CINEMAG HET FILMMAGAZINE VAN NEDERLAND
MAART 2017
€2,99 NU IN DE BIOSCOOP
DOCTOR STRANGE NU IN HET FILMHUIS
CHINA’S VAN GOGH INTERVIEW
BD WONG INTERVIEW
MICHAEL DUDOK DE WIT
N
1
o
2
CINEMAG 1 2017
Colofon EINDREDACTIE
N
Voorwoord
ormaal gesproken gebruik ik de ruimte die mij in dit magazine is gegeven eigenlijk nooit voor een felicitatie. Doorgaans doe ik dat via traditionele ansichtkaarten, telefoontjes of in toenemende mate door een krabbel achter te laten op iemands Facebook-pagina. Als ik mij goed herinner deed ik dit nog niet eerder op deze plek in dit blad. Daar maak ik nu graag een uitzondering op en niet zonder reden.
Monica Meijer
SCHRIJVERS Wouter de Boer Alberto Ciaccio Shelley Eimers – Coen van Ewijk Hans Geurts
Bij het verschijnen van deze editie zijn we nog slechts een week verwijderd van de negentigste verjaardag van de fraaiste bioscoop van Nederland. Op 28 oktober aanstaande is het precies negen decennia geleden dat Abraham Icek Tuschinski in de Amsterdamse Reguliersbreestraat zijn Theater Tuschinski open zag gaan.
Frank Heinen – Diederieke van Herwijnen Paula Koopmans Marjolein Linstra – Wouter Los Lisette van der Meij Bart Rietvink Ruby Sanders – Patricia Smagge – Ruud Stift – Steven Strik Maaike Tol Jan-Kees Verschuure Scott van der Winden – Ans Wijngaarden – Henny Wouters
Het beroemde theater heeft in de loop der tijd ontzettend veel meegemaakt. Van het veelvoudige koninklijke bezoek tot de aanwezigheid van talrijke buitenlandse filmsterren tijdens alle premières die er plaatsvonden. Van de legendarische entree van Rutger Hauer en Jeroen Krabbé op de motor bij de galavoorstelling van Soldaat van Oranje, de indrukwekkende vertoning van Schindler’s List in aanwezigheid van regisseur Steven Spielberg tot de tragische dood van filmjournalist Simon van Collem in de foyer bij de première van Licence to Kill. En van de intensieve, maar beeldschone restauratie in de periode 1998-2002 tot de vreselijke dood van haar geestelijk vader en oprichter van het theater tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kort en krachtig weergeven wat Theater Tuschinski heeft meegemaakt is eigenlijk ondoenlijk en ook niet het doel. Wat mij bekend is van Abraham Tuschinski is dat hij zijn klanten wilde laten genieten van film door ze de mooiste en beste bioscopen aan te bieden die hij maar kon bedenken. Wie door de foyer van het hedendaagse Pathé Tuschinski loopt en plaatsneemt in de beeldschone en imposante grote zaal, kan niet anders dan onder de indruk zijn van deze bioscoop én van de visie die de oorspronkelijk uit Polen afkomstige Rotterdammer aan het begin van de twintigste eeuw moet hebben gehad. En die visie is ook anno 2011 nog steeds van groot belang. Daarom zeg ik in het hier en nu, en zeer waarschijnlijk niet alleen namens mijzelf, maar namens alle filmliefhebbers: Tuschinksi: van harte gefeliciteerd en nog vele jaren!
Jan Doornstra Eindredacteur
CINEMAG 1 2017
3
9 13
INHOUDSOPGAVE DEZE OPLAGE: 12 FILMHUIS: CHINA’S VAN GOGH Jan-Kees Verschuure vertelt wat nou echt de sleutel van de film is.. 8 RETRO: THE BRIDE OF FRANKENSTEIN Kom meer te weten over de 5e film uit The Classic Monster Collection box van Universal.
12
TEASERS:
7
13 BINNENKORT IN DE BIOSCOOP:
» SOOF 2 Elke keer als Soof zich in de penarie heeft gewerkt, redt ze zich er met veel humor, een flinke dosis zelfspot en een fles rode wijn toch weer uit. » THE STUDENT Wie op zoek is naar religieuze fanatici hoeft niet per se naar exotische oorden als Iran, IsraÎl of Egypte. » WALTSTILLE Ben (Thomas Ryckewaert) laat alles wat hem nog rest achter om zich elders te vestigen.
12
ELKE OPLAGE:
BIG SCREEN:
SMALL SCREEN:
2 VOORWOORD/
4 IN DE BIOSCOOP:
7 BLU-RAY TIPS
COLOFON
» DOCTOR STRANGE Beleef adembenemende momenten met het nieuwe comicbook-personage.
»
Eindredacteur Jan Doornstra neemt de ruimte voor een felicitatie. 9 INTERVIEW: MICHAEL DUDOK DE WIT Michael vertelt over zijn loopbaan als animator. 7 COLUMN: REIN HANNIK Filmrecensenten: bewonderd en verguisd. 12 KLASSIEKER: A SPACE ODYSSEY Ontstaan en het ontvangen van het sciencefiction boek en speelfilm.
» FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM Wordt mee op reis genomen doo J.K. Rowling, schrijver van de film.
KAMPIOENEN VAN AMSTERDAM Volg een aantal deelnemers in hun weg naar de finale op De Dam.
» OUIJA: ORIGIN OF EVIL Wordt terug gesleurt in de wereld van het bovennatuurlijke bordspel.
» INFERNO Kom erachter of je bij deze film weer op de details moet letten en of er weer gigantische polt-twists gaan komen.. 13
4
CINEMAG 1 2017
IN DE BIOSCOOP
indrukwekkende film en misschien wel in het hele genre. Vooral een scène waarin Strange voor het eerst de andere dimensies te zien krijgt is schitterend om te zien.
DOCTOR STRANGE De nieuwste film in de Marvel-reeks voegt wederom een comicbook-personage toe aan het filmuniversum. Ondanks dat Marvel zich aan een formule houdt die we al een paar keer eerder hebben gezien, is dit wel een formule met een winnende inhoud. DOCTOR Benedict Cumberbatch speelt de hoofdrol als Doctor Stephen Strange, een briljante en arrogante hersenchirurg die geobsedeerd is met zijn werk. Samen met zijn collega Christine Palmer (Ra-chel McAdams) verricht hij wonderen in de medische wereld. Maar door een heft-
ig auto-ongeluk dat Strange ternauwernood overleeft, worden zijn handen verbrijzeld en is hij niet meer in staat zijn werk voort te zetten. Zo geobsedeerd als hij was door zijn werk is hij nu gefixeerd op het zoeken naar een geneesmiddel. Dit leidt hem naar een magische wereld in Nepal waar de eens zo cynische Doctor geheimen van de mystieke wereld zal leren van de magiër The Ancient One (Tilda Swinton)
OP HET LIJF GESCHREVEN Cumberbatch is perfect gecast als Stephen Strange. Naast zijn passend uiterlijk helpt het ook dat we hem al associëren met zijn rol als de briljante Sherlock Holmes uit de Britse tv-serie Sher-lock. Strange is een personage met een mankement die nog veel te leren heeft. Een beetje zoals Tony Stark in de Iron Man-films. Dit maakt
hem een driedimensionaal personage en met de charmes van Cumberbatch is dit wederom een welkom figuur in het Marvel-universum. Jammer genoeg krijgt niet iedereen dezelfde aandacht. Mads Mikkelsens personage Kaecilius is een goede bad guy maar wordt niet zo goed uitgediept als Strange. Hetzelfde geldt voor Chiwetel Ejiofor die de magiër Mordo speelt. Een heel klein beetje jammer voor acteurs van dit kaliber maar gelukkig kunnen zij met weinig heel veel doen.
HOLY SHIT Bij een personage als Doctor Strange hoort magie en mystiek. Ook op dit gebied weet Marvel zichzelf te overtreffen met geweldige special effects. Er komen adembenemende momenten in de film voor die we als kijker nog nooit hebben gezien. Dit is zonder twijfel Marvels meest visueel
Doctor Strange is een zeer welkome toevoeging aan het Marvel-universum en hoewel de film een oude formule eropna houdt zijn er genoeg verrassende elementen die de film tot een hoger niveau tillen. Zeker zien in IMAX 3D!
(5/5)
CINEMAG 1 2017
FANTASTIC BEASTS AND WHERE TO FIND THEM Na vijf lange jaren kunnen de Harry Potter-fans weer opgelucht adem halen. Met Fantastic Beasts and Where to Find Them begint er weer een nieuwe serie waar ze hun hart bij op kunnen halen. Het is nog lang niet afgelopen met alle magie. Maar is Fantastic Beasts net zo magisch als de originele serie? In de Harry Potter-films hebben we al even kennis kunnen maken met het boek Fantastic Beasts and Where to Find Them van Newt Scamander. Harry krijgt op Zweinstein les uit dit boek waarin de diverse fabeldieren beschreven worden. In de nieuwe film worden we mee op reis genomen met de schrijver van dit boek en zien we deels hoe het boek tot stand komt. KOFFERS De film speelt zich af in het New York van 1926, ver voor de geboorte van Harry. De magizoöloog Newt Scamander (Eddie Redmayne) komt, voor wat een tussenstop had moeten zijn, aan in New York. Door een verwisseling van koffers komt hij in aanraking met de Niemagie (zo heten dreuzels
samen raken zij onbedoeld verzeild in een groot avontuur in de tovenaarswereld van Amerika. Uiteraard heeft het verhaal ook een slechterik, de kwade tovenaar Gellert Grindelwald die al een paar keer in de Potter-serie besproken werd.
FANTASTIC BEELD EN GELUID Zoals valt te verwachten laat Fantastic Beasts goed zien wat er met de huidige CGI allemaal mogelijk is. De verschillende fabeldieren zien er fantastisch uit en ook het magisch geweld zorgt voor een enorme visuele bele-ving. De soundtrack van James Newton Howard zorgt daarbij voor de complete
beleving. Hoewel Newton Howard zijn eigen sound weet te handhaven past de soundtrack toch perfect in het Potter-universum.
TRILOGIE Warner heeft inmiddels al aangekondigd dat de film onderdeel zal zijn van een trilogie. De volgende twee films staan dan ook al gepland voor 2018 en 2020. En met de acteurs die daarvoor al zijn aangekondigd belooft dit heel wat. Net als bij Fantastic Beasts zal J.K. Rowling hiervoor de screenplays gaan schrijven en zoals nu blijkt doet ze dat niet onverdienstelijk.
GENOEG MAGIE Fantastic Beasts zorgt ervoor dat we nog genoeg magie zullen krijgen in de komende jaren. Hoewel de film prima op zichzelf staat, zullen uiteraard de Potter-fans hier het meest blij mee zijn. Ook voor niet Potter-fans is deze film zeker de moeite waard. Prima acteerwerk wordt gecombineerd met prachtige beelden en een spannend verhaal.
(4/5)
5
6
CINEMAG 1 2017
je van kilometers afstand aankomen, maar de andere twee lieten me even vol verbazing genieten van het moment.
CONCLUSIE De conclusie is eigenlijk in een zin te omschrijven: De film is een stuk spannender dan de eerdere twee films, met een grotere spanningsboog en een hogere geloofwaardigheid.
INFERNO
Een zekere aanrader voor iedereen die van puzzels of spannende films houd. De film is zeker aan te klok proberen Langdon en Brooks samen het complot te stoppen.
PLOT Robert Langdon (Tom Hanks), wakker in een Italiaans ziekenhuis met geheugenverlies. Hij ontdekt dat hij in het bezit is van geheimzinnige codes, die verband hebben met het duistere meesterwerk Inferno van Dante Alighieri. Als blijkt dat zijn leven in gevaar is, helpt de jonge dokter Sienna Brooks (Felicity Jones) hem te ontsnappen en de mysterieuze codes te ontcijferen. In een race tegen de klok proberen Langdon en Brooks samen het wereldbedreigende complot te stoppen. De jonge dokter Sienna Brooks (Felicity Jones) helpt hem zijn herinneringen terug te krijgen en de mysterieuze codes te ontcijferen. In een race tegen de
Inferno is de derde film uit de Robert Langdon reeks, en gelukkig kruipt Tom Hanks weer in de huid van de professor. Dit geeft de film gelijk geloofwaardigheid, want ik denk niet dat een andere acteur het zo kunnen overnemen. Vergeleken met de voorgaande twee films, begint deze film veel actiever. Op sommige momenten in het eerste half uur zat ik al op
het puntje van mijn stoel van de spanning. De vorige twee films waren soms ook wel spannend, maar niet van dit niveau.
raden op het grote doek, om echt de spanning mee te pakken zoals de regiseur deze bedoeld heeft.
Nu weet je bij een film over Robert Langdon dat je op de details moet letten, en je weet dat er minimaal 1 gigantische plot-twists gaat gebeuren. Maar zelfs als je volledig gefocussed bent op de details, en mee denkt over de puzzels dan blijft het je toch verbazen. Een van de plottwists zie
(3/5)
i n f e r n o
COLUMN FILMRECENSENTEN: BEWONDERD EN VERGUISD.
7
REIN HANNIK
CINEMAG 1 2017
REIN HANNIK Nou, eigenlijk vooral verguisd. Het valt niet mee filmrecensent te zijn. Maar los van de vraag wat een goede recensent maakt; is het een vlotte pen? Kennis van zaken? Of gewoon een grote bek? zijn het vooral de dagelijkse beslommeringen van de recensent die hem maken tot wie hij is.
soms dient Neerlands bekendste filmkenner even van zijn troon te komen en zich te mengen onder het plebs. Blijkbaar heeft zelfs de grote Mioch zich zo nu en dan te houden aan reguliere persvoorstellingen. Mr. Film gedraagt zich hier trouwens net zoals bij zijn publieke optredens: aandachtvragerig en uitgebreid refererend aan zijn interviews met
Wanneer je aankomt bij een persvoorstelling zie je ze al staan: je collega filmcritici. Ze zijn heel gemakkelijk te herkennen: ze staan in een kringetje, gedragen zich erg luidruchtig en zijn zonder uitzondering meestal heel erg lelijk (ongetwijfeld een gevolg van een gebrek aan zonlicht en teveel popcorn). Als je écht geluk hebt, tref je René Mioch bij de persvoorstelling. Heel
Hollywoodsterren. Het leuke is nu dat je het gedrag dat de recensenten vertoonden bij de persvoorstelling weerspiegeld ziet in hun recensies:
‘Ze proberen elkaar af te troeven met vette oneliners, met snedige zinnen, met een nóg harder oordeel, of als het een film betreft die alom geliefd is bij het grote publiek een anti-recensie, alleen maar om dwars te liggen’
N
atuurlijk heb je ook nog de Metro, waarin ze in feite alleen maar een plotbeschrijving geven en elke film standaard belonen met vier sterren, maar dit is een uitzondering. Uit elke recensie blijkt het megalomane wereldbeeld van de filmcriticus: hij is ervan overtuigd dat zijn mening er wat toe doet. Of nog sterker: dat zijn stem een verschil maakt. En hierin schuilt nu het tragische van de filmrecensent. Want niets is minder waar, getuige de vaak stompzinnige reacties van de lezers van zijn recensie.
REIN HANNIK
BLU-RAY TIPS
KAMPIOENEN VAN AMSTERDAM REGIE: XANDER DE BOER, MARJOLEIN HEIJNEN, DENISE JANZEE | 70 MINUTEN | DOCUMENTAIRE
Patrick Kluivert, Dennis Bergkamp, Edgar Davids en Bryan Roy deden er ooit ook aan mee: het Amsterdam Straatvoetbal Kampioenschap. Minstens 150 teams, bestaande uit jongens of meisjes van 10, 11 of 12 jaar en aangeleverd door basisscholen door heel Amsterdam, strijden om de prestigieuze titel. In 2015 beleefde het kampioenschap, georganiseerd door De Telegraaf, al weer haar veertigste editie. Reden te meer voor filmmakers Denise Janzee, Marjolijn Heijnen en Xander de Boer om een aantal deelnemers
te gaan volgen in hun weg naar de finale op De Dam. Vijf jongens, uit uiteenlopende Amsterdamse wijken, staan centraal in De Kampioenen van Amsterdam: Justin Sitek, Gian Luis Ferrari, Jascha van Ettekoven, Noah Shukrula en Andrei Gheratia.
MONICA MEIJER
8
CINEMAG 1 2017
OUIJA: ORIGIN OF EVIL Wanneer ze een nieuw trucje toevoegen aan hun repertoire halen ze per ongeluk een echte kwaadaardige geest in huis.
2016 | 99 MIN | RELEASEDATUM: 17 JAN, 2017 Het was nooit alleen maar een spelletje. Ouija: Origin of Evil sleurt kijkers terug in de wereld van het bovennatuurlijke bordspel in dit vervolg op de culthit uit 2014.
Als de jongste dochter bezeten raakt door deze genadeloze geest, moet de familie ondenkbare angsten overwinnen om haar te redden en om de geest die haar in bezit heeft uit te drijven.
“In het Los Angeles van 1965 lichten een moeder en haar twee dochters mensen op met séances.”
RETRO Het blijkt dat Henry Frankenstein (Colin Clive) en het door hem gecreëerde monster beide nog in leven zijn, en niet, zoals dat aan het eind van Frankenstein werd gesuggereerd, dood zijn.
T
erwijl Frankenstein herstellende is van zijn opgelopen verwondingen krijgt hij bezoek van professor Pretorius (Ernest Thesiger) die net als Frankenstein heeft gerotzooid met Gods werk. Hij heeft mini mensjes gemaakt die hij in een stolp gevangen houdt. Pretorius vindt dat Frankenstein geweldig werk heeft geleverd met zijn creatie en hij wil hun kennis bundelen om een tweede experiment uit te voeren en ditmaal een vrouw uit de dood te laten herrijzen. Ondertussen heeft het monster tijdens zijn vlucht leren praten van een blinde kluizenaar en kan middels eenvoudige woorden communiceren.
Spraakmakende horrorklassier The bride of Frankenstein Toevalligerwijze komt het gedrocht op een kerkhof in aanraking met Pretorius die hem in bedwang weet te houden met sigaren en drank. Pretorius die er vanuit gaat dat Frankenstein niet mee wil werken aan het experiment zet het monster in en laat Frankenstein’s vrouw Elizabeth (Valerie Hobson) ontvoeren. Onder druk stemt de geleerde toe en helpt hij Pretorius de Bruid van Frankenstein “geboren” te laten worden... Universal heeft acht spraakmakende horrorklassiekers, als we het zo zouden mogen noemen, op DVD gezet. Naast het feit dat deze klassiekers apart verkrijgbaar zijn (Keep Case verpakking) heeft Universal
besloten deze te bundelen in een box: The Classic Monster Collection. De box bestaat uit twee delen van elk vier disks. The Bride of Frankenstein is in de hoedanigheid van de releasedatum de vijfde film uit de box. De andere “classics” zijn:
(1931) * Dracula Frankenstein (1931) * The Mummy (1932) * The Invisible Man (1933) * The Wolf Man (1941) * Phantom of the Opera (1943) * Creature from the Black Lagoon (1954) *
CINEMAG 1 2017
Michael Dudok de Wit
9
INTERVIEW
’
“Ik heb al eens geopperd dat mijn volgende lange film alleen
’
maar over de krabbetjes gaat.”
De loopbaan van de Nederlandse animatieregisseur Michael Dudok de Wit gaat als een speer. Met zijn korte film The Monk and the Fish sleepte de animator uit Abcoude al een Oscarnominatie in de wacht.
»
10
CINEMAG 1 2017
Zes jaar later, in 2000, ontving Dudok de Wit voor Father and Daughter zelfs een beeldje voor beste korte animatiefilm. Hiermee trok hij de aandacht van de internationale animatiestudio’s. De vermaarde Japanse Studio Ghibli van Hayao Miyazaki vroeg hem een avondvullend speelfilm te regisseren en produceren. Het was voor het eerst dat een buitenlandse filmmaker met de Japanners samenwerkte. Het resultaat heet The Red Turtle en gaat over een schipbreukeling die op een onbewoond eiland oog in oog komt te staan met een gigantische en mysterieuze rode zeeschildpad. Dudok de Wit, die in Londen woont en een speciale prijs in Cannes won voor zijn beeldschone animatiefilm, was op bezoek in Amsterdam. FilmTotaal sprak met de bevlogen en bescheiden vertegenwoordiger van de animatie als auteursfilm.
DE JAPANSE GROOTMEESTER HIYAO MIYAZAKI HEEFT WEL EENS VERKLAARD DAT ANIMATIE VOOR HEM EEN MIDDEL IS EN GEEN DOEL. “Oh ja, mooi gezegd. Daar ben ik het helemaal mee eens. Ik vind animatie interessant omdat ik het met collega’s heb over technische aspecten, maar voor mij is het een manier om me uit te drukken. Als ik een ander middel zou kunnen gebruiken dan had ik dat ook gedaan. Bij animatie kun je een geheel eigen filmtaal maken door er muziek en geluid aan toe te voegen.”
KUN JE ANIMATIE BETER BEÏNVLOEDEN DAN LIVE ACTION? “Anders. Live action heeft bepaalde
kwaliteiten die je niet in animatie kunt gebruiken en andersom. Als we naar een scherm kijken zijn we verreweg het meest geïnteresseerd in gezichten, voornamelijk de ogen en de mond en daarnaast de handen. Zo zijn we biologisch geprogrammeerd waardoor we er heel gevoelig voor zijn. We luisteren wel naar wat mensen zeggen, maar we kijken naar alle kleine boodschapjes die mensen afgeven in hun gezicht; veel meer dan we ons realiseren. Die zijn veel makkelijker te vangen in live action. Je doet een mooie close-up en je vertelt alleen al met een gezicht dat rustig kijkt heel veel. Bij animatie moet je dat er allemaal uitlaten. Die microbewegingen van je ogen, wenkbrauwen en de spieren rondom je mond is allemaal gewoon te veel werk. Je moet dit stileren en vereenvoudigen waardoor je alleen het essentiële vertelt. Maar dan zoek ik compensatie. Zo blijf ik wat verder weg al hebben andere animatiefilms mooie close-ups. Ik blijf graag wat verder weg van de hoofdpersonen en plaats ze in hun omgeving.”
IN THE RED TURTLE HEB JE OOK NOG EENS ALLE DIALOOG WEGGELATEN. “Die factor valt inderdaad ook nog eens weg. Lichaamstaal vind ik altijd heel rijk, zelfs als je stilzit. Gewoon de houding en de hoek van de nek. Is het licht laag met lange schaduwen? Al die details maken het expressief. Wat er in de scène net ervoor of erna gebeurt geeft de huidige scène ook een bepaalde
kracht. Het komt dan allemaal samen. Eerlijk gezegd is dat niet eens zo heel moeilijk, want daar wen je al snel aan gewoon met je illustraties. In een vroeg stadium hadden we wel spreektaal, maar die hebben we er uitgelaten omdat dit nog interessanter was. We maken meteen duidelijk dat men geen zinnen hoeft te verwachten. In het begin van de film is de hoofdpersoon alleen en dan verwacht je ook niet dat hij iets zegt. Maar als hij andere mensen ontmoet, merk je dat ze niets zeggen.”
DE ANIMATIE VAN DE BEWEGINGEN ZIET ER HEEL NATUURLIJK UIT. TOCH GEBRUIKTE JE GEEN ROTOSCOOP. “Ik heb deze film niet geanimeerd. Wel heb ik heel veel tekeningen in de voorbereidingsfase gemaakt om de tekenaars zoveel mogelijk in een richting te beweging. We hebben een aantal acteurs gefilmd, omdat sommige bewegingen zo complex en gevoelig zijn. Het klinkt vreemd, maar iemand die gewoon loopt maar wordt gefilmd met hoog geplaatste camera is heel moeilijk te doen voor een animator. Dat perspectief is moeilijk om overtuigend over te brengen. Dat soort zaken hebben we gefilmd, zoals ook natuurlijke bewegingen van iemand die ligt en zich omdraait. De acteurs hebben ook ideeën gegeven aan de animators. Ik wilde geen rotoscopie want dat is stijf. Sommige tekenaars hebben veel naar de beelden gekeken en anderen hebben het vrij vlot naast zich neergelegd.”
DE BEWEGINGEN ZIJN ALLEEN NIET HEEL GROTESK, MAAR HEEL VLOEIEND. “Dat was mijn uitdrukkelijk opdracht: geen cartoon. Sommige bewegingen zijn wel wat groter gemaakt. Acteurs zijn ook heel goed met mooie natuurlijke gebaren. Als ze mij hadden gefilmd was het heel plat geworden.”
JE BENT BELAND BIJ STUDIO GHIBLI, DAT ONEER BIEDIG GEZEGD TOCH EEN INDUSTRIE VERTEGENWOORDIGT. HOE HEB JE JE EIGEN IDENTITEIT
CINEMAG 1 2017
ALS FILMAKER WETEN TE BEWAKEN? “Daarop heb ik geen zwart-wit antwoord. Ik vind niet dat ik onaangename compromissen heb moeten sluiten. Als ik dat had moeten doen dan was het heel moeilijk geweest. Dan had ik spijt gekregen. Zo is de film niet begonnen, ik heb volledige carte blanche gekregen. De Japanse producenten hebben ook nooit gezegd dat ik het in de stijl van Ghibli moest doen. We hebben daar niet eens over gesproken. Dat was ook nooit een optie. Ze wilden mijn eigen stempel zoals ze die in mijn korte films, met name Father and Daughter zien. Zij begrijpen dat ook, want alleen als je het in je eigen stijl doet dan wordt het mooi. Dat is vrij opvallend, want de zoon van Miyazaki heeft films gemaakt waar zijn vader het niet mee eens is. De oude Miyazaki doet dingen in zijn films die hij zelf niet eens kan uitleggen. Er is niemand die hem zegt dat hij iets niet kan en zijn films worden ook nooit getest voor een publiek. Ghibli is heel gevoelig voor de auteursfilm, maar deze zijn ook heel riskant. Auteurs kunnen ook beslissingen nemen die niet werken.”
HOE VRAAG JE DAN OM REFLECTIE ALS JE JE EIGEN GANG MAG GAAN?
11
fantastisch. Ik zag het eindresultaat en dacht: gelukkig dat ik het niet zelf geanimeerd heb. Als animator ben je heel kwetsbaar. Het is een voortdurend gevecht en je probeert jezelf voortdurend uit te dagen het beter te doen. Dat zorgde voor een sterke band met de animators die heel vriendschappelijk, haast intiem was.”
DAT KLINKT ALSOF JE JEZELF CONTINU MOET OVERWINNEN. “Ja dat klopt, maar dat is ook een leuke uitdaging, omdat het ook steeds lukt. Dat heb ik mijn hele carrière alsmaar ontdekt en bij mijn collega’s is dat ook zo.”
KUN JE MEER VERTELLEN OVER DE STIJL DIE JE VOOR THE RED TURTLE HEBT GEHANTEERD? IK ZIE OVEREENKOMSTEN, ZOALS HET GEBRUIK VAN SCHADUWEN, MAAR OOK VEEL VERSCHILLEN, VOORAL QUA KLEURGEBRUIK. “De aanwezigheid van schaduw is in al mijn films belangrijk geweest. Dat deze film meer gedetailleerd moest zijn, vooral qua personages maar ook qua omgevingen, wist ik gelijk al. De stijl van Father and Daughter paste perfect bij die film, maar een hele film in die stijl is voor de kijker nogal een experiment. Het gebruik van kleuren was ook gelijk duidelijk voor me. In Californië en bij Ghibli gebruiken ze alle kleuren van
“Het arbeidsintensieve aspect van animatie zorgt daarvoor. de regenboog en dat doen ze ook heel goed, maar dat is niet Als je met je ploeg begint dan kun je niet meer terug. Je mijn persoonlijke smaak.” kunt dingen wel overdoen, maar dan verlies je heel veel HET VIEL ME OP DAT VAAK EEN BEPAALDE KLEUR OVERHEERST. weken werken. Het ontwikkelingsproces bij animatie is “Dat was ook mijn opdracht aan de animators. Ik wilde alle lang en daar kan en mag je alle fouten maken en verkleuren die we mooi vonden gebruiken. We hebben storybeteren. Je verliest dan wel een maand, maar dat is niets boards gemaakt waarin je precies zag wanneer een bepaalde vergeleken met een hele ploeg die een maand verliest. kleur overheerste. Ik wilde steeds een dominante kleur met In dat stadium heb ik veel feedback variaties daarvan. Zo is het bos alle schakeringen gevraagd. In het begin van mijn loopgroen. Zo is het leven ook. In animatie is er de baan had ik de houding dat niemand “We hadden een team dat alleen maar tendens om heel kleurrijk te zijn. Dit komt door zich met me moest bemoeien. Bij met water bezig is geweest. de traditie dat animatiefilms voor kinderen zijn deze lange film heb ik van meet af Anderhalf jaar lang.“ en die houden van kleur.” aan om feedback gevraagd. Zowel van de Japanse als de Franse proOOK OPVALLEND WAS DE ANIMATIE VAN WATER. WATER IS ducenten, maar ook van vrienden en mijn vrouw. Ik vond EEN BELANGRIJK ELEMENT, TIJDENS DE STORM IN DE OPENING EN LATER BIJ deze taak te groot om het in mijn eentje aan te kunnen.” DE TSUNAMI. DAT LIJK ME HEEL MOEILIJK OM UIT TE VOEREN. “We hadden een team dat alleen maar met water bezig is
HOE IS HET JE BEVALLEN DAT JE NIET MEER ACHTER DE TEKENTAFEL KON geweest. Anderhalf jaar lang. Vooral het tekenen van het water KRUIPEN? dat op het strand kabbelt was in elke scène anders. Een jonge“Dat was jammer, want ik ben een echte tekenaar, maar ik vond compensatie. Ik was voor The Red Turtle riskant ambitieus, want het is geen gemakkelijke stijl om te animeren. Ik had een hele sterke visie van een realistische stijl en bewegingen. Er zijn niet veel animators die dat kunnen en zelf vind ik dat ook moeilijk. Gelukkig waren er een aantal mensen die net klaar waren met The Illusionist van Sylvain Chomet. Dat was weliswaar geen realistische stijl, maar wel een hele lastige productie. Die topanimators kon ik meteen benaderen. Mijn in zekere zin arrogante instelling was dat ik hoopte dat ze net zo goed waren als ik. In werkelijkheid waren ze niet zo goed, ze waren veel beter dan ik. Dat was een enorme opluchting. Ik kreeg zo vaak een nieuwe scène op mijn scherm en ik vond het dan
dame heeft daar heel lang over gedaan. Toch blijft het heel onopvallend, omdat je er nauwelijks naar kijkt. Het is belangrijk om water goed te doen, maar je moet tegelijkertijd ook vereenvoudigen want water is te complex. Een lichteffect op het water is digitaal gedaan en dat ging belachelijk snel in een uur, maar de rest kostte heel veel tijd ondanks de versimpeling. Ik heb altijd water in mijn films. Ik weet niet waarom, maar ik vind water heel mooi omdat het reflectie kent. Het is daardoor grafisch heel interessant, maar ook onder water kun je veel mooie dingen doen.
TOT SLOT, WIE IS NOU NIET GAAN HOUDEN VAN DE KRABBETJES? “Ik heb al eens geopperd dat mijn volgende lange film alleen maar over de krabbetjes gaat.”
12
CINEMAG 1 2017
FILMHUIS China’s van Gogh REGIE: YU HAIBO, YU TIANQI KIKI | 81 MINUTEN | DOCUMENTAIRE Hebben we niet allemaal een fotoreproductie van een beroemd schilderij in ons huis hangen? Wellicht. Niemand lijkt daar moeite mee te hebben. En wanneer een Chinese sweatshop in een wijk van miljoenenstad Shenzen schilderijen van Vincent van Gogh reproduceert in olieverf, moeten we dan plots van vervalsingen spreken? Het blijkt een non-issue in de documentaire Chinaís Van Goghsí van vader en dochter Yu Haibo en Yu Tianqi Kiki over meesterduplicateur Zhao Xiaoyong, die al meer dan 100.000 werken heeft verkocht ñ alle kopieÎn van Van Goghs schilderijen. Goed voor meer dan de helft van de wereldproductie. Belangrijke afnemer? Nederland.
Een westers grimlachje kunnen wij moeilijk onderdrukken, maar Chinaís Van Goghsí is niet westers. Liefdevol benaderd en op de huid gezeten wordt Zhao, wiens talent onmiskenbaar is evenals zijn simpele afkomst en praktische instelling. Daarmee wordt een aardig inkijkje geboden in het moderne China. Het atelier in Dafen maakt gebruik van arbeiders die niet veel verdienen, van veel originaliteit lijkt geen sprake in de behandeling van de werken, maar er gaat een grote positiviteit uit van de collectieve massafabricage. De schilders van Dafen zijn leerlingen van een liefhebbend vakman die ’s nachts soms droomt over de gepijnigde aanblik van onze Vincent.
Sleutel in de film is niet de geslaagde weergave van het productieproces, maar de beschrijving van de reis die Zhao maakt naar Europa. Om de werkelijke Van Goghs te zien en het graf te bezoeken. Zhao is teleurgesteld dat de oorspronkelijke doeken zo somber ogen, en geexalteerd in het besef dat de straatjes van Arles nog steeds zo zijn zoals in zijn verbeelding. Verbeelding die
wel degelijk nodig blijkt om de vaak op reuzenformaat nageschilderde landschappen en portretten tot stand te brengen. Inspiratie derhalve, om de doeken nog beter te maken. Misschien meer Chinees, met vrolijker kleuren. Met de rug gekeerd naar het licht kun je nog steeds iets met het licht, om met Plato te spreken.
Jan-Kees Verschuure Van donderdag 15 december 2016 tot en met woensdag 9 februari 2017 is Chinaís Van Goghsí tevens on demand te zien via Filmthuis.
KLASSIEKER 2001: A Space Odyssey is een sciencefictionboek en -speelfilm uit 1968, ontstaan uit een samenwerking tussen filmmaker Stanley Kubrick en schrijver/uitvinder Arthur C. Clarke. Beide zijn gebaseerd op The Sentinel, een kort verhaal van Clarke. Kubrick zocht contact met Clarke om same¬¬n een sciencefictionfilm te maken. Dit leverde een scenario op, dat de basis vormde voor zowel het boek van Clarke als de film van Kubrick. Beide werken behandelen thema’s als de menselijke evolutie, kunstmatige intelligentie, technologische ontwikkelingen, buitenaards leven en reïncarnatie. 2001: A Space Odyssey werd in ‘68 gemengd ontvangen. Er was kritiek, maar ook extreme lof. In tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, was de film commercieel een grote hit, reeds bij de première. In 1968 was slechts Funny Girl net iets populairder. In de lijst van meest succesvolle films in de jaren zestig staat 2001 op nummer 11.
CINEMAG 1 2017
13
BINNENKORT IN DE BIOSCOOP van Soof en Kasper in 1999. Het geluk en plezier spat er van af. Een ontnuchterende flash forward naar 2016 zet ons meteen weer met beide benen op de grond: Soof en Kasper zitten bij de relatietherapeut die concludeert dat er geen redden meer aan is. En dus gaat het stel scheiden. Kasper betrekt een bedrijfspand dat hij ombouwt tot woonruimte (soort van) en waar hij de kinderen ñ de opstandige zestienjarige Sasha (Lobke de Boer) en de twaalfjarige tweeling Dies en Bing (Niek en Brent Schoemaker) ñ om de week ontvangt. Soof gaat niet bij de pakken neerzitten, maar het zit haar niet mee. Niet alleen met haar liefdesleven maar ook met haar restaurant De Kooksoof loopt het slecht. Als er niet snel wat gebeurt dan
Soof 2 REGIE: ESME LAMMERS | 98 MINUTEN | KOMEDIE, ROMANTIEK | ACTEURS: LIES VISSCHEDIJK, FEDJA VAN HUET, ACHMED AKKABI, DANIEL KARATY, DAAN SCHUURMANS, LOBKE DE BOER, NIEK SCHOEMAKER, BRENT SCHOEMAKER, MARYAM HASSOUNI, ANNEKE BLOK, PAULINE CASPER, EVA LAURENSSEN, PIP PELLENS, BIRGIT SCHUURMAN, PATRICK STOOF, ELISE VAN ‘T LAAR, DICK VAN DEN TOORN, MARIEKE WESTENENK, SANNE WALLIS DE VRIES
dreigt een faillissement. Kasper heeft al
te stellen. Elke keer als Soof zich in de
lang en breed aangepapt met een piepjong
penarie heeft gewerkt, redt ze zich er met veel humor, een flinke dosis zelfspot en een fles rode wijn toch weer uit. ‘Soof ’ was in 2013 een daverend succes. Niet alleen wist
danseresje (Elise van t Laar), maar ook Soof hoeft niet te klagen. Ze waagt zich kortstondig aan internetdaten, maar er zijn altijd leuke mannen in de buurt. Haar oude minnaar Jim Cole (Dan Karaty) bijvoorbeeld, die ineens weer opduikt. Maar ook dierenarts Thomas (Daan Schuurmans) heeft wel wat. Het is echter de nieuwe kok van De Kooksoof, Bauke (Achmed Akkabi), die haar in vuur en vlam zet met zijn verbluffende kookkunsten. Maar of hij nou zo goed bij
Wat begon met een reeks columns van Sylvia Witteman in Volkskrant Magazine, is inmiddels uitgegroeid tot een franchise met (tot nu toe) twee films en serieuze plannen voor een televisieserie: ‘Soof ’. Sophie, of te wel Soof met verve gespeeld door Lies Visschedijk wordt ook wel de Nederlandse Bridget Jones genoemd, omdat ze even herkenbaar en levensecht is als haar Britse tegenhangster. Ze heeft geen wespentaille (maar lijkt zich daarbij te hebben neergelegd), ontkomt niet aan ‘bad hair days’ en wallen en maakt regelmatig een complete puinhoop van haar leven. Haar huwelijk met Kasper (Fedja van HuÍt) heeft al de nodige stormen weerstaan, maar is nog altijd wankel, en met haar kinderen heeft ze ook het nodige
een voornamelijk vrouwelijk publiek de weg naar de bioscopen te vinden, ook de critici waren positief verrast door de romantische komedie, die weliswaar grotendeels de geijkte paden bewandelde, maar opviel vanwege de fijne en pretentieloze humor en toon, sterke cast en herkenbaarheid.
haar past? De recensies van ‘Soof’ waren vrijwel unaniem positief. Dit vervolg zal de meningen meer verdelen, omdat het, als je het feitelijk bekijkt, een herhaling van zetten is. Maar ‘Soof 2’ komt daar verrassend genoeg mee weg, omdat het personage Soof zo
Zoals dat gaat met succesvolle films, is er
heerlijk onweerstaanbaar is. De charmante
een vervolg gekomen, met de weinig origi-
chaos wordt perfect gedragen door Lies
nele titel ‘Soof 2’. De film opent met video-
Visschedijk, in een rol die haar past als een
beelden uit de oude doos, van de trouwdag
handschoen. Deze film heeft humor, warmte en een einde
‘ELKE KEER ALS SOOF ZICH IN DE PENARIE HEEFT GEWERKT, REDT ZE ZICH ER MET VEEL HUMOR, EEN FLINKE DOSIS ZELFSPOT EN EEN FLES RODE WIJN TOCH WEER UIT’
dat net een beetje afwijkt van wat je zou verwachten. Soof is als een goede vriendin die je een paar jaar niet gezien hebt, maar met wie het bij het weerzien weer als vanouds aanvoelt!
14
CINEMAG 1 2017
“Veniamin is een type dat weinig meer is dan een wandelende bijbel-wiki, daarom wordt er gericht op de omgeving”
THE STUDENT REGIE: KIRILL SEREBRENNIKOV | 110 MINUTEN | DRAMA | ACTEURS: PYOTR SKVORTSOV, VIKTORIYA ISAKOVA, YULIYA AUG, ALEKSANDRA REVENKO, ALEKSANDR GORCHILIN, IRINA RUDNIKTSKAYA, SVETLANA BRAGARNIK, NIKOLAY ROSHCHIN, ANTON VASILEV
Gorchilin de tragische Grisja neer als een even naieve als vriendelijke apostel. Ster
Wie op zoek is naar religieuze fanatici hoeft niet per se naar exotische oorden als Iran, IsraÎl of Egypte. In de Russische speelfilm ‘The Student’ ontmoeten we de adolescent Veniamin, een jongen die zegt te walgen van de verdorvenheid en het ongeloof van zijn omgeving. Om zijn morele gelijk te bevestigen bestookt hij zijn medeleerlingen, leraren en familie met Bijbelspreuken. Daarbij komt hij in botsing met biologielerares Elena, een opgewekt type dat het in haar klas heeft over condooms en Darwin. Goddeloze onderwerpen, volgens Veniamin.
van het stel is Yuliya Aug als Veniamins moeder, die met een mix van wanhoop, liefde en vermoeidheid de dwaze acties van haar zoon bekijkt. Hoewel ‘The Student’ een drama is, ontbreekt het niet aan humor. Humor van de Russische soort, dus een mengeling van
In ‘The Student’ (naar een toneelstuk van
meesleuren in een gevecht dat steeds
droog, slim en lomp. Zoals wanneer Venia-
Marius von Mayenburg) zien we wat er geb-
extremere vormen aanneemt.
min het manke been van de kreupele Grisja
eurt als de tegenstanders van een religieuze
via gebedsgenezing probeert te helen, en
fanaticus geen gesloten front vormen.
‘The Student’ richt zich minder op Veniamin
dan tegen het verkeerde been gaat lopen
Ook leren we dat religieus fanatisme een
dan op zijn omgeving. Een terechte keus,
prevelen.
weerstand kan oproepen die van een zelfde
want een type als Veniamin is weinig meer
fanatisme is. Zo laat lerares Elena zich
dan een wandelende bijbel-wiki, waarbij de
Visueel kent de film zijn fraaie momenten,
diepere gevoelens verborgen blijven onder
waarbij het uit elkaar vallende stadje waar
een met religieuze graffiti volgespoten
dit alles zich afspeelt voor de nodige sfeer
facade. Het is een manipulatieve, machts-
zorgt. Bovendien verschijnt steeds in beeld
beluste jongen, te laf om zijn eigen zaakjes
waar Veniamin zijn bijbelcitaten vandaan
op te knappen. Daarvoor gebruikt hij zijn
haalt, een even grappig als vervreemdend
kreupele apostel Grisja.
effect. Kijken dus, behalve als jezelf van het fanatieke soort bent. ‘The Student’
Ondanks een ietwat gekunsteld script, valt
promoot vooral de weg van het midden en
er genoeg te genieten bij ‘The Student’.
daar kun je als fanaticus natuurlijk weinig
Qua acteren valt Viktoriya Isakova op als
mee.
de doordraaiende lerares en zet Aleksandr
Henny Wouters
CINEMAG 1 2017
15
WALTSTILLE REGIE: MARTIJN MARIA SMITS | 90 MINUTEN | DRAMA | ACTEURS: THOMAS RYCKEWAERT, JELKA VAN HOUTEN, MAARTJE VAN DE WETERING, ZINSY DE BOER, JOHAN LEYSEN, MARIE-LOUISE STHEINS, JAPPE CLAES, OLGA LOUZGINA, OSCAR VAN ROMPAY
Na een avondje goed doorhalen, komt de vrouw van Ben in een auto-ongeluk om het leven. Hijzelf zit aan het stuur.
NEW
hoe het gelukkige stel op
personages wordt daardoor
een doodnormale ochtend
geen hinderlijk obstakel, maar
ontwaakt, ziet hoe Ben de luier
geeft juist vrij baan aan inhoud
van dochter Cindy verschoont
en interpretatie.
en ziet hoe Ben en zijn vrouw Tinka zich klaarmaken om die
Het knappe van dat gebrek
avond te gaan stappen. De
aan vooringenomen sturing,
Het drama is niet zonder
storm die hun doorsnee leven
is dat de toeschouwer zelf
nasleep. Ben (Thomas Rycke-
binnendrijft, is boven alles een
mag oordelen over de morele
waert) laat alles wat hem nog
menselijke.
vraagstukken die ëWaldstilleí
rest achter om zich elders
weerspiegelt. Is Ben dader of
te vestigen. Zijn schoonfam-
Regisseur Martijn Maria Smits
slachtoffer? Anders dan de
ilie ontfermt zich over zijn
leidt de helletocht die na het
mensen om hem heen, die al
tweejarige dochter Cindy. Het
eurtenissen erna spelen zich
verkeersongeval ontstaat in
meteen na het ongeluk hun
wrok zit bij hen zelfs zo diep,
in een rustig tempo af. De
goede banen. Doordat de
oordeel klaar hebben, ligt
dat het hem verboden worden
observerende camera is in
afstand tot de personages
er voor ons meer ruimte tot
haar ooit nog te zien. Ook
ëWaldstilleí als een objectieve
aanvankelijk vrij groot is,
reflectie. Zoals het hoort bij
zijn eigen familie, nuchtere
fly-on-the-wall. Aanvankelijk
wordt het nog belangrijker
film, is de interpretatie aan de
Brabantse varkensboeren, her-
staat die camera zelfs vaak
dat ze overtuigend worden
kijker.
kennen hun ooit levenslustige
in een geheel andere ruimte
neergezet. De acteerregie en
zoon niet meer terug. Dat bin-
gepositioneerd, waardoor
het spel zorgen daar uitstek-
Na verloop van tijd neemt
nenvetter Ben na enkele jaren
de nietsvermoedende kijker
end voor. De afstand tot de
Smits evenwel meer stelling.
ballingschap terug naar zijn
als vanzelf de positie van de
Geleidelijk aan verschuift de
geboortegrond keert, zet de
kalm beschouwende vlieg
camera richting de nabijheid
spanningen acuut op scherp.
aanneemt. Dialogen zijn
Als hij ook nog toenadering
verder schaars. Personages
met de nu zesjarige Cindy
zijn stil omdat ze handelen
zoekt, verschuiven de rancu-
vanuit gewoontes of omdat
neuze verhoudingen langzaam
ze gewoonweg de woorden
op richting blinde haat.
niet hebben. De eerste scËnes tonen als gevolg de vredevolle
Zowel de aanloop van het
status quo van het dagelijkse
fatale ongeluk als de geb-
leven. De toeschouwer ziet
CINEMAG
ALLES OVER FILMS ACHTERGRONDEN REVIEWS INTERVIEWS WORDT NU LID EN KRIJG 3 FILMS GRATIS