รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม www.dra.go.th

√«¡æ≈—ßÀπ૬æÿ∑∏»“ π“„π ∂“π»÷°…“ à߇ √‘¡§ÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

°√¡°“√»“ น“ °√–∑√«ß«—≤น∏√√¡ www.dra.go.th

รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ผู้จัดพิมพ์ กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม ปีที่พิมพ์ พ.ศ. ๒๕๕๔ จำนวนพิมพ์ ๑,๐๐๐ เล่ม ISBN 978-974-9536-94-0

ที่ปรึกษา

๑. นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา

๒. นายจรูญ นราคร รองอธิบดีกรมการศาสนา

๓. นายสุเทพ เกษมพรมณี ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม

๔. นายพิสิทธิ์ นิรัตติวงศกรณ์ ผู้อำนวยการกองศาสนูปถัมภ์

๕. นางสาวภัคสุจิ์ภรณ์ จิปิภพ เลขานุการกรมการศาสนา

ประสานงาน

๑. นางศรีนวล ลัภกิตโร นักวิชาการศาสนาชำนาญการพิเศษ

๒. นายสำรวย นักการเรียน นักวิชาการศาสนาชำนาญการ

๓. นางสาววิภารัตน์ กอพยัคฆินทร์ นักวิชาการศาสนาชำนาญการ

๔. นางสาวอมรา ไหมพิมพ์ นักวิชาการศาสนาชำนาญการ

๕. นายชนะกิจ คชชี นักวิชาการศาสนาชำนาญการ

๖. นางสาวภคภรณ์ อมรรัตน์ นักวิชาการศาสนาปฏิบัติการ

๗. นายธนพล พรมสุวงษ์ นักวิชาการศาสนาปฏิบัติการ

๘. นายยอดชาย แสงศิริ เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานด้านศาสนา

๙. นายณรงค์ยุทธ ยิ้มนอก เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานด้านศาสนา

๑๐. นางสาวสุพิน มาไกล เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานด้านศาสนา

๑๑. นายเอกสิทธิ์ คล้ายแดง เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานด้านศาสนา

รวบรวม/เรียบเรียง

นายธนพล พรมสุวงษ์ นักวิชาการศาสนาปฏิบัติการ

พิมพ์ที่ โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด

๗๙ ถนนงามวงศ์วาน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร ๑๐๙๐๐

โทร. ๐ ๒๕๖๑ ๔๕๖๗ โทรสาร ๐ ๒๕๗๙ ๕๑๐๑

นายโชคดี ออสุวรรณ ผู้พิมพ์ผู้โฆษณา พ.ศ. ๒๕๕๔

คำนำ

กรมการศาสนา กระทรวงวั ฒ นธรรม ได้ จั ด ประชุ ม “รวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนา

ในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓” ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา

เครื อ ข่ า ยส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมของกรมการศาสนา ได้ ร วมพลั ง ตั้ ง มั่ น มุ่ ง มั่ น ในการทำความดี

เพื่อสังคมไทย เพื่อให้เกิดความผาสุก ความสงบร่มเย็นในชาติบ้านเมือง ซึ่งหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษานี้ ได้แก่ กลุ่ม ชมรม ชุมนุม ฯลฯ ที่โรงเรียน วิทยาลัย มหาวิทยาลัย หรือสถาบันการศึกษาต่าง ๆ ได้ตั้งขึ้น

เพื่อดำเนินกิจกรรมทางด้านศาสนา โดยขึ้นทะเบียนอยู่ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา หน่วยฯ ดังกล่าว เหล่านี้มีบทบาทอย่างยิ่งในการปลูกฝังคุณธรรมให้เกิดขึ้นได้ โดยเริ่มจากเด็ก เยาวชนในสถานศึกษาก่อน

จากนั้นจึงขยายต่อไปยังเครือข่ายผู้ปกครอง โดยสามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การปฏิบัติกิจกรรม

ทางศาสนาที่สอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมและหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อให้เกิดการเรียนรู้จากการได้ ปฏิบัติจริงของเด็กและเยาวชนในสถานศึกษา ซึ่งนอกจากจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อตัวเด็กและเยาวชนแล้ว

ยังเป็นประโยชน์ต่อสถาบันการศึกษา ครอบครัว สังคม และประเทศชาติด้วย เพราะโรงเรียนได้มีศิษย์ที่ดี

พ่อแม่ผู้ปกครองได้มีลูกที่ดี สังคมได้มีเยาวชนที่ดี และประเทศชาติได้มีประชากรที่ดีมีคุณธรรมจริยธรรม

เป็นพลังในการพัฒนาประเทศชาติบ้านเมืองต่อไป

การประชุ ม รวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม ได้ เ กิ ด กิ จ กรรม

การรวมตั ว กั น ของเยาวชนผู้ มี อุ ด มการณ์ แ ห่ ง คุ ณ ธรรม มี ก ารแสดงผลงาน ร่ ว มกิ จ กรรม พบปะ พู ด คุ ย

และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันของเครือข่าย ประกอบด้วย เครือข่ายผู้บริหาร ครูอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา

ผู้ปกครอง ได้เติมเต็มความรู้เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของหน่วยพุทธศาสนา

ในสถานศึกษา เป็นแบบอย่างแนวทางในการจัดกิจกรรมของสถาบันการศึกษาที่เป็นเครือข่ายของกรมการศาสนา และหน่วยงานที่สนใจเข้าร่วมเป็นเครือข่ายของกรมการศาสนา ตลอดถึงเข้าใจบทบาทของกรมการศาสนา

ที่ มี ค วามมุ่ ง มั่ น ในการส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมสู่ เ ด็ ก เยาวชน และประชาชน เพื่ อ ความสงบร่ ม เย็ น

และเกิดสันติสุขในสังคม

ในการประชุ ม ครั้ ง นี้ กรมการศาสนาได้ จั ด ทำหนั ง สื อ “รวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนา

ในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓” ไว้ให้ปรากฏ โดยได้รวบรวมรายละเอียดการดำเนินงาน

การจั ด กิ จ กรรมเพื่ อ เผยแพร่ แ ละเป็ น แนวทางในการดำเนิ น งานการส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมแก่ เ ด็ ก

เยาวชน และประชาชนทั่วไป

กรมการศาสนาหวั ง ว่ า หนั ง สื อ นี้ จั ก เป็ น ประโยชน์ แ ก่ ห น่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา

องค์กรเครือข่ายทางศาสนาและผู้สนใจทั่วไปได้ใช้เป็นแนวทางในการสร้างจิตสำนึกของเยาวชนให้มีค่านิยม

ที่ถูกต้องเหมาะสม และปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีในการสร้างสรรค์สังคมไทยให้เป็นสังคมที่มีคุณธรรม จริยธรรมสืบไป

(นายสด แดงเอียด) อธิบดีกรมการศาสนา

“√∫—≠ หน้า

คำนำ บทสรุปผู้บริหาร ๑ รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม ๗ การประชุม “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม” ๑๒ คำกล่าวรายงาน ๑๒

โดย นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา คำกล่าวเปดการประชุม ๑๔

โดย นายวิทูร กรุณา ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม บรรยายพิเศษ เรื่อง “การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” ๑๖

โดย พระเทพวิสุทธิกวี รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย การอภิปราย เรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” ๒๕

โดย ผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา

- อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม ๒๗

- อาจารย์วรวีร์ รุ่งเจริญ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม ๓๑

- อาจารย์การุญ บุญมี หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ ๓๓

- อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๓๖

โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ การดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๔๐

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๐

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ ๔๕

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ ๔๘

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ ๕๑

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ ๕๒

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชโอรส ๕๓

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม ๕๔

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนทวีธาภิเศก ๕๗

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนอุดมศึกษา ๕๘

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ๕๙

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนเผดิมศึกษา ๖๐

“√∫—≠ (µàÕ)

หน้า คำกล่าวปดการประชุม

โดย นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา การจัดนิทรรศการด้านการส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา การประเมินผลการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ ผลการประเมินการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ ภาคผนวก

- หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาที่ร่วมดำเนินงานโครงการประชุม

รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

- กำหนดการ

๖๒ ๖๗ ๗๔ ๗๗ ๘๕ ๘๖ ๘๘

∫∑ √ÿªºŸâ∫√‘À“√

√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม ร่วมกับองค์กรเครือข่ายหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ส่วนกลางและภูมิภาค รวม ๑๐๕ สถาบัน จัดประชุม “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓” ในวันจันทร์ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เครือข่ายส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของ กรมการศาสนาได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน และปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนา ตลอดทั้งนำหลักธรรม ทางพระพุทธศาสนาเข้าถึงสถานศึกษาเกิดการเรียนรู้อย่างบูรณาการ

°‘®°√√¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡

ในการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรมมี ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการ กระทรวงวัฒนธรรม (นายวิทูร กรุณา) ผู้แทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในพิธีเปิด ภายในงานมีกิจกรรม ประกอบด้วย

๑. การนำเสนอผลการดำเนินงานด้านการส่งเสริมพระพุทธศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา จำนวน ๑๐ หน่วย ได้แก่

๑) โรงเรียนทวีธาภิเศก

๒) โรงเรียนอุดมศึกษา

๓) มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

๔) มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

๕) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ

๖) โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ

๗) โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

๘) โรงเรียนวัดราชโอรส

๙) โรงเรียนวัดราชสิทธาราม

๑๐) โรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

1

๒. การจัดบูธนิทรรศการด้านการส่งเสริมพระพุทธศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ จำนวน ๖ หน่วย ได้แก่

๑) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ

๒) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาโรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ

๓) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาโรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

๔) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาโรงเรียนวัดราชโอรส

๕) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาโรงเรียนวัดราชสิทธาราม

๖) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาโรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ

ภายในบูธนิทรรศการมีการแสดงผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาต่าง ๆ โดยมีการใช้สื่อเทคโนโลยีประกอบการแสดงผลงาน เช่น การฉายวีซีดี แนะนำหน่วยฯ การฉายภาพยนตร์ ธรรมะเรื่องสั้น โดยมีตัวแทนของหน่วยฯ เป็นตัวแทนในการนำเสนอผลงาน ทำให้แต่ละหน่วยได้มองเห็น ภาพกิจกรรมของหน่วยฯ อื่นได้อย่างใกล้ชิดและเป็นกันเอง

การจั ด กิ จ กรรมในบู ธ โดยหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาได้ น ำกิ จ กรรมที่ ไ ด้ ป ฏิ บั ติ จ ริ ง ในสถานศึ ก ษาของตนเองมานำเสนอเพื่ อ ให้ ผู้ เข้ า ร่ ว มงานได้ ร่ ว มกิ จ กรรมในรู ป แบบจำลองกิ จ กรรมจริ ง ที่เหมาะสมกับวัยของผู้ร่วมกิจกรรม ได้รับความสนใจจากผู้เข้าร่วมกิจกรรมเป็นอย่างมาก

๓. การแสดงกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา จำนวน ๑ หน่วย ได้แก่

๑) หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาโรงเรี ย นเผดิ ม ศึ ก ษา กิ จ กรรมที่ แ สดง คื อ การแสดง การสวดมนต์หมู่สรรเสริญพระรัตนตรัยทำนองสรภัญญะและการบรรยายธรรม

บทสรุปของการจัดกิจกรรม หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาแต่ละแห่งได้นำเสนอกิจกรรม ของตนเองที่มีทั้งกิจกรรมด้านพระพุทธศาสนา ด้านศิลปวัฒนธรรมไทยและกิจกรรมด้านสถาบันพระมหากษัตริย ์ โดยเป็นการร่วมมือกันในการดำเนินงานทั้งจากภายในองค์กรและองค์กรเครือข่ายจากภายนอก ทำให้เยาวชน ในสถานศึ ก ษาได้ ม องเห็ น รากเง้ า ของตนเอง ดำเนิ น ตนตามรอยแห่ ง ธรรม ทำให้ ปั ญ หาเรื่ อ งความเสื่ อ ม ทางด้ า นศี ล ธรรมในสถานศึ ก ษาลดลง เยาวชน นั ก เรี ย น นั ก ศึ ก ษา มี ค วามอ่ อ นโยน อ่ อ นน้ อ ม ถ่ อ มตน เคารพผู้ใหญ่ เชื่อฟังครูอาจารย์ เกิดการขับเคลื่อนพลังแห่งคุณธรรมออกสู่สังคมภายนอกสถาบันการศึกษา โดยมีเครือข่ายผู้ปกครองและเครือข่ายพระสงฆ์เป็นแรงสนับสนุนที่สำคัญ เกิดครอบครัวที่อบอุ่น สังคมที่เป็นสุข นับได้ว่าหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เครือข่ายส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของกรมการศาสนา ได้ดำเนินการ เข้าสู่กลุ่มเปาหมายอย่างชัดเจน มีผู้ได้รับประโยชน์อย่างหลากหลาย

2

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

๔. การบรรยายพิเศษ เรื่อง “การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

เนื้ อ หาสาระของการบรรยายพิ เ ศษ ได้ แ ก่ ขอให้ มี ค วามสามั ค คี กั น รวมพลั ง กาย พลั ง ใจ เกิดเป็นพลังสังคม ขณะเดียวกันต้องรู้ความจำเป็น ปัญหา และปัจจัยทางบวกที่จะช่วยขับเคลื่อนสังคม ให้เกิดความมั่นคง เข้มแข็ง โดยเฉพาะการนำศาสนาเข้าสู่สถานศึกษา ศาสนาก็จะมั่นคงและดำรงอยู่ได้ เช่นเดียวกับศาสนาฮินดูที่มั่นคงในอินเดีย เนื่องจากนำศาสนาเข้าสู่ประชาชน จึงจำเป็นที่หน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาควรจะมีการระดมสมอง เพื่อพัฒนาองค์กรปละ ๒ ครั้ง นำศาสนาเข้าสู่เด็กในสถานศึกษา สร้างเสริมเด็กให้มีศีล สมาธิ ปัญญา โดยมีองค์กรพุทธรวมตัวกันเป็นแกนของชนชาติไทยที่เข้มแข็งไม่ผุกร่อน โดยมีเอกภาพในเชิงนโยบาย และมีความหลากหลายในทางปฏิบัติ ซึ่งจะต้องรู้จักมองอดีต และมองอนาคต ในเรื่องของสถานการณ์ วัฒนธรรม วิถีชีวิต และพระพุทธศาสนา โดยจะต้องรวมพลังแห่งศรัทธา พลังสามัคคี และพลังแห่งความกล้าหาญ เป็นพลังความร่วมมือ ทำหน้าที่ของชาวพุทธที่ดีในการฟนฟูประเทศให้แข็งแกร่ง ในเชิ ง รุ ก และต้ อ งมี ค วามสามั ค คี กั น มี เ มตตาจิ ต ต่ อ กั น มี ก ติ ก า มี ค วามปรองดอง ใช้ ส าราณี ย ธรรม และทำตัวเป็นเสาเข็มรวมกัน เกิดเป็นพลังและเป็นฐานที่มั่นคง

บทสรุ ป ของการบรรยายพิ เ ศษ ต้ อ งมี พ ลั ง แห่ ง ศรั ท ธา ซึ่ ง จะรั ก ษาศาสนาไว้ ไ ด้ นำมาซึ่ ง ความเคารพและการให้อภัย ต้องมีพลังสำคัญ ๕ อย่าง คือ พลังศรัทธา ความกล้า สติ สมาธิ และพลังปัญญา รวมกันผนึกกำลัง รวมกลุ่มทำงานในเชิงรุก ผู้บริหารสถานศึกษาควรศึกษาในเชิงลึก ในความกล้าหาญของ พระพุทธเจ้าและบรรพบุรุษไทยที่เสียสละเพื่อชาติ

๕. การอภิปราย หัวข้อ “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” วิทยากรประกอบด้วย

- อาจารย์การุญ บุญมี โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ

- อาจารย์วรวีร์ รุ่งเจริญ โรงเรียนวัดราชสิทธาราม

- อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

- อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

- นายธนพล พรมสุวงษ์ กรมการศาสนา ผู้ดำเนินการอภิปราย

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

3

ผู้ร่วมอภิปรายได้กล่าวถึงบทบาทของสถานศึกษาและบทบาทของตนเองที่ได้ปฏิบัติกิจกรรมทาง พระพุทธศาสนาในฐานะที่เป็นตัวแทน ผู้บริหาร หรือผู้มีส่วนได้เสียในสถาบันนั้น ๆ โดยประโยชน์อันเกิดจาก การปฏิบัติกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาผู้ร่วมอภิปรายได้กล่าวถึงการได้ประโยชน์ทั้งต่อตนเอง ครอบครัว โรงเรี ย น สั ง คม การเป็ น คนที่ มี คุ ณ ภาพและมี คุ ณ ค่ า ต่ อ สั ง คมคื อ การเป็ น คนดี มี คุ ณ ธรรม ซึ่ ง สถานศึ ก ษา มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการปลูกฝังคุณธรรมสู่เยาวชนได้เป็นอย่างดีและสามารถขยายผลสู่ครอบครัวได้อย่าง เป็นรูปธรรม การนำธรรมะสู่เยาวชนสามารถดำเนินการได้อย่างหลากหลายรูปแบบ ทั้งจากรูปแบบที่พระสงฆ์ เป็นผู้แนะนำ อบรมสั่งสอนในสถานศึกษา ทั้งจากการนำเยาวชนเข้ามาศึกษาในวัดหรือศาสนสถาน หรือสถานที่ อันเหมาะสมต่อการได้ศึกษา เรียนรู้ และปรับทัศนคติ นอกจากนั้นยังมีการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของครูอาจารย์ที่ร่วมกับชมรมผู้ปกครอง อันทำให้เยาวชนได้เรียนรู้จากการปฏิบัติจริง มองเห็นคุณค่า และคุณประโยชน์จากการร่วมกิจกรรม ส่งผลต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ถูกต้องเหมาะสม

โดยสรุปแล้วผู้ร่วมอภิปราย ผู้บริหารสถานศึกษา และอาจารย์ทุกท่าน ต่างให้ความสนใจในการ ส่งเสริมคุณธรรมให้เกิดขึ้นในตัวเด็ก โดยมีการจัดกิจกรรมในรูปแบบต่าง ๆ ที่หลากหลาย ทั้งภายในสถานศึกษา และนอกสถานศึกษา ในทุกวันพระ วันสำคัญทางศาสนา และวันอื่น ๆ โดยมีผู้บริหารสถานศึกษาและอาจารย์ เป็ น ต้ น แบบที่ ดี ใ ห้ เ ด็ ก เจริ ญ รอยตาม ทั้ ง นี้ เพื่ อ ให้ เ ด็ ก ได้ รั บ การพั ฒ นาคุ ณ ธรรม ด้ ว ยหลั ก ธรรมทาง พระพุทธศาสนาให้อยู่ในวิถีชีวิตของเด็ก เกิดแสงแห่งปัญญาและแสงแห่งความดีที่จะแผ่ขยายออกไป ทำให้ สังคมดีขึ้น

ช่วงสุดท้ายของการประชุมฯ อธิบดีกรมการศาสนา (นายสด แดงเอียด) ได้สรุปและได้กล่าวถึง แนวทางในการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาในปต่อไป ทำให้ผู้เข้าร่วมประชุมได้มองเห็นภาพ และบทบาทของแต่ละสถาบันในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมในสถาบันการศึกษาและแพร่ขยายสู่ประชาชน อย่ า งกว้ า งขวาง โดยมี ส ถาบั น การศึ ก ษาให้ ค วามสนใจและชื่ น ชมผลการจั ด ประชุ ม รวมพลั ง ฯ ในครั้ ง นี้ เป็นอย่างมาก กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม บรรลุเปาหมายในการขยายเครือข่ายการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมได้อย่างเข้มแข็ง

การประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้รับ ความสนใจจากสถานศึกษาเยาวชนและผู้ปกครองเป็นจำนวนมาก โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมซึ่งเป็นผู้บริหาร สถานศึกษา ครูอาจารย์ นักเรียน นิสิต นักศึกษาระดับประถมศึกษาจนถึงอุดมศึกษา ตลอดถึงผู้ปกครอง และเครือข่ายองค์การทางพระพุทธศาสนาทั้งส่วนกลางและภูมิภาค ทำให้เกิดพลังแห่งคุณธรรมแผ่ขยาย ไปอย่างกว้างขวาง

4

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

º≈∑’ˉ¥â√—∫°“√√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡

การประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรมได้เกิดกิจกรรมการรวมตัวกัน ของเยาวชนผู้มีอุดมการณ์แห่งคุณธรรม ได้แสดงผลงาน ร่วมกิจกรรม พบปะ พูดคุย และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระหว่างกันของเครือข่าย ประกอบด้วย เครือข่ายผู้บริหาร ครูอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา ผู้ปกครอง ได้เติมเต็ม ความรู้เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เป็นแบบอย่าง แนวทางในการจัดกิจกรรมของสถาบันการศึกษาที่เป็นเครือข่ายของกรมการศาสนาและหน่วยงานที่สนใจ เข้าร่วมเป็นเครือข่ายของกรมการศาสนา ตลอดถึงเข้าใจบทบาทของกรมการศาสนาที่มีความมุ่งมั่นในการ ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสู่เด็ก เยาวชน และประชาชน เพื่อความสงบร่มเย็นและเกิดสันติสุขแก่สังคม โดยสรุปการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรมก่อให้เกิดผลในด้านต่าง ๆ ได้แก่

๑) การรวมพลังเครือข่ายคุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรมในสถานศึกษา เกิดกิจกรรมการส่งเสริม คุ ณ ธรรม จริ ย ธรรม และศี ล ธรรมโดยการมี ส่ ว นร่ ว มของเครื อ ข่ า ยหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ที่มีความหลากหลายระดับ ตั้งแต่ประถมศึกษาถึงอุดมศึกษา รวมถึงการสนับสนุนของเครือข่ายผู้ปกครอง และเครือข่ายทางองค์การทางพระพุทธศาสนา

๒) การแลกเปลี่ ย นเรี ย นรู้ เกิ ด การพบปะ พู ด คุ ย แลกเปลี่ ย นเรี ย นรู้ เ กี่ ย วกั บ การจั ด กิ จ กรรม เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมในสถานศึกษาของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เพื่อพัฒนางานด้านการ ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรมเพื่อให้เกิดการประสานงานกันในลักษณะของเครือข่าย เกิดการเพิ่มพูน ประสิทธิภาพของการดำเนินงานด้านศาสนาในอนาคต

๓) ทราบแนวทางการจัดกิจกรรม สถานศึกษาที่เข้าร่วมประชุมได้ทราบแนวทางและเห็นแบบอย่าง การจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาต่าง ๆ ที่เข้าร่วมแสดงผลการดำเนินงาน สามารถปรับประยุกต์ใช้ในหน่วยงานของตนเองเพื่อจัดกิจกรรมให้หลากหลาย และขยายเครือข่ายสู่สังคมได้อย่างรอบด้าน

๔) เข้าใจบทบาทและภารหน้าที่ของกรมการศาสนา เครือข่ายหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา ได้มองเห็นและเข้าใจบทบาทภารกิจของกรมการศาสนาในการส่งเสริม คุณธรรมจริยธรรมสู่เด็ก เยาวชน และประชาชน โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อความสงบร่มเย็น ของสังคม

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

5

๕) การเข้ า เป น เครื อ ข่ า ยของกรมการศาสนา หน่วยงานที่เข้าร่วมประชุมที่ยังไม่ขึ้นทะเบียน ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนาให้ความสนใจเข้าร่วมเป็นเครือข่ายของกรมการศาสนาเป็นจำนวนมาก ด้วยมีภารกิจการดำเนินงานเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสู่กลุ่มเปาหมายเดียวกัน การเข้าเป็นเครือข่าย จึงเป็นการผสานความร่วมมือเพื่อความเข้มแข็งและเกิดพลังในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมโดยมีประโยชน์ อันเกิดขึ้นต่อเด็ก เยาวชน และประชาชนเป็นสำคัญ

°â“«µàÕ‰ª¢Õß°“√√«¡æ≈—ßæÿ∑∏»“ นå à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡

การจั ด ประชุ ม รวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้เปิดเวทีให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาได้แสดงผลงานต่อสาธารณะ ทำให้แต่ละหน่วยฯ ได้มีพื้นที่ ในการสื่อสารกัน เกิดการประสานความร่วมมือกันในระดับหน่วยงาน มีความใกล้ชิดกันและมีอุดมการณ์ แห่งคุณธรรมเช่นเดียวกัน จึงเป็น “พลังหน่วยพุทธศาสน์” ที่มีความพร้อมในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม สู่เด็ก เยาวชน และประชาชน ก้าวต่อไปของการรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาจึงเป็นการเกิดขึ้น ของ “พลังที่เข้มแข็ง” ภายใต้การมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่ร่วมถักทอสานสัมพันธ์เป็น “พลังเยาวชน” “พลั ง คุ ณ ธรรม” และ “พลั ง ความดี ” บรรลุ เ ป า ประสงค์ ข องกรมการศาสนา กระทรวงวั ฒ นธรรม และพร้อมที่จะเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาประเทศโดยใช้มิติทางศาสนาเป็นพลังในการขับเคลื่อน

6

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม ได้ดำเนินการขับเคลื่อนสังคมคุณธรรม ด้วยมิติศาสนาของ ทุกภาคส่วนในสังคมไทยอย่างเป็นรูปธรรม ส่งเสริมการนำหลักธรรมไปปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เด็ก เยาวชน นักเรียน นักศึกษา และประชาชนเกิดความรู้คู่คุณธรรม ซึ่งการเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมให้กับ คนในชาติ นับเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่ทุกภาคส่วนจะต้องร่วมมือกันอย่างเข้มแข็งทั้งวัด ศาสนสถาน โรงเรียน สถานศึกษา และชุมชนหรือบ้าน เพื่อเป็นการเผยแพร่ศาสนธรรมและสืบทอดศาสนทายาท

หน่วยเผยแพร่พระพุทธศาสนา ที่กรมการศาสนาให้การสนับสนุนงบประมาณมีอยู่ ๓ หน่วย คือ หน่วยเผยแพร่ศีลธรรม หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา และหน่วยสงเคราะห์พุทธมามกะกระจายอยู่ ทั่วประเทศ ซึ่งทั้ง ๓ หน่วยนี้ ได้ทำหน้าที่เผยแพร่พระพุทธศาสนา โดยนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา สู่กลุ่มเปาหมาย ตามยุทธศาสตร์ของกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม ที่ต้องการพัฒนาเด็ก เยาวชน และประชาชนให้มีความรู้ ความเข้าใจในหลักธรรมคำสอนของศาสนา สามารถนำไปใช้ในการดำรงชีวิตประจำวัน ได้อย่างเหมาะสม โดยหน่วยเผยแพร่พระพุทธศาสนาที่เข้าถึงเยาวชนและดำเนินกิจกรรมมาอย่างเข้มแข็ง ได้แก่ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา

Àน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“

หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา คือ หน่วยที่สถานศึกษาจัดตั้งขึ้นเพื่อดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง กับพระพุทธศาสนา และหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนาโดยมีกลุ่มเปาหมาย คือ นักเรียน นิสิต นักศึกษา ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาถึงอุดมศึกษา โดยหน่วยดังกล่าวมีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่พระพุทธศาสนา เข้าถึงกลุ่มเปาหมายคือเด็กและเยาวชนในสถานศึกษาที่เป็นพลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ หน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ดำเนินการเผยแพร่พระพุทธศาสนาได้ครอบคลุมทั้งด้านศาสนบุคคล ศาสนพิธี และศาสนสถาน

โดยหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษามี บ ทบาทสำคั ญ ในการเผยแพร่ พ ระพุ ท ธศาสนา เข้ า ถึ ง กลุ่มเปาหมาย คือ เด็กและเยาวชนในสถานศึกษาที่เป็นพลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ เพราะเป็นหน่วยที่เด็ก และเยาวชนรวมตัวกันในการจัดกิจกรรมโดยมีครูหรือผู้บริหารสถานศึกษาเป็นผู้สนับสนุน เด็ก เยาวชน นักเรียน นักศึกษาเหล่านี้ได้ตระหนักถึงการปฏิบัติตนเป็นคนดีมีศีลธรรม คุณธรรม และจริยธรรม ได้รวมกลุ่มกัน เพื่อทำกิจกรรมที่ดีงามและชักชวนเพื่อน ๆ ใกล้ ๆ ตัวเข้าร่วมด้วยจนกลายเป็นเยาวชนกลุ่มใหญ่ที่มีอุดมการณ์ ในการสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามและได้ขยายเครือข่ายไปรอบ ๆ สถาบันการศึกษาอื่น ๆ จนเกิดเป็นเครือข่ายใหญ่ ที่มีพลังมหาศาลในการขับเคลื่อนคุณธรรมจริยธรรมที่เกิดขึ้นจากการมีส่วนร่วมของทุกฝาย

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

7

ค«“¡¡ÿàßÀ«—ߢÕß°“√¡’Àน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“

เด็กและเยาวชนทุกคนที่ได้ผ่านกระบวนการของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา จะเกิดความ ภาคภูมิใจในตัวเอง เป็นเยาวชนตัวอย่าง ที่มีความอ่อนน้อม อ่อนโยน มีความกตัญูกตเวที มีความรักต่อผู้อื่น เป็นกัลยาณชน ที่พร้อมร่วมประสาน ถักทอความสัมพันธ์อันงดงามให้เกิดขึ้นในสังคม ร่วมสร้างสังคมไทย ให้เป็นสังคมคุณธรรมและสมานฉันท์

กรมการศาสนามี ค วามเชื่ อ มั่ น ว่ า ความร่ ว มมื อ ร่ ว มใจของคนในชุ ม ชน มี ส่ ว นที่ จ ะขั บ เคลื่ อ น หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ให้ ทั น ต่ อ กระแสการเปลี่ ย นแปลงของสั ง คมโลกและอิ ท ธิ พ ลของสื่ อ สารสนเทศและเทคโนโลยีต่าง ๆ กับทั้งสามารถเป็นผู้นำศีลธรรม ที่จะนำค่านิยมที่ดีของหลักธรรมทางศาสนา และเอกลักษณ์ของความเป็นไทย ที่มีความเอื้ออาทรต่อกัน มีจิตสำนึกในหน้าที่ความรับผิดชอบ มีระเบียบวินัย รู้จักเสียสละคำนึงถึงประโยชน์ส่วนรวมของชาติ ให้ประชาชนในชุมชนมีบทบาทในการพัฒนาและบริหาร จั ด การหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา โดยอาศั ย กระบวนการมี ส่ ว นร่ ว มของทุ ก ฝ า ยในสั ง คมให้ เข้ า มา มีส่วนร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมลงมือทำ และร่วมกันประเมินผล ซึ่งจะทำให้ทุกฝายรู้สึกถึงความเป็นเจ้าของ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของเด็กและเยาวชน

¢—∫‡ค≈◊ËÕนคÿ≥∏√√¡®√‘¬∏√√¡„น —ßค¡‰∑¬¥â«¬Õßคå°√‡ค√◊Õ¢à“¬

การนำหลั ก ธรรมเผยแพร่ แ ก่ ป ระชาชนเพื่ อ ร่ ว มดำเนิ น กิ จ กรรมส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม ให้กว้างขวางในทุกกลุ่มเปาหมาย จำเป็นต้องอาศัยเครือข่ายร่วมดำเนินงานโดยประชาชนผู้นับถือศาสนา ของตนเองได้ มี ส่ ว นร่ ว มรั บ ผิ ด ชอบการนำหลั ก ธรรมทางศาสนาสู่ ก ารปฏิ บั ติ อ ย่ า งเป็ น รู ป ธรรม ดั ง นั้ น การสนั บ สนุ น ให้ เ ครื อ ข่ า ยดำเนิ น การเผยแพร่ ห ลั ก ธรรมสู่ ป ระชาชนทุ ก กลุ่ ม เป า หมายได้ น้ อ มนำ ศึกษาหลักธรรมไปประพฤติปฏิบัติในวิถีชีวิตประจำวันให้กว้างขวาง โดยเครือข่ายร่วมจัดกิจกรรมทางศาสนา เพื่อส่งเสริมศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรมในสังคมด้วยการส่งเสริมสนับสนุนกิจกรรมคุณธรรมของทุกภาคส่วน และร่วมเป็นเครือข่ายคุณธรรม องค์กรคุณธรรม ชุมชนคุณธรรม คุณธรรมภาคราชการ คุณธรรมทุกกลุ่มเปาหมาย ทุ ก ภาคส่ ว นที่ จ ะมาถั ก ทอสั ง คมด้ ว ยคุ ณ ธรรม กรมการศาสนาส่ ง เสริ ม ทุ ก ภาคส่ ว นนำสู่ สั ง คมคุ ณ ธรรม จึงได้สนับสนุนในการสร้างเครือข่ายแห่งคุณธรรมให้เกิดขึ้นทุกภูมิภาคทั่วประเทศ

8

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ค«“¡√à«¡¡◊Õ¢ÕßÕßคå°√‡ค√◊Õ¢à“¬‡æ◊ËÕ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ °√¡°“√»“ น“ ‡¥Á° ‡¬“«™น ·≈–ª√–™“™น

Õßคå°√/Àน૬ߓน ∂“น»÷°…“

«—¥

°“√√«¡æ≈—ߢÕßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ °‘®°√√¡

-

บรรยาย อภิปราย จัดบูธนิทรรศการ นำเสนอผลการ ดำเนินงาน - กิจกรรมส่งเสริม คุณธรรม

º≈∑’ˇ°‘¥¢÷Èน ทราบมุมมอง/ แนวคิด การทำงาน

เกิดเวที ในการแสดง ผลงาน

พลังเยาวชน พลิกฟนสังคมไทย

ทราบแนวทาง การดำเนินงาน ของกรมฯ

เกิดขยาย เครือข่าย ทั่วประเทศ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

9

¢—∫‡ค≈◊ËÕนคÿ≥∏√√¡®√‘¬∏√√¡„น —ßค¡‰∑¬¥â«¬°‘®°√√¡∑“ßæ√–æÿ∑∏»“ น“

กรมการศาสนาส่งเสริมศีลธรรม คุณธรรม จริยธรรมด้วยกิจกรรมทางศาสนาในวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา และวันสำคัญเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ ซึ่งเป็นช่วงวันหยุดราชการ กรมการศาสนาถือเป็น วันครอบครัว ได้ส่งเสริมสนับสนุนและรณรงค์ให้ทุกภาคส่วนได้ร่วมจัดกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาทั่วประเทศ คือวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา และวันเข้าพรรษา กิจกรรม วันสำคัญเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ พร้อมทั้งผลิตสื่อรูปแบบต่าง ๆ หนังสือส่งเสริมการเข้าวัดปฏิบัติธรรม ในช่ ว งวั น สำคั ญ ดั ง กล่ า ว จั ด ประชาสั ม พั น ธ์ ใ นทุ ก รู ป แบบ เพื่ อ ให้ เ กิ ด ผลกระทบในวงกว้ า งสู่ ป ระชาชน ทั่วประเทศ ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวมีหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาเป็นกำลังเครือข่ายที่สำคัญในการขับเคลื่อน

วันสำคัญทางสถาบันพระมหากษัตริย์ ๑. วันเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๒. วันเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ๓. วันพระราชสมภพ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ๔. วันพระราชสมภพ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

10

วันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา ๑. วันมาฆบูชา

กิจกรรมทางศาสนา

- กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม - จัดนิทรรศการทางพระพุทธศาสนา ๒. วันวิสาขบูชา - จัดตอบปัญหาธรรมะ

- เล่านิทานธรรมะประกอบท่าทาง ๓. วันอาสาฬหบูชา - วาดภาพพุทธประวัติ และวันเข้าพรรษา - แสดงตนเป็นพุทธมามกะ - ร้องเพลงส่งเสริมศีลธรรม - แสดงละครธรรมะของนักเรียน - ประกวดกิจกรรมทาง พระพุทธศาสนา - เข้าค่ายธรรมะ/ปฏิบัติธรรม - แสดงสื่อธรรมของ พระสอนศีลธรรม - ทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ ปฏิบัติธรรม ฯลฯ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

°‘®°√√¡∑’Ë¥ำ‡น‘น°“√‚¥¬Àน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ ๑. จัดกิจกรรมต่าง ๆ ในวันสำคัญทางศาสนา เช่น

๑.๑ วันวิสาขบูชา

๑.๒ วันอาสาฬหบูชา

๑.๓ วันมาฆบูชา

๑.๔ วันธรรมสวนะ ๒. จัดกิจกรรมต่าง ๆ ในวันสำคัญของสถาบันพระมหากษัตริย์ เช่น

๒.๑ วันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

๒.๒ วันเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ

๒.๓ วันพระราชสมภพ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร

๒.๔ วันพระราชสมภพ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ๓. จัดกิจกรรมต่าง ๆ ในวันสำคัญของชาติ เช่น

๓.๑ วันรัฐธรรมนูญ

๓.๒ วันกองทัพไทย ฯลฯ ๔. จัดกิจกรรมทางศาสนาและวัฒนธรรมไทย เช่น

๔.๑ จัดบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน

๔.๒ จั ด กิ จ กรรมตอบปั ญ หาธรรมะ และสวดมนต์ ห มู่ ท ำนองสรภั ญ ญะในวั น สำคั ญ ทาง พระพุทธศาสนา

๔.๓ จัดอบรมจริยธรรม

๔.๔ จัดแห่เทียนวันเข้าพรรษา

๔.๕ จัดทำวัตรเช้า-เย็น ฝกสมาธิ

๔.๖ จัดปฏิบัติธรรมนอกสถานที่

๔.๗ จัดอบรมพัฒนาจิตใจต้านยาเสพติด

๔.๘ จัดกิจกรรมปลูกปาเฉลิมพระเกียรติ

๔.๙ การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ฯลฯ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

11

°“√ª√–™ÿ¡ ç√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡é วันจันทร์ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

นายวิ ทู ร กรุ ณ า ที่ ป รึ ก ษารั ฐ มนตรี ว่ า การกระทรวงวั ฒ นธรรม เป็ น ผู้ แ ทนรั ฐ มนตรี ว่ า การ กระทรวงวัฒนธรรมเปิดการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยมี นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา กล่าวรายงานต่อประธาน ความว่า

เรียน ที่ปรึกษารัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม (นายวิทูร กรุณา) ผูแทนรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม ที่เคารพ กระผม นายสด แดงเอี ย ด อธิ บ ดี ก รมการศาสนา พร อ มด ว ยผู บ ริ ห ารสถานศึ ก ษา คณะครู อ าจารย ผู ป กครอง นักเรียน นักศึกษา และผูแทนหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ขอขอบพระคุณทานที่ปรึกษารัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม ได ใ ห เ กี ย รติ ม าเป น ประธานในพิ ธี เ ป ด การประชุ ม รวมพลั ง หนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรมในวันนี้ การดำเนิ น กิ จ กรรมเพื่ อ ส ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม ให แ ก เ ด็ ก เยาวชน และประชาชนเป น ภารกิ จ สำคั ญ ของกรมการศาสนา ในป จ จุ บั น นี้ ก รมการศาสนา มีหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาซึ่งเปนเครือขายสงเสริมคุณธรรมจริยธรรมกระจายอยูทั่วประเทศ หนวยเหลานี้ ดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา เชน กิจกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนามาเปนลำดับ ตลอดถึง วันสำคัญเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย และกิจกรรมเพื่อสงเสริมคุณธรรมจริยธรรมดานอื่น ๆ ดวย เครือขายหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษามีความสำคัญและมีพลังเปนอยางยิ่ง เพราะเปนหนวย ที่ อ ยู ใ กล ชิ ด กั บ เด็ ก เยาวชนในสถานศึ ก ษาที่ ส ามารถส ง เสริ ม ปลู ก ฝ ง และกล อ มเกลาอุ ป นิ สั ย ให แ ก เ ด็ ก และเยาวชนไดเปนอยางดี มีบทบาทสำคัญ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตาง ๆ ของเด็กและเยาวชนทั้งหลาย ใหมีความออนโยน ออนนอม ถอมตน มีสัมมาคารวะตอบุพการี และตอผูมีพระคุณ พฤติกรรมดังกลาวเหลานี้ เกิดขึ้นไดดวยการใชมิติทางศาสนาเปนแนวทางในการประพฤติปฏิบัติตนเพื่อดำเนินชีวิต

12

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

คุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรมทางดานพระพุทธศาสนา ถือเปนพื้นฐานในการพัฒนาเด็ก เยาวชน และคนทั้งหลาย ใหยึดมั่นอยูในหลักความถูกตอง คุณงามความดีเปนที่ตั้ง ไมสรางความเดือดรอนใด ๆ แกสังคมและประเทศชาติ จึงเปนหนาที่ของคนทุกเพศ ทุกวัย ทุกภาคสวนที่จะตองรวมมือ รวมใจกันสงเสริม คุณธรรมใหเกิดขึ้น หนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาในความอุปถัมภของกรมการศาสนา ขณะนี้มีทั้งหมด ๒๕๖ หนวย ทั้ ง ส ว นกลางและภู มิ ภ าค มี บ ทบาทและภารกิ จ ในการส ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมให แ ก เ ด็ ก และเยาวชน ไดแสดงออกถึงพฤติกรรมทางกาย ทางวาจา และทางใจที่ดี เสริมสรางสติปญญาและสมาธิในการเรียน มีพฤติกรรมออนนอม ออนโยน เปนลูกที่ดีของพอแม เปนศิษยที่ดีของครูอาจารย เปนศาสนิกที่ดีของศาสนา เปนสมาชิกที่ดีของสังคม ลดปญหาครอบครัว ลดปญหาสังคม มีคุณธรรมประจำใจ สรางความสงบรมเย็นผาสุก ใหแกประเทศชาติบานเมืองภายใตรมเงาแหงพระพุทธศาสนาอยางมั่นคงถาวร กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม จึงไดจัดประชุมรวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ส ง เสริ ม คุ ณ ธรรมขึ้ น โดยเชิ ญ ผู บ ริ ห ารสถานศึ ก ษา ครู อ าจารย ผู ป กครอง นั ก เรี ย น นิ สิ ต นั ก ศึ ก ษา จากหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษา จำนวน ๗๐๐ คน มารวมประชุมในครั้งนี้ เพื่อพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู ระหว า งกั น เพิ่ ม ประสิ ท ธิ ภ าพในการร ว มกั น ส ง เสริ ม คุ ณ ธรรม จริ ย ธรรม และศี ล ธรรม ส ง เสริ ม ให หนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ไดรวมพลัง ตั้งมั่น มุงมั่นในการทำความดีเพื่อสังคมไทย เพื่อใหเกิดความผาสุก ความสงบร ม เย็ น ในชาติ บ า นเมื อ ง รวมทั้ ง จะได รั บ ทราบป ญ หาอุ ป สรรคข อ ขั ด ข อ งของหน ว ยต า ง ๆ ในการทำงาน ในการดำเนิ น งานที่ ผ า นมา และข อ เสนอแนะของหน ว ยพุ ท ธศาสนาในการเผยแพร พระพุทธศาสนาในสถานศึกษา การจัดประชุมครั้งนี้ เปนการรวมพลังขับเคลื่อนการเผยแพรพระพุทธศาสนาสงเสริมคุณธรรม จริ ย ธรรม และศี ล ธรรมสู เ ด็ ก และเยาวชนในสถานศึ ก ษาและผู เ กี่ ย วข อ งให ทั่ ว ถึ ง อย า งเป น รู ป ธรรม กรมการศาสนา ขออนุญาตทานประธานขอบคุณกรมศิลปากร ที่ไดเอื้อเฟอใหใชโรงละครแหงชาติแหงนี้ เปนสถานที่จัดประชุม และขอขอบคุณผูมีสวนเกี่ยวของทุกทาน ทุกภาคสวน ที่รวมกันในการดำเนินงาน จัดประชุมในครั้งนี้ บัดนี้ ไดเวลาเหมาะสมแลว กระผมขอเรียนเชิญที่ปรึกษารัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม ผูแทน ทานรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม ไดกลาวเปดการประชุมตอไป

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

13

จากนั้ น นายวิ ทู ร กรุ ณ า ประธานในพิ ธี ไ ด้ ก ล่ า วเปิ ด งานประชุ ม รวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ ดังนี้

กราบนมัสการพระคุณเจา สวัสดีทานอธิบดีกรมการศาสนา ท า นรองอธิ บ ดี ก รมศิ ล ปากร ผู บ ริ ห ารสถานศึ ก ษา คณะครู อ าจารย ผูปกครอง นักเรียน นิสิต นักศึกษา ผูมีเกียรติที่เคารพ กระผมมีความยินดีเปนอยางยิ่งและรูสึกเปนเกียรติอยางสูง ที่ ไ ด ม าเป น ประธานในการเป ด ประชุ ม รวมพลั ง หน ว ยพุ ท ธศาสนา ในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรมในวันนี้ ตามที่ทานอธิบดีกรมการศาสนา รายงานมานั้น เราจะเห็นวาหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาที่ทำงานดานการเผยแพรพระพุทธศาสนาสงเสริม คุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรมในสถาบันศึกษานั้นมีความสำคัญเปนอยางยิ่ง ในการที่จะรวมพลังขับเคลื่อน การเผยแพร พ ระพุ ท ธศาสนาที่ ทุ ก คนมี ส ว นร ว ม มี ส ว นเป น เจ า ของร ว มกั น ทั้ ง ในระดั บ สถาบั น การศึ ก ษา และชุมชน การประชุมครั้งนี้เปนการรวมหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาที่เปนกำลังสำคัญในการทำงาน ดวยความมุงมั่น ดวยจิตศรัทธา พลังสติปญญา พรอมที่จะขับเคลื่อนคุณธรรมจริยธรรมสูสังคมไทย สำหรั บ การขับเคลื่อนคุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรมของคนในชาติในมิติของศาสนาตามที่ ทานอธิบดีกลาวรายงานมานั้น เราจะเห็นวามีความจำเปนตองอาศัยองคกรเครือขายทุกภาคสวน ที่จะไดมี สวนรวมดำเนินการใหเปนรูปธรรม เพราะการที่จะพูดกันแลวใหเกิดความรูสึกวา เราจะทำอยางนั้น อยางนี้ มีคุณความดีอยางนั้น ถาไมมีรูปธรรมเกิดขึ้น จะเปนการที่ยากและใชเวลานานเกินไป แตถาหากวาเรามีองคกร เครื อ ข า ยได ท ำงานร ว มกั น ทุ ก ภาคส ว นอย า งที่ ไ ด ร ายงานมานั้ น ผมเห็ น ว า การที่ จ ะทำให เ ป น รู ป ธรรม เพื่อไปสูประชาชนและครอบคลุมทุกกลุมเปาหมายก็อาจจะดีขึ้น งายขึ้น และประสบผลสำเร็จไดเร็วขึ้น การที่มี องคกรเครือขายพุทธศาสนาในสถานศึกษา ซึ่งเปนเครือขายที่สำคัญและมีพลังอยางยิ่งในการขับเคลื่อน คุณธรรมจริยธรรมสูเยาวชนนั้น เด็กและเยาวชนจึงเปนกำลังสำคัญอยางยิ่ง เปนอนาคตของชาติ ถาเราสราง และสงเสริมอนาคตที่ดีของเด็กและเยาวชน ซึ่งเปนภารกิจในการสรางชาติที่ประชาชนทุกภาคสวนในสังคม ตองตระหนักและใหความสำคัญอยางยิ่ง

14

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

เป น ที่ ทราบกันอยูแลววาปจจุบันปญหา ของเด็กและเยาวชนมีความรุนแรงมากขึ้น จำเปน อยางยิ่งที่ทุกฝายจะตองรวมมือกันเพื่อสรางอนาคต เพื่ อ อนาคตของประเทศชาติ ในเรื่ อ งดั ง กล า ว กรมการศาสนามี บ ทบาท มี ห น า ที่ ใ นการปลู ก ฝ ง คุณธรรมจริยธรรมของคนในชาติ ทุกกลุมเปาหมาย โดยเฉพาะอย า งยิ่ ง ที่ เราเน น กลุ ม เด็ ก และเยาวชน การส ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมในสถานศึ ก ษาเป น กระบวนการหนึ่ ง ที่ ป รั บ เปลี่ ย นพฤติ ก รรมพื้ น ฐาน ที่ดำเนินชีวิต ปรับเปลี่ยนแนวความคิด คานิยม และการแสดงออกทางพฤติกรรมที่ถูกตอง โดยใชมิติทางศาสนา นำหลักธรรมคำสอนมาประยุกตใหเกิดสติสัมปชัญญะและปญญาอันจะนำไปสูการสรางบุคลากรที่มีคุณคา ในสังคม รวมถึงการสรางครอบครัวที่อบอุนซึ่งเปนรากฐานของประเทศที่จะนำพาใหประเทศชาติและสังคม เขมแข็ง ดวยการมีบุคลากรของชาติที่มีคุณภาพตอไปในอนาคต จากคำกลาวรายงานที่ไดสรุปรวมความมาแลวนั้น นี้คือมิติทางศาสนาอีกแนวทางหนึ่งที่เราจะรวม ชวยกันที่จะสรางเยาวชน ซึ่งตอไปเยาวชนเหลานี้จะเปนกำลังสำคัญของชาติ ฉะนั้ น ผมถื อ ว า งานในวั น นี้ เ ป น ภาระงานที่ ยิ่ ง ใหญ มี คุ ณ ค า มี ค วามน า ภาคภู มิ ใจเป น อย า งยิ่ ง ผมขออวยพรใหการประชุมงานรวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรมในครั้งนี้สัมฤทธิผล ตามวั ต ถุ ป ระสงค ที่ ตั้ ง ไว ทุ ก ประการ และขอให ผู บ ริ ห ารผู แ ทนหน ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาทุ ก ท า น ไดรวมใจกันเผยแพรพระพุทธศาสนา สงเสริมคุณธรรม จริยธรรม และศีลธรรม รวมถึงการสงเสริมการปฏิบัติธรรม เพื่อใหไดรับผลแหงการปฏิบัติโดยทั่วกัน และขอใหการประชุมรวมพลังฯ ในครั้งนี้เปนไปดวยความเรียบรอย ทุกประการ ขณะนี้ไดเวลาอันเหมาะสมแลว ผมขอเปดการประชุมหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ณ บัดนี้

จากนั้ น ได้ มี ก ารบรรยายพิ เ ศษของวิ ท ยากร การอภิ ป ราย และการนำเสนอผลการดำเนิ น งาน ด้านการส่งเสริมพระพุทธศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ ตามลำดับ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

15

∫√√¬“¬æ‘‡»…

‡√◊ËÕß ç°“√√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“é ‚¥¬ æ√–‡∑æ«‘ ÿ∑∏‘°«’ √ÕßÕ∏‘°“√∫¥’¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À“¡°ÿØ√“™«‘∑¬“≈—¬

ขอเจริญพร ท่านที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ดร.วิทูร กรุณา เจริญพรท่านอธิบดี กรมการศาสนา นายสด แดงเอียด ท่านข้าราชการกรมการศาสนา ท่านพิธีกรประสิทธิ์ บุตรศรี ท่านผู้บริหาร คณะครูบาอาจารย์สถานศึกษาต่าง ๆ และสวัสดีนักเรียน นักศึกษาทุก ๆ ท่านที่เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้

ด้ ว ยเวลาน้ อ ยนิ ด ที่ จ ะทำความเข้ า ใจกั น ในเรื่ อ งการรวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา เกี่ยวข้องกับศีลธรรมจริยธรรม เพื่อสร้างสรรค์จรรโลงสังคมพระพุทธศาสนาและสังคมไทย เราได้ฟังอธิบดี กรมการศาสนาปรารภอย่างน่าชื่นใจ อย่างหนักแน่น เข้มข้น และจริงจัง ด้วยความหวังว่า จะได้ช่วยสังคม ในชีวิตที่เกิดมามีอะไรที่ช่วยได้ ทำได้ ช่วยสังคมได้ ก็จะช่วยอย่างเต็มที่ ด้วยวัตถุประสงค์ต่าง ๆ ที่กล่าวขึ้นมานั้น น่าสนใจ ท่านประธาน ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ดร.วิทูร กรุณา ได้กล่าวถึงความน่าห่วง ในสังคมที่ห่างไกลศาสนา จะทำให้เกิดวิกฤตขึ้นในภายหลังได้ และความห่วงใยเยาวชน เพราะฉะนั้นในชั่วโมงนี้ จะปรารภในเรื่องราวที่อยู่ในหัวข้อว่า “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” เราจะรวมกันอย่างไร จะทำอย่างไร

ก่อนอื่นขอนำเอาพระพุทธภาษิตขึ้นมาก่อน คือ “สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี” ความพร้อมเพรียงกันของ หมู่คณะเป็นความสุข แปลว่าให้เกิดความสุขก็ได้ นี้เป็นเป็นปัจจัยสำคัญที่เกี่ยวกับการรวมพลังเพื่อความสามัคคี ถ้ า เราไม่ มี ค วามสามั ค คี พ ลั ง จะเกิ ด ขึ้ น ไม่ ไ ด้ แ ละดี ง ามไม่ ไ ด้ ความคิ ด ในเบื้ อ งต้ น คื อ ขอให้ มี ค วามสามั ค คี ถามว่าการรวมพลังคืออะไร ความหมายคือรวมพลังกาย พลังใจ และพลังสังคม

16

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

การจัดกิจกรรมครั้งนี้ถือว่าอยู่ในช่วงที่เหมาะสมอย่างยิ่ง เพราะเรื่องพลังกายก็สำคัญ เรื่องพลังใจ ก็สำคัญ เรื่องพลังสังคมก็สำคัญ ปัจจุบันคนพลังกายก็อ่อนแอ เพราะต้องแข่งขันเกี่ยวกับการทำมาหาเลี้ยงชีพ สำหรับผู้ที่อยู่ในระดับบริหาร หรือผู้ปกครอง กำลังกายก็อ่อนแอ หันไปดูกำลังใจ ผู้ใหญ่ก็เริ่มจะฟอ ๆ ผู้น้อย เด็ก ๆ เมื่อพ่อแม่ห่างไกล กำลังใจก็หดหาย เป็นการบั่นทอนพลังทางสังคม สังคมไหนที่พลังกาย พลังใจ ของปัจเจกชนอ่อนเปลี้ยเพลียแรงลง พลังทางสังคมก็อ่อนแรงลงมา เพราะฉะนั้นการรวมพลังมีความสำคัญ ถามว่าสำคัญอย่างไร ตอบได้เลยว่าให้เกิดความมั่นคง เข้มแข็งขึ้นในสังคมและในชาติ ถามว่าจำเป็นไหม ตอบว่าจำเป็น เพราะในปัจจุบันเป็นยุคแห่งการแข่งขันกัน ศาสนาก็แข่งขันกัน วัฒนธรรมก็แข่งขันกัน การค้า ก็แข่งขันกัน บริษัทก็แข่งขันกัน ธนาคารก็แข่งขันกัน รวมถึงการเมืองก็แข่งขันกัน เพราะถ้าไม่แข่งขันกันก็ไม่รู้ว่า อะไรดี อะไรไม่ดี เพราะฉะนั้นเราต้องรู้ว่าเมื่อมีความอ่อนแอ เราต้องรู้ว่าเราอ่อนแอขนาดไหน ในขณะเดียวกัน เราต้องรู้โลกาภิวัตน์ด้วย โลกาภิวัตน์เป็นยุคแห่งการปะทะทางวัฒนธรรม

กระแสหลักของประเทศไทยก็คือศาสนาและวัฒนธรรม หรือชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ สิ่งที่เรา เข้าใจกันว่าเป็นสถาบันของชาติบ้านเมือง แต่ปรากฏว่าปัจจุบันนี้สถาบันหลักถูกสั่นคลอน ไม่ว่าชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ขอพูดแต่สถาบันศาสนาในรายละเอียด อย่างไรก็ตามปัจจัยบวกของเราก็มี นั้นก็คือศรัทธา ยังมีความหนักแน่น ศรัทธาในความเป็นชาติ ศรัทธาในศาสนาของเรายังมี เพราะฉะนั้นวันนี้เรารวมพลังกัน เป็นการรวมพลังในหน่วยพุทธในสถานศึกษา หากศาสนาอยู่แต่ในวัดความวิบัติก็จะตามมา เมื่อศาสนา เข้ า สู่ ใ นสถานศึ ก ษาศาสนาก็ จ ะมั่ น คงดำรงอยู่ คู่ กั บ สั ง คมไทยไปได้ อี ก นาน เพราะสถานศึ ก ษาคื อ แหล่งผลิตทรัพยากรมนุษย์ที่สำคัญ ถ้าทรัพยากรมนุษย์ด้อยคุณภาพลง ไม่เข้าใจศาสนา ก็จะลำบาก

เพราะฉะนั้นวันนี้ทางกรมการศาสนา โดยท่านสด แดงเอียด ได้มาทำหน้าที่อีกครั้งหนึ่งหลังจาก ที่ความเข้มข้นลดลงไป เป็นสิ่งที่หน้าชื่นชมจะทำให้ศาสนาและชาติมั่นคงได้ อาตมาเคยไปอยู่อินเดียประมาณ ๒-๓ ป สมัยที่เรียนปริญญาเอกเกิดความสงสัยในใจว่า ทำไมประเทศอินเดียศาสนาพุทธเคยครอบครอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช พระองค์ก็ทรงเป็นเอกอัครศาสนูปถัมภ์ สังคายนาพระธรรมวินัย ครั้งที่ ๓ ขึ้นมา ศาสนาพุทธมั่นคงมาก แต่อยู่มาประมาณ ๑,๐๐๐ ป ปรากฏว่าศาสนาพุทธหายไปหมด ล่ ม สลาย เอาศาสนากลั บ ไปไม่ ไ ด้ ถามว่ า เพราะอะไร แน่ น อนส่ ว นหนึ่ ง ที่ ส ำคั ญ ตั ว เราเองไม่ เข้ ม แข็ ง ใกล้เกลือกินด่าง ไม่เอาศาสนามาเป็นกำลังสำคัญของกายของใจ แต่เรากลับเอาสิ่งอื่นมาเป็นกำลังกายกำลังใจ มากกว่า เพราะฉะนั้นศาสนาก็ค่อย ๆ หายไป อ่อนแอลงมาก ๆ พระสงฆ์ก็ไม่สามารถที่จะต้านทานได้ เพราะศาสนาต้ อ งอยู่ กั บ พระกั บ ฆราวาสทั้ ง สองฝ า ย อี ก ส่ ว นหนึ่ ง ถู ก รุ ก ราน ชาวเตริ ก ซึ่ ง เป็ น ผู้ นั บ ถื อ ศาสนาอิสลามเข้ามาอินเดีย ไล่เผาทำลายศาสนสถานแทบหมดสิ้น พระก็ไม่มีที่อยู่และก็หมดไป ชาวบ้าน ก็อยู่ไม่ได้ ถูกบีบบังคับ ในที่สุดก็ไปนับถือศาสนาอิสลามบ้าง ไปถือศาสนาเดิมคือฮินดูบ้าง และศาสนาฮินดู ได้โตขึ้นอย่างรวดเร็วมาก เพราะเขามาเอาคำสอนของพระพุทธเจ้าไปใช้ในศาสนา โดยเขาบอกว่าศาสนาพุทธ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

17

ก็เป็นส่วนหนึ่งของฮินดู เป็นปรางค์หนึ่งของพระนารายณ์ เป็นปรางค์ที่ ๙ เรียกว่าพุทธาวตาล เพราะฉะนั้น นับถือได้ไม่เป็นไร ในที่สุดคนก็เห็นด้วยกันก็เลยเอาพุทธไปอยู่ในฮินดูหรือศาสนาพราหมณ์เดิม

พอเป็นอย่างนั้น ปรากฏว่าคนหันไปนับถือศาสนาฮินดู ศาสนาพุทธก็เหมือนกับหิ่งห้อยเหมือนเดิม แถมถูกเผา ที่เรารู้มหาวิทยาลัยนาลันทาถูกเผาเรียบ เมื่อ พ.ศ. ๑๗๐๐ โดยประมาณ สิ่งสำคัญที่ทำให้ศาสนา ฮินดูเติบโตขึ้นเร็วก็คือศาสนาฮินดูเข้าไปอยู่ในทุกครอบครัว ไปอยู่ในคน ไม่ใช่ไปอยู่แต่ในวัด ไปอยู่ในสมาคม ไปอยู่ในครอบครัว และถ้าการฟังธรรมะของเขามีการประชุม มีการสัมมนากัน เขาพูดกัน ๗ วัน ๗ คืนก็ได้ คนฟัง ฟังกันแน่นไม่ลุก เขาฟังกันอย่างมีความสุข คนอินเดียพูดความยาว ๘ ชั่วโมงต่อเนื่อง ไม่ลุก เป็นความสุข กับการได้พัฒนาสมอง พัฒนาความรู้ น่าชื่นชมมาก ที่ยืนยันได้อย่างนี้ก็คือว่า ท่านศาสตราจารย์ เค เอ็น มิสรา เป็นซุปเปอร์ไวเซอร์ควบคุมวิทยานิพนธ์ของอาตมาในชั้นปริญญาเอก ส่วนมากท่านจะให้ไปพูดกันที่บ้าน ตั ว ต่ อ ตั ว เลย เขาเรี ย กว่ า ไปดิ ส คั ต ไม่ ว่ า จะเขี ย นอะไร วิ เ คราะห์ อ ะไร ต้ อ งไปดิ ส คั ต กั บ ซุ ป เปอร์ ไวเซอร์ ได้เห็นเหตุการณ์สัก ๒-๓ ครั้ง เวลาปิดเทอมลูกชายที่ไปเรียนวิศวะที่นิวเดลีเมืองหลวง กลับไปถึงบ้านต้องอ่าน คัมภีร์พระเวทให้พ่อฟัง ต้องอ่านคัมภีร์ทางศาสนาให้พ่อฟัง ต้องอธิบายศาสนธรรมให้พ่อฟัง นี้ขนาดเขาเรียน วิศวะ ศาสนาจึงแทรกซึมเข้าไปในเยาวชน ทุกครอบครัวเขาจะปฏิบัติตามศาสนพิธีของเขา

18

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

เพราะฉะนั้นเมื่อถามว่าศาสนาฮินดูทำไมมั่นคงในอินเดีย ตอบได้เลยว่าเขามีพื้นความเชื่ออยู่เดิม เขา มี เ พิ่ ม เติ ม ความเข้ ม ข้ น เขานำศาสนาเข้ า สู่ เ ยาวชน ทำให้ ศ าสนาเขามั่ น คง แต่ ใ นประเทศไทยเราในช่ ว ง ที่ผ่านมา มักจะมองว่าศาสนาอยู่ที่พระ อะไร ๆ ก็ยกให้พระ สอนก็ยกให้พระ ปองกันก็ยกให้พระ ภัยพิบัติ เกิดขึ้นมาก็ยกให้พระ ในขณะเดียวกันในช่วงที่ผ่านมา พระถูกขังไว้ในคุก คุกคือวัด ขังอยู่ในกำแพง ออกไป ข้างนอกไม่ได้ เมื่อออกนอกวัดไม่ได้ ไม่มีประสบการณ์ ไปสอนก็ไม่รู้เรื่อง มันก็เลยยาก ยากที่จะเอาศาสนาเข้าไป การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาเปนแนวทางหนึ่ง สามารถระดมสมองเพื่อพัฒนาให้องค์กร พุทธศาสนาให้แข็งแกร่งและมั่นคงได้ ต้องระดมกันเรื่อย ๆ หนึ่งปอาจจะ ๒ ครั้งก็ได้ แต่ถ้าเป็นปละ ๓ ครั้ง อาจจะมากไปก็ได้ เพราะสถานศึกษาก็มีภารกิจกันเยอะ การจัดการเรียนการสอนต้องมีการประกันคุณภาพ อะไรต่าง ๆ แต่เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมาลงไปปักษ์ใต้ ลงไปที่สิชล ไปเจอกับผู้บริหารสถานศึกษาเอกชนแห่งหนึ่ง เขาบอกว่ า ทางประกั น คุ ณ ภาพเขาไปดู ที่ โรงเรี ย น แล้ ว สอบถามเขาว่ า ทำไมคุ ณ ไม่ โชว์ ไม่ แ สดงเรื่ อ ง หลักการบริหารจัดการ ผู้บริหารบอกว่า ไม่ ของเขาใช้หลักศีล สมาธิ ปญญา ให้เด็กมีศีล ให้เด็กมีสมาธิ ให้เด็กมีปญญา ทางประกันคุณภาพบอกว่าอย่างนี้ไม่ถูกสิ ก็เถียงกันไป ผู้บริหารบอกว่า ถูกไม่ถูกผมไม่รู้ แต่ ว่ า ผู้ ป กครองพาเด็กมาเรียนกับผมเยอะ จนผมรับไม่ไหวแล้ว ผู้ปกครองเขาพอใจ แล้วจะเอาอย่างไร ก็โต้กันพอสมควร ที่สุดก็ยอมเขา เพราะนักเรียนเขาเรียบร้อยดีงาม มีพัฒนาการที่ดี นี้ใช้หลักศีล สมาธิ ปัญญา เด็ ก มี ร ะเบี ย บวิ นั ย ดี เ ป น ศี ล เด็ ก มี ส มาธิ ย าวขึ้ น เป น สมาธิ เด็ ก รู้ จั ก คิ ดรู้ จั ก ริ เริ่ ม สร้ า งสรรค์ ดี เ ป น ป ญ ญา เด็กสร้างสรรค์ดี เขาก็ถือว่าใช้ได้ เข้ากรอบการจะพัฒนาคุณภาพชีวิตของเยาวชนเหมือนกัน ขอฝากกันไว้ ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นหลักที่ยิ่งใหญ่สำคัญ ถ้าได้ ๓ อย่างนี้ ศีลธรรมก็เกิดขึ้น คุณธรรมก็เกิดขึ้น จริยธรรมก็เกิดขึ้น

ฉะนั้นพระพุทธศาสนาถือว่าเป็นสถาบันหลักและเป็นแกนของประเทศชาติไทย ของชนชาติและ ประเทศชาติ แกนของชนชาติก็คือแกนของชีวิต แกนของประเทศชาติก็คือแกนวิญญาณของไทย ถ้าแกนเสีย หรือไม่มีแกน ไทยก็อยู่ยาก เหมือนไม้ไม่มีแกน ซึ่งยากที่จะมั่นคงดำรงอยู่ได้อย่างยั่งยืน จะเห็นได้ไม้ไม่มีแก่น หรือไม้ที่เป็นโพรง เจอลมแรงก็ล้มไปหมด องค์กรพุทธต้องรวมตัวกันเป็นแกนของชนชาติไทย และเป็นแกน ของชาติไทยให้ได้ ทางพระก็รวมกันอยู่ หลาย ๆ ส่วนต้องรวมกัน อาจจะรวมในแง่มุมต่าง ๆ พระก็อย่างหนึ่ง ประชาชนทั่วไปก็อย่างหนึ่ง นักเรียน นักศึกษาก็อย่างหนึ่ง สถานศึกษาก็อย่างหนึ่ง แต่เราหลากหลาย เขาเรียกว่า มีความเป็นเอกภาพเชิงนโยบาย และหลากหลายในทางปฏิบัติ รวมไปเป็นหนึ่งเหมือนกัน คล้าย ๆ กับว่า แนวหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ถ้าไปตามคำสอนจะใช้หลักไตรสิกขา ใช้หลักอริยมรรคมีองค์ ๘ ใช้หลักอริยสัจ ๔ แต่จุดมุ่งหมายก็คือไปนิพพานเหมือนกัน นั้นก็คือให้ชาติ ให้ศาสนามั่นคง

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

19

วัฒนธรรมและวิถีชีวิตไทยที่เป็นมา เคยพูดหลายครั้งว่า วัฒนธรรมการยืน การเดิน การนั่ง การกิน การดื่ม การพูด การคิด การออกสังคม เป็นเรื่องของพฤติกรรมที่ออกมาจากพระพุทธศาสนา เราอาจจะ ไม่ได้ศึกษาพระพุทธศาสนามาแต่สมัยปู ย่า ตา ทวด ที่เรียนไว้ เขารู้ไว้ แล้วมาใส่ไว้ในแบบเรียน ตำรับตำรา หรือว่าใส่ไว้ในจิตใจ แล้วพ่อแม่เหล่านั้นก็มาสอนกันเป็นชั้น ๆ จนถึงพวกเราว่า นี้คือมารยาทผู้ดี ยืนอย่างไร เรียบร้อย เดินอย่างไรเป็นมารยาทผู้ดี นั่งอย่างไรนั่งเรียบร้อยสุภาพ นอนอย่างไรนอนให้มีความสุข กินอย่างไร ไม่ ใ ห้ มู ม มาม ดื่ ม อย่ า งไรไม่ ใ ห้ เ สี ย มารยาท พู ด อย่ า งไรให้ มี ค วามสุ ภ าพไพเราะ พู ด อย่ า งไรพู ด อย่ า งผู้ ดี คิดอย่างไรคิดให้เป็นสัมมาสังกัปปะ คิดให้เป็นโยนิโสมนสิการ เดาไม่ได้ มองไม่ได้เหมือนกัน

แต่หลาย ๆ ประเทศที่เปลี่ยนไป ส่วนมากที่เขาเปลี่ยนผู้นับถือศาสนาอื่น เขาเปลี่ยนชื่อศาสนา เปลี่ยนชื่อประเทศชาติ เขาไม่เอาของเดิม เพื่อสร้างความคิดใหม่ สร้างแนวคิดใหม่ เพื่อปกครองคนให้เข้มแข็ง จึงมาถึงคำถามที่ว่า เราจะรวมพลังอะไรกัน แน่นอนที่สุดเราจะต้องรวมพลังแห่งศรัทธา ศรัทธาต้องมี ต้องเข้มแข็ง ต้องมุ่งมั่น ต้องจริงจัง ศรัทธาเป็นประการแรก สทฺธา สาธุ ปติฏฺิตา ศรัทธามั่นคงดีแล้ว ทำให้เกิดความสุข ต้องรวมพลังสามัคคี และต้องรวมพลังแห่งความกล้าหาญ ทั้ง ๓ ตัวนี้รวมกันขึ้น แล้ ว จะเกิ ด พลั ง สั ง คมขึ้ น พลั ง สามั ค คี เ ป็ น อย่ า งไร พลั ง ศรั ท ธาเป็ น อย่ า งไร ทำไมเราต้ อ งร่ ว มมื อ กั น โทษของการทำงานแบบเก่งคนเดียว และในที่สุดเราจะเจ็บคนเดียว อาจทำดีได้ ทำคนเดียว ที่ภาษาฝรั่ง เรียกว่า One Man Show เก่งคนเดียว ดีคนเดียว ท่านอธิบดีท่านไม่เก่งคนเดียว ท่านไปรวมพลังมาช่วยกัน ให้เกิดพลังที่แผ่กว้างออกไปให้มากขึ้น

เหมือนนิทานเรื่องนกกระจาบในชาดก มีอยู่ครั้งหนึ่งนกกระจาบหายไปเยอะ พญานกก็เลยสงสัยว่า ทำไมพวกเราหายไปหมด แอบดูปรากฏว่านายพรานนกเอาแหมาเหวี่ยงตู้มเดียว นกก็ติด ก็ต่างบินไปคนละทิศ คนละทาง ไม่สามัคคีกัน ในที่สุดนายพรานก็จับนกกระจาบไปถอนขนทอดน้ำมัน พญานกเห็นเช่นนั้นก็ประชุมนก เหมือนกับท่านอธิบดีจัดประชุมพวกเราในวันนี้ ประชุมว่าเราจะทำอย่างไรเมื่อเกิดเหตุอย่างนี้ บรรดานกกระจาบ เมื่อปรึกษากันแล้ว พญานกกระจาบก็บอกกับบรรดานกกระจาบว่า ถ้าหากว่านายพรานเหวี่ยงแหมาให้กำหนด ทิศทางกันว่าพวกเราจะบินไปทางไหน ปรากฏว่ามันก็เป็นจริงอย่างว่า นายพรานเหวี่ยงแหคลุมฝูงนกกระจาบ บรรดานกกระจาบก็ร้องกันเจี๊ยวจาว และบินไปทางเดียวกัน บินสูงขึ้นไปจนถึงต้นไม้ใหญ่ก็ได้บินหุบปกลง ครอบแหไว้บนต้นไม้ แล้วก็บินหนีไปได้ นายพรานเห็นดังนั้นก็งงทำอะไรไม่ถูก เดินกลับบ้านก็โดนเมียด่า หาว่าเอาแหและนกไปให้เมียน้อย เพราะความสามัคคีครั้งนั้นนกกระจาบจึงมีชีวิตอยู่จนถึงทุกวันนี้ เอาเป็นว่า ความสามัคคีร่วมมือกันนั้นมีพลังสามารถปองกันภัยได้

โลกเขารวมตัวกันเป็นองค์กรต่าง ๆ มุสลิมเขาก็รวมตัวกันเป็นกลุ่มอาหรับ กลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กลุ่ ม มุ ส ลิ ม ยุ โรป หรื อ รวมกั น ใหญ่ ที่ สุ ด เป็ น องค์ ก ารสหประชาชาติ ศาสนาต่ า ง ๆ ก็ ร วมตั ว กั น ทำงาน ทางคริสต์คาทอลิก โปรแตสแตนต์ ต้องขอบคุณท่านอธิบดีที่จัดงานรวมพลังขึ้น ต่อไปเราอาจจะรวมตัวกัน ใหญ่ขึ้น 20

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

เพราะฉะนั้นเมื่อประเทศชาติมีวิกฤตเราต้องช่วยฟนฟูรักษาโลกไว้ให้มีที่ตั้ง มุ่งมั่นทำหน้าที่ชาวพุทธ ต้องทำเป็นเชิงรุก ตอนนี้ประเทศกำลังอ่อนแอ ตอนนี้พระไปอยู่ต่างประเทศมากมาย ประมาณ ๒๐๐ รัฐ ยุโรป ตอนนี้เขาถวายที่ดินจนไม่มีพระจะไปช่วยอยู่พัฒนา ตอนนี้มีลูกศิษย์รูปหนึ่งไปเป็นเจ้าอาวาสอยู่ที่รัฐฟลอริดา เขาถวายที่ดินยี่สิบเจ็ดไร่ครึ่ง ถวายฟรี ๆ แต่ในประเทศไทยกำลังอ่อนแอมาก ๆ เราแสวงหาจุดร่วม สงวนจุดต่าง ด้วยความเสียสละต่างกันนิดหน่อย ค่อยตะล่อม ๆ กันไป ก็จะเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันได้ ต้องสามัคคีกันไว้

การสามั ค คี ต้ อ งมี เ มตตาจิ ต พู ด มี เ มตตาจิ ต ทำมี เ มตตาจิ ต เราต้ อ งแบ่ ง ปั น เอื้ อ เฟ อ เกื้ อ กู ล กั น ต้ อ งเคารพกฎเกณฑ์ ก ติ ก า ที่ ส ำคั ญ ต้ อ งปรองดองกั น สร้ า งทิ ฐิ ใ ห้ เ ป็ น ทิ ฏ ฐิ ส ามั ญ ญตา ให้ ส มานความคิ ด ความเห็ น หลั ก การแห่ ง การสร้ า งความสามั ค คี มี อ ยู่ แ ล้ ว พระพุ ท ธเจ้ า ตรั ส ไว้ แ ล้ ว คื อ สาราณี ย ธรรมและ อปริหาณิยธรรม การรักษาความสามัคคีให้มั่นคงตราบนานเท่านาน เราต้องทำตัวเป็นเสาเข็มเหมือนตึกหลังนี้ ถ้าไม่มีเสาเข็มที่ดีคงทรุดไปแล้ว แต่เพราะมีเสาเข็มหนาหนักแน่น ทำให้ตึกอยู่ได้ เรานั่งสบาย ที่ประเทศไต้หวัน เขาสร้าง เดอะโลตัส ทาวเวอร์ มี ๑๐๑ ชั้น สูงที่สุดในโลก พื้นที่ที่มีแผ่นดินไหวบ่อย แต่เขาสร้างตั้งอยู่ได้ เพราะอะไร เพราะสร้างเสาเข็มดี ตอกเสาเข็มดี เสาเข็มต้นเดียวอยู่ไม่ได้ ตอกไป ๑๐๐ ต้น ๑,๐๐๐ ต้น เจาะลงไป ได้ขนาดไหน ลึกแค่ไหนเอาขนาดนั้น เสาเข็มคืออะไร ก็คือพวกเราต้องเป็นเสาเข็ม เสาเข็มมาก ฐานมั่นคง บ้ า นมั่ น คง อาคารมั่ น คง พวกเราเป็ น ชาวพุ ท ธ ต้ อ งทำตั ว ให้ เ ป็ น เสาเข็ ม ให้ ศ าสนาพุ ท ธอยู่ ไ ด้ แล้ ว เรา รับประโยชน์จากพระพุทธศาสนา ต้องอยู่ร่วมกันเพื่อพลัง ไม่ใช่เพื่ออย่างอื่น

พระพุทธเจ้าสอนเรื่องความจริง นี้เราต้องช่วยกัน พลังแห่งศรัทธา “สทฺธา สาธุ ปติฏฺิตา” ศรัทธา ที่ตั้งมั่นดีแล้วทำให้สำเร็จได้ทุกอย่าง ทำอะไรได้ทุกอย่าง ศรัทธาในพระพุทธศาสนาไม่ใช่ศรัทธาอย่างโง่ ๆ ศรัทธาอย่างมีเหตุผล ขาดศรัทธารักษาศาสนาไม่ได้ ศรัทธานำมาซึ่งความเคารพและให้อภัยซึ่งกันและกัน ถ้ า เราเคารพในศรั ท ธา ตั ว อย่ า งเราแสดงความเคารพต่ อ พ่ อ แม่ เ พราะมี ศ รั ท ธาในพ่ อ แม่ เรามี ศ รั ท ธาใน ครูบาอาจารย์ เราก็แสดงความเคารพ ถ้าคนไม่มีศรัทธาก็ไม่แสดงความเคารพ วัฒนธรรมมันจะสิ้น ชาติใด ไร้วัฒนธรรมชาตินั้นจะพังพินาศหายนะในเร็วพลัน คนอินเดียถูกมุสลิมปกครอง ๖๐๐ กว่าป ถูกอังกฤษปกครอง ๒๐๐ กว่าป รวม ๘๐๐ กว่าป มากกว่าประเทศไทย แต่ผ้าส่าหรีเขาไม่หลุด เพราะเขายังรักษาวัฒนธรรม เขาได้ มาอยู่ประเทศไทยที่พาหุรัด มาดามทั้งหลายเขาเดินห่มผ้าส่าหรี ชาวจีนเห็นไหมเขาไปโพนทะเล ไปไหนก็พบ ไปเยอรมันก็พบ ไปอินเดียก็พบ ไปอเมริกาก็พบ ล่าสุดไปที่อินโดนีเซียก็พบ คนจีนไม่เคยทิ้งวัฒนธรรมจีน เพราะฉะนั้นเราต้องช่วยกัน เราเป็นไทยถ้าหากทิ้งศาสนา ทิ้งวัฒนธรรม เท่ากับทิ้งชาติ ชาติก็จะล้มสะลาย

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

21

พลังสำคัญ ๕ อย่าง ที่ต้องฝากไว้

๑. พลั ง ความเชื่ อ มั่ น ในองค์ ก ร เราต้ อ งเชื่ อ มั่ น กั น เรารวมกลุ่มกันผลักดันสิ่งดีงามได้

๒. พลังวิริยะ ความกล้าหาญเด็ดเดี่ยว สู้ต่อเนื่อง ไม่ใช่ ทำแบบกิ้งก่า ไม่ใช่ประชุมวันนี้กลับไปหายไป ให้ไปประชุมในกลุ่มเล็ก ทำอะไรให้ มั น เกิ ด ผล ฟั ง พระเทพวิ สุ ท ธิ ก วี และเก็ บ อะไรไปได้ ให้เก็บไปต่อยอด

๓. พลังสติ ระลึกรู้ผิดถูก อดีตเป็นบทเรียนของเรา

๔. พลังสมาธิ ต้องมั่นคงหนักแน่น จิตใจอย่าวอกแวก อย่าหวั่นไหว อย่าฟุงซ่าน ทำใจให้เป็นสมาธิ ในภารกิจ ในหน้าที่การงาน ไม่ใช่สมาธิเพื่อจะไปพรหมโลกอย่างเดียว สมาธิในหน้าที่การงานด้วย

๕. พลังปัญญารอบรู้สถานการณ์ อย่ามองว่าจะเอาชีวิตรอดไปวัน ๆ ไม่ใช่เจริญวิปัสสนากรรมฐาน ถ้าท่านไปเจริญวิปัสสนากรรมฐานไปอยู่ในปาช้าไหน ยุบหนอพองหนอ เอาเลยอนุญาต แต่ถ้าเราจะใช้พลัง ปัญญาเพื่อรอบรู้สถานการณ์ภายในปัจจุบัน ให้เราศึกษาอดีตว่าสร้างอะไร ให้เราดูมา ถ้าเรามัวแต่แตกแยกกัน อะไรจะเกิดขึ้น พลังอำนาจศรัทธาจะสร้างได้ไหม

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ซึ่งมีพระราชศรัทธาในพระพุทธศาสนามาก ทรงขึ้นครองราชสมบัติ ตรัสว่า “จะตั้งใจจะอุปถัมภก ยอยกพระพุทธศาสนา จะปองกันขอบขันฑสีมา รักษาประชาชนและมนตรี” นั้นคือพันธกิจของพระองค์ในการครองราชย์

๑. ตั้งใจจะอุปถัมภ์ ยอยกพระพุทธศาสนา

๒. จะปองกันขันฑสีมา รักษาประเทศชาติ แม้แต่ตารางนิ้วเดียวก็ไม่ให้เสียไป

๓. รักษาประชาชนและมนตรี ประชาชนทุกหมู่เหล่าอยู่เย็นเป็นสุข

เพราะฉะนั้นฝากไว้ ถ้าเรามีพลังศรัทธาสามารถเอาชนะข้าศึกใหญ่ได้ ข้าศึกภายนอก ภายใน ข้าศึกคือกิเลส ข้าศึกที่จะมาห้ำหั่นเราก็ได้ สามารถสร้างสิ่งวิจิตรตระการตาได้ วัดพระแก้วก็ตาม ภูเขาทอง ก็ตาม อะไรก็ตาม ความสวยงามทั้งหลาย เกิดขึ้นเพราะศรัทธา สามารถถึงพระนิพพานได้ ต้องเริ่มที่ศรัทธา

22

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

สถานการณ์ ศ าสนาปั จ จุ บั น พระพุ ท ธศาสนาเรามี ภั ย รอบด้ า น จำเป็ น อย่ า งยิ่ ง ที่ ช าวพุ ท ธ ต้องผนึกกำลังต่อสู้กับภัยเหล่านั้นอย่างเข้มแข็ง เต็มสติปัญญาและความสามารถ ด้วยการประสานมือ ประสานใจ ให้เกิดความเหนียวแน่น รุกคืบต่อไป สร้างเยาวชนให้เป็นเสาหลัก เป็นแกนของชาติศาสนาให้ได้ ดูการทำงาน ของต่ า งศาสนากั น สั ก หน่ อ ย เขาอยู่ กั บ เรา เราอยู่ กั บ เขา แต่ ต่ า งจากเราอย่ า งไร เราต่ า งกั บ เขาอย่ า งไร คริ ส ต์ อิ ส ลาม พราหมณ์ - ฮิ น ดู ซิ ก ข์ อยู่ ใ นประเทศไทยทำเข้ ม แข็ ง มาก เมื่ อ ประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๐ อิ ส ลามในประเทศไทยมี เ พี ย งจำนวนไม่ ถึ ง ล้ า นคนหรื อ ล้ า นเศษ ๆ เดี๋ ย วนี้ เขา ๔-๕ ล้ า นคน สมั ย นั้ น พระพุทธศาสนามี ๙๘.๖% มาปัจจุบันเหลือ ๙๔.๖%

เมื่อสักครู่ได้ยินที่ปรึกษารัฐมนตรีบอกว่า เดี๋ยวนี้เด็ก เยาวชนอ่อนแอทางด้านศีลธรรม ทางวัฒนธรรม อย่างมาก บางคนบอกว่าเดี๋ยวนี้เด็กแย่ อาตมาค้านตลอดว่าเด็กไม่ได้แย่ ผู้ใหญ่แย่กว่า เพราะเด็กไม่เคยทะเลาะกัน ออกทีวีให้เด็กดู เดี๋ยวด่ากัน ทะเลาะกัน ผู้ใหญ่ทำให้เด็กดูกันทั้งนั้นแหละ ถ้าเด็กแย่ ผู้ใหญ่ก็แย่กว่าเด็กอีก ถ้ า มี ผู้ ใ หญ่ เ ป็ น ตั ว อย่ า งที่ ดี เด็ ก ก็ จ ะดี ถ้ า เด็ ก อยากจะเกเรหน่ อ ยมั น ก็ เ กรงผู้ ใ หญ่ เพราะฉะนั้ น ผู้ บ ริ ห าร ครู บาอาจารย์ เราต้องมั่นใจในเด็กของเรา ความจริงเด็กเป็นผ้าขาวที่จะย้อมสีอะไรก็ได้ เราให้สิ่งที่ดี ๆ สร้างสิ่งดี ๆ ให้เด็ก แต่ที่เด็กไม่ดีเพราะผู้ใหญ่เป็นแบบอย่างที่ไม่ดี

ฉะนั้ น หากเรามองลึ ก ลงไปจะพบจุ ด อ่ อ นแอในสั ง คมไทย จะพบปั ญ หาที่ ท ำให้ สั ง คมเสื่ อ มลง โดยเฉพาะ ๔ ประเด็น ดังต่อไปนี ้

๑) สภาพสังคมที่ทำให้คนห่างไกลศาสนาของตน เป็นสังคมเศรษฐกิจ และสังคมการเมือง สังคม การต่างประเทศ บีบบังคับ

๒) วัฒนธรรมตะวันตกทะลักเข้ามา บีบบังคับทำลายจิตใจคนไทย คัดลอกความรักชาติรักศาสนา ที่ ดี ง ามเอาออกไป แล้ ว เอาสิ่ ง ใหม่ เข้ า มาใส่ ทำให้ เ ยาวชนไทยเปลี่ ย นไปบ้ า ง เยาวชนไทยถู ก มองว่ า ห่างไกลศาสนา เด็กไม่ได้ห่างไกลศาสนา ที่วัดราชาธิวาสไม่ว่างเลย โรงเรียนวัดราชาบ้าง โรงเรียนอื่นบ้าง มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้าง พากันเข้าไปตลอด เด็กไม่ได้ห่างศาสนา แต่ว่าเด็กไป ๓๐๐ คน ครูไป ๓-๕ คน เด็กหรือครูที่ไปวัดน้อยลง

๓) ศาสนาอื่นเขาเข้มแข็งมาก รุกเข้ามารวดเร็วมาก เราต้องสามัคคีกัน สามัคคีต้องมีความเมตตา สามัคคีต้องเสียสละ สามัคคีต้องมากที่จะให้อภัย ถ้าไม่มีเมตตาสามัคคีไม่ได้ ไม่รู้จักเสียสละสามัคคีไม่ได้ ไม่มีการให้อภัยกันสามัคคีไม่ได้

๔) ความกล้ า หาญต้ อ งอย่ า งพระพุ ท ธเจ้ า กล้ า หาญที่ จ ะสละความเป็ น พระเจ้ า จั ก รพรรดิ สละราชสมบัติ ตายเป็นตาย เนื้อจะเหี่ยวแห้งเหลือแต่หนัง เอ็น และกระดูกก็ตาม ถ้าเราไม่เห็นแนวทาง แห่งการพ้นทุกข์ข้าพเจ้าจะไม่ลุกออกจากที่นี้ ปรากฏว่าได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าพบทางพ้นทุกข์

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

23

กล้ า หาญอย่ า งพระเจ้ า อโศก ประกาศนั บ ถื อ พระพุ ท ธศาสนา มาสนั บ สนุ น พระพุ ท ธศาสนา อย่างจริงจัง กล้าหาญอย่างพระยาตาก ดังคำที่ว่า

“อันตัวพอชื่อวาพระยาตาก ทนทุกขยากกอบกูประเทศชาติพระศาสนา ถวายแผนดินเปนพุทธบูชา แดพระศาสดาสมณพระพุทธโคดม ใหยืนยงคงทั่วลาหาพันป สมณพราหมณชีปฏิบัติใหพอสม เจริญสมถวิปสสนาพอชื่นชม ถวายบังคมรอยบาทพระศาสดา คิดถึงพอพออยูคูกับเจา ชาติของเราคงอยูคูพระศาสนา พระศาสนาอยูยงคูองคกษัตรา พระศาสดาฝากไวใหคูกัน”

ประเด็นเหล่านี้ต้องศึกษาเรียนรู้และเปิดกว้างทางสังคม อยากให้ผู้แทนสถานศึกษา ผู้รักชาติ รั ก ศาสนา รั ก พระมหากษั ต ริ ย์ รั ก ความเป็ น ไทยต้ อ งใส่ ใจในเชิ ง ลึ ก พอสมควร การรวมพลั ง เป็ น องค์ ก ร นับว่าเป็นแนวคิดที่ถูกทางและเหมาะสม ไม่สายเกินที่จะแก้

การจัดกิจกรรมที่น่าชื่นชมในครั้งนี้ก็ขออนุโมทนา ท่านผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ทุกท่าน ที่เข้าร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ ขออำนวยพรกระทรวงวัฒนธรรม ท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม นายนิพิฏฐ์ อินทรสมบัติ และกรมการศาสนา ที่จัดกิจกรรมที่น่าชื่นชม ขอชื่นชมท่านอธิบดีสด แดงเอียด ขออนุโมทนาผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาทุกท่านที่มาเข้าร่วมในครั้งนี้ และหวังว่าจะได้เข้าร่วมกันอีก ในครั้งต่อ ๆ ไป เพื่อร่วมคิด ร่วมทำเพื่อนำชาติและพระพุทธศาสนาให้พ้นภัย จึงขอสรุปไว้ด้วยประเด็น ดังกล่าวมานี้

ในที่ สุ ด นี้ ข ออำนวยอวยพรชั ย ขออำนาจคุ ณ พระศรี รั ต นตรั ย ประสิ ท ธิ พ รให้ ท่ า นอธิ บ ดี กรมการศาสนา ข้าราชการ ผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา นักเรียน นักศึกษา และผู้เข้าร่วมทุกท่าน ประสบแต่ความสุขความเจริญ และเป็นกำลังสำคัญอย่างยิ่งของประเทศชาติไทยและของพระพุทธศาสนา ยกย่องเชิดชูพระมหากษัตริย์ของเรา ขอพระองค์เป็นมิ่งขวัญของเราตราบนานเท่านาน ขอพระองค์ทรง เกษมสำราญ ปราศจากโรคาพาธ และขอให้ทุกท่านโชคดี ขอเจริญพร

24

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

°“√Õ¿‘ª√“¬

‡√◊ËÕß ç°“√ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡„น ∂“น»÷°…“é ‚¥¬ ºŸâ·∑นÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“

การอภิปรายมีผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาทั้งส่วนกลางและภูมิภาคเข้าร่วมอภิปราย จำนวน ๔ ท่าน จาก ๔ สถาบันการศึกษา ได้แก่

๑. อาจารย์การุญ บุญมี หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ

๒. อาจารย์วรวีร์ รุ่งเจริญ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม

๓. อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

๔. อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

นายธนพล พรมสุวงษ์ ผู้ดำเนินการอภิปราย

กราบนมัสการพระคุณเจ้า เรียนท่านอธิบดีกรมการศาสนา ผู้บริหาร สถานศึกษา และท่านผู้มีเกียรติทุกท่าน

วั น นี้ เ ป็ น ปรากฏการณ์ พิ เ ศษ ที่ เราจะได้ เรี ย นรู้ เรื่ อ งของหน่ ว ย พุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ว่ า วั น นี้ ม าเพื่ อ วั ต ถุ ป ระสงค์ อ ะไร ซึ่ ง เป็ น มงคล อย่างยิ่ง ที่พวกเราได้รับฟังปาฐกถาพิเศษจากพระเทพวิสุทธิกวี รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย และในวันนี้สิ่งที่ทุกท่านกำลังรอคอยคือ เรื่อง การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

25

ท่ า นผู้ บ ริ ห ารและท่ า นผู้ มี เ กี ย รติ ทุ ก ท่ า นครั บ กรมการศาสนาได้ ด ำเนิ น การส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม จริยธรรมร่วมกับองค์กรเครือข่ายทั่วประเทศ ซึ่งมีชื่อเรียกว่า “หน่วยเผยแพร่ศีลธรรมทางพระพุทธศาสนา” ซึ่งหน่วยดังกล่าวนี้ยังแยกย่อยลงไปอีก โดยแบ่งเป็น ๓ หน่วยย่อย ได้แก่

๑. หน่ ว ยเผยแพร่ ศี ล ธรรม คื อ องค์ ก ร สมาคม มู ล นิ ธิ ทั่ ว ไปที่ ตั้ ง ขึ้ น โดยมี วั ต ถุ ป ระสงค์ ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ซึ่งในปัจจุบันองค์กรต่าง ๆ เหล่านี้ได้มาขึ้นทะเบียนอยู่ในความอุปถัมภ์ กับกรมการศาสนาแล้ว จำนวน ๑๕๕ แห่ง ทั่วประเทศ

๒. หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา คือ ชุมนุม ชมรมทางพระพุทธศาสนา ของสถาบันการศึกษา ตั้ ง แต่ ร ะดั บ ประถมศึ ก ษาจนถึ ง ระดั บ อุ ด มศึ ก ษา ที่ ไ ด้ ด ำเนิ น กิ จ กรรมทางพระพุ ท ธศาสนาและสถาบั น พระมหากษัตริย์ ในปัจจุบันชมรมต่าง ๆ ดังกล่าวได้ขึ้นทะเบียนในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนาแล้ว จำนวน ๒๕๒ แห่ง ทั่วประเทศ

๓. หน่ ว ยสงเคราะห์ พุ ท ธมามกะ คื อ วั ด ต่ า ง ๆ ที่ ไ ด้ ด ำเนิ น กิ จ กรรมทางพระพุ ท ธศาสนา และส่งเสริมการแสดงตนเป็นพุทธมามกะของเด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป ซึ่งในปัจจุบันได้ขึ้นทะเบียน อยู่ในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนาแล้ว จำนวน ๕๔๑ วัด ทั่วประเทศ

ในหน่วยฯ ทั้ง ๓ หน่วยฯ นี้ หน่วยฯ ที่ได้ดำเนินกิจกรรมที่เข้าถึงกลุ่มเด็กและเยาวชนได้ใกล้ชิด ได้แก่ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เพราะเป็นหน่วยฯ ที่อยู่ในโรงเรียนและสถาบันการศึกษา การรวมกลุ่ม ในรูปแบบของชมรม กลุ่มพุทธศาสน์ของเยาวชนในสถาบันการศึกษาที่สนใจใฝธรรม จะนำพาเด็กและเยาวชน ให้เป็นเด็กดีตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม ให้รู้จักหน้าที่ในการ เป็นชาวพุทธที่ดี เนื่องจากชาวพุทธที่ดีจะต้องมีความเข้มแข็งที่จะตั้งมั่นอยู่ในหลักการที่ถูกต้องตามหลักธรรม ทางพระพุทธศาสนาและต้องเป็นตัวอย่างที่ดีแก่บุคคลทั่วไป รักษาวินัยชาวพุทธ โดยมีความศรัทธา ความเชื่อ ประกอบด้วยปัญญา นอกจากจะได้น้อมนำหลักธรรมคำสอนให้นักเรียน นักศึกษาสู่การปฏิบัติในวิถีชีวิต ในสถานศึกษาแล้ว ยังนำสู่ชุมชน ท้องถิ่น และครอบครัวไทยให้มีความสุข อันเป็นการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน

ความคาดหวั ง ของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา คื อ มี ส มาชิ ก เพื่ อ น ๆ ในสถาบั น ทุ ก คน ร่วมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา รวมพลังเป็นเยาวชนกลุ่มใหญ่ที่มีอุดมการณ์ในการสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงาม และได้ขยายเครือข่ายไปรอบ ๆ สถาบันการศึกษาอื่น ๆ จนเกิดเป็นเครือข่ายใหญ่ที่มีพลังมหาศาลในการ ขับเคลื่อนคุณธรรมจริยธรรมในสังคมไทย จะเป็นการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนโดยที่นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนได้ รู้ จั ก นำหลั ก ธรรมทางพระพุ ท ธศาสนาตามหลั ก ปรั ช ญาเศรษฐกิ จ พอเพี ย งไปปรั บ ใช้ ในการดำเนิ น ชี วิ ต ประจำวั น ได้ อ ย่ า งถู ก ต้ อ ง เป็ น การพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต ให้ ส ามารถอยู่ ร่ ว มกั บ ผู้ อื่ น ได้ อย่างมีความสุข โดยนำทุนทางพระพุทธศาสนาทั้งภาคคณะสงฆ์ บุคลากรทางพระพุทธศาสนา และหลักธรรม ทางพระพุ ท ธศาสนาในการพั ฒ นาคุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม ตลอดถึ ง เป็ น ที่ พึ่ ง ของสั ง คมไทยทางด้ า นจิ ต ใจ ของเด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป

26

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

การประชุ ม รวมพลั ง พุ ท ธศาสน์ ส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมได้ เ กิ ด กิ จ กรรมการรวมตั ว กั น ของเยาวชน ผู้มีอุดมการณ์แห่งคุณธรรม ได้แสดงผลงาน ร่วมกิจกรรม พบปะ พูดคุย และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน ของเครือข่าย ประกอบด้วย เครือข่ายผู้บริหาร ครูอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา ผู้ปกครอง ได้เติมเต็มความรู้ เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เป็นแบบอย่าง แนวทางในการจัดกิจกรรมของสถาบันการศึกษาที่เป็นเครือข่ายของกรมการศาสนาและหน่วยงานที่สนใจ เข้าร่วมเป็นเครือข่ายของกรมการศาสนา ตลอดถึงเข้าใจบทบาทของกรมการศาสนาที่มีความมุ่งมั่นในการส่งเสริม คุณธรรมจริยธรรมสู่เด็ก เยาวชน และประชาชน เพื่อความสงบร่มเย็นและเกิดสันติสุขแก่สังคม ซึ่งที่ประชุมนี้ จะได้รับทราบแนวทางและรูปแบบของการจัดกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมในสถาบันการศึกษาในฐานะที่เป็น หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม

ลำดับต่อจากนี้ไป ขออนุญาตนำเข้าสู่การอภิปรายเรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” โดยมี ตั ว แทนจากสถานศึ ก ษาทั้ ง ระดั บ ประถม ระดั บ มั ธ ยม ระดั บ อาชี ว ศึ ก ษา ระดั บ อุ ด มศึ ก ษา ซึ่ ง เป็ น เครือข่ายของกรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม พวกเราจะได้เรียนรู้และขับเคลื่อนไปด้วยกัน เริ่มด้วย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาจากมหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว และตัวแทน หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับอาชีวศึกษา อาจารย์การุญ บุญมี จากโรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ หรือ SBAC ตัวแทนจากโรงเรียนประถมศึกษาถึงมัธยมศึกษา ซึ่งเป็นหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาที่ตั้งขึ้นใหม่ ผอ.วรวี ร์ รุ่ ง เจริ ญ จากโรงเรี ย นวั ด ราชสิ ท ธาราม ซึ่ ง เป็ น โรงเรี ย นวิ ถี พุ ท ธดี เ ด่ น ของกรุ ง เทพมหานคร และได้รับรางวัลผู้สนับสนุนกิจกรรมพระพุทธศาสนาดีเด่นจากมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย และท่านต่อไป อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด จากโรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

ในเบื้ อ งต้ น นี้ ขอเริ่ ม ในระดั บ อุ ด มศึ ก ษาก่ อ น ในเรื่ อ งของการส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม ในสถานศึกษา อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว ขอเชิญครับ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

27

อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

กราบเรียนท่านผู้มีเกียรติทุกท่าน และสวัสดีนักเรียน นักศึกษา ทุกท่าน

สำหรั บ เรื่ อ งพุ ท ธศาสนากั บ จิ ต อาสา ซึ่ ง เป็ น หั ว ข้ อ หรื อ ว่ า เป็ น ประเด็ น ที่ ท างมหาวิ ท ยาลั ย ราชภั ฏ นครปฐม ได้ น ำเสนอกั บ กรมการศาสนา เรามี ชื่ อ คื อ ชมรมพุ ท ธศาสตร์ แ ละวั ฒ นธรรมไทย มีกิจกรรมที่มุ่งเน้นจิตอาสาสำหรับนักศึกษา เพราะว่ามีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องความเสียสละ บางทีนักเรียน นักศึกษาที่เข้ามาเรียนแล้ว ยิ่งเติบโตทางด้านร่างกาย ทางด้านจิตใจก็อาจจะเติบโตทางด้านความอยาก หรือว่าจะมุ่งที่จะแสวงหาผลประโยชน์จนกระทั่งลืมคิดไปว่า เราเป็นส่วนหนึ่งของสังคมที่อาจจำเป็นจะต้อง ร่วมสืบสานและสร้างสิ่งดีงามให้แก่สังคม ชมรมพุทธศาสตร์และวัฒนธรรมไทย จึงพยายามสร้างความตระหนัก ในเรื่องจิตอาสาให้มาก

ชมรมพุทธศาสตร์และวัฒนธรรมไทย มีแนวคิดเรื่องของจิตอาสา การส่งเสริมจิตอาสาที่ได้ทำในส่วน ของชมรม ซึ่งมีวิสัยทัศน์ที่เด่นชัด คือ “จะพัฒนาคนด้วยพุทธธรรม จะค้ำจุนพระพุทธศาสนา จะรักษา วัฒนธรรมไทย” เป็นวิสัยทัศน์ที่นำไปสู่วัตถุประสงค์ของการดำเนินงาน ซึ่งปกติในระดับอุดมศึกษามีรูปแบบ ของชมรมที่จะแตกต่างไปจากระดับมัธยมศึกษา ซึ่งจะเปิดโอกาสให้เด็กนั้นเลือกชมรม ในระดับอุดมศึกษา มี ๒ วิธีการ

วิธีการที่ ๑ เป็นแกนนำของวิชาต่าง ๆ ตลอดจนสำนักกิจการนักศึกษา เปิดพื้นที่ให้กับนักเรียน นักศึกษาทุกโปรแกรม ทั้งมหาวิทยาลัย มาสมัครเป็นสมาชิกตามความสนใจ ชมรมนี้ซึ่งเราได้ตั้งเปาไว้

วิธีการที่ ๒ มีทั้งแกนบังคับนักศึกษาในโปรแกรมวิชาสังคมศึกษา ซึ่งจะไปเป็นครูสังคม เปิดโอกาส ให้นักศึกษาโปรแกรมอื่นมาเป็นสมาชิกด้วย

ด้วยวิสัยทัศน์ดังกล่าว จึงนำมาสู่จุดประสงค์ที่ต้องการที่จะรวมพลังนักศึกษา อาจารย์ในสถาบัน ในการค้ำจุนพระพุทธศาสนา และรักษาวัฒนธรรมไทย นอกจากนั้นยังต้องการสร้างเครือข่าย การมีส่วนร่วม ระหว่างองค์กร ชมรม บำเพ็ญประโยชน์เพื่อพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทย

วัตถุประสงค์ที่สำคัญอีกอย่างก็คือ การจัดกิจกรรมพัฒนาตน สังคม ตามหลักพระพุทธศาสนา แล้วก็กลิ่นของวัฒนธรรมไทย ที่สำคัญที่สุดตามที่พระคุณเจ้าพระเทพวิสุทธิกวีได้ปรารภเรื่องของความรักชาติ เรื่องของความรักสถาบัน ทุกวันนี้ต้องยอมรับว่าเราไม่ค่อยได้ตอกย้ำกันเท่าไหร่ ชมรมก็มีกิจสำคัญอย่างหนึ่ง ก็คือปลูกจิตสำนึกรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

28

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ผมจะขอนำเรียนทุกท่านถึงเรื่องแนวคิดจิตอาสา คำว่า “จิตอาสา” เรามาใช้ในสังคมไทยไม่นาน เราเอามาจากฝรั่งที่เขาเป็นอาสาสมัคร ต่อมาก็เกิดการศึกษาแนวคิดเรื่องจิตอาสาที่เขาเรียกกันว่า Volunteer Spirit คือจิตอาสาสมัคร นักวิชาการให้คำนิยามจิตอาสาไว้เยอะ “จิตอาสา” หมายถึง การกระทำสิ่งต่าง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่ควรทำและเป็นสิ่งที่รับผิดชอบต่อสังคม โดยไม่หวังผลตอบแทนเป็นเงินเป็นทอง ไม่ใช่ภาระหน้าที่ หมายถึงไม่ได้มอบหมายให้ทำ เป็นเรื่องการเสียสละ ความสำคัญจิตอาสามีองค์ประกอบ ๓ ประการ คือ

๑) ปรารถนาที่จะให้

๒) มีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ เข้าอกเข้าใจผู้อื่น และ

๓) ต้องไม่มีแรงจูงใจว่าตนเองจะได้รับผลตอบแทนอะไร

ผมได้คุยกับอาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด ที่เป็นอาจารย์ที่โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ ท่านบอกว่า ทำงานเพื่อพระพุทธศาสนาแทบไม่ได้ทานข้าว มีความสุข อิ่มอกอิ่มใจ บางทีต้องตัดสิ่งที่ไม่เป็นสาระทิ้งไป ต้องทุ่มเทเต็มที่ ในเรื่องของจิตอาสาในพระพุทธศาสนามีมาก่อนแนวคิดจิตอาสาของประเทศตะวันตกเสียอีก เพราะพระพุ ท ธเจ้ า เป็ น ต้ น แบบของจิ ต อาสา เป็ น บรมครู ที่ มี จิ ต อาสาอั น ยิ่ ง ใหญ่ ไม่ ว่ า จะเป็ น พุ ท ธคุ ณ เรื่องเมตตามหากรุณาธิคุณ เรื่องมหากรุณาธิคุณ เรื่องของพุทธจริยา เรื่องของการบำเพ็ญประโยชน์เพื่อชาวโลก คือโลกัตถจริยา การบำเพ็ญประโยชน์เพื่อญาติ คือญาตัตถจริยา และการบำเพ็ญประโยชน์ในฐานะพระพุทธเจ้า และที่สำคัญที่สุดถ้าเราได้ศึกษาพุทธกิจของพระพุทธเจ้า ตอนเช้าออกบิณฑบาต ตอนสายแสดงธรรม ตอนบ่าย สอนพระภิกษุ ตอนค่ำตอบปัญหาแก่เทวดา ตอนใกล้รุ่งส่งอินเทอร์เน็ต เรียกว่า “ฺาณชาลํ ข่ายคือญาณ” ส่ ง พุ ท ธจิ ต ตรวจดู สั ต ว์ โ ลกว่ า วั น นี้ จ ะเสด็ จ ไปโปรดใคร นี้ แ สดงว่ า พระพุ ท ธเจ้ า เป็ น ต้ น แบบของจิ ต อาสา จนพระองค์ได้ถ่ายทอดมาเป็นหลักธรรม ส่วนคุณธรรมได้แก่พรหมวิหาร ๔ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ส่วนหลักปฏิบัติที่สำคัญก็คือ สังคหวัตถุ ซึ่งเกิดขึ้นได้เพราะเรามีพรหมวิหารธรรม นี้ถือว่าเป็นเรื่องที่มีอยู่ ในพระพุทธศาสนาอย่างชัดเจน

ด้วยความตระหนักในคำสอนของพระพุทธเจ้าอย่างนี้ ชมรมพุทธศาสตร์และวัฒนธรรมไทยจึงมั่นคง ในหลักการว่า จะปฏิบัติอย่างไรไม่ให้นอกร่องนอกรอยของหลักธรรม พระพุทธเจ้าส่งสาวกออกไปเผยแผ่ พระพุทธศาสนา พระองค์ตรัสไว้อย่างชัดเจนว่า “เพื่อประโยชนแกชนหมูมาก เพื่อความสุขแกชนหมูมาก เพื่ออนุเคราะหแกชนหมูมาก เพื่อเกื้อกูลแกหมูเทวดาและมนุษยทั้งหลาย”

ด้ ว ยเหตุ ผ ลนี้ เรื่ อ งจิ ต อาสาจึ ง ไม่ พ้ น คำสอนของพระพุ ท ธเจ้ า ที่ บ อกว่ า บั ณ ฑิ ต นั้ น ต้ อ งบำเพ็ ญ ประโยชน์ครบ ๓ ด้าน คือ ประโยชน์ตัวเองเราก็ไม่ทิ้ง ประโยชน์ผู้อื่นเราก็อย่าวางเฉย ที่สำคัญคือประโยชน์ ส่วนรวม ที่เรียกว่าอัตถะ ๓ ซึ่งทุกท่านคงทราบดีในฐานะนักศึกษาพุทธ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

29

โดยสรุปจิตอาสา หมายถึง ความตระหนักในคุณธรรมจริยธรรม ที่ผู้บำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ แก่ผู้ อื่ นและส่ว นรวมโดยไม่หวังผลตอบแทน หัวใจสำคัญ คือเรื่องของเมตตา ทาน และปัญญา สำหรับ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม มีกิจกรรมจิตอาสามากมาย มีทั้งกิจกรรมภายในและภายนอก กิจกรรมภายใน เด็กจัดเองก็ดี ครูจัดให้ก็ดี กิจกรรมภายนอกคือไปร่วมกับเขา กิจกรรมภายใน คือตักบาตรฟังธรรมวันพระ ซึ่งทุกวันนี้วันพระเป็นวันที่โลกลืม ทางมหาวิทยาลัยพยายามจะก่อโดยพลังของชมรมพุทธศาสตร์ขึ้น วันพระ เราทำบุญตักบาตรกันตามศรัทธา ไม่มีบังคับ กิจกรรมปฏิบัติกรรมฐานซึ่งมีขึ้นทุกวันพุธ กิจกรรมปฏิบัติธรรม ในวันสำคัญ เช่น วันที่ ๑๒ สิงหาคม วันแม่นี้ เราไม่มีการบังคับ มากัน ๕-๑๐ คนก็ตาม เราถือว่านี้คือกระแสหนึ่ง ที่จะเป็นพลัง กิจกรรมต้นไม้สอนใจ กิจกรรมพัฒนาวัด กิจกรรมพี่เลี้ยงค่ายพุทธบุตรซึ่งมีเป็นประจำทุกปที่ได้ไป ร่วมกับวัดข้างนอก โดยนำนักศึกษาไปเป็นพี่เลี้ยงเด็กที่ผู้ปกครองนำมาฝากไว้ ๓๐๐-๔๐๐ คน ที่วัดเจริญราษฎร์ คลอง ๑๑ จังหวัดปทุมธานี มาปฏิบัติ ๓-๕ วัน และกิจกรรมอื่น ๆ กิจกรรมที่น่าสนใจคือ กิจกรรมครูบ้านนอก คือนำนักศึกษาไปสู่ชาวเขา อย่างที่เคยไปที่หมู่บ้านพนาสวรรค์ จังหวัดเชียงราย ๖ วัน ๖ คืน ได้คลุกคลีกับ เด็กชาวเขาที่มีความลำบาก ตัวเองก็ได้ความอดทน ได้ต่อสู้ ได้ความเสียสละ และเอาของไปบริจาคด้วย นอกจากนั้นก็มีกิจกรรมเลี้ยงอาหารกลางวันบ้าง พัฒนาวัดบ้าง

ข้อสรุป

“โลกภายนอกกวางไกลใครจะรู โลกภายในลึกซึ้งอยูรูบางไหม มองโลกภายนอกตองมองออกไป หากมองโลกภายในใหมองตน”

สิ่ ง ที่ ผ มอยากจะบอกในวั น นี้ ก็ คื อ ว่ า การประพฤติปฏิบัติ การส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม สร้างเสริมให้ทุกคนเป็นคนดีควรเริ่มต้นที่ตัวเรานะครับ เมื่อเราทุกคน แค่คนที่อยู่ในห้องประชุมนี้ได้เริ่มต้น ทำความดี ผมเชื่ อ ว่ า สั ง คมที่ อ ยู่ ร อบตั ว เราต้ อ งดี แน่ น อน เพราะฉะนั้ น เราต้ อ งเริ่ ม ที่ ตั ว เราก่ อ น ในการทำความดี แล้ ว ชั ก ชวนให้ ค นอื่ น ทำความดี เราไม่ ส ามารถทำให้ ทุ ก คนเป็ น คนดี ไ ด้ แต่ เราสามารถที่ จ ะทำความดี แ ละชั ก ชวนให้ ค นอื่ น ทำความดี เพื่อประเทศชาติของเราจะได้มีความสุข เพราะฉะนั้นเริ่มต้นทำความดีที่ตัวเราสำคัญที่สุด กราบขอบพระคุณครับ

30

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

นายธนพล พรมสุวงษ์ ผู้ดำเนินการอภิปราย

จากที่ได้ฟังมา พลังของอาจารย์เยอะมาก ลืมแนะนำว่าอาจารย์เป็นเปรียญธรรม ๙ ประโยค เป็นอดีตนักบวช และนี้คือสิ่งที่อาจารย์ได้ทำ และกรมการศาสนาชื่นชม ที่อาจารย์ได้ทำเพื่อน้อง ๆ เพื่อเยาวชน รุ่ น ใหม่ ซึ่ ง แต่ ล ะคนมาจากหลากหลายพื้ น ที่ และเราคิ ด ว่ า สิ่ ง เหล่ า นี้ คื อ สิ่ ง ที่ เราอยากจะเห็ น ในอนาคต มหาวิทยาลัยนครปฐมและชมรมพุทธศาสตร์และวัฒนธรรมไทย เราเห็นภาพเกี่ยวกับจิตอาสาได้อย่างยาวไกล

เรามาเปลี่ ย นเป็ น เรื่ อ งของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในระดั บ ประถมซึ่ ง เป็ น หน่ ว ยที่ ตั้ ง ขึ้ น ใหม่ จะได้ พูดถึงพลังในสิ่งที่อาจารย์ได้ทำเกี่ยวกับพระพุทธศาสนากับชาติไทย ในนามหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม เรียนเชิญท่าน ผอ.วรวีร์ รุ่งเจริญ

ผอ.วรวีร์ รุ่งเจริญ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม

ขอสวั สดีท่านผู้มีเกียรติ และนักเรียนพุทธศาสนิกชนทุกท่าน ก่ อ นอื่ น ก็ ข อขอบคุ ณ ทางกรมการศาสนาที่ ใ ห้ โรงเรี ย นน้ อ งใหม่ ใ นฐานะ หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ได้ มี โ อกาสมานำเสนอกิ จ กรรมของ โรงเรียนในวันนี้

ก่อนอื่นต้องย้อนอดีต จริง ๆ พระพุทธศาสนาเข้ามาสู่ประเทศไทยมานานแล้ว แต่มาเจริญรุ่งเรือง ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ซึ่งได้ขยายอาณาเขตไปที่จังหวัดนครศรีธรรมราช แล้วทรงพบกับพระสงฆ์ ที่มาจากประเทศศรีลังกา และทรงเลื่อมใสศรัทธาพร้อมนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาปกครองประเทศ ซึ่งตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราชจนถึงปัจจุบันนี้ พระมหากษัตริย์ของไทยทุกพระองค์ใช้ทศพิธราชธรรม แม้แต่พระเจ้าอยู่หัวของเรา พระองค์ตรัสว่า เราจะปกครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขของมหาชน ชาวสยาม ธรรมที่พระมหากษัตริย์ทรงใช้ก็คือทศพิธราชธรรม เป็นธรรมของพระราชา

จากการที่ พ ระพุ ท ธศาสนาเข้ า มาในประเทศของเรา ก็ ท ำให้ เ กิ ด ประเพณี วั ฒ นธรรมต่ า ง ๆ ประเทศไทยได้รับโอกาสมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการให้เกียรติจากนานาประเทศว่าเป็นสยามเมืองยิ้ม ก็จะมาจาก พระพุทธศาสนาที่กล่อมเกลาจิตใจประชาชนชาวไทยให้เป็นผู้มีเมตตาอยู่ในใจ มีศีลอยู่ในใจ มีธรรมอยู่ในใจ ดังนั้นโรงเรียนวัดราชสิทธาราม ซึ่งเป็นหน่วยพระพุทธศาสนาในสถานศึกษา เป็นโรงเรียนระดับอนุบาล ถึงระดับประถมศึกษา เราได้จัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อพัฒนานักเรียนให้เกิดความสำนึกในการรักชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

31

เคยได้ ยิ น พระเดชพระคุ ณ พระเทพสุ ว รรณโมลี เจ้ า คณะจั ง หวั ด สุ พ รรณบุ รี ท่ า นบอกว่ า พระพุทธศาสนานั้นเปรียบเหมือนน้ำ อิฐ หิน ปูน ทราย จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้น้ำในการหล่อหลอม ในการก่ อ สร้ า ง ดั ง นั้ น พระพุ ท ธศาสนาจึ ง เป็ น สิ่ ง สำคั ญ ในการที่ จ ะหล่ อ หลอมสั ง คมของไทยให้ พั ฒ นา ไม่ว่าจะเป็นสังคมชาติ สังคมศาสนา สังคมพระมหากษัตริย์ หรือสถาบันต่าง ๆ สังคมครอบครัว ให้สามารถ พัฒนาตน พัฒนาตัวเอง และทำให้สังคมอยู่กันอย่างสงบสุข

ส่วนหลักสูตรการศึกษา ในปัจจุบันนี้เป็นหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ ก็ได้กำหนดให้ทุกโรงเรียนสอนนักเรียนใน ๘ สาระวิชา และกำหนดคุณลักษณะที่พึงประสงค์อีก ๘ ข้อ ซึ่งคุณลักษณะ ๘ ข้อนี้ จะอยู่ในเรื่องของคุณธรรมจริยธรรม ซึ่งจะต้องมีเรื่องของพระพุทธศาสนามาเกี่ยวข้อง ด้วยโดยตลอด เพราะฉะนั้นโรงเรียนจึงได้จัดกิจกรรมต่าง ๆ ทั้งหลายเหล่านี้ เช่น ในเรื่องของการเคารพธงชาติ เรามีโครงการกิจกรรมธงไตรรงค์ธรรมไตรรงค์ไทย ซึ่งเด็กได้ใช้กิจกรรมนี้เป็นกิจวัตรประจำวัน ตั้งแต่เช้า เข้ า แถว จนถึ ง เย็ น กลับบ้าน เพื่อสร้างความรักชาติให้กับนักเรียน นอกจากนั้นยังมีกิจกรรมของสถาบัน พระศาสนา ในเรื่องของการฟังเทศน์ การเข้าวัด การร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ตอนกลางวันสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง ที่เด็กต้องไปถวายภัตตาหารเพล เพื่อเรียนรู้ศาสนพิธีต่าง ๆ ให้เป็นพุทธมามกะที่ด ี

เพราะฉะนั้ น กิ จ กรรมต่ า ง ๆ ดำเนิ น การมาโดยตลอด ในสุ ด ท้ า ยนี้ ก็ อ ยากจะบอกว่ า ในช่ ว ง การเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับประเทศของเรา วิถีพุทธเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่จะชักนำเด็กให้ตระหนัก และเห็นความสำคัญของการประพฤติปฏิบัติตนให้อยู่ในวิถีชีวิตของตัวเอง เพราะฉะนั้นอยากจะเรียนฝาก นั ก เรี ย น นั ก ศึ ก ษาพุ ทธศาสนิกชนทุกท่าน พ่อแม่ ผู้ปกครอง ให้ได้ช่วยกันดูแล และประพฤติปฏิบัติตน เป็ น ตั ว อย่ า ง ที่ ส ำคั ญ ที่ สุ ด ของนั ก เรี ย นคื อ พ่ อ แม่ ผู้ ป กครอง และคุ ณ ครู ต้ อ งเป็ น แบบอย่ า งที่ ดี คุ ณ ครู วัดราชสิทธารามทุกคนปฏิบัติศีล ๕ เพราะเราคิดว่าศีล ๕ นี้เป็นศีลที่ทำให้เกิดระเบียบเพราะว่าเป็นระบบ เมื่อมีระบบก็จะเกิดระเบียบ เราเลยฝกเด็กของเราให้ใช้ศีล ๕ ในการประพฤติปฏิบัติเป็นกิจวัตรประจำวัน เพราะฉะนั้นเด็กจะดีได้อยู่ที่ผู้ใหญ่ทุกคน ข้อสรุป

อยากจะบอกว่าในฐานะที่เราเป็นชาวพุทธ พระพุทธศาสนาคือศาสนาประจำชาติของเรา แล้วก็มี เหตุการณ์ต่าง ๆ วิกฤตต่าง ๆ เข้ามาที่จะมุ่งหวังให้พระพุทธศาสนาของเราหมดสิ้นไป ตัวเองพร้อมกับคณะครู และก็นักเรียนทุกคนเราคุยกันเรื่องนี้บ่อยมากในที่ประชุมว่า ทุกคนมุ่งมั่นที่จะพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมเกิดขึ้น ในใจของเด็กให้ได้ ให้เขามีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ยั่งยืน และก็นำหลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนา ให้ อ ยู่ คู่ กั บ ชี วิ ต ของนั กเรียน นักศึกษา เรามั่นใจว่าถ้าเด็กของเรามีความตระหนักตรงนี้ อนาคตของชาติ ก็จะเจริญรุ่งเรืองและถาวรสืบไป

32

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

นายธนพล พรมสุวงษ์ ผู้ดำเนินการอภิปราย

นี้คือสิ่งที่ท่าน ผอ.วรวีร์ ได้ทำและเป็นตัวอย่างที่ดี ขอชื่นชมว่าครูอาจารย์รักษาศีล ๕ เป็นแบบอย่างที่ด ี ให้กับนักเรียน กรมการศาสนาอยากจะเห็นแบบนี้ทุกโรงเรียน ทุกหน่วยฯ ถึงแม้จะเป็นหน่วยใหม่แต่ก็เป็น หน่วยที่มีพลังอย่างยิ่ง ซึ่งท่านผู้บริหารที่มามีความประสงค์จะร่วมงานกับกรมการศาสนา หมายความว่า เราเป็นสหายธรรมร่วมกัน ร่วมกันผลักดันเรื่องของการส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมในสถานศึกษาไปร่วมกัน กรมการศาสนาทำงานด้านการส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมเป็นภาระหนึ่งของกรมฯ แต่ว่าโรงเรียนก็ทำเรื่อง การส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมกับนักเรียน นักศึกษา และก็มีนักเรียนนักศึกษาในมือด้วย แต่กรมการศาสนา ไม่มีนักเรียนในมือ แต่เรามีอุดมการณ์เดียวกัน ในการที่จะส่งเสริมคุณธรรมให้กับเด็กและเยาวชนเหมือนกัน

เราจะฟั ง ตั ว อย่ า งกิ จ กรรมจากหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาระดั บ อาชี ว ศึ ก ษา ที่ ไ ด้ ท ำงาน ร่วมกันกับกรมการศาสนามาเป็นเวลานานและโดยตลอดเกือบทุกกิจกรรมของกรมการศาสนา ก็จึงอยาก จะถามในส่วนของโรงเรียนสยามบริหารธุรกิจว่ากิจกรรมที่เป็นการส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมร่วมกับ กรมการศาสนามีอะไรบ้าง เกิดประโยชน์อะไรกับโรงเรียนของอาจารย์บ้าง เรียนเชิญอาจารย์การุญ บุญมี ครับ

อาจารย์การุญ บุญมี หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ (SBAC)

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย เรียนท่านรองอธิบดีกรมการศาสนา สวัสดีคณะผู้บริหาร และก็สวัสดีลูก ๆ นักเรียน นักศึกษาจากหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาทุกคนนะครับ

วั น นี้ คุ ณ ครู เ ป็ น คุ ณ ครู พู ด ก็ อ ยากให้ ลู ก ตั้ ง ใจฟั ง นะครั บ โดยเฉพาะในการพู ด ในห้ อ งประชุ ม มี พ ระรั ต นตรั ย เป็ น ที่ ตั้ ง เราเป็ น หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เราก็ตั้งใจฟัง เราก็จะเกิดประโยชน์นะครับ สำหรับโรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ ในฐานะที่ ด ำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมและจริ ย ธรรมร่ ว มกั บ กรมศาสนามาอย่ า งช้ า นาน เราก็ ท ำภายใต้ กรอบนโยบายของรัฐที่จะผลักดันส่งเสริมให้เกิดจิตสำนึกและค่านิยมที่ดีด้านคุณธรรมและจริยธรรมให้กับเด็ก และเยาวชน ซึ่งหลักนี้เราก็เรียกว่า บวร คือ บ้าน วัด โรงเรียน ต้องส่งเสริมสนับสนุนร่วมมือกัน จากที่เรา ทำกิจกรรมไปก็พบว่า เฉพาะบ้าน วัด และโรงเรียนไม่เพียงพอ เราต้องใช้ทฤษฎีเก้าอี้สี่ขา ตามที่พระเดชพระคุณ พระเทพปริยัติวิมลให้ข้อคิดไว้ ก็คือว่า ให้เพิ่มหน่วยงาน องค์กรที่สนับสนุนส่งเสริมกิจกรรมด้านศาสนาโดยตรง เข้ามาอีกหนึ่งขา จะทำให้เรามั่นคงยั่งยืนขึ้น

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

33

เพราะฉะนั้นการดำเนินงานภายใต้กรอบนโยบายของโรงเรียนของเราก็จะไปสอดคล้องกับนโยบาย ที่ผู้บริหารโรงเรียนได้ให้ไว้ เราจะส่งเสริมในเรื่อง ๕ คุณลักษณะ กับ ๑ คุณธรรม เมื่อเด็กจบไปแล้วประกอบ อาชีพต้องมีจรรยาบรรณในวิชาชีพของตน เราค่อนข้างปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมออกไปในแนวทางปฏิบัติได้จริง

สำหรับแนวทางในการดำเนินการการเผยแพร่พระศาสนาของ SBAC มีวัตถุประสงค์ ๒ ด้าน ได้แก่

เรื่องแรก ต้องการเผยแพร่พระพุทธศาสนาตลอดจนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้กับนักเรียน นักศึกษาทุกคนได้เห็นให้สอดคล้องกับคุณลักษณะของโรงเรียน เด็กของเราต้องมีบุคลิกดี มีวินัย ใฝเรียนรู้ มี สุ ข อนามั ย และใช้ ป รั ช ญาเศรษฐกิ จ พอเพี ย ง เด็ ก ของเราต้ อ งมี หนึ่ ง คุ ณ ธรรมและความกตั ญ ู ก ตเวที ประการที่ ๒ นำจริยธรรมเหล่านั้นไปใช้ขยายผล ซึ่งเราได้แสวงหาความร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งที่เป็น ภาคีของเครือข่ายศาสนา เช่น เปรียญธรรมสมาคมฯ สภาพุทธฯ ฯลฯ ในการฝกวิทยากรเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรมให้กับโรงเรียนในเขตชุมชนสายไหม เข้าร่วมกับเครือข่าย ๒๐ โรงเรียน เผยแพร่ร่วมกับเครือข่ายศาสนา ทำให้เรามีพลังที่ยิ่งใหญ่ สำหรับกิจกรรมที่ดำเนินการไปนอกจากกิจกรรมสถาบันชาติที่อาจารย์พูดไปแล้ว เราก็จะให้ความสำคัญรณรงค์ในเรื่องต่าง ๆ เช่น ที่ผ่านมาเราร่วมมือจากโครงการพระไตรปิฎกอักษรสยาม ร.ศ. ๑๐๒ ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ได้ให้เด็ก ร่ ว มอั ญ เชิ ญ พระไตรปิ ฎ ก แต่ ไ ม่ ไ ด้ อั ญ เชิ ญ พระไตรปิ ฎ กเพี ย งอย่ า งเดี ย ว ผู้ บ ริ ห ารยั ง มี น โยบายให้ ศึ ก ษา พระไตรปิฎก เราจึงส่งเสริมให้เด็กศึกษาอย่างจริงจังในบทเรียน

เรื่องที่ ๒ เป็นการส่งเสริมกิจกรรมวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ไม่ได้จัดในโรงเรียนอย่างเดียว หรือออกข้างนอก แต่ยังขยายผลในรายวิชาที่เกี่ยวข้อง ได้จัดประกวดเรียงความ ทำการ์ดเชิญชวน ถ้าเป็น คอมพิ ว เตอร์ ก็ ใ ห้ ท ำเว็ บ ไซต์ ให้ เ ด็ ก ที่ เ ล่ น แชทชวนกั น ไปทำบุ ญ โดยใช้ ศั ก ยภาพของเด็ ก นั ก ศึ ก ษาที่ มี มาทำสิ่งเหล่านี้ ต่อไปเป็นกิจกรรมส่งเสริมสถาบันพระมหากษัตริย์ที่มีมายาวนาน ในป ๒๕๕๓ นี้ ครบรอบ ๑๒ ป ในการจัดบรรพชาอุปสมบทและบวชเนกขัมมะศีลจาริณี เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ครั้งแรก ที่เราตัดสินใจทำทุกคนคิดว่าเป็นอาชีวะนักเรียนรักสวยรักงาม ไม่อยากให้โกนผม แต่ตอนนี้กลายเป็นประเพณี วัฒนธรรมที่ดีงาม ลูก ๆ ของ SBAC ทุกคน เมื่อจบไปแล้ว ถ้าอยากจะอุปสมบท จะกลับมารอวันที่อุปสมบท เพื่อที่จะให้พ่อครู แม่ครู ซึ่งเป็นพ่อแม่คนที่ ๒ ของพ่อแม่ของตนเองได้เข้าร่วมในพิธีบรรพชาอุปสมบทหมู่ เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

นี่คือสิ่งที่เราทำกันมาอย่างต่อเนื่อง ในวันแม่เราก็พัฒนากิจกรรม พัฒนาเป็นโครงการชวนลูก กราบเท้าแม่ ปนี้เราก็จะชวนลูกเช็ดเท้าแม่ นวดเท้าแม่ บีบเท้าแม่ เราก็จะพยายามที่จะเข้ามาทำกิจกรรม ส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมและจริ ย ธรรม เพราะว่ า เด็ ก ของเรายั ง อยู่ ใ นกระแสต่ า ง ๆ อยู่ เราก็ จ ะดึ ง กระแสมาใช้ ให้เกิดประโยชน์

34

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ในส่วนสุดท้าย ในเรื่องของความสมานฉันท์ ตอนนี้ SBAC ก็ใช้หลักคุณธรรมจริยธรรมมาส่งเสริม ความร่วมมือและความสมานฉันท์ ทั้งในระดับของตัวของนักเรียนเอง ระดับของครอบครัว ชุมชน สังคม เพื่อให้เกิดภาพเป็นวงกว้าง เพราะว่าเรามั่นใจว่า พุทธศาสนาสามารถที่จะทำให้เราเกิดความสามัคคีและ ความสมานฉันท์ได้ ซึ่งจะมีตัวแทนนักเรียนมานำเสนอในช่วงบ่าย โอกาสนี้ครับ ก็ขอฝากไปยังหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาทุกหน่วยที่มาร่วมประชุมกันในวันนี้ว่า นอกจากเราจะให้ความรู้เขายังไม่เพียงพอ เราจะให้เขา ลงมือปฏิบัติ เมื่อเขาปฏิบัติ เขาจะเกิดทักษะ จะเกิดความคุ้นเคย แล้วคุณธรรมและจริยธรรมเหล่านั้นจะติดตัว เขาไป เขาจะไปใช้ ชี วิ ต อยู่ ใ นสั ง คมได้ อ ย่ า งมี ค วามสุ ข พ่ อ ครู แม่ ค รู ทุ ก คนที่ ท ำหน้ า ที่ ส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม ให้กับนักเรียนจะหมดห่วง จะตายตาหลับ แล้วก็จะตายจากโลกนี้ไปอย่างมีความสุข ก็อยากฝากทุกท่านไว้ด้วย

ข้อสรุป

ความมุ่ ง หวั ง ขั้ น ต้ น เลย ผมหวั ง แค่ เ ป็ น การตี ร ะฆั ง เพื่ อ ให้ เ กิ ด เสี ย งดั ง ขึ้ น เพื่ อ ให้ ค นสนใจ ถามว่ า ทำไมหวั ง แค่ นี้ เพราะว่ า ทุ ก วั น นี้ น่ า สลดใจ ท่ า นอาจารย์ พ ระเทพวิ สุ ท ธิ ก วี ก ล่ า วว่ า แม้ จ ะเอ่ ย ชื่ อ วิชาพระพุทธศาสนาก็เป็นที่ละอายแก่ใจ นักการศึกษาหรือครูบาอาจารย์ในมหาวิทยาลัย วิชาพระพุทธศาสนา ไม่สามารถเปิดสอนได้ มีแต่วิชาอื่นซึ่งเป็นวิชาจริยธรรมสากลอาจจะดี แต่สิ่งหนึ่งที่เป็นพ่อ เป็นแม่ เป็นบ่อเกิด เป็นเบ้าหลอมวัฒนธรรมของไทยในทางภาษา ในทางชาติ ในทางพระมหากษัตริย์ ตลอดจนวัฒนธรรมของ สังคม กำลังถูกลืม ความหวังเบื้องต้นของการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ที่ทุ่มเทชีวิตก็คือ คือหวังอยากจะตีระฆัง เสียงดังและก็คนเกิดสนใจ และความหวังขั้นสูงสุดก็คืออยากให้นักศึกษาที่เดินผ่านมหาวิทยาลัยแห่งนี้รู้ว่า ควรภาคภู มิ ใจที่ จ บจากมหาวิ ท ยาลั ย แห่ ง นี้ และตระหนั ก ถึ ง คุ ณ ค่ า ของมรดกธรรมที่ บ รรพบุ รุ ษ ได้ ฝ ากไว้ พระมหากษัตริย์แต่ละพระองค์ทรงค้ำจุนพระพุทธศาสนา เราเกิดมาเป็นคนไทยถ้าไม่มีสำนึกตรงนี้เสียชาติเกิด นะครับ โชคดีที่เกิดมาเป็นมนุษย์ โชคดีที่มีชีวิตอยู่ได้ โชคดีที่ยังมีไออุ่นจากพระพุทธศาสนาให้เราเข้ามาอยู่อาศัย โชคดีที่รสของพระธรรม พระพุทธเจ้ายังหล่อเลี้ยงสังคมไว้ให้สันติสุข ขอให้ลูก ๆ นักศึกษา นักเรียนทุกคน ได้ตระหนักตรงนี้นะครับ ความหวังสูงสุดของผมก็คือ อยากจะให้ทุกคนรักในพระพุทธศาสนาครับ ขอบคุณครับ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

35

นายธนพล พรมสุวงษ์ ผู้ดำเนินการอภิปราย

ขอชื่นชมอาจารย์ด้วยใจจริง ๆ นะครับ อาจารย์ทำงานเพื่อคุณธรรมและจริยธรรมให้กับน้อง ๆ ลูก ๆ นักเรียนจริง ๆ ถึงแม้จะระดับอาชีวศึกษา แต่ว่าเห็น SBAC ที่ไหน เห็นความงดงามที่นั่น กิริยามารยาท งดงาม จากการที่นั่งมองไปรู้เลยว่า นี้คือครูสอนมาดี ครูที่ทุ่มเทแรงกายแรงใจนี้ กรมการศาสนาขอชื่นชม รวมทั้งหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาทุก ๆ ท่านด้วย ที่ได้มาในวันนี้ ต่อไปเราก็จะมีกิจกรรมร่วมกันอย่างนี้ ปหนึ่งเราประชุมกันปละหนึ่งครั้งเป็นอย่างน้อย ปที่แล้วเราประชุมกันที่วัดสามพระยา เป็นการรวมพลัง หน่วยพุทธศาสนาส่งเสริมคุณธรรม ปนี้เราประชุมกันใหญ่ขึ้นที่โรงละครแห่งชาติ เป็นการรวมพลังเพิ่มขึ้นอีกครั้ง นี้คือพลังคุณธรรม พลังความดี พลังของเยาวชน เราดึงกันมารวมกัน อันนี้คือระดับอาชีวศึกษา

เราจะมาพบกั บ อี ก ท่ า นหนึ่ ง ท่ า นบอกว่ า ชี วิ ต ท่ า นไม่ มี อ ะไร มี แ ต่ พ ระพุ ท ธเจ้ า อย่ า งเดี ย ว ซึ่งน่าชื่นชมมาก อาจารย์ท่านบอกว่า ก่อนออกจากบ้าน ท่านจะกราบพระ ๓ ครั้ง บอกว่าจะออกไปทำงาน เพื่ อ พุ ท ธศาสนา และขอตายเพื่ อ พุ ท ธศาสนา นี้ คื อ สิ่ ง ที่ น่ า ชื่ น ชมมาก ซึ่ ง อาจารย์ จ ะได้ พู ด ถึ ง เรื่ อ งของ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยหลักพุทธธรรมของลูกศิษย์ลูกหาของอาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด จากโรงเรียน พงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ (PSC)

สวั ส ดี ค รั บ ธรรมมะสวั ส ดี ค รั บ ผมอยู่ ใ นวั ด ๑๖ ป เ ต็ ม ๆ ผมเข้าวัด พ.ศ. ๒๕๓๒ ผมออกจากวัด พ.ศ. ๒๕๔๘ เป็นเวลา ๑๒ ป เข้ า วั ด ออกมาไม่ รู้ อ ะไรเลย ผมก็มาอยู่ที่โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์ ซึ่งตอนนี้ ท่าน ผอ. นั่งอยู่ด้วย แต่ก่อนท่านเป็นคนใจร้อนอย่างมาก เมื่อประชุมครั้งไหน ตบโตะครั้งนั้น พอถึงป ๒๕๔๙ ผมพาอาจารย์เข้าวัดทุกวัน ๆ ในที่สุด เวลาประชุม ผอ. ยิ้มแย้มแจ่มใส ผมอยู่โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์ สึกมาใหม่ ๆ ป ๒๕๔๘ ก็ยังคงสภาพเดิมไว้ เชื่อไหมว่าเข้าพรรษานี้ผมถือศีล ๘ สามเดือนเลย ผมต้องการให้ตัวของผมเป็นต้นแบบของนักเรียน ที่ PSC เราไม่สวัสดีกัน ลูกศิษย์เจอครูอาจารย์ เราจะบอกว่าธรรมะสวัสดีค่ะ ธรรมะสวัสดีครับ

PSC เราเป็นนักศึกษาเอกชน เราเลือกเด็กไม่ได้ เด็กมาร้อยพ่อพันแม่ นิสัยต่างกัน เลือกไม่ได้ ถ้าให้ PSC เป็นโรงงาน ๆ หนึ่งในการผลิตเด็กขึ้นมา เราก็สร้างโรงงานให้มันดีที่สุดแล้ว ก็มีเครื่องปรุง มีอาหารเสริม ในโรงงานนี้มีกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย ผมเชื่อว่า PSC วิถีพุทธนำกิจกรรมต่าง ๆ มาพูดนี้พูดไม่จบวันเดียว เมื่อผมไปอยู่ PSC ได้ ๒ ป ปแรกผมเข้าไป ท่าน ผอ. บอกว่าน้องเป็นมหาเปรียญให้สอนภาษาไทย เพราะภาษาบาลี เป็นพื้นฐานของภาษาไทย สอนภาษาไทยผมสอนแทบเป็นแทบตายในปแรก และก็สอนเยอะเพราะว่าในปแรก ดูว่าจะนำเอาพระพุทธศาสนาเข้ามาใน PSC ชีวิตนี้ผมเกิดมาเพื่อสิ่งนี้ เพื่อพระพุทธเจ้า เพื่อพระพุทธศาสนา ๒ ปผ่านไปผมได้รับรางวัลครูดีเด่นของจังหวัดนนทบุรี คนแรกของ PSC คนมารับรางวัลทั้งหมดประมาณ ๑๐๐ กว่ า คน ขึ้ น มารั บ บนเวที ผมหนุ่ ม ที่ สุ ด และในป นี้ PSC ไม่ ใ ห้ ส อนหนั ง สื อ และตั้ ง งานใหม่ ขึ้ น มา 36

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ตั้งแต่ปที่แล้ว หน่วยงานนี้ชื่อว่างานอาชีวะวิถีพุทธ ฝายกิจการนักเรียน นักศึกษา แต่งตั้งผมให้เป็นหัวหน้า ให้ดูแลเรื่องศีลธรรมจริยธรรม เอาเด็กเข้าวัด ภาพที่ท่านเห็นเป็นห้องพระที่พงษ์สวัสดิ์พณิชยการ ห้องพระนี้ เป็นห้องทำงานผม หมายถึงว่าผมเป็นเจ้าอาวาสในห้องพระนี้ เป็นห้องทำงานที่ใหญ่กว่าห้อง ผอ. แล้วเด็ก ที่จะมาพูดในวันนี้จะมาพูดในการปรับเปลี่ยนพุทธธรรม เด็ก ปวช. ๑ ปวส. ๒ เข้าห้องพระมีผ้าขาวคลุมกาย เป็นผ้าสไบมีผ้าภูตัดสำหรับเด็กผู้หญิง แล้วผมจะนำสวดมนต์ มนุษย์เราเอยเกิดมาทำไม นิพพานมีสุข อยู่ใยไม่ไป บทปลงสังขารผมจะนำสวดมนต์ บูรพารัศมิง พระพุทธคุณัง เด็กชอบ เด็กติดใจ เชื่อไหมว่าในท้ายที่สุด เรานั่งสมาธิ สอนคน สอนตอนไหนครับ สอนคนสอนตอนจิตใจสงบ สุดท้ายเราจะถวายเป็นพระราชกุศล ทุกครั้งที่เข้าห้องพระจะมีการถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โรงเรียนในประเทศไทยนี้ มีเด็กสวดมนต์และช่วยกันถวายเป็นพระราชกุศล แล้วแสงแห่งพระธรรม แสงแห่งปัญญา แสงแห่งความดี มันจะแผ่ซ่านไปทั่วประเทศไทย

วันนี้ผมดีใจมากที่พี่น้องชาวพุทธมาร่วมฟังกันวันนี้ ท่านเชื่อไหมครับว่าพระพุทธศาสนาของเรานั้น มันเกิดวิกฤตมากมาย เราต้องร่วมมือกันเพื่อที่จะรักษาพระพุทธศาสนาให้อยู่คู่สังคมไทยไปตราบนานเท่านาน เราต้องช่วยกันในการรักษาสถาบัน และก็รักประเทศชาติให้มาก ๆ ถ้าท่านมีงานเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา บอกผมครับ เพราะการทำงานกับพระพุทธเจ้าเป็นหน้าที่ของทุกคนที่สึกจากพระ แล้วเราพร้อมที่จะทำงาน โดยไม่สนใจความเหน็ดเหนื่อย อาจารย์ธนพลบอกว่าถึงตายก็ยอม สุดท้ายท้ายสุดผมได้แต่งกลอนขึ้นมาบทหนึ่ง มอบให้กับโรงเรียนพงษ์สวัสดิ์ที่ผมอยู่และมอบให้แก่ทุกท่าน กลอนบทนี้ผมแต่งขึ้นมาจากใจ อาชีวะวิถีพุทธหยุดกิเลส เปนตนเหตุระงับดับอกุศล พงษสวัสดิ์นอมเกลาถวายตน เพื่อฝกฝนพุทธคุณหลุดอบาย

ข้อสรุป

ผมรู้สึกดีใจเป็นอย่างมากพี่น้องชาวพุทธ วันนี้ท่านสด แดงเอียด ท่านอธิบดีกรมการศาสนา มานั่งกับ ผมด้วย ถือเป็นเกียรติอันสูงสุดของชีวิตผม พี่น้องชาวพุทธ ผมก็ยังแปลกใจว่าหน่วยงาน กรม กองต่าง ๆ กระทรวงต่าง ๆ ที่มาดูเรื่องความดีของเด็ก มีหน่วยงานเดียวคือกรมการศาสนา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา เด็ก ๆ ซึ่งสังกัดในกระทรวงศึกษาธิการ เขาไปวัด กรมการศาสนานั้นถือว่าเป็นต้นแบบแห่งความดี จัดกิจกรรมตรงนี ้ เพื่อส่งเสริมศาสนาจริง ๆ ผมเคยเปรียบเทียบกระทรวงศึกษาธิการเป็นกระทรวงแห่งความรู้ กรมการศาสนา กระทรวงวั ฒ นธรรมเป็ น กรมเป็ น กระทรวงแห่ ง ความดี เพราะดี จ ริ ง ๆ เพราะฉะนั้ น พี่ น้ อ งชาวพุ ท ธ สิ่ ง ที่ ผ มพู ด ไปทั้ ง หมดนั้ น ผมคิ ด ดี แ ล้ ว ผมวิ เ คราะห์ ดี แ ล้ ว เพราะผมเป็ น คนหนึ่ ง ที่ เ คยเรี ย กร้ อ งที่ รั ฐ สภา ผมต้องการกระทรวงพระพุทธศาสนา และเป็นแหล่งรวมของความดีทั้งหมดของเยาวชนของชาติ แต่ในวันนี้ ถ้าถามผมว่าพระพุทธศาสนามีใครเป็นที่พึ่ง ผมก็ต้องบอกว่ามีกรมการศาสนาเป็นที่พึ่ง ผมถือว่าโรงเรียน พงษ์ ส วั ส ดิ์ พ ณิ ช ยการกั บ กรมการศาสนานั้ น ทำงานที่ มี อุ ด มการณ์ ร่ ว มกั น เพื่ อ สื บ ต่ อ พระพุ ท ธศาสนา และส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมแก่เยาวชนของชาติ ธรรมะสวัสดีครับ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

37

นายธนพล พรมสุวงษ์ ผู้ดำเนินการอภิปราย

ธรรมะสวัสดีอาจารย์เช่นกันครับ นี้คือคนที่ทำงานด้านพระพุทธศาสนาครับ พลังยิ่งมาเรื่อย ๆ ท่านกล้าหาญมาก ท่านชักชวนผู้บริหารของท่านเข้าวัด ท่านผู้บริหารท่านยิ้มอยู่ตลอดเวลา ขอชื่นชมท่านนะครับ แต่ท่านผู้บริหารของผมนะครับไม่ต้องชักชวนท่านเข้าวัด เพราะท่านอยู่วัดอยู่แล้ว และท่านยิ้มตลอดเวลา เช่ น กั น ท่ า นร่ ำ เรี ย นมาจากวั ด คื อ ท่ า นอธิ บ ดี ส ด แดงเอี ย ด ซึ่ ง ท่ า นมี ค วามเชี่ ย วชาญในงานด้ า นศาสนา และทำงานด้ า นส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมจนพลั ง ได้ เ กิ ด ขึ้ น แก่ บุ ค คลากรของกรมศาสนา เกิ ด พลั ง ใน หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาขึ้นอย่างเข้มแข็ง จึงขอชื่นชมอาจารย์เป็นอย่างยิ่งที่ได้ทุ่มเทการทำงานด้านการ ส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษาจนเป็นที่ประจักษ์และสร้างเด็กและเยาวชนให้เป็นคนดี เป็นแบบอย่างที่ดีแก่ สังคม

ท่านผู้บริหาร และท่านผู้มีเกียรติทุกท่านครับ เต็มเปยมและก็เต็มอิ่มจริง ๆ ได้ฟังครูบาอาจารย์ ทั้ ง ผู้ บ ริ ห ารหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาพู ด ในวั น นี้ หน่ ว ยที่ ม าใหม่ ที่ ขึ้ น ทะเบี ย นกั บ กรมการศาสนา เกิ ด พลั ง ขึ้ น หรื อ ยั ง ครั บ เกิ ด พลั ง ที่ จ ะร่ ว มกั น ทำงานเพื่ อ ขั บ เคลื่ อ นคุ ณ ธรรมและจริ ย ธรรมไปร่ ว มกั บ กรมการศาสนาหรือยัง วันนี้เราได้ฟังตัวอย่างทั้งระดับอาชีวศึกษา ระดับอุดมศึกษา ระดับประถมศึกษา หลากหลายนะครับ ทางกรมศาสนาก็ชื่นชมยินดีและก็จะทำกิจกรรมร่วมกันต่อไป กรมการศาสนาเรามี โครงการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมหลายโครงการ เช่น โครงการเข้าวัดฟังธรรมวันธรรมสวนะทุกวันพระ ท่านผู้บริหาร ครูอาจารย์ สามารถนำนักเรียน นักศึกษาไปร่วมได้ทุกวันพระ เพราะฉะนั้นใกล้ที่ไหน ท่านไป ที่นั่นได้เลย พรุ่งนี้เป็นวันพระเราก็จะไปที่วัดนาคปรก เพราะฉะนั้นหน่วยฯ ไหนที่จะไปร่วมกันขับเคลื่อน คุณธรรมจริยธรรมสู่เด็กและเยาวชนเชิญได้นะครับ

ปัจจุบันนี้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาในความอุปถัมภ์ของกรมการศาสนามี ๒๖๒ หน่วย ทั่วประเทศ เป็นหน่วยงานเครือข่าย ๑ ในทั้งหมด ๓ เครือข่าย คือ หน่วยเผยแพร่ศีลธรรม หน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึ ก ษา และหน่ ว ยสงเคราะห์ พุ ท ธมามกะ รวมประมาณ ๑,๐๐๐ กว่ า หน่ ว ยทั่ ว ประเทศ ที่มีเครือข่ายร่วมกัน ที่นั่งอยู่ในที่ประชุมนี้เป็นเครือข่ายของกรมศาสนา หนังสือที่ได้มอบให้กับทุกท่านไป หรือเล่มชมพูอมม่วง ภายในเล่มจะมีแนวทางในการดำเนินงานต่าง ๆ ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา เราจะร่วมกันส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมสู่เด็กและเยาวชน ทั้งสถานศึกษา องค์กร สมาคม และมูลนิธิต่าง ๆ ร่วมกันในการผลักดันคุณธรรมให้กับเด็กและเยาวชน ต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง

38

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

และท้ายที่สุดนี้ต้องขอขอบคุณท่านวิทยากรทุกท่านที่ได้ให้ความรู้ต่าง ๆ กับพวกเรา ขอมอบคำคม คำคิดของนักปราชญ์ที่ได้กล่าวต่อ ๆ กันมาที่เป็นคำที่น่าคิดนะครับ ท่านบอกว่า

“เมืองใดไมมีทหารหาญ เมืองนั้นไมนานเปนขา เมืองใดไรจอมพารา เมืองนั้นไมชาอับจน เมืองใดไมมีพานิชยเลิศ เมืองนั้นยอมเกิดขัดสน เมืองใดไรศิลปะโสภน เมืองนั้นไมพนเสื่อมทราม เมืองใดไมมีกวีแกว เมืองนั้นไมแคลวคนหยาม เมืองใดไรนารีงาม เมืองนั้นหมดความภูมิใจ เมืองใดไมมีดนตรีเลิศ เมืองนั้นไมเพลิดพิสมัย เมืองใดไรธรรมอำไพ เมืองนั้นบรรลัยแนนอน”

วันนี้ขอขอบคุณหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาจากโรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ มหาวิทยาลัย ราชภัฏนครปฐม โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ และโรงเรียนวัดราชสิทธิธาราม ขอบคุณครับ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

39

°“√¥ำ‡น‘นß“น¢ÕßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ ‚¥¬ ºŸâ·∑นÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“

พระครูวินัยธรวัลลพ โกวิโล ผู้อำนวยการส่วนธรรมนิเทศ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

เจริญพร ท่านอธิบดีกรมการศาสนา ท่านรองอธิบดีกรมการศาสนา และพ่อครู แม่ครู นักเรียน นิสิต นักศึกษาทุกท่าน

หวั ง ว่ า ทุ ก ท่ า นที่ อ ยู่ ณ ที่ นี้ จ ะมี ค วามสุ ข ปริ่ ม ใจ มี ร อยยิ้ ม ที่ ไ ด้ เ กิ ด มาเป็ น มนุ ษ ย์ ได้ นั บ ถื อ พระพุทธศาสนา และในประเทศไทยรวยรอยยิ้มมากที่สุด หน่วยแต่ละหน่วย คนแต่ละคนมีความสุขมาก ยิ่ ง ช่ ว งเข้ า พรรษาเป็ น ช่ ว งที่ ทุ ก คนมี ค วามสุ ข มาก ฉะนั้ น ในช่ ว งเข้ า พรรษาคนจะทำดี เ พิ่ ม มากขึ้ น และกรมการศาสนาก็ได้สนับสนุนให้ทุกคนทำความดีมากขึ้นด้วย

แนวทางที่ จ ะส่ ง เสริ ม ศี ล ธรรมจรรยาตามแนวของท่ า นอธิ บ ดี ก รมการศาสนา จะทำได้ อ ย่ า งไร คิดว่าไม่ผิดรูป เพราะอาตมาทำมาตลอด เพราะชอบพบปะผู้คน ได้ขอพระพุทธเจ้าเอาไว้ที่สถานที่ประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานของพระพุทธเจ้า คนอื่นขอโชคขอลาภ แต่อาตมาของานพระพุทธเจ้า กราบสวดบทพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ ลูกมาในดินแดนของเสด็จพ่อ ลูกขอพรอย่างเดียว กลับมาประเทศไทยขอให้ลูก ได้รับใช้ทำงานเทศน์เผยแผ่ได้เยอะ ๆ พอกลับมาก็ได้อย่างใจ

40

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

กรมการศาสนาได้เปลี่ยนงานเอาโครงการครูพระสอนศีลธรรมคืนกระทรวงศึกษาธิการ บุญหล่นทับ ทันที อาตมาได้อยู่ในบทบาทการประชุมช่วยกันสนับสนุน สพฐ. มีโครงการวิถีพุทธโรงเรียนชั้นนำ โครงการ คุณธรรมนำความรู้ก็ให้พระทำ โดยไปที่มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อธิการบดีมหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยก็มอบให้ไปหาพระครูวินัยธรวัลลพ งานทุกประเภทที่เป็นเรื่องศึกษา เผยแผ่ และส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ซึ่งตั้งอยู่ในส่วนของธรรมนิเทศซึ่งแปลว่าแสดงธรรม แปลว่าเผยแผ่ธรรม

ฉะนั้นอยู่ในส่วนนี้อาตมาจึงได้ทำงานเผยแผ่อย่างหลากหลายให้กับทุกองค์กร ทุกกลุ่ม ทำงาน กับคณะสงฆ์ กับพระสงฆ์ ได้ฝกพระธรรมวิทยากร โดยท่านอธิบดีกรมการศาสนาลงทุนให้ อาตมาฝกอบรม เสร็จแล้วก็เอาไปใช้ก่อน เป็นการคัดกรองว่า รูปไหนเก่งสายไหน ทดลองงานก่อนที่จะปรับตัวเองมาเป็นหัวหน้า พระธรรมวิทยากรประจำสาย และก็ได้พระในโค้วตาเพิ่มขึ้น และได้ทำงานให้ สพฐ. กระทรวงศึกษาธิการ ใน พ.ศ. ๒๕๔๗ อบรมทั่วประเทศ มีถ่ายทอดให้กับพระกับครูสอนพระพุทธศาสนาในกลุ่มสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ก่อตั้งโรงเรียนวิถีพุทธเกิดขึ้นพร้อมกันอีก ก็ต้องออกไปอบรมโรงเรียนวิถีพุทธ ช่วยหน่วยงาน สพฐ. อีกด้วย

เหตุบ้านการเมืองเปลี่ยนไปโรงเรียนวิถีพุทธเปลี่ยนชื่อใหม่ เป็นโรงเรียนคุณธรรมชั้นนำ อธิการบดี ให้ไปหาอาตมาอีก อาตมาก็รับอีกแล้ว ตอนนี้ก็ทำโครงการเสนอแนะและพัฒนาโรงเรียนชั้นนำ เซ็นสัญญา กับ สพฐ. ออกติดตามประเมินผล ให้กำลังใจกับโรงเรียนที่เข้าโครงการ อาตมาก็เป็นประธานคณะกรรมการ ดำเนินการ และก็อยากรู้ว่าโรงเรียนเขาทำอะไรกันบ้าง จึงไปดูที่จังหวัดเลย อำเภอนาแห้ว เป็นเวลา ๑ สัปดาห์ เช้า ๑ โรงเรียน บ่าย ๑ โรงเรียน เป็นเวลา ๖ วัน เพราะอยากรู้ว่า โรงเรียนเขาทำอะไรกันบ้าง

ตอนนี้ เรื่ อ งพั ฒ นาผู้ เรี ย นค่ า ยคุ ณ ธรรม ฝ า ยบริ ก ารฝ ก อบรมที่ อ าตมาดู แ ล ของมหาวิ ท ยาลั ย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ที่ดูแลเด็กและเยาวชน ค่ายคุณธรรม ค่ายพุทธบุตร ที่อาตมาดูแล ๑ เดือน มี ๑๐๐ งานเป็นอย่างต่ำ เพราะสังคมต้องการเรื่องคุณธรรม อบรมศีลธรรม พัฒนาผู้เรียน ถ้าโรงเรียนไหน คิดง่าย ๆ ก็พาเที่ยวก็จบ ถ้าโรงเรียนไหนต้องการให้ลูกมีธรรมะ ก็พาเข้าค่ายอบรม เพราะเราสอนธรรมะ ได้ไม่ได้เต็มปาก จึงฝากให้พระสอนธรรมะ หลักสูตรผู้ใหญ่วิปัสสนากรรมฐาน เดือน ๑ ทีมงานอาจารย์ วิปัสสนากรรมฐานนั่งกรรมฐาน ออกหน้าเวทีสอน ๑ เดือนเต็ม

ตกลงว่างานที่ทำเรื่องพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมในตอนนี้สังคมต้องการ กรมการศาสนาซึ่งเป็น หน่วยสนับสนุนส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม เรื่องหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา ก็จับงานนี้ทันที ท่านจับงานนี้ เพื่ อ ให้ ง านขยายในเรื่ อ งส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม อย่ า งที่ จั ด อยู่ นี้ ก็ เ พื่ อ จะขยายโอกาสให้ ค นที่ อ ยู่ ใ น ประเทศไทยได้เรียนรู้การดำเนินชีวิตตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

41

จากการที่อาตมาไปต่างจังหวัด พอลงไปดูจริง ๆ สิ่งที่น่าห่วงคือ ครูไทยพันธุ์แท้ อีก ๓-๕ ป จะเกษียณอายุราชการ ครูเหล่านี้หมดแล้วหมดเลย ครูเหล่านี้ทำหน้าที่แทนพระ สอนเด็กให้สวดมนต์ สอนเด็ก ให้กราบเป็น ไหว้เป็น สอนเด็กให้สวดมนต์เป็น สอนมารยาทชาวพุทธ ซึ่งครูพันธุ์ใหม่ใช้เทคโนโลยีสอน นั่ ง เก้ า อี้ ส อน ไหว้ พ ระยังไหว้ไม่เป็นเลย แล้วท่านจะถ่ายทอดให้เด็กไหว้เป็นได้อย่างไร สวดมนต์ยังสวด ไม่เป็นเลย เช่นว่า “นะโม อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ” เป็นส่วนมาก ซึ่งมันขาดคำว่า “ตัสสะ ภะคะวะโต” ไปตัวหนึ่ง สวดบทพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ ก็ไม่ได้ พอพระมาก็รีบหนี กลัวได้นำอาราธนาศีล งานผู้หลักผู้ใหญ่ ใส่สูทกันพรึบ หาคนนำบูชาพระ อาราธนาศีล ๕ ไม่ได้ สุดท้ายจ้างขี้เมามาอาราธนาศีล ๕ ชาวพุทธกราบไหว้ สวดมนต์ไม่ได้ ไหว้พระไม่เป็น จึงเห็นว่าสถาบันสงฆ์ต้องมีบทบาทด้วย และอาตมาเห็นว่าโรงเรียนชั้นนำ โรงเรียนวิถีพุทธ ควรต้องมีพระไปเป็นคณะกรรมการบริหารสถานศึกษาด้วย มีพระนำพาทำกิจกรรมเรื่อง คุณธรรม นำความรู้มาช่วยกัน ครูเป็นเจ้าของโรงเรียน จัดชั่วโมงเรียนถวายพระ จัดหัวข้อธรรมะบรรยายถวายพระ เพื่ อ ให้ พ ระถื อ ธงนำหน้ า แล้ ว ให้ ค รู ส รุ ป ตบแต่ ง ภายหลั ง อาตมาถามว่ า ผอ. ใกล้ ๆ โรงเรี ย นของเรา มี วั ด ไหม? มี ค รั บ พระอาจารย์ แล้ ว มี พ ระไหม? โอ้ พ ระนั้ น หายาก มี พ ระเหมื อ นกั น แต่ มี แ ต่ ห ลวงตา เดินบิณฑบาตไม่ไหว ญาติโยมต้องหิ้วปินโตไปถวายที่กุฏิ ให้ศีลก็ไม่มีเสียง

อีก ๑๐ ปข้างหน้า ถ้าครูเหล่านี้เกษียณแล้ว จะมีใครมาสอนกราบ สอนไหว้ สอนการสวดมนต์ ให้กับลูกหลาน รวมไปถึงการสอบธรรมศึกษา เป็นนโยบายของกรมการศาสนาที่ให้เด็ก ๆ สอบธรรมศึกษา บางโรงเรียนมีพระมาสอนให้อบรมก่อนสอบ ๔-๕ วัน บางโรงเรียนไม่มีพระมาสอน เอาครูที่จะเกษียณ ที่ศรัทธา ในพระพุทธศาสนา ให้เรียนธรรมศึกษา สอบธรรมศึกษาตรี โท เอก ให้ได้ ปันแม่แบบครูสอนธรรมศึกษาก่อน และทำหน้าที่สอนแทนพระ ใช้ระบบพี่สอนน้อง จบธรรมศึกษาแล้วไปสอนลูกศิษย์ จบธรรมศึกษาโท ไปสอน ธรรมศึกษาตรี จบธรรมศึกษาเอก ไปสอนธรรมศึกษาโท ขาดคนที่ทำหน้าที่สอนธรรมศึกษา พระบ้านนอก ไม่ต้องไปพึ่งพระในเมือง พึ่งได้แต่ปัจจุบันนี้เริ่มถอยแล้ว

ในขณะที่ ป ระเทศชาติ ต้ อ งการเรื่ อ งคุ ณ ธรรม เรื่ อ งความดี แต่ ค นที่ จ ะทำหน้ า ที่ เ ป็ น ต้ น แบบ เป็ น ผู้ ถ่ า ยทอดครบกระบวนการถ่ า ยทอด เราต้ อ งช่ ว ยกั น อย่ า ท้ อ แท้ อย่ า เหนื่ อ ยหน่ า ย ในคำว่ า เป็นผู้ถ่ายทอดเรื่องความดีงาม ขอให้ท่านจงเข้าใจว่า วาระจำเป็น วาระแห่งชาติเกิดขึ้นแล้ว แต่ที่ดีใจคือ การเรียนการศึกษามีการบูรณาการ ปรับเอาเรื่องคุณธรรมนำความรู้ ปรับเข้าไปให้มีผลกับเด็ก ตั้งแต่โรงเรียนวิถีพุทธ ความเป็นไทยเข้าสู่โรงเรียน เด็กมีความรับผิดชอบเป็นประชาธิปไตย มอบหมายงานแล้วทำสำเร็จ ฝกเด็ก ให้ทำงาน ภารโรงบอกว่าเงินเดือนไม่มีจ้างเอาโรงเรียนละ ๑ คนพอ แต่อาศัยเด็กนักเรียนช่วย พื้นที่โรงเรียน กว้างขวาง ๒๐-๓๐ ไร่ แต่ละเช้ามอบหมายหน้าที่ให้เก็บขยะ ทำหน้าที่เป็นผู้ประกาศข่าวหน้าแถว รับผิดชอบ กิจกรรมผู้นำประชาธิปไตย ได้เห็นวิถีชีวิตการเรียนการสอนเรื่องการส่งเสริมความรับผิดชอบ ความขยัน การเอาใจใส่ ใ นหน้ า ที่ ได้ ผ ลเฉพาะโรงเรี ย นที่ มี ข นาดพอดี โรงเรี ย นหนึ่ ง ไม่ เ กิ น ๓๐๐ คน จะได้ ผ ลมาก

42

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ถ้าโรงเรียนที่เป็นแบบเหมาเข่ง ห้อง ๑ อัด ๕๐ คน เช่นโรงเรียนในกรุงเทพฯ นี้เหนื่อย พอจะแก้ไขคนท้ายได้ คนแรกเปลี่ ย น พอจะแก้ไขคนแรก คนท้ายเปลี่ยน เพราะฉะนั้นเราต้องอาศัยทุกหน่วย ทุกคน ทุกท่าน ครูเหนื่อยหนักหน่อยที่เป็นโรงงานขนาดใหญ่ เพราะสรรพวิทยาการอยู่ที่ครู ไม่รู้ลูกหลานใคร ไม่รู้เลี้ยงดู มาอย่างไร เข้ามาผ่านในโรงงานหรือโรงเรียนนี้แล้ว หน้าตาจะต้องเป็นแบบที่เราต้องการ ให้การศึกษาดี เก่ง มีความสุข จึงเป็นเรื่องที่สำคัญ เป็นวาระของชาติที่เราต้องเหนื่อยกัน

เราจะต้องไม่ทำงานเพื่อหวังเฉพาะโล่รางวัล แต่เรากำลังคุยเรื่องพระพุทธศาสนาของเราด้วย ว่าเรา จะเอาพระพุทธศาสนาของเรานั้นให้เด็กนักเรียนรับช่วงพัฒนาพระพุทธศาสนาของเราอย่างไร ซึ่งเป็นวาระ ที่เหมาะควรที่ทุกท่านจะต้องรับเอาเรื่องนี้เข้าสู่จิตใจ ถ่ายให้ลูกศิษย์ ไม่มีบุญใดที่น่าภาคภูมิใจเท่าการทำคน ให้เป็นคนดี ถ้าสอนเด็กเป็นคนดีแล้ว พระออกบรรยายสอนให้เด็กให้ลูกหลานเป็นคนดีแล้ว ไม่ต้องห่วงว่าระฆังวัด จะหาย หม้อข้าว กระทะวัดจะหาย พระพุทธรูปจะหาย อาตมาไปพูดกับพระว่า ทำไมต้องสอนธรรมะกับเด็ก เด็กคือใคร คือลูกหลานท่าน สังกัดวัดใครวัดมัน ท่านดูแลลูกหลานท่านให้ดี ท่านบอกว่าธุระไม่ใช่ แล้วท่าน ตื่นมาจะพบกับความโชคร้าย ตื่นมาคว้าไม้ตีระฆัง ปรากฏว่าตีไม่ถูกระฆัง กลายเป็นไปตีลม ระฆังหายไปไหน มันปลดไปแล้ว แล้วใครปลดไปล่ะ ก็ลูกหลานใกล้วัดท่านนั่นแหละปลดไป โทษฐานท่านไม่สอนธรรมะให้กับเด็ก โรงเรี ย นอยู่ ใ กล้ วั ด แล้ ว ท่ า นไม่ เ ดิ น ไปสอนธรรมะ บางรู ป หนั ก กว่ า นั้ น ไปฟ อ งครู เ ลย มี ค่ า น้ ำ มั น ไปสอน แล้วไม่สอน แต่อยากได้ปัจจัยค่าน้ำมัน อาตมาบอกท่านว่า ท่านต้องไปสอนธรรมะ เด็กฉลาดชาติเจริญ เด็กดีมีธรรมะ ท่านก็ไม่สอน ถ้าหากท่านไม่สอน โชคร้ายจะเกิดขึ้น เวลา อบต. หน่วยงานราชการ เอานมเสีย ไปให้เด็กที่โรงเรียน เราก็โทษว่าผู้ใหญ่กินนมเด็ก ท่านเป็นพระเป็นสงฆ์ ไม่ทำหน้าที่สอนธรรมะ รัฐบาล จ่ายค่าน้ำมันให้ท่าน ท่านก็ไม่สอน รู้ไหมท่านกำลังโดนข้อกล่าวหารุนแรงเหมือนข้อกล่าวหาว่ากินนมเด็ก คือข้อกล่าวหาว่าอมธรรมะเด็ก เขาให้ไปพ่นแต่ท่านไปอม เขาให้ท่านไปเทศน์ไปเปา ให้เด็กเป็นคนดีมีศีลธรรม

ฉะนั้นอาตมาต้องไปปลุกยักษ์ให้ท่านที่เป็น ผอ.โรงเรียน เป็นครูในโรงเรียน รับผิดชอบส่งเสริมเรื่อง คุณธรรมจริยธรรม ครูคิดง่าย ๆ พาเด็กไปเที่ยวอยุธยา หมดเงินแล้วกลับ ขี้เกียจไปนอนพักค้างคืน นอนวัด มันคันหลัง อยู่บ้านนอนแอร์มันสบาย พอเอาเด็กไปเข้าค่ายมันลำบาก นอนตากยุง ต้องนอนเฝา เป็น รปภ. เฝามันหน้าวัด หลังวัด กลัวใครมันมาลักขโมยลูกสาวลูกชายไป ทุกสัดส่วนที่มีหน้าที่รับผิดชอบสังคมร่วมกัน สิ่งหนึ่งที่ให้สถานศึกษานั้นทำให้หนักทั้ง ๒ ด้าน คุณธรรมด้วย ความรู้ด้วย เอาให้หนักทั้งคู่ มีโครงการแล้ว ให้มีการประเมินด้วย ประเมินโครงการว่าเราอยากจะให้เด็กสวดมนต์ได้ ไหว้พระเป็น เข้าค่ายแล้วสวดมนต์ได้ไหม ไหว้พระเป็นไหม อาตมาไม่อยากให้เข้าค่ายแบบเหมาเข่ง จะได้หมดตามปฏิทินไป เอา ๓ วัด ยกเข่งเลย ๘๐๐ คน สุดท้ายก็ไม่ได้อะไรเลย ฉะนั้นอยากบอกว่าทำอะไรทำให้จริงจัง ให้คำนึงถึงผลที่ว่ามันมีการลงทุน ไปแล้ว มีการขนส่งรถบัส มีการลงทุนเรื่องข้าวปลาอาหาร ที่พักที่อาศัยมีการลงทุน เพื่อให้การลงทุนนั้น มีประโยชน์กับเด็กกับโรงเรียนของเรานั้น ก็ขอให้เราทำกันอย่างจริงจัง

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

43

ขอจบประสบการณ์ ใ นฐานะที่ ไ ด้ ข อพรพระพุ ท ธเจ้ า มาว่ า ขอให้ ไ ด้ ท ำงานในเรื่ อ งการเผยแผ่ เรื่ อ งเกี่ ย วกั บ ส่ ง เสริ ม ศี ล ธรรมจรรยาให้ กั บ ประเทศไทยให้ ไ ด้ ม าก ๆ ขออนุ โ มทนาบุ ญ และขอบคุ ณ ท่านอธิบดีกรมการศาสนา รองอธิบดีกรมการศาสนา ผอ.สำนักฯ และหลาย ๆ ท่านที่มาร่วมกันปลุกธรรมะขึ้น อาตมาก็ชื่นใจดีใจ ก็ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยอันเป็นหลักชัยของชาวพุทธ พร้อมทั้งบุญกิริยากรรม อั น ประกอบด้ ว ย ศี ล ทาน ภาวนา สั ม มาปฏิ บั ติ ที่ ทุ ก ท่ า นได้ บ ำเพ็ ญ มา เดชะบารมี ข องพระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ ความดีที่ทุกท่าน ได้ ก ระทำมา จงเป็ น ตบะ เป็ น เดชะ เป็ น พลวปั จ จั ย เป็ น อุ ป นิ สั ย ตามส่ ง ให้ ทุ ก ท่ า นปราศจากทุ ก ข์ โ ศก ปราศจากโรคภัยพิบัติ อันตรายทุกประการ ให้งอกงามไพบูลย์ในชีวิต ในหน้าที่อาชีพการงาน ให้ครอบครัว ทุกครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข มีความปรารถนาสิ่งใดขอให้ความปรารถนานั้นจงพลันสำเร็จ จงพลันสำเร็จ จงพลันสำเร็จ สมดังมโนรถ ความมุ่งมาดปรารถนาโดยทั่วกันทุกท่านเทอญ.

44

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

นายสุเทพ สมมาตร และนางสาวฤทัยชนก ชัยชมพู หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ

กราบนมัสการพระคุณเจ้า สวัสดีผู้มีเกียติทุกท่านครับ สวัสดีครับ/ค่ะ วันนี้พวกเรามาจากชมรมพุทธศาสตร์และวัฒนธรรมไทย ในพระสังฆราชูปถัมภ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ ชมรมพุ ท ธศาสตร์ แ ละวั ฒ นธรรมไทย มหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี ราชมงคลกรุงเทพ ก่อตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้

๑. เพื่อเป็นการส่งเสริมและเข้าใจในพระพุทธศาสนา

๒. เพื่อเป็นการเผยแพร่ปริยัติธรรมแก่นักศึกษาและผู้สนใจ

๓. เป็นการเปิดโอกาสแก่ผู้ที่สนใจได้ปฏิบัติศึกษาธรรมะได้อย่างเต็มที่

๔. เป็ น การปลู ก ฝั ง คุ ณ ธรรมให้ แ ก่ เ ยาวชน และเป็ น การสร้ า งพื้ น ฐานการนั่ ง สมาธิ ที่ ถู ก ต้ อ ง ตามหลักพระพุทธศาสนา

๕. มุ่งพัฒนาการใช้ชีวิตร่วมกันในทางพระพุทธศาสนา

๖. เป็นศูนย์รวมเพื่อให้ปฏิบัติศาสนกิจให้แก่นักศึกษาและเผยแพร่ตำราด้านพระพุทธศาสนา

๗. ให้นักศึกษานำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้ในชีวิตประจำวันให้มีคุณธรรมจริยธรรม

๘. ส่งเสริมให้นักศึกษาได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและสังคม

๙. เป็นการส่งเสริมความสามัคคีในกลุ่มชาวพุทธด้วยกัน นำมาซึ่งความร่วมมือร่วมใจไปสร้างสรรค์ ความเจริญก้าวหน้าให้แก่ประเทศชาติและพระพุทธศาสนาต่อไป

โครงการที่ ๑ เป็นโครงการ open meditation เป็นโครงการที่ชมรมพุทธศาสตร์มาร่วมทำวัตรเช้า ทำวัตรเย็น และก็ได้นิมนต์พระอาจารย์มาสาธิตการปฏิบัติธรรมให้กับนักศึกษาด้วย โครงการนี้จะมีการจัด ทุกวันพุธซึ่งเป็นประโยชน์แก่นักศึกษาเป็นอย่างดีเลย เป็นอะไรที่เหมาะกับนักศึกษาที่สามารถนำไปปรับใช้ ในการเรียนและชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี ซึ่งการศึกษาจำเป็นอย่างมากที่ต้องใช้สมาธิ

โครงการที่ ๒ เป็นโครงการที่ทางชมรมพุทธศาสตร์ร่วมกันเชิญชวนเพื่อน ๆ และนักศึกษาในสถาบัน มาช่วยกันเป็นพี่เลี้ยงดูแลในโครงการฟนฟู ในวันนี้ก็จะมีวีเชียร์สตาร์มาร่วมเชียร์น้อง ๆ ทำความดี ให้น้อง ๆ ชมบูธกิจกรรมยาวสี่กิโลเมตร สำหรับมหาวิทยาลัยของเรารับผิดชอบดูแลน้อง ๆ เด็กนักเรียนเด็กดีวีสตาร์ ที่เดินทางมาจากจังหวัดอุทัยธานี โครงการได้รับความสนใจจากนักศึกษาเป็นอย่างดี ประเภทสันทนาการในการ ทำความดี และก็สันทนาการน้อง ๆ ได้รับความเพลิดเพลินและให้น้อง ๆ นักศึกษามาสนใจในพระพุทธศาสนาได้ อาจจะไม่ใช้สวดมนต์ นั่งสมาธิ ทำวัตรเท่านั้น แต่ยังมีกิจกรรมอื่นอีกมากมาย พระพุทธศาสนาสามารถดึงดูด นั ก ศึ ก ษาได้ อี ก หลากหลายรู ป แบบ ในสถาบั น นั ก ศึ ก ษาหลาย ๆ คนอาจจะมองชมรมพุ ท ธอี ก แบบหนึ่ ง เป็นชมรมพุทธที่เคร่งครัดสวดมนต์ แต่เรายังมีกิจกรรมสันทนาการและมีกิจกรรมสนุก ๆ มากมาย รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

45

โครงการที่ ๓ เป็นโครงการถวายเทียนพรรษา โครงการนี้ชมรมพุทธศาสตร์ของเราก็ได้ร่วมถวาย เทียนพรรษาให้กับวัดสุทธิวราราม ซึ่งทางมหาวิทยาลัยของเราก็ได้จัดขึ้นเป็นประจำทุกป นอกจากถวาย เทียนพรรษาก็ยังมีถวายหลอดไฟ มีกิจกรรมประกวดเทียนพรรษา โดยกิจกรรมนี้จะอนุรักษ์การเป็นชาวพุทธ ที่ดีงามไม่ให้หายไป

โครงการที่ ๔ โครงการบวชเข้าพรรษา บวชแสนรูปเข้าพรรษา ทางชมรมพุทธของมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพก็ทันสมัย ช่วยจัดงานบวชด้วยและทำการบวชด้วย และก็ทางชมรมพุทธศาสตร์ ของเราก็ได้ประชาสัมพันธ์เชิญชวนให้ทุกคน นักศึกษาทุก ๆ คนของมหาวิทยาลัยได้มาช่วยกันในการจัดทำ โครงการในครั้งนี้ นอกจากนั้นยังรณรงค์ในด้านวัฒนธรรมในการบวชอีกครั้ง ซึ่งเราได้ไปช่วยจัดงานบวช ที่ศูนย์อบรมที่วัดทองบน มีพระบวชถึง ๘๔ รูปด้วยกัน เป็นการประชาสัมพันธ์ของชมรมพุทธศาสตร์ของเราด้วย

โครงการที่ ๕ กิจกรรมตักบาตรในวันไหว้ครู สำหรับกิจกรรมตักบาตรในวันไหว้ครู จัดขึ้นเป็นประจำ ทุ ก ป ในช่ ว งเช้ า เราก็ จ ะนำวั ฒ นธรรมชาวพุ ท ธที่ ดี ง ามทุ ก ป ม าใช้ ใ นการทำกิ จ กรรมตั ก บาตร จะมี ง าน ประชาสัมพันธ์เชิญชวนให้นักศึกษาในทุกสาขา ทุกคณะ ตักบาตรร่วมกัน เพื่อเป็นการบำรุงพระพุทธศาสนา โดยในวันงานเรานิมนต์พระภิกษุสงฆ์มาจำนวน ๒๙ รูป ก็จะเป็นวัดที่อยู่ใกล้ ๆ กับมหาวิทยาลัย อยู่ข้าง ๆ ก็จะเป็นวัดยานนาวา

โครงการต่ อ ไปก็ จ ะเป็ น โครงการการตั ก บาตรประจำสั ป ดาห์ โ ดยทางชมรมพุ ท ธศาสตร์ ป ระจำ มหาวิทยาลัยของเราจัดตักบาตรทุก ๆ เช้า นักศึกษาที่สนใจจะมาตักบาตรด้วยกัน สำหรับกิจกรรมการตักบาตรนี ้ ของเราจะจัดขึ้นทุกเช้าวันพฤหัสบดีเวลาประมาณ ๗ โมงครึ่ง ถึง ๘ โมงเช้า ก็มีนักศึกษาและก็อาจารย์ เจ้าหน้าที่ในมหาวิทยาลัยให้ความสนใจกันพอสมควร เป็นการรักษาวัฒนธรรมชาวพุทธที่ดีงาม และมีการ ถวายภัตตาหารแด่พระภิกษุสงฆ์ด้วย

โครงการที่ ๖ เป็นโครงการ supervisor หลาย ๆ ท่านคงเคยได้ยินโครงการตอบปัญหาธรรมะ ทางก้าวหน้า ทางมหาวิทยาลัยเรามีตอบธรรมะทางก้าวหน้าระดับอุดมศึกษา นอกจากนี้เราก็เป็นผู้ประสานงาน ศูนย์สอบ นำข้อสอบรอบชิงชนะเลิศให้กับโรงเรียนต่าง ๆ ในต่างจังหวัด สำหรับมหาวิทยาลัยของเราก็มีหน้าที่ รับผิดชอบดูแลน้อง ๆ นักเรียน ในจังหวัดสมุทรสาครเราจะนำข้อสอบธรรมะตรงนี้ไปสอบน้อง ๆ ในจังหวัด สมุทรสาคร ซึ่งก่อนหน้านั้นทางชมรมพุทธศาสตร์สากลจะส่งมงคลชีวิต ๓๘ ประการไว้เป็นสิ่งที่น้อง ๆ ได้นำ มงคลชีวิต ๓๘ ประการตรงนี้ไปใช้ในชีวิตจริงของน้อง ๆ ซึ่งในวันสอบชมรมพุทธศาสตร์ของเราก็เชิญชวน นักศึกษามหาวิทยาลัยของเรามาเป็นพี่เลี้ยงคุมสอบให้กับน้อง ๆ จากนั้นเราก็จะนำข้อสอบที่ได้ไปคัดแยก จากที่ได้ไปทำกิจกรรมปที่แล้ว น้อง ๆ ที่มาสอบรอบชิงชนะเลิศทุก ๆ คน มีความกระตือรือร้นที่จะอ่านหนังสือ มงคลชีวิต ตั้งใจมาสอบมากเลย มาแต่เช้าเลย หลังจากที่สอบเสร็จแล้วก็จะนำข้อสอบมาตรวจและก็คัดแยก

46

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

โครงการต่อไปเป็นโครงการปล่อยโคเฉลิมพระเกียรติ โครงการปล่อยโคเฉลิมพระเกียรติเราก็จะ จัดขึ้นเป็นประจำทุกป วันพ่อแห่งชาติ วันที่ ๕ ธันวาคม ทางชมรมพุทธศาสตร์ก็ขอประชาสัมพันธ์ เชิญชวน นั ก ศึ ก ษาในมหาวิ ท ยาลั ย ให้ ไ ปปล่ อ ยโค กระบื อ ร่ ว มกั น ซึ่ ง ทางชมรมของเราได้ น ำไปปล่ อ ยที่ จิ ต ภาวั น จังหวัดชลบุรี ซึ่งได้รับความร่วมมือในมหาวิทยาลัยแต่ละสาขาก็จะบริจาคเงินเพื่อไปไถ่ชีวิตโค กระบือ

โครงการที่ ๗ เป็นโครงการปล่อยปลา เป็นโครงการที่ให้ชีวิตสัตว์เป็นทาน ซึ่งชมรมพุทธศาสตร์ จะเชิญชวนนักศึกษาไปทำบุญปล่อยปลาวันพฤหัสต้นเดือน อันนี้ก็เป็นอีกกิจกรรมหนึ่งสามารถดึงดูดนักศึกษา ในยุคนี้สมัยนี้ ให้มาสนใจเกี่ยวกับพระพุทธศาสนากิจกรรมหนึ่ง คือ การปล่อยปลา เป็นการให้ชีวิตสัตว์ ทำทาน ทำให้ชีวิตเรายืนยาวและแข็งแรง และนี่คือการทำการปล่อยปลา ก็มีกิจกรรมเปิดโลกกิจกรรมที่เราเปิด ภาคการศึกษามา เราก็จะเปิดโลกกิจกรรมเพื่อต้อนรับสมาชิกใหม่ที่จะเข้ามาเปิดชมรม กิจกรรมของวิถีพุทธ ซึ่ ง ก็ ไ ด้ รั บ ความสนใจสมั ค รกั น เป็ น จำนวนมาก และในวั น เปิ ด โลกกิ จ กรรมทางชมรมพุ ท ธศาสตร์ ข องเรา ก็ มี ก ารเผยแพร่ ธ รรมะเกี่ ย วกั บ ทางพระพุ ท ธศาสนา โดยมี บ ริ ก ารแจกสื่ อ ธรรมะต่ า ง ๆ ให้ กั บ นั ก ศึ ก ษา เป็นการประชาสัมพันธ์ให้นักศึกษาส่วนใหญ่เห็นความสำคัญของพระพุทธศาสนา

โครงการที่ ๘ เป็นโครงการพัฒนาวัด โครงการพัฒนาวัดนี้ชมรมพุทธศาสตร์ของเราก็ประชาสัมพันธ์ เชิญชวนนักศึกษาให้มาร่วมกันพัฒนาวัด ให้ทุกคนมีหัวใจในการรักวัดวาอารามซึ่งบรรพบุรุษของเราสร้างเอาไว้ ให้ทุกคนได้ช่วยสร้างบำรุงรักษา ซึ่งวันเสาร์ที่ผ่านมานี้เองทางมหาวิทยาลัยของเราก็ได้ออกพัฒนาวัดไปพัฒนา ที่วัดทองบน ก็ได้ไปช่วยปลูกต้นไม้ที่วัด กวาดพื้นทำความสะอาดวัด และก็ทำความสะอาดห้องน้ำ ช่วยกิจกรรม ต่าง ๆ ของทางวัด เป็นกลยุทธ์อีกวิธีหนึ่งที่ทำให้นักศึกษามีความรักในวัด รู้สึกเป็นเจ้าของวัดไปด้วย นอกจาก เราพัฒนาวัด ช่วงท้ายเราก็มีกิจกรรมปล่อยปลาให้น้อง ๆ ด้วย

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

47

นางสาวสิริวรรณ ผาไธสง หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ

กราบสวัสดีท่านผู้มีเกียรติที่เคารพรักทุกท่าน หน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึ ก ษา โรงเรี ย นตั้ ง ตรงจิ ต รพณิ ช ยการ ภู มิ ใ จเสนอละคร สะท้อนสังคมในปัจจุบัน พร้อมทั้งให้ข้อคิดเกี่ยวกับคุณธรรมจริยธรรม ซึ่งนับวันมีแต่จะเสื่อมโทรมลงไปทุกที พร้อมหรือยังคะที่จะพบกับละคร ของเรา เรื่อง “อนาคตก้าวไกลถ้าใจใฝธรรมะ”

ในเวลาตอนเช้าของทุกวันที่บ้านหลังหนึ่งเรามักจะได้ยินเสียง ของผู้หญิงวัยกลางคน สนทนาอยู่กับเด็กสาว ซึ่งเป็นบุตรสาวของเขา ซึ่งเขาสองคนแม่ลูกมักจะออกมาทำบุญ ตักบาตรร่วมกันเป็นประจำ และในวันนี้ก็เช่นเคยค่ะ

ออม แม่คะ การทำบุญนี้ทำให้อ้อมรู้สึกสบายใจและก็โล่งอกอย่างไรไม่รู้ค่ะ แต่เอะทำไมเราต้อง ทำบุญด้วยล่ะคะ

แม การทำบุญสอนให้เราได้รู้จักให้ทานผู้อื่นค่ะ

ออม แม่ ถ้างั้น อ้อมจะขอมาทำบุญอย่างงี้ทุกวันได้ไหมคะ อ้อมรู้สึกสบายใจและก็ไปเรียนจะมีสมาธิ ในการเรียน ได้เวลาพอดีเลย งั้นอ้อมขอตัวไปเรียนก่อนนะคะแม่ สวัสดีค่ะ

แม ตั้งใจเรียนนะลูก

ในขณะเดียวกันเวลาแปดนาฬิกาก็มีอีกครอบครัวหนึ่งที่มีลูกสองคน คนโตเป็นผู้ชายซึ่งมีชื่อว่า “บอย” คนเล็กเป็นผู้หญิงมีชื่อว่า “บิว” และในตอนเช้าของทุกวันเรามักจะได้ยินเสียงของผู้หญิงวัยกลางคน กำลังตะโกนปลุกลูก ๆ ของเธอให้ตื่นไปโรงเรียน แต่ไม่มีวันไหนเลยที่ลูก ๆ ของเธอจะตื่นเช้า จึงทำให้ ผู้เป็นแม่ต้องอบรมสั่งสอนอยู่เสมอ

บิว เนี่ย มันกี่โมงแล้วนี่ ไม่ตื่นซักที พี่บอย พี่บอยตื่นได้แล้ว

เมื่อบิวปลุกพี่ชายเสร็จแล้วก็ไปอาบน้ำแต่งตัวเพื่อที่จะไปโรงเรียน แต่ไปถึงโรงเรียนก็ได้เวลาเข้าเรียนแล้ว พี่น้องทั้งคู่เพิ่งจะแต่งตัวเสร็จ และมักจะไปโรงเรียนสายเป็นประจำ

บิว แม่ ๆ ตังค์ ๆ สายแล้ว เร็ว ๆ แม่ แค่นี้น่ะไม่พอหรอก บิวโตแล้วนะ เมื่อไหร่จะให้เงินเพิ่มสักที

แม จะเอาเพิ่มคนละเท่าไหร่ล่ะครั้งนี้ สามร้อย ๆ มันตั้งเยอะนะ จะใช้อะไรกันนักหนา เกินตัวแล้วนี่ ค่าทำรายงาน ค่าขนม อีกตั้งเยอะตั้งแยะ

บิว บ่นมาก ๆ ระวังแก่นะแม่

48

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ตอนนี้ เ ด็ ก ทั้ ง สามคนอยู่ ที่ โรงเรี ย น ซึ่ ง อ้ อ ม บิ ว และบอย เป็ น เพื่ อ นร่ ว มห้ อ งกั น เหตุ ที่ บ อย ต้องเรียนห้องเดียวกับบิวและอ้อมนั้น บอยจะมีนิสัยชอบโดดเรียนไปเล่นเกมกับเพื่อนเป็นประจำ จึงทำให้ เวลาเรียนไม่พอจึงเรียนซ้ำชั้น บิวนั้นไม่ค่อยสนใจเรียน ชอบแต่งหน้าเวลาอาจารย์สอนหนังสือ อยู่ในกลุ่ม จะมีแต่อ้อมที่ตั้งใจเรียน

หัวหนาหอง ครูมา ๆ นักเรียนทั้งหมดทำความเคารพ สวัสดีค่ะ/ครับ

ครู วันนี้เราจะมาเรียนเรื่องมารยาทในสังคม นักเรียนทุกคนเปิดบทที่ ๒ เร็ว พวกเธอตั้งใจฟัง ตามที่ครูสอนมั้ย

บิว อะไรนี่อาจารย์ อยู่บ้านก็โดนบ่น มาเรียนก็โดนบ่น น่าเบื่อจะตาย

ครู บิว บอย พวกเธอมีสิทธิ์อะไรมาพูดกับครูอย่างนี้ งั้นดีล่ะ ครูจะเชิญผู้ปกครองเธอมาคุยหน่อยนะ

บิว ใจเย็นนะคะ เขาไม่ได้ตั้งใจจะพูดนะคะ

บอย เบื่อจะตายแล้วนี่

เมื่อบอยพูดจบเป็นเวลาหมดคาบเรียนพอดี

หัวหนาหอง นักเรียนทั้งหมดทำความเคารพ ขอบคุณค่ะ/ครับ

บอย โดดเรียนกันดีกว่า คาบต่อไป

บิว ใช่ ๆ เหลืออีกแค่สองคาบเราก็กลับบ้านแล้วนะ คาบหน้าเบื่อจะตายไปดีกว่า

เมื่ อ ถึ ง เวลาเลิ ก เรี ย นบอยและบิ ว มั ก จะเอาชุ ด มาเปลี่ ย นจะได้ ไ ปเที่ ย วกั น ต่ อ ไม่ ต้ อ งกลั บ บ้ า น มักจะกลับบ้านดึกเสมอ โดดเรียนบ่อยครั้ง อยู่มาวันหนึ่งมีจดหมายจากทางโรงเรียนแจ้งมาว่า บิวและบอย ได้ขาดเรียนเป็นประจำ จึงทำให้แม่รู้และเรียกมาไต่ถาม

แม นี่มันอะไรกัน จดหมายจากทางโรงเรียนหมายความว่ายังไง

บิว น่าเบื่อ แม่น่าจะชินได้แล้วนะ

แม ทำไมจะเป็นเด็กดีเหมือนคนอื่นเค้าบ้างไม่ได้หรือไง

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

49

บิว ก็หนูทำไม่ได้ มันเรียนหนัก

แม ทำไมเด็กคนอื่นเขาทำได้

บิว แม่ก็ไปเรียนเองซิ

แม ตกลงจะไปเลี้ยงควายหรือไง

ส่วนทางด้านอ้อมนั้นมีความขยันหมั่นเพียร ฝักใฝหาความรู้ จึงทำให้มีผลการเรียนดีและได้ทุน การศึกษาไปเรียนต่อเมืองนอก สี่ปผ่านไปอ้อมได้จบการศึกษาระดับปริญญาตรี

แมของออม นัดกันอยู่ตรงนี้นี่ทำไมยังไม่มาอีกนะ

ออม แม่จาแม่ อ้อมไปเรียนตั้งไกล คิดถึงแม่ กว่าจะได้กลับมาถึงบ้านซะที แม่ไม่ต้องทำงานอีกแล้ว รู้มั้ย อ้อมจะเลี้ยงแม่เอง แม่คะคิดถึงแม่นะคะ

หลังจากนั้นอ้อมก็ได้ทำงานตามที่ตัวเองใฝฝันและกลับมาอยู่กับแม่ ในตอนเช้าของอีกวันหนึ่ง อ้อมและแม่ของเขาได้ออกมาทำบุญตักบาตรด้วยกันเช่นเดิม

ออม วันนี้อากาศดีนะคะแม่ นิมนต์ค่ะ…สาธุ

ส่วนทางด้านบิวและบอยนั้นเรียนไม่จบ ต่างรู้สึกผิดกับแม่มาก และได้นำพวงมาลัยมาขอขมาแม่ของตน

บิว, บอย แม่คะ/ครับขอโทษ ถ้าบิวตั้งใจเรียนมากกว่านี้บิวคงไม่เป็นแบบนี้หรอกค่ะ บอยก็เหมือนกัน ถ้าบอยตั้งใจเรียนมากกว่านี้ครอบครัวของเราจะสบายเหมือนครอบครัวของอ้อมนะ

แม ไม่เป็นไรหรอกลูก อดีตจะเป็นยังไงไม่สำคัญ ขอให้ปัจจุบันเราดีกว่าทุกวันก็เพียงพอแล้ว

บิว, บอย รักแม่ค่ะ/ครับ

และหลั ง จากนั้ น ครอบครั ว ของบิ ว และบอยก็ มี ชี วิ ต ที่ ดี ขึ้ น บิ ว และบอยได้ เ ปิ ด กิ จ การค้ า ขาย จนประสบผลสำเร็จ และได้ถือคติว่า “อนาคตจะสดใสถ้าใจใฝธรรมะ”

จากบทละครที่จบไปนั้นจะเห็นได้ว่า ถ้าทุกคนยึดหลักธรรมในการดำเนินชีวิตก็จะทำให้ชีวิตของตน ประสบแต่ความสำเร็จ และมีแต่ความสงบสุข

50

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

นางสาวนันทิชา บุญใหญ่ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ กราบสวัสดีท่านผู้มีเกียติที่เคารพรักทุกท่าน ดิฉันเป็นตัวแทน โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ วันนี้ดิฉันจะมาพูดเกี่ยวกับเรื่อง “การน้อมรับ คุ ณ ธรรมด้ ว ยใจบริ สุ ท ธิ์ ” โรงเรี ย นของเราซึ่ ง เป็ น โรงเรี ย นระดั บ อาชีวศึกษา ปวช. และ ปวส. ค่ะ ยังมีหลักสูตรภาษาไทยและหลักสูตร ภาษาต่างประเทศ ทางด้านบุคลากรให้มีความรู้และความสามารถทางด้าน สายอาชีพ เพื่อประกอบอาชีพด้านคอมพิวเตอร์และภาษาต่างประเทศ เรามีนโยบายหนึ่งนโยบายของเด็กในโรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ คือ ๕ คุณลักษณะ กับอีก ๑ คุณธรรม

๑. ความพอเพียง การประหยัด อดออมเพื่อให้นักเรียนมีนิสัยในการอดออม

๒. สุขภาพในการออกกำลังกาย การเต้นแอโรบิก

๓. ด้านบุคลิกภาพ เด็กทุกคนต้องยิ้ม ไหว้ ทักทาย ทั้งในโรงเรียนและนอกโรงเรียน

๔. การใฝเรียน ใฝรู้ นอกจากเรียนในห้องเรียนแล้วเรายังมีการนำนักเรียนไปศึกษาต่อต่างประเทศ ศึกษาทางด้านนอกห้องเรียน

๕. ระเบียบเรียบร้อย มีระเบียบวินัย โรงเรียนของเราที่เน้นในเรื่องนี้มาก ๆ เลยนะคะ เด็กทุกคน จะเกิดคุณธรรมที่ดี ๑ ประการ กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมของ SBAC

๑. กิจกรรมขอรับเธอไว้ในหัวใจ SBAC ดิฉันได้อยู่กิจกรรมและอยู่ในป ๑ ทำให้เด็กป ๑ ทุกคน พันกว่าคนได้รู้จักกัน สามวันสองคืนแค่นั้นเองค่ะ เป็นเพื่อนกัน มาต่างที่ มาต่างพ่อแม่ ไม่รู้จักกัน มีกิจกรรมนี้ ขึ้นมานะคะ และขอขอบคุณพ่อครู แม่ครู แม่ ผอ. ด้วย ที่ทำให้พวกเราทุกคนระดับชั้น ปวช. ได้รู้จักกัน และอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

๒. กิจกรรมการตักบาตร โรงเรียนของเราจัดกิจกรรมการตักบาตรทุก ๆ วันอังคารของเดือน เป็นการให้เด็กได้รู้จักการทำบุญตักบาตร การทำบุญร่วมกัน เช่น การเสียสละ การมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

๓. กิ จ กรรมสวดมนต์ โรงเรี ย นของเราเป็ น โรงเรี ย นที่ เ น้ น เรื่ อ งพระพุ ท ธศาสนา สวดมนต์ ทุกวันพฤหัสของสัปดาห์เลยนะคะ ทำให้จิตใจบริสุทธิ์ จิตใจสงบ เรียนรู้เรื่องด้วยนะคะ อันนี้เป็นกิจกรรมดี ๆ ที่เราได้แนะนำ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

51

๔. กิจกรรมทำสมาธิ ไม่ว่าจะเป็นการยืน การนั่ง การยืน เราจะทำเป็นประจำ โดยการเข้าแถว จะยืนสงบนิ่งจะทำให้นักเรียนมีจิตใจสงบ เรียนรู้เรื่อง สร้างระเบียบวินัยให้กับตัวเองด้วย

๕. กิจกรรมส่งเสริมพระพุทธศาสนา โรงเรียนของเรามีการแห่เทียนเข้าพรรษา นักเรียนทุกคน ให้ความใส่ใจมาก ๆ เลยนะคะ ได้รู้จักวัฒนธรรมของศาสนามากขึ้นด้วยค่ะ นอกจากนี้ยังได้มีการอุปสมบท จะเป็นการทำทุก ๆ ป โรงเรียนของเรายังได้น้อมรับคุณธรรมสี่ประการ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานไว้เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๔๙ ดังนี้

ประการแรก คือ การคิดดี พูดดี มุ่งดี มีจิตเจริญดีต่อกัน การพูดดี ทำดี มุ่งดีก็จะทำให้สิ่งดี ๆ ตอบรับกลับหาเรามากกว่า

ประการที่สอง ทุกคนต่างประสานประโยชน์ให้งานที่ทำแก่ตนเอง คนอื่น และแก่ประเทศชาติ เราเน้นการสามัคคี งานอะไรที่ทำออกมาก็จะสำเร็จลุล่วงได้อย่างแน่นอน

ประการที่สาม อยากให้อยู่ในกฎ ในระเบียบ ประพฤติตนด้วยการสุจริต ก็คือถ้ามาปรับใช้กับ โรงเรียนของเรา ให้ทุกคนทำตามกฎกติกาของโรงเรียน มีคุณภาพที่ดีขึ้น นักเรียนที่ดีก็อยู่ในสังคมได้ดีที่สุด

ประการสุดทาย คือต่างพยายามทำความคิด ความเห็นของตนเอง ให้อยู่ในความเที่ยงตรงค่ะ ก็คือว่า การที่เราจะอยู่ในคนหมู่มาก การที่เราจะคิด มีความคิดที่แตกต่าง ต้องอยู่ในความคิดที่ถูกต้องและเที่ยงตรง นี่คือที่โรงเรียนเราได้น้อมรับไว้ปฏิบัติค่ะ

นายสรรเสริญ เหรียญทิพยสกุล หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ

ธรรมะสวัสดีนะครับ จากโรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ ชั้น ปวส. ปที่ ๒ คอมพิวเตอร์กราฟฟิก มัลติมีเดีย ผลงานของนักเรียน นักศึกษาที่ได้รวมกลุ่มขึ้นสร้างสรรค์ผลงานจากตัวเด็กเอง และจะต้องทำหนังสั้น หนึ่งเรื่องนะครับเป็นผลงานก่อนจบ ผมเห็นว่าละครเวทีต่าง ๆ จะมีแต่สิ่งที่ยั่วยุ ไม่ค่อยจะส่งเสริมคุณธรรม เท่าไหร่ เหตุผลนี้เองนะครับผมจึงได้สร้างสรรค์ทำหนังสั้นส่งเสริมคุณธรรมขึ้นมานะครับ และผลงานต่อ ๆ ไป ผมก็จะเสนอต่อไปเรื่อย ๆ สุดท้ายผมจะขอฝากเพื่อน ๆ พี่น้องทุกท่านขอให้ช่วยจรรโลงพระพุทธศาสนา ให้ ยึ ด มั่ น ในการทำความดี เป็ น ต้ น แบบให้ เ ยาวชนรุ่ น หลั ง นะครั บ และดำเนิ น รอยตามสื บ ต่ อ ไป โดยมี คำคมมอบไว้ คือ

เราจะอยูรวมกันฉันพี่นอง จะประคองกันไปใหถึงฝน เปดใจกวางวาอยางไรวาตามกัน สำนึกมั่นมุงในความเปนทีม

52

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

นางสาวศรีระณา ธรรมนาม หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชโอรส

ดิ ฉั น เป็ น คณะกรรมการนั ก เรี ย น วั น นี้ โรงเรี ย นของเราจะนำเสนอผลงานกิ จ กรรมที่ ส่ ง เสริ ม คุณธรรมจริยธรรม ซึ่งถ่ายทำ เขียนบท และแสดง โดยครู นักเรียน โดยชนะการประกวดโครงการแลกเปลี่ยน เยาวชนระหว่ า งประเทศญี่ ปุ น และกลุ่ ม เอเชี ย ตะวั น ออก และได้ รั บ โล่ เ กี ย รติ คุ ณ นายอภิ สิ ท ธิ์ เวชชาชี ว ะ ในฐานะนำชื่อเสียงมาสู่ประเทศชาติ

ภาพยนตร์ธรรมะเรื่องนี้สะท้อนให้เห็นถึงวันสำคัญของแม่ วันเกิดแม่คือวันอะไร ปัจจุบันพวกเรา วั ย รุ่ น ให้ ค วามสำคั ญ กั บ บุ ค คลอื่ น มากกว่ า พระในบ้ า นของเรา นั่ น ก็ คื อ พ่ อ แม่ ในช่ ว งนี้ ก็ ใ กล้ ถึ ง วั น สำคั ญ ของแม่ของประชาชนทั้งชาติ นั่นก็คือ วันที่ ๑๒ สิงหาคม วันแม่แห่งชาติ ที่เราต้องนึกถึงพระคุณของท่าน และแสดงความกตัญูกตเวทีต่อท่าน แค่นี้ดิฉันก็คิดว่าพ่อแม่ทุกคนก็มีความสุขแล้ว

สำหรับโรงเรียนก็มีกิจกรรมและโครงการที่หลากหลายที่เน้นให้นักเรียนเป็นคนดี มีความกตัญู กตเวที ตัวอย่างดังนี้

กิจกรรมที่ ๑ การเข้าค่ายอบรมพัฒนาจิต ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๑-๔ ณ วัดราชโอรสาราม และโครงการค่ายพุทธบุตรของชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๖ ณ วัดปัญญานันทาราม ในกิจกรรมเหล่านี้ก็จะเน้นถึง พระคุณของพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ เช่น กิจกรรมแสงเทียนแสงธรรม

กิ จ กรรมที่ ๒ การทำบุ ญ ไถ่ ชี วิ ต โค กระบื อ ของวั ด ราชโอรสาราม ภายใน ๑ ป มี ห ลายครั้ ง ซึ่งนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายได้เข้าร่วมทำบุญถวายภัตตาหารแก่พระภิกษุสงฆ์ ต้อนรับสาธุชนและ จัดสถานที่ จัดเตรียมของใช้และจัดเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย ซึ่งนักเรียนบางคนไม่เคยทำมาก่อน แต่ด้วยพวกเรา มีความกตัญูกตเวทีแด่พระธรรมกิตติวงศ์ เจ้าอาวาส ผู้อุปถัมภ์โรงเรียนวัดราชโอรส เราจึงมาร่วมใจกัน ทั้งวันจนเกิดเป็นความเคยชิน

กิจกรรมที่ ๓ การทำบุญตักบาตร จำนวน ๑,๐๐๓ รูป ซึ่งทางวัดราชโอรสารามได้จัดมาแล้ว ๒ ครั้ง นักเรียนเราเป็นกำลังสำคัญในการดำเนินงาน เริ่มตั้งแต่จัดเตรียมสถานที่ก่อนวันงาน จนถึงวันงาน นักเรียนต้องมาตั้งแต่เช้าตรู่เพื่อจัดเตรียมสิ่งของเพื่อใส่บาตร จนกระทั่งจัดแบ่งของใส่บาตรเพื่อส่งให้ ๓ จังหวัด ชายแดนภาคใต้ต่อไป

กิ จ กรรมที่ ๔ กิ จ กรรมถวายเที ย นพรรษา จำนวน ๓ วั ด ได้ แ ก่ วั ด ราชโอรสาราม วั ด หนั ง และวัดนางนอง ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญของโรงเรียนเรา โดยเฉพาะวัดหนังมีพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านที่สำคัญ ในเขตจอมทอง

กิจกรรมที่ ๕ กิจกรรมปฐมนิเทศและปัจฉิมนิเทศ ซึ่งมีการถวายบังคมหน้าพระบรมรูปรัชกาลที่ ๓ เนื่ อ งจากวั ด ราชโอรสารามเป็ น วั ด ประจำรั ช กาลที่ ๓ ทางโรงเรี ย นจึ ง เห็ น ว่ า พระองค์ มี คุ ณู ป การต่ อ วั ด เป็นอย่างมาก และนิมนต์พระมาเจริญชัยมงคลคาถาและประพรมน้ำพระพุทธมนต์ให้แก่นักเรียนที่จบการศึกษา รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

53

กิจกรรมที่ ๖ กิจกรรมถวายราชสักการะแด่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมหาเจษฎาราชเจ้า เป็นประจำทุกป ในวันที่ ๒๑ กรกฎาคม มีการจัดวางพานพุ่มเนื่องในวันขึ้นครองราชย์ของพระองค์

กิจกรรมที่ ๗ กิจกรรมวันพ่อ วันแม่ เพื่อให้พวกเราระลึกถึงพระคุณอันยิ่งใหญ่ที่พระองค์ทั้ง ๒ มีต่อปวงชนชาวไทย และมีการเชิญผู้ปกครอง พ่อแม่ของนักเรียนมาร่วมกิจกรรมด้วย มีการฟังปาฐกถาธรรม และทำบุญตักบาตรเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลด้วย

กิจกรรมที่ ๘ กิจกรรมวันไหว้ครู ซึ่งมีพระธรรมกิตติวงศ์เป็นประธาน และมีพระอาจารย์ที่มาสอน วิชาพระพุทธศาสนาเข้าร่วมพิธีด้วย

กิจกรรมที่ ๙ กิจกรรมบูชาครู ซึ่งจัดขึ้นในวันครูที่ไม่ใช่มีในเฉพาะโรงเรียนเท่านั้น แต่หมายถึง บุรพาจารย์ซึ่งครูอาจารย์ของเราก็มีครูเหมือนกัน ทางโรงเรียนจึงจัดกิจกรรมบูชาครูขึ้น โดยมีพระธรรมกิตติวงศ์ เจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามมาเป็นประธานในพิธี เพราะท่านเป็นครูของเราชาวโรงเรียนวัดราชโอรส

นี้เป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมความกตัญูกตเวทีของพวกเราที่ภาคภูมิใจ สมดังพุทธศาสนสุภาษิตที่ว่า “นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ กตฺูกตเวทิตา” ความกตัญูกตเวที เป็นเครื่องหมายของคนดี

เด็กหญิงอินทิรา อู่ทรัพย์เจริญชัย, เด็กหญิงกัญทิมา ดินดำ และเด็กชายวงศธร สกุนสิงห์ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนวัดราชสิทธาราม

การปฏิ บั ติ ต นให้ เ ป็ น พุ ท ธศาสนิ ก ชนที่ ดี เราสามารถปฏิ บั ติ ไ ด้ โ ดยจะทำให้ เ ป็ น คนดี คนเก่ ง และดำรงอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข เช่น โรงเรียนวิถีพุทธที่จัดทำขึ้น ทำให้เด็กไทยได้รับรางวัลโอลิมปิก ฟิสิกส์เคมี หรือได้รับรางวัลการประกวดหุ่นยนต์ เพราะได้ปฏิบัติตนเป็นพุทธศาสนิกชนที่ดี โดยการปฏิบัติตน ตามกิจกรรมของโรงเรียน นอกจากกิจกรรมประจำวันแล้วยังมีกิจกรรมประจำสัปดาห์ กิจกรรมประจำเดือน และกิจกรรมวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาด้วย

กิจกรรมประจำวัน หมายถึง กิจกรรมที่ทางโรงเรียนจัดขึ้นตั้งแต่เช้าจรดเย็น ได้แก่

๑. ระเบียบการเข้าแถวจัดกิจกรรม โดยทุกคนต้องเข้าแถวเป็นรายชั้น เพื่อทำกิจกรรมในตอนเช้า กลางวัน เย็น และก่อนกลับบ้านอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมการร้องเพลง กิจกรรม สวดมนต์หมู่ฯ และกิจกรรมท่องคำปฏิญาณตนว่า “เราจะยึดมั่นในความกตัญูต่อแผ่นดินไทย อันเปน ถิ่นกำเนิดที่เราอาศัยอันผาสุกร่มเย็น เราจะยึดถือความซื่อสัตย์สุจริต ความขยันมั่นเพียร ความเข้มแข็งอดทน การประหยัดอดออมและความเสียสละ เราจะรู้รักสามัคคีและรักษาแผ่นดินไทยให้ผาสุกร่มเย็นตลอดไป” เพื่อให้นักเรียนที่เป็นเยาวชนของชาติและจะเติบใหญ่ในภายภาคหน้า ให้มีความกตัญูกตเวทีต่อถิ่นกำเนิด และรู้จักประหยัดอดออม เข้มแข็งอดทน และมีความสามัคคี

54

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

๒. กิจกรรมร้องเพลงภูมิแผ่นดินนวมินทรมหาราชา เพื่อระลึกถึงคุณพ่อหลวง พระบาทสมเด็จ พระเจ้ า อยู่ หั ว ว่ า พระองค์ ท่ า นทรงเสี ย สละมากเพี ย งไร และกิ จ กรรมแผ่ เ มตตาที่ ก ล่ า วเป็ น ภาษาบาลี และแปลเป็นภาษาไทยด้วย

๓. กิจกรรมอบรมสั่งสอนให้นักเรียนเปนคนดี เช่น การอบรมให้นักเรียนพูดจาสุภาพ ให้รู้จัก ให้อภัยซึ่งกันและกัน และรู้รักสามัคคีกัน

๔. กิจกรรมดื่มนมเพื่อรักษาสุขภาพ และกิจกรรมเดินแถวขึ้นชั้นเรียนอย่างเป็นระเบียบ ต่อด้วย กิจกรรมการเรียนการสอนในช่วงเช้า ตั้งแต่เวลา ๐๘.๓๐-๑๑.๓๐ น.

๕. กิจกรรมรับประทานอาหารอย่างมีสติ ซึ่งก่อนรับประทานอาหารจะต้องกล่าวขอบคุณข้าว และผู้มีพระคุณ กล่าวว่า “ข้าวทุกจาน อาหารทุกอย่าง อย่ากินทิ้งขว้าง เปนของมีค่า ทุกคนเหนื่อยยาก ลำบากหนักหนา กว่าจะได้มา เปลืองแรงเปลืองทุน ขอบคุณทุกท่าน ที่ปรานีเกื้อหนุน ทดแทนทุกท่าน ด้วยการทำดี”

๖. กิจกรรมรักการอ่านและบันทึกรักการอ่าน โดยการอ่านหนังสือและบันทึกการอ่านใช้เวลา ๑๕ นาที เพื่อฝกทักษะการอ่าน คิด วิเคราะห์ การอ่าน หมายถึง การอ่านจากเนื้อเรื่อง การเขียน หมายถึง การเขียนบันทึกสรุปย่อจากเนื้อเรื่อง และนำข้อคิดจากเนื้อเรื่องมาคิดวิเคราะห์ไปใช้ในชีวิตประจำวัน

๗. กิจกรรมการเรียนการสอน ในภาคบ่าย เริ่มตั้งแต่เวลา ๑๒.๓๐-๑๕.๓๐ น.

๘. กิ จ กรรมการเข้ า แถวก่ อ นกลั บ บ้ า น ซึ่ ง ก่ อ นกลั บ บ้ า นมี ก ารสวดมนต์ สั้ น และร้ อ งเพลง รักกันไว้เถิด พร้อมโบกธงแสดงความสามัคคี

๙. กิจกรรมประจำสัปดาห์และประจำเดือน มีกิจกรรมสวดมนต์ทุกวันศุกร์ก่อนกลับบ้าน กิจกรรม ถวายภัตตาหารเพลภาคเรียนละ ๑ ครั้ง และมีกิจกรรมเข้าค่ายพุทธธรรม

๑๐. กิจกรรมเข้าค่ายพุทธธรรม จัดขึ้นให้กับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ ๑-๖ จัดให้นักเรียนชั้นละ ๑ วัน ผู้จัดกิจกรรมคือพระอาจารย์วิทยากรจากวัดราชสิทธาราม และมีคุณครูเป็นผู้ให้คำแนะนำความรู้ ตามฐานต่าง ๆ

๑๑. กิจกรรมที่ทางวัดจัด มีกิจกรรมนั่งสมาธิ กิจกรรมเกมธรรมะ กิจกรรมเดินจงกรม กิจกรรม รับประทานอาหารอย่างมีสติ และกิจกรรมให้ความรู้ตามฐาน

๑๒. กิจกรรมสวดมนต์สรภัญญะ ซึ่งทางโรงเรียนเข้าร่วมแข่งขันทุกป และได้โล่ชนะเลิศ รองชนะเลิศ เป็นประจำ

๑๓. กิจกรรมวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น กิจกรรมการเวียนเทียนในวันสำคัญ ๓ รอบ ที่วัดราชสิทธาราม เวลาเวียนให้เวียนไปทางขวา ๓ รอบ รอบที่ ๑ ให้ระลึกถึงคุณของพระพุทธ รอบที่ ๒ ให้ ร ะลึ ก ถึ ง คุ ณ ของพระธรรม รอบที่ ๓ ให้ ร ะลึ ก ถึ ง คุ ณ ของพระสงฆ์ และกิ จ กรรมแห่ เ ที ย นเข้ า พรรษา ซึ่งปนี้ตรงกับวันที่ ๒๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ โรงเรียนของเราจะเข้าร่วมกิจกรรมแห่เทียนเข้าพรรษา รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

55

เมื่อในวันศุกร์ที่แล้ว ทั้งเขตบางกอกใหญ่ร่วมขบวนแห่เทียนเข้าพรรษาที่สนามโรงเรียนทวีธาภิเศก หลังจากนั้น ทุกขบวนจะเดินผ่านถนนอิสรภาพ และเดินเข้าไปตามสถานที่หรือซอยต่าง ๆ และสุดท้ายคือนำเทียนไปถวายที่วัด ในเขตบางกอกใหญ่ สำหรับขบวนโรงเรียนวัดราชสิทธารามจะนำเทียนไปถวายที่วัดราชสิทธาราม

๑๔. กิ จ กรรมวั น แม่ กิ จ กรรมวั น พ่ อ โรงเรี ย นจะจั ด กิ จ กรรมให้ กั บ นั ก เรี ย น รวมถึ ง ผู้ ป กครอง ที่มาเข้าร่วมกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนมีความกตัญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ ซึ่งก็คือพ่อแม่นั่นเอง เพราะพ่อแม่ เป็นพระองค์แรกของลูก

๑๕. กิจกรรมวันไหว้ครู ซึ่งโรงเรียนจะจัดขึ้นให้กับนักเรียนทุกป โดยจะจัดในช่วงเปิดภาคเรียนที่ ๑ เพื่อให้นักเรียนระลึกถึงพระคุณของคุณครู เป็นสิ่งดีที่นักเรียนควรปฏิบัติ

๑๖. กิ จ กรรมวั น ภาษาไทยแห่ ง ชาติ กิ จ กรรมวั น ภาษาไทยแห่ ง ชาติ จ ะจั ด ให้ กั บ นั ก เรี ย นทุ ก คน ซึ่งตรงกับวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ของทุกป เพื่อให้นักเรียนอนุรักษ์ภาษาไทย รักความเป็นไทย ซึ่งถือว่าภาษาไทย เป็นภาษาประจำชาติ และเป็นเอกลักษณ์ของประเทศไทย

นี่ เ ป็ น กิ จ กรรมที่ โรงเรี ย นของเราที่ จั ด กิ จ กรรมให้ กั บ นั ก เรี ย นค่ ะ นอกจากนี้ ใ นฐานะที่ เราเป็ น พุทธศาสนิกชนที่ดีเราควรปฏิบัติดังต่อไปนี้

๑. ควรมีความกตัญูกตเวที เพราะความกตัญูเป็นเครื่องหมายของคนดีนะคะ ความดีทั้งหลาย ทั้ ง ปวงถื อ ว่ า ความกตั ญ ู เ ป็ น ความดี อั น สู ง สุ ด ค่ ะ เช่ น ความกตั ญ ู ต่ อ ชาติ ศาสนา พระมหากษั ต ริ ย์ และความกตัญูต่อพ่อแม่ ครูอาจารย์ และท่านผู้มีพระคุณทุกคน

๒. ให้รู้จักหน้าที่ของตนเอง เช่น เป็นนักเรียนต้องตั้งใจเรียนหนังสือ มีความรับผิดชอบ เชื่อฟังคุณครู เชื่อฟังคุณพ่อคุณแม่ ผู้มีพระคุณทุกท่าน

๓. ต้องเป็นคนที่มีจิตสาธารณะ คือ เป็นคนที่เสียสละและมีน้ำใจ อย่างเช่นที่โรงเรียนของเรา ได้ จั ด กิ จ กรรมสาธารณะ กิ จ กรรมนี้ จ ะจั ด ขึ้ น เพื่ อ ให้ กั บ นั ก เรี ย นชั้ น ประถมศึ ก ษาป ที่ ๒-๖ โดยนั ก เรี ย น ที่เป็นเวรตามวันจะเก็บขยะบริเวณสนามโรงเรียนก่อนเข้าแถวปฏิบัติกิจกรรมในช่วงเช้า

๔. ต้ อ งเป็ น คนที่ ซื่ อ สั ต ย์ สุ จ ริ ต เช่ น ถ้ า เราเก็ บ เงิ น ได้ เราก็ ค วรนำไปให้ คุ ณ ครู เวรประจำวั น เพื่อไปประกาศหาเจ้าของต่อไป

๕. ต้องเป็นคนที่อยู่อย่างพอเพียง คือ รู้จักประหยัด อดออม ใช้จ่ายเท่าที่จำเป็น และนำแนวทาง เศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวัน ถ้าเราสามารถปฏิบัติได้ตามที่กล่าวมาดังนี้ พวกเราทุกคนก็จะเป็น พุทธศาสนิกชนที่ดีได้แล้วค่ะ

56

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

อาจารย์ศิริพร ถือมั่น และคณะนักเรียน หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนทวีธาภิเศก

กราบเรียนท่านอธิบดีและคณะ เรียนคุณครู และสวัสดีนักเรียน ทุ ก คนนะคะ โรงเรี ย นทวี ธ าภิ เ ศกเป็ น โรงเรี ย นชายล้ ว น เพราะฉะนั้ น เราต้องการที่จะหล่อหลอมเป็นสุภาพบุรุษทวีธา มีกิจกรรมหลากหลาย ที่จะสร้างสุภาพบุรุษทวีธา กิจกรรมหนึ่งที่จะให้ความรู้กับท่านผู้ชมในวันนี้ ก็คือ “การบรรพชาสามเณร” ในวันที่ ๕ ธันวาคม วันเฉลิมพระชนมพรรษา

วั น ที่ ๔ ธั น วาคม ของทุ ก ป โรงเรี ย นจะจั ด พิ ธี เ ฉลิ ม พระเกี ย รติ พ ระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู่ หั ว ที่ทวีธาภิเศกนั้นจะมีอีกหนึ่งกิจกรรม คือ การบรรพชาสามเณรเฉลิมพระเกียรติ กิจกรรมนี้เป็นความร่วมมือ ร่วมใจทั้งโรงเรียนและวัดนาคกลางวรวิหาร ซึ่งอยู่ติดกับโรงเรียน ท่านพระครูสิริคุณสาทร เป็นเจ้าอาวาส ได้ร่วมมือกับโรงเรียนทวีธาภิเศกจัดกิจกรรมบรรพชาสามเณรเฉลิมพระเกียรติโดยให้นักเรียนสมัครใจ ทุกปนั้น จะมี อ ยู่ ป ระมาณ ๗๒-๘๐ รู ป ซึ่ ง ในป ที่ ผ่ า นมานั้ น มี ทั้ ง หมด ๗๒ รู ป กิ จ กรรมนี้ น อกจากโรงเรี ย นและ ทางวัดนาคกลางแล้ว ก็ยังมีผู้ปกครองชุมชนที่ให้ความร่วมมือ ผู้คนต่างมาร่วมทำบุญกันมากมาย

พิธีบูชามาลาคุณและพิธีบรรพชาควบคู่กันไป พิธีบูชามาลาคุณเป็นพิธีบูชาคุณบิดามารดาผู้มีพระคุณ ในขณะที่นาคได้ก้มลงกราบบิดามารดา พระอาจารย์ก็จะกล่าวถึงพระคุณของบิดามารดา บิดามารดาและ นาคทั้งหลายก็รู้สึกตื้นตันใจกับการกล่าวของพระอาจารย์ พระอาจารย์ดึงความรู้สึกของบิดามารดาที่มีต่อลูก ออกมาเป็นคำพูดได้อย่างน่าประทับใจ และทำให้นาคได้ซาบซึ้งถึงคุณบิดามารดา บิดามารดามอบผ้าไตรจีวร ให้นาคเป็นอันเสร็จพิธี

สามเณรบรรพชาในช่วงนี้ก็จะมีการเรียนโดยพระ ที่จัดกิจกรรมสำหรับเยาวชน เพราะฉะนั้นใน ๕ คืน ๖ วัน ที่ ส ามเณรได้ ร่ ำ เรี ย นนั้ น ก็ จ ะเรี ย นทั้ ง ภาควิ ช าการ วิ ช าที่ เรี ย นนั้ น ก็ จ ะเป็ น หน้ า ที่ ช าวพุ ท ธตามรอยบาทพระศาสดา มีการทำวัตรเช้า-เย็น ฝกจิตเจริญกรรมฐาน เดินจงกรม นั่งสมาธิ และแผ่เมตตา การบวชช่วยขัดเกลาจิตใจของชาวทวีธาภิเศก ที่วัดนาคกลางนั้นรับแต่ทวีธาภิเศกเท่านั้นไม่ได้มีโรงเรียนอื่น มาปะปนด้วย การที่มาร่ำเรียนใน ๕ คืน ๖ วันนี้ก็จะทำให้ได้มารยาทชาวพุทธกลับไป เมื่อมาฝกใน ๕ คืน ๖ วัน นี้ มารยาทชาวพุทธที่ได้รับสามารถปฏิบัติได้ ๓ ทาง ดังนี้

๑. ทางกาย เช่น มีลักษณะท่าทางที่สุภาพเรียบร้อย

๒. ทางวาจา เช่น มีน้ำเสียงที่นุ่มนวล ไม่พูดคำหยาบ และ

๓. ทางใจ เช่น มีจิตใจที่บริสุทธิ์ ไม่คิดประทุษร้ายต่อผู้อื่น รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

57

เมื่อสึกมาแล้วมาเป็นนักเรียนทวีธาภิเศกที่ดี โดยหลังจากการบรรพชาครั้งนี้ได้รับศีลคือข้อปฏิบัติ ทางพระพุทธศาสนาในขั้นพื้นฐาน เพื่อควบคุมความประพฤติของตนให้ตั้งอยู่ในความดี โดยศีลหลัก ๆ มีอยู่ ๕ ข้อ คือ ๑. ละเว้นจากการสังหารสัตว์อื่น ๒. ละเว้นจากการขโมยสิ่งของ ๓. ละเว้นจากการประพฤติผิดในกาม ๔. ละเว้นจากการพูดเท็จ ๕. ละเว้นจากการดื่มของมึนเมา

โรงเรียนเรานั้นอยู่ใกล้กับโรงพยาบาลศิริราช เพราะฉะนั้นพระอาจารย์ก็จัดสามเณรไปถวายพระพร พระบาทสมเด็ จ พระเจ้ า อยู่ หั ว ให้ พ ระองค์ นั้ น หายจากพระประชวร สำหรั บ กิ จ กรรมของทวี ธ าภิ เ ศกนั้ น หล่อหลอมให้เป็นชาวทวีธาภิเศกเป็นสุภาพบุรุษทวีธาภิเศก เมื่อสึกออกมาแล้วทางวัดนั้นจะส่งกลับมาเป็น “สุภาพบุรุษทวีธาภิเศก คือ มีน้ำใจ วินัยเยี่ยม เปียมกตัญู รู้รับผิดชอบ รอบคอบซื่อสัตย์ เคร่งครัดคุณธรรม”

เด็กหญิงอารียา เฉลิมสวัสดิ์วงศ์ และเด็กหญิงรัตนพร รัตนวงโกศล หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนอุดมศึกษา

กราบเรียนท่านอธิบดีกรมการศาสนาที่เคารพอย่างสูง ท่านผู้มีเกียรติที่เคารพทุกท่าน และขอสวัสดี เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ทุกคนจากทุกสถาบัน

ทางโรงเรียนได้มีการจัดสอบธรรมะศึกษา ปนี้เป็นปที่ ๔ พวกหนูทั้งสองคนได้จบธรรมศึกษาชั้นเอก กันแล้วค่ะ โครงการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว วันพ่อแห่งชาติ กิจกรรมที่ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมทางพุทธศาสนา เช่น การทำบุญตักบาตร สมาทานศีล ๕ ปฏิบัติธรรม ฟังการบรรยายธรรมจาก พระสงฆ์ เรื่อง พ่อของแผ่นดิน นอกจากนี้โรงเรียนเรามีกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมภายในโรงเรียน ถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เป็นประจำ ทุกป เช่น กิจกรรมเปลี่ยนวันพุธเป็นวันพระ โดยมีการทำบุญตักบาตรกับพระสงฆ์ในตอนเช้าจากวัดพระรามเก้าฯ การสมาทานศี ล ปฏิ บั ติ ธ รรม นั่ ง สมาธิ และการฟั ง การบรรยายธรรมจากพระสงฆ์ มี กิ จ กรรมเข้ า ค่ า ย ธรรมะวัยใสในระดับชั้นมัธยมศึกษา และกิจกรรมจริยธรรมพัฒนาจิตใจในระดับชั้นประถมศึกษา และต่อไป เป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวันแม่แห่งชาติ ซึ่งในวันสำคัญนี้ เรามีกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรมทางพระพุทธศาสนา ซึ่งโรงเรียนอุดมศึกษาของเราได้มีการจัด กิจกรรม คือ ในตอนเช้าจะมีการทำบุญตักบาตรของนักเรียนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาถึงชั้นมัธยมศึกษา

ต่อไปจะเป็นการทำวัตรสวดมนต์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาภายในบริเวณอาคารปฏิบัติธรรม และการนั่ ง สมาธิ ห รื อ ว่ า สมาทานศี ล ๕ ของเด็ ก ๆ โรงเรี ย นอุ ด มศึ ก ษา วั น สำคั ญ นี้ เราจึ ง ได้ มี ก ารจั ด การฟั ง ธรรมเทศนาของพระอาจารย์ เรื่ อ ง พระคุ ณ ของคุ ณ แม่ เนื่ อ งจากการฟั ง ธรรมเทศนาอั น นี้ ท ำให้ นักเรียนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาถึงมัธยมศึกษาซาบซึ้งถึงพระคุณของคุณแม่ จากภาพจะเห็นว่านักเรียนทุกคน ได้มีการทำกิจกรรมไปพร้อมกับพระอาจารย์ ทำให้ได้ทั้งความรู้และความสนุกสนานไปในตัว

58

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

เราจะมาแนะนำถึ ง อาคารที่ เ ป็ น ศู น ย์ ป ฏิ บั ติ ธ รรมภายในโรงเรี ย นอุ ด มศึ ก ษาของเรา ซึ่ ง อาคาร ปฏิบัติธรรมนี้ได้มีหลวงพ่อเจ็ดกษัตริย์ประดิษฐานอยู่ในอาคารปฏิบัติธรรม ซึ่งภายในอาคารเราใช้ในการ จั ด กิ จ กรรมค่ า ยจริ ย ธรรม และจั ด กิ จ กรรมทางพระพุ ท ธศาสนาในเวลาว่ า ง จะเห็ น ว่ า นั ก เรี ย นทุ ก คน มีความสุขและอยากเข้ามาร่วมกิจกรรมภายในอาคารปฏิบัติธรรมของโรงเรียน โดยโรงเรียนมีพุทธสุภาษิต ไว้ว่า “ปาปานํ อกรณํ สุขํ” การไม่ทำบาปนำสุขมาให้

นายอัมรินทร์ อินทร์บำรุง หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ชมรมวิถีไทยวิถีธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เป็นสายงาน ๑ ขององค์การ บริหารนิสิต นักศึกษา สังกัดสำนักกิจการนักศึกษา ทางชมรมฯ มีกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนิสิต นั ก ศึ ก ษาภายในมหาวิ ท ยาลั ย และนั ก เรี ย นภายในโรงเรี ย นประถมและมั ธ ยมสาธิ ต บ้ า นสมเด็ จ เจ้ า พระยา กิจกรรมธรรมะกับเยาวชน โดยเน้นในด้านคุณธรรมจริยธรรมในการต่อต้านการทุจริต

เรื่องแรก คือ ปัญหาความยากจน ทางชมรมฯ พร้อมคณะกรรมการชมรมฯ ร่วมกับนักศึกษา กลุ่มหนึ่ง โดยเล็งเห็นปัญหาความยากจนเป็นมูลเหตุในการทุจริตคอรัปชั่น ซึ่งผลกระทบของปัญหามีหลายด้าน ซึ่งทางชมรมฯ เลือกมาคือ ความยากจน

แนวทางแก้ไขเรามีแผนแก้ไข คือ ๔ บวก ๑ คือมีธรรมะ ๔ ข้อ ได้แก่

๑. ลดความอยาก คือ ลดกิเลสลง ไม่อยากให้อยากได้ของผู้อื่น

๒. รู้ จั ก ใช้ เ หตุ ผ ล คื อ รู้ เ หตุ ที่ ท ำให้ เ กิ ด ทุ ก ข์ ๓ อย่ า ง คื อ ทุ ก ข์ เ พราะไม่ มี ทุ ก ข์ เ พราะไม่ พ อ ทุกข์เพราะไม่เท่า

๓. ความรู้จักพอ คือ มีอยู่ ๓ อย่าง แล้วจะเกิดเหตุผลตามมา เมื่อเรารู้จักพอ เราก็จะประสบ ผลสำเร็จ

๔. มี ส ติ ใ นการใช้ ชี วิ ต คื อ ไม่ ห ลงในกิ เ ลส อบายมุ ข ไม่ ไ ปหลงว่ า เราอยากได้ เราอยากมี เราอยากเป็น

ธรรมะอีก ๑ ข้อ คือคุณธรรม ๔ ประการ (เมตตาธรรม สามัคคีธรรม สุจริตธรรม เที่ยงธรรม) ซึ่งทางชมรมวิถีไทยวิถีธรรมเรารวมกันเป็น ๑ เรื่องเดียวกัน จาก ๔ บวก ๑

หลักการให้ทาน มีองค์ประกอบอยู่ ๓ อย่าง

๑. วัตถุทานต้องบริสุทธิ์ ซึ่งทางชมรมฯ จัดกิจกรรมผ้าปาการกุศลและให้ความรู้กับชาวบ้าน

๒. เจตนาในการให้ทานต้องบริสุทธิ์ เรามีความตั้งใจช่วยเหลือให้ชาวบ้านมีความรู้ ให้นักเรียน นักศึกษามีความรู้ในเรื่องของคุณธรรมจริยธรรม

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

59

๓. เนื้ อ นาบุ ญ ต้ อ งบริ สุ ท ธิ์ คือ ผู้รับต้องบริสุทธิ์ ทางชมรมฯ ได้นำเยาวชนจากมหาวิทยาลัย และเยาวชนจากจังหวัดนครราชสีมามาร่วมทอดผ้าปาการกุศลเพื่อสร้างศาลาการเปรียญ และนำความรู้ มาประยุกต์ใช้แบบเศรษฐกิจพอเพียง

กิจกรรมที่ทางชมรมฯ ได้จัดขึ้น ได้แก่ กิจกรรมทำซุ้มสอยดาว กิจกรรมร่วมกับชาวบ้านและนักศึกษา ทำอาหารทานร่วมกัน กิจกรรมสอนหนังสือและให้ความรู้แก่นักเรียนในโรงเรียนวัดบ้านสีสุก กิจกรรมแข่งขัน กีฬาพื้นบ้าน กิจกรรมรำวงพื้นบ้าน และสอยดาว โดยรายได้ทั้งหมดเราได้มอบให้วัดบ้านสีสุก และได้เปิด ศูนย์การเรียนรู้ทางธรรมะในวัด ซึ่งจัดตั้งในศาลาการเปรียญที่ชมรมฯ ร่วมสร้างกับชาวบ้าน

การบรรยายธรรม เรื่อง “พระคุณแม่” โดย เด็กหญิงสัจจมล สุสัฎฐา หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โรงเรียนเผดิมศึกษา

มรสุมที่หนักหนา ยังคงมีภูผามาช่วยแบ่งเบา คลื่นลูกแล้วลูกเล่า ยังคงมีหาดทรายมาคอยเฉลี่ย สายฝนหล่นมาจากฟากฟา ยังคงมีพระสุธามาคอยซึมซับ แต่ถ้าเรามีทุกข์ เศร้าโศก เสียใจ มีใครเต็มใจ มาช่วยแบ่งเบา เราท้อแท้หมดหวังมีใครมาคอยรับฟังและบรรเทา คนที่เข้าใจชีวิตของเราดีกว่านี้มีอีกไหม ถ้าไม่ใช่ผู้หญิงคนหนึ่ง ซึ่งทุกลมหายใจมอบให้แก่ลูก “แม่” เป็นศูนย์รวมแห่งความรัก เป็นเสาหลักแห่ง ความร่มเย็น เป็นเสาเข็มแห่งความสามัคคี เป็นอัญมณีของสังคม ซึ่งได้คอยเฝาอบรมตักเตือนและชี้นำแนวทาง กล่อมเกลาลูกหลานให้เป็นคนดี มีความสมัครสมานสามัคคี โดยยึดหลักการ “อบอวน อบอุ่น อบรม” ดังนี้

“อบอวน” พลังแห่งความรักของแม่อันยิ่งใหญ่ ไร้พรมแดน ไร้ขอบเขต เพราะความรักที่มีในใจ ท่านจึงสอนให้ลูกหลานกลมเกลียวกัน บวกความคิดที่หลากหลายให้เป็น ๑ ลบอุปสรรคที่มากมายให้เหลือน้อย คูณความปรารถนาดีให้เพิ่มพูน หารความขัดแย้งให้ลงตัว ครอบครัวจึงอบอวนด้วยความรัก ความสามัคคี สังคมจึงมีความสงบสุข

“อบอุ่น” แม่ไม่ทำให้ท้อถอย ไม่ปล่อยให้ท้อแท้ แต่ปลุกให้ทำในสิ่งที่ชอบ ปลอบในสิ่งที่ช้ำ การให้ กำลั ง ใจของแม่ จึ ง เป็ น ดั ง เข็ ม บ่ ง เสี้ ย นหนามแห่ ง ความริ ษ ยาออกจากใจ เหมื อ นโอสถขนานวิ เ ศษที่ ท ำให้ หายตรมจากพิษไข้แห่งความคลางแคลง

“อบรม” หลั ก ล้ า นต้ อ งเริ่ ม จากหลั ก หน่ ว ย หลั ก ฐานต้ อ งเริ่ ม จากศู น ย์ หลั ก ของความสำเร็ จ ต้ อ งเริ่ ม ต้ น จากก้ า วแรกของแม่ ที่ ค อยมอบเพชรคำสั่ ง ให้ พ ลอยคำสอน ชี้ ล ายแทงขุ ม ทรั พ ย์ ภู มิ ปั ญ ญา ด้วยการให้หลักธรรม หลักคิด หลักชีวิตอันมั่นคง เพื่อธำรงครอบครัวไว้ให้ยั่งยืน

“แม่” เป็นผู้เติมความอบอวน มอบความอบอุ่น ให้การอบรม เพาะบ่มความรักความสามัคคี ให้เกิดมีในครอบครัว ครอบครัวจึงได้มีความสุขมาจนถึงทุกวันนี้ ลูกขอยึดแม่เป็นแบบอย่าง โดยการก้าวเดิน ตามรอยเท้าของแม่ ที่ก้าวไปเพื่อสานสายใยรักสามัคคี สร้างสรรค์ความดี ตอบแทนพระคุณแม่ เพื่อให้แม่ ได้มีความสุขตลอดกาล

60

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

มอบมาลัยมะลิหอมนอมดวยรัก กายวจีมโนพรอมนอมบูชา

กราบแทบตักของแมนี้ผูมีคา ลูกสัญญาจะรักมั่นกตัญูฯ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

61

คำ°≈à“«ªî¥°“√ª√–™ÿ¡ ‚¥¬ น“¬ ¥ ·¥ß‡Õ’¬¥ Õ∏‘∫¥’°√¡°“√»“ น“

ขอกราบนมัสการพระคุณเจาที่เคารพอยางสูงทุกรูป ขอเจริญธรรม ทานคณะครูอาจารย ทานผูมีเกียรติ พี่นองสื่อมวลชน เยาวชน นักเรียน นักศึกษาที่นารักทุกคน

ผมรู้ สึ ก ป ติ ยิ น ดี เ ป็ น อย่ า งมาก ที่ วั น นี้ เราทั้ ง หลายได้ ม าร่ ว มกั น ทำสิ่ ง ที่ แ สดงพลั ง เพื่ อ ที่ จ ะทำสิ่ ง ที่ ด ี ต่อไป การประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม เป็นเรื่องที่ผมอยากจะกราบเรียน ในฐานะที่เป็นอธิบดีกรมการศาสนามาได้ ๒ ป กับ ๑๐ เดือนแล้ว

หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ถื อ เป็ น เรื่ อ งใหญ่ เรื่ อ งหนึ่ ง ของประเทศ เพราะถ้ า เรา ท่านทั้งหลายได้ติดตามศึกษาเรื่องราวในอดีตของบรรพชนในแผ่นดิน เราจะเห็นได้ว่าพระพุทธศาสนาได้ควบคู่ กั บ แผ่ น ดิ น กั บ บรรพบุรุษมาตลอด ตั้งแต่อดีตกาล ตั้งแต่เริ่มมีคนไทย ชาติไทยขึ้นมา ที่น้อมนำศาสนา มาเป็ น หลั ก ปฏิ บั ติ เรื่ อ งศี ล ธรรมหรื อ คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรม ความจริ ง ก็ มี ใ นทุ ก ศาสนา ทุ ก ศาสนาล้ ว นแต่ มี หลักธรรมของตนเอง ถ้าหากทุกศาสนา ทุกศาสนิก ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย มั่นคงในหลักธรรมของศาสนา ที่ตนนับถือแล้ว ผมก็เชื่อว่าแผ่นดินนั้น ชุมชนนั้น ก็จะมีความผาสุกร่มเย็นเป็นที่ตั้ง ไม่มีอะไรจะมาแปรผันได้

ที่ มี ก ารประชุ ม หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมขึ้ น ในวั น นี้ ความจริ ง หน่ ว ยเผยแพร่ ศี ล ธรรมทางพระพุ ท ธศาสนาที่ ก รมการศาสนาได้ อุ ป ถั ม ภ์ ดู แ ลควบคู่ กั บ หน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ในสถานศึกษา ถ้าดูประวัติยาวนาน ย้อนไปก็ไม่น้อยกว่า ๓๐ ปมาแล้ว เนื่องจากเราทั้งหลาย ผมหมายถึง อธิบดีกรมการศาสนาตั้งแต่ต้น ผู้คนในกรมการศาสนา ผู้อำนวยการในสถานศึกษา ผู้ที่รับผิดชอบการศึกษา ในสถานศึกษาทุกระดับ ค่อนข้างจะเฉยเมย เนือย ๆ ต่อพฤติกรรมที่จะช่วยกันกระทำศาสนกรรมให้เกิดขึ้น ในสถานศึ ก ษา ทำให้ ห น่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาดู เ นื อ ย ๆ มาหลายป ผมพิ จ ารณาเห็ น ว่ า ขณะนี้ 62

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

กรมการศาสนากำลังวางฐานสำคัญ ไม่ใช่ฐานเสาเข็ม เพราะว่าคนอื่นก็ได้ตอกย้ำกันมานานแล้ว แต่เพียง มาเปิดโอกาสใหม่ ปัดฝุนใหม่ ระดมสรรพกำลังทำความเข้าใจในเรื่องศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ซึ่ง ๙๖% ตั้งอยู่ในวัดและอีก ๔% ตั้งอยู่ในสถานที่ราชการ หน่วยงานมูลนิธิต่าง ๆ ก็ทำอยู่ ส่วนในหน่วยเผยแพร่ ศีลธรรมทางพระพุทธศาสนานั้น เรามีอยู่ ๓ หน่วยใหญ่ ได้แก่

๑) หน่วยเผยแพร่ศีลธรรมทั่ว ๆ ไป ซึ่งตั้งอยู่ตามวัดบ้าง ตามสถานที่ราชการบ้าง ตามสมาคม และมูลนิธิก็มีอยู่ไม่น้อย

๒) หน่วยสงเคราะห์พุทธมามกะ ส่วนมากตั้งอยู่ในวัดซึ่งก็มีอยู่ไม่น้อย

๓) หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ที่สำรวจตรวจตราดูทั่วประเทศ มี ๒๐๐ กว่าหน่วย ยังไม่ถึง ๓๐๐ หน่วย

ทั้ ง ๓ ประเภทนี้ ต่ า งเข้ ม แข็ ง ต่ อ พระพุ ท ธศาสนาอย่ า งแท้ จ ริ ง ที่ ผ่ า นมาเราเนื อ ยซะเอง เราไม่มีความเคลื่อนไหวที่ฉับไว ที่กล้าหาญ ที่ถูกต้องและชัดเจนเท่าที่ควร เราก็ปล่อยให้แต่ละหน่วยทำไป ตามยถากรรมบ้าง

เพราะฉะนั้ น ผมก็ เ ลยดำริ ห ารื อ จั ด ประชุ ม ซึ่ ง การประชุ ม รวมหน่ ว ยเผยแพร่ ศี ล ธรรมทาง พระพุทธศาสนาทั้งหมดทั่วประเทศซึ่งมีเกือบ ๑,๐๐๐ หน่วย ทั้ง ๓ ประเภทนี้พร้อมกันไม่ได้ ผมจึงเลือกเอา หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาของเยาวชน ของนักเรียนนักศึกษา ของครูบาอาจารย์ก่อน เพราะเชื่อว่า ท่านทั้งหลายเป็นผู้ที่พรั่งพร้อมที่จะร่วมกันทำความเข้าใจจึงจัดประชุมขึ้นในวันนี้ คงไม่สามารถทำได้หลายวัน แต่วันนี้จะเป็นวันเริ่มต้น และผมอยากให้กรมการศาสนาร่วมกับทุกหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา กระทำ ลั ก ษณะนี้ ใ ห้ ม ากขึ้ น มากขึ้ น จนเจนจั ด เสร็ จ แล้ ว ก็ ส ามารถช่ ว ยกั น เผยแพร่ ห ลั ก ธรรมความดี ใ ห้ ป รากฏ กระจายออกจากสถานศึกษา อันแรกกระจายออกจากกลุ่มหรือชุมนุมในสถานศึกษาไปยังนักศึกษาอื่น ๆ ก่อน หลังจากนั้นให้กระจายออกไปนอกสถานศึกษาให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ ถ้าทำได้อย่างนี้ผมเชื่อว่า พวกเรา ทั้งหลายก็จะมีความสุขทุกเพศทุกวัย ทั้งในปัจจุบันและอนาคตตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

ช่วงเช้าของการประชุมวันนี้ ได้มีองค์ปาฐก คือพระเดชพระคุณพระเทพวิสุทธิกวีได้มาปาฐกถา และมีผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาขึ้นเวทีกล่าวถึงการส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา ภาคบ่าย ก็มีหนู ๆ เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ขึ้นมานำเสนอผลการดำเนินงานการส่งเสริมคุณธรรมของหน่วยฯ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีความจัดเจนมีความสามารถเป็นอย่างมาก ได้มาแสดงผลงานในเวลาอันจำกัดทั้งหมดทั้งสิ้น จะเห็นว่าถ้าเราทำได้ลักษณะนี้ ต่อ ๆ ไปผมเชื่อว่า หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาจะแผ่ขยายมากขึ้น เรามี ส ถานศึ ก ษาในประเทศนี้ ม ากมาย โดยเฉพาะหน่ ว ยในสถานศึ ก ษาที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ พระพุ ท ธศาสนา แต่เรามีหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาตามทะเบียนบัญชีของกรมการศาสนาน้อยเหลือเกิน ผมหวังว่า หลังจากวันนี้ไปแล้วเราจะมีหน่วยมากขึ้นทั้งในด้านปริมาณ รวมทั้งเราจะประสานประสิทธิภาพ ประสิทธิคุณ ให้เกิดมากขึ้น อันนั้นเป็นสิ่งที่ผมหวังจากการประชุมสัมมนาในวันนี้ รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

63

“หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” จะส่งเสริมคุณธรรมให้ปรากฏชัดเจนกว้างขวางนั้น เราจะต้อง มีอะไรหลายอย่างหลายประการดังต่อไปนี้

ประการที่ ๑ หน่วยทุกหน่วย สมาชิกในหน่วยจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจในหลักธรรม ต้องมี ความรู้เข้าใจในหลักธรรมในพระพุทธศาสนาหรือเรียกว่าต้องเข้าใจธรรมจริยา เพราะเราจะทำให้คนเป็นคนดี ธรรมจริยาก็คือหลักการทำความดี หรือพูดง่าย ๆ ก็คือภูมิธรรมในคนนั่นเอง อันแรกต้องมีความรู้ ความเข้าใจ ในภูมิธรรม

ประการที่ ๒ ต้องลงมือปฏิบัติ

ประการที่ ๓ ต้องค้นหาหรือมองหาต้นแบบที่มีอยู่แล้วให้ทั่วถึงและเราต้องช่วยกันสร้างต้นแบบที่ดี ให้เกิดขึ้นเพิ่มขึ้นมาก ๆ

ประการที่ ๔ ต้องแสวงหาเครือข่าย หรือแนวร่วมด้านธรรมจริยา หรือด้านที่เกี่ยวกับศีลธรรม ให้มากขึ้น มากขึ้น มากขึ้น และมากขึ้น

ประการที่ ๕ ต้องพยายามทำงานต่าง ๆ ในลักษณะที่ผ่านกิจกรรม คือต้องจัดกิจกรรมบ่อย ๆ สม่ำเสมอ และมากขึ้น มากขึ้น มากขึ้น ต้องไม่เหน็ดเหนื่อยในการจัดกิจกรรมส่งเสริมศีลธรรมหรือธรรมจริยา ของผู้คนในสังคม ในองค์กรทั้งหลาย

ประการที่ ๖ ต้องเป็นผู้ที่มั่นคงหลายอย่างดังนี้

๑) ต้ อ งเป น ผู้ มั่ น คงในการเสี ย สละ ไม่ เ ห็ น แก่ ตั ว ทุ ก คนมี สิ ท ธิ ป ฏิ บั ติ ไ ด้ ทั น ที ความเสียสละความไม่เห็นแก่ตัวในทุกเรื่อง ท่านลองทบทวนดูว่าทุกเรื่อง คนเสียสละไม่เห็นแก่ตัว สังคมนี้ จะเป็ น อย่ า งไร มองกลั บ ไปว่ า ถ้ า คนเห็ น แก่ ตั ว ไม่ เ สี ย สละ สั ง คมจะเป็ น อย่ า งไร เพราะฉะนั้ น ต้ อ งมั่ น คง ในการเสียสละ

๒) ต้องมั่นคงในการช่วยเหลือผู้อื่นทุกเมื่อ ช่วยทุกเรื่อง ช่วยเท่าที่ช่วยได้ สิ่งใด ที่ เ กิ น ความสามารถท่ า นก็ เ ป็ น กำลั ง ใจช่ ว ยเขา เพราะฉะนั้ น การช่ ว ยผู้ อื่ น ทุ ก เมื่ อ ขอให้ เ ป็ น จริ ย ธรรม ธรรมจริยาของคนทุกคนตั้งแต่เด็ก เยาวชน นักเรียน นักศึกษา และคนทั้งหลายในแผ่นดิน ทุกประเภททุกระดับ

๓) ต้องมั่นคงในความขยันอดทนที่จะทำความดี ทุกเรื่องที่เป็นความดี ท่านต้อง อดทน ท่านต้องขยัน ท่านต้องมุ่งมั่น ท่านต้องทุ่มเท เพราะความดีนั้นไม่สามารถทำได้ง่าย ๆ ความไม่ดีสิทำง่าย ความชั่วทำได้ง่ายแต่ความดีนี่ทำยาก ถึงคนที่จะทำความดีได้ถาวรมั่นคงก็คือคนที่ขยันอดทนทำความดี

๔) ต้ อ งมี ค วามมั่ น คงในความซื่ อ สั ต ย์ สุ จ ริ ต ต่ อ ตนเอง ตนเองต้ อ งมาก่ อ น ซื่อสัตย์สุจริต แล้วค่อยต่อผู้อื่น ต่อเพื่อน ต่อพี่น้อง ต่อญาติ ต่อพ่อแม่ผู้ปกครอง ต่อสังคม ต่อประเทศชาติ ต่อแผ่นดิน ต่อธรรมชาติ ต่อธรรมะในศาสนาด้วย เพราะฉะนั้นถ้าเรามีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ตั้งแล้ว ผมเชื่อว่า เราต้องเป็นผู้มีคุณธรรม

64

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

๕) ต้องมีความมั่นคงในเรื่องความกตัญูกตเวทิตา ต้องกตัญูต่อมารดาบิดา ต่ อ ครู บ าอาจารย์ ต่อผู้ปกครองก่อน ต่อทุกคนที่ มีอุปการคุณ หรือต่อคนที่ยังไม่มีอุปการคุณ แต่เรารู้ว่า เขาจะต้องเป็นผู้มีคุณต่อสังคมเราก็ต้องเป็นคนกตัญูไว้ล่วงหน้า

๖) ต้องมั่นคงในความรักและความภาคภูมิใจที่ได้เกิดมาเปนเด็กไทย เฉพาะเด็ก และเยาวชน นักเรียนและนักศึกษาต้องภูมิใจที่ได้เกิดมาเป็นเด็กไทยก่อน และภูมิใจที่ได้เกิดมาเป็นคนไทย และมีพุทธศาสนาเป็นหลักธรรมจริยามาแต่อดีตกาล พูดง่าย ๆ ไม่ต้องไปเถียงกับใครหรอก เพราะศาสนาพุทธ เป็นศาสนาประจำชาติอยู่แล้ว เป็นพุทธธรรมจริยาของแผ่นดินมาในอดีต ผมเรียนโบราณคดีมา เพราะฉะนั้น ผมจะย่อมพอเข้าใจในเรื่องเหล่านี้

นอกจากนั้ น เราจะต้ อ งมั่ น คงว่ า มี ส ถาบั น พระมหากษั ต ริ ย์ เ ป็ น ศู น ย์ ร วมจิ ต ใจ เพราะพระมหากษัตริย์ทรงทศพิธราชธรรม หรือในธรรมที่พระองค์ทรงมีอยู่ ต่อประเทศชาติ ต่อพระศาสนา และต่ อ พระราชวงศ์ ข องพระองค์ ด้ ว ย เพราะฉะนั้ น พระมหากษั ต ริ ย์ สถาบั น พระมหากษั ต ริ ย์ ถื อ ว่ า เป็ น สถาบั น ที่ ส ำคั ญ คู่ กั บ ชาติ คู่ กั บ พระพุ ท ธศาสนา คู่ กั บ ประชาชนชาวไทยมาตั้ ง แต่ อ ดี ต จนถึ ง ปั จ จุ บั น แยกไม่ได้ แยกออก เมื่อไหร่บ้านเมืองจะปันปวนจิตใจคนจะว้าเหว่ จิตใจคนจะถึงกับความทุกข์ยากทันที

๗) ต้องรวมพลัง ทำเฉย ๆ ไม่ได้ ผมถึงจัดการประชุมรวมพลัง ท่านต้องรวมพลัง ทางจิตวิญญาณ ทางกาย ทางวาจา หลายคนได้ขึ้นมาบนเวที หมายความว่า ได้รวมพลังทางวาจาก่อน เป็นเบื้องต้น ทำแต่ความดี พุ่งเปาไปให้ชัดว่า ทำความดีเพื่ออนาคต เราต้องทำความดีเพื่ออนาคต อนาคตของใคร อนาคตของเยาวชน ของนักเรียนนักศึกษาหรือของพวกเราเอง ของครอบครัว ของสังคม และของประเทศชาติ บ้านเมือง ในวันข้างหน้า

หากว่ า ทำได้ อ ย่ า งนี้ ผมคิ ด ว่ า การรวมพลั ง จะมี สั ก กี่ ค รั้ ง หรื อ จะมี น้ อ ยครั้ ง หรื อ จะมี ม ากครั้ ง ถ้ า เรามุ่ ง มั่ น รวมพลั ง ด้ ว ยจิ ต ใจ ด้ ว ยจิ ต วิ ญ ญาณ รวมพลั ง อย่ า งยิ่ ง ยวดเพื่ อ อนาคต มุ่งประโยชน์ สูงสุดเพื่อความผาสุกของคน ของสังคม ของแผ่นดิน ถ้าอย่างนี้น่าจะพูดได้ว่า “ถ้าคุณธรรม หรือศีลธรรมกลับมาโลกาจะมีแต่ความถูกต้องและผาสุกตลอดไป”

ผมต้ อ งขอขอบพระคุ ณ ท่ า นทั้ ง หลาย เด็ ก นั ก เรี ย น เยาวชน นั ก ศึ ก ษา ทุ ก ท่ า นทุ ก คน และครู บ าอาจารย์ ที่ เ กี่ ย วข้ อ ง ที่ ไ ด้ ม าร่ ว มกั น ประชุ ม รวมพลั ง ในครั้ ง นี้ ขอให้ ค รั้ ง นี้ เ ป็ น การเริ่ ม ต้ น ที่ ดี ขอให้ เ ป็ น การเริ่ มต้นครั้งสำคัญ และจะต่อเนื่องกันต่อไป ผมต้องขอบคุณในฐานะอธิบดีกรมการศาสนา ในฐานะที่ดูแลในเรื่องนี้ของประเทศของรัฐ และขอขอบคุณแทนประเทศเป็นสำคัญ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

65

ผมขออัญเชิญพรพระศรีรัตนตรัยและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ท่านเคารพ จงดลบันดาลให้ทุกท่าน เด็ก เยาวชน นั ก เรี ย น นั ก ศึ ก ษา ครู อ าจารย์ และผู้ มี เ กี ย รติ ทุ ก ท่ า น จงมี แ ต่ ค วามผาสุ ก ในทุ ก เรื่ อ งทุ ก ประการ บั ด นี้ ก็ได้เวลาอันสมควร ผมขออนุญาตท่านทั้งหลาย ปิดการประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ส่งเสริมคุณธรรม ณ บัดนี้

66

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

°“√®—¥น‘∑√√»°“√¥â“น°“√ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡„น ∂“น»÷°…“

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

67

น‘∑√√»°“√

68

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

¿“æ°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“ „น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

69

¿“æ°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“ „น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

70

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

¿“æ°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“ „น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

71

¿“æ°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“ „น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

72

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

‡Õ° “√„น°“√ª√–™ÿ¡

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

73

°“√ª√–‡¡‘นº≈

°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ วันจันทร์ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ---------------------------------

กระแสโลกาภิวัตน์ที่มีการสื่อสารเทคโนโลยีที่ไร้พรมแดน ก่อให้เกิดการแพร่กระจายทางวัฒนธรรม และพฤติกรรมทางสังคมที่เห็นความสำคัญในเรื่องของความเจริญทางด้านเทคโนโลยี อำนาจการแข่งขัน ทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ส่งผลให้เกิดความขัดแย้ง และปัญหาอาชญากรรม ที่นับวันจะทวีความรุนแรง และมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น ซึ่งปัญหาดังกล่าวเกิดจากการที่ประชาชนส่วนใหญ่ละเลยความมีคุณธรรม และจริยธรรม เป็นเหตุให้พฤติกรรมของคนในสังคมไทยยึดถือค่านิยมที่ผิดเพี้ยนไปจากสังคมไทยในอดีตที่ยึดถือ ความมีคุณธรรมจริยธรรมเป็นหลักการดำเนินชีวิต จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องระดมพลังเครือข่าย ทางศาสนาส่งเสริมการเผยแพร่พระพุทธศาสนาและปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมแก่เด็ก เยาวชน และประชาชน อย่างจริงจังและต่อเนื่อง

กรมการศาสนาจึงได้จัดงานรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม เมื่อวันจันทร์ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เพื่อให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา และเครื อ ข่ า ยส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมจริ ย ธรรมของกรมการศาสนาได้ มี บ ทบาทในการประสานความร่ ว มมื อ เผยแพร่หลักธรรมทางศาสนาสู่ประชาชน รวมทั้งยังเป็นการส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพการเผยแผ่ศาสนา แก่องค์กรเครือข่ายทางหนึ่ง การจัดงานรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม ในครั้งนี้ มีครูอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา ผู้ปกครองเข้าร่วมกิจกรรม จำนวน ๗๐๐ คน เพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ การดำเนินงานโครงการกิจกรรมฯ ได้ดำเนินการสำรวจความคิดเห็นผู้เข้าร่วมประชุมฯ โดยสุ่มกลุ่มประชากร ตัวอย่าง จำนวน ๕๐๐ คน ซึ่งสรุปผลการประเมินได้ดังนี้

ผู้เข้าร่วมประชุมส่วนใหญ่เป็นนักเรียน นักศึกษา ร้อยละ ๘๒.๗๐ เป็นเพศหญิง ร้อยละ ๗๑.๗๐ มีอายุต่ำกว่า ๑๕ ป ร้อยละ ๔๙.๒๐ รองลงมา มีอายุระหว่าง ๑๕-๒๕ ป ร้อยละ ๒๘.๕๐ โดยกำลังศึกษาระดับ ประถมศึกษา ร้อยละ ๔๓.๖๐ รองลงมา ศึกษาระดับ ปวช./ปวส. ร้อยละ ๒๓.๕๐ และส่วนใหญ่พักอาศัย อยู่ในกรุงเทพมหานคร ร้อยละ ๘๘.๘๐ โดยพบว่าผู้เข้าร่วมประชุมมีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาที่ได้รับจาก การร่วมกิจกรรมอยู่ในระดับมากที่สุด ๕ อันดับแรก คือ อันดับ ๑ การบรรยาย “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๕.๔๐ เนื่องจากเนื้อหา การบรรยายมีความชัดเจนบ่งชี้ถึงวิธีการรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาฯ ในการมีส่วนร่วมส่งเสริมคุณธรรมสู่ประชาชน 74

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

อันดับ ๒ การอภิปราย “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๔.๔๐ เนื่องจากเนื้อหาการอภิปรายที่ผู้แทนหน่วยพุทธศาสนาฯ ได้นำเสนอ มีความชัดเจน/เป็นรูปธรรม รวมทั้งประเด็นที่มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น/ประสบการณ์การดำเนินงานทำให้ ผู้ได้รับฟังสามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการหน่วยพุทธศาสนาฯ ของตนเอง และของเครือข่ายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันดับ ๓ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ของพระธรรมวิทยากร มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๒.๘๐ เนื่องจากพระวิทยากร มีการบรรยาย/ใช้สื่อนำเสนอผลการดำเนินงานที่เข้าใจง่ายและสามารถนำความรู้ที่ได้จากการรับฟังการบรรยาย ไปปรับใช้ได้จริง อันดับ ๔ การมอบนโยบาย “การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมขององค์กรเครือข่าย” ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๒.๖๐ เนื่องจากมีการเชื่อมโยง นโยบายการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมของรัฐบาล กระทรวงวัฒนธรรม กรมการศาสนา และองค์กรเครือข่าย อย่ า งเป็ น ระบบ รวมทั้ ง มี ทิ ศ ทางการส่ ง เสริ ม เครื อ ข่ า ยดำเนิ น งานด้ า นงานศาสนาและส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม ที่ชัดเจน อันดับ ๕ ความรู้ที่ได้รับจากการชมบูธนิทรรศการผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๐.๔๐ เนื่องจากประเด็นที่นำเสนอรายละเอียด มีความกระชับ/เข้าใจง่าย และมีรูปภาพผลการดำเนินงานที่ประกอบการอธิบายที่ชัดเจน

ในส่วนของการนำความรู้จากการประชุมไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานภายในหน่วยงาน/องค์กรพบว่า ผู้ เข้ า ร่ ว มประชุ ม สามารถนำความรู้ไปปรับใช้ได้ระดับมากที่สุด ๗ อันดับแรก คือ อั น ดั บ ๑ การชมบู ธ นิทรรศการผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ ร้อยละ ๘๓.๔๐ เนื่องจากเนื้อหาที่จัดแสดงผลงานมีการเชื่อมโยงกระบวนการดำเนินงานโครงการ/กิจกรรม หน่วยพุทธศาสนาฯ ที่เป็นระบบ เข้าใจง่าย และสามารถนำมาเป็นกรณีตัวอย่างหรือต้นแบบของการดำเนินงาน หน่วยพุทธศาสนาฯ ในชุมชนต่าง ๆ ได้จริง อันดับ ๒ การอภิปราย เรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๓.๐๐ เนื่องจาก ประเด็นที่มีการอภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น/ประสบการณ์การดำเนินงานทำให้ผู้ได้รับฟังสามารถนำไป เป็นแนวทางในการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการหน่วยพุทธศาสนาฯ ของตนเองและของเครือข่ายในพื้นที่ ได้ อย่างมีประสิทธิภาพ อั น ดั บ ๓ การนำเสนอผลการดำเนิ น งานของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับอาชีวศึกษา และแนวทางการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔ โดย อธิบดีกรมการศาสนา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ ร้อยละ ๘๒.๔๐ เนื่องจากได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานจากกรมการศาสนา รวมทั้งรับทราบกระบวนการ/ เทคนิควิธีการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมที่เหมาะสมกับกลุ่มเยาวชนในระดับอาชีวศึกษาของหน่วยพุทธศาสนาต่าง ๆ อันดับ ๔ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาระดับประถม-มัธยมศึกษา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๑.๔๐ เนื่องจาก ได้รับทราบเทคนิควิธีการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมที่เหมาะสมสำหรับกลุ่มเด็กประถมศึกษาและมัธยมศึกษา รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

75

อันดับ ๕ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของพระธรรมวิทยากร สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๑.๐๐ เนื่องจากได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานที่ชัดเจนและ เป็นรูปธรรม อันดับ ๖ การบรรยายพิเศษ “การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๐.๘๐ เนื่องจากได้รับทราบกระบวนการประสานเชื่อมโยง เครือข่ายทางศาสนาในการรวมพลังขับเคลื่อนนำหลักธรรมทางศาสนาไปสู่ประชาชน อันดับ ๗ การมอบ นโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมเกี่ยวกับการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมขององค์กร เครื อ ข่ า ย สามารถนำไปปรั บ ใช้ ใ นการปฏิ บั ติ ง านได้ ร้ อ ยละ ๘๐.๐๔ เนื่ อ งจากสามารถนำนโยบายด้ า น การส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมฯ ไปเป็ น แนวทางในการจั ด ทำแผนงาน/โครงการ/กิ จ กรรมของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ที่สอดคล้องกับกระทรวงวัฒนธรรม

นอกจากนี้ผู้เข้าร่วมประชุมได้แสดงความคิดเห็นว่า การประชุมรวมพลังหน่วยงานพุทธศาสนา ในสถานศึ ก ษาส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม ช่ ว ยส่ ง เสริ ม ให้ ก ารดำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ในสถานศึกษา สามารถขับเคลื่อนไปอย่างมีประสิทธิภาพในระดับมาก เนื่องจาก

๑. ทำให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรม ของกระทรวงวัฒนธรรม ส่งผลให้การดำเนินงานแผนงาน โครงการ/กิจกรรมของหน่วยพุทธศาสนาในสถาน ศึกษา ดำเนินงานไปในทิศทางเดียวกัน

๒. ได้ รั บ ทราบเทคนิ ค วิ ธี ก ารดำเนิ น การส่ ง เสริ ม การนำหลั ก ธรรมทางศาสนาไปสู่ ส ถานศึ ก ษา ระดับต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา และระดับอาชีวศึกษา

๓. ทำให้ มี ก ารแลกเปลี่ ย นเรี ย นรู้ ป ระสบการณ์ ก ารดำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมระหว่ า ง หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับต่าง ๆ

๔. เป็ น การพั ฒ นาสมรรถนะการดำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมขององค์ ก รเครื อ ข่ า ยทางศาสนา ให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น

๕. ขยายเครือข่ายความร่วมมือดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรม

ประโยชน์ ที่ ผู้ เข้ า ร่ ว มประชุ ม ได้ รั บ จากการเข้ า ร่ ว มกิ จ กรรมสามารถนำไปปรั บ ในการปฏิ บั ติ ง าน หรือขยายผลได้ดังนี้

๑. นำกระบวนการส่งเสริมคุณธรรมไปปรับใช้ในสถานศึกษา

๒. นำหลักธรรมทางศาสนา/เทคนิควิธีการเผยแพร่พระพุทธศาสนาไปประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน

๓. ส่งเสริมการปลูกจิตสำนึกกระตุ้นให้นักเรียนตระหนักในความเป็นไทยและมีพระพุทธศาสนา เป็นศาสนาประจำชาติ

๔. นำหลักธรรมไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน รวมทั้งเชิญชวนให้กลุ่มเพื่อน/คนในชุมชนกระทำความดี

๕. สนับสนุนการขยายเครือข่ายส่งเสริมคุณธรรมในพื้นที่ทุกระดับและทุกกลุ่มเปาหมาย 76

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

º≈°“√ª√–‡¡‘น

°“√ª√–™ÿ¡√«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

กรมการศาสนาร่วมกับเครือข่ายหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่วนกลางกรุงเทพมหานคร จัด โครงการรวมพลั ง หน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓ เมื่ อ วั น จั น ทร์ ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร โดยกลุ่มเปาหมายที่เข้าร่วมประชุม จำนวนประมาณ ๗๐๐ คน ประกอบด้วย ผู้บริหาร ครูอาจารย์ นักเรียน นักศึกษา และผู้ปกครอง เพื่อประเมิน ผลสัมฤทธิ์การดำเนินงานโครงการกิจกรรมฯ จึงได้ดำเนินการสำรวจความคิดเห็นผู้เข้าร่วมประชุมฯ โดยวิธีการสุ่ม กลุ่มประชากรตัวอย่าง จำนวน ๕๐๐ คน เกี่ยวกับความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาการเข้าร่วมประชุม กระบวนการ จัดกิจกรรม การนำความรู้ไปปรับใช้และขยายผลสู่ชุมชน ซึ่งประมวลผลสรุปได้ดังนี้

ตารางที่ ๑ แสดงร้อยละสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ เพศ

- ชาย

- หญิง

อายุ

- ต่ำกว่า ๑๕ ป

- ระหว่าง ๑๕-๒๕ ป

- ระหว่าง ๒๖-๓๕ ป

- ระหว่าง ๓๖-๔๕ ป

- ระหว่าง ๔๖-๖๐ ป

- ๖๐ ปขึ้นไป ระดับการศึกษา

- ประถมศึกษา

- มัธยมศึกษา

- ปวช./ปวส.

- อนุปริญญา

- ปริญญาตรี

- สูงกว่าปริญญาตรี

ร้อยละ ๒๘.๓๐ ๗๑.๗๐ ๔๙.๒๐ ๒๘.๕๐ ๔.๕๐ ๒.๘๐ ๑๓.๙๐ ๑.๑๐ ๔๓.๖๐ ๒๑.๓๐ ๒๓.๕๐ ๐.๕๐ ๖.๑๐ ๕.๐๐ รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

77

สถานภาพ ตำแหน่ง

- ผู้บริหารหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา

- ครูอาจารย์

- นักเรียน นักศึกษา

- ชมรมผู้ปกครองในสถานศึกษา สถานที่

- กรุงเทพมหานคร

- ต่างจังหวัด

ร้อยละ ๔.๔๐ ๑๐.๖๐ ๘๒.๗๐ ๐.๖๐

๘๘.๘๐ ๑๑.๒๐

จากตารางที่ ๑ พบว่ า ผู้ เข้ า ร่ ว มประชุ ม ส่ ว นใหญ่ เ ป็ น นั ก เรี ย น นั ก ศึ ก ษา ร้ อ ยละ ๘๒.๗๐ เป็นเพศหญิง ร้อยละ ๗๑.๗๐ มีอายุต่ำกว่า ๑๕ ป ร้อยละ ๔๙.๒๐ รองลงมา มีอายุระหว่าง ๑๕-๒๕ ป ร้อยละ ๒๘.๕๐ โดยกำลังศึกษาระดับประถมศึกษา ร้อยละ ๔๓.๖๐ รองลงมา ศึกษาระดับ ปวช./ปวส. ร้อยละ ๒๓.๕๐ และส่วนใหญ่พักอาศัยอยู่ในกรุงเทพมหานคร ร้อยละ ๘๘.๘๐

ตารางที่ ๒ ความคิดเห็นเกี่ยวกับความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาที่ได้รับจากการร่วมกิจกรรม ลักษณะการจัดกิจกรรม กิจกรรมทางพระพุทธศาสนา ๑. การมอบนโยบาย “การดำเนินงานส่งเสริม คุณธรรมขององค์กรเครือข่าย” ๒. การบรรยาย “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี ๓. การอภิปราย “การส่งเสริมคุณธรรม ในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๔. การนำเสนอผลการดำเนินงานของ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๔.๑ พระธรรมวิทยากร ๔.๒ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับอุดมศึกษา 78

ค่าสถิติ ระดับ ลำดับที่ Std. ความคิ ด เห็ น ร้ อ ยละ deviation ๔.๑๓ ๐.๘๒ ๘๒.๖๐ มากที่สุด ๔

๔.๒๗ ๐.๗๗ ๘๕.๔๐ มากที่สุด ๑

๔.๒๒ ๐.๘๐ ๘๔.๔๐ มากที่สุด ๒

๔.๑๔ ๓.๙๐

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

๐.๗๘ ๑.๑๓

๘๒.๘๐ มากที่สุด ๗๘.๐๐ มาก

๓ ๗

กิจกรรมทางพระพุทธศาสนา

ค่าสถิติ ระดับ ลำดับที่ Std. ความคิ ด เห็ น ร้ อ ยละ deviation ๓.๙๓ ๑.๑๓ ๗๘.๖๐ มาก ๖

๔.๓ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับประถม-มัธยมศึกษา ๔.๔ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๓.๙๐ ระดับอาชีวศึกษา

๕. “แนวทางการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ๓.๙๓ ในสถานศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔” โดย อธิบดีกรมการศาสนา

๖. ความรู้ที่ได้รับจากการชมบูธนิทรรศการ ๔.๐๒ ผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา

๑.๑๓

๗๘.๐๐

มาก

๗

๑.๒๓

๗๘.๖๐

มาก

๖

๑.๐๗

๘๐.๔๐ มากที่สุด

๕

จากตารางที่ ๒ พบว่า ผู้เข้าร่วมประชุมมีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาที่ได้รับจากการร่วมกิจกรรม อยู่ในระดับมากที่สุด ๕ อันดับแรก คือ อันดับ ๑ การบรรยาย “รวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๕.๔๐ เนื่องจากเนื้อหาการบรรยาย มีความชัดเจนบ่งชี้ถึงวิธีการระดมพลังหน่วยพุทธศาสนาฯ ในการมีส่วนร่วมส่งเสริมคุณธรรมสู่ประชาชน อันดับ ๒ การอภิปราย “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจ เนื้ อ หาคิ ด เป็ น ร้ อ ยละ ๘๔.๔๐ เนื่ อ งจากเนื้ อ หาการอภิ ป รายที่ ผู้ แ ทนหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาฯ ได้ น ำเสนอ มีความชัดเจน/เป็นรูปธรรม รวมทั้งประเด็นที่มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น/ประสบการณ์การดำเนินงานทำให้ ผู้ได้รับฟังสามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการหน่วยพุทธศาสนาฯ ของตนเอง และของเครือข่ายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันดับ ๓ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ของพระธรรมวิทยากร มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๒.๘๐ เนื่องจากพระวิทยากร มีการบรรยาย/ใช้สื่อนำเสนอผลการดำเนินงานที่เข้าใจง่ายและสามารถนำความรู้ที่ได้จากการรับฟังการบรรยาย ไปปรับใช้ได้จริง อันดับ ๔ การมอบนโยบาย “การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมขององค์กรเครือข่าย” ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๒.๖๐ เนื่องจากมีการเชื่อมโยง นโยบายการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมของรัฐบาล กระทรวงวัฒนธรรม กรมการศาสนา และองค์กรเครือข่าย อย่ า งเป็ น ระบบ รวมทั้ ง มี ทิ ศ ทางการส่ ง เสริ ม เครื อ ข่ า ยดำเนิ น งานด้ า นงานศาสนาและส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรม ที่ชัดเจน อันดับ ๕ ความรู้ที่ได้รับจากการชมบูธนิทรรศการผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา มีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาคิดเป็นร้อยละ ๘๐.๔๐ เนื่องจากประเด็นที่นำเสนอรายละเอียด มีความกระชับ/เข้าใจง่าย และมีรูปภาพผลการดำเนินงานที่ประกอบการอธิบายที่ชัดเจน รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

79

นอกจากนั้นยังพบว่าผู้เข้าร่วมประชุมมีความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาอยู่ในระดับมาก (ตั้งแต่อันดับ ๖-๗) ได้แก่ อันดับ ๖ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาระดับประถม-มัธยมศึกษา และการบรรยาย “แนวทางการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔” โดย อธิบดีกรมการศาสนา มีสัดส่วนความรู้ ความเข้าใจเท่ากัน คิดเป็นร้อยละ ๗๘.๖๐ และอันดับ ๗ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับอาชีวศึกษาและระดับอุดมศึกษาคิดเป็นร้อยละ ๗๘.๐๐ ตามลำดับ

ตารางที่ ๓ ความคิดเห็นเกี่ยวกับการนำความรู้ไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานภายในหน่วยงาน/องค์กร กิจกรรมทางพระพุทธศาสนา ๑. การมอบนโยบายของรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงวัฒนธรรมเกี่ยวกับการดำเนินงาน ส่งเสริมคุณธรรมขององค์กรเครือข่าย ๒. การบรรยายพิเศษ “การรวมพลัง หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี ๓. การอภิปราย เรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรม ในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ๔. การนำเสนอผลการดำเนินงานของ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ๔.๑ พระธรรมวิทยากร ๔.๒ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับอุดมศึกษา ๔.๓ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับประถม-มัธยมศึกษา ๔.๔ หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับอาชีวศึกษา ๕. แนวทางการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔ โดย อธิบดีกรมการศาสนา ๖. การชมบูธนิทรรศการผลการดำเนินงาน ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา 80

ค่าสถิติ ระดับ ลำดับที่ Std. ความคิ ด เห็ น ร้ อ ยละ deviation ๔.๐๒ ๐.๙๑ ๘๐.๐๔ มากที่สุด ๗

๔.๐๔

๐.๘๔

๘๐.๘๐ มากที่สุด

๖

๔.๑๕

๐.๗๕

๘๓.๐๐ มากที่สุด

๒

๔.๐๕ ๓.๙๒

๐.๘๕ ๐.๙๕

๘๑.๐๐ มากที่สุด ๗๘.๔๐ มาก

๕ ๘

๔.๐๗

๔.๑๒

๐.๗๓

๘๑.๔๐ มากที่สุด

๔

๐.๗๐

๘๒.๔๐ มากที่สุด

๓

๔.๑๒

๐.๗๕

๘๒.๔๐ มากที่สุด

๓

๔.๑๗

๐.๗๒

๘๓.๔๐ มากที่สุด

๑

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

จากตารางที่ ๓ พบว่ า ผู้ เข้ า ร่ ว มประชุ ม นำความรู้ ที่ ไ ด้ จ ากการเข้ า ร่ ว มกิ จ กรรมไปปรั บ ใช้ ใ น การปฏิบัติงานภายในหน่วยงาน/องค์กรได้ระดับมากที่สุด ๗ อันดับแรก คือ อันดับ ๑ การชมบูธนิทรรศการ ผลการดำเนิ น งานของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา สามารถนำไปปรั บ ใช้ ใ นการปฏิ บั ติ ง านได้ ร้อยละ ๘๓.๔๐ เนื่องจากเนื้อหาที่จัดแสดงผลงานมีการเชื่อมโยงกระบวนการดำเนินงานโครงการ/กิจกรรม หน่วยพุทธศาสนาฯ ที่เป็นระบบ เข้าใจง่าย และสามารถนำมาเป็นกรณีตัวอย่างหรือต้นแบบของการดำเนินงาน หน่วยพุทธศาสนาฯ ในชุมชนต่าง ๆ ได้จริง อันดับ ๒ การอภิปราย เรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” โดย หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๓.๐๐ เนื่องจาก ประเด็นที่มีการอภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็น/ประสบการณ์การดำเนินงานทำให้ผู้ได้รับฟังสามารถนำไป เป็นแนวทางในการพัฒนาศักยภาพการบริหารจัดการหน่วยพุทธศาสนาฯ ของตนเองและของเครือข่ายในพื้นที่ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันดับ ๓ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับอาชีวศึกษา และแนวทางการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษา ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔ โดย อธิบดีกรมการศาสนา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ ร้อยละ ๘๒.๔๐ เนื่องจากได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานจากกรมการศาสนา รวมทั้งรับทราบกระบวนการ/ เทคนิควิธีการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมที่เหมาะสมกับกลุ่มเยาวชนในระดับอาชีวศึกษาของหน่วยพุทธศาสนาต่าง ๆ อันดับ ๔ การนำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ของหน่วยพุทธศาสนา ในสถานศึกษาระดับประถม-มัธยมศึกษา สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๑.๔๐ เนื่องจาก ได้รับทราบเทคนิควิธีการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมที่เหมาะสมสำหรับกลุ่มเด็กประถมศึกษาและมัธยมศึกษา อั น ดั บ ๕ การนำเสนอผลการดำเนิ น งานของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ของพระธรรมวิ ท ยากร สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๑.๐๐ เนื่องจากได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานที่ชัดเจนและ เป็นรูปธรรม อันดับ ๖ การบรรยายพิเศษ “การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี สามารถนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติงานได้ร้อยละ ๘๐.๘๐ เนื่องจากได้รับทราบกระบวนการประสานเชื่อมโยง เครือข่ายทางศาสนาในการรวมพลังขับเคลื่อนนำหลักธรรมทางศาสนาไปสู่ประชาชน อันดับ ๗ การมอบ นโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมเกี่ยวกับการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมขององค์กร เครื อ ข่ า ย สามารถนำไปปรั บ ใช้ ใ นการปฏิ บั ติ ง านได้ ร้ อ ยละ ๘๐.๐๔ เนื่ อ งจากสามารถนำนโยบายด้ า น การส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมฯ ไปเป็ น แนวทางในการจั ด ทำแผนงาน/โครงการ/กิ จ กรรมของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ที่สอดคล้องกับกระทรวงวัฒนธรรม

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

81

ตารางที่ ๔ ความคิดเห็นเกี่ยวกับกระบวนการจัดกิจกรรมฯ รายการ ๑. ความสะดวกในการเดินทางเข้าร่วมกิจกรรม ๒. การมีโอกาสซักถามและแสดงความคิดเห็น ๓. ความพร้อมของสื่อ/อุปกรณ์/เอกสาร ๔. เวลาที่ใช้ในการจัดกิจกรรม ๕. สถานที่ที่ใช้จัดกิจกรรม ๖. อาหาร/เครื่องดื่มและสิ่งอำนวยความสะดวก ๗. สรุปภาพรวมสาระที่ได้รับจากการเข้าร่วมประชุมฯ

ระดับความเหมาะสม ดี พอใช้ ควรปรับปรุง ๖๗.๐๐ ๓๐.๒๐ ๒.๘๐ ๕๙.๒๐ ๓๙.๑๐ ๑.๗๐ ๗๘.๘๐ ๑๘.๔๐ ๒.๘๐ ๖๙.๘๐ ๒๘.๕๐ ๑.๗๐ ๘๕.๕๐ ๑๑.๗๐ ๒.๘๐ ๗๐.๙๐ ๒๖.๓๐ ๒.๘๐ ๘๓.๒๐ ๑๔.๐๐ ๒.๘๐

จากตารางที่ ๔ พบว่า ในด้านความคิดเห็นเกี่ยวกับกระบวนการจัดกิจกรรมฯ พบว่า กลุ่มตัวอย่าง มีความพึงพอใจในสถานที่ที่ใช้ในการจัดกิจกรรม ร้อยละ ๘๕.๕๐ รองลงมา มีความพึงพอใจในภาพรวมสาระ ที่ได้รับจากการเข้าร่วมประชุมฯ ร้อยละ ๘๓.๒๐ และความพร้อมของสื่อ/อุปกรณ์/เอกสาร ร้อยละ ๗๘.๘๐

ตารางที่ ๕ ระดับคะแนนการบริหารจัดการโครงการ

ระดับคะแนน ร้อยละ

๑๐ คะแนน ๔๐.๒๐

๙ คะแนน ๒๖.๘๐

๘ คะแนน ๑๖.๒๐

ต่ำกว่า ๗ คะแนน ๑๖.๘๐

จากตารางที่ ๕ พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ให้คะแนนจากการบริหารจัดการโครงการ ๑๐ คะแนน ร้อยละ ๔๐.๒๐ รองลงมา ๙ คะแนน ร้อยละ ๒๖.๘๐ และ ๘ คะแนน ร้อยละ ๑๖.๒๐

82

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

ผู้ เข้ า ร่ ว มประชุ ม ได้ แ สดงความคิ ด เห็ น ว่ า การประชุ ม รวมพลั ง หน่ ว ยงานพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษา ส่งเสริมคุณธรรม ช่วยส่งเสริมให้การดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรมของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา สามารถขับเคลื่อนไปอย่างมีประสิทธิภาพในระดับมาก เนื่องจาก

๑. ทำให้หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาได้รับทราบแนวทางการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรม ของกระทรวงวั ฒ นธรรม ส่ ง ผลให้ ก ารดำเนิ น งานแผนงาน โครงการ/กิ จ กรรมของหน่ ว ยพุ ท ธศาสนา ในสถานศึกษาดำเนินงานไปในทิศทางเดียวกัน

๒. ได้ รั บ ทราบเทคนิ ค วิ ธี ก ารดำเนิ น การส่ ง เสริ ม การนำหลั ก ธรรมทางศาสนาไปสู่ ส ถานศึ ก ษา ระดับต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา ระดับมัธยมศึกษา และระดับอาชีวศึกษา

๓. ทำให้ มี ก ารแลกเปลี่ ย นเรี ย นรู้ ป ระสบการณ์ ก ารดำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมระหว่ า ง หน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาระดับต่าง ๆ

๔. เป็ น การพั ฒ นาสมรรถนะการดำเนิ น งานส่ ง เสริ ม คุ ณ ธรรมขององค์ ก รเครื อ ข่ า ยทางศาสนา ให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น

๕. ขยายเครือข่ายความร่วมมือดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรม

ประโยชน์ที่ผู้เข้าร่วมประชุมได้รับจากการเข้าร่วมกิจกรรมสามารถนำไปปรับในการปฏิบัติงานหรือขยายผล ได้ดังนี้

๑. นำกระบวนการส่งเสริมคุณธรรมไปปรับใช้ในสถานศึกษา

๒. นำหลักธรรมทางศาสนา/เทคนิควิธีการเผยแพร่พระพุทธศาสนาไปประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน

๓. ส่งเสริมการปลูกจิตสำนึกกระตุ้นให้นักเรียนตระหนักในความเป็นไทยและมีพระพุทธศาสนา เป็นศาสนาประจำชาติ

๔. นำหลักธรรมไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน รวมทั้งเชิญชวนให้กลุ่มเพื่อน/คนในชุมชนกระทำความดี

๕. สนับสนุนการขยายเครือข่ายส่งเสริมคุณธรรมในพื้นที่ทุกระดับและทุกกลุ่มเปาหมาย

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

83

ข้อเสนอแนะ

๑. เพื่ อ ให้ ก ารขั บ เคลื่ อ นนำหลั ก ธรรมทางศาสนาไปสู่ ป ระชาชนอย่ า งทั่ ว ถึ ง กรมการศาสนา ควรมุ่งเน้นการประชาสัมพันธ์โครงการ/กิจกรรมด้านการส่งเสริมคุณธรรมผ่านสื่อที่หลากหลายและต่อเนื่องมากขึ้น

๒. กรมการศาสนาควรส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพการเผยแผ่พระพุทธศาสนาแก่องค์กรเครือข่าย ทั้ ง ในเรื่ อ งการสนั บ สนุ น งบประมาณดำเนิ น งาน และการการพั ฒ นาสมรรถนะบุ ค ลากรในการเผยแผ่ พระพุทธศาสนา

๓. กรมการศาสนาควรขยายเครื อ ข่ า ยหน่ ว ยพุ ท ธศาสนาในสถานศึ ก ษาทุ ก ระดั บ ครอบคลุ ม ทั่วประเทศ

84

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

¿“คºน«°

Àน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“√à«¡¥ำ‡น‘นß“น‚ค√ß°“√ª√–™ÿ¡ √«¡æ≈—ßÀน૬æÿ∑∏»“ น“„น ∂“น»÷°…“ à߇ √‘¡คÿ≥∏√√¡ æ.». ÚııÛ

86

๑. โรงเรียนวัดราชโอรส ๒. โรงเรียนนายเรืออากาศ ๓. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล พระนคร ๔. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ๕. มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ๖. กรมสารวัตรทหารเรือ ๗. โรงเรียนทวีธาภิเศก ๘. โรงเรียนพณิชยการราชดำเนิน ธนบุรี ๙. โรงเรียนอุดมศึกษา ๑๐. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ๑๑. มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ๑๒. มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ๑๓. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ ๑๔. โรงเรียนวิมุตยารามพิทยากร ๑๕. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ๑๖. มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ๑๗. วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า ๑๘. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ๑๙. โรงเรียนตั้งตรงจิตรพณิชยการ ๒๐. มหาวิทยาลัยสยาม ๒๑. โรงเรียนวัดจันทร์ประดิษฐาราม ๒๒. โรงเรียนเผดิมศึกษา ๒๓. โรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญ ๒๔. โรงเรียนดุสิตพณิชยการ ๒๕. วิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก ๒๖. วิทยาลัยพณิชยการเชตุพน

๒๗. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า เจ้าคุณทหารลาดกระบัง ๒๘. โรงเรียนโสมาภานุสสรณ์ ๒๙. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ๓๐. โรงเรียนวัดสุวรรณาราม ๓๑. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ ๓๒. สถาบันการศึกษา ทหาร ตำรวจ ๙ สถาบัน ๓๓. โรงเรียนสุวรรณารามวิทยาคม ๓๔. โรงเรียนเสสะเวสวิทยา ๓๕. โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ๓๖. โรงเรียนวัดราชสิทธาราม ๓๗. โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ ๓๘. วิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ ๓๙. โรงเรียนศรีเอี่ยมอนุสรณ์ ๔๐. โรงเรียนคลองทวีวัฒนา (ทองน่วมอนุสรณ์) ๔๑. โรงเรียนสุวิทย์เสรีอนุสรณ์ ๔๒. โรงเรียนพิบูลอุปถัมภ์ ๔๓. โรงเรียนวัดศรีสุดาราม ๔๔. โรงเรียนวัดสุทัศน์ ๔๕. โรงเรียนวัดสน ๔๖. โรงเรียนวัดแจงร้อน ๔๗. โรงเรียนวัดนินสุขาราม ๔๘. โรงเรียนวัดใหม่อมตรส ๔๙. โรงเรียนวัดโสมนัส ๕๐. โรงเรียนวัดคลองใหม่ ๕๑. โรงเรียนบางจาก (โกมลประเสริฐอุทิศ) ๕๒. โรงเรียนเสนานิคม

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

๕๓. โรงเรียนวัดศรีบุญเรือง ๕๔. โรงเรียนพรพระร่วงประสิทธิ์ ๕๕. โรงเรียนเทพวิทยา ๕๖. โรงเรียนวัดประเสริฐสุทธาวาส ๕๗. โรงเรียนสถานีพรมแดน (รักษาศุขราษฎร์บำรุง) ๕๘. โรงเรียนวัดช่องนนทรี ๕๙. โรงเรียนวัดไผ่เงินโชตนาราม ๖๐. โรงเรียนมีนบุรี ๖๑. โรงเรียนวัดบางน้ำชน ๖๒. โรงเรียนวัดใหม่พิเรนทร์ ๖๓. โรงเรียนเคหะทุ่งสองห้องวิทยา ๒ ๖๔. โรงเรียนราชบพิธ ๖๕. โรงเรียนวัดม่วงแค ๖๖. โรงเรียนมัธยมวัดดาวคนอง ๖๗. โรงเรียนวัดใหม่เจริญราษฎร์ ๖๘. โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชลาดกระบัง ๖๙. โรงเรียนวัดศาลาแดง ๗๐. โรงเรียนวัดปากบ่อ ๗๑. โรงเรียนบางมด (ตันเปาว์วิทยาคาร) ๗๒. โรงเรียนสังฆประชานุสสรณ์ ๗๓. โรงเรียนวัดวิเศษการ ๗๔. โรงเรียนคลองบางพรหม ๗๕. โรงเรียนพหลโยธิน (พ่วงเจริญอุปถัมภ์) ๗๖. โรงเรียนวิชากร ๗๗. โรงเรียนคลองพิทยาลงกรณ์ ๗๘. โรงเรียนวัดโพธิ์ (ราษฎร์ผดุงผล) ๗๙. โรงเรียนวัดพระเชตุพน ๘๐. โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภช

๘๑. โรงเรียนวัดปุรณาวาส ๘๒. โรงเรียนบางไผ่ (บ้านนายพันแก้วขาว) ๘๓. โรงเรียนวัดสามง่าม ๘๔. โรงเรียนวัดนวลจันทร์ ๘๕. โรงเรียนวัดโพธิ์ทอง (ขวัญโรจน์ราษฎร์รังสฤษฎ์) ๘๖. โรงเรียนฤทธิณรงค์รอน ๘๗. โรงเรียนราชวินิตบางแคปานขำ ๘๘. โรงเรียนวัดกระโจมทอง ๘๙. โรงเรียนรางราชพฤกษ์นุชมีอุทิศ ๙๐. โรงเรียนบางมดวิทยา “สีสุกหวาดจวนอุปถัมภ์” ๙๑. โรงเรียนมัธยมวัดมกุฏกษัตริย์ ๙๒. โรงเรียนสีกัน (วัฒนานันท์อุปถัมภ์) ๙๓. โรงเรียนวัดดอนเมือง (ทหารอากาศอุทิศ) ๙๔. โรงเรียนวัดชัยพฤกษมาลา (นนทสิริราษฎร์บำเพ็ญ) ๙๕. โรงเรียนเทพเสนานุสรณ์ ๙๖. โรงเรียนวัดบางนาใน (รื่น ศยามานนท์) ๙๗. โรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ๙๘. โรงเรียนสตรีวัดระฆัง ๙๙. โรงเรียนวัดราชบพิธ ๑๐๐. โรงเรียนมัธยมวัดดุสิตาราม ๑๐๑. โรงเรียนวัดบวรนิเวศ ๑๐๒. โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ๑๐๓. โรงเรียนวัดวิมุตยาราม ๑๐๔. โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ ๑๐๕. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

87

°ำÀน¥°“√

การประชุมรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษาส่งเสริมคุณธรรม วันจันทร์ที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ ณ โรงละครแห่งชาติ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

๐๗.๓๐ น. ๐๘.๔๕ น. ๐๘.๕๐ น.

๐๙.๐๐ น.

๐๙.๔๕-๑๑.๐๐ น.

๑๑.๐๐-๑๒.๐๐ น.

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. ๑๓.๐๐-๑๕.๔๕ น.

๑๕.๔๕ น.

88

---------------------------------- ลงทะเบียนรับเอกสาร - ผู้เข้าประชุมพร้อมกัน ณ โรงละครแห่งชาติ - นายวิทูร กรุณา ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ผู้แทนรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงวัฒนธรรม เปิดนิทรรศการบริเวณโถงหน้าโรงละครแห่งชาติ - ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เข้าสู่โรงละครแห่งชาติ - ฉายวีดิทัศน์กิจกรรมหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา - จุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย นำไหว้พระ - นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา กล่าวรายงาน - นายวิทูร กรุณา ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวเปิดการประชุม - บรรยายพิเศษ เรื่อง “การรวมพลังหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา” โดย พระเทพวิสุทธิกวี รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย - อภิปราย เรื่อง “การส่งเสริมคุณธรรมในสถานศึกษา” วิทยากรประกอบด้วย - อาจารย์การุญ บุญมี โรงเรียนสยามบริหารธุรกิจ - อาจารย์วรวีร์ รุ่งเจริญ โรงเรียนวัดราชสิทธาราม - อาจารย์ธัญญพิสิทธิ์ มากเอียด โรงเรียนพงษ์สวัสดิ์พณิชยการ - อาจารย์ญาณภัทร ยอดแก้ว มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม - พักรับประทานอาหารกลางวัน - นำเสนอผลการดำเนินงานของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา โดย - พระธรรมวิทยากร จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (พระครูวินัยธรวัลลภ โกวิโล) - ตัวแทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับอุดมศึกษา - ตัวแทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับประถม-มัธยมศึกษา - ตัวแทนหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ระดับอาชีวศึกษา - นายสด แดงเอียด อธิบดีกรมการศาสนา ให้แนวทางในการดำเนินงาน ของหน่วยพุทธศาสนาในสถานศึกษา ป ๒๕๕๔ และปิดการประชุม ........................................

รวมพลังหนวยพุทธศาสนาในสถานศึกษาสงเสริมคุณธรรม พ.ศ. ๒๕๕๓

กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม www.dra.go.th