SPEAKNEWS Τεύχος 20 Οκτώβριος 2021

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ / ISSN 2654-1882 / ΕΤΟΣ #2 / Τ. #20 10/2021 / FREE PRESS

> Ιγνάτιος Καϊτετζίδης

> Στράτος Στυλιανίδης

Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη

Αντιπρύτανης ΑΠΘ

> Κυριάκος Κενεβέζος

> Βασίλης Χατζίκος

Πρέσβης Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα

Country Head Digital Industries Siemens

> Κωνσταντίνος & Ματθαίος Τσαχουρίδης

> Γιώργος Σκόδρας Πρόεδρος ΟΑΣΘ

ΑΦΙΈΡΩΜΑ:

Καινοτομία, Έρευνα και Τεχνολογία

ς

¶∆YXIAKA META¶∆YXIAKA ¢π¢∞∫∆√PIKA Στοιχεία Επικοινωνίας: Λεωφ. Δανάης 2 8042 Πάφος, Κύπρος [p] +357 26843300 [e] info@nup.ac.cy

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

Και τα ΠΡΟΒΗΜΑΤΑ... δεν έχουν τελειωμό!!! Γράφει η Σοφία Γερμανού

Ο

ι πρώτες φθινοπωρινές βροχές της ΑΘΗΝΑΣ δυστυχώς μας βρήκαν και πάλι απροετοίμαστους, κι έπληξαν κι αυτές τους καταταλαιπωρημένους από τις φωτιές πυρόπληκτους κάτοικους της Εύβοιας, τους οποίους «έπνιξε» για τα καλά μια και πλημύρισαν σπίτια και υποστατικά και οι άνθρωποι βρέθηκαν για μια ακόμη φορά στον δρόμο εναποθέτοντας τις ελπίδες τους μόνο στο Θεό, αφού τα αντιπλημμυρικά έργα που πρσγμστοποίηθηκαν μέχρι στιγμής σύμφωνα με τους κατοίκους και τους δημάρχους κόλλησαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και δεν ξεπερνούν το 10% . Οι πρόσφατοι σεισμοί στην Κρήτη, οι πλημμύρες στην Εύβοια και όχι μόνο, αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά ότι οι πολίτες αυτής της χώρας παραμένουν έρμαια των φυσικών φαινομένων, της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των χαμηλών ρυθμών που κινείται η πολιτεία, η οποία τρέχει πίσω από τα γεγονότα και τις καταστροφές. Η χώρα πρέπει να αναγεννηθεί. Χρειάζονται γρήγορες αποφάσεις κι έργα υποδομών από την μια άκρη της Ελλάδας μέχρι την άλλη. Άνθρωποι και περιουσίες χάνονται από την μια στιγμή στην άλλη και η εκάστοτε κυβέρνηση κάνει εξαγγελίες και παρέχει ψευτοβοηθήματα στους εκάστοτε πληγέντες κι αφήνει τα πράγματα στα χέρια γραφειοκρατών που κάθονται στα γραφεία τους και αδιαφορούν για τους συμπολίτες τους. Έτσι ο χρόνος κυλάει και τα προβλήματα παραμένουν και μεγαλώνουν μέχρι να έρθει η επόμενη καταστροφή και πάλι από την αρχή. Εξαγγελίες, μέτρα και πάει λέγοντας… Τα προβλήματα του τόπου δεν είναι μόνο οι καταιγίδες και οι σεισμοί. Είναι και τα προβλήματα Υγείας που ταλανίζουν όλες τις Υγειονομικές Υπηρεσίες της χώρας. Η πανδημία και ο κορωνοιός είναι εδώ. Πολλοί συμπολίτες δυστυχώς δεν πείστηκαν και μεγάλος αριθμός του πληθυσμού παραμένει ανεμβολίαστος ιδιαίτερα στην Βόρεια Ελλάδα. Η Θεσσαλονίκη του ενός εκατομμυρίου προσπαθεί να «κλέψει» τα πρωτεία από την Αθήνα. Τι στο καλό συμπρωτεύουσα θα είναι, αν δεν πετύχει αυτή την πρωτιά; Οι ΜΕΘ έχουν ήδη κατακλυσθεί από ασθενείς, κατά πλειοψηφία ανεμβολίαστους, σύμφωνα πάντα με όσα μας λένε οι υπεύθυνοι των νοσοκομείων. Οι θάνα-

τοι καλά κρατούν αφού η χώρα μας έσπασε το φράγμα των 15.000 νεκρών και οδεύει ολοταχώς για την 16η χιλιάδα κι ενώ ακόμα δεν πραγματοποιήθηκαν οι παρελάσεις και δεν γιορτάσαμε τον πολιούχο Άγιο Δημήτριο… Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, οι χώροι ψυχαγωγίας άνοιξαν προσφέροντας προνόμια πλήρους ψυχαγωγίας στους εμβολιασμένους, παρά τις διαφορετικές φωνές που υποστηρίζουν ότι τα μέτρα αυτά θα αυξήσουν και τα κρούσματα και τους ασθενείς. Παράλληλα με τα μέτρα αυτά άνοιξαν τις πόρτες τους και όλα τα Α.Ε.Ι. για τους φοιτητές τους και την δια ζώσης διδασκαλία σε αίθουσες και αμφιθέατρα. Πρωτοετείς και δευτεροετείς φοιτητές επιτέλους ζούνε το όνειρο της ελεύθερης φοιτητικής ζωής. Οι μεγάλες πόλεις ξαναπήραν τα «πάνω» τους. Οι δρόμοι γέμισαν από νιάτα. Δυστυχώς όμως τα προβλήματα που ταλανίζουν το χώρο της Παιδείας δεν έχουν αρχή και τέλος. Η υπουργός Παιδείας κυρία Κεραμέως καταθέτει την μία αγωγή μετά την άλλη ενάντια στις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για νέα μέτρα, για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών κι εκπαιδευτικών μονάδων. Οι καταλήψεις σε Γυμνάσια και Λύκεια τείνουν να γίνουν μόδα. Και δεν αρκούσαν αυτά, πριν λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκαν σε σχολικές μονάδες της Δυτικής Θεσσαλονίκης πρωτοφανή έκτροπα και συγκρούσεις, μεταξύ μελών φασιστικών ομάδων που διείσδυσαν στα σχολεία, και μελών της Νεολαίας του ΚΚΕ. Τα Πρωτοφανή αυτά έκτροπα η πολιτεία μέσα από τα θεσμικά της όργανα οφείλει να τα αντιμετωπίσει και να καταστείλει εν τη γενέσει τους και κάθε κατεργάρης να καθίσει στον πάγκο του αφήνοντας ελεύθερο το σχολείο για εφαρμογή της αποστολής του, όπως ορίζεται ρητώς από το σύνταγμά της πατρίδας μας Η παγκόσμια οικονομία πήρε φωτιά. Η διεθνής ενεργειακή και οικονομική κρίση τίναξε στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το καλάθι της νοικοκυράς δεν λέει να γεμίσει. Ο χειμώνας προβλέπεται βαρύς και δύσκολα θα ζεσταθεί το κοκαλάκι μας.. Ανάμεσα σε όλα αυτά που ταλανίζουν την χώρα, το Ελληνικό κοινοβούλιο, με έντονους πολιτικούς διαξιφισμούς των πολιτικών αρχηγών,

επικύρωσε την Ελληνογαλλική συμφωνία με 191 ψήφους υπέρ και 109 Κατά. Δεν ψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. το ΚΚΕ και το Μέρα 25. Πρόκειται, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, για μια Στρατηγικής Σημασίας Συμφωνία η οποία ισχυροποιεί την θέση της Ελλάδας στην περιοχή, που ήδη δημιούργησε έντονους πονοκεφάλους κι ένταση στην γειτονική μας Τουρκία. Μια Τουρκία, που παρά τα έντονα εσωτερικά της προβλήματα δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να παραβιάζει τον εναέριο και θαλάσσιο χώρο στην Κύπρο, στο Αιγαίο απαιτώντας αποστρατικοποίηση στα ελληνικά νησιά. Μια Τουρκία, οι αξιωματούχοι της οποίας απειλούν τους πάντες και τα πάντα!! Η Ελληνογαλλική συμφωνία δεν ήρθε για να λύσει τα προβλήματά μας με την Τουρκία. Ισχυροποιεί σε μεγάλο βαθμό την θέση και τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή μας. Είναι πέραν από βέβαιο σ ότι οι συμφωνίες και οι παραγγελίες και η αγορά όπλων και νέων οπλικών συστημάτων δεν αρκούν από μόνα τους για να αντιμετωπίσουν την παρανοϊκή κι επεκτατική στρατηγική της Τουρκίας. Για την αντιμετώπισή της απαιτείται ενιαία στρατηγική, εθνική ομοψυχία κι ισχυρό εσωτερικό μέτωπο με ανεβασμένο το εθνικό φρόνημα του λαού. Η Τουρκία και οι πολιτικοί της ηγέτες είναι απρόβλεπτοι και ίσως να αποφασίσουν να δοκιμάσουν όχι μόνο τις αντοχές μας, αλλά και την ισχύ και την εφαρμογή της Ελληνογαλλικής Συμφωνίας. Ήδη με τις συχνές NAVTEX που πραγματοποιούν στην Κύπρο και την Κρήτη δείχνουν τα δόντια και τη διάθεσή τους να οδηγήσουν την Ελλάδα σε ένα θερμό επεισόδιο. Εν αναμονή λοιπόν και της υπογραφής της νέας συμφωνίας με τους Αμερικανούς, ας είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι για παν ενδεχόμενο!!! Μέσα στη γενικότερη ανασφάλεια, το SPEAKNEWS επιλέγει να στρέψει το βλέμμα του στην πρόοδο και την ανάπτυξη, που όλοι προσδοκούμε. Σε αυτό το τεύχος φιλοξενούμε αφιέρωμα στην Καινοτομία και την Τεχνολογία, με συνεντεύξεις και άρθρα από ανθρώπους του επιχειρηματικού και του ακαδημαϊκού χώρου, οι οποίοι μας εξηγούν που βρίσκεται η Ελλάδα σήμερα στην παγκόσμια κλίμακα της τεχνολογικής ανάπτυξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, και που μπορεί να φτάσει με αν γίνουν τα σωστά βήματα, πολλά από τα οποία έχουν ήδη ξεκινήσει. ■

ΤΕΥΧΟΣ #20

ΣΗΜΕΊΑ ΔΙΑΝΟΜΉΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:

ΕΤΟΣ 2ο / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021 / FREE PRESS

magazine

MHNIAIA ΕΚΔΟΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ISSN 2654-1882

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ:

ΣΥΝΤΆΚΤΕΣ:

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ:

Ανδρέας Γερμανός

Περικλής Βλάχος, Αλέξανδρος Ευσταθίου, Ανδρέας Καρακόκκινος, Στέλιος Κούκος, Μαριάννα Λαζάρου, Αντώνης Μπατσαλιάς, Φωτεινή Μπόγδου, Νεφέλη Σπανοπούλου, Ekaterina Gritsan, Bill Siscoglou, Κατερίνα Μπιτλόγλου, Νένα Μυρωνίδου, Δημήτρης Μπρούχος

Καρίνα Ιωαννίδου, Δημήτρης Παρούσης, Βενιαμίν Καρακωστάνογλου, Έλενα Χελβατζόγλου, Δημήτρης Χατζηκόρτσου, Γιώργος Καρατάσιος

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ:

Σοφία Γερμανού ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:

Στέλιος Κούκος ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΛΗΣ:

Περικλής Βλάχος

ΕΞΩΦΥΛΛΟ:

M. Παππούς - Κ. Ευαγγελίδης ΕΚΔΟΤΗΣ:

Εκδόσεις ΓΕΡΜΑΝΟΣ o Στεφάνου Τάττη 6, 54622 Θεσσαλονίκη m 2310 221169 k info@germanos-publications.gr

SPEAK (Τσιμισκή 80) READ (Στ. Τάττη 6) ΙΑΝΟΣ (Αριστοτέλους 7) ΖΩΓΙΑ (Αλ. Σβώλου 54) COFFEE ISLAND (Εγνατία 79) POCO LOCO (Γ. Σταύρου 12) APALLOU (Μητροπόλεως & Κ. Ντηλ 10)

TENORO (Μητροπόλεως & Ι. Κούσκουρα 2)

BULLDOG AND THE BEAST (Αλ. Σβώλου 1)

ESTRELLA (Π. Μελά 48) COFFICE (Αιγαίου 62, Καλαμαριά)

TO PIKAP (Ολύμπου 57) Η ΜΙΚΡΉ ΦΡΊΝΤΑ (Αχειροποίητου 4) Φωτογραφία, Κώστας Δαμιανίδης (Π. Μελά 35) Ανωτέρα Δραματική Σχολή ΑΝΔΡΈΑ ΒΟΥΤΣΙΝΆ ΩΔΕΙΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΈΑΤΡΟ ΦΛΈΜΙΝΓΚ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ (Λ. Νίκης 3) ΑΘΗΝΑ:

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ (Γραβιάς 3-5, Πλ. Κάνιγγος)

ΙΩΝ (Σόλωνος 85, Αθήνα)

ΣΧΕΔΙΑΣΗ:

K-Design

* Όλες οι απόψεις που δημοσιεύονται στη SPEAKNEWS εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τον κάθε συντάκτη.

|3

4 | SPEAKNEWS

Το Star Trek, η Θεσσαλονίκη και το μετρό τρεκ*... του Δημήτρη Παρούση

O

Ίσως θα έπρεπε να διακτινιστούν και οι πολίτες του... πλανήτη της συμπρωτεύουσας, για να διαπιστώσουν ότι τόσα χρόνια βρίσκονται σε λάθος τροχιά.

κάπτεν Τζιμ Κερκ, του θρυλικού Star Trek, θα πάει τελικά για πρώτη φορά στο διάστημα, σε ηλικία 90 χρόνων, αν και έχει στο ενεργητικό του άπειρα διαγαλαξιακά ταξίδια! Αντί του Εντερπράιζ, η αποστολή του θα πραγματοποιηθεί με το Blue Origin του Τζεφ Μπέζος, που βρήκε τα χρήματα πουλώντας προϊόντα στο ίντερνετ... Η πραγματικότητα και η εξέλιξη της τεχνολογίας σε αυτή τη φάση, φαίνεται να ξεπερνά την επιστημονική φαντασία. Σουρεάλ κατάσταση. Έχω δει όλα τα επεισόδια της θρυλικής σειράς που ξεκίνησε πριν από μισό αιώνα. Όταν ήμουν μικρός τα πρωτοείδα στο SAT1, τη γερμανική ΕΡΤ. Αν και δε γνώρισα γερμανικά (οι Γερμανοί μεταγλωττίζουν μέχρι σήμερα όλες τις ξένες παραγωγές) η παιδική μου φαντασία, μαγευόταν περισσότερο και χανόμουν σε άλλους κόσμους.

Beam me up Scotty... Ο διακτινισμός, αποτελούσε και αποτελεί ένα από τα πλέον τρελά όνειρα της επιστήμης. Πιτσιρικάς, ρωτούσα τους δασκάλους μου και έπειτα τους καθηγητές μου να μου δώσουν έστω μία πληροφορία για το κατά πόσο θα γινόταν πραγματικότητα η τηλεμεταφορά. Μάταια. Μεγαλώνοντας δε ρωτούσα κανέναν πια γιατί ντρεπόμουν. Δε σταμάτησα όμως να ψάχνω...

Αφού ο Μωάμεθ δεν πάει στο βουνό... αποφάσισα να αξιοποιήσω την τεχνολογία ως έχει στο παρόν, από το να περιμένω να μου έρθει από το μέλλον. Μέχρι να τα καλύψουμε τον διακτινισμό, έβγαλα ένα υπερατλαντικό αεροπορικό ταξίδι και έφυγα πριν δεκαέξι χρόνια για το γύρο του κόσμου. Στα αγγλικά ο Δημήτρης έχει συνδεθεί με το Jim ή Τζίμη γιατί έτσι μετέφρασε το όνομά της η πλειονότητα των Δημήτρηδων της ελληνικής διασποράς στην Αμερική. Ως Έλληνας της ξενιτιάς κι εγώ, έγινα ο κάπτεν Δημήτρης... Κερκ. Το να βιώνεις το όνειρό σου, ξεπερνά πολλά συναισθήματα, αγγίζει πολλαπλά επίπεδα ευτυχίας, σε αλλάζει προς το καλύτερο ως άνθρωπο, αν δεν σε τρελάνει. Σε αυτήν την ευφορία ψυχής, συνειδητοποίησα επίσης ότι άδικα περίμενα να ανακαλύψουν το μηχάνημα της τηλεμεταφοράς. Ένα απλό ταξίδι στην άλλη άκρη του πλανήτη αποδείχτηκε κάτι περισσότερο από έναν διακτινισμό σε άλλο γεωγραφικό προορισμό. Ήταν ένα ταξίδι και ανάμεσα στις εποχές, αφού μέσα σε λίγες ώρες ο χειμώνας έγινε καλοκαίρι και ο χρόνος έχασε τη δομή του. Όλες οι ημέρες έγιναν Κυριακές. Στη μία χώρα (βλέπε Βολιβία) νόμιζα ότι βρισκόμουν 30 χρόνια πίσω σε σχέση με την Ελλάδα - και στην άλλη, 30 χρόνια μπροστά (βλέπε Σαν Φρανσισκο). Μιας και ανέφερα την Βολιβία, μια από τις πλέον φτωχές χώρες του κόσμου, θυμήθηκα πως μέσα σε τρία χρόνια κατασκεύασαν το δικό τους μετρό. Η Λα Παζ είναι η πρωτεύουσα με το μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο καθώς βρίσκεται στα 3.650 μέτρα, τη στιγμή που η κορυφή του Ολύμπου είναι στα 2.917. Λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους, αντί για μετρό, έφτιαξαν 10 γραμμές τελεφερίκ που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των δημόσιων συγκοινωνιών. Τα τελεφερίκ όπως είναι γνωστά από τα χιονοδρομικά κέντρα των Άλπεων. Μιλώντας για δημόσιες συγκοινωνίες, το μυαλό μου πήγε στον σιδηροδρομικό σταθμό Atotcha, της Μαδρίτης. Τον πρωτοείδα το 2006 όταν ξεκίνησα από εκεί το γύρο του κόσμου. Σε λιγότερο από 8 χρόνια, όταν ξαναπήγα, διαπίστωσα ότι Ισπανοί κατάφεραν όχι μόνο να κατασκευάσουν δίπλα στον παλιό σταθμό έναν άλλον υπερσύγχρονο που μοιάζει με βάση από το Star Wars, αλλά και να κατασκευάσουν ένα δίκτυο γραμμών με τρένα υψηλών ταχυτήτων.

Ο πατέρας μου ως μετανάστης δούλευε στα τρένα, στον ΟΣΕ της Ολλανδίας. Η Ουτρέχτη έχει έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς της Ευρώπης. Μικρός το έσκαγα από το σχολείο και με το free πάσο μου χανόμουν στις αποβάθρες και σκαρφάλωνα στα κίτρινα βαγόνια για να περιπλανηθώ σε άλλες πόλεις. Ο σταθμός αυτός ακόμα και σήμερα μετεξελίσσεται, συγχρονίζεται και αλλάζει. Κάθε εφτά χρόνια δεν έχει σχέση με αυτό που ήταν πριν. Θαυμάζω την αστείρευτη δημιουργικότητα των Ολλανδών. Και οι Ιταλοί όμως δεν πάνε πίσω. Πριν τρία χρόνια με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι οι... μακαρονάδες κατασκεύασαν κάτω από τον επιβλητικό παλιό σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνο, έναν άλλον υπερσύγχρονο σταθμό, μόνο για τρένα νέας τεχνολογίας και υψηλών ταχυτήτων. Ο κόσμος αλλάζει και εξελίσσεται. Όσο φτωχική και την μία χώρα, όση διαφθορά και αν υπάρχει, γίνονται έργα (στην Πόλη του Παναμά, σε έξι μήνες ανάπλασαν με ένα έργο μαμούθ, όλη την παραλιακή). Αλλαγές ριζικές, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το Ντουμπάι. Απλά γκουγκλάρετε τις λέξεις Dubai - before. Εκεί μπορείτε να δείτε σε φωτογραφίες, την απόλυτη μεταμόρφωση μιας πόλης σε λιγότερο από 10 χρόνια. Πριν μερικά χρόνια είχα... διακτινιστεί και στη Θεσσαλονίκη. Βρέθηκα στη ΔΕΘ, ήταν η τρίτη φορά που έφερναν μία μηχανή και μερικά βαγόνια στην πόλη για να μας δείξουν ότι κάποια στιγμή θα κάνουν τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη - Αθήνα. Με τον ίδιο τρόπο έφεραν και μερικά βαγόνια του μετρό της Θεσσαλονίκης για να τα δούμε ως μουσειακό έκθεμα. Τριάντα χρόνια τώρα απλά μας λένε ότι θα γίνει το μετρό, 30 χρόνια αδικίας, ταλαιπωρίας, κούρασης και Κοροϊδίας. Θα ήθελα πολύ να διακτινίσω όλους αυτούς τους πολιτικούς που πέρασαν από την πόλη, από τη μία για να χαθούν στο υπερπέραν και να μην ξαναγυρίσουν. Από την άλλη για να δουν τί πραγματικά σημαίνει πρόοδος, ανάπτυξη και σεβασμός στους πολίτες. Ίσως θα έπρεπε να διακτινιστούν και οι πολίτες του... πλανήτη της συμπρωτεύουσας, για να διαπιστώσουν ότι τόσα χρόνια βρίσκονται σε λάθος τροχιά. "Ο κόσμος αλλάζει και η Θεσσαλονίκη στο ράφι μένει", το διάβασα σε μία σκουριασμένη στάση του ΟΑΣΘ. ■

Beam me up Scotty... * trek: μακρινό και δύσκολο ταξίδι.

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

|5

Hashtag

Τάκης Κανελλόπουλος

(Το χρονικό μιας "άλλης" Κυριακής) Γράφει η Καρίνα Ιωαννίδου*

Κ

υριακή. Περπατάω κάθετα τη Λεωφόρο Νίκης. Στο ύψος του Λευκού Πύργου σταματάω. Περνάω δύο δίδυμους σηματοδότες και φτάνω απέναντι. Στο πάρκο Ντορέ. Καθώς προχωράω ευθεία ακούω πίσω μου ένα φρρρστ… Τρομάζω, γυρίζω να δω. Μόλις με προσπερνάει με βιαστικό φτερούγισμα ένα γκρίζο πουλί. Κάνει ένα σκληρό και δυνατό κoo-ΚOO-κoo διάρκειας περίπου δύο δευτερολέπτων και μετά προσγειώνεται στην κορυφή του μαρμάρινου κεφαλιού μιας αποτυχημένης εικαστικά προτομής. Κάθεται εκεί, «ψειρίζεται» για λίγο και συνεχίζει να φωνάζει με μια εξαιρετικά εκνευριστική φωνή και να επαναλαμβάνει με μονότονο, συριστικό ήχο: «Δεκαοκτώ, δεκαοκτώ, δεκαοκτώωωωω»…

— Ειιιιι εσύ; Ξουτ! Φύγε από εκεί! Δεν έχεις καμιά δουλειά εκεί πάνω. Ξουτ, ξουτ, φύγε…

— Εδώ γράφει «Ουρανός». Κι ως πετούμενο, έχω κάθε λόγο να βρίσκομαι εδώ. (Απαντάει με ύφος αυθάδικο).

— Παρεξήγησες! Άλλο εννοεί ο ποιητής! «Παρένθεση»: Δεν συμπαθώ καθόλου τις δεκαοχτούρες.

— Με διώχνεις; Ποια είσαι εσύ που θα με διώξεις από δημόσιο πάρκο; Εγώ ζω με τον «μαρμαρωμένο» δεκαοκτώ χρόνια τώρα. Έκλεισα ήδη ένα κύκλο ζωής! Κάθε μέρα περνάει κόσμος από εδώ μπροστά, όμως, κανένας δεν ρίχνει ένα βλέμμα, δεν κάνει τον κόπο να σκύψει να διαβάσει τι αναγράφεται στη βάση της προτομής! Ποιος ήταν; Τί ήταν; Γιατί το βλέμμα του ατενίζει έτσι μελαγχολικό προς το απέναντι κτίριο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών; Γιατί δεν αφορά κανέναν η ιστορία του; Γιατί οι άνθρωποι δείχνουν απαξία προς τους «μαρμαρωμένους»;... Περνάω, λοιπόν, εγώ και με ένα φρρρστ «ξυπνάω» όσους έχουν ήδη ξεχάσει για να τους πω πως, ίσως, έχει έρθει η ώρα να θυμηθούν… ίσως σήμερα, ίσως αύριο, ίσως σε δεκαοκτώ τέρμινα… να θυμηθούν… Μετά έκανε ένα φρρρστ και πέταξε ψηλά και μακριά. Πρόλαβα πριν χαθεί να της φωνάξω: «Τον γνώρισα, τον ήξερα, μιλούσαμε, θυμάμαι ακόμα την «Τελευταία Άνοιξη» που τον συνάντησα… «Χτυπούσε κάρτα» καθημερινά στο καφέ Ντορέ με «ωράριο» συνεχές και αδιάλειπτο. Ένας φθαρμένος, μακρύς, βελούδινος καναπές που πρόδιδε, ωστόσο, ακόμα την αρχοντιά και την παλιά του αίγλη και ένα τραπεζάκι ρετρό ακριβώς μπροστά του «έστηναν» το σκηνικό ενός αυτοσχέδιου γραφείου, ενός «γραφείου παραγωγής» όπου σχεδίαζε με πάθος και δημιουργικό οίστρο την αβέβαιη έναρξη των γυρισμάτων της επό-

μενης ταινίας. «Προσχέδια επί χάρτου». Για την ακρίβεια προσχέδια σε τσαλακωμένα χαρτιά από παλιά τετράδια σπιράλ, λερωμένες χαρτοπετσέτες, κουτιά από άδεια πακέτα τσιγάρων. Μόνος του, έγραφε, έγραφε κι έπινε, έπινε καφέδες, και κάπνιζε, κάπνιζε ασταμάτητα, και μιλούσε και γέλαγε, μόνος του. Εκεί σχεδίαζε, ονειροπολούσε, φλέρταρε με την αισιοδοξία, με τις ιδέες, με τα όνειρα αλλά αμέσως μετά η διάθεσή του μεταβάλλονταν, η μελαγχολία τον κατέκλυζε και το βλέμμα του απλανές, γυάλινο, χάνονταν ατενίζοντας πίσω στο ένδοξο παρελθόν. Τότε, τα καστανά μάτια του υγραίνονταν και καθώς αργά αργά επανέρχονταν στο παρόν διακριτικά έκανε πως έδιωχνε το ενοχλητικό μυγάκι που στριφογύριζε σε φλυτζάνια, πιάτα κι αποτσίγαρα. Και, τότε, φώναζε: «Ξεφτέρη, ένα πιάτο μαγειρίτσα». Στον ιδιαίτερο αυτό κατάλογο του τότε Ντορέ θα έπρεπε πάνω πάνω στον κατάλογο μενού να αναγράφεται «Βρώμικα» καθώς το μπουλντόγκ του Ξεφτέρη -του ιδιοκτήτη- έκοβε βόλτες πάνω κάτω κι άφηνε ωκεανούς σάλιο από το ανοιχτό του στόμα εδώ, εκεί, παντού και οι γάτες που το ακολουθούσαν, νιαούριζαν, γουργούριζαν κάνοντας σαφές προς όλους πως αυτές ήταν οι κυρές κι εμείς οι επισκέπτες. Εκεί, υποδέχονταν ως άρχοντας στο σαλόνι του σπιτιού του φίλους και ηθοποιούς παλιούς και νέους, κοπέλες νεαρές και όμορφες και τους «άνοιγε» τα χαρτιά και την καρδιά του. Μια καρδιά άρρυθμη πια που έβρισκε, ωστόσο, τον παλμό της όταν υποβοηθιόνταν από νέες καρδιές. Έγραφε ένα «Ρομαντικό σημείωμα» σε κάθε περαστική «Σόνια» που του χάριζε ένα βλέμμα, ένα χαμόγελο, λίγη ομορφιά -εξιδανικευμένη, υπερτιμημένη αλλά απαραίτητη- για να εμπνευστεί να συνεχίσει. Αν τα μάζευες όλα αυτά τα πρόχειρα σημειώματα, ίσως, έφτιαχνες ένα πραγματικό σενάριο ταινίας. Κάθε συνάντηση μια «Εκδρομή» φανερών και μυστικών διαδρομών που χάνονταν στο παρελθόν ενώ αναζητούσαν ποιητικά μονοπάτια με την ελπίδα να οδηγηθούν κάποτε σε ιστορίες του μέλλοντος. Μέτριος στο ανάστημα, μαλλιά αραιά στην κορυφή του κεφαλιού στο χρώμα του μπαγιάτικου κάστανου πια, με χαρακτηριστικά συμμετρικά αλλά ασύμμετρα κάτω άκρα, με παπούτσι κόθορνο στο ένα πόδι για να τον διευκολύνει και να «ξεγελάει» στο περπάτημα. Εκείνο που δέσποζε επάνω του ήταν τα μάτια του. Δυο μάτια «αναμμένα» κάρβουνα. Γελούσε βροντόφωνα σαν παιδί, ξαφνικά, απότομα, τρανταχτά αλλά στη στιγμή το γέλιο «έσβηνε» και μεμιάς η «ουρά» αυτού του γέλιου γινόταν καγχασμός, βαθύς, βουβός, σαρκαστικός. Ένας κλαυσίγελος με χείλη σφιγμένα για να κρύβει την θέα του μισο-άδειου από δόντια στόματος. Ο καρπός μιας απογο-

ήτευσης που δεν ωρίμασε μα σάπισε σε αυτολύπηση. Η στενότητα ενός τόπου που τον έδιωξε προς ξένους ορίζοντες που κράτησαν τις υποσχέσεις τους και η επιστροφή σε αδράνειες, μαλθακότητες, αδυναμίες, ιδέες αποσπασματικές που συνέθεσαν μια φωνή που δεν ακούστηκε, μια υπόσχεση που δεν κρατήθηκε από τους άλλους ή και από τον ίδιο τον εαυτό του. Εικόνες μιας άλλης εποχής, μακρινές, ονειρικές, θολές. Πρόσωπα οικεία αλλά και άγνωστα, άνθρωποι που μιλήσαμε μαζί τους χωρίς να ξέρουμε την ιστορία πίσω τους. Πού είμαι εγώ μέσα σε αυτό το «κάδρο»; Στο διπλανό, στο παραδιπλανό, στο πίσω, στο μπροστινό τραπεζάκι να παρατηρώ, να ακούω, να ξαφνιάζομαι, να απορώ, να μαθαίνω. Συχνά με το Καλημέρα /Καλησπέρα καθόμουνα προσκεκλημένη στο δικό του τραπέζι-γραφείο μέχρι να έρθει η παρέα του ή η δική μου. Αυτές οι χρονικές στιγμές ήταν σαν θεατρικά «ιντερμέδια» που παρεμβάλλονταν μεταξύ των εσωτερικών του διακυμάνσεων και των συναντήσεών του με τους ομότεχνους και τους φίλους του. Τι κουβεντιάζαμε; Προσπαθώ να θυμηθώ κάποια συγκεκριμένη στιχομυθία αλλά μου είναι αδύνατον, εξάλλου τι σημασία έχει; Κουβεντιάζαμε την καθημερινότητα, σίγουρα, συζητούσαμε, γελούσαμε και περιμέναμε το επόμενο φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου. Εκείνος, με πικρία, εγώ με προσμονή.

Κι όταν έπεφταν οι τίτλοι έναρξης του Φεστιβάλ και φωτίζονταν η πρόσοψη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών εγώ, ήμουνα μέσα στην αίθουσα με την παρέα μου ενώ εκείνος έξω στο τραπεζάκι του, μόνος, χαμένος σε «σενάρια» … Σε αυτές τις σποραδικές και μη προγραμματισμένες συναντήσεις κάποιος έβαζε την τέχνη του με παιδικότητα κάποιος άλλος την παιδικότητά του με τέχνη. Εναλλάξ ή και οι δύο μαζί. Νομίζω, του άρεσε η νεανική απλότητα, η ανάλαφρη θεώρηση των πραγμάτων, ο σεβασμός προς το πρόσωπό του αλλά όχι η θεοποίηση του σκηνοθέτη. Κρατάω με στοργή μέσα στην ψυχή μου όσα μπόρεσα να κατανοήσω, ν’ απορροφήσω, να αποθησαυρίσω. Την Άνοιξη ακολούθησε ένας μακρύς Χειμώνας, μια θάλασσα Θερμαϊκός που αντάριασε ο Βαρδάρης και ένα πάρκο πράσινο που κιτρίνισε και σάπισε περιμένοντας τη νέα άνοιξη για να αναγεννηθεί. Μια Άνοιξη που δεν ήρθε. Όλα έχουν ημερομηνία λήξης, αλλά, όπως είχε πει ο ίδιος «Δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης για την ψυχή»…

Hashtag Τάκης Κανελλόπουλος, σκηνοθέτης. ■ * Η Καρίνα Ιωαννίδου είναι θεατρική συγγραφέας, εργάζεται στο τμήμα Δημοσίων Σχέσεων του ΚΘΒΕ και είναι ιδρυτικό μέλος του «Θέατρο Φλέμινγκ»

6 | SPEAKNEWS

Ιγνάτιος Καϊτετζίδης Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη Πρόεδρος ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας

Την επόμενη μέρα της πανδημίας η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να είναι αυτή που θα παίξει τον κυρίαρχο ρόλο, που θα σηκώσει τη χώρα ψηλά Συνέντευξη: Γιώργος Καρατάσιος

Ο

Δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη και Πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, Ιγνάτιος Καϊτετζίδης, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Γιώργο Καρατάσιο* για το πώς η Αυτοδιοίκηση στάθηκε ασπίδα για πολίτη στα χρόνια της κρίσης, και πως θα είναι αυτή που θα παίξει κυρίαρχο ρόλο στην ανάπτυξη που αναμένεται μετά την πανδημία. Κύριε Καϊτεζίδη, Είστε Δήμαρχος στον Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη, ενός από τους μεγαλύτερους περιφερειακούς Δήμους. Πόσο δύσκολο είναι να διοικείτε ένα τόσο μεγάλο δήμο; Δεν είναι δυσκολία είναι πρόκληση, ένα ηθικό στοίχημα απέναντι στον τόπο μας και τους συμπολίτες μας. Η αντίληψη που έχω ως δήμαρχος για τη διοίκηση δεν είναι προσωποκεντρική, αλλά αμιγώς δημοκρατική: ακούω τους συμπολίτες μου και εμπιστεύομαι τους συνεργάτες μου. Εν προκειμένω, βασική προϋπόθεση για μια χρηστή διοίκηση είναι η ολοκληρωτική αφοσίωση στον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Να αγαπάς τον τόπο σου, να θέλεις να προκόψει, να αναπτυχθεί, να βελτιωθεί, σε υποδομές, σε υπηρεσίες, σε καινοτομίες. Αυτό είναι το δικό μου, το προσωπικό κίνητρο, αυτό είναι το συναίσθημα που τόσο ως δήμαρχος, όσο και σε ένα μεγαλύτερο πεδίο ως πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής

Μακεδονίας νιώθω την υποχρέωση να το μοιραστώ με τους συναδέλφους μου και στους συνεργάτες μου, να το μετατρέψω σε μία κοινή προσπάθεια προς όφελος της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών μας κοινωνιών. Εκλέγεστε δήμαρχος επί σειρά ετών κι έχετε μια τεράστια εμπειρία σε θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης. Πείτε μας ποιες είναι οι βασικές σας προτεραιότητες που έχετε θέσει για τον δήμο σας, κι αν είστε ευχαριστημένος με την πορεία τους; Σε μία δημοκρατία, νομίζω, τους στόχους και τις προτεραιότητες των κοινοτήτων μας δεν τους ιεραρχούν και δεν πρέπει να τους ιεραρχούν, ούτε να τους καθορίζουν οι επικεφαλής, όσο άξιοι κι αν είναι. Η ίδια η κοινωνία θέτει τα προβλήματα και οι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης είναι υποχρεωμένοι να τα επιλύσουν με τον ταχύτερο και καλύτερα δυνατό τρόπο. Αυτό το μοντέλο διοίκησης, εφαρμόζουμε στον δήμο μας. Εδώ και περίπου δύο δεκαετίες καθιερώσαμε μια σειρά ζωντανών διαλόγων, που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο με τους πολίτες, μια εκκλησία του δήμου -με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου- που λειτουργεί σε όλες τις περιοχές και τις δημοτικές ενότητες του δήμου. Δεν γνωρίζω να συμβαίνει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Ενημερωνόμαστε για τα τοπικά προβλήματα και για τις ανάγκες του δήμου μας από τους ίδιους τους δημότες μας και προχωράμε στον σχεδιασμό μας λαμβάνοντας πολύ σοβαρά υπόψη μας

τα αιτήματα, τις προτάσεις και τις απόψεις τους. Το τρίπτυχο της δράσης μας είναι απλό και διαχρονικό: • Υπηρέτηση με σύγχρονο τρόπο της καθημερινότητας των συμπολιτών μας και το νοικοκύρεμα της πόλης.

• Οι σύγχρονες υποδομές και τα δίκτυα με την αξιοποίηση ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών και περιφερειακών χρημάτων.

• Η «κοινωνική αγκαλιά», ιδιαίτερα για τους αδύναμους και ευάλωτους συμπολίτες μας που αξίζει να νοιώθουν τη φροντίδα του δήμου ώστε ολόκληρη η κοινωνία να έχει κοινό βηματισμό δίχως αποκλεισμούς. Έγνοια μας και βασική προτεραιότητα μας ήταν και είναι ακόμη ο εκσυγχρονισμός και η καινοτομία. Ως εκ τούτου έχουμε δώσει μεγάλη βαρύτητα στα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και στις smart εφαρμογές που δίνουν τη δυνατότητα στους δημότες μας να επικοινωνούν ηλεκτρονικά από το σπίτι τους με τις υπηρεσίες μας. Χτίζουμε έτσι μία νέα σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ δήμου - δημότη, μένουμε on- line και μένουμε ασφαλείς. Όταν αντιμετωπίζετε δυσκολίες, την γραφειοκρατία, το κεντρικό κράτος, πως ενεργείτε; Πως αντιδράτε; Είναι αλήθεια ότι οι δυσκολίες και τα εμπόδια που έχει να αντιμετωπίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας είναι πολλά, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, που

η χώρα μας βγαίνοντας από τη δίνη της οικονομικής κρίσης, έπεσε στο τέλμα των επιπτώσεων της παγκόσμιας πανδημίας. Δυστυχώς τα περισσότερα εμπόδια προέρχονται από την αναγκαστική εξάρτηση της αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος: η γραφειοκρατία στο θέμα των αποφάσεων, ο συγκεντρωτισμός, η οικονομική στενότητα είναι μερικά μόνο από τα χρόνια συμπτώματα αυτής της κατάστασης. Βεβαίως πρέπει να πούμε ότι η παρούσα κυβέρνηση έκανε σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση με τη διεύρυνση των προγραμμάτων χρηματοδότησης μέσω του νέου πλαισίου «Αντώνης Τρίτσης», αλλά και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου και των εκλογικών όρων, αν και υπολείπονται πάρα πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν. Σημειώστε πάντως ότι όλα αυτά για κάποιον άνθρωπο που έχει όραμα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν αποτελούν δικαιολογίες. Παλεύουμε για τις μεταρρυθμίσεις, αλλά μέχρι να γίνουν έτσι, αυτή είναι η κατάσταση, την ξέρουμε και με αυτούς τους όρους πρέπει να παλέψουμε για να την αλλάξουμε. Η κατάσταση του Παιδιατρικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου που θα γίνει στο Φίλυρο, που βρίσκεται; Σε πάρα πολύ καλό δρόμο! To έργο κατασκευάζεται από το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και το χρονοδιάγραμμα κατασκευής θα τηρηθεί πιστά χωρίς καμία παρέκκλιση, ώστε το 2025 το νέο Παιδιατρικό νοσοκομείο να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

στο κοινό. Ευχάριστη έκπληξη, όπως ανακοίνωσαν πρόσφατα οι εκπρόσωποι του ΙΣΝ, η επέκταση της δωρεάς κατά άλλα 30 εκ ευρώ, τα οποία θα δοθούν για να δημιουργηθούν νέα νοσοκομειακά τμήματα και νέες, επιπλέον υποδομές. Στο μεταξύ οι παράλληλες εργασίες, που είναι υποστηρικτικές του μεγάλου αυτού έργου, έχουν ήδη δρομολογηθεί: με την αναβάθμιση του υφιστάμενου οδικού δικτύου που βρίσκεται σε εξέλιξη, δρομολογούνται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μελέτες για τη διερεύνηση νέας οδικής πρόσβασης, που θα ενώνει την εξωτερική περιφερειακή οδό απευθείας με το Φίλυρο και το υπό ανέγερση Παιδιατρικό Νοσοκομείο/ΙΣΝ. Την ίδια στιγμή παράλληλα με τις υποδομές για την υδροδότηση και αποχέτευση του Παιδιατρικού Νοσοκομείου, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του δήμου μας υλοποιείται το μεγάλο έργο υδροδότησης της περιοχής και του νοσοκομείου, με την αξιοποίηση της ολοκληρωμένης μελέτης του δήμου μας ύψους 8.5 εκ. ευρώ που με εντολή του ίδιου του πρωθυπουργού χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Α. Τρίτσης» με απόφαση του υπουργού Στέλιου Πέτσα.

H μελέτη για το παραλιακό μέτωπο της Πυλαίας και η κατασκευή μαρίνας σκαφών στο Θερμαϊκό βρίσκονται σε καλό δρόμο; Ξεπεράστηκαν οι σχετικές δυσκολίες; Το έργο της Μαρίνας προχωράει και το παρακολουθούμε στενά, καθώς και με πλήθος από άλλες δράσεις, ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα που υλοποιούμε, ενισχύουμε μεταξύ άλλων και την Τοπική Επιχειρηματικότητα. Ως προς το θαλάσσιο μέτωπο ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη: • από το 2012 κατέβαλλε τεράστια προσπάθεια και πέτυχε ώστε να εκδοθεί το ΦΕΚ για τη χωροθέτηση της μαρίνας και προχώρησε στην ανάπτυξη αναλυτικού project για την κατασκευή της, προϋπολογισμός 40 εκ ευρώ, με δυναμικότητα 440 σκαφών και άριστες κτιριακές υποδομές.

• Προχώρησε στην οριστικοποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου που νοικοκυρεύει την παραθαλάσσια ζώνη, αλλά και όλα τα Εμπορικά Κέντρα που βρίσκονται στην περιοχή.

• Έβαλε στο δημόσιο διάλογο και διεκδικεί την επέκταση της γραμμής του ΜΕΤΡΟ έως το αεροδρόμιο μέσω του δήμου μας.

SPEAKNEWS

Προχωράμε με σχέδιο κάνουμε όλες τις ενέργειες και παρά τις όποιες καθυστερήσεις, που δεν οφείλονται σε ολιγωρία του δήμου μας, να είστε βέβαιος ότι η μαρίνα της Πυλαίας θα κατασκευαστεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και πρακτικές, όπως τόσες άλλες μαρίνες στην Ευρώπη, αλλά και στη Λεμεσό της Κύπρου μας. Κύριε Καϊτεζίδη, είστε πρόεδρος της ΠΕΔ, στην οποία συμμετέχουν 38 δήμαρχοι της Κεντρικής Μακεδονίας. Πως λειτουργεί η ΠΕΔ; Υπάρχει κοινή πορεία, κοινό όραμα; Κοινές διεκδικήσεις; Κοινός μας στόχος ήταν και είναι, η ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας να λειτουργεί ως μεγάλη αυτοδιοικητική οικογένεια. Το είχα τονίσει και πριν αναλάβω, το επαναλαμβάνω και τώρα, ότι στην Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει ανταγωνισμός, γιατί ο ένας δήμος συμπληρώνει τον άλλο, δεν υπάρχουν μικροί και μεγάλοι δήμοι, γιατί έχουν όλοι τις ίδιες ανάγκες, τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις. Φιλοδοξία μου -αν θέλετε- ήταν και είναι ο δήμος μας, αλλά και η ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας να αποτελούν παραδείγματα σε όλη τη χώρα. Αυτή τη μάχη δίνουμε χωρίς διακοπή και σε κλίμα ομόνοιας, σύμπνοιας και ενότητας, σαν μια οικογένεια, με τους συναδέλφους μου, δημάρχους, με τους εργαζόμενους στους δήμους μας και κάθε φορά θα πετυχαίνουμε τους στόχους μας. Είμαι πολύ χαρούμενος για το επίπεδο της συνεργασίας μας στην ΠΕΔ, να τονίσω σχετικά ότι σε ποσοστό άνω του 90% οι αποφάσεις μας πετυχαίνουμε να είναι ομόφωνες, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ποιο ρόλο έπαιξε ο δήμος στην αντιμετώπιση της πανδημίας και των Lockdown; Ο δήμος και οι εργαζόμενοι μας, από τις πρώτες μέρες εφαρμογής των έκτακτων μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Στηρίξαμε μέσω των κοινωνικών μας υπηρεσιών χιλιάδες ευάλωτους συμπολίτες μας. Μπήκαμε κυριολεκτικά μέσα στα σπίτια τους και παρά τον μεγάλο κίνδυνο του ιού βοηθήσαμε, τόσο με τις υπηρεσίες καθαριότητας όσο και με τις Κοινωνικές μας Υπηρεσίες, όπως τα κοινωνικά παντοπωλεία και τα φαρμακεία, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» τους ηλικιωμένους και ευάλωτους συμπολίτες μας να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της πανδημίας. Κινητοποιήσαμε εθελοντικές δράσεις και δωρεές από ιδιώτες και επιχειρηματίες για να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο το

|7

Η αυτοδιοίκηση παρότι υπέφερε από έλλειψη πόρων, ήταν αυτή που αποτέλεσε την πιο αποτελεσματική ασπίδα προστασίας για τον πολίτη και είναι αυτή που θα δώσει το σύνθημα της ανασυγκρότησης της οικονομίας κοινωνικό δίχτυ προστασίας. Προστατεύσαμε τους πολίτες από την πανδημία, διοργανώνοντας σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ χιλιάδες rapid tests, προλαμβάνοντας έτσι την περαιτέρω μετάδοση του ιού. Με τον ίδιο τρόπο έδρασαν και οι 38 δήμοι της ΠΕΔ-ΚΜ, αλλά και οι υπόλοιποι δήμοι σε ολόκληρη τη χώρα. Η αυτοδιοίκηση παρότι υπέφερε από έλλειψη πόρων, ήταν αυτή που αποτέλεσε την πιο αποτελεσματική ασπίδα προστασίας για τον πολίτη και είναι αυτή που θα δώσει το σύνθημα της ανασυγκρότησης της οικονομίας. Καθώς προβλέπεται να αντιμετωπίσουμε ακόμη ένα δύσκολο χειμώνα -τον τελευταίο ελπίζω, της πανδημίας- όλοι οι δήμοι είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε πάλι, να σταθούμε δίπλα στις τοπικές μας κοινωνίες. Τα μεγάλα έργα τα οποία προγραμματίστηκαν και οι επενδύσεις που φαίνονται να έχουν δρομολογηθεί στη Θεσσαλονίκη, πιστεύετε ότι θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη και των περιφερειακών δήμων; Όλα τα έργα είτε μεγάλα, είτε και μικρότερα που δρομολογούνται για τη Θεσσαλονίκη, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση εφόσον αναβαθμίζουν τις υποδομές και την εικόνα της πόλης. Αρκεί να μην είναι πολιτικά πυροτεχνήματα που εξαπολύονται από το βήμα της ΔΕΘ για να χαϊδέψουν τα αυτιά του κόσμου. Οι περιφερειακοί δήμοι σαφώς ωφελούνται, ιδιαίτερα όταν αυτά τα έργα διαχέονται σε όλη την πόλη, όπως για παράδειγμα η ανάπλαση του στρατοπέδου Καρατάσου και η μετατροπή του σε υπερτοπικό δημοτικό πάρκο, καθώς και η επέκταση του Μετρό στα δυτικά και ανατολικά, όπως επίσης η αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου συνολικά. Μπορεί κύριε Δήμαρχε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συμβάλλει στην αλλαγή

του παραγωγικού μοντέλου της χώρας; Ασφαλώς μπορεί διότι εντέλει σε όλο τον κόσμο η Αυτοδιοίκηση είναι το Παρόν αλλά και το Μέλλον. Βασική προϋπόθεση για την οικονομική και κοινωνική ανάταξη της χώρας μας είναι η μεταβίβαση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων από την Κεντρική Εξουσία στην τοπική αυτοδιοίκηση και αυτό είναι το κλειδί για να αλλάξουν τα πράγματα. Άλλωστε τοπική αυτοδιοίκηση σημαίνει να μπορείς να αυτοδιοικείσαι. Οι κύριοι άξονες των αλλαγών για ένα νέο μοντέλο διοίκησης στην τοπική αυτοδιοίκηση, θα πρέπει να οικοδομηθούν με βάση τα όσα ισχύουν και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή στην αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση προς τις περιφέρειες και τους δήμους, στη δυνατότητα χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης από όλα τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα κ.ά. Σήμερα η αυτοδιοίκηση είναι περισσότερο έτοιμη από κάθε άλλη φορά, να αναλάβει ακόμη πιο ουσιαστικές αρμοδιότητες σε ένα πλαίσιο σύγχρονης πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, να συμβάλλει στην παραγωγική αναγέννηση της πατρίδας μας, να περάσει οριστικά από τις κάθε είδους κρατικές επιχορηγήσεις στην οικονομική αυτοτέλεια. Πως κρίνετε τη στάση και την αντιμετώπιση της πολιτείας στα προβλήματα των δήμων; Είστε ικανοποιημένος; Τι είναι αυτό που διεκδικείτε; Διεκδικούμε το αυτονόητο. Την αποκέντρωση και την οικονομική ανεξαρτησία των δήμων ώστε να μπορέσουν να αποδώσουν τα μέγιστα στο έργο τους, να λειτουργήσουν σωστά! Για να γίνει αυτό χρειάζονται τολμηρές και μελετημένες κινήσεις, με πιο βασικές τη φορολογική αποκέντρωση για την ουσιαστική ενίσχυση της δημοσιονομικής μας αυτονομίας, μια εξαγγελία που εδώ και χρόνια παραμένει χωρίς αντίκρισμα. Συνεπώς το μήνυμα προς την πολιτεία είναι ότι ήρθε η ώρα για τολμηρές και ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα πρέπει να προχωρήσουν τάχιστα, ώστε η αποκέντρωση να έχει ουσία και βάθος, να μη μείνει μόνο στα λόγια. Την επόμενη μέρα της πανδημίας η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να είναι αυτή που θα παίξει τον κυρίαρχο ρόλο, που θα σηκώσει τη χώρα ψηλά. Για να το κάνει χρειάζεται την έμπρακτη στήριξη της Πολιτείας, αρμοδιότητες και πόρους –κυρίως πόρους- διότι δεν πλέον αρκούν οι καλές προθέσεις και τα μεγάλα λόγια. Εμείς είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις ευθύνες και να ανταποκριθούμε στον νέο μεταρρυθμιστικό μας ρόλο. ■ * Ο Γιώργος Καρατάσιος είναι π. Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας

8 | SPEAKNEWS

Κυριάκος Κενεβέζος Πρέσβης Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα

Οφείλουμε να συνεχίσουμε να διεκδικούμε την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μέσα από μία συμφωνία η οποία θα διασφαλίζει το βιώσιμο, το δίκαιο και το λειτουργικό Συνέντευξη: Ανδρέας Γερμανός

Μ Όταν δεν μπορείς να ορίσεις απόλυτα το μέλλον σου το λιγότερο που έχεις να πράξεις είναι να μην επιτρέψεις σε τρίτους να σου το επιβάλλουν και να σου το ορίσουν με τρόπο άδικο.

ε αφορμή την επέτειο των 61 χρόνων από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πρέσβης της Κύπρου στην Αθήνα κ. Κυριάκος Κενεβέζος μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Ανδρέα Γερμανό. Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το παρελθόν και το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις προκλήσεις και παραβιάσεις της Τουρκίας και τον ρόλο των εγγυητριών δυνάμεων Ελλάδας και Αγγλίας, την αποτελεσματικότητα των ατελείωτων γύρων συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών, την επιμονή στη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, και το τοπίο που διαμορφώνεται μετά την τελευταία συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Γ. γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τατάρ αλλά και τις συνεχιζόμενες έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ. Κύριε Πρέσβη, Η Κυπριακή Δημοκρατία, από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα πέρασε μέσα από «σαράντα κύματα» με πιο σημαντική την τραγωδία του 1974. Ποιο είναι κατά την εκτίμησή σας το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Κυπριακού Ελληνισμού; Η Κυπριακή Δημοκρατία παρά το σχετικά σύντομο του βίου της χαρακτηρίστηκε από έντονες και πολλές φορές σκληρές και τραγικές στιγμές, οι συνέπειες των οποίων ακόμη βαραίνουν και πληγώνουν τις ζωές μας. Η εισβολή του 1974 και η μέχρι σήμερα συνεχιζόμενη κατοχή αποτέλεσε και αποτελεί, μαζί με το σύνολο των τραγικών συνεπακόλουθών της, τη μεγάλη και ανεπούλωτη πληγή για

την Κυπριακή Δημοκρατία, τον Κυπριακό Ελληνισμό και τον Ελληνισμό ευρύτερα. Παράλληλα όμως αποτελεί και μία μαύρη κηλίδα, ένα μελανό στίγμα, το οποίο προσβάλει το σύνολο του ελεύθερου κόσμου, το σύνολο των αρχών και αξιών που πρεσβεύει και εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας είμαστε μέλος αλλά πολύ περισσότερο και ο Ο.Η.Ε. Το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουμε ευθύνη και υποχρέωση να πασχίσουμε ώστε να είναι ευοίωνο. Έχουμε υποχρέωση μέσα από τις πράξεις και επιλογές μας να διασφαλίσουμε συνθήκες ειρήνης και ευημερίας για τον Κυπριακό Ελληνισμό αλλά και για τον λαό της Κύπρου συνολικά. Ως εκ τούτου οφείλουμε πρώτα και κύρια να συνεχίσουμε να διεκδικούμε την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μέσα από μία συμφωνία η οποία θα διασφαλίζει το βιώσιμο, το δίκαιο και το λειτουργικό. Μπορεί οι τρεις αυτές έννοιες να έχουν αμφισβητηθεί όλα αυτά τα χρόνια υπό την έννοια είτε του περιεχομένου που έκαστος τους προσδίδει είτε με το πόσο εφικτό είναι να πετύχουμε τη συνύπαρξή των (των εννοιών) σε μία λύση του Κυπριακού. Εάν δεν συνυπάρξουν οι έννοιες αυτές δεν θα υπάρχει απάντηση στο ερώτημά σας αναφορικά με το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία να χαρακτηρίζεται από βεβαιότητα αισιοδοξίας. Συνεχίζουμε λοιπόν τις προσπάθειες ενώ την ίδια ώρα θωρακίζουμε την Κυπριακή Δημοκρατία με πρωτοβουλίες και συνεργασίες που μας τοποθετούν, αν όχι στη θέση του κρίσιμου πρωταγωνιστή, τουλάχιστον μεταξύ εκείνων των κρατών που επιλέγουν να είναι μέρος ή και πρωταγωνιστές για την διασφάλιση της ειρήνης, της αλληλεγγύης, της ευημερίας, της συνεργασίας στην περιοχή μας αλλά και ευρύτερα. Όταν δεν μπορείς να

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ορίσεις απόλυτα το μέλλον σου το λιγότερο που έχεις να πράξεις είναι να μην επιτρέψεις σε τρίτους να σου το επιβάλλουν και να σου το ορίσουν με τρόπο άδικο. Η Τουρκία είναι το 3ο μέλος των εγγυητριών δυνάμεων που μαζί με την Αγγλία και την Ελλάδα εγγυήθηκαν την Ανεξαρτησία της Κύπρου. Η Τουρκία όμως το 1974 εισέβαλλε και με την βία «των όπλων» για να αποκαταστήσει δήθεν τη «συνταγματική τάξη», κι έκτοτε κατέχει το 37% του νησιού. Σε αυτά τα 47 χρόνια ποιες ήταν οι αντιδράσεις και οι ενέργειες των δύο άλλων εγγυητριών δυνάμεων, της Αγγλίας και της Ελλάδας; Ο ρόλος όλων στην τραγωδία που ονομάζεται Κυπριακό Πρόβλημα πριν και μετά το 1974 έχω την αίσθηση πως είναι πια πολύ καλά γνωστός. Μάλλον είναι τόσο διαφανείς πλέον οι πράξεις και οι ενέργειες όλων ώστε να μπορεί ο καθείς, με βάση τη δική του σκοπιά και ανάλυση, να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Προφανώς και περιμέναμε αλλά και αναμένουμε περισσότερα από την Μεγάλη Βρετανία. Όποιος πει ότι ο ρόλος της και η εμπλοκή της στα του Κυπριακού όλα αυτά τα χρόνια, ακόμη και πριν το 1960 και μέχρι σήμερα, ήταν αυτός που θα έπρεπε καθώς και αυτός που θα θέλαμε, νομίζω πως δεν θα είναι καθόλου ειλικρινής ούτε και αντικειμενικός. Αναφορικά με την Ελλάδα μας, εκφράζω απλά την ευγνωμοσύνη του Κυπριακού Ελληνισμού αλλά και του Κυπριακού λαού ευρύτερα για την συμπαράσταση, την στήριξη και την κοινή στόχευση και πορεία. Μπορεί να μας ενώνουν αιώνες κοινής συμπόρευσης αλλά αυτό που πραγματικά μας ενώνει είναι οι κοινές αρχές και αξίες που διαχρονικά υπηρετούμε και οι οποίες αποτελούν και το βασικό αξιόπιστο επιχείρημά μας έναντι κάθε επιβουλής. Κύριε Πρέσβη, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην πρόσφατη ομιλία του στον ΟΗΕ, αφού αναφέρθηκε στα όσα κακά προξένησε με την εισβολή και την κατοχή η Τουρκία, επανήλθε στη λύση της Δ.Δ.Ο. Τι είναι αυτό που δεσμεύει την Κυπριακή Δημοκρατία και επιμένει σε αυτή τη λύση, όταν αρκετοί στην Κύπρο και όχι μόνο υποστηρίζουν ότι η Δ.Δ.Ο. είναι «η αρχή του τέλους» για την Κυπριακή Δημοκρατία; Το Κυπριακό όπως ένα πολύ ιδιαίτερο ζήτημα χαρακτηρίζεται πολύ λογικά από τις πολλές απόψεις για το περιεχόμενο που τυχόν λύση θα έπρεπε να περιλαμβάνει και πιο συγκεκριμένα ποια θα έπρεπε να ήταν η μορφή αυτής της λύσης. Η κατάληξη στη Δ.Δ.Ο. δεν είναι κάτι σημερινό ούτε μία επινόηση της παρούσας ή της προηγούμενης ή της προπροηγούμενης Κυβέρνησης. Αποτελεί μία στρατηγική απόφαση της δικής μας πλευράς από τα αρχικά στάδια των διαπραγματεύσεων που αφορούσαν το Κυπριακό πρόβλημα στη μετά το 1974 περίοδο την οποία στήριξε με προσήλωση το σύνολο των Προέδρων της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς καμία εξαίρεση και πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ένα μέρος της αξιοπιστίας μας έναντι της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, προσδόθηκε όλα αυτά τα χρόνια, με σχετικές ανάλογα με την περίσταση και τον φορέα αποκλίσεις, και συγκεκριμένο περιεχόμενο το οποίο αν και οι δύο πλευρές υιοθετούσαν και όχι μόνο η Ελληνοκυπριακή πλευρά, το νησί θα μπορούσε να ελπίζει σε ένα καλύτερο και ασφαλές μέλλον.

SPEAKNEWS

Πως εκτιμάτε τα αποτελέσματα της τελευταίας συνάντησης του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Γ. γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τατάρ; Πιστεύετε ότι μετά από τόσες άγονες συνομιλίες, η επανέναρξη νέου γύρου συνομιλιών θα συμβάλλει στην επίλυση του Κυπριακού; Έχει ήδη ο Πρόεδρος με δηλώσεις του απαντήσει στο ερώτημά σας με μία αρκούντος δεικτική και ξεκάθαρη τοποθέτηση. Ως εκ τούτου ότι προσθέσω θα είναι πλεονασμός. Αναμένουμε όχι την τήρηση ίσων αποστάσεων αλλά την τήρηση των δίκαιων αποστάσεων. Αν αυτό υιοθετηθεί στην πράξη και επιβληθεί στην πράξη και στην άλλη πλευρά, αφού πρώτα προφανώς εξηγηθεί, τότε θα μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι όχι μόνο για επανέναρξη συνομιλιών αλλά για επίτευξη καλού αποτελέσματος. Με απλά λόγια, επιδιώκουμε συνομιλίες, επιθυμούμε διακαώς λύση του Κυπριακού και έχουμε στην πράξη αποδείξει και τα δύο. Όσοι δε το αμφισβητούν μάλλον ή σίγουρα δεν είναι αντικειμενικοί. Παρόλο που η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί στην Κυπριακή ΑΟΖ, η EXONMOBILE συνεχίζει τις έρευνές της και πρόσφατα ζήτησε να πραγματοποιήσει έρευνες σε αμφισβητούμενο από την Τουρκία οικόπεδο. Τι σημαίνει αυτό για την Κυπριακή Δημοκρατία; Η Τουρκία δεν παραλείπει ούτε στιγμή να δικαιώνει και να επιβεβαιώνει το ρόλο του ταραξία στην περιοχή. Αυτό προφανώς δημιουργεί προβλήματα, δυσκολίες και πολλές φορές αργοπορίες και ενίοτε πρακτικές αναβολές στους σχεδιασμούς. Ποτέ όμως ανατροπές ή αλλαγή αυτών. Ούτε επιθυμούμε, ούτε θέλουμε, ούτε διεκδικούμε να εμπλακούμε σε οποιαδήποτε σύρραξη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ούτε πρέπει να εκλαμβάνεται ως μήνυμα απόλυτης ανοχής της συνεχούς επικαιροποίησης από μέρους της Τουρκίας του ρόλου του παραβάτη και του ταραξία. Αν κανείς κοιτάξει τον χάρτη της περιοχής, και όχι μόνο, και αναλογιστεί με πόσες και με ποιες από αυτές τις χώρες έχει η Κύπρος προχωρήσει σε ουσιαστικές και θεμελιακές συνεργασίες, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, τότε θ’ αντιληφθεί ποιο και ποιος πραγματικά είναι το πρόβλημα στην περιοχή και όχι μόνο. Συνεχίζουμε την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων όσο

|9

Ούτε επιθυμούμε, ούτε θέλουμε, ούτε διεκδικούμε να εμπλακούμε σε οποιαδήποτε σύρραξη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ούτε πρέπει να εκλαμβάνεται ως μήνυμα απόλυτης ανοχής της συνεχούς επικαιροποίησης από μέρους της Τουρκίας του ρόλου του παραβάτη και του ταραξία. αυτό αφορά τα ενεργειακά. Συνεχίζουμε να προτάσσουμε χέρι συνεργασίας και φιλίας στα κράτη της περιοχής μέσα από πολύ σημαντικές συνεργασίας (διμερείς, τριμερείς, τετραμερείς) και αναμένουμε από το σύνολο των εμπλεκομένων να πείσουν επιτέλους την Τουρκία ότι έχει ρόλο συμμετοχής σε όλα αυτά κι όχι ρόλο υπόσκαψης και ακρωτηριασμού των. Όμως, η προϋπόθεση της συμμετοχής παραμένει και είναι τόσο απλή και ξεκάθαρη. Ο σεβασμός στις αρχές που υπηρετούν αυτές οι συνεργασίες. Ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο. Ο σεβασμός του συνόλου των κρατών και ως εκ τούτου και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είστε πρεσβευτής της Κύπρου στην Αθήνα και συναντιέστε τακτικά με άλλους ξένους πρέσβεις. Τι σας λένε όταν μιλάτε για το Κυπριακό και τα 47 χρόνια εισβολής και κατοχής από την Τουρκία. Γνωρίζουμε όλοι ότι μετά από 47 χρόνια η αίσθηση που υπάρχει δεν είναι η ίδια όπως τότε ή όπως κάποια προηγούμενα χρόνια. Αυτό δεν ακυρώνει την ευθύνη μας να εξηγούμε γιατί 47 χρόνια μετά οι συνέπειες παραμένουν ακόμη ζωντανές και ανεπούλωτες. Προφανώς και υπάρχουν στιγμές που αντιμετωπίζουμε και δυσπιστία και αμφισβήτηση, όμως αυτό δεν αλλοιώνει ούτε την πραγματικότητα ούτε την υποχρέωση να εξηγήσουμε και αυτό κάνουμε. Αν εξαιρέσει κανείς τις ηθελημένες και εκ

βάθρων στρατηγικές κακοπιστίες κατά τα λοιπά οι σκέψεις, θέσεις και απόψεις μας υιοθετούνται. Στην πράξη προφανώς και υπάρχουν στιγμές που δεν λαμβάνουμε αυτά τα οποία οι αρχές και αξίες επιβάλουν, όμως αυτές είναι το θεμέλιο του αγώνα μας και πάνω σε αυτές οφείλουμε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε το τεκμήριο της αξιοπιστίας μας. Αν δε συνδέσει κανείς τη στρατηγική υιοθέτηση αρχών και αξιών με το σύνολο των συνεργασιών, ως πιο πάνω αναφέρθηκα, καθώς και την ιδιότητα μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης συν την βαθιά και αναλλοίωτη στην πορεία των χρόνων αδελφική συμπόρευση με την Ελλάδα, ίσως μπορέσει να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Κύπρος διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον. Στην Ελλάδα και ειδικά στην Αθήνα υπάρχει μια μεγάλη Ελληνοκυπριακή κοινότητα. Πως δραστηριοποιείται; Ποιες είναι οι σχέσεις της Πρεσβείας με τις παρατάξεις των Κυπρίων και την ΟΚΟΕ; Οι σχέσεις της Πρεσβείας και εμού προσωπικά με το σύνολο των προσώπων, θεσμικών και μη, που συναποτελούν αυτό που αποκαλέσατε Ελληνοκυπριακή κοινότητα είναι με βάση αυτό που εγώ αισθάνομαι, άριστες. Ούτως ή άλλως αυτό ήταν και παραμένει ευθύνη μου. Ευθύνη τόσο εμού αλλά και του συνόλου των συνεργατών μου στην Πρεσβεία . ■

10 | SPEAKNEWS

Γιώργος Σκόδρας Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος ΟΑΣΘ

Η Θεσσαλονίκη, σε λίγα χρόνια από σήμερα, θα διαθέτει ένα πλήρως αξιόπιστο σύστημα αστικών συγκοινωνιών Συνέντευξη: Περικλής Βλάχος

Ο

Πρόεδρος του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης Γιώργος Σκόδρας, μιλάει στο SPEAKNEWS για την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι αστικές συγκοινωνίες στη Θεσσαλονίκη όταν ανέλαβε, για τις προσπάθειες που έγιναν να αυξηθεί ο στόλος των λεωφορείων και η συχνότητα των δρομολογίων, και για την προοπτική ενός σύγχρονου δικτύου συγκοινωνιών για τα επόμενα χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Κύριε Σκόδρα, ο ΟΑΣΘ είναι μέχρι στιγμής ο μοναδικός φορέας αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Οι πάντες πυροβολούν τον ΟΑΣΘ για όλα τα στραβά που υπάρχουν στο χώρο των συγκοινωνιών της πόλης. Είναι τόσο «στραβά» οργανωμένος ο ΟΑΣΘ, ώστε οι πάντες να διαμαρτύρονται; Είναι γεγονός ότι ο Οργανισμός Αστικών

Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν για την ανάταξη των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης.

Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης έχει ταλαιπωρήσει τους Θεσσαλονικείς και τους έχει απογοητεύσει. Κάποιες επιλογές και εμμονικές συμπεριφορές του παρελθόντος άφησαν τον ΟΑΣΘ χωρίς λεωφορεία, χωρίς οργάνωση και δυναμισμό, αποσυντόνισαν τις υπηρεσίες του, αποσάθρωσαν τις δομές του, ενώ απογοήτευσαν και πίκραναν το στελεχιακό του δυναμικό. Με μεγάλη προσπάθεια οι πληγές επουλώνονται. Η εικόνα σήμερα έχει αλλάξει και δεν έχει καμία σχέση με ό,τι επικρατούσε πριν από δύο χρόνια. Τότε στη Θεσσαλονίκη υπήρχε ένας ΟΑΣΘ χωρίς λεωφορεία και με αδυναμία εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου. Σήμερα στη Θεσσαλονίκη υπάρχει ένας ΟΑΣΘ με λεωφορεία, ένας Οργανισμός που μέσα σε μόλις δύο χρόνια κατάφερε να υπερδιπλασιάσει το στόλο του, ένας ΟΑΣΘ στα λεωφορεία του οποίου οι Θεσσαλονικείς μπορούν να ανέβουν, χωρίς να συνωστίζονται. Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν για την ανάταξη των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Οι προσπάθειες συνεχίζονται, ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των επιβατών και οι Θεσσαλονικείς να έχουν ποιοτικές συγκοινωνίες, συγκοινωνίες τις οποίες αξίζουν. Αναλάβατε τον ΟΑΣΘ σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Ποια ήταν η κατάσταση όταν αναλάβατε τον ΟΑΣΘ; Τι είναι αυτό που κρατάει εδώ και χρόνια τον ΟΑΣΘ σε χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών; Τον Ιούλιο του 2019 ο ΟΑΣΘ ήταν ένας διαλυμένος Οργανισμός κι αυτό δεν είναι υπερβολικό. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και «λένε» την αλήθεια: Ο ΟΑΣΘ ήταν, ουσιαστικά, ένας Οργανισμός χωρίς λεωφορεία, καθώς υπήρχαν σε κυκλοφορία μόλις 235 οχήματα, κι αυτά απαρχαιωμένα και ασυντήρητα, τα οποία μπορούσαν να

καλύψουν μόλις το 40% του μεταφορικού έργου. Είχαν προηγηθεί χρονιές κατά τις οποίες, αντί να υπάρξει μέριμνα για την ανανέωση του στόλου, επεκτάθηκε ο επιτρεπτός χρόνος κυκλοφορίας των λεωφορείων στα 23 από τα 20 έτη. Όλοι θυμούνται τα λεωφορεία να περνούν αραιά και που από τις στάσεις και να είναι ασφυκτικά γεμάτα, με τους επιβάτες να στριμώχνονται και να προσπαθούν να μετακινηθούν σε αναξιοπρεπείς συνθήκες. Η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη και έπρεπε να ληφθούν αποφάσεις και να παρθούν μέτρα. Έγινε ό,τι έπρεπε κι ότι ήταν δυνατό για να δοθεί τέλος σε εκείνες τις δύσκολες συνθήκες. Ο ΟΑΣΘ πέρασε μια μεγάλη περίοδο «οικονομικής ασφυξίας». Τι τον οδήγησε σε αυτή την κατάσταση; Συνεχίζεται αυτή ή έχει ξεπεραστεί; Τι έχει γίνει με τα χρέη και τα τόσα οικονομικά προβλήματα; Ηθελημένα ή αθέλητα παραδόθηκε ένας Οργανισμός με παντελώς άδεια ταμεία, αδυναμία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, αδυναμία καταβολής της μισθοδοσίας, απλήρωτα ενοίκια, απλήρωτα κοινόχρηστα, οφειλές για φόρους και ΦΠΑ, που πράγματι προκάλεσαν οικονομική ασφυξία στον ΟΑΣΘ. Υπήρξε, ουσιαστικά, άτυπη στάση πληρωμών προς προμηθευτές υλικών και υπηρεσιών, με συνέπεια την ουσιαστική αδυναμία λειτουργίας του Οργανισμού. Όσες συμβάσεις είχαν καταρτιστεί είχαν λήξει από έτους και η ισχύουσα νομοθεσία δεν εφαρμοζόταν, καθώς υπήρξε σωρεία απευθείας αναθέσεων, χωρίς την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας. Με την αμέριστη στήριξη της Κυβέρνησης και ειδικά του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, διασφαλίστηκε η συνέχιση της λειτουργίας του ΟΑΣΘ και ο Οργανισμός απαλλάχθηκε από

τον βραχνά των χρεών προς το Δημόσιο, που κληρονομήθηκαν. Επιπλέον, ρυθμίστηκαν τα θέματα απαλλαγής από τον ΦΠΑ και της αποζημίωσης για την παρεχόμενη κοινωνική πολιτική (μειωμένα εισιτήρια και ελεύθερη μετακίνηση). Ταυτόχρονα, από το καλοκαίρι του 2019, η κυβέρνηση μερίμνησε για την σταθερή και επαρκή χρηματοδότηση των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, διαθέτοντας μέχρι σήμερα σχεδόν 200 εκ. ευρώ. Έτσι δόθηκε ένας «καθαρός ορίζοντας», μέχρι το τέλος του 2022, ώστε να αναταχθεί η λειτουργία της αστικής συγκοινωνίας στη Θεσσαλονίκη. Ποια είναι η εικόνα του στόλου των λεωφορείων του ΟΑΣΘ σήμερα; Είναι όλα ιδιόκτητα ή είναι μισθωμένα; Ποιο είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας ΟΑΣΘΚΤΕΛ. Σήμερα, μετά από προσπάθεια, μπορούμε να λέμε ότι «Ο ΟΑΣΘ τα έχει… 500! (Τα λεωφορεία!!!)». Κι αυτό καθώς, για την αντιμετώπιση της επείγουσας κατάστασης που κληρονομήθηκε, εφαρμόστηκε σχέδιο διαχείρισης της κρίσης, σε τέσσερεις άξονες: • Θεσμικές παρεμβάσεις, με σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων - ανάσα για τον ΟΑΣΘ, • Χρηματοδότηση με την διασφάλιση επαρκών πόρων, τόσο για την κάλυψη των πιεστικών αναγκών, όσο και για την στήριξη της αναγέννησης - ανάπτυξης του Οργανισμού, • Διασφάλιση κατάλληλου και επαρκούς σε αριθμούς τροχαίου υλικού, με καινοτόμες πρωτοβουλίες (μίσθωση λεωφορείων) και συνέργειες (Δήμος Θεσσαλονίκης, ΚΤΕΛ) και • Παράλληλες δράσεις, για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΟΑΣΘ.

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Για την διασφάλιση κατάλληλου και επαρκούς σε αριθμούς τροχαίου υλικού, προχώρησε με επιτυχία η μίσθωση 180 αρχικά και σήμερα ακόμη 80 λεωφορείων, που πλέον κυκλοφορούν στους δρόμους της πόλης, αποκαθιστώντας την κανονική λειτουργία της αστικής συγκοινωνίας. Ακόμα, εγκαινιάστηκε και διευρύνθηκε η συνεργασία του ΟΑΣΘ με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που επικυρώθηκε με την παρουσία του Δημάρχου Θεσσαλονίκης στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΣΘ και την συμφωνία εισφοράς 50 οχημάτων από τον Δήμο στον στόλο του ΟΑΣΘ. Συνάμα, προωθήθηκε η συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΚΤΕΛ), που έφερε επένδυση 6 εκ. ευρώ για την άμεση προσθήκη 125 λεωφορείων, για την εξυπηρέτηση της υπεραστικής ζώνης της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Εκτός των άλλων θετικών, η επένδυση αυτή δημιούργησε, μέσα στην κρίση της πανδημίας, 350 νέες θέσεις εργασίας. Δηλαδή, μέσα σε δύο χρόνια έχουν έρθει πάνω από 400 επιπλέον λεωφορεία στην Θεσσαλονίκη, αριθμός μεγαλύτερος από όσα είχαν έρθει συνολικά τα προηγούμενα 30 χρόνια. Με την ολοκλήρωση των κομβικών αυτών δράσεων, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια διατίθεται πλέον στην Θεσσαλονίκη στόλος 500 λεωφορείων, όταν πριν από δύο χρόνια ήταν μόλις 235... Κύριε Σκόδρα, ο ΟΑΣΘ έχει πραγματοποιήσει κάποια έρευνα; Ξέρει τις απαιτήσεις και τα παράπονα των πολιτών-πελατών του; Τι κάνει για την αντιμετώπιση και επίλυσή τους; Ένα από τα πρώτα πράγματα που δρομολογήθηκαν το φθινόπωρο του 2019, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, ήταν η διεξαγωγή έρευνας κοινού για τις αστικές συγκοινωνίες. Τα αποτελέσματά της αποτέλεσαν μία «ακτινογραφία» του μέσου χρήστη των λεωφορείων, ανά φύλο, ηλικία, επάγγελμα, περιοχή, λόγους μετακίνησης κ.ά. Ταυτόχρονα, αποτυπώθηκε η άποψη των πολιτών για τις αστικές συγκοινωνίες, αλλά και για τις

SPEAKNEWS

προτεραιότητες που θεωρούσαν ότι πρέπει να τεθούν. Οι Θεσσαλονικείς ζήτησαν, σε ποσοστό 75%, μεγαλύτερη συχνότητα δρομολογίων. Σε σημαντικότατο βαθμό το αίτημά τους ικανοποιήθηκε, καθώς με την προσθήκη λεωφορείων στο στόλο του ΟΑΣΘ αυξήθηκε η συχνότητα των δρομολογίων. Στον ΟΑΣΘ γίνεται προσπάθεια για την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων των επιβατών, ανάμεσα στα οποία, ενδεικτικά, περιλαμβάνονται η επέκταση των δρομολογίων σε επιπλέον περιοχές, η καταπολέμηση της εισιτηριοδιαφυγής, η επέκταση του συστήματος πληροφόρησης μέσω τηλεματικής. Στο προσεχές χρονικό διάστημα, αφού ολοκληρωθεί το σχέδιο διαχείρισης κρίσης που εφαρμόζεται, ο ΟΑΣΘ θα επανέλθει με νέα έρευνα για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων που ελήφθησαν. Έτσι, θα αποτυπωθούν τυχόν βελτιώσεις και τροποποιήσεις που ενδέχεται να απαιτούνται. Στην πρόσφατη διαφημιστική σας καμπάνια, το σλόγκαν είναι «ο ΟΑΣΘ γίνεται 65 χρονών και τα έχει 500». Τι θέλετε να πείτε; Ποιο είναι το μήνυμά σας; Ο ΟΑΣΘ ιδρύθηκε το 1957 και συγκεκριμένα τον Αύγουστο της χρονιάς εκείνης, επομένως έκλεισε τα 64 χρόνια ζωής και μπήκε στα 65. Εδώ και 65 χρόνια, λοιπόν, ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης έχει αναλάβει τις συγκοινωνίες των Θεσσαλονικέων. Κάποιες φορές, είναι η αλήθεια, τράβηξε χειρόφρενο και δοκίμασε τις αντοχές της πόλης και των πολιτών της. Σήμερα, όμως, τα έχει…

500, τα λεωφορεία, και, αναγεννημένος, ανασυντάσσεται και μπαίνει με αισιοδοξία στην υπηρεσία των Θεσσαλονικέων. Στις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης έχουν ενταχθεί 260 λεωφορεία μέσω leasing, 50 λεωφορεία από τη δωρεά του Δήμου Θεσσαλονίκης και 120 λεωφορεία ΚΤΕΛ. Έτσι, αυτή τη στιγμή, διατίθενται περισσότερα από 500 λεωφορεία. Κύριε Πρόεδρε, πιστεύετε ότι η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει αξιόπιστες αστικές συγκοινωνίες; Πότε νομίζετε ότι μπορεί

να επιτευχθεί αυτό; Η Θεσσαλονίκη, σε λίγα χρόνια από σήμερα, θα διαθέτει ένα πλήρως αξιόπιστο σύστημα αστικών συγκοινωνιών και οι πολίτες θα έχουν στη διάθεσή τους και σύγχρονα λεωφορεία, αλλά και μετρό, το οποίο έχει μπει πλέον κατασκευαστικά στην τελική ευθεία. Την ίδια ώρα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών «τρέχει» τις διαδικασίες για την προμήθεια νέων, σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον λεωφορείων, ώστε να λυθεί οριστικά το πρόβλημα. Ως πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΑΣΘ, αλλά και ως πολίτης, ποιο είναι το όραμά σας για τον ΟΑΣΘ του αύριο; Σήμερα, ο ΟΑΣΘ προχωρά αναγεννημένος στην νέα εποχή, εξελισσόμενος διαρκώς, προσφέροντας στην υπηρεσία των πολιτών έναν Οργανισμό βιώσιμο, ανταγωνιστικό και σύγχρονο. Είναι πλέον ορατή η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, που θυμούνται και δεν ξεχνούν, βλέπουν και συγκρίνουν. Βλέπουν ότι ο αριθμός των λεωφορείων σε κυκλοφορία καθημερινά διπλασιάστηκε. Διαπιστώνουν ότι μπορούν να ανέβουν στα λεωφορεία και πλέον δεν συνωστίζονται. Γνωρίζουν ότι όλα τα λεωφορεία απολυμαίνονται σχολαστικά κάθε βράδυ, με τα πλέον σύγχρονα συστήματα απολύμανσης, και είναι απολύτως ασφαλή για να μετακινούν τους πολίτες από τα ξημερώματα. Όμως δεν επιτρέπεται κανένας εφησυχασμός, καθώς η προσπάθεια οφείλει να είναι συνεχής, για την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τον συνολικό εκσυγχρονισμό της αστικής συγκοινωνίας. Η «έξυπνη» ψηφιακή κάρτα απεριορίστων διαδρομών και το ηλεκτρονικό εισιτήριο αποτελούν τις άμεσες και πλέον ορατές προτεραιότητες του ΟΑΣΘ. Ο εξορθολογισμός του κόστους, το αδιάβλητο και ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης καυσίμων, η αναβάθμιση της τηλεματικής και το ψη-

| 11

Η Θεσσαλονίκη, σε λίγα χρόνια από σήμερα, θα διαθέτει ένα πλήρως αξιόπιστο σύστημα αστικών συγκοινωνιών. φιακό Κέντρο Διαχείρισης, Ρύθμισης και Οργάνωσης της Συγκοινωνίας (ΚΕΔΡΟΣ), είναι πλέον πραγματικότητα στον ΟΑΣΘ της νέας εποχής. Οι πολίτες μπορούν να είναι σίγουροι ότι για την αστική συγκοινωνίας της Θεσσαλονίκης “γίνεται ότι απαιτείται”, ώστε να επουλωθούν οι πληγές του παρελθόντος γιατί η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη να ξεχάσει οριστικά εκείνους που την πλήγωσαν και την πρόσβαλαν. Ο ΟΑΣΘ της νέας εποχής θα είναι: • Ψηφιακός και σύγχρονος • Προσιτός στους πολίτες με νέα, ελκυστικά, προϊόντα • Ανταγωνιστικός και αποτελεσματικός • Παραγωγικός και κοινωνικά ευαίσθητος • Ανοιχτός στην κοινωνία και την αγορά • Εργαλείο ανάπτυξης και οικονομικής προκοπής Οι σχέσεις του ΟΑΣΘ με το Δήμο Θεσσαλονίκης σε ποιο επίπεδο βρίσκονται; Καλύτερες δεν γίνονται! Ο Δήμος Θεσσαλονίκης και ειδικά ο Δήμαρχος, Κωνσταντίνος Ζέρβας, «έβαλε πλάτη» στον ΟΑΣΘ και στο επιβατικό κοινό. Σε μία πολύ δύσκολη στιγμή για τον Οργανισμό και τους επιβάτες, όταν ο ΟΑΣΘ βρισκόταν στα όρια της διάλυσης, όταν τα λεωφορεία περνούσαν σπανίως από τους δρόμους, ο Δήμος Θεσσαλονίκης προσέφερε, μέσω χρησιδανείου, 50 λεωφορεία προς τον ΟΑΣΘ, για να ανακουφιστούν οι πολίτες και να μπορούν, έστω και στοιχειωδώς, να μετακινούνται. Όμως, δεν πρόκειται για το μοναδικό πεδίο συνεργασίας, καθώς ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης συμμετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΣΘ. Σιγά σιγά θα ολοκληρωθούν και οι εργασίες για το Μετρό Θεσσαλονίκης. Έχετε επαφές με τη διοίκηση του Μετρό; Υπάρχει κάποιο πλάνο ευρύτερης συνεργασίας; Ο ΟΑΣΘ προετοιμάζεται για την ορατή πλέον λειτουργία του Μετρό, ώστε, με την ορθολογική συνεργασία των μέσων Δημόσιας Συγκοινωνίας, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης να απολαμβάνουν τις υπηρεσίες που τους αξίζουν. ΟΑΣΘ και Μετρό, θα αλλάξουν το τοπίο των μετακινήσεων στη Θεσσαλονίκη, η οποία θα είναι μια άλλη πόλη σε λίγα χρόνια. Ασφαλώς λεωφορεία και Μετρό θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά και σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε ήδη. ■

12 | SPEAKNEWS

Η ελληνογαλλική Συμφωνία Τα κρίσιμα επόμενα βήματα:

2022-2025 Του Δρ. Βενιαμίν Καρακωστάνογλου

Η

συμφωνία για τις φρεγάτες που θα ανανεώσουν (σε... 4-5 χρόνια) τα μεγάλα σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού μας, είναι καλοδεχούμενη, όπως και η ρήτρα της αμυντικής συνδρομής της Γαλλίας. Αναμένεται και η ελληνοαμερικανική συμφωνία αμυντικής συνεργασίας που δεν θα αργήσει.

1. Το πρώτο ζητούμενο είναι η αύξηση της αμυντικής ικανότητας της Ελλάδος αλλά και η αποτρεπτική λειτουργία της απέναντι στις τουρκικές απειλές, εκβιασμούς και παράνομες διεκδικήσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η ειρήνη χωρίς την απώλεια εθνικού ελληνικού χώρου, αλλά και περιοχών κυριαρχικών δικαιωμάτων (Υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ). Αυτό εξυπηρετείται άμεσα από την ελληνογαλλική συμφωνία (με ερωτηματικό για την Υφαλ./ΑΟΖ που πρέπει να διευκρινισθεί) και έμμεσα μόνο από την νέα προς υπογραφή ελληνοαμερικανική, εφόσον δεν περιληφθεί και σ’ αυτήν ρήτρα αμυντικής συνδρομής. Πάντως η ύπαρξη αυξημένων Αμερικανικών στρατιωτικών διευκολύνσεων στην Ελλάδα προφανώς θα λειτουργήσει αποτρεπτικά σε τουρκικά στρατιωτικά εγχειρήματα.

2. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όμως είναι ότι για την αποφυγή αποδιάρθρωσης της Νότιας Πτέρυγας του ΝΑΤΟ, όσο τουλάχιστον παραμένει σ’ αυτό η Τουρκία, τόσο οι ΗΠΑ όσο και (λιγότερο βέβαια) η Γαλλία, πριν εκδηλώσουν οποιαδήποτε έμπρακτη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ελλάδα, σε περίπτωση στρατιωτικής προσβολής της χώρας μας από την γείτονα, θα απαιτήσουν να έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο διαλόγου και προοπτικής δικαστικής επίλυσης των ζητημάτων στο Δικαστήριο της Χάγης. Και εδώ εντοπίζεται η προοπτική πιέσεων προς τη χώρα μας για υποχωρήσεις, ώστε να ικανοποιηθεί μέρος τουλάχιστον των τουρκικών απαιτήσεων και έτσι να αποφευχθεί η θερμή σύγκρουση δύο εταίρων του ΝΑΤΟ και επιπλέον η Γαλλική ή και ενδεχόμενη Αμερικανική στρατιωτική συνδρομή υπέρ της Ελλάδος. Όλα αυτά βέβαια θα αλλάξουν αν η Τουρκία υλοποιήσει τις διακηρύξεις Ερντογάν για πολύπλευρη και μεγάλης έκτασης εξοπλιστική συνεργασία με την Ρωσία, οπότε βέβαια η παραμονή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και

στο Δυτικό σύστημα θα καταστεί άκρως προβληματική ή απίθανη.

3. Συνεπώς, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει σταθερή στις νόμιμες θέσεις της, απορρίπτοντας κάθε συζήτηση για «γκρίζες ζώνες» (δηλ. παραχώρηση κυρίαρχων νησιωτικών εδαφών μας), αφοπλισμό των νησιών του Αν. Αιγαίου, διαστρέβλωση του Διεθνούς Δικαίου με την αποδοχή των τουρκικών ανυπόστατων θέσεων περί 6 ν.μ. μόνον για όλα τα νησιά του Αιγαίου (και της Κρήτης και της Κύπρου), εγκατάλειψη της νόμιμης επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Αιγαίο στα 12 ν.μ., και αποδοχή λύσης δύο κυρίαρχων κρατών στην Κύπρο, μέσω της νομιμοποίησης της παράνομης κατοχής της Βόρειας Κύπρου.

4. Θα πρέπει να ξεκαθαριστεί σε φίλους και εχθρούς ότι η Ελλάδα, συζητάει μέσω των διερευνητικών επαφών την προοπτική από κοινού προσφυγής στη Χάγη με την Τουρκία μόνο για οριοθέτηση ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας. Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει με την αποδοχή και από την Τουρκία (όπως έχει πράξει από το 1994 και η Ελλάδα) της υποχρεωτικής δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και έτσι δεν θα απαιτείται συνυποσχετικό. Η υποβολή στη Χάγη πακέτου άλλων θεμάτων που επιδιώκει η Τουρκία, είναι απαράδεκτη και ως θέμα συζήτησης ή διερεύνησης για την Ελλάδα.

5. Πριν την ενδεχόμενη προσφυγή στη Χάγη η Ελλάδα οφείλει να έχει επεκτείνει την Αιγιαλίτιδα ζώνη της σε όλες τις

παρακείμενες θάλασσες στα 12 ν.μ., με εξαίρεση έναν δίαυλο «πλου διελεύσεως» επαρκούς πλάτους για την διεθνή ναυσιπλοΐα, μεταξύ της εξόδου των Δαρδανελίων, στο Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο, που περαιτέρω θα διέρχεται μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσου και θα έχει καθεστώς transit passage, δηλαδή ενισχυμένης ελευθερίας διέλευσης, και θα καταλήγει στις δύο εξόδους του Αιγαίου (ανατολικά και δυτικά) προς τη Μεσόγειο. Έτσι θα διατηρηθεί το δικαίωμα των νησιών για αιγιαλίτιδα 12 ν.μ. και δεν θα δοθούν προσχήματα στην Τουρκία (και άλλους πρόθυμους εκτός και εντός της χώρας μας) να ισχυρίζεται ότι επηρεάζεται η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο!

6. Αν η Τουρκία αντιδράσει με το διαβόητο «casus belli» και χρησιμοποιήσει ένοπλη βία κατά της Ελλάδος, τότε θα πρέπει να ενεργοποιηθεί α) η νόμιμη άμυνα της Ελλάδος αυτοδύναμα στο πλαίσιο του άρθρου 51 του Χάρτη του ΟΗΕ, β) η συμφωνηθείσα στρατιωτική συνδρομή της Γαλλίας, γ) η οφειλόμενη συνδρομή των ΗΠΑ στα πλαίσια της πολυετούς διμερούς συμμαχικής σχέσης των χωρών μας. Κατά μείζονα λόγο αν η Τουρκία έχει απομακρυνθεί από το ΝΑΤΟ.

7. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι, ακόμη και αν αφορμή της Τουρκικής στρατιωτικής δράσης (παράνομης επίθεσης στην ουσία) είναι κυριαρχικά δικαιώματα οικονομικής φύσεως της Ελλάδος (ΑΟΖ/Υφαλ.) η στρατιωτική προσβολή θα αφορά συνολικά την χερσαία (ηπειρωτική και νησιωτική) ελλη-

νική επικράτεια και επιπλέον κυρίαρχη ελληνική Αιγιαλίτιδα Ζώνη νομίμως επεκταθείσα στα 12 ν.μ. ή έστω στα 10 ν.μ. σε ορισμένες περιοχές. Συνεπώς δημιουργείται σαφής νομική βάση ενεργοποίησης της στρατιωτικής συνδρομής της Γαλλίας και (τουλάχιστον με πολιτική βάση) ανάλογης στρατιωτικής συνδρομής των ΗΠΑ. Επιπλέον μπορεί να γίνει επίκληση και της στρατιωτικής συνδρομής που προβλέπεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα κράτη – μέλη (άρθρο 42 παρ.7 της Συνθήκης της Ε.Ε.).

8. Καθώς η ολοκλήρωση της κατασκευής και παραλαβής από την Ελλάδα των 3 (+1) γαλλικών φρεγατών Belharra, αναφέρεται στο 2025 και μετά (άδηλο είναι ακόμη και για τις 3+1 κορβέτες), δημιουργείται ένα κρίσιμο χάσμα 4 - 5 ετών (2022 - 2026) στην ισορροπία ναυτικών δυνάμεων στο Αιγαίο και το ίδιο ισχύει και για την ένταξη των 24 νέων αεροσκαφών Rafale και τον εκσυγχρονισμό των 85 ελληνικών F-16 σε Viper που εξελίσσεται στις ΗΠΑ. Είναι πολύ πιθανό η Τουρκία σ’ αυτήν την κρίσιμη πενταετία να επιχειρήσει τετελεσμένα στον θαλάσσιο και νησιωτικό χώρο, πριν ενισχυθεί το οπλοστάσιο της χώρας μας. Η σύμπτωση στο προσεχές διάστημα της επετείου 100 ετών από το 1923, δηλαδή της δημιουργίας του νέου τουρκικού κράτους και της Συνθήκης της Λωζάννης, με διακηρυγμένη την πρόθεσή του Ερντογάν να την αναθεωρήσει μονομερώς (και παρανόμως βέβαια), διαμορφώνει ένα εν δυνάμει εκρηκτικό μείγμα παραγόντων που μπορεί να προκαλέσουν θερμή ρήξη! Και αυτό είτε κερδίσει τις προεδρικές εκλογές ο Ερντογάν, είτε τις χάσει, οπότε και μπορεί να αρνηθεί το αποτέλεσμά τους! Άλλωστε ο τουρκικός εθνικισμός και επεκτατισμός δεν είναι «προνόμιο» του ΑΚΡ αλλά διαπερνά το σύνολο των πολιτικών κομμάτων στην Τουρκία! Το ίδιο κι ο ανθελληνισμός! Εξαίρεση αποτελεί το Κουρδικό HDP που διώκεται… Συνεπώς η Ελλάδα, που διαθέτει βέβαια ήδη αξιόμαχες Ένοπλες Δυνάμεις, θα πρέπει να αναζητήσει για την επικίνδυνη επόμενη 5ετία, ευέλικτες και έξυπνες λύσεις για την αύξηση του στρατιωτικού δυναμικού της, κατά το μεσοδιάστημα μέχρι το 2026. ■ * Διεθνολόγος, Μόνιμος Λέκτορας Νομικής ΑΠΘ, Πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας.

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

Αφιέρωμα

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τ ο τελευταίο διάστημα, οποιοσδήποτε μπει σε κάποιο ειδησεογραφικό portal, ελληνικό ή ξένο, διαβάσει κάποιο άρθρο που να μιλάει έστω και αόριστα για οικονομία και ανάπτυξη, η απλά «σκρολάρει» στο timeline του στα social media, θα δει να περνάνε από μπροστά του τίτλοι, tweets, αναρτήσεις αλλά και ολόκληρες αναλύσεις, στις οποίες επανέρχεται με ιδιαίτερη συχνότητα, ως πρόσταγμα και ως ευχή, η ίδια λέξη.

Διεύθυνση Σοφία Γερμανού Επιμέλεια Περικλής Βλάχος Συνεντεύξεις: Στράτος Στυλιανίδης Βασιλης Χατζίκος Σπύρος Παπουκίδης Άρθρα: Γιώτα Παπαρίδου Κωνσταντίνος Φούσκας Σάββας Χατζηχριστοφής Δημήτρης Λακασάς Δημήτρης Γούλιας Στέλιος Ξανθός Κυριάκος Λουφάκης Παρουσιάσεις: Έκθεση BEYOND 4.0 Ομάδα φοιτητών ΑΠΘ Ariturtle Σύμβουλος Έκδοσης Ανδρέας Γερμανός

«ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ»! Την καινοτομία συνοδεύουν δε στα ίδια κείμενα μία σειρά από όρους και φράσεις, όπως 4η Βιομηχανική Επανάσταση, ΑΙ, Start Ups, Smart Cities, Digital Hubs, Cloud Services, Internet of things, Innovation, Big Data κ.ά. που για πολύ κόσμο που δεν ειδικεύεται στην τεχνολογία (ίσως και για πολλούς που ειδικεύονται σε αυτή) να σχηματίζουν ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Τι ακριβώς συμβαίνει; Τι είναι όλο αυτό το λεξιλόγιο που καλούμαστε να κατανοήσουμε και να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας; Περιγράφει όντως μία νέα πραγματικότητα που μας περιμένει στη γωνία, και αλίμονο αν μας βρει απροετοίμαστους; Και επιτέλους, ποια είναι ακριβώς αυτή η καινοτομία την οποία αξίζει να κυνηγήσουμε; Και που –αλλά και πως- χωράει η Ελλάδα σε αυτό τον θαυμαστό καινούριο κόσμο; Στη Θεσσαλονίκη αυτές τις μέρες δίνονται χρήσιμες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα. Η έκθεση BEYOND 4.0, που πραγματοποιείται από τις 14 έως τις 16 Οκτωβρίου στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, μιλάει για όλα αυτά και άλλα τόσα, και φιλοδοξεί να παρουσιάσει στο ευρύ κοινό και τους μη ειδικούς τις εξελίξεις της τεχνολογίας που αναμένεται να φέρουν ραγδαίες αλλαγές σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της βι-

ομηχανίας τα αμέσως επόμενα χρόνια. Για την BEYOND 4.0 mπορείτε να διαβάσετε αναλυτικότερες πληροφορίες στην παρουσίαση της στη σελίδα 28. Μία πρώτη εικόνα όμως θα σας δώσει το SPEAKNEWS στο αφιέρωμα που ακολουθεί. Έχοντας στραμμένο το βλέμμα μας σταθερά από το πρώτο τεύχος στην ανάπτυξη, που έρχεται μέσα από νέες ιδέες στην παιδεία, την οικονομία, το επιχειρείν, προσπαθούμε στις επόμενες σελίδες να ιχνηλατήσουμε τη νέα εποχή που ξημερώνει, μέσα από το τρίγωνο της καινοτομίας, της έρευνας και της τεχνολογίας. Στην προσπάθεια αυτή απευθυνθήκαμε στους πλέον ειδικούς, στους πρωτοπόρους που ανοίγουν τους δρόμους για την εξέλιξη: του επιχειρηματίες, τους ακαδημαϊκούς, τους φοιτητές, τους ερευνητές, τους ανθρώπους που προσπαθούν να εισάγουν το καινούριο, να το διδάξουν, να το εφαρμόσουν και να το διαδώσουν, ώστε να γίνει κοινός τόπος. Στα πολύ ενδιαφέροντα άρθρα και συνεντεύξεις τους, θα διαβάσετε για την επιτακτική ανάγκη να ακολουθήσει η χώρα μας με ταχεία βήματα την 4η βιομηχανική επανάσταση, όχι ως απλός χρήστης και καταναλωτής όλων των αγαθών και των υπηρεσιών που αυτή θα προσφέρει, αλλά ως κάτι παραπάνω. Οι άνθρωποι που μιλούν στις επόμενες σελίδες, γνωρίζουν μέσα από την θέση τους και την εμπειρία του και συμφωνούν στο ίδιο πράγμα: ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να γίνει κόμβος ψηφιακής καινοτομίας, και να πετύχει με αυτό τον τρόπο την πολυπόθητη ανάπτυξη, αποκομίζοντας όλα τα οφέλη που μπορεί, σε επίπεδο επιχειρηματικότητας, διακυβέρνησης, παραγωγής, ασφάλειας, αλλά και καθημερινότητας του απλού πολίτη. ■

| 13

14 | SPEAKNEWS

Στράτος Στυλιανίδης

Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης ΑΠΘ

Χτίζουμε συνεχώς γέφυρες συνεργασίας με την αγορά Συνέντευξη: Ανδρέας Γερμάνος

O

Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ Στράτος Στυλιανίδης μιλάει στο SPEAKNEWS για το πώς η Διοίκηση του Πανεπιστημίου συμβάλλει στην ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας, με αποτέλεσμα την δημιουργία δεσμών με την αγορά και την συμβολή του ΑΠΘ στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της Ελληνικής Βιομηχανίας. Στόχος είναι όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας να μετατραπεί σε πανεπιστήμιο του κόσμου.

...οι χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας σε πολύ σημαντικούς δείκτες καινοτομίας δείχνουν ότι η πολύτιμη έρευνα που παράγεται στα ελληνικά πανεπιστήμια μένει κατά βάση αναξιοποίητη.

κ. Στυλιανίδη, το ΑΠΘ είχε μια εξαιρετική παρουσίαση στην 85η ΔΕΘ με πολύ αξιόλογα εκθέματα από έργα των φοιτητών του. Που οφείλεται αυτός ο άνεμος δημιουργίας που πνέει στο ΑΠΘ; Ισχύει κάτι ανάλογο και στα υπόλοιπα ΑΕΙ της χώρας; Η 85η ΔΕΘ έδωσε την ευκαιρία να επιστρέψει η ζωή στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Και να παρουσιάσουμε ως Πανεπιστήμιο πολυθεματικά έργα των ερευνητικών μας ομάδων. Αυτός λοιπόν ο άνεμος δημιουργίας αποδίδεται καταρχήν στους ανθρώπους του ΑΠΘ. Οι ερευνήτριες και οι ερευνητές μας χαρακτηρίζονται από υψηλή επιστημονικότητα που σε συνδυασμό με την εξωστρέφεια που χτίζουμε όλοι μαζί οδηγεί στην αναβάθμιση του ΑΠΘ στο εθνικό οικοσύστημα καινοτομίας. Σαφώς οι συνδυασμένες ενέργειες που πραγματοποιούνται από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στο οικοσύστημα καινοτομίας λειτουργούν αθροιστικά και το τοπίο αλλάζει συνολικά για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Να σημειώσω βέβαια ότι είναι σαφής και ο ρόλος των μηχανισμών και της διοίκησης του ΑΠΘ που επιταχύνουν αυτή την ανάπτυξη και ωθούν την ακαδημαϊκή κοινότητα στη δημιουργία, τη συνεργασία, την υλοποίηση και αξιοποίηση της έρευνας. Χαρακτηριστική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η συνεισφορά του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας ΑΠΘ στην υποβολή προτάσεων για εθνι-

κά, ευρωπαϊκά και διεθνή χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα, στην πλήρη ψηφιοποίηση και απλοποίηση όλων των διοικητικών υπηρεσιών κατά τη διαχείριση των χρηματοδοτούμενων έργων, αλλά και η υποστήριξη στην αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη διασύνδεση με τη βιομηχανία μέσω του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας. Της πιο ώριμης δομής μεταφοράς τεχνολογίας στα πανεπιστημιακά δεδομένα της χώρας. Όλα δείχνουν ότι το ΑΠΘ πρωτοπορεί στην έρευνα και την καινοτομία και κάνει συστηματικά και σταθερά βήματα για σύνδεση της έρευνας με την βιομηχανία και την αγορά εργασίας. Έχετε επιτύχει αυτό το στόχο; Τι προβλήματα αντιμετωπίζετε; Η ίδρυση έντεκα (11) τεχνοβλαστών είναι ενδεικτική της επιχειρηματικής ανάπτυξης της έρευνας που πραγματοποιείται στο ΑΠΘ. Η πρόσφατη μάλιστα επένδυση ύψους 160.000 ευρώ του TECS Capital Fund στην περιοχή μας έγινε πρόσφατα στη CYCLOPT, μια spin-off της Θεσσαλονίκης, που ιδρύθηκε από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ΑΠΘ και παρέχει λύσεις στον τομέα της ποιότητας λογισμικού. Την τρέχουσα περίοδο, το Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας του ΑΠΘ υποστηρίζει τη δημιουργία άλλων έξι (6) τεχνοβλαστών, από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, το Τμήμα Χημείας, το Τμήμα Ιατρικής, το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Οι συνεχείς διακρίσεις δε τόσο των spin-off του ΑΠΘ όσο και των φοιτητικών ομάδων του αποτυπώνουν την εξαιρετική δουλειά που γίνεται από τις ερευνητικές ομάδες. Αξίζει βέβαια εδώ να αναφέρουμε τον ισχυρό δεσμό που αναπτύσσει ολοταχώς το ΑΠΘ με τη βιομηχανία. Την τελευταία πενταετία έχουν υλοποιηθεί περισσότερα από 2.800 έργα, ενώ τα έσοδα από αυτές τις συνεργασίες αγγίζουν τα 46,6 εκ. €, δηλαδή 17,9% του Κ.Ε. του ΕΛΚΕ ΑΠΘ. Όλοι βλέπουμε πως υπάρχει μία κινητικότητα επενδύσεων στη χώρα μας. Ακόμη περισ-

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

σότερο στη Θεσσαλονίκη, που μετατρέπεται σε κόμβο καινοτομίας. Ωστόσο, οι χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας σε πολύ σημαντικούς δείκτες καινοτομίας δείχνουν ότι η πολύτιμη έρευνα που παράγεται στα ελληνικά πανεπιστήμια μένει κατά βάση αναξιοποίητη. Χτίζουμε συνεχώς γέφυρες συνεργασίας με την αγορά και συμβάλλουμε καθοριστικά στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής –και όχι μόνο– βιομηχανίας. Προβλήματα πάντα υπάρχουν και ασφαλώς η ευρεία αποδοχή της επιχειρηματικότητας και της εξωστρέφειας ενός ελληνικού πανεπιστημίου δεν κερδίζεται από τη μια μέρα στην άλλη. Θεωρώ πως βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο και θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η Βόρεια Ελλάδα με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη φαίνεται να μετατρέπεται σε κόμβο καινοτομίας και πόλο έλξης ανθρώπινου δυναμικού υψηλών γνώσεων και δεξιοτήτων. Το ΑΠΘ εφαρμόζει κάποια στρατηγική για παραγωγή ταλέντων αλλά και προσέλκυση Ελλήνων, αλλά και αλλοδαπών από το εξωτερικό; Το ΑΠΘ τροφοδοτεί τα τελευταία χρόνια με εξειδικευμένο επιστημονικό ερευνητικό προσωπικό όλους τους διεθνείς κολοσσούς που έχουν εγκατασταθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Άλλωστε αυτοί οι άνθρωποι αποτέλεσαν και το μεγαλύτερο κίνητρο που προσέλκυσε αυτές τις επενδύσεις. Προχωράμε όμως ακόμα ένα βήμα μπροστά και αυξάνουμε την εξωστρέφεια του πανεπιστημίου μας με δράσεις που θα φέρουν νέα ταλέντα στην περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2003 μέχρι σήμερα ο ΕΛΚΕ ΑΠΘ συμμετέχει ενεργά στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κινητικότητας Ερευνητών (EURAXESS) και λειτουργεί ως Κόμβος Κινητικότητας Ερευνητών. Πρόσφατα ο Κόμβος συμμετείχε σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης, στη διεκδίκηση και υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων με στόχο τη μείωση της διαφυγής των ερευνητών από την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρω τη συμμετοχή μας σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης του ΑΠΘ, στη διεκδίκηση και υλοποίηση του Πιλοτικού Προγράμματος HORIZON 2020 ERA-Mobilcar, με στόχο τη μείωση της διαφυγής των ερευνητών από την Ελλάδα (Brain Gain). Στο πλαίσιο αυτό διοργανώθηκε το ERA Mobility και Career Days, για τη διευκόλυνση σύνδεσης των ερευνητών με τη βιομηχανία, τη διοργάνωση εξατομικευμένων συνεντεύξεων για την ενίσχυση του matchmaking μεταξύ ερευνητών και βιομηχανίας και την κινητοποίηση ερευνητών όλων των πεδίων προκειμένου να ενισχύσουν τις προοπτικές της καριέρας τους μέσω των Career Talks. Σημαντική ήταν επίσης η συμμετοχή μας στη διεκδίκηση και υλοποίηση του Πιλοτικού Προγράμματος CDCs (Career Development Centers) στο πλαίσιο του έργου TOP III (2017-2018), με στόχο τη σύσταση Κέντρων Ανάπτυξης Σταδιοδρομίας, τα οποία παρέχουν συμβουλευτική ανάπτυξης σταδιοδρομίας (career development), μεγαλύτερη σύνδεση με την αγορά εργασίας και συνολική επαγγελματική καθοδήγηση με προσανατολισμό στους ερευνητές και τη σύνδεσή τους με “non-academia” θέσεις εργασίας και τη βιομηχανία συνολικότερα.

SPEAKNEWS

Παραμένουμε ενεργοί στο Ελληνικό Δίκτυο EURAXESS αφενός για να συνεχίσουμε φυσικά την μακρόχρονη πολύ καλή συνεργασία που έχει οδηγήσει έως σήμερα σε απτά αποτελέσματα, αλλά και να αναπτύξουμε δραστηριότητες, οι οποίες θα φέρνουν σε πρώτο πλάνο την αποτελεσματική σύνδεση της έρευνας με την αγορά. Σε μία λογική αξιοποίησης του διανοητικού κεφαλαίου της χώρας μας και γεφύρωσης του κενού μεταξύ της γνώσης, της καινοτομίας και της τελικής αξιοποίησής της. Φαίνεται λοιπόν ότι η διεθνοποίηση του ΑΠΘ αποτελεί ένα στοίχημα του Ιδρύματος για την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας. Ποιες άλλες ενέργειες έχουν γίνει προς την κατεύθυνση αυτή; Η δημιουργία, αλλά και η ενίσχυση των υφιστάμενων δικτύων διεπιστημονικής συνεργασίας με πανεπιστήμια και ερευνητικές ομάδες του εξωτερικού, στο πλαίσιο της διεθνοποίησης του ΑΠΘ αποτελεί στρατηγικό στόχο του πανεπιστημίου μας, στο πλαίσιο της αναβάθμισής του στον άξονα της καινοτομίας. Ο σκοπός είναι να δημιουργηθούν κανάλια ενσωμάτωσης ερευνητριών και ερευνητών σε διεπιστημονικές ομάδες χωρίς κανέναν περιορισμό. Με μοναδικό κριτήριο τη συμπληρωματικότητα της γνώσης, τη συνεργασία, την κοινή στόχευση στη δημιουργία και την υλοποίηση καινοτόμων ιδεών. Για παράδειγμα, σας αναφέρω την πρόσφατη πρωτοβουλία της Αντιπρυτανείας Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ για το συντονισμό της προετοιμασίας και την υποβολή προτάσεων στη Δράση «Teaming» του νέου προγράμματος πλαισίου Ορίζοντας Ευρώπη (2021-2027) με στόχο την ίδρυση κέντρων Αριστείας στο Ίδρυμά μας που θα αποτελέσουν κατεξοχήν πόλο έλξης ανθρώπινου δυναμικού από όλες τις χώρες. Η δυναμική συμμετοχή του Πανεπιστημίου μας στο νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο χρηματοδότησης με υψηλού επιπέδου ανταγωνιστικές προτάσεις υλοποίησης ερευνητικών προγραμμάτων και ίδρυσης νέων υποδομών έρευνας, πρόκειται να είναι καθοριστική για το μέλλον της Έρευνας και της Καινοτομίας στο ΑΠΘ. Επιδιώκουμε σαφώς λοιπόν την ενίσχυση της εικόνας του οργανισμού μας, ούτως ώστε να προσελκύσουμε καταξιωμένους ερευνητές, ως ένας φορέας με διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης και καλές συνθήκες εργασίας. Αλλά και την

| 15

Χτίζουμε συνεχώς γέφυρες συνεργασίας με την αγορά και συμβάλλουμε καθοριστικά στην αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής –και όχι μόνο– βιομηχανίας. υιοθέτηση εκείνων των πρακτικών που και τώρα, αλλά και στο μέλλον θα φέρουν το ΑΠΘ σε πλεονεκτική θέση στις αξιολογήσεις χρηματοδοτικών προτάσεων. Στο ίδιο κλίμα, βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία κατάρτισης του πρώτου Σχεδίου για την Ισότητα των Φύλων (Gender Equality Plan). Το Σχέδιο αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα, ώστε να ενσωματωθεί η διάσταση του φύλου σε όλες τις ακαδημαϊκές, ερευνητικές και διοικητικές πρακτικές του Πανεπιστημίου μας. Ως Πανεπιστημιακό Ίδρυμα πρότυπο για τις επιδόσεις του στη διδασκαλία, την έρευνα και την καινοτομία, αλλά και ως μία από τις πιο πολυπληθείς ακαδημαϊκές κοινότητες της χώρας, οφείλουμε να αμβλύνουμε άμεσα τις έμφυλες διακρίσεις. Και να προωθήσουμε την πρόσβαση των γυναικών επιστημόνων εξίσου σε όλες τις ακαδημαϊκές βαθμίδες και θέσεις της διοίκησης του ΑΠΘ, αλλά και στην έρευνα και την καινοτομία. Η ίδρυση των αγγλόφωνων προγραμμάτων εκπαίδευσης που ανακοινώθηκε πρόσφατα από το ΑΠΘ πρόκειται να αλλάξει τα δεδομένα και στην έρευνα που πραγματοποιείται στο πανεπιστήμιο; Ασφαλώς και η έρευνα είναι αλληλένδετη με τη διδασκαλία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας ακαδημαϊκής κοινότητας. Τα αγγλόφωνα προγράμματα εκπαίδευσης είναι για το ΑΠΘ ένα όχημα εξωστρέφειας με πολλαπλά οφέλη τόσο για την έρευνα που υλοποιείται στους κόλπους του όσο και για τον ίδιο τον τόπο που ανοίγει τις πόρτες του σε όλο τον κόσμο. Οι εκατοντάδες αιτήσεις που έγιναν από 20 διαφορετικές χώρες του κόσμου για το

αγγλόφωνο Προπτυχιακό Τμήμα Ιατρικής φανερώνουν την αξιοπιστία του Ιδρύματός μας στο εξωτερικό. Αλλά κυρίως την τεράστια δυναμική που υπάρχει! Το ΑΠΘ είναι το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας και ήρθε η ώρα να μετατραπεί σε πανεπιστήμιο του κόσμου. Τολμηρές πρωτοβουλίες όπως η συγκεκριμένη, συμβάλουν στη διεθνή προβολή της χώρας μας, της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου των δασκάλων μας και των νέων ευκαιριών που δίνει πια αυτή η χώρα στην επιχειρηματική ανάπτυξη με επίκεντρο καινοτόμες ιδέες που γεννιούνται στα ερευνητικά μας εργαστήρια. Αντίστοιχου βεληνεκούς φαίνεται να είναι και η απήχηση του νέου αγγλόφωνου μεταπτυχιακού του ΑΠΘ στη Βιοϊατρική Μηχανική, το οποίο ξεκινάει στις 18 Οκτωβρίου. Το πρόγραμμα έχει συσταθεί από τα τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Χημικών Μηχανικών, Πληροφορικής, Ιατρικής και Βιολογίας του ΑΠΘ. Σκοπός του είναι η παροχή εξειδικευμένων γνώσεων σε θέματα χρήσης και ανάπτυξης προηγμένων εφαρμογών των τεχνολογιών της Βιοϊατρικής Μηχανικής σε συστήματα υγείας για πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση. Το πανεπιστήμιο είναι δεξαμενή ιδεών. Ιδεών των ανθρώπων του, ανεξαρτήτως προέλευσης, φύλου ή άλλων χαρακτηριστικών. Μόνο αν αναδείξουμε όλες τις ιδέες ισότιμα θα καταφέρουμε να προάγουμε την ποιότητα της έρευνας, να ενισχύσουμε την αποδοτικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία των ΑΕΙ και θα διευρύνουμε τους ορίζοντές μας. ■

16 | SPEAKNEWS

ARISTURTLE:

Η φωτεινή ελπίδα καινοτομίας του ΑΠΘ με πανευρωπαϊκή εμβέλεια Ρεπορτάζ: Δημήτρης Χατζηκόρτσου και Έλενα Χελβατζόγλου

Μ

ία ομάδα φοιτητών του ΑΠΘ, με όραμα την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό υλοποιεί πρωτοποριακά προϊόντα υψηλού επιπέδου. Η Aristurtle (Aristotle University Racing Team Electric), ασχολείται με το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την κατασκευή ηλεκτροκίνητων αγωνιστικών μονοθέσιων. Η επίτευξη όλων αυτών προέρχεται μέσω έρευνας γύρω από τις καινοτόμες τεχνολογίες. Μετά από μία πενταετία (2014-2019) διακρίσεων σε απαιτητικούς διαγωνισμούς της Ευρώπης, όπως το Formula Student East της Ουγγαρίας το 2018, η Aristurtle κατάφερε να κερδίσει εντυπώσεις, σημαντικές διακρίσεις και μία ξεχωριστή θέση στον χώρο της καινοτομίας. Με αφορμή την πρωτοποριακή αυτή ιδέα, δύο βασικά στελέχη της Aristurtle ο Δημοσθένης Νάτσος και ο Χρήστος Παπαγιάννης, μιλούν στο Speaknews για τις επιτυχίες, τη στήριξη του ΑΠΘ, τα οφέλη και τις φιλοδοξίες τους για το μέλλον. Μιλήστε μας για την Aristurtle. Πως προέκυψε η ιδέα; Χρήστος Παπαγιάννης: H Aristotle University Racing Team Electric & Driverless ή αλλιώς Aristurtle είναι η αγωνιστική φοιτητική ερευνητική ομάδα που σχεδιάζει και κατασκευάζει ηλεκτροκίνητα αγωνιστικά μονοθέσια. Η ομάδα υπάγεται στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής αλλά γενικά αποτελείται από

ένα σύνολο φοιτητών προερχόμενων από διάφορα τμήματα. Τα μέλη της ομάδας έχουν την ευκαιρία να εργαστούν ομαδικά υπό την πίεση απαιτητικών προθεσμιών σε ένα επαγγελματικά περιβάλλον για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, δηλαδή τον σχεδιασμό και την κατασκευή τόσο ενός ηλεκτροκίνητου αγωνιστικού μονοθέσιου τύπου Formula όσο και ενός αυτόνομου στα πλαίσια του διεθνούς φοιτητικού διαγωνισμού Formula Student έναντι σε κορυφαίες πανεπιστημιακές ομάδες από όλο τον κόσμο. Το 2013, ένας μικρός αριθμός προπτυχιακών ίδρυσε την Aristurtle με το όραμα της δημιουργίας ενός μονοθέσιου αγωνιστικού αυτοκινήτου που λειτουργεί αποκλειστικά με ηλεκτρισμό. Τρία χρόνια αργότερα κατάφεραν να μετατρέψουν το όραμά τους σε πραγματικότητα δημιουργώντας την Electra, το πρώτο ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο αγώνων στη Βόρεια Ελλάδα. Μέχρι και τη σεζόν 2018-2019 η ομάδα παρουσίασε back-to-back επιπλέον 3 ανταγωνιστικότερα μονοθέσια, την Eve, την Iris και την Θέτιδα. Τέλος, η Aristurtle την αγωνιστική σεζόν 2020-2021 κατασκεύασε το πέμπτο μονοθέσιο, την Νέμεσις, το οποίο διαφέρει αισθητά σε σχέση με τα προηγούμενα. Παράλληλα, η ομάδα έφερε εις πέρας το πρώτο αυτοοδηγούμενο (driverless) μονοθέσιο στην Ελλάδα. Δημοσθένης Νάτσος: Η Aristurtle είναι μια πρωτοπόρα φοιτητική ομάδα που κατασκευάζει ηλεκτροκίνητα αγωνιστικά μονοθέσια, αυτόνομα και μη. Η ιδέα γεννήθηκε πριν χρόνια από φοιτητές που ήθε-

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

λαν να αλλάξουν το κατεστημένο και να στραφούν προς την ηλεκτροκίνηση πριν καν ακόμα αυτή γίνει μόδα. Έτσι φέτος, η ομάδα μας είναι περήφανη που έχει ολοκληρώσει την κατασκευή του 5ου αγωνιστικού, ηλεκτροκίνητου μονοθέσιου στην ιστορία της, την Nemesis και του πρώτου αυτόνομου μονοθέσιου στην Ελλάδα, την Thetis. Με ποιους τρόπους βοήθησε το ίδιο το πανεπιστήμιο και τα μέλη του σε αυτή σας την ιδέα και προσπάθεια; Χρήστος Παπαγιάννης: Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης βρίσκεται πάντα στο πλευρό της ομάδας παρέχοντας βασικές απαραίτητες υπηρεσίες. Πέραν της βασικής χορηγίας του ιδρύματος, είναι πολύ σημαντική η βοήθεια που παρέχει για τεχνικά ζητήματα που αφορούν το μονοθέσιο και ο συμβουλευτικός ρόλος στην σχεδίασή του. Γενικά, το ΑΠΘ αποτελεί καθοδηγήτρια δύναμη στην βελτίωση του μονοθέσιου και την γνωστική πρόοδο των μελών της ομάδας. Δημοσθένης Νάτσος: Το πανεπιστήμιο ήταν από την πρώτη στιγμή δίπλα μας και στήριζε την προσπάθειά μας. Χαρακτηριστική ήταν η συμβολή του τόσο στην παροχή χώρου για να εργαστούμε, αλλά και σε συμβουλές πάνω στο εγχείρημα μας. Είμαι βέβαιος πως χωρίς αυτό δεν θα είμασταν τώρα εδώ που είμαστε. Η συμμετοχή και η διάκριση σας σε έναν άκρως ανταγωνιστικό διαγωνισμό όπου συμμετείχαν οι κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης και έλαβε χώρα στην Ουγγαρία, πέρα από ηθική ικανοποίηση φέρουν και κάποια άλλη επιβράβευση; Πως βοηθούν το project να προχωρήσει; Δημοσθένης Νάτσος: Σίγουρα μια τέτοια διεθνής επιτυχία πέρα από την ηθική ικανοποίηση που μας προσφέρει, μας δίνει και γνώσεις απαραίτητες στον κλάδο της σύγχρονης αυτοκινητοβιομηχανίας. Έτσι, μας προετοιμάζει από νωρίς για τα προβλήματα που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον και για αυτόν τον λόγο αποτελεί ένα ισχυρό σημείο στο βιογραφικό μας, που πολύ εργοδότες επιζητούν. Μια τέτοια διάκριση όμως, ενισχύει και το κύρος της ομάδας που είναι απαραίτητο για την εύρεση νέων μελών και περισσότερων χορηγών που θα στηρίξουν το έργο μας και θα μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε να πρωτοπορούμε. Χρήστος Παπαγιάννης: Η Ηθική ικανοποίηση και η αυτοβελτίωση είναι κάτι που δεν συγκρίνεται, αφού το πάθος μας για αυτό το project εξαρτάται αμοιβαία από την διεκδίκηση ανταγωνιστικών θέσεων στον διαγωνισμό. Καθώς όμως το project διατηρείται ζωντανό χάρη στους

SPEAKNEWS

χορηγούς μας, η προβολή της ομάδας σε διαγωνισμούς αυτής της κλίμακας είναι τεράστιο πλεονέκτημα για την χρηματοδότηση της ομάδας και κατ’ επέκταση την περαιτέρω βελτίωση του μονοθέσιου. Ποιες είναι οι φιλοδοξίες της Airsturtle; Για εσάς είναι απλώς μία παράλληλη φοιτητική ενασχόληση ή μία επένδυση για το μέλλον; Δημοσθένης Νάτσος: Στόχος της ομάδας είναι να βρίσκεται πάντα στην αιχμή των τεχνολογικών εξελίξεων και για αυτό επενδύει όλο και περισσότερο στην ηλεκτροκίνηση και στην αυτόνομη οδήγηση, τάσεις της βιομηχανίας που φαίνεται να υιοθετούνται όλο και περισσότερο από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές παγκοσμίως. Τα κίνητρα ενασχόλησης με το συγκεκριμένο project σίγουρα διαφέρουν για τον καθένα μας. Παρόλα αυτά, το όλο εγχείρημα είναι για όλους μας μία επένδυση στο μέλλον και μία προσπάθεια για ένα καλύτερο αύριο, για μία βιομηχανία πιο φιλική προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Χρήστος Παπαγιάννης: Η Aristurtle έχει ως στόχο να εξελίσσεται μέρα με την μέρα με απώτερο σκοπό να γίνεται ανταγωνιστικότερη και να διεκδικεί ακόμα περισσότερες διακρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέραν από μια απλή ενασχόληση μεταξύ φοιτητών, η ομάδα αποτελεί κατάλληλο μέρος για την ανάπτυξη δεξιοτήτων τόσο στην πρακτική εξάσκηση όσο στην επικοινωνιακή άνεση και στην ομαδική εργασία. Επομένως, η Aristurtle είναι όντως μια σημαντική επένδυση στο ακαδημαϊκό και εργασιακό υπόβαθρο των μελών της Υπάρχει πρόοδος των ελληνικών πανεπιστημίων στον τομέα της καινοτομίας, ή το Aristurtle είναι μια φωτεινή εξαίρεση; Τι περισσότερο μπορούν να

παράγουν και να προσφέρουν τα πανεπιστήμια; Χρήστος Παπαγιάννης: Η Aristurtle θα λέγαμε αποτελεί… όχι εξαίρεση, αλλά μια ακόμη φωτεινή ελπίδα για να προβληθεί η καινοτομία στα ελληνικά πανεπιστήμια περισσότερο από ποτέ. Τα πανεπιστήμια σίγουρα προσφέρουν ως ένα βαθμό στις φοιτητικές ομάδες. Δυστυχώς όμως, η συνεργατική διάθεση των πανεπιστημίων εμποδίζεται από τους περιορισμένους πόρους που έχουν στη διαθεσιμότητά τους. Άλλωστε υπάρχει πάντα χώρος για πρόοδο. Δημοσθένης Νάτσος: Πρόοδος των ελληνικών πανεπιστημίων υπάρχει στον τομέα της καινοτομίας και η Aristurtle δεν είναι η μόνη που προσφέρει σε αυτό. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέροντα project που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, αλλά δυστυχώς δεν προβάλλονται όσο θα έπρεπε, οπότε ο κόσμος δεν τα γνωρίζει. Φέτος, η Aristurtle κατασκεύασε το πρώτο της αυτόνομο ηλεκτροκίνητο μονοθέσιο κάνοντας ένα ακόμα βήμα στην καινοτομία και ελπίζουμε ότι και οι υπόλοιπες ομάδες Formula Student των ελληνικών πανεπιστημίων θα μας ακολουθήσουν. Τα πανεπιστήμια ως θεσμός ανέκαθεν προσέφεραν την ανώτατη μόρφωση στις κοινωνίες και μέσω αυτών αναπτύχθηκαν κάποιες από τις μεγαλύτερες καινοτομίες στην ιστορία της ανθρωπότητας, οπότε η προσφορά τους είναι αδιαμφισβήτητη. Πόσο έτοιμη πιστεύετε ότι είναι η Ελλάδα να αφουγκραστεί αυτές τις καινοτομίες, να στηρίξει την ανάπτυξή τους και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα; Δημοσθένης Νάτσος: Η Ελλάδα ως μια ανεπτυγμένη Ευρωπαϊκή χώρα θεωρώ ότι έχει το επιστημονικό προσωπικό και τους ταλαντούχους ανθρώπους για να στηρίξουν και να προωθήσουν αυτές

| 17

τις καινοτομίες. Επίσης, σαν κοινωνία πιστεύω ότι είμαστε ικανοί να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Στο μόνο που υστερεί η χώρα μας είναι δυστυχώς η απουσία της αυτοκινητοβιομηχανίας και των επενδύσεων σε αυτόν τον τομέα, στοιχεία κρίσιμα για να γίνει ανταγωνιστική και να χαράξει τον δρόμο προς την νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης και της αυτόνομης οδήγησης. Χρήστος Παπαγιάννης: Δεν θα σας κρύψουμε ότι αυτό είναι ένα θέμα συζήτησης μεταξύ των νέων σήμερα. Αν και αργοπορημένα, σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα αρχίζει τώρα να κάνει τα πρώτα της βήματα στο χώρο της καινοτομίας. Όποτε ελπίζουμε το σύντομο μέλλον να επιφυλάσσει νέες ευκαιρίες για την νεολαία και τον επιχειρηματικό κόσμο. Το περιβάλλον των ελληνικών πανεπιστημίων όπως είναι διαμορφωμένοσήμερα, αρκεί για την ανάπτυξη τέτοιων ιδεών, ή χρειάζεται κάποια επιπλέον παρέμβαση σε θεσμικό επίπεδο, προς αυτή την κατεύθυνση; Χρήστος Παπαγιάννης: Οι ιδέες πηγάζουν από τους νέους, τα θεσμικά πρόσωπα πρέπει να υπάρχουν για έναν κυριως υποστηρικτικό και ενθαρρυντικό ρόλο στην ζωή των φοιτητών. Τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν περιθώρια βελτιώσεις σε αυτόν τον τομέα. Δημοσθένης Νάτσος: Όπως ανέφερα και προηγουμένως το πανεπιστήμιο και το επιστημονικό του προσωπικό είναι δίπλα μας και στηρίζει την προσπάθειά μας. Σίγουρα μια παρέμβαση σε θεσμικό επίπεδο θα μας διευκόλυνε ακόμα περισσότερο στο να συνεχίσουμε να καινοτομούμε, να πετυχαίνουμε τους στόχους μας και να κατακτάμε ακόμα περισσότερα βάθρα στους διεθνείς διαγωνισμούς που συμμετέχουμε. ■

18 | SPEAKNEWS

Όλες οι υπηρεσίες, οι οποίες απευθύνονται προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, θα πρέπει να μπορούν να γίνονται ηλεκτρονικά

Σπύρος Παμπουκίδης Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OTS

Ο

κ. Σπύρος Παμπουκίδης, πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας OTS που ειδικεύεται στην ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων για Φορείς του Δημόσιου Τομέα και άλλους Οργανισμούς, εξηγεί στο SPEAKNEWS τι ακριβώς είναι η Συμμαχία για τις Ανθρώπινες Πόλεις του Μέλλοντος» («Alliance for Smart Cities»), και πως το IoT, τα Big Data και η Τεχνητή Νοημοσύνη θα εξυπηρετήσουν την καθημερινότητα του πολίτη. Κύριε Παμπουκίδη τι σημαίνει για εσάς «Έξυπνη Πόλη» και πώς αυτό θα βοηθήσει τους ανθρώπους; Η Στρατηγική για την «Έξυπνη Πόλη» στοχεύει στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής. Αλλά αυτό, το έχουμε πει και ακούσει πολλές

φορές. Είναι καιρός, πια, η «Έξυπνη Πόλη» να γίνει «έξυπνη» πρωτοβουλία. Καθώς οι πόλεις επεκτείνονται και η πίεση στις δημόσιες υπηρεσίες και τις υποδομές αυξάνεται, είναι ζωτικής σημασίας να αναλάβουμε δράση και να το κάνουμε τώρα. Η επένδυση στην «έξυπνη» τεχνολογία είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων. Θα δώσει την ευκαιρία στους ανθρώπους να αξιοποιήσουν ποιοτικά τον χρόνο και την ενέργειά τους, κι όχι με ταλαιπωρία σε άσκοπες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Φυσικά, κάτι τέτοιο θα συμβάλει και στην οικονομική ζωτικότητα των κοινωνιών. Τι έχετε κάνει ως εταιρεία, πρακτικά, για να βοηθήσετε στην εφαρμογή «έξυπνων» λύσεων στις πόλεις; Είμαστε web, είμαστε cloud, είμαστε και mobile. Κι όλα αυτά είμαστε σήμερα. Επενδύουμε στο IoT, τα Big Data και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Δεν μένουμε στα λόγια, αλλά προχωράμε στην πράξη. Από «τα μολύβια κάτω», που ήταν το σύνθημα των πρώτων μας χρόνων, προχωράμε στο «σταματάει τώρα η ταλαιπωρία του πολίτη». Έχουμε δημιουργήσει μία φιλόδοξη ομάδα, με σκοπό να αναλάβουμε δράση ακριβώς σε αυτό το κομμάτι. Καμία υπηρεσία δεν θα πρέπει, πλέον, να απαιτεί φυσική παρουσία. Όλες οι υπηρεσίες, οι οποίες απευθύνονται προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, θα πρέπει να μπορούν να γίνονται ηλεκτρονικά. Τι σκοπεύετε να κάνετε, μελλοντικά, προκειμένου να βοηθήσετε στη δημιουργία «Έξυπνων Πόλεων»; Οι προκλήσεις, που αντιμετωπίζουν οι πόλεις, μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με συλλογικές δράσεις. Για τον λόγο αυτόν, οκτώ εταιρείες για αρχή (OTS, Blue Value, Alfaware, Crowd Policy, ATC, Collectives, Αναβάθμιση & PlanBe) –με μεγάλη εξειδίκευση και εμπειρία στον κλάδο– αποφασίσαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας σε αυτήν τη «Συμμαχία για τις Ανθρώπινες Πόλεις του Μέλλοντος» («Alliance for Smart Cities»).

Από «τα μολύβια κάτω», που ήταν το σύνθημα των πρώτων μας χρόνων, προχωράμε στο «σταματάει τώρα η ταλαιπωρία του πολίτη» Πιστεύουμε ότι, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πόλεις, μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με συλλογικές δράσεις. Το «Alliance for Smart Cities» είναι μία πρωτοβουλία που φέρνει κοντά εταιρείες, οργανισμούς, ακαδημαϊκά ιδρύματα, στελέχη από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία πολιτών, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας στις πόλεις που ζούμε, εργαζόμαστε ή επισκεπτόμαστε. Επιδίωξή μας είναι να βοηθήσουμε την κάθε πόλη να διασφαλίσει βιώσιμη τοπική ανάπτυξη, να ενισχύσει την ανθεκτικότητά της και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της. Αυτό σήμερα μπορεί να επιτευχθεί μέσω της εφαρμογής «έξυπνων» και ολοκληρωμένων λύσεων, της διαχείρισης των υποδομών, των φυσικών πόρων, του περιβάλλοντος και της κλιματικής κρίσης. Διαθέτουμε τεχνογνωσία, μεθοδολογία, «έξυπνες» λύσεις για να κάνουμε αυτό το όραμα...πραγματικότητα! Η εποχή που ζούμε είναι συναρπαστική. Όλα αλλάζουν, κι εμείς θέλουμε και μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε σε αυτήν την αλλαγή. ■

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 19

ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ και ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ

έννοιες συνυφασμένες με την ανάπτυξη και την ευημερία Της Γιώτας Παπαρίδου*

Η

πανδημία της νόσου COVID-19 ήταν και παραμένει μία πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους μας και ο κλάδος ψηφιακής τεχνολογίας είχε και έχει να αντιμετωπίσει αρκετές προκλήσεις. Σε κάθε δύσκολη στιγμή - και είναι πολλές τα τελευταία χρόνια που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, από τα μνημόνια μέχρι και την πρόσφατη πανδημία ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών κινητοποιήθηκε, υπερέβη τα μεγάλα εμπόδια εξαιτίας της δημοσιονομικής δυσχέρειας και στήριξε ζωτικής σημασίας λειτουργίες για την Πολιτεία αλλά και την Οικονομία, στάθηκε δίπλα στους Πολίτες και τις Επιχειρήσεις. Ένας κλάδος, ο οποίος παρά τη δεκαετή κρίση διατηρεί ένα ισχυρό αποτύπωμα και στην κοινωνία και στην οικονομία. Με περισσότερες από 4.600 επιχειρήσεις, 260.000 εργαζόμενους, και κύκλο εργασιών €13,3 δισ. το 2020, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στο 8% του ΑΕΠ, οι επιχειρήσεις ψηφιακής τεχνολογίας συνέβαλλαν καθοριστικά στη βέλτιστη στήριξη των ιδιαίτερων προβλημάτων και θεμάτων, που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει η Ελληνική κοινωνία και οικονομία. Αναμφίβολα η πανδημία λειτούργησε ως κρίσιμος επιταχυντής με αποτέλεσμα η χώρα να καταφέρει να κάνει ψηφιακά άλματα ετών, άμεσα και αποτελεσματικά, ως ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος, με στρατηγικό σχέδιο και συντονισμό από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Βρισκόμαστε, όμως, πλέον αντιμέτωποι με μία νέα πραγματικότητα στην οποία είναι ξεκάθαρη και σαφής πλέον η κατεύθυνση: Ο ψηφιακός συντονισμός της χώρας στην 4η βιομηχανική επανάσταση είναι άμεση προτεραιότητα και αυτό συνυπογράφεται πλέον από όλες τις πλευρές, σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτός ακριβώς είναι και ο πυρήνας της φιλοσοφίας μας στο ΣΕΠΕ διαχρονικά. Η μετάβαση σε μία Σύγχρονη Ψηφιακή Ελλάδα, τοποθετώντας σε θέση οδηγού τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Η ευκαιρία είναι τώρα καθώς, σύμφωνα και με τις Στρατηγικές Κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, η Ελλάδα οφείλει να δημιουργήσει τις κατάλληλες

προϋποθέσεις, προκειμένου να προσελκύει επενδύσεις στην καινοτομία και στην τεχνολογία, δημιουργώντας τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό όλων των κλάδων της οικονομίας, αλλά και τη μετάβαση σε μία οικονομία της γνώσης, η οποία προάγει την τεχνολογική καινοτομία. Με ενθάρρυνση και κίνητρα, ώστε να δημιουργηθούν στη χώρα κέντρα καινοτομίας.. Στο νέο ψηφιακό περιβάλλον οι τεχνολογίες, όπως το Cloud Computing, το Blockchain, τα Big Data Analytics, το Internet of Things, η Τεχνητή Νοημοσύνη δημιουργούν νέα δεδομένα και προκλήσεις για όλους. Μέχρι το 2022 κάθε άνθρωπος στον πλανήτη θα χρησιμοποιεί καθημερινά 25 έξυπνα αντικείμενα, ενώ έως το 2030 η παγκόσμια διασύνδεση δεδομένων και πληροφοριών αναμένεται να αυξηθεί κατά 75%, ο αριθμός διασυνδεδεμένων αισθητήρων στο IoT προβλέπεται ότι θα φτάσει τα ~$46 δισ. παγκοσμίως έως το τέλος του 2021 και η αγορά εικονικής πραγματικότητας εκτιμάται να φτάσει τα ~$210 δισ. το 2022. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα και με τον DIGITALEUROPE, έως το 2025 θα πρέπει το 75% των Ευρωπαίων πολιτών να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και το 30% να χρησιμοποιεί on line υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης. Ενώ, και η έλευση του 5G, η αυξημένη συνδεσιμότητα που θα φέρουν τα δίκτυα επόμενης γενιάς καθώς και η ευρεία γκάμα νέων υπηρεσιών, αλλάζουν ολοκληρωτικά πλέον την εμπειρία και τις δυνατότητες των χρηστών. Αυτή τη νέα πραγματικότητα πρέπει να αξιοποιήσουμε άμεσα, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, διασφαλίζοντας τη διάχυση της τεχνολογίας παντού και σε όλους και δημιουργώντας στη χώρα έναν κόμβο καινοτομίας, με κίνητρα για την ανάπτυξη πρωτότυπων, καινοτόμων ιδεών και λύσεων. Στο πλαίσιο αυτό είναι στρατηγικής σημασίας να κινηθούμε σε δύο βασικές κατευθύνσεις: Αρχικά, η Ελλάδα οφείλει να υλοποιήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις, με κίνητρα για τις νέες επιχειρήσεις που παράγουν καινοτομία, αλλά και για τις υφιστάμενες επιχειρήσεις που επενδύουν σε καινοτομία, ώστε να δημιουργηθούν στη χώρα κέντρα καινοτομίας. Με αυτόν

τον τρόπο θα προσελκύει επενδύσεις στην καινοτομία και στην τεχνολογία, δημιουργώντας τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό όλων των κλάδων της οικονομίας. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το ταμείο “ΦΑΙΣΤΟΣ”, το επενδυτικό Ταμείο, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο ποσοστό από τα έσοδα της δημοπρασίας για το 5G και το οποίο θα δώσει πολλαπλάσια οφέλη στην ελληνική οικονομία, τα οποία θα ξεπεράσουν τα €12,4 δισ., σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young. Δεύτερον, η ανάγκη της ενεργής υποστήριξης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου τεχνολογίας είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ. Η προβολή και ανάδειξη συνολικά του “Brand Ελλάδα” από την οικονομική διπλωματία και τον ΣΕΠΕ, με το σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροχρόνιας διεθνούς εκστρατείας προβολής της βιομηχανίας ψηφιακής τεχνολογίας είναι κρίσιμη συνιστώσα για την ανάπτυξη ενός καταξιωμένου κλάδου παγκόσμια. Διαθέτουμε και το ταλέντο και τις επιχειρήσεις και τη διεθνή αναγνώριση! Παράλληλα, η απάντηση του κλάδου και των επιχειρήσεων ψηφιακής τεχνολογίας σε αυτήν την πρόκληση είναι, εμφατικά, ΝΑΙ! Ήδη διεθνείς επιχειρήσεις κολοσσοί προχωρούν στη δημιουργία κέντρων έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και κόμβων καινοτομίας, όπου θα αξιοποιούν το υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα, ενώ και ελληνικές επιχειρήσεις που καινοτομούν και βραβεύονται διεθνώς προσελκύουν το ενδιαφέρον επενδυτικών funds παγκόσμιου βεληνεκούς. Ήδη στα παγκόσμια βραβεία “WITSA Global ICT Excellence Awards”, στα οποία ο ΣΕΠΕ συμμετέχει ανελλιπώς τα τελευταία 14 χρόνια, οι Ελληνικές εταιρίες πρωταγωνιστούν με 22 βραβεία, πολύ περισσότερα από πολλές αναπτυγμένες χώρες, οι οποίες θεωρούνται ψηφιακές υπερδυνάμεις. Διεθνώς, η ανάπτυξη του κλάδου ψηφιακής τεχνολογίας είναι απολύτως ανάλογη με την ανάπτυξη του ΑΕΠ μιας χώρας. Η αξιοποίηση της πραγματικής δυναμικής της ψηφιακής βιομηχανίας για τη χώρα είναι κομβικής σημασίας πλέον, όχι μόνο για το μέλλον αλλά και για το πα-

ρόν, γιατί η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι ήδη εδώ και εξελίσσεται πιο ραγδαία από ποτέ. Μια δυναμική η οποία σε ένα σενάριο ανάπτυξης 5%, ο αντίκτυπος στην οικονομία αγγίζει για την επόμενη πενταετία συσωρευτικά τα €80 δισ. προστιθέμενης αξίας στην οικονομία, δημιουργώντας ταυτόχρονα 415.000 νέες θέσεις εργασίας. Δεν υπάρχει επομένως καμία αμφιβολία, πως η ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας είναι μοναδική και είναι τώρα! ■ * Γιώτα Παπαρίδου, Προέδρος ΔΣ ΣΕΠΕ

Αναμφίβολα η πανδημία λειτούργησε ως κρίσιμος επιταχυντής με αποτέλεσμα η χώρα να καταφέρει να κάνει ψηφιακά άλματα ετών, άμεσα και αποτελεσματικά, ως ένα σύγχρονο ψηφιακό κράτος, με στρατηγικό σχέδιο και συντονισμό από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

20 | SPEAKNEWS

Δρ. Βασίλης

Χατζίκος

Country Head Digital Industries της Siemens A.E.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ελληνικών επιχειρήσεων ωριμάζει και εντατικοποιείται

Συνέντευξη: Ανδρέας Γερμάνος

Ο

επικεφαλής της SIEMENS Digital Industries στην Ελλάδα Δρ Βασίλης Χατζίκος, μιλάει στο SPEAKNEWS για τους τρόπους με τους οποίους η χώρα μας εξελίσσεται και προσαρμόζεται ώστε να πάψει να είναι ουραγός στη βιομηχανική τεχνολογική πρωτοπορία, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανικές εταιρείες στις μέρες μας, για το μοντέλο της ψηφιακής επιχείρησης και πώς οδηγούνται σε αυτό όλοι οι κλάδοι, και βέβαια για το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η SIEMENS για την επί-

Η πρόοδος της ψηφιοποίησης φέρνει αμέτρητα οφέλη για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία

τευξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής βιομηχανίας. Κ. Χατζίκο, ηγείστε της Siemens Digital Industries στην Ελλάδα. Ποιος ο ρόλος της εταιρείας στην Ελλάδα, σε μια χώρα που γνωρίζουμε ότι είναι ουραγός στη βιομηχανική τεχνολογική πρωτοπορία σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη; H Siemens Digital Industries είναι παγκόσμιος ηγέτης στην καινοτομία και την τεχνολογία στον βιομηχανικό αυτοματισμό και την ψηφιοποίηση. Στόχος μας παγκοσμίως και ασφαλώς στην Ελλάδα είναι να βοηθήσουμε κάθε βιομηχανικό κλάδο να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του μέλλοντος μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις σύγχρονες τεχνολογίες όπως η Προσθετική Κατασκευή και τα Ψηφιακά Δίδυμα. Δηλαδή στοχεύουμε στο να δημιουργήσουμε με τις τεχνολογίες αιχμής της Siemens τη νέα γενιά της ελληνικής βιομηχανίας που θα βασίζεται σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, επιτρέποντας την ενσωμάτωση της ψηφιακής εποχής στην παραγωγική διαδικασία. Μιλάμε δηλαδή για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής βιομηχανίας, για να γίνουμε μέρος της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Πιστεύετε δηλαδή ότι η ελληνική βιομηχανία είναι πίσω όσον αφορά τον ψηφιακό της μετασχηματισμό; Η Ελλάδα κατατάσσεται 26η σε σύνολο 28

κρατών-μελών της Ε.Ε. σύμφωνα με τον δείκτη DESI (Digital Economy and Society Index) που παρακολουθεί την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα των κρατών-μελών της, οπότε και σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία του 2019, η θέση της Ελλάδας είναι χαμηλή. Η τελευταία σχετική έκθεση της People for Business, επίσης από την ίδια χρονιά, μας έδειξε ότι πολύ γρήγορα οι ελληνικές εταιρείες προσαρμόστηκαν στη νέα πραγματικότητα, καθώς το 51% είχε από τότε προχωρήσει σε ψηφιακό μετασχηματισμό, ενώ το 35% αναμενόταν να το κάνει μέχρι το 2021. Το 2020, η αντίστοιχη έρευνα του ΕΚΤ (Ελληνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης) αποτύπωσε ότι η υιοθέτηση ψηφιακών πρακτικών επιταχύνθηκε σε οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις και ο ψηφιακός μετασχηματισμός ενισχύθηκε αποτελώντας πλέον κεντρική επιχειρηματική στρατηγική για τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Από τα σημαντικά ευρήματα της έρευνας ήταν ότι πρωτοπόρες ψηφιακές τεχνολογίες όπως οι τεχνολογίες στους τομείς κυβερνοασφάλειας και υπολογιστικού νέφους, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία για τις επιχειρήσεις. Φαίνεται λοιπόν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ελληνικών επιχειρήσεων ωριμάζει και εντατικοποιείται κι ασφαλώς ενισχύεται από την ανάδειξη της ψηφιακής μετάβασης ως ένας από τους πυλώνες του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει μια βιομηχανική εταιρεία στις μέρες μας; Οι μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς, η έλλειψη δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, οι εύθραυστες εφοδιαστικές αλυσίδες, η κλιματική αλλαγή, η έλλειψη ή η σπανιότητα των πόρων. Η βιομηχανία πρέπει να είναι ευέλικτη, τα προϊόντα να προωθούνται στην αγορά όσο πιο γρήγορα γίνεται και πολλά από αυτά να είναι εξατομικευμένα, διατηρώντας παράλληλα υψηλή ποιότητα. Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίζεται η ασφάλειά τους και η οικονομικά αποδοτική παραγωγή τους. Πρέπει να μετατρέπουν τα δεδομένα σε αξία. Μπορούν να γίνουν όλα αυτά και πώς; Μπορούν και το κάνουμε στη Siemens Digital Industries. Συνδυάζοντας τον πραγματικό με τον ψηφιακό κόσμο. Συνδυάζοντας τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, το edge computing, το cloud computing, το βιομηχανικό 5G, το blockchain και την Προσθετική Κατασκευή στο Digital Enterprise χαρτοφυλάκιό μας. Με αυτόν τον τρόπο οδηγούμε τις εταιρείες

στη σύγκλιση της τεχνολογίας των πληροφοριών και της τεχνολογίας για τη λειτουργία τους και επιτρέπουμε την έξυπνη χρήση δεδομένων. Ασφαλώς για όλα αυτά απαιτείται ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Η βιομηχανική ασφάλεια είναι ύψιστης προτεραιότητας για την επιτυχή ψηφιοποίηση και, ως εκ τούτου, το θεωρούμε ως βασικό παράγοντα κατά το σχεδιασμό καινοτόμων προϊόντων, λύσεων και υπηρεσιών. Με λίγα λόγια, τι προσφέρετε στους πελάτες σας, τις βιομηχανικές εταιρείες; Βοηθάμε τους πελάτες μας να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των data για την εταιρεία τους, συνδέοντας τον πραγματικό και τον ψηφιακό κόσμο και συνδυάζοντας τη δύναμη του hardware και του software. Με αυτόν τον τρόπο, συνδυάζουμε διαδικασίες που προηγουμένως λειτουργούσαν ξεχωριστά σε μια συνεχή ροή δεδομένων, επιτρέποντας έτσι το βιομηχανικό Διαδίκτυο των Πραγμάτων. Ένα Διαδίκτυο που καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, από αισθητήρες έως το cloud. Η καρδιά της προσφοράς μας είναι το Digital-Enterprise- χαρτοφυλάκιό μας. Προσφέρει στις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους και τύπου προϊόντων ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες για την ενσωμάτωση και την ψηφιοποίηση ολόκληρης της αλυσίδας αξίας. Μέσω αυτού υποστηρίζουμε τους πελάτες μας προκειμένου να μειώσουν τους χρόνους ανάπτυξής τους και να αυξήσουν την ευελιξία, την παραγωγικότητα και την περιβαλλοντική αποδοτικότητα των διαδικασιών παραγωγής τους. Για να το καταφέρουμε αυτό, συνεργαζόμαστε στενά με τους πελάτες και τους συνεργάτες μας σε οικοσυστήματα και σε πλατφόρμες που βασίζονται σε cloud. Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα του τι είναι μια digital enterprise, μια ψηφιακή επιχείρηση; Digital Enterprise σημαίνει το να προσεγγίζεις τα πράγματα ολιστικά. Τα προϊόντα, τα μηχανήματα, οι διαδικασίες, όλη η παραγωγή του εργοστασίου και ο τρόπος που λειτουργούν όλα – όχι μόνο τo hardware αλλά και τα μοντέλα δεδομένων, οι λύσεις λογισμικού – γιατί μόνο μέσα από το συνδυασμό διαδικασιών που χρησιμοποιούν και συνεχώς βελτιστοποιούν εικονικές και πραγματικές πληροφορίες, μπορούμε να οδηγηθούμε σε κάτι καλύτερο. Αυτή είναι η ψηφιακή επιχείρηση. H Siemens δραστηριοποιείται σε πολλά διαφορετικά είδη ψηφιακής επιχείρησης – είτε αυτή είναι από τον κλάδο της ζυθοποιίας, της φαρμα-

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

κοπαραγωγής ή της παραγωγής κινητών ή ακόμη και αυτοκινήτων. Ποιες τεχνολογικές καινοτομίες χρησιμοποιεί η Siemens προκειμένου να ενισχύσει την ψηφιακή επιχείρηση; Αρχικά να μιλήσουμε για το digital twin, το λεγόμενο ψηφιακό δίδυμο. Τα πιο πολύπλοκα προϊόντα και διαδικασίες για τη βιομηχανία σήμερα σχεδιάζονται, δοκιμάζονται και βαθμονομούνται στον εικονικό κόσμο πριν κατασκευαστούν για τον πραγματικό κόσμο. Η βαθμονόμηση μοντέλου περιλαμβάνει τη δημιουργία και προσομοίωση μοντέλων λογισμικού μελλοντικών προϊόντων, οδηγώντας τελικά στη δημιουργία των «ψηφιακών διδύμων». Ένα ψηφιακό δίδυμο είναι ένα εικονικό αντίγραφο ενός προϊόντος, μιας μηχανής, μιας διαδικασίας ή μιας πλήρους εγκατάστασης παραγωγής. Περιέχει όλα τα δεδομένα και τα μοντέλα προσομοίωσης που σχετίζονται με το πρωτότυπο. Τα ψηφιακά δίδυμα όχι μόνο επιτρέπουν τη συλλογή, προσομοίωση και κατασκευή προϊόντων ταχύτερα από ό, τι στο παρελθόν, αλλά και τη σχεδίασή τους με στόχο τη βελτίωση της οικονομίας, των επιδόσεων, της ανθεκτικότητας ή της περιβαλλοντικής συμβατότητας. Το εικονικό δίδυμο ενός προϊόντος μπορεί επίσης να το συνοδεύσει ως ψηφιακή σκιά σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας - από το σχεδιασμό έως την παραγωγή, τη συντήρηση και ακόμη και την ανακύκλωση. Συνδέει άψογα και ιδανικά το προϊόν, την παραγωγή και την απόδοση. Τα ψηφιακά δίδυμα επιτρέπουν την ανάπτυξη καλύτερων προϊόντων σε λιγότερο χρόνο, επειδή η τεχνολογία προσομοίωσης όχι μόνο επιταχύνει το σχεδιασμό, αλλά και τις δοκιμές - πολύ πριν από την παραγωγή φυσικών πρωτοτύπων. Τα εικονικά δίδυμα ενισχύουν επίσης την αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού, επειδή επιτρέπουν στους προγραμματιστές να δοκιμάσουν και να συγκρίνουν περισσότερες διαμορφώσεις από ό, τι θα ήταν δυνατό με φυσικά μοντέλα. Τα ψηφιακά δίδυμα, για παράδειγμα, καθιστούν δυνατή την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης ενός νέου κτηρίου. Εκτός από την οπτικοποίηση όλων των γεωμετρικών δεδομένων κάθε στοιχείου ενός κτηρίου, μπορούν να περιλαμβάνουν χρονοδιαγράμματα, προϋπολογισμούς και δεδομένα σχετικά με την ενεργειακή παροχή ενός κτηρίου, τον φωτισμό, την πυροπροστασία και τη λειτουργία του. Έτσι μπορούμε να βελτιστοποιήσουμε τις μελλοντικές κλιματολογικές επιπτώσεις ενός κτηρίου προτού καν το θεμελιώσουμε. Σημαντική τεχνολογική καινοτομία της Siemens είναι επίσης και το Additive Manufacturing που αποτελεί ταυτόχρονα μια πραγματική επανάσταση στη βιομηχανία. Η προσθετική κατασκευή (AM), γνωστή και ως τρισδιάστατη εκτύπωση, είναι μια μετασχηματιστική προσέγγιση στη βιομηχανική παραγωγή που επιτρέπει τη δημιουργία ελαφρύτερων και ισχυρότερων εξαρτημάτων και συστημάτων. Η ΑΜ φέρνει την ψηφιακή ευελιξία και την αποδοτικότητα στις διαδικασίες κατασκευής. Η προσθετική κατασκευή χρησιμοποιεί λογισμικό δεδομένων με τη βοήθεια υπολογιστή (CAD) ή σαρωτές αντικειμένων 3D για να κατευθύνει την εναπόθεση υλικού, στρώμα σε στρώμα, σε ακριβή γεωμετρικά σχήματα. Όπως υποδηλώνει το όνομά της, η προσθετική κατασκευή προσθέτει υλικό για τη δημιουργία ενός

αντικειμένου. Αυτό που μας προσφέρει είναι ότι μας δίνει την ελευθερία να δημιουργήσουμε μορφές που θα ήταν αδύνατο χρησιμοποιώντας συμβατικές μεθόδους κατασκευής.

To Additive Manufacturing βελτιστοποιεί τη διαδικασία παραγωγής, της εγκατάστασης, της διαμόρφωσης. Επιτρέπει την ευέλικτη, γρήγορη και αποδοτική παραγωγή και είναι ιδανική για προσαρμοσμένη παραγωγή ακόμη και για παρτίδες της μίας μονάδας. Επιπλέον, πρωτοποριακές τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), το Industrial Edge computing και η λύση cloud επιτρέπουν ήδη εξαιρετικά ευέλικτες και εξαιρετικά αποδοτικές και αξιόπιστες ακολουθίες παραγωγής. Βλέπετε, η πρόοδος της ψηφιοποίησης φέρνει αμέτρητα οφέλη για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζει νέες προκλήσεις στην αντιμετώπιση του τεράστιου όγκου των παραγόμενων δεδομένων. Κατά την επεξεργασία αυτών των δεδομένων, το edge computing προσφέρει τεράστια πλεονεκτήματα στους κατασκευαστές και εξελίσσεται ως τεχνολογία του μέλλοντος.

Edge computing σημαίνει να τοπο-

θετεί κανείς έναν υπολογιστή κοντά σε routers και gateways ανάμεσα στο cloud και στον τελικό χρήστη μιας ηλεκτρονικής συσκευής οποιουδήποτε τύπου, η οποία είναι διασυνδεδεμένη στο "διαδίκτυο των πραγμάτων". Έτσι μειώνεται η καθυστέρηση στην επικοινωνία, το εύρος ζώνης και βοηθά στη διατήρηση περισσότερων δεδομένων σε ιδιωτική σφαίρα, καθώς μεγάλο μέρος των υπολογισμών γίνεται τοπικά, δηλαδή τα δεδομένα μπορούν να υποβληθούν αμέσως σε επεξεργασία ακριβώς όπου δημιουργούνται, στο εργοστάσιο ή το μηχάνημα. Σε όλες αυτές τις τεχνολογίες μιλάμε για επεξεργασία και αποθήκευση data oπότε σίγουρα πρέπει να μιλάμε και κυβερνοασφάλεια. Πολύ σωστά. Μάλιστα οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις διστάζουν να υιοθετήσουν ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα και συχνά αναφέρουν τον φόβο μιας κυβερνοεπίθεσης ως την αιτία. Η κυβερνοασφάλεια μπορεί λοιπόν να δώσει στις εταιρείες ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η ψηφιοποίηση δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς IT ασφάλεια. Η επαρκής κυβερνοασφάλεια δεν είναι

| 21

μόνο απαραίτητη, αντιπροσωπεύει επίσης τεράστια προστιθέμενη αξία: Η προστασία από επιθέσεις καθιστά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες πιο αξιόπιστα, εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη των πελατών και βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα. Η Siemens έχει κι εδώ έναν κρίσιμο ρόλο. Με την ολιστική προσέγγιση της κυβερνοασφάλειας, η Siemens προστατεύει όχι μόνο τις δικές της υποδομές, αλλά και τα προϊόντα, τις λύσεις και τις υπηρεσίες της. Υποστηρίζει επιχειρήσεις με ένα πλήρες φάσμα πληροφοριών-από ελέγχους ασφαλείας και διαδικτυακή εκπαίδευση για τους υπαλλήλους έως πακέτα υπηρεσιών για την εξασφάλιση συστημάτων ελέγχου της. Η Siemens εξάλλου είναι πρωτοπόρος όταν πρόκειται για ευπάθειες προϊόντων. Το 2019, δημοσίευσε 163 συμβουλές και συνέστησε ενέργειες για τη διαχείριση των κενών ασφαλείας, για τα προϊόντα της - περισσότερα από όλα τα ανταγωνιστικά της εταιρείας μαζί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το λογισμικό που χρησιμοποιείται στα προϊόντα της Siemens είναι ανεπαρκές. Στη Siemens είμαστε ιδιαίτερα σχολαστικοί στην αποκάλυψη τρωτών σημείων, στην εξεύρεση λύσεων για αυτά και στην επικοινωνία με διαφάνεια με τους πελάτες μας.

Kοιτάζοντας το μέλλον για τη βιομηχανία, μέσα από τις τεχνολογικές εξελίξεις που τόσο ραγδαία λαμβάνουν χώρα, τι σκέφτεστε; Ότι οι εξελίξεις που έρχονται είναι ραγδαίες. Τις επόμενες δεκαετίες θα δούμε αλλαγές που δεν έχουμε δει τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια. Χρειάζεται προετοιμασία, ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών θα βρίσκεται στο επίκεντρο της μελλοντικής ανταγωνιστικότητας. Αναμένουμε ότι όλες οι βιομηχανίες θα μεταμορφωθούν από το τεχνολογικό σοκ, μειώνοντας τις βάσεις κόστους και βελτιώνοντας τη λειτουργική τους αποδοτικότητα, καθώς θα έρχονται πιο κοντά με τους πελάτες και τους προμηθευτές τους. ■

Βοηθάμε τους πελάτες μας να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των data για την εταιρεία τους, συνδέοντας τον πραγματικό και τον ψηφιακό κόσμο...

22 | SPEAKNEWS

Χρηματοδοτώντας την Έρευνα Δρ. Σάββας Χατζηχριστοφής*

Η

πρόοδος, η εξέλιξη της επιστήμης και τα νέα επιτεύγματα είναι ένας μαραθώνιος αγώνας σκυταλοδρομίας στον οποίο συμμετέχουν μαζί, ερευνητές και εταιρίες. Κέντρα ερευνών, Πανεπιστήμια και κέντρα αριστείας λειτουργούν ως φυτώρια ανάπτυξης καινοτόμων ιδεών οι οποίες στοχεύουν στη μετατροπή της καθημερινότητας και το μετασχηματισμό του τρόπου ζωής. Οι εταιρίες ρευστοποιούν αυτές τις ιδέες σε προϊόν και το τελικό όφελος το απολαμβάνει ο καταναλωτής. Η έρευνα απαιτεί εκτός από ανθρώπινους πόρους με ιδιαίτερες ικανότητες και φιλοδοξίες, ισχυρή χρηματική στήριξη. Τα ποσά που δαπανώνται για την παραγωγή της έρευνας είναι τεράστια, και πολλές φορές προκαλούν αντιδράσεις. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, για τη χρονική περίοδο 2021-2027, μέσα από το πρόγραμμα Horizon Europe προϋπολογίζει κεφάλαια ύψους 95.5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μόνο για το 2019, ο οικονομικός προϋπολογισμός του CERN (European Organization for Nuclear Research) πλησιάζει τα 1 δισεκατομμύριο Ευρώ. Την ίδια στιγμή, η ESA (European Space Agency) παρουσιάζει προϋπολογισμό για το 2021 ο οποίος ξεπερνά τα 6 δισεκατομμύρια Ευρώ. Για μεγάλη μερίδα πολιτών, τα χρήματα αυτά δαπανώνται για χάρη της συνδρομής στην επιστήμη, και μεταφράζονται σε ένα σύνολο δημοσιεύσεων οι οποίες βοηθάνε ερευνητές και ακαδημαϊκούς να ανέβουν βαθμίδες και να αυξήσουν τα έσοδα τους. Αντιλαμβάνονται την έρευνα ως ένα σώμα το οποίο είναι αποκομμένο από την κοινωνία και θεωρούν ότι τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να θεραπεύσουν σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Πόσο κοντά όμως στην πραγμα-

Η έρευνα του CERN μάς χάρισε ανάμεσα σε άλλα το αγαθό του διαδικτύου και μας βοήθησε να προχωρήσουμε ένα βήμα προς την αποκωδικοποίηση του μυστηρίου της δημιουργίας του σύμπαντος. τικότητα είναι αυτές οι απόψεις; Η έρευνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Κάθε επίτευγμα αυτής μεταφράζεται σε αγαθό της καθημερινότητας μας. Μέσα από τα Ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα προγράμματα αναπτύχθηκε τεχνογνωσία και υποδομή που θέτει στον παγκόσμιο χάρτη της προόδου, την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ηγετικές θέσεις. Η έρευνα του CERN μάς χάρισε ανάμεσα σε άλλα το αγαθό του διαδικτύου και μας βοήθησε να προχωρήσουμε ένα βήμα προς την αποκωδικοποίηση του μυστηρίου της δημιουργίας του σύμπαντος. Η ESA επιτρέπει στην Ευρώπη να διατηρεί το δικό της διαστημικό πρόγραμμα, να συμμετέχει στον παγκόσμιο διαστημικό διάλογο και να βελτιώνει την ποιότητα

των τηλεπικοινωνιών μας. Παράλληλα, τα χρήματα που δαπανούνται στην έρευνα επιτρέπουν την εμπλοκή σε αυτή νέων ερευνητών, και παράλληλα την περεταίρω πρόοδο. Τα κονδύλια της έρευνας χρηματοδοτούν καινοτόμες ιδέες έτσι ώστε να προκύψουν νέα προϊόντα, συνεισφέροντας στην οικονομία τόσο των επιμέρους χωρών όσο και της ίδιας της ένωσης. Τα ερευνητικά κεφάλαια δίνουν την ευκαιρία στην ιατρική να δοκιμάζει νέες ιδέες και τεχνολογίες, αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής και ενισχύοντας τους μηχανισμούς άμυνας μας. Ο τρόπος κατανομής των κεφαλαίων επιβάλλει τη συνεργασία ερευνητών και χωρών, ενισχύοντας την εξωστρέφεια και τη συνεργατικότητα. Το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πραγματώνεται μέσα από την κοινή συμμετοχή στο στίβο της προόδου. Η έρευνα έχει τη δυνατότητα να χαράζει τις ανάγκες της αγοράς και να διαμορφώνει νέες απαιτήσεις. Η έρευνα για παράδειγμα στην πληροφορική, μέσα από δημοσιεύσεις σε περιοδικά υψηλής στάθμης και επιστημονικά συνέδρια κατάφερε τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσει ένα νέο σημείο αναφοράς στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Μόλις 30 χρόνια πριν, η πληροφορική διεκδικούσε θέση ανάμεσα στις θετικές επιστήμες. Η αρχική δυσπιστία μετατράπηκε σε ενθουσιασμό και αργότερα σε ανάγκη. Η πληροφορική, τα πρώτα χρόνια, μετασχηματίζει τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε και αποθηκεύουμε τις πληροφορίες μας. Στη συνέχεια αλλάζει δραματικά τον τρόπο διασκέδασης και ψυχαγωγίας και σήμερα αποτελεί την κινητήριο δύναμη της καθημερινότητας μας. Η εξέλιξη της πληροφορικής συνδράμει στην αλματώδη εξέλιξη πολλών άλλων κλάδων της επιστήμης. Χάρη στην πληροφορική, η ιατρική αποκτά εργαλεία που της επιτρέπουν να λειτουργεί αποδοτικότερα, η φαρμακευτική μπορεί να προσομοιώνει παρενέργειες σκευασμάτων, οι θετικές επιστήμες κατανοούν καλύτερα τον κόσμο μας και οι επιστήμες της μηχανικής αποκτούν δυνατότητα προσομοίωσης και παρακολούθησης. Σήμερα, η πληροφορική, οι τηλεπικοινωνίες και οι συναφείς κλάδοι, αθόρυβα και διακριτικά, μας υποβοηθούν σε κάθε βήμα της καθημερινότητας μας. Συνολικά, η ψηφιοποίηση και η ραγδαία ανάπτυξη σχετικών με την πληροφορική επιστημών, έχει μετατρέψει ολοκληρωτικά τον κόσμο, με απότοκο τη γέννηση της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Δεν είναι τυχαίο που ακόμα και οι μεγαλύτεροι κολοσσοί πληροφορικής διατηρούν τμήματα έρευνας και ανάπτυξης. Η έρευνα στην Πληροφορική μπορεί να παρουσιαστεί ως ένα μωσαϊκό, στο οποίο ο καθένας μπορεί να συνδράμει. Ο κοινός αγώνας αφορά τη γέννηση τεχνολογιών

και τη βελτίωση αυτών. Κάθε εμπλεκόμενος ενισχύει προ υπάρχουσα γνώση με τη δική του χρωματιστή ψηφίδα. Και αυτό το ελάχιστο τμήμα συνεισφοράς μπορεί να επηρεάσει δραματικά τόσο την ίδια την πληροφορική όσο και άλλους κλάδους της επιστήμης. Για παράδειγμα, οι δημοσιευμένες εργασίες των τελευταίων 5-7 χρόνων, οι οποίες στα μάτια επικριτών της επιστήμης αποτελούν σπατάλη δημόσιου χρήματος, χάραξαν τις σύγχρονες απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, οι 2 από τις 3 υψηλότερες σε ζήτηση ειδικότητες πληροφορικής αναπτύχθηκαν τόσο σε θεωρητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εφαρμογών τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη ειδικότητα αφορά την κατεύθυνση της τεχνητής νοημοσύνης. Η απόπειρα διαμόρφωσης συστημάτων που μιμούνται την ανθρώπινη αντίληψη απασχολεί τους επιστήμονες για περισσότερο από 50 χρόνια. Οι στοχευμένες προσπάθειες όμως ερευνητών κατάφεραν τα τελευταία χρόνια να φέρουν την τεχνολογία σε επίπεδα ωριμότητας που τροποποιούν εφαρμογές και υπηρεσίες δραστικά. Οι νέοι αυτοματισμοί, τα αυτόνομα αυτοκίνητα, οι έξυπνες πόλεις και η προσωποποιημένη αναζήτηση προσφέρουν σήμερα πλήθος εργασιών σε νέους και τοποθετούν τους ειδικούς στην πρώτη θέση ανάμεσα στις ειδικότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπει σε πλήθος φιλόδοξων επιχειρηματιών να παρουσιάσουν καινοτόμα προϊόντα και να εισαχθούν στην αγορά με αξιώσεις. Το αντικείμενο του blockchain και οι ειδικοί σε αυτό κατακτούν τη δεύτερη θέση στις ειδικότητες με την υψηλότερη ζήτηση στην διεθνή αγορά εργασίας. Η τεχνολογία πίσω από το bitcoin, στα χέρια των ερευνητών ανοίγει δρόμους και σχηματίζει νέες θέσεις απασχόλησης. Το χαρακτηριστικό της διαφάνειας, της ιχνηλασιμότητας και κυρίως της ασφάλειας που η τεχνολογία προσφέρει εξελίσσει τον τρόπο των συναλλαγών μας, τη διακίνηση πληροφορίας και την ανταλλαγή αρχείων. Η τεχνολογία blockchain αναβαθμίζει τον κλάδο της υγείας, του εμπορίου, των πνευματικών δικαιωμάτων και σιγά σιγά, καθιερώνει τα νέα πρότυπα. Και φυσικά αυτά είναι μερικά απλά παραδείγματα. Το δικαίωμα στην έρευνα αποτελεί προνόμιο κι όχι δικαίωμα. Με το βλέμμα στραμμένο στα επιτεύγματα αυτής προετοιμάζουμε τους αυριανούς πολίτες και ευελπιστούμε σε μια ποιοτικότερη ζωή. ■ * Αναπληρωτής Καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, μέλος της ομάδας Science Hoaxes

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 23

Η ανάγκη για επένδυση σε εκπαίδευση Ψηφιακής Επιχειρηματικότητας Κωνσταντίνος Φούσκας*

Δ

εν είναι σπάνιο οι φοιτητές των πανεπιστημίων να προβληματίζονται για την εξέλιξη της επαγγελματικής τους ζωής. Να αγωνιούν για το αν θα μπορέσουν να προσληφθούν σε κάποια επιχείρηση που θα τους προσφέρει μια αξιοπρεπή ανταμοιβή αλλά και τις ευκαιρίες για επαγγελματική ανέλιξη. Συχνά επιχειρούν να το πετύχουν συχνά με ένα βιογραφικό που δεν έχει σημαντική προϋπηρεσία και εμπειρίες ώστε να καταφέρουν την πρόσληψη τους σε μια εισαγωγική θέση με την ελπίδα αυτό να μετουσιωθεί σε μια ευκαιρία για μελλοντική εξέλιξη. Συχνά για να ενισχύσουν αυτό το βιογραφικό επενδύουν σε εξειδικευμένα τεχνικά σεμινάρια που προσθέτουν γνώση σε ένα επίκαιρο τεχνικό θέμα αλλά λίγες δεξιότητες για να ανταποκριθούν στην αγορά εργασίας όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα. Στα πλαίσια αυτά, η εισαγωγή της εκπαίδευσης σε θέματα επιχειρηματικότητας στα πανεπιστήμια τα τελευταία χρόνια μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη, που σχετίζονται όχι απαραίτητα με γνώση για να ξεκινήσει κανείς την δική του επιχειρηματική προσπάθεια, αλλά κυρίως με δεξιότητες που σχετίζονται άμεσα με την αγορά εργασίας και μπορούν να προσφέρουν σημαντικά βελτιωμένες προοπτικές απασχόλησης. Είναι σημαντικό να γνωρίσουμε τις σημαντικές ωφέλειες που παρέχει η επιχειρηματική εκπαίδευση (και ιδιαίτερα συσχετισμένη με την ψηφιακή

Δεξιότητες όπως η δημιουργική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η πρωτοβουλία κ.α. είναι κρίσιμα εφόδια σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής. Τα παραπάνω δεν αποτελούν φυσικά προνόμιο εκπαίδευσης μόνο των φοιτητών.

επιχειρηματικότητα) στην επαγγελματική εξέλιξη των φοιτητών αλλά και του συνολικού επιχειρηματικού οικοσυστήματος. Οι δεξιότητες που σχετίζονται με την ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος ξεπερνούν αυτές τις βασικές γνώσεις οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και στοχεύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων μοναδικών για κάθε αποδέκτη. Αυτά μπορεί λοιπόν να τα αποκτήσει ένα φοιτητή είτε με την γνώση και ενασχόληση με ένα μάθημα επιχειρηματικότητας, είτε με την ενασχόληση και ανάπτυξη επιχειρηματικής πρωτοβουλίας, τοποθετώντας τον σε πλεονεκτική θέση έναντι των ομότιμων του. Σημαντικά εφόδια που μπορεί να αποκομίσει από τέτοιου είδους εκπαίδευση αποτελούν τα παρακάτω και αφορούν: • Την ανάπτυξη δημιουργικής σκέψης, μιας διαδικασίας που οδηγεί σε νέες ιδέες και μοναδικές καινοτόμες προσεγγίσεις που θα λύσουν υπάρχοντα ή μελλοντικά προβλήματα και θα αναπτύξουν νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Η δημιουργική σκέψη συχνά λείπει από επιχειρήσεις όπου ο εργαζόμενος αφιερώνει σημαντικό χρόνο σε διεκπεραίωση καθηκόντων ακολουθώντας ορισμένες οδηγίες και συνεπώς η ύπαρξη της αποτελεί σημαντικό εφόδιο. Ταυτόχρονα ο επιχειρηματίας καλείτε να αναπτύξει και στρατηγική σκέψη καθώς πρέπει να είναι σε θέση να σκέφτεται αναλυτικά, να σχεδιάζει και να ακολουθεί ένα επιχειρηματικό πλάνο. Τέλος αντιλαμβάνεται πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και αναγνωρίζει μπορεί να αποτελέσουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες. Και τα τρία αυτά βασικά στοιχεία είναι δύσκολό να υπάρχουν σε ένα άτομο χωρίς επιχειρηματική εμπειρία ή εκπαίδευση.

• Την ανάπτυξη πρωτοβουλίας και διάθεση ανάληψης ρίσκου. Η επιχειρηματικότητα είναι συνυφασμένη με την ανάληψη ρίσκου. Αποτελεί σημαντική δεξιότητα τόσο η υποχρεωτική ανάληψη πρωτοβουλίας για αντιμετώπιση επιχειρηματικών καταστάσεων, όσο και η υποχρέωση του επιχειρηματία να χρεώνεται τις αποτυχίες και τις επιτυχίες της ιδέας του και της ομάδας που θα ηγηθεί. Δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από θέσεις και ευθύνες ενός μεγάλου οργανισμού και να μην λάβει πρωτοβουλίες για θέματα που θα είναι κρίσιμα για την επιβίωση της επιχείρησης του. Το φαινόμενο αποποίησης ευθηνής που παρατηρούμε σε ιδιωτικούς και δημόσιους οργανισμούς οφείλετε δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη ανάπτυξης της συγκεκριμένης δεξιότητας.

• Ηγεσία και διαχείριση επιχειρηματικής ομάδας. Μέσα από την επιχειρηματική εκπαίδευση και την ανάληψη επιχειρη-

ματικής δράσης ο επιχειρηματίας μαθαίνει να καθοδηγεί και να εμψυχώνει την ομάδα του, δίνοντας της τα εργαλεία και εφόδια για να υλοποιήσει τους στόχους της ακόμα και μέσα από αντίξοες συνθήκες. Ταυτόχρονα αποκτά την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τις κατάλληλες δεξιότητες κάθε μέλους και να το κατευθύνει στην ανάληψη των σωστών καθηκόντων, όπως θα έκανε και ένα έμπειρο στέλεχος με σημαντική προϋπηρεσία.

• Μαζί με αυτό αναπτύσσει σημαντικές επικοινωνιακές δεξιότητες που αφορούν τόσο την επικοινωνία εσωτερικά στην επιχείρηση του, όσο και με τα λοιπά μέλη με τα οποία η επιχείρηση θα κληθεί να συνδιαλλαγεί. Θα πρέπει λοιπόν να βρει τον κατάλληλο και αποτελεσματικότερο τρόπο επικοινωνίας σε κάθε περίπτωση για να οδηγηθεί σε επιθυμητό αποτέλεσμα. Σημαντικό είναι επίσης, πως μέσα από την επιχειρηματική εκπαίδευση και τη διαδικασία του Pitching (σύντομη παρουσίαση επιχειρηματικής ιδέας) οι συμμετέχοντες καταφέρνουν να αναπτύξουν δεξιότητες παρουσίασης με στόχευση και αποτελεσματική διαχείριση χρόνου.

• Συνεχής μάθηση και προσαρμοστικότητα. Η διαδικασία της επιχειρηματικότητας είναι κατά βάση μια διαδικασία συνεχούς μάθησης. Ο επιχειρηματίας καλείτε να μαθαίνει συνεχώς απο το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείτε και να εφαρμόζει τις γνώσεις αυτές στην επιχείρηση του. Οι σημαντικές αλλαγές σε κάθε επίπεδο και ειδικά στο τεχνολογικό περιβάλλον, καθιστούν την δεξιότητα αυτή αναγκαία σε κάθε εργαζόμενο. Ταυτόχρονα οδηγεί στην ανάπτυξη ευελιξίας και ανοιχτής σκέψης που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της δυνατότητας επιβίωσης κάθε νεοφυούς επιχείρησης. Η διαδικασία του pivoting, η διαδικασία μέσα από την οποία μια εταιρεία αλλάζει την επιχειρηματική της στρατηγική για να προσαρμόσει τις αλλαγές στις ανάγκες του πελάτη, της αγοράς ή κάθε άλλου κρίσιμου παράγοντα, αποτελεί σημαντικό πυλώνα για κάθε στέλεχος που προσπαθεί να δημιουργήσει μια επιτυχημένη στρατηγική για

την επιχείρηση του. Πολλές από τις παραπάνω δεξιότητες προκύπτουν μέσα από την εμπειρία και τον χαρακτήρα του επιχειρηματία αλλά οι περισσότερες μπορούν να εκπαιδευτούν ή να αναπτυχθούν μέσα σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον μέσα από προγράμματα εξομοίωσης επιχειρηματικής προσπάθειας. Δεξιότητες όπως η δημιουργική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, η πρωτοβουλία κ.α. είναι κρίσιμα εφόδια σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής. Τα παραπάνω δεν αποτελούν φυσικά προνόμιο εκπαίδευσης μόνο των φοιτητών. Η ανάπτυξη προγραμμάτων εκπαίδευσης επιχειρηματικότητας σε μαθητές αλλά και σε στελέχη επιχειρήσεων μεταφέρουν αυτές τις δεξιότητες και σε νέους που επιλέγουν την εκπαίδευση τους και σε μεγάλο βαθμό και την καριέρα τους αλλά και σε στελέχη τα οποία χρειάζεται να αναπτύξουν νέες και επίκαιρες δεξιότητες για το σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Στα πλαίσια αυτά η αξιοποίηση της επιχειρηματικής εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την επιμόρφωση σε τεχνολογικά ζητήματα που αποτελούν τον πυρήνα πλέον για την ανάπτυξη επιχειρήσεων οποιουδήποτε μεγέθους και κλάδου είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ο δρόμος για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων δεν περνάει πρωτίστως μέσα από την επιλογή ενός κατάλληλου τεχνολογικού πλαισίου και ψηφιακών ικανοτήτων, αλλά κυρίως μέσα από την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων που ταιριάζουν απόλυτα με αυτές που αφορούν την ψηφιακή επιχειρηματικότητα. Την αναγνώριση δηλαδή των νέων προκλήσεων του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την μετουσίωση τους σε ευκαιρίες μέσα από τις ανάπτυξη κατάλληλων πρωτοβουλιών, την δημιουργική σκέψη και την αποτελεσματική επικοινωνία και ηγεσία. ■ * Αναπληρωτής Καθηγητής Ψηφιακής επιχειρηματικότητας και Τεχνολογικής Καινοτομίας, Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

24 | SPEAKNEWS

H ανάγκη είναι η μητέρα της εφεύρεσης του Δημήτρη Γούλια*

«H

ανάγκη είναι η μητέρα της εφεύρεσης» λέει ένα παλιό ρητό, το οποίο αποδεικνύει ότι η εφευρετικότητα -και αντίστοιχα η καινοτομία- αναδεικνύεται μέσα από την ανάγκη· ανάγκη για επιβίωση και ανάπτυξη. Η ελληνική οικονομία παρότι βρέθηκε πολλές φορές σε «ανάγκη», δεν ανέπτυξε την εφευρετικότητά της, η οποία μεταφράζεται πλέον σε καινοτομία. Πολλοί πιστεύουν ότι η καινοτομία αφορά αποκλειστικά νέες τεχνολογικές λύσεις, αλλά αυτό δεν ισχύει διότι η καινοτομία μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επιστημονικά πεδία. Πρόκειται ουσιαστικά για πρωτοποριακές ιδέες που δύνανται να βελτιώσουν είτε τη διαδικασία μέσω της οποίας παράγεται ένα προϊόν ή μία υπηρεσία, είτε το ίδιο το προϊόν ή την υπηρεσία, αλλά και να δημιουργήσουν κάτι καινούριο εκ βάθρων. Η επίσημη απόδοση του όρου αφορά στην ανάπτυξη και εφαρμογή ιδεών και τεχνολογιών που βελτιώνουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες ή καθιστούν την παραγωγή τους αποδοτικότερη. Η ατμομηχανή είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας. Μέσω αυτής άλλαξαν ριζικά οι μεταφορές, κατέστη δυνατή η μαζική παραγωγή το 18ο αιώνα και πυροδότησε την πρώτη βιομηχανική επανάσταση. Με λίγα λόγια μία καινοτομία αποτέλεσε το επίκεντρο μίας ολόκληρης βιομηχανικής επανάστασης και την αφορμή για να αλλάξει ο τρόπος που λειτουργεί και επιχειρεί ολόκληρος ο πλανήτης. Η έρευνα και η καινοτομία είναι δύο έννοιες αλληλένδετες και αλληλεξαρτώμενες με εφαρμογή όχι μόνο σε θέματα τεχνολογίας, αλλά και σε πολλά άλλα επιστημονικά πεδία. Συνδυαστικά με τον όρο ανάπτυξη, έχουν αποτελέσει ένα δημοφιλές τρίπτυχο επιχειρηματικής εξέλιξης τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, έχουν αναπτυχθεί πολλά συστήματα με δείκτες που μετρούν το επίπεδο καινοτομίας ανά χώρα, όπως το European Innovation Scoreboard για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και το Global Innovation Index σε παγκόσμιο επίπεδο. Αξίζει λοιπόν να ρίξουμε μία ματιά στις επιδόσεις μας. Στον δείκτη European Innovation Scoreboard η Ελλάδα εντάσσεται στις χώρες με μέτριες επιδόσεις και κατατάσσεται στις τελευταίες

θέσεις στη σχετική λίστα, αλλά από την άλλη είναι μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη βελτίωση στις επιδόσεις της στο διάστημα 2014-2021. Στη μελέτη Global Innovation Index βρισκόμαστε στην 47η θέση για το 2021 ενώ δύο ευρωπαϊκές χώρες, η Ελβετία και η Σουηδία, καταλαμβάνουν τις δύο πρώτες θέσεις. Αντίστοιχα, αν δούμε τα ποσά που επενδύουν οι χώρες σε έρευνα και ανάπτυξη ως ποσοστό του ΑΕΠ τους, θα καταλάβουμε πολλά για την πολιτική που ακολουθούν σε αυτόν τον τομέα. Το Ισραήλ είναι πρώτο με 4,9% και ακολουθούν η Κορέα, η Κίνα, η Σουηδία και η Ιαπωνία, ενώ η Ελλάδα είναι πολύ πιο χαμηλά με ποσοστό 1,2%. Η καινοτομία είναι νοοτροπία και για να αναπτυχθεί χρειάζεται στρατηγική. Πρέπει επιτέλους να αντιληφθούμε ότι η έρευνα και η καινοτομία είναι βασικοί πυλώνες μίας οικονομίας και να επενδύσουμε σε αυτούς με στοχευμένες δράσεις. Σταδιακά οδεύουμε στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, η οποία έχει στο επίκεντρό της την καινοτομία. Ο Τζέφρεϊ Μουρ στη διαδικασία της καινοτομίας, λέει ότι η πορεία της τεχνολογίας ξεκινάει από μία μικρή ομάδα καινοτόμων, των λεγόμενων innovators και αυτών που την υιοθετούν

έγκαιρα (early adopters) στην πλειονότητα και στον μαζικό πληθυσμό. Μπορούμε να μάθουμε πολλά από άλλες χώρες, αλλά κυρίως πρέπει να καταλάβουμε το σκεπτικό και τα οφέλη της παραγωγής καινοτομίας και να ηγηθούμε παρά να αντιγράφουμε. Απαραίτητο στοιχείο για να το κάνουμε πράξη είναι να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό μας. Ίσως το μοναδικό όφελος που μπορεί να έχει η χώρα μας από το brain gain είναι η υψηλή τεχνογνωσία και η αλλαγή στην κουλτούρα των Ελλήνων που εργάζονται σε επιχειρήσεις του εξωτερικού. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που παράγουν καινοτομία και ας μην ξεχνάμε ότι όσο και να εξελιχθεί μία τεχνολογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και να μετεξελιχθεί σε γενική τεχνητή νοημοσύνη, η εφευρετικότητα και η καινοτομία θα παραμένουν μοναδικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου είδους. Γι’ αυτό άλλωστε και ο Στιβ Τζομπς είπε «η τεχνολογία δε σημαίνει τίποτα. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι εμπιστεύεσαι ανθρώπους, οι οποίοι βασικά είναι καλοί και έξυπνοι και αν τους δώσεις εργαλεία, θα κάνουν με αυτά υπέροχα πράγματα». ■ * Οικονομικός Αναλυτής του ΣΕΒΕ & Επιστημονικός Επιμελητής του βιβλίου «Άνθρωπος 4.0».

Οι άνθρωποι είναι αυτοί που παράγουν καινοτομία και ας μην ξεχνάμε ότι όσο και να εξελιχθεί μία τεχνολογία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και να μετεξελιχθεί σε γενική τεχνητή νοημοσύνη, η εφευρετικότητα και η καινοτομία θα παραμένουν μοναδικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου είδους

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 25

Παρότι δεν έχει αναπτυχθεί σε στρατηγικό επίπεδο, είναι γεγονός ότι

η καινοτομία βρίσκεται στο DNA των Ελλήνων του Δημήτρη Λακασά*

Τ

...oφείλουμε να βρούμε μοντέλα διασύνδεσης της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας ώστε η παραγόμενη καινοτομία να ενσωματώνεται στην πραγματική οικονομία

α τελευταία περίπου δέκα χρόνια η λέξη καινοτομία έγινε ιδιαίτερη δημοφιλής στην Ελλάδα, την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Για αρκετούς -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- θα αποτελούσε τη λύση στο πρόβλημα της οικονομική κρίσης που αντιμετώπιζε η παγκόσμια, αλλά και η ελληνική οικονομία γύρω στο 2008-2009. Για κάποιους άλλους όμως η καινοτομία ήταν βασικό συστατικό της στρατηγικής τους πολλά χρόνια πριν. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ιαπωνία και το Ισραήλ έχουν εντάξει την καινοτομία στο μείγμα της πολιτικής τους εδώ και πολλά έτη και αυτό τους έχει αποδώσει πολλαπλά οφέλη. Ο Αμερικανός οικονομολόγος Theodore Levitt είπε ότι η δημιουργικότητα αφορά στο να σκέφτεσαι καινούργια πράγματα· καινοτομία είναι να κάνεις καινούργια πράγματα, και αυτές οι χώρες το έχουν κάνει πράξη. Πώς όμως η καινοτομία συνεισφέρει στην αναπτυξιακή πολιτική μίας χώρας ή αντίστοιχα μίας εταιρίας; Η καινοτομία είναι βασικό συστατικό κάθε σύγχρονου οργανισμού που θέλει να διασφαλίσει τη βιώσιμότητά του. Ας δούμε το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας έχει έδρα η διάσημη Σίλικον Βάλεϊ, η οποία αποτελεί το λίκνο της έρευνας και της καινοτομίας. Εκεί γεννήθηκαν καινοτόμες ιδέες, οι οποίες μετεξελίχθηκαν σε κάποιες από τις σημαντικότερες εταιρίες παγκοσμίως. Οι γνωστές σε όλους μας Apple, Facebook και Tesla, οι οποίες είναι σήμερα τρεις από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις σε οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό επίπεδο παγκοσμίως, δημιουργήθηκαν στη Σίλικον Βάλεϊ, με τη φήμη της περιοχής βέβαια να χτίζεται πολύ πιο νωρίς και συγκεκριμένα γύρω στο 1800. Λιγότερο γνωστό -αλλά εξίσου σημαντικό- είναι το “The Research Triangle Region” στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Βόρεια Καρολίνα, όπου έχουν την έδρα τους επιχειρήσεις όπως η IBM και η ORACLE και το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο στις ΗΠΑ. Αυτά τα κέντρα καινοτομίας, τα λεγόμενα innovation hubs, και οι startups που μετατρέπονται σε οικονομικούς κολοσσούς, συνιστούν το βασικό πυλώνα της αμερικανικής οικονομίας, και όχι μόνο. Οι Αμερικανοί έχουν δομήσει την στρατηγική τους πάνω στο πρότυπο της τριπλής έλικας, δηλαδή της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και κράτους, γνωρίζοντας ότι εκτός από καινοτομία, παράγει και οικονομική ανάπτυξη. Οι μελέτες περίπτωσης που μπορεί να μελετήσει η Ελλάδα είναι πολλές. Από την Αμερική και το Ισραήλ, στην Ιαπωνία και την Ιρλανδία. Τα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης διαφορετικά, ο στόχος κοινός: η ανάπτυξη καινοτομί-

ας. Η χώρα μας αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα στο παρελθόν που δεν της επέτρεψαν να αναπτύξει καινοτομία, χωρίς αυτό να αποτελεί δικαιολογία. Άλλωστε, οι μεγάλες δυσκολίες και οι έντονες κρίσεις είναι αυτές που οδηγούν στη ριζοσπαστική καινοτομία. Ωστόσο, η οικονομική κρίση, τα μνημόνια, τα σενάρια για Grexit, τα capital controls, η πανδημία κορωνοϊού, και πολλά ακόμη γεγονότα αποτέλεσαν τροχοπέδη στη δημιουργία μίας ξεκάθαρης στρατηγικής για τη χώρα μας. Μετά από τόσα πλήγματα, ήρθε η ώρα να μάθουμε από τα λάθη μας και να διδαχθούμε από τις παρελθούσες κρίσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι η ριζική καινοτομία (radical innovation) προκύπτει από ακραία φαινόμενα και καταστάσεις που χρήζουν δραστικής και άμεσης αντιμετώπισης, ενώ στις ήρεμες περιόδους της ανθρωπότητας αυτό το οποίο συμβαίνει από πλευράς καινοτομίας είναι η βαθμιαία-σταδιακή καινοτομία (incremental innovation). Παρότι δεν έχει αναπτυχθεί σε στρατηγικό επίπεδο, είναι γεγονός ότι η καινοτομία βρίσκεται στο DNA των Ελλήνων. Πριν από περίπου 200 χρόνια οι Έλληνες ανέπτυξαν τη ναυτοσύνη τους και με καινοτόμες, για την εποχή, μεθόδους δάμασαν τη θάλασσα με αποτέλεσμα να είναι σήμερα η μεγαλύτερη ποντοπόρος δύναμη παγκοσμίως. Αντίστοιχα, οι 19 από τους 1000 επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως είναι Έλληνες. Ο δρόμος της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης περνάει μέσα από την καινοτομία και την έρευνα. Η Ελλάδα σήμερα είναι ένα αυτόνομο, σύγχρονο και οικονομικά ανεξάρτητο κράτος με πληθώρα ερευνητικών κέντρων, σημαντικές επιχειρήσεις με διεθνή προσανατολισμό που επενδύουν στην έρευνα και την καινοτομία και ένα εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό με υψηλή τεχνογνωσία και εκπαίδευση. Και με βάση αυτά μπορούμε να έχουμε έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση και να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της οικονομίας μας. Πρέπει να επιταχύνουμε τον ψηφιακό μας μετασχηματισμό σε όλα τα επίπεδα και να προσελκύσουμε επενδύσεις τεχνολογικού ενδιαφέροντος, όπως οι πρόσφατες επενδύσεις της Microsoft και της CISCO. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να βρούμε μοντέλα διασύνδεσης της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας ώστε η παραγόμενη καινοτομία να ενσωματώνεται στην πραγματική οικονομία. Όλα αυτά θα δημιουργήσουν τις συνθήκες ώστε η Ελλάδα να αποτελεί ένα καινοτόμο κράτος, στο οποίο θα θέλουν όλοι να εργάζονται και να επιχειρούν. ■ * CEO της Olympia Electronics & Συγγραφέας του βιβλίου «Άνθρωπος 4.0».

26 | SPEAKNEWS

Ανοιχτά Δεδομένα & ανοιχτή Καινοτομία, ο ρόλος των πανεπιστημίων του Ξανθού Στέλιου*

Η

καινοτομία χρησιμοποιείται ως όρος ευρύτατα στην εποχή μας ως ιδιαιτέρως σημαντικός για την πρόοδο και την ανάπτυξη και με την υπόνοια ενίοτε ότι αποτελεί πανάκεια στα ποικίλα προβλήματα της εποχής. Ο ορισμός που υιοθετείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον όρο καινοτομία είναι: «Η εφαρμοσμένη χρήση της γνώσης με σκοπό α) την παραγωγή νέων ή ουσιαστικά βελτιωμένων προϊόντων ή υπηρεσιών για εισαγωγή στη αγορά, β) την εισαγωγή σε μία επιχείρηση νέων ή βελτιωμένων διαδικασιών». Ήδη από την αρχαιότητα εμφανίζεται ο όρος καινοτομία τόσο στον Οικονομικό του Ξενοφώντα για να δηλώσει την διάνοιξη ορύγματος για την εύρεση νέου μεταλλεύματος όσο και στους φιλοσόφους Πλάτωνα και Αριστοτέλη με τη σημασία: «εισαγωγή αλλαγής στην καθεστηκυία τάξη» απορρίπτοντας την καινοτομία ως κάτι αρνητικό στον τρόπο της διακυβέρνησης. Αλλά και στους επόμενους αιώνες με μικρές ίσως εξαιρέσεις η λέξη καινοτομία είχε αρνητική σημασία. Η καινοτομία άρχισε να εδραιώνεται ως θετικός όρος, ο οποίος σχετίζεται με την επιστήμη και τη βιομηχανία τον 19ο αιώνα, ταυτιζόμενη με την πορεία της Βιομηχανικής Επανάστασης. Στον σύγχρονο ορισμό της καινοτομίας γίνεται αναφορά στην γνώση και την εφαρμογή της. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι πώς παράγεται η γνώση. Η παραγωγή της γνώσης περνά από τρία Αυτοματοποιημένη συλλογή και online απεικόνιση περιβαλλοντικών δεδομένων από το Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του ΔΙΠΑΕ

στάδια που περιγράφονται παρακάτω: α) Τα «δεδομένα» που είναι αριθμοί, κείμενο ή σήματα που μπορούν να καταγραφούν και να τροφοδοτηθούν σε ένα σύστημα β) Την «πληροφορία» δηλαδή, δεδομένα που αξιολογήθηκαν και συνοδεύονται από μια ερμηνεία που έχει νόημα για τον άνθρωπο γ) Την «γνώση» που είναι συνδυασμός από πληροφορίες, προσαρμόζεται σε παραμέτρους και μπορεί να οδηγήσει στη λήψη απόφασης. Ο Henry Chesbrough καθηγητής του πανεπιστημίου του Berkeley ήταν ο πρώτος που έκανε αναφορά στον όρο «ανοιχτή καινοτομία». Η καινοτομία δεν είναι αναγκαίο να χρησιμοποιεί γνώση που είναι κρυφή ή πατενταρισμένη. Αντίθετα μπορεί να χρησιμοποιεί γνώση που παράγεται σε ένα ερευνητικό ίδρυμα ή πανεπιστήμιο και διαμοιράζεται ελεύθερα. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο στην γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της έρευνας, της καινοτόμου σκέψης, της καινοτόμου σχεδίασης από την μία πλευρά και της υλοποίησης του αγαθού (υλικού ή άυλου) και της επιχειρηματικότητας από την άλλη. Είναι σαφές ότι το πρώτο βήμα για την επίτευξη της καινοτομίας είναι η συλλογή των δεδομένων και η μετατροπή τους σε πληροφορία. Για την επίτευξη της ανοιχτής καινοτομίας σημαντικός παράγοντας είναι η ύπαρξη ανοιχτών δεδομένων. Η φιλοσοφία των ανοιχτών (ελεύθερων) πόρων όπως ανοιχτού λογισμικού, ανοιχτού υλικού, κλπ εμφανίζεται την δεκαετία του ‘90 και υπάρ-

χει πλέον η σχετική κουλτούρα στην επιστημονική και πανεπιστημιακή κοινότητα. Η ελεύθερη πρόσβαση σε πρωτογενή δεδομένα είναι σαφές ότι μπορεί να οδηγήσει πιο γρήγορα στην επίτευξη της καινοτομίας. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να πορευθούν τα πανεπιστήμια. Στην παροχή καταρχάς ανεξάρτητων στοιχείων, μετρήσεων και δεδομένων στην κοινότητα, επιχειρηματική ή μη και εν συνεχεία στην διοχέτευση της γνώσης. Στην σημερινή εποχή με την κρίση της πανδημίας υπάρχουν έντονες αμφισβητήσεις των δεδομένων, των στατιστικών και των στοιχείων που προβάλλονται. Η διαφανής ενημέρωση και η πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα είναι η καλύτερη απάντηση σε αυτές τις αιτιάσεις. Όσο δε γίνονται γενναίες προσπάθειες προς την κατεύθυνση της παροχής ανοιχτών δεομένων που θα μπορούν να αναλυθούν και να αξιολογηθούν από διαφορετικές ανεξάρτητες ομάδες επιστημόνων οι αμφισβητήσεις θα εξακολουθούν να υφίστανται. Ενθαρρυντικές κινήσεις εμφανίζονται δειλά στον Ελληνικό χώρο. Έχουν να κάνουν με δεδομένα και μετρήσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον (οικιακούς ανιχνευτές και όργανα μετρήσεων, παροχή online στοιχείων από πανεπιστήμια), με την υγεία (ατομικά όργανα για δοκιμές και μετρήσεις) με την εκπαίδευση (βιβλία ανοιχτής πρόσβαση, πλατφόρμες ασύγχρονης και σύγχρονης τηλεκπαίδευσης). Αλλά και άλλου είδους δεδομένα όπως για παράδειγμα κρατικά έγγραφα μέσω του «Διαύγεια», στατιστικά στοιχεία, αποτελέσματα από οργανισμούς κλπ. Εμπόδιο στην επίτευξη της καινοτομίας είναι η αποδοχή της. Η ύπαρξη ανοιχτών δεδομένων που θα οδηγήσει στον περιορισμό της διασποράς των ψευδών ειδήσεων (fake news) θα συμβάλει στην εδραίωση της καινοτομίας. Όπως καθετί αρνητικό έτσι και η διασπορά ψευδών ειδήσεων μπορεί να αντιμετωπιστεί με το ίδιο όπλο, την άμεση διοχέτευση των πρωτογενών δεδομένων στο ευρύ κοινό από πολλούς και διαφορετικούς παρόχους, κυρίως πανεπιστήμια, και την απρόσκοπτη πρόσβαση σε αυτά. Το αποτέλεσμα θα είναι να πάψει η παραπληροφόρηση κατά την μετατροπή των δεδομένων σε πληροφορία. Η αυτοματοποίηση είναι ένα σημα-

Η ελεύθερη πρόσβαση σε πρωτογενή δεδομένα είναι σαφές ότι μπορεί να οδηγήσει πιο γρήγορα στην επίτευξη της καινοτομίας ντικό όπλο της τεχνολογίας και συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Η συλλογή και επεξεργασία των δεομένων και η online απεικόνισή τους με τρόπο καταληπτό μπορεί να άρει αμφισβητήσεις και να πείσει για την ορθότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται και της πολιτικής που ακολουθείται. Ιδίως όταν αντιλαμβάνεται κανείς ότι η αυτοματοποίηση δεν επιδέχεται εξωγενή ανθρώπινη παρέμβαση, η οποία θα μπορούσε να αλλοιώσει τα δεδομένα. Χρέος των πανεπιστημιακών δασκάλων είναι να γαλουχήσουν τους φοιτητές τους με την ιδέα της διαφάνειας και της αυτοματοποίησης του διαμοιρασμού των δεδομένων. Με την ιδέα της ανεμπόδιστης διασποράς της νέας γνώσης προς όφελος της καινοτομίας. Μόνο έτσι θα επιτευχθεί η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση που θα διασφαλίσει τη διαφάνεια, θα αμβλύνει τις ανησυχίες και θα εδραιώσει το αίσθημα της ασφάλειας και την ηθική τάξη που τόσο έχει ανάγκη η εποχή μας. ■ * Aναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος.

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 27

Η χώρα μας έχει όλες τις δυνατότητες να ηγηθεί στην οικονομία της γνώσης και να γίνει ένα τεχνολογικό HUB του Δρ. Κυριάκου Λουφάκη*

Τ

ο μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο δυστυχώς δεν αξιοποιούμε. Η Ελλάδα από μια χώρα με ανθρώπινο δυναμικό μέτριας μόρφωσης πριν από 4050 χρόνια μεταμορφώθηκε υπό την πίεση της ελληνικής οικογένειας σε ένα κράτος με ανθρώπους αποφοίτους ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με γνώσεις ξένων γλωσσών και την ίδια στιγμή χώρα χωρίς τεχνίτες και τεχνική εκπαίδευση. Ενώ λοιπόν η ποιότητα των ανθρώπων που βγαίνουν στην αγορά εργασίας μεταβλήθηκε σημαντικά, η προσφορά θέσεων εργασίας δεν άλλαξε διότι η δομή της οικονομίας μας παρέμεινε ίδια ή καλύτερα δεν μεταμορφώθηκε λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα. Αυτή είναι και η γενεσιουργός αιτία του brain drain. Για να αλλάξουμε τα δεδομένα πρέπει να κινηθούμε σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός να αλλάξουμε την εκπαιδευτική μας πολιτική, επενδύοντας στην τεχνική εκπαίδευση, κάτι που θα φέρει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και αφετέρου να επενδύσουμε σε δραστηριότητες της οικονομίας της γνώσης, αξιοποιώντας τόσο τους μηχα-

νικούς/ επιστήμονες που παράγουμε τώρα, όσο και αυτούς που μετανάστευσαν. Η καινοτομία, η έρευνα και η τεχνολογία είναι βασικοί τομείς της οικονομίας της γνώσης. Η κρίση των προηγούμενων χρόνων είχε και θετικά επακόλουθα. Έκανε σε όλους φανερό, ότι μια οικονομία που στηρίζεται στην κατανάλωση και μάλιστα με δανεικά δεν είναι βιώσιμη. Αυτό οδήγησε σε αλλαγές, κυρίως στη νοοτροπία των πολιτών και τελικά σε μια προσπάθεια μετασχηματισμού της οικονομίας. Παρόλο που βρισκόμαστε στην αρχή της προσπάθειας η σημερινή Ελλάδα ελάχιστη σχέση έχει με την Ελλάδα 10 χρόνια πριν. Η συνειδητοποίηση της ανάγκης της καινοτομίας οδήγησε τα τελευταία χρόνια στη δημιουργία δράσεων, διαγωνισμών και ενθάρρυνσης της νεανικής καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων. Πολύ πρόσφατα δε, και μεγάλες πολυεθνικές αρχίζουν να επενδύουν στην Ελλάδα, αξιοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό μας, όπως είναι τα παραδείγματα της Pfizer, της Deloitte στη Θεσσαλονίκη, της Team Viewer στα Γιάννενα κα. Η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας είναι στο κέντρο αυτής της προσπάθειας που στηρίζεται σε τρεις πυλώνες.

Η κρίση των προηγούμενων χρόνων είχε και θετικά επακόλουθα. Έκανε σε όλους φανερό, ότι μια οικονομία που στηρίζεται στην κατανάλωση και μάλιστα με δανεικά δεν είναι βιώσιμη.

1. Στην ενθάρρυνση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας . Είναι βασικός συντελεστής στην προσπάθεια του ΟΚThess, μιας πρωτοβουλίας του δήμου Θεσσαλονίκης που στηρίχθηκε στην εμπειρία του Thessmart InnoHub, μιας δράσης της ΑΖΚ το 2014. Δημιουργήσαμε επίσης στη διάρκεια της πανδημίας μια υποδομή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην οδό Φιλικής Εταιρείας 12, αφιερωμένη στην υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων στα πρώτα τους βήματα, παρέχοντας θέσεις εργασίας, meeting rooms, υπηρεσίες έδρας κλπ. Επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας σχεδιάζοντας τη δημιουργία σεμιναρίων και παροχής υπηρεσιών απαραίτητες σε νέες επιχειρήσεις στα πρώτα τους βήματα. Τρέχουμε τέλος διαγωνισμούς και δράσεις που προσπαθούν να φέρουν κοντά καταξιωμένες επιχειρήσεις/ επιχειρηματίες και επενδυτές με νεοφυείς επιχειρήσεις.

2. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε στη δημιουργία υποδομών για την υποδοχή επενδύσεων στην οικονομία της γνώσης. Σ’ αυτό το πλαίσιο συμμετέχουμε στο ThessINTEC που πρόκειται να γίνει σε έκταση που παραχωρήθηκε από την ΑΖΚ. Ολοκληρώνουμε τέλος την προσπάθεια για

τη δημιουργία του Θύλακα Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων στον τομέα της Αγροδιατροφής.

3. Ενθαρρύνουμε τη δικτύωση και τη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων τόσο στο εξωτερικό όσο και με το εξωτερικό. Η χώρα μας έχει όλες τις δυνατότητες να ηγηθεί στην οικονομία της γνώσης και να γίνει ένα τεχνολογικό HUB. Ιδιαίτερα η Θεσσαλονίκη λόγω των κάτωθι χαρακτηριστικών: Είναι η κατεξοχήν φοιτητούπολη της περιοχής με τη μεγαλύτερη αναλογία νέων ανθρώπων στον πληθυσμό της πανευρωπαϊκά. Είναι το κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής, το ιστορικό κέντρο των Βαλκανίων. Είναι ιδιαίτερα ζωντανή και ευχάριστη πόλη για να ζει κάποιος. Αν αυτά τα χαρακτηριστικά τα συνδυάσουμε με την απομάκρυνση των αντικινήτρων (το μεγαλύτερο εξακολουθεί να είναι παρά τη βελτίωση των τελευταίων χρόνων, η μεγάλη επιβάρυνση των μισθών των εργαζομένων με φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές), το μέλλον θα είναι λαμπρό. * Πρόεδρος, Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας.

28 | SPEAKNEWS

Το μέλλον της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας στην Έκθεση

Beyond 4.0

Ο

ι τελευταίες τάσεις και εξελίξεις στο πεδίο της καινοτομίας, της πληροφορικής και της υψηλής τεχνολογίας θα παρουσιαστούν στην Beyond 4.0, που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη από τις 14 έως τις 16 Οκτωβρίου στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Η έκθεση που φιλοδοξεί να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε κόμβο τεχνολογίας και καινοτομίας, διοργανώνεται από την ΔΕΘHelexpo, την Be-Best και τους Industry Disruptors Game Changers (IDGC). Το κύριο θέμα της είναι «Το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI)», το οποίο θα αναπτυχθεί μέσω της εμπορικής έκθεσης με εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, ενός συνεδρίου με σημαντικούς διεθνείς ομιλητές, εργαστηρίων από νεοσύστατες εταιρείες και μεγάλες επιχειρήσεις, παρουσιάσεων προϊόντων και υπηρεσιών, στρογγυλών

τραπεζιών και δικτύωσης για το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του πολυδιάστατου event καλύπτει τέσσερις βασικούς τομείς: τον Τομέα Συνεδρίου, τον Τομέα Νεοφυών Επιχειρήσεων (startups), τον Τομέα Ερευνητικών Κέντρων & Πανεπιστημίων και τον Τομέα Εμπορικών Εταιρειών & Τεχνολογικών Ψηφιακών Εφαρμογών. Κατά τη διάρκεια της Beyond 4.0 οι συμμετέχοντες θα ζήσουν, μεταξύ άλλων, την εμπειρία της εφαρμογής της τεχνολογίας AΙ στο funding, τις επιχειρήσεις, τη λιανική, το εμπόριο, την αυτοκινητοβιομηχανία, τις τηλεπικοινωνίες, την καινοτομία, την ασφάλεια, την υγειονομική περίθαλψη, την ενέργεια, την εφαρμοσμένη μηχανική, τα τυχερά παιχνίδια κλπ. Ορισμένες από τις σημαντικότερες εταιρείες πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα και σε διεθνές επίπεδο όπως η Cisco, η Info Quest Technologies, η Intracom Telecom, η Oktabit και η IBM (Gold Sponsors), αλλά και η Singular Logic, η Lancom, η Performance και η InTrust (Sponsors), στηρίζουν χορηγικά την Beyond 4.0. Παράλληλα η Beyond 4.0 θα φιλοξενήσει δύο σημαντικά Φόρουμ, το Technology Forum και το Industry Forum. Το Technology Forum (https://technologyforum.eu) πραγματοποιείται στο Περίπτερο 6 στις 14 Οκτωβρίου και στοχεύει στην παρουσίαση τεχνολογιών αιχμής, τις οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Το Industry Forum στο Περίπτερο 6 στις 15 Οκτωβρίου θα επικεντρωθεί στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση και στις ραγδαίες εξελίξεις στον χώρο της βιομηχανίας με εργαλείο την πληροφορική.

Για το 8o Technology Forum το SPEAKNEWS μίλησε με τον κ. Κωνσταντίνο Φούσκα, Αναπληρωτή Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Μέλος της οργανωτικής του Technology Forum. Κύριε Φούσκα, τι είναι το 8o Technology forum που πραγματοποιείται φέτος στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της έκθεσης BEYOND. Το Technology Forum (https://technologyforum.eu/) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες τεχνολογικές εκδηλώσεις της Βορείου Ελλάδος και πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη για 8η πλέον φορά. Ξεκίνησε ως μία πρωτοβουλία των επιχειρηματικών, ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων της Βόρειας Ελλάδας με στόχο την ανάδειξη του τοπικού περιβάλλοντος καινοτομίας και την ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ τους. Τα τελευταία οκτώ χρόνια έχει εξελιχθεί σε μία δυναμική εκδήλωση που επιχειρεί να δημιουργήσει συνδέσεις μεταξύ της ερευνητικής και επιχειρηματικής κοινότητας της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αυτή τη χρονιά το Technology Forum διοργανώνεται στο πλαίσιο της έκθεσης Beyond 4.0. Το κύριο μέρος (IT Congress) του 8ου Technology Forum στοχεύει στην ενημέρωση για επίκαιρα θέματα τεχνολογίας και καινοτομίας και περιλαμβάνει κάθε χρόνο θεματικές που σχετίζονται με επίκαιρες τεχνολογικές περιοχές. Ειδικά φέτος περιλαμβάνει τις εξής θεματικές ενότητες: • Ενότητα 1 - Smart Cities: Services, Infrastructure, Green Deal Impact • Ενότητα 2 - Challenges in Next Generation Health Systems • Ενότητα 3 - Technology and Innovation: Why, How, Who? • Ενότητα 4 - Artificial Intelligence: The New Era Στα πλαίσια του φόρουμ θα μιλήσουν σημαντικοί προσκεκλημένοι όπως ο Απόστολος "Toli" Λέριος, Former Mentor, Serial Entrepreneur and Engineer, η Ντάνα Ελευθεριάδου, Head of Cities and Proximity Team, European Commission, DG Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs και ο Τίμος Σελλής Fellow ACM, IEEE, Research Scientist, Facebook και άλλοι ομιλητές που μπορείτε να βρείτε αναλυτικά τις θεματικές ενότητες στο πρόγραμμα του συνεδρίου στο https://technology-forum. eu/schedule/. Πως μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει τις εργασίες του forum; Όλη αυτή η εξειδικευμένη γνώση που θα παρουσιαστεί, μπορεί να ενδιαφέρει κάποιον που δεν έχει άμεση επαγγελματική σχέση με

τις νέες τεχνολογίες; Το 8th Technology Forum (www. technology-forum.eu) διοργανώνεται στην Θεσσαλονίκη, στο συνεδριακό κέντρο HELEXPO - ΔΕΘ, Περίπτερο 6, την Πέμπτη 14/10/2021. Απαραίτητη για τη συμμετοχή είναι η εγγραφή στο https://www. eventbrite.com/e/8th-technology-forumtickets-164464416497. Ταυτόχρονα κάθε χρόνο στα πλαίσια του Technology Forum διεξάγονται 2 σημαντικές δράσεις. Η πρώτη είναι η εκδήλωση τεχνολογικών και επιχειρηματικών συναντήσεων - Matchmaking Event. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να διευρύνουν το δίκτυο των επαφών τους, να διερευνήσουν νέες ιδέες και να αναπτύξουν συνεργασίες στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα προκαθορισμένων συναντήσεων. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μάθουν περισσότερα στο https://technology-forum.eu/ matchmaking/. Η δεύτερη, το ThessWeek, είναι μια εβδομάδα γεμάτη από τεχνολογικά γεγονότα. Οι φορείς της Βορείου Ελλάδος συγκεντρώνουν και συντονίζουν τις εκδηλώσεις τους σε μια εβδομάδα, προσπαθώντας να αποτελέσει πόλο έλξης η Θεσσαλονίκη για όλη τη Νότια Ευρώπη. Έτσι και φέτος 9 - 17 Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη γίνεται σημείο αναφοράς. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο https://thessweek.gr/. Φράσεις όπως 4η βιομηχανική επανάσταση, τεχνολογίες αιχμής, καινοτομία, ακούγονται συνεχώς το τελευταίο διάστημα, και εκδηλώσεις όπως το Technology Forum επιτείνουν τη συζήτηση. Που βρίσκεται όμως πραγματικά η Ελλάδα σήμερα σε αυτούς τους τομείς; Σίγουρα δεν βρισκόμαστε ακόμα εκεί που θέλουμε όλοι μας. Σίγουρα έχουμε να κάνουμε ακόμα πολλά βήματα. Αλλά το πρώτο βήμα που θα μας βοηθήσει να το κάνουμε αυτό είναι η κατανόηση του τι θέλουμε να πετύχουμε και το να αναπτύξουμε ένα κοινό όραμα και στρατηγική για να το πετύχουμε όλοι μαζί. Στα πλαίσια αυτά είναι σημαντικό να υπάρχουν όχι μόνο δράσεις σε επίπεδο φορέων και οργανισμών αλλά και σε συλλογικό επίπεδο, όπως το Technology Forum. Η Ελλάδα έχει δείξει πως κάνει βήματα στην σωστή κατεύθυνση και αναγνωρίζει την ανάγκη όχι μόνο για ανάπτυξη τεχνολογίας αλλά και για γνώση, δεξιότητες και ένα ανθρώπινο πρόσωπο που θα την αξιοποιήσει (την τεχνολογία) για να βελτιώσει τόσο την επιχειρηματική όσο και την καθημερινή μας ζωή. Αυτό θα γίνει μέσα από την επένδυση σε μια ανθρωποκεντρική ανάπτυξη που δεν θα αφήνει κανένα πίσω και θα αξιοποιεί την τεχνολογία σαν ένα εργαλείο που ενδυναμώνει τον άνθρωπο. ■

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 29

Αλέξης Τζάμπρης Οι περισσότεροι άνθρωποι μόλις δοκιμάσουν την εμπειρία του audiobook, δεν θα θέλουν να γυρίσουν πίσω σε ένα γραπτό, ή ηλεκτρονικό βιβλίο

Ο

Αλέξης Τζαμπρής, ένας άνθρωπος με φρέσκιες ιδέες και όραμα, μιλάει στο SPEAKNEWS και την Φωτεινή Μπόγδου για την νεανική επιχειρηματικότητα και τις καινοτόμες ιδέες. Ιδρυτής της εταιρίας Auvril, που έχει ως αντικείμενο τα βιβλία σε ηχητική μορφή, είναι ο πλέον κατάλληλος για να μιλήσει για το πώς μια πρωτοποριακή επιχείρηση μπορεί να κάνει τα πρώτα της βήματα και να σταθεί σε καιρούς πανδημίας. Κύριε Τζαμπρή, πώς αποφασίσατε να ιδρύσετε την εταιρία “Auvril”; Πείτε μας λίγα λόγια για το αντικείμενο της. Με το τέλος του Λυκείου και την εισαγωγή μου στο Πανεπιστήμιο, είχα την έντονη τάση να ξεκινήσω κάτι δικό μου, με σκοπό να προσφέρω και εγώ κάτι στην κοινωνία με την σειρά μου. Έτσι, αποφάσισα πως πρέπει να ξεκινήσω να διαβάζω βιβλία, ώστε να μάθω τα απαραίτητα για την επιχειρηματικότητα. Αυτό μου φάνηκε πολύ δύσκολο, καθώς ποτέ δεν έβρισκα τον απαραίτητο χρόνο και συγκέντρωση για να διαβάσω. Αυτό με οδήγησε στο να ψάξω εναλλακτικούς τρόπους εκπαίδευσης. Ανακάλυψα τα audiobooks. Κατευθείαν με ενθουσίασε πόσο πιο εύκολα μπορούσα να αφομοιώσω το περιεχόμενο ενός βιβλίου. Είδα ένα κενό όμως, ότι κάτι παρόμοιο δεν υπήρχε στην ελληνική γλώσ-

Το μυστικό στην επιτυχή πραγματοποίηση των στόχων μας είναι η επιμονή. Αυτή έρχεται μόνο εάν αγαπάμε αυτό που κάνουμε.

σα, κάτι το οποίο πίστευα ότι θα βοηθούσε πολύ κόσμο. Ψάχνοντας και αναλύοντας αυτή την ιδέα, δηλαδή για μία audiobook πλατφόρμα στα ελληνικά, ανακάλυψα μια ακόμα κύρια έλλειψη, το γεγονός ότι καμία audiobook πλατφόρμα δεν είχε εξειδικευμένο χαρακτήρα στην εκπαίδευση. Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε η Auvril. Μια εκπαιδευτική audiobook πλατφόρμα. Η Auvril ξεκίνησε προσφέροντας σχολικά βιβλία σε ακουστική μορφή. Θέλαμε να δείξουμε το όραμα μας για μια εύκολα προσβάσιμη για όλους εκπαίδευση. Έτσι διαμορφώσαμε και τις εξαιρετικά χαμηλές τιμές που επικρατούν στο σχολικό τομέα. Έπειτα, αναρωτηθήκαμε, γιατί τα audiobooks να είναι προσβάσιμα μόνο σε μαθητές σχολικού επίπεδου και όχι σε όλους; Θεωρούμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μόλις δοκιμάσουν την εμπειρία του audiobook, δεν θα θέλουν να γυρίσουν πίσω σε ένα γραπτό, ή ηλεκτρονικό βιβλίο. Η μαγεία τους πιστεύουμε μπορεί να συναρπάσει εύκολα έναν βιβλιόφιλο. Με αυτή τη σκέψη, έχουμε φτάσει πλέον να φιλοξενούμε κάθε ηλικίας εκπαιδευτικούς τίτλους και τίτλους αυτοβελτίωσης στην πλατφόρμα μας, σε ακουστική μορφή. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε να στραφείτε περισσότερο στην εκπαίδευση; Εφόσον διαπίστωσα την χρησιμότητα των

audiobooks για εμένα, αλλά και έπειτα στατιστικά ότι χρησιμεύουν περισσότερο στην κατανόηση του περιεχομένου σε σχέση με ένα γραπτό βιβλίο, ανακάλυψα ότι καμιά audiobook πλατφόρμα δεν τα χρησιμοποιούσε με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Δηλαδή υπήρχε ένα τόσο χρήσιμο προϊόν, το οποίο βοηθάει στην κατανόηση του βιβλίου καλύτερα από καθετί άλλο, κι όμως αυτό δε χρησιμοποιήθηκε από κανέναν για τον κύριο σκοπό που διαβάζουμε ένα βιβλίο, ο οποίος είναι ο εκπαιδευτικός, δηλαδή να το κατανοήσουμε σαν περιεχόμενο. Επομένως, έτσι γεννήθηκαν οι δύο κύριοι πυλώνες της Auvril, το εκπαιδευτικό audiobook. Ως νέος επιχειρηματίας, ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά την υλοποίηση της ιδέας σας; Η πρώτη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε είναι στο κομμάτι του κοινού μας. Βρήκαμε και βρίσκουμε δυσκολία στο να παρουσιάσουμε το audiobook στην ελληνική αγορά, διότι δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο σε άλλες, κύριος αγγλόφωνες, χώρες. Επίσης, προσπαθούμε ακόμα να δείξουμε στους χρήστες μας ότι θέλουμε να δώσουμε τον δικό μας εκπαιδευτικό χαρακτήρα στο προϊόν μας και να μην είμαστε άλλη μία κοινότυπη audiobook πλατφόρμα. Μία ακόμη δυσκολία στο θέμα υιοθέτησης του προϊόντος μας από την ελληνικά αγορά, είναι το θέμα των συνεργασιών μας με τους εκδοτικούς οίκους. Πιστεύω είναι ένα θέμα που το αντιμετωπίζουν κι άλλες πλατφόρμες στο εξωτερικό, το γεγονός ότι προσπαθούμε να πείσουμε εταιρείες οι οποίες τόσα χρόνια στηρίζονται στο γραπτό βιβλίο, ότι στο μέλλον η καλύτερη λύση εξέλιξης και επιβίωσης του βιβλίου, θα είναι η μετατροπή του σε ηχητική μορφή. Η Auvril ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα σχεδόν ταυτόχρονα με την πανδημία. Εξαιτίας αυτής η χρήση των τεχνολογικών μέσων αυξήθηκε αισθητά. Πώς πιστεύετε ότι το γεγονός αυτό επηρέασε την Auvril; Η πανδημία δηλαδή στάθηκε εμπόδιο ή αποτέλεσε ούριο άνεμο; Το audiobook πιστεύουμε ότι θα χρησιμοποιηθεί από τους περισσότερους ανθρώπους κυρίως κάνοντας και κάποια άλλη ασχολία ταυτόχρονα ενώ ακούν το βιβλίο. Για παράδειγμα, μπορεί να πηγαίνεις στη δουλειά σου και να αποφασίσεις

πως θέλεις να αξιοποιήσεις εκείνα τα λεπτά που χάνεις κάθε μέρα πηγαίνοντας, ακούγοντας ένα audiobook κατά την διάρκεια, ή πηγαίνοντας για τρέξιμο αντίστοιχα. Συγκεκριμένα το 60% των χρηστών audiobooks, τα χρησιμοποιούν κάνοντας και κάτι άλλο παράλληλα. Επομένως, η πανδημία, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στο σπίτι, δεν ήταν κάτι που μας βοήθησε σημαντικά. Σίγουρα όμως, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα audiobooks μας και στο σπίτι, κάνοντας και μια διαφορετική δραστηριότητα παράλληλα, αλλά και σε στιγμές χαλάρωσης. Σε μικρή ηλικία καταφέρατε να ιδρύσετε τη δική σας εταιρία, με σκοπό να υλοποιήσετε προσωπικούς και επαγγελματικούς στόχους. Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν/μία νέο/νέα με όνειρα και όραμα, που ενδεχομένως διστάζει να κάνει το βήμα προς το επιχειρείν, δεδομένης της κατάστασης λόγω της πανδημίας; Ποτέ οι συνθήκες δεν θα είναι κατάλληλες για να ξεκινήσουμε να επιχειρούμε, είτε με πανδημία, είτε χωρίς. Όπως και επίσης, ποτέ δεν θα είμαστε έτοιμοι, παρά μόνο όσο καλύτερα προετοιμασμένοι μπορούμε. Όταν θέλουμε να φέρουμε ένα νέο προϊόν στην αγορά, μια αλλαγή με την σειρά μας στον κόσμο, δε θα έχουμε πάντοτε τις καλύτερες αντιδράσεις. Λίγοι θα καταλάβουν και θα πιστέψουν. Ελάχιστοι. Θα υπάρξει κριτική, αγανάκτηση, διαμάχες, αμφιβολίες και φόβοι. Δυστυχώς, εάν θέλεις να ακούς καλά λόγια, δεν θα πρέπει να γίνεις επιχειρηματίας. Το κύριο μέσω αντιμετώπισης αυτών, είναι να αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Το μυστικό στην επιτυχή πραγματοποίηση των στόχων μας είναι η επιμονή. Αυτή έρχεται μόνο εάν αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Είναι σημαντικό, διότι οι στιγμές των δυσκολιών και της προσπάθειας ξεπερνούν κατά πολύ αυτές της επιτυχίας και της επιβράβευσης. Για να συνοψίσω την γνώμη μου. Πιστεύω πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες, δικαιολογίες, ανησυχία και φόβος για να μην ξεκινήσουμε να χτίζουμε τα όνειρα μας. Για να ξεκινήσουμε όμως, θα πρέπει να πάρουμε την ευθύνη των πράξεων μας, του δρόμου τον οποίο θέλουμε να βαδίσουμε, των προϊόντων που θέλουμε να δημιουργήσουμε και του κόσμου τον οποίο θέλουμε να αλλάξουμε. ■

30 | SPEAKNEWS

AΔΕΛΦΟΙ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ & ΜΑΤΘΑΙΟΣ

ΤΣΑΧΟΥΡΙΔΗΣ Η Τέχνη και η Έρευνα πάνε όπως η ψυχή και το σώμα… Επιμέλεια: Δημήτρης Μπρούχος

Ο

ι αδελφοί Κωνσταντίνος και Ματθαίος Τσαχουρίδης, αποτελούν πράγματι ένα φαινόμενο στα σύγχρονα μουσικά μας δρώμενα, καθώς κατάφεραν μέσα σε μια εικοσαετία να κατακτήσουν την κορυφή της επιτυχίας, κερδίζοντας την αγάπη και την αποδοχή του κόσμου. Από το ξεκίνημά τους διακρίθηκαν για το ταλέντο τους και κυρίως για το ήθος τους, τις αρχές και τις αξίες που τους μεταλαμπάδευσαν οι γονείς τους, η ποντιακή τους καταγωγή και η Ορθοδοξία, στοιχεία που αποτέλεσαν τον βατήρα για να κυνηγήσουν το όνειρό τους, φτάνοντας σχεδόν σε κάθε γωνιά της γης. Μουσικοί αναλογίου, με επίζηλες σπουδές και διδακτορικούς τίτλους, ξεκίνησαν από την πατρική τους εστία στη Βέροια, έμφορτοι από αγάπη και πίστη Χριστού να συνοδεύουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους, τα οποία δικαίω-

σαν η επιμονή, η υπομονή και η σκληρή δουλειά. Χωρίς να παρεκκλίνουν στιγμή από τα τρία βασικά συστατικά στοιχεία της κάθε επιτυχίας, που είναι η συνέπεια, η συνέχεια και η ευγνωμοσύνη, πορεύονται μέχρι σήμερα με σεμνότητα αλλά και με επίγνωση των δυνατοτήτων τους, αξιοποιώντας τις εμπειρίες τους από τις συνεργασίες τους με επιφανείς και διάσημους Διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες, για τη συνέχεια. Ένα από τα στοιχεία που τους διαφοροποιεί στην Τέχνη της Μουσικής και της Ερμηνείας, είναι η ικανότητά τους ως σολίστες να μεταλλάσσουν τα ακούσματα και τους ήχους από τις μουσικές του κόσμου, προσφέροντάς τες μοναδικά ως «βίωμα» στον ακροατή. Με προσήνεια και προθυμία ανταποκρίθηκαν στο S.N. γι’ αυτή τη συνέντευξη, απαντώντας αυθόρμητα και από καρδιάς στις ερωτήσεις.

Οι σπουδές υπό την έννοια της πραγματικής απόκτησης τεχνογνωσίας είναι πολύτιμο εργαλείο, ίσως το πολυτιμότερο στο αντικείμενο μας.

Πως αντιμετωπίσατε τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας ως καλλιτέχνες; Νιώσαμε ελεύθεροι… ελεύθεροι στη δημιουργία, στο χρόνο πλαίσιο το οποίο έχει πάντα την τάση να μικραίνει αλλά και απαλλαγμένοι από deadlines και πιέσεις της καθημερινής αναγκαιότητας. Αυτό με τη σειρά του έφερε μια αναθεώρηση στον τρόπο αντιμετώπισης των συνθηκών, των απαιτήσεων και των πιέσεων που δέχεται ένας καλλιτέχνης ο οποίος έχει δημιουργήσει το δικό του κοινό και πρέπει καθημερινά να μάχεται. Οι σπουδές σας είναι εντυπωσιακές και διαψεύδουν μία πεποίθηση που επικρατεί στην Ελλάδα, ότι για τον καλλιτέχνη αρκεί το ταλέντο. Αξίζει ένας νέος και η οικογένειά του να επενδύσουν σε σπουδές καλλιτεχνικής κατεύθυνσης; Σαφώς και αξίζει! Οι σπουδές υπό την έννοια της πραγματικής απόκτησης τεχνογνωσίας είναι πολύτιμο εργαλείο, ίσως το πολυτιμότερο στο αντικείμενο μας. Κι αυτό, γιατί αφενός η τέχνη δεν υπόκειται σε κανόνες, ως είθισται να λέγεται, ωστόσο υπόκειται σε κινήματα, ρεύματα, παλμούς που πρέπει κανείς να μπορεί να αντιληφθεί μελετώντας παρόμοιες καταστάσεις του παρελθόντος ή άλλων κουλτουρών. Επομένως η τέχνη και έρευνα πάνε όπως η ψυχή και το σώμα… Ταξιδεύετε σε όλο τον κόσμο με τη μουσική σας, και εμφανίζεστε σε ακροατήρια με διαφορετικές κουλτούρες. Ποιες είναι οι αντιδράσεις που προκαλεί η λύρα και η παραδοσιακή μουσική στα διεθνή ακροατήρια; Έχουμε τονίσει και παλιότερα ότι το ξένο ακροατήριο δείχνει σεβασμό στο άγνωστο, δηλαδή σε ένα μουσικό όργανο και σε ένα φωνητικό ιδίωμα που ίσως δεν είχε ξαναδεί-ξανακούσει. Όταν αυτή η κατάσταση συνοδεύεται από έναν πολιτιστικό μουσικό διάλογο και όχι από μονόλογο, τότε δημιουργείς κανάλι επικοινωνίας με το ξένο κοινό και αυτό κάνουμε μέσα από τη μουσική μας. Οι αντιδράσεις υπερθετικές όπου ταξιδέψαμε.

| 31

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Μια σχέση έχει υγεία όταν υπάρχει αντίλογος και εν τέλει και οι δυο πλευρές καταλήγουν στο ωφελιμότερο!!! Αυτό συμβαίνει και με εμάς. Σκεφτήκατε ποτέ, ιδιαίτερα στα πρώτα σας βήματα «που πάμε τώρα με τη λύρα στο εξωτερικό»; Ευτυχώς όχι… με μια πρώτη ανασκόπηση σε συναισθήματα και σκέψεις εκείνης της περιόδου, η «μεταφορά» μας από τη Βέροια στο Λονδίνο έγινε με ομαλό τρόπο και με αυτοπεποίθηση παρόλο την πολιτιστική απομονωμένη Βεροιώτικη γωνιά εν συγκρίσει πάντα με το πολυπολιτισμικό Λονδίνο. Ίσως είναι το «ποντιακό» DNA που του αρέσει να αντιστέκεται! Ποιο συναντάτε το πιο δεκτικό κοινό για τη μουσική σας, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό; Παντού νομίζω πως υπάρχει κοινό όχι μόνο για τη μουσική μας και αυτό που εμείς προσωπικά παράγουμε ως ηχητικό αποτέλεσμα αλλά και για άλλα είδη μουσικής. Η αποδοχή ή η απόρριψη είναι φυσικό φαινόμενο στην τέχνη και είναι καθαρά θέμα άποψης, γνώσης και προτίμησης. Εμείς ίσως είμαστε από τους τυχερούς που η μουσική μας, μας έχει ταξιδέψει πολλές φορές ανά τον κόσμο σε διαφορετικά ακροατήρια κερδίζοντας πάντα πολύτιμες εμπειρίες και κριτικές. Επιλέξατε ένα δρόμο που λίγοι έλληνες μουσικοί των παραδοσιακών ειδών έχουν περπατήσει. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε σε αυτό το δρόμο; Η αγάπη για αυτό που κάνουμε, αποκλειστικά και αμετάκλητα. Η αγάπη και το πάθος σε κάνει να αντέχεις, να αρχίζεις και να τερματίζεις. Πόσο εύκολο είναι να γεφυρωθεί η απόσταση ανάμεσα στην ελληνική παραδοσιακή μουσική και την ευρωπαϊκή κλασσική; Η απάντηση αντιφάσκει… και εύκολο και δύσκολο. Εύκολο γιατί η fusion μουσική στις μέρες μας έχει

δημιουργήσει καινούριες ακουστικές ανάγκες που φέρνει τα δύο είδη πιο κοντά και δύσκολο γιατί αν αυτή η ένωση δε γίνει με τεχνογνωσία τότε κινδυνεύεις να χαθείς στη μόδα του κιτς και βέβαια στην απόρριψη. Ποια θεωρείτε την πιο σημαντική στιγμή της μέχρι τώρα πορείας σας; Και ποια την πιο δύσκολη; Προφανώς και δεν είναι μία.. η συνεργασία μας με δημιουργούς πρωτόλειου υλικού όπως οι μουσικοσυνθέτες Μίμης Πλέσσας και Μίκης Θεοδωράκης καθώς και με ανθρώπους της τέχνης του λόγου όπως ο Δημήτρης Ι. Μπρούχος αποτελούν σίγουρα σημαντικά πλατύσκαλα στην ανηφόρα μας. Όσον αφορά στις δυσκολίες ευτυχώς δεν τις νιώθουμε… Δύο αδέρφια που συνεργάζονται λογικά έχουν το προνόμιο να καταλαβαίνουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, ή υπάρχουν στιγμές που η σχέση αυτή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην εργασία σας; Μια σχέση έχει υγεία όταν υπάρχει αντίλογος και εν τέλει και οι δυο πλευρές καταλήγουν στο ωφελιμότερο!!! Αυτό συμβαίνει και με εμάς. Προφανώς και δεν συμφωνούμε σε όλα αλλά και δε διαφωνούμε σε όλα. Όλες οι στιγμές είναι δημιουργικές και ωφέλιμες γιατί αυτές «τυλίγονται» από αδελφική αγάπη. Μιλήστε μας για τα σχέδιά σας για το μέλλον. Ποια είναι τα επόμενα βήματά σας; Έχουμε πολλές σκέψεις και όνειρα που άλλοτε αλλάζουν μορφή μέσα στο χρόνο και άλλοτε μένουν αναλλοίωτα. Το σίγουρο είναι ότι πέραν της καθημερινής δημιουργίας, δε σταματάμε να ψάχνουμε την στιγμή της μουσικής έκστασης, της πρωτότυπης παρουσίασης και της διόδου στις καρδιές των ανθρώπων.

Οι αδελφοί Κωνσταντίνος και Ματθαίος Τσαχουρίδης, ως «Ψυχή και Σώμα» ξεκίνησαν, διέπρεψαν και συνεχίζουν με τον ίδιο ζήλο, την ίδια αφοσίωση και την ίδια ταπεινότητα να υπηρετούν την αποστολή τους, δικαιώνοντας όσους τους εμπιστεύτηκαν και κυρίως ανταποδίδοντας την αγάπη του κόσμου με τη χαρακτηριστική φράση με την οποία «άνοιξαν» τον κύκλο των φετινών καλοκαιρινών εμφανίσεών τους: «Η ψυχή μας… ΕΣΕΙΣ»! ■

32 | SPEAKNEWS

62 ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΆΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

Ελίζ Ζαλαντό

Είναι μεγάλη πρόκληση το να φέρουμε τον κόσμο ξανά στις κλειστές αίθουσες

Η

Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για την 62η διοργάνωση που θα πραγματοποιηθεί από τις 4 έως τις 14 Νοεμβρίου, για την επιστροφή στις σκοτεινές αίθουσες μετά από την περσινή online διοργάνωση, και για τις εκπλήξεις που περιμένουν στο φετινό πρόγραμμα το σινεφίλ κοινό της Θεσσαλονίκης. Μετά την περσινή διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, φέτος επιστρέφουμε στις σκοτεινές αίθουσες. Είστε αισιόδοξοι για την προσέλευση του κοινού; Από τις 30 Σεπτεμβρίου που άνοιξαν οι αίθουσες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου

Θεσσαλονίκης, το κοινό απέδειξε ότι μας εμπιστεύεται. Είναι μεγάλη πρόκληση το να φέρουμε τον κόσμο ξανά στις κλειστές αίθουσες αλλά την αναλαμβάνουμε με χαρά, ακολουθώντας με αυστηρότητα όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα, για να μπορέσουμε να ξαναβρεθούμε με ασφάλεια όλοι μαζί από κοντά. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συναντούμε και πάλι το κοινό της Θεσσαλονίκης και πιστεύουμε πως τα αισθήματα είναι αμοιβαία. Όσον αφορά το επερχόμενο Φεστιβάλ, θα διεξαχθεί σε υβριδική μορφή: οι ταινίες θα προβληθούν στις αίθουσες, αλλά την ίδια στιγμή οι περισσότερες από αυτές θα είναι διαθέσιμες και online για το κοινό στην Ελλάδα, που έχει στηρίξει μαζικά και με πολύ θετική διάθεση τις online διοργανώσεις του Φεστιβάλ τα δύο τελευταία χρόνια. Αυτή

η υβριδική μορφή κάνει το Φεστιβάλ πιο συμπεριληπτικό, αλλά και προσβάσιμο σε ένα μεγαλύτερο κοινό. Μιλήστε μας για τα μέτρα που θα εφαρμοστούν στις προβολές και τις παράλληλες εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης η ασφάλεια των θεατών και του προσωπικού είναι προτεραιότητά μας. Εφαρμόζουμε όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα που υποδεικνύουν οι αρμόδιοι φορείς για μια ασφαλή κινηματογραφική εμπειρία. Οι αίθουσες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης λειτουργούν ήδη ως αμιγείς χώροι και η είσοδος στις κινηματογραφικές αίθουσες γίνεται κατόπιν επίδειξης πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης. Κατά τη διάρκεια του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όλοι οι χώροι του Φεστιβάλ θα λειτουργούν επίσης ως αμιγείς χώροι. Τι μπορείτε να μας αποκαλύψετε για το πρόγραμμα του Φεστιβάλ; Τι να περιμένουν οι σινεφίλ της πόλης; Προσπαθούμε να φέρνουμε πάντα ότι πιο ανατρεπτικό και πρωτοποριακό ανανεώνει αυτή τη στιγμή το παγκόσμιο σινεμά. Ανοίγουμε με την εκπληκτική ταινία Το γεγονός (L’Événement) της γαλλίδας σκηνοθέτιδας Οντρέ Ντιγουάν, που προκάλεσε αίσθηση στη Βενετία και κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα. Μια κοινωνικά αιχμηρή ταινία, που μέσα από μια συγκινητική ιστορία πόνου, δύναμης και ελπίδας, μιλά για το αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να ορίζει τη δική του μοίρα σε οτιδήποτε αφορά και σχετίζεται με το σώμα και -κατ’ επέκταση- την ψυχή του. Επιπλέον φέτος μια αριστουργηματική αλλά παραγνωρισμένη ταινία, Ο κανόνας του παιχνιδιού (La Règle du Jeu, 1939)

ΦΩΤΌ: ΆΡΗ ΡΆΜΜΟΣ

Γενική Διευθύντρια Φεστιβάλ

του Ζαν Ρενουάρ, μάς εμπνέει να ξανασκεφτούμε τα κολοσσιαία θέματα που θέτει: πολιτικά, κοινωνικά, αισθητικά, κινηματογραφικά. Μάλιστα, η ταινία θα λειτουργήσει ως πυξίδα και πρώτη ύλη για την κεντρική, πρωτότυπη έκθεση της 62ης διοργάνωσης, η οποία τα τελευταία τέσσερα χρόνια βασιζόταν στις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Και φυσικά θα έχουμε πολλές άλλες εκπλήξεις που σιγά σιγά τις στήνουμε και γρήγορα θα τις ανακοινώσουμε. Τα φεστιβάλ παλιότερα έφερναν το κοινό σε επαφή με ταινίες που δεν «χωρούσαν» στο εμπορικό κύκλωμα. Σήμερα πια που τα πάντα είναι διαθέσιμα στις online πλατφόρμες, ποιος είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν τα φεστιβάλ; Το στοιχείο της ανακάλυψης δεν το βρίσκεις εύκολα στο εμπορικό κύκλωμα αλλά ούτε θα το εντοπίσεις στις online πλατφόρμες. Πρόκειται για τους νέους σκηνοθέτες που αυτή τη στιγμή αρθρώνουν την πιο δυναμική γλώσσα του σινεμά και που κάνουν παγκοσμίως την πρεμιέρα τους στα Φεστιβάλ, καθώς ένας βασικός ρόλος των φεστιβάλ είναι να ανακαλύπτουν αυτές τις φωνές. Επιπλέον, οι πιο ενεργοί πελάτες για τις online πλατφόρμες είναι -τουλάχιστον για πολλές από αυτές- οι αληθινοί λάτρεις του σινεμά. Με άλλα λόγια, οι πλατφόρμες και τα φεστιβάλ δεν απευθύνονται κατ' αποκλειστικότητα σε ένα συγκεκριμένο κοινό. Αντιθέτως, λειτουργούν αλληλοσυμπληρωματικά, προσφέροντας εναλλακτικές εμπειρίες στο σινεφίλ κοινό. Επιπλέον η φεστιβαλική εμπειρία είναι κάτι το αναντικατάστατο, είναι η θέαση μιας ταινίας, η επαφή σου με τον σκηνοθέτη απευθείας μέσα στην αίθουσα, η συμμετοχή σου σε ένα workshop, μια ανοιχτή συζήτηση, μια εμπειρία συλλογική, μια κοινωνική συνεύρεση. ■

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

Άκης Κερσανίδης

Η πολιτική για τον πολιτισμό στη χώρα μας είναι ένας άλυτος γρίφος

Ο

σκηνοθέτης Άκης Κερσανίδης μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για την χρυσή περίοδο του ντοκιμαντέρ ως κινηματογραφικό είδος, που φαίνεται να διανύουμε τα τελευταία χρόνια, και για τους τρόπους με τους οποίους το ντοκιμαντέρ αποτελεί σήμερα ένα όπλο στα χέρια των ανθρώπων προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στον κόσμο και να εκφράσουν τους προβληματισμούς του. Ακόμη σχολιάζει την έλλειψη οράματος που επικρατεί στην Ελλάδα για τον πολιτισμό. Κύριε Κερσανίδη, ποιοι είναι οι λόγοι που σας οδήγησαν στο ντοκιμαντέρ, ως επιλογή ζωής και δημιουργίας; Το ντοκιμαντέρ είναι ένα κινηματογραφικό είδος, ένας τρόπος να κάνει κανείς σινεμά, που διατρέχει παράλληλα την ιστορία του κινηματογράφου από τη μέρα της γέννησης του. Μάλιστα οι πρώτες απόπειρες από τους αδελφούς Λυμιέρ μπορούν να χαρακτηριστούν ντοκιμαντέρ. Για μένα το ντοκιμαντέρ αποτελεί μια φόρμα ανοιχτή παρ' όλες τις προσπάθειες που υπήρξαν κατά καιρούς να μπει σε συγκεκριμένα πλαίσια ή καλούπια. Είναι η ίδια του η φύση τέτοια (στις πολλαπλές του εκδοχές) που αποτρέπει κάθε προσαρμογή σε συγκεκριμένα και προκαθορισμένα σχήματα. Ακριβώς γιατί ο τρόπος διαπραγμάτευσης του “πραγματικού” από την κάμερα είναι ανοιχτός. Αυτό είναι για την τέχνη πάντα μια ανοιχτή πρόκληση και πρόσκληση. Αυτό με γοήτευε και με γοητεύει ακόμη. Οι ταινίες σας καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, θεματικά. Από ένα ιστορικό γεγονός, σε ένα έργο για τη μουσική, στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008, σε έναν εικαστικό καλλιτέχνη! Ποιο είναι το νήμα που τα συνδέει όλα αυτά; Μέσα σ' αυτά τα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης που προσφέρει η τέχνη του ντοκιμαντέρ (για τα οποία κάνω λόγο παραπάνω) είναι και αυτή της ελεύθερης επιλογής θεμάτων από τον κόσμο που μας περιβάλει. Φυσικά ο κάθε ένας από μας έχει ένα κάποιο εύρος ενδιαφερόντων και κινείται μέσα σε αυτά, πράγμα που δε σημαίνει ότι τα ενδιαφέροντα αυτά είναι στατικά. Με την έννοια ότι μεταβάλλονται και με το πέρασμα του χρόνου. Εμένα με ενδιαφέρει θεματικά το σήμερα ως γεγονός αλλά με ενδιαφέρει και το ιστορικό πλαίσιο που μας έχει διαμορφώσει ως άτομα αλλά και ως κοινωνία. Επί πλέον πάντα με ενδιέφερε η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία μιας και μεγάλωσα σε μια εποχή και σε μια πόλη όπου η μουσική τα εικαστικά η λογοτεχνία το σινεμά η φωτογραφία και γενικότερα η σύγχρονη τέχνη ήταν στην ημερήσια διάταξη. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες το ντοκιμαντέρ βιώνει μία άνθηση παγκοσμίως, συναντάει ένα ευρύ κοινό, που είχε στερηθεί όλο τον προηγούμενο αιώνα. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; Νομίζω ότι ήταν καιρός να γίνει αυτό μιας

και η κυριαρχία του οργανωμένου θεάματος μέσα από την τηλεόραση και τις υπερπαραγωγές χολλυγουντιανού τύπου είχαν “χτυπήσει κόκκινο” και είχαν εξοβελίσει κάθε έννοια της πραγματικής ζωής των εικόνων των θεμάτων και προβλημάτων της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας που βίωναν και βιώνουν καθημερινά οι άνθρωποι. Το ντοκιμαντέρ εκτός από πεδίο ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης είναι επίσης και ένα όπλο στα χέρια των απλών ανθρώπων προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στον κόσμο να εκφράσουν τα θέλω τους τις αγωνίες και τους προβληματισμούς τους. Αυτό το καταλαβαίνουν οι άνθρωποι και για αυτό έχουμε κατά τη γνώμη μου αυτή τη στροφή προς το πραγματικό που καλλιτεχνικά εκφράζεται από τις ταινίες ντοκιμαντέρ. Υπάρχει στα μελλοντικά σας σχέδια κάποια ταινία μυθοπλασίας, ή η τεκμηρίωση σας καλύπτει απόλυτα δημιουργικά; Η μυθοπλασία υπήρχε και υπάρχει πάντα μέσα στις επιδιώξεις μου και όντως υπάρχουν κάποια σχέδια στο συρτάρι που όμως πρέπει για να καταστούν πραγματοποιήσιμα να περάσουν από τις συμπληγάδες της ελληνικού τύπου παραγωγής ταινιών μυθοπλασίας κάτι που είναι χρονοβόρο και απαιτεί οικονομικές και ψυχολογικές θυσίες που δεν είμαι σίγουρος ότι αξίζει πάντοτε τον κόπο να τις υποστεί κανείς. Οι ταινίες τεκμηρίωσης, με την αμεσότητα και της παραγωγής τους (και σαν μοντέλο παραγωγής δηλαδή) είναι αυτή τη στιγμή πιο εφικτές και δεν υπολείπονται σε τίποτα από τις ταινίες μυθοπλασίας. Το βιογραφικό σας είναι πλούσιο. Σκηνοθεσία, διεύθυνση φωτογραφίας, διδασκαλία κλπ. Μιλήστε μας για τις παράλληλες ασχολίες σας. Είναι μάλλον στοιχείο του χαρακτήρα μου αλλά σίγουρα είναι και η αναγκαιότητα της ζωής που με έχουν κάνει να κινούμαι

παράλληλα σε πολλά πεδία (παρεμφερή πάντα). Η διδασκαλία είναι κάτι που με ενδιέφερε πάντα πολύ. Έχω αφιερώσει πολύ χρόνο και ενέργεια σ' αυτήν γιατί κάποια στιγμή πριν από πολλά χρόνια διαπίστωσα ότι οφείλω τον ορίζοντα που μου άνοιξαν οι δάσκαλοι μου και οι εμπειρίες από τη δραστηριότητα μου να τα μεταφέρω και σε άλλους, νεότερους αλλά και συνομήλικους. Η ιστορικότητα της γνώσης και της εμπειρίας και η διαλεκτική μέσα στον χρόνο είναι και αυτή μια αλυσίδα που δεν πρέπει να σπάει. Όποτε αυτό γίνεται υπάρχει μεγάλο πισωγύρισμα και στον πολιτισμό και στην κοινωνία. Πως σχολιάσετε την πολιτική της κυβέρνησης για τον πολιτισμό; Η πολιτική για τον πολιτισμό στη χώρα μας είναι ένας άλυτος γρίφος. Πιστεύω ότι υπάρχει διαχρονικά η έλλειψη ενός συνο-

| 33

λικού οράματος για τον πολιτισμό και μιας συνολικής θεώρησης και φιλοσοφίας του τι είναι ό Ελληνικός πολιτισμός και τι θέλουμε να κάνουμε με αυτόν και για αυτόν. Αν δεν απαντηθεί με σαφήνεια και οραματικά αυτό το ερώτημα η εξίσωση (ο γρίφος) θα παραμένει άλυτη. Σήμερα η θολή αυτή διαχείριση τόσο της πλούσιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς όσο και αυτή που αφορά το σύγχρονο πολιτισμό έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Στη Θεσσαλονίκη έχουμε την τραυματική εμπειρία των ευρημάτων της οδού Βενιζέλου που σύντομα θα τεμαχιστούν και θα αποσπαστούν τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών θέλει να παραμείνουν στη θέση τους και να αποτελέσουν ένα ακόμη κόσμημα για την πόλη. Στο πεδίο του σύγχρονου πολιτισμού και της τέχνης τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Τη στιγμή που η πανδημία έχει σχεδόν αποδεκατίσει τους καλλιτέχνες και τους χώρους τέχνης σε όλη την επικράτεια το ελληνικό δημόσιο έχει προβεί σε ελάχιστες, σχεδόν μηδενικές παρεμβάσεις ανάταξης της σύγχρονης δημιουργίας και της επιβίωσης των ανθρώπων που την υπηρετούν. Αποσπασματικά μέτρα έχουν βέβαια παρθεί αλλά συνολικό σχέδιο όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης δεν υπάρχει. Φίλοι και συνάδελφοι καλλιτέχνες από όλους σχεδόν τους καλλιτεχνικούς χώρους αισθάνονται απελπιστικά εξουθενωμένοι και μόνοι. Είναι απολύτως θλιβερό αλλά είναι έτσι. Μοιράζεστε τη ζωή αλλά και την εργασία με τη σύντροφό σας Χρύσα Τζελέπη. Πόσο εύκολο είναι για ένα ζευγάρι να συνδέεται και επαγγελματικά; Αυτό νομίζω αποτελεί ένα μεγάλο αβαντάζ και για τους δυο μας ή εν πάση περιπτώσει το έχουμε μετατρέψει εμείς σε τέτοιο, αλλά και για το σύνολο της δουλειάς μας. Δεν είναι πάντα εύκολο αλλά σε μας λειτουργεί πολύ θετικά, δεδομένου ότι έχουμε και κοινές αισθητικές αναφορές που σε κάποιο βαθμό προϋπήρχαν αλλά και αποκτήθηκαν μέσα στο πέρασμα του χρόνου που ζούμε μαζί. Η καθημερινότητα είναι πάντα δύσκολη για όλες και όλους μας θαρρώ. Αλλά αντιμετωπίζεται πολύ πιο εύκολα από δύο άτομα παρά από μονάδες. Το ίδιο ισχύει και για τα καλλιτεχνικά σχέδια και για τις ταινίες. Η διαλεκτική που δημιουργείται στη διάρκεια της παραγωγής μεταξύ μας είναι μέρος των έργων μας. ■

34 | SPEAKNEWS

Αλέξανδρος Θάνος Η Θεσσαλονίκη μπαίνει πολύ δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη των κινηματογραφικών παραγωγών

Ο

Αλέξανδρος Θάνος, Τομεάρχης Τουρισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Αλέξανδρο Ευσταθίου για το ρόλο του Film Office, και για τις προοπτικές που καλλιεργούνται στη Θεσσαλονίκη για την φιλοξενία μεγάλων κινηματογραφικών παραγωγών, το πώς επωφελείται ο τουρισμός, οι επαγγελματίες και η αγορά της πόλης από τις μεγάλες ταινίες που γυρίζονται εδώ. Αρχικά πείτε μας τι είναι το Film Office και ποιος είναι ο σκοπός της ίδρυσης και της λειτουργίας του; Tο Film Office είναι ουσιαστικά ένα γραφείο που διεκπεραιώνει τα αιτήματα των παραγωγών κινηματογραφικών ταινιών και οπτικοακουστικών έργων γενικότερα, οι οποίοι ενδιαφέρονται να έρθουν να επενδύσουν στην Περιφέρεια μας. Είναι ένα γραφείο που διασυνδέει αυτούς τους παραγωγούς με την αγορά και το οποίο μέσα στο πλαίσιο της εξωστρέφειας της Περιφέρειας, προβάλει στο εξωτερικό –αλλά και στο εσωτερικό– την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ως έναν ανοιχτό τόπο, ως ένα «στούντιο», ώστε να πραγματοποιηθούν εδώ οι κινηματογραφικές παραγωγές. Με άλλα λόγια, στο πλαίσιο του προγράμματος που έχουμε σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΟΜΕ), ταξιδεύουμε στο εξωτερικό και προσκαλούμε εδώ, στην Περιφέρεια μας, παραγωγούς, ώστε να έρθουν να δουν τα μέρη (location scouting) και εφόσον εκδηλώσουν ενδιαφέρον, τους δικτυώνουμε με την αγορά, λειτουργώντας ως επιταχυντές των διαδικασιών που απαιτούνται όσον αφορά το κομμάτι των αδειοδοτήσεων. Με πιο απλά λόγια, λειτουργούμε ως ένας πόλος έλξης στην περιοχή μας για τέτοιου είδους παραγωγές.

Με ποιον τρόπο ενισχύεται η εγχώρια κινηματογραφική και τηλεοπτική παραγωγή από την ύπαρξη των κατά τόπους Film Offices; Με άλλα λόγια, σε τι μπορούν να ελπίζουν πλέον οι νέοι κινηματογραφιστές που ζουν στη Θεσσαλονίκη και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας; Εμείς ήδη προσπαθούμε, αρχικά δίνοντας κίνητρα στους ντόπιους παραγωγούς, να έρθουμε σε επαφή με τους νέους κινηματογραφιστές. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, αφενός δημιουργήσαμε το Μητρώο των Επαγγελματιών Κινηματογράφου της Περιφέρειας μας, με σκοπό να μπορεί ο καθένας να εγγραφεί και προωθήσει περαιτέρω τη δουλειά του στους συγκεκριμένους παραγωγούς που αναφέρονται παραπάνω και αφετέρου, έχουμε ξεκινήσει μια συνεργασία με τα τοπικά Πανεπιστήμια για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τις διαδικασίες της μαθητείας και της εξειδίκευσης σε αυτό το κομμάτι. Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι στη Θεσσαλονίκη διαθέτουμε το Τμήμα Κινηματογράφου, στην σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, ενώ επιπλέον είμαστε φυσικά και σε στενή επαφή με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο παραδοσιακά αποτελεί έναν πόλο έλξης και εξωστρέφειας των κινηματογραφιστών τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Όλα όσα σας ανέφερα, ενισχύονται και από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ΕΣΠΑ –ο ίδιος ο Περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας έχει ιδιαίτερη σπουδή σε αυτό το κομμάτι– οπότε θα έλεγα πως βρισκόμαστε σε ένα «καλό φεγγάρι» προοπτικών εξέλιξης και ανάπτυξης, γιατί ενώ η Θεσσαλονίκη έχει το ανθρώπινο δυναμικό - το είχε και συνεχίζει να το έχει -, έχει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το οποίο μάλιστα είναι το μεγαλύτερο που γίνεται στη χώρα, δεν είχαμε καταφέρει να προσελκύουμε στην περιοχή κινηματογραφικές παραγωγές. Πλέον αναστρέφεται αυτός ο παράγοντας με την ίδρυση και λειτουργία του Film Office και φαίνεται ότι αρχίζει και η Θεσσαλονίκη να μπαίνει πολύ δυναμικά στον παγκόσμιο χάρτη των κινηματογραφικών παραγωγών. Και για να επιστρέψω εκεί απ’ όπου ξεκίνησα, είμαι βέβαιος πως οι παραγωγοί αυτών των ταινιών, σίγουρα θα θελήσουν να συνεργαστούν και με τους ντόπιους παραγωγούς. Συνεπώς θεωρείτε πως είναι σε θέση η Θεσσαλονίκη και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να αποτελέσουν τόπους προσέλκυσης διεθνών παραγωγών; Και τι οφέλη συνεπάγεται μια τέτοια προοπτική για την περιοχή; Ξέρετε, υπάρχουν διττά οφέλη από τέτοιου είδους παραγωγές και θα σας εξηγήσω ευθύς αμέσως τι εννοώ. Καταρχάς, όταν γίνεται μια τόσο μεγάλη παραγωγή σε μια περιοχή, όπως για παράδειγμα η ταινία The Εnforcer, τα γυρίσματα της οποίας έλαβαν χώρα στην περιοχή μας το περασμένο καλοκαίρι, υπάρχουν πάρα πολλά επαγγέλματα που άμεσα ή έμμεσα επωφελούνται.

Ενδεικτικά σας αναφέρω τις μεταφορές, το κομμάτι της διαμονής, της εστίασης, του υλικοτεχνικού εξοπλισμού, τις ενοικιάσεις χώρων καθώς και την αξιοποίηση επαγγελματιών του χώρου, τους τεχνικούς, τους ηλεκτρολόγους και πάρα πολλούς άλλους. Περίπου 150 επαγγέλματα επωφελούνται άμεσα! Κατά δεύτερον, δημιουργείται μια εξωστρέφεια στην περιοχή και αντιλαμβάνεστε ότι και στο κομμάτι του τουρισμού το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ δυνατό όπλο στη φαρέτρα μας. Θα έρχονται εδώ μεγάλοι δημιουργοί, θα διαφημίζουν τον τόπο που μένουνε, θα αποτελεί δηλαδή και ο ίδιο το γεγονός μια, θα λέγαμε, τουριστική «ατραξιόν». Και εν συνεχεία φυσικά, το τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή η ταινία, είναι σε θέση να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στην τουριστική προβολή της περιοχής. Το έχουμε δει άλλωστε αυτό να συμβαίνει σε πολλά μέρη του κόσμου, μην ξεχνάμε το Game of Thrones στην Κροατία, το Lord of the Rings στην Νέα Ζηλανδία καθώς και το Mama Mia στην Σκόπελο και το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι στην Κεφαλονιά. Με άλλα λόγια αναγνωρίζουμε και παρουσιάζουμε μια ευκαιρία αξιοποίησης που αφορά τον τουριστικό προορισμό με την ονομασία «Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας». Ποιες είναι οι δράσεις και τα πλάνα που προγραμματίζετε για το 2022, όσον αφορά το Film Office; Ήδη, όπως σας ανέφερα και προηγουμένως, δημιουργήσαμε το industry guide, το Μητρώο των Επαγγελματιών του Κινηματογράφου, ενώ ταυτόχρονα αυτή την περίοδο δημιουργούμε μια οπτικοακουστική αποθήκη, κάνουμε ένα «ρεπεράζ» –για να χρησιμοποιήσω και κινηματογραφικούς όρους– συλλέγοντας φωτογραφίες από μέρη ολόκληρης της Κεντρικής Μακεδονίας, ώστε να τα διαθέτουμε σε χρήση των ξένων παραγωγών. Σε συνεργασία τόσο με το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων όσο και με τα Πανεπιστήμια σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα ανταγωνιστικό πρόγραμμα, ώστε να αξιοποιούνται οι φοιτητές που αποφοιτούν από τις σχολές, οι οποίοι είτε άμεσα είτε έμμεσα έχουν σχέση με τον κινηματογράφο. Όπως σας είπα δεν είναι μόνο το Τμήμα Κινηματογράφου, αλλά ένα πλήθος σύγχρονων επαγγελμάτων όπως οι νέες τεχνολογίες, το κομμάτι της ψηφιοποίησης και των ψηφιακών παραγωγών. Επίσης, θεού θέλοντος και κορονοϊού επιτρέποντος, σχεδιάζουμε να ταξιδέψουμε άμεσα στο εξωτερικό και προβάλλουμε ακόμα περισσότερο την περιοχή μας σε συγκεκριμένες εκθέσεις και απόλυτα στοχευμένα, όπως κάναμε και στο παρελθόν. Τώρα μάλιστα, έχοντας ένα πολύ σημαντικό όπλο στην φαρέτρα μας, μια παραγωγή που υλοποιήθηκε με επιτυχία το περασμένο καλοκαίρι, την παραγωγή του The Εnforcer με τον Αντόνιο Μπαντέρας, η οποία πέρα από την πρώτη μεγάλη παραγωγή στον τόπο, αποτελεί και

ένα case study για μας, τα αποτελέσματα του οποίου μπορούμε να αξιοποιήσουμε και να προβάλλουμε. Πόσο αναγκαία κρίνετε εσείς την προώθηση και ενίσχυση του κινηματογράφου και της τέχνης εν γένει, με στόχο τη συνολικότερη βελτίωση του βιοτικού και πολιτισμικού επιπέδου του πληθυσμού; Ο κινηματογράφος, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού, είναι η 7η τέχνη. Όπως σας είπα και προηγουμένως, η Θεσσαλονίκη πάντα, παραδοσιακά ήταν film friendly, αγαπά τον κινηματογράφο, τον πιστεύει, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι εδώ που ασχολούνται με αυτόν, αλλά υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Θεσσαλονίκη για να βρουν επαγγελματική προοπτική σε άλλα μέρη. Αυτό θέλουμε να αναστρέψουμε και γι’ αυτό το λόγο είμαστε σε συνεργασία και με το Υπουργείο Πολιτισμού πάνω σε αυτό το θέμα με διττό σκοπό, αφενός το σκέλος που αφορά τον πολιτισμό και αφετέρου το σκέλος που αφορά το οικονομοτεχνικό πεδίο. Ο πυλώνας του πολιτισμού, αποτελεί έναν πυλώνα που πέρα από εξωστρέφεια, δημιουργεί και προστιθέμενη αξία στην οικονομία της περιοχής. Η Κεντρική Μακεδονία έχει μεγάλο πολιτισμικό απόθεμα, το οποίο μέσα από τον κινηματογράφο αναδεικνύεται ακόμα πιο δυναμικά. Μέσα από αυτή την τέχνη, αξιοποιούνται παράλληλα και άλλες δυνατότητες που έχει η περιοχή να προβάλλει πολιτισμικά και αυτό, σας ξαναλέω, ότι παρέχει προστιθέμενη αξία και στο ήδη υπάρχον πολιτισμικό υπόβαθρο. Σκεφτείτε για παράδειγμα μια ταινία που αφορά τον Μ. Αλέξανδρο ή τον Αριστοτέλη, η περιοχή μας όσον αφορά το μνημειακό δυναμικό, έχει την δυνατότητα - μέσα από τον κόσμο του κινηματογράφου - να ταξιδέψει παντού και να προσελκύσει καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο να έρθουν σε επαφή με αυτό το καλλιτεχνικό απόθεμα. Εν κατακλείδι, θα πω ότι είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία τόσο για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας όσο και σε εθνικό επίπεδο, να ενισχυθεί ο κινηματογράφος και η δημιουργία εν γένει και εν τέλει να προβληθεί προς τα έξω. Γι’ αυτό τον λόγο είμαστε σε επαφή και δικτύωση και με άλλες Περιφέρειες αλλά και με το ΕΚΟΜΕ, ώστε να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο 13 Περιφερειακών Film Offices. Άλλωστε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είμαστε πρωτοπόροι και χαιρόμαστε γι’ αυτό, λειτουργούμε ως case study και για άλλες Περιφέρειες και νομίζω ότι είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία, ένα «τρένο ευκαιριών» για την περιοχή, το οποίο θα πρέπει τώρα να «αρπάξουμε», γιατί νομίζω αυτή η ευκαιρία δεν θα μας ξαναπαρουσιαστεί. ■ * Ο Αλέξανδρος Θάνος είναι Τομεάρχης Τουρισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 35

Γιάννης Σταμενίτης

Προσπαθώ να απαντήσω με εικόνες, δρώμενα και ήχους τις διάφορες ανθρώπινες ανησυχίες

O

εικαστικός καλλιτέχνης Γιάννης Σταμενίτης, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για τη συμμετοχή του σε διεθνή projects όπως είναι το “Get out of your skull art” στο οποίο είναι ο μοναδικός Έλληνας εικαστικός ανάμεσα σε 64 από 20 διαφορετικές χώρες, και η 1η Διεθνής Συνάντηση του ελληνικού FLUXUS όπου συμμετέχει ως συνδιοργανωτής, καθώς και για τις επιρροές και τις ανησυχίες που διατρέχουν τα έργα του, και για την επιλογή του να ζει και να δημιουργεί μακριά από το αστικό κέντρο, στη Λητή της Θεσσαλονίκης. Κύριε Σταμενίτη, μιλήστε μας για την 1η Διεθνής Συνάντηση του ελληνικού FLUXUS, την οποία συνδιοργανώνετε, και θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη. Η Συνάντηση αυτή είναι μια συνδιοργάνωση του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, του 3ου Εργαστηρίου του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (Διευθυντής: Γιώργος Τσακίρης), μαζί με το Fluxus Zone Atelier Γιάννης Σταμενίτης. Αποτελείται από διάφορες δράσεις όπως, η Διεθνής Έκθεση Ταχυδρομικής Τέχνης με θέμα: «FLUXUS», στο πλαίσιο της 1ης Διεθνούς Συνάντησης του ελληνικού FLUXUS. Το Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2021 θα γίνει περφόρμανς έξω από το MOMusΠειραματικό Κέντρο Τεχνών στο Λιμάνι, στο πλαίσιο των εορτασμών του Κέντρου

A coin for Menippus

"let the herring cry for us" λεπτομέρεια.

για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιόζεφ Μπόις, με ανάρτηση των 400 περίπου έργων της mailart FLUXUS σε σχοινιά με μανταλάκια, με την συμμετοχή του κοινού. Στην συνέχεια θα γίνει η 'περιφορά' τους στην παραλία για να συναντήσουν τους θεατές τους και να αλληλεπιδράσουν με τους περιπατητές της παραλίας. Η δράση αυτή γίνεται στο πλαίσιο της της «1ης Διεθνούς Συνάντησης του ελληνικού FLUXUS 2020-21», που διοργανώνει το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και το 3ο Εργαστήριο του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (Διευθυντής: Γιώργος Τσακίρης), μαζί με το Fluxus Zone Atelier του Γιάννη Σταμενίτη και έρχεται ως συνέχεια της σειράς περφόρμανς που έγιναν στο 'Λιβάδι του Εφήμερου' τον περασμένο Αύγουστο, όπου έγινε φύτευση κρεμμυδιών και σκόρδων μαζί με απόκρυψη φακέλων της mailart FLUXUS και συνδέεται συμβολικά με τη φύτευση 7000 βελανιδιών από τον Μπόις στο Κάσσελ. Συμβολικά η δράση αυτή έχει συνδεθεί με τους εορτασμούς του MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιόζεφ Μπόις και τη φύτευση 7.000 δενδρυλλίων οξιάς στην διεθνή διοργάνωση της Ντοκουμέντα 7 το 1982 στο Κάσελ. Συμμετείχατε πρόσφατα στο εικαστικό project “Get out of your skull” το οποίο γνωρίζει διεθνή προβολή. Το project “Get out of your skull art”, είναι μια πρωτοβουλία από καλλιτέχνες για καλλιτέχνες με τη συμμετοχή μιας διεθνούς ομάδας 64 εικαστικών από 20 χώρες, που

ξεκίνησε και επιμελήθηκε ο Ron Weijers για την πλατφόρμα 10dence. Αυτό το project ένωσε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 με όλους τους περιορισμούς και επιπτώσεις στον διεθνή κόσμο της τέχνης. Στοχεύοντας πρωτίστως στην παροχή μιας θετικής ατμόσφαιρας, την τόνωση των δημιουργικών διαδικασιών, στην παροχή ψυχολογικής ώθησης, στην δυνατότητας της επικοινωνίας και δικτύωσης καθώς και στη δημιουργία ενός φωτός στο τέλος του τούνελ. Το «Get Out Of Your Skull» παρουσιάστηκε στο κοινό εντός των εκθεσιακών χώρων de Zilverhof - Γάνδη - Βέλγιο στις 13 με 29 08 2021, στο κέντρο τέχνης La Providence - Ille sur Tet - Γαλλία στις 03 με 11 09 2021 – η έκθεση θα συνεχίζει την πορεία της στο byBranderhorst - Dordrecht - Ολλανδία από 15-10 έως 7-11 2021 - Arti et Amicitiae [ArtSpace] - Άμστερνταμ - Ολλανδία από 17 έως 21 01 2022 και de Leutfabriek - Sas van Gent - Κάτω Χώρες από 28-01 έως 06-02 2022. Παρουσίασα το έργο με τίτλο, “A coin for Mennipus” (Ένα νόμισμα για τον Μένιππο) εμπνευσμένο από τον ρήτορα και σατυρικό συγγραφέα των «Νεκρικών διαλόγων» Λουκιανό. Στο έργο αυτό ο κυνικός φιλόσοφος Μένιππος αναφέρεται ως ο μόνος που διέσχισε ποτέ τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει τον οβολό στο Χάρο, αφού δεν είχε. Στο διάλογο αυτόν εμφανίζεται για πρώτη φορά και η ρήση «οὐκ άν λάβοις παρά τοῦ μη έχοντος» (δεν μπορείς να πάρεις από αυτόν που δεν έχει), η οποία έμεινε παροιμιώδης και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Θέλησα να δώσω ένα στοιχείο από την χώρα μου, μιας και υπάρχω ως ο μοναδικός Έλληνας εικαστικός ανάμεσα στους 64 από 20 διαφορετικές χώρες. Ζείτε και εργάζεστε στη Λητή Θεσσαλονίκης. Πόσο εύκολο είναι για έναν καλλιτέχνη που εδρεύει σε ένα χωριό της Μακεδονίας, η προώθηση και η δικτύωση που χρειάζεται, για την προβολή του έργου του. Τίποτα δεν είναι εύκολο και τίποτα δεν είναι δύσκολο, υπάρχει μονάχα ο έρωτας και η ανιδιοτελής αγάπη για έκφραση, διάλογο και πνευματική επικοινωνία. Μια πληρότητα που δεν χωράει τίποτα άλλο μέσα σε αυτήν. Η περιοχή της Λητής είναι ένας όμορφος τόπος, η ιστορία της και τα χώματα της είναι φορτισμένα με τόση ιστορία και πολιτισμό, αποτελεί επιλογή μου, εξάλλου πιστεύω μου είναι η φράση «όπου γη και πατρίς».

Ποιες θα λέγατε ότι είναι οι μεγαλύτερες επιρροές στο έργο σας; Αγαπώ να φιλοσοφώ το τώρα, προσπαθώ να απαντήσω με εικόνες, δρώμενα και ήχους τις διάφορες ανθρώπινες ανησυχίες. Πολλές φορές αυτές οι εικόνες αναμοχλεύονται με ακούσματα και βήματα, μεταλλάσσονται από αισθητικά κριτήρια σε πνευματικά επακόλουθα και εκεί το έργο έχει πολλές διαφορετικές χαοτικές ερμηνείες και αδιέξοδα. Ίσως να αποτελεί ένα παιχνίδι του χωροχρόνου με κρυμμένα κλειδιά που κανένας δεν θα μπορέσει βρει. Ατέρμονα θα αναζητώ μέσα στο έργο μου μια έξοδο ή μια είσοδο στο απώτερο εγώ μου, που πάντα θα τείνει στο να επιβληθεί στο εμείς ως χάδι. Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα για έναν εικαστικό καλλιτέχνη, τόσο σε επίπεδο αγοράς γενικότερα, αλλά και σε ότι αφορά την στήριξη από την πολιτεία; Αγορά και πολιτεία! την απάντηση την έχει δώσει ο Μένιππος. ■ Περισσότερα για το έργο του Γιάννη Σταμενίτη. https://atelierstamenitis.wixsite.com/ atelier-stamenitis Ο κατάλογος mail art FLUXUS https://issuu.com/ photographycenterthessaloniki/docs/ fluxus_kai_sta_moytra_sou_mail_art

In Memoriam

36 | SPEAKNEWS

Κώστας Χατζηαντωνίου

H Ιστορία μπορεί να είναι μια καλή αφορμή να μιλάει κανείς για το σήμερα

συγγραφέας Κώστας Χατζηαντωνίου μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Ανδρέα Καρακόκκινο, για τις ιστορίες και τα τεκμήρια που ενέπνευσαν τα μυθιστορήματά του και την έλξη που του ασκεί η ιστορική περίοδος στην οποία κάθε φορά εστιάζει (αρχαία, μεσαιωνική, νεότερη). Ακόμη σχολιάζει τον πολιτισμό και την παιδεία της τεχνοκρατικής εποχής μας, και την ευθύνη που συνιστά η παρουσία σε αυτό που ονομάζεται «πνευματική ζωή».

στορήματα τα οποία έβλεπαν τον κόσμο με τα μάτια της αρχαίας και της νεότερης ψυχής («Αγκριτζέντο» και «Ο κύκλος του χώματος» αντιστοίχως), ήταν προδιαγεγραμμένο, από την ιδέα που με οδηγεί να γράφω, να μιλήσω και με τον μεσαιωνικό (βυζαντινό καθ’ ημάς) τρόπο, για να καταδείξω εν τέλει, όχι με το τυπικό είδος του ιστορικού μυθιστορήματος, όπως ορισμένοι θεωρούν, αλλά απλώς με τα εργαλεία της Ιστορίας, πως ζούμε σε ένα διαρκές παρόν. Φυσικά, η χρήση των εργαλείων προϋποθέτει γνώση και έρευνα. Αυτή, εν προκειμένω, ξεκίνησε και κατέληξε στην Ιωνία, τόπο ελληνικού δράματος και στις τρεις εποχές της ύπαρξής μας. Οι λιγοστές πληροφορίες ήταν το ιδανικό πλαίσιο για τη συγγραφή αφού δεν επρόκειτο για ιστορική μελέτη αλλά για μυθιστόρημα. Κι ένα μυθιστόρημα κρίνεται από το λογοτεχνικό αποτέλεσμα.

«Το στέμμα των αυγών» (Εκδόσεις Καστανιώτη 2020) είναι το τελευταίο σας βιβλίο, ένα μυθιστόρημα που για να ολοκληρωθεί χρειάστηκε έρευνα χρόνων. Από πού ξεκίνησε η έρευνα, πού κατέληξε και πόσο ήταν δυνατή η διασταύρωση των πληροφοριών; Στο συγγραφικό μου σχέδιο η ενότητα ιστορίας και λογοτεχνίας επιτυγχάνεται μέσα από την ισορροπία έρευνας και έμπνευσης, με αφετηρία πάντοτε ένα αίσθημα έλλειψης που πρέπει να πληρωθεί ή έστω να εξηγηθεί. Μετά από δύο μυθι-

Το χειρόγραφο που διασώθηκε το 1922 κατά την οπισθοχώρηση του Ελληνικού Στρατού από τον λοχαγό Αναγνώστου, πού βρέθηκε; Ποιος ο συγγραφέας, τι έφτασε στα χέρια σας. Κατά τη μελέτη του, εντοπίσατε κάποιες άγνωστες πληροφορίες για τη βυζαντινή εποχή που αναφέρεται; Το βυζαντινό χειρόγραφο που άφησε ένας μοναχός της μονής των Σωσάνδρων, βρέθηκε στα χέρια ενός Μικρασιάτη λογίου που το απέδωσε στη νεοελληνική γλώσσα. Ο λόγιος αυτός σκοτώθηκε το 1922 αλλά

Συνέντευξη: Ανδρέας Καρακόκκινος

O

Ο Κώστας Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1965 στη Ρόδο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολιτικές επιστήμες και δημόσια διοίκηση. Ιστορικός, δοκιμιογράφος και πεζογράφος, το έργο του περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αφηγήματα, ιστορικές μελέτες για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, της Κύπρου και της Χειμάρρας, δοκίμια στοχασμού, βιογραφίες και μυθιστορήματα και έχει συνεργαστεί με έγκριτες περιοδικές και εγκυκλοπαιδικές εκδόσεις. Σήμερα διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό "Κοράλλι". Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά. Έχει τιμηθεί με το βραβείο δοκιμίου του PEN Club και το βραβείο Φωτέα για το βιβλίο του "Εναντίον του χρόνου". Το 2011 τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής

Ένωσης (European Union Prize for Literature) για το μυθιστόρημά του "Αγκριτζέντο", το οποίο μεταφράστηκε στα ιταλικά, τα πολωνικά, τα σερβικά, τα κροατικά και τα αλβανικά. Είναι Διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Το Κοράλλι. ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ: ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, 2009 Αγκριτζέντο [Ιδεόγραμμα] Β’ έκδοση (2011): [Α. Α. Λιβάνη], 2017 Ο κύκλος του χώματος [Καστανιώτη], 2020 Το στέμμα των αυγών [Καστανιώτη]

το επίτευγμα του κόπου του διασώθηκε από τον λοχαγό Αναγνώστου και αποδόθηκε στη μικρανηψιά του, για να φτάσει τελικά από τα χέρια της στα δικά μου. Αυτό είναι το έναυσμα για την αφήγηση, στην οποία προσκαλείται ο αναγνώστης που θα αποφανθεί αν ο «μύθος» της απόκτησης είναι ένα συγγραφικό εύρημα ή αν υποκρύπτεται κάτι σημαντικότερο. Οι ιστορικές πληροφορίες είναι γνωστές στους ειδικούς της περιόδου, γεγονός που ενισχύει την αξιοπιστία του μοναχού. Η συνάρθρωσή τους όμως με τη ζωή του, η γλώσσα του βιβλίου και η μεταφορά τους στο παρόν, φωτίζει τοπία μάλλον σκοτεινά στην εποχή μας. «Ο κύκλος του χώματος» (Εκδόσεις Καστανιώτη 2017) είναι το προηγούμενο βιβλίο σας όπου με βάση τον ανθυπολοχαγό Αλέξανδρο Γαβαλά, αγνοούμενο της τουρκικής εισβολής το 1974 στην Κύπρο ξαναθυμίζετε στους Ελλαδίτες και Ελληνοκύπριους τα εγκλήματα της Τουρκίας στην Κύπρο αλλά και τις δικές μας ευθύνες με την προδοσία του πραξικοπήματος. Σήμερα, 47 χρόνια μετά, ο Ελληνικός και Κυπριακός λαός και οι πολιτικοί ηγέτες τους πώς βλέπετε να αντιμετωπίζουν την εισβολή-κατοχή στη Κύπρο; Ο αγώνας του κυπριακού λαού που ξεκίνησε ως έπος και σε είκοσι χρόνια μετατράπηκε σε τραγωδία, με ευθύνη της δικτατορίας αλλά και ενός βαθιά ριζωμέ-

– ΔΙΗΓΗΜΑ, 1992 Η κόρη του Ιεφθάε [Λάτμος] – ΝΟΥΒΕΛΑ, 2001 Το βιβλίο της μέλαινας χολής [Παρουσία] – ΔΟΚΙΜΙΟ, 1993 Εθνικισμός και Ελληνικότητα [Πορθμός] (2η έκδοση 2003), 2008 Εναντίον του χρόνου [Ευθύνη], 2014 Το χρέος και ο τόκος [Γόρδιος], 2016 Η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης [Κουκούτσι] – ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ, 1995 Μικρά Ασία. Ο απελευθερωτικός αγώνας 1919-1922 [Ιωλκός] (4η έκδοση 2004), 1999 Μικρά Ασία. Ιστορία Αρχαίων Χρόνων

[Γόρδιος] (2η έκδοση 2009), 1999 Μικρά Ασία. Ιστορία Μέσων Αιώνων [Γόρδιος] (2η έκδοση 2010), 1999 Μικρά Ασία. Ιστορία Νέων Χρόνων [Γόρδιος] (3η έκδοση 2011), 2002 Χειμάρρα [Ιωλκός], 2002 Ιστορία Νεώτερης Ελλάδας (1821-1941). [Ιωλκός] (2η έκδοση 2012), 2007 Κύπρος 1954-1974: Από το έπος στην τραγωδία [Ιωλκός] – ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ, 1998 Νικόλαος Πλαστήρας [Ιωλκός] (2η έκδοση 2006), 2005 Θεόδωρος Πάγκαλος [Ιωλκός].

νου μικροελλαδικού κατεστημένου των Αθηνών, δεν είναι μόνον εθνικό ή διεθνές θέμα. Είναι η ζωντανή απόδειξη πως ο κόσμος μας είναι ένας κόσμος δομικής αδικίας. Απέναντι σε αυτήν την αδικία, ένας δρόμος υπάρχει για κάθε έντιμο άνθρωπο. Η υποστήριξη, χωρίς περιττές κραυγές, της αλήθειας. Και η αλήθεια είναι πως ένα καθαρό ζήτημα εισβολής και κατοχής, δεν λύεται με την αποσιώπηση και τις διαρκείς υποχωρήσεις που οδηγούν σε αποθράσυνση της βαρβαρότητας. Ο διεθνής παράγοντας (ΟΗΕ, ΕΕ, ΝΑΤΟ) πιστεύετε ότι νοιάζεται για δίκαιη λύση του Κυπριακού και αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής; Η σκλήρυνση της τουρκικής πολιτικής σήμερα και στην Κύπρο (για «λύση» με δύο κράτη) και οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο, θα κινητοποιήσει επιτέλους και τον διεθνή παράγοντα αλλά και τους πολιτικούς μας; Προφανώς οι θεσμοί αυτοί δεν ενδιαφέρονται για… δίκαιες λύσεις. Η μέθη της δυνάμεως ωστόσο, που έχει παρασύρει την Τουρκία σε παρακινδυνευμένες επιλογές, απειλητικές όχι μόνο για μας αλλά και για τα συμφέροντα της Δύσεως, έχει ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας για την ελληνική πολιτική ώστε (τουλάχιστον) να σταματήσει εδώ η εθνική συρρίκνωση. Εύχομαι η ευκαιρία αυτή να μη χαθεί, είτε από υπερβολές είτε από φοβίες. Πώς βλέπετε τη μετα-κορωνοϊό εποχή στον πολιτισμό και στην παιδεία; Εισερχόμαστε σε μια εποχή με ταχύτατες αλλαγές όπου δεν είναι εύκολη η οποιαδήποτε πρόβλεψη. Η τεχνολογική και τεχνοκρατική επέκταση πάντως, χωρίς σοβαρά «αντίμετρα» στον πολιτισμό και την παιδεία, και το παγκόσμιο φαινόμενο ακραίου πλούτου και ακραίας φτώχειας, μόνο δεινά προοιωνίζεται. Όμως για ποιον πολιτισμό και ποια παιδεία μιλούμε; Όλα τα βιβλία σας αλλά και τα σχόλια σας πραγματικά διαβάζονται και μας αφυπνίζουν από το λήθαργο. Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο; Η παρουσία σε αυτό που με κάποια υπερβολή ονομαζόταν «πνευματική ζωή» (τώρα πια ακούγεται ως ειρωνεία) συνιστά ευθύνη· λέξη που μάλλον φαίνεται βαρετή και σοβαροφανής, ειδικά σε μια εποχή που οι άνθρωποι κουρασμένοι θέλουν να εκτονωθούν ή να ξεχαστούν ή και να αποκοιμηθούν. Δικαίωμά τους ασφαλώς – όσο και δικό μας δικαίωμα να γράφουμε ή να ζούμε με τον τρόπο που δίνει νόημα στη δική μας ζωή. Η γραφή δεν ήρθε η ώρα να σταματήσει. Ελπίζω λοιπόν, αυτό που γράφεται ήδη στο νου μου, ένα βιβλίο για τον έξοχο τρόπο που απόδημοι Έλληνες στέκονταν κάποτε ισότιμα στον κόσμο (όταν η Δύση δεν είχε αρχίσει να παρακμάζει), θα πάρει σύντομα μορφή. Όπως βλέπετε, η Ιστορία μπορεί να είναι μια καλή αφορμή να μιλάει κανείς για το σήμερα. ■

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 37

Σοφία Κουίδου-Τζάηλς

Η γλώσσα μας είναι πλούσιος θησαυρός

Η

Σοφία Κουίδου-Τζάηλς, Ελληνίδα συγγραφέας και ποιήτρια με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη, που ζει και εργάζεται στην Αμερική, μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Περικλή Βλάχο για το memoir της «Επιστροφή Στη Θεσσαλονίκη» που μόλις πρόσφατα εκδόθηκε και στα Αγγλικά, και για την επιρροή που έχουν στα γραπτά της η πολυετής εμπειρία της από το χώρο της ψυχολογίας και της παιδικής πρόνοιας, αλλά και η νοσταλγία για την πατρίδα.

Κυρία Κουίδου, Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη, και σπουδάσατε στις ΗΠΑ όπου και διαμένετε εδώ και αρκετές δεκαετίες. Θέλετε να μας μιλήσετε για αυτή τη διαδρομή σας; Τι είναι αυτό που σας τράβηξε από την Ελλάδα και σας εγκατέστησε στην Αμερική; Τελειώνοντας το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια, έφυγα για σπουδές στις ΗΠΑ, με υποτροφία. Η εξοικείωση μου με Αμερικανούς καθηγητές και με την γλώσσα ήταν σημαντικοί παράγοντες στην απόφαση να σπουδάσω στην Αμερική, πάντα με σκοπό να τελειώσω τις σπουδές μου και να επιστρέψω στην Θεσσαλονίκη. Αν και όχι τόσο αναπάντεχα, λόγω ηλικίας, γνώρισα τον μέλλοντα σύζυγο μου ένα καλοκαίρι, και με τον όρο να ζήσουμε στην Ελλάδα για δύο χρόνια, και να κάνουμε συχνές διακοπές στην πατρίδα, έκανα την οικογένεια μου και την καριέρα μου στην Αμερική. Διαβάζουμε στο βιογραφικό σας ότι εργαστήκατε για δεκαετίες στον τομέα της παιδικής πρόνοιας, και μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίσατε να ασχολείστε με την συγγραφή. Πείτε μας, πως έγινε αυτή η μετάβαση; Από τα παιδικά μου χρόνια, αγαπούσα τα

H γλώσσα μας είναι πλούσιος θησαυρός. ‘Έχω μάθει να την εκτιμώ ιδιαίτερα λόγω της καθημερινής της απουσίας από την ζωή μου. Είναι το τίμημα της ξενιτιάς.

βιβλία και το γράψιμο. Φταίει και η γιαγιά μου η Αθηνά που έπλαθε δικές της ιστορίες και παραμύθια φτιαγμένες στο πόδι, κυρίως πριν την απογευματινή ανάπαυση. Η αγάπη αυτή για τον πιο προσωπικό λόγο έμεινε σε λανθάνουσα κατάσταση μέχρι που πήρα σύνταξη. Τότε βρήκα τον χρόνο και την διάθεση να ασχοληθώ με ποικιλία λόγου. Σήμερα έχουν δημοσιευτεί διηγήματα, απομνημονεύματα, απόψεις, μεταφράσεις, και ποίηση μου. Είναι ο δρόμος που μου ανοίχτηκε και συνεχίζω να ακολουθώ. Το βιβλίο σας «Επιστροφή στη Θεσσαλονίκη» μιλάει για την Σοφία, που επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη για να αναζητήσει αλήθειες γύρω από το παρελθόν της οικογένειάς της. Είναι ένα βιβλίο που ασχολείται με άτομα και την κουλτούρα μιας εποχής βασισμένο σε εμπειρίες σας; Πιστεύω πως η κάθε γραφή τελικά είναι βασισμένη σε προσωπικές εμπειρίες μας, είτε είναι άμεση αντιπροσώπευση ενός γνωστού χαρακτήρα είτε αποτελεί σύνθεση προσώπων. Λόγω της καριέρας μου στην παιδική πρόνοια ίσως έχω δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην ψυχολογία, τα κίνητρα, και το ιστορικό background. Ασχολείστε με τον πεζό λόγο, εκτός από το βιβλίο σας γράφετε διηγήματα και άρθρα, αλλά και με την ποίηση. Την επιλογή του τρόπου γραφής την επιβάλει το θέμα σας ή η διάθεσή σας; Κατά καιρούς κρατώ σημειώσεις για θέματα και μερικά από αυτά τα αναπτύσσω αργότερα. Γυρίζω στις σημειώσεις, σε ότι έχω συγκεντρώσει, κι όταν έχω το κατάλληλο υλικό, και με τραβάει το θέμα, τότε

συντάσσω το κείμενο. Μια πρόχειρη αρχή πάντα χρειάζεται επεξεργασία και διαλείμματα για να αποκτήσω απόσταση από τα γραφόμενα και να τα ξαναχτενίσω πριν τα παραδώσω για δημοσίευση. Ζείτε για δεκαετίες στο εξωτερικό, αλλά επιστρέφετε συχνά στην Ελλάδα, και γράφετε και στις 2 γλώσσες. Ποια είναι η έννοια της «πατρίδας», για έναν άνθρωπο όπως εσείς; Αγαπώ την γενέτειρά μου. Οι δεσμοί με δικούς και φίλους είναι ο μαγνήτης που με τραβάει να διατηρώ τις σχέσεις μου όλα αυτά τα χρόνια. Συνάμα προέχουν ο νόστος και οι αναμνήσεις. Ακολουθεί κείμενο από την Επιστροφή «Κάθε άνοιξη και φθινόπωρο η οικογένεια Ροίδη έκανε πολλές εκδρομές με τους συγγενείς. Το καλοκαίρι πήγαιναν διακοπές στα κοντινά παραθαλάσσια χωριά της Θεσσαλονίκης… Οι μέρες ήταν γεμάτες. Περνούσαν παίζοντας με τα ξαδέλφια και τα γειτονόπουλα… Η αλμυρή θάλασσα με τις ήρεμες και τις παιχνιδιάρικες αμμουδιές της, τα αγκάλιαζε, τα φλέρταρε και τα έβαζε σε πειρασμό όλη μέρα…». Πιστεύετε ότι υπάρχει χώρος στην αμερικανική λογοτεχνία για περισσότερες ιστορίες που σχετίζονται με την Ελλάδα και με ελληνικά θέματα; Τα θέματα που επεξεργάζεται η λογοτεχνία είναι παγκόσμια. Μεταφράσεις και νέα έργα Ελλήνων έχουν λάτρεις και στην Αμερική που είναι πολυεθνική χώρα. Στα Πανεπιστήμια διδάσκεται η γλώσσα και η ιστορία μας. Εύκολα βρίσκω κλασσική λογοτεχνία Ελλήνων (Καζαντζάκης, Σεφέρης, Καβάφης) στα ράφια των εδώ βιβλιοπωλείων. Πιστεύω πως τα θέματα που απα-

σχολούν τους Έλληνες έχουν αντίκτυπο κι απήχηση κι εδώ. Ποια είναι η σχέση σας με την ελληνική λογοτεχνία, παλιότερη και σύγχρονη; Υπάρχουν λογοτέχνες που ξεχωρίζετε, και που ίσως σας έχουν επηρεάσει; ‘Όταν επιστρέφω στην Ελλάδα προμηθεύομαι Ελληνικά βιβλία για την παραμονή μου και για τις επόμενες μέρες στην Αμερική. Η δίψα για την γλώσσα και όση άνεση έχω διατηρήσει οφείλεται στο διάβασμα τους δεσμούς, στις φιλίες. Την απάντηση για επιρροές θα την αφήσω στους φιλολόγους. Το μόνο που μπορώ να προσθέσω είναι πως η γλώσσα μας είναι πλούσιος θησαυρός. ‘Έχω μάθει να την εκτιμώ ιδιαίτερα λόγω της καθημερινής της απουσίας από την ζωή μου. Είναι το τίμημα της ξενιτιάς. ■ Η Σοφία Κουίδου-Τζάηλς γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε στις ΗΠΑ. Είναι κάτοχος πτυχίου ψυχολογίας και μεταπτυχιακού στην κοινωνική εργασία. Εργάστηκε στην Αμερική, και δημοσίευσε άρθρα σε ελληνικά και αγγλικά επαγγελματικά περιοδικά με θέματα σχετικά με την παιδική πρόνοια. Από το 2010 ασχολήθηκε με την λογοτεχνία. Η ποιητική της ανθολογία Transitions and Passages, διακρίθηκε σε διεθνή διαγωνισμό, και το διήγημά δημοσιεύτηκε στην ανθολογία The Time Collection. Το memoir της, Επιστροφή Στη Θεσσαλονίκη, εκδόθηκε το 2019 και μόλις εκδόθηκε στα Αγγλικά το 2021 με τον τίτλο Sophia’s Return: Uncovering My Mother’s Past. https://www. sophiakouidougiles.com/

Καινοτόμες μέθοδοι

Ο ΙΝ ΟΠ Ο Ί Η ΣΗ Σ

με ιστορία… αιώνων! Δημιουργώντας κρασιά υψηλών προδιαγραφών μέσα σε χειροποίητους αμφορείς Του Bill Siscoglou

Τ

α τελευταία χρόνια η οινοποίηση παρουσιάζει μια θεαματική τεχνολογική άνθηση επιτρέποντας τη δημιουργία εξαιρετικής ποιότητας κρασιών αλλά και οργανωμένες κάβες ικανές να καλύψουν και τι πιο γευστικές ποιοτικές ανάγκες των οινόφιλων. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτή η τεχνολογική άνθηση συμβάλει πλέον ώστε ξεχασμένες οινοποιητικές μέθοδοι, που ακολουθούνταν από την αρχαιότητα ακόμα, να επιστρέφουν στο παρόν αποτελώντας μια πραγματική πρόκληση για νέους οινοποιούς που επιχειρούν να τις ακολουθήσουν; Την απάντηση δίνει ο Ευθύμης Αποστολίδης που μαζί με την αδελφή του Βασιλική, τρίτη γενιά μιας οικογενειακής οινοποιητικής επιχείρησης στο Διαλεχτό του δήμου Νέστου, ανατολικά της Καβάλας, αποφάσισαν να πειραματιστούν με νέες μεθόδους οινοποίησης περισσότερο απλές, στοχεύοντας στην παραγωγή κρασιού με ιδιαίτερες γευστικές προδιαγραφές. Ο τόπος που επιλέχθηκε γι΄ αυτή την πρώτη πειραματική και πρωτότυπη οινοποίηση είναι το παραδοσιακό καρνάγιο της Καβάλας. Μια ιστορική περιοχή για την πόλη, με θέα το απέραντο γαλάζιο και στο βάθος το νησί της Θάσου, σε μια μικρή παραλία ποτισμένη από τη μυρωδιά του ξύλου, γεμάτη αρώματα της φύσης με ιδανικές συνθήκες υγρασίας. Η μέθοδος οινοποίησης που επέλεξαν είναι μέσα σε χειροποίητους αμφορείς από

τερακότα. Όπως εξηγεί ο κ. Αποστολίδης «είναι μια εντελώς νέα μέθοδος οινοποίησης χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση ή χημική προσθήκη, καθώς βασιζόμαστε μόνο στη φυσική ζύμωση του κρασιού Δεν ήταν τυχαία η περιοχή που επιλέξαμε καθώς η τοποθεσία είναι βραχώδης και οι θερμοκρασίες χαμηλές».

Η καινοτομία της οινοποίησης σε αμφορείς Οι δυο αμφορείς που θάφτηκαν στο έδαφος (χωρητικότητας 400 λίτρων έκαστος) περιέχουν αντίστοιχες ποικιλίες κρασιού: Μια ποικιλία λευκό Βιδιανό και μια ποικιλία με ερυθρό Αγιωργίτικο, σε αναλογία 40% πατημένα σταφύλια, 40% ολόκληρες ρώγες και 20% ολόκληρα τσαμπιά. Το προϊόν που ξεκίνησε ήδη την αλκοολική του ζύμωση θα αποθηκευτεί μέχρι τον Μάρτιο σε σταθερές θερμοκρασίες μέσα στην γη και στη συνέχεια θα παραμείνει για παλαίωση. «Σε σχέση με τις άλλες μορφές οινοποίησης και παλαίωσης σε δρύινα βαρέλια», τονίζει ο κ. Αποστολίδης, «αυτή έχει περισσότερα ρίσκα. Καθώς μέσα στον αμφορέα τα καλά στοιχεία πολλαπλασιάζονται, αλλά και τα κακά, γίνονται χειρότερα. Ωστόσο, αν υπάρχει ισορροπία τότε τα πλεονεκτήματα της οινοποίησης μέσα στον αμφορέα είναι περισσότερα. Ελέγχω το κρασί καθημερινά και ομολογώ ότι μέχρι στιγμής το αποτέλεσμα με δικαιώνει. Δεδομένου ότι οι αμφορείς είναι θαμμένοι στο έδαφος, σε συνδυασμό με την υγρασία του θαλασσινού νερού και της άμμου, με σχεδόν καθόλου οξυγόνο να διεισδύει

στο κρασί, πραγματοποιείται μια μικρόοξείδωση από τις εισροές της άμμου, η οποία είναι θετική για την τελική ωρίμανσή του. Με τον τρόπο αυτό απελευθερώνονται περισσότερες τανίνες και πολυφαινόλες στο κρασί, δίνοντάς του μακρύ και γεμάτο σώμα». Ο κ. Αποστολίδης δεν κρύβει πως αυτή η νέα διαδικασία οινοποίησης που εφαρμόζει παραξένεψε φίλους και συνεργάτες, αλλά με την αδελφή του ήταν απόλυτα σίγουροι πως μετά από ένα χρόνο μετρήσεων και αναλύσεων το εγχείρημά τους θα στεφθεί με επιτυχία. Προηγήθηκε πριν κάποιους μήνες η πετυχημένη οινοποίηση ρετσίνας σε αμφορέα. Μάλιστα, το χάλκινο μετάλλιο που έλαβαν σε οινικό διαγωνισμό της Γαλλίας τους ενθάρρυνε να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα. Με σπουδές αμπελουργίας και οινολογίας στη Γερμανία ο ίδιος, αμπελουργίας και μάρκετινγκ η Βασιλική, τα δυο αδέλφια κατάφεραν να συνεχίσουν και να εξελίξουν με τον καλύτερο τρόπο μια οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε το 1958 από τον παππού Ευθύμιο Αποστολίδη και εκσυγχρονίστηκε από τον Ιωάννη Αποστολίδη σε ένα μικρό χωριό του όρου Λεκάνη στην περιοχή του Νέστου. Σήμερα, οι διαλεκτοί βιολογικοί αμπελώνες της οικογένειας Αποστολίδη, καλύπτουν έκταση 130 στρεμμάτων, σε μια χαρισματική περιοχή με αργιλοπηλώδες, ασβεστολιθικά εδάφη και ένα ιδιαίτερο μικρoκλίμα. Το σύγχρονο οινοποιείο στεγάζεται σε ένα όμορφο μοντέρνο - πετρόχτιστο κτίσμα μέσα στην αγκαλιά της φύσης, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους το επιθυμούν να γνωρίσουν από κοντά τα μυστικά της οινοποίησης. ■

Tεύχος #20 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

SPEAKNEWS

| 39

Σε όλα τα βιβλιοπωλεία σε Ελλάδα & Κύπρο

Ταξιδεύοντας στην εποχή του ανθρώπου

Φοίνιξ

Η Τουρκία Πολιορκεί

Ηλίας Παντελίδης

Κώστας Ν. Χατζηκωστής

Παλατινή Ανθολογία

Το τίμημα της άγνοιας

Ανδρέας Γεωργιάδης

Βασιλική Τάνου

Ελύτικα & Αλήτικα

Ζαχαρίας Σκούρας

Το διπλό οδοιπορικό ενός έφεδρου στρατιώτη

Τελικά... δεν υπάρχει ευτυχία

Έλενα Μιχαήλ

Πανίκος Ελευθερίου

Vae Victis

Ένας κόσμος που χάθηκε

Σταύρος Σιδεράς

Τούλα Χατζηκωστή

Αειφόρο Σχολείο

Ως ένεμος καματερός

Γ. Τσιόκος - Π. Ρίζου - Γ. Καρατάσιος

Μυριάνθη Παναγιώτου - Παπαονησιφόρου

Μηνάς Πέτρου

Τα εν δυνάμει

Παγιδευμένη

Μαρία Πασχαλίδου

Καλή Χαραλαμπίδου

Ευμορφία Ποδούρη

Tόλμη και Προφητεία

Έλληνες Κύπριοι Αθεράπευτοι

Το Ενεργειακό μέλλον και το Περιβάλλον

Συλλέκτες αναπνοών

Ξενής Χ. Ξενοφώντος

Αυγουστίνος (Ντίνος) Χαρ. Αυγουστή

Μ. Οικονομίδης & Π. Δαλαμαρίνης

Στεφάνου Τάττη 6 | Θεσσαλονίκη | Τ: 2310 221 169 Το ηλεκτρονικό κατάστημα λειτουργεί κανονικά - Αποστολή σε όλη την Ελλάδα

www.germanos-publications.gr