve belgelerini açığa çıkardıktan bu yana “devlet sırlarını yaymak” la suçlanarak “eski iş arkadaşları”nın devamlı takibinde bulunan Anders Kaergaard, bunların kendini korkutmadığını, doğruları açıklamaya devam edeceğini söyledi. Konuşmasında özetle şunları belirtti.

- Danimarka halkı İkinci Dünya Savaşında doğru yanda yer aldı. Hitler Almanya’sına karşı direndi.

- Ben Irak’a gönüllü gittim. Çünkü orada demokrasi ve özgürlük mücadelesine destek vereceğimizi düşünüyordum.

- Bunun böyle olmadığını yaşayarak gördüm…

- Bizi bu savaşa gönderenler tabii savaş alanında yoktular. Savaş alanına sürülenler biz genç insanlardık.

- Irak’ta savaşın içinde net olarak gördüm ki, demokrasi filan işin hikâyesi; orada emperyalist çıkarlar için savaşılıyor.

- Bize bir hedefi vurma emri verildi. Bu hedefte El Kaide militanları olduğu bilgisi verildi. Bana hedefin araştırılması görevi verildi. Araştırdığımızda gördük ki, hedefte El Kaide filan yok, siviller var. Bunu rapor ettik. Buna rağmen hedefi vurma emri verildi. Bildiğimiz halde engellemedik. Hedef vuruldu. Onlarca sivil, çoluk çocuk bu saldırıda hayatını kaybetti.

- Ben bu bağlamda 2010’da araştırma yapılmasını talep ettim. Tanıklık yapmaya hazır olduğumu bildirdim. Irak’taki rezillikleri açıklamak Danimarka’nın çıkarlarına aykırı görüldü. Araştırma talebi ret edildi. Olayın üstü örtülmeye çalışıldı.

Bunun üzerine elimdeki belgeleri medyaya sunmaya çalıştım. Sansürsüz yayınlamayı kabul eden tek medya kuruluşu olan “Kadın İşçi Gazetesi” ne verdim belgeleri. Devlet kurumları üzerinden yalancı olarak adlandırıldım. Mahkûm edildim. İşten atıldım. Çok şey kaybettim, ama onurumu kazandım.

Gerçeklerin üzerinin örtülmesi ile uzlaşma olmaz.

Kimseden emir almayacağım, kendi yolumu kendim seçeceğim ve o yolda yürüyeceğim.

Anders Kaergaard’ın konuşması coşkuyla karşılandı. Ardından mültecilerin taleplerini dile getirmek için Oranienplatz’ı işgal edip kurdukları ve bir yılı aşkın süredir süren kamp hakkında kimi kamp sakinleri ve destekçileri durumları hakkında bilgi verdiler.

Yeşiller Partisinden Cenin Bayram Berlin Senatosunda içişlerinden sorumlu olanın kampı boşaltmak istediğini, bunun için “Yeşilden sorumlu müdürlük”ün boşaltma kararı aldığını ve fakat bunu sessiz sedasız beceremeyeceklerini bildikleri için şimdilik beklediklerini anlattı. İlticacılar adına konuşanlardan biri, travmalarının 1,5 yıldır sürdüğünü, talepleri kabûl edilmedikçe eylemlere devam edeceklerini açıkladı. Avrupa Birliği Parlamento seçimleri öncesinde Brüksel’e yürüyüş düzenleyeceklerini bildirdi. Sözlerini “İnsanların gelmesinin, ülkelerini terk etmesinin, kaçmasının nedeni kapitalist sistem ve onların savaşlarıdır. Bizim direnişimiz aynı zamanda emperyalist savaş karşıtı bir direniştir.

Sokaklarda alternatif hayat kuralım. Hamburga bakın! Bu devlet polis devleti yöntemleri kullanarak saldırıyor alternatif hayat isteyenlere. Bizi sokmak istedikleri mülteci kampları gerçekte izolasyon sistemidir. Biz bu sistemin kaldırılmasını, ikamet sınırla-

- Dün olan bugün de devam ediyor. Öz değişmiyor.

Emperyalizm değiştiği ölçüde aynı kalıyor...

- Berlin Konferansı emperyalistler arası savaşı engellemek amacıyla yapıldı. Yalnızca erteledi savaşı o kadar.

- Birinci dünya savaşını başlatan ilk kurşun gerçekte Saraybosna’da değil Afrika’da sıkıldı.

- Josef Konrad, heart of darknes (Karanlık Yürek) adlı romanında Kongo’da kolonyalizmin en berbat yüzünü anlatır. Bugünkü Kongo’da da değişen bir şey yok özde.

- Sömürgeciliğin yerini yeni sömürgecilik aldı.

Emekçiler yoksullaşıyor. Bugünün gerçeği de bu.

- Ama emekçi insanlar örgütlendi, ANC bu örgütlenmelerden biridir.

- İkinci Dünya Savaşında haksızlığa karşı, eşitsizliğe karşı, faşizme karşı savaşan örgütlü güçler de vardı. Emperyalizm ikinci dünya savaşından güç kaybederek çıktı.

-ANC (Afrika Ulusal Kongresi) Beyaz ve Siyahların ortak örgütü olarak kuruldu. Yalnızca Beyaz ırkçılığa karşı değil, ırkçılığa karşı eşit haklar için omuz omuza mücadele ettik. Mücadelenin belli bir aşamasında silahlı mücadeleye geçmek zorunda kaldık. “Ulusun Mızrağı” örgütü (ANC’nin silahlı örgütü) böyle kuruldu. Kurduğumuzda insanların eşit ve özgür iradeleri ile birlikte yaşadığı bir ideal için yaşar, savaşır ve ölürüz gerekirse dedik.

-Birçokları Mandela’nın bu idealden saptığını vs. söyledi, söylüyor. Hayır, Mandela böyle bir değişiklik geçirmedi.

Denis Goldberg konuşması bittikten sonra gelen biri iki soruya da cevap verdi, Küba’nın Afrika’da oynadığı rol hakkında sorulan bir soruya, özellikle 70’li yıllarda Afrika’da kurtuluş hareketlerine enternasyonalist destek bağlamında Küba’nın olumlu bir rol oynadığını belirterek cevap verdi.

Son dönemde iktidar partisi konumunda olan ANC’nin ve ANC’nin önderliğindeki kimi sendikaların işçilere karşı tavırları; maden işçilerinin grevinin bir katliamla bastırılması konusunda ne düşündüğü yönündeki bir soruya ise, bu soruya biraz uzunca cevap vermek gerektiğini belirterek şöyle cevap verdi: - “Biz (ANC’nin kurucu kadroları, Mandela ve yakın çalışma arkadaşlarını kastediyor) beyaz ırkçı rejimi yıkarken, yerine rengi değişik de olsa ona benzer bir rejim kurmak; her şeyi sıfırlayıp yeniden başlamak ( “ground zero”) istemedik.

Henüz demokrasiyi yaşamamış bir toplumda yeni

güncel

masının kaldırılmasını istiyoruz.”

Sudan kökenli kadın mülteci Napoli Longo, kendilerinin aslında, şimdiyi değil, geçmişi yaşadıklarını anlattı.

“Biz mülteciler insanız. İsimlerimiz var.” diyerek sürdürdü konuşmasını ve mültecilerin kampın bulunduğu kentin dışına çıkmasını yasaklayan “ikamet sınırlaması” sisteminin gerçekte sömürge hukukunun buradaki yansıması olduğunu belirtti.

“Oranienplatz’da pratikte öğrendim demokrasi dediklerinin sahtekârlık olduğunu” sözleriyle bitirdi konuşmasını.

Konferansın birinci bölümünün son konuşmacısı Güney Afrikalı insan hakları savunucusu, ANC’nun kurucu kadrosu içinde yer alan, GAKP üyesi ve Mandela’nın yoldaşı Denis Goldberg’di.

Sunumu “Yeni sömürge savaşlarının hedefi olarak Afrika” başlığını taşıyordu.

Mandela’nın tutuklandığı dönemde tutuklanan ve 4 kez ölüm cezasına mahkûm edilen, ölüm cezası ömür boyu hapis cezasına çevrilen ve Mandela ile birlikte hapisten çıkan Denis Goldberg konuşmasına Pretoria’dan Berlin’e 12 saatlik bir hava yolculuğuyla geldiğini, bu yolculuğun on saatinin Afrika üzerinde, son iki saatinin ise Akdeniz ve Avrupa üzerinde geçtiğini anlatarak başladı. Ve bu kocaman kıta hakkında Avrupa ve beyaz algısının tüm kıtayı bir tek sözcükle ifade eden bir algı olduğunu belirtti: SİYAH! Bunun aslında ırkçı bir bakış açısı olduğunu savaş bağlamındaki bir örnekle destekledi : “Afrika’da savaşlardan söz edildiğinde hep “siyahlar arası savaş”tan söz edilir. Hatta daha ileri gidilir, siyah kabileler arası savaştan söz edilir. Avrupa’da savaşlardan söz edildiğinde bunların beyazlar arasında savaş olduğunun söylendiğini hiç duydunuz mu ?”

Sonra savaş konusunda bir genel yanlışa dikkat çekerek şunları söyledi: “Ben her türlü savaşa değil, emperyalist ve gerici savaşlara karşıyım. Ben kurtuluş savaşlarına, özgürlük savaşlarına karşı değilim. Şiddeti sevdiğimden değil, ama kurtuluş için savaş gerek.”

Denis Goldberg daha sonra şu görüşleri savundu: - Emperyalistler Afrika’yı Berlin Konferansında kendi aralarında paylaştılar.

- Afrika söz konusu olduğunda insanlar meta olarak görüldü.

Afrika pazar, işgücü, ham madde kaynağı olarak görüldü.

Yeni pazarlar gerekli idi. Afrika bölüşüldü.

33

güncel 34

bir toplum kurma göreviyle karşı karşıya idik.

Bu durumda ne yapmamız gerekiyordu?

Ya sonu belli olmayan çok kanlı bir iç savaşa girecektik, ya da, eşit oy temelinde yapılacak seçimlerle iç savaşsız bir geçiş için eski iktidar sahipleriyle anlaşacaktık. ANC’nin eşit oyla yapılacak bir seçimle iktidara geleceği kesindi.

Diğer yandan kapitalizme, dolayısıyla burjuvaziye de dokunamazdık. Bunun için henüz hazır değildi toplum.

Sizin sosyalizme nasıl geçileceği konusunda bir öneriniz varsa söyleyin.

Sonuçta, bu temelde anlaşma yapıldı. Bizim anlaşmamızın temellerinden biri burjuvaziye izin vermekti.

Sonra ne oldu?

Bugün de enternasyonal bankalar kazanıyor. Komünist Partinin ve ANC’nin önderleri, birkaç istisna dışında, kapitalizmin unsurları haline geldiler. Kapitalist sistemin doğasında yatıyor bu dönüşüm. Ama elimizde toplum hazır olmadan sömürü sistemini dönüştürecek sihirli değnek yok.

Sonuç olarak tribalizmden (kabile sisteminden) modern kapitalist topluma geçişi yaşıyoruz. Bu da bir ilerleme sonuçta.

Bundan daha fazlası gerekli tabii. Onun için de örgütlü mücadele gerek.”

Denis Goldberg, ilerlemiş yaşına rağmen hâlâ devrimci ateşi sönmemiş, ilkelerinden sapmayan bir sözü/eylemi bir devrimci olarak, bu Konferansın bence en önemli katılımcısı idi. Devrimi yapmak yetmiyor, onu sürdürmekteki zorluklar, en az onu yapmakta var olanlar kadar çok. Bunu Güney Afrika somutunda da yaşadık, yaşıyoruz.

Konferansın ikinci bölümünde, “Dördüncü Kuvvet ve Cephe gerisi / Anavatan cephesi Medya savaşlara nasıl hazırlıyor” başlığı altında bir Panel tartışması yapıldı.

Moderatörlüğünü (JW Şef redaktör vekili) Rüdiger Göbel’in yaptığı tartışmada Panel katılımcıları Rainer Rupp (NATO genel merkezi eski çalışanı.

JW-yazarı) Karin Leukefeld (JW-yazarı) Anders Kaergaard ve Freja Wedenborg (Danimarka’da yayınlanan Arbejderen isimli günlük gazetenin yazarlarından)‘dan oluşuyordu.

Bu tartışmada ana akım medyasının nasıl hükü-

metlerin/devletlerin siyasetinin propagandasını yaptığı örnekleri ile ortaya kondu. Anders Kaergaard örneğinde bağımsız küçük medya kuruluşlarının önemi üzerinde duruldu; bu arada İnternet’in de bastırılan haberlerin yaygınlaştırılmasında kullanılma imkânları –Snowden örneği, wikileaks gibi sitelerüzerine de tartışıldı. Egemenlerin kontrol imkânları üzerine konuşuldu.

Anders Kaergaard ve Snowden örnekleri, aslında bütün kontrol mekanizmalarına rağmen, eğer cesur, ölümü de göze alan insanlar çıkarsa, gerçeklerin sonsuza kadar gizlenemeyeceğini gösteriyor.

Sonuçta yine belirleyici olan gerçeği açıklama cesaretine sahip insanların olup olmadığı.

Bu Panel tartışması ertesinde önce artık geleneksel hale gelen “Mumia Abu Cemal” in durumu hakkında bilgi ve onun mesajının okunması vardı. Mesajı Mumia Abu Cemal’in oğlu Jamal Hart sundu. Her zamanki gibi konferansın en coşkulu bölümlerinden biriydi bu enternasyonal dayanışma gösterisi.

Daha sonra Michel Chossudovski (Kanadalı iktisat profesörü) “Emperyalist savaşların dünya çapında ve tek tek ülkelerde amaçları” üzerine bir sunum yaptı.

“ABD baş düşman” sınırları dışına çıkmayan bir sunumdu bu. Sonra Zivadin Jovanovcic (Eski Yugoslavya dışişleri bakanı) “Belgrad’dan Şam’a / Savaştan Savaşa” başlıklı bir sunum yaptı.

“Sırp ve Sırbistan dostlarına teşekkür”lerle başlayan konuşmasında Jovancovic eski Yugoslavya’daki savaşta Sırp tezlerini yineleyen, Sırp milliyetçisi bir sunum yaptı.

Eski Yugoslavya’nın parçalandığı savaşta, Sırp milliyetçiliğinin hiçbir rolü yok, zaten Sırplar milliyetçi de değiller konumunda olan Jovancovic, şimdi Suriye’de süren savaşta da Esad’ı anti-emperyalist bir konumda gösterdi.

Jovancovic’in savundukları kısaca şunlar: - Eski Yugoslavya’ya karşı NATO saldırısı bütün uluslararası kurallarına olduğu gibi uygarlık kurallarına da karşı idi.

- Önce medyada ülkemin yönetimi demonize edildi.

- Sonra Rambolliet görüşmelerinde gerçekte görüşme yürütülmedi, Sırp tarafına bir şeyler dikte edilmeye çalışıldı.

- Sonra sivillere saldırıldı.

ortaya koydu. Bu konuşmada, bilinen ve emperyalizmi ABD emperyalizmine indirgeyen, Rusya gibi, Çin gibi ülkeleri barışın savunucusu ilan eden, Kuzey Kore’yi sosyalist ve barış hareketinin parçası gören revizyonist ve pasifist “Barış Programı” dışında bir şey yoktu.

Konferansın üçüncü bölümü Moderatör JW redaktörlerinden Arnold Schölzel tarafından yapılan ve “Faşizme, savaşa ve sosyal hakların budanmasına karşı mücadele nasıl birleştirilebilir” başlığını taşıyan Panel tartışması idi.

Panel konuşmacıları olarak Maria de Scorro Gomes, Ulrich Schneider (Direnişçiler Uluslararası Federasyonu genel sekreteri), Bernd Rixinger (Linke [Sol] yönetim kurulu üyesi) ve Monty Schaedel (Alman Barış Cemiyeti ve Birleşik Savaş Karşıtları Örgütü siyasi sekreteri) vardı.

Aslında Panelde gerçek bir tartışma yoktu. Çünkü bütün tartışmacılar üç aşağı beş yukarı aynı revizyonist görüşlerin savunucusu konumunda idiler.

Tartışma panel konuşmacılarına gelen kimi sorularla biraz gündeme geldi.

O da öncelikle Sol Parti’nin kimi örgütlerinde, kimi yöneticilerin partinin andaki çizgisine karşı, Almanya’nın kimi savaşlara katılmasının doğru olabileceği görüşlerinin sorulması üzerine yürüdü. Rixinger bu sorulara demokratik bir parti oldukları, her görüşün savunulabileceği, belirleyici olanın partinin resmi görüşü olduğunu söyleyerek cevap verdi.

Konferans her zaman olduğu gibi Enternasyonal’le, Pazar günü yapılacak RL-yürüyüşüne çağrı ile kapandı.

Konferans bittikten sonra yapılan akşam programında: Erich Schmeckenbecher, Grup Yorum, Luis Galrito ve Antonio Hilario,ve Strom& Wasser grubu şarkıları ile Konferans katılımcılarına kültürel bir şölen sundular.

19. RL Konferansı, yalnızca Denis Goldberg’ için bile katılınmaya değer bir konferanstı.

Konferans oturumlarına katılan sayısı 400-800 arasında değişirken, tüm gün boyunca 2000 civarında insan katıldı bu RL-Konferansına.

Bu bağlamda RL-Konferansı, Almanya açısından kuşkusuz en geniş katılımlı sol siyasi konferans olma niteliğini koruyor.

Berlin’den YDİ Çağrı Okuru 05. 02. 2014 ✓

güncel

- Sonra ülkem Arnavut azınlığa karşı insanlık suçu işlemekle suçlandı. Halbukî tersi söz konusu idi.

- Sonra ülkem bombalandı.

- Saldırıdan sonra ne oldu? Güya serbest seçimler yapıldı. Gerçekte ABD’ci kukla bir hükümet kuruldu.

Bütün bunlar geçerli uluslararası kurallara karşı idi.

-Şimdi de benzer olaylar yaşanıyor. Libya’da yaşandı. Suriye’de yaşanıyor.

- Sınırlar yeniden çizilip, yeni küçük kukla devletler kuruluyor.

- Sonuçlar: Bulgaristan’da 4 ABD üssü, 4 de Romanya’da vs.

- Arnavutluk güya bağımsız devlet, ama gerçekte Mafya devleti.

- Eroin trafiği - insan trafiği vs. Bu Mafya üzerinden yürüyor.

- Alternatifler ya global savaş veya global barış...

- Aslında Üçüncü Dünya Savaşı Yugoslavya’ya NATO saldırısı ile başladı.

- SB’nin dağılması ile dünya barışı bitti. Aslında çok kutupluluk barış için olumlu bir durum. AB’nin varlığı, Çin ve Rusya, ABD’nin savaşçı siyaseti önünde engel.

Danimarkalı bir katılımcı Jovancovic’in konuşması ertesinde ona şöyle bir soru yöneltti: Konuşmada Sırp olmayanlara karşı “yabancı düşmanı” bir yaklaşım söz konusu? Kosova Arnavutluk halkı neden bağımsızlık hakkına sahip olmasın? Neden Arnavutluk’la birleşme hakkına sahip olmasın?

Bu soru hem Jovancovic’i hem de oturumu yöneten JW yöneticilerinden Klaus Hartmann’ı epey kızdırdı.

Jovancovic soruya: “Bağımsız Kosova”nun gerçekte bağımsız devlet kurma hakkıyla ilişkisi yok. Bu tamamen emperyalizmin böl-yönet politikasının sonucu olan kukla bir devlet.” Şeklinde cevap verirken, Klaus Hartmann işi daha da ilerletip, demagojik bir biçimde bu soru ile bütün Almanları birleştirme, “Anavatana döndürme” (Heim ins Reich) siyaseti arasında benzerlik keşfetti ve Danimarkalı soru sorana da “Danimarka’da da epey Alman kökenli insan yaşadığı”nı hatırlatmayı unutmadı!

Ve bu tavrı alkışlayanlar da oldu !!!

Zavallı Rosa kendi adına konferans düzenleyenlerin neleri de savunduğunu bilse idi ne yapardı acaba?

Bölümün bir başka konuşmacısı, revizyonistlerin egemenliğindeki Dünya Barış Konseyi”nin Brezilyalı başkanı Maria de Scorro Gomes’ti. Konuşmasında kendine göre “Yeni bir barış hareketinin ilkeleri” ni

35

gündem

BANGLADEŞ, KAMBOÇYA, ÇİN, HİNDİSTAN, VİETNAM…

TEKSTİL SANAYİİNDEKİ AZAMİ KÂR İÇİN ÇALIŞMA KOŞULLARI VE KÜRESEL DEĞER YARATMA ZİNCİRLERİ SAVAR’DA KATLİAM 24 Nisan 2013’de Bangladeş’in başkenti Dhaka’nın Savar semtindeki sekiz katlı bir fabrika binası Rana Plaza çöktü. Bu öngörülebilir “ felâket”te 1.250 kadın-erkek tekstil işçisi öldü.

Daha bir önceki gün taşıyıcı kolonlarda yarıklar

Kadın-Erkek Tekstil İşçilerinin Çalışma ve görülmesine ve bunun üzerine açıktan açığa yıkıl- Yaşam Koşulları maya yüz tutmuş bina tahliye edilmesine rağmen saRana Plaza’daki tekstil işçilerinin bir bölümü Basti/ bahleyin işçiler yine binaya girmek ve vardiyalarına Madjipur ‘da yaşıyorlar. Basti/ Madjipur Dhaka’nın işbaşı yapmak zorunda kaldılar. Kapitalist açgözlü- kuzeybatısında Savar semtinin çok hızlı büyüyen lükten kaynaklanan katliam! Bu katliam da, medyada bir yoksullar mahallesidir. Basti oluklu saçlı çatılara bize talihsiz kazalar olarak satılan cinai cürümlerin uzun listesine ekleniyor. Kapitalist kâr “ne büyük Bir sanatçı grubun bir Berlin talihsizlik ki” sigara içme molalarını engellemek için Metro durağında şatafatlı H&M – kapıların kapanmasını talep ettiğinden, acil çıkışların reklamı hakkındaki afişi önünü acil siparişler yüzünden kapattığından veya bulundurulması zorunlu kılınmış yangın söndürme aletleri gibi en basit güvenlik önlemleri gereksiz gider sayılıp alınmadığından, asya tekstil sanayiinde yüzlerce işçinin öldüğü talihsiz iş kazaları olağan vakalardır.

Berlin, Neukölln’deki H&M Tekstil Firması Kreuzberg’deki 1 Mayıs 2013 eylemi bitmek üzere.

Devrimci 1 Mayıs yürüyüşü canavarın kalbi olan Berlin Merkezine kadar ilerledikten sonra saat 23.30 sularında Neukölln’de camekânlar şangırdadı. Epeyce meşgul olan polis tarafından engellenmeksizin bazı bankaların yanında bir H&M şubesinin camları da kırıldı. Aktivistler bu eylemin anlamını açıklayan bir duvar yazısını geride bıraktılar: “Remember Savar” (=Savar’ı Hatırla!”).

36

“Kocam ikimizin de çalıştığı fabrikada bir yangında öldüğünde dul kalmadan önce iki çocuğum vardı.

Hamileliğim sırasında annelik izni ve kocamın ölümün için herhangi bir tazminat almadım.”

(Farzana, Bangladeş’te bir kadın tekstil işçisi)

emperyalizm tekstil değer yaratma zincirinin daha alttaki halkasındaki gecekondu üretiminde, ‘ çifte özgür’ ücretli işçinin borç köleliğini sömürmeyi pek iyi biliyor.

Bangladeş, ortalama saat ücreti 0,83 dolar olan Hindistan gibi ülkeler karşısında, yaklaşık 0,32 dolar ortalama saat ücreti ile düşük ücret ülkesi olarak zirvedeki konumunu savunuyor. Çin bu ülkelerle karşılaştırıldığında, daha iç konjonktürün canlandırılması için yumuşak dönüşümden önce ve bunun beraberinde getirdiği bariz ücret zamlarıyla, çok pahalı olarak görülmektedir. Hükümetin küresel krize karşı şimdiye kadar ki başarılı reaksiyonu bu. Hükümet, en başta göçebe kadın-erkek işçilerin müvadelesi olmak üzere, mücadeleci yeni bir işçi sınıfının baskısı nedeniyle bu reaksiyonu göstermek zorunda kaldı .

Ve fakat aynı zamanda kendisinin büyük güç olarak stratejik gelişme hedeflerini ilerletiyor.

gündem

sahip basit beton evlerin inanılmaz bir hızla çoğaldığı, çocukların çamurlu çukurlar ve çöpler arasında oynadıkları çok dar sokaklardan oluşan bir labirenttir. Her yerde derme çatma kümeslerde tavuklar ve küçük domuz sürülerinin bulunması, buranın çoğu sakinlerinin daha kısa bir süre önce köylerin yoksulluğundan kente kaçtıklarını anımsatıyor. Yalnızca Basti /Madjipur’da hepsi Rana Plaza gibi yakınlardaki tekstil fabrikalarında çalışan 100.000 insan yaşamaktadır.

Bir aile tabanı beton 12 m2 bir odada oturuyor; su musluğu ve duş hortumu dışardadır. Bir yatağa sahip bir kişi Madjipur’da kazancı iyice olanlardan sayılmaktadır. Bir oda için aylık 2000 Taka,(20 Avro) kira ödenmesi gerekir. Savar’ın hızla büyüyen gecekondu mahallesindeki çok kârlı evlerin ticaretini yapan, Rana Plaza’yı da inşa eden ve inşaatta açgözlülüğünden çok kalitesiz malzeme kullandıran da aynı adamdır: Sohel Rana.

Madijur’da gün erken başlar. Shali saat 5.30 da biraz sıvı yağ ile pilav ve azıcık sebze pişirir. Bu öğle yemeğidir. Dokuz yaşındaki oğulları ile birlikte aile sadece çok seyrek olarak kahvaltı yapabilirler. Shali dikişçi olarak Rana Plaza’nın boğucu, bunaltıcı işyerlerinden birinde; kocası Badul Phantom Apparels Ltd adlı bir firmanın paketleme bölümünde çalışıyor.

Saat 8 de zamanında vardiyada çalışmaya başlamak için her ikisi saat 7 sularında yaya olarak işin yolunu tutuyorlar. Saat 13 de bir saatlik öğlen molası var; normal vardiya saat 20’ye kadar ama sık sık gerçekleşen fazla mesailerde gün saat 22’ye kadar sürüyor. Shali eve giderken biraz alış-veriş yapıyor. İkisinin birlikte aylık kazançları 15.000 Taka, (150 Avro). 11 yıl içinde 200 avro biriktirebildiler. Badul, 24 Nisan tarihinde Rana Plaza’nın enkazları altında katledilmeden önce küçük bir berber dükkânı açmayı hayal ediyordu.

Aynı sokakta bir komşu evde iki kız kardeş oturuyorlar: 20 ve 18 yaşlarındaki Şefali ve Şirin Akter. Onlar daha çocukken Dhaka’ya geldiler ve küçük erkek kardeşlerini daha sonra yanlarına aldılar. Bu erkek kardeşleri onların sefaletten kurtulmak için umutlarıdır; onun eğitimi için çalışıp çabaladılar, açlık çektiler ve onun daha sonraki eğitimi için biraz para biriktirdiler. Abu ve Fahima Said gibi bu mahalle sakinlerinin birçoğunun borçları vardır. Kendi başına küçük köylü olarak uğranan başarısızlığın maliyeti 500 avro borçtur. Eğer her şey düzgün giderse, yaklaşık 30 yıl sonra bu borcu geri ödemiş olacaklar.

Feodalizmin köleliği ortadan kalktı, ama modern

Bangladeş – Dünyanın Dikiş Makinesinde Yeni Sömürgecilik Sohel Rana gibi mafyatik yeni yetme milyonerler, komprador burjuvazinin en düşük ücret ve bununla üretim hacmindeki daha yüksekçe pay için üretim yeri rekabetinde, küçük, ama vazgeçilmez balıklarBir sanatçı grubun bir Berlin Metro durağında şatafatlı H&M – reklamı hakkındaki afişi

“Fabrikada güzel kızlar erkek manejerler tarafından sürekli tacize uğruyorlar. Bu menajerler kızların yanına geliyorlar; onları ofise çağırıyorlar, kulaklarına birşeyler fısıldıyorlar; bellerini, kollarını, boyunlarını, kalçalarını, göğüslerini elliyorlar; onları para rüşveti ile kandırıyorlar ve onlarla seks yapmak için işten atmakla tehdit ediyorlar.”

(Luksiya, Çin’de kadın tekstil işçisi)

37

gündem 38

dır. Rana otuz ortası yaşlarda bir adamdır. Bazar men % 10’unu oluşturmaktadır. Tekstil sanayiinde Road sonundaki beş katlı evinden çıkarken Bodygu- yaklaşık 3,5 milyon işçi çalışmaktadır; bunun % 80’i ardları tarafından korunmaktadır. Kendisi hükümet- kadındır. teki Awami Partisinin (Halk Partisi - ÇN) gençlik Bangladeş yılda 15 milyar avro değerinde giysiörgütünün üyesidir ve Basti’de kendisinin afişlerini yi batılı zincirlere ihraç etmektedir. Bangladeş buastırmıştır. Onu milletvekili olarak parlamentoya nunla, kendisinden karşılaştırılamayacak derecede sevk edebilecek bundan sonraki kariyer adımı için çok daha büyük Çin’den sonra dünyanın ikinci bühazırlıktır bu. yük tekstil üreticisidir ve tekstil teslimatçısı olarak Sohel Rana Dhaka’da doğdu; babası 80’li yılların Almanya’da dördüncü, AB’ne ithalatta üçüncü sırada başında başkente geldi. Ortaokula gitti ve hedefine bulunmaktadır. (2) odaklanarak kariyerini planladı. Dhaka hızla büyüBangladeş ekonomisi böylece emperyalizme bayen bir kenttir; Emlak spekülasyonu hızlı zenginliğe ğımlı yeni sömürgelere özgü tipik mono kültürü götüren yoldur. Rana’nın babası bir parça arsa aldı, içermektedir. Bu somut durumda söz konusu olan oğlu satın almaya dekahve, pamuk ve vam etti. Alınan arazi endüstriyel, ihbataklıktı ve bu nedenle Daha ucuzu olmaz! racata yönelik ucuzdu. Rana bataklı(2009 yılı itibariyle aşağıda belirtilen ülkelerdeki bir plantaj ekoğı çöp ve kum ile doltekstil branşında (ABD-Doları olarak) saat başına düşen nomisinin diğer durdu ve 2007’de Rana emek giderleri) ürünleri veya Plaza’nın inşaatına başpetrol ve koltan ladı. Rana Plaza 2008’de gibi doğal hamaçıldı. 3500 kadın-erkek maddeler değil, işçi için fabrika binası bilakis endüstriçok ince ara tavanlara yel olarak imal sahipti; şimdiye kadar edilen bir kithiçbir yüksek bina inşa lesel üründür: etmemiş olan bir yapı Giyim eşyaları. firması rekor bir zaman Bangladeş boiçinde bina dikti. Beşuna “dünyanın tonun içine haddinden dikiş makinesi” Çin Hindistan Pakistan Kamboçya Bangladeş fazlaca kum katılmıştı. olarak ta adlanÇöp-, bataklık-kumdan dırılmamaktaoluşan temel sağlam dedır. ğildi. 7. Ve 8. katların illegal olarak ilave inşaatında “Bir devlet biçiminde bir tekstil fabrikası, kendisine Rana rüşvetle ruhsatları almaya bile tenezzül etme- ait milli marşına sahip ve BM-üyesi devasa bir dikiş di. Bina inşasının giderleri kendisini hızlı bir şekilde atölyesi. Ve tekstil fabrikatörleri tarafından denetleamortize etti. Zemin ve 1. kat bir bankaya ve küçük nen, sürekli olarak yüksek ateşli neredeyse yüzde yedi dükkânlara kiraya verilmişti; bunların üstüne beş büyümesi ile dünyanın en yüksek büyüme oranlarıntekstil fabrikası geldi. Buradan kabaca tahminle bir dan birine sahip bir ekonomi .” (3) buçuk milyon avro yıllık kira gelirleri çıkar. SermaBangladeş’teki bu hızlı büyümenin arkasında ye büyümek zorundadır; Rana kadın-erkek işçiler 2000’li yılların başından beri siparişlerin bu ülkeye için barınma yerleri inşa etmeyi sürdürdü; uyuşturu- kaydırılmasının artması bulunmaktadır. Emperyacu işine girdi; zaten bizzat kendisi de bağımlıydı ve list tekeller bununla Hindistan ve Çin gibi kendileMadjipur’un mafya babası olarak dört cinayet siparişi riyle rekabet içinde bulunan ülkelerin işçi sınıflarının vermiş olmalıydı. (1) mücadele ederek kazandıkları ücret artışlarına reakTekstil endüstrisi Bangladeş’in en önemli sanayi siyon göstermektedirler. Bangladeş’te tekstil fabridalıdır. Bu sanayi dalı ihraç edilen malların % 80’ini katörleri tabii sadece ekonomiye değil, aynı zamanüretmekte ve tarım ülkesi Bangladeş’in Gayri Safi da komprador burjuvazi olarak devlet ve siyasete de Yurtiçi Hasılasının (Brüt İç Ürün- BİP) hemen he- hükmetmektedirler.

İkinci üretim aşamasında hammaddelerden duruma göre boyanacak veya işlenecek iplik ve yün üretilir 3. Kumaş üretimi – dokuma Bundan sonraki adımda ipliklerden doku, yani kumaşlar imal edilmelidir.

4. Giysilerin üretimi – Dikiş dikme ve konfeksiyonlama Biçki ve dikiş yoluyla istenen ara ürüne (Örn: bir pantolona) götüren giysinin imali için çıkış noktası ürün kumaşlardır. Sonunda konfeksiyonlama (Örn: düğmeleri, fermuarı dikme) vs. ile kullanım(giyim) eşyası imal edilir.

Distribüsyon, yani malların son müşteriye satışa kadar dağıtımı daha dar anlamda artık üretim zincirine dâhil değildir. Tüm bunlara rağmen küresel distribüsyon özellikle gerekli olan nakliyat zamanı bakımından küresel değer yaratma zincirlerinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Pamuk ve Koyundan Tişört Ve Yün Kazağa Üretim Zincirleri

Küresel Değer Yaratma Zincirleri – Bugün Nasıl Üretiliyor ve Tüketiliyor

Teknolojik olarak bakıldığında giysi üretimi makine yapımı, otomotiv ve uçak sanayii ile karşılaştırıldığında sadece az sayıda birkaç kademeyi kapsayan göreceli olarak basit bir üretim zinciridir. Sanayi devrimi her ne kadar söz konusu tekniği (6) geliştirmiş olsa da, üretim aşamaları binlerce yıllardır özünde aynı kaldı. Giyim eşyası üretmek için şunlar gereklidir: 1. Hammaddelerin kazanılması Giysilerin üretimi için gerekli olan pamuk veya yün gibi bitkisel veya hayvansal hammaddeler yetiştirilmek, toplanmakı ve hazırlanmak zorundadır.

2. İplik ve Yün Üretimi

Üretici güçlerin gelişmesiyle birlikte tüm dünyada kadın ve erkek işçilerin doğrudan birlikte çalıştıkları bir toplumsal üretim peyderpey ortaya çıktı. Bu küresel değer yaratma zincirlerinde montaj bantlarının sonunda meta olarak dünya çapında piyasaya sürülen bir ürün çıkmaktadır.

Global üretim ağları önde gelen emp er y a l i s t tekellerin örgütlenme biçimidir. Bu bağlamda üretim, hiyerarşik olarak dünya çapında yapılandırılmış ve çok farklı sömürü biçimlerini kombine eden ek yan sanayi zincirleri üzerinden örgütlenmiştir. Bu, birçok üretim aşamalarının bütünüyle otomatik bir şekilde muaz-

gündem

“Milletvekillerinin büyük bir bölümü ya bizzat kendileri tekstil patronudurlar veya böyle birisi aile efradı içinde vardır. Patronlar ve siyasi sınıf adeta bir ve aynıdır.” (4) İki partili bir demokrasiyi Uygur görülmektedir. Şu anda hükümette olan popülist Awami Ligi ve muhalefetteki muhafazakâr Nationalist Party (Milliyetçi Parti – ÇN) hükümet etme işini kendi aralarında değişerek paylaşmaktadırlar. Her ikisi de bütün enerjilerini tekstil sanayiindeki sömürü koşullarının korunması için kullanmaktadırlar. Örnek asgari ücret: Bu ücret bazen eğer aşağıdan baskı veya bir “kaza”dan sonra uluslararası dikkatler çok büyük olursa, o zaman kâğıt üzerinde biraz yükseltilir. Fakat gerçekte uygulanmaz. Bunun yerine sendikalara, kadın-erkek işçilerin sınıf mücadeleleri ve grevlerine ve Maoist “Bangladeş Komünist Partisi (CPB) gibi siyasi düşmanlara karşı gaddarca baskılarla girişilir.” (5)

39

gündem 40

zam bir hızla yürüdüğü sanayi robotları ve birbirine zincirlenmiş süreçlerle çalışan yüksek teknoloji fabrikalarından, küresel güneyin (Örneğin: Hindistan, Çin’deki) gecekondu mahallelerindeki aileler ve kadın ev işçileri içerisindeki yarı-feodal ve köleye benzer sömürü şartlarında çalıştığı işyerlerine kadar geniş bir alanı kapsamaktadır. Karmaşık ürünlerde, örneğin emperyalist merkezlerde otomotiv endüstrisinde sonal montaj işletmeleri yüksek derecede otomatize olmuştur. Buna karşı giyim sanayiinde basit makinelerdeki el işi ağır basmaktadır. Bu nedenle sermayenin düşük derecedeki organik bileşimine uygun olarak, bu üretim ağırlıklı olarak global güneyin bağımlı devletlerinde ve Doğu Avrupa’da gerçekleşmektedir.

Bu hiyerarşinin başında Nike, Benetton, Adidas gibi tanınmış marka adlarıyla emperyalist tekeller ve Kik, Primark, H&M ve Walmart gibi büyük ticaret zincirleri bulunmaktadır. Sonuncusu, Walmart aslında 2,1 milyon çalışanı, 341 milyar avro cirosu ve 11,9 milyar avro resmi kazancı ile (2011 yılı itibariyle) üçüncü büyük küresel tekel işletmesidir. Ticaret firmalarının arkasında da sonal olarak kârları iç eden emperyalist tekelci sermaye durmaktadır. Örneğin Almanya’nın en büyük ucuz tekstil zinciri Kik, Tengelmann grubuna aittir; Primark, merkezi İrlanda’da bulunan çok uluslu perakende ve gıda maddeleri holdingi Associated British Foods’un (ABF) bir alt şirketidir vs.

Birinci basamakta bizzat kendisi uluslararası şirket olarak birçok ülkelerde mal ürettiren veya bir ülkede tekel konumunda bulunan, sipariş üzerine imalat yapanı görüyoruz. Filipinler’de sadece beş firma tekstil sanayiine hâkimdir. “Dünyanın dikiş makinesi” Bangladeş’te Bir düzineden fazla kapitalist aileler pazar ve devlete egemendir. Büyük üretici şirketler çoğu halde enternasyonal tekellerin şube firmaları konumudadır. Bu şirketler ulusal piyasada büyür büyümez, enternasyonal veya bölgesel sermaye guruplarının uluslar arası doğrudan yatırımlarının tercih edilen hedefleri haline gelmektedir. Buna örnekler Hindistan Mumbay’daki Go Go International veya Çin’deki Chrystal Group’tur. İkinci basamağı klasik teslimatçılar, ihtiyaç halinde bizzat kendilerinin birçok üretim yerlerine sahip oldukları orta büyüklükte işletmeler oluşturmaktadır. Bunların büyüklükleri ülkeye göre farklıdır ve Sri Lanka’da bu kademede tipik olarak 40 -80 arası kadın-erkek işçi sömürülürken, bu sayı Çin’de 400 den 1000 kadın-erkek işçiye kadar varmaktadır.

Üçüncü basamakta sadece yerel olarak faaliyet gösteren küçük yan sanayi firmaları vardır.

Dördüncü basamakta küçük aile işletmeleri, özellikle kadın iş güçlerinin sınırsızca arsızca sömürüldüğü merdiven altı derme çatma atölyeleri, arka avlu dükkâncıkları alanı başlamaktadır.

Beşinci basamakta gecekondu üretiminin kadın ev işçileri üretim piramidinin “görünmez” tabanını ve bununla değer yaratmanın vazgeçilemez bölümünü oluşturmaktadır.

Kadın-erkek İşçiler mi yoksa Kadın-Erkek Girişimciler mi - Dostlara ve aileye sipariş verme Kadın ev işçilerinin sömürülmesi birçok halde, kısmi siparişlerin topluluk (community) veya aileler içerisinde verilmesi (subcontracting ) (7)) yoluyla gerçekleşmektedir. Birinci veya ikinci kademedeki büyük imalatçıların vardiya şefleri veya amirlerine yabancılara verilebilecek siparişler dağıtılır. Bu bağlamda zaten bizzat kendileri ücretli işçiler olarak sömürülen; böylece geçici bir şekilde küçük kapitalistler olarak yabancı artı değere sahip olan amirler, küçük şefler olmaya yükseldiğinden, community’nin sosyal ağları içerisindeki sömürüyü hedeflemektedirler. Onlar (bu küçük şefler –ÇN) çoğu kez sipariş hacminin sadece % 20’sinden 30’una kadarını ücret olarak ev işçisi kadınlara öderler ve arta kalanı kendi ceplerine atarlar. Bazıları yüksek sezonda üç-dört dosta iş temin ederken, diğer bazıları 80 çalışana kadar çıkar.

“Threads of Labour” (8) (Emeğin İpliği) adlı kitap için araştırma çalışması tekstil sanayiindeki üretim zincirlerinin dört tipini saptar: Dengeli bir ağ (Örn: Zara), hiyerarşik bir ağ (Örn: Fanco), merkezi olarak yönlendirilmiş bir ağ (Örn: Benetton) ve pazar bazlı bir ağ (Örn: Bulgaristan’da ihracata yönelik küçük ve orta büyüklükte imalatçılar).

Zara dengeli bir ağa bir örnektir; burada alıcı Bulgaristan’daki imalatçılarla “hakça” ilişkileri ayakta tutar ve örneğin teknoloji ve bilgi transferi ile onların gelişmesine yatırım yapar. Ne var ki bu “dengelilik” sadece kapitalistler arasındaki ilişkilerde söz konusudur; kadın işçiler Bulgaristan’da güvencesiz çalıştırılanlar olarak acımasızca sömürülürler.

Daha küçük ve orta büyüklükte firmaların pazar tabanlı ağları, büyük zaman baskısı ve aşırı derecede esnek koşullarda kitlesel siparişlerin büyük bir kısmını karşıladıklarından üretim zincirlerinin vazge-

Ayaklanmalar – Grevler Bangladeş’teki kadın ve erkek işçiler insanlık onuruna aykırı yaşam ve çalışma koşullarına karşı yıllardır direniyorlar. Rana Plaza’nın çöküşünden sonra bu direnişler daha da güçlendi.

National Garments Workes Federation (NGWF) (9) gibi sendikalardaki örgütlenme derecesi hızlı bir şekilde yükseldi. En küçücük talepler uğruna mücadeleler bile egemenlerin tavrı sonucu çok çabuk bir şekilde kadın işçiler ile devlet, polis ve ordu arasında sert çatışmalara dönüşmektedir…

21. 09. 2013: 50.000’den fazla kadın-erkek tekstil işçisi başkent Dhaka’da ücret antışı talebiyle için grev

yaptı. Caddeleri bloke ettiler ve bazıları fabrikalara saldırdı. Onların talebi aylık 8.000 taka (75,50 avro) asgari ücrettir.

Ama patronlar Haziran ayından beri sendikalarla süren pazarlıklarda ücretlerin sadece % 20 oranında bir artışını önerdiler. Bunu dünya ekonomisinin zayıflığı ile gerekçelendirdiler.

11. 11. 2013: Kathorpool’daki Abir Fashion firmasının 98 kadın-erkek işçisi işten atıldı.

12. 11. 2013: Ashulia ve Savar’da en az 40.000 gösterici yürüdü. Grevdeki kadın-erkek tekstil işçileri ile polis arasında kanlı çatışmalar oldu. En azından 60

işçi sinir gazı ve plastik mermilerle yaralandı.

13. 11. 2013: Ashulia’da on binlerce kadın-erkek tekstil işçileri grev yaptılar ve ücretlerine zam talep ettiler. Polis kitlenin üzerine göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiler sıktı. 250’nin üzerinde fabrika kapalı kaldı.

18. 11. 2013: Binlerce kadın-erkek tekstil işçisi başkent Dhaka’nın kenarındaki sanayi bölgesi Ashulia ve Konabari’de grev yaptı. Hükümet tarafından ilan edilen ve çok küçük bir artış öngören yeni asgari ücreti protesto ettiler. Neredeyse 140 fabrika kapalı kaldı. Hükümetin bayan başı Sheiks Hasina fabrika sahipleri ile önceden asgari ücretin ayda şuandaki rayiç üzerinden 38 avrodan 50 avroya bir yükselişi üzerine anlaştı. Oysa kadın-erkek tekstil işçileri rayiç üzerinden ayda 75 avroya çıkarılmasını talep ettiler.

gündem

çilmez parçalarıdırlar.

Kayıt dışı çalışmayı kullanmanın en büyük payı dördüncü ve beşinci basamakta bulunmaktadır.

Reform Talepleri ve Kampanyalar Batılı ülkelerde birçok kampanyalar ve destekleyici gruplar ortaya çıktı. Tekstil tekellerinin üstündeki büyük baskı yüzünden bunlar bir dizi anlaşmalar imzaladılar. Biz burada kampanyalardan biri ve reform talepleri üzerinde durmak istiyoruz: Fair trade (Hakça ticaret - ÇN) – “Temiz Giysi Kampanyası” “Temiz Giysi Kampanyası” (Clean Clothes Campaign – CCC) 1989 yılında Hollanda’da kuruldu. Bunu tetikleyen C&A firması için mal üreten şirketlerde skandal çalışma koşullarının ortaya çıkmasıydı.

CCC’nin bu arada 15 Avrupa ülkesinde bir ağı vardır.

Bu ağ içinde arasında Terre de femmes, NGO’lar, kilise grupları, IGM, verd.di gibi sendikaların vs. bulunduğu yaklaşık 300 değişik örgüt işbirliği içinde çalışmaktadır. Bu kampanya lobi çalışması yapmakta; kısmen çarpıcı eylemlerle kamuoyu önüne çıkmaktadır. Çalışma koşullarında ahlaki asgari standartlar, tekstil holdinglerinin yükümlülüğü olarak, imalatçılar ve satın alıcılarla yapılan pazarlıklarla ulaşılması öngörülen bir hedeftir. Bir proje, tüm imalatçılar için bu asgari standartları yükümlülük olarak ilan eden bir açıklama yapılmasını hedefliyor. LİDL firması aleyhine dava açıldı. Bunun sonucunda bu holding artık giysi reklam ilanlarında “ hakça ticaret yapıldı” çığırtkanlığı yapamayacak, bu mahkeme kararıyla yasaklandı.

Bu tür kampanyalar neyi amaçlıyor? Bazı iyileştirmeler istendiği açıktır. Oysa her şeyden önce burada metropollerdeki NGO’lar (STÖ’ler -ÇN)) sendikalar,

41

gündem

Attac vb.nin “vicdanlarının” sakinleştirilmesi söz konusudur. Onlar için kadın-erkek tekstil işçilerinin günbegün gerçekleşen sınıf mücadelelerinin olay yerinde doğrudan ve militan bir şekilde desteklenmesi söz konusu değildir. Bu işçilerin bizzat kendilerinin örgütlediği iş mücadeleleri hatta pazarlıklarda engel olarak görülmektedir.

Emperyalist üretim sistemi ilkesel olarak sorgulanmamaktadır. Sorunlar ve sefalet ortadan kaldırılmamaktadır. Enternasyonal dayanışma ve sınıf bilinci yerine; temsilciler politikası ve sakinleştirme hapı. CCC gibi örgütler, kapitalizmde “insanlık onuruna layık” çalışma koşullarının yaratılmasının mümkün olduğu hayalini yaymaktadır.

TİE-Konsepti “Trans International Exchance” (TIE) “işletmelerde ve semtlerdeki taban eylemcilerinin oluşturduğu küresel” bir “ağdır. Bu ağ kayıtlı ve kayıtdışı sektörden sendikacıları ve sendikacı olmayanları kapsamaktadır. Bu, çalışanlar ve onların sendikaları arasındaki işbirliğinin dünya çapında teşvik edilmesine hizmet etmektedir.” STÖ’leri ve sendikalar yanında Örn: “Temiz Giysi” Kampanyası çerçevesinde TIE her şeyden önce tabandan eylemcilerin delegasyon gezilerini düzenlemeye, düzenli buluşmalar düzenlemeye ve İnternette kendilerine ait Newsletters (kendi kurduğu ağ içinde takipçilerine yeni haber ve bilgileri ileten bir tür dijital gazete –ÇN) in düzenli yayınlamasına yoğunlaştırmaktadır. TIE-Konsepti, Örn: kadın-erkek tekstil ürünleri satış elemanları ile tekstil işçileri arasındaki deneyim değiş-tokuşunu mümkün kılmaktadır.

Denetimler – Yangından Koruma Anlaşması

42

Savar’daki kapitalist katliamdan sonra holdingler oluşan yoğun kamusal baskı üzerine harekete geçtiler, aceleyle kararlaştıran, belirli asgari standartları kayıt altına alarak saptayan yangından koruma anlaşmasıyla küçük bir kısmi alan için güvenlik talepleri konusunda belirli tavizler verdiler.

Bundan önceki yıllarda da tekeller bu alandaki ça-

balarını belgeleyen ve pazarlama aracı olarak imaj bakımına hizmet eden süreklilik raporları sundular ve de öngörülen standartlara göre iç denetimlerini ve tedarikçi firmalar üzerinde bir kontrol sistemini uygulamaya başladılar.

Bu kampanyalar sayesinde emperyalist merkezlerde giyim eşyaları üretim koşulları hakkındaki bilinç göreceli olarak güçlü bir şekilde gelişti.

Kadın-erkek tüketicilerin eleştirel tutumu ve kamuoyu önünde açıktan yürütülen tartışma (değer yaratma zincirinin tepesinde bulunan) marka şirketleri, tedarikçi firmalardaki çalışma ve çevre koşulları konusunda sorumlulukları üzerine bir tartışmaya sevk etti.

Gelinen yerde küresel yasal asgari kurallar üzerine ciddi bir şekilde tartışılmaktadır.

Buradaki soru şudur: Bu asgari kuralları kimler denetleyecek? Sipariş verenler, alıcı şirketler, ulusal hükümetler, yerel sendikalar? Kapitalistlerin bizzat kendilerini ciddi bir şekilde denetlemesi ve kârlarından vazgeçmeleri kapitalizm ile çelişir. Yerel sendikalar denetleyecekler ise, bu durumda bu ülkelerdeki sendikaların ve sendikal örgütlerin hakları güçlendirilmiş olur.

Gerçekte olan işyeri kontrollerinin geciktirilmesi, bloke edilmesi vb. yollarla işletmelerin denetimlere hazırlanmasıdır. Örn: bir denetimden önce temizlik eylemleri vs. yapılır. Rüşvet verme gündemdedir.

Bizler neler yapabiliriz ve yapmalıyız?

Biz kadın-erkek komünistler çok doğal olarak çalışma koşullarının derhal iyileştirilmesine hizmet eden tüm reformlardan yanayız: Seviyesi en alt düzeyde olsa bile, kontrol mekanizmaları gibi önlemler, ücret artışları, sürekliliği sağlanmış üretim vs.

Ne var ki bunlar sistemde kökten hiçbir şey değiştirmezler. Kampanya örgütleyicileri ucuz-üretim ülkelerindeki kadın-erkek tekstil işçilerine şunu telkin etmeye çalışıyorlar: “Biz senin için bunu düzenliyoruz”. Ve bununla kadın-erkek tekstil işçilerinin kendi öz örgütlenmelerini ve gerekli iş mücadelelerini önlemeye çalışıyorlar.

Ama bu yürümüyor. Çünkü bu ülkelerdeki ka-

kısmen emperyalist sahte gösteriş dünyası çekicidir – her gün yeniden stilini değiştirip yenilersen ve güncel modaya uygun giysiler giyersen dikkate alınan birisisindir. Bu bağlamda evet tüketimin sınırları ve hammaddelerin anlamsızca çarçur edilmesi, bunda emekçilerin payı ve sorumluluğu sorgulanmak zorundadır.

“Temiz Giysi” gibi kampanya ve konseptlerde tüm bu gibi sorular ilkesel olarak sorulmamakta, bu soruların yanına bile uğranmamaktadır.

Düşük ücret ülkelerindeki tekstil üretiminde cinai sömürü ve çalışma koşullarının nedenleri nelerdir?

Emperyalizmin yasaları zorunlu olarak buraya mı götürmektedir? Bizzat sermaye tarafından saptanan uluslararası standartlara neden uyulmamaktadır?

Bir yandan ahlaki olarak buna hiddetlenen, ama aynı zamanda bu üretim koşullarını teşvik edip ve ondan kâr sağlayan FAC-hükümeti ve büyük holdingler nasıl ikiyüzlüdürler?

Kamuoyu oluşturma ve aydınlatma kapitalist sömürü sistemini açığa çıkarmak ve onunla mücadele etmek hedefiyle yapılmak zorundadır.

Bangladeş, Kamboçya vs. deki başkaldıran kadınerkek işçiler bize örnektir. Tüm dayanışmamız onlarla olmak zorundadır. Burada biz, büyük holdingleri dize getirmek için mücadele etmeliyiz. Mücadeleleri pratik olarak birbirleriyle ağ şeklinde bağlamalı, birbirimizle deneyim değiş-tokuşunda bulunmalı, birbirimizi desteklemeli ve bir mücadele cephesi inşa etmeliyiz… Ve yeni bir dünya için mücadeleyi merkeze koymalıyız.

Ocak 2014 ✓ ----------

gündem

dın-erkek işçilerin direniş ruhu ve mücadele iradesi gittikçe alevleniyor. Kamboçya’daki kadın-erkek tekstil işçilerinin güncel çatışmalarının gösterdiği budur. Onlar kendi kaderlerini kendi ellerine alıyorlar. Aylık açlık ücretinin 58 avrodan 116 avroya yükseltilmesi için toplam 650.000 kadın-erkek tekstil işçilerinin üçte ikisi greve gittiler. Ve faşist rejim buna tepki gösterdi. 3 Ocak tarihinde Phnom Penh’deki bir sanayi bölgesinde askeri birlikler gösteri yapan grevcilerin üzerine ateş açtılar. En az 4 ölü ve birçok ağır yaralı kadın-erkek işçi. Metropollerin mali sermayesi böylesi siyasi ve ekonomik koşullarda kadınerkek tekstil işçilerin sömürülmesinden elde ettikleri ekstra kârları ceplerine indiriyorlar.

Devrimci ve Marksist-Leninist örgütler güçleri oranında işçi hareketi içinde bilinç yaratmaya çalışıyorlar: Bangladeş gibi ülkelerdeki kadın-erkek işçilerin gaddarca sömürülmesi hakkında ve bunun Almanya’dakiler de dâhil olmak üzere aşırı sömürücü holdinglerle bağlantısı üzerine ve emperyalist dünya pazarının nasıl işlediği hakkında.

Batılı ülkelerdeki emekçiler, Asya ülkelerindeki gaddarca sömürü konusunda emperyalist propaganda bombardımanı altında sorumlu tutuluyor. “Eğer ucuz bir şey satın alırsan, bu halde berbat çalışma koşullarını destekliyorsun…”.

Bu emperyalist propaganda iki bakımdan olguların tümüyle tersyüz edilmesidir.

Birincisi. Biz kadın-erkek işçiler Kik ve Aldi’den en ucuz pespaye pılı pırtıyı niçin satın almak zorundayız? Çünkü yaptığımız iş için gittikçe daha az ücret alıyoruz; çünkü daha iyice giyim-kuşam için çoğu kez gerekli “ufak para”yı bulamıyoruz. Oysa bu parayı tasarruf etsek bile, bu bir şeyi değiştirir miydi?

Hayır. Zara, Nike, Mango vs. gibi daha pahalıca markalar da kadın-erkek işçilerin kanlarının üstlerine yapıştığı tekstillerdir. Gerçekten lüks dizayncıların giyim-kuşamları ve epeyi masraflı ve pahalı üretilen Bio-giysiler dışında onlar ve diğerleri de kalite ve üretim koşulları bakımından Kik ve Aldi seviyesindedirler. İkincisi. Kadın-erkek müşteriler giyim-kuşam için daha fazla para ödediklerinde bundan gerçekten kimler kâr sağlıyorlar? Kadın-erkek tekstil işçileri değil, bilakis her şeyden önce üretim zincirindeki tüm sömürücüler.

Emperyalist metropollerdeki emekçiler de kadınerkek tekstil işçilerin muazzam derecede sömürülmesinde bir bakımdan sorumluluğa ortaktırlar: Bizde de

(1) “Ucuz Mallar – Made in Bangladeş”, Spiegel sayı 27/2013 (2) Kaynaklar: Wikipedia “ Bangladeş’te Tekstil Sanayi”, “ Kirli Çamaşırlar”, jungle world Sayı: 49, 06. 12. 2012, Alm. (3) Spiegel, 27/2013, Made in Bangladeş, Sf: 54 (4) Heiner Koehnen, TIE SoZ’de röportaj, Temmuz-Ağustos 2013 (5) Kaynaklar: jungle world Sayı: 49, Spiegel, 27/2013 ve Kızıl Bayrak 19/2013 (6) Sentetik ipliklerin üretimine varana dek (7) Alt sözleşme verme (8) Çıkaranlar Angela Hale, Jane Wills, “Threads of Labour”, 2005, Yayınevi Blackwell Publishing (9) Bangladeş’te Giyim Sanayisinin Kadın-Erkek İşçilerinin Sendikası. Bu örgüt 1984 yılında kuruldu; diğer sendikalarla birlikte tavan yapılanması BGWUC altında Bangladeş’te bir dizi protesto eylemlerinin örgütleyicidir.

[Trotz Alledem – Her şeye Rağmen, Sayı 65, Ocak 2014, Sf:52 – 58, Almancadan Türkçeye çevrilmiştir. ] 43

. . . .

BIR PROFESYONEL DEVRIMCININ ANILARI III (AMLP sekreterinin iki sayımızda yayınladığımız anılarının III. bölümü)

Arnavutluk’a davet edildim ve orada parti ve devlet yönetiminin önemli bir misafiri idim. Sadece Enver Hoca ile birçok görüşme yapmakla kalmadım; aynı zamanda neredeyse tüm parti yönetimini tanıdım.

Mao Zedung

Çinli yoldaşların ortaya çıkışı ve KPÖ’nün bol

44

parayla donatılmış “Çinlilerin ajanı” olarak benim aleyhime kampanyası Avusturya’da ilginç bir yankı buldu. İçlerinde çok değerlileri olduğu gibi, aynı zamanda 20. Parti Kongresi’nden sonra artık yüzümüze bile bakmayan diğerleri gibi birçok insan bize geldiler. Şimdi birdenbire ilgi gösterdiler; kendilerinin de hoşnut olmadıklarını vs. açıkladılar. Sonunda ama aslında sizde işe alınma nasıl oluyor, maaş/ücret durumu vs. nedir doğrultusunda daha somutça sorular geldi; özünde bu sorular kaç tane yazı masasına sahipsiniz ki yönünde sorular idi. Bizim izlenimimiz şöyleydi: Yedi katlı bina yerine sekiz katlı bina sunabilseydik veya bunun umudunu verebilseydik, bu halde Höchstädtplatz (KPÖ’nin yedi katlı merkezi idare binasının bulunduğu meydan –ÇN)’dan bir çok insan bize derhal taşınabilirdi. Yazı masalarının sayısı ve maaş miktarlarının uygun düşmesi koşuluyla

hayrete şayan birçokları böyle “kazanılabilirdi”. Ama tam da böyle insanları aramızda istemiyorduk. Örnek olarak sadece Ernst Wimmer’i adlandırıyorum. Kruşçof-siyasetinin “güvenilir” bir dostu olmadığından ve birkaç dikkatli eleştiriyi dile getirdiğinden Volksstimme’nin redaktörü olarak çekip gitmesi isteniyordu. O zamanlar benim yanıma da gelerek şahsen kendisinin alçakgönüllü bir insan olduğunu, oysa ailesinin belirli bir yaşam standardı istediğini ve böylesi bir standarda da alıştığını, yani bana bunu garanti edebilirseniz, bu halde kendisinin bizim adamımız olduğunu söyledi. Bunu ret etmek zorunda kaldım, ama dostça kaldım ve onu dürüst ve gelişmeye uygun bulduğumdan onunla epeyi düzenli bir şekilde buluştum. Oysa bir süre sonra Wimmer Arnavutluk Elçiliğine gitti ve orada revizyonist KPÖ’ne karşı mücadele yürütecek Arnavutluk tarafından finanse edilecek bir Marksist-Leninist entelektüeller dergi-

si çıkarmayı önerdi. Arnavut yoldaşlar doğal olarak ret ettiler. Wimmer bunun üzerine onun daha önce Arnavut parasıyla mücadele yürütmek istediği aynı revizyonist KPÖ’nün şef ideoloğu oldu.

KB’ın 3.üncü sayısına kadar Arnavut yoldaşlarla hiçbir doğrudan ilişkilerim yoktu, ama Çin KP ile iyi bağlantım vardı. Ve tam da Çinli yoldaşlar, benim Arnavutluk Emek Partisi ile sıkı bağlar kurmak için daha fazla çaba göstermemi ısrarla tavsiye ettiler.

Tam da üstüne üstlük Arnavutluk benim Marek’le bağlarımı koparmamın dolaysız vesilesi olduğundan Arnavut yoldaşların yanına çıkagelmek konusunda çekincelerim vardı. Bunun için herhangi bir övgü istemediğim kendiliğinden anlaşılan bir şeyi yaptım.

Oysa bu, benim şimdi terk ettiğim çocuksu, epeyi siyasi olmayan bir yaklaşımdı. Arnavut yoldaşların “Weg und Ziel”deki bütün olaylar hakkında en iyi şekilde bilgi sahibi oldukları ve hatta bu konuda “Zeri i Popullit” (AEP’in merkezi organı –ÇN)’te yazdıklarını büyük bir şaşkınlıkla gördüm. Böylece olağanüstü derecede dostça karşılandım ve derhal Arnavutluk’a davet edildim ve orada parti ve devlet yönetiminin önemli bir misafiri idim. Sadece Enver Hoca ile birçok görüşme yapmakla kalmadım; aynı zamanda neredeyse tüm parti yönetimini tanıdım.

Bu bağlamda bana eşsiz olan ve uluslararası olarak ta eşsiz kalan bir öneri getirdiler. Arnavutluk’un en önemli merkezlerinde kadro toplantılarında KPÖ içindeki deneyimlerim ve Kızıl Bayrak ile önümüze koyduğumuz görevler üzerine baş konuşmacı olarak konuşmalıydım. Gerçekten iki hafta boyunca her gün başka bir yerdeki her seferinde 400-600 kadronun katıldığı bir düzineden fazla böylesi toplantılar gerçekleşti. Arnavutluk’ta toplantıda bulunmadığım hiçbir büyükçe kent ve merkez kalmadı ve böylece ben, Arnavut partisiyle çok özel “ilişkilere” sahip Arnavutluk’un tümünde muhtemelen en meşhur yabancı oldum. Avusturya’ya geri döndüğümde bazıları İskandinavya ülkelerinden, bazıları İsviçre’den, ama çoğu Almanya’dan türlü çeşitli insanların yanıma gelmeleri bunun sonucu idi. Bu sırada Ernst Aust geldi; Willi Dickhut geldi, dahası bir dizi başka insanlar da geldi. Hatta bir keresinde bu ülkeler hakkında gerçeğe sadık kalarak haber yapmak istediğinden kendisine Arnavutluk ve Çin gezilerini mümkün kılmam ricasıyla Hugo Portisch (Avusturya Radyo Televizyon Kurumu’nun tanınmış siyaset yorumcusu – ÇN) çıkıp yanıma geldi. Böylece güzel bir “bağış” bile alabilecektim. Kibarca ama kesin bir şekilde Hayır de-

diğim açıktır. Dickhut ile anlaşamadım; çünkü O, misafirlerin şerefine saatlerce evi temizleyen karımın yağmurdan ıslanmış ayakkabılarını çıkarmasını ondan rica ettiğinden dolayı eleştirdi. Ben nerden bileyim, belki de çorapları delik deşik idi; her halükârda daha sonra Dickhut anılarında, benim nasıl bir küçük burjuva bir tip olduğumu; benim evime misafirleri almadan önce ayakkabılarını çıkarmak zorunda olduklarını Viyana’da gördüğünü yazdı. Dickhut ile bağı kopardım; ama Ernst Aust’u lokalimizde sorumlu Arnavut yoldaşlar ile bir araya getirdim. Benim hatam. Çünkü Ernst Aust’ın orada anlattıkları alnımda endişe terleri dökmeme sebep oldu. O, daha şimdiden 500’ün üzerinde üyesi olduğunu söyledi. Benim tamı tamına bildiğim kadarıyla gerçekte 50 üyesi bile yoktu. Bu sayı bile çoktu. Aust, kitlesel bir şekilde üyelerinin olduğunu ve çok daha fazlasına ulaşacaklarını; kendilerinde sadece üç şeyin, para, para ve yine paranın eksik olduğunu açıkladı.

Ve bu arada ben KPÖ’deki aynı eski pis işlerin biraz değişmiş bir biçimde devam ettiğini düşündüm.

Başka bir örnek. Aust, yeterli param olsaydı, 8000 KPD (Almanya Komünist Partisi –ÇN)-üyesinin veya sempatizanın adreslerini elde edebilirdim; ama ne yazık ki bunları sadece ödeme karşılığında alabilirim, dedi. Aust parayı aldı ve biz de 8000 adresi aldık.

Bu adreslere Kızıl Bayrak’ımızı ve diğer siyasi malzemeleri yolladık. Bunlar işe yarar adreslerdi ve biz belli bir miktarda abone kazandık. En iyi zamanda Batı Almanya’dan yaklaşık 800 aboneye ulaştık.

O zamanlar Avusturya’da bütün Almanca konuşulan bölgede ve hatta İskandinavya’ya kadar deyim yerindeyse bir tür öncü rolüne sahip olduktan sonra Enver Hoca yoldaşın Viyana’yı tüm Almanca konuşulan bölge ve İskandinavya alanının ilgilenildiği siyasi merkez yapmak gerektiği şeklinde bir düşüncesi vardı. Aust bundan çok yanaydı ve Kızıl Bayrak’ın tüm Almanca konuşulan bölge ve kendisini redakte edeceği Batı Almanya için her seferinde dört sayfalık bir ekin içine konduğu merkezi organ haline getirilmesi önerisini – geçerken bu bende yazılı olarak var – getirdi. Aust o zamanlar neredeyse yüzde yüz elli oranında bir enternasyonalist idi.

Bundan daha kötü olan başka bir şey daha vardı.

Enver Hoca yoldaş, benim Viyana’da iyi çalışabilir bir durumda bir matbaa aramam ve satın almam önerisini getirdi. Matbaanın fiyatı 20 milyon öS (Avusturya Şilini – ÇN) e kadar olabilirdi. Bu isteğe uygun bir gazete ilanı verdim ve bunun üzerine bir-

45

46

çok teklif aldım. Teklif veren bu matbaalara sırasıyla tek tek gittim ve onların kullanışlılığı ve fiyatlarının uygun olup olmadığı konusunda kendime bir fikir edinmeye çalıştım. Gittiğim her yerde banka hesabında tomar tomar parası bulunan bir kont gibi karşılandım. Benim sadece bir görevli olduğumu derhal açıklığa kavuşturduğumda çok cömertçe komisyon verme teklifleri geldi. Daha o zamanlar matbaalarda dönüş(tür)me başladığından herkes matbaasını tez elden satmak istiyordu. Elektronik gelişim onları rekabet edemeyecek bir duruma sürükleyeceğinden eski makinelerle donatılmış matbaaların ve bundan ötürü birçok çalışanının işsiz kalacağını zaten biliyorlardı.

Sonunda söz konusu olabilecek iki matbaa buldum.

Beni hiç kimsenin tanımaması için o zamanlar dolambaçlı yollardan gizli-saklı dolanmak zorunda kaldım. Öyle ya hiçbir şekilde bana ait olmayan elimin altındaki 20 milyonla sallaya sallaya dolanmak istemiyordum. Ama her şeyden önce bu, tüm grubumuzu en büyük tehlikeye sokan aşırı derecede riskli bir maceraydı. Daha sonra Arnavutluk’a uçtum ve Arnavut yoldaşlara bunun ne kadar mal olacağı, avantajları ve dezavantajları vs. konusunda araştırdığım imkânlar hakkında bilgi verdim. Henüz sözü bitirmeden feci bir şok daha yaşadım. Bana, Enver yoldaşın bu fikri varmış ve seni görevlendirmiş; iyi güzel de bununla ilgili parti kararı nerde? denildi. Böyle bir karar yok; o halde bu konu doğal olarak uygulanabilir değildir.

Sonuç: Masraflar dışında elde var sıfır. Kendime çok kızdım ve aynı zamanda vicdanım epeyi rahatladı.

Yoldaşlar, Enver yoldaşın fikrinin bir parti kararı haline getirilmemesinde haklıydı. Ne var ki mahcup olan bendim.

Tanınma sorunu diğer bir problem idi. Bu konuda Arnavut ve Çinli yoldaşlar arasında farklı çizgiler vardı. Arnavut yoldaşlar, bağlantı kurduğumuz ve Marksist-Leninist olarak değerlendirdiğimiz örgütlerle aramızda su sızmayacak bir şekilde sıkı fıkı dost oluruz ve bundan başka hiç kimseyi tanımayız, dediler. Çinli yoldaşlar ise bütünüyle başka bir hatta sahiptiler. Onların çıkış noktası, kaçınılmaz olarak çeşitli çevre ve grupların oluşacağı ve tüm hareket henüz çocukluk süreci içinde olduğu sürece bu gruplardan hiçbirine bir tekel konumu verilmemesi gerektiği idi. Her iki pozisyonun da avantaj ve dezavantajları vardı. Bir yanda gerçekte desteğe layık olmayan bazı gruplar, sırf bağlantı kuran ilk grup olduklarından AEP tarafından desteklendiler. Ve diğer tarafta ise Çinli yoldaşlarda bizim durumumuzda bize çok za-

rar veren Jocha-Hronek grubu gibi ilkesiz kopmaları pratikte destekleme ortaya çıktı.

Hem Arnavut hem de Çinli yoldaşlardan aldığımız işe başlama yardımı hakkında şimdi bir şeyler söylenmelidir: Doğal olarak maddiyata ihtiyaç olduğu ve bizim bir çırpıda gerekli miktarda ve kapsamda böylesi bir maddiyatı bir araya getiremeyeceğimiz açıktı. Burada sürekli bir donatmanın değil, sadece işe başlamak için bir yardımın söz konusu olduğu da açıktı. Oysa bu yardım başlangıçta planlanandan çok daha uzun bir süre yapıldı ve bu yardım, lakin hiçbir şekilde gerçekleşmeyen çok hızlı bir gelişme imkânı yaratmak isteyen gerçekten çok cömertçe bir yardım idi. Bizim somutumuzda da başlama yardımı hiç te küçük çapta değildi. Üstüne üstlük devasa bir hata her şeyden önce ben, yaptık. O zamanlar 16 kişilik bir yönetim kadememiz vardı ve ben aldığım her kuruşun tamı tamına hesabını bu 16 kişiye verdim ve biz bu 16 kişi eldeki parayla ne yapılacağına da hep birlikte karar verirdik. Örneğin bunun bir kısmını bir tarafa koymak reddedildi ve yapılan yardımın bir kısmından feragat etme teklifi neredeyse bir saray darbesi patlak vermesine sebep oluyordu. Benim aşırı demokratizmimin feci etkisi oldu. Bu aşırı demokrasi zaten çok büyük olmayan üyelerimizin fedakârlığa hazır oluşunu bütünüyle darmadağın etti. Aslında Arnavutlar ve Çinlilerin bizi para derdinden kurtarmaları onların mutlak yükümlülüğüdür, şeklinde görüş bile ortaya atıldı.

Bizzat kendimizin topladıkları ile başlama yardımının tuttuğu miktar arasında kötü bir dengesizlik vardı. Böylece kendi başına maddi imkân yaratmayı ihmal etme, ama aynı zamanda cömertçe para harcama yönünde bir durum çıktı ortaya. O zamanlar sahip olduğumuz gençlik örgütü “Funke” (Kızılcım – ÇN) ile çıkan sorunda bu durum zirveye ulaştı.

Kurulduğunda bu teşkilatın bütçesi şöyleydi: 6.000 öS kendileri bir araya getirdiler ve 42.000 öS’i o zamanlar adı henüz MLÖ (Avusturya’nın Marksist-Leninistleri –ÇN) olan örgüt onlara verdi. Gelecek yılın bütçesi için 10.000 öS’i bizzat kendilerinin bir araya getireceklerini vaat ettiler. Ama örgütten 150.000.ÖS’ye ihtiyaçları vardı. Bu, bütünüyle maceraperest bir öneri idi; çünkü bu kadar para kesinlikle yoktu ve olsa bile bu şekilde kullanılmasına izin verilmezdi.

Her şeyi MLÖ’ye sokuşturan, ama gençlik karşısında tasarruf ustası kesilen ben esas suçlu olarak açıklanırken gençlik örgütü ile MLÖ arasında kopuş böyle gerçekleşti. Benim teslim ve kabul ettiklerimden çok

daha fazlasını aldığım ve daha büyükçe bir kısmını kendi cebime attığım kuşkusu da dile getirildi. Daha sonra bizim bayan kasadarımızın kayıtlarında tesadüfen bir detektif ofisinin bir faturasını keşfettim ve benim nereye ne kadar para harcadığımı, hangi mülklere sahip olup olmadığımı vs. ispiyonlamak için bu ofisin görevlendirildiği ortaya çıktı.

Sonra Ekim 1966’da örgütümüz içinde bir tür saray darbesi biçiminde bir darbe teşebbüsü meydana geldi. Yönetimin bir bölümü benimle beraber Çin’de olduğu sırada benim yokluğum süresince beni temsil etmesi gereken Alfred Jocha, gençlik örgütünün yöneticisi Helmut Hronek ile birlikte yanlarına Rudi Wein adlı kişiyi alarak Çin Ticaret Ataşeliğine bir ziyarette bulundular. Çinli yoldaşlara, kendisinin bundan elde edilecek kârın büyük bir bölümünü örgütün finanse edilmesi için kullanacaklarından Çin’in Avusturya ile ticaretinin tümünü Rudi Wein üzerinden yapılmasını örgüt adına önerdiler. O zamanlar Rudi Wein’ı henüz tanımamıştım. Daha sonra Pretterebner adındaki bir yazarın kitabından Rudi Wein’ın sonraları 6 denizcinin hayatına mal olan Lucona adlı gemiyle sigorta sahtekârlığına kalkışan, SPÖ ( o zamanlar tek başına iktidar partisi olan Avusturya Sosyal demokrat Partisi –ÇN) - önderlerinin sürekli misafir oldukları Dehmel –Pastanesi sahibi Udo Proksch’un elemanı olduğu ortaya çıktı. Ticaret Ataşeliğine ziyaret ile aynı zamanda örgüt adresinin değiştirildiği ve benim pratik olarak görevden alındığımın açıklanacağı KB’ın bir sayısını çıkarmaya çalışıldı.

Her iki çete girişimi başarısızlığa uğradı. Biri, Çin Ticaret Ataşeliğinde bu durumun sahte olduğu derhal anlaşıldığından. Aslında bizzat ben Çinli yoldaşlara, bizi kanıt veya tanık göstererek bir ticaret yapmak isteğiyle size gelen herkesi defedin, çünkü böyle gelen kişi bir dolandırıcıdır, demiştim. Böylece Pekin’e haber verildi ve orada ben, bizim evi ateş bastığını, en

hızlı bir şekilde eve dönmemiz ve düzeni sağlamamız gerektiğini bana bildirmek için Merkez Komitesi’ne çağrıldım. Aynı zamanda iyi bir kadın yoldaş KB’a müdahale edileceği planlarından haber oldu ve çeşitli yoldaşları, bunların içinde Arnavut yoldaşlar da olmak üzere haberdar etti. Benim “görevden alınma”m böylece suya düştü. Doğal olarak Jocha ve Hronek ile birkaç kişiyi ihraç etmek zorunda kaldık. Onlar sonra “VRA” yı kurdular; ne yazık ki bir süre sonra bu karşı örgüt, devrimci bir örgüt olarak Çinliler tarafından tanındı. Bu ağır darbelere rağmen birkaç ay sonra planlandığı gibi, yani Şubat 1967’de MLPÖ’yü kurduk. Durumun bunun için uygun olmadığı ve biraz daha beklenmesi gerektiği şeklinde bir görüş vardır.

Ben bu görüşte değilim.

Aslına bakılırsa durum kötü görünmüyordu. Avusturya’da birkaç bin adet KB satıyorduk; Almanya’da birkaç yüz abonemiz vardı; Çin’e Kızıl Bayrak’ın her sayısından 800 ile 2.000 adet arasında (hatta rotasyon baskılarında 5.000 adet) yolladık; çünkü bütün Çin üniversitelerinin Almanca dili fakültelerinde stili çok beğenilen Avusturya’dan “Kızıl Bayrak” zorunlu olarak okutuluyordu. Ama ne yazık ki bu sayılar ve olanaklar bizi biraz sarhoş Enver Hoca yaptı. Gücümüzü devasa bir şekilde abartmaya başladık ve geriye itici darbeler olasılığını düşünmedik.

Ve böylece ne yazık ki en iyisi hiç bulaşmamamız gereken işlere giriştik. Bunlar içinde en berbatı rotasyon baskısına, yani normal günlük gazete baskısına – geçiş idi. Ama buna sonra kısaca geri döneceğim. Şimdi Arnavutluk EP ile aramızda çıkan bazı sorunlar üzerine kısaca: Biz, Avusturya’da biricik MLörgüt olarak tanınmış olmakla hatırlı bir konumdaydık. Arnavut yoldaşlar başka hiçbir örgütle, ne KB (Komünistischer Bund – Komünist Birlik –ÇN) ne de hele hele VRA ile hiçbir şekilde ilişki kurmadılar. Ama bu, AEP’nin bizden, bizzat kendilerinin ilişkileri bulunduğu yurtdışındaki partiler, Örneğin

47

48

Almanya’da Aust’un KPD/ML, dışında hiçbir grup ve parti ile ilişki kurmamamız, söz konusu partileri biricik kardeş parti olarak tanımamızı beklemeleri ile ilinti içindeydi. Her ne kadar KPD/ML ile birçok anlaşmazlıklarımız ve Aust ile kişisel temelde çelişkilerimiz olsa da, onlarla ilişkiler yarım yamalak yürüdü.

GdS (Gegen die Strömüng – Akıma Karşı –ÇN) ortaya çıktığında ve GdS’in KPD/ML ile karşılaştırılamaz bir şekilde gerçekten Marksist-Leninist bir grup olduğu, onunla muhakkak ilişkiye geçmemiz gerektiği görüşüne vardığımızda bu bir problem haline geldi.

Bu duruma Aust’un doğal olarak çok canı sıkıldı; AEP’ne bizi ağır bir şekilde şikâyet etti ve Ramiz Alia bizi derhal sert bir şekilde eleştirdi ve baskı altına almaya çalıştı. Hatta bizler uluslararası dayanışmayı ayaklar altına alan huzursuzluk çıkartıcı ve bölücü olarak adlandırıldık. Evet, o zamanlar ben gerçekten itici güç olduğumdan bunun baş sorumluluğunu doğal olarak taşımak zorundaydım. Önceleri Merkez Komitesi’nin sadece üçüncü sekreteri olan, ama uluslararası ilişkiler için yetkili olan Ramiz Alia ile en başından itibaren anlaşamamamız nedeniyle bu konu daha da keskinleşti. Biz, bu kişinin bir komünistten bütünüyle farklı, süslü-püslü bir burjuva olduğu intibaını edindik. Ama bunu göründüğü kadarıyla Arnavutluk-EP’nde hiç kimsenin fark etmemesi, kendi objektifliğimiz konusunda bizi kuşkuya düşürdü. Bu durumda bu antipatik değerlendirmemizin çok fazla açığa çıkmamasına çaba gösterdik.

Ne var ki çok uzun bir süre sonra bu Arnavut Kruşçof’unu olumsuz değerlendirmemizde ne kadar haklı olduğumuz ortaya çıktı.

Ramiz Alia “kardeş örgütler”in temsilcilerini, bu arada bizi de, MK yerine Mermer Sarayda kabul etmeyi tercih etti ve şunu memnuniyetle vurguladı: Tüm bunlar bu zenginliklerin hepsi şimdi Arnavut işçi sınıfına aittir. Ama bir işçi bu mermer saraya iki kilometre bile yaklaşamazdı; çünkü MP (makineli tüfek –ÇN)’li nöbetçiler daha eteğin başında bekliyor ve kim yaklaşırsa, onu oradan def ediyordu. Durum, ikinci sekreter olan Hüsnü Kapo yoldaş yaşadığı sürece bir derece çekilebilir haldeydi. Onunla açık açık konuşulabiliyordu; o dinlemeyi biliyordu; sadece harika bir yoldaş değil, aynı zamanda dostumuzdu.

Ne yazık ki ağır hastaydı (pankreas kanseri); işlevini gittikçe daha az bir şekilde yerine getirebildi ve daha sonra Paris’te öldü. Ramiz Alia onun yerine geçti ve Enver Hoca’dan sonra en yüksek parti fonksiyoneri oldu.

Üçüncü problem: AEP, bize göre aniden ve hiç beklenmedik bir şekilde, o zamanlar aramızda en büyük olan Belçika ML-Partisinin yöneticisi Jacques Grippa ile ilişkilerini kesti. Ramiz Alia beni bir ziyaret için davet etti; bana Grippa ile tüm ilişkilerin tamamen koparıldığını bildirdi ve bizden de bunu beklediğini açıkladı. Bu kopmanın nedenleri üzerine hiçbir bilgi vermedi; bilakis zaten ne yaptığını bilmesek bile, AEP’e güvenmemizi talep etti. Grippa’nın kendi önderliğinde yeni bir “Enternasyonal” kurmaya çalışmasının en azından bir sebep olduğunu zannediyorum. Örneğin O bir keresinde benim Brüksel’e gelmemi neredeyse emretmiş ve ben bu yazısının stili çekilmez olduğundan böyle bir seyahat için zamanımın olmadığı yanıtını vermiştim. Oysa her ne kadar Grippa ile ilişkileri kesme gerekli ve doğru olsa da, bunun gerekçeleri üzerine tam bir şekilde bilgilendirilmemiz gerekliydi. Bizlerden nedenleri bildirilmeksizin böylesine ağır kararlar talep edilmesi olmaz bir işti. İşler sadece güven temelinde yürümemeli. Bizler hiç te emir kulları değiliz.

Daha sonra ne yazık ki işler daha da kötüleşti. Hüsnü Kapo’dan başka özel olarak bizim, bizzat kişi olarak benim savunma bakanı olan Bekir Baluku yoldaş ve AEP’in merkezi organı “Zeri i Popullit”in şef redaktörü Daşnor Mamaçi yoldaş ile neredeyse dostça ilişkilerimiz vardı. Hemen hemen her Arnavutluk ziyaretimde onlarla buluştum ve benim çok şeyler öğrenebildiğim uzun görüşmeler yaptım. Günün birinde Bekir Baluku’yu ziyaret etmek istedik; ama bize, onun artık olmadığı bildirildi; en iyisi bu konuda soru sormamamız istendi, onun kötü bir unsur olduğu ve öldüğü söylendi. O ne de olsa siyasi büro üyesi ve savunma bakanı idi. Bir süre sonra Daşnor Mamaçi yoldaş ta ortadan kayboldu. Neler olup bittiğini sorduk. Bunun yanıtı, bunu böyle kabul etmek zorunda olduğumuz idi. Neler olup bittiğini Enver Hoca yoldaşa sorduk; bu konuda açıklığa kavuşturulmamızı rica ettik; oysa O sadece şunu söyledi: Bizde düşman sadece kulaklarının ucunu bile gösterse, kafası koparılır. Tüm açıklama sadece buydu. Bu duruma çok üzüldük ve daha o zamanlar daha kötüsünden endişe duyduk; ama bu kabul edilemez durum hakkında önce sadece küçük bir grup içinde tartıştık ve KB’ta bununla ilgili olarak bütünüyle sustuk. Ancak Mehmet Şehu da birden bire kaybolduğunda o zaman kamuoyu önünde eleştirmeye başladık; ama o zamanlar AEP ile ilişkiler zaten bitmişti.

Gerek Arnavutluk gerekse Çin’deki eleştiriye yak-

laşım konusunda kısaca. Hüsnü Kapo ile serbestçe tartışılabilirdi. Birçok yanlış üzerine dikkat çektik ve O asla nezaketsiz davranmadı veya bize içerlemedi.

Bir keresinde eşimle birlikte onunla Tiran’ı yürüyerek dolaştık ve ona, “Herhangi bir yabancı elçilikte bir yakını bulunan her bir insanı sana gösterebilirim” dedim. Bu özellikle kadınlarda çok açık-seçik idi. Bu onların giysilerinde derhal görünüyordu ve onların evlerine gidersen, orada normal bir Arnavut işçisinin sahip olmadığı her şeyin bulunduğunu fark edebiliyordun. Hüsnü Kapo bunu çok ciddiye aldı; bazı önlemler alındı ve bu durum belli bir süre için de iyileşti. Ramiz Alia ile böylesi şeyler üzerine açıkça konuşulamazdı; O derhal senin yüzüne çemkirir, seni azarlardı.

Bir keresinde, otomobil ile bir köyden geçtiğimizi ve yanda duran sakinlere baştan ayağa çamur sıçrattığımızı, onların arkamızdan bizi yumruklarıyla tehdit ettiklerini ona şikâyet ettim. Alia hemen darıldı; böylesi bir olayın katiyen mümkün olmadığını; evet, böyle bir anlatımın Arnavut halkına bir hakaret olduğunu söyledi.

Bir kez 30 kişiyi Arnavutluk’ta ücretsiz tatil yapmaya yollamamız bize önerildi. Ve biz, böylesi bir davetin uygun olmadığını, bunun ahlâk bozucu olduğunu belirttik. İki haftalık bedava Adriya tatiline yollanmayı bekleyen kimsemizin olmadığını, böyle insanlarla ilişkimiz olmasını da istemediğimizi belirttik.

Ramiz Alia kızgınlıkla şu yanıtı verdi: Parti sizden 30 kişinin davet edilmesi kararını aldı ve eğer siz bu daveti çöp tenekesine atmak istiyorsanız, bu halde bunun sonuçlarının sorumluluğunu taşırsınız. Çin’de de ne yazık ki bu durum çok farklı değildi.

Bir kez yardımcım Horn yoldaş ve ben Çinli yoldaşlara, enternasyonalist yardımın daha amacına uygun bir biçimde nasıl şekillenebileceği konusunda görüşümüzü bildirmek çabasında bulunduk. Belki önerilerimiz mümkün olduğu kadar iyi değildi; oysa Çinli temsilci buna nasıl tepki gösterdi? O bizi, Çin KP’ne, onun enternasyonalist yardımının düzgün olmadığı suçlamasını getirdiğimiz, bunun partiye bir saldırı ve hakaret olduğu ile suçladı. Sonra masada duran bir gazeteden iki parça yırtarak bu iki kâğıt parçasını önümüze koyarak, oraya isimlerinizi yazın, ben sizin gerçekten kim olduğunuzu denetleyeceğim dedi.

Bunu bir kardeş partinin iki yöneticisine, sorumlu yoldaşlara söylüyor.

Bundan çıkan sonuç kendini ister istemez dayatıyor: En iyisi eleştirme, yoksa düşman olarak görülür-

sün. Tabii bu tür olaylar sıkça olmadı, bilakis istisna idiler. Ama yine de gerçekleşmemesi gerekirdi, hem de bir dizi olay olarak. Çoğu kez insan, bir yanda yoldaştan yoldaşa açıkça konuşulabilen ama aynı zamanda böylesi bir şeyin hiçbir şekilde mümkün olmadığı iki ayrı türden parti önderlerinin bulunduğu hissine kapılıyordu. Ve bu iki “tür” arasındaki denge yıldan yıla kötüleşti.

Rotasyon baskısı macerası üzerinde de kısaca durmalıyım. Coşkulu olduğumuz o zamanlar Kızıl Bayrak’ı, 25.000 adedin yaklaşık bir saat içinde makineyle basılıp, katlanıp ve büküldüğü, lokomotif büyüklüğündeki bir matbaa makinesinde bir günlük gazete gibi bastırmaya karar verdik. Sadece dizgi korkunç derecede pahalı, ama miktarın göreceli olarak az rol oynadığından böylesi yüksek bir tirajda basmaya karar verdik. Tüm 25.000 adedi doğal olarak satamayacağımızdan, binlercesini işletmeler önünde reklam-sayısı olarak dağıttık. Gerçekten de bir dizi abone kazandık ama yine de gerekli olan sayı kadar fazla değil. 6.000-8.000 sürekli alıcıya gereksinimimizin olduğunu, bu durumda gazetenin kendisini finanse edeceğini hesaplamıştık. Oysa sadece bir kez 5.000 adet abone olan veya tek tek satılan gazete sayısı miktarı yakınına geldik. Diğer sayılarda 3-4.000 civarında bir rakam etrafında hareket ediyorduk. Ama pes etmedik. Böylece ne yazık ki bizim uzun yıllarca başımızı ağrıtan bir borç dağı oluştu – ve bu üstüne üstlük uluslararası bağlarımızın gittikçe daha da kötüleştiği ve kesildiği, aynı zamanda daha zaten bize geldiklerinde göreceli olarak yaşlı olan, bu arada yaşamlarının sonuna gelen önemli parti kadrosunun ardı ardına öldüğü bir durumda oldu.

Tüm bunların devamını kadın ve erkek yoldaşlar “Kızıl Bayrak”ın 257. Sayısında “30 yıl MLPÖ” başlığında bulabilirsiniz.

Not: Burada çevirerek yayınladığımız belge, AMLP Sekreteri F. Strobl’un Hatıralarının II. Bölümü olarak KB’ın 300. sayısında yayımlanması planlanmış olan ve şimdiye dek yalnızca AMLP içi ve dar çevresinde yayınlanmış olan bir belgedir. Planlanan 300. sayı henüz basılmamıştır. Buna rağmen, F. Strobl yazının henüz bir iç belge olan bu haliyle de çevrilip yayınlanmasında bir sorun görmediğini bildirmiştir.

Yazı esas olarak yurtdışındaki Türkiye/Kuzey Kürdistan’lı Bolşeviklerin yaptığı bir eğitim kampında F. Strobl’un yaptığı bir konuşmanın banttan çözümüdür. ✓

49

✒ serbest kürsü

CEMAAT / MİLLİ GÖRÜŞ SAVAŞI MI, YOKSA CEMAAT / AKP SAVAŞI MI? YDİ-Çağrı dergisinin sayı 166 ve 167 sayılarında ve YİD’in Ocak 2014 sayısında hükümet ile cemaat tayfasının arasında çıkan çatışma irdelenmeye çalışılıyor.

Yalnız bu çatışma irdelenirken bir şeye dikkat edilmiyor. Bir kavram kargaşası var. Bu kavram kargaşası ise şöyle: AKP’yi Milli Görüşçüler olarak tanımlıyor, bu tanımlama yanlış bir tanımlamadır.

50

Önce bu kavga AKP ile Cemaat-Nurcular (ya da Işıkçılar olarak ta söyleniyor) arasında çıkıyor.

AKP’ni ise Milli Görüşçüler olarak veriyor. Milli Görüşçüler ise başka kişilerdir. Milli Görüşçüler Necmettin Erbakan’cılardır. Şu an Saadet Partisi dediğimiz ve bunun da genel başkanı Mustafa Kamalak’tır.

Recep T. Erdoğan ve AKP’lilerin bir bölümü de Milli Görüş teşkilatı içerisinden gelme kişilerdir.

Milli Görüşten gelme olmaları onların hâlâ Milli Görüşçü olduğunu illa da beraberinde getirmez.

Ayrıca hükümetin Başbakanı Milli görüş gömleğini çıkarttıklarını söylüyor. Biz bu zamana kadar karşıdaki insanların somut durumu neyse, kendilerini nasıl adlandırıyorsa ona göre düşüncemizi söyledik.

Bundan fazlasını söylemedik ve söylemler konusunda da oldukça dikkatli davrandık ve davranıyorduk.

Hükümeti oluşturan RTE’nin mutlak önderliğindeki parti AKP ise ve çatışma AKP ile Cemaat-Nurcular (kendilerine Hizmet Hareketi de diyorlar) arasında çıkmışsa, biz de buna AKP ve Gülen-Cemaat arasında çıktığını söylemeliyiz.

AKP’nin geçmişte nerden geldiğine göre söylem kullanmayız; andaki somut durumun adını doğru koyarız. Milli Görüş dediğimizde de yukarıda söyledim başkaları anlaşılıyor.

AKP 2002 genel seçimlerinden birinci parti olarak çıktı. AKP hükümeti 2002’den beri Türkiye’de hükümette. Bu zamana kadar aralarında çıkan sorunları bir şekilde kendileri iç sorun olarak görüp ve bir şekli ile de çözmeye çalışıyorlardı. Kol kırılır yen içinde kalır mantığı hâkimdi. Çıkan sorunlarda bu zamana kadar da aralarında uzlaşmaz çelişki olarak ta durmuyordu. Öyle ya koalisyonun temelleri tarikat grupları arasında sağlam atılmıştı.

Birden bire ve manevra yapılarak dershaneler gün-

deme neden geldiği de sorulmuyor. Neden aralarında bu çatışma çıktığını irdelerken sadece dershaneler konusunda çatışma alevlendiği söyleniyor. AKP ile Gülen-Cemaati arasındaki sorun sadece dershaneler sorunu değildir. Esasta aralarında başka sorunlar da vardır.

Yukarda anlatmaya çalıştığım bana göre kavram karışıklığını / olguyu yansıtmayan tanımlamayı görüşüme göre gözden geçirmekte fayda var. En azından bu konuda biraz daha kafa yorulsa daha iyi, doğru olur diye düşünüyorum.

Nedir bu sorun?

17 Aralık operasyonu ile birlikte AKP ve Gülen-Cemaati arasında ipler gerildi. Dershanelerin kapanmasına karşı yapılan bir operasyon olduğu söylenmeye çalışıldı. Kamuoyunda dershanelere karşı olarak bilinen bu kavganın esasta iç yüzü ortaya pek çıkarılmadı.

Dünyanın jandarması ABD bu durumdan oldukça rahatsızdı. ABD, İran’la Türkiye arasında yapılan ekonomik ilişkilerden de rahatsızdı. Türkiye’nin andaki hükümeti İran’ın uranyumun zenginleştirme programı konusunda da devreye girmiş ve İran’a uranyumu Türkiye’den peyderpey gönderiyordu. En son da İran’ın petrol-enerji paraları İran’a altın olarak gidiyordu. ABD bunlara göz yumamazdı tabii.

Pensilvanya’daki CİA’nın tescilli adamı olan cemaatin lideri F. Gülen aracılığı ile R.T. Erdoğan hükümetinin kulağını çekmeye karar verdi.

Açığa çıkan MİT raporuna göre Rıza Zarraf hakkında ABD pek de olumlu düşünmüyordu. “İran’a yönelik ekonomik ambargoya rağmen İran’ın / İranlı şahısların para transferleri gerçekleştirmesi bağlamında, R. Zarraf’ın yakın gelecekte ABD tarafından yasaklı kişiler listesine dâhil edilebileceği,’’ söylen-

Not: Okurumuzun eleştiri yazısına gelecek sayımızda tavır takınacağız. YDİ Çağrı ✓

serbest kürsü

spekülasyon yapılıyordu. Bu spekülasyondan oldukça kazançlı çıkmaya başladılar. Çünkü dövizin durumunu Merkez Bankası belirliyordu. Ne zaman aşağı ineceğini, ne zaman çıkacağını onlar belirliyordu ve şu anda da Merkez Bankası’nın müdahalesi aynen devam ediyor.

Rıza Zarraf bakanlarla olan ticari ilişkisi sayesinde kardeşi Muhammed Zarraf Türk vatandaşı yapmak istemektedir. Deşifre olan MİT raporundan size alıntı buyurun hep birlikte okuyalım.

Vatandaşlık Bakanlar Kurulu’nda onaylanacak “R.Zarraf kardeşi Mohammed Zarraf’ın da T.C vatandaşlığı alabilmesi için girişimlerde bulunmuş olup bu kapsamda 12.4.2013’de İçişleri Bakanı Muammer Güler ile görüşmüştür. Görüşme neticesinde Bakan Güler’den olumlu yanıt alan R.Zarraf, 13.4.2013’de kardeşi M. Zarraf ile yaptığı görüşmede Bakan Güler’in oğlu Barış Güler’in 13.4.2013 saat 11.00’de yanına geleceğini ve başvuru kâğıtlarını vereceğini, kararın ilk Bakanlar Kurulundan çıkacağını, Barış Güler’e kendisinin (M.Zarraf) danışmanı sıfatıyla 2 yıl boyunca 15.000 ABD Doları vereceğini ifade etmiştir.” (Bütün alıntılar Bugün gazetesi 06.01.2014 tarihlidir) Bu kavga burada bitmeyecek. Kamuoyunda kendilerini haklı çıkarmak için her yolu deneyeceklerdir.

Karşılıklı seks kasetleri şantajları, telefon dinlemeden elde edilen bilgilerden tutunda aklınızın alamayacağı şantajlar yapılacaktır. Bunlarda hedefe varmak için her yol mubah. AKP ve Gülen-cemaati bunlar birbirlerinin kirli çamaşırlarını karşılıklı olarak ortaya serecektir. Bu zamana kadar birlikte ne kadar karanlık ve hukuk dışı işler yaptılarsa muhtemelen ortaya çıkacaktır.

Hırsızlık, gayri meşru kazanç, spekülatif sermeye oluşumu bu kapitalist sistemin ayrılmaz bir parçasıdır.

Bu sömürü sistemi sürdüğü sürece hırsızın biri gidecek diğer hırsız gelecek. Bu gibi hırsızların gelmemesi için bataklığı kurutacağız. Bataklık-kapitalizm yıkılmadığı, ortadan kalkmadığı sürece emekçiler, işçiler ve köylüler gerçekten sömürü düzeninden kurtulamayacaktır.

Hırsızların, soyguncuların iktidarına son vermek için ileri!

07. 02. 2014 Avusturya’dan YDİ Çağrı Okuru

✒

mektedir. Bu kişi de Türkiye hükümeti tarafından kollanıyordu.

R.T. Erdoğan hükümeti ve bakanları ile R. Zarraf nasıl bir ticaret içine girdiğini irdelemeye çalışalım.

Gana’dan Dubai’ye gidecek olan altınlar neden Türkiye üzerinden gönderilmeye çalışıyor. Bu uçakta tam olarak 1.500 kg altın var. Altın taşıyan uçak 01-18 Ocak 2013 arasında İstanbul Atatürk Havalimanı’nda alıkonuluyor. Uçağın sahibi ve aynı zamanda altınların da sahibi olan Rıza Zarraf (Reza Zerrab), uçağa ve altınlara el konulmasından ötürü hemen ekonomiden sorumlu devlet bakanı Zafer Çağlayan’ı devreye sokuyor. Uçak ile ilgili olarak Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile konuştuğunu ve malın geldiğini, alamadıklarını, geri de gönderilmediğini, mağdur olduklarını ve gümrükteki görevlilerin rüşvet istendiğini belirtiyor.

Yaklaşık bir yıl önce Rıza Zarraf (Reza Zarrab) denilen kişinin 1.500 kg altınlarına gümrükte el konuldu.

Alıkoyan kişilerse Cemaatçilerin polis teşkilatı içerisindeki F-tipi örgütlenme dediğimiz polislerdi.

Tabii bu alıkoyma işi kamuoyuna fazla yansımadı, yansıttırmadılar.

Tabii Rıza Zarraf (Reza Zarrab) ekonomiden sorumlu devlet bakanı Zafer Çağlayan’la temasa geçerek sorunu çözüyor. Bakanın yapmış olduğu bu iyilik karşılıksız kalmamalıydı. ‘’Hayırsever’’ iş adamlarıolduklarından, yarın bir gün bu dalavereler ortaya çıkarsa, ilk işleri sevaba girmek için Rıza Zarraf eşi Ebru Gündeş Zarraf ve ekonomiden sorumlu bakan Z.Çağlayan ile birlikte, özel uçağı ile 22-23 Mart 2013’te Umre’ye gidip geldiklerini söyleyerek kamuoyunun vicdanını rahatlatacaklar, tabii yerseniz.

Ekonomi Bakanı Çağlayan’ın oğlunun 12.4.2013’te Ankara’da yapılan düğününde Rıza Zarraf’ın eşi Ebru Gündeş’in sahne aldığı hususları tespit ediliyor ve bunlar günlük basında yayınlandı.

Bilindiği gibi İran’a karşı uluslararası bir ambargo var. Bu ambargo olmasına rağmen bir dizi emperyalist devletler İran’la ekonomik ilişkilerini sürdürüyor ve sürdürmektedir. Kavganın iç yüzü İran’ın petrol parası İran’a altın olarak veriliyordu. 2014 Ocak ayında Türkiye 14 milyar dolarlık altın ihraç etti. Türkiye de önemli ölçüde altın ihracı yapıyordu ve yapmak zorundaydı, çünkü İran’a dolar değil altın olarak ödeme yapılıyordu. Dolayısıyla kendi altın rezervi yetmiyordu. Bu altınlar önce Türkiye piyasasında pazara sürülüyordu. Pazarda altın ve dolar üzerinden

51

NEWROZ PÎROZ BE!

HALKLARIN KARDEŞLİĞİ İÇİN TEK YOL DEVRİM !