sosyalist isci SAYI: 198
28 Mart 2003
500.000 TL.
AMERÝKA IRAK’A ÖLÜM YAHDIRIYOR!
SAVAŞA KARŞI 6 NÝSAN’DA
SOKAKTA
BULUŞALIM
2
sosyalist iþçi
“Ordu elindeki silahlarý kullamak için bu fýrsatý deðerlendirecektir.” Birleþik Devletler Savunma Stratejileri Merkezi
Ýþte kitle imha silahlarý Irak halkýna ölüm yaðdýran Bush ve Blair, Irak’ta bölge ve tüm dünya için tehlikeli olabilecek kitle imha silahlarý olduðunu iddia ediyorlar ve “deli”i “manyak” olarak niteledikleri Saddam’ýn bu kimyasal ve biyolojik silahlarý geçmiþte kullandýðýný, gelecekte de kullanabileceðini iddia ediyorlar. Bush ve Blair Irak’ýn nükleer silahlarý dahi olabileceðini iddia ediyorlar. Bütün bu iddialar saldýrýlarýnýn nedeni. Oysa, Birleþmiþ Milletlerin atadýðý silah denetçileri aylar süren araþtýrmalarýnda biyolojik ya da kimyasal silah bulamadýklarýný söylüyorlardý ve BM’ye verdikleri böylesi bir raporun ardýndan Bush ve Blair saldýrý kararý aldýlar. Irak’ýn elinde kitle silahý olmadýðý açýk. Ama ya ABD ve Ýngiltere. Bu iki ülke, özellikle de ABD’nin elinde muazzam miktarlarda kitle imha silahý var. ABD’nin elinde 10 binden çok nükleer baþlýk var. Ýngiltere’de ise 200 adet. Ayný miktarda nükleer baþlýk Ýsrail’in elinde de var. Bu nükleer güçle ABD tüm dünyayý yok edebilecek yeteneðe sahip ve baþýnda tam bir katil ruhlu manyak var.
Bütün bombalarýn anasý Dev C-130 uçaklarýndan atýlan ve kýsaca MOAB denen bu bombaya bütün
bombalarýn anasý denmekte. Uydudan yönlendirilen MOAB 10 bin ton güce sahip ve nükleer silahlardan sonra bilinen en güçlü bomba. Savaþ baþladýðýndan bu yana Baðdat’a bu bombalardan atýldýðý biliniyor. Psikolojik etkisi çok yüksek. MOAB, Irak savaþýnda ilk kez kullanýlacak.
E-bomba Bu bomba yaydýðý radyo dalgalarý sayesinde hastanelerin, fabrikalarýn, enerji santrallerinin ve benzeri yerlerin durmasýný saðlýyor. Radyo dalgalarý her türlü elektronik cihazý eritiyor ve iþlemez hale getiriyor. Kýsacasý vurduðu yerde on
yýllarda, hatta yüzyýlda oluþan birikimi yok ediyor.
Kimyasal silahlar Saddam’ý kimyasal silah kullanmakla suçlayan ABD dünyada elinde en çok kimyasal silah bulunduran ülke. Þubat ayýnda ABD Dýþiþleri Bakaný Colin Powel Birleþmiþ Milletler’e Irak’ýn elinde mobil kimyasal silah fabrikalarý olduðunu “ispatlarken”, ayný saatlerde Savunma bakaný Donald Rumsfeld ise mecliste ABD’nin elindeki kimyasal silahlarý Irak’a karþý kullanabileceðini anlatmakataydý. Rumsfeld’e göre düþman birlikleri maðara veya benzeri yerlere girdikleri
takdirde ABD ordusu kimyasal silah kullanabilirdi. Rumsfel’in ABD ordusu tarafýndan kullanýlabileceðini söylediði gazlar geçen sene Moskova’da tiyatro iþgali sýrasýnda da kullanýlmýþ ve 120 kiþi ölmüþtü.
Ya nükleer bomba! ABD ordusu her an nükleer silah kullanmaya hazýr. Yeni geliþtiren ve siperlere atýlacaðý iddia edilen küçük çaplý nükleer silahlarýn Irak’ta kullanýlacaðý belirtiliyor. Geçen ay Pentagon 5 külotonluk yeni nükleer bombalar geliþtirmek için Amerikan Kongresi’nden yetki aldý.
Bu arada Bush yönetimi nükleer silah kullanmak için yetki almýþ bulunuyor.
Baðdat’ýn bombalanmasý Baðdat savaþýn ikinci günü son derece aðýr bir biçimde bombalandý. Yoðun olarak “bombalarýn anasý” kullanýldý. Þehir bir alev kasýrgasý haline geldi. Rumsfeld ve diðer ABD yetkiþlileri bu “aþýrý güç kullanýmýnýn” psikolojik nedenlerle yürürlüðe sokulduðunu ve Irak halkýna nasýl bir güçle karþý karþýya olduðunu göstermeyi amaçladýðýný söylediler. ABD yetkilileri ileride benzer bombardýmanlarýn tekrarlanabileceðini ifade ettiler.
3
sosyalist iþçi
BAŞ YAZ I DOHAN TARKAN
Seyirci kalmayalým! K
atliam baþladý. ABD ve Ýngiliz savaþ uçaklarý, savaþ gemilerinden atýlan roketler Irak’a ölüm yaðdýrýyor. Dünyanýn en büyük askeri gücü yanýnda Ýngiltere ve Avustralya ile birlikte Irak’ý iþgal etmek ve açýk sömürgesi yapmak istiyor. Bütün dünya bu savaþýn asýl nedenlerini biliyor. Savaþýn, Saddam’ýn eli kanlý bir diktatör olmasýndan ya da elinde kitle imha silahlarý bulunmasýndan kaynaklanmadýðý açýk. Artýk 7 yaþýndaki çocuklar bile biliyor ki bu savaþ petrol için, petrolün kontrolü için. Eðer Irak dünyadaki ikinci en büyük petrol rezervlerine sahip olmasaydý bu savaþ olmazdý. Zaten ABD ve Ýngiliz birliklerinin önce petrol kuyularýna ilerlemeleri bile bunun iyi bir göstergesi. ABD dünyanýn en büyük petrol tüketicisi. 2002 yýlýnda ihtiyacý olan petrolün % 52’sini ithal etti. Bunun yarýdan fazlasý Orta Doðu’dan geliyor. Gelecek 20 yýl içinde ABD ihtiyacý olan petrolün % 62’sini ithal etmek zorunda kalacak. Kýsacasý ABD petrole aç ve Orta Doðu’nun kontrolü onun için çok önemli. Savaþýn baþlamasý ile birlikte bütün dünya borsalarý hýzla deðer kaybediyor. Yani kapitalist þirketlerin deðerleri düþüyor. Bugünlerde borsalar 2000 yýlýndaki deðerlerinin yarýsýna düþmüþ durumdalar. ABD’de geçtiðimiz ay 500.000 iþçi iþini kaybetti. Air America, Corus gibi önde gelen bir çok dev çokuluslu þirket iflasýn eþiðinde. Ve, ABD bu savaþa 174 milyar dolar yatýrýyor. Bu muazzam miktardaki para insanlýðýn baþka ihtiyaçlarý için harcansa dünyadan açlýk ve sal-
gýn hastalýklar kýsa sürede kalkabilir. Bugün, savaþa karþý harekete geçen milyonlar bütün bu çýplak gerçekleri biliyorlar. Bu nedenle savaþa karþý hareket bu denli güçlü, yaygýn ve aktif.
Hareket sürüyor
Savaþ karþýtý hareketin savaþý durduramadýðý tartýþýlýyor. Oysa þu ana kadar hareketin kazanýmlarý oldukça büyük. Bush ve çetesi yaklaþýk bir senedir Irak’a saldýrmaktan bahsetmesine raðmen savaþ karþýtý hareketin gücü nedeniyle bunu sürekli olarak ertelemek zorunda kaldý. Öte yandan eðer bugün Amerikalýlar Irak’ý bombalarken bir az olsun sivil halka dikkat etmek zorunda kaldýysa bunun da nedeni gene savaþ karþýtý hareketin
gücüdür. Þimdi, savaþ baþlar baþlamaz gene harekete geçen savaþ karþýtlarýnýn önümüzdeki günlerde daha büyük yýðýnlar halinde sokaklarý kaplayacaðýndan kuþku duymamak gerekir. Hareketin bugüne kadar ki dünya çapýndaki yaygýnlýðý, gücü ve kitleselliði bunun garantisidir. Savaþ karþýtý hareketin önündeki olasýlýklar çok büyük. Özellikle hareketin boyutlarýnýn çok yüksek olduðu Ýngiltere, Ýspanya ve Ýtalya’da. Bu ülkelerdeki iktidarlar çok aðýr kayýplar verdi ve vermeye devam edecek. Blair, Aznar ve Berlusconi’nin bir daha seçilme þansý hemen hemen yok. Savaþ bitmeden devrilmeleri bir olasýlýk. Hükümet deviren hareketlerin daha sonra neler talep edebileceði ise açýk.
Türkiye’de ise sokaða çýkan hareket Ýngiltere, Ýspanya boyutlarýnda deðil ama gücü açýk. Tezkere’nin ertelenmesi bütünüyle savaþ karþýtý hareketin baþarýsýdýr. (Sadece Türkiye’deki deðil, bütün dünyadaki hareketin.) ABD askerlerinin geldikleri gibi gitmeleri de bir baþka baþarýdýr. Bütün bunlar ABD için aðýr darbelerdir. Türkiye’deki savaþ karþýtý hareketin sokakta daha yýðýnsallaþmasý mümkün. Devrimci marksistler bütün güçleri ile bunun için çalýþmalýdýr. Sol sekterliðe karþý her an hareketin çýkarlarýný savunmak bugün en önde gelen görevimiz. Savaþ karþýtý hareket ne kadar yýðýnsallaþýrsa toplumsal muhalefetin de o denli güçleneceðini görmek gerekir.
MARKSiZM 2003
Savaþa son veren devrim Hareketin nasýl bir örgüte ihtiyacý var? 1980-2003, dönemin köþe taþlarý Kadýn özgürlüðü mücadelesi nasýl kazanýr? Ýnsan doðasý cinsiyetçi midir? Sosyalizm ve eþcinsellerin kurtuluþu Faþizm nedir, ne deðildir?
Marksizm ve troçkizm Rusya'da yýkýlan sosyalizm miydi? Sosyalizm iyi bir fikir ama… Otonomculuk, anarþizm, Leninizm Marksist gelenekte ulusal sorun Bir devrimci tipolojisi olmalý mý? Kapitalizm nasýl öldürüyor? Ýþçi sýnýfý, ezilenler ve
18-19-20 Nisan
sýnýflý toplum- Arjantin filmi ABD emperyalizminin büyük stratejisi Bütün dünya savaþa direniyor Anti kapitalist hareket nereye gidiyor? Ýsyan ve devrim: 1968-2003 Baþka bir dünya mümkün
Ýstiklal Caddesi, Büyükparmakkapý Sokak, Hayat Apt, No: 8/4, Beyoðlu-Ýstanbul (0212) 251 62 73
4
sosyalist iþçi
Mýsýr:
Mýsýr’da son yýllarýn en büyük gösterisi Amerika’nýn Orta Doðu’daki en sadýk müttefiklerinden Mýsýr’da savaþýn baþlamasý ile birlikte son yýllarýn en büyük gösterisi gerçekleþti. Bu boyuttaki son büyük gösteriler 1976 ekmek ayaklanmalarý sýrasýnda yaþanmýþtý. Savaþ karþýtý gösteriler Mübarek hükümetini ciddi ölçüde sarstý. Sabahýn erken saatlerinde göstericiler üniversitelerin yaný sýra Helwan sanayi bölgesinde de toplanmaya baþladýlar. Saat 1’de merkezi Tahrir Meydaný’na gelindi. Polis halkýn buradaki gösteriye katýlmasýný durduramadý. kalabalýk an be an arttý. Bir saat içinde meydan doldu. Amerika ve Ýngiltere aleyhinde sloganlarýn yaný sýra Mübarek ve Mýsýr hükümeti aleyhinde de sloganlar atýldý. Yýllar sonra ilk kez yaþanan bu büyük gösteri herkese güç verdi. Bir aþamada Amerikan Üniversitesi’nden Amerikalýlar gösteriye katýldýlar ve en öne alýndýlar. Ardýndan çatýþma baþladý. Polis köpekler, panzerler, gaz bombalarý ve su sýkarak saldýrdý. 150 kiþi yaralandý ama gösteri daðýlmadý ve gece 11.30’a kadar sürdü. Mohammed Ahmed, Kahire
Ürdün
Ürdün’ün baþkenti Amman’da 500 avukat savaþ baþlar baþlamaz þehrin en büyük merkezinde oturma eylemi yaptý. Üniversitede ise öðrenciler gösteri yaptý ve polisle çatýþtý.
Suriye
Suriye’de 1000 kadar gösterici ABD elçiliðine yürüdü. Cumartesi ve Pazartesi günleri ise dev gösteriler düzenlendi. Göstericiler ABD ve Ýngiltere’nin yaný sýra Ýsrail aleyhine de sloganlar attý.
Bu katliamý yýðýn hareketi durdurabilir 1 Mart’ta Londra’da toplanan savaþ karþýtý hareketlerin hedefi bombardýman baþlar baþlamaz dünyanýn her yerinde sokaða çýkmak, okullarda boykot, iþyerlerinde grev ve sivil itaatsizlik kampanyalarý düzenlemekti. Dünya bu çaðrýya cevap verdi. Yunanistan: Bombardýmanýn baþladýðý sabah binlerce öðrenci sokaklara uðradý. ABD konsolosluðuna bir yürüyüþ düzenlendi. Sendikalardan katýlýmla konsolosluk çevresindeki gösteri büyüdü. Polise göre gösteriye 100 bin kiþi katýldý. Cuma günü sendikalar kamu sektöründe grev yaptý. Özel sektörden de katýlan iþyerleri oldu. Bazý sendikalar 24 saat greve çýkarken bazýlarý 3 saat grev yaptý. Ýtalya: Bir çok kentte büyük gösteriler oldu. Toplam 1 milyonun üzerinde insan gösterilere katýldý. Milano’da 200 bin, Bologna’da 60 bin, Cenova’da 40 bin, Turin’de 20 bin kiþi gösteri yaparken Roma’da muazzam bir kalabalýk sokaklarý iþgal etti. Napoli’de ise göstericiler devlet binalarýný iþgal etti. 3 büyük sendika derhal greve baþladý. Ýspanya: Madrid, Barselona ve Malaga baþta olmak üzere onlarca kentte büyük gösteriler oldu. Amerikan konsolosluklarý göstericiler tarafýndan kuþatýldý. Almanya: Berlin’de 80 bin kiþi gösteri yaptý. Stutgart, Köln, Münih, Frankfurt,
Leipzig, Hanover ve Rostock’da da gösteriler oldu. Liseli ve üniversiteli öðrencilerin yaný sýra genç iþçiler de gösterilere katýldý. Stutgart’ta ABD üssü göstericiler tarafýndan abluka altýna alýndý. Amerikan mallarýna boykot çaðýrýsý yapýldý. Fransa: Paris’te 80 bin kiþi gösteriye katýlýrken bütün Fransa’da onlarca kentte gösteriler gerçekleþti. Endonezya: Jakarta’da binlerce gösterici Ýngiliz konsolosluðuna çürük sebzeler attý. Surabaya’da ise göstericiler ABD komsolosluðuna yürüdü. Finlandiya: Son yýllarýn en büyük gösterileri gerçekleþti. Cumartesi günü yapýlan merkezi gösteriye on binler katýldý. Bengladeþ: Yoðun mevsim yaðmurlarýna raðmen binlerce kiþi gösterilere katýldý. Pakistan: Çeþitli þehirlerde gösteriler oldu. Hindistan kontrolündeki Keþmir’de polis göstericilere ateþ açtý.
Polonya: En az 40 kentte gösteriler oldu. Varþova’da ABD konsolosluðunun önünde gerçekleþen gösteriye 3 bin kiþi katýldý. Çek Cumhuriyeti: Prag’da 2 bin kiþi konsolosluk önünde gösteri yaptý. Hollanda: Binlerce savaþ karþýtý gösterilere çýktý. Akþam vakti gösteriler büyüdü. 25 þehir merkezinde oturma eylemleri yapýldý. Danimarka: 23 þehirde gösteri oldu. Öðrenciler polis barikatýný aþarak ABD konsolosluðuna yürüdüler. Ýrlanda: Öðle vakti binlerce iþçi iþyerlerinden çýkarak savaþa karþý yürüyüþler yaptý. Bir çok kamu iþyerinde greve gidildi. Hem Kuzey hem de Güney Ýrlanda’da öðrenciler boykot yaparak gösterilere katýldýlar. Avusturya, Ýsviçre, Belçika ve Ýsveç’te birçok kentte gösteriler oldu. Kanada: Toronto’da 20 bin kiþi ABD konsolosluðu önünde gösteri yaptý. Liman
Amerika:
Bush’un evinde savaþa hayýr gösterileri
Bush yönetimi son haftalarda desteðinin arttýðýný iddia etmesine raðmen savaþýn baþladýðý haberinin duyulmasý ile birlikte sayýsýz Amerikan kentinde gösteriler baþladý. San Francisco’da ana caddeye çýkan binlerce kiþinin gösterisini polis engelleyemedi. Boston, Pittsburgh, Þikago da göstericilerle polis çatýþtý. New York’da Times Square’de toplanan binlerce gösterici gün boyu oturma eylemi yaparken Washington’da da gösteriler oldu. Cumartesi günkü gösteriler daha büyüktü. Gene çok sayýda þehirde gerçekleþen gösteriler önümüzdeki hafta tekrarlanacak.
iþçileri yaptýklarý oylama ile savaþ malzemelerini taþýyacak gemilere yükleme yapmama kararýý aldýlar. Uruguay: Baþkent Montevideo’da 4 bin kiþi gösteri yaptý. Arjantin: Buanes Aires’de konsolosluk önünde göstericilere polis gaz bombalarý ile saldýrdý. Ekvator: baþkent Quito’da toplanan göstericiler “katil Bush” sloganlarý attýlar. Avustralya: Erken saatlerde baþlayan gösterilere binler katýldý. Okullar ve bazý iþyerleri boþaldý. Sydney’de 40 bin, Melbourne’da 50 bin kiþi gösterilere katýldý. Cuma günü Melbourne’da grev gerçekleþti. Japonya ve Tayland’da günün ilk saatlerinden itibaren gösteriler oldu. Güney Afrika: Johannesburg ve Cape Town’da büyük gösteriler oldu. Göstericiler ABD ve Ýngiliz konsolosluklarýna yürüdüler. Ýngiltere: Yüzlerce okulda ve üniversitede boykot yapýldý. Sokaklara çýkan öðrenciler savaþý ve Blair hükümetini protesto ettiler. Londra’da yüzlerce yerel gösteri yapýlýrken Ýngiltere’nin yüzlerce kentinde gösteriler oldu. Akþam parlamento önünde toplanýldý. Cumartesi günü yapýlan gösteriye 600 bin kiþi katýldý Basýnýn savaþ yanlýsý kampanyasýna raðmen Savaþý Durdur Koalisyonu Cumartesi günkü katýlýmý iyi bulduðunu açýkladý.
5
sosyalist iþçi
Ýtalya Ýtalyan liman iþçileri ABD silahlarýný yüklemeyecek
SAVAŞ KÜRESELLEŞMENIN ÇÝRKÝN ASKERÝ YÜZÜDÜR Irak’a savaþ için ABD yönetimi 140 milyar dolar harcýyor. Bu arada dünyada milyonlarca insan açlýk sýnýrýnýn altýnda, en temel ihtiyaçlarýný dahi gideremeden yaþamak zorunda. Her gün dünyada 30 bin çocuk kolaylýkla tedavi edilebilecek hastalýklardan dolayý ölüyor. Geçen sene 3 milyon insan AIDS’den öldü ve önümüzdeki yakýn dönemde 40 milyon insan daha ölecek ve çok daha fazla sayýda insan AIDS’den ölüm tehlikesi ile karþý karþýya. Bunlar emperyalizmin iki yüzü: Savaþ ve açlýk. ABD ve bir avuç zengin ülke bütün dünyaya hakim. Bu ülkeler 182 devlettin toplamýndan daha güçlü olan 200 þirketin arkasýndaki güç. ABD ve müttefikleri IMF’de, Dünya Bankasý’nda ve Dünya Ticaret Örgütü’nde ne olacaðýna karar veriyor. Sadece ABD’nin ekonomik gücü bile ülkeleri diz çökertmeye çok zaman yetiyor. Eðer bir ülke IMF’den para istiyorsa “yapýsal uyum” programýný kabul etmesi þart. “Yapýsal uyum” programý eðitim, saðlýk gibi sosyal yardýmlarýn bütünüyle yok edilmesi anlamýna geliyor. Bu alanlar dev þirketlere býrakýlýyor.
Milyonlarýn açlýktan kýrýldýðý Etiyopya’dan uluslararasý bankalar her hafta 1 milyon dolar istiyor. Daha geçen hafta Bush yoksul ülkeler için ucuz ilaç olanaðý veren bir anlaþmayý yok etti. Bazan ekonomik güç yeterli deðil. Yoksul bir ülke ihtiyaçlarý nedeni ile ham madde fiyatlarýný yükseltebilir. Bu özellikle Orta Doðu’da çok tehlikeli bir adým. Çünkü Orta Doðu’da bu petrol anlamýna gelir ve petrol kapitalizmin en kýymetli metasýdýr. Bu durumda emperyalist ülkeler ham maddenin kontrolünü ele almak için güç kullanýr. ABD dünyanýn her yerinde serbest pazar ekonomisini zorlamakta. Bu zorlama dünyanýn en büyük askeri gücü tarafýndan yapýlmakta: ABD ordusu. ABD’de yayýnlanan bir devlet raporuna göre ABD bu güç kullanýmýný uluslararasý toplumun desteði ile yapmak ister ama gerekirse tek baþýna da yapacaktýr.
Yani dünya kamuoyuna aldýrmayacaktýr. Çokuluslu þirketlerin garantisi ABD ordusudur. Önde gelen bir Amerikalý yönetici “Microsoft veya Goldman Sachs (banka) Osame Bin Ladin’i bulmak için Körfez’e gemi göndermeyecektir. Bunu ABD ordusu yapacaktýr.” diyor. Zayýf ülkeler ya kendilerine dayatýlan ekonomik koþullarý kabul edecektir ya da askeri güç tarafýndan zorla kabul ettirilecektir. Bu ülkelerde egemen sýnýflar küresel sermayenin isteklerini kabul etmektedir. Egemen sýnýflar toplumun geri kalaný gibi “yapýsal uyum” programý tarafýndan yoksullaþtýrýlmamaktadýr. Örneðin Meksika’da üst yöneticiler ortalama iþçiden 124 kat fazla ücret almaktadýr. Emperyalist saldýrganlýk yeni birþey deðil. Kapitalizm ulusal bir sistem olmaktan çýkýp bütün dünyaya yayýldýðýnda emperyalist güç
Her gün dünyada 30 bin çocuk kolaylýkla tedavi edilebilecek hastalýklardan dolayý ölüyor. Geçen sene 3 milyon insan AIDS’den öldü ve önümüzdeki yakýn dönemde 40 milyon insan daha ölecek ve çok daha fazla sayýda insan AIDS’den ölüm tehlikesi ile karþý karþýya.
de kullanýlmaya baþlandý. 1882’de Ýngilizler Mýsýr’da Ýskenderiye’yi bombalayarak neredeyse yok ettiler. Bunun sonucu olarak Ýngiltere Mýsýr’ý sömürgesi haline getirdi. Büyük güçler (emperyalistler) güçlerini dünyaya yayarken benzer bir yýðýn katliam yaþandý. Emperyalizm kapitallizmin geliþimindeki belli bir aþamadýr. Lenin emperyalizm içi “kapitalizmin en son aþamasý” demektedir. Kapitalizmde þirketler rekabet için ellerindeki kaynaklarý daha ucuz üretim için kullanýrlar. Bazýlarý bunu baþarýr, bazýlarý batar. Yaþayanlar daha büyürler. Sonunda bütün ekonomiþ az sayýdaki dev þirket tarafýndan kontrol edilmeye baþlanýr. Büyük þirketler ile ulusal devletler içiçe girerler. Bir ülkedeki böylesi bir içiçe geçiþ diðer ülkedeki ile çatýþýr. Ýþte bu dünyanýn yeniden ve yeniden kana bulanmasýna yol açar. Ve iþte bu nedenle kapitalizm daima savaþ ve açlýk üretecektir. Kârýn toplumun itici gücü olmasý sona erene kadar, yani kapitalizm ortadan kalkana kadar dünya savaþlara, açlýða ve salgýn hastalýklardan kýrýlmaya mahkum.
Ýtalya’nýn en büyük sendika konfederasyonu CGIL diðer sendikalar ve savaþ karþýtlarý ile birlikte savaþa hayýr kampanyasýnýn merkezinde. Göstericiler limanlara savaþ malzemesi taþýyan trenleri durduruyor, Amerikan üslerinin önünde gösteri yapýyor. Pisa kentinin yakýnýndaki Darby Kampý gösterilerin merkezinde yer alýyor. Bu kamptan savaþ alanýna gönderilmek istenen her türlü malzeme Livarno ve Cenova limanlarýna taþýnmak zorunda. Livarno’da 1000 kadar liman iþçisi bu limana gelen savaþ malzemelerinin geçmesine izin vermiyor. Livarno iþçilerinin savaþa karþý tutumlarý 1969’lara dayanýyor. O yýl üç liman iþçisi Vietnam savaþýna malzeme taþýyan bir gemiye týrmanarak Amerikan bayraðýný indirerek yerine Viet Kong bayraðý çekmiþlerdi. Livarno limanýnda çalýþan iþçiler Cobas sendikasýnda örgütlü. Bu sendika þubesinin baþkaný 1969’da Amerikan bayraðýnýn yerine Viet Kong bayraðý çeken iþçinin oðlu. Ýþçiler hiç bir biçimde savaþ malzemesi taþýyan gemilere yükleme yapýlamayacaðýný söylüyorlar. CGIL konfederasyonuda bir grev olursa destekleyeceðini ilan etmiþ durumda. Liman iþçileri grev kararýný oylayarak almýþ. Herkes oylamada grevden yana oy kullanmýþ.
SAVAÞA KARÞI MÜCADELENÝN SESÝ sosyalist iþçi 15 günde bir yayýnlanýr
sosyalist iþçi
6
Bütün dünyada milyonlar savaþa karþý sokaklara çýkýyor. Binlerce ve binlerce kentte ABD emperyalizmi lanetlendi. Okullar iþgal edildi. Ýþçiler grev yaptý. Birçok ülkede sivil itaatsizlik yaþanýyor.
ABD ve Ýngiltere Bir Irak kentleri gece, gün Basra’da içme suyu
B ÝZ BU S A V AŞ I D URD UR
BÜTÜN DÜNYA SAV
ABD ve müttefikleri sonunda Irak’a saldýrdý. Baðdat ve diðer Irak þehirleri gece gündüz bombalanýyor. Her gün binlerce roket ve binlerce ton bomba yoksul Irak halkýnýn tepesine yaðýyor. Irak’ýn ikinci büyük kenti, Basra Amerikan ve Ýngiliz birliklerince çevrildi. Þehirde günlerdir içecek su yok. Kolera ve benzeri salgýn hastalýklarýn baþlamasý olasýlýðý yükseliyor. ABD ve müttefikleri kýsacasý Irak halkýna bir kere daha kan kusturuyor.
ABD teröristtir
Birleþmiþ Milletler kararýný hiçe sayarak Irak’a saldýran ABD ve müttefikleri aslýnda en büyük teröristtir. Kitle imha silahlarýna gelince ABD dünyanýn en çok kitle imha silahýna sahip ülkesi. Þimdi bu en büyük emperyalist ülke bir dizi yalanýn arkasýna gizlenerek Irak’a saldýrýyor. Ama artýk kimseyi kandýramýyor. herkes bu savaþýn ABD’nin petrol ihtiyaçlarý için olduðunu çok iyi biliyor. ABD’nin Irak’a saldýrmasýnýn gerekçelerinden birisi de Irak’ýn BM kararlarýna uymamasý idi. Oysa Irak BM kararlarýna uyarken asýl BM kararlarýna uymayan ABD ve Ýngiltere’dir. Bu nedenle bu iki ülkenin yöneticileri savaþ suçu iþlemektedir. Ayrýca sivil halka karþý giriþilen ölüm saldýrýlarý bu iki ülkenin yöneticilerini bir kere daha savaþ suçlusu yapmaktadýr. Bugün herkes ama herkes tarafýný seçmelidir. ABD’nin petrol ihtiyaçlarý için girdiði bu savaþta Amerikan uþaðý mý olacaksýn yoksa karþý mý çýkacaksýn?
Bütün dünya ayakta
Saldýrý baþladýðý gün, ilk bombalar Irak’a düþtüðü an dünyanýn her yerinde savaþ karþýtlarý sokaklara çýktý. Amerika’dan, Endonezya’ya, Afrika’dan Latin Amerika’ya, Finlandiya’dan Londra ve Atina’ya kadar binlerce ve binlerce þehirde Amerikan saldýrýsý, Amerikan emperyalizmi protesto edildi. Milyonlar öfkelerini bir kere daha dile getirdiler. Birçok ülkede liseler ve üniversiteler iþgal edildi. Öðrenciler sokaklara döküldü. Birçok ülkede iþçiler ve emekçiler savaþý protesto için iþ býrakýp, greve çýktý. Dünya en yüksek sesi ile savaþa hayýr diyor.
Savaþ karþýtlýðýna sansür
Dünya basýný savaþ karþýtý harekete yer vermiyor. Ýngiltere ve Amerika’da medya yöneticileri bu doðrultuda karar aldýlar. Türk basýný da savaþ karþýtý hareketi yansýtmýyor. Oysa savaþýn baþlamasýný izleyen ilk Cumartesi günü bütün dünyada 15 Þubat eylemlerinden çok daha büyük gösteriler oldu. Milyonlar sokaklara çýktý.
Yalan haber
“Savaþýn ilk kurbaný doðru haberdir” denir. Bunun ne kadar doðru olduðu bu savaþta ortaya çýktý. Savaþýn bütün gerekçeleri yalan olduðu gibi ABD ve Ýngiltere yetkililerinin savaþla ilgili haberleri de yalanlarla dolu. Ýlk günlerde “Rambo” usulü büyük zaferlerden bahseden Amerikan generallerin foyasý ortaya çýktý. Uçaklar, helikopterler düþüyor, ele geçirildiði iddia edilen
kentlerde yoðun çatýþmalar yaþanýyor. Süper teknolojili ABD,Ýngiliz uçaklarýný vuruyor ve Musul’a atýlan roketler Urfa’ya, Suriye’ye isabet ediyor. Ve ABD generalleri utanmadan çok isabetli atýþlar yaptýklarýný, sivil hedefleri vurmadýklarýný iddia ediyorlar. Hepsi yalan!
Bu savaþý hala durdurabiliriz
Savaþýn baþlamasý savaþ karþýtý hareketin hýzýný kesmedi. Bu savaþý durdurmak hala mümkün. Çünkü öfke büyüyor. Henüz savaþýn gerçek boyutlarý dünyaya yansýmadý. Henüz bombardýmanda ölen Iraklý sayýsý her iki tarafça da saklanýyor. Bu gerçekler kaçýnýlmaz olarak ortaya çýktýðýnda
savaþ karþýtý hareket daha da büyüyecek. Daha þimdiden ABD ve Ýngiliz kamuoyu ayakta. ABD’nin sivil halka azgýnca saldýramamasýnýn bir nedeni de bu. Korkuyorlar. Halklarýn öfkesinden korkuyorlar. Savaþ fiilen baþlamýþ olmasýna raðmen bu savaþý durdurmak mümkün. Amerikan ve Ýngiliz emperyalistlerini durdurmak, yenmek mümkün. Onlarla birlikte tüm iþbirlikçilerini çöpe göndermek mümkün. Tarihte hiçbir zaman bu denli büyük bir yýðýn hareketi yaþanmadý. Unutmamak gerekir, bugün iki süper güç var: ABD ve dünya kamuoyu. Asýl mücadele ABD ile Irak arasýnda deðil, bu iki süper güç arasýnda yaþanýyor. Emperyalizme karþý ayaða kalkan dünya
iþçileri, emekçileri kendilerine güveniyorlar. Biz bu savaþý durdurabiliriz. Savaþýn kaderini ABD uçaklarý ve tanklarý deðil, savaþ karþýtlarýnýn mücadelesi belirleyecek.
Kýsa bir savaþ daha mý iyi?
Kimileri ”savaþ kýsa sürsün” diyor. Böyle düþünenler ABD zaferini kaçýnýlmaz görenler. Savaþ kýsa sürsün ki kayýplar daha az olsun. Oysa kýsa bir savaþ, ABD zaferi çok tehlikeli. Çünkü bu zaferden güç alan ABD saldýrganlýðýný devam ettirecek. Sýrada sayýsýz devlet var. Irak’ý yenen ABD bu ülkelere de saldýracak. Bunu açýk açýk söylüyor.
sosyalist iþçi
rleþmiþ Milletler kararýný dinlemedi. Irak’ýn üzerine ölüm yaðdýrýyorlar. Bütün ndüz bombalanýyor. u yok. Kentin bir milyon nüfusu aç ve salgýn hastalýklarla yüzyüze.
R AB ÝL ÝRÝ Z
VAŞA KARŞI
Amerika ve Ýngiltere’nin ölüm ittifakýna karþý bütün dünya
ABD dünyada yapayalnýz
ABD yönetimine göre bir çok ülke ABD’nin baþýný çektiði ittifaký destekliyor. Gene ABD yetkililerine göre bu ittifaka dahil ülkelerin 1.2 milyar nüfusu var! Toplam ulusal hasýlalarý ise 21.7 trilyon dolar! Ýlk bakýþta etkileyici sayýlar. Ne var ki bu 30 ülkenin 1.2 milyar nüfusunun çoðunluðu savaþa karþý. Örneðin Ýngiltere’de Blair hükümeti Ýngiliz halkýnýn düþüncesinin tersine savaþa katýlýyor. Halkýn çoðunluðu savaþa karþý. Ya diðer ülkeler: Azerbeycan, Özbekistan, Afganistan da ABD’yi destekliyor! Bütün bu
ülkeler birer diktatörlük. Çoðu Saddam kadar eli kanlý. Mesela Özbekistan’da Kerimov, Azerbeycan’da Aliyev gibi. Afganistan’daki Karzai’yi ise tartýþmaya gerek yok! Saddam ya da Kenan Evren gibi, Kerimov’da yapýlan seçimleri %97 oyla kazanmýþtý. ABD’nin diðer destekçileri çeþitli Latin Amerika ülkeleri. Örneðin Kolombiya. ABD bu ülkeye her türlü solu bastýrmak için 1.3 milyar dolarlýk askeri yardým yaptý.Filipinler ise ABD’yi destekleyen ve ABD’den büyük yardýmlar alan bir baþka ülke.
Diðer ABD destekçileri Doðu Avrupa ülkeleri. Hepsi mali, askeri ve politik desteðe muhtaç ülkeler. Yalanlarý ile burnu uzamýþ olan Rumsfeld bugünkü koalisyonun 1991’dekinden daha büyük olduðunu söylüyor. 1991’de 100 ülke ABD’yi desteklemiþ ve bir çok ülke asker yollamýþtý. Bugün ise sadece ABD, Ýngiliz ve Avustralya’lý askerler Irak’ta savaþýyor. ABD bütün dünyada sýkýþýyor. Irak’a savaþta yenilmesi ise büyük olasýlýk. Savaþ karþýtý hareket bunu yapabilecek güçte.
YORUM
7
Onlar bombalayacak, biz gösteri yapacaðýz F. Aloðlu
Bush ve Blair sonunda saldýrdýlar. Ölüm yaðdýrýyorlar. savaþýn durdurulamayacaðýna inananlar “Ýþte, dünya ne düþünürse düþünsün savaþ baþladý. Gösteri anlamsýz” diyorlar. Böyle düþünenler bir kaç açýdan hata yapýyor. Öncelikle Bush baþtan söylediði gibi hemen saldýramadý. Tam tersine aylar boyunca ABD’nin bir ittifak kurmasý için çalýþtý. Çeþitli ülkelere büyük rüþvetler teklif edildi. Bütün bunlar baþarýsýz oldu. Bugün dünyada Bush’u destekleyen çok az ülke var. Bu arada geçen süre ise hep Bush’un aleyhine çalýþtý. Bush eðer Blair’in desteðini kaybederse bu çok büyük bir kayýp olacak. Bütün yorumcular Blair’in “Yeni Ýþçi Partisi” hükümetinin sarsýldýðýnda anlaþýyor. Eðer savaþ uzarsa, kayýplar artarsa bu Blair’in sonu olur. Blair’in çekilmesi halinde ise ABD tek baþýna bu savaþý çok zor devam ettirecektir. Öte yandan savaþýn sonu ne olursa olsun Blair’in bir daha seçim kazanmasýnýn çok zorlaþtýðý da açýk. Ayný þeyi Bush için de söylemek mümkün. Türkiye ABD’nin bir baþka büyük kaybý oldu. Hem zaman geçti hem de para aktý. Hürriyet Gazetesi’nden Ertuðrul Özkök gibileri “ABD Türkiye’den operasyon için çok para akýttý. Vazgeçmez. Zaten savaþ olacak, öyleyse ABD ne derse yapalým” diyorlardý. Onun gibi ABD uþaklarý yanýldý. ABD askerleri “geldikleri gibi gidiyorlar!” Kaldý ki, bugüne kadar ABD’nin boynu büktü bir biçimde maðlup olduðu bir dizi savaþ var. Son olarak Somali’den, Lübnan’dan çekildi. Ama bunlarýn hepsinden daha önemlisi Vietnam var. Devasa ABD savaþ makinesi aðýr kayýplar vererek Vietnam’dan çekildi. Viet Kong’un kahramanca direniþi ABD’nin yenilgisinin bir nedeni ise diðer nedeni de savaþ karþýtý harekettir. Irak’ýn askeri güçlerinin ABD ve Ýngiltere’den çok daha cýýlýz olduðu çok açýk. Karþýlaþtýrmak bile mümkün deðil. Ancak þu ana kadar görünen o ki Amerika hayranlarýnýn bütün iddialarýna raðmen ABD ve Ýngiltere için kolay bir zafer ufukta görünmüyor. savaþ açýk ki her iki taraf için de aðýr kayýplara neden olacak. Irak giderek daha çok bombalanýyor. Ortalýk cehenneme dönüyor. Bu daha çok sivilin ölmesi demektir. 1. Körfez Savaþý’nda 200 bin sivil ve asker ölmüþtü. Bu defa kayýplarýn çok daha fazla olacaðý þimdiden çok açýk. Kaldý ki ABD ordusu Baðdat’a, Basra’ya girmeye kalktýðýnda yoðun bir direniþ olacak. Göðüs göðüse çarpýþmalar olacak. Bütün bunlar dünya kamuoyunu þimdi olduðundan çok daha fazla ayaða kaldýracak. Orta Doðu halklarý ayaklanabilir. Orta Doðu bir dizi Amerikan uþaðý rejime sahip. Kuveyt, Suudi Arabistan, Arap Þeyhlikleri. Demokrasinin zerresinin olmadýðý ülkeler bunlar. Bu rejimler yoðun bir halk hareketi olasýlýðý karþýsýnda panik içindeler. Arap Birliði bu nedenle ABD’ye ültimatom üzerine ültimatom veriyor. ABD’nin bir baþka uþaðý Þah’ýn Ýran’daki devriliþi herkesin aklýnda. Hem halk yýðýnlarýnýn hem de baskýcý rejimlerin. Dünyanýn geri kalanýnda da hareket egemen sýnýflar için tehlikeli boyutlarda. Ýngiltere’nin yaný sýra Ýtalya ve Ýspanya’da devasa bir savaþ karþýtý hareket var. Hemen her ülkede son günlerde yüzbinler, milyonlar harekete geçti. Savaþýn çirkin boyutlarý ortaya çýktýkça milyonlar, on milyonlar harekete geçebilir. Bu, Blair rejiminin yaný sýra Berlusconi’nin, Aznar’ýn Bush’la birlikte devrilmesi, savaþýn sona ermesi demektir.
sosyalist iþçi
8 Yýðýn hareketi
Bombardýman baþladýðýnda dünyanýn her yerinde yýðýnlar sokaklara çýktý. Devasa gösteriler gerçekleþti. Türkiye’de de savaþ karþýtlarý harekete geçti. Ýstanbul’da Irak’ta Savaþa hayýr Koordinasyonu’nun önderliðinde Taksim’e çýkýlmasý en büyük ve güçlü eylemdi. Yaklaþýk 3 ila 5 bin kiþi Taksim’e çýktý. Eðer planlandýðý gibi oturma eylemi gerçekleþebilseydi bu sayý biraz daha artardý. Taksim eyleminde bazý gruplar ABD Konsolosluðu’na yürümeye çalýþtý. Kalabalýðýn bir kýsmý onlarý takip etti ve sonunda polis saldýrdý. Yýllar sonra Taksim’e çýkmýþ olmanýn zaferi gölgelendi. Benzer bir geliþme Ankara’da da yaþandý. ABD Konsolosluðu’na yürüyen 1000 kiþi içinden küçük bir grup polise sataþtý, polis saldýrdý ve baþarýlý bir eylem gölgelendi. En ilginci ise Pazar günü yaþandý. Ýstanbul’da Koordinasyon’un örgütlemesi ile ABD Konsolosluðu’nun önüne gidildi. Taksim’den Konsolosluða yürümek isteyen provokatör örgütler bu kez Taksim’e yürümek istediler. Gene polis saldýrýsý. Savaþý durduracak hareket iki þeye dikkat etmek zorunda. Birincisi hareket uluslararasý hareketin bir parçasý olduðu ölçüde güçlü. Tek baþýna Türkiye’deki bir hareketin baþarýosý söz konusu olamaz. Ýkincisi, savaþ karþýtý hareket savaþa karþý olan yüzde 94’ü temsil etmelidir. Bu yüzde 94’ün harekete geçmesi için çalýþmalýdýr. Bu, meþru eylemlerle olur. Oysa, sadece kendi eylemini düþünen, sadece kendi yaptýðýna bakanlar için savaþý durdurmak için mücade önemli deðildir. Bir tarafta savai baþlamýþken dans edip, göbek atarak “disiplinli” yürüyenler var, diðer tarafta ise sadece “eylem” diye gelenler var. Devrimci sosyalistler kitle hareketini inþa etmek için bütün olanaklarýný harcamalýdýrlar. Kitle hareketini bozmak, eylem için eylem yapmak isteyenler daima olacaktýr. Bunlara karþý sabýrlý bir siyasal tartýþma sürdürmek gerekir. Fakat günün asýl görevi savaþ karþýtý hareketi en geniþ yýðýnlara mâl etmektir. Yerel kampanyalarý güçlendirmek, daha da öteye yaymak gerekir. Her iþyerinde, bölgede, üniversite ve lisede savaþa hayýr platformu. Her atölyede, her sýnýfta her sokakta savaþa hayýr platformu. Ýþte savaþý durduracak hareket böyle güçlenecektir. Þimdi önümüzde 6 Nisan mitingi var. Bütün gücümüzle bu mitingi inþa edelim. Sokak, sokak örgütlenelim. En büyük yýðýnlarýn savaþa ve ABD emperyalizmine karþý öfkesini dillendirmesine yardýmcý olalým.
sosyalist iþçi
Öfke dorukta
SAVAŞ KARŞITLARI TAKSÝM’DEYDÝ Savaþa karþý hareketin merkezi örgütü Irak’ta Savaþa Hayýr Koordinasyonu bombalamaya karþý Acil Eylemler düzenledi. Yýllar sonra savaþ karþýtlarý ilk kez Taksim meydanýna çýktý Irak’ta Savaþa Hayýr Koordinasyonu’nun bombalamanýn baþlamasý ile devreye soktuðu Acil Eylem Planý’yla 20 Mart günü savaþ karþýtlarý Taksim’e çýktý. Ufak, tefek gösteriler dýþýnda 1978’den beri her türlü gösteriye yasak olan Taksim meydaný böylece uzun yýllardan sonra ilk kez politik bir gösteriye sahne oldu. Saat 18.00’de Atatürk Kültür Merkezi önünde 35000 kiþi birikti. Çevrede eyleme katýlmayýp seyreden de büyükbir kalabalýk vardý. Irak’ta Savaþa Hayýr Koordinasyonu Taksim’de oturma eylemi planlamýþtý. Mümkün olduðunca uzun bir oturma eylemi. Ne var ki biriki küçük grup bu karara raðmen Ýstiklal Caddesi üzerinden Amerikan Konsolosluðuna yürümek istedi. Bu yürüyüþe katýlanlar Ýstiklal caddesi üzerinden Tünele kadar yürüdü ama küçük gruplar daha ileri yürümekte israr ettiler. Bunun üzerine polis müdahale etti. Bazýlarý ise Mc Donalds’ýn camlarýný kýrdýlar.
Konsolosluk’da gösteri 22 Mart Pazar günü ise Irak’ta Savaþa Hayýr Koordinasyonu bu kez Amerikan Konsolosluðu’nun önünde eylem düzenledi. Gösteriye 1.000’in üzerinde katýlým oldu. Gösterinin sonunda Taksim’den Konsolosluða yürümekte israrlý olan çevreler bu kez de Taksim’e yürümek istediler. Büyük kalabalýk bu kez onlarý izlemedi. Polis gene yürümek isteyen küçük gruplara saldýrdý. Bu kez çok sayýda dükkan ve banka camý kýrýldý.
Ýzmit’te savaþa hayýr dendi Ýzmit’teki savaþ karþýtý platformlarýn ortaklaþa düzenlediði mitinge Ýstanbul’dan da Irak’ta Savaþa Hayýr Platformu katýldý.
Mitinge toplam 5.000 kiþi katýldý. Sendikalarýn katýlýmý azdý. Mitingin sonunda KESK Genel baþkaný Sami Evren,
Vecdi Sayar ve Petrol Ýþ sendikasý þube baþkaný yaptýklarý konuþmalarla savaþý protesto ettiler. Uður
Ankara
Konsolosluða yüründü Ankara Savaþ karþýtý Platform ABD’nin Irak’a saldýrýsý üzerine Kýzýlay’dan Amerikan Konsolosluðu’na bir yürüyüþ düzenledi. Yürüyüþe 1.000’in üzerine insan katýldý.
Çoþkulu kalabalýk yol boyu attýðý sloganlarla Amerikan emperyalizmini ve Irak’a saldýrýyý kýnadý. “Irak halký yalnýz deðildir” en çok atýlan slogandý. Göstericiler Konsolosluk
önünde bir süre durduktan sonra Karanfil sokaða doðru geri yürüdüler. Burada bazý göstericilerle polis arasýnda çatýþma çýktý. Selim
Biz bu savaþý durdurabiliriz AKTÝVÝST FORUMU
30 Mart, Saat: 15.00 Büyükparmakkapý Sk. Hayat Apt. Kat:4 Ýstiklal cad-Beyoðlu
sosyalist iþçi
Ýngiltere:
Savaþ karþýtý hareket nasýl örgütleniyor? Ýngiltere’deki savaþ karþýtý hareketin merkezinde Stop the War Coalition (Savaþý Durdur Koalisyonu) var. Kýsaca StWC denen bu örgütlenme 11 Eylül’ün hemen ardýndan, Bush yönetiminin Afganistan’a saldýrmaya hazýrlandýðý günlerde oluþtu. Afganistan savaþý sýrasýnda geniþlemeye çalýþtý. StWC herþeyden önce bir örgütler koalisyonu deðil. Belki de gücünü en fazla buradan alýyor. Kampanyada aktif olan hemen herkes belki bir siyasal örgütün üyesi ya da sempatizaný ama kampanya bir örgütler koalisyonu deðil. 11 Eylül’den sonra bir çok kiþi bir araya gelip toplanmýþ. Bu ilk toplantýya sendikacýlar, yazarlar, sanatçýlar ve bir çok siyasal aktivist katýlmýþ. 2 bin kiþinin yaptýðý bu toplantý Savaþý Durdur Koalisyonu’nun kuruluþ toplantýsý olmuþ. Bu toplantý derhal ülke çapýnda onlarca, yüzlerce toplantýnýn gerçekleþmesinin kapýsýný açmýþ. Koalisyona katýlan bir çok kiþi bu toplantýlara katýlarak konuþmalar yapmýþ, savaþýn neden yanlýþ olduðu, neden savaþa karþý çýkmak gerektiði anlatýlmýþ. Toplumca tanýnan, önde gelen aktivistler bir yýlda 150200 toplantýya katýlmýþlar. Her toplantý Koalisyonun daha da yayýlmasýna, yerel kampanyalar kurulmasýna yardýmcý olmuþ. Ýlk mitinge 50 bin civarýnda bir katýlým var. Daha sonra Filistin için yapýlan mitinge katýlým hemen hemen ayný. Bir sonraki ulusal mitinge 100 binin üzerinde bir katýlým var. Sonra bu sayý hýzla fýrlamýþ. 500 bin ve son olarak 15 Þubat’ta 2 milyon kiþi Londra yürüyüþüne katýlmýþ. Koalisyonun hemen her kentte yerel örgütlenmeleri var. Bu örgütlenmeler de gene siyasal örgütlerin birliði deðil. Bireylerin oluþturduðu kampanyalar. Yerel kampanyalar giderek daha alt örgütlenmeler oluþturmuþlar. Koalisyon içindeki en büyük siyasi grup Sosyalist Ýþçi Partisi, SWP. Bu örgüt aylardýr üyelerini sokak, sokak, sýnýf sýnýf, iþyeri iþyeri yerel savaþa hayýr gruplarý
kurmaya çaðýrýyor. Koalisyonun dar bir yürütmesi var. Seçimle iþbaþýna gelmiþ. Yerel kampanyalarýn aktivistlerinden oluþan bir konferansda seçilmiþler. Bu yürütmede hiç bir politik grubun hakimiyeti yok. Yerel kampanyalar ise yürütme ve benzeri kurumlara sahip deðil. Aktivistler bir araya gelerek yapýlacak iþleri tartýþýyor ve sonra aldýklarý kararlarý hayata geçiriyorlar. Koalisyonun bütün yapýsý iþ yapma üzerine kurulu. Ýdeolojik tartýþmalar deðil savaþ teþhiri yapýlýyor. Savaþý Durdur Koalisyonu tek konulu bir kampanya. sadece Irak’a savaþa karþý çýkýyor. Baþka tartýþmalara bu kampanyada yer yok. Örneðin kimileri Pakistan-Hindistan savaþýnda kampanyanýn tutum almasýný önermiþ. Ýngiltere’de çok sayýda Hintli ve Pakistanlý birlikte yaþýyor ve bu iki kesim de kampanyaya aktif olarak katýlýyor. Koalisyon böyle bir tutum almayý reddetmiþ. Bu kampanya Irak’a savaþa karþý kurulmuþtur. Savaþý Durdur Kampanyasý’nýn yaný sýra bir dizi önemli kampanya daha var. Ýngiltere’nin bazý bölgelerinde yükselen faþist tehlikeye karþý yýllardýr faaliyet sürdüren Anti Nazi Lig var. Mülteci haklarýný savunan bir baþka kampanya var. Küresel hareketi Ýngiltere’de örgütleyen Direniþi Küreselleþtir kampanyasý var. Bütün bu kampanyalar Savaþý Durdur Koalisyonu gibi örgütlenmiþ. Bu nedenle hepsi kendi alanýnda en az Savaþý Durdur Koalisyonu kadar aktif ve baþarýlý. Bütün bu kampanyalarýn yaný sýra çeþitli sosyalist gruplarla, Ýþçi Partisi’nin sol kanadýndan kimilerinin oluþturduðu Sosyalist Ýttifak var. Sosyalist Ýttifak basit ve aktüel bir program etrafýnda bir biraraya geliþ. Ýlk kez yerel seçimler için kuruldu. Ardýndan genel seçimlere katýldý ve beklenmedik bir baþarý elde etti. Daha sonra katýldýðý seçimlerde ise baþarý oraný hep yükseldi. Sosyalist Ýttifak da bir gruplar
ittifaký deðil. Örgütlü ya da örgütsüz bireylerden oluþuyor. Ancak kampanyalarda olduðu gibi Sosyalist Ýttifak’ta da örgütlerin önde gelen isimlerinin elbette biçimsel olmayan bir aðýrlýðý var. Sosyalist Ýttifak aslýnda bir dizi tek konulu kampanyanýn siyasal üst örgütlenmesi gibi. Kampanyalarda aktif olanlar, bireyler, siyasal örgütler Sosyalist Ýttifak’ta birleþiyor ve seçimlere katýlýyorlar. Savaþý Durdur Koalisyonu Ýngiltere’nin dýþýnda da bir etkiye sahip. Dünyadaki (Ýtalya ve Ýspanya’nýn yaný sýra) en büyük savaþ karþýtý örgütlenmelerden birisi olarak bütün dünyadaki harekete bir yandan ilham kaynaðý oluyor, diðer yandan da yol gösteriyor. 15 Þubat’taki dünya çapýndaki eylemin örgütlenmesinde StWC’nin büyük bir rolü oldu. Ayný þekilde 1 Mart’ta Londra’da toplanan dünya savaþ karþýtý örgütlenmeler toplantýsýnda da StWC belirleyici bir role sahipti. Zaten bu ned enle de 1 Mart’ta alýnan prensip kararlarý savaþla birlikte bütün dünyada hayata geçti. Savaþý Durdur Koalisyonu Türkiye için çok öðretici derslerle dolu. Türkiye’de bir ölçüde Koalisyon’un karþýlýðý olan Irak’ta Savaþa Hayýr Koordinasyonu Ýngiltere’dekinin tam tersine sýký bir örgütler platformu. Bu nedenle eylemleri örgütlerin gücü ile sýnýrlýdýr. Sol siyasal örgütlere baðlý olmayan bireykerin Türkiye’de savaþ karþýtý eylemlere katýlmasý hemen hemen mümkün deðildir. Türkiye’de Sosyalist Ýþçi gazetesi ve DSÝP bu durumu göz önüne alarak eylemlere kendi pankartý ile deðil önceleri Savaþa Hayýr Platformu, þimdi ise Koordinasyon pankartýnýn arkasýnda katýlmaktadýr. Böylece sol siyasal örgütlere baðlý olamayan bireylere eyleme katýlma olanaðý saðlamaya çalýþmaktadýr. Çeþitli eylemlerde Koordinasyon pankartýnýn arkasýndaki kitlenin giderek büyümesi bu politikanýn doðruluðunu göstermektedir.
9
10
sosyalist iþçi
New York Çeteleri Martin Scorsese'nin filmi 1846'da New York iþçi sýnýfýnýn bölünmüþlüðünü çetelerin birbirleriyle çatýþmasý olarak anlatýyor. O yýllarda Amerika iç savaþ yaþýyor. New York bir Üçüncü Dünya kenti ve hýzla yeni göçmenler alýyor. Gemiler dolusu Ýrlandalý, Alman ve diðer uluslardan insan New York limanlarýna boþalýyorlar ve daha gemiden iner inmez Amerikan vatandaþý yapýlarak Güney’le savaþa gönderiliyor. Kuzey’in þiddetle savaþa katýlacak insana ihtiyacý var. Yeni iþçiler eski iþçilerin iþlerini tehdit ediyor. Ayrýca çok sayýda Yankee (eski Amerikalý) de þehirlere doluyor. Makinalarýn giderek daha fazla kullanýlmasý kalifiye iþçilerin iþlerini tehdit ediyor. "New York Çeteleri" dönemin hikayesinin yarýsýný anlatýyor. Yerli iþçilerle yeni gelen Ýrlandalýlar arasýndaki mücadele bütünüyle sermayenin kýþkýrtmasý ile yaþanýyor. Manhattan Demokratik Partisi bu kýþkýrt-
malarýn arkasýnda. Bir tarafta çeteler sokak savaþlarýný sürdürürken diðer tarafta ise baþka iþçiler bir baþka mücadeleyi, sýnýf mücadelesini sürdürüyorlar. Ýngiliz sosyalistleri, Ýrlandalý baðýmsýzlýkçýlar ve Alman komünistler yerli sendikalý iþçilerle birlikte birleþik bir iþçi hareketi yaratmaya çalýþýyorlar. Kleindeutscland'ýn (Küçük Almanya) Alman iþçileri o dönemde New York'un en sýnýf bilinçli kesimi ve þehir nüfusunun üçte birini oluþturuyorlar. Patronlara karþý olduklarý gibi ýrk temellerinde kurulmuþ çetelerin þeflerine de karþýlar. 1857'de çeteler sokaklarda birbirlerini býçaklarken Ýrlandalý, Alman ve Amerikan iþçileri Amerikan Ýþçi Birliði'ni kurmaya çalýþýyorlar. Kendilerine Kýzýl 48'ler diyen (1848 Alman Devrimine katýlmýþ olmalarýndan dolayý) grupla birlikte Kleindetscland'ýn sosyalistleri bir tarafta, diðer tarafta ise yoksul Ýrlandalý iþçiler var.
Küçük iþyerlerinde, çok düþük ücretle çalýþanlar. Bu Ýrlandalýlar iç savaþýn sonuçlarýndan korkuyorlar. Kölelik kalkarsa Güney'in siyah köleleri özgürleþecek ve gelip ellerindeki iþi alacak diye korkuyorlar. 1863 ayaklanmasýnda bu iki grup iþçi karþý karþýya getiriliyor. 13 Temmuz'da Alman ve Ýrlandalý sanayi iþçileri devasa bir gösteri yapýyorlar. Ne yazýk ki akþama doðru sendikalar gösterinin kontrolünü kaybediyorlar. Ortalýk çetelere ve Konfederasyon yanlýlarýna kalýyor. Ýrlandalý yoksullar tahrik ediliyor. Siyahlara saldýrýlar baþlýyor. Almanlar ve birçok Ýrlandalý iþçi ya bu saldýrýlara katýlmýyor ya da karþý çýkýyorlar. Ancak egemen sýnýflar daha fazla kan istiyor. 6 bin federal asker New York’a getiriliyor. Çoðu New York'lu Ýrlandalý. Güney'le yapýlan savaþta Gettysburg savaþýnýn bu kahramanlarý bu kez sýnýf kardeþlerini kendi þehirlerinde katlediyorlar.
GÖRÜŞLER Herþeyi yýðýnlar belirleyecek Bombalamanýn baþlamasý ile hareket önemli bir dönemece girdi. Milyonlarca insan savaþ öncesinde olduðu gibi þimdi de gösteriler yapýyor. Ama dünya hegemonyasýný deðiþtirmekkolay deðil. Bunun için çok daha yýðýnsal eylemlere ihtiyacýmýz var. Sonuçta Irak savaþý krizi çözmeyecek. Giderek daha fazla istikrarsýzlaþan bir dünya ile karþý karþýyayýz. Bu gidiþi durdurabilecek tek güç savaþa karþý harekete geçmiþ milyonlar. Baþka bir dünyayý þekillendiriyoruz. Filmin sonu yapacaklarýmýzla belli olacak. Erkin
Bu savaþý hala durdurabiliriz Savaþ baþladý. Sokakta
Varþova Gettosu Savaþýyor Marek Edelman
insanlarýn gözlerinde öfke ve kýzgýnlýk var. Kafamý kaldýrýp yakama taktýðým “Irak’ta Savaþa Hayýr” rozetine gözleri takýlan, gülümseyen bakýþlara takýlýp kalan onlarca gözle kaþýlaþýyorum. Vapurdan inerken benim yaþlarýmda bir kadýn durdurdu ve sordu: “Yanlýþ anlama ama savaþ baþladý. hala Irak’ta savaþa hayýr demenin bir anlamý var mý? Bunu demek savaþý durdurmak mý?” Konuþtuk. Ayaküstü yaklaþýk 15-20 dakika. Bütün bir sistemi, yeni bir dünya isteðini, savaþý durdurmanýn hala mümkün olduðunu. Onun ve benim gibibinlercesi sokakta yanyana yürüyoruz. Þimdi savaþ karþýtý hareketin ne kadar hýzlý büyüyebileceðini sizde kafanýzý kaldýrýp görebiliyor musunuz? Þimdi öfke insanlarý daha kolay “baþka bir dünya mümkün” demenin eþiðine getirmedi mi sizcede? Hatice
600 bin Yahudinin faþistler tarafýndan sistemli bir biçimde katledildiði getto direniþi
Sosyalist Ýþçi satýcýnýzdan alabilirsiniz
Kürtler ne yapýyor? Barzani ve Talabani Kuzey Irak Kürlerini sonu kötü bir maceraya sürüklüyor. Bu iki lider ABD yetkilileri ile yaptýklarý pazarlýklar sonucu ABD ve Ýngiltere’nin Irak’a savaþýnda onlardan yana tutum alýyorlar. Ezilen halklarýn emperyalist güçlerden elde edebilecekleri hiç bir þey yoktur. Daha önce de Kürtler çeþitli zamanlarda bir sömürgeciye dayanarak bir baþka sömürgeci ile mücadele etmeye çalýþtýlar. Her seferinde de aðýr yenilgilere uðradýlar. Kürtlerin tarihinde bu denli çok kez yaþanmýþ bir þeyin bugün bir kere daha ve üstelik bu kez Amerikan emperyalimi ile iþbirliði yaparak denenmesi Irak Kürtlerine sadece acý getirecektir. Sedat Güler, Ýstanbul
Paris'de 1848'de Komün'ün yenilmesi ile yaþanan katliam bu kez New York sokaklarýnda tekrarlanýyor. Erkeklerin yaný sýra kadýnlar ve çocuklar da süngülerle katlediliyor. Irk ve din temellerinde bölünmüþ olan New York iþçisi büyük bir yenilgi alýyor. Scorsese bu ayaklanmayý çetelerin iþi olarak anlatýyor. Katliam New York iþçisinin mücadelesini bitiremiyor.
Sosyalistlerin önderliðinde birleþik bir emek hareketi oluþturmak için yeni bir mücadele baþlýyor. 1872'nin 8 saatlik iþ günü grevleri bu örgütlenmenin ürünü. Bu mücadelenin ürünü olarak ise 1. Enternasyonal'in New York þubesi ve Çalýþan Kadýnlar Örgütü kuruluyor. Scorsese'ýn filmi tarihi yarým olarak anlatsa da seyredilmesi zevkli bir hikaye.
Nazi cehennemi 2. Dünya Savaþý'nda Almanlar Varþova'ya girdiklerinde þehrin 1 milyon nüfusunun 360.000'i Yahudi'ydi. 1945'de Almanlar Varþova'dan çekildiklerinde sadece 20 Yahudi hayatta kalmýþtý. Milyonlarca diðer Yahudi ile birlikte Varþova Yahudileri topluca imha edilmiþlerdi. Piyanist Varþova'da hayatta kalan 20 Yahudi'den birisinin, Wladyslaw Szpilman'ýn öyküsü. Roman Polanski'nin filmi Szpilman'ýn 'Bir Þehrin Ölümü' adlý kitabýndan yapýlmýþ. Film önce Yahudilerin mallarýna nasýl el konduðunu, örneðin ayrý ulaþým araçlarýna binmek zorunda býrakýlmak gibi, nasýl izole edildiklerini anlatarak baþlýyor. Sonra iþler hýzlanýyor. Varþova'nýn bir bölümü yüksek duvarlarla çevriliyor ve "Yahudi Bölgesi" (Getto) olarak adlandýrýlýyor. 600.000 Yahudi Getto'ya dolduruluyor. Önce açlýk ve sefalet Yahudi nüfusu kýrýyor. Gettonun sýnýrlarý giderek daralýyor. Sonunda 300.000 Yahudi gaz odalarýnda imha edilmek üzere Treblinka Kampý'na yollanýyor. Polanski'nin kendisi de
Krakow Gettosu'ndan hayatta kalabilmiþ ender insanlardan birisi. "Tipik bir Hollywood filmi yapmak istemedim" diyor. Bunda gerçekten de baþarýlý. Film görüntü ve müziðin bir harmonisi. Szpilman, sadece 200'ünün silahý olan son 60 bin Yahudi'nin baþlattýðý ayaklanmadan önce Treblinka'ya gönderilmekten kurtarýlýyor. Daha sonra da Getto dýþýna çýkarýlýp çeþitli evlerde saklanýyor. Getto ayaklanmasý Nazilere çok pahalýya mal oluyor. Polanski ne Varþova'dan Treblinka Kampý'na gönderilenleri izliyor ne de ayaklanmayý anlatýyor. Szpilman ayaklanmayý saklandýðý evin penceresinin perdelerinin arkasýndan izliyor. Film boyunca Nazilere karþý direniþi izlemek mümkün. Sayýsýz fedakarlýk, sayýsýz dayanýþma. Wladyslaw Szpilman Temmuz 2000'de öldü. Kitabý 1946'da stalinizm tarafýndan yasaklandý. Bu arada baþarýlý bir piyanist ve kompozitör olarak yaþadý. Adrien Brody ise Szpilman'ý oynamýyor, adeta yaþýyor. Çok baþarýlý ve Oscar'ý ‘en iyi erkek oyuncu’ olarak almasý tesadüfi deðil.
sosyalist iþçi
11
NOT DEFTERÝ
MARK18-19-20 SiZMNisan2003 Ýstiklal Caddesi, Büyükparmakkapý Sokak, Hayat Apt, No: 8/4, Beyoðlu-Ýstanbul (0212) 251 62 73 Marksizm, 1992’den beri her sene yapýlýyor. Sosyalist hareketin sorunlarýnýn yoðun olarak tartýþýldýðý bu toplantýlar dizisi bu niteliði ile Türkiyenin tek marksist tartýþma platformudur. Son üç yýldýr Marksizm toplantýlarý ayný zamanda anti-kapitalist hareketin de tartýþma platformu niteliðini taþýmaktadýr. Marksizm, baþlangýçta Sosyalist Ýþçi gazetesi taraftarlarýnca örgütlenmekteydi. Þimdi ise Devrimci Sosyalist iþçi Partisi, DSÝP tarafýndan örgütleniyor. Ancak toplantýlara DSÝP üyesi olmayanlar hem konuþmacý olarak hem de dinleyici olarak katýlabiliyor. Marksizm 2003, 18-20 Nisan tarihleri arasýnda yapýlacak. Bu sene programda 19 toplantý var. Bunlarýn 3’ü panel. Ýngiltere’den ve Yunanistan’dan da konuþmacýlar var. Bütün toplantýlar bir saat sürüyor. Bazen ayný anda iki toplantý yapýlýyor. Marksizm 2003’ün merkezi konusu ABD’nin Irak’a savaþý. Ama savaþ ve savaþa karþý hareket dýþýnda çok çeþitli baþka konular da var. Marksizm toplantýlarýna katýlan herkes sunuþ konuþmasýndan sonra sürenin elverdiði ölçüde konuþabilir. Sadece bazý zaman sýnýrý olan toplantýlarda konuþmacýlara yazýlý olarak soru sorulacaktýr. Katýlýn, birlikte dünyayý deðiþtirelim.
Savaþa karþý sen de birþey yapabilirsin Irak’ta Savaþa Hayýr
PROGRAM
Savaþa son veren devrim Hareketin nasýl bir örgüte ihtiyacý var? 1980-2003, dönemin köþe taþlar ý Kadýn özgürlüðü mücadelesi nasýl kazanýr? Ýnsan doðasý cinsiyetçi midir? Sosyalizm ve eþcinsellerin kurtuluþu Faþizm nedir, ne deðildir? Marksizm ve troçkizm Rusya'da yýkýlan sosyalizm miydi? Sosyalizm iyi bir fikir ama… Otonomculuk,
DSiP
anarþizm, Leninizm Marksist gelenekte ulusal sorun Bir devrimci tipolojisi olmalý mý? Kapitalizm nasýl öldürüyor? Ýþçi sýnýfý, ezilenler ve sýnýflý toplum- Arjantin filmi ABD emperyalizminin büyük stratejisi Bütün dünya savaþa direniyor Anti kapitalist hareket nereye gidiyor? Ýsyan ve devrim: 1968-2003 Baþka bir dünya mümkün
TOPLANTILARI
Kadýköy
Beyoðlu
Ankara
Ýzmir
Savaþa son veren devrim
Amerika yenilebilir mi?
Amerika yenilebilir mi
Küreselleþme ve emperyalizm
5 Nisan, C um artesi Saat: 16.30
2 Nisan, „ ar am ba Saat: 19.00 Sakýzgülü Sk, 24/4, Kadýköy
2 Nisan, „ ar am ba Saat: 19.00 Büyükparmakkapý Sk. Hayat Apt. Kat:4 Ýstiklal cad-Beyoðlu
Meþrutiyet Cd. 5/15 Kýzýlay-Ankara
5 Nisan, C um artesi Saat: 16.30 846.sk. No:18/3 Birincibeyler-Konak
(0216) 346 65 73
(0212) 211 22 33
(0312) 425 98 27
(0535) 738 05 44
Koordinasyonu: Karakedi Kültür Merkezi, Ýstiklal Cad. Büyük Parmakkapý Sok, No: 8/4, Beyoðlu-Ýstanbul (0212) 252 72 87 Web sitesi: iraktasavasahayir.org e-mail: 1aralik@gmx.net Kadýköy Savaþa Hayýr Platformu Karakedi Kitabevi, Sakýzgülü Sok, 24/4, Kadýköy (0216) 418 53 40 - (0216) 346 65 73 Beþiktaþ Savaþa Hayýr Platformu Özge (0535) 259 04 76 Beyoðlu Savaþa Hayýr Platformu Kadir: (0536)-224 82 29 (0212) 251 62 73 Marmara Üniversitesi Savaþa Hayýr Platformu Hasan (0535) 403 19 13 Ýstanbul Üniversitesi öðrenciler Burçak: (0536) 969 70 75 Yýldýz Teknik Üniversitesi Savaþa Hayýr Platformu Umut Doðan (0555) 259 62 49 Avcýlar Savaþa Hayýr Platformu Sezai: (0543)795 44 22 Mecidiyeköy Savaþa Hayýr Platformu Hüseyin (0212) 292 23 06 Ankara Savaþa Hayýr Platformu Karakedi Kültür Merkezi: (0312) 425 98 27 Serkan: (0543) 576 18 39 Liseli Ýsyan Ersin: (0536) 989 87 54 Cebeci Savaþa Hayýr Irmak: (0535) 884 21 22 Beytepe Savaþa Hayýr Nevra: (0535) 973 14 30 Ýzmir Savaþa Hayýr Ýnisiyatifi Recep Aykýn (0535) 738 05 44 Ýzmir Karþýyaka Savaþa Hayýr Recep Aykýn (0535) 738 05 44 Savaþ karþýtý avukatlar
Nurdan (0532) 725 50 04 Savaþ karþýtý saðlýkçýlar Zübeyde (0532) 446 25 15 Savaþ karþýtý eðitimciler Cengiz (0535) 885 76 15
SAYI:198 28 Mart 2003 500.000 TL ISSN 1300-4026 Uluslararasý Tanýtým ve Yayýncýlýk Ltd. Şti. Sahibi: Özden Dönmez Sorumlu Yazýiþleri Müdürü: Volkan Akyýldýrým Adres: Sakýzgülü Sok. 24/4 Kadýköy/Ýstanbul Baský: Yön Matbaasý
www.geocities.com/sosyalistisci/
sosyalistisci@hotmail.com
SAVAŞA KARŞI SES ÇIKAR Savaþ baþladý. Ýnsanlar ölüyor. Amerika Irak kentlerine kum gibi bomba yaðdýrýyor. En yeni, en geliþkin silahlar Irak halkýna karþý kullanýlýyor. Baðdat’ta her gün, her gece dehþet yaþanýyor. Yetimhaneler, okullar, pazar yerleri isabet alýyor. Basra’da su ve elektrik yok. Şehir sürekli havadan ve karadan bombalanýyor.
Bu katlima sessiz kalmamalýyýz. Bütün gücümüzle Amerika ve Ýngiltere’nin giriþtiði bu barbarlýða karþý çýkalým. Dünyanýn her yerinde savaþ karþýtlarý ayakta. Heryerde milyonlar savaþa karþý direniyorlar. Bu savaþý hala durdurabiliriz. Amerikanýn yenilerek bölgeden çekilmesini saðlayabiliriz.
6 Nisan’da sokakta buluþalým