B
R
I
N
G
I
N
G
K
N
O W
L
E
D
G
E
T
O
T
H
E
W
O
R
L
OPLAGE 100.000
• Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 4 •
Europa moet massa tegenover massa zetten mr. dr.
voor informatie dealeradressen: 020 - 659 64 53
W W W.B R E I T L I N G .C O M
Dit ‘top of the bill’ model wordt aangedreven door Caliber B01, een automatische chronograaf die in zijn geheel in de Breitling ateliers is ontwikkeld. Een betrouwbare, accurate ‘high-performance’ motor met een originele en innovatieve architectuur die (net als alle andere Breitling uurwerken) chronometer gecertificeerd is. Met de verfijnde esthetiek en pure performance van de Chronomat B01 heeft Breitling de mecha-nische chronograaf opnieuw gedefinieerd.
Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron
LOSSE NUMMERS 12,50
Een perfecte behuizing met een uitzonderlijk uurwerk: Breitling lanceert een uiterst exclusief horloge dat de maatstaf voor alle chronografen gaat worden. Sterk, uniek en met een hoogstaand design. Een verbluffende ‘présence’ om uw pols door de combinatie van kracht en schoonheid. Een authentiek juweel dat ambachtelijk is vervaardigd, met een scherp oog voor detail en afwerking. Ontworpen om maximale robuustheid, functionaliteit en efficiency te leveren. De Chronomat B01 is maatwerk voor alle liefhebbers van fijne mechanieken en uitzonderlijke prestaties.
•
Breitling presenteert de chronograaf ‘par excellence’
NAJAAR 2009
CHRONOMAT B01
Bernard Bot
Een lesje omgekeerde globalisering prof. dr.
Kishore Mahbubani
Wereldrijk voor een dag prof. dr. Amy Chua
Yalçin Cihangir
Albert de Booij in gesprek met prof. dr. Martha Nussbaum, dr. Susan Neiman en prof. dr.
Peter Sloterdijk
De Grote Sprekersatlas
D
Foto: Roy Beusker
AC A D E M Y ® M A G A Z I N E
ACADEMY
®
®
Onmisbaar naslagwerk met de beste sprekers, gerubriceerd per categorie
z
In de nieuwe Discovery 4 is veranderen van bestemming en wat u gaat doen al even gemakkelijk als het veranderen van de interieurconfiguratie. Met zeven zitplaatsen is er voldoende plaats voor de hele familie. Met vijf inzittenden is er ook meer dan voldoende ruimte voor uw vakantiebagage. En met de achterbank neergeklapt, past bijvoorbeeld gemakkelijk uw hele duikuitrusting achterin. Dus waarom zou u een auto kopen, wanneer u ook een echt veelzijdige Discovery 4 kunt rijden?
Land Rover Experience Centre ACS B.V.
Oscar Romerolaan 2, Hilversum - tel: 035-626 13 60
z
In de nieuwe Discovery 4 is veranderen van bestemming en wat u gaat doen al even gemakkelijk als het veranderen van de interieurconfiguratie. Met zeven zitplaatsen is er voldoende plaats voor de hele familie. Met vijf inzittenden is er ook meer dan voldoende ruimte voor uw vakantiebagage. En met de achterbank neergeklapt, past bijvoorbeeld gemakkelijk uw hele duikuitrusting achterin. Dus waarom zou u een auto kopen, wanneer u ook een echt veelzijdige Discovery 4 kunt rijden?
www.acs-hilversum.nl
DE NIEUWE DISCOVERY 4 Min./max. verbruik: 9,2-10,2 l/100 km, resp. 10,9-9,8 km/l, CO2 -uitstoot resp. 244-270 g/km.
3 jaar fabrieksgarantie tot 100.000 km. Consumentenprijs vanaf ¤ 69.900 incl. BTW en BPM. Leaseprijs vanaf ¤ 1.629 p.m. excl. BTW (bron: Land Rover Business Partner, full operational lease, 48 mnd., 20.000 km/p.j.). Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden.
z
In de nieuwe Discovery 4 is veranderen van bestemming en wat u gaat doen al even gemakkelijk als het veranderen van de interieurconfiguratie. Met zeven zitplaatsen is er voldoende plaats voor de hele familie. Met vijf inzittenden is er ook meer dan voldoende ruimte voor uw vakantiebagage. En met de achterbank neergeklapt, past bijvoorbeeld gemakkelijk uw hele duikuitrusting achterin. Dus waarom zou u een auto kopen, wanneer u ook een echt veelzijdige Discovery 4 kunt rijden?
Land Rover Experience Centre ACS B.V.
Oscar Romerolaan 2, Hilversum - tel: 035-626 13 60
z
In de nieuwe Discovery 4 is veranderen van bestemming en wat u gaat doen al even gemakkelijk als het veranderen van de interieurconfiguratie. Met zeven zitplaatsen is er voldoende plaats voor de hele familie. Met vijf inzittenden is er ook meer dan voldoende ruimte voor uw vakantiebagage. En met de achterbank neergeklapt, past bijvoorbeeld gemakkelijk uw hele duikuitrusting achterin. Dus waarom zou u een auto kopen, wanneer u ook een echt veelzijdige Discovery 4 kunt rijden?
www.acs-hilversum.nl
DE NIEUWE DISCOVERY 4 Min./max. verbruik: 9,2-10,2 l/100 km, resp. 10,9-9,8 km/l, CO2 -uitstoot resp. 244-270 g/km.
3 jaar fabrieksgarantie tot 100.000 km. Consumentenprijs vanaf ¤ 69.900 incl. BTW en BPM. Leaseprijs vanaf ¤ 1.629 p.m. excl. BTW (bron: Land Rover Business Partner, full operational lease, 48 mnd., 20.000 km/p.j.). Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden.
IT WOULD BE STUPID TO GO SHOPPING IF A TAILOR COULD COME TO YOU
Contact our travelling tailors: T +31 (0)20 6366610 meetme@circleoftailors.com www.circleoftailors.com
EVERYONE DESERVES A UNIQUE SUIT BUT YOU ARE ONE HELL OF A BUSY GUY
IT WOULD BE STUPID TO GO SHOPPING IF A TAILOR COULD COME TO YOU
Contact our travelling tailors: T +31 (0)20 6366610 meetme@circleoftailors.com www.circleoftailors.com
EVERYONE DESERVES A UNIQUE SUIT BUT YOU ARE ONE HELL OF A BUSY GUY
Wie zijn stem gebruikt, gebruikt isla
Wie z’n stem gebruikt, gebruikt isla
Een groot deel van de inhoud van wat we zeggen wordt bepaald door onze stem en onze manier van spreken. Iedereen kent wel momenten waarbij het stemgeluid niet meewerkt aan wat we willen zeggen. We spreken dan te zacht of juist te nadrukkelijk, te zakelijk, te weinig expressief, te emotioneel, of onverstaanbaar. Luisteraars kunnen daardoor op het verkeerde been gezet worden. De stemklank of de spraak gaat misschien ten koste van de gewenste aandacht en leidt af. Je stemgebruik kan ook jezelf storen en pijnklachten geven. Omdat de stembanden bijzonder gevoelig zijn, wat zich uit in stemzwakte en/of heesheid, is het belangrijk de stembanden goed te verzorgen.
Gevaar voor de stembanden De lucht, die we inademen, zit vol ziekteverwekkers. Deze vallen ons afweersysteem elk dag opnieuw aan. Het meest vatbaar hievoor zijn de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen. Zijn de slijmvliezen gezond dan kunnen de indringers zonder problemen worden afgeweerd. Wanneer de slijmvliezen al geĂŻrriteerd en verzwakt zijn, bijvoorbeeld door droge lucht (verwarmde lucht of airconditioning) of schadelijke stoffen (smog, rook), hebben ziekteverwekkers vrij spel.
IJslands mos IJslands mos is al sinds de 17e eeuw in de volksgeneeskunde onder de namen longenmos of korstmos bekend. Deze plant is zowel in Europa als in Noord Amerika te vinden. Daar groeit het IJslands mos op lage, voedingsarme gronden. In tegenstelling tot wat de naam zou doen verwachten is IJslands mos in werkelijkheid geen mos. Vroeger duidde men alle planten die het uitelijk van mos hadden ook als mos aan. Het extract, dat uit dit korstmos wordt gewonnen, bestaat voor 50-70% uit wateroplosbare slijmstoffen. De slijmstoffen in IJslands mos zijn uitstekend geschikt om de slijmvliezen in de mond- en keeholtes te bedekken en te verzorgen. Op deze manier worden de slijmvliezen beschermd tegen droge en vuie lucht en kunnen de eventueel beschadigde stembanden zich sneller herstellen. IJslands mos is de werkzame stof van Isla pastilles. Het verzorgt en beschermt de stembanden en laat je stem weer spreken. Isla is verkrijgbaar in drie smaken: isla moos (naturel), isla mint en isla cassis. Deze zijn verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek en gezondheidswinkel. Kijk voor meer informatie op www.mijnstem.nu
pastilles bij kortdurende heesheid en irritaties aan de keel (kriebelhoest). op basis van IJslands mos
Wie zijn stem gebruikt, gebruikt isla
Wie z’n stem gebruikt, gebruikt isla
Een groot deel van de inhoud van wat we zeggen wordt bepaald door onze stem en onze manier van spreken. Iedereen kent wel momenten waarbij het stemgeluid niet meewerkt aan wat we willen zeggen. We spreken dan te zacht of juist te nadrukkelijk, te zakelijk, te weinig expressief, te emotioneel, of onverstaanbaar. Luisteraars kunnen daardoor op het verkeerde been gezet worden. De stemklank of de spraak gaat misschien ten koste van de gewenste aandacht en leidt af. Je stemgebruik kan ook jezelf storen en pijnklachten geven. Omdat de stembanden bijzonder gevoelig zijn, wat zich uit in stemzwakte en/of heesheid, is het belangrijk de stembanden goed te verzorgen.
Gevaar voor de stembanden De lucht, die we inademen, zit vol ziekteverwekkers. Deze vallen ons afweersysteem elk dag opnieuw aan. Het meest vatbaar hievoor zijn de slijmvliezen van de bovenste luchtwegen. Zijn de slijmvliezen gezond dan kunnen de indringers zonder problemen worden afgeweerd. Wanneer de slijmvliezen al geĂŻrriteerd en verzwakt zijn, bijvoorbeeld door droge lucht (verwarmde lucht of airconditioning) of schadelijke stoffen (smog, rook), hebben ziekteverwekkers vrij spel.
IJslands mos IJslands mos is al sinds de 17e eeuw in de volksgeneeskunde onder de namen longenmos of korstmos bekend. Deze plant is zowel in Europa als in Noord Amerika te vinden. Daar groeit het IJslands mos op lage, voedingsarme gronden. In tegenstelling tot wat de naam zou doen verwachten is IJslands mos in werkelijkheid geen mos. Vroeger duidde men alle planten die het uitelijk van mos hadden ook als mos aan. Het extract, dat uit dit korstmos wordt gewonnen, bestaat voor 50-70% uit wateroplosbare slijmstoffen. De slijmstoffen in IJslands mos zijn uitstekend geschikt om de slijmvliezen in de mond- en keeholtes te bedekken en te verzorgen. Op deze manier worden de slijmvliezen beschermd tegen droge en vuie lucht en kunnen de eventueel beschadigde stembanden zich sneller herstellen. IJslands mos is de werkzame stof van Isla pastilles. Het verzorgt en beschermt de stembanden en laat je stem weer spreken. Isla is verkrijgbaar in drie smaken: isla moos (naturel), isla mint en isla cassis. Deze zijn verkrijgbaar bij drogisterij, apotheek en gezondheidswinkel. Kijk voor meer informatie op www.mijnstem.nu
pastilles bij kortdurende heesheid en irritaties aan de keel (kriebelhoest). op basis van IJslands mos
R EIN GERRITSEN A MY CHUA
74 drs. Marcel Messing 80 prof. dr. Wim de Ridder 84 drs. Marjet van Zuijlen 87 Paul Abma MA 88 drs. Nienke Wijnants 92 prof. dr. Bob Pinedo
‘Alarmfase 6: het virus of het vaccin?’
K ISHORE M AHBUBANI
‘Symbiose, de nieuwe revolutie’
‘Complexe zaken eenvoudig maken, dat is mijn kracht’
M ARJET VAN ZUIJLEN HELEEN MEES
‘Attitude kun je niet spellen zonder u’
GEERT JAN K NOOPS & C ARRY K NOOPS-H AMBURGER YALÇIN CIHANGIR
‘Niet weten wie je bent, is niet weten wat je wilt’
‘Elke patiënt is een parel’
98 prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M.
en mr. Carry Knoops-Hamburger ‘Wij willen het onmogelijke mogelijk maken’
P ETER SLOTERDIJK
M ARTHA NUSSBAUM
102 mr. Jef Vermassen 105 Richard van Hooijdonk 106 Yalçin Cihangir 110 Frank van Leer 114 prof. dr. Willem Vermeend 116 prof. dr. Cor Molenaar
‘Zonder motief is er geen moord’
‘Op naar bedrijf 2.0’
‘Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron’
‘Goed verkopen kost flink wat oefening’
Inhoudsopgave 10 Voorwoord 38 Heleen Mees 12 prof. dr. Amy Chua 42 Pascal Bruckner 16 prof. dr. Kishore Mahbubani 46 prof. dr. Martha Nussbaum 20 prof. dr. Dominique Moïsi 52 dr. Susan Neiman 26 mr. dr. Bernard Bot 56 prof. dr. Peter Sloterdijk 30 prof. dr. Gustaaf Geeraerts 64 drs. René Gude 32 prof. dr. Thierry de Montbrial 68 drs. Rein Gerritsen ‘De Missie van Speakers Academy
®’
‘Wereldrijk voor een dag’
‘Een lesje omgekeerde globalisering’
‘Emoties als handelsmerk’
‘Europa moet massa tegenover massa zetten’
‘China’s dubbele identiteit’
‘Pas vorig jaar is de 21ste eeuw begonnen’
8
‘Nu investeren in de WIJ-economie’
‘Op zoek naar een theorie van sociale samenwerking’
‘Ethiek gaat vooraf aan politiek’
‘Zeg ja tegen het leven in al zijn verschijningsvormen’
‘Ondernemers moeten besluitenloos durven zijn’
‘De werkelijkheid is steeds in beweging’
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
‘Een couturier met stoere plannen’
‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker?’
‘Strategie is kiezen wat je niet doet’
128 André Hagelen 130 Johan Doesburg 132 Jelle Kuiper 134 Ruud Hendriks 139 Arent van ‘t Spijker ‘Omzetgroei’
‘Onzichtbaar op de voorgrond’
‘Theatermaker bespeelt alle podia’
‘Niet opgeven. Net zolang ervoor gaan tot het werkt’
‘Maak Kennis met Arent van ‘t Spijker’
145 Boekenkatern 160 dr. Joe Dispenza 161 De Grote Sprekersatlas ‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’
‘De Wetenschap van Verandering’
®
‘Onmisbaar naslagwerk met de beste sprekers gerubriceerd per categorie’
210 Colofon
‘Het nieuwe winkelen’
Columns
‘In Nederland laten we te veel kansen liggen’
‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’
118 prof. dr. Han Gerrits 120 Monique Collignon 122 Bert Bongers 126 Hans Elshout ‘Innovatie is de katalysator van groei’
66 André Meiresonne 179
drs. Youssef Azghari
90 Angélique Koopmans 181
René C.W. Boender
155 drs. Annette Nijs MBA 181
Egbert-Jan van Bel
165 ir. Paul Bessems 185
Paul Postma
171 mr. Thierry Baudet 187
dr. Jack Plooij
172 drs. Ben Tiggelaar 191
drs. Bart Lammers
174 drs. ing. Geert Geurts 206 Awraham Soetendorp 176 Henk de Velde 209 Aart van Wijk 9
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Foto: SBS6
BERNARD BOT
R EIN GERRITSEN A MY CHUA
74 drs. Marcel Messing 80 prof. dr. Wim de Ridder 84 drs. Marjet van Zuijlen 87 Paul Abma MA 88 drs. Nienke Wijnants 92 prof. dr. Bob Pinedo
‘Alarmfase 6: het virus of het vaccin?’
K ISHORE M AHBUBANI
‘Symbiose, de nieuwe revolutie’
‘Complexe zaken eenvoudig maken, dat is mijn kracht’
M ARJET VAN ZUIJLEN HELEEN MEES
‘Attitude kun je niet spellen zonder u’
GEERT JAN K NOOPS & C ARRY K NOOPS-H AMBURGER YALÇIN CIHANGIR
‘Niet weten wie je bent, is niet weten wat je wilt’
‘Elke patiënt is een parel’
98 prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M.
en mr. Carry Knoops-Hamburger ‘Wij willen het onmogelijke mogelijk maken’
P ETER SLOTERDIJK
M ARTHA NUSSBAUM
102 mr. Jef Vermassen 105 Richard van Hooijdonk 106 Yalçin Cihangir 110 Frank van Leer 114 prof. dr. Willem Vermeend 116 prof. dr. Cor Molenaar
‘Zonder motief is er geen moord’
‘Op naar bedrijf 2.0’
‘Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron’
‘Goed verkopen kost flink wat oefening’
Inhoudsopgave 10 Voorwoord 38 Heleen Mees 12 prof. dr. Amy Chua 42 Pascal Bruckner 16 prof. dr. Kishore Mahbubani 46 prof. dr. Martha Nussbaum 20 prof. dr. Dominique Moïsi 52 dr. Susan Neiman 26 mr. dr. Bernard Bot 56 prof. dr. Peter Sloterdijk 30 prof. dr. Gustaaf Geeraerts 64 drs. René Gude 32 prof. dr. Thierry de Montbrial 68 drs. Rein Gerritsen ‘De Missie van Speakers Academy
®’
‘Wereldrijk voor een dag’
‘Een lesje omgekeerde globalisering’
‘Emoties als handelsmerk’
‘Europa moet massa tegenover massa zetten’
‘China’s dubbele identiteit’
‘Pas vorig jaar is de 21ste eeuw begonnen’
8
‘Nu investeren in de WIJ-economie’
‘Op zoek naar een theorie van sociale samenwerking’
‘Ethiek gaat vooraf aan politiek’
‘Zeg ja tegen het leven in al zijn verschijningsvormen’
‘Ondernemers moeten besluitenloos durven zijn’
‘De werkelijkheid is steeds in beweging’
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
‘Een couturier met stoere plannen’
‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker?’
‘Strategie is kiezen wat je niet doet’
128 André Hagelen 130 Johan Doesburg 132 Jelle Kuiper 134 Ruud Hendriks 139 Arent van ‘t Spijker ‘Omzetgroei’
‘Onzichtbaar op de voorgrond’
‘Theatermaker bespeelt alle podia’
‘Niet opgeven. Net zolang ervoor gaan tot het werkt’
‘Maak Kennis met Arent van ‘t Spijker’
145 Boekenkatern 160 dr. Joe Dispenza 161 De Grote Sprekersatlas ‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’
‘De Wetenschap van Verandering’
®
‘Onmisbaar naslagwerk met de beste sprekers gerubriceerd per categorie’
210 Colofon
‘Het nieuwe winkelen’
Columns
‘In Nederland laten we te veel kansen liggen’
‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’
118 prof. dr. Han Gerrits 120 Monique Collignon 122 Bert Bongers 126 Hans Elshout ‘Innovatie is de katalysator van groei’
66 André Meiresonne 179
drs. Youssef Azghari
90 Angélique Koopmans 181
René C.W. Boender
155 drs. Annette Nijs MBA 181
Egbert-Jan van Bel
165 ir. Paul Bessems 185
Paul Postma
171 mr. Thierry Baudet 187
dr. Jack Plooij
172 drs. Ben Tiggelaar 191
drs. Bart Lammers
174 drs. ing. Geert Geurts 206 Awraham Soetendorp 176 Henk de Velde 209 Aart van Wijk 9
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Foto: SBS6
BERNARD BOT
VOORWOORD
De Missie van Speakers Academy
®
P
Profeten, helden, priesters, rechters, schrijvers, wetenschappers en agitatoren - van meedogenloze demagogen en politici tot onaardse heiligen - hebben gedurende duizenden jaren zij aan zij gesproken in oververhitte rechtszalen, op de trappen van paleizen, parlementsgebouwen en stadhuizen, in loopgraven en op gewijde grond, in straten en op pleinen. Ze schreeuwden, juichten, fluisterden of proclameerden eeuwige wijsheden. Ze spraken overtuigend of nederig, joegen angst aan of spoorden aan tot verbroedering.
In deze 2009/2010 wintereditie van ACADEMY® Magazine treft u meer dan dertig uiteenlopende artikelen en interviews aan. Prof. dr. Kishore Mahbubani schrijft over de opkomst van Azië in de 21ste eeuw. Prof. dr. Amy Chua toont het belang (en de voordelen) aan van tolerantie. Prof. dr. Dominique Moïsi laat overtuigend zien dat de geopolitiek wordt beheerst door de emoties van angst, vernedering en vertrouwen. Pascal Bruckner, dr. Thierry de Montbrial en mr. dr. Bernard Bot laten zich kritisch uit over Europa en in het filosofiekatern komen dr. Susan Neiman, prof. dr. Peter Sloterdijk, prof. dr. Martha Nussbaum, de Nederlandse wetenschapsfilosoof drs. Rein Gerritsen (de snel rijzende ster aan het Nederlandse filosofiefirmament) en de kritische onderzoeksfilosoof drs. Marcel Messing aan het woord.
En het publiek luisterde. Soms vijandig, dan weer vriendelijk, slapend of sceptisch, vervreemd of alert. Maar altijd aandachtig. De oren van de mensheid stonden open voor de machtige stemmen en de grote verhalen. De oorsprong van de toespraak is verloren in de mist van de Oudheid, maar we kunnen er zeker van zijn dat er tienduizenden jaren geleden mensen waren die met de magie van hun woorden anderen betoverden. Stamhoofden, priesters, krijgers, aanvoerders en medicijnmannen moeten al duizenden jaren voor Homerus macht hebben verworven, niet alleen met wapens, rituelen, vuur en kruiden, maar ook met toespraken. Zij spraken in hoop of in vrees tot de mysterieuze krachten van de natuur en de geesten van gestorven verwanten. Gaandeweg werden de toespraken aangewend om strijders aan te sporen tot het gevecht. Na de nederlaag of de overwinning werd er wederom tot de overlevenden of overwinnaars gesproken. Misschien werden de eerste echte toespraken wel gehouden aan de graven van de helden. In de toespraak vinden we een superbe, gecondenseerde presentatie waarmee de spreker iets wil zeggen en overbrengen. Ten diepste waarderen wij de principes van de tijdloze waarschuwingen,
aanbevelingen en opvattingen omtrent vrijheid, vrede en eenvoudig menselijk geluk die ons worden aangereikt. Want uiteindelijk gaat het allemaal om menselijk geluk. Gedurende de eerste tien jaar van deze turbulente 21ste eeuw is Speakers Academy ® uitgegroeid tot het leidende sprekersbureau van Europa. Met haar slogan ‘Bringing Knowledge to the World’ verwoordt zij duidelijk waar zij voor staat; kennisoverdracht in de meest uitgebreide zin van het woord. Een vreedzame wereld is alleen mogelijk door goed onderwijs toegankelijk te maken voor iedereen op deze aarde. Ongeacht leeftijd, ras, seksuele geaardheid, huidskleur of religieuze overtuiging. Goed onderwijs mag niet vergiftigd worden door politieke indoctrinaties, godsdienstige opvattingen, manipulerende belangengroepen of het ontbreken van enige vorm van integriteit bij veel moderne journalisten die menen ‘n’importe quoi’ te kunnen schrijven vanuit het door henzelf geproclameerde Recht op Informatie.
spring drive. to build the world’s best chronograph, we first had to reinvent the motion of time.
Meningen staan soms lijnrecht tegenover elkaar, echter als onafhankelijk instituut kan en wil ACADEMY® Magazine zich niet afsluiten voor afwijkende of bijzondere opvattingen. Wij geven de lezer het postulaat van een eigen kritisch vermogen. Lees alles en behoud het goede.
Ik wens u veel leesplezier deze winter en hoop dat alle oren openstaan voor de stemmen, waarschuwingen, aanbevelingen en verhalen van de mannen en vrouwen die, anno 2010, op het podium en in dit magazine tot u spreken.
dedicated to perfection ANANTA. More than 30 years ago, a SEIKO engineer dreamed of a new kind of watch that would reflect the natural, continuous flow of time. 28 years of R&D later, Spring Drive was born, the only watch in the world with glide motion. Today, Spring Drive sets a new Albert de Booij Oprichter en CEO Speakers Academy ®.
standard in luxury chronographs, capturing the exact elapsed time, not just to the nearest fraction, with an accuracy 5 times greater than any mechanical chronometer. With a design inspired by Katana, the ancient Japanese art of sword making, the perfect chronograph is no longer a dream. www.seiko.nl
10
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
11
VOORWOORD
De Missie van Speakers Academy
®
P
Profeten, helden, priesters, rechters, schrijvers, wetenschappers en agitatoren - van meedogenloze demagogen en politici tot onaardse heiligen - hebben gedurende duizenden jaren zij aan zij gesproken in oververhitte rechtszalen, op de trappen van paleizen, parlementsgebouwen en stadhuizen, in loopgraven en op gewijde grond, in straten en op pleinen. Ze schreeuwden, juichten, fluisterden of proclameerden eeuwige wijsheden. Ze spraken overtuigend of nederig, joegen angst aan of spoorden aan tot verbroedering.
In deze 2009/2010 wintereditie van ACADEMY® Magazine treft u meer dan dertig uiteenlopende artikelen en interviews aan. Prof. dr. Kishore Mahbubani schrijft over de opkomst van Azië in de 21ste eeuw. Prof. dr. Amy Chua toont het belang (en de voordelen) aan van tolerantie. Prof. dr. Dominique Moïsi laat overtuigend zien dat de geopolitiek wordt beheerst door de emoties van angst, vernedering en vertrouwen. Pascal Bruckner, dr. Thierry de Montbrial en mr. dr. Bernard Bot laten zich kritisch uit over Europa en in het filosofiekatern komen dr. Susan Neiman, prof. dr. Peter Sloterdijk, prof. dr. Martha Nussbaum, de Nederlandse wetenschapsfilosoof drs. Rein Gerritsen (de snel rijzende ster aan het Nederlandse filosofiefirmament) en de kritische onderzoeksfilosoof drs. Marcel Messing aan het woord.
En het publiek luisterde. Soms vijandig, dan weer vriendelijk, slapend of sceptisch, vervreemd of alert. Maar altijd aandachtig. De oren van de mensheid stonden open voor de machtige stemmen en de grote verhalen. De oorsprong van de toespraak is verloren in de mist van de Oudheid, maar we kunnen er zeker van zijn dat er tienduizenden jaren geleden mensen waren die met de magie van hun woorden anderen betoverden. Stamhoofden, priesters, krijgers, aanvoerders en medicijnmannen moeten al duizenden jaren voor Homerus macht hebben verworven, niet alleen met wapens, rituelen, vuur en kruiden, maar ook met toespraken. Zij spraken in hoop of in vrees tot de mysterieuze krachten van de natuur en de geesten van gestorven verwanten. Gaandeweg werden de toespraken aangewend om strijders aan te sporen tot het gevecht. Na de nederlaag of de overwinning werd er wederom tot de overlevenden of overwinnaars gesproken. Misschien werden de eerste echte toespraken wel gehouden aan de graven van de helden. In de toespraak vinden we een superbe, gecondenseerde presentatie waarmee de spreker iets wil zeggen en overbrengen. Ten diepste waarderen wij de principes van de tijdloze waarschuwingen,
aanbevelingen en opvattingen omtrent vrijheid, vrede en eenvoudig menselijk geluk die ons worden aangereikt. Want uiteindelijk gaat het allemaal om menselijk geluk. Gedurende de eerste tien jaar van deze turbulente 21ste eeuw is Speakers Academy ® uitgegroeid tot het leidende sprekersbureau van Europa. Met haar slogan ‘Bringing Knowledge to the World’ verwoordt zij duidelijk waar zij voor staat; kennisoverdracht in de meest uitgebreide zin van het woord. Een vreedzame wereld is alleen mogelijk door goed onderwijs toegankelijk te maken voor iedereen op deze aarde. Ongeacht leeftijd, ras, seksuele geaardheid, huidskleur of religieuze overtuiging. Goed onderwijs mag niet vergiftigd worden door politieke indoctrinaties, godsdienstige opvattingen, manipulerende belangengroepen of het ontbreken van enige vorm van integriteit bij veel moderne journalisten die menen ‘n’importe quoi’ te kunnen schrijven vanuit het door henzelf geproclameerde Recht op Informatie.
spring drive. to build the world’s best chronograph, we first had to reinvent the motion of time.
Meningen staan soms lijnrecht tegenover elkaar, echter als onafhankelijk instituut kan en wil ACADEMY® Magazine zich niet afsluiten voor afwijkende of bijzondere opvattingen. Wij geven de lezer het postulaat van een eigen kritisch vermogen. Lees alles en behoud het goede.
Ik wens u veel leesplezier deze winter en hoop dat alle oren openstaan voor de stemmen, waarschuwingen, aanbevelingen en verhalen van de mannen en vrouwen die, anno 2010, op het podium en in dit magazine tot u spreken.
dedicated to perfection ANANTA. More than 30 years ago, a SEIKO engineer dreamed of a new kind of watch that would reflect the natural, continuous flow of time. 28 years of R&D later, Spring Drive was born, the only watch in the world with glide motion. Today, Spring Drive sets a new Albert de Booij Oprichter en CEO Speakers Academy ®.
standard in luxury chronographs, capturing the exact elapsed time, not just to the nearest fraction, with an accuracy 5 times greater than any mechanical chronometer. With a design inspired by Katana, the ancient Japanese art of sword making, the perfect chronograph is no longer a dream. www.seiko.nl
10
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
11
Verenigde Nederlanden die zich in de zestiende eeuw bijna van de ene op de andere dag ontwikkelde tot verreweg het rijkste en machtigste land ter wereld.
GEOPOLITIEK
Wereldrijk voor een dag prof. dr. Amy Chua Wat is het verschil tussen nazi-Duitsland en het Mongoolse Rijk? Waarom werd nazi-Duitsland, met zijn machtige leger nooit een hypermacht, en domineerde het Mongoolse, ongeletterde woestijnvolk wél achtentachtig jaar de wereld? Het sleutelwoord is tolerantie, betoogt Amy Chua, hoogleraar aan de Yale Law School, in ‘Day of Empire’. Ze is een erkend expert op het gebied van internationaal zakendoen, etnische conflicten en mondialisering. Chua publiceerde eerder ‘World of Fire’ (2003), waarin ze beschreef hoe het opleggen van democratie en vrije markt in veel landen tot etnische haat en geweld leidt.
W
Wanneer ontstond het idee voor ‘Empire for a Day’? “In 2002 had iedereen het over de VS als een hypermacht. Dat zette me aan het denken. Hoeveel hypermachten waren er eigenlijk geweest? Dat waren er helemaal niet zoveel.”
reeg ze vervolgens aan zijn spies. De Romeinen vermaakten zich met gladiatorspelen. Tolerantie is niet het eerste woord dat bij me opkomt.
“Waar het in mijn boek om draait is relatieve tolerantie. Het gaat om de vraag of deze samenlevingen toleranter waren dan hun concurrenten. De volkeren en individuen die ik beschrijf zijn naar onze maatWat is uw definitie van een hypermacht? staven van mensenrechten inderdaad bepaald niet tolerant. Wanneer “Ik ga in mijn boek uit van drie voorwaarden. Het land is in een be- ik het in mijn boek heb over tolerantie dan verwijs ik naar de mate paalde tijdsperiode zonder enige twijfel machtiger dan zijn rivalen van vrijheid die individuen of groepen van verschillende etnische, en is economisch of militair gezien niet duidelijk inferieur. Bovendien religieuze, taalkundige of andere achtergrond wordt vergund om strekt zijn macht zich uit over zo’n groot gebied met zo’n immense samen te leven, te participeren en vooruit te komen in de maatschappij. In de oude culturen, zoals Rome en Perzië, was deze tolerantie bevolking dat het alle grenzen overtreft.” de enige manier om zulke immense legers te bouwen. Als je je leger openstelt voor krijgers Historisch gezien komt u uit op zeven van diverse naties kun je uiteindelijk veel meer hypermachten: het Perzische Rijk, “Ik geloof niet in bereiken. De sleutel tot het leiderschap van het Romeinse Rijk, de Tang-dynastie India als hypermacht. Dzjengis Khan was het verzamelen van zoveel in China, het Mongoolse Rijk, het mogelijk talentvolle mensen om hem heen. handelsimperium van de Nederlandse Ze hebben nog een Hij rekruteerde bijvoorbeeld buitenlandse Republiek, het Britse koloniale imperium lange weg te gaan.” ingenieurs en andere hoogopgeleide mensen en de Verenigde Staten. uit China. Hij toonde respect naar degenen die loyaal aan hem waren en iedereen die op “Ja, dat waren de grootmachten die aan de definitie van een hypermacht voldeden. Toen ik me ging verdiepen een bepaalde manier getalenteerd was kreeg een eerlijke kans om in hun geschiedenis viel het me op dat ze allemaal een ideologie van binnen de politieke of militaire hiërarchie te worden bevorderd. Door op deze wijze zijn rijk uit te bouwen slaagde hij er zelfs in om steden tolerantie aanhingen.” als Bagdad en Moskou te veroveren.” De Mongoolse heerser Dzjengis Khan, stond erom bekend Even onwaarschijnlijk als het ongeletterde woestijnvolk dat hij hele dorpen met de grond gelijk maakte en de lijken gebruikte om de greppels mee te vullen. De Perzische koning dat hegemonie bereikte is de geschiedenis van één van de andere hypermachten: de piepkleine Republiek der Zeven Darius sneed de oren en de neuzen van zijn vijanden af en
“Ja, dat is zeker een heel interessant verhaal, vooral omdat het in eerste instantie nooit de bedoeling van de Republiek was om het machtigste leger te hebben. Het ging hen om handel en commercie, en om dat doel te bereiken speelde tolerantie een hele grote rol. Veel van de toonaangevende politieke leiders van de Republiek spraken zich expliciet uit voor godsdienstvrijheid, omdat ze ervan overtuigd waren dat dat economisch voordeel zou opleveren. Ze deden alles wat in hun macht lag om de intellectuelen, de innovatieve excentriekelingen en de kapitaalkrachtigste ondernemers aan te trekken. In de Verenigde Staten denken we altijd dat we de opvolgers zijn van de Britten, maar daar denk ik heel anders over. De Republiek was absoluut de voorloper van de hypermacht Amerika. De Britten volgden meer het model van de Romeinen door andere volkeren in te lijven in één grote staat. De Verenigde Staten zijn wel degelijk ook imperialistisch geweest, maar uiteindelijk draait alles om commercie. Net als bij de Republiek het geval was. Het leuke was dat ik nog zoveel andere overeenkomsten zag. Het was zo interessant wat de andere Europeanen over de Nederlanders zeiden in die tijd.” Ze waren niet bijzonder positief. Ze zagen ons als een stel goddeloze, vraatzuchtige, losgeslagen proleten. (Schaterend) “Ja, en verstoken van enige vorm van cultuur. Zie je de overeenkomsten met het imago dat de gemiddelde Amerikaan tegenwoordig heeft? De hamburger etende cowboy, die nog nooit van French Cuisine heeft gehoord. Of de rijke variant: Donald Trump. In de zeventiende eeuw was de perceptie over de Nederlanders hetzelfde. Ze vonden de Hollanders kaaskoppen die teveel bier dronken, vraatzuchtig waren en losgeslagen vrouwen hadden. De vrouwen hadden in die tijd relatief veel rechten in de Republiek.” Tussen 1689 en 1763 waren Groot-Brittannië en Frankrijk geduchte rivalen in hun poging om de wereldheerschappij van de Republiek over te nemen. Frankrijk had een groter leger, de bevolking was vier keer zo groot en ze liepen voor op de Britten in de industriële productie. Toch wonnen de Britten. Hoe kregen ze dat voor elkaar? “Engeland kon makkelijker aan geld komen. Veel rijke en succesvolle joden uit de Republiek volgden Willem de Veroveraar toen hij koning van Engeland werd. Door de immigratiestromen verschoof de macht van de Nederlanders naar de Britten. De joden hadden de diamanthandel en de goudhandel in handen en brachten veel geld met zich mee. Zij waren destijds naar de Republiek gevlucht nadat ze door de Spanjaarden verjaagd waren. De Hugenoten waren door de Fransen verjaagd en wisten zich snel een plek in de Britse gemeenschap te veroveren. De Schotten waren door de Britten altijd zelf vervolgd, tot aan de Act of Toleration van 1689. Vanaf die tijd besloten de Engelsen de Schotten te laten integreren om zo hun loyaliteit te verkrijgen. De Engelsen hadden veel profijt van die beslissing. De Schotten leverden niet alleen mankracht voor het rijk, maar waren ook uitstekende kooplieden en leidende denkers. David Hume en Adam Smith waren Schotten. De Schotten waren ook de drijvende kracht achter de industriële revolutie van Groot-Brittannië.” Tolerantie leverde de hypermachten in de loop der tijden veel op. Daar hadden we toch meer van op kunnen steken, zou je zeggen. “Ik stel in mijn boek dat je als land tolerant moet zijn om een hypermacht te worden en te blijven. Het is echter ook mogelijk dat er te veel diversiteit is. Je hebt wel een bindmiddel nodig om gezamenlijke
Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes Floor Fotografie: Roy Beusker
12
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
13
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Verenigde Nederlanden die zich in de zestiende eeuw bijna van de ene op de andere dag ontwikkelde tot verreweg het rijkste en machtigste land ter wereld.
GEOPOLITIEK
Wereldrijk voor een dag prof. dr. Amy Chua Wat is het verschil tussen nazi-Duitsland en het Mongoolse Rijk? Waarom werd nazi-Duitsland, met zijn machtige leger nooit een hypermacht, en domineerde het Mongoolse, ongeletterde woestijnvolk wél achtentachtig jaar de wereld? Het sleutelwoord is tolerantie, betoogt Amy Chua, hoogleraar aan de Yale Law School, in ‘Day of Empire’. Ze is een erkend expert op het gebied van internationaal zakendoen, etnische conflicten en mondialisering. Chua publiceerde eerder ‘World of Fire’ (2003), waarin ze beschreef hoe het opleggen van democratie en vrije markt in veel landen tot etnische haat en geweld leidt.
W
Wanneer ontstond het idee voor ‘Empire for a Day’? “In 2002 had iedereen het over de VS als een hypermacht. Dat zette me aan het denken. Hoeveel hypermachten waren er eigenlijk geweest? Dat waren er helemaal niet zoveel.”
reeg ze vervolgens aan zijn spies. De Romeinen vermaakten zich met gladiatorspelen. Tolerantie is niet het eerste woord dat bij me opkomt.
“Waar het in mijn boek om draait is relatieve tolerantie. Het gaat om de vraag of deze samenlevingen toleranter waren dan hun concurrenten. De volkeren en individuen die ik beschrijf zijn naar onze maatWat is uw definitie van een hypermacht? staven van mensenrechten inderdaad bepaald niet tolerant. Wanneer “Ik ga in mijn boek uit van drie voorwaarden. Het land is in een be- ik het in mijn boek heb over tolerantie dan verwijs ik naar de mate paalde tijdsperiode zonder enige twijfel machtiger dan zijn rivalen van vrijheid die individuen of groepen van verschillende etnische, en is economisch of militair gezien niet duidelijk inferieur. Bovendien religieuze, taalkundige of andere achtergrond wordt vergund om strekt zijn macht zich uit over zo’n groot gebied met zo’n immense samen te leven, te participeren en vooruit te komen in de maatschappij. In de oude culturen, zoals Rome en Perzië, was deze tolerantie bevolking dat het alle grenzen overtreft.” de enige manier om zulke immense legers te bouwen. Als je je leger openstelt voor krijgers Historisch gezien komt u uit op zeven van diverse naties kun je uiteindelijk veel meer hypermachten: het Perzische Rijk, “Ik geloof niet in bereiken. De sleutel tot het leiderschap van het Romeinse Rijk, de Tang-dynastie India als hypermacht. Dzjengis Khan was het verzamelen van zoveel in China, het Mongoolse Rijk, het mogelijk talentvolle mensen om hem heen. handelsimperium van de Nederlandse Ze hebben nog een Hij rekruteerde bijvoorbeeld buitenlandse Republiek, het Britse koloniale imperium lange weg te gaan.” ingenieurs en andere hoogopgeleide mensen en de Verenigde Staten. uit China. Hij toonde respect naar degenen die loyaal aan hem waren en iedereen die op “Ja, dat waren de grootmachten die aan de definitie van een hypermacht voldeden. Toen ik me ging verdiepen een bepaalde manier getalenteerd was kreeg een eerlijke kans om in hun geschiedenis viel het me op dat ze allemaal een ideologie van binnen de politieke of militaire hiërarchie te worden bevorderd. Door op deze wijze zijn rijk uit te bouwen slaagde hij er zelfs in om steden tolerantie aanhingen.” als Bagdad en Moskou te veroveren.” De Mongoolse heerser Dzjengis Khan, stond erom bekend Even onwaarschijnlijk als het ongeletterde woestijnvolk dat hij hele dorpen met de grond gelijk maakte en de lijken gebruikte om de greppels mee te vullen. De Perzische koning dat hegemonie bereikte is de geschiedenis van één van de andere hypermachten: de piepkleine Republiek der Zeven Darius sneed de oren en de neuzen van zijn vijanden af en
“Ja, dat is zeker een heel interessant verhaal, vooral omdat het in eerste instantie nooit de bedoeling van de Republiek was om het machtigste leger te hebben. Het ging hen om handel en commercie, en om dat doel te bereiken speelde tolerantie een hele grote rol. Veel van de toonaangevende politieke leiders van de Republiek spraken zich expliciet uit voor godsdienstvrijheid, omdat ze ervan overtuigd waren dat dat economisch voordeel zou opleveren. Ze deden alles wat in hun macht lag om de intellectuelen, de innovatieve excentriekelingen en de kapitaalkrachtigste ondernemers aan te trekken. In de Verenigde Staten denken we altijd dat we de opvolgers zijn van de Britten, maar daar denk ik heel anders over. De Republiek was absoluut de voorloper van de hypermacht Amerika. De Britten volgden meer het model van de Romeinen door andere volkeren in te lijven in één grote staat. De Verenigde Staten zijn wel degelijk ook imperialistisch geweest, maar uiteindelijk draait alles om commercie. Net als bij de Republiek het geval was. Het leuke was dat ik nog zoveel andere overeenkomsten zag. Het was zo interessant wat de andere Europeanen over de Nederlanders zeiden in die tijd.” Ze waren niet bijzonder positief. Ze zagen ons als een stel goddeloze, vraatzuchtige, losgeslagen proleten. (Schaterend) “Ja, en verstoken van enige vorm van cultuur. Zie je de overeenkomsten met het imago dat de gemiddelde Amerikaan tegenwoordig heeft? De hamburger etende cowboy, die nog nooit van French Cuisine heeft gehoord. Of de rijke variant: Donald Trump. In de zeventiende eeuw was de perceptie over de Nederlanders hetzelfde. Ze vonden de Hollanders kaaskoppen die teveel bier dronken, vraatzuchtig waren en losgeslagen vrouwen hadden. De vrouwen hadden in die tijd relatief veel rechten in de Republiek.” Tussen 1689 en 1763 waren Groot-Brittannië en Frankrijk geduchte rivalen in hun poging om de wereldheerschappij van de Republiek over te nemen. Frankrijk had een groter leger, de bevolking was vier keer zo groot en ze liepen voor op de Britten in de industriële productie. Toch wonnen de Britten. Hoe kregen ze dat voor elkaar? “Engeland kon makkelijker aan geld komen. Veel rijke en succesvolle joden uit de Republiek volgden Willem de Veroveraar toen hij koning van Engeland werd. Door de immigratiestromen verschoof de macht van de Nederlanders naar de Britten. De joden hadden de diamanthandel en de goudhandel in handen en brachten veel geld met zich mee. Zij waren destijds naar de Republiek gevlucht nadat ze door de Spanjaarden verjaagd waren. De Hugenoten waren door de Fransen verjaagd en wisten zich snel een plek in de Britse gemeenschap te veroveren. De Schotten waren door de Britten altijd zelf vervolgd, tot aan de Act of Toleration van 1689. Vanaf die tijd besloten de Engelsen de Schotten te laten integreren om zo hun loyaliteit te verkrijgen. De Engelsen hadden veel profijt van die beslissing. De Schotten leverden niet alleen mankracht voor het rijk, maar waren ook uitstekende kooplieden en leidende denkers. David Hume en Adam Smith waren Schotten. De Schotten waren ook de drijvende kracht achter de industriële revolutie van Groot-Brittannië.” Tolerantie leverde de hypermachten in de loop der tijden veel op. Daar hadden we toch meer van op kunnen steken, zou je zeggen. “Ik stel in mijn boek dat je als land tolerant moet zijn om een hypermacht te worden en te blijven. Het is echter ook mogelijk dat er te veel diversiteit is. Je hebt wel een bindmiddel nodig om gezamenlijke
Tekst: mr. drs. Yvonne Douwes Floor Fotografie: Roy Beusker
12
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
13
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
innovatieve individuen aan te trekken. De EU heeft wel een immigrantencultuur, maar alleen voor lidstaten. De EU heeft een groot probleem met de immigratiepolitiek. Ze kennen niet de voordelen die de Amerikanen met het immigratiebeleid hebben gehad. Veel van onze grootste economische leiders waren immigranten, zoals de oprichters van Google en het grootste gedeelte uit de Silicon Valley. Jullie hebben die voordelen niet, omdat jullie vanwege humanitaire en asielredenen met name arme immigranten aantrokken. En dan hebben jullie nog het probleem dat in ieder geval een deel van die groep niet assimileert.”
waarde in een maatschappij in stand te houden. Het is dan ook de vraag in de Verenigde Staten en binnen de Europese Unie wat je met buitenlanders aanmoet die zich niet aanpassen. Zo zou iedereen Engels moeten kunnen spreken om met elkaar in gesprek te blijven. Als je bijvoorbeeld naar Miami gaat spreekt iedereen Spaans, dat roept verzet op.” U beschrijft in uw boek de gevoelens van de buitenlanders die er trots op waren als ze het Romeinse burgerschap kregen. De Romeinen hadden een bindmiddel gevonden.
Uw ouders waren er juist heel trots op dat ze deel uitmaakten van de Amerikaanse cultuur, toch?
“Zeker, maar ze hadden één groot voordeel. Ze waren niet democratisch. Toen zij het gebied veroverden dat nu Roemenië heet, namen ze miljoenen ponden zilver en goud in beslag. Dat was vrij productief. De situatie van de Amerikanen in Irak is wezenlijk anders. We stoppen er miljarden dollars in en wat krijgen we terug? De wereld haat ons. We leven in een heel ander tijdperk. Zelfs de meest conservatieve Republikeinen kunnen niet zeggen dat we dan de olie maar in moeten pikken. De Verenigde Staten hebben met name haatliefdeverhoudingen met andere landen. Ook de Europeanen hebben ambivalente gevoelens jegens de Amerikanen. Ze bewonderen misschien hun muziek, hun films, en Hollywood, maar voelen ook veel wrok als het om de Amerikaanse politiek gaat.”
“Ja, en dat moet ook als je immigrant bent, vind ik. Anders hoor je niet in je nieuwe land thuis. Het is een ingewikkeld probleem om enerzijds tolerant te zijn en anderzijds je eigen waarden en normen in stand te houden en niet te verliezen. Ik vind dat immigranten die de waarden en normen van het land waar ze naartoe komen niet respecteren niet kunnen blijven. Van Nederland begrijp ik bijvoorbeeld dat jullie een hele tolerante maatschappij zijn, als ik afga op de Grondwet. Het kan dus niet zo zijn dat immigranten vervolgens maar één godsdienst tolereren. Het wordt een probleem als hier weer een tegenbeweging uit ontstaat die zegt dat moslims niet langer meer welkom zijn in de maatschappij. De verschillende machten gaan dan tegen elkaar aan schoppen en dan beland je in een neerwaartse spiraal. Ik denk dat een deel van de oplossing is om alles bespreekbaar te houden. Eén van de redenen van de opkomst van ultrarechtse partijen is het feit dat het zo lang politiek incorrect was om het probleem aan te kaarten. Je kon helemaal niks meer zeggen over de islam. Ik ben een optimist. Ik denk dat tolerante, constitutionele democratieën zoals de Verenigde Staten en Nederland er wel weer bovenop komen. Na 9/11 heb ik me bij bijna iedere zet van de rechtse regering enorme zorgen gemaakt. Er zijn desastreuze beslissingen genomen in de laatste acht jaar. De verkiezing van Barack Obama tot president was een grote geruststelling. Er breken weer andere tijden aan. Ik hoop dat Obama alle problemen aankan. Het punt is natuurlijk dat als er een nieuwe terroristische aanslag komt binnen de Verenigde Staten iedereen hem de schuld zal geven.”
Die houding is met name ontstaan in de afgelopen acht jaar, denk ik. Althans op zo’n grote schaal. “Het was een acht jaar durende nachtmerrie. Na 9/11 veranderde de hele wereldopinie over de Verenigde Staten, omdat ze zich niet meer aan het internationale recht hielden en heel erg xenofobisch werden. We hebben dat met name aan de neo-conservatieven te danken en het is hun houding waartegen ik ageer in mijn boek. Hun stelling was dat we koste wat kost een hypermacht moesten blijven. Volgens mij is dat nu juist wat we absoluut niet moeten doen. Het geheim van het succes van de Verenigde Staten is juist dat we min of meer per ongeluk een hypermacht zijn geworden. Net zoals de Nederlanders destijds. Het is te vroeg om te zeggen dat de Verenigde Staten geen hypermacht meer zijn. Er heerst weer een sfeer van optimisme sinds Obama gekozen is als president.”
Streeft Obama ook de status van hypermacht na?
Er wordt veel gespeculeerd over India en China als opkomende supermachten. De Singaporees Kishore Mahbubani en de Amerikaan Fareed Zakaria zien de komende periode als de eeuw van Azië. Bent u het daarmee eens? “Ik geloof niet in India als hypermacht. Natuurlijk hebben ze de afgelopen periode in korte tijd enorm veel bereikt, maar de realiteit is dat het een ontwikkelingsland is. Tachtig procent van de populatie leeft van minder dan twee dollar per dag. Ze hebben nog een lange weg te gaan. Ze hebben hun eigen problemen met intolerantie en de laatste vijf jaar zijn er veel problemen geweest met rechtse Hindoe nationalistische partijen. En dan heb ik het nog niet eens over de problemen die de enorme corruptie in India met zich meebrengt. In de Verenigde Staten hebben we ook corruptie, maar dat valt hier totaal bij in het niet.”
Staten niet voorbijstreven. Overigens zegt zelfs de Chinese regering dat het een immens probleem is dat China op technologisch gebied ver achterloopt. Ze zijn gewoon niet innovatief genoeg. Waar ze wel heel goed in zijn is in het namaken van buitenlandse producten.”
“Hij streeft in zijn retoriek zeker niet de status van hypermacht na. Zijn buitenlandse politiek is heel weloverwogen. Hij is veel nederiger dan Bush en ik heb hem nog nooit de beruchte woorden ‘spreading democracy everywhere’ horen gebruiken. Hij spreekt over ‘morele visie’ en ‘morele kracht’ en zijn beleid zal er, paradoxaal genoeg, eerder toe leiden dat onze rol als hypermacht nog niet uitgespeeld is. We trekken nog steeds de beste mensen aan, zelfs Europeanen.”
Een ander probleem, waarover u in uw boek niet rept, is het tekort aan vrouwen door het éénkindbeleid in China.
Zal dat de komende tijd niet minder worden door de slechte economische omstandigheden?
“Ja, hun geografische disbalans is inderdaad ook een probleem. Ze importeren nu vrouwen uit Korea en Vietnam. Een raar fenomeen. Het is gewoon handel.”
“Dat zou kunnen, maar ik zie vooralsnog geen alternatieven. Ik zie niet veel mensen naar China vertrekken. Naar India misschien, maar dan tijdelijk, als expats. Dat is toch een heel ander verhaal. Misschien dat Canada, Australië en wellicht ook Europa meer mensen naar zich toe weten te trekken.”
En China?
Hoe ziet u de rol van de Europese Unie?
“Vandaag de dag is China het tegenovergestelde van een immigrantenmaatschappij. De Chinezen zijn bijzonder succesvol, maar ze willen gewoon niet meer mensen binnen hun grenzen. En ook al zouden ze dat wel willen, dan zie ik buitenlanders nog niet staan springen om naar China te emigreren. Historisch hebben we gezien dat je nooit alle intelligente en creatieve mensen binnen één etnische groep zult vinden. Zolang die situatie niet verandert zie ik ze de Verenigde
“Ik zie de EU als het resultaat van haar eigen versie van strategische tolerantie. Naties worden als een magneet door de Europese Unie aangetrokken. Ze kunnen lid worden en gerespecteerde landen worden. De Amerikanen zijn er behoorlijk van onder de indruk. Zevenentwintig verenigde landen met hetzelfde BNP als de Verenigde Staten. Er is echter één groot manco. De Europese Unie krijgt het nog steeds niet voor elkaar om de slimste en meest creatieve en
14
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
U wijdt in uw boek een hoofdstuk aan nazi-Duitsland en keizerlijk Japan, alhoewel ze duidelijk haaks staan op alle hypermachten die u noemt in uw boek.
“Dat klopt. Ze zijn compleet het tegenovergestelde van de hypermachten en hun tolerante benadering naar andere volkeren. Ze zijn een fascinerend voorbeeld van twee grote opkomende machten die hun doelen volkomen voorbijstreven door hun intolerantie en haat naar andere bevolkingsgroepen. Nazi Duitsland heeft zichzelf bijvoorbeeld enorm in de voet geschoten door briljante wetenschappers als Einstein te laten gaan. Dat heeft de geschiedenis behoorlijk beïnvloed. Wat me ook vreselijk verbaasd heeft is de houding van de nazi’s naar de bevolking toe toen ze de Oekraïne en de Sovjet-Unie binnenvielen. Ze hadden daar hun macht enorm kunnen vergroten, er waren letterlijk tientallen miljoenen mensen die zich bij de nazi’s aan hadden willen sluiten. Een groot deel van hen was ook sterk antisemitisch en had dezelfde idealen. Hitler was in tegenstelling tot Dzjengis Khan echter helemaal niet geïnteresseerd in het mobiliseren van de talenten van overwonnen naties. Hij was puur uit op ‘Lebensraum’ en wilde de inheemse bevolking uitroeien. De Japanners deden precies hetzelfde toen ze Indonesië en Korea binnenvielen. Ze peinsden er niet over om de bevolking deel uit te laten maken van het ‘menselijke kapitaal’, maar werden geleid door hun geloof in ‘het superieure ras’ en door haat verblind. Er is nog één hele treffende anekdote over de nazi’s die aantoont dat ze zich volkomen lieten leiden door rassenhaat en volledig voorbijgingen aan militaire strategieën. In de winter van 1942 werden de Duitse soldaten in de cruciale slag om Stalingrad omsingeld. Toch claimde Heinrich Himmler persoonlijk zoveel mogelijk treinen om meer joden naar de vernietigingskampen te vervoeren. Dit soort voorbeelden uiten de geschiedenis toont ons toch heel duidelijk wat intolerantie teweeg kan brengen. Dat is ook de reden waarom ik ‘Empire of a Day’ geschreven heb. Om te laten zien dat je met tolerantie veel meer kunt bereiken.”
Amy L. Chua is hoogleraar in de rechten aan de Yale Law School. Ze is gespecialiseerd in de studie van de internationale zakelijke transacties, recht en ontwikkeling, etnische conflicten en globalisering en de wet. Chua schreef twee boeken, ‘Day of Empire: How hyperpowers rise to global dominance - and why they fall (2007) en de New York Times bestseller ‘World on Fire: How exporting free market femocracy breeds ethnic hatred and global instability (2003). In mei 2009 verscheen de Nederlandse vertaling van ‘Day of Empire’. Amy Chua’s ouders waren academische opgeleide leden van de economisch succesvolle Chinese minderheid in de Filippijnen, voordat ze naar de Verenigde Staten emigreerden. Chua studeerde magna cum laude met een AB in economie af aan het Harvard College in 1984. Ze behaalde haar JD cum laude in 1987 van de Harvard Law School. Chua woont in New Haven, Connecticut en is getrouwd met de Yale Law School professor Jed Rubenfeld. Ze heeft twee dochters, Sophia en Louisa. amychua@speakersacademy.eu
Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl (uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978-90-468-0588-6) 461 pagina’s Prijs: € 24,94
“Hoewel de gehele maatschappij op onverdraagzaamheid is gebaseerd, is elke vooruitgang gebaseerd op verdraagzaamheid.” — George Bernard Shaw —
15
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
innovatieve individuen aan te trekken. De EU heeft wel een immigrantencultuur, maar alleen voor lidstaten. De EU heeft een groot probleem met de immigratiepolitiek. Ze kennen niet de voordelen die de Amerikanen met het immigratiebeleid hebben gehad. Veel van onze grootste economische leiders waren immigranten, zoals de oprichters van Google en het grootste gedeelte uit de Silicon Valley. Jullie hebben die voordelen niet, omdat jullie vanwege humanitaire en asielredenen met name arme immigranten aantrokken. En dan hebben jullie nog het probleem dat in ieder geval een deel van die groep niet assimileert.”
waarde in een maatschappij in stand te houden. Het is dan ook de vraag in de Verenigde Staten en binnen de Europese Unie wat je met buitenlanders aanmoet die zich niet aanpassen. Zo zou iedereen Engels moeten kunnen spreken om met elkaar in gesprek te blijven. Als je bijvoorbeeld naar Miami gaat spreekt iedereen Spaans, dat roept verzet op.” U beschrijft in uw boek de gevoelens van de buitenlanders die er trots op waren als ze het Romeinse burgerschap kregen. De Romeinen hadden een bindmiddel gevonden.
Uw ouders waren er juist heel trots op dat ze deel uitmaakten van de Amerikaanse cultuur, toch?
“Zeker, maar ze hadden één groot voordeel. Ze waren niet democratisch. Toen zij het gebied veroverden dat nu Roemenië heet, namen ze miljoenen ponden zilver en goud in beslag. Dat was vrij productief. De situatie van de Amerikanen in Irak is wezenlijk anders. We stoppen er miljarden dollars in en wat krijgen we terug? De wereld haat ons. We leven in een heel ander tijdperk. Zelfs de meest conservatieve Republikeinen kunnen niet zeggen dat we dan de olie maar in moeten pikken. De Verenigde Staten hebben met name haatliefdeverhoudingen met andere landen. Ook de Europeanen hebben ambivalente gevoelens jegens de Amerikanen. Ze bewonderen misschien hun muziek, hun films, en Hollywood, maar voelen ook veel wrok als het om de Amerikaanse politiek gaat.”
“Ja, en dat moet ook als je immigrant bent, vind ik. Anders hoor je niet in je nieuwe land thuis. Het is een ingewikkeld probleem om enerzijds tolerant te zijn en anderzijds je eigen waarden en normen in stand te houden en niet te verliezen. Ik vind dat immigranten die de waarden en normen van het land waar ze naartoe komen niet respecteren niet kunnen blijven. Van Nederland begrijp ik bijvoorbeeld dat jullie een hele tolerante maatschappij zijn, als ik afga op de Grondwet. Het kan dus niet zo zijn dat immigranten vervolgens maar één godsdienst tolereren. Het wordt een probleem als hier weer een tegenbeweging uit ontstaat die zegt dat moslims niet langer meer welkom zijn in de maatschappij. De verschillende machten gaan dan tegen elkaar aan schoppen en dan beland je in een neerwaartse spiraal. Ik denk dat een deel van de oplossing is om alles bespreekbaar te houden. Eén van de redenen van de opkomst van ultrarechtse partijen is het feit dat het zo lang politiek incorrect was om het probleem aan te kaarten. Je kon helemaal niks meer zeggen over de islam. Ik ben een optimist. Ik denk dat tolerante, constitutionele democratieën zoals de Verenigde Staten en Nederland er wel weer bovenop komen. Na 9/11 heb ik me bij bijna iedere zet van de rechtse regering enorme zorgen gemaakt. Er zijn desastreuze beslissingen genomen in de laatste acht jaar. De verkiezing van Barack Obama tot president was een grote geruststelling. Er breken weer andere tijden aan. Ik hoop dat Obama alle problemen aankan. Het punt is natuurlijk dat als er een nieuwe terroristische aanslag komt binnen de Verenigde Staten iedereen hem de schuld zal geven.”
Die houding is met name ontstaan in de afgelopen acht jaar, denk ik. Althans op zo’n grote schaal. “Het was een acht jaar durende nachtmerrie. Na 9/11 veranderde de hele wereldopinie over de Verenigde Staten, omdat ze zich niet meer aan het internationale recht hielden en heel erg xenofobisch werden. We hebben dat met name aan de neo-conservatieven te danken en het is hun houding waartegen ik ageer in mijn boek. Hun stelling was dat we koste wat kost een hypermacht moesten blijven. Volgens mij is dat nu juist wat we absoluut niet moeten doen. Het geheim van het succes van de Verenigde Staten is juist dat we min of meer per ongeluk een hypermacht zijn geworden. Net zoals de Nederlanders destijds. Het is te vroeg om te zeggen dat de Verenigde Staten geen hypermacht meer zijn. Er heerst weer een sfeer van optimisme sinds Obama gekozen is als president.”
Streeft Obama ook de status van hypermacht na?
Er wordt veel gespeculeerd over India en China als opkomende supermachten. De Singaporees Kishore Mahbubani en de Amerikaan Fareed Zakaria zien de komende periode als de eeuw van Azië. Bent u het daarmee eens? “Ik geloof niet in India als hypermacht. Natuurlijk hebben ze de afgelopen periode in korte tijd enorm veel bereikt, maar de realiteit is dat het een ontwikkelingsland is. Tachtig procent van de populatie leeft van minder dan twee dollar per dag. Ze hebben nog een lange weg te gaan. Ze hebben hun eigen problemen met intolerantie en de laatste vijf jaar zijn er veel problemen geweest met rechtse Hindoe nationalistische partijen. En dan heb ik het nog niet eens over de problemen die de enorme corruptie in India met zich meebrengt. In de Verenigde Staten hebben we ook corruptie, maar dat valt hier totaal bij in het niet.”
Staten niet voorbijstreven. Overigens zegt zelfs de Chinese regering dat het een immens probleem is dat China op technologisch gebied ver achterloopt. Ze zijn gewoon niet innovatief genoeg. Waar ze wel heel goed in zijn is in het namaken van buitenlandse producten.”
“Hij streeft in zijn retoriek zeker niet de status van hypermacht na. Zijn buitenlandse politiek is heel weloverwogen. Hij is veel nederiger dan Bush en ik heb hem nog nooit de beruchte woorden ‘spreading democracy everywhere’ horen gebruiken. Hij spreekt over ‘morele visie’ en ‘morele kracht’ en zijn beleid zal er, paradoxaal genoeg, eerder toe leiden dat onze rol als hypermacht nog niet uitgespeeld is. We trekken nog steeds de beste mensen aan, zelfs Europeanen.”
Een ander probleem, waarover u in uw boek niet rept, is het tekort aan vrouwen door het éénkindbeleid in China.
Zal dat de komende tijd niet minder worden door de slechte economische omstandigheden?
“Ja, hun geografische disbalans is inderdaad ook een probleem. Ze importeren nu vrouwen uit Korea en Vietnam. Een raar fenomeen. Het is gewoon handel.”
“Dat zou kunnen, maar ik zie vooralsnog geen alternatieven. Ik zie niet veel mensen naar China vertrekken. Naar India misschien, maar dan tijdelijk, als expats. Dat is toch een heel ander verhaal. Misschien dat Canada, Australië en wellicht ook Europa meer mensen naar zich toe weten te trekken.”
En China?
Hoe ziet u de rol van de Europese Unie?
“Vandaag de dag is China het tegenovergestelde van een immigrantenmaatschappij. De Chinezen zijn bijzonder succesvol, maar ze willen gewoon niet meer mensen binnen hun grenzen. En ook al zouden ze dat wel willen, dan zie ik buitenlanders nog niet staan springen om naar China te emigreren. Historisch hebben we gezien dat je nooit alle intelligente en creatieve mensen binnen één etnische groep zult vinden. Zolang die situatie niet verandert zie ik ze de Verenigde
“Ik zie de EU als het resultaat van haar eigen versie van strategische tolerantie. Naties worden als een magneet door de Europese Unie aangetrokken. Ze kunnen lid worden en gerespecteerde landen worden. De Amerikanen zijn er behoorlijk van onder de indruk. Zevenentwintig verenigde landen met hetzelfde BNP als de Verenigde Staten. Er is echter één groot manco. De Europese Unie krijgt het nog steeds niet voor elkaar om de slimste en meest creatieve en
14
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
U wijdt in uw boek een hoofdstuk aan nazi-Duitsland en keizerlijk Japan, alhoewel ze duidelijk haaks staan op alle hypermachten die u noemt in uw boek.
“Dat klopt. Ze zijn compleet het tegenovergestelde van de hypermachten en hun tolerante benadering naar andere volkeren. Ze zijn een fascinerend voorbeeld van twee grote opkomende machten die hun doelen volkomen voorbijstreven door hun intolerantie en haat naar andere bevolkingsgroepen. Nazi Duitsland heeft zichzelf bijvoorbeeld enorm in de voet geschoten door briljante wetenschappers als Einstein te laten gaan. Dat heeft de geschiedenis behoorlijk beïnvloed. Wat me ook vreselijk verbaasd heeft is de houding van de nazi’s naar de bevolking toe toen ze de Oekraïne en de Sovjet-Unie binnenvielen. Ze hadden daar hun macht enorm kunnen vergroten, er waren letterlijk tientallen miljoenen mensen die zich bij de nazi’s aan hadden willen sluiten. Een groot deel van hen was ook sterk antisemitisch en had dezelfde idealen. Hitler was in tegenstelling tot Dzjengis Khan echter helemaal niet geïnteresseerd in het mobiliseren van de talenten van overwonnen naties. Hij was puur uit op ‘Lebensraum’ en wilde de inheemse bevolking uitroeien. De Japanners deden precies hetzelfde toen ze Indonesië en Korea binnenvielen. Ze peinsden er niet over om de bevolking deel uit te laten maken van het ‘menselijke kapitaal’, maar werden geleid door hun geloof in ‘het superieure ras’ en door haat verblind. Er is nog één hele treffende anekdote over de nazi’s die aantoont dat ze zich volkomen lieten leiden door rassenhaat en volledig voorbijgingen aan militaire strategieën. In de winter van 1942 werden de Duitse soldaten in de cruciale slag om Stalingrad omsingeld. Toch claimde Heinrich Himmler persoonlijk zoveel mogelijk treinen om meer joden naar de vernietigingskampen te vervoeren. Dit soort voorbeelden uiten de geschiedenis toont ons toch heel duidelijk wat intolerantie teweeg kan brengen. Dat is ook de reden waarom ik ‘Empire of a Day’ geschreven heb. Om te laten zien dat je met tolerantie veel meer kunt bereiken.”
Amy L. Chua is hoogleraar in de rechten aan de Yale Law School. Ze is gespecialiseerd in de studie van de internationale zakelijke transacties, recht en ontwikkeling, etnische conflicten en globalisering en de wet. Chua schreef twee boeken, ‘Day of Empire: How hyperpowers rise to global dominance - and why they fall (2007) en de New York Times bestseller ‘World on Fire: How exporting free market femocracy breeds ethnic hatred and global instability (2003). In mei 2009 verscheen de Nederlandse vertaling van ‘Day of Empire’. Amy Chua’s ouders waren academische opgeleide leden van de economisch succesvolle Chinese minderheid in de Filippijnen, voordat ze naar de Verenigde Staten emigreerden. Chua studeerde magna cum laude met een AB in economie af aan het Harvard College in 1984. Ze behaalde haar JD cum laude in 1987 van de Harvard Law School. Chua woont in New Haven, Connecticut en is getrouwd met de Yale Law School professor Jed Rubenfeld. Ze heeft twee dochters, Sophia en Louisa. amychua@speakersacademy.eu
Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl (uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978-90-468-0588-6) 461 pagina’s Prijs: € 24,94
“Hoewel de gehele maatschappij op onverdraagzaamheid is gebaseerd, is elke vooruitgang gebaseerd op verdraagzaamheid.” — George Bernard Shaw —
15
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
GEOPOLITIEK
Een lesje omgekeerde globalisering prof. dr. Kishore Mahbubani De gong die de nieuwe eeuw van Azië aankondigt, heeft geslagen. Maar het Westen houdt zich doof, blind en stom. Volgens Kishore Mahbubani is het de hoogste tijd dat het Westen zijn macht met landen uit Azië leert delen. In zijn onlangs verschenen boek ‘De eeuw van Azië’ – een onafwendbare mondiale machtsverschuiving – geeft hij het Westen een pittig lesje omgekeerde globalisering. “Waarom heeft België binnen het Internationale Monetaire Fonds (IMF) meer stemmen dan China? Zijn jullie dan te blind om te zien dat Aziaten de beste Westerse praktijken hebben begrepen en overgenomen?”, vraagt de professor uit Singapore zich op zijn kamer in het chique Hotel Atlantic Kempinski in Hamburg af.
K
Kishore Mahbubani is in Hamburg voor een Hij draagt een zijden stropdas die met de hand groei vast zou houden, nu het in het Westen conferentie. Vanuit zijn hotelkamer heeft is beschilderd met sierlijke Chinese karakters. zo slecht gaat. Dat de stijgende lijn doorzet, de Aziatische intellectueel en professor een “Een heel duur cadeau van mijn zoon”, zegt bewijst volgens Mahbubani dat China econoadembenemend uitzicht op de haven. Hij hij gewichtig. Om er daarna met een glimlach misch volwassen is. “China staat op eigen beis van plan om er straks nog even te gaan aan toe te voegen: “Hij heeft deze das vorig nen, is niet meer afhankelijk van ‘grote broer’ het Westen.” Maar zoals dat vaak kijken. Mahbubani houdt van de begaat, ziet de ‘grote broer’ dat niet. drijvigheid die bij havens hoort. Veel Of wíl dat niet zien, want de nieuwe tijd om Hamburg te verkennen zal hij “De verheerlijking van economische realiteit is misschien echter niet hebben, hij werkt in tien dagen zes steden af: Washington, New wel te bedreigend voor het Westen. democratie is de Heilige Koe “Jullie hebben door dat er iets is verYork en Lausanne heeft hij al achter de van het Westerse denken. anderd, maar willen daar nog niet de rug. Na Hamburg volgen nog Salzburg conclusies uit trekken. De houding van en Berlijn. Overal wordt hij uitgenodigd Daarbij vergeten jullie voor het Westen blijft onveranderd hoogom te komen vertellen over zijn boek moedig. “België heeft binnen het ‘De eeuw van Azië’ dat vorig jaar okhet gemak jullie eigen Internationale Monetaire Fonds (IMF) tober uitkwam en door controversiële geschiedenis maar even.” meer stemmen dan China.” Die verdeuitspraken als: ‘Jullie houden je bezig ling is volgens Mahbubani al lang over met het herschikken van de dekstoelen de houdbaarheidsdatum heen. “De op de Titanic terwijl die aan het zinken is’ veel stof deed opwaaien. In Nederland jaar op een straatmarkt in China gekocht voor tijd dat 12 procent van de wereldbevolking de dienst kan uitmaken over de overige 88 werd het boek enthousiast ontvangen en is het enorme bedrag van één euro.” procent, is voorgoed voorbij. Het Westen zal het inmiddels al aan zijn achtste druk toe. moeten inzien dat ze de macht moet delen Mahbubani is aangenaam verrast door het Economisch volwassen succes. “Ik had verwacht dat het boek vooral Terwijl het Westen diep gebukt gaat onder met de Aziatische landen.” in Amerika een bestseller zou worden en in de economische crisis, groeit de Chinese ecoEuropa minder goed zou aanslaan, maar nomie dit jaar met acht procent. Mahbubani: IJzeren rijstkom precies het omgekeerde is gebeurd. Ik heb “De afgelopen dertig jaar groeide de econo- Dat klinkt bedreigender dan het volgens daar geen verklaring voor, maar ik ben er blij mie in China gemiddeld met tien procent.” Mahbubani is. Hij is ervan overtuigd dat Het was spannend om te zien of China die succesvolle Aziaten er niet op uit zijn om mee.”
het Westen te domineren. “Integendeel, de Aziaten willen juist leren van de Westerse wijsheid. Belangrijke Westerse pijlers als vrije markteconomie, de rechtstaat en de nadruk op onderwijs hebben ze overgenomen en vormen nu het fundament onder de Chinese economie.” Die ontwikkeling is razendsnel gegaan. “In 1980 was ik voor het eerst in mijn leven in het toen nog Maoïstische China. De hervormingen waren nog maar net begonnen. Ik ging in Beijing naar de kapper. Hij knipte mijn haar geweldig, maar hij deed er een uur over. Toen hij klaar was zei ik: ‘dank u wel, maar waarom doet u er zo lang over?’ Hij zei: ‘Of ik nu vijf mensen knip, tien of twintig ik krijg net zoveel betaald, dus waarom zou ik me haasten? De Chinese economie was een ijzeren rijstkom, er zat totaal geen groei in. Totdat China de ijzeren kom kapot sloeg en de prikkels van de vrije markt toeliet. Mahbubani: “Honderden miljoenen Chinezen, die dachten voorbestemd te zijn voor levenslange armoede, zijn er nu van overtuigd dat ze hun leven door eigen inspanning kunnen verbeteren. Dat is toch fantastisch?” Democratie en mensenrechten Een compliment zou op zijn plaats zijn, vindt Mahbubani. Maar het enige wat het Westen kan doen is ‘zeuren’ over democratie en mensenrechten. “De verheerlijking van democratie is de Heilige Koe van het Westerse denken. Daarbij vergeten jullie voor het gemak jullie eigen geschiedenis maar even. De langstdurende democratie ter wereld is die van de Verenigde Staten. In 1776 predikten zij die gelijkheid van de mens al. En het duurde vervolgens bijna honderd jaar voordat de slavernij werd afgeschaft. Het duurde 150 jaar voordat de vrouwen stemrecht kregen. En het duurde bijna 200 jaar voordat de zwarten effectief stemrecht kregen. Zeker nu bekend is geworden wat er in Guantánamo Bay is gebeurd, lijkt het me niet langer opportuun dat het Westen China en andere Aziatische landen de les leest over mensenrechten.” De gematigde toon en open houding van de nieuwe Amerikaanse president Barack Obama, bevallen Mahbubani. “Hij is veel meer een bruggenbouwer dan George W. Bush was. Maar of er echt een stevige brug tussen Oost en West tot stand komt, hangt af van zijn daden. Tot nu toe is het economische beleid van Obama eerder meer dan minder protectionistisch.” Lee Kuan Yew, de stichter van Singapore, zei: eerst economie en dan, wellicht, democratie. Kishore Mahbubani is veel stelliger over het belang van democratie. “Ik geloof, en daar hamer ik op, dat op lange termijn álle samenlevingen democratisch moeten worden. Over de eindbestemming is geen twijfel, wél over de weg ernaartoe. Het Westen gaat ervan uit dat je ineens van een niet-democratie in een
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Enith Stenhuys Met dank aan Hotel Atlantic Kempinski, Hamburg
16
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
17
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
GEOPOLITIEK
Een lesje omgekeerde globalisering prof. dr. Kishore Mahbubani De gong die de nieuwe eeuw van Azië aankondigt, heeft geslagen. Maar het Westen houdt zich doof, blind en stom. Volgens Kishore Mahbubani is het de hoogste tijd dat het Westen zijn macht met landen uit Azië leert delen. In zijn onlangs verschenen boek ‘De eeuw van Azië’ – een onafwendbare mondiale machtsverschuiving – geeft hij het Westen een pittig lesje omgekeerde globalisering. “Waarom heeft België binnen het Internationale Monetaire Fonds (IMF) meer stemmen dan China? Zijn jullie dan te blind om te zien dat Aziaten de beste Westerse praktijken hebben begrepen en overgenomen?”, vraagt de professor uit Singapore zich op zijn kamer in het chique Hotel Atlantic Kempinski in Hamburg af.
K
Kishore Mahbubani is in Hamburg voor een Hij draagt een zijden stropdas die met de hand groei vast zou houden, nu het in het Westen conferentie. Vanuit zijn hotelkamer heeft is beschilderd met sierlijke Chinese karakters. zo slecht gaat. Dat de stijgende lijn doorzet, de Aziatische intellectueel en professor een “Een heel duur cadeau van mijn zoon”, zegt bewijst volgens Mahbubani dat China econoadembenemend uitzicht op de haven. Hij hij gewichtig. Om er daarna met een glimlach misch volwassen is. “China staat op eigen beis van plan om er straks nog even te gaan aan toe te voegen: “Hij heeft deze das vorig nen, is niet meer afhankelijk van ‘grote broer’ het Westen.” Maar zoals dat vaak kijken. Mahbubani houdt van de begaat, ziet de ‘grote broer’ dat niet. drijvigheid die bij havens hoort. Veel Of wíl dat niet zien, want de nieuwe tijd om Hamburg te verkennen zal hij “De verheerlijking van economische realiteit is misschien echter niet hebben, hij werkt in tien dagen zes steden af: Washington, New wel te bedreigend voor het Westen. democratie is de Heilige Koe “Jullie hebben door dat er iets is verYork en Lausanne heeft hij al achter de van het Westerse denken. anderd, maar willen daar nog niet de rug. Na Hamburg volgen nog Salzburg conclusies uit trekken. De houding van en Berlijn. Overal wordt hij uitgenodigd Daarbij vergeten jullie voor het Westen blijft onveranderd hoogom te komen vertellen over zijn boek moedig. “België heeft binnen het ‘De eeuw van Azië’ dat vorig jaar okhet gemak jullie eigen Internationale Monetaire Fonds (IMF) tober uitkwam en door controversiële geschiedenis maar even.” meer stemmen dan China.” Die verdeuitspraken als: ‘Jullie houden je bezig ling is volgens Mahbubani al lang over met het herschikken van de dekstoelen de houdbaarheidsdatum heen. “De op de Titanic terwijl die aan het zinken is’ veel stof deed opwaaien. In Nederland jaar op een straatmarkt in China gekocht voor tijd dat 12 procent van de wereldbevolking de dienst kan uitmaken over de overige 88 werd het boek enthousiast ontvangen en is het enorme bedrag van één euro.” procent, is voorgoed voorbij. Het Westen zal het inmiddels al aan zijn achtste druk toe. moeten inzien dat ze de macht moet delen Mahbubani is aangenaam verrast door het Economisch volwassen succes. “Ik had verwacht dat het boek vooral Terwijl het Westen diep gebukt gaat onder met de Aziatische landen.” in Amerika een bestseller zou worden en in de economische crisis, groeit de Chinese ecoEuropa minder goed zou aanslaan, maar nomie dit jaar met acht procent. Mahbubani: IJzeren rijstkom precies het omgekeerde is gebeurd. Ik heb “De afgelopen dertig jaar groeide de econo- Dat klinkt bedreigender dan het volgens daar geen verklaring voor, maar ik ben er blij mie in China gemiddeld met tien procent.” Mahbubani is. Hij is ervan overtuigd dat Het was spannend om te zien of China die succesvolle Aziaten er niet op uit zijn om mee.”
het Westen te domineren. “Integendeel, de Aziaten willen juist leren van de Westerse wijsheid. Belangrijke Westerse pijlers als vrije markteconomie, de rechtstaat en de nadruk op onderwijs hebben ze overgenomen en vormen nu het fundament onder de Chinese economie.” Die ontwikkeling is razendsnel gegaan. “In 1980 was ik voor het eerst in mijn leven in het toen nog Maoïstische China. De hervormingen waren nog maar net begonnen. Ik ging in Beijing naar de kapper. Hij knipte mijn haar geweldig, maar hij deed er een uur over. Toen hij klaar was zei ik: ‘dank u wel, maar waarom doet u er zo lang over?’ Hij zei: ‘Of ik nu vijf mensen knip, tien of twintig ik krijg net zoveel betaald, dus waarom zou ik me haasten? De Chinese economie was een ijzeren rijstkom, er zat totaal geen groei in. Totdat China de ijzeren kom kapot sloeg en de prikkels van de vrije markt toeliet. Mahbubani: “Honderden miljoenen Chinezen, die dachten voorbestemd te zijn voor levenslange armoede, zijn er nu van overtuigd dat ze hun leven door eigen inspanning kunnen verbeteren. Dat is toch fantastisch?” Democratie en mensenrechten Een compliment zou op zijn plaats zijn, vindt Mahbubani. Maar het enige wat het Westen kan doen is ‘zeuren’ over democratie en mensenrechten. “De verheerlijking van democratie is de Heilige Koe van het Westerse denken. Daarbij vergeten jullie voor het gemak jullie eigen geschiedenis maar even. De langstdurende democratie ter wereld is die van de Verenigde Staten. In 1776 predikten zij die gelijkheid van de mens al. En het duurde vervolgens bijna honderd jaar voordat de slavernij werd afgeschaft. Het duurde 150 jaar voordat de vrouwen stemrecht kregen. En het duurde bijna 200 jaar voordat de zwarten effectief stemrecht kregen. Zeker nu bekend is geworden wat er in Guantánamo Bay is gebeurd, lijkt het me niet langer opportuun dat het Westen China en andere Aziatische landen de les leest over mensenrechten.” De gematigde toon en open houding van de nieuwe Amerikaanse president Barack Obama, bevallen Mahbubani. “Hij is veel meer een bruggenbouwer dan George W. Bush was. Maar of er echt een stevige brug tussen Oost en West tot stand komt, hangt af van zijn daden. Tot nu toe is het economische beleid van Obama eerder meer dan minder protectionistisch.” Lee Kuan Yew, de stichter van Singapore, zei: eerst economie en dan, wellicht, democratie. Kishore Mahbubani is veel stelliger over het belang van democratie. “Ik geloof, en daar hamer ik op, dat op lange termijn álle samenlevingen democratisch moeten worden. Over de eindbestemming is geen twijfel, wél over de weg ernaartoe. Het Westen gaat ervan uit dat je ineens van een niet-democratie in een
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Enith Stenhuys Met dank aan Hotel Atlantic Kempinski, Hamburg
16
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
17
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
EuroCollege Hogeschool Versneld en begeleid MBO & HBO Praktijkgerichte opleidingen in Hospitality & Evenementen Management® en International Hotel & Hospitality Management® democratie kunt veranderen. De geschiedenis leert dat dat onmogelijk is. Het gaat stap voor stap. En die worden gezet.” Intellectuele voorraad De simpelste verklaring voor de opkomst van Azië, is dat het de grootste voorraad aan intellectueel vermogen ter wereld heeft. Mahbubani: “Dat potentieel wordt nu aangesproken. En dat voedt die enorme groei in Azië. Dat hebben de Aziaten ook van het Westen geleerd, dat er in álle lagen van de bevolking talent zit: the American dream! Het aantal mensen in de wereld, dat streeft naar de verwezenlijking van de Westerse droom – een comfortabel middenklassebestaan – is nog nooit zo groot geweest.” Over de enorme gevolgen van deze groei voor het milieu, maakt Mahbubani zich zorgen. “Natuurlijk moet Azië zijn verantwoordelijkheid nemen, maar het zou oneerlijk zijn om – na de zwaar vervuilende Industriële Revolutie van het Westen – Azië te streng op het matje te roepen.” Time Magazine meldde vorig jaar dat in 2010 negentig procent van alle gepromoveerden in wetenschap en technologie Aziaten zouden zijn. “Als je nu op een Amerikaanse universiteit kijkt dan hebben de meeste promovendi inderdaad Aziatische namen. Elk jaar gaan meer dan twintig miljoen Chinezen naar het buitenland om te studeren. Maar tot een echte ‘brain drain’ leidt dat niet want ze komen ook weer terug. Het is anders dan vroeger met de Sovjets. Als die de kans kregen om te vertrekken, vroegen ze meteen asiel aan. Chinezen willen graag meebouwen aan hun land, dat zou toch iets moeten zeggen.”
Ook toen hij nog diplomaat was, deinsde de Singaporees Kishore Mahbubani (spreek uit: Maboebaani) niet terug voor controversiële stellingnames. De immigrantenzoon (zijn ouders kwamen uit India) had carrière gemaakt in de diplomatieke dienst – hij was onder meer gestationeerd in Cambodja, Maleisië, Washington en New York als ambassadeur bij de Verenigde Naties. In die rol was hij twee keer voorzitter van de Veiligheidsraad. In het felle internationale debat dat begin jaren negentig oplaaide over zogeheten ‘Aziatische waarden’ speelde Mahbubani een belangrijke rol. De leiders van de autoritaire regimes van Singapore en Maleisië – Lee Kuan Yew en Mahathir Mohamed – betoogden destijds dat het Westerse democratische model niet zomaar overgeplant kon worden naar Aziatische samenlevingen. Een sterke rol van de overheid in het economische leven zou sterke groei niet in de weg staan. En respect voor mensenrechten en persvrijheid zijn niet zaligmakend, stelden ze tot ergernis van velen in het Westen. Mahbubani schreef destijds felle essays, met titels als ‘The Dangers of Decadence’, ‘What de Rest can teach the West’ en ‘Can Asians Think?’. Na de Aziatische economische crisis eind jaren negentig verstomde het debat grotendeel. Professor Mahbubani is decaan van en hoogleraar Openbaar Bestuur bij de Lee Kuan Yew School of Public Policy aan de Nationale Universiteit van Singapore. Hij schreef meer succesvolle boeken over globalisering. Meer weten, kijk ook op: www.mahbubani.net
Kishore Mahbubani: ‘De eeuw van Azië’ Een onafwendbare mondiale machtsverschuiving. Uitgeverij: Nieuw Amsterdam. ISBN: 978 90 468 0475 9. Prijs: € 20,-
Kishore Mahbubani is een bevlogen spreker, maar bovenal een man van de praktijk. “Pragmatisme is de beste gids die we kunnen hebben bij onze reis door de nieuwe eeuw. Deng Xiaoping, misschien wel de grootste pragmaticus van de twintigste eeuw zei: ‘Het doet er niet toe of een kat zwart of wit is; als hij muizen vangt, is hij een goede kat’.” Geur van armoede Mahbubani beweegt zich ontspannen in een omgeving van Westerse luxe en comfort. Hij mengt zich met gemak in gesprekken met intellectuelen en captains of Industry. Maar hij zal zijn afkomst nooit vergeten. Als een zoon van Indiase immigranten weet hij wat armoede is. “Sterker nog, ik heb de armoede geróken. Tot mijn tiende woonde ik met vier andere gezinsleden in een huis met één slaapkamer. We hadden geen koelkast, geen telefoon en geen televisie, maar ons
Of bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
grootste ongemak was dat we de wc niet konden doorspoelen. Elke ochtend kwam een groepje mannen de metalen ton van ons toilet weghalen en vervangen door een nieuwe. Die bleef daar een etmaal staan en raakte in de loop van de dag gevuld. Ik schaamde me voor de geur. En als ik het moment moet noemen waarop mijn leven in de moderne wereld is begonnen, zou ik het dateren op de dag dat we een watercloset kregen. Ik had toen het gevoel dat mijn leven een magische wending nam, dat ik een waardiger leven kon leiden en dat ik me minder zou schamen als we bezoek kregen.
Kishore Mahbubani - zijn naam betekent zoveel als ‘geliefde geest van de jeugdigheid’ - heeft eigenlijk de leeftijd om rustig zijn carrière af te gaan bouwen en zich te wijden aan zijn hobby’s. “Maar ik heb het nog nooit zo druk gehad.” En stiekem denkt hij alweer aan een volgend boek, dat moet gaan over ‘Global Governance’. Gelukkig geniet hij er met volle teugen van. Al verlangt hij nu wel naar huis, naar zijn vrouw en kinderen. “En misschien kom ik dan ook weer eens toe aan golfen. Dat is voor mij de beste manier om mijn hoofd leeg te maken.” Zijn boek heeft hij opgedragen aan zijn drie kinderen: zoon Kishore (23), dochter Shelagh (20) en zoon Jhamat (18). “Ze studeren allemaal en zijn vol vertrouwen over de toekomst. Wat hun betreft is die ‘Eeuw van Azië’ al lang begonnen!”
kishoremahbubani@speakersacademy.eu
“Ons geduld zal meer bereiken dan onze kracht.” — Edmund Burke —
18
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Openavonden dinsdag- of donderdagavond 19.30 - 21.30 uur 2009 : 1 december 2010 : 21 januari, 18 februari, 25 maart, 22 april, 10 juni & 1 juli Locatie : Westblaak 139, Rotterdam, Tel. 010 - 478 01 29 www.eurocollege.nl
EuroCollege Hogeschool Versneld en begeleid MBO & HBO Praktijkgerichte opleidingen in Hospitality & Evenementen Management® en International Hotel & Hospitality Management® democratie kunt veranderen. De geschiedenis leert dat dat onmogelijk is. Het gaat stap voor stap. En die worden gezet.” Intellectuele voorraad De simpelste verklaring voor de opkomst van Azië, is dat het de grootste voorraad aan intellectueel vermogen ter wereld heeft. Mahbubani: “Dat potentieel wordt nu aangesproken. En dat voedt die enorme groei in Azië. Dat hebben de Aziaten ook van het Westen geleerd, dat er in álle lagen van de bevolking talent zit: the American dream! Het aantal mensen in de wereld, dat streeft naar de verwezenlijking van de Westerse droom – een comfortabel middenklassebestaan – is nog nooit zo groot geweest.” Over de enorme gevolgen van deze groei voor het milieu, maakt Mahbubani zich zorgen. “Natuurlijk moet Azië zijn verantwoordelijkheid nemen, maar het zou oneerlijk zijn om – na de zwaar vervuilende Industriële Revolutie van het Westen – Azië te streng op het matje te roepen.” Time Magazine meldde vorig jaar dat in 2010 negentig procent van alle gepromoveerden in wetenschap en technologie Aziaten zouden zijn. “Als je nu op een Amerikaanse universiteit kijkt dan hebben de meeste promovendi inderdaad Aziatische namen. Elk jaar gaan meer dan twintig miljoen Chinezen naar het buitenland om te studeren. Maar tot een echte ‘brain drain’ leidt dat niet want ze komen ook weer terug. Het is anders dan vroeger met de Sovjets. Als die de kans kregen om te vertrekken, vroegen ze meteen asiel aan. Chinezen willen graag meebouwen aan hun land, dat zou toch iets moeten zeggen.”
Ook toen hij nog diplomaat was, deinsde de Singaporees Kishore Mahbubani (spreek uit: Maboebaani) niet terug voor controversiële stellingnames. De immigrantenzoon (zijn ouders kwamen uit India) had carrière gemaakt in de diplomatieke dienst – hij was onder meer gestationeerd in Cambodja, Maleisië, Washington en New York als ambassadeur bij de Verenigde Naties. In die rol was hij twee keer voorzitter van de Veiligheidsraad. In het felle internationale debat dat begin jaren negentig oplaaide over zogeheten ‘Aziatische waarden’ speelde Mahbubani een belangrijke rol. De leiders van de autoritaire regimes van Singapore en Maleisië – Lee Kuan Yew en Mahathir Mohamed – betoogden destijds dat het Westerse democratische model niet zomaar overgeplant kon worden naar Aziatische samenlevingen. Een sterke rol van de overheid in het economische leven zou sterke groei niet in de weg staan. En respect voor mensenrechten en persvrijheid zijn niet zaligmakend, stelden ze tot ergernis van velen in het Westen. Mahbubani schreef destijds felle essays, met titels als ‘The Dangers of Decadence’, ‘What de Rest can teach the West’ en ‘Can Asians Think?’. Na de Aziatische economische crisis eind jaren negentig verstomde het debat grotendeel. Professor Mahbubani is decaan van en hoogleraar Openbaar Bestuur bij de Lee Kuan Yew School of Public Policy aan de Nationale Universiteit van Singapore. Hij schreef meer succesvolle boeken over globalisering. Meer weten, kijk ook op: www.mahbubani.net
Kishore Mahbubani: ‘De eeuw van Azië’ Een onafwendbare mondiale machtsverschuiving. Uitgeverij: Nieuw Amsterdam. ISBN: 978 90 468 0475 9. Prijs: € 20,-
Kishore Mahbubani is een bevlogen spreker, maar bovenal een man van de praktijk. “Pragmatisme is de beste gids die we kunnen hebben bij onze reis door de nieuwe eeuw. Deng Xiaoping, misschien wel de grootste pragmaticus van de twintigste eeuw zei: ‘Het doet er niet toe of een kat zwart of wit is; als hij muizen vangt, is hij een goede kat’.” Geur van armoede Mahbubani beweegt zich ontspannen in een omgeving van Westerse luxe en comfort. Hij mengt zich met gemak in gesprekken met intellectuelen en captains of Industry. Maar hij zal zijn afkomst nooit vergeten. Als een zoon van Indiase immigranten weet hij wat armoede is. “Sterker nog, ik heb de armoede geróken. Tot mijn tiende woonde ik met vier andere gezinsleden in een huis met één slaapkamer. We hadden geen koelkast, geen telefoon en geen televisie, maar ons
Of bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
grootste ongemak was dat we de wc niet konden doorspoelen. Elke ochtend kwam een groepje mannen de metalen ton van ons toilet weghalen en vervangen door een nieuwe. Die bleef daar een etmaal staan en raakte in de loop van de dag gevuld. Ik schaamde me voor de geur. En als ik het moment moet noemen waarop mijn leven in de moderne wereld is begonnen, zou ik het dateren op de dag dat we een watercloset kregen. Ik had toen het gevoel dat mijn leven een magische wending nam, dat ik een waardiger leven kon leiden en dat ik me minder zou schamen als we bezoek kregen.
Kishore Mahbubani - zijn naam betekent zoveel als ‘geliefde geest van de jeugdigheid’ - heeft eigenlijk de leeftijd om rustig zijn carrière af te gaan bouwen en zich te wijden aan zijn hobby’s. “Maar ik heb het nog nooit zo druk gehad.” En stiekem denkt hij alweer aan een volgend boek, dat moet gaan over ‘Global Governance’. Gelukkig geniet hij er met volle teugen van. Al verlangt hij nu wel naar huis, naar zijn vrouw en kinderen. “En misschien kom ik dan ook weer eens toe aan golfen. Dat is voor mij de beste manier om mijn hoofd leeg te maken.” Zijn boek heeft hij opgedragen aan zijn drie kinderen: zoon Kishore (23), dochter Shelagh (20) en zoon Jhamat (18). “Ze studeren allemaal en zijn vol vertrouwen over de toekomst. Wat hun betreft is die ‘Eeuw van Azië’ al lang begonnen!”
kishoremahbubani@speakersacademy.eu
“Ons geduld zal meer bereiken dan onze kracht.” — Edmund Burke —
18
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Openavonden dinsdag- of donderdagavond 19.30 - 21.30 uur 2009 : 1 december 2010 : 21 januari, 18 februari, 25 maart, 22 april, 10 juni & 1 juli Locatie : Westblaak 139, Rotterdam, Tel. 010 - 478 01 29 www.eurocollege.nl
GEOPOLITIEK
Zijn het emoties die de mensheid verdelen of verbinden in een wereld vol machtsstrijd en een groeiende kloof tussen arm en rijk? De Franse denker prof. Dominique Moïsi betoogt dat we de emoties en gevoelens van alle spelers in de politieke arena moeten bestuderen en begrijpen, zodat we de ander in deze tijd van mondialisering zonder vooroordelen en superioriteitsgevoel tegemoet kunnen treden. “Dat is cruciaal, maar we moeten wel eerst onszelf leren kennen”, zegt Moïsi op bezoek in Amsterdam. Door in zijn boek ‘De geopolitiek van emoties’ de drijvende krachten achter culturele verschillen in kaart te brengen zorgt hij voor een beter begrip van de wereld en brengt hij zijn lezers dichter bij een vreedzame oplossing voor de onwetendheid en verschillen die ons in de weg zitten.
Emoties als handelsmerk prof. dr. Dominique Moïsi over de culturen van hoop, angst en vernedering
D
Dominique Moïsi beschrijft waarom sommige culturen eerder met elkaar botsen dan andere. Europa en de Verenigde Staten zitten volgens hem gevangen in ‘de angst voor de ander’ (die mede voortkomt uit het onvermogen migranten en asielzoekers een plek te geven in de maatschappij en de opkomst van het populisme verklaart) en ‘de vrees voor het verlies van nationale identiteit’. Economische en politieke problemen verergeren daardoor. In Azië, “maar niet overal”, heeft hij een ‘cultuur van hoop’ ervaren en in de islamitische wereld ‘van vernedering’. Het Palestijns-Israëlische conflict beschouwt hij niet alleen als de matrix van de internationale betrekkingen, maar tevens als een archetypisch treffen tussen twee van de primaire emoties, vernedering en angst. ‘Uit een absolute en unieke tragedie is een natie geboren; een ander volk is verpletterd door een slachtoffer dat blind is geworden door andermans leed door de immensiteit van zijn eigen lichamelijke en psychische verwondingen. Er is niets emotionelers
denkbaar dan deze tragische confrontatie die zich voltrekt op een wereldtoneel dat nog immer wordt gedomineerd door de botsende schuldgevoelens van een WestEuropese wereld, die is verscheurd door de herinnering aan het antisemitisme en het kolonialisme”.
“Ik herken weinig meer van waar de Nederlanders trots op waren.” “Er zijn zoveel emoties. Ik heb gekozen voor vernedering, hoop en angst, omdat die emoties bijzonder belangrijk zijn in de geografisch bepaalde politiek”, vertelt Moïsi. “Ze hebben alledrie met een bepaald vertrouwensconcept te maken. Hoop is: ik
kan het, ik zal het doen, ik zal het je laten zien. Vernedering is het tegenovergestelde: ik kan het niet, daarom probeer ik jou omlaag te trekken naar mijn niveau als ik het jouwe niet kan bereiken. Die emotie leidt tot geweld en terrorisme. Angst is denken ‘Oh mijn God de wereld wordt zo gevaarlijk’, of zoals Woody Allen ooit zei: ‘Laat me gaan zitten voor het te gevaarlijk wordt’. Elke culturele emotie impliceert een bepaalde relatie met de tijd. In de wereld van hoop behoort de toekomst jou. Bij vernedering is er geen toekomst. Bij angst is de toekomst moeilijker dan het heden. In elke samenleving draait het om vertrouwen. Hoop is voedsel voor het vertrouwen van mensen in hun toekomst. Angst en vernedering werken daar negatief op. Hoewel, een beetje vernedering kan positief zijn, omdat het mensen aanzet net iets meer te doen. China, India en Zuid-Korea waren jaloers op en voelden zich ‘vernederd’ door het succes van Japan, wat uiteindelijk een stimulans is gebleken. Een beetje angst is ook goed Tekst: Jacques Geluk
20
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
21
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie: Roy Beusker
GEOPOLITIEK
Zijn het emoties die de mensheid verdelen of verbinden in een wereld vol machtsstrijd en een groeiende kloof tussen arm en rijk? De Franse denker prof. Dominique Moïsi betoogt dat we de emoties en gevoelens van alle spelers in de politieke arena moeten bestuderen en begrijpen, zodat we de ander in deze tijd van mondialisering zonder vooroordelen en superioriteitsgevoel tegemoet kunnen treden. “Dat is cruciaal, maar we moeten wel eerst onszelf leren kennen”, zegt Moïsi op bezoek in Amsterdam. Door in zijn boek ‘De geopolitiek van emoties’ de drijvende krachten achter culturele verschillen in kaart te brengen zorgt hij voor een beter begrip van de wereld en brengt hij zijn lezers dichter bij een vreedzame oplossing voor de onwetendheid en verschillen die ons in de weg zitten.
Emoties als handelsmerk prof. dr. Dominique Moïsi over de culturen van hoop, angst en vernedering
D
Dominique Moïsi beschrijft waarom sommige culturen eerder met elkaar botsen dan andere. Europa en de Verenigde Staten zitten volgens hem gevangen in ‘de angst voor de ander’ (die mede voortkomt uit het onvermogen migranten en asielzoekers een plek te geven in de maatschappij en de opkomst van het populisme verklaart) en ‘de vrees voor het verlies van nationale identiteit’. Economische en politieke problemen verergeren daardoor. In Azië, “maar niet overal”, heeft hij een ‘cultuur van hoop’ ervaren en in de islamitische wereld ‘van vernedering’. Het Palestijns-Israëlische conflict beschouwt hij niet alleen als de matrix van de internationale betrekkingen, maar tevens als een archetypisch treffen tussen twee van de primaire emoties, vernedering en angst. ‘Uit een absolute en unieke tragedie is een natie geboren; een ander volk is verpletterd door een slachtoffer dat blind is geworden door andermans leed door de immensiteit van zijn eigen lichamelijke en psychische verwondingen. Er is niets emotionelers
denkbaar dan deze tragische confrontatie die zich voltrekt op een wereldtoneel dat nog immer wordt gedomineerd door de botsende schuldgevoelens van een WestEuropese wereld, die is verscheurd door de herinnering aan het antisemitisme en het kolonialisme”.
“Ik herken weinig meer van waar de Nederlanders trots op waren.” “Er zijn zoveel emoties. Ik heb gekozen voor vernedering, hoop en angst, omdat die emoties bijzonder belangrijk zijn in de geografisch bepaalde politiek”, vertelt Moïsi. “Ze hebben alledrie met een bepaald vertrouwensconcept te maken. Hoop is: ik
kan het, ik zal het doen, ik zal het je laten zien. Vernedering is het tegenovergestelde: ik kan het niet, daarom probeer ik jou omlaag te trekken naar mijn niveau als ik het jouwe niet kan bereiken. Die emotie leidt tot geweld en terrorisme. Angst is denken ‘Oh mijn God de wereld wordt zo gevaarlijk’, of zoals Woody Allen ooit zei: ‘Laat me gaan zitten voor het te gevaarlijk wordt’. Elke culturele emotie impliceert een bepaalde relatie met de tijd. In de wereld van hoop behoort de toekomst jou. Bij vernedering is er geen toekomst. Bij angst is de toekomst moeilijker dan het heden. In elke samenleving draait het om vertrouwen. Hoop is voedsel voor het vertrouwen van mensen in hun toekomst. Angst en vernedering werken daar negatief op. Hoewel, een beetje vernedering kan positief zijn, omdat het mensen aanzet net iets meer te doen. China, India en Zuid-Korea waren jaloers op en voelden zich ‘vernederd’ door het succes van Japan, wat uiteindelijk een stimulans is gebleken. Een beetje angst is ook goed Tekst: Jacques Geluk
20
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
21
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie: Roy Beusker
slag van een seculiere, burgerlijke religie. De officiële tekst is voor de Amerikanen een relikwie, zoiets als het gewaad van Jezus voor christenen. Op Europees niveau is er zelfs geen grondwet.” Toch waarschuwt Moïsi ook de Amerikanen: “Zij zouden hun systeem van sociale zekerheid op Europese leest moeten schoeien. De situatie is op dat gebied in de Verenigde Staten onaanvaardbaar, ondraaglijk en onwaardig.” We moeten van elkaar leren. Overigens schrijft hij in zijn boek wel: ‘Het Amerika dat ik zag tussen 2001 en 2008 leek weinig op het Amerika dat mijn leven mede vormgaf. Ik ben dus geen neutrale waarnemer, maar eerder een teleurgestelde minnaar’.
voor hoop. De Europese Unie is er alleen maar gekomen omdat haar voorganger, de Europese Economische Gemeenschap (EEG) is gecreëerd uit angst voor een nieuwe oorlog. Te veel hoop en zelfvertrouwen is ook niet goed en kan zelfs gevaarlijk zijn. Bush zou democratie in Bagdad en vrede in Jeruzalem brengen. Een voorbeeld van overmatige hoop, die niet bereikt kon worden en daardoor een negatief effect had.” Obama Hij heeft ‘De geopolitiek van emoties’ in de zomer van 2008 grotendeels voltooid, maar Moïsi heeft nog aandacht kunnen besteden aan de kredietcrisis (‘een gevolg van de angst dat we niet alles meer in de hand hebben’) en aan de verkiezingszege van Barack Obama op 4 november. “Ik heb daarna een half jaar als een Europeaan in de Verenigde Staten gewoond, nadat ik begin dit jaar was gevraagd als gastprofessor colleges over emoties te geven aan de Harvard Universiteit. De verschillen met Europa zijn enorm. De energie daar, de levenskracht, de
zin er wat van te maken. Er is zoveel meer collectieve hoop, maar tegelijk erg veel individuele angst en onzekerheid. Europa wordt daarentegen gedomineerd door collectieve somberheid, waarvan we moeilijk lijken te herstellen. Door de bescherming van de sociale welvaartsstaat zijn individuele Europeanen veel minder bang. Ik ben speciaal voor de Europese verkiezingen teruggekomen, omdat ik per se wilde stemmen, maar velen hebben de moeite niet genomen. Eens temeer een bewijs van groeiend cynisme en onderlinge vervreemding. Een Europese leider met Obama’s uitstraling zou geweldig zijn, maar dat kan niet. De regeringsleiders zorgen er wel voor dat de voorzitter van de Europese Commissie niet té charismatisch is. Barosso is niet herkozen om zijn kunde, maar vanwege zijn beperkingen. Europa kampt niet alleen met een gebrek aan leiders, die het voor de Unie opnemen, maar ook aan ambitie. Er is sprake van een identiteitscrisis, omdat niemand nog schijnt te weten wat het betekent Europeaan te zijn. De Amerikaanse grondwet is de weer-
22
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Handelsmerk Moïsi beschrijft zichzelf als een gepassioneerde, gematigde man, die zijn leven wijdt aan het bestuderen van internationale relaties. In zijn boek verwijst hij naar zijn vader die Auschwitz overleefde. Vandaar dat de gedachte ‘Eén Europa als waarborg tegen oorlog en chaos’ vastzit in zijn hoofd. “Veel jongens spelen soldaatje en willen strateeg zijn. Dat gold niet voor mij. Ik haatte oorlog zozeer, dat ik al vroeg wilde begrijpen welke mechanismen tot oorlog leiden. Ik wilde leren oorlog te voorkomen en vrede te handhaven. Naast haat was er dus fascinatie. Daarbij heb ik altijd rekening gehouden met emoties.” Schrijver is Moïsi niet van nature. “Ik had een column geschreven. Mijn oude professor en collega aan Harvard vond hem goed en vroeg me een essay te schrijven voor het magazine Foreign Affairs.” In ‘The clash of emotions’, gepubliceerd in januari 2007, schrijft hij al over angst, vernedering, hoop en de nieuwe wereldorde. “Het was online het best verkochte artikel van het jaar. De directeur van uitgeverij Random House had mij er op de radio over horen praten en vroeg me de column te transformeren tot een boek, waarvan hij de wereldrechten zou kopen. Een gevaarlijke uitdaging, die mij de kans gaf van mijn amateuristische specialisatie in emoties een handelsmerk te maken. Nu besef ik dat het wel altijd in me heeft gezeten”, lacht hij. Het lukt hem sowieso goed zijn visie over te brengen: “De studenten van Harvard ervoeren mijn colleges over emoties als levendiger en meer in lijn met de realiteit van de internationale politiek, dan de droge, wetenschappelijke benadering die ze gewend waren. Anderen zeiden pas nog dat mijn boek zo ‘in lijn is met de gebeurtenissen in Iran’, terwijl het al ruim voor de verkiezingen is uitgekomen. Het is bijzonder dat een boek over internationale kwesties in vijftien talen is vertaald, maar dat komt omdat het niet academisch is, maar compact en toegankelijk. Voor de eerlijke mens, niet voor de professional. Ik hoop dat mijn boek mensen ertoe aanzet anders te gaan denken.”
Hij schrijft dat moslims lijden onder een ‘geïdealiseerd verleden, een triest heden en geen toekomst’. “In de straten van Iran zag je in juni en juli de botsing tussen de cultuur van hoop - van degenen die verandering willen, met als motor van de vrijheid de 26-jarige studente Nena die heel de wereld heeft zien sterven - en de cultuur van vernedering en angst - van degenen die willen vasthouden aan de status quo. President Obama was intelligent genoeg zich niet onmiddellijk achter oppositieleider Mousavi op te stellen, maar wel het geweld en de mensenrechtenschendingen te veroordelen. Mousavi heeft zelf ook geen schone handen, maar mensen kunnen net als emoties veranderen. De Sharon uit 2005 is ook niet de Sharon uit 1982.” Over China en India zegt hij dat deze landen veel groei laten zien, maar ook veel egoïsme. “Ze hebben geen idee van een universele missie, maar zijn uit op macht. China is tevreden in een wereld die het land toestaat te groeien en meer invloed te krijgen. Het zou gevaarlijk zijn als China niet meer groeit en wanhoop hoop vervangt, want dat roept agressiviteit op en destabiliseert het huidige evenwicht en de status quo tussen China en India enerzijds en China en de rest van de wereld anderzijds. China wordt niet gehinderd door een koloniaal verleden en kan daardoor veel gemakkelijker zaken doen met Afrikaanse landen: geld voor waar. Ik ben niet bang voor het buitenlands beleid van ‘Chindia’, het zou me echter verontrusten wanneer deze landen de ongelijkheid tussen burgers handhaven of niet in staat blijken te zijn hervormingen door te voeren en corruptie aan te pakken. Wij moeten ons er denk ik niet te veel mee bemoeien, maar hen zo snel mogelijk en zodanig integreren dat ze zich mede-verantwoordelijk voelen voor de wereld.” Wat later zegt Moïsi: “De wereld heeft drie miljard Aziatische bewoners. Een verenigde westerse wereld zou goed zijn voor de balans, maar het probleem is dat Europa van de Amerikaanse radarschermen lijkt te zijn verdwenen. Overstijgen “Je kunt de wereld niet begrijpen wanneer je je eigen emoties niet begrijpt. Dan kun je jezelf niet overstijgen”, benadrukt de professor. “Daarna moet je de emoties van anderen integreren en bestuderen en er rekening mee houden dat er goede én slechte emoties zijn. Daarom zijn de Chinese en Indiase elite zo superieur: zij begrijpen ons, zijn in staat ons te worden en tegelijk zichzelf te blijven. Zij leven in onze hoofden, maar omgekeerd kunnen wij dat niet. Misschien komt het wel omdat ze om vooruit te kunnen komen onze talen wel moesten leren en onze manier van leven en hoe wij in elkaar zitten moesten
begrijpen. Dat is de paradox van de mondialisering. De wereld veramerikaniseert en tegelijk verliest het Westen invloed op economisch, demografisch en zelfs strategisch gebied. Wij hebben onze cultuur naar hen geëxporteerd, maar onze concurrentiekracht verloren.” De informatierevolutie versnelt dat fenomeen. “De Iraanse revolutie is een twitterrevolutie. Dankzij deze ontwikkeling heeft de hele wereld kunnen meekijken met een
“Ik ben geen objectieve waarnemer van Amerika, eerder een teleurgestelde minnaar.” opstand waarvan de omvang anders wellicht verborgen was gebleven. De impact van de moderne technologie op de wereld is enorm. Hetzelfde geldt voor de media. Zij maken van emoties een niet langer te negeren factor, hoewel ze natuurlijk altijd een rol hebben gespeeld. De woede over het declaratieschandaal in Groot-Brittannië heeft door de aandacht in de populaire kranten absurde proporties aangenomen. Al deze ontwikkelingen ten spijt, blijft het belangrijk te beseffen dat geschiedenis en cultuur noodzakelijke ingrediënten zijn om internationale relaties te kunnen bestuderen. Je moet begrijpen waar mensen vandaan komen, wat hen beweegt. Gelukkig zijn er ook universele emoties, dat zie je bijvoorbeeld in de sport. We moeten gelijkheid als basis nemen. Ik moet net zoveel van jou leren als jij van mij. We zijn gelijk.”
Moïsi besluit zijn boek met een blik op 2025. “Ik analyseer de huidige wereld door de bril van emotie, in de toekomst kan zij twee kanten op, afhankelijk van de ontwikkeling van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Angst of hoop.” Na de vierde Intifadah in 2018 is de veiligheidssituatie niet alleen in het MiddenOosten, maar wereldwijd verslechterd. De angstcultuur is universeel, terroristische groepen hebben al biologische wapens gebruikt tijdens aanslagen die aan 30.000 mensen het leven hebben gekost. Als gevolg daarvan zijn in de wereld van 2025 alle grenzen gesloten en de mensen zijn onafgebroken in een staat van spanning, frustratie en angst. De Verenigde Staten hebben zich, uitgeput door crises en oorlog, teruggetrokken in een neoprotectionistisch pantser. Als de hoop zegeviert is er eindelijk vrede in het MiddenOosten, zijn de Verenigde Staten de groenste economie ter wereld en wordt de verenigde Europese Unie met één permanente zetel vertegenwoordigd in de Veiligheidsraad. Het democratische Turkije heeft zo’n indruk gemaakt dat het land eindelijk mag toetreden tot de EU. “Het goede scenario is een droom. Wat Europa betreft ben ik bang dat we in 2009 dichter naar het slechte scenario zijn toegekropen. We weten niet goed meer wat we hebben. Misschien zijn we wel te tevreden en bang om alles te verliezen. Uiteindelijk zullen we ergens in het midden uitkomen.” Ten slotte, hoe staat Nederland ervoor? “Ik ben hier vaak geweest. Deze keer heerst er een slechte stemming. Angst overheerst hoop. Ik herken weinig meer van waar de Nederlanders trots op waren. Nederland heeft altijd geloofd in tolerantie, in Europa, nu overheerst wantrouwen.”
Prof. dr. Dominique Moïsi is speciaal adviseur van het Franse Instituut voor Inter-nationale Betrek-kingen (IFRI), waarvan hij eerder adjunct-directeur was. Daarnaast is hij hoogleraar aan de Harvard Universiteit in de Verenigde Staten. Na zijn studies politieke wetenschappen en recht aan de Sorbonne en Harvard, heeft Moïsi onder meer gedoceerd aan de nationale school voor bestuursrecht en het Institituut voor Politieke Studies in Parijs. Hij is deskundige op het gebied van geopolitiek en internationale politiek en kent vele wereldleiders. Hij bezet de stoel Europese geopolitiek aan het Europees College van Natolin (Warschau). Moïsi heeft artikelen geschreven in de Financial Times, de New York Times, Die Welt, NRC Handelsblad en vele andere belangrijke tijdschriften en dagbladen. Als specialist internationale relaties en het Midden-Oosten heeft hij in 2008 het boek ‘Geopolitiek van emotie’ gepubliceerd (Nieuw Amsterdam Uitgevers, ISBN 978-90-468-0576-3). Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl Moïsi is lid van de Bilderberg Groep.
dominiquemoisi@speakersacademy.eu “Onwetendheid is de bron van alle kwaad.” — Socrates —
23
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
slag van een seculiere, burgerlijke religie. De officiële tekst is voor de Amerikanen een relikwie, zoiets als het gewaad van Jezus voor christenen. Op Europees niveau is er zelfs geen grondwet.” Toch waarschuwt Moïsi ook de Amerikanen: “Zij zouden hun systeem van sociale zekerheid op Europese leest moeten schoeien. De situatie is op dat gebied in de Verenigde Staten onaanvaardbaar, ondraaglijk en onwaardig.” We moeten van elkaar leren. Overigens schrijft hij in zijn boek wel: ‘Het Amerika dat ik zag tussen 2001 en 2008 leek weinig op het Amerika dat mijn leven mede vormgaf. Ik ben dus geen neutrale waarnemer, maar eerder een teleurgestelde minnaar’.
voor hoop. De Europese Unie is er alleen maar gekomen omdat haar voorganger, de Europese Economische Gemeenschap (EEG) is gecreëerd uit angst voor een nieuwe oorlog. Te veel hoop en zelfvertrouwen is ook niet goed en kan zelfs gevaarlijk zijn. Bush zou democratie in Bagdad en vrede in Jeruzalem brengen. Een voorbeeld van overmatige hoop, die niet bereikt kon worden en daardoor een negatief effect had.” Obama Hij heeft ‘De geopolitiek van emoties’ in de zomer van 2008 grotendeels voltooid, maar Moïsi heeft nog aandacht kunnen besteden aan de kredietcrisis (‘een gevolg van de angst dat we niet alles meer in de hand hebben’) en aan de verkiezingszege van Barack Obama op 4 november. “Ik heb daarna een half jaar als een Europeaan in de Verenigde Staten gewoond, nadat ik begin dit jaar was gevraagd als gastprofessor colleges over emoties te geven aan de Harvard Universiteit. De verschillen met Europa zijn enorm. De energie daar, de levenskracht, de
zin er wat van te maken. Er is zoveel meer collectieve hoop, maar tegelijk erg veel individuele angst en onzekerheid. Europa wordt daarentegen gedomineerd door collectieve somberheid, waarvan we moeilijk lijken te herstellen. Door de bescherming van de sociale welvaartsstaat zijn individuele Europeanen veel minder bang. Ik ben speciaal voor de Europese verkiezingen teruggekomen, omdat ik per se wilde stemmen, maar velen hebben de moeite niet genomen. Eens temeer een bewijs van groeiend cynisme en onderlinge vervreemding. Een Europese leider met Obama’s uitstraling zou geweldig zijn, maar dat kan niet. De regeringsleiders zorgen er wel voor dat de voorzitter van de Europese Commissie niet té charismatisch is. Barosso is niet herkozen om zijn kunde, maar vanwege zijn beperkingen. Europa kampt niet alleen met een gebrek aan leiders, die het voor de Unie opnemen, maar ook aan ambitie. Er is sprake van een identiteitscrisis, omdat niemand nog schijnt te weten wat het betekent Europeaan te zijn. De Amerikaanse grondwet is de weer-
22
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Handelsmerk Moïsi beschrijft zichzelf als een gepassioneerde, gematigde man, die zijn leven wijdt aan het bestuderen van internationale relaties. In zijn boek verwijst hij naar zijn vader die Auschwitz overleefde. Vandaar dat de gedachte ‘Eén Europa als waarborg tegen oorlog en chaos’ vastzit in zijn hoofd. “Veel jongens spelen soldaatje en willen strateeg zijn. Dat gold niet voor mij. Ik haatte oorlog zozeer, dat ik al vroeg wilde begrijpen welke mechanismen tot oorlog leiden. Ik wilde leren oorlog te voorkomen en vrede te handhaven. Naast haat was er dus fascinatie. Daarbij heb ik altijd rekening gehouden met emoties.” Schrijver is Moïsi niet van nature. “Ik had een column geschreven. Mijn oude professor en collega aan Harvard vond hem goed en vroeg me een essay te schrijven voor het magazine Foreign Affairs.” In ‘The clash of emotions’, gepubliceerd in januari 2007, schrijft hij al over angst, vernedering, hoop en de nieuwe wereldorde. “Het was online het best verkochte artikel van het jaar. De directeur van uitgeverij Random House had mij er op de radio over horen praten en vroeg me de column te transformeren tot een boek, waarvan hij de wereldrechten zou kopen. Een gevaarlijke uitdaging, die mij de kans gaf van mijn amateuristische specialisatie in emoties een handelsmerk te maken. Nu besef ik dat het wel altijd in me heeft gezeten”, lacht hij. Het lukt hem sowieso goed zijn visie over te brengen: “De studenten van Harvard ervoeren mijn colleges over emoties als levendiger en meer in lijn met de realiteit van de internationale politiek, dan de droge, wetenschappelijke benadering die ze gewend waren. Anderen zeiden pas nog dat mijn boek zo ‘in lijn is met de gebeurtenissen in Iran’, terwijl het al ruim voor de verkiezingen is uitgekomen. Het is bijzonder dat een boek over internationale kwesties in vijftien talen is vertaald, maar dat komt omdat het niet academisch is, maar compact en toegankelijk. Voor de eerlijke mens, niet voor de professional. Ik hoop dat mijn boek mensen ertoe aanzet anders te gaan denken.”
Hij schrijft dat moslims lijden onder een ‘geïdealiseerd verleden, een triest heden en geen toekomst’. “In de straten van Iran zag je in juni en juli de botsing tussen de cultuur van hoop - van degenen die verandering willen, met als motor van de vrijheid de 26-jarige studente Nena die heel de wereld heeft zien sterven - en de cultuur van vernedering en angst - van degenen die willen vasthouden aan de status quo. President Obama was intelligent genoeg zich niet onmiddellijk achter oppositieleider Mousavi op te stellen, maar wel het geweld en de mensenrechtenschendingen te veroordelen. Mousavi heeft zelf ook geen schone handen, maar mensen kunnen net als emoties veranderen. De Sharon uit 2005 is ook niet de Sharon uit 1982.” Over China en India zegt hij dat deze landen veel groei laten zien, maar ook veel egoïsme. “Ze hebben geen idee van een universele missie, maar zijn uit op macht. China is tevreden in een wereld die het land toestaat te groeien en meer invloed te krijgen. Het zou gevaarlijk zijn als China niet meer groeit en wanhoop hoop vervangt, want dat roept agressiviteit op en destabiliseert het huidige evenwicht en de status quo tussen China en India enerzijds en China en de rest van de wereld anderzijds. China wordt niet gehinderd door een koloniaal verleden en kan daardoor veel gemakkelijker zaken doen met Afrikaanse landen: geld voor waar. Ik ben niet bang voor het buitenlands beleid van ‘Chindia’, het zou me echter verontrusten wanneer deze landen de ongelijkheid tussen burgers handhaven of niet in staat blijken te zijn hervormingen door te voeren en corruptie aan te pakken. Wij moeten ons er denk ik niet te veel mee bemoeien, maar hen zo snel mogelijk en zodanig integreren dat ze zich mede-verantwoordelijk voelen voor de wereld.” Wat later zegt Moïsi: “De wereld heeft drie miljard Aziatische bewoners. Een verenigde westerse wereld zou goed zijn voor de balans, maar het probleem is dat Europa van de Amerikaanse radarschermen lijkt te zijn verdwenen. Overstijgen “Je kunt de wereld niet begrijpen wanneer je je eigen emoties niet begrijpt. Dan kun je jezelf niet overstijgen”, benadrukt de professor. “Daarna moet je de emoties van anderen integreren en bestuderen en er rekening mee houden dat er goede én slechte emoties zijn. Daarom zijn de Chinese en Indiase elite zo superieur: zij begrijpen ons, zijn in staat ons te worden en tegelijk zichzelf te blijven. Zij leven in onze hoofden, maar omgekeerd kunnen wij dat niet. Misschien komt het wel omdat ze om vooruit te kunnen komen onze talen wel moesten leren en onze manier van leven en hoe wij in elkaar zitten moesten
begrijpen. Dat is de paradox van de mondialisering. De wereld veramerikaniseert en tegelijk verliest het Westen invloed op economisch, demografisch en zelfs strategisch gebied. Wij hebben onze cultuur naar hen geëxporteerd, maar onze concurrentiekracht verloren.” De informatierevolutie versnelt dat fenomeen. “De Iraanse revolutie is een twitterrevolutie. Dankzij deze ontwikkeling heeft de hele wereld kunnen meekijken met een
“Ik ben geen objectieve waarnemer van Amerika, eerder een teleurgestelde minnaar.” opstand waarvan de omvang anders wellicht verborgen was gebleven. De impact van de moderne technologie op de wereld is enorm. Hetzelfde geldt voor de media. Zij maken van emoties een niet langer te negeren factor, hoewel ze natuurlijk altijd een rol hebben gespeeld. De woede over het declaratieschandaal in Groot-Brittannië heeft door de aandacht in de populaire kranten absurde proporties aangenomen. Al deze ontwikkelingen ten spijt, blijft het belangrijk te beseffen dat geschiedenis en cultuur noodzakelijke ingrediënten zijn om internationale relaties te kunnen bestuderen. Je moet begrijpen waar mensen vandaan komen, wat hen beweegt. Gelukkig zijn er ook universele emoties, dat zie je bijvoorbeeld in de sport. We moeten gelijkheid als basis nemen. Ik moet net zoveel van jou leren als jij van mij. We zijn gelijk.”
Moïsi besluit zijn boek met een blik op 2025. “Ik analyseer de huidige wereld door de bril van emotie, in de toekomst kan zij twee kanten op, afhankelijk van de ontwikkeling van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Angst of hoop.” Na de vierde Intifadah in 2018 is de veiligheidssituatie niet alleen in het MiddenOosten, maar wereldwijd verslechterd. De angstcultuur is universeel, terroristische groepen hebben al biologische wapens gebruikt tijdens aanslagen die aan 30.000 mensen het leven hebben gekost. Als gevolg daarvan zijn in de wereld van 2025 alle grenzen gesloten en de mensen zijn onafgebroken in een staat van spanning, frustratie en angst. De Verenigde Staten hebben zich, uitgeput door crises en oorlog, teruggetrokken in een neoprotectionistisch pantser. Als de hoop zegeviert is er eindelijk vrede in het MiddenOosten, zijn de Verenigde Staten de groenste economie ter wereld en wordt de verenigde Europese Unie met één permanente zetel vertegenwoordigd in de Veiligheidsraad. Het democratische Turkije heeft zo’n indruk gemaakt dat het land eindelijk mag toetreden tot de EU. “Het goede scenario is een droom. Wat Europa betreft ben ik bang dat we in 2009 dichter naar het slechte scenario zijn toegekropen. We weten niet goed meer wat we hebben. Misschien zijn we wel te tevreden en bang om alles te verliezen. Uiteindelijk zullen we ergens in het midden uitkomen.” Ten slotte, hoe staat Nederland ervoor? “Ik ben hier vaak geweest. Deze keer heerst er een slechte stemming. Angst overheerst hoop. Ik herken weinig meer van waar de Nederlanders trots op waren. Nederland heeft altijd geloofd in tolerantie, in Europa, nu overheerst wantrouwen.”
Prof. dr. Dominique Moïsi is speciaal adviseur van het Franse Instituut voor Inter-nationale Betrek-kingen (IFRI), waarvan hij eerder adjunct-directeur was. Daarnaast is hij hoogleraar aan de Harvard Universiteit in de Verenigde Staten. Na zijn studies politieke wetenschappen en recht aan de Sorbonne en Harvard, heeft Moïsi onder meer gedoceerd aan de nationale school voor bestuursrecht en het Institituut voor Politieke Studies in Parijs. Hij is deskundige op het gebied van geopolitiek en internationale politiek en kent vele wereldleiders. Hij bezet de stoel Europese geopolitiek aan het Europees College van Natolin (Warschau). Moïsi heeft artikelen geschreven in de Financial Times, de New York Times, Die Welt, NRC Handelsblad en vele andere belangrijke tijdschriften en dagbladen. Als specialist internationale relaties en het Midden-Oosten heeft hij in 2008 het boek ‘Geopolitiek van emotie’ gepubliceerd (Nieuw Amsterdam Uitgevers, ISBN 978-90-468-0576-3). Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl Moïsi is lid van de Bilderberg Groep.
dominiquemoisi@speakersacademy.eu “Onwetendheid is de bron van alle kwaad.” — Socrates —
23
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Foto: Courtesy Servcorp
1 januari 2010 opening kantoor Parijs
BRINGING KNOWLEDGE TO THE WORLD
Orangerie Elswout...
U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement
een keuze op zich.
V Beschikbaar gesteld op basis van exclusiviteit V Beschikbaar op basis van exclusiviteit voor 20 - 500gesteld personen
V Combinatie met nabij gelegen hotel V Combinatie met nabij gelegen hotel accommodaties mogelijk
V Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst V Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst
V Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij V Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij
V Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder V Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder
V Centraal gelegen nabij Haarlem, Schiphol, V Centraal gelegen nabij Haarlem, Schiphol,
voor 20 - 500 personen
gastronomisch niveau gastronomisch niveau
Honderden Franse sprekers nu ook beschikbaar voor Nederland.
sfeervol in voorjaar, herfst en winter sfeervol in voorjaar, herfst en winter
V Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid V Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid
Speakers Academy France Louis Vuitton Building, 5th Floor 101 Avenue des Champs Elysées Paris 75008 France
accommodaties mogelijk
TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn
Amsterdam, en op korte afstand van Amsterdam, en op korte afstand van Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam
Telefoon: +33 1 5652 9213 Fax: +33 1 5652 9214 E-mail: info@speakersacademy.fr
Binnenkort lanceert Speakers Academy ® haar nieuwe website!
Bringing Knowledge HoMe
zoeK snel D e s p r e K e r Va n U W K e U z e :
ViDeo’s ViDeo s
Bestuur, Beleid & Politiek
Magazine
special projects
reset
store
world
aBoUt Us
© copyright 1997-2009, speakers academy® alle rechten voorbehouden | email:info@ speakersacademy.eu | sitema
op categorie
op Voertaal
t h e
Privacy Leiderschap Policy Disclaimmens & er F.a.Q.& Strategie algemene voor- Samenleving waarDen Tell a FrienD aanmelDen nieuwsbrieF
Geschiedenis
op naaM (a-z)
op BUDget
t o
log in
an om a t s a d u alv maan M eld r e p k e er twee ieuws n e t at s het la gen! n a v t u te on my.e e d a c kersa a e p s info@
Sales
Zoek snel de spreker van uw keuzelortisim nullaore magnis enismodo do eu feugiam veledologhdjeyriekeseprof. dr. cor Molenaar
Communicatie & Public Relations Communicatie & Public Relations
Gezondheidszorg
Lifestyle
Motivatie & Inspiratie
Sport
Economie & Financiën
ICT & Telecom
Management
MVO / Duurzaamheid
Trends
zoeK
sUpersnelle oFFerte
contact
ORAngeRIe eLSwOUT, eLSwOUT, eLSwOUTSLAAn eLSwOUTSLAAn 22, 22,2051 2051Ae AeOVeRVeen, OVeRVeen,023-5242639, 023-5242639,www.ORAngeRIe-eLSwOUT.nL www.ORAngeRIe-eLSwOUT.nL ORAngeRIe
Foto: Courtesy Servcorp
1 januari 2010 opening kantoor Parijs
BRINGING KNOWLEDGE TO THE WORLD
Orangerie Elswout...
U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement U zoekt ditmaal een zéér bijzondere locatie voor uw aankomende evenement
een keuze op zich.
V Beschikbaar gesteld op basis van exclusiviteit V Beschikbaar op basis van exclusiviteit voor 20 - 500gesteld personen
V Combinatie met nabij gelegen hotel V Combinatie met nabij gelegen hotel accommodaties mogelijk
V Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst V Verzorging vanuit eigen organisatie op het hoogst
V Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij V Uitermate geschikt voor álle bijeenkomsten waarbij
V Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder V Ideale buitenlocatie in de zomer, bijzonder
V Centraal gelegen nabij Haarlem, Schiphol, V Centraal gelegen nabij Haarlem, Schiphol,
voor 20 - 500 personen
gastronomisch niveau gastronomisch niveau
Honderden Franse sprekers nu ook beschikbaar voor Nederland.
sfeervol in voorjaar, herfst en winter sfeervol in voorjaar, herfst en winter
V Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid V Ruim toereikende eigen parkeergelegenheid
Speakers Academy France Louis Vuitton Building, 5th Floor 101 Avenue des Champs Elysées Paris 75008 France
accommodaties mogelijk
TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn TOP niveau en exclusiviteit gewenst zijn
Amsterdam, en op korte afstand van Amsterdam, en op korte afstand van Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam Utrecht, Leiden, Den Haag of Rotterdam
Telefoon: +33 1 5652 9213 Fax: +33 1 5652 9214 E-mail: info@speakersacademy.fr
Binnenkort lanceert Speakers Academy ® haar nieuwe website!
Bringing Knowledge HoMe
zoeK snel D e s p r e K e r Va n U W K e U z e :
ViDeo’s ViDeo s
Bestuur, Beleid & Politiek
Magazine
special projects
reset
store
world
aBoUt Us
© copyright 1997-2009, speakers academy® alle rechten voorbehouden | email:info@ speakersacademy.eu | sitema
op categorie
op Voertaal
t h e
Privacy Leiderschap Policy Disclaimmens & er F.a.Q.& Strategie algemene voor- Samenleving waarDen Tell a FrienD aanmelDen nieuwsbrieF
Geschiedenis
op naaM (a-z)
op BUDget
t o
log in
an om a t s a d u alv maan M eld r e p k e er twee ieuws n e t at s het la gen! n a v t u te on my.e e d a c kersa a e p s info@
Sales
Zoek snel de spreker van uw keuzelortisim nullaore magnis enismodo do eu feugiam veledologhdjeyriekeseprof. dr. cor Molenaar
Communicatie & Public Relations Communicatie & Public Relations
Gezondheidszorg
Lifestyle
Motivatie & Inspiratie
Sport
Economie & Financiën
ICT & Telecom
Management
MVO / Duurzaamheid
Trends
zoeK
sUpersnelle oFFerte
contact
ORAngeRIe eLSwOUT, eLSwOUT, eLSwOUTSLAAn eLSwOUTSLAAn 22, 22,2051 2051Ae AeOVeRVeen, OVeRVeen,023-5242639, 023-5242639,www.ORAngeRIe-eLSwOUT.nL www.ORAngeRIe-eLSwOUT.nL ORAngeRIe
EUROPA
‘Europa moet massa tegenover massa zetten’ mr. dr. Bernard Bot “Europa is niet alleen een geografisch, maar ook een politiek begrip. Om in het wereldspel een speler te blijven moet Europa massa zetten tegenover die van nieuwe, opkomende machten. China en India hebben nog een lange weg te gaan voordat ze echt wat voorstellen, maar ze komen er wel aan. Daarom ben ik niet wars van een verdere uitbreiding van de Europese Unie”, zegt de zeer ervaren diplomaat Bernard Bot. “Wanneer je te veel ‘in’ en te weinig ‘out of the box’ denkt beperk je jezelf te veel voor de toekomst. In 1970 had toch ook niemand durven dromen dat Oost-Europa erbij zou komen.”
A
Als minister van Buitenlandse Zaken was Bot gehouden aan handhaving van de status quo. Nu kan hij zonder terughoudendheid pleiten voor een (fors) grotere Europese Unie. “Maar niet tijdens de crisis. De werkloosheid loopt op en dan moet je niet met verhalen over uitbreiding komen. Het is tijd voor consolidatie. Over 10, 12 of 14 jaar zouden we echter best kunnen zeggen: ‘Leuk dat dat stuk erbij komt’. De noordelijke rand van Afrika zit, mede vanwege Franse en Engelse invloed, aan ons vastgeklonken en de bevolking voelt zich met ons verbonden. Wat is er op tegen die landen te zijner tijd in de Unie op te nemen? Ik kan me eveneens voorstellen dat Oekraïne en Kaukasas er ooit bij komen. Je moet niet bij voorbaat zeggen dat het niet kan. Ik houd ervan verder te denken dan op het ogenblik gangbaar of politiek populair is. De discussie of Turkije wel of geen lid moet worden van de Unie vind ik totaal improductief. Een respectabel gezelschap als de Europese Unie
kan niet tien, twaalf keer iets zwart-op-wit toezeggen en vervolgens zijn belofte niet nakomen. Dat vind ik nou onfatsoenlijk. Ik kan ermee leven dat het nog tien of vijftien jaar kan duren voordat Turkije er echt bij is. Dat geldt ook voor Turkije zelf, maar je moet
“Alles dat de burger het meest raakt is en blijft nationaal beleid.” mensen niet voor het lapje houden. Dan verliest de EU niet alleen haar geloofwaardigheid, maar - veel belangrijker - macht, aanzien en invloed in een groot deel van de wereld. De moslimlanden zullen het bovendien enigszins op zichzelf betrekken. Door Turkije in de Unie te halen maak je een brug
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Joris den Blaauwen, met dank aan Hotel des Indes
26
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
27
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
naar die landen. Als je dat niet doet snijd je jezelf af. En wáárom? We hebben die massa toch nodig. Bovendien ontwikkelt Turkije zich buitengewoon snel. In de paar jaar dat wij tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie bezig zijn geweest met het openen van de deur naar onderhandelingen, zijn er in Turkije meer aanpassingen geweest dan in de vijftig jaar ervoor. Dat komt alleen maar omdat ze er graag bijwillen. Als je mensen in een bepaald stramien wilt duwen, ‘ons waardenpatroon’ om met Balkenende te spreken, moet je ze in dit geval het hengeltje met Döner Kebab voorhouden. Dan veranderen ze wel”, lacht Bernard Bot. Aan de andere kant is er de door populisten aangewakkerde angst van veel Europeanen. Is die terecht? Bot: “Op populisten moet je niet reageren. Onbekend maakt nu eenmaal onbemind, maar Turkije wordt steeds bekender dus ik denk dat we over een paar jaar allemaal genezen zijn. Zolang het crisis is moeten we de toetreding
EUROPA
‘Europa moet massa tegenover massa zetten’ mr. dr. Bernard Bot “Europa is niet alleen een geografisch, maar ook een politiek begrip. Om in het wereldspel een speler te blijven moet Europa massa zetten tegenover die van nieuwe, opkomende machten. China en India hebben nog een lange weg te gaan voordat ze echt wat voorstellen, maar ze komen er wel aan. Daarom ben ik niet wars van een verdere uitbreiding van de Europese Unie”, zegt de zeer ervaren diplomaat Bernard Bot. “Wanneer je te veel ‘in’ en te weinig ‘out of the box’ denkt beperk je jezelf te veel voor de toekomst. In 1970 had toch ook niemand durven dromen dat Oost-Europa erbij zou komen.”
A
Als minister van Buitenlandse Zaken was Bot gehouden aan handhaving van de status quo. Nu kan hij zonder terughoudendheid pleiten voor een (fors) grotere Europese Unie. “Maar niet tijdens de crisis. De werkloosheid loopt op en dan moet je niet met verhalen over uitbreiding komen. Het is tijd voor consolidatie. Over 10, 12 of 14 jaar zouden we echter best kunnen zeggen: ‘Leuk dat dat stuk erbij komt’. De noordelijke rand van Afrika zit, mede vanwege Franse en Engelse invloed, aan ons vastgeklonken en de bevolking voelt zich met ons verbonden. Wat is er op tegen die landen te zijner tijd in de Unie op te nemen? Ik kan me eveneens voorstellen dat Oekraïne en Kaukasas er ooit bij komen. Je moet niet bij voorbaat zeggen dat het niet kan. Ik houd ervan verder te denken dan op het ogenblik gangbaar of politiek populair is. De discussie of Turkije wel of geen lid moet worden van de Unie vind ik totaal improductief. Een respectabel gezelschap als de Europese Unie
kan niet tien, twaalf keer iets zwart-op-wit toezeggen en vervolgens zijn belofte niet nakomen. Dat vind ik nou onfatsoenlijk. Ik kan ermee leven dat het nog tien of vijftien jaar kan duren voordat Turkije er echt bij is. Dat geldt ook voor Turkije zelf, maar je moet
“Alles dat de burger het meest raakt is en blijft nationaal beleid.” mensen niet voor het lapje houden. Dan verliest de EU niet alleen haar geloofwaardigheid, maar - veel belangrijker - macht, aanzien en invloed in een groot deel van de wereld. De moslimlanden zullen het bovendien enigszins op zichzelf betrekken. Door Turkije in de Unie te halen maak je een brug
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Joris den Blaauwen, met dank aan Hotel des Indes
26
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
27
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
naar die landen. Als je dat niet doet snijd je jezelf af. En wáárom? We hebben die massa toch nodig. Bovendien ontwikkelt Turkije zich buitengewoon snel. In de paar jaar dat wij tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie bezig zijn geweest met het openen van de deur naar onderhandelingen, zijn er in Turkije meer aanpassingen geweest dan in de vijftig jaar ervoor. Dat komt alleen maar omdat ze er graag bijwillen. Als je mensen in een bepaald stramien wilt duwen, ‘ons waardenpatroon’ om met Balkenende te spreken, moet je ze in dit geval het hengeltje met Döner Kebab voorhouden. Dan veranderen ze wel”, lacht Bernard Bot. Aan de andere kant is er de door populisten aangewakkerde angst van veel Europeanen. Is die terecht? Bot: “Op populisten moet je niet reageren. Onbekend maakt nu eenmaal onbemind, maar Turkije wordt steeds bekender dus ik denk dat we over een paar jaar allemaal genezen zijn. Zolang het crisis is moeten we de toetreding
rustig in Brussel behandelen, zonder daar ruchtbaarheid aan te geven. We moeten druk op Turkije blijven uitoefenen om ervoor te zorgen dat het aanpassingsproces doorgaat.” Volle maaltijd Wellicht mede onder druk van de financiële crisis lijkt de Europese eenheid barstjes te vertonen. Bedachtzaam zegt Bot: “Ik heb altijd gezegd dat de integratie naar mijn mening te snel is gegaan. Ik ben een warm Europeaan en geloof in een steeds hechtere Unie, maar het is wel nodig van tijd tot tijd pas op de plaats te maken. Vergelijk het met een diner. Je gaat eten, bent na 20 minuten klaar en vervolgens heeft je lichaam zes keer zoveel tijd nodig om dat voedsel te verwerken. Bij de Europese Unie hebben we elk uur een volle maaltijd tot ons genomen en dat is ons slecht bekomen. De burger wil nu even rust. Na ratificatie van het Verdrag van Lissabon - dat eigenlijk 1 januari 2009 in werking had moeten treden, red.- , moeten we enkele jaren lang niets veranderen of integreren. Anders worden mensen nerveus. De Europese Unie is een samenwerkingsverband tussen natiestaten en zo voelen haar burgers dat ook. Een Fransman voelt zich in de eerste plaats Fransman. Tijdens de crisis verhevigt dat, want nu kijkt iedereen vooral naar zijn eigen autoriteiten en parlement. Wat zegt mijn minister van Financiën? Wat de Spaanse minister van Financiën roept kan ons niets schelen en wat ze in Brussel roepen zal de meeste mensen ook worst zijn.” Overigens vindt Bot het niet terecht, zelfs ‘heel onfatsoenlijk’ wanneer Brussel de schuld krijgt van impopulaire maatregelen. “Het gaat altijd om maatregelen waarvan we met z’n allen denken dat ze beter zijn voor Europa en dus voor Nederland. Maar je moet wel eerlijk zijn en uitleggen waarom een bepaalde maatregel is genomen. Duidelijk maken dat wie ziek wordt in Spanje of Finland daardoor op ongeveer dezelfde behandeling kan rekenen als in Nederland en dat wat op etiketten staat niet gelogen is.” Vaak richt kritiek zich op onderdelen van Europese wetgeving. “Wat mooi en goed is neem je na een paar weken als vanzelfsprekend aan, je moppert over grote, zwarte vlekken. Als die zijn verdwenen, ga je ze opnieuw uitvergroten. Zo werkt de menselijke geest nu eenmaal”, zegt Bot. Barosso De Portugese politicus dr. José Manuel Durão Barroso is sinds 2004 voorzitter van de Europese Commissie. Zijn herverkiezing is dit jaar niet zonder slag of stoot gegaan. “Barosso is niet herkozen om zijn kunde, maar om zijn incompetentie. De Europese leiders zorgen er wel voor dat de voorzitter niet te charismatisch is”, zegt de Franse geopolitieke denker Dominique Moïsi elders in ACADEMY® Magazine. Bot is een prag-
maticus: “Ik heb de allergrootste eerbied voor mensen als Moïsi, maar die jongens hebben nooit een dag in ‘Europa’ gewerkt en nooit in de machinerie gezeten. Het is een fatale vergissing te denken dat een president meer macht heeft dan het volk hem toekent. De Europese Commissie is een initierend lichaam, maar alleen op die terreinen die haar in het Verdrag zijn toebedeeld. In het Verdrag van Lissabon staat nadrukkelijk een opsomming van onderwerpen die niet voor de Europese Commissie, maar voor de lidstaten zijn. Bij de totstandkoming van de interne markt, het hoofddoel van alle afgesloten verdragen, had de president macht. Hoewel we nog steeds verdergaan, zijn we daar nu grotendeels klaar mee. We houden ons nu met andere terreinen bezig. Deze voorzitter heeft geen zeggenschap over de Economie met een grote E. De nationale staten bepalen hun eigen economisch beleid. Dat geldt eveneens voor begrotings-, gezondheids-, cultureel, pensioen- en huisvestingsbeleid en directe belastingen. Alles dat de burger het meest raakt is en blijft nationaal beleid. Dan moet je dus niet mopperen of verweerde academische kreten de wereld inslingeren.”
“Europa moet van tijd tot tijd pas op de plaats maken.” “Ik heb veertig jaar Europees mee gehobbeld en we zijn geweldig ver gekomen. Kijk eens wat we opgetuigd hebben! Het loopt best. De crisis? Zonder Europa waren we allemaal kapot geweest. Met de gulden hadden we het niet gered. Nu moeten we kijken hoe we het herstel verder vormgeven. De Europese Raad zal waarschijnlijk initiatieven nemen, de Commissie - die goed werk doet en waarin vaak heel briljante mensen zitten - zal behulpzaam zijn. De lidstaten nemen vervolgens besluiten. Dat vind ik niet ongezond, het versterkt een beetje het nationalisme. De mensen herkennen zich dan weer wat in het beleid, want ook al blijft er ruimte voor nationaal beleid, de Europese Unie omklemt ons veel meer dan velen zich realiseren. Zestig procent van de wetgeving is Europees. Elke stap die je zet heeft wel iets met Brussel te maken. Invoertarieven kun je niet zomaar veranderen en wij kunnen ook een werknemer uit Italië die zich hier wil vestigen niet weigeren.” Voorzitterschap Nederland heeft van 1 juli t/m 31 december 2004 de Europese Unie ‘met volle inzet’ voorgezeten. “Vriend en vijand hebben ons voorzitterschap geprezen, vanwege de efficiëntie en de dingen die we tot
28
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
stand hebben kunnen brengen.” Tijdens de decembertop, waar de toetredingsproblematiek aan de orde kwam, zijn stappen voorwaarts gezet. “Met China waren er problemen over het wapeninvoerverbod, die heb ik met ze uitonderhandeld. Daarna zijn Balkenende en ik er op bezoek gegaan. Het voorzitterschap heeft geleid tot een veel betere verstandhouding tussen onze beide landen. Het is ook goed voor het imago van Nederland binnen de 27. Als minister krijg je veel meer mogelijkheden, omdat je ineens deel wordt van en mag participeren in allerlei gespreksgroepen, zoals het Midden-Oostenberaad. In Amerika zit je met de grote landen om de tafel, omdat jij de Europese Unie vertegenwoordigt. Je wordt boven je soortelijk gewicht geheven, wat je reputatie en bekendheid oplevert. Het voorzitterschap heeft Nederland geen windeieren gelegd. Het is bovendien iets van alle ministers, omdat Brussel over alle onderwerpen gaat, maar de minister van Buitenlandse Zaken is wel, samen met de premier, een van de dragende pilaren.” Bernard Bot kijkt sowieso met plezier terug op zijn ministerschap. “Ik ben er nog steeds trots op dat ik in de canon van Nederland het laatste hoofdstuk over de toenadering tot en het accepteren van de politieke eenwording van Indonesië heb geschreven. Dat was een zeer belangrijke stap, die de laatste barrière tussen onze twee landen geslecht heeft. Ik kon, denk ik, mede door mijn Indisch verleden, die spanning wegnemen. Ik kom er nog regelmatig en lig er zo goed dat ik bij president Yudhoyono en veel andere mensen kan binnenkomen. Het is mijn moederland en dan heb je er ook een speciale band mee.” Bot heeft daarnaast geprobeerd de relaties met Zuid-Amerika te verbeteren. Hij is tegen de wens van onder anderen de Amerikanen een paar keer in Syrië geweest, omdat ‘het goed is buurlanden bij het conflict te betrekken’. “Obama lijkt nu dezelfde lijn te volgen”, constateert hij. “Ik denk dat wij in ons Israëlbeleid erg voorzichtig zijn. Ik ben een keer bij Arafat op bezoek geweest, maar heb toen ook met Syrië, andere leiders in Gaza én Israël gesproken. Nederland moet een internationale speler en bemiddelaar blijven. Daarvoor moeten we de deuren naar alle partijen openhouden, want als we deuren openhouden laten ze ons binnen, omdat ze weten dat we fatsoenlijk zijn, niet overdrijven en naar hun argumenten luisteren.”
zakelijk besluit te nemen. Ik kan ze vertellen welke consequenties hun besluiten hebben en daarmee voorkomen dat er grote moeilijkheden ontstaan. Ik zeg dan ook vaak: ‘Denk erom, als jij die richting uitgaat loop dan maar aan mijn hand mee, dan zal ik je vertellen welke wegen je moet inslaan om uiteindelijk te krijgen wat je graag wilt hebben’. Ik heb meer dan twintig jaar in Brussel gezeten.
Er zijn weinig politici en leiders die ik niet ken. Het is makkelijk als je de telefoon kunt nemen en zeggen: Mag ik even wat tekst en uitleg geven, mag ik even langskomen?’ Daarmee kan hij vaak eindeloze processen aanzienlijk bekorten. “Ik neem een CEO mee naar een minister om te proberen meteen spijkers met koppen te slaan. Dat werkt vaak heel goed. De CEO heeft persoonlijk contact met een minister of een commissaris en de ambtaren noteren meteen alle afspraken. Dan zie je bij wijze van spreken
een dijkdoorbraakje komen, waardoor het water dat steeds hoger kwam, vrij kan wegstromen. Door dit werk, met veel plezier, te doen krijg ik steeds meer het idee dat het goed zou zijn ambtenaren te verplichten een jaar mee te lopen in het bedrijfsleven. In Singapore is dat het geval. Je kunt daar niet hogerop als je niet een paar jaar in het bedrijfsleven hebt gezeten. Zo’n regeling creëert openingen. Dat is goed voor de bedrijven en voor onze mensen.”
Mr. dr. Bernard Bot was van 2003-2007 minister van Buitenlandse Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat de in Batavia geboren zoon van KVPminister Theo Bot in een Japans interneringskamp in Nederlands-Indië. Na de oorlog studeerde hij rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden (waar hij in 1968 cum laude afstudeerde in de rechtsgeleerdheid) en de Harvard Law School in de VS. Een greep uit de carrière van Bernard Bot: tweede ambassadesecretaris bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Gemeenschappen te Brussel (1964-1970), eerste ambassaderaad te Buenos Aires (1970-1973), eerste ambassaderaad en hoofd consulaire afdeling in Oost-Berlijn (1973-1976), ambtenaar ministerie van Buitenlandse Zaken (1976 tot 1982), ambassadeur te Ankara (1986-1989), secretaris-generaal ministerie van Buitenlandse Zaken (1989-1992), buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur bij de Europese Unie te Brussel (1992-2003). Op dit moment is Bot adviseur van grote bedrijven bij Meines & Partners in Den Haag. bernardbot@speakersacademy.eu
“Als een perzik er naar streeft een aardappel te worden, is dat streven z’n straf.” — Multatuli —
Adviseur “Ik ben nu adviseur van grote bedrijven”, zegt Bot, die veel voor ondernemingen kan betekenen omdat hij toegang heeft tot zowel de top van het bedrijfsleven als de top van bestuurlijk Nederland en Brussel en beide goed kent. “Ik merk dat overheden vaak niet over voldoende objectieve informatie beschikken om een correct en
29
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
rustig in Brussel behandelen, zonder daar ruchtbaarheid aan te geven. We moeten druk op Turkije blijven uitoefenen om ervoor te zorgen dat het aanpassingsproces doorgaat.” Volle maaltijd Wellicht mede onder druk van de financiële crisis lijkt de Europese eenheid barstjes te vertonen. Bedachtzaam zegt Bot: “Ik heb altijd gezegd dat de integratie naar mijn mening te snel is gegaan. Ik ben een warm Europeaan en geloof in een steeds hechtere Unie, maar het is wel nodig van tijd tot tijd pas op de plaats te maken. Vergelijk het met een diner. Je gaat eten, bent na 20 minuten klaar en vervolgens heeft je lichaam zes keer zoveel tijd nodig om dat voedsel te verwerken. Bij de Europese Unie hebben we elk uur een volle maaltijd tot ons genomen en dat is ons slecht bekomen. De burger wil nu even rust. Na ratificatie van het Verdrag van Lissabon - dat eigenlijk 1 januari 2009 in werking had moeten treden, red.- , moeten we enkele jaren lang niets veranderen of integreren. Anders worden mensen nerveus. De Europese Unie is een samenwerkingsverband tussen natiestaten en zo voelen haar burgers dat ook. Een Fransman voelt zich in de eerste plaats Fransman. Tijdens de crisis verhevigt dat, want nu kijkt iedereen vooral naar zijn eigen autoriteiten en parlement. Wat zegt mijn minister van Financiën? Wat de Spaanse minister van Financiën roept kan ons niets schelen en wat ze in Brussel roepen zal de meeste mensen ook worst zijn.” Overigens vindt Bot het niet terecht, zelfs ‘heel onfatsoenlijk’ wanneer Brussel de schuld krijgt van impopulaire maatregelen. “Het gaat altijd om maatregelen waarvan we met z’n allen denken dat ze beter zijn voor Europa en dus voor Nederland. Maar je moet wel eerlijk zijn en uitleggen waarom een bepaalde maatregel is genomen. Duidelijk maken dat wie ziek wordt in Spanje of Finland daardoor op ongeveer dezelfde behandeling kan rekenen als in Nederland en dat wat op etiketten staat niet gelogen is.” Vaak richt kritiek zich op onderdelen van Europese wetgeving. “Wat mooi en goed is neem je na een paar weken als vanzelfsprekend aan, je moppert over grote, zwarte vlekken. Als die zijn verdwenen, ga je ze opnieuw uitvergroten. Zo werkt de menselijke geest nu eenmaal”, zegt Bot. Barosso De Portugese politicus dr. José Manuel Durão Barroso is sinds 2004 voorzitter van de Europese Commissie. Zijn herverkiezing is dit jaar niet zonder slag of stoot gegaan. “Barosso is niet herkozen om zijn kunde, maar om zijn incompetentie. De Europese leiders zorgen er wel voor dat de voorzitter niet te charismatisch is”, zegt de Franse geopolitieke denker Dominique Moïsi elders in ACADEMY® Magazine. Bot is een prag-
maticus: “Ik heb de allergrootste eerbied voor mensen als Moïsi, maar die jongens hebben nooit een dag in ‘Europa’ gewerkt en nooit in de machinerie gezeten. Het is een fatale vergissing te denken dat een president meer macht heeft dan het volk hem toekent. De Europese Commissie is een initierend lichaam, maar alleen op die terreinen die haar in het Verdrag zijn toebedeeld. In het Verdrag van Lissabon staat nadrukkelijk een opsomming van onderwerpen die niet voor de Europese Commissie, maar voor de lidstaten zijn. Bij de totstandkoming van de interne markt, het hoofddoel van alle afgesloten verdragen, had de president macht. Hoewel we nog steeds verdergaan, zijn we daar nu grotendeels klaar mee. We houden ons nu met andere terreinen bezig. Deze voorzitter heeft geen zeggenschap over de Economie met een grote E. De nationale staten bepalen hun eigen economisch beleid. Dat geldt eveneens voor begrotings-, gezondheids-, cultureel, pensioen- en huisvestingsbeleid en directe belastingen. Alles dat de burger het meest raakt is en blijft nationaal beleid. Dan moet je dus niet mopperen of verweerde academische kreten de wereld inslingeren.”
“Europa moet van tijd tot tijd pas op de plaats maken.” “Ik heb veertig jaar Europees mee gehobbeld en we zijn geweldig ver gekomen. Kijk eens wat we opgetuigd hebben! Het loopt best. De crisis? Zonder Europa waren we allemaal kapot geweest. Met de gulden hadden we het niet gered. Nu moeten we kijken hoe we het herstel verder vormgeven. De Europese Raad zal waarschijnlijk initiatieven nemen, de Commissie - die goed werk doet en waarin vaak heel briljante mensen zitten - zal behulpzaam zijn. De lidstaten nemen vervolgens besluiten. Dat vind ik niet ongezond, het versterkt een beetje het nationalisme. De mensen herkennen zich dan weer wat in het beleid, want ook al blijft er ruimte voor nationaal beleid, de Europese Unie omklemt ons veel meer dan velen zich realiseren. Zestig procent van de wetgeving is Europees. Elke stap die je zet heeft wel iets met Brussel te maken. Invoertarieven kun je niet zomaar veranderen en wij kunnen ook een werknemer uit Italië die zich hier wil vestigen niet weigeren.” Voorzitterschap Nederland heeft van 1 juli t/m 31 december 2004 de Europese Unie ‘met volle inzet’ voorgezeten. “Vriend en vijand hebben ons voorzitterschap geprezen, vanwege de efficiëntie en de dingen die we tot
28
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
stand hebben kunnen brengen.” Tijdens de decembertop, waar de toetredingsproblematiek aan de orde kwam, zijn stappen voorwaarts gezet. “Met China waren er problemen over het wapeninvoerverbod, die heb ik met ze uitonderhandeld. Daarna zijn Balkenende en ik er op bezoek gegaan. Het voorzitterschap heeft geleid tot een veel betere verstandhouding tussen onze beide landen. Het is ook goed voor het imago van Nederland binnen de 27. Als minister krijg je veel meer mogelijkheden, omdat je ineens deel wordt van en mag participeren in allerlei gespreksgroepen, zoals het Midden-Oostenberaad. In Amerika zit je met de grote landen om de tafel, omdat jij de Europese Unie vertegenwoordigt. Je wordt boven je soortelijk gewicht geheven, wat je reputatie en bekendheid oplevert. Het voorzitterschap heeft Nederland geen windeieren gelegd. Het is bovendien iets van alle ministers, omdat Brussel over alle onderwerpen gaat, maar de minister van Buitenlandse Zaken is wel, samen met de premier, een van de dragende pilaren.” Bernard Bot kijkt sowieso met plezier terug op zijn ministerschap. “Ik ben er nog steeds trots op dat ik in de canon van Nederland het laatste hoofdstuk over de toenadering tot en het accepteren van de politieke eenwording van Indonesië heb geschreven. Dat was een zeer belangrijke stap, die de laatste barrière tussen onze twee landen geslecht heeft. Ik kon, denk ik, mede door mijn Indisch verleden, die spanning wegnemen. Ik kom er nog regelmatig en lig er zo goed dat ik bij president Yudhoyono en veel andere mensen kan binnenkomen. Het is mijn moederland en dan heb je er ook een speciale band mee.” Bot heeft daarnaast geprobeerd de relaties met Zuid-Amerika te verbeteren. Hij is tegen de wens van onder anderen de Amerikanen een paar keer in Syrië geweest, omdat ‘het goed is buurlanden bij het conflict te betrekken’. “Obama lijkt nu dezelfde lijn te volgen”, constateert hij. “Ik denk dat wij in ons Israëlbeleid erg voorzichtig zijn. Ik ben een keer bij Arafat op bezoek geweest, maar heb toen ook met Syrië, andere leiders in Gaza én Israël gesproken. Nederland moet een internationale speler en bemiddelaar blijven. Daarvoor moeten we de deuren naar alle partijen openhouden, want als we deuren openhouden laten ze ons binnen, omdat ze weten dat we fatsoenlijk zijn, niet overdrijven en naar hun argumenten luisteren.”
zakelijk besluit te nemen. Ik kan ze vertellen welke consequenties hun besluiten hebben en daarmee voorkomen dat er grote moeilijkheden ontstaan. Ik zeg dan ook vaak: ‘Denk erom, als jij die richting uitgaat loop dan maar aan mijn hand mee, dan zal ik je vertellen welke wegen je moet inslaan om uiteindelijk te krijgen wat je graag wilt hebben’. Ik heb meer dan twintig jaar in Brussel gezeten.
Er zijn weinig politici en leiders die ik niet ken. Het is makkelijk als je de telefoon kunt nemen en zeggen: Mag ik even wat tekst en uitleg geven, mag ik even langskomen?’ Daarmee kan hij vaak eindeloze processen aanzienlijk bekorten. “Ik neem een CEO mee naar een minister om te proberen meteen spijkers met koppen te slaan. Dat werkt vaak heel goed. De CEO heeft persoonlijk contact met een minister of een commissaris en de ambtaren noteren meteen alle afspraken. Dan zie je bij wijze van spreken
een dijkdoorbraakje komen, waardoor het water dat steeds hoger kwam, vrij kan wegstromen. Door dit werk, met veel plezier, te doen krijg ik steeds meer het idee dat het goed zou zijn ambtenaren te verplichten een jaar mee te lopen in het bedrijfsleven. In Singapore is dat het geval. Je kunt daar niet hogerop als je niet een paar jaar in het bedrijfsleven hebt gezeten. Zo’n regeling creëert openingen. Dat is goed voor de bedrijven en voor onze mensen.”
Mr. dr. Bernard Bot was van 2003-2007 minister van Buitenlandse Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat de in Batavia geboren zoon van KVPminister Theo Bot in een Japans interneringskamp in Nederlands-Indië. Na de oorlog studeerde hij rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden (waar hij in 1968 cum laude afstudeerde in de rechtsgeleerdheid) en de Harvard Law School in de VS. Een greep uit de carrière van Bernard Bot: tweede ambassadesecretaris bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Gemeenschappen te Brussel (1964-1970), eerste ambassaderaad te Buenos Aires (1970-1973), eerste ambassaderaad en hoofd consulaire afdeling in Oost-Berlijn (1973-1976), ambtenaar ministerie van Buitenlandse Zaken (1976 tot 1982), ambassadeur te Ankara (1986-1989), secretaris-generaal ministerie van Buitenlandse Zaken (1989-1992), buitengewoon en gevolmachtigd ambassadeur bij de Europese Unie te Brussel (1992-2003). Op dit moment is Bot adviseur van grote bedrijven bij Meines & Partners in Den Haag. bernardbot@speakersacademy.eu
“Als een perzik er naar streeft een aardappel te worden, is dat streven z’n straf.” — Multatuli —
Adviseur “Ik ben nu adviseur van grote bedrijven”, zegt Bot, die veel voor ondernemingen kan betekenen omdat hij toegang heeft tot zowel de top van het bedrijfsleven als de top van bestuurlijk Nederland en Brussel en beide goed kent. “Ik merk dat overheden vaak niet over voldoende objectieve informatie beschikken om een correct en
29
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
CHINA
‘China’s dubbele identiteit’ prof. dr. Gustaaf Geeraerts China’s toenemende economische macht en zijn groeiende status maken steeds duidelijker dat onze toekomst mede door het reilen en zeilen van ’s werelds meest bevolkte land zal worden bepaald. Een prangende vraag is bijgevolg welke identiteit deze gigant zich aanmeet in zijn omgang met de wereld. Is China een status quo macht en heeft het vrede met zijn plaats in de wereld? Of gaat het om een revisionistische macht die geduldig zijn kans afwacht om uiteindelijk zelf de heerschappij te vestigen over een groot deel van de wereld?
O
Onze beschouwing is dat China veel weg heeft van een draak met een januskop. Het heeft een dubbele identiteit. De ene keer ziet het zichzelf als een sterke macht die goed op weg is de glorie van de oude keizerrijken te herstellen. Dan weer verschuilt het zich achter het imago van een ontwikkelingsland dat onrechtmatig door de imperialisten is behandeld en daarom aanspraak mag maken op vergaande clementie en steun. Het resultaat is een buitenlandbeleid dat berust op een nerveus getouwtrek tussen een ‘zwakke-macht-identiteit’ en een ‘sterkemacht-identiteit’. De zwakke zijde van de identiteit, China als een ontwikkelingsland, belicht de kwetsbare punten die nog steeds bestaan in de economie en andere sectoren van de Chinese samenleving. Door China als een ontwikkelingsland te beschouwen, hebben de Chinese leiders bij herhaling te kennen gegeven dat economische ontwikkeling en modernisering voor de Volksrepubliek de hoogste prioriteit betekenen. Daarbij dringen zij bij de Westerse landen aan op het nodige geduld ten aanzien van China’s ontwikkeling op het vlak van gevoelige domeinen als mensenrechten en milieu. In de ogen van de Chinese leiders zijn dat problemen die China pas terdege kan aanpakken als het eenmaal een bepaald welvaartspeil heeft bereikt en het aan de verzuchtingen van een groter deel van zijn bevolking tegemoet kan komen. De sterke zijde van de identiteit is die van China als een potentiële grootmacht. Hoewel de Chinese leiders nog nooit openlijk hebben verklaard van China een wereldmacht te willen maken, zijn daar toch wel aanwijzingen voor. Ten eerste is er China’s aanhoudende pleidooi voor de creatie van een multipolaire wereld waarin het zelf zou optreden als één van de polen. Ten tweede is er de vastberadenheid waarmee het ingaat tegen iedere vorm van hegemonie. Ten slotte geeft het voortdurend te kennen dat het in de 21ste eeuw zijn economische ontwikkeling zal blijven aanzwengelen. Al die elementen suggereren dat het land in de toekomst tot de status van wereldmacht wenst op te klimmen.
is een aanhoudende wrijving tussen de ‘zwakke-machtidentiteit’ en de ‘sterke-machtidentiteit. Daarom valt er niet altijd een peil te trekken op de koers van het Chinese buitenlandse beleid. Hoewel de dominerende trend op dit Het moet gezegd dat de ogenblik sterk aanleunt bij de Chinese leiders door de band synthese van ‘China als verantgenomen het hoofd koel houwoordelijke wereldmacht’ zijn den en de eigen capaciteiten er zo nu en dan de nodige afen hulpbronnen realistisch bewijkingen. Een sprekend vooroordelen. Het pragmatisme Bestel dit boek bij viert hoogtij en daar is ook alle speakersacademybookstore.nl beeld biedt China’s honger reden toe. Ofschoon China in 300 pag., ISBN 9054874007, € 24,95 naar olie en strategische hulpbronnen. Duurzame economide kwarteeuw na de lancering van de hervormingen enorme vooruitgang sche ontwikkeling is onmiskenbaar de boodheeft geboekt en is uitgegroeid tot de derde schap, maar die is niet mogelijk zonder de grootste handelsnatie ter wereld, scoort het aanvoer van de benodigde energiebronnen nog altijd vrij laag in termen van inkomen en grondstoffen. Zijn die niet in voldoende per hoofd van de bevolking. Daarnaast heeft mate voorradig dan komt de hele ontwikhet steevast te kampen met de gevolgen keling en daarmee ook de overleving van van de toenemende welvaartsverschillen het regime in het gedrang. Het is voorwaar tussen verschillende regio’s, tussen stad en geen gemakkelijke situatie. De verleiding is platteland, en tussen rijk en arm. Ten slotte groot om waar het ook maar even kan het slaat de ecologische verloedering van het laken eigengereid naar zich toe te trekken. Dat zijn de momenten waarop de absolute land steeds dramatischer om zich heen. soevereiniteit en het onmiddellijke nationale Met deze realiteiten voor ogen varen de eigenbelang de boventoon voeren en de Chinese leiders een koers waarbij de nood ‘sterke-macht-identiteit’ de kop opsteekt. aan verdere binnenlandse ontwikkeling in sterke mate de contouren van het buiten- China’s diplomatie heeft daardoor iets weg landse beleid bepaalt. De wereldmachtam- van een kameleon. Zij stemt zich geduldig af bities van de Chinese draak worden zo voor- op de omstandigheden van het moment om lopig aan banden gelegd. De huidige leiders zo de nationale belangen veilig te stellen. kunnen alleen aan de macht blijven als zij er Multilaterale onderhandelingen over sturing in slagen de vele problemen waarmee China van de mondialisering en regionale stabiliteit te kampen heeft binnen redelijke grenzen verschillen nu eenmaal sterk van bilaterale op te lossen. Daartoe moet de economische gesprekken die de toegang tot strategische machine draaiende worden gehouden en grondstoffen moeten verzekeren. In de dat kan niet zonder stabiele relaties met eerste omstandigheid is de retoriek van de buurlanden in de Aziatische regio en de vreedzame ontwikkeling en geciviliseerde heropleving mooi meegenomen, in de wereldgemeenschap. tweede situatie komt het er vooral op aan te Maar het blijft moeilijk schipperen tussen de rapen wat er te rapen valt, desnoods onder twee dimensies van de Chinese identiteit. Er vertoon van de nodige royaliteit. China als een ‘verantwoordelijke wereldmacht’. Een China dus dat zich vreedzaam wil ontwikkelen en op een geciviliseerde manier tot heropbloei wil komen.
Prof. dr. Gustaaf Geeraerts is hoogleraar Internationale Betrekkingen, gespecialiseerd in China, China’s buitenlands beleid en de Chinese perceptie van de Europese Unie als mondiale speler. Recent heeft hij samen met Jonathan Holslag het boek ‘Macht of mythe. Achter de schermen van het Chinese groeimirakel’ geschreven. Hij doet nu onderzoek aan het Brusselse Instituut voor Hedendaagse Chinese Studies, waarvan hij ook directeur is. Prof. Geeraerts is decaan van de Faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen van de Solvay Business School. Sinds 1999 is hij gastprofessor Politieke Wetenschappen aan de Renmin Universiteit in Beijing.
De huidige officiële invulling van China’s identiteit komt bij nader inzien neer op een spitsvondige synthese van ‘China als ontwikkelingsland’ en ‘China als wereldmacht’, zeg maar een subtiel uitbalanceren van ying en yang. Het resultaat is de voorstelling van
gustaafgeeraerts@speakersacademy.eu
“Dat, waardoor alle wezens verschillend zijn, is het leven. Dat, waarin ze gelijk zijn, is de dood.” — Yang Chu — Courtesy Gustaaf Geeraerts
31
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
CHINA
‘China’s dubbele identiteit’ prof. dr. Gustaaf Geeraerts China’s toenemende economische macht en zijn groeiende status maken steeds duidelijker dat onze toekomst mede door het reilen en zeilen van ’s werelds meest bevolkte land zal worden bepaald. Een prangende vraag is bijgevolg welke identiteit deze gigant zich aanmeet in zijn omgang met de wereld. Is China een status quo macht en heeft het vrede met zijn plaats in de wereld? Of gaat het om een revisionistische macht die geduldig zijn kans afwacht om uiteindelijk zelf de heerschappij te vestigen over een groot deel van de wereld?
O
Onze beschouwing is dat China veel weg heeft van een draak met een januskop. Het heeft een dubbele identiteit. De ene keer ziet het zichzelf als een sterke macht die goed op weg is de glorie van de oude keizerrijken te herstellen. Dan weer verschuilt het zich achter het imago van een ontwikkelingsland dat onrechtmatig door de imperialisten is behandeld en daarom aanspraak mag maken op vergaande clementie en steun. Het resultaat is een buitenlandbeleid dat berust op een nerveus getouwtrek tussen een ‘zwakke-macht-identiteit’ en een ‘sterkemacht-identiteit’. De zwakke zijde van de identiteit, China als een ontwikkelingsland, belicht de kwetsbare punten die nog steeds bestaan in de economie en andere sectoren van de Chinese samenleving. Door China als een ontwikkelingsland te beschouwen, hebben de Chinese leiders bij herhaling te kennen gegeven dat economische ontwikkeling en modernisering voor de Volksrepubliek de hoogste prioriteit betekenen. Daarbij dringen zij bij de Westerse landen aan op het nodige geduld ten aanzien van China’s ontwikkeling op het vlak van gevoelige domeinen als mensenrechten en milieu. In de ogen van de Chinese leiders zijn dat problemen die China pas terdege kan aanpakken als het eenmaal een bepaald welvaartspeil heeft bereikt en het aan de verzuchtingen van een groter deel van zijn bevolking tegemoet kan komen. De sterke zijde van de identiteit is die van China als een potentiële grootmacht. Hoewel de Chinese leiders nog nooit openlijk hebben verklaard van China een wereldmacht te willen maken, zijn daar toch wel aanwijzingen voor. Ten eerste is er China’s aanhoudende pleidooi voor de creatie van een multipolaire wereld waarin het zelf zou optreden als één van de polen. Ten tweede is er de vastberadenheid waarmee het ingaat tegen iedere vorm van hegemonie. Ten slotte geeft het voortdurend te kennen dat het in de 21ste eeuw zijn economische ontwikkeling zal blijven aanzwengelen. Al die elementen suggereren dat het land in de toekomst tot de status van wereldmacht wenst op te klimmen.
is een aanhoudende wrijving tussen de ‘zwakke-machtidentiteit’ en de ‘sterke-machtidentiteit. Daarom valt er niet altijd een peil te trekken op de koers van het Chinese buitenlandse beleid. Hoewel de dominerende trend op dit Het moet gezegd dat de ogenblik sterk aanleunt bij de Chinese leiders door de band synthese van ‘China als verantgenomen het hoofd koel houwoordelijke wereldmacht’ zijn den en de eigen capaciteiten er zo nu en dan de nodige afen hulpbronnen realistisch bewijkingen. Een sprekend vooroordelen. Het pragmatisme Bestel dit boek bij viert hoogtij en daar is ook alle speakersacademybookstore.nl beeld biedt China’s honger reden toe. Ofschoon China in 300 pag., ISBN 9054874007, € 24,95 naar olie en strategische hulpbronnen. Duurzame economide kwarteeuw na de lancering van de hervormingen enorme vooruitgang sche ontwikkeling is onmiskenbaar de boodheeft geboekt en is uitgegroeid tot de derde schap, maar die is niet mogelijk zonder de grootste handelsnatie ter wereld, scoort het aanvoer van de benodigde energiebronnen nog altijd vrij laag in termen van inkomen en grondstoffen. Zijn die niet in voldoende per hoofd van de bevolking. Daarnaast heeft mate voorradig dan komt de hele ontwikhet steevast te kampen met de gevolgen keling en daarmee ook de overleving van van de toenemende welvaartsverschillen het regime in het gedrang. Het is voorwaar tussen verschillende regio’s, tussen stad en geen gemakkelijke situatie. De verleiding is platteland, en tussen rijk en arm. Ten slotte groot om waar het ook maar even kan het slaat de ecologische verloedering van het laken eigengereid naar zich toe te trekken. Dat zijn de momenten waarop de absolute land steeds dramatischer om zich heen. soevereiniteit en het onmiddellijke nationale Met deze realiteiten voor ogen varen de eigenbelang de boventoon voeren en de Chinese leiders een koers waarbij de nood ‘sterke-macht-identiteit’ de kop opsteekt. aan verdere binnenlandse ontwikkeling in sterke mate de contouren van het buiten- China’s diplomatie heeft daardoor iets weg landse beleid bepaalt. De wereldmachtam- van een kameleon. Zij stemt zich geduldig af bities van de Chinese draak worden zo voor- op de omstandigheden van het moment om lopig aan banden gelegd. De huidige leiders zo de nationale belangen veilig te stellen. kunnen alleen aan de macht blijven als zij er Multilaterale onderhandelingen over sturing in slagen de vele problemen waarmee China van de mondialisering en regionale stabiliteit te kampen heeft binnen redelijke grenzen verschillen nu eenmaal sterk van bilaterale op te lossen. Daartoe moet de economische gesprekken die de toegang tot strategische machine draaiende worden gehouden en grondstoffen moeten verzekeren. In de dat kan niet zonder stabiele relaties met eerste omstandigheid is de retoriek van de buurlanden in de Aziatische regio en de vreedzame ontwikkeling en geciviliseerde heropleving mooi meegenomen, in de wereldgemeenschap. tweede situatie komt het er vooral op aan te Maar het blijft moeilijk schipperen tussen de rapen wat er te rapen valt, desnoods onder twee dimensies van de Chinese identiteit. Er vertoon van de nodige royaliteit. China als een ‘verantwoordelijke wereldmacht’. Een China dus dat zich vreedzaam wil ontwikkelen en op een geciviliseerde manier tot heropbloei wil komen.
Prof. dr. Gustaaf Geeraerts is hoogleraar Internationale Betrekkingen, gespecialiseerd in China, China’s buitenlands beleid en de Chinese perceptie van de Europese Unie als mondiale speler. Recent heeft hij samen met Jonathan Holslag het boek ‘Macht of mythe. Achter de schermen van het Chinese groeimirakel’ geschreven. Hij doet nu onderzoek aan het Brusselse Instituut voor Hedendaagse Chinese Studies, waarvan hij ook directeur is. Prof. Geeraerts is decaan van de Faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen van de Solvay Business School. Sinds 1999 is hij gastprofessor Politieke Wetenschappen aan de Renmin Universiteit in Beijing.
De huidige officiële invulling van China’s identiteit komt bij nader inzien neer op een spitsvondige synthese van ‘China als ontwikkelingsland’ en ‘China als wereldmacht’, zeg maar een subtiel uitbalanceren van ying en yang. Het resultaat is de voorstelling van
gustaafgeeraerts@speakersacademy.eu
“Dat, waardoor alle wezens verschillend zijn, is het leven. Dat, waarin ze gelijk zijn, is de dood.” — Yang Chu — Courtesy Gustaaf Geeraerts
31
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
WERELDPOLITIEK
‘Pas vorig jaar is de 21ste eeuw begonnen’ prof. dr. Thierry de Montbrial Op de eerste World Policy Conference die hij organiseerde, in 2008 in het Franse Évian, liepen heel wat mensen rond die de dienst uitmaken in de wereld. Jaap de Hoop Scheffer van de Navo was er, net als JeanClaude Trichet van de Europese Centrale Bank en Christophe de Margerie van Total. De presidenten Sarkozy en Medvedev zorgden voor het slotvuurwerk. Daarnaast waren er leiders die doorgaans niet in de schijnwerpers staan, zoals de presidenten van Mongolië, Estland of Senegal, of de premier van Kenia. Juist zij bleken met onverwachte en waardevolle inzichten te komen, verkregen in de marge van de wereldpolitiek. Een dergelijke uitwisseling van ideeën is typerend voor het IFRI, het Institut Français des Rélations Internationales en voor zijn oprichter, Thierry de Montbrial, een man die een groot analytisch vermogen paart aan bijzondere contactuele kwaliteiten. “Wij streven naar een mengeling van onderzoek en direct contact met mondiale hoofdrolspelers.”
H
Het is een belevenis als Thierry de Montbrial achter het katheder van de grote zaal van het IFRI aan de Rue de la Procession in Parijs gaat staan om de toestand in de wereld door te nemen. Ogenschijnlijk uit het blote hoofd, al improviserend, ontvouwt hij elk jaar in september de grote ontwikkelingen en schetst hij een mogelijke toekomst. In glashelder Frans, zonder veel omhaal en altijd binnen een uur klaar. Daarna ligt daar de nieuwe Ramses te wachten, het jaarboek van zijn onderzoeksinstituut, waarin zijn onderzoekers uitgebreider op de zaken ingaan. “Multipolair, heterogeen en globaal’- dat waren codewoorden voor de editie 2009. Multipolair: veel landen en gebieden kunnen een gewicht in de strijd werpen. De tijd dat de Verenigde Staten de dienst uitmaakten ligt achter ons. Heterogeen: er is geen dominante ideologie, ook het autoritaire China en het allesbehalve democratische Rusland zijn belangrijk. Globaal: de wereld is gekrompen, alles hangt samen, wat in het Westen gebeurt heeft gevolgen voor het Oosten, en vice versa.”
Een paar dagen later ontvangt de directeur en oprichter van het IFRI in zijn grote werkkamer, waar de meubels van donker hout zijn en overal waar je maar kijkt het oog valt op foto’s van de groten der aarde, niet zelden in gezelschap van Montbrial. Waarmee hij een van de eigenschappen van zijn instituut in praktijk brengt. Het IFRI is niet alleen een onderzoekscentrum, het is ook een ontmoetingsplaats. Staatshoofden, wetenschappers en grote
ling politieke en strategische planning van het ministerie van Buitenlandse Zaken, daarnaast was hij hoofd van de sectie economie van de École Polytechnique, een van de grote Franse staatsscholen. Door die functies reisde hij veel in het buitenland. Zo ontstond het idee voor zijn instituut.
“Een scheidsrechtersrol op wereldniveau bestaat niet.”
Dertig jaar later heeft het IFRI vestigingen in Brussel en Parijs, en behoort het als enige Franse instelling tot de tien beste onderzoeksinstituten wereldwijd. Vorig jaar organiseerde Montbrial in Évian de eerste World Policy Conference (WPC), een meerdaags congres naar voorbeeld van Davos, gewijd aan mondiaal bestuur en samenwerking. Medvedev en Sarkozy behoorden tot de sprekers op de eerste aflevering. De tweede WPC was in oktober 2009 in Marrakesj.
ondernemers buigen zich hier vaak samen over de grote vragen van de tijd. Het Institut Français des Rélations Internationales werd dertig jaar geleden door Montbrial opgericht. Montbrial, geboren in 1943, gaf sinds 1973 leiding aan afde-
Hij noemt The Council on Foreign Relations in New York als grote inspirator voor zijn instituut. “Daar zag ik de mengeling van onderzoek en contacten met hoofdrolspelers die mij zeer aansprak. In die geest werken we hier ook. Ik dineerde met Kohl vlak na de Muur, sprak Poetin kort na de machts-
Tekst en vertaling: ArieJan Korteweg Fotografie: CLASH VISUAL, Bahi - Jean-Marc Charles 33
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
WERELDPOLITIEK
‘Pas vorig jaar is de 21ste eeuw begonnen’ prof. dr. Thierry de Montbrial Op de eerste World Policy Conference die hij organiseerde, in 2008 in het Franse Évian, liepen heel wat mensen rond die de dienst uitmaken in de wereld. Jaap de Hoop Scheffer van de Navo was er, net als JeanClaude Trichet van de Europese Centrale Bank en Christophe de Margerie van Total. De presidenten Sarkozy en Medvedev zorgden voor het slotvuurwerk. Daarnaast waren er leiders die doorgaans niet in de schijnwerpers staan, zoals de presidenten van Mongolië, Estland of Senegal, of de premier van Kenia. Juist zij bleken met onverwachte en waardevolle inzichten te komen, verkregen in de marge van de wereldpolitiek. Een dergelijke uitwisseling van ideeën is typerend voor het IFRI, het Institut Français des Rélations Internationales en voor zijn oprichter, Thierry de Montbrial, een man die een groot analytisch vermogen paart aan bijzondere contactuele kwaliteiten. “Wij streven naar een mengeling van onderzoek en direct contact met mondiale hoofdrolspelers.”
H
Het is een belevenis als Thierry de Montbrial achter het katheder van de grote zaal van het IFRI aan de Rue de la Procession in Parijs gaat staan om de toestand in de wereld door te nemen. Ogenschijnlijk uit het blote hoofd, al improviserend, ontvouwt hij elk jaar in september de grote ontwikkelingen en schetst hij een mogelijke toekomst. In glashelder Frans, zonder veel omhaal en altijd binnen een uur klaar. Daarna ligt daar de nieuwe Ramses te wachten, het jaarboek van zijn onderzoeksinstituut, waarin zijn onderzoekers uitgebreider op de zaken ingaan. “Multipolair, heterogeen en globaal’- dat waren codewoorden voor de editie 2009. Multipolair: veel landen en gebieden kunnen een gewicht in de strijd werpen. De tijd dat de Verenigde Staten de dienst uitmaakten ligt achter ons. Heterogeen: er is geen dominante ideologie, ook het autoritaire China en het allesbehalve democratische Rusland zijn belangrijk. Globaal: de wereld is gekrompen, alles hangt samen, wat in het Westen gebeurt heeft gevolgen voor het Oosten, en vice versa.”
Een paar dagen later ontvangt de directeur en oprichter van het IFRI in zijn grote werkkamer, waar de meubels van donker hout zijn en overal waar je maar kijkt het oog valt op foto’s van de groten der aarde, niet zelden in gezelschap van Montbrial. Waarmee hij een van de eigenschappen van zijn instituut in praktijk brengt. Het IFRI is niet alleen een onderzoekscentrum, het is ook een ontmoetingsplaats. Staatshoofden, wetenschappers en grote
ling politieke en strategische planning van het ministerie van Buitenlandse Zaken, daarnaast was hij hoofd van de sectie economie van de École Polytechnique, een van de grote Franse staatsscholen. Door die functies reisde hij veel in het buitenland. Zo ontstond het idee voor zijn instituut.
“Een scheidsrechtersrol op wereldniveau bestaat niet.”
Dertig jaar later heeft het IFRI vestigingen in Brussel en Parijs, en behoort het als enige Franse instelling tot de tien beste onderzoeksinstituten wereldwijd. Vorig jaar organiseerde Montbrial in Évian de eerste World Policy Conference (WPC), een meerdaags congres naar voorbeeld van Davos, gewijd aan mondiaal bestuur en samenwerking. Medvedev en Sarkozy behoorden tot de sprekers op de eerste aflevering. De tweede WPC was in oktober 2009 in Marrakesj.
ondernemers buigen zich hier vaak samen over de grote vragen van de tijd. Het Institut Français des Rélations Internationales werd dertig jaar geleden door Montbrial opgericht. Montbrial, geboren in 1943, gaf sinds 1973 leiding aan afde-
Hij noemt The Council on Foreign Relations in New York als grote inspirator voor zijn instituut. “Daar zag ik de mengeling van onderzoek en contacten met hoofdrolspelers die mij zeer aansprak. In die geest werken we hier ook. Ik dineerde met Kohl vlak na de Muur, sprak Poetin kort na de machts-
Tekst en vertaling: ArieJan Korteweg Fotografie: CLASH VISUAL, Bahi - Jean-Marc Charles 33
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
een lange periode van transitie, waarin veel verhoudingen moesten uitkristalliseren. In 2008 valt veel op zijn plaats. De economische crisis luidt nieuwe financieel-economische verhoudingen in, de periode Bush eindigt en met Obama staat in de Verenigde Staten een originele figuur. Tegelijk kunnen de VS niet de pretentie staande houden dat ze de wereld besturen. China komt op, India profileert zich, er is een zekere renaissance van Rusland gaande. De configuratie van de wereld wordt helderder.” Zal de wereld over tien jaar nog multipolair zijn, of zijn er weer grootmachten? “Alles is mogelijk. China maakt al dertig jaar onafgebroken een groei door, India past zich bewonderenswaardig aan zonder zijn politieke systeem te veranderen. Je kunt niet één scenario geven als er onderweg zoveel ongelukken kunnen gebeuren. Er zijn 800 miljoen mobiele telefoons in China. Hoe houdt een autoritair regime controle op de bevolking? China is economisch sterker, maar India is een democratie die gemakkelijker schokken kan absorberen.
“De Verenigde Staten kunnen niet de pretentie staande houden dat zij de wereld besturen.” overname, ontvang over enkele dagen de Turkse president Gul.” Wat voegt het IFRI toe aan de instellingen die er al waren in Frankrijk? ‘Frankrijk heeft een grote diplomatieke traditie, maar die is sterk op de staat gericht en door de staat gedragen. Het IFRI gebouw is voor honderd procent met privégeld bekostigd. Het instituut draait voor zeventig procent op eigen financiering, de World Policy Conference wordt niet gesubsidieerd. Dat is niet heel Frans. We analyseren situaties en geven strategische antwoorden. Een burgerinstituut dat zoiets deed was er nog niet. Zoals u weet heeft het universitaire milieu in Frankrijk een zeker wantrouwen jegens het bedrijfsleven. Onze eerste generatie onderzoekers had die affiniteit ook niet meteen. Dat is nu wel anders.’ We beleven crises op het gebied van gezondheid, economie, veiligheid,
klimaat, voedsel. Is dit de meest turbulente periode in de geschiedenis van het IFRI? ‘Dat is moeilijk te zeggen. In onze eerste drie jaar was er de val van de sjah, de opkomst van Khomeini, een crisis om de Pershingraketten, Solidarnosc in Polen. Er gebeurde veel. Ik doe dit werk nu 36 jaar, in een half mensenleven zijn er altijd kolossale transformaties.’ De 20ste eeuw eindigt volgens u pas echt in 2008. Waarom? “Volgens veel historici begon de zeventiende eeuw voor Frankrijk in 1610 met de dood van Henri IV. En hij eindigde met de dood van Lodewijk XIV, in 1715. Ik heb vroeger de twintigste eeuw als de periode tussen 1918 en 1989 beschreven: van het einde van de Eerste Wereldoorlog tot de val van de Berlijnse Muur, waarmee een nieuwe tijd aanbrak. Die nieuwe tijd bracht eerst
34
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Die multipolariteit moet ook tot uiting komen in het besturen van de wereld. Je hebt nu de G20, de G7, de G8, de G14. Ieder moet z’n eigen onderwerpen bestrijken en een daaraan aangepaste configuratie hebben. Voor economische kwesties is de G20 een prima gezelschap. Maar ik zie geen reden waarom bijvoorbeeld Brazilië permanent lid van de Veiligheidsraad zou moeten zijn. Waarschijnlijk zijn de VS en China de enige die in alle groepen zitten.” En wat is de rol van Europese Unie in die nieuwe machtsverhoudingen? “De EU is een nieuw type beest. Het is een ‘soft power,’ met een weinig agressieve aard. De vrede willen handhaven zonder offensief te worden is positief. Maar ondanks het Verdrag van Lissabon spreekt Europa nog lang niet met één stem. Ook letterlijk niet. Neem Sarkozy, die als voorzitter van de EU een indrukwekkende staat van dienst had. Maar wat moet Europa met een president die zijn talen niet spreekt?”
Kan het oude continent uitgroeien tot de ideale wereldscheidsrechter?
“Hij is een moedig man. Maar er is een reële kans dat hij mislukt. Velen hopen daarop. De conservatieve stroming is sterk, racisme is lang niet verdwenen uit de VS. Binnenlands is het gezondheidsstelsel de eerste test. Qua buitenlands beleid is dat het MiddenOosten. Hij is duidelijk geweest tegen Israel: stop met de kolonisatie in bezette gebieden. Maar het verzet kan hem destabiliseren. Die twee dossiers kunnen elkaar versterken, in negatieve en positieve zin.”
“Ik geloof het niet. Neem de grote kwesties vande komende tijd, Iran en het IsraelischPalestijnse vraagstuk. Daarin kun je alleen een rol spelen als je ook bereid bent je kracht te laten voelen. Een scheidsrechtersrol op wereldniveau bestaat niet. Bovendien, zelfs al zijn de VS verzwakt, ze blijven voorlopig de eerste macht.’
IFRI-onderzoekers praten veel met leidinggevenden, politici en ondernemers. Hoe weten uw mensen wat onder de bevolking leeft?
Iran krijgt een verbod van kernwapens opgelegd door landen die zelf wel over die wapens beschikken. Welke argumenten zijn daarvoor aan te voeren? “Sinds de eerste kernbom wordt de wereld verdeeld in de nucleaire ‘haves’ en ‘have nots’. De club wordt geleidelijk groter. Bij de kernbommen in India en Pakistan heeft men de ogen gesloten. Terwijl vooral de Islambom van Pakistan veel angst inboezemde. De algemene tendens is de verspreiding van kernwapens te remmen. Met sancties het programma vertragen en geleidelijk de betrekkingen normaliseren, dat is de beste weg.Een aanval op Iran, zoals Israel soms zegt, zou de regio alleen maar verder destabiliseren.
‘‘De configuratie van de wereld wordt helderder.”
“Dat is een delicate vraag. Technische vragen over kwesties als ontwapening interesseren vooral een kleine kring. Spreek je over bijvoorbeeld de ontmanteling van het raketschild in Polen en Tsjechië, dan wordt het al snel ingewikkeld. voorspellingen over de tijd die Iran nodig zal hebben om een kernwapen te maken gaan vooralsnog in alle richtingen. Elbaradei van het Internationaal Atoomenergie Agentschap, die een gematigder standpunt inneemt, werd meteen als verrader aangemerkt.” Wat vindt u van de buitenlandse politiek van Barack Obama? Niet iedereen lijkt blij met zijn uitgestoken hand.
We verkeren altijd in het milieu van de ingevoerden. Maar dat is niet genoeg. We geven uitleg op televisie, radio, in kranten, we geven lezingen. Dat doe ik zelf, dat doen de onderzoekers ook. Als je niet te veel jargon gebruikt, blijken mensen zeer geïnteresseerd. We proberen daarin objectief en onpartijdig te zijn en respect te hebben voor andermans ideeën. Wie vaak in Rusland en China komt, is al snel geneigd de situatie minder zwartwit te zien.”
Het is bovendien maar de vraag of een wereld zonder kernwapens beter en stabieler is. De VS willen dat debat graag aangaan, omdat ze met conventionale wapens op alle gebied de overhand hebben. We moeten naar algehele wapenvermindering, zoals aan het einde van de periode van de Sovjet-Unie.” Grote beslissingen worden soms op grond van onbetrouwbare informatei genomen. Dat was zo met de inval in Irak, dat kan ook opgaan in Iran Hoe verklaart u dat? “Ook de kracht van de Sovjet-Unie is vroeger systematisch overgewaardeerd. Dat begon al met de Spoetnik en de gekte van de ruimterace. Met Saddam Hussein gebeurde hetzelfde, hij werd als gevaarlijker dan de Sovjet-Unie voorgesteld. Groepen kunnen er baat bij hebben verkeerde informatie te geven. De vergissingen van 2003 kunnen met Iran worden herhaald. De
Prof. dr. Thierry de Montbrial is een Frans econoom, onderzoeker en deskundige op het gebied van internationale betrekkingen. De Montbrial richtte het departement economie op aan de Ecole Polytechnique, waarvan hij tot 1992 voorzitter was. In 1963 studeerde hij af aan hetzelfde instituut. Hij is gepromoveerd in economie aan de Universiteit van Berkeley, Californië. Daarnaast is hij auteur van een groot aantal boeken. thierrydemontbrial@speakersacademy.eu
“De wereld moet men vangen en er werkelijkheid van maken.” — Remco Campert —
35
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
een lange periode van transitie, waarin veel verhoudingen moesten uitkristalliseren. In 2008 valt veel op zijn plaats. De economische crisis luidt nieuwe financieel-economische verhoudingen in, de periode Bush eindigt en met Obama staat in de Verenigde Staten een originele figuur. Tegelijk kunnen de VS niet de pretentie staande houden dat ze de wereld besturen. China komt op, India profileert zich, er is een zekere renaissance van Rusland gaande. De configuratie van de wereld wordt helderder.” Zal de wereld over tien jaar nog multipolair zijn, of zijn er weer grootmachten? “Alles is mogelijk. China maakt al dertig jaar onafgebroken een groei door, India past zich bewonderenswaardig aan zonder zijn politieke systeem te veranderen. Je kunt niet één scenario geven als er onderweg zoveel ongelukken kunnen gebeuren. Er zijn 800 miljoen mobiele telefoons in China. Hoe houdt een autoritair regime controle op de bevolking? China is economisch sterker, maar India is een democratie die gemakkelijker schokken kan absorberen.
“De Verenigde Staten kunnen niet de pretentie staande houden dat zij de wereld besturen.” overname, ontvang over enkele dagen de Turkse president Gul.” Wat voegt het IFRI toe aan de instellingen die er al waren in Frankrijk? ‘Frankrijk heeft een grote diplomatieke traditie, maar die is sterk op de staat gericht en door de staat gedragen. Het IFRI gebouw is voor honderd procent met privégeld bekostigd. Het instituut draait voor zeventig procent op eigen financiering, de World Policy Conference wordt niet gesubsidieerd. Dat is niet heel Frans. We analyseren situaties en geven strategische antwoorden. Een burgerinstituut dat zoiets deed was er nog niet. Zoals u weet heeft het universitaire milieu in Frankrijk een zeker wantrouwen jegens het bedrijfsleven. Onze eerste generatie onderzoekers had die affiniteit ook niet meteen. Dat is nu wel anders.’ We beleven crises op het gebied van gezondheid, economie, veiligheid,
klimaat, voedsel. Is dit de meest turbulente periode in de geschiedenis van het IFRI? ‘Dat is moeilijk te zeggen. In onze eerste drie jaar was er de val van de sjah, de opkomst van Khomeini, een crisis om de Pershingraketten, Solidarnosc in Polen. Er gebeurde veel. Ik doe dit werk nu 36 jaar, in een half mensenleven zijn er altijd kolossale transformaties.’ De 20ste eeuw eindigt volgens u pas echt in 2008. Waarom? “Volgens veel historici begon de zeventiende eeuw voor Frankrijk in 1610 met de dood van Henri IV. En hij eindigde met de dood van Lodewijk XIV, in 1715. Ik heb vroeger de twintigste eeuw als de periode tussen 1918 en 1989 beschreven: van het einde van de Eerste Wereldoorlog tot de val van de Berlijnse Muur, waarmee een nieuwe tijd aanbrak. Die nieuwe tijd bracht eerst
34
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Die multipolariteit moet ook tot uiting komen in het besturen van de wereld. Je hebt nu de G20, de G7, de G8, de G14. Ieder moet z’n eigen onderwerpen bestrijken en een daaraan aangepaste configuratie hebben. Voor economische kwesties is de G20 een prima gezelschap. Maar ik zie geen reden waarom bijvoorbeeld Brazilië permanent lid van de Veiligheidsraad zou moeten zijn. Waarschijnlijk zijn de VS en China de enige die in alle groepen zitten.” En wat is de rol van Europese Unie in die nieuwe machtsverhoudingen? “De EU is een nieuw type beest. Het is een ‘soft power,’ met een weinig agressieve aard. De vrede willen handhaven zonder offensief te worden is positief. Maar ondanks het Verdrag van Lissabon spreekt Europa nog lang niet met één stem. Ook letterlijk niet. Neem Sarkozy, die als voorzitter van de EU een indrukwekkende staat van dienst had. Maar wat moet Europa met een president die zijn talen niet spreekt?”
Kan het oude continent uitgroeien tot de ideale wereldscheidsrechter?
“Hij is een moedig man. Maar er is een reële kans dat hij mislukt. Velen hopen daarop. De conservatieve stroming is sterk, racisme is lang niet verdwenen uit de VS. Binnenlands is het gezondheidsstelsel de eerste test. Qua buitenlands beleid is dat het MiddenOosten. Hij is duidelijk geweest tegen Israel: stop met de kolonisatie in bezette gebieden. Maar het verzet kan hem destabiliseren. Die twee dossiers kunnen elkaar versterken, in negatieve en positieve zin.”
“Ik geloof het niet. Neem de grote kwesties vande komende tijd, Iran en het IsraelischPalestijnse vraagstuk. Daarin kun je alleen een rol spelen als je ook bereid bent je kracht te laten voelen. Een scheidsrechtersrol op wereldniveau bestaat niet. Bovendien, zelfs al zijn de VS verzwakt, ze blijven voorlopig de eerste macht.’
IFRI-onderzoekers praten veel met leidinggevenden, politici en ondernemers. Hoe weten uw mensen wat onder de bevolking leeft?
Iran krijgt een verbod van kernwapens opgelegd door landen die zelf wel over die wapens beschikken. Welke argumenten zijn daarvoor aan te voeren? “Sinds de eerste kernbom wordt de wereld verdeeld in de nucleaire ‘haves’ en ‘have nots’. De club wordt geleidelijk groter. Bij de kernbommen in India en Pakistan heeft men de ogen gesloten. Terwijl vooral de Islambom van Pakistan veel angst inboezemde. De algemene tendens is de verspreiding van kernwapens te remmen. Met sancties het programma vertragen en geleidelijk de betrekkingen normaliseren, dat is de beste weg.Een aanval op Iran, zoals Israel soms zegt, zou de regio alleen maar verder destabiliseren.
‘‘De configuratie van de wereld wordt helderder.”
“Dat is een delicate vraag. Technische vragen over kwesties als ontwapening interesseren vooral een kleine kring. Spreek je over bijvoorbeeld de ontmanteling van het raketschild in Polen en Tsjechië, dan wordt het al snel ingewikkeld. voorspellingen over de tijd die Iran nodig zal hebben om een kernwapen te maken gaan vooralsnog in alle richtingen. Elbaradei van het Internationaal Atoomenergie Agentschap, die een gematigder standpunt inneemt, werd meteen als verrader aangemerkt.” Wat vindt u van de buitenlandse politiek van Barack Obama? Niet iedereen lijkt blij met zijn uitgestoken hand.
We verkeren altijd in het milieu van de ingevoerden. Maar dat is niet genoeg. We geven uitleg op televisie, radio, in kranten, we geven lezingen. Dat doe ik zelf, dat doen de onderzoekers ook. Als je niet te veel jargon gebruikt, blijken mensen zeer geïnteresseerd. We proberen daarin objectief en onpartijdig te zijn en respect te hebben voor andermans ideeën. Wie vaak in Rusland en China komt, is al snel geneigd de situatie minder zwartwit te zien.”
Het is bovendien maar de vraag of een wereld zonder kernwapens beter en stabieler is. De VS willen dat debat graag aangaan, omdat ze met conventionale wapens op alle gebied de overhand hebben. We moeten naar algehele wapenvermindering, zoals aan het einde van de periode van de Sovjet-Unie.” Grote beslissingen worden soms op grond van onbetrouwbare informatei genomen. Dat was zo met de inval in Irak, dat kan ook opgaan in Iran Hoe verklaart u dat? “Ook de kracht van de Sovjet-Unie is vroeger systematisch overgewaardeerd. Dat begon al met de Spoetnik en de gekte van de ruimterace. Met Saddam Hussein gebeurde hetzelfde, hij werd als gevaarlijker dan de Sovjet-Unie voorgesteld. Groepen kunnen er baat bij hebben verkeerde informatie te geven. De vergissingen van 2003 kunnen met Iran worden herhaald. De
Prof. dr. Thierry de Montbrial is een Frans econoom, onderzoeker en deskundige op het gebied van internationale betrekkingen. De Montbrial richtte het departement economie op aan de Ecole Polytechnique, waarvan hij tot 1992 voorzitter was. In 1963 studeerde hij af aan hetzelfde instituut. Hij is gepromoveerd in economie aan de Universiteit van Berkeley, Californië. Daarnaast is hij auteur van een groot aantal boeken. thierrydemontbrial@speakersacademy.eu
“De wereld moet men vangen en er werkelijkheid van maken.” — Remco Campert —
35
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
CHINA
verhaal dat het alleen maar een bedreiging is, maar dat we er als land ook de vruchten van kunnen plukken als we het slim aanpakken.” Na het VWO ging Mees in Groningen economie en rechten studeren. Na haar studie werkte ze van 1992 tot 1996 op het ministerie van Financiën, waarvan twee jaar als woordvoerder van staatssecretaris Willem Vermeend. Daarna was ze nog twee jaar medewerker bij de Europese Commissie.
‘In Nederland laten we te veel kansen liggen’
Op aanraden van haar toenmalige vriend verhuisde ze in 2000 naar New York. Ze ging alleen – ook om indruk op hem te maken. “Ik wilde New York op eigen kracht veroveren. Vanaf het moment dat ik er voet aan de grond zette, voelde ik me er thuis. Het is een stad van radicale keuzes en een grote inspiratiebron. Ik heb in Nederland altijd veel sociale druk gevoeld en liep er in het gareel. Ook het intellectuele klimaat in Nederland vond ik beklemmend, alles wordt dichtgetimmerd met consensus. New York gaf mij een vrij gevoel.”
Econoom, jurist en publicist mr. drs. Heleen Mees Ze is een van de aanjagers van de derde emancipatiegolf, maar Heleen Mees is voorlopig klaar met het feminisme. China is haar nieuwe uitdaging. “Ik ben gefascineerd door de Chinese economie.”
Ideeën
Mees is door de Erasmus School of Economics gevraagd als onderzoeker en wil zich gaan ontwikkelen tot China-deskundige. “Er gebeuren daar dingen die van grote invloed zijn op de rest van de wereld. Daar wil ik bij zijn.” Maar ze blijft zich natuurlijk ook met Nederland bemoeien. “We kunnen de Nederlandse verzorgingsstaat beter omvormen tot een kansenmaatschappij naar New Yorks model.”
Z
Ze heeft al een zolderverdieping van een Amsterdams grachtenpand – waar ze uitkijkt op de Amstel - en een loft in Brooklyn – met een fabelachtig uitzicht op de Manhattan- en de Brooklyn Bridge – en binnenkort misschien ook wel een leuk optrekje in Shanghai of Beijing met uitkijk op de Yangtze. “Ik zou het fantastisch vinden om daar ook een deel van het jaar te wonen. Als je ergens woont, voel je de hartenklop van de stad. Begrijp je veel beter hoe de dingen werken dan wanneer je er af en toe een paar dagen in een hotel verblijft.” In New York voelde ze zich meteen thuis, toen ze zich er bijna tien jaar geleden vestigde. Of dat in China ook zo zal zijn, is nog even afwachten. Binnenkort gaat Heleen Mees er voor het eerst een paar weken heen. “Ik kijk daar enorm naar uit. Ben erg benieuwd hoe ik mijn weg ga vinden in die totaal onbekende samenleving. Ik ken alleen China Town in New York.”
De ontwikkelingen in de Chinese economie volgt Mees al tijden op de voet. “Ik werd getriggerd toen de Chinezen jaren geleden begonnen met het mas-
“Ik vind dat we in Nederland niet goed bezig zijn. De blik is teveel naar binnen gericht, alsof de rest van de wereld niet bestaat.” saal kopen van Amerikaanse staatsobligaties. In totaal hebben ze nu voor 200 miljard dollar gekocht en ze gaan nog steeds door met kopen. Ze zijn straks in staat om het Amerikaanse financiële stelsel onderuit te halen. Ze hebben de
38
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
stabiliteit van Amerika nu al aan het wankelen gebracht. Ik vind dat dat een waarschuwing voor het Westen moet zijn, want China is nog steeds bepaald geen democratie. En ondanks dat het de grootste opkomende economie is, en die steeds moderner wordt, is het nog altijd voor een belangrijk deel een communistisch land.” Nu de Koude Oorlog bijna vergeten is, dreigt nog steeds het Rode gevaar? “Dat klinkt wel weer heel dramatisch, maar ik vind inderdaad dat we op onze hoede moeten blijven en alles kritisch moeten volgen”, vindt Mees. En dat gaat ze dus voor de Erasmus School of Economics doen. “Daar hebben ze nog geen China-deskundige en ik wil dat heel graag worden.” Ze is twee weken in Nederland en loopt – zoals dat gaat – van de ene borrel naar de andere om bij te praten met vrien-
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Roger Neve
den en bekenden. “Ik vind dat we in Nederland niet goed bezig zijn. De blik is te veel naar binnen gericht, alsof de rest van de wereld niet bestaat. Iedereen maakt zich druk over integratie, Wilders en meer van dat soort interne vraagstukken. Terwijl we naar mijn idee meer na zouden moeten denken over de grote wereldvraagstukken waar we als klein landje ook mee te maken krijgen. De oprukkende economie van China en India bijvoorbeeld, daarvan gaat Nederland als doorvoerland ook veel merken. Sterker nog, we merken het al. Kijk maar eens hoeveel producten die je
hier kunt kopen, uit China komen.”
Minister Op haar vierde wilde Mees niets minder dan minister van Financiën worden. Dat is er nog niet van gekomen, maar wie weet, in een volgend kabinet. Hoe vindt ze dat Wouter Bos het tot nu toe doet? “Hij valt me tegen. Het is een econoom, ik had meer visie van hem verwacht. Maar ik vind dat ook Wouter Bos zich blind staart op de mini-economie van Nederland. Ik had gehoopt dat hij Nederland mentaal rijp zou maken voor de globalisering. En dan niet met het
39
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Geïnspireerd door New York heeft ze grootse ideeën voor de Nederlandse samenleving ontwikkeld, waarmee ze niet alleen vrouwen hogerop wil helpen maar, maar ook migranten. Vrouwen moeten fulltime werken en de klusjes in en om het huis die ze zelf niet meer kunnen doen, uitbesteden. Heleen Mees zweert bij persoonlijke dienstverlening. “Ik zou niet meer zonder kunnen. In New York is dat ook heel normaal. In Nederland excuseren werkende vrouwen zich er nog altijd voor dat ze een hulp in huis hebben. Ik woon nu bijna tien jaar in New York. In het gebouw waar ik woon is 24 uur per dag, 7 dagen per week een ‘doorman’ aanwezig, net als een poetsvrouw en een conciërge die voor reparaties en klein onderhoud zorgt. Nannies zorgen voor de kinderen in de buurt en dogwalkers laten de honden uit. Koeriersdiensten en taxi’s rijden af en aan. En op steenworp afstand van mijn huis een deli, een stomerij, een bakker, een Starbucks, een kledingmaker, een nagelstudio, een slijterij, een bloemenstalletje en een parkeerservice. De winkels zijn de hele week tot negen uur ’s avonds open en de deli zelfs dag en nacht.”
Talentenmagneet Wat New York zo bijzonder maakt, is volgens Mees dat ze daar de hele dag mensen tegenkomt die een totaal an-
CHINA
verhaal dat het alleen maar een bedreiging is, maar dat we er als land ook de vruchten van kunnen plukken als we het slim aanpakken.” Na het VWO ging Mees in Groningen economie en rechten studeren. Na haar studie werkte ze van 1992 tot 1996 op het ministerie van Financiën, waarvan twee jaar als woordvoerder van staatssecretaris Willem Vermeend. Daarna was ze nog twee jaar medewerker bij de Europese Commissie.
‘In Nederland laten we te veel kansen liggen’
Op aanraden van haar toenmalige vriend verhuisde ze in 2000 naar New York. Ze ging alleen – ook om indruk op hem te maken. “Ik wilde New York op eigen kracht veroveren. Vanaf het moment dat ik er voet aan de grond zette, voelde ik me er thuis. Het is een stad van radicale keuzes en een grote inspiratiebron. Ik heb in Nederland altijd veel sociale druk gevoeld en liep er in het gareel. Ook het intellectuele klimaat in Nederland vond ik beklemmend, alles wordt dichtgetimmerd met consensus. New York gaf mij een vrij gevoel.”
Econoom, jurist en publicist mr. drs. Heleen Mees Ze is een van de aanjagers van de derde emancipatiegolf, maar Heleen Mees is voorlopig klaar met het feminisme. China is haar nieuwe uitdaging. “Ik ben gefascineerd door de Chinese economie.”
Ideeën
Mees is door de Erasmus School of Economics gevraagd als onderzoeker en wil zich gaan ontwikkelen tot China-deskundige. “Er gebeuren daar dingen die van grote invloed zijn op de rest van de wereld. Daar wil ik bij zijn.” Maar ze blijft zich natuurlijk ook met Nederland bemoeien. “We kunnen de Nederlandse verzorgingsstaat beter omvormen tot een kansenmaatschappij naar New Yorks model.”
Z
Ze heeft al een zolderverdieping van een Amsterdams grachtenpand – waar ze uitkijkt op de Amstel - en een loft in Brooklyn – met een fabelachtig uitzicht op de Manhattan- en de Brooklyn Bridge – en binnenkort misschien ook wel een leuk optrekje in Shanghai of Beijing met uitkijk op de Yangtze. “Ik zou het fantastisch vinden om daar ook een deel van het jaar te wonen. Als je ergens woont, voel je de hartenklop van de stad. Begrijp je veel beter hoe de dingen werken dan wanneer je er af en toe een paar dagen in een hotel verblijft.” In New York voelde ze zich meteen thuis, toen ze zich er bijna tien jaar geleden vestigde. Of dat in China ook zo zal zijn, is nog even afwachten. Binnenkort gaat Heleen Mees er voor het eerst een paar weken heen. “Ik kijk daar enorm naar uit. Ben erg benieuwd hoe ik mijn weg ga vinden in die totaal onbekende samenleving. Ik ken alleen China Town in New York.”
De ontwikkelingen in de Chinese economie volgt Mees al tijden op de voet. “Ik werd getriggerd toen de Chinezen jaren geleden begonnen met het mas-
“Ik vind dat we in Nederland niet goed bezig zijn. De blik is teveel naar binnen gericht, alsof de rest van de wereld niet bestaat.” saal kopen van Amerikaanse staatsobligaties. In totaal hebben ze nu voor 200 miljard dollar gekocht en ze gaan nog steeds door met kopen. Ze zijn straks in staat om het Amerikaanse financiële stelsel onderuit te halen. Ze hebben de
38
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
stabiliteit van Amerika nu al aan het wankelen gebracht. Ik vind dat dat een waarschuwing voor het Westen moet zijn, want China is nog steeds bepaald geen democratie. En ondanks dat het de grootste opkomende economie is, en die steeds moderner wordt, is het nog altijd voor een belangrijk deel een communistisch land.” Nu de Koude Oorlog bijna vergeten is, dreigt nog steeds het Rode gevaar? “Dat klinkt wel weer heel dramatisch, maar ik vind inderdaad dat we op onze hoede moeten blijven en alles kritisch moeten volgen”, vindt Mees. En dat gaat ze dus voor de Erasmus School of Economics doen. “Daar hebben ze nog geen China-deskundige en ik wil dat heel graag worden.” Ze is twee weken in Nederland en loopt – zoals dat gaat – van de ene borrel naar de andere om bij te praten met vrien-
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Roger Neve
den en bekenden. “Ik vind dat we in Nederland niet goed bezig zijn. De blik is te veel naar binnen gericht, alsof de rest van de wereld niet bestaat. Iedereen maakt zich druk over integratie, Wilders en meer van dat soort interne vraagstukken. Terwijl we naar mijn idee meer na zouden moeten denken over de grote wereldvraagstukken waar we als klein landje ook mee te maken krijgen. De oprukkende economie van China en India bijvoorbeeld, daarvan gaat Nederland als doorvoerland ook veel merken. Sterker nog, we merken het al. Kijk maar eens hoeveel producten die je
hier kunt kopen, uit China komen.”
Minister Op haar vierde wilde Mees niets minder dan minister van Financiën worden. Dat is er nog niet van gekomen, maar wie weet, in een volgend kabinet. Hoe vindt ze dat Wouter Bos het tot nu toe doet? “Hij valt me tegen. Het is een econoom, ik had meer visie van hem verwacht. Maar ik vind dat ook Wouter Bos zich blind staart op de mini-economie van Nederland. Ik had gehoopt dat hij Nederland mentaal rijp zou maken voor de globalisering. En dan niet met het
39
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Geïnspireerd door New York heeft ze grootse ideeën voor de Nederlandse samenleving ontwikkeld, waarmee ze niet alleen vrouwen hogerop wil helpen maar, maar ook migranten. Vrouwen moeten fulltime werken en de klusjes in en om het huis die ze zelf niet meer kunnen doen, uitbesteden. Heleen Mees zweert bij persoonlijke dienstverlening. “Ik zou niet meer zonder kunnen. In New York is dat ook heel normaal. In Nederland excuseren werkende vrouwen zich er nog altijd voor dat ze een hulp in huis hebben. Ik woon nu bijna tien jaar in New York. In het gebouw waar ik woon is 24 uur per dag, 7 dagen per week een ‘doorman’ aanwezig, net als een poetsvrouw en een conciërge die voor reparaties en klein onderhoud zorgt. Nannies zorgen voor de kinderen in de buurt en dogwalkers laten de honden uit. Koeriersdiensten en taxi’s rijden af en aan. En op steenworp afstand van mijn huis een deli, een stomerij, een bakker, een Starbucks, een kledingmaker, een nagelstudio, een slijterij, een bloemenstalletje en een parkeerservice. De winkels zijn de hele week tot negen uur ’s avonds open en de deli zelfs dag en nacht.”
Talentenmagneet Wat New York zo bijzonder maakt, is volgens Mees dat ze daar de hele dag mensen tegenkomt die een totaal an-
Nederland staat nog niet open voor haar ideeën, merkt ze. Als vice-voorzitter van de PvdA New York houdt ze thuis regelmatig Dinner & Debate voor prominenten als Ian Buruma, Bert Koenders, Alexander Rinnooy Kan en Jacqueline Cramer. Maar de diversiteit waar ze zo naar streeft vindt ze niet terug in de Nederlandse politiek. “De PvdA legt de klemtoon in het integratiedebat echt verkeerd”, vindt Mees.
“Niet op wellevendheid, maar op kwetsen, niet op gedeelde dromen, maar op randverschijnselen als de boerka en meisjesbesnijdenis. Die hele integratienota is geschreven uit angst voor Geert Wilders. Stiekem zijn veel PvdA’ers het met me eens. Het zou mooi zijn als er binnen de partij
Foto: Gera rd Til
dere achtergrond hebben dan zij. “Ze zijn geboren in China, Mexico of ergens anders en komen naar New York om de Amerikaanse droom te leven. De banen in de persoonlijke dienstverlening bieden migranten, die vaak de taal nog niet spreken, kansen om een bestaan op te bouwen. Terwijl migranten in Nederland vaak in een uitkering belanden.” Niet alleen ongeschoolde migranten komen hun geluk beproeven in New York.. De stad is een ware talentenmagneet. “De energie en opwinding van het leven in zo’n mensenkluwen zijn voor velen onweerstaanbaar.”
meer ruimte kwam voor mijn ideeën. Zoals Obama de VS meer op Europa wil laten lijken, zo zouden wij Nederland meer op de VS mogen laten lijken. De Nederlandse verzorgingsstaat moet worden omgebouwd naar een kansenmaatschappij naar New Yorks model. In Nederland laten we veel te veel kansen liggen!”
Bezoek onze stand op de
Miljonair Fair van 10 t/m 14 december in
de RAI Amsterdam en profiteer van onze aantrekkelijke introductieaanbiedingen!
Heleen Mees is econoom, jurist en publicist. Ze werkte bij het ministerie van Financiën (19921998), was medewerker van de Europese Commissie (1998-2000) en consultant Europese Zaken bij Ernst & Young in New York (20002002). Momenteel werkt ze als onafhankelijk EUadviseur, vice-voorzitter PvdA afdeling New York en publiceert ze onder meer in NRC Handelsblad, de International Herald Tribune en Le Monde. Dit voorjaar verscheen haar bundel NRC-columns ‘Tussen hebzucht en verlangen’. Heleen Mees is medeoprichtster van Women on Top, een organisatie voor vrouwen wereldwijd. heleenmees@speakersacademy.eu
”Mannen grijpen de gelegenheid, vrouwen scheppen haar.” — Sigmund Graff —
ELY IUM CENTRE FOR
WELL-BEING
r winte : Deze rt Elysium ucee d o r t in en n her mes e aandag a d r e m voo eerst d! o p d e n d e m a a n m a t ie or va e r in f
ed badkl
ingda
g
e o o r m ly s iu m .n l K ij k v w .e op ww
A r r a n g e m e n t
A c a d e m y
Gebruik van alle saunafaciliteiten (inclusief 20 verschillende sauna’s en diverse opgietrituelen) • Vrij gebruik van shampoo, showergel, scrubzout en olie • Uitgebreid lunchbuffet • Elysium deelmassage (25 min.) of Facial (25 min.) of Facial for Men (met de producten van Shiseido of Clarins) of Hotstone Massage (25 min.)
Arrangementsprijs € 59,95. Dit arrangement is geldig t/m 31 maart 2010.
V O O R D E E L B O N E LY S I U M - A C A D E M Y
Tegen inlevering van deze bon, ontvangt u
25% korting op de sauna-entree.
Maximaal 2 personen per bon. Niet in combinatie met arrangementen en andere aanbiedingen. Geldig t/m 31 maart 2010.
E l y s i u m , K o o i l a a n 1 , 2 6 6 5 K R B l e i s w i j k • Te l . a l g e m e e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 6 6 • R e s e r v e r i n g e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 7 7 ( m a t / m z a 0 9 . 0 0 - 1 7 . 3 0 u u r ) w w w. e l y s i u m . n l • M a a n d a g i s d a m e s d a g • B a d k l e d i n g i s n i e t t o e g e s t a a n • L e e f t i j d v a n a f 1 4 j a a r
Luxe privékliniek voor Exclusieve Tandheelkunde | Implantologie | Kaakchirurgie | Plastische Chirurgie Voor meer informatie 0318 - 570 970 | www.vandort.com
Nederland staat nog niet open voor haar ideeën, merkt ze. Als vice-voorzitter van de PvdA New York houdt ze thuis regelmatig Dinner & Debate voor prominenten als Ian Buruma, Bert Koenders, Alexander Rinnooy Kan en Jacqueline Cramer. Maar de diversiteit waar ze zo naar streeft vindt ze niet terug in de Nederlandse politiek. “De PvdA legt de klemtoon in het integratiedebat echt verkeerd”, vindt Mees.
“Niet op wellevendheid, maar op kwetsen, niet op gedeelde dromen, maar op randverschijnselen als de boerka en meisjesbesnijdenis. Die hele integratienota is geschreven uit angst voor Geert Wilders. Stiekem zijn veel PvdA’ers het met me eens. Het zou mooi zijn als er binnen de partij
Foto: Gera rd Til
dere achtergrond hebben dan zij. “Ze zijn geboren in China, Mexico of ergens anders en komen naar New York om de Amerikaanse droom te leven. De banen in de persoonlijke dienstverlening bieden migranten, die vaak de taal nog niet spreken, kansen om een bestaan op te bouwen. Terwijl migranten in Nederland vaak in een uitkering belanden.” Niet alleen ongeschoolde migranten komen hun geluk beproeven in New York.. De stad is een ware talentenmagneet. “De energie en opwinding van het leven in zo’n mensenkluwen zijn voor velen onweerstaanbaar.”
meer ruimte kwam voor mijn ideeën. Zoals Obama de VS meer op Europa wil laten lijken, zo zouden wij Nederland meer op de VS mogen laten lijken. De Nederlandse verzorgingsstaat moet worden omgebouwd naar een kansenmaatschappij naar New Yorks model. In Nederland laten we veel te veel kansen liggen!”
Bezoek onze stand op de
Miljonair Fair van 10 t/m 14 december in
de RAI Amsterdam en profiteer van onze aantrekkelijke introductieaanbiedingen!
Heleen Mees is econoom, jurist en publicist. Ze werkte bij het ministerie van Financiën (19921998), was medewerker van de Europese Commissie (1998-2000) en consultant Europese Zaken bij Ernst & Young in New York (20002002). Momenteel werkt ze als onafhankelijk EUadviseur, vice-voorzitter PvdA afdeling New York en publiceert ze onder meer in NRC Handelsblad, de International Herald Tribune en Le Monde. Dit voorjaar verscheen haar bundel NRC-columns ‘Tussen hebzucht en verlangen’. Heleen Mees is medeoprichtster van Women on Top, een organisatie voor vrouwen wereldwijd. heleenmees@speakersacademy.eu
”Mannen grijpen de gelegenheid, vrouwen scheppen haar.” — Sigmund Graff —
ELY IUM CENTRE FOR
WELL-BEING
r winte : Deze rt Elysium ucee d o r t in en n her mes e aandag a d r e m voo eerst d! o p d e n d e m a a n m a t ie or va e r in f
ed badkl
ingda
g
e o o r m ly s iu m .n l K ij k v w .e op ww
A r r a n g e m e n t
A c a d e m y
Gebruik van alle saunafaciliteiten (inclusief 20 verschillende sauna’s en diverse opgietrituelen) • Vrij gebruik van shampoo, showergel, scrubzout en olie • Uitgebreid lunchbuffet • Elysium deelmassage (25 min.) of Facial (25 min.) of Facial for Men (met de producten van Shiseido of Clarins) of Hotstone Massage (25 min.)
Arrangementsprijs € 59,95. Dit arrangement is geldig t/m 31 maart 2010.
V O O R D E E L B O N E LY S I U M - A C A D E M Y
Tegen inlevering van deze bon, ontvangt u
25% korting op de sauna-entree.
Maximaal 2 personen per bon. Niet in combinatie met arrangementen en andere aanbiedingen. Geldig t/m 31 maart 2010.
E l y s i u m , K o o i l a a n 1 , 2 6 6 5 K R B l e i s w i j k • Te l . a l g e m e e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 6 6 • R e s e r v e r i n g e n : 0 1 0 - 5 2 4 1 1 7 7 ( m a t / m z a 0 9 . 0 0 - 1 7 . 3 0 u u r ) w w w. e l y s i u m . n l • M a a n d a g i s d a m e s d a g • B a d k l e d i n g i s n i e t t o e g e s t a a n • L e e f t i j d v a n a f 1 4 j a a r
Luxe privékliniek voor Exclusieve Tandheelkunde | Implantologie | Kaakchirurgie | Plastische Chirurgie Voor meer informatie 0318 - 570 970 | www.vandort.com
EUROPA
‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’ Pascal Bruckner
P
Pascal Bruckner is voorzichtig optimistisch over de toekomst van het Midden-Oosten. Hij denkt zelfs dat dit gebied, onder voorwaarden, volledig van gezicht kan veranderen. “Ik ben blij met de opkomst van de protestbeweging in Iran. Niet eerder is de wettige regering van een land dat een islamitische revolutie achter de rug heeft geconfronteerd met protestacties. Voor het eerst in de geschiedenis van de islam gebruikt men God niet om het obscurantisme te verheerlijken, maar om een tolerantere kijk op religie te propageren. God wordt dus voor één keer door zijn volgelingen uitgenodigd te zorgen voor meer democratie en tolerantie. Geen gewelddadige of wrede, maar een sympathieke God. Het is heel belangrijk de fundamentele strijd van de jongeren die in Iran tegen de verkiezingsfraude protesteerden te blijven steunen”, zegt hij tijdens zijn allereerste bezoek aan het Brusselse Jubelpark, dat in 1880 is aangelegd om 50 jaar Belgische onafhankelijkheid (van Nederland) te vieren. “Ik was voor de oorlog in Irak, maar heb daar later spijt van gekregen.” Bruckner wil niet alles dat de Republikeinen onder leiding van Bush hebben gedaan in een negatief daglicht stellen, maar constateert dat er na de inval veel fouten en misdaden begaan zijn. “Nu er een beetje vooruitgang is in Irak, Iran - een der meest ontwikkelde en nagevolgde landen in de regio - balanceert op de rand van ‘een andere’ vorm van democratie en er, aangemoedigd door Barack Obama, meer kansen lijken te zijn op een voorwaardelijke vrede tussen Palestijnen en Israëliers, ben ik hoopvol. Het feit dat Obama het belang van de islam erkent, heeft een zeer positief effect op de islamitische wereld en kan leiden tot iets beters. Het is nog niet zover, maar het Midden-Oosten is niet voor altijd tot ellende veroordeeld.” Bruckner wijst erop dat in Golfstaten als Abu Dhabi radicale, cynische moslimleiders hun gesloten posities verlaten en zich openstellen voor de rest van de wereld. “Het zijn geen democratieën, maar autoritair en dictatoriaal geleide landen, waar deze heilzame omwenteling plaatsvindt. We moeten openlijk sympathie tonen voor dit soort ontwikkelingen, die - na tien sombere jaren - zorgen voor oprimisme.” De manier waarop het Westen omgaat met de moslimwereld heeft volgens Bruckner vooral te maken met hoe we naar onszelf kijken. “Onder invloed van het Lutherse protestantisme hebben we ons laten leiden door de wandaden die we ooit hebben begaan. Dat is heel negatief. Er komt een moment dat deze zondecultuur op haar beurt een zonde wordt. Daarom kan wat optimisme geen kwaad.”
tingsverkeer bepaalt ook anno 2009 in negatieve zin ‘de aanpak van het multiculturele vraagstuk en de hulpverlening aan ontwikkelingslanden’, heeft niets veranderd aan ‘onze’ halfzachte tolerante houding ten opzichte van de Israëlische politiek’ en levert vooral politieke en culturele schade op. Een thema dat in het hele gesprek steeds terugkeert. Ook als het over liefde en seksualiteit gaat. Zijn nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’ gaat over de liefde. Net als zijn proefschrift uit de jaren zeventig.
Nieuw boek “’Ieders lichaam is voor iedereen toegankelijk’, de titel van mijn thesis, had te maken met de tijdgeest. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw is een aantal vergeten auteurs uit de achttiende en negentiende eeuw herontdekt.” Bruckner noemt twee uitersten, Markies De Sade en de socialist en utopist Charles Fourier, die grote invloed heeft gehad op het gedachtegoed van Karl Marx en Friedrich Engels door een nieuw wereldbeeld te schetsen, een alternatief voor het kapitalisme, waarin alle mensen - ook seksueel - volledig tot hun recht komen. “In ‘Le nouveau monde amoureux’ creëerde hij de utopie van een soort universele vriendschap en sympathie tussen mensen, zonder taboes en verboden en gebaseerd op wederzijdse aantrekkingskracht.” Het onderwerp liefde is de aimabele Pascal Bruckner altijd blijven boeien. Hij vergeet de prachtige omgeving wanneer hij spreekt over ‘Le paradoxe amoureux’. “Aan de hand van de metamorfoses die huwelijk en erotiek in de loop der tijd hebben ondergaan, vertel ik daarin over het gevoelsmatige verzet tegen allerlei doctrines. Het gaat over de paradox tussen passie én lijden, die beide met de liefde verbonden zijn.” In l’Express heeft Bruckner de jaren zestig en zeventig omschreven als een ‘engelachtig en tegenlijk persvers tijdperk, zonder venerische ziekten, waar men nu nog de gevolgen van ondervindt’. “In mijn nieuwe boek maak ik de balans op van deze periode. Die begon in de achttiende eeuw met de zeer belangrijke sentimentele revolutie. Het familieleven draaide om genegenheid tussen ouders onderling en hun kinderen. Daarna zijn er nog heel wat soorten revolutie geweest, zoals de seksuele aan het einde van de negentiende eeuw. Ik denk dat mei 1968 (toen er protesten en solidariteitsstakingen waren tegen de gevestigde orde in heel Frankrijk, red.) de afsluitende etappe was van dat proces. Niet meer dan dat. Genegenheid werd gecompleteerd met de verering van het lichaam. Hoewel de seksuele revolutie al van het einde van de negentiende eeuw dateert, is deze uitbraak van de liefde opgevat als een bevrijding, die in de onschuld van dat moment grote economische voorspoed in heel Europa bracht. Bovendien waren voorheen dodelijke ziektes nu te bestrijden met antibiotica en heerste het idee dat verlangen onschuldig was.”
“De boerka is een gevangenis van stof.”
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
De Franse filosoof/schrijver Pascal Bruckner vindt dat Europa zich niet langer moet laten leiden door berouw over gruweldaden uit vervlogen tijden. “We moeten onze fouten en misdaden toegeven, maar daarnaast erkennen dat we ze overwonnen hebben en ons dus niet moeten laten intimideren door dictoriale regeringen die steeds weer naar het verleden wijzen.” Dit najaar verschijnt Bruckners nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’, over de paradox tussen passie en lijden, in de liefde en de maatschappij.
42
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Bruckner vindt dat Europeanen ‘door hun gruweldaden’ uit het verleden - feodalisme, kolonialisme, slavernij, godsdienst- en wereldoorlogen - terecht een kritisch zelfbeeld hebben, maar dat ze doorslaan in hun collectieve schuldgevoel over wat ze mensen en landen in andere delen van de wereld ooit hebben aangedaan. ‘Le sanglot de l’homme blanc’ (1983), een aanklacht tegen de misplaatse solidariteit van de blanke man met de derde wereld, is volgens velen Bruckners controversieelste boek, maar in zijn provocerende en nog steeds actuele boek ‘Tirannie van het berouw’ (2006) bereikt het schuldgevoel de overtreffende trap. “Dat is het moment dat de blanke mens begreep dat zijn heerschappij voorbij was en zijn suprematie werd vermorzeld door de nieuwe regimes in gedekoloniseerde landen.” ‘Europa is nog maar nauwelijks geboren of het keert zich tegen zichzelf, plaatst de vijand in het midden en onderwerpt zich aan een eeuwig onderzoek’, schrijft hij. Dit Europese eenrich-
43
Zijn haat tegen de geestelijkheid heeft Bruckner ontwikkeld op school bij de Jezuïeten in Lyon. “Ze werden destijds beschreven als pedagogen, maar eigenlijk werd er op deze school alleen religie onderwezen. Een agressieve en gewetenloze, klassieke vorm van katholicisme, die protestanten, joden en orthodoxen afschilderde als ‘vergissingen’. Alleen Rome was de waarheid.” Heeft dat ervoor gezorgd dat ook hij een Europeaan werd, die zich liet leiden door schuldgevoel, als een masochist tegenover een andersdenkende meerderheid? “Zeer sterk. Van vaderskant stam ik af van
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
EUROPA
‘De trots ontbreekt simpelweg in Europa’ Pascal Bruckner
P
Pascal Bruckner is voorzichtig optimistisch over de toekomst van het Midden-Oosten. Hij denkt zelfs dat dit gebied, onder voorwaarden, volledig van gezicht kan veranderen. “Ik ben blij met de opkomst van de protestbeweging in Iran. Niet eerder is de wettige regering van een land dat een islamitische revolutie achter de rug heeft geconfronteerd met protestacties. Voor het eerst in de geschiedenis van de islam gebruikt men God niet om het obscurantisme te verheerlijken, maar om een tolerantere kijk op religie te propageren. God wordt dus voor één keer door zijn volgelingen uitgenodigd te zorgen voor meer democratie en tolerantie. Geen gewelddadige of wrede, maar een sympathieke God. Het is heel belangrijk de fundamentele strijd van de jongeren die in Iran tegen de verkiezingsfraude protesteerden te blijven steunen”, zegt hij tijdens zijn allereerste bezoek aan het Brusselse Jubelpark, dat in 1880 is aangelegd om 50 jaar Belgische onafhankelijkheid (van Nederland) te vieren. “Ik was voor de oorlog in Irak, maar heb daar later spijt van gekregen.” Bruckner wil niet alles dat de Republikeinen onder leiding van Bush hebben gedaan in een negatief daglicht stellen, maar constateert dat er na de inval veel fouten en misdaden begaan zijn. “Nu er een beetje vooruitgang is in Irak, Iran - een der meest ontwikkelde en nagevolgde landen in de regio - balanceert op de rand van ‘een andere’ vorm van democratie en er, aangemoedigd door Barack Obama, meer kansen lijken te zijn op een voorwaardelijke vrede tussen Palestijnen en Israëliers, ben ik hoopvol. Het feit dat Obama het belang van de islam erkent, heeft een zeer positief effect op de islamitische wereld en kan leiden tot iets beters. Het is nog niet zover, maar het Midden-Oosten is niet voor altijd tot ellende veroordeeld.” Bruckner wijst erop dat in Golfstaten als Abu Dhabi radicale, cynische moslimleiders hun gesloten posities verlaten en zich openstellen voor de rest van de wereld. “Het zijn geen democratieën, maar autoritair en dictatoriaal geleide landen, waar deze heilzame omwenteling plaatsvindt. We moeten openlijk sympathie tonen voor dit soort ontwikkelingen, die - na tien sombere jaren - zorgen voor oprimisme.” De manier waarop het Westen omgaat met de moslimwereld heeft volgens Bruckner vooral te maken met hoe we naar onszelf kijken. “Onder invloed van het Lutherse protestantisme hebben we ons laten leiden door de wandaden die we ooit hebben begaan. Dat is heel negatief. Er komt een moment dat deze zondecultuur op haar beurt een zonde wordt. Daarom kan wat optimisme geen kwaad.”
tingsverkeer bepaalt ook anno 2009 in negatieve zin ‘de aanpak van het multiculturele vraagstuk en de hulpverlening aan ontwikkelingslanden’, heeft niets veranderd aan ‘onze’ halfzachte tolerante houding ten opzichte van de Israëlische politiek’ en levert vooral politieke en culturele schade op. Een thema dat in het hele gesprek steeds terugkeert. Ook als het over liefde en seksualiteit gaat. Zijn nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’ gaat over de liefde. Net als zijn proefschrift uit de jaren zeventig.
Nieuw boek “’Ieders lichaam is voor iedereen toegankelijk’, de titel van mijn thesis, had te maken met de tijdgeest. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw is een aantal vergeten auteurs uit de achttiende en negentiende eeuw herontdekt.” Bruckner noemt twee uitersten, Markies De Sade en de socialist en utopist Charles Fourier, die grote invloed heeft gehad op het gedachtegoed van Karl Marx en Friedrich Engels door een nieuw wereldbeeld te schetsen, een alternatief voor het kapitalisme, waarin alle mensen - ook seksueel - volledig tot hun recht komen. “In ‘Le nouveau monde amoureux’ creëerde hij de utopie van een soort universele vriendschap en sympathie tussen mensen, zonder taboes en verboden en gebaseerd op wederzijdse aantrekkingskracht.” Het onderwerp liefde is de aimabele Pascal Bruckner altijd blijven boeien. Hij vergeet de prachtige omgeving wanneer hij spreekt over ‘Le paradoxe amoureux’. “Aan de hand van de metamorfoses die huwelijk en erotiek in de loop der tijd hebben ondergaan, vertel ik daarin over het gevoelsmatige verzet tegen allerlei doctrines. Het gaat over de paradox tussen passie én lijden, die beide met de liefde verbonden zijn.” In l’Express heeft Bruckner de jaren zestig en zeventig omschreven als een ‘engelachtig en tegenlijk persvers tijdperk, zonder venerische ziekten, waar men nu nog de gevolgen van ondervindt’. “In mijn nieuwe boek maak ik de balans op van deze periode. Die begon in de achttiende eeuw met de zeer belangrijke sentimentele revolutie. Het familieleven draaide om genegenheid tussen ouders onderling en hun kinderen. Daarna zijn er nog heel wat soorten revolutie geweest, zoals de seksuele aan het einde van de negentiende eeuw. Ik denk dat mei 1968 (toen er protesten en solidariteitsstakingen waren tegen de gevestigde orde in heel Frankrijk, red.) de afsluitende etappe was van dat proces. Niet meer dan dat. Genegenheid werd gecompleteerd met de verering van het lichaam. Hoewel de seksuele revolutie al van het einde van de negentiende eeuw dateert, is deze uitbraak van de liefde opgevat als een bevrijding, die in de onschuld van dat moment grote economische voorspoed in heel Europa bracht. Bovendien waren voorheen dodelijke ziektes nu te bestrijden met antibiotica en heerste het idee dat verlangen onschuldig was.”
“De boerka is een gevangenis van stof.”
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
De Franse filosoof/schrijver Pascal Bruckner vindt dat Europa zich niet langer moet laten leiden door berouw over gruweldaden uit vervlogen tijden. “We moeten onze fouten en misdaden toegeven, maar daarnaast erkennen dat we ze overwonnen hebben en ons dus niet moeten laten intimideren door dictoriale regeringen die steeds weer naar het verleden wijzen.” Dit najaar verschijnt Bruckners nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’, over de paradox tussen passie en lijden, in de liefde en de maatschappij.
42
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Bruckner vindt dat Europeanen ‘door hun gruweldaden’ uit het verleden - feodalisme, kolonialisme, slavernij, godsdienst- en wereldoorlogen - terecht een kritisch zelfbeeld hebben, maar dat ze doorslaan in hun collectieve schuldgevoel over wat ze mensen en landen in andere delen van de wereld ooit hebben aangedaan. ‘Le sanglot de l’homme blanc’ (1983), een aanklacht tegen de misplaatse solidariteit van de blanke man met de derde wereld, is volgens velen Bruckners controversieelste boek, maar in zijn provocerende en nog steeds actuele boek ‘Tirannie van het berouw’ (2006) bereikt het schuldgevoel de overtreffende trap. “Dat is het moment dat de blanke mens begreep dat zijn heerschappij voorbij was en zijn suprematie werd vermorzeld door de nieuwe regimes in gedekoloniseerde landen.” ‘Europa is nog maar nauwelijks geboren of het keert zich tegen zichzelf, plaatst de vijand in het midden en onderwerpt zich aan een eeuwig onderzoek’, schrijft hij. Dit Europese eenrich-
43
Zijn haat tegen de geestelijkheid heeft Bruckner ontwikkeld op school bij de Jezuïeten in Lyon. “Ze werden destijds beschreven als pedagogen, maar eigenlijk werd er op deze school alleen religie onderwezen. Een agressieve en gewetenloze, klassieke vorm van katholicisme, die protestanten, joden en orthodoxen afschilderde als ‘vergissingen’. Alleen Rome was de waarheid.” Heeft dat ervoor gezorgd dat ook hij een Europeaan werd, die zich liet leiden door schuldgevoel, als een masochist tegenover een andersdenkende meerderheid? “Zeer sterk. Van vaderskant stam ik af van
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
kelijke dingen deden.” Voordat hij het Europese schuldgevoel adresseert, legt Bruckner uit waarom Vietnam voor de Amerikanen een periode van militaire verzwakking heeft ingezet. “De oorlog in Vietnam is verloren omdat jongens zich verplicht moesten inschrijven voor de krijgsmacht en vooral studenten daartegen protesteerden, in het leger maar ook op de campus. De middenklasse kwam in opstand omdat men niet wilde dat haar kinderen zouden omkomen. Het trauma dat Amerika toen opliep, omdat het de eerste keer was dat ‘s werelds beste leger werd verslagen, houdt nog steeds stand. Misschien komt dat door de nul-dodenregel van het Pentagon. Dat er tegen de oorlog in Irak minder protesten zijn komt doordat die wordt uitgevochten door beroepssoldaten.” Het Amerikaanse trauma heeft niets te maken met berouw. “Dat is een typisch Europese karaktertrek, veroorzaakt door het feit dat onze geschiedenis veel verder teruggaat dan die van de Verenigde Staten. De genocides in Europa zijn door Amerika, dat zelf grote misdaden heeft begaan, nooit geëvenaard. Ons slechte geweten is gevormd door wat er is gebeurd tijdens de kruistochten, de ‘conquista’ in Latijns-Amerika en de periodes van slavernij en imperialisme. Europa was een continent van barbaren, bruten en missionarissen en zelfs de fatsoenlijkste landen hebben slachtingen gekend en veroorzaakt, maar het ligt gecompliceerder. De Europeanen moeten hun geschiedenis niet uitsluitend als een negatieve invalshoek gebruiken. Ze moeten zelf belangrijk ideologisch werk verrichten, positief kijken naar wat er in het verleden wél goed is gegaan en het hedendaagse Europa dat ze hebben opgebouwd beschouwen als een model voor de wereld, waar ze bijzonder trots op zouden moeten zijn. Aan een Unie die er, vanuit een collectief gevoel van berouw, op gericht is anderen beter te laten uitkomen heeft niemand iets.”
protestantse Hollanders en Duitsers. Een slecht geweten is een erfenis. Het goede daarvan is dat we onszelf permanent afvragen hoe we onze verantwoordelijkheden kunnen dragen, het slechte dat we in de val van onze eigen welwillendheid kunnen lopen. Dat is een der gevaren van het christendom, de cultuur van de zonde die nu zelf tot een zonde is geworden. De scheidslijn tussen het goede en het slechte geweten is heel dun. Vooral in mijn jeugd heb ik veel schuldgevoel gekend, zeker ten opzichte van de derde wereld. Dat moest ik maar met me meedragen, zeiden ze.”
Nieuwe filosofen In het midden van de jaren zeventig adopteert hij de ideeën van de nieuwe filosofen. Deze denkers uiten kritiek op de ‘linkse’ wijsgeren, vanwege het feit dat die vanuit hun invoren toren collectivisme en ideologie hoger achten dan het menselijk individu. “Mijn generatie heeft het Marxisme onderschat, beetje bij beetje heeft men zich afgewend van de communistische ideologie tot onder invloed van Albert Camus en Raymond Aron een definitieve scheiding tot stand kwam. De Angelsaksische intellectuelen, wier ideeën de nieuwe filosofen in feite hebben bevestigd, beschuldigden ons ervan dat we een zeer grote achterstand hadden met het doorgronden van het totalitaire fenomeen. Men begon te begrijpen dat communistische regimes verschrik-
44
Bruckner hekelt de desinteresse die de Europese burgers dit jaar hebben getoond door massaal weg te blijven bij de Europese verkiezingen en benadrukt dat mensen uit de hele wereld zich in Europa of de VS willen vestigen. “Democratische Iraniërs bijvoorbeeld gaan niet naar Rusland, China of het Midden-Oosten. Alleen in het Westen kunnen ze in vrijheid en voorspoed leven. En mag ik je eraan herinneren dat Europa de slavernij en de koloniën heeft
“Er komt een tijd dat de zondecultuur zelf een zonde wordt.” afgeschaft, maar dat de Chinezen en de Russen nog steeds doorgaan met het knechten van minderheden.” Bruckner vat het nog even samen: “We moeten onze fouten en misdaden toegeven, dat is volkomen legitiem, maar daarnaast erkennen dat we ze overwonnen hebben en ons dus niet moeten laten intimideren door dictoriale regeringen die steeds weer naar het verleden wijzen.” Een probleem is dat er wel gemeenschappelijkheden zijn, maar geen Europese eenheid. “Brussel is niet de hoofdstad van Europa, maar een productiecentrum van internationale normen voor camembert, melk, boter, bananen en taartjes. Eén grote economische markt, maar geen politiek centrum. Als er een crisis is, gebeurt er wat in Londen, Parijs of Berlijn, maar zelden in Brussel. Wanneer er op een dag een president van Europa is, net zoals de president van de VS, en we een Europese re-
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
gering hebben worden de dingen veel gemakkelijker. Maar zolang Europa zich op de achtergrond wil houden, klopt het nog steeds wat Henry Kissinger zei: “Er bestaat niet zoiets als Europa, je hebt Zweden, Duitsland, Frankrijk...”
Moslims Bruckners opvattingen over moslims hebben al tot heel wat discussie geleid. ‘’Multiculturalisme is het racisme van de anti-racisten”, heeft hij ooit gezegd. “Zoals gezegd, is de zelfhaat sterk in Europa, veel mensen en politici vinden dat de tradities van anderen bij voorbaat beter zijn. Dus accepteren zij de traditionele moslims, die echter op hun beurt nooit een pastoor of priester aanvaarden. Er is een zeer interessante alliantie ontstaan tussen extreem links en fundamentalistische moslims. Ik vind dat immigranten Europeanen moeten worden. Ze hoeven hun eigen cultuur niet te verloochenen, maar hun eerste cultuur moet die van het land zijn waarin ze zich vestigen. Het wereldlijke karakter van Frankrijk - dat al is geïmiteerd door veel Turken en is neergelegd in een wet die zegt dat de openbare ruimte neutraal moet blijven om het vreedzaam naast elkaar bestaan van religies mogelijk te maken - is een goede zaak. De wet die het dragen van sluiers verbiedt op scholen en in openbare functies is een groot succes in Frankrijk. Zeventig procent van de moslima’s is het er mee eens, omdat zij de sluier beschouwen als een teken van onderdrukking. Ik ben het eens met het plan van Sarkozy om de boerka te verbieden, want dat is een gevangenis van stof voor vrouwen. Maar daar is geen nieuwe wet voor nodig, omdat elke gemeente kan voorschrijven dat iedereen om veiligheidsredenen zijn gezicht op straat moet laten zien. De Angelsaksen begrijpen onze houding ten opzichte van religieuze symbolen niet. President Obama heeft in Caïro gezegd dat wij jonge meisjes niet mogen voorschrijven hoe zich te kleden, maar dat is een zeer slechte interpretatie van de Franse wet. Kijk, Europa is zeer tolerant en wil anderen zijn waarden niet opleggen. Men kan een Chinees, Irakees of Zuid-Afrikaan niet vragen of hij als een Fransman of Hollander wil leven, maar als zij zich vestigen op Europese grond worden ze Franse, Nederlandse of Duitse burgers en mag men van hen verlangen dat ze onze normen volgen in essentiële kwesties. Hier is men tegen polygamie en vindt men dat man en vrouw gelijkwaardig zijn en de wet voor iedereen hetzelfde. Daarvan afwijken mag niet aan de orde zijn!”
geweest op het gebied van religie en immigratie en daarmee de boodschap van de Verlichting verraden: ‘Tolerantie, maar tegelijk intolerantie tegen het fanatisme. In naam der tolerantie is men te toegeeflijk tegenover alle fanatieke uitingen, omdat ze uit een ander land komen dan het onze.” Hoe de toekomst er uitziet? “We kunnen doorgaan zoals nu. Een berouwvol Europa, dat zich langzaam terugtrekt van het wereldtoneel. Of we kunnen onze historische verantwoordelijkheden accepteren en het respect voor onze normen en waarden te bevestigen. Ons slechte geweten is niet meer dan een alibi om geen onderdeel te hoeven zijn van de moderne geschiedenis. De trots ontbreekt simpelweg in Europa. Kortom: het is de keuze tussen de neergang en de herrijzenis van Europa.”
Links Vanuit de grond van zijn hart zegt Bruckner: “Gelukkig is Ségolène Royal niet gekozen tot president van Frankrijk, want links in Frankrijk én Europa verkeren in een staat van verwarring en totale ideologische chaos. Links in Frankrijk is dood, de socialistische partij is extreem slecht, dus voel ik mij uitsluitend links vanuit een culturele traditie. De enige in wie ik vertrouwen zou hebben is Dominique StraussKahn, de voorzitter van het Internationale Monetaire Fonds. Nicolas Sarkozy heeft zijn ideeën ter linkerzijde gekozen. Dat is triest, omdat we leven in een land zonder oppositie. François Bayrou, de centrumpoliticus die in 2007 deelnam aan de presidentsverkiezingen, is een idioot en binnen links vermoorden ze elkaar. Links moet nog een keer sterven om op een dag te herrijzen, maar ik ben bang dat de partij ontploft. Als Sarkozy in 2012 zou vertrekken is er niemand om het land te leiden.” Omdat links zijn werk niet heeft gedaan kan het populisme weer opkomen, kijk maar naar Italië en Nederland, constateert Bruckner. “Men is te laks
Pascal Bruckner studeerde aan de universiteit Parijs I en IV en daarna aan de École Pratique des Hautes Études. Vervolgens werd hij ‘maître de conférences’ (geleerde zonder ervaring) aan het Instituut voor Politieke Studies in Parijs en medewerker van de Nouvel Observateur. Hij begon met schrijven in de geest van de zogenoemde ‘nieuwe filosofen’ . Van zijn hand verschenen onder meer ‘Parias’, ‘Lunes de Fiel’ (bewerkt tot een speelfilm door Roman Polanski), ‘De dieven van de schoonheid’ en de essays ‘La tentation de l’innocence’, ‘De tranen van de blanke man’ (een aanklacht tegen de misplaatste solidariteit van de blanke man met de derde wereld) en ‘Tirannie van het berouw’. Zijn nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’ komt dit najaar uit. pascalbruckner@speakersacademy.eu
”De ergste dwingelandij is die welke het masker van de vrijheid draagt.” — Jean-Siffrein Maury — 45
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
kelijke dingen deden.” Voordat hij het Europese schuldgevoel adresseert, legt Bruckner uit waarom Vietnam voor de Amerikanen een periode van militaire verzwakking heeft ingezet. “De oorlog in Vietnam is verloren omdat jongens zich verplicht moesten inschrijven voor de krijgsmacht en vooral studenten daartegen protesteerden, in het leger maar ook op de campus. De middenklasse kwam in opstand omdat men niet wilde dat haar kinderen zouden omkomen. Het trauma dat Amerika toen opliep, omdat het de eerste keer was dat ‘s werelds beste leger werd verslagen, houdt nog steeds stand. Misschien komt dat door de nul-dodenregel van het Pentagon. Dat er tegen de oorlog in Irak minder protesten zijn komt doordat die wordt uitgevochten door beroepssoldaten.” Het Amerikaanse trauma heeft niets te maken met berouw. “Dat is een typisch Europese karaktertrek, veroorzaakt door het feit dat onze geschiedenis veel verder teruggaat dan die van de Verenigde Staten. De genocides in Europa zijn door Amerika, dat zelf grote misdaden heeft begaan, nooit geëvenaard. Ons slechte geweten is gevormd door wat er is gebeurd tijdens de kruistochten, de ‘conquista’ in Latijns-Amerika en de periodes van slavernij en imperialisme. Europa was een continent van barbaren, bruten en missionarissen en zelfs de fatsoenlijkste landen hebben slachtingen gekend en veroorzaakt, maar het ligt gecompliceerder. De Europeanen moeten hun geschiedenis niet uitsluitend als een negatieve invalshoek gebruiken. Ze moeten zelf belangrijk ideologisch werk verrichten, positief kijken naar wat er in het verleden wél goed is gegaan en het hedendaagse Europa dat ze hebben opgebouwd beschouwen als een model voor de wereld, waar ze bijzonder trots op zouden moeten zijn. Aan een Unie die er, vanuit een collectief gevoel van berouw, op gericht is anderen beter te laten uitkomen heeft niemand iets.”
protestantse Hollanders en Duitsers. Een slecht geweten is een erfenis. Het goede daarvan is dat we onszelf permanent afvragen hoe we onze verantwoordelijkheden kunnen dragen, het slechte dat we in de val van onze eigen welwillendheid kunnen lopen. Dat is een der gevaren van het christendom, de cultuur van de zonde die nu zelf tot een zonde is geworden. De scheidslijn tussen het goede en het slechte geweten is heel dun. Vooral in mijn jeugd heb ik veel schuldgevoel gekend, zeker ten opzichte van de derde wereld. Dat moest ik maar met me meedragen, zeiden ze.”
Nieuwe filosofen In het midden van de jaren zeventig adopteert hij de ideeën van de nieuwe filosofen. Deze denkers uiten kritiek op de ‘linkse’ wijsgeren, vanwege het feit dat die vanuit hun invoren toren collectivisme en ideologie hoger achten dan het menselijk individu. “Mijn generatie heeft het Marxisme onderschat, beetje bij beetje heeft men zich afgewend van de communistische ideologie tot onder invloed van Albert Camus en Raymond Aron een definitieve scheiding tot stand kwam. De Angelsaksische intellectuelen, wier ideeën de nieuwe filosofen in feite hebben bevestigd, beschuldigden ons ervan dat we een zeer grote achterstand hadden met het doorgronden van het totalitaire fenomeen. Men begon te begrijpen dat communistische regimes verschrik-
44
Bruckner hekelt de desinteresse die de Europese burgers dit jaar hebben getoond door massaal weg te blijven bij de Europese verkiezingen en benadrukt dat mensen uit de hele wereld zich in Europa of de VS willen vestigen. “Democratische Iraniërs bijvoorbeeld gaan niet naar Rusland, China of het Midden-Oosten. Alleen in het Westen kunnen ze in vrijheid en voorspoed leven. En mag ik je eraan herinneren dat Europa de slavernij en de koloniën heeft
“Er komt een tijd dat de zondecultuur zelf een zonde wordt.” afgeschaft, maar dat de Chinezen en de Russen nog steeds doorgaan met het knechten van minderheden.” Bruckner vat het nog even samen: “We moeten onze fouten en misdaden toegeven, dat is volkomen legitiem, maar daarnaast erkennen dat we ze overwonnen hebben en ons dus niet moeten laten intimideren door dictoriale regeringen die steeds weer naar het verleden wijzen.” Een probleem is dat er wel gemeenschappelijkheden zijn, maar geen Europese eenheid. “Brussel is niet de hoofdstad van Europa, maar een productiecentrum van internationale normen voor camembert, melk, boter, bananen en taartjes. Eén grote economische markt, maar geen politiek centrum. Als er een crisis is, gebeurt er wat in Londen, Parijs of Berlijn, maar zelden in Brussel. Wanneer er op een dag een president van Europa is, net zoals de president van de VS, en we een Europese re-
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
gering hebben worden de dingen veel gemakkelijker. Maar zolang Europa zich op de achtergrond wil houden, klopt het nog steeds wat Henry Kissinger zei: “Er bestaat niet zoiets als Europa, je hebt Zweden, Duitsland, Frankrijk...”
Moslims Bruckners opvattingen over moslims hebben al tot heel wat discussie geleid. ‘’Multiculturalisme is het racisme van de anti-racisten”, heeft hij ooit gezegd. “Zoals gezegd, is de zelfhaat sterk in Europa, veel mensen en politici vinden dat de tradities van anderen bij voorbaat beter zijn. Dus accepteren zij de traditionele moslims, die echter op hun beurt nooit een pastoor of priester aanvaarden. Er is een zeer interessante alliantie ontstaan tussen extreem links en fundamentalistische moslims. Ik vind dat immigranten Europeanen moeten worden. Ze hoeven hun eigen cultuur niet te verloochenen, maar hun eerste cultuur moet die van het land zijn waarin ze zich vestigen. Het wereldlijke karakter van Frankrijk - dat al is geïmiteerd door veel Turken en is neergelegd in een wet die zegt dat de openbare ruimte neutraal moet blijven om het vreedzaam naast elkaar bestaan van religies mogelijk te maken - is een goede zaak. De wet die het dragen van sluiers verbiedt op scholen en in openbare functies is een groot succes in Frankrijk. Zeventig procent van de moslima’s is het er mee eens, omdat zij de sluier beschouwen als een teken van onderdrukking. Ik ben het eens met het plan van Sarkozy om de boerka te verbieden, want dat is een gevangenis van stof voor vrouwen. Maar daar is geen nieuwe wet voor nodig, omdat elke gemeente kan voorschrijven dat iedereen om veiligheidsredenen zijn gezicht op straat moet laten zien. De Angelsaksen begrijpen onze houding ten opzichte van religieuze symbolen niet. President Obama heeft in Caïro gezegd dat wij jonge meisjes niet mogen voorschrijven hoe zich te kleden, maar dat is een zeer slechte interpretatie van de Franse wet. Kijk, Europa is zeer tolerant en wil anderen zijn waarden niet opleggen. Men kan een Chinees, Irakees of Zuid-Afrikaan niet vragen of hij als een Fransman of Hollander wil leven, maar als zij zich vestigen op Europese grond worden ze Franse, Nederlandse of Duitse burgers en mag men van hen verlangen dat ze onze normen volgen in essentiële kwesties. Hier is men tegen polygamie en vindt men dat man en vrouw gelijkwaardig zijn en de wet voor iedereen hetzelfde. Daarvan afwijken mag niet aan de orde zijn!”
geweest op het gebied van religie en immigratie en daarmee de boodschap van de Verlichting verraden: ‘Tolerantie, maar tegelijk intolerantie tegen het fanatisme. In naam der tolerantie is men te toegeeflijk tegenover alle fanatieke uitingen, omdat ze uit een ander land komen dan het onze.” Hoe de toekomst er uitziet? “We kunnen doorgaan zoals nu. Een berouwvol Europa, dat zich langzaam terugtrekt van het wereldtoneel. Of we kunnen onze historische verantwoordelijkheden accepteren en het respect voor onze normen en waarden te bevestigen. Ons slechte geweten is niet meer dan een alibi om geen onderdeel te hoeven zijn van de moderne geschiedenis. De trots ontbreekt simpelweg in Europa. Kortom: het is de keuze tussen de neergang en de herrijzenis van Europa.”
Links Vanuit de grond van zijn hart zegt Bruckner: “Gelukkig is Ségolène Royal niet gekozen tot president van Frankrijk, want links in Frankrijk én Europa verkeren in een staat van verwarring en totale ideologische chaos. Links in Frankrijk is dood, de socialistische partij is extreem slecht, dus voel ik mij uitsluitend links vanuit een culturele traditie. De enige in wie ik vertrouwen zou hebben is Dominique StraussKahn, de voorzitter van het Internationale Monetaire Fonds. Nicolas Sarkozy heeft zijn ideeën ter linkerzijde gekozen. Dat is triest, omdat we leven in een land zonder oppositie. François Bayrou, de centrumpoliticus die in 2007 deelnam aan de presidentsverkiezingen, is een idioot en binnen links vermoorden ze elkaar. Links moet nog een keer sterven om op een dag te herrijzen, maar ik ben bang dat de partij ontploft. Als Sarkozy in 2012 zou vertrekken is er niemand om het land te leiden.” Omdat links zijn werk niet heeft gedaan kan het populisme weer opkomen, kijk maar naar Italië en Nederland, constateert Bruckner. “Men is te laks
Pascal Bruckner studeerde aan de universiteit Parijs I en IV en daarna aan de École Pratique des Hautes Études. Vervolgens werd hij ‘maître de conférences’ (geleerde zonder ervaring) aan het Instituut voor Politieke Studies in Parijs en medewerker van de Nouvel Observateur. Hij begon met schrijven in de geest van de zogenoemde ‘nieuwe filosofen’ . Van zijn hand verschenen onder meer ‘Parias’, ‘Lunes de Fiel’ (bewerkt tot een speelfilm door Roman Polanski), ‘De dieven van de schoonheid’ en de essays ‘La tentation de l’innocence’, ‘De tranen van de blanke man’ (een aanklacht tegen de misplaatste solidariteit van de blanke man met de derde wereld) en ‘Tirannie van het berouw’. Zijn nieuwe boek ‘Le paradoxe amoureux’ komt dit najaar uit. pascalbruckner@speakersacademy.eu
”De ergste dwingelandij is die welke het masker van de vrijheid draagt.” — Jean-Siffrein Maury — 45
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
Op zoek naar een theorie van sociale samenwerking
The Human Development and Capabilities Association, HDCA (De Associatie voor Menselijke Ontwikkeling en Vermogens), is opgericht in 2004. Martha Nussbaum was voorzitter van 2006 tot 2008. De associatie bevordert, vanuit verschillende invalshoeken en disciplines, kwalitatief hoogstaand onderzoek naar menselijke ontwikkeling en vermogens. In haar boek ‘Women and Human Development: The Capabilities Approach’ pleit Nussbaum voor een zogenoemde ‘vermogensbenadering’.
K
Kunt u onze lezers uitleggen wat u verstaat onder ‘vermogens’?
Albert de Booij in gesprek met prof. dr. Martha Nussbaum
“Mensen die beschikken over ‘capabilities’ (vermogens in de betekenis van mogelijkheden) krijgen de kans echt te kiezen, op voorwaarde dat hun innerlijke capaciteiten (tijdens de opvoeding binnen het gezin en op school) zijn ontwikkeld en er een geschikte politieke en sociale omgeving is. Een mens is niet in staat te werken, tenzij de maatschappij voor een opleiding zorgt - waardoor die persoon arbeidsgerelateerde vaardigheden opdoet - en kansen biedt door te zorgen voor een gevarieerd aanbod van banen. Louter verbale garanties zijn niet voldoende, mensen kunnen vermogens alleen ten volle benutten wanneer ze keuzes kunnen maken. Ik beweer dat de tien ‘capabilities’ die op mijn lijst staan een centrale rol spelen, omdat zij nodig zijn om een waardevol leven te kunnen leiden op basis van menselijke waardigheid. Dat moet voor alle regeringen reden genoeg zijn om alle tien basale politieke voorwaarden toegankelijk te maken voor alle burgers. Besef wel dat de kansen zijn verbonden met de menselijke waardigheid en dat het niet gaat om het functioneren op zich. Veel mensen besluiten een of meer mogelijkheden niet te gebruiken, maar het is belangrijk dat ze daarvoor zelf kunnen kiezen.”
U heeft er, samen met anderen, voor gezorgd dat de ‘Capabilities approach’ nu een paradigma is voor het politieke debat op het gebied van de ontwikkeling van de mens en een inspiratiebron voor de Human Development Index (HDI) van de Verenigde Naties. U vertaalt de basisprincipes in een tiental ‘capabilities’ (menselijke vermogens of mogelijkheden), of echte kansen, die buitengewoon belangrijk zijn geworden binnen de ontwikkelingspolitiek. Wat is het belang hiervan, niet alleen voor de mens als individu, maar ook voor de democratie?
Vertaling: Jacques Geluk
“Ik zal eerst de juiste chronologische volgorde aangeven. De Indiase econoom Amartya Sen heeft geholpen met het ontwerpen van de Human Development Reports van de Verenigde Naties. Op dat moment was hij, lang voordat ik me daarmee bezighield, al bezig met het ontwikkelen van zijn versie van de ‘Capabilities approach’. Hij gebruikt de vermogens vooral vergelijkenderwijs: landen krijgen een plek op een ranglijst afhankelijk van hoe ze op bepaalde ‘ capabilities’ presteren. Daarbij focust hij zich speciaal op vermogens als scholing en gezondheid, die in zijn ogen bijzonder belangrijk zijn. Ik maak een officiëlere lijst, omdat mijn project wezenlijk
anders is. Ik wil de ‘capabilities’ gebruiken voor het definiëren van een sociaal minimum, zonder dat welke samenleving dan ook daaraan zelfs maar een minimale rechtvaardiging kan ontlenen. De lijst is bedoeld om te gebruiken bij het maken van (grond)wetten en het interpreteren van grondwettelijke garanties. Mijn benadering is meer dan die van Sen gericht op het politieke proces en het raamwerk van grondwettelijke rechten. Hij is econoom en richt zich met name op het gebruik van ‘capabilities’ in ontwikkelingslanden. In die economieën heeft zijn vermogensbenadering gezorgd voor een significante verschuiving van aandachtsgebieden: de focus ligt niet meer uitsluitend op economisch groei, maar nu vooral op een ruim aanbod van menselijk gezien belangrijke goederen. In mijn geval wil ik de basale politieke principes van een land gebruiken om de noodzakelijke voorwaarden voor een menswaardig bestaan te promoten.”
In uw boek ‘Women and Human Development: The Capabilities Approach’ introduceert u een nieuw soort feminisme. Door de situatie waarin Indiase vrouwen verkeren als vertrekpunt te nemen, laat u zien hoe de filosofie de basale grondwettelijke principes - die alle regeringen zouden moeten respecteren en implementeren - kan versterken. Tevens toont u aan dat deze principes zijn te gebruiken als vergelijkend meetinstrument voor de kwaliteit van leven in verschillende landen. In dit belangrijke boek neemt u afstand van de abstracties van economen en filosofen. Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop u uw ideeën verbindt met alledaagse problemen zoals armoede, misbruik en discriminatie? “Voordat ik het boek ging schrijven heb ik me verdiept in het grote aantal problemen waarmee arme vrouwen in ontwikkelingslanden worstelen. Mijn benadering is denk ik een abstractere en formelere versie van diezelfde strijd. Ik laat dit zien door het boek te beginnen met twee voorbeelden van situaties waarin vrouwen in India verkeren. Een stenensjouwster uit Kerala en een naaister uit Gujarat, die al een gewelddadig huwelijk achter de rug heeft. Ik heb die voorbeelden gebruikt om gedetailleerd te kunnen aangeven hoe verschillende kansen in het leven toch met elkaar zijn verbonden. Bijvoorbeeld: hoe het krijgen van een lening van belang kan zijn voor het beschermen van je lichamelijke integriteit. Of: hoe arbeidsdiscriminatie je gezondheid kan aantasten. Bovendien heb ik laten zien dat een van de betrokken overheden (die van Kerala) veel meer heeft gedaan dan de ander (Gujarat) om menselijke vermogens en mogelijkheden te bevorderen.”
Fotografie: Courtesy of prof. Nussbaum 46
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
47
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
Op zoek naar een theorie van sociale samenwerking
The Human Development and Capabilities Association, HDCA (De Associatie voor Menselijke Ontwikkeling en Vermogens), is opgericht in 2004. Martha Nussbaum was voorzitter van 2006 tot 2008. De associatie bevordert, vanuit verschillende invalshoeken en disciplines, kwalitatief hoogstaand onderzoek naar menselijke ontwikkeling en vermogens. In haar boek ‘Women and Human Development: The Capabilities Approach’ pleit Nussbaum voor een zogenoemde ‘vermogensbenadering’.
K
Kunt u onze lezers uitleggen wat u verstaat onder ‘vermogens’?
Albert de Booij in gesprek met prof. dr. Martha Nussbaum
“Mensen die beschikken over ‘capabilities’ (vermogens in de betekenis van mogelijkheden) krijgen de kans echt te kiezen, op voorwaarde dat hun innerlijke capaciteiten (tijdens de opvoeding binnen het gezin en op school) zijn ontwikkeld en er een geschikte politieke en sociale omgeving is. Een mens is niet in staat te werken, tenzij de maatschappij voor een opleiding zorgt - waardoor die persoon arbeidsgerelateerde vaardigheden opdoet - en kansen biedt door te zorgen voor een gevarieerd aanbod van banen. Louter verbale garanties zijn niet voldoende, mensen kunnen vermogens alleen ten volle benutten wanneer ze keuzes kunnen maken. Ik beweer dat de tien ‘capabilities’ die op mijn lijst staan een centrale rol spelen, omdat zij nodig zijn om een waardevol leven te kunnen leiden op basis van menselijke waardigheid. Dat moet voor alle regeringen reden genoeg zijn om alle tien basale politieke voorwaarden toegankelijk te maken voor alle burgers. Besef wel dat de kansen zijn verbonden met de menselijke waardigheid en dat het niet gaat om het functioneren op zich. Veel mensen besluiten een of meer mogelijkheden niet te gebruiken, maar het is belangrijk dat ze daarvoor zelf kunnen kiezen.”
U heeft er, samen met anderen, voor gezorgd dat de ‘Capabilities approach’ nu een paradigma is voor het politieke debat op het gebied van de ontwikkeling van de mens en een inspiratiebron voor de Human Development Index (HDI) van de Verenigde Naties. U vertaalt de basisprincipes in een tiental ‘capabilities’ (menselijke vermogens of mogelijkheden), of echte kansen, die buitengewoon belangrijk zijn geworden binnen de ontwikkelingspolitiek. Wat is het belang hiervan, niet alleen voor de mens als individu, maar ook voor de democratie?
Vertaling: Jacques Geluk
“Ik zal eerst de juiste chronologische volgorde aangeven. De Indiase econoom Amartya Sen heeft geholpen met het ontwerpen van de Human Development Reports van de Verenigde Naties. Op dat moment was hij, lang voordat ik me daarmee bezighield, al bezig met het ontwikkelen van zijn versie van de ‘Capabilities approach’. Hij gebruikt de vermogens vooral vergelijkenderwijs: landen krijgen een plek op een ranglijst afhankelijk van hoe ze op bepaalde ‘ capabilities’ presteren. Daarbij focust hij zich speciaal op vermogens als scholing en gezondheid, die in zijn ogen bijzonder belangrijk zijn. Ik maak een officiëlere lijst, omdat mijn project wezenlijk
anders is. Ik wil de ‘capabilities’ gebruiken voor het definiëren van een sociaal minimum, zonder dat welke samenleving dan ook daaraan zelfs maar een minimale rechtvaardiging kan ontlenen. De lijst is bedoeld om te gebruiken bij het maken van (grond)wetten en het interpreteren van grondwettelijke garanties. Mijn benadering is meer dan die van Sen gericht op het politieke proces en het raamwerk van grondwettelijke rechten. Hij is econoom en richt zich met name op het gebruik van ‘capabilities’ in ontwikkelingslanden. In die economieën heeft zijn vermogensbenadering gezorgd voor een significante verschuiving van aandachtsgebieden: de focus ligt niet meer uitsluitend op economisch groei, maar nu vooral op een ruim aanbod van menselijk gezien belangrijke goederen. In mijn geval wil ik de basale politieke principes van een land gebruiken om de noodzakelijke voorwaarden voor een menswaardig bestaan te promoten.”
In uw boek ‘Women and Human Development: The Capabilities Approach’ introduceert u een nieuw soort feminisme. Door de situatie waarin Indiase vrouwen verkeren als vertrekpunt te nemen, laat u zien hoe de filosofie de basale grondwettelijke principes - die alle regeringen zouden moeten respecteren en implementeren - kan versterken. Tevens toont u aan dat deze principes zijn te gebruiken als vergelijkend meetinstrument voor de kwaliteit van leven in verschillende landen. In dit belangrijke boek neemt u afstand van de abstracties van economen en filosofen. Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop u uw ideeën verbindt met alledaagse problemen zoals armoede, misbruik en discriminatie? “Voordat ik het boek ging schrijven heb ik me verdiept in het grote aantal problemen waarmee arme vrouwen in ontwikkelingslanden worstelen. Mijn benadering is denk ik een abstractere en formelere versie van diezelfde strijd. Ik laat dit zien door het boek te beginnen met twee voorbeelden van situaties waarin vrouwen in India verkeren. Een stenensjouwster uit Kerala en een naaister uit Gujarat, die al een gewelddadig huwelijk achter de rug heeft. Ik heb die voorbeelden gebruikt om gedetailleerd te kunnen aangeven hoe verschillende kansen in het leven toch met elkaar zijn verbonden. Bijvoorbeeld: hoe het krijgen van een lening van belang kan zijn voor het beschermen van je lichamelijke integriteit. Of: hoe arbeidsdiscriminatie je gezondheid kan aantasten. Bovendien heb ik laten zien dat een van de betrokken overheden (die van Kerala) veel meer heeft gedaan dan de ander (Gujarat) om menselijke vermogens en mogelijkheden te bevorderen.”
Fotografie: Courtesy of prof. Nussbaum 46
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
47
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
U heeft een belangrijk boek geschreven over wettelijke en morele fi losofi e, ‘Hiding from Humanity: Disgust, Shame and the Law’. U betoogt dat de gedachten achter gevoelens van walging te maken hebben met ‘magische ideeën van besmetting en onmogelijke verlangens naar puurheid, die niet passen bij het menselijk leven zoals we dat kennen’. U schrijft dat we net zo wantrouwig moeten zijn over wat u noemt ‘primitieve schaamte’ (over het feit dat de mens niet perfect is). Welke rol mag dit soort schaamte spelen bij bepaalde bestraffi ngen? “Schaamte heeft in het Westen altijd al een belangrijke rol gespeeld bij het straffen. De Romeinen tatoeëerden of brandmerkten mensen, zodat iedereen kon zien dat ze de wet hadden overtreden. Eerst trof echte misdadigers dit lot, maar in de praktijk werd dat al snel uitgebreid naar mensen die deel uitmaakten van ongewenste groepen in de samenleving. Het christelijke symbool van de vis was oorspronkelijk een straftatoeage. In koloniaal Amerika moesten vrouwen die van seksuele uitspattingen werden beschuldigd in het openbaar een scharlaken (vuurrode) brief om hun nek dragen. Veel Amerikanen willen dit soort straffen herinvoeren.
“Schaamte heeft in het Westen altijd al een belangrijke rol gespeeld bij het straffen.” Mensen moeten bordjes dragen, of op hun auto of andere eigendommen bevestigen, waarop staat wat ze hebben gedaan. Ik ben daar om verschillende redenen tegen. In de eerste plaats schenden deze straffen de menselijke waardigheid, omdat men de veroordeelden bespot en neerzet als als tweederangsburgers. Ten tweede zijn deze straffen een vorm van eigenrichting. De rechter stelt weliswaar de straf vast, maar de reacties van de toeschouwers bepalen het effect ervan. In de derde plaats laat de geschiedenis zien dat dit soort straffen onbetrouwbaar is, omdat ze al snel worden toegepast op verstoten groepen uit de samenleving, zelfs wanneer die niets hebben misdaan. Ten slotte: ze werken niet en versterken alleen maar de neiging om op een gewelddadige manier wraak te nemen. Bij het geven van straffen dienen we de menselijke waardigheid te respecteren. We kunnen mensen bijvoorbeeld opsluiten, maar eerlijk gezegd zijn de omstandigheden in de Amerikaanse gevangenissen zo verschrikkelijk dat detentie gelijkstaat met diepe vernedering.”
In uw boek ‘Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership’ zoekt u een theorie van sociale rechtvaardigheid, die ons kan leiden naar een rijkere, toegankelijkere benadering van sociale samenwerking. U helpt ons bij het ordenen van onze gedachten omtrent de doelen van politieke samenwerking, de aard van politieke principes en een rechtvaardiger toekomst voor iedereen. Mensen én dieren. Heeft uw werk iets te maken met John Rawls’ idee voor een sociaal contract? Hoe zit het met ‘ongelijkwaardige partijen’? “In dat 500 pagina’s dikke boek ga ik de discussie aan met John Rawls, wiens theorie over rechtvaardigheid naar mijn mening de belangrijkste is in de moderne westerse traditie. Het heeft geen zin dat debat hier samen te vatten. In feite
48
probeer ik aan te tonen dat de theorie van Rawls - die afgeleid is van de klassieke theorie van het sociale contract - moeilijk toepasbaar is in situaties waarin sprake is van zeer diepgewortelde asymmetrische machtsverhoudingen tussen groepen. Die hebben niet zozeer te maken met macht of klasse, maar eerder met de aard van het menselijk en dierlijk lichaam, enz. Rawls zelf heeft expliciet gezegd dat zijn theorie moeilijk toepasbaar zou kunnen zijn op de drie kwesties die ik aanroer en ik probeer aan te tonen waarom. Op een gegeven moment doe ik de suggestie het idee dat fundamentele rationele of sociale samenwerking voor iedereen voordelig is op te geven; eerst moeten we een dieper gevoel hebben van hoe we met elkaar verbonden zijn en beseffen welke verbintenissen (compassie, welwillendheid) gemeenschappen bij elkaar houden.”
In ‘Liberty of Conscience’ schrijft u dat het respect voor religieuze verscheidenheid een van de pijlers is van de Amerikaanse democratie. Toch zijn er tekenen dat bepaalde christenen op de voorgrond treden, die suggeren dat burgers die een afwijkend of geen geloof hebben minderwaardig zijn. Betekent dit volgens u dat de grondwet tekort schiet bij sociale interacties en dat mensen zichzelf steeds vaker boven de wet plaatsen? “Absoluut niet. Het boek is vooral een succesverhaal, dat keer op keer laat zien dat grondwettelijke rechten sterker zijn dan grootschalige paniek. Ik vergelijk constitutionele principes met treinrails. De trein zal hoogstwaarschijnlijk over deze rails blijven rijden en alleen ontsporen onder zeer buitengewone omstandigheden. Ik wil daarom dat mensen die de rol van de rechtbanken in de Amerikaanse maatschappij bekritiseren beseffen hoe waardevol die rol altijd is geweest.”
trouwbaar. We moeten ze ze benaderen, zoals we een overtuiging of een geloof zouden benaderen en ons afvragen of ze zijn gebaseerd op waarheidsgetrouwe informatie en of de waardebepalingen redelijk zijn. De basis van onze emoties is in onze kindertijd gelegd en daardoor zullen we ons emotioneel bijzonder verzetten tegen veranderingen die op feitelijke informatie gebaseerd. Daarom kunnen ze iets onbetrouwbaarder zijn dan andere soorten overtuigingen en oordelen. Maar dat moeten we per geval bekijken, want niet álle emoties zijn onbetrouwbaar.”
In veel van uw werk, ook als het gaat om het menselijk vermogen, wordt duidelijk dat de mensheid bijzonder kwetsbaar is. Bestaat er een ontologische hypothese zijn die zegt dat hoe meer iemand zich bewust is van zijn kwetsbaarheid, des te meer compassie hij heeft? “Ik wil een stukje met u meegaan: wanneer iemand zich niet bewust is van de verschillende soorten kwetsbaarheid die hij in zich heeft, zal hij de kwetsbaarheid van anderen niet opmerken en niet meelevend zijn. Maar ik denk niet dat ik bevestigend op uw vraag kan antwoorden. Als mensen een verhoogd bewustzijn hebben van hun eigen kwetsbaarheid, worden ze vaak bezorgd en zijn ze vooral met zichzelf bezig. Daardoor focussen ze zich waarschijnlijk eerder op zelfbescherming dan op compassie voor anderen. Bezorgde mensen hebben niet veel mededogen. (Aristoles zei dat we daarom weinig compassie vinden onder ouderen en ik ben bang dat hij gelijk heeft). Ik denk dat Rousseau heel scherp was in ‘Emile’, waarin hij voorstelde dat de jonge Emile zou moeten leren hoe hij kon leren omgaan met het leven door uit zijn eigen bronnen te putten, in plaats van andere mensen als zijn slaven te gebruiken. Maar alleen op dat punt kon hij leren wat mededogen is.”
Ongelijkheid is moeilijk te bewijzen en aan te pakken met legale middelen. Hoe kunnen we een cultuur van gelijkwaardigheid voor iedereen creëren die door iedereen wordt geaccepteerd? “Meng je in het gesprek en breng je argumenten naar voren. Mensen die behoren tot een grote groep kunnen proberen de wetgeving te veranderen. Vertegenwoordigers van kleine, marginale groepen, zullen eerder hulp krijgen van rechtbanken. Die hebben bijvoorbeeld steeds meer aandacht voor claims van allerlei minderheidsreligies, zoals slangenhandelaars of, zeer onlangs, een kleine Braziliaanse sekte met slechts 132 leden, die het recht wilde hebben een vorm van hallucinerende thee te mogen gebruiken tijdens heilige ceremonies. Gelukkig zijn er sterke hulpverleningsorganisaties actief. In het bijzonder noem ik de Amerikaanse Unie voor Burgerrechten (ACLU), die tegen geringe kosten of ook vaak gratis allerlei minderheden juridische hulp aanbiedt. Ik vertel het verhaal van Ellery Schempp, een 16-jarige jongen die er in slaagde verplichte Bijbelstudie op scholen in het hele land ongrondwettig te laten verklaren. Hij spaarde tien dollar van zijn zakgeld en schreef naar de ACLU, die zijn zaak aannam.”
In ‘Upheavals of Thought: The Intelligence of Emotions’, dat door velen als een van uw belangrijkste werken wordt beschouwd, benadrukt u dat emoties cognitieve inschattingen en oordelen zijn. Tot op welke hoogte is emotie een betrouwbare raadgever? “Cognitieve inschattingen zijn natuurlijk niet per se betrouwbaar. Veel van onze overtuigingen en oordelen zijn onbe-
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie:
Prof. dr. Martha Nussbaum, geboren Craven, is een Amerikaanse filosofe en hoogleraar Recht en Ethiek aan de Universiteit van Chicago. Ze studeerde theaterwetenschappen en klassieke talen aan de Universiteit van New York. Daarna ging ze naar Harvard. In 1972 studeerde ze af in Filosofie en promoveerde in 1975. Ze doceerde aan de universiteiten Harvard, Brown en Oxford. Van 1986-1993 was ze onderzoeksadviseur van het World Institute for Development Economics Research in Helsinki (onderdeel van de Universiteit der Verenigde Naties). Verder was ze voorzitter van het Comité voor Internationale Samenwerking, het Comité voor de status van vrouwen van de Amerikaanse Filosofie Associatie en het nieuwe Comité voor Openbare Filosofie. Martha Nussbaum was lid van de Raad van de Amerikaanse Academie voor Kunsten en Wetenschappen. Ze heeft talloze belangrijke prijzen gewonnen voor haar boeken en eredoctoraten gekregen van 33 hogescholen en universiteiten in onder meer de Verenigde Staten, Canada, Schotland, Nederland (Universiteit voor Humanistiek in Utrecht), België en Israël. Verder ontving ze in 2009 de A.SK-onderscheiding van de Duitse Raad voor Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek (WZB) voor haar bedrage aan de hervorming van het sociale systeem, en de Henry M. Philips Prijs voor jurisprudentie. In 1968 bekeerde ze zich tot het jodendom. Een jaar later trouwde ze met Alan Nussbaum, van wie ze in 1987 scheidde. Een greep uit haar vele publicaties: ‘Aristotle’s De Motu Animalium’ (1978), ‘The Fragility of Goodness: Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy’ (1986), ‘The Therapy of Desire’ (1994), ‘Cultivating Humanity: A Classical Defense of Reform in Liberal Education’ (1997), ‘Sex and Social Justice’ (1998), ‘Woman and Human Development: The Capabilities Approach’ (2000), ‘Upheavels of Thought: The Intelligence of Emotions’ (2001) en ‘Liberty of Conscience: In Defense of America’s Tradition of Religious Equality’ (2008). Op dit moment schrijft ze onder andere ‘Not For Profit: Liberal Education and Democratic Citizenship’ (Princeton), ‘The Cosmopolitan Tradition’ (Harvard), ‘Creating Capabilities: The Human Development Approach’ (Harvard) en ‘Compassion and Capabilities’ (Cambridge). marthanussbaum@speakersacademy.eu
Courtesy of prof. Nussbaum
“De mens kan wat hij moet. Wanneer hij zegt ‘ik kan niet’, dan wil hij niet.” — Johan Gottlieb Fichte— 49
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
U heeft een belangrijk boek geschreven over wettelijke en morele fi losofi e, ‘Hiding from Humanity: Disgust, Shame and the Law’. U betoogt dat de gedachten achter gevoelens van walging te maken hebben met ‘magische ideeën van besmetting en onmogelijke verlangens naar puurheid, die niet passen bij het menselijk leven zoals we dat kennen’. U schrijft dat we net zo wantrouwig moeten zijn over wat u noemt ‘primitieve schaamte’ (over het feit dat de mens niet perfect is). Welke rol mag dit soort schaamte spelen bij bepaalde bestraffi ngen? “Schaamte heeft in het Westen altijd al een belangrijke rol gespeeld bij het straffen. De Romeinen tatoeëerden of brandmerkten mensen, zodat iedereen kon zien dat ze de wet hadden overtreden. Eerst trof echte misdadigers dit lot, maar in de praktijk werd dat al snel uitgebreid naar mensen die deel uitmaakten van ongewenste groepen in de samenleving. Het christelijke symbool van de vis was oorspronkelijk een straftatoeage. In koloniaal Amerika moesten vrouwen die van seksuele uitspattingen werden beschuldigd in het openbaar een scharlaken (vuurrode) brief om hun nek dragen. Veel Amerikanen willen dit soort straffen herinvoeren.
“Schaamte heeft in het Westen altijd al een belangrijke rol gespeeld bij het straffen.” Mensen moeten bordjes dragen, of op hun auto of andere eigendommen bevestigen, waarop staat wat ze hebben gedaan. Ik ben daar om verschillende redenen tegen. In de eerste plaats schenden deze straffen de menselijke waardigheid, omdat men de veroordeelden bespot en neerzet als als tweederangsburgers. Ten tweede zijn deze straffen een vorm van eigenrichting. De rechter stelt weliswaar de straf vast, maar de reacties van de toeschouwers bepalen het effect ervan. In de derde plaats laat de geschiedenis zien dat dit soort straffen onbetrouwbaar is, omdat ze al snel worden toegepast op verstoten groepen uit de samenleving, zelfs wanneer die niets hebben misdaan. Ten slotte: ze werken niet en versterken alleen maar de neiging om op een gewelddadige manier wraak te nemen. Bij het geven van straffen dienen we de menselijke waardigheid te respecteren. We kunnen mensen bijvoorbeeld opsluiten, maar eerlijk gezegd zijn de omstandigheden in de Amerikaanse gevangenissen zo verschrikkelijk dat detentie gelijkstaat met diepe vernedering.”
In uw boek ‘Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership’ zoekt u een theorie van sociale rechtvaardigheid, die ons kan leiden naar een rijkere, toegankelijkere benadering van sociale samenwerking. U helpt ons bij het ordenen van onze gedachten omtrent de doelen van politieke samenwerking, de aard van politieke principes en een rechtvaardiger toekomst voor iedereen. Mensen én dieren. Heeft uw werk iets te maken met John Rawls’ idee voor een sociaal contract? Hoe zit het met ‘ongelijkwaardige partijen’? “In dat 500 pagina’s dikke boek ga ik de discussie aan met John Rawls, wiens theorie over rechtvaardigheid naar mijn mening de belangrijkste is in de moderne westerse traditie. Het heeft geen zin dat debat hier samen te vatten. In feite
48
probeer ik aan te tonen dat de theorie van Rawls - die afgeleid is van de klassieke theorie van het sociale contract - moeilijk toepasbaar is in situaties waarin sprake is van zeer diepgewortelde asymmetrische machtsverhoudingen tussen groepen. Die hebben niet zozeer te maken met macht of klasse, maar eerder met de aard van het menselijk en dierlijk lichaam, enz. Rawls zelf heeft expliciet gezegd dat zijn theorie moeilijk toepasbaar zou kunnen zijn op de drie kwesties die ik aanroer en ik probeer aan te tonen waarom. Op een gegeven moment doe ik de suggestie het idee dat fundamentele rationele of sociale samenwerking voor iedereen voordelig is op te geven; eerst moeten we een dieper gevoel hebben van hoe we met elkaar verbonden zijn en beseffen welke verbintenissen (compassie, welwillendheid) gemeenschappen bij elkaar houden.”
In ‘Liberty of Conscience’ schrijft u dat het respect voor religieuze verscheidenheid een van de pijlers is van de Amerikaanse democratie. Toch zijn er tekenen dat bepaalde christenen op de voorgrond treden, die suggeren dat burgers die een afwijkend of geen geloof hebben minderwaardig zijn. Betekent dit volgens u dat de grondwet tekort schiet bij sociale interacties en dat mensen zichzelf steeds vaker boven de wet plaatsen? “Absoluut niet. Het boek is vooral een succesverhaal, dat keer op keer laat zien dat grondwettelijke rechten sterker zijn dan grootschalige paniek. Ik vergelijk constitutionele principes met treinrails. De trein zal hoogstwaarschijnlijk over deze rails blijven rijden en alleen ontsporen onder zeer buitengewone omstandigheden. Ik wil daarom dat mensen die de rol van de rechtbanken in de Amerikaanse maatschappij bekritiseren beseffen hoe waardevol die rol altijd is geweest.”
trouwbaar. We moeten ze ze benaderen, zoals we een overtuiging of een geloof zouden benaderen en ons afvragen of ze zijn gebaseerd op waarheidsgetrouwe informatie en of de waardebepalingen redelijk zijn. De basis van onze emoties is in onze kindertijd gelegd en daardoor zullen we ons emotioneel bijzonder verzetten tegen veranderingen die op feitelijke informatie gebaseerd. Daarom kunnen ze iets onbetrouwbaarder zijn dan andere soorten overtuigingen en oordelen. Maar dat moeten we per geval bekijken, want niet álle emoties zijn onbetrouwbaar.”
In veel van uw werk, ook als het gaat om het menselijk vermogen, wordt duidelijk dat de mensheid bijzonder kwetsbaar is. Bestaat er een ontologische hypothese zijn die zegt dat hoe meer iemand zich bewust is van zijn kwetsbaarheid, des te meer compassie hij heeft? “Ik wil een stukje met u meegaan: wanneer iemand zich niet bewust is van de verschillende soorten kwetsbaarheid die hij in zich heeft, zal hij de kwetsbaarheid van anderen niet opmerken en niet meelevend zijn. Maar ik denk niet dat ik bevestigend op uw vraag kan antwoorden. Als mensen een verhoogd bewustzijn hebben van hun eigen kwetsbaarheid, worden ze vaak bezorgd en zijn ze vooral met zichzelf bezig. Daardoor focussen ze zich waarschijnlijk eerder op zelfbescherming dan op compassie voor anderen. Bezorgde mensen hebben niet veel mededogen. (Aristoles zei dat we daarom weinig compassie vinden onder ouderen en ik ben bang dat hij gelijk heeft). Ik denk dat Rousseau heel scherp was in ‘Emile’, waarin hij voorstelde dat de jonge Emile zou moeten leren hoe hij kon leren omgaan met het leven door uit zijn eigen bronnen te putten, in plaats van andere mensen als zijn slaven te gebruiken. Maar alleen op dat punt kon hij leren wat mededogen is.”
Ongelijkheid is moeilijk te bewijzen en aan te pakken met legale middelen. Hoe kunnen we een cultuur van gelijkwaardigheid voor iedereen creëren die door iedereen wordt geaccepteerd? “Meng je in het gesprek en breng je argumenten naar voren. Mensen die behoren tot een grote groep kunnen proberen de wetgeving te veranderen. Vertegenwoordigers van kleine, marginale groepen, zullen eerder hulp krijgen van rechtbanken. Die hebben bijvoorbeeld steeds meer aandacht voor claims van allerlei minderheidsreligies, zoals slangenhandelaars of, zeer onlangs, een kleine Braziliaanse sekte met slechts 132 leden, die het recht wilde hebben een vorm van hallucinerende thee te mogen gebruiken tijdens heilige ceremonies. Gelukkig zijn er sterke hulpverleningsorganisaties actief. In het bijzonder noem ik de Amerikaanse Unie voor Burgerrechten (ACLU), die tegen geringe kosten of ook vaak gratis allerlei minderheden juridische hulp aanbiedt. Ik vertel het verhaal van Ellery Schempp, een 16-jarige jongen die er in slaagde verplichte Bijbelstudie op scholen in het hele land ongrondwettig te laten verklaren. Hij spaarde tien dollar van zijn zakgeld en schreef naar de ACLU, die zijn zaak aannam.”
In ‘Upheavals of Thought: The Intelligence of Emotions’, dat door velen als een van uw belangrijkste werken wordt beschouwd, benadrukt u dat emoties cognitieve inschattingen en oordelen zijn. Tot op welke hoogte is emotie een betrouwbare raadgever? “Cognitieve inschattingen zijn natuurlijk niet per se betrouwbaar. Veel van onze overtuigingen en oordelen zijn onbe-
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie:
Prof. dr. Martha Nussbaum, geboren Craven, is een Amerikaanse filosofe en hoogleraar Recht en Ethiek aan de Universiteit van Chicago. Ze studeerde theaterwetenschappen en klassieke talen aan de Universiteit van New York. Daarna ging ze naar Harvard. In 1972 studeerde ze af in Filosofie en promoveerde in 1975. Ze doceerde aan de universiteiten Harvard, Brown en Oxford. Van 1986-1993 was ze onderzoeksadviseur van het World Institute for Development Economics Research in Helsinki (onderdeel van de Universiteit der Verenigde Naties). Verder was ze voorzitter van het Comité voor Internationale Samenwerking, het Comité voor de status van vrouwen van de Amerikaanse Filosofie Associatie en het nieuwe Comité voor Openbare Filosofie. Martha Nussbaum was lid van de Raad van de Amerikaanse Academie voor Kunsten en Wetenschappen. Ze heeft talloze belangrijke prijzen gewonnen voor haar boeken en eredoctoraten gekregen van 33 hogescholen en universiteiten in onder meer de Verenigde Staten, Canada, Schotland, Nederland (Universiteit voor Humanistiek in Utrecht), België en Israël. Verder ontving ze in 2009 de A.SK-onderscheiding van de Duitse Raad voor Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek (WZB) voor haar bedrage aan de hervorming van het sociale systeem, en de Henry M. Philips Prijs voor jurisprudentie. In 1968 bekeerde ze zich tot het jodendom. Een jaar later trouwde ze met Alan Nussbaum, van wie ze in 1987 scheidde. Een greep uit haar vele publicaties: ‘Aristotle’s De Motu Animalium’ (1978), ‘The Fragility of Goodness: Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy’ (1986), ‘The Therapy of Desire’ (1994), ‘Cultivating Humanity: A Classical Defense of Reform in Liberal Education’ (1997), ‘Sex and Social Justice’ (1998), ‘Woman and Human Development: The Capabilities Approach’ (2000), ‘Upheavels of Thought: The Intelligence of Emotions’ (2001) en ‘Liberty of Conscience: In Defense of America’s Tradition of Religious Equality’ (2008). Op dit moment schrijft ze onder andere ‘Not For Profit: Liberal Education and Democratic Citizenship’ (Princeton), ‘The Cosmopolitan Tradition’ (Harvard), ‘Creating Capabilities: The Human Development Approach’ (Harvard) en ‘Compassion and Capabilities’ (Cambridge). marthanussbaum@speakersacademy.eu
Courtesy of prof. Nussbaum
“De mens kan wat hij moet. Wanneer hij zegt ‘ik kan niet’, dan wil hij niet.” — Johan Gottlieb Fichte— 49
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
INNOVATIE & HUMAN RESOURCES
Een lerende organisatie werkt beter
human development and capability association Our past and founding Presidents are Amartya Sen and Martha Nussbaum. The current HDCA President is Frances Stewart.
Ontwikkeling van leervermogen in professionele organisaties vraagt een heroriëntatie op leiderschap en HR beleid. The Human Development and Capability Association (HDCA) promotes high quality research in a broad range of disciplines related to human development. While primarily an academic body, the Association brings together researchers with practitioners interested in the application of the human development and capability approach to the problems they face.
The HDCA holds an Annual International Conference to discuss innovative work and exchange ideas. This year it was held in September in Lima, Peru and the 2010 conference will be held in Amman, Jordan. The HDCA fully expects to return to the Netherlands where it held the Annual Conference in 2006. From its inception the Association has had strong Dutch participation and involvement.
The HDCA sponsors the publication of the Journal of Human Development and Capabilities-a multidisciplinary journal for PeopleCentered Development. The journal publishes original work in economics, philosophy and the social sciences; it provides a forum for an open exchange of ideas.
You can join the HDCA by visiting our webpage at www.hd-ca.org Membership includes a subscription to the journal, e-mail delivery of our tri-annual electronic newsletter, Maitreyee, and access to our extensive on-line resources. You also will have access to academics and professionals from throughout the world who are promoting an alternative development approach.
Find out more about HDCA by going to our webpage
www.hd-ca.org or contact us by e-mail at info@hd-ca.org
50
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
H
Het leervermogen van organisaties, teams en individuen stimuleren, versterken en richting geven. Met dit thema is Drs. Jan Willem van den Boogert (1957) , sinds 2002 intensief bezig, als opleidingskundig consultant, auteur, trainer en als spreker voor de Speakers Academy. Er is groeiende belangstelling voor. Dit is niet vreemd. Traditioneel geleide organisaties maken plaats voor organisaties waarin professionals grote verantwoordelijkheid en autonomie hebben. In de kennissamenleving zijn mensen geen vervangbare productiekrachten meer zoals vroeger, maar moeilijk vervangbare kennisproducenten en kennisdragers. Zij geven de organisatie vorm en kleur door inzet en verdere ontwikkeling van hun professionaliteit. Daarvoor is permanent leren nodig. De inzet en ontwikkeling van leervermogen is daarom van cruciaal belang in professionele organisaties en medebepalend voor de kwaliteit van diensten en producten. Permanente aandacht voor leren vraagt een heroriëntatie op leiderschap en de inzet van HRD. Daartoe ontwikkelde Jan Willem van den Boogert verschillende concepten en ideeën, waaronder de 9 bouwstenen van een lerende organisatie. Leren komt op natuurlijke wijze op gang als het aansluit op de drive die veel professionals delen: nieuwsgierigheid, iets willen bijdragen, behoefte aan uitdaging. Ook al gebeurt dit vaak spontaan en ongepland is er visie en koers nodig, evenals een uitnodigend ‘leerwerklandschap’. Vandaar het belang van de volgende vragen: • Hoe kan leervermogen worden aangeboord, gemobiliseerd, ontwikkeld en ingezet ten behoeve van leren en ontwikkelen van individuen, teams en organisaties? • Hoe ziet een leerwerklandschap eruit waarin leren zoveel mogelijk geïntegreerd is in het werkproces? Hoe creëer en onderhoud je zo’n landschap?
Momenteel werkt Jan Willem aan een boek over leiding geven in/aan een lerende cultuur. Dit komt uit in de tweede helft van 2010.
Jan Willem van den Boogert gaat in zijn lezing op deze en andere vragen in met heldere uiteenzettingen en herkenbare praktijkvoorbeelden. De bijdrage is afgestemd op de specifieke situatie en wens van de opdrachtgever. Hoe? Praktisch, concreet, luchtig, tikkeltje filosofisch en interactief.
51
Verdere activiteiten van Jan Willem van den Boogert vinden plaats vanuit zijn Bureau ConDact | Leren en Innoveren te Wijk bij Duurstede. Activiteiten de laatste jaren, onder andere: ■ Opleidingskundige beleidsontwikkeling bij een opleidingsorganisatie, gelieerd aan Justitie. ■ Procesbegeleiding bij ontwikkeling nieuwe beroepsopleiding. Ontwikkeling van een scan om het teamleervermogen te bepalen. ■ Ontwikkeling competentieprofielen voor diverse organisaties evenals hulpmiddelen om ontwikkeling te stimuleren en monitoren. ■ Onderzoek naar leerrendement in het praktijkgedeelte van de politieopleiding. ■ Ontwikkeling en begeleiding leertraject voor opleidingsadviseurs ‘Procesgericht adviseren’. ■ Diverse publicaties, waaronder het boek: ‘Praktijkgericht opleiden – Al doende leren in de beroepspraktijk’ ISBN 90244 17414 (Nelissen, 2006).
Voor een gratis en vrijblijvend kennismaking/adviesgesprek kunt u het bureau bereiken via telefoon 0343 430456 en per mail: info@condact.nl Lezingen boekt u bij de Speakers Academy: janwillemvandenboogert @speakersacademy.eu
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
INNOVATIE & HUMAN RESOURCES
Een lerende organisatie werkt beter
human development and capability association Our past and founding Presidents are Amartya Sen and Martha Nussbaum. The current HDCA President is Frances Stewart.
Ontwikkeling van leervermogen in professionele organisaties vraagt een heroriëntatie op leiderschap en HR beleid. The Human Development and Capability Association (HDCA) promotes high quality research in a broad range of disciplines related to human development. While primarily an academic body, the Association brings together researchers with practitioners interested in the application of the human development and capability approach to the problems they face.
The HDCA holds an Annual International Conference to discuss innovative work and exchange ideas. This year it was held in September in Lima, Peru and the 2010 conference will be held in Amman, Jordan. The HDCA fully expects to return to the Netherlands where it held the Annual Conference in 2006. From its inception the Association has had strong Dutch participation and involvement.
The HDCA sponsors the publication of the Journal of Human Development and Capabilities-a multidisciplinary journal for PeopleCentered Development. The journal publishes original work in economics, philosophy and the social sciences; it provides a forum for an open exchange of ideas.
You can join the HDCA by visiting our webpage at www.hd-ca.org Membership includes a subscription to the journal, e-mail delivery of our tri-annual electronic newsletter, Maitreyee, and access to our extensive on-line resources. You also will have access to academics and professionals from throughout the world who are promoting an alternative development approach.
Find out more about HDCA by going to our webpage
www.hd-ca.org or contact us by e-mail at info@hd-ca.org
50
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
H
Het leervermogen van organisaties, teams en individuen stimuleren, versterken en richting geven. Met dit thema is Drs. Jan Willem van den Boogert (1957) , sinds 2002 intensief bezig, als opleidingskundig consultant, auteur, trainer en als spreker voor de Speakers Academy. Er is groeiende belangstelling voor. Dit is niet vreemd. Traditioneel geleide organisaties maken plaats voor organisaties waarin professionals grote verantwoordelijkheid en autonomie hebben. In de kennissamenleving zijn mensen geen vervangbare productiekrachten meer zoals vroeger, maar moeilijk vervangbare kennisproducenten en kennisdragers. Zij geven de organisatie vorm en kleur door inzet en verdere ontwikkeling van hun professionaliteit. Daarvoor is permanent leren nodig. De inzet en ontwikkeling van leervermogen is daarom van cruciaal belang in professionele organisaties en medebepalend voor de kwaliteit van diensten en producten. Permanente aandacht voor leren vraagt een heroriëntatie op leiderschap en de inzet van HRD. Daartoe ontwikkelde Jan Willem van den Boogert verschillende concepten en ideeën, waaronder de 9 bouwstenen van een lerende organisatie. Leren komt op natuurlijke wijze op gang als het aansluit op de drive die veel professionals delen: nieuwsgierigheid, iets willen bijdragen, behoefte aan uitdaging. Ook al gebeurt dit vaak spontaan en ongepland is er visie en koers nodig, evenals een uitnodigend ‘leerwerklandschap’. Vandaar het belang van de volgende vragen: • Hoe kan leervermogen worden aangeboord, gemobiliseerd, ontwikkeld en ingezet ten behoeve van leren en ontwikkelen van individuen, teams en organisaties? • Hoe ziet een leerwerklandschap eruit waarin leren zoveel mogelijk geïntegreerd is in het werkproces? Hoe creëer en onderhoud je zo’n landschap?
Momenteel werkt Jan Willem aan een boek over leiding geven in/aan een lerende cultuur. Dit komt uit in de tweede helft van 2010.
Jan Willem van den Boogert gaat in zijn lezing op deze en andere vragen in met heldere uiteenzettingen en herkenbare praktijkvoorbeelden. De bijdrage is afgestemd op de specifieke situatie en wens van de opdrachtgever. Hoe? Praktisch, concreet, luchtig, tikkeltje filosofisch en interactief.
51
Verdere activiteiten van Jan Willem van den Boogert vinden plaats vanuit zijn Bureau ConDact | Leren en Innoveren te Wijk bij Duurstede. Activiteiten de laatste jaren, onder andere: ■ Opleidingskundige beleidsontwikkeling bij een opleidingsorganisatie, gelieerd aan Justitie. ■ Procesbegeleiding bij ontwikkeling nieuwe beroepsopleiding. Ontwikkeling van een scan om het teamleervermogen te bepalen. ■ Ontwikkeling competentieprofielen voor diverse organisaties evenals hulpmiddelen om ontwikkeling te stimuleren en monitoren. ■ Onderzoek naar leerrendement in het praktijkgedeelte van de politieopleiding. ■ Ontwikkeling en begeleiding leertraject voor opleidingsadviseurs ‘Procesgericht adviseren’. ■ Diverse publicaties, waaronder het boek: ‘Praktijkgericht opleiden – Al doende leren in de beroepspraktijk’ ISBN 90244 17414 (Nelissen, 2006).
Voor een gratis en vrijblijvend kennismaking/adviesgesprek kunt u het bureau bereiken via telefoon 0343 430456 en per mail: info@condact.nl Lezingen boekt u bij de Speakers Academy: janwillemvandenboogert @speakersacademy.eu
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
‘Ethiek gaat vooraf aan politiek’ Albert de Booij in gesprek met dr. Susan Neiman
V
Vele filosofen spreken over ethiek; van Aristoteles tot Kant, van Spinoza, Hume, Mill tot Nietsche, Adorno, Heidegger, Rawls en uzelf. Allen hebben eigen invalshoeken, aanbevelingen en opvattingen. Maar wat is de gemeenschappelijke noemer, ofwel wat is dat nu eigenlijk: ethiek? “Ethiek is simpelweg te omschrijven als een poging een antwoord te vinden op de vraag ‘Hoe zou ik moeten leven?’. Bedenk daarbij dat deze vraag, die gewone mensen zichzelf hun leven lang stellen, zowel gaat over geluk als deugdzaamheid en de relatie daartussen. (‘Moet ik alleen maar handelen om mijn eigen welzijn te bevorderen?’, ‘Wanneer ik alles goed doe, word ik dan beloond met geluk?’ ‘Zo niet, moet ik dan toch goed handelen?’). Filosofen nemen de tijd grondiger en kritischer over deze vragen na te denken dan de meeste mensen. Toch komen ook zij niet met pasklare antwoorden en formules, tot teleurstelling van degenen die verwachten dat de filosofie hen voorkauwt hoe hun leven eruit moet zien. Volgens Socrates - die algemeen wordt beschouwd als de eerste westerse filosoof - is ‘Ken uzelf’ het eerste gebod van wijsheid, dat suggereert dat ieder individu een eigen antwoord moet vinden op de vraag hoe hij of zij zou moeten leven. Wat het ontbreken van formules betreft, zijn er nauwelijks verschillen tussen ethiek en wetgeving. Wetten zijn algemene principes en krijgen pas betekenis bij toepassing in specifieke situaties. ‘Gij zult niet moorden’ is in de meeste culturen een standaard ethische én wettelijke regel. Toch heeft men overal zijn eigen, vrij gedetailleerde wettelijke kaders, waardoor men - rekening houdend met zaken als nevenschade en zelfverdediging - hetzelfde feit in de ene cultuur als moord en in de andere als doodslag beschouwt. Het bestuderen van ethiek levert dus geen algemene regels op die automatisch in elke situatie toepasbaar zijn, maar maakt wel reflectie mogelijk. Daardoor kunnen we onszelf, zoals Socrates zei, leren kennen of, in de visie van Kant, voor onszelf leren denken. Zulke reflecties kunnen overeenkomsten laten zien tussen de verschillende ethische denkers die u noemt (hoewel Martin Heidegger erom bekend staat dat hij zich niet met ethiek bezighield). De aandrang om de menselijke waardigheid te respecteren is bij alle door u genoemde filosofen terug te vinden, hoewel ze toch van elkaar verschillen. Aristoteles meende dat slaven dat respect niet hadden, Nietzsche dacht hetzelfde over degenen die hij de Laatste Mensen noemde (een bijzondere moderne vorm van Filistijnisme). Beiden formuleerden menselijke waardigheid heel anders dan Kant, die er de basis van zijn categorische imperatief van maakte.” Hoe verhoudt ethiek zich tot politiek? Bestaat er zoiets als morele vooruitgang?
Vertaling: Jacques Geluk
“Laten zien dat we ethische principes gemeen hebben is bijzonder belangrijk, zeker in het licht van de groeiende consensus dat ze niet universeel zijn, maar zich ook in elke cultuur en op elke leeftijd anders manifesteren. Het feit dat de Amerikaanse president Bush en vice-president Cheney marteling opnieuw invoerden, maakte deze verhoormethode nog niet acceptabel. Beiden zaten fout. De afschaffing van marteling was een der grootste verworvenheden van de Verlichting. Door deze methode opnieuw toe te staan heeft de regering Bush de sindsdien opgebouwde morele vooruitgang teniet gedaan. Driehonderd jaar geleden was het in Europese hoofdsteden heel normaal om toe te kijken
als iemand werd gevierendeeld. Pas toen deze praktijken werden afgewezen ging de mensheid er ethisch op vooruit. Het beleid van Bush bewees dat vooruitgang niet onomkeerbaar is en kan worden teruggedraaid. Maar wanneer mensen er samen aan werken kan het proces steeds weer opnieuw ten goede keren. Het gekke was dat juist degenen die de regering Bush (terecht) veroordeelden voor de herinvoering van de martelmethodes, riepen dat er geen vooruitgang was, of dat dit niet meer was dan een Eurocentrisch droombeeld. Sommigen zeiden dat Foucault gelijk had, die beweerde dat elke duidelijke stap in de richting van afschaffing van marteling alleen maar leidde tot perversere en meer sinistere vormen van macht. Tussen deze visies bestaat een diepe tegenstelling. Om hedendaagse marteling te veroordelen moet u geloven dat morele vooruitgang mogelijk is. Anders heeft u geen poot om op te staan. Door het bestuderen van ethiek kunt u dit soort gevaarlijke verwarring voorkomen.” U heeft meegewerkt aan de vekiezingscampagne van Barack Obama. Denkt u dat hij zijn beloftes zou kunnen waarmaken? “Elk land moet zijn politieke paradigma creëren op basis van de eigen geschiedenis en cultuur. De verkiezingscampagne van Barack Obama, waaraan ik als vrijwilligster volop heb meegewerkt, heeft mij hoop gegeven dat er, zeker in de Verenigde Staten, al aan een nieuw politiek paradigma wordt gewerkt. Het was een echte, door het volk gedragen democratische campagne. Miljoenen mensen waren erbij betrokken. Niet om, zoals buiten de VS vaak is gesuggereerd, tijdens bijeenkomsten alleen maar te roepen ‘Yes, we can’, maar om zelfstandig talloze creatieve taken uit te voeren. Daarnaast konden mensen deelnemen aan wedstrijden, zoals het produceren van de beste televisiereclameboodschap. Degenen die niet tot de jonge filmmakers behoorden, moesten de spotjes aan de hand van een aantal criteria beoordelen via een slim opgezette internettoepas-
“Regering Bush heeft de vooruitgang teniet gedaan.” sing. Anderen schreven liedjes, professoren en staalarbeiders klopten op deuren en 45.000 advocaten stonden van zonsopgang tot zonsondergang bij de stembureaus om te voorkomen dat stemmen verloren zouden gaan. Deze vorm van actieve betrokkenheid is in Europa bijna ondenkbaar, omdat veel mensen de neiging hebben het politieke proces over te laten aan de partijen en aannemen dat de staat alles op de een of andere manier wel zal oplossen. De groene partijen vormen hierop een uitzondering.” “Het is voor Obama extra moeilijk de belofte die uit zijn campagne sprak waar te maken. Niemand had voorzien dat hij het zou moeten opnemen tegen een giftige combinatie van radicale, uiterst rechtse media en zakelijke belangen. De tijd zal het leren of het echt mogelijk is tegen hem in te gaan, maar belangrijk is dat zowel de regering als de vele groepen die zijn campagne steunden hun uiterste best doen om de burgerparticipatie in het democratisch proces levend te houden. Als voormalig campagnevrijwilligster krijg ik nog dagelijks een aantal emails met het verzoek mijn ver-
Fotografie: Katja Hoffmann 53
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
‘Ethiek gaat vooraf aan politiek’ Albert de Booij in gesprek met dr. Susan Neiman
V
Vele filosofen spreken over ethiek; van Aristoteles tot Kant, van Spinoza, Hume, Mill tot Nietsche, Adorno, Heidegger, Rawls en uzelf. Allen hebben eigen invalshoeken, aanbevelingen en opvattingen. Maar wat is de gemeenschappelijke noemer, ofwel wat is dat nu eigenlijk: ethiek? “Ethiek is simpelweg te omschrijven als een poging een antwoord te vinden op de vraag ‘Hoe zou ik moeten leven?’. Bedenk daarbij dat deze vraag, die gewone mensen zichzelf hun leven lang stellen, zowel gaat over geluk als deugdzaamheid en de relatie daartussen. (‘Moet ik alleen maar handelen om mijn eigen welzijn te bevorderen?’, ‘Wanneer ik alles goed doe, word ik dan beloond met geluk?’ ‘Zo niet, moet ik dan toch goed handelen?’). Filosofen nemen de tijd grondiger en kritischer over deze vragen na te denken dan de meeste mensen. Toch komen ook zij niet met pasklare antwoorden en formules, tot teleurstelling van degenen die verwachten dat de filosofie hen voorkauwt hoe hun leven eruit moet zien. Volgens Socrates - die algemeen wordt beschouwd als de eerste westerse filosoof - is ‘Ken uzelf’ het eerste gebod van wijsheid, dat suggereert dat ieder individu een eigen antwoord moet vinden op de vraag hoe hij of zij zou moeten leven. Wat het ontbreken van formules betreft, zijn er nauwelijks verschillen tussen ethiek en wetgeving. Wetten zijn algemene principes en krijgen pas betekenis bij toepassing in specifieke situaties. ‘Gij zult niet moorden’ is in de meeste culturen een standaard ethische én wettelijke regel. Toch heeft men overal zijn eigen, vrij gedetailleerde wettelijke kaders, waardoor men - rekening houdend met zaken als nevenschade en zelfverdediging - hetzelfde feit in de ene cultuur als moord en in de andere als doodslag beschouwt. Het bestuderen van ethiek levert dus geen algemene regels op die automatisch in elke situatie toepasbaar zijn, maar maakt wel reflectie mogelijk. Daardoor kunnen we onszelf, zoals Socrates zei, leren kennen of, in de visie van Kant, voor onszelf leren denken. Zulke reflecties kunnen overeenkomsten laten zien tussen de verschillende ethische denkers die u noemt (hoewel Martin Heidegger erom bekend staat dat hij zich niet met ethiek bezighield). De aandrang om de menselijke waardigheid te respecteren is bij alle door u genoemde filosofen terug te vinden, hoewel ze toch van elkaar verschillen. Aristoteles meende dat slaven dat respect niet hadden, Nietzsche dacht hetzelfde over degenen die hij de Laatste Mensen noemde (een bijzondere moderne vorm van Filistijnisme). Beiden formuleerden menselijke waardigheid heel anders dan Kant, die er de basis van zijn categorische imperatief van maakte.” Hoe verhoudt ethiek zich tot politiek? Bestaat er zoiets als morele vooruitgang?
Vertaling: Jacques Geluk
“Laten zien dat we ethische principes gemeen hebben is bijzonder belangrijk, zeker in het licht van de groeiende consensus dat ze niet universeel zijn, maar zich ook in elke cultuur en op elke leeftijd anders manifesteren. Het feit dat de Amerikaanse president Bush en vice-president Cheney marteling opnieuw invoerden, maakte deze verhoormethode nog niet acceptabel. Beiden zaten fout. De afschaffing van marteling was een der grootste verworvenheden van de Verlichting. Door deze methode opnieuw toe te staan heeft de regering Bush de sindsdien opgebouwde morele vooruitgang teniet gedaan. Driehonderd jaar geleden was het in Europese hoofdsteden heel normaal om toe te kijken
als iemand werd gevierendeeld. Pas toen deze praktijken werden afgewezen ging de mensheid er ethisch op vooruit. Het beleid van Bush bewees dat vooruitgang niet onomkeerbaar is en kan worden teruggedraaid. Maar wanneer mensen er samen aan werken kan het proces steeds weer opnieuw ten goede keren. Het gekke was dat juist degenen die de regering Bush (terecht) veroordeelden voor de herinvoering van de martelmethodes, riepen dat er geen vooruitgang was, of dat dit niet meer was dan een Eurocentrisch droombeeld. Sommigen zeiden dat Foucault gelijk had, die beweerde dat elke duidelijke stap in de richting van afschaffing van marteling alleen maar leidde tot perversere en meer sinistere vormen van macht. Tussen deze visies bestaat een diepe tegenstelling. Om hedendaagse marteling te veroordelen moet u geloven dat morele vooruitgang mogelijk is. Anders heeft u geen poot om op te staan. Door het bestuderen van ethiek kunt u dit soort gevaarlijke verwarring voorkomen.” U heeft meegewerkt aan de vekiezingscampagne van Barack Obama. Denkt u dat hij zijn beloftes zou kunnen waarmaken? “Elk land moet zijn politieke paradigma creëren op basis van de eigen geschiedenis en cultuur. De verkiezingscampagne van Barack Obama, waaraan ik als vrijwilligster volop heb meegewerkt, heeft mij hoop gegeven dat er, zeker in de Verenigde Staten, al aan een nieuw politiek paradigma wordt gewerkt. Het was een echte, door het volk gedragen democratische campagne. Miljoenen mensen waren erbij betrokken. Niet om, zoals buiten de VS vaak is gesuggereerd, tijdens bijeenkomsten alleen maar te roepen ‘Yes, we can’, maar om zelfstandig talloze creatieve taken uit te voeren. Daarnaast konden mensen deelnemen aan wedstrijden, zoals het produceren van de beste televisiereclameboodschap. Degenen die niet tot de jonge filmmakers behoorden, moesten de spotjes aan de hand van een aantal criteria beoordelen via een slim opgezette internettoepas-
“Regering Bush heeft de vooruitgang teniet gedaan.” sing. Anderen schreven liedjes, professoren en staalarbeiders klopten op deuren en 45.000 advocaten stonden van zonsopgang tot zonsondergang bij de stembureaus om te voorkomen dat stemmen verloren zouden gaan. Deze vorm van actieve betrokkenheid is in Europa bijna ondenkbaar, omdat veel mensen de neiging hebben het politieke proces over te laten aan de partijen en aannemen dat de staat alles op de een of andere manier wel zal oplossen. De groene partijen vormen hierop een uitzondering.” “Het is voor Obama extra moeilijk de belofte die uit zijn campagne sprak waar te maken. Niemand had voorzien dat hij het zou moeten opnemen tegen een giftige combinatie van radicale, uiterst rechtse media en zakelijke belangen. De tijd zal het leren of het echt mogelijk is tegen hem in te gaan, maar belangrijk is dat zowel de regering als de vele groepen die zijn campagne steunden hun uiterste best doen om de burgerparticipatie in het democratisch proces levend te houden. Als voormalig campagnevrijwilligster krijg ik nog dagelijks een aantal emails met het verzoek mijn ver-
Fotografie: Katja Hoffmann 53
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
tegenwoordiger in het Congres te schrijven, of op andere wijze mijn steun te betuigen aan de initiatieven van Obama, van gezondheidszorg tot vrede in het Midden-Oosten. Wanneer ik in de VS zou wonen, zou er nog veel meer van me worden verwacht. Amerika kan op vele terreinen wat van Europa leren, maar Europa zou er goed aan doen het politieke paradigma dat de motor was van Obama’s campagne eens goed te bestuderen. Europa neemt zomaar aan dat politiek een kwestie is van het in evenwicht brengen en verhandelen van bepaalde belangen. Het op deze manier zoeken naar een gemeenschappelijk belang, de orginele res publica, komt hopeloos naïef over. Aangenomen wordt dat het enige belang dat we delen het vermeerderen van onze rijkdom is. Daardoor gaan politici in het beste geval lijken op managers, in plaats van op mensen die ons zouden kunnen helpen bij de zoektocht naar wat goed is voor iedereen. Obama en zijn volgelingen zijn oprecht bezig met het laatste, ondanks de krachten die hen proberen tegen te werken. Dit laat zien dat ethiek voorafgaat aan politiek en dat goede politieke paradigma’s niet kunnen worden gecreeerd zonder ethische.”
ze erkennen dat ware religie niet van buitenaf kan worden opgelegd.”
U geeft ons een algemeen concept van goedheid en een vooruitstrevende visie die hopelijk een basis mag vormen voor gelovige en seculiere mensen. Bent u desalniettemin niet bang dat de fundamentalistische krachten ons in de 21ste eeuw zullen trachten te overheersen met ‘hun’ goedheid?
De Frans-Tsjechische auteur Milan Kundera schrijft ergens: ‘Wij lopen met ons pijnlijke ik over de wereld te zeulen’. Zou ons beschadigd mens-zijn een gevolg kunnen zijn van vervreemdend dualistisch denken? Zou men positie kunnen innemen met de stelling dat het kwaad een eigen leven is gaan leiden vanaf het moment dat het goede is afgescheiden?
“Ik ben natuurlijk bang voor fundamentalisme. Ik heb ‘Moral Clarity’ geschreven in de hoop gelovigen en seculiere mensen een gemeenschappelijke basis te geven. Fundamentalisme heeft vele wortels, maar het is naïef te geloven dat die op de een of andere manier allemaal met armoede te maken hebben. Het is eerder de walging voor de onderliggende oorzaken ervan. Een oude slogan uit de jaren tachtig - ‘Degene die sterft met de meeste speeltjes wint’ - is een prima omschrijving van de leegte en het nihilisme die een groot deel van de hedendaagse westerse cultuur kenmerken. Het belangrijk dat we leren begrijpen waarom dat zoveel mensen tegenstaat. De zogenaamde nieuwe atheïsten - Pierre Bayle bracht soortgelijke argumenten naar voren, maar wel veel grappiger - wijzen gelovigen af als stomme, irrationele mensen die richting zoeken. Religie heeft in feite niets te maken met moraal en is ook geen grondslag voor ethiek. Toch denken zowel fundamentalisten als atheïsten dat dit wel zo is en dat religie duidelijke aanwijzingen geeft hoe mensen juist moeten handelen. Dat is de reden dat ik ‘Moral Clarity’ begin met het verhaal van Sodom en Gomorra, waarin Abraham God lessen in ethiek geeft. Hoewel religie geen fundament is, kan zij een bron van kracht zijn bij het afdwingen van eerbied voor de Schepping. Eerbied is niet hetzelfde als vroomheid. Je kunt eerbied voor de Schepping voelen, zonder een duidelijk beeld van de Schepper te hebben. In tegenstelling tot vroomheid, zit er in eerbied iets van dankbaarheid, respect, verwondering en nederigheid. De belangrijkste is wellicht dankbaarheid, die gepaard gaat met de vastbeslotenheid iets terug te geven aan de wereld die ons de gift van het leven heeft gegeven. Degenen die deze emoties willen kanaliseren via bestaande religies moeten dat doen, zolang
De kloof tussen hoe de wereld in elkaar zit en hoe hij in elkaar zou moeten zitten is groot. Is het dichten van deze kloof (tussen realisme en idealisme) bijvoorbeeld een taak van de ethiek? En mocht dichten niet lukken, zou ethiek dan een brugfunctie kunnen vervullen; als brug over een kolkende stroom van onrechtvaardigheid? “Ethiek (en daarop gebaseerd politiek handelen) is een poging de kloof te verkleinen tussen wat is en wat zou moeten zijn. Die kloof is echter nooit helemaal te dichten, vanwege het bestaan van wat men vroeger natuurlijke kwaden noemde. Rawls zag dit: zelfs de ongelijkwaardige verdeling van talenten is een vorm van natuurlijke onrechtvaardigheid. Bovendien zullen we altijd te maken hebben met aardbevingen en ziekten. Het is daarom als mens een van onze taken om zo goed te zijn als we kunnen en een sociaal kader uit te werken dat natuurlijke onrechtvaardigheid zoveel mogelijk compenseert.”
“Ik ben geen grote fan van Milan Kundera. Ik vind zijn beweringen niet bijzonder verontrustend en ook niet origineel. De beroemde regel van de Britse dichter Philip Larkin is wat mij betreft verontrustender, zeker voor ouders met opgroeiende kinderen: ‘They fuck you up/ Your mum and dad/ They don’t mean to/But they do’. Wanneer we Freud serieus nemen, rijst de vraag of het mogelijk is onbeschadigd op te groeien. Kundera’s ‘pijnlijke ego’ heeft er niets mee te maken. ‘Het leven’, zoals Freud het zegt, ‘is te moeilijk voor ons’. De kloof tussen wat is en zou moeten zijn kan zoals gezegd nooit helemaal worden gesloten. Ik geloof echter niet dat het helpt je voor te stellen dat goed en kwaad oorspronkelijk één waren, als je al kunt begrijpen wat de betekenis is van zo’n opmerking. Deze manier van praten impliceert een mysterieuze vorm van metafysica die herinnert aan Augustines bewering dat het kwaad bestaat uit niets. Ik kan dus niet begrijpen hoe dat ons kan helpen wanneer we nadenken over het bestrijden van echte vormen van het kwaad die we tegenkomen in de wereld zoals we die kennen. Bovendien is het gevaarlijk te suggeren dat dingen kwaadaardig noemen, wanneer ze dat ook zijn, dualistisch is. Kinderen verbranden was altijd al fout, of het nu ging om een offer aan Ba’al, genocide in Auschwitz of als ‘nevenschade’ in Vietnam.”
heden te bestuderen die we gebruiken om ons daarop te oriënteren, kunnen we ook de mogelijkheden in ons eigen leven vergroten. Het idee dat alle mensen, ongeacht hun afkomst, recht hebben op geluk is een filosofische gedachte die tijdens de Verlichting is geboren. Voor die tijd werd lijden algemeen gezien als een straf van God of de goden. De opvatting dat mannen en vrouwen fundamenteel gelijk zijn is een andere uitkomst van filosofische reflectie die een enorme rol heeft gespeeld in de veranderingen die in de wereld hebben plaatsgehad. Reflecties op de oorsprong en de organisatie van bezit zijn andere voorbeelden. In de vroege ‘Stellingen over Feuerbach’ van Karl Marx staat dat filosofen de wereld slechts interpreteren, terwijl het de bedoeling is haar te veranderen. Interpretatie is echter een
vorm van handelen, en hij zou de eerste moeten zijn om dat te erkennen. Denk aan bepaalde hedendaagse aannames die in de postmoderne gedachte vanzelfsprekend zijn: elke vorm van vooruitgang is bijvoorbeeld in werkelijkheid een meer subtiele en sinistere uitdrukking van macht en dominantie. Dit is Marxisme zonder hoop. Als je dat gelooft is het moeilijk voor te stellen dat constructief handelen verandering kan bewerkstellligen. Als je aannames, zoals ik dat doe in ‘Moral Clarity’, onderzoekt kun je tot heel andere conclusies komen over de mogelijkheden die het leven jou biedt.”
Dr. Susan Neiman, geboren in Atlanta, Georgia, is directeur van het Einstein Forum. Ze studeerde wijsbegeerte aan de Harvard University in Cambridge, Massachusetts, en de Freie Universität Berlin en gaf les in filosofie aan Yale en de Universiteit van Tel Aviv. Neiman heeft een aantal boeken op haar naam staan, waaronder: ‘Slow Fire: Jewish Notes from Berlin’, ‘The Unity of Reason: Rereading Kant’, ‘Evil in Modern Thought’ en, in 2008, ‘Moral Clarity: A Guide for Grownup Idealists’. Dit laatste boek is in het Nederland verschenen onder de titel ‘Morele helderheid: goed en kwaad in de 21ste eeuw’ susanneiman@speakersacademy.eu
54
Kan de filosofie ons helpen de wereld te veranderen? Welke rol ziet u weggelegd voor de filosofie, vandaag en in de toekomst?
Foto: Courtesy: Einstein Forum
“Fundamentalisme heeft niet altijd met armoede te maken.”
“De filosofie versterkt ons gevoel voor de mogelijkheden die we hebben in de wereld. Door de vanzelfsprekend-
“De toestand van de totale menselijke moraal laat zich in twee zinnen samenvatten: We zouden moeten. Maar we doen het niet.” — Kurt Tucholsky —
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ISBN 978-90-262-2155-9, prijs € 29,95 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
55
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
tegenwoordiger in het Congres te schrijven, of op andere wijze mijn steun te betuigen aan de initiatieven van Obama, van gezondheidszorg tot vrede in het Midden-Oosten. Wanneer ik in de VS zou wonen, zou er nog veel meer van me worden verwacht. Amerika kan op vele terreinen wat van Europa leren, maar Europa zou er goed aan doen het politieke paradigma dat de motor was van Obama’s campagne eens goed te bestuderen. Europa neemt zomaar aan dat politiek een kwestie is van het in evenwicht brengen en verhandelen van bepaalde belangen. Het op deze manier zoeken naar een gemeenschappelijk belang, de orginele res publica, komt hopeloos naïef over. Aangenomen wordt dat het enige belang dat we delen het vermeerderen van onze rijkdom is. Daardoor gaan politici in het beste geval lijken op managers, in plaats van op mensen die ons zouden kunnen helpen bij de zoektocht naar wat goed is voor iedereen. Obama en zijn volgelingen zijn oprecht bezig met het laatste, ondanks de krachten die hen proberen tegen te werken. Dit laat zien dat ethiek voorafgaat aan politiek en dat goede politieke paradigma’s niet kunnen worden gecreeerd zonder ethische.”
ze erkennen dat ware religie niet van buitenaf kan worden opgelegd.”
U geeft ons een algemeen concept van goedheid en een vooruitstrevende visie die hopelijk een basis mag vormen voor gelovige en seculiere mensen. Bent u desalniettemin niet bang dat de fundamentalistische krachten ons in de 21ste eeuw zullen trachten te overheersen met ‘hun’ goedheid?
De Frans-Tsjechische auteur Milan Kundera schrijft ergens: ‘Wij lopen met ons pijnlijke ik over de wereld te zeulen’. Zou ons beschadigd mens-zijn een gevolg kunnen zijn van vervreemdend dualistisch denken? Zou men positie kunnen innemen met de stelling dat het kwaad een eigen leven is gaan leiden vanaf het moment dat het goede is afgescheiden?
“Ik ben natuurlijk bang voor fundamentalisme. Ik heb ‘Moral Clarity’ geschreven in de hoop gelovigen en seculiere mensen een gemeenschappelijke basis te geven. Fundamentalisme heeft vele wortels, maar het is naïef te geloven dat die op de een of andere manier allemaal met armoede te maken hebben. Het is eerder de walging voor de onderliggende oorzaken ervan. Een oude slogan uit de jaren tachtig - ‘Degene die sterft met de meeste speeltjes wint’ - is een prima omschrijving van de leegte en het nihilisme die een groot deel van de hedendaagse westerse cultuur kenmerken. Het belangrijk dat we leren begrijpen waarom dat zoveel mensen tegenstaat. De zogenaamde nieuwe atheïsten - Pierre Bayle bracht soortgelijke argumenten naar voren, maar wel veel grappiger - wijzen gelovigen af als stomme, irrationele mensen die richting zoeken. Religie heeft in feite niets te maken met moraal en is ook geen grondslag voor ethiek. Toch denken zowel fundamentalisten als atheïsten dat dit wel zo is en dat religie duidelijke aanwijzingen geeft hoe mensen juist moeten handelen. Dat is de reden dat ik ‘Moral Clarity’ begin met het verhaal van Sodom en Gomorra, waarin Abraham God lessen in ethiek geeft. Hoewel religie geen fundament is, kan zij een bron van kracht zijn bij het afdwingen van eerbied voor de Schepping. Eerbied is niet hetzelfde als vroomheid. Je kunt eerbied voor de Schepping voelen, zonder een duidelijk beeld van de Schepper te hebben. In tegenstelling tot vroomheid, zit er in eerbied iets van dankbaarheid, respect, verwondering en nederigheid. De belangrijkste is wellicht dankbaarheid, die gepaard gaat met de vastbeslotenheid iets terug te geven aan de wereld die ons de gift van het leven heeft gegeven. Degenen die deze emoties willen kanaliseren via bestaande religies moeten dat doen, zolang
De kloof tussen hoe de wereld in elkaar zit en hoe hij in elkaar zou moeten zitten is groot. Is het dichten van deze kloof (tussen realisme en idealisme) bijvoorbeeld een taak van de ethiek? En mocht dichten niet lukken, zou ethiek dan een brugfunctie kunnen vervullen; als brug over een kolkende stroom van onrechtvaardigheid? “Ethiek (en daarop gebaseerd politiek handelen) is een poging de kloof te verkleinen tussen wat is en wat zou moeten zijn. Die kloof is echter nooit helemaal te dichten, vanwege het bestaan van wat men vroeger natuurlijke kwaden noemde. Rawls zag dit: zelfs de ongelijkwaardige verdeling van talenten is een vorm van natuurlijke onrechtvaardigheid. Bovendien zullen we altijd te maken hebben met aardbevingen en ziekten. Het is daarom als mens een van onze taken om zo goed te zijn als we kunnen en een sociaal kader uit te werken dat natuurlijke onrechtvaardigheid zoveel mogelijk compenseert.”
“Ik ben geen grote fan van Milan Kundera. Ik vind zijn beweringen niet bijzonder verontrustend en ook niet origineel. De beroemde regel van de Britse dichter Philip Larkin is wat mij betreft verontrustender, zeker voor ouders met opgroeiende kinderen: ‘They fuck you up/ Your mum and dad/ They don’t mean to/But they do’. Wanneer we Freud serieus nemen, rijst de vraag of het mogelijk is onbeschadigd op te groeien. Kundera’s ‘pijnlijke ego’ heeft er niets mee te maken. ‘Het leven’, zoals Freud het zegt, ‘is te moeilijk voor ons’. De kloof tussen wat is en zou moeten zijn kan zoals gezegd nooit helemaal worden gesloten. Ik geloof echter niet dat het helpt je voor te stellen dat goed en kwaad oorspronkelijk één waren, als je al kunt begrijpen wat de betekenis is van zo’n opmerking. Deze manier van praten impliceert een mysterieuze vorm van metafysica die herinnert aan Augustines bewering dat het kwaad bestaat uit niets. Ik kan dus niet begrijpen hoe dat ons kan helpen wanneer we nadenken over het bestrijden van echte vormen van het kwaad die we tegenkomen in de wereld zoals we die kennen. Bovendien is het gevaarlijk te suggeren dat dingen kwaadaardig noemen, wanneer ze dat ook zijn, dualistisch is. Kinderen verbranden was altijd al fout, of het nu ging om een offer aan Ba’al, genocide in Auschwitz of als ‘nevenschade’ in Vietnam.”
heden te bestuderen die we gebruiken om ons daarop te oriënteren, kunnen we ook de mogelijkheden in ons eigen leven vergroten. Het idee dat alle mensen, ongeacht hun afkomst, recht hebben op geluk is een filosofische gedachte die tijdens de Verlichting is geboren. Voor die tijd werd lijden algemeen gezien als een straf van God of de goden. De opvatting dat mannen en vrouwen fundamenteel gelijk zijn is een andere uitkomst van filosofische reflectie die een enorme rol heeft gespeeld in de veranderingen die in de wereld hebben plaatsgehad. Reflecties op de oorsprong en de organisatie van bezit zijn andere voorbeelden. In de vroege ‘Stellingen over Feuerbach’ van Karl Marx staat dat filosofen de wereld slechts interpreteren, terwijl het de bedoeling is haar te veranderen. Interpretatie is echter een
vorm van handelen, en hij zou de eerste moeten zijn om dat te erkennen. Denk aan bepaalde hedendaagse aannames die in de postmoderne gedachte vanzelfsprekend zijn: elke vorm van vooruitgang is bijvoorbeeld in werkelijkheid een meer subtiele en sinistere uitdrukking van macht en dominantie. Dit is Marxisme zonder hoop. Als je dat gelooft is het moeilijk voor te stellen dat constructief handelen verandering kan bewerkstellligen. Als je aannames, zoals ik dat doe in ‘Moral Clarity’, onderzoekt kun je tot heel andere conclusies komen over de mogelijkheden die het leven jou biedt.”
Dr. Susan Neiman, geboren in Atlanta, Georgia, is directeur van het Einstein Forum. Ze studeerde wijsbegeerte aan de Harvard University in Cambridge, Massachusetts, en de Freie Universität Berlin en gaf les in filosofie aan Yale en de Universiteit van Tel Aviv. Neiman heeft een aantal boeken op haar naam staan, waaronder: ‘Slow Fire: Jewish Notes from Berlin’, ‘The Unity of Reason: Rereading Kant’, ‘Evil in Modern Thought’ en, in 2008, ‘Moral Clarity: A Guide for Grownup Idealists’. Dit laatste boek is in het Nederland verschenen onder de titel ‘Morele helderheid: goed en kwaad in de 21ste eeuw’ susanneiman@speakersacademy.eu
54
Kan de filosofie ons helpen de wereld te veranderen? Welke rol ziet u weggelegd voor de filosofie, vandaag en in de toekomst?
Foto: Courtesy: Einstein Forum
“Fundamentalisme heeft niet altijd met armoede te maken.”
“De filosofie versterkt ons gevoel voor de mogelijkheden die we hebben in de wereld. Door de vanzelfsprekend-
“De toestand van de totale menselijke moraal laat zich in twee zinnen samenvatten: We zouden moeten. Maar we doen het niet.” — Kurt Tucholsky —
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ISBN 978-90-262-2155-9, prijs € 29,95 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
55
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
‘Zeg ja tegen het leven in al zijn verschijningsvormen’ Albert de Booij spreekt met prof. dr. Peter Sloterdijk
Het hotel waar we Peter Sloterdijk ophalen, ademt de art-decosfeer van het begin van de vorige eeuw en doet onwillekeurig denken aan de schilder Gustav Klimt, en daarmee aan de Witgensteinfamilie, de componist Gustav Mahler, de dichter Rainer Maria Rilke en de Britse filosoof Bertrand Russell. Een bonte mengeling personages die opdoemt uit een ver verleden. Witgenstein, die wel bekend staat als de belangrijkste filosoof van de 20ste eeuw, werd eens als gast door Russell opgehaald van het station in Londen. Toen de trein het station binnenreed zei Russell: “God is gearriveerd!” Dit zegt iets over de achting die de Brit had voor de aforistische filosoof uit Wenen. Een dergelijke statuur begint ook Peter Sloterdijk te krijgen. In Amerika heeft hij al de populariteit van een
D
superstar. De Fransen noemen hem de ‘nieuwe Nietzsche’. Sloterdijk is, kortom, wereldberoemd.
De filosoof heeft weinig tijd en kan slechts een kort gesprek toestaan van maximaal een uur, dat bovendien moet plaatsvinden in de auto die ons van het hotel naar luchthaven Schiphol brengt! De enigszins deprimerende sfeer van het hotel, de locatie van het gesprek (de achterbank) en zijn vooruitgesnelde roem (en beruchtheid) voorspellen weinig goeds. Maar hoe anders pakt dit uit! Op de achterbank van de auto ontpopt zich een buitengemeen geanimeerd en plezierig gesprek. Hoewel Sloterdijk moe is van de afgelopen dagen, schitteren zijn pretogen en vertelt hij over zijn werken en zijn (positieve) visie op de toekomst. Hier is een jonge, enthousiaste vent aan het woord. ‘Kritiek van de cynische rede’ Sloterdijk, zoon van een Duitse moeder en een Nederlandse vader studeerde filosofie, germanistiek en geschiedenis en verwierf roem toen hij in 1983 zijn boek ‘Kritiek van de cynische rede’ publiceerde (het best ver-
kochte Duitstalige filosofisch werk van na de oorlog), een pleidooi voor de herwaardering van de oorspronkelijke bedoelingen van de Verlichting. In dit boek maakt hij de filosofische balans op en accepteert hij dat onze westerse maatschappij vooral gebaseerd is op nihilisme. Zelf stelt hij een andere benadering voor. Zijn motto is: ‘kies voor het
“Kies voor een vrolijk leven van je eigen leven.” vrolijk leven van je eigen leven’. De houding die mensen van nu tegenover nihilisme aannemen is cynisme, dat hij ziet als uitvloeisel van de Verlichting. Dit cynisme stelt hij tegenover kynisme* dat hij prefereert als een meer adequate reactie op nihilisme. Sloterdijk houdt zich niet bezig met de grot metafysische, ontologische en cognitieve problemen. Over deze ‘Grote
56
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Thema’s’ zegt hij in ‘Kritiek van de cynische rede’ dat zij niets anders zijn en waren dan ontwijkingen en halve waarheden. ‘Deze futiele hoge vluchten - God, het Universum, Theorie, Praxis, Subject, Object, Lichaam en Geest, Betekenis. Het Niets - dit alles is niets. Het zijn slechts namen voor jonge mensen, voor buitenstaanders, geestelijken en sociologen’. Niet voor niets is de lievelingsfilosoof van Sloterdijk dan ook Friedrich Nietzsche, die met ‘God is dood’ tegelijk de surrogaattranscedenties voor dood verklaart. Een andere belangrijke inspiratiebron is Martin Heidegger. De kynische rede heeft als inzicht de volstrekte doelloosheid van ons bestaan, gesymboliseerd door Heideggers ‘Sein zum Tode’ (alles staat in het teken van een dood die wenkt).Het gaat Sloterdijk erom goede doeleinden na te streven met goede middelen en niet zoals in het cynisme goede doelen nastreven met slechte middelen (interessant om te zien dat dit ook het motto is van de Nederlandse wetenschapsfilosoof Rein Gerritsen, elders in dit magazine). Over het kynisme schrijft Sloterdijk:’De kern
Tekst: Albert de Booij Fotografie: Enith Stenhuys
FILOSOFIE
‘Zeg ja tegen het leven in al zijn verschijningsvormen’ Albert de Booij spreekt met prof. dr. Peter Sloterdijk
Het hotel waar we Peter Sloterdijk ophalen, ademt de art-decosfeer van het begin van de vorige eeuw en doet onwillekeurig denken aan de schilder Gustav Klimt, en daarmee aan de Witgensteinfamilie, de componist Gustav Mahler, de dichter Rainer Maria Rilke en de Britse filosoof Bertrand Russell. Een bonte mengeling personages die opdoemt uit een ver verleden. Witgenstein, die wel bekend staat als de belangrijkste filosoof van de 20ste eeuw, werd eens als gast door Russell opgehaald van het station in Londen. Toen de trein het station binnenreed zei Russell: “God is gearriveerd!” Dit zegt iets over de achting die de Brit had voor de aforistische filosoof uit Wenen. Een dergelijke statuur begint ook Peter Sloterdijk te krijgen. In Amerika heeft hij al de populariteit van een
D
superstar. De Fransen noemen hem de ‘nieuwe Nietzsche’. Sloterdijk is, kortom, wereldberoemd.
De filosoof heeft weinig tijd en kan slechts een kort gesprek toestaan van maximaal een uur, dat bovendien moet plaatsvinden in de auto die ons van het hotel naar luchthaven Schiphol brengt! De enigszins deprimerende sfeer van het hotel, de locatie van het gesprek (de achterbank) en zijn vooruitgesnelde roem (en beruchtheid) voorspellen weinig goeds. Maar hoe anders pakt dit uit! Op de achterbank van de auto ontpopt zich een buitengemeen geanimeerd en plezierig gesprek. Hoewel Sloterdijk moe is van de afgelopen dagen, schitteren zijn pretogen en vertelt hij over zijn werken en zijn (positieve) visie op de toekomst. Hier is een jonge, enthousiaste vent aan het woord. ‘Kritiek van de cynische rede’ Sloterdijk, zoon van een Duitse moeder en een Nederlandse vader studeerde filosofie, germanistiek en geschiedenis en verwierf roem toen hij in 1983 zijn boek ‘Kritiek van de cynische rede’ publiceerde (het best ver-
kochte Duitstalige filosofisch werk van na de oorlog), een pleidooi voor de herwaardering van de oorspronkelijke bedoelingen van de Verlichting. In dit boek maakt hij de filosofische balans op en accepteert hij dat onze westerse maatschappij vooral gebaseerd is op nihilisme. Zelf stelt hij een andere benadering voor. Zijn motto is: ‘kies voor het
“Kies voor een vrolijk leven van je eigen leven.” vrolijk leven van je eigen leven’. De houding die mensen van nu tegenover nihilisme aannemen is cynisme, dat hij ziet als uitvloeisel van de Verlichting. Dit cynisme stelt hij tegenover kynisme* dat hij prefereert als een meer adequate reactie op nihilisme. Sloterdijk houdt zich niet bezig met de grot metafysische, ontologische en cognitieve problemen. Over deze ‘Grote
56
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Thema’s’ zegt hij in ‘Kritiek van de cynische rede’ dat zij niets anders zijn en waren dan ontwijkingen en halve waarheden. ‘Deze futiele hoge vluchten - God, het Universum, Theorie, Praxis, Subject, Object, Lichaam en Geest, Betekenis. Het Niets - dit alles is niets. Het zijn slechts namen voor jonge mensen, voor buitenstaanders, geestelijken en sociologen’. Niet voor niets is de lievelingsfilosoof van Sloterdijk dan ook Friedrich Nietzsche, die met ‘God is dood’ tegelijk de surrogaattranscedenties voor dood verklaart. Een andere belangrijke inspiratiebron is Martin Heidegger. De kynische rede heeft als inzicht de volstrekte doelloosheid van ons bestaan, gesymboliseerd door Heideggers ‘Sein zum Tode’ (alles staat in het teken van een dood die wenkt).Het gaat Sloterdijk erom goede doeleinden na te streven met goede middelen en niet zoals in het cynisme goede doelen nastreven met slechte middelen (interessant om te zien dat dit ook het motto is van de Nederlandse wetenschapsfilosoof Rein Gerritsen, elders in dit magazine). Over het kynisme schrijft Sloterdijk:’De kern
Tekst: Albert de Booij Fotografie: Enith Stenhuys
Albert de Booij en Peter Sloterdijk
* Redactie: Het kynisme en het cynisme zijn beide terug te voeren naar dezelfde bron, de Griekse school der cynici van Diogenes in de 4de eeuw voor Christus. Deze cynici dreven de spot met het opscheppen van machthebbers en wantrouwden de abstracte taal van Plato. Voor Sloterdijk is het cynisme een houding van mensen met macht en het kynisme van mensen zonder macht. Het gaat Sloterdijk om emancipatie van de mens en niet om wetenschappelijk-instrumenteel denken. Het gaat uiteindelijk om de ‘eigen ervaring van de menselijke aard in de moeite die het kost naïeve beelden van het zelf en de wereld kritisch uit de weg te ruimen’. Sloterdijk herinnert ons aan Kants Sapere aude!: heb de moed je van je eigen verstand te bedienen.
nale cynismen’. Voeg er nog de secundaire cynismen aan toe: de betekenis, de grap en de misdaad, het cynisme van de informatiesector en het geldcynisme, en met Oscar Wilde kan hij samenvatten: ‘Ik ben volstrekt niet cynisch, ik heb alleen ervaring, en dat komt ongeveer op hetzelfde neer.’ van het kynisme is een kritische, ironische filosofie van de zogenaamde behoeften, het zichtbaar maken van de fundamentele mateloosheid en absurditeit van die behoeften’. R. Devos beschrijft de cynicus in zijn artikel over Sloterdijk in het Kritisch Denkerslexicon als volgt: ‘De cynicus spreekt over zichzelf in de vorm van een betekenis. Maar wanneer hij zegt ‘zo ben ik’ bedoelt hij ‘zo is hét’. Zijn schaamteloosheid berust op het besef
“We zijn lui geworden in het Westen.” dat zijn kwaad deel uitmaakt van het algemene kwaad. Het cynisme is een universele sfeer geworden, het is de geest van de tijd. Sloterdijk laat zien hoe het de hele samenleving beheerst: het leger, de politiek, de seksualiteit, de geneeskunde, de religie en de wetenschap. Deze vormen de zes ‘kardi-
Het cynisme zit ons in merg en been, in elke vezel, cel, gelaatsexpressie. De fenomenologie van de cynische rede is daarom ook een ‘psychosomatiek van de tijdgeest’ Anti-held Voor Sloterdijk is Diogenes de anti-held. Deze bezat niets en weigerde zijn vrijheid van denken in te ruilen voor comfort. Zoals bekend woonde hij in een ton, maar op de vraag waar hij thuishoorde antwoordde hij: ‘ik ben een wereldburger’. De kynicus als kosmopoliet. Diogenes ging overdag eens op zoek met een lantaarn…. .naar een mens. Diogenes verachtte zijn vervreemde medeburgers en vond dat de misvormde mensen zich schamen voor de verkeerde dingen. Zo schamen zij zich voor hun animale kanten, maar daarentegen niet voor hun leugens, onrechtvaardigheden en rücksichtslose winstbejag. Hoe actueel! De fascinatie van Diogenes ten aanzien van het kynische is gebaseerd op het feit dat hij de wereld niet ervaart als absurd,tragisch of betekenisloos,
58
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
maar beziet met een positieve opgewektheid. Kynisme is, volgens Sloterdijk, een filosofische houding gebaseerd op een normaal, doodgewoon leven. Cynisme daarentegen bestempelt hij als de morele ziekte van de 20ste eeuw. Een bevriend politicus wees hem er ooit eens op dat er een soort mens is die nog onverdraaglijker is dan de cynicus; de domoor. Na jaren moet Sloterdijk het hier mee eens zijn.
Sloterdijk wil ‘dat de mens zijn mogelijkheden ontplooit en rijker wordt, materieel en geestelijk. In het moderne welvaartssysteem is écht gebrek grotendeels geëlimineerd. Verrijking bestaat uit een toename van mogelijkheden en variatie. Dit als gevolg van de ontplooiing. Bij sommigen leidt dit echter tot een gebrek aan het gebrek. Als de armoede de mensen naar het hoofd stijgt, dan ontstaan ideologieën en ressentiment, waarin rijkdom verdacht is.’ We hebben behoefte aan optimisme in plaats van de zorg om te overleven. Er is al genoeg berichtgeving over catastrofes. Bij Sloterdijk is geen plaats voor absolute waarheid en evenmin bestaat voor hem zoiets als algemeen geldende ethische principes. Sluitende antwoorden op vragen waar ieder mens mee zit, zoals ‘Hoe moet ik leven?’ of ‘Door welke waarden en principes moet ik me laten leiden?’ geeft hij niet.
liteit, individualisme en pluralisme. Onder druk van de dichtheid aan mensen, auto’s, consumptiegoederen, televisiekanalen en vakantiebestemmingen, verschuimen wij. Het schuim vormt een moderne massasamenleving waarin mensen en dingen zeer dicht op elkaar leven. Hij noemt het een veelkamersysteem waarin men elkaar niet langer kan ontlopen. Door de wanden van iedere cel worden huishoudens tegelijkertijd met elkaar verbonden en van elkaar gescheiden. De filosoof ziet dit schuim als iets positiefs: ‘Eén cel in het schuim is nog geen schuim; een enkele cel, maar ook meerdere cellen samen bieden weerstand tegen de kracht van het grotere geheel’. Sloterdijks optimistische conclusie is dat totalitarisme niet meer mogelijk is; het leven speelt zich af in intieme sferen (woningen en vriendenkringen) en vindt zichzelf daar steeds opnieuw uit. ‘Du mußt dein Leben ändern’ Onlangs (maart 2009) verscheen in Duitsland bij Suhrkamp Verlag het grote essay ‘Du mußt dein Leben ändern – Über Anthropotechnik’ (eerste oplage 50.000!) De hoofdtitel is ontleend aan een passage uit een sonnet van de dichter Rilke. Het boek zal in 2010 in een Nederlandse vertaling verschijnen bij uitgeverij Boom. Op mijn vraag of de filosofie nog een toekomst heeft (Sloterdijk schrijft ergens dat hij de boom van de filosofie graag nog een keer in bloei zou willen zien staan) antwoordt hij met een verwijzing naar de dichter Rainer Maria Rilke dat hij de toekomst ondanks alles positief inziet, en vooralsnog ook de toekomst van de filosofie.
‘Sferen’ In zijn recente werk, de trilogie ‘Sferen’ (zijn magnum opus) is zijn basisgedachte dat ‘wie in de wereld is, ook altijd in een ‘sfeer’ is’. Hij schreef dit werk als een bevestiging en viering van de traditie van het leven. ‘Sferen’ gaat over de ‘plaats’ van de mens in de wereld, door alle tijden. En met plaats doet hij recht aan de ruimte in ieders leven. Het begrip ‘waar’ staat centraal, niet wanneer. Hij werkt dit begrip uit aan de hand van ‘microsferen’, de kwetsbare leefwerelden van paren (bijvoorbeeld een kind en zijn beer, of een foetus in de baarmoeder, twee geliefden, een heilige met zijn God, een arts en zijn patiënt). Vervolgens beschrijft Sloterdijk uitgebreid hoe deze intieme betrekkingen zich voortzetten in ‘macrosferen’, grotere ruimtes. Dorpen, steden, naties.. Symbolische ‘immuniteitssystemen’. In zijn derde deel ‘Schuim’, laat hij zien dat als mensen dicht op elkaar gaan leven er eindeloos veel kleine cellen ontstaan, of om in zijn terminologie te spreken, dat het leven verschuimt. Schuim staat voor fragi-
Rilke beschrijft in sonnet Archaischer Torso Apollos hoe hij tijdens een bezoek aan het Louvre voelt hoe een 2500 jaar oud Grieks standbeeld hem dwingend toespreekt. Apollo zonder hoofd en geslachtsdelen in steen, maar ondanks het ontbreken van een gezicht voelt hij de blik: ‘er is geen plekje van dit beeld dat jou niet ziet’. Rilke voelt een oproep tot verandering van het beeld uitgaan: ‘Du mußt dein Leben ändern’. Sloterdijk gebruikt het gedicht als oproep om te luisteren naar de stem uit het steen. Moderne mensen zijn in verwarring gebracht, aldus Sloterdijk, net als Rilke. Levensdecathlon In zijn prachtige essay reikt Sloterdijk allerlei oefeningen aan voor artiesten, mystici, sporters, maar ook voor gewone mensen om morele capaciteit te ontplooien en naar voren te brengen. Het vormt een grondwerk voor een artistieke ethiek, een centrale metafoor voor de menselijke existentie. Het is koorddansen geblazen of beter nog, aldus
59
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Albert de Booij en Peter Sloterdijk
* Redactie: Het kynisme en het cynisme zijn beide terug te voeren naar dezelfde bron, de Griekse school der cynici van Diogenes in de 4de eeuw voor Christus. Deze cynici dreven de spot met het opscheppen van machthebbers en wantrouwden de abstracte taal van Plato. Voor Sloterdijk is het cynisme een houding van mensen met macht en het kynisme van mensen zonder macht. Het gaat Sloterdijk om emancipatie van de mens en niet om wetenschappelijk-instrumenteel denken. Het gaat uiteindelijk om de ‘eigen ervaring van de menselijke aard in de moeite die het kost naïeve beelden van het zelf en de wereld kritisch uit de weg te ruimen’. Sloterdijk herinnert ons aan Kants Sapere aude!: heb de moed je van je eigen verstand te bedienen.
nale cynismen’. Voeg er nog de secundaire cynismen aan toe: de betekenis, de grap en de misdaad, het cynisme van de informatiesector en het geldcynisme, en met Oscar Wilde kan hij samenvatten: ‘Ik ben volstrekt niet cynisch, ik heb alleen ervaring, en dat komt ongeveer op hetzelfde neer.’ van het kynisme is een kritische, ironische filosofie van de zogenaamde behoeften, het zichtbaar maken van de fundamentele mateloosheid en absurditeit van die behoeften’. R. Devos beschrijft de cynicus in zijn artikel over Sloterdijk in het Kritisch Denkerslexicon als volgt: ‘De cynicus spreekt over zichzelf in de vorm van een betekenis. Maar wanneer hij zegt ‘zo ben ik’ bedoelt hij ‘zo is hét’. Zijn schaamteloosheid berust op het besef
“We zijn lui geworden in het Westen.” dat zijn kwaad deel uitmaakt van het algemene kwaad. Het cynisme is een universele sfeer geworden, het is de geest van de tijd. Sloterdijk laat zien hoe het de hele samenleving beheerst: het leger, de politiek, de seksualiteit, de geneeskunde, de religie en de wetenschap. Deze vormen de zes ‘kardi-
Het cynisme zit ons in merg en been, in elke vezel, cel, gelaatsexpressie. De fenomenologie van de cynische rede is daarom ook een ‘psychosomatiek van de tijdgeest’ Anti-held Voor Sloterdijk is Diogenes de anti-held. Deze bezat niets en weigerde zijn vrijheid van denken in te ruilen voor comfort. Zoals bekend woonde hij in een ton, maar op de vraag waar hij thuishoorde antwoordde hij: ‘ik ben een wereldburger’. De kynicus als kosmopoliet. Diogenes ging overdag eens op zoek met een lantaarn…. .naar een mens. Diogenes verachtte zijn vervreemde medeburgers en vond dat de misvormde mensen zich schamen voor de verkeerde dingen. Zo schamen zij zich voor hun animale kanten, maar daarentegen niet voor hun leugens, onrechtvaardigheden en rücksichtslose winstbejag. Hoe actueel! De fascinatie van Diogenes ten aanzien van het kynische is gebaseerd op het feit dat hij de wereld niet ervaart als absurd,tragisch of betekenisloos,
58
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
maar beziet met een positieve opgewektheid. Kynisme is, volgens Sloterdijk, een filosofische houding gebaseerd op een normaal, doodgewoon leven. Cynisme daarentegen bestempelt hij als de morele ziekte van de 20ste eeuw. Een bevriend politicus wees hem er ooit eens op dat er een soort mens is die nog onverdraaglijker is dan de cynicus; de domoor. Na jaren moet Sloterdijk het hier mee eens zijn.
Sloterdijk wil ‘dat de mens zijn mogelijkheden ontplooit en rijker wordt, materieel en geestelijk. In het moderne welvaartssysteem is écht gebrek grotendeels geëlimineerd. Verrijking bestaat uit een toename van mogelijkheden en variatie. Dit als gevolg van de ontplooiing. Bij sommigen leidt dit echter tot een gebrek aan het gebrek. Als de armoede de mensen naar het hoofd stijgt, dan ontstaan ideologieën en ressentiment, waarin rijkdom verdacht is.’ We hebben behoefte aan optimisme in plaats van de zorg om te overleven. Er is al genoeg berichtgeving over catastrofes. Bij Sloterdijk is geen plaats voor absolute waarheid en evenmin bestaat voor hem zoiets als algemeen geldende ethische principes. Sluitende antwoorden op vragen waar ieder mens mee zit, zoals ‘Hoe moet ik leven?’ of ‘Door welke waarden en principes moet ik me laten leiden?’ geeft hij niet.
liteit, individualisme en pluralisme. Onder druk van de dichtheid aan mensen, auto’s, consumptiegoederen, televisiekanalen en vakantiebestemmingen, verschuimen wij. Het schuim vormt een moderne massasamenleving waarin mensen en dingen zeer dicht op elkaar leven. Hij noemt het een veelkamersysteem waarin men elkaar niet langer kan ontlopen. Door de wanden van iedere cel worden huishoudens tegelijkertijd met elkaar verbonden en van elkaar gescheiden. De filosoof ziet dit schuim als iets positiefs: ‘Eén cel in het schuim is nog geen schuim; een enkele cel, maar ook meerdere cellen samen bieden weerstand tegen de kracht van het grotere geheel’. Sloterdijks optimistische conclusie is dat totalitarisme niet meer mogelijk is; het leven speelt zich af in intieme sferen (woningen en vriendenkringen) en vindt zichzelf daar steeds opnieuw uit. ‘Du mußt dein Leben ändern’ Onlangs (maart 2009) verscheen in Duitsland bij Suhrkamp Verlag het grote essay ‘Du mußt dein Leben ändern – Über Anthropotechnik’ (eerste oplage 50.000!) De hoofdtitel is ontleend aan een passage uit een sonnet van de dichter Rilke. Het boek zal in 2010 in een Nederlandse vertaling verschijnen bij uitgeverij Boom. Op mijn vraag of de filosofie nog een toekomst heeft (Sloterdijk schrijft ergens dat hij de boom van de filosofie graag nog een keer in bloei zou willen zien staan) antwoordt hij met een verwijzing naar de dichter Rainer Maria Rilke dat hij de toekomst ondanks alles positief inziet, en vooralsnog ook de toekomst van de filosofie.
‘Sferen’ In zijn recente werk, de trilogie ‘Sferen’ (zijn magnum opus) is zijn basisgedachte dat ‘wie in de wereld is, ook altijd in een ‘sfeer’ is’. Hij schreef dit werk als een bevestiging en viering van de traditie van het leven. ‘Sferen’ gaat over de ‘plaats’ van de mens in de wereld, door alle tijden. En met plaats doet hij recht aan de ruimte in ieders leven. Het begrip ‘waar’ staat centraal, niet wanneer. Hij werkt dit begrip uit aan de hand van ‘microsferen’, de kwetsbare leefwerelden van paren (bijvoorbeeld een kind en zijn beer, of een foetus in de baarmoeder, twee geliefden, een heilige met zijn God, een arts en zijn patiënt). Vervolgens beschrijft Sloterdijk uitgebreid hoe deze intieme betrekkingen zich voortzetten in ‘macrosferen’, grotere ruimtes. Dorpen, steden, naties.. Symbolische ‘immuniteitssystemen’. In zijn derde deel ‘Schuim’, laat hij zien dat als mensen dicht op elkaar gaan leven er eindeloos veel kleine cellen ontstaan, of om in zijn terminologie te spreken, dat het leven verschuimt. Schuim staat voor fragi-
Rilke beschrijft in sonnet Archaischer Torso Apollos hoe hij tijdens een bezoek aan het Louvre voelt hoe een 2500 jaar oud Grieks standbeeld hem dwingend toespreekt. Apollo zonder hoofd en geslachtsdelen in steen, maar ondanks het ontbreken van een gezicht voelt hij de blik: ‘er is geen plekje van dit beeld dat jou niet ziet’. Rilke voelt een oproep tot verandering van het beeld uitgaan: ‘Du mußt dein Leben ändern’. Sloterdijk gebruikt het gedicht als oproep om te luisteren naar de stem uit het steen. Moderne mensen zijn in verwarring gebracht, aldus Sloterdijk, net als Rilke. Levensdecathlon In zijn prachtige essay reikt Sloterdijk allerlei oefeningen aan voor artiesten, mystici, sporters, maar ook voor gewone mensen om morele capaciteit te ontplooien en naar voren te brengen. Het vormt een grondwerk voor een artistieke ethiek, een centrale metafoor voor de menselijke existentie. Het is koorddansen geblazen of beter nog, aldus
59
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Tot slot
Sloterdijk, het is een levensdecathlon, met de aantekening dat we niet precies weten om hoeveel disciplines het precies gaat. De roep tot verandering kan overal vandaan komen en manifesteert zich als de imperatief: ‘Du mußt dein Leben ändern’. Aldus alle beroemde trainers waartoe Sloterdijk Socrates, Boeddha, maar ook alledaagse moralisten, sceptici, priesters en zelfs fitnesstrainers rekent. Waar het om draait is dat ‘Anthropotechnik’ noodzakelijkerwijs een studie en een herontdekking moet zijn van discipline en tegelijk een repareren van de anti-disciplinaire samenleving. Wij zijn lui geworden in het Westen. Als de mensen uit Azië komen maken we geen schijn van kans meer. Al onze instituties (universiteiten, hogescholen, conservatoria) zullen voor 95% overspoeld worden met Aziaten, aldus Sloterdijk. Op mijn opmerking dat het prestigieuze pianofestival van Van Cliburn in Amerika is gewonnen door een Koreaan, Chinees en Japanner (eerste drie plaatsen) antwoordt hij dat er minstens 500 Lang Langs in de pijplijn klaar staan om de wereldpodia te veroveren. Het sterke van Azië is namelijk het koppelen van discipline aan ambitie. Ik vraag hem hoe hij de toekomst ziet. Worden wij steeds meer gereduceerd tot grondstof?
Ik vraag hem wat hij vindt van Descartes’ dualisme. Hiermee zijn inwendigheid en uitwendigheid immers uiteengevallen. Descartes verbreekt de band tussen subject en de wereld en is hiermede verantwoordelijk voor het ‘hier sta ik en daar is de wereld’.
Sloterdijk antwoordt dat wij moeten zijn voorbereid op een soort ‘destiny of decadence’. En hij verwijst hiermee naar Venetië dat ook een einde zag komen aan een peri-
“Er staan minstens 500 Lang Langs in de pijplijn klaar.” ode van voorspoed en glorie. De toekomst van het Westen ziet hij als een enorme musealisatie. De gemiddelde leeftijd van de Europeaan zal almaar toenemen en we worden een maatschappij van ouderen. Jeugd wordt schaars en kostbaar en onwillig om de ouderen te voeden. Toch is hij positief over de toekomst. Er komt een bewustzijnsverandering en dit zal een raamwerk opleveren waarbinnen belangrijke veranderingen ten goede zullen kunnen plaatsvinden.
‘Op dat punt ontspringt wat we de ‘moderniteit’ noemen’, zo schrijft Sloterdijk ergens. Het subject trekt zich terug in zichzelf en de wereld wordt geobjectiveerd. Tegelijkertijd is er een omtrekkende beweging en we belanden, geconditioneerd, om met Lyotard te spreken in de ‘crisis van de Grote zingevende Verhalen’ (la condition postmoderne). De spagaat tussen een kleine beschermde, eigen gecreëerde sfeer en de enorme, bijna niet te weerstane druk van buitenaf om toe te treden tot ‘men’ (Heideggers ‘das Man’) leidt tot een zekere gespletenheid bij de mens. Peter Sloterdijk antwoordt dat er de laatste 100 jaar geen filosoof is (met uitzondering van een aantal Franse patriotten) die René Descartes nog serieus neemt. Hij is té simplistisch. Vaarwel Descartes! Het antwoord is kort en krachtig. Inmiddels zijn we aangekomen bij Luchthaven Schiphol en onze fotograaf Enith vraagt hem of hij wil lachen voor op de foto. ‘Hoe zou je niet kunnen lachen na dit serieuze gesprek!’, schatert hij. “Wilt u mét bril of zonder bril?” “Mét!” Lachend neemt hij afscheid van ons en loopt naar Gate B13, voor de vlucht naar Wenen. Een levensgenieter vliegt weg.
“ Ook wij doen van ons spreken.” “Wij zijn PurPur. Ervaren aan zowel de klant- als bureauzijde. Wij weten dat de aanpak van een communicatietraject of het organiseren van een zakelijk evenement extra druk legt op iedere
Prof. dr. Peter Sloterdijk, zoon van een Duitse moeder en Nederlandse vader, is een Duitse filosoof. Hij studeerde filosofie, germanistiek en geschiedenis in München en Hamburg. In 1976 promoveerde hij aan de Universiteit van Hamburg. Vanaf 1980 publiceerde Sloterdijk vele essays, waaronder ‘Kritik der zynischen Vernunft’ (‘Kritiek van de Cynische rede’), ‘Sferen’ en ‘Het heilig vuur’ (over de strijd tussen jodendom, christendom en islam). In maart 2009 verscheen zijn jongste werk ‘Du mußt dein Leben ändern - Über Anthropotechnik’ (uitg. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main’).
organisatie. Daarom gaan we niet tegenover u zitten, maar náást u. Met onze persoonlijke en professionele benadering worden we een gespecialiseerd verlengstuk van uw organisatie. En dat op een transparante wijze. Samen met u gaan we voor kwaliteit en optimaal resultaat.”
Debby Blewanus
Annemieke Hogenelst
petersloterdijk@speakersacademy.eu
“Alle filosofie is niets anders dan de bekentenis van een lichaam, de autobiografie van een mens.” — Friedrich Nietzsche —
60
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
projectmanagement - communicatie - zakelijke evenementen www.purpur.nl
Tot slot
Sloterdijk, het is een levensdecathlon, met de aantekening dat we niet precies weten om hoeveel disciplines het precies gaat. De roep tot verandering kan overal vandaan komen en manifesteert zich als de imperatief: ‘Du mußt dein Leben ändern’. Aldus alle beroemde trainers waartoe Sloterdijk Socrates, Boeddha, maar ook alledaagse moralisten, sceptici, priesters en zelfs fitnesstrainers rekent. Waar het om draait is dat ‘Anthropotechnik’ noodzakelijkerwijs een studie en een herontdekking moet zijn van discipline en tegelijk een repareren van de anti-disciplinaire samenleving. Wij zijn lui geworden in het Westen. Als de mensen uit Azië komen maken we geen schijn van kans meer. Al onze instituties (universiteiten, hogescholen, conservatoria) zullen voor 95% overspoeld worden met Aziaten, aldus Sloterdijk. Op mijn opmerking dat het prestigieuze pianofestival van Van Cliburn in Amerika is gewonnen door een Koreaan, Chinees en Japanner (eerste drie plaatsen) antwoordt hij dat er minstens 500 Lang Langs in de pijplijn klaar staan om de wereldpodia te veroveren. Het sterke van Azië is namelijk het koppelen van discipline aan ambitie. Ik vraag hem hoe hij de toekomst ziet. Worden wij steeds meer gereduceerd tot grondstof?
Ik vraag hem wat hij vindt van Descartes’ dualisme. Hiermee zijn inwendigheid en uitwendigheid immers uiteengevallen. Descartes verbreekt de band tussen subject en de wereld en is hiermede verantwoordelijk voor het ‘hier sta ik en daar is de wereld’.
Sloterdijk antwoordt dat wij moeten zijn voorbereid op een soort ‘destiny of decadence’. En hij verwijst hiermee naar Venetië dat ook een einde zag komen aan een peri-
“Er staan minstens 500 Lang Langs in de pijplijn klaar.” ode van voorspoed en glorie. De toekomst van het Westen ziet hij als een enorme musealisatie. De gemiddelde leeftijd van de Europeaan zal almaar toenemen en we worden een maatschappij van ouderen. Jeugd wordt schaars en kostbaar en onwillig om de ouderen te voeden. Toch is hij positief over de toekomst. Er komt een bewustzijnsverandering en dit zal een raamwerk opleveren waarbinnen belangrijke veranderingen ten goede zullen kunnen plaatsvinden.
‘Op dat punt ontspringt wat we de ‘moderniteit’ noemen’, zo schrijft Sloterdijk ergens. Het subject trekt zich terug in zichzelf en de wereld wordt geobjectiveerd. Tegelijkertijd is er een omtrekkende beweging en we belanden, geconditioneerd, om met Lyotard te spreken in de ‘crisis van de Grote zingevende Verhalen’ (la condition postmoderne). De spagaat tussen een kleine beschermde, eigen gecreëerde sfeer en de enorme, bijna niet te weerstane druk van buitenaf om toe te treden tot ‘men’ (Heideggers ‘das Man’) leidt tot een zekere gespletenheid bij de mens. Peter Sloterdijk antwoordt dat er de laatste 100 jaar geen filosoof is (met uitzondering van een aantal Franse patriotten) die René Descartes nog serieus neemt. Hij is té simplistisch. Vaarwel Descartes! Het antwoord is kort en krachtig. Inmiddels zijn we aangekomen bij Luchthaven Schiphol en onze fotograaf Enith vraagt hem of hij wil lachen voor op de foto. ‘Hoe zou je niet kunnen lachen na dit serieuze gesprek!’, schatert hij. “Wilt u mét bril of zonder bril?” “Mét!” Lachend neemt hij afscheid van ons en loopt naar Gate B13, voor de vlucht naar Wenen. Een levensgenieter vliegt weg.
“ Ook wij doen van ons spreken.” “Wij zijn PurPur. Ervaren aan zowel de klant- als bureauzijde. Wij weten dat de aanpak van een communicatietraject of het organiseren van een zakelijk evenement extra druk legt op iedere
Prof. dr. Peter Sloterdijk, zoon van een Duitse moeder en Nederlandse vader, is een Duitse filosoof. Hij studeerde filosofie, germanistiek en geschiedenis in München en Hamburg. In 1976 promoveerde hij aan de Universiteit van Hamburg. Vanaf 1980 publiceerde Sloterdijk vele essays, waaronder ‘Kritik der zynischen Vernunft’ (‘Kritiek van de Cynische rede’), ‘Sferen’ en ‘Het heilig vuur’ (over de strijd tussen jodendom, christendom en islam). In maart 2009 verscheen zijn jongste werk ‘Du mußt dein Leben ändern - Über Anthropotechnik’ (uitg. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main’).
organisatie. Daarom gaan we niet tegenover u zitten, maar náást u. Met onze persoonlijke en professionele benadering worden we een gespecialiseerd verlengstuk van uw organisatie. En dat op een transparante wijze. Samen met u gaan we voor kwaliteit en optimaal resultaat.”
Debby Blewanus
Annemieke Hogenelst
petersloterdijk@speakersacademy.eu
“Alle filosofie is niets anders dan de bekentenis van een lichaam, de autobiografie van een mens.” — Friedrich Nietzsche —
60
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
projectmanagement - communicatie - zakelijke evenementen www.purpur.nl
LIFESTYLE
Ultieme bioscoopervaring, thuis of op het jacht Wie thuis of op zijn jacht dé ultieme bioscoopbeleving wil ervaren, kan maar bij één bedrijf terecht: Art Cinema. “Home cinema, home theater en thuisbioscoop zijn begrippen die de lading niet helemaal dekken. Daarom hebben wij Art Cinema Theater bedacht, het summum op dit gebied”, zegt Erwin Roelandschap, eigenaar, mede-oprichter en technisch adviseur van het bedrijf trots.
I
“In onze showroom tonen wij verschillende, in het interieur geïntegreerde audio- en video-oplossingen, waaronder het Art Cinema Theater, dat is samengesteld uit de beste audiovisuele ingrediënten en verwerkt in een akoestisch geoptimaseerde omgeving. Als enige in Europa is Art Cinema Theater voorzien van projectie die 5 keer scherper is dan ‘full HD’. Het allerbeste beeld en geluid. Voor minder doen we het niet, wij bouwen op het hoogste niveau”, aldus Roelandschap. Art Cinema richt zich allereerst op de akoestiek. “Zodra je de ruimte binnenloopt, die geheel van de buitenwereld is afgesloten, moet je je op je gemak voelen. Het is belangrijk dat je er tot rust komt, anders is de beleving – ondanks de kostbare apparatuur – niet compleet.”
Roelandschap is in 2001 begonnen met een audiovisueel adviesbureau en werkt sinds 2003 met speciale merken uit de markt, zoals JBL Synthesis, voor toepassing in luxueuze home theaters. In 2004, het oprichtingsjaar van Art Cinema, heeft hij in de Verenigde Staten een THX-certificaat gehaald. “Een soort ISO-norm voor het op
Fotografie: Evert Jan Daniels
62
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ervan verzekeren dat consumenten een film konden ervaren zoals de filmmakers bedoeld hadden. En dat is precies wat wij onze klanten willen bieden: het summum van beeld en geluid.”
Het bedrijf zoekt volgens Roelandschap altijd naar de beste oplossing binnen het budget van de opdrachtgever. “We laten ons niet leiden door de topmerken die we gebruiken, maar door de oplossing. We kijken niet alleen naar de technische aspecten. Ook de esthetische kant is belangrijk. Het home theater moet passen binnen het interieur. Het ontwerp gaat altijd uit van de wensen van de klant. We visualiseren het eindresultaat tevoren met behulp van een 3D-animatie, omdat we vinden dat we er een gezamenlijk project van moeten maken.” Art Cinema werkt puur voor particulieren, waarbij de voornaamste aandacht uitgaat naar de luxe woningbouw- en jachtenmarkt. “We zijn op dit gebied in Europa onderscheidend. Daarnaast voorzien we ook andere ruimtes van beeld en geluid (Multi-room audio en video) en zorgen we er, indien gewenst, via een bedieningspaneel of afstandbediening voor dat ook bijvoorbeeld verlichting, gordijnen en sauna zijn te bedienen. Dat is comfortverhogend en een stap in de richting van een volledig geautomatiseerd huis.”
Tekst: Jacques Geluk
een juiste manier vertonen van films, die mede door regisseur George Lucas is ingesteld, omdat veel bioscopen zijn films in de jaren zeventig niet op de juiste manier konden laten zien en horen. Hij wilde zich
Erwin Roelandschap is project engineer van audiovisuele oplossingen en gespecialiseerd in home theaters en domotica. Hij is begonnen als accountmanager bij Harman Consumer Electronics en was daar verantwoordelijk voor de verkoop op de Nederlandse markt. In 2001 is hij zelfstandig begonnen met een audiovisueel adviesbureau. Hij gaf toen al advies over totaaloplossingen van audio en video geïntegreerd in diverse omgevingen. Door zijn affiniteit met film heeft hij zich gespecialiseerd in de betere home theaters. Met het volgen van vele opleidingen, waaronder bij het Amerikaanse THX laboratorium, en het behalen van verschillende prestigieuze certificaten kan hij zich met recht specialist in het bouwen van home theaters noemen. Art Cinema BV De Dolfijn 20-22 1601 MG Enkhuizen Tel: 0228-350000
erwinroelandschap@speakersacademy.eu / erwin@artcinema.nl
63
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
LIFESTYLE
Ultieme bioscoopervaring, thuis of op het jacht Wie thuis of op zijn jacht dé ultieme bioscoopbeleving wil ervaren, kan maar bij één bedrijf terecht: Art Cinema. “Home cinema, home theater en thuisbioscoop zijn begrippen die de lading niet helemaal dekken. Daarom hebben wij Art Cinema Theater bedacht, het summum op dit gebied”, zegt Erwin Roelandschap, eigenaar, mede-oprichter en technisch adviseur van het bedrijf trots.
I
“In onze showroom tonen wij verschillende, in het interieur geïntegreerde audio- en video-oplossingen, waaronder het Art Cinema Theater, dat is samengesteld uit de beste audiovisuele ingrediënten en verwerkt in een akoestisch geoptimaseerde omgeving. Als enige in Europa is Art Cinema Theater voorzien van projectie die 5 keer scherper is dan ‘full HD’. Het allerbeste beeld en geluid. Voor minder doen we het niet, wij bouwen op het hoogste niveau”, aldus Roelandschap. Art Cinema richt zich allereerst op de akoestiek. “Zodra je de ruimte binnenloopt, die geheel van de buitenwereld is afgesloten, moet je je op je gemak voelen. Het is belangrijk dat je er tot rust komt, anders is de beleving – ondanks de kostbare apparatuur – niet compleet.”
Roelandschap is in 2001 begonnen met een audiovisueel adviesbureau en werkt sinds 2003 met speciale merken uit de markt, zoals JBL Synthesis, voor toepassing in luxueuze home theaters. In 2004, het oprichtingsjaar van Art Cinema, heeft hij in de Verenigde Staten een THX-certificaat gehaald. “Een soort ISO-norm voor het op
Fotografie: Evert Jan Daniels
62
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ervan verzekeren dat consumenten een film konden ervaren zoals de filmmakers bedoeld hadden. En dat is precies wat wij onze klanten willen bieden: het summum van beeld en geluid.”
Het bedrijf zoekt volgens Roelandschap altijd naar de beste oplossing binnen het budget van de opdrachtgever. “We laten ons niet leiden door de topmerken die we gebruiken, maar door de oplossing. We kijken niet alleen naar de technische aspecten. Ook de esthetische kant is belangrijk. Het home theater moet passen binnen het interieur. Het ontwerp gaat altijd uit van de wensen van de klant. We visualiseren het eindresultaat tevoren met behulp van een 3D-animatie, omdat we vinden dat we er een gezamenlijk project van moeten maken.” Art Cinema werkt puur voor particulieren, waarbij de voornaamste aandacht uitgaat naar de luxe woningbouw- en jachtenmarkt. “We zijn op dit gebied in Europa onderscheidend. Daarnaast voorzien we ook andere ruimtes van beeld en geluid (Multi-room audio en video) en zorgen we er, indien gewenst, via een bedieningspaneel of afstandbediening voor dat ook bijvoorbeeld verlichting, gordijnen en sauna zijn te bedienen. Dat is comfortverhogend en een stap in de richting van een volledig geautomatiseerd huis.”
Tekst: Jacques Geluk
een juiste manier vertonen van films, die mede door regisseur George Lucas is ingesteld, omdat veel bioscopen zijn films in de jaren zeventig niet op de juiste manier konden laten zien en horen. Hij wilde zich
Erwin Roelandschap is project engineer van audiovisuele oplossingen en gespecialiseerd in home theaters en domotica. Hij is begonnen als accountmanager bij Harman Consumer Electronics en was daar verantwoordelijk voor de verkoop op de Nederlandse markt. In 2001 is hij zelfstandig begonnen met een audiovisueel adviesbureau. Hij gaf toen al advies over totaaloplossingen van audio en video geïntegreerd in diverse omgevingen. Door zijn affiniteit met film heeft hij zich gespecialiseerd in de betere home theaters. Met het volgen van vele opleidingen, waaronder bij het Amerikaanse THX laboratorium, en het behalen van verschillende prestigieuze certificaten kan hij zich met recht specialist in het bouwen van home theaters noemen. Art Cinema BV De Dolfijn 20-22 1601 MG Enkhuizen Tel: 0228-350000
erwinroelandschap@speakersacademy.eu / erwin@artcinema.nl
63
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
‘Ondernemers moeten besluiteloos durven zijn’ Beroepsfilosoof drs. René Gude Filosofie is een waardevol instrument voor ondernemers. Bedrijven waar verbeelding en denken een kans krijgen zich te ontwikkelen, en waar de leiding eerst nadenkt voordat zij beslissingen neemt, hebben een grotere overlevingskans dan ondernemingen die uitsluitend resultaatgericht zijn. Iedere ondernemer zou zich, net als de oude Griekse filosofen, ook bewust moeten zijn van het belang van retorica (welsprekendheid) en argumenteren, vindt René Gude, beroepsfilosoof en - als directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) Leusden - ook ondernemer.
F
“Filosofie zou volgens critici te zweverig zijn en te ingewikkeld, maar dat is grote waanzin. Geen enkele particulier of ondernemer heeft filosofie nodig om het leven ingewikkeld te maken. Dat kunnen ze zelf veel beter. Ook tijdens lezingen benadruk ik dat filosofie met beide benen op de grond staat, ontwart, het al gecompliceerde leven inzichtelijk maakt, ervoor zorgt dat mensen goede beslissingen kunnen nemen en daarom absoluut geschikt is voor toepassing in het bedrijfsleven”, zegt Gude. “De gedachte dat ondernemers zo snel mogelijk beslissingen moeten nemen is bijvoorbeeld een wijdverbreid misverstand. De angst voor besluiteloosheid is zo groot dat ze liever een verkeerde, dan geen beslissing nemen. Met behulp van de filosofie kan ik laten zien dat besluiteloosheid geen zwakte is. Tijdens een periode van wat ik bewuste efficiënte besluiteloosheid noem, kan een ondernemer alles op een rijtje zetten. En als er dan na redelijke tijd een beslissing valt is dat geen overhaaste, waarmee je de plank flink kunt misslaan, maar een goed doordachte, waarmee je geld kunt verdienen. Besluiteloosheid is dus geen teken van zwakte, maar een fantastische activiteit die kan leiden tot vrijheid én een nieuwe toekomst.” Het probleem is
Tekst: Jacques Geluk
dat ondernemers die bijvoorbeeld ontdekken dat beproefde methodes niet meer werken - het oude is verdwenen en het nieuwe is er nog niet - vaak niet beseffen dat filosoferen over nieuwe mogelijkheden tot de beste resultaten kan leiden. “Ik probeer ze daarvan bewust te maken, waarbij ik direct erken dat er durf voor nodig is om korte tijd besluiteloos te zijn. Ze moeten immers vaak iets loslaten waarvoor nog geen vervanging is.” Gude, die onder meer gespecialiseerd is in de praktische toepassing van filosofie in het bedrijfsleven, houdt ondernemers voor dat toekomstplannen maken een bijna bizarre activiteit is. “Het is een vreemde, wonderlijke filosofische gedachte een realistisch plan te eisen voor iets dat nog geen realiteit is.Toch besteden wij als vanzelfsprekend enorm veel tijd aan het tevoren bedenken wat er gaat gebeuren. Zelfs het simpelste plan is niet alleen op eigen ervaringen gebaseerd. Impliciet zijn we allemaal abstract denkende metafysici. Maar wanneer je kunt expliciteren welke stappen je moet zetten om doelen in de toekomst - bijvoorbeeld het bewerkstelligen van een betere verstandhouding binnen de organisatie op basis van inspirerende grondwaarden en heldere taal - gestructu-
Fotografie: Joris den Blaauwen 64
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
65
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
reerd te bereiken blijf je niet in abstracties steken. ‘De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar zelf te maken’”, citeert hij. “Filosofie maakt de dingen concreet. Filosofisch ingestelde ondernemers volgen de zogenaamde Atheense methode en onderzoeken hun denkgewoonten met behulp analyse en contemplatie. Op de ISVW leren we ondernemers en managers zich daarin, onder deskundige leiding en ver van de dagelijks hectiek, te bekwamen. We besteden grote aandacht aan taalgebruik en communicatie en vertellen hoe je kunt voorkomen dat mensen langs elkaar heen praten, wat een enorme kostenpost is. Filosofiebeoefening is ook jezelf trainen in effectief taalgebruik. Tegenover de Atheense staat de op het oog minder bewerkelijke Spartaanse methode. Mensen veranderen zeker ook door ‘vallen en opstaan’, flink op hun gezicht gaan en weer opkrabbelen. Dat is de natuurmethode en ook heel effectief.” Gude: “Tijdens de economische crisis houden veel mensen, vaak tegen beter weten in, vast aan wat ze hebben, terwijl alles onder hun handen uit elkaar kruimelt. Anderen grijpen de situatie aan om het eindelijk radicaal an-
FILOSOFIE
‘Ondernemers moeten besluiteloos durven zijn’ Beroepsfilosoof drs. René Gude Filosofie is een waardevol instrument voor ondernemers. Bedrijven waar verbeelding en denken een kans krijgen zich te ontwikkelen, en waar de leiding eerst nadenkt voordat zij beslissingen neemt, hebben een grotere overlevingskans dan ondernemingen die uitsluitend resultaatgericht zijn. Iedere ondernemer zou zich, net als de oude Griekse filosofen, ook bewust moeten zijn van het belang van retorica (welsprekendheid) en argumenteren, vindt René Gude, beroepsfilosoof en - als directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) Leusden - ook ondernemer.
F
“Filosofie zou volgens critici te zweverig zijn en te ingewikkeld, maar dat is grote waanzin. Geen enkele particulier of ondernemer heeft filosofie nodig om het leven ingewikkeld te maken. Dat kunnen ze zelf veel beter. Ook tijdens lezingen benadruk ik dat filosofie met beide benen op de grond staat, ontwart, het al gecompliceerde leven inzichtelijk maakt, ervoor zorgt dat mensen goede beslissingen kunnen nemen en daarom absoluut geschikt is voor toepassing in het bedrijfsleven”, zegt Gude. “De gedachte dat ondernemers zo snel mogelijk beslissingen moeten nemen is bijvoorbeeld een wijdverbreid misverstand. De angst voor besluiteloosheid is zo groot dat ze liever een verkeerde, dan geen beslissing nemen. Met behulp van de filosofie kan ik laten zien dat besluiteloosheid geen zwakte is. Tijdens een periode van wat ik bewuste efficiënte besluiteloosheid noem, kan een ondernemer alles op een rijtje zetten. En als er dan na redelijke tijd een beslissing valt is dat geen overhaaste, waarmee je de plank flink kunt misslaan, maar een goed doordachte, waarmee je geld kunt verdienen. Besluiteloosheid is dus geen teken van zwakte, maar een fantastische activiteit die kan leiden tot vrijheid én een nieuwe toekomst.” Het probleem is
Tekst: Jacques Geluk
dat ondernemers die bijvoorbeeld ontdekken dat beproefde methodes niet meer werken - het oude is verdwenen en het nieuwe is er nog niet - vaak niet beseffen dat filosoferen over nieuwe mogelijkheden tot de beste resultaten kan leiden. “Ik probeer ze daarvan bewust te maken, waarbij ik direct erken dat er durf voor nodig is om korte tijd besluiteloos te zijn. Ze moeten immers vaak iets loslaten waarvoor nog geen vervanging is.” Gude, die onder meer gespecialiseerd is in de praktische toepassing van filosofie in het bedrijfsleven, houdt ondernemers voor dat toekomstplannen maken een bijna bizarre activiteit is. “Het is een vreemde, wonderlijke filosofische gedachte een realistisch plan te eisen voor iets dat nog geen realiteit is.Toch besteden wij als vanzelfsprekend enorm veel tijd aan het tevoren bedenken wat er gaat gebeuren. Zelfs het simpelste plan is niet alleen op eigen ervaringen gebaseerd. Impliciet zijn we allemaal abstract denkende metafysici. Maar wanneer je kunt expliciteren welke stappen je moet zetten om doelen in de toekomst - bijvoorbeeld het bewerkstelligen van een betere verstandhouding binnen de organisatie op basis van inspirerende grondwaarden en heldere taal - gestructu-
Fotografie: Joris den Blaauwen 64
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
65
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
reerd te bereiken blijf je niet in abstracties steken. ‘De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar zelf te maken’”, citeert hij. “Filosofie maakt de dingen concreet. Filosofisch ingestelde ondernemers volgen de zogenaamde Atheense methode en onderzoeken hun denkgewoonten met behulp analyse en contemplatie. Op de ISVW leren we ondernemers en managers zich daarin, onder deskundige leiding en ver van de dagelijks hectiek, te bekwamen. We besteden grote aandacht aan taalgebruik en communicatie en vertellen hoe je kunt voorkomen dat mensen langs elkaar heen praten, wat een enorme kostenpost is. Filosofiebeoefening is ook jezelf trainen in effectief taalgebruik. Tegenover de Atheense staat de op het oog minder bewerkelijke Spartaanse methode. Mensen veranderen zeker ook door ‘vallen en opstaan’, flink op hun gezicht gaan en weer opkrabbelen. Dat is de natuurmethode en ook heel effectief.” Gude: “Tijdens de economische crisis houden veel mensen, vaak tegen beter weten in, vast aan wat ze hebben, terwijl alles onder hun handen uit elkaar kruimelt. Anderen grijpen de situatie aan om het eindelijk radicaal an-
ders te doen. Allebei impulsen, waaraan geen filosofie te pas komt. Wanneer ze aan die verandering geen periode van strategische besluiteloosheid laten voorafgaan, kunnen ze echter veel stukmaken. De Oostenrijkse econoom Schumpeter noemde dat creatieve destructie, heel romantisch, maar de kosten daarvan zijn altijd hoog.” Gude herhaalt dat een periode van besluiteloosheid, die gebruikt wordt voor het zorgvuldig formuleren van problemen en het zoeken naar oplossingen en argumenten, uiteindelijk tot een goede beslissing leidt. “Wanneer mensen niet toegeven aan besluiteloosheid komen ze nergens. Dat is jammer, want de meesten van ons kunnen heel goed twijfelen. Het moet alleen methodisch en gedisciplineerd. We moeten er de tijd voor nemen. Grappig genoeg doet bijna iedere ondernemer dat al automatisch als hij een begroting en een strategisch plan opstelt. Daar hoeft maar een klein beetje tijd bij.”
zeker in Nederland weinig gedaan aan welsprekendheid (retorica of retoriek) en leren argumenteren. En juist die zaken zijn voor ondernemers ontzettend belangrijk!” Goede communicatie en taalgebruik zijn niet alleen binnen de eigen onderneming cruciaal, maar in deze competitieve tijd zeker ook daarbuiten. “Amerikanen en Engelsen zijn ons tijdens congressen en andere zakelijke bijeenkomsten niet te slim af doordat ze het Engels beter beheersen, maar omdat ze overtuigingskracht hebben, zich beter uitdrukken en weten hoe argumenten in elkaar steken. Zij leren op school wel retorica en retorische debattechniek. Ons onderwijs besteedt over het algemeen te weinig aandacht aan theoretische, ethische en logische aspecten van de filosofie. Veel mensen denken dan ook dat zaken als de eenheid van wereldbeeld (het meten van jouw wereldbeeld aan dat van anderen), moraal en welsprekendheid ons komen aanwaaien en dat ze daar geen extra energie in hoeven steken, maar het tegendeel is waar. Daarom zeg ik altijd: trainen, trainen, trainen. Welsprekenheid, goede communicatieve vaardigheden en kunnen debatteren op basis van argumenten zijn zo belangrijk!” Het is wel een kwestie van evenwicht. Gude: “Een ondernemer moet niet de hele dag filosoferen, maar als hij even niet weet waar het heengaat moet hij even efficiënt twijfelen of concreet tobben. Even het werk onderbreken om daarna verfrist verder te gaan.”
André Meiresonne
Smaken verschillen... maar over de serveertemperatuur valt niet te twisten!
“De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar zelf te maken.”
Onderwijs Wat in de oudheid ‘filosofie’ genoemd werd, heet tegenwoordig ‘onderwijs’. Een filosoof streeft naar betrouwbare kennis en om dat te bereiken moet hij zich leren uitdrukken in woord en getal. “We sturen onze kinderen tegenwoordig van hun vierde tot bij wijze van spreken hun 26ste jaar naar school, maar sinds het onderwijs geen filosofie meer wordt genoemd, is er wel wat verloren gegaan. Behalve aan grammatica en spelling, wordt er
Drs. René Gude is directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden, hoofddocent van de basisopleiding Geschiedenis van de Filosofie en leider van verschillende cursussen organisatiefilosofie. Hij is vooral gefascineerd door de oude Grieken en Immanuel Kant, maar heeft grote belangstelling voor alles dat met filosofie te maken heeft. Tot 2001 was Gude hoofdredacteur/directeur van Filosofie Magazine. Als inleiding van de brochure isvw.nl ‘Filosofie in het weekend’ schrijft hij: “Filosofie is niet het gebrek van de rede, daarvoor hebben we de mobiele telefoon en MSN. Filosofie gaat over het gebruik van de rede. Niet over spullen en gewoontes, maar hoe wij daarover denken.” De ISVW representeert geen bepaalde stroming, maar gaat er vanuit dat een open discussie tussen cursisten met verschillende gezichtspunten tot verdieping van inzicht leidt. De ISVW organiseert filosofiecursussen voor een breed publiek van belangstellenden. Het Conferentiehotel ISVW biedt deelnemers een inspirerende accommodatie.
renegude@speakersacademy.eu
“Wie snel besluit, struikelt gemakkelijk.” — Sofokles —
66
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Waar is mijn cadeautje?! Al jaren verbaas ik me over het leven. Hoe ingewikkeld het vaak is. En hoe ingewikkeld we het leven soms maken. Want daar ben ik wel achter. We zijn het zelf die ons leven zo ingewikkeld maken. En ik verwonder me. Over de schoonheid van het leven. Hoe mooi het leven kan zijn. Als je het kunt zien tenminste. Of wilt zien misschien? Ook ben ik regelmatig verbijsterd. Over wat we aanrichten met z’n allen. Vaak zonder het door te hebben. En dan heb je uiteindelijk ruzie. Waarvan je niet begrijpt hoe het komt en wanneer het is begonnen. Elkaar de schuld geven helpt niet. Dat weten we onderhand wel. Maar hoe ruzie te voorkomen is weer een heel ander verhaal. Leven is geen ‘rocket science’. Juist niet. Leven is uiteindelijk doodeenvoudig. Wat niet wil zeggen dat het makkelijk is. Helemaal niet zelfs! Vooral niet als je je eigen leven wilt leven. Wat volgens mij de sleutel, de doorgang is naar een gelukkig leven. Wat weer iets anders is dan een leuk leven. In een gelukkig leven kunnen heel veel nare dingen gebeuren. Maar dat hoeft niet erg te zijn. Leven is gewoon heel hard werken. En daar is niets mis mee. Want met dat harde werken verover je bewustzijn. Misschien is het wel terugveroveren. Van het bewustzijn dat je kwijt bent geraakt. Door opvoeding, door school. Om maar een paar onbewustmakers te noemen. Maar alles wat je opgeborgen hebt kun je ook weer terugvinden. Het leven is een zoektocht naar je verloren zelf. Het leven kent pieken en dalen. Pieken vinden we leuk, dalen proberen we te vermijden. Terwijl je nergens zoveel leert als daar beneden. Dat is het cadeau dat elke crisis voor je in petto heeft: ‘De schat ligt op de bodem van het dal.’ Dat betekent wel volhouden, uithouden, doorzetten, en niet versagen. Dan helpt het wel om te weten dat je er beter uit zult komen dan je erin ging. Ga maar na bij jezelf: elke crisis die je hebt overleefd heeft je sterker en beter gemaakt. ‘Wat je niet klein krijgt, maakt je groot’. Gaandeweg je leven ontdek je dat je het eigenlijk allemaal allang weet. Je bent misschien veel vergeten in de loop van je leven. Of je hebt het opgeborgen. Geen nood, het ligt allemaal nog op je te wachten. Je kunt het weer boven krijgen. Door je bewust te worden van je onbewustzijn. Een crisis kan daarbij helpen. Voortaan kun je middenin elke crisis heel hard roepen: ‘Waar is mijn cadeautje?!’ Het cadeau ligt op je te wachten. Onderaan de trap. Op de bodem van het dal. Waar de weg omhoog weer begint.
Rioja A, 2001
Rioja B, 2001
Kies daarom voor een wijn-klimaatkast van Cooling.nl Alle klimaatkasten zijn voorzien van een dubbele temperatuurzone, afzonderlijk van elkaar in te stellen, waardoor zowel witte, mousserende, rosé als rode wijn op de juiste temperatuur bewaard en uitgeserveerd kan worden. Verkrijgbaar vanaf € 499,00!
andremeiresonne@speakersacademy.eu
www.cooling.nl
Cooling.nl Boterstraat 22 bis, 3511 LZ Utrecht, tel.: 030 251 11 91, e-mail: info@cooling.nl Cooling.nl (Zuid-Nederland) Havenstraat 28, 4569 TL Graauw (Zeeland), tel.: 0114 72 01 19, e-mail: zuid@cooling.nl
ders te doen. Allebei impulsen, waaraan geen filosofie te pas komt. Wanneer ze aan die verandering geen periode van strategische besluiteloosheid laten voorafgaan, kunnen ze echter veel stukmaken. De Oostenrijkse econoom Schumpeter noemde dat creatieve destructie, heel romantisch, maar de kosten daarvan zijn altijd hoog.” Gude herhaalt dat een periode van besluiteloosheid, die gebruikt wordt voor het zorgvuldig formuleren van problemen en het zoeken naar oplossingen en argumenten, uiteindelijk tot een goede beslissing leidt. “Wanneer mensen niet toegeven aan besluiteloosheid komen ze nergens. Dat is jammer, want de meesten van ons kunnen heel goed twijfelen. Het moet alleen methodisch en gedisciplineerd. We moeten er de tijd voor nemen. Grappig genoeg doet bijna iedere ondernemer dat al automatisch als hij een begroting en een strategisch plan opstelt. Daar hoeft maar een klein beetje tijd bij.”
zeker in Nederland weinig gedaan aan welsprekendheid (retorica of retoriek) en leren argumenteren. En juist die zaken zijn voor ondernemers ontzettend belangrijk!” Goede communicatie en taalgebruik zijn niet alleen binnen de eigen onderneming cruciaal, maar in deze competitieve tijd zeker ook daarbuiten. “Amerikanen en Engelsen zijn ons tijdens congressen en andere zakelijke bijeenkomsten niet te slim af doordat ze het Engels beter beheersen, maar omdat ze overtuigingskracht hebben, zich beter uitdrukken en weten hoe argumenten in elkaar steken. Zij leren op school wel retorica en retorische debattechniek. Ons onderwijs besteedt over het algemeen te weinig aandacht aan theoretische, ethische en logische aspecten van de filosofie. Veel mensen denken dan ook dat zaken als de eenheid van wereldbeeld (het meten van jouw wereldbeeld aan dat van anderen), moraal en welsprekendheid ons komen aanwaaien en dat ze daar geen extra energie in hoeven steken, maar het tegendeel is waar. Daarom zeg ik altijd: trainen, trainen, trainen. Welsprekenheid, goede communicatieve vaardigheden en kunnen debatteren op basis van argumenten zijn zo belangrijk!” Het is wel een kwestie van evenwicht. Gude: “Een ondernemer moet niet de hele dag filosoferen, maar als hij even niet weet waar het heengaat moet hij even efficiënt twijfelen of concreet tobben. Even het werk onderbreken om daarna verfrist verder te gaan.”
André Meiresonne
Smaken verschillen... maar over de serveertemperatuur valt niet te twisten!
“De beste manier om de toekomst te voorspellen is haar zelf te maken.”
Onderwijs Wat in de oudheid ‘filosofie’ genoemd werd, heet tegenwoordig ‘onderwijs’. Een filosoof streeft naar betrouwbare kennis en om dat te bereiken moet hij zich leren uitdrukken in woord en getal. “We sturen onze kinderen tegenwoordig van hun vierde tot bij wijze van spreken hun 26ste jaar naar school, maar sinds het onderwijs geen filosofie meer wordt genoemd, is er wel wat verloren gegaan. Behalve aan grammatica en spelling, wordt er
Drs. René Gude is directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden, hoofddocent van de basisopleiding Geschiedenis van de Filosofie en leider van verschillende cursussen organisatiefilosofie. Hij is vooral gefascineerd door de oude Grieken en Immanuel Kant, maar heeft grote belangstelling voor alles dat met filosofie te maken heeft. Tot 2001 was Gude hoofdredacteur/directeur van Filosofie Magazine. Als inleiding van de brochure isvw.nl ‘Filosofie in het weekend’ schrijft hij: “Filosofie is niet het gebrek van de rede, daarvoor hebben we de mobiele telefoon en MSN. Filosofie gaat over het gebruik van de rede. Niet over spullen en gewoontes, maar hoe wij daarover denken.” De ISVW representeert geen bepaalde stroming, maar gaat er vanuit dat een open discussie tussen cursisten met verschillende gezichtspunten tot verdieping van inzicht leidt. De ISVW organiseert filosofiecursussen voor een breed publiek van belangstellenden. Het Conferentiehotel ISVW biedt deelnemers een inspirerende accommodatie.
renegude@speakersacademy.eu
“Wie snel besluit, struikelt gemakkelijk.” — Sofokles —
66
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Waar is mijn cadeautje?! Al jaren verbaas ik me over het leven. Hoe ingewikkeld het vaak is. En hoe ingewikkeld we het leven soms maken. Want daar ben ik wel achter. We zijn het zelf die ons leven zo ingewikkeld maken. En ik verwonder me. Over de schoonheid van het leven. Hoe mooi het leven kan zijn. Als je het kunt zien tenminste. Of wilt zien misschien? Ook ben ik regelmatig verbijsterd. Over wat we aanrichten met z’n allen. Vaak zonder het door te hebben. En dan heb je uiteindelijk ruzie. Waarvan je niet begrijpt hoe het komt en wanneer het is begonnen. Elkaar de schuld geven helpt niet. Dat weten we onderhand wel. Maar hoe ruzie te voorkomen is weer een heel ander verhaal. Leven is geen ‘rocket science’. Juist niet. Leven is uiteindelijk doodeenvoudig. Wat niet wil zeggen dat het makkelijk is. Helemaal niet zelfs! Vooral niet als je je eigen leven wilt leven. Wat volgens mij de sleutel, de doorgang is naar een gelukkig leven. Wat weer iets anders is dan een leuk leven. In een gelukkig leven kunnen heel veel nare dingen gebeuren. Maar dat hoeft niet erg te zijn. Leven is gewoon heel hard werken. En daar is niets mis mee. Want met dat harde werken verover je bewustzijn. Misschien is het wel terugveroveren. Van het bewustzijn dat je kwijt bent geraakt. Door opvoeding, door school. Om maar een paar onbewustmakers te noemen. Maar alles wat je opgeborgen hebt kun je ook weer terugvinden. Het leven is een zoektocht naar je verloren zelf. Het leven kent pieken en dalen. Pieken vinden we leuk, dalen proberen we te vermijden. Terwijl je nergens zoveel leert als daar beneden. Dat is het cadeau dat elke crisis voor je in petto heeft: ‘De schat ligt op de bodem van het dal.’ Dat betekent wel volhouden, uithouden, doorzetten, en niet versagen. Dan helpt het wel om te weten dat je er beter uit zult komen dan je erin ging. Ga maar na bij jezelf: elke crisis die je hebt overleefd heeft je sterker en beter gemaakt. ‘Wat je niet klein krijgt, maakt je groot’. Gaandeweg je leven ontdek je dat je het eigenlijk allemaal allang weet. Je bent misschien veel vergeten in de loop van je leven. Of je hebt het opgeborgen. Geen nood, het ligt allemaal nog op je te wachten. Je kunt het weer boven krijgen. Door je bewust te worden van je onbewustzijn. Een crisis kan daarbij helpen. Voortaan kun je middenin elke crisis heel hard roepen: ‘Waar is mijn cadeautje?!’ Het cadeau ligt op je te wachten. Onderaan de trap. Op de bodem van het dal. Waar de weg omhoog weer begint.
Rioja A, 2001
Rioja B, 2001
Kies daarom voor een wijn-klimaatkast van Cooling.nl Alle klimaatkasten zijn voorzien van een dubbele temperatuurzone, afzonderlijk van elkaar in te stellen, waardoor zowel witte, mousserende, rosé als rode wijn op de juiste temperatuur bewaard en uitgeserveerd kan worden. Verkrijgbaar vanaf € 499,00!
andremeiresonne@speakersacademy.eu
www.cooling.nl
Cooling.nl Boterstraat 22 bis, 3511 LZ Utrecht, tel.: 030 251 11 91, e-mail: info@cooling.nl Cooling.nl (Zuid-Nederland) Havenstraat 28, 4569 TL Graauw (Zeeland), tel.: 0114 72 01 19, e-mail: zuid@cooling.nl
FILOSOFIE
‘De werkelijkheid is steeds in beweging’ Filosoof Rein Gerritsen Hij was vroeger zelf een ‘zware jongen’, maar als zijn zoontje nu een lieveheersbeestje dooddrukt, dan grijpt hem dat aan. Na een zwaar ongeluk – waarbij zijn moeder en broer omkwamen - lukte het hem eerst niet om de draad van het gewone leven op te pakken en kwam hij in de criminaliteit terecht. Tegenwoordig is Rein Gerritsen een gerespecteerd wetenschapsfilosoof. In zijn indrukwekkende boek ‘Knock-Out’ beschrijft hij hoe die opmerkelijke ontwikkeling van bankovervaller tot filosoof zich voltrok.
H
Hij vindt het nog altijd moeilijk om de foto te zien van de Peugeot 404 waarmee hij in 1981 een verschrikkelijk ongeluk veroorzaakte. Zijn moeder en halfbroer kwamen bij het ongeval om het leven. Rein Gerritsen raakte zwaar gewond, maar overleefde het. Hij lag negen maanden in coma en moest daarna lang en intensief revalideren. De foto van het wrak – het dak is er af en een agent kijkt verbouwereerd naar binnen – stond op 26 november 1981 in de Leeuwarder Courant. Rein Gerritsen vond het plaatje van het keerpunt in zijn leven in het beeldarchief van de Friese krant en nu staat de foto op de omslag van zijn indrukwekkende boek ‘Knock-Out’. In dat boek beschrijft Gerritsen hoe hij na het ongeluk de draad van het gewone leven niet kan oppakken – verteerd door schuldgevoelens en lijdend aan helse pijnen – en uiteindelijk in het criminele circuit terecht komt.
“Je kunt beter kijken welke methoden succesvol zijn in het dagelijkse leven dan dat je de werkelijkheid probeert te vangen in statische hypotheses en theorieën.” Het is bijna niet te geloven dat de man uit het boek dezelfde man is die vandaag op een zonnig terras in het Utrechtse Griftpark rustig in zijn koffie roert en gedachteloos een shaggie draait. Rein Gerritsen is tegenwoordig een alom gerespecteerd filosoof en de trotse vader van twee jonge kinderen. “Als iemand mij in 1983 verteld zou
hebben dat ik ooit een wetenschapsfilosoof zou worden, dan had ik tegen die persoon gezegd: ‘je bent niet goed snik’. Ik wist niet eens wat dat was, een filosoof. Destijds was ik een zware jongen, zo iemand die kluizen kraakte, auto’s stal bij de vleet en het gevaar niet per se opzocht, maar ook niet schuwde. Die dingen deed ik. Als je toen tegen mij gezegd zou hebben dat ik nu, op vijftigjarige leeftijd, een lieve vrouw en twee kinderen zou hebben, een zoontje van drie en een dochtertje van anderhalf, dan had ik je ongelovig aangekeken en als antwoord gegeven: ‘Onschuld heeft geen plaats in deze wereld. Ik wil geen vrouw en al helemaal geen kinderen’.”
Wilskracht Dat het hem is gelukt om zijn leven ten goede te doen keren, is een prestatie die getuigt van een enorme wilskracht en geestelijke veerkrachtigheid. Waarom dan nu woelen in dat verleden
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert Jan Daniels
68
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
69
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FILOSOFIE
‘De werkelijkheid is steeds in beweging’ Filosoof Rein Gerritsen Hij was vroeger zelf een ‘zware jongen’, maar als zijn zoontje nu een lieveheersbeestje dooddrukt, dan grijpt hem dat aan. Na een zwaar ongeluk – waarbij zijn moeder en broer omkwamen - lukte het hem eerst niet om de draad van het gewone leven op te pakken en kwam hij in de criminaliteit terecht. Tegenwoordig is Rein Gerritsen een gerespecteerd wetenschapsfilosoof. In zijn indrukwekkende boek ‘Knock-Out’ beschrijft hij hoe die opmerkelijke ontwikkeling van bankovervaller tot filosoof zich voltrok.
H
Hij vindt het nog altijd moeilijk om de foto te zien van de Peugeot 404 waarmee hij in 1981 een verschrikkelijk ongeluk veroorzaakte. Zijn moeder en halfbroer kwamen bij het ongeval om het leven. Rein Gerritsen raakte zwaar gewond, maar overleefde het. Hij lag negen maanden in coma en moest daarna lang en intensief revalideren. De foto van het wrak – het dak is er af en een agent kijkt verbouwereerd naar binnen – stond op 26 november 1981 in de Leeuwarder Courant. Rein Gerritsen vond het plaatje van het keerpunt in zijn leven in het beeldarchief van de Friese krant en nu staat de foto op de omslag van zijn indrukwekkende boek ‘Knock-Out’. In dat boek beschrijft Gerritsen hoe hij na het ongeluk de draad van het gewone leven niet kan oppakken – verteerd door schuldgevoelens en lijdend aan helse pijnen – en uiteindelijk in het criminele circuit terecht komt.
“Je kunt beter kijken welke methoden succesvol zijn in het dagelijkse leven dan dat je de werkelijkheid probeert te vangen in statische hypotheses en theorieën.” Het is bijna niet te geloven dat de man uit het boek dezelfde man is die vandaag op een zonnig terras in het Utrechtse Griftpark rustig in zijn koffie roert en gedachteloos een shaggie draait. Rein Gerritsen is tegenwoordig een alom gerespecteerd filosoof en de trotse vader van twee jonge kinderen. “Als iemand mij in 1983 verteld zou
hebben dat ik ooit een wetenschapsfilosoof zou worden, dan had ik tegen die persoon gezegd: ‘je bent niet goed snik’. Ik wist niet eens wat dat was, een filosoof. Destijds was ik een zware jongen, zo iemand die kluizen kraakte, auto’s stal bij de vleet en het gevaar niet per se opzocht, maar ook niet schuwde. Die dingen deed ik. Als je toen tegen mij gezegd zou hebben dat ik nu, op vijftigjarige leeftijd, een lieve vrouw en twee kinderen zou hebben, een zoontje van drie en een dochtertje van anderhalf, dan had ik je ongelovig aangekeken en als antwoord gegeven: ‘Onschuld heeft geen plaats in deze wereld. Ik wil geen vrouw en al helemaal geen kinderen’.”
Wilskracht Dat het hem is gelukt om zijn leven ten goede te doen keren, is een prestatie die getuigt van een enorme wilskracht en geestelijke veerkrachtigheid. Waarom dan nu woelen in dat verleden
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Evert Jan Daniels
68
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
69
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
en de oude wonden weer openrijten door het schrijven van een boek? “Dat dit boek er moest komen, stond voor mij vast. Ik heb het ongeluk overleefd en ben de enige die iets kan vertellen over het leven van mijn moeder en mijn broer. Dit boek heb ik ter nagedachtenis van hen geschreven, maar ik wil mijn kinderen ook hun familiegeschiedenis meegeven. Misschien ben ik er zelf niet meer als ze straks volwassen zijn en met vragen zitten.” Daarnaast is nog er een heel praktische reden waarom hij het boek nu pas heeft geschreven. “De misdaden die ik in mijn criminele periode heb gepleegd, zijn nu allemaal verjaard. Ik breng mijzelf en mijn makkers van destijds niet meer in de problemen met het publiceren van dit boek.” Voor het plegen van gewapende overvallen zat Gerritsen meerdere keren in de gevangenis. Tegelijkertijd studeerde hij wijsbegeerte, natuurkunde en theoretische psychologie. Een ongebruikelijke combinatie. Toen Rein Gerritsen zich onlangs aanmeldde bij de Stichting Delinquentie en Samenleving, kreeg hij een mailtje terug met de opmerking dat ze het zeer op prijs stelden dat hij zich voor hun organisatie wilde inzetten, maar dat ze alleen met ervaringsdeskundigen werkten en dat hij dus een strafblad moest hebben om voorlichting te kunnen geven op scholen. “Je hebt niet zo veel wetenschappers met een strafblad. Voor zover ik weet zijn er nog twee andere mensen in Nederland die een gevangenisverleden hebben en toch een wetenschappelijke studie hebben afgerond.”
Plicht Niemand van zijn wetenschappelijke collega’s en vrienden wist van zijn criminele verleden. Waarom heeft hij dat niet zo gelaten? “Omdat ik vind dat ik de plicht heb om te laten zien dat het kán. Dat je als exgedetineerde een succesvol leven op kunt bouwen.” Voordat ‘Knock-Out’ in de boekhandels lag, heeft hij eerst zijn collega’s persoonlijk ingelicht. “Het leek me beter om ze zelf te vertellen wat ik allemaal heb meegemaakt in mijn vorige leven, dan dat ze het in een boek moesten lezen. De meesten reageerden heel goed. Er werden grapjes gemaakt in de trant van ‘ik dacht altijd al dat jij een oude boef was’. De sfeer was ontspannen.” Het valt hem op dat de persoonlijke reacties die hij op zijn verleden krijgt, meestal genuanceerd zijn. “Veel mensen begrijpen wel dat de
scheidslijn tussen goed en slecht heel dun kan zijn. En dat in feite iedereen op het verkeerde pad terecht kan komen. In een groep is er vaak minder ruimte voor nuance. Dan bestaan er opeens geen grijstinten meer, maar is het oordeel zwart wit. Eens een crimineel, altijd een crimineel, lekker gemakkelijk.” Feitelijk is het overigens wel zo. “Het is heel moeilijk om als ex-delinquent weer volwaardig mee te draaien in de samenleving. De meeste deuren blijven voorgoed dicht. Ook al heb ik mijn straf uitgezeten, ik kan nog steeds geen auto- of levensverzekering afsluiten.” De beelden die het begrip ‘zware criminaliteit’ bij de mensen oproept, zijn vaak op deze zwartwitte groepsoordelen gebaseerd. “Maar de werkelijkheid is zo veel gecompliceerder. Ik wil in dit boek iets vertellen over hoe die ontwikkeling van bankovervaller tot filosoof, van een leven in een wereld vol grimmige zekerheden naar een onzekerder maar menselijker wereldbeeld, tot stand kwam.” Rein Gerritsen heeft ervoor gekozen om dat in de vorm van ‘verhalende
“Als iemand mij in 1983 verteld zou hebben dat ik ooit een wetenschapsfilosoof zou worden, dan had ik tegen die persoon gezegd: ‘je bent niet goed snik’.” filosofie’ ook wel ‘narratieve geschiedschrijving’ te doen. Illustere filosofen als William James, Paul Feyerabend, Ludwig Wittgenstein, Stanley Cavell en Friedrich Nietzsche gingen hem in die traditie voor. “In plaats van te zoeken naar een eenduidig antwoord op de vraag waarom ik in de zware criminaliteit terecht ben gekomen en hoe ik het daarna tot filosoof heb weten te schoppen, beschrijf ik hoe mijn dagelijkse leven zich heeft voltrokken. Ik zoek geen verklaringen, geen theorieën, maar beschrijf mijn levensloop vanuit mijn eigen perspectief.”
Jeugd Is hij nooit in de verleiding geweest om zijn criminele verleden te wijten aan zijn moeilijke jeugd? Toen hij nog maar twee jaar oud was, gooide zijn alcoholverslaafde vader hem van de trap af, hij lag lang
70
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
in het ziekenhuis. Zijn ouders scheidden kort daarna en Rein heeft zijn vader nooit meer gezien. Zijn moeder mishandelde hem niet, maar was er vrijwel nooit. Ze liet de verzorging aan een kindermeisje over en besteedde haar tijd liever aan werk en mannen. Op zijn zesde werd Rein als ongedoopte jongen door haar in een katholiek jongensinternaat gestopt. “Ik heb inderdaad niet bepaald een warme, beschermde jeugd gehad, maar het is te gemakkelijk om mijn moeder de schuld te geven van alle ellende die ik in mijn leven heb gekend. Ik heb me voor het boek in haar leven verdiept en begrijp dat ze heeft gedaan wat in haar vermogen lag en wat ze het beste voor mij achtte. Ik kan alleen maar blij zijn dat het mij nu samen met mijn vrouw wel lukt om mijn kinderen een warm nest te bieden. Al heb ik niet de illusie dat ik het helemaal goed doe. Iedere ouder maakt fouten.” Het boek is ook geen poging om zich van zijn verleden te verschonen. “Ik ben ervan doordrongen dat ik verantwoordelijk ben voor de dingen die ik in het verleden dacht en deed, en dat ik nu, in intellectueel en praktisch opzicht, nog steeds die verantwoordelijkheid draag, ook al heb ik ‘mijn straf uitgezeten’.”
Terugkijkend kan hij wel zeggen dat het lezen van het boek ‘De varianten van religieuze ervaring’ van de Amerikaanse filosoof William James (1842 – 1910) voor hem persoonlijk een keerpunt is geweest. Rein Gerritsen schreef een monografie over Williams en vertaalde diens boek ‘Pragmatism’. In het verlengde hiervan is hij nu bezig met een intellectuele biografie van James (samen met Hein van Dongen) en met een essay over wetenschap en religie. Maar het begon met het lezen van ‘De varianten van religieuze ervaring’.
‘spijker-op-zijn-kop-boek’. Het bevatte als het ware een blauwdruk van mijn gemoedstoestand op dat ogenblik.” Rein Gerritsen is de verpleegster er nog altijd dankbaar voor dat ze hem dat boek gaf. “Dat boek was het vonkje dat ik nodig had om mijn motor weer draaiende te krijgen. Maar alles wat daarvoor nodig was, droeg ik al die tijd intrinsiek bij me. Ik was altijd al geïnteresseerd in wetenschap en filosofische vraagstukken, ik heb er alleen lange tijd niets mee gedaan omdat ik aan het overleven was.”
Pragmatisme Hij kreeg het boek van een verpleegster in het ziekenhuis in Leeuwarden kort nadat hij uit een coma van negen maanden ontwaakt was en keihard moest knokken om te revalideren. “Ik begon te lezen, las verder en bleef maar doorlezen, zolang mijn handen het boek maar konden dragen. Ik kon bijna niet ophouden. ‘De varianten van religieuze ervaring’ werd voor mij toen, daar in dat ziekenhuisbed, een
Van William James en de filosofische stroming van het pragmatisme heeft hij geleerd om niets in het leven als een gegeven aan te nemen. “Het is altijd anders dan je denkt en bovendien is de werkelijkheid steeds in beweging. Je kunt beter kijken welke methoden succesvol zijn in het dagelijkse leven dan dat je de werkelijkheid probeert te vangen in statische hypotheses en theorieën.”
Aan de hand van dergelijke wetenschappelijke modellen had waarschijnlijk niemand ooit kunnen voorspellen dat het leven van Rein Gerritsen zo’n opmerkelijke wending zou nemen. Hij geniet van het succes dat hij heeft als wetenschapsfilosoof. Hij reist Europa door om lezingen te geven. “Volgende week Bologna, daarna Polen, ik word overal uitgenodigd. Amerika kom ik met een strafblad echter niet in.” Maar het gelukkigst wordt hij van de kleine dingen van het dagelijkse leven met zijn jonge kinderen. “De verhalen die mijn zoontje Moos vertelt als hij van de opvang thuiskomt en als mijn dochtertje Tjitske tevreden in haar bedje ligt nadat ik haar in bad heb gedaan. Dat ik dat nog mag meemaken. Ik heb heel lang gedacht dat ik de veertig niet eens zou halen. Maar nu ik vijftig ben en mijn leven goed gaat, begin ik er rekening mee te houden dat ik hier misschien nog wel een hele tijd blijf.”
Rein Gerritsen (Arnhem, 1959). Van bankovervaller tot wetenschapsfilosoof.
Dat betekent overigens niet dat het boek een grote spijtbetuiging is. “Natuurlijk heb ik fouten gemaakt en daarvan heb ik spijt. Maar er zijn ook dingen gebeurd die ik nog steeds precies zo zou doen. Als iemand mij een klap geeft, krijgt hij een klap terug. Dat hoort bij de wetten van het leven. Maar als mijn zoontje nu zonder reden een lieveheersbeestje dooddrukt, dan krijgt ie van mij wel een standje. Dat beestje kan zich niet verweren.”
Hij studeerde natuurkunde, filosofie
Na het lezen van ‘Knock-Out’ is de kans overigens klein dat iemand nog denkt dat Rein Gerritsen zijn schuld wil afkopen. Hij is in staat om als een toeschouwer naar zijn eigen leven te kijken en spaart zichzelf niet. “Naar jezelf durven kijken, is het begin van de weg terug naar het goede pad. Ik krijg ontzettend veel reacties op mijn boek. Gisteren nog een aandoenlijk briefje van een oma die zich vreselijk zorgen maakt over haar kleinzoon die op het verkeerde pad dreigt te raken. Ze vraagt of ik die jongen niet kan vertellen wat ie moet doen om weer op het goede pad te komen. Maar dat kan ik hem niet vertellen, dat moet hij zelf doen. Er bestaat niet zoiets als een recept waarmee je in een handomdraai weer een goed mens wordt. Het leven zit ingewikkelder in elkaar gebakken.”
bezig aan Wilde orchideeën (Lemniscaat,
en theoretische psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht van 1985 t/m 1993.Zijn specialisme is het klassiek Amerikaans pragmatisme; geschiedenis van de natuurkunde 19de eeuw.Hij heeft diverse publicaties op zijn naam staan: James (Lemniscaat, 2004), Knock-out (Lemniscaat, 2009) en is momenteel 2010), Papier is gevaarlijk (Boom, 2010), Code: Willem Rood (Lemniscaat, 2010). Tevens vertaalt Gerritsen werk van Hilary Putnam, Pragmatism: An open question (Pragmatisme, een open vraag, Boom, 2001), William James, Pragmatism (Pragmatisme, Veen Magazines, 2005), Paul Feyerabend, Killing Time (Tijdverspilling, Lemniscaat, 2007). reingerritsen@speakersacademy.eu
“Alles op deze wereld kan men ongedaan maken, alleen het weten niet.” — A. Moravia — 71
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
en de oude wonden weer openrijten door het schrijven van een boek? “Dat dit boek er moest komen, stond voor mij vast. Ik heb het ongeluk overleefd en ben de enige die iets kan vertellen over het leven van mijn moeder en mijn broer. Dit boek heb ik ter nagedachtenis van hen geschreven, maar ik wil mijn kinderen ook hun familiegeschiedenis meegeven. Misschien ben ik er zelf niet meer als ze straks volwassen zijn en met vragen zitten.” Daarnaast is nog er een heel praktische reden waarom hij het boek nu pas heeft geschreven. “De misdaden die ik in mijn criminele periode heb gepleegd, zijn nu allemaal verjaard. Ik breng mijzelf en mijn makkers van destijds niet meer in de problemen met het publiceren van dit boek.” Voor het plegen van gewapende overvallen zat Gerritsen meerdere keren in de gevangenis. Tegelijkertijd studeerde hij wijsbegeerte, natuurkunde en theoretische psychologie. Een ongebruikelijke combinatie. Toen Rein Gerritsen zich onlangs aanmeldde bij de Stichting Delinquentie en Samenleving, kreeg hij een mailtje terug met de opmerking dat ze het zeer op prijs stelden dat hij zich voor hun organisatie wilde inzetten, maar dat ze alleen met ervaringsdeskundigen werkten en dat hij dus een strafblad moest hebben om voorlichting te kunnen geven op scholen. “Je hebt niet zo veel wetenschappers met een strafblad. Voor zover ik weet zijn er nog twee andere mensen in Nederland die een gevangenisverleden hebben en toch een wetenschappelijke studie hebben afgerond.”
Plicht Niemand van zijn wetenschappelijke collega’s en vrienden wist van zijn criminele verleden. Waarom heeft hij dat niet zo gelaten? “Omdat ik vind dat ik de plicht heb om te laten zien dat het kán. Dat je als exgedetineerde een succesvol leven op kunt bouwen.” Voordat ‘Knock-Out’ in de boekhandels lag, heeft hij eerst zijn collega’s persoonlijk ingelicht. “Het leek me beter om ze zelf te vertellen wat ik allemaal heb meegemaakt in mijn vorige leven, dan dat ze het in een boek moesten lezen. De meesten reageerden heel goed. Er werden grapjes gemaakt in de trant van ‘ik dacht altijd al dat jij een oude boef was’. De sfeer was ontspannen.” Het valt hem op dat de persoonlijke reacties die hij op zijn verleden krijgt, meestal genuanceerd zijn. “Veel mensen begrijpen wel dat de
scheidslijn tussen goed en slecht heel dun kan zijn. En dat in feite iedereen op het verkeerde pad terecht kan komen. In een groep is er vaak minder ruimte voor nuance. Dan bestaan er opeens geen grijstinten meer, maar is het oordeel zwart wit. Eens een crimineel, altijd een crimineel, lekker gemakkelijk.” Feitelijk is het overigens wel zo. “Het is heel moeilijk om als ex-delinquent weer volwaardig mee te draaien in de samenleving. De meeste deuren blijven voorgoed dicht. Ook al heb ik mijn straf uitgezeten, ik kan nog steeds geen auto- of levensverzekering afsluiten.” De beelden die het begrip ‘zware criminaliteit’ bij de mensen oproept, zijn vaak op deze zwartwitte groepsoordelen gebaseerd. “Maar de werkelijkheid is zo veel gecompliceerder. Ik wil in dit boek iets vertellen over hoe die ontwikkeling van bankovervaller tot filosoof, van een leven in een wereld vol grimmige zekerheden naar een onzekerder maar menselijker wereldbeeld, tot stand kwam.” Rein Gerritsen heeft ervoor gekozen om dat in de vorm van ‘verhalende
“Als iemand mij in 1983 verteld zou hebben dat ik ooit een wetenschapsfilosoof zou worden, dan had ik tegen die persoon gezegd: ‘je bent niet goed snik’.” filosofie’ ook wel ‘narratieve geschiedschrijving’ te doen. Illustere filosofen als William James, Paul Feyerabend, Ludwig Wittgenstein, Stanley Cavell en Friedrich Nietzsche gingen hem in die traditie voor. “In plaats van te zoeken naar een eenduidig antwoord op de vraag waarom ik in de zware criminaliteit terecht ben gekomen en hoe ik het daarna tot filosoof heb weten te schoppen, beschrijf ik hoe mijn dagelijkse leven zich heeft voltrokken. Ik zoek geen verklaringen, geen theorieën, maar beschrijf mijn levensloop vanuit mijn eigen perspectief.”
Jeugd Is hij nooit in de verleiding geweest om zijn criminele verleden te wijten aan zijn moeilijke jeugd? Toen hij nog maar twee jaar oud was, gooide zijn alcoholverslaafde vader hem van de trap af, hij lag lang
70
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
in het ziekenhuis. Zijn ouders scheidden kort daarna en Rein heeft zijn vader nooit meer gezien. Zijn moeder mishandelde hem niet, maar was er vrijwel nooit. Ze liet de verzorging aan een kindermeisje over en besteedde haar tijd liever aan werk en mannen. Op zijn zesde werd Rein als ongedoopte jongen door haar in een katholiek jongensinternaat gestopt. “Ik heb inderdaad niet bepaald een warme, beschermde jeugd gehad, maar het is te gemakkelijk om mijn moeder de schuld te geven van alle ellende die ik in mijn leven heb gekend. Ik heb me voor het boek in haar leven verdiept en begrijp dat ze heeft gedaan wat in haar vermogen lag en wat ze het beste voor mij achtte. Ik kan alleen maar blij zijn dat het mij nu samen met mijn vrouw wel lukt om mijn kinderen een warm nest te bieden. Al heb ik niet de illusie dat ik het helemaal goed doe. Iedere ouder maakt fouten.” Het boek is ook geen poging om zich van zijn verleden te verschonen. “Ik ben ervan doordrongen dat ik verantwoordelijk ben voor de dingen die ik in het verleden dacht en deed, en dat ik nu, in intellectueel en praktisch opzicht, nog steeds die verantwoordelijkheid draag, ook al heb ik ‘mijn straf uitgezeten’.”
Terugkijkend kan hij wel zeggen dat het lezen van het boek ‘De varianten van religieuze ervaring’ van de Amerikaanse filosoof William James (1842 – 1910) voor hem persoonlijk een keerpunt is geweest. Rein Gerritsen schreef een monografie over Williams en vertaalde diens boek ‘Pragmatism’. In het verlengde hiervan is hij nu bezig met een intellectuele biografie van James (samen met Hein van Dongen) en met een essay over wetenschap en religie. Maar het begon met het lezen van ‘De varianten van religieuze ervaring’.
‘spijker-op-zijn-kop-boek’. Het bevatte als het ware een blauwdruk van mijn gemoedstoestand op dat ogenblik.” Rein Gerritsen is de verpleegster er nog altijd dankbaar voor dat ze hem dat boek gaf. “Dat boek was het vonkje dat ik nodig had om mijn motor weer draaiende te krijgen. Maar alles wat daarvoor nodig was, droeg ik al die tijd intrinsiek bij me. Ik was altijd al geïnteresseerd in wetenschap en filosofische vraagstukken, ik heb er alleen lange tijd niets mee gedaan omdat ik aan het overleven was.”
Pragmatisme Hij kreeg het boek van een verpleegster in het ziekenhuis in Leeuwarden kort nadat hij uit een coma van negen maanden ontwaakt was en keihard moest knokken om te revalideren. “Ik begon te lezen, las verder en bleef maar doorlezen, zolang mijn handen het boek maar konden dragen. Ik kon bijna niet ophouden. ‘De varianten van religieuze ervaring’ werd voor mij toen, daar in dat ziekenhuisbed, een
Van William James en de filosofische stroming van het pragmatisme heeft hij geleerd om niets in het leven als een gegeven aan te nemen. “Het is altijd anders dan je denkt en bovendien is de werkelijkheid steeds in beweging. Je kunt beter kijken welke methoden succesvol zijn in het dagelijkse leven dan dat je de werkelijkheid probeert te vangen in statische hypotheses en theorieën.”
Aan de hand van dergelijke wetenschappelijke modellen had waarschijnlijk niemand ooit kunnen voorspellen dat het leven van Rein Gerritsen zo’n opmerkelijke wending zou nemen. Hij geniet van het succes dat hij heeft als wetenschapsfilosoof. Hij reist Europa door om lezingen te geven. “Volgende week Bologna, daarna Polen, ik word overal uitgenodigd. Amerika kom ik met een strafblad echter niet in.” Maar het gelukkigst wordt hij van de kleine dingen van het dagelijkse leven met zijn jonge kinderen. “De verhalen die mijn zoontje Moos vertelt als hij van de opvang thuiskomt en als mijn dochtertje Tjitske tevreden in haar bedje ligt nadat ik haar in bad heb gedaan. Dat ik dat nog mag meemaken. Ik heb heel lang gedacht dat ik de veertig niet eens zou halen. Maar nu ik vijftig ben en mijn leven goed gaat, begin ik er rekening mee te houden dat ik hier misschien nog wel een hele tijd blijf.”
Rein Gerritsen (Arnhem, 1959). Van bankovervaller tot wetenschapsfilosoof.
Dat betekent overigens niet dat het boek een grote spijtbetuiging is. “Natuurlijk heb ik fouten gemaakt en daarvan heb ik spijt. Maar er zijn ook dingen gebeurd die ik nog steeds precies zo zou doen. Als iemand mij een klap geeft, krijgt hij een klap terug. Dat hoort bij de wetten van het leven. Maar als mijn zoontje nu zonder reden een lieveheersbeestje dooddrukt, dan krijgt ie van mij wel een standje. Dat beestje kan zich niet verweren.”
Hij studeerde natuurkunde, filosofie
Na het lezen van ‘Knock-Out’ is de kans overigens klein dat iemand nog denkt dat Rein Gerritsen zijn schuld wil afkopen. Hij is in staat om als een toeschouwer naar zijn eigen leven te kijken en spaart zichzelf niet. “Naar jezelf durven kijken, is het begin van de weg terug naar het goede pad. Ik krijg ontzettend veel reacties op mijn boek. Gisteren nog een aandoenlijk briefje van een oma die zich vreselijk zorgen maakt over haar kleinzoon die op het verkeerde pad dreigt te raken. Ze vraagt of ik die jongen niet kan vertellen wat ie moet doen om weer op het goede pad te komen. Maar dat kan ik hem niet vertellen, dat moet hij zelf doen. Er bestaat niet zoiets als een recept waarmee je in een handomdraai weer een goed mens wordt. Het leven zit ingewikkelder in elkaar gebakken.”
bezig aan Wilde orchideeën (Lemniscaat,
en theoretische psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht van 1985 t/m 1993.Zijn specialisme is het klassiek Amerikaans pragmatisme; geschiedenis van de natuurkunde 19de eeuw.Hij heeft diverse publicaties op zijn naam staan: James (Lemniscaat, 2004), Knock-out (Lemniscaat, 2009) en is momenteel 2010), Papier is gevaarlijk (Boom, 2010), Code: Willem Rood (Lemniscaat, 2010). Tevens vertaalt Gerritsen werk van Hilary Putnam, Pragmatism: An open question (Pragmatisme, een open vraag, Boom, 2001), William James, Pragmatism (Pragmatisme, Veen Magazines, 2005), Paul Feyerabend, Killing Time (Tijdverspilling, Lemniscaat, 2007). reingerritsen@speakersacademy.eu
“Alles op deze wereld kan men ongedaan maken, alleen het weten niet.” — A. Moravia — 71
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Post HBO Leergang Digital Marketing (DIM) Start 2 maal per jaar in maart en september Gratis proefcollege
Het is nu mogelijk met de Leergang Digital Marketing in 9 avonden een zeer grondige kennis over marketing in het nieuwe digitale tijdperk op te bouwen. Vele topdocenten uit de Nederlandse marketing- en online media wereld verlenen in 2009 hun medewerking aan de vernieuwde Digital Marketing opleiding: Marco Derksen (marketingfacts en voorzitter IAB), Egbert Jan van Bel (MEC, auteur Kloteklanten), Geert Jan Smits (auteur Internet Scorecard), Frans Appels (voorzitter web analytics Nederland), Hans Molenaar (voorzitter Platform Innovatie in Marketing), Ewald Verhoog (Canicas), Sander van der Blonk (Directeur Rapid Sugar), Sonja Loth (SMPA), Bram Alkema (Leylines) e.a.
Kort overzicht: q In 9 avonden (1 avond in de week) strategie en praktijk van Digital Marketing (DIM) q Deze opleiding is uitstekend te combineren met een drukke baan q Groepsopdracht: live opdracht voor werkelijk bedrijf (PCM, Artis), leren q q q q q q
Schrijf u nu in voor een gratis proefcollege via onze website www.beeckestijn.org
o r o n ze Kijk vo idingen ople CRM- op ijn.org t s e k c ee www.b
www.jensenbed.nl
Designed for sleep comfort
Keer een goede nachtrust niet de rug toe Het zonesysteem van Jensen geeft uw lichaam de juiste steun terwijl u slaapt. De steun in de rug zorgt in combinatie met de zachte schouderzone voor een betere nachtrust dan u ooit eerder hebt ervaren. Het principe van het zonesysteem is even voor de hand liggend als natuurlijk. De meeste mensen hebben bredere schouders maar zijn smaller en zwaarder in de heupen. Omdat het doel van een matras is het lichaam te
opstellen Digital Marketing Plan Bedrijfsbezoek, gastcolleges en netwerkprogramma Actief alumni programma Verwerving Post HBO diploma en titel RDM Locatie: Vrije Universiteit A’dam en Hogeschool van Utrecht Uitermate geschikt voor zowel B to C als B to B Ontwikkeling eigen individueel Digital Marketing Plan (voor eigen bedrijf of relatie)
ondersteunen, bieden zonematrassen een beter aan het lichaam aangepaste, comfortabelere steun.
ZACHTE ZONE STEVIGE ZONE ZACHTE ZONE STEVIGE ZONE ZACHTE ZONE
Sharon Degener sdegener@beeckestijn.org
Stichting Beeckestijn Management Educatie Jensen Experience Stores: Amsterdam T 020-6929151 Den Haag T 070-3225804
t. 088 472 22 30 f. 084 220 79 87 w www.beeckestijn.org e info@beeckestijn.org
Jensen Experience Shop in Shops: Apeldoorn Bedden Speciaalzaak Van Beek T 055-5220540 Axel Pot Interieur T 0115-562010 Barneveld Hora T 0342-424545 Nijmegen Slaapkenner Beuningen T 024-6754747 Bilthoven Born2Sleep T 030-2293333 Drempt (Doesburg) Slaapspecialist Drempt T 0313-476218 Drachten Meulen en Baarsma T 0512-548200 Eindhoven Schellen Slaapcomfort T 040-2441344 Groningen/Haren Homan T 050-5344235 Leeuwarden Meulen en Baarsma T 058-2166675 Leiden De Droomfabriek T 071-5898858 Rotterdam Boxspring Selections T 010-4212311 Sittard Berden Slapen T 046-4521839 Tilburg Ditvoorst T 013-5422122 Uden Romantovich T 0413-274588 Woerden Lammerts van Bueren T 0348-425447 Jensen Dealers: Alkmaar Van Til Interieur T 072-5112760 Almere Beds & Bedding T 036-5300221 Amstelveen Beds & Bedding T 020-6434950 Enschede Richter Slaapcomfort T 053-4317313 Grootebroek Enkhuizer bedstede T 0228-514242 Laren Beds & Bedding T 035-5399000 Zaandam Beds & Bedding T 075-6124131
64951
Informatie over het gratis proefcollege ontvangt u via:
Post HBO Leergang Digital Marketing (DIM) Start 2 maal per jaar in maart en september Gratis proefcollege
Het is nu mogelijk met de Leergang Digital Marketing in 9 avonden een zeer grondige kennis over marketing in het nieuwe digitale tijdperk op te bouwen. Vele topdocenten uit de Nederlandse marketing- en online media wereld verlenen in 2009 hun medewerking aan de vernieuwde Digital Marketing opleiding: Marco Derksen (marketingfacts en voorzitter IAB), Egbert Jan van Bel (MEC, auteur Kloteklanten), Geert Jan Smits (auteur Internet Scorecard), Frans Appels (voorzitter web analytics Nederland), Hans Molenaar (voorzitter Platform Innovatie in Marketing), Ewald Verhoog (Canicas), Sander van der Blonk (Directeur Rapid Sugar), Sonja Loth (SMPA), Bram Alkema (Leylines) e.a.
Kort overzicht: q In 9 avonden (1 avond in de week) strategie en praktijk van Digital Marketing (DIM) q Deze opleiding is uitstekend te combineren met een drukke baan q Groepsopdracht: live opdracht voor werkelijk bedrijf (PCM, Artis), leren q q q q q q
Schrijf u nu in voor een gratis proefcollege via onze website www.beeckestijn.org
o r o n ze Kijk vo idingen ople CRM- op ijn.org t s e k c ee www.b
www.jensenbed.nl
Designed for sleep comfort
Keer een goede nachtrust niet de rug toe Het zonesysteem van Jensen geeft uw lichaam de juiste steun terwijl u slaapt. De steun in de rug zorgt in combinatie met de zachte schouderzone voor een betere nachtrust dan u ooit eerder hebt ervaren. Het principe van het zonesysteem is even voor de hand liggend als natuurlijk. De meeste mensen hebben bredere schouders maar zijn smaller en zwaarder in de heupen. Omdat het doel van een matras is het lichaam te
opstellen Digital Marketing Plan Bedrijfsbezoek, gastcolleges en netwerkprogramma Actief alumni programma Verwerving Post HBO diploma en titel RDM Locatie: Vrije Universiteit A’dam en Hogeschool van Utrecht Uitermate geschikt voor zowel B to C als B to B Ontwikkeling eigen individueel Digital Marketing Plan (voor eigen bedrijf of relatie)
ondersteunen, bieden zonematrassen een beter aan het lichaam aangepaste, comfortabelere steun.
ZACHTE ZONE STEVIGE ZONE ZACHTE ZONE STEVIGE ZONE ZACHTE ZONE
Sharon Degener sdegener@beeckestijn.org
Stichting Beeckestijn Management Educatie Jensen Experience Stores: Amsterdam T 020-6929151 Den Haag T 070-3225804
t. 088 472 22 30 f. 084 220 79 87 w www.beeckestijn.org e info@beeckestijn.org
Jensen Experience Shop in Shops: Apeldoorn Bedden Speciaalzaak Van Beek T 055-5220540 Axel Pot Interieur T 0115-562010 Barneveld Hora T 0342-424545 Nijmegen Slaapkenner Beuningen T 024-6754747 Bilthoven Born2Sleep T 030-2293333 Drempt (Doesburg) Slaapspecialist Drempt T 0313-476218 Drachten Meulen en Baarsma T 0512-548200 Eindhoven Schellen Slaapcomfort T 040-2441344 Groningen/Haren Homan T 050-5344235 Leeuwarden Meulen en Baarsma T 058-2166675 Leiden De Droomfabriek T 071-5898858 Rotterdam Boxspring Selections T 010-4212311 Sittard Berden Slapen T 046-4521839 Tilburg Ditvoorst T 013-5422122 Uden Romantovich T 0413-274588 Woerden Lammerts van Bueren T 0348-425447 Jensen Dealers: Alkmaar Van Til Interieur T 072-5112760 Almere Beds & Bedding T 036-5300221 Amstelveen Beds & Bedding T 020-6434950 Enschede Richter Slaapcomfort T 053-4317313 Grootebroek Enkhuizer bedstede T 0228-514242 Laren Beds & Bedding T 035-5399000 Zaandam Beds & Bedding T 075-6124131
64951
Informatie over het gratis proefcollege ontvangt u via:
MENS & SAMENLEVING
en ingenieur Antony Sutton wezen hier decennia geleden al op in hun publicaties. Men leze bijvoorbeeld ‘The Federal Reserve Conspiracy’ van Sutton.
ALARMFASE 6: het virus of het vaccin? drs. Marcel Messing ‘Grip op griep’ In verband met de Mexicaanse griep hangen er in overheidsgebouwen, bedrijven, hotels, liften, ziekenhuizen, bejaardentehuizen en vele andere plaatsen affiches met aanwijzingen hoe de burger zich tijdens de komende pandemie dient te gedragen. Het lijkt wel alsof de pest is uitgebroken. En dat allemaal om ‘grip op griep’ te krijgen. We dienen onze handen goed te wassen, moeten hoesten, niezen en snuiten in een papieren zakdoekje en het daarna meteen weggooien in een vuilnisbak, deurklinken en huishoudelijke apparaten regelmatig schoonmaken, van het werk wegblijven en de huisarts telefonisch consulteren als we klachten als koorts, hoesten, spierpijn, koude rillingen, vermoeidheid, keelpijn en/of hoofdpijn voelen opkomen. Elkaar omhelzen of handen geven is voorlopig uit den boze. Veel bedrijven beschikken over draaiboeken om stagnering van productie of erger te voorkomen. De schrik zit er bij velen in en wordt door overheid, virologen en epidemiologen, maar vooral door de WHO, er goed ingehouden. Informatie en desinformatie wisselen elkaar af.
D
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) riep in juni van dit jaar alarmfase 6 uit, waardoor er ‘officieel’ sprake is van een pandemie. Sommige juristen internationaal recht zijn van mening dat de WHO hier niet eens het recht toe had. Vragen van verontruste burgers over de achtergronden van deze pandemie blijven door de overheid onbeantwoord. Een serieus debat hierover heeft niet eens plaatsgevonden. Dat geldt ook voor de rol van de WHO en de farmacie, de inhoud van het vaccin, de eventuele bijwerkingen, de veel te korte testperiode, het kostenplaatje en de maatregelen die de overheid gaat nemen als het zover is. Maar intussen worden wel allerlei besluiten genomen, buiten de burger om. De politiek faalt hopeloos en het trieste is dat men dat, goede uitzonderingen daargelaten, niet eens beseft.
Gemanipuleerd virus en samenzwering Al geruime tijd circuleren er berichten dat het om een in het laboratorium gemanipuleerd virus zou gaan, dat enerzijds Big Farma enorme winsten oplevert en tegelijkertijd bedoeld lijkt te zijn om de wereldbevolking de komende tijd te decimeren. Lugubere zaken, die nauwelijks te geloven zijn en in de richting wijzen van een ‘samenzwering’, komen steeds meer aan het licht. Onderzoekers op dit gebied worden door de
74
gevestigde media al enige tijd gehoond, genegeerd of door bepaalde lobby’s bedreigd als de waarheid boven water lijkt te komen. De mainstreammedia doen niet eens serieus onderzoek naar deze en andere belangrijke kwesties, zoals de gebeurtenissen rondom 9/11. Onderzoekers van naam spraken al vanaf het begin van een inside-job, zoals Andreas von Bülow (expert op het gebied van inlichtingendiensten, staatssecretaris van Defensie in het kabinet-Schmidt en voormalig bondsminister voor Onderzoek en Technologie), David Ray Griffin (emeritus hoogleraar filosofie van de religie) en Steven E. Jones (fysicus en een van de Scholars for 9/11 Truth). Ook getuigenissen van brandweerlieden, politiefunctionarissen, verslaggevers (o.a. van de Wall Street Journal) en vele anderen werden doodgezwegen of niet serieus genomen. Steeds meer berichten stapelen zich op dat het om een samenzwering zou gaan van een aantal machtige en invloedrijke personen uit het bankwezen, bedrijfsleven, de farmacie en het militair apparaat, die via geheime en half geheime genootschappen, zoals Skull and Bones, Fabian Society, Bohemian Grove en sommige vrijmetselaarsloges, en organisaties zoals de Bilderbergclub, de Trilaterale Commissie en de Council on Foreign Relations een nieuwe wereldorde nastreven. Historicus Carroll Quigley (tutor van Bill Clinton) en econoom
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Grote wereldproblemen In de agenda van deze machtselite staat al jaren een economische crash aangekondigd op wereldwijde schaal. De toonaangevende Europese denktank LEAP/E2020 bijvoorbeeld voorspelt dat binnenkort een wereldwijde economische instorting zal plaatsvinden, waarbij eerst de dollar crasht. Willem Middelkoop en een aantal tegendraadse economen zoals Marc Faber, Jim Rogers, Gerald Celente, Harry Dent, Max Otte, Eberhard en Eike Hamer, wezen hier al eerder op. De invloedrijke Bank for International Settlements (BIS), voortgekomen uit het Young Committee en opgericht in 1929 met als doel de Duitse herstelbetalingen volgens het Verdrag van Versailles (1919) te regelen, waarschuwt eveneens voor toekomstige crises. Owen D. Young, topman van het Young Committee, was onder andere lid van de raad van bestuur van de Rockefeller Foundation, vicepresident van de Federal Reserve Bank van New York en een vennoot van J.P. Morgan. Allemaal nieuws dat we liever niet horen. We luisteren liever naar minister van financiën Wouter Bos (die n.a.v. de G20 ook al de woorden ‘nieuwe wereldorde’ en ‘wereldregering’ in de mond nam en geconfronteerd is met de val van de DSB-bank), minister-president Jan-Peter Balkenende en Nout Wellink (president van de Nederlandse Bank en lid van de Trilaterale Commissie), die allen een poos geleden nog beweerden dat we wel tegen een ‘stootje’ kunnen, maar nu beamen dat de crisis vele malen erger is dan voorzien was. De schuldenlast in Amerika is inmiddels opgelopen tot bijna 1½ biljoen dollar (de grootste sinds WO II). Schandalen over superbonussen, corrupte banken, overfinanciering en malversaties overspoelen elkaar, terwijl de burger de rekening wordt gepresenteerd. Het is verbijsterend dat menige regering en menig parlement de burger zo slecht informeren over wat er werkelijk aan de hand is. Onwetendheid? Laksheid? Of liggen de draaiboeken al klaar die anticiperen op mogelijke noodsituaties? In dat geval is een noodpakket een lachertje. En alsof een dreigende instorting van de wereldeconomie en de pandemie nog niet voldoende zijn, worden we dagelijks geconfronteerd met ingrijpende klimaatveranderingen, waar alle peperdure klimaatconferenties weinig
75
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Tekst: Marcel Messing Fotografie: Enith Stenhuys
MENS & SAMENLEVING
en ingenieur Antony Sutton wezen hier decennia geleden al op in hun publicaties. Men leze bijvoorbeeld ‘The Federal Reserve Conspiracy’ van Sutton.
ALARMFASE 6: het virus of het vaccin? drs. Marcel Messing ‘Grip op griep’ In verband met de Mexicaanse griep hangen er in overheidsgebouwen, bedrijven, hotels, liften, ziekenhuizen, bejaardentehuizen en vele andere plaatsen affiches met aanwijzingen hoe de burger zich tijdens de komende pandemie dient te gedragen. Het lijkt wel alsof de pest is uitgebroken. En dat allemaal om ‘grip op griep’ te krijgen. We dienen onze handen goed te wassen, moeten hoesten, niezen en snuiten in een papieren zakdoekje en het daarna meteen weggooien in een vuilnisbak, deurklinken en huishoudelijke apparaten regelmatig schoonmaken, van het werk wegblijven en de huisarts telefonisch consulteren als we klachten als koorts, hoesten, spierpijn, koude rillingen, vermoeidheid, keelpijn en/of hoofdpijn voelen opkomen. Elkaar omhelzen of handen geven is voorlopig uit den boze. Veel bedrijven beschikken over draaiboeken om stagnering van productie of erger te voorkomen. De schrik zit er bij velen in en wordt door overheid, virologen en epidemiologen, maar vooral door de WHO, er goed ingehouden. Informatie en desinformatie wisselen elkaar af.
D
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) riep in juni van dit jaar alarmfase 6 uit, waardoor er ‘officieel’ sprake is van een pandemie. Sommige juristen internationaal recht zijn van mening dat de WHO hier niet eens het recht toe had. Vragen van verontruste burgers over de achtergronden van deze pandemie blijven door de overheid onbeantwoord. Een serieus debat hierover heeft niet eens plaatsgevonden. Dat geldt ook voor de rol van de WHO en de farmacie, de inhoud van het vaccin, de eventuele bijwerkingen, de veel te korte testperiode, het kostenplaatje en de maatregelen die de overheid gaat nemen als het zover is. Maar intussen worden wel allerlei besluiten genomen, buiten de burger om. De politiek faalt hopeloos en het trieste is dat men dat, goede uitzonderingen daargelaten, niet eens beseft.
Gemanipuleerd virus en samenzwering Al geruime tijd circuleren er berichten dat het om een in het laboratorium gemanipuleerd virus zou gaan, dat enerzijds Big Farma enorme winsten oplevert en tegelijkertijd bedoeld lijkt te zijn om de wereldbevolking de komende tijd te decimeren. Lugubere zaken, die nauwelijks te geloven zijn en in de richting wijzen van een ‘samenzwering’, komen steeds meer aan het licht. Onderzoekers op dit gebied worden door de
74
gevestigde media al enige tijd gehoond, genegeerd of door bepaalde lobby’s bedreigd als de waarheid boven water lijkt te komen. De mainstreammedia doen niet eens serieus onderzoek naar deze en andere belangrijke kwesties, zoals de gebeurtenissen rondom 9/11. Onderzoekers van naam spraken al vanaf het begin van een inside-job, zoals Andreas von Bülow (expert op het gebied van inlichtingendiensten, staatssecretaris van Defensie in het kabinet-Schmidt en voormalig bondsminister voor Onderzoek en Technologie), David Ray Griffin (emeritus hoogleraar filosofie van de religie) en Steven E. Jones (fysicus en een van de Scholars for 9/11 Truth). Ook getuigenissen van brandweerlieden, politiefunctionarissen, verslaggevers (o.a. van de Wall Street Journal) en vele anderen werden doodgezwegen of niet serieus genomen. Steeds meer berichten stapelen zich op dat het om een samenzwering zou gaan van een aantal machtige en invloedrijke personen uit het bankwezen, bedrijfsleven, de farmacie en het militair apparaat, die via geheime en half geheime genootschappen, zoals Skull and Bones, Fabian Society, Bohemian Grove en sommige vrijmetselaarsloges, en organisaties zoals de Bilderbergclub, de Trilaterale Commissie en de Council on Foreign Relations een nieuwe wereldorde nastreven. Historicus Carroll Quigley (tutor van Bill Clinton) en econoom
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Grote wereldproblemen In de agenda van deze machtselite staat al jaren een economische crash aangekondigd op wereldwijde schaal. De toonaangevende Europese denktank LEAP/E2020 bijvoorbeeld voorspelt dat binnenkort een wereldwijde economische instorting zal plaatsvinden, waarbij eerst de dollar crasht. Willem Middelkoop en een aantal tegendraadse economen zoals Marc Faber, Jim Rogers, Gerald Celente, Harry Dent, Max Otte, Eberhard en Eike Hamer, wezen hier al eerder op. De invloedrijke Bank for International Settlements (BIS), voortgekomen uit het Young Committee en opgericht in 1929 met als doel de Duitse herstelbetalingen volgens het Verdrag van Versailles (1919) te regelen, waarschuwt eveneens voor toekomstige crises. Owen D. Young, topman van het Young Committee, was onder andere lid van de raad van bestuur van de Rockefeller Foundation, vicepresident van de Federal Reserve Bank van New York en een vennoot van J.P. Morgan. Allemaal nieuws dat we liever niet horen. We luisteren liever naar minister van financiën Wouter Bos (die n.a.v. de G20 ook al de woorden ‘nieuwe wereldorde’ en ‘wereldregering’ in de mond nam en geconfronteerd is met de val van de DSB-bank), minister-president Jan-Peter Balkenende en Nout Wellink (president van de Nederlandse Bank en lid van de Trilaterale Commissie), die allen een poos geleden nog beweerden dat we wel tegen een ‘stootje’ kunnen, maar nu beamen dat de crisis vele malen erger is dan voorzien was. De schuldenlast in Amerika is inmiddels opgelopen tot bijna 1½ biljoen dollar (de grootste sinds WO II). Schandalen over superbonussen, corrupte banken, overfinanciering en malversaties overspoelen elkaar, terwijl de burger de rekening wordt gepresenteerd. Het is verbijsterend dat menige regering en menig parlement de burger zo slecht informeren over wat er werkelijk aan de hand is. Onwetendheid? Laksheid? Of liggen de draaiboeken al klaar die anticiperen op mogelijke noodsituaties? In dat geval is een noodpakket een lachertje. En alsof een dreigende instorting van de wereldeconomie en de pandemie nog niet voldoende zijn, worden we dagelijks geconfronteerd met ingrijpende klimaatveranderingen, waar alle peperdure klimaatconferenties weinig
75
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Tekst: Marcel Messing Fotografie: Enith Stenhuys
aan veranderd hebben. Het oude systeem blijft gewoon doordraaien, totdat na de zoveelste aard- of zeebeving, tyfoon, orkaan, overstroming, vulkaanuitbarsting of periode van droogte of heftige regenval ‘plotseling’ de grote klap komt. Pas dan zullen velen wakker schrikken. En intussen is er nog steeds de dreiging van een oorlog met Iran, waarbij Nobelprijswinnaar Barack Obama, die weer meer soldaten naar Afghanistan stuurt, de optie voor militair ingrijpen openhoudt. Pessimisme? Doemdenken? Realiteit? Of zijn we misschien bang dat onze toekomstverwachtingen niet meer vervuld kunnen worden als deze krachten zegevieren? Nu kunnen we er nog iets aan doen, al dringt de tijd. Maar men luistert liever niet naar klokkenluiders, ook al weten die het beste waar de klepel hangt.
Bewustwording Bij de naderende ‘pandemie’ wordt de angst net zo opgeklopt en geëxploiteerd als na 9/11. De burger wordt nauwelijks tijd gegund om te overwegen of hij zich wel of niet wil laten vaccineren. Het is de haast die regeert, in plaats van wijsheid. Televisiequizzen, lotto’s, soaps en zouteloze geldverslindende amusementsprogramma’s die het bewustzijn van velen verdoven of omlaaghalen, staan een kritische blik bij velen in de weg. Brood en spelen. De filosoof Søren Kierkegaard merkte eens op dat de mensheid klappend voor haar eigen ondergang zal staan, zoals in een theaterstuk. Omdat we echter zien dat wereldwijd steeds meer mensen zich bedreigd voelen door de naderende massavaccinatie, beginnen de laatste maanden steeds meer burgers op te staan. Voorlopers van een brede burgerbeweging? Inmiddels weigert 54% van het verplegend personeel in Nederland zich te laten inenten. Slechts 30% van alle zorginstellingen heeft vaccins besteld en een groeiend aantal artsen in Nederland en België heeft bedenkingen over het vaccin. Nogal wat medisch specialisten wijzen erop dat het vaccin wel eens gevaarlijker zou kunnen zijn dan het virus, geen enkele garantie op bescherming biedt en de kans op ernstige bijwerkingen met zich meebrengt. Vele vaccins bevatten bacteriële of virale bestanddelen in een water- of zoutoplossing met een weefselfi xatief (formaldehyde, aluminiumfosfaat, aluminiumhydroxide) en een conserveermiddel (thiomersal, dat kwik bevat) en andere gifstoffen. Volgens de Washington Post (30 juli 2009) zit er in het vaccin tegen de Mexicaanse griep thiomersal. Ook zou het het gevaarlijke squaleen bevatten, dat in verband wordt gebracht met het Golfoorlogsyndroom.
“De schuldenlast in Amerika is inmiddels opgelopen tot bijna 1,5 biljoen dollar (de grootste sinds WO-II).” Sommige virologen verklaren zonder schaamte dat het ‘maar’ om zeer ‘kleine porties’ gaat, terwijl velen in de medische wereld juist de ‘kleine porties’ (verdunningen) bestrijden waar de homeopathie mee werkt. De ministeries van Volksgezondheid in alle landen zwijgen over de inhoud van deze socratische gifbeker. Evenmin wordt er opening van zaken gegeven over het exacte kostenplaatje van deze cocktails. Ook hier weer is het de burger die betaalt. Hij heeft niet eens om een vaccin gevraagd. Waar zijn trouwens de parlementariërs die vragen stellen over mogelijke draaiboe-
76
onthutsende feiten in notendop blootgelegd. Geleidelijk wordt een netwerk zichtbaar dat alle eigenschappen heeft van een samenzwering.
concludeert dat het om ‘een uiterst urgente zaak gaat, die een gevaar vormt voor de nationale veiligheid en onmiddellijk kritisch onderzoek vraagt van zowel wetgevers en ambtenaren van Justitie als van het grote publiek’.
Verontrustende verklaring Leonard G. Horowitz, internationaal gewaardeerd om zijn publicaties op het gebied van gezondheid en ziektes, verklaarde op 22 augustus van dit jaar onder ede hoe groot de invloed en macht van de Rockefellerfamilie is op de Amerikaanse farmacie, de volksgezondheid, de Council on Foreign Relations, de Trilaterale Commissie, de geopolitiek en de wereldeconomie.
ken voor politie en leger, die ongetwijfeld gehanteerd zullen worden als het virus virulent wordt (of in die richting wordt gemanipuleerd), waardoor vrijwel zeker besloten wordt tot verplichte massavaccinatie? Mocht het zover komen, dan is dat een volstrekte inbreuk op de integriteit van het menselijk lichaam. Toch behoort verplichte vaccinatie tot de mogelijkheid nu de Internationale Gezondheidsregelgevingen (IHR) van de Constitutie van de WHO (artikel 21 en 22), in juni 2007 van kracht geworden, dit aan de lidstaten kan dicteren. Het is bekend dat in Amerika de FEMA (Federal Emergency Agency), die reeds optrad tijdens de ramp van de orkaan Katrina, de volmacht heeft om met inzet van politie en leger ook op te treden bij een mogelijk verplichte vaccinatie. Als Obama’s nieuwe gezondheidswetsvoorstel wordt aangenomen, is de weg hiertoe volledig vrij. Het Brave-New-Worldachtig draaiboek van Huxley, vermengd met zwarte pagina’s van Orwell’s ‘1984’ en H.G. Wells’ ‘The Shape of things to come’, doemt op.
Farmacie in opspraak Dat de farmacie regelmatig in opspraak is, mochten we recent weer eens ervaren toen ’s werelds grootste, Amerikaanse farmaceut Pfizer een boete moest betalen van 2,3 miljard dollar wegens het illegaal promoten van Bextra, een medicijn dat in 2005 om veiligheidsredenen van de markt werd gehaald. Al vanaf 1952 staat dit bedrijf bekend om zijn fanatieke propaganda en cadeaus aan artsen. Nogal wat virologen onderhouden stevige contacten met farmaceutische bedrijven. Over de belangenverstrengeling van de internationaal bekende viroloog Ab Osterhaus hebben de media recentelijk uitgebreid bericht, hetgeen tot Kamervragen leidde. Onlangs werd bekend dat Osterhaus ook lid is van de Raad van Advies van Cirion, een ‘Foundation’ die de samenwerking tussen lokale en internationale experts stimuleert ‘om zo bij te dragen tot een multidisciplinaire en geïntegreerde benadering bij het creëren van oplossingen voor infectieziekten’. Cirion wordt o.a. gesponsord door de farmaceutische bedrijven Abbott, Boehringer Ingelheim, Roche, GlaxoSmithKline en Gilead. Aan dit laatste bedrijf is Donald Rumsfeld, voormalig minister van Defensie van de regering-Bush verbonden. Samen met Roche verdient Gilead goud aan de sterk bekritiseerde virusremmer Tamiflu, door de WHO gepropageerd als virusremmer nummer 1. Reeds vóór zijn ministerschap verdiende Rumsfeld miljoenen dollars bij het bedrijf Searle dankzij de verkoop van het giftige aspartaam. Searle werd later opgekocht door Monsanto, dat vanwege de genetisch gemodificeerde gewassen en het giftige onkruidverdelgingsmiddel Round-up al veel lijden heeft veroorzaakt. Wie onderzoek doet naar farmaceutische bedrijven stoot op veel schandalen. Big Farma heeft vertakkingen in universiteiten (leerstoelen), bedrijven, de overheid en het militair apparaat. In het boekje ‘Vaccineren of niet?’ worden deze en andere
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Horowitz verklaart dat er sprake is van ‘fraude, ambtsmisdrijf, georganiseerde misdaad en het plegen van genocide (d.w.z. iatrogenocide: genocide door de dokter veroorzaakt) onder het mom van volksgezondheid in een door David Rockefeller opgerichte biotechnologische trust, genaamd Partnership for New York City (PNYC), waarbij de federale regering van de VS en de regering van de deelstaat New York betrokken zijn voor wat betreft de uitbraak van de pandemische H1N1-varkensgriep en de naderende vaccinatiecampagne’. Horowitz verklaart dat David Rockefeller, bekende regeringsvertegenwoordigers, instellingen en vaccinproducenten de mainstreammedia en het medicijngebruik controleren in een criminele samenzweringsorganisatie om zo profijt te trekken uit het verwekken en promoten van deze pandemie. Dagen voordat de media voor het eerst verslag deden van gevallen van varkensgriep (april 2009), bracht Novavax Corporation, in samenwerking met functionarissen van het CDC (Centre for Disease Control), via het machtige nieuwsmediaconsortium van Rupert Murdoch en het kabeltelevisieconcern persberichten naar buiten dat het bedrijf bezig is met het ontwikkelen van een vaccin tegen de varkensgriep. Dit bracht heel wat publiciteit teweeg. Terwijl research naar het vaccin nog gaande was, werd er in de media beweerd dat het vaccin van Novavax bescherming biedt tegen deze nooit eerder voorgekomen recombinatie van virusstammen: vogelgriep, Spaanse griep en de gewone griep. Horowitz verwijst ook naar David Rockefellers co-partner van de PNYC, Larry A. Silverstein, die het World Trade Center van Rockefeller pachtte voor 3,2 miljard dollar en deze vlak voor de instorting hoog verzekerde bij de dochtermaatschappij van GE Capitol, Industrial Risk Insurers Company, die Silverstein voor zijn verlies een bedrag uitbetaalde van 7 miljard dollar voor de reconstructie van het World Trade Center. Met de PNYC is weer een netwerk verbonden van o.a. industriëlen en mediamagnaten, zoals Zuckerman, die hoofdredacteur is van U.S News and World Report en uitgever van de Daily News, lid is van de CFR met verregaande bevoegdheden onder erevoorzitter van
“Er is reeds sprake van nanodeeltjes in vaccins.” de PNYC, David Rockefeller. Zuckerman is kandidaat voor de post van Amerikaans ambassadeur in Israël en is de belangrijkste financier van de Amerikaanse Lyme Disease Foundation, die intensief het rampzalige Lymerixvaccin van GlaxoSmithKline promoot. Ook noemt hij Nobelprijswinnaar Henry Kissinger, protégé van Nelson Rockefeller, invloedrijk lid van de Council on Foreign Relations (bestaande uit de invloedrijkste leiders van het bedrijfsleven) en eigenaar van Merck and Company, het grootste bedrijf ter wereld dat vaccins maakt. Horowitz
77
Net als journaliste Jane Bürgermeister stuurde Horowitz, samen met onderzoeksjournaliste Sherri Kane, zijn documenten naar de FBI en diende een aanklacht in tegen o.a. de David Rockefeller’s trust, die connecties heeft met rijke partners in Wall Street, zoals de reeds genoemde mediamagnaat Murdoch en Jerry Speyer, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van de Federal Reserve Bank van New York. Ook William Engdahl en diverse
“Als de mainstreammedia blijven zwijgen zijn ze medeschuldig aan de naderende catastrofes.” andere bekende auteurs verklaren onomwonden dat het virus opzettelijk gemaakt is door samenwerking van het militaire apparaat, de farmacie en regeringsvertegenwoordigers. Het ‘ongeluk’ bij farmaceut Baxter, waarbij 72 kilo vaccinmateriaal besmet raakte door het levende vogelgriepvirus, geleverd door de WHO, de onthutsende verslagen van Tsjechische onderzoekers m.b.t. de geleverde vaccins die dodelijke stoffen bevatten en vele andere feiten, worden door de media en ministeries van volksgezondheid verzwegen. Horowitz’ uiterst verontrustende verklaring zou iedere oprechte politicus in actie moeten brengen. Het is niet voor niets dat hij zijn verklaring onder ede in de publiciteit heeft gebracht.
Nanodeeltjes en nanochip En alsof dit nog niet genoeg is, beweert onderzoeker William Engdahl dat er reeds sprake is van nanodeeltjes in vaccins. Hij refereert daarbij aan onderzoekers van de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), die in 2007 in een artikel van het tijdschrift Nature Biotechnology schrijven dat zij een nanodeeltje hebben ontwikkeld ‘dat vaccins werkzamer kan maken, met minder bijwerkingen en voor een fractie van de kosten van de gangbare vaccintechnologie’. Na inspuiting van het vaccin gaan deze nanodeeltjes rechtstreeks naar de lymfeknopen, waarop het immuunsysteem krachtig en doeltreffend reageert, aldus de onderzoekers. Nanodeeltjes in vaccins kunnen echter dodelijk zijn of op zijn minst onherstelbare schade toebrengen aan de gezondheid. Net als asbestdeeltjes kunnen ze de longen aantasten en lichaamscellen vernietigen. Engdahl verwijst hierbij naar een artikel in het European Respiratory Journal van september jl. Hierin wordt een test beschreven op zeven vrouwen in de leeftijd van 18 tot 47 jaar, die 5 tot 13 maanden in de fabriek waar ze werkten werden blootgesteld aan nanodeeltjes. Ze moesten alle zeven worden opgenomen in het ziekenhuis vanwege o.a. kortademigheid, vocht in de longen, longontsteking en fibrose. Twee vrouwen stierven ten gevolge van longcomplicaties. Geen van de zeven behoorde tot een risicogroep. De artsen moesten constateren dat de longproblemen één gemeenschappelijke oorzaak hadden: het inademen van nanodeeltjes. Nanodeeltjes kunnen tevens als microchipjes dienen, die in verbinding met satellieten en supercomputers de mens overal kunnen traceren en controleren. Daarvoor waarschuwde reeds professor Jean-Pierre Petit, internationaal bekend astrofysicus en voormalig directeur van CNRS (Centre Nationale de la Recherche Scientifique). IBM kondigde al enkele jaren geleden aan dat ze rond 2009 in staat waren de nanochip te produceren. En op 1 december 1999 zei Nicolas Rockefeller in
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
aan veranderd hebben. Het oude systeem blijft gewoon doordraaien, totdat na de zoveelste aard- of zeebeving, tyfoon, orkaan, overstroming, vulkaanuitbarsting of periode van droogte of heftige regenval ‘plotseling’ de grote klap komt. Pas dan zullen velen wakker schrikken. En intussen is er nog steeds de dreiging van een oorlog met Iran, waarbij Nobelprijswinnaar Barack Obama, die weer meer soldaten naar Afghanistan stuurt, de optie voor militair ingrijpen openhoudt. Pessimisme? Doemdenken? Realiteit? Of zijn we misschien bang dat onze toekomstverwachtingen niet meer vervuld kunnen worden als deze krachten zegevieren? Nu kunnen we er nog iets aan doen, al dringt de tijd. Maar men luistert liever niet naar klokkenluiders, ook al weten die het beste waar de klepel hangt.
Bewustwording Bij de naderende ‘pandemie’ wordt de angst net zo opgeklopt en geëxploiteerd als na 9/11. De burger wordt nauwelijks tijd gegund om te overwegen of hij zich wel of niet wil laten vaccineren. Het is de haast die regeert, in plaats van wijsheid. Televisiequizzen, lotto’s, soaps en zouteloze geldverslindende amusementsprogramma’s die het bewustzijn van velen verdoven of omlaaghalen, staan een kritische blik bij velen in de weg. Brood en spelen. De filosoof Søren Kierkegaard merkte eens op dat de mensheid klappend voor haar eigen ondergang zal staan, zoals in een theaterstuk. Omdat we echter zien dat wereldwijd steeds meer mensen zich bedreigd voelen door de naderende massavaccinatie, beginnen de laatste maanden steeds meer burgers op te staan. Voorlopers van een brede burgerbeweging? Inmiddels weigert 54% van het verplegend personeel in Nederland zich te laten inenten. Slechts 30% van alle zorginstellingen heeft vaccins besteld en een groeiend aantal artsen in Nederland en België heeft bedenkingen over het vaccin. Nogal wat medisch specialisten wijzen erop dat het vaccin wel eens gevaarlijker zou kunnen zijn dan het virus, geen enkele garantie op bescherming biedt en de kans op ernstige bijwerkingen met zich meebrengt. Vele vaccins bevatten bacteriële of virale bestanddelen in een water- of zoutoplossing met een weefselfi xatief (formaldehyde, aluminiumfosfaat, aluminiumhydroxide) en een conserveermiddel (thiomersal, dat kwik bevat) en andere gifstoffen. Volgens de Washington Post (30 juli 2009) zit er in het vaccin tegen de Mexicaanse griep thiomersal. Ook zou het het gevaarlijke squaleen bevatten, dat in verband wordt gebracht met het Golfoorlogsyndroom.
“De schuldenlast in Amerika is inmiddels opgelopen tot bijna 1,5 biljoen dollar (de grootste sinds WO-II).” Sommige virologen verklaren zonder schaamte dat het ‘maar’ om zeer ‘kleine porties’ gaat, terwijl velen in de medische wereld juist de ‘kleine porties’ (verdunningen) bestrijden waar de homeopathie mee werkt. De ministeries van Volksgezondheid in alle landen zwijgen over de inhoud van deze socratische gifbeker. Evenmin wordt er opening van zaken gegeven over het exacte kostenplaatje van deze cocktails. Ook hier weer is het de burger die betaalt. Hij heeft niet eens om een vaccin gevraagd. Waar zijn trouwens de parlementariërs die vragen stellen over mogelijke draaiboe-
76
onthutsende feiten in notendop blootgelegd. Geleidelijk wordt een netwerk zichtbaar dat alle eigenschappen heeft van een samenzwering.
concludeert dat het om ‘een uiterst urgente zaak gaat, die een gevaar vormt voor de nationale veiligheid en onmiddellijk kritisch onderzoek vraagt van zowel wetgevers en ambtenaren van Justitie als van het grote publiek’.
Verontrustende verklaring Leonard G. Horowitz, internationaal gewaardeerd om zijn publicaties op het gebied van gezondheid en ziektes, verklaarde op 22 augustus van dit jaar onder ede hoe groot de invloed en macht van de Rockefellerfamilie is op de Amerikaanse farmacie, de volksgezondheid, de Council on Foreign Relations, de Trilaterale Commissie, de geopolitiek en de wereldeconomie.
ken voor politie en leger, die ongetwijfeld gehanteerd zullen worden als het virus virulent wordt (of in die richting wordt gemanipuleerd), waardoor vrijwel zeker besloten wordt tot verplichte massavaccinatie? Mocht het zover komen, dan is dat een volstrekte inbreuk op de integriteit van het menselijk lichaam. Toch behoort verplichte vaccinatie tot de mogelijkheid nu de Internationale Gezondheidsregelgevingen (IHR) van de Constitutie van de WHO (artikel 21 en 22), in juni 2007 van kracht geworden, dit aan de lidstaten kan dicteren. Het is bekend dat in Amerika de FEMA (Federal Emergency Agency), die reeds optrad tijdens de ramp van de orkaan Katrina, de volmacht heeft om met inzet van politie en leger ook op te treden bij een mogelijk verplichte vaccinatie. Als Obama’s nieuwe gezondheidswetsvoorstel wordt aangenomen, is de weg hiertoe volledig vrij. Het Brave-New-Worldachtig draaiboek van Huxley, vermengd met zwarte pagina’s van Orwell’s ‘1984’ en H.G. Wells’ ‘The Shape of things to come’, doemt op.
Farmacie in opspraak Dat de farmacie regelmatig in opspraak is, mochten we recent weer eens ervaren toen ’s werelds grootste, Amerikaanse farmaceut Pfizer een boete moest betalen van 2,3 miljard dollar wegens het illegaal promoten van Bextra, een medicijn dat in 2005 om veiligheidsredenen van de markt werd gehaald. Al vanaf 1952 staat dit bedrijf bekend om zijn fanatieke propaganda en cadeaus aan artsen. Nogal wat virologen onderhouden stevige contacten met farmaceutische bedrijven. Over de belangenverstrengeling van de internationaal bekende viroloog Ab Osterhaus hebben de media recentelijk uitgebreid bericht, hetgeen tot Kamervragen leidde. Onlangs werd bekend dat Osterhaus ook lid is van de Raad van Advies van Cirion, een ‘Foundation’ die de samenwerking tussen lokale en internationale experts stimuleert ‘om zo bij te dragen tot een multidisciplinaire en geïntegreerde benadering bij het creëren van oplossingen voor infectieziekten’. Cirion wordt o.a. gesponsord door de farmaceutische bedrijven Abbott, Boehringer Ingelheim, Roche, GlaxoSmithKline en Gilead. Aan dit laatste bedrijf is Donald Rumsfeld, voormalig minister van Defensie van de regering-Bush verbonden. Samen met Roche verdient Gilead goud aan de sterk bekritiseerde virusremmer Tamiflu, door de WHO gepropageerd als virusremmer nummer 1. Reeds vóór zijn ministerschap verdiende Rumsfeld miljoenen dollars bij het bedrijf Searle dankzij de verkoop van het giftige aspartaam. Searle werd later opgekocht door Monsanto, dat vanwege de genetisch gemodificeerde gewassen en het giftige onkruidverdelgingsmiddel Round-up al veel lijden heeft veroorzaakt. Wie onderzoek doet naar farmaceutische bedrijven stoot op veel schandalen. Big Farma heeft vertakkingen in universiteiten (leerstoelen), bedrijven, de overheid en het militair apparaat. In het boekje ‘Vaccineren of niet?’ worden deze en andere
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Horowitz verklaart dat er sprake is van ‘fraude, ambtsmisdrijf, georganiseerde misdaad en het plegen van genocide (d.w.z. iatrogenocide: genocide door de dokter veroorzaakt) onder het mom van volksgezondheid in een door David Rockefeller opgerichte biotechnologische trust, genaamd Partnership for New York City (PNYC), waarbij de federale regering van de VS en de regering van de deelstaat New York betrokken zijn voor wat betreft de uitbraak van de pandemische H1N1-varkensgriep en de naderende vaccinatiecampagne’. Horowitz verklaart dat David Rockefeller, bekende regeringsvertegenwoordigers, instellingen en vaccinproducenten de mainstreammedia en het medicijngebruik controleren in een criminele samenzweringsorganisatie om zo profijt te trekken uit het verwekken en promoten van deze pandemie. Dagen voordat de media voor het eerst verslag deden van gevallen van varkensgriep (april 2009), bracht Novavax Corporation, in samenwerking met functionarissen van het CDC (Centre for Disease Control), via het machtige nieuwsmediaconsortium van Rupert Murdoch en het kabeltelevisieconcern persberichten naar buiten dat het bedrijf bezig is met het ontwikkelen van een vaccin tegen de varkensgriep. Dit bracht heel wat publiciteit teweeg. Terwijl research naar het vaccin nog gaande was, werd er in de media beweerd dat het vaccin van Novavax bescherming biedt tegen deze nooit eerder voorgekomen recombinatie van virusstammen: vogelgriep, Spaanse griep en de gewone griep. Horowitz verwijst ook naar David Rockefellers co-partner van de PNYC, Larry A. Silverstein, die het World Trade Center van Rockefeller pachtte voor 3,2 miljard dollar en deze vlak voor de instorting hoog verzekerde bij de dochtermaatschappij van GE Capitol, Industrial Risk Insurers Company, die Silverstein voor zijn verlies een bedrag uitbetaalde van 7 miljard dollar voor de reconstructie van het World Trade Center. Met de PNYC is weer een netwerk verbonden van o.a. industriëlen en mediamagnaten, zoals Zuckerman, die hoofdredacteur is van U.S News and World Report en uitgever van de Daily News, lid is van de CFR met verregaande bevoegdheden onder erevoorzitter van
“Er is reeds sprake van nanodeeltjes in vaccins.” de PNYC, David Rockefeller. Zuckerman is kandidaat voor de post van Amerikaans ambassadeur in Israël en is de belangrijkste financier van de Amerikaanse Lyme Disease Foundation, die intensief het rampzalige Lymerixvaccin van GlaxoSmithKline promoot. Ook noemt hij Nobelprijswinnaar Henry Kissinger, protégé van Nelson Rockefeller, invloedrijk lid van de Council on Foreign Relations (bestaande uit de invloedrijkste leiders van het bedrijfsleven) en eigenaar van Merck and Company, het grootste bedrijf ter wereld dat vaccins maakt. Horowitz
77
Net als journaliste Jane Bürgermeister stuurde Horowitz, samen met onderzoeksjournaliste Sherri Kane, zijn documenten naar de FBI en diende een aanklacht in tegen o.a. de David Rockefeller’s trust, die connecties heeft met rijke partners in Wall Street, zoals de reeds genoemde mediamagnaat Murdoch en Jerry Speyer, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van de Federal Reserve Bank van New York. Ook William Engdahl en diverse
“Als de mainstreammedia blijven zwijgen zijn ze medeschuldig aan de naderende catastrofes.” andere bekende auteurs verklaren onomwonden dat het virus opzettelijk gemaakt is door samenwerking van het militaire apparaat, de farmacie en regeringsvertegenwoordigers. Het ‘ongeluk’ bij farmaceut Baxter, waarbij 72 kilo vaccinmateriaal besmet raakte door het levende vogelgriepvirus, geleverd door de WHO, de onthutsende verslagen van Tsjechische onderzoekers m.b.t. de geleverde vaccins die dodelijke stoffen bevatten en vele andere feiten, worden door de media en ministeries van volksgezondheid verzwegen. Horowitz’ uiterst verontrustende verklaring zou iedere oprechte politicus in actie moeten brengen. Het is niet voor niets dat hij zijn verklaring onder ede in de publiciteit heeft gebracht.
Nanodeeltjes en nanochip En alsof dit nog niet genoeg is, beweert onderzoeker William Engdahl dat er reeds sprake is van nanodeeltjes in vaccins. Hij refereert daarbij aan onderzoekers van de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), die in 2007 in een artikel van het tijdschrift Nature Biotechnology schrijven dat zij een nanodeeltje hebben ontwikkeld ‘dat vaccins werkzamer kan maken, met minder bijwerkingen en voor een fractie van de kosten van de gangbare vaccintechnologie’. Na inspuiting van het vaccin gaan deze nanodeeltjes rechtstreeks naar de lymfeknopen, waarop het immuunsysteem krachtig en doeltreffend reageert, aldus de onderzoekers. Nanodeeltjes in vaccins kunnen echter dodelijk zijn of op zijn minst onherstelbare schade toebrengen aan de gezondheid. Net als asbestdeeltjes kunnen ze de longen aantasten en lichaamscellen vernietigen. Engdahl verwijst hierbij naar een artikel in het European Respiratory Journal van september jl. Hierin wordt een test beschreven op zeven vrouwen in de leeftijd van 18 tot 47 jaar, die 5 tot 13 maanden in de fabriek waar ze werkten werden blootgesteld aan nanodeeltjes. Ze moesten alle zeven worden opgenomen in het ziekenhuis vanwege o.a. kortademigheid, vocht in de longen, longontsteking en fibrose. Twee vrouwen stierven ten gevolge van longcomplicaties. Geen van de zeven behoorde tot een risicogroep. De artsen moesten constateren dat de longproblemen één gemeenschappelijke oorzaak hadden: het inademen van nanodeeltjes. Nanodeeltjes kunnen tevens als microchipjes dienen, die in verbinding met satellieten en supercomputers de mens overal kunnen traceren en controleren. Daarvoor waarschuwde reeds professor Jean-Pierre Petit, internationaal bekend astrofysicus en voormalig directeur van CNRS (Centre Nationale de la Recherche Scientifique). IBM kondigde al enkele jaren geleden aan dat ze rond 2009 in staat waren de nanochip te produceren. En op 1 december 1999 zei Nicolas Rockefeller in
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
een interview met Aaron Russo (‘directeur van Hollywood’ en maker van documentaires) dat er een heftige gebeurtenis zou plaatsvinden, waardoor de VS Irak en Afghanistan konden binnenvallen (denk aan 9/11). Dankzij de angst die dan zou ontstaan, kon het ultieme doel van de machtselite (het chippen van de wereldbevolking) gerealiseerd worden. In het nieuwe gezondheidswetsvoorstel van Obama wordt gesproken over een Klasse II-apparaatje dat implanteerbaar is.
Het onheil dat op ons afstevent, kan nog afgewend worden. Door gezamenlijke inspanning, saamhorigheid, solidariteit, vertrouwen, liefde, mededogen en waarheidlievendheid, maar tegelijkertijd door het démasqué van hen die zonder mededogen de mensheid bedriegen en bedreigen. Laten we de handen ineenslaan, voordat we de vernietigende machine die is opgestart niet meer kunnen tegenhouden. Het is nu aan de wakkere burger om alarmfase 6 uit te roepen.
Wat is er aan de hand? Regering en parlement zwijgen over al deze precaire kwesties. Mocht er ooit door een samenloop van allerlei crises chaos uitbreken, dan kan die nimmer ‘bestreden’ worden door geweld van politie of leger. Mahatma Gandhi en Martin Luther King zijn onze voorbeelden. Zij toonden de kracht van geweldloosheid. Slechts de dialoog kan een oplossing bieden. De burger heeft de laatste tijd in toenemende mate moeten ervaren dat zijn protesten, rapporten, brieven en petities niet hebben kunnen voorkomen dat big brothertechnieken en verlies aan privacy (het EPD, biometrisch paspoort met vingerafdruk, nieuwe controlecamera’s en allerlei databanken) gewoon doorgaan. De regering zwijgt. Ook over de achtergronden van heikele kwesties als 9/11, Irak, Afghanistan (Uruzgan), de boycot van het EU-referendum, het gemanipuleerde Verdrag van Lissabon, de invloed van HAARP op het klimaat, de wereldwijde financieel-economische crisis en de pandemie. De stem van talloze bezorgde mensen wordt kennelijk niet serieus genomen, terwijl de gemoederen aan het gisten zijn. Groeperingen die zich tegen een mogelijk verplichte vaccinatie verzetten, groeien met de dag. Op geweldloze en vredelievende wijze zullen ze hún besluit tonen als het zover komt. Een regering die wezenlijke signalen van de burger blijft negeren, glijdt geleidelijk af naar een dictatuur en verliest iedere geloofwaardigheid, waarachtigheid en wijsheid, dé pijlers waarop een regering dient te zijn gebaseerd. Serieus onderzoek naar de achtergronden van de pandemie, het waarom van massavaccinatie, de inhoud van het vaccin, het bestaan van een machtselite, enzovoorts dient pijlsnel plaats te vinden. Angst mag ons daarbij niet leiden. Er zijn bronnen genoeg. En als de mainstreammedia blijven zwijgen, zijn ze medeschuldig aan de naderende catastrofes.
• CPA Book Publishers, Boring, Oregon, 1995. • Global Europe Anticipation Bulletin (nr. 37, 2009). • Marshall, A.G., ‘The Economic Recovery is an Illusion’ (3 oktober 2009). Bron: http://globalresearch.ca • Penguin Books, Londen/New York/ Toronto 2005. http://gezondheid.blog.nl/actualiteiten/2009/08/31/ radar-legt-werkwijze-farmaceuten-bloot. • Everybody’s Business. A Field Guide to the 400 Leading Companies in America, (ed.) M. Moskowitz, R. Levering en M. Katz, Doubleday, New York/Londen/ Toronto (etc.) 1990, p. 174. http://cirion.net/s-91-Our_team. http://cirion.net/sponsors Frontier Publishing, Amsterdam 20092. www.fluscam.com/Affi davit.html. • Potter R., ‘WARNING: Drug Cartel Exposed Creating, Releasing, Injecting, Infecting, and Depopulation Planet with Pandemic H1N1 Swine Flu Viruses and Vaccines’. Bron: www.tetrahedron.org. www.eugenics-watch.com/roots/chap12.html. Zie noot 10. www.engdahl.oilgeopolitics.net. • Messing, M., Worden Wij Wakker? Over de verborgen krachten achter het wereldtoneel, Ankh-Hermes, Deventer, 20084, p.203-204. • Watson, P.J., ‘Rockefeller Admitted Elite Goal of Microchipped Population’(29 januari 2007). Bron: prisonplanet.com/print.php. http://wewanttoknow.nl/overige/mind-control/rustig-aan-er-zijn genoeg-chips-voor-iedereen
Nu het Mexicaanse virus over de wereld raast, gevoelens van angst worden aangewakkerd, velen in verwarring zijn over wat er gaande is, informatie en desinformatie elkaar afwisselen, overheidskanalen niet over de werkelijke achtergronden vertellen en/of hiervan niet op de hoogte zijn, maar wel vaccinatie propageren, proefpersonen zich reeds aanmelden voor de eerste vaccintests en het tijdstip van al dan niet verplichte vaccinatie dichterbij komt, is het belangrijk stil te staan bij wat er aan de hand is.
Dit artikel is een uittreksel van het uitgebreide rapport dat u kunt downloaden van de website www.wijwordenwakker.nl Dit boekwerkje wil een ondersteuning zijn in de meningsvorming bij de keuze van het al dan niet vaccineren tegen de ‘Mexicaanse griep’. De Werkgroep ‘WijWordenWakker’ hoopt met dit boekwerkje primair een brede discussie op gang te brengen in Nederland en België. Het gaat om een buitengewoon ernstige kwestie, die ieders aandacht verdient. De werkgroep geeft geen adviezen inzake dit onderwerp, mede gezien het feit dat er geen arts deel van uitmaakt. Er is geen tijd te verliezen.
Drs. Marcel Messing, antropoloog en filosoof, publiceerde zo’n 25 boeken (waarvan er verschillende zijn vertaald), diverse dichtbundels en vele artikelen. Zijn spraakmakende boek ‘Worden Wij Wakker?’ riep vele reacties op. De gelijknamige DVD werd in 8 talen vertaald en bereikt momenteel een miljoenenpubliek (o.a. te zien op www.wijwordenwakker.org). Als voorzitter van Stichting Lindenhof zet de auteur zich al jaren in voor projecten van kansarme kinderen in verschillende landen. Hij is verbonden met de beweging Geweldloos Actief. Deel 1 uit de Aztlan serie marcelmessing@speakersacademy.eu
cover_vaccinerenDEF.indd 1
Vaccineren OF NIET?
Bijdrage tot discussie voor het maken van een keuze
Marcel Messing
14-08-2009 17:36:51
“Ze begrijpen niet dat juist de innerlijke tegenspraak innerlijke samenhang geeft: een achterwaarts strekkende harmonie, als van een boog of een lier… Men moet beseffen dat conflict aan alles eigen is en dat rechtvaardigheid strijd is, en dat alles naar strijd en noodzaak plaatsvindt.” — Heraklitus — 78
Deeltijd, verkorte en duale opleidingen
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Leeuwarden BACHELOR DEGREES
Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Creatieve Therapie Hoger Hotelonderwijs Office Management Personeel en Arbeid Small Business en Retail Management Sociaal Pedagogische Hulpverlening Vrijetijdsmanagement MASTER DEGREES
International Leisure and Tourism Studies International Service Management Master of Learning and Innovation
ASSOCIATE DEGREES
Groningen
Hoger Hotelonderwijs Small Business en Retail Management Vrijetijdsmanagement
BACHELOR DEGREE
EVC
BACHELOR DEGREE
Erkenning van Verworven Competenties
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Emmen
Meppel
BACHELOR DEGREES
BACHELOR DEGREE
Cultuurmanagement Financial Service Management Logistiek en Economie Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Assen
Kies een studie op maat!
een interview met Aaron Russo (‘directeur van Hollywood’ en maker van documentaires) dat er een heftige gebeurtenis zou plaatsvinden, waardoor de VS Irak en Afghanistan konden binnenvallen (denk aan 9/11). Dankzij de angst die dan zou ontstaan, kon het ultieme doel van de machtselite (het chippen van de wereldbevolking) gerealiseerd worden. In het nieuwe gezondheidswetsvoorstel van Obama wordt gesproken over een Klasse II-apparaatje dat implanteerbaar is.
Het onheil dat op ons afstevent, kan nog afgewend worden. Door gezamenlijke inspanning, saamhorigheid, solidariteit, vertrouwen, liefde, mededogen en waarheidlievendheid, maar tegelijkertijd door het démasqué van hen die zonder mededogen de mensheid bedriegen en bedreigen. Laten we de handen ineenslaan, voordat we de vernietigende machine die is opgestart niet meer kunnen tegenhouden. Het is nu aan de wakkere burger om alarmfase 6 uit te roepen.
Wat is er aan de hand? Regering en parlement zwijgen over al deze precaire kwesties. Mocht er ooit door een samenloop van allerlei crises chaos uitbreken, dan kan die nimmer ‘bestreden’ worden door geweld van politie of leger. Mahatma Gandhi en Martin Luther King zijn onze voorbeelden. Zij toonden de kracht van geweldloosheid. Slechts de dialoog kan een oplossing bieden. De burger heeft de laatste tijd in toenemende mate moeten ervaren dat zijn protesten, rapporten, brieven en petities niet hebben kunnen voorkomen dat big brothertechnieken en verlies aan privacy (het EPD, biometrisch paspoort met vingerafdruk, nieuwe controlecamera’s en allerlei databanken) gewoon doorgaan. De regering zwijgt. Ook over de achtergronden van heikele kwesties als 9/11, Irak, Afghanistan (Uruzgan), de boycot van het EU-referendum, het gemanipuleerde Verdrag van Lissabon, de invloed van HAARP op het klimaat, de wereldwijde financieel-economische crisis en de pandemie. De stem van talloze bezorgde mensen wordt kennelijk niet serieus genomen, terwijl de gemoederen aan het gisten zijn. Groeperingen die zich tegen een mogelijk verplichte vaccinatie verzetten, groeien met de dag. Op geweldloze en vredelievende wijze zullen ze hún besluit tonen als het zover komt. Een regering die wezenlijke signalen van de burger blijft negeren, glijdt geleidelijk af naar een dictatuur en verliest iedere geloofwaardigheid, waarachtigheid en wijsheid, dé pijlers waarop een regering dient te zijn gebaseerd. Serieus onderzoek naar de achtergronden van de pandemie, het waarom van massavaccinatie, de inhoud van het vaccin, het bestaan van een machtselite, enzovoorts dient pijlsnel plaats te vinden. Angst mag ons daarbij niet leiden. Er zijn bronnen genoeg. En als de mainstreammedia blijven zwijgen, zijn ze medeschuldig aan de naderende catastrofes.
• CPA Book Publishers, Boring, Oregon, 1995. • Global Europe Anticipation Bulletin (nr. 37, 2009). • Marshall, A.G., ‘The Economic Recovery is an Illusion’ (3 oktober 2009). Bron: http://globalresearch.ca • Penguin Books, Londen/New York/ Toronto 2005. http://gezondheid.blog.nl/actualiteiten/2009/08/31/ radar-legt-werkwijze-farmaceuten-bloot. • Everybody’s Business. A Field Guide to the 400 Leading Companies in America, (ed.) M. Moskowitz, R. Levering en M. Katz, Doubleday, New York/Londen/ Toronto (etc.) 1990, p. 174. http://cirion.net/s-91-Our_team. http://cirion.net/sponsors Frontier Publishing, Amsterdam 20092. www.fluscam.com/Affi davit.html. • Potter R., ‘WARNING: Drug Cartel Exposed Creating, Releasing, Injecting, Infecting, and Depopulation Planet with Pandemic H1N1 Swine Flu Viruses and Vaccines’. Bron: www.tetrahedron.org. www.eugenics-watch.com/roots/chap12.html. Zie noot 10. www.engdahl.oilgeopolitics.net. • Messing, M., Worden Wij Wakker? Over de verborgen krachten achter het wereldtoneel, Ankh-Hermes, Deventer, 20084, p.203-204. • Watson, P.J., ‘Rockefeller Admitted Elite Goal of Microchipped Population’(29 januari 2007). Bron: prisonplanet.com/print.php. http://wewanttoknow.nl/overige/mind-control/rustig-aan-er-zijn genoeg-chips-voor-iedereen
Nu het Mexicaanse virus over de wereld raast, gevoelens van angst worden aangewakkerd, velen in verwarring zijn over wat er gaande is, informatie en desinformatie elkaar afwisselen, overheidskanalen niet over de werkelijke achtergronden vertellen en/of hiervan niet op de hoogte zijn, maar wel vaccinatie propageren, proefpersonen zich reeds aanmelden voor de eerste vaccintests en het tijdstip van al dan niet verplichte vaccinatie dichterbij komt, is het belangrijk stil te staan bij wat er aan de hand is.
Dit artikel is een uittreksel van het uitgebreide rapport dat u kunt downloaden van de website www.wijwordenwakker.nl Dit boekwerkje wil een ondersteuning zijn in de meningsvorming bij de keuze van het al dan niet vaccineren tegen de ‘Mexicaanse griep’. De Werkgroep ‘WijWordenWakker’ hoopt met dit boekwerkje primair een brede discussie op gang te brengen in Nederland en België. Het gaat om een buitengewoon ernstige kwestie, die ieders aandacht verdient. De werkgroep geeft geen adviezen inzake dit onderwerp, mede gezien het feit dat er geen arts deel van uitmaakt. Er is geen tijd te verliezen.
Drs. Marcel Messing, antropoloog en filosoof, publiceerde zo’n 25 boeken (waarvan er verschillende zijn vertaald), diverse dichtbundels en vele artikelen. Zijn spraakmakende boek ‘Worden Wij Wakker?’ riep vele reacties op. De gelijknamige DVD werd in 8 talen vertaald en bereikt momenteel een miljoenenpubliek (o.a. te zien op www.wijwordenwakker.org). Als voorzitter van Stichting Lindenhof zet de auteur zich al jaren in voor projecten van kansarme kinderen in verschillende landen. Hij is verbonden met de beweging Geweldloos Actief. Deel 1 uit de Aztlan serie marcelmessing@speakersacademy.eu
cover_vaccinerenDEF.indd 1
Vaccineren OF NIET?
Bijdrage tot discussie voor het maken van een keuze
Marcel Messing
14-08-2009 17:36:51
“Ze begrijpen niet dat juist de innerlijke tegenspraak innerlijke samenhang geeft: een achterwaarts strekkende harmonie, als van een boog of een lier… Men moet beseffen dat conflict aan alles eigen is en dat rechtvaardigheid strijd is, en dat alles naar strijd en noodzaak plaatsvindt.” — Heraklitus — 78
Deeltijd, verkorte en duale opleidingen
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Leeuwarden BACHELOR DEGREES
Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs Creatieve Therapie Hoger Hotelonderwijs Office Management Personeel en Arbeid Small Business en Retail Management Sociaal Pedagogische Hulpverlening Vrijetijdsmanagement MASTER DEGREES
International Leisure and Tourism Studies International Service Management Master of Learning and Innovation
ASSOCIATE DEGREES
Groningen
Hoger Hotelonderwijs Small Business en Retail Management Vrijetijdsmanagement
BACHELOR DEGREE
EVC
BACHELOR DEGREE
Erkenning van Verworven Competenties
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Emmen
Meppel
BACHELOR DEGREES
BACHELOR DEGREE
Cultuurmanagement Financial Service Management Logistiek en Economie Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Christelijke Opleiding tot Leraar Basisonderwijs
Assen
Kies een studie op maat!
creativiteit en presenteren er hun ontwerpen die door Lego in de markt kunnen worden gezet. De jeugdige klanten organiseren hun eigen competities en laven zich aan de strijd in Lego World, een megaspektakel dat op veel plaatsen wordt georganiseerd.
FUTUROLOGIE
Symbiose,
de nieuwe revolutie prof. dr. Wim de Ridder In 1971 begon het tijdperk van de informatie- en communicatie met een ‘big bang’: de marktintroductie van de Intelchip 4004. De computer zou de wereld veranderen want onze manier van werken, kopen en besturen paste zich aan en dat heeft grote gevolgen gehad. Nu, bijna veertig jaar later, nadert het einde van deze tijd. Er wordt in kringen van futurologen intensief gespeculeerd op de dominante ontwikkeling van de komende decennia. Wordt het de ‘clean tech’-revolutie, mogelijk gemaakt door de opkomst van nanotechnologie, robotica en genetica, of wordt het de culturele revolutie die voortkomt uit de onvermijdelijke symbiose van mens en machine? Dit artikel verkent de kracht van symbiose die zich reeds aandient als een dief in de nacht.
De symbiotische tijd
Alan Turing (1912 – 1954), een van de bekendste pioniers in de informatica, was ervan overtuigd dat machines het menselijke handelen perfect kunnen imiteren. Naar hem is de zogenoemde Turingtest genoemd waarmee kan worden bepaald of een systeem menselijke eigenschappen heeft. Om de Turingtest te doorstaan moet een systeem dertig procent van zijn menselijke beoordelaars vijf minuten lang voor de gek houden, zonder beperking van het onderwerp van gesprek. Turing zelf tekende daarbij aan dat de samenstelling van de groep beoordelaars een zwak punt van de test is, want welke mensen zijn slim genoeg om te bepalen of de slimste ter wereld een mens dan wel een machine is? In 2008 organiseerde de University of Reading (Verenigd Koninkrijk) een wedstrijd tussen intelligente chatbots. Het winnende systeem liet een kwart van zijn menselijke mede-chatters geloven dat ze met een mens converseerden. De Turingtest werd dan ook net niet gehaald.
De opkomst van menselijke eigenschappen van systemen is de opmaat van de symbiotische tijd. Het zogenoemde ICT-tijdperk heeft de netwerkmaatschappij gebracht, een samenleving waarin mensen meer dan ooit met elkaar zijn verbonden. Deze maatschappij heeft inmiddels een eigen gezicht gekregen. We hebben nieuwe manieren ontdekt om waarde te creëren. De komende tijd zullen nanotechnologie, robotica en genetica het stokje overnemen van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) die in de laatste decennia de wereld veroverde. Nu al kan worden vastgesteld dat de manier waarop dat gebeurt, sterk lijkt op de wijze waarop ICT zich ontwikkelde. Wat in de ICT mogelijk was (elke 18 maanden een chip op de markt brengen die tegen dezelfde prijs twee keer zoveel presteert als de vorige) is nu ook in de genetica aan de orde. In de genetica verdubbelen de prestaties zelfs iedere 12 maanden. Onder toenemende invloed van nanotechnologie beweegt ook de opkomst van zonne-energie zich op dit pad. De prijs van zonnecellen daalt al jaren gestaag waarbij de productie van zonne-energie elke twee jaar verdubbelt. Als energie op informatietechnologie lijkt, dan is duurzame energie
80
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
in 2020 net zo ruim aanwezig als nu de capaciteit van je computer en is energie net zo goedkoop als telefoneren. De praktijk geeft veel bewijskracht aan deze prognose, maar dat wil niet zeggen dat beleidsmakers daarmee in hun visie op de bestijding van het broeikaseffect rekening houden. De gevolgen van deze ‘zekerheid van de toekomst’ zijn verstrekkend. Net zoals dertig jaar geleden de ‘main frame’ computerbouwers, de PC niet hebben zien aankomen, is het nu blijkbaar moeilijk om een voorstelling te maken van een toekomst waarin er energie in overvloed is. Google heeft inmiddels de komst van de Powermeter aangekondigd, waarmee iedere consument op de homepage van zijn computer kan zien waar in zijn huis op dat moment elektriciteit wordt verbruikt en wat er gebeurt
als de wasmachine op nachtstroom draait. Het is een eerste poging om inhoud te geven aan wat de democratisering van energie wordt genoemd. De burger wil op dit terrein niet tot passiviteit worden gedwongen. Wie alleen al ‘clean tech’ op het internet aanklikt, kan niet tot een andere conclusie komen dan dat de geest uit de fles is en er ook op mondiale schaal een grote sprong voorwaarts wordt gemaakt. Er dreigt zelfs een hype die vergelijkbaar is met de ICT-hype aan het eind van de vorige eeuw. Veel nieuwe ondernemers, veel risicokapitaalverschaffers hebben deze sector inmiddels ontdekt. En net als in de IT zullen er ook nu weer winnaars en verliezers zijn. Maar het eindresultaat is voorspelbaar: een veel schoner milieu met energie in overvloed.
Nieuwe welvaart De laatste dertig jaar zijn veel producten verhoudingsgewijs goedkoper geworden. Dat geldt niet alleen voor computer en mobiele telefoon, ook groente, vlees en melk, auto’s, textiel en meubels zijn in prijs gedaald. Zelfs in de bank- en verzekeringssector is er sprake van structurele overproductie. Een recessie vergroot dit probleem uit en levert het decor van de onvermijdelijke saneringen. Als de producten en diensten die we ‘commodities’ noemen, steeds goedkoper worden, komt er bij de consument ruimte voor andere bestedingen. We zien dat mensen meer geld uitgeven aan eten buiten de deur, aan reizen, luxe en wonen in een leuke buurt. Dat wil zeggen aan producten die zich hoger op Maslow-piramide bevinden. Dit proces heeft zich voor een deel reeds voltrokken. Maar Maslow keek verder en zag dat als al deze behoeften van de consument zijn vervuld, hij vervolgens verlangt naar zelfontplooiing. Sommigen schatten dat er meer dan een miljoen Nederlanders aan een boek schrijven waarin zij iets zich van zichzelf willen
vastleggen. Wie kent in zijn omgeving geen amateurschilder of beeldhouwer die vaker gezamenlijk dan in de beslotenheid van een eigen atelier zijn passie najaagt? Deze mensen willen kwaliteit leveren maar hun gebrek aan ervaring - soms ook aan talent - compenseren zij door in de leer te gaan bij profes-
“Gesloten organisaties zijn niet in staat om radicale innovaties door te voeren.” sionals. Op hun beurt hebben professionals vaak van deze amateurs veel profijt. Picasso is een voorbeeld van een schilder die zich voortdurend met veel mensen omringde. Hij liet een miljoenenvermogen na, terwijl Van Gogh die in eenzaamheid werkte, als arme burger stierf.
Maar voor veel bedrijven is het nog steeds een raar gevoel dat de soms 11-jarige experts buiten de eigen onderneming belangrijker zijn dan de mensen van het eigen bedrijf, zelfs als zij zich realiseren dat er altijd veel meer deskundigen buiten hun onderneming zijn dan daarbinnen. Sommige bedrijven prefereren ‘gated community’. Zij geven de voorkeur aan de kennis en inzichten van de eigen werknemers boven het aangaan van het avontuur met externe stakeholders. We zien dat ook bij de kerken. Zij laten de steeds mondiger leken niet op de kansel toe en houden vast aan het primaat van de eigen professionals, ook al worden hun gebouwen met tientallen tegelijk gesloten. Er is in de literatuur veel bewijs aangedragen voor de stelling dat gesloten organisaties niet in staat zijn om radicale innovaties door te voeren. In de symbiotische tijd zal ‘peer creation’ evenwel onvermijdelijk zijn. Na Vietnam heeft de VS ook de Irakoorlog thuis verloren. De politiek is steeds minder in staat de media te monopoliseren. Burgers maken zich druk over belangrijke ontwikkelingen in de wereld en wisselen onderling informatie uit. Deze informatie is vaak beter dan die waarover de politiek beschikt. Ten aanzien van Vietnam kan je nu met zekerheid stellen dat het publiek gelijk had. Het Westen heeft de Vietnamoorlog verloren maar het hogere doel is bereikt: het communisme heeft er geen voet aan de grond gekregen. Er ontstond een welvarend land. Deze ontwikkeling, die ‘peer governance’ wordt genoemd, is een nachtmerrie voor de Nederlandse polderaar.
Open samenwerking In de opkomende symbiotische tijd gebeurt nu op grote schaal wat Picasso rijk maakte. De netwerkmaatschappij versterkte de sociale contacten tussen wetenschappers en ondernemers in de high tech. In een aantal gevallen zijn technologieontwikkelingen zichzelf vervullende profetieën geworden. Iedereen kan meedoen aan de ‘rat race’ naar goedkope chips, betaalbare DNA-sequenties en robots in elk huis. Symbiose staat voor deze gemeenschappelijke zoektocht waarbij iedereen voordeel kan hebben. Maar ook op andere terreinen is symbiose de drijvende kracht. In de Lego Factory putten 11-jarigen zich uit in
81
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wil de overheid vooruitlopen op de komst van de symbiotische tijd. Deze wet beoogt met zoveel woorden de maatschappelijke participatie van zwakkeren te verster-
creativiteit en presenteren er hun ontwerpen die door Lego in de markt kunnen worden gezet. De jeugdige klanten organiseren hun eigen competities en laven zich aan de strijd in Lego World, een megaspektakel dat op veel plaatsen wordt georganiseerd.
FUTUROLOGIE
Symbiose,
de nieuwe revolutie prof. dr. Wim de Ridder In 1971 begon het tijdperk van de informatie- en communicatie met een ‘big bang’: de marktintroductie van de Intelchip 4004. De computer zou de wereld veranderen want onze manier van werken, kopen en besturen paste zich aan en dat heeft grote gevolgen gehad. Nu, bijna veertig jaar later, nadert het einde van deze tijd. Er wordt in kringen van futurologen intensief gespeculeerd op de dominante ontwikkeling van de komende decennia. Wordt het de ‘clean tech’-revolutie, mogelijk gemaakt door de opkomst van nanotechnologie, robotica en genetica, of wordt het de culturele revolutie die voortkomt uit de onvermijdelijke symbiose van mens en machine? Dit artikel verkent de kracht van symbiose die zich reeds aandient als een dief in de nacht.
De symbiotische tijd
Alan Turing (1912 – 1954), een van de bekendste pioniers in de informatica, was ervan overtuigd dat machines het menselijke handelen perfect kunnen imiteren. Naar hem is de zogenoemde Turingtest genoemd waarmee kan worden bepaald of een systeem menselijke eigenschappen heeft. Om de Turingtest te doorstaan moet een systeem dertig procent van zijn menselijke beoordelaars vijf minuten lang voor de gek houden, zonder beperking van het onderwerp van gesprek. Turing zelf tekende daarbij aan dat de samenstelling van de groep beoordelaars een zwak punt van de test is, want welke mensen zijn slim genoeg om te bepalen of de slimste ter wereld een mens dan wel een machine is? In 2008 organiseerde de University of Reading (Verenigd Koninkrijk) een wedstrijd tussen intelligente chatbots. Het winnende systeem liet een kwart van zijn menselijke mede-chatters geloven dat ze met een mens converseerden. De Turingtest werd dan ook net niet gehaald.
De opkomst van menselijke eigenschappen van systemen is de opmaat van de symbiotische tijd. Het zogenoemde ICT-tijdperk heeft de netwerkmaatschappij gebracht, een samenleving waarin mensen meer dan ooit met elkaar zijn verbonden. Deze maatschappij heeft inmiddels een eigen gezicht gekregen. We hebben nieuwe manieren ontdekt om waarde te creëren. De komende tijd zullen nanotechnologie, robotica en genetica het stokje overnemen van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) die in de laatste decennia de wereld veroverde. Nu al kan worden vastgesteld dat de manier waarop dat gebeurt, sterk lijkt op de wijze waarop ICT zich ontwikkelde. Wat in de ICT mogelijk was (elke 18 maanden een chip op de markt brengen die tegen dezelfde prijs twee keer zoveel presteert als de vorige) is nu ook in de genetica aan de orde. In de genetica verdubbelen de prestaties zelfs iedere 12 maanden. Onder toenemende invloed van nanotechnologie beweegt ook de opkomst van zonne-energie zich op dit pad. De prijs van zonnecellen daalt al jaren gestaag waarbij de productie van zonne-energie elke twee jaar verdubbelt. Als energie op informatietechnologie lijkt, dan is duurzame energie
80
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
in 2020 net zo ruim aanwezig als nu de capaciteit van je computer en is energie net zo goedkoop als telefoneren. De praktijk geeft veel bewijskracht aan deze prognose, maar dat wil niet zeggen dat beleidsmakers daarmee in hun visie op de bestijding van het broeikaseffect rekening houden. De gevolgen van deze ‘zekerheid van de toekomst’ zijn verstrekkend. Net zoals dertig jaar geleden de ‘main frame’ computerbouwers, de PC niet hebben zien aankomen, is het nu blijkbaar moeilijk om een voorstelling te maken van een toekomst waarin er energie in overvloed is. Google heeft inmiddels de komst van de Powermeter aangekondigd, waarmee iedere consument op de homepage van zijn computer kan zien waar in zijn huis op dat moment elektriciteit wordt verbruikt en wat er gebeurt
als de wasmachine op nachtstroom draait. Het is een eerste poging om inhoud te geven aan wat de democratisering van energie wordt genoemd. De burger wil op dit terrein niet tot passiviteit worden gedwongen. Wie alleen al ‘clean tech’ op het internet aanklikt, kan niet tot een andere conclusie komen dan dat de geest uit de fles is en er ook op mondiale schaal een grote sprong voorwaarts wordt gemaakt. Er dreigt zelfs een hype die vergelijkbaar is met de ICT-hype aan het eind van de vorige eeuw. Veel nieuwe ondernemers, veel risicokapitaalverschaffers hebben deze sector inmiddels ontdekt. En net als in de IT zullen er ook nu weer winnaars en verliezers zijn. Maar het eindresultaat is voorspelbaar: een veel schoner milieu met energie in overvloed.
Nieuwe welvaart De laatste dertig jaar zijn veel producten verhoudingsgewijs goedkoper geworden. Dat geldt niet alleen voor computer en mobiele telefoon, ook groente, vlees en melk, auto’s, textiel en meubels zijn in prijs gedaald. Zelfs in de bank- en verzekeringssector is er sprake van structurele overproductie. Een recessie vergroot dit probleem uit en levert het decor van de onvermijdelijke saneringen. Als de producten en diensten die we ‘commodities’ noemen, steeds goedkoper worden, komt er bij de consument ruimte voor andere bestedingen. We zien dat mensen meer geld uitgeven aan eten buiten de deur, aan reizen, luxe en wonen in een leuke buurt. Dat wil zeggen aan producten die zich hoger op Maslow-piramide bevinden. Dit proces heeft zich voor een deel reeds voltrokken. Maar Maslow keek verder en zag dat als al deze behoeften van de consument zijn vervuld, hij vervolgens verlangt naar zelfontplooiing. Sommigen schatten dat er meer dan een miljoen Nederlanders aan een boek schrijven waarin zij iets zich van zichzelf willen
vastleggen. Wie kent in zijn omgeving geen amateurschilder of beeldhouwer die vaker gezamenlijk dan in de beslotenheid van een eigen atelier zijn passie najaagt? Deze mensen willen kwaliteit leveren maar hun gebrek aan ervaring - soms ook aan talent - compenseren zij door in de leer te gaan bij profes-
“Gesloten organisaties zijn niet in staat om radicale innovaties door te voeren.” sionals. Op hun beurt hebben professionals vaak van deze amateurs veel profijt. Picasso is een voorbeeld van een schilder die zich voortdurend met veel mensen omringde. Hij liet een miljoenenvermogen na, terwijl Van Gogh die in eenzaamheid werkte, als arme burger stierf.
Maar voor veel bedrijven is het nog steeds een raar gevoel dat de soms 11-jarige experts buiten de eigen onderneming belangrijker zijn dan de mensen van het eigen bedrijf, zelfs als zij zich realiseren dat er altijd veel meer deskundigen buiten hun onderneming zijn dan daarbinnen. Sommige bedrijven prefereren ‘gated community’. Zij geven de voorkeur aan de kennis en inzichten van de eigen werknemers boven het aangaan van het avontuur met externe stakeholders. We zien dat ook bij de kerken. Zij laten de steeds mondiger leken niet op de kansel toe en houden vast aan het primaat van de eigen professionals, ook al worden hun gebouwen met tientallen tegelijk gesloten. Er is in de literatuur veel bewijs aangedragen voor de stelling dat gesloten organisaties niet in staat zijn om radicale innovaties door te voeren. In de symbiotische tijd zal ‘peer creation’ evenwel onvermijdelijk zijn. Na Vietnam heeft de VS ook de Irakoorlog thuis verloren. De politiek is steeds minder in staat de media te monopoliseren. Burgers maken zich druk over belangrijke ontwikkelingen in de wereld en wisselen onderling informatie uit. Deze informatie is vaak beter dan die waarover de politiek beschikt. Ten aanzien van Vietnam kan je nu met zekerheid stellen dat het publiek gelijk had. Het Westen heeft de Vietnamoorlog verloren maar het hogere doel is bereikt: het communisme heeft er geen voet aan de grond gekregen. Er ontstond een welvarend land. Deze ontwikkeling, die ‘peer governance’ wordt genoemd, is een nachtmerrie voor de Nederlandse polderaar.
Open samenwerking In de opkomende symbiotische tijd gebeurt nu op grote schaal wat Picasso rijk maakte. De netwerkmaatschappij versterkte de sociale contacten tussen wetenschappers en ondernemers in de high tech. In een aantal gevallen zijn technologieontwikkelingen zichzelf vervullende profetieën geworden. Iedereen kan meedoen aan de ‘rat race’ naar goedkope chips, betaalbare DNA-sequenties en robots in elk huis. Symbiose staat voor deze gemeenschappelijke zoektocht waarbij iedereen voordeel kan hebben. Maar ook op andere terreinen is symbiose de drijvende kracht. In de Lego Factory putten 11-jarigen zich uit in
81
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wil de overheid vooruitlopen op de komst van de symbiotische tijd. Deze wet beoogt met zoveel woorden de maatschappelijke participatie van zwakkeren te verster-
TOMORROW’S WORLD WON’T BE FAIR!
ken. Sommigen noemen dat het vergroten van het sociale kapitaal van de samenleving. Om ‘dichter bij de burger’ te staan zijn verschillende Wmo-taken aan de gemeenten overgedragen. Maar bij de uitvoering van de wet gaat het al mis. gemeenten hebben er – zonder uitzondering - een bureaucratisch systeem van gemaakt waarin geen plaats is voor de hulpvragende burger die actief aan de maatschappij wil deelnemen, het doel van de wet. Vaak wil een chronisch zieke ook iets voor een ander doen en daarmee het gevoel versterken dat het in het leven nog ergens om gaat. e-Bay en Marktplaats hebben laten zien hoe je diensten kunt ruilen. Maar onze professionele verzorgingsstaat rilt nog steeds bij de gedachte dat de cliënt van de Wmo een actieve rol in zijn eigen hulpvraag kan spelen. Democratisering van de sociale dienstverlening is een onvermijdelijke ontwikkeling, al ligt die nu nog op de plank.
4/6/09
18:54
Page 1
Trendwatcher Adjiedj Bakas researches economical, technological, cultural and spiritual trends all over the world. With roots in three continents he is a true global citizen, a man of today’s fast moving world. He has written many books, which have sold more than 500,000 copies worldwide in over 40 countries, in several languages. He appears frequently in the media since he is not only provocative but also possesses a capacity to explain complicated issues in everyday language. His ability to bridge topics sometimes within opposing subjects, is unique and popular.
The current crises in terms of the world’s economy, energy, natural environment, fresh water and food are symbolic for the end of one era and the start of another. Many fear the future. Yet renowned trendwatcher Adjiedj Bakas shows in this ambitious new book that we can reinvent ourselves and the world. We can make use of technology, knowledge, social networks and other new resources to create even more fulfilling lives while preserving our environment. In World Megatrends the author reveals twelve major developments which will influence the lives of all of us. Readers will discover how, by understanding these changes, businesses and individuals can look forward to a bright future.
His books are used at universities, among government officials and within most industries. He lectures for universities, companies and governments. He is considered to be ‘enthusiastic’ (Pepsi and Air France KLM), ‘engaging’ (Apple), ‘fabulous’ (Lexus), ‘wise’ (IBM),‘positive’ (Easyjet), ‘visionary’ (ABN AMRO Bank and Deloitte), ‘provocative’ (ING Bank), ‘authentic’ (Toyota), ‘honourable’ (Tata), ‘an asset’ (Rabobank), ‘meaningful’ (Ernst&Young), ‘passionate’ (Shell), ‘very intelligent’ (Raffles Hotel Group), ‘stimulating’ (BT) and ‘timeless’ (Microsoft). What the press says: “Adjiedj is one of the world’s best speakers.” Penthouse “Adjiedj is optimistic.” The Guardian, UK “Adjiedj is an ebullient man.” Bloomberg TV “Adjiedj is a true citizen of the world.” Times of India “Adjiedj is a very inspirational speaker.” Shanghai Daily “Adjiedj is a wise and creative man.” Elle “Adjiedj Bakas is a natural born storyteller.” Suddeutsche Zeitung, Germany “Adjiedj is a very provocative man”. TV2 Denmark
eeuw 80% van de werkenden zijn inkomen uit de agrarische sector moest halen. Als wij die mensen hadden voorgehouden dat een eeuw later nog maar 5% van hen in de land- en tuinbouw actief zou zijn, zouden zij ons voor gek hebben verklaard. Dat de agrarische sector met zo weinig werkenden op dit moment te veel produceert, maakt het beeld nog scherper. In de industrie is hetzelfde aan de orde. Hier nemen computers en robots steeds meer werk van mensen over en ook in de dienstensector is dit proces aan de gang. Als je de dienstverleners van dit moment zou vertellen dat er over enkele decennia in hun huidige sector geen werk meer is, word je voor gek verklaard. En toch gebeurt het. Er ontstaat veel werk in de symbiotische economie. De zelfontplooiende mens wil zijn eigen huis bouwen, zijn eigen kleding maken, zelf meubels ontwerpen, zijn eigen wijk vormgeven en zijn eigen oorlog voeren. Zonder de persoonlijke dienstverlener staat hij op al deze gebieden met twee linkerhanden.
Vind de toekomst uit De symbiotische toekomst moet je zelf ontdekken. Dat is minder lastig dan het lijkt. Probeer het eens met symbiotische scenario’s. Daarin komen professionals uit de eigen organisatie en van buiten bij elkaar om in drie stappen de toekomst vorm en inhoud te geven. De eerste stap is divergeren: gezamenlijk ‘out-of-the-box’ een lange lijst van mogelijkheden, reëel en onwerkelijk, opstellen. De praktijk leert dat de tweede fase, het convergeren, al is begonnen nog voordat je met de eerste stap klaar bent. De ‘short list’ die in deze fase ontstaat is een krachtig uitgangspunt voor de derde stap: de implementatie. Op dit punt aangekomen ontstaat er een goed beeld van de gevolgen van doorbraakinnovaties voor de eigen organisatie. Symbiotische scenario’s zijn derhalve geschikt voor bedrijven die de bakens eens radicaal willen verzetten. De Speakers Academy® heeft van deze methodologie zelfs een dienst gemaakt: The Eagle Paradigm. Eens proberen?
36 St Giles Oxford OX1 3LD United Kingdom T: 01865 514 888 E: info@infideas.com W: www.infideas.com
“An eye opener. A book written by a man with a sharp vision.” Frits Bolkestein, former European Commissioner “Adjiedj Bakas explores several plausible scenarios in this insightful book.” Gerrit Zalm, CEO of ABN AMRO Bank “Anybody making plans for the future had better take note.” Eric Einhorn, Chief Strategy Officer McCann Worldgroup
Adjiedj Bakas
The oil age will come to an end sooner than many stakeholders currently assume and a new energy economy will emerge. Nanotechnology, genetics and biotechnology will renew the economy – the growth in new technology will mean fewer people working but with increased output. Agriculture will be renewed and shortages of fresh water will inspire people to farm in new ways. Population policies will become necessary, the role of governments will change, security concepts will change. Technology, the end of privacy, the future of nature, living without hydrogen, trying to colonize space, new media and new heroism: they’re all part of the cocktail of an exciting future.
www.bakas.com www.world-megatrends.com www.infideas.com £25.00
In the new age, which is supposed to start around 2012, we will develop ourselves into humans who can be spiritual without being members of specific religious denominations: the ‘Personal God’ will become more important and major religions will lose a vast market share to Him or Her. Gaia, the system which operates the Earth, will become of utmost importance as nature will become more disrupted in the next couple of years. The growth of the world population will slow down and eventually the world population will shrink from the current 6 billion to a more sustainable 2 billion.
With an introduction by the eldest grandsons of Churchill, Roosevelt and Stalin
This book takes twelve megatrends from different realms and looks at the whole picture of the future, illustrating it with inspiring examples from all over the world. The book reaches beyond today’s problems, is highly accessible, contains little jargon and transcends hype. It is provocative and ambitious in its scope.
In dit prikkelende boek, ingeleid door Prof Wang Jianmao, China’s topeconoom, wordt de huidige economische crisis in historisch perspectief geplaatst. Hoe verhoudt deze crisis zich tot de vorige? Waarom komt er altijd een periode van enorme technologische innovatie na een diepe economische crisis? Welke toekomstscenario’s zijn er? Hoelang duurt het en wat kunnen we nog verwachten? Wat voorspelden leidende astrologen jaren geleden al over deze crisis en wat voorspelden leidende economen? En wat voorspellen ze nu? Met bijdragen van Wim Kok, Nout Wellink en vele andere prominenten uit de hele wereld.
World Megatrends
De opvolger van het succesvolle Megatrends Europe is nu verbreed en geactualiseerd. Het voorwoord werd geschreven door de oudste kleinzonen van Churchill, Roosevelt en Stalin. In World Megatrends worden twaalf megatrends beschreven uit verschillende gebieden die de komende decennia de wereld radicaal zullen gaan veranderen. De huidige crises in termen van de wereldeconomie, energie, natuur, vers water en voedsel staan symbool voor de transitie van het ene tijdperk naar het andere. Velen vrezen de toekomst. Door naar deze ontwikkelingen te kijken zullen lezers, zowel ondernemingen als individuen, een overkoepelend beeld krijgen van de toekomst en zichzelf en de wereld opnieuw kunnen uitvinden.
Living Without Oil
In het boek Living Without Oil presenteren trendwatchers Adjiedj Bakas en Rob Creemers de zeven megatrends die tot een nieuwe energie-economie zullen leiden. In dit boek wordt antwoord gegeven op vragen over de energie en klimaattransitie als ‘welke vorm van energie zullen energiemaatschappijen ons leveren in de toekomst? Hoe zal zonne-energie, momenteel een ‘wild card’ in de opkomende nieuwe economie, zichzelf ontwikkelen? Op welke manieren kunnen we de klimaatverandering stoppen…en willen we dat wel?’ Living without Oil biedt de lezer inspiratie maar is ook confronterend: we zullen ons gedrag nu radicaal moeten veranderen op het gebied van energieopwekking en -consumptie en de natuur van de leg brengen, anders moeten we straks leven met extreem weer en rampspoed. We zullen moeten leren leven zonder olie en zo snel mogelijk moeten afkomen van onze verslaving aan olie.
wimderidder@speakersacademy.eu Zie pagina 197
“Wie de toekomst als tegenwind ervaart, loopt in de verkeerde richting.” — M. Held — ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“This book really makes my wheels go spinning.” Reverend Jesse Jackson “Adjiedj Bakas shows us patterns not yet visible for us. This is not a book for drifters: the author knows where he is going.” Ben Verwaayen, CEO Alcatel-Lucent and former CEO of BT
ADJIEDJ
TOWARDS THE RENEWAL OF HUMANITY
Many people fear the future. Yet renowned trendwatcher Adjiedj Bakas shows us in this visionary book that we are on the brink of an inspiring new age. True, the future won’t be fair to everybody, but then neither was the past. In this people’s century we will be able to organize our own happiness in a much better way than we used to. In the near future we will work in different ways, we might live to 120, healthcare will change tremendously and robots will be common elements in our lives. Nature will be treated with more respect. Mass intelligence will enable us to understand more information than ever. Physical and virtual worlds will blend and social networks enable us to connect to whoever we want, whenever we want.
Beyond the Crisis
Wim de Ridder is Hoogleraar Toekomstonderzoek Universiteit Twente. Een verkenning van de symbiotische tijd is opgenomen in het boek ‘Symbiose’ dat in 2010 verschijnt. Het concept van dit boek staat op de website www. futuresstudies.nl.
82
“Adjiedj Bakas is a thoughtful trendwatcher whose ideas are most important.” Robin Sharma, bestselling author of The Monk Who Sold His Ferrari.
WORLD MEGATRENDS
TOWARDS THE RENEWAL OF HUMANITY
Een belangrijke katalysator van symbiose komt uit onverwachte hoek: de arbeidsmarkt. Je hoeft geen futuroloog te zijn om te weten dat aan het eind van de 19e
World Megatrends cover (f) 3:Layout 17
ADJIEDJ BAKAS WORLD MEGATRENDS
Symbiotische arbeidsmarkt
Adjiedj Bakas
BAKAS
De lijn van de symbiose kan nog verder worden doorgetrokken. Sociologen als Manuel Castells hebben overtuigend aangetoond dat de ICT-tijd ook veel slachtoffers heeft gemaakt. Slachtoffers zijn in dit geval de mensen die niet over de sociale vaardigheden beschikken om een waardige plaats in de netwerksamenleving in te nemen. De vele contacten gaan aan hen voorbij. Inmiddels is eenzaamheid uitgegroeid tot een van de grootste sociale problemen van deze tijd. Velen gebruiken antidepressiva en verantwoord omgaan met drank en drugs is maatschappelijk gezien een groot probleem. De symbiotische samenleving heeft het in zich om deze problematiek hoog op de agenda te zetten en oplossingen te genereren die de slachtoffers van de informatiemaatschappij helpen om gelukkiger te worden.
BUT WE ORGANIZE OUR OWN HAPPINESS IN A MUCH BE T T E R WAY T H A N W E U S E D T O IN T H E PA S T
83
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
TOMORROW’S WORLD WON’T BE FAIR!
ken. Sommigen noemen dat het vergroten van het sociale kapitaal van de samenleving. Om ‘dichter bij de burger’ te staan zijn verschillende Wmo-taken aan de gemeenten overgedragen. Maar bij de uitvoering van de wet gaat het al mis. gemeenten hebben er – zonder uitzondering - een bureaucratisch systeem van gemaakt waarin geen plaats is voor de hulpvragende burger die actief aan de maatschappij wil deelnemen, het doel van de wet. Vaak wil een chronisch zieke ook iets voor een ander doen en daarmee het gevoel versterken dat het in het leven nog ergens om gaat. e-Bay en Marktplaats hebben laten zien hoe je diensten kunt ruilen. Maar onze professionele verzorgingsstaat rilt nog steeds bij de gedachte dat de cliënt van de Wmo een actieve rol in zijn eigen hulpvraag kan spelen. Democratisering van de sociale dienstverlening is een onvermijdelijke ontwikkeling, al ligt die nu nog op de plank.
4/6/09
18:54
Page 1
Trendwatcher Adjiedj Bakas researches economical, technological, cultural and spiritual trends all over the world. With roots in three continents he is a true global citizen, a man of today’s fast moving world. He has written many books, which have sold more than 500,000 copies worldwide in over 40 countries, in several languages. He appears frequently in the media since he is not only provocative but also possesses a capacity to explain complicated issues in everyday language. His ability to bridge topics sometimes within opposing subjects, is unique and popular.
The current crises in terms of the world’s economy, energy, natural environment, fresh water and food are symbolic for the end of one era and the start of another. Many fear the future. Yet renowned trendwatcher Adjiedj Bakas shows in this ambitious new book that we can reinvent ourselves and the world. We can make use of technology, knowledge, social networks and other new resources to create even more fulfilling lives while preserving our environment. In World Megatrends the author reveals twelve major developments which will influence the lives of all of us. Readers will discover how, by understanding these changes, businesses and individuals can look forward to a bright future.
His books are used at universities, among government officials and within most industries. He lectures for universities, companies and governments. He is considered to be ‘enthusiastic’ (Pepsi and Air France KLM), ‘engaging’ (Apple), ‘fabulous’ (Lexus), ‘wise’ (IBM),‘positive’ (Easyjet), ‘visionary’ (ABN AMRO Bank and Deloitte), ‘provocative’ (ING Bank), ‘authentic’ (Toyota), ‘honourable’ (Tata), ‘an asset’ (Rabobank), ‘meaningful’ (Ernst&Young), ‘passionate’ (Shell), ‘very intelligent’ (Raffles Hotel Group), ‘stimulating’ (BT) and ‘timeless’ (Microsoft). What the press says: “Adjiedj is one of the world’s best speakers.” Penthouse “Adjiedj is optimistic.” The Guardian, UK “Adjiedj is an ebullient man.” Bloomberg TV “Adjiedj is a true citizen of the world.” Times of India “Adjiedj is a very inspirational speaker.” Shanghai Daily “Adjiedj is a wise and creative man.” Elle “Adjiedj Bakas is a natural born storyteller.” Suddeutsche Zeitung, Germany “Adjiedj is a very provocative man”. TV2 Denmark
eeuw 80% van de werkenden zijn inkomen uit de agrarische sector moest halen. Als wij die mensen hadden voorgehouden dat een eeuw later nog maar 5% van hen in de land- en tuinbouw actief zou zijn, zouden zij ons voor gek hebben verklaard. Dat de agrarische sector met zo weinig werkenden op dit moment te veel produceert, maakt het beeld nog scherper. In de industrie is hetzelfde aan de orde. Hier nemen computers en robots steeds meer werk van mensen over en ook in de dienstensector is dit proces aan de gang. Als je de dienstverleners van dit moment zou vertellen dat er over enkele decennia in hun huidige sector geen werk meer is, word je voor gek verklaard. En toch gebeurt het. Er ontstaat veel werk in de symbiotische economie. De zelfontplooiende mens wil zijn eigen huis bouwen, zijn eigen kleding maken, zelf meubels ontwerpen, zijn eigen wijk vormgeven en zijn eigen oorlog voeren. Zonder de persoonlijke dienstverlener staat hij op al deze gebieden met twee linkerhanden.
Vind de toekomst uit De symbiotische toekomst moet je zelf ontdekken. Dat is minder lastig dan het lijkt. Probeer het eens met symbiotische scenario’s. Daarin komen professionals uit de eigen organisatie en van buiten bij elkaar om in drie stappen de toekomst vorm en inhoud te geven. De eerste stap is divergeren: gezamenlijk ‘out-of-the-box’ een lange lijst van mogelijkheden, reëel en onwerkelijk, opstellen. De praktijk leert dat de tweede fase, het convergeren, al is begonnen nog voordat je met de eerste stap klaar bent. De ‘short list’ die in deze fase ontstaat is een krachtig uitgangspunt voor de derde stap: de implementatie. Op dit punt aangekomen ontstaat er een goed beeld van de gevolgen van doorbraakinnovaties voor de eigen organisatie. Symbiotische scenario’s zijn derhalve geschikt voor bedrijven die de bakens eens radicaal willen verzetten. De Speakers Academy® heeft van deze methodologie zelfs een dienst gemaakt: The Eagle Paradigm. Eens proberen?
36 St Giles Oxford OX1 3LD United Kingdom T: 01865 514 888 E: info@infideas.com W: www.infideas.com
“An eye opener. A book written by a man with a sharp vision.” Frits Bolkestein, former European Commissioner “Adjiedj Bakas explores several plausible scenarios in this insightful book.” Gerrit Zalm, CEO of ABN AMRO Bank “Anybody making plans for the future had better take note.” Eric Einhorn, Chief Strategy Officer McCann Worldgroup
Adjiedj Bakas
The oil age will come to an end sooner than many stakeholders currently assume and a new energy economy will emerge. Nanotechnology, genetics and biotechnology will renew the economy – the growth in new technology will mean fewer people working but with increased output. Agriculture will be renewed and shortages of fresh water will inspire people to farm in new ways. Population policies will become necessary, the role of governments will change, security concepts will change. Technology, the end of privacy, the future of nature, living without hydrogen, trying to colonize space, new media and new heroism: they’re all part of the cocktail of an exciting future.
www.bakas.com www.world-megatrends.com www.infideas.com £25.00
In the new age, which is supposed to start around 2012, we will develop ourselves into humans who can be spiritual without being members of specific religious denominations: the ‘Personal God’ will become more important and major religions will lose a vast market share to Him or Her. Gaia, the system which operates the Earth, will become of utmost importance as nature will become more disrupted in the next couple of years. The growth of the world population will slow down and eventually the world population will shrink from the current 6 billion to a more sustainable 2 billion.
With an introduction by the eldest grandsons of Churchill, Roosevelt and Stalin
This book takes twelve megatrends from different realms and looks at the whole picture of the future, illustrating it with inspiring examples from all over the world. The book reaches beyond today’s problems, is highly accessible, contains little jargon and transcends hype. It is provocative and ambitious in its scope.
In dit prikkelende boek, ingeleid door Prof Wang Jianmao, China’s topeconoom, wordt de huidige economische crisis in historisch perspectief geplaatst. Hoe verhoudt deze crisis zich tot de vorige? Waarom komt er altijd een periode van enorme technologische innovatie na een diepe economische crisis? Welke toekomstscenario’s zijn er? Hoelang duurt het en wat kunnen we nog verwachten? Wat voorspelden leidende astrologen jaren geleden al over deze crisis en wat voorspelden leidende economen? En wat voorspellen ze nu? Met bijdragen van Wim Kok, Nout Wellink en vele andere prominenten uit de hele wereld.
World Megatrends
De opvolger van het succesvolle Megatrends Europe is nu verbreed en geactualiseerd. Het voorwoord werd geschreven door de oudste kleinzonen van Churchill, Roosevelt en Stalin. In World Megatrends worden twaalf megatrends beschreven uit verschillende gebieden die de komende decennia de wereld radicaal zullen gaan veranderen. De huidige crises in termen van de wereldeconomie, energie, natuur, vers water en voedsel staan symbool voor de transitie van het ene tijdperk naar het andere. Velen vrezen de toekomst. Door naar deze ontwikkelingen te kijken zullen lezers, zowel ondernemingen als individuen, een overkoepelend beeld krijgen van de toekomst en zichzelf en de wereld opnieuw kunnen uitvinden.
Living Without Oil
In het boek Living Without Oil presenteren trendwatchers Adjiedj Bakas en Rob Creemers de zeven megatrends die tot een nieuwe energie-economie zullen leiden. In dit boek wordt antwoord gegeven op vragen over de energie en klimaattransitie als ‘welke vorm van energie zullen energiemaatschappijen ons leveren in de toekomst? Hoe zal zonne-energie, momenteel een ‘wild card’ in de opkomende nieuwe economie, zichzelf ontwikkelen? Op welke manieren kunnen we de klimaatverandering stoppen…en willen we dat wel?’ Living without Oil biedt de lezer inspiratie maar is ook confronterend: we zullen ons gedrag nu radicaal moeten veranderen op het gebied van energieopwekking en -consumptie en de natuur van de leg brengen, anders moeten we straks leven met extreem weer en rampspoed. We zullen moeten leren leven zonder olie en zo snel mogelijk moeten afkomen van onze verslaving aan olie.
wimderidder@speakersacademy.eu Zie pagina 197
“Wie de toekomst als tegenwind ervaart, loopt in de verkeerde richting.” — M. Held — ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“This book really makes my wheels go spinning.” Reverend Jesse Jackson “Adjiedj Bakas shows us patterns not yet visible for us. This is not a book for drifters: the author knows where he is going.” Ben Verwaayen, CEO Alcatel-Lucent and former CEO of BT
ADJIEDJ
TOWARDS THE RENEWAL OF HUMANITY
Many people fear the future. Yet renowned trendwatcher Adjiedj Bakas shows us in this visionary book that we are on the brink of an inspiring new age. True, the future won’t be fair to everybody, but then neither was the past. In this people’s century we will be able to organize our own happiness in a much better way than we used to. In the near future we will work in different ways, we might live to 120, healthcare will change tremendously and robots will be common elements in our lives. Nature will be treated with more respect. Mass intelligence will enable us to understand more information than ever. Physical and virtual worlds will blend and social networks enable us to connect to whoever we want, whenever we want.
Beyond the Crisis
Wim de Ridder is Hoogleraar Toekomstonderzoek Universiteit Twente. Een verkenning van de symbiotische tijd is opgenomen in het boek ‘Symbiose’ dat in 2010 verschijnt. Het concept van dit boek staat op de website www. futuresstudies.nl.
82
“Adjiedj Bakas is a thoughtful trendwatcher whose ideas are most important.” Robin Sharma, bestselling author of The Monk Who Sold His Ferrari.
WORLD MEGATRENDS
TOWARDS THE RENEWAL OF HUMANITY
Een belangrijke katalysator van symbiose komt uit onverwachte hoek: de arbeidsmarkt. Je hoeft geen futuroloog te zijn om te weten dat aan het eind van de 19e
World Megatrends cover (f) 3:Layout 17
ADJIEDJ BAKAS WORLD MEGATRENDS
Symbiotische arbeidsmarkt
Adjiedj Bakas
BAKAS
De lijn van de symbiose kan nog verder worden doorgetrokken. Sociologen als Manuel Castells hebben overtuigend aangetoond dat de ICT-tijd ook veel slachtoffers heeft gemaakt. Slachtoffers zijn in dit geval de mensen die niet over de sociale vaardigheden beschikken om een waardige plaats in de netwerksamenleving in te nemen. De vele contacten gaan aan hen voorbij. Inmiddels is eenzaamheid uitgegroeid tot een van de grootste sociale problemen van deze tijd. Velen gebruiken antidepressiva en verantwoord omgaan met drank en drugs is maatschappelijk gezien een groot probleem. De symbiotische samenleving heeft het in zich om deze problematiek hoog op de agenda te zetten en oplossingen te genereren die de slachtoffers van de informatiemaatschappij helpen om gelukkiger te worden.
BUT WE ORGANIZE OUR OWN HAPPINESS IN A MUCH BE T T E R WAY T H A N W E U S E D T O IN T H E PA S T
83
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
COMMUNICATIE
‘Complexe zaken eenvoudig maken, dát is mijn kracht’ drs. Marjet van Zuijlen “Het vernieuwende van wat ik doe is dat ik alles klein houd en heel erg verbind met de persoonlijkheid van mensen”, zegt Marjet van Zuijlen. Als dagvoorzitter is ze goed in het begrijpelijk maken van ingewikkelde zaken en als managementconsultant weet ze dat eenvoudige interventies vaak voldoende zijn om klanttevredenheid te verhogen. Dezelfde filosofie trekt ze door in de trainingen die ze geeft en de boeken en lezingen die ze schrijft.
I
Indrukwekkend. Zo kun je de lijst noemen van congressen, debatten, rondetafelgesprekken, brainstormsessies, seminars, maar ook conferenties en grote bedrijfsgala’s die Marjet van Zuijlen heeft geleid. Een diner-pensant voor de top van het binnenlands bestuur over de gekozen burgemeester valt op, evenals een debat over het integratiebeleid binnen de PvdA of een congres over gezondheidszorg en werkgelegenheid. “Hoe inhoudelijker, hoe beter. Ik vind het leuk het over complexe onderwerpen te hebben. Dat is niet alleen een grote uitdaging, daarin zit ook mijn kracht. Ik ben vrij goed in het simpel maken van ingewikkelde dingen. En dat kan ik doordat ik me eerst goed in het onderwerp verdiep. Pas als ik die slag heb gemaakt, kan ik naar het volgende niveau gaan en vaststellen waar de daadwerkelijke vraagpunten liggen.” Marjet van Zuijlen is na twintig jaar een zeer ervaren dagvoorzitter. “Als Tweede Kamerlid voor de Partij van de Arbeid heb ik geleerd in korte tijd de essentie uit een bepaalde ma-
terie te halen. Parlementariërs moeten van tal van onderwerpen precies weten waar ze in de kern over gaan, om in het openbaar debatten te kunnen voeren op hoofdlijnen. In mijn baan als headhunter heb ik geleerd goed te luisteren naar opdrachtgevers, wat me als dagvoorzitter heel goed van pas komt. Ik weet waaraan ze behoefte hebben, wat ze uit een congres of seminar wil-
“Het gaat om oprechte interesse en aandacht.” len halen, wat hun doelstelling is. In de Kamer was mijn opdrachtgever in feite mijn politieke visie. Vanuit dat kader opereerde ik. Dagvoorzitter zijn is veel fijner, omdat ik zelf geen mening hoef te hebben. Sterker nog: dat zou mij belemmeren. Ik ben nu geheel vrij en dat is een prettiger positie.” Eenvoud
speelt ook een grote rol bij klanttevredenheidsonderzoeken die Marjet van Zuijlen, sinds juni als zelfstandig ondernemer, uitvoert. “Ik denk dat ik de drempel verklein voor mensen die in de commercie werken, door dingen niet onnodig groot, ingewikkeld en eng te maken, maar ze klein te houden. Het is leuk op detailniveau adviezen te geven en te laten zien welke, vaak simpele interventies klanttevredenheid kunnen verhogen. Eén van mijn grootste klanten is Deloitte, het bedrijf waar ik na mijn Kamerlidmaatschap in 2000 ben gaan werken en waar ik me vooral heb beziggehouden met human resources, communicatie, marketing, verkoop en strategie. Vanaf 2002 ook als partner”, vertelt Van Zuijlen.
Drempel “Ik hoor bij sommige van mijn opdrachtgevers geregeld zeggen: ‘Ik kom niet bij de klant binnen’. Dan ga ik op zoek naar de oorzaken. Uit mijn analyse blijkt dan soms dat in talloze praat- en werkgroepen is gesproken over hoe
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
84
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
85
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
COMMUNICATIE
‘Complexe zaken eenvoudig maken, dát is mijn kracht’ drs. Marjet van Zuijlen “Het vernieuwende van wat ik doe is dat ik alles klein houd en heel erg verbind met de persoonlijkheid van mensen”, zegt Marjet van Zuijlen. Als dagvoorzitter is ze goed in het begrijpelijk maken van ingewikkelde zaken en als managementconsultant weet ze dat eenvoudige interventies vaak voldoende zijn om klanttevredenheid te verhogen. Dezelfde filosofie trekt ze door in de trainingen die ze geeft en de boeken en lezingen die ze schrijft.
I
Indrukwekkend. Zo kun je de lijst noemen van congressen, debatten, rondetafelgesprekken, brainstormsessies, seminars, maar ook conferenties en grote bedrijfsgala’s die Marjet van Zuijlen heeft geleid. Een diner-pensant voor de top van het binnenlands bestuur over de gekozen burgemeester valt op, evenals een debat over het integratiebeleid binnen de PvdA of een congres over gezondheidszorg en werkgelegenheid. “Hoe inhoudelijker, hoe beter. Ik vind het leuk het over complexe onderwerpen te hebben. Dat is niet alleen een grote uitdaging, daarin zit ook mijn kracht. Ik ben vrij goed in het simpel maken van ingewikkelde dingen. En dat kan ik doordat ik me eerst goed in het onderwerp verdiep. Pas als ik die slag heb gemaakt, kan ik naar het volgende niveau gaan en vaststellen waar de daadwerkelijke vraagpunten liggen.” Marjet van Zuijlen is na twintig jaar een zeer ervaren dagvoorzitter. “Als Tweede Kamerlid voor de Partij van de Arbeid heb ik geleerd in korte tijd de essentie uit een bepaalde ma-
terie te halen. Parlementariërs moeten van tal van onderwerpen precies weten waar ze in de kern over gaan, om in het openbaar debatten te kunnen voeren op hoofdlijnen. In mijn baan als headhunter heb ik geleerd goed te luisteren naar opdrachtgevers, wat me als dagvoorzitter heel goed van pas komt. Ik weet waaraan ze behoefte hebben, wat ze uit een congres of seminar wil-
“Het gaat om oprechte interesse en aandacht.” len halen, wat hun doelstelling is. In de Kamer was mijn opdrachtgever in feite mijn politieke visie. Vanuit dat kader opereerde ik. Dagvoorzitter zijn is veel fijner, omdat ik zelf geen mening hoef te hebben. Sterker nog: dat zou mij belemmeren. Ik ben nu geheel vrij en dat is een prettiger positie.” Eenvoud
speelt ook een grote rol bij klanttevredenheidsonderzoeken die Marjet van Zuijlen, sinds juni als zelfstandig ondernemer, uitvoert. “Ik denk dat ik de drempel verklein voor mensen die in de commercie werken, door dingen niet onnodig groot, ingewikkeld en eng te maken, maar ze klein te houden. Het is leuk op detailniveau adviezen te geven en te laten zien welke, vaak simpele interventies klanttevredenheid kunnen verhogen. Eén van mijn grootste klanten is Deloitte, het bedrijf waar ik na mijn Kamerlidmaatschap in 2000 ben gaan werken en waar ik me vooral heb beziggehouden met human resources, communicatie, marketing, verkoop en strategie. Vanaf 2002 ook als partner”, vertelt Van Zuijlen.
Drempel “Ik hoor bij sommige van mijn opdrachtgevers geregeld zeggen: ‘Ik kom niet bij de klant binnen’. Dan ga ik op zoek naar de oorzaken. Uit mijn analyse blijkt dan soms dat in talloze praat- en werkgroepen is gesproken over hoe
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
84
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
85
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ze bij de klant moeten binnenkomen, maar dat niemand de telefoon heeft gepakt om een afspraak te maken. Dat is kennelijk een drempel.” Van Zuijlen bereidt haar gesprek met de klant van haar opdrachtgever onder meer voor door met de betreffende accounthouder te praten. “Dan vraag ik ‘Wat denk je dat de klant gaat zeggen?’. Het antwoord komt vaak niet overeen met de werkelijkheid, want als ze met elkaar praten hebben ze allebei een masker op, waardoor van echt contact geen sprake is. Hoe je dat kunt herstellen is eigenlijk een simpel verhaal. Vraag de klant hoe het er mee is, neem iets mee. Een kleinigheidje, zoals paaseitjes met Pasen. Het gaat om oprechte interesse en aandacht. Investeren in de klant. Luisteren. Uit onhandigheid, onwetendheid of verlegenheid vergeten we dat vaak en overdonderen we de klant met een propositie, omdat we denken dat het over prijs gaat. Dat werkt averechts, omdat het niet zo is. Uiteindelijk wil die klant ook gewoon een leuke dag hebben. Dat is mijn insteek.” Het derde onderdeel van mijn werk is trainen, coachen. Ik heb vorige week een groep van tien toppers van een businesseenheid getraind in samenwerken en commercieel denken”, vertelt ze. “Het is heerlijk om te doen doordat je direct resultaat ziet.” Ze heeft ook veel toezichthoudende functies op talloze terreinen.
Op dit moment zijn de belangrijkste, volgens eigen zeggen, voorzitter van het Nationale Toneel en bestuurslid van het Holland Festival. In het verleden was ze onder (veel) meer commissaris van het automatiseringsbedrijf CSS en voorzitter van de Nederlandse Gezinsraad.
Boeken Marjet van Zuijlen heeft diverse publicaties op haar naam staan, waaronder een boek over informatie-en communicatietechnologie, interviews over de zorg en een dagboek over haar tijd in de Tweede Kamer. “In totaal heb ik heb vier boekjes geschreven, zeer divers en daar ben ik best trots op.
tip om de klanttevredenheid te vergroten. Dat is meteen de basis voor een lezing over dat onderwerp. Ik had het verhaal ook meteen kunnen vertellen, maar ik vind het belangrijk eerst mijn gedachten op papier te zetten.” Haar ‘klantenachtergrond’ bij Deloitte - directeur ‘business development’, maatschappelijke verantwoord ondernemen, human resources, maar ook haar werk als headhunter en recruiter - komt daarbij goed van pas.
MOTIVATIE
‘Attitude kun je niet spellen zonder u’ Paul Abma M.A.
Als partner bij Deloitte heeft Marjet van Zuijlen veel geleerd. Toch is ze er dit jaar weggegaan. “Het was heel moeilijk nevenfuncties te hebben, zeker wanneer dat lidmaatschappen
“Als Kamerlid heb ik geleerd in korte tijd de essentie uit een materie te halen.” Dat dagboek heeft veel stof doen opwaaien, omdat ik daarin mensen met naam en toenaam noemde. Als je het nu leest denk je ‘Waar ging dat over?’ Op de weblog van een willekeurige politicus staat op één pagina meer over anderen dan in mijn hele boek. Zo zie je hoe de tijden veranderen. Ik heb pas een lezing geschreven over het thema ‘Succes zonder stress’. Al op heel jonge leeftijd heb ik zeer stressvolle banen gehad en ik wilde graag delen wat ik in die periode had geleerd. Tijdens het schrijven merkte ik dat ik ook veel over klanten had geschreven, maar dat was eigenlijk een heel ander verhaal. Dat heb ik er dan ook weer uitgehaald, om later te gebruiken. Een paar weken geleden ben ik dan ook begonnen met het ontwikkelen van een ‘Client Awareness Calender’, met elke week een
pg 87
van Raden van Commissarissen betrof. Belangenverstrengeling lag op de loer. Daarnaast had ik behoefte aan vrijheid en flexibiliteit. Ik vind het zalig dat ik nu zelf mijn opdrachtgevers kan kiezen. Ik voel echt dat ik ondernemer ben.” Er lopen vier rode draden door haar werkzame leven: “De culturele, HR-, commerciële en politieke lijn. Ik houd van die breedte.” Van Zuijlen is nooit ambtenaar geweest en voelt zich meer aangetrokken tot het bedrijfsleven dan tot de ambtenarij. Toch werkt ze ook graag (en veel) voor ministeries en dat is niet vreemd voor iemand die ervan houdt ingewikkelde zaken helder te maken: “Intellectueel zitten de ministeries op een heel hoog niveau, qua complexiteit is het daar veel lastiger. In het bedrijfsleven is het vaak voldoende op een paar knoppen te drukken.”
Marjet van Zuijlen is, na het cum laude afronden van haar studie Contemporaine Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, in 1990 afgestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam, studierichting Politicologie/Bestuurskunde. Daarna werkte zij bij het opleidingsinstituut van de Partij van de Arbeid en enkele jaren als recruiter bij de personeelsdienst van KPN. In 1994 was zij één van de ontdekkingen van PvdA-voorzitter Felix Rottenberg. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van dat jaar kwam zij in het parlement. Ze hield zich onder meer bezig met liberalisering van de economische wetgeving en mediawetgeving. Tevens was ze fractiesecretaris. Na haar afscheid als parlementariër werd ze partner van en directeur bij de Deloitte Human Capital Group. Sinds 1 juni 2009 is Van Zuijlen zelfstandig ondernemer. Ze heeft een groot aantal publicaties doen verschijnen en wordt vanuit haar ervaring regelmatig gevraagd als voorzitter voor congressen en seminars.
“Attitudes, zowel negatieve als positieve, hebben geweldige invloed op het succes van organisaties én personen. Ze zijn besmettelijk en beïnvloeden het eindresultaat! Daarom reik ik tijdens interactieve en uitdagende optredens als motiverend spreker krachtige technieken aan om, in de huidige competitieve en snel veranderende markt, succesvolle attitudes te kunnen behouden. Attitude kun je niet spellen zonder u!”, zegt Paul Abma, die een academische graad (educatie) heeft behaald in Groot-Brittannië en onderzoek heeft gedaan naar factoren die het succes van teams en personen bepalen. “Succes heeft niet zozeer te maken met hun bedoelingen, maar veel meer met de manier waarop ze resultaten behalen.” “Mensen die teleurgesteld of bang zijn en zich laten leiden door hun gevoelens kunnen vaak geen briljante analyses maken of intelligente besluiten nemen. Ze hebben de neiging problemen groter te maken dan ze zijn. Echte leiders zien wat er werkelijk aan de hand is, zijn in staat te zien hoe het beter kan en handelen daarnaar. Juist in deze economisch onzekere tijd is het belangrijk dat organisaties en hun medewerkers niet vallen, maar terugvallen op instrumenten die ervoor zorgen dat ze hun hoofd niet verliezen en emotioneel fit blijven. Problemen en Blijdschap horen bij elkaar! We moeten niet alleen positief, maar vooral intelligent denken. De gigant in mensen wakker maken is wat mij inspireert.” De sleutel van zijn succes is de grote inspanning die hij steekt in het onderzoeken van de wensen en de business van zijn klanten. “Ik vertaal hun serieuze boodschap in woordspelingen, beelden, metaforen en humor, die daardoor goed tussen de oren van de deelnemers aan de trainingen, seminars en workshops blijft hangen. Vaak krijgen de deelnemers geplastificeerde visitekaartjes mee waarop de belangrijkste boodschap staat, zodat ze die niet snel vergeten.” Abma houdt niet van academische taal, maar van ‘praat op maat’. “Ik breng geen koffers vol gaapverwekkende wetenschappelijke betogen of overdreven peptalks mee, maar een oud koffertje waar ik op mijn eigen manier van alles uithaal (herkenbaarheid, inzicht en enthousiasme), zonder uit te halen naar mensen en bedrijven.” Hij heeft wel de ruimte nodig, vooral tijdens presentaties waarbij hij soms wel zes flip-overs (grote schrijfblokken op een standaard) gebruikt. Wanneer het een heel grote zaal is met veel publiek gebruikt hij megaflip-overs zodat zelfs de mensen op de achterste rij het goed kunnen zien. “En ik moet natuurlijk ook kunnen dansen en springen.” Dat heeft Abma, wiens tweede boek ‘De beslissing’ volgend jaar uitkomt, bijnamen opgeleverd als ‘de resultatenregisseur’ en ‘een gekke vent met inhoud’ en daar is hij heel blij mee. “Alle mensen zijn op deze wereld gekomen om een succes te zijn of succes te hebben en ik wil ze daarbij steunen.”
P.A.U.L “Prettig Als U Lacht, A.B.M.A. Altijd Bezig Met Attitudes.”
marjetvanzuijlen@speakersacademy.eu
“Lofwaardig is te doen wat men behoort te doen, niet wat men zou kunnen doen.” — Senera — 86
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Keynote spreker en trainer Paul Abma, auteur van ‘AHHA’ (‘Attitude Heeft Het Allemaal’), wil zoveel mogelijk organisaties en personen helpen zichzelf te zijn. Tijdens dynamische, onderhoudende en gegarandeerd powerpointvrije workshops, seminars en trainingen presenteert hij direct inzetbare groeistrategieën, -ideeën, kennis, vaardigheden en attitudes die tot succes leiden. Ook als veelgevraagd dagvoorzitter. Abma boeit en inspireert het publiek tot de allerlaatste minuut doordat hij Leren en Lachen op unieke wijze weet te combineren.
paulabma@speakersacademy.eu
Tekst: Jacques Geluk 87
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ze bij de klant moeten binnenkomen, maar dat niemand de telefoon heeft gepakt om een afspraak te maken. Dat is kennelijk een drempel.” Van Zuijlen bereidt haar gesprek met de klant van haar opdrachtgever onder meer voor door met de betreffende accounthouder te praten. “Dan vraag ik ‘Wat denk je dat de klant gaat zeggen?’. Het antwoord komt vaak niet overeen met de werkelijkheid, want als ze met elkaar praten hebben ze allebei een masker op, waardoor van echt contact geen sprake is. Hoe je dat kunt herstellen is eigenlijk een simpel verhaal. Vraag de klant hoe het er mee is, neem iets mee. Een kleinigheidje, zoals paaseitjes met Pasen. Het gaat om oprechte interesse en aandacht. Investeren in de klant. Luisteren. Uit onhandigheid, onwetendheid of verlegenheid vergeten we dat vaak en overdonderen we de klant met een propositie, omdat we denken dat het over prijs gaat. Dat werkt averechts, omdat het niet zo is. Uiteindelijk wil die klant ook gewoon een leuke dag hebben. Dat is mijn insteek.” Het derde onderdeel van mijn werk is trainen, coachen. Ik heb vorige week een groep van tien toppers van een businesseenheid getraind in samenwerken en commercieel denken”, vertelt ze. “Het is heerlijk om te doen doordat je direct resultaat ziet.” Ze heeft ook veel toezichthoudende functies op talloze terreinen.
Op dit moment zijn de belangrijkste, volgens eigen zeggen, voorzitter van het Nationale Toneel en bestuurslid van het Holland Festival. In het verleden was ze onder (veel) meer commissaris van het automatiseringsbedrijf CSS en voorzitter van de Nederlandse Gezinsraad.
Boeken Marjet van Zuijlen heeft diverse publicaties op haar naam staan, waaronder een boek over informatie-en communicatietechnologie, interviews over de zorg en een dagboek over haar tijd in de Tweede Kamer. “In totaal heb ik heb vier boekjes geschreven, zeer divers en daar ben ik best trots op.
tip om de klanttevredenheid te vergroten. Dat is meteen de basis voor een lezing over dat onderwerp. Ik had het verhaal ook meteen kunnen vertellen, maar ik vind het belangrijk eerst mijn gedachten op papier te zetten.” Haar ‘klantenachtergrond’ bij Deloitte - directeur ‘business development’, maatschappelijke verantwoord ondernemen, human resources, maar ook haar werk als headhunter en recruiter - komt daarbij goed van pas.
MOTIVATIE
‘Attitude kun je niet spellen zonder u’ Paul Abma M.A.
Als partner bij Deloitte heeft Marjet van Zuijlen veel geleerd. Toch is ze er dit jaar weggegaan. “Het was heel moeilijk nevenfuncties te hebben, zeker wanneer dat lidmaatschappen
“Als Kamerlid heb ik geleerd in korte tijd de essentie uit een materie te halen.” Dat dagboek heeft veel stof doen opwaaien, omdat ik daarin mensen met naam en toenaam noemde. Als je het nu leest denk je ‘Waar ging dat over?’ Op de weblog van een willekeurige politicus staat op één pagina meer over anderen dan in mijn hele boek. Zo zie je hoe de tijden veranderen. Ik heb pas een lezing geschreven over het thema ‘Succes zonder stress’. Al op heel jonge leeftijd heb ik zeer stressvolle banen gehad en ik wilde graag delen wat ik in die periode had geleerd. Tijdens het schrijven merkte ik dat ik ook veel over klanten had geschreven, maar dat was eigenlijk een heel ander verhaal. Dat heb ik er dan ook weer uitgehaald, om later te gebruiken. Een paar weken geleden ben ik dan ook begonnen met het ontwikkelen van een ‘Client Awareness Calender’, met elke week een
pg 87
van Raden van Commissarissen betrof. Belangenverstrengeling lag op de loer. Daarnaast had ik behoefte aan vrijheid en flexibiliteit. Ik vind het zalig dat ik nu zelf mijn opdrachtgevers kan kiezen. Ik voel echt dat ik ondernemer ben.” Er lopen vier rode draden door haar werkzame leven: “De culturele, HR-, commerciële en politieke lijn. Ik houd van die breedte.” Van Zuijlen is nooit ambtenaar geweest en voelt zich meer aangetrokken tot het bedrijfsleven dan tot de ambtenarij. Toch werkt ze ook graag (en veel) voor ministeries en dat is niet vreemd voor iemand die ervan houdt ingewikkelde zaken helder te maken: “Intellectueel zitten de ministeries op een heel hoog niveau, qua complexiteit is het daar veel lastiger. In het bedrijfsleven is het vaak voldoende op een paar knoppen te drukken.”
Marjet van Zuijlen is, na het cum laude afronden van haar studie Contemporaine Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, in 1990 afgestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam, studierichting Politicologie/Bestuurskunde. Daarna werkte zij bij het opleidingsinstituut van de Partij van de Arbeid en enkele jaren als recruiter bij de personeelsdienst van KPN. In 1994 was zij één van de ontdekkingen van PvdA-voorzitter Felix Rottenberg. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van dat jaar kwam zij in het parlement. Ze hield zich onder meer bezig met liberalisering van de economische wetgeving en mediawetgeving. Tevens was ze fractiesecretaris. Na haar afscheid als parlementariër werd ze partner van en directeur bij de Deloitte Human Capital Group. Sinds 1 juni 2009 is Van Zuijlen zelfstandig ondernemer. Ze heeft een groot aantal publicaties doen verschijnen en wordt vanuit haar ervaring regelmatig gevraagd als voorzitter voor congressen en seminars.
“Attitudes, zowel negatieve als positieve, hebben geweldige invloed op het succes van organisaties én personen. Ze zijn besmettelijk en beïnvloeden het eindresultaat! Daarom reik ik tijdens interactieve en uitdagende optredens als motiverend spreker krachtige technieken aan om, in de huidige competitieve en snel veranderende markt, succesvolle attitudes te kunnen behouden. Attitude kun je niet spellen zonder u!”, zegt Paul Abma, die een academische graad (educatie) heeft behaald in Groot-Brittannië en onderzoek heeft gedaan naar factoren die het succes van teams en personen bepalen. “Succes heeft niet zozeer te maken met hun bedoelingen, maar veel meer met de manier waarop ze resultaten behalen.” “Mensen die teleurgesteld of bang zijn en zich laten leiden door hun gevoelens kunnen vaak geen briljante analyses maken of intelligente besluiten nemen. Ze hebben de neiging problemen groter te maken dan ze zijn. Echte leiders zien wat er werkelijk aan de hand is, zijn in staat te zien hoe het beter kan en handelen daarnaar. Juist in deze economisch onzekere tijd is het belangrijk dat organisaties en hun medewerkers niet vallen, maar terugvallen op instrumenten die ervoor zorgen dat ze hun hoofd niet verliezen en emotioneel fit blijven. Problemen en Blijdschap horen bij elkaar! We moeten niet alleen positief, maar vooral intelligent denken. De gigant in mensen wakker maken is wat mij inspireert.” De sleutel van zijn succes is de grote inspanning die hij steekt in het onderzoeken van de wensen en de business van zijn klanten. “Ik vertaal hun serieuze boodschap in woordspelingen, beelden, metaforen en humor, die daardoor goed tussen de oren van de deelnemers aan de trainingen, seminars en workshops blijft hangen. Vaak krijgen de deelnemers geplastificeerde visitekaartjes mee waarop de belangrijkste boodschap staat, zodat ze die niet snel vergeten.” Abma houdt niet van academische taal, maar van ‘praat op maat’. “Ik breng geen koffers vol gaapverwekkende wetenschappelijke betogen of overdreven peptalks mee, maar een oud koffertje waar ik op mijn eigen manier van alles uithaal (herkenbaarheid, inzicht en enthousiasme), zonder uit te halen naar mensen en bedrijven.” Hij heeft wel de ruimte nodig, vooral tijdens presentaties waarbij hij soms wel zes flip-overs (grote schrijfblokken op een standaard) gebruikt. Wanneer het een heel grote zaal is met veel publiek gebruikt hij megaflip-overs zodat zelfs de mensen op de achterste rij het goed kunnen zien. “En ik moet natuurlijk ook kunnen dansen en springen.” Dat heeft Abma, wiens tweede boek ‘De beslissing’ volgend jaar uitkomt, bijnamen opgeleverd als ‘de resultatenregisseur’ en ‘een gekke vent met inhoud’ en daar is hij heel blij mee. “Alle mensen zijn op deze wereld gekomen om een succes te zijn of succes te hebben en ik wil ze daarbij steunen.”
P.A.U.L “Prettig Als U Lacht, A.B.M.A. Altijd Bezig Met Attitudes.”
marjetvanzuijlen@speakersacademy.eu
“Lofwaardig is te doen wat men behoort te doen, niet wat men zou kunnen doen.” — Senera — 86
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Keynote spreker en trainer Paul Abma, auteur van ‘AHHA’ (‘Attitude Heeft Het Allemaal’), wil zoveel mogelijk organisaties en personen helpen zichzelf te zijn. Tijdens dynamische, onderhoudende en gegarandeerd powerpointvrije workshops, seminars en trainingen presenteert hij direct inzetbare groeistrategieën, -ideeën, kennis, vaardigheden en attitudes die tot succes leiden. Ook als veelgevraagd dagvoorzitter. Abma boeit en inspireert het publiek tot de allerlaatste minuut doordat hij Leren en Lachen op unieke wijze weet te combineren.
paulabma@speakersacademy.eu
Tekst: Jacques Geluk 87
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
PSYCHOLOGIE
Niet weten wie je bent, is niet weten wat je wilt drs. Nienke Wijnants Dertigers staan voor grote beslissingen op het gebied van werken, wonen, relaties en kinderen. Ze zijn perfectionistisch, hebben moeite met de vele keuzes die het leven biedt, staan voortdurend voor dilemma’s en lijden aan keuzestress. “Door onderzoek weet ik dat het dertigersdilemma een existentiële kwestie is. Als je niet weet wie je bent, kun je ook niet bedenken wat voor partner of baan je wilt en of er plaats is voor kinderen”, zegt psycholoog,
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Reineke Ekering
loopbaanconsultant, schrijfster én dertiger Nienke Wijnants.
V
Vorig jaar is Nienkes eerste boek ‘Het dertigersdilemma’ verschenen. “Ik vond het moeilijk onderwerpen als zingeving, zelfkennis, authenticiteit en geluk goed in te passen. Ik was bang dat het te zweverig zou worden en wilde ook voorkomen dat mensen het zouden zien als het zoveelste zelfhulpboek uit Amerika. Ik heb mijn lezers misschien wel schromelijk onderschat, want juist van deze hoofdstukken waren zij het meest gecharmeerd. Ze gaven aan bij zichzelf te merken dat alles op authenticiteit en dus eigenlijk één vraag - ‘Wie ben ik echt?’ - is terug te voeren. Het wordt in deze snelle wereld steeds moeilijker voor mensen van binnenuit te bedenken wat ze zelf willen met hun leven en wat ze leuk vinden. Ze maken steeds vaker sociale vergelijkingen en kijken vooral naar buren of collega’s om te bepalen wat hip en in is. Ze willen net zo’n hippe auto, of een nog mooier huis. Dat is een groeiend probleem. Daarom gaat mijn tweede boek helemaal over existentiële vraagstukken. Het heerlijke van mijn eerste boek is overigens wel dat ik daarin het onderwerp dertigersdilemma heel breed heb kunnen behandelen. Het is eigenlijk een schets
van een generatie in de maatschappelijke context van nu.” In feite gaat Nienkes debuut over jonge, hoger opgeleide mannen en vrouwen tussen 25 en 35 jaar. “Vroeger werd jonger getrouwd en kregen mensen eerder kinderen, maar waren ze later succesvol, geslaagd en onafhankelijk. Nu concentreert alles zich rond het dertigste levensjaar.” Nienke spreekt niet alleen als pyscholoog en professioneel loopbaanadviseur, ze
“Mensen van 29, die een midlife crisis leken te hebben!” weet uit eigen ervaring wat keuzestress is. “Toen ik klaar was met mijn studie psychologie lagen de banen voor het oprapen. Mijn ouders bestempelden het als een grote luxe dat ik met mijn studie alle kanten op kon, maar door al die mogelijkheden was het heel ingewikkeld de juiste
88
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
keuze te maken. Ik wil daar nu niet zielig over doen, omdat het beter was dan in de jaren tachtig, toen er helemaal geen keuzemogelijkheden waren. Toch beschouw ik het als mijn eerste eigen dertigersdilemma, want zeker als de wereld voor je openligt is de druk om te slagen heel groot. Na negen maanden van zelfonderzoeken en gesprekken kwam ik erachter wat ik wilde. Ik werd, 26 jaar oud, aangenomen als zo’n beetje de jongste loopbaandeskundige van Nederland. Ik denk dat mijn bazen zagen aankomen dat na het ineenstorten van de economie en het uiteenspatten van de internetbubbel de vraag naar jonge loopbaanadviseurs zou groeien, omdat jongeren het misschien prettig zouden vinden te worden geadviseerd door een generatiegenoot. Helemaal altruïstisch waren ze niet. Ik kwam net van de universiteit, dus ik was ook goedkoop!” Samenvattend zegt Nienke: “Dertigers vinden het aantrekkelijk uit zoveel mogelijkheden te kunnen kiezen, maar ook moeilijk. Daardoor krijgen ze soms een onbestemd gevoel van ontevredenheid of onzekerheid. Kiezen uit dertig soorten jam, in plaats van zes, gaat nog. Als je hetzelfde gevoel krijgt
bij partner- of loopbaankeuze brengt dat een grote druk met zich mee, omdat het gaat om verstrekkende, ingrijpende keuzes voor de rest van je leven. Sommigen zijn zo bang dat ze door de vele opties die ze hebben de verkeerde keuzes maken, dat ze in totale passiviteit belanden. Anderen krijgen last van geanticipeerde spijt: spijt die je verwacht te ervaren als je de verkeerde optie kiest.”
Groot onderzoek “Als loopbaanconsultant kreeg ik steeds meer dertigers aan tafel, die last hadden van keuzestress. Ze waren ontslagen, zochten een baan of waren bang dat ze geen relatie konden krijgen. Veel leeftijdgenoten waren immers al getrouwd en hadden kinderen. Uit die gesprekken bleek dat dertigers een ideaalbeeld nastreven. Ook de partner moet perfect zijn en ze zoeken net zolang tot ze hem of haar hebben gevonden. Dat is natuurlijk een illusie, want de ideale partner als zodanig bestaat niet.” Volgens Nienke zijn de meesten continu een beetje teleurgesteld over hun eigen situatie. “Dat vond ik toen al heel apart. Opvallend was dat ik ook dertigers bij me
kreeg die het perfecte plaatje voor elkaar leken te hebben, maar zich ineens zuchtend afvroegen ‘Is dit het nu en moet ik zo nog twintig jaar verder?’ of ‘Wat is het nut van mijn leven eigenlijk?’ Mensen van 29, die een midlife crisis leken te hebben! Dat was aanleiding om terug te gaan naar de Universiteit van Amsterdam om een grootschalig wetenschappelijk onderzoek op te zetten. Dat deed ik om puur praktische redenen: wanneer ik de problemen van de 25- tot 35-jarigen precies zou kennen, zou
“De ideale partner is een illusie.” ik een beter loopbaanprogramma voor die groep kunnen opbouwen. Tot mijn verbazing, omdat ik dacht dat ze het niet zouden willen toegeven, zei 72 procent van de ondervraagden de dilemma’s zelf te ervaren. Negentig procent herkende het fenomeen bij leeftijdgenoten.” De resultaten laten verder zien dat mensen rond hun 25ste mild last krijgen van dertigers-
89
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
dilemma’s. Hun opleiding is afgerond het het kindervraagstuk speelt nog niet zo. Bij het ouder worden komen er steeds meer twijfels op relatie- en carrièreniveau, tot de dertig is gepasseerd. Dan is een aantal grote knopen doorgehakt, zijn er minder open eindjes en krijgen ze minder last van dilemma’s. Nienke: “Wanneer mensen eenmaal een huis en een baan hebben, is antwoord vinden op de kindervraag ook gemakkelijker.” Vrouwen hebben meer last van dertigersdilemma’s dan mannen. “Misschien komt dat omdat ze bij het invullen van een vragenlijst eerder toegeven dat ze er last van hebben, mannen vinden dat niet stoer. Bewezen is dat het kindervraagstuk voor veel vrouwen een bron van twijfels en onzekerheden is, terwijl mannen dat meer zien als een probleem van hun partner. Geen man heeft ooit tegen mij gezegd: ‘Als ik een baby wil moet ik opschieten en hoe zal dat mijn loopbaan beïnvloeden?’ In het onderzoek waren een test en een persoonlijkheidsvragenlijst opgenomen. Uit de antwoorden blijkt dat vooral neuroticisme een factor is die het verschil tussen de seksen bepaalt.
PSYCHOLOGIE
Niet weten wie je bent, is niet weten wat je wilt drs. Nienke Wijnants Dertigers staan voor grote beslissingen op het gebied van werken, wonen, relaties en kinderen. Ze zijn perfectionistisch, hebben moeite met de vele keuzes die het leven biedt, staan voortdurend voor dilemma’s en lijden aan keuzestress. “Door onderzoek weet ik dat het dertigersdilemma een existentiële kwestie is. Als je niet weet wie je bent, kun je ook niet bedenken wat voor partner of baan je wilt en of er plaats is voor kinderen”, zegt psycholoog,
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Reineke Ekering
loopbaanconsultant, schrijfster én dertiger Nienke Wijnants.
V
Vorig jaar is Nienkes eerste boek ‘Het dertigersdilemma’ verschenen. “Ik vond het moeilijk onderwerpen als zingeving, zelfkennis, authenticiteit en geluk goed in te passen. Ik was bang dat het te zweverig zou worden en wilde ook voorkomen dat mensen het zouden zien als het zoveelste zelfhulpboek uit Amerika. Ik heb mijn lezers misschien wel schromelijk onderschat, want juist van deze hoofdstukken waren zij het meest gecharmeerd. Ze gaven aan bij zichzelf te merken dat alles op authenticiteit en dus eigenlijk één vraag - ‘Wie ben ik echt?’ - is terug te voeren. Het wordt in deze snelle wereld steeds moeilijker voor mensen van binnenuit te bedenken wat ze zelf willen met hun leven en wat ze leuk vinden. Ze maken steeds vaker sociale vergelijkingen en kijken vooral naar buren of collega’s om te bepalen wat hip en in is. Ze willen net zo’n hippe auto, of een nog mooier huis. Dat is een groeiend probleem. Daarom gaat mijn tweede boek helemaal over existentiële vraagstukken. Het heerlijke van mijn eerste boek is overigens wel dat ik daarin het onderwerp dertigersdilemma heel breed heb kunnen behandelen. Het is eigenlijk een schets
van een generatie in de maatschappelijke context van nu.” In feite gaat Nienkes debuut over jonge, hoger opgeleide mannen en vrouwen tussen 25 en 35 jaar. “Vroeger werd jonger getrouwd en kregen mensen eerder kinderen, maar waren ze later succesvol, geslaagd en onafhankelijk. Nu concentreert alles zich rond het dertigste levensjaar.” Nienke spreekt niet alleen als pyscholoog en professioneel loopbaanadviseur, ze
“Mensen van 29, die een midlife crisis leken te hebben!” weet uit eigen ervaring wat keuzestress is. “Toen ik klaar was met mijn studie psychologie lagen de banen voor het oprapen. Mijn ouders bestempelden het als een grote luxe dat ik met mijn studie alle kanten op kon, maar door al die mogelijkheden was het heel ingewikkeld de juiste
88
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
keuze te maken. Ik wil daar nu niet zielig over doen, omdat het beter was dan in de jaren tachtig, toen er helemaal geen keuzemogelijkheden waren. Toch beschouw ik het als mijn eerste eigen dertigersdilemma, want zeker als de wereld voor je openligt is de druk om te slagen heel groot. Na negen maanden van zelfonderzoeken en gesprekken kwam ik erachter wat ik wilde. Ik werd, 26 jaar oud, aangenomen als zo’n beetje de jongste loopbaandeskundige van Nederland. Ik denk dat mijn bazen zagen aankomen dat na het ineenstorten van de economie en het uiteenspatten van de internetbubbel de vraag naar jonge loopbaanadviseurs zou groeien, omdat jongeren het misschien prettig zouden vinden te worden geadviseerd door een generatiegenoot. Helemaal altruïstisch waren ze niet. Ik kwam net van de universiteit, dus ik was ook goedkoop!” Samenvattend zegt Nienke: “Dertigers vinden het aantrekkelijk uit zoveel mogelijkheden te kunnen kiezen, maar ook moeilijk. Daardoor krijgen ze soms een onbestemd gevoel van ontevredenheid of onzekerheid. Kiezen uit dertig soorten jam, in plaats van zes, gaat nog. Als je hetzelfde gevoel krijgt
bij partner- of loopbaankeuze brengt dat een grote druk met zich mee, omdat het gaat om verstrekkende, ingrijpende keuzes voor de rest van je leven. Sommigen zijn zo bang dat ze door de vele opties die ze hebben de verkeerde keuzes maken, dat ze in totale passiviteit belanden. Anderen krijgen last van geanticipeerde spijt: spijt die je verwacht te ervaren als je de verkeerde optie kiest.”
Groot onderzoek “Als loopbaanconsultant kreeg ik steeds meer dertigers aan tafel, die last hadden van keuzestress. Ze waren ontslagen, zochten een baan of waren bang dat ze geen relatie konden krijgen. Veel leeftijdgenoten waren immers al getrouwd en hadden kinderen. Uit die gesprekken bleek dat dertigers een ideaalbeeld nastreven. Ook de partner moet perfect zijn en ze zoeken net zolang tot ze hem of haar hebben gevonden. Dat is natuurlijk een illusie, want de ideale partner als zodanig bestaat niet.” Volgens Nienke zijn de meesten continu een beetje teleurgesteld over hun eigen situatie. “Dat vond ik toen al heel apart. Opvallend was dat ik ook dertigers bij me
kreeg die het perfecte plaatje voor elkaar leken te hebben, maar zich ineens zuchtend afvroegen ‘Is dit het nu en moet ik zo nog twintig jaar verder?’ of ‘Wat is het nut van mijn leven eigenlijk?’ Mensen van 29, die een midlife crisis leken te hebben! Dat was aanleiding om terug te gaan naar de Universiteit van Amsterdam om een grootschalig wetenschappelijk onderzoek op te zetten. Dat deed ik om puur praktische redenen: wanneer ik de problemen van de 25- tot 35-jarigen precies zou kennen, zou
“De ideale partner is een illusie.” ik een beter loopbaanprogramma voor die groep kunnen opbouwen. Tot mijn verbazing, omdat ik dacht dat ze het niet zouden willen toegeven, zei 72 procent van de ondervraagden de dilemma’s zelf te ervaren. Negentig procent herkende het fenomeen bij leeftijdgenoten.” De resultaten laten verder zien dat mensen rond hun 25ste mild last krijgen van dertigers-
89
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
dilemma’s. Hun opleiding is afgerond het het kindervraagstuk speelt nog niet zo. Bij het ouder worden komen er steeds meer twijfels op relatie- en carrièreniveau, tot de dertig is gepasseerd. Dan is een aantal grote knopen doorgehakt, zijn er minder open eindjes en krijgen ze minder last van dilemma’s. Nienke: “Wanneer mensen eenmaal een huis en een baan hebben, is antwoord vinden op de kindervraag ook gemakkelijker.” Vrouwen hebben meer last van dertigersdilemma’s dan mannen. “Misschien komt dat omdat ze bij het invullen van een vragenlijst eerder toegeven dat ze er last van hebben, mannen vinden dat niet stoer. Bewezen is dat het kindervraagstuk voor veel vrouwen een bron van twijfels en onzekerheden is, terwijl mannen dat meer zien als een probleem van hun partner. Geen man heeft ooit tegen mij gezegd: ‘Als ik een baby wil moet ik opschieten en hoe zal dat mijn loopbaan beïnvloeden?’ In het onderzoek waren een test en een persoonlijkheidsvragenlijst opgenomen. Uit de antwoorden blijkt dat vooral neuroticisme een factor is die het verschil tussen de seksen bepaalt.
Vrouwen zijn emotioneel wat minder stabiel en daardoor vatbaarder voor piekeren, peinzen en twijfelen. Doordat dit juist de kenmerken zijn van het dertigersdilemma hebben vrouwen alleen al door hun vrouwzijn meer last.” “Toen de media zes jaar geleden lucht kregen van mijn onderzoek brak een hectische tijd aan”, zegt Nienke. “Het was kennelijk iets waar veel mensen mee rondliepen, maar er was nog geen naam voor
“Vrouwen hebben meer last van het dertigersdilemma.” en niemand had het nog beschreven. Op aanraden van de universiteit ben ik, naast mijn voltijdsbaan, in 2006 begonnen met promotieonderzoek. Mijn privé-keuzes liepen daar echter doorheen. Mijn man en ik waren al sinds 2004 bezig naar Amerika te gaan. Twee jaar later wonnen we een ‘green card’ en konden we verhuizen. Ik zette het promotieonderzoek stop, omdat
ik geen Amerikanen maar Nederlandse mensen wilde onderzoeken, en nam ontslag. Er lagen al enige tijd aanvragen van twee uitgeverijen, die onder het motto ‘een proefschrift lezen mensen niet, een populair-wetenschappelijk boek wel’, een boek over het dertigersdilemma wilden uitbrengen. Acht maanden voordat we vertrokken heb ik het geschreven.” Inmiddels zijn er 25.000 exemplaren van ‘Het dertigers dilemma’ verkocht en gaan er nog steeds maandelijks 500 tot 1000 exemplaren over de toonbank. Of vrouwen het boek vaker kopen dan mannen weet ze niet, maar van de honderden emails die ze heeft gekregen is 60 à 70 procent afkomstig van mannen. “Dat zegt niets over de verkoopaantallen, want het kan best zijn dat een kleine groep mannen het boek koopt en zij juist degenen zijn die mij schrijven. Wel komen er wat meer vrouwen dan mannen naar mijn lezingen, workshops en presentaties.” Nienke, die met man en kinderen in Cambridge, Massachusetts, woont, komt vier, vijf keer per jaar Nederland voor het geven van lezingen en workshops. ze is daarnaast voltijds schrijfster en adviseur op het gebied van dertigersdilemma’s, ook voor bedrijven. “Ik zet eigenlijk live voort wat ik eerder heb opgeschreven.”
Angélique Koopmans
Er is niets mis met dat lichaam Alleen de kleding moet op maat gemaakt worden “Ik wil er een paar kilootjes af hebben.” “Vroeger paste ik in een maatje 38 en als ik m’n best doe bereik ik dat wel weer.” “Ik heb de broek vast een maatje kleiner gekocht, dan weet ik zeker dat ik ga afvallen.” Tuuuuurlijk!
Confectie en maattabellen zijn het gevolg van massaconsumptie en het invoeren van massaproductie in kleding. Gemiddelde maten zijn bedacht om zo effectief mogelijk te produceren en ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen in confectiekleding passen. Alleen, een maat 36 of 42 bij het ene merk is niet hetzelfde als bij het andere merk. Bovendien is niemand gemiddeld. Het is statistisch gezien dus een toevalstreffer als je in een bepaalde confectiemaat past. En dan hebben we het nog niet eens over alle modegrillen in stijlen en kleuren waar we geacht worden aan mee te doen. Die veranderen per seizoen of soms zelfs per maand. Of het gebrek aan kwaliteit, waardoor kleding een wegwerpartikel wordt. Twee keer dragen en het kan de prullenbak in. Hoe duurzaam is dat?
nienkewijnants@speakersacademy.eu
”Als we onszelf goed kennen weten we ook hoever we gaan kunnen.” — M. Rutherford —
90
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
LEIDERSCHAP LEIDERSCHAP Ien G.M. van der Pol:
‘Inclusive leadership’ voor morgen “Managers hebben vooral aandacht voor financieel-economische indicatoren; mensen moeten steeds meer en steeds sneller presteren in steeds minder tijd. Multitasken betekent in werkelijkheid door alles afgeleid worden. Steeds meer mensen raken fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput. Wat kunnen moderne leiders hiermee? Welke modellen helpen ons nog?”
Waar maken wij, vrouwen, ons druk om? Waarom excuseren we ons dat we niet in confectiematen passen?
Drs. Nienke Wijnants is psycholoog, loopbaanadviseur en schrijfster. Ze is op 30 oktober 1974 geboren in Groningen, maar opgegroeid in Den Haag en Voorburg. Wijnants studeerde psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en trad daarna als loopbaanconsultant in dienst van Converge. In 2003 deed ze onderzoek naar de zingevingsvragen waarmee dertigers worstelen. Drie jaar later begon ze aan een promotieonderzoek over hetzelfde onderwerp. Ze heeft dat niet afgerond, maar wel het populair-wetenschappelijke boek ‘Het dertigersdilemma’ geschreven (Uitgeverij Bert Bakker, ISBN 978-903513270-2). Wijnants woont nu in de Verenigde Staten en is bezig met het voorbereiden van haar tweede boek.
LEIDERSCHAP
Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor het ambachtelijk kleermakersvak en wordt de behoefte aan kwaliteitskleding die op maat is gemaakt groter. Een vakman of vakvrouw die op basis van persoonlijke stofen stijlkeuzes van scratch af aan passende kledingstukken vervaardigt. Laat die paar kilootjes lekker zitten. De kleding moet gewoon op maat gemaakt worden! angeliquekoopmans@speakersacademy.eu
Ien van der Pol is oprichter van de Alba-university voor coaching en leiderschap en ze heeft een missie: welzijn en welvaart voor mens en organisatie. U maakt zich zorgen over toekomstig leiderschap. “Ja, het korte termijnbeleid van veel CEO’s om vooral de aandeelhouders tevreden te houden, blijkt nu rampzalig. Bloeiende bedrijven gaan er aan ten onder. De eenzijdige focus op financieel-economische waarden houdt geen rekening met even belangrijke sociale en emotionele behoeften. De gerichtheid op aandeelhouderswaarde is al eens omschreven als een ‘virus’, en we weten: virussen maken mensen en organisaties ziek. We hebben de grenzen bereikt van het “Anglo-Amerikaanse Model” waarin logica, ratio, strategische analyse, maximale winst, aandeelhouderswaarde, overnames, calculeren en controle leidend zijn. Mensen haken af. Laten we wel wezen: computers doen de calculaties en analyses sneller en beter dan wij!” Gebeurt dit overal? “In het algemeen zie ik dat wel. We leven in vreemde en verwarrende tijden. Globalisatie, opwarming van de aarde, tekort aan natuurlijke grondstoffen, gebrek aan water en een nog groter gebrek aan communicatie en begrip. Wij zijn dag en nacht online, we hebben allemaal een mobiel maar we hebben nog steeds moeite om echt met elkaar te communiceren. We hebben meer stress en minder tijd dan ooit, ondanks alle elektronische gadgets die bedoeld waren om het ons makkelijker te maken. We zijn de wereld en onszelf aan het uitputten.” Wat kunnen we doen? “Om totale uitputting van mens en milieu te voorkomen, zullen we deze desastreuze vicieuze cirkel moeten doorbreken. Ik ben er van overtuigd dat het nog niet te laat is. Ik geloof ook dat de oplossing ligt in het opleiden van een hele nieuwe generatie leiders en managers, die bouwen aan duurzame welvaart en welzijn, niet alleen voor aandeelhouders, maar voor de hele organisatie; medewerkers, klanten, leveranciers, inclusief de sociale omgeving. Toekomstige leiders en managers zullen aandacht moeten be-
steden aan cognitive, fysieke, psychologische, spirituele, en sociale behoeften van mensen en organisaties, rekening houdend met de contextuele situatie. Deze holistische benadering heb ik samengevat in een model van Inclusive Leadership. Het is een simpel model van aandacht, wat op alle niveaus is toe te passen.”
Hoe implementeer je Inclusive Leadership? “Door MBA- en leiderschapsopleidingen te verbeteren. We hebben geen ‘business administrators’ meer nodig, we hebben een nieuw soort leider nodig. Leiders die aandacht schenken aan het geheel, aan álle stakeholders. Leiders voor de lange termijn, met een diep gevoelde sociale verantwoordelijkheid, en die dit in praktijk brengen via Inclusief Leiderschap. Deze aanpak verbetert aantoonbaar het welbevinden van individuele medewerkers, van managers en teams en daarmee de welvaart van de organisatie, en zelfs van de wereld. Wat je aandacht geeft dat groeit. Inclusive leaders kunnen de wereld verbeteren.” Waarin verschillen die dan? “Ze gebruiken beide hersenhelften. Ze geven aandacht aan het geheel en ze laten anderen schitteren. Ze stellen vragen in plaats van te vertellen hoe het moet. Ze verbinden feiten en cijfers met ervaring, intuïtie en creativiteit. En ze zijn integer, authentiek en toekomstgericht. Ze verbinden hun kennis en kunde met bezieling en wijsheid. Inclusieve leiders zijn wijze leiders.” door René Warmerdam
91
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Vrouwen zijn emotioneel wat minder stabiel en daardoor vatbaarder voor piekeren, peinzen en twijfelen. Doordat dit juist de kenmerken zijn van het dertigersdilemma hebben vrouwen alleen al door hun vrouwzijn meer last.” “Toen de media zes jaar geleden lucht kregen van mijn onderzoek brak een hectische tijd aan”, zegt Nienke. “Het was kennelijk iets waar veel mensen mee rondliepen, maar er was nog geen naam voor
“Vrouwen hebben meer last van het dertigersdilemma.” en niemand had het nog beschreven. Op aanraden van de universiteit ben ik, naast mijn voltijdsbaan, in 2006 begonnen met promotieonderzoek. Mijn privé-keuzes liepen daar echter doorheen. Mijn man en ik waren al sinds 2004 bezig naar Amerika te gaan. Twee jaar later wonnen we een ‘green card’ en konden we verhuizen. Ik zette het promotieonderzoek stop, omdat
ik geen Amerikanen maar Nederlandse mensen wilde onderzoeken, en nam ontslag. Er lagen al enige tijd aanvragen van twee uitgeverijen, die onder het motto ‘een proefschrift lezen mensen niet, een populair-wetenschappelijk boek wel’, een boek over het dertigersdilemma wilden uitbrengen. Acht maanden voordat we vertrokken heb ik het geschreven.” Inmiddels zijn er 25.000 exemplaren van ‘Het dertigers dilemma’ verkocht en gaan er nog steeds maandelijks 500 tot 1000 exemplaren over de toonbank. Of vrouwen het boek vaker kopen dan mannen weet ze niet, maar van de honderden emails die ze heeft gekregen is 60 à 70 procent afkomstig van mannen. “Dat zegt niets over de verkoopaantallen, want het kan best zijn dat een kleine groep mannen het boek koopt en zij juist degenen zijn die mij schrijven. Wel komen er wat meer vrouwen dan mannen naar mijn lezingen, workshops en presentaties.” Nienke, die met man en kinderen in Cambridge, Massachusetts, woont, komt vier, vijf keer per jaar Nederland voor het geven van lezingen en workshops. ze is daarnaast voltijds schrijfster en adviseur op het gebied van dertigersdilemma’s, ook voor bedrijven. “Ik zet eigenlijk live voort wat ik eerder heb opgeschreven.”
Angélique Koopmans
Er is niets mis met dat lichaam Alleen de kleding moet op maat gemaakt worden “Ik wil er een paar kilootjes af hebben.” “Vroeger paste ik in een maatje 38 en als ik m’n best doe bereik ik dat wel weer.” “Ik heb de broek vast een maatje kleiner gekocht, dan weet ik zeker dat ik ga afvallen.” Tuuuuurlijk!
Confectie en maattabellen zijn het gevolg van massaconsumptie en het invoeren van massaproductie in kleding. Gemiddelde maten zijn bedacht om zo effectief mogelijk te produceren en ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen in confectiekleding passen. Alleen, een maat 36 of 42 bij het ene merk is niet hetzelfde als bij het andere merk. Bovendien is niemand gemiddeld. Het is statistisch gezien dus een toevalstreffer als je in een bepaalde confectiemaat past. En dan hebben we het nog niet eens over alle modegrillen in stijlen en kleuren waar we geacht worden aan mee te doen. Die veranderen per seizoen of soms zelfs per maand. Of het gebrek aan kwaliteit, waardoor kleding een wegwerpartikel wordt. Twee keer dragen en het kan de prullenbak in. Hoe duurzaam is dat?
nienkewijnants@speakersacademy.eu
”Als we onszelf goed kennen weten we ook hoever we gaan kunnen.” — M. Rutherford —
90
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
LEIDERSCHAP LEIDERSCHAP Ien G.M. van der Pol:
‘Inclusive leadership’ voor morgen “Managers hebben vooral aandacht voor financieel-economische indicatoren; mensen moeten steeds meer en steeds sneller presteren in steeds minder tijd. Multitasken betekent in werkelijkheid door alles afgeleid worden. Steeds meer mensen raken fysiek, mentaal en emotioneel uitgeput. Wat kunnen moderne leiders hiermee? Welke modellen helpen ons nog?”
Waar maken wij, vrouwen, ons druk om? Waarom excuseren we ons dat we niet in confectiematen passen?
Drs. Nienke Wijnants is psycholoog, loopbaanadviseur en schrijfster. Ze is op 30 oktober 1974 geboren in Groningen, maar opgegroeid in Den Haag en Voorburg. Wijnants studeerde psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en trad daarna als loopbaanconsultant in dienst van Converge. In 2003 deed ze onderzoek naar de zingevingsvragen waarmee dertigers worstelen. Drie jaar later begon ze aan een promotieonderzoek over hetzelfde onderwerp. Ze heeft dat niet afgerond, maar wel het populair-wetenschappelijke boek ‘Het dertigersdilemma’ geschreven (Uitgeverij Bert Bakker, ISBN 978-903513270-2). Wijnants woont nu in de Verenigde Staten en is bezig met het voorbereiden van haar tweede boek.
LEIDERSCHAP
Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor het ambachtelijk kleermakersvak en wordt de behoefte aan kwaliteitskleding die op maat is gemaakt groter. Een vakman of vakvrouw die op basis van persoonlijke stofen stijlkeuzes van scratch af aan passende kledingstukken vervaardigt. Laat die paar kilootjes lekker zitten. De kleding moet gewoon op maat gemaakt worden! angeliquekoopmans@speakersacademy.eu
Ien van der Pol is oprichter van de Alba-university voor coaching en leiderschap en ze heeft een missie: welzijn en welvaart voor mens en organisatie. U maakt zich zorgen over toekomstig leiderschap. “Ja, het korte termijnbeleid van veel CEO’s om vooral de aandeelhouders tevreden te houden, blijkt nu rampzalig. Bloeiende bedrijven gaan er aan ten onder. De eenzijdige focus op financieel-economische waarden houdt geen rekening met even belangrijke sociale en emotionele behoeften. De gerichtheid op aandeelhouderswaarde is al eens omschreven als een ‘virus’, en we weten: virussen maken mensen en organisaties ziek. We hebben de grenzen bereikt van het “Anglo-Amerikaanse Model” waarin logica, ratio, strategische analyse, maximale winst, aandeelhouderswaarde, overnames, calculeren en controle leidend zijn. Mensen haken af. Laten we wel wezen: computers doen de calculaties en analyses sneller en beter dan wij!” Gebeurt dit overal? “In het algemeen zie ik dat wel. We leven in vreemde en verwarrende tijden. Globalisatie, opwarming van de aarde, tekort aan natuurlijke grondstoffen, gebrek aan water en een nog groter gebrek aan communicatie en begrip. Wij zijn dag en nacht online, we hebben allemaal een mobiel maar we hebben nog steeds moeite om echt met elkaar te communiceren. We hebben meer stress en minder tijd dan ooit, ondanks alle elektronische gadgets die bedoeld waren om het ons makkelijker te maken. We zijn de wereld en onszelf aan het uitputten.” Wat kunnen we doen? “Om totale uitputting van mens en milieu te voorkomen, zullen we deze desastreuze vicieuze cirkel moeten doorbreken. Ik ben er van overtuigd dat het nog niet te laat is. Ik geloof ook dat de oplossing ligt in het opleiden van een hele nieuwe generatie leiders en managers, die bouwen aan duurzame welvaart en welzijn, niet alleen voor aandeelhouders, maar voor de hele organisatie; medewerkers, klanten, leveranciers, inclusief de sociale omgeving. Toekomstige leiders en managers zullen aandacht moeten be-
steden aan cognitive, fysieke, psychologische, spirituele, en sociale behoeften van mensen en organisaties, rekening houdend met de contextuele situatie. Deze holistische benadering heb ik samengevat in een model van Inclusive Leadership. Het is een simpel model van aandacht, wat op alle niveaus is toe te passen.”
Hoe implementeer je Inclusive Leadership? “Door MBA- en leiderschapsopleidingen te verbeteren. We hebben geen ‘business administrators’ meer nodig, we hebben een nieuw soort leider nodig. Leiders die aandacht schenken aan het geheel, aan álle stakeholders. Leiders voor de lange termijn, met een diep gevoelde sociale verantwoordelijkheid, en die dit in praktijk brengen via Inclusief Leiderschap. Deze aanpak verbetert aantoonbaar het welbevinden van individuele medewerkers, van managers en teams en daarmee de welvaart van de organisatie, en zelfs van de wereld. Wat je aandacht geeft dat groeit. Inclusive leaders kunnen de wereld verbeteren.” Waarin verschillen die dan? “Ze gebruiken beide hersenhelften. Ze geven aandacht aan het geheel en ze laten anderen schitteren. Ze stellen vragen in plaats van te vertellen hoe het moet. Ze verbinden feiten en cijfers met ervaring, intuïtie en creativiteit. En ze zijn integer, authentiek en toekomstgericht. Ze verbinden hun kennis en kunde met bezieling en wijsheid. Inclusieve leiders zijn wijze leiders.” door René Warmerdam
91
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
GENEESKUNDE
‘Elke patiënt is een parel’ prof. dr. Bob Pinedo Toen Bob Pinedo in 1972 zijn loopbaan als chef de clinique in het Academisch Ziekenhuis Utrecht begon, stond de zorg aan kankerpatiënten nog in de kinderschoenen. Chemotherapie bestond niet en gespecialiseerde pijnbestrijding moest nog worden ontwikkeld. Wie niet geopereerd kon worden, lag in bed te wachten op de dood. Professor Pinedo kon dat niet aanzien. Hij besloot zich helemaal op de kankerpatiënt te richten en zette de oncologie in Nederland op de kaart. Vorig jaar oktober nam de vooraanstaande kankerspecialist afscheid van het VU Medisch Centrum te Amsterdam. Maar in plaats van te genieten van zijn welverdiende pensioen, is hij nog altijd hard aan het werk. “Voor patiënten blijf ik tijd maken. Zij zijn mijn grootste inspiratiebron.”
H
Hij moet nadenken over de vraag wat er sinds het ingaan van zijn pensioen - in oktober vorig jaar - is veranderd in zijn dagelijkse leven. Even lijkt het er op dat hij niets kan bedenken. Maar plotseling komen er pretlichtjes in zijn donkere ogen. Bijna ondeugend zegt Bob Pinedo: “De wekker gaat niet meer elke ochtend om zeven uur af. En als de wekker wel gaat, draai ik me tegenwoordig nog wel eens even om.” Er is meer tijd voor het ontbijt en de krant, maar verder heeft hij het eigenlijk nog net zo druk als voor zijn pensioen. “Zeker als ik in Nederland ben, heb ik nog altijd veel werk te doen. Maar dat vind ik niet erg. Ik heb altijd hard gewerkt en veel gereisd. Ik zou niet anders willen.” Gemiddeld één week per maand is Bob Pinedo in Nederland, zijn huis in Amsterdam heeft hij om die reden aangehouden. Maar de rest van de tijd is hij vooral te vinden op Curaçao en daar leeft hij wél iets meer als een ‘pensionado’. Samen met zijn vrouw Rita laat hij er een huis bouwen. Het staat op een steenworp afstand van het landgoed Zuurzak, even ten oosten van Willemstad, waar Pinedo opgroeide. “Ja, ik keer terug naar het eiland van mijn jeugd. Het klimaat daar is heel prettig, zeker voor mijn rug. Ik heb scoliose, een rugaandoening. Ik begin elke dag met een paar baantjes trekken in het zwembad. In Nederland gun ik mezelf daar de tijd gewoon niet voor.” Ook kan
hij zich er nu al op verheugen om straks weer de flamingo’s te voeren. “Ik hoop dat ze uiteindelijk bij ons aan tafel komen als we zitten te ontbijten. Het zijn zulke mooie vogels, intelligent ook.” Maar hij zou Bob Pinedo niet zijn als hij niet óók aan het werk was op Curaçao. “Vanaf mijn zestiende heb ik al mijn tijd en energie geïnvesteerd in Nederland. Ik voel me verplicht om nu ook wat voor de bewoners van Curaçao te doen.”
“Hoop doet leven, maar valse hoop wil ik niemand geven.” En dus zet hij voortvarend een bevolkingsonderzoek naar borstkanker én baarmoederhalskanker op. “Er is daar op dat gebied nog helemaal niets. Te veel vrouwen overlijden aan deze vormen van kanker. Natuurlijk vooral onder de arme delen van de bevolking. Bemiddelde mensen gaan naar privéklinieken voor een uitstrijkje of mammografie. Ik wil dat die onderzoeken voor iedereen bereikbaar worden”, vertelt hij in zijn werkkamer op Schiphol bij KLM Health Services. Hier houdt eens per maand spreekuur. Patiënten uit de hele
wereld - veel zakenmensen - komen naar professor Pinedo toe voor een ‘expert opinion’. “Vaak is de diagnose door artsen uit hun eigen land al gesteld, maar willen ze dat ik er nog eens extra naar kijk. Ik doe dat graag. Ik blijf het prettig vinden om iets voor patiënten te kunnen betekenen. Zo heb ik laatst kunnen voorkomen dat een vrouw haar arm kwijtraakte. Volgens de artsen uit haar eigen land moest die worden geamputeerd. Ik heb haar arm tijdens de operatie kunnen sparen.” Ook het wetenschappelijk onderzoek heeft Pinedo nog niet losgelaten. Hij is nu bezig om in samenwerking met de afdeling nanotechnologie van de Universiteit van Twente een ‘technopil’ te ontwikkelen waarmee darmkanker sneller kan worden opgespoord. “Als je bij een patiënt darmkanker vermoedt, moet je eigenlijk dagelijks de ontlasting bestuderen. Dat betekent concreet dat deze uit de toiletpot moet worden gehaald. Dat is een klusje waar niemand vrolijk van wordt. Met deze pil kleurt de ontlasting van de patiënt blauw als er inderdaad sprake is van darmkanker. Het vergemakkelijkt het onderzoek aanzienlijk.” Patiënt centraal Concreet onderzoek, dicht bij de patiënt is kenmerkend voor de werkwijze van Pinedo. Hij introduceerde het ‘Bench-to-Bed’onderzoek: patiënt en laboratorium dicht
bij elkaar. “Ik heb altijd willen voorkomen dat ik als onderzoeker in een ivoren toren terecht zou komen. Ik wilde dicht bij de realiteit van de patiënt blijven en oplossingen bedenken voor zijn dagelijkse problemen en ongemakken.” Pinedo vindt dat artsen en specialisten hun harnas uit moeten doen en zich kwetsbaar moeten durven opstellen tegenover de patiënt. “Je maakt als arts mooie dingen mee wanneer je de patiënt niet louter ziet als een studieobject, maar als een mens.” De combinatie van wetenschap en dokter is voor Pinedo altijd een zeer bevredigende geweest. “Het is fantastisch als je bij de patiënten meteen resultaat ziet van wetenschappelijk onderzoek. Zonder die lichtpuntjes zou ik mijn werk veel zwaarder hebben gevonden.” Tijdens zijn carrière ontwikkelde de medische oncologie zich in razend tempo. Dertig jaar geleden bijvoorbeeld, overleden drie van de vier vrouwen aan borstkanker. Tegenwoordig genezen drie van de vier vrouwen. “Een aantal vormen van kanker is hard op weg om een chronische ziekte te worden. Je overlijdt ermee, niet langer eráán. Dat is grote winst.” Het geheim van zijn succes? “Nadenken”, zegt Pinedo zelf. “Ik houd van nadenken, niet van routine. Ik zeg altijd: elke patiënt is een parel. Als ik naar een patiënt kijk, leg ik de boeken opzij en probeer met een frisse blik te zien wat er nu precies aan de hand is.” Geconfronteerd met de dood Dat neemt niet weg dat Pinedo regelmatig met de dood werd geconfronteerd en moeilijke gesprekken met patiënten moest voeren. “Tegen de tijd dat ze naar mij werden doorverwezen, was de diagnose al gesteld en waren ze vaak al over de eerste schrik heen. Maar ik vind het toch belangrijk om de patiënt goed in de ogen te kijken en eerlijk te vertellen hoe hij er voorstaat. Wat hij daarna met die informatie doet, is zijn persoonlijke keuze. Sommige mensen vinden het prettiger om het slechte nieuws enigszins te verdringen om positief te kunnen blijven en te genieten van de tijd die ze nog hebben. Dat begrijp én respecteer ik. Maar als ik vermoed dat een terminale patiënt toch denkt dat hij kan genezen omdat het een periode goed met hem gaat, dan houd ik hem wel bij de les. Hoop doet leven, maar valse hoop wil ik niemand geven.” Veel tijd voor ontspanning heeft hij zichzelf nooit gegeven. “Daar had ik ook weinig behoefte aan, ik heb mijn werk altijd met veel inzet en plezier gedaan. Maar na een vermoeiende dag ging ik vaak wel even zitten met een glas wijn en fijne muziek.”
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Enith Stenhuys
92
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
93
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
GENEESKUNDE
‘Elke patiënt is een parel’ prof. dr. Bob Pinedo Toen Bob Pinedo in 1972 zijn loopbaan als chef de clinique in het Academisch Ziekenhuis Utrecht begon, stond de zorg aan kankerpatiënten nog in de kinderschoenen. Chemotherapie bestond niet en gespecialiseerde pijnbestrijding moest nog worden ontwikkeld. Wie niet geopereerd kon worden, lag in bed te wachten op de dood. Professor Pinedo kon dat niet aanzien. Hij besloot zich helemaal op de kankerpatiënt te richten en zette de oncologie in Nederland op de kaart. Vorig jaar oktober nam de vooraanstaande kankerspecialist afscheid van het VU Medisch Centrum te Amsterdam. Maar in plaats van te genieten van zijn welverdiende pensioen, is hij nog altijd hard aan het werk. “Voor patiënten blijf ik tijd maken. Zij zijn mijn grootste inspiratiebron.”
H
Hij moet nadenken over de vraag wat er sinds het ingaan van zijn pensioen - in oktober vorig jaar - is veranderd in zijn dagelijkse leven. Even lijkt het er op dat hij niets kan bedenken. Maar plotseling komen er pretlichtjes in zijn donkere ogen. Bijna ondeugend zegt Bob Pinedo: “De wekker gaat niet meer elke ochtend om zeven uur af. En als de wekker wel gaat, draai ik me tegenwoordig nog wel eens even om.” Er is meer tijd voor het ontbijt en de krant, maar verder heeft hij het eigenlijk nog net zo druk als voor zijn pensioen. “Zeker als ik in Nederland ben, heb ik nog altijd veel werk te doen. Maar dat vind ik niet erg. Ik heb altijd hard gewerkt en veel gereisd. Ik zou niet anders willen.” Gemiddeld één week per maand is Bob Pinedo in Nederland, zijn huis in Amsterdam heeft hij om die reden aangehouden. Maar de rest van de tijd is hij vooral te vinden op Curaçao en daar leeft hij wél iets meer als een ‘pensionado’. Samen met zijn vrouw Rita laat hij er een huis bouwen. Het staat op een steenworp afstand van het landgoed Zuurzak, even ten oosten van Willemstad, waar Pinedo opgroeide. “Ja, ik keer terug naar het eiland van mijn jeugd. Het klimaat daar is heel prettig, zeker voor mijn rug. Ik heb scoliose, een rugaandoening. Ik begin elke dag met een paar baantjes trekken in het zwembad. In Nederland gun ik mezelf daar de tijd gewoon niet voor.” Ook kan
hij zich er nu al op verheugen om straks weer de flamingo’s te voeren. “Ik hoop dat ze uiteindelijk bij ons aan tafel komen als we zitten te ontbijten. Het zijn zulke mooie vogels, intelligent ook.” Maar hij zou Bob Pinedo niet zijn als hij niet óók aan het werk was op Curaçao. “Vanaf mijn zestiende heb ik al mijn tijd en energie geïnvesteerd in Nederland. Ik voel me verplicht om nu ook wat voor de bewoners van Curaçao te doen.”
“Hoop doet leven, maar valse hoop wil ik niemand geven.” En dus zet hij voortvarend een bevolkingsonderzoek naar borstkanker én baarmoederhalskanker op. “Er is daar op dat gebied nog helemaal niets. Te veel vrouwen overlijden aan deze vormen van kanker. Natuurlijk vooral onder de arme delen van de bevolking. Bemiddelde mensen gaan naar privéklinieken voor een uitstrijkje of mammografie. Ik wil dat die onderzoeken voor iedereen bereikbaar worden”, vertelt hij in zijn werkkamer op Schiphol bij KLM Health Services. Hier houdt eens per maand spreekuur. Patiënten uit de hele
wereld - veel zakenmensen - komen naar professor Pinedo toe voor een ‘expert opinion’. “Vaak is de diagnose door artsen uit hun eigen land al gesteld, maar willen ze dat ik er nog eens extra naar kijk. Ik doe dat graag. Ik blijf het prettig vinden om iets voor patiënten te kunnen betekenen. Zo heb ik laatst kunnen voorkomen dat een vrouw haar arm kwijtraakte. Volgens de artsen uit haar eigen land moest die worden geamputeerd. Ik heb haar arm tijdens de operatie kunnen sparen.” Ook het wetenschappelijk onderzoek heeft Pinedo nog niet losgelaten. Hij is nu bezig om in samenwerking met de afdeling nanotechnologie van de Universiteit van Twente een ‘technopil’ te ontwikkelen waarmee darmkanker sneller kan worden opgespoord. “Als je bij een patiënt darmkanker vermoedt, moet je eigenlijk dagelijks de ontlasting bestuderen. Dat betekent concreet dat deze uit de toiletpot moet worden gehaald. Dat is een klusje waar niemand vrolijk van wordt. Met deze pil kleurt de ontlasting van de patiënt blauw als er inderdaad sprake is van darmkanker. Het vergemakkelijkt het onderzoek aanzienlijk.” Patiënt centraal Concreet onderzoek, dicht bij de patiënt is kenmerkend voor de werkwijze van Pinedo. Hij introduceerde het ‘Bench-to-Bed’onderzoek: patiënt en laboratorium dicht
bij elkaar. “Ik heb altijd willen voorkomen dat ik als onderzoeker in een ivoren toren terecht zou komen. Ik wilde dicht bij de realiteit van de patiënt blijven en oplossingen bedenken voor zijn dagelijkse problemen en ongemakken.” Pinedo vindt dat artsen en specialisten hun harnas uit moeten doen en zich kwetsbaar moeten durven opstellen tegenover de patiënt. “Je maakt als arts mooie dingen mee wanneer je de patiënt niet louter ziet als een studieobject, maar als een mens.” De combinatie van wetenschap en dokter is voor Pinedo altijd een zeer bevredigende geweest. “Het is fantastisch als je bij de patiënten meteen resultaat ziet van wetenschappelijk onderzoek. Zonder die lichtpuntjes zou ik mijn werk veel zwaarder hebben gevonden.” Tijdens zijn carrière ontwikkelde de medische oncologie zich in razend tempo. Dertig jaar geleden bijvoorbeeld, overleden drie van de vier vrouwen aan borstkanker. Tegenwoordig genezen drie van de vier vrouwen. “Een aantal vormen van kanker is hard op weg om een chronische ziekte te worden. Je overlijdt ermee, niet langer eráán. Dat is grote winst.” Het geheim van zijn succes? “Nadenken”, zegt Pinedo zelf. “Ik houd van nadenken, niet van routine. Ik zeg altijd: elke patiënt is een parel. Als ik naar een patiënt kijk, leg ik de boeken opzij en probeer met een frisse blik te zien wat er nu precies aan de hand is.” Geconfronteerd met de dood Dat neemt niet weg dat Pinedo regelmatig met de dood werd geconfronteerd en moeilijke gesprekken met patiënten moest voeren. “Tegen de tijd dat ze naar mij werden doorverwezen, was de diagnose al gesteld en waren ze vaak al over de eerste schrik heen. Maar ik vind het toch belangrijk om de patiënt goed in de ogen te kijken en eerlijk te vertellen hoe hij er voorstaat. Wat hij daarna met die informatie doet, is zijn persoonlijke keuze. Sommige mensen vinden het prettiger om het slechte nieuws enigszins te verdringen om positief te kunnen blijven en te genieten van de tijd die ze nog hebben. Dat begrijp én respecteer ik. Maar als ik vermoed dat een terminale patiënt toch denkt dat hij kan genezen omdat het een periode goed met hem gaat, dan houd ik hem wel bij de les. Hoop doet leven, maar valse hoop wil ik niemand geven.” Veel tijd voor ontspanning heeft hij zichzelf nooit gegeven. “Daar had ik ook weinig behoefte aan, ik heb mijn werk altijd met veel inzet en plezier gedaan. Maar na een vermoeiende dag ging ik vaak wel even zitten met een glas wijn en fijne muziek.”
Tekst: Floor de Booys Fotografie: Enith Stenhuys
92
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
93
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Premium voicemail
Voor zijn patiënten is hij er altijd, ook ’s avond en in het weekend, ja zelfs tijdens vakanties. “Het is een enorme schok om te horen dat je ongeneeslijk ziek bent. Als ik aan het welzijn van mijn patiënten kan bijdragen door ze mijn mailadres en mobiele nummer te geven, dan doe ik dat.” Als opleider heeft Bob Pinedo zijn studenten altijd meegegeven dat persoonlijke aandacht heel belangrijk is voor de patiënt. “Het zit vaak in kleine dingetjes. Kijk iemand aan als je slecht nieuws te melden hebt. En raak mensen aan, veel artsen vinden dat eng. Maar patiënten vinden het meestal prettig en voelen zich er beter door.”
co vee M nc lb ee ep elo st t 2 ve 00 nd 9 e MK ov B
Inn
To p
a 10 tie 0
Persoonlijke aandacht voor relaties 60% van alle zakelijke gesprekken eindigt in voicemail. Wilt u ook meer halen uit dit contactmoment? Met Premium voicemail van Greetinq kunt u persoonlijke begroetingen instellen; “Hoi Lisa, leuk dat je belt, spreek maar wat in!” Resultaat is dat uw relaties zich plezierig verrast en erg gewaardeerd voelen. U laat zien dat ze belangrijk zijn.
Door zijn rugaandoening is Pinedo ook patiënt. Toen hij een zware operatie moest ondergaan, lag hij een tijd in het ziekenhuis.Het gaf Pinedo weer nieuwe inspiratie om het als arts beter te doen voor de patiënt. “Het is een verrijking om de rollen eens om te draaien. Eigenlijk zou iedereen dat moeten meemaken. Je hoort mij overigens niet zeggen dat alle oncologen kanker zouden moeten hebben gehad, om te begrijpen wat hun patiënten doormaken. Dat zou te ver gaan. Maar ik heb bijvoorbeeld wel eens een colonoscopie ondergaan. Dat is een onderzoek van de dikke darm waar veel patiënten erg tegenop zien en dat begrijp ik nu goed. Als ze erg angstig zijn, adviseer ik een roesje, dan merk je er niets van.”
Innovaties in voicemail Greetinq introduceert diverse innovaties in voicemail. Waaronder de mogelijkheid om voicemail naar e-mail door te sturen. Hierdoor heeft u een duidelijk overzicht van uw voicemailberichten en kunt u ze gemakkelijk beheren. U kunt dus snel een voicemailbericht doorsturen via e-mail, of opslaan en bewaren. Wilt u ook meer uit voicemail halen? Zie www.greetinq.com.
Passie en bevlogenheid Als hij praat over zijn vak, doet hij dat met evenveel passie en bevlogenheid als voor zijn pensioen. Hij staat nog midden in de actualiteit. Tijdens zijn afscheidsrede voor het VU Medisch Centrum, in oktober vorig jaar, pleitte hij voor het oprekken van de leeftijdsgrens voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker van 75 naar 80 jaar. En ook is hij er een voorstander van om niet alleen meisjes, maar ook jongens te vaccineren tegen het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. “Omdat het een seksueel overdraagbaar virus is.” Over het gezondheidsbeleid van de overheid is Pinedo zeer te spreken. “Dat rookverbod in de horeca vind ik een moedige stap, ook al zit er in de wetgeving nog een aantal kinderziekten.”
Herbert Michael ‘Bob’ Pinedo (Willemstad, Curaçao) begon in 1960 met zijn studie geneeskunde in Leiden. Hij specialiseerde zich daarna tot internist en werd in 1972 benoemd tot chef de clinique interne geneeskunde bij het Academisch Ziekenhuis te Utrecht. Er bestond geen oncologische opleiding in Nederland. Geen enkel academisch ziekenhuis had een hoogleraar oncologie met een eigen afdeling. Bob Pinedo besloot daar verandering in te brengen. Hij wilde de situatie van kankerpatiënten verbeteren en richtte de werkgroep medische oncologie op. In 1979 werd Pinedo benoemd tot hoogleraar geneeskunde oncologie en afdelingshoofd van het VU Medisch Centrum. Hij had tevens de leiding van het farmacologisch laboratorium van het Nederlands Kankerinstituut. Hij is zorg aan patiënten en onderzoek altijd blijven combineren. Als onderzoeker publiceerde hij meer dan zeshonderd artikelen in internationale vakliteratuur. Bob Pinedo is de grondlegger van het VUmc Cancer Center Amsterdam waar onderzoek naar kanker plaatsvindt. Pinedo ontving vele prijzen.
Bob Pinedo heeft niet alleen een reputatie als kankerspecialist, maar ook als fondsenwerver. Hij weet als geen ander mensen voor zijn zaak te winnen en heeft in de loop der jaren een groot en kapitaalkrachtig netwerk opgebouwd. Dankzij deze kwaliteit lukte het hem om het Cancer Center Amsterdam op te richten. Op 19 juni 2006 werd het gebouw door minister Hoogervorst in aanwezigheid van Ivo Niehe, Mies Bouwman en vele betrokkenen feestelijk geopend. Pinedo was tot vorig jaar directeur van het centrum. Hij heeft het met veel plezier gedaan, maar mist die verantwoordelijkheid niet. “Nu zijn anderen aan zet.” Maar de kankerpatiënt kan hij niet loslaten. “Dat blijft mijn passie. Als ik terugkijk op mijn leven en zie dat ik al mijn kracht en tijd en aandacht, eigenlijk mijn hele leven in dienst heb gesteld om van kanker een chronische ziekte te maken.”
Persoonlijke aandacht - Relaties Innovatie - Professioneel Greetinq. Persoonlijke begroetingen voor belangrijke relaties Begroetingen in meerdere talen, gekoppeld aan landnummers Een professionele begroeting als standaard begroeting Voicemailberichten overzichtelijk afluisteren via e-mail ISBN 978-90-72219-43-5 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
Mogelijkheid om berichten door te sturen via e-mail Uw berichten worden 6 maanden bewaard
bobpinedo@speakersacademy.eu
‘‘Niet de arts maar het lichaam geneest de ziekte.” — Hippokrates — 94
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
premium@greetinq.com
+31 (0) 88 7000 505
www.greetinq.com
Premium voicemail
Voor zijn patiënten is hij er altijd, ook ’s avond en in het weekend, ja zelfs tijdens vakanties. “Het is een enorme schok om te horen dat je ongeneeslijk ziek bent. Als ik aan het welzijn van mijn patiënten kan bijdragen door ze mijn mailadres en mobiele nummer te geven, dan doe ik dat.” Als opleider heeft Bob Pinedo zijn studenten altijd meegegeven dat persoonlijke aandacht heel belangrijk is voor de patiënt. “Het zit vaak in kleine dingetjes. Kijk iemand aan als je slecht nieuws te melden hebt. En raak mensen aan, veel artsen vinden dat eng. Maar patiënten vinden het meestal prettig en voelen zich er beter door.”
co vee M nc lb ee ep elo st t 2 ve 00 nd 9 e MK ov B
Inn
To p
a 10 tie 0
Persoonlijke aandacht voor relaties 60% van alle zakelijke gesprekken eindigt in voicemail. Wilt u ook meer halen uit dit contactmoment? Met Premium voicemail van Greetinq kunt u persoonlijke begroetingen instellen; “Hoi Lisa, leuk dat je belt, spreek maar wat in!” Resultaat is dat uw relaties zich plezierig verrast en erg gewaardeerd voelen. U laat zien dat ze belangrijk zijn.
Door zijn rugaandoening is Pinedo ook patiënt. Toen hij een zware operatie moest ondergaan, lag hij een tijd in het ziekenhuis.Het gaf Pinedo weer nieuwe inspiratie om het als arts beter te doen voor de patiënt. “Het is een verrijking om de rollen eens om te draaien. Eigenlijk zou iedereen dat moeten meemaken. Je hoort mij overigens niet zeggen dat alle oncologen kanker zouden moeten hebben gehad, om te begrijpen wat hun patiënten doormaken. Dat zou te ver gaan. Maar ik heb bijvoorbeeld wel eens een colonoscopie ondergaan. Dat is een onderzoek van de dikke darm waar veel patiënten erg tegenop zien en dat begrijp ik nu goed. Als ze erg angstig zijn, adviseer ik een roesje, dan merk je er niets van.”
Innovaties in voicemail Greetinq introduceert diverse innovaties in voicemail. Waaronder de mogelijkheid om voicemail naar e-mail door te sturen. Hierdoor heeft u een duidelijk overzicht van uw voicemailberichten en kunt u ze gemakkelijk beheren. U kunt dus snel een voicemailbericht doorsturen via e-mail, of opslaan en bewaren. Wilt u ook meer uit voicemail halen? Zie www.greetinq.com.
Passie en bevlogenheid Als hij praat over zijn vak, doet hij dat met evenveel passie en bevlogenheid als voor zijn pensioen. Hij staat nog midden in de actualiteit. Tijdens zijn afscheidsrede voor het VU Medisch Centrum, in oktober vorig jaar, pleitte hij voor het oprekken van de leeftijdsgrens voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker van 75 naar 80 jaar. En ook is hij er een voorstander van om niet alleen meisjes, maar ook jongens te vaccineren tegen het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. “Omdat het een seksueel overdraagbaar virus is.” Over het gezondheidsbeleid van de overheid is Pinedo zeer te spreken. “Dat rookverbod in de horeca vind ik een moedige stap, ook al zit er in de wetgeving nog een aantal kinderziekten.”
Herbert Michael ‘Bob’ Pinedo (Willemstad, Curaçao) begon in 1960 met zijn studie geneeskunde in Leiden. Hij specialiseerde zich daarna tot internist en werd in 1972 benoemd tot chef de clinique interne geneeskunde bij het Academisch Ziekenhuis te Utrecht. Er bestond geen oncologische opleiding in Nederland. Geen enkel academisch ziekenhuis had een hoogleraar oncologie met een eigen afdeling. Bob Pinedo besloot daar verandering in te brengen. Hij wilde de situatie van kankerpatiënten verbeteren en richtte de werkgroep medische oncologie op. In 1979 werd Pinedo benoemd tot hoogleraar geneeskunde oncologie en afdelingshoofd van het VU Medisch Centrum. Hij had tevens de leiding van het farmacologisch laboratorium van het Nederlands Kankerinstituut. Hij is zorg aan patiënten en onderzoek altijd blijven combineren. Als onderzoeker publiceerde hij meer dan zeshonderd artikelen in internationale vakliteratuur. Bob Pinedo is de grondlegger van het VUmc Cancer Center Amsterdam waar onderzoek naar kanker plaatsvindt. Pinedo ontving vele prijzen.
Bob Pinedo heeft niet alleen een reputatie als kankerspecialist, maar ook als fondsenwerver. Hij weet als geen ander mensen voor zijn zaak te winnen en heeft in de loop der jaren een groot en kapitaalkrachtig netwerk opgebouwd. Dankzij deze kwaliteit lukte het hem om het Cancer Center Amsterdam op te richten. Op 19 juni 2006 werd het gebouw door minister Hoogervorst in aanwezigheid van Ivo Niehe, Mies Bouwman en vele betrokkenen feestelijk geopend. Pinedo was tot vorig jaar directeur van het centrum. Hij heeft het met veel plezier gedaan, maar mist die verantwoordelijkheid niet. “Nu zijn anderen aan zet.” Maar de kankerpatiënt kan hij niet loslaten. “Dat blijft mijn passie. Als ik terugkijk op mijn leven en zie dat ik al mijn kracht en tijd en aandacht, eigenlijk mijn hele leven in dienst heb gesteld om van kanker een chronische ziekte te maken.”
Persoonlijke aandacht - Relaties Innovatie - Professioneel Greetinq. Persoonlijke begroetingen voor belangrijke relaties Begroetingen in meerdere talen, gekoppeld aan landnummers Een professionele begroeting als standaard begroeting Voicemailberichten overzichtelijk afluisteren via e-mail ISBN 978-90-72219-43-5 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
Mogelijkheid om berichten door te sturen via e-mail Uw berichten worden 6 maanden bewaard
bobpinedo@speakersacademy.eu
‘‘Niet de arts maar het lichaam geneest de ziekte.” — Hippokrates — 94
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
premium@greetinq.com
+31 (0) 88 7000 505
www.greetinq.com
tobgroep
U bent uniek. Uw bedrijf is uniek. Al uw gasten zijn uniek. Daarom is gastvrijheid bij PINO altijd de rode draad en zetten we graag de puntjes op de i. We nemen de zorgen rond een evenement uit handen, we weten wat origineel en creatief is en we hanteren een werkwijze zonder verrassingen. Elk evenement is een evenement op maat. Daarom nemen we graag de tijd om naar uw wensen en ideeën te luisteren.
EVENEMENTEN & CONGRESSEN
Wanneer schikt het u?
Tel. 030 275 96 26 www.pino.nl
Ernst & Young: groots openen van nieuw hoofdkantoor met het thema Panta Rhei. S&Sation Black & White in one night: medewerkersfeest in oude treinloods met spectaculair decor, diner, shows en live muziek.
PINO is een door het VNC Erkend Congresorganisatie bureau, lid van IDEA, Independent Dutch Eventmarketing Association
Congressen Ministerie van Binnenlandse Zaken: 300 gemeenteambtenaren efficiënt congresseren over belangrijke regelgeving. Congres Adformatie Groep: Fusion2006, creatieve zuurstof voor 600 marketing- en communicatieprofessionals.
Angsten? Dyslexie? ADHD? Leerproblemen? Vol hoofd? Ingrid Stoop is de grondlegger en ontwikkelaar van de MatriXmethode. Op zoek naar een praktische oplossing van ‘gedoe’? En zelfmanagement? Laat u verrassen hoe snel en effectief deze coachingtechniek werkt bij ‘volle hoofden’. * Problemen zoals dyslexie, ADHD, maar ook alle angsten worden anders bekeken, benaderd en opgelost. * Voor alle leeftijden, dus ook voor uzelf, uw partner, uw kind en/of kleinkind. * Discreet, integer, leuk en de inhoud van het probleemverhaal is voor deze coaching onbelangrijk. * 1 tot 3 coachingconsulten zijn vaak voldoende, meteen naar de kern en zelf oplossen. * Paar voorbeelden van angsten die met succes opgelost zijn: om te falen, tandarts, om dood te gaan, om te vliegen, voor spinnen/ honden, voor nieuwe dingen, voor de toekomst, om in het openbaar te spreken…maar ook slaapproblemen! Eerst arts raadplegen is ons advies. * Zij geeft daarover naast individuele coachingconsulten en boeiende interactieve presentaties (via de Speakers Academy) ook haar training tot MatriXcoach. * Haar boek: ‘De MatriXmethode van Ingrid Stoop’ ISBN: 978-90-79083-01-5 is overal te bestellen en binnenkort ook in de Engelse en Franse vertaling. * www.matrixmethodeinstituut.nl Consultafspraken: tel. 0548 515225
Wanneer onderneemt u de actie? Wij staan voor u klaar!
Er toe doen is bewustzijn van jezelf en je loopbaan. Niet langs de zijlijn blijven staan, het maximale uit jezelf halen. Jouw kracht. Opvallen in de menigte. Doe ertoe. Door onze training, begeleiding en coaching helpen we jou er toe doen.
Bel Jaap Zijlstra (06 - 5340 0274) of ga naar www.tobgroep.nl
tobgroep
U bent uniek. Uw bedrijf is uniek. Al uw gasten zijn uniek. Daarom is gastvrijheid bij PINO altijd de rode draad en zetten we graag de puntjes op de i. We nemen de zorgen rond een evenement uit handen, we weten wat origineel en creatief is en we hanteren een werkwijze zonder verrassingen. Elk evenement is een evenement op maat. Daarom nemen we graag de tijd om naar uw wensen en ideeën te luisteren.
EVENEMENTEN & CONGRESSEN
Wanneer schikt het u?
Tel. 030 275 96 26 www.pino.nl
Ernst & Young: groots openen van nieuw hoofdkantoor met het thema Panta Rhei. S&Sation Black & White in one night: medewerkersfeest in oude treinloods met spectaculair decor, diner, shows en live muziek.
PINO is een door het VNC Erkend Congresorganisatie bureau, lid van IDEA, Independent Dutch Eventmarketing Association
Congressen Ministerie van Binnenlandse Zaken: 300 gemeenteambtenaren efficiënt congresseren over belangrijke regelgeving. Congres Adformatie Groep: Fusion2006, creatieve zuurstof voor 600 marketing- en communicatieprofessionals.
Angsten? Dyslexie? ADHD? Leerproblemen? Vol hoofd? Ingrid Stoop is de grondlegger en ontwikkelaar van de MatriXmethode. Op zoek naar een praktische oplossing van ‘gedoe’? En zelfmanagement? Laat u verrassen hoe snel en effectief deze coachingtechniek werkt bij ‘volle hoofden’. * Problemen zoals dyslexie, ADHD, maar ook alle angsten worden anders bekeken, benaderd en opgelost. * Voor alle leeftijden, dus ook voor uzelf, uw partner, uw kind en/of kleinkind. * Discreet, integer, leuk en de inhoud van het probleemverhaal is voor deze coaching onbelangrijk. * 1 tot 3 coachingconsulten zijn vaak voldoende, meteen naar de kern en zelf oplossen. * Paar voorbeelden van angsten die met succes opgelost zijn: om te falen, tandarts, om dood te gaan, om te vliegen, voor spinnen/ honden, voor nieuwe dingen, voor de toekomst, om in het openbaar te spreken…maar ook slaapproblemen! Eerst arts raadplegen is ons advies. * Zij geeft daarover naast individuele coachingconsulten en boeiende interactieve presentaties (via de Speakers Academy) ook haar training tot MatriXcoach. * Haar boek: ‘De MatriXmethode van Ingrid Stoop’ ISBN: 978-90-79083-01-5 is overal te bestellen en binnenkort ook in de Engelse en Franse vertaling. * www.matrixmethodeinstituut.nl Consultafspraken: tel. 0548 515225
Wanneer onderneemt u de actie? Wij staan voor u klaar!
Er toe doen is bewustzijn van jezelf en je loopbaan. Niet langs de zijlijn blijven staan, het maximale uit jezelf halen. Jouw kracht. Opvallen in de menigte. Doe ertoe. Door onze training, begeleiding en coaching helpen we jou er toe doen.
Bel Jaap Zijlstra (06 - 5340 0274) of ga naar www.tobgroep.nl
RECHT
‘Wij willen het onmogelijke mogelijk maken’ prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M. en mr. Carry Knoops-Hamburger Als ze iets willen bereiken, gaat geen zee ze te hoog. Dit jaar richtte het advocatenechtpaar GeertJan en Carry Knoops samen met mariniers en zeilers Miles4Justice op, een goededoelenstichting die met zeilraces aandacht vraagt voor mensenrechten. Door het afleggen van zeemijlen genereert de organisatie financiële steun van sponsors en donateurs voor specifieke projecten. In september zeilden
Z
Zeg tegen Geert-Jan Knoops niet dat iets hem niet gaat lukken. Dat is voor hem namelijk dé reden om er juist wél aan te beginnen. Als strafpleiter doet hij het liefst zaken die andere advocaten op voorhand als verloren beschouwen. Hij verdedigde onder anderen de marinier Eric O., de zwagers Wilco Viets en Herman du Bois (Puttense moordzaak) en Ernest Louwes (Deventer moordzaak). Waar die drang om het onmogelijke mogelijk te maken vandaan komt, weet hij niet precies. “Ik heb het altijd gehad, als kind al. Ik ben wel opgevoed met het idee dat je niet meteen moet opgeven als iets niet lukt, maar juist moet doorzetten.” Geert-Jan Knoops zoekt niet alleen graag de grenzen op in zijn werk, maar ook op sportief gebied houdt hij wel van een uitdaging. Achter zijn onberispelijke uiterlijk gaat een gepassioneerde sportman schuil. Als jongeman beoefende hij atletiek, turnen, hockey, judo, karate, zwemmen en duiken. De strafpleiter heeft die sporten inmiddels ingeruild voor bergbeklimmen, diepzeeduiken, hardlopen en zeilen. “Mensen die mij niet goed kennen,
ze met een zeiljacht langs de Amerikaanse kust naar New York. “We volgden het noordelijke deel van de route die Henry Hudson vierhonderd jaar geleden aflegde.” Net zoals kapitein Hudson en zijn schip de Halve Maan kwam het jacht op 8 september aan in New York, bij de opening van de NY400 week. “Het was een fantastisch moment om na twee weken zeilen die skyline van Manhattan op te zien doemen.”
Hij: “Ik ben opgevoed met het idee dat je niet meteen moet opgeven als iets niet lukt, maar juist moet doorzetten.” hebben wel eens het idee dat ik saai ben. Tegen die mensen zeg ik ‘kom maar mee, dan gaan we een weekendje diepzeeduiken of bergbeklimmen’. Niet dat ik de behoefte heb om mezelf te bewijzen, maar ik kan niet goed tegen vooroordelen. Zelf probeer ik altijd met een open blik naar mensen te kijken. Dat moet ook in mijn vak. Iedereen heeft daar recht op. Vooroordelen vertroebelen de blik en kunnen ervoor zorgen dat de verkeerde mensen gestraft worden.”
Als een blok Carry Knoops-Hamburger had aan één blik voldoende om als een blok voor Geert-Jan te vallen. Ze werkten destijds samen op het kantoor van Max Moszkowicz in Den Bosch. “Ik had mannen eigenlijk afgezworen na mijn scheiding. Na een paar zware jaren liep mijn leven weer goed. Ik had het fijn met mijn drie kinderen en kon verder doen en laten wat ik wilde. Voor geen enkele man zou ik die vrijheid opgeven, had ik me voorgenomen.” Maar van Geert-Jan kreeg ze kriebels in haar buik en slappe knieën. “Ik heb mezelf nog een paar weken voor de gek gehouden, maar mijn gevoel voor hem was
zó sterk dat ik uiteindelijk geen weerstand kon bieden”, vertelt ze glunderend. Ze heeft er geen moment spijt van. “Geert-Jan is de meest rechtschapen man die ik ken. Het leven met hem is bovendien nooit saai.” Als strafpleiter is Geert-Jan Knoops bepaald niet op zijn mondje gevallen, maar na dit compliment is hij toch even stil. Verlegen roert hij in zijn koffie. Sinds die eerste ontmoeting zijn ze onafscheidelijk. Ze zijn zowel privé als op het werk partners. “We kunnen heel goed samenwerken, vullen elkaar uitstekend aan”, vertelt Carry in de lobby van het Hilton Hotel in Amsterdam. Het kantoor van Knoops & Partners is vlakbij aan de Apollolaan.
Inzetten voor idealen In de bruidssuite van het Hilton hielden John Lennon en Yoko Ono in 1969 hun beroemde ‘bed-in’ onder het motto ‘Make love, not war’. Een week lang in bed liggen voor het goede doel, zou niets zijn voor Geert-Jan en Carry. “Wij zijn nogal actief ingestelde mensen”, aldus Carry. Maar net als Lennon en Ono zetten ze zich wel graag in voor hun idealen. Als ze iets willen bereiken, gaat geen zee ze te hoog. Dit jaar richtten ze Miles4Justice op, een organisatie die met zeilraces aandacht vraagt voor mensenrechten. Door het afleggen van zeemijlen genereert de stichting financiële steun van sponsors en donateurs voor specifieke projecten. In september zeilden ze met een jacht langs de Amerikaanse kust naar New York. “We volgden het noordelijke deel van de route die Henry Hudson vierhonderd jaar geleden aflegde. Net zoals kapitein Hudson en zijn schip de Halve Maan kwam het jacht op 8 september aan in New York, bij de opening van de NY400 week. “Het was een fantastisch moment om na twee weken zeilen die skyline van Manhattan op te zien doemen”, vertelt Carry. In het zeilen hebben de Knoops een nieuwe uitdaging gevonden. “We doen het nu een paar jaar, het is voor ons een heerlijke manier om actief buiten te zijn en te worden uitgedaagd door de elementen”, vertelt Geert-Jan. Het idee om te zeilen voor het goede doel, ontstond vorig jaar tijdens een zeiltocht op het IJsselmeer. “We beseften ons wel meteen dat het bevaren van de wereldzeeën iets anders is dan een tochtje op de Nederlandse meren. We zijn nog maar amateurs, maar daardoor laten we ons natuurlijk niet tegenhouden.” Het Miles4Justice team waarvan Geert-Jan en Carry deel uitmaken, bestaat uit Special Forces van het Korps Mariniers die gediend hebben in Vredesmissies in onder meer Afghanistan, Cambodja en Irak. “Dat zijn ook geen professionele zeilers, maar wel jongens die tegen een stootje kunnen en bovendien weten wat het is om in een team te moeten samenwerken. We hebben het heel goed gehad met elkaar”, vertelt Carry,
Tekst: Floor de Booys Fotografie: EvertJan Daniels
99
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
die als enige vrouw aan boord was. “Ik heb daar geen enkel probleem mee, als advocaat ben ik gewend om in een mannenwereld te werken.”
Kritisch oog De donaties, die ze voor hun eerste zeiltocht voor Miles4Justice ontvingen, zijn ten goede gekomen aan de internationale mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. “Zij zijn het kritisch oog als het gaat om regeringen die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten in hun land. Ze doen goed werk en verdienen daarvoor onze steun”, vertelt Knoops. Daarnaast heeft Miles4Justice de burgemeester Bloomburg van New York steun aangeboden voor daklozen, gehandicapten en wezen. Geert-Jan: “Hij wees ons op het ‘Groundswell’ in Brooklyn. Dat is een heel sympathiek project waarbij bewoners van onderaf worden gestimuleerd om zich in te zetten voor hun eigen buurt.” Groundswell is ruim tien jaar geleden ontstaan in wijken die aan het verloederen waren. Een beetje vanuit de gedachte: ‘Vraag niet wat de buurt voor jou kan doen, maar wat kun jij voor de buurt doen’. Carry: Het zijn kleinschalige acties zoals het maken van vrolijke muurschilderingen en het samen opruimen van rommel buiten. Mensen raken zo weer betrokken bij hun wijk. Ook zijn er activiteiten voor hangjongeren. En kinderen die zich schuldig maken aan kleine overtredingen worden door een ‘kinderrechter’ veroordeeld tot het doen van klusjes in de buurt. Die aanpak werkt. Ik was onder de indruk van wat ik daar in Brooklyn heb gezien en gehoord.”
Kadans van de golven Aan het zeilen langs de Amerikaanse kust bewaart ze mooie herinneringen. “Soms lagen we even voor anker en als je dan wegdommelde op die kadans van de golven dan leek het wel muziek”, vertelt
Zij: “Geert-Jan is de meest rechtschapen man die ik ken. Het leven met hem is bovendien nooit saai.” Carry. Voordat zij advocaat werd, studeerde zij viool aan het conservatorium. “Helaas ben ik te oud begonnen om nog echt als violiste door te kunnen breken. Maar ik luister nog altijd heel graag naar vioolconcerten.” Ook studeerde ze voor verloskundige. “Een prachtig beroep want je bent getuige van
RECHT
‘Wij willen het onmogelijke mogelijk maken’ prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M. en mr. Carry Knoops-Hamburger Als ze iets willen bereiken, gaat geen zee ze te hoog. Dit jaar richtte het advocatenechtpaar GeertJan en Carry Knoops samen met mariniers en zeilers Miles4Justice op, een goededoelenstichting die met zeilraces aandacht vraagt voor mensenrechten. Door het afleggen van zeemijlen genereert de organisatie financiële steun van sponsors en donateurs voor specifieke projecten. In september zeilden
Z
Zeg tegen Geert-Jan Knoops niet dat iets hem niet gaat lukken. Dat is voor hem namelijk dé reden om er juist wél aan te beginnen. Als strafpleiter doet hij het liefst zaken die andere advocaten op voorhand als verloren beschouwen. Hij verdedigde onder anderen de marinier Eric O., de zwagers Wilco Viets en Herman du Bois (Puttense moordzaak) en Ernest Louwes (Deventer moordzaak). Waar die drang om het onmogelijke mogelijk te maken vandaan komt, weet hij niet precies. “Ik heb het altijd gehad, als kind al. Ik ben wel opgevoed met het idee dat je niet meteen moet opgeven als iets niet lukt, maar juist moet doorzetten.” Geert-Jan Knoops zoekt niet alleen graag de grenzen op in zijn werk, maar ook op sportief gebied houdt hij wel van een uitdaging. Achter zijn onberispelijke uiterlijk gaat een gepassioneerde sportman schuil. Als jongeman beoefende hij atletiek, turnen, hockey, judo, karate, zwemmen en duiken. De strafpleiter heeft die sporten inmiddels ingeruild voor bergbeklimmen, diepzeeduiken, hardlopen en zeilen. “Mensen die mij niet goed kennen,
ze met een zeiljacht langs de Amerikaanse kust naar New York. “We volgden het noordelijke deel van de route die Henry Hudson vierhonderd jaar geleden aflegde.” Net zoals kapitein Hudson en zijn schip de Halve Maan kwam het jacht op 8 september aan in New York, bij de opening van de NY400 week. “Het was een fantastisch moment om na twee weken zeilen die skyline van Manhattan op te zien doemen.”
Hij: “Ik ben opgevoed met het idee dat je niet meteen moet opgeven als iets niet lukt, maar juist moet doorzetten.” hebben wel eens het idee dat ik saai ben. Tegen die mensen zeg ik ‘kom maar mee, dan gaan we een weekendje diepzeeduiken of bergbeklimmen’. Niet dat ik de behoefte heb om mezelf te bewijzen, maar ik kan niet goed tegen vooroordelen. Zelf probeer ik altijd met een open blik naar mensen te kijken. Dat moet ook in mijn vak. Iedereen heeft daar recht op. Vooroordelen vertroebelen de blik en kunnen ervoor zorgen dat de verkeerde mensen gestraft worden.”
Als een blok Carry Knoops-Hamburger had aan één blik voldoende om als een blok voor Geert-Jan te vallen. Ze werkten destijds samen op het kantoor van Max Moszkowicz in Den Bosch. “Ik had mannen eigenlijk afgezworen na mijn scheiding. Na een paar zware jaren liep mijn leven weer goed. Ik had het fijn met mijn drie kinderen en kon verder doen en laten wat ik wilde. Voor geen enkele man zou ik die vrijheid opgeven, had ik me voorgenomen.” Maar van Geert-Jan kreeg ze kriebels in haar buik en slappe knieën. “Ik heb mezelf nog een paar weken voor de gek gehouden, maar mijn gevoel voor hem was
zó sterk dat ik uiteindelijk geen weerstand kon bieden”, vertelt ze glunderend. Ze heeft er geen moment spijt van. “Geert-Jan is de meest rechtschapen man die ik ken. Het leven met hem is bovendien nooit saai.” Als strafpleiter is Geert-Jan Knoops bepaald niet op zijn mondje gevallen, maar na dit compliment is hij toch even stil. Verlegen roert hij in zijn koffie. Sinds die eerste ontmoeting zijn ze onafscheidelijk. Ze zijn zowel privé als op het werk partners. “We kunnen heel goed samenwerken, vullen elkaar uitstekend aan”, vertelt Carry in de lobby van het Hilton Hotel in Amsterdam. Het kantoor van Knoops & Partners is vlakbij aan de Apollolaan.
Inzetten voor idealen In de bruidssuite van het Hilton hielden John Lennon en Yoko Ono in 1969 hun beroemde ‘bed-in’ onder het motto ‘Make love, not war’. Een week lang in bed liggen voor het goede doel, zou niets zijn voor Geert-Jan en Carry. “Wij zijn nogal actief ingestelde mensen”, aldus Carry. Maar net als Lennon en Ono zetten ze zich wel graag in voor hun idealen. Als ze iets willen bereiken, gaat geen zee ze te hoog. Dit jaar richtten ze Miles4Justice op, een organisatie die met zeilraces aandacht vraagt voor mensenrechten. Door het afleggen van zeemijlen genereert de stichting financiële steun van sponsors en donateurs voor specifieke projecten. In september zeilden ze met een jacht langs de Amerikaanse kust naar New York. “We volgden het noordelijke deel van de route die Henry Hudson vierhonderd jaar geleden aflegde. Net zoals kapitein Hudson en zijn schip de Halve Maan kwam het jacht op 8 september aan in New York, bij de opening van de NY400 week. “Het was een fantastisch moment om na twee weken zeilen die skyline van Manhattan op te zien doemen”, vertelt Carry. In het zeilen hebben de Knoops een nieuwe uitdaging gevonden. “We doen het nu een paar jaar, het is voor ons een heerlijke manier om actief buiten te zijn en te worden uitgedaagd door de elementen”, vertelt Geert-Jan. Het idee om te zeilen voor het goede doel, ontstond vorig jaar tijdens een zeiltocht op het IJsselmeer. “We beseften ons wel meteen dat het bevaren van de wereldzeeën iets anders is dan een tochtje op de Nederlandse meren. We zijn nog maar amateurs, maar daardoor laten we ons natuurlijk niet tegenhouden.” Het Miles4Justice team waarvan Geert-Jan en Carry deel uitmaken, bestaat uit Special Forces van het Korps Mariniers die gediend hebben in Vredesmissies in onder meer Afghanistan, Cambodja en Irak. “Dat zijn ook geen professionele zeilers, maar wel jongens die tegen een stootje kunnen en bovendien weten wat het is om in een team te moeten samenwerken. We hebben het heel goed gehad met elkaar”, vertelt Carry,
Tekst: Floor de Booys Fotografie: EvertJan Daniels
99
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
die als enige vrouw aan boord was. “Ik heb daar geen enkel probleem mee, als advocaat ben ik gewend om in een mannenwereld te werken.”
Kritisch oog De donaties, die ze voor hun eerste zeiltocht voor Miles4Justice ontvingen, zijn ten goede gekomen aan de internationale mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. “Zij zijn het kritisch oog als het gaat om regeringen die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten in hun land. Ze doen goed werk en verdienen daarvoor onze steun”, vertelt Knoops. Daarnaast heeft Miles4Justice de burgemeester Bloomburg van New York steun aangeboden voor daklozen, gehandicapten en wezen. Geert-Jan: “Hij wees ons op het ‘Groundswell’ in Brooklyn. Dat is een heel sympathiek project waarbij bewoners van onderaf worden gestimuleerd om zich in te zetten voor hun eigen buurt.” Groundswell is ruim tien jaar geleden ontstaan in wijken die aan het verloederen waren. Een beetje vanuit de gedachte: ‘Vraag niet wat de buurt voor jou kan doen, maar wat kun jij voor de buurt doen’. Carry: Het zijn kleinschalige acties zoals het maken van vrolijke muurschilderingen en het samen opruimen van rommel buiten. Mensen raken zo weer betrokken bij hun wijk. Ook zijn er activiteiten voor hangjongeren. En kinderen die zich schuldig maken aan kleine overtredingen worden door een ‘kinderrechter’ veroordeeld tot het doen van klusjes in de buurt. Die aanpak werkt. Ik was onder de indruk van wat ik daar in Brooklyn heb gezien en gehoord.”
Kadans van de golven Aan het zeilen langs de Amerikaanse kust bewaart ze mooie herinneringen. “Soms lagen we even voor anker en als je dan wegdommelde op die kadans van de golven dan leek het wel muziek”, vertelt
Zij: “Geert-Jan is de meest rechtschapen man die ik ken. Het leven met hem is bovendien nooit saai.” Carry. Voordat zij advocaat werd, studeerde zij viool aan het conservatorium. “Helaas ben ik te oud begonnen om nog echt als violiste door te kunnen breken. Maar ik luister nog altijd heel graag naar vioolconcerten.” Ook studeerde ze voor verloskundige. “Een prachtig beroep want je bent getuige van
een heel bijzonder moment. Maar het stoorde me dat je als verloskundige niet bevoegd bent om in te grijpen als er tijdens de bevalling complicaties optreden. Dan moet je het overdragen aan de gynaecoloog. Niets voor mij, ik wil het heft zelf in handen houden.” Rechten ging ze studeren na haar scheiding. “Ik had toen zelf ervaren hoe afhankelijk je kunt zijn en dat wilde ik nooit meer. Bovendien leek het me een beroep dat wel te combineren was met de opvoeding van mijn kinderen.” Dat bleek enigszins een misvatting, op de meeste kantoren was de combinatie van arbeid en zorg een taboe. “Er waren sowieso weinig vrouwen werkzaam
prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M.: Geert-Jan Alexander Knoops is parttime hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit Utrecht. Hij is tevens als partner verbonden aan het kantoor Knoops & Partners Advocaten. Als internationaal strafrechtadvocaat treedt hij onder andere op als defence counsel voor de verschillende internationale instanties, zoals het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, het Rwanda-Tribunaal (ICTR), het JoegoslaviëTribunaal (ICTY) en voor het Tribunaal voor Sierra Leone (Special Court for Sierra Leone). Hij is tevens ingeschreven als defence counsel bij het Internationaal Strafhof te Den Haag, alsmede tot de balie van het Cambodja Tribunaal.
in de advocatuur en zeker geen moeders. Dat is tegenwoordig anders. Maar met hard werken en veel hulp van familie en vrienden heb ik het toch gered.” Haar kinderen zijn nu volwassen, maar schuiven eenmaal per week toch nog graag bij Carry en Geert-Jan aan. “Samen eten vind ik altijd heel gezellig, ik houd ervan om uitgebreid te koken.” Als ze willen, kunnen Geert-Jan en Carry Knoops wekelijks naar tal van borrels en recepties. Maar ze zijn zeer kritisch op waar ze naartoe gaan. “Wij gaan heel gericht. Carry: “En het gaat ook nooit over wezenlijke zaken op dat soort bijeenkomsten. Wij
Er komen zeker meer zeiltochten voor Miles4Justice. “En we willen meer doen dan alleen geld brengen. We willen onze kennis als advocaten ook overdragen en daar waar het kan meebouwen aan een beter rechtssysteem. We zijn maar zo kort hier op aarde, we moeten onze tijd zo goed mogelijk besteden en ons inzetten voor onze medemens.”
Carry Knoops-Hamburger heeft eerst verloskunde gestudeerd aan de Vroedvrouwenschool te Amsterdam (periode 19721975) en muziek aan het conservatorium te Utrecht (1978). Daarnaast studeerde zij tussen 1986 – 1991 Nederlands recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Zij specialiseerde zich in het arbeidsrecht (Grotius opleiding PaLa 2001) evenals in het strafrecht, meer in het bijzonder internationaal strafrecht. Zij is sinds 2003 als co-counsel verbonden aan het Special Court for Sierra Leone, het tribunaal in West-Afrika. Daarnaast staat zij sedert 2006 als legal assistant en sedert 2008 als counsel ingeschreven bij het Rwanda Tribunaal in Tanzania. Daar is zij verbonden aan een van de defence teams. Voorts maakt ze onderdeel uit van het verdedigingsteam van Knoops & Partners advocaten dat eveneens militaire strafzaken behandelt. Carry Knoops-Hamburger is lid van de Adviesraad van The Center for the Study of the United Nations Systems and the Global Legal Order, Sunsglow New York. Daarnaast is Carry Knoops-Hamburger voorzitter van de stichting Miles4Justice. geertjanknoops@speakersacademy.eu carryknoops@speakersacademy.eu
”Men kan niet rechtvaardig zijn wanneer men niet menselijk is.” — Vauvenargues — 100
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
aanpak naar succes te vinden.
Robert Benninga’s HiT Experience
De grote impact van de HiT vragen Carry Knoops-Hamburger
Geert-Jan Knoops trad van 2005 – 2007 als expert consultant op voor de verdediging van Salid Hamdan, de chauffeur van Osama Bin Laden die in Guantanamo Bay vastzat. Tevens verscheen hij als expert voor commissies van de Tweede Kamer inzake de ISAF missie naar Afghanistan (januari 2006, december 2007) en inzake piraterij (april 2009). Op 29 april 2009 werd hij onderscheiden als Officier in
in korte tijd scherpte en de juiste
Deelnemers zeggen vooral geraakt te worden door:
Geert-Jan Knoops is lid van de Adviesraad van The Center for the Study of the United Nations Systems and the Global Legal Order, Sunsglow, New York, USA. Ook is hij associate editor van International Studies Journal (ISJ).
Geert-Jan Knoops heeft de rang van majoor (reserve) bij het Korps Mariniers. In deze hoedanigheid is hij tevens als juridisch adviseur opgetreden.
concrete doorbraak sessie om
Unieke Doorbraak methode naar Wereld Klasse Resultaten
de Orde van Oranje-Nassau door Koningin Beatrix voor zijn strafrechtelijke en academische werk.
Na zijn eerste proefschrift uit 1998 te Leiden, getiteld “Psychische overmacht”, een rechtsvergelijkende studie over het (internationale) strafrechtelijk beroep op psychische drang c.q. overmacht en de psychische dimensies van een dergelijke verdediging, promoveerde hij in 2004 wederom. Ditmaal was dit aan de National University of Ireland (Galway), op het onderwerp: ‘The Prosecution and Defense of Peacekeepers under International Criminal Law’. Daarnaast behaalde hij in 2000 een LL.M. degree aan de Universiteit Leiden op het gebied van internationaal strafrecht en internationaal publiekrecht.
De HiT Experience is een heel
gaan liever met vrienden ergens een hapje eten en dan praten we echt over dingen die ons echt bezighouden, mensenrechten bijvoorbeeld.”
De directe toepasbaarheid van de aangereikte technieken De uitnodigende communicatie en confrontatie De ijzersterke interactiviteit en oefeningen De ervaring, dynamiek en humor van Robert’s werkwijze De zeven uitgekiende vragen in De HiT Experience nodigen uit tot het vinden van verbluffende antwoorden. De begeleiding daarin is wezenlijk, net als dat je met jaren rijervaring ook niet zonder begeleiding in een Formule 1 stapt. 1. Op Welk niveau willen wij functioneren en leven? Matig, goed of Wereld Klasse? Welke vragen stellen we ons over onze concrete doelstellingen en prioriteiten? 2. Waarom doen we wat we doen? Waarom verbinden klanten zich aan ons? Waarom lukken dingen wel of niet?
3. Wat willen onze relaties van ons? Wat is de behoefte, de pijn? Wat is onze concrete toegevoegde waarde? 4. Wie zijn wij eigenlijk qua missie, visie en strategie? Wie hoort in ons team? 5. Waar staan wij en waar willen wij naartoe? Waar worden we geblokkeerd? Waar liggen de doorbraak mogelijkheden?
6. Hoe gaan we dat allemaal aanpakken? Ons actieplan qua stoppen, doorgaan en starten? 7. En Wanneer gaan we ermee beginnen? Wanneer moet ik een appelboom planten als ik vele mooie laaghangende appeltjes wil plukken?
De HiT Experience kun je ervaren in korte of langere varianten, incompany of als open inschrijving en voor grote groepen of kleine teams. Er komen gegarandeerd ideeën en aanpakken boven die leiden tot het gewenste resultaat! Geloof het niet, Gewoon Doen! RoBERT BEnninGa ■ WWW.minDpoWEr.nl ■ SpREkER, woRkSHopS, DaGvooRziTTER, coacHinG
een heel bijzonder moment. Maar het stoorde me dat je als verloskundige niet bevoegd bent om in te grijpen als er tijdens de bevalling complicaties optreden. Dan moet je het overdragen aan de gynaecoloog. Niets voor mij, ik wil het heft zelf in handen houden.” Rechten ging ze studeren na haar scheiding. “Ik had toen zelf ervaren hoe afhankelijk je kunt zijn en dat wilde ik nooit meer. Bovendien leek het me een beroep dat wel te combineren was met de opvoeding van mijn kinderen.” Dat bleek enigszins een misvatting, op de meeste kantoren was de combinatie van arbeid en zorg een taboe. “Er waren sowieso weinig vrouwen werkzaam
prof. dr. Geert-Jan Knoops LL.M.: Geert-Jan Alexander Knoops is parttime hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit Utrecht. Hij is tevens als partner verbonden aan het kantoor Knoops & Partners Advocaten. Als internationaal strafrechtadvocaat treedt hij onder andere op als defence counsel voor de verschillende internationale instanties, zoals het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg, het Rwanda-Tribunaal (ICTR), het JoegoslaviëTribunaal (ICTY) en voor het Tribunaal voor Sierra Leone (Special Court for Sierra Leone). Hij is tevens ingeschreven als defence counsel bij het Internationaal Strafhof te Den Haag, alsmede tot de balie van het Cambodja Tribunaal.
in de advocatuur en zeker geen moeders. Dat is tegenwoordig anders. Maar met hard werken en veel hulp van familie en vrienden heb ik het toch gered.” Haar kinderen zijn nu volwassen, maar schuiven eenmaal per week toch nog graag bij Carry en Geert-Jan aan. “Samen eten vind ik altijd heel gezellig, ik houd ervan om uitgebreid te koken.” Als ze willen, kunnen Geert-Jan en Carry Knoops wekelijks naar tal van borrels en recepties. Maar ze zijn zeer kritisch op waar ze naartoe gaan. “Wij gaan heel gericht. Carry: “En het gaat ook nooit over wezenlijke zaken op dat soort bijeenkomsten. Wij
Er komen zeker meer zeiltochten voor Miles4Justice. “En we willen meer doen dan alleen geld brengen. We willen onze kennis als advocaten ook overdragen en daar waar het kan meebouwen aan een beter rechtssysteem. We zijn maar zo kort hier op aarde, we moeten onze tijd zo goed mogelijk besteden en ons inzetten voor onze medemens.”
Carry Knoops-Hamburger heeft eerst verloskunde gestudeerd aan de Vroedvrouwenschool te Amsterdam (periode 19721975) en muziek aan het conservatorium te Utrecht (1978). Daarnaast studeerde zij tussen 1986 – 1991 Nederlands recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Zij specialiseerde zich in het arbeidsrecht (Grotius opleiding PaLa 2001) evenals in het strafrecht, meer in het bijzonder internationaal strafrecht. Zij is sinds 2003 als co-counsel verbonden aan het Special Court for Sierra Leone, het tribunaal in West-Afrika. Daarnaast staat zij sedert 2006 als legal assistant en sedert 2008 als counsel ingeschreven bij het Rwanda Tribunaal in Tanzania. Daar is zij verbonden aan een van de defence teams. Voorts maakt ze onderdeel uit van het verdedigingsteam van Knoops & Partners advocaten dat eveneens militaire strafzaken behandelt. Carry Knoops-Hamburger is lid van de Adviesraad van The Center for the Study of the United Nations Systems and the Global Legal Order, Sunsglow New York. Daarnaast is Carry Knoops-Hamburger voorzitter van de stichting Miles4Justice. geertjanknoops@speakersacademy.eu carryknoops@speakersacademy.eu
”Men kan niet rechtvaardig zijn wanneer men niet menselijk is.” — Vauvenargues — 100
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
aanpak naar succes te vinden.
Robert Benninga’s HiT Experience
De grote impact van de HiT vragen Carry Knoops-Hamburger
Geert-Jan Knoops trad van 2005 – 2007 als expert consultant op voor de verdediging van Salid Hamdan, de chauffeur van Osama Bin Laden die in Guantanamo Bay vastzat. Tevens verscheen hij als expert voor commissies van de Tweede Kamer inzake de ISAF missie naar Afghanistan (januari 2006, december 2007) en inzake piraterij (april 2009). Op 29 april 2009 werd hij onderscheiden als Officier in
in korte tijd scherpte en de juiste
Deelnemers zeggen vooral geraakt te worden door:
Geert-Jan Knoops is lid van de Adviesraad van The Center for the Study of the United Nations Systems and the Global Legal Order, Sunsglow, New York, USA. Ook is hij associate editor van International Studies Journal (ISJ).
Geert-Jan Knoops heeft de rang van majoor (reserve) bij het Korps Mariniers. In deze hoedanigheid is hij tevens als juridisch adviseur opgetreden.
concrete doorbraak sessie om
Unieke Doorbraak methode naar Wereld Klasse Resultaten
de Orde van Oranje-Nassau door Koningin Beatrix voor zijn strafrechtelijke en academische werk.
Na zijn eerste proefschrift uit 1998 te Leiden, getiteld “Psychische overmacht”, een rechtsvergelijkende studie over het (internationale) strafrechtelijk beroep op psychische drang c.q. overmacht en de psychische dimensies van een dergelijke verdediging, promoveerde hij in 2004 wederom. Ditmaal was dit aan de National University of Ireland (Galway), op het onderwerp: ‘The Prosecution and Defense of Peacekeepers under International Criminal Law’. Daarnaast behaalde hij in 2000 een LL.M. degree aan de Universiteit Leiden op het gebied van internationaal strafrecht en internationaal publiekrecht.
De HiT Experience is een heel
gaan liever met vrienden ergens een hapje eten en dan praten we echt over dingen die ons echt bezighouden, mensenrechten bijvoorbeeld.”
De directe toepasbaarheid van de aangereikte technieken De uitnodigende communicatie en confrontatie De ijzersterke interactiviteit en oefeningen De ervaring, dynamiek en humor van Robert’s werkwijze De zeven uitgekiende vragen in De HiT Experience nodigen uit tot het vinden van verbluffende antwoorden. De begeleiding daarin is wezenlijk, net als dat je met jaren rijervaring ook niet zonder begeleiding in een Formule 1 stapt. 1. Op Welk niveau willen wij functioneren en leven? Matig, goed of Wereld Klasse? Welke vragen stellen we ons over onze concrete doelstellingen en prioriteiten? 2. Waarom doen we wat we doen? Waarom verbinden klanten zich aan ons? Waarom lukken dingen wel of niet?
3. Wat willen onze relaties van ons? Wat is de behoefte, de pijn? Wat is onze concrete toegevoegde waarde? 4. Wie zijn wij eigenlijk qua missie, visie en strategie? Wie hoort in ons team? 5. Waar staan wij en waar willen wij naartoe? Waar worden we geblokkeerd? Waar liggen de doorbraak mogelijkheden?
6. Hoe gaan we dat allemaal aanpakken? Ons actieplan qua stoppen, doorgaan en starten? 7. En Wanneer gaan we ermee beginnen? Wanneer moet ik een appelboom planten als ik vele mooie laaghangende appeltjes wil plukken?
De HiT Experience kun je ervaren in korte of langere varianten, incompany of als open inschrijving en voor grote groepen of kleine teams. Er komen gegarandeerd ideeën en aanpakken boven die leiden tot het gewenste resultaat! Geloof het niet, Gewoon Doen! RoBERT BEnninGa ■ WWW.minDpoWEr.nl ■ SpREkER, woRkSHopS, DaGvooRziTTER, coacHinG
RECHTSPRAAK
taak van de advocaat aan te tonen dat iedereen een potentiële moordenaar is. Als bijvoorbeeld magistraten vijandig reageren op die stelling, gebruik ik het voorbeeld van een Waalse officier van justitie, een succesvolle specialist in assisenzaken. Op een dag was hij van plaats veranderd en zat hij in de beklaagdenbank. Hij had zijn vrouw gedood. Tegen de jury zei hij dat hij voordien nooit beseft had waar hij mee bezig was: ‘Ik zie het nu allemaal anders.’ Hij wist ook niet wat de straffen inhielden die hij altijd had geëist. Dat bleek ook, want na zijn veroordeling verhing hij zich in zijn cel.”
‘Zonder motief is er geen moord’ mr. Jef Vermassen Ieder mens kan moorden, maar hoewel we levensdelicten als beestachtig ervaren, doden alleen mensen en sommige mensapen hun soortgenoten. Waarom is onze soort zo wreed en blijven moordenaars desondanks mensen? Strafpleiter mr. Jef Vermassen uit Lede, bij Gent, heeft een bestseller geschreven over moordenaars en hun motieven, want zonder motief is er geen moord.
D
De telefoon in de spreekkamer van mr. Jef Vermassen rinkelt geregeld. Vlaanderens bekendste en succesvolste advocaat verschiet niet. Hij is het gewend dat Belgische én Nederlandse media juist hem vragen massamoorden en bijzondere rechtszaken te duiden en van commentaar te voorzien. Als leider bij de jeugdbeweging heeft hij geleerd complexe zaken eenvoudig uit te leggen. “Vertellen was en is mijn grootste specialiteit”, zegt hij. Dat komt hem ook in de rechtbank van pas, waar hij met zijn pleidooien juryleden en rechters weet te boeien. Doordat hij zijn dossiers tot in detail kent, is hij als geen ander in staat nuances aan te brengen en essentiële dingen verstaanbaar en glashelder te verwoorden. “Als de minst ontwikkelde van de twaalf lekenrechters (juryleden, red.), mijn pleidooi begrijpt geldt dat ook voor de verstandigste. Sommige advocaten strooien graag met citaten, maar ik houd niet van geleerddoenerij en ook niet van one-liners, dat zijn slechts brutale algemeenheden. Pas nog heb ik in Arnhem de natuurlijke Belgische vader van baby D., het kindje dat aan Nederlandse pleegouders was verkocht, verdedigd. Mr. Moszkowicz las twee documenten voor. Daar zit weinig dynamiek in, zo pleiten Vlamingen niet. Wij lanceren voor de vuist weg een idee en gaan daarmee verder. De rechtbank gaf
mij tien minuten, het werd drie kwartier. Het is de kunst rechters zodanig mee te nemen in uw verhaal, dat ze daar genoegen mee nemen en zo geboeid zijn dat ze bijna met open mond blijven luisteren.” Mr. Vermassen heeft een florerend advocatenkantoor, maar dat is direct na zijn afstuderen in 1971 geenszins vanzelfsprekend. “Toen ik mij aansloot bij de balie van mijn gerechtelijk arrondissement, dacht ik de advocatuur er tijdelijk bij te doen. Ik wilde eigenlijk blijven studeren en strafrecht en criminologie doceren. Dat heb ik vijf jaar gedaan, maar intussen
“Doden is een mis-verstand, het gaat mis met het verstand.” groeide mijn eigen advocatenkabinet en werkte ik hard voor mijn stagemeester.” Toevallig komt hij ook als raadsman bij het hof van assisen (juryrechtspraak, red.) terecht. Zijn tweede moordzaak eindigt in vrijspraak, de vierde eveneens. “Ik houd nog altijd het record van 15 vrijspraken voor het hof van assisen. Het is gemakkelijker vrijspraak te krijgen voor iemand die
102
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
bekent, dan voor iemand die onschuldig is, want dan zoekt men gans de tijd naar bewijzen dat hij het wel gedaan heeft.” Daders weten na de eerste successen al snel de weg naar hem te vinden. “Plots viel me op dat zoveel levensdelicten in het weekend plaatsvonden en dat het vaak partnerdoders waren die bij mij kwamen. Vanuit die achtergrond ben ik lezingen gaan geven. Het publiek vroeg om statistieken. Die had ik niet en ik besloot alle moorden in Vlaanderen en Brussel in kaart te brengen. Na zeventien jaar had ik meer dan 1200 zaken ontleed en daar alle objectieve elementen uitgehaald. Op basis daarvan vatte ik het idee op een boek te schrijven.” Naar aanleiding van de Beerputmoord wil hij de motieven op een rij zetten die mensen inspireren om te doden. “De vrouw van een landbouwer werd veroordeeld voor de moord op haar man. Ze had vele motieven hem niet te vermoorden en geen enkel motief om het wel te doen. Ik heb een pleidooi van vijf uur gehouden, maar het is me niet gelukt de jury ervan te overtuigen dat levensdelicten zonder motief niet bestaan. Bovendien ging het hier om een zelfmoord. Ik was en ben ervan overtuigd dat ze onschuldig is. Na dat proces heb ik acht jaar lang geen plegers van levensdelicten meer willen verdedigen.” Even later: “Als ik het motief ken is het klaar. Dat leert
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Frank Toussaint
mij zoveel en is zo vaak hetzelfde. Bij elke massamoord is het haat, een afrekening met de gehate samenleving in combinatie met een mislukt leven. Niet alleen voor de rechters, maar zeker voor de slachtoffers is het belangrijk dat ze antwoord krijgen op de vraag ‘Waarom?’. Wanneer beklaagden het zelf niet gezegd krijgen, omdat ze geen zicht hebben op hun emoties, moeten wij hun tolk/vertaler zijn. Het is onze taak goed naar hen te luisteren, zodat we het kunnen uitleggen.” Onrechtvaardig Tijdens lezingen gaat Vermassen in op het verhaal van ‘Moordenaars en hun motieven’. “Door te spreken bouw je een ander contact met mensen op. Ik vertel waarom
ik in het boek zoveel aandacht besteed aan dieren, voordat ik de relatie leg met mensen. Ik leg uit dat het onrechtvaardig is dat wij, vanuit pure schaamte, levensdelicten als beestachtig omschrijven of zelfs, verwijzend naar de prehistorie, spreken van monsterachtig gedrag. Levensdelicten zijn niet onmenselijk, want ze worden door mensen gepleegd. Misdadigers hebben een maatschappelijke functie. Aan hen kun je de koortstemperatuur van de samenleving afmeten. Ze houden ons een spiegel voor, waarin we uitvergroot zien wie we zelf zijn. Spijtig genoeg willen mensen hun duistere schaduwkant niet zien. Die onderdrukken ze, maar er komen wel boodschappen boven, die tot een uitbarsting kunnen leiden. Het is de
103
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Van de hogere zoogdieren doden alleen mensen, chimpansees (wier DNA maar 1 procent afwijkt van het onze!) en gorilla’s soortgenoten. De mens is de enige die van afstand doodt, met vuurwapens. “Die jongeman in Duitsland kon zestien mensen doden omdat hij zich de sterkste voelde. Zulk gedrag komt bij dieren niet voor. Zij raken elkaar bij het vechten aan en beschikken over remreflexen en onderdanigheidrituelen. De zwakste dieren geven aan dat ze willen stoppen. Dieren voelen instinctief aan dat ze elkaar niet mogen doden, omdat ze anders de soort in gevaar brengen. Dat is nou precies waar de mens wel mee bezig is.” Mr. Vermassen vertelt over verkrachtende orang oetan-mannetjes (‘die net als bij de mens niet altijd moeders mooiste zijn’) en over gorillamannetjes die kinderen van hun nieuwe vrouwtje doden, omdat ze geen product van een ander willen. “Een troep chimpansees in het Tanzaniaanse woud splitste zich in twee ondergroepen. Ze maken ruzie en vallen systematisch het territorium van de buren binnen. Ze vermoorden de vijandige mannetjes en nemen vrouwen en weesjes op in hun groep. Bij de mens gaan eveneens alle oorlogen over territorium. Wij zijn de gewelddadigste wezens op aarde.” Volgens mr. Vermassen is er trouwens niet zo vaak sprake van moord. “Dat is doodslag met voorbedachten rade. Daarvoor moet je worden gedreven door haat, afgunst en wraakverlangens. Een man krijgt beperkt omgangsrecht met zijn kinderen. Hij besluit ze uit pure wraak, of als gevolg van een depressie, mee de dood in te nemen, zodat zijn ex-vrouw weet wat het is de kinderen te moeten missen. Veel vaker is sprake van niet vooraf geplande dodingen. Negen van de tien levensdelicten zijn het gevolg van ontspoorde ruzies en niet tevoren bedacht. Ik heb de rector van de Universiteit van Brussel verdedigd, die zijn vrouw had gedood. Zij moest niet dood, zei hij, maar zwijgen. Ze had hem verbaal zo vernederd dat hij het niet meer kon horen. Op het moment dat verbale agres-
RECHTSPRAAK
taak van de advocaat aan te tonen dat iedereen een potentiële moordenaar is. Als bijvoorbeeld magistraten vijandig reageren op die stelling, gebruik ik het voorbeeld van een Waalse officier van justitie, een succesvolle specialist in assisenzaken. Op een dag was hij van plaats veranderd en zat hij in de beklaagdenbank. Hij had zijn vrouw gedood. Tegen de jury zei hij dat hij voordien nooit beseft had waar hij mee bezig was: ‘Ik zie het nu allemaal anders.’ Hij wist ook niet wat de straffen inhielden die hij altijd had geëist. Dat bleek ook, want na zijn veroordeling verhing hij zich in zijn cel.”
‘Zonder motief is er geen moord’ mr. Jef Vermassen Ieder mens kan moorden, maar hoewel we levensdelicten als beestachtig ervaren, doden alleen mensen en sommige mensapen hun soortgenoten. Waarom is onze soort zo wreed en blijven moordenaars desondanks mensen? Strafpleiter mr. Jef Vermassen uit Lede, bij Gent, heeft een bestseller geschreven over moordenaars en hun motieven, want zonder motief is er geen moord.
D
De telefoon in de spreekkamer van mr. Jef Vermassen rinkelt geregeld. Vlaanderens bekendste en succesvolste advocaat verschiet niet. Hij is het gewend dat Belgische én Nederlandse media juist hem vragen massamoorden en bijzondere rechtszaken te duiden en van commentaar te voorzien. Als leider bij de jeugdbeweging heeft hij geleerd complexe zaken eenvoudig uit te leggen. “Vertellen was en is mijn grootste specialiteit”, zegt hij. Dat komt hem ook in de rechtbank van pas, waar hij met zijn pleidooien juryleden en rechters weet te boeien. Doordat hij zijn dossiers tot in detail kent, is hij als geen ander in staat nuances aan te brengen en essentiële dingen verstaanbaar en glashelder te verwoorden. “Als de minst ontwikkelde van de twaalf lekenrechters (juryleden, red.), mijn pleidooi begrijpt geldt dat ook voor de verstandigste. Sommige advocaten strooien graag met citaten, maar ik houd niet van geleerddoenerij en ook niet van one-liners, dat zijn slechts brutale algemeenheden. Pas nog heb ik in Arnhem de natuurlijke Belgische vader van baby D., het kindje dat aan Nederlandse pleegouders was verkocht, verdedigd. Mr. Moszkowicz las twee documenten voor. Daar zit weinig dynamiek in, zo pleiten Vlamingen niet. Wij lanceren voor de vuist weg een idee en gaan daarmee verder. De rechtbank gaf
mij tien minuten, het werd drie kwartier. Het is de kunst rechters zodanig mee te nemen in uw verhaal, dat ze daar genoegen mee nemen en zo geboeid zijn dat ze bijna met open mond blijven luisteren.” Mr. Vermassen heeft een florerend advocatenkantoor, maar dat is direct na zijn afstuderen in 1971 geenszins vanzelfsprekend. “Toen ik mij aansloot bij de balie van mijn gerechtelijk arrondissement, dacht ik de advocatuur er tijdelijk bij te doen. Ik wilde eigenlijk blijven studeren en strafrecht en criminologie doceren. Dat heb ik vijf jaar gedaan, maar intussen
“Doden is een mis-verstand, het gaat mis met het verstand.” groeide mijn eigen advocatenkabinet en werkte ik hard voor mijn stagemeester.” Toevallig komt hij ook als raadsman bij het hof van assisen (juryrechtspraak, red.) terecht. Zijn tweede moordzaak eindigt in vrijspraak, de vierde eveneens. “Ik houd nog altijd het record van 15 vrijspraken voor het hof van assisen. Het is gemakkelijker vrijspraak te krijgen voor iemand die
102
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
bekent, dan voor iemand die onschuldig is, want dan zoekt men gans de tijd naar bewijzen dat hij het wel gedaan heeft.” Daders weten na de eerste successen al snel de weg naar hem te vinden. “Plots viel me op dat zoveel levensdelicten in het weekend plaatsvonden en dat het vaak partnerdoders waren die bij mij kwamen. Vanuit die achtergrond ben ik lezingen gaan geven. Het publiek vroeg om statistieken. Die had ik niet en ik besloot alle moorden in Vlaanderen en Brussel in kaart te brengen. Na zeventien jaar had ik meer dan 1200 zaken ontleed en daar alle objectieve elementen uitgehaald. Op basis daarvan vatte ik het idee op een boek te schrijven.” Naar aanleiding van de Beerputmoord wil hij de motieven op een rij zetten die mensen inspireren om te doden. “De vrouw van een landbouwer werd veroordeeld voor de moord op haar man. Ze had vele motieven hem niet te vermoorden en geen enkel motief om het wel te doen. Ik heb een pleidooi van vijf uur gehouden, maar het is me niet gelukt de jury ervan te overtuigen dat levensdelicten zonder motief niet bestaan. Bovendien ging het hier om een zelfmoord. Ik was en ben ervan overtuigd dat ze onschuldig is. Na dat proces heb ik acht jaar lang geen plegers van levensdelicten meer willen verdedigen.” Even later: “Als ik het motief ken is het klaar. Dat leert
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Frank Toussaint
mij zoveel en is zo vaak hetzelfde. Bij elke massamoord is het haat, een afrekening met de gehate samenleving in combinatie met een mislukt leven. Niet alleen voor de rechters, maar zeker voor de slachtoffers is het belangrijk dat ze antwoord krijgen op de vraag ‘Waarom?’. Wanneer beklaagden het zelf niet gezegd krijgen, omdat ze geen zicht hebben op hun emoties, moeten wij hun tolk/vertaler zijn. Het is onze taak goed naar hen te luisteren, zodat we het kunnen uitleggen.” Onrechtvaardig Tijdens lezingen gaat Vermassen in op het verhaal van ‘Moordenaars en hun motieven’. “Door te spreken bouw je een ander contact met mensen op. Ik vertel waarom
ik in het boek zoveel aandacht besteed aan dieren, voordat ik de relatie leg met mensen. Ik leg uit dat het onrechtvaardig is dat wij, vanuit pure schaamte, levensdelicten als beestachtig omschrijven of zelfs, verwijzend naar de prehistorie, spreken van monsterachtig gedrag. Levensdelicten zijn niet onmenselijk, want ze worden door mensen gepleegd. Misdadigers hebben een maatschappelijke functie. Aan hen kun je de koortstemperatuur van de samenleving afmeten. Ze houden ons een spiegel voor, waarin we uitvergroot zien wie we zelf zijn. Spijtig genoeg willen mensen hun duistere schaduwkant niet zien. Die onderdrukken ze, maar er komen wel boodschappen boven, die tot een uitbarsting kunnen leiden. Het is de
103
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Van de hogere zoogdieren doden alleen mensen, chimpansees (wier DNA maar 1 procent afwijkt van het onze!) en gorilla’s soortgenoten. De mens is de enige die van afstand doodt, met vuurwapens. “Die jongeman in Duitsland kon zestien mensen doden omdat hij zich de sterkste voelde. Zulk gedrag komt bij dieren niet voor. Zij raken elkaar bij het vechten aan en beschikken over remreflexen en onderdanigheidrituelen. De zwakste dieren geven aan dat ze willen stoppen. Dieren voelen instinctief aan dat ze elkaar niet mogen doden, omdat ze anders de soort in gevaar brengen. Dat is nou precies waar de mens wel mee bezig is.” Mr. Vermassen vertelt over verkrachtende orang oetan-mannetjes (‘die net als bij de mens niet altijd moeders mooiste zijn’) en over gorillamannetjes die kinderen van hun nieuwe vrouwtje doden, omdat ze geen product van een ander willen. “Een troep chimpansees in het Tanzaniaanse woud splitste zich in twee ondergroepen. Ze maken ruzie en vallen systematisch het territorium van de buren binnen. Ze vermoorden de vijandige mannetjes en nemen vrouwen en weesjes op in hun groep. Bij de mens gaan eveneens alle oorlogen over territorium. Wij zijn de gewelddadigste wezens op aarde.” Volgens mr. Vermassen is er trouwens niet zo vaak sprake van moord. “Dat is doodslag met voorbedachten rade. Daarvoor moet je worden gedreven door haat, afgunst en wraakverlangens. Een man krijgt beperkt omgangsrecht met zijn kinderen. Hij besluit ze uit pure wraak, of als gevolg van een depressie, mee de dood in te nemen, zodat zijn ex-vrouw weet wat het is de kinderen te moeten missen. Veel vaker is sprake van niet vooraf geplande dodingen. Negen van de tien levensdelicten zijn het gevolg van ontspoorde ruzies en niet tevoren bedacht. Ik heb de rector van de Universiteit van Brussel verdedigd, die zijn vrouw had gedood. Zij moest niet dood, zei hij, maar zwijgen. Ze had hem verbaal zo vernederd dat hij het niet meer kon horen. Op het moment dat verbale agres-
TRENDWATCHER
sie overgaat in fysieke ontspoort men. En als je dan nog een vuurwapen hebt, zoals in veertig procent van de levensdelicten het geval is, is het zo gebeurd.” Dat we in staat zijn een partner te doden of een familiedrama te veroorzaken komt omdat het gaat om emoties. “Ik zeg altijd: het is een mis-verstand, het gaat mis met het verstand. Dat wordt uitgeschakeld en de emoties overspoelen u. Ruziënde partners zijn scherpschutters, omdat ze perfect weten waar ze de ander kunnen raken. Daarom zijn ruzies zo gevaarlijk.” Vermassen krijgt geregeld brieven van mensen die door zijn boek te lezen zijn gestopt met hun eindeloze geruzie. Daardoor zijn ongetwijfeld levensdelicten voorkomen en dat stemt hem blij. Hij verdedigt geen roof- en huurmoordenaars. “Dat kan ik emotioneel niet aan. Bij roofmoord pleegt men een levensdelict voor een onnoemelijk klein bedrag. Dat een mens daarvoor moet sterven! Een huurmoord is nog gruwelijker, omdat men zodanig geraffineerd is dat men het een ander tegen betaling laat doen!” Mr. Vermassen staat steeds vaker slachtoffers bij, zoals de ouders van twee vermoorde baby’s in Dendermonde en de familie van bejaarde vrouw die een week voordien is vermoord. “Ik heb het op televisie opgenomen voor de advocaat die Kim De Gelder, de vermeende dader, verdedigt. Hij is een moedig man. De mensen moeten respecteren dat hij zijn taak uitoefent. Die advocaat keurt ook niet goed wat er is gebeurd, maar dat denken de mensen wel. De publieke opinie is solidair met het slachtoffer. De mensen zijn boos op de dader, maar ook op degene die hem verdedigt, ook al doet hij zijn plicht. Ik zal u een geheim opbiechten, ik ben stilaan bezig met een tweede boek, maar nu over slachtoffers. Vandaar dat het dossier Dendermonde me bijzonder boeit. Vooral de gesprekken met de ouderparen zijn leerzaam.
“Levensdelicten zijn niet onmenselijk, want ze worden door mensen gepleegd.”
Ruim 15.000 deelnemers gingen u voor!
'Op naar bedrijf 2.0'
Trendwatcher Richard van Hooijdonk zet de klok op '5 voor 12'. Inspirerende powersessie over hoe bedrijven, ondernemers, marketeers en salesprofessionals kunnen aansluiten bij de nieuwe marketingeconomie. 'Power' voor commerciële strategie 2.0. Leerzaam en 'entertaining'.
D
Door de introductie van nieuwe technieken staat de commerciële strategie van bedrijven aan de vooravond van grote spannende veranderingen. Co-creatie, social media, virals, crossmedia, weblogs, web 2.0, social networking, social marketing, contentsyndicatie, customer-insights, crowdsourcing, twitter. Bedrijven, organisaties en instellingen moeten anders omgaan met Consument 2.0. Bedrijven die dit doen, wacht een zonnige toekomst. Voor anderen breken moeilijke tijden aan.
De nieuwe consument
Een van die ouders verliet onlangs mijn kantoor en zei heel sprekend: ‘Wanneer mijn vrouw en ik 80 jaar zijn, hebben we nog altijd een baby van tien maanden’ . In mijn nieuwe boek krijgen de slachtoffers een stem.” We moeten nog even geduld hebben. “Over ‘Moordenaars en hun motieven’, dat aan de dertiende druk toe is en waarvan bijna 100.000 exemplaren zijn verkocht, heb ik tien jaar gedaan. Ik denk dat het nieuwe boek over
vijf jaar klaar is, ik heb veel aan mijn hoofd en er liggen nog stapels dossiers.” Komen doet het er zeker, zelfs als het wat langer duurt. “Ik wil het liefst tot op hoge leeftijd doorgaan. Studie in Japan heeft aangetoond dat advocaten behoren tot de beroepsgroep die het minst dementeert. Zij moeten alles elke dag opnieuw memoriseren en alle dossiers van buiten kennen. Wij doen voortdurend hersengymnastiek en zo blijven we mentaal jong.”
”Homo homini lupus est.” — Thomas Hobbes — 104
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
De harde cijfers Slechts 14% vertrouwt nog op reclame, maar 83% op meningen van andere consumenten, gebruikers. Ruim 57% maakt op dit moment gebruik van social media en bijna 90% van de bedrijven laat haar koopgedrag afhangen van reacties, ervaringen en online reviews van andere bedrijven. Slechts 3% van de consumenten voert een actie uit op de website (aanvraag, aankoop, nieuwsbrief). De overige 97% verlaat de website zonder enige actie. Van de jonge kinderen is inmiddels ruim 40% online en kiezen ook ouderen kiezen massaal voor internet: ruim 50% van alle 70-jarigen is online. Tijdens de inspiratiesessie worden harde cijfers gekoppeld aan duidelijke adviezen.
Wat levert de inspiratiesessie jou op?
Mr. Jef Vermassen is een Vlaamse advocaat, strafpleiter en auteur. Hij is afgestudeerd in 1971, licentiaat in de criminologie en in het notariaat en verdedigt al zo’n 38 jaar verdachten in grote moordzaken. Onlangs heeft hij in Arnhem gepleit voor de biologische vader van baby D. Hij is ook raadsman van de nabestaanden van de slachtoffers van de moordpartij in een kinderdagverblijf in Dendermonde. Omdat hij ingewikkelde juridische zaken eenvoudig kan uitleggen en duiden, wordt Vermassen geregeld om commentaar gevraagd door radio- en televisiestations en kranten in Vlaanderen, Wallonië en Nederland. In oktober 2004 bracht hij het boek ‘Moordenaars en hun motieven - Monsters of mensen?’ uit, dat inmiddels aan zijn dertiende druk toe is. Vermassen is bezig met een tweede boek waarin slachtoffers aan het woord komen. jefvermassen@speakersacademy.eu
De nieuwe consument, zakelijk of privé, is mondiger en stelt volledig nieuwe eisen aan merken, producten, diensten, communicatie, distributie en verkoop. Hij wil meedenken, meebeslissen, verspreiden en delen. Daarnaast gebruikt hij meerdere media naast elkaar (crossmedia), wil hij contact houden met de organisatie, vrienden en fans (social media) en moeten bedrijven, organisaties en instellingen faciliteren met een aanbod dat 'past'. Tijdens de inspiratiesessie krijgt je voorbeelden en aanwijzingen hoe je deze klant meer kunt laten kopen (klantwaarde) en langer kunt laten blijven (life-time-cycle). Je maakt kennis met de nieuwe 'connected-customer'.
Aan de hand The New MarketingCycle word je gedurende 1,5 uur op inspirerende en kraakheldere wijze meegenomen door alle stappen die nodig zijn om winst te maken en ook op lange termijn succesvol te zijn. Het inspiratieseminar is een 'eyeopener'. Je krijgt voorbeelden en cases te zien (IKEA, TomTom, Apple, Starbucks) die je niet zou verwachten. Daarnaast talrijke concrete tips en richtlijnen die je direct kunt toepassen in de praktijk. Tot Richard van Hooijdonk (1968) was marketingdirecteur bij verschillende organisaties de laatste minuut op het puntje van je stoel. De inspiratiesessie is in binnen- en buitenland en is op dit moment veelgevraagd spreker en dagvoorzitlaagdrempelig en interessant voor alle niveaus en 'lagen' van de ter op internationale congressen. Daarnaast is hij (gast) docent aan SRM/Erasmus en organisatie. € 15,- ISBN: 9789059900226 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
Voor wie is deze sessie interessant? • Bedrijven die op zoek zijn naar nieuwe marktkansen • Organisaties die nieuwe inspiratie en draagvlak nodig hebben • Businessclubs en -verenigingen • Overheid en charitatieve instellingen
105
Nyenrode. Richard van Hooijdonk heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als een van de belangrijkste Nederlandse consultants op het gebied van Marketing 2.0. Zijn inspiratieseminars zijn populair en door ruim 15.000 mensen bezocht.
richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
TRENDWATCHER
sie overgaat in fysieke ontspoort men. En als je dan nog een vuurwapen hebt, zoals in veertig procent van de levensdelicten het geval is, is het zo gebeurd.” Dat we in staat zijn een partner te doden of een familiedrama te veroorzaken komt omdat het gaat om emoties. “Ik zeg altijd: het is een mis-verstand, het gaat mis met het verstand. Dat wordt uitgeschakeld en de emoties overspoelen u. Ruziënde partners zijn scherpschutters, omdat ze perfect weten waar ze de ander kunnen raken. Daarom zijn ruzies zo gevaarlijk.” Vermassen krijgt geregeld brieven van mensen die door zijn boek te lezen zijn gestopt met hun eindeloze geruzie. Daardoor zijn ongetwijfeld levensdelicten voorkomen en dat stemt hem blij. Hij verdedigt geen roof- en huurmoordenaars. “Dat kan ik emotioneel niet aan. Bij roofmoord pleegt men een levensdelict voor een onnoemelijk klein bedrag. Dat een mens daarvoor moet sterven! Een huurmoord is nog gruwelijker, omdat men zodanig geraffineerd is dat men het een ander tegen betaling laat doen!” Mr. Vermassen staat steeds vaker slachtoffers bij, zoals de ouders van twee vermoorde baby’s in Dendermonde en de familie van bejaarde vrouw die een week voordien is vermoord. “Ik heb het op televisie opgenomen voor de advocaat die Kim De Gelder, de vermeende dader, verdedigt. Hij is een moedig man. De mensen moeten respecteren dat hij zijn taak uitoefent. Die advocaat keurt ook niet goed wat er is gebeurd, maar dat denken de mensen wel. De publieke opinie is solidair met het slachtoffer. De mensen zijn boos op de dader, maar ook op degene die hem verdedigt, ook al doet hij zijn plicht. Ik zal u een geheim opbiechten, ik ben stilaan bezig met een tweede boek, maar nu over slachtoffers. Vandaar dat het dossier Dendermonde me bijzonder boeit. Vooral de gesprekken met de ouderparen zijn leerzaam.
“Levensdelicten zijn niet onmenselijk, want ze worden door mensen gepleegd.”
Ruim 15.000 deelnemers gingen u voor!
'Op naar bedrijf 2.0'
Trendwatcher Richard van Hooijdonk zet de klok op '5 voor 12'. Inspirerende powersessie over hoe bedrijven, ondernemers, marketeers en salesprofessionals kunnen aansluiten bij de nieuwe marketingeconomie. 'Power' voor commerciële strategie 2.0. Leerzaam en 'entertaining'.
D
Door de introductie van nieuwe technieken staat de commerciële strategie van bedrijven aan de vooravond van grote spannende veranderingen. Co-creatie, social media, virals, crossmedia, weblogs, web 2.0, social networking, social marketing, contentsyndicatie, customer-insights, crowdsourcing, twitter. Bedrijven, organisaties en instellingen moeten anders omgaan met Consument 2.0. Bedrijven die dit doen, wacht een zonnige toekomst. Voor anderen breken moeilijke tijden aan.
De nieuwe consument
Een van die ouders verliet onlangs mijn kantoor en zei heel sprekend: ‘Wanneer mijn vrouw en ik 80 jaar zijn, hebben we nog altijd een baby van tien maanden’ . In mijn nieuwe boek krijgen de slachtoffers een stem.” We moeten nog even geduld hebben. “Over ‘Moordenaars en hun motieven’, dat aan de dertiende druk toe is en waarvan bijna 100.000 exemplaren zijn verkocht, heb ik tien jaar gedaan. Ik denk dat het nieuwe boek over
vijf jaar klaar is, ik heb veel aan mijn hoofd en er liggen nog stapels dossiers.” Komen doet het er zeker, zelfs als het wat langer duurt. “Ik wil het liefst tot op hoge leeftijd doorgaan. Studie in Japan heeft aangetoond dat advocaten behoren tot de beroepsgroep die het minst dementeert. Zij moeten alles elke dag opnieuw memoriseren en alle dossiers van buiten kennen. Wij doen voortdurend hersengymnastiek en zo blijven we mentaal jong.”
”Homo homini lupus est.” — Thomas Hobbes — 104
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
De harde cijfers Slechts 14% vertrouwt nog op reclame, maar 83% op meningen van andere consumenten, gebruikers. Ruim 57% maakt op dit moment gebruik van social media en bijna 90% van de bedrijven laat haar koopgedrag afhangen van reacties, ervaringen en online reviews van andere bedrijven. Slechts 3% van de consumenten voert een actie uit op de website (aanvraag, aankoop, nieuwsbrief). De overige 97% verlaat de website zonder enige actie. Van de jonge kinderen is inmiddels ruim 40% online en kiezen ook ouderen kiezen massaal voor internet: ruim 50% van alle 70-jarigen is online. Tijdens de inspiratiesessie worden harde cijfers gekoppeld aan duidelijke adviezen.
Wat levert de inspiratiesessie jou op?
Mr. Jef Vermassen is een Vlaamse advocaat, strafpleiter en auteur. Hij is afgestudeerd in 1971, licentiaat in de criminologie en in het notariaat en verdedigt al zo’n 38 jaar verdachten in grote moordzaken. Onlangs heeft hij in Arnhem gepleit voor de biologische vader van baby D. Hij is ook raadsman van de nabestaanden van de slachtoffers van de moordpartij in een kinderdagverblijf in Dendermonde. Omdat hij ingewikkelde juridische zaken eenvoudig kan uitleggen en duiden, wordt Vermassen geregeld om commentaar gevraagd door radio- en televisiestations en kranten in Vlaanderen, Wallonië en Nederland. In oktober 2004 bracht hij het boek ‘Moordenaars en hun motieven - Monsters of mensen?’ uit, dat inmiddels aan zijn dertiende druk toe is. Vermassen is bezig met een tweede boek waarin slachtoffers aan het woord komen. jefvermassen@speakersacademy.eu
De nieuwe consument, zakelijk of privé, is mondiger en stelt volledig nieuwe eisen aan merken, producten, diensten, communicatie, distributie en verkoop. Hij wil meedenken, meebeslissen, verspreiden en delen. Daarnaast gebruikt hij meerdere media naast elkaar (crossmedia), wil hij contact houden met de organisatie, vrienden en fans (social media) en moeten bedrijven, organisaties en instellingen faciliteren met een aanbod dat 'past'. Tijdens de inspiratiesessie krijgt je voorbeelden en aanwijzingen hoe je deze klant meer kunt laten kopen (klantwaarde) en langer kunt laten blijven (life-time-cycle). Je maakt kennis met de nieuwe 'connected-customer'.
Aan de hand The New MarketingCycle word je gedurende 1,5 uur op inspirerende en kraakheldere wijze meegenomen door alle stappen die nodig zijn om winst te maken en ook op lange termijn succesvol te zijn. Het inspiratieseminar is een 'eyeopener'. Je krijgt voorbeelden en cases te zien (IKEA, TomTom, Apple, Starbucks) die je niet zou verwachten. Daarnaast talrijke concrete tips en richtlijnen die je direct kunt toepassen in de praktijk. Tot Richard van Hooijdonk (1968) was marketingdirecteur bij verschillende organisaties de laatste minuut op het puntje van je stoel. De inspiratiesessie is in binnen- en buitenland en is op dit moment veelgevraagd spreker en dagvoorzitlaagdrempelig en interessant voor alle niveaus en 'lagen' van de ter op internationale congressen. Daarnaast is hij (gast) docent aan SRM/Erasmus en organisatie. € 15,- ISBN: 9789059900226 Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
Voor wie is deze sessie interessant? • Bedrijven die op zoek zijn naar nieuwe marktkansen • Organisaties die nieuwe inspiratie en draagvlak nodig hebben • Businessclubs en -verenigingen • Overheid en charitatieve instellingen
105
Nyenrode. Richard van Hooijdonk heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als een van de belangrijkste Nederlandse consultants op het gebied van Marketing 2.0. Zijn inspiratieseminars zijn populair en door ruim 15.000 mensen bezocht.
richardvanhooijdonk@speakersacademy.nl
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ONDERNEMERSCHAP model uit in het zwart. “Een goede investering”, vindt haar vader. “Dan kan ze straks op een goede fiets door weer en wind naar de universiteit.”
‘Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron’ Yalçin Cihangir Hij kon nauwelijks fietsen toen hij dertien jaar geleden uit zijn kleine geboortedorp in Oost-Turkije vertrok. Toch is het Yalçin Cihangir die de fiets opnieuw op de kaart heeft gezet in Nederland. In Amsterdam wordt het straatbeeld al enkele jaren bepaald door de hippe bakfietsen van De Fietsfabriek. Maar ook ver daarbuiten slaat het ‘nieuwe fietsen’ aan. Yalçin wil de hele wereld aan het fietsen krijgen. In Büyükcamili, zijn geboortedorp, werd vorig jaar de nieuwe productiefabriek van De Fietsfabriek geopend. Er worden nu fietspaden aangelegd en iedereen krijgt fietsles. “Ik
H
wilde iets terugdoen voor mijn dorp en mijn mensen. Wie kan geven is pas echt rijk.”
Het ruikt er naar een mengeling van rubberbanden en kogelagervet, de typerende geur van een fietsenwinkel. Er knallen geen makkelijke meezingers van een populair radiostation door de werkplaats, maar er is afgestemd op Classic FM met de Brandenburgse Concerten van Bach. Om een grote tafel zit het team van De Fietsfabriek net een kop koffie te drinken en wordt de agenda voor die dag doorgenomen. Yalçin is er nog niet. Hij heeft de hele nacht doorgewerkt. “Dat doet hij wel vaker, ’s nachts krijgt hij vaak inspiratie voor nieuwe toepassingen”, vertelt zijn partner Betül Tözüm. “Als heel Amsterdam slaapt, komt zijn creativiteit op gang.” Het idee voor een fietsband met twee ventielen bedacht Yalçin ook in het holst van de nacht. “Niets is vervelender dan een lekke band. Met deze nieuwe fietsband kun je verder omdat er drie binnenbanden inzitten. Natuurlijk moet je wel een keertje gaan plakken, maar je staat in elk geval niet meteen stil”, aldus Betül. Vondsten die in al hun eenvoud toch briljant zijn, dat is misschien wel het handelsmerk van Yalçin Cihangir. Hij begon als een eenvoudige fietsenmaker en heeft zich ontwikkeld tot een ‘uitvinder in fietsen’. Zijn bijzondere kwaliteiten bleven niet onopgemerkt. Het voltallige college van B&W stond onlangs bij hem in de winkel. “Burgemeester Cohen noemde me een voorbeeld voor heel ondernemend Amsterdam.” Het verhaal van Yalçin ís ook een successtory. In een paar jaar tijd is De Fietsfabriek
De fiets is in een studentenstad als Amsterdam het meest gebruikte vervoermiddel onder jongeren. “Ze rijden vaak op gammele, onveilige exemplaren, omdat ze geen geld hebben voor een degelijke fiets.” En dat kon Yalçin niet langer aanzien. Daarom ontwierp hij speciaal voor studenten een goedkopere, maar toch heel stevige basisfiets. Het is typerend voor de wijze waarop Yalçin werkt. De praktijk is altijd zijn uitgangspunt. Beertje van Beers rijdt bijvoorbeeld op de stoere bakfiets 996 langs de Amsterdamse grachten. Maar als ze haar dochtertje Tigerlily ’s ochtends naar de opvang heeft gebracht, vindt ze het eigenlijk wel zo prettig om daarna op een gewone fiets naar haar werk te gaan, vertelde ze Yalçin. “Dan beginnen de radertjes in mijn hoofd te draaien. Ik ben dol op dit soort uitdagingen.” Speciaal voor haar – en alle andere hippe ouders – ontwierp hij de Troy. De bakfiets is eenvoudig los te koppen van het fietsframe. “Het voorwiel kun je er dan weer aanzetten en dan heb je een gewone fiets. Je kunt het bakfiets gedeelte ook los gebruiken als een grote buggy en daarmee zo de supermarkt in als je onderweg boodschappen wil doen. Troy is echt de ideale fiets voor alle momenten van de dag.”
Slingeren Toen Yalçin Cihangir dertien jaar geleden vanuit zijn geboortedorp Büyükcamili - in het bergachtige Anatolië naar Nederland vertrok, kon hij amper fietsen. “Als ik op een fiets zat, leek het net alsof ik dronken was, zó slingerde ik. Fietsen is in Turkije iets voor kleine kinderen. Zodra je volwassen bent, rij je in een auto en als je dat niet kunt
uitgegroeid tot een internationaal opererend bedrijf met vestigingen in Amsterdam, Istanbul, Den Haag, Berlijn, Haarlem, Kopenhagen, Alkmaar, Chicago, Hilversum en Toronto. Het geheim van zijn succes? “De fiets zelf natuurlijk. Dat blijft een fantastisch product met mogelijkheden die nooit raken uitgeput”, stelt Yalçin. Maar een fiets komt pas tot leven als er iemand op zit. Het is voor Yalçin de klant waar het echt om draait. “Jullie zeggen in Nederland ‘De klant is koning’, dat vind ik een heel mooi gezegde. Alleen zie ik maar zo weinig ondernemers die dat principe ook huldigen. Als een klant om vijf voor zes een winkel binnenkomt, wordt hij al niet meer geholpen omdat het bijna sluitingstijd is. Ik vind het niet erg als ik wat langer door moet werken. Als de klant maar tevreden is. Ik ben er in eerste instantie voor hem. Niet voor mezelf.”
betalen dan loop je.” Yalçin was in die periode vrachtwagenchauffeur en reed voor een opdracht naar Amsterdam waar ook een aantal van zijn broers woonden. Hij was onder de indruk van de geordendheid van Nederland. Toen hij voor het eerst boodschappen deed bij de Albert Heijn, besloot Yalçin dat hij wilde blijven. “Een land waar je in één supermarkt zoveel lekkers kunt krijgen, dat moet wel een goed land zijn om te wonen.” Hij had slechts honderd gulden op zak en moest dus snel een baantje vinden. Dat was lastig want veel opleiding had hij niet en hij sprak ook amper Nederlands. “Ik heb de eerste jaren een heleboel rotbaantjes gehad. Ben bijvoorbeeld afwasser geweest in het restaurant waar Betül serveerster was. Zo hebben we elkaar ontmoet. Ik schaam me nergens voor, ik heb altijd hard gewerkt en op een eerlijke manier mijn geld verdiend.” Het omslag punt in zijn leven kwam heel plotseling. “Ik was manusje-van-alles in een restaurant. Mijn baas vroeg of ik zijn fiets naar de fietsenmaker wilde brengen, zijn wiel liep aan. Nu ben ik altijd handig geweest, dus ik begon zelf aan die fiets te sleutelen. Ik had het in no time voor elkaar. Hij reed weer als een zonnetje. Een van mijn collega’s vroeg toen: ‘als jij zo handig bent, wat doe je dan nog hier?’ Ik was in één klap wakker en ben kort daarna als fietsenmaker begonnen, hier in de Eerste Jacob van Campenstraat.” Even verderop in de straat zat de fietsenwinkel van Dave Deutsch, zijn huidige compagnon. “We maakten regelmatig een praatje en konden het goed met elkaar vinden”, herinnert Dave zich. Hij zag al snel dat Yalçin een bijzonder talent had, maar zakelijk gezien minder handig was. “Ik heb toen voorgesteld om onze zaken samen te voegen en allebei onze sterkste kanten in te zetten: hij het ontwikkelen van nieuwe modellen en ik de zakelijke kant. Zo is De Fietsfabriek ontstaan.”
“Ik heb de eerste jaren een heleboel rotbaantjes gehad. Ik schaam me nergens voor, ik heb altijd hard gewerkt en op een eerlijke manier mijn geld verdiend.”
Inspiratiebron Vrijwel dagelijks is Yalçin te vinden in de werkplaats van zijn winkel in de Eerste Jacob van Campenstraat 12, de plek waar het allemaal begon. Hij helpt net zo graag BN-ers als Beertje van Beers die vaste klant is - en met haar bakfiets de aandacht van de bladen trekt - als de man op de hoek. “Ik krijg alle soorten en maten mensen binnen. Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Dat is nu juist zo bijzonder aan mijn werk. Klanten zijn mijn inspiratiebron, door goed naar hun wensen te luisteren, kom ik op nieuwe ideeën.” Vandaag komt er een vader met zijn dochter de zaak binnen. Ze is geslaagd voor haar examen en krijgt een fiets cadeau. Ze kiest een stoer Tekst: Floor de Booys
106
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
107
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie: Marcel Krijger
ONDERNEMERSCHAP model uit in het zwart. “Een goede investering”, vindt haar vader. “Dan kan ze straks op een goede fiets door weer en wind naar de universiteit.”
‘Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron’ Yalçin Cihangir Hij kon nauwelijks fietsen toen hij dertien jaar geleden uit zijn kleine geboortedorp in Oost-Turkije vertrok. Toch is het Yalçin Cihangir die de fiets opnieuw op de kaart heeft gezet in Nederland. In Amsterdam wordt het straatbeeld al enkele jaren bepaald door de hippe bakfietsen van De Fietsfabriek. Maar ook ver daarbuiten slaat het ‘nieuwe fietsen’ aan. Yalçin wil de hele wereld aan het fietsen krijgen. In Büyükcamili, zijn geboortedorp, werd vorig jaar de nieuwe productiefabriek van De Fietsfabriek geopend. Er worden nu fietspaden aangelegd en iedereen krijgt fietsles. “Ik
H
wilde iets terugdoen voor mijn dorp en mijn mensen. Wie kan geven is pas echt rijk.”
Het ruikt er naar een mengeling van rubberbanden en kogelagervet, de typerende geur van een fietsenwinkel. Er knallen geen makkelijke meezingers van een populair radiostation door de werkplaats, maar er is afgestemd op Classic FM met de Brandenburgse Concerten van Bach. Om een grote tafel zit het team van De Fietsfabriek net een kop koffie te drinken en wordt de agenda voor die dag doorgenomen. Yalçin is er nog niet. Hij heeft de hele nacht doorgewerkt. “Dat doet hij wel vaker, ’s nachts krijgt hij vaak inspiratie voor nieuwe toepassingen”, vertelt zijn partner Betül Tözüm. “Als heel Amsterdam slaapt, komt zijn creativiteit op gang.” Het idee voor een fietsband met twee ventielen bedacht Yalçin ook in het holst van de nacht. “Niets is vervelender dan een lekke band. Met deze nieuwe fietsband kun je verder omdat er drie binnenbanden inzitten. Natuurlijk moet je wel een keertje gaan plakken, maar je staat in elk geval niet meteen stil”, aldus Betül. Vondsten die in al hun eenvoud toch briljant zijn, dat is misschien wel het handelsmerk van Yalçin Cihangir. Hij begon als een eenvoudige fietsenmaker en heeft zich ontwikkeld tot een ‘uitvinder in fietsen’. Zijn bijzondere kwaliteiten bleven niet onopgemerkt. Het voltallige college van B&W stond onlangs bij hem in de winkel. “Burgemeester Cohen noemde me een voorbeeld voor heel ondernemend Amsterdam.” Het verhaal van Yalçin ís ook een successtory. In een paar jaar tijd is De Fietsfabriek
De fiets is in een studentenstad als Amsterdam het meest gebruikte vervoermiddel onder jongeren. “Ze rijden vaak op gammele, onveilige exemplaren, omdat ze geen geld hebben voor een degelijke fiets.” En dat kon Yalçin niet langer aanzien. Daarom ontwierp hij speciaal voor studenten een goedkopere, maar toch heel stevige basisfiets. Het is typerend voor de wijze waarop Yalçin werkt. De praktijk is altijd zijn uitgangspunt. Beertje van Beers rijdt bijvoorbeeld op de stoere bakfiets 996 langs de Amsterdamse grachten. Maar als ze haar dochtertje Tigerlily ’s ochtends naar de opvang heeft gebracht, vindt ze het eigenlijk wel zo prettig om daarna op een gewone fiets naar haar werk te gaan, vertelde ze Yalçin. “Dan beginnen de radertjes in mijn hoofd te draaien. Ik ben dol op dit soort uitdagingen.” Speciaal voor haar – en alle andere hippe ouders – ontwierp hij de Troy. De bakfiets is eenvoudig los te koppen van het fietsframe. “Het voorwiel kun je er dan weer aanzetten en dan heb je een gewone fiets. Je kunt het bakfiets gedeelte ook los gebruiken als een grote buggy en daarmee zo de supermarkt in als je onderweg boodschappen wil doen. Troy is echt de ideale fiets voor alle momenten van de dag.”
Slingeren Toen Yalçin Cihangir dertien jaar geleden vanuit zijn geboortedorp Büyükcamili - in het bergachtige Anatolië naar Nederland vertrok, kon hij amper fietsen. “Als ik op een fiets zat, leek het net alsof ik dronken was, zó slingerde ik. Fietsen is in Turkije iets voor kleine kinderen. Zodra je volwassen bent, rij je in een auto en als je dat niet kunt
uitgegroeid tot een internationaal opererend bedrijf met vestigingen in Amsterdam, Istanbul, Den Haag, Berlijn, Haarlem, Kopenhagen, Alkmaar, Chicago, Hilversum en Toronto. Het geheim van zijn succes? “De fiets zelf natuurlijk. Dat blijft een fantastisch product met mogelijkheden die nooit raken uitgeput”, stelt Yalçin. Maar een fiets komt pas tot leven als er iemand op zit. Het is voor Yalçin de klant waar het echt om draait. “Jullie zeggen in Nederland ‘De klant is koning’, dat vind ik een heel mooi gezegde. Alleen zie ik maar zo weinig ondernemers die dat principe ook huldigen. Als een klant om vijf voor zes een winkel binnenkomt, wordt hij al niet meer geholpen omdat het bijna sluitingstijd is. Ik vind het niet erg als ik wat langer door moet werken. Als de klant maar tevreden is. Ik ben er in eerste instantie voor hem. Niet voor mezelf.”
betalen dan loop je.” Yalçin was in die periode vrachtwagenchauffeur en reed voor een opdracht naar Amsterdam waar ook een aantal van zijn broers woonden. Hij was onder de indruk van de geordendheid van Nederland. Toen hij voor het eerst boodschappen deed bij de Albert Heijn, besloot Yalçin dat hij wilde blijven. “Een land waar je in één supermarkt zoveel lekkers kunt krijgen, dat moet wel een goed land zijn om te wonen.” Hij had slechts honderd gulden op zak en moest dus snel een baantje vinden. Dat was lastig want veel opleiding had hij niet en hij sprak ook amper Nederlands. “Ik heb de eerste jaren een heleboel rotbaantjes gehad. Ben bijvoorbeeld afwasser geweest in het restaurant waar Betül serveerster was. Zo hebben we elkaar ontmoet. Ik schaam me nergens voor, ik heb altijd hard gewerkt en op een eerlijke manier mijn geld verdiend.” Het omslag punt in zijn leven kwam heel plotseling. “Ik was manusje-van-alles in een restaurant. Mijn baas vroeg of ik zijn fiets naar de fietsenmaker wilde brengen, zijn wiel liep aan. Nu ben ik altijd handig geweest, dus ik begon zelf aan die fiets te sleutelen. Ik had het in no time voor elkaar. Hij reed weer als een zonnetje. Een van mijn collega’s vroeg toen: ‘als jij zo handig bent, wat doe je dan nog hier?’ Ik was in één klap wakker en ben kort daarna als fietsenmaker begonnen, hier in de Eerste Jacob van Campenstraat.” Even verderop in de straat zat de fietsenwinkel van Dave Deutsch, zijn huidige compagnon. “We maakten regelmatig een praatje en konden het goed met elkaar vinden”, herinnert Dave zich. Hij zag al snel dat Yalçin een bijzonder talent had, maar zakelijk gezien minder handig was. “Ik heb toen voorgesteld om onze zaken samen te voegen en allebei onze sterkste kanten in te zetten: hij het ontwikkelen van nieuwe modellen en ik de zakelijke kant. Zo is De Fietsfabriek ontstaan.”
“Ik heb de eerste jaren een heleboel rotbaantjes gehad. Ik schaam me nergens voor, ik heb altijd hard gewerkt en op een eerlijke manier mijn geld verdiend.”
Inspiratiebron Vrijwel dagelijks is Yalçin te vinden in de werkplaats van zijn winkel in de Eerste Jacob van Campenstraat 12, de plek waar het allemaal begon. Hij helpt net zo graag BN-ers als Beertje van Beers die vaste klant is - en met haar bakfiets de aandacht van de bladen trekt - als de man op de hoek. “Ik krijg alle soorten en maten mensen binnen. Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Dat is nu juist zo bijzonder aan mijn werk. Klanten zijn mijn inspiratiebron, door goed naar hun wensen te luisteren, kom ik op nieuwe ideeën.” Vandaag komt er een vader met zijn dochter de zaak binnen. Ze is geslaagd voor haar examen en krijgt een fiets cadeau. Ze kiest een stoer Tekst: Floor de Booys
106
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
107
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Fotografie: Marcel Krijger
YOUR EVENT TOUCHED BY MAGIC
“Jullie zeggen in Nederland ‘De klant is koning’, dat vind ik een heel mooi gezegde. Alleen zie ik maar zo weinig ondernemers die dat principe ook huldigen.” Imam Het fietsimperium breidde zich snel uit, in de Eerste Jacob van Campenstraat zijn nu vier filialen gevestigd. “We hebben ook nog steeds een zaak waar mensen hun fiets kunnen laten repareren, ook als het geen fiets van ons is.” Dan is er deze zaak, er is nog een werkplaats waar mensen die in een reïntegratietraject zitten aan de slag kunnen én er is de kledingzaak Y.C. Clothing. “Daar wordt kleding verkocht die de vrouwen uit mijn geboortedorp maken. Zelfgebreide kindertruitjes enzo.” Bijna alle mannen uit het tweehonderd zielen tellende bergdorp hebben sinds anderhalf jaar een baan in De Fietsfabriek, hun vrouwen wilden ook een steentje bijdragen. De mannen vonden het eerst niet goed dat hun vrouwen geld verdienden. “Maar toen hebben we gepraat met de imam en die heeft een goed woordje gedaan en nu is het okee”, vertelt Yalçin lachend.
Betül Tözüm tekende het bijzondere levensverhaal van Yalçin Cihangir op in het Engelstalige boek ‘The Child behind De Fietsfabriek’. Hieronder een paar (vertaalde) uitspraken uit dat boek, die Yalçin typeren: • Ik voel me eenzaam als ik lieg, de enige manier om echt samen te zijn is de waarheid • Je kunt alleen iemand helpen als je eerst jezelf helpt • Eerlijk is heerlijk, van eten wordt je alleen maar dik • Elke waarheid is moeilijk, als de waarheid gemakkelijk was geweest had iedereen er voor gekozen om de waarheid te spreken. • Elke pech biedt een nieuwe weg
In maart vorig jaar werd de fabriek in zijn geboortedorp geopend. “Ik wilde iets terugdoen voor mijn dorp en mijn mensen. Wie kan geven is pas echt rijk.” Het was een dag om nooit te vergeten. Er werd muziek gemaakt, gefeest en gelachen. “We hebben ‘Tulpen uit Amsterdam’ gezongen, maar ook Turkse volksliedjes uit de streek waar ik vandaan kom. Het was een mooie mengelmoes van culturen.” In plaats van met de geijkte Mercedes, reed Yalçin op zijn speciaal ontworpen Ferrari-fiets het dorp binnen. “Ik fietste heel hard, met losse handen. Het was net alsof ik vloog.”
• Ontdek wat je neus ruikt, geloof wat je ogen zien, bedenk wat je oren horen en spreek je gevoelens uit. Pas dan ben je een eerlijk mens. • Als je zo bang bent om te delen, waarom leef je dan met anderen? • Je wordt geen leider door te nemen. Je wordt een groot leider door te geven. Yalcincihangir@speakersacademy.eu
“Het maakt niet uit waarin je gelooft. Zolang je mensen niet respecteert, heb je geen geloof.” — Yalçin Cihangir — 108
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
YOUR EVENT TOUCHED BY MAGIC
“Jullie zeggen in Nederland ‘De klant is koning’, dat vind ik een heel mooi gezegde. Alleen zie ik maar zo weinig ondernemers die dat principe ook huldigen.” Imam Het fietsimperium breidde zich snel uit, in de Eerste Jacob van Campenstraat zijn nu vier filialen gevestigd. “We hebben ook nog steeds een zaak waar mensen hun fiets kunnen laten repareren, ook als het geen fiets van ons is.” Dan is er deze zaak, er is nog een werkplaats waar mensen die in een reïntegratietraject zitten aan de slag kunnen én er is de kledingzaak Y.C. Clothing. “Daar wordt kleding verkocht die de vrouwen uit mijn geboortedorp maken. Zelfgebreide kindertruitjes enzo.” Bijna alle mannen uit het tweehonderd zielen tellende bergdorp hebben sinds anderhalf jaar een baan in De Fietsfabriek, hun vrouwen wilden ook een steentje bijdragen. De mannen vonden het eerst niet goed dat hun vrouwen geld verdienden. “Maar toen hebben we gepraat met de imam en die heeft een goed woordje gedaan en nu is het okee”, vertelt Yalçin lachend.
Betül Tözüm tekende het bijzondere levensverhaal van Yalçin Cihangir op in het Engelstalige boek ‘The Child behind De Fietsfabriek’. Hieronder een paar (vertaalde) uitspraken uit dat boek, die Yalçin typeren: • Ik voel me eenzaam als ik lieg, de enige manier om echt samen te zijn is de waarheid • Je kunt alleen iemand helpen als je eerst jezelf helpt • Eerlijk is heerlijk, van eten wordt je alleen maar dik • Elke waarheid is moeilijk, als de waarheid gemakkelijk was geweest had iedereen er voor gekozen om de waarheid te spreken. • Elke pech biedt een nieuwe weg
In maart vorig jaar werd de fabriek in zijn geboortedorp geopend. “Ik wilde iets terugdoen voor mijn dorp en mijn mensen. Wie kan geven is pas echt rijk.” Het was een dag om nooit te vergeten. Er werd muziek gemaakt, gefeest en gelachen. “We hebben ‘Tulpen uit Amsterdam’ gezongen, maar ook Turkse volksliedjes uit de streek waar ik vandaan kom. Het was een mooie mengelmoes van culturen.” In plaats van met de geijkte Mercedes, reed Yalçin op zijn speciaal ontworpen Ferrari-fiets het dorp binnen. “Ik fietste heel hard, met losse handen. Het was net alsof ik vloog.”
• Ontdek wat je neus ruikt, geloof wat je ogen zien, bedenk wat je oren horen en spreek je gevoelens uit. Pas dan ben je een eerlijk mens. • Als je zo bang bent om te delen, waarom leef je dan met anderen? • Je wordt geen leider door te nemen. Je wordt een groot leider door te geven. Yalcincihangir@speakersacademy.eu
“Het maakt niet uit waarin je gelooft. Zolang je mensen niet respecteert, heb je geen geloof.” — Yalçin Cihangir — 108
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
SALES
‘Goed verkopen kost flink wat oefening’
hun studie op kamers te gaan wonen. De helft van hen heeft een nieuw bed gekocht, slechts de helft daarvan heeft dat bij u gedaan. Ik kan helpen informatie over alle potentiële beddenkopers uit uw systeem te halen, zodat u met een gerichte mailing de ouders van eerstejaarsstudenten kunt benaderen in plaats van een algemeen publiek. Wanneer u dan een speciaal aanbod doet komen ze zeker bij u kijken als ze een bed nodig hebben, terwijl u anders wellicht niet de eerste keus zou zijn geweest. U bespaart algemene marketingkosten en kunt binnen drie maanden constateren dat de aangeschafte software meer oplevert dan ze heeft gekost’. Dit verhaal duurt drie minuten en heeft veel meer effect dan de voorspelbare powerpoint met een opsomming van de eigen producten.”
Wakker
Frank van Leer De verkoper die zichzelf weet te verkopen en zich bovendien bewust is van de kracht van de simpele boodschap, kan volgens verkooptrainer Frank van Leer bereiken wat hij wil. “Bij een Amerikaans ICT-bedrijf heb ik de kunst geleerd op directieniveau ingewikkelde producten heel simpel en conceptueel te presenteren. Die methode heb ik verfijnd tot een trainingsmethode.” Van Leer werkt afwisselend in Europa en Amerika en heeft de resultaten van zo’n 25.000
D
verkoop- en accountmanagers positief beïnvloed.
“De methode begrijpen is één ding, de techniek overdragen een ander. Gezien de reacties van de deelnemers en de door hen na de training behaalde resultaten lijkt dit prima te lukken”, zegt Frank van Leer. Vijftien jaar geleden is hij als alle andere verkopers begonnen met een rayon, een auto en een verkoopdoel. Door zijn onorthodoxe aanpak heeft hij vanaf het begin altijd zijn verkoopdoelstellingen overschreden. Na een gedegen opleiding en tien jaar ervaring als professioneel trainer noemt hij zichzelf ‘de vleesgeworden volger’ van zijn eigen boodschap, die zelf doet wat hij preekt. “Ik heb niets bij me als ik een training geef. Ook cursisten krijgen geen map of lesmateriaal. Ze werken met eigen cases, echte offertes, waarbij ze nog een aantal stappen moeten zetten om van een kansarme situatie een kansrijke te maken. Ik vertel ze tijdens interactieve, confronterende sessies hoe ze meer uit zichzelf kunnen halen en complexe situaties naar hun hand kunnen zetten. Ze moeten klanten laten zien hoe ze op een nieuwe manier naar de markt kunnen kijken, maar zelf
ook uit hun comfortzone durven stappen. Na afloop weten ze hoe ze het vastgelopen proces bij hun klant of ‘prospect’ weer tot leven kunnen brengen. Ik laat deelnemers aan het begin van de training opschrijven welke klanten ze zouden willen bin-
“Ongeschreven regels kunnen een verkoper laten struikelen.” nenhalen. Vanaf dat moment meten we resultaten. Als het per verkoper lukt één extra klant binnen te halen, levert dat een bedrijf meestal meer op dan ik kost.” “Met de wind mee kan elke verkoper zeilen, maar tegenwind maakt snel duidelijk of een verkoper over de vereiste technie-
ken beschikt. Het kaf wordt dit jaar definitief van het koren gescheiden. Iedereen die zegt dat het gemakkelijk gaat bazelt. Klanten zijn kopschuw door de crisis, besluitvorming duurt langer en aankoopbedragen gaan omlaag. De kans dat een deal niet doorgaat is groter dan ooit. De huidige markt zorgt ervoor dat bedrijven meer dan anders alle mogelijkheden om klanten binnen te halen moeten analyseren en uitproberen. Hun verkopers moeten met een verrassender en prikkelender verhaal komen om klanten, die uitstelgedrag vertonen, over de streep te trekken. Ik help ze daarbij.” Zoals hij dat ook tijdens de trainingen doet, geeft Van Leer graag voorbeelden. “Een jongeman wil software verkopen aan een grote beddenketen. Hij maakt net als de overgrote meerderheid van zijn collega’s een presentatie over zichzelf, zijn bedrijf en het product. Dodelijk, want hierop zit een klant niet echt te wachten. Hij kan veel beter een foto van Nederland laten zien en tegen zijn klant zeggen: ‘Vorig jaar zijn 250.000 jongeren bij hun ouders weggegaan om vanwege
Het is belangrijk dat bedrijven hun problemen erkennen. Dat is de eerste stap op weg naar een oplossing. “Een stewardess vraagt de passagiers, terwijl het vliegtuig over de startbaan taxiet, op de veiligheidskaart te kijken. Niemand doet dat. Toch is er tijdens elke vlucht wel een moment waarop je de neiging krijgt die kaart te pakken. Bij heftige turbulentie bijvoorbeeld. Op zo’n moment realiseer je je dat 30.000 voet toch wel erg hoog is. Je wordt wakker en kijkt stiekem om je heen of je de nooduitgangen ziet. De essentie van dit verhaal? Verkopers moeten dat turbulentiegevoel op directieniveau kunnen overdragen en ervoor zorgen dat hun klanten met een schok beseffen dat ze niet de goede oplossing in huis hebben of niet precies weten wat er gebeurt. Een accountmanager moet zijn vaardigheden en een groot arsenaal aan gesprekstechnieken (actuele voorbeelden uit de markt, anekdotes, metaforen) kunnen combineren tot een totaalaanpak. Open vragen stellen en producten laten zien is niet genoeg. Pas wanneer verkopers in staat zijn hun verhaal simpel, maar mét impact, te presenteren, is de kans groot dat ze de directie en de managers van dat bedrijf omkrijgen”, zegt Van Leer. “Door het overdragen van mijn kennis en ervaringen leer ik sales- en accountmanagers tijdens de trainingen hoe ze hun klanten kunnen helpen de volgende stap te zetten.” Een voorbeeld. “Een verkoper wil een nieuw informatiesysteem verkopen aan een verzekeraar. De site is verouderd, de processen naar klanten toe zijn traag. De verzekeraar ziet dat anders en beschouwt zijn bedrijf als de Apple onder zijn branchegenoten. Apple wordt vaak gezien als een voorbeeld van innovatie. Ik vroeg aan deze verkoper: ‘Vind jij dat verzekeringsbedrijf dan innovatief?’. ‘Nee’, antwoordde hij, ‘Het is traag en saai, maar hoe Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
110
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
SALES
‘Goed verkopen kost flink wat oefening’
hun studie op kamers te gaan wonen. De helft van hen heeft een nieuw bed gekocht, slechts de helft daarvan heeft dat bij u gedaan. Ik kan helpen informatie over alle potentiële beddenkopers uit uw systeem te halen, zodat u met een gerichte mailing de ouders van eerstejaarsstudenten kunt benaderen in plaats van een algemeen publiek. Wanneer u dan een speciaal aanbod doet komen ze zeker bij u kijken als ze een bed nodig hebben, terwijl u anders wellicht niet de eerste keus zou zijn geweest. U bespaart algemene marketingkosten en kunt binnen drie maanden constateren dat de aangeschafte software meer oplevert dan ze heeft gekost’. Dit verhaal duurt drie minuten en heeft veel meer effect dan de voorspelbare powerpoint met een opsomming van de eigen producten.”
Wakker
Frank van Leer De verkoper die zichzelf weet te verkopen en zich bovendien bewust is van de kracht van de simpele boodschap, kan volgens verkooptrainer Frank van Leer bereiken wat hij wil. “Bij een Amerikaans ICT-bedrijf heb ik de kunst geleerd op directieniveau ingewikkelde producten heel simpel en conceptueel te presenteren. Die methode heb ik verfijnd tot een trainingsmethode.” Van Leer werkt afwisselend in Europa en Amerika en heeft de resultaten van zo’n 25.000
D
verkoop- en accountmanagers positief beïnvloed.
“De methode begrijpen is één ding, de techniek overdragen een ander. Gezien de reacties van de deelnemers en de door hen na de training behaalde resultaten lijkt dit prima te lukken”, zegt Frank van Leer. Vijftien jaar geleden is hij als alle andere verkopers begonnen met een rayon, een auto en een verkoopdoel. Door zijn onorthodoxe aanpak heeft hij vanaf het begin altijd zijn verkoopdoelstellingen overschreden. Na een gedegen opleiding en tien jaar ervaring als professioneel trainer noemt hij zichzelf ‘de vleesgeworden volger’ van zijn eigen boodschap, die zelf doet wat hij preekt. “Ik heb niets bij me als ik een training geef. Ook cursisten krijgen geen map of lesmateriaal. Ze werken met eigen cases, echte offertes, waarbij ze nog een aantal stappen moeten zetten om van een kansarme situatie een kansrijke te maken. Ik vertel ze tijdens interactieve, confronterende sessies hoe ze meer uit zichzelf kunnen halen en complexe situaties naar hun hand kunnen zetten. Ze moeten klanten laten zien hoe ze op een nieuwe manier naar de markt kunnen kijken, maar zelf
ook uit hun comfortzone durven stappen. Na afloop weten ze hoe ze het vastgelopen proces bij hun klant of ‘prospect’ weer tot leven kunnen brengen. Ik laat deelnemers aan het begin van de training opschrijven welke klanten ze zouden willen bin-
“Ongeschreven regels kunnen een verkoper laten struikelen.” nenhalen. Vanaf dat moment meten we resultaten. Als het per verkoper lukt één extra klant binnen te halen, levert dat een bedrijf meestal meer op dan ik kost.” “Met de wind mee kan elke verkoper zeilen, maar tegenwind maakt snel duidelijk of een verkoper over de vereiste technie-
ken beschikt. Het kaf wordt dit jaar definitief van het koren gescheiden. Iedereen die zegt dat het gemakkelijk gaat bazelt. Klanten zijn kopschuw door de crisis, besluitvorming duurt langer en aankoopbedragen gaan omlaag. De kans dat een deal niet doorgaat is groter dan ooit. De huidige markt zorgt ervoor dat bedrijven meer dan anders alle mogelijkheden om klanten binnen te halen moeten analyseren en uitproberen. Hun verkopers moeten met een verrassender en prikkelender verhaal komen om klanten, die uitstelgedrag vertonen, over de streep te trekken. Ik help ze daarbij.” Zoals hij dat ook tijdens de trainingen doet, geeft Van Leer graag voorbeelden. “Een jongeman wil software verkopen aan een grote beddenketen. Hij maakt net als de overgrote meerderheid van zijn collega’s een presentatie over zichzelf, zijn bedrijf en het product. Dodelijk, want hierop zit een klant niet echt te wachten. Hij kan veel beter een foto van Nederland laten zien en tegen zijn klant zeggen: ‘Vorig jaar zijn 250.000 jongeren bij hun ouders weggegaan om vanwege
Het is belangrijk dat bedrijven hun problemen erkennen. Dat is de eerste stap op weg naar een oplossing. “Een stewardess vraagt de passagiers, terwijl het vliegtuig over de startbaan taxiet, op de veiligheidskaart te kijken. Niemand doet dat. Toch is er tijdens elke vlucht wel een moment waarop je de neiging krijgt die kaart te pakken. Bij heftige turbulentie bijvoorbeeld. Op zo’n moment realiseer je je dat 30.000 voet toch wel erg hoog is. Je wordt wakker en kijkt stiekem om je heen of je de nooduitgangen ziet. De essentie van dit verhaal? Verkopers moeten dat turbulentiegevoel op directieniveau kunnen overdragen en ervoor zorgen dat hun klanten met een schok beseffen dat ze niet de goede oplossing in huis hebben of niet precies weten wat er gebeurt. Een accountmanager moet zijn vaardigheden en een groot arsenaal aan gesprekstechnieken (actuele voorbeelden uit de markt, anekdotes, metaforen) kunnen combineren tot een totaalaanpak. Open vragen stellen en producten laten zien is niet genoeg. Pas wanneer verkopers in staat zijn hun verhaal simpel, maar mét impact, te presenteren, is de kans groot dat ze de directie en de managers van dat bedrijf omkrijgen”, zegt Van Leer. “Door het overdragen van mijn kennis en ervaringen leer ik sales- en accountmanagers tijdens de trainingen hoe ze hun klanten kunnen helpen de volgende stap te zetten.” Een voorbeeld. “Een verkoper wil een nieuw informatiesysteem verkopen aan een verzekeraar. De site is verouderd, de processen naar klanten toe zijn traag. De verzekeraar ziet dat anders en beschouwt zijn bedrijf als de Apple onder zijn branchegenoten. Apple wordt vaak gezien als een voorbeeld van innovatie. Ik vroeg aan deze verkoper: ‘Vind jij dat verzekeringsbedrijf dan innovatief?’. ‘Nee’, antwoordde hij, ‘Het is traag en saai, maar hoe Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
110
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
zeg ik dat tegen de directie?’ ‘Dat moet je niet zeggen. Laat hen zelf de conclusie trekken. Maak een afspraak. Praat niet over jouw eigen bedrijf, maar over de markt en kom met een aantal voorbeelden van bedrijven die op hun gebied wel toonaangevend zijn. Mensen kunnen tegenwoordig heel eenvoudig hun eigen Nikes ontwerpen via een applicatie op de website. In een ver land vertaalt het bedrijf het online ingestuurde idee op canvas en drukt het op de schoenen. Na drie weken is het paar af te halen in een winkel in de woonplaats van de klant. Dat klinkt eenvoudig, maar in werkelijkheid is dat een razend ingewikkeld proces. Op de site van BMW kunnen bezoekers met een paar muisklikken hun eigen nieuwe 7-serie samenstellen, waarna ze precies weten wanneer de auto wordt afgeleverd en wat die - exclusief BTW en BPM - kost. Nadat je een paar van zulke voorbeelden hebt gegeven laat je de directie van de verzekeraar nogmaals naar haar eigen site kijken. Dan valt ineens op dat die wel erg schraal is. Klanten kunnen alleen naam en adres achterlaten, waarna ze een offerte thuiskrijgen. Als de site al niet
de bewegingen met zijn handen te maken: ‘Wax on, wax off’. De jongen is geïrriteerd en heeft niet door dat dit de basisbewegingen zijn die hij moet beheersen om een gevecht te kunnen winnen. Bedrijven die onderuit gaan erkennen ook vaak die basisprincipes niet. Ze beperken zich niet tot hun kerncompetenties, maar maken rare uitstapjes, met alle financiële gevolgen van dien. Salesmensen die willen verkopen moeten dus puur teruggaan naar de basis en van daaruit leren hoe ze hun klanten duidelijk kunnen maken dat hun product geld genereert voor die klant. Maar dat principe moet heel simpel uitgelegd worden. Net zo simpel als het in de was zetten
van een auto. Ze moeten dus eerst in staat zijn zichzelf op een onderscheidende manier te verkopen. Vervolgens leren ze hun verhaal begrijpelijk over te brengen en aantonen wat aanschaf of implementatie van hun product aan business oplevert.” Ten slotte leert hij verkopers dat en hoe ze rekening moeten houden met ongeschreven spelregels (gewoonten, neigingen, machtsspelletjes), die een bedrijf kunnen maken of breken en ook een verkoper op weg naar de top kunnen laten struikelen tijdens de laatste etappe.
C
M
Y
“Tegenwind maakt duidelijk of een verkoper over de juiste technieken beschikt.” vernieuwend is, hoe zit het dan met het bedrijf zelf? Hoe bedoel je, de Apple onder de verzekeraars?” De kunst is, volgens Van Leer, verkopers zoveel contrasten in hun verhaal te laten aanbrengen dat ze iemand automatisch naar een conclusie sturen. Zeker als ze terloops vertellen dat het logistieke gedeelte achter de sites van Nike en BMW mede door hun organisatie is ontwikkeld, die daardoor heeft bijgedragen aan het succes van deze ondernemingen. Dit verhaal was voldoende om de samenwerking met de verzekeraar te starten.” Van Leer kan verkopers, die dat zelf in eerste instantie niet lijken te kunnen, helpen een goed verhaal te creëren door ze bepaalde principes te leren. “In de film ‘Karate Kid’ wil een jongen (Ralph Macchio) karate-expert worden. Zijn oude leermeester draagt hem op zijn auto te wassen en daarna te poetsen door draaien-
CM
MY
CY
CMY
K
Frank van Leer is meer dan 15 jaar werkzaam in sales en in het geven van trainingen. Hij is 10 jaar zelfstandig trainer en coach. In deze korte tijd heeft hij inmiddels duizenden verkopers en managers geïnspireerd en hun resultaten aantoonbaar beïnvloed door middel van een motiverende en confronterende aanpak. Een aantal jaren geleden heeft Frank van Leer op RTL 4 en 5 zijn programma ‘Tobbers en Toppers’ gepresenteerd, waarin hij mensen coachte die probeerden hun droombaan te verwezenlijken en daarom beter moesten presteren in hun werk. Naar aanleiding daarvan heeft hij onder dezelfde titel een boek uitgegeven. Begin 2010 komt het vervolg: ‘Verkopen met tegenwind’, dat vooral gaat over de vraag hoe je op ondernemingsniveau op een onderscheidende manier de volgende stap kunt maken. frankvanleer@speakersacademy.eu
“Mannen kan men overhalen, vrouwen moet men overtuigen.” — Barbra Streisand — 112
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
zeg ik dat tegen de directie?’ ‘Dat moet je niet zeggen. Laat hen zelf de conclusie trekken. Maak een afspraak. Praat niet over jouw eigen bedrijf, maar over de markt en kom met een aantal voorbeelden van bedrijven die op hun gebied wel toonaangevend zijn. Mensen kunnen tegenwoordig heel eenvoudig hun eigen Nikes ontwerpen via een applicatie op de website. In een ver land vertaalt het bedrijf het online ingestuurde idee op canvas en drukt het op de schoenen. Na drie weken is het paar af te halen in een winkel in de woonplaats van de klant. Dat klinkt eenvoudig, maar in werkelijkheid is dat een razend ingewikkeld proces. Op de site van BMW kunnen bezoekers met een paar muisklikken hun eigen nieuwe 7-serie samenstellen, waarna ze precies weten wanneer de auto wordt afgeleverd en wat die - exclusief BTW en BPM - kost. Nadat je een paar van zulke voorbeelden hebt gegeven laat je de directie van de verzekeraar nogmaals naar haar eigen site kijken. Dan valt ineens op dat die wel erg schraal is. Klanten kunnen alleen naam en adres achterlaten, waarna ze een offerte thuiskrijgen. Als de site al niet
de bewegingen met zijn handen te maken: ‘Wax on, wax off’. De jongen is geïrriteerd en heeft niet door dat dit de basisbewegingen zijn die hij moet beheersen om een gevecht te kunnen winnen. Bedrijven die onderuit gaan erkennen ook vaak die basisprincipes niet. Ze beperken zich niet tot hun kerncompetenties, maar maken rare uitstapjes, met alle financiële gevolgen van dien. Salesmensen die willen verkopen moeten dus puur teruggaan naar de basis en van daaruit leren hoe ze hun klanten duidelijk kunnen maken dat hun product geld genereert voor die klant. Maar dat principe moet heel simpel uitgelegd worden. Net zo simpel als het in de was zetten
van een auto. Ze moeten dus eerst in staat zijn zichzelf op een onderscheidende manier te verkopen. Vervolgens leren ze hun verhaal begrijpelijk over te brengen en aantonen wat aanschaf of implementatie van hun product aan business oplevert.” Ten slotte leert hij verkopers dat en hoe ze rekening moeten houden met ongeschreven spelregels (gewoonten, neigingen, machtsspelletjes), die een bedrijf kunnen maken of breken en ook een verkoper op weg naar de top kunnen laten struikelen tijdens de laatste etappe.
C
M
Y
“Tegenwind maakt duidelijk of een verkoper over de juiste technieken beschikt.” vernieuwend is, hoe zit het dan met het bedrijf zelf? Hoe bedoel je, de Apple onder de verzekeraars?” De kunst is, volgens Van Leer, verkopers zoveel contrasten in hun verhaal te laten aanbrengen dat ze iemand automatisch naar een conclusie sturen. Zeker als ze terloops vertellen dat het logistieke gedeelte achter de sites van Nike en BMW mede door hun organisatie is ontwikkeld, die daardoor heeft bijgedragen aan het succes van deze ondernemingen. Dit verhaal was voldoende om de samenwerking met de verzekeraar te starten.” Van Leer kan verkopers, die dat zelf in eerste instantie niet lijken te kunnen, helpen een goed verhaal te creëren door ze bepaalde principes te leren. “In de film ‘Karate Kid’ wil een jongen (Ralph Macchio) karate-expert worden. Zijn oude leermeester draagt hem op zijn auto te wassen en daarna te poetsen door draaien-
CM
MY
CY
CMY
K
Frank van Leer is meer dan 15 jaar werkzaam in sales en in het geven van trainingen. Hij is 10 jaar zelfstandig trainer en coach. In deze korte tijd heeft hij inmiddels duizenden verkopers en managers geïnspireerd en hun resultaten aantoonbaar beïnvloed door middel van een motiverende en confronterende aanpak. Een aantal jaren geleden heeft Frank van Leer op RTL 4 en 5 zijn programma ‘Tobbers en Toppers’ gepresenteerd, waarin hij mensen coachte die probeerden hun droombaan te verwezenlijken en daarom beter moesten presteren in hun werk. Naar aanleiding daarvan heeft hij onder dezelfde titel een boek uitgegeven. Begin 2010 komt het vervolg: ‘Verkopen met tegenwind’, dat vooral gaat over de vraag hoe je op ondernemingsniveau op een onderscheidende manier de volgende stap kunt maken. frankvanleer@speakersacademy.eu
“Mannen kan men overhalen, vrouwen moet men overtuigen.” — Barbra Streisand — 112
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
aanvoerders, die mensen kunnen motiveren en enthousiasmeren en talentvolle, creatieve teams kunnen formeren. De digitale ‘Wij-economie’ als het ware, waarin tijdzones niet meer bestaan en werknemers 24 uur per dag overal ter wereld voor het bedrijf werken. Deze ontwikkeling vat ik graag samen met twee slogans: ‘Best werkgeverschap’ en ‘Best werkklimaat’.” Kortom, in de wereld van na de crisis zal er minder ruimte zijn voor ik-denkers, bonusjagers en hebberigheid, maar meer voor maatschappelijke waarden en normen. De welvaart zal wellicht wat afnemen, maar een eerlijke verdeling ervan zal hoger op de politieke agenda staan.
ECONOMIE
‘Nu investeren in de digitale Wij-economie’
Nederland
prof. dr. Willem Vermeend
Nederland dreigt de boot straks te missen als we zo doorgaan zoals nu. “Ons land is onvoldoende innoverend en ondernemend, schrijf ik ook in mijn boek. We steken slecht af bij de Scandinavische landen, kenniseconomieën die het veel beter doen. We zijn afgezakt tot onder de middenmoot. Het is een slechte eigenschap als bedrijven zich, zoals nu door de crisis, laten hinderen. Ze moeten - net als bedrijven in alle geïndustrialiseerde landen aan de slag, anticyclisch investeren en de crisis gebruiken om nieuwe dingen te ontwikkelen en nieuwe markten te veroveren. Dan kan het Westen winnen op de kwaliteit van zijn economische groei. Daarvoor hoef je geen optimist te zijn. Het moet! Punt.”
De belangrijkste trend in de wereld is, volgens financieel en fiscaal deskundige Willem Vermeend, een verschuiving van de fysieke naar de digitale economie. Er zijn in het Westen te weinig visionairs, waardoor opkomende economieën zoals China - die veel verder zijn in die ontwikkeling - een behoorlijk stuk van de wereldhandel gaan opeisen. De industrielanden moeten nu investeren in de ‘Wij-economie’. Alleen wanneer autoritaire leiders zijn vervangen door inspirerende leiders en duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap de boventoon voeren, kunnen ze
I
voorkomen dat hun voorsprong verandert in een achterstand
“In mijn nieuwe boek ‘De Wij-economie’ beschouw ik de wereld na de crisis. Ik voorzie vooral een verschuiving van de machtsverhoudingen ten gunste van opkomende economieën. Europa en Amerika verliezen straks een groot stuk van de wereldhandel aan met name China. Dat komt mede doordat de meeste bedrijfsmodellen in het Westen zijn gebaseerd op de fysieke economie en ondernemingen niet snel genoeg een omslag maken naar de steeds groter wordende digitale economie. Mijn voorspelling is dat die zich in 2015 voor meer dan 50 procent afspeelt in de zogenaamde BRIC-landen: Brazilië, Rusland, India en China. Die landen zijn dan al bijna 24 uur per etmaal online. Bedrijven in het Westen, die handel willen blijven drijven, moeten er dus voor zorgen dat ze in hun bedrijfsmodel een integrale internetstrategie opnemen. Anders verliezen ze gegarandeerd omzet en worden ze in rap tempo ingehaald”, zegt Vermeend. Volgens hem heeft de kredietcrisis daar weinig mee te
maken. “In tegenstelling tot de fysieke economie heeft de digitale economie, die sinds 2000 razendsnel opkomt, bijna geen last van de crisis. Bedrijven moeten dus absoluut niet bezuinigen op ICT. Ze moeten juist de kansen pakken die de digitale economie hen biedt en daarin investeren. Het is jammer dat
interactief aanwezig zijn en ook alle productieprocessen digitaal koppelen.” Vermeend denkt dat het mobieltje een zeer belangrijke rol in de digitale economie speelt. “Het wordt steeds meer een handelsapplicatie voor marketing, verkoop, communicatie, adverteren. Het is zaak nu al op die mobiele technologie, ook via laptops, in te spelen.”
“Inspirerende aanvoerders vervangen autoritaire leiders.”
“In de industrielanden beginnen we achter te raken, terwijl we visie moeten tonen en voor moeten lopen op de ontwikkelingen. Behalve de verschuiving van de fysieke naar de digitale economie zijn ook duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen trends om rekening mee te houden. Ze zijn alle met elkaar verbonden en hebben ook een wisselwerking met elkaar. In mijn boek staan, geïllustreerd met voorbeelden, adviezen, modellen en praktische tips hoe ondernemers dat moeten aanpakken.
ze dat niet onderkennen en daardoor die ontwikkeling niet proactief oppakken. Wat ontbreekt is een integrale visie. Veel ondernemers denken ten onrechte dat het voldoende is als ze een website hebben en gevonden worden door de klanten. Sommigen hebben een online applicatie ingebouwd, maar ook dat is niet genoeg. In de digitale wereld moet je als het ware continu
114
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
In de bedrijven van de toekomst hebben de oude autoritaire leiders het niet meer voor het zeggen, maar wel inspirerende
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Roy Beusker
Prof. dr. W.A.F.G. Vermeend is specialist op financieel, sociaaleconomisch en fiscaal terrein, hoogleraar Europees fiscaal recht en fiscale economie aan de Universiteit Maastricht en bestuurslid van diverse organisaties. Voor de PvdA heeft Vermeend onder meer het initiatiefvoorstel voor de spaarloonwet geschreven. Samen met oud-minister Zalm is hij de architect van de nieuwe belastingwetgeving. Hij was van 1994-2000 staatssecretaris van Financiën van van 2000-2002 minister van Sociale Zaken. Eind vorig jaar verscheen het boek ‘De Kredietcrisis’, in september van dit jaar gevolgd door ‘De Wij-economie’ (uitgever Lebowski, ISBN 9789048802296, €19,90 euro). Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl willemvermeend@speakersacademy.eu
“Wat niet goed is voor de korf, is niet goed voor de bijen.” — Marcus Aurelius — 115
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
aanvoerders, die mensen kunnen motiveren en enthousiasmeren en talentvolle, creatieve teams kunnen formeren. De digitale ‘Wij-economie’ als het ware, waarin tijdzones niet meer bestaan en werknemers 24 uur per dag overal ter wereld voor het bedrijf werken. Deze ontwikkeling vat ik graag samen met twee slogans: ‘Best werkgeverschap’ en ‘Best werkklimaat’.” Kortom, in de wereld van na de crisis zal er minder ruimte zijn voor ik-denkers, bonusjagers en hebberigheid, maar meer voor maatschappelijke waarden en normen. De welvaart zal wellicht wat afnemen, maar een eerlijke verdeling ervan zal hoger op de politieke agenda staan.
ECONOMIE
‘Nu investeren in de digitale Wij-economie’
Nederland
prof. dr. Willem Vermeend
Nederland dreigt de boot straks te missen als we zo doorgaan zoals nu. “Ons land is onvoldoende innoverend en ondernemend, schrijf ik ook in mijn boek. We steken slecht af bij de Scandinavische landen, kenniseconomieën die het veel beter doen. We zijn afgezakt tot onder de middenmoot. Het is een slechte eigenschap als bedrijven zich, zoals nu door de crisis, laten hinderen. Ze moeten - net als bedrijven in alle geïndustrialiseerde landen aan de slag, anticyclisch investeren en de crisis gebruiken om nieuwe dingen te ontwikkelen en nieuwe markten te veroveren. Dan kan het Westen winnen op de kwaliteit van zijn economische groei. Daarvoor hoef je geen optimist te zijn. Het moet! Punt.”
De belangrijkste trend in de wereld is, volgens financieel en fiscaal deskundige Willem Vermeend, een verschuiving van de fysieke naar de digitale economie. Er zijn in het Westen te weinig visionairs, waardoor opkomende economieën zoals China - die veel verder zijn in die ontwikkeling - een behoorlijk stuk van de wereldhandel gaan opeisen. De industrielanden moeten nu investeren in de ‘Wij-economie’. Alleen wanneer autoritaire leiders zijn vervangen door inspirerende leiders en duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemerschap de boventoon voeren, kunnen ze
I
voorkomen dat hun voorsprong verandert in een achterstand
“In mijn nieuwe boek ‘De Wij-economie’ beschouw ik de wereld na de crisis. Ik voorzie vooral een verschuiving van de machtsverhoudingen ten gunste van opkomende economieën. Europa en Amerika verliezen straks een groot stuk van de wereldhandel aan met name China. Dat komt mede doordat de meeste bedrijfsmodellen in het Westen zijn gebaseerd op de fysieke economie en ondernemingen niet snel genoeg een omslag maken naar de steeds groter wordende digitale economie. Mijn voorspelling is dat die zich in 2015 voor meer dan 50 procent afspeelt in de zogenaamde BRIC-landen: Brazilië, Rusland, India en China. Die landen zijn dan al bijna 24 uur per etmaal online. Bedrijven in het Westen, die handel willen blijven drijven, moeten er dus voor zorgen dat ze in hun bedrijfsmodel een integrale internetstrategie opnemen. Anders verliezen ze gegarandeerd omzet en worden ze in rap tempo ingehaald”, zegt Vermeend. Volgens hem heeft de kredietcrisis daar weinig mee te
maken. “In tegenstelling tot de fysieke economie heeft de digitale economie, die sinds 2000 razendsnel opkomt, bijna geen last van de crisis. Bedrijven moeten dus absoluut niet bezuinigen op ICT. Ze moeten juist de kansen pakken die de digitale economie hen biedt en daarin investeren. Het is jammer dat
interactief aanwezig zijn en ook alle productieprocessen digitaal koppelen.” Vermeend denkt dat het mobieltje een zeer belangrijke rol in de digitale economie speelt. “Het wordt steeds meer een handelsapplicatie voor marketing, verkoop, communicatie, adverteren. Het is zaak nu al op die mobiele technologie, ook via laptops, in te spelen.”
“Inspirerende aanvoerders vervangen autoritaire leiders.”
“In de industrielanden beginnen we achter te raken, terwijl we visie moeten tonen en voor moeten lopen op de ontwikkelingen. Behalve de verschuiving van de fysieke naar de digitale economie zijn ook duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen trends om rekening mee te houden. Ze zijn alle met elkaar verbonden en hebben ook een wisselwerking met elkaar. In mijn boek staan, geïllustreerd met voorbeelden, adviezen, modellen en praktische tips hoe ondernemers dat moeten aanpakken.
ze dat niet onderkennen en daardoor die ontwikkeling niet proactief oppakken. Wat ontbreekt is een integrale visie. Veel ondernemers denken ten onrechte dat het voldoende is als ze een website hebben en gevonden worden door de klanten. Sommigen hebben een online applicatie ingebouwd, maar ook dat is niet genoeg. In de digitale wereld moet je als het ware continu
114
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
In de bedrijven van de toekomst hebben de oude autoritaire leiders het niet meer voor het zeggen, maar wel inspirerende
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Roy Beusker
Prof. dr. W.A.F.G. Vermeend is specialist op financieel, sociaaleconomisch en fiscaal terrein, hoogleraar Europees fiscaal recht en fiscale economie aan de Universiteit Maastricht en bestuurslid van diverse organisaties. Voor de PvdA heeft Vermeend onder meer het initiatiefvoorstel voor de spaarloonwet geschreven. Samen met oud-minister Zalm is hij de architect van de nieuwe belastingwetgeving. Hij was van 1994-2000 staatssecretaris van Financiën van van 2000-2002 minister van Sociale Zaken. Eind vorig jaar verscheen het boek ‘De Kredietcrisis’, in september van dit jaar gevolgd door ‘De Wij-economie’ (uitgever Lebowski, ISBN 9789048802296, €19,90 euro). Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl willemvermeend@speakersacademy.eu
“Wat niet goed is voor de korf, is niet goed voor de bijen.” — Marcus Aurelius — 115
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
E- MARKETING
Het nieuwe winkelen prof. dr. Cor Molenaar
R
Winkelen, internet of allebei
Retailers hebben het moeilijk. De recessie, overheidsbemoeienissen, maar ook internet zorgen ervoor dat de kosten stijgen en de omzetten niet toenemen. Daarnaast zijn winkelstraten in Nederland totaal gelijk, dezelfde winkels waar je ook komt. De klanten laten het in de winkel steeds meer afweten, ze hebben een alternatief: het internet. Maar er speelt veel meer. De klanten zijn veel kieskeuriger geworden, ze laten zich niet in hokjes duwen, zijn kritisch over de prijs, de service en de producten. De klanten leven ook anders, drukker, gehaaster en maken andere keuzen. De winkelier wacht af in zijn winkel of en wanneer de klanten komen. De winkelier houdt nog vast aan oude adagio’s zoals vaste prijzen, vaste openingstijden, vaak een vaste indeling in de winkel, alleen reclames in de krant of een foldertje. De hele benadering is niet meegegaan met de veranderingen in het koopgedrag van klanten, speelt niet in op de koopmotieven van deze klanten en technologie wordt alleen maar gebruikt bij de kassa als het op afrekenen aankomt. Winkeliers zijn zo gezegd transactiegedreven, niet klantgedreven. En daar zit nu de crux van veranderen. Want veranderen moeten ze om te overleven
niet mogelijk waren. IT, internet, satelliet en telecommunicatie zullen als één geïntegreerde infrastructuur faciliteiten bieden aan winkels en mensen. Zoals RFID herkenning, ‘near field communication’, tracking en tracing, maar ook informatiezuilen en communicatie per mobiele telefoon. Door economische, sociale en technologische veranderingen zal de wereld van de klanten veranderen. Het werken en winkelen komt naar de mens toe, die dit integreert binnen zijn woon- en privé omgeving. Het uit winkelen gaan en het uit werken gaan wordt voor veel mensen een eigen keuze. Natuurlijk er blijven beperkingen als er een grote fysieke component is zoals bij het bouwen van huizen of het werken aan de machines in een fabriek. Maar de virtuele componenten, zoals ser-
Veranderingen bij mensen en internet
‘Het nieuwe winkelen’, shoppen, internet of beide, verschijnt begin november bij Pearson Publications in Amsterdam en is verkrijgbaar bij alle boekhandels en op internet. 224 pagina’s 19,95 euro ISBN: 9789043019019
Door de recessie ontstaat er een grotere noodzaak tot verandering. Zowel voor winkeliers, internetaanbieders als klanten. De gebruiker van internet zal veranderen. Door de ervaringen met internet, de intensiteit van het gebruik en de laagdrempeligheid zal het gedrag veranderen. Door de veranderingen in het aanbod van de aanbieders, de toevoeging van emotie en inspelen op verwacht koopgedrag zal de binding tussen internetaanbieders en klanten nog sterker worden. Door daarnaast ook in te spelen op expliciete en impliciete wensen van de gebruikers zullen klanten op een andere wijze gebonden worden en gesti-muleerd worden om op internet te kopen. Winkeliers moeten hierop in spelen met bijvoorbeeld persoonlijke contacten, emotie en service. De infrastructuren zullen convergeren, waardoor er nieuwe mogelijkheden ontstaan, die voorheen gewoon
vices, dienstverlening of creatie kan op een andere wijze plaatsvinden. Dit geldt ook voor kopen, winkels hebben het voordeel van fysieke aanwezigheid, persoonlijk contact en emotie, maar internet is altijd open en alles is beschikbaar.
Het nieuwe winkelen Voor de winkels zal dit internettijdperk, dat nu pas echt begint, een nieuwe dimensie geven aan de functie van winkels. Klanten gaan eerst op internet om zich te oriënteren en voor informatie. Vaak echter willen klanten ook nog even het product zien. Volledig geïnformeerd gaan ze naar een echte winkel, maar de winkelier speelt onvoldoende in op deze nieuwe klant, dus kopen ze niet. Het echte winkelen moet weer leuk worden, gezellig en verrassend anders komen de klanten echt niet meer.
Op internet kopen is gemakkelijk maar ook daar zijn veranderingen merkbaar. Streaming video zorgt ervoor dat alles net echt lijkt en webwinkels weten zo veel meer over het gedrag van klanten dat het steeds aanspoort tot kopen. Het gevecht om de klant is begonnen, tussen winkeliers en webwinkeliers maar ook tussen fabrikanten en winkeliers. Maar de signalen mogen ongunstig zijn; sterk omzetverlies voor de bestaande retail, afname van het funshoppen en een mondige, goed geïnformeerde klant maar er is ook hoop. Zoals Darwin al zei, juist in moeilijke tijden is er een noodzaak tot verandering wat zal leiden tot overleven. De noodzaak is nu. De impact van internet zal de komende jaren steeds duidelijker worden en winkeliers maar ook webwinkeliers moeten inspelen op dit nieuwe winkelen. Uiteindelijk zullen klanten kiezen hoe, wat en waar ze kopen. De winkels, wie ze ook zijn en waar ze ook zijn, moeten de klanten leren kennen en volgen om te overleven. Het winkelen moet weer leuk gemaakt worden. Op internet zullen rationele aankopen gedaan worden, virtuele producten gekocht worden en zal juist het gemakselement bepalend zijn, maar voor echte winkels zal verrassen en fun (hedonisch winkelen) belangrijk worden. Internet zal in de winkel komen zoals ook echte winkels op internet zullen gaan. Inspelen op het ‘nieuwe winkelen’ zal de toekomst bepalen van de fysieke winkels maar ook van de webwinkels. Het nieuwe koopmodel, eerst oriënteren en informeren op internet en dan beslissen waar gekocht wordt op internet of in de winkel! Prof. dr. Cor Molenaar is sinds 1999 bijzonder hoogleraar eMarketing & Distance Selling aan de School of Management (Erasmus Universiteit) en directeur van eXQuo consultancy. Zijn leeropdracht is: onderzoek te verrichten naar de veranderingen, die ontstaan door de toepassing van informatietechnologie in marketing en bij het gedrag van mensen. cormolenaar@speakersacademy.eu
“Koop niet wat je wel gebruiken kunt, maar wat je nodig hebt.” — Senera —
Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl 117
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
E- MARKETING
Het nieuwe winkelen prof. dr. Cor Molenaar
R
Winkelen, internet of allebei
Retailers hebben het moeilijk. De recessie, overheidsbemoeienissen, maar ook internet zorgen ervoor dat de kosten stijgen en de omzetten niet toenemen. Daarnaast zijn winkelstraten in Nederland totaal gelijk, dezelfde winkels waar je ook komt. De klanten laten het in de winkel steeds meer afweten, ze hebben een alternatief: het internet. Maar er speelt veel meer. De klanten zijn veel kieskeuriger geworden, ze laten zich niet in hokjes duwen, zijn kritisch over de prijs, de service en de producten. De klanten leven ook anders, drukker, gehaaster en maken andere keuzen. De winkelier wacht af in zijn winkel of en wanneer de klanten komen. De winkelier houdt nog vast aan oude adagio’s zoals vaste prijzen, vaste openingstijden, vaak een vaste indeling in de winkel, alleen reclames in de krant of een foldertje. De hele benadering is niet meegegaan met de veranderingen in het koopgedrag van klanten, speelt niet in op de koopmotieven van deze klanten en technologie wordt alleen maar gebruikt bij de kassa als het op afrekenen aankomt. Winkeliers zijn zo gezegd transactiegedreven, niet klantgedreven. En daar zit nu de crux van veranderen. Want veranderen moeten ze om te overleven
niet mogelijk waren. IT, internet, satelliet en telecommunicatie zullen als één geïntegreerde infrastructuur faciliteiten bieden aan winkels en mensen. Zoals RFID herkenning, ‘near field communication’, tracking en tracing, maar ook informatiezuilen en communicatie per mobiele telefoon. Door economische, sociale en technologische veranderingen zal de wereld van de klanten veranderen. Het werken en winkelen komt naar de mens toe, die dit integreert binnen zijn woon- en privé omgeving. Het uit winkelen gaan en het uit werken gaan wordt voor veel mensen een eigen keuze. Natuurlijk er blijven beperkingen als er een grote fysieke component is zoals bij het bouwen van huizen of het werken aan de machines in een fabriek. Maar de virtuele componenten, zoals ser-
Veranderingen bij mensen en internet
‘Het nieuwe winkelen’, shoppen, internet of beide, verschijnt begin november bij Pearson Publications in Amsterdam en is verkrijgbaar bij alle boekhandels en op internet. 224 pagina’s 19,95 euro ISBN: 9789043019019
Door de recessie ontstaat er een grotere noodzaak tot verandering. Zowel voor winkeliers, internetaanbieders als klanten. De gebruiker van internet zal veranderen. Door de ervaringen met internet, de intensiteit van het gebruik en de laagdrempeligheid zal het gedrag veranderen. Door de veranderingen in het aanbod van de aanbieders, de toevoeging van emotie en inspelen op verwacht koopgedrag zal de binding tussen internetaanbieders en klanten nog sterker worden. Door daarnaast ook in te spelen op expliciete en impliciete wensen van de gebruikers zullen klanten op een andere wijze gebonden worden en gesti-muleerd worden om op internet te kopen. Winkeliers moeten hierop in spelen met bijvoorbeeld persoonlijke contacten, emotie en service. De infrastructuren zullen convergeren, waardoor er nieuwe mogelijkheden ontstaan, die voorheen gewoon
vices, dienstverlening of creatie kan op een andere wijze plaatsvinden. Dit geldt ook voor kopen, winkels hebben het voordeel van fysieke aanwezigheid, persoonlijk contact en emotie, maar internet is altijd open en alles is beschikbaar.
Het nieuwe winkelen Voor de winkels zal dit internettijdperk, dat nu pas echt begint, een nieuwe dimensie geven aan de functie van winkels. Klanten gaan eerst op internet om zich te oriënteren en voor informatie. Vaak echter willen klanten ook nog even het product zien. Volledig geïnformeerd gaan ze naar een echte winkel, maar de winkelier speelt onvoldoende in op deze nieuwe klant, dus kopen ze niet. Het echte winkelen moet weer leuk worden, gezellig en verrassend anders komen de klanten echt niet meer.
Op internet kopen is gemakkelijk maar ook daar zijn veranderingen merkbaar. Streaming video zorgt ervoor dat alles net echt lijkt en webwinkels weten zo veel meer over het gedrag van klanten dat het steeds aanspoort tot kopen. Het gevecht om de klant is begonnen, tussen winkeliers en webwinkeliers maar ook tussen fabrikanten en winkeliers. Maar de signalen mogen ongunstig zijn; sterk omzetverlies voor de bestaande retail, afname van het funshoppen en een mondige, goed geïnformeerde klant maar er is ook hoop. Zoals Darwin al zei, juist in moeilijke tijden is er een noodzaak tot verandering wat zal leiden tot overleven. De noodzaak is nu. De impact van internet zal de komende jaren steeds duidelijker worden en winkeliers maar ook webwinkeliers moeten inspelen op dit nieuwe winkelen. Uiteindelijk zullen klanten kiezen hoe, wat en waar ze kopen. De winkels, wie ze ook zijn en waar ze ook zijn, moeten de klanten leren kennen en volgen om te overleven. Het winkelen moet weer leuk gemaakt worden. Op internet zullen rationele aankopen gedaan worden, virtuele producten gekocht worden en zal juist het gemakselement bepalend zijn, maar voor echte winkels zal verrassen en fun (hedonisch winkelen) belangrijk worden. Internet zal in de winkel komen zoals ook echte winkels op internet zullen gaan. Inspelen op het ‘nieuwe winkelen’ zal de toekomst bepalen van de fysieke winkels maar ook van de webwinkels. Het nieuwe koopmodel, eerst oriënteren en informeren op internet en dan beslissen waar gekocht wordt op internet of in de winkel! Prof. dr. Cor Molenaar is sinds 1999 bijzonder hoogleraar eMarketing & Distance Selling aan de School of Management (Erasmus Universiteit) en directeur van eXQuo consultancy. Zijn leeropdracht is: onderzoek te verrichten naar de veranderingen, die ontstaan door de toepassing van informatietechnologie in marketing en bij het gedrag van mensen. cormolenaar@speakersacademy.eu
“Koop niet wat je wel gebruiken kunt, maar wat je nodig hebt.” — Senera —
Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl 117
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ECONOMIE
Innovatie
is de katalysator van groei Prof. dr. ir. Han Gerrits is wetenschapper, adviseur en ondernemer. Zijn specialiteit is innovatie, een fenomeen dat volgens hem één van de aanjagers is van wereldwijde economische groei en technologische vooruitgang. Daarom is het belangrijk dat er binnen organisaties ruimte is voor innovatie en dat de implementatie van een idee naar
D Effectief omgaan met nieuwe ideeën levert veel geld op Han Gerrits is een autoriteit op het gebied van innovatie. Zijn expertise en uitgebreide ervaring met innovatieprojecten stellen hem als geen ander in staat om personen en organisaties in beweging te krijgen en innovatiever te worden. Gerrits is oprichter en directeur van Innovation Factory, een advies- en coachingbureau op het gebied van innovatie. Via het bureau is hij actief betrokken bij innovatieprogramma’s van een groot aantal Nederlandse organisaties zoals TNT Post, UPC en Achmea. Innovation Factory levert niet alleen advies, maar biedt praktische oplossingen waardoor innovatie verankerd raakt in de bedrijfsvoering. Hiernaast is Gerrits verbonden aan de Vrije Universiteit als hoogleraar ‘E-Business & IT-industry’. Ook doceert Gerrits bij postdoctorale opleidingen aan de RSM Erasmus Universiteit, TSM Twente Business School en Nyenrode Business Universiteit. www.innovationfactory.eu hangerrits@speakersacademy.eu
de werkelijkheid goed wordt begeleid.
De economische crisis leidt ertoe dat veel bedrijven de hand in eigen boezem steken en op zoek gaan naar manieren om efficiënter en effectiever te opereren. “Eén van de manieren om die doelen te bereiken is door zowel tactisch als strategisch in te zetten op innovatie. Innovatie kan alleen maar resultaat opleveren als organisaties er serieus mee omgaan”, aldus Han Gerrits, hoogleraar aan de Vrije Universiteit en oprichter van Innovation Factory, een bedrijf dat organisaties helpt om innovatieprojecten op te starten en succesvol te implementeren.
Innovatie gedijt optimaal in een open bedrijfscultuur Gerrits: “Essentieel voor innovatie is de cultuur van het bedrijf, instelling of organisatie. Die cultuur moet open en transparant zijn, zodat medewerkers met ideeën durven komen, durven te experimenteren en ook durven fouten te maken. Van die fouten kunnen organisaties namelijk het meest leren. Topman Eric Schmidt van Google zegt altijd “Fail fast and fail often”, een citaat dat heel goed de kernfilosofie van het bedrijf verwoordt. Nu is innovatie bij Google natuurlijk core business, maar ook voor organisaties die menen veel minder met innovatie bezig te hoeven zijn, kan het heel waardevol blijken om toch een open en transparante cultuur te creëren.”
Goede informatiedeling leidt tot beste resultaten Ook al ontwikkelt Nederland zich al jaren tot een informatiesamenleving met een kenniseconomie, in de dagelijkse praktijk blijkt dat veel organisaties wél beschikken over kennis, maar niet in staat zijn om die informatie op een gedegen manier te delen. “Vaak bestaat
er bij de medewerkers van een organisatie al een enorm reservoir aan kennis en informatie dat in optimale omstandigheden zou leiden tot goede ideeën. Uit die ideeën zouden weer goede nieuwe producten en diensten kunnen ontstaan. Als de informatie echter niet genoeg of niet goed genoeg gedeeld wordt, kan het voorkomen dat binnen hetzelfde bedrijf meerdere mensen, soms zelfs hele afdelingen of divisies, met de uitwerking van hetzelfde idee bezig zijn, zonder dat ze dat van elkaar weten. Dit soort toestanden kost onnodig veel tijd, energie en geld. Zeker in tijden van crisis kunnen organisaties zich dit niet veroorloven”, zegt Gerrits.
Onbenut geestelijk kapitaal is economische doodzonde Er bestaat veel onderzoek dat de visie van Gerrits onderschrijft. “Cijfers wijzen uit dat medewerkers maximaal 60 procent van hun ideeën in kunnen zetten voor hun bedrijf. Daar ligt dus nog voor 40 procent aan onbenut geestelijk kapitaal voor het oprapen. Verder wordt slechts 10 procent van de kennis van medewerkers opgeslagen in systemen. Iedereen kan zich voorstellen hoeveel middelen er verspild worden door 90 procent van de ideeën binnen de eigen organisatie niet effectief te verwerken. Dit stelselmatig verwaarlozen van het eigen geestelijk kapitaal is een economische doodzonde. Zaak is om medewerkers actief te benaderen en op een laagdrempelige manier bij het innovatieproces te betrekken. Dat is ook nog eens goed voor de sfeer, het groepsgevoel onder de medewerkers en een gezonde mate van identificatie van de medewerkers met hun organisatie”, zegt hij.
Momentum grijpen in crisis is cruciaal Een gedegen innovatiebeleid kan weliswaar leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen, maar toch bestaat er bij veel organisaties het idee dat innovaties vooral bedacht en uitgevoerd moeten worden in een economisch voorspoedig tijdsgewricht en niet in een periode van algemene malaise. Gerrits bestrijdt deze aanname met klem. “Een crisis van deze schaal is een historische zeldzaamheid en biedt daarom ook enorme kansen voor iedereen die er inventief mee om kan gaan. Veel grote, sterke ondernemingen zijn in vergelijkbare tijden ontstaan. Die hebben gebruik gemaakt van het momentum op de markt. Goede voorbeelden daarvan zijn General Electric en Microsoft. Medewerkers hebben nu veel tijd om met innovatie bezig te zijn en hebben daarbij het voordeel dat de meeste concurrenten stilstaan. Door nu op tijd te innoveren, bouwt een organisatie aan een substantiële voorsprong voor de periode na de crisis”, aldus Gerrits.
Idee, implementatie en innovatie Als een organisatie eenmaal geslaagd is in het bedenken, vergaren en verzamelen van veel goede ideeën is de volgende stap in het innovatieproces de implementatie. Gerrits: “Een goed of zelfs geniaal idee is niet genoeg. Succesvol innoveren vraagt ook om een adequate begeleiding. Er moet immers een lange weg afgelegd worden van het idee naar een concreet realiseerbaar product of dienst. Briljante ideeën die geen helder doel hebben of verkeerd in de praktijk worden gebracht zijn er genoeg, maar leiden onherroepelijk tot verspilling van middelen. Zorg als organisatie dus voor genoeg expertise om ook een goed vervolg te kunnen geven aan de beginfase van een innovatietraject.”
“Menigeen wijst een goed idee af alleen al omdat het niet van hem is.” — Luis Buñuel — 119
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ECONOMIE
Innovatie
is de katalysator van groei Prof. dr. ir. Han Gerrits is wetenschapper, adviseur en ondernemer. Zijn specialiteit is innovatie, een fenomeen dat volgens hem één van de aanjagers is van wereldwijde economische groei en technologische vooruitgang. Daarom is het belangrijk dat er binnen organisaties ruimte is voor innovatie en dat de implementatie van een idee naar
D Effectief omgaan met nieuwe ideeën levert veel geld op Han Gerrits is een autoriteit op het gebied van innovatie. Zijn expertise en uitgebreide ervaring met innovatieprojecten stellen hem als geen ander in staat om personen en organisaties in beweging te krijgen en innovatiever te worden. Gerrits is oprichter en directeur van Innovation Factory, een advies- en coachingbureau op het gebied van innovatie. Via het bureau is hij actief betrokken bij innovatieprogramma’s van een groot aantal Nederlandse organisaties zoals TNT Post, UPC en Achmea. Innovation Factory levert niet alleen advies, maar biedt praktische oplossingen waardoor innovatie verankerd raakt in de bedrijfsvoering. Hiernaast is Gerrits verbonden aan de Vrije Universiteit als hoogleraar ‘E-Business & IT-industry’. Ook doceert Gerrits bij postdoctorale opleidingen aan de RSM Erasmus Universiteit, TSM Twente Business School en Nyenrode Business Universiteit. www.innovationfactory.eu hangerrits@speakersacademy.eu
de werkelijkheid goed wordt begeleid.
De economische crisis leidt ertoe dat veel bedrijven de hand in eigen boezem steken en op zoek gaan naar manieren om efficiënter en effectiever te opereren. “Eén van de manieren om die doelen te bereiken is door zowel tactisch als strategisch in te zetten op innovatie. Innovatie kan alleen maar resultaat opleveren als organisaties er serieus mee omgaan”, aldus Han Gerrits, hoogleraar aan de Vrije Universiteit en oprichter van Innovation Factory, een bedrijf dat organisaties helpt om innovatieprojecten op te starten en succesvol te implementeren.
Innovatie gedijt optimaal in een open bedrijfscultuur Gerrits: “Essentieel voor innovatie is de cultuur van het bedrijf, instelling of organisatie. Die cultuur moet open en transparant zijn, zodat medewerkers met ideeën durven komen, durven te experimenteren en ook durven fouten te maken. Van die fouten kunnen organisaties namelijk het meest leren. Topman Eric Schmidt van Google zegt altijd “Fail fast and fail often”, een citaat dat heel goed de kernfilosofie van het bedrijf verwoordt. Nu is innovatie bij Google natuurlijk core business, maar ook voor organisaties die menen veel minder met innovatie bezig te hoeven zijn, kan het heel waardevol blijken om toch een open en transparante cultuur te creëren.”
Goede informatiedeling leidt tot beste resultaten Ook al ontwikkelt Nederland zich al jaren tot een informatiesamenleving met een kenniseconomie, in de dagelijkse praktijk blijkt dat veel organisaties wél beschikken over kennis, maar niet in staat zijn om die informatie op een gedegen manier te delen. “Vaak bestaat
er bij de medewerkers van een organisatie al een enorm reservoir aan kennis en informatie dat in optimale omstandigheden zou leiden tot goede ideeën. Uit die ideeën zouden weer goede nieuwe producten en diensten kunnen ontstaan. Als de informatie echter niet genoeg of niet goed genoeg gedeeld wordt, kan het voorkomen dat binnen hetzelfde bedrijf meerdere mensen, soms zelfs hele afdelingen of divisies, met de uitwerking van hetzelfde idee bezig zijn, zonder dat ze dat van elkaar weten. Dit soort toestanden kost onnodig veel tijd, energie en geld. Zeker in tijden van crisis kunnen organisaties zich dit niet veroorloven”, zegt Gerrits.
Onbenut geestelijk kapitaal is economische doodzonde Er bestaat veel onderzoek dat de visie van Gerrits onderschrijft. “Cijfers wijzen uit dat medewerkers maximaal 60 procent van hun ideeën in kunnen zetten voor hun bedrijf. Daar ligt dus nog voor 40 procent aan onbenut geestelijk kapitaal voor het oprapen. Verder wordt slechts 10 procent van de kennis van medewerkers opgeslagen in systemen. Iedereen kan zich voorstellen hoeveel middelen er verspild worden door 90 procent van de ideeën binnen de eigen organisatie niet effectief te verwerken. Dit stelselmatig verwaarlozen van het eigen geestelijk kapitaal is een economische doodzonde. Zaak is om medewerkers actief te benaderen en op een laagdrempelige manier bij het innovatieproces te betrekken. Dat is ook nog eens goed voor de sfeer, het groepsgevoel onder de medewerkers en een gezonde mate van identificatie van de medewerkers met hun organisatie”, zegt hij.
Momentum grijpen in crisis is cruciaal Een gedegen innovatiebeleid kan weliswaar leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen, maar toch bestaat er bij veel organisaties het idee dat innovaties vooral bedacht en uitgevoerd moeten worden in een economisch voorspoedig tijdsgewricht en niet in een periode van algemene malaise. Gerrits bestrijdt deze aanname met klem. “Een crisis van deze schaal is een historische zeldzaamheid en biedt daarom ook enorme kansen voor iedereen die er inventief mee om kan gaan. Veel grote, sterke ondernemingen zijn in vergelijkbare tijden ontstaan. Die hebben gebruik gemaakt van het momentum op de markt. Goede voorbeelden daarvan zijn General Electric en Microsoft. Medewerkers hebben nu veel tijd om met innovatie bezig te zijn en hebben daarbij het voordeel dat de meeste concurrenten stilstaan. Door nu op tijd te innoveren, bouwt een organisatie aan een substantiële voorsprong voor de periode na de crisis”, aldus Gerrits.
Idee, implementatie en innovatie Als een organisatie eenmaal geslaagd is in het bedenken, vergaren en verzamelen van veel goede ideeën is de volgende stap in het innovatieproces de implementatie. Gerrits: “Een goed of zelfs geniaal idee is niet genoeg. Succesvol innoveren vraagt ook om een adequate begeleiding. Er moet immers een lange weg afgelegd worden van het idee naar een concreet realiseerbaar product of dienst. Briljante ideeën die geen helder doel hebben of verkeerd in de praktijk worden gebracht zijn er genoeg, maar leiden onherroepelijk tot verspilling van middelen. Zorg als organisatie dus voor genoeg expertise om ook een goed vervolg te kunnen geven aan de beginfase van een innovatietraject.”
“Menigeen wijst een goed idee af alleen al omdat het niet van hem is.” — Luis Buñuel — 119
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ONDERNEMERSCHAP
variëren. Daarom zijn alle onderdelen los te koop. Een pak is geen pak meer. Daar moest ik aan wennen, maar nu vind ik het gaaf te zien hoe mensen combineren en voor welke accessoires ze kiezen. Bij couture werk ik daarentegen heel gericht en dragen de mensen de kleding meestal zoals ik het bedoeld heb. Combinaties komen zelden voor.”
Een couturier met stoere plannen
Stoer
Monique Collignon heeft afgelopen zomer alweer haar tweede MC-prêt-à-porter-collectie gepresenteerd tijdens de Amsterdam Fashion Week. Daarmee is een grote wens van de couturier uitgekomen. “Ik heb altijd een confectielijn willen hebben en nu is het zover. We ontwerpen en produceren alles in eigen beheer in vier landen. Het wordt een succes, ondanks de financiële crisis. Ik beschouw dit als een periode waarin de kaarten worden geschud en de sterken overeind blijven. Door nu een confectiebedrijf op te starten en volop zaken te doen, zijn we er in 2010 helemaal klaar voor als alles weer beter gaat.”
V
Volgend jaar wil de uit Schiedam afkomstige ontwerpster met accessoires beginnen en, na jaren van voorbereiding, komt ook haar corporate-lijn eraan. Zakelijke kleding voor vrouwen. “Ergens in de toekomst wil ik vijf ‘vlaggenschip’-winkels openen, bijvoorbeeld in Amsterdam en Antwerpen, waar alles behalve de couture te koop is.” Klanten die de voorkeur geven aan couture, unieke ontwerpen waarvan er maar één genummerd exemplaar bestaat, blijft Monique uitsluitend in haar salon aan de Amsterdamse De Lairessestraat ontvangen. “Ik blijf ook wat couture betreft de lat voor mezelf steeds hoger leggen. Couture is meer dan een mooi pak.” Gul lachend voegt ze daaraan toe: “Ik zeg eerlijk dat ik geen trillende navel meer krijg van een opgezet kraagje.”
zowel de couture- als de prêt-à-portercollecties. Dat zijn er in totaal vier per jaar. Daarnaast stuur ik het atelier aan, omdat er op dit moment geen chef d’atelier is. Tot voor kort waren we bovendien een distributiecentrum, waarbij we voor vier landen een complete kledingproductie hebben gedaan, inclusief het labelen en de doorlevering aan de verkooppunten.
Mariette Petkova bedacht de naam van mijn ‘Russian Rhapsody’-collectie’. Die zei eigenlijk alles. Dat bleek ook uit een telefoontje van een mij onbekende vrachtwagenchauffeur die op Rusland reed: ‘Fantastisch, zo’n Russische collectie van een Nederlandse ontwerper’, zei hij, en dat terwijl ik geen enkel boek had opengeslagen om te zien hoe Russen gekleed gaan. Ik had me laten inspireren door de vorm van het Kremlin, dansers als Nurejev en Baryshnikov, Les Ballets Russes, Russische schrijvers en componisten.” Voor een andere collectie laat ze zich leiden door de cirkelstudies van Kandinsky. “Ik maakte volants en roesjes zo dat het technisch gezien cirkels waren. Door de stof die ik gebruikte vielen de cirkels als volants.” Haar prêt-à-porter-collectie ‘MC by Monique Collignon’ verdeelt ze voor de verkoop met een speciaal doel in thema’s - de laatste keer waren dat ‘Navy-Affair’, ‘Bohemian Rhapsody’ en ‘City Vibes’. “Het is de bedoeling dat moeders en dochters daarmee gaan va-
Vrijwel iedereen vindt Moniques ontwerpen ‘zo draagbaar en zo vrouwelijk’. “Dat is ook zo”, zegt ze met enige aarzeling. “Maar wel met een bepaalde stoerheid. Mijn kleding is niet truttig. Hooguit met een knipoog, om te laten zien dat vrouwen die mijn kleding kopen – of ze nou de ‘vrouw van’ zijn of een eigen bedrijf hebben - weten waar ze staan in deze wereld en wat ze kunnen. Ze dragen een mantelpakje, niet alleen met hakken, maar ook met laarzen of stoere kousen. Of juist met platte schoenen. Dan zijn ze elke keer op een andere manier charmant. Ik heb een vrij jonge klantenkring en ook hun dochters komen nu. Qua uiterlijk zijn al die dames anders, maar zonder uitzondering vrouwelijk. Ze hebben overeenkomstige karaktertrekken, zoals humor en zelfspot, en passen zich gemakkelijk aan verschillende situaties aan. Dat geldt ook voor mij. Wanneer ik bij mijn paard ben, ben ik een heel andere Monique. Daarom bestaat mijn confectielijn ook uit drie thema’s. Het is een groot verschil of je hier naar het strand gaat of in Saint Tropez, naar de disco, je werk of een gala. Dus moet je kunnen kiezen en variëren.”
Ze heeft het razend druk, maar dat is niets nieuws voor Monique. “Ik ben in eerste instantie verantwoordelijk voor
Zomaar thema’s uitkiezen voor haar collecties, daar krijgt Monique een beetje de kriebels van. “Dat beperkt je in je creativiteit.” Ze doet het anders. “Pianiste
120
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“Patroontekenen is toch ook een beetje wiskunde? Je moet je kop er goed bijhouden.” ken. Mijn vader kon maken wat zijn ogen zagen. Ik liep met een waterpas achter hem aan, met als gevolg dat ik nog steeds alles recht hang als ik ergens ben. Door hem heb ik mijn kleermakersoog ontwikkeld. Hij was teleurgesteld dat ik na de brugklas minder goed werd in wiskunde. Maar patroontekenen is toch ook een beetje wiskunde? Je moet je kop er goed bijhouden.”
Chanel Begin jaren tachtig volgt ze de Mode Academie in Rotterdam en opleidingen patroontekeningen: Rundschau (‘het beste systeem’) en een Frans systeem. Tijdens haar opleiding ontwerpt ze draagtassen voor winkels, een bruidsjapon voor haar vriendin en langzamerhand ook kleding. Enige zelfspot is haar niet vreemd als ze zegt: “Ik dacht eigenlijk dat ik uitverkoren was creatief leider te worden bij Chanel, maar dat werd Karl Lagerfeld. Toen ben ik maar een skicollectie gaan ontwerpen.” Ze heeft als 21-jarige succes op de Internationale Fachmesse für Sportartikel
“Ergens in de toekomst wil ik vijf ‘vlaggenschip’-winkels openen.” Ik moet echt leren delegeren en niet alles meer willen controleren.” Haar eerste prêt-à-porter-collectie, die in januari is gepresenteerd, is onlangs naar de winkels gegaan: “Ontzettend spannend.”
Je zou het niet zeggen als je haar ziet, maar Monique zit al meer dan 25 jaar in het vak en is al veel langer met mode bezig. “Mijn voorouders hebben hebben lang in de textiel gezeten. Een voorouder, die net als mijn vader Thomas Collignon heette, was in 1726 of 1729 kleermaker in Schiedam. Mijn moeder kon alles maken op kledinggebied. Ze kreeg vroeg vier meiden en zag dat ik gevoel voor mode had. Tussen mijn zevende en tiende begon ik met het natekenen van dingen en zij heeft altijd geprobeerd dat te voeden. Ik ging altijd met haar en tante Truus mee de stad in naar de betere modeza-
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Marcel Krijger
und Sportmode (ISPO) in München, maar verkoopt niets. “Ik had mijn naam neergezet, maar stond gelijk weer met beide benen op de grond. Bovendien was ik in een bepaalde staat, omdat mijn moeder een week daarvoor was begraven. Ik ben doorgegaan met ontwerpen in opdracht.” Borsumij uit Etten-Leur, een bedrijf in onder meer kampeerartikelen, belt haar. “Alles kon in die tijd. Ik kreeg de prijs die ik vroeg en kon gelijk een auto kopen. Ik was de best betaalde ontwerpster van Nederland, geloof ik. Ik heb op de afdeling ‘Freetime’ zestigdelige jacks ontworpen. Ik ging helemaal los.” Een tijdje later ontmoet ze Tom Pannekoek, ‘zo’n blitse knul met halflang blond haar’ en vertegenwoordiger van Adidas. “Hij vroeg of hij die jacks mocht verkopen.” Voor oud-wielrenner Rini Wagtmans ontwerpt ze wielerkleding. Dat doet ze zo goed dat hij megadeals kan sluiten. “Toen besloot ik met alles te stoppen en mijn eigen bedrijf te beginnen. Mijn man, Jan-Henny, had een zaak in Leiden. Daar tegenover kwam een winkeltje van 40 m² vrij. Ondanks mijn aanvankelijke reserves heb ik daar zeven jaar gezeten.” Terwijl ze er al aan denkt naar Amsterdam te verhuizen mag ze – nadat ze de PSVshirts onderhanden heeft genomen - voor Adidas de eerste voetballijn in licentie maken. “Ik ben twaalf jaar geleden in de Van Baerlestraat begonnen. Dat was natuurlijk te hoog gegrepen, maar het was zó mijn pand. Toch was ik er, anderhalf jaar geleden, klaar mee. Dat komt ook omdat we het niet mochten kopen. En zo zijn we in De Lairessestraat, eigenlijk om de hoek, terechtgekomen. Die zes meter verschil betekenen dat ik een totaal ander leven heb gekregen, terwijl ik hetzelfde doe. Heel apart. Als ik naar buiten kijk, vanuit mijn kleinere maar zeer praktische werkkamer, zie ik de vogeltjes. Fantastisch! Ik voel me nu ook meer ondernemer en ga de stap maken wat zakelijker te worden, zonder het contact met de ontwerpster in mij te verliezen. Volgens Jan-Henny smelten die twee gewoon samen en ga ik van nature zakelijke beslissingen nemen.”
Monique Collignon is een van Nederlands topontwerpers. Ze studeerde in 1983 af aan de Rotterdamse Mode Academie. Tot 1993 ontwierp ze sportkleding voor verschillende fabrikanten en kinder-, herenen dameskleding voor confectielabels. In de periode van 1984 tot 1989 was ze verbonden aan de mode academie Bijenveld waar ze als docente lesgaf in het vak ‘mode-ontwerpen;. In 1990 startte ze met haar eigen couture collecties die ze twee per jaar presenteerde. Sinds 1997 is ze gevestigd in Amsterdam. Monique Collignon, die een breed scala aan klanten heeft, onder wie tal van prominenten, heeft inmiddels twee prêt-à-porter-collecties gepresenteerd. moniquecollignon@speakersacademy.eu
“IJdelheid is omgekeerd evenredig aan verstand.” — Graaf Arthur d’ Ermenonville — 121
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ONDERNEMERSCHAP
variëren. Daarom zijn alle onderdelen los te koop. Een pak is geen pak meer. Daar moest ik aan wennen, maar nu vind ik het gaaf te zien hoe mensen combineren en voor welke accessoires ze kiezen. Bij couture werk ik daarentegen heel gericht en dragen de mensen de kleding meestal zoals ik het bedoeld heb. Combinaties komen zelden voor.”
Een couturier met stoere plannen
Stoer
Monique Collignon heeft afgelopen zomer alweer haar tweede MC-prêt-à-porter-collectie gepresenteerd tijdens de Amsterdam Fashion Week. Daarmee is een grote wens van de couturier uitgekomen. “Ik heb altijd een confectielijn willen hebben en nu is het zover. We ontwerpen en produceren alles in eigen beheer in vier landen. Het wordt een succes, ondanks de financiële crisis. Ik beschouw dit als een periode waarin de kaarten worden geschud en de sterken overeind blijven. Door nu een confectiebedrijf op te starten en volop zaken te doen, zijn we er in 2010 helemaal klaar voor als alles weer beter gaat.”
V
Volgend jaar wil de uit Schiedam afkomstige ontwerpster met accessoires beginnen en, na jaren van voorbereiding, komt ook haar corporate-lijn eraan. Zakelijke kleding voor vrouwen. “Ergens in de toekomst wil ik vijf ‘vlaggenschip’-winkels openen, bijvoorbeeld in Amsterdam en Antwerpen, waar alles behalve de couture te koop is.” Klanten die de voorkeur geven aan couture, unieke ontwerpen waarvan er maar één genummerd exemplaar bestaat, blijft Monique uitsluitend in haar salon aan de Amsterdamse De Lairessestraat ontvangen. “Ik blijf ook wat couture betreft de lat voor mezelf steeds hoger leggen. Couture is meer dan een mooi pak.” Gul lachend voegt ze daaraan toe: “Ik zeg eerlijk dat ik geen trillende navel meer krijg van een opgezet kraagje.”
zowel de couture- als de prêt-à-portercollecties. Dat zijn er in totaal vier per jaar. Daarnaast stuur ik het atelier aan, omdat er op dit moment geen chef d’atelier is. Tot voor kort waren we bovendien een distributiecentrum, waarbij we voor vier landen een complete kledingproductie hebben gedaan, inclusief het labelen en de doorlevering aan de verkooppunten.
Mariette Petkova bedacht de naam van mijn ‘Russian Rhapsody’-collectie’. Die zei eigenlijk alles. Dat bleek ook uit een telefoontje van een mij onbekende vrachtwagenchauffeur die op Rusland reed: ‘Fantastisch, zo’n Russische collectie van een Nederlandse ontwerper’, zei hij, en dat terwijl ik geen enkel boek had opengeslagen om te zien hoe Russen gekleed gaan. Ik had me laten inspireren door de vorm van het Kremlin, dansers als Nurejev en Baryshnikov, Les Ballets Russes, Russische schrijvers en componisten.” Voor een andere collectie laat ze zich leiden door de cirkelstudies van Kandinsky. “Ik maakte volants en roesjes zo dat het technisch gezien cirkels waren. Door de stof die ik gebruikte vielen de cirkels als volants.” Haar prêt-à-porter-collectie ‘MC by Monique Collignon’ verdeelt ze voor de verkoop met een speciaal doel in thema’s - de laatste keer waren dat ‘Navy-Affair’, ‘Bohemian Rhapsody’ en ‘City Vibes’. “Het is de bedoeling dat moeders en dochters daarmee gaan va-
Vrijwel iedereen vindt Moniques ontwerpen ‘zo draagbaar en zo vrouwelijk’. “Dat is ook zo”, zegt ze met enige aarzeling. “Maar wel met een bepaalde stoerheid. Mijn kleding is niet truttig. Hooguit met een knipoog, om te laten zien dat vrouwen die mijn kleding kopen – of ze nou de ‘vrouw van’ zijn of een eigen bedrijf hebben - weten waar ze staan in deze wereld en wat ze kunnen. Ze dragen een mantelpakje, niet alleen met hakken, maar ook met laarzen of stoere kousen. Of juist met platte schoenen. Dan zijn ze elke keer op een andere manier charmant. Ik heb een vrij jonge klantenkring en ook hun dochters komen nu. Qua uiterlijk zijn al die dames anders, maar zonder uitzondering vrouwelijk. Ze hebben overeenkomstige karaktertrekken, zoals humor en zelfspot, en passen zich gemakkelijk aan verschillende situaties aan. Dat geldt ook voor mij. Wanneer ik bij mijn paard ben, ben ik een heel andere Monique. Daarom bestaat mijn confectielijn ook uit drie thema’s. Het is een groot verschil of je hier naar het strand gaat of in Saint Tropez, naar de disco, je werk of een gala. Dus moet je kunnen kiezen en variëren.”
Ze heeft het razend druk, maar dat is niets nieuws voor Monique. “Ik ben in eerste instantie verantwoordelijk voor
Zomaar thema’s uitkiezen voor haar collecties, daar krijgt Monique een beetje de kriebels van. “Dat beperkt je in je creativiteit.” Ze doet het anders. “Pianiste
120
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“Patroontekenen is toch ook een beetje wiskunde? Je moet je kop er goed bijhouden.” ken. Mijn vader kon maken wat zijn ogen zagen. Ik liep met een waterpas achter hem aan, met als gevolg dat ik nog steeds alles recht hang als ik ergens ben. Door hem heb ik mijn kleermakersoog ontwikkeld. Hij was teleurgesteld dat ik na de brugklas minder goed werd in wiskunde. Maar patroontekenen is toch ook een beetje wiskunde? Je moet je kop er goed bijhouden.”
Chanel Begin jaren tachtig volgt ze de Mode Academie in Rotterdam en opleidingen patroontekeningen: Rundschau (‘het beste systeem’) en een Frans systeem. Tijdens haar opleiding ontwerpt ze draagtassen voor winkels, een bruidsjapon voor haar vriendin en langzamerhand ook kleding. Enige zelfspot is haar niet vreemd als ze zegt: “Ik dacht eigenlijk dat ik uitverkoren was creatief leider te worden bij Chanel, maar dat werd Karl Lagerfeld. Toen ben ik maar een skicollectie gaan ontwerpen.” Ze heeft als 21-jarige succes op de Internationale Fachmesse für Sportartikel
“Ergens in de toekomst wil ik vijf ‘vlaggenschip’-winkels openen.” Ik moet echt leren delegeren en niet alles meer willen controleren.” Haar eerste prêt-à-porter-collectie, die in januari is gepresenteerd, is onlangs naar de winkels gegaan: “Ontzettend spannend.”
Je zou het niet zeggen als je haar ziet, maar Monique zit al meer dan 25 jaar in het vak en is al veel langer met mode bezig. “Mijn voorouders hebben hebben lang in de textiel gezeten. Een voorouder, die net als mijn vader Thomas Collignon heette, was in 1726 of 1729 kleermaker in Schiedam. Mijn moeder kon alles maken op kledinggebied. Ze kreeg vroeg vier meiden en zag dat ik gevoel voor mode had. Tussen mijn zevende en tiende begon ik met het natekenen van dingen en zij heeft altijd geprobeerd dat te voeden. Ik ging altijd met haar en tante Truus mee de stad in naar de betere modeza-
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Marcel Krijger
und Sportmode (ISPO) in München, maar verkoopt niets. “Ik had mijn naam neergezet, maar stond gelijk weer met beide benen op de grond. Bovendien was ik in een bepaalde staat, omdat mijn moeder een week daarvoor was begraven. Ik ben doorgegaan met ontwerpen in opdracht.” Borsumij uit Etten-Leur, een bedrijf in onder meer kampeerartikelen, belt haar. “Alles kon in die tijd. Ik kreeg de prijs die ik vroeg en kon gelijk een auto kopen. Ik was de best betaalde ontwerpster van Nederland, geloof ik. Ik heb op de afdeling ‘Freetime’ zestigdelige jacks ontworpen. Ik ging helemaal los.” Een tijdje later ontmoet ze Tom Pannekoek, ‘zo’n blitse knul met halflang blond haar’ en vertegenwoordiger van Adidas. “Hij vroeg of hij die jacks mocht verkopen.” Voor oud-wielrenner Rini Wagtmans ontwerpt ze wielerkleding. Dat doet ze zo goed dat hij megadeals kan sluiten. “Toen besloot ik met alles te stoppen en mijn eigen bedrijf te beginnen. Mijn man, Jan-Henny, had een zaak in Leiden. Daar tegenover kwam een winkeltje van 40 m² vrij. Ondanks mijn aanvankelijke reserves heb ik daar zeven jaar gezeten.” Terwijl ze er al aan denkt naar Amsterdam te verhuizen mag ze – nadat ze de PSVshirts onderhanden heeft genomen - voor Adidas de eerste voetballijn in licentie maken. “Ik ben twaalf jaar geleden in de Van Baerlestraat begonnen. Dat was natuurlijk te hoog gegrepen, maar het was zó mijn pand. Toch was ik er, anderhalf jaar geleden, klaar mee. Dat komt ook omdat we het niet mochten kopen. En zo zijn we in De Lairessestraat, eigenlijk om de hoek, terechtgekomen. Die zes meter verschil betekenen dat ik een totaal ander leven heb gekregen, terwijl ik hetzelfde doe. Heel apart. Als ik naar buiten kijk, vanuit mijn kleinere maar zeer praktische werkkamer, zie ik de vogeltjes. Fantastisch! Ik voel me nu ook meer ondernemer en ga de stap maken wat zakelijker te worden, zonder het contact met de ontwerpster in mij te verliezen. Volgens Jan-Henny smelten die twee gewoon samen en ga ik van nature zakelijke beslissingen nemen.”
Monique Collignon is een van Nederlands topontwerpers. Ze studeerde in 1983 af aan de Rotterdamse Mode Academie. Tot 1993 ontwierp ze sportkleding voor verschillende fabrikanten en kinder-, herenen dameskleding voor confectielabels. In de periode van 1984 tot 1989 was ze verbonden aan de mode academie Bijenveld waar ze als docente lesgaf in het vak ‘mode-ontwerpen;. In 1990 startte ze met haar eigen couture collecties die ze twee per jaar presenteerde. Sinds 1997 is ze gevestigd in Amsterdam. Monique Collignon, die een breed scala aan klanten heeft, onder wie tal van prominenten, heeft inmiddels twee prêt-à-porter-collecties gepresenteerd. moniquecollignon@speakersacademy.eu
“IJdelheid is omgekeerd evenredig aan verstand.” — Graaf Arthur d’ Ermenonville — 121
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
FISCALITEIT
B
Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker?
Bovenstaande spreuk kennen we allemaal als het motto van de Belastingdienst, maar dan zonder vraagteken. De fiscus beweert u het leven makkelijker te kunnen maken, maar niet leuker. De werkelijkheid is helaas anders. Wie bij wil blijven in de fiscale jungle moet fulltime met belastingen bezig zijn en kan het anders wel schudden. Voor ondernemers een onmogelijke opgave. Makkelijker… vergeet het maar! Dat onze belastingwetten ingewikkeld zijn is inmiddels wel bekend. Dat ze regelmatig gewijzigd worden eveneens. Zo kennen we tientallen verschillende kostenvergoedingen, variërend van maaltijden, fietsen en computers tot bedrijfsfitness aan toe. Geeft een ondernemer zijn personeel hiervoor een vergoeding, dan is deze belast, onbelast, deels belast of belast tegen een speciaal tarief. En uiteraard alleen als je voldoet aan de diverse voorwaarden. Zie daar als ondernemer nog maar eens uit te komen. Bovendien liggen de voorstellen alweer klaar de belastingheffing op vergoedingen compleet te herzien. Waarna de werkgever met zijn personeel of ondernemingsraad om de tafel moet om de arbeidsvoorwaarden aan te passen. Laat ik ook stil staan bij de recente crisis die ook ons land flink heeft getroffen. Aan de fiscale maatregelen die in dat kader genomen zijn, mag ondernemend Nederland zijn hart ophalen. Een ander afschrijvingsregime, een aanpassing van het salaris van de directeur-grootaandeelhouder, een wijziging van de verliesverrekening.
Bert Bongers is zelfstandig belastingadviseur en werkte jarenlang bij MKB-Nederland en het College van Belastingadviseurs. Hij voorziet branches en organisaties van advies, treedt op als lobbyist, verzorgt lezingen, heeft een column in De Telegraaf en vele publicaties op zijn naam. Daarnaast is hij via Speakers Academy ® inzetbaar als deskundig spreker, dagvoorzitter en discussieleider. bertbongers@speakersacademy.eu
Positief bedoeld en allemaal faciliteiten waaraan stuk voor stuk flink te verdienen valt. Maar uiteraard alleen als ze goed zijn toegepast. Ga er maar aanstaan beste ondernemer. Die ondernemer geeft overigens het meeste geld uit aan personeel, zijn bedrijfspand en autokosten. Megakostenposten waarop met een kritisch oog prima te besparen valt. Is men in uw bedrijf wel eens de mist ingegaan met een werknemer met een vals identiteitsbewijs? Zo ja, weet u wel wat dat een werkgever kost? Is de WOZ-waarde van het bedrijfspand wel eens getoetst? Hopelijk wel, want gemeentes slaan er maar een slag naar. Is er wel eens kritisch gekeken naar het wagenpark en wordt er bewust gekozen voor het al dan niet verstrekken van een bedrijfsauto? Rijden er bestelwagens rond en wat draagt men daarvoor af aan de fiscus? Vragen en antwoorden, als adviseur maak ik alles van dichtbij mee. Helaas zie ik ook dat ieder bedrijf zonder uitzondering teveel belasting betaalt en dus geld laat liggen. Zo zijn er fiscale tegemoetkomingen in vele soorten en maten, maar je moet ze wel weten te vinden. Wellicht heeft u een BV? Is dit nog wel de juiste rechtsvorm voor u? En benut u als directeurgrootaandeelhouder de fiscale faciliteiten optimaal? Gaat u het komende AOW-verlies ook compenseren via de levensloopregeling? En laat u de fiscus al meebetalen aan uw favoriete hobby? Nee, waarom eigenlijk niet? Geïnteresseerd in de mogelijkheden voor uw branche of bedrijf? Ik kom graag bij u langs.
“Belastingen zijn de prijs voor beschaving. In het oerwoud bestaan ze niet.” — Richard Wagner —
122
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Uw partner in media training en presentatie
Rotterdam - Schiedamse Vest 89, 3012 BG Rotterdam - T 010 - 284 29 29 - F 010 - 442 30 55 Amsterdam - Joop Geesinkweg 165, 1096 AT Amsterdam - T 020 - 460 41 70 - F 020 - 460 41 77
FISCALITEIT
B
Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker?
Bovenstaande spreuk kennen we allemaal als het motto van de Belastingdienst, maar dan zonder vraagteken. De fiscus beweert u het leven makkelijker te kunnen maken, maar niet leuker. De werkelijkheid is helaas anders. Wie bij wil blijven in de fiscale jungle moet fulltime met belastingen bezig zijn en kan het anders wel schudden. Voor ondernemers een onmogelijke opgave. Makkelijker… vergeet het maar! Dat onze belastingwetten ingewikkeld zijn is inmiddels wel bekend. Dat ze regelmatig gewijzigd worden eveneens. Zo kennen we tientallen verschillende kostenvergoedingen, variërend van maaltijden, fietsen en computers tot bedrijfsfitness aan toe. Geeft een ondernemer zijn personeel hiervoor een vergoeding, dan is deze belast, onbelast, deels belast of belast tegen een speciaal tarief. En uiteraard alleen als je voldoet aan de diverse voorwaarden. Zie daar als ondernemer nog maar eens uit te komen. Bovendien liggen de voorstellen alweer klaar de belastingheffing op vergoedingen compleet te herzien. Waarna de werkgever met zijn personeel of ondernemingsraad om de tafel moet om de arbeidsvoorwaarden aan te passen. Laat ik ook stil staan bij de recente crisis die ook ons land flink heeft getroffen. Aan de fiscale maatregelen die in dat kader genomen zijn, mag ondernemend Nederland zijn hart ophalen. Een ander afschrijvingsregime, een aanpassing van het salaris van de directeur-grootaandeelhouder, een wijziging van de verliesverrekening.
Bert Bongers is zelfstandig belastingadviseur en werkte jarenlang bij MKB-Nederland en het College van Belastingadviseurs. Hij voorziet branches en organisaties van advies, treedt op als lobbyist, verzorgt lezingen, heeft een column in De Telegraaf en vele publicaties op zijn naam. Daarnaast is hij via Speakers Academy ® inzetbaar als deskundig spreker, dagvoorzitter en discussieleider. bertbongers@speakersacademy.eu
Positief bedoeld en allemaal faciliteiten waaraan stuk voor stuk flink te verdienen valt. Maar uiteraard alleen als ze goed zijn toegepast. Ga er maar aanstaan beste ondernemer. Die ondernemer geeft overigens het meeste geld uit aan personeel, zijn bedrijfspand en autokosten. Megakostenposten waarop met een kritisch oog prima te besparen valt. Is men in uw bedrijf wel eens de mist ingegaan met een werknemer met een vals identiteitsbewijs? Zo ja, weet u wel wat dat een werkgever kost? Is de WOZ-waarde van het bedrijfspand wel eens getoetst? Hopelijk wel, want gemeentes slaan er maar een slag naar. Is er wel eens kritisch gekeken naar het wagenpark en wordt er bewust gekozen voor het al dan niet verstrekken van een bedrijfsauto? Rijden er bestelwagens rond en wat draagt men daarvoor af aan de fiscus? Vragen en antwoorden, als adviseur maak ik alles van dichtbij mee. Helaas zie ik ook dat ieder bedrijf zonder uitzondering teveel belasting betaalt en dus geld laat liggen. Zo zijn er fiscale tegemoetkomingen in vele soorten en maten, maar je moet ze wel weten te vinden. Wellicht heeft u een BV? Is dit nog wel de juiste rechtsvorm voor u? En benut u als directeurgrootaandeelhouder de fiscale faciliteiten optimaal? Gaat u het komende AOW-verlies ook compenseren via de levensloopregeling? En laat u de fiscus al meebetalen aan uw favoriete hobby? Nee, waarom eigenlijk niet? Geïnteresseerd in de mogelijkheden voor uw branche of bedrijf? Ik kom graag bij u langs.
“Belastingen zijn de prijs voor beschaving. In het oerwoud bestaan ze niet.” — Richard Wagner —
122
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Uw partner in media training en presentatie
Rotterdam - Schiedamse Vest 89, 3012 BG Rotterdam - T 010 - 284 29 29 - F 010 - 442 30 55 Amsterdam - Joop Geesinkweg 165, 1096 AT Amsterdam - T 020 - 460 41 70 - F 020 - 460 41 77
Gebrek aan vertrouwen en integriteit:
leiderschap in crisis Ruud Veltenaar
De druk op leiders om te blijven presteren neemt almaar verder toe en het kost steeds meer moeite om vanuit de juiste visie de juiste dingen te doen. De wereld 'glocaliseert' in rap tempo en nieuwe technologie maakt ons handelen transparanter dan ooit. Klanten worden steeds veeleisender, de concurrentie almaar heviger en medewerkers die een 10-jarig jubileum vieren vinden we eerder sloom dan loyaal. Aan de ethiek en integriteit van leiders worden steeds hogere eisen gesteld in de context van een voortdurend toenemende prestatiedruk en de groeiende maatschappelijke perceptie van het collectieve belang.
LEIDERSCHAP
D
De ondergang van DSB was een nieuw en duidelijk symptoom van de problemen van onze nieuwe tijd. Feitelijk geldt exact hetzelfde voor de enorme financiële en economische malaise waarin we met z’n allen zijn beland. Dolle producten en dwaze businessmodellen hebben geleid tot intrinsiek zieke beloningssystemen en sterk geërodeerde integriteit en ethiek onder leiders. (Wat hierbij overigens het meest opvalt, is hoe laconiek hierop gereageerd wordt. We nemen de zeven miljoen woekerpolissen in Nederland voor kennisgeving aan en vragen ons hooguit in stilte af hoeveel pogingen tot oplichting er nodig waren om dit immense aantal te halen). Maar: de vertrouwenscrisis beperkt zich niet tot de financiële sector. Toenemend gebrek aan vertrouwen Uit onderzoek (Watson Wyatt-Enquête) is gebleken dat slechts 51% van de werknemers vertrouwen heeft in het senior management en slechts 36% gelooft dat hun leiders eerlijk en integer handelen. Gedurende een onderzoek van KPMG van bijna 12 maanden, heeft 76% van de werknemers illegaal of onethisch gedrag waargenomen op het werk – gedrag dat, als het in de openbaarheid was gekomen, het vertrouwen in het bedrijf of de reputatie van het management ernstig zou hebben geschaad. Recente krantenkoppen onthullen een schokkende realiteit: ‘Nieuw motto werknemers: vertrouw niemand’, of ‘Nederlanders vertrouwen elkaar steeds minder’ en ‘Vertrouwen in politici naar historisch dieptepunt’ en ten slotte: ‘…ethiek moet weer sterker worden om het vertrouwen van mensen te herstellen…’. Er is een algemeen en groeiend gebrek aan (onderling) vertrouwen, en dit maakt de weg vrij voor groeiende achterdocht en toenemend cynisme, leidend tot een neerwaartse spiraal met immense impact op welvaart, welzijn en welbevinden.
voelen over hun toekomst. Mensen verwachten dat hun leiders het voortouw nemen en zich serieus inzetten voor het creëren van vertrouwen, het afleggen van verantwoording – en de belofte van vertrouwen nakomen door middel van het eigen gedrag en die van de organisatie. Geen effectief leiderschap zonder geloofwaardigheid Als leider dien je jezelf twee simpele vragen te stellen: 1) Vertrouw ik mijzelf? en 2) Ben ik iemand op wie anderen kunnen vertrouwen? En aanvullend hierop; ‘Zou ik zo denken en handelen als ik nu denk en handel als iedereen over mijn schouders meekijkt?’ Zelfvertrouwen is de sleutel naar heldendom, maar het vertrouwen van anderen is nodig om duurzame resultaten te behalen. Leiderschap moet een andere huls krijgen. Het moet weer geloofwaardig worden. Het draait alles bij elkaar tenslotte om het omzetten van woorden in daden. Het goede nieuws is dat we als leiders onze geloofwaardigheid relatief snel kunnen vergroten, mits we handelen vanuit de juiste visie en we vier belangrijke elementen goed begrijpen. Die elementen houden verband met ons karakter en onze competenties en ze zijn alle vier even belangrijk voor duurzaam vertrouwen. De vier kernen van geloofwaardigheid Integriteit is meer dan alleen eerlijkheid, maar eerlijkheid is wel een heel belangrijk onderdeel van integriteit. Het is ook doen wat je zegt. Consequent zijn, tegenover jezelf en anderen. Het is de moed hebben
om overeenkomstig je waarden en opvattingen te handelen en het collectieve belang voorop stellen. Zuivere intenties hebben is de tweede karaktertrek van excellente leiders en is gerelateerd aan de motieven, de agenda en het daaruit voortvloeiende gedrag. Vertrouwen groeit wanneer de motieven van de leider helder zijn en gebaseerd op wederzijds voordeel. De derde kern draait om de capaciteiten. Zonder de juiste talenten, instelling, vaardigheden en kennis zullen we geen resultaten kunnen boeken en ook geen vertrouwen kunnen winnen. Ten slotte, zijn onze prestaties en resultaten als leider belangrijk om duurzaam vertrouwen te verkrijgen. Als we zaken niet voor elkaar krijgen, zal het vertrouwen in de leider snel afnemen. Zowel de capaciteiten als resultaten zijn aspecten van competentie. Terug naar de basis van leiderschap Vertrouwen brengt het beste in mensen naar boven en verandert letterlijk de dynamiek en de interactie tussen mensen Vertrouwen inspireert en mensen willen het ook graag teruggeven. Het is zelfs beter te vertrouwen en soms teleurgesteld te raken dan altijd wantrouwend te zijn en soms gelijk te hebben. Het is aan de excellente leiders in onze samenleving om het vertrouwen terug te winnen. Dat hoeft niet moeilijk te zijn en het kan ook relatief snel z’n beslag krijgen als de intenties en het doel maar zuiver zijn. Niets is zo snel als de snelheid van vertrouwen en niets is zo winstgevend als de economie van vertrouwen. De dividenden op vertrouwen vergroten de kwaliteit van iedere vorm van samenwerking en gemeenschappelijk resultaat. Op alle niveaus.
Ruud Veltenaar behoort al jaren tot de topsprekers en -trainers van Speakers Academy ®. Hij verzorgt jaarlijks meer dan 100 lezingen en masterclasses op het gebied van leiderschap, management, ondernemen, inspiratie en motivatie. Als trendwatcher is Ruud vooral gericht op internet en e-business. Ruud is managing partner van Ruud Veltenaar & Associates te Amsterdam, en is tevens als partner verbonden aan Feedback Consulting te Klundert. Zie voor meer informatie www.ruudveltenaar.nl of bel met 020-301 2 302.
Een cynicus zou kunnen zeggen: ‘Nou en? Is vertrouwen nu echt zoveel meer dan een aangename deugd? Kun je aantonen dat vertrouwen een keiharde economische factor is?’ Welnu, vertrouwen is wel degelijk meetbaar en concreet en heeft een direct effect op zowel snelheid als kosten. Vertrouwen is een functie van zowel karakter, inclusief integriteit, als competentie. En het genereren van vertrouwen zou de eerste verantwoordelijkheid van elke leider moeten zijn, zéker onder de huidige economische omstandigheden en in een wereld waarin velen zich zeer onzeker
ruudveltenaar@speakersacademy.eu
”Geen vertrouwen in iets wordt gebrek aan vertrouwen in alles.” — Alfred Tennyson —
125
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Gebrek aan vertrouwen en integriteit:
leiderschap in crisis Ruud Veltenaar
De druk op leiders om te blijven presteren neemt almaar verder toe en het kost steeds meer moeite om vanuit de juiste visie de juiste dingen te doen. De wereld 'glocaliseert' in rap tempo en nieuwe technologie maakt ons handelen transparanter dan ooit. Klanten worden steeds veeleisender, de concurrentie almaar heviger en medewerkers die een 10-jarig jubileum vieren vinden we eerder sloom dan loyaal. Aan de ethiek en integriteit van leiders worden steeds hogere eisen gesteld in de context van een voortdurend toenemende prestatiedruk en de groeiende maatschappelijke perceptie van het collectieve belang.
LEIDERSCHAP
D
De ondergang van DSB was een nieuw en duidelijk symptoom van de problemen van onze nieuwe tijd. Feitelijk geldt exact hetzelfde voor de enorme financiële en economische malaise waarin we met z’n allen zijn beland. Dolle producten en dwaze businessmodellen hebben geleid tot intrinsiek zieke beloningssystemen en sterk geërodeerde integriteit en ethiek onder leiders. (Wat hierbij overigens het meest opvalt, is hoe laconiek hierop gereageerd wordt. We nemen de zeven miljoen woekerpolissen in Nederland voor kennisgeving aan en vragen ons hooguit in stilte af hoeveel pogingen tot oplichting er nodig waren om dit immense aantal te halen). Maar: de vertrouwenscrisis beperkt zich niet tot de financiële sector. Toenemend gebrek aan vertrouwen Uit onderzoek (Watson Wyatt-Enquête) is gebleken dat slechts 51% van de werknemers vertrouwen heeft in het senior management en slechts 36% gelooft dat hun leiders eerlijk en integer handelen. Gedurende een onderzoek van KPMG van bijna 12 maanden, heeft 76% van de werknemers illegaal of onethisch gedrag waargenomen op het werk – gedrag dat, als het in de openbaarheid was gekomen, het vertrouwen in het bedrijf of de reputatie van het management ernstig zou hebben geschaad. Recente krantenkoppen onthullen een schokkende realiteit: ‘Nieuw motto werknemers: vertrouw niemand’, of ‘Nederlanders vertrouwen elkaar steeds minder’ en ‘Vertrouwen in politici naar historisch dieptepunt’ en ten slotte: ‘…ethiek moet weer sterker worden om het vertrouwen van mensen te herstellen…’. Er is een algemeen en groeiend gebrek aan (onderling) vertrouwen, en dit maakt de weg vrij voor groeiende achterdocht en toenemend cynisme, leidend tot een neerwaartse spiraal met immense impact op welvaart, welzijn en welbevinden.
voelen over hun toekomst. Mensen verwachten dat hun leiders het voortouw nemen en zich serieus inzetten voor het creëren van vertrouwen, het afleggen van verantwoording – en de belofte van vertrouwen nakomen door middel van het eigen gedrag en die van de organisatie. Geen effectief leiderschap zonder geloofwaardigheid Als leider dien je jezelf twee simpele vragen te stellen: 1) Vertrouw ik mijzelf? en 2) Ben ik iemand op wie anderen kunnen vertrouwen? En aanvullend hierop; ‘Zou ik zo denken en handelen als ik nu denk en handel als iedereen over mijn schouders meekijkt?’ Zelfvertrouwen is de sleutel naar heldendom, maar het vertrouwen van anderen is nodig om duurzame resultaten te behalen. Leiderschap moet een andere huls krijgen. Het moet weer geloofwaardig worden. Het draait alles bij elkaar tenslotte om het omzetten van woorden in daden. Het goede nieuws is dat we als leiders onze geloofwaardigheid relatief snel kunnen vergroten, mits we handelen vanuit de juiste visie en we vier belangrijke elementen goed begrijpen. Die elementen houden verband met ons karakter en onze competenties en ze zijn alle vier even belangrijk voor duurzaam vertrouwen. De vier kernen van geloofwaardigheid Integriteit is meer dan alleen eerlijkheid, maar eerlijkheid is wel een heel belangrijk onderdeel van integriteit. Het is ook doen wat je zegt. Consequent zijn, tegenover jezelf en anderen. Het is de moed hebben
om overeenkomstig je waarden en opvattingen te handelen en het collectieve belang voorop stellen. Zuivere intenties hebben is de tweede karaktertrek van excellente leiders en is gerelateerd aan de motieven, de agenda en het daaruit voortvloeiende gedrag. Vertrouwen groeit wanneer de motieven van de leider helder zijn en gebaseerd op wederzijds voordeel. De derde kern draait om de capaciteiten. Zonder de juiste talenten, instelling, vaardigheden en kennis zullen we geen resultaten kunnen boeken en ook geen vertrouwen kunnen winnen. Ten slotte, zijn onze prestaties en resultaten als leider belangrijk om duurzaam vertrouwen te verkrijgen. Als we zaken niet voor elkaar krijgen, zal het vertrouwen in de leider snel afnemen. Zowel de capaciteiten als resultaten zijn aspecten van competentie. Terug naar de basis van leiderschap Vertrouwen brengt het beste in mensen naar boven en verandert letterlijk de dynamiek en de interactie tussen mensen Vertrouwen inspireert en mensen willen het ook graag teruggeven. Het is zelfs beter te vertrouwen en soms teleurgesteld te raken dan altijd wantrouwend te zijn en soms gelijk te hebben. Het is aan de excellente leiders in onze samenleving om het vertrouwen terug te winnen. Dat hoeft niet moeilijk te zijn en het kan ook relatief snel z’n beslag krijgen als de intenties en het doel maar zuiver zijn. Niets is zo snel als de snelheid van vertrouwen en niets is zo winstgevend als de economie van vertrouwen. De dividenden op vertrouwen vergroten de kwaliteit van iedere vorm van samenwerking en gemeenschappelijk resultaat. Op alle niveaus.
Ruud Veltenaar behoort al jaren tot de topsprekers en -trainers van Speakers Academy ®. Hij verzorgt jaarlijks meer dan 100 lezingen en masterclasses op het gebied van leiderschap, management, ondernemen, inspiratie en motivatie. Als trendwatcher is Ruud vooral gericht op internet en e-business. Ruud is managing partner van Ruud Veltenaar & Associates te Amsterdam, en is tevens als partner verbonden aan Feedback Consulting te Klundert. Zie voor meer informatie www.ruudveltenaar.nl of bel met 020-301 2 302.
Een cynicus zou kunnen zeggen: ‘Nou en? Is vertrouwen nu echt zoveel meer dan een aangename deugd? Kun je aantonen dat vertrouwen een keiharde economische factor is?’ Welnu, vertrouwen is wel degelijk meetbaar en concreet en heeft een direct effect op zowel snelheid als kosten. Vertrouwen is een functie van zowel karakter, inclusief integriteit, als competentie. En het genereren van vertrouwen zou de eerste verantwoordelijkheid van elke leider moeten zijn, zéker onder de huidige economische omstandigheden en in een wereld waarin velen zich zeer onzeker
ruudveltenaar@speakersacademy.eu
”Geen vertrouwen in iets wordt gebrek aan vertrouwen in alles.” — Alfred Tennyson —
125
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ECONOMIE
‘Strategie is kiezen wat je niet doet’ Hans Elshout Onder druk van het huidige economische klimaat, is het (weer) belangrijk geworden om terug te keren naar de basis en te focussen op activiteiten die direct bijdragen aan het versterken van het onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie. Daarbij moeten doelstellingen opnieuw worden gedefinieerd op basis van prioriteiten. Kortom: er moeten belangrijke keuzes
H
worden gemaakt; de euro kan maar één keer worden uitgegeven.
Hans Elshout, directeur van S&H Productfulfilment in Moerdijk, vraagt zich af waarom organisaties nog steeds investeren in activiteiten die niet daadwerkelijk bijdragen aan vergroting van marktaandeel of stijging van winstgevendheid. “Geen enkel bedrijf kan toch in alles goed zijn? En dat hoeft ook niet”, aldus Elshout. Elshout ziet, ook dit jaar, een sterk toenemende vraag naar de hoogwaardige fulfilmentoplossingen die S&H biedt, omdat opdrachtgevers de toegevoegde waarde van het uitbesteden steeds meer ontdekken. Outsourcen? Dat is toch het uitbesteden van IT-taken aan lagelonenlanden? Bij het woord outsourcing denken de meeste managers inderdaad nog steeds aan automatisering. Maar dat is al lang niet meer zo. Business process outsourcing (BPO) wordt inmiddels alom erkend als hét middel om de innovatieve slagkracht en flexibiliteit van organisatie te vergroten. “Nog sterker”, weet Elshout, “onderzoek toont aan dat er een hele directe relatie
bestaat tussen het uitbesteden van ondersteunende diensten en de winstgevendheid en groei in marktaandeel van organisaties. Het creëren van klantvoordelen staat daarbij centraal.” Moet een organisatie niet de belangrijke bedrijfsprocessen zelf in de hand houden? “Kernactiviteiten zijn onmisbaar voor uw bedrijfsvoering, maar onderscheiden u niet per definitie van uw concurrenten”, stelt
“Geen enkel bedrijf kan toch in alles goed zijn? En dat hoeft ook niet.” Elshout. “Het is dus veel belangrijker om u niet op uw kernactiviteiten maar op uw kerncompetenties te focussen. Waarin bent u, in de ogen van uw klant, beter dan uw concurrenten? Dát bepaalt uw onderscheidend vermogen en investeren daarin levert
126
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
u de grootste voorsprong op.” Dankzij outsourcen nemen namelijk de innovatieve slagkracht en flexibiliteit van organisaties toe, maar ook de kosten en serviceniveaus worden inzichtelijk en controleerbaar. Door samen te werken met specialisten krijgt u toegang tot nieuwe kennis, middelen en hulpbronnen. Vaak leidt dat tot het verbeteren en verduidelijken van processen. Zo wordt uw proces, alleen al door het uitbesteden, efficiënter – waardoor uw rendement daarop toeneemt. Waar ligt de scheidslijn tussen zelf doen of uitbesteden? De verdeling in kern- en niet-kerncompetenties mag niet worden verward met belangrijk en onbelangrijk. Het gaat hierbij om ondersteunende activiteiten die belangrijk zijn voor het operationele proces maar niet uniek voor de organisatie. Door het uitbesteden van ondersteunende taken worden die overgelaten aan een dienstverlener voor wie die taken juist weer kernactiviteiten zijn. “Belangrijk is dat een organisatie vooral die activiteiten, die direct bijdragen aan
het versterken van het onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie, zelf uitvoert. Investeringen in onderscheidend vermogen kunnen belangrijke strategische voordelen opleveren” aldus Elshout. “Activiteiten die uw onderscheidend vermogen niet versterken, kunnen beter worden uitbesteed. Daardoor kunt u uw middelen en mensen op marktkansen en innovatie richten in plaats van op ondersteunende activiteiten.” Gezien de aanhoudende, sterke groei van S&H lijkt productfulfilment duidelijk toekomst te hebben. “Inderdaad. S&H merkt niet alleen weinig van een dip in de economie, het lijkt er zelfs wel bij te varen” aldus Elshout. “Productfulfilment is in mijn ogen dan ook een schoolvoorbeeld van de manier waarop uitbesteding kan bijdragen aan de operationele winstgevendheid van een organisatie.” Productfulfilment is een vorm van logistieke dienstverlening waarbij het fulfilmentbedrijf onder andere goederen van opdrachtgevers op voorraad heeft en namens derden uitlevert. Maar S&H doet veel meer: het biedt de hele keten van IT-oplossingen, projectmanagement, voorraadbeheer, uitleveringen, aftersales activiteiten en zelfs het voeren van de complete daaraan gerelateerde financiële administratie. Mede dankzij de talloze nieuwe toepassingen die S&H in de afgelopen jaren heeft toegevoegd aan de fulfilmentketen, leidt dat in de praktijk al gauw tot 30 à 40% besparing ten opzichte van het zelf doen. Daardoor wordt S&H heel direct betrokken bij tal van strategische activiteiten - en dus bij het succes - van haar opdrachtgevers. En worden de woorden van Michael Porter bevestigt: “Strategie is kiezen wat je niet doet.”
Hans Elshout combineert de ruime, gevarieerde ervaring van een succesvolle carrière met een goede wetenschappelijke onderbouwing. Zijn bijdragen zijn daarom een boeiende combinatie van actuele theorieën, ervaring en praktijkvoorbeelden. Een sessie met Hans is daardoor inspirerend, maar biedt u ook kritische zelfanalyses en praktische tips. S&H, het bedrijf van Hans, begeeft zich, dankzij talloze prominente klanten, constant in het middelpunt van de marketingdynamiek van deze tijd. Mede daardoor is S&H in nog geen 6 jaar marktleider geworden in een dynamische branche. Voor meer informatie: hanselshout@speakersacademy.eu of www.geen-zorgen.nl “Geen groot gewin waar arbeidsvreugd ontbreekt.” — William Shakespeare — 127
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
ECONOMIE
‘Strategie is kiezen wat je niet doet’ Hans Elshout Onder druk van het huidige economische klimaat, is het (weer) belangrijk geworden om terug te keren naar de basis en te focussen op activiteiten die direct bijdragen aan het versterken van het onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie. Daarbij moeten doelstellingen opnieuw worden gedefinieerd op basis van prioriteiten. Kortom: er moeten belangrijke keuzes
H
worden gemaakt; de euro kan maar één keer worden uitgegeven.
Hans Elshout, directeur van S&H Productfulfilment in Moerdijk, vraagt zich af waarom organisaties nog steeds investeren in activiteiten die niet daadwerkelijk bijdragen aan vergroting van marktaandeel of stijging van winstgevendheid. “Geen enkel bedrijf kan toch in alles goed zijn? En dat hoeft ook niet”, aldus Elshout. Elshout ziet, ook dit jaar, een sterk toenemende vraag naar de hoogwaardige fulfilmentoplossingen die S&H biedt, omdat opdrachtgevers de toegevoegde waarde van het uitbesteden steeds meer ontdekken. Outsourcen? Dat is toch het uitbesteden van IT-taken aan lagelonenlanden? Bij het woord outsourcing denken de meeste managers inderdaad nog steeds aan automatisering. Maar dat is al lang niet meer zo. Business process outsourcing (BPO) wordt inmiddels alom erkend als hét middel om de innovatieve slagkracht en flexibiliteit van organisatie te vergroten. “Nog sterker”, weet Elshout, “onderzoek toont aan dat er een hele directe relatie
bestaat tussen het uitbesteden van ondersteunende diensten en de winstgevendheid en groei in marktaandeel van organisaties. Het creëren van klantvoordelen staat daarbij centraal.” Moet een organisatie niet de belangrijke bedrijfsprocessen zelf in de hand houden? “Kernactiviteiten zijn onmisbaar voor uw bedrijfsvoering, maar onderscheiden u niet per definitie van uw concurrenten”, stelt
“Geen enkel bedrijf kan toch in alles goed zijn? En dat hoeft ook niet.” Elshout. “Het is dus veel belangrijker om u niet op uw kernactiviteiten maar op uw kerncompetenties te focussen. Waarin bent u, in de ogen van uw klant, beter dan uw concurrenten? Dát bepaalt uw onderscheidend vermogen en investeren daarin levert
126
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
u de grootste voorsprong op.” Dankzij outsourcen nemen namelijk de innovatieve slagkracht en flexibiliteit van organisaties toe, maar ook de kosten en serviceniveaus worden inzichtelijk en controleerbaar. Door samen te werken met specialisten krijgt u toegang tot nieuwe kennis, middelen en hulpbronnen. Vaak leidt dat tot het verbeteren en verduidelijken van processen. Zo wordt uw proces, alleen al door het uitbesteden, efficiënter – waardoor uw rendement daarop toeneemt. Waar ligt de scheidslijn tussen zelf doen of uitbesteden? De verdeling in kern- en niet-kerncompetenties mag niet worden verward met belangrijk en onbelangrijk. Het gaat hierbij om ondersteunende activiteiten die belangrijk zijn voor het operationele proces maar niet uniek voor de organisatie. Door het uitbesteden van ondersteunende taken worden die overgelaten aan een dienstverlener voor wie die taken juist weer kernactiviteiten zijn. “Belangrijk is dat een organisatie vooral die activiteiten, die direct bijdragen aan
het versterken van het onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie, zelf uitvoert. Investeringen in onderscheidend vermogen kunnen belangrijke strategische voordelen opleveren” aldus Elshout. “Activiteiten die uw onderscheidend vermogen niet versterken, kunnen beter worden uitbesteed. Daardoor kunt u uw middelen en mensen op marktkansen en innovatie richten in plaats van op ondersteunende activiteiten.” Gezien de aanhoudende, sterke groei van S&H lijkt productfulfilment duidelijk toekomst te hebben. “Inderdaad. S&H merkt niet alleen weinig van een dip in de economie, het lijkt er zelfs wel bij te varen” aldus Elshout. “Productfulfilment is in mijn ogen dan ook een schoolvoorbeeld van de manier waarop uitbesteding kan bijdragen aan de operationele winstgevendheid van een organisatie.” Productfulfilment is een vorm van logistieke dienstverlening waarbij het fulfilmentbedrijf onder andere goederen van opdrachtgevers op voorraad heeft en namens derden uitlevert. Maar S&H doet veel meer: het biedt de hele keten van IT-oplossingen, projectmanagement, voorraadbeheer, uitleveringen, aftersales activiteiten en zelfs het voeren van de complete daaraan gerelateerde financiële administratie. Mede dankzij de talloze nieuwe toepassingen die S&H in de afgelopen jaren heeft toegevoegd aan de fulfilmentketen, leidt dat in de praktijk al gauw tot 30 à 40% besparing ten opzichte van het zelf doen. Daardoor wordt S&H heel direct betrokken bij tal van strategische activiteiten - en dus bij het succes - van haar opdrachtgevers. En worden de woorden van Michael Porter bevestigt: “Strategie is kiezen wat je niet doet.”
Hans Elshout combineert de ruime, gevarieerde ervaring van een succesvolle carrière met een goede wetenschappelijke onderbouwing. Zijn bijdragen zijn daarom een boeiende combinatie van actuele theorieën, ervaring en praktijkvoorbeelden. Een sessie met Hans is daardoor inspirerend, maar biedt u ook kritische zelfanalyses en praktische tips. S&H, het bedrijf van Hans, begeeft zich, dankzij talloze prominente klanten, constant in het middelpunt van de marketingdynamiek van deze tijd. Mede daardoor is S&H in nog geen 6 jaar marktleider geworden in een dynamische branche. Voor meer informatie: hanselshout@speakersacademy.eu of www.geen-zorgen.nl “Geen groot gewin waar arbeidsvreugd ontbreekt.” — William Shakespeare — 127
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
MARKETING
Omzetgroei
V
Veel bedrijven weten dat ze hun omzet sterk kunnen vergroten, maar kunnen net niet de knop vinden om die omzetgroei daadwerkelijk binnen te halen. André Hagelen is dé specialist op dit gebied, met name in het Business to Business segment. Hij weet bedrijven met een actief verkoop- of marketingapparaat als geen ander te inspireren en is in staat om in één presentatie een verandering teweeg te brengen.
Hij is ruim 20 jaar ondernemer en heeft diverse bedrijven opgericht, gespecialiseerd in sales en marketing. In het dagelijks leven is hij directeur/eigenaar van Search & Results, specialisten in het realiseren van omzetgroei. Daarnaast is hij faculty member van de Speakers Academy® en spreekt hij in hun opdracht vaak op congressen en seminars. Hij is gekozen tot beste spreker ooit op het nationale MKB-congres en inspireert ook bedrijven als Microsoft, Sony, Reaal en de Rabobank. Reden voor Speakers Academy® om hem te interviewen
Wat is de kern van jouw verhaal? “Wat mij fascineert is waarom het ene bedrijf sterk groeit, terwijl het andere ploetert om te overleven. Wat doen deze bedrijven nou anders en kan ik daar patronen in ontdekken? Ik doe onderzoek, lees er boeken over en bezoek wereldwijd congressen die over dit onderwerp gaan. De kennis die ik daarmee opdoe, vertaal ik naar zeer pragmatische basisprincipes. In essentie gaan mijn presentaties over omzetverhoging en dus over klantenwerven en het bestand vergroten. Zonder klanten kunnen de deuren van een bedrijf dicht. Maar ze moeten wel bijdragen aan de winst! En daar wringt de schoen. Onderzoek (Jay Curry/Will Wurtz, MSP Associates 1999) dat is uitgevoerd onder auspiciën van de Europese Unie, toont aan dat gemiddeld 30% van een klantenbestand structureel verliesgevend is. Dat is ongekend!
André Hagelen Als je dat kunt voorkomen, neemt je winstgevendheid direct al sterk toe, zonder dat je hele ingrijpende veranderingen hoeft door te voeren. Dat betekent dat er twee processen goed op orde moeten zijn: 1. Een constante instroom van nieuwe klanten die (potentieel) kunnen bijdragen aan de winst 2. Een goed lopend proces om de omzet van bestaande klanten te behouden en te vergroten. Bij de meeste bedrijven zit de bottleneck in de acquisitie. Het ontbreekt aan tijd, kennis en motivatie om de acquisitie op peil te houden. Uiteraard besteed ik daar aandacht aan en laat ik zien hoe je een verkoop- en marketingafdeling kunt omtoveren in een geoliede verkoopmachine.”
Hoe kun je in één presentatie een verandering teweeg brengen? “Er zijn drie punten waar ik veel waarde aan hecht: • Eenvoud • Doorbreken van bestaande patronen • Ritme & meten Eenvoud, omdat iedereen moet begrijpen welke doelen er gesteld zijn en welke inspanningen er verricht moeten worden om ze te bereiken. Maar al te vaak ben ik bij een presentatie geweest en denk ik de volgende dag: Wat kan ik er nou mee? Wat mij betreft is dan een presentatie mislukt. Mijn doel is mensen te laten inzien hoe en waarom je dingen kunt veranderen. Dat gaat om relatief kleine ingrepen met soms enorme resultaten. Het tweede punt is het doorbreken van patronen. Bestaande patronen zijn veel sterker dan je denkt. Je doet dingen op de automatische piloot, Maar kan het ook beter? Mag ik een
128
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
voorbeeld geven? Hoe maak jij een banaan open? Wist je dat apen dat vanaf de andere kant doen? Gaat veel makkelijker! De eerste keer dat ik dit zelf probeerde heb ik me rot gelachen. Deze metafoor gebruik ik vaak om bestaande gewoontes onder de loep te nemen. Kan die offerte beter? Kun je de score per verkoopgesprek verhogen? Of: Hoe kan je de resultaten van marketing verdubbelen? In de praktijk blijkt er veel ruimte voor verbetering te zijn en gaan mensen daar ook actief mee aan de slag. Het is een uitdaging om die vaste patronen te ontdekken en te kijken hoe dat beter kan. Ik gebruik in mijn presentatie oefeningen waarbij je je eigen hersenen in de maling neemt om tot nieuwe inzichten te komen. Fascinerend wat daar uitkomt! Ritme & meten is het laatste punt, essentieel om tot een goedlopend commercieel proces te komen. Maar dat laat zich niet zomaar uitleggen. Ik zou zeggen, kom eens naar een presentatie.”
Kun je er een praktijkvoorbeeld geven? Bij IBM trad in 2002 een nieuwe CEO aan, Sam Palmisano, eindverantwoordelijk voor vijf continenten en meer dan 48 landen. De commerciële cultuur was verslapt en moest weer terug naar het oude, hoogstaande niveau. Ga er maar aan staan… Hoe pak je zoiets aan? Zijn oplossing bleek simpel; vanaf de eerste dag gaf hij alle directeuren in alle landen een opdracht die ze persoonlijk moesten uitvoeren: bel elke week vijf klanten met vier vastgestelde vragen. Uitstel was niet mogelijk. Elke week moest het weer. Niet uitvoeren was uitgesloten. Elke vrijdag moesten ze hun ‘lessons learned’ voor 12.00 mailen naar één specifiek adres. Daar werd alle informatie verwerkt en op maan-
dagochtend naar iedereen retour gestuurd. De directeuren kregen weer contact met hun klanten en ontdekten zaken die ze daarvoor niet zagen. Daardoor veranderde hun inzicht en daarmee hun actielijstjes en prioriteiten. De commerciële cultuur ontwaakte. Binnen drie maanden veranderde de cultuur. Dit voorbeeld uit de praktijk staat symbool voor mijn aanpak: eenvoud, doorbreken van patronen en ritme.”
Voor wie spreek je? “Eigenlijk voor iedereen die zijn resultaat wil verhogen. Vaak op managementniveau, maar beslist ook voor mensen die het werk moeten doen. Dat kunnen bedrijven zijn – multinational tot MKB – klanten van bedrijven of dealers/tussenpersonen. Ik word vaak gevraagd op congressen en seminars, maar het kan ook een ‘kick off meeting’ zijn of een productintroductie.”
Kan je in een uur de knop omkrijgen? “Ja en nee. Ik kan in een uur zo inspireren dat er in basis besloten wordt om de zaken voortaan slimmer aan te pakken. Ik ben in staat één of meerdere vonken over te laten springen. En die vonken moeten aangewakkerd worden tot een goed lopend vuur. Het bedrijf is vaak zo geïnspireerd dat ze dat zelf doen, maar ik kan ze ook verder helpen om het vuur op gang te krijgen.”
Hoe gaat de voorbereiding van een presentatie in zijn werk? “Allereerst bespreek met een mogelijke opdrachtgever of we wel ‘passen’. Als ik het gevoel heb dat ik geen goede bijdrage kan leveren - gegeven de doelstelling van de klant - breng ik dat beslist naar voren en haak ik mogelijk af. Als het raakvlak er wel is, vraag ik wat mijn contactpersoon wil; een luchtige presentatie of wil de opdrachtgever bepaalde doelen realiseren en/of knelpunten behandelen. Vervolgens bereid ik in hoofdlijnen de presentatie voor en bespreek die met de klant. Daarna werk ik de details uit.”
Waarom geef je presentaties? “Mijn persoonlijke missie is om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van commerciële processen. En zoals Steven Covey zegt: ‘De beste manier om te leren, is te doceren’. Het dwingt je om zaken in een ander perspectief te zien. Daarom geniet ik van elke presentatie die ik geef.”
André Hagelen is eigenaar van Search & Results, uit Utrecht, specialisten in leadgeneratie. Daarnaast heeft hij meerdere marketing en sales gerelateerde bedrijven opgericht, waaronder een responsemedia bedrijf, een bedrijf gespecialiseerd in databases, een callcenter, een bureau in verkooptrainingen en een reclamebureau. Daarnaast treedt hij binnen diverse bedrijven op als verkoop- en marketingconsultant. Hij is ondernemer in hart en nieren en als geen ander in staat geheel nieuwe inzichten te creëren in vaak complexe situaties. Bij alles staat een effectieve verkooporganisatie, een gezond verkoopapparaat en een continue stroom van leads en nieuwe klanten centraal. Wilt u aan de slag met uw marketing- of verkooporganisatie? Zoekt u iemand die kan inspireren en zowel praktisch als strategisch hetgeen kan verwoorden dat wel in uw hoofd zit, maar er niet voldoende uitkomt? Geef André Hagelen het woord. andrehagelen@speakersacademy.eu
“De mens groeit naarmate het doel dat hij zich stelt groter wordt.” — Friedrich Schiller — 129
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
MARKETING
Omzetgroei
V
Veel bedrijven weten dat ze hun omzet sterk kunnen vergroten, maar kunnen net niet de knop vinden om die omzetgroei daadwerkelijk binnen te halen. André Hagelen is dé specialist op dit gebied, met name in het Business to Business segment. Hij weet bedrijven met een actief verkoop- of marketingapparaat als geen ander te inspireren en is in staat om in één presentatie een verandering teweeg te brengen.
Hij is ruim 20 jaar ondernemer en heeft diverse bedrijven opgericht, gespecialiseerd in sales en marketing. In het dagelijks leven is hij directeur/eigenaar van Search & Results, specialisten in het realiseren van omzetgroei. Daarnaast is hij faculty member van de Speakers Academy® en spreekt hij in hun opdracht vaak op congressen en seminars. Hij is gekozen tot beste spreker ooit op het nationale MKB-congres en inspireert ook bedrijven als Microsoft, Sony, Reaal en de Rabobank. Reden voor Speakers Academy® om hem te interviewen
Wat is de kern van jouw verhaal? “Wat mij fascineert is waarom het ene bedrijf sterk groeit, terwijl het andere ploetert om te overleven. Wat doen deze bedrijven nou anders en kan ik daar patronen in ontdekken? Ik doe onderzoek, lees er boeken over en bezoek wereldwijd congressen die over dit onderwerp gaan. De kennis die ik daarmee opdoe, vertaal ik naar zeer pragmatische basisprincipes. In essentie gaan mijn presentaties over omzetverhoging en dus over klantenwerven en het bestand vergroten. Zonder klanten kunnen de deuren van een bedrijf dicht. Maar ze moeten wel bijdragen aan de winst! En daar wringt de schoen. Onderzoek (Jay Curry/Will Wurtz, MSP Associates 1999) dat is uitgevoerd onder auspiciën van de Europese Unie, toont aan dat gemiddeld 30% van een klantenbestand structureel verliesgevend is. Dat is ongekend!
André Hagelen Als je dat kunt voorkomen, neemt je winstgevendheid direct al sterk toe, zonder dat je hele ingrijpende veranderingen hoeft door te voeren. Dat betekent dat er twee processen goed op orde moeten zijn: 1. Een constante instroom van nieuwe klanten die (potentieel) kunnen bijdragen aan de winst 2. Een goed lopend proces om de omzet van bestaande klanten te behouden en te vergroten. Bij de meeste bedrijven zit de bottleneck in de acquisitie. Het ontbreekt aan tijd, kennis en motivatie om de acquisitie op peil te houden. Uiteraard besteed ik daar aandacht aan en laat ik zien hoe je een verkoop- en marketingafdeling kunt omtoveren in een geoliede verkoopmachine.”
Hoe kun je in één presentatie een verandering teweeg brengen? “Er zijn drie punten waar ik veel waarde aan hecht: • Eenvoud • Doorbreken van bestaande patronen • Ritme & meten Eenvoud, omdat iedereen moet begrijpen welke doelen er gesteld zijn en welke inspanningen er verricht moeten worden om ze te bereiken. Maar al te vaak ben ik bij een presentatie geweest en denk ik de volgende dag: Wat kan ik er nou mee? Wat mij betreft is dan een presentatie mislukt. Mijn doel is mensen te laten inzien hoe en waarom je dingen kunt veranderen. Dat gaat om relatief kleine ingrepen met soms enorme resultaten. Het tweede punt is het doorbreken van patronen. Bestaande patronen zijn veel sterker dan je denkt. Je doet dingen op de automatische piloot, Maar kan het ook beter? Mag ik een
128
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
voorbeeld geven? Hoe maak jij een banaan open? Wist je dat apen dat vanaf de andere kant doen? Gaat veel makkelijker! De eerste keer dat ik dit zelf probeerde heb ik me rot gelachen. Deze metafoor gebruik ik vaak om bestaande gewoontes onder de loep te nemen. Kan die offerte beter? Kun je de score per verkoopgesprek verhogen? Of: Hoe kan je de resultaten van marketing verdubbelen? In de praktijk blijkt er veel ruimte voor verbetering te zijn en gaan mensen daar ook actief mee aan de slag. Het is een uitdaging om die vaste patronen te ontdekken en te kijken hoe dat beter kan. Ik gebruik in mijn presentatie oefeningen waarbij je je eigen hersenen in de maling neemt om tot nieuwe inzichten te komen. Fascinerend wat daar uitkomt! Ritme & meten is het laatste punt, essentieel om tot een goedlopend commercieel proces te komen. Maar dat laat zich niet zomaar uitleggen. Ik zou zeggen, kom eens naar een presentatie.”
Kun je er een praktijkvoorbeeld geven? Bij IBM trad in 2002 een nieuwe CEO aan, Sam Palmisano, eindverantwoordelijk voor vijf continenten en meer dan 48 landen. De commerciële cultuur was verslapt en moest weer terug naar het oude, hoogstaande niveau. Ga er maar aan staan… Hoe pak je zoiets aan? Zijn oplossing bleek simpel; vanaf de eerste dag gaf hij alle directeuren in alle landen een opdracht die ze persoonlijk moesten uitvoeren: bel elke week vijf klanten met vier vastgestelde vragen. Uitstel was niet mogelijk. Elke week moest het weer. Niet uitvoeren was uitgesloten. Elke vrijdag moesten ze hun ‘lessons learned’ voor 12.00 mailen naar één specifiek adres. Daar werd alle informatie verwerkt en op maan-
dagochtend naar iedereen retour gestuurd. De directeuren kregen weer contact met hun klanten en ontdekten zaken die ze daarvoor niet zagen. Daardoor veranderde hun inzicht en daarmee hun actielijstjes en prioriteiten. De commerciële cultuur ontwaakte. Binnen drie maanden veranderde de cultuur. Dit voorbeeld uit de praktijk staat symbool voor mijn aanpak: eenvoud, doorbreken van patronen en ritme.”
Voor wie spreek je? “Eigenlijk voor iedereen die zijn resultaat wil verhogen. Vaak op managementniveau, maar beslist ook voor mensen die het werk moeten doen. Dat kunnen bedrijven zijn – multinational tot MKB – klanten van bedrijven of dealers/tussenpersonen. Ik word vaak gevraagd op congressen en seminars, maar het kan ook een ‘kick off meeting’ zijn of een productintroductie.”
Kan je in een uur de knop omkrijgen? “Ja en nee. Ik kan in een uur zo inspireren dat er in basis besloten wordt om de zaken voortaan slimmer aan te pakken. Ik ben in staat één of meerdere vonken over te laten springen. En die vonken moeten aangewakkerd worden tot een goed lopend vuur. Het bedrijf is vaak zo geïnspireerd dat ze dat zelf doen, maar ik kan ze ook verder helpen om het vuur op gang te krijgen.”
Hoe gaat de voorbereiding van een presentatie in zijn werk? “Allereerst bespreek met een mogelijke opdrachtgever of we wel ‘passen’. Als ik het gevoel heb dat ik geen goede bijdrage kan leveren - gegeven de doelstelling van de klant - breng ik dat beslist naar voren en haak ik mogelijk af. Als het raakvlak er wel is, vraag ik wat mijn contactpersoon wil; een luchtige presentatie of wil de opdrachtgever bepaalde doelen realiseren en/of knelpunten behandelen. Vervolgens bereid ik in hoofdlijnen de presentatie voor en bespreek die met de klant. Daarna werk ik de details uit.”
Waarom geef je presentaties? “Mijn persoonlijke missie is om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van commerciële processen. En zoals Steven Covey zegt: ‘De beste manier om te leren, is te doceren’. Het dwingt je om zaken in een ander perspectief te zien. Daarom geniet ik van elke presentatie die ik geef.”
André Hagelen is eigenaar van Search & Results, uit Utrecht, specialisten in leadgeneratie. Daarnaast heeft hij meerdere marketing en sales gerelateerde bedrijven opgericht, waaronder een responsemedia bedrijf, een bedrijf gespecialiseerd in databases, een callcenter, een bureau in verkooptrainingen en een reclamebureau. Daarnaast treedt hij binnen diverse bedrijven op als verkoop- en marketingconsultant. Hij is ondernemer in hart en nieren en als geen ander in staat geheel nieuwe inzichten te creëren in vaak complexe situaties. Bij alles staat een effectieve verkooporganisatie, een gezond verkoopapparaat en een continue stroom van leads en nieuwe klanten centraal. Wilt u aan de slag met uw marketing- of verkooporganisatie? Zoekt u iemand die kan inspireren en zowel praktisch als strategisch hetgeen kan verwoorden dat wel in uw hoofd zit, maar er niet voldoende uitkomt? Geef André Hagelen het woord. andrehagelen@speakersacademy.eu
“De mens groeit naarmate het doel dat hij zich stelt groter wordt.” — Friedrich Schiller — 129
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
DAGVOORZITTERSCHAP
Onzichtbaar op de voorgrond moderator/presentator Johan Doesburg Johan Doesburg leidt in drukke tijden wekenlang elke dag een congres of symposium. Hij is van debatdeskundige geëvolueerd tot een van Neêrlands meest gevraagde dagvoorzitters. Zelf geeft hij de voorkeur aan het woord moderator, een functionele duiding die volgens hem beter past bij mensen die dit ambacht als hun vak beschouwen. Als moderator/presentator is hij elk weekeinde te beluisteren
E
in zijn eigen praatprogramma bij de AVRO op Radio 1.
“Een moderator is iemand die bijeenkomsten inhoudelijk en qua vorm zodanig leidt, dat het onderwerp op passende wijze wordt belicht en beklijft bij de deelnemers en luisteraars. Het unieke van mijn manier van modereren is dat ik onzichtbaar op de voorgrond treed. Ik ben zelf geen partij tijdens de bijeenkomst, maar wel een belangrijk ‘hulpmiddel’ door volledig dienstbaar te zijn aan het thema of de gasten. Ik ontleen die werkwijze aan een observatie die Ischa Meijer ooit heeft gemaakt. Hij schreef in de jaren tachtig een serie interviewmonologen in Vrij Nederland, waarin hij als interviewer volledig verdween door de vragen weg te laten. Hij noemde dat een stilistische paradox. Juist door die afwezigheid trad hij enorm op de voorgrond. Een moderator die dat inzicht heeft en dat op het podium kan vertalen mag rekenen op veel werk. Ik ben bezig met het schrijven van een boekje over het ambacht van moderator.”
“Het werk dat ik voor de AVRO doe, staat op gespannen voet met mijn optreden als moderator. Dat maakt het ook interessant. In mijn radioprogramma, dat in het weekeinde urenlang live ‘s nachts is te horen en waarin uitsluitend gesproken woord is te horen, moet ik juist als persoon meer naar voren komen. Dat is een leerproces waar ik middenin zit en dat ik verder wil perfectioneren.” “Ik geniet een zekere bekendheid als debatdeskundige. In 1998 en 1999 vertegenwoordigde ik Nederland op het WK debatteren. Daarna heb ik het voor die tijd unieke Nederlands Debat Instituut opgericht, dat ik na acht jaar heb verkocht omdat ik me als moderator en presentator verder wilde ontwikkelen. Ik gooide een gouden toekomst weg, stelde me kwetsbaar op en ging alles opnieuw doen. Die carrièrewending heb ik ervaren als een span-
nend avontuur. Ook bij de AVRO ben ik niet binnengekomen als debatdeskundige, maar als een ontluikende radiopresentator. Een fantastische kans die ik met twee handen heb aangegrepen.” “Verbreding zonder te vervlakken is ambachtelijk gezien een uitdaging, die ik nu als moderator en presentator kan waarmaken. Wat onderwerpen betreft ben ik breed inzetbaar gebleken. Door mijn journalistieke en debatachtergrond heb ik een effectief instrumentarium om onderwerpen op verschillende wijzen te laten oplichten. Het kunnen denken in logicaschema’s helpt daarbij. Natuurlijk verdiep ik me in elk onderwerp om de taal van de opdrachtgever, die altijd anders is, te kunnen spreken. Dat vraagt om een kameleontische natuur. Het genoegen van dit werk zit dan ook in de diversiteit.”
Johan Doesburg is moderator, leraar in welsprekendheid en debatdeskundige met een stevige staat van dienst. De afgelopen tien jaar werkte hij onder meer voor de Tweede Kamer, multinationals, omroepen, ministeries en gemeenten. Hij ontwerpt en modereert spraakmakende bijeenkomsten. Doesburg presenteert elke zondag van 01.0004.00 uur het praatprogramma ‘Nachtdienst’ bij de AVRO op Radio 1. In 1998 was hij medeoprichter van het Nederlands Debat Instituut, waarvan hij tot 2006 directeur bleef. In dat jaar richtte hij Attentum, Instituut voor toegepaste retorica, op.
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Courtesy Avro 50
“De grootste kracht ter wereld is het pianissimo.” — Maurice Ravel —
johandoesburg@speakersacademy.eu
DAGVOORZITTERSCHAP
Onzichtbaar op de voorgrond moderator/presentator Johan Doesburg Johan Doesburg leidt in drukke tijden wekenlang elke dag een congres of symposium. Hij is van debatdeskundige geëvolueerd tot een van Neêrlands meest gevraagde dagvoorzitters. Zelf geeft hij de voorkeur aan het woord moderator, een functionele duiding die volgens hem beter past bij mensen die dit ambacht als hun vak beschouwen. Als moderator/presentator is hij elk weekeinde te beluisteren
E
in zijn eigen praatprogramma bij de AVRO op Radio 1.
“Een moderator is iemand die bijeenkomsten inhoudelijk en qua vorm zodanig leidt, dat het onderwerp op passende wijze wordt belicht en beklijft bij de deelnemers en luisteraars. Het unieke van mijn manier van modereren is dat ik onzichtbaar op de voorgrond treed. Ik ben zelf geen partij tijdens de bijeenkomst, maar wel een belangrijk ‘hulpmiddel’ door volledig dienstbaar te zijn aan het thema of de gasten. Ik ontleen die werkwijze aan een observatie die Ischa Meijer ooit heeft gemaakt. Hij schreef in de jaren tachtig een serie interviewmonologen in Vrij Nederland, waarin hij als interviewer volledig verdween door de vragen weg te laten. Hij noemde dat een stilistische paradox. Juist door die afwezigheid trad hij enorm op de voorgrond. Een moderator die dat inzicht heeft en dat op het podium kan vertalen mag rekenen op veel werk. Ik ben bezig met het schrijven van een boekje over het ambacht van moderator.”
“Het werk dat ik voor de AVRO doe, staat op gespannen voet met mijn optreden als moderator. Dat maakt het ook interessant. In mijn radioprogramma, dat in het weekeinde urenlang live ‘s nachts is te horen en waarin uitsluitend gesproken woord is te horen, moet ik juist als persoon meer naar voren komen. Dat is een leerproces waar ik middenin zit en dat ik verder wil perfectioneren.” “Ik geniet een zekere bekendheid als debatdeskundige. In 1998 en 1999 vertegenwoordigde ik Nederland op het WK debatteren. Daarna heb ik het voor die tijd unieke Nederlands Debat Instituut opgericht, dat ik na acht jaar heb verkocht omdat ik me als moderator en presentator verder wilde ontwikkelen. Ik gooide een gouden toekomst weg, stelde me kwetsbaar op en ging alles opnieuw doen. Die carrièrewending heb ik ervaren als een span-
nend avontuur. Ook bij de AVRO ben ik niet binnengekomen als debatdeskundige, maar als een ontluikende radiopresentator. Een fantastische kans die ik met twee handen heb aangegrepen.” “Verbreding zonder te vervlakken is ambachtelijk gezien een uitdaging, die ik nu als moderator en presentator kan waarmaken. Wat onderwerpen betreft ben ik breed inzetbaar gebleken. Door mijn journalistieke en debatachtergrond heb ik een effectief instrumentarium om onderwerpen op verschillende wijzen te laten oplichten. Het kunnen denken in logicaschema’s helpt daarbij. Natuurlijk verdiep ik me in elk onderwerp om de taal van de opdrachtgever, die altijd anders is, te kunnen spreken. Dat vraagt om een kameleontische natuur. Het genoegen van dit werk zit dan ook in de diversiteit.”
Johan Doesburg is moderator, leraar in welsprekendheid en debatdeskundige met een stevige staat van dienst. De afgelopen tien jaar werkte hij onder meer voor de Tweede Kamer, multinationals, omroepen, ministeries en gemeenten. Hij ontwerpt en modereert spraakmakende bijeenkomsten. Doesburg presenteert elke zondag van 01.0004.00 uur het praatprogramma ‘Nachtdienst’ bij de AVRO op Radio 1. In 1998 was hij medeoprichter van het Nederlands Debat Instituut, waarvan hij tot 2006 directeur bleef. In dat jaar richtte hij Attentum, Instituut voor toegepaste retorica, op.
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Courtesy Avro 50
“De grootste kracht ter wereld is het pianissimo.” — Maurice Ravel —
johandoesburg@speakersacademy.eu
DAGVOORZITTERSCHAP
Theatermaker bespeelt alle podia Jelle Kuiper Jelle Kuiper brengt als dagvoorzitter lucht in congressen. Tijdens bijeenkomsten van bedrijven en instellingen zet hij het publiek met ‘fake speeches’ vakkundig op het verkeerde been en als buitengewoon ambtenaar der
E
burgerlijke stand maakt de cabaretier huwelijken nog bijzonderder dan ze al zijn.
“Een dagvoorzitter moet alles of niets afweten van het onderwerp van het congres dat hij leidt. Alles er tussenin is genant. Ik ga er dus niet erg inhoudelijk in, maar door goed op te letten en mijn intelligentie te gebruiken kan ik prima vragen stellen op het niveau van de zaal. Ik denk dat ik een veel betere intermediair tussen het pubiek en de spreker ben, dan een voorzitter die net zo inhoudelijk is als de sprekers”, zegt Jelle. “Ik begin met een leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal lacht en loskomt. Natuurlijk geef ik na iedere spreker een korte samenvatting, maar daarna ren ik de zaal in om vragen te stellen. Serieus en toch los en beweeglijk. Tussendoor vraag ik aan iedereen of het goed gaat, want achteraf heeft dat weinig zin. Ik leid het congres en breng er tegelijk lucht in. Dat doe ik bijvoorbeeld door tijdens de lezingen aantekeningen te maken en daarvan (vaak) meerkeuzevragen te maken voor een quiz. Natuurlijk zit daar een hoop flauwekul tussen, maar op die manier krijg je een hele leuke afsluiting, waardoor mensen na afloop met plezier wat gaan drinken tijdens de aansluitende netwerkborrel.” ‘Fake speeches’ De theatermaker wordt, los van vele dagvoorzitterschappen, veel gevraagd om ‘fake speeches’ te houden. Bedrijven en instellingen huren hem in om als ‘deskundige’ een praatje te houden tijdens bijeenkomsten. “In een voorgesprek krijg ik te horen wat het onderwerp van mijn verhaal moet zijn. Vervolgens maak ik een speech op maat.
Wanneer ik voor een zorginstelling optreed ben ik zogenaamd een arts of een verpleegkundige, maar ik kan net zo goed een communicatie- of softwaredeskundige zijn. Ik neem altijd een ouderwetse overheadprojector mee. Zo’n ding doet het, in tegenstelling tot moderne powerpointpresentaties, altijd, is flexibel en je kunt er alles onder leggen. Het apparaat is, ondanks zijn knullige uiterlijk, meesterlijk! Zelf begin ik een beetje verlegen en stuntelig. Ik zet het publiek voortdurend op het verkeerde been. Net als de mensen gaan lachen, omdat ze denken dat ik ze in het ootje neem, word ik inhoudelijk en gebruik ik hun jargon. Doordat wat ik zeg klopt gaan ze twijfelen. Aan het eind wordt het hilarisch en duidelijk dat het een grap was.” Speciaal voor deze tijd heeft Jelle Kuiper een ‘fake speech’ over de crisis gemaakt, die bedrijven en instellingen met crisiskorting kunnen boeken. Trouwen op het podium Eigenlijk is Jelle Kuiper afgestudeerd kleinkunstenaar, die cabaretprogramma’s maakt, toneelspeelt, lesgeeft en regisseert. “Op dit moment tour ik voor het tweede seizoen langs kleine theaters in het hele land met de voorstelling ‘Trouw’, die natuurlijk gaat over trouwen en wat een trouw-ambtenaar zoal meemaakt. Je kunt het zo gek niet bedenken. Het leuke is dat ik na de pauze, met toestemming van de gemeente, op het podium een echt huwelijk sluit. Het theater is dan aangewezen als bijzonder huis der gemeente en buitengewone trouw-locatie”, vertelt Jelle met een twinkeling in zijn ogen.
“Ik ben nu een jaar of vier buitengewoon trouwambtenaar. Als toeschouwer bij een trouwerij bedacht ik dat het leuk zou zijn zelf mensen in de echt te verbinden. Maar dan een beetje sprankelender. Een tijdje later ben ik beëdigd.” Na een aantal huwelijken via de gemeente hebben gesloten, laat Jelle een website - Leuk trouwen - maken, waarop bruidsparen zich kunnen aanmelden. Wanneer Jelle te gast is geweest in ‘De wereld draait door’ gaat het heel hard lopen. “Dat had nog niets met de voorstelling te maken. Ik hield voorgesprekken in Amsterdam en maakte naar aanleiding daarvan een leuke speech van drie kwartier, die ik tijdens de trouwerij met veel humor en interactie voordroeg. De reacties waren hartverwarmend. Ik maakte van alles mee, want ik kreeg te maken met koppels van allerlei pluimage! Gewone mensen, stellen die elkaar via internet hebben leren kennen, paren met een enorm leeftijdsverschil, homo’s. Na afloop vertelde ik mijn vrienden wat ik had meegemaakt en nadat iemand had gezegd dat ik die verhalen moest opschrijven om ze niet te vergeten, ontstond al snel het idee tijdens elke theatervoorstelling een paar te trouwen. Inmiddels is dat al meer dan vijftig keer gebeurd. Bruidsparen mogen de helft van de kaarten kopen, de rest is voor het ‘gewone’ publiek.” Jelle heeft ook een boek geschreven: ‘Hoe zegt ze ja’, een handboek voor mannen die hun vriendin ten huwelijk willen vragen. Als dat lukt willen ze misschien wel op Jelles podium trouwen.
“De hele wereld is een schouwtoneel en alle mensen zijn maar acteurs” — William Shakespeare —
Jelle Kuiper is afgestudeerd als theatermaker aan de Amsterdamse Kleinkunstacademie. Hij maakt zelf (cabaret)voorstellingen, is acteur en docent. Daarnaast is hij dagvoorzitter tijdens congressen en andere bedrijfsevenementen en maakte hij speciale voorstellingen op maat (waaronder fake speeches) voor bedrijven en instellingen. Jelle is de enige cabaretier in Nederland die huwelijken mag sluiten! Ook als onderdeel van zijn theaterprogramma ‘Trouw’, waarmee hij door het land toert. jellekuiper@speakersacademy.eu
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
132
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
DAGVOORZITTERSCHAP
Theatermaker bespeelt alle podia Jelle Kuiper Jelle Kuiper brengt als dagvoorzitter lucht in congressen. Tijdens bijeenkomsten van bedrijven en instellingen zet hij het publiek met ‘fake speeches’ vakkundig op het verkeerde been en als buitengewoon ambtenaar der
E
burgerlijke stand maakt de cabaretier huwelijken nog bijzonderder dan ze al zijn.
“Een dagvoorzitter moet alles of niets afweten van het onderwerp van het congres dat hij leidt. Alles er tussenin is genant. Ik ga er dus niet erg inhoudelijk in, maar door goed op te letten en mijn intelligentie te gebruiken kan ik prima vragen stellen op het niveau van de zaal. Ik denk dat ik een veel betere intermediair tussen het pubiek en de spreker ben, dan een voorzitter die net zo inhoudelijk is als de sprekers”, zegt Jelle. “Ik begin met een leuk welkom en zorg ervoor dat de zaal lacht en loskomt. Natuurlijk geef ik na iedere spreker een korte samenvatting, maar daarna ren ik de zaal in om vragen te stellen. Serieus en toch los en beweeglijk. Tussendoor vraag ik aan iedereen of het goed gaat, want achteraf heeft dat weinig zin. Ik leid het congres en breng er tegelijk lucht in. Dat doe ik bijvoorbeeld door tijdens de lezingen aantekeningen te maken en daarvan (vaak) meerkeuzevragen te maken voor een quiz. Natuurlijk zit daar een hoop flauwekul tussen, maar op die manier krijg je een hele leuke afsluiting, waardoor mensen na afloop met plezier wat gaan drinken tijdens de aansluitende netwerkborrel.” ‘Fake speeches’ De theatermaker wordt, los van vele dagvoorzitterschappen, veel gevraagd om ‘fake speeches’ te houden. Bedrijven en instellingen huren hem in om als ‘deskundige’ een praatje te houden tijdens bijeenkomsten. “In een voorgesprek krijg ik te horen wat het onderwerp van mijn verhaal moet zijn. Vervolgens maak ik een speech op maat.
Wanneer ik voor een zorginstelling optreed ben ik zogenaamd een arts of een verpleegkundige, maar ik kan net zo goed een communicatie- of softwaredeskundige zijn. Ik neem altijd een ouderwetse overheadprojector mee. Zo’n ding doet het, in tegenstelling tot moderne powerpointpresentaties, altijd, is flexibel en je kunt er alles onder leggen. Het apparaat is, ondanks zijn knullige uiterlijk, meesterlijk! Zelf begin ik een beetje verlegen en stuntelig. Ik zet het publiek voortdurend op het verkeerde been. Net als de mensen gaan lachen, omdat ze denken dat ik ze in het ootje neem, word ik inhoudelijk en gebruik ik hun jargon. Doordat wat ik zeg klopt gaan ze twijfelen. Aan het eind wordt het hilarisch en duidelijk dat het een grap was.” Speciaal voor deze tijd heeft Jelle Kuiper een ‘fake speech’ over de crisis gemaakt, die bedrijven en instellingen met crisiskorting kunnen boeken. Trouwen op het podium Eigenlijk is Jelle Kuiper afgestudeerd kleinkunstenaar, die cabaretprogramma’s maakt, toneelspeelt, lesgeeft en regisseert. “Op dit moment tour ik voor het tweede seizoen langs kleine theaters in het hele land met de voorstelling ‘Trouw’, die natuurlijk gaat over trouwen en wat een trouw-ambtenaar zoal meemaakt. Je kunt het zo gek niet bedenken. Het leuke is dat ik na de pauze, met toestemming van de gemeente, op het podium een echt huwelijk sluit. Het theater is dan aangewezen als bijzonder huis der gemeente en buitengewone trouw-locatie”, vertelt Jelle met een twinkeling in zijn ogen.
“Ik ben nu een jaar of vier buitengewoon trouwambtenaar. Als toeschouwer bij een trouwerij bedacht ik dat het leuk zou zijn zelf mensen in de echt te verbinden. Maar dan een beetje sprankelender. Een tijdje later ben ik beëdigd.” Na een aantal huwelijken via de gemeente hebben gesloten, laat Jelle een website - Leuk trouwen - maken, waarop bruidsparen zich kunnen aanmelden. Wanneer Jelle te gast is geweest in ‘De wereld draait door’ gaat het heel hard lopen. “Dat had nog niets met de voorstelling te maken. Ik hield voorgesprekken in Amsterdam en maakte naar aanleiding daarvan een leuke speech van drie kwartier, die ik tijdens de trouwerij met veel humor en interactie voordroeg. De reacties waren hartverwarmend. Ik maakte van alles mee, want ik kreeg te maken met koppels van allerlei pluimage! Gewone mensen, stellen die elkaar via internet hebben leren kennen, paren met een enorm leeftijdsverschil, homo’s. Na afloop vertelde ik mijn vrienden wat ik had meegemaakt en nadat iemand had gezegd dat ik die verhalen moest opschrijven om ze niet te vergeten, ontstond al snel het idee tijdens elke theatervoorstelling een paar te trouwen. Inmiddels is dat al meer dan vijftig keer gebeurd. Bruidsparen mogen de helft van de kaarten kopen, de rest is voor het ‘gewone’ publiek.” Jelle heeft ook een boek geschreven: ‘Hoe zegt ze ja’, een handboek voor mannen die hun vriendin ten huwelijk willen vragen. Als dat lukt willen ze misschien wel op Jelles podium trouwen.
“De hele wereld is een schouwtoneel en alle mensen zijn maar acteurs” — William Shakespeare —
Jelle Kuiper is afgestudeerd als theatermaker aan de Amsterdamse Kleinkunstacademie. Hij maakt zelf (cabaret)voorstellingen, is acteur en docent. Daarnaast is hij dagvoorzitter tijdens congressen en andere bedrijfsevenementen en maakte hij speciale voorstellingen op maat (waaronder fake speeches) voor bedrijven en instellingen. Jelle is de enige cabaretier in Nederland die huwelijken mag sluiten! Ook als onderdeel van zijn theaterprogramma ‘Trouw’, waarmee hij door het land toert. jellekuiper@speakersacademy.eu
Tekst: Jacques Geluk Fotografie: Enith Stenhuys
132
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
MEDIA
Ruud Hendriks’ droom - het opbouwen van mediabedrijven en het mogelijk maken van commerciële omroep in Nederland - is uitgekomen. De grondlegger van onder meer Sky Radio, RTL 4 en 5 en Sport 7 heeft altijd zijn passie gevolgd, hard gewerkt en veel geleerd van successen en een enkele mislukking. Met Het Gesprek, de tv-zender die hij in 2007 samen met Frits Barend en Derk Sauer
Ruud Hendriks
oprichtte, gaat het goed. “Als het geen crisis was geweest, zouden we nu al dicht tegen ‘break-even’ hebben aangezeten, maar gezien allerlei boeiende ontwikkelingen denk ik dat we in 2011 de grote sprong voorwaarts kunnen maken.”
‘Niet opgeven,
D
Tekst: Jacques Geluk
ervoor gaan, net zolang tot het werkt’
“Diep in mijn hart ben ik aartslui, maar als ik dingen doe zet ik me daar altijd volledig voor in. Ik geef niet op, ga ervoor, net zolang tot het werkt. Of mislukt. Als je er alles aan gedaan hebt en het gaat toch mis dan hoef je jezelf - los van gemaakte fouten - niets te verwijten. Tijdens lezingen, waarin het toch al gauw gaat over media en ondernemerschap, houd ik mensen altijd voor dat ze af en toe even door moeten drukken en niet bij de minste of geringste tegenslag moeten denken dat het toch nooit wat wordt. Wanneer je heilig gelooft in je eigen ideeën en openstaat voor kritiek, die er ook bijhoort, kun je heel ver komen”, zegt Ruud Hendriks. Hij kan het weten. Een aantal van de initiatieven die hij, samen met anderen, heeft genomen is in eerste instantie zeer kritisch ontvangen, maar daar heeft hij zich nooit door laten afschrikken. “Om de eerste financiering voor het latere RTL 4 rond te krijgen ben ik 2,5 jaar lang bij allerlei partijen langs geweest, die het toen puntje bij paaltje kwam niet zagen zitten. Philips was uiteindelijk bereid twee procent van de aandelen te kopen en op basis daarvan wilden
andere partijen meedoen. Wanneer we hadden geluisterd naar de adviezen die we toen kregen, waren we nooit begonnen. Toen ik mijn collega’s voorstelde te beginnen met RTL 5 vond iedereen dat raar. Vier zenders was meer dan genoeg voor Nederland. We hebben het toch gedaan, maar voor RTL 6 kreeg ik de handen niet op elkaar. De markt was vol. SBS deed het
“Je moet mensen niet zomaar in hokjes duwen.”
altijd benadruk dat het verschil tussen succes en mislukking soms in een heel klein element zit. Tegen Loe de Jong heb ik ooit gezegd: ‘Meneer De Jong, het schrijven van uw levenswerk ‘Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog’ heeft dertig jaar geduurd. Was dat niet uitzichtloos?’ Waarop hij antwoordde: ‘Dat is net zoiets als het beklimmen van een hoge berg. Je kunt twee dingen doen. Naar de top kijken en denken ‘wat moet ik nog ver’ of je aandacht op de volgende stap richten en ineens tot je verbazing ontdekken dat je boven bent gekomen’.”
Het Gesprek wel en kijk eens wat er van die zender is geworden! Het is bizar dat we voor Sport 7 binnen een paar dagen een aanvangsinvestering van 1,2 miljard gulden binnenhaalden. Het mislukken van Sport 7 - hier hadden we misschien op het juiste moment moeten wachten - was geen prettige ervaring, maar ik heb er veel van geleerd en er mijn voordeel meegedaan. Daar praat ik ook gewoon over, waarbij ik
Fotografie: Roland Smulders 135
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“Toen we twee jaar geleden wilden beginnen met Het Gesprek waren er ook veel doemdenkers die zich niet konden voorstellen dat het zou lukken. Natuurlijk is het een zender die vanwege de omvang van de doelgroep - bewust levende mensen die een hele hoge kwaliteit eisen - een beetje voorzichtig moet opereren. Daarom zijn we begonnen met uitsluitend praatprogramma’s, omdat we deze ‘verwende doelgroep’ daarmee voor een
MEDIA
Ruud Hendriks’ droom - het opbouwen van mediabedrijven en het mogelijk maken van commerciële omroep in Nederland - is uitgekomen. De grondlegger van onder meer Sky Radio, RTL 4 en 5 en Sport 7 heeft altijd zijn passie gevolgd, hard gewerkt en veel geleerd van successen en een enkele mislukking. Met Het Gesprek, de tv-zender die hij in 2007 samen met Frits Barend en Derk Sauer
Ruud Hendriks
oprichtte, gaat het goed. “Als het geen crisis was geweest, zouden we nu al dicht tegen ‘break-even’ hebben aangezeten, maar gezien allerlei boeiende ontwikkelingen denk ik dat we in 2011 de grote sprong voorwaarts kunnen maken.”
‘Niet opgeven,
D
Tekst: Jacques Geluk
ervoor gaan, net zolang tot het werkt’
“Diep in mijn hart ben ik aartslui, maar als ik dingen doe zet ik me daar altijd volledig voor in. Ik geef niet op, ga ervoor, net zolang tot het werkt. Of mislukt. Als je er alles aan gedaan hebt en het gaat toch mis dan hoef je jezelf - los van gemaakte fouten - niets te verwijten. Tijdens lezingen, waarin het toch al gauw gaat over media en ondernemerschap, houd ik mensen altijd voor dat ze af en toe even door moeten drukken en niet bij de minste of geringste tegenslag moeten denken dat het toch nooit wat wordt. Wanneer je heilig gelooft in je eigen ideeën en openstaat voor kritiek, die er ook bijhoort, kun je heel ver komen”, zegt Ruud Hendriks. Hij kan het weten. Een aantal van de initiatieven die hij, samen met anderen, heeft genomen is in eerste instantie zeer kritisch ontvangen, maar daar heeft hij zich nooit door laten afschrikken. “Om de eerste financiering voor het latere RTL 4 rond te krijgen ben ik 2,5 jaar lang bij allerlei partijen langs geweest, die het toen puntje bij paaltje kwam niet zagen zitten. Philips was uiteindelijk bereid twee procent van de aandelen te kopen en op basis daarvan wilden
andere partijen meedoen. Wanneer we hadden geluisterd naar de adviezen die we toen kregen, waren we nooit begonnen. Toen ik mijn collega’s voorstelde te beginnen met RTL 5 vond iedereen dat raar. Vier zenders was meer dan genoeg voor Nederland. We hebben het toch gedaan, maar voor RTL 6 kreeg ik de handen niet op elkaar. De markt was vol. SBS deed het
“Je moet mensen niet zomaar in hokjes duwen.”
altijd benadruk dat het verschil tussen succes en mislukking soms in een heel klein element zit. Tegen Loe de Jong heb ik ooit gezegd: ‘Meneer De Jong, het schrijven van uw levenswerk ‘Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog’ heeft dertig jaar geduurd. Was dat niet uitzichtloos?’ Waarop hij antwoordde: ‘Dat is net zoiets als het beklimmen van een hoge berg. Je kunt twee dingen doen. Naar de top kijken en denken ‘wat moet ik nog ver’ of je aandacht op de volgende stap richten en ineens tot je verbazing ontdekken dat je boven bent gekomen’.”
Het Gesprek wel en kijk eens wat er van die zender is geworden! Het is bizar dat we voor Sport 7 binnen een paar dagen een aanvangsinvestering van 1,2 miljard gulden binnenhaalden. Het mislukken van Sport 7 - hier hadden we misschien op het juiste moment moeten wachten - was geen prettige ervaring, maar ik heb er veel van geleerd en er mijn voordeel meegedaan. Daar praat ik ook gewoon over, waarbij ik
Fotografie: Roland Smulders 135
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
“Toen we twee jaar geleden wilden beginnen met Het Gesprek waren er ook veel doemdenkers die zich niet konden voorstellen dat het zou lukken. Natuurlijk is het een zender die vanwege de omvang van de doelgroep - bewust levende mensen die een hele hoge kwaliteit eisen - een beetje voorzichtig moet opereren. Daarom zijn we begonnen met uitsluitend praatprogramma’s, omdat we deze ‘verwende doelgroep’ daarmee voor een
Talenten en Teams
betaalbaar bedrag konden bereiken. Mijn Luxemburgse leermeester Freddy Thyes (RTL), die ik onlangs tegenkwam ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van RTL en het tweejarig bestaan van Het Gesprek, heeft mij geleerd dat de distributie van een zender eerst in orde moet zijn, voordat geld in de programmering kan worden gestopt. Dat is inmiddels gelukt. We zijn vrijwel overal in Nederland op de kabel te zien en van UPC en Ziggo hebben we op kanaal 25 een mooie digitale plek gekregen. Digitenne is het enige medium waarop we niet te zien zijn. Verder hebben we goed geluisterd naar kijkers en niet-kijkers en besloten dat we de doelgroep handhaven. Wel proberen we deze hoog opgeleide,
Housemuziek Hendriks heeft zich onlangs teruggetrokken uit het radiostation Slam!FM, maar maakt wel een wekelijks journalistiek radioprogramma over elektronische muziek (in het bijzonder house) op Radio Decibel. ‘Nightz of Dance’ heeft op Het Gesprek nu ook een televisieversie gekregen, waarin hij elke zaterdagavond praat met de beste DJ’s ter wereld. Niet over hun cd’s, maar over hoe ze in het leven staan en wat hen
EIGEN-WIJS SAMENWERKEN AAN CONCREET RESULTAAT
beweegt. “Ik ben liefhebber van muziek in het algemeen. Op donderdagavond ben ik in het Concertgebouw en op zaterdagavond bij een goed housefeest. Ik houd mijn gehoor altijd voor dat mensen niet zomaar in hokjes geduwd moeten worden. Sommige dingen die op het eerste gezicht niet samen lijken te gaan, blijken heel veel overeenkomsten te hebben.” Dat geldt niet alleen in de muziek- en mediawereld, maar ook in het bedrijfsleven.
Wanneer we naar de adviezen hadden geluisterd, waren we nooit begonnen.” behoorlijk welstandige en bewuste mensen tegenwoordig ook met andere programma’s bereiken. Maar wanneer we een documentaire uitzenden, omlijsten we die vaak met een praatprogramma dat over hetzelfde onderwerp gaat. We zijn de belangrijkste mediapartner van het Concertgebouw en het Concertgebouworkest. Daar ben ik trots op, want dat zijn absolute A-merken. Het Gesprek brengt minimaal zes uur per week klassieke muziek én interviews met de bijbehorende artiesten. We zijn bovendien de grootste partner van de BBC in Nederland. BBC World is vier uur per dag ondertiteld bij ons - als enige zender - te zien. De Postcode Loterij levert een groot aantal documentaires, waar omheen we ook gespreksprogramma’s uitzenden. Ten slotte zenden we ook speelfilms uit die aansluiten bij de interesse van onze doelgroep. We hebben de formule dus niet zozeer omgegooid, als wel aangepast en uitgebouwd.” Het is nog steeds een project in ontwikkeling. Enthousiast zegt Ruud Hendriks: “In september hebben we een behoorlijk stap voorwaarts gezet door Fons de Poel aan te trekken als presentator. Ad ‘s-Gravesande presenteert elke vrijdagavond met vier recensenten boeken, films, exposities, muziek en theatervoorstellingen in ‘De recensenten’.”
Als selfmade man, leerde Kasper om met ambitie, focus en inzet zijn talenten te ontwikkelen en om te zetten in concreet resultaat. Deze combinatie bracht hem ruim 20 jaar lang in zeer verschillende management- en directiefuncties van leidende ondernemingen als WE, Kruidvat, Achmea en DA. Sinds 2002 is Kasper Klaarenbeek de ontwikkelingspartner van ondernemers en ondernemende bedrijven als Interim-manager, Trainer, Consultant en Topcoach. Baanbrekende prestatieverbetering, Internal branding, leiderschap- en talentontwikkeling zijn daarin zijn expertise gebieden. Ruud Hendriks begon zijn carrière in de media als presentator/nieuwslezer bij Radio Mi-Amigo/ Radio Caroline. Bij NOS Studio Sport werkte hij acht jaar achter de schermen als beeldbandredacteur. Vervolgens werkte hij voor Veronica Nieuwsradio en AVRO’s Televizier. Van 19851989 was hij hoofd informatieve programma’s van Veronica en presentator van ‘Nieuwslijn’. Hendriks stond aan de wieg van Sky Radio, RTL 4 en 5 en Sport 7.Daarna vertrok hij naar Londen om aan de slag te gaan als directeur van NBC Super Channel. Van 1993 tot de verkoop van het bedrijf aan het Spaanse Telefónica in 2001, was Hendriks lid van de Raad van Bestuur van Endemol. In april 2007 besloot hij samen met Frits Barend en Derk Sauer dat het tijd was voor een zender waar men de ruimte en de minuten krijgt om dieper te gaan: Het Gesprek. ruudhendriks@speakersacademy.eu
”Televisie is luisteren met je ogen.” — Willem Bemboom —
136
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Ervaring is volgens Kasper Klaarenbeek echter niet meer dan een mooie herinnering. Het biedt voor de toekomst geen garanties, helemaal nu de wereld om ons heen fundamenteel verandert. Hij is ervan overtuigd dat individuen én organisaties meer dan ooit zullen moeten werken aan het mobiliseren van hun talenten om B.T.W. (Bewezen Toegevoegde Waarde) te leveren en excellent te presteren. De kracht om samen te werken aan flexibiliteit en voortdurende ontwikkeling, zal volgens Klaarenbeek succesvolle bedrijven van de toekomst snoeihard scheiden van de zwakkere. De vereiste
slagkracht vraagt van ondernemers, zijn team en partners dat ze elkaar kennen, vertrouwen, aanvullen en gezamenlijk ‘gaan’ voor succes. Kasper’s stijl is direct én vriendelijk tegelijk. Hij werkt per definitie interactief en slaat ogenschijnlijk moeiteloos de brug tussen het doel van de bijeenkomst en de beleving van de deelnemers. Zijn enorme repertoire aan anekdotes, korte ervaringsoefeningen en interactiemodellen staat garant voor een impactvolle bijdrage. Resultaat én verbinding staan dus centraal in zijn bijdrage aan bijvoorbeeld kick-offs, congressen, sales meetings, jaarvergaderingen, inspiratiesessies, klantenevenementen, managementsessies, ontwikkelingsprogramma’s, teamontwikkeling en bijeenkomsten.
www.talenten-en-teams.nl T +31 318 300 251 E info@talenten-en-teams.nl
Organisaties die de deelnemers tijdens hun activiteit in de hoofdrol zetten, kiezen Kasper als partner voor een waardevolle ‘experience’. Kasper Klaarenbeek is bij Speakers Academy® te boeken als dagvoorzitter, discussieleider, trainer en spreker.
verbinding | ontwikkeling | management | inspiratie
Talenten en Teams
betaalbaar bedrag konden bereiken. Mijn Luxemburgse leermeester Freddy Thyes (RTL), die ik onlangs tegenkwam ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van RTL en het tweejarig bestaan van Het Gesprek, heeft mij geleerd dat de distributie van een zender eerst in orde moet zijn, voordat geld in de programmering kan worden gestopt. Dat is inmiddels gelukt. We zijn vrijwel overal in Nederland op de kabel te zien en van UPC en Ziggo hebben we op kanaal 25 een mooie digitale plek gekregen. Digitenne is het enige medium waarop we niet te zien zijn. Verder hebben we goed geluisterd naar kijkers en niet-kijkers en besloten dat we de doelgroep handhaven. Wel proberen we deze hoog opgeleide,
Housemuziek Hendriks heeft zich onlangs teruggetrokken uit het radiostation Slam!FM, maar maakt wel een wekelijks journalistiek radioprogramma over elektronische muziek (in het bijzonder house) op Radio Decibel. ‘Nightz of Dance’ heeft op Het Gesprek nu ook een televisieversie gekregen, waarin hij elke zaterdagavond praat met de beste DJ’s ter wereld. Niet over hun cd’s, maar over hoe ze in het leven staan en wat hen
EIGEN-WIJS SAMENWERKEN AAN CONCREET RESULTAAT
beweegt. “Ik ben liefhebber van muziek in het algemeen. Op donderdagavond ben ik in het Concertgebouw en op zaterdagavond bij een goed housefeest. Ik houd mijn gehoor altijd voor dat mensen niet zomaar in hokjes geduwd moeten worden. Sommige dingen die op het eerste gezicht niet samen lijken te gaan, blijken heel veel overeenkomsten te hebben.” Dat geldt niet alleen in de muziek- en mediawereld, maar ook in het bedrijfsleven.
Wanneer we naar de adviezen hadden geluisterd, waren we nooit begonnen.” behoorlijk welstandige en bewuste mensen tegenwoordig ook met andere programma’s bereiken. Maar wanneer we een documentaire uitzenden, omlijsten we die vaak met een praatprogramma dat over hetzelfde onderwerp gaat. We zijn de belangrijkste mediapartner van het Concertgebouw en het Concertgebouworkest. Daar ben ik trots op, want dat zijn absolute A-merken. Het Gesprek brengt minimaal zes uur per week klassieke muziek én interviews met de bijbehorende artiesten. We zijn bovendien de grootste partner van de BBC in Nederland. BBC World is vier uur per dag ondertiteld bij ons - als enige zender - te zien. De Postcode Loterij levert een groot aantal documentaires, waar omheen we ook gespreksprogramma’s uitzenden. Ten slotte zenden we ook speelfilms uit die aansluiten bij de interesse van onze doelgroep. We hebben de formule dus niet zozeer omgegooid, als wel aangepast en uitgebouwd.” Het is nog steeds een project in ontwikkeling. Enthousiast zegt Ruud Hendriks: “In september hebben we een behoorlijk stap voorwaarts gezet door Fons de Poel aan te trekken als presentator. Ad ‘s-Gravesande presenteert elke vrijdagavond met vier recensenten boeken, films, exposities, muziek en theatervoorstellingen in ‘De recensenten’.”
Als selfmade man, leerde Kasper om met ambitie, focus en inzet zijn talenten te ontwikkelen en om te zetten in concreet resultaat. Deze combinatie bracht hem ruim 20 jaar lang in zeer verschillende management- en directiefuncties van leidende ondernemingen als WE, Kruidvat, Achmea en DA. Sinds 2002 is Kasper Klaarenbeek de ontwikkelingspartner van ondernemers en ondernemende bedrijven als Interim-manager, Trainer, Consultant en Topcoach. Baanbrekende prestatieverbetering, Internal branding, leiderschap- en talentontwikkeling zijn daarin zijn expertise gebieden. Ruud Hendriks begon zijn carrière in de media als presentator/nieuwslezer bij Radio Mi-Amigo/ Radio Caroline. Bij NOS Studio Sport werkte hij acht jaar achter de schermen als beeldbandredacteur. Vervolgens werkte hij voor Veronica Nieuwsradio en AVRO’s Televizier. Van 19851989 was hij hoofd informatieve programma’s van Veronica en presentator van ‘Nieuwslijn’. Hendriks stond aan de wieg van Sky Radio, RTL 4 en 5 en Sport 7.Daarna vertrok hij naar Londen om aan de slag te gaan als directeur van NBC Super Channel. Van 1993 tot de verkoop van het bedrijf aan het Spaanse Telefónica in 2001, was Hendriks lid van de Raad van Bestuur van Endemol. In april 2007 besloot hij samen met Frits Barend en Derk Sauer dat het tijd was voor een zender waar men de ruimte en de minuten krijgt om dieper te gaan: Het Gesprek. ruudhendriks@speakersacademy.eu
”Televisie is luisteren met je ogen.” — Willem Bemboom —
136
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Ervaring is volgens Kasper Klaarenbeek echter niet meer dan een mooie herinnering. Het biedt voor de toekomst geen garanties, helemaal nu de wereld om ons heen fundamenteel verandert. Hij is ervan overtuigd dat individuen én organisaties meer dan ooit zullen moeten werken aan het mobiliseren van hun talenten om B.T.W. (Bewezen Toegevoegde Waarde) te leveren en excellent te presteren. De kracht om samen te werken aan flexibiliteit en voortdurende ontwikkeling, zal volgens Klaarenbeek succesvolle bedrijven van de toekomst snoeihard scheiden van de zwakkere. De vereiste
slagkracht vraagt van ondernemers, zijn team en partners dat ze elkaar kennen, vertrouwen, aanvullen en gezamenlijk ‘gaan’ voor succes. Kasper’s stijl is direct én vriendelijk tegelijk. Hij werkt per definitie interactief en slaat ogenschijnlijk moeiteloos de brug tussen het doel van de bijeenkomst en de beleving van de deelnemers. Zijn enorme repertoire aan anekdotes, korte ervaringsoefeningen en interactiemodellen staat garant voor een impactvolle bijdrage. Resultaat én verbinding staan dus centraal in zijn bijdrage aan bijvoorbeeld kick-offs, congressen, sales meetings, jaarvergaderingen, inspiratiesessies, klantenevenementen, managementsessies, ontwikkelingsprogramma’s, teamontwikkeling en bijeenkomsten.
www.talenten-en-teams.nl T +31 318 300 251 E info@talenten-en-teams.nl
Organisaties die de deelnemers tijdens hun activiteit in de hoofdrol zetten, kiezen Kasper als partner voor een waardevolle ‘experience’. Kasper Klaarenbeek is bij Speakers Academy® te boeken als dagvoorzitter, discussieleider, trainer en spreker.
verbinding | ontwikkeling | management | inspiratie
DAGVOORZITTERSCHAP
Maak Kennis met Arent van ‘t Spijker Kennis en kennisoverdracht zijn sleutelbegrippen voor Arent van ’t Spijker. De ondernemer, docent en spreker begeleidde de afgelopen vijftien jaar tientallen multinationals bij het anders omgaan met informatie in hun bedrijf. “Over vijf jaar nemen managers twee maal zoveel beslissingen, in de
H
helft van de tijd, gebaseerd op twintig keer meer informatie dan vandaag.”
Het enthousiasme waarmee Van ’t Spijker vertelt over het onderwerp is aanstekelijk. Informatiemanagement gaat volgens hem niet over tijdsbesparing maar over het winnen of verliezen van deals, het doen van renderende investeringen en het verslaan van concurrenten. Een organisatie die niet in staat is om medewerkers op consistente wijze van betrouwbare informatie te voorzien, de ‘corporate truth’, zal het onderspit delven tegen bedrijven die dat wel kunnen. Als er zoveel informatie beschikbaar komt, hoe moeten bedrijven die informatie volgens u dan gaan valideren? Hoe weten managers welke informatie betrouwbaar is?
hun beslissingsproces zitten. Bij de tientallen bedrijven die ik daarbij heb geholpen, ook onderlinge concurrenten, ben ik nog nooit tot dezelfde uitgangspunten gekomen.” Wat is de binding tussen de ‘corporate truth’ en SpeakersAcademy? “Ik ben geboeid door hoe bedrijven werken. Ik zie in mijn werk veel verschillende voorbeelden in de praktijk. Dat maakt dat ik me tijdens lezingen en dagvoorzitterschappen kan inleven in het publiek. Eigenlijk doe ik bij hen hetzelfde: me afvragen, wat willen ze nou eigenlijk echt weten?”
“Ik vind dat je eerst een stap terug moet voordat je deze vraag kunt beantwoorden. Het gaat erom duidelijk te formuleren welke vragen voor jouw bedrijf relevant zijn en aan welke randvoorwaarden het antwoord moet voldoen. Op internet vind je een waarheid voor elke stelling. Als je gaat zoeken naar het marktaandeel van de KLM zul je voor elke gewenste concurrentiestrategie een passend antwoord vinden. Je moet dus eerst bepalen welke strategie voor jou de juiste is.”
“Omdat bedrijven door de focus die ze kiezen gestructureerd naar een vraag kijken, zullen ze sneller tot een consistent en betrouwbaar antwoord komen. Het gegeven dat iedereen in de organisatie handelt op basis van hetzelfde uitgangspunt is het voordeel, zelfs als het antwoord misschien niet 100% waar is. Zolang het antwoord maar structureel op basis van dezelfde criteria wordt vastgesteld.” Dan zou je op die manier dus een blauwdruk kunnen maken van een enkele corporate truth voor een bepaalde industrie. “Nee, een ‘corporate truth’ wordt bepaald door de visie van een bedrijf op zijn omgeving. Daarnaast spelen bedrijfscultuur, strategie en propositie een belangrijke rol. Ik help bedrijven hun eigen ‘corporate truth’ te definiëren, uit te vinden welke drijfveren er achter
138
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
139
Foto: Gisella Klein
Maar dan kan uw ‘corporate truth’ dus afwijken van de werkelijkheid?
Arent van ’t Spijker is actief als freelance adviseur. Hij werkte voor zeer uiteenlopende bedrijven, waaronder DSM, Friesland Campina, Gasunie en Boskalis. Hij verzorgde lezingen in binnen- en buitenland en gaf (gast-)colleges aan o.a. Nyenrode Business Universiteit, Erasmus Universiteit Rotterdam en Academie voor Management. Voor Speakers Academy® verzorgde Van ’t Spijker lezingen en dagvoorzitterschappen voor o.a. Shell, Oracle en Fortis. arentvantspijker@speakersacademy.eu
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
DAGVOORZITTERSCHAP
Maak Kennis met Arent van ‘t Spijker Kennis en kennisoverdracht zijn sleutelbegrippen voor Arent van ’t Spijker. De ondernemer, docent en spreker begeleidde de afgelopen vijftien jaar tientallen multinationals bij het anders omgaan met informatie in hun bedrijf. “Over vijf jaar nemen managers twee maal zoveel beslissingen, in de
H
helft van de tijd, gebaseerd op twintig keer meer informatie dan vandaag.”
Het enthousiasme waarmee Van ’t Spijker vertelt over het onderwerp is aanstekelijk. Informatiemanagement gaat volgens hem niet over tijdsbesparing maar over het winnen of verliezen van deals, het doen van renderende investeringen en het verslaan van concurrenten. Een organisatie die niet in staat is om medewerkers op consistente wijze van betrouwbare informatie te voorzien, de ‘corporate truth’, zal het onderspit delven tegen bedrijven die dat wel kunnen. Als er zoveel informatie beschikbaar komt, hoe moeten bedrijven die informatie volgens u dan gaan valideren? Hoe weten managers welke informatie betrouwbaar is?
hun beslissingsproces zitten. Bij de tientallen bedrijven die ik daarbij heb geholpen, ook onderlinge concurrenten, ben ik nog nooit tot dezelfde uitgangspunten gekomen.” Wat is de binding tussen de ‘corporate truth’ en SpeakersAcademy? “Ik ben geboeid door hoe bedrijven werken. Ik zie in mijn werk veel verschillende voorbeelden in de praktijk. Dat maakt dat ik me tijdens lezingen en dagvoorzitterschappen kan inleven in het publiek. Eigenlijk doe ik bij hen hetzelfde: me afvragen, wat willen ze nou eigenlijk echt weten?”
“Ik vind dat je eerst een stap terug moet voordat je deze vraag kunt beantwoorden. Het gaat erom duidelijk te formuleren welke vragen voor jouw bedrijf relevant zijn en aan welke randvoorwaarden het antwoord moet voldoen. Op internet vind je een waarheid voor elke stelling. Als je gaat zoeken naar het marktaandeel van de KLM zul je voor elke gewenste concurrentiestrategie een passend antwoord vinden. Je moet dus eerst bepalen welke strategie voor jou de juiste is.”
“Omdat bedrijven door de focus die ze kiezen gestructureerd naar een vraag kijken, zullen ze sneller tot een consistent en betrouwbaar antwoord komen. Het gegeven dat iedereen in de organisatie handelt op basis van hetzelfde uitgangspunt is het voordeel, zelfs als het antwoord misschien niet 100% waar is. Zolang het antwoord maar structureel op basis van dezelfde criteria wordt vastgesteld.” Dan zou je op die manier dus een blauwdruk kunnen maken van een enkele corporate truth voor een bepaalde industrie. “Nee, een ‘corporate truth’ wordt bepaald door de visie van een bedrijf op zijn omgeving. Daarnaast spelen bedrijfscultuur, strategie en propositie een belangrijke rol. Ik help bedrijven hun eigen ‘corporate truth’ te definiëren, uit te vinden welke drijfveren er achter
138
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
139
Foto: Gisella Klein
Maar dan kan uw ‘corporate truth’ dus afwijken van de werkelijkheid?
Arent van ’t Spijker is actief als freelance adviseur. Hij werkte voor zeer uiteenlopende bedrijven, waaronder DSM, Friesland Campina, Gasunie en Boskalis. Hij verzorgde lezingen in binnen- en buitenland en gaf (gast-)colleges aan o.a. Nyenrode Business Universiteit, Erasmus Universiteit Rotterdam en Academie voor Management. Voor Speakers Academy® verzorgde Van ’t Spijker lezingen en dagvoorzitterschappen voor o.a. Shell, Oracle en Fortis. arentvantspijker@speakersacademy.eu
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
De Kaviarist blikt terug en kijkt vooruit
zalm, truffels en champagne. Over zijn liefde voor kaviaar vertelt hij graag tijdens lezingen: “Ik wil de door mij gedurende 25 jaar opgebouwde kennis en ervaring graag delen.” Over ál zijn serieuze, komische, verrassende, spannende en soms zelfs levensbedreigende belevenissen als marktkoopman, vishandelaar en kaviaarkenner en –liefhebber heeft Toet een boek vol anekdotes geschreven, dat binnenkort zal verschijnen.
Jacobus Toet verkocht als 16-jarige al makreel en paling in de kraam van zijn vader op de Haagse Markt. In 1959 bracht hij Hollandse maatjesharing aan de man in Duitsland. Later haalde hij garnalen uit Zuid-Amerika en ging hij zich specialiseren in kaviaar. Na enkele jaren van afwezigheid heeft Toet in september zijn nieuwe bedrijf geopend in Scheveningen. De Kaviarist verkoopt en presenteert daar de mooiste kaviaar, maar ook
De juiste keuze, op het juiste moment...
Een vast rendement van 8% per jaar. Uitbetaald in 2% per kwartaal.
jacobustoet@speakersacademy.eu
Een variabel rendement van 15% per jaar. Gemiddeld, gemeten vanaf 1 jan. 2003.
Genoeg van ‘rommelige’ documenten? Presenteer uw documenten professioneel én op orde met bedrukte paperclips!
Een combinatie van beide.
We horen graag uw keuze! Voor meer informatie: V
UW LOG
Stuur een e-mail naar info@deveste.net of kijk op onze website www.deveste.net Uiteraard staan wij u ook graag telefonisch te woord: 0164 673 944
De Veste Vermogensbeheer B.V.
O Bestel snel en voordelig op www.bizzclips.com
De minimale inleg van Da Vinci Diversified bedraagt € 50.000,-. Vanwege dit vereiste is het fonds op basis van de vrijstellingsregeling Wft (artikel 4, eerste lid, onderdeel a) vrijgesteld van vergunningsplicht in het kader van de Wet op het financieel toezicht. Da Vinci Diversified staat derhalve niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De Veste Vermogensbeheer B.V. beschikt over een vergunning voor het beheren van beleggingsinstellingen, afgegeven door de Autoriteit Financiële Markten.
De Kaviarist blikt terug en kijkt vooruit
zalm, truffels en champagne. Over zijn liefde voor kaviaar vertelt hij graag tijdens lezingen: “Ik wil de door mij gedurende 25 jaar opgebouwde kennis en ervaring graag delen.” Over ál zijn serieuze, komische, verrassende, spannende en soms zelfs levensbedreigende belevenissen als marktkoopman, vishandelaar en kaviaarkenner en –liefhebber heeft Toet een boek vol anekdotes geschreven, dat binnenkort zal verschijnen.
Jacobus Toet verkocht als 16-jarige al makreel en paling in de kraam van zijn vader op de Haagse Markt. In 1959 bracht hij Hollandse maatjesharing aan de man in Duitsland. Later haalde hij garnalen uit Zuid-Amerika en ging hij zich specialiseren in kaviaar. Na enkele jaren van afwezigheid heeft Toet in september zijn nieuwe bedrijf geopend in Scheveningen. De Kaviarist verkoopt en presenteert daar de mooiste kaviaar, maar ook
De juiste keuze, op het juiste moment...
Een vast rendement van 8% per jaar. Uitbetaald in 2% per kwartaal.
jacobustoet@speakersacademy.eu
Een variabel rendement van 15% per jaar. Gemiddeld, gemeten vanaf 1 jan. 2003.
Genoeg van ‘rommelige’ documenten? Presenteer uw documenten professioneel én op orde met bedrukte paperclips!
Een combinatie van beide.
We horen graag uw keuze! Voor meer informatie: V
UW LOG
Stuur een e-mail naar info@deveste.net of kijk op onze website www.deveste.net Uiteraard staan wij u ook graag telefonisch te woord: 0164 673 944
De Veste Vermogensbeheer B.V.
O Bestel snel en voordelig op www.bizzclips.com
De minimale inleg van Da Vinci Diversified bedraagt € 50.000,-. Vanwege dit vereiste is het fonds op basis van de vrijstellingsregeling Wft (artikel 4, eerste lid, onderdeel a) vrijgesteld van vergunningsplicht in het kader van de Wet op het financieel toezicht. Da Vinci Diversified staat derhalve niet onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De Veste Vermogensbeheer B.V. beschikt over een vergunning voor het beheren van beleggingsinstellingen, afgegeven door de Autoriteit Financiële Markten.
Vergroot dedeinteractie Vergroot interactie met uwuw publiek! met publiek!
Van Beusekom
Registermakelaars | Taxateurs | Veilinghouders Bij elke bijeenkomst er momenten Bij elke bijeenkomst zijnzijn er momenten datdat de aandacht even verslapt. Interactie met de aandacht even verslapt. Interactie met het publiek voorkomt dat de zaal indut het publiek voorkomt dat de zaal indut en daarmee de boodschap mist! Bij een en daarmee depubliek boodschap mist! een debat met moet de zaal Bij op een debat meten publiek moet demanier zaal op eenmening snelle overzichtelijke haar geven. snellekunnen en overzichtelijke manier haar mening kunnen geven.
Bedreven in online veilingen Van Beusekom geeft u zekerheid als het gaat om verkopingen. Van machines, inventaris en voorraden tot industrieel onroerend goed. Niet alleen bij bedrijfssluitingen, maar ook wanneer u activa te gelde wilt maken bij het stopzetten van productieprocessen. Of uw minder courante lopende voorraden wilt afzetten.
Mobiele telefoon als stemkastje Sendsteps biedt producten aan waarmee de behoefte aan Mobiele telefoon alstussen stemkastje interactie en meer contact de deelnemers vervuld wordt.
van de producten van Sendsteps is het afgelopen jaar daarom ook komt explosief gestegen. Daardoor snel een levendige discussie tot stand. Het concept is eenvoudig, innovatief en betrouwbaar. Het gebruik van de producten van Sendsteps is het afgelopen jaar daarom “Meningen ook explosief gestegen. uit de zaal maken een
Wij bieden u het gemak en de eenvoud van een kant-en-klare oplos-
sing met ondersteunende diensten die voortvloeien uit onze kennis, ervaring en wereldwijde netwerk.
bijeenkomst effectiever, leuker en spannender” “Meningen uit de zaal maken een
bijeenkomst effectiever, leuker Vragen stellen via SMS en spannender” Zo werd Gerrit Zalm door Jort Kelder geïnterviewd voor alle
Bepalend bij taxaties
Young Professionals van ABN AMRO/Fortis. Het publiek kreeg de mogelijkheid zijn vragen in te sturen via SMS. Deze kwamen na een screening op het scherm te staan zodat Jort vervolgens de vragen mee kon nemen in zijn interview. Iedereen kreeg op Gerrit deze manier de mogelijkheid zijn vraag bijvoor Gerritalle Zalm Zo werd Zalm door Jort Kelderom geïnterviewd neer te leggen.
Vragen stellen via SMS
Young Professionals van ABN AMRO/Fortis. Het publiek kreeg de mogelijkheid vragen in istehet sturen via SMS. kwamen na “Ook als zijn presentator prettig om eenDeze leidraad te hebben een screening op het scherm te staan zodat Jort vervolgens in welke richting ik het gesprek zou kunnen sturen. Bovendien de vragen kon nemen in zijnweer interview. Iedereen geeftmee SMS2stage uitstekend wat er leeft bij het kreeg publiek”, aldus Jort Kelder. op deze manier de mogelijkheid om zijn vraag bij Gerrit Zalm neer te leggen.
Kritische noot
“Ook als presentator is het prettig om een leidraad te hebben In de pauzeiktijdens het ABNzou AMRO evenement Jort op in welke richting het gesprek kunnen sturen. merkte Bovendien dat het wel wat pittiger kon. De deelnemers waren niet kritisch geeft SMS2stage uitstekend weer wat er leeft bij het publiek”, genoeg en hij stuurde via SMS2group het volgende bericht: aldus Jort Kelder. “Bankvrienden en vriendinnen: zullen we tweede ronde iets pittiger maken? Houdt Gerrit van! Jort”
Kritische noot
Hier werd in de pauze veel over gepraat en de sessie die
In de pauze tijdens het ABN AMRO evenement merkte Jort op volgde kreeg nog meer diepgang doordat Gerrit het vuur aan dat hetdewel wat pittiger De deelnemers waren niet kritisch schenen gelegdkon. werd! genoeg en hij stuurde via SMS2group het volgende bericht:
B Voor alle scenario’s biedt Van Beusekom een breed scala aan diensten. • Online en webcastveilingen • Zaalveilingen • Openbare inschrijvingen • Onderhandse verkopingen
SMS2vote daar een van.aan De presentator op het podium Sendsteps biedtis producten waarmee houdt de behoefte aanhet publiek een actuele of prikkelende stelling voor. De toehoorders interactie en meer contact tussen de deelnemers vervuld wordt. in de zaal gebruiken hun telefoon om te reageren en de uitslag SMS2vote is daar een van. De presentator houdt op het podium het verschijnt direct op het scherm. publiek een actuele of prikkelende stelling voor. De toehoorders in de zaal gebruiken om te reageren uitslagHet Daardoor komthun sneltelefoon een levendige discussieentotdestand. verschijnt directisop het scherm. concept eenvoudig, innovatief en betrouwbaar. Het gebruik
Eerlijke uitslag “Meningen uit de zaal maken een bijeenkomst effectiever, leuker en spannender”, aldus directeur Mike Coumans van Sendsteps. “Groot voordeel van deze methode is de anonimiteit. Mensen durven anoniem hun échte mening te geven waardoor een eerlijke uitkomst volgt.”
Eerlijke uitslag De grote respons vanuit de zaal leert dat gasten het leuk vinden om
op deze manier zijnbijeenkomst bij de inhoud. effectiever, Uiteindelijk voelt “Meningen uit demeer zaalbetrokken maken te een leuker publiek zich zoaldus zeer gewaardeerd en wordt ook devan sfeer positief enhetspannender”, directeur Mike Coumans Sendsteps. beïnvloed. “Groot voordeel van deze methode is de anonimiteit. Mensen durven anoniem hun échte mening te geven waardoor een eerlijke uitkomst volgt.”
De grote respons vanuit de zaal leert dat gasten het leuk vinden om Alle producten van Sendsteps zijn makkelijk te integreren in elke PowerPoint presentatie. Wilt u ook gebruik maken van een van de interactieve concepten “Bankvrienden en vriendinnen: zullen we tweede ronde iets op deze manier meer betrokken te zijn bij de inhoud. Uiteindelijk voelt vanJort” Sendsteps? Vraag Speakers Academy naar de mogelijkheden of ga naar www.sendsteps.com pittiger maken? Houdt Gerrit van! het publiek zich zo zeer gewaardeerd en wordt ook de sfeer positief beïnvloed.
Een onafhankelijk taxatierapport is de basis voor goede besluitvorming. Van Beusekom is beëdigd makelaar/taxateur en verzorgt uw taxatierapport voor machineparken en bedrijfsmiddelen, maar ook voor onroerend goed. Specifiek voor de situatie en problematiek, voor een helder en objectief inzicht. Ons kantoor beschikt over gedegen kennis van branches en ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal.
www.beusekom.nl
Van Beusekom B.V. Parkstraat 5, 3743 ED Baarn
Tel +31 (0)35 699 63 73 | Fax +31 (0)35 699 63 77 E-mail info@beusekom.nl | Internet www.beusekom.nl
Vergroot dedeinteractie Vergroot interactie met uwuw publiek! met publiek!
Van Beusekom
Registermakelaars | Taxateurs | Veilinghouders Bij elke bijeenkomst er momenten Bij elke bijeenkomst zijnzijn er momenten datdat de aandacht even verslapt. Interactie met de aandacht even verslapt. Interactie met het publiek voorkomt dat de zaal indut het publiek voorkomt dat de zaal indut en daarmee de boodschap mist! Bij een en daarmee depubliek boodschap mist! een debat met moet de zaal Bij op een debat meten publiek moet demanier zaal op eenmening snelle overzichtelijke haar geven. snellekunnen en overzichtelijke manier haar mening kunnen geven.
Bedreven in online veilingen Van Beusekom geeft u zekerheid als het gaat om verkopingen. Van machines, inventaris en voorraden tot industrieel onroerend goed. Niet alleen bij bedrijfssluitingen, maar ook wanneer u activa te gelde wilt maken bij het stopzetten van productieprocessen. Of uw minder courante lopende voorraden wilt afzetten.
Mobiele telefoon als stemkastje Sendsteps biedt producten aan waarmee de behoefte aan Mobiele telefoon alstussen stemkastje interactie en meer contact de deelnemers vervuld wordt.
van de producten van Sendsteps is het afgelopen jaar daarom ook komt explosief gestegen. Daardoor snel een levendige discussie tot stand. Het concept is eenvoudig, innovatief en betrouwbaar. Het gebruik van de producten van Sendsteps is het afgelopen jaar daarom “Meningen ook explosief gestegen. uit de zaal maken een
Wij bieden u het gemak en de eenvoud van een kant-en-klare oplos-
sing met ondersteunende diensten die voortvloeien uit onze kennis, ervaring en wereldwijde netwerk.
bijeenkomst effectiever, leuker en spannender” “Meningen uit de zaal maken een
bijeenkomst effectiever, leuker Vragen stellen via SMS en spannender” Zo werd Gerrit Zalm door Jort Kelder geïnterviewd voor alle
Bepalend bij taxaties
Young Professionals van ABN AMRO/Fortis. Het publiek kreeg de mogelijkheid zijn vragen in te sturen via SMS. Deze kwamen na een screening op het scherm te staan zodat Jort vervolgens de vragen mee kon nemen in zijn interview. Iedereen kreeg op Gerrit deze manier de mogelijkheid zijn vraag bijvoor Gerritalle Zalm Zo werd Zalm door Jort Kelderom geïnterviewd neer te leggen.
Vragen stellen via SMS
Young Professionals van ABN AMRO/Fortis. Het publiek kreeg de mogelijkheid vragen in istehet sturen via SMS. kwamen na “Ook als zijn presentator prettig om eenDeze leidraad te hebben een screening op het scherm te staan zodat Jort vervolgens in welke richting ik het gesprek zou kunnen sturen. Bovendien de vragen kon nemen in zijnweer interview. Iedereen geeftmee SMS2stage uitstekend wat er leeft bij het kreeg publiek”, aldus Jort Kelder. op deze manier de mogelijkheid om zijn vraag bij Gerrit Zalm neer te leggen.
Kritische noot
“Ook als presentator is het prettig om een leidraad te hebben In de pauzeiktijdens het ABNzou AMRO evenement Jort op in welke richting het gesprek kunnen sturen. merkte Bovendien dat het wel wat pittiger kon. De deelnemers waren niet kritisch geeft SMS2stage uitstekend weer wat er leeft bij het publiek”, genoeg en hij stuurde via SMS2group het volgende bericht: aldus Jort Kelder. “Bankvrienden en vriendinnen: zullen we tweede ronde iets pittiger maken? Houdt Gerrit van! Jort”
Kritische noot
Hier werd in de pauze veel over gepraat en de sessie die
In de pauze tijdens het ABN AMRO evenement merkte Jort op volgde kreeg nog meer diepgang doordat Gerrit het vuur aan dat hetdewel wat pittiger De deelnemers waren niet kritisch schenen gelegdkon. werd! genoeg en hij stuurde via SMS2group het volgende bericht:
B Voor alle scenario’s biedt Van Beusekom een breed scala aan diensten. • Online en webcastveilingen • Zaalveilingen • Openbare inschrijvingen • Onderhandse verkopingen
SMS2vote daar een van.aan De presentator op het podium Sendsteps biedtis producten waarmee houdt de behoefte aanhet publiek een actuele of prikkelende stelling voor. De toehoorders interactie en meer contact tussen de deelnemers vervuld wordt. in de zaal gebruiken hun telefoon om te reageren en de uitslag SMS2vote is daar een van. De presentator houdt op het podium het verschijnt direct op het scherm. publiek een actuele of prikkelende stelling voor. De toehoorders in de zaal gebruiken om te reageren uitslagHet Daardoor komthun sneltelefoon een levendige discussieentotdestand. verschijnt directisop het scherm. concept eenvoudig, innovatief en betrouwbaar. Het gebruik
Eerlijke uitslag “Meningen uit de zaal maken een bijeenkomst effectiever, leuker en spannender”, aldus directeur Mike Coumans van Sendsteps. “Groot voordeel van deze methode is de anonimiteit. Mensen durven anoniem hun échte mening te geven waardoor een eerlijke uitkomst volgt.”
Eerlijke uitslag De grote respons vanuit de zaal leert dat gasten het leuk vinden om
op deze manier zijnbijeenkomst bij de inhoud. effectiever, Uiteindelijk voelt “Meningen uit demeer zaalbetrokken maken te een leuker publiek zich zoaldus zeer gewaardeerd en wordt ook devan sfeer positief enhetspannender”, directeur Mike Coumans Sendsteps. beïnvloed. “Groot voordeel van deze methode is de anonimiteit. Mensen durven anoniem hun échte mening te geven waardoor een eerlijke uitkomst volgt.”
De grote respons vanuit de zaal leert dat gasten het leuk vinden om Alle producten van Sendsteps zijn makkelijk te integreren in elke PowerPoint presentatie. Wilt u ook gebruik maken van een van de interactieve concepten “Bankvrienden en vriendinnen: zullen we tweede ronde iets op deze manier meer betrokken te zijn bij de inhoud. Uiteindelijk voelt vanJort” Sendsteps? Vraag Speakers Academy naar de mogelijkheden of ga naar www.sendsteps.com pittiger maken? Houdt Gerrit van! het publiek zich zo zeer gewaardeerd en wordt ook de sfeer positief beïnvloed.
Een onafhankelijk taxatierapport is de basis voor goede besluitvorming. Van Beusekom is beëdigd makelaar/taxateur en verzorgt uw taxatierapport voor machineparken en bedrijfsmiddelen, maar ook voor onroerend goed. Specifiek voor de situatie en problematiek, voor een helder en objectief inzicht. Ons kantoor beschikt over gedegen kennis van branches en ontwikkelingen, zowel nationaal als internationaal.
www.beusekom.nl
Van Beusekom B.V. Parkstraat 5, 3743 ED Baarn
Tel +31 (0)35 699 63 73 | Fax +31 (0)35 699 63 77 E-mail info@beusekom.nl | Internet www.beusekom.nl
-
Boekenkatern Foto: Roland Smulders, magazine Miljonair, Amsterdam
Prof. dr. Anton van der Geld is hoogleraar, psycholoog en schrijver, die midden in de samenleving staat. Zijn nieuwe boek 'Je leven is van jou' (Davidfonds) kreeg binnen een maand een tweede druk. Hij is een veelgevraagd spreker en is als raadgever veelzijdig werkzaam in de Benelux. Hij is koninklijk onderscheiden in Nederland, België en Luxemburg.
Foto: fotopersbureau Jos van Leeuwen, Den Haag
Prof. dr. Anton van der Geld in gezelschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven
Prof. dr. Anton van der Geld samen met minister Maria van der Hoeven
‘Bringing Knowledge to your Home’ speakers academy® maakt het u voortaan heel gemakkelijk om kennis in huis te halen. alle boeken die u in academy® magazine tegenkomt, kunt u direct bestellen via de speakers academy® Bookstore op onze website. daar houdt onze dienstverlening niet op. U kunt ook alle andere boeken bestellen. In onze Bookstore hebben we tienduizenden titels op voorraad. Literatuur, gedichtenbundels, maar ook wetenschappelijke werken, informatieve
145
uitgaven en boeken over management en marketing. Ga naar www.speakersacademybookstore.nl en alles wijst zich vanzelf. Nadat u de titel van uw keuze hebt gevonden, besteld en betaald zorgen wij ervoor dat u de boeken binnen twee dagen in huis hebt. speakers academy® werkt samen met Bol.com www.speakersacademybookstore.nl
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
-
Boekenkatern Foto: Roland Smulders, magazine Miljonair, Amsterdam
Prof. dr. Anton van der Geld is hoogleraar, psycholoog en schrijver, die midden in de samenleving staat. Zijn nieuwe boek 'Je leven is van jou' (Davidfonds) kreeg binnen een maand een tweede druk. Hij is een veelgevraagd spreker en is als raadgever veelzijdig werkzaam in de Benelux. Hij is koninklijk onderscheiden in Nederland, België en Luxemburg.
Foto: fotopersbureau Jos van Leeuwen, Den Haag
Prof. dr. Anton van der Geld in gezelschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven
Prof. dr. Anton van der Geld samen met minister Maria van der Hoeven
‘Bringing Knowledge to your Home’ speakers academy® maakt het u voortaan heel gemakkelijk om kennis in huis te halen. alle boeken die u in academy® magazine tegenkomt, kunt u direct bestellen via de speakers academy® Bookstore op onze website. daar houdt onze dienstverlening niet op. U kunt ook alle andere boeken bestellen. In onze Bookstore hebben we tienduizenden titels op voorraad. Literatuur, gedichtenbundels, maar ook wetenschappelijke werken, informatieve
145
uitgaven en boeken over management en marketing. Ga naar www.speakersacademybookstore.nl en alles wijst zich vanzelf. Nadat u de titel van uw keuze hebt gevonden, besteld en betaald zorgen wij ervoor dat u de boeken binnen twee dagen in huis hebt. speakers academy® werkt samen met Bol.com www.speakersacademybookstore.nl
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
BOEKBESPREKING
Van IK naar Wij: het kan alleen samen.
Het echte verhaal over succes en tegenslagen
drs. Harr y Starren Algemeen directeur De Baak, Management Centrum VNO-NCW
€16,95
Fotografie: Marte
De tendens is onmiskenbaar: de tijd van het neoliberale denken en doen heeft zijn grenzen bereikt. De boodschap wordt nog niet overal verstaan, maar de tekenen aan de wand zijn inmiddels helder.
Vanaf 26 november in de boekhandel
De kredietcrisis is wat koorts is bij ziekte. Een symptoom van een probleem. De koorts bestrijden is zoiets als het rode lampje uitdraaien in de cockpit en dan doorvliegen. Op korte termijn is met koortsbestrijding niets mis. Koorts kan genezing in de weg zitten en vermindert het welbevinden. De kredietcrisis onthult dieper liggende systeemfouten die om een structureel antwoord vragen. Dat stellen alle auteurs van de boeken die ik hier bespreek. Donald Kalff geeft in zijn boek een heldere analyse wat er mis is in de wereld van de grote ondernemingen. De mastodonten die evengrote voetstappen achterlaten als de recent gevonden vetafdrukken van de dinosaurus van 150 miljoen jaar geleden. Onoverwinnelijke reuzen moeten het geweest zijn. Even imponerend als onmachtig zich aan te passen aan de klimaatwijziging die hen doemde tot uitsterven. Deze vergelijking is van mij. Niet van Donald Kalff, die zich liever bij de feiten houdt en die met de scherpte van een hersenchirurg de problemen fileert. Die woede die achter de klinische analyse schuilgaat kun je alleen maar vermoeden. In de Amerikaanse traditie van het goedgeschreven managementboek geeft Kalff
zijn these in het eerste hoofdstuk. Grote ondernemingen krijgen het niet meer voor elkaar duurzame waarde te creëren door een reeks oorzaken die elkaar versterken in de verkeerde richting. De complexiteit van deze ondernemingen vergt steeds meer energie en soupeert op wat met de inspanningen lijkt te worden gewonnen, de prikkels tot overnemen kunnen door de leiding van ondernemingen niet worden weerstaan en breken meer waarde af dan op en de beloningsstructuur van deze mastodonten creëert een intern veld waarin onderlinge strijd de hoofdmoot vormt van alle inspanningen. Wie de analyse leest begint zich te verwonderen over de hardnekkigheid waarmee deze ondernemingen kunnen overleven.
146
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Dat lukt alleen in een context die de problemen van deze ondernemingen spiegelt. Niet alleen deze ondernemingen zitten vast in een kluwen van beperkingen en negatieve prikkels, het gehele systeem ‘het traditionele kapitalisme’ bevindt zich in een crisis. Alleen een totale make-over kan nog perspectief bieden. Kalff biedt nieuwe grondslagen die de vitaliteit die ondernemerschap te bieden heeft gekoppeld aan duurzame waardecreatie die uiteindelijk het doel is waar alle stakeholders belang bij hebben. Waardecreatie is de centrale categorie bij Kalff en de ultieme legitimatie van het kapitalisme. Ondernemerschap dat geborgd wordt en gelegitimeerd is, vergt een aanpak die uitstijgt boven het eenzijdig dienen van de aandeelhouder op de korte termijn EN het stroperige afwegen van de belangen van iedereen (waar de onderneming ook niet mee gediend is). De statutaire raad die Kalff voorstelt is sympathiek in het doel dat er mee beoogd wordt, maar onbevredigend als ‘oplossing’. Misschien had hij er beter aangedaan die eeuwige vraag
om concreetheid te weerstaan. Het trekt de aandacht weg van zijn analyse en maakt het betoog kwetsbaar voor onwaarachtige kritiek. Hij zal, zo vrees ik, naïef genoemd worden. Maar als regels en organen de oplossing niet zijn, welke dan wel? De eindoplossing bestaat niet, daarvoor is het probleem te complex. Kalff biedt behalve een krachtige analyse een perspectief dat voorbijgaat aan de gestolde sjablonen van Angelsaksische en Rijnlands. Hij is een voorbode in een reeks. Allang geen einzelgänger meer, zien we een karavaan van denkers ontstaan. Kalff is in dat reisgezelschap niet de minste. In dezelfde karavaan trekt Willem Vermeend. Hij kan de weg naar de publiciteit beter vinden en heeft daar, zo lijkt het, ook meer plezier in dan Kalff. Vermeend kwam als een ware spindokter met de eerste verklarende beschrijving van de kredietcrisis en bezette zo het platform waarop hij dit veel doorwrochtere werk presenteert. De structuur is helder en de ‘columnistisch’. Wat is er gebeurd, hoe is dat zo gekomen en wat is er aan te doen. De these is krachtig: we moeten van een egocentrische economie
147
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
naar een economie die de gemeenschap vooropzet. Daar heeft het individu op termijn het meeste baat bij: samen voor onszelf. Vermeend heeft als politicus de tijdgeest te pakken en als econoom heeft hij het goede verhaal. Harry Starren
BOEKBESPREKING
Van IK naar Wij: het kan alleen samen.
Het echte verhaal over succes en tegenslagen
drs. Harr y Starren Algemeen directeur De Baak, Management Centrum VNO-NCW
€16,95
Fotografie: Marte
De tendens is onmiskenbaar: de tijd van het neoliberale denken en doen heeft zijn grenzen bereikt. De boodschap wordt nog niet overal verstaan, maar de tekenen aan de wand zijn inmiddels helder.
Vanaf 26 november in de boekhandel
De kredietcrisis is wat koorts is bij ziekte. Een symptoom van een probleem. De koorts bestrijden is zoiets als het rode lampje uitdraaien in de cockpit en dan doorvliegen. Op korte termijn is met koortsbestrijding niets mis. Koorts kan genezing in de weg zitten en vermindert het welbevinden. De kredietcrisis onthult dieper liggende systeemfouten die om een structureel antwoord vragen. Dat stellen alle auteurs van de boeken die ik hier bespreek. Donald Kalff geeft in zijn boek een heldere analyse wat er mis is in de wereld van de grote ondernemingen. De mastodonten die evengrote voetstappen achterlaten als de recent gevonden vetafdrukken van de dinosaurus van 150 miljoen jaar geleden. Onoverwinnelijke reuzen moeten het geweest zijn. Even imponerend als onmachtig zich aan te passen aan de klimaatwijziging die hen doemde tot uitsterven. Deze vergelijking is van mij. Niet van Donald Kalff, die zich liever bij de feiten houdt en die met de scherpte van een hersenchirurg de problemen fileert. Die woede die achter de klinische analyse schuilgaat kun je alleen maar vermoeden. In de Amerikaanse traditie van het goedgeschreven managementboek geeft Kalff
zijn these in het eerste hoofdstuk. Grote ondernemingen krijgen het niet meer voor elkaar duurzame waarde te creëren door een reeks oorzaken die elkaar versterken in de verkeerde richting. De complexiteit van deze ondernemingen vergt steeds meer energie en soupeert op wat met de inspanningen lijkt te worden gewonnen, de prikkels tot overnemen kunnen door de leiding van ondernemingen niet worden weerstaan en breken meer waarde af dan op en de beloningsstructuur van deze mastodonten creëert een intern veld waarin onderlinge strijd de hoofdmoot vormt van alle inspanningen. Wie de analyse leest begint zich te verwonderen over de hardnekkigheid waarmee deze ondernemingen kunnen overleven.
146
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Dat lukt alleen in een context die de problemen van deze ondernemingen spiegelt. Niet alleen deze ondernemingen zitten vast in een kluwen van beperkingen en negatieve prikkels, het gehele systeem ‘het traditionele kapitalisme’ bevindt zich in een crisis. Alleen een totale make-over kan nog perspectief bieden. Kalff biedt nieuwe grondslagen die de vitaliteit die ondernemerschap te bieden heeft gekoppeld aan duurzame waardecreatie die uiteindelijk het doel is waar alle stakeholders belang bij hebben. Waardecreatie is de centrale categorie bij Kalff en de ultieme legitimatie van het kapitalisme. Ondernemerschap dat geborgd wordt en gelegitimeerd is, vergt een aanpak die uitstijgt boven het eenzijdig dienen van de aandeelhouder op de korte termijn EN het stroperige afwegen van de belangen van iedereen (waar de onderneming ook niet mee gediend is). De statutaire raad die Kalff voorstelt is sympathiek in het doel dat er mee beoogd wordt, maar onbevredigend als ‘oplossing’. Misschien had hij er beter aangedaan die eeuwige vraag
om concreetheid te weerstaan. Het trekt de aandacht weg van zijn analyse en maakt het betoog kwetsbaar voor onwaarachtige kritiek. Hij zal, zo vrees ik, naïef genoemd worden. Maar als regels en organen de oplossing niet zijn, welke dan wel? De eindoplossing bestaat niet, daarvoor is het probleem te complex. Kalff biedt behalve een krachtige analyse een perspectief dat voorbijgaat aan de gestolde sjablonen van Angelsaksische en Rijnlands. Hij is een voorbode in een reeks. Allang geen einzelgänger meer, zien we een karavaan van denkers ontstaan. Kalff is in dat reisgezelschap niet de minste. In dezelfde karavaan trekt Willem Vermeend. Hij kan de weg naar de publiciteit beter vinden en heeft daar, zo lijkt het, ook meer plezier in dan Kalff. Vermeend kwam als een ware spindokter met de eerste verklarende beschrijving van de kredietcrisis en bezette zo het platform waarop hij dit veel doorwrochtere werk presenteert. De structuur is helder en de ‘columnistisch’. Wat is er gebeurd, hoe is dat zo gekomen en wat is er aan te doen. De these is krachtig: we moeten van een egocentrische economie
147
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
naar een economie die de gemeenschap vooropzet. Daar heeft het individu op termijn het meeste baat bij: samen voor onszelf. Vermeend heeft als politicus de tijdgeest te pakken en als econoom heeft hij het goede verhaal. Harry Starren
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ANNEMARIE VAN GAAL Succes Adviezen voor een financieel onbezorgd leven Mensen weten meestal wel hoeveel geld ze maandelijks binnenkrijgen, maar niet waaraan ze het allemaal uitgeven en waarom. Hoeveel kost een verzekering en is die wel nodig? Wat kost de auto? Bestaat er recht op een toeslag van de Belastingdienst? Wat is een pensioengat? In haar nieuwste boek maakt Annemarie van Gaal haar lezers bewust van hun financiële huishouding, vraagt ze keuzes te maken en hun ogen te openen voor kansen. Annemarie van Gaal is een ‘crack’ op financieel gebied. Ze heeft zich van een alleenstaande moeder ontwikkeld tot een succesvolle ondernemer. Eerst in Rusland, waar ze een nieuwe start heeft gemaakt, daarna in Amsterdam als belegger in vastgoed, investeerder en eigenaar van een tijdschriftenuitgeverij. Ze schrijft columns in het Financieele Dagblad, werkt mee aan financiële programma’s als ‘Dragon’s den’ en ‘Ten einde raad’ en als deskundige aan ‘Een dubbeltje op zijn kant’, waarin ze gezinnen op de rand van de afgrond laat zien hoe zij nieuwe kansen kunnen pakken.
Uitgever: Nieuw Amsterdam. 176 pagina’s ISBN 978-90-4680-699-9
MARC LAMMERS
Bestel bij uw spreker ook de boeken van Nieuw Amsterdam
YES! Een crisis Je wint niet van een crisis maar van je concurrenten Marc Lammers was acht jaar lang bondscoach van de Nederlandse hockeydames. In 2004 werd niet het zilver gewonnen, maar het goud verloren. Een dieper dal maakte hij in zijn verdere loopbaan niet mee. In plaats van bij de pakken neer te zitten zette hij zich volledig in om de Olympische uitdaging gedurende de volgende vier jaar tot een goed einde te brengen. Niet vluchten, maar vechten. Een jaar na het goud van Beijing 2008 kijkt Lammers terug. Hij ziet veel gelijkenissen tussen topsport en management en leidinggeven. Zeker in tijden van crisis. Een crisis is volgens Lammers de ideale manier om te veranderen: ‘Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’. In zijn loopbaan als bondscoach verzamelde hij elf kansen die een crisis een positieve wending kunnen geven. In dit boek deelt hij ze met zijn lezers.
Uitgever: Trion Sport, 144 pagina’s. ISBN 978-90-4391-281-5
Frans Verhagen Heleen Mees Frits Spangenberg Kishore Mahbubani Henk Spaan Bart Knols Roger Scruton Annemarie van Gaal Guus Pijpers Amy Chua
LIESBETH HOP EN BAMBER DELVER De WIFI-generatie De jeugd op het mobiele internet– Vliegensvlug en vogelvrij Kinderen en jongeren zijn voortdurend online via de modernste gameconsoles en smartphones. De WIFI-generatie heeft onbeperkt toegang tot het mobiele internet, met al zijn mogelijkheden, zonder begeleiding en in totale privacy. Deze verandering komt volgens Hop en Delver, opinieleiders op het gebied van jeugd en media, razendsnel op ons af. De beschikbaarheid van mobiel internet heeft ingrijpende gevolgen voor opvoeding, onderwijs, maar ook voor overheidsregelgeving en bedrijfsvoering. ‘We weten niet wat ons is overkomen’, wanneer we niet openstaan voor deze omwenteling, menen de auteurs. “Verbod en gebod hebben geen zin meer, mediawijsheid is het sleutelwoord.”
Dominique Moïsi Hugo Borst Willem Middelkoop
Uitgeverij: HUB. 164 pagina’s. ISBN 978-90-809-0765-2
PETER FABER Rotterdam kookt over! Zestien openhartige gesprekken en vijftig verrassende recepten Peter Faber was vroeger ook zo’n jongen die op straat rondzwierf. Daarom weet hij hoe belangrijk het is dakloze jongeren weer op gang te krijgen. Maaszicht in Rotterdam biedt al 15 jaar opvang en begeleiding aan dak- en thuisloze jongeren. Ter gelegenheid daarvan verschijnt een speciaal kookboek, waarin bekende Rotterdammers (spraakmakers) de keuken ingaan met jongeren (smaakmakers). Samen bereiden ze een driegangenmenu en praten ze over het leven en de toekomst. Het resultaat is een kleurrijk boek dat inzicht geeft in de levens en interesses van deze jonge mannen en vrouwen, met als grote bonus heerlijke recepten. Prinses Margriet heeft het voorwoord geschreven. Uit de hoofdstukjes blijkt dat Jörgen Raymann, columniste Carrie, Wilfried de Jong, Mario Been, Marlies Dekkers en de andere bekende Nederlanders met veel plezier hebben meegewerkt aan het boek. Uitgever: Maaszicht, 128 pagina’s. Te bestellen voor 17,50 euro via email: j.kurvers@maaszicht.nl of via de post: Maaszicht, Antwoordnummer 30516, 3030 WB Rotterdam.
Bel Peter van den Bosch voor interessante aanbiedingen 06 290 35 649 148
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
www.nieuwamsterdam.nl
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ANNEMARIE VAN GAAL Succes Adviezen voor een financieel onbezorgd leven Mensen weten meestal wel hoeveel geld ze maandelijks binnenkrijgen, maar niet waaraan ze het allemaal uitgeven en waarom. Hoeveel kost een verzekering en is die wel nodig? Wat kost de auto? Bestaat er recht op een toeslag van de Belastingdienst? Wat is een pensioengat? In haar nieuwste boek maakt Annemarie van Gaal haar lezers bewust van hun financiële huishouding, vraagt ze keuzes te maken en hun ogen te openen voor kansen. Annemarie van Gaal is een ‘crack’ op financieel gebied. Ze heeft zich van een alleenstaande moeder ontwikkeld tot een succesvolle ondernemer. Eerst in Rusland, waar ze een nieuwe start heeft gemaakt, daarna in Amsterdam als belegger in vastgoed, investeerder en eigenaar van een tijdschriftenuitgeverij. Ze schrijft columns in het Financieele Dagblad, werkt mee aan financiële programma’s als ‘Dragon’s den’ en ‘Ten einde raad’ en als deskundige aan ‘Een dubbeltje op zijn kant’, waarin ze gezinnen op de rand van de afgrond laat zien hoe zij nieuwe kansen kunnen pakken.
Uitgever: Nieuw Amsterdam. 176 pagina’s ISBN 978-90-4680-699-9
MARC LAMMERS
Bestel bij uw spreker ook de boeken van Nieuw Amsterdam
YES! Een crisis Je wint niet van een crisis maar van je concurrenten Marc Lammers was acht jaar lang bondscoach van de Nederlandse hockeydames. In 2004 werd niet het zilver gewonnen, maar het goud verloren. Een dieper dal maakte hij in zijn verdere loopbaan niet mee. In plaats van bij de pakken neer te zitten zette hij zich volledig in om de Olympische uitdaging gedurende de volgende vier jaar tot een goed einde te brengen. Niet vluchten, maar vechten. Een jaar na het goud van Beijing 2008 kijkt Lammers terug. Hij ziet veel gelijkenissen tussen topsport en management en leidinggeven. Zeker in tijden van crisis. Een crisis is volgens Lammers de ideale manier om te veranderen: ‘Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’. In zijn loopbaan als bondscoach verzamelde hij elf kansen die een crisis een positieve wending kunnen geven. In dit boek deelt hij ze met zijn lezers.
Uitgever: Trion Sport, 144 pagina’s. ISBN 978-90-4391-281-5
Frans Verhagen Heleen Mees Frits Spangenberg Kishore Mahbubani Henk Spaan Bart Knols Roger Scruton Annemarie van Gaal Guus Pijpers Amy Chua
LIESBETH HOP EN BAMBER DELVER De WIFI-generatie De jeugd op het mobiele internet– Vliegensvlug en vogelvrij Kinderen en jongeren zijn voortdurend online via de modernste gameconsoles en smartphones. De WIFI-generatie heeft onbeperkt toegang tot het mobiele internet, met al zijn mogelijkheden, zonder begeleiding en in totale privacy. Deze verandering komt volgens Hop en Delver, opinieleiders op het gebied van jeugd en media, razendsnel op ons af. De beschikbaarheid van mobiel internet heeft ingrijpende gevolgen voor opvoeding, onderwijs, maar ook voor overheidsregelgeving en bedrijfsvoering. ‘We weten niet wat ons is overkomen’, wanneer we niet openstaan voor deze omwenteling, menen de auteurs. “Verbod en gebod hebben geen zin meer, mediawijsheid is het sleutelwoord.”
Dominique Moïsi Hugo Borst Willem Middelkoop
Uitgeverij: HUB. 164 pagina’s. ISBN 978-90-809-0765-2
PETER FABER Rotterdam kookt over! Zestien openhartige gesprekken en vijftig verrassende recepten Peter Faber was vroeger ook zo’n jongen die op straat rondzwierf. Daarom weet hij hoe belangrijk het is dakloze jongeren weer op gang te krijgen. Maaszicht in Rotterdam biedt al 15 jaar opvang en begeleiding aan dak- en thuisloze jongeren. Ter gelegenheid daarvan verschijnt een speciaal kookboek, waarin bekende Rotterdammers (spraakmakers) de keuken ingaan met jongeren (smaakmakers). Samen bereiden ze een driegangenmenu en praten ze over het leven en de toekomst. Het resultaat is een kleurrijk boek dat inzicht geeft in de levens en interesses van deze jonge mannen en vrouwen, met als grote bonus heerlijke recepten. Prinses Margriet heeft het voorwoord geschreven. Uit de hoofdstukjes blijkt dat Jörgen Raymann, columniste Carrie, Wilfried de Jong, Mario Been, Marlies Dekkers en de andere bekende Nederlanders met veel plezier hebben meegewerkt aan het boek. Uitgever: Maaszicht, 128 pagina’s. Te bestellen voor 17,50 euro via email: j.kurvers@maaszicht.nl of via de post: Maaszicht, Antwoordnummer 30516, 3030 WB Rotterdam.
Bel Peter van den Bosch voor interessante aanbiedingen 06 290 35 649 148
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
www.nieuwamsterdam.nl
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E YOUSSEF AZGHARI
MOHIBA KHALIL EN BRIGITTE VAN MEURS
Aan de slag met diversiteit Effectief communiceren met verschillende culturen
De schreeuw van een kind De bevlogen strijd van een unieke vrouw
Dit boek geeft beroepskrachten in de dienstverlening concrete handvatten om beter om te gaan met diversiteit. Azghari maakt zowel de verschillen als de overeenkomsten helder in het denken en doen van mensen met diverse culturele achtergronden. Aan de hand van een brugmodel en een aantal casussen laat de auteur zien hoe het nieuwe diversiteitsdenken in de praktijk toepasbaar is, met als resultaat geslaagde, cultuurbepaalde communicatie.
Het levensverhaal van de Arabische dichteres Mohiba Khalil, die opgroeide als katholieke Palestijnse in het door oorlogen geteisterde Israël. Hoewel ze daardoor al vroeg haar onschuld verloor, koos ze nooit partij. Later emigreerde ze naar Nederland, waar ze door de totaal andere cultuur moeite had te aarden. In dit boek legt zij genadeloos haar vinger op de zere plek van onze Westerse ‘beschaving’en vraagt ze zich af hoe beschaafd die eigenlijk wel is.
Uitgeverij: Nelissen. 166 pagina’s. ISBN 978-90-244-1834-3
Uitgeverij: Karakter. 240 pagina’s. ISBN 978-90-611-2837-3
MICHEL HOUELLEBECQ & BERNARD-HENRI LÉVY
LEEN ZEVENBERGEN
Publieke vijanden Een steekspel in brieven
’t Is groen en groen en groener wordt het niet
De een heeft naam gemaakt als schrijver van grimmige romans, waarin hij de mens neerzet als een wreed, egoïstisch dier. De ander reist als filosoof de wereld rond als voorvechter van de mensenrechten. Alleen daarom is het bijzonder dat ze met elkaar zijn gaan corresponderen. Hoewel de toon hoffelijk blijft sparen ze elkaar niet. Persoonlijke herinneringen, levensbeschouwelijke stellingnamen en literaire voorkeuren zijn stof voor een intrigerend steekspel.
Leen Zevenbergen roept al jaren op tot meer creativiteit en ondernemerschap, waardoor werken bovendien leuker en inspirerender wordt. In dit boek, opvolger van de bestseller ‘En nu laat ik mijn baard staan’, beschrijft hij hoe dat moet. Hij geeft vele aansprekende voorbeelden van manieren waarop veranderingen tot stand zijn te brengen en zet zijn lezers daarmee aan tot daden. Alle lichten staan volgens Zevenbergen op groen.
Uitgever: De Geus & De Arbeiderspers. 342 pagina’s. ISBN 978-90-295-71`53-1.
Uitgever: Business Contact. 223 pagina’s. ISBN 978-90-470-0282-6
DIEDERICK VAN THIEL
HAN VAN DER HORST
Got EQ? Cool!
Schep vreugde in ’t leven, zet de zorgen aan de kant Levenslessen uit de Grote Depressie
In de slag om de consument zijn belevingsmerken zoals Apple, Harley Davidson en Gucci de grote winnaars. Dat komt omdat ze ‘cool’ zijn. Belevingsmerken vertellen een authentiek en overtuigend verhaal, waarin mensen zichzelf herkennen en dat leidend is voor alle bedrijfsprocessen en klantcontactmomenten. Het is dé kritieke succesfactor in de eeuw van de consument. Van Thiel onthult het geheim van belevingsmarketing en vertelt ondernemers, managers en marketeers hoe ze hun merk(en) ‘cool’ kunnen maken. Uitgeverij: Pearson Education. 174 pagina’s (Engelstalig). ISBN 978-90-430-1800-5
150
Tijdens de crisis van 1929 lieten wij ons ook niet kisten. 'Schep vreugde in het leven' biedt inspiratie voor onze tijd. In een meeslepend verhaal, gelardeerd met honderden treffende beelden, schildert Van der Horst een samenleving die op vele manieren de crisis te lijf ging en er ook nog - als het zo uitkwam en dat was váák - een vrolijk lied bij zong. Van veel onvergetelijke nummers is de tekst opgenomen. Uitgeverij: Scriptum. 192 pagina’s. ISBN: 978-90-559-667-9
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E YOUSSEF AZGHARI
MOHIBA KHALIL EN BRIGITTE VAN MEURS
Aan de slag met diversiteit Effectief communiceren met verschillende culturen
De schreeuw van een kind De bevlogen strijd van een unieke vrouw
Dit boek geeft beroepskrachten in de dienstverlening concrete handvatten om beter om te gaan met diversiteit. Azghari maakt zowel de verschillen als de overeenkomsten helder in het denken en doen van mensen met diverse culturele achtergronden. Aan de hand van een brugmodel en een aantal casussen laat de auteur zien hoe het nieuwe diversiteitsdenken in de praktijk toepasbaar is, met als resultaat geslaagde, cultuurbepaalde communicatie.
Het levensverhaal van de Arabische dichteres Mohiba Khalil, die opgroeide als katholieke Palestijnse in het door oorlogen geteisterde Israël. Hoewel ze daardoor al vroeg haar onschuld verloor, koos ze nooit partij. Later emigreerde ze naar Nederland, waar ze door de totaal andere cultuur moeite had te aarden. In dit boek legt zij genadeloos haar vinger op de zere plek van onze Westerse ‘beschaving’en vraagt ze zich af hoe beschaafd die eigenlijk wel is.
Uitgeverij: Nelissen. 166 pagina’s. ISBN 978-90-244-1834-3
Uitgeverij: Karakter. 240 pagina’s. ISBN 978-90-611-2837-3
MICHEL HOUELLEBECQ & BERNARD-HENRI LÉVY
LEEN ZEVENBERGEN
Publieke vijanden Een steekspel in brieven
’t Is groen en groen en groener wordt het niet
De een heeft naam gemaakt als schrijver van grimmige romans, waarin hij de mens neerzet als een wreed, egoïstisch dier. De ander reist als filosoof de wereld rond als voorvechter van de mensenrechten. Alleen daarom is het bijzonder dat ze met elkaar zijn gaan corresponderen. Hoewel de toon hoffelijk blijft sparen ze elkaar niet. Persoonlijke herinneringen, levensbeschouwelijke stellingnamen en literaire voorkeuren zijn stof voor een intrigerend steekspel.
Leen Zevenbergen roept al jaren op tot meer creativiteit en ondernemerschap, waardoor werken bovendien leuker en inspirerender wordt. In dit boek, opvolger van de bestseller ‘En nu laat ik mijn baard staan’, beschrijft hij hoe dat moet. Hij geeft vele aansprekende voorbeelden van manieren waarop veranderingen tot stand zijn te brengen en zet zijn lezers daarmee aan tot daden. Alle lichten staan volgens Zevenbergen op groen.
Uitgever: De Geus & De Arbeiderspers. 342 pagina’s. ISBN 978-90-295-71`53-1.
Uitgever: Business Contact. 223 pagina’s. ISBN 978-90-470-0282-6
DIEDERICK VAN THIEL
HAN VAN DER HORST
Got EQ? Cool!
Schep vreugde in ’t leven, zet de zorgen aan de kant Levenslessen uit de Grote Depressie
In de slag om de consument zijn belevingsmerken zoals Apple, Harley Davidson en Gucci de grote winnaars. Dat komt omdat ze ‘cool’ zijn. Belevingsmerken vertellen een authentiek en overtuigend verhaal, waarin mensen zichzelf herkennen en dat leidend is voor alle bedrijfsprocessen en klantcontactmomenten. Het is dé kritieke succesfactor in de eeuw van de consument. Van Thiel onthult het geheim van belevingsmarketing en vertelt ondernemers, managers en marketeers hoe ze hun merk(en) ‘cool’ kunnen maken. Uitgeverij: Pearson Education. 174 pagina’s (Engelstalig). ISBN 978-90-430-1800-5
150
Tijdens de crisis van 1929 lieten wij ons ook niet kisten. 'Schep vreugde in het leven' biedt inspiratie voor onze tijd. In een meeslepend verhaal, gelardeerd met honderden treffende beelden, schildert Van der Horst een samenleving die op vele manieren de crisis te lijf ging en er ook nog - als het zo uitkwam en dat was váák - een vrolijk lied bij zong. Van veel onvergetelijke nummers is de tekst opgenomen. Uitgeverij: Scriptum. 192 pagina’s. ISBN: 978-90-559-667-9
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ROLAND VAN KRALINGEN
PETER MURPHY EN ROGIER OFFERHAUS
Superbrands Merken en markten van morgen
De excellerende sportcoach
met Hein Vergeer
Dit boek geeft de handvatten die nodig zijn om als coach het hoogste niveau te bereiken. Murphy en Offerhaus laten het pad zien waarop het ogenschijnlijk onmogelijke mogelijk wordt gemaakt aan de hand van een verhaal over de loopbanen van twee fictieve coaches. Lezers komen alle mogelijkheden, uitdagingen, valkuilen en oplossingen tegen die de route naar excelleren in hoge mate beinvloeden. Topcoaches delen in elk hoofdstuk hun eigen praktijkervaringen met onder meer de start van het nieuwe, ontkenning, angst, boosheid, onderhandelen, acceptatie, verbinding en de zone.
Deze uitgave geeft een groot aantal visies en meningen over het moderne merk als fenomeen en kijkt naar toekomstige ontwikkelingen. In ‘Superbrands’ legt Van Kralingen verbindingen met businesstheorieën en modellen van onder anderen Porter, Prahalad en Hamel en Tracey en Wiersma. Door het grote aantal voorbeelden is het boek zeer praktijkgericht. Uitgever: Samsom. 379 pagina’s. ISBN 978-90-267-2960-7
PAUL DE CHAUVIGNY DE BLOT S.J. IN GESPREK MET PETRA PRONK
Uitgeverij: Arko Sports Media. 221 pagina’s. ISBN: 978-90-547-2112-3
Business spiritualiteit Business spiritualiteit is volgens hoogleraar De Blot een serieus alternatief voor de wijdverbreide managementstijl die alleen uit is op winst, marktwerking en efficiëntie. Het is, vertelt hij in dit portret aan journaliste Petra Pronk, een model waarin een vruchtbare wisselwerking ontstaat tussen idealisme en realisme. Toegevoegde waarde is het resultaat. Vakmanschap is van belang, samenwerking onontbeerlijk.
Fier Denkwerk
www.fierdenkwerk.nl
JEF STAES Mijn manager is een held’ en ‘Mijn organisatie is een oerwoud In ‘Mijn manager is e en held’ geeft Staes, speciaal voor wie de snel veranderende wereld ziet als een unieke kans, inzicht in de werking van organisaties waar leren, verandering en innovaties deel uitmaken van het dna. In ‘Mijn organisatie is een oerwoud’ laat hij zien hoe je een omgeving moet scheppen waarin nieuwe ideeën zich makkelijker doorzetten en vermenigvuldigen en je het innovatievermogen van de organisatie, de teams en de medewerkers verhoogt. Staes beantwoordt de vragen waarmee (top) managers worstelen.
Uitgever: Ten Have. 184 pagina’s. ISBN 978-90-259-5792-6
PACELLE VAN GOETHEM IJs verkopen aan eskimo’s Leer je invloed vergroten en onzichtbaar overtuigen Iedereen kan overtuigen. Van kinds af aan leren we zaken voor elkaar te krijgen. Eerst bij weerbarstige ouders, later bij vrienden en andere leveranciers van spullen, aandacht en liefde. Maar soms lukt het niet. Pacelle Van Goethem legt in haar boek uit hoe invloed werkt en hoe mensen voor ideeën te winnen zijn. Theorie en bewezen methoden heeft ze gebundeld. Van neurofysiologie tot marketing, van psychologie tot taalhypnose en van stembeheersing tot theater. Kortom: leer van Bill Clinton en uw kind, van Mr. Spock, Christiane Amanpour en Top Gear’.
Uitgever: Scriptum en Lannoo Campus. 196 en 176 pagina’s. ISBN ‘Held’ 978-90-774-3229-7 ISBN ‘Oerwoud’ 978-90-209-7186-6
ROB FIJLSTRA EN HARRY WULLINGS Nooit meer sjoemelen Een remedie tegen achterdocht, cynisme en machteloosheid
Uitgeverij: Business Contact. 192 pagina’s. ISBN 978-90-470-0183-6
Onze wereld snakt in deze tijd, waarin voorspoed en succes niet langer vanzelfsprekend zijn, naar zuiverheid en terugkeer van vertrouwen tussen mensen en organisaties. Zaken doen zonder streken, bezielde politiek zonder gesjoemel, mensen die verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen handelen. Authentiek handelen is volgens de auteurs het enig duurzame antwoord op de turbulente tijd waarin we leven. Uitgever: Scriptum. 160 pagina’s. ISBN 978-90-5594-699-0
152
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Een succesvolle profilering van een product, dienst, merk of bedrijf, vraagt om een aanpak die tegelijkertijd traffic en trouw genereert. Fier DeNkWerk is dé specialist in het ontwikkelen van creatieve, innovatieve marketingconcepten. Én nog belangrijker, het omzetten van deze ideeën naar de praktijk. Het gaat om de toepassing, de implementatie, het rendement. Wilt u oprecht innoveren en groeien? ‘eeN Fier staaLtje DeNkWerk’ kan de oplossing bieden.
lezingen:
het bOek
* motivatie/inspiratie * teambuilding * veranderings- en bedrijfsprocessen * communicatie * omgaan met tegenslagen * doelstellingen behalen Dagv o o rzit t er / pres en tato r www.speakersacademy.nl
‘De WiL Om te WiNNeN’ Succes
lijkt vanzelfsprekend. In zijn boek ‘De wil om te winnen’ laat Hein zien dat niets minder waar is. Je moet veel tegenslagen overwinnen om succesvol te worden.
Projecten met maatschappelijke “Als je hard werkt voor je resultaten, mag je er ook van
De wil om te winnen is een onmisbare voorwaarde voor duurzaam succes. Dat wil Hein graag met u delen. Het is daarom ook de titel en de rode draad voor dit boek (reeds 20.000 verkocht).
genieten. Dat is goed voor de balans.”
Diverse concepten welke de bewustwording prikkelen en middels preventie aan oplossingen werken:
Gezond Leven
Bewustwording creëren van voedings- en bewegingspatronen
Five-to-Fit Gegarandeerd verlagen ziekteverzuim
Fitste school van Nederland Bewust omgaan met beweging en voeding (voor de basisscholen) reeuwijkse poort 216 2811 mz reeuwijk t +31 (0)182 30 34 44 info@fierdenkwerk.nl
www.fierdenkwerk.nl
NetWork-Out B2B netwerk bijeenkomsten op basis van lifestyle
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E ROLAND VAN KRALINGEN
PETER MURPHY EN ROGIER OFFERHAUS
Superbrands Merken en markten van morgen
De excellerende sportcoach
met Hein Vergeer
Dit boek geeft de handvatten die nodig zijn om als coach het hoogste niveau te bereiken. Murphy en Offerhaus laten het pad zien waarop het ogenschijnlijk onmogelijke mogelijk wordt gemaakt aan de hand van een verhaal over de loopbanen van twee fictieve coaches. Lezers komen alle mogelijkheden, uitdagingen, valkuilen en oplossingen tegen die de route naar excelleren in hoge mate beinvloeden. Topcoaches delen in elk hoofdstuk hun eigen praktijkervaringen met onder meer de start van het nieuwe, ontkenning, angst, boosheid, onderhandelen, acceptatie, verbinding en de zone.
Deze uitgave geeft een groot aantal visies en meningen over het moderne merk als fenomeen en kijkt naar toekomstige ontwikkelingen. In ‘Superbrands’ legt Van Kralingen verbindingen met businesstheorieën en modellen van onder anderen Porter, Prahalad en Hamel en Tracey en Wiersma. Door het grote aantal voorbeelden is het boek zeer praktijkgericht. Uitgever: Samsom. 379 pagina’s. ISBN 978-90-267-2960-7
PAUL DE CHAUVIGNY DE BLOT S.J. IN GESPREK MET PETRA PRONK
Uitgeverij: Arko Sports Media. 221 pagina’s. ISBN: 978-90-547-2112-3
Business spiritualiteit Business spiritualiteit is volgens hoogleraar De Blot een serieus alternatief voor de wijdverbreide managementstijl die alleen uit is op winst, marktwerking en efficiëntie. Het is, vertelt hij in dit portret aan journaliste Petra Pronk, een model waarin een vruchtbare wisselwerking ontstaat tussen idealisme en realisme. Toegevoegde waarde is het resultaat. Vakmanschap is van belang, samenwerking onontbeerlijk.
Fier Denkwerk
www.fierdenkwerk.nl
JEF STAES Mijn manager is een held’ en ‘Mijn organisatie is een oerwoud In ‘Mijn manager is e en held’ geeft Staes, speciaal voor wie de snel veranderende wereld ziet als een unieke kans, inzicht in de werking van organisaties waar leren, verandering en innovaties deel uitmaken van het dna. In ‘Mijn organisatie is een oerwoud’ laat hij zien hoe je een omgeving moet scheppen waarin nieuwe ideeën zich makkelijker doorzetten en vermenigvuldigen en je het innovatievermogen van de organisatie, de teams en de medewerkers verhoogt. Staes beantwoordt de vragen waarmee (top) managers worstelen.
Uitgever: Ten Have. 184 pagina’s. ISBN 978-90-259-5792-6
PACELLE VAN GOETHEM IJs verkopen aan eskimo’s Leer je invloed vergroten en onzichtbaar overtuigen Iedereen kan overtuigen. Van kinds af aan leren we zaken voor elkaar te krijgen. Eerst bij weerbarstige ouders, later bij vrienden en andere leveranciers van spullen, aandacht en liefde. Maar soms lukt het niet. Pacelle Van Goethem legt in haar boek uit hoe invloed werkt en hoe mensen voor ideeën te winnen zijn. Theorie en bewezen methoden heeft ze gebundeld. Van neurofysiologie tot marketing, van psychologie tot taalhypnose en van stembeheersing tot theater. Kortom: leer van Bill Clinton en uw kind, van Mr. Spock, Christiane Amanpour en Top Gear’.
Uitgever: Scriptum en Lannoo Campus. 196 en 176 pagina’s. ISBN ‘Held’ 978-90-774-3229-7 ISBN ‘Oerwoud’ 978-90-209-7186-6
ROB FIJLSTRA EN HARRY WULLINGS Nooit meer sjoemelen Een remedie tegen achterdocht, cynisme en machteloosheid
Uitgeverij: Business Contact. 192 pagina’s. ISBN 978-90-470-0183-6
Onze wereld snakt in deze tijd, waarin voorspoed en succes niet langer vanzelfsprekend zijn, naar zuiverheid en terugkeer van vertrouwen tussen mensen en organisaties. Zaken doen zonder streken, bezielde politiek zonder gesjoemel, mensen die verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen handelen. Authentiek handelen is volgens de auteurs het enig duurzame antwoord op de turbulente tijd waarin we leven. Uitgever: Scriptum. 160 pagina’s. ISBN 978-90-5594-699-0
152
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Een succesvolle profilering van een product, dienst, merk of bedrijf, vraagt om een aanpak die tegelijkertijd traffic en trouw genereert. Fier DeNkWerk is dé specialist in het ontwikkelen van creatieve, innovatieve marketingconcepten. Én nog belangrijker, het omzetten van deze ideeën naar de praktijk. Het gaat om de toepassing, de implementatie, het rendement. Wilt u oprecht innoveren en groeien? ‘eeN Fier staaLtje DeNkWerk’ kan de oplossing bieden.
lezingen:
het bOek
* motivatie/inspiratie * teambuilding * veranderings- en bedrijfsprocessen * communicatie * omgaan met tegenslagen * doelstellingen behalen Dagv o o rzit t er / pres en tato r www.speakersacademy.nl
‘De WiL Om te WiNNeN’ Succes
lijkt vanzelfsprekend. In zijn boek ‘De wil om te winnen’ laat Hein zien dat niets minder waar is. Je moet veel tegenslagen overwinnen om succesvol te worden.
Projecten met maatschappelijke “Als je hard werkt voor je resultaten, mag je er ook van
De wil om te winnen is een onmisbare voorwaarde voor duurzaam succes. Dat wil Hein graag met u delen. Het is daarom ook de titel en de rode draad voor dit boek (reeds 20.000 verkocht).
genieten. Dat is goed voor de balans.”
Diverse concepten welke de bewustwording prikkelen en middels preventie aan oplossingen werken:
Gezond Leven
Bewustwording creëren van voedings- en bewegingspatronen
Five-to-Fit Gegarandeerd verlagen ziekteverzuim
Fitste school van Nederland Bewust omgaan met beweging en voeding (voor de basisscholen) reeuwijkse poort 216 2811 mz reeuwijk t +31 (0)182 30 34 44 info@fierdenkwerk.nl
www.fierdenkwerk.nl
NetWork-Out B2B netwerk bijeenkomsten op basis van lifestyle
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E CHINA ERIC MECKING Het drama van 1918 - Over de Spaanse griep en de zoektocht naar virus en vaccin Deflatie in aantocht - Historische achtergronden van de kredietcrisis en de komende grote depressie
Chinese sleutels voor westers zakelijk succes
De Spaanse griep van 1918 eiste 50 miljoen mensenlevens. Anders gezegd: het virus doodde binnen 24 weken tweemaal zoveel mensen als het aidsvirus in de afgelopen 24 jaar. In 1920 verdween de pandemie net zo snel als ze was opgekomen. Ook de smetstof was weg, waardoor studie naar het virus vrijwel onmogelijk leek. 'Het drama van 1918' beschrijft de pogingen van wetenschappers dit mysterie op te lossen. In de eerste editie van 'Deflatie in aantocht' (2005) heeft historicus Mecking het onheil van 2007 en 2008 al uitgetekend. In een nieuwe, geactualiseerde uitgave zet hij helder uiteen dat we met de huidige kredietcris aan het begin staan van de grootste economische terugval sinds de jaren 30. Hij verwacht een nieuwe depressie, die er samen met de vergrijzing voor zorgt dat onze pensioenen en andere verworvenheden van de welvaartsstaat in het gedrang komen. Eerst legt hij uit wat de beurskrach van 1929 en de Grote Depressie werkelijk inhielden en hoe die zijn te vergelijken met de 'nieuwe economie', het uiteenspatten van de internetbunnel in 2000 en de daling van de huizenprijzen in de VS, die leidde tot de huidige crisis. Uitgever: Mets & Schilt. 221 pagina's ('Drama van 1918') en 254 pagina's ('Deflatie'). ISBN 978-90-5330-539-3 ('Drama van 1918') ISBN 978-90-5330-644-4 ('Deflatie')
DANY JACOBS, BEN DANKBAAR EN FRANK POT
GIJS VAN WULFEN
MAAK er meer van Ondernemershandboek van de concurrentiekracht in de maakindustrie
Nieuwe producten bedenken De effectieve VOORT innovatiemethode
Dit boek richt zich op ondernemers van nog relatief kleine bedrijven in de maakindustrie die willen doorgroeien, en op hun medewerkers die betrokken zijn bij de realisatie daarvan. Het doorloopt de belangrijkste bedrijfsprocessen, stelt daarbij dringende vragen en biedt vele bruikbare tips. 'MAAK er meer van' is tot stand gekomen op basis van discussies in een aantal werkgroepen van de Stichting Industriebeleid en Communicatie (SIC). De hoogleraren Dany Jacobs, Ben Dankbaar en Frank Pot maakten daar vervolgens een handboek van dat van commentaar is voorzien door proeflezers uit zowel de wetenschap als de doelgroep van maakindustrieondernemers.
Dit boek biedt een oplossing voor iedereen die nieuwe producten en diensten wil ontwikkelen. Het verbindt de dagelijkse ‘in the box’managementpraktijk effectief met ‘outside the box’-creativiteit. De aanpak bestaat uit een stappenplan waarmee in twintig weken aantrekkelijke productideeën zijn te ontwikkelen en uit te werken. De innovatiemethode heet VOORT (Vertrekken, Ontdekken, Ontwikkelen, Reflecteren en Terugkeren). Het boek is ook zeer geschikt als naslagwerk en inspiratiebron. Uitgeverij: Pearson Education. 296 pagina’s. ISBN: 978-90-430-1774-9
Uitgeverij: Pearson Education. 128 pagina’s. ISBN: 978-90-430-1862-3
LENETTE SCHUIJT Met ziel en zakelijkheid
D
Annette Nijs MSc. MBA
Dat de Chinese manier van zakendoen anders is dan onze westerse, is geen verassing. Dat Chinese ondernemers een aantal cruciale sleutels in handen hebben voor zakelijk succes - ook voor ons in het Westen – lijkt minder voor de hand liggend. Vrij ondernemerschap in China is immers een relatief nieuw verschijnsel. Toch is het zo. Fan Gong, een van China’s meest vooraanstaande economen, ging er anno 2008 vanuit dat 70 procent van het Chinese BNP voortkwam uit de particuliere sector. Chinese CEO’s en ondernemers zijn zeer ambitieus. Zij dromen niet alleen van het veroveren van een toppositie in de wereld, ze gaan er echt voor. En vaak genoeg met succes. Haier en Huawei prijken inmiddels op de wereldlijst van ’s werelds meest geliefde werkgevers. Sinopec, Bank of China en Shanghai Automotives zijn samen met 25 andere Chinese multinations doorgedrongen in de Fortune Global 500. Het gezaghebbende tijdschrift Forbes publiceert elk jaar de ranglijst van China’s honderd rijkste ondernemers. Liu Yongxing, Liu Yonghao en hun broers – ofwel de gebroeders Hope – prijken in de top hiervan. Zij brachten de
JOOST JOLINK, FRITZ KORTEN EN THOMAS VERHIEL
Hedendaagse leiders staan voor de uitdaging hun mensen aan te sturen met ziel en zakelijkheid. Dat betekent dat ze richting moeten geven, maar ook inspelen op verwachtingen van markt en maatschappij. Soms zijn dit tegenstrijdige eisen. Het risico bestaat dat het een wordt opgeofferd aan het andere. Of dat leiders proberen om alles tegelijk te zijn. Het vertrekpunt van het boek zijn de dilemma's die leidinggevenden tegenkomen bij het hanteren van dergelijke paradoxen. Paradoxen vragen om bezinning op concepten, die met een dagelijkse manier van denken niet te verenigen zijn. Het doordenken van die concepten leidt tot inzicht op een ander niveau. Schuijt wisselt6 filosofische beschouwingen af met concrete voorbeelden uit organisaties.
Jongleren met talent
Uitgeverij: Scriptum. 276 pagina’s. ISBN: 978-90-559-4625-9
154
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Een boek voor managers en HR-professionals die te maken hebben met Generatie Y of verantwoordelijk zijn voor (jong) talentbeheer en bijbehorende programma’s. Zij vinden in dit boek inzichten met betrekking tot de kenmerken, behoeften en beweegredenen van de Generatie Y; oplossingsrichtingen om optimaal gebruik te maken van jong talent; praktische handvatten voor de totstandkoming van succesvol Jong Talent Management. Uitgeverij: Scriptum. 240 pagina’s. ISBN: 978-90-559-4648-8
“Het is beter om een kaars aan te steken dan de donkerte te vervloeken.” omzet van hun ‘Hope Group’ in twintig jaar tijd van niets naar meer dan één miljard euro. Op zijn eigen thuismarkt in China heeft sportheld en ondernemer LiNing grote merken als Nike en Adidas achter zich gelaten. Hij probeert nu hetzelfde te doen in de rest van de wereld. De eeuwenoude tradities van het Chinese confucianisme, taoïsme en boeddhisme staan aan de bakermat van dit succes.
en intuïtie in plaats van strategie en doelstellingen voeren de boventoon bij het nemen van beslissigen. De negatieve connotatie van ‘complex’ bij westerlingen (moeilijk, lastig, vervelend) kennen de Chinezen niet. Chinezen zien complexiteit als een teken van rijpheid, sofisticatie, kansen en alomvattendheid. Het boeddhisme in China heeft een andere kwaliteit opgeleverd bij veel Chinese topmanagers, maar ook bij het middenmanagement: diepe zelfreflectie en de wereld om je heen proberen te begrijpen. ‘Het is beter om een kaars aan te steken dan de donkerte te vervloeken’, zo luidt een Chinees spreekwoord dat aangeeft dat je beter bij jezelf te rade kunt gaan dan anderen de schuld te geven.
ISBN 9789072219473 prijs: € 27,50 Uitgeverij Thoeris Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl In de genen van de Chinezen ligt een confuciaanse manier van leiderschap besloten. Chinezen vinden dat één individu niet veel kan bereiken in een bedrijf: dat doe je met elkaar. Leiders worden als arrogant gezien wanneer ze alle krediet voor het succes van een bedrijf naar zich toe trekken. Sterke Chinese leiders gedragen zich als gentlemen: bescheiden, geduldig, tolerant en voortdurend verschillende belangen afwegend. Voor veel CEO’s geldt dat hun positie het voorrecht geeft van sociale verantwoordelijkheid en daarmee sociale erkenning: ‘Als je in de gelegenheid bent om een druppel water toe te voegen aan het glas van China’s ontwikkeling moet je dat ook doen’. Het taoïsme geeft de Chinese zakenmensen een voorsprong in het omgaan met de complexiteit en de stroom van constante veranderingen in de wereld om ons heen. Hij of zij beweegt mee met de stroom, Ervaringen
155 50
ACADEMY® ACADEMY®MAGAZINE MAGAZINE/ /NAJAAR NAJAAR2009 2009
Kennis van dit soort Chinese tradities is onontbeerlijk om de opkomende competitie van Chinese bedrijven, straks ook in ons eigen Nederland, aan te gaan.
Fotografie: Roy Beusker
Annette Nijs is auteur van het boek CHINA MET ANDERE OGEN. annettenijs@speakersacademy.eu
S P E A K E R S A C A D E M Y® B O O K S T O R E CHINA ERIC MECKING Het drama van 1918 - Over de Spaanse griep en de zoektocht naar virus en vaccin Deflatie in aantocht - Historische achtergronden van de kredietcrisis en de komende grote depressie
Chinese sleutels voor westers zakelijk succes
De Spaanse griep van 1918 eiste 50 miljoen mensenlevens. Anders gezegd: het virus doodde binnen 24 weken tweemaal zoveel mensen als het aidsvirus in de afgelopen 24 jaar. In 1920 verdween de pandemie net zo snel als ze was opgekomen. Ook de smetstof was weg, waardoor studie naar het virus vrijwel onmogelijk leek. 'Het drama van 1918' beschrijft de pogingen van wetenschappers dit mysterie op te lossen. In de eerste editie van 'Deflatie in aantocht' (2005) heeft historicus Mecking het onheil van 2007 en 2008 al uitgetekend. In een nieuwe, geactualiseerde uitgave zet hij helder uiteen dat we met de huidige kredietcris aan het begin staan van de grootste economische terugval sinds de jaren 30. Hij verwacht een nieuwe depressie, die er samen met de vergrijzing voor zorgt dat onze pensioenen en andere verworvenheden van de welvaartsstaat in het gedrang komen. Eerst legt hij uit wat de beurskrach van 1929 en de Grote Depressie werkelijk inhielden en hoe die zijn te vergelijken met de 'nieuwe economie', het uiteenspatten van de internetbunnel in 2000 en de daling van de huizenprijzen in de VS, die leidde tot de huidige crisis. Uitgever: Mets & Schilt. 221 pagina's ('Drama van 1918') en 254 pagina's ('Deflatie'). ISBN 978-90-5330-539-3 ('Drama van 1918') ISBN 978-90-5330-644-4 ('Deflatie')
DANY JACOBS, BEN DANKBAAR EN FRANK POT
GIJS VAN WULFEN
MAAK er meer van Ondernemershandboek van de concurrentiekracht in de maakindustrie
Nieuwe producten bedenken De effectieve VOORT innovatiemethode
Dit boek richt zich op ondernemers van nog relatief kleine bedrijven in de maakindustrie die willen doorgroeien, en op hun medewerkers die betrokken zijn bij de realisatie daarvan. Het doorloopt de belangrijkste bedrijfsprocessen, stelt daarbij dringende vragen en biedt vele bruikbare tips. 'MAAK er meer van' is tot stand gekomen op basis van discussies in een aantal werkgroepen van de Stichting Industriebeleid en Communicatie (SIC). De hoogleraren Dany Jacobs, Ben Dankbaar en Frank Pot maakten daar vervolgens een handboek van dat van commentaar is voorzien door proeflezers uit zowel de wetenschap als de doelgroep van maakindustrieondernemers.
Dit boek biedt een oplossing voor iedereen die nieuwe producten en diensten wil ontwikkelen. Het verbindt de dagelijkse ‘in the box’managementpraktijk effectief met ‘outside the box’-creativiteit. De aanpak bestaat uit een stappenplan waarmee in twintig weken aantrekkelijke productideeën zijn te ontwikkelen en uit te werken. De innovatiemethode heet VOORT (Vertrekken, Ontdekken, Ontwikkelen, Reflecteren en Terugkeren). Het boek is ook zeer geschikt als naslagwerk en inspiratiebron. Uitgeverij: Pearson Education. 296 pagina’s. ISBN: 978-90-430-1774-9
Uitgeverij: Pearson Education. 128 pagina’s. ISBN: 978-90-430-1862-3
LENETTE SCHUIJT Met ziel en zakelijkheid
D
Annette Nijs MSc. MBA
Dat de Chinese manier van zakendoen anders is dan onze westerse, is geen verassing. Dat Chinese ondernemers een aantal cruciale sleutels in handen hebben voor zakelijk succes - ook voor ons in het Westen – lijkt minder voor de hand liggend. Vrij ondernemerschap in China is immers een relatief nieuw verschijnsel. Toch is het zo. Fan Gong, een van China’s meest vooraanstaande economen, ging er anno 2008 vanuit dat 70 procent van het Chinese BNP voortkwam uit de particuliere sector. Chinese CEO’s en ondernemers zijn zeer ambitieus. Zij dromen niet alleen van het veroveren van een toppositie in de wereld, ze gaan er echt voor. En vaak genoeg met succes. Haier en Huawei prijken inmiddels op de wereldlijst van ’s werelds meest geliefde werkgevers. Sinopec, Bank of China en Shanghai Automotives zijn samen met 25 andere Chinese multinations doorgedrongen in de Fortune Global 500. Het gezaghebbende tijdschrift Forbes publiceert elk jaar de ranglijst van China’s honderd rijkste ondernemers. Liu Yongxing, Liu Yonghao en hun broers – ofwel de gebroeders Hope – prijken in de top hiervan. Zij brachten de
JOOST JOLINK, FRITZ KORTEN EN THOMAS VERHIEL
Hedendaagse leiders staan voor de uitdaging hun mensen aan te sturen met ziel en zakelijkheid. Dat betekent dat ze richting moeten geven, maar ook inspelen op verwachtingen van markt en maatschappij. Soms zijn dit tegenstrijdige eisen. Het risico bestaat dat het een wordt opgeofferd aan het andere. Of dat leiders proberen om alles tegelijk te zijn. Het vertrekpunt van het boek zijn de dilemma's die leidinggevenden tegenkomen bij het hanteren van dergelijke paradoxen. Paradoxen vragen om bezinning op concepten, die met een dagelijkse manier van denken niet te verenigen zijn. Het doordenken van die concepten leidt tot inzicht op een ander niveau. Schuijt wisselt6 filosofische beschouwingen af met concrete voorbeelden uit organisaties.
Jongleren met talent
Uitgeverij: Scriptum. 276 pagina’s. ISBN: 978-90-559-4625-9
154
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Een boek voor managers en HR-professionals die te maken hebben met Generatie Y of verantwoordelijk zijn voor (jong) talentbeheer en bijbehorende programma’s. Zij vinden in dit boek inzichten met betrekking tot de kenmerken, behoeften en beweegredenen van de Generatie Y; oplossingsrichtingen om optimaal gebruik te maken van jong talent; praktische handvatten voor de totstandkoming van succesvol Jong Talent Management. Uitgeverij: Scriptum. 240 pagina’s. ISBN: 978-90-559-4648-8
“Het is beter om een kaars aan te steken dan de donkerte te vervloeken.” omzet van hun ‘Hope Group’ in twintig jaar tijd van niets naar meer dan één miljard euro. Op zijn eigen thuismarkt in China heeft sportheld en ondernemer LiNing grote merken als Nike en Adidas achter zich gelaten. Hij probeert nu hetzelfde te doen in de rest van de wereld. De eeuwenoude tradities van het Chinese confucianisme, taoïsme en boeddhisme staan aan de bakermat van dit succes.
en intuïtie in plaats van strategie en doelstellingen voeren de boventoon bij het nemen van beslissigen. De negatieve connotatie van ‘complex’ bij westerlingen (moeilijk, lastig, vervelend) kennen de Chinezen niet. Chinezen zien complexiteit als een teken van rijpheid, sofisticatie, kansen en alomvattendheid. Het boeddhisme in China heeft een andere kwaliteit opgeleverd bij veel Chinese topmanagers, maar ook bij het middenmanagement: diepe zelfreflectie en de wereld om je heen proberen te begrijpen. ‘Het is beter om een kaars aan te steken dan de donkerte te vervloeken’, zo luidt een Chinees spreekwoord dat aangeeft dat je beter bij jezelf te rade kunt gaan dan anderen de schuld te geven.
ISBN 9789072219473 prijs: € 27,50 Uitgeverij Thoeris Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl In de genen van de Chinezen ligt een confuciaanse manier van leiderschap besloten. Chinezen vinden dat één individu niet veel kan bereiken in een bedrijf: dat doe je met elkaar. Leiders worden als arrogant gezien wanneer ze alle krediet voor het succes van een bedrijf naar zich toe trekken. Sterke Chinese leiders gedragen zich als gentlemen: bescheiden, geduldig, tolerant en voortdurend verschillende belangen afwegend. Voor veel CEO’s geldt dat hun positie het voorrecht geeft van sociale verantwoordelijkheid en daarmee sociale erkenning: ‘Als je in de gelegenheid bent om een druppel water toe te voegen aan het glas van China’s ontwikkeling moet je dat ook doen’. Het taoïsme geeft de Chinese zakenmensen een voorsprong in het omgaan met de complexiteit en de stroom van constante veranderingen in de wereld om ons heen. Hij of zij beweegt mee met de stroom, Ervaringen
155 50
ACADEMY® ACADEMY®MAGAZINE MAGAZINE/ /NAJAAR NAJAAR2009 2009
Kennis van dit soort Chinese tradities is onontbeerlijk om de opkomende competitie van Chinese bedrijven, straks ook in ons eigen Nederland, aan te gaan.
Fotografie: Roy Beusker
Annette Nijs is auteur van het boek CHINA MET ANDERE OGEN. annettenijs@speakersacademy.eu
de Baak Seaside learn work meet… Direct aan zee, maar nooit ver weg - want maar een half uur rijden van Amsterdam en Den Haag - ligt de Baak Seaside; al meer dan 60 jaar dé locatie voor uw congres of vergadering. Wij weten als geen ander wat de omgeving doet voor het welslagen van uw bijeenkomst. De Baak Seaside ligt aan de mooiste én rustigste boulevard van Noordwijk. Eén minuut lopen en u staat aan de vloedlijn. Met een uitgebreid lunchpakket van onze koks is het daar heerlijk picknicken en napraten over de ochtend. Maar ook in het hotel zelf treft u een unieke sfeer. De lounge met uitzicht op zee nodigt uit voor een informeel gesprek. Ook het restaurant ligt aan de zeezijde. Onze keuken is gespecialiseerd in uitgebalanceerde en verrassende maaltijden. De recent vernieuwde zalen zijn licht, modern, ruim en sereen. De medewerkers van de Baak houden rekening met het verloop van uw bijeenkomst en passen zich daaraan aan. Koffie en thee wanneer het ú uitkomt. Ook onze sportfaciliteiten (denk aan outdooractiviteiten op het strand of een tocht door de duinen op mountainbikes) staan tot uw beschikking. Net als de service van ons documentatiecentrum. De Baak Seaside helpt u mee om van uw bijeenkomst een belevenis te maken!
Slurpen met Ilja Slurp! Met volle teugen.
Landgoed de Horst
Het leven smaakt goed. Daarom moet je het slurpen, als een kostbare wijn. Dan proef je beter en geniet je bewuster.
Het landgoed als uw kennispark. Door de centrale ligging is Landgoed de Horst uitermate geschikt voor één- en meerdaagse bijeenkomsten. De stijlvolle ruimtes in het Landhuis hebben ieder een geheel eigen karakter en zijn geschikt voor kleine en grote gezelschappen. Leren, ontspannen, ontmoeten, ondernemen en overnachten op een bijzonder landgoed waar kunst en cultuur onlosmakelijk zijn verbonden met de natuurlijke omgeving.
Boek levensgenieter en wijnboer Ilja Gort voor uw eerstvolgende evenement en u bent verzekerd van een enthousiaste performance over hoe je het leven kunt opslurpen. Een gepassioneerd en geestig verhaal over hoe je het beste uit je bedrijf, maar ook uit je leven kunt halen. Keuzes maken, emotiemarketing plus een wijnproeverij met daarbij een kijkje in de verborgen keuken van het professionele wijnmaken.
Landgoed de Horst, De Horst 1, 3971 KR Driebergen Telefoon 0343 55 64 55, welcome@landgoeddehorst.nl, www.landgoeddehorst.nl de Baak Seaside, Koningin Astridboulevard 23, 2202 BJ Noordwijk Telefoon 071 369 01 00, welcome@debaakseaside.nl, www.debaakseaside.nl
www.slurp.nu
de Baak Seaside learn work meet… Direct aan zee, maar nooit ver weg - want maar een half uur rijden van Amsterdam en Den Haag - ligt de Baak Seaside; al meer dan 60 jaar dé locatie voor uw congres of vergadering. Wij weten als geen ander wat de omgeving doet voor het welslagen van uw bijeenkomst. De Baak Seaside ligt aan de mooiste én rustigste boulevard van Noordwijk. Eén minuut lopen en u staat aan de vloedlijn. Met een uitgebreid lunchpakket van onze koks is het daar heerlijk picknicken en napraten over de ochtend. Maar ook in het hotel zelf treft u een unieke sfeer. De lounge met uitzicht op zee nodigt uit voor een informeel gesprek. Ook het restaurant ligt aan de zeezijde. Onze keuken is gespecialiseerd in uitgebalanceerde en verrassende maaltijden. De recent vernieuwde zalen zijn licht, modern, ruim en sereen. De medewerkers van de Baak houden rekening met het verloop van uw bijeenkomst en passen zich daaraan aan. Koffie en thee wanneer het ú uitkomt. Ook onze sportfaciliteiten (denk aan outdooractiviteiten op het strand of een tocht door de duinen op mountainbikes) staan tot uw beschikking. Net als de service van ons documentatiecentrum. De Baak Seaside helpt u mee om van uw bijeenkomst een belevenis te maken!
Slurpen met Ilja Slurp! Met volle teugen.
Landgoed de Horst
Het leven smaakt goed. Daarom moet je het slurpen, als een kostbare wijn. Dan proef je beter en geniet je bewuster.
Het landgoed als uw kennispark. Door de centrale ligging is Landgoed de Horst uitermate geschikt voor één- en meerdaagse bijeenkomsten. De stijlvolle ruimtes in het Landhuis hebben ieder een geheel eigen karakter en zijn geschikt voor kleine en grote gezelschappen. Leren, ontspannen, ontmoeten, ondernemen en overnachten op een bijzonder landgoed waar kunst en cultuur onlosmakelijk zijn verbonden met de natuurlijke omgeving.
Boek levensgenieter en wijnboer Ilja Gort voor uw eerstvolgende evenement en u bent verzekerd van een enthousiaste performance over hoe je het leven kunt opslurpen. Een gepassioneerd en geestig verhaal over hoe je het beste uit je bedrijf, maar ook uit je leven kunt halen. Keuzes maken, emotiemarketing plus een wijnproeverij met daarbij een kijkje in de verborgen keuken van het professionele wijnmaken.
Landgoed de Horst, De Horst 1, 3971 KR Driebergen Telefoon 0343 55 64 55, welcome@landgoeddehorst.nl, www.landgoeddehorst.nl de Baak Seaside, Koningin Astridboulevard 23, 2202 BJ Noordwijk Telefoon 071 369 01 00, welcome@debaakseaside.nl, www.debaakseaside.nl
www.slurp.nu
realiseer
ontdek
DHL GLOBAL MAIL Uw INNOVATIEVE POSTPARTNER
Communiceren, uitgeven, printen en drukken. De wereld van grafimedia. En daarmee de wereld van creatie en innovatie. Waarin nog van alles is te ontdekken en te ontwikkelen. Dat doen onze 1250 professionals dan ook. Oplossingen bedenken voor complexe communicatieen productievraagstukken! Gedreven en enthousiast. Voor en vooral met onze opdrachtgevers. Van slimme uitgeefformules tot efficiÍnte grafische en logistieke processen. Van on-site services tot de nieuwste e-solutions. Mogelijk maken wat gisteren onmogelijk leek. Thieme GrafiMedia Groep. Ontdekken, ervaren, realiseren‌
ervaar www.thiemegroep.nl
Print en grafische dienstverlening, ICT services, Uitgeven, Communicatie & design
Nationale- en internationale zakelijke postbezorging voor de groot zakelijke markt en het MKB. Vraag een offerte: bel 030 - 214 95 20 of via www.dhl-global-mail.nl
realiseer
ontdek
DHL GLOBAL MAIL Uw INNOVATIEVE POSTPARTNER
Communiceren, uitgeven, printen en drukken. De wereld van grafimedia. En daarmee de wereld van creatie en innovatie. Waarin nog van alles is te ontdekken en te ontwikkelen. Dat doen onze 1250 professionals dan ook. Oplossingen bedenken voor complexe communicatieen productievraagstukken! Gedreven en enthousiast. Voor en vooral met onze opdrachtgevers. Van slimme uitgeefformules tot efficiÍnte grafische en logistieke processen. Van on-site services tot de nieuwste e-solutions. Mogelijk maken wat gisteren onmogelijk leek. Thieme GrafiMedia Groep. Ontdekken, ervaren, realiseren‌
ervaar www.thiemegroep.nl
Print en grafische dienstverlening, ICT services, Uitgeven, Communicatie & design
Nationale- en internationale zakelijke postbezorging voor de groot zakelijke markt en het MKB. Vraag een offerte: bel 030 - 214 95 20 of via www.dhl-global-mail.nl
LEIDERSCHAP LEIDERSCHAP
DeDe Wetenschap Wetenschap van van Verandering: Verandering: HetHet scheppen scheppen vanvan eeneen nieuwe nieuwe toekomst toekomst vanvan Leiderschap Leiderschap en en Succes Succes
- Bringing Knowledge to the World -
dr. Joe dr. Joe Dispenza Dispenza het om het van om gedachten van gedachten te veranderen? te veranderen? En waar-En waarBliz Events Bliz Events is hètisevent hèt event organisatiebureau organisatiebureau dat lezingen, dat lezingen, conferenties, conferenties, om is veranderen om is veranderen zo moeilijk? zo moeilijk? Zodra we Zodra gaanwe gaan workshops workshops en opleidingen en opleidingen organiseert organiseert met bekende met bekende internationale internationale spre- sprebegrijpen begrijpen waaromwaarom we steeds wedezelfde steeds dezelfde resultaten resultaten kers/auteurs kers/auteurs op hetopgebied het gebied van nieuwe van nieuwe wetenschap wetenschap en praktische en praktische spiri- spiriblijven behalen blijven behalen en we achterhalen en we achterhalen wat ons wat weerons weerhoudt om houdt onzeomdoelen onze te doelen bereiken, te bereiken, zullen we zullen we tualiteit tualiteit in Nederland in Nederland en Belgie. en Belgie. De passie De passie van het vanteam het van teamBliz vanEvents Bliz Events een nieuwe een manier nieuwe van manier zakendoen van zakendoen en van leven en van leven ligt inligt hetin vinden het vinden van sprekers van sprekers en heten maken het maken van programma’s van programma’s om voor om voor vinden. Maar vinden. waar Maar begint waarverandering? begint verandering? Net zoalsNet zoals iedereen iedereen die zijn dieont-wikkeling zijn ont-wikkeling belangrijk belangrijk vindt een vindtvariëteit een variëteit te bieden, te bieden, in de natuur, in de kan natuur, een kan organisatie een organisatie alleen verandealleen veranderen op het ren individuele op het individuele niveau van niveau eenvan cel. een Dezecel. Deze als stepping als stepping stonesstones op hun oppad. hun Vandaag pad. Vandaag in de in schijnwerpers de schijnwerpers de mindde mindverandering verandering gebeurt gebeurt cel voor cel cel voor in een celorganisin een organisexpert: expert: Dr. JoeDr. Dispenza Joe Dispenza (VS) (VS) me en per mepersoon en per persoon in uw organisatie. in uw organisatie. Aanpassen Aanpassen
I I
betekentbetekent dingen op dingen een andere op een manier andere doen manier in doen in eendeveranderende een veranderende wereld. wereld. Dit is, alDitmiljoenen is, al miljoenen Internationaal Internationaal bekend bekend neurowetenschapper, neurowetenschapper, siologische siologische principes. principes. Gezien het Gezien karakter het karakter van de van jaren hetlang, geheim het geheim van ware van evolutie. ware evolutie. Dus, Dus, chiropractor, chiropractor, auteur en auteur spreker en dr. spreker Joe Dispenza, dr. Joe Dispenza, ineenstorting ineenstorting van de wereldeconomie, van de wereldeconomie, is er geen is er jaren geen lang, net als dat net een als dat individu een individu met hetmet vermogen het vermogen tot tot heeft zijnheeft levenzijn gewijd levenaan gewijd het aan onderzoeken het onderzoeken van grotere van grotere crisis te crisis bedenken te bedenken dan die dan nu gaande die nu gaande heeft kunnen heeft kunnen evolueren evolueren en de soort en de soort het concept het concept van verandering, van verandering, persoonlijke persoonlijke evolu- evoluis in deis zakenwereld. in de zakenwereld. Alleen de Alleen leiders de die leidersveranderen die veranderen voortbestaat, voortbestaat, geldt hetzelfde geldt hetzelfde voor elkevoor organisaelke organisatie en hoe tie we en hoe het enorme we het enorme menselijke menselijke potentieel potentieel volle verantwoordelijkheid volle verantwoordelijkheid nemen om nemen hun om teams hun teams tie die verlangt tie die verlangt te groeien te groeien en uit teenbreiden. uit te breiden. De De kunnen kunnen bereikenbereiken waar wewaar overwe beschikken. over beschikken. Dat door Datdeze door turbulente deze turbulente tijden heen tijden te leiden, heen tezullen leiden, zullen bent is: u klaar bent om u klaar u teom ontwikkelen u te ontwikkelen naar naar bracht hem bracht eenhem rol ineen derol filmin‘What de filmthe ‘What Bleep the doBleep zichzelf do verzekerd zichzelf verzekerd zien vanzien succes, van nu... succes, en nu... in deen vraag in de is:vraag nieuwe het business nieuwe business paradigma? paradigma? we know?!’ we know?!’ Als schrijver Als schrijver van de bestseller van de bestseller ‘Evolve ‘Evolve toekomst. toekomst. Om succesvol Om succesvol te navigeren te navigeren op dit onop dithet onYour Brain: Your The Brain: Science The of Science Changing of Changing Your Mind’, Your Mind’, bekendebekende terrein heeft terreinu heeft een routekaart u een routekaart voor de voor de sleutel De tot sleutel werkelijk tot werkelijk zakelijk zakelijk en persoonlijk en persoonlijk heeft Dispenza heeft Dispenza duizenden duizenden mensen mensen over de over hele detoekomst hele toekomst nodig. Een nodig. die een Een bepaalde die een bepaalde mate vanmateDevan succes elkevoor leider elkeligt leider in het ligtvermogen in het vermogen om om wereld geleerd wereld geleerd hoe ze letterlijk hoe ze letterlijk kunnen kunnen verande-verandezekerheid zekerheid verschaftverschaft in een onzekere in een onzekere wereld. wereld. De succes De voor verandering verandering te assimileren te assimileren en aan te en moedigen aan te moedigen ren doorren hun door denken hun denken te herprogrammeren te herprogrammeren met oplossing met oplossing die nu nodig die nuis,nodig vereistis,een vereist doorbraak een doorbraak in de organisatie! in de organisatie! behulp van behulp wetenschappelijk van wetenschappelijk bewezenbewezen neurofy-neurofynaar eennaar nieuw eendenkniveau. nieuw denkniveau. Maar wat Maar betekent wat betekent
• Dr. Joe Dr. Dispenza Joe Dispenza leert u:leert u: • Hoe u •organisatorisch Hoe u organisatorisch ‘één gedachtegoed’ ‘één gedachtegoed’ kunt ontwikkelen kunt ontwikkelen dat omzet datzalomzet versnellen zal versnellen • Hoe u •deze Hoetijden u deze vantijden grotevan economische grote economische • veranderingen veranderingen kunt overleven kunt overleven door door • individuele individuele aanpassing aanpassing • • Hoe u •persoonlijke Hoe u persoonlijke ontwikkeling ontwikkeling kunt kunt versnellen versnellen door verbeterde door verbeterde communicatie communicatie • • De kracht • Devan kracht intentie van en intentie hoe uen eenhoe u een gedeeldegedeelde intentie kunt intentie creëren kunt voor creëren uw voor uw • bedrijf bedrijf
dr. Joe Dispenza dr. Joe Dispenza Foto: Courtesy Foto: Courtesy blizz Events blizz Events
Hoe een • Hoe doeleen te formuleren doel te formuleren en dat alsen dat als drijfveer drijfveer te implementeren te implementeren in uw organisain uw organisatie, op individueeltie, op individueelen op teamniveau en op teamniveau Hoe u •actiestappen Hoe u actiestappen kunt ontwerpen kunt ontwerpen om om daar te komen daar te komen Hoe u •beperkend Hoe u beperkend gedrag kunt gedrag elimineren kunt elimineren Hoe u •persoonlijke Hoe u persoonlijke conflictenconfl kunt icten oplossen kunt oplossen Hoe het • brein Hoe het te trainen brein teen trainen stressen te stress te reduceren reduceren Veranderingsprincipes • Veranderingsprincipes die u zakelijk die u als zakelijk ook als ook privé kunt privé toepassen kunt toepassen
Dispenza Dispenza is op 21ismei op ‘10 21 mei in Nederland ‘10 in Nederland voor devoor lezing de‘The lezing Biology ‘The Biology of Change’ of Change’ en op en op 29 mei ’10 29 mei de workshop ’10 de workshop ‘Breaking ‘Breaking the Habit theofHabit Being ofYourself’. Being Yourself’. Voor meer Voorinformatie meer informatie ga naarga www.blizevents.com naar www.blizevents.com Als u zich Alsinschrijft u zich inschrijft voor devoor nieuwsbrief de nieuwsbrief wordt uwordt automau automatisch optisch de hoogte op de hoogte gehouden gehouden van de details van de rond details deze rond events. deze events.
“De problemen “De problemen die vandaag die vandaag in de wereld in de bestaan, wereld bestaan, kunnen kunnen niet worden niet worden opgelostopgelost op hetzelfde op hetzelfde niveau van niveau denken van denken waarmee waarmee ze gecreëerd ze gecreëerd werden.” werden.”
— Albert — Albert Einstein Einstein — —
3
146 ACADEMY® MAGAZINE NAJAAR 2009 2009 160 3 ACADEMY® ACADEMY® MAGAZINE MAGAZINE / NAJAAR// NAJAAR 2009
de nederlandse
SprekersAtlas©
Een handig naslagwerk voor iedereen die periodiek een spreker voor zijn seminar, congres of bedrijfsevenement engageert. Overzicht van de 1000+ belangrijkste sprekers voor het Nederlandse bedrijfsleven en de overheid
Hoe kunt u snel een spreker boeken? Bel 010-433.33.22 en u wordt direct verbonden met een accountmanager of E-mail uw verzoek met de spreker van uw keuze naar info@speakersacademy.eu of Vul het aanvraagformulier in op de website: www.speakersacademy.eu 161
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
LEIDERSCHAP LEIDERSCHAP
DeDe Wetenschap Wetenschap van van Verandering: Verandering: HetHet scheppen scheppen vanvan eeneen nieuwe nieuwe toekomst toekomst vanvan Leiderschap Leiderschap en en Succes Succes
- Bringing Knowledge to the World -
dr. Joe dr. Joe Dispenza Dispenza het om het van om gedachten van gedachten te veranderen? te veranderen? En waar-En waarBliz Events Bliz Events is hètisevent hèt event organisatiebureau organisatiebureau dat lezingen, dat lezingen, conferenties, conferenties, om is veranderen om is veranderen zo moeilijk? zo moeilijk? Zodra we Zodra gaanwe gaan workshops workshops en opleidingen en opleidingen organiseert organiseert met bekende met bekende internationale internationale spre- sprebegrijpen begrijpen waaromwaarom we steeds wedezelfde steeds dezelfde resultaten resultaten kers/auteurs kers/auteurs op hetopgebied het gebied van nieuwe van nieuwe wetenschap wetenschap en praktische en praktische spiri- spiriblijven behalen blijven behalen en we achterhalen en we achterhalen wat ons wat weerons weerhoudt om houdt onzeomdoelen onze te doelen bereiken, te bereiken, zullen we zullen we tualiteit tualiteit in Nederland in Nederland en Belgie. en Belgie. De passie De passie van het vanteam het van teamBliz vanEvents Bliz Events een nieuwe een manier nieuwe van manier zakendoen van zakendoen en van leven en van leven ligt inligt hetin vinden het vinden van sprekers van sprekers en heten maken het maken van programma’s van programma’s om voor om voor vinden. Maar vinden. waar Maar begint waarverandering? begint verandering? Net zoalsNet zoals iedereen iedereen die zijn dieont-wikkeling zijn ont-wikkeling belangrijk belangrijk vindt een vindtvariëteit een variëteit te bieden, te bieden, in de natuur, in de kan natuur, een kan organisatie een organisatie alleen verandealleen veranderen op het ren individuele op het individuele niveau van niveau eenvan cel. een Dezecel. Deze als stepping als stepping stonesstones op hun oppad. hun Vandaag pad. Vandaag in de in schijnwerpers de schijnwerpers de mindde mindverandering verandering gebeurt gebeurt cel voor cel cel voor in een celorganisin een organisexpert: expert: Dr. JoeDr. Dispenza Joe Dispenza (VS) (VS) me en per mepersoon en per persoon in uw organisatie. in uw organisatie. Aanpassen Aanpassen
I I
betekentbetekent dingen op dingen een andere op een manier andere doen manier in doen in eendeveranderende een veranderende wereld. wereld. Dit is, alDitmiljoenen is, al miljoenen Internationaal Internationaal bekend bekend neurowetenschapper, neurowetenschapper, siologische siologische principes. principes. Gezien het Gezien karakter het karakter van de van jaren hetlang, geheim het geheim van ware van evolutie. ware evolutie. Dus, Dus, chiropractor, chiropractor, auteur en auteur spreker en dr. spreker Joe Dispenza, dr. Joe Dispenza, ineenstorting ineenstorting van de wereldeconomie, van de wereldeconomie, is er geen is er jaren geen lang, net als dat net een als dat individu een individu met hetmet vermogen het vermogen tot tot heeft zijnheeft levenzijn gewijd levenaan gewijd het aan onderzoeken het onderzoeken van grotere van grotere crisis te crisis bedenken te bedenken dan die dan nu gaande die nu gaande heeft kunnen heeft kunnen evolueren evolueren en de soort en de soort het concept het concept van verandering, van verandering, persoonlijke persoonlijke evolu- evoluis in deis zakenwereld. in de zakenwereld. Alleen de Alleen leiders de die leidersveranderen die veranderen voortbestaat, voortbestaat, geldt hetzelfde geldt hetzelfde voor elkevoor organisaelke organisatie en hoe tie we en hoe het enorme we het enorme menselijke menselijke potentieel potentieel volle verantwoordelijkheid volle verantwoordelijkheid nemen om nemen hun om teams hun teams tie die verlangt tie die verlangt te groeien te groeien en uit teenbreiden. uit te breiden. De De kunnen kunnen bereikenbereiken waar wewaar overwe beschikken. over beschikken. Dat door Datdeze door turbulente deze turbulente tijden heen tijden te leiden, heen tezullen leiden, zullen bent is: u klaar bent om u klaar u teom ontwikkelen u te ontwikkelen naar naar bracht hem bracht eenhem rol ineen derol filmin‘What de filmthe ‘What Bleep the doBleep zichzelf do verzekerd zichzelf verzekerd zien vanzien succes, van nu... succes, en nu... in deen vraag in de is:vraag nieuwe het business nieuwe business paradigma? paradigma? we know?!’ we know?!’ Als schrijver Als schrijver van de bestseller van de bestseller ‘Evolve ‘Evolve toekomst. toekomst. Om succesvol Om succesvol te navigeren te navigeren op dit onop dithet onYour Brain: Your The Brain: Science The of Science Changing of Changing Your Mind’, Your Mind’, bekendebekende terrein heeft terreinu heeft een routekaart u een routekaart voor de voor de sleutel De tot sleutel werkelijk tot werkelijk zakelijk zakelijk en persoonlijk en persoonlijk heeft Dispenza heeft Dispenza duizenden duizenden mensen mensen over de over hele detoekomst hele toekomst nodig. Een nodig. die een Een bepaalde die een bepaalde mate vanmateDevan succes elkevoor leider elkeligt leider in het ligtvermogen in het vermogen om om wereld geleerd wereld geleerd hoe ze letterlijk hoe ze letterlijk kunnen kunnen verande-verandezekerheid zekerheid verschaftverschaft in een onzekere in een onzekere wereld. wereld. De succes De voor verandering verandering te assimileren te assimileren en aan te en moedigen aan te moedigen ren doorren hun door denken hun denken te herprogrammeren te herprogrammeren met oplossing met oplossing die nu nodig die nuis,nodig vereistis,een vereist doorbraak een doorbraak in de organisatie! in de organisatie! behulp van behulp wetenschappelijk van wetenschappelijk bewezenbewezen neurofy-neurofynaar eennaar nieuw eendenkniveau. nieuw denkniveau. Maar wat Maar betekent wat betekent
• Dr. Joe Dr. Dispenza Joe Dispenza leert u:leert u: • Hoe u •organisatorisch Hoe u organisatorisch ‘één gedachtegoed’ ‘één gedachtegoed’ kunt ontwikkelen kunt ontwikkelen dat omzet datzalomzet versnellen zal versnellen • Hoe u •deze Hoetijden u deze vantijden grotevan economische grote economische • veranderingen veranderingen kunt overleven kunt overleven door door • individuele individuele aanpassing aanpassing • • Hoe u •persoonlijke Hoe u persoonlijke ontwikkeling ontwikkeling kunt kunt versnellen versnellen door verbeterde door verbeterde communicatie communicatie • • De kracht • Devan kracht intentie van en intentie hoe uen eenhoe u een gedeeldegedeelde intentie kunt intentie creëren kunt voor creëren uw voor uw • bedrijf bedrijf
dr. Joe Dispenza dr. Joe Dispenza Foto: Courtesy Foto: Courtesy blizz Events blizz Events
Hoe een • Hoe doeleen te formuleren doel te formuleren en dat alsen dat als drijfveer drijfveer te implementeren te implementeren in uw organisain uw organisatie, op individueeltie, op individueelen op teamniveau en op teamniveau Hoe u •actiestappen Hoe u actiestappen kunt ontwerpen kunt ontwerpen om om daar te komen daar te komen Hoe u •beperkend Hoe u beperkend gedrag kunt gedrag elimineren kunt elimineren Hoe u •persoonlijke Hoe u persoonlijke conflictenconfl kunt icten oplossen kunt oplossen Hoe het • brein Hoe het te trainen brein teen trainen stressen te stress te reduceren reduceren Veranderingsprincipes • Veranderingsprincipes die u zakelijk die u als zakelijk ook als ook privé kunt privé toepassen kunt toepassen
Dispenza Dispenza is op 21ismei op ‘10 21 mei in Nederland ‘10 in Nederland voor devoor lezing de‘The lezing Biology ‘The Biology of Change’ of Change’ en op en op 29 mei ’10 29 mei de workshop ’10 de workshop ‘Breaking ‘Breaking the Habit theofHabit Being ofYourself’. Being Yourself’. Voor meer Voorinformatie meer informatie ga naarga www.blizevents.com naar www.blizevents.com Als u zich Alsinschrijft u zich inschrijft voor devoor nieuwsbrief de nieuwsbrief wordt uwordt automau automatisch optisch de hoogte op de hoogte gehouden gehouden van de details van de rond details deze rond events. deze events.
“De problemen “De problemen die vandaag die vandaag in de wereld in de bestaan, wereld bestaan, kunnen kunnen niet worden niet worden opgelostopgelost op hetzelfde op hetzelfde niveau van niveau denken van denken waarmee waarmee ze gecreëerd ze gecreëerd werden.” werden.”
— Albert — Albert Einstein Einstein — —
3
146 ACADEMY® MAGAZINE NAJAAR 2009 2009 160 3 ACADEMY® ACADEMY® MAGAZINE MAGAZINE / NAJAAR// NAJAAR 2009
de nederlandse
SprekersAtlas©
Een handig naslagwerk voor iedereen die periodiek een spreker voor zijn seminar, congres of bedrijfsevenement engageert. Overzicht van de 1000+ belangrijkste sprekers voor het Nederlandse bedrijfsleven en de overheid
Hoe kunt u snel een spreker boeken? Bel 010-433.33.22 en u wordt direct verbonden met een accountmanager of E-mail uw verzoek met de spreker van uw keuze naar info@speakersacademy.eu of Vul het aanvraagformulier in op de website: www.speakersacademy.eu 161
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Bestuur, Beleid en Politiek de 3de Kamer europa Geopolitiek
Overheid Politiek Openbaar bestuur
Zie ook: Economie & Financiën en Mens & Samenleving drs. Sylvia Saakes
dr. Astrid von Busekist
Daniel Guéguen
prof. dr. Dominique Moïsi
Roelf de Boer
mr. Ina Brouwer
drs. Joost Eerdmans
dr. Steven van Eijck
drs. Arie Kraaijeveld
drs. Joost Lagendijk
prof. dr. Hans Luijten
dr. Nicolas Jabko
drs. Gijs van Loef CMC
mr. Wilfried Martens
mr. Ivo Opstelten
drs. Ed van Thijn
drs. Frans Weisglas
prof. dr. Jacques Attali
prof. dr. Amy Chua
dr. Pascal Boniface
Vicky Marissen
“Ik werk graag met Speakers Academy®, omdat deze een kern van topsprekers heeft en zo van alle markten thuis is. Er wordt kwaliteit geleverd en de organisatie is tiptop”.
Hans Wiegel dr. h.c. Jacques Delors
dr. h.c. Jan Eliasson
dr. h.c. Joschka Fischer
162
mr. Lousewies van der Laan
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Göran Persson
dr. Romain Bertrand
163
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Kris Deschouwer
Mira Kamdar
Bestuur, Beleid en Politiek de 3de Kamer europa Geopolitiek
Overheid Politiek Openbaar bestuur
Zie ook: Economie & Financiën en Mens & Samenleving drs. Sylvia Saakes
dr. Astrid von Busekist
Daniel Guéguen
prof. dr. Dominique Moïsi
Roelf de Boer
mr. Ina Brouwer
drs. Joost Eerdmans
dr. Steven van Eijck
drs. Arie Kraaijeveld
drs. Joost Lagendijk
prof. dr. Hans Luijten
dr. Nicolas Jabko
drs. Gijs van Loef CMC
mr. Wilfried Martens
mr. Ivo Opstelten
drs. Ed van Thijn
drs. Frans Weisglas
prof. dr. Jacques Attali
prof. dr. Amy Chua
dr. Pascal Boniface
Vicky Marissen
“Ik werk graag met Speakers Academy®, omdat deze een kern van topsprekers heeft en zo van alle markten thuis is. Er wordt kwaliteit geleverd en de organisatie is tiptop”.
Hans Wiegel dr. h.c. Jacques Delors
dr. h.c. Jan Eliasson
dr. h.c. Joschka Fischer
162
mr. Lousewies van der Laan
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Göran Persson
dr. Romain Bertrand
163
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Kris Deschouwer
Mira Kamdar
Column door drs. Paul Bessems
Communicatie & PR Netwerken
Zie ook: Marketing en Media & Journalistiek
Foto: Ronald Knap
Failliet van het egoïsme
Willem Bol
prof. dr. Anne van der Meiden
Birgitta van Loon
Catherine DeVrye MSc CSP
drs. Hans Hillen
Foto: michel mulder
Tijn van Ewijk
mr. Hans Prakke
Angelique van ‘t Riet
Ludo Daems
Pacelle van Goethem
Sylvie Verleye
“Het is mij altijd een eer en een genoegen om te werken met Speakers Academy®. Een leuke combinatie van stijl en zakelijkheid. En natuurlijk bevind ik me graag in het inspirerende gezelschap - in de praktijk op het podium soms ook letterlijk - van de bij Speakers Academy® mede aangesloten getalenteerde sprekers.”
Foto: elena Platonova
Gijs ten Kate
Pauline Schueler
Onlangs zag ik op tv weer een Wouter Bos, een Nicolas Sarkozy en een Angela Merkel zich druk maken over de bonussen die bankiers zichzelf toebedelen. Zelf kan ik daar ook kwaad om worden. Het is oneerlijk want het is belastinggeld en dus mijn geld en dat creëert een gevoel van strijd. Maar wat wil ik eigenlijk? Ik wil een maximale winst op mijn belegging. En de bankier? Die wil een maximaal inkomen. Wat de overheid nu roept met betrekking tot de bonussen is kort door de bocht. Bonussen zijn een uiting van een ziek systeem dat je bij de wortels moet aanpakken. Je kunt een probleem niet oplossen binnen hetzelfde denkkader als waarin het is ontstaan. Mijn eigen gedrag en hebzucht zijn de oorzaak van het probleem, de bonussen van de bankiers zijn alleen maar een gevolg. Dus moet ik het probleem ook zelf oplossen. Ik maak keuzes waarvan ik denk zelf beter te worden. En als het mis gaat, kan ik dan iemand anders de schuld geven? Ik kies toch zelf een bank waar ik mijn zaken onderbreng. Maar misschien heb ik helemaal geen bank nodig.
We zijn dus zelf degenen die het probleem hebben veroorzaakt en ook weer moeten oplossen. Maar hoe? Terug naar de bankenbonussen. Hoe zit het precies? De consument spaart en belegt, en wil daar een maximaal rendement uithalen. Gevolg is dat bankiers ingewikkelde producten verzinnen om deze honger naar geld te stillen. In onze kapitalistische, op competitie gerichte ’rode oceaan’ voelt de bankier de hete adem in zijn (meestal zijn het haantjes) nek. De bankier neemt risico’s en verkoopt producten die hij zelf niet begrijpt, laat staan de consument. En waar verdienen bankiers nog meer hun geld aan? Juist, aan (grote) bedrijven. Aan fusies, overnames, en daarna weer aan de splitsingen en reorganisaties (kijk naar ABN Amro). Waarom wil ik bij een bedrijf werken dat speelbal is geworden van hedgefunds? Het is mijn keuze om voor een groot bedrijf te werken. Het is mijn keuze om voor aandeelhouders te werken die maar één doel hebben: meer geld verdienen. Fusies en overnames zijn meestal niet ingegeven omdat klanten of werknemers daar beter van worden. De meeste fusies en overnames hebben te maken met het ego van de directeur en het zakkenvullen van aandeelhouders en bankiers die op provisiebasis werken. Dus: banken en bedrijven bestaan alleen bij de gratie van mijn keuze. Het is te begrijpen dat overheden de banken momenteel steunen, want ze voorzien in een maatschappelijke functie. Maar de maatschappij ben ik zelf. Om mijn probleem op te lossen moet ik anders denken en terug gaan naar de kern: waarom heb ik eigenlijk een bank en een bedrijf nodig? Er zijn voldoende andere oplossingen. Wat te denken van eerst sparen en dan pas uitgeven? Of zzp-er worden? Bankiers en aandeelhouders spelen het spelletje gewoon slim. En wij, de consumenten,
Désirée Struijk
drs. Antoinette van Alphen
164
Marco Bevolo
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Patrick van Gils
Hans Böhm
dr. Susanne Piët
165
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
zijn de knikkers. Als we geen knikker meer willen zijn, kunnen bankiers en bedrijven ook geen spelletje meer spelen. Bank en bedrijven zijn geen levende wezens; we creëren ze zelf en kunnen ze ook zelf weer ontcreëren. Maar wat is dan de oplossing? De oplossing voor de huidige problemen begint bij een ander denkkader. ’De wereld die we gecreëerd hebben, is een product van ons denken’, zei Einstein. Om de wereld te veranderen, moeten we dus ons denken veranderen. We moeten serieus nadenken over een andere organisatie van onze maatschappij. Gelukkig waaien alle winden dezelfde kant op. Als je bijvoorbeeld naar de ontwikkelingen op het gebied van techniek (web 2.0), human resources (LinkedIn) en innovatie (crowdsourcing) kijkt, kun je maar één conclusie trekken: we gaan naar een community economie. Een community economie of wij-economie is een maatschappij die uitgaat van samenwerken in plaats van competitie. Het centrum van het zaken doen is niet langer meer het bedrijf met muren, organogrammen en aandeelhouders. Nee, kenniswerkers gaan zichzelf organiseren en communiceren tijd-, plaats- en systeemonafhankelijk met elkaar. Ze zorgen zelf voor een betere kennisinfrastructuur. Er is dus hoop? Ja, ook voor het afschaffen van bankbonussen. Maar dan niet omdat de overheid ze verbiedt, maar omdat ik minder egoïstisch ga denken en daardoor anders ga kiezen. Ik ben ook niet voor bankbonussen; ik ben wel voor een aanpak van het probleem bij de kern. Als we dit niet doen, leren we niets en blijven we dom. En dan krijgt Theo Maassen nog gelijk als hij zegt: ’niemand is zo slim om zijn eigen dommigheid te bevatten’. paulbessems@speakersacademy.eu
Column door drs. Paul Bessems
Communicatie & PR Netwerken
Zie ook: Marketing en Media & Journalistiek
Foto: Ronald Knap
Failliet van het egoïsme
Willem Bol
prof. dr. Anne van der Meiden
Birgitta van Loon
Catherine DeVrye MSc CSP
drs. Hans Hillen
Foto: michel mulder
Tijn van Ewijk
mr. Hans Prakke
Angelique van ‘t Riet
Ludo Daems
Pacelle van Goethem
Sylvie Verleye
“Het is mij altijd een eer en een genoegen om te werken met Speakers Academy®. Een leuke combinatie van stijl en zakelijkheid. En natuurlijk bevind ik me graag in het inspirerende gezelschap - in de praktijk op het podium soms ook letterlijk - van de bij Speakers Academy® mede aangesloten getalenteerde sprekers.”
Foto: elena Platonova
Gijs ten Kate
Pauline Schueler
Onlangs zag ik op tv weer een Wouter Bos, een Nicolas Sarkozy en een Angela Merkel zich druk maken over de bonussen die bankiers zichzelf toebedelen. Zelf kan ik daar ook kwaad om worden. Het is oneerlijk want het is belastinggeld en dus mijn geld en dat creëert een gevoel van strijd. Maar wat wil ik eigenlijk? Ik wil een maximale winst op mijn belegging. En de bankier? Die wil een maximaal inkomen. Wat de overheid nu roept met betrekking tot de bonussen is kort door de bocht. Bonussen zijn een uiting van een ziek systeem dat je bij de wortels moet aanpakken. Je kunt een probleem niet oplossen binnen hetzelfde denkkader als waarin het is ontstaan. Mijn eigen gedrag en hebzucht zijn de oorzaak van het probleem, de bonussen van de bankiers zijn alleen maar een gevolg. Dus moet ik het probleem ook zelf oplossen. Ik maak keuzes waarvan ik denk zelf beter te worden. En als het mis gaat, kan ik dan iemand anders de schuld geven? Ik kies toch zelf een bank waar ik mijn zaken onderbreng. Maar misschien heb ik helemaal geen bank nodig.
We zijn dus zelf degenen die het probleem hebben veroorzaakt en ook weer moeten oplossen. Maar hoe? Terug naar de bankenbonussen. Hoe zit het precies? De consument spaart en belegt, en wil daar een maximaal rendement uithalen. Gevolg is dat bankiers ingewikkelde producten verzinnen om deze honger naar geld te stillen. In onze kapitalistische, op competitie gerichte ’rode oceaan’ voelt de bankier de hete adem in zijn (meestal zijn het haantjes) nek. De bankier neemt risico’s en verkoopt producten die hij zelf niet begrijpt, laat staan de consument. En waar verdienen bankiers nog meer hun geld aan? Juist, aan (grote) bedrijven. Aan fusies, overnames, en daarna weer aan de splitsingen en reorganisaties (kijk naar ABN Amro). Waarom wil ik bij een bedrijf werken dat speelbal is geworden van hedgefunds? Het is mijn keuze om voor een groot bedrijf te werken. Het is mijn keuze om voor aandeelhouders te werken die maar één doel hebben: meer geld verdienen. Fusies en overnames zijn meestal niet ingegeven omdat klanten of werknemers daar beter van worden. De meeste fusies en overnames hebben te maken met het ego van de directeur en het zakkenvullen van aandeelhouders en bankiers die op provisiebasis werken. Dus: banken en bedrijven bestaan alleen bij de gratie van mijn keuze. Het is te begrijpen dat overheden de banken momenteel steunen, want ze voorzien in een maatschappelijke functie. Maar de maatschappij ben ik zelf. Om mijn probleem op te lossen moet ik anders denken en terug gaan naar de kern: waarom heb ik eigenlijk een bank en een bedrijf nodig? Er zijn voldoende andere oplossingen. Wat te denken van eerst sparen en dan pas uitgeven? Of zzp-er worden? Bankiers en aandeelhouders spelen het spelletje gewoon slim. En wij, de consumenten,
Désirée Struijk
drs. Antoinette van Alphen
164
Marco Bevolo
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Patrick van Gils
Hans Böhm
dr. Susanne Piët
165
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
zijn de knikkers. Als we geen knikker meer willen zijn, kunnen bankiers en bedrijven ook geen spelletje meer spelen. Bank en bedrijven zijn geen levende wezens; we creëren ze zelf en kunnen ze ook zelf weer ontcreëren. Maar wat is dan de oplossing? De oplossing voor de huidige problemen begint bij een ander denkkader. ’De wereld die we gecreëerd hebben, is een product van ons denken’, zei Einstein. Om de wereld te veranderen, moeten we dus ons denken veranderen. We moeten serieus nadenken over een andere organisatie van onze maatschappij. Gelukkig waaien alle winden dezelfde kant op. Als je bijvoorbeeld naar de ontwikkelingen op het gebied van techniek (web 2.0), human resources (LinkedIn) en innovatie (crowdsourcing) kijkt, kun je maar één conclusie trekken: we gaan naar een community economie. Een community economie of wij-economie is een maatschappij die uitgaat van samenwerken in plaats van competitie. Het centrum van het zaken doen is niet langer meer het bedrijf met muren, organogrammen en aandeelhouders. Nee, kenniswerkers gaan zichzelf organiseren en communiceren tijd-, plaats- en systeemonafhankelijk met elkaar. Ze zorgen zelf voor een betere kennisinfrastructuur. Er is dus hoop? Ja, ook voor het afschaffen van bankbonussen. Maar dan niet omdat de overheid ze verbiedt, maar omdat ik minder egoïstisch ga denken en daardoor anders ga kiezen. Ik ben ook niet voor bankbonussen; ik ben wel voor een aanpak van het probleem bij de kern. Als we dit niet doen, leren we niets en blijven we dom. En dan krijgt Theo Maassen nog gelijk als hij zegt: ’niemand is zo slim om zijn eigen dommigheid te bevatten’. paulbessems@speakersacademy.eu
Economie & Financiën Opkomende markten Financieel management Globalisering Kenniseconomie Pensioenen Vermogensbeheer
Foto: Pia media 2009
Bankieren Beleggen controleren corporate Governance crisismanagement
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek
drs. Riens Meijer
prof. dr. Hans Visser
prof. dr. Gustaaf Geeraerts
Daniel Lebègue
dr. Nicolas Bouzou
dr. Yvan Decreux
Heleen Mees
dr. Michel Volle
dr. Mathijs Bouman
prof. dr. Arnold Heertje
prof. dr. Ruud Pruijm RA
prof. dr. René Smits
prof. dr. Sweder van Wijnbergen
Hans Ludo van Mierlo
Sem van Berkel
drs. Bert Bongers
Iris Brik
prof. dr. Jaap van Duijn
Suzanne Goeman
Jerry de Leeuw
Hans Tielkemeijer
Foto: Gerard Til
prof. dr. Eduard Bomhoff
“Speakers Academy® is niet alleen een professionele organisatie, maar ook een club waarmee het plezierig samenwerken is. De afgelopen jaren heb ik mogen ervaren dat ‘Speakers’ zowel door klanten als sprekers hoog gewaardeerd wordt. Daar mogen ze best een beetje trots op zijn.“
Foto: Bob Bronshoff
Willem Middelkoop
dr. Jean-François Rischard
Jeroen Smit
166
Rik Smit
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Martien van Winden
prof. dr. Rick van der Ploeg
Christian G. Malissard
dr. Paul Atkinson
prof. dr. Thierry de Montbrial
Claude Revel
clash Visual © Bahi - © Jean-marc charles
Foto: managementboek.nl
Steven Adolf
Willem Vermeend
167
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Economie & Financiën Opkomende markten Financieel management Globalisering Kenniseconomie Pensioenen Vermogensbeheer
Foto: Pia media 2009
Bankieren Beleggen controleren corporate Governance crisismanagement
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek
drs. Riens Meijer
prof. dr. Hans Visser
prof. dr. Gustaaf Geeraerts
Daniel Lebègue
dr. Nicolas Bouzou
dr. Yvan Decreux
Heleen Mees
dr. Michel Volle
dr. Mathijs Bouman
prof. dr. Arnold Heertje
prof. dr. Ruud Pruijm RA
prof. dr. René Smits
prof. dr. Sweder van Wijnbergen
Hans Ludo van Mierlo
Sem van Berkel
drs. Bert Bongers
Iris Brik
prof. dr. Jaap van Duijn
Suzanne Goeman
Jerry de Leeuw
Hans Tielkemeijer
Foto: Gerard Til
prof. dr. Eduard Bomhoff
“Speakers Academy® is niet alleen een professionele organisatie, maar ook een club waarmee het plezierig samenwerken is. De afgelopen jaren heb ik mogen ervaren dat ‘Speakers’ zowel door klanten als sprekers hoog gewaardeerd wordt. Daar mogen ze best een beetje trots op zijn.“
Foto: Bob Bronshoff
Willem Middelkoop
dr. Jean-François Rischard
Jeroen Smit
166
Rik Smit
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Martien van Winden
prof. dr. Rick van der Ploeg
Christian G. Malissard
dr. Paul Atkinson
prof. dr. Thierry de Montbrial
Claude Revel
clash Visual © Bahi - © Jean-marc charles
Foto: managementboek.nl
Steven Adolf
Willem Vermeend
167
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Entertainment Foto: Roy Beusker
Stand-up comedy Toneel
Foto: Jaap Reedijk
Zie ook: Kunst & Cultuur en Lifestyle Fred Delfgaauw
Bruno Ganz
Niek Boes
Rob Bolland
Ben Cramer
Ad Bastiaanse
Karin Bruers
Lenette van Dongen
drs. Seth Gaaikema
Willem Gunneman
Femke Wolthuis
Foto: Ben Govert
Foto: eva Posthuma
Fred Butter
Van Houts & De Ket
Daniel Zafrani
Bezoek de website Foto: danjel van der Hoogen
Foto: Jan van Breda
Olaf en Jasper
Sara Kroos
www.speakersacademy.eu
Smadar Monsinos
Robbert Jan Proos
voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members. Greg Shapiro
“Try to be an orange! Probeer je te onderscheiden van de appels en de peren! Speakers Academy® doet dat onder andere met klasse, humor, creativiteit en liefde! Ik werk met een top team!”
Foto: Andre Sjouerman
drs. Dolf Jansen
Pauline van Antwerpen
Coen Jutte
Jelle Kuiper
168
Frank van Pamelen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
drs. Pieter de Rijk
Robert Spaapen
Peter Faber
169
Karel de Rooij
Mylène d’Anjou
Gérard Depardieu
Hans Kazàn
Foto: Jean-michel Gueugnot
cabaret Fake speeches musical Acts
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Entertainment Foto: Roy Beusker
Stand-up comedy Toneel
Foto: Jaap Reedijk
Zie ook: Kunst & Cultuur en Lifestyle Fred Delfgaauw
Bruno Ganz
Niek Boes
Rob Bolland
Ben Cramer
Ad Bastiaanse
Karin Bruers
Lenette van Dongen
drs. Seth Gaaikema
Willem Gunneman
Femke Wolthuis
Foto: Ben Govert
Foto: eva Posthuma
Fred Butter
Van Houts & De Ket
Daniel Zafrani
Bezoek de website Foto: danjel van der Hoogen
Foto: Jan van Breda
Olaf en Jasper
Sara Kroos
www.speakersacademy.eu
Smadar Monsinos
Robbert Jan Proos
voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members. Greg Shapiro
“Try to be an orange! Probeer je te onderscheiden van de appels en de peren! Speakers Academy® doet dat onder andere met klasse, humor, creativiteit en liefde! Ik werk met een top team!”
Foto: Andre Sjouerman
drs. Dolf Jansen
Pauline van Antwerpen
Coen Jutte
Jelle Kuiper
168
Frank van Pamelen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
drs. Pieter de Rijk
Robert Spaapen
Peter Faber
169
Karel de Rooij
Mylène d’Anjou
Gérard Depardieu
Hans Kazàn
Foto: Jean-michel Gueugnot
cabaret Fake speeches musical Acts
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Filosofie, Religie & Spiritualiteit Ethiek Filosofie
Religie Spiritualiteit
Karen Armstrong
Sheikh Kabbani
Rabijn drs. Elisa Klapheck
dr. Jack van Minden
Foto: Charlotte de Botton
Foto: The Lavin Agency
Foto: Sharon Adler
prof. dr. Peter Sloterdijk
“Ik voel me thuis bij Speakers Academy® door hun persoonlijke aanpak en benadering, om iets bij te kunnen dragen aan de vernieuwing van de spirituele rijkdom van de mensen. Naast warme menselijkheid ervaar ik ook een grote zorgvuldigheid. Dit met hart en ziel en verstand werken is de kern van business spiritualiteit.”
prof. dr. Tariq Ramadan
Rabijn Awraham Soetendorp
prof. dr. Bassam Tibi
drs. Rein Gerritsen
prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot
Alain de Botton
Foto: Alexis Duclos , The author of Left in Dark Times
Foto: Colin Smith
Column door mr. Thierry Baudet
prof. dr. Paul Cliteur
prof. dr. Bas Haring
Bernard-Henri Lévy
prof. dr. Herman Philipse
prof. dr. Peter Pulzer
prof. dr. Roger Scruton
Waar is het debat? Vroeger dachten we dat onwelgevallige thema’s vanzelf wel van de agenda zouden verdwijnen. Flink de spot mee drijven, even de term ‘extreem rechts’ laten vallen, en verder doodzwijgen. Klaar is Kees. Het is lang goed gegaan, maar de doofpot barst nu uit zijn voegen. Nederland begint te wennen aan een open debat waarin – het klinkt de oude polderaars vreemd in de oren – verschillende standpunten lijnrecht tegenover elkaar kunnen staan. Zelden heb ik Nederlanders meegemaakt die gewoonweg konden accepteren dat over een bepaald onderwerp verschillend gedacht kan worden.
ds. Nico ter Linden
Klaas Wigboldus
Peter Rasenberg
170
dr. Susan Neiman
Academy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Martha Nussbaum
Meningsverschil wordt in ons land in de schandesfeer getrokken. Voor de doodstraf? Schande! Tegen de Europese Unie? Belachelijk! We overleggen in de achterkamertjes en daarna is het hele land om. Wie tegen de consensus ingaat is moreel verwerpelijk. De politieke opvattingen in Nederland kennen officiële steunpercentages die we kennen uit Noord-Korea. Maar de thema’s blijven terugkeren. Omzeilen van hot issues werkt niet. Daar begint Nederland langzaam achter te komen. Het is met politiek net als met je huwelijk: als je ruzie hebt, moet je het uitpraten, anders verzuur je. Nergens is deze verschuiving van consensuscultuur naar debat zo duidelijk als bij het thema ‘immigratie’. Meer dan vijfentwintig jaar lang was het maaiveld van de politieke correctheid zo sterk dat bijna niemand zich tegen de multiculturele samenleving durfde uit te spreken. Het was een non-issue, waar slechts een enkele in de middeleeuwen achtergebleven racist tegen kon zijn. Daar is nu definitief een einde aan gekomen. Sinds Fortuyn is het duidelijk dat je heel goed voor behoud van de Nederlandse identiteit kan zijn zónder een racist te hoeven zijn. Anders dan met de meeste andere thema’s, zijn de posities die je in kunt nemen in het immigratiedebat bovendien erg overzichtelijk. Er zijn logischerwijs maar twee standpunten mogelijk: Het eerste standpunt vertrekt vanuit de opvatting dat Nederland grotendeels moet blijven zoals het
Pascal Bruckner
171
Academy® Magazine / najaar 2009
was: er mogen best wat leuke restaurantjes bijkomen, maar in beginsel dienen immigranten zich aan te passen aan de Nederlandse cultuur. Geslaagde integratie is assimilatie. Binnen dit standpunt kan vervolgens verschil van mening bestaan over de wijze waarop dat uiteindelijke ideaal van de assimilatie bereikt kan worden. Sommigen menen dat dit harde hand vereist, anderen dat het mettertijd vanzelf wel zal gebeuren, en dat wie er teveel op hamert, het proces slechts vertraagt. Het tweede standpunt is dat de Nederlandse cultuur niet grotendeels moet blijven zoals die was (of dat er zelfs nooit zoiets bestaan heeft), maar dat integratie ‘van twee kanten moet komen’. Variaties hierop vallen alle onder het zogeheten ‘multiculturalistische’ standpunt. Zijn beide standpunten door een redelijk mens te verdedigen? Natuurlijk, waarom niet? In het debat over immigratie hebben we het over hoe Nederland er over 20, 30 of 40 jaar uit zal zien. In wat voor land willen we dat onze kinderen en kleinkinderen straks opgroeien? Voor sommigen is dat het vertrouwde Nederland van hun jeugd, anderen dromen van een volledige mix van culturen. De ene positie is niet bij voorbaat ‘goed’ of moreel hoger, de ander niet ‘fout’. Nu het taboe eindelijk is doorbroken, kan het debat beginnen.
thierrybaudet@speakersacademy.eu
Filosofie, Religie & Spiritualiteit Ethiek Filosofie
Religie Spiritualiteit
Karen Armstrong
Sheikh Kabbani
Rabijn drs. Elisa Klapheck
dr. Jack van Minden
Foto: Charlotte de Botton
Foto: The Lavin Agency
Foto: Sharon Adler
prof. dr. Peter Sloterdijk
“Ik voel me thuis bij Speakers Academy® door hun persoonlijke aanpak en benadering, om iets bij te kunnen dragen aan de vernieuwing van de spirituele rijkdom van de mensen. Naast warme menselijkheid ervaar ik ook een grote zorgvuldigheid. Dit met hart en ziel en verstand werken is de kern van business spiritualiteit.”
prof. dr. Tariq Ramadan
Rabijn Awraham Soetendorp
prof. dr. Bassam Tibi
drs. Rein Gerritsen
prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot
Alain de Botton
Foto: Alexis Duclos , The author of Left in Dark Times
Foto: Colin Smith
Column door mr. Thierry Baudet
prof. dr. Paul Cliteur
prof. dr. Bas Haring
Bernard-Henri Lévy
prof. dr. Herman Philipse
prof. dr. Peter Pulzer
prof. dr. Roger Scruton
Waar is het debat? Vroeger dachten we dat onwelgevallige thema’s vanzelf wel van de agenda zouden verdwijnen. Flink de spot mee drijven, even de term ‘extreem rechts’ laten vallen, en verder doodzwijgen. Klaar is Kees. Het is lang goed gegaan, maar de doofpot barst nu uit zijn voegen. Nederland begint te wennen aan een open debat waarin – het klinkt de oude polderaars vreemd in de oren – verschillende standpunten lijnrecht tegenover elkaar kunnen staan. Zelden heb ik Nederlanders meegemaakt die gewoonweg konden accepteren dat over een bepaald onderwerp verschillend gedacht kan worden.
ds. Nico ter Linden
Klaas Wigboldus
Peter Rasenberg
170
dr. Susan Neiman
Academy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Martha Nussbaum
Meningsverschil wordt in ons land in de schandesfeer getrokken. Voor de doodstraf? Schande! Tegen de Europese Unie? Belachelijk! We overleggen in de achterkamertjes en daarna is het hele land om. Wie tegen de consensus ingaat is moreel verwerpelijk. De politieke opvattingen in Nederland kennen officiële steunpercentages die we kennen uit Noord-Korea. Maar de thema’s blijven terugkeren. Omzeilen van hot issues werkt niet. Daar begint Nederland langzaam achter te komen. Het is met politiek net als met je huwelijk: als je ruzie hebt, moet je het uitpraten, anders verzuur je. Nergens is deze verschuiving van consensuscultuur naar debat zo duidelijk als bij het thema ‘immigratie’. Meer dan vijfentwintig jaar lang was het maaiveld van de politieke correctheid zo sterk dat bijna niemand zich tegen de multiculturele samenleving durfde uit te spreken. Het was een non-issue, waar slechts een enkele in de middeleeuwen achtergebleven racist tegen kon zijn. Daar is nu definitief een einde aan gekomen. Sinds Fortuyn is het duidelijk dat je heel goed voor behoud van de Nederlandse identiteit kan zijn zónder een racist te hoeven zijn. Anders dan met de meeste andere thema’s, zijn de posities die je in kunt nemen in het immigratiedebat bovendien erg overzichtelijk. Er zijn logischerwijs maar twee standpunten mogelijk: Het eerste standpunt vertrekt vanuit de opvatting dat Nederland grotendeels moet blijven zoals het
Pascal Bruckner
171
Academy® Magazine / najaar 2009
was: er mogen best wat leuke restaurantjes bijkomen, maar in beginsel dienen immigranten zich aan te passen aan de Nederlandse cultuur. Geslaagde integratie is assimilatie. Binnen dit standpunt kan vervolgens verschil van mening bestaan over de wijze waarop dat uiteindelijke ideaal van de assimilatie bereikt kan worden. Sommigen menen dat dit harde hand vereist, anderen dat het mettertijd vanzelf wel zal gebeuren, en dat wie er teveel op hamert, het proces slechts vertraagt. Het tweede standpunt is dat de Nederlandse cultuur niet grotendeels moet blijven zoals die was (of dat er zelfs nooit zoiets bestaan heeft), maar dat integratie ‘van twee kanten moet komen’. Variaties hierop vallen alle onder het zogeheten ‘multiculturalistische’ standpunt. Zijn beide standpunten door een redelijk mens te verdedigen? Natuurlijk, waarom niet? In het debat over immigratie hebben we het over hoe Nederland er over 20, 30 of 40 jaar uit zal zien. In wat voor land willen we dat onze kinderen en kleinkinderen straks opgroeien? Voor sommigen is dat het vertrouwde Nederland van hun jeugd, anderen dromen van een volledige mix van culturen. De ene positie is niet bij voorbaat ‘goed’ of moreel hoger, de ander niet ‘fout’. Nu het taboe eindelijk is doorbroken, kan het debat beginnen.
thierrybaudet@speakersacademy.eu
Bettany Hughes
Michiel Hötte
prof. dr. Arjo Klamer
Joshua Livestro
Geschiedenis
Gezondheidszorg
Afrika-deskundigen midden-Oosten-deskundigen Amerika-deskundigen Oost-europa-deskundigen Azië-deskundigen Vaderlandse geschiedenis Internationale geschiedenis
Break-out management Jeugdzorg medische ethiek medische redactie/ journalisten
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en Mens & Samenleving
Zie ook: Leiderschap & Strategie
prof. dr. Maarten van Rossem
Foto: Herman van Gestel
“Door het zeer omvangrijke netwerk van Speakers Academy®, kom ik in contact met zeer diverse organisaties, waarmee ik anders ongetwijfeld nooit in contact zou zijn gekomen. Dat stel ik vooral op zo hoge prijs omdat ik daardoor met regelmaat geheel nieuwe onderwerpen aan moet pakken. Zo blijft het sprekerswerk, dat ik toch al erg leuk vind, nog leuker! Daarnaast functioneert Speakers Academy® perfect als intermediair. In al die jaren van onze samenwerking heeft zich nimmer een wanklank voorgedaan.”
medische specialisten Ouderenzorg Ziekenhuisbestuur
drs. Ben Crul
drs. Dick Dees
Wivina Demeester
dr. Huib van den Doel
prof. dr. Heleen Dupuis
dr. Hugo Hoeksma
prof. dr. Han Kemper
prof. dr. Kees Klinkhamer
prof. dr. Frank Koerselman
prof. dr. ir. Frans Kok
prof. dr. Piet Nijs
drs. Rob Oudkerk
prof. dr. Bob Smalhout
Pauline Terwijn
dr. Eize Wielinga
Paul Wormer, arts MBA
mr. Martin Zijlstra
Aysel Erbudak
Column door drs. Ben Tiggelaar
Foto: Maarten Corbijn
Leiderschapsbijbel Sommige boeken lees je niet in één ruk uit, maar pak je jaar-in-jaar-uit telkens weer uit de kast omdat er zo ontzettend veel zinnigs in staat. In mijn geval is dat boek ‘The Bass Handbook of Leadership.’ Decennia wetenschappelijk onderzoek op het gebied van leiderschap toegankelijk samengevat. 1516 bladzijden. 2,421 kilogram. Deze leiderschapsbijbel is het levenswerk van Ralph Stogdill (1904-1978)
172
en Bernard Bass (1925-2007). Al 35 jaar en 4 edities lang hét naslagwerk voor iedereen die serieus studie wil maken van management en leiderschap. Als spreker kun je niet zonder dit soort boeken. Telefoon. Of ik ook iets kan vertellen over leiderschap bij crises? Natuurlijk! Aan leiders wordt bijvoorbeeld meer charisma toegedicht in crisistijd. Ze krijgen daardoor meer gedaan. Maar de voorwaarde is wel dat ze veel aanwezig zijn en zelf
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
voorop gaan. Met dank aan Bass. Natuurlijk doe je je eigen onderzoek als spreker, heb je je eigen ervaring en je eigen verhalen... Maar juist wanneer je steeds weer nieuwe verhalen vertelt, maatwerk wilt leveren of wilt inspelen op de actualiteit, helpt je boekenkast je om te zorgen dat je verhaal niet alleen leuk is, maar dat het ook echt klopt. bentiggelaar@speakersacademy.eu
173
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Bettany Hughes
Michiel Hötte
prof. dr. Arjo Klamer
Joshua Livestro
Geschiedenis
Gezondheidszorg
Afrika-deskundigen midden-Oosten-deskundigen Amerika-deskundigen Oost-europa-deskundigen Azië-deskundigen Vaderlandse geschiedenis Internationale geschiedenis
Break-out management Jeugdzorg medische ethiek medische redactie/ journalisten
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en Mens & Samenleving
Zie ook: Leiderschap & Strategie
prof. dr. Maarten van Rossem
Foto: Herman van Gestel
“Door het zeer omvangrijke netwerk van Speakers Academy®, kom ik in contact met zeer diverse organisaties, waarmee ik anders ongetwijfeld nooit in contact zou zijn gekomen. Dat stel ik vooral op zo hoge prijs omdat ik daardoor met regelmaat geheel nieuwe onderwerpen aan moet pakken. Zo blijft het sprekerswerk, dat ik toch al erg leuk vind, nog leuker! Daarnaast functioneert Speakers Academy® perfect als intermediair. In al die jaren van onze samenwerking heeft zich nimmer een wanklank voorgedaan.”
medische specialisten Ouderenzorg Ziekenhuisbestuur
drs. Ben Crul
drs. Dick Dees
Wivina Demeester
dr. Huib van den Doel
prof. dr. Heleen Dupuis
dr. Hugo Hoeksma
prof. dr. Han Kemper
prof. dr. Kees Klinkhamer
prof. dr. Frank Koerselman
prof. dr. ir. Frans Kok
prof. dr. Piet Nijs
drs. Rob Oudkerk
prof. dr. Bob Smalhout
Pauline Terwijn
dr. Eize Wielinga
Paul Wormer, arts MBA
mr. Martin Zijlstra
Aysel Erbudak
Column door drs. Ben Tiggelaar
Foto: Maarten Corbijn
Leiderschapsbijbel Sommige boeken lees je niet in één ruk uit, maar pak je jaar-in-jaar-uit telkens weer uit de kast omdat er zo ontzettend veel zinnigs in staat. In mijn geval is dat boek ‘The Bass Handbook of Leadership.’ Decennia wetenschappelijk onderzoek op het gebied van leiderschap toegankelijk samengevat. 1516 bladzijden. 2,421 kilogram. Deze leiderschapsbijbel is het levenswerk van Ralph Stogdill (1904-1978)
172
en Bernard Bass (1925-2007). Al 35 jaar en 4 edities lang hét naslagwerk voor iedereen die serieus studie wil maken van management en leiderschap. Als spreker kun je niet zonder dit soort boeken. Telefoon. Of ik ook iets kan vertellen over leiderschap bij crises? Natuurlijk! Aan leiders wordt bijvoorbeeld meer charisma toegedicht in crisistijd. Ze krijgen daardoor meer gedaan. Maar de voorwaarde is wel dat ze veel aanwezig zijn en zelf
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
voorop gaan. Met dank aan Bass. Natuurlijk doe je je eigen onderzoek als spreker, heb je je eigen ervaring en je eigen verhalen... Maar juist wanneer je steeds weer nieuwe verhalen vertelt, maatwerk wilt leveren of wilt inspelen op de actualiteit, helpt je boekenkast je om te zorgen dat je verhaal niet alleen leuk is, maar dat het ook echt klopt. bentiggelaar@speakersacademy.eu
173
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Gezondheidszorg
ICT & Telecom Nieuwe media Telecommunicatie Web 2.0
“Professionals willen een wereld zonder protocollen en regels om met maximale creativiteit de intellectuele uitdaging aan te gaan. Speakers Academy® creëert door haar werkwijze deze vrije wereld. Ik hoef mij alleen te focussen op de inhoud van het debat. Dat is een genot en niet alleen voor mij gezien het grote aantal collega’s bij Speakers Academy®. En daarom: Proud, honoured and happy, being a member of Speakers Academy®.”
Zie ook: Innovatie
Anne van der Heyden
van het afbreken van marktbescherming is ook dat de lokale markten in ontwikkelingslanden nog steeds worden overstroomd door westerse (gedumpte) landbouwoverschotten. Zo belanden boeren in Noord en Zuid in een wereldwijde crisis omdat zij onder hun kostprijs moeten werken. Het wachten is op een volgende voedselcrisis. Daarbij draagt dit gesleep over de wereld bij aan de uitputting van de laatste olie (peak oil), klimaatverandering en verstoring van kringlopen van mineralen en zoet water. Het gevolg is naast uitputting en verwoestijning van landbouwgronden, een dreigend fosfaattekort.
Antwoorden op de crises Hoewel we nu al weer bijna een jaar in een financiële en economische crisis zitten blijven aansprekende alternatieven uit. Alternatieven die liefst ook een oplossing bieden voor de steeds urgenter wordende voedsel-, energie- en klimaatcrisis. Wel pompt de (inter)nationale overheid miljarden in de economie en wordt er gesproken over meer regulering van de financiële markten. Vreemd genoeg staan deregulering en liberalisering van de internationale handel nog steeds niet ter discussie. Dit terwijl de vrije wereldmarkt in een aantal sectoren niet werkt, en genoemde crises juist veroorzaakt. Kijken we bijvoorbeeld naar de landbouwsector, dan blijkt dat de koopkracht van een minderheid van rijke consumenten en hun behoefte aan luxe producten als vlees en biobrandstoffen, ten koste gaat van de voedselzekerheid van de armsten. Kleine boeren, inheemse volkeren en de laatste restjes natuur moeten op grote schaal wijken voor de aanleg van plantages van soja, palmolie en suikerriet bestemd voor veevoer en/of biobrandstof. Daarbij worden miljoenen hectares grond bestemd voor de export opgekocht, in landen waar nu al honger heerst. Een nadeel
Alternatief Genoeg doemverhalen nu, tijd voor oplossingen. Die liggen voor een aantal producten niet in het zogenaamde ´duurzaam consumeren´. Ondanks alle bewustwording blijkt dat 95% van de consumenten bij aankoopbeslissingen alleen naar de prijs kijkt. Daarbij zijn de internationale landbouw - en voedselketens veelal te ondoorzichtig om een juiste keuze te kunnen maken. Wat er wel moet gebeuren is dat de (inter)nationale overheid harde grenzen aangeeft, waarbinnen basisbehoeften van mensen in Noord, Zuid in de toekomst vervuld worden, en er ook ruimte blijft voor het voortbestaan van andere dieren- en plantensoorten. Binnen die (milieu) grenzen kan de overheid bedrijven de ruimte geven om op creatieve manier zo efficiënt en effectief mogelijk te functioneren. Een mogelijk effectief alternatief zou regionalisering kunnen zijn. Dit betekent dat productie en consumptie zo veel mogelijk op basis van regionaal aanwezige natuurlijke hulpbronnen plaatsvindt. Een regio is op te vatten als een deel van een land, maar ook als een groep van landen zoals de EU. Binnen zo’n regio zal de voorziening in basisbehoeften zoals voedsel, energie, veevoer, textiel en hout hoofdzakelijk moeten plaatsvinden door de aanwezige boeren en midden- en kleinbedrijf (MKB). Regionalisering betekent ook dat landen en regio´s weer de mogelijkheid krijgen hun economieën, midden- en
174
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
kleinbedrijf, arbeiders en boeren te beschermen tegen (de mythe van) de vrije wereldmarkt. Om een meer regionale productie en consumptie mogelijk te maken is het noodzakelijk dat het WTO-beleid en bilaterale en regionale vrijhandelsverdragen drastisch hervormd worden. Zo moeten mensenrechten- en milieuverdragen maatgevend worden binnen vrijhandelsverdragen. Regionalisering betekent overigens geen volledige zelfvoorziening. Tropische producten als koffie, bananen, thee en cacao blijven we importeren, maar voortaan wel als bewerkt product en voor een eerlijke prijs. Daarnaast is er in Nederland en de EU een verschuiving nodig van belasting op arbeid naar belasting op uitputting en vervuiling van natuur en milieu. Die zal er ook voor zorgen dat de technologieën in de juiste richting worden ingezet en innovatieve milieuvriendelijke bedrijven eindelijk een kans krijgen. Ook past cradle to cradle (afval is voedsel), wanneer dat werkelijk betekent dat kringlopen van grondstoffen, mineralen en water worden gesloten, perfect binnen regionalisering. De overheid kan verder een einde maken aan de bevoordeling van op exportgerichte bedrijven ten opzichte van bedrijven die zich op lokale en regionale markten richten. Dus een verschuiving van subsidies aan grote infrastructurele projecten zoals vliegvelden, havens en snelwegen, naar openbaar vervoer, en bedrijven die duurzame energie- en voedselvoorziening, energie- en grondstoffenbesparing, recycling én werkgelegenheid bevorderen. Dus regionalisering biedt vooral kansen voor de meerderheid van het bedrijfsleven dat zich op de nationale of Europese markt richt, en die werkelijk maatschappelijk verantwoord willen ondernemen.
Foto: marion Regter
Column door drs. ing. Guus Geurts
Herbert Blankesteijn
drs. Maurice de Hond
prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk
Erwin van Lun MBM MSc.
Daan Quakernaat
prof. dr. Marcel Creemers
Arjan Dasselaar
Vincent Everts
drs. René Notenbomer
mr. Ray van den Bel
dr. ir. Guus Pijpers
drs. Arjan Burger
Bezoek de website
www.speakersacademy.eu voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members.
Drs. Ing. Guus Geurts Beleidsgericht milieukundige
guusgeurts@speakersacademy.eu
dr. ir. Peter Langendam
Arent van ’t Spijker
Gerard van Vliet MBA
175
Fred V. Diers CRM FAI
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Gezondheidszorg
ICT & Telecom Nieuwe media Telecommunicatie Web 2.0
“Professionals willen een wereld zonder protocollen en regels om met maximale creativiteit de intellectuele uitdaging aan te gaan. Speakers Academy® creëert door haar werkwijze deze vrije wereld. Ik hoef mij alleen te focussen op de inhoud van het debat. Dat is een genot en niet alleen voor mij gezien het grote aantal collega’s bij Speakers Academy®. En daarom: Proud, honoured and happy, being a member of Speakers Academy®.”
Zie ook: Innovatie
Anne van der Heyden
van het afbreken van marktbescherming is ook dat de lokale markten in ontwikkelingslanden nog steeds worden overstroomd door westerse (gedumpte) landbouwoverschotten. Zo belanden boeren in Noord en Zuid in een wereldwijde crisis omdat zij onder hun kostprijs moeten werken. Het wachten is op een volgende voedselcrisis. Daarbij draagt dit gesleep over de wereld bij aan de uitputting van de laatste olie (peak oil), klimaatverandering en verstoring van kringlopen van mineralen en zoet water. Het gevolg is naast uitputting en verwoestijning van landbouwgronden, een dreigend fosfaattekort.
Antwoorden op de crises Hoewel we nu al weer bijna een jaar in een financiële en economische crisis zitten blijven aansprekende alternatieven uit. Alternatieven die liefst ook een oplossing bieden voor de steeds urgenter wordende voedsel-, energie- en klimaatcrisis. Wel pompt de (inter)nationale overheid miljarden in de economie en wordt er gesproken over meer regulering van de financiële markten. Vreemd genoeg staan deregulering en liberalisering van de internationale handel nog steeds niet ter discussie. Dit terwijl de vrije wereldmarkt in een aantal sectoren niet werkt, en genoemde crises juist veroorzaakt. Kijken we bijvoorbeeld naar de landbouwsector, dan blijkt dat de koopkracht van een minderheid van rijke consumenten en hun behoefte aan luxe producten als vlees en biobrandstoffen, ten koste gaat van de voedselzekerheid van de armsten. Kleine boeren, inheemse volkeren en de laatste restjes natuur moeten op grote schaal wijken voor de aanleg van plantages van soja, palmolie en suikerriet bestemd voor veevoer en/of biobrandstof. Daarbij worden miljoenen hectares grond bestemd voor de export opgekocht, in landen waar nu al honger heerst. Een nadeel
Alternatief Genoeg doemverhalen nu, tijd voor oplossingen. Die liggen voor een aantal producten niet in het zogenaamde ´duurzaam consumeren´. Ondanks alle bewustwording blijkt dat 95% van de consumenten bij aankoopbeslissingen alleen naar de prijs kijkt. Daarbij zijn de internationale landbouw - en voedselketens veelal te ondoorzichtig om een juiste keuze te kunnen maken. Wat er wel moet gebeuren is dat de (inter)nationale overheid harde grenzen aangeeft, waarbinnen basisbehoeften van mensen in Noord, Zuid in de toekomst vervuld worden, en er ook ruimte blijft voor het voortbestaan van andere dieren- en plantensoorten. Binnen die (milieu) grenzen kan de overheid bedrijven de ruimte geven om op creatieve manier zo efficiënt en effectief mogelijk te functioneren. Een mogelijk effectief alternatief zou regionalisering kunnen zijn. Dit betekent dat productie en consumptie zo veel mogelijk op basis van regionaal aanwezige natuurlijke hulpbronnen plaatsvindt. Een regio is op te vatten als een deel van een land, maar ook als een groep van landen zoals de EU. Binnen zo’n regio zal de voorziening in basisbehoeften zoals voedsel, energie, veevoer, textiel en hout hoofdzakelijk moeten plaatsvinden door de aanwezige boeren en midden- en kleinbedrijf (MKB). Regionalisering betekent ook dat landen en regio´s weer de mogelijkheid krijgen hun economieën, midden- en
174
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
kleinbedrijf, arbeiders en boeren te beschermen tegen (de mythe van) de vrije wereldmarkt. Om een meer regionale productie en consumptie mogelijk te maken is het noodzakelijk dat het WTO-beleid en bilaterale en regionale vrijhandelsverdragen drastisch hervormd worden. Zo moeten mensenrechten- en milieuverdragen maatgevend worden binnen vrijhandelsverdragen. Regionalisering betekent overigens geen volledige zelfvoorziening. Tropische producten als koffie, bananen, thee en cacao blijven we importeren, maar voortaan wel als bewerkt product en voor een eerlijke prijs. Daarnaast is er in Nederland en de EU een verschuiving nodig van belasting op arbeid naar belasting op uitputting en vervuiling van natuur en milieu. Die zal er ook voor zorgen dat de technologieën in de juiste richting worden ingezet en innovatieve milieuvriendelijke bedrijven eindelijk een kans krijgen. Ook past cradle to cradle (afval is voedsel), wanneer dat werkelijk betekent dat kringlopen van grondstoffen, mineralen en water worden gesloten, perfect binnen regionalisering. De overheid kan verder een einde maken aan de bevoordeling van op exportgerichte bedrijven ten opzichte van bedrijven die zich op lokale en regionale markten richten. Dus een verschuiving van subsidies aan grote infrastructurele projecten zoals vliegvelden, havens en snelwegen, naar openbaar vervoer, en bedrijven die duurzame energie- en voedselvoorziening, energie- en grondstoffenbesparing, recycling én werkgelegenheid bevorderen. Dus regionalisering biedt vooral kansen voor de meerderheid van het bedrijfsleven dat zich op de nationale of Europese markt richt, en die werkelijk maatschappelijk verantwoord willen ondernemen.
Foto: marion Regter
Column door drs. ing. Guus Geurts
Herbert Blankesteijn
drs. Maurice de Hond
prof. dr. ir. Jacob van Kokswijk
Erwin van Lun MBM MSc.
Daan Quakernaat
prof. dr. Marcel Creemers
Arjan Dasselaar
Vincent Everts
drs. René Notenbomer
mr. Ray van den Bel
dr. ir. Guus Pijpers
drs. Arjan Burger
Bezoek de website
www.speakersacademy.eu voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members.
Drs. Ing. Guus Geurts Beleidsgericht milieukundige
guusgeurts@speakersacademy.eu
dr. ir. Peter Langendam
Arent van ’t Spijker
Gerard van Vliet MBA
175
Fred V. Diers CRM FAI
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
“Het is plezierig om met Speakers Academy® samen te werken, omdat het een club mensen is met een persoonlijke benadering naar sprekers én klanten. Tegelijkertijd wordt alles strak geregeld, waardoor klant en spreker maximale zekerheid hebben over alle aspecten van de optredens. Door deze professionele houding is Speakers Academy® ontwikkeld tot misschien wel het beste netwerk van Nederland. Ik ben er trots op hiervan deel uit te mogen maken.”
Innovatie & Creativiteit
Innovatie & Creativiteit creativiteit Ideeën management Innovatie
“Speakers Academy ® gives Speakers.... Adrenalin! And you as well! Guaranteed.”
Zie ook: Leiderschap & Strategie, Motivatie & Inspiratie
René C.W. Boender
Filosofie, Religie & Spiritualiteit
Foto: FairView Images
ICT & Telecom
Arko van Brakel
prof. dr. Walter Baets
prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot
dr. Edward de Bono
prof. dr. ir. Guus Berkhout
prof. dr. Isaac Getz
prof. dr. ir. Han Gerrits
prof. dr. Roger De Bruyn
prof. dr. Jeff Gaspersz
Stanley Hainsworth
dr. Eric Viennot
Jaap Peters
Lex Bubbers
De Tusitalla Op de Polynesische eilanden waren verhalenvertellers naast de navigatoren in aanzien staande personen. Een verteller zat vaak op het dorpsplein. Er verzamelden zich mensen om hem heen. Dan begon hij te vertellen. Meestal
waren dit overgeleverde verhalen over de voorvaderen. Toen aan de Schotse schrijver Robert Louis Stevenson (Edinburgh, 13 november 1850 - Vailima (Samoa), 3 december 1894) werd gevraagd wat hij eigenlijk deed zei hij: ‘I am a story teller.’ “Ah”, zeiden de bewoners van Samoa; “story teller ... tusitalla ... hij is een tusitalla; een verhalen verteller.” In Nederland kennen we de uitdrukking: hij die verre reizen maakt kan grote verhalen vertellen. De verhalenverteller is tijdloos. Op de pleinen in het oude Athene werden verhalenvertellers gezien als filosofen. Filosofie heeft ook of juist ook te maken met vrijheid van spreken. Het heeft Socrates zijn leven gekost. De wereld heeft grote maar ook veel kleine filosofen gekend. Velen waren niet meer dan verhalen vertellers. Ayn Rand (Alissa Zinovievna Rosenbaum) (Sint-Petersburg, 2 februari 1905 – New York, 6 maart 1982) was zo iemand. Ayn Rand, geboren in Rusland, emigreerde naar de Verenigde Staten en verkondigde de leer van het individualisme. Al gauw word een individualist een egoïst genoemd. Maar is je verhaal anders dan het gangbare dan wordt je al gauw in een hokje geplaatst. Ayn Rand is bijna vergeten. Haar boodschap was te individualistisch. Ooit noemde een journalist mij de filosoof van
de zee. Ik denk dat ik een verhalenverteller ben maar dan van een verhaal met een doelstelling. Al gauw valt dan ook het woord egoïst want weggaan is iets of iemand achterlaten en achterlaten is iemand aan zijn/haar lot overlaten. Het leerproces van de mens eindigt pas bij zijn dood. Rede bestaat niet zonder hoop. Hoop bestaat niet zonder geloof. Toen me ooit werd gevraagd of ik nog iets nodig had was mijn antwoord; niets ik heb alles. Nu na twee jaren onderweg heb ik geleerd hoe afhankelijk ik ben van anderen. Eén met mezelf, één met z’n allen. Dit heet het heelheidsprincipe. Iets bestaat niet zonder het ander. Er bestaat een groot verschil tussen discussiëren en argumenteren. Discussiëren is positief. Laten we discussiëren over het feit dat de uiteindelijke verlichting van de mens binnen hemzelf ligt. Ik hoop dat ik in het voorjaar 2010 als ik voor de presentatie van mijn nieuwste boek ‘Nergens is ook Ergens’ (uitgave Elmar Rijswijk) even in Nederland ben voor een gehoor sta dat kritisch wil begrijpen wat de doelstelling kan zijn van een reis zonder einde. Daarna gaat elke tusitalla weer zijn/haar eigen weg.
Foto: eric Viennot
Column door Henk de Velde
Bezoek de website
www.speakersacademy.eu voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members.
henkdevelde@speakersacademy.eu prof. dr. Dap Hartmann
176
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Chris Peeters
Carlo Bakker
177
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
“Het is plezierig om met Speakers Academy® samen te werken, omdat het een club mensen is met een persoonlijke benadering naar sprekers én klanten. Tegelijkertijd wordt alles strak geregeld, waardoor klant en spreker maximale zekerheid hebben over alle aspecten van de optredens. Door deze professionele houding is Speakers Academy® ontwikkeld tot misschien wel het beste netwerk van Nederland. Ik ben er trots op hiervan deel uit te mogen maken.”
Innovatie & Creativiteit
Innovatie & Creativiteit creativiteit Ideeën management Innovatie
“Speakers Academy ® gives Speakers.... Adrenalin! And you as well! Guaranteed.”
Zie ook: Leiderschap & Strategie, Motivatie & Inspiratie
René C.W. Boender
Filosofie, Religie & Spiritualiteit
Foto: FairView Images
ICT & Telecom
Arko van Brakel
prof. dr. Walter Baets
prof. dr. Paul de Chauvigny de Blot
dr. Edward de Bono
prof. dr. ir. Guus Berkhout
prof. dr. Isaac Getz
prof. dr. ir. Han Gerrits
prof. dr. Roger De Bruyn
prof. dr. Jeff Gaspersz
Stanley Hainsworth
dr. Eric Viennot
Jaap Peters
Lex Bubbers
De Tusitalla Op de Polynesische eilanden waren verhalenvertellers naast de navigatoren in aanzien staande personen. Een verteller zat vaak op het dorpsplein. Er verzamelden zich mensen om hem heen. Dan begon hij te vertellen. Meestal
waren dit overgeleverde verhalen over de voorvaderen. Toen aan de Schotse schrijver Robert Louis Stevenson (Edinburgh, 13 november 1850 - Vailima (Samoa), 3 december 1894) werd gevraagd wat hij eigenlijk deed zei hij: ‘I am a story teller.’ “Ah”, zeiden de bewoners van Samoa; “story teller ... tusitalla ... hij is een tusitalla; een verhalen verteller.” In Nederland kennen we de uitdrukking: hij die verre reizen maakt kan grote verhalen vertellen. De verhalenverteller is tijdloos. Op de pleinen in het oude Athene werden verhalenvertellers gezien als filosofen. Filosofie heeft ook of juist ook te maken met vrijheid van spreken. Het heeft Socrates zijn leven gekost. De wereld heeft grote maar ook veel kleine filosofen gekend. Velen waren niet meer dan verhalen vertellers. Ayn Rand (Alissa Zinovievna Rosenbaum) (Sint-Petersburg, 2 februari 1905 – New York, 6 maart 1982) was zo iemand. Ayn Rand, geboren in Rusland, emigreerde naar de Verenigde Staten en verkondigde de leer van het individualisme. Al gauw word een individualist een egoïst genoemd. Maar is je verhaal anders dan het gangbare dan wordt je al gauw in een hokje geplaatst. Ayn Rand is bijna vergeten. Haar boodschap was te individualistisch. Ooit noemde een journalist mij de filosoof van
de zee. Ik denk dat ik een verhalenverteller ben maar dan van een verhaal met een doelstelling. Al gauw valt dan ook het woord egoïst want weggaan is iets of iemand achterlaten en achterlaten is iemand aan zijn/haar lot overlaten. Het leerproces van de mens eindigt pas bij zijn dood. Rede bestaat niet zonder hoop. Hoop bestaat niet zonder geloof. Toen me ooit werd gevraagd of ik nog iets nodig had was mijn antwoord; niets ik heb alles. Nu na twee jaren onderweg heb ik geleerd hoe afhankelijk ik ben van anderen. Eén met mezelf, één met z’n allen. Dit heet het heelheidsprincipe. Iets bestaat niet zonder het ander. Er bestaat een groot verschil tussen discussiëren en argumenteren. Discussiëren is positief. Laten we discussiëren over het feit dat de uiteindelijke verlichting van de mens binnen hemzelf ligt. Ik hoop dat ik in het voorjaar 2010 als ik voor de presentatie van mijn nieuwste boek ‘Nergens is ook Ergens’ (uitgave Elmar Rijswijk) even in Nederland ben voor een gehoor sta dat kritisch wil begrijpen wat de doelstelling kan zijn van een reis zonder einde. Daarna gaat elke tusitalla weer zijn/haar eigen weg.
Foto: eric Viennot
Column door Henk de Velde
Bezoek de website
www.speakersacademy.eu voor 1000 + biografieën van de meest vooraanstaande faculty members.
henkdevelde@speakersacademy.eu prof. dr. Dap Hartmann
176
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Chris Peeters
Carlo Bakker
177
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Kunst & Cultuur dans Film Fotografie Literatuur/schrijvers
muziek Opera Theater Veilingmeester
Foto: diana Kok
Foto: Patricia Steur
Zie ook: Entertainment en Lifestyle
Astrid Engels
Ans Markus
0900-sprekers
Jan Pieter Glerum
Hadassah de Boer
Column door drs. Youssef Azghari
Sokia
zwarte doek over het gezicht gedrapeerd zie je niet wie daaronder loopt. Door het gezicht te verbergen, geef je aan dat je niet van deze wereld bent. Je hoeft niet extreem te zijn om het overal te willen uitbannen. Ook in Nederland zie je ze steeds vaker op straat lopen. Het zegt iets over de vreemde spagaat waarin dolgedraaide vrouwen in Nederland terecht zijn gekomen. In onze open samenleving, waar na een moeizame strijd de vrouw dezelfde rechten geniet als de man, geven zij de voorkeur aan leven onder het juk van de man. Een boerka en niqaab houden niet alleen integratie tegen, maar stralen ook oneindig veel wantrouwen uit naar iedereen die ze ziet. Als een enkeling het zonodig wil dragen, De boerka en de niqaab dan maar thuis. Hoewel het ook binnenshuis tot Vanwege de vrijheid van godsdienst is het in familieproblemen kan leiden. Nederland nog steeds onmogelijk om de alles be- Veelzeggend is het verhaal van een jonge dekkende boerka of niqaab juridisch te verbieden. Marokkaan die me vertelde dat zijn traditionele Absurd, want het dragen ervan heeft niets met moeder met een hoofddoek op onlangs haar geloof te maken. Het staat symbool voor achter- schoondochter weigerde binnen te laten toen ze lijkheid. Hierin sta ik als moslim niet alleen. Sinds zag dat ze een niqaab droeg. Ik roep al jaren dat kort heeft de rector van de Egyptische Al-Azhar- ik als docent nooit accepteer dat een studente universiteit, de bekende islamitische geleerde met een boerka of niqaab mijn lessen bijwoont. Tantawi, zich gekeerd tegen het dragen van een Lang niet alle collega’s zijn het met me eens. Zij niqaab. Toen hij een studente aan zijn universiteit vinden het weigeren van studenten met een boerer een zag dragen eiste hij dat ze de gezichtsslui- ka of niqaab in de klas een stap te ver. Dat vind er afdeed. Dit heeft voor veel beroering gezorgd ik naïef, want ik zie niet wie achter zo’n zwarte onder de oerconservatieve moslims. Dit, terwijl sluier schuilgaat en of ze bij de les is. Zij is welzo’n zwart gedrocht in elke beschaving moreel kom als ze het ophangt. verwerpelijk is. Met een boerka of niqaab steek je naar mijn idee Anders dan een hoofddoek bedekt de boerka of een dikke middelvinger naar de maatschappij op. de niqaab de vrouw van top tot teen. Met zo’n Dat wekt agressie op. Bovendien kom je nooit aan
Foto: Garnier
Foto: Rens Plaschek
drs. Willy Atema
“Bij Speakers Academy® bevind ik me in uitstekend gezelschap. Aan de ene kant de top van presentatoren, dagvoorzitters en sprekers. Aan de andere kant een zeer professionele organisatie. Een genoegen om daarbij te horen!”
Jules Deelder
Midas Dekkers
Inma Shara
Heleen van Royen
Leon de Winter
Foto: Leo van Velzen
Daphne Deckers
Gregor Bak
Aukelien van Hoytema
Carel Kraayenhof
178
Wibi Soerjadi
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Martin de Haan
Cesar Zuiderwijk
179
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
werk en hoef je, vind ik, niet te rekenen op overheidsteun. Niet alleen uit het oogpunt van onveiligheid en gebrek aan participatie is een boerka of niqaab geen gezicht, maar ook van menselijke waardigheid. Omdat niemand ziet wie erachter zit, is elk goed contact onmogelijk. Een vrouw die haar gezicht bedekt, schaamt zich ergens voor. Vergelijkbaar met een dief die een bivakmuts draagt om niet herkend te worden. Interessant is om te achterhalen waarom er dan toch vrouwen zijn die dat doen. Iedereen begrijpt dat waar talibanfiguren domineren, de vrouw de boerka of niqaab onder druk draagt, om te voorkomen dat ze buiten door beesten besprongen wordt. In plaats dat de man werkt aan zijn beschaving bedekt hij haar. Vrouwen die geen gezichtssluiers dragen worden in dat soort achtergebleven gebieden bedreigd. In Nederland is hier geen sprake van. Het getuigt dan van weinig zelfrespect als een vrouw zich toch helemaal bedekt met een zwarte doek. Het verbaast me dan ook te moeten vaststellen dat die enkele verdwaalde vrouw die met een boerka of niqaab hier rondloopt daar meestal zelf voor kiest. Voor haar bestaat de wereld slechts uit nonnen of animeermeisjes. Dat het gros in een andere realiteit leeft, zien ze met hun boerka of niqaab aan niet. Daarom mijn pleidooi om vrouwen met boerka of niqaab op alle openbare plekken, van winkels tot scholen, actief te weren. youssefazghari@speakersacademy.eu
Kunst & Cultuur dans Film Fotografie Literatuur/schrijvers
muziek Opera Theater Veilingmeester
Foto: diana Kok
Foto: Patricia Steur
Zie ook: Entertainment en Lifestyle
Astrid Engels
Ans Markus
0900-sprekers
Jan Pieter Glerum
Hadassah de Boer
Column door drs. Youssef Azghari
Sokia
zwarte doek over het gezicht gedrapeerd zie je niet wie daaronder loopt. Door het gezicht te verbergen, geef je aan dat je niet van deze wereld bent. Je hoeft niet extreem te zijn om het overal te willen uitbannen. Ook in Nederland zie je ze steeds vaker op straat lopen. Het zegt iets over de vreemde spagaat waarin dolgedraaide vrouwen in Nederland terecht zijn gekomen. In onze open samenleving, waar na een moeizame strijd de vrouw dezelfde rechten geniet als de man, geven zij de voorkeur aan leven onder het juk van de man. Een boerka en niqaab houden niet alleen integratie tegen, maar stralen ook oneindig veel wantrouwen uit naar iedereen die ze ziet. Als een enkeling het zonodig wil dragen, De boerka en de niqaab dan maar thuis. Hoewel het ook binnenshuis tot Vanwege de vrijheid van godsdienst is het in familieproblemen kan leiden. Nederland nog steeds onmogelijk om de alles be- Veelzeggend is het verhaal van een jonge dekkende boerka of niqaab juridisch te verbieden. Marokkaan die me vertelde dat zijn traditionele Absurd, want het dragen ervan heeft niets met moeder met een hoofddoek op onlangs haar geloof te maken. Het staat symbool voor achter- schoondochter weigerde binnen te laten toen ze lijkheid. Hierin sta ik als moslim niet alleen. Sinds zag dat ze een niqaab droeg. Ik roep al jaren dat kort heeft de rector van de Egyptische Al-Azhar- ik als docent nooit accepteer dat een studente universiteit, de bekende islamitische geleerde met een boerka of niqaab mijn lessen bijwoont. Tantawi, zich gekeerd tegen het dragen van een Lang niet alle collega’s zijn het met me eens. Zij niqaab. Toen hij een studente aan zijn universiteit vinden het weigeren van studenten met een boerer een zag dragen eiste hij dat ze de gezichtsslui- ka of niqaab in de klas een stap te ver. Dat vind er afdeed. Dit heeft voor veel beroering gezorgd ik naïef, want ik zie niet wie achter zo’n zwarte onder de oerconservatieve moslims. Dit, terwijl sluier schuilgaat en of ze bij de les is. Zij is welzo’n zwart gedrocht in elke beschaving moreel kom als ze het ophangt. verwerpelijk is. Met een boerka of niqaab steek je naar mijn idee Anders dan een hoofddoek bedekt de boerka of een dikke middelvinger naar de maatschappij op. de niqaab de vrouw van top tot teen. Met zo’n Dat wekt agressie op. Bovendien kom je nooit aan
Foto: Garnier
Foto: Rens Plaschek
drs. Willy Atema
“Bij Speakers Academy® bevind ik me in uitstekend gezelschap. Aan de ene kant de top van presentatoren, dagvoorzitters en sprekers. Aan de andere kant een zeer professionele organisatie. Een genoegen om daarbij te horen!”
Jules Deelder
Midas Dekkers
Inma Shara
Heleen van Royen
Leon de Winter
Foto: Leo van Velzen
Daphne Deckers
Gregor Bak
Aukelien van Hoytema
Carel Kraayenhof
178
Wibi Soerjadi
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Martin de Haan
Cesar Zuiderwijk
179
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
werk en hoef je, vind ik, niet te rekenen op overheidsteun. Niet alleen uit het oogpunt van onveiligheid en gebrek aan participatie is een boerka of niqaab geen gezicht, maar ook van menselijke waardigheid. Omdat niemand ziet wie erachter zit, is elk goed contact onmogelijk. Een vrouw die haar gezicht bedekt, schaamt zich ergens voor. Vergelijkbaar met een dief die een bivakmuts draagt om niet herkend te worden. Interessant is om te achterhalen waarom er dan toch vrouwen zijn die dat doen. Iedereen begrijpt dat waar talibanfiguren domineren, de vrouw de boerka of niqaab onder druk draagt, om te voorkomen dat ze buiten door beesten besprongen wordt. In plaats dat de man werkt aan zijn beschaving bedekt hij haar. Vrouwen die geen gezichtssluiers dragen worden in dat soort achtergebleven gebieden bedreigd. In Nederland is hier geen sprake van. Het getuigt dan van weinig zelfrespect als een vrouw zich toch helemaal bedekt met een zwarte doek. Het verbaast me dan ook te moeten vaststellen dat die enkele verdwaalde vrouw die met een boerka of niqaab hier rondloopt daar meestal zelf voor kiest. Voor haar bestaat de wereld slechts uit nonnen of animeermeisjes. Dat het gros in een andere realiteit leeft, zien ze met hun boerka of niqaab aan niet. Daarom mijn pleidooi om vrouwen met boerka of niqaab op alle openbare plekken, van winkels tot scholen, actief te weren. youssefazghari@speakersacademy.eu
Column door René Boender weer naar de nering gezet. En dat kon zeker geen kwaad. Maar de crisis heeft er ook voor gezorgd dat er nu meer op de man wordt gespeeld. Zelfs de geest van Karl Marx waart weer rond; eerst eten en dan pas de moraal! En dat is vaak kwalijk. Bovendien is er het oprukkende chauvinisme. Koop Nederlandse waar…foei. Dat is niet handig voor een land als Nederland dat per definitie leeft van de handel met het buitenland. Juist nu we net als land met de grote jongens mogen meedoen (de G20) moeten we ons kwetsbaar opstellen, want dan word je pas krachtig. Maar wie zich alleen maar krachtig neerzet, wordt gekwetst. Zeker als het herstel in zicht is…
Brain-agent, innovatiefuturist & leiderschapsmotivator René Boender voorspelt: ‘Feed Forward’ voor 2010; laat je zien, horen en écht voelen! Net als wij bellen voor een interview is René Boender samen met de ‘brain-agents’ druk bezig de laatste hand te leggen aan de ‘eindejaarsinput’ voor tal van nieuwssites, magazines, keynotes en natuurlijk voor CEO’s om uit 2010 te halen wat er in zit. En dat is nogal wat, zo verzekert René! Maar dan moet je wel zijn waar de bal gaat komen en niet waar die nu is. De crisis van 2009 heeft ervoor gezorgd dat het realisme weer terug is in ’t zakendoen. En zelfs in het privéleven. De tering is
‘See me, feel me, hear me….’ en geen ‘fear me’! De rockopera ‘Tommy’ heeft het marketingantwoord van 2010 al jaren in zich: ‘See, hear & feel me!’ Maar geen ‘fear me…’ De consument is aan de macht. De ‘sociale media’ hebben alles nu publiek gemaakt. En daar moet je rekening mee houden. Als merk. Intern voor je personeel als extern voor klanten en prospects. Intern wordt vaak vergeten maar ook bij hen moet je de energie aanwakkeren. Als bedrijf is het nu méér dan belangrijk dat je echt praat! Ook met je klant. De klant die je nu hebt is de ‘warmste’ schakel naar toekomstig succes en niet te vergeten omzet. Maar je moet ’t wel verdienen. Ga je dan ook niet verschuilen achter advertenties of koude e-mails om ze zo nu en dan wat te vertellen over je zaak of het nieuwe aanbod. Maar doet dat LIVE. Alles draait om service en snelheid. Waarom worden nieuwe technieken niet
ingezet om méér te doen in plaats van minder! Echt.. maak het businessleven makkelijker! En je krijgt applaus en omzet…
Organiseer inspiratiemeetings! Annuleer een advertentie en investeer dat bedrag om 3 keer per jaar ‘bijpraat’ meetings te organiseren. Om iedereen echt te verrijken met inzichten; van pakweg 15.30 uur tot 18.30 uur met een lekker broodje erbij. Dus net voor de middagfiles en weer op tijd thuis om de kids in bed te stoppen…. Nee, doe dat nu niet meer in de vorm van een golftoernooi! Want in 2010 moeten we allemaal weer werken. Gezien worden op het werk is in, buiten het werk is uit! En, ja, maak het verhaal zo aantrekkelijk dat je klanten en personeel ook echt graag willen luisteren en gemotiveerd komen. Gebruik daarbij externe sprekers die het verhaal vanuit hun hart kunnen vertellen. Ja ja, hoor ik u denken. Maar het is waar. Externe sprekers kunnen door de combinatie vaak meer bereiken. 2010 wordt het jaar van de inspiratie. In marketing termen: de USP is voorbij en het ‘Inspirational Selling Point’ méér dan in. Dus start met inspireren…
NIEUWE FACULTY MEMBER
Wim van Sluis R.A.
De agenda 2010 is geopend
René C.W. Boender is brain-agent/brandbooster expert op het gebied van marketing, motivatie en innovatie. In korte tijd kan hij zowel op bestuursniveau als op het podium de zaken zo scherp stellen dat er ook daadwerkelijk veranderingen gaan plaatsvinden. De referenties op de website van Speakers Academy® zijn zeer lovend. Zowel internationaal als nationaal. reneboender@speakersacademy.eu
Column door Egbert Jan van Bel overtuigen dat zijn zaak prima service leverde. Wat er ook gebeurt, als klant heb je altijd gelijk dus gaat de rest op de knieën. Maar toch, ben ik het wel eens met dit grote gelijk van klanten? Nu is het geen verkeerde gedachte de klant centraal te zetten maar de stelling dat een klant altijd gelijk heeft, is niet verstandig. Een klant heeft niet altijd gelijk, heb ik gelijk of niet? Klanten weten niet zoveel van onze business af. Ze weten niet hoe het bedrijf in elkaar steekt. Ze weten niet hoe een product werkt. Waarom zijn anders de service-centers zo druk en de handleidingen zo dik? Ook conceptueel worden producten niet altijd begrepen. ‘Ooh, het is een koffiezetmachine!?’
De klant heeft altijd/nooit gelijk… Regel 1: ‘De klant heeft altijd gelijk’. Ken uw klassiekers. Ooit bedacht door Harry Gordon Selfridge, oprichter van Selfridge’s Department Store in Londen, in 1909. De geboren Amerikaan Harry bedacht deze ‘catch line’ niet zomaar. Hij wilde zich onderscheiden van de concurrentie. Die had waarschijnlijk alleen maar argumenten met klanten, ook al hadden ze gelijk. Dus Harry dacht dat je met die stelling klanten wel kon
Ene Hal Rosenbluth heeft een boek geschreven met de titel ‘The customer comes second’. Hal neemt stelling voor medewerkers, die in zijn visie in eerste instantie bepalend zijn voor het welzijn van de klant. Goede medewerkers leiden uiteindelijk tot goede klanten. Dat kan soms leiden tot ontevredenheid bij klanten die hun gelijk willen halen. Harry bedacht daarom zelfs een variant: Regel 2: ‘Ook al heeft de klant geen gelijk, herlees regel 1’. Rosenbluth vindt dat medewerkers klanten kunnen ‘opvoeden’. Het gaat niet om gelijk hebben of krijgen. Zaken doen met elkaar is een overeenkomst hebben.
180
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Of je nu een nieuwe auto koopt of je zaterdagboodschappen doet, je maakt een deal met elkaar. Ik ga leveren, jij betaalt, ik zorg ervoor dat het werkt, jij waardeert ons. Zo heb je een gewaardeerde relatie met een wederzijds belang. Het fundament daarbij is wederzijdse betrokkenheid. Alleen daarmee realiseert u winstgevende en loyale klanten. Heb ik gelijk of niet?
O
Onderwerpen waarover Wim van Sluis spreekt zijn onder andere:
• China
Wim van Sluis, van 2002-2006 wethouder Haven, Economie, Milieu en Werkgelegenheid in Rotterdam, is registeraccount en mediator. Hij is sinds 1987 vennoot van AGN Daamen & van Sluis en oprichter van de maatschap. Van Sluis’ specialisaties zijn management, organisatie en financieringsvraagstukken en koop en verkoop van ondernemingen. Hij is voorzitter van Deltalinqs en de Rotterdam Port Promotion Council en maakt deel uit van de Rotterdam Climate Initiative Board. Van Sluis heeft bestuurlijke ervaring bij de overheid en (semi-) nonprofit-instellingen. Hij werkte onder meer voor de Rijks Accountants Dienst/Belastingdienst, was adviseur OV Studentenkaart en financieel directeur van Cox Geelen bv.
• De toekomst van de wereldeconomie
wimvansluis@speakersacademy.eu
• Corporate governance • Openbaar bestuur • Internationale handelsstromen Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
egbertjanvanbel@speakersacademy.eu
• Transport & logistiek
181
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Column door René Boender weer naar de nering gezet. En dat kon zeker geen kwaad. Maar de crisis heeft er ook voor gezorgd dat er nu meer op de man wordt gespeeld. Zelfs de geest van Karl Marx waart weer rond; eerst eten en dan pas de moraal! En dat is vaak kwalijk. Bovendien is er het oprukkende chauvinisme. Koop Nederlandse waar…foei. Dat is niet handig voor een land als Nederland dat per definitie leeft van de handel met het buitenland. Juist nu we net als land met de grote jongens mogen meedoen (de G20) moeten we ons kwetsbaar opstellen, want dan word je pas krachtig. Maar wie zich alleen maar krachtig neerzet, wordt gekwetst. Zeker als het herstel in zicht is…
Brain-agent, innovatiefuturist & leiderschapsmotivator René Boender voorspelt: ‘Feed Forward’ voor 2010; laat je zien, horen en écht voelen! Net als wij bellen voor een interview is René Boender samen met de ‘brain-agents’ druk bezig de laatste hand te leggen aan de ‘eindejaarsinput’ voor tal van nieuwssites, magazines, keynotes en natuurlijk voor CEO’s om uit 2010 te halen wat er in zit. En dat is nogal wat, zo verzekert René! Maar dan moet je wel zijn waar de bal gaat komen en niet waar die nu is. De crisis van 2009 heeft ervoor gezorgd dat het realisme weer terug is in ’t zakendoen. En zelfs in het privéleven. De tering is
‘See me, feel me, hear me….’ en geen ‘fear me’! De rockopera ‘Tommy’ heeft het marketingantwoord van 2010 al jaren in zich: ‘See, hear & feel me!’ Maar geen ‘fear me…’ De consument is aan de macht. De ‘sociale media’ hebben alles nu publiek gemaakt. En daar moet je rekening mee houden. Als merk. Intern voor je personeel als extern voor klanten en prospects. Intern wordt vaak vergeten maar ook bij hen moet je de energie aanwakkeren. Als bedrijf is het nu méér dan belangrijk dat je echt praat! Ook met je klant. De klant die je nu hebt is de ‘warmste’ schakel naar toekomstig succes en niet te vergeten omzet. Maar je moet ’t wel verdienen. Ga je dan ook niet verschuilen achter advertenties of koude e-mails om ze zo nu en dan wat te vertellen over je zaak of het nieuwe aanbod. Maar doet dat LIVE. Alles draait om service en snelheid. Waarom worden nieuwe technieken niet
ingezet om méér te doen in plaats van minder! Echt.. maak het businessleven makkelijker! En je krijgt applaus en omzet…
Organiseer inspiratiemeetings! Annuleer een advertentie en investeer dat bedrag om 3 keer per jaar ‘bijpraat’ meetings te organiseren. Om iedereen echt te verrijken met inzichten; van pakweg 15.30 uur tot 18.30 uur met een lekker broodje erbij. Dus net voor de middagfiles en weer op tijd thuis om de kids in bed te stoppen…. Nee, doe dat nu niet meer in de vorm van een golftoernooi! Want in 2010 moeten we allemaal weer werken. Gezien worden op het werk is in, buiten het werk is uit! En, ja, maak het verhaal zo aantrekkelijk dat je klanten en personeel ook echt graag willen luisteren en gemotiveerd komen. Gebruik daarbij externe sprekers die het verhaal vanuit hun hart kunnen vertellen. Ja ja, hoor ik u denken. Maar het is waar. Externe sprekers kunnen door de combinatie vaak meer bereiken. 2010 wordt het jaar van de inspiratie. In marketing termen: de USP is voorbij en het ‘Inspirational Selling Point’ méér dan in. Dus start met inspireren…
NIEUWE FACULTY MEMBER
Wim van Sluis R.A.
De agenda 2010 is geopend
René C.W. Boender is brain-agent/brandbooster expert op het gebied van marketing, motivatie en innovatie. In korte tijd kan hij zowel op bestuursniveau als op het podium de zaken zo scherp stellen dat er ook daadwerkelijk veranderingen gaan plaatsvinden. De referenties op de website van Speakers Academy® zijn zeer lovend. Zowel internationaal als nationaal. reneboender@speakersacademy.eu
Column door Egbert Jan van Bel overtuigen dat zijn zaak prima service leverde. Wat er ook gebeurt, als klant heb je altijd gelijk dus gaat de rest op de knieën. Maar toch, ben ik het wel eens met dit grote gelijk van klanten? Nu is het geen verkeerde gedachte de klant centraal te zetten maar de stelling dat een klant altijd gelijk heeft, is niet verstandig. Een klant heeft niet altijd gelijk, heb ik gelijk of niet? Klanten weten niet zoveel van onze business af. Ze weten niet hoe het bedrijf in elkaar steekt. Ze weten niet hoe een product werkt. Waarom zijn anders de service-centers zo druk en de handleidingen zo dik? Ook conceptueel worden producten niet altijd begrepen. ‘Ooh, het is een koffiezetmachine!?’
De klant heeft altijd/nooit gelijk… Regel 1: ‘De klant heeft altijd gelijk’. Ken uw klassiekers. Ooit bedacht door Harry Gordon Selfridge, oprichter van Selfridge’s Department Store in Londen, in 1909. De geboren Amerikaan Harry bedacht deze ‘catch line’ niet zomaar. Hij wilde zich onderscheiden van de concurrentie. Die had waarschijnlijk alleen maar argumenten met klanten, ook al hadden ze gelijk. Dus Harry dacht dat je met die stelling klanten wel kon
Ene Hal Rosenbluth heeft een boek geschreven met de titel ‘The customer comes second’. Hal neemt stelling voor medewerkers, die in zijn visie in eerste instantie bepalend zijn voor het welzijn van de klant. Goede medewerkers leiden uiteindelijk tot goede klanten. Dat kan soms leiden tot ontevredenheid bij klanten die hun gelijk willen halen. Harry bedacht daarom zelfs een variant: Regel 2: ‘Ook al heeft de klant geen gelijk, herlees regel 1’. Rosenbluth vindt dat medewerkers klanten kunnen ‘opvoeden’. Het gaat niet om gelijk hebben of krijgen. Zaken doen met elkaar is een overeenkomst hebben.
180
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Of je nu een nieuwe auto koopt of je zaterdagboodschappen doet, je maakt een deal met elkaar. Ik ga leveren, jij betaalt, ik zorg ervoor dat het werkt, jij waardeert ons. Zo heb je een gewaardeerde relatie met een wederzijds belang. Het fundament daarbij is wederzijdse betrokkenheid. Alleen daarmee realiseert u winstgevende en loyale klanten. Heb ik gelijk of niet?
O
Onderwerpen waarover Wim van Sluis spreekt zijn onder andere:
• China
Wim van Sluis, van 2002-2006 wethouder Haven, Economie, Milieu en Werkgelegenheid in Rotterdam, is registeraccount en mediator. Hij is sinds 1987 vennoot van AGN Daamen & van Sluis en oprichter van de maatschap. Van Sluis’ specialisaties zijn management, organisatie en financieringsvraagstukken en koop en verkoop van ondernemingen. Hij is voorzitter van Deltalinqs en de Rotterdam Port Promotion Council en maakt deel uit van de Rotterdam Climate Initiative Board. Van Sluis heeft bestuurlijke ervaring bij de overheid en (semi-) nonprofit-instellingen. Hij werkte onder meer voor de Rijks Accountants Dienst/Belastingdienst, was adviseur OV Studentenkaart en financieel directeur van Cox Geelen bv.
• De toekomst van de wereldeconomie
wimvansluis@speakersacademy.eu
• Corporate governance • Openbaar bestuur • Internationale handelsstromen Bestel dit boek bij speakersacademybookstore.nl
egbertjanvanbel@speakersacademy.eu
• Transport & logistiek
181
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Leiderschap & Strategie
Zie ook: Management en MVO/ Duurzaamheid prof. ir. Roel Pieper
dr. Marc van der Erve
prof. dr. Theo Compernolle
Luitenant-generaal b.d. Ad van Baal
dr. Rob van Es
Willem Beekman
prof. drs. Wessel Ganzevoort
Robert Blom
Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink
Greet Pipijn
Ien van der Pol
dr. Joep Schrijvers
drs. Harry Starren
Aart van Wijk
Twan van de Kerkhof
prof. dr. ir. Niko Wijnolst
Foto: corb!no
Foto: Bert Janssen
prof. dr. Roland Pepermans
Jan den Breejen
Jeroen Busscher
prof. dr. Hans Strikwerda
drs. Ben Tiggelaar
prof. dr. Paul Bracken
Peter ten Hoopen
prof. dr. Manfred Kets de Vries
prof. dr. Fons Trompenaars
prof. dr. ir. Mathieu Weggeman
Stephen M.R. Covey
“Mijn ervaringen als spreker aangesloten bij Speakers Academy® zijn bijzonder goed. De medewerkers zijn goed georganiseerd, accuraat, voorkomend en zakelijk goed ingesteld. Dat schept vertrouwen. Gewoon een goede club om mee te werken.”
prof. W. Chan Kim
drs. Eric Koenen
Anatol Kuschpèta
182
dr. Vladimir Liubarov
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
drs. Eric Nordholt
ing. Rogier Offerhaus MBA
Dominique Lion
Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert
prof. dr. Pieter Winsemius
183
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Leiderschap & Strategie
Zie ook: Management en MVO/ Duurzaamheid prof. ir. Roel Pieper
dr. Marc van der Erve
prof. dr. Theo Compernolle
Luitenant-generaal b.d. Ad van Baal
dr. Rob van Es
Willem Beekman
prof. drs. Wessel Ganzevoort
Robert Blom
Generaal-Majoor b.d. Carel Hilderink
Greet Pipijn
Ien van der Pol
dr. Joep Schrijvers
drs. Harry Starren
Aart van Wijk
Twan van de Kerkhof
prof. dr. ir. Niko Wijnolst
Foto: corb!no
Foto: Bert Janssen
prof. dr. Roland Pepermans
Jan den Breejen
Jeroen Busscher
prof. dr. Hans Strikwerda
drs. Ben Tiggelaar
prof. dr. Paul Bracken
Peter ten Hoopen
prof. dr. Manfred Kets de Vries
prof. dr. Fons Trompenaars
prof. dr. ir. Mathieu Weggeman
Stephen M.R. Covey
“Mijn ervaringen als spreker aangesloten bij Speakers Academy® zijn bijzonder goed. De medewerkers zijn goed georganiseerd, accuraat, voorkomend en zakelijk goed ingesteld. Dat schept vertrouwen. Gewoon een goede club om mee te werken.”
prof. W. Chan Kim
drs. Eric Koenen
Anatol Kuschpèta
182
dr. Vladimir Liubarov
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
drs. Eric Nordholt
ing. Rogier Offerhaus MBA
Dominique Lion
Generaal-Majoor b.d. Patrick Cammaert
prof. dr. Pieter Winsemius
183
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Lifestyle Architectuur/ wonen Fitness Koken/culinair Reizen mode en design “Passie voor het vak en professionaliteit. Speakers Academy® is de Rolls Royce onder de sprekersbureaus.”
Zie ook: Entertainment, Kunst & Cultuur en Lifestyle
Ilja Gort
Foto: Paul Tolenaar
Column door Paul Postma, RM
David Crouwel
Paul Schulten
Henk Savelberg
Monique Collignon
Zijn opponent de ratio woont in het nieuwe neurale systeem, de cortex. Die redeneert logisch en rekent. De cortex denkt dat hij de baas is. Hij is het hoogst ontwikkeld, het meest recent in de evolutie en neemt de meeste ruimte in. Maar hij is het jongste broertje, dat met een leeftijd van honderdduizend jaar moeite heeft met het gezag van zijn broers die een paar honderd miljoen jaar oud zijn.
Coco de Meyere
Sheila de Vries
dr. Caroline Mazel
Janna Rijpma
Maarten Corbijn
Foto: ernie enkelaar
Wernard Bruining
Foto: Patricia Steur
Marlies Dekkers
Willem Reimers
Foto: . Guilhem ducleon
Joop Braakhekke
Foto: carin Verbruggen
Herman den Blijker
Hans Mantel MA,MM
184
buikgevoel noemen, en die we niet zo gemakkelijk met zuivere argumenten kunnen staven. Ze zetelen in onze oude neurale systemen en dateren uit de periode dat onze oervoorouders onder moeilijke omstandigheden moesten overleven. Sinds die tijd zijn ze niet veranderd. Dieren hebben ze trouwens ook. Wat moet je in onze huidige gecompliceerde wereld met voorkeuren uit de oertijd? Verrassend veel, want niet alles is sinds de oertijd veranderd. Toch wordt buikgevoel vaker gebruikt dan goed voor ons is. Het kan namelijk ook heel verraderlijk zijn.
Hans Melissen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Jhanna Houweling
Een simpel voorbeeld laat dat zien. Stel dat je een huis gaat kopen. Je maakt een lijst van de belangrijke punten en geeft elk huis een score op ieder punt. Thuisgekomen zou je rationeel gesproken alle scores per huis moeten optellen, en het huis Buikgevoel of ratio: met de hoogste score kopen. Doe je dat? Of bekies de beste raadgever trap je jezelf erop dat je de scores net zo lang aanpast tot dat huis eruit komt waar je buikgevoel De inzichten in de werking van ons brein zijn kennelijk al voor had besloten? Met sollicitanten enorm toegenomen dankzij een technologie is het niet anders. Alles klopt: opleiding, ervaring, die dat brein zelf heeft bedacht, FMRI-scans. leeftijd; maar als de kandidaat binnenkomt, heeft Daarmee kun je plaatjes maken van de activiteit je oude systeem direct besloten: die niet. van de hersenen. Je ziet dan in welke zones van het brein activiteit plaatsvindt. Dat leidt tot op- In mijn ‘Breinboek voor Managers’ heb ik de laatmerkelijke inzichten die uitstekend toepasbaar ste ontwikkelingen in neurologie toegepast op zijn voor leiders van organisaties. management. En die leiden tot inzichten waarmee je managementprocessen beter kunt begrijpen en Kijken in je brein is even verrassend als gênant. daar effectiever mee kunt omgaan. Ik heb er een Het brein doet namelijk heel iets anders dan we breinchecklist voor managers in opgenomen; één elkaar wijsmaken. Het verschil tussen wat we van de 12 punten gaat over de keuze tussen buikdenken dat we doen en wat we werkelijk doen, gevoel en ratio. Buikgevoel is populair omdat het komt voor rekening van ons onderbewuste. simpel is: je hoeft niet moeilijk na te denken en Dat onderbewuste heeft voorkeuren die we bent overtuigd van het ‘goede’ antwoord. Maar
Laurens Spanjersberg
185
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
dat is alleen goed bij vragen die door de eeuwen heen niet zijn veranderd. Bijvoorbeeld: kan ik die persoon vertrouwen, of: hebben wij iets met elkaar. Pas op bij beslissingen over investeringen en reorganisaties. Wie bij een positieve beslissing belangrijker wordt, is direct voor. Het oude neurale systeem heeft besloten voor de cortex aan de beurt is. Net als bij het huis. Maar die voorkeur zegt niets over de beste oplossing. En soms is buikgevoel gewoon hebzucht: de financiële crisis is daar niet vreemd aan. Mocht de uitkomst van de rationele redenering niet kloppen met je voorkeur, drink dan even een kopje koffie en geef je ratio een extra kans voor je je buikgevoel laat beslissen. Een Airbus is ook niet op buikgevoel in elkaar geschroefd. De wereld is sinds de oertijd toch wel ingrijpend veranderd. Paul Postma is directeur van Paul Postma Marketing Consultancy B.V. (PPMC) te Nieuwegein, het organisatieadviesbureau voor commerciële vraagstukken dat door TNS-NIPO werd gekozen in de top-3 marketing- en businessconsultancybedrijven in Nederland; www.ppmc.nl. B U S I N E S S B I B L I OT H E E K
paul postma
Het
brein
boek voor
managers Wat je moet weten van denken en gedrag
Bestel dit boek bij speakersacademy bookstore.nl
paulpostma@speakersacademy.eu
Lifestyle Architectuur/ wonen Fitness Koken/culinair Reizen mode en design “Passie voor het vak en professionaliteit. Speakers Academy® is de Rolls Royce onder de sprekersbureaus.”
Zie ook: Entertainment, Kunst & Cultuur en Lifestyle
Ilja Gort
Foto: Paul Tolenaar
Column door Paul Postma, RM
David Crouwel
Paul Schulten
Henk Savelberg
Monique Collignon
Zijn opponent de ratio woont in het nieuwe neurale systeem, de cortex. Die redeneert logisch en rekent. De cortex denkt dat hij de baas is. Hij is het hoogst ontwikkeld, het meest recent in de evolutie en neemt de meeste ruimte in. Maar hij is het jongste broertje, dat met een leeftijd van honderdduizend jaar moeite heeft met het gezag van zijn broers die een paar honderd miljoen jaar oud zijn.
Coco de Meyere
Sheila de Vries
dr. Caroline Mazel
Janna Rijpma
Maarten Corbijn
Foto: ernie enkelaar
Wernard Bruining
Foto: Patricia Steur
Marlies Dekkers
Willem Reimers
Foto: . Guilhem ducleon
Joop Braakhekke
Foto: carin Verbruggen
Herman den Blijker
Hans Mantel MA,MM
184
buikgevoel noemen, en die we niet zo gemakkelijk met zuivere argumenten kunnen staven. Ze zetelen in onze oude neurale systemen en dateren uit de periode dat onze oervoorouders onder moeilijke omstandigheden moesten overleven. Sinds die tijd zijn ze niet veranderd. Dieren hebben ze trouwens ook. Wat moet je in onze huidige gecompliceerde wereld met voorkeuren uit de oertijd? Verrassend veel, want niet alles is sinds de oertijd veranderd. Toch wordt buikgevoel vaker gebruikt dan goed voor ons is. Het kan namelijk ook heel verraderlijk zijn.
Hans Melissen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Jhanna Houweling
Een simpel voorbeeld laat dat zien. Stel dat je een huis gaat kopen. Je maakt een lijst van de belangrijke punten en geeft elk huis een score op ieder punt. Thuisgekomen zou je rationeel gesproken alle scores per huis moeten optellen, en het huis Buikgevoel of ratio: met de hoogste score kopen. Doe je dat? Of bekies de beste raadgever trap je jezelf erop dat je de scores net zo lang aanpast tot dat huis eruit komt waar je buikgevoel De inzichten in de werking van ons brein zijn kennelijk al voor had besloten? Met sollicitanten enorm toegenomen dankzij een technologie is het niet anders. Alles klopt: opleiding, ervaring, die dat brein zelf heeft bedacht, FMRI-scans. leeftijd; maar als de kandidaat binnenkomt, heeft Daarmee kun je plaatjes maken van de activiteit je oude systeem direct besloten: die niet. van de hersenen. Je ziet dan in welke zones van het brein activiteit plaatsvindt. Dat leidt tot op- In mijn ‘Breinboek voor Managers’ heb ik de laatmerkelijke inzichten die uitstekend toepasbaar ste ontwikkelingen in neurologie toegepast op zijn voor leiders van organisaties. management. En die leiden tot inzichten waarmee je managementprocessen beter kunt begrijpen en Kijken in je brein is even verrassend als gênant. daar effectiever mee kunt omgaan. Ik heb er een Het brein doet namelijk heel iets anders dan we breinchecklist voor managers in opgenomen; één elkaar wijsmaken. Het verschil tussen wat we van de 12 punten gaat over de keuze tussen buikdenken dat we doen en wat we werkelijk doen, gevoel en ratio. Buikgevoel is populair omdat het komt voor rekening van ons onderbewuste. simpel is: je hoeft niet moeilijk na te denken en Dat onderbewuste heeft voorkeuren die we bent overtuigd van het ‘goede’ antwoord. Maar
Laurens Spanjersberg
185
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
dat is alleen goed bij vragen die door de eeuwen heen niet zijn veranderd. Bijvoorbeeld: kan ik die persoon vertrouwen, of: hebben wij iets met elkaar. Pas op bij beslissingen over investeringen en reorganisaties. Wie bij een positieve beslissing belangrijker wordt, is direct voor. Het oude neurale systeem heeft besloten voor de cortex aan de beurt is. Net als bij het huis. Maar die voorkeur zegt niets over de beste oplossing. En soms is buikgevoel gewoon hebzucht: de financiële crisis is daar niet vreemd aan. Mocht de uitkomst van de rationele redenering niet kloppen met je voorkeur, drink dan even een kopje koffie en geef je ratio een extra kans voor je je buikgevoel laat beslissen. Een Airbus is ook niet op buikgevoel in elkaar geschroefd. De wereld is sinds de oertijd toch wel ingrijpend veranderd. Paul Postma is directeur van Paul Postma Marketing Consultancy B.V. (PPMC) te Nieuwegein, het organisatieadviesbureau voor commerciële vraagstukken dat door TNS-NIPO werd gekozen in de top-3 marketing- en businessconsultancybedrijven in Nederland; www.ppmc.nl. B U S I N E S S B I B L I OT H E E K
paul postma
Het
brein
boek voor
managers Wat je moet weten van denken en gedrag
Bestel dit boek bij speakersacademy bookstore.nl
paulpostma@speakersacademy.eu
Management Kennismanagement Outsourcing Prestatiebeheer Stressmanagement
Foto: elias Sfaxi
Verandermanagement cRm HRm Inkoopmanagement Internationale goeroes
Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap dr. Steven Poelmans
Ron Karr
Foto: eric Sijbrands
dr. Jean-Philippe Bouchaud
mr. Hylke Oldenboom
ing. Hein Pouw
drs. Nannette Ripmeester MA
dr. Norman Schreiner
Harold Janssen
drs. Patrick van Veen
Maja van der Zijden
Marijke Huisman
Foto: Stedman Ghaham Office
An De Jonghe
prof. Ram Charan
dr. Stephen R. Covey
prof. dr. Soumitra Dutta
Rowan Gibson
prof. Philip Kotler
prof. dr. John Kotter
186
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Jeremy Rifkin
“Speakers Academy® is het meest gewaardeerde forum van top sprekers in Nederland. Door die algemene en goede bekendheid en door de warme aandacht voor de sprekers voel ik me zeer gewaardeerd. Ik merk dat bedrijven en organisaties die mij benaderen voor een optreden dat graag via Speakers Academy® doen. Het geeft hen blijkbaar een gevoel van kwaliteit. Te behoren tot de sprekersgroep van Speakers Academy® geeft mij een gevoel van trots.”
Samen (eruit) werken.
Foto: SBS6
prof. dr. C.K. Prahalad
prof. dr. V. Bala Balachandran
Column door dr. Jack Plooij
prof. Stedman Graham
Foto: John Kotter
prof. Kimio Kase
dr. Christophe Haag
Leen Zevenbergen
Foto: cK Prahalad
Richard Barret
dr. Jonas Ridderstråle
Twee belangrijke bazen bij het Renault Formule 1 team zijn eruit gezet. Een van de rijders heeft vorig seizoen in Singapore expres (ja, echt waar!!) zijn 1,5 miljoen dure Formule 1 auto in de muur gezet. Humm? Onbegrijpelijk voor de fans van de autosport maar een nieuwe vorm van samenwerken is hierdoor binnen de Formule 1 in het leven geroepen. Nelson Piquet jr offert hiermee zijn racecarrière op, maar zijn teammaatje Fernando Alonso wint hiermee een race. Alle fans van het team enorm blij, evenals de hoofdsponsor van Renault (ING). Nu bijna een jaar later blijkt deze nieuwe vorm van samenwerken niet door de beugel te kunnen. Piquet moest van de bazen van het team zijn auto
dr. Thomas Zweifel
187
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
crashen op het moment dat Alonso in de pitstraat stond. Een safetycar op de baan, Alonso wint. Nu alles uit is gekomen, wordt er opnieuw samengewerkt, of beter gezegd samen eruit gewerkt. Renault en ING trekken de stekker uit het team, Piquet is een held, Briatore volgt Ecclestone op, Dave Richards heeft zijn langverwachte F1 team voor bijna niks en ING bespaart geld. Kortom negatief samenwerken in de Formule 1 heeft ook succes. Gelukkig heeft Michael Schumacher ooit aangetoond dat écht samenwerken in de Formule 1 bijzonder goed kan uitpakken: 7x wereldkampioen achter elkaar. De goede oude tijd…
jackplooij@speakersacademy.eu
Management Kennismanagement Outsourcing Prestatiebeheer Stressmanagement
Foto: elias Sfaxi
Verandermanagement cRm HRm Inkoopmanagement Internationale goeroes
Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap dr. Steven Poelmans
Ron Karr
Foto: eric Sijbrands
dr. Jean-Philippe Bouchaud
mr. Hylke Oldenboom
ing. Hein Pouw
drs. Nannette Ripmeester MA
dr. Norman Schreiner
Harold Janssen
drs. Patrick van Veen
Maja van der Zijden
Marijke Huisman
Foto: Stedman Ghaham Office
An De Jonghe
prof. Ram Charan
dr. Stephen R. Covey
prof. dr. Soumitra Dutta
Rowan Gibson
prof. Philip Kotler
prof. dr. John Kotter
186
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Jeremy Rifkin
“Speakers Academy® is het meest gewaardeerde forum van top sprekers in Nederland. Door die algemene en goede bekendheid en door de warme aandacht voor de sprekers voel ik me zeer gewaardeerd. Ik merk dat bedrijven en organisaties die mij benaderen voor een optreden dat graag via Speakers Academy® doen. Het geeft hen blijkbaar een gevoel van kwaliteit. Te behoren tot de sprekersgroep van Speakers Academy® geeft mij een gevoel van trots.”
Samen (eruit) werken.
Foto: SBS6
prof. dr. C.K. Prahalad
prof. dr. V. Bala Balachandran
Column door dr. Jack Plooij
prof. Stedman Graham
Foto: John Kotter
prof. Kimio Kase
dr. Christophe Haag
Leen Zevenbergen
Foto: cK Prahalad
Richard Barret
dr. Jonas Ridderstråle
Twee belangrijke bazen bij het Renault Formule 1 team zijn eruit gezet. Een van de rijders heeft vorig seizoen in Singapore expres (ja, echt waar!!) zijn 1,5 miljoen dure Formule 1 auto in de muur gezet. Humm? Onbegrijpelijk voor de fans van de autosport maar een nieuwe vorm van samenwerken is hierdoor binnen de Formule 1 in het leven geroepen. Nelson Piquet jr offert hiermee zijn racecarrière op, maar zijn teammaatje Fernando Alonso wint hiermee een race. Alle fans van het team enorm blij, evenals de hoofdsponsor van Renault (ING). Nu bijna een jaar later blijkt deze nieuwe vorm van samenwerken niet door de beugel te kunnen. Piquet moest van de bazen van het team zijn auto
dr. Thomas Zweifel
187
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
crashen op het moment dat Alonso in de pitstraat stond. Een safetycar op de baan, Alonso wint. Nu alles uit is gekomen, wordt er opnieuw samengewerkt, of beter gezegd samen eruit gewerkt. Renault en ING trekken de stekker uit het team, Piquet is een held, Briatore volgt Ecclestone op, Dave Richards heeft zijn langverwachte F1 team voor bijna niks en ING bespaart geld. Kortom negatief samenwerken in de Formule 1 heeft ook succes. Gelukkig heeft Michael Schumacher ooit aangetoond dat écht samenwerken in de Formule 1 bijzonder goed kan uitpakken: 7x wereldkampioen achter elkaar. De goede oude tijd…
jackplooij@speakersacademy.eu
Marketing Branding city marketing e-commerce/Online marketing Imago Zie ook: Communicatie & PR
prof. dr. Malaika Brengman
Paul Postma
André Hagelen
drs. Paul Harts
Roderik Rodermond
Ruud Verduin
Richard van Hooijdonk
Jan Vermeiren
Igor Beuker
Suzanne Ekel
drs. Andy Mosmans RM
188
Matthias Meijer
Alex Greve MA
Mylène Kroon
Birgit Laemers
Henkjan Smits
Michel Schaeffer
Harold Smits
Marianne van Leeuwen
Bob Pritchard
dr. Frédéric Jallat
Jan Rijkenberg
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Elène Vis
“De mensen van Speakers Academy® weten voor mij altijd interessante platforms te vinden waar ik mijn boodschap over verantwoord en resultaatgericht ondernemen kan delen. Ik werk al vele jaren samen met Speakers Academy® en dat gaat zeer plezierig en professioneel. Ze hebben mij geholpen mijn netwerk sterk uit te breiden. Speakers Academy® daagt uit tot vakkundige interactie, zowel bij inleider als opdrachtgever.”
drs. Wouter de Vries jr.
Egbert Jan van Bel
0900-sprekers
Foto: Frans Jansen
prof. dr. Cor Molenaar
drs. Jos Burgers RM
Yves Gijrath
Nicolette Wuring MSc
189
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Marketing Branding city marketing e-commerce/Online marketing Imago Zie ook: Communicatie & PR
prof. dr. Malaika Brengman
Paul Postma
André Hagelen
drs. Paul Harts
Roderik Rodermond
Ruud Verduin
Richard van Hooijdonk
Jan Vermeiren
Igor Beuker
Suzanne Ekel
drs. Andy Mosmans RM
188
Matthias Meijer
Alex Greve MA
Mylène Kroon
Birgit Laemers
Henkjan Smits
Michel Schaeffer
Harold Smits
Marianne van Leeuwen
Bob Pritchard
dr. Frédéric Jallat
Jan Rijkenberg
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Elène Vis
“De mensen van Speakers Academy® weten voor mij altijd interessante platforms te vinden waar ik mijn boodschap over verantwoord en resultaatgericht ondernemen kan delen. Ik werk al vele jaren samen met Speakers Academy® en dat gaat zeer plezierig en professioneel. Ze hebben mij geholpen mijn netwerk sterk uit te breiden. Speakers Academy® daagt uit tot vakkundige interactie, zowel bij inleider als opdrachtgever.”
drs. Wouter de Vries jr.
Egbert Jan van Bel
0900-sprekers
Foto: Frans Jansen
prof. dr. Cor Molenaar
drs. Jos Burgers RM
Yves Gijrath
Nicolette Wuring MSc
189
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Media & Journalistiek Foto: Herman Wouters
columnisten Journalisten & correspondenten mediatraining Radio- & TV-presentatoren Zie ook: Zie ook: Communicatie & PR en Presentatoren / Dagvoorzitters Frits Barend
Nico Haasbroek
Maria Henneman
Thomas Lepeltak
Frans Verhagen
Ton Verlind
Column door drs. Bart Lammers scoren. Wie scoort er nu met het vermijden van ellende? Bovendien: het terughalen van een product, dat faillissement, die staking, die mislukte ERP-implementatie, dat gebeurt toch alleen bij andere bedrijven?
drs. Yoeri Albrecht
drs. Eveline Brandt
Cisca Dresselhuys
Sylvain Ephimenco
Aad van den Heuvel
Henk Krol
Benedicte Berner MA
Dominique Weesie
Willem Sijthoff
Haal uw hoofd eens uit de grond!
Foto: Ronald Hoeben
Uw bedrijf is kwetsbaar. U en uw medewerkers nemen namelijk risico’s. Heel grote risico’s zelfs. Wedden dat u de drie belangrijkste risico’s waaraan uw bedrijf bloot staat niet kunt noemen? … (neem gerust de tijd)... En wedden dat als u toch een top drie noemt, dat u dan alleen actuele dingen noemt of de dingen die u zelf een keertje hebt meegemaakt? Ja, dat is inderdaad een top drie, maar wel eentje uit pure willekeur.
drs. Ton Planken
Stephan Sanders
Wouke van Scherrenburg
Peter Tetteroo
Foto: pieter Henket
Leonard Ornstein
Foto: Oleg Klimov
Frénk van der Linden
Charles Groenhuijsen
Peter d’ Hamecourt
Arnold Karskens
190
Willem Lust
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Conny Mus
“Het is duidelijk dat als je in Nederland een spreker zoekt, Speakers Academy® de plaats is waar je (nog steeds) heengaat. En ik heb altijd het gevoel dat het ze om tevredenheid naar twee kanten gaat: de spreker moet het wat vinden, de organisator en dus het publiek mag niet teleurgesteld worden. Het is geen ‘sprekers wegzetten’, het is de balans voor het evenement vinden.” Bert van der Veer
Risicomanagement gebeurt bijna alleen maar reactief. Namelijk direct na een serieuze verstoring (of dreiging daartoe,) of omdat het moet van de overheid en de klanten. Geen onlogische aanleidingen, daar niet van, maar ook niet echt visionair. En waarom gebeurt goed risicomanagement dan zo weinig? Volgens mij omdat de meeste managers risico’s niet zo leuk vinden. Risicobeleid kost geld zonder dat je zeker weet of er wel baten zijn, want onzekerheid is nu juist het kenmerk van risico’s. Kansen, die zijn pas leuk. Kansen voor nieuwe producten of nieuwe markten. Daar kan je mee
Max Westerman
191
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Ik onderzocht wat bedrijven kunnen doen om hun (logistieke) processen veerkrachtiger te maken, zodat ze beter tegen een stootje kunnen. Daar is veel over te schrijven en dat heb ik dan ook gedaan. Ik zal dat hier niet proberen samen te vatten. Het helpt al als u met een paar collega’s uit andere disciplines een brainstorm houdt. Bedenk samen 10 risico’s die relevant zijn voor uw bedrijf of afdeling, en discussieer erover. Welk verschil in risicoperceptie bestaat er binnen dit groepje? Waarom? Kunt u risico’s overdragen op iemand anders? Kunt u ze verkleinen? Of neemt u ze? Dat laatste is zeker niet raar, als het maar een bewuste keuze is. Anders bent u net een struisvogel. Ondernemen is risico nemen, maar ondernemen is ook beseffen waar uw kwetsbaarheden liggen en daarnaar handelen. Dat bent u verschuldigd aan klanten, medewerkers en de eigenaren van uw bedrijf. En over medewerkers gesproken, heeft u een pessimistische zeurpiet in uw bedrijf? Gefeliciteerd. Zet hem in, hij blijkt goud waard, want doemdenkt alle ellende bij elkaar! Blijkt u toch nog iets van hem te kunnen leren. Haal uw hoofd eens uit de grond. bartlammers@speakersacademy.eu
Media & Journalistiek Foto: Herman Wouters
columnisten Journalisten & correspondenten mediatraining Radio- & TV-presentatoren Zie ook: Zie ook: Communicatie & PR en Presentatoren / Dagvoorzitters Frits Barend
Nico Haasbroek
Maria Henneman
Thomas Lepeltak
Frans Verhagen
Ton Verlind
Column door drs. Bart Lammers scoren. Wie scoort er nu met het vermijden van ellende? Bovendien: het terughalen van een product, dat faillissement, die staking, die mislukte ERP-implementatie, dat gebeurt toch alleen bij andere bedrijven?
drs. Yoeri Albrecht
drs. Eveline Brandt
Cisca Dresselhuys
Sylvain Ephimenco
Aad van den Heuvel
Henk Krol
Benedicte Berner MA
Dominique Weesie
Willem Sijthoff
Haal uw hoofd eens uit de grond!
Foto: Ronald Hoeben
Uw bedrijf is kwetsbaar. U en uw medewerkers nemen namelijk risico’s. Heel grote risico’s zelfs. Wedden dat u de drie belangrijkste risico’s waaraan uw bedrijf bloot staat niet kunt noemen? … (neem gerust de tijd)... En wedden dat als u toch een top drie noemt, dat u dan alleen actuele dingen noemt of de dingen die u zelf een keertje hebt meegemaakt? Ja, dat is inderdaad een top drie, maar wel eentje uit pure willekeur.
drs. Ton Planken
Stephan Sanders
Wouke van Scherrenburg
Peter Tetteroo
Foto: pieter Henket
Leonard Ornstein
Foto: Oleg Klimov
Frénk van der Linden
Charles Groenhuijsen
Peter d’ Hamecourt
Arnold Karskens
190
Willem Lust
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Conny Mus
“Het is duidelijk dat als je in Nederland een spreker zoekt, Speakers Academy® de plaats is waar je (nog steeds) heengaat. En ik heb altijd het gevoel dat het ze om tevredenheid naar twee kanten gaat: de spreker moet het wat vinden, de organisator en dus het publiek mag niet teleurgesteld worden. Het is geen ‘sprekers wegzetten’, het is de balans voor het evenement vinden.” Bert van der Veer
Risicomanagement gebeurt bijna alleen maar reactief. Namelijk direct na een serieuze verstoring (of dreiging daartoe,) of omdat het moet van de overheid en de klanten. Geen onlogische aanleidingen, daar niet van, maar ook niet echt visionair. En waarom gebeurt goed risicomanagement dan zo weinig? Volgens mij omdat de meeste managers risico’s niet zo leuk vinden. Risicobeleid kost geld zonder dat je zeker weet of er wel baten zijn, want onzekerheid is nu juist het kenmerk van risico’s. Kansen, die zijn pas leuk. Kansen voor nieuwe producten of nieuwe markten. Daar kan je mee
Max Westerman
191
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Ik onderzocht wat bedrijven kunnen doen om hun (logistieke) processen veerkrachtiger te maken, zodat ze beter tegen een stootje kunnen. Daar is veel over te schrijven en dat heb ik dan ook gedaan. Ik zal dat hier niet proberen samen te vatten. Het helpt al als u met een paar collega’s uit andere disciplines een brainstorm houdt. Bedenk samen 10 risico’s die relevant zijn voor uw bedrijf of afdeling, en discussieer erover. Welk verschil in risicoperceptie bestaat er binnen dit groepje? Waarom? Kunt u risico’s overdragen op iemand anders? Kunt u ze verkleinen? Of neemt u ze? Dat laatste is zeker niet raar, als het maar een bewuste keuze is. Anders bent u net een struisvogel. Ondernemen is risico nemen, maar ondernemen is ook beseffen waar uw kwetsbaarheden liggen en daarnaar handelen. Dat bent u verschuldigd aan klanten, medewerkers en de eigenaren van uw bedrijf. En over medewerkers gesproken, heeft u een pessimistische zeurpiet in uw bedrijf? Gefeliciteerd. Zet hem in, hij blijkt goud waard, want doemdenkt alle ellende bij elkaar! Blijkt u toch nog iets van hem te kunnen leren. Haal uw hoofd eens uit de grond. bartlammers@speakersacademy.eu
Mens & Samenleving Jongeren multiculturaliteit Onderwijs Ontwikkelingsbeleid Veiligheid/Terrorismebestrijding
Foto: NPS Jean Pierre Heijmans
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en MVO/ Duurzaamheid Yolanda Eijgenstein
drs. Annette Nijs MBA
mr. Prem Radhakishun
Keith Bakker
Jeroen Boschma
Bamber Delver
Else-Marie van den Eerenbeemt
prof. dr. Roel in ‘t Veld
prof. dr. Wim Veen
Inez Groen
drs. Dick Middelhoek
Foto: Archipel
prof. dr. Filip Dochy
Foto: www.siets.nl
Advocaten/ Rechtswetenschappers Arbeid Fraudebestrijding Genderstudies
mr. Bram Moszkowicz
dr. ing. mr. Jan Sneep
mr. Gerard Spong
mr. Jef Vermassen
John van den Heuvel
mr. Christa Meindersma
drs. Dick Leurdijk
Bernard Fransen MSc
Samira Abbos
Grace Boldewijn
Yeşim Candan
Gerda Havertong
Bertus Hendriks
dr. Kamari Maxine Clarke
Laurent Combalbert MSc
prof. dr. Michèle Sarde
Roos Wouters
mr. Job Knoester
Farid El-Khassim
drs. Henk Noort
Ewald Vervaet
mr. drs. Harry Mayer
drs. Martijn Wijngaards
Foto: fred Vloo
Tim Bremmers
“Door de Speakers Academy® kan ik mij volledig op de inhoud richten, omdat zij de hele organisatie rond mijn lezingen overnemen.”
Foto:Lydia Vakzuid
prof. dr..Geert-Jan Knoops LL.M
Foto: H. moreno
mr. Wim Anker
192
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
193
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Rob de Wijk
Mens & Samenleving Jongeren multiculturaliteit Onderwijs Ontwikkelingsbeleid Veiligheid/Terrorismebestrijding
Foto: NPS Jean Pierre Heijmans
Zie ook: Bestuur, Beleid & Politiek en MVO/ Duurzaamheid Yolanda Eijgenstein
drs. Annette Nijs MBA
mr. Prem Radhakishun
Keith Bakker
Jeroen Boschma
Bamber Delver
Else-Marie van den Eerenbeemt
prof. dr. Roel in ‘t Veld
prof. dr. Wim Veen
Inez Groen
drs. Dick Middelhoek
Foto: Archipel
prof. dr. Filip Dochy
Foto: www.siets.nl
Advocaten/ Rechtswetenschappers Arbeid Fraudebestrijding Genderstudies
mr. Bram Moszkowicz
dr. ing. mr. Jan Sneep
mr. Gerard Spong
mr. Jef Vermassen
John van den Heuvel
mr. Christa Meindersma
drs. Dick Leurdijk
Bernard Fransen MSc
Samira Abbos
Grace Boldewijn
Yeşim Candan
Gerda Havertong
Bertus Hendriks
dr. Kamari Maxine Clarke
Laurent Combalbert MSc
prof. dr. Michèle Sarde
Roos Wouters
mr. Job Knoester
Farid El-Khassim
drs. Henk Noort
Ewald Vervaet
mr. drs. Harry Mayer
drs. Martijn Wijngaards
Foto: fred Vloo
Tim Bremmers
“Door de Speakers Academy® kan ik mij volledig op de inhoud richten, omdat zij de hele organisatie rond mijn lezingen overnemen.”
Foto:Lydia Vakzuid
prof. dr..Geert-Jan Knoops LL.M
Foto: H. moreno
mr. Wim Anker
192
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
193
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. dr. Rob de Wijk
Motivatie & Inspiratie
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) /Duurzaamheid
Rolmodellen Zelfontwikkeling Teambuilding
Klimaatverandering mVO/ duurzaamheid
Zie ook: Leiderschap & Strategie, Sport, Avontuur & Expeditie en Weer
energievraagstukken milieu
Foto: Anton logeman
Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap
Paul Abma MA
Robert Benninga
Bob Delbecque
Robert Pino
prof. Erik Van Vooren
mr. Pieter de Vries
André Jurres
Miek Pot
Denise Janmaat
Tom Bade
Gilbert Curtessi
prof. dr. Noreena Hertz
Dennis Karpes
ing. Michel Baars
prof. dr. Michael Braungart
ir. Marc Cornelissen
Jules Kortenhorst
“Al jaren werk ik op een professionele en doelgerichte wijze samen met Speakers Academy®. Dankzij de persoonlijke aandacht en prettige samenwerking met alle medewerkers voelt dat zeer vertrouwd aan.” drs. ing. Guus Geurts
Huub van Zwieten
194
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
dr. Marieke van der Werf
“Ik voel me thuis bij Speakers Academy®. Met name vanwege de uitstekende organisatie. Je kunt er op vertrouwen dat alles tot in de puntjes is geregeld. Zodat je je als spreker of dagvoorzitter volledig kunt concentreren op je taak: een congres of symposium tot een succes maken.”
Hans van Breukelen Chris van Vleuten
Nicolette Mak
drs. Ed Nijpels
Nico Roorda
195
drs. Jos Plas MSc
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Anne-Marie Rakhorst
Motivatie & Inspiratie
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) /Duurzaamheid
Rolmodellen Zelfontwikkeling Teambuilding
Klimaatverandering mVO/ duurzaamheid
Zie ook: Leiderschap & Strategie, Sport, Avontuur & Expeditie en Weer
energievraagstukken milieu
Foto: Anton logeman
Zie ook: Leiderschap & Strategie en Ondernemerschap
Paul Abma MA
Robert Benninga
Bob Delbecque
Robert Pino
prof. Erik Van Vooren
mr. Pieter de Vries
André Jurres
Miek Pot
Denise Janmaat
Tom Bade
Gilbert Curtessi
prof. dr. Noreena Hertz
Dennis Karpes
ing. Michel Baars
prof. dr. Michael Braungart
ir. Marc Cornelissen
Jules Kortenhorst
“Al jaren werk ik op een professionele en doelgerichte wijze samen met Speakers Academy®. Dankzij de persoonlijke aandacht en prettige samenwerking met alle medewerkers voelt dat zeer vertrouwd aan.” drs. ing. Guus Geurts
Huub van Zwieten
194
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
dr. Marieke van der Werf
“Ik voel me thuis bij Speakers Academy®. Met name vanwege de uitstekende organisatie. Je kunt er op vertrouwen dat alles tot in de puntjes is geregeld. Zodat je je als spreker of dagvoorzitter volledig kunt concentreren op je taak: een congres of symposium tot een succes maken.”
Hans van Breukelen Chris van Vleuten
Nicolette Mak
drs. Ed Nijpels
Nico Roorda
195
drs. Jos Plas MSc
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Anne-Marie Rakhorst
Balans in leven en werk Bouwwereld en Vastgoed Jonge ondernemers
mKB Succesvolle ondernemingen Vrouwelijke ondernemers
The Eagle Paradigm®
Foto: Rens Plaschek
Ondernemerschap
Inspelen op de ‘Clean Tech’ Revolutie nieuwe markten voor de olie- en gassector
Zie ook: MVO/Duurzaamheid
A.J. (Guus) Berkhout en W.J. (Wim) de Ridder
Foto: danielle cornelissen
Alles wat we doen, vraagt energie. Energie is daarom het meest kritische ‘single issue’ waar de mensheid mee geconfronteerd wordt. Als we toegang krijgen tot een overvloed aan schone energie tegen een betaalbare prijs, dan is er geen gebrek aan drinkwater, geen tekort aan voedsel en ook geen armoede in ontwikkelingslanden. Het energievraagstuk vertegenwoordigt een ongekende uitdaging voor de toekomst, met een gigantische toegevoegde waarde in het vooruitzicht.
Annemarie van Gaal
Bercan Günel
ir. Siete Hamminga
Foto: Kirkman company
Pim Betist
Stéphane Distinguin
ir. Roland Kortenhorst
Luc van Bussel
“Als Ondernemer van het Jaar weet ik als geen ander dat succes uit passie en discipline ontstaat. Speakers Academy® heeft dit zeker begrepen en helpt mij op professionele wijze mijn visie uit te dragen.”
Berkhout en de Ridder komen met een nieuw paradigma, waarbij toekomstscenario’s van de olie- en gasindustrie en ontwikkelingen in de hernieuwbare energie aan elkaar worden gekoppeld. Zij schilderen een inspirerend en geloofwaardig transitiepad naar de aanstaande ‘Clean Tech Society’, waarbij gebruik wordt gemaakt van het cyclische concept in innovatie. Het voorstel van beide Nederlandse hoogleraren wordt binnenkort aan de internationale energiegemeenschap gepresenteerd. Voor een concrete uitwerking wordt een interdisciplinaire onderzoeksgroep opgericht. Bedrijven en instellingen die actief zijn in de energiesector, kunnen bij de initiatiefnemers informatie inwinnen over deelname aan dit innovatieproject.
Iwan Göbel
Ivar Davids
Vraag het Eagle Paradigm ‘Special Report on Energy’ aan. Bel 010-433 33 22 Er zijn géén kosten aan verbonden.
Prof. dr W.J. (Wim) de Ridder is hoogleraar Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente; hij is expert op het gebied van lange termijn maatschappelijke en technologische ontwikkelingen.
Prof. dr ir A.J. (Guus) Berkhout is hoogleraar Geowetenschappen aan de TU Delft; hij leidt een consortium van 36 internationale bedrijven op het gebied van geo-energie.
Foto: Van Bemmelen
Jort Kelder
Marc de Hond
The Eagle Paradigm®, een nieuwe organisatie met hoge innovatieambities, richt zich met zijn eerste project tot de internationale energiegemeenschap. Daarin is gekozen voor een aanpak die uitgaat van nauwe samenwerking tussen de olie- en gasindustrie en de wereld van de hernieuwbare energie. Zo’n samenwerking wordt gezien als een absolute voorwaarde voor een doelmatige oplossing van het energievraagstuk. Bovendien wordt in het onderzoek veel nadruk gelegd op de toenemende mondiale schaarste aan strategische materialen. Immers, een duurzame oplossing zal ernstig worden belemmerd als alternatieven voor schaarse grondstoffen niet tijdig worden opgespoord.
Foto: Rens Plaschek
Bestel deze brochure bij speakersacademybookstore.nl
Carl Meijer
Esther Raats-Coster
Atilla Aytekin
Contact
Han Hendriks MSc T h e e a g l e P a r a d i g m ® P. O . B O x 2 2 3 0 7
196
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
3003 dh rOTTerdam
P h O n e : + 3 1 .1 0 . 4 3 3 3 3 2 2
w w w.Thee aglePa r a digm.cOm
F a x : + 3 1.1 0 . 41 4 3 2 5 9
Balans in leven en werk Bouwwereld en Vastgoed Jonge ondernemers
mKB Succesvolle ondernemingen Vrouwelijke ondernemers
The Eagle Paradigm®
Foto: Rens Plaschek
Ondernemerschap
Inspelen op de ‘Clean Tech’ Revolutie nieuwe markten voor de olie- en gassector
Zie ook: MVO/Duurzaamheid
A.J. (Guus) Berkhout en W.J. (Wim) de Ridder
Foto: danielle cornelissen
Alles wat we doen, vraagt energie. Energie is daarom het meest kritische ‘single issue’ waar de mensheid mee geconfronteerd wordt. Als we toegang krijgen tot een overvloed aan schone energie tegen een betaalbare prijs, dan is er geen gebrek aan drinkwater, geen tekort aan voedsel en ook geen armoede in ontwikkelingslanden. Het energievraagstuk vertegenwoordigt een ongekende uitdaging voor de toekomst, met een gigantische toegevoegde waarde in het vooruitzicht.
Annemarie van Gaal
Bercan Günel
ir. Siete Hamminga
Foto: Kirkman company
Pim Betist
Stéphane Distinguin
ir. Roland Kortenhorst
Luc van Bussel
“Als Ondernemer van het Jaar weet ik als geen ander dat succes uit passie en discipline ontstaat. Speakers Academy® heeft dit zeker begrepen en helpt mij op professionele wijze mijn visie uit te dragen.”
Berkhout en de Ridder komen met een nieuw paradigma, waarbij toekomstscenario’s van de olie- en gasindustrie en ontwikkelingen in de hernieuwbare energie aan elkaar worden gekoppeld. Zij schilderen een inspirerend en geloofwaardig transitiepad naar de aanstaande ‘Clean Tech Society’, waarbij gebruik wordt gemaakt van het cyclische concept in innovatie. Het voorstel van beide Nederlandse hoogleraren wordt binnenkort aan de internationale energiegemeenschap gepresenteerd. Voor een concrete uitwerking wordt een interdisciplinaire onderzoeksgroep opgericht. Bedrijven en instellingen die actief zijn in de energiesector, kunnen bij de initiatiefnemers informatie inwinnen over deelname aan dit innovatieproject.
Iwan Göbel
Ivar Davids
Vraag het Eagle Paradigm ‘Special Report on Energy’ aan. Bel 010-433 33 22 Er zijn géén kosten aan verbonden.
Prof. dr W.J. (Wim) de Ridder is hoogleraar Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente; hij is expert op het gebied van lange termijn maatschappelijke en technologische ontwikkelingen.
Prof. dr ir A.J. (Guus) Berkhout is hoogleraar Geowetenschappen aan de TU Delft; hij leidt een consortium van 36 internationale bedrijven op het gebied van geo-energie.
Foto: Van Bemmelen
Jort Kelder
Marc de Hond
The Eagle Paradigm®, een nieuwe organisatie met hoge innovatieambities, richt zich met zijn eerste project tot de internationale energiegemeenschap. Daarin is gekozen voor een aanpak die uitgaat van nauwe samenwerking tussen de olie- en gasindustrie en de wereld van de hernieuwbare energie. Zo’n samenwerking wordt gezien als een absolute voorwaarde voor een doelmatige oplossing van het energievraagstuk. Bovendien wordt in het onderzoek veel nadruk gelegd op de toenemende mondiale schaarste aan strategische materialen. Immers, een duurzame oplossing zal ernstig worden belemmerd als alternatieven voor schaarse grondstoffen niet tijdig worden opgespoord.
Foto: Rens Plaschek
Bestel deze brochure bij speakersacademybookstore.nl
Carl Meijer
Esther Raats-Coster
Atilla Aytekin
Contact
Han Hendriks MSc T h e e a g l e P a r a d i g m ® P. O . B O x 2 2 3 0 7
196
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
3003 dh rOTTerdam
P h O n e : + 3 1 .1 0 . 4 3 3 3 3 2 2
w w w.Thee aglePa r a digm.cOm
F a x : + 3 1.1 0 . 41 4 3 2 5 9
Presentatoren/Dagvoorzitters
Zie ook: Media & Journalistiek
Ellen Brusse
Inge Diepman
Violet Falkenburg
Angela Groothuizen
Mariska Hulscher
Aldith Hunkar
Reni den Boer
Catherine Keyl
Harmke Pijpers
Marga van Praag
drs. Ellen Söentken
Stacey Rookhuizen
Natacha Amal
Florence Dauchez
Nadjette Mauche-Baillard
Vivian Boelen
Hadassah de Boer
Joska Zinkweg
Kirsten van den Hul
Laurien Hessels
Ilona Hofstra
Chimène van Oosterhout
Annette van Trigt
Micky Hoogendijk
Sophie Gibert- Desvallons
Geraldine Brandão Vandercammen
Jan de Hoop
mr. Marijn de Koning
Pernille La Lau
Sebastiaan Labrie
Leo de Later
Joris Lutz
Han Peekel
Jo De Poorter
Hugo van Rhijn
Foto: Leendert jansen
Foto: Michel Porro
Foto: Vandercammen
Susan Blokhuis
drs. Paula Patricio
Foto: Paulette Mbassa
Rebecca Bijker
Chazia Mourali
Foto: Rayzor Sharp
Katinka Baehr
drs. Griselda Molemans
Foto: Nick van Ormondt
Lucy Alexander
Foto: Patrick Post
Foto: Nick van Ormondt
Dames Heren
198
Academy® Magazine / najaar 2009
199
Academy® Magazine / najaar 2009
Presentatoren/Dagvoorzitters
Zie ook: Media & Journalistiek
Ellen Brusse
Inge Diepman
Violet Falkenburg
Angela Groothuizen
Mariska Hulscher
Aldith Hunkar
Reni den Boer
Catherine Keyl
Harmke Pijpers
Marga van Praag
drs. Ellen Söentken
Stacey Rookhuizen
Natacha Amal
Florence Dauchez
Nadjette Mauche-Baillard
Vivian Boelen
Hadassah de Boer
Joska Zinkweg
Kirsten van den Hul
Laurien Hessels
Ilona Hofstra
Chimène van Oosterhout
Annette van Trigt
Micky Hoogendijk
Sophie Gibert- Desvallons
Geraldine Brandão Vandercammen
Jan de Hoop
mr. Marijn de Koning
Pernille La Lau
Sebastiaan Labrie
Leo de Later
Joris Lutz
Han Peekel
Jo De Poorter
Hugo van Rhijn
Foto: Leendert jansen
Foto: Michel Porro
Foto: Vandercammen
Susan Blokhuis
drs. Paula Patricio
Foto: Paulette Mbassa
Rebecca Bijker
Chazia Mourali
Foto: Rayzor Sharp
Katinka Baehr
drs. Griselda Molemans
Foto: Nick van Ormondt
Lucy Alexander
Foto: Patrick Post
Foto: Nick van Ormondt
Dames Heren
198
Academy® Magazine / najaar 2009
199
Academy® Magazine / najaar 2009
Presentatoren/Dagvoorzitters
Sales
Foto: Amke
Account- en Sales management Klantgerichtheid Retail
Salestrainingen Succesvol verkopen
Zie ook: Communicatie & PR, Management en Motivatie & Inspiratie Harmen Siezen
Maarten Spanjer
Frits Wester
Bas Westerweel
Jacques d’Ancona
drs. Victor Deconinck
Johan Doesburg
Harm Edens
Ursul de Geer
Karel van de Graaf
Stefan de Vries
Gérald Ariano
Jan Bommerez
Victor Bonke
Jaap Bron
Harrie van Heck
prof. dr. Nico Schraag
drs. Rob van der Spek
Christian ter Maat
Bas Tol
0900-sprekers
Roelof Hemmen
drs. Hans van Willigenburg
Jeroen Bik
Pieter Webeling
Marion Kamp
“Speakers Academy® zorgt niet alleen voor de juiste spreker voor de klant, maar zorgt ook goed voor ons, de sprekers. Afspraken worden op papier gezet, werkbespreking met de opdrachtgever wordt goed geregeld. Een paar dagen voor de bijeenkomst wordt nog eens gebeld of alle informatie binnen is etc. Vanuit hun kantoor in Rotterdam weten zij wat er speelt en leven zij mee. Zo kan ik als dagvoorzitter mijn kwaliteit leveren met hun ondersteuning.”
drs. Jos Burgers RM Marja Groen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Herman Loykens
“Je hebt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. De organisatie van Speakers Academy® maakte bij de eerste kennismaking op mij een verpletterende indruk: snel, slagvaardig, zeer betrouwbaar en transparant. Kortom professioneel. Die eerste indruk bleek terecht en is altijd zo gebleven.”
Astrid Joosten
200
Kasper Klaarenbeek
Michel Bouts
201
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Presentatoren/Dagvoorzitters
Sales
Foto: Amke
Account- en Sales management Klantgerichtheid Retail
Salestrainingen Succesvol verkopen
Zie ook: Communicatie & PR, Management en Motivatie & Inspiratie Harmen Siezen
Maarten Spanjer
Frits Wester
Bas Westerweel
Jacques d’Ancona
drs. Victor Deconinck
Johan Doesburg
Harm Edens
Ursul de Geer
Karel van de Graaf
Stefan de Vries
Gérald Ariano
Jan Bommerez
Victor Bonke
Jaap Bron
Harrie van Heck
prof. dr. Nico Schraag
drs. Rob van der Spek
Christian ter Maat
Bas Tol
0900-sprekers
Roelof Hemmen
drs. Hans van Willigenburg
Jeroen Bik
Pieter Webeling
Marion Kamp
“Speakers Academy® zorgt niet alleen voor de juiste spreker voor de klant, maar zorgt ook goed voor ons, de sprekers. Afspraken worden op papier gezet, werkbespreking met de opdrachtgever wordt goed geregeld. Een paar dagen voor de bijeenkomst wordt nog eens gebeld of alle informatie binnen is etc. Vanuit hun kantoor in Rotterdam weten zij wat er speelt en leven zij mee. Zo kan ik als dagvoorzitter mijn kwaliteit leveren met hun ondersteuning.”
drs. Jos Burgers RM Marja Groen
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Herman Loykens
“Je hebt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. De organisatie van Speakers Academy® maakte bij de eerste kennismaking op mij een verpletterende indruk: snel, slagvaardig, zeer betrouwbaar en transparant. Kortom professioneel. Die eerste indruk bleek terecht en is altijd zo gebleven.”
Astrid Joosten
200
Kasper Klaarenbeek
Michel Bouts
201
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Sport, Avontuur & Expeditie Avontuur & expeditie coaches & Trainers Individuele topsporters
Sportbestuurders Sportcommentatoren-& presentatoren
Zie ook: Motivatie & Inspiratie Barry Hughes
Erik Hulzebosch
Marc Lammers
René Mijnders
Peter Murphy
Marion Clignet
Roy Heiner
drs. Marcel Knotter
Jolanda Linschooten
Hans van der Meulen
Ronald Naar
Tom Egbers
Richard Bottram
Hans van Breukelen
Robert Doornbos
René van der Gijp
Edmond Öfner
ir. Katja Staartjes
Henk de Velde
Frank Versteegh
ir. Frits Vrijlandt
Jack van Gelder
Robert Baan
Maarten van der Weijden
Tom Reijers
Hugo Borst
Edward van Cuilenborg
Joop Alberda
Peter Blangé
Ton Boot
Robin van Galen
Tom van ’t Hek
Laurence de la Ferrière
Xavière-Lise Bon
Erik Ravenstijn MSc
Theo Bakker
Jan Mulder
dr. Jack Plooij
Foto: Peter bak
Peter Hillary
Maurits Hendriks
0900-sprekers
Co Adriaanse
202
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
203
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Sport, Avontuur & Expeditie Avontuur & expeditie coaches & Trainers Individuele topsporters
Sportbestuurders Sportcommentatoren-& presentatoren
Zie ook: Motivatie & Inspiratie Barry Hughes
Erik Hulzebosch
Marc Lammers
René Mijnders
Peter Murphy
Marion Clignet
Roy Heiner
drs. Marcel Knotter
Jolanda Linschooten
Hans van der Meulen
Ronald Naar
Tom Egbers
Richard Bottram
Hans van Breukelen
Robert Doornbos
René van der Gijp
Edmond Öfner
ir. Katja Staartjes
Henk de Velde
Frank Versteegh
ir. Frits Vrijlandt
Jack van Gelder
Robert Baan
Maarten van der Weijden
Tom Reijers
Hugo Borst
Edward van Cuilenborg
Joop Alberda
Peter Blangé
Ton Boot
Robin van Galen
Tom van ’t Hek
Laurence de la Ferrière
Xavière-Lise Bon
Erik Ravenstijn MSc
Theo Bakker
Jan Mulder
dr. Jack Plooij
Foto: Peter bak
Peter Hillary
Maurits Hendriks
0900-sprekers
Co Adriaanse
202
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
203
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Sport, Avontuur & Expeditie
Trends Futurologen Trendwatchers
Zie ook: Lifestyle Marcella Boerma
Minke Booij
Jacques Brinkman
Jacco Eltingh
Mario van der Ende
Kirsten van der Kolk
Richard Krajicek
Wilco van Rooijen
Ralph Tuijn
Jochem Uytdehaage
Arnold Vanderlyde
Pierluigi Collina
Rudolf Das
Magnus Lindkvist MSc
Paul Ostendorf
prof. dr. Wim de Ridder
Erica Terpstra
drs. Adjiedj Bakas Hans Kraaij jr.
Hans Kraaij sr.
Marcella Mesker
Hein Vergeer
Harry Vermeegen
John de Wolf
Marcel Bullinga
Rob Creemers
dr. Herman Konings
Christine Boland
drs. Justien Marseille
dr. Carl Rohde
Eva van der Fluit
Erwin van Lun MBM
Foto: Lenny Oosterwijk Foto: Julia de Boer
204
Ruud Veltenaar
“De afgelopen jaren heeft het team van Speakers Academy® mijn activiteiten als dagvoorzitter en spreker geweldig verzorgd. Persoonlijke aandacht, prima service en goede match met opdrachtgevers. Complimenten en zeer aan te bevelen.”
“Ik werk graag met A-merken en de Speakers Academy® is onbetwist in deze sector een A-merk! Het is een plezier om met hen te werken: als spreker én -zo hoor ik altijd- ook als opdrachtgever/cliënt.”
Henk Spaan
Hilde Roothart
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
205
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Sport, Avontuur & Expeditie
Trends Futurologen Trendwatchers
Zie ook: Lifestyle Marcella Boerma
Minke Booij
Jacques Brinkman
Jacco Eltingh
Mario van der Ende
Kirsten van der Kolk
Richard Krajicek
Wilco van Rooijen
Ralph Tuijn
Jochem Uytdehaage
Arnold Vanderlyde
Pierluigi Collina
Rudolf Das
Magnus Lindkvist MSc
Paul Ostendorf
prof. dr. Wim de Ridder
Erica Terpstra
drs. Adjiedj Bakas Hans Kraaij jr.
Hans Kraaij sr.
Marcella Mesker
Hein Vergeer
Harry Vermeegen
John de Wolf
Marcel Bullinga
Rob Creemers
dr. Herman Konings
Christine Boland
drs. Justien Marseille
dr. Carl Rohde
Eva van der Fluit
Erwin van Lun MBM
Foto: Lenny Oosterwijk Foto: Julia de Boer
204
Ruud Veltenaar
“De afgelopen jaren heeft het team van Speakers Academy® mijn activiteiten als dagvoorzitter en spreker geweldig verzorgd. Persoonlijke aandacht, prima service en goede match met opdrachtgevers. Complimenten en zeer aan te bevelen.”
“Ik werk graag met A-merken en de Speakers Academy® is onbetwist in deze sector een A-merk! Het is een plezier om met hen te werken: als spreker én -zo hoor ik altijd- ook als opdrachtgever/cliënt.”
Henk Spaan
Hilde Roothart
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
205
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Weer meteorologen Weerpresentatoren
Zie ook: Motivatie & Inspiratie en MVO/Duurzaamheid
Column door Rabijn Awraham Soetendorp
ir. Gerrit Hiemstra
Erwin Kroll
Helga van Leur
Van domheid naar intelligentie.
Margot Ribberink
Peter Timofeeff
Dennis Wilt
“De samenwerking met Speakers Academy® verloopt altijd zeer prettig en voortvarend. Hun grote bekendheid geeft mij de mogelijkheid om voor diverse doelgroepen actuele presentaties te verzorgen. Dat doet mij goed, want er valt veel te vertellen rondom het vakgebied van weer en klimaat. Bovendien is bewustwording van de snelheid waarmee de aarde opwarmt van groot belang voor een ieder!” Reinier van den Berg
206
Op 12 november 2009 zal de ‘Charter for Compassion’ wereldwijd worden gelanceerd, tot stand gekomen op initiatief van Karen Armstrong. In de Charter staat centraal de gouden regel ‘doe een ander aan waarom je wilt dat het jou aangedaan wordt’. Compassie is de maat van alles. De Dalai Lama spreekt zelfs van ‘compassionate anger’. Tezamen met o.a. de Groot Moefti van Egypte, Sjeik Ali Gomaa, en Bisschop Tutu, heb ik aan de totstandkoming van de ‘Charter for Compassion’ mogen meewerken. In Nederland zal de lancering in de Mozes en Aäron kerk in Amsterdam plaatsvinden, op de ‘Dag van Respect’, waaraan meer dan 1000 scholen in Nederland zullen deelnemen. Het handvest van compassie is de culminatie van internationale
verklaringen over waarden, zoals het Handvest van de Aarde, de Millenniumdoelstellingen, verklaringen van religieuze leiders over de klimaatveranderingen en mensenrechten, die gedurende de laatste jaren tot stand zijn gekomen. Wat centraal staat is het holistische concept, de noodzaak van synergie. Alles is met elkaar verbonden en wij vanuit het religieuze leven, het zakenleven, de wetenschap en politiek, de kunsten, hebben elkaar brood en brood nodig. Tijdens het laatste World Economic Forum werd mij gevraagd of de bankiers naar het Forum waren gekomen om boete te doen. Ik antwoordde dat wij allen samen kwamen om tot inkeer te komen. Ik ben ervan overtuigd dat wij een nieuwe veelbelovende periode zijn ingetreden, waarin samenwerking tussen generaties, tussen mannen en vrouwen, tussen verschillende spirituele tradities zal worden gerealiseerd. Een oude parabel: Twee mannen in een boot. Een van de mannen boort een gat in de boot en sust zijn verschrikte medevaarder: ‘Maak je niet druk, ik boor alleen een gat in mijn deel van de boot’. Dit is het beeld van het oude tijdperk van domheid en egoïsme, dat eindelijk plaatsmaakt voor het nieuwe tijdperk van intelligentie en samenwerking.
awrahamsoetendorp@speakersacademy.eu
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
207
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Weer meteorologen Weerpresentatoren
Zie ook: Motivatie & Inspiratie en MVO/Duurzaamheid
Column door Rabijn Awraham Soetendorp
ir. Gerrit Hiemstra
Erwin Kroll
Helga van Leur
Van domheid naar intelligentie.
Margot Ribberink
Peter Timofeeff
Dennis Wilt
“De samenwerking met Speakers Academy® verloopt altijd zeer prettig en voortvarend. Hun grote bekendheid geeft mij de mogelijkheid om voor diverse doelgroepen actuele presentaties te verzorgen. Dat doet mij goed, want er valt veel te vertellen rondom het vakgebied van weer en klimaat. Bovendien is bewustwording van de snelheid waarmee de aarde opwarmt van groot belang voor een ieder!” Reinier van den Berg
206
Op 12 november 2009 zal de ‘Charter for Compassion’ wereldwijd worden gelanceerd, tot stand gekomen op initiatief van Karen Armstrong. In de Charter staat centraal de gouden regel ‘doe een ander aan waarom je wilt dat het jou aangedaan wordt’. Compassie is de maat van alles. De Dalai Lama spreekt zelfs van ‘compassionate anger’. Tezamen met o.a. de Groot Moefti van Egypte, Sjeik Ali Gomaa, en Bisschop Tutu, heb ik aan de totstandkoming van de ‘Charter for Compassion’ mogen meewerken. In Nederland zal de lancering in de Mozes en Aäron kerk in Amsterdam plaatsvinden, op de ‘Dag van Respect’, waaraan meer dan 1000 scholen in Nederland zullen deelnemen. Het handvest van compassie is de culminatie van internationale
verklaringen over waarden, zoals het Handvest van de Aarde, de Millenniumdoelstellingen, verklaringen van religieuze leiders over de klimaatveranderingen en mensenrechten, die gedurende de laatste jaren tot stand zijn gekomen. Wat centraal staat is het holistische concept, de noodzaak van synergie. Alles is met elkaar verbonden en wij vanuit het religieuze leven, het zakenleven, de wetenschap en politiek, de kunsten, hebben elkaar brood en brood nodig. Tijdens het laatste World Economic Forum werd mij gevraagd of de bankiers naar het Forum waren gekomen om boete te doen. Ik antwoordde dat wij allen samen kwamen om tot inkeer te komen. Ik ben ervan overtuigd dat wij een nieuwe veelbelovende periode zijn ingetreden, waarin samenwerking tussen generaties, tussen mannen en vrouwen, tussen verschillende spirituele tradities zal worden gerealiseerd. Een oude parabel: Twee mannen in een boot. Een van de mannen boort een gat in de boot en sust zijn verschrikte medevaarder: ‘Maak je niet druk, ik boor alleen een gat in mijn deel van de boot’. Dit is het beeld van het oude tijdperk van domheid en egoïsme, dat eindelijk plaatsmaakt voor het nieuwe tijdperk van intelligentie en samenwerking.
awrahamsoetendorp@speakersacademy.eu
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
207
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
Wetenschap Astronomie Biologie Geofysica Natuur Neuroscience
Psychologie Research Sociologie Technologie
Zie ook: Trends prof. dr. Christien Brinkgreve
Foto: Jean daniel Lorieux
drs. Krijn de Best
prof. dr. Arie Dijkstra
prof. dr. Salomon Kroonenberg
prof. dr. Wubbo Ockels
prof. dr. ir. Hennes de Ridder
Govert Schilling
prof. dr. Dick Swaab
Patrick Baudry MSc
“Het is een voorrecht deel uit te maken van dit professioneel georganiseerde gezelschap van Nederlands meest vooraanstaande sprekers.” Foto: Bernard Walton
prof. dr. Bram Buunk
dr. Helen Cadicott
prof. dr. Stanislas Dehaene
Shaun Ellis
prof. dr. Marc Keane
dr. Ashok Khosla
prof. dr. George Kohlrieser
dr. René Diekstra
prof. dr. Anton van der Geld
prof. dr. Victor Lamme
prof. Walt Patterson
208
prof. dr. Miklos Sarvary
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. Sebastian Thrun
prof. dr. ir. Iteke Weeda
Column door Aart van Wijk van het menselijk ego. Dat komt omdat het ego gericht is op afscheiding en niet op verbinding. Het ego is niet moedig, niet eerlijk en niet liefdevol. Tot overmaat van ramp neemt het ego geen verantwoordelijkheid en heeft het maling aan een eventuele voorbeeldfunctie. Een ander kenmerk van het ego is dat het hebzuchtig is. Het is nooit tevreden en wil altijd meer en meer. Het ego leeft in de wereld van de overtreffende trap; groter, rijker, machtiger, sneller en complexer. Ons ego is een rupsje nooitgenoeg. Het wil altijd winnen, vaak ten koste van anderen, en het leeft permanent in een competitieve situatie. Daardoor gaat het haantjesgedrag, opEgomanagement: méér portunisme, de ander zwartmaken, het werken met de ellebogen en zelfs geweld niet uit de weg. business met minder ego. Met allerlei conflicten en ander onheil als gevolg. Egomanagement: méér business met minder ego. Het credo van het ego luidt: ‘ik versus de ander’ Hebzucht, grootheidswaanzin en roekeloosheid (in plaats van ‘ik samen met de ander’). stonden aan de basis van de huidige economische Kortom, het menselijk ego is overal aanwezig crisis. Dit zijn uitingen van het menselijk ego. Het maar leidt tot een verslechtering van onze dageego streeft naar ‘meer en meer’ voor zichzelf op lijkse realiteit. Achter de schermen, op een onde korte termijn en negeert daarmee de belangen zichtbaar niveau, is het ego misschien wel onze van het collectief en de lange termijn. De huidige grootste maatschappelijke kostenpost. Het ego crisis was onafwendbaar omdat onze economie is tevens het laatste maatschappelijke taboe, dat was afgegleden tot een ‘egonomie’ waar het vernodig doorbroken moet worden. dienen van zoveel mogelijk geld het voornaamste doel was. De extreem egocentrische houding van Aart van Wijk, veranderconsultant en auteur van een minderheid, ging ten koste van de welvaart het prikkelende boek ‘Exit Ego’, laat u in zijn levan de meerderheid. zing ‘Egomanagement’ op boeiende wijze zien Waar komt het ego vandaan? En waarom hebben welke invloeden het ego heeft op uw bedrijfsmensen een ego? Het ego is ontstaan in de honvoering. Aan de hand van talrijke voorbeelden zal derdduizenden jaren dat de mens in tijden van hij aantonen dat u met minder ego in uw bedrijf grote tekorten leefde. Denk aan een tekort aan veel betere resultaten zult behalen. Als het u lukt voedsel, huisvesting, veiligheid, liefde en erkenom uw eigen ego te managen, maar ook dat van ning. In tijden van tekort heeft de mens het ego uw collega’s, zal uw bedrijf fors beter gaan preskennelijk nodig om te overleven en om zijn eigen teren, zowel kwalitiatief als kwantitatief. Langs positie veilig te stellen. De primaire emotie waarde weg van het ‘kleine ego zullen uw resultaten op het ego is gefundeerd, is de emotie ‘angst’: verbeteren en zult u werkelijk maatschappelijk Help, ik ben niet goed genoeg! verantwoord kunnen gaan ondernemen. Help, ik ga mijn targets niet halen! Bent u in deze barre tijden toe aan méér business, Help, iemand zaagt aan mijn stoelpoten! boek dan de lezing “Egomanagement”. Help, ik verlies mijn baan! Help, ik wil bevestigd en erkend worden! Alle misstanden in de wereld, en dus ook in het bedrijfsleven, zijn terug te voeren tot de kronkels
prof. Lawrence Krauss
dr. Lucas van Gerwen
Francisco Lozano Winterhalder
209
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
aartvanwijk@speakersacademy.eu
Wetenschap Astronomie Biologie Geofysica Natuur Neuroscience
Psychologie Research Sociologie Technologie
Zie ook: Trends prof. dr. Christien Brinkgreve
Foto: Jean daniel Lorieux
drs. Krijn de Best
prof. dr. Arie Dijkstra
prof. dr. Salomon Kroonenberg
prof. dr. Wubbo Ockels
prof. dr. ir. Hennes de Ridder
Govert Schilling
prof. dr. Dick Swaab
Patrick Baudry MSc
“Het is een voorrecht deel uit te maken van dit professioneel georganiseerde gezelschap van Nederlands meest vooraanstaande sprekers.” Foto: Bernard Walton
prof. dr. Bram Buunk
dr. Helen Cadicott
prof. dr. Stanislas Dehaene
Shaun Ellis
prof. dr. Marc Keane
dr. Ashok Khosla
prof. dr. George Kohlrieser
dr. René Diekstra
prof. dr. Anton van der Geld
prof. dr. Victor Lamme
prof. Walt Patterson
208
prof. dr. Miklos Sarvary
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
prof. Sebastian Thrun
prof. dr. ir. Iteke Weeda
Column door Aart van Wijk van het menselijk ego. Dat komt omdat het ego gericht is op afscheiding en niet op verbinding. Het ego is niet moedig, niet eerlijk en niet liefdevol. Tot overmaat van ramp neemt het ego geen verantwoordelijkheid en heeft het maling aan een eventuele voorbeeldfunctie. Een ander kenmerk van het ego is dat het hebzuchtig is. Het is nooit tevreden en wil altijd meer en meer. Het ego leeft in de wereld van de overtreffende trap; groter, rijker, machtiger, sneller en complexer. Ons ego is een rupsje nooitgenoeg. Het wil altijd winnen, vaak ten koste van anderen, en het leeft permanent in een competitieve situatie. Daardoor gaat het haantjesgedrag, opEgomanagement: méér portunisme, de ander zwartmaken, het werken met de ellebogen en zelfs geweld niet uit de weg. business met minder ego. Met allerlei conflicten en ander onheil als gevolg. Egomanagement: méér business met minder ego. Het credo van het ego luidt: ‘ik versus de ander’ Hebzucht, grootheidswaanzin en roekeloosheid (in plaats van ‘ik samen met de ander’). stonden aan de basis van de huidige economische Kortom, het menselijk ego is overal aanwezig crisis. Dit zijn uitingen van het menselijk ego. Het maar leidt tot een verslechtering van onze dageego streeft naar ‘meer en meer’ voor zichzelf op lijkse realiteit. Achter de schermen, op een onde korte termijn en negeert daarmee de belangen zichtbaar niveau, is het ego misschien wel onze van het collectief en de lange termijn. De huidige grootste maatschappelijke kostenpost. Het ego crisis was onafwendbaar omdat onze economie is tevens het laatste maatschappelijke taboe, dat was afgegleden tot een ‘egonomie’ waar het vernodig doorbroken moet worden. dienen van zoveel mogelijk geld het voornaamste doel was. De extreem egocentrische houding van Aart van Wijk, veranderconsultant en auteur van een minderheid, ging ten koste van de welvaart het prikkelende boek ‘Exit Ego’, laat u in zijn levan de meerderheid. zing ‘Egomanagement’ op boeiende wijze zien Waar komt het ego vandaan? En waarom hebben welke invloeden het ego heeft op uw bedrijfsmensen een ego? Het ego is ontstaan in de honvoering. Aan de hand van talrijke voorbeelden zal derdduizenden jaren dat de mens in tijden van hij aantonen dat u met minder ego in uw bedrijf grote tekorten leefde. Denk aan een tekort aan veel betere resultaten zult behalen. Als het u lukt voedsel, huisvesting, veiligheid, liefde en erkenom uw eigen ego te managen, maar ook dat van ning. In tijden van tekort heeft de mens het ego uw collega’s, zal uw bedrijf fors beter gaan preskennelijk nodig om te overleven en om zijn eigen teren, zowel kwalitiatief als kwantitatief. Langs positie veilig te stellen. De primaire emotie waarde weg van het ‘kleine ego zullen uw resultaten op het ego is gefundeerd, is de emotie ‘angst’: verbeteren en zult u werkelijk maatschappelijk Help, ik ben niet goed genoeg! verantwoord kunnen gaan ondernemen. Help, ik ga mijn targets niet halen! Bent u in deze barre tijden toe aan méér business, Help, iemand zaagt aan mijn stoelpoten! boek dan de lezing “Egomanagement”. Help, ik verlies mijn baan! Help, ik wil bevestigd en erkend worden! Alle misstanden in de wereld, en dus ook in het bedrijfsleven, zijn terug te voeren tot de kronkels
prof. Lawrence Krauss
dr. Lucas van Gerwen
Francisco Lozano Winterhalder
209
AcAdemy® Magazine / najaar 2009
aartvanwijk@speakersacademy.eu
ACADEMY B r i n g i n g
C
K n o w l e d g e
O
L
O
t o
F
t h e
®
W o r l d
O
N
R EDACTIE Speakers Academy ® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu L EZERSSERVICE Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu
U ITGEVER | H OOFDREDACTEUR Albert de Booij P UBLIC R ELATIONS | R EDACTIE | A RT D IRECTORS Margit Gideonse, Celina Schüller, René Warmerdam, mr. Nina Kesar
TOESTEMMING HERDRUK /GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties kunt u contact opnemen met Speakers Academy®. E permissions@speakersacademy.eu
MARKETING William Eberlé, Alexander Vermeulen R ESEARCH & D EVELOPMENT | I NTERNATIONALE INTERVIEWS Maarten Pino BSc VORMGEVING Onno van Beek A AN DIT NUMMER WERKTEN MEE drs. Youssef Azghari, mr. Thierry Baudet B.A., Egbert Jan van Bel, Paul Bessems, René Boender, Bert Bongers, Floor de Booys, mr. drs. Yvonne Douwes Floor, Hans Elswout, Jacques Geluk, prof. dr. ir. Han Gerrits, Guus Geurts, André Hagelen, Richard van Hooijdonk, Angélique Koopmans, Arie Jan Korteweg, drs. Bart Lammers, André Meiresonne, drs. Marcel Messing, prof. dr. Cor Molenaar, dr. Jack Plooij, Paul Postma, prof. dr. Wim de Ridder, Rabijn Awraham Soetendorp, drs. Harry Starren, drs. Ben Tiggelaar, Henk de Velde, Ruud Veltenaar, Aart van Wijk.
S PEAKERS ACADEMY ® C OLUMNSERVICE Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw: personeelsblad/huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen. F OTOSTOCK In de loop der jaren heeft Speakers Academy® een uitgebreide fotostock opgebouwd van een groot aantal sprekers. Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben voor artikelen/interviews of uitnodigingen kunnen hier tegen een bescheiden vergoeding gebruik van maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ®: T +31 10 433 33 22 E fotostock@speakersacademy.eu
F OTOGRAFIE | I LLUSTRATIES SAVRO, Sharon Adler, AMKE, Archipel, Peter Bak, Roy Beusker, Joris den Blaauwen, Jan van Breda, Visual Bahi / Jean Marc Charles, Maarten Corbijn, Danielle Cornelissen, Evert Jan Daniels, Alexis Duclos, Reineke Ekering, Ernie Enkelaar, Garnier, Guustaaf Gerhards, Herman van Gestel, Ben Govert, Stedman Graham Office, Jean-Michel Gueugnot, A. Guilhem Ducleon, Einstein Forom, NPS / Jan Pierre Heijmans, Pieter Henket, Ronald Hoeben, Katja Hoffmann, Danjel van der Hoogen, Frans Jansen, Leendert Jansen, Bert Janssen, Kirkman Company, Gisella Klein, Oleg Klimov, Diana Kok, John Kotter, Marcel Krijger, The Lavin Agency, Anton Logeman, Jean Daniël Lorieux, Paulette Mbassa, Pia Media 2009, H. Moreno, Roger Neve, Lenny Oosterwijk, Nick van Ormondt, Rens Plaschek, Michel Porro, Patrick Post, Eva Posthuma, C.K. Prahalad, Jaap Reedijk, Marion Regter, Elias Sfaxi, Rayzor Sharp, Eric Sijbrands, André Sjoubrman, Roland Smulders, Enith Stenhuys, Patricia Steur, Gerard Til, Paul Tolenaar, Frank Toussaint, Vanderkammen, Leo van Velzen, Fred Vloo, Carin Verbruggen, www.siets.nl, Bernard Walton en Herman Wouters.
Copyright © 1997 - 2010 Speakers Academy® Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. In een aantal gevallen was het niet mogelijk de auteur te achterhalen. De artikelen, interviews en columns in dit magazine zijn van onafhankelijke auteurs. Sommige schrijvers zijn het hartgrondig met elkaar oneens. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, politiek, ras en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die gemaakt worden. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijke positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen.
D RUK Thieme Rotatie BV
VERKOOPPRIJS € 12,50
M
e
d
Albert de Booij
e
w
e
René Warmerdam
r
k
e
r
mr. Nina Kesar
s
Margit Gideonse
Celina Schüller
Solange de Booij
Claire Straver
Een museale collectie, innemend Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen Rachel Kartopawiro
William Eberlé
Walter Kallenbach
210
Iris Janssen
Onno van Beek
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Maarten Pino Bsc
Alexander Vermeulen
ACADEMY B r i n g i n g
C
K n o w l e d g e
O
L
O
t o
F
t h e
®
W o r l d
O
N
R EDACTIE Speakers Academy ® Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam T +31 10 433 33 22 E redactie@speakersacademy.eu L EZERSSERVICE Brieven aan de redactie: P Postbus 22307, 3003 DH Rotterdam F +31 10 414 32 59 E academy@speakersacademy.eu
U ITGEVER | H OOFDREDACTEUR Albert de Booij P UBLIC R ELATIONS | R EDACTIE | A RT D IRECTORS Margit Gideonse, Celina Schüller, René Warmerdam, mr. Nina Kesar
TOESTEMMING HERDRUK /GEBRUIK FOTO’S EN ILLUSTRATIES Voor toestemming van herdruk van artikelen, interviews, columns, foto’s en illustraties kunt u contact opnemen met Speakers Academy®. E permissions@speakersacademy.eu
MARKETING William Eberlé, Alexander Vermeulen R ESEARCH & D EVELOPMENT | I NTERNATIONALE INTERVIEWS Maarten Pino BSc VORMGEVING Onno van Beek A AN DIT NUMMER WERKTEN MEE drs. Youssef Azghari, mr. Thierry Baudet B.A., Egbert Jan van Bel, Paul Bessems, René Boender, Bert Bongers, Floor de Booys, mr. drs. Yvonne Douwes Floor, Hans Elswout, Jacques Geluk, prof. dr. ir. Han Gerrits, Guus Geurts, André Hagelen, Richard van Hooijdonk, Angélique Koopmans, Arie Jan Korteweg, drs. Bart Lammers, André Meiresonne, drs. Marcel Messing, prof. dr. Cor Molenaar, dr. Jack Plooij, Paul Postma, prof. dr. Wim de Ridder, Rabijn Awraham Soetendorp, drs. Harry Starren, drs. Ben Tiggelaar, Henk de Velde, Ruud Veltenaar, Aart van Wijk.
S PEAKERS ACADEMY ® C OLUMNSERVICE Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers. In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid om een column te laten schrijven voor uw: personeelsblad/huisorgaan, verenigingsblad, corporate magazine, jaarverslag, website, publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning van een congres (laten) verzorgen. F OTOSTOCK In de loop der jaren heeft Speakers Academy® een uitgebreide fotostock opgebouwd van een groot aantal sprekers. Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig hebben voor artikelen/interviews of uitnodigingen kunnen hier tegen een bescheiden vergoeding gebruik van maken. U kunt contact opnemen met de informatiedesk van Speakers Academy ®: T +31 10 433 33 22 E fotostock@speakersacademy.eu
F OTOGRAFIE | I LLUSTRATIES SAVRO, Sharon Adler, AMKE, Archipel, Peter Bak, Roy Beusker, Joris den Blaauwen, Jan van Breda, Visual Bahi / Jean Marc Charles, Maarten Corbijn, Danielle Cornelissen, Evert Jan Daniels, Alexis Duclos, Reineke Ekering, Ernie Enkelaar, Garnier, Guustaaf Gerhards, Herman van Gestel, Ben Govert, Stedman Graham Office, Jean-Michel Gueugnot, A. Guilhem Ducleon, Einstein Forom, NPS / Jan Pierre Heijmans, Pieter Henket, Ronald Hoeben, Katja Hoffmann, Danjel van der Hoogen, Frans Jansen, Leendert Jansen, Bert Janssen, Kirkman Company, Gisella Klein, Oleg Klimov, Diana Kok, John Kotter, Marcel Krijger, The Lavin Agency, Anton Logeman, Jean Daniël Lorieux, Paulette Mbassa, Pia Media 2009, H. Moreno, Roger Neve, Lenny Oosterwijk, Nick van Ormondt, Rens Plaschek, Michel Porro, Patrick Post, Eva Posthuma, C.K. Prahalad, Jaap Reedijk, Marion Regter, Elias Sfaxi, Rayzor Sharp, Eric Sijbrands, André Sjoubrman, Roland Smulders, Enith Stenhuys, Patricia Steur, Gerard Til, Paul Tolenaar, Frank Toussaint, Vanderkammen, Leo van Velzen, Fred Vloo, Carin Verbruggen, www.siets.nl, Bernard Walton en Herman Wouters.
Copyright © 1997 - 2010 Speakers Academy® Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers Academy® heeft de grootst mogelijke inspanning gepleegd om de copyrights van de geplaatste artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen toekomen. In een aantal gevallen was het niet mogelijk de auteur te achterhalen. De artikelen, interviews en columns in dit magazine zijn van onafhankelijke auteurs. Sommige schrijvers zijn het hartgrondig met elkaar oneens. ACADEMY® Magazine neemt een metapositie in ten aanzien van geloof, politiek, ras en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor de statements die gemaakt worden. ACADEMY® Magazine heeft vanuit deze onafhankelijke positie mensen uitgenodigd, die vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar voren brengen.
D RUK Thieme Rotatie BV
VERKOOPPRIJS € 12,50
M
e
d
Albert de Booij
e
w
e
René Warmerdam
r
k
e
r
mr. Nina Kesar
s
Margit Gideonse
Celina Schüller
Solange de Booij
Claire Straver
Een museale collectie, innemend Gespecialiseerd in 16e, 17e en 18e eeuwse meubelen Rachel Kartopawiro
William Eberlé
Walter Kallenbach
210
Iris Janssen
Onno van Beek
ACADEMY® MAGAZINE / NAJAAR 2009
Maarten Pino Bsc
Alexander Vermeulen
B
R
I
N
G
I
N
G
K
N
O W
L
E
D
G
E
T
O
T
H
E
W
O
R
L
OPLAGE 100.000
• Z E S D E J A A R G A N G N O. 1 4 •
Europa moet massa tegenover massa zetten mr. dr.
voor informatie dealeradressen: 020 - 659 64 53
W W W.B R E I T L I N G .C O M
Dit ‘top of the bill’ model wordt aangedreven door Caliber B01, een automatische chronograaf die in zijn geheel in de Breitling ateliers is ontwikkeld. Een betrouwbare, accurate ‘high-performance’ motor met een originele en innovatieve architectuur die (net als alle andere Breitling uurwerken) chronometer gecertificeerd is. Met de verfijnde esthetiek en pure performance van de Chronomat B01 heeft Breitling de mecha-nische chronograaf opnieuw gedefinieerd.
Klanten zijn mijn grootste inspiratiebron
LOSSE NUMMERS 12,50
Een perfecte behuizing met een uitzonderlijk uurwerk: Breitling lanceert een uiterst exclusief horloge dat de maatstaf voor alle chronografen gaat worden. Sterk, uniek en met een hoogstaand design. Een verbluffende ‘présence’ om uw pols door de combinatie van kracht en schoonheid. Een authentiek juweel dat ambachtelijk is vervaardigd, met een scherp oog voor detail en afwerking. Ontworpen om maximale robuustheid, functionaliteit en efficiency te leveren. De Chronomat B01 is maatwerk voor alle liefhebbers van fijne mechanieken en uitzonderlijke prestaties.
•
Breitling presenteert de chronograaf ‘par excellence’
NAJAAR 2009
CHRONOMAT B01
Bernard Bot
Een lesje omgekeerde globalisering prof. dr.
Kishore Mahbubani
Wereldrijk voor een dag prof. dr. Amy Chua
Yalçin Cihangir
Albert de Booij in gesprek met prof. dr. Martha Nussbaum, dr. Susan Neiman en prof. dr.
Peter Sloterdijk
De Grote Sprekersatlas
D
Foto: Roy Beusker
AC A D E M Y ® M A G A Z I N E
ACADEMY
®
®
Onmisbaar naslagwerk met de beste sprekers, gerubriceerd per categorie