การกลับมาของลูกล้างผลาญ by Sombat Ngamvong

หนังสือ การกลับมาของลูกลางผลาญ พิมพครั้งที่ 1 กุมภาพันธ 2000/2543 จํานวน1,000 เลม จัดพิมพโดย ฝายงานอภิบาลและธรรมทูตอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ 57 ซ.โอเรียนเต็ล บางรัก กรุงเทพฯ 10500 โทร (02) 237-5276-7 โทรสาร (02) 233-8159 พิมพที่

โรงพิมพอัสสัมชัญ 51 ซ. โอเรียนเต็ล บางรัก กรุงเทพฯ 10500 โทร. 233-0523 โทรสาร 235-1045 บาทหลวงวรยุทธ กิจบํารุง ผูพมิ พ/โฆษณา บาทหลวงสุพจน ฤกษสุจริต ผูจดั การ

ติดตอซื้อไดที่ ศูนยหนังสือคําสอน 57 ซ.โอเรียนเต็ล บางรัก กรุงเทพฯ 10500 โทร 233-3728 โทรสาร 2338159

คํานําของผูจัดพิมพ คุณพอ เฮนรี่ นูเวน ไดเขียน "Le retour de l'enfant prodigue" การกลับมาของลูกลางผลาญ บราเดอร นิรุต กิจเตง สามเณรใหญ สังฆมณฑลราชบุรี ไดแปล คณะรักกางเขน ณ จันทบุรี และคณะผูรับใช ดวงหทัยนิรมลของพระแมมารีย ไดจดั พิมพใชภายใน ลงในวารสาร เชลาพระคริสต (กันยายน และ ธันวาคม 1999) คณะเซนตปอล เดอร ชารตร ไดจดั พิมพอีกครั้งหนึ่ง เพื่อประชาสัมพันธกับสมาชิกในโอกาสฉฉลองป ค.ศ. 2000 เซอรฟรังซัวส ชีรานนท ไดเขียนในคํานําวา "ป ค.ศ. 2000 ปแหงความปติและพระพรเริ่มแลว ให เรากาวเขาสูศตวรรษใหมแหงพระหรรษทานนี้ดวยความตั้งใจดี ที่จะทําให ปนี้เปนปแหง "การบังเกิด" ของพระคริสตเจาอยางแทจริง พระองคลงมา บังเกิดเพื่อใหเราคืนดีกับพระเปนเจา ดังนั้น เราจงคืนดีกับตนเอง กับผูอื่น และกับธรรมชาติแวดลอมดวย โดยการรักตนเอง ชื่นชมในคนอื่น รักษา สิ่งแวดลอมใหมีคณ ุ คาคงทน และใชทั้งหมดนี้สรรเสริญพระเปนเจาของเรา เราก็จะอยูในบรรยากาศแหงการคืนดี และทําใหพระประสงคของพระเปน เจาที่ทรงสงพระบุตรมา เกิดผลจริง ทั้งในตัวเราและในผูอื่น" ผมจึงขออนุญาตมาพิมพ เพือ่ ประโยชนกับพี่นองผูสนใจอีกครั้ง หวังวาจะมีประโยชนกับผูอานทุกทาน เปนพิเศษในปปติมหาการุญ ค.ศ. 2000

บาทหลวง วีระ อาภรณรัตน 2 กุมภาพันธ 2000 3

สารบัญ เรื่องราวของบิดาและบุตร 2 คน คํานํา : ภาพวาดที่พานพบ บทนํา : บุตรคนเล็ก บุตรคนโต และบิดา ภาคที่ 1 : บุตรคนเล็ก 1 เรมแบรนทและบุตรคนเล็ก 2 บุตรคนเล็กไดออกจากบาน 3 การกลับมาของบุตรคนเล็ก ภาคที่ 2 : บุตรคนโต 4 เรมแบรนทและบุตรคนโต 5 การออกจากบานของบุตรคนโต 6 การกลับมาของบุตรคนโต ภาคที่ 3 : บิดา 7 เรมแบรนทและบิดา 8 การตอนรับของบิดา 9 บิดาจัดงานฉลอง บทสรุป : การกลายเปนบิดา บทสงทาย : ดําเนินชีวิตตามภาพวาด

หนา 5 7 27 35 41 56 78 84 98 117 125 142 157 179

เรื่องราวของบิดาและบุตร 2 คน (ลก.15:11-32)

“ชายผูหนึ่งมีบุตร 2 คน บุตรคนเล็กพูดกับบิดาวา “คุณ พอครับ โปรดใหทรัพยสมบัติสวนที่เปนมรดกแกลูกเถิด” บิดาจึง ไดแบงทรัพยสมบัติใหแกลูกทั้งสอง ตอมาไมนาน บุตรคนเล็กได รวบรวมสิ่งที่มีแลวเดินทางไปยังประเทศหางไกล ที่นั่นเขาได ประพฤติเสเพลผลาญเงินทองจนหมดสิ้น เมื่อเขาผลาญเงินหมดแลว บังเอิญประเทศนั้นเกิดความ อดอยากครั้งใหญ และเขาเริ่มขาดแคลน จึงไปรับจางอยูกับ ชาวเมืองนั้นคนหนึ่ง ซึ่งใชเขาใหไปเลี้ยงหมูในไร เขาอยากกิน ฝกถั่วที่หมูกินเพื่อระงับความหิว แตไมมีใครให เขาจึงรูสํานึกและ คิดวา “คนรับใชของพอฉันมีอาหารกินอยางอุดมสมบูรณ สวน ฉันอยูที่นี่ หิวจะตายอยูแลว ฉันจะกลับไปหาพอ พูดกับพอวา “คุณพอครับ ลูกไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควร ไดชื่อวาเปนลูกของคุณพอ โปรดถือวาลูกเปนคนรับใชคนหนึ่ง ของคุณพอเถิด” เขาก็กลับไปหาบิดา ขณะที่เขายังอยูแตไกล บิดามองเห็นเขา รูสึกสงสาร จึงวิ่ง ไปสวมกอดและจูบเขา บุตรจึงกลาวแกบิดาวา “คุณพอครับ ลูก 5

ไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควรไดชื่อวาเปนลูก ของคุณพออีก” แตบิดาพูดกับคนรับใชวา “เร็วเขา! จงไปเอาเสื้อ สวยที่สุดมาสวมใหลูกเรา เอาแหวนมาสวมนิ้ว เอารองเทามาใส ให จงนําลูกวัวที่ขุนอวนแลวไปฆา แลวกินเลี้ยงฉลองกันเถิด เพราะลูกของเราผูนี้ตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ได พบกันอีก” แลวการฉลองก็เริ่มขึ้น สวนบุตรคนโตอยูในทุงนา เมื่อกลับมาใกลบาน ไดยิน เสียงดนตรีและการรองรํา จึงเรียกคนรับใชคนหนึ่งมาถามวาเกิด เรื่องอะไรขึ้น คนรับใชไดบอกเขาวา “นองชายของทานกลับ มาแลว บิดาไดสั่งฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลว เพราะเขาไดลูกที่สุข สบายกลับคืนมา” บุตรคนโตรูสึกโกรธและไมยอมเขาไปในบาน บิดาจึงไดออกมาขอรองใหเขาไป แตเขาตอบบิดาวา “ลูกไดรับใช คุณพอมานานหลายป ไมเคยฝาฝนคําสั่งของคุณพอเลย คุณพอก็ ไมเคยใหลูกแพะแมแตตัวเดียวแกลูกเพื่อเลี้ยงฉลองกับเพื่อนๆ แตพอลูกคนนี้ของคุณพอกลับมา เขาไดคบหญิงเสเพล ผลาญ ทรัพยสมบัติของคุณพอจนหมด คุณพอยังฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลว ใหเขาดวย” บิดากลาววา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอ มีก็ เปนของลูก แตจําเปนตองเลี้ยงฉลองและชื่นชมยินดี เพราะ นองชายคนนี้ของลูกตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ได พบกันอีก” 6

คํานํา ภาพวาดที่พานพบ

ภาพโปสเตอร การไดเห็นรายละเอียดภาพวาด “การกลับมาของลูกลางผลาญ” ของเรมแบรนท (Rembrandt) 1 โดยบังเอิญนั้น ทําใหผม เริ่มแสวงหาชีวิตฝายจิต ซึ่งชักนําใหผมไดคนพบกระแสเรียกของ ผมใหมอีกครั้งหนึ่ง และบันดาลใหผมมีกําลังเขมแข็งมากขึ้นที่จะ ดําเนินชีวิตตามกระแสเรียกนี้ สาระสําคัญของเรื่องอยูที่ภาพ ศิลปะในศตวรรษที่ 17 เรื่องอุปมาในศตวรรษที่ 1 และตัวผมซึ่ง อยูในศตวรรษที่ 20 ผูแสวงหาความหมายของชีวิต เรื่องราวเริ่มขึ้นในชวงปลายป ค.ศ. 1983 ณ หมูบานโทรส ลี (Trosly) ประเทศฝรั่งเศส ผมใชเวลาประมาณ 2-3 เดือนที่ ลาคช(L'Arche) ซึ่งเปนบานพักสําหรับผูพิการทางสมอง ตั้งขึ้นใน ป ค.ศ. 1964 โดยชอง วานิเอร (Jean Vanier) ชาวแคนาดา โท 1 จิตรกรชาวฮอลแลนด ค.ศ. 1606-1669 7

รสลีเปนบานศูนยกลางของลาคช ซึ่งมีสาขากระจายอยู 90 แหง ทั่วโลก วันหนึ่งผมไปเยี่ยมเพื่อนผูหญิงคนหนึ่งชื่อซีโมน ล็องดรี เออ (Simone Landrieu) ที่ศูนยเอกสารเล็กๆ ของลาคช ผมได เห็นภาพโปสเตอรขนาดใหญติดอยูที่ประตูหองทํางานของเธอ เปนภาพชายชราคนหนึ่งในชุดเสื้อคลุมใหญสีแดง มือของเขา สัมผัสไหลเด็กหนุมอยางออนโยน เด็กหนุมคุกเขาตอหนาเขา ผม มองภาพนี้ไมวางตา ความใกลชิดสนิทสนมของบุคคลทั้งสอง เสื้อคลุมสีแดงที่ดูอบอุนของชายชรา เสื้อคลุมแขนยาวสีเหลือง ทองของเด็กหนุม ตลอดจนความสวางที่ลอมรอบเขาทั้งสอง ดึงดูดผมไว แตเหนือสิ่งอื่นใดคือ มือของชายชราที่วางบนไหล ชายหนุมนั้นไดสัมผัสผมในสวนลึกที่ยังไมเคยมีใครเขาถึง เมื่อผมรูตัววาไมไดสนใจซีโมนคูสนทนาเทาไรนัก ผมจึงหัน มาพูดกับเธอวา “ภาพนี้เปนภาพอะไรครับ” เธอตอบวา “เปน ภาพวาดเรื่อง 'ลูกลางผลาญ' ของเรมแบรนท คุณชอบภาพนี้ หรือคะ?” ผมยังคงจองมองภาพนี้ไมวางตา ใช สวย สวยมาก ทีเดียว ผมนึกอยากหัวเราะและรองไหในเวลาเดียวกัน ผมบอก ไมไดวาผมรูสึกอยางไรเวลาที่มองดูภาพนี้ แตผมประทับใจภาพ นี้มาก “คุณนาจะเปนเจาของภาพนี้นะ หาซื้อไดที่ปารีสคะ” ซี โมนเสนอ “ครับ ผมจะตองซื้อเก็บไวสักภาพ” ครั้งแรกที่ผมเห็นภาพลูกลางผลาญนี้ ผมเพิ่งกลับจากการ เดินทางไปบรรยายทั่วสหรัฐอเมริกาเปนเวลา 6 สัปดาห เพื่อรณรงคใหคริสตชนตอตานความรุนแรงและสงครามในอเมริกากลาง 8

ผมรูสึกเหนื่อยจนแทบจะเดินไมไหว ผมรูสึกโดดเดี่ยว กังวล วาวุน และทําอะไรไมถูก ในระหวางการเดินทางนั้น ผมรูสึก เหมือนไดตอสูอยางกลาหาญเพื่อยุติธรรมและสันติ สามารถ เผชิญกับโลกแหงความมืดไดโดยไมเกรงกลัวสิ่งใดทั้งสิ้น แต หลังจากการเดินทางสิ้นสุด ผมเปนเพียงเด็กนอยที่ออนแอ ตองการหาที่พักบนตักของแม เมื่อเสียงโหรองสนับสนุนของ สาธารณชนจบลง ผมทนไมไดกับการอยูเพียงลําพัง และผมก็ เกือบพายแพตอเสียงลอลวงตางๆ ที่สัญญาจะใหการพักผอน ทางรางกายและทางสัมผัสแกผม ทั้งหมดนี้คือสิ่งที่ผมรูสึกเมื่อไดเห็นภาพลูกลางผลาญตรง ประตูหองทํางานของซีโมนเปนครั้งแรก หัวใจของผมโลดเตน ยินดี หลังการเดินทางอันเหนื่อยออนที่ผมไดใหสิ่งที่ดีที่สุดในตัว ผมไป บัดนี้ผมปรารถนาออมกอดอันอบอุนของบิดาที่มีตอบุตร ผมนี่แหละคือบุตรคนนั้นที่เหนื่อยลาจากการเดินทางอันยาวไกล ผมตองการความรักและแสวงหาบานที่ผมรูสึกมั่นคงปลอดภัย ผมเปนและอยากเปนบุตรที่กลับบานคนนั้น ตั้งแตผมออก เดินทางจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เพื่อใหกําลังใจ ขอรอง ทาทาย สรางความมั่นใจ และทําทุกอยางที่ผมอยากทํา ตอนนี้สิ่งที่ผม ปรารถนาคือสถานที่ซึ่งผมรูสึกวาเหมือนอยูบานของตัวเอง มีสิ่งตางๆ เกิดขึ้นมากมายในชวงหลายเดือนและหลายป ตอมาผมรูสึกหายเหนื่อย กลับมาสอนเรียนและเดินทางเชนเดิม อีกครั้ง แตออมกอดในภาพวาดของเรมแบรนทยังคงจารึกอยูใน 9

วิญญาณของผมอยางลึกซึ้ง มากกวาที่จะเปนเครื่องหมายที่ให กําลังใจเทานั้น ออมกอดนี้ทําใหผมไดคนพบสิ่งที่ผมปรารถนา รวมทั้งเสียงเรียกที่ถูกบดบังเพราะชีวิตประจําวันอันวุนวาย และ คนพบความปรารถนาการพักผอนสุดทาย ซึ่งเปนความตองการ ความปลอดภัยมั่นคง ผมไดพบผูคนมากมาย ทํางานเรื่อง สําคัญๆ ไปบรรยายตามที่ตางๆ แตภาพการกลับบานของลูกลาง ผลาญยังคงอยูในใจผมตลอด และยิ่งทียิ่งมีความสําคัญในชีวิต ฝายจิตของผม ภาพวาดนี้ทําใหผมมีความปรารถนาในบานถาวร ความปรารถนานี้ยิ่งทียิ่งรุนแรงและลึกซึ้งมากขึ้น สองปหลังจากที่ไดเห็นภาพวาดนี้ ผมไดลาออกจาก ตําแหนงอาจารยที่มหาวิทยาลัยฮารวารด (Harvard University) และกลับมาอยูที่ลาคชในโทรสลี ผมตองการพิสูจนวาผมจะใช ชีวิตอยูรวมกับผูพิการทางสมองในบานของคณะลาคชไดหรือไม ในชวงปหัวเลี้ยวหัวตอนี้ ผมรูสึกใกลชิดกับเรมแบรนทและ ภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญของเขาเปนพิเศษ จริงแลวๆ ผมไดซื้อ หาภาพนี้มาไวที่บาน และดูเหมือนวา เรมแบรนท เพื่อนรวมชาติ ชาวฮอลแลนดของผมคนนี้ไดกลายมาเปนเพื่อนสนิทและผูนํา ของผม กอนสิ้นปนั้น ผมตัดสินใจไปอยูที่เดยเบรค (Daybreak) บานของลาคชที่โตรอนโต (Toronto)

ภาพวาดจริง 10

กอนที่จะออกจากโทรสลี ผมไดรับเชิญจากบอบบี้ มัสซี (Bobby Massie) และดานา โรเบิรต (Dana Robert) ภรรยาของ เขา ใหรวมเดินทางไปโซเวียตกับพวกเขา ผมพูดกับตัวเองทันที วานี่แหละโอกาสที่ผมจะไดเห็นภาพวาดจริง ผมทราบวาภาพจริง นั้นพระนางแคธรีน เดอะ เกรท (Catherine the Great) ไดนํามา ไวที่เฮอรมิเทจ (Hermitage) ในเมืองเซนตปเตอรสเบิรก (Saint Petersberg) ในป ค.ศ. 1766 และภาพนี้ก็ยังคงอยูที่นั่นจนทุก วันนี้ ผมไมเคยคิดเลยวาจะมีโอกาสเห็นภาพวาดจริงไดเร็วขนาด นี้ ผมดีใจมากที่จะไดรูจักประเทศโซเวียตมากขึ้น เพราะเปน ประเทศที่มีอิทธิพลตอความคิด อารมณ และความรูสึกของผม คอนขางมาก แตอะไรก็ไมเทากับการไดหยุดอยูหนาผืนผาใบที่ เผยแสดงใหผมรูถึงความปรารถนาอันลึกซึ้งของตัวเอง ตั้งแตออกเดินทาง ผมรูวาการไปโซเวียตและการตัดสินใจ รวมงานกับลาคชนั้นเกี่ยวโยงใกลชิดกัน และสิ่งที่เกี่ยวโยงนี้ก็คือ ภาพลูกลางผลาญของเรมแบรนท ผมรูสึกวาเมื่อไดพินิจชื่นชม ภาพนี้ ผมสามารถเขาถึงธรรมล้ําลึกของการกลับบานไดอยางที่ ผมไมเคยรูสึกมากอนเลย การไดกลับมาพบความปลอดภัยภายหลังการเดินทางไป บรรยายอันเหนื่อยลา ถือวาเปนการกลับบาน การทิ้งเพื่อน รวมงานและนักศึกษาเพื่อมาอยูกับชายหญิงผูพิการทางสมอง ก็ ดูเหมือนเปนการกลับบาน และการพบปะกับผูคนในประเทศซึ่ง แยกตัวเองจากโลก ก็คือการกลับบานดวยเชนกัน แตการ “กลับ 11

บาน” สําหรับผม กอนอื่นใดหมายถึงการคอยๆ กาวสูพระผูรอ คอยดวยพระกรกางกวางเพื่อโอบผมไวในออมกอดนิรันดร ผมรูวาเรมแบรนทไดคนหาความหมายของการกลับบานฝายจิตนี้ ประสบการณของเขากอนที่จะวาดภาพลูกลางผลาญไมไดทําให เขาสงสัยในบานถาวรที่แทจริงของเขาเลย ผมรูสึกวาหากผมได พบกับเรมแบรนทในที่ที่เขาวาดภาพบิดากับบุตรที่แสดงถึงพระ เจากับมนุษย ความเมตตาสงสารกับความทุกขเวทนา ผมก็จะ เขาใจทุกสิ่งที่เปนไปไดในอันที่จะรูจักชีวิตและความตาย ผมหวัง ดวยวาการชื่นชมงานศิลปะชิ้นเอกนี้นานๆ สักวันหนึ่งคงจะทําให ผมสามารถพูดถึงสิ่งที่สําคัญที่สุดสําหรับผมในเรื่องของความรัก ได การอยูในเซนตปเตอรสเบิรกเปนเรื่องธรรมดา แตการมี โอกาสไดพินิจพิจารณาภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญที่เฮอรมิเทจอ ยางที่ตองการ ไมใชเรื่องธรรมดา เมื่อผมเห็นแถวผูมาชมนับพันที่ ตรงประตูพิพิธภัณฑผมก็ถามตัวเองดวยความกังวลวา ทํา อยางไรผมถึงจะเห็นในสิ่งที่ผมอยากเห็น และจะไดเห็นนานแค ไหน การเดินทางของเราจบลงที่เซนตปเตอรสเบิรกและเพื่อน รวมทางสวนใหญก็เดินทางกลับบาน แตซูซาน มัสซี (Suzanne Massie) แมของบอบบี้ ซึ่งอยูในโซเวียต ไดเชิญพวกเราใหพักตอ อีกสัก 2-3 วัน ซูซานเปนผูเชี่ยวชาญเรื่องศิลปะและวัฒนธรรม ของรัสเซีย หนังสือ The Land of the Firebird ของเธอ ไดชวย 12

ผมมากในการเตรียมตัวเดินทางมาโซเวียตครั้งนี้ ผมถามซูซานวา ทําอยางไรถึงจะไดเห็นภาพเรื่องลูกลางผลาญอยางใกลชิด เธอ ตอบวา “ไมตองหวง ฉันจะจัดการทุกอยางใหคุณไดมีเวลาชื่นชม ภาพนี้อยางที่ตองการ” วันรุงขึ้น ซูซานใหเบอรโทรศัพทของอเล็กซี ไบรอันเซฟ (Alexi Briantsev) แกผมและบอกวา “เขาเปนเพื่อนที่ดี คุณโทรไป หาเขา แลวเขาจะชวยคุณ” และก็เปนจริง อเล็กซีนัดผมทันทีที่ ประตูดานขางของพิพิธภัณฑ ซึ่งอยูเลยจากประตูทางเขาสําหรับ นักทองเที่ยว วันเสารที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1986 เวลา 14.30 น. ผมไป ที่เฮอรมิเทจ เลียบแมน้ําเนวา (Neva) เลยประตูทางเขาหลัก และ มาถึงประตูที่อเล็กซีไดบอกไว เจาหนาที่ที่นั่งหลังโตะตัวใหญ อนุญาตใหผมใชโทรศัพทภายในเพื่อโทรหาอเล็กซี อีก 2-3 นาที ตอมา เขาก็ออกมาตอนรับผมอยางดี เขานําผมเดินไปตาม ทางเดินที่โออา และบันไดที่สงางาม จนถึงหองโถงซึ่งอยูนอก เสนทางของนักทองเที่ยว หองนี้เปนหองยาวมีเพดานสูง มองดู เหมือนหองทํางานของจิตรกรโบราณ มีภาพวาดวางซอนกันอยู ทั่วไป ตรงกลางหองมีโตะตัวใหญและเกาอี้หลายตัว เต็มไปดวย กระดาษและวัสดุตางๆ เรานั่งลง และผมก็ไดรูวาอเล็กซีเปน หัวหนาฝายซอม-บํารุงของเฮอรมิเทจ ดวยความใจกวางและใสใจ ในความสนใจของผมที่ตองการใชเวลาอยูกับภาพวาดของเรมแบ 13

รนทนานๆ เขาจึงใหความชวยเหลือผมทุกอยาง เขานําผมตรง ไปยังภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญ และบอกยามไมใหรบกวนผม ในที่สุด ผมก็ไดมาอยูตอหนาภาพวาด ซึ่งอยูในความคิด และจิตใจของผมมาตลอดเกือบ 3 ป ผมตะลึงกับความสงางาม สิ่งแรกคือขนาดของภาพซึ่งใหญกวาขนาดคนจริง เต็มไปดวยสี แดง สีน้ําตาลและสีเหลือง ซอกเงาและพื้นดานหนาที่สวางสุกใส และเหนือสิ่งอื่นใด คือออมกอดที่สวางไสวของพอกับลูก ลอมรอบดวยภาพบุคคลอีก 4 คน ทั้งหมดนี้สะกดผมดวยพลังที่ ผมเองก็คาดไมถึง มีชวงหนึ่งที่ผมถามตัวเองวาภาพวาดของแทนี้ ทําใหผมผิดหวังหรือเปลา ไมเลย ความยิ่งใหญรุงโรจนของภาพ ทําใหผมตกอยูในมนตเสนห การมาที่นี่สําหรับผมก็คือการกลับ บานอยางแทจริง กลุมนักทองเที่ยวและมัคคุเทศกตางเขาแถวมาชมภาพวาด อยางรวดเร็ว สวนผมไดนั่งเกาอี้กํามะหยี่สีแดงตรงหนาภาพวาด และจองมองภาพวาดนั้น ในที่สุดผมก็ไดเห็นของจริง! ผมไมได เห็นเฉพาะภาพบิดาโอบกอดบุตรที่กลับบานเทานั้น แตยังไดเห็น บุตรคนโตและบุคคลอื่นๆ อีก 3 คนดวย ผืนผาใบใหญขนาด กวาง 6 ฟุต ยาว 8 ฟุต ตรึงผมอยูที่นั่น ผมคอยๆ ซึมซับความ จริงที่วาผมไดมาอยูตอหนาสิ่งที่ผมหวังจะไดเห็นมานานแสนนาน เพื่อลิ้มรสความจริงที่วาผมไดมาที่เฮอรมิเทจในเซนตปเตอร สเบิรก และมีเวลาชื่นชมภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญนี้ไดนาน อยางที่ปรารถนา 14

ภาพวาดนี้ตั้งแสดงไวอยางเหมาะเจาะ บนกําแพงที่ไดรับ แสงจากหนาตางบานใหญที่ทํามุม 80 องศา จากจุดที่ผมนั่งอยู ทําใหผมรูวาแสงอาทิตยจะเขมขนขึ้นเมื่อบายคลอย เวลา 16.00 น. แสงอาทิตยสองกระทบภาพวาดใหประกายความสวางอีก แบบหนึ่ง คือบุคคลที่อยูพื้นหลังของภาพซึ่งดูสลัวๆ ในทีแรกนั้น ชัดเจนขึ้น เมื่อใกลค่ํา แสงอาทิตยก็ยิ่งงดงามชวนมอง ออมกอด ของพอเขมขนและชัดเจนมากขึ้น และทําใหบุคคลที่อยูรอบๆ ใน ภาพวาดนั้นก็ยิ่งดูเหมือนมีสวนรวมในเหตุการณอันล้ําลึกแหง การคืนดี การใหอภัย และการรักษาภายในมากยิ่งขึ้น ผมคอยๆ เขาใจวามีภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญอยูหลายภาพ ทั้งนี้แลวแต แสงที่ตกมากระทบ ผมชื่น-ชมการผสมผสานที่งดงามของศิลปะ และธรรมชาตินี้อยูนานทีเดียว เวลาผานไปกวา 2 ชั่วโมงโดยแทบไมรูตัว อเล็กซีปรากฏ ตัวอีกครั้งดวยรอยยิ้ม เขาแนะนําและเชิญชวนใหผมหยุดพักดื่ม กาแฟสักครู เขานําผมผานหองโถงใหญหลายหองของพิพิธภัณฑ ซึ่งเคยเปนพระราชวังฤดูหนาวอันเกาแกของพระเจาซารแหง รัสเซีย จนมาถึงหองทํางานที่เขาไดตอนรับผมเมื่อมาถึง อเล็กซี และผูชวยของเขาไดเตรียมถาดขนมปง เนยแข็งและของหวานไว พวกเขาเชิญ-ชวนใหผมรวมรับประทานอาหารวางพรอมกับพวก เขาดวย ผมไมเคยคิดมากอนเลยวาวันหนึ่งจะไดมาดื่มกาแฟกับ ผูดูแลพิพิธภัณฑเฮอรมิเทจ ผมหวังเพียงแคไดมีเวลาเงียบๆ กับภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญเทานั้น อเล็กซีและผูชวยของเขาได 15

เลาใหผมฟงทุกอยางที่เขารูเกี่ยวกับภาพวาดของเรมแบรนท แต พวกเขาก็อยากรูดวยวาทําไมผมจึงสนใจภาพวาดนั้นมากขนาดนี้ พวกเขารูสึกประหลาดใจและพิศวงในความคิดทางจิตวิญญาณที่ ผมมี พวกเขาฟงอยางตั้งใจและอยากใหผมพูดใหเขาฟงมากกวา นี้ หลังจากดื่มกาแฟแลว ผมก็กลับไปที่ภาพวาดอีกหนึ่ง ชั่วโมง จนกระทั่งยามและพนักงานทําความสะอาดมาบอกใหรู โดยไมตองพูดวาพิพิธภัณฑกําลังจะปด และผมอยูที่นั่นนาน พอแลว อีก 4 วันตอมา ผมกลับไปดูภาพวาดนั้นอีก วันนั้นเกิด เหตุการณตลกขึ้น สาเหตุมาจากมุมที่แสงอาทิตยยามเชาสอง กระทบภาพนั้น ทําใหเกิดแสงสะทอนที่แสบตา ดังนั้น ผมจึงยาย เกาอี้กํามะหยี่สีแดงเพื่อลดแสงสะทอน และเพื่อจะไดเห็นบุคคล ในภาพวาดนั้นชัดเจนขึ้น ยามซึ่งเปนชายหนุมทาทางเอาจริงเอา จัง สวมหมวกและชุดทหาร ดูเหมือนจะไมพอใจในความคิด ริเริ่มของผม เขาเดินมาหาผมและพูดเปนภาษารัสเซียยืดยาว พรอมแสดงทาทางประกอบสั่งใหผมเอาเกาอี้ตัวนั้นไปไวที่เดิม ผมพยายามอธิบายใหเขาฟงวาทําไมผมถึงเคลื่อนยายเกาอี้ โดย ชี้ไปที่แสงอาทิตยและภาพวาด แตความพยายามของผมไมเปน ผล ดังนั้น ผมจึงเอาเกาอี้ตัวนั้นไปไวที่เดิมและนั่งลงบนพื้นแทน ซึ่งทําใหยามรูสึกตกใจ ผมพยายามทําใหยามเห็นใจ จนในที่สุด เขาบอกใหผมไปนั่งบนเครื่องทําความรอนซึ่งอยูใตหนาตาง ซึ่ 16

เปนที่ที่ผมสามารถเห็นภาพไดดีทีเดียว แตแลวก็มีมัคคุเทศกหญิง คนหนึ่งเขามาพรอมกับกลุมนักทองเที่ยว เธอตรงมาหาผม บอก ใหผมลุกจากเครื่องทําความรอนและไปนั่งที่เกาอี้กํามะหยี่แทน ยามแสดงอาการโกรธมัคคุเทศกคนนั้น และบอกเธอวาเขาเปนผู อนุญาตใหผมนั่งบนเครื่องทําความรอนนั้นเอง มัคคุเทศกดู เหมือนไมพอใจ แตก็ตัดสินใจเดินกลับไปยังกลุมนักทองเที่ยวที่ เธอดูแลอยู ซึ่งกําลังพิศวงในขนาดตัวบุคคลในภาพของเรมแบ รนท ครูตอมา อเล็กซีมาดูวาผมเปนอยางไรบาง ยามเดินตรง เขามาทันที ทั้งสองคุยกันนานพอสมควร แนนอนวายามคง พยายามอธิบายวาเกิดอะไรขึ้น แตการสนทนายืดเยื้อจนผมเริ่ม เปนหวง และอเล็กซีก็เดินออกไป ผมรูสึกผิดที่อาจจะเปนสาเหตุ ใหเกิดสิ่งนี้ขึ้น ผมคิดวาอเล็กซีคงจะโกรธ แตอีก 10 นาทีตอมา เทก็กลับเขามา พรอมกับเกาอี้เทาแขนบุกํามะหยี่สีแดงขาสีทอง สําหรับผม! เขายิ้มกวางและวางเกาอี้ตรงหนาภาพวาด และเชิญ ใหผมนั่งลง อเล็กซี ยามและผม ตางยิ้มออก ผมมีเกาอี้เปนของ ผมเอง และทุกอยางเรียบรอย ผมรูสึกขํา มีเกาอี้ 3 ตัวที่วางอยู แตเคลื่อนยายไมได และเกาอี้เทาแขนหรูหราซึ่งตองเอามาจาก หองอื่นใหผมนั่งอยางสบายใจ นี่แหละพิธีการของระบบราชการ! ผมสงสัยวาบุคคลในภาพที่เห็นเหตุการณนี้โดยตลอด จะรูสึกขํา กับเราดวยหรือเปลา แตผมคงไมมีวันไดรับคําตอบ 17

ผมใชเวลากวา 4 ชั่วโมงอยูตรงหนาภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญ และจดบันทึกสิ่งที่ผมไดยินจากมัคคุเทศกและจากนัก ทอง-เที่ยวที่พูดคุยกัน หรือสิ่งที่ผมไดเห็นในขณะที่ดวงอาทิตย สองแสงจัดและคอยๆ จางไป หรือสิ่งที่ผมรูสึกเมื่อไดเขาสู เรื่องราวที่พระเยซูเจาทรงเลาไว และเรมแบรนทไดนํามาวาดเปน ภาพ ผมถามตัวเองวาเวลาที่หมดไปหลายชั่วโมงในเฮอรมิเทจ นั้น สักวันหนึ่งจะบังเกิดผลหรือไม และอยางไร ผมผละจากภาพวาดนั้น เดินไปหายามและขอบคุณใน ความอดทนของเขา ดวงตาของเขาใตหมวกแบบรัสเซียใบใหญ ทําใหผมเห็นภาพชายคนหนึ่งที่มีความกลัวเหมือนผม แตก็ ปรารถนาอยางยิ่งที่จะไดรับการอภัย บนใบหนาเกลี้ยงเกลาของ เขาปรากฏรอยยิ้มแบบเขินๆ ผมยิ้มตอบ เราทั้งสองตางรูสึก สบายใจขึ้น

เหตุการณ 2-3 สัปดาห หลังจากไปแวะที่เฮอรมิเทจในเซนตป-เตอร สเบิรก ผมก็มาถึงโตรอนโต (Toronto) ในฐานะจิตตาธิการของ บานที่เดยเบรค แมผมไดใชเวลาตลอดทั้งปในการพิเคราะห แยกแยะวาผมไดรับเรียกมาใชชีวิตกับผูพิการทางสมองหรือไม แตผมก็ยังรูสึกกังวลอยูลึกๆ วา ผมจะสามารถตอบสนองเสียง เรียกนี้ไดหรือไม ตอนหนุมๆ ผมไมคอยสนใจผูพิการทางสมอง 18

ผมสนใจนักศึกษามหาวิยาลัยและปญหาของพวกเขามากกวา ผม รูวิธีการบรรยายและการเขียนหนังสือ วิธีอธิบายสิ่งตางๆ อยาง เปนระบบ วิธีสรางหัวขอเรื่องและการใหเนื้อหา วิธีการโตแยง และการวิเคราะห แตผมมีความรูนอยมากในเรื่องการสื่อสารกับ ผูที่มีความยากลําบากในการพูด หรือผูที่ไมสนใจหลักทางตรรกะ หรือการแสดงเหตุผลตางๆ ผมแทบไมรูวาจะประกาศพระวรสาร ของพระ-เยซูเจาแกบุคคลที่ฟงดวยหัวใจมากกวาดวยปญญา หรือบุคคลที่เขาใจสิ่งที่ผมดําเนินชีวิตมากกวาสิ่งที่ผมพูดได อยางไร เดือนสิงหาคม ค.ศ. 1986 ผมมาถึงเดยเบรคดวยความ มั่นใจวาผมตัดสินใจถูกตองแลว แตผมก็ยังกังวลอยู ผมมี ประสบการณการสอนกวา 20 ป บัดนี้ถึงเวลาแลวที่ผมตองเชื่อ วาพระเจารักคนที่มีจิตใจยากจนเปนพิเศษ แมวาผมไมไดใหอะไร แกพวกเขามากนัก แตพวกเขากลับใหผมอยางมากมาย ทันทีที่มาถึง ผมมองหาที่เหมาะๆ สําหรับตั้งภาพวาดเรื่อง ลูกลางผลาญ โตะทํางานดูจะเหมาะที่สุด ทุกครั้งที่ผมนั่งอาน เขียนหนังสือ หรือพูดคุยกับผูคน ผมก็จะมองเห็นออมกอดของ พอที่มีตอบุตร ซึ่งสัมพันธใกลชิดกับการเดินทางฝายจิตของผม หลังจากไดเห็นภาพวาดที่เฮอรมิเทจ ผมรูสึกสนใจภาพ บุคคลอีก 4 คนมากขึ้น คือ ภาพหญิงสองคน ชายสองคน ยืนอยู รอบๆ บริเวณที่บิดาตอนรับบุตรผูกลับมา ซึ่งดูสวางไสว สายตา ของบุคคลเหลานั้นกอใหเกิดคําถามวา พวกเขาคิดหรือรูสึก 19

อยางไรในสิ่งที่พวกเขาเห็น เมื่อผมใครครวญถึงการเดินทางฝาย จิตของตัวเอง ผมก็ไดตระหนักวาตัวผมเองเลนบทบาทของผูชม มานาน ผมสอนเรื่องชีวิตฝายจิตในแงมุมตางๆ มานานหลายป พยายามใหนักศึกษาเห็นถึงความสําคัญของการเจริญชีวิตฝายจิต แตผมเองยอมเสี่ยงหรือไมที่จะออกจากเงามืด มาคุกเขาลงใน แสงสวางเพื่อใหพระเจาผูประทานอภัยโอบกอดผม การไดแสดงขอคิดเห็น อภิปราย คัดคานและชี้แจง เรื่องราว ตางๆ ทําใหผมรูสึกวาสามารถควบคุมสถานการณได ซึ่งผมรูสึกปลอดภัยมากกวาที่จะยอมเสี่ยงใหสถานการณที่ไม อาจกําหนดไดนั้นมาควบคุมผม เวลาหลายตอหลายชั่วโมงในการภาวนา เขาเงียบ และ พบกับคุณพอวิญญาณนับครั้งไมถวน ไมไดชวยใหผมหลุดจาก บทบาทของผูชม แมผมปรารถนาอยูเสมอที่จะผูกมัดตนทําอะไร สักอยาง แตผมก็เลือกที่จะเปนผูสังเกตการณอยูหางๆ การเปนผู สังเกตการณแบบที่ผมเปนนี้กอใหเกิดความอยากรูอยากเห็น ความอิจฉาริษยา ความทุกขและแมแตความรัก แตการปฏิเสธ ความปลอดภัยในการเปนผูสังเกตการณที่คอยแตวิจารณนั้น หมายถึงวาผมตองกระโจนเขาสูสิ่งที่ผมไมรูจัก ผมหวงแหนการ ควบคุมชีวิตจิตของผม จนเปนไปไมไดที่ผมจะแลกบทบาทผู สังเกตการณที่ปลอดภัยกับการเปนบุตรที่เปราะบาง การสอนและ อธิบายพระวาจาและกิจการของพระเยซูเจา รวมทั้งการ บรรยายถึงการเดินทางฝายจิตของบุคคลในอดีตกอนหนาเรานั้น 20

ลวนเปนเหมือนทาทีของหนึ่งในบุคคลทั้งสี่ที่สังเกตการณอยู รอบๆ หญิงสองคนที่ยืนหางออกไปทางดานหลังของบิดา ชายที่ นั่งอยู สายตาจับจอง แตไมไดมองใคร และอีกคนหนึ่งที่ยืนอยู สงสายตาวิพากษวิจารณไปยังเหตุการณตรงหนา ทั้งหมดลวน แสดงวาพวกเขาไมมีสวนเกี่ยวของกับเหตุกาณนี้ เราผานจาก ความเมินเฉยไปสูความอยากรูอยากเห็น จากอาการเหมอไปสู การสังเกตอยางตั้งใจ สายตาที่จับจอง พิศเพง ระแวดระวังหรือ คนหา การยืนอยูดานหลัง พิงกําแพง นั่งกอดอก หรือยืน ประสานมืออยู ทาทางและทาทีภายในเหลานี้ผมรูสึกคุนเคยมาก ไมวาจะดูดีหรือไม แตทั้งหมดนี้คือลักษณะที่ไมยอมมีสวน เกี่ยวของ การลาออกจากการสอนในมหาวิทยาลัยมาใชชีวิตกับผู พิการทางสมอง สําหรับผมคือกาวแรกสูขั้นที่บิดาโอบกอด บุตรชายที่กําลังคุกเขาอยูตอหนาเขา อันเปนสถานที่ที่เต็มไปดวย แสงสวาง ความจริงและความรัก เปนที่ที่ผมตองการอยู แตก็กลัว ที่จะอยู เปนที่ซึ่งผมจะไดรับทุกสิ่งที่ผมปรารถนา ทุกสิ่งที่ผมหวัง และทุกสิ่งที่ผมตองการ ตรงนี้จําเปนที่ผมจะตองปฏิเสธทุกสิ่งที่ ผมยึดไว บอยครั้งเปนการยากมากที่จะยอมรับวาตัวเองเปนที่รัก ไดรับการอภัย และการรักษาเยียวยาอยางแทจริง มากกวาการ ยอมรับที่จะรัก ใหอภัย และเยียวยารักษา สําหรับผม สิ่งนี้ หมายถึงการไมรับเงินเดือน ความดี หรือคาตอบแทน เพื่อไปสู การมอบตนและความไวใจอยางสมบูรณ 21

หลังจากที่ผมมาถึงที่เดยเบรคไดไมนาน ผมไดพบกับลินดา (Linda) หญิงสาวหนาตาดีแตพิการทางสมอง เธอเขามากอดผม และพูดวา “ยินดีตอนรับ” เธอทําเชนนี้กับทุกคนที่มาใหม และทุก ครั้งเธอจะทํา ดวยความเชื่อมั่นและความรักเต็มที่ แตผมจะตอบ รับการโอบกอดนั้นอยางไร? ลินดาไมเคยพบผมมากอน เธอไมรู ถึงประสบการณของผมกอนที่จะมาเดยเบรค เธอไมรูจักขอจํากัด หรือพลังในตัวผม เธอไมเคยอานหนังสือของผมและไมเคยฟงผม บรรยาย หรือแมแตจะสนทนากับผม ผมควรทําอยางไร แคยิ้ม บอกวาเธอนารัก แลวเดินผาน ไปราวกับไมมีอะไรเกิดขึ้นเลยหรือ หรือผมจะใหลินดาอยูในภาพ นั้น และใหการกระทําของเธอบอกผมวา “เขามาสิ ไมตองอาย บิดาของเธอตองการโอบกอดเธอดวย!” ดูเหมือนวาทุกครั้ง ไมวา จะเปนการตอนรับของลินดา การสัมผัสมือกับบิล (Bill) การยิ้ม ตอนรับของเกรโกรี่ (Gregory) ความเงียบของอาดัม (Adam) หรือ คําพูดของเรมอนด (Raymond) ผมจะตองตัดสินใจวาจะ “อธิบาย” ลักษณะการแสดงออกเหลานี้ หรือจะยอมรับวาเปน การเชื้อเชิญใหกาวสูงขึ้น และเขาไปใกลมากขึ้น ชวงหลายปที่เดยเบรคนั้นไมงายเลย มีการตอสูภายใน มากมาย ทั้งความทุกขทรมานดานจิตใจ อารมณ และจิต วิญญาณ ผมไมเคยรูสึกวาไดบรรลุเปาหมาย อยางไรก็ตาม การ ยายจากฮารวารดไปยังลาคชนั้น ก็เปนกาวแรกแลว เปนการ เปลี่ยน-แปลงอยางหนึ่งแลว คือยายจากการเปนผูชมมาเปนผูมี 22

สวนรวม จากผูตัดสินมาเปนคนบาปที่กลับใจ จากการสอนเรื่อง ความรักมาเปนผูรับความรัก ผมไมเคยคิดมากอนวาสิ่งนี้จะ ยากเย็น ผมไมรูวาการตอตานของผมนั้นหยั่งรากลึกเพียงไร และ ยากเย็นเพียงไรที่จะคนพบตัวเอง มาคุกเขาลงและรองไห ผม ไมไดคิดถึงวามันยากขนาดไหนที่จะมีสวนรวมในเหตุการณอัน ยิ่งใหญที่เรมแบรนทไดเฉลิมฉลองในภาพวาดของเขา กาวเล็กๆ แตละกาวสูใจกลางภาพนี้ ดูเหมือนเปนการ เรียก-รองที่เปนไปไมได อีกครั้งหนึ่งที่ผมจําเปนตองปฏิเสธความ ปรารถนาที่จะควบคุมสถานการณ อีกครั้งหนึ่งที่ตองปฏิเสธความ คาดหวัง อีกครั้งหนึ่งที่ตองตายตอความหวาดกลัวที่ไมรูวาสิ่งนี้ จะพาผมไปไหน และอีกครั้งหนึ่งที่ตองมอบตนเองในความรักซึ่ง ไมมีขีดจํากัด อยางไรก็ตาม ผมรูวาผมไมอาจดําเนินชีวิตตามพระ บัญญัติแหงความรักไดเลย ถาผมไมปลอยใหตัวเองเปนที่รัก อยางไมมีเงื่อนไขและขอเรียกรอง ดังนั้น หนทางที่จะพานัก ทฤษฎีแหงความรักอยางผม มาสูการมอบตนเองใหถูกรักนั้น ดู จะยาวไกลเกินความคาดหมายมากนัก

นิมิตหมาย ในสมุดบันทึกประจําวันและสมุดเตือนความจําของผม ผม บันทึกสิ่งตางๆ มากมายที่เกิดขึ้นตั้งแตผมมาถึงที่เดยเบรค สิ่งที่ เขียนไวนั้นคงจะตองเก็บเปนความลับ เพราะคําที่ใชไมไดขัดเกลา 23

ไมสละสลวย แตตอนนี้ถึงเวลาที่จะยอนกลับไปมองชวงเวลา หลายปที่ยุงยาก และกลาวถึงหนทางที่ผมไดผานชวงเวลาเหลานี้ มา ผมยังไมเปนอิสระพอที่จะทิ้งตัวในออมกอดอันอบอุนของ บิดาอยางเต็มที่ ผมยังคงเปนลูกลางผลาญอยูเสมอ ผมเริ่มออก เดินทาง ทองคําพูดที่จะพูดเมื่อไปถึง และพยายามคาดเดาวาจะ เกิดอะไรขึ้นเมื่อผมไปถึงบานของบิดา แตอยางนอย ผมก็อยูใน เสนทางที่กลับบานแลว ผมออกจากประเทศที่หางไกลและรูสึก ถึงความรักที่อยูใกลชิด นี่คือเหตุผลที่ผมพรอมจะแบงปน ประสบการณของผม ในเรื่องราวเหลานี้คุณจะพบความหวัง แสงสวาง และความบรรเทา เรื่องราวสวนใหญเปนประสบการณ ที่ผมมีในชวงปหลังๆ ที่ผานมา คุณจะเห็นขั้นตอนตางๆ ของการ เดินทางฝายจิตสูแสงสวาง มากกวาที่จะเห็นวาเปนเสียงรองของ ความสับสนหรือสิ้นหวัง ภาพวาดของเรมแบรนทยังคงตราตรึงผมอยูจนถึงปจจุบัน ผมยายที่ภาพวาดนี้หลายครั้ง จากหองทํางานไปที่วัดนอย จาก วัดนอยไปที่หองพักเดยสปริง (Dayspring บานภาวนาที่เดยเบรค) และกลับมาที่วัดนอยอีกครั้ง ผมพูดถึงภาพวาดนี้หลายครั้ง ทั้งใน และนอกบานเดยเบรค ผมพูดกับผูพิการและผูดูแลพวกเขา กับ พระสงฆ และกับคนทั่วไปดวย ยิ่งผมพูดถึงเรื่องลูกลางผลาญ มากเทาใด ผมก็ยิ่งเห็นวาภาพนี้เปนภาพของผมเอง ซึ่งไมได บรรจุแตเพียงหัวใจของเรื่องที่พระเจาตรัสไวเทานั้น แตยังรวมถึง หัวใจของเรื่องที่ผมตองการจะทูลพระองคและบอกแกประชากร 24

ของพระองค นี่แหละคือเนื้อหาในพระวรสารและชีวิตทั้งหมด ของผม รวมถึงชีวิตของเพื่อนผมทุกคนดวย ภาพวาดกลายเปน หนาตางอันลึกลับที่พาไปสูพระอาณาจักรของพระเจา เหมือน ประตูรั้วใหญซึ่งเปดใหผมผานไปสูอีกฟากหนึ่ง เพื่อมองเห็นจาก จุดนั้นวาการรวมเอาผูคนและเหตุการณตางๆ เขาไวไดกอใหเกิด เปนชีวิตประจําวันของผม เปนเวลาหลายปที่ผมพยายามคนหาภาพปรากฏของพระ เจา โดยการมองดูประสบการณตางๆ ของมนุษย ในความโดด เดี่ยวอางวางหรือในความรัก ในความโศกเศราหรือในความยินดี ในความรูสึกอบอุนใจหรือในความสํานึกรูคุณ ในสงครามหรือใน สันติภาพ ผมคนหาเพื่อที่จะเขาใจถึงวงจรความเคลื่อนไหวแหง จิตวิญญาณของมนุษย เพื่อเขาใจวาความหิวและความกระหาย นั้น มีแตพระเจาองคแหงความรักเทานั้นที่จะเติมใหเต็มได ผม พยายามคนหาสิ่งถาวรเบื้องหลังสิ่งชั่วคราว สิ่งนิรันดรเบื้องหลัง สิ่งผันแปร ความรักที่สมบูรณเบื้องหลังความสิ้นหวังและความ ทุกขทรมานของมนุษย ผมพยายามอยูเสมอที่จะมองใหเห็นการ ประทับอยูที่ยิ่งใหญกวา ลึกซึ้งกวา กวางขวางกวา และงดงาม กวาสิ่งที่เราสามารถจินตนาการได โดยผานและอยูเหนือชีวิตที่ ตองตายของเรา ผมพยายามพูดถึงสิ่งนี้เหมือนเปนสิ่งที่สามารถ มองเห็น ไดยิน และสัมผัสไดโดยบุคคลที่พรอมจะเชื่อ อยางไรก็ตาม ที่เดยเบรคนี้ ผมถูกนําไปยังสถานที่ภายในที่ ผมไมเคยเขาถึงมากอนเลย เปนสถานที่ที่พระเจาเลือกที่จะ 25

ประทับอยู เปนที่ซึ่งผมรูสึกปลอดภัยในออมกอดของพระบิดาผู ใจดี ผูเรียกชื่อผมและตรัสวา “เจาคือบุตรสุดที่รักของเรา เรา พอใจเจามาก” เปนสถานที่ซึ่งผมลิ้มรสความชื่นชมยินดีและสันติ ซึ่งไมมีในโลกนี้ สถานที่นี้ยังคงอยูเสมอ เปนเสมือนทอธารแหงพระหรรษ ทานสําหรับผม แตผมไมเคยเขาไปถึงและดํารงอยูได พระเยซูเจา ตรัสวา “ถาผูใดรักเรา ผูนั้นจะปฏิบัติตามวาจาของเรา และพระ บิดาของเราจะทรงรักเขา แลวพระบิดาจะเสด็จมาหาเขา และจะ ทรงพํานักอยูกับเขา” (ยน.14:23) พระวาจานี้ยังคงประทับใจผม เสมอ ผมเปนที่พํานักของ พระเจา! แตผมรูสึกวายากที่จะลิ้มรสความจริงของพระวาจานี้ ใช แลว พระเจาประทับอยูในสวนที่ลึกที่สุดของตัวผม แตผมจะตอบ รับเสียงเรียกของพระเยซูที่วา “จงดํารงอยูในเรา ดังที่เราดํารงอยู ในทาน” (ยน. 15:4) ไดอยางไร การเชื้อเชิญนี้ชัดเจน ไมมีความ คลุมเครือ การสรางที่พํานักซึ่งพระเจาจะมาประทับอยูได เปน การทาทายอันยิ่งใหญของชีวิตฝายจิต สิ่งนี้ดูเหมือนวาจะเปน งานที่เปนไปไมไดสําหรับผม ความคิด ความรูสึก อารมณ และความทุกขทรมานของผม มักอยูนอกสถานที่ที่พระเจาทรงเลือกไวเปนที่ประทับของ พระองค การกลับบานและพํานักในที่ที่พระเจาประทับอยู ฟง เสียงแหงความจริงและความรัก เปนสิ่งที่ผมหวั่นกลัวมากกวาสิ่ง อื่นใด เพราะผมรูวาพระเจาเปน พระเจาที่หวงแหนผม ทรง 26

เรียกรองทุกสิ่งจากผมอยูตลอดเวลา แลวเมื่อไรเลาผมจึงจะ พรอมยอมรับความรักเชนนี้ของพระเจาได พระเจา พระองคเองทรงชี้หนทางแกผม วิกฤตทางอารมณ และปญหาสุขภาพซึ่งทําใหชีวิตและงานของผมที่เดยเบรคตอง หยุดชะงักนั้น ไดบังคับใหผมตองกลับบานอยางฉับพลัน และ แสวงหาพระเจาในที่ที่จะพบพระองคได นั่นก็คือ สักการสถาน ภายในตัวผมเอง ผมไมอาจกลาวไดวาผมไดคนพบแลว ชีวิตนี้ผม คงจะหาไมพบ เพราะหนทางสูพระเจาอยูโพนพรมแดนแหง ความตาย จริงอยูที่การเดินทางนี้ยาวไกลและลําบาก และ พระองคก็มีสิ่งอัศจรรยที่ทําใหเราแปลกใจอยูเสมอ ซึ่งบอยครั้ง ทําใหเราไดเห็นถึงเปาหมายสุดทายของเรา ครั้งแรกที่ผมไดเห็นภาพวาดของเรมแบรนท ผมยังไมชินวา ผมเปนที่ประทับของพระเจาเหมือนอยางที่ผมรูสึกเวลานี้ อยางไรก็ตาม พลังแหงปฏิกิริยาที่ผมมีตอออมกอดของบิดากับ บุตรนั้นได บอกผมวา ผมกําลังคนหาอยางสิ้นหวังถึงสถานที่ ภายในแหงหนึ่ง ซึ่งผมรูสึกวาตนเองเปนที่รักและปลอดภัย เวลานั้น ผมยังไมรูวาขั้นตอนที่จะนําผมไปสูสถานที่ภายในแหง นั้นเรียกรองอะไรจากผมบาง ผมรูสึกขอบคุณที่ไมรูวาพระเจาได วางอะไรไวสําหรับผม และผมขอบคุณสําหรับสถานที่แหงใหมที่ เปดใหผมเห็นความทุกขทรมานภายในดวย เวลานี้ผมพบกระแส เรียกใหม โดยการพูดและการจดบันทึก เปนกระแสเรียกที่อยู ในสถานที่แหงนี้เพื่อสองสวางมิติอื่นๆ ของชีวิตเราที่แสนวุนวาย 27

ผมตองคุกเขาลงตอหนาบิดา ซบหนาแนบอกและฟงเสียงเตน ของหัวใจที่ตอเนื่อง และเมื่อนั้นเองที่ผมจะสามารถจะพูดทวน คอยๆ อยางซื่อสัตยไดในสิ่งที่ผมจะไดยินตอนนี้ผมรูวาผมตอง ไปพูดถึงกาลเวลา ใหความชื่นชมยินดีเปนความจริงชั่วคราวใน ชีวิตอันสั้นบนโลกนี้ ผมตองไปจากบานแหงความรักสูบานแหง ความกลัว จากที่ประทับของพระเจามาสูบานของมนุษย ผม ตระหนักดีถึงความยิ่งใหญของกระแสเรียกนี้ อยางไรก็ดี ผมยังคง มั่นใจวาหนทางนี้เหมาะสําหรับผม ซึ่งอาจเรียกไดวาเปนนิมิต หมาย “แบบประกาศก” กลาวคือ มองบุคคลและโลกดวยสายตา ของพระเจา สิ่งนี้เปนไปไดสําหรับมนุษยหรือ และที่สําคัญกวานั้นคือ เปนหนทางของผมเองจริงหรือ นี่ไมใชคําถามตามทฤษฎี แตเปน เรื่องกระแสเรียก ผมไดรับเรียกใหเขาสูสักการสถานภายในตัวผม ซึ่งเปนสถานที่ที่พระเจาไดเลือกประทับอยู หนทางเดียวที่จะไป ถึงสถานที่แหงนี้ก็คือ การภาวนาอยูเสมอ ซึ่งเปนหนทางที่มี อุปสรรคและความทุกขทรมานตางๆ แตผมมั่นใจวาการภาวนา เทานั้นที่จะชวยใหผมไปถึงจุดหมายได

บทนํา บุตรคนเล็ก บุตรคนโต และบิดา

ในปถัดจากที่ผมไดคนพบภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญนี้ มี ขั้นตอน 3 ประการในหนทางฝายจิตของผม ซึ่งชวยใหผมไดพบ โครงสรางเรื่องราวเหลานี้ ขั้นแรกคือประสบการณของผมในการเปนบุตรคนเล็ก การ สอนในมหาวิทยาลัยเปนเวลาหลายป และการทํางานตอสูเรื่อง ตางๆ ในอเมริกากลางและอเมริกาใต ทําใหผมรูสึกเหมือน หายไป ผมเดินทางมามาก ไดพบผูคนที่มีความคิดหลากหลาย และมีรูปแบบชีวิตแตกตางกัน นอกจากนี้ผมยังเปนสมาชิกของ หลายองคกร แตสุดทายผมรูสึกคิดถึงบานและเหนื่อยมาก เมื่อ ผมไดเห็นภาพที่บิดาสัมผัสไหลบุตรคนเล็กอยางออนโยนและ กอดเขาไวแนบอก ผมรูสึกลึกๆ วาผมเปนบุตรที่หายไปคนนั้น และตองการกลับมาบานอยางที่เขาไดทํา และไดรับการโอบกอด แบบเดียวกับเขา นานมาแลวที่ผมเห็นตัวเองเปนลูกลางผลาญที่

กําลังเดินทางกลับบาน และผมก็จินตนาการตอนที่ผมไดรับการ ตอนรับจากบิดา แตแลว ความคิดของผมก็เปลี่ยนไปอยางนึกไมถึง เวลา 1 ปในฝรั่งเศส และการไดเห็นภาพวาดที่เฮอรมิเทจในเซนตป-เตอร สเบิรกนั้น ทําใหความรูสึกสิ้นหวังที่ผมมีเหมือนบุตรคนเล็กหมด ไป ผมตัดสินใจไปที่เดยเบรค ในโตรอนโต ดวยความรูสึกมั่นใจ มากขึ้นกวาแตกอน ขั้นที่สองในการเดินทางฝายจิตของผมเริ่มตนในตอนเย็น วันหนึ่ง เมื่อผมไดพูดคุยเรื่องภาพวาดของเรมแบรนทกับบารท กาวิแกน (Bart Gavigan) เพื่อนชาวอังกฤษ ซึ่งรูจักผมดีตั้งแตปที่ แลว ขณะที่ผมอธิบายกับบารทวาผมเหมือนบุตรคนเล็กมากแค ไหน เขาจองผมแลวพูดวา “ผมสงสัยวาคุณนาจะเหมือนบุตรคน โตมากกวานะ” คําพูดนี่เองไดเปดความคิดใหมใหผม จริงๆ แลว ผมไมเคยมองตัวเองวาเปนบุตรคนโตเลย แต เมื่อบารทไดเปรียบเทียบใหฟงอยางนั้น ผมก็เกิดความคิด ตางๆ มากมาย เริ่มตนจากขอเท็จจริงงายๆ วา ผมเปนบุตรคน โตในครอบครัว ผมเปนลูกที่วานอนสอนงาย ผมตองการเปน พระสงฆตั้งแตอายุ 6 ขวบ และไมเคยเปลี่ยนความคิดเลย ผมรับ ศีลลาง-บาป ศีลกําลัง และศีลบรรพชาในวัดเดียวกัน ผมนบนอบ เชื่อฟงบิดามารดา ครูบาอาจารย พระสังฆราช และพระเจา เสมอ ผมไมเคยหนีออกจากบาน ไมเคยเสียเงินและเสียเวลา กับสิ่งยั่วยวนทั้งหลาย และไมเคยตกเปนทาสของสุราหรือยาเสพ 30

ติดใดๆ ตลอดชีวิตผมเปนคนที่รับผิดชอบมาก ซื่อสัตยตอธรรม ประเพณีอันดีงาม อยางไรก็ตาม ผมอาจจะหลงไปบางเหมือน บุตรคนเล็ก ดังนั้น ผมจึงมองตัวเองแบบใหม ผมพบวาผมขี้อิจฉา ขี้โมโห นอยใจ ดื้อรั้น ไมคอยมีอารมณขัน และยิ่งกวานั้น ผมคิด วาตัวเองเปนคนชอบ-ธรรม ผมเห็นวาตัวเองเปนคนชอบบนวา วิธีคิดและความรูสึกของผมก็มีแตความขุนเคือง มีชวงหนึ่งที่ผม คิดวาเปนไปไมไดเลยที่ผมจะเปนบุตรคนเล็ก ผมตองเปนบุตรคน โตอยางแนนอน แตเปนคนที่หายไปเหมือนนองชายดวย แมวา ผมได “อยูบาน” มาตลอดชีวิตก็ตาม ผมทํางานอยางหนักในทุงนาของพอผม แตผมไมเคยลิ้ม รสความชื่นชมยินดีที่ไดอยูบาน แทนที่ผมจะรูสึกขอบคุณใน อภิสิทธิ์ที่ไดรับ ผมกลับเปนคนที่ขุนเคืองมาก อิจฉานองๆ ที่กลา เสี่ยงออกไป และไดรับการตอนรับอยางอบอุนจากพอเมื่อ กลับมา ในชวงหนึ่งปครึ่งแรกที่เดยเบรค คํากลาวของบารทยังคง นําชีวิตภายในของผม ยังมีเรื่องอื่นอีก ในชวงหลายเดือนหลังจากงานฉลองครบรอบ 30 ปแหงการเปนพระสงฆของผม ผมคอยๆ จมอยูในความ มืดภายในจิตใจ และเริ่มมรูสึกถึงความทุกขทรมานภายใน จนกระทั่งผมรูสึกไมมั่นคงในคณะของผมเอง ผมจําเปนตองออก จากบานและแสวงหาความชวยเหลือเพื่อตอสูและทํางานรักษา ชีวิต ภายในของผม หนังสือ 2-3 เลมที่ผมเอาไปดวยเปนเรื่อง เกี่ยวกับเรมแบรนทและคําอุปมาเรื่องลูกลางผลาญ เมื่อผมไดอยู 31

ในสถานที่หางไกลจากเพื่อนๆ และหมูคณะ ผมไดรับความ บรรเทาใจอยางมาก จากการอานชีวิตที่ทุกขทรมานของจิตรกร ชาวฮอลแลนดผูยิ่งใหญ และไดเรียนรูวาหนทางแหงความทุกข นั้นชักนําใหเขาวาดผลงานอันงดงามนี้อยางไร ผมใชเวลาหลายชั่วโมงมองดูลายเสนและผืนผาใบที่เขาได สรางขึ้นมาทามกลางความทุกข ความผิดหวังและความเศราโศก และผมก็เขาใจวาภาพชายชราตาเกือบบอดที่โอบกอดบุตรของ ตน ดวยความเมตตาสงสารและใหอภัยทุกสิ่งนั้น ออกมาจาก ปลายพูกันของจิตรกรผูนี้ไดอยางไร “จําเปนที่จิตรกรตองผาน ความตายมามากมายและหลั่งน้ําตามามาก เพื่อที่จะสามารถวาด ภาพพระเจาผูสุภาพออนโยนเชนนี้ได”2 ชวงเวลาแหงความทุกขทรมานภายในนี้เองที่เพื่อนคนหนึ่ง มาพูดสิ่งที่ผมอยากจะไดยินมากที่สุด ซึ่งเปนการเริ่มขั้นที่สาม ของการเดินทางฝายจิตของผม ซู โมสเทลเลอร (Sue Mosteller) ซึ่งอยูที่เดยเบรค ในชวงตนป 1970 และเปนผูที่มีบทบาทสําคัญ ที่ทําใหผมไดมาที่ลาคช เธอชวยเหลือสนับสนุนผมเมื่อ สถานการณยาก-ลําบากมากขึ้น และใหกําลังใจผมในการตอสู เพื่อเอาชนะความทุกขทรมาน เพื่อผมจะไดมีอิสระภายในที่ แทจริง เมื่อเธอมาเยี่ยมที่ “เฮอรมิเทจ” ของผม และพูดเรื่องลูก 2 Paul BAUDIQUET, Lavie et l'oeuvre de Rembrandt, Paris, ACR Edition-Vilo, 1984 32

ลางผลาญ เธอบอกวา “ไมวาคุณจะเปนบุตรคนเล็กหรือบุตร คนโตนั้นไมสําคัญ แตคุณตองตระหนักวาคุณถูกเรียกใหมาเปน บิดา” คําพูดของเธอมีผลเหมือนระเบิดลง เพราะตั้งแตผมไดใช เวลาอยูกับภาพวาดและมองดูชายชราโอบกอดบุตรของเขา ผม ไมเคยคิดเลยวาตัวบิดานั้นชี้ใหผมเห็นกระแสเรียกในชีวิตผมไดดี ที่สุด ซูไมไดใหโอกาสผมโตแยง เธอบอกผมวา “คุณแสวงหา เพื่อนมาตลอดชีวิต ตั้งแตฉันไดรูจักคุณคุณก็แสวงหาความรัก คุณสนใจสิ่งตางๆ มากมาย คุณอยากใหผูคนสนใจ เห็นคุณคา และยอมรับ ถึงเวลาแลวที่คุณจะคนพบกระแสเรียกที่แทจริงของ คุณ คุณเปนบิดาผูตอนรับบุตรกลับบานโดยไมตั้งคําถามใดๆ และไมเรียกรองสิ่งตอบแทนใดๆ จากเขา มองดูบิดาในภาพซิ และคุณจะรูวาคุณไดรับเรียกใหเปนใคร พวกเราที่เดยเบรคและ ผูคนสวนใหญรอบขางคุณ ไมไดตองการใหคุณเปนเพื่อนที่ดีหรือ เปนพี่ชายที่นารัก แตพวกเราตองการใหคุณเปนพอที่เปยมดวย ความรักความเมตตา” เวลาที่มองดูชายชราเครายาวสวมเสื้อคลุมสีแดง ผมรูสึก ตอตานในใจอยูลึกๆ ที่จะเห็นตนเองมีลักษณะเหมือนเขา ผม รูสึกพรอมมากกวาที่จะเปนเหมือนลูกลางผลาญ หรือเปนบุตร คนโตที่มีแตความขุนเคือง แตความคิดที่จะเปนเหมือนบิดา ซึ่งไม มีอะไรตองสูญเสียอีกแลว เพราะเขาไดสูญเสียทุกสิ่งทุกอยาง 33

เขามีแตใหเทานั้น ความคิดเชนนี้ทําใหผมรูสึกกลัว อยางไรก็ตาม เรมแบรนทเสียชีวิตเมื่ออายุ 63 ป และผมก็มีอายุใกลเคียงเท มากกวาอายุของบุตรทั้งสอง เรมแบรนทพรอมที่จะวางตนเปน บิดา แลวทําไมผมจะเปนไมไดละ? เวลาผานไปหนึ่งปครึ่ง ตั้งแตซูไดตั้งคําถามทาทายผม ผม เริ่มยอมรับความเปนบิดาฝายจิตของตน เปนการตอสูที่ ยากลําบากและดําเนินไปอยางชาๆ บางครั้งผมยังรูสึกอยากเปน บุตรอยูตลอดไป โดยไมตองแกแตผมก็ไดสัมผัสถึงความยินดีอัน ยิ่งใหญ ในการตอนรับบุตรกลับบาน และวางมือของผมบนตัว เขาดวยทาทีที่ใหอภัยและอวยพรดวยเชนกัน ผมคอยเขาใจวา การเปนพอผูไมตั้งคําถามใดๆ แตตองการเพียงแคตอนรับบุตร ของตนกลับบานเทานั้นมีความหมายอยางไร ประสบการณของผมตั้งแตครั้งแรกที่ไดเห็นภาพวาดของ เรมแบรนทนั้น ไมเพียงแคดลใจใหผมเขียนหนังสือเลมนี้เทานั้น แตยังเสนอโครงเรื่องทั้งหมดใหอีกดวย กอนอื่น ผมจะแบงปน ความคิดของผมเรื่องบุตรคนเล็ก แลวก็บุตรคนโต และที่สุดก็ บิดา เพราะจริงๆ แลว ผมเปนทั้งบุตรคนเล็ก บุตรคนโต และผม กําลังเดินทางสูความเปนบิดา ผมภาวนาเพื่อคุณที่จะมาแบงปน หนทางชีวิตจิตรวมกับผม เพื่อวาคุณจะไดคนพบในตัวคุณเองวา คุณไมไดเปนเพียงแคบุตรที่หายไปของพระเจาเทานั้น แตยังมี พระเจาผูกรุณาซึ่งเปนทั้งบิดามารดาอยูในตัวคุณดวย 34

ภาคที่ 1 บุตรคนเล็ก

บุตรคนเล็กพูดกับบิดาวา “คุณพอครับ โปรดใหทรัพย สมบัติสวนที่เปนมรดกแกลูกเถิด” บิดาจึงไดแบงทรัพยสมบัติ ใหแกลูกทั้งสอง ตอมาไมนาน บุตรคนเล็กไดรวบรวมสิ่งที่มีแลว เดินทางไปยังประเทศหางไกล ที่นั่นเขาไดประพฤติเสเพล ผลาญเงินทองจนหมดสิ้น เมื่อเขาผลาญเงินหมดแลว บังเอิญประเทศนั้นเกิดความ อดอยากครั้งใหญ และเขาเริ่มขาดแคลน จึงไปรับจางอยูกับ ชาวเมืองนั้นคนหนึ่ง ซึ่งใชเขาใหไปเลี้ยงหมูในไร เขาอยากกิน ฝกถั่วที่หมูกินเพื่อระงับความหิว แตไมมีใครให เขาจึงรูสํานึกและ คิดวา “คนรับใชของพอฉันมีอาหารกินอยางอุดมสมบูรณ สวน ฉันอยูที่นี่ หิวจะตายอยูแลว ฉันจะกลับไปหาพอ พูดกับพอวา “คุณพอครับ ลูกไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควร ไดชื่อวาเปนลูกของคุณพอ โปรดถือวาลูกเปนคนรับใชคนหนึ่ง ของคุณพอเถิด” เขาก็กลับไปหาบิดา ลูกา 15,12-20 36

1 เรมแบรนทและบุตรคนเล็ก

เรมแบรนทวาดภาพเรื่องลูกลางผลาญกอนเสียชีวิตไมนาน ภาพนี้จึงนาจะเปนผลงานชิ้นทายๆ ของเขา ยิ่งผมไดอานเรื่อง เกี่ยวกับตัวเขา และไดมองภาพวาดนั้น ผมก็ยิ่งเห็นวาเปนภาพที่ ยืนยันถึงชีวิตที่ทุกขทรมานและไมสงบสุขของเขา เชนเดียวกับ ภาพวาดซีเมโอนกับพระกุมาร ที่เขาวาดไมเสร็จ ภาพลูกลาง ผลาญแสดงใหเห็นถึงความชราภาพของจิตรกร ความมืดบอด ฝายกายและการมองเห็นภายในอยางลึกซึ้งนั้นสัมพันธกันอยาง ใกลชิด ทาที่ผูเฒาซีเมโอนอุมพระกุมารและทาที่บิดาโอบกอด บุตรผูเหนื่อย-ออนนั้น ไดเผยแสดงถึงการมองเห็นภายในซึ่ง เตือนใหเราคิดถึงพระวาจาของพระเยซูเจาที่ตรัสแกสานุศิษยวา “นัยนตาของทานเปนสุขที่มองเห็นสิ่งๆ ที่ทานเห็น” (ลก.10:23) ทั้งผูเฒาซีเมโอนและบิดาของลูกลางผลาญลวนมีแสงสวางล้ําลึก ภายในตัวซึ่งทําใหทานแลเห็น เปนแสงสวางภายในซึ่งเผยแสดง ความงดงามออนโยนที่ครอบคลุมไปทั่ว 38

อยางไรก็ดีแสงสวางภายในนี้ถูกซอนเรนอยูนาน เรมแบ รนทไมสามารถเขาถึงแสงสวางนี้อยูนานหลายป เขาคอยๆ คนพบแสงสวางที่อยูภายในตัวเขา เมื่อไดผานความทุกขมากมาย และตอมาเขาก็คนพบแสงสวางนี้ในภาพวาดของเขา กอนที่เขา จะเปนเหมือนบิดา เรมแบรนทเปนชายหนุมที่หยิ่งยโส ผู “รวบรวมสิ่งที่มีแลวเดินทางไปยังประเทศหางไกล ที่นั่นเขาได ประพฤติเสเพลผลาญเงินทองจนหมดสิ้น (...)” เมื่อผมมองดูภาพบิดาผูชราและผูเฒาซีเมโอนที่เรมแบ รนทไดวาดไวในชวงบั้นปลายชีวิตของเขา เพราะเห็นไดจาก ความเชี่ยวชาญในการวาดผูเฒาซีเมโอนใหสวางสุกใส ผมตองไม ลืมวาเรมแบรนทมีคุณลักษณะทุกอยางของลูกลางผลาญ คือ กลาหาญ เชื่อมั่นในตนเอง ฟุมเฟอย ชอบแสดงออกและหยิ่ง ยโสมาก เมื่ออายุ 30 ป เขาวาดภาพตัวเองกับซัสเคีย (Saskia) ภรรยาของเขา เหมือนบุตรที่หายไปเที่ยวหญิงโสเภณี ทาที่มึน เมา ปากที่เผยออกและสายตาที่เต็มไปดวยราคะ เขามองคนที่ มองภาพนี้ดวยสายตาเยยหยันเหมือนกับจะพูดวา “เห็นไหม เรา สนุกกันแคไหน” มือขวายกแกวที่มีเหลาเหลืออยูครึ่งหนึ่ง ในขณะที่มือซายวางบนสะโพกของหญิงคนนั้น ซึ่งมีสายตาเต็ม ไปดวยราคะตัณหาไมนอยไปกวาเขา เสนผมหยิกยาวของเรมแบ รนท หมวกกํามะหยี่กับขนนกสีขาวอันใหญ ฝกดาบทําดวยหนัง กับดามทอง ผามานสีน้ําตาลที่มุมบนดานขวา ทําใหนึกถึงซอง โสเภณีในยานหนึ่งของอัมสเตอรดัม (Amsterdam) เมื่อมองดู 39

ภาพวาดของเขาในสมัยเปนหนุมเหมือนลูกลางผลาญนั้น ทําให ผมแทบไมเชื่อวา เปนบุคคลคนเดียวกันที่วาดภาพตัวเองในอีก 30 ปตอมาดวยสายตาที่เขาใจลึกซึ้งถึงธรรมล้ําลึกอันซอนเรน ของชีวิต อยางไรก็ตาม ชีวประวัติของเรมแบรนททุกเลมแสดงให เห็นวาเขาเปนชายหนุมที่หยิ่งยโส มั่นใจในอัจฉริยภาพของตน และพรอมที่จะลิ้มลองทุกสิ่งที่โลกเสนอให เขาชอบสังคม รัก ความหรูหราและไมสนใจผูคนที่อยูรอบขาง ไมตองสงสัยเลยวา ความกังวลที่สําคัญอยางหนึ่งของเขาคือเรื่องเงินทอง เขาหา ไดมากก็ใชจายมากและสูญเสียไปมากเชนกัน เขาสูญเสียพลัง สวนใหญของเขาไปกับเรื่องคดีฟองรองที่ยืดเยื้อ เกี่ยวกับการ จัดการทรัพยสินและการลมละลาย เขาวาดภาพตัวเองในชวง อายุระหวาง 20 ปปลายๆ กับ 30 ปตนๆ ซึ่งแสดงใหเราเห็นวา เรมแบรนทเปนเด็กหนุมผูกระหายชื่อเสียงและการยอมรับของ สังคม ชื่นชอบเสื้อผาที่หรูหรา ใสสรอยทอง สวมหมวกแบบ แปลกๆ และแสดงใหเห็นวาเขาเปนคนที่แสวงหาแตจะทําความ พอใจแกลูกคาของเขาเทานั้น อยางไรก็ตาม ชวงสั้นๆ ของความสําเร็จ การเปนที่ ยอมรับและทรัพยสินเงินทองก็ติดตามมาดวยความเศราและ ความสูญเสียที่ไมคาดฝน ซึ่งไมตางจากลูกลางผลาญเทาใดนัก คือหลังจากที่เขาสูญเสียรุมบารตุส (Rumbartus) บุตรชายในป ค.ศ. 1635 เขาก็สูญเสียลูกสาวคนแรกอีกคือ คอรเนเลีย 40

(Cornelia) ในป ค.ศ. 1638 และลูกสาวคนที่สองซึ่งใชชื่อคอรเน เลียเหมือนกัน ในป ค.ศ. 1640 และที่สุดภรรยาที่เขารักและให เกียรติเธอมากที่สุด คือ ซัสเคีย ก็ไดเสียชีวิตในป ค.ศ. 1642 เรม แบรนทตองอยูคนเดียวกับบุตรอายุ 9 เดือน คือ ทิตัส (Titus) และภายหลังการตายของซัสเคีย เรมแบรนทยังคงตองเผชิญกับ ปญหาและความเจ็บปวดมากมาย รวมทั้งการไมลงรอยกับพี่ เลี้ยงของทิตัส คือ จีไรท ได-เร็กซ (Geerite Direx) ซึ่งที่สุดก็จบลง ดวยการฟองรอง ตอมาเขามีความสัมพันธแนนแฟนกับเฮนดริกช สโตฟเฟลส (Hendrickje Stoffels) เธอใหกําเนิดบุตรชายแกเขา อีกคนหนึ่ง แตก็ตายไปในป ค.ศ. 1652 และบุตรสาวอีกคนหนึ่งที่ ชื่อ คอรเนเลีย อีกเชนกัน ซึ่งเปนบุตรสาวเพียงคนเดียวที่รอด ชีวิต ในชวงปเหลานี้ ความมีชื่อเสียงดานจิตรกรของเรมแบรนท ตกอับลง แมวานักสะสมภาพและนักวิจารณตางยังยอมรับเขาวา เปนจิตรกรผูยิ่งใหญของยุคนั้น ปญหาดานการเงินของเขายิ่งทวี ความรุนแรงขึ้นในป ค.ศ. 1656 เรมแบรนทถูกประกาศใหเปนผู ลมละลาย และตองขายทรัพยสมบัติทั้งหมดเพื่อใชหนี้ รวมถึง ภาพวาดตางๆ ที่เขาสะสม บานที่อัมสเตอรดัม และเครื่อง ตกแตงทั้งหมดก็ถูกประมูลขายในชวงป ค.ศ. 1657-1658 แมเรมแบรนทจะไมเคยปลอดหนี้สินเลย แตเขาสามารถ พบความสงบสุขระดับหนึ่งในชวงอายุ 50 ปตนๆ ในชวงนี้เองที่ ความอบอุนและความลึกซึ้งของภาพวาดไดแสดงใหเห็นวาความ 41

หลอกลวงตางๆ ไมไดทําใหเขารูสึกขุนเคือง ตรงกันขาม กลับ เปนการชําระลางวิธีการรมองเขา จากอบ โรเซมเบิรก (Jakob Rosemberg) เขียนไววา “เรมแบนทเริ่มมองมนุษยและธรรมชาติ ดวยสายตาภายในมากขึ้น โดยไมสนใจความ งดงามภายนอก หรือความตระการตาใดๆ” 3 ในป ค.ศ. 1663 เฮนดริกช ภรรยา ของเขาก็ไดเสียชีวิต และ 5 ปตอมา เรมแบรนทก็ไดเห็นทั้งการ แตงงานและการตายของทิตัส บุตรที่เขารัก และที่สุดเขาก็ เสียชีวิตในป ค.ศ. 1669 เขาเปนคนที่นาสงสารและโดดเดี่ยว มี เพียงคอรเนเลีย บุตรสาว มักดาเลน แวน โล (Magdalene van Loo) ลูกสะใภ และทิเทีย (Titia) หลานสาว ที่รอดชีวิตอยูได เมื่อผมมองดูลูกลางผลาญคุกเขาซบหนาลงกับอกบิดา ผม อดไมไดที่จะมองเห็นจิตรกรผูเคยไดรับการเคารพและเชื่อมั่นใน ตนเองสูงนั้น มาตระหนักไดวาเกียรติที่เขาเก็บเกี่ยวมานั้นจริงๆ แลวไมมีคาอะไรเลยแทนที่เขาจะใสเสื้อผาอยางดีอยางที่เขาชื่น ชอบ เหมือนที่เขาเคยวาดภาพตัวเองในซองโสเภณี เวลานี้เขา สวมใสเพียงแคเสื้อยาวที่ขาดรุงริ่ง หอหุมรางกายอันซูบผอม และรองเทาสานที่เขาใชเดินทางมาไกลก็สึกจนใชการตอไปไมได แลว

3 J.ROSENBERG, Rembrandt : Life and work, Londres, New York, Phaidon, 1968. 42

เมื่อเคลื่อนสายตาจากลูกที่กลับใจไปยังบิดาผูเมตตา สงสาร ผมพบวาแสงประกายที่สะทอนจากโซทอง เครื่องประดับ หมวก เชิงเทียน และตะเกียงที่ซอนอยูนั้นออนแสงลงและถูก แทนที่ดวยแสงสวางภายในจากชายชรา เปนการเคลื่อนไหวจาก ความรุงโรจนที่ดึงดูดและผลักดันใหเขาตองแสวงหาความร่ํารวย และชื่อเสียง ไปสูสิริมงคลที่ซอนเรนอยูในวิญญาณมนุษยและ เปนสิริมงคลที่อยูโพนความตาย

2 บุตรคนเล็กไดออกจากบาน

การปฏิเสธอยางสิ้นเชิง ภาพวาดของเรมแบรนทมีชื่อเต็มวา “การกลับมาของลูกลางผลาญ” สิ่งซึ่งตรงกันขามกับการกลับมาก็คือ “การออกไป” การกลับมาคือการกลับบานหลังจากที่ไดออกไป เปนการหวนคืน หลังจากที่ออกไปไกลหากบิดาไดตอนรับบุตรกลับบานดวยความ ยินดียิ่ง ก็เพราะลูกของเขาคนนี้ “ตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก” ความยินดีใหญหลวงที่ไดรับจากการ 44

กลับมาของบุตรที่หายไป ไดบดบังความเสียใจใหญยิ่งที่มีอยูกอน การพบซอนการสูญหายไวเบื้องหลัง การกลับมาก็มีการจากไป ซอนอยู กอนที่จะดูการกลับมาที่ออนโยนและเต็มไปดวยความ ยินดีนี้ จําเปนที่ผมจะตองลิ้มรสเหตุการณแหงความเศราโศกที่ เกิดขึ้นกอนหนานี้เสียกอน ผมจะสามารถเขาใจ “การกลับมา” ก็ ตอเมื่อผมไดเขาใจความหมายของ “การออกจากบาน” อยาง ลึกซึ้งแลวเทานั้นที่ไดอยางแทจริง เสื้อผาสีน้ําตาลอมเหลือง ออนๆ ของบุตร ดูงดงามมากเมื่อไดกลมกลืนกับเสื้อคลุมสีแดง ของบิดา แตความจริงก็คือวาลูกสวมใสเสื้อผาที่ขาดวิ่น ซึ่งแสดง ชัดเจนถึงความทุกขลําเค็ญที่เขาจากมา ในบริบทที่มีการโอบกอด ดวยความเมตตาสงสารนั้น บาดแผลก็ดูเหมือนงดงามได แต เปนความงดงามที่มาจากความรักเมตตานั่นเอง เพื่อที่จะเขาใจธรรมล้ําลึกเรื่องความรักเมตตาอยางแทจริง นั้น ผมตองมองดูความเปนจริงอยางซื่อสัตย ความเปนจริงที่วานี้ ก็คือ กอนที่จะบุตรจะลุกขึ้นและกลับมานั้น เขาไดพูดกับบิดาวา “โปรดใหทรัพยสมบัติสวนที่เปนมรดกแกลูกเถิด” หลังจากนั้น เขา ไดรวบรวมทุกสิ่งที่มีและออกเดินทางไป พระวรสารของนักบุญลู กาเลาเหตุการณนี้อยางงายๆ ราวกับเปนเรื่องปกติ ซึ่งที่จริงแลว มีบางสิ่งที่เจ็บปวดและนาโกรธแคน และเปนสิ่งตรงกันขามกับ ธรรมประเพณีอันดีงาม เคนเนธ ไบเลย (Kenneth Bailey) ได อธิบายคําอุปมาของนักบุญลูกาไววา การจากไปของบุตรนั้น เทากับอยากใหบิดาของตนตาย ไบเลยเขียนวา 45

“ตลอด 15 ปที่ผมไดถามบุคคลตางๆ ตั้งแตโมร็อคโค จนถึงอินเดีย และจากตุรกีถึงซูดาน ในเรื่องการเรียกรองทรัพย สมบัติของบุตรในขณะที่บิดายังมีชีวิตอยู คําตอบที่ไดรับคลายๆ กัน คือ มีใครเคยเรียกรองการแบงทรัพยสมบัติจากบิดาในหมูบาน ของคุณบางไหม? ไมเคย! เขาสามารถที่จะเรียกรองอยางนั้นไดไหม? เปนไปไมได! ถาคนหนึ่งทําเชนนั้น จะเกิดอะไรขึ้น? บิดาของเขาจะตีเขาอยางแนนอน! ทําไม? เพราะการเรียกรองใหแบงทรัพยสมบัตินั้นหมายถึง การ แชงใหบิดาของเขาตายนั่นเอง 4 ไบเลยอธิบายวา ลูกไมเพียงแตขอแบงทรัพยสมบัติเทานั้น แตยังขอในสวนที่เปนของตน หลังจากที่บิดาไดมอบทรัพยสมบัติ ใหแกลูกแลว บิดาก็ยังมีสิทธิ์เหนือสิ่งที่เขาเคยมีอยูกอน ตราบ เทาที่เขายังมีชีวิตอยู ดังนั้น สิ่งที่บุตรคนเล็กไดรับตามที่เขา เรียกรอง จึงเปนสิ่งที่ตรงกันขามกับสิ่งที่เคยปฏิบัติกันมา เขาไมมี 3

4 Kenneth E.BALLEY, Poet and Peasant and through Peasant Eyes: A LiteraryCultural Approach to the Parables, Grand Rapids, Edermanx , 1983, p161-162 46

สิทธิ์จนกวาบิดาของเขาจะเสียชีวิตไปแลว ความหมายนัยๆ ก็คือ วา “คุณ-พอครับ ผมทนรอจนกวาคุณพอจะเสียชีวิตไมไหวครับ” 5 ดังนั้น “การจากไป” ของบุตรคนเล็กจึงเปนการกระทําผิดที่ รุนแรงกวาที่เราไดอานจากเรื่องอุปมาในตอนแรก เพราะเปนการ ปฏิเสธบานที่เขาเกิด และเลี้ยงดูเขา เขาตัดขาดจากประเพณีของ ตน เมื่อนักบุญลูกาเขียนวา “แลวเดินทางออกไปประเทศ หางไกล” ทานตองการบอกวานี่เปนสิ่งที่มากกวาความปรารถนา ของชายหนุมที่จะออกไปดูโลกภายนอก นักบุญลูกาตองการพูด ถึงการตัดขาดจากวิธีคิด วิถีชีวิต และการปฏิบัติซึ่งไดรับสืบทอด มาจากบรรพบุรุษ ซึ่งเสมือนเปนมรดกอันศักดิ์สิทธิ์ บุตรคนเล็ก ไมเพียงแตไมใหเกียรติหรือขาดเคารพนับถือเทานั้น แตยังทรยศ ตอคุณคาของครอบครัวและตอหมูคณะอีกดวย “ประเทศที่ หางไกล” ก็คือโลก ซึ่งทุกสิ่งที่เคยถูกมองวาดีในบานนั้นไดถูกละ ทิ้งไป คําอธิบายนี้มีความหมายสําหรับผมมาก มิใชเพราะชวยให ผมเขาใจเรื่องอุปมาไดถูกตองตามบริบททางประวัติศาสตร เทานั้น แตโดยเฉพาะอยางยิ่ง เปนคําอธิบายที่เชื้อเชิญใหผม ยอมรับวาตัวเองเปนบุตรคนเล็กอีกดวย ในตอนแรก ผมรูสึกวา ยากมากที่จะคนพบการตอตานแบบนี้ในชีวิตของผม การปฏิเสธ คุณคาของมรดกที่ไดรับตกทอดมานั้น ไมใชสิ่งที่ผมคิดอยากจะ 5 Ibid., p. 164 47

ทํา แตเมื่อผมใชเวลาพิจารณาถึงหนทางที่แยบยล ซึ่งทําใหผม ชอบประเทศที่หางไกลมากกวาบานของตัวเองที่อยูใกลๆ แลว ภาพของบุตรคนเล็กก็ผุดขึ้นมาอยางรวดเร็ว ผมกําลังพูดถึงการ ออกจากบาน “ฝายจิต” ซึ่งแตกตางจากความจริงที่วาผมไดใช ชีวิตสวนใหญนอกประเทศฮอลแลนดที่ผมรัก คําอุปมาเรื่องลูกลางผลาญแสดงถึงความรักเมตตาอัน ยิ่งใหญของพระเจามากกวาเรื่องอื่นใดในพระวรสาร และเมื่อผม ใหตัวเองอยูตรงใจกลางของเรื่องภายใตแสงสวางแหงความรัก ของพระเจา ผมก็ไดคนพบอยางเจ็บปวดวา การจากบานไปนั้น คลายกับประสบการณฝายจิตวิญญาณของผมมากกวาที่ผมเคย คิด ภาพวาดของเรมแบรนทที่แสดงภาพบิดาตอนรับบุตรนั้น มี การเคลื่อนไหวภายนอกนอยมาก ภาพนี้แตกตางจากภาพราง ดวยดินสอเรื่องลูกลางผลาญ ที่เขาวาดในป ค.ศ. 1636 ซึ่งเต็มไป ดวยความเคลื่อนไหว สวนภาพลูกลางผลาญที่เฮอรมิเทจ ซึ่งเขา วาดในอีก 30 ปตอมานั้น เปนภาพที่ไมมีการเคลื่อนไหวใดๆ ทั้งสิ้น การกระทําของบิดาคือการอวยพรอันไมมีสิ้นสุด และภาพ บุตรชายที่ซบอยูกับอกของบิดาคือ สันตินิรันดร คริสเตียน ทัมเปล (Christian Tumpel) เขียนไววา “ชวงเวลาของการตอนรับและการใหอภัย ในกิริยาอาการที่ ปราศจากการเคลื่อนไหวนั้นเปนนิรันดร ทาทีของบิดาและบุตร มิไดแสดงถึงสิ่งชั่วคราว แตเปนสิ่งถาวร” จากอบ โรเซนเบิรก 48

(Jakob Rosenberg) ไดสรุปภาพนี้ไวอยางงดงามวา “ภาพบิดา และบุตรแทบจะไมมีการเคลื่อนไหวภายนอกเลย มีแตการ เคลื่อนไหวภายใน (...) เรื่องนี้ไมไดตองการพูดถึงความรักของ บิดาแบบมนุษย (...) แตตองการสื่อถึงความรักของพระเจาและ พระเมตตากรุณาของพระองค รวมทั้งพลานุภาพของพระองคที่ จะเปลี่ยนความตายใหกลับเปนชีวิต”

ไมสําเหนียกตอเสียงเรียกรองของความรัก ดวยเหตุนี้ การออกจากบานจึงเปนสิ่งที่มากกวาเหตุการณ ประวัติศาสตรที่เกี่ยวโยงกับเวลาและสถานที่ เปนการปฏิเสธ ความเปนจริงฝายจิตที่วาผมเปนของพระเจาทั้งหมด พระองค ทรงยกผมไวใหปลอดภัยในออมกอดนิรันดรของพระองค และผม ถูกจารึกอยูในฝาพระหัตถของพระองคและถูกซอนไวในรมเงา ของพระองค การออกจากบานนี้หมายถึงการไมรูถึงความจริงวา “พระเจาทรงปนตัวฉันอยางลึกลับ ทรงกอรูปรางฉันขึ้นในสวนลึก ของโลก ทรงถักทอฉันในครรภของมารดา” (สดด.139:13-15) การ ออกจากบานคือการดําเนินชีวิตราวกับวาผมไมเคยมีบานมากอน และตองพยายามมองหาบานใหมใหได บานคือศูนยกลางของชีวิตผม ซึ่งผมสามารถไดยินพระ-สุ รเสียงที่ตรัสวา “ทานคือบุตรสุดที่รักของเรา เราพอใจทานมาก” อันเปนเสียงเดียวกันกับที่ใหชีวิตแกอาดัมคนแรก และที่ตรัสกับ 49

พระเยซูเจาผูเปนอาดัมคนที่สอง รวมทั้งเปนเสียงเดียวกันกับ เสียงที่ไดตรัสแกประชากรของพระองค และปลดปลอยพวกเขา ใหเปนอิสระ เพื่อพวกเขาจะไดเปนแสงสวางในทามกลางความมืด ของโลก ผมไดยินเสียงนี้ ซึ่งพูดกับผมในอดีต และยังคงพูดอยู จนถึงปจจุบัน เปนเสียงแหงความรักที่ไมเคยขาดตอน ซึ่งบันดาล ชีวิตและความรักแกบุคคลที่ไดยินเสียงนั้น เมื่อผมไดยินเสียง ดังกลาว ผมก็รูวาผมอยูที่บานกับพระเจาและผมไมตองกลัวอะไร อีกแลว ในฐานะที่เปนบุตรสุดที่รักของพระบิดาเจาสวรรค “แมขา พระองคจะเดินไปตามหุบเขาเงามัจจุราช ขาพระองคไมกลัว อันตรายใดๆ” (สดด. 23:4)

เชนเดียวกับพระบุตรสุดที่รัก ผมสามารถ “รักษาคนปวยใหหาย ปลุกคนตายใหคืนชีพ รักษาคนโรคเรื้อนและขับไลปศาจ” (มธ.10:18) ผมได “รับมาเปลาๆ ผมก็ “ใหไปเปลาๆ” และ เชนเดียวกับพระบุตรสุดที่รัก ผมกลาเผชิญหนา ปลอบโยน ตักเตือน และใหกําลังใจ โดยไมกลัวการปฏิเสธหรือปรารถนาการ ยอมรับใดๆ ผมสามารถทนทุกขทรมานหรือถูกฆา โดยมั่นใจวา ความรักที่ผมไดรับนั้นเขมแข็งกวาความตาย เหมือนพระบุตรสุด ที่รัก ผมเปนอิสระที่จะดําเนินชีวิตและใหชีวิต และเปนอิสระที่จะ สละชีวิตเพื่อใหชีวิตเหมือนพระบุตรสุดที่รัก” พระเยซูเจาทรงทําใหผมเขาใจดวยวา ผมสามารถไดยิน เสียง ซึ่งเปนเสียงเดียวกันกับที่พระองคไดยินที่แมน้ําจอรแดน และภูเขาทาบอร และเมื่อพระองคมีที่ประทับรวมกับพระบิดา ผมก็มีเชนเดียวกัน เมื่อพระองคภาวนาเพื่อสานุศิษยของ พระองค พระองคตรัสวา “เขาไมเปนของโลก ดังที่ขาพระองค มิไดเปนของโลก โปรดบันดาลใหเขาศักดิ์สิทธิ์โดยอาศัยความ จริง พระองคทรงสงขาพระองคมาในโลกฉันใด ขาพระองคก็สง เขาไปในโลกฉันนั้น” (ยน.17:16-19) พระวาจานี้เผยแสดง บานที่ แทจริง บานอันถาวรของผม ความเชื่อจึงเปนความมั่นใจวา เรา มีบานแทอยู ณ ที่นั่น และยังคงอยูที่นั่นเสมอ มืออันหยาบ กรานของบิดาที่วางบนไหลของลูกลางผลาญ เปนการอวยพรอยู เสมอวา “เจาคือบุตรสุดที่รักของเรา เราพอใจเจามาก” 52

อยางไรก็ตาม ผมมักออกจากบานเปนประจํา ผมหนี หางไกลจากมือที่อวยพร ออกไปยังประเทศที่หางไกลเพื่อเสาะ แสวงหาความรัก นี่เปนโศกนาฏกรรมอันยิ่งใหญของชีวิตผมและ ของชีวิตหลายๆ คนที่ผมไดพบ ผมไมไดยินเสียงที่เรียกผมวา บุตรสุดที่รัก ผมออกจากสถานที่แหงเดียวที่ผมจะไดยินเสียงเรียก ผมเชนนั้น ผมรอนเรไปและหวังวาจะไดพบสิ่งที่ผมไมสามารถพบ ไดในบาน ในตอนแรก สิ่งนี้ดูเหมือนไมนาเชื่อ ทําไมผมจึงตองออก จากสถานที่ที่ผมสามารถไดยินสิ่งที่ผมปรารถนาจะไดยิน? ยิ่งผม คิดถึงคําถามนี้มากเทาใด ผมยิ่งรูสึกวาเสียงที่แทจริงของความรัก ก็คือ เสียงที่นุมนวลลึกซึ้ง และพูดกับผมในสวนที่ซอนเรนที่สุด ของหัวใจผม ไมใชเสียงอึกทึก ไมใชเสียงที่บังคับใหตองสนใจ แต เปนเสียงของบิดาตาเกือบบอดที่รองไหมากมาย และไดผาน ความตายมามาก เฉพาะผูที่ยอมมอบตัวเองใหถูกสัมผัสเทานั้น จึงจะสามารถจะไดยินเสียงนี้ การรูสึกถึงการอวยพรจากพระหัตถของพระเจา และการ ไดยินเสียงที่เรียกผมวาบุตรสุดที่รัก ก็คือสิ่งเดียวกัน ประกาศกเอลี ยาหไดเขาใจสิ่งนี้ชัดเจน เมื่อทานยืนอยูบนภูเขาเพื่อพบพระเจา ในตอนแรกมีเสียงพายุ แตพระเจามิไดอยูในพายุ ตอมามี แผนดินไหว แตพระเจามิไดอยูในแผนดินไหว จากนั้นมีไฟเกิดขึ้น แตพระเจาก็มิไดอยูในไฟนั้น ที่สุดมีบางสิ่งที่นุมนวลเกิดขึ้น ซึ่ง บางคนเรียกสิ่งนี้วาเปนสายลมเแผวเบา และบางคนวาเปนเสียง 53

เล็กๆ เมื่อเอลียาหรูสึกเชนนี้ ทานไดปดหนา เพราะทานรูวาพระ เจาประทับอยู ในความออนโยนของพระเจา เสียงนั้นไดสัมผัส ทาน (ดู 1พกษ.19:11-13) อยางไรก็ตาม มีเสียงอื่นๆ อีกที่สงเสียงดัง เต็มไปดวย คํามั่นสัญญาและลอลวงเรา เสียงเหลานั้นบอกวา “จงออกไป และพิสูจนวาคุณคือบุคคลที่มีคุณคา” ทันทีที่พระเยซูเจาไดยิน พระ-สุรเสียงที่เรียกพระองควาบุตรสุดที่รัก พระองคก็ถูกนําไปยัง ทะเลทราย ซึ่งเปนสถานที่ที่พระองคไดยินเสียงอื่นๆ อีก เสียง นั้นแนะนําใหพระองคพิสูจนวา พระองคทรงสมควรเปนที่รัก โดย ตองประสบความสําเร็จ มีชื่อเสียงและอํานาจ เสียงเหลานี้เปน เสียงที่ผมคุนเคยดวย เปนเสียงที่เขาถึงภายในใหผมพิจารณา ตัวเองเรื่องความซื่อตรงและไมแนใจในคุณคาของตัวผม ทําใหผม คิดวาผมจะไมเปนที่รัก หากไมทํางานอยางหนักเพื่อใหไดมา เสียงเหลานี้ตองการใหผมพิสูจนตอตัวเองและตอคนอื่นๆ วา ผมสมควรเปนที่รัก และเปนเสียงที่ผลักดันใหผมทําทุกวิถีทาง เพื่อใหตัวเองเปนที่ยอมรับ เสียงพวกนี้ปฏิเสธเด็ดขาดวาความ รักเปนพระพรที่ไดรับมาเปลาๆ ทุกครั้งที่ผมออกจากบาน นั่น หมายถึงผมสูญเสียความไวใจในเสียงที่เรียกผมวา “บุตรสุดที่รัก” เพื่อเดินตามเสียงนั้น ซึ่งเสนอวิธีการตางๆ ในอันที่จะไดรับความ รักที่ผมปรารถนาอยางยิ่ง ตั้งแตที่ผมตั้งใจฟง ผมก็ไดยินเสียงนี้ และเปนเสียงที่ไม ออกหางจากผมเลย เปนเสียงที่ผานมาทางบิดามารดา เพื่อนๆ 54

ครูอาจารย และเพื่อนรวมงาน แตโดยเฉพาะอยางยิ่งเปนเสียงที่ ผานทางสื่อมวลชนตางๆ ที่อยูรอบตัวผม บอกวา “จงแสดงให ผมเห็นสิวาคุณเปนคนดี คุณทําไดดีกวาคนอื่นๆ! ผลการเรียน ของคุณเปนอยางไร จงแนใจเถิดวาคุณสามารถทําไดโดย การศึกษาเลาเรียน เราหวังอยางยิ่งวาคุณจะทําไดโดยตัวของคุณ เอง หรือคุณแนใจวาคุณตองการที่จะเปนเพื่อนกับคนเหลานั้น? เหรียญรางวัลเหลานี้แสดงวาคุณเปนนักกีฬาที่เกง จงอยาแสดง ความออนแอของคุณออกมา ฯลฯ เมื่อคุณหยุด ผูคนก็จะไม สนใจคุณ และเมื่อคุณตาย ทุกสิ่งก็จะหายไปหมด” ตราบใดที่ผมยังยึดกับเสียงที่เรียกผมวาบุตรสุดที่รัก ตราบนั้นคําถามและคําแนะนําเหลานี้ก็จะไมมีพิษภัยสําหรับผม บิดามารดา เพื่อนๆ ครูบาอาจารย หรือแมแตสื่อมวลชนตางๆ ลวนแตพยายามทําหนาที่ของตน แทจริงแลว คําแนะนําเหลานี้ สามารถแสดงถึงความรักของพระเจาดวยการแสดงออกของ มนุษย แตเมื่อไรที่ผมลืมเสียงแหงความรักที่ไมมีเงื่อนไข เมื่อนั้น แหละเสียงคําแนะนําที่วานั้นก็จะชักนําใหผมออกไปสู “ประเทศที่ หาง-ไกล” สําหรับผมแลวไมยากเลยที่ผมจะรูตัว ความโกรธ ความแคน ความอิจฉา ตัณหา ความโลภ ความหยิ่งจองหอง ความเกลียดชัง ลวนเปนเครื่องหมายชัดเจนวาผมไดออกจาก บาน สิ่งนี้เกิดขึ้นงายมาก เมื่อผมสังเกตสิ่งที่เกิดขึ้นในตัวผมอยาง ใสใจ ผมก็ไดคนพบอยางนาประหลาดใจวาวันหนึ่งๆ มีชวงเวลา 55

นอยมากที่ผมเปนอิสระจากอารมณ ความปรารถนา และ ความรูสึกดังที่กลาวมา กอนที่ผมจะรูตัว ผมก็ติดกับดักเดิมอยูเสมอ ผมรูสึกวา ตัวเองกําลังสงสัยวาทําไมบางคนจึงทํารายผม ปฏิเสธผม หรือไม สนใจผม และโดยไมรูตัว ผมพบวาตนเองกําลังอิจฉาความสําเร็จ ของคนอื่น รําพึงรําพันความโดดเดี่ยวของตนเองและการที่โลก เอาเปรียบผม แมผมจะตระหนักถึงสิ่งเหลานี้ แตผมก็ฝนวาผม เปนคนรวย มีอํานาจและมีชื่อเสียง ความคิดเชนนี้ผยแสดงความ เชื่อของผมที่วา ผมเปนบุตรสุดที่รักและเปนที่พอพระทัยพระเจา นั้น เปราะบางแคไหน ผมกลัวที่จะไมเปนที่รัก กลัวถูกกลาวโทษ ถูกทําโทษ ถูกละเลย ถูกฆา จนกระทั่งวาผมพัฒนากลไกการ ปองกันตนเอง และแนใจวาผมไดรับความรักที่ผมตองการและ สมควรไดรับ การทําเชนนี้ยิ่งทําใหผมอยูหางไกลจากบานของ บิดา และผมเลือกที่จะอยูใน “ประเทศที่หางไกล”

แสวงหาในที่ที่ไมพบ คําถามมีอยูวา “ใครเปนเจาของตัวผม?” พระเจาหรือโลก? กิจกรรมตางๆ ประจําวัน ทําใหคิดวาผมเปนของโลกมากกวา เปนของพระเจา การถูกวิพากษวิจารณธรรมดาทําใหผมโกรธ และการถูกปฏิเสธเพียงเล็กนอยก็ทําใหผมรูสึกเสียใจ คํา สรรเสริญเยินยอเพียงนอยนิดกระตุนผม และความสําเร็จเพียง 56

เล็กนอยก็ทําใหผมตื่นเตน เพียงแคสิ่งเล็กนอยเหลานี้ก็สามารถ ทําใหผมรูสึกดีขึ้นหรือต่ําลงก็ได บอยครั้งที่ผมเปนเหมือนเรือ เล็กๆ ที่ลอยตามยถากรรมทามกลางคลื่นลม เวลาและพลังที่ผม ใชเพื่อรักษาสมดุลมิใหจมลงนั้น แสดงวาชีวิตของผมกอนสิ่งอื่น ใดเปนการตอสูเพื่อที่จะมีชีวิต มิใชการตอสูที่ศักดิ์สิทธิ์ แตเปน การตอสูที่ทนทุกข ซึ่งมาจากความคิดผิดๆ ที่วาโลกเปนผูกําหนด ตัวผม ตราบเทาที่ผมมัวแตเสียเวลาถามคนโนนคนนี้วา “คุณรัก ผมไหม และคุณรักผมจริงหรือเปลา” ตราบนั้นผมไดใหอํานาจแก เสียงฝายโลก และลดตัวเองอยูในสภาพทาส เพราะโลกเต็มไป ดวยคําวา “ถา” โลกพูดวา “ใช ฉันจะรักคุณ ถาคุณดูดี ฉลาด และร่ํารวย ฉันจะรักคุณ ถาคุณมีการศึกษาดี มีงานที่ดี และ มนุษยสัมพันธดี ฉันจะรักคุณ ถาคุณสามารถผลิตไดมาก ขาย และซื้อไดมาก” เงื่อนไขอันไมสิ้นสุดเหลานี้ซอนอยูในความรัก แบบโลก เงื่อนไขเหลานี้ยึดผมไวเปนทาส เพราะเปนไปไมไดที่จะ ตอบสนองขอเรียกรองเหลานี้ไดหมด ความรักตามประสาโลกมี เงื่อนไขเสมอ ตราบเทาที่ผมแสวงหาตัวจริงของผมในโลกแหง ความรักที่มีเงื่อนไขนี้ ตราบนั้นผมก็ยังยึดติดอยูกับโลก เปนโลกที่ สงเสริมการยึดติด เพราะสิ่งที่โลกใหนั้น ไมสามารถทําใหความ ปรารถนาแหงหัวใจผมสมหวังไดเลย การยึดติดดูเหมือนจะเปนคําที่ดีที่สุดในการอธิบายถึง ความหลงไป ซึ่งซึมซาบอยูทั่วไปในสังคมปจจุบัน การยึดติดนี้ 57

ทําใหเรายึดกับสิ่งตางๆ ที่โลกไดประกาศวาเปนกุญแจแหง ความสําเร็จ เชน การสะสมทรัพยสมบัติและอํานาจใหกับตัวเอง การแสวงหาสถาน-ภาพ ความปรารถนาการยอมรับ การบริโภค อาหารและเครื่องดื่มอยางฟุมเฟอย ความสัมพันธทางเพศ โดย ไมมีการแยกแยะระหวางตัณหากับความรัก การยึดติดเหลานี้ สรางความปรารถนาที่ทําใหเราจมอยูกับความพึงพอใจ และ ความตองการลึกๆ ของเรา ถาเราดําเนินชีวิตอยูใตอํานาจการ หลอกลวงของโลก การยึดติดเหลานี้ก็จะลงโทษใหเราตองไปอยู ใน “ประเทศที่หางไกล” ปลอยใหเราเผชิญกับความหลอกลวง ตางๆ ไมสิ้นสุด ในโลกที่การยึดติดทวีจํานวนเพิ่มมากขึ้น ทําให เราออกไปไกลจากบานของพระบิดา ชีวิตที่ตกเปนทาสของสิ่ง เหลานี้ อาจเรียกไดวาเปนชีวิตที่อยูใน “ประเทศที่หางไกล” และ ณ ที่นั้นเองที่เราเรียกรองการปลดปลอยใหเปนอิสระ ผมคือลูกลางผลาญ ทุกครั้งที่ผมแสวงหาความรักอันไมมี เงื่อนไขในที่ซึ่งไมสามารถพบได ทําไมผมถึงไมรูจักสถานที่ที่มี ความรักแท แตกลับไปแสวงหาที่อื่น ทําไมผมจึงออกจากบานที่ ผมไดรับเรียกวาเปนบุตรพระเจา เปนบุตรสุดที่รักของพระบิดา? ผมแปลกใจที่เห็นวาผมรับพระพรของพระเจาอยางไร? ทั้งใน เรื่องสุขภาพ สติปญญา และอารมณความรูสึก และผมใชสิ่ง เหลานี้เพื่อใหผูคนประทับใจ ไดรับการยอมรับและคําสรรเสริญ เปนการตอบแทน แทนที่จะใชเพื่อพระสิริมงคลของพระเจา ใช แลว บอยครั้งผมไดนําพระพรเหลานี้ออกไปยังประเทศที่หางไกล 58

และใชเพื่อรับใชโลกที่เอาเปรียบและไมรูคุณคาที่แทจริง เหมือนกับวาผมตองการพิสูจนใหตนเองและโลกไดเห็นวา ผมไม ตองการความรักจากพระเจา ผมสามารถดําเนินชีวิตดวยตัวผม เอง ผมตองการเปนอิสระไมขึ้นกับใครทั้งสิ้น ทั้งหมดนี้คือการ ตอบวา “ไม” อยางสิ้น-เชิงตอความรักของพระบิดา เปนความ ปรารถนาที่ไมไดกลาวเปนคําพูดวา “ผมอยากใหพอตาย” คําวา “ไม” ของลูกลางผลาญสะทอนถึงการกบฏครั้งแรกของ อาดัม กลาวคือเปนการปฏิเสธพระเจา ผูทรงสรางเราดูแลเอาใจใสเรา ดวยความรัก เปนการกบฏที่ทําใหผมตองออกจากสวนเอเดน หางไกลจากตนไมแหงชีวิต เปนการกบฏที่ทําใหผมหายไปใน “ประเทศที่หางไกล” เมื่อกลับมามองดภาพวาดของเรมแบรนทอีกครั้ง เวลานี้ ผมเห็นถึวามีสิ่งที่มากกวาทาทีแหงความรักเมตตาที่มีตอบุตรที่ หายไป เหตุการณสําคัญที่ผมเห็นก็คือการสิ้นสุดของการกบฏ เพราะการกบฏของอาดัมและของลูกหลานนั้นไดรับการอภัยแลว และการอวยพรครั้งแรกที่อาดัมเคยไดรับชีวิตนิรันดรก็กลับคืนมา ดังเดิม บัดนี้ ดูเหมือนวาพระหัตถนั้นยื่นออกไปเสมอ แมวาจะ ไมมีไหลมารองรับก็ตาม พระเจาก็ไมเคยชักพระหัตถกลับ ไมเคย ถอนคําอวย-พร ไมเคยหยุดเรียกเราวาบุตรสุดที่รัก อยางไรก็ ตาม พระบิดาไมสามารถบังคับบุตรใหอยูแตในบาน พระองคไม บังคับใหบุตรสุดที่รักรับความรักของพระองค พระองคตองปลอย ใหเขาออกไปอยางอิสระ แมพระองครูวาผลที่ตามมาคือความ 59

ทุกขทรมาน ทั้งสําหรับบุตรและพระองคเอง ความรักนี้ไมกักบุตร ไวที่บาน แตเปนความรักที่ทําใหพระองคปลอยใหบุตรของ พระองคคนพบหนทางชีวิตของตนเอง ถึงแมจะตองเสี่ยงที่จะ สูญเสียชีวิตก็ตาม ณ จุดนี้เองที่รหัสธรรมของชีวิตผมไดรับการไขแสดง ผม เปนที่รักมากจนกระทั่งพระองคปลอยใหผมเปนอิสระที่จะออก จากบาน การอวยพรยังคงอยูตั้งแตแรกเริ่ม ผมไดออกจากบาน ไปและก็ยังทําตอไป แตพระบิดายังทรงอยูที่นั่นรอคอยผม พระกร กางกวางเพื่อตอนรับผม และทรงกระซิบที่ขางหูของผมอยาง นุมนวลวา “เจาคือบุตรสุดที่รักของเรา เราพอใจเจามาก”

3 การกลับมาของบุตรคนเล็ก

ที่นั่นเขาไดประพฤติเสเพลผลาญเงินทองจนหมดสิ้น เมื่อเขาผลาญเงินหมดแลว บังเอิญประเทศนั้นเกิด ความอด-อยากครั้งใหญ และเขาเริม่ ขาดแคลน จึงไป รับจางอยูกับชาวเมืองนั้นคนหนึง่ ซึ่งใชเขาใหไปเลี้ยง หมูในไร เขาอยากกินฝกถัว่ ทีห่ มูกินเพื่อระงับความหิว แตไมมีใครให เขาจึงรูสํานึกและคิดวา “คนรับใชของพอ ฉันมีอาหารกินอยางอุดมสมบูรณ สวนฉันอยูที่นี่ หิวจะ ตายอยูแลว ฉันจะกลับไปหาพอ พูดกับพอวา “คุณพอ ครับ ลูกไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควร ไดชื่อวาเปนลูกของคุณพอ โปรดถือวาลูกเปนคนรับใช คนหนึ่งของคุณพอเถิด” เขาก็กลับไปหาบิดา

การสูญเสีย ชายหนุมที่บิดาโอบกอดและอวยพรนั้น คือคนที่ยากจน มาก เขาออกจากบานดวยความหยิ่งผยองและมีเงินเต็มกระเปา ตัดสินใจจะดําเนินชีวิตหางไกลจากบิดาและญาติพี่นอง เขา กลับมาโดยไมมีอะไรเลย ทั้งเงิน ชื่อเสียง สุขภาพ เกียรติ ความ มั่นใจ ชื่อเสียง... ทุกสิ่งถูกใชไปอยางฟุมเฟอย เรมแบรนทไมไดบอกถึงสถานภาพของชายหนุม ศีรษะของ เขาลาน ไมมีผมหยิกยาวเหมือนในภาพที่แสดงตัวเขาเปนลูกลางผลาญในซองโสเภณี ศีรษะของเขาลานเหมือนคนคุกที่ถูกแทนชื่อ ดวยตัวเลข เมื่อชายคนหนึ่งถูกโกนผมออก ไมวาจะเปนในคุก หรือในสงคราม หรือที่ใดก็ตาม นั่นแปลวาเขาถูกเอาเครื่องหมาย ของความเปนบุคคลออกไปสวนหนึ่ง เสื้อผาที่เรมแบรนทใสให เขาคือเศษเสื้อผาที่หอหุมรางกายอันผายผอม ในขณะที่บิดาและ ผูชายที่อยูใกลๆ นั้น ใสเสื้อคลุมสีแดงตัวใหญ อันแสดงถึงฐานะ และศักดิ์ศรี แตชายหนุมที่คุกเขานั้นไมมีเสื้อคลุมเลย จะมีก็เพียง แคเสื้อผาที่ฉีกขาดสีน้ําตาลอมเหลือง หอหุมรางกายอันเหนื่อย ออนของเขา ฝาเทาของเขาบอกถึงเรื่องราวการเดินทางที่ลําบาก และยาวไกล รองเทาขางหนึ่งหลุดจากเทาซาย เผยใหเห็น แผลเปน และเทาขวาที่มีเพียงรองเทาสานขาดๆ นั้น บงบอก ถึงความทุกขทรมานและความลําเค็ญ เขาคือชายที่ไมมีอะไรเลย นอกจากดาบเลมเดียวที่เปนเครื่องหมายของศักดิ์ศรี ดาบสั้นที่ 62

เขาแขวนไวที่เอวนี้เปนเครื่องหมายของเกียรติยศ แมเขาจะไมมี อะไรเลย แตเขายังยึดความจริงที่วา เขายังคงเปนบุตรของบิดา มิฉะนั้นเขาคงจะขายดาบสั้นที่มีคานี้ ซึ่งเปนสัญลักษณของการ เปนบุตรนี้ไปแลว ดาบสั้นนี้ทําใหผมเห็นวา แมเขาจะกลับมาใน สภาพของขอทาน แตเขาก็ไมลืมวาเขายังคงเปนบุตรของบิดาอยู การระลึกถึงคุณคาของการเปนบุตรอยูเสมอนี้เองที่ไดชักนําเขา ใหกลับมา ชายที่อยูตอหนาผมผูนี้ไดไปยังประเทศที่หางไกล สูญเสีย ทุกสิ่งที่เขาไดเอาไปดวย ผมเห็นความวางเปลา การถูกลบหลู และความพายแพ เขาซึ่งเคยเปนเหมือนบิดา บัดนี้อยูในสภาพที่ แยกวาคนใชของบิดาเสียอีก เขากลายเปนเหมือนทาสคนหนึ่ง มีอะไรเกิดขึ้นกับชายคนนี้ในดินแดนที่อยูหางไกลหรือ? นอกจากผลทางรางกายและวัตถุแลว อะไรคือผลที่เกิดขึ้น ภายในเมื่อเขาไดออกจากบานไป? ลําดับของเหตุการณนั้นงายที่ จะคาดเดา ยิ่งผมออกจากสถานที่ที่พระเจาประทับอยูภายในตัว ผมมากเทาใด ผมก็ยิ่งไมสามารถไดยินเสียงที่เรียกผมวาบุตรสุดที่ รัก และยิ่งผมไดยินเสียงนี้นอยเทาไร ผมก็ยิ่งตกเปนเหยื่อของ การชักนําและอํานาจของโลกมากขึ้นเทานั้น เรื่องก็คือวา ผมไมแนใจแลววาผมมีบานที่ปลอดภัย ผม สังเกตคนอื่นๆ ที่ดูดีกวาผม ผมถามตัวเองวาผมจะเปนอยาง พวกเขาไดอยางไร ผมทํางานหนักเพื่อใหเปนที่พอใจ เพื่อ ความสําเร็จและการเปนที่ยอมรับ หากผมลมเหลว ผมก็จะรูสึก 63

อิจฉาคนเหลานั้น และเมื่อผมทําสําเร็จ ผมก็วิตกกังวลวาคน อื่นๆ จะหมั่นไสและอิจฉาผมหรือเปลา ผมกลายเปนคน หวาดระแวงและปกปองตัวเอง ผมกลัววาผมจะไมไดในสิ่งที่ผม แสวงหาหรือสูญเสียที่ผมมีอยูแลว ดวยความที่ผมยึดมั่นอยูกับ ความตองการของตนเอง ผมจึงไมรูจักแรงจูงใจที่แทจริงของ ตัวเอง ผมรูสึกเหมือนตกเปนเหยื่อของผูคนรอบขาง และไมไวใจ ในคําพูดและการกระทําของคนอื่นๆ ผมตั้ง-ปอมสําหรับตัวเอง สูญเสียอิสรภาพภายใน และเริ่มแบงแยกโลกระหวางคนที่เห็น ดวยกับผมคนที่ตอตานผม ผมสงสัยวาจะมีใครสักคนที่สนใจผม จริงหรือไม ผมเริ่มคนหาขอพิสูจนในสิ่งที่ผมสงสัยนี้ ทุกแหงที่ผม ไป ผมพบขอพิสูจนและพูดไดวา เราไมสามารถไวใจใครไดเลย ดังนั้น ผมจึงสงสัยวาจะมีใครรักผมอยางแทจริงบางไหม โลก รอบตัวผมกลายเปนความมืด หัวใจของผมหนักหนวง รางกายมี แตความทุกขทรมาน ชีวิตของผมสูญเสียความหมาย ผมรูสึก เหมือนหลงทางไป บุตรคนเล็กตระหนักชัดเจนวาเขาหลงทาง ก็ในเวลาที่ไมมี ใครรอบตัวเขาใหความสนใจเขา พวกนั้นสนใจเขาแตเพียงวาเขา จะเปนประโยชนตอไปหรือไมเทานั้น แตเมื่อเขาไมมีเงินที่จะใช จาย ไมมีของจะใหแลว เขาก็ไมเปนที่ตองการอีกตอไป เปนการ ยากสําหรับผมที่จะจินตนาการวา คนตางดาวนั้นหมายถึงการ เปนบุคคลผูที่ไมมีเครื่องหมายวาเปนที่ยอมรับ ความโดดเดี่ยว แทจริงเกิดขึ้นเมื่อบุคคลหนึ่งรูสึกวาเขาไมมีอะไรรวมกับคนอื่น 64

เลย เมื่อไมมีใครตองการใหอาหารที่เลี้ยงหมูแกเขา เขาจึงรูวาเขา ไมไดรับการยอมรับเปนมนุษยอีกตอไป ประวัติศาสตร มุมมอง ศาสนา การศึกษา ความสัมพันธ รูปแบบชีวิต และธรรมเนียม ปฏิบัติที่มีลักษณะรวมกัน สิ่งเหลานี้เปนพื้นฐานของการยอมรับ ผูอื่น ทุกครั้งที่ผมพบใครคนหนึ่งเปนครั้งแรก ผมมักจะมองหาสิ่ง ที่เรามีคลายกัน ปฏิกิริยานี้ดูเปนปกติธรรมชาติ เชน เมื่อผมพูด วา “ผมมาจากฮอลแลนด” ก็จะมีคําตอบกลับมาวา “โอ! ผมเคย อยูที่นั่น” หรือ “ผมมีเพื่อนอยูที่นั่น” หรือ “ออ! กังหันลม ดอก ทิวลิป และรองเทาไม” ฯลฯ ซึ่งทําใหเรารูสึกเหมือนรูจักกัน และ มีความรูสึกที่ดีตอกัน ไมวาปฏิกริยาจะเปนเชนไร การพบปะยอมมีการแสวงสิ่งที่ มีรวมกันเสมอ ยิ่งเรามีสิ่งที่รวมกันนอย ก็ยิ่งยากที่จะอยูรวมกัน และยิ่งรูสึกวาเปนคนแปลกหนา เมื่อผมไมรูภาษาและธรรมเนียม ปฏิบัติของคนอื่น และเมื่อผมไมเขาใจวิถีชีวิต ศาสนา พิธีการ หรือศิลปะของพวกเขา และเมื่อผมไมรูจักอาหารและลักษณะการ รับประทานของพวกเขา... เมื่อนั้นผมก็ยิ่งรูสึกวาผมเปนคน แปลกหนาและหลงทาง เมื่อบุตรคนเล็กไมไดเปนมนุษยในสายตาของคนรอบขาง เขาจึงรูสึกถึงความแปลกแยกอยางมาก เปนความโดดเดี่ยวที่ เลวรายที่สุด เขาสูญเสียอยางแทจริง และสภาพความสูญเสีย หมดสิ้นนี้ไดทําใหเขารูตัว เขาสํานึกขึ้นมาทันทีถึงความแปลก แยกนี้ และเขาใจวาเขาอยูในหนทางแหงความตาย เขาถูกตัด 65

ออกจากผูคนและที่ใหชีวิต อันไดแก ครอบครัว เพื่อน หมูคณะ คนรูจัก และแมแตอาหาร ซึ่งทําใหเขารูวาความตายกําลังกําลัง คืบคลานเขามา แตแลวเขาก็มองเห็นหนทางที่เขาไดเลือกนั้น อยางชัดเจน ซึ่งเปนหนทางที่นําไปสูความตาย ถาเขายังขืนกาว ตอไปอีกกาวเดียวในหนทางนี้ ชีวิตของเขาก็จะจบสิ้น ในชวงวิกฤตนี้เอง สิ่งที่ทําใหเขาเลือกที่จะมีชีวิตอยูตอไป ก็คือการคนพบตัวเขาเองอยางลึกซึ้งอีกครั้งหนึ่ง

การอางสิทธิ์ความเปนบุตร สิ่งที่เขาสูญเสียไปนั้นไมสําคัญ ไมวาจะเปนเงินทอง เพื่อน ฝูง ชื่อเสียง ความเคารพตัวเอง สันติภายในหรือความชื่นชมยินดี สิ่งหนึ่งที่เขายังคงมีอยูก็คือ เขาเปนบุตรของบิดาเสมอ ดังนั้น เขาจึงพูดกับตัวเองวา “คนรับใชของพอฉันมีอาหารกินอยางอุดม สมบูรณ สวนฉันอยูที่นี่ หิวจะตายอยูแลว ฉันจะกลับไปหาพอ พูดกับพอวา “คุณพอครับ ลูกไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควรไดชื่อวาเปนลูกของคุณพอ โปรดถือวาลูกเปนคน รับใชคนหนึ่งของคุณพอเถิด” ดวยคําพูดที่อยูภายในใจเขานี้เอง เขาจึงสามารถลุกขึ้น ออกจากที่นั่น และเดินทางกลับบาน ความหมายเรื่องการกลับมาของบุตรคนเล็ก สรุปไดดวย คําพูดที่วา “คุณพอครับ (...) ลูกไมสมควรไดชื่อวาเปนลูกของคุณ 66

พอ” จะวาไปแลว บุตรคนเล็กไดสํานึกวาเขาสูญเสียศักดิ์ศรีของ ความเปนบุตรไป แตในเวลาเดียวกัน ความหมายของศักดิ์ศรีที่ เขาสูญเสียไปนี้ก็ทําใหเขาตระหนักวา เขาเปนบุตรที่แทจริงที่เคย มีศักดิ์ศรีใหสูญเสีย การกลับมาของบุตรคนเล็กเริ่มตนตั้งแตเมื่อเขาคิดไดวา เขาเปนลูก แมวาเขาไดสูญเสียศักดิ์ศรีแหงความเปนบุตรนี้ไปแลว ซึ่งอันที่จริงสิ่งเหลานี้ไดนําเขาเขาสูแกนของความเปนตัวเขา เขา ไดสัมผัสสภาพความเปนบุตร ในการหวนคิดถึงอดีต ดูเหมือนวา จําเปนที่ลูกลางผลาญตองสูญเสียทุกสิ่ง เพื่อเขาถึงสวนลึกของ ความเปนตัวเขา เมื่อเขาเห็นตัวเองถูกปฏิบัติเยี่ยงหมูตัวหนึ่ง เขาก็สํานึกไดวาเขาไมไดเปนหมู แตเปนมนุษย เปนลูกของบิดา การตระหนักถึงขอนี้ไดกลายเปนหลักในการเลือกที่จะมีชีวิตอยู แทนที่จะยอมตาย เมื่อเขาไดสัมผัสกับความจริงของการเปนบุตร อีกครั้งหนึ่ง เขาจึงไดยินเสียงที่เรียกเขาวาบุตรสุดที่รัก แมจะแผว เบาก็ตามที และรูสึกถึงการอวยพรที่สัมผัสเขาแมจะอยูหางไกล ความสํานึกและความมั่นใจในความรักของบิดานี้ ซึ่งแมจะ เลือนลาง แตก็ทําใหเขามีกําลังที่จะเรียกรองสภาพความเปนบุตร สําหรับตัวเอง แมวา การเรียกรองนี้ เขาจะไมเหมาะสมเลยก็ ตาม เมื่อ 2-3 ปที่แลว ผมเองตองเผชิญกับการตัดสินใจใน ลักษณะเดียวกัน คือการเลือกที่จะกลับหรือไมกลับมา มิตรภาพ ซึ่งในตอนแรกเต็มไปดวยคํามั่นสัญญาและมีชีวิตชีวา คอยๆ 67

ชักนําใหผมยิ่งทียิ่งหางไกลจากบานไปเรื่อยๆ จนกระทั่งผม หมกมุนกับสิ่งเหลานี้ ในดานฝายจิต ผมกําลังใชสิ่งที่ผมไดรับจาก พระบิดาอยางฟุม เฟอยในเรื่องของมิตรภาพ ผมภาวนาไมได สูญเสียความสนใจในงาน และรูสึกยากที่จะใหความสนใจตอ เรื่องราวของคนอื่น ทั้งๆ ที่ผมรูวาความคิดและการกระทําของ ผมกําลังทําลายผมอยางชาๆ แตผมก็ยังคงปลอยใหหัวใจของ ผมที่กระหายความรักนี้พาผมสูหน-ทางที่ผิด เพื่อแสวงหาความ เชื่อมั่นในตนเอง ที่สุด เมื่อมิตรภาพนั้นไดหักสะบั้นลงอยางสิ้นเชิง ผมตอง เลือกระหวางการทําลายตัวเอง หรือเชื่อวาความรักซึ่งผม แสวงหามานานนั้นมีอยูอยางแทจริง...ที่บาน! มีเสียงหนึ่งกระซิบ บอกผมแมจะแผวเบาวาไมมีมนุษยคนใดสามารถจะใหความรักที่ ผมแสวงหามานาน และไมมีมิตรภาพ ความสัมพันธใกลชิดหรือ หมูคณะใดที่จะทําใหความปรารถนาที่ลึกที่สุดของหัวใจที่หลงไป ของผมนั้นเต็มอิ่มได เสียงที่แผวเบาแตหนักแนนนั้นบอกผมเรื่อง กระแสเรียก การอุทิศตนและพระหรรษทานมากมายที่ผมไดรับ ในบานของบิดา เสียงนี้เรียกผมวา “ลูก” ความทรมานจากการถูกทอดทิ้งนั้น เจ็บปวดจนแทบจะ เปนไปไมไดที่จะไวใจในเสียงนั้น แตเพื่อนที่เห็นความหมดหวัง ของผมไดกระตุนใหผมเอาชนะความทุกขทรมาน และใหเชื่อวามี ใครบางคนคอยผมอยูที่บาน ในที่สุด ผมเลือกที่จะตั้งสติแทนที่ จะคิดฟุงซาน และออกไปหาสถานที่ที่ผมสามารถอยูคนเดียว ผม 68

อยูที่นั่นเพียงลําพังและเริ่มที่จะคอยๆ เดินทางกลับบาน ซึ่งทํา ใหไดยินเสียงเรียกชัดเจนมากขึ้นวา “เจาคือบุตรสุดที่รักของเรา เราพอใจเจามาก” ประสบการณที่เจ็บปวดแตเปยมดวยความหวังนี้ นําผมสู ใจกลางการตอสูฝายจิตเพื่อการเลือกที่ถูกตอง พระเจาตรัสวา “สิ่งที่ขาพเจามอบใหแกทานก็คือชีวิตและความตาย การอวยพร และการสาปแชง จงเลือกเอาชีวิตเพื่อวาเจาจะไดมีชีวิตอยูใน ความรักของพระยาเวห พระผูเปนเจาของเจา จงเชื่อฟงตอเสียง เรียกของพระองค” (ฉธบ.30:19-20) จริงๆ แลวนี่คือคําถามเรื่องชีวิต หรือความตาย เราจะยอมรับอิทธิพลของโลกที่กักขังเราไว หรือ จะเรียกรองอิสรภาพแหงบุตรของพระเจา? เราจะตองเลือกอยาง ใดอยางหนึ่ง ยูดาสไดทรยศพระเยซูเจา เปโตรปฏิเสธพระองค ทั้งสอง เปนบุตรที่หลงทางไป ยูดาสผูไมเชื่อวาเขายังเปนบุตรของพระ เจาอยูเสมอ ไดไปแขวนคอตาย หากเปรียบกับลูกลางผลาญแลว ยูดาสไดขายดาบสั้นอันเปนสัญลักษณแหงความเปนบุตรไป สวนเปโตรนั้น ในทามกลางความสิ้นหวังของเขา เขาไดสํานึกและ กลับมาดวยน้ําตา ยูดาสเลือกความตาย สวนเปโตรเลือกชีวิต ผม ตระหนักดีวาการเลือกนี้อยูตอหนาผมเสมอ ผมมักถูกประจญให ตกอยูในการหายไป และสูญเสียความสัมพันธกับคุณงามความดี แรกเริ่ม กับความเปนมนุษยที่พระเจาประทานให กับพระหรรษ ทานเบื้องตน สิ่งเหลานี้ทําใหผมตกอยูในอํานาจของความตาย 69

สิ่งนี้เกิดขึ้นซ้ําแลวซ้ําเลา ทุกครั้งที่ผมพูดกับตัวเองวา “ผมไมดี ใช ไมได ไรคุณคา ไรประโยชน นารังเกียจ และไมไดเรื่อง” ก็มักจะมี เหตุการณและสถานการณตางๆ มากมายที่ทําใหผมคิดวาไมนา มีชีวิตอยู ผมเปนเพียงตัวปญหา เปนที่มาของความขัดแยง และ ทําใหคนอื่นเสียเวลาและพลังงาน มีคนเปนจํานวนมากที่ดําเนิน ชีวิตกับภาพลักษณที่มืดมนของตัวเอง ซึ่งตรงกันขามกับลูกลาง ผลาญ บุคคลเหลานี้ปลอยใหความมืดมนดูดกลืนพวกเขา จนกระทั่งไมมีความสวางที่จะใหเขากลับไปได พวกเขาไมไดฆา ตัวตายทางกายภาพ แตฆาตัวตายทางดานจิตใจ พวกเขาหมด ความเชื่อมั่นในคุณงามความดีแรกเริ่มของตัวเอง และในพระ บิดาผูประทานความเปนมนุษยแกพวกเขาดวย แตเมื่อพระเจาสรางมนุษยชายและหญิงตามพระฉายาของ พระองค พระองคเห็นวา “ดีมาก” แมวาจะมีเสียงที่มดื มนอื่นๆ แตไมมีมนุษยคนใดสามารถเปลี่ยนแปลงสิ่งนี้ได อยางไรก็ตาม การเลือกสภาพความเปนบุตรนั้นไมงายเลย เสียงที่มืดมนในโลกรอบตัวยังคงพยายามชักชวนผมวา ผมไมดี และจะเปนคนดีไดก็ดวยการกระทําความดีดวยตัวเองเทานั้น เสียงเหลานี้ทําใหผมลืมเสียงที่เรียกผมวา “บุตรสุดที่รัก” อยาง รวดเร็ว ซึ่งเปนเสียงที่เตือนวาผมเปนที่รักได โดยไมตองขึ้นอยูกับ หรือความสําเร็จใดๆ ทั้งสิ้น เสียงที่มืดมนเหลานี้ไดบดบังเสียงที่ นุมนวล สงบ ใส ซึ่งยังเรียกผมวา “บุตรสุดที่รัก” เสียงนั้นดึงผม 70

ไปยังชายขอบของชีวิต และทําใหผมสงสัยวามีพระเจาแหงความ รักรอคอยผมอยู ณ ใจกลางของชีวิตผมหรือไม? แตการออกจากดินแดนที่อยูหางไกลนั้นเปนแคเพียงการ เริ่ม-ตน หนทางกลับบานนั้นหางไกลและลําบากนัก จะทําอะไรดี บนเสนทางที่กลับมาหาพอ? สิ่งที่ลูกลางผลาญทําชัดเจนมาก คือ เขาเตรียมสิ่งที่จะเกิดขึ้น เขาตระหนักถึงความเปนบุตร เขาพูดกับ ตัวเองวา “ฉันจะกลับไปหาพอ พูดกับพอวา 'คุณพอครับ ลูกได ทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควรไดชื่อวาเปนลูกของ คุณพอ โปรดถือวาลูกเปนคนรับใชคนหนึ่งของคุณพอเถิด'“ เมื่อ ผมอานคําพูดเหลานี้ ผมรูดีวาชีวิตภายในของผม ก็เต็มไปดวย คําพูดเหลานี้ ที่จริงผมมักจะจินตนาการอยูเสมอ ผมมักชอบแก ตัว โออวดหรือขอโทษ ประกาศหรือปกปอง เรียกรองคํา สรรเสริญหรือความสงสาร ดูเหมือนวาผมตกอยูในการสนทนาที่ ยืดเยื้อ ซึ่งคูสนทนาไมมีตัวตนอยู ผมคาดวาเขาจะถามอะไรและ ผมจะตองตอบอยางไร ผมแปลกใจในพลังของอารมณที่อยูใน การคิดใครครวญและเสียงกระซิบภายใน ใช ผมอยูบนหนทาง การกลับบาน... แตทําไมการเตรียมคําพูดอันยืดยาวนี้จึงไมได กลาวออกมาเลย? เหตุผลมีอยูชัดเจนคือ แมผมคิดวาตัวเองมีศักดิ์ศรีแทจริง แหงการเปนบุตรของพระเจา ผมก็ยังดําเนินชีวิตราวกับวาพระ เจาผูที่ผมกลับไปหานั้นตองการคําอธิบาย ผมยังคิดวาความรัก ของพระองคมีเงื่อนไข และไมแนใจในสถานที่ที่ผมเรียกวา “บาน” 71

ขณะเดินทางกลับบาน ผมยังไมแนใจในการตอนรับที่ผมจะไดรับ เมื่อผมยอนมองการเดินทางฝายจิตของผม และการเดินทาง กลับบานอันยาวไกลและเหนื่อยออน ผมก็ไดเขาใจความรูสึกผิด ที่มีในอดีต และความวิตกกังวลกับอนาคต ผมสํานึกในความ ผิดพลาด และรูวาผมไดสูญเสียศักดิ์ศรีของความเปนบุตรไปแลว แตผมยังไมสามารถเชื่อจริงๆ วาที่ใดที่บาปของผมมากขึ้น ที่นั่น “พระหรรษ-ทานก็ไพบูลยยิ่งขึ้น” (รม.5:20) ดวยความที่ผมยังคงติด อยูกับความรูสึกวาตัวเองไรคุณคา ผมจึงคิดวาตองยอมรับ ตําแหนงที่ต่ํากวาฐานะความเปนบุตร ความเชื่อเรื่องการอภัยที่ สมบูรณนั้นไมใชเรื่องงาย ประสบการณแบบมนุษยสอนผมวา การอภัยคือการยอมตามน้ําใจคนอื่นอยูสูงกวาการแกแคน เพื่อ แสดงใหเห็นผมถึงปริมาณของความรักที่มี

หนทางกลับบานอันยาวไกล การกลับมาของลูกลางผลาญนั้นเต็มไปดวยความ คลุมเครือ เขากําลังเดินไปในทางที่ถูกตอง แตดูชางสับสน! เขา ยอมรับวาไมสามารถหลุดพนไดดวยตัวเอง และยอมรับวาการที่ เขาไดรับการปฏิบัติเยี่ยงทาสในบานพอของเขานั้น ยอมดีกวา การเปนขอทานในประเทศที่หางไกล แตเขายังคงอยูหางไกลจาก ความไววางใจในความรักของบิดา เขารูวาเขายังเปนบุตร แตเขา ก็ยังบอกกับตัวเองวา เขาไดสูญเสียศักดิ์ศรีที่จะถูกเรียกวา “บุตร” 72

ไปเสียแลว เขาเตรียมตัวยอมรับสภาพคนรับใช เพื่อมีชีวิตรอด อยูตอไป มีการกลับใจจริง แตมิใชการกลับใจที่อิงอยูบนความ รักอันยิ่งใหญของพระเจาผูทรงเมตตากรุณา เปนการกลับใจที่หัน หาตัวเอง เพื่อจะไดมีชีวิตรอด ผมรูจักสภาพความคิดและจิตใจ แบบนี้ดี เหมือนกับการพูดวา “ผมไมอาจพนสภาพนี้ไดดวย ตัวเอง ผมตองยอมรับวาพระเจาเปนที่พึ่งสุดทายสําหรับผม ผม จะไปหาพระองคและรองขอการอภัย โดยหวังวาผมจะไดรับการ ลงโทษขั้นเบาที่สุด ซึ่งทําใหมีชีวิตอยูตอไปได โดยมีเงื่อนไขวา ตองทํางานหนัก” พระเจายังคงเปนผูพิพากษาที่เขมงวด เปน ภาพลักษณของพระเจาที่ทําใหผมรูสึกผิดและวิตกกังวล และทํา ใหผมตองคอยหาคําแกตัว การยอมรับพระเจาในลักษณะเชนนี้ มิไดสรางอิสรภาพภายในที่แทจริง แตกอใหเกิดความรูสึกขุน เคืองและความทุกขทรมานมากกวา สิ่งหนึ่งที่เปนขอทาทายอันยิ่งใหญของชีวิตฝายจิตก็คือ การยอมรับการอภัยจากพระเจา ในตัวเรามนุษยมีบางสิ่งที่ทําให เราติดอยูกับบาป และขัดขวางมิใหใหพระเจาลบลางอดีต และ ประทานความเปนไปไดที่จะเริ่มตนใหม บางครั้งราวกับวาผม ตองการพิสูจนใหพระเจาเห็นวา ความผิดบาปของผมนั้นใหญ เกินกวาที่จะเอาชนะได ทั้งๆ ที่พระเจาตองการนําผมกลับสู ศักดิ์ศรีแหงการเปนบุตรของพระองค แตผมยังคงยืนกรานวา ผมขอเปนแคคนรับใช ผมตองการกลับมารับผิดชอบในฐานะบุตร อยางแทจริงหรือ? ผมตองการการอภัยที่สมบูรณและชีวิตใหมที่ 73

แทจริงหรือ? ผมมั่นใจในการเรียกรองขั้นเด็ดขาดนี้จริงหรือ? ผม ตองการเลิกตอตานพระเจาที่หยั่งรากลึกในตัวผม และยอมมอบ ตนอยางสมบูรณ ในความรักของพระเจา จนกระทั่งบังเกิดเปน คนใหมกระนั้นหรือ? การยอมรับการอภัยเรียกรองความตั้งใจ เต็มที่ที่จะปลอยใหพระเจาเปนพระเจา และใหพระองคเยียวยา รักษา ปฏิสังขรณ และฟนฟูขึ้นใหมทั้งหมด นี่เปนสิ่งที่ผม ตองการจะทํา แตที่สุดผมกลับทําไดแคเปนคนรับใช และในฐานะ ที่ยังคงเปนคนรับใชนั้น ผมยังคงอยูหางไกล ตอตาน ปฏิเสธ ประทวง หลบหนีหรือบนวาเรื่องเงินเดือน ในฐานะบุตรสุดที่รัก ผมตองเรียกรองศักดิ์ศรีที่สมบูรณของผม และเริ่มเตรียมตัวเพื่อ กลายเปนบิดาตอไป เปนสิ่งที่ชัดเจนวา ระยะหางระหวางการตัดสินใจกลับบาน และการมาถึงบานนั้น จําเปนตองเดินทางอยางฉลาดและมี กฎเกณฑ กฎเกณฑนั้นก็คือการเปนบุตรของพระเจา พระเยซูเจา ทรงอธิบายชัดเจนวาหนทางสูพระเจานั้น เปนหนทางเดียวกับ การเกิดใหมในฐานะบุตร “ถาเจาไมกลับกลายเปนเหมือนเด็ก เล็กๆ เจาจะเขาพระอาณาจักรสวรรคไมได” (มธ.18:3) พระเยซูเจา ไมไดขอใหเราเปนเด็ก แตขอใหเรากลายเปนเหมือนเด็ก การเปน เหมือนเด็กก็คือ การเดินทางสูความบริสุทธิ์ครั้งที่สอง ซึ่งมิใช ความบริสุทธิ์แบบเด็กทารก แตเปนความบริสุทธิ์ที่ไดมาโดยการ เลือกอยางมีสติรูตัว 74

เราจะพูดถึงบุคคลที่บรรลุถึงการเปนเด็กครั้งที่สองนี้ อยางไร พระเยซูเจาไดทรงอธิบายเรื่องนี้อยางชัดเจนในมหาบุญ ลาภ หลังจากที่พระองคไดยินเสียงที่เรียกพระองควาเปน “บุตร สุดที่รัก” ไดไมนาน และทันทีหลังจากที่ไดปฏิเสธเสียงของซาตาน ที่ทาทายและเรียกรองใหพระองคพิสูจนตอโลกวาพระองค เหมาะสมเปนบุตรสุด-ที่รัก พระองคก็ทรงเริ่มปฏิบัติภารกิจของ พระองคตอหนาสาธารณ-ชน หนึ่งในภารกิจแรก ของพระองคก็ คือ การเชื้อเชิญใหสานุศิษยติดตามพระองค และแบงปนภารกิจ ของพระองค จากนั้นพระองคเสด็จขึ้นภูเขา รวบรวมสานุศิษย และตรัสแกพวกเขาวา “เปนบุญของผูที่มีใจยากจน เปนบุญของผู ที่มีใจออนโยน เปนบุญของผูที่เศราโศก เปนบุญของผูที่หิว กระหายความยุติธรรม เปนบุญของผูที่มีใจเมตตา เปนบุญของผู ที่มีใจบริสุทธิ์ เปนบุญของผูที่สรางสันติ และเปนบุญของผูที่ถูก เบียดเบียนขมเหงเพราะความชอบธรรม” (มธ.5:1-12) พระวาจานี้ไดแสดงถึงภาพการเปนบุตรของพระเจา เปน ภาพของพระเยซูเจา พระบุตรสุดที่รัก และยังเปนภาพตัวผม อยางที่ผมจะตองเปน มหาบุญลาภไดเสนอหนทางที่งายที่สุด เพื่อเดินทางกลับสูบานพระบิดา และตลอดกการเดินทางนี้ ผม จะไดพบกับความยินดีในการเปนบุตรอีกครั้ง กลาวคือ ไดรับ พละกําลัง พระเมตตา และมองเห็นพระเจาชัดเจนยิ่งขึ้น เมื่อ ผมมาถึงบานและไดรับการโอบกอดจากบิดา ผมรูวามิใชเพียงแค สวรรคเทานั้นที่เปนของผม แมแตโลกนี้ก็ตกเปนทรัพยสมบัติของ 75

ผมอีกดวย บานแหงนี้เปนสถานที่ที่ผมสามารถดําเนินชีวิตอยาง อิสระ โดยปราศจากความหมกมุนและการบีบบังคับใดๆ การกลับเปนเหมือนเด็กคือ การดําเนินชีวิตตามมหาบุญ ลาภและเชนนี้ก็จะไดพบประตูแคบเขาสูพระอาณาจักร เรมแบ รนทรูเรื่องเหลานี้หรือ? ผมไมทราบวาเรื่องอุปมานี้ทําใหผมพบ มุมมองใหมในภาพวาด หรือวาภาพวาดทําใหผมคนพบมุมมอง ใหมของเรื่องอุปมากันแน แตเมื่อผมมองดูศีรษะของลูกลางผลาญ ที่กลับบานนั้น ผมก็ไดเห็นการกลับเปนเด็กอีกครั้งหนึ่ง ผมจําไดดีวาไดใหเพื่อนๆ ดูภาพวาดของเรมแบรนท และ ถามพวกเขาวาเห็นอะไรในภาพ หญิงสาวคนหนึ่งยืนขึ้น เดินไปที่ ภาพวาดลูกลางผลาญ และวางมือบนศีรษะของบุตรคนเล็ก และ พูดวา “นี่เปนศีรษะของเด็กทารกที่เพิ่งออกมาจากครรภมารดา ดู สิ ยังชื้นอยูเลย ใบหนาก็ดูออนเยาว” ทุกคนที่อยูที่นั่นก็ไดเห็น อยางที่เธอเห็น เปนไปไดหรือไมวาเรมแบรนทไมไดวาดเพียงแค ภาพการกลับสูบานของบิดาเทานั้น แตยังรวมถึงการกลับสูครรภ ของพระเจา ผูซึ่งเปนทั้งบิดาและมารดาอีกดวย จนถึงขณะนี้ ผมคิดแตวาศีรษะของชายหนุมในภาพเปน ศีรษะของคนคุกหรือคนที่เคยอยูในคายกักกัน ผมเห็นใบหนาที่ ซูบผอมดวยการถูกปฏิบัติเยี่ยงเชลย และนั่นอาจจะเปนสิ่งที่ เรมแบรนทตองการจะแสดงใหเห็น แตเมื่อไดพบกับเพื่อนๆ ของผมในครั้งนั้น ผมก็ไมสามารถมองดูภาพวาดโดยไมเห็นเด็ก 76

ทารกที่กลับสูครรภมารดาอีกครั้ง สิ่งนี้ชวยใหผมเขาใจหนทางที่ ผมกาวเดินกลับบานชัดเจนยิ่งขึ้น เด็กเล็กๆ นาสงสาร ออนโยน และใจบริสุทธิ์มิใชหรือ? เด็กเล็กๆ รองไหเมื่อรูสึกเจ็บปวดแมเพียงเล็กนอยมิใชหรือ? เด็กเล็กๆ เปนเครื่องมือแหงสันติที่หิวกระหายความชอบธรรม และตกเปนเหยื่อแรกของการเบียดเบียนขมเหงมิใชหรือ? พระ เยซูเจาไดตรัสถึงพระองควาอยางไร พระองคตรัสวาพระองคทรง เปนพระ-วจนาตถผูรับเอากาย อยูในครรภพระนางมารี 9 เดือน เสด็จมาในโลกมีสภาพเปนเด็กเล็กๆ มีพวกชุมพาบาลและ ปราชญสามองคจากแดนไกลมานมัสการมิใชหรือ? พระบุตร นิรันดรไดกลับกลายเปนเด็ก เพื่อผมจะไดกลายเปนเด็ก และ กลับเขาสูพระอาณาจักรของพระบิดาอีกครั้งหนึ่ง พระเยซูเจา ตรัสกับนิโคเดมัสวา “เราบอกความจริงแกทานวา ไมมีใคร สามารถเห็นพระอาณาจักรของพระเจาได ถาเขาไมไดบังเกิด ใหม” (ยน.3:3)

ลูกลางผลาญที่แทจริง ผมจะเริ่มพูดถึงธรรมล้ําลึกของพระเยซูเจาที่ทรงกลายเปน ลูกลางผลาญเพื่อเราทั้งหลาย พระองคทรงจากบานของพระบิดา เจาสวรรคออกไปยังประเทศที่หางไกล ทรงสละทุกสิ่งทุกอยางที่ พระองคมี และกลับสูบานของพระบิดาเจา โดยผานทางกางเขน 77

ของพระองค ทุกสิ่งที่พระองคไดทรงกระทํานั้นมิไดทรงกระทํา เหมือนบุตรที่ดื้อดึง แตในฐานะบุตรที่นอบนอมเชื่อฟงทุกสิ่ง ผู ถูกสงมาเพื่อนําบุตรที่หายไปของพระเจากลับสูบานของพระองค พระเยซูผูทรงเลาเรื่องอุปมานี้แกบุคคลที่วิพากษวิจารณพระองค เพราะพระองคทรงคบหากับคนบาป พระเยซูผูนี้แหละที่ไดออก เดินทางอันยาวไกลและลําบากนี้ดวยพระองคเองตามที่พระองค ทรงเลา เมื่อผมเริ่มไตรตรองเรื่องอุปมาและภาพวาดของเรมแบ รนท ผมไมเคยคิดวาชายหนุมที่เหนื่อยออน ซึ่งมีใบหนาของเด็ก ที่เกิดใหมนั้นเปนพระเยซูเจาเลย แตเดี๋ยวนี้หลังจากที่ไดใชเวลา หลายชั่วโมงรําพึงไตรตรอง ผมรูสึกวาการมองเห็นเชนนี้เปนพระ หรรษ-ทาน ชายหนุมที่คุกเขาตอหนาบิดานั้นเปน “ลูกแกะของ พระเจาผูยกบาปของโลก” มิใชหรือ? พระองคเปนผูบริสุทธิ์ที่ กลับเปนคนบาปเพื่อเราทั้งหลายมิใชหรือ พระองคเปน “ผูทรง สภาพของพระเจา” แต “ทรงถือกําเนิดเปนมนุษย” (ฟป.2:6-7) มิใช หรือ พระองคทรงเปนบุตรของพระเจาผูไมมีบาปและทรงรองบน กางเขนวา “พระเจาขา พระเจาขา ทําไมพระองคจึงทรงทอดทิ้ง ขาพเจาเลา?” (มธ.27:46) มิใชหรือ พระเยซูทรงเปนลูกลางผลาญ ของพระบิดาผูใจดี ทรงสละทุกสิ่งที่ไดรับจากพระบิดา เพื่อเรา ทั้งหลายจะไดเปนเหมือนพระองค และกลับไปยังบานของพระ บิดาเจาสวรรคพรอมกับพระองค 78

การมองพระเยซูเจาเปนลูกลางผลาญนั้น ไปไกลกวาการ ตีความตามธรรมประเพณี อยางไรก็ตาม การมองเชนนี้ไดเผย ความลับอันยิ่งใหญ ผมคอยๆ คนพบความหมายที่จะกลาววา ความเปนบุตรของผมและความเปนบุตรของพระเยซูเจานั้นเปน สิ่งเดียวกัน และการกลับมาของผมและการกลับมาของพระเยซู เจาก็เปนสิ่งเดียวกันดวย บานของผมและบานของพระเยซูเจาก็ เปนสิ่งเดียวกัน ไมมีหนทางใดไปสูพระเจา นอกจากหนทางซึ่ง พระเยซูเจาไดทรงดําเนินมาแลว พระองคผูทรงเลาเรื่องลูกลาง ผลาญคือ พระ-วจนาตถของพระเจา “โดยผานทางทานผูนี้ ทุก สิ่งไดบังเกิดขึ้น” “พระองคทรงรับเอากาย และมาประทับอยู ทามกลางเรา” (ยน.1:1-14) และทําใหเรามีสวนในความบริบูรณของ พระองค เมื่อผมพิจารณาเรื่องราวของลูกลางผลาญดวยสายตาแหง ความเชื่อ ผมก็เห็นวาการกลับมาของลูกลางผลาญคือการ กลับมาของพระบุตรแหงพระเจา ผูรวบรวมประชากรทั้งหมดมา หาพระองค เพื่อนําพวกเขาไปยังบานของพระบิดาเจาสวรรค ดังที่นักบุญเปาโลไดกลาวไววา “พระเจาทรงพอพระทัยใหความ บริบูรณทั้งสิ้นธํารงในพระองค และโดยพระองค ใหสิ่งสารพัด กลับคืนดีกับพระเจา ไมวาสิ่งนั้นจะอยูในแผนดินโลกหรือใน สวรรค” (คส.1:19-20) ภราดาเปยร มารี (Frre Pierre Marie) ผูกอตั้งคณะ Fraternity of Jerusalem ซึ่งเปนคณะนักพรตที่ดําเนินชีวิตใน 79

เมือง ไดพูดถึงพระเยซูเจาวาทรงเปนลูกลางผลาญ โดยไดกลาว อยางมีวรรณศิลปและอางอิงพระคัมภีรวา “พระองคผูซึ่งไมได บังเกิดจากเผาพันธุมนุษย หรือจากความตองการหรือน้ําใจของ มนุษย แตบังเกิดมาจากพระเจา วันหนึ่ง พระองคไดทรงนําทุกสิ่ง ที่พระองคทรงมีใตพระบัลลังก และเสด็จออกเดินทางพรอมกับ มรดกของพระองค คือสิทธิ์ความเปนบุตรและทรัพยสมบัติ ทั้งหลาย พระองคออกไปยังประเทศที่หางไกล... ที่นั่น พระองค เปนเชนมนุษยคนหนึ่ง ไมมีอะไรเลย ประชากรของพระองคไม ยอมรับพระองค และที่ประทับแรกของพระองคคือรางหญา! พระองคเติบโตขึ้นตอหนาเราทั้งหลาย เหมือนรากไมในพื้นดิน แหงแลง ทรงถูกดูหมิ่น ถูกรังเกียจเหยียดหยาม เปนคนต่ําตอย ที่สุด และในไมชาก็ทรงถูกเนรเทศ ถูกตอตานและโดดเดี่ยว หลังจากที่พระองคไดสละทุกสิ่งในชีวิตที่บริบูรณของพระองค ทั้งทรัพยสมบัติ สันติ-สุข แสงสวาง ความจริง ชีวิต ความรู ปรีชา ญาณ และธรรมล้ํา-ลึกที่เก็บเปนความลับมาชานาน หลังจาก ทรงสละพระองคทามกลางบุตรที่หลงไปเชนอิสราเอล โดยทรงใช เวลาอยูกับคนปวย คนบาป หรือแมแตกับโสเภณี พระองคทรง อยูกับพวกคนกินเติบและพวกคนเมา เปนเพื่อนกับคนเก็บภาษี และคนบาป เชน หญิงชาวสะมาเรีย และหลังจากไดมอบทุกสิ่ง แมกระทั่งเลือดเนื้อของตน หลังจากที่ไดรูสึกถึงความเศราโศกใน สวนลึกที่สุด ความทุกขทรมาน และจิตวิญญาณที่สูญสลาย ทรง ผิดหวังอยางที่สุด พระองคทรงสมัครที่จะเปนผูที่พระบิดาทรง 80

ทอดทิ้ง จากผูที่เปนน้ําทรงชีวิต พระองคกลับทรงรองบนกางเขน ในขณะที่ถูกตรึงวา “เรากระหาย” พระองคทรงถูกฝงในดินและ เงาแหงความตาย แตในวันที่สาม พระองคกลับคืนพระชนมชีพ จากเบื้องลางซึ่งพระองคไดเสด็จลงไป พระองคไดแบกบาปของ เราไว เมื่อทรงกลับคืนชีพ พระองคทรงรองวา “ใชแลว เราจะขึ้น ไปหาพระบิดาของเรา และพระบิดาของทานทั้งหลาย พระ เจาของเรา และพระเจาของทาน” และพระองคทรงกลับคืนสู สวรรคอีกครั้งหนึ่ง ในความเงียบนั้น ความเปนบุตรของพระองค ไดกลายเปนจริงสําหรับทุกคน ดังที่บิดาไดกลาวกับคนรับใชของ เขาวา “เร็วเขา! จงไปเอาเสื้อสวยที่สุดมาสวมใหลูกเรา เอาแหวน มาสวมนิ้ว เอารองเทามาใสให จงนําลูกวัวที่ขุนอวนแลวไปฆา แลวกินเลี้ยงฉลองกันเถิด เพราะลูกของเราผูนี้ตายไปแลว ได กลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก ลูกลางผลาญของฉันได นําพวกเขาทั้งหมดกลับมาแลว” พวกเขาทั้งหลายจึงเริ่มฉลอง และเสื้อคลุมของเขาก็ไดถูกฟอกใหมใหขาวดวยเลือดลูกแกะ 6 เมื่อผมมองดูลูกลางผลาญของเรมแบรนทอีกครั้ง ตอนนี้ ผมเห็นอีกอยางหนึ่งคือ ผมเห็นเขาเปนพระเยซูผูไดกลับไปหา พระบิดาของพระองคและพระบิดาของผม พระเจาของ พระองคและพระเจาของผม 5

6 Frere Pierre Marie, “Les fils prodiques et le fils prodique”, Sources vives 13, Paris, mars 1987, p. 87-93 81

เรมแบรนทคงไมเคยคิดถึงลูกลางผลาญในมุมมองนี้ ความ เขาใจเชนนี้มิใชเปนการเทศนสอนหรือเขียนตามธรรมเนียม ประเพณีในสมัยของเขา อยางไรก็ตาม การมองเห็นลูกลาง ผลาญเปนพระเยซูเจาไดนําความบรรเทาและการปลอบประโลม มาใหเรา ชายหนุมที่บิดาโอบกอดอยูนั้นไมใชเปนเพียงคนบาปที่ กลับใจเทานั้น แตยังรวมถึงมนุษยชาติทั้งมวลที่ไดกลับคืนสูพระ เจาอีกดวย รางกายที่ผายผอมของลูกลางผลาญก็คือรางกายที่ ชอกช้ําของมนุษยชาติ และใบหนาเยี่ยงเด็กทารกของบุตรที่ กลับมา ก็คือใบหนาของผูที่ทนทุกขทรมาน ซึ่งกลับคืนสูสวรรคที่ ไดเคยสูญเสียไป ดังนั้น ภาพวาดของเรมแบรนทจึงกลายเปนสิ่ง ที่มากกวาภาพวาดเรื่องอุปมา เปนการสรุปยอประวัติศาสตรแหง ความรอด แสงสวางรอบตัวบิดาและบุตรชายนั้น แสดงถึงสิริ มงคลที่รอคอยบรรดาบุตรของพระเจา ดังคํากลาวของนักบุญ ยอหนที่วา “บัดนี้ เราทั้งหลายเปนบุตรของพระเจา และยังไม ปรากฏวาตอไปเบื้องหนานั้นเราจะเปนอยางไร แตเรารูวาเมื่อ พระองคจะเสด็จปรากฏมานั้น เราทั้งหลายจะเปนเหมือน พระองค เพราะวาเราจะเห็นพระองคอยางที่พระองคทรงเปนอยู นั้น” (1ยน.3:2) อยางไรก็ตาม ทั้งภาพวาดของเรมแบรนทและเรื่องอุปมาที่ เลา ตางไมทําใหเราตกอยูในภวังคแหงความชื่นชม เมื่อผมเห็น ฉากกลางของภาพโปสเตอรคือ ภาพบิดาโอบกอดบุตรชายที่ กลับมา ซึ่งติดอยูหนาหองทํางานของซีโมนนั้น ผมยังไมไดคิดถึง 82

คนที่อยูรอบๆ อีก 4 คน แตตอนนี้ผมรูจักใบหนาของคนเหลานี้ แลว โดยเฉพาะชายรางสูงที่ยืนอยูทางดานขวาของภาพวาด ใช แลว ภาพวาดนั้นมีความงดงาม ความรุงโรจนและมีความรอด... แตก็มีสายตาแหงการวิพากษวิจารณของผูสังเกตการณที่ไม ประนี-ประนอมดวยเชนกัน สิ่งนี้จึงเปนการขัดขวางมิใหดวนคิด วาภาพนี้เปนเรื่องของการอภัยและการคืนดีธรรมดาเทานั้น การ เดินทาางของบุตรคนเล็ก ไมอาจถูกแยกจากการเดินทางของบุตร คนโต และตอไปนี้ผมจะกลาวถึงบุตรคนโตอยางคอนขางจะอาจ หาญอยูบาง

ภาคที่ 2 บุตรคนโต

สวนบุตรคนโตอยูในทุงนา เมื่อกลับมาใกลบาน ไดยิน เสียงดนตรีและการรองรํา จึงเรียกคนรับใชคนหนึ่งมาถามวาเกิด เรื่องอะไรขึ้น คนรับใชไดบอกเขาวา “นองชายของทานกลับ มาแลว บิดาไดสั่งฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลว เพราะเขาไดลูกที่สุข สบายกลับคืนมา” บุตรคนโตรูสึกโกรธและไมยอมเขาไปในบาน บิดาจึงไดออกมาขอรองใหเขาไป แตเขาตอบบิดาวา “ลูกไดรับใช คุณพอมานานหลายป ไมเคยฝาฝนคําสั่งของคุณพอเลยคุณพอก็ ไมเคยใหลูกแพะแมแตตัวเดียวแกลูกเพื่อเลี้ยงฉลองกับเพื่อนๆ แตพอลูกคนนี้ของคุณพอกลับมา เขาไดคบหญิงเสเพล ผลาญ ทรัพยสมบัติของคุณพอจนหมด คุณพอยังฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลว ใหเขาดวย” บิดากลาววา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอ มีก็ เปนของลูก แตจําเปนตองเลี้ยงฉลองและชื่นชมยินดี เพราะ นองชายคนนี้ของลูกตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ได พบกันอีก” ลก.15:25-32 84

4 เรมแบรนทและบุตรคนโต

ตลอดหลายชั่วโมง ที่ผมไดมองดูภาพวาดเรื่องลูกลาง ผลาญ ที่เฮอรมิเทจอยางเงียบๆ ผมไมเคยคิดสักนิดเลยวาชายที่ ยืนอยูเบื้องขวาของภาพบิดาที่โอบกอดบุตรผูกลับมานั้น คือบุตร คนโต ทาทางที่เขายืนมองดูการตอนรับอันยิ่งใหญนั้น ทําให มั่นใจวานี่คือแบบที่เรมแบรนทตองการพยายามวาดออกมา ผม จดบันทึกลักษณะของบุคคลผูสังเกตการณอยูหางๆ และมีสายตา ที่ดุดันคนนี้ไว และผมก็เห็นทุกสิ่งที่พระเยซูเจาตรัสถึงบุตรคนโต ในบุคคลผูนี้ อยางไรก็ดี เรื่องอุปมาบอกไวชัดเจนวาบุตรคนโตมิไดอยู บานในตอนที่บิดาโอบกอดและแสดงความรักเมตตาตอบุตรคน เล็กที่หายไป ตรงกันขาม เรื่องเลาวาเมื่อบุตรคนโตกลับมาจาก ทุงนา ในบานกําลังมีงานเลี้ยงตอนรับนองชายของเขาอยาง สนุกสนาน

ผมแปลกใจที่มองไมเห็นความขัดแยงระหวางภาพวาดของ เรมแบรนทกับเรื่องอุปมานี้ ผมคิดแตเพียงวาเรมแบรนท ตองการตีความเรื่องลูกลางผลาญ โดยการวาดภาพบุตรทั้งสอง พรอมกันในการเลาเรื่อง เมื่อผมกลับมาที่บาน และเริ่มศึกษาประวัติเกี่ยวกับภาพนี้ ผมตระหนักอยางรวดเร็ววาการวิพากษวิจารณภาพนี้ที่มีอยู มากมายนั้น ลวนแตไมแนใจเหมือนผมวาชายคนที่ยืนอยู ดานขวาของภาพวาดนั้นเปนใคร บางคนเห็นเขาเปนชายชราคน หนึ่ง และบางคนก็สงสัยแมกระทั่งวาเรมแบรนทเปนผูวาดภาพ คนนี้หรือไม 1 ปหลังจาก ที่ผมไดไปเยี่ยมชมเฮอรมิเทจ อีวาน ดีเออร (Ivan Dyer) เพื่อนคนหนึ่งของผม ซึ่งผมมักพูดคุยกับเขาวาผม สนใจเรื่องลูกลางผลาญ ไดสงสําเนาเรื่อง “ความหมายดาน ศาสนาเรื่องการกลับมาของลูกลางผลาญของเรมแบรนท” (The Religious Significance of Rembrandt's Return of the Prodigal Son) เขียนโดยบารบารา โจน แฮเกอร (Barbara Joan Haeger) มาใหผมชุดหนึ่ง งานเขียนอันทรงคุณคาชิ้นนี้ ซึ่งไดศึกษา ภาพวาดในบริบทของประเพณีการวาดภาพในยุคสมัยของเรมแบ รนทนั้น ไดทําใหภาพบุตรคนโตปรากฏขึ้น แฮเกอรทําใหเราเห็นวา คําอุปมาเรื่องฟาริสีกับคนเก็บ ภาษีและอุปมาเรื่องลูกลางผลาญนั้นเกี่ยวโยงกันอยางใกลชิด ใน การอธิบายพระคัมภีรและการวาดภาพในชวงสมัยของเรมแบ 86

รนท เรมแบรนทเองก็ไดซื่อสัตยตอธรรมเนียมนี้ดวย ภาพชาย คนที่นั่งทุบอกตัวเอง พลางมองบุตรที่กลับมานั้น คือผูรับใช ซึ่ง เปนตัวแทนของคนบาปและคนเก็บภาษี สวนชายที่ยืนมองดูบิดา ในลักษณะที่เปนปริศนานั้น คือบุตรคนโต ซึ่งเปนตัวแทนของฟาริ สีและคัมภี-ราจารย แตการวางตําแหนงบุตรคนโตใหเปน ผูเห็นเหตุการณที่สําคัญในภาพวาดนี้ เรมแบรนทไปไกลกวาเนื้อ เรื่อง และยังไปไกลกวานั้นอีก คือหลุดพนจากธรรมเนียมการวาด ภาพในสมัยของเขา แฮเกอรจึงกลาววาเรมแบรนท “ไมไดยึดตาม ตัวอักษร แตยึดจิต-ตารมณของพระคัมภีร” การคนพบของบารบารา แฮเกอร มีความชัดเจนมากกวา ความเขาใจเบื้องตนของผมเสียอีก ซึ่งชวยใหผมเห็นภาพการ กลับมาของลูกลางผลาญวา เปนผลงานที่สรุปการตอสูทางจิต วิญญาณและการเรียกรองการเลือกที่สําคัญ เรมแบรนทมิไดวาด เพียงภาพบุตรคนเล็กที่อยูในออมแขนของบิดาเทานั้น แตยัง วาดภาพบุตรคนโต ซึ่งสามารถเลือกหรือปฏิเสธความรักที่มอบ ใหแกเขา เรมแบรนทไดแสดงใหผมเห็นถึง “โศกนาฏกรรมทาง จิตวิญญาณ” ทั้งของเขาและของผม เชนเดียวกับที่เรื่องอุปมา สรุปเนื้อหาหลักของพระวรสาร และเชื้อเชิญใหผูอานเลือก หนทางของตัวเอง ภาพวาดของเรมแบรนทก็ไดสรุปการตอสูทาง จิตวิญญาณของเขา และเชิญชวนใหผูที่มองภาพนี้ตัดสินใจเลือก หนทางชีวิตดวยตัวเอง 87

ดังนั้น ผูที่ยืนดูเหตุการณในภาพของเรมแบรนท จึงเทากับ ชักชวนใหผูที่มองภาพนี้ตองตัดสินใจดวยตัวเอง เมื่อผมไดเห็น ภาพโปสเตอรซึ่งมีเฉพาะฉากตรงกลาง ในฤดูใบไมรวง ค.ศ. 1983 นั้น ผมรูสึกทันทีวาผมถูกเรียกใหทําอะไรสักอยาง ตอนนี้ ผมรูจักภาพวาดโดยรวมทั้งหมดดีขึ้น และโดยเฉพาะความหมาย ของบุคคลที่อยูดานขวา ผมยิ่งเชื่อมั่นมากขึ้นอยางที่ไมเคยรูสึก มากอน ถึงความยิ่งใหญในขอทาทายทางจิตวิญญาณ ซึ่ง ภาพวาดนี้ไดแสดงออกมาใหเห็น การมองดูบุตรคนเล็กและไตรตรองถึงชีวิตของเรมแบรนท ทําใหผมแนใจวา เรมแบรนทตองเขาใจบุตรคนเล็กในลักษณะ สวนตัวจริงๆ ตอนที่เขาวาดภาพการกลับมาของลูกลางผลาญ เขาไดผานชีวิตที่มีความเชื่อมั่นในตนเองสูงมาก ทั้งความสําเร็จ ชื่อเสียง แตก็เปนชีวิตที่เต็มไปดวยการสูญเสียที่เจ็บปวด ความผิด-หวัง และความลมเหลวดวยเชนกัน โดยผานทางสิ่ง เหลานี้ เขาไดผานจากแสงสวางภายนอกมาสูแสงสวางภายใน จากเหตุการณภายนอกสูเหตุการณที่มีความหมายภายใน จาก ชีวิตที่เต็มไปดวยสิ่งของและผูคน มาสูชีวิตที่โดดเดี่ยวและเงียบ สงบ บวกกับอายุที่มากขึ้น เขาสงบและลึกซึ้งมากขึ้น ซึ่งเปน เหมือนการกลับบานดานจิตวิญญาณ แตบุตรคนโตก็เปนสวนหนึ่งของประสบการณชีวิตเรมแบรนทและชีวประวัติของเขาหลายเลมก็คลางแคลงในการมอง วาชีวิตของเขาดูจะโรแมนติก หนังสือเหลานี้เนนวาเรมแบนทยึด 88

ติดกับความตองการดานการเงินและขอเรียกรองของลูกคา มากกวาที่เราคิดกันโดยทั่วไป และภาพของเขาก็มักจะสะทอนยุค สมัยมากกวานิมิตดานจิตวิญญาณ และความ ลมเหลวของเขาก็ มักเปนผลจากบุคลิกของเขาที่หยิ่งยโสและนารังเกียจ มากกวาที่ จะมาจากการที่ผูคนรอบขางไมสนใจเขา ชีวประวัติของเรมแบรนทที่เพิ่งออกมาเร็วๆ นี้ แสดงให เห็นวาเขาเปนคนเห็นแกตัวและตระหนี่ มากกวาที่จะแสวงหา ความจริงฝายจิต หลายคนสนับสนุนวาภาพวาดของเขาหลาย ภาพ แมภาพที่มีชื่อเสียงที่สุด ก็แสดงถึงความจริงฝายจิตนอย กวาที่ควรจะเปน ปฏิกิริยาแรกของผมตอการศึกษาหนังสือ เหลานี้ที่ตองการลดความเปนตํานานของเรมแบรนทก็คือ ความ ประหลาดใจ ชีวประวัติของเขาซึ่งเขียนโดยแกรี่ ชวาทซ (Gary Schwartz) ทําใหผมสงสัยวา เปนไปไดที่อาจจะไมมี “การกลับ ใจ” เกิดขึ้น การศึกษาเรื่องความสัมพันธของเรมแบรนทกับผูที่ นิยมเขา ผูที่สั่งและซื้องานของเขา และแมแตคนในครอบครัว และเพื่อนๆ ของเขา ลวนแตแสดงใหเห็นวาเขาเปนบุคคลที่เขา กับใครไมคอยได ชวาทซไดบรรยายวา “เรมแบรนทเปนบุคคลที่ ใชทั้งอาวุธออนและอาวุธแข็งในการตอสูกับทุกคนที่ขัดขวาง แผนการของเขา” 7 7 Gary SCHWARTZ, Rembrandt : ZIgn Leven, Zign Schilderjen Maarsen, 1984, p. 362 89

บุคลิกลักษณะและทาทีเหลานี้แสดงออกชัดเจน ในเวลาที่ เขาปฏิบัติตอ Geertje Direx ซึ่งเขาใชชีวิตอยูดวยเปนเวลาถึง 6 ป เขาไดใชนองชายของเธอ (ผูซึ่งรับอํานาจมาจาก Geertje เอง) ใหเก็บสะสมหลักฐานตางๆ จากเพื่อนบานของเขา ทั้งนี้เพื่อจะ ไดใชตอสูกับเธอในศาล เธอถูกสงไปอยูที่โรงพยาบาลประสาท ถูกกักบริเวณอยูในสถาบันผูพิการทางสมอง และตอมาเมื่อเธอ ไดรับการปลอยตัวออกมา “เรมแบรนทก็ไดวาจางสํานักงานใหไป เก็บหลักฐานตางๆมาตอสูกับเธอเพื่อใหแนใจวาเธอถูกกักกัน ตลอดไป” 8 ระหวางป ค.ศ. 1649 เมื่อเหตุการณแหงโศกนาฏกรรม เหลานี้เริ่มปรากฏ เรมแบรนทหมกมุนจนเขาไมสามารถผลิตผล งานออกมาไดเลย เวลานั้นเองที่เรมแบรนทอีกคนหนึ่งไดปรากฏ ขึ้น เปนชายที่จมอยูในความขุนเคือง ความตองการที่จะแกแคน และสามารถทรยศหักหลังได เปนสิ่งยากที่จะยอมรับเรมแบรนทในลักษณะนี้ เปนเรื่อง งายกวาที่จะรูสึกสงสารคนที่หมกมุนอยูกับความพึงพอใจทางสุขนิยมของโลก แตไดกลับใจ กลับบาน และเปลี่ยนเปนคนที่มีจิตใจ ดี แตจะใหยอมรับคนที่หลอเลี้ยงความแคนอยูในใจลึกๆ และ หยิ่ง-จองหอง ทําใหไมมีใครอยากเขาใกล สิ่งนี้ดูจะยอมรับได 8 Charles L. MEE, Rembrandt's Portrait : A Bibliography, New York, Simon & Schuster, 1988, p. 229 90

ยากกวา อยางไรก็ตาม สิ่งเหลานี้เปนชีวิตสวนหนึ่งของเรมแบ รนท และเปนสวนที่ผมไมอาจละเลยได เรมแบรนทเปนบุตรคนโตของเรื่องอุปมาเทากับที่เขาเปน บุตรคน ในบั้นปลายชีวิตที่เขาไดวาดภาพบุตรทั้งสองเรื่องการ กลับมาของลูกลางผลาญนั้น เขาไดผานประสบการณการหลงไป ทั้งของบุตรคนโตและบุตรคนเล็ก บุคคลทั้งสองลวนตองการการ รักษาเยียวยา การอภัย การกลับบานและการโอบกอดของบิดา ผูใหอภัย อยางไรก็ตาม ตามเนื้อเรื่องอุปมาและจากภาพวาด ของเรมแบรนท ไดแสดงแจงชัดวาการกลับใจที่ยากที่สุดก็คือ การ กลับใจของผูที่อยูบาน

5 การออกจากบานของบุตรคนโต

สวนบุตรคนโตอยูในทุงนา เมือ่ กลับมาใกล บาน ไดยินเสียงดนตรีและการรองรํา จึง เรียกคนรับใชคนหนึ่งมาถามวาเกิดเรื่อง อะไรขึ้น คนรับใชไดบอกเขาวา “นองชาย ของทานกลับมาแลว บิดาไดสั่งฆาลูกวัวที่ขุน อวนแลว เพราะเขาไดลูกที่สุขสบายกลับคืน มา” บุตรคนโตรูสึกโกรธและไมยอมเขาไปใน บาน บิดาจึงไดออกมาขอรองใหเขาไป แต เขาตอบบิดาวา “ลูกไดรับใชคณ ุ พอมานาน หลายป ไมเคยฝาฝนคําสั่งของคุณพอเลย คุณพอก็ไมเคยใหลูกแพะแมแตตัวเดียวแก ลูกเพื่อเลี้ยงฉลองกับเพื่อนๆ แตพอลูกคนนี้ ของคุณพอกลับมา เขาไดคบหญิงเสเพล ผลาญทรัพยสมบัติของคุณพอจนหมด คุณ พอยังฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลวใหเขาดวย”

บุตรคนโตยืนประสานมือนิ่งอยู ผมใชเวลามองดูภาพวาดของเรมแบรนทที่เฮอรมิเทจเปน เวลาหลายชั่วโมง ผมหลงใหลในลักษณะใบหนาของบุตรคนโต ผมจําไดวาไดจองมองดูภาพของเขาเปนเวลานาน และถาม ตัวเองวาเขากําลังคิดอะไรอยู แนนอนวาเขาตองเปนบุคคล สําคัญที่เห็นเหตุการณการกลับมาของบุตรคนเล็ก ในชวงที่ผม คุนเคยเฉพาะภาพวาดสวนที่บิดาโอบกอดบุตรผูกลับมานั้น ดู เปนเรื่องงายที่จะมองเห็นการเชื้อเชิญที่นาประทับใจและอบอุน ใจ แตเมื่อมองดูภาพวาดทั้งหมด ผมรูไดทันทีวามีความซับซอน ของการประชุมกันในภาพ กลาวคือ ผูสังเกตการณหลักที่มองดู บิดาโอบกอดบุตรผูกลับมานั้นสงวนทาทีมาก เขามองดูบิดาแต ไมมีความยินดีอยูเลย เขาไมไดกาวออกไป ไมยิ้มหรือแสดงการ ตอนรับใดๆ เขาแคยืนอยูเฉยๆ ดานขางของภาพวาด และไม ปรารถนาจะขยับเขยื้อน จริงอยูที่การกลับมาเปนเหตุการณหลักของภาพวาด แต ทวาการกลับมาก็ไมไดอยูในตําแหนงตรงกลางผืนผาใบ แตอยู ทางดานซายของภาพ ในขณะที่บุตรคนโตผูมีรางสูงใหญและดู ดุดัน ครอบ-คลุมพื้นที่ทางดานขวา มีที่วางกวางแบงแยกบิดา และบุตรคนโต เปนพื้นที่วางที่สรางความตึงเครียดที่ตองไดรับ การแกไข

สําหรับผม การไดเห็นภาพบุตรคนโตนั้น ยอมเปนไปไมได ที่ผมจะตีความ “การกลับมา” นี้ตามอารมณ บุตรคนโตผูสังเกตการณหลักยังคงอยูหางๆ ดูเหมือนไมกระตือรือรนที่จะเขามามี สวนรวมในการตอนรับของบิดา เกิดอะไรขึ้นภายในจิตใจของ เขา? เขาจะทําอะไร? เขาจะกาวเขามาและโอบกอดนองชาย ของเขาอยางที่บิดาไดกระทําหรือไม หรือเขาจะเดินจากไปดวย ความโกรธและชิงชัง ตั้งแตที่บารท (Bart) เพื่อนของผม ไดใหขอคิดเห็นวา บาง ทีผมอาจจะเปนเหมือนบุตรคนโตมากกวาบุตรคนเล็ก ผมจึงได สังเกต “ชายคนที่ยืนอยูทางดานขวา” ดวยความสนใจและไดเห็น สิ่งใหมๆ มากมาย ลักษณะที่เรมแบรนทวาดภาพบุตรคนโตนั้น แสดงใหเห็นวาเขาเหมือนกับบิดามาก ทั้งสองมีหนวดเคราและ เสื้อคลุมใหญสีแดงบนไหล รายละเอียดภายนอกเหลานี้แสดงวา บุตรคนโตและบิดามีหลายสิ่งที่คลายกันมาก และความคลายคลึง เหลานี้แจมชัดขึ้น ดวยแสงสวางที่ปรากฏบนใบหนาของบุตรคน โต ซึ่งเทากับเปนการรวมเขาเปนหนึ่งเดียวกับใบหนาที่เจิดจา ของบิดา อยางไรก็ตาม ทั้งสองคนก็ชางแตกตางกันเหลือเกิน! บิดา โนมตัวมาหาบุตรคนเล็ก แตบุตรคนโตยืนตัวตรง ไมเทายาวที่เขา ถืออยูในมือยิ่งเพิ่มความแข็งกระดางมากขึ้น เสื้อคลุมของบิดา เปดกวางตอนรับ สวนเสื้อคลุมของบุตรคนโตแนบไปกับลําตัว มือของบิดากางออกและสัมผัสบุตรผูกลับมาในทาที่อวยพร สวน 94

มือของบุตรคนโตนั้นประสานไวแนบอก ใบหนาของคนทั้งสอง สวางเรือง-รอง แตแสงสวางบนใบหนาของบิดานั้นกระจายไปทั่ว ราง โดยเฉพาะที่มือ และครอบคลุมบุตรคนเล็กดวยรัศมีของ ความอบอุนที่สวางไสว สวนแสงสวางบนใบหนาของพี่ชายนั้นดู เย็นและไมกระจายรัศมี รางของเขายังคงอยูในความมืด และมือ ที่ประสานแนนก็อยูในเงาความมืด เรื่องอุปมาที่วาดโดยเรมแบรนทนี้อาจไดชื่อวา “คําอุปมา เรื่องบุตรที่หายไป” ไมใชเฉพาะบุตรคนเล็กเทานั้นที่ออกจาก บานไปแสวงหาอิสรภาพและความสุขในประเทศที่หางไกล และ ไดหายไป แตคนที่อยูบานก็เปนบุตรที่หายไปดวยเชนกัน ภายนอกเขาทําทุกสิ่งที่บุตรที่ดีควรจะทํา แตภายในนั้น เขาได ออกหางจากบิดา เขาไดทําตามหนาที่ ทํางานหนักทุกวัน และทํา ตามหนาที่ของตนทุกประการ แตเขากลับยิ่งกลายเปนทาสและ ไมมีความสุข

จมอยูในความขุนเคืองใจ เปนสิ่งยากสําหรับผมที่จะยอมรับวาชายผูมีความขุนเคือง และความโกรธผูนี้เหมือนผมในดานฝายจิต มากกวาที่จะเปน เหมือนนองชายเสเพล ยิ่งผมคิดถึงบุตรคนโตมากเทาใด ผมก็ยิ่ง รูสึกวาตนเองเหมือนเขามากยิ่งขึ้นเทานั้น ในฐานะบุตรคนโตของ ครอบครัว ผมรูดีวาการเปนลูกที่ดีนั้นยากเย็นเพียงใด 95

บอยครั้งที่ผมถามตัวเองวา มิใชลักษณะของบุตรคนโต ดอกหรือที่ตองการตอบสนองความคาดหวังของบิดามารดา และ เมื่อเปนเชนนี้ก็จะตองนบนอบเชื่อฝง บรรดาบุตรคนโตตองการ ทําตามความพอใจ แตกลัวที่จะทําใหบิดามารดาผิดหวัง แต บอยครั้งอีกเชนกันที่เขารูสึกอิจฉานองๆ ที่ดูเหมือนไมตองหวงที่ จะทําใหคนอื่นพอใจ และเปนอิสระมากกวาที่จะนําพาชีวิตของ ตน ผมก็อยูในกรณีนี้อยางแนนอน ตลอดชีวิตของผม ผมเองก็ อยากรูอยากเห็นถึงชีวิตที่ไมนอบนอมเชื่อฟง ซึ่งผมไมกลา พอที่จะมีชีวิตแบบนั้น แตผมไดเห็นในชีวิตของคนมากมายรอบ ขาง ผมทําทุกอยางถูกตอง ยอมตามขอเรียกรองของภาพลักษณ แบบบิดามารดา ทั้งของอาจารย ผูนําวิญญาณ พระสังฆราช พระสันตะปาปา แตในเวลาเดียวกัน ผมก็ถามตัวเองบอยๆ วา ทําไมผมจึงไมกลาหนีไปอยางที่บุตรคนเล็กไดกระทํา สิ่งเหลานี้อาจจะดูแปลก แตลึกๆ ในใจ ผมรูสึกอิจฉาบุตร คนเล็กที่หายไป เปนความรูสึกที่เกิดขึ้นเมื่อผมเห็นเพื่อนๆ ของ ผม ชอบทําสิ่งที่ผมตัดสินวาไมดี ผมเรียกความประพฤติของพวก เขาวาเปนสิ่งที่นาตําหนิ หรือแมกระทั่งเรียกวาเปนสิ่งผิดศีลธรรม แตในเวลาเดียวกัน ผมก็มักถามตัวเองวา ทําไมผมไมมีความ กลาพอที่จะทําสิ่งตางๆ เหลานั้นอยางพวกเขา อาจจะสวนเดียว หรือทั้งหมด ชีวิตที่นอบนอมเชื่อฟงและเปนระเบียบ ซึ่งผมรูสึก ภาคภูมิใจและผูคนสรรเสริญผมนั้น บางครั้งเปนเหมือนภาระที่ 96

ถูกวางไวบนบาและกดดันผมอยูตลอดเวลา แมวาผมสามารถ ยอมรับไดในระดับหนึ่ง ผมไมรูสึกลําบากที่จะเปนเหมือนบุตรคน โตในเรือ่ งอุปมา ที่ไดตอวาบิดาของตนวา “ลูกไดรับใชคุณพอมา นานหลายป ไมเคยฝาฝนคําสั่งของคุณพอเลยคุณพอก็ไมเคยให ลูกแพะแมแตตัวเดียวแกลูกเพื่อเลี้ยงฉลองกับเพื่อนๆ” ในการตอ วาเชนนี้ ความนอบนอมและหนาที่ไดกลายเปนภาระ และการ บริการรับใชหมายถึงการเปนทาส สิ่งเหลานี้กลายเปนจริงสําหรับผม เมื่อเพื่อนคนหนึ่งซึ่งได กลับใจไมนาน ไดตําหนิผมวาไมคอยจะสวดภาวนาเทาไรนัก คํา วิจารณของเขาทําใหผมโกรธมาก ผมพูดกับตัวเองวา “เขากลาดี อยางไรมาสอนผมเรื่องการภาวนา เพราะหลายปที่ผานมา เขา เองก็ไดดําเนินชีวิตโดยไมสนใจอะไร และไมมีระเบียบวินัยเลย ในขณะที่ผมดําเนินชีวิตตามความเชื่อตั้งแตเด็กแลว สวนเขาเพิ่ง กลับใจ และกลามาบอกวาผมควรจะประพฤติตนอยางไร!” ความรูสึกขุนใจภายในนี้แสดงวาผมไดหลงไปเหมือนกัน ผมอยูที่ บานมาตลอด และไมเคยหายไปไหน แตผมไมเคยมีชีวิตอยางที่ เปนอิสระในบานของบิดาเลย ความโกรธและความอิจฉาแสดงให ผมเห็นถึงการเปนทาสของตัวเอง ผมมิไดตกอยูในสภาพนี้เพียงคนเดียวเทานั้น ยังมีบุตรคน โตอีกมากมายที่ไดหายไป ทั้งๆ ที่ยังอยูในบาน การหายไปนี้ เกิดจากการพิพากษาตัดสิน ความโกรธและความขุนเคืองใจ ความขมขื่นและความอิจฉาริษยา สิ่งเหลานี้เปนอันตรายและ 97

ทําลายหัวใจมนุษยอยางใหญหลวง บางครั้งผมคิดถึงการหายไป นี้ในลักษณะการกระทําที่เห็นชัดเจน บุตรคนเล็กไดทําบาปที่เรา สามารถมองเห็นไดอยางชัดเจน การหายไปของบุตรคนเล็กนั้น ชัดเจน เขาสูญ-เสียเงินทอง เวลา เพื่อน และแมแตรางกายของ เขา สิ่งซึ่งเขาทําผิดนั้นมิใชเพียงครอบครัวและเพื่อนๆ เทานั้นที่รู แตตัวเขาเองก็รูดี เขาตอตานศีลธรรม และปลอยตัวไปตาม ตัณหาและความฟุงเฟอ มีบางสิ่งชัดเจนในความประพฤติชั่วของ เขา และเมื่อเขารูวาการประพฤติของเขานําไปสูความทุกข เขาจึง พิจารณาตัวเองและกลับมาขอโทษ จุดนี้เราไดเรียนรูความ ผิดพลาดของมนุษย และการแกปญหาอยางตรงไปตรงมา ซึ่งงาย ตอความเขาใจและรวมในความรูสึกดวย แตการหายไปของบุตรคนโตนั้นมองเห็นยาก เขาทําดีทุกอยาง นอบนอมเชื่อฟง นานับถือ ซื่อสัตยตอกฏเกณฑและ ทํางานหนัก ผูคนรอบขางยกยอง ชื่นชม สรรเสริญ และมองเขา วาเปนบุตรตัวอยาง ภายนอก บุตรคนโตไมมีที่ติ แตเมื่อได เผชิญหนากับความยินดีของบิดาในการกลับมาของนองชาย พลัง แหงความมืดก็ระเบิดขึ้นในตัวเขา เขาปรากฏเปนคนคิดเคียด แคน จองหอง ใจราย และเห็นแกตัวขึ้นมาในทันที สิ่งตางๆ ดังกลาวซอนเรนอยูภายในลึกๆ แมวาบุคลิกเหลานี้ไดเพิ่มมาก ขึ้นเมื่อเวลาผานไปก็ตาม เมื่อผมมองชีวิตของผมและของบุคคลรอบขาง ผมถาม ตัวเองวาอะไรคือความผิดรายแรงที่สุด ระหวางความเสเพลและ 98

ความคิดเคียดแคน มีความขุนเคืองใจมากมายทามกลาง “คน ชอบธรรม” และ “คนดี” ในทามกลาง “นักบุญ” ก็มีการตัดสิน การประณาม และอคติอยูมากมาย และในทามกลางบุคคลซึ่ง พยายามทุกวิถีทางที่จะหลีกเลี่ยง “บาป” ก็มีความโกรธเคืองอยู ลึกๆ เปนสิ่งยากมากที่จะมองเห็นสภาพการสูญเสียเชนนี้ใน บรรดา “นักบุญ” ที่คิดขุนเคือง เพราะสภาพเชนนี้สัมพันธใกลชิด กับความปรารถนาที่จะเปนคนดีมีคุณธรรม ผมรูจาก ประสบการณวาผมพยายามอยางมากที่จะเปนคนดี เปนที่ ยอมรับ ใจดี และเปนตัวอยางที่ดีสําหรับคนอื่น ผมพยายามมี มโนธรรมที่ดี เพื่อหลีกเลี่ยงหลุมพรางของบาป แตขณะเดียวกัน ผมรูสึกกลัววาจะพายแพตอการประจญ ผมจริงจังมากจน กลายเปนคนเครงศีลธรรม ถึงขนาดบาคลั่งก็วาได จนทําใหผม รูสึกยากวาตัวเองไดอยูในบานของบิดา ผมมีอิสรภาพนอยลง ไม เปนธรรมชาติ ไมราเริง และคนอื่นๆ ก็เริ่มมองวาผมเปนคนที่ เครงครัดและลําบากที่จะใชชีวิตอยูดวยมากขึ้นเรื่อยๆ

ปราศจากความยินดี เมื่อผมฟงบุตรคนโตโตตอบบิดา ซึ่งเปนคําพูดอิจฉาเพื่อแก ตัวและขอความเห็นใจ เขารูสึกวาไมไดรับในสิ่งที่เขาควรจะไดรับ เปนการตอวาที่แยบยล ซึ่งมาจากพื้นฐานของความขุนเคืองใจ 99

ตามประสามนุษย “ผมพยายามทุกอยางสุดความสามารถ ทํางานมานานมาก ผมทําทุกอยางที่สามารถ แตผมก็ไมไดรับสิ่ง ที่คนอื่นไดรับมาแบบงายๆ เลย ทําไมผูคนถึงไมขอบคุณผม ไม เชื้อเชิญ ไมเลนกับผม ไมยกยองผม แตกลับไปใสใจคนที่ ดําเนินชีวิตเสเพลและทําอะไรไมคิด” เสียงบนที่กลาวออกมาเปนคําพูดหรือไรซึ่งคําพูดนี้ ทําให ผมยอมรับวาผมเปนบุตรคนโต บอยครั้งผมพบวาตัวเองกําลัง รําพึงรําพันกับการปฏิเสธเรื่องเล็กนอย ความไมสุภาพหรือการ ละเลยเล็กๆ นอยๆ หลายครั้งผมพบวาตัวเองขี้บนและจูจี้ คร่ํา ครวญ รําพึงรําพัน ยิ่งผมบนและคร่ําครวญมากเทาใด ผมยิ่งรูสึก แยมากขึ้นเทานั้น ยิ่งผมวิเคราะหสาเหตุมากเทาใด ผมยิ่งมี เหตุผลที่จะบนมากขึ้นเทานั้น และยิ่งผมคิดมากเทาใด ก็ยิ่งมี ความซับซอนมากขึ้นเทานั้น ในความรูสึกสงสารตัวเองนี้มีพลัง แหงความมืดอันมหาศาล การกลาวโทษคนอื่นและตนเอง การ หาขอแกตัวและการปฏิเสธตนเอง ตางก็ยิ่งสงเสริมกันและกันใน วังวนแหงความชั่วราย เมื่อผมปลอยใหตนเองถูกชักนําไปใน หนทางวกวนของความสงสารตัวเองภายใน ผมก็จะยิ่งหลงไป จนกระทั่งสุดทายผมรูสึกวาตัวเองไมเปนที่เขาใจ ไมไดรับการ ยอมรับ และเปนบุคคลที่นาดูถูกของคนทั้งโลกมากที่สุด แตมีสิ่งหนึ่งที่ผมมั่นใจ คือการบนไมเกิดประโยชนอะไรมี แตจะทําใหเราหมุนอยูกับที่ เมื่อใดก็ตามที่ผมบนโดยหวังวาจะ ไดรับความเห็นใจ และการปลอบโยนที่ผมปรารถนา เมื่อนั้นผลที่ 100

ออกมามักจะตรงกันขามเสมอ เปนเรื่องยากที่จะอยูกับคนชอบ บน และมีนอยคนที่รูวาจะตอบสนองการบนนี้อยางไร โศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้นก็คือวา เมื่อบนไปแลวกลับยิ่งถูกปฏิเสธ มากขึ้น ซึ่งเปนสิ่งที่เรากลัวมากที่สุด จากจุดนี้ เราเขาใจไดงายขึ้นวาทําไมบุตรคนโตจึงไม สามารถรวมแบงปนความยินดีกับบิดาได เมื่อเขากลับมาจากทุง นา ไดยินเสียงดนตรีและการรองรํา เขารูวาในบานกําลังมีงาน สนุกสนาน เขาเกิดสงสัยขึ้นมาทันที เมื่อใดก็ตามที่มีการปฏิเสธ ตัวเองเกิดขึ้นในตัวเรา เมื่อนั้นเราจะสูญเสียความเปนธรรมชาติ จนกระทั่งแมแตความยินดีก็ไมสามารถเกิดขึ้นในตัวเรา ในเนื้อเรื่องอุปมานั้นไดบอกวา “เขาเรียกคนรับใชคนหนึ่ง มาถามวาเกิดเรื่องอะไรขึ้น” เขารูสึกกลัววาจะถูกกีดกัน กลัววา ไมมีใครบอกเขาถึงสิ่งที่เกิดขึ้น กลัววาจะถูกกันออกหาง และ ทันทีก็มีเสียงบนวา “ทําไมไมมีใครบอกผมวาเกิดอะไรขึ้น?” คนใช ที่ซื่อสัตย ซึ่งกําลังยินดีและอยากจะแบงปนขาวดีนั้น ไดอธิบาย วา “นองชายของทานกลับมาแลว บิดาไดสั่งฆาลูกวัวที่ขุนอวน แลว เพราะเขาไดลูกที่สุขสบายกลับคืนมา” แตบุตรคนโตยอมรับ ความยินดีนี้ไมได แทนที่จะเปนความโลงอกและขอบคุณ ความ ยินดีของคนรับใชกลับกอใหเกิดสิ่งตรงกันขาม “บุตรคนโตรูสึก โกรธและไมยอมเขาไปในบาน” ความยินดีและความขุนเคืองใจ ไมสามารถอยูดวยกันได ดนตรีและการรองรํานั้นแทนที่จะเปน 101

การเชื้อเชิญเขาสูความยินดี กลับกลายเปนสาเหตุของการถอย หาง ผมจําไดอยางแมนยําถึงสถานการณที่คลายๆ กัน คือครั้งหนึ่งผมรูสึกเหงา จึงชวนเพื่อนออกไปขางนอก เขาตอบวาไมมี เวลา แตอีกสักครูตอมา ผมไดพบเขาในงานปารตี้ที่บานของ เพื่อนอีกคนหนึ่ง เมื่อเขาเห็นผม เขากลาววา “ยินดีตอนรับ มา สนุกดวยกันซิ ยินดีที่ไดเจอคุณ” แตผมรูสึกโกรธมากที่ไมไดรับ เชิญมาในงานนี้ จนผมทนไมไดที่จะอยูรวมงาน ผมเสียใจที่ไมได รับความรักและการตอนรับ ผมเดินออกจากหองพรอมกับ กระแทกประตูปง ผมรูสึกเหมือนเปนอัมพาต ไมสามารถยอมรับ และมีสวนรวมในความยินดี ณ ที่นั่นได ภายในวินาทีเดียว ความ ยินดีก็ไดกลายเปนเหตุแหงความขุนใจ ประสบการณของการไมอาจรวมในความยินดีนี้ เปน ลักษณะเฉพาะของหัวใจที่ขุนเคือง บุตรคนโตไมสามารถเขาไป ในบานและรวมยินดีกับบิดา ความขุนเคืองไดหยุดเขาไวและเขา ปลอยใหตัวเองจมอยูในความมืดมน เรมแบรนทเห็นถึงความหมายลึกซึ้งนี้ เมื่อเขาวาดภาพ บุตรคนโตดานขางภาพตรงสวนที่บุตรคนเล็กไดรับการตอนรับใน ความยินดีของบิดา เรมแบรนทมิไดวาดภาพงานเลี้ยง นักดนตรี หรือนักเตนรํา ซึ่งเปนเพียงเครื่องหมายถึงความยินดีภายนอก เครื่อง-หมายอยางเดียวของงานเลี้ยงที่ปรากฏคือ ภาพคนเปา ขลุย ที่เปนรูปปนบนกําแพงที่ผูหญิงคนหนึ่งยืนพิงอยู (แมของลูก 102

ลางผลาญ?) เพื่อแสดงถึงงานเลี้ยง เรมแบรนทไดวาดแสงสวาง ซึ่งเปนแสง-สวางที่มีรัศมีคลุมทั้งบิดาและบุตร ความยินดีที่เรมแบ รนทไดแสดงออกคือ ความยินดีที่สงบในบานของพระบิดา ในเรื่องเลานี้ เราอาจจินตนาการภาพบุตรคนโตยืนอยูใน มุมมืดทางดานขาง ปฏิเสธที่จะเขาไปในบานที่สวางไสวและกําลัง มีความสุข แตเรมแบรนทมิไดวาดภาพบานหรือทุงนา เขา แสดงออกถึงสิ่งเหลานี้ดวยความมืดและความสวาง การโอบ กอดของบิดาเต็มไปดวยแสงสวาง ซึ่งก็คือบานของพระเจาที่มี เสียงดนตรีและการเตนรํา บุตรคนโตอยูนอกวงแหงความรักนี้ ปฏิเสธที่จะเขาไปขางใน แสงสวางบนใบหนาของเขาเปนพยาน ยืนยันวา เขาเองก็ไดรับเรียกใหเขาสูแสงสวางนี้ดวย แตไมมีใคร สามารถบังคับเขาได บางครั้งหลายคนสงสัยวา เกิดอะไรขึ้นกับบุตรคนโต? เขา รับคําเชิญของบิดาหรือไม? และสุดทายเขาไดเขาไปในบานและ รวมในการฉลองหรือไม? เขาไดโอบกอดนองชายของเขา และ ตอนรับการกลับมาของนองชายเชนเดียวกับที่บิดาไดกระทํา หรือไม? เขาไดนั่งโตะเดียวกับบิดาและนองชาย รวม รับประทานอาหาร และยินดีกับการฉลองนั้นหรือไม? ภาพวาดของเรมแบรนทและเรื่องอุปมาไมไดบอกเราวา สุดทายแลวบุตรคนโตตัดสินใจอยางไร เขาพรอมหรือไมที่จะ สารภาพวาเขาเองก็เปนคนบาปที่ตองการการอภัยดวยเชนกัน? เขาพรอมที่จะยอมรับหรือไมวาเขาเองก็ไมดีไปกวานองชาย? 103

ผมใครครวญคําถามเหลานี้อยูคนเดียว ผมไมรูวาบุตรคน เล็กยอมรับการฉลอง และดําเนินชีวิตกับบิดาของเขาอยางไร หลังจากที่เขาไดกลับมา เชนเดียวกับที่ผมเองไมรูวาบุตรคนโตจะ ยอมคืนดีกับนองชาย กับบิดา และกับตัวเองหรือไม สิ่งที่ผม แนใจโดยไมลังเลก็คือ ผมรูจักหัวใจของบิดา ที่มีแตความเมตตา กรุณาอยางสมบูรณ

คําถามที่เปดกวาง เรื่องอุปมานี้ไมใชนิทานเรื่องนางฟาที่จบลงอยางมี ความสุข แตเปนเรื่องที่ทิ้งใหเราตองตัดสินใจเลือกหนทางฝายจิต ที่ยากที่สุด นั่นก็คือ จะเชื่อหรือไมเชื่อในความรักอันเมตตา กรุณาของพระเจา ไมมีใครเลือกแทนผมได พระเยซูเจาทรงตอบ เสียงวิพากษวิจารณของพวกฟาริสีและคัมภีราจารยที่วา “ชายคน นี้ตอนรับคนบาป และกินอาหารรวมกับพวกเขา” พระองคทรง เผชิญหนากับพวกเขา ไมใชดวยเรื่องการกลับมาของลูกลาง ผลาญเทานั้น แตรวมทั้งความขุนเคืองใจของบุตรคนโตดวย ซึ่ง ทําใหพวกเครงศาสนารูสึกไมพอใจ พวกเขาตองเผชิญหนากับ การบนวาของตัวเองและตองเลือกวาจะตอบสนองความรักของ พระเจาที่มีตอคนบาปอยางไร พวกเขาพรอมที่จะรวมโตะกับคน เหลานั้น เหมือนที่พระเยซูเจาทรงกระทําหรือไม? สิ่งนี้เคยเปน และยังคงเปนขอทาทายที่เปนจริง ทั้งสําหรับพวกเขา ผม และ 104

มนุษยทุกคนที่มีความขุนเคืองใจและถูกประจญใหจมอยูในความ สงสารตัวเอง ยิ่งผมไดไตรตรองความเปนบุตรคนโตในตัวผมมากเทาใด ผมก็ยิ่งรูวาลักษณะการหายไปเชนนี้หยั่งรากลึกในตัวผมมากแค ไหน และยากแคไหนสําหรับผมที่จะกลับบาน การกลับบาน หลังจากที่หนีออกไปใชชีวิตเสเพล ดูจะงายกวาการกลับบานดวย ใจที่โกรธและเย็นเฉยซึ่งฝงรากลึกอยูภายใน ความขุนใจของผม ไมใชสิ่งที่จะยอมรับและจัดการไดงายๆ ดวยเหตุผล ไมเปนการดีหรือที่จะนบนอบ นานับถือ ปฏิบัติตาม กฎเกณฑ ทํางานหนักและเสียสละ? อยางไรก็ตาม ดูเหมือนวา ความขุนเคืองใจและการบนวาของผมนั้น สัมพันธกับทาทีที่นา ยกยองเหลานั้น บอยครั้งผมรูสึกสิ้นหวังเมื่อตระหนักถึง ความสัมพันธนี้ เวลาที่ผมตองการพูดหรือแสดงความใจกวาง ผม รูสึกชะงักเพราะความขุน-เคืองใจและความโกรธในตัวผม แมวา ผมปรารถนาเปนคนที่ไมเห็นแกตัว ผมก็พบวาตัวเองหมกมุนอยู กับความปรารถนาที่จะเปนที่รัก และเมื่อผมประสบความสําเร็จ ผมก็ถามตัวเองวาทําไมคนอื่นๆ ถึงไมทําเหมือนผม เมื่อผมคิด วาผมสามารถเอาชนะการประจญได ผมรูสึกอิจฉาคนที่พายแพ ดูเหมือนวาที่ใดก็ตามที่มีตัวผมผูทําคุณความดี ที่นั่นก็ตองมีผมที่ มักรูสึกขุนเคืองใจบนวาอยูดวย ตรงนี้แหละที่ผมไดประสบกับความยากจนที่แทจริงของ ตัวเอง ผมไมสามารถดึงรากแหงความขุนใจที่หยั่งลึกออกไปได 105

หมด มันฝงรากลึกลงในตัวผม จนถึงขนาดวาถาผมดึงมันออกก็ เทากับเปนการทําลายตัวเองดวย ทําอยางไรจึงจะดึงหญาราย แหงความขุนใจเหลานี้ออกไปไดโดยไมทําลายเมล็ดพันธุดีแหง คุณธรรม? บุตรคนโตที่อยูในตัวผมสามารถกลับบานไดหรือไม ผม สามารถกลับบานอยางที่บุตรคนเล็กกลับไดหรือไม? ผมจะ กลับไปอยางไรในเมื่อผมจมอยูในความขุนเคืองใจ เมื่อผมยังติด อยูกับความอิจฉา เมื่อผมยังถูกจองจําอยูในความนบนอบและ การยอมจํานนเยี่ยงทาส? โดยตัวผมเอง ผมไมสามารถคนพบ ตัวเองไดดวยตัวผมเอง และผมยิ่งหมดกําลังใจที่จะรักษาตัวเอง ใหเปนแบบบุตรคนโตมากกวาที่จะเปนบุตรคนเล็ก เมื่อ เผชิญหนากับความเปนไมไดที่จะชวยตัวเองใหรอด บัดนี้ผมถึง เขาใจพระวาจาของพระเยซูเจาที่ตรัสแกนิโคเดมัสวา “อยา ประหลาดใจถาเราบอกทานวา ทานทั้งหลายจําเปนตองบังเกิด ใหมจากเบื้องบน” (ยน.3:7) แทจริงแลว สิ่งที่ไดเกิดขึ้นนั้นมิใช เพราะเราเปนสาเหตุใหเกิด ผมไมสามารถเกิดใหมจากเบื้องลาง คือดวยกําลัง ความคิด และการมองเห็นทางจิตวิญญาณของตัว ผมเอง ผมแนใจในเรื่องนี้ เพราะผมไดพยายามอยางหนักที่จะ รักษาตัวเองจากความขุนเคืองใจ แตผมก็ลมเหลวไมเปนทาหลาย ครั้ง จนกระทั่งเกือบเปนโรคเครียดซึมเศรา ผมจําเปนตองไดรับ การรักษาจากเบื้องบนเทานั้น จากที่ซึ่งพระเจาโนมพระองคมา 106

หาเรา สิ่งที่เปนไปไมไดสําหรับผม พระเจาทรงสามารถทําได “สําหรับพระเจาแลว ทุกสิ่งสามารถเปนไปได”

107

6 การกลับมาของบุตรคนโต

“บุตรคนโตรูสึกโกรธและไมยอมเขา ไปในบาน บิดาจึงไดออกมาขอรอง ใหเขาไป (...) บิดากลาววา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอมีก็ เปนของลูก แตจําเปนตองเลี้ยงฉลอง และชื่นชมยินดี เพราะนองชายคนนี้ ของลูกตายไปแลว ไดกลับมีชวี ิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก”

การกลับใจที่เปนไปได บิดาปรารถนาการกลับมาของบุตรคนเล็ก แตก็รวมถึงการ กลับมาของบุตรคนโตดวย บุตรคนโตเองก็ตองถูกคนพบและถูก นํากลับเขาบานแหงความชื่นชมยินดีดวยเชนกัน เขาจะตอบ รับคําเชื้อเชิญของบิดาหรือยังคงจมอยูในความขุนเคือง? เรมแบ รนทไดทิ้งคําถามเรื่องการตัดสินใจสุดทายของบุตรคนโตไวใหเรา 108

บารบารา โจน แฮเกอร เขียนวา “เรมแบรนทไมแสดงวาเขารู คําตอบ ดวยเหตุที่เรมแบรนทไมไดปรับโทษบุตรคนโตอยาง ชัดๆ เขาจึงมีความหวังวาตัวเขาเองจะยอมรับวาตนก็เปนคน บาปคนหนึ่ง... การตีความปฏิกิริยาของบุตรคนโตนั้นขึ้นอยูกับผู ที่มองภาพนี้” คําถามที่เปดวางในเรื่องอุปมาและในภาพวาดของเรมแบ รนท เชื้อเชิญผมเขาสูการแสวงหาดานจิตวิญญาณอันยาวนาน เมื่อผมมองดูใบหนาที่สวางไสวของบุตรคนโต และมืออันดํามืด ของเขา ผมมิไดรูสึกถึงการถูกจําจองเทานั้น แตรวมถึงความ เปนไปไดที่จะไดรับอิสระดวย เรื่องอุปมานี้มิไดแบงแยกพี่นอง สองคนวาเปนคนดีหรือเลว มีแตบิดาเทานั้นที่เปนคนดี เขารักลูก ทั้งสองคน เขาวิ่งออกไปหาลูกทั้งสอง ตองการใหลูกทั้งสองนั่งลง ที่โตะและรวมในความยินดีของเขา บุตรคนเล็กยอมรับการโอบ กอดและการใหอภัยจากบิดา สวนบุตรคนโตยืนอยูหางๆ มองดู การกระทําที่เปยมดวยเมตตาของบิดา แตเขาก็ไมสามารถ เอาชนะความโกรธของตนได และไมยอมใหบิดารักษาเขาดวย บิดาไมบังคับใหผูที่ตนรักนั้นตองรับความรักจากตน แมวา บิดาปรารถนาที่จะเยียวยารักษาความมืดภายในจิตใจของเรา แต เราก็ยังคงเปนอิสระที่จะเลือกดวยตัวเองวา เราจะอยูในความมืด ตอไป หรือจะกาวสูแสงสวางแหงความรักของพระเจา พระเจา และความสวางของพระองคอยูที่นั่น การอภัยและความรักที่ไม สิ้น-สุดของพระเจาก็อยูที่นั่น สิ่งที่ชัดแจงก็คือ พระเจาประทับอยู 109

เสมอ และพรอมเสมอที่จะใหและยกโทษแกเราโดยไมขึ้นอยูกับ คําตอบของเรา ความรักของพระเจาไมขึ้นอยูกับการกลับใจหรือ การเปลี่ยนแปลงของเราไมวาจะเปนภายในหรือภายนอก ไมวาผมจะเปนบุตรคนเล็กหรือคนโต ความปรารถนาเพียง ประการเดียวของพระเจาก็คือ นําผมกลับบาน อารเธอร ฟรีแมน (Arthur Freeman) ไดเขียนไววา “บิดารักลูกแตละคน และใหอิสระแกพวกเขาที่จะเปนในสิ่ง ซึ่งพวกเขาสามารถจะเปนได แตบิดาไมสามารถใหอิสระที่พวก เขาไมตองการหรืออิสระที่พวกเขาไมเขาใจวิธีการใช ดูเหมือนวา บิดาเขาใจวาบุตรตองการเปนตัวของตัวเอง ซึ่งผิดจากธรรมเนียม ของสังคมในสมัยนั้น แตบิดาก็รูดวยวาบุตรตองการความรักและ บานดวยเชนกัน เรื่องนี้จะจบอยางไรนั้น เปนปญหาของพวกเขา ดวยความที่วา เรื่องอุปมานี้ยังไมจบ จึงทําใหเรามั่นใจวาความ รักของบิดาไมไดขึ้นอยูกับวาเรื่องตองจบอยางมีความสุข ความ รักของบิดาขึ้นอยูกับตัวบิดาเอง ซึ่งเปนลักษณะสําคัญอยางที่กวี เช็คสเปยร (Shakespeare) ไดกลาวไวในโคลงบทหนึ่งวา “รักมิใช รัก หากรักนั้นผันแปรเมื่อมีการเปลี่ยนแปลง” สําหรับผมโดยสวนตัวแลว การกลับใจของบุตรคนโตที่อาจ เปนไปไดนั้นมีความสําคัญมาก ทาทีหลายอยางที่พระเยซูเจา ทรงพบเห็นชัดเจนในพวกฟาริสีและคัมภีราจารยนั้นก็มีอยูในตัว ผม ผมไดศึกษาหนังสือตางๆ เรียนรูกฎหมายและมักแสดงตัว วาเปนผูที่นาเชื่อถือทางศาสนา ผูคนยกยองใหเกียรติผม และ 110

เรียกผมวา “คุณพอที่เคารพ” ผมไดรับผลตอบแทนเปนคําชมเชย และสรรเสริญ เงินและรางวัล ผมไดรับการยกยองมากมาย ผม วิพากษวิจารณความประพฤติของคนอื่น และบอยครั้งพิพากษา และตัดสินคนอื่นดวย ดังนั้น เมื่อพระเยซูเจาทรงเลาคําอุปมาเรื่องลูกลางผลาญ นี้ ผมจึงตองฟงดวยความสํานึกวา ผมก็เหมือนกับพวกฟาริสีที่ได วิพากษวิจารณพระองควา “ชายคนนี้ตอนรับคนบาปและกินดื่ม รวมกับพวกเขา” ผมจะมีโอกาสที่จะกลับไปหาพระบิดา และ ไดรับการตอนรับในบานของพระองคหรือไม? หรือผมจะจมติด อยูในความรูสึกวาตัวเองเปนคนชอบธรรม จนกระทั่งผมถูก ตัดสินใหอยูนอกบาน จมอยูในความโกรธและความขุนเคืองใจ พระเยซูเจาตรัสวา “บุญลาภแกผูมีใจยากจน ผูหิวโหย และผูที่รองไห ...” แตผมไมใชคนยากจน หิวโหย หรือรองไห พระเยซูเจาทรงภาวนาวา “ขาแตพระบิดาเจาฟาและแผนดิน ขาพเจาสรรเสริญพระองค ที่พระองคทรงปดบังเรื่องเหลานี้จาก บรรดาผูปรีชาและรอบรู” (ลก.10:21) ผมอยูในกลุมผูปรีชาและรอบ รูเหลานี้ พระเยซูเจาทรงรักผูที่อยูชายขอบของสังคม เชน คน ยากจน คนปวย และคนบาป แตผมไมใชคนที่อยูชายขอบของ สังคมอยางแนนอน ผมเกิดมีคําถามที่มาจากพระวรสารวา “ผม ไดรับรางวัลตอบแทนแลวหรือ?” พระเยซูเจาทรงเขมงวดกับพวก ที่ชอบยืนภาวนาในศาลาธรรมและที่หัวถนนเพื่อใหคนอื่นเห็น พระองคตรัสวา “เราขอบอกความจริงแกทานทั้งหลายวา พวก 111

เขาไดรับรางวัลตอบแทนแลว” งานเขียนและการบรรยายของผม เรื่องการภาวนา รวมทั้งชื่อเสียงที่ผมไดรับมานั้น ทําใหผมตอง ถามตัวเองวาพระ-วาจานี้เจาะจงหมายถึงผมหรือเปลา แนนอนวาใช เรื่องราวของบุตรคนโตไดใหความกระจาง ใหมตอคําถามที่วิตกกังวลเหลานี้ เพราะแนนอนวาพระเจาไมได รักบุตรคนเล็กมากกวาบุตรคนโต ในเรื่องอุปมา บิดาออกไปหา บุตรคนโตเหมือนอยางที่เขาไดทํากับบุตรคนเล็ก เขาขอรองให บุตรคนโตเขาไปในบาน พูดวา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุก สิ่งที่พอมีก็เปนของลูก” นี่เปนคําพูดที่ผมตองใสใจ เพื่อจะไดซึมซาบเขาสูสวนลึก ของตัวเอง พระเจาทรงเรียกผมวา “ลูก” คําวา “ลูก” “teknon” ใน ภาษากรีกที่ลูกาใชเปนคําแสดงความรักดังที่โยเซฟ เอ.ฟทซไม เออร (Joseph A. Fitzmyer) 9 อธิบายไววา ถาแปลตาม ตัวอักษร สิ่งที่บิดากลาวก็คือ คําวา “ลูก” คําแสดงความรักนี้ยิ่งชัดเจนขึ้นในคําพูดที่ติดตามมา บิดา ไมโตตอบการตอวาที่รุนแรงของลูกและไมพิพากษาตัดสิน ไมมี การกลาวโทษหรือการกลาวหา บิดาไมไดปกปองตนเองหรือ ตําหนิความประพฤติของบุตรคนโต บิดาไปไกลความคาดหมาย เพื่อเนนความสัมพันธอันใกลชิดระหวางเขากับบุตร “ลูกอยูกับ 9 The Gospel According to St. Luke, vol. 2, in : The Anchor Bible, Garden city, Doubleday, 1985. 112

พอเสมอมา” คําประกาศที่เต็มไปดวยความรักอันหาขอบเขตมิได ของบิดานี้ ไดขจัดความเปนไปไดที่จะเชื่อวา บุตรคนเล็กไดรับ ความรักมากกวาบุตรคนโต บุตรคนโตนั้นไมเคยออกจากบาน บิดาแบงปนทุกสิ่งทุกอยางแกเขา ใหเขาไดรับรูทุกอยางใน ชีวิตประจําวันของบิดา ไมมีอะไรปดบังเลย “ทุกสิ่งที่พอมีก็เปน ของลูก” ไมมีคํากลาวอื่นใดที่แสดงถึงความรักอันปราศจาก เงื่อนไขของบิดาที่มีตอบุตรไดมั่นคงกวานี้อีกแลว เชนนี้แหละที่ ความรักอันไรขอบเขตและไมจํากัดของบิดานั้นมีสําหรับบุตรทั้ง สองคนเทากัน

ปฏิเสธการเปรียบเทียบแขงขัน ความยินดีที่เกิดจากการกลับมาของบุตรคนเล็ก มิได หมายความวาบุตรคนโตเปนที่รักนอยกวา หรือไมเปนที่ชอบใจ แตอยางใด บิดาไมเปรียบเทียบระหวางบุตรทั้งสองคน เขารัก บุตรทั้งสองดวยความรักที่สมบูรณ และแสดงความรักนั้นตาม ลักษณะเฉพาะของแตละคน เขารูจักลูกทั้งสองอยางดี เขาเขาใจ ถึงพรสวรรคพิเศษและขอบกพรองของพวกเขา เขามองเห็น ความปรารถนาของบุตรคนเล็กดวยสายตาแหงความรัก แมวา จะเปนความปรารถนาที่ออกนอกลูนอกทางจากความนบนอบ เชื่อฟงก็ตาม และดวยความรักนี้เอง ที่บิดาเขาใจถึงความนบ นอบของบุตรคนโต แมจะไมไดมาจากความปรารถนาก็ตาม เขา 113

ไมเคยคิดวาบุตรคนเล็กจะดีกวาหรือเลวกวา ไมมีการวัดหรือ เปรียบเทียบกับบุตรคนโต บิดาตอบสนองตอทั้งสองคนตาม ลักษณะเฉพาะของแตละคน การกลับมาของบุตรคนเล็กทําใหมี การฉลองอยางราเริงยินดี สวนการกลับมาของบุตรคนโตเทากับ เปนการเชื้อเชิญใหรวมในความยินดีนี้อยางสมบูรณ พระเยซูเจาตรัสวา “ในบานพระบิดาของเรา มีที่พํานัก มากมาย” (ยน.14:2) บุตรแตละคนของพระเจาตางก็มีที่พํานักของ ตน ซึ่งพระองคทรงเลือกไว ผมตองปฏิเสธการเปรียบเทียบและ การแขงขันทุกอยาง เพื่อมอบตัวเองในความรักของพระบิดา สิ่ง นี้เรียกรองการกาวสูความเชื่อ เพราะผมมีประสบการณนอยมาก ในความรักที่ไมมีการเปรียบเทียบ และผมไมรูวาความรักของ พระองคมีอํานาจรักษาได ตราบเทาที่ผมอยูขางนอกในความ มืดมน ผมมีแตจะรูสึกขุนเคือง ซึ่งเปนผลจากการเปรียบเทียบ นองคนเล็กของผมดูเหมือนวาจะไดรับความรักจากบิดามากกวา ผม เมื่ออยูนอกแสงสวาง ดูเหมือนวานองชายของผมจะไดรับ จากบิดามากกวาที่ผมไดรับ และจริงๆ แลวผมก็ไมสามารถ มองเห็นเขาเปนนองชายของผมได พระเจาทรงขอรองใหผมกลับบาน เขาสูแสงสวางของ พระองค และคนพบวาในพระองคนั้น ทุกคนเปนที่รักใน ลักษณะเฉพาะและสมบูรณ ในความสวางของพระเจา ผม มองเห็นเพื่อนบานเปนพี่นอง เปนของพระเจามากเทาที่ผมเปน แตภายนอกบานของพระบิดา ไมวาจะเปนพี่นอง สามีภรรยา คน 114

รัก หรือเพื่อน ทุกคนตางแขงขันเปนศัตรูกัน ตกอยูใตอํานาจของ ความอิจฉาริษยา ระแวงสงสัย และขุนเคืองอยูตลอดเวลา ไมนาแปลกใจเลยที่บุตรคนโตไดตอวาบิดาดวยความโกรธ วา “...คุณพอไมเคยใหลูกแพะแมแตตัวเดียวแกลูกเพื่อเลี้ยง ฉลองกับ เพื่อนๆ แตพอลูกคนนี้ของคุณพอกลับมา เขาไดคบ หญิงเสเพล ผลาญทรัพยสมบัติของคุณพอจนหมด คุณพอยังฆา ลูกวัวที่ขุนอวนแลวใหเขา” คําพูดเหลานี้แสดงใหเห็นวาชายคน นี้รูสึกเจ็บปวดลึกซึ้งมากแคไหน ความนับถือตัวเองของเขาไดรับ ผลกระทบจากความยินดีของบิดา และความโกรธเปนอุปสรรค ขัดขวางมิใหเขายอมรับคนเสเพลคนนี้ เขาตีตัวออกหางจาก นองชายและบิดาดวยการพูดวา “บุตรของคุณพอคนนี้” บุตรคนโตมองบุคคลทั้งสองเหมือนคนแปลกหนาที่ไม ตระหนักถึงความเปนจริงและแสดงออกอยางไมเหมาะสมเมื่อ เทียบกับความประพฤติแทจริงของลูกลางผลาญ บุตรคนโตไมมี นองชายอีกตอไปแลว ทั้งสองกลายเปนคนแปลกหนาสําหรับเขา เขามองนองชายดวยความรูสึกดูหมิ่นราวกับวานองชายเปนคน บาป และมองบิดาดวยความกลัวราวกับวาบิดาเปนนายทาส ตรงจุดนี้ ผมเขาใจวาบุตรคนโตไดหายไปจริงๆ เขา กลายเปนคนแปลกหนาในบานของเขาเอง ความเปนหนึ่ง เดียวกันที่แทจริงไดสูญสิ้นไป ความสัมพันธทุกอยางแปดเปอน ดวยเงามืด ความกลัว หรือการแสดงตนหยิ่งยโส การตกอยูใต อํานาจหรือการเปนผูคุม การเปนผูกดขี่หรือการตกเปนเหยื่อ สิ่ง 115

เหลานี้เปนทางเลือกสําหรับผูที่อยูนอกแสงสวาง เมื่อไมมีการ สารภาพบาปก็ยอมไมมีการอภัย และความรักซึ่งกันและกันก็ไม อาจเกิดขึ้นได รวมทั้งความเปนหนึ่งเดียวแทจริงก็กลายเปนเรื่อง ที่เปนไปไมได ผมรูถึงความทรมานของการประจญนี้เปนอยางดี ในการ ประจญนี้เราสูญเสียความเปนธรรมชาติ ทุกสิ่งกลายเปนขอกังขา คิดถึงแตตัวเอง คิดคํานวณทุกอยาง และมีความคิดแอบแฝงอยู เต็ม เราไมไววางใจซึ่งกันและกันอีกตอไป กิริยาอาการเล็กนอย ก็นํามาขุนเคือง คําวิพากษวิจารณเล็กนอยก็นํามาวิเคราะห การ กระทําทุกอยางถูกประเมินคา สิ่งเหลานี้คืออาการของความ มืดมน มีทางออกบางหรือไม? ผมคิดวาไมมี อยางนอยก็ใน ความคิดของผม ดูเหมือนวายิ่งผมพยายามปลดเปลื้องตัวเอง จากความมืดเทาใด ความมืดก็ยิ่งมีมากขึ้นเทานั้น ผมตองการ แสงสวาง แตแสงสวางนี้ตองเอาชนะความมืดของผมได ผมไม สามารถไปถึงแสงนั้นไดดวยตัวผมเอง ผมไมสามารถใหอภัย ตนเอง และไมอาจทําใหตัวเองรูสึกวาตัวเองเปนที่รัก และโดยตัว ผมเอง ผมไมอาจละทิ้งความโกรธ ไมสามารถพาตัวเองกลับบาน ไดและโดยเฉพาะอยางยิ่ง ผมไมสามารถสรางความเปนหนึ่ง เดียวได จริงอยูที่ผมสามารถปรารถนา คาดหวัง รอคอย และ ภาวนาเพื่อใหไดสิ่งนี้มา แตลําพังตัวผมเองผมไมสามารถสราง 116

อิสรภาพที่แทจริงได ผมหลงทาง จําเปนที่จะตองมีชุมพาบาลมา พบตัวผม และพาผมกลับบาน เรื่องราวของลูกลางผลาญคือเรื่องราวของพระเจาผูออก คนหาผมและไมทรงหยุดพักจนกวาพระองคจะพบผม พระองค ทรงรบเราและทรงขอรอง พระองคทรงขอใหผมหยุดยึดติดกับ อํานาจของความตาย เพื่อปลอยใหตัวเองอยูในออมแขน ซึ่งจะ พาผมไปในที่ซึ่งผมจะไดพบกับชีวิตที่ผมปรารถนาอยางยิ่ง เมื่อไมนานนี้ ผมไดมีประสบการณการกลับมาของบุตรคน โตอยางแทจริงดวยตัวของผมเอง คือขณะที่ผมเดินอยูบนถนน ผมถูกรถชนและตองไปนอนโรงพยาบาล อาการสาหัส เวลา นั้นเองที่ผมเกิดมีความรูสึกวา ผมไมเปนอิสระที่จะตาย เพราะ ผมยังติดอยูกับความขุนเคืองที่ไมไดรับความรักเพียงพอจากผู เปนพอ ผมตระหนักวาผมยังไมไดเปนมนุษยที่สมบูรณ ผมรูสึก ถึงการเรียกใหผมละทิ้งการตอวาแบบเด็กๆ และปฏิเสธคํา หลอกลวงที่วา ผมไดรับความรักนอยกวานองคนเล็ก สิ่งนี้ทําให ผมรูสึกกลัวแตก็เปนอิสระ เมื่อบิดาของผมซึ่งชรามากแลว เดินทางโดยเครื่องบินจากฮอลแลนดมาเยี่ยมผม ผมรูวานี่เปน ชวงเวลาที่ผมจะสํานึกถึงความเปนบุตรที่ผมไดรับจากพระเจา นับเปนครั้งแรกในชีวิตที่ผมบอกบิดาวา ผมรักทานและซาบซึ้งใน ความรักที่ทานมีตอผม ผมพูดหลายสิ่งหลายอยางซึ่งผมไมเคย พูดมากอน และแปลกใจมากที่ผมใชเวลานานเทาใดก็ไมรูในการ พูดถึงสิ่งเหลานั้น บิดาของผมก็แปลกใจและงุนงงเชนกัน แต 117

ทานก็รับฟงผมดวยรอยยิ้มแหงความเขาใจ ยิ่งผมมองยอนถึง เหตุการณนี้ ผมก็ยิ่งเห็นวาเปนการกลับมาอยางแทจริง เปนการ กลับมาจากการยึดติดที่ผิดๆ ที่ผมมีตอบิดา ซึ่งไมสามารถจะให ทุกสิ่งที่ผมตองการได ผมไดกลับมายึดพระบิดาเจา ผูตรัสกับผม วา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอ มีก็เปนของลูก” และกลับมาจากการชอบสงสารตัวเอง ชอบเปรียบเทียบ และเก็บ ความขุนเคืองใจไว การกลับมานี้ทําใหผมเปนอิสระพอที่จะให และรับความรัก และถึงแมวาจะมีความผิดพลาดอีกหลายครั้ง อยางแนนอนก็ตาม แตประสบการณนี้ไดนําผมสูการเริ่มตนแหง อิสรภาพที่จะดําเนินชีวิตและตาย การกลับสู “พระบิดาผูเปนที่มา ของความเปนบิดาทั้งหลาย” (อฟ.3:15) ทําใหผมไมจํากัดพระองค และยอมใหพระบิดาเจาสวรรคเปนพระเจาผูทรงมีความรักอันไม สิ้นสุดและไมมีเงื่อนไข ซึ่งทําใหความขุนเคืองและความโกรธ ทั้งหมดของผมสูญสิ้นไป ผมรูสึกเปนอิสระที่จะรัก และอยู เหนือความตองการที่จะทําใหตนเปนที่พอใจและเปนที่ยอมรับ

ความไวใจและสํานึกในบุญคุณ ประสบการณสวนตัวที่ผมมีในการกลับมาของบุตรคนโต อาจนําความหวังไปสูอีกหลายๆ คน ซึ่งอยูในความขุนเคือง อันเปนผลมาจากความตองการที่จะทําใหคนอื่นพึงพอใจ ผมเชื่อ วาวันหนึ่งพวกเราทุกคนจะตองเกี่ยวของกับบุตรคนโตที่อยูในตัว 118

เราอยางแนนอน คําถามมีอยูวา “เราจะทําอะไรเพื่อใหการกลับ บานนั้นเปนไปได?” แมพระเจาจะเสด็จออกมาหาเราดวย พระองคเอง เพื่อนําเรากลับบานของพระองค เราก็ตองไมเพียง แคยอมรับวาเราไดหลงทางเทานั้น แตตองพรอมที่จะถูกพบและ ถูกพากลับบานดวย เราจะตองทําอยางไร?แนนอนวาการรอคอย อยูเฉยๆ นั้นไมเพียงพอ แมเราจะไมสามารถปลดปลอยตัวเองให เปนอิสระจากความโกรธที่หยุดชะงักเราได แตเราสามารถยอมให พระเจาหาเราจนพบได และรับการรักษาเยียวยาดวยความรัก ของพระองค โดยอาศัยความไววางใจและการสํานึกในบุญคุณที่ แสดงออกเปนรูปธรรมในชีวิตประจําวัน ความไวใจและการรูคุณ เปนขอเรียกรองที่จําเปนสําหรับใหบุตรคนโตกลับใจ และผมไดมี ประสบการณดวยตัวผมเอง ถาผมไมไววางใจ ผมก็ไมสามารถที่จะยอมใหตัวเองถูก คนพบได ความไวใจคือความมั่นใจลึกๆ วา พระบิดาตองการ ใหผมอยูบาน ตราบใดที่ผมยังไมแนใจวาผมมีคุณคาพอที่จะถูก พบ และนอยอกนอยใจคิดวาตัวเองไดรับความรักนอยกวาพี่นอง ของผม ตราบนั้นผมไมสามารถถูกพบได จําเปนที่ผมตองพูดกับ ตนเองอยูเสมอวา “พระเจากําลังคนหาคุณ พระองคออกคนหา คุณทุกหนทุกแหง พระองคทรงรักคุณ ตองการใหคุณกลับบาน และพระองคจะไมพักจนกวาคุณจะไดอยูกับพระองค” ในตัวผมมีเสียงคอยๆ แตมีพลังที่บอกวา “พระเจาไมได สนใจผมจริงๆ พระองคทรงโปรดคนบาปที่กลับใจจากความ 119

ผิดพลาดรายกาจนั้นมากกวา พระองคไมสนใจผมที่ไมเคยออก จากบาน ผมไมใชลูกคนโปรดของพระองค ผมไมคาดหวังวา พระองคจะใหสิ่งที่ผมตองการอยางแทจริง” เมื่อเวลาที่เสียงแหงความมืดนี้เขมแข็งขึ้น ผมตองการพลัง ฝายจิตเพื่อที่จะไวใจในพระบิดาวา พระองคตองการใหผมกลับ บานมากเทากับที่ตองการจากบุตรคนเล็ก สิ่งนี้เรียกรองใหผม กาวขามการสงสารตัวเองอยูเปนประจํา เพื่อที่จะคิด พูด และ กระทําดวยความมั่นใจวามีคนคนหาผมและจะหาผมพบ ถา ปราศจากความสํานึกนี้ ผมก็จะตกเปนเหยื่อของความผิดหวังอยู ร่ําไป เวลาที่ผมเตือนย้ํากับตนเองวา ผมไมสําคัญพอที่จะถูก คนพบ เทากับวาผมขยายความสงสารตัวเอง จนกระทั่งผมไมได ยินเสียงที่เรียกผม ถึงเวลาแลวที่ผมจะตองปฏิเสธเสียงของตัวเอง เพื่อประกาศความจริงวา พระเจาตองการโอบกอดผมเหมือนที่ ทรงทํากับพี่นองของผมที่หลงไปทุกประการ เพื่อที่จะเอาชนะ ความรูสึกหลงผิดนี้ จําเปนที่จะตองมีความไวใจลึกซึ้ง พระเยซู เจาทรงแสดงสิ่งนี้ใหเห็นอยางชัดเจน เมื่อตรัสวา “ทุกสิ่งที่เจา วอนขอ เจาจงไวใจเถิดวาเจาไดรับแลว และเจาจะไดรับสิ่งนั้น” การดําเนินชีวิตในความไวใจอยางสิ้นเชิงเชนนี้ จะเปดหนทางซึ่ง พระเจาจะทรงทําใหความปรารถนาอันลึกซึ้งที่สุดของผมเปนจริง นอกเหนือจากความไวใจแลว ก็จะตองมีความรูสึก ขอบคุณอยูดวย ซึ่งตรงกันขามกับความรูสึกขุนเคืองใจ ความขุน 120

เคืองใจและการขอบคุณนั้นอยูดวยกันไมได เพราะความขุนเคือง ใจกีดกันการรับรู และประสบการณชีวิตในฐานะเปนพระพรของ พระ ความขุนเคืองใจทําใหผมพูดวา ผมไมไดรับสิ่งซึ่งผมสมควร จะไดรับ สิ่งนี้แสดงออกมาในรูปของความอิจฉาริษยา การขอบคุณนั้นอยูเหนือกวาลักษณะที่เปน “ของฉัน” หรือ “ของคุณ” และยืนยันความจริงที่วา ชีวิตทุกชีวิตเปนของประทาน จากพระเจาอยางแทจริง ในอดีตผมมักคิดวาความรูสึกขอบคุณ เปนการตอบสนองอยางเปนธรรมชาติเมื่อไดรับของขวัญ แต ตอนนี้ผมรูแลววาการขอบคุณนั้นสามารถเปนกฏเกณฑในชีวิตได ดวย กฏเกณฑของการขอบคุณก็คือ ความพยายามที่ชัดแจงวา สิ่งทั้งหมดที่ผมมีและผมเปนนั้นเปนของประทานแหงความรักที่ พระเจาทรงประทานให เปนพระหรรษทานที่ตองเฉลิมฉลองดวย ความยินดีอยางรูตัว ผมสามารถเลือกที่จะขอบคุณ แมในขณะที่ อารมณและความรูสึกของผมยังคงอยูในความเจ็บปวดและความ ขุนเคืองใจ นาแปลกที่ผมมีโอกาสมากมายที่จะเลือกขอบคุณ แทนที่จะสงสารตัวเอง แมเมื่อหัวใจขุนเคือง ผมสามารถเลือกที่ จะยินดีเมื่อถูกวิพากษวิจารณ แมในเวลาที่สายตาภายในยังคง มองหาใครสักคนเพื่อกลาวโทษหรือหาสิ่งที่นาเกลียด ผมสามารถ เลือกที่จะพูดเกี่ยวกับความดีและความสวยงามได ผมสามารถ เลือกที่จะฟงเสียงแหงการใหอภัยและมองดูใบหนาที่ยิ้มแยมได แมวาผมจะไดยินวาจาที่เคียดแคน และมองเห็นใบหนาบูดเบี้ยว ดวยความเกลียดชังอยูก็ตาม 121

ผมตองเลือกเสมอระหวางความขุนเคืองใจและการรูสึก ขอบ-คุณ เพราะพระเจาไดเขามาในความมืดของผม ขอรองให ผมกลับบาน และประกาศดวยเสียงที่เต็มไปดวยความรักวา “ลูก เอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอมีก็เปนของลูก” แนนอนวา ผมสามารถเลือกที่จะอยูในความมืด ชี้ไปยังคนที่ดูดีกวาผม คร่ํา ครวญในความโชครายที่ถาโถมในอดีต และเมื่อเชนนี้ ผมก็ปดขัง ตัวเองอยูในความขุนเคือง แตผมไมจําเปนตองทําเชนนี้ ผมมี ทางเลือกที่จะมองสายพระเนตรของพระเจาผูออกแสวงหาผม และมองเห็นวาทั้งหมดที่ผมเปนและมีนั้น ลวนเปนพระหรรษ ทานทั้งสิ้น ซึ่งเรียกรองใหผมขอบพระคุณ การเลือกที่จะขอบคุณนั้นมิใชวาจะทําไดงายๆ แตทุกครั้ง ที่ผมเลือกที่จะทํา สิ่งที่ตามมาก็ดูจะงายขึ้น ทําใหผมรูสึกเปน อิสระมากขึ้น ออกจากตัวเองมากขึ้น ทั้งนี้เพราะพระหรรษทาน แตละประการที่ผมไดรับนั้น จะเผยแสดงพระหรรษทานอีก ประการหนึ่งและอีกประการหนึ่งตามมา จนกระทั่งที่สุดแลว เหตุการณที่ธรรมดาที่สุดหรือยิ่งใหญที่สุด และแมแตเหตุการณ ดาษดื่นที่สุด ก็ลวนแตเต็มไปดวยพระหรรษทานทั้งสิ้น มีสุภาษิต ของพวกเอสโต-เนียน (Estonian) กลาวไววา “ใครที่ไมสามารถ ขอบคุณในเรื่องเล็กนอย ก็ไมสามารถขอบคุณในเรื่องใหญได” การขอบคุณทําใหเรารูจักบุญคุณ เพราะทําใหเราไดเรียนรูทีละ เล็กทีละนอยวาทุกสิ่งลวนเปนพระหรรษทานทั้งสิ้น 122

ทั้งความไววางใจและการขอบคุณนั้น ลวนเรียกรองความ กลาเสี่ยง เพราะความไมไววางใจและความขุนเคืองใจนั้นคุกคาม อยูในตัวผม เตือนใหผมรูถึงอันตรายของการปฏิเสธการคิด คํานวณและความสงสัยตางๆ จําเปนที่ผมจะตองกลาเสี่ยงใน ความเชื่อ ยอมใหโอกาสแกความวางใจและการขอบคุณ เชน เขียนจดหมายแสดงน้ําใจแกคนที่ไมตองการยกโทษใหผม โทรศัพทถึงคนที่ปฏิเสธผม หรือกลาวคําปลอบใจแกคนที่ไม สามารถทําเชนนี้ได การกระโจนสูความเชื่อนั้น บอยครั้งหมายถึงความรักที่ไม หวังวาจะไดรับความรักตอบแทน ใหโดยไมแสวงหาที่จะรับ เชื้อ เชิญโดยไมหวังวาจะไดรับการเชิญกลับ ตอนรับโดยไมหวังวาจะ ไดรับการตอนรับกลับ ทุกครั้งที่ผมไดทําสิ่งเหลานี้ในความเชื่อ ผมก็ไดเห็นพระองค ผูทรงวิ่งออกมาหาผมและเชื้อเชิญผมใหเขา สูความยินดี ซึ่งเปนความยินดีที่ผมมิไดพบแตตัวเองเทานั้น แต ยังพบพี่นองชายหญิงของผมอีกดวย ดังนั้น กฏเกณฑแหงความ ไววางใจและการขอบคุณนั้น จึงเผยแสดงใหผมเห็นพระเจาผูทรง คนหาผม ปรารถนาอยางยิ่งที่จะยกเอาความขุนเคืองใจและการ คร่ําครวญของผมออกไป เพื่อเชื้อเชิญใหผมไดนั่งเคียงขาง พระองคในงานเลี้ยงบนสวรรค

บุตรคนโตที่แทจริง 123

การกลับมาของบุตรคนโตกลายเปนสิง่ สําคัญสําหรับผม มากกวาการกลับมาของบุตรคนเล็กเสียอีก บุตรคนโตจะเปน เหมือนใคร เมื่อเขาเปนอิสระจากความขุนเคืองใจ ความโกรธ และความอิจฉาริษยาของตัวเอง? เนื่องจากเรื่องอุปมานี้ไมได บอกใหเรารูวาบุตรคนโตตอบสนองอยางไร เราจึงตองเลือกที่จะ ฟงบิดา หรือเลือกที่จะติดอยูกับการปฏิเสธนั้น แตเมื่อผมไตรตรองทางเลือกนี้ และไดเห็นวาเรื่องอุปมาที่ พระเยซูเจาทรงเลาและจินตนาการเปนภาพโดยเรมแบรนท เพื่อ เปนประโยชนตอการกลับใจของผม ผมก็เห็นชัดวาพระเยซูเจาผู ทรงเลาเรื่องนี้มิไดเปนเพียงแคบุตรคนเล็กเทานั้น แตยังเปนบุตร คนโตดวย พระองคเสด็จมาเพื่อเผยแสดงความรักของพระบิดา และปลดปลอยผมจากแอกของความขุนเคือง ทุกสิ่งที่พระเยซูเจา ตรัสเกี่ยวกับพระองคเองนั้น ไดเผยแสดงพระองคในฐานะเปน บุตรสุดที่รัก ผูทรงเปนหนึ่งเดียวกับพระบิดาอยางสมบูรณ ไมมี ระยะหาง ความกลัว หรือความสงสัยระหวางพระองคกับพระ บิดา ในเรื่องอุปมา คําพูดของบิดาที่วา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอ เสมอมา ทุกสิ่งที่พอมีก็เปนของลูก” นั้น ไดแสดงใหเห็นถึง ความสัมพันธอันแทจริงของพระเจาพระบิดา กับพระเยซูเจาพระ บุตรของพระองค พระเยซูเจาทรงยืนยันอยางขันแข็งวา เกียรติ มงคลทุกอยางที่เปนของพระบิดาก็เปนของพระบุตรดวย และทุก สิ่งที่พระบิดาทรงกระทํา พระบุตรก็ทรงกระทําดวย ไมมีการ 124

แบงแยกระหวางพระบิดากับพระบุตร “พระบิดาและเราเปนหนึ่ง เดียวกัน” (ยน.17:22) ไมมีการแบงแยกในการทํางาน “พระบิดาทรง รักพระบุตรและมอบความวางใจในทุกสิ่งแกพระองค” (ยน.3:35) ไม มีการแขงขัน “เราใหทานรูทุกสิ่งที่เราไดเรียนรูจากพระบิดาของ เรา” (ยน.15:15) ไมมีการอิจฉา “พระบุตรไมสามารถทําสิ่งใดได ตามใจของตน แตทําเฉพาะสิ่งที่ไดเห็นพระบิดาทรงกระทํา เทานั้น” (ยน.5:19) มีความเปนหนึ่งเดัยวกันที่สมบูรณระหวางพระ บิดากับพระบุตร ความเปนหนึ่งเดียวกันนี้เปนแกนสําคัญของ พระวาจาที่วา “ทานทั้งหลายจงเชื่อเราเถิดวา เราดํารงอยูในพระ บิดาและพระบิดาทรงดํารงอยูในเรา” (ยน.14:11) การเชื่อในพระ เยซูเจาหมายถึงการเชื่อวาพระองคเปนผูที่พระบิดาทรงสงมา ความรักอันสมบูรณของพระบิดาเจาไดรับการเผยแสดงใน พระองค และโดยพระองค (ยน.5:24 ; 6:40 ; 16:27 ; 17:8) สิ่งนี้พระเยซูเจาไดแสดงออกมาในรูปแบบของเรื่องเลา โดยผานทางเรื่องอุปมาของคนเชาสวนที่ชั่วราย ซึ่งหลังจากที่ เจาของสวนองุนไดสงผูดูแลไปหา เพื่อเก็บเกี่ยวสวนแบงของ ผลผลิตแลว ก็ไดตัดสินใจที่จะสง “บุตรชายสุดที่รักของเขา” ไป ผู เชาสวนรูวาเขาเปนทายาท จึงไดฆาเขาเพื่อจะเอามรดกมาเปน ของตน แสดงใหเห็นภาพของบุตรที่เชื่อฟงบิดา มิใชในลักษณะ ทาส แตในฐานะของพระบุตรสุดที่รักที่ทําตามน้ําพระทัยของพระ บิดา และเปนหนึ่งเดียวกับพระองค 125

ดวยเหตุนี้ พระเยซูเจาจึงเปนบุตรหัวปของพระบิดา พระ บิดาทรงสงพระองคไปเพื่อเผยแสดงความรักอันไมมีขอบเขตของ พระเจา แกบรรดาบุตรที่หลงไป และเพื่อมอบพระองคเองเปน หนทางกลับสูบานของพระบิดา พระเยซูเจาทรงเปนหนทางของ พระเจาที่ทําใหสิ่งที่เปนไปไมไดกลับกลายเปนสิ่งที่สามารถ เปนไปได โดยทรงใหแสงสวางชนะความมืดมิด ความขุนเคือง และความคิดเคียดแคนซึ่งหยั่งรากลึกในมนุษย ไดสูญสลายไป เมื่อไดพบกับพระบุตร ผูทรงเปนแสงสวาง เมื่อผมมองภาพ บุตรคนโตของเรมแบรนทอีกครั้ง ผมก็เห็นวาแสงอันเยือกเย็นบน ใบหนาของเขา ไดกลายเปนแสงอันอบอุนลึกซึ้ง เปนแสงที่ เปลี่ยนแปลงตัวเขาอยางสิ้นเชิง และทําใหเขาเปนตัวเขาอยาง แทจริง นั่นคือเปน “บุตรสุดที่รักซึ่งพระเจาทรงพอพระทัย”

126

127

ภาคที่ 3 บิดา

ขณะที่เขายังอยูแตไกล บิดามองเห็นเขา รูสึกสงสาร จึง วิ่งไปสวมกอดและจูบเขา บุตรจึงกลาวแกบิดาวา “คุณพอครับ ลูกไดทําผิดตอสวรรคและตอคุณพอ ลูกไมสมควรไดชื่อวาเปน ลูกของคุณพออีก” แตบิดาพูดกับคนรับใชวา “เร็วเขา! จงไปเอา เสื้อสวยที่สุดมาสวมใหลูกเรา เอาแหวนมาสวมนิ้ว เอารองเทา มาใสให จงนําลูกวัวที่ขุนอวนแลวไปฆา แลวกินเลี้ยงฉลองกัน เถิด เพราะลูกของเราผูนี้ตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไป แลว ไดพบกันอีก” แลวการฉลองก็เริ่มขึ้น ...บิดาจึงไดออกมาขอรองใหเขาไป (...) บิดากลาววา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอเสมอมา ทุกสิ่งที่พอมีก็เปนของลูก แต จําเปนตองเลี้ยงฉลองและชื่นชมยินดี เพราะนองชายคนนี้ของลูก ตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก”

128

7 เรมแบรนทและบิดา

ในระหวางที่ผมนั่งอยูหนาภาพวาดที่เฮอรมิเทจ และ พยายามจะซึมซับสิ่งซึ่งผมไดเห็น มีนักทองเที่ยวหลายกลุมเดิน เขามา แมวาพวกเขาจะใชเวลาเพียงนอยนิดอยูหนาภาพวาด แต มัคคุเทศกเกือบทุกคนก็ไดอธิบายวาเปนภาพวาดของบิดาผูใจดี และสวนใหญอางวาภาพนี้เปนหนึ่งในภาพวาดชวงบั้นปลายชีวิต ของเรมแบรนท ที่ตองทนทุกขทรมานมานาน และก็เปนเชนนี้ จริงๆ เพราะเปนภาพที่แสดงถึงความเมตตากรุณาของพระเจา แทนที่จะเรียกภาพนี้วา “การกลับมาของลูกลางผลาญ” ก็ นาจะเรียกวา “การตอนรับของบิดาผูใจดี” มากกวา เพราะพูดถึง ลูกนอยกวาพูดถึงบิดาเสียอีก เรื่องอุปมานี้ แทจริงแลว “เปนคํา อุปมาเรื่องความรักของบิดา” เมื่อมองลักษณะที่เรมแบรนทวาด ผูเปนบิดา ผมก็เกิดความเขาใจภายในขึ้นใหม ถึงความออนโยน ความเมตตากรุณา และการใหอภัย นอยครั้งมากที่ความรักอัน 129

ยิ่ง-ใหญและเปยมดวยเมตตาของพระเจา จะแสดงออกมาใน ลักษณะที่ชัดเจนเชนนี้ รายละเอียดแตละอยางของผูเปนบิดา ไม วาจะเปนหนาตา ทาทาง สีเสื้อผา และเหนือสิ่งอื่นใด คือ ลักษณะมือที่สงบ ลวนแสดงถึงความรักของพระเจาที่ทรงมีตอ มนุษยชาติ ความรักนี้มีมาตั้งแตแรกเริ่ม และจะมีอยูตลอดไป ณ ที่นี้ เรื่องราวทั้งของเรมแบรนท ของมนุษย และของ พระเจา ตางรวมเปนหนึ่งเดียวกัน เวลาและความเปนนิรันดรมา พบกัน ความตายที่ใกลเขามาและชีวิตนิรันดรไดสัมผัสกัน บาป และการใหอภัยไดโอบกอดกัน มนุษยและพระเจารวมเปนหนึ่ง เดียวกัน สิ่งที่ทําใหภาพบิดาของเรมแบรนท มีพลังที่ไมอาจตานไดก็ คือ มีความเปนพระเจาในมนุษย ผมเห็นชายชราตาฝาฟางและมี หนวดเครา ใสเสื้อยาวมีลายปกและสวมเสื้อคลุมสีแดงเขม เขา วางมือเหยียดตรงบนไหลของลูกชายที่กลับบาน ภาพนี้มีลักษณะ พิเศษ เปนรูปธรรมมาก และบรรยายไดงาย อยางไรก็ตาม ผมยังมองเห็นความเมตตากรุณาอันหา ขอบ-เขตไมได ความรักที่ไมมีเงื่อนไข และการใหอภัยที่ไมสิ้นสุด ดวย ซึ่งลวนเปนลักษณะของพระเจา ที่แผออกมาจากพระบิดา ผูสรางโลกจักรวาล ภาพนี้แสดงใหเห็นชัดเจนทั้งมนุษยและพระ เจา ทั้งความออนแอและความเขมแข็ง ทั้งคนชราและคนหนุม สาวตลอด-กาล นี่คืออัจฉริยภาพของเรมแบรนท ความเปนจริง ฝายจิตไดกําเนิดขึ้นอยางสมบูรณ ดังที่พอล โบดิเควท (Paul 130

Baudiquet) ไดเขียนไววา “สําหรับเรมแบรนท จิตใจดึงเอา อิทธิพลที่เขมแข็งและนาอัศจรรยออกมาจากเนื้อหนัง...” เรมแบรนทตองมีเหตุผลอยางแนนอน ที่ไดเลือกชายชรา ตาฝาฟางนี้เพื่อแสดงถึงความรักของพระเจา แนนอนวา เรื่อง อุปมาที่พระเยซูเจาทรงสอน และวิธีการตีความตลอดหลาย ศตวรรษที่ผานมา ไดใหพื้นฐานที่สําคัญแสดงถึงความเมตตา กรุณาของพระเจา แตผมตองไมลืมวาเรื่องนี้เปนชีวิตของเรมแบ รนทเองดวย พอล โบดิเควท กลาวอีกวา “ตั้งแตหนุม เรมแบรนทมี กระแสเรียกเพียงอยางเดียว คือความชราภาพ” เปนความจริง ที่เรมแบรนทมักแสดงความสนใจตอคนชรา เขาไดเขียน แกะสลัก และวาดภาพคนชราตั้งแตเขายังเปนหนุม และยิ่งทีก็ยิ่งหลงใหล ความงดงามภายในของบุคคลเหลานี้ บรรดาภาพวาดของเรมแบรนทที่นาสนใจก็มักจะเปนภาพชายชรา และภาพวาดตัวเขา เองที่แสดงออกถึงความรูสึกไดดีที่สุดก็เกิดขึ้นในชวงบั้นปลาย ชีวิตของเขา หลังจากประสบความยากลําบากมากมายทั้งที่บานและที่ ทํางาน เขาเกิดหลงใหลเปนพิเศษในคนตาบอด ดวยแสงสวาง ภายในของเขา เขาเริ่มวาดภาพคนตาบอดในลักษณะของผู มองเห็นอยางถองแท เขาติดใจโทบิตและซีเมโอน ชายชราตา เกือบบอด เรม- แบรนทวาดภาพชายสองคนนี้หลายครั้ง 131

เมื่อเรมแบรนทกาวเขาสูชวงมืดมนของวัยชรา ความสําเร็จ และชื่อเสียงของเขาตกต่ําลง แตเขากลับยิ่งไดสัมผัสถึงความ งดงามอันยิ่งใหญภายใน เขาพบแสงสวางที่มาจากไฟภายในซึ่ง ไมเคยดับ-สูญ คือไฟแหงความรัก งานศิลปะของเขาจึงไม พยายาม “เขาใจ เอาชนะ และกําหนดกฎสิ่งที่เห็นได” แตเขา พยายาม “เปลี่ยนสิ่งที่เห็นไดดวยไฟแหงความรักที่มาจากหัวใจ หนึ่งเดียวของจิตรกรมากกวา” หัวใจหนึ่งเดียวของเรมแบรนทกลายเปนหัวใจหนึ่งเดียว ของบิดา ไฟแหงความรักใหแสงสวางและรอนแรงขึ้น ภายหลังที่ ไดผานความทุกขทรมานตางๆ มามากมาย ไฟนี้ไดลุกโชนใน หัวใจของบิดา ผูตอนรับการกลับมาของลูกชาย เวลานี้ผมเขาใจวาทําไมเรมแบรนทไมวาดภาพตามเนื้อ เรื่องอุปมา นักบุญลูกาเขียนไววา “ขณะที่เขายังอยูแตไกล บิดามองเห็นเขา รูสึกสงสาร จึงวิ่งไปสวมกอดและจูบเขา” ใน สมัยที่เรมแบรนทยังหนุมอยู เขาไดแกะสลักและวาดภาพ เหตุการณนี้ในลักษณะที่เต็มไปดวยอารมณ แตในบั้นปลายชีวิต เขาเลือกที่จะวาดภาพบิดาผูสงบและรูจักบุตรของตนมิใชดวย สายตาของรางกาย แตดวยสายตาภายในหัวใจ ดูเหมือนวามือที่วางอยูบนไหลของลูกชายที่กลับมานั้น เปนสิ่งที่แสดงออกถึงสายตาภายในของบิดา ชายชราผูมีสายตา ฝาฟางมองเห็นไกลและกวาง สายตาของเขาเปนสายตาที่เปน นิรันดร มองไปยังมนุษยทุกคน เปนสายตาที่เขาใจความหลงผิด 132

ของมนุษยทั้งหลายในทุกยุคทุกสมัย เปนสายตาที่เปยมดวย ความเมตตากรุณาอันยิ่งใหญ รูถึงความทุกขทรมานของผูที่ได เลือกออกจากบานไป และเปนสายตาที่หลั่งน้ําตาอยูในความ ทุกขทรมานและความเจ็บปวด หัวใจของบิดาลุกโชนดวยความ ปรารถนาอันยิ่งใหญที่จะนําลูกๆ ของเขากลับบาน โอ! เขาปรารถนาที่จะไดพูดกับลูกๆ ไดตักเตือนเขาถึง อันตรายตางๆ มากมายที่คุกคามพวกเขาอยู และทําใหพวกเขา มั่นใจวาจะไดพบทุกสิ่งที่แสวงหานั้นที่บาน เขาปรารถนาอยางยิ่ง ที่จะพาลูกกลับบานดวยอํานาจของบิดา และกอดพวกเขาไวกับ อก เพื่อพวกเขาจะไมไดรับบาดเจ็บใดๆ ทวาความรักของบิดายิ่งใหญเกินกวาที่จะทําสิ่งเหลานี้ ความรักนั้นไมบีบบังคับ ไมฝนใจ ผลักดันหรือดึงลาก ความรักให แมกระทั่งอิสรภาพที่จะปฏิเสธความรักนั้นหรือที่จะรักตอบ เปน ความรักอันยิ่งใหญของพระเจา ซึ่งเปนที่มาของความทุกขใน พระองคเองดวย พระเจาผูทรงสรางทั้งสวรรคและแผนดิน ทรง เลือกที่จะเปนบิดากอนสิ่งอื่นใดทั้งหมด ในฐานะพระบิดา พระองคตองการใหลูกๆ ของพระองค เปนอิสระ มีเสรีภาพที่จะรัก อิสรภาพนี้รวมถึงความเปนไปไดที่ จะออกจากบาน เดินทางไปยัง “ประเทศที่หางไกล” และสูญเสีย ทุกสิ่ง หัวใจของบิดารูถึงความเจ็บปวดทุกอยางที่มาจากการ เลือกนี้ แตความรักของพระองคทําใหพระองคไมสามารถที่จะขัด ขืนลูก ในฐานะพระบิดา พระองคปรารถนาใหผูอยูในบานยินดี 133

ในการประทับอยูของพระองค และมีประสบการณถึงความรัก ของพระองค แตที่นี่ พระองคตองการเพียงแคเสนอความรักที่ ยอมรับไดอยางอิสระ พระองคทรงทุกขทรมานมากเมื่อลูกๆ ให เกียรติและเคารพพระองคแตเพียงลมปาก ในขณะที่หัวใจของ พวกเขาอยูหางไกลจากพระองค (อสย.29:13) พระองครูจักลิ้นที่ หลอกลวง และหัวใจที่ทรยศของพวกเขา (สดด.78:36-37) แต พระองคก็ไมอาจบังคับใหพวกเขารักพระองคได โดยไมสูญเสีย ลักษณะความเปนบิดาแทๆ ในฐานะพระบิดา อํานาจประการเดียวที่พระองคทรงมีคือ อํานาจแหงความเมตตากรุณา ซึ่งปลอยใหบาปของลูกๆ ทิ่มแทง พระทัย ไมมีตัณหา ความเห็นแกตัว ความโกรธ ความ ขุนเคือง ความอิจฉา หรือความอาฆาตใดๆ ในตัวลูกๆ ที่จะไมทําใหดวงพระทัยของพระองครูสึกเศราโศก หากความโศกเศรานั้นลึกซึ้ง ใหญหลวงนัก ก็เพราะดวงพระทัยของพระองคบริสุทธิ์ยิ่งนัก จาก ดวงพระทัยนี้เองที่ความรักไดโอบกอดความทุกขทรมานของ มนุษย พระบิดากางพระกรตอนรับ ลูกๆ พระหัตถของพระองค ซึ่งเปลงแสงสวางออกมานั้น มีแตตองการจะบําบัดรักษา พระเจาที่ผมปรารถนาเชื่อมั่นนั้น คือ พระบิดาผูซึ่งตั้งแต สรางโลก ไดกางพระกรออกอวยพรดวยความเมตตา พระองคไม เคยบังคับผูใด พระองคมีแตรอคอยเทานั้น พระองคไมเคยลด พระ-กรลง อันแสดงถึงความผิดหวัง แตพระองคทรงหวังอยู เสมอวา ลูกๆ ของพระองคจะกลับมาเพื่อใหพระองคไดแสดง 134

ความรักตอพวกเขา และใหพระหัตถอันเหนื่อยลาของพระองค วางบนไหลของพวกเขา ความปรารถนาประการเดียวของ พระองคคือการอวยพร ในภาษาลาติน Benedicceri คือการอวยพร ซึ่งหมายความ ตามตัวอักษรวา การพูดถึงแตสิ่งที่ดี โดยอาศัยการสัมผัสมากกวา การใชเสียง พระบิดาทรงปรารถนาใหสิ่งดีๆ บังเกิดแกลูก พระองคไมปรารถนาที่จะลงโทษพวกเขา เพราะพวกเขาไดรับการ ลงโทษแลวจากความหลงผิด ทั้งภายในจิตใจและดวยการกระทํา พระบิดาทรงตองการเพียงใหพวกเขารูวา ความรักที่พวกเขา แสวง-หาในทางที่ผิดนั้นอยูตรงนี้ พระบิดาทรงตองการตรัสดวย พระหัตถมากกวาวาจาวา “เจาคือบุตรสุดที่รักของเรา เราพอใจ เจามาก” พระองคคือนายชุมพาบาลผูเลี้ยงฝูงแกะ ทรงรวบรวม ลูกแกะไวในออมพระกร และทรงโอบอุมไวที่พระทรวง (อสย.40:11) จุดสําคัญแทจริงในภาพวาดของเรมแบรนทคือมือของบิดา แสงสวางรวมเปนจุดเดียวบนมือนั้น รวมทั้งสายตาของผูคนที่ยืน มองดูดวย ในมือนั้น ความเมตตากรุณาปรากฏเปนจริง มีการให อภัย การคืนดี และการเยียวยารักษา และโดยผานทางมือนั้น ไม เพียงแตลูกชายที่เหนื่อยออนเทานั้นที่ไดพัก แตยังรวมถึงผูเปน บิดาดวย เมื่อผมไดเห็นภาพโปสเตอรบนประตูหองทํางานของซี โมน ผมรูสึกติดใจมือนี้มาก ซึ่งตอนนั้นผมก็ไมเขาใจชัดวาทําไม แตเมื่อเวลาผานไปหลายป ผมคอยๆ ไดรูจักมือนั้น มือที่โอบอุม ผมตั้งแตการปฏิสนธิ มือที่ตอนรับผมเมื่อผมเกิด มือทีอุมผมไว 135

แนบอกของแม มือที่เลี้ยงดูและทําใหผมอบอุน มือที่ปองกันใน ยามอันตราย และปลอบประโลมเมื่อโศกเศรา มือที่โบกลาเมื่อ ผมจากไป และตอนรับเมื่อผมกลับมา มือนั้นคือ พระหัตถของ พระเจา และเปนมือของบิดามารดา ครูบาอาจารย มิตรสหาย ผู บําบัดรักษา และผูซึ่งพระเจาประทานมาเพื่อใหผมตระหนักวา ผมไดรับการปกปองดูแลมากเพียงไร หลังจากที่เรมแบรนทวาดภาพบิดากับมือที่อวยพรนั้นไดไม นาน เขาก็เสียชีวิต มือของเรมแบรนทไดวาดใบหนาและมือ ของมนุษยมามากมาย และในภาพนี้ซึ่งเปนหนึ่งในภาพวาดชวง สุดทายของเขา เขาไดวาดพระพักตรและพระหัตถของพระเจา บิดาของลูกลางผลาญคือภาพวาดตัวเขาเอง แตไมใชเปน ภาพเหมือน ใบหนาของเรมแบรนทปรากฏในงานหลายชิ้นของ เขา บางเปนลูกลางผลาญซึ่งอยูในซองโสเภณี บางเปนสานุศิษย ของพระเยซูเจาที่ตกใจกลัวในขณะอยูกลางทะเลสาบ บางเปน ชายที่นําพระศพของพระเยซูเจาลงจากกางเขน แตในภาพนี้ไมใชใบหนาของเรมแบรนทที่ปรากฏออกมา แตเปนวิญญาณของเขา วิญญาณของบิดาคนหนึ่งซึ่งทนทุกข ทรมานกับการสูญเสียหลายครั้ง เมื่อเขาอายุได 63 ป เขาไดเห็น ซัสเคียภรรยาสุดที่รักของเขาเสียชีวิต และไดเห็นบุตรชายสาม คน บุตรสาวสองคนเสียชีวิต รวมทั้งหญิงอีกสองคนซึ่งเขาอยูกิน ดวย และความโศกเศราตอการสูญเสียบุตรสุดที่รักคือ ทิตัส อายุ 26 ป ซึ่งเกิดขึ้นไมนานนักหลังจากลูกคนนี้ไดแตงงานออกไป 136

ความโศก-เศราเหลานี้ เรมแบรนทไมเคยพูดถึง แตในภาพวาด บิดาของลูกลางผลาญ เราสามารถเห็นน้ําตาแหงความเจ็บปวด ของเขา เรมแบรนทถูกสรางมาตามพระฉายาลักษณของพระเจา ดังนั้น เขาจึงรูจักภาพธรรมชาติแทจริงของพระเจา โดยผานการ ตอสูที่หนักหนวงและยาวนาน เปนภาพลักษณของชายชราตา เกือบบอดผูรองไหเพราะความรักอันออนโยน และอวยพรลูก ชายที่บาดเจ็บกลับมา จากที่เรมแบรนทเคยเปนลูกชาย บัดนี้เขา กลายเปนบิดา และดังนี้เองที่เขาไดรับการเตรียมเขาสูชีวิต นิรันดร

137

8 การตอนรับของบิดา

ขณะที่เขายังอยูแตไกล บิดามองเห็น เขา รูสึกสงสาร จึงวิ่งไปสวมกอดและ จูบเขา ... บิดาจึงไดออกมาขอรอง (บุตรคนโต) ใหเขาไป

บิดาและมารดา บอยครั้งที่ผมขอใหเพื่อนๆ เลาความประทับใจแรกที่พวก เขามีตอภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญของเรมแบรนท แนนอน พวก เขาสวนใหญมักชี้ไปที่ชายชราผูอภัยใหบุตรชาย หรือบิดาผูใจดี นั่นเอง ยิ่งผมมองดู “หัวหนาครอบครัว” ผูนี้ ผมก็ยิ่งเห็นชัดวา เรมแบรนทมิไดวาดรูปพระเจาในลักษณะของผูนําครอบครัวชรา คนหนึ่ง ทุกอยางเริ่มตนที่มือทั้งสองขางซึ่งแตกตางกัน มือซาย ของบิดาที่วางบนไหลของบุตรชายนั้นแข็งแรงและกราน นิ้วมือ 138

กางออกและคลุมเกือบทั้งหัวไหลและหลังของลูกชาย ผม สามารถเห็นแรงกดที่นิ้วหัวแมมือเปนพิเศษ มือนั้นไมใชเปนเพียง แคการสัมผัส แตเปนการโอบอุมที่แข็งแรง แมวาจะมีความ ออนโยนในลักษณะการสัมผัสบุตรก็ตาม แตก็มิใชปราศจากความ มั่นคงเขมงวด สวนมือขวานั้นแตกตางกันมาก มือนี้ไมไดจับหรือโอบอุม แตวางอยางออนนุม เบา และนิ่มนวล นิ้วมือชิดกัน งดงาม วาง อยางนุมนวลบนไหลของลูกชาย มือนี้ตองการปลอบโยน โอบ กอด ใหกําลังใจ และบรรเทาใจ มือนั้นเปนมือของแม มีบางคนไดใหคําอธิบายวามือซายที่ดูแข็งแรงนั้น เปนมือ ของเรมแบรนทเอง สวนมือผูหญิงดานขวาดูคลายกับภาพวาดมือ ขวาของเจาสาวชาวยิว ซึ่งเปนภาพที่เขาวาดขึ้นในชวงเวลาใกลเคียงกัน ผมก็คิดวานาจะเปนอยางนั้นจริงๆ ตั้งแตที่ผมเห็นขอแตกตางระหวางมือทั้งสองของบิดา โลก แหงความหมายตางๆ ก็เปดกวาง บิดาไมไดเปนเพียงหัวหนา ครอบครัวที่ยิ่งใหญเทานั้น แตเขายังเปนมารดาเทากับเปนบิดา อีกดวย เขาสัมผัสบุตรดวยมือของความเปนชายและหญิงในเวลา เดียวกัน มือหนึ่งยึดไวอยางแข็งแรง และอีกมือหนึ่งโอบกอด อยางนุมนวล มือหนึ่งเขมแข็ง สวนอีกมือหนึ่งปลอบประโลม พระองคทรงเปนพระเจาอยางแทจริง ในพระองคมีทั้งความเปน ชายและหญิง มีทั้งความเปนบิดาและมารดาอยางสมบูรณ การ โอบกอดอยางนุมนวลของมือขวาสะทอนถึงคําพูดของประกาศก 139

อิสยาหวา “มีหรือที่หญิงจะลืมลูกนอยที่อยูในอกของเธอ มีหรือ ที่เธอจะไมรูสึกเอ็นดูสงสารลูกนอยที่เธอไดใหกําเนิดมา และ ถึงแมวาเธอจะลืม แตเราจะไมมีวันลืมเจา ดูซิ เราไดสลักเจาไว บนฝามือของเราเอง” (อสย.49:15-16) ริชารด ไวท (Richard White) เพื่อนคนหนึ่งไดชี้ใหผมเห็น วา มือแหงความเปนแมที่โอบกอดนั้น อยูขางเดียวกับเทาของ ลูกชายที่เปลือยเปลาและมีบาดแผล สวนมือซายที่แข็งแรงของ บิดานั้นอยูขางเดียวกับเทาของลูกชายที่สวมรองเทาสาน คงจะ ไมมากเกินไปหากจะคิดวามือหนึ่งปกปองดานที่เปราะบางของ ลูก ในขณะที่มืออีกขางหนึ่งเสริมความแข็งแกรงของลูก และ ปรารถนาใหเขาดําเนินชีวิตอยางดีตอไป นอกจากนี้ยังมีเสื้อคลุมสีแดงตัวใหญ สีที่อบอุนและรอย โคงของเสื้อแสดงถึงการตอนรับที่อบอุน ในตอนแรกนั้น เสื้อคลุม ซึ่งปกปดรางโคงงุมของบิดาไว ดูเหมือนเปนเตนทที่เชื้อเชิญผู เดินทางที่เหนื่อยออนใหเขามาพักผอนขางใน แตเมื่อผมจอง มองเสื้อคลุมสีแดงนานๆ ภาพอีกภาพหนึ่งที่ชัดเจนกวาเตนทก็ ไดเขามาในความคิดของผม นั่นคือภาพของแมไกที่กางปก ปกปอง เตือนใหผมคิดถึงพระวาจาของพระเยซูเจาที่ตรัสถึง ความรักฉันมารดาของพระเจาวา “เยรูซาเลมเอย ... นานเทาไร แลวที่เราไดรวบรวมเจา เหมือนอยางกับแมไกรวบรวมลูกไวใต ปก แตเจาก็ยังปฏิเสธเรา” (มธ.23:37-38) 140

พระเจาทรงปกปองผมใหปลอดภัยตลอดทั้งวันและคืน ดังเชนแมไกปกปองลูกไวภายใตปกของมัน ภาพปกของแมไกเปน สัญลักษณถึงความปลอดภัยที่พระเจามอบใหแกลูกของพระองค มากกวาภาพเตนทเสียอีก เปนการแสดงถึงความเอาใจใสดูแล การปกปอง และสถานที่ซึ่งผมรูสึกปลอดภัยและไดพักพิง ทุกครั้งที่ผมมองดูเสื้อคลุมตัวนั้นที่มีรูปรางเหมือนเตนท หรือปกนก ผมไดรับประสบการณถึงคุณสมบัติความรักฉันมารดา ของพระเจา และหัวใจของผมก็เริ่มรองเพลงสดุดีวา “ผูที่อาศัยอยู ณ ที่กําบังขององคผูสูงสุด ผูอยูในรมเงาของผูทรงมหิทธิฤทธิ์ จะทูลพระเจาวา 'ที่ลี้ภัยของขาพระองคและปอมปราการของขาพระองค พระเจาของขาพระองค ผูที่ขาพระองคไววางใจ' เพราะพระองคจะทรงชวยกูตัวทานจากกับของพรานนก และจากโรคภัยอยางรายแรงนั้น พระองคจะทรงปกทานไวดวยปกของพระองค และทานจะลี้ภัยอยูใตปกของพระองค ความสัตยสุจริตของพระองคเปนโลและเปนดั้ง” (สดด.91:1-4)

ดังนี้เองที่ผูอาวุโสชาวยิวไดใหภาพของพระเจาในฐานะ มารดาที่ตอนรับบุตรของเธอกลับบาน เมื่อผมกลับมามองดูภาพชายชราของเรมแบรนท ซึ่งโนม ตัวมาหาลูกชายและสัมผัสไหลของเขาดวยมือทั้งสอง ผมเริ่มจะ 141

มองเห็นไมเพียงแตบิดาผูซึ่ง “โอบกอดลูกชายในออมแขน” เทานั้น แตผมยังมองเห็นแมผูโอบกอดลูกชายดวยความอบอุน จากรางกายของเธอ และกอดเขาไวแนบอก เธอไดอุมเขาไวใน ครรภ ดังนั้น “การกลับมาของลูกลางผลาญ” จึงเปนการกลับสู ครรภของพระเจา กลับสูตนกําเนิดของชีวิตที่แทจริง ซึ่งทําใหนึก ถึงพระวาจาของพระเยซูเจาที่เชื้อเชิญนิโคเดมัสใหเกิดใหมจาก เบื้องบน ตอนนี้ ผมเขาใจซาบซึ้งถึงสันติสุขอันยิ่งใหญที่แผออกมา จากภาพที่แสดงถึงองคพระเจา ในภาพนี้ไมมีการเนนอารมณ ความรูสึก เรื่องรักหวานชื่น หรือนิทานงายๆ ที่จบลงดวย ความสุข สิ่งที่ผมเห็นในภาพนี้คือพระเจาในฐานะที่เปนมารดา ผู ยอมรับบุตรกลับมาสูครรภอีกครั้ง บุตรคนที่เธอไดใหกําเนิดตาม ลักษณะของเธอเอง สายตาที่ฝาฟาง มือทั้งสองขาง เสื้อคลุมยาว และรางที่โคงงอ ทั้งหมดนี้ลวนสื่อถึงความรักเยี่ยงมารดาของ พระเจา ความรักนี้มีลักษณะของความเจ็บปวด ความปรารถนา ความหวัง และการรอคอยอยูเสมอ แทจริงแลว ธรรมล้ําลึกนี้คือพระเจาผูเปนมารดา มีความ เมตตากรุณาอันหาขอบเขตมิได พระองคทรงเกี่ยวของกับชีวิต ของลูกๆ ตลอดนิรันดร พระเจาผูเปนมารดานี้ไดเลือกอยาง อิสระที่จะผูกพันกับลูกๆ ของเธอ ซึ่งเธอไดมอบอิสระให การ เลือกนี้เปนเหตุใหเธอเจ็บปวด เมื่อพวกเขาจากเธอไป และทําให เธอยินดีเมื่อพวกเขากลับมา แตความยินดีนี้จะไมสมบูรณ หาก 142

วาลูกทุกคนที่ไดรับชีวิตจากเธอยังไมกลับบานและอยูรวมกันรอบ โตะที่จัดเตรียมไวสําหรับพวกเขาทุกคน สิ่งนี้รวมถึงบุตรคนโตดวย เรมแบรนทไดวางเขาหาง ออกไปอยูตรงขอบรัศมีของแสงสวาง พนจากที่กําบังซึ่งมีเสื้อ คลุมเปนสัญลักษณสถานการณที่บุตรคนโตตัดสินใจเลือกไมได คือ การยอมรับหรือปฏิเสธความจริงที่วา ความรักของบิดานั้น อยูเหนือการเปรียบเทียบใดๆ ทั้งสิ้น ซึ่งหมายถึงตองกลาที่จะรับ ความรักอยางที่บิดารักเขา และยังคงรักเขาอยูแมในขณะที่เขา รูสึกวาควรจะไดรับความรักมากกวานี้ บิดารูวาการตัดสินใจนั้น เปนของบุตร แมเมื่อเขารอคอยบุตรดวยมือที่กางออก บุตรคนโต พรอมที่จะคุกเขาและถูกสัมผัสดวยมือเดียวกันที่ไดสัมผัส นองชายของเขาหรือไม? เขาจะยอมรับการใหอภัยและ ประสบการณของการรักษาจากบิดาผูรักเขาโดยไมมีการ เปรียบเทียบหรือไม? เรื่องอุปมาที่เลาโดยลูกาบอกเราอยาง ชัดเจนวา บิดาออกไปหาลูกชายทั้งสองคน ไมเพียงแตวิ่งออกไป ตอนรับลูกคนเล็กที่กลับมาเทานั้น แตยังออกไปพบบุตรคนโตผู ซื่อสัตย ซึ่งกลับมาจากทุงนา และถามวาทําไมถึงมีเสียงดนตรี และการรองรํา บิดาออกมาพบเขา และขอรองใหเขาไปขางใน

ไมใชเรื่องของความมากกวาหรือนอยกวา

143

สําหรับผมเปนเรื่องสําคัญมากที่จะเขาใจความหมายอัน ลึก-ซึ้งในเหตุการณที่เกิดขึ้น ในขณะที่บิดาเต็มไปดวยความชื่น ชมยินดีที่ลูกชายกลับมา เขาก็ไมลืมบุตรคนโต ความยินดีของ บิดามีมากจนไมอาจเลื่อนการฉลองออกไป แตทันทีที่เขารูวา บุตรคนโตกลับมาถึงบาน เขาก็ละทิ้งงานฉลอง ออกไปหาลูกชาย และขอรองใหเขาเขามารวมยินดีดวยกัน บุตรคนโตซึ่งมีแตความอิจฉาและขุนเคืองนั้น เขามองเห็น แควานองชายที่ไมรับผิดชอบนั้น ไดรับความสนใจมากกวาตัวเขา และสรุปวาเขาไดรับความรักนอยกวา อยางไรก็ตาม หัวใจของ บิดาไมไดแบงแยกวา “มากกวา” หรือ “นอยกวา” การกระทําที่ เปนอิสระและเปนธรรมชาติของบิดาเมื่อลูกชายคนเล็กกลับมา นั้น ไมไดมีการเปรียบเทียบกับบุตรคนโตเลย ตรงกันขาม เขา ปรารถนาอยางยิ่งที่จะแบงปนความยินดีนี้กับบุตรคนโต ไมงายนักที่ผมจะเขาใจสิ่งนี้ ในโลกซึ่งมีการเปรียบเทียบ ระหวางบุคคลอยูตลอดเวลา มีการจัดลําดับขั้นวาใครฉลาด นาสนใจ ประสบความสําเร็จมากหรือนอยกวากัน ไมงายที่จะ เชื่อมั่นในความรักที่แตกตางจากสิ่งเหลานี้ เมื่อผมไดยินใครยก ยองสรรเสริญบางคน ผมก็คิดวาตัวเองเหมาะสมนอยกวาที่จะรับ การสรรเสริญเยินยอ เมื่อผมอานพบความดีและความใจดีของ คนอื่น ผมก็ถามตนเองวาเปนคนดีและใจดีแบบเดียวกับเขา หรือไม และเมื่อผมเห็นชัยชนะ เหรียญรางวัลการตอบแทนที่ มอบแกบางคน ผมก็มักจะมีปฏิกิริยาวา “ทําไมไมใชผม” 144

โลกซึ่งผมเติบโตมานี้เปนโลกที่มีแตคะแนน ระดับ สถิติ ผมพยายามเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นอยูเสมอ ทั้งโดยรูตัว และไมรูตัว ความเสียใจและความยินดีที่เกิดขึ้นในชีวิตลวนมา จากการเปรียบเทียบเหลานี้โดยตรง ซึ่งสวนใหญแลวไรประโยชน หรือไมก็ทําใหเสียทั้งเวลาและพลังงาน พระเจาของเราผูเปนทั้งบิดาและมารดานั้น ไม เปรียบเทียบและไมเคยเปรียบเทียบ แมผมจะตระหนักวาสิ่งนี้ เปนความจริง แตก็ยังยากที่จะยอมรับไดอยางเต็มที่ทั้งหมด เมื่อผมไดยินบางคนเรียกลูกชายหรือลูกสาววาสุดที่รัก การ ตอบสนองโดยทันทีของผมก็คือวา ลูกคนอื่นนารักนอยกวา หรือ ไดรับความรักนอยกวา ผมไมสามารถใหเหตุผลกับตัวเองวา ลูก ทุกคนของพระองคจะเปน “ลูกรัก” ไดอยางไร และที่จริงก็เปน เชนนั้น เมื่อผมพยายามจินตนาการถึงพระอาณาจักรของพระ เจา จากจุดที่ผมอยูในโลกนี้ ผมมองเห็นวาพระเจาเปนผูดูแล ตารางผลบนสวรรค และผมก็กลัวอยูเสมอวาจะทําไมสําเร็จ แต ถาผมมองแบบพระเจาผูตอนรับเราที่บาน ผมก็พบวาพระเจารัก ผมดวยความรักที่ยอมรับมนุษยชายหญิงทุกคน ตามคุณคาของ แตละคน โดยไมเคยเปรียบเทียบเลย พี่ชายคนโตเปรียบเทียบตัวเองกับนองชายคนเล็ก และ รูสึกอิจฉา แตบิดารักเขาทั้งสองมาก จนกระทั่งไมทันคิดวาตอง เลื่อนการฉลองออกไป เพื่อมิใหบุตรคนโตรูสึกวาตนถูกทอดทิ้ง ผมเชื่อมั่นวาปญหาทางอารมณของผมจะเปนเหมือนหิมะที่ 145

ละลายเมื่อถูกแดด ถาเพียงแตผมยอมใหขอเท็จจริงแหงความ รักฉันมารดาของพระเจาที่ไมมีการเปรียบเทียบเขามาปะปนนั้น ไดซึมซาบเขาสูหัวใจของผม ผมรูสึกวาสิ่งนี้เปนเรื่องยาก เวลาที่ผมไตรตรองคําอุปมา เรื่องคนงานในไรองุน (มธ.20:1-16) เจาของสวนใหเงินคาจางแก คนงานที่ทํางานเพียงแคหนึ่งชั่วโมง เทากับคนงานที่ “ทํางาน ตรากตรําอยูกลางแดดตลอดวัน” ทุกครั้งที่ผมอานเรื่องนี้ ผมมัก เกิดความรูสึกขุนเคืองอยูเสมอ ทําไมเจาของสวนไมจายใหคนที่ทํางานมาตลอดวันกอน แลวคอยจายอยางใจกวางใหแกคนที่มาทํางานทีหลัง ทําไมเขา จายใหแกคนงานที่มาทํางานชั่วโมงสุดทายกอน ซึ่งเปนการสราง ความผิดหวังใหแกคนอื่น และยังสรางความขุนเคืองและความ อิจฉา

146

อยางไมนาจะเปน บัดนี้ ผมตระหนักวาคําถามเหลานี้เกิดจาก ความคิดที่พรอมจะใหเกณฑทางโลกอยูเหนือเกณฑของพระเจา ผมก็ไมเคยคิดมากอนวา เจาของสวนอาจตองการให คนงานที่มาตั้งแตชั่วโมงแรกนั้น ไดชื่นชมยินดีในความใจดีของ เขาตอคนที่มาทํางานสาย หรือเขาอาจจะคิดเอาเองวา คนงาน 147

ที่ทํางานในสวนองุนมาตลอดวันนั้น นาจะรูสึกขอบคุณที่มีโอกาส ไดทํางานเพื่อนายจางที่ดีเชนนี้ และยิ่งขอบคุณมากขึ้นเมื่อเห็น ความใจดีของนายจาง สิ่งนี้เรียกรองการกลับใจภายในที่จะ ยอมรับวิธีคิดที่ไมมีการเปรียบเทียบเชนนี้ ซึ่งเปนวิธีคิดแบบพระ เจา พระองคทรงมองดูประชากรของพระองคเหมือนบุตรใน ครอบครัว ที่ดีใจวาคนที่ทํางานเพียงเล็กนอยไดรับความรักมาก เทากับคนที่ทํางานมาก ผูเปนนายจางบริสุทธิ์จนคิดวา จะเกิดความยินดียิ่งใหญ เมื่อทุกคนที่ไดทํางานในสวนองุนไมวาชวงสั้นหรือยาว จะไดรับ ความสนใจเทาเทียมกัน จริงๆ แลว นายจางซื่อถึงขั้นที่หวังวา คนงานคงจะมีความสุขมากที่ไดอยูกับเขา ความคิดเปรียบเทียบ คนงานนั้นไมเคยเกิดขึ้นในจิตใจของนายจางเลย นี่คือเหตุผลวา ทําไมเขาจึงพูดดวยความแปลกใจเหมือนคูรักที่ถูกเขาใจผิดวา “ทําไมเจาจึงอิจฉาที่เราใจดี?” แทนที่เขาจะพูดวา “เจาอยูกับเรา มาตลอดวัน และเราก็ไดใหเจาทั้งหมดตามที่เจาไดรองขอ! ทําไม เจาจึงรูสึกผิดหวัง?” เปนความแปลกใจลักษณะเดียวกันในหัวใจ ของบิดา เมื่อเขาบอกกับลูกชายขี้อิจฉาวา “ลูกเอย ลูกอยูกับพอ เสมอมา ทุกสิ่งที่พอมีก็เปนของลูก” ที่นี่ไดซอนการเรียกรองอันยิ่งใหญใหมีการกลับใจ กลาวคือไมมองดวยสายตาของตัวเอง แตมองดวยสายตาของ ความรักแบบพระเจา ตราบเทาที่ผมยังมองเห็นพระเจาเปน เจาของสวน หรือเปนบิดาที่เรียกรองจากผมใหมากที่สุดเทาที่จะ 148

เปนไปได ตราบนั้นผมก็มีแตความรูสึกขุนเคืองและอิจฉาคนงาน หรือพี่นองคนอื่นๆ แตถาผมสามารถมองโลกดวยสายตาแหง ความรักแบบพระเจา และคนพบวาสายตาของพระเจาไมใช สายตาแบบเจาของสวน หรือแบบบิดาที่เผด็จการ แตเปนสายตา ของบิดาผูใจดีและใหอภัยเสมอ ผูไมเคยชั่งตวงวัดความรัก สําหรับลูกๆ ตามความประพฤติของพวกเขา ดังนั้น ผมจึงเขาใจ ไดวาคําตอบที่แทจริงเพียงประการเดียวที่ควรมีก็คือ การ ขอบพระคุณพระเจา

พระทัยของพระเจา ในภาพวาดของเรมแบรนท บุตรคนโตไดแตยืนดูเหตุการณ ยากที่จะจินตนาการวาเขากําลังคิดอะไรอยูในใจ ไมวาจะเปน ในเรื่องอุปมาหรือในภาพวาด ผมยังคงมีคําถามวา “เขาจะตอบ รับคําเชื้อเชิญใหเขารวมการฉลองนั้นอยางไร? สิ่งที่อยูในใจของบิดานั้น เปนสิ่งแนนอนอยูแลว ทั้งในเรื่อง อุปมาและในภาพวาด กลาวคือ หัวใจของเขาเปดกวางรับลูกชาย ทั้งสอง เขารักลูกทั้งสองคน เขาหวังที่จะเห็นลูกทั้งสองอยูดวยกัน ฉันพี่นองรอบโตะเดียวกัน บิดาปรารถนาใหพวกเขามี ประสบการณในการเปนเจาของบานหลังเดียวกัน และเปนบุตร ของบิดาเดียวกัน แมวาเขาจะแตกตางกันก็ตาม

149

เมื่อผมปลอยใหทั้งหมดนี้ผานลงไปในตัวผม ผมก็เขาใจได วาเรื่องราวของบิดาและลูกที่หายไปนี้ไดยืนยันอยางเต็มที่วา ไมใชผมที่เลือกพระเจา แตเปนพระเจาตางหากที่ทรงเลือกผม กอน นี่เปนธรรมล้ําลึกอันยิ่งใหญแหงความเชื่อของเรา เรา ไมไดเลือกพระเจา แตพระเจาทรงเลือกเราตั้งแตนิรันดรภาพ เรา ไดถูกซอนไวในเงาพระหัตถของ พระเจา และถูกสลักอยูบนฝา พระหัตถของพระองค (อสย.49:2-16) กอนที่มนุษยคนอื่นจะได สัมผัสเรา พระเจาทรง “กอรางเราอยางลึกลับ” “ทรงปนเรา” ในที่ ลึกของโลก และกอนที่คนอื่นๆ จะตัดสินใจอะไรแทนเรา พระ เจาทรง “ทอเราเขาดวยกันในครรภมารดาของเรา” (สดด.139:13, 15) พระเจาทรงรักเรากอนที่บุคคลใดๆ จะแสดงความรักตอเรา พระองคทรงรักเราดวยความรักอันดับแรก ไมมีขีดจํากัดและ ปราศจากเงื่อนไข พระองคปรารถนาใหเราเปนบุตรสุดที่รักของ พระองค และทรงขอใหเรารูจักรัก เหมือนที่พระองคทรงรักเรา ในชีวิตสวนใหญของผม ผมไดประสบกับอุปสรรคในการ แสวงหาพระเจา รูจักและรักพระองค ผมพยายามอยางหนักที่จะ ทําตามคําแนะนําดานชีวิตจิต เชน การภาวนาอยูเสมอ การ ทํางานเพื่อคนอื่น การอานพระคัมภีร และการหลีกเลี่ยงการ ประจญตางๆ ที่ทําใหผมหลงไป หลายครั้งที่ผมพลาดพลั้งแตผม ก็ลุกขึ้นและพยายามใหมอีกครั้ง แมในเวลาที่ผมใกลจะสิ้นหวัง ขณะนี้ผมถามตัวเองวา ผมรูหรือไมวาตลอดเวลาที่ผานมา พระเจาไดพยายามที่จะคนหาผม รูจักผม และรักผม ปญหาจึง 150

ไมใชการถามวา “ผมจะพบพระเจาไดอยางไร?” แต “ผมจะยอม ใหตัวเองถูกคนพบโดยพระเจาไดอยางไร?” ไมใช “ผมจะรูจักพระ เจาไดอยางไร?” แต “ผมจะยอมใหพระเจารูจักไดอยางไร?” และ ที่สุดไมใชคําถามที่วา “ผมจะรักพระเจาไดอยางไร?” แตตองเปน คําถามที่วา “ผมจะยอมใหพระเจารักไดอยางไร?” พระเจาทรง คนหาผมแตไกล ทรงพยายามหาใหพบดวยความปรารถนาที่จะ นําผมกลับบาน ในเรื่องอุปมาทั้งสามเรื่องที่พระเยซูเจาทรงเลา เมื่อมีคนถามพระองควา ทําไมพระองคจึงกินและดื่มกับพวกคน บาป พระองคทรงเนนที่การริเริ่มของพระเจา พระเจาเปนนาย ชุมพาบาลผูออกไปคนหาแกะที่หายไป พระเจาเปนหญิงสาวที่จุด ตะเกียง กวาดบาน และคนหาเหรียญที่หายไปทุกหนแหง จนกระทั่งพบ พระเจาเปนบิดาผูเฝาคอยบุตร วิ่งออกไปหา โอบ กอด ออนวอน ขอรอง และเรียกใหเขากลับบาน ดูเหมือนเปนสิ่งแปลกที่พระเจาปรารถนาจะพบกับผมมาก เทากับหรือมากกวาที่ผมตองการพบกับพระองค ใชแลว พระ เจาทรงตองการผมมากเทากับที่ผมตองการพระองค พระเจามิใช บิดาที่รอคอยอยูแตในบานโดยไมทําอะไรเลย หรือคอยลูก กลับมาขอโทษและสัญญาวาจะปรับปรุงตัวใหมใหดีขึ้น ตรงกัน ขาม บิดาออกจากบาน ละทิ้งศักดิ์ศรีของตน ออกไปหาลูก โดย ไมสนใจคําขอโทษและคําสัญญาของลูกที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง แตอยางใด แตบิดาพาเขามาที่โตะ ซึ่งไดจัดเตรียมไวพรอมแลว สําหรับตอนรับเขา 151

ตอนนี้ ผมเริ่มเห็นวาลักษณะการเดินทางฝายจิตของผม นั้นเปลี่ยนไปอยางสิ้นเชิง เมื่อผมไมไดคิดถึงพระเจาที่ซอนเรน พระองค ซึ่งทําใหเปนเรื่องยากที่จะพบกับพระองค แตพระองค ทรงเปนพระเจาผูออกไปคนหาผม ในขณะที่ผมกําลังซอนตัวเอง เมื่อผมมองดูการหลงไปของตนเองโดยผานสายตาแบบพระเจา และคนพบความยินดีของพระเจาเมื่อผมกลับบาน เมื่อนั้นชีวิต ของผมก็เปนทุกขนอยลงและไววางใจมากขึ้น นาจะเปนการดีมิใชหรือที่จะเพิ่มความยินดีของพระเจา โดยการปลอยใหพระเจาคนหาตัวผมและนําผมกลับบาน เพื่อ ฉลองการกลับมาของผมรวมกับบรรดาเทวดาทั้งหลาย และยิ่ง วิเศษมากขึ้นถาจะทําใหพระเจายิ้ม โดยใหโอกาสพระองคไดหา ผมจนพบและรักผมอยางลนเหลือ? คําถามในลักษณะเชนนี้ กอใหเกิดความคิดวา ผมจะยอมรับหรือไมวาผมมีคุณคาพอ สําหรับการคนหา? ผมเชื่อหรือไมวาพระเจาปรารถนาที่จะอยูกับ ผมอยางแทจริง? คําถามเหลานี้เปนแกนสําคัญในการตอสูฝายจิตของผม การตอสูกับการปฏิเสธและการดูหมิ่นตัวเองนับเปนการตอสูที่ โหดรายมาก เพราะโลกและปศาจสมรูรวมคิดกันที่จะทําใหผมคิด วาตัวเองไมมีคุณคา ไรประโยชน และไมนาสนใจ สังคมบริโภค นิยมใชกลวิธีทางการตลาด นําเอาจุดออนของการไมนับถือ ตัวเองมาใช และสรางความตองการขึ้นใหมดวยวิธีการทางวัตถุ ตราบเทาที่ผมยังรูสึก “ต่ําตอย” ผมก็จะถูกลอลวงอยางงายดาย 152

ใหซื้อสิ่งของ และพบกับบุคคล หรือใหไปในที่ที่จะเปลี่ยน ภาพลักษณของตัวผมได แมวาสถานที่เหลานั้นจะไมสามารถทํา ใหสิ่งนี้เปนจริงไดเลย แตทุกครั้งที่ผมยอมใหตัวเองถูกบงการหรือ ถูกลอลวงไป ผมก็ยิ่งมีเหตุผลมากขึ้นที่จะยอมใหตนเองตกต่ํา และมองตนเองวาเปนเด็กที่ถูกทอดทิ้ง

ความรักครั้งแรกและรักตลอดไป เปนเวลานานทีเดียวที่ผมคิดวาการมีภาพลักษณของตัวเอง ในทางลบนั้นเปนฤทธิ์กุศลอยางหนึ่ง ผมไดรับการเตือนอยู บอยๆ วา ใหตอสูกับความหยิ่งยโสและการพึงพอใจในตนเอง ซึ่งทําใหผมคิดวาเปนสิ่งที่ดีที่จะไมภูมิใจในตนเอง แตตอนนี้ผมรู แลววาบาปที่แทจริงนั้นคือ การปฏิเสธความรักริเริ่มของพระเจาที่ มีตอผม และไมยอมรับรูความดีแรกเริ่มของตัวเอง ทั้งนี้เพราะถา ปราศจากการยอมรับความรักริเริ่มและความดีแรกเริ่มสําหรับ ตัวเองแลว ผมก็จะไมไดสัมผัสกับความจริงของตัวเอง และ ทําลายตัวเองโดยการ “แสวงหาผิดคน ผิดสถานที่” เพราะสิ่ง เหลานี้ผมสามารถจะพบไดก็แตในบานของพระบิดาเทานั้น ผมไมคิดวามีผมอยูคนเดียวในการตอสูที่จะยอมรับความ รัก ริเริ่มและความดีแรกของพระเจา เบื้องหลังความมั่นใจของ มนุษยหรือการแขงขันชิงดีชิงเดนและความหยิ่งยโสนั้น เรามัก พบดวงใจที่รูสึกไมมั่นคง ไมมั่นใจ ซึ่งขัดกับลักษณะภายนอกที่ ปรากฏ บอยครั้งผมตกใจที่พบวา คนที่มีความสามารถและ 153

ประสบกับความสําเร็จมากมายนั้น มักจะมีความสงสัยเกี่ยวกับ ความดีงามของตัวเอง แทนที่จะรูสึกวาความสําเร็จของพวกเขา เปนเครื่องหมายของความงดงามภายใน พวกเขากลับคิดวา ความสําเร็จนั้นเปนเสมือนเครื่องปกปดความรูสึกวาตัวเองไมมี คา มีหลายคนสารภาพกับผมวา “ถาผูคนรูถึงสิ่งที่เกิดขึ้นภายใน จิตใจของผม พวกเขาคงจะหยุดปรบมือสรรเสริญผม” ผมยังจําไดดีถึงบทสนทนากับชายหนุมที่นารักและนานับ ถือจากทุกๆ คน เขาบอกผมถึงขอวิจารณเล็กๆ นอยๆ จาก เพื่อนคนหนึ่งที่ทําใหเขาเขาไปสูหวงเหวของความรูสึกเก็บกด ในขณะที่เขาพูดใหผมฟง น้ําตาของเขาไหลพราก รางก็สั่นดวย ความโกรธ เขารูสึกวาเพื่อนไดเจาะกําแพงแหงการปองกันตนเอง ของเขา และไดเห็นสิ่งที่เขาเปนจริงๆ คือ เปนคนหนาไหวหลัง หลอก นาดูถูก ภายใตเกราะคุมกันที่ดูดี ในขณะที่ผมฟงเรื่องราว ของเขาอยูนั้น ผมรูในทันทีวาเขาดําเนินชีวิตอยางไมมีความสุข แมวาคนรอบขางเขาจะอิจฉาความสามารถของเขาก็ตาม เปน เวลาหลายปที่เขามีคําถามอยูในใจวา “คนอื่นๆ รักผมไหม? เอา ใจใสผมอยางแทจริงไหม? ทุกครั้งที่เขาปนขึ้นไปถึงขั้นของ ความสําเร็จ เขาคิดวา “นี่ไมใชสิ่งที่ผมเปนอยางแทจริง วันหนึ่ง ทุกสิ่งจะสูญสลายไปและเมื่อนั้นทุกคนจะเห็นวาผมเปนคนไมดี” การพบปะครั้งนี้แสดงใหเห็นวาผูคนมากมายดําเนินชีวิต อยางไมมีความมั่นใจเลยวา พวกเขาเปนที่รักอยางที่เขาเปน จริงๆ หลายคนมีประวัติชีวิตที่เลวราย ซึ่งเปนการอธิบายวา 154

ทําไมพวกเขามีภาพพจนที่คิดวาตัวเองไรคุณคา เชน เรื่องของ พอแมซึ่งมิไดใหในสิ่งที่พวกเขาตองการ ครูที่ทารุณพวกเขา หรือ เพื่อนที่ทรยศพวกเขา หรือพระศาสนจักรที่ไมสนใจพวกเขาใน ยามวิกฤตของชีวิต คําอุปมาเรื่องลูกลางผลาญเปนเรื่องราวที่พูดถึงความรักซึ่ง มีอยูกอนการปฏิเสธใดๆ ทั้งสิ้น และก็จะคงมีอยูหลังจากการ ปฏิเสธใดๆ ทั้งสิ้นดวย เปนความรักริเริ่มและเปนนิรันดรของพระ เจา ผูซึ่งเปนทั้งบิดาและมารดา และเปนแหลงกําเนิดของความ รักแบบมนุษย แมในรูปแบบที่จํากัดที่สุด ในชีวิตและคําสอนของ พระเยซูเจา พระองคมีเพียงจุดประสงคเดียวคือ การเผยแสดง ความรักฉันบิดามารดาอันไมรูจักหมด และไมมีขอบเขตจํากัด ของพระเจา และแสดงถึงหนทางเพื่อใหความรักนําเราใน ชีวิตประจําวัน ในภาพวาดบิดาผูใจดีนั้น เรมแบรนทไดทําใหผม เห็นถึงความรักนี้ ซึ่งปรารถนาที่จะตอนรับการกลับบาน และ ตองการที่จะเฉลิมฉลองอยูเสมอ

155

156

9 บิดาจัดงานฉลอง

บิดาพูดกับคนรับใชวา “เร็วเขา! จง ไปเอาเสื้อสวยที่สุดมาสวมใหลูก เรา เอาแหวนมาสวมนิว้ เอา รองเทามาใสให จงนําลูกวัวที่ขุน อวนแลวไปฆา แลวกินเลี้ยงฉลอง กันเถิด เพราะลูกของเราผูนี้ตายไป แลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก” แลวการฉลองก็เริ่ม ขึ้น

ใหในสิ่งที่ดีที่สุด เปนสิ่งชัดเจนสําหรับผมวา ลูกคนเล็กไมไดอยูในครอบครัว ชาวนาธรรมดา นักบุญลูกาไดบรรยายวาบิดาเปนเศรษฐีที่มีทั้ง ทรัพยสมบัติและคนรับใชมากมาย เรมแบรนทไดแสดงการ บรรยายนี้โดยวาดเสื้อผาของบิดาและของชายสองคนที่กําลัง 157

มองดูบิดานั้นอยางหรูหรา หญิงสองคนที่อยูดานหลัง ยืนพิงซุม ประตูโคงซึ่งมองดูคลายกับเปนสวนหนึ่งของพระราชวังมากกวาที่ จะเปนบานของชาวไรชาวนา ชุดที่หรูหราของบิดาและลักษณะที่ มั่งคั่งของสิ่งที่มีอยูรอบขาง ชางขัดแยงกับความทุกขทรมานอัน ยาวนาน ที่ปรากฏใหเห็นในนัยนตาฝาฟางบนใบหนาที่เศรา สรอยและรางที่งอคุมของบิดา พระเจาผูทรงทนทุกขทรมานเพราะความรักอันยิ่งใหญของ พระองคที่มีตอบุตรนั้น คือพระเจาผูมั่งคั่งดวยความดี ความ เมตตากรุณา (อฟ.2:4) และปรารถนาที่จะเผยแสดงความมั่งคั่งแหง พระสิริของพระองคใหแกบุตรของพระองค (รม.9:23) บิดาไมไดให แมโอกาสแกบุตรที่จะขอโทษ เพราะบิดาไดลบความผิดตางๆ กอนแลวดวยการใหอภัย และเห็นวาการขอโทษของบุตรนั้นไม สําคัญเมื่อเทียบกับความยินดีที่เขากลับมา ยิ่งกวานั้น ไมเพียง แคบิดาไดใหอภัยแกบุตรโดยปราศจากคําถามใดๆ และตอนรับ การกลับบานของบุตรดวยความยินดีเทานั้น แตบิดายังไมรีรอที่ จะใหชีวิตใหม อันเปนชีวิตที่สมบูรณอีกดวย (ยน.10:10) พระเจา เองทรงปรารถนาที่จะใหชีวิตใหมแกบุตรของพระองค จนกระทั่ง พระองคไมอาจรีรอได ไมมีสิ่งใดดีพอ บิดามอบสิ่งที่ดีที่สุดแก บุตร ในขณะที่บุตรเตรียมที่จะไดรับการปฏิบัติเยี่ยงคนใชคนหนึ่ง เทานั้น แตบิดาไดขอใหนําเสื้อผาสําหรับแขกผูมีเกียรติมา และ ถึงแมลูกชายรูสึกวาตัวเองไมมีคุณคาพอที่จะไดชื่อวาเปนลูกอีก 158

ตอไป บิดาก็ใหนําแหวนมาใสนิ้วและรองเทามาสวมเทา เพื่อยก ยองใหเขาเปนบุตรสุดที่รักและรับเขาเปนทายาทอีกครั้งหนึ่ง ผมยังจําเสื้อผาที่ใสในชวงฤดูรอน หลังจากที่ผมจบชั้น มัธยมศึกษาไดดี กางเกงขายาวสีขาว เข็มขัดเสนใหญ เสื้อเชิ้ตสี และรองเทามันวาว ทั้งหมดนี้แสดงถึงความภาคภูมิใจที่ผมมี พอ แมดีใจมากที่ไดซื้อเสื้อผาชุดใหมนี้ใหผม เพราะทานภาคภูมิใจใน ลูกชายของทานมาก และผมรูสึกสํานึกบุญคุณที่เปนลูกของทาน ผมจําไดดีโดยเฉพาะความรูสึกดี ที่ไดรองเทาคูใหม หลังจากนั้น ผมก็ไดเดินทางไปหลายแหงและไดพบผูคนมากมายที่เดินเทา เปลา ตอนนี้ ผมเขาใจความหมายเชิงสัญลักษณของรองเทาคู ใหมมากขึ้น เทาเปลาแสดงถึงความยากจนและการเปนทาส รองเทามีไวสําหรับคนมั่งมีและผูมีอํานาจ รองเทาปองกันงูราย กัด ใหความปลอดภัยและความแข็งแกรง เปลี่ยนผูถูกลาใหเปน นักลา สําหรับคนยากจนจํานวนมากนั้น การมีรองเทาแสดงถึง ชนชั้นทางสังคม มี “ผูนําฝายจิตนิโกร” ชาวแอฟริกัน-อเมริกัน ผู อาวุโสทานหนึ่งไดกลาวถึงเรื่องนี้อยางชัดเจนวา “ลูกทุกคนของ พระเจามีรองเทาใส เมื่อผมไปถึงสวรรค ผมจะใสรองเทา และ เดินเที่ยวทั่วสวรรค” บิดาสวมเครื่องหมายของอิสรภาพแหงการเปนบุตรพระ เจาใหแกบุตรชาย เขาไมตองการใหบุตรคนใดเปนคนใชหรือทาส เขาตองการใหบุตรสวมใสเสื้อผาที่มีเกียรติ สวมแหวนแสดงความ เปนทายาท และสวมรองเทาแสดงถึงศักดิ์ศรี เสมือนวาเปนการ 159

สถาปนาเปดปแหงความโปรดปรานของพระเจา ความหมาย เต็มที่สมบูรณของการสถาปนาและการเขารับตําแหนงใหมนี้ มี ปรากฏชัดเจนในภาพนิมิตที่สี่ของประกาศกเศคาริยาหที่วา “พระ ยาเวหบอกโยชูอา สงฆผูสูงสุดใหยืนตอหนาทูตสวรรคของพระ เจา ... โยชูอาสวมใสเสื้อผาสกปรกในขณะที่เขายืนอยูตอหนา ทูตสวรรค มีคํากลาวจากผูที่ยืนอยูตอหนาเขาวา “จงถอดชุดที่ สกปรกของเจาออก และสวมผาโพกหัวและเสื้อผาที่สะอาดแก เขา” ในขณะที่ทูตสวรรคของพระยาเวหยืนอยู และพูดวา “เจา เห็นแลววาเราไดเอาความผิดของเจาออกไปเสียแลว” แลวทูต สวรรคของพระเจาก็ประกาศแกโยชูอาวา “พระยาเวหตรัสดังนี้ ถาเจาเดินในหนทางของเรา และอยูในกฎเกณฑแหงเรา เจาจะ ครอบครองบานของเรา เจาจะระมัดระวังราชฐานของเรา และ เราจะใหเสรีภาพแกเจาในทามกลางผูซึ่งครอบครองอยูที่นี่ จง ฟง โยชูอา สงฆผูสูงสุด (...) เราจะยายความผิดของชนชาตินี้ใน วันเดียว และในวันนั้น เราจะเชิญชวนใหแตละคนเขามาอยู ภายใตเถาองุนและรมตนมะเดื่อของเจา” (ศคย.3:1-10) เมื่อผมอานเรื่องราวของลูกลางผลาญ พรอมกับภาพนิมิต ของประกาศกเศคาริยาหอีกครั้ง ผมก็เขาใจวาคําวา “เร็วเขา” ที่ บิดาสั่งใหคนรับใชนําเสื้อผา แหวน และรองเทามาสวมใหแกบุตร ของเขานั้น เปนสิ่งที่บงบอกมากกวาการรอไมได เพราะเปนคําที่ แสดงถึงความรอนรนของพระเจาที่ทรงปรารถนาริเริ่มอาณาจักร ใหม ซึ่งไดถูกเตรียมไวแลวตั้งแตแรกเริ่ม 160

เปนสิ่งที่แนชัดวา บิดาตองการใหมีการเลี้ยงฉลองยิ่งใหญ การฆาลูกวัวที่ขุนอวนแลวเพื่อโอกาสพิเศษนั้น แสดงถึงวาบิดา ตองการที่จะยกเลิกอุปสรรคทุกอยาง และจัดการฉลองใหกับ บุตรชายราวกับวาเขามิไดพบกันมากอน ความยินดีอยางออก หนาออกตาของเขาเปนสิ่งที่เห็นไดชัด หลังจากที่ออกคําสั่งใหจัด ทุกสิ่งไวพรอม บิดาก็รองวา “กินเลี้ยงฉลองกันเถิด เพราะลูกของ เราผูนี้ตายไปแลว ไดกลับมีชีวิตอีก หายไปแลว ไดพบกันอีก” และการฉลองก็เริ่มตนขึ้นทันที มีอาหารอุดมสมบูรณ ดนตรี และการเตนรํา เสียงรื่นเริงของงานเลี้ยงดังออกไปไกล

การเชื้อเชิญใหเขาสูความยินดี ผมรูวาผมไมคุนเคยกับภาพลักษณของพระเจาที่จัดงาน ฉลองใหญ ซึ่งดูเหมือนตรงขามกับความทรงเกียรติและความเอา จริงเอาจังที่ผมมีเกี่ยวกับพระองค แตเมื่อผมคิดถึงภาพที่พระเยซู เจาใชบรรยายถึงพระอาณาจักรของพระเจา ผมก็พบวามีงาน เลี้ยงอยูในการบรรยายนี้บอยครั้ง พระเยซูเจาตรัสวา “คนเปน อันมากจะมาจากทิศตะวันออกและตะวันตก และจะนั่งรวมโตะ กับอับราฮัม อิสอัค และยาโคบในอาณาจักรสวรรค” (มธ.8:11) พระเยซูเจาเปรียบเทียบพระอาณาจักรสวรรคกับงานมงคลสมรส ที่พระราชาจัดใหแกพระราชโอรสของพระองค คนรับใชของ พระราชาออกไปเชิญผูคนวา “บัดนี้เราไดเตรียมการเลี้ยงไว 161

พรอมแลว ไดฆาวัวและสัตวอวนพีแลว ทุกสิ่งพรอมสรรพ เชิญ มารวมในงานวิวาหเถิด” (มธ.22:4) แตหลายคนก็ไมสนใจ พวกเขา ยุงและวุนวายกับธุระของตน ในเรื่องลูกลางผลาญก็เชนกัน พระเยซูเจาไดแสดงใหเห็น ถึงความปรารถนาอันยิ่งใหญของพระบิดา ที่จะจัดงานเลี้ยงใหแก บรรดาบุตรของพระองค รวมทั้งความรอนรนของพระองคที่จะ เริ่มงานเลี้ยงนี้ดวย แมวาแขกรับเชิญปฏิเสธที่จะมาในงานก็ตาม การเชิญมารวมงานเลี้ยงก็คือการเชื้อเชิญใหใกลชิดพระเจา สิ่งนี้ เปนจริงอยางยิ่งในอาหารค่ํามื้อ สุดทายกอนที่พระเยซูเจาจะสิ้น พระ-ชนม ที่นั่น พระองคตรัสกับสานุศิษยของพระองควา “เรา บอกทานทั้งหลายวา แตนี้ไปเราจะไมดื่มน้ําจากผลองุนอีก จนกวาจะถึงวันที่เราจะดื่มเหลาองุนใหมกับทานในพระ อาณาจักรของพระ-บิดาของเรา” (มธ.26:29) และในตอนทายของ พระธรรมใหม มีการบรรยายชัยชนะอันยิ่งใหญของพระเจาดวย ภาพงานเลี้ยงมงคลสมรส “ราชบัลลังกของพระเจาผูทรงสรรพานุ ภาพไดเริ่มแลว ใหเราชื่นชมยินดีและสรรเสริญพระองค เหตุวา นี่เปนเวลาแหงการมงคลสมรสของพระชุมพานอย ... เปนบุญ ของผูที่ไดรับเชิญมารวมในงานเลี้ยงของพระองค ...” (วว.19:6-9) การฉลองเปนของพระอาณาจักรพระเจา พระเจามิได ประทานเฉพาะการอภัย การคืนดี และการรักษาเยียวยา เทานั้น แตพระองคทรงปรารถนาใหของประทานเหลานี้ เปน ที่มาของความยินดีสําหรับทุกคนที่เปนพยานดวย ในเรื่องอุปมา 162

สามเรื่องที่พระเยซูเจาทรงอธิบายวาทําไมพระองคจึงทรงกินและ ดื่มรวมกับคนบาป พระเจามีความยินดีและเชื้อเชิญใหทุกคนรวม ยินดีกับพระองค คนเลี้ยงแกะพูดวา “เชิญมารวมยินดีกับฉันเถิด ฉันไดพบแกะตัวที่พลัดหลงนั้นแลว” หญิงคนนั้นบอกวา “เชิญ มารวมยินดีกับฉันเถิด ฉันไดพบเงินเหรียญที่หายไปแลว” และ บิดาไดกลาววา “เชิญมารวมยินดีกับฉันเถิด บุตรคนนี้ของฉัน หายไปแลว และไดพบกันอีก” เสียงทั้งหมดนี้เปนเสียงของพระเจา พระเจาไมทรง ตองการเก็บความยินดีนี้ไวสําหรับพระองคเอง พระองค ปรารถนาใหทุกคนรวมในความยินดีนี้ดวย ความยินดีของพระ เจาเปนความยินดีของบรรดาเทวดาและนักบุญทั้งหลาย และเปน ความยินดีของทุกคนที่อยูในพระอาณาจักรสวรรค เรมแบรนทไดวาดภาพการกลับมาของบุตรคนเล็ก บุตรคน โตและสมาชิกในบานของบิดาอีก 3 คนที่ไมยอมเขามาใกล พวก เขาจะเขาใจความยินดีของบิดาหรือไม พวกเขาจะยอมใหบิดา โอบกอดพวกเขาหรือไม? ตัวผมเองจะยอมรับดวยไหม? พวกเขา จะสามารถออกจากการกีดกันตัวเอง และเขามารวมในการฉลอง หรือไม? แลวผมเองละ? ผมเห็นเหตุการณเพียงสวนเดียวเทานั้น และผมไมสามารถ จินตนาการสิ่งที่จะเกิดขึ้นตอไป ผมย้ําอีกครั้งวา พวกเขาจะ ปลอยใหบิดา ...? และตัวผมจะ...? ผมรูวาบิดาตองการใหทุก คนที่อยูรอบขางชื่นชมเสื้อผาชุดใหมของลูกชายที่กลับมา รวม 163

โตะกับเขา กินและเตนรํากับเขา นี่ไมใชเรื่องเฉพาะบุคคล แต เปนเหตุการณที่ทุกคนในครอบครัวไดรับเชิญใหมารวมฉลองดวย ความชื่นชมยินดี ผมถามย้ําอีกครั้งวา พวกเขาจะมาหรือไม? และผมจะมา ไหม? เปนคําถามที่สําคัญแมอาจจะฟงดูแปลก เพราะเปนการจี้ จุดที่ผมตอตานการดําเนินชีวิตดวยความชื่นชมยินดี พระเจาทรงชื่นชมยินดี มิใชเพราะปญหาตาง ๆ ของโลก ไดรับการแกไข มิใชเพราะความเจ็บปวดและความทุกขทรมาน ของมนุษยไดสิ้นสุดลง หรือมิใชเพราะคนเปนจํานวนมากไดกลับ ใจและสรรเสริญพระทัยดีของพระองค ไมเลย พระเจาทรงชื่นชม ยินดีก็เพราะคนหนึ่งในบรรดาบุตรของพระองคที่หายไป แตไดมา พบกันใหมตางหาก ผมไดรับเรียกใหเขารวมในความยินดีของ พระเจา ซึ่งมิใชความยินดีที่โลกเสนอให แตเปนความยินดีที่มา จากการมองเห็นเด็กคนหนึ่งเดินกลับบานทามกลางความสูญเสีย การทําลายลางและความทุกขทรมานทั้งหลายของโลก เปนความ ยินดีที่ซอนเรนอยูขางหลังลางเลือนเหมือนภาพคนเปาขลุย ที่ เรมแบรนทวาดไวบนกําแพงเหนือศีรษะของผูดูเหตุการณที่นั่งอยู ในภาพ ผมไมคุนกับการชื่นชมยินดีในสิ่งเล็กนอย ซอนเรน และไม เปนที่สังเกตของผูคนรอบขาง ผมมักพรอมที่จะรับขาวราย อาน รายงานสงคราม ความรุนแรง และอาชญากรรม รวมทั้งการเปน พยานถึงความขัดแยงและความยุงเหยิงทั้งหลายดวย ผมคาดหวัง 164

วาแขกที่มาหาผมจะพูดเกี่ยวกับปญหาและความเจ็บปวด ความ เบื่อหนายและความผิดหวัง ความเศราโศกและความทุกขของ พวกเขา จะวาไปแลวผมเคยชินที่จะดําเนินชีวิตทามกลางความ โศกเศรา และเมื่อเปนเชนนี้ ผมจึงมองไมเห็นความชื่นชมยินดี และไมไดยินความรื่นเริงที่มาจากพระเจา ซึ่งเปนความชื่นชม ยินดีและความรื่นเริงที่เราพบไดในซอกมุมเล็กๆ ของโลก ผมมีเพื่อนคนหนึ่งซึ่งสัมพันธใกลชิดกับพระเจาจนถึงขนาด วา เขาสามารถเห็นความยินดีในที่ที่ซึ่งผมเห็นแตความโศกเศรา เขาเดินทางมากและพบคนมากมายนับไมถวน เมื่อเขากลับมา บานเกิด ผมมักจะขอใหเขาเลาเกี่ยวกับสถานการณยุงยากทาง เศรษฐกิจในประเทศที่เขาไป หรือเกี่ยวกับความอยุติธรรมและ ความทุกขทรมานที่เขาไดยินหรือประสบมา แมเขาจะตระหนักดี ถึงความผันแปรของโลก แตเขาแทบจะไมพูดถึงสิ่งเหลานี้เลย เวลาที่เขาแบงปนประสบการณ เขามักจะพูดถึงความยินดีอัน ซอนเรนที่เขาไดคนพบ เขามักจะเลาถึงชายหนุม หญิงสาว หรือ เด็กๆ ที่นําความหวังและสันติมาใหเขา เขาเลาถึงกลุมคนกลุม เล็กๆ ที่ซื่อสัตยตอกันและกันแมในทามกลางปญหาความยุงยาก ทุกชนิด เขาพูดถึงอัศจรรยเล็กๆ นอยๆ ของพระเจา บางครั้งผม รูสึกผิดหวังเล็กนอย เพราะผมตองการฟง “ขาวทีน่ าสนใจ” เรื่องราวที่นาตื่นเตน และนาแปลกที่จะนํามาถกกันในหมูเพื่อนๆ แตเขาไมเคยตอบสนองความตองการตามความรูสึกของผมเลย 165

เขาเพียงแตพูดวา “ผมไดเห็นสิ่งที่ธรรมดาและงดงามมาก ซึ่งทํา ใหผมรูสึกมีความสุข” บิดาของลูกลางผลาญไดมอบตนเองในความยินดีอยาง สิ้นเชิงเมื่อลูกของตนกลับบาน ผมตองเรียนรูจากตัวอยางนี้ ผม ตองเรียนรูที่จะไขวควาความยินดีที่แทจริง คือการทําใหคนอื่น มองเห็นความยินดีนี้ดวย ใชแลว ผมรูวาไมใชทุกคนที่จะกลับใจ และยังไมมีความสงบสุขหรือสันติในทุกหนแหง ความทุกข ทรมานยังปรากฏอยู อยางไรก็ตาม ผมเห็นผูคนกลับบาน ผมได ยินเสียงสวดภาวนา ผมเห็นการใหอภัย และเปนพยานถึง เครื่องหมายแหงความหวังหลายประการ ผมไมตองรอวาทุกสิ่ง ตองสมบูรณ แตผมสามารถฉลองสิ่งเล็กนอยที่แสดงวาพระ อาณาจักรไดปรากฏอยูแลว สิ่งนี้เรียกรองการควบคุมตนเองอยางแทจริง กลาวคือ ผม ตองเลือกแสงสวางแมเมื่อมีความมืดครอบงําที่ทําใหผมกลัว ผม ตองเลือกชีวิตแมเมื่ออํานาจของความตายปรากฏเดนชัด ผม ตองเลือกความจริงแมตัวเองจะถูกลอมรอบไปดวยการโกหก หลอกลวง ผมถูกประจญใหจมอยูในความโศกเศราซึ่งเปนสภาพ หนึ่งของมนุษย จนกระทั่งผมมองไมเห็นความยินดีที่อยูในสิ่ง เล็กนอยแตเปนจริง ผลตอบแทนของการเลือกความยินดีก็คือ ความยินดี การใชชีวิตทามกลางคนพิการทางสมองทําใหผม เชื่อมั่นในสิ่งนี้มากขึ้น ในทามกลางพวกเรามีการปฏิเสธ มีความ เจ็บปวด และการทํารายจิตใจ แตเมื่อคุณเลือกเอาความยินดีที่ 166

ซอนเรนอยูในความทุกขทรมานแลว ชีวิตก็จะกลายเปนการเฉลิม ฉลอง ความยินดีไมเคยปฏิเสธความเศราโศก แตเปลี่ยนความ โศกเศราใหกลายเปนพื้นดินอันอุดมสมบูรณ ที่ซึ่งความยินดีจะ งอกงามไดมากขึ้น แนนอนวา คนจะตองหาวาผมเปนพวกที่มองโลกในแงดี เกินไป ไมอยูในโลกของความเปนจริง และอิงอยูกับความรูสึก มากไป ผมถูกกลาวหาวาไมรูถึงปญหาที่แทจริง คือโครงสรางที่ เลวรายเปนสาเหตุของความทุกขสวนใหญที่เกิดขึ้น แตพระเจา ทรงยินดีเมื่อคนบาปคนหนึ่งกลับใจ ในแงของสถิติไมมี ความหมายมากนัก สําหรับพระเจา ดูเหมือนวาตัวเลขไมคอย สําคัญนัก ใครจะรูวาโลกนี้จะรอดพนจากการทําลายลาง ก็เพราะ คนหนึ่งคน สองคน หรือสามคน ไดภาวนาอยางตอเนื่อง ในขณะ ที่มนุษยที่เหลือไดสูญเสียความหวังและปฏิเสธพระเจา จากมุมมองของพระเจา กิจการซอนเรนของการกลับใจ การกระทําที่เล็กนอยของความรักที่ไมเห็นแกตัว และเวลาแหง การใหอภัยอยางแทจริง ทั้งหมดนี้เปนสิ่งจําเปนเพื่อใหพระเจา เสด็จลงจากบัลลังกของพระองคและวิ่งไปยังลูกชายที่เปนทุกข เสียใจ และทําใหสวรรคเต็มไปดวยเสียงแหงความยินดีของพระ เจา

ไมใชวาจะไมเจ็บปวด 167

ถานั่นคือหนทางของพระเจา ผมก็ไดรับเชิญใหลืมเสียง ตางๆ ที่พูดถึงการประณามและการสาปแชง ซึ่งชักนําใหผมรูสึก เศราเสียใจ แตใหเสียง “เล็กๆ” นั้นไดเผยแสดงความจริงเกี่ยวกับ โลกที่ผมอาศัยอยู เมื่อพระเยซูเจาตรัสถึงโลก พระองคทรงอยูกับ ความเปนจริง พระองคตรัสถึงสงครามและการปฏิวัติ แผนดินไหว โรคระบาดและการกันดารอาหาร การทารุณและการ กักขัง การทรยศ ความเกลียดชังและการลอบสังหาร พระองคไม เคยตรัสวา เครื่องหมายของความมืดมนในโลกจะหายไปสักวัน หนึ่ง อยางไรก็ตาม แมในทามกลางสิ่งเหลานี้ ความยินดีของ พระเจาก็สามารถเปนความยินดีของเราได เปนความยินดีที่ไดอยู ในบานของพระเจา ซึ่งความรักแข็งแกรงกวาความตาย และทํา ใหเราสามารถอยูในโลกได โดยอยูในอาณาจักรแหงความยินดี แลวดวย นี่เปนความลับแหงความยินดีของบรรดานักบุญ ตั้งแต นักบุญอันตนแหงทะเลทราย นักบุญฟรังซิสแหงอัสซีซี บราเดอร โรเจอรแหงเทเซ จนถึงคุณแมเทเรซาแหงกัลกัตตา ความยินดีนี้ เปนตราแหงประชากรของพระเจา เราสามารถเห็นความยินดีนี้ ไดบนใบหนาของคนธรรมดา ยากจนและทนทุกขทรมาน ซึ่ง ปจจุบันมีชีวิตในสภาพเศรษฐกิจและสังคมที่ลําบากอยางยิ่ง แต พวกเขาก็ไดยินเสียงดนตรีและการรองรําในบานของพระบิดา แลว ตัวผมเองไดเห็นความยินดีนี้ทุกวันบนใบหนาของผูพิการ ทางสมองในบานที่ผมอยู ชายหญิงผูศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเคยมีชีวิตอยู 168

หรืออยูรวมสมัยกับเรา สามารถมองเห็นการกลับมาเล็กๆ นอยๆ มากมายที่เกิดขึ้นทุกวัน และไดชื่นชมยินดีกับพระบิดา พวกเขานี่แหละที่ไดเขาถึงความหมายของความยินดีที่แทจริง สําหรับผมแลว เปนเรื่องวิเศษมากที่ไดมีประสบการณอยู ทุกวันถึงความแตกตางกันอยางสิ้นเชิง ระหวางความเกลียดชัง และความชื่นชมยินดี คนที่เกลียดชังมักจะคนหาความมืดในทุก สถานที่ที่เขาไป เขามักชี้ใหเห็นถึงอันตรายที่เขามาใกล รวมทั้ง แรงจูงใจที่ไมบริสุทธิ์และอุบายที่ซอนเรน พวกเขาถือวาความ วางใจเปน “ความไรเดียงสา” การเอาใจใสผูอื่นเปน “ความรูสึก หวั่นไหว” และการใหอภัยเปน “ความใจออน” พวกเขาหัวเราะ เยาะความกระตือรือรน เยาะเยยผูที่มีความกระตือรือรนทางจิต วิญญาณ และดูหมิ่นพฤติกรรมแบบผูที่ไดรับพระพรพิเศษ พวก เขาคิดวาตัวเองเปนคนที่อยูในโลกของความเปนจริง เขาใจความ เปนจริงอยางที่เปนจริง และไมถูกหลอกลวงโดยอารมณที่ พยายามหนีจากความเปนจริง แตเมื่อพวกเขาไมเห็นวาความ ยินดีของพระเจาสําคัญ ความมืดของพวกเขาก็ยิ่งทําใหเกิด ความมืดมากยิ่งขึ้นอีก บุคคลที่รูจักกับความยินดีของพระเจาจะไมปฏิเสธความ มืด แตเขาเลือกที่จะไมดํารงอยูในความมืดนั้น พวกเขายืนยันวา ความสวางซึ่งฉายแสงในความมืดนั้นสวางกวาความมืด และแสง อันเล็กนอยนี้สามารถขจัดความมืดมากมายใหหายไปได พวก เขาตางชี้ใหเห็นแสงสะทอนที่ปรากฏอยูตามที่ตางๆ แกกันและ 169

กัน และบอกกลาวแกกันวาแสงสวางนี้แสดงถึงการประทับอยู ของพระเจาที่ ซอนเรนแตเปนจริง พวกเขาคนพบวามีหลายคน ไดรักษาบาดแผลของกันและกัน ไดยกโทษความผิดแกกันและกัน แบงปนสิ่งของ หลอเลี้ยงจิตตารมณของหมูคณะ เฉลิมฉลอง พระคุณของพระเจาที่พวกเขาไดรับ และดําเนินชีวิตดวยการ แสดงออกลวงหนาถึงพระ-สิริมงคลของพระเจาอยางเต็มเปยม ทุกขณะในแตละวัน ผมมีโอกาสที่จะเลือกระหวางความ เกลียดชังหรือความชื่นชมยินดี ทุกความคิด ทุกคําพูด หรือทุก กิจการที่ผมกระทํา เปนไดทั้งความเกลียดหรือความยินดี ผม ตระหนักมากขึ้นถึงทางเลือกที่เปนไปไดเหลานี้ และผมคนพบ มากยิ่งขึ้นวา การเลือกความยินดีนั้นสงผลใหเกิดความยินดี กลับมาเพิ่มมากขึ้น และมีเหตุผลมากขึ้นที่จะดําเนินชีวิตใหเปน การเฉลิมฉลองในบานของพระบิดาอยางแทจริง พระเยซูเจาทรงดําเนินชีวิตดวยความยินดีในบานของพระ บิดาอยางเต็มเปยม ในพระองคนั้น เราสามารถเห็นถึงความยินดี ของพระบิดาเจา พระองคตรัสวา “ทุกสิ่งที่พระบิดาทรงมีนั้นก็ เปนของเรา” (ยน.16:15) รวมถึงความยินดีอันไมมีที่สิ้นสุดของพระ เจาดวย ความยินดีของพระเจานี้ไมลบลางความทุกขของพระ เจา ในโลกของเรานั้น ความยินดีและความเสียใจถูกแยกออก จากกัน ความยินดีหมายถึงการไมมีความทุกขใจ และความ เสียใจก็ไมมีความยินดี แตการแบงแยกนี้ไมมีอยูในพระเจา พระ เยซูเจา พระบุตรของพระเจา คือมนุษยผูทุกขทรมาน แตก็เปน 170

มนุษยแหงความยินดีอยางบริบูรณดวย เราเขาใจสิ่งนี้ไดก็ ตอเมื่อเรารูวา ในทามกลางความทุกขทรมานอันยิ่งใหญของ พระเยซูเจานั้น พระองคไมเคยแยกตัวออกจากพระบิดาเลย พระองคทรงเปนอันหนึ่งอันเดียวกันกับพระเจา และไมเคย แตกแยกจากกัน แมในเวลาที่พระองคทรงรูสึกวาถูกทอดทิ้งจาก พระเจาก็ตามที ความยินดีของพระเจาซึ่งเปนความยินดีของพระ บุตร คือรวมกันระหวางพระเยซูและพระบิดานั้น พระองคทรง ประทานแกผม พระเยซูเจาทรงปรารถนาใหผมมีความยินดี เชนเดียวกับพระองค “พระบิดาของเราไดทรงรักเราอยางไร เราก็ รักทานทั้งหลายอยางนั้น จงดํารงอยูในความรักของเราเถิด ถา ทานปฏิบัติตามบทบัญญัติของเรา ทานก็จะดํารงอยูในความรัก ของเรา เหมือนดังที่เราไดปฏิบัติตามบทบัญญัติของพระบิดาของ เรา และดํารงอยูในความรักของพระองค เราไดบอกเรื่องเหลานี้ แกทานทั้งหลายแลว เพื่อใหความยินดีของเราอยูกับทาน และ ความยินดีของทานจะสมบูรณ” (ยน.15:9-11) ผมไดรับความยินดีของพระเจาในฐานะบุตรของพระเจาที่ กลับมาบานของพระบิดา แทบจะไมมีสักนาทีเดียวในชีวิตที่ผมไม ถูกประจญดวยความเศราโศกเสียใจ จิตใจหดหู ความจงเกลียด จงชัง อารมณเสีย ความคิดไมดี มองโลกในทางลบและซึมเศรา บอยครั้งที่ผมยอมใหสิ่งเหลานี้ครอบคลุมเหนือความยินดีแหง บานของพระบิดา แตเมื่อผมเชื่ออยางแทจริงวา ผมกลับมาแลว และบิดาของผมไดสวมเสื้อผาใหมใหผม นําแหวนและรองเทามา 171

สวมให ผมก็สามารถถอดหนากากของความเศราเสียใจออกไป จากหัวใจของผม และขจัดสิ่งหลอกลวงตางๆ ที่หนากากนี้บอก เกี่ยวกับตัวผม ดังนี้เอง ผมจึงกลาประกาศความจริงดวยอิสระ ภายในแหงการเปนบุตรของพระเจา แตยิ่งกวานั้น เด็กคนหนึ่งมิใชจะเปนเด็กอยูตลอดไป เด็ก จะตองเติบโตขึ้นเปนผูใหญ และผูใหญก็ตองกลายเปนบิดา มารดา เมื่อลูกลางผลาญกลับบาน เขาไมไดกลับมาเพื่อเปนเด็ก อีกครั้ง แตเพื่อไดรับสภาพความเปนบุตรกลับคืนมา และสามารถ เปนบิดาไดเมื่อถึงเวลา ในฐานะเปนบุตรของพระเจาซึ่งไดรับการ เชื้อเชิญใหกลับมายังบานของพระบิดา สิ่งทาทายสําหรับผม ตอนนี้คือ การเรียกใหเปนบิดา ผมรูสึกกลัวตอเสียงเรียกนี้ นาน มาแลวที่ผมรูสึกมีแรงบันดาลใจภายในวาการกลับบานของบิดา นั้นเปนการเรียกขั้นสูงสุด ผมตองทํางานทางจิตอยางเขมขน เพื่อที่จะพาบุตรคนโตและบุตรคนเล็กในตัวผมกลับบาน และ ยอมรับความรักอันอบอุนของบิดา ความจริงในขณะที่ผมกําลัง กลับไปนั้น ยิ่งใกลบานของผมมากเทาไร ผมก็ยิ่งรูสึกชัดเจนวามี เสียงเรียกอีกเสียงหนึ่งที่มากกวาการเรียกใหผมกลับบาน คือการ เรียกใหเปนบิดา ผูตอนรับกลับบาน ผูจัดงานฉลองเมื่อผมไดรับ ความเปนบุตรกลับคืนมา ตอนนี้ผมตองเรียนรูความเปนบิดา ครั้งแรกที่ผมเห็นภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญของเรมแบรนท ผม ไมเคยคิดวาการเปนลูกที่กลับใจนั้น เปนเพียงขั้นแรกที่จะไปสู การเปนบิดาผูเมตตากรุณา ตอนนี้ ผมเขาใจแลววา มือที่ใหอภัย 172

ปลอบประโลม เยียวยารักษา และหยิบยื่นการฉลองใหญนั้นตอง เปนมือของผมเอง ดังนั้น การกลายเปนบิดาจึงเปนบทสรุปที่นา ประหลาดใจสําหรับผม จากการไดไตรตรองภาพวาดเรื่องการ กลับมาของลูกลางผลาญของเรมแบรนท

173

บทสรุป การกลายเปนบิดา

“จงเปนผูเมตตากรุณาดังทีพ่ ระบิดา ของทานทรงพระเมตตากรุณาเถิด”

ขั้นของความวาเหวและโดดเดี่ยว ครั้งแรกที่ผมไดเห็นภาพวาดเรื่องลูกลางผลาญของเรมแบ รนท นั่นคือจุดเริ่มตนของการเดินทางฝายจิตซึ่งชักนําใหผมเขียน หนังสือเลมนี้ และในขณะที่ผมมาถึงบทสรุป ผมก็คนพบวาผมได เดินทางมายาวไกลเพียงไร ตั้งแตตน ผมพรอมทีจ่ ะยอมรับไมเฉพาะบุตรคนเล็ก เทานั้น แตบุตรคนโตดวย ซึ่งไดเผยแสดงมุมมองการเดินทางฝาย จิตที่สําคัญแกผม นานทีเดียวที่บิดายังคงเปนคนอื่น เปนคนหนึ่ง ซึ่งอาจยอมรับผม ยกโทษใหผม เสนอบานแกผม นําความสุข และสันติมาใหผม บิดาเปนบุคคลที่เรากลับไปหา เปนเปาหมาย ของการเดินทาง เปนที่พักแหงสุดทาย ผมคอยๆ ตระหนักดวย 174

ความเจ็บปวดวา การเดินทางฝายจิตของผมไมอาจบริบูรณได ตราบเทาที่บิดายังเปนผูที่อยูนอกตัวผมและเปนคนแปลกหนา เปนที่แนชัดวา แมผมไดรับการอบรมดานชีวิตจิตและเทว วิทยาที่ดีที่สุด แตสิ่งนี้ก็ไมสามารถชวยใหผมเปนอิสระไดอยาง สมบูรณจากภาพลักษณพระเจาพระบิดาผูนากลัวและเขมงวด และแมวาผมไดเรียนรูเกี่ยวกับความรักของพระบิดา ผมก็ไม สามารถละทิ้งความคิดเรื่องอํานาจที่ครอบครองเหนือผม และใช อํานาจนั้นตามน้ําพระทัยของพระองค อีกนัยหนึ่งก็คือ สําหรับ ผม ความรักของพระเจาถูกจํากัดดวยความกลัวในอํานาจของ พระองค และดูเหมือนจะเปนการรอบคอบที่ผมรักษาระยะหาง จากพระองค แมวาผมปรารถนาอยากอยูใกลชิดกับพระองค อยางยิ่งก็ตาม ผมรูวาหลายคนมีประสบการณนี้เชนเดียวกับผม ผมเห็นวาความกลัวที่ยอมอยูใตการแกแคนและการลงโทษของ พระเจานั้น ทําใหชีวิตดานอารมณและความรูสึกของหลายๆ คน ตองเปนอัมพาตไป ชีวิตดานอารมณไมขึ้นกับอายุ ศาสนา หรือ รูปแบบชีวิต ความกลัวพระเจาที่ทําใหตองเปนอัมพาตนี้เปนหนึ่ง ในโศกนาฏกรรมอันยิ่งใหญของมนุษย ภาพวาดของเรมแบรนทและชีวิตที่เศราสลดของเขา ได นําเสนอเนื้อหาแกผม ซึ่งทําใหผมคนพบวา ขั้นสุดทายของชีวิต จิตก็คือการกําจัดความกลัวพระเจาใหหมดสิ้นไป และดังนั้น การ ที่จะเปนเหมือนพระองคก็เปนสิ่งที่สามารถกระทําได ตราบ เทาที่พระบิดาเปนบุคคลที่กอใหเกิดความหวาดกลัว ตราบนั้น 175

พระองคก็ยังคงเปนคนแปลกหนาและไมสามารถดํารงอยูภายใน ตัวผม แตเรมแบรนทผูซึ่งนําเสนอบิดาที่เปราะบางที่สุดแกผม ทํา ใหผมสํานึกวากระแสเรียกทายสุดของผม ที่จริงแลวก็คือ การเปน เหมือนบิดาและเลียนแบบบิดา และดําเนินชีวิตตามความเมตตา กรุณาในชีวิตประจําวันนั่นเอง แมผมจะเปนทั้งบุตรคนเล็กและ บุตรคนโต แตผมก็จะไมคงอยูเปนบุตรตลอดไป ผมตอง กลายเปนเหมือนบิดา ไมมีบิดาหรือมารดาคนใดที่เปนพอแม โดยมิไดเปนลูกชายหรือลูกสาวมากอน แตลูกชายหรือลูกสาวทุก คนตองเลือกอยางมีสติที่จะออกจากความเปนเด็ก กอนที่จะเปน บิดาและมารดาสําหรับคนอื่นๆ ดูเหมือนวาเปนกาวที่ยากและ โดดเดี่ยวมาก โดยเฉพาะในยุคสมัยของประวัติศาสตร ซึ่งยากที่ จะดําเนินชีวิตเปนบิดามารดาที่ดี แตก็เปนขั้นที่สําคัญในการทํา ใหการเดินทางฝายจิตสําเร็จสมบูรณ แมวาเรมแบรนทไมไดใหบิดาอยูตรงกลางภาพวาด แตก็ ชัดเจนวาบิดาเปนศูนยกลางของเหตุการณ แสงสวางมาจากตัว บิดา และความสนใจก็มุงไปที่ตัวเขา เรมแบรนทซื่อสัตยตอเรื่อง อุปมานี้ ดังนั้น เขาจึงปรารถนาใหความตั้งใจอันดับแรกของพวก เรา มุงไปยังที่ตัวบิดากอนบุคคลอื่นๆ ผมประหลาดใจที่เห็นวา ผมใชเวลาไปมากเทาไรกวาที่บิดา จะเปนศูนยกลางความสนใจของผม เปนเรื่องงายมากที่ผมจะคิด วาตัวเองเปนบุตรทั้งสองคน การหายไปของเขาทั้งภายในและ ภายนอกนั้น สามารถเปนที่เขาใจได และเปนธรรมดาของมนุษย 176

ซึ่งทําใหเราคิดวาเราเปนหนึ่งในสองคนไดอยางงายดาย ผมคิดวา ตัวเองเปนเหมือนบุตรคนเล็กอยูนาน และก็ไมเคยคิดวาตัวเอง เหมือนบุตรคนโตมากกวา แตทันทีที่เพื่อนของผมบอกวา “คุณ เปนบุตรคนโตในเนื้อเรื่องมิใชหรือ?” ผมก็มองเห็นวาผมเปนบุตร คนโตและไมคิดอยางอื่นอีก ในลักษณะเชนนี้ เราทั้งหมดลวนมี สวนรวมในความเจ็บปวดของมนุษยทุกรูปแบบ ความเห็นแกตัว ความโกรธ ตัณหา ความขุนเคือง ความอิจฉาริษยา ลวนเปนสวน หนึ่งของชีวิตเรา ความเจ็บปวดของมนุษยแสดงออกในหลาย รูปแบบ แตมิใชวาความโกรธแคน โจมตี อาชญากรรม และ สงคราม จะหยั่งรากลึกในดวงใจของเรา แลวหัวใจของบิดาเปนอยางไร ทําไมถึงใหความสนใจตอ บุตรทั้งสอง ในเมื่อบิดาตางหากที่เปนศูนยกลาง และในเมื่อผม คิดวาตัวเองเปนบิดา ทําไมตองพูดมากมายนักเกี่ยวกับการเปน เหมือนบุตรทั้งสอง ทั้งๆ ที่คําถามที่แทจริงคือ คุณสนใจที่จะเปน เหมือนบิดาหรือไม? การที่สามารถพูดไดวา “ลูกสองคนนี้เหมือน ฉันเลย” ยอมใหความรูสึกที่ดี เรารูสึกวามีคนเขาใจเรา แตจะรูสึก อยางไรที่พูดวา “บิดาเหมือนผมเลย” ผมตองการจะเปนเหมือน บิดาหรือ? ผมไมตองการเปนเพียงแคผูไดรับการอภัย แตผม ตองการเปนผูใหอภัยดวย และไมเปนเพียงผูไดรับการตอนรับ กลับบาน แตเปนผูคอยตอนรับดวย ไมเปนเพียงผูไดรับความ เมตตากรุณา แตเปนผูใหความเมตตากรุณาดวย 177

พระศาสนจักรและสังคมตางมีขอกําหนดแยบยล ที่ทําให เราเปนเด็กที่ตองการการพึ่งพาอยูเสมอ พระศาสนจักรในอดีต เนนรูปแบบความนบนอบเชื่อฟง ซึ่งทําใหยากที่จะยอมรับความ เปนบิดาฝายจิต และสังคมบริโภคก็สนับสนุนใหเราปลอยตัวอยู ในความพึงพอใจแบบเด็กๆ ใครจะทาทายใหเราปลดปลอย ตัวเองใหเปนอิสระจากการยึดติดแบบเด็กๆ และใหเรายอม รับภาระความรับผิด-ชอบแบบผูใหญ? ตัวเราเองใชไหมที่ พยายามอยางแข็งขันที่จะหลบหนีจากหนาที่อันหนักหนวงของ ความเปนบิดา? เรมแบรนทไดทําสิ่งนี้แลวอยางแนนอน หลังจาก ที่เขาไดรับความเจ็บปวดและความทุกขทรมานมากมาย ในเวลา ที่เขาไดเฉียดใกลความตายนั้นเอง ที่เขาสามารถวาดภาพความ เปนบิดาฝายจิตอยางแทจริงได คํายืนยันที่มั่นคงชัดเจนที่สุด ซึ่งพระเยซูเจาตรัสไวคือ “จง เปนผูเมตตากรุณา ดังที่พระบิดาของทานทรงพระเมตตากรุณา เถิด” (ลก.6:36) พระเยซูทรงบรรยายถึงความเมตตากรุณาของพระ เจา ซึ่งไมเพียงแตจะแสดงใหผมเห็นวาพระเจาทรงปรารถนาดูแล ผมมากเพียงไร หรือทรงอภัยบาปแกผม และประทานชีวิตใหมที่ เปยมสุขแกผมเทานั้น แตยังเชื้อเชิญผมใหเปนเหมือนพระเจา และใหแสดงความเมตตากรุณาตอคนอื่น ดังเชนที่พระองคได ทรงแสดงแกผม ถาหากความหมายของเรื่องอุปมามีอยูประการ เดียว คือการที่คนทําบาปและพระเจาอภัยบาปให ผมก็สามารถ คิดอยางงายๆ วา บาปของผมเปนโอกาสดีที่พระเจาจะทรงให 178

อภัยผม ซึ่งดูไมเปนการทาทายเลยถาจะการตีความเชนนี้ ผมคง จะยอมออนแอและยังคงหวังตอไป ที่สุดแลวพระเจาจะหลับพระ เนตรและยอมปลอยใหผมเขาบาน ความเพอฝนเชนนี้ไมใชสิ่งที่ พระวรสารตองการจะสื่อ ผมเปนบุตรคนเล็กหรือเปนบุตรคนโตนั้นไมสําคัญ สําคัญ อยูที่ผมเปนลูกของพระบิดาผูทรงเมตตากรุณา สิ่งนี้แหละที่ผม ไดรับเรียกใหเปนจริง ผมเปนทายาท ไมมีใครบอกสิ่งนี้ได ชัดเจนเทานักบุญเปาโล “พระจิตของพระองคกับจิตของเรา รวมกันเปนพยานวา เราเปนบุตรของพระเจา และเมื่อเราเปน บุตร เราก็เปนทายาท เมื่อเราเปนทายาทของพระเจา เราก็รวม รับมรดกกับพระคริสตเจา และรวมแบงปนในความทุกขทรมาน (รม.8:16-17) เชนเดียวกับรวมแบงปนในพระสิริของพระองค” แทจริงแลว ในฐานะที่เปนบุตรและทายาท ผมไดรับเรียกใหเปนผู สืบตําแหนง ผมถูกกําหนดใหเขาสูฐานะของบิดา และใหมอบ ความเมตตากรุณาแกคนอื่น ดังที่พระองคทรงมอบแกผม ที่สุด แลว การกลับไปยังบิดาเปนการทาทายใหกลายเปนเหมือนบิดา ดวย การเรียกใหเปนเหมือนบิดานี้ ไดขจัดการตีความเรื่อง อุปมานี้แบบธรรมดาเกินไป ผมรูดีวาผมตองการกลับไปและไดรับ การโอบกอด แตผมตองการที่จะเปนลูกและทายาท พรอมกับ ขอเรียกรองทั้งหมดจริงๆ หรือ การอยูในบานของบิดา 179

เรียกรองวาผมตองทําใหชีวิตของบิดากลายเปนชีวิตของผมเอง และเปลี่ยนแปลงตัวผมเปนเหมือนทาน เมื่อไมนานนี้ ผมสองกระจกดูตัวเอง และรูสึกแปลกใจเมื่อ เห็นวาผมเหมือนกับพอมาก เมื่อมองดูลักษณะทาทางของตัวเอง ทันทีผมก็นึกถึงชายคนหนึ่งที่ผมไดเคยเห็นเมื่ออายุ 27 ป เปน ชายที่ผมเคารพนับถือพอๆ กับที่ไดวิพากษวิจารณ เปนชายที่ผม รักพอๆ กับที่ผมกลัว ผมออกแรงมากในความพยายามที่จะ คนพบตัวเอง เมื่อเผชิญหนากับบุคคลนี้ มีคําถามมากมายที่ เกี่ยวกับวาผมเปนใคร และเกี่ยวกับอนาคตของผมที่ถูกกําหนด ขึ้นเพราะเปนลูกของบุคคลนี้ เมื่อผมเห็นชายคนนี้ปรากฏขึ้นใน กระจกเงา ผมแปลกใจมากที่ไดเห็นวา ความแตกตางทั้งหมดที่ ผมรับรูมาตลอดชีวิตนั้นชางเล็กนอยจริงๆ เมื่อเปรียบเทียบกับ ความคลายคลึงกัน ผมรูสึกตกใจที่ไดสํานึกวาแทจริงแลว ผมเปน ทายาท เปนผูสืบตําแหนง เปนผูซึ่งไดรับการชื่นชม เคารพนับถือ สรรเสริญ และไมเปนที่เขาใจของคนอื่น ดังเชนที่ผมรูสึกกับพอ

ความเปนบิดาที่มีความเมตตากรุณา ภาพวาดบิดาเรื่องลูกลางผลาญของเรมแบรนท ทําใหผม เขาใจวา ผมไมจําเปนตองใชความเปนบุตรเพื่อทําใหเกิดชองวาง หรือความหางไกล หลังจากที่ไดใชสภาพความเปนบุตรอยาง เต็มที่แลว ก็ถึงเวลาที่จะเอาชนะอุปสรรคและยอมรับความจริงวา 180

การเปนคนชราที่อยูตอหนาผมนั้นคือทุกสิ่งที่ผมปรารถนาจะเปน ผมไมสามารถเปนเด็กอยูไดตลอดไป ผมไมอาจกลาวโทษบิดา เพื่อแกตัวในความผิดพลาดของตน ผมตองกลาที่จะยื่นมือ ออกไปอวยพร และตอนรับลูกของผมดวยความเมตตากรุณา โดยไมคํานึงถึงวาพวกเขาจะรูสึกหรือคิดอยางไรเกี่ยวกับตัวผม เนื่องจากการเปนเหมือนพระบิดาที่เมตตากรุณานั้น เปน เปาหมายสูงสุดของชีวิตฝายจิต ดังที่ปรากฏอยูในเรื่องอุปมาและ ในภาพวาดของเรมแบรนท ตอนนี้ผมจึงจําเปนตองคนหา ความหมายที่แทจริง อันดับแรกสุด ผมตองระลึกถึงเนื้อเรื่องที่พระเยซูเจาทรง เลาไววา “ชายคนหนึ่งมีลูกชายอยู 2 คน ...” นักบุญลูกาเขียนอีก วา “คนเก็บภาษีและคนบาป ... เขามาใกลเพื่อจะฟงพระองค พวกฟาริสีและคัมภีราจารยบนวา “ชายคนนี้ตอนรับคนบาปและ กินดื่มรวมกับพวกเขา” (ลก.15:1-2) พวกเขาสงสัยในความถูกตอง ของพระองคในฐานะอาจารย โดยการตําหนิวาพระองคใกลชิด กับคนบาป พระเยซูเจาทรงตอบสนองคําวิพากษวิจารณของพวก เขาดวยการเลาเรื่องอุปมาแกะที่หายไป เหรียญที่หายไป และ เรื่องลูกลาง-ผลาญ พระเยซูเจาตองการชี้ใหเห็นอยางชัดเจนวา พระเจาซึ่ง พระองคตรัสถึงนั้นคือ พระเจาที่มีความเมตตากรุณา ผูตอนรับ คนบาปที่กลับใจใหเขามาในบานของพระองคดวยความยินดี ดวยเหตุนี้ การที่พระองคทรงคบหากับคนที่ชื่อเสียงไมดี และกิน 181

ดื่มรวมกับพวกเขา จึงไมขัดกับคําสอนของพระองคเกี่ยวกับพระ เจา แตทําใหคําสอนนี้เปนตัวตนในชีวิตประจําวัน ถาพระเจาทรง อภัยแกคนบาป ดังนั้น ผูที่เชื่อในพระองคก็จะตองอภัย เชนเดียวกันดวย หรือถาพระเจาตอนรับคนบาปใหกลับบาน ก็ ยอมแนนอนวา ผูที่ไวใจในพระเจาก็จะกระทําเชนเดียวกัน หรือ ถาพระเจาทรงเมตตากรุณา ผูที่รักพระเจาก็จะปฏิบัติความ เมตตากรุณาเชนเดียวกันดวย พระ-เจาผูซึ่งพระเยซูเจาประกาศ ถึงและปฏิบัติในพระนามของพระองคนั้น เปนพระเจาที่มีความ เมตตากรุณา เปนพระเจาผูมอบพระองคเปนแบบอยางและเปน ตนแบบ สําหรับการประพฤติปฏิบัติทุกอยางของมนุษยทุกคน ยิ่งกวานั้น การเปนเหมือนพระบิดาเจาสวรรคมิใชเปน เพียงแงมุมหนึ่งที่สําคัญในคําสอนของพระเยซูเจาเทานั้น แตเปน หัวใจของคําสอนทั้งหมดเลยทีเดียว ประสิทธิผลของพระวาจา และการเรียกรองของพระเยซูเจานั้นชางยิ่งใหญนัก เมื่อไดยิน เสียงเรียกใหกลายเปนบุตรของพระเจาอยางแทจริง ตราบใดที่เรายังเปนของโลกนี้อยู ตราบนั้นเรายังคงเปน ทาสของรูปแบบการแขงขันดวยการคาดหวังสิ่งตอบแทนความดี ที่เรากระทํา แตเมื่อเราเปนของพระเจา ผูทรงรักเราอยางไมมี เงื่อนไขแลว เราก็จะดําเนินชีวิตอยางที่พระองคทรงกระทํา การ กลับใจอันยิ่งใหญที่พระเยซูเจาทรงเชื้อเชิญเรานั้น คือการผาน จากการเปนของโลกมาสูการเปนของพระเจา 182

กอนที่พระเยซูเจาจะทรงสิ้นพระชนมไมนาน พระองคทรง อธิษฐานภาวนาเพื่อสานุศิษยของพระองควา “พระบิดาเจาขา พวกเขาไมเปนของโลกเหมือนอยางที่ขาพระองคมิไดเปนของโลก โปรดใหพวกเขาทั้งหลายเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน เหมือนอยาง ที่พระองคทรงดํารงอยูในขาพระองค และขาพระองคก็อยูใน พระองค ทั้งนี้เพื่อพวกเขาจะไดดํารงอยูในเรา เพื่อโลกจะเชื่อวา พระองคทรงสงขาพระองคมา” (ยน.17:16-21) เมื่อเราไดอยูในบานของพระเจา ในฐานะเปนบุตรชาย หญิงของพระองค เราก็สามารถเปนเหมือนพระองค คือรัก ใจดี เอาใจใสดูแลเหมือนพระองค พระเยซูเจาทรงชัดเจนในเรื่องนี้ เมื่อทรงอธิบายวา “ถาทานรักผูที่รักทาน ทานจะไดบําเหน็จ อะไร? แมคนบาปก็รักผูที่รักเขา ถาทานทําดีตอผูที่ทําดีตอทาน ทานจะไดบําเหน็จอะไรเลา? แมคนบาปก็ทําเชนนั้นดวย ถา ทานใหยืมแตเฉพาะคนที่หวังจะเอาคืนได ทานก็จะรับบําเหน็จ อะไร? แมคนบาปก็เชนกัน ใหคนบาปยืมเพื่อจะไดรับตอบแทน ฝายพวกทานจงรักศัตรู ทําดี และใหยืมโดยไมหวังตอบแทน และ ทานจะไดรับรางวัลใหญยิ่ง ทานจะเปนบุตรของพระผูสูงสุด เพราะพระองคทรงพระทัยดี แมแตคนอกตัญูและคนชั่วชา จง เปนผูมีเมตตา เหมือนพระบิดาของทานทรงพระเมตตากรุณา เถิด” (ลก.6:32-36) นี่คือแกนแทของพระวรสาร วิธีการที่มนุษยถูกเรียกใหรัก กันและกันนั้น ก็คือวิธีการของพระเจา เราถูกเรียกใหรักซึ่งกัน 183

และกันดวยความรักที่ไมเห็นแกตัวและตอนรับดวยใจกวาง เหมือนที่เราไดเห็นในภาพวาดบิดาของเรมแบรนท ความเมตตา กรุณาซึ่งเรียกรองจากเรานั้นเปนความรักที่ไมอิงอยูบนการ แกงแยงแขงขัน แตเปนความเมตตากรุณาอยางหาที่สุดมิได ซึ่ง ไมมีการแกงแยงใดๆ ปะปนอยูเลย เปนความรักตอศัตรูอยาง สิ้นสุดจิตใจ หากเราปรารถนาที่จะไมเปนเพียงแคไดรับจากพระ เจา แตตอนรับแบบพระองค เราก็ตองเปนเหมือนพระบิดาเจา สวรรค และมองโลกดวยสายพระเนตรของพระองค แตสิ่งที่สําคัญกวาเนื้อหาของเรื่องอุปมา และคําสอนของ พระเยซูเจาก็คือ พระบุคคลขององคพระเยซูเจาเอง พระองคทรง เปนบุตรแทๆ ของพระบิดาเจา พระองคทรงเปนตนแบบในการ เปนเหมือนพระบิดา ในพระองคนั้น พระเจาประทับอยูอยาง บริบูรณ ความรูเรื่องพระเจาทั้งหมดดํารงอยูในพระองค พระสิริ ของพระเจาก็อยูในพระองค พลังอํานาจของพระเจาก็เปนของ พระองค พระองคทรงเปนหนึ่งเดียวกับพระบิดาอยางใกลชิดและ สมบูรณ จนกระทั่งวาถาไดเห็นพระเยซูเจา ก็เทากับไดเห็นพระ บิดา “ฟลิปพูดกับพระองควา โปรดแสดงพระบิดาแกพวกเราเถิด พระเจาขา” แตพระองคกลับตอบวา “ผูใดไดเห็นเรา ก็ไดเห็นพระ บิดา” (ยน.14:9) พระเยซูเจาทรงแสดงใหเราเห็นถึงการเปนบุตรอยาง แทจริง พระองคทรงเปนบุตรคนเล็กที่ไมกระดางกระเดื่อง พระองคทรงเปนบุตรคนโตที่ไมขุนเคือง พระองคทรงนอบนอม 184

เชื่อฟงพระบิดาในทุกสิ่ง แตก็ไมใชทาส พระองคทรงไดยินทุกสิ่ง ที่พระบิดาตรัส แตสิ่งเหลานั้นไมไดทําใหพระองคเปนคนรับใช พระองคทรงทําทุกสิ่งที่พระบิดาทรงสั่งใหกระทํา แตพระองคก็ ยังคงมีอิสระ พระองคทรงใหทุกสิ่ง ขณะเดียวกันก็ทรงรับทุกสิ่ง ดวย พระองคทรงประกาศอยางเปดเผยวา “เราขอบอกความจริง แกทานทั้งหลายวา พระบุตรไมอาจทําสิ่งใดไดโดยพระองคเอง แตพระองคทรงกระทําในสิ่งซึ่งพระองคทรงเห็นจากพระบิดา และสิ่งซึ่งพระบิดากระทํา พระบุตรก็ทรงกระทําเชนนั้นดวย เพราะพระบิดารักพระบุตร และแสดงทุกสิ่งที่พระองคทรงกระทํา แกพระบุตร และพระองคจะแสดงใหพระบุตรเห็นสิ่งที่ยิ่งใหญ กวางานเหลานั้น ซึ่งจะทําใหทานทั้งหลายประหลาดใจ คือ พระ บิดาทรงยกพระบุตรขึ้นมาจากความตาย และประทานชีวิตให และพระบุตรจะทรงใหชีวิตแกทุกคนที่พระองคทรงเลือก เพราะ พระบิดามิไดตัดสินผูใด พระองคมอบความวางใจในการตัดสิน ทั้งหมดไวที่พระบุตร เพื่อวาทุกคนถวายเกียรติแดพระบุตร เหมือนอยางที่ถวายเกียรติแดพระบิดา” (ยน.5:19-23) นี่คือความเปนบุตรพระเจา ซึ่งผมถูกเรียกใหมาเปน ธรรมล้ําลึกของการไถกูก็คือ บุตรของพระเจาทรงรับเอากาย เพื่อให ลูกๆ ที่หายไปของพระเจากลับมาเปนบุตรอยางที่พระเยซูเจา ทรงเปน ในมุมมองนี้ เรื่องราวของลูกลางผลาญจึงมีมิติใหม ทั้งหมด กลาวคือ พระเยซูเจาพระบุตรสุดที่รักของพระบิดา ทรง ออกจากบานของพระบิดาเพื่อรับแบกบาปของบุตรพระเจาที่ดื้อ 185

ดึง และนําพวกเขากลับไปยังบานของพระองค แตในขณะที่ พระองคเสด็จออกมานั้น พระองคก็ยังคงอยูใกลชิดกับพระบิดา โดยผานทางความนอบนอมเชื่อฟงอยางสิ้นเชิงของพระองค พระองคทรงเยียวยารักษาพี่นองชายหญิงที่จมอยูในความขุน เคือง ดังนั้น เพราะผมพระเยซูจึงกลายเปนทั้งบุตรคนเล็กและ บุตรคนโต เพื่อแสดงใหผมเห็นวาจะเปนเหมือนบิดาไดอยางไร โดยผานทางพระองค ผมสามารถกลับเปนลูกที่แทจริงอีกครั้ง และในฐานะที่เปนลูกที่แทจริง ผมก็จะสามารถเติบโตและ กลายเปนผูที่มีความเมตตากรุณา เชนเดียวกับที่พระบิดาเจา สวรรคของเราทรงเปนผูมีความเมตตากรุณาไดในที่สุด ขณะที่ชีวิตของผมผานเลยไป ผมไดคนพบความ ยากลําบากและการทาทาย และยังไดพบกับความสําเร็จในการ เติบโตสูความเปนบิดาฝายจิตอีกดวย ภาพวาดของเรมแบรนทได ตัดความคิดที่วาการแสวงหานี้เกี่ยวพันกับอํานาจ อิทธิพล หรือ การควบคุม ผมอาจจะเห็นภาพลวงวาวันหนึ่งเจานายทั้งหลาย จะตายไป และที่สุดผมเองจะเปนเจานายเอง แตนี่เปนวิธีคิดทาง โลกซึ่งอํานาจเปนความคิดหลัก ไมยากที่จะจินตนาการวา คนที่ ไดพยายามมาตลอดชีวิตที่จะดําเนินชีวิตโดยไมมีเจานายนั้น แทจริงเขาไมไดแตกตางจากบรรพบุรุษของพวกเขาเลย ในเวลาที่ เขาไดเคยกระทําเชนนี้มากอน ความเปนบิดาฝายจิตไมเกี่ยวของ กับอํานาจหรือการบังคับควบคุม แตคือบิดาที่มีความเมตตา 186

กรุณา ผมยังคงตองมองภาพบิดาซึ่งกําลังโอบกอดลูกลางผลาญ ของเขา เพื่อจะไดเห็นความจริงขอนี้ แมวาผมจะมีเจตนาที่ดีที่สุด แตผมก็ประหลาดใจที่ผมกลับ พบวาตัวเองยังคงตอสูเพื่อใหไดมาซึ่งอํานาจ เมื่อผมให คําแนะนํา ผมตองการที่จะรูวาไดรับการปฏิบัติตามหรือไม เมื่อ ผมใหความชวยเหลือ ผมตองการคําขอบคุณ เมื่อผมใหเงิน ผมก็ ตองการใหใชตามที่ผมตองการ เมื่อผมทําบางสิ่งที่ดี ผมตองการ ใหมีการระลึกถึง อาจจะไมตองถึงขั้นที่ตองมีอนุสาวรียหรือศิลา จารึกเตือนความทรงจํา แตผมก็ไมอยากถูกลืม ผมอยากจะมีชีวิต อยูในความคิดและการกระทําของคนอื่นๆ แตบิดาของลูกลางผลาญไมไดเปนหวงตัวเอง ชีวิตที่ทุกขทรมานมาเนิ่นนาน ไดทําใหเขาวางเปลาจากความปรารถนาที่จะ บังคับควบคุมสิ่งใดๆ เขาคิดถึงแตลูกเทานั้น เขาตองการมอบตัว ของเขาทั้งครบใหแกลูก และทุมเทตัวเองทั้งหมดเพื่อลูกชาย ผมจะสามารถใหโดยไมหวังสิ่งตอบแทน และรักโดยไมมี เงื่อนไขใดๆ ในความรักนั้นไดหรือไม เมื่อผมคิดถึงความ ปรารถนาอันยิ่งใหญที่จะไดรับการยอมรับและรัก ผมก็ตระหนัก วาสิ่งนี้จะเปนการตอสูตลอดชีวิต แตผมก็ยังมั่นใจวาทุกครั้งที่ผม กาวขามความตองการนี้ และเปนอิสระจากความคาดหวังสิ่งตอบ แทนใดๆ ชีวิตของผมก็จะสามารถเกิดผลเปนพระคุณของพระ จิตเจาไดอยางแทจริง 187

มีหนทางไปสูการเปนบิดาฝายจิตไหม? หรือผมถูกตัดสิน ใหติดอยูกับความตองการของผมเองที่จะพบสถานที่หนึ่งในโลก ของผม ซึ่งผมกลับมาใชอํานาจแทนพลังแหงความเมตตากรุณา มีการแกงแยงแขงขันที่ทําใหหัวใจของผมหลงทางไป จนผมเห็น ความเปนเด็กของตัวเอง เสมือนเปนผูแขงขัน ถาพระเยซูเจาทรง เรียกผมใหเปนผูเมตตากรุณาเหมือนที่พระบิดาเจาสวรรคทรง เปนอยางแทจริงแลว และถาพระเยซูเจามอบพระองคเองเปน หนทางนําไปสูชีวิตแหงความเมตตากรุณา ผมก็จะไมประพฤติ เยี่ยงคนที่แกงแยงกัน ผมตองเชื่อวาผมสามารถกลายเปนเหมือน พระบิดา ซึ่งเปนกระแสเรียกของผม

ความระทมทุกข การใหอภัย และความใจกวาง เมื่อมองดูภาพบิดาที่เรมแบรนทวาด ผมเห็นหนทาง 3 ประการที่จะนําไปสูความเปนบิดาที่มีความเมตตากรุณาอยาง แทจริง นั่นคือความระทมทุกข การใหอภัย และความใจกวาง อาจจะแปลกที่คิดวาความระทมทุกขเปนหนทางหนึ่งที่มุงสู ความเมตตากรุณา แตเปนเชนนั้นจริงๆ ความระทมทุกข เรียกรองผมใหยอมรับบาปของโลก รวมถึงบาปของตัวเองดวย เปนเหมือนสิ่งที่ทิ่มแทงหัวใจของผม และทําใหผมหลั่งน้ําตา มากมาย ไมใชน้ําตาที่หลั่งออกมาจากดวงตา แตหลั่งออกมา จากหัวใจของผม เมื่อผมพิจารณาถึงการหลงทางมากมายของ 188

บรรดาบุตรพระเจา รวมทั้งตัณหา ความหยิ่งจองหอง ความ รุนแรง ความโกรธ และความขุนเคือง และเมื่อผมมองดูสิ่งเหลานี้ ดวยสายตาแหงดวงพระทัยของพระเจา ผมก็มีแตจะรองไหดวย ความทุกขระทม ดูเถิด วิญญาณของขาเอย ทําไมมนุษยคนหนึ่งถึงไดทําให เพื่อนมนุษยตองทนทุกขมากมายขนาดนี้ ดูคนเหลานี้เถิด เขา คบ-คิดวางแผนที่จะทําอันตรายเพื่อนรวมชาติ ดูพอแมพวกนี้ที่ ทารุณลูกๆ ดูเจาของสวนเหลานี้ที่เอาเปรียบคนงานของเขา หญิงที่ถูกรังแก ชายที่ถูกขมเหง และเด็กๆ ที่ถูกทอดทิ้ง ดูเถิด วิญญาณของขาเอย จงมองดูโลก คายกักกัน คุก บานสงเคราะห โรงพยาบาล และเจาจะไดยินเสียงรองของคนยากจน เสียงรองแหงความทุกขระทมนี้คือการภาวนา ในโลกของ เรามีคนที่รองไหเชนนี้เหลืออยูนอยมาก แตความระทมทุกขเปน หัวใจที่ทําใหมองเห็นบาปของโลก และรูวาอิสรภาพตองแลกมา ดวยความระทมทุกข ซึ่งถาไมมีอิสระ ความรักก็ไมอาจผลิบานได ผมเริ่มที่จะเขาใจวาสวนหนึ่งของการภาวนาคือการรองไห ความ ระทมทุกขนี้ลึกซึ้งรุนแรง มิใชเพียงเพราะบาปของมนุษยมีมาก เทานั้น แตโดยเฉพาะอยางยิ่ง เพราะความรักของพระเจาไมมีที่ สิ้นสุด เพื่อที่จะเปนเหมือนพระบิดาผูมีอํานาจแตเมตตากรุณานี้ ผมตองหลั่งน้ําตามากมาย และเตรียมหัวใจของผมใหยอมรับทุก คน ไมวา เขาจะเปนมาอยางไร และใหอภัยเขาจากหัวใจ 189

หนทางที่สองซึ่งนําผมไปสูความเปนบิดาฝายจิต คือการให อภัย โดยผานทางการใหอภัย เราจะเปนเหมือนพระบิดา การให อภัยจากหัวใจนั้นเปนสิ่งที่ยากมากและแทบจะเปนไปไมไดดวย ซ้ํา พระเยซูเจาตรัสกับสานุศิษยของพระองควา “ถาพี่นองของ ทานทําผิดตอทานวันละเจ็ดครั้ง และกลับมาหาทานทั้งเจ็ดครั้ง พูดวา 'ฉันเสียใจ' ทานจงใหอภัยเขาเถิด” (ลก.17:4) ผมพูดอยูบอยๆ วา “ผมอภัยใหคุณ” แตวาในขณะที่ผม กลาวคําพูดนี้ หัวใจของผมยังคงมีแตความโกรธหรือขุนเคือง ผม ยังคงอยากไดยินวาที่สุดแลวผมเปนฝายถูก ผมตองการไดยินคําขอโทษ และตองการไดรับความพึงพอใจจากคําสรรเสริญเปน การตอบแทน เพียงเพราะวาผมไดใหอภัยแลว แตการอภัยของพระเจาไมมีเงื่อนไขใดๆ เพราะมาจาก หัวใจที่ไมเรียกรองสิ่งใดๆ เพื่อตัวเอง เปนหัวใจที่ปราศจากการ แสวงหาตัวเองอยางสิ้นเชิง ซึ่งเปนวิธีการใหอภัยของพระเจาซึ่ง ผมตองฝกปฏิบัติในชีวิตประจําวัน สิ่งนี้เรียกรองใหผมกาวขามขอ โตแยงที่วาการใหอภัยนั้นไมฉลาด ไมจริงใจ และเปนไปไมได การใหอภัยเชื้อเชิญใหผมกาวขามความตองการ การยอมรับ และคําชมเชยตางๆ ที่สุด การใหอภัยเรียกรองใหผมกาวขาม บาดแผลของหัวใจที่ทําใหผมรูสึกเจ็บปวด รูสึกผิด ตองการจะ ควบคุม และวางเงื่อนไขบางอยางระหวางผมกับผูที่ผมตองให อภัย 190

การกาวขามนี้เปนกฎเกณฑแทจริงของการใหอภัย อาจจะดีกวาถาใชคําวา “ปนขาม” มากกวาคําวา “กาวขาม” บอยครั้งที่ผมปนขามกําแพงของขอโตแยงและความรูสึกโกรธ ซึ่ง ผมสรางขึ้นมาระหวางตัวเองกับคนอื่นๆ ที่ผมรัก แตผมไมได รับความรักตอบแทน เปนกําแพงของความกลัวที่จะเจ็บอีกครั้ง เปนกําแพงของความหยิ่งและปรารถนาที่จะควบคุม แตทุกครั้งที่ ผมปนขามกําแพงสําเร็จ ผมก็ไดเขาไปในบานซึ่งพระบิดาประทับ อยู และไดสัมผัสกับเพื่อนบานของผมดวยความเมตตากรุณา อยางแทจริง ความระทมทุกขทําใหผมเห็นเลยออกไปจากกําแพงนี้ และ รูถึงความทุกขทรมานอันยิ่งใหญ ซึ่งเปนผลมาจากความหลงของ มนุษย ความระทมทุกขเปดหัวใจของผมใหรวมเปนหนึ่ง เดียวกับพี่นองชายหญิง การใหอภัยเปนวิถีทางที่จะกาวขาม กําแพง และตอนรับคนอื่นๆ ในหัวใจ โดยไมหวังสิ่งใดตอบแทน ในเวลาที่ผมระลึกไดวาผมเปนลูกสุดที่รักแลวเทานั้น ที่ผมจึงจะ สามารถตอนรับคนอื่นๆ ซึ่งตองการกลับมาดวยความเมตตา กรุณาอันเดียวกันกับที่พระบิดาไดตอนรับผม หนทางที่สามเพื่อเปนเหมือนพระบิดาคือ ความใจกวาง ใน เรื่องอุปมานั้น บิดาไมเพียงแคใหทุกสิ่งแกลูกที่ตองการออก จากบาน เพื่อไปตามทางที่เขารองขอเทานั้น แตบิดายังไดให รางวัลเมื่อเขากลับบานอีกดวย และกับบุตรคนโต บิดาก็ไดบอก 191

วา “ทุกสิ่งที่พอมีก็เปนของลูก” ไมมีสิ่งใดที่บิดาเก็บไวสําหรับ ตัวเองเลย เขามอบตัวเองทั้งครบแกลูกๆ บิดามิไดใหมากกวาสิ่งที่เราคาดหวังวาจะไดจากคนที่เรา ทําใหเขาโกรธเทานั้น แตเขาไดใหตัวเองทั้งครบโดยไมเก็บสิ่งใดไว ทุกสิ่งเปนของลูกทั้งสองคน ในลูกทั้งสองคนนั้น บิดาตองการ มอบชีวิตของเขาทั้งครบ สําหรับบุตรคนเล็ก บิดาใหเสื้อคลุมยาว แหวน รองเทา และตอนรับการกลับบานดวยงานฉลอง เชนเดียวกันสําหรับบุตรคนโต บิดาไดขอรองใหเขายอมรับวาเขา อยูในหัวใจของบิดา และรวมโตะฉลองกับนองชาย สิ่งนี้พิสูจนวา พรมแดนของลักษณะความเปนบิดาแบบผูปกครอง ไดถูกยกเลิก ไป นี่ไมใชภาพของบิดาที่นาสนใจ แตเปนภาพของพระเจาผูทรง ความดี ความรัก ใหอภัย ดูแลเอาใจใส ชื่นชมยินดี และเมตตา กรุณาอยางไมมีที่สิ้นสุด พระเยซูเจาทรงแสดงความใจกวางของ พระเจา โดยการใชภาพลักษณตามวัฒนธรรมของพระองค และ ขณะเดียวกันก็เปลี่ยนความหมายใหมดวย เพื่อที่จะเปนเหมือนพระบิดา ผมตองเปนผูมีใจกวาง เชนเดียวกับพระองค เชนเดียวกับที่พระบิดาทรงมอบพระองค เองทั้งครบแกลูกๆ ของพระองค ผมก็ตองใหตัวเองทั้งครบแกพี่ นองชายหญิงของผมเชนกัน พระเยซูเจาตรัสชัดเจนวา การอุทิศ ตนเปนเครื่องหมายแทจริงแหงการเปนศิษยของพระองค “ไมมี ความรักใดใหญยิ่งกวาการยอมสละชีวิตเพื่อมิตรสหายของตน” (ยน.15:13) 192

การอุทิศตนนี้เปนกฎเกณฑอยางหนึ่ง เพราะวาไมใชสิ่งที่ เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ สําหรับบุตรของความมืดซึ่งตกอยูใน ความกลัว ความสนใจในตัวเอง ความโลภและยึดมั่นในอํานาจ แรงจูงใจอันยิ่งใหญของพวกเขาก็คือ การเอาชีวิตรอดและการ ปองกันตนเอง แตสําหรับบุตรแหงความสวาง ผูรูวาความรักที่ สมบูรณนั้นขับไลความกลัว ก็จะสามารถใหทุกสิ่งที่เขามีเพื่อคน อื่นได ในฐานะเปนบุตรแหงความสวาง เราเตรียมตัวเพื่อเปน มรณสักขีที่แท คือ บุคคลซึ่งเปนพยานยืนยันถึงความรักอันหา ขอบเขตมิไดของพระเจา ดวยชีวิตทั้งหมดของเขาเอง การใหทุก สิ่งจึงกลายเปนการไดรับทุกสิ่ง พระเยซูเจาทรงแสดงสิ่งนี้อยาง ชัดเจนโดยตรัสไววา “ผูใดยอมสูญเสียชีวิตของตนเพราะเห็นแก เรา ... เขาจะรักษาชีวิตนั้นไว” (มก.8:35) ทุกครั้งที่ผมพยายามเปนคนใจกวาง ผมรูวาผมไดผานจาก ความกลัวไปสูความรัก แตในชวงแรกของขั้นตอนนี้ยากมาก เพราะมีอารมณและความรูสึกตางๆ มากมายที่ขัดขวางมิใหผม ไดใหอยางอิสระ ทําไมผมจึงตองใหพลัง เวลา เงินทอง รวมถึง ความเอาใจใสแกคนที่ทําใหผมขุนเคืองใจเลา? ทําไมผมตอง แบงปนชีวิตกับบางคนซึ่งไมรูถึงคุณคาเลย? ผมพรอมทีจ่ ะใหอภัย แตถาจะใหมากกวานี้ละ? อยางไรก็ตาม ความจริงก็คือวาในทางชีวิตจิต บุคคลที่ทํา ใหผมขุนใจนั้นเปน “ญาติพี่นอง” เปน “พงศพันธุ” ของผมเอง คํา 193

วา “ความใจกวาง” รวมเอาคําวา “พงศพันธุ” ซึ่งเราพบไดในคํา วา “Gender, Generation, Generativity” ซึ่งในภาษาลาติน ใชคํา วา “Genus” และในภาษากรีกใชคําวา “Genos” หมายถึง “ชนิด เดียวกัน พงศพันธุเดียวกัน” ความใจกวางจึงเปนการใหซึ่งมาจาก ความสัมพันธใกลชิด ความใจกวางที่แทมีพื้นฐานอยูบนความจริง ไมใชในความรูสึก บุคคลที่ผมใหอภัยนั้นเปน “ญาติ” และเปนคน ในครอบครัวของผมเอง และทุกครั้งที่ผมปฏิบัติเชนนี้ ความจริง ดังกลาวก็จะยิ่งชัดเจนมากขึ้นสําหรับผม ความใจกวางใหกําเนิด ครอบครัวใหมที่มีความใจกวาง ดังนั้นความระทมทุกข การใหอภัย และความใจกวางจึง เปน 3 วิถีทาง ซึ่งทําใหภาพลักษณของพระบิดาเจาเติบโตขึ้นใน ตัวผม เปนลักษณะการเรียกของพระบิดาใหอยูในบานของ พระองค ในฐานะที่เปนบิดา ผมมิไดถูกเรียกใหกลับบานเหมือน ลูกคนเล็กหรือคนโต แตใหผมอยูที่นั่นในฐานะเปนคนหนึ่งซึ่ง คอยตอนรับดวยความชื่นชมยินดีในการกลับมาของลูกๆ ที่หลง ทาง เปนการยากที่จะอยูแตในบานและรอคอย เปนการรอคอย ที่ทุกขระทมเพื่อคนที่ออกไปจากบาน และเปนการรอคอยดวย ความหวังที่จะใหอภัยและใหชีวิตใหมแกคนที่กลับมา ในฐานะที่เปนบิดา ผมตองเชื่อวาทุกสิ่งที่หัวใจของมนุษย ปรารถนานั้น สามารถมีอยูที่บาน ในฐานะที่เปนบิดา ผมตอง เปนอิสระจากความตองการที่จะแสวงหาสิ่งที่ผมคิดวาผมไมไดรับ ในสมัยเปนเด็ก ในฐานะที่เปนบิดา ผมตองรูวาในความเปนจริง 194

นั้น วัยหนุมของผมจบแลว และการทําตัวเปนหนุมก็เปนความ พยายามที่ไมมีประโยชนที่จะปดบังความจริงที่วา ผมแกและใกล จะตายแลว ในฐานะที่เปนบิดา ผมตองกลาที่จะแบกรับความ รับผิดชอบของบุคคลผูบรรลุวุฒิภาวะฝายจิต และกลาพอที่จะ เชื่อวาความยินดีแทและความสําเร็จแทมาจากการตอนรับ ผูบาดเจ็บจากชีวิตกลับสูบาน และรักพวกเขาดวยความรักที่ไม เรียกรองหรือคาดหวังสิ่งใดตอบแทนเลย มีความวางเปลาที่นากลัวในความเปนบิดาฝายจิต นั่นคือ การไมมีอํานาจ ไมประสบความสําเร็จ ไมเปนที่นิยม ไมมี ชื่อเสียง ไมเปนที่พึงพอใจ แตในความวางเปลาที่ดูนากลัวนี้เอง ก็เปนที่ที่มีอิสรภาพอยางแทจริง เปนสถานที่ซึ่งไมมีอะไรจะตอง สูญเสียอีกแลว เปนสถานที่ซึ่งความรักไมมีการเรียกรอง และ เปนที่ซึ่งพบความเขมแข็งทางจิตไดอยางแทจริง ทุกครั้งที่ผมสัมผัสความวางเปลาที่ดูนากลัวนี้ แตเกิดผลใน ตัวผม ผมรูวาผมสามารถตอนรับทุกคนไดโดยปราศจากการ ตัดสินลงโทษและใหความหวังแกเขา ผมรูสึกเปนอิสระที่จะ รับภาระของคนอื่นๆ โดยไมตองมีการประเมิน การจัดแบงหรือ การวิเคราะหใดๆ เมื่อไมมีการตัดสินใดๆ ผมก็สามารถกอใหเกิด ความวางใจอยางอิสระได ครั้งหนึ่ง ในขณะที่ผมไปเยี่ยมเพื่อนซึ่งกําลังจะสิ้นใจ ผมมี ประสบการณถึงความวางเปลาอันศักดิ์สิทธิ์นี้ เมื่ออยูกับเพื่อน คนนี้ ผมไมมีความปรารถนาจะถามคําถามใดๆ เกี่ยวกับอดีตหรือ 195

คาดหวังอนาคต เราเพียงแคอยูดวยกันเทานั้นโดยไมกลัว ไมรูสึก ผิดหรือละอาย ไมวิตกกังวลใดๆ ในความวางเปลานั้น เรา สามารถรูสึกถึงความรักที่ไมมีเงื่อนไขของพระเจาได และเรา สามารถกลาวอยางที่ผูเฒาซีเมโอนไดกลาวไว ในขณะที่เขาอุม พระกุมารไวในวงแขนวา “พระเจาขา บัดนี้พระองคทรงใหทาส ของพระองคไปเปนสุขตามพระดํารัสของพระองค” (ลก.2:29) ใน ทามกลางความวางเปลาอันนากลัวนี้ มีความไววางใจ สันติ และ ความชื่นชมยินดีอยางบริบูรณ ความตายไมเปนศัตรูอีกตอไป ความรักกลับเปนชัยชนะ ทุกครั้งที่ผมสัมผัสความวางเปลาอันศักดิ์สิทธิ์ของความรัก ที่ไมเรียกรองนี้ สวรรคและแผนดินสั่นสะทาน และ “มีความชื่น ชมยินดีในทามกลางทูตสวรรค” (ลก.15:10) เปนความชื่นชมยินดีใน การกลับมาของลูกๆ เปนความชื่นชมยินดีของความเปนบิดาฝาย จิต การดําเนินชีวิตแบบบิดาฝายจิตนี้เรียกรองการฝกอยาง ถอน-รากถอนโคน เพราะผมเปนบุคคลที่ไมยอมรับตนเอง และ ในการแสวงหาการยอมรับและความรัก ผมพบวาเปนไปไมไดที่ จะรักอยางมั่นคงโดยปราศจากการเรียกรองบางสิ่งตอบแทน แต จริงๆ แลว การฝกฝนนี้ก็คือการลมเลิกความตองการที่จะกระทํา สําเร็จดวยตัวเองเสมือนเปนวีรกรรม เพราะการเปนบิดาฝายจิต และพลังแหงความเมตตากรุณาจะเกิดขึ้น ผมตองยอมใหลูกคน เล็กที่ลางผลาญและบุตรคนโตที่ขุนเคืองใจ ไดกาวขึ้นไปยังจุดที่ 196

ยอมรับความรักที่เมตตาและไมมีเงื่อนไข ซึ่งบิดามอบให และ เพื่อคนพบการเรียกใหกลับมาสูบานซึ่งพระบิดาประทับอยู ดังนี้เองที่ลูกทั้งสองในตัวของผมจะสามารถแปรเปลี่ยน ไปสูความเปนบิดาที่มีความเมตตากรุณาไดอยางสมบูรณ การ แปร-เปลี่ยนนี้ทําใหความปรารถนาอันลึกซึ้งในหัวใจที่กระวน กระวายของผมเปนจริง ความชื่นชมยินดีที่ยิ่งใหญสําหรับผมก็คือ การยื่นแขนที่ออนลาของผมออกไป และวางมือทั้งสองขางใน ลักษณะการอวยพรบนไหลของลูกชายที่กลับบาน

197

บทสงทาย ดําเนินชีวิตตามภาพวาด

เมื่อผมไดเห็นภาพโปสเตอรของเรมแบรนทเปนครั้งแรก ในชวงปลายป ค.ศ. 1983 ผมสนใจอยูแตมือทั้งสองขางของบิดา ที่กอดลูกชายผูกลับมาไวแนบอก ผมเห็นการใหอภัย การคืนดี และการรักษาเยียวยา ทั้งยังเห็นถึงความปลอดภัย การพักผอน และการกลับบานดวย ผมรูสึกประทับใจภาพการโอบกอดที่มี ชีวิตชีวาของบิดากับบุตร เพราะทุกสิ่งในตัวของผมปรารถนา อยางแรงกลา ที่จะสัมผัสการตอนรับแบบที่ลูกลางผลาญไดรับ การไดเห็นภาพครั้งนี้เปนจุดเริ่มตนในการกลับมาของตัวผม คณะลาคช (L'Arche) คอยๆ กลายมาเปนบานของผม ไม เคยเลยสักครั้งในชีวิตที่ผมจะคิดวาคนที่พิการทางสมองจะเปนผู วางมือของเขาลงบนตัวผมในลักษณะของการอวยพร และใหผม รูสึกถึงความเปนบาน นานมากที่ผมคนหาความรูสึกปลอดภัย และความอบอุนในทามกลางบุคคลที่เฉลียวฉลาดทั้งหลาย โดย แทบจะไมตระหนักวาพระอาณาจักรสวรรคเผยแสดงแก “เด็ก 198

เล็กๆ” ซึ่งพระเจาไดเลือกสรร “คนที่โลกถือวาออนแอ เพื่อทํา ใหผูเขมแข็งตองอับอาย” (1คร.1:27) แตเมื่อผมมีประสบการณถึงการตอนรับที่อบอุน และไม เสแสรงของบุคคลซึ่งไมมีสิ่งใดจะโออวด และเมื่อผมไดมี ประสบการณถึงการโอบกอดดวยความรักจากบุคคลที่ไมตั้ง คําถามใดๆ ผมก็เริ่มที่จะคนพบวา การกลับบานฝายจิตที่แทจริง นั้น หมายถึงการกลับไปสูความเปนผูมีจิตใจยากจน ซึ่งเปนผูที่ ไดครอบครองอาณาจักรสวรรค การโอบกอดของบิดากลายเปน ความจริงสําหรับผม เมื่อผมไดโอบกอดผูพิการทางสมองที่นา สงสารเหลานี้ การที่ผมไดเห็นภาพนี้ในขณะที่ผมไปเยี่ยมบานผูพิการ ทาง-สมองนั้น ทําใหผมสรางความคิดเชื่อมโยง ซึ่งหยั่งรากลึกใน รหัส-ธรรมเรื่องความรอด เปนการเชื่อมโยงระหวางการอวยพร ของพระเจากับการอวยพรของคนยากจน ในลาคช ผมพบวา การอวยพรเหลานี้เปนอันหนึ่งอันเดียวกัน เรมแบรนทไมเพียงนํา ผมใหสัมผัสกับความปรารถนาอันลึกซึ้งแหงหัวใจเทานั้น แตยัง นําผมใหคนพบวาผมสามารถทําใหความปรารถนาเหลานี้เปน จริงในบานที่ผมไดพบกับเขาเปนครั้งแรกดวย ตอนนี้เปนเวลากวา 6 ปแลว ที่ผมไดเห็นภาพวาดของ เรมแบรนทที่โทรสลี (Trosly) และกวา 5 ป ที่ผมตัดสินใจเลือก ลาคชเปนบานของผม เมื่อผมไตรตรองชวงหลายปที่ผานมา ผม ตระหนักวาทั้งผูพิการทางสมองและผูดูแลพวกเขาตางทําใหผม 199

ดําเนินชีวิตตามภาพวาดของเรมแบรนทไดอยางสมบูรณมากกวา ที่ผมคาดหวังไวเสียอีก การตอนรับอยางอบอุนที่ผมไดรับในบาน ของลาคชหลายๆ แหง และในการเฉลิมฉลองที่ผมไดรวมดวย ทําใหผมมีประสบการณอยางลึกซึ้งถึงการกลับมาของลูกคนเล็ก การตอนรับและการฉลอง แทจริงแลวก็คือลักษณะหลัก 2 ประการของชีวิตในบานลาคชนี้ เครื่องหมายของการตอนรับมีอยู มากมาย เชน กอด จูบ รองเพลง การแสดง และการกินเลี้ยง จนกระทั่งสําหรับคนแปลกหนาแลว ลาคชดูเหมือนจะมีงาน ฉลองการกลับบานอยูเปนประจํา ผมไดใชชีวิตแบบบุตรคนโตดวย กอนหนานี้ ผมไมได ตระหนักจริงๆ วา บุตรคนโตเปนสวนหนึ่งในภาพวาดเรื่องลูก ลางผลาญของเรมแบรนท จนกระทั่งผมไปที่เซนตปเตอรสเบิรก และไดเห็นภาพรวมทั้งหมด ที่นั่น ผมไดคนพบความตึงเครียดที่ เรมแบรนทแสดงออก คือในภาพไมไดมีแคแสงสวางแหงการคืนดี ระหวางบิดาและบุตรคนเล็กเทานั้น แตยังมีความหางไกลที่ มืดมนและความขุนเคืองของบุตรคนโตดวย แมจะมีการกลับใจ แตก็มีความโกรธดวย แมจะมีความเปนหนึ่งเดียวกัน แตก็มีความ แปลกแยกดวย แมจะมีการรักษาเยียวยาที่อบอุน แตก็มีสายตา แหงการตัดสินที่เย็นชาดวย แมจะมีความเมตตากรุณา แตก็มีการ ตอตานที่ยากจะยอมรับความเมตตานั้นดวย ผมใชเวลาไมนาน นักที่จะพบลักษณะบุตรคนโตในตัวผม 200

ชีวิตในหมูคณะไมไดทําใหความมืดหายไปเสียทั้งหมด ตรงกันขาม เหมือนกับวาความสวางที่ดึงดูดผมมาที่ลาคชนั้น ทํา ใหผมสํานึกถึงความมืดในตัวของผม ความอิจฉาริษยา ความ โกรธ ความรูสึกถูกปฏิเสธหรือไมยอมรับ ความรูสึกที่ไมไดเปน เจาของ อยางแทจริง สิ่งเหลานี้ปรากฏในหมูคณะที่พยายาม ดําเนินชีวิตแหงการใหอภัย การคืนดีกัน และการเยียวยารักษา ชีวิตหมูคณะไดเปดตัวผมสูการตอสูทางจิตอยางแทจริง อันเปน การตอสูเพื่อเดินตอไปสูแสงสวาง แมวาจะมีความมืดอยูก็ตาม ตราบเทาที่ผมดําเนินชีวิตเพียงลําพัง ดูเหมือนงายที่ผมจะ ปดบังความเปนบุตรคนโตเอาไว แตการแบงปนชีวิตกับบุคคลที่ ไมปดบังความรูสึกของพวกเขา ทําใหผมเผชิญหนากับความเปน บุตรคนโตที่อยูภายในตัวผมอยางรวดเร็ว ในชีวิตหมูคณะมีเรื่อง รักหวานชื่นนอยมาก แตมีความตองการอยูเสมอที่จะออกจาก เงามืด เพื่อเขาใกลการโอบกอดของบิดา ผูพิการนั้นไมมีอะไรที่ตองสูญเสียมากนัก พวกเขาเปดเผย ตัวเองแกผม พวกเขาแสดงออกถึงความรักและความกลัว ความ สุภาพและความทุกขทรมาน ความใจกวางและความเห็นแกตัว ของพวกเขาอยางเปดเผย ดวยความที่พวกเขาแสดงออกอยาง งายๆ วาเขาเปนใคร ทําใหผมเปดตัวเองแกพวกเขาดังเชนที่พวก เขาเปดตัวแกผม ความพิการของพวกเขาเปดเผยถึงความพิการ ของตัวผมเอง ความทุกขทรมานของพวกเขาเปนกระจกสองตัว ผม ความเปราะบางของพวกเขาแสดงใหผมเห็นความเปราะบาง 201

ของตัวเอง ในการบังคับใหผมเผชิญหนากับบุตรคนโตที่อยูในตัว ผม ลาคชก็ไดเปดทางนําผมกลับบาน ผูพิการที่ไดตอนรับผม กลับบานและเชื้อเชิญใหผมฉลอง เปนกลุมบุคคลเดียวกันที่ทําให ผมเผชิญหนากับตัวผมเองที่ยังไมไดกลับใจ กลุมคนพิการนี้แหละ ที่ทําใหผมตระหนักวา หนทางของผมนั้นยังอยูหางไกลจาก จุดหมาย ในขณะที่การคนพบเหลานี้ไดกระทบกับชีวิตของผมอยาง ลึก-ซึ้ง พระหรรษทานอันยิ่งใหญที่สุดที่ไดรับจากลาคช คือการ ทาทายในการกลายเปนบิดา ผมมีอาวุโสมากกวาสมาชิกในลาคช ทุกคน และเปนจิตตาธิการดวย ซึ่งนาจะงายที่ผมจะคิดวาตัวเอง เปนบิดาคนหนึ่ง ดวยเหตุที่ผมไดบวชเปนพระสงฆ ผมจึงมี ตําแหนงเปนบิดาอยูแลว ตอนนี้ผมตองดําเนินชีวิตในฐานะเปน บิดาตามความเปนจริง การเปนบิดาในหมูคณะที่มีทั้งผูพิการทางสมอง และผูดูแล พวกเขานั้น เปนการเรียกรองมากกวาการที่ผมตองตอสูกับ ความเปนบุตรคนเล็กหรือคนโตเสียอีก บิดาในภาพวาดของเรม แบรนทเปนบิดาที่ไมมีอะไรเหลือเลย เพราะความทุกขทรมาน เขาไดประสบกับ “ความตาย” มามากมาย เขาจึงกลายเปนอิสระ อยางสมบูรณที่จะรับและให มือที่กางออกไนั้นมิไดขอ ไขวควา ตักเตือน ตัดสิน หรือลงโทษใดๆ ทั้งสิ้น แตเปนมือที่อวยพร และ ใหทุกสิ่งทุกอยางโดยไมหวังสิ่งตอบแทนใดๆ เลย 202

ตอนนี้ผมตองเผชิญหนากับภาระที่ยากและแทบจะเปนไป ไมไดในการปฏิเสธความเปนเด็กในตัวผม นักบุญเปาโลกลาวไว ชัดเจนวา “เมื่อขาพเจาเปนเด็ก ขาพเจาก็กระทําอยางเด็ก เขาใจสิ่งตางๆ อยางเด็ก และคิดแบบเด็กๆ แตตอนนี้ขาพเจา เปนผูใหญแลว ขาพเจาละจากหนทางแบบเด็กๆ แลว” (1คร.13:11) เปนการงายที่จะเปนเหมือนลูกคนเล็กหรือคนโตอยางใดอยาง หนึ่ง ที่บานลาคชของเราเต็มไปดวยลูกที่หลงทางหรือโกรธ ดวย ความที่ตองดูแลกันเปนคูๆ จึงเทากับเปนการใหความหมายถึง การเปนน้ําหนึ่งใจเดียวกัน แตยิ่งผมกลายเปนสวนหนึ่งของหมู คณะนี้มากเทาไร ความเปนน้ําหนึ่งใจเดียวกันนี้ก็ยิ่งดูเหมือน เปนจุดพักบนหนทางสูจุดหมายปลายทางที่โดดเดี่ยว คือความ โดดเดี่ยวของบิดา ของพระเจา ของความเมตตากรุณา หมูคณะ มิไดตองการลูกคนเล็กหรือคนโต คนอื่นๆ อีก ไมวาเขาจะกลับใจ หรือไมก็ตาม แตหมูคณะตองการบิดาที่ยื่นมือออกไป และพรอม เสมอที่จะวางมือนั้นบนไหลของลูกๆ ที่ปรารถนาจะกลับมา อยางไรก็ตาม ทุกสิ่งในตัวผมนั้นไดตอตานกระแสเรียกอันนี้ ผม ยังคงติดอยูกับความเปนลูกในตัวผม ผมไมตองการจะเปนคนที่มี นัยนตาฝาฟาง ผมตองการเห็นสิ่งที่เกิดขึ้นรอบๆ ตัวผมอยาง ชัดเจน ผมไมตองการการรอคอยจนกระทั่งลูกของผมกลับบาน ผมตองการที่จะอยูกับเขาในประเทศที่หางไกล หรืออยูในทุงนา กับพวกคนรับใช ผมไมตองการอยูเงียบๆ กับสิ่งที่เกิดขึ้น ผม 203

อยากจะไดยินเรื่องราวและตั้งคําถามมากมาย ผมไมตองการยื่น มือออกไปเมื่อมีเพียงไมกี่คนที่ตองการการโอบกอด โดยเฉพาะ อยางยิ่ง เมื่อบิดาและภาพลักษณของบิดานั้นถูกมองวาเปนที่มา ของปญหามากมาย หลังจากที่ไดดําเนินชีวิตเยี่ยงบุตรมาชานาน ผมรูอยาง แนนอนวา การเรียกที่แทจริงคือการเรียกใหเปนบิดาผูมีความ เมตตากรุณา ไมมีคําถามใดๆ แตใหและอภัยอยูเสมอ ไม คาดหวังสิ่งใดตอบแทน ในหมูคณะนั้น สิ่งตางๆ เหลานี้เปน รูปธรรมมาก และบอยครั้งเกิดขึ้นอยางเหลือเชื่อ ผมตองการรูวา เกิดอะไรขึ้น ผมตองการที่จะเกี่ยวของกับชีวิตที่ขึ้นๆ ลงๆ ของผูคนทั่วไป ผมตองการใหผูคนนึกถึงผม เชื้อเชิญผม และแจง ขาวใหผมทราบ แตในความเปนจริง มีเพียงไมกี่คนที่รูถึงความ ปรารถนาของผม และคนที่รูก็ไมแนใจวาจะตอบสนองอยางไร คนของผมไมวาจะพิการหรือไมก็ตาม ไมไดแสวงหาคู หรือคนอื่น ที่เปนเพื่อนเลน หรือแมแตแสวงหาพี่นอง พวกเขาแสวงหาบิดาผู ที่สามารถอวยพรและใหอภัยพวกเขาโดยปราศจากความตองการ ใดๆ ผมมองเห็นความจริงแหงกระแสเรียกการเปนบิดาของผม อยางชัดเจน ในเวลาเดียวกัน ผมก็รูสึกวาเปนไปไมไดที่จะ ติดตามกระแสเรียกนั้น ผมไมตองการอยูบานในขณะที่คนอื่น ออกไปขางนอก ไมวาจะออกไปดวยความปรารถนา หรือดวย ความโกรธก็ตาม ผมรูสึกถึงแรงกระตุนอันเดียวกันนี้ และตองการ หนีไปเหมือนอยางที่คนอื่นๆ เขาทํากัน แตใครเลาจะอยูที่ 204

บานเมือ่ พวกเขากลับมาอยางเหน็ดเหนื่อย หมด-แรง วิตกกังวล หมดหวัง รูสึกผิดหรืออับอาย? ใครจะปลอบ-ประโลมพวกเขาวา หลังจากที่ทุกสิ่งไดผานพนไปแลว ยังมีสถานที่ที่ปลอดภัยใหพวก เขาไดกลับไปและรับการตอนรับ ถาไมใชผม แลวจะเปนใครละ? ความยินดีของบิดายอมแตกตางจากความพึงพอใจของลูกๆ ที่ ดึงดันตามใจของตนเอง ความยินดีของบิดาเปนความยินดีที่อยู เหนือการปฏิเสธและความโดดเดี่ยว ใชแลว อยูเหนือความมั่นใจ ในตนเองและในหมูคณะ เปนความยินดีของบิดาซึ่งมาจาก สวรรค และเปนสวนหนึ่งในชีวิตอันโดดเดี่ยวของพระองค ผมไมประหลาดใจเลยที่มีนอยคนมากที่ปรารถนาความ เปนบิดาในลักษณะเชนนี้ เพราะวาความทุกขทรมานปรากฏ ชัดเจน สวนความยินดีถูกซอนเรนอยางมิดชิด อยางไรก็ตาม เมื่อผมปฏิเสธความเปนบิดาก็เทากับวาผมเลี่ยงความรับผิดชอบ ของผมในฐานะเปนผูที่บรรลุวุฒิภาวะทางจิต และนั่นก็คือ ผม ทรยศตอกระแสเรียกของผม ไมมีอะไรแยไปกวานี้อีกแลว แตผม จะเลือกสิ่งที่ดูเหมือนตรงกันขามกับความตองการทั้งหมดของผม ไดอยางไรกัน เสียงหนึ่งบอกกับผมวา “อยากลัวเลย บุตรจะจูง มือเจาและจะพาเจาสูความเปนบิดา” ผมรูวาเสียงนั้นไวใจได คน ยากจน คนออนแอ คนที่อยูชายขอบของสังคม คนที่ถูกปฏิเสธ คนที่ถูกลืม คนต่ําตอย ... พวกเขาไมตองการเพียงใหผมเปน บิดาของพวกเขาเทานั้น แตเขายังแสดงใหผมเห็นวา ผมจะเปน บิดาอยางไรสําหรับพวกเขาอีกดวย ความเปนบิดาที่แทจริงคือ 205

การแบงปนความยากจนของความรักพระเจาที่ไมเรียกรองสิ่ง ใดๆ ผมกลัวที่จะเขาไปในความยากจนนั้น แตบุคคลผูเขาไปแลว เพราะความไรสมรรถภาพทางรางกายหรือสมองเหลานั้นจะเปน ผูสอนผม เมื่อผมมองดูบุคคลที่ผมดําเนินชีวิตอยูดวยกัน ทั้งชาย หญิงผูพิการทางสมองและผูดูแลพวกเขา ผมเห็นวาพวกเขา ตองการบิดาอยางยิ่ง ซึ่งตองมีทั้งความเปนบิดาและมารดา ผู พิการเหลานี้ไดรับความทุกขทรมานจากการถูกปฏิเสธหรือถูก ทอดทิ้ง พวกเขาตองเจ็บปวดเมื่อเติบโตขึ้น และถามตัวเองวา พวกเขามีคุณคาเพียงพอสําหรับความรักที่ไมมีเงื่อนไขของพระ เจาหรือ และพวกเขาลวนคนหาสถานที่ที่พวกเขาสามารถ กลับไปไดอยางปลอดภัย และไดรับการตอนรับจากมือที่อวยพร พวกเขา เรมแบรนทวาดภาพบิดาเปนชายคนหนึ่ง ซึ่งได เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของลูกชาย บิดาคนนี้อาจจะรูสึกโดด เดี่ยวหรือโกรธ แตความรูสึกเหลานี้ไดถูกเปลี่ยนแปลงไปเพราะ ความทุกขทรมานและน้ําตา ความรูสึกโดดเดี่ยวกลายเปนความ สงบอันไมสิ้นสุด ความโกรธของเขากลายเปนการขอบคุณที่ไร ขีดจํากัด ผมตองกลายเปนเหมือนเขา ผมเห็นภาพบิดาอยาง ชัดเจนเทาๆ กับที่ผมไดเห็นความโดดเดี่ยวอันงดงามยิ่งใหญ ความวางเปลาและความเมตตากรุณาของบิดา ผมสามารถ 206

ปลอยใหบุตรคนเล็กและคนโตเติบโตขึ้นในตัวผม จนกวาจะถึง วันที่บิดาผูเมตตากรุณาเติบโตเต็มที่ในตัวผมไดหรือไม? ตอนที่ผมไปเซนตปเตอรสเบิรกเมื่อ 4 ปที่แลว เพือ่ ชม ภาพวาดเรื่องการกลับมาของลูกลางผลาญ ผมไมเคยคิดเลยวา ผมจะไดดําเนินชีวิตตามสิ่งที่ผมไดเห็นนั้น ผมอัศจรรยใจที่เห็นวา เรมแบรนทไดพาผมไปไกลขนาดไหน เขานําผมจากลูกชายนา สงสารที่คุกเขาอยู ไปจนถึงชายชราที่ยืนโนมตัวลง เขานําผมจาก ที่ซึ่งรับการอวยพรมาสูการเปนผูอวยพร ในขณะที่ผมมองดูมือทั้ง สองขางของตัวเอง ผมรูวาเปนมือนี้ที่ผมจะตองยื่นออกไปเพื่อ คนทั้งหลายที่ตองทนทุกขทรมาน และวางลงบนไหลของผูที่มาหา ผม และโดยเฉพาะอยางยิ่งอวยพรพวกเขาดวยความรักอัน ยิ่งใหญของพระเจา

207