2. ก ก ก !" ก # " $ % & $ % ' ( ก) & * + !" !" , ก+ , - !" $ ) ' . /& !"$0! 0 1 ,2 ก3 ' /& " . ก /& $ก ก !" & " " 2 ก ," !"0 ก$' ' . ก . / $ . ." 452 ! ก *- ก ! ( ก ก ( ก ก 6 !"ก $ % /& ก (2 ก $ ก2 ก $2 ' # " ก)$ % $ ." ก$0 0 ก$' ก) ก ก ( *- ก ! $ !" ก , $ % ก+ , - ,* $- ! (2 $0." (2 0 ก$' $ % /& . $ . , ,55 1 ก 7' ( , ก ' 7' ( !" $ . 0 ก$' $ ." $ !" 7' $ % 8 !" , $ % 6' , !" !/& 0 ," # " !"0 ก' ,$/ ) ก 9, & ( $' ( !" . ก " $ ! ก , : ; ! 2 , $ ! $ % ก !" ' $ * ( < + (2 ( ,* -= ! 7 , ' 2 7' ! $2 . 0 ก' $ ." * + !" 19 7' ก $ % 1 ก (25 7 ( ' <& ,0 ก) ก $ ! ก' $ % 2 ก+ , - !"ก+ , - ก) . : ;1 ( ก ' &ก= < 0 $ % . ' ,* -= ก ( @ 2533 ,0 ก &ก' 7' : &52 2 ( !" $ ." , ,0 ' ก !ก ก+ , -ก)ก $ % /& !" & & $ . 0 $ . ( !7 ก $2) ;2 ก *- ก !ก) ก ก2 ก ( !2 . 7 , $ , ก " ' <& ,0 0 ก$' ก+ ก+ , - 9, & 2 $ ." ก
$ % $ ! 5 ' ก+ , - ก . $ . ก ( $ . , ,55 1 ! 2 ก & 7 $=0 ก ก+ , - ก !"$ก ! ก '
< ( @2 ก ' ก , $ $ . $ . ! ก 0 ' 0 ก $ . 2 (2 !" ! ' $ % ก+ , -$ ." @ 2311 ก , 0 -ก ก / ก <- ก $ก!" . ก ' 0 !
1 2
1 ก ก $ ก ก+1- 2 ,, 80 (ก $ 0F: ก ก 6 !, 2522), 21. 1 ก ก $ ก ก+1- 2 ,, 90 (ก $ 0F: ก ก 6 !, 2538), 53.
ก ' !" $2 . ก $' " 55 ,ก 2 2 $ 1 ก $ % - <ก' *
2 ก !" ก , KLM K& 1 ก $ % Nก / 0 $ก ' ก)2 $' 7 ก& # " $ % ก ' -0 $ . $ -$#! !" , ,0 # " 0 , ! ' ก , $ % < ก / 7 -' 0 ก ก ก ก , ! ก K4 P $KL 2 ( & ' $ ก กก ' ,0 (ก , ( @ 2325 * ก , ก- ก ก)$ก, ' $ ." ' $ก (2 ก
ก ' 0 2 ( ก 7 2 ก , $ 0 ก ! # " ก ก& ' $ % 0 ' &Q' &Q' <& ,0 ก)ก $ % ก+ , - *ก 2 ก , ก , 2 กก ' $ % ก+ , - 0 ก , &ก < 0(2 $ % , $< !"' *0, , $' &กก 2
' $2 0 R- !" $ ." ( ก ก( * 1 ก $ 0 ก !$ . ก , ! $2 . & ' # " ( < 2 ก)ก $ % ' ก ' ก+ , -( *- ก ! 0 !"2 " $' ก & S4P ก' $ 0 0 7 ( *, ก !" ( $ ! ก ' $2) ก 0 $ 0 ( 70 ,T) !" ." !"0 0 $ $ $0." กU <, ,2 $' 0 ก ก !" $ ก$ ! - ( 2 (2 & $ 0 !"$ % 0 0 $ 0 , -' 9, & ! &ก (2 $ % *& -ก ' ก &
2 1 ก $' . " $ . 2 2 (2 . ก $ 0 7ก , - 2 . :$ . 2 $ 0 ก 2 0 , -; ก ! 0 ก ก $ % & & & $ % 5 ก+1- 2 * ก ! 7 7 , ก ! ก ก ' (2 กV2 7 ( $ , -$* +6ก, !"$ ! ก * ก ,
ก $' ก)ก 0 R- !" & SQ ก , 7 $ % ก ก R- !"$ ." $' กก * $0." KLM K& * ( ก R- '1 $ ! ก ก)$0." (2 2 ก< ก ! $'
$0." !" , ,0 ' 9, &-' < + !# " $ % < + ' 0 &ก $'
!"< + ' กU !"( & ( < + ' ก กV2 $ 0' 9, & &ก (2 $ % & $ 0' 0 2 . ก)$ % 5 ก+1-' 6 ก !"2 " 5 (2 !ก
0 WVก $ก! ,T <& ,0 ( $ก! , T 0 &ก$ ! ก$ % 0 ก ! * -' <& ,0 ก) &ก , ( 2 ' กV2 2 1 ก ก ก) ก ก+ , - !" ก) !6 $ . ก " $ 0 & $0." $ ! < 0'
1 ก & 1-' /. , 6 * ก ,T * 0 - 0, !ก 0 2 1- 2 !" $ ,5 & ' ก+ , - 0, ! <,$+ก 0, ! 0 $0 , *0 $' & $' 0 $ $ % !" , -' $2 $ 0 ก !"2 " $/ ,5ก ก $ . ก2 SQ &ก2 ' ก , ' $' $ . $ 0 !2- ( ก !" ก+ $' ก 0 - , 2 2 !" $* +6ก, 3 &ก ก ก& & ' &ก ' ก , ( 9 $ ) ก !"2 " / , &ก ก 42 $0." !" ก ก .
*- $ ." $' ( @ 2352 72 @ ,ก)$ !" . ." & *, &ก 7 ( ' $2 ! , ก ! Z ก ก , ก- ก 1 & ก . , ! " ! R # " $' $ % /& $ $ % ก ก) $ % $ . 0 *- 0 R- !" ก< ก ! $ ก ก- & ( . ' ( ,* 2 . ก !" 2 - ! ." $ ก @ 2352 @ 2367 $0." < $' 2 & 3 ก 5 ,3 SQ $2 ! ก' $' . ,$
( &ก0!" &ก 7 ) &ก3 2 ( 73 ' $' $' (2 ก <-0 R- 0, !ก 3 $0." & $ ." $' 2 ก Q & &ก ก $ % /& ,2 & . $ +V , - ก) $ % ก+ , - - !" 2 * +(2 2 $ +V , - &ก . $ % 0 =
( $ . ก ! ! $' ( ก0 5( $ก $ ." ก $' $ก, ก !"$ % 5 $' $ % $ KZ 2 $ % ก $ % ' ก V !"$ก, ( @ 2347 # " $ % &ก' ก !" 2 !"$ก, ก $2 ! ,$ $ ! 2 ก\ ก ก !" 2 $ % $0 ก &ก ก $ ! , ก V# " ! 20 @ก) $ % 0 ( " $0! ก!"$ . ก 0 ก- ก$ % ' $ +V
, - ( < 2 ' ก V . ^ 1! 0 $ . SQ $' &ก , ,7 $ . 3 ก !" 3 \, , 0, ! 6 ก $0." 55 ,ก $' ' (2 (2 ก ก -ก 2 5 !" กก ก , $ก, ' 0 0 $ " . ก !" 1 $ ! ก 0 0 KZ ก !" 2 . 0 0 $ ,*2 ก ก ! 2 0 0 & ." ก+ , - $0." !"$ ! ก 0 ก ก 4 ก !" 3 ก & " 27 @ 7 $/ ,5ก ก ก , กU+ !" ! (2 ' ก '& ( ก ก& ( 3
B. J. Terwiel, A History of Modern Thailand, 1767-1942 (St. Lucia: University of Queensland Press, 1983), 121. 4 Gray, The Soteriological State, 223
6 /& 2 ก' ก !" 3 2 !" ก $ , ก 2 ก ,2 ก
/ , (2 0 ก$' $ % /& ก !" , $ . 2 ก- $ +V , - $ ! & &ก ' (2 . , ก) ก) ' $ ) $ . 0 ก V# " $ % & , ก- ก) " $ * ก+ $0! 0 * $ < + 8 $ , $2 / , 7 !ก $' $ . ' /& !" ') ก $ $ . 0 *- 0 !" $ , ! , ก $ % 0 ก ก6 ก !"$' ') (2 ก ก V $ ' $' (2 $' ก ' & 2 & ( R 1^ $' ก) ก ,ก \, & ' $' $ ' # " & 2 " $ ก 0, !ก ก $ % 0 , ,Tก ,ก (2 ! $ ! ก ,
ก " ( 0 /& ' ,ก ! $ 2 2 ,ก !" !/& * กก $ % ,ก !" " !" . ก & ( ! $ % /& R-' ก+ , - ก V/& ! $ . , , T , ก+ , -( 1 ,$ 1' * ก / ก)$ % " ( ( @ 2393 $ ." ก !" 3 Q $ . $' ก) ก ก $ ." ก
. , ก $/ ,5ก ก $ . L ก ก $* +6ก, ก) 0 ก กU+0 $ ! 2 /& 2 $ , 2 . ก)2 $2 $0." ก . 2 / 7 - ก 1 , ก& ก) ( ก $0," " " ' 0 ก ก $ . " 3 $ก, ' $ ." &ก3 ' ก !" 3 ก ก V ^ 1! ก ก ก !" 3 $ ก)ก ' ( !" ก ' &ก3 ก) ^ 1! /, ก V$ % 7 * $ ." ก !" 3 ( !" $ . $ + 2394 ,* 2 $ !ก) ก-(2 ก ก V # " ก ก) $ $ ! 2 ก
$ 2 ' ก !" $ % # " 2 " ( . $2 !$ 0*, , ( $
ก ก ! $' &ก2 ' ก !" (ก , ." 3 $' ( 9 $ ) (25 7 ' $' ก ก " ! ก ' ก V(2 2 ก ," ' !ก ก) !" 0 " . '1 !" ก V ! $ . ก ! , , T <& , & ก& ก 2 ก $ , ' $ * ก V ก$ % 2 ! 5 1 ก& !" ( $
2 ก ก$ ." $ก!" ก ก !" 3 ก 4 . ' $' $ % 2 ก !" ( ก ! $' $ &กก ' , , ( กก)
$' $ - 2 . ! $2 ! $ % ก 2 . $ &ก$ % $ KZ ,+6 $ % $ ." กก $ 0( $ . ก ! !" , 5 ก ! ก !" 3 &ก $ ( 6 " ก " $ 2 ก V$ ////////////////////////////////////////////// 5
& ( ) ก 0 +-, Lords of Life (London: Alvin Redman, 1960), 145-47
ก V2 . ก !" 4 $ % !" & กก ( ก ก $0 The King and I !" 7 & , $ - $' $ % ก+ , - !" 2 & ! # # 5 ( ' 2 $ % ก+ , - ก ก <& ,0 $ ก)$ ! $ (ก $ ! ก &Q ! # " ก) , $0 ! ,ก ก+1 ,* !"$ก) ก !"$ % ก ก !" 4 . $ % ก+ , - !" <& , $ % 5- !" (2 0 ! , ,T , 2 7' $ % /& ! , ก 2 !" (2 & ก , * - ก * ก+ ก ! $ , ก & !" 0
$ *(2 2 ก< ก ' ก 1 , ก) ! !ก 2 " ก$ ก ,* - . $ % ก+- , !"$ !" $ !" , 7 ก ' !" ก+ , -(2 $ % & ! & ก< ก ก V$2) $ % ( ก ก+ , - ( ก)( /, 2 ) $0." $ % 2 ( ก ก Z < ก กก $ % 1 , ' 7 $' $ W & กก & , $ , ' 2 $01! ก . ก $' $ & S " &ก3 $ $ ! 7 $ - !"7 /& $'! 2 . !"ก $ % The King and I $' ( ' $ , !" 7' . 0 +7 ' *- !"ก $ 0F ( ' $' !ก 0 *, ก' 0 ' 2 (2 . !" ก , ก 2 ก $ % ก ' ) $' ก$ ! , ! \, , !" &$2 . $ % ' 2 ( ก $ ." ก'- ก ก $' $ !" & 2- 2 " ! $0." !" $ ( 0 ก 7 !" $01! 9, & , . /!' 2 $' ก) $ 1(2 $2) 0 ก 1! ก, 0 7 0 0, !ก $ $ ก $' ก) ก+ & ก $ , & 0, ! <,$+ก !" ก V= ( 5 ก+1- 0, !ก 9, & 0 !" (2 $' &$ % $ 0 $'
$ 2 ก$ . 2 (2 (2 ก ก $ 0F !"ก $ . /& ก) $# & $' ," * ก ,T , ,T -(2 . 0 $ , (2 $ % $ 0 ก+- !" ก Z 1 ก ( ' /, , ' $' 5' ." ." ' $ $' SL $01! ก 0 * ก 0 R- /& (25 $ 5 (2 0 0 & !" !( 2 ' ก+ , - -ก 3 $ ! ก ก & ก+ , -$ % $ 0' $' !ก (2 $ก, ' ก+ , - ' -$ % 0,$*+ 2 ก $= , = 7 ก $ % * ก ,T , ,T' 2 ! $ % ก ก ก+ , -$ ก ," * ก ,T , ,T # " ก " ( ก$ ก) & ก0,0 ก0,0 6 6
Gray, The Soteriological State, 267.
0 ก 7 ," 2 2 , กก !" ก V ก ' ' 0 ก$' ! \,ก, , ก 7 $ , , ' ก+ , - 2 . 0, 0-< + กU+( ก $ 0F , 7 -7 !ก !"$' ก $ % $ 0 $ ." / 3 /, *! ( 9 $ ) !"(25 7 ' $' !ก ก /&ก' ก , ( 2 & $ . 0 *- 0 ก$' ก . ' 0, & - $ % 1 , !ก (2 ก 0 ก * ก ก (2 ! ? ก R ก S " ' 2 2 ," 0 $ < 0ก) 7 $ . 2 กก 2 (2 ก)$ ! * ก ,T , ,T 0 $ก $0,ก$= $ ! ก)$ !" !"ก+ , - &ก
ก . ก 1- ! < 0 $ % , # " ก5!" Q ! (2 , 2 0 0 & ก $ ." ก $ % ก $ , 2 ก !" ก+ ก- ." (2 ก ก V ก) ( S@ . ' ก V $ ! $# - 2- , /& ' กU+ # " $ % /& ' ก ก = ก' ก ก( @ 2398 ก V 2 (2 ( 0, ! ! ก ก & ' ก $' , !" , . $ ! ($ 0 * ! , *-) &ก ' ,* , ." 3 $ ! ก $ % ก+ , , ก ก ! ' ก Vก) / ก $ W ก # " " " (2 $ก, ก ' #. $ . !" ก 7 2 ก$ !" ' ' 5 ก ก+ , -( 7 , ! , $ ! (2 ก V ก 0 1( 6 ก+ , - ก $' , , !" !( $ ! ( ก . $ . ก ! ก ! &ก 82 ก 35 $2 !$ 0*, , 2 ' ก !" $ % /& (2 ก $ , ก+ , - - " . ก 1- &Q' <& ,0 $ @ P 7 2 " (2 ก $ , &ก # " < 2 ก $ % $2 !' ก 1- 2 " ( $ % ' <& 0, $ ) $2 ! ก) 452 < ( ' ก ก * + !" 2403-2413 ก+ , -ก) < !" ก V 2 ก ! " " ' $' & ( ก . ' ' 7 $=0 $ ." ' ก V$/ (2 $2) $' ก & ( 1 ,' ก $ % $ 0' $' $ ก$0! ( ( * + 2373-2383 $' * ก+
* -ก , ! ( ก $' ก) ก ก ก ก $ก, ,
# " $ ." 9, &2 2& !" " $' . , - $ ) ! 0 ! ' ก+ , - -(2 ( ก $2) 2 !" ก " 0 2 1- กก)
( $ . , 2 2411 $' , !ก ! $' $ ,5 ,2 $ , ก\ก 1- !"$0 ! $ ." , $ก, 7 &
ก+ , - $0." , ,T 2&ก) $' . , - $ % !ก ก !" 4 ก) $ ก ( $ ." ก ' < ( ก!" 2 ก 0 ก $ $ ! ก V &ก 7 !"$ % $ KZ . ก 1- $ ." $ . ก ก) ! ( !" 1 2411 # " $ % $ก, ' $' $ ก Vก)$ ! ! , ก) . < ก, ' $' $ ! ก 0 0 $ & $ ! ก , $' ก)$ ! !"0 0 $ ก , ,00 ( & ,$ ก 7 ก 1- ! , ก $ $ ! ก $' ก) . ,7 7 , $0! 15 @ $' $ )ก$ก, !" 2 !"ก+ , - $ ) ! &ก0!" &ก !" ก ก 2 " 6 ก ก) ! , ,' - ก) ! !" / ก $' ' & ก- , 2 ก !" ' " $ . ก !" & $ . 2 ก- $ ก 1-' $ % ก !" 5 ( 6 /& $ ) ก / , ' ' $ ก 53 ก 3 ก 1 $ % ก+ , -2 $ , $2 . ก 0 ,$ , !" $ ! ก /& . ก-5!" Q $0! 10 $ . ก 2 <& ,0 2 ' $' ก) ! 5 ก $ . $2 . ก ก 0 , - 4 !"7 $ก! 2 กก ก $ % ก !" 5 $ % ก+ , - !" ') ก !" '
*-$ % $ ก !" * + $' KLM $ ) $ ) . ก0 ก ( ก 0 ก 1 , ก& " ก " ( @ 2414 ก !" 5 ก . $ , 8 ก 2 ( ( ก 6 8 $ 0 , ' ก& ( 6 $ ! ! , $ ก) ( @ 2426 ก 1- !"0 ก$' $ . 0 *- !" ก * ก+ ก ก# " ก) ก &ก3 82 ' ก V !" ก< ก ! $' ก 1- 1 !" ก+ ก 3 $2 กU+ . < ! < 6 ! ก+ ก !" ก+ 7 $' & 6 (2 !ก ก 7 $ ! , !0 2 ก 7 $ ! 2 ก 2 $ . 1 ก ก 2 ก ก 2 0 - , 0 - ก 2 ก ' 6$0," ก' $ ." !ก $ W ก ก' $ ." 3 ก = +V - 2 , ,0 ' 0 ก ก) 7 8
$ ." ! ก $ % ( ก $ . @$ก, , 3 ' ก Vก) !ก 7 ก & / ก 0 +- 0 , , $ $ -, Thailand: Economy and Politics (Kuala Lumpur: Oxford, 1995), 217.
ก 1- ก 0 - , 0 ก !" , $ ! (2 (2 ก ( ก& ก ! ( $ ! ก $0." (2 ( $* +6ก, & ( . ' *- $' ก) '! $ 2 0 - , ' 6 ก ก 2 , 0 - 2 * (2 ก 5 ,0!" $0." (2 & $ ก (2 $ . $ !"$0." & * (2 $ !" ก)ก $ % 2 2 ก' *( '1 $ ! ก ก !" 5 ก) < 00 - !" (ก 0. , ก' $' ก\ก ( !" 1 ก' 5 (2 !ก $ . $' ก$ ,กกV !" 0 2 ก $
$' $SZ 0 ก$' ก $ & ก) ก 1-0 $ % ก , $' $ ! ก 1 !" ก+ ' $' < , , 55 , $ ! ก $ $ % : ก 6 ! !" $ก. $ % $2 . ก 6 !' กU+;9 ก ก \, & ' $' ก ," $ % ก *& - !"ก+ , - ' ก 2 2 2 !"$' ก ( $ . 0 *- $ )กก)' 0 $ !7 / ก
SNก ( * ก 1- ก ' ,ก ,' ก V(2 & ก 2 ,ก !"(25 ก ก $' ก) , 5 1 7 &ก0!" &ก $ % 2 2 ' , ( @ 2442 , 5 1ก) $ % R !" ก ,ก ( R 1^ ก $ $ % ก , 5 1 (2 ก 7
ก $ , $ % 0 55 , \, & R- 2445 # " /, ' 6 ( ก, ก R- ( ก 2 * * (2 ก+ , -$ % '* ก 7 0U , !ก (2 ก 3 7 2 & & ก+ , -$ % /& & ก * ( ก $ 0F 2 $ 10 !ก 0 8
7 2 * (2 $ % ' $ % 2 & (2 ก
R-$ % $ ." . 5( ก $ , & ก ' ก ! ก 1- $ S4 ก ก(2 ก $ ." $ 2 *- ก ! ก' !ก *,
ก0 ' 2 !" 6 7' $ !< ( !"$ !" ก $ , &7 2 2 8 5' ก 1- . < 0 $0." ก ก ! . 7' ( '1 $ ! ก ก 1-ก) < 0 ก+1- !" $ . ' $
- / 0, !ก ก ( 5 ก+1- ก)$2 . ก 0 ' $' !"$ !"ก *0, ' / 0, !ก ก 1- 9
ก 0 +-, Lords of Life, 262. Gray, The Soteriological State, 289.
10
$ ." $ !" * + ( , -* + 2 . 2443) ก 1-ก)ก & ! /& ( 3 $' 2 . !" ก $ % ก ( ก $ , $ . 7 @ 2440 2450 # " ก ' & $ % ! ก *- 3( 7 $' . ' ก+ , - !"$ $ ! ก ' $ * ." 3 " 7 ก $' $ % ก+ , - ก !"$' ( ก+ , -( 6 ก ก ( ก+1 $ ! ก !" 7 ก $ 2 & 1 5 , , -ก)(ก ก (2 ก * ก+ (2 ก $ . 0 *- (2 ก ' ก 5 ( $ $ W & & , ก $ . (2 3 0 @ 2428 !" ก * ก+ ก ก 11 # " ! ' ก 1- & 3 ก) ." $ (2 $' , 6 < $ - , $ ( < กU+) ' 7 (2 $2 / & 1 5 , , - !" ' & ก $ ! ( ก
,2 $ * (2 ! ก 1- . ก ก ! ก (2 ก \, & $2 ! ก * ก+ ก ก 7 $0." ก -( ก # " ก) (2 , $ ." 6 &5 ! 2 ก ก)$ ," ก\(2 $2) & $ ." 3 ก ก+ , - !" 452 ( 5!" Q ! 7 ก $ ! ! , ( @ 2453 ก 1-ก) < 0 ก ก :$ ." &ก2 ' ' ก ! & ก' $ $ ก ก 1- $ ! ก ก !"$ $ก, ' ( ก 3 " . ก+ , - $ . 0 *- ," $2 . $ $ ." 3;11 $' ก)$ ! ก . *- ก ! ก ! &ก 77 ก 36 ก 2 92 ! &กก $2 ! !"$ % ก 18 # " 0 ' <& ,0 $2 !$2 ! $ % ' $' 2 2 ! &$2 . ก $ . ก ! , ,T ก $ % *-ก 452 $ก. ' ,กU , ก . 7 &ก 7 !" ก 1-( ( ก $ . ก $ % !"$ '1 !" ก) & ," (25 !" ก $ !" / ก ก V/& 7 $ & ก 1-/& $ ." 0 ก !"$ก, / ก ' $2) กก !" & 1 5 , , - !"KLM K&7 ก !" 5 ! $ ." ( ก
, ' ก 1- $ก, $ ." @ 2424 $' $ % ก+ , - ก !"/ ก * ก+
ก ก $' $ ! !" ) ก#-K - ( กU+ ก ก)$' 7 $ ! 2 # -$9, - - $ ." $ ' -( @ 2453 $' ก) / ก 6ก, 3 " ก !"$' .
11
Thak Chaloemtiarana, :The Evolution of the Monarchy and Government: Institutional Conflicts and Change,; Asia Bulletin Supplement 2, 1976, 43.
. 6 !" ก< ก ! ! ก !"$2 $ . ก ! !"$ @P 55 ,ก !" 7 ก+ , - !" ," (25 & 1- !"2 ' $' $'! ( < 2 : ! ก+ , - 2 -( !" $ . , !" & 2 . " ! ก ;12 ( ( ก 0 8 2ก , , ก ' 5!" Q กU+ $ , 2 ,* (2 $' 0 &กS4 ก , !" ! , $ % $ ก< 0 ก( 2 !"' ( , $ *$2 ' $' $ % ก ก
(2 ก< ก ! ก+ , -$ ( 6( $ , <& ,ก $ . 2 . 8 $' (2 ' !" ก $ % ก 1- 5' * + !" !" , " . , *
0 2 ก+ , - ก ก ( ! 2 ก' 2 " ( 1 ก & 2 2 ก . ก+ , - , $ % ' ก ' ก+ , -( * ก ! $ % !" 1 !" 2 F F ! $0! (2 $ ." 7 ก 0 $ ก( $ก! ,T$ 2 0 ' 2 ' 7' , !' $' ก 2 ก' Uก+' (2 !ก . ก ! $ % ก *- $ก, ' 0 ' $' ก 1 , $ , ก * ก+ ก ' $0." ' ก ก /& & 2 . !" $ % ก $ )ก & ก $' $/ 0 , 6' ." *, ' 3 $0." !" ก , , , ก !" 6 ก)ก ก ก ก ก " 2 ' " $ * $ ! ก
$ . Q # " ' ก ( 0, ! <,$+ก $' ก * 2 ' ก ก $ . Q . :ก &กS4 , ก' $/ 0 -' $ (2 ! ก ก< ก ! $ . !" ก+ $ % , ก $ . ' , , $ $ ! (2 ,* W <& , , * * ก ,T , ,T' $ (2 ก+ !' , ก
, < 0 2 ก ;13 ก ก ก ! ,ก 4,000 0 < ( @ ก ก $ % (2 !" * ! ก $ ) , ก 0 ก 0$ . (2 7 ก 1-(2 3 $' ก ก ( 0 1, -) ( ! , 7 ) ,+ & #!$ - # " 90 @ $ % ก ก, ' & # " ! ก 0 - , 0 2 ก+ , -$ % /& . 2 (25 $' ." ( 2 $ * ก 2 2 0 $' SQ 0 , ( 7 ก !"2 "
12 13
ก 0 +-, Lords of Life, 268. David Wyatt, A Short History, 225.
, , , ' , ก ก ( 7 - ก) !2 ," !"$ % ก . (25 7 ' ก& !"0 &Q' $' ก ก V !2 1 500 & ( 28 ก !" . $ . ก &ก ' $' ก ก &ก 77 ' ก 1- $ KZ !ก 2 " ( $ ! ก ก) ! &ก 73 2 ก) !ก 40-50 &ก2 $2 ! $ % < 2 ก 2 0 ก 1- $ < ! ก ก (2 &ก ก' $' ก) $ % ก ( ก !" 6 $ . 0 *- ก ก( 7 ก . $ , 7 ก $ , ก ก $ *$0." $ ! $/." $ก, ก \, , ( ! 2 . $#! , ก 452 ! ก ก $ . 0 *- $ ," ก ( ก ก$0." ก(2 ( $ % ( $' ก * 7 2 , ก !/ $ ! $ ! $ ! ก < ก) ( ! !ก 452 2 " . , $ก) , ก $0* !"ก 2 ก ' ก !" 6 $ , ( $ , ก $ . 0 *- & !"$ % /& ก-(2 $' ก ' ก & ก 0 0 ก 2 !" ก $ (25 $ % 5 $' 2 !ก$ !" ก $ . 7 $0 , $0 , & ก 1 ! ก 2 2 2 ก $ ." ! ! 5 ," 0U ,ก ' $' $2 . ก ( ก $ . 0 *- 3 !"0 ' $' $ (2 $ . $ ." ( $ ." ก , ! $2 !$ . $ , 2 . $' !" (2 !ก . ก-7 ," ก ก ก $ . Q ก)ก 2 $ , ก ก 0 @ 2455 2 2 2 , ก) / 0 ก$' ก !"$' ') $ Z 2 ก) $ ก . ก) - ก+ , - 7 , $ , ." 3 ก ก+ , - -(2 < ( 6 &5 / ก ! &ก$ W 7 $ ! ก !" . $ % 0 8 ก !" 5 $ ." ก$ % 2 ก !"ก ก- 5 ก< ก ก 2 & ' ก ก ! ( ' , ( 6 (2 ก) 2 $2 ก+1-' ก+ , - ก ก $ % 70 , - !"* ก ,T , ,T & $ % ก 0 , 0 14 ก & ก * ก ,T , ,T & ' ก+ , - ! $ !" ," 6 ก 5' $ % ก) ! , 5 1 $ KZ !"ก $ % R $ % /& ก- ก 7R+1 $ ." ก 1- , * - ก+ , -/ " 1 ก (2 6 !"ก * 0 ก+ , - & ก 2,
14
( !ก 2 " $' ก$ ,ก0 0, !*0 ก, !"$ ,*2 & ก ' ก !"$ ) ! 9, & ก ," ก ก ," ' ( * + 1920 $ ." ก$ . 0 *- $ KZ 2
0 @ 2463 ก ,2 !"/, 0 < ' $* +6ก, 7 ก (2 ' 1 452 2 ก $ % ก ( ' ก+ , -( ก 2 ' ,0 !" , $ . Q $ . 0 *- $ !" 2 . $ ! " $' 7 ! ก $ W $/ 2 2 . 0, 0- <, , ,T' $ $ ," $ ." $0! < ( ( $ 2 ก 2 ( 2 & ก $ 0F ก กก) ก 4ก ก+ $ , , $ $2 ! @ 2468 $ . 0 *- 2 ก' ," ' ( ก 1- !"ก ก ," 3 0 . 1 $ ! !ก = ก$=, $ . 0U+< $ . 0 *- 7 , ( $ ! ก (2 !ก ( ก 7 $=0 ( ( ก ก $ ! ก ! . $ % ก ก+ , -# " 32 ," $ ! $ . 0 *- (25 ก 2 " # " $2) ก) ก ." ก !" 6 . ก 2 5ก ' 0 ก$' $2 ก 7 ก , ( ( 7 ( 3 ' 6$ % 0 ' $' $0! /& $ ! / !"
กก , ( (25 2 ก ก) !( ก & ก ! !ก ," 2 " !"$ % 452 0 3 ก 452 ก ( * + 1920 , $0," ." & ( 2 !" 5 !" . *- ก ! $' ก 0 2 ( ก / , $ !" $ 25, 2 . &ก' $ ก) $ % / / / , !"$2 . $KL ' ก 1- ก . *-ก) ! $ ( ก ก 1- , &ก $ KZ 7 # " , 7 !" 5 ( ! ก $2 !$ ก$ < !ก 1 ก $2 ! !ก 1 ก $2 ! ' ( $ ." ' " ก) 0 2 ก . 7 $ . !"$' ' ก ก ( $ KZ !" !"$ % ' , ( &ก' $ < ) !( $ !" ! !" ! $ . , ,T !ก 0 ก$' ก) ! &กก $0! ก!" ( 2 ก) ! &ก !" ! 1 ,$' ' . ( ก 1- ก , $0 2 " $ % &ก !"$ก, ก< , !ก $ก, ก ( ก ก ! &ก ' $ < ก)$ ) Q 3 3 2 2463 2468 ( 2 ก) @ 2468 $2 . $ KZ & $0! !"$ก, ก $2 ! ' ก 2 ก , ก ' , 2, &ก' ,0 &ก' ' " ก) & $0! 0 2 ก$ ." &( $ ! , ก$ % 7 , $' ก) ! &ก 2 ก 2 @ @ 2468 2, &ก ก) , ' &ก$ % 5 $2 . $0! . 0, !" ! &ก $ . , ,T
, $ก ! ,0
ก ก 2 " ' , . $' 0 !" ก 452 ก . ,(2 $ % กV 1$^! !" ก ( @ 2467 ' $' ( 2 กก &ก 2 @ 2 ก . &ก 7 ' ก+ , - -ก ( ( ' ก+ , $ % ) . &ก $ ." 3 , $ ." & $' ! &ก กV ก) (2 $ < & ก ' , ก !" ก 2, ,0 $ % !" 5ก) . กV 1$^! (2 ก+ , (- ก $ . ก , ,/& 25, ( ก ' 1 ก ( 2 2 , ) ( !" , , $ ." @ @ 2468 2 " ' $' $ ." (ก ก 2 , ก) Q 0 ! !" 24 0U* ,ก &ก :ก) !; ก $' ก '1 Q & $' 2 ก !"ก) ! 0 3 , ก) ก (25 7 ' 0 $ ! , < 0$'! ( @ 2469 : ' ก+ , - ก " ก( $ 0 $ ." " 0 (ก $2 $ !ก)= = ;15
' 5 : , * - ก+ , ;- , ก(2 ก , (2 +V ! ก+1- !" ( 6 ,ก' 6 !"$ % & $ % ,ก &ก , $2 . ." ( ก ก< ก ! ก+ , - ก+ , -$ % ก ,$ % ," ! $ % ก6 (2 !"$ !" ก$ , ก 2 ก ' ก+ , - !" * ก ,T , ,T & & , , 2 !" . $ . , (2 ! 2 ก /& !"$' ') ก# ก- . / & ( . ก+ , - !" &ก $ . 0 *-2 $ก !" , ก < 0 ' ' $ . 2 ! , ก$ % &ก $ KZ $ )ก ' ก 1- $ก, @ 2436 $' $ ! !" ! , 2 ก & , ก ( @ 2457 $0." /, $2 2 L (25 ( @ 2460 $' $ % $ $ . < ( 4 -' R , 5 1 /& # " ' (2 $' $0." $ % R (2 $2) , 5 1$ ." ( & , ,T !" & ( $ . $ % ' ก R-' ก , ก \,$ ( @ 2461 $' ก) ก &ก0!" &ก . 00 1! 2 ก0!" ( * + !" 1920 $' ก) ก $ % ก $' ก) ! &ก ' $ % ก !"7 $' ก)$ ก < ก, $ 2 , , $' < & 2 6 # " $ % <,$ ! !" ก $ . 0 *- & ก ก 1$ < 1 +! ,* < 0 # " 2 $ % &ก' ก V ,0 ก, , ก &ก' 15
Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 26.
ก 1- < ( $ 2 $ . 0 ก$' ก) ก !"$ ! ' ก ' ก+ , - -ก $ก. 2 ' 0 ก$' $ # " (25 $ % $ . 0 *- &ก2 ' 0 ก$' 2 " ( ' ก ' ก ก ก $ , ( ' ก+ , -$ " 2 " ' 6 ก)0 ,กKLM ' < ( @$ ! ( (2 ! ' ก 2 $ . 0 *-0 ก $ , " $ *$0." ก $ก+ / (2 $0." & ก ก ก !"7$' ก , ก ก ' 0 $ . 3 $0." (2 $' ก V 0!( $ . !"ก $ , 7 $' ,55 ก /& ก * ก+ 2 , 2 /&ก0 1^, $2 $' ก ก$ $ ! ก $' $ % ( 0, !$ W $ ! ' ก$ ! 2 ก !" ก /& ก * ก+
$0." ก - \,5 1 1 40 $ -$#) -' ' ก 0 $ . (2 ก 0$ % ก 5 5 ก & ' $' $' $' 1 2 # " ก)
(2 2 0 ( 0 -$ $ !" & ก ก) $ . $ ! , !"2 ก , ( ก 0 $ % ก-16 - KLM K& !(2 !"2 ก !" 7 KLM 0, !ก 2 # " $ % 2 !" ' ! \, , $ , !" , ' $ 0, ! / 0. ก6, 2 !" 1 !" !0, !$2 $ . (25 7 !" (2 !" ก ก+ , ก 32 , กก ก & 1 $ก 5 ก+1- 2 ก+ , - !" . ก ." 3 ก) ก ' $ $ ." !ก 0 &ก $/. ก !"$ ! (2 ( @ 2470 ก) . ก
$ % ," (25 2 ! !" . ก 7 1 $/. ก . $ % 5 ก+1- 2 $ . $ % 0 - ,' ก+ , - $0! /& $ ! ! # " $ % $/. ก $ ! !" 0 ( 2 , @ &ก ก $ 0F 7 !ก 0, ! * $= , = . !' ก+ , - & ' !ก !" , ก2 7 * ก ! & 2 . 0, 0- , $ 0 ก $ ,5ก+ , - = !" ,0 ก+- , 1- &ก' '& !" , 1 6 &ก W 0 ,ก ก 1- ก) , กก) 2 ก$ % ! < !" $/ ,5 & $' & ก $ 0F ก 0 ( <, , , ก /&ก' 2 & 3 ' $ . 0 *- $' ก) & $ ." !" ก* ก+ ( 7 ก$ ! ก $ W $/ $ . ก 3 , 6 < , , , - ( 2 !"$' $'! $ ." $ . ก กV 2469 K #, # - $ ,ก /& $ % !" ก+ (2 ก ก !" 6 7 $' ก$ 452 2 ก ก ' ก+ , -( (2 :
16
, 65.
!" ! & ก+ , - ! & 1-( ก ," 2 กก ! ! ก $2 ก 2 $ * ! ( !"$ !ก+ , - !" ! 2 กก+ , -$ % ก+ , - !" ก $ . ก , 3 ก)$ % !"$' $ % ก+ , - !" !0 17 ...ก+ , - 2 . 7 $ . !" ! $ . ก ก ," $2 !2 ก ก ( 3 $ $ ก+ , - !" !$ & 1 5 , , ก $ % (25 2 $ * ก ก ! ... 7 1 ก+ , - ก) $ ก ... ก+ , - ก $ 0 , 0& ก)$ % กV2 ... ( !"$0," / 0 ," 3 " ก... ' ก ก ก ก$ , 2 2 . ก)$ 0 ก0 ก กก) 7 ! $ . 0 *- $ % !"$ 0 $ % /& !" ! #." - , ," !" $ ! ( ," ก) . ก &ก $ก ! ก ( @2 3 ! ก) &ก &2 ," $2 ! 2 ก ! ." $ ! ," # $ , 2 ก' ' !ก ก+ , - ก & ( 6 ก (25 2 ก , $2) < ( $ * ! ก) 55 1 !" $ $ ' ก ก 7 $ ก $2 . $ ) ! ' ก+ , - ก (2 " กก ! 2 ก *- ! . $ 2 2 ก ก $0." (2 $ก, !ก+ , - !" = 18 $ $' , ก !" 7 ก) ก \, & $' . 6 < 7 $2 ก $ $ ! 0 2 6 !" ก $' ก # - ก ! <, 6 ! < ! !" $0 $ . 0 *- !" ! , ( & $2 !7 ก !" , ( ( !" , ก$ (2 !ก 2 ก 6 !$0." & ' $ ! < & 2 ก < 0 $ !" ก !" +V ก ก+ , - ก $ * ! !ก ก !" 7 -ก SNก2 , , 55 ,' $ ! ก < ก ก ! -ก ! ! !2 !" <, ก$ ! $ ." 7 1 $0." & , $ % ,ก 2 ก 7 ก+ , - (25 $ % ,ก& $2 $ . 0 *- (25 ก) !ก ! , $ ! !" & ก * ก+ ( ," $ % $ ." ก , ( ก 7 ก ." 3 ก < ! (2 ก+ , $ . $0 !ก $ , ก+ , - !" $0! " 17
, กก ก ก 2 !" ก+ , - : ก $ . ก ก ; $ !" <
0, 1 ก . , ก$ ! $ . ก/& . ก18 Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 28497.
, กก) ก$ ,ก2 กก 1! $/ (2 $2) 1 , , 55 ,$ ! ! , ( ก " ( $ ." ' , ( '1 $ ! ก ก !" 7 ก) " & ก $ % $ . $ ! !" ก+ !"$' ก ( ก& $' ก$ . 0 *- $ - 0 ก$' ! 2 !" * ก+ $ * $0." ก ก $ . @ 2470 ( ก !" $ , $' ' (2 ก $ . !" , ก$ ." $ . 0 *- ก $ -ก 2 " (2 '
& ( !" ก $ KZ ( ก ! ! - &ก' 2, & <& ,0 !" $ก, ( !ก 2, ! " ! $ % !"2 " $ ." ก ก !" 7 ! &ก &ก$ ! ก ก $ * ก @ 2473 ,กU , ก $ , ' 2 6F / 7 ก 2 2 ก' 6 . < +! , ก $' 9 $ % $ ก 18 $ . !" ก !" 7 <, 6 ! < & . ก 7 $ W $/ ก ก !" 7 $ (2 $ก) < +! " < +! 0 - , 0 ก$ . 0 *-$2 \,$ $ ) ' $0 0 ก$' $ ! 2 ก !" 0 ก$' !"$2 . ก ก+ , - ก (2 !ก $ , $ . ' ก ก ก) 1 2 ก $ ! $2) ก 7ก $ . ก ก ก $ 0F ก ก ก ก \ 0 72 $ . $ , KL ก 7 + 7 1 !" ก ! ก !"2 " *- ก ! & 150 @ " . 2475 $2 $ . 0 *-$ ก)$0," $2) กก !"SQ 1 67 ก+ , - K 7#' $ ( @ 2474 ก !" 7 ก & < ( ก 2 ก 2 ก 14 @ $' ก) ! &ก 2, 0!" ' $' ก ( @ 2472 ก) ( !ก ก!"$ . $2 . &ก ก 5 $ . ' , !" &$2 . !$2 . $KL ก9 $ ) ' ก 1- ก) $2. 2 $2 . ." ( $ . 0 *- !" . 0 $* +6ก, 7 ก (2 $' 0 0 @ 2474 , ก ( $ ! 2 " ก $2 $ . 0 *- $' 2 455 ก
ก $* +6ก, (2 !"# # ! := $ % $0! 2 = $' ( $ ." 6 ?; $' 0 19 ( !ก 2 " ก !" 7 # " $0," KLM K&0, !0. ก . $ % $ !"
+V . $' (2 $ % /& /, ก " , KZ ก * !" ! $' ก 2
ก 2 : ก $ , $ % $ ." !" 2 , 3 ...... = $ $ ." ก ก' ! ก $ = /, 0 = ก) ก ก7 + ก$ 2 !" +V ; $ % ก < 0 !" ," !" , ก' & 19
ก 0 +-, Lords of Life, 307.
0 ! !" & 2- ภ' / ,* - 8
!"/& ( $ , , $ ภ+ , - $ % /& ,$*+20 $ . 2474 , ภ" ภ(2 1 ภภ$ )ภ2 " ' $ 2 6 , ภ+ , - !" ! 6 &5 1 ภŕ¸
! ภ$ ! !" & ภ$ * . $ *- 7 /& !" $ ." ' $' . 0 * ! , !" ภ+ $ ,ภ$ - - !$ - 0 ภ$' !( $ ." '1 $ % 2 $ !"$2 ภ)$' ( ภ2 $2 ( 6 &5$ % ( !" ภ) $ % $ ." !"2 !ภ$ !" 0 ภ$' ภ6 !" ! ภ6 !$ % /& $ . ภ6 ! $ /, < , , 55 , !" " 2 " 7 ภ+ , - !ภ" 2 " $ . ภภ+ , - . , ,( ภ$ . ภภ6 ! ! ภV2 7 < & ' $ . 0 *- (2 ภ+ ภภ+ , - & 1 6 ! , ภ!"$ % 2 !" " ( 1 6 ! $' ' ภภภ6 ! $ % ภ. ภภ+ , - ภ$2 $ . 0 *- $ . ! 2475 , ภ6 &5(2 ภ$ . 0 *- # " ภภ." 2 ภ$' ภภ*( 6 &5( !" 6 $ + $ % 150 @' *- <, 6 ! < \,$ $ ! ') $ % 6 &52 . , \, & ภ$ . ." ( ' $ ภ\, & $* +6ภ, ' ภ!" 7 &ภ0 ภ$' ! ภ!ภ2 " '1 $ ! ภ0 ภ$' ภ) Z ภ$ ภ< +!(2 3 7 / < (2 ภ2 . 0, 0- 0 ภ7 ! $ % ! < 2 , ภ$'! ! , 7 , = /& $/ ) ภ$ * ." !" ภภ6 21 & 1 5 , , -' 0 0 ภภ\, ,$ ." !" 24 , 2475 ŕ¸
! ภ7 ภVÂ&#x17D; 0! ' ภ!" !ภ* ภ+ & 2 !ภภ9. ' ! ภ$' ภ\, ,$ภ, ' '1 !"SQ ภ0 ภ/ 2 @ !"2 2, !"# " ภ2 ภ!" @ , ภ, 2 ." ภภ$2 $ . 0 *- &ภภ7 * ภภ\, ภ, ) $ ) $ ) , < ( $ 24 " 7 ภ!" 7 ภ$ ภ-Kภ00 1! 2 ภU+ $ $ ." ' '1 & 2 !" $' 2 0& ภ, ! :$2) 2 = ;
************************************** 20
Benjamin Batson, The End of Absolute Monarchy in Siam (Singapore: Oxford University Press, 1984), 205. , ภ, -, Transformation and Persistence of Kinship in Thailand ( , ,0 - ,55 7 : Institute of Social Studies, The Hague, 1982), 122.
21