Árangur, líðan og væntingar nemenda í innlendum og erlendum samanburði by Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu

Skólar og menntun í fremstu röð

Árangur, líðan og væntingar nemenda í innlendum og erlendum samanburði Rannsóknir og greining

„Árangur, líðan og væntingar nemenda í innlendum og erlendum samanburði“ er hluti af verkefninu Gæði skólastarfs í alþjóðlegum samanburði í verkefnaflokknum Skólar og menntun í fremstu röð. Hann er hluti af Sóknaráætlun fyrir höfuðborgarsvæðið 2013 sem er fjármögnuð m.a. af ríkissjóði samkvæmt sérstökum samningi þar um. Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu annast úrvinnslu og framkvæmd sóknaráætlunarinnar og bera ábyrgð á framgangi þeirra verkefna sem falla undir hana. Innihald, skoðanir og niðurstöður eru á ábyrgð skýrsluhöfunda. Verkefnastjórn Skóla og menntunar í fremstu röð: Gunnar Einarsson, bæjarstjóri Garðabæjar, formaður Ásgerður Halldórsdóttir, bæjarstjóri Seltjarnarness Ragnar Þorsteinsson, fræðslustjóri Reykjavíkurborgar Björn Þráinn Þórðarson, fræðslustjóri Mosfellsbæjar Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir, skólameistari Fjölbrautaskólans í Breiðholti Anna Kristín Sigurðardóttir, lektor við menntavísindasvið Háskóla Íslands Verkefnastjóri: Skúli Helgason Útgefið af Samtökum sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu, mars 2014.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Efnisyfirlit

Efnisyfirlit ....................................................................................................................... 2 Myndayfirlit .................................................................................................................... 3 Töfluyfirlit....................................................................................................................... 8 Samantekt ........................................................................................................................ 9 Formáli .......................................................................................................................... 11 1. Inngangur .................................................................................................................. 12 2. Skólar í fremstu röð: Gögn og aðferðir ..................................................................... 14 2.1. Samanburður meðal framhaldsskólanema ............................................................. 14 2.2. Samanburður meðal grunnskólanema .................................................................... 14 2.3. Samanburður á íslenskum og norrænum nemendum framhaldsskóla ..................14 3. Samanburður meðal framhaldsskólanema ................................................................ 16 Samantekt ...................................................................................................................... 38 4. Grunnskóli................................................................................................................. 40 Samantekt ...................................................................................................................... 47 5. Norræna rannsóknin – samanburður ......................................................................... 47 Samantekt ...................................................................................................................... 57 Heimildir ....................................................................................................................... 58 Viðauki A - Norræna rannsóknin ................................................................................. 59 Viðauki B - Framhaldsskólar ........................................................................................ 60 Viðauki C - Grunnskólar ............................................................................................... 68

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Myndayfirlit Myndayfirlit Mynd 1. Hversu mikilvægt finnst þér skólanámið vera? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Fremur eða mjög mikilvægt. ........... 17 Mynd 2 Hversu mikilvægt finnst þér skólanámið vera? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010....................................................... 17 Mynd 3. Mér finnst kennsluhættir í skólanum vera fjölbreyttir. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. .............. 18 Mynd 4. Mér finnst kennsluhættir í skólanum vera fjölbreyttir. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ...................... 18 Mynd 5. Mér finnst að það séu gerðar miklar kröfur til mín í náminu. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. ....................................................................................................................................... 19 Mynd 6. Mér finnst að gerðar séu miklar kröfur til mín í náminu. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ...................... 19 Mynd 7. Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. ....................................................................................................................... 20 Mynd 8. Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ... 20 Mynd 9. Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. .............. 21 Mynd 10. Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ...................... 21 Mynd 11. Framhaldsskólanámið er auðveldara en ég átti von á. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða frekar sammála. ............... 22 Mynd 12. Framhaldsskólanámið er auðveldara en ég átti von á. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ...................... 22 Mynd 13. Mér finnst námið tilgangslaust. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Á sjaldan eða nær aldrei við um mig. ............................. 23 Mynd 14. Mér finnst námið tilgangslaust. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010....................................................... 23

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

4 Mynd 15. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í háskólanám á Íslandi. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. ..................................................................................... 24 Mynd 16. Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólastigi á Íslandi strax að loknu núverandi námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ............................................................................................. 24 Mynd 17. Hversu líklegt að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í nám á háskólastigi erlendis. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. ..................................................................................... 25 Mynd 18. Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólastigi erlendis strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010............................................................................................................................... 25 Mynd 19. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. .................................................................... 26 Mynd 20. Hversu líklegt er að þú farir í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ............................................................................................. 26 Mynd 21. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fari að vinna. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. ........................................................................................................................... 27 Mynd 22. Hversu líklegt er að þú farir að vinna strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ...................... 27 Mynd 23. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Stundi nám sem er ekki á háskólastigi og vinnu samhliða. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. ................................................. 28 Mynd 24. Hversu líklegt er að þú stundir nám sem er ekki á háskólastigi og vinnu samhliða strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ............................................................................................. 28 Mynd 25. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Ég veit það ekki. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. ............................................................................................................... 29 Mynd 26. Hversu líklegt er að þú vitir ekki hvað þú munt gera strax að loknu námi. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ... 29 4 4

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

5 Mynd 27. Ef þú hyggst fara í háskólanám/framhaldsnám á Íslandi, hvers konar nám hefur þú áhuga á að stunda? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ....................................................................................................................................... 30 Mynd 28. Ef þú færir í háskólanám að loknu núverandi námi, í hvaða skóla myndir þú helst fara? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. .......................... 31 Mynd 29. Hvað fer að jafnaði mikill tími í heimavinnu hjá þér á dag? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ......................................................... 32 Mynd 30. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Íslenska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010. ........................................................................ 32 Mynd 31. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Stærðfræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010............................................................ 33 Mynd 32. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Enska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010. ........................................................................ 34 Mynd 33. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Danska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010 ......................................................................... 34 Mynd 34. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Samfélagsfræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010............................................................ 35 Mynd 35. Hver var einkunn þín á samræmdu prófunum í grunnskóla: Náttúrufræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010............................................................ 35 Mynd 36. Hversu góð er líkamleg heilsa þín? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. .......................................................................................................... 36 Mynd 37. Hversu góð er líkamleg heilsa þín? Hlutfall þeirra sem segja góð og mjög góð greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. ....................................................................................................................................... 36 Mynd 38. Hversu góð er andleg heilsa þín? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. .......................................................................................................... 37 Mynd 39. Hversu góð er andleg heilsa þín? Hlutfall þeirra sem segja góð og mjög góð greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010. .... 37 Mynd 40. Mér finnst námið tilgangslaust. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012, sem svara að það eigi nær aldrei eða sjaldan við um þá. ............................ 40 Mynd 41. Mér leiðist námið. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012, sem svara að það eigi nær aldrei eða sjaldan við um þá....................................................... 41 Mynd 42. Hvað finnst þér líklegt að þú gerir að loknu núverandi námi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk grunnskóla árið 2012. .............................................................. 42 5 5

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

6 Mynd 43. Hversu líklegt eða ólíklegt finnst þér að þú farir í nám á háskólastigi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk grunnskóla árið 2012. ................................................. 42 Mynd 44. Hvað fer venjulega mikill tími hjá þér í heimavinnu á dag? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. ................................................................... 43 Mynd 45. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Íslenska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. ...................................... 43 Mynd 46. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Stærðfræði. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. .................................. 44 Mynd 47. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Enska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. .......................................... 44 Mynd 48. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Danska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012......................................... 45 Mynd 49. Ef þú ert í launaðri vinnu, hvað vinnur þú að meðaltali marga tíma með skólanum á viku? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012. ....................... 45 Mynd 50. Hversu auðvelt eða erfitt væri fyrir þig að fá eftirtalið hjá foreldrum þínum: Ráðleggingar varðandi námið. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. .... 46 Mynd 51. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Lesblinda eftir löndum. ...................................................................................... 49 Mynd 52. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Lítill leshraði, eftir löndum. ............................................................................... 49 Mynd 53. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Aðrir lesörðugleikar, eftir löndum .................................................................... 50 Mynd 54. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Athyglisbrestur, eftir löndum. ........................................................................... 50 Mynd 55. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Skrifblinda, eftir löndum. .................................................................................. 51 Mynd 56. Strax að loknu núverandi námi: Fer í háskólanám í mínu landi, mjög eða frekar líklegt, eftir löndum. ........................................................................................... 51 Mynd 57. Strax að loknu núverandi námi: Fer í námshlé, mjög eða frekar líklegt, eftir löndum. ......................................................................................................................... 52 Mynd 58. Mér finnst námið tilgangslaust, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ......................................................................................................................... 52 Mynd 59. Mér leiðist námið, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum ................ 53

6 6

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

7 Mynd 60. Mér finnst ég illa búin/n undir kennslustundir, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ......................................................................................................... 53 Mynd 61. Mér líður illa í skólanum, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. .... 54 Mynd 62. Mig langar að hætta í skólanum, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ......................................................................................................................... 54 Mynd 63. Mér finnst námið vera of þungt, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ......................................................................................................................... 55 Mynd 64. Mér finnst námið vera of létt, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ....................................................................................................................................... 55 Mynd 65. Mig langar að skipta um skóla, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ......................................................................................................................... 56 Mynd 66. Mér semur illa við kennarana, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. ....................................................................................................................................... 56

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Töfluyfirlit Töfluyfirlit Tafla 1. Kyn þátttakenda, eftir löndum. ........................................................................ 59 Tafla 2. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ................................. 60 Tafla 3. Hversu sammála eða ósammála ertu eftirfarandi fullyrðingum? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ......................................................... 62 Tafla 4. Hversu vel finnst þér eftirfarandi fullyrðingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ......................................................... 64 Tafla 5. Hvað finnst þér líklegt að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. ......................................................... 66 Tafla 6. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012 ............................................ 68 Tafla 7. Hversu marga heila daga hefur þú verið fjarverandi frá skóla síðustu 30 daga? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012...................................................... 69 Tafla 8. Hversu vel finnst þér eftirfarandi staðhæfingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. ................................................................... 70 Tafla 9. Hversu vel finnst þér eftirfarandi staðhæfingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. ................................................................... 71

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Samantekt Samantekt Í stuttu máli má segja að hlutverk framhaldsskóla landsins sé víðtækt. Þeim er ætlað að undirbúa nemendur fyrir lífið, stuðla að þroska þeirra og virkri þátttöku í lýðræðisþjóðfélagi, en einnig að búa þá undir frekara sérhæft nám og þátttöku í atvinnulífi. Mat á gæðum íslenskra framhaldsskóla út frá sýn nemenda á árangur, líðan og væntingar þeirra, leiðir almennt í ljós jákvæðar niðurstöður fyrir framhaldsskólana. Þannig telur hátt í 100% nemenda skólanámið vera fremur eða mjög mikilvægt og um tveir þriðju hlutar nemenda telja kennsluhætti í náminu vera fjölbreytta. Nemendur telja almennt að þeir hafi greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum. Þá metur mikill meirihluti nemenda líkamlega og andlega heilsu sína mjög góða eða frekar góða, eða hátt í 80%. Í flestum tilvikum er lítinn mun hægt að greina á nemendum framhaldsskóla á höfuðborgarsvæðinu í samanburði við nemendur utan þess. Þó eru nemendur á höfuðborgarsvæðinu hlutfallslega oftar mjög sammála því að gerðar séu miklar kröfur til þeirra í náminu á meðan nemendur utan höfuðborgarsvæðisins telja frekar að námið sé auðveldara en þeir áttu von á. Nemendur á höfuðborgarsvæði eru að sama skapi líklegri til að segjast hafa fengið háar einkunnir á samræmdum prófum við lok grunnskóla og sá munur kemur fram í öllum fögum. Þá eru nemendur á höfuðborgarsvæði líklegri til að ætla í nám á háskólastigi á Íslandi eða erlendis en nemendur utan höfuðborgarsvæðis eru líklegri til að ætla að hefja vinnu strax að loknu framhaldsskólanámi. Vert er að benda á, líkt og fram kemur í myndum fyrir alla skóla höfuðborgarsvæðis og utan þess, að veruleg dreifing er á svörum eftir skólum. Þá er rétt að hafa í huga, líkt og fjallað er um annars staðar í skýrslunni, að ástæður árangurs og líðanar í skóla eiga sér oft skýringar sem rekja má til þátta sem liggja utan skólans. Þegar rýnt er í niðurstöður úr grunnskólarannsókninni frá 2012 kemur í ljós sambærilegur munur á námsárangri nemenda í grunnskólum á höfuðborgarsvæðinu og utan þess, þar sem nemendur á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri til að hafa fengið háar einkunnir yfir veturinn. Þá kemur fram munur á væntingum nemenda til framtíðar, þar sem grunnskólanemar á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri til að ætla sér að fara í bóknám að loknu grunnskólanámi en nemendur utan höfuðborgarsvæðisins eru líklegri til að ætla sér að fara í iðnnám eða verknám.

Íslenskir framhaldsskólanemendur koma að flestu leyti vel út í samanburði við Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga jafningja þeirra á hinum Norðurlöndunum. Eitt vekur þó athygli, en það er hve

Vert er að benda á, líkt og fram kemur í myndum fyrir alla skóla höfuðborgarsvæðis og utan þess, að veruleg dreifing er á svörum eftir skólum. Þá er rétt að hafa í huga, líkt og fjallað er um annars staðar í skýrslunni, að ástæður árangurs og líðanar í skóla eiga sér oft skýringar sem rekja má til þátta sem liggja utan skólans. Þegar rýnt er í niðurstöður úr grunnskólarannsókninni frá 2012 kemur í ljós sambærilegur munur á námsárangri nemenda í grunnskólum á höfuðborgarsvæðinu og utan þess, þar sem nemendur á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri til að hafa fengið háar einkunnir yfir veturinn. Þá kemur fram munur á væntingum nemenda til framtíðar, þar sem grunnskólanemar á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri til að ætla sér að fara í bóknám að loknu grunnskólanámi en nemendur utan höfuðborgarsvæðisins eru líklegri til að ætla sér að fara í iðnnám eða verknám.

Íslenskir framhaldsskólanemendur koma að flestu leyti vel út í samanburði við jafningja þeirra á hinum Norðurlöndunum. Eitt vekur þó athygli, en það er hve hátt hlutfall íslenskra framhaldsskólanema telur að skortur á lestrarkunnáttu hái þeim í námi. Þessar niðurstöður koma heim og saman við niðurstöður sem birtar eru í skýrslunni Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga. Í viðtölum sem tekin voru við vinnslu þeirrar skýrslu komu skýrt fram áhyggjur af skorti á lestrarfærni og stærðfræðiþekkingu íslenskra framhaldsskólanema. Þetta er eitthvað sem huga þarf að sérstaklega og þá alveg frá upphafi grunnskóla. Veruleg fylgni er á milli lestrarfærni og námsárangurs í öðrum fögum en lestri. Hafi nemendur, þegar grunnskóla lýkur, ekki tileinkað sér lesfærni sem gerir þeim kleift að lesa mikið efni á skömmum tíma, er útilokað fyrir þá að ætla að ná árangri í framhaldsskólum. Það á einnig við um stærðfræði, en veruleg fylgni er á milli árangurs nemenda í lestri og stærðfræði.

Að öðru leyti eru niðurstöðurnar jákvæðar fyrir Ísland. Þannig hafa íslenskir nemendur fremur en aðrir væntingar um að halda áfram í langskólanám, þótt þeir svari því einnig oftar til en aðrir að þeir hyggist taka hlé að loknu námi. Þá svara íslenskir framhaldsskólanemendur því sjaldnast til að þeim finnist námið tilgangslaust og næst sjaldnast að þeim leiðist námið. Íslenskir nemendur skynja yfirleitt mikilvægi náms, telja auðvelt að fá ráðgjöf í skólanum og hafa skýrari væntingar um framhaldsnám en jafningjar þeirra á öðrum Norðurlöndum. Vert er þó að hafa áhyggjur af lestrarfærni nemenda, með tilliti til áhættunnar á brottfalli úr skóla. Hafi nemendur ekki öðlast nægilega mikla lesfærni við lok grunnskóla er erfitt fyrir þá að komast í gegnum mikið efni framhaldsskólans.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Formáli Formáli Hér er að finna skýrslu sem Rannsóknir & greining (R&G) tók saman fyrir Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu og er ætlað eftirfarandi hlutverk: Að skapa grunn þekkingar á gæðum skólastarfs á höfuðborgarsvæðinu í innlendum og erlendum samanburði, í tengslum við verkefnaflokkinn „Skólar í fremstu röð“ sem er hluti af Sóknaráætlun landshlutasamtaka 2020. Skýrslan skiptist í eftirfarandi hluta: I. Inngangur þar sem fjallað er um gögnin sem notuð eru við greininguna og mismunandi mælingar á gæðum skólastarfs. II. Samanburður á frammistöðu, líðan og væntingum nemenda í framhaldsskólum á höfuðborgarsvæði við skóla annars staðar á landinu. III. Sambærilegur samanburður er gerður fyrir nemendur í grunnskólum á höfuðborgarsvæði við skóla annars staðar á landinu. IV. Þá er dregin upp mynd af frammistöðu og líðan íslenskra framhaldsskólanema í samanburði við nemendur annars staðar á Norðurlöndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

1. Inngangur 1. Inngangur Sífellt fleiri vakna til vitundar um mikilvægi þess að styðjast við öruggar og réttar upplýsingar um stöðu og þróun lykilþátta innan hvers samfélags, þegar móta skal stefnu í málefnum barna og unglinga. Með þeim hætti verður stefnumótun markvissari og öll þjónusta betri og hagkvæmari. Áreiðanlegar rannsóknir á högum og lífi ungs fólks eru forsenda árangursríkrar stefnumótunar og forvarnarstarfs. Mikilvægi félagslegra rannsókna ætti því ekki að dyljast neinum. Eftirfarandi samantekt er byggð á gögnum rannsóknarinnar Ungt fólk sem safnað var á meðal íslenskra framhaldsskólanema á árinu 2010 og íslenskra grunnskólanema árið 2012. Að auki er stuðst við gögn frá Norrænu æskulýðsrannsókninni á meðal 16‒19 ára nemenda árið 2009. Ungt fólk rannsóknirnar eru lagðar fyrir árlega á vegum R&G í samstarfi við mennta- og menningarmálaráðuneytið. Spurningum rannsóknanna er beint að ýmsum þáttum í lífi unglinga sem varða hagi þeirra og líðan, s.s. félags-, tómstunda- og íþróttastarfi, tengslum við foreldra og uppeldi, heilsu og líðan, námi og skóla, atvinnuþátttöku og fjárhag og vímuefnanotkun. Norræna æskulýðsrannsóknin, sem var lögð fyrir að frumkvæði mennta- og menningarmálaráðuneytisins á formennskuári Íslands í norrænu ráðherranefndinni árið 2009, er samnorræn rannsókn á högum og líðan nemenda í framhaldsskólum á öllum Norðurlöndunum; Íslandi, Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Finnlandi, Álandseyjum, Færeyjum og Grænlandi.

Skipulag menntunar hefur víðtæk áhrif á einstaklinga, hverfi og samfélög til skemmri og lengri tíma. Mat á gæðum menntunar er mikilvægt en að sama skapi flókið viðfangsefni. Við mat á langtímaáhrifum menntunar eru oft notaðir mælikvarðar á borð við fjárhags- og atvinnustöðu einstaklinga og heilsu þeirra nokkrum árum eftir að menntun lýkur. Eigi menntun að skila árangri er brýnt að börnum og ungmennum líði vel í skólanum og að þau fáist við viðfangsefni við hæfi. Ladd og Loeb (2012) nefna fimm atriði sem hafa ber í huga við mat á gæðum skólastarfs. Í fyrsta lagi, að það er munur á milli einstaklinga, hverfa og samfélaga og sýn þeirra á hvað sé gott skólakerfi og hvaða gildi skuli hafa í hávegum. Í öðru lagi, að þeir þættir sem hafa áhrif á gæðin eru margir og flókið mál að greina þá. Í þriðja lagi, að margar útkomur góðs skólakerfis er ekki hægt að meta fyrr en mörgum árum eftir að nemendur útskrifast (til dæmis, tekjur og staða fyrrverandi nemenda). Í fjórða lagi, að oft sé mat á gæðum skólastarfs byggt á árangri nemenda í prófum, en slíkt mat gefi of takmarkaða og oft ranga mynd af þeim þáttum sem skapa góða skóla. Í fimmta lagi, að líðan nemenda og árangur þeirra í skóla sé háður ýmsum þáttum sem standi utan skólans. Við lestur skýrslunnar er mikilvægt að hafa alla þessa þætti í huga. Hér er dregin upp mynd af líðan, árangri og væntingum nemenda í skólum á höfuðborgarsvæði og hún borin saman við sömu þætti meðal nemenda í skólum utan höfuðborgarsvæðisins. Fram kemur allnokkur munur á tilteknum þáttum, til að mynda á afstöðu nemenda til mikilvægis námsins og væntingum þeirra um frekara nám. Þessi kann að Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frámunur ríki til sveitarfélaga

þeirra í skóla sé háður ýmsum þáttum sem standi utan skólans. Við lestur skýrslunnar er mikilvægt að hafa alla þessa þætti í huga. Hér er dregin upp mynd af líðan, árangri og væntingum nemenda í skólum á höfuðborgarsvæði og hún borin saman við sömu þætti meðal nemenda í skólum utan höfuðborgarsvæðisins. Fram kemur allnokkur munur á tilteknum þáttum, til að mynda á afstöðu nemenda til mikilvægis námsins og væntingum þeirra um frekara nám. Þessi munur kann að stafa af starfinu sem unnið er innan veggja skólanna, en ekki er ólíklegt að skýringar hans séu margþættar og megi einnig rekja til þátta sem standa utan skólans.

Til að unnt sé að draga upp mynd af gæðum skólastarfsins er brýnt að varpa fyrst ljósi á spurninguna „hvert er hlutverk íslenskra skóla?“ Í löggjöf um framhaldsskóla er hlutverki þeirra lýst svo: „Hlutverk framhaldsskóla er að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi með því að bjóða hverjum nemanda nám við hæfi. Framhaldsskólar búa nemendur undir þátttöku í atvinnulífinu og frekara nám. Þeir skulu leitast við að efla færni nemenda í íslensku máli, bæði töluðu og rituðu, efla siðferðisvitund, ábyrgðarkennd, víðsýni, frumkvæði, sjálfstraust og umburðarlyndi nemenda, þjálfa þá í öguðum og sjálfstæðum vinnubrögðum, jafnrétti og gagnrýninni hugsun, kenna þeim að njóta menningarlegra verðmæta og hvetja til þekkingarleitar. Framhaldsskólar sinna miðlun þekkingar og þjálfun nemenda þannig að þeir öðlist færni til að gegna sérhæfðum störfum og hafi forsendur til að sækja sér frekari menntun“ Lög um framhaldsskóla: 92/2008 http://www.althingi.is/lagas/nuna/2008092.html

Aðalnámskrá framhaldsskóla vísar í löggjöfina og segir þar jafnframt: „Allt nám í framhaldsskóla þarf að fela í sér áherslur hlutverkagreinar laganna. Það er á ábyrgð hvers skóla að ákvarða með hvaða hætti þeim er best fundinn staður í viðfangsefnum nemenda og vinnulagi“.

Í þessari samantekt eru gæði skóla metin út frá sýn nemenda, viðhorfum nemenda til menntunar og framtíðar menntunaráformum og upplifun nemenda af skólaumhverfinu. Sýn nemenda á skólakerfið gefur glögga mynd og nær yfir margvíslega þætti, s.s. mikilvægi menntunar, fjölbreytileika í kennsluaðferðum, skilyrði eða kröfur um námsárangur, aðgang að stuðningi eða ráðgjöf innan skólans, mögulegar hindranir að hámarksárangri, tilgang menntunar, framtíðar menntunaráform, tíma varið í heimanám, einkunnir og félagslíf í skólanum. Höfuðborgarsvæðið er skilgreint í þessari skýrslu sem Reykjavíkurborg, Hafnarfjarðarkaupstaður, Kópavogsbær, Garðabær, Seltjarnarneskaupstaður, Mosfellsbær og Kjósarhreppur. Til þess að meta gæði skólastarfs á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni verður notast við lýsandi samanburðarniðurstöður. Einnig verður notast við lýsandi samanburð á milli Íslands og Norðurlandanna. Mikilvægt er að hafa í huga að niðurstöðurnar eru byggðar á nemendagögnum og skýringanna er ekki aðeins að leita innan skólanna. Þrátt fyrir það gefur samantektin glögga mynd af gæðum menntunar og þáttum sem geta haft áhrif á tækifæri til góðrar menntunar. Markmið samantektarinnar eru að: 13

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni verður notast við lýsandi samanburðarniðurstöður. Einnig verður notast við lýsandi samanburð á milli Íslands og Norðurlandanna. Mikilvægt er að hafa í huga að niðurstöðurnar eru byggðar á nemendagögnum og skýringanna er ekki aðeins að leita innan skólanna. Þrátt það saman gefur samantektin mynd af gæðum menntunar og þáttum Mælafyrir og bera skólagæði á glögga höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni með því sem getamælikvarða haft áhrif átengda tækifæri til góðrar menntunar. að nota menntun og menntunarkerfinu í grunn- og framhaldsskólum. Markmið samantektarinnar eru að: Mæla og norrænna unglinga með því aðmeð notaþví Mæla og og bera bera saman saman skólagæði skólagæði íslenskra á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni mælikvarða tengda menntun og menntunarkerfinu í framhaldsskólum. að nota mælikvarða tengda menntun og menntunarkerfinu í grunn- og framhaldsskólum.

2. Skólar fremstu Gögn og aðferðir Mæla og íbera saman röð: skólagæði íslenskra og norrænna unglinga með því að nota mælikvarða tengdaeru menntun og menntunarkerfinu framhaldsskólum. Rannsóknir R&G þýðisrannsóknir en í því felstí að þær eru ekki byggðar á hefðbundnum úrtökum heldur er reynt að ná til sem flestra í úrtaksrammanum innan þýðisins. Þetta er gert með því að leggja spurningalista fyrir alla nemendur 2. Skólar í fremstu röð: Gögn og aðferðir sem mættir eru til skóla á tilteknum degi með það að leiðarljósi að lágmarka Rannsóknir R&G eru þýðisrannsóknir en í því felst að þær eru ekki byggðar á öryggismörk niðurstaðnanna. hefðbundnum úrtökum heldur er reynt að ná til sem flestra í úrtaksrammanum Mælitæki þessara kannana ítarlegir sem hafa verið innan þýðisins. Þetta er gerteru með því aðspurningalistar leggja spurningalista fyrir allaþróaðir nemendur mörg undanfarin ár. Spurningarnar eru mótaðar af fagfólki í félagsvísindum sem mættir eru til skóla á tilteknum degi með það að leiðarljósi að lágmarka þar sem farið er eftir ströngum kröfum um að þær geti af sér öruggar niðurstöður og öryggismörk niðurstaðnanna. að áreiðanleiki og réttmæti sé ávallt í fyrirrúmi. Kvarðar eru gjarnan notaðir sem Mælitæki þessara ítarlegir spurningalistar sem hafaeru verið þróaðir svarmöguleikar tilkannana að auka eru réttmæti spurninganna. Kannanirnar gerðar þannig mörg undanfarin ár. mótaðar af fagfólki félagsvísindum að spurningalistar eruSpurningarnar sendir til allraeru skóla landsins þar semí kennarar sjá um þar að sem farið er eftir kröfum um að fyrirmælum. þær geti af sér öruggar niðurstöður og er leggja þá fyrir ogströngum gera svo eftir tilteknum Nafnleyndar þátttakenda að áreiðanleiki ávallt eruberi gjarnan notaðir sem alltaf gætt með og þvíréttmæti að ítrekaséþað fyrirí fyrirrúmi. nemendumKvarðar að hvorki að rita nafn né svarmöguleikar til að auka réttmæti spurninganna. Kannanirnar eruEinnig gerðareru þannig kennitölu á svarblöðin svo að útilokað sé að rekja svörin til þeirra. að spurningalistar eru sendir til um allraaðskóla þar sem kennarar um að nemendur vinsamlegast beðnir svaralandsins öllum spurningunum eftirsjá bestu leggja þá fyrir og gera svo eftir tilteknum samvisku og biðja um hjálp ef þörf er á. fyrirmælum. Nafnleyndar þátttakenda er alltaf gætt með því að ítreka það fyrir nemendum að hvorki beri að rita nafn né 2.1.kennitölu Samanburður meðal svo framhaldsskólanema á svarblöðin að útilokað sé að rekja svörin til þeirra. Einnig eru Niðurstöður þær sem birtar eru um í þessari skýrslu eruspurningunum byggðar á könnunum sem nemendur vinsamlegast beðnir að svara öllum eftir bestu R&G lagðiogfyrir nemendur framhaldsskólum á Íslandi í október árið 2010. samvisku biðja um hjálpí ef þörf er á. Þátttakendur voru þeir dagskólanemendur framhaldsskólanna sem mættir voru í 2.1.kennslustundir Samanburðurámeðal framhaldsskólanema þeim tíma sem kannanirnar voru lagðar fyrir. Spurningalistar Niðurstöður þær nemendur sem birtar íeru í þessari skýrslu eru byggðar Árið 2010sem var voru lagðir fyrir öllum framhaldsskólum á Íslandiá1.könnunum R&G lagði fyrir nemendur í framhaldsskólum svarhlutfallið 70,5% eða 11.388 einstaklingar. á Íslandi í október árið 2010. Þátttakendur voru þeir dagskólanemendur framhaldsskólanna sem mættir voru í 2.2.kennslustundir Samanburðurámeðal grunnskólanema þeim tíma sem kannanirnar voru lagðar fyrir. Spurningalistar 1 Samanburður á grunnskólanemum unninn úr könnun sem lögð var2010 fyrir var alla . Árið voru lagðir fyrir nemendur í öllum er framhaldsskólum á Íslandi nemendur í 8. 70,5% til 10. bekk á Íslandi í febrúarmánuði árið 2012. Heildarsvarhlutfall svarhlutfallið eða 11.388 einstaklingar. á landsvísu var 87% í 8. bekk, 86% í 9. bekk og 85% í 10. bekk. Í Reykjavík 2.2.fengust Samanburður grunnskólanema svör frá meðal 1140 nemendum í 8. bekk og var svarhlutfallið 86%. Alls svöruðu Samanburður á grunnskólanemum er svarhlutfallið unninn úr könnun sem meðal lögð var fyrirog alla 1158 nemendur í 9. bekk og reyndist um 86% þeirra loks nemendur í 8.frátilum 10.1176 bekknemendum á Íslandi í febrúarmánuði árið83%. 2012. Heildarsvarhlutfall fengust svör í 10. bekk eða um á landsvísu var 87% í 8. bekk, 86% í 9. bekk og 85% í 10. bekk. Í Reykjavík fengust svör frá 1140 nemendum í 8. bekk og var svarhlutfallið 86%. Alls svöruðu 1 Þar sem í könnuninni er lögð áhersla á að kanna ungmenna á framhaldsskólaaldri voru86% nemendur í kvöldnámi fjarnámi 1158 nemendur í 9. hagi bekk og reyndist svarhlutfallið um meðal þeirra ogeða loks undanskildir. fengust svör frá um 1176 nemendum í 10. bekk eða um 83%. 14 14

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Þar sem í könnuninni er lögð áhersla á að kanna hagi ungmenna á framhaldsskólaaldri voru nemendur í kvöldnámi eða fjarnámi undanskildir. 1

Niðurstöður þær sem birtar eru í þessari skýrslu eru byggðar á könnunum sem R&G lagði fyrir nemendur í framhaldsskólum á Íslandi í október árið 2010. Þátttakendur voru þeir dagskólanemendur framhaldsskólanna sem mættir voru í kennslustundir á þeim tíma sem kannanirnar voru lagðar fyrir. Spurningalistar voru lagðir fyrir nemendur í öllum framhaldsskólum á Íslandi1. Árið 2010 var svarhlutfallið 70,5% eða 11.388 einstaklingar.

15 15

2.2. Samanburður meðal grunnskólanema Samanburður á grunnskólanemum er unninn úr könnun sem lögð var fyrir alla nemendur í 8. til 10. bekk á Íslandi í febrúarmánuði árið 2012. Heildarsvarhlutfall á landsvísu var 87% í 8. bekk, 86% í 9. bekk og 85% í 10. bekk. Í Reykjavík fengust svör frá 1140 nemendum í 8. bekk og var svarhlutfallið 86%. Alls svöruðu 1158 nemendur í 9. bekk og reyndist svarhlutfallið um 86% meðal þeirra og loks fengust svör frá um 1176 nemendum í 10. bekk eða um 83%.

2.3 Samanburður 2.3 Samanburður á íslenskum á íslenskum og norrænum og norrænum nemendum nemendum framhaldsskóla framhaldsskóla Þar sem í könnuninni er lögð áhersla á að kanna hagi ungmenna á framhaldsskólaaldri voru nemendur í kvöldnámi eða fjarnámi undanskildir. Í heildina svöruðu 13.417 nemendur könnuninni semsem lögðlögð var fyrir í öllum Í heildina svöruðu 13.417 nemendur könnuninni var fyrir í öllum 1

norrænu norrænu löndunum löndunum árið árið 2009. 2009. Heildarfjölda Heildarfjölda þátttakenda þátttakenda eftireftir kynikyni og löndum og löndum má má sjá ísjá töflu í töflu 1 í viðauka 1 í viðauka A. A.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

3. Samanburður meðal framhaldsskólanema Niðurstöður þær sem birtar eru í þessum kafla eru byggðar á könnunum sem R&G, í samstarfi við menntamálaráðuneytið, lagði fyrir nemendur í framhaldsskólum á Íslandi í október 2010. Samanburður á meðal framhaldsskólanema er sýndur á myndunum hér að neðan. Annars vegar er samanburður á milli nemenda þar sem bláa súlan táknar svarhlutfall framhaldsskólanemenda á höfuðborgarsvæðinu og rauða súlan táknar svarhlutfall framhaldsskólanema utan höfuðborgarsvæðis. Hins vegar eru myndir sem sýna kvarðana flokkaða saman skipt eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu annars vegar og landsbyggðinni hins vegar. Þetta er gert til að vekja athygli á því að dreifing er í svörum nemenda eftir skólum bæði innan höfuðborgarsvæðis og utan þess. Fjöldi þátttakenda á höfuðborgarsvæðinu var 7143 og fjöldi þátttakenda á landsbyggðinni var 4119. Myndirnar hér að neðan veita greinargóða lýsingu á muninum milli viðhorfa nemenda á landsbyggðinni og höfuðborgarsvæðinu sem snýr að mikilvægi námsins, fjölbreytileika námsins, kröfur í námi, aðgang að námsráðgjöf, framtíðaráform og tíma varið í heimavinnu. Í kaflanum er einnig litið til námsárangurs með því að sýna samanburð á einkunnum í samræmdum prófum í íslensku, stærðfræði, dönsku, ensku og samfélagsfræði. Einnig eru tvær samanburðarmyndir á líkamlegri og andlegri heilsu nemenda á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni, en mikilvægur þáttur í vellíðan í skóla er andleg og líkamleg heilsa. Í viðauka B má finna töflur sem sýna dreifingu í svörum á þáttum sem hafa áhrif á frammistöðu í námi; aðgang að kennara og starfsfólki skólans, fullyrðingum um námið, líðan í skóla og samskipti við samnemendur og kennara. Að lokum er tafla sem sýnir hversu líklegt er að nemendur geri eftirfarandi strax að loknu námi: fari í háskólanám á Íslandi, fari í háskólanám erlendis, fari í nám erlendis sem er ekki á háskólastigi, fari að vinna,stundi nám á háskólastigi og vinnu samhliða, stundi nám ekki á háskólastigi og vinnu samhliða og fari í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi. Í lok kaflans er birt samantekt niðurstaðna.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu mikilvægt ﬁnnst þér skólanámið vera ? 27.3%

Fremur mikilvægt

33.5% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin 69.7%

Mjög mikilvægt

63.4%

20%

40%

60%

80%

Mynd 1. Hversu mikilvægt finnst þér skólanámið vera? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Fremur eða mjög mikilvægt. Hversu mikilvægt ﬁnnst þér skólanámið vera (höfuðborgarsvæðið)? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög mikilvægt

Hversu mikilvægt ﬁnnst þér skólanámið vera (landsbyggðin)?

Fremur mikilvægt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Mjög mikilvægt 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Fremur mikilvægt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 2. Hversu mikilvægt finnst þér skólanámið vera? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Mér ﬁnnst kennsluhæBr í skólanum vera DölbreyBr

55.3%

Frekar sammála

54.8%

Höfuðborgarsvæðið 13.4%

Mjög sammála

Landsbyggðin

12.6%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Mynd 3. Mér finnst kennsluhættir í skólanum vera fjölbreyttir. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. Mér ﬁnnst kennsluhæBr í skólanum vera DölbreyBr (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Mér ﬁnnst kennsluhæBr í skólanum vera DölbreyBr (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 4. Mér finnst kennsluhættir í skólanum vera fjölbreyttir. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Það eru gerðar miklar kröfur Fl mín í náminu

54.1%

Frekar sammála

57.4%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

31.2%

Mjög sammála

24.3%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Mynd 5. Mér finnst að það séu gerðar miklar kröfur til mín í náminu. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. Að gerðar séu miklar kröfur Fl mín í náminu (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Að gerðar séu miklar kröfur Fl mín í náminu (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 6. Mér finnst að gerðar séu miklar kröfur til mín í náminu. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla 30.1%

Frekar sammála

29.5%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

26.4%

Mjög sammála

30.5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Mynd 7. Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 8. Ég hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga á meðan ég var í grunnskóla. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum 41.7%

Frekar sammála

40.7%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin 48.7%

Mjög sammála

51.2%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Mynd 9. Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Frekar eða mjög sammála. Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 10. Ég hef greiðan aðgang að námsráðgjöf í skólanum. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Framhaldsnámið er auðveldara en ég áB von á

37.6%

Frekar sammála

40.6%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

10.6%

Mjög sammála

12.7%

10%

20%

30%

40%

50%

Mynd 11. Framhaldsskólanámið er auðveldara en ég átti von á. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða frekar sammála. Framhaldsnámið er auðveldara en ég áB von á (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Framhaldsnámið er auðveldara en ég áB von á (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög sammála

Frekar sammála

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 12. Framhaldsskólanámið er auðveldara en ég átti von á. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu vel á við um þig: Mér ﬁnnst námið Flgangslaust 43.0%

Á nær aldrei við um mig

38.5% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin 31.4%

Á sjaldan við um mig

33.2%

10%

20%

30%

40%

50%

Mynd 13. Mér finnst námið tilgangslaust. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Á sjaldan eða nær aldrei við um mig. Hversu vel á við um þig: Mér ﬁnnst námið Flgangslaust (landsbyggðin)

Hversu vel á við um þig: Mér ﬁnnst námið Flgangslaust (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Á sjaldan við um mig

Á nær aldrei við um mig

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Á sjaldan við um mig

Á nær aldrei við um mig

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 14. Mér finnst námið tilgangslaust. Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólasFgi á Íslandi strax að loknu núverandi nám?i 34.2%

Fremur líklegt

33.0%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

30.8%

Mjög líklegt

25.3%

10%

20%

30%

40%

Mynd 15. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í háskólanám á Íslandi. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólasFgi á Íslandi strax að loknu núverandi námi? (landsbyggðin)

Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólasFgi á Íslandi strax að loknu núverandi námi? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 16. Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólastigi á Íslandi strax að loknu núverandi námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú farir erlendis í nám á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? 34.3%

Fremur líklegt

27.3%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

19.6%

Mjög líklegt

12.5%

10%

20%

30%

40%

Mynd 17. Hversu líklegt að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í nám á háskólastigi erlendis. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. Hversu líklegt er að þú farir erlendis í nám á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Hversu líklegt er að þú farir erlendis í nám á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 18. Hversu líklegt er að þú farir í nám á háskólastigi erlendis strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú farir í nám á Íslandi sem er ekki á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? 15.5%

Fremur líklegt

21.5%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

4.9%

Mjög líklegt

8.3%

10%

15%

20%

25%

Mynd 19. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fer í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt.

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Hversu líklegt er að þú farir í nám á Íslandi sem er ekki á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? (höfuðborgarsvæðið) Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Hversu líklegt er að þú farir í nám á Íslandi sem er ekki á háskólasFgi strax að loknu núverandi námi? (landsbyggðin) Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 20. Hversu líklegt er að þú farir í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú farir strax að vinna að loknu núverandi námi? 31.2%

Fremur líklegt

35.2% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin 20.5%

Mjög líklegt

27.1%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Mynd 21. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Fari að vinna. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. Hversu líklegt er að þú farir strax að vinna að loknu núverandi námi? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Hversu líklegt er að þú farir strax að vinna að loknu núverandi námi? (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 22. Hversu líklegt er að þú farir að vinna strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú stundir nám sem er ekki á háskólasFgi og vinnu samhliða strax að loknu núverandi námi? 13.9%

Fremur líklegt

17.4% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

4.7%

Mjög líklegt

7.3%

10%

15%

20%

Mynd 23. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Stundi nám sem er ekki á háskólastigi og vinnu samhliða. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt.

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Hversu líklegt er að þú stundir nám sem er ekki á háskólasFgi og vinnu samhliða strax að loknu núverandi námi? (höfuðborgarsvæðið) Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Hversu líklegt er að þú stundir nám sem er ekki á háskólasFgi og vinnu samhliða strax að loknu núverandi námi? (landsbyggðin) Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 24. Hversu líklegt er að þú stundir nám sem er ekki á háskólastigi og vinnu samhliða strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu líklegt er að þú viFr ekki hvað þú munt gera strax að loknu núverandi námi? 18.9%

Fremur líklegt

18.6%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin 26.9%

Mjög líklegt

30.3%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Mynd 25. Hversu líklegt er að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Ég veit það ekki. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010 sem svara: Mjög eða fremur líklegt. Hversu líklegt er að þú viFr ekki hvað þú munt gera strax að loknu námi? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Hversu líklegt er að þú viFr ekki hvað þú munt gera strax að loknu námi? (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög líklegt

Fremur líklegt

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 26. Hversu líklegt er að þú vitir ekki hvað þú munt gera strax að loknu námi? Greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Ef háskólanám á Íslandi, þá hvers konar nám?

11.8%

Annað

18.8% 9.1%

Viðskipta-‐ og hagfræði

5.3% 11.1%

Tæknigreinar

13.0% 5.9%

Raunvísindi

3.7% 3.6%

Menntavísindi

6.3%

Höfuðborgarsvæðið

7.1%

Lögfræði

4.9% 1.1%

Líf-‐ og umhverﬁsvísdindi

Landsbyggðin

1.3% 13.2%

Listnám

11.1% 1.5%

Jarðvísindi

1.5% 5.7%

Hugvísindi

4.6% 22.7%

Heilbrigðisvísindi

21.8% 7.1%

Félagsvísindi

7.8% 0%

10%

20%

30%

Mynd 27. Ef þú hyggst fara í háskólanám/framhaldsnám á Íslandi, hvers konar nám hefur þú áhuga á að stunda? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Ef í háskólanám að loknu núverandi námi, hvaða skóla?

29.8%

hef ekki ákveðið mig

37.8% 22.5%

Í háskóla í útlöndum

15.6% 5.8%

Listaháskólann

5.0% 0.5%

Landbún.háskólann

3.0%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

9.7%

6.5% 0.8%

Hólaskóla

1.9% 0.7%

Bifröst

1.3% 0.7%

7.2% 29.5%

HÍ

21.6% 0%

10%

20%

30%

40%

Mynd 28. Ef þú færir í háskólanám að loknu núverandi námi, í hvaða skóla myndir þú helst fara? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Tími í heimavinnu á dag 6.6% 6.4% 1.8%

Ég vinn aldrei heimavinnu Meira en 4 klst

1.2% 2.3%

U.þ.b. 4 klst

1.4% 5.9% 5.7%

U.þ.b. 3 klst

Höfuðborgarsvæðið

16.1% 16.7%

U.þ.b. 2 klst

Landsbyggðin 28.5%

U.þ.b. 1 klst

30.0% 18.3% 17.1% 20.5% 21.3%

U.þ.b. 1/2 klst Minna en 1/2 klst 0%

10%

20%

30%

40%

Mynd 29. Hvað fer að jafnaði mikill tími í heimavinnu hjá þér á dag? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: Íslenska 2.3% 1.7%

Um 10

14.2%

Um 9

11.9%

Um 8 Um 7 Um 6 Um 5 2.2% 3.2% 1.5% 2.1%

Um 4 Undir 4 Ég þrey] ekki próﬁð 0%

7.3% 9.0%

14.6% 15.4%

25.1% 22.6% 24.5% 24.9% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

8.2% 9.2% 10%

20%

30%

Mynd 30. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Íslenska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010. 32 32

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: Stærðfræði 7.0%

Um 10

4.7%

Um 9

12.2%

Um 8

14.7%

15.1%

17.2%

15.5% 16.4% 14.2% 15.4%

Um 7 Um 6

11.0% 12.5%

Um 5 4.3%

Um 4

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

6.3%

4.1% 5.4%

Undir 4

12.0% 12.0%

Ég þrey] ekki próﬁð 0%

10%

20%

Mynd 31. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Stærðfræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010.

33 33

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: Enska 7.5% 4.7%

Um 10 Um 9

19.4%

Um 8 16.8% 18.4%

Um 7 8.6% 10.3%

Um 6

24.3% 25.3% 24.4% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

4.4% 5.8% 1.5% 2.5% .8% 1.8%

Um 5 Um 4 Undir 4

10.7% 12.7%

Ég þrey] ekki próﬁð 0%

10%

20%

30%

Mynd 32. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Enska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010.

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: Danska 5.5% 3.5%

Um 10 Um 9

10.2%

13.7%

17.3% 15.2% 15.8% 15.5% 12.2% 13.0%

Um 8 Um 7 Um 6 Um 5 2.8% 3.8% 1.4% 2.7%

Um 4 Undir 4

Landsbyggðin

7.7% 10.1%

23.5% 26.1%

Ég þrey] ekki próﬁð 0%

Höfuðborgarsvæðið

10%

15%

20%

25%

30%

Mynd 33. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Danska. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010. 34 34

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: Samfélagsfræði 6.1% 3.7%

Um 10

16.3% 13.8% 17.4% 18.6% 13.3% 14.6%

Um 9 Um 8 Um 7 Um 6 3.3% 4.0% .9% 1.5% .9% 1.1%

Um 5 Um 4 Undir 4

7.4% 8.6%

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

34.5% 34.0%

Ég þrey] ekki próﬁð 0%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Mynd 34. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Samfélagsfræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010.

Einkunnir á samræmdum prófum í grunnskóla: NáVúrufræði 6.6% 4.9%

Um 10 Um 9 Um 8 Um 7 Um 6 Um 5 1.6% 2.1% 1.4% 1.4%

Um 4 Undir 4

5.4% 5.8%

9.4% 10.0%

18.4% 16.0% 19.5% 19.8% 15.8% 15.8% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

22.0% 24.2%

Ég þrey] ekki próﬁð 0%

10%

20%

30%

Mynd 35. Hver var einkunn þín á samræmdum prófum í grunnskóla: Náttúrufræði. Hlutfall nemenda í framhaldsskólum árið 2010. 35 35

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu góð er líkamleg heilsa þín? 50% 40%

38.8% 37.4%

41.2% 40.6%

30% 20% 10% 0%

Höfuðborgarsvæðið

17.2% 18.5%

Landsbyggðin 2.8% 3.4%

Mjög góð

Góð

Sæmileg

Léleg

Mynd 36. Hversu góð er líkamleg heilsa þín? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010. Hversu góð er líkamleg heilsa þín? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög góð

Góð

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Hversu góð er líkamleg heilsa þín? (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög góð

Góð

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 37. Hversu góð er líkamleg heilsa þín? Hlutfall þeirra sem segja góð og mjög góð greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

36 36

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu góð er andleg heilsa þín? 50% 40%

37.8% 35.3%

39.7% 39.4%

30% 20% 10% 0%

Höfuðborgarsvæðið

19.7% 17.3%

Landsbyggðin 5.2% 5.6%

Mjög góð

Góð

Sæmileg

Léleg

Mynd 38. Hversu góð er andleg heilsa þín? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Hversu góð er andleg heilsa þín? (höfuðborgarsvæðið) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög góð

Góð

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Hversu góð er andleg heilsa þín? (landsbyggðin) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

Mjög góð

Góð

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Mynd 39. Hversu góð er andleg heilsa þín? Hlutfall þeirra sem segja góð og mjög góð greint eftir framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni árið 2010.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Samantekt Samantekt Myndirnar hér að ofan sýna annars vegar samanburð á milli landsbyggðar og höfuðborgarsvæðis, og hins vegar samanburð á milli allra framhaldsskóla flokkaða eftir landsbyggð og höfuðborgarsvæði. Hlutfall nemenda sem finnst skólanámið fremur eða mjög mikilvægt er svipað á milli höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar eða um 97%. Fleiri nemendur á höfuðborgarsvæðinu telja skólanámið mjög mikilvægt en þar er munur á milli skóla eins og sjá má á mynd 2. Lítill munur er á hlutfalli nemenda sem finnst kennsluhættir vera fjölbreyttir, hlutfall nemenda sem eru frekar eða mjög sammála er 68,7% fyrir höfuðborgarsvæðið og 67,4% fyrir landsbyggð. Það má þó sjá meiri dreifingu á milli framhaldsskóla á landsbyggðinni heldur en á höfuðborgarsvæðinu. Nemendur á höfuðborgarsvæðinu eru hlutfallslega oftar mjög sammála um að gerðar séu miklar kröfur til þeirra í náminu, á meðan nemendur á landsbyggðinni eru hlutfallslega oftar frekar sammála um að gerðar séu til þeirra miklar kröfur í náminu. Lítill munur er á svörum en í heildina eru 85,3 % nemenda á höfuðborgarsvæðinu mjög eða frekar sammála um að gerðar séu miklar kröfur til þeirra í náminu, á móti 81,7% nemenda á landsbyggðinni. Á mynd 6 má sjá dreifinguna á milli framhaldsskólanna og er hún mjög svipuð milli skólanna fyrir utan einn skóla sem er með hæsta hlutfall þeirra sem svara mjög sammála. Lítill munur er á svörum við spurningunum um hvort nemendur hefðu viljað taka framhaldsskólaáfanga í grunnskóla og hvort nemendur hafi greiðan aðgang að námsráðgjöf. Hærra hlutfall nemenda á landsbyggðinni hefði viljað taka framhaldsskólaáfanga í grunnskóla, 30,5% eru mjög sammála og 29,5% frekar sammála, á móti 26,4% og 30,1% á höfuðborgarsvæðinu. Einnig telur hærra hlutfall nemenda á landsbyggðinni sig hafa greiðan aðgang að námsráðgjöf eða um 91,9% á móti 90,4% á höfuðborgarsvæðinu. Nemendur á landsbyggðinni eru oftar frekar eða mjög sammála um að framhaldsskólanámið sé auðveldara en þeir áttu von á, eða 53,3% á móti 48,2% á höfuðborgarsvæðinu. Einn skóli á höfuðborgarsvæðinu sker sig úr þar sem að einungis 29,1% eru frekar eða mjög sammála því að námið sé auðveldara en þeir áttu von á. Þrátt fyrir það segjast nemendur á höfuðborgarsvæðinu hlutfallslega oftar vera með hærri einkunnir úr samræmdum prófum í grunnskóla í öllum fögum (sjá mynd 30 til 35).

Nemendur á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri til þess að ætla að fara í nám á háskólastigi á Íslandi og nám á háskólastigi erlendis. Tveir skólar á höfuðborgarsvæðinu skera sig úr og eru með lægsta hlutfall þeirra sem

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

39 finnst fremur eða mjög líklegt að þeir fari í nám á háskólastigi á Íslandi eða erlendis (sjá mynd 16 og 18). Nemendur á landsbyggðinni eru mun líklegri til að ætla í nám á Íslandi sem er ekki á háskólastigi að loknum framhaldsskóla, 29,8% svara fremur eða mjög líklegt á móti 20,4% á höfuðborgarsvæðinu. Einnig telja nemendur á landsbyggðinni oftar fremur eða mjög líklegt að þeir fari að vinna strax að loknu námi. Á mynd 22 má sjá dreifingu á milli skóla og þar má sjá að tveir skólar á höfuðborgarsvæðinu skera sig úr og hlutfall nemenda í þeim skóla sem telur fremur eða mjög líklegt að þeir fari að vinna strax að loknu námi er yfir 80%. Mynd 27 sýnir skiptingu eftir námsgreinum í háskóla og mynd 28 sýnir skiptingu eftir skólum sem nemendur myndu velja sér að loknu framhaldsskólanámi. Í heild kemur fram lítill munur á milli landsbyggðar og höfuðborgarsvæðis í flestum atriðum sem borin eru saman fyrir þessa rannsókn. Helst er munur á því hvort nemendur ætli sér í framhaldsnám á háskólastigi eður ei, þar sem nemendur á höfuðborgarsvæðinu eru líklegri en nemendur á landsbyggðinni til að stefna á háskólanám.

39 39

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

4. Grunnskóli 4. Grunnskóli Niðurstöður þær sem birtar eru í þessum kafla eru byggðar á könnunum sem R&G, í samstarfi við menntamálaráðuneytið, lagði fyrir alla nemendur í 8. til 10. bekk á Íslandi í febrúar 2012. Samanburður á meðal grunnskólanema er sýndur á myndunum hér að neðan þar sem bláa súlan táknar svör grunnskólanema á höfuðborgarsvæðinu og rauða súlan táknar svör grunnskólanema á landsbyggðinni. Fjöldi þátttakenda á höfuðborgarsvæðinu var 6576 og fjöldi þátttakenda á landsbyggðinni var 4411. Greiningin á gögnunum hér að neðan er annars vegar á myndformi og hins vegar á töfluformi. Myndirnar sýna viðhorf nemenda til námsins, framtíðaráform, tíma varið í heimavinnu á dag, einkunnir í íslensku, ensku, dönsku og stærðfræði, vinnu með skóla og hversu auðvelt eða erfitt það er fyrir nemendur að fá ráðleggingar varðandi námið frá foreldrum sínum. Töflurnar í viðauka C sýna allan svarkvarðann og hlutfall þeirra sem svara í hverjum flokki. Í lok kaflans er birt samantekt niðurstaðna.

Mér ﬁnnst námið Flgangslaust 41.2%

Á nær aldrei við um mig

33.0% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

35.5%

Á sjaldan við um mig

36.4%

10%

20%

30%

40%

50%

Mynd 40. Mér finnst námið tilgangslaust. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012, sem svara að það eigi nær aldrei eða sjaldan við um þá.

40 40

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Mér leiðist námið 12.0%

Á nær aldrei við um mig

8.8% Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

30.7%

Á sjaldan við um mig

27.7%

10%

20%

30%

40%

Mynd 41. Mér leiðist námið. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012, sem svara að það eigi nær aldrei eða sjaldan við um þá.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hvað ﬁnnst þér líklegt að þú gerir að loknu núverandi námi? 3.7%

Fer að vinna

4.5%

15.9%

Fer í iðnnám eða verknám

Höfuðborgarsvæðið

25.2%

Landsbyggðin 80.4%

Fer í bóknám við mennta-‐ eða `ölbrautarskóla

70.3% 0%

25%

50%

75%

100%

Mynd 42. Hvað finnst þér líklegt að þú gerir að loknu núverandi námi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk grunnskóla árið 2012.

Hversu líklegt ﬁnnst þér að þú farir í nám á háskólasFgi? Mjög líklegt

44.0%

31.0%

39.6% 44.4%

Frekar líklegt 13.1%

Frekar ólíklegt

Höfuðborgarsvæðið Landsbyggðin

19.3%

3.3% 5.2%

Mjög ólíklegt 0%

10%

20%

30%

40%

50%

Mynd 43. Hversu líklegt eða ólíklegt finnst þér að þú farir í nám á háskólastigi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk grunnskóla árið 2012.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Tími í heimavinnu Meira en 4 klst

0.79% 0.69%

Um það bil 4 klst

0.60% 0.42% Höfuðborgarsvæðið

2.42% 1.78%

Um það bil 3 klst

Landsbyggðin 12.45% 9.85%

Um það bil 2 klst

37.05% 33.99%

Um það bil 1 klst 25.06% 24.53%

Um það bil hálaími 15.20% 19.62%

Minna en hálaími 6.43% 9.13%

Vinn aldrei heimavinnu 0%

10%

20%

30%

40%

Mynd 44. Hvað fer venjulega mikill tími hjá þér í heimavinnu á dag? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012.

Einkunnir í vetur: Íslenska 5.9% 3.8%

Um 10 Um 9

25.8%

19.8%

27.6% 29.4%

Um 8 20.4% 21.9%

Um 7

Höfuðborgarsvæðið

10.9% 13.2%

Um 6

Landsbyggðin

5.9% 7.5%

Um 5 2.2% 2.7%

Um 4

1.3% 1.8%

Undir 4 0%

10%

20%

30%

40%

Mynd 45. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Íslenska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. 43 43

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Einkunnir í vetur: Stærðfræði 13.3%

Um 10

10.3% 24.2% 21.9%

Um 9

21.5% 23.5%

Um 8

16.1% 18.8%

Um 7

Höfuðborgarsvæðið

11.3% 11.8%

Um 6

Landsbyggðin

7.2% 7.6%

Um 5 3.3% 3.8%

Um 4

3.1% 2.3%

Undir 4 0%

10%

20%

30%

Mynd 46. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Stærðfræði. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012.

Einkunnir í vetur: Enska 14.3% 11.7%

Um 10 Um 9

29.9%

33.7%

24.5% 25.6%

Um 8 13.6% 15.8%

Um 7

Höfuðborgarsvæðið

7.0% 8.7%

Um 6

Landsbyggðin

4.0% 4.9%

Um 5

1.6% 2.1%

Um 4

1.4% 1.4%

Undir 4 0%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Mynd 47. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Enska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. 44 44

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Einkunnir í vetur: Danska (Norðurlandamál) Um 10

8.5%

11.7% 24.2% 20.7% 22.3% 24.7%

Um 9 Um 8

16.4% 18.2%

Um 7

Höfuðborgarsvæðið

11.5% 12.1%

Um 6

Landsbyggðin

7.1% 7.2%

Um 5

3.6% 4.3% 3.2% 4.4%

Um 4 Undir 4 0%

10%

20%

30%

Mynd 48. Á hvaða bili hafa einkunnir þínar á eftirtöldum námsgreinum verið í vetur: Danska. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012.

Hvað vinnur þú marga Wma í launaðri vinnu með skólanum á viku? 25 klst eða meira

0.5% 1.0%

20-‐24

0.4% 0.6%

15-‐19

1.0% 1.1%

Höfuðborgarsvæðið

2.5% 2.3%

10-‐14 klst

Landsbyggðin

5.4% 5.1%

5-‐9 klst

9.3% 10.5%

1-‐4 klst

80.9% 79.3%

vinn ekki með skólanum 0%

25%

50%

75%

100%

Mynd 49. Ef þú ert í launaðri vinnu, hvað vinnur þú að meðaltali marga tíma með skólanum á viku? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012. 45

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Hversu auðvelt eða erﬁV væri að fá ráðleggingar varðandi námið frá foreldrum? 68.9%

Mjög auðvelt

63.2% 22.4%

Frekar auðvelt

26.9%

Höfuðborgarsvæðið

6.6%

Frekar erﬁb

Landsbyggðin

7.4% 2.1%

Mjög erﬁb

2.5% 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Mynd 50. Hversu auðvelt að erfitt væri fyrir þig að fá eftirtalið hjá foreldrum þínum: Ráðleggingar varðandi námið. Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Samantekt Samantekt Þegar verið er að meta stöðu framhaldsskólanna er nauðsynlegt að líta einnig á grunnskólana og hvernig viðhorf nemendur í grunnskólum hafa. Viðhorf nemenda og námsárangur í grunnskóla er líklegt til þess að halda áfram þegar í framhaldsskóla er komið. Nemendur í grunnskóla voru spurðir hvort þeim fyndist námið tilgangslaust, lítill munur var á svörum nemenda á höfuðborgarsvæðinu og nemenda á landsbyggðinni. Nemendur á höfuðborgarsvæðinu svöruðu í 2,1% tilfella á nær alltaf við mig og í 41,2% tilfella á nær aldrei við um mig, á móti 2,2% og 33% hjá nemendum á landsbyggðinni. Nemendur svöruðu hins vegar oftar að þeim leiddist námið, 12% á nemenda á höfuðborgarsvæðinu og 8,8% nemenda á landsbyggðinni sögðu að þeim leiddist nær aldrei námið. Að sama skapi svöruðu nemendur á höfuðborgarsvæðinu í 36,3% tilfella að þeim leiddist stundum námið og 15,2% að þeim leiddist oft námið, á landsbyggðinni svöruðu nemendur í 38,8% tilfella að þeim leiddist stundum námið og í 18,2% tilfella að þeim leiddist oft námið. Nemendur voru spurðir hvort þeim líði illa í skólanum, hvort þá langaði að hætta í skólanum, skipta um skóla og hvort þeim semdi illa við kennarann. Yfirgnæfandi meirihluti svaraði að þessar fullyrðingar ættu nær aldrei eða sjaldan við um þá, en í öllum spurningum svaraði hærra hlutfall nemenda á landsbyggðinni á nær alltaf eða oft við um mig. Munur var á framtíðaráformum nemenda á landsbyggðinni og höfuðborgarsvæðinu. Meirihluti nemenda taldi líklegt að þeir færu í bóknám við mennta- eða fjölbrautaskóla, 70,3% af landsbyggðinni og 80,4% á höfuðborgarsvæðinu. Nemendur á landsbyggðinni voru líklegri til þess að ætla að fara í iðnnám eða verknám, 25,2% á landsbyggðinni á móti 15,9% á höfuðborgarsvæðinu. Einnig svöruðu nemendur á höfuðborgarsvæðinu oftar að það væri mjög líklegt eða frekar líklegt að þeir færu í nám á háskólastigi heldur en nemendur á landsbyggðinni. Ef við setjum þessar niðurstöður í samhengi við tíma varið í heimavinnu og einkunnir nemenda, kemur í ljós að nemendur á höfuðborgarsvæðinu verja öllu jafnan lengri tíma í heimavinnu á dag og voru með hærri einkunnir í íslensku, stærðfræði, ensku og Norðurlandamáli. Einnig sögðu nemendur á höfuðborgarsvæðinu oftar að þeir ættu mjög auðvelt að fá ráðleggingar varðandi námið frá foreldrum.

5. Norræna rannsóknin – samanburður Hér eru birtar niðurstöður úr norrænu æskulýðsrannsókninni sem gefur mynd af stöðu Íslands í samanburði við Norðurlöndin árið 2009. Samanburður á milli landanna sem sýndur er á myndum 36 til 51 eru fenginn úr skýrslu R&G (sjá Margrét Lilja Guðmundsdóttir, Jón Sigfússon, 47 47

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

heldur en nemendur á landsbyggðinni. Ef við setjum þessar niðurstöður í samhengi við tíma varið í heimavinnu og einkunnir nemenda, kemur í ljós að nemendur á höfuðborgarsvæðinu verja öllu jafnan lengri tíma í heimavinnu á dag og voru með hærri einkunnir í íslensku, stærðfræði, ensku og Norðurlandamáli. Einnig sögðu nemendur á höfuðborgarsvæðinu oftar að þeir ættu mjög auðvelt að fá ráðleggingar varðandi námið frá foreldrum.

5. Norræna rannsóknin - samanburður

5. Norræna rannsóknin – samanburður

Hér eru birtar niðurstöður úr norrænu æskulýðsrannsókninni sem gefur mynd af stöðu Íslands í samanburði við Norðurlöndin árið 2009. Samanburður á milli landanna sem sýndur er á myndum 36 til 51 eru fenginn úr skýrslu R&G (sjá Margrét Lilja Guðmundsdóttir, Jón Sigfússon, Álfgeir Logi Kristjánsson, Hrefna Pálsdóttir og Inga Dóra Sigfúsdóttir, 2010).

Mynd 36 til 40 sýnir hlutfall þeirra sem segja að lesblinda, lítill leshraði, aðrir lesörðugleikar, athyglisbrestur, og skrifblinda hafi áhrif á frammistöðu þeirra í námi. Íslenskir framhaldsskólanemar segja hlutfallslega oftar en framhaldsskólanemar í hinum Norðurlöndunum, að allir þessir þættir hafi mikil eða mjög mikil áhrif á frammistöðu í námi. Þessar niðurstöður koma heim og saman við það sem talað er um í kaflanum um hlutverk framhaldsskóla (sjá skýrsluna Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga, bls. 5) þar sem lýst er miklum áhyggjum af lestrarkunnáttu íslenskra nemenda. Mynd 41 sýnir hlutfall þeirra sem telja líklegt eða mjög líklegt að þeir fari í háskólanám í heimalandi sínu strax að loknu námi. Mynd 42 sýnir hlutfall þeirra sem telja að það sé líklegt eða mjög líklegt að þeir taki námshlé að loknu framhaldsskólanámi. Myndir 43 til 51 sýna líðan í skóla og upplifun nemenda á náminu, þ.e. mér finnst námið of létt eða of þungt, mér finnst námið tilgangslaust, mér leiðist námið, mér finnst ég illa undirbúin/n undir kennslustundir, mér líður illa í skólanum, mig langar til að hætta í skólanum. Í lok kaflans er birt samantekt niðurstaðna.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Heild

10.5

Svíþjóð

5.7

7.8

Noregur

3.8

9.5

Ísland

3.7

12.1

Grænland

7.4

Færeyjar

7.0

2.6

Mikið/ mjög mikið

1.1

Finnland

15.1

Danmörk

Líeð

16.1

7.6

3.5

3.4

Álandseyjar

19.6 0

9.9

50 %

Mynd 51. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Lesblinda, eftir löndum.

26.9

Heild Svíþjóð

24.2

Noregur

25.3

9.4 5.9 6.8

27.4

Ísland

23.1

23.4

Grænland

6.8

28.5

Færeyjar

5.1

31.8

Danmörk

34.4

Álandseyjar 0

Mikið / Mjög mikið

5.6

26.0

Finnland

Líeð

10.4 9.8 40

100 %

Mynd 52. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Lítill leshraði, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Heild

4.9

Svíþjóð

3.1

Noregur

3.8

Líeð

Ísland

12.0

Grænland

5.3

Færeyjar

Mikið / Mjög mikið

3.2

Finnland

2.9

Danmörk

3.8

Álandseyjar

7.6 0

50 %

Mynd 53. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Aðrir lesörðugleikar, eftir löndum.

Heild

37.8

Svíþjóð

38.5

Noregur

36.4

Ísland

33.1

Grænland

32.4

Færeyjar

16.3 12.6 15.3

21.8

36.7

Danmörk

42.3

Álandseyjar

41.9 0

Mikið / Mjög mikið

8.8

42.3

Finnland

Líeð

31.0

9.2 20.7 17.1 40

100

Mynd 54. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Athyglisbrestur, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

18.6

Heild Svíþjóð

15.2

Noregur

15.8

5.7 3.8 5.3

20.1

Ísland

25.0

Grænland

Líeð

10.5 5.9

29.0

Færeyjar 15.0

Finnland

6.4

2.6

18.6

Danmörk

6.7 25.8

Álandseyjar 0

Mikið / Mjög mikið

6.2

50 %

Mynd 55. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Skrifblinda, eftir löndum.

53.7

Heild

72.3

Svíþjóð

67.3

Noregur

65.8

Ísland 38.2

Grænland 11.9

Færeyjar

Mjög líklegt /frekar líklegt

44.7

Finnland

46.9

Danmörk 23.3

Álandseyjar 0

100 %

Mynd 56. Strax að loknu núverandi námi: Fer í háskólanám í mínu landi, mjög eða frekar líklegt, eftir löndum.

51 51

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Heild

24.7

Svíþjóð

34.1

Noregur

17.9

Ísland

41.6

Grænland

8.0

Færeyjar

22.8

Finnland

Mjög líklegt / frekar líklegt

16.1

Danmörk

10.4

Álandseyjar

28.9 0

45 %

Mynd 57. Strax að loknu núverandi námi: Fer í námshlé, mjög eða frekar líklegt, eftir löndum. Heild

10.5

Svíþjóð

16.3

Noregur

7.6

Ísland

6.7

Grænland

Á nær alltaf við / á oa við

11.3

Færeyjar

15.8

Finnland

7.0

Danmörk

9.0

Álandseyjar

13.9 0

50 %

Mynd 58. Mér finnst námið tilgangslaust, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Mynd 59. Mér leiðist námið, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

24.4

Heild Svíþjóð

20.9

Noregur

20.6

Á nær alltaf við / á oa við 25.3

Ísland

33.1

Grænland 26.5

Færeyjar

32.8

Finnland 21.1

Danmörk

23.6

Álandseyjar 0

Mynd 60. Mér finnst ég illa búin/n undir kennslustundir, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

54 Heild

9.3

Svíþjóð

9.3

Noregur

16.8

Ísland

6.4

Grænland

13.0

Færeyjar

6.0

Finnland

7.6

Danmörk

Á nær alltaf við / á oa við

5.2

Álandseyjar

8.7 0

30 %

Mynd 61. Mér líður illa í skólanum, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. 11.7

Heild

18.6

Svíþjóð 12.4

Noregur

10.7

Ísland 8.5

Grænland

9.0

Færeyjar

Á nær alltaf við/ á oft við

6.9

Finnland

8.0

Danmörk

16.1

Álandseyjar 0

Mynd 62. Mig langar að hætta í skólanum, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Heild

13.5

Svíþjóð

13.3 11.0

Noregur

16.6

Ísland 12.3

Grænland

21.0

Færeyjar

Á nær alltaf við /á oa við

12.0

Finnland 9.4

Danmörk

12.8

Álandseyjar 0

Mynd 63. Mér finnst námið vera of þungt, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mynd 64. Mér finnst námið vera of létt, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Mynd 65. Mig langar að skipta um skóla, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum. Heild

5.4

Svíþjóð

6.4

Noregur

7.6

Ísland

Á næstum alltaf við/á oa við

4.8

Grænland

10.2

Færeyjar

3.0

Finnland

4.1

Danmörk

4.0

Álandseyjar

5.3 0

30 %

Mynd 66. Mér semur illa við kennarana, á nær alltaf eða oft við um mig, eftir löndum.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Samantekt Samantekt Valin atriði úr norrænu samanburðarrannsókninni sýna að íslenskir framhaldsskólanemendur glíma oftar við námserfiðleika heldur en samnemendur þeirra á hinum Norðurlöndunum (sjá myndir 51-55). Sem dæmi má nefna að íslenskir framhaldsskólanemendur segja í 16,6% tilfella að lesblinda hafi mikil eða mjög mikil áhrif á frammistöðu þeirra í námi, sem er fjórfalt hærra heldur en hin Norðurlöndin ef frá eru taldar Álandseyjar, þar svara nemendur að lesblinda hafi áhrif á frammistöðu í námi í 9,9% tilfella (sjá mynd 51). Lítill leshraði hefur mikil eða mjög mikil áhrif á frammistöðu íslenskra nemenda í 23,1% tilfella sem er meira en helmingi hærra en fyrir hinar þjóðirnar (sjá mynd 52). Þrátt fyrir að hátt hlutfall nemenda segi að námserfiðleikar hafi áhrif á frammistöðu þeirra í námi, svara 65,8% íslenskra framhaldsskólanema að þeir ætli í háskólanám í sínu landi strax að loknu námi (sjá mynd 56). Íslenskir nemendur svöruðu einnig oftast að það væri mjög líklegt eða frekar líklegt að þeir færu í námshlé að loknu núverandi námi, eða í 41,6% tilfella (sjá mynd 57). Íslenskir framhaldsskólanemendur virðast kunna að meta námið og voru með lægsta hlutfall þeirra sem svara að þeim finnist námið tilgangslaust (sjá mynd 58), og næst lægsta hlutfall þeirra sem svara að þeim leiðist námið eða í 26,6% tilfella, en Danir höfðu lægsta hlutfall þeirra sem svöruðu að þeim leiddist nær alltaf eða oft námið eða um 23,5% (sjá mynd 59). Um fjórðungur íslenskra nemenda finnst þeir vera illa búnir undir kennslustund, sem er aðeins hærra en meðaltalið fyrir Norðurlöndin (sjá mynd 60). Aðspurðir um erfiðleika námsins, þá telja 16,6% íslenskra framhaldsskólanema að námið sé of þungt, meðaltalið fyrir öll Norðurlöndin var 13,5% (sjá mynd 63), og 14% telja að námið sé of létt (sjá mynd 64). Íslenskir framhaldsskólanemar vilja hlutfallslega oftast skipta um skóla af öllum hinum Norðurlöndunum eða í 13,5% tilfella, meðaltalið fyrir öll Norðurlöndin er 7,9% (sjá mynd 65), en 10,7% nemenda vilja hætta í skólanum sem er aðeins minna en meðaltalið fyrir Norðurlöndin sem er 11,7% með Svíþjóð á toppnum þar sem 18,6% nemenda segja að það eigi nær alltaf eða oft við að þá langi að hætta í skólanum. Íslenskir framhaldsskólanemendur koma að flestu leyti vel út í samanburði við hinar norrænu þjóðirnar, ef frá eru taldir námserfiðleikar sem hafa áhrif á námsárangur.

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Heimildir Heimildir Ladd, H. F., & Loeb, S. (2012). The challenges of measuring school quality: Implications for educational equity. Education, democracy and justice. Chicago, IL: University of Chicago Press. Retrieved from https://cepa.stanford.edu/sites/default/files/The%20Challenges%20of%20Measuring%20Sch ool%20Quality.pdf

Margrét Lilja Guðmundsdóttir, Jón Sigfússon, Álfgeir Logi Kristjánsson, Hrefna Pálsdóttir og Inga Dóra Sigfúsdóttir. (2010). A comparative research among 16 to 19 year old students in the Åland Islands, Denmark, The Faroe Islands, Finland, Greenland, Iceland, Norway and Sweden. Reykjavik: Icelandic Centre for Social Research and Analysis; Ministry of Education Science and Culture.

58 58

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Viðauki A - Norræna rannsóknin 59

Viðauki A - Norræna rannsóknin Tafla 1. Kyn þátttakenda, eftir löndum.

Land:

Strákar

Stelpur

Ekki uppgefið

Heildar

kyn

fjöldi innan lands:

Álandseyjar

Danmörk

Finnland

Færeyjar

Grænland

Ísland

Noregur

Svíþjóð

Heild

Fjöldi:

339

248

57.3

41.9

0.8

Fjöldi:

714

703

50.0

49.2

0.8

Fjöldi:

956

1220

43.7

55.7

0.6

Fjöldi:

719

753

48.5

50.8

0,7

Fjöldi:

128

43.1

56.9

0.0

Fjöldi:

1066

1055

50.0

49.4

0.6

Fjöldi:

1219

1472

45.1

54.5

0.3

Fjöldi:

1272

1381

47.7

51,8

0.5

Fjöldi:

6382

6960

47.6

51.9

0.6

592

1428

2189

1483

225

2134

2700

2666

13.417

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Viðauki B - Framhaldsskólar

Viðauki B - Framhaldsskólar Tafla 2. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Áhrif á frammistöðu í námi:

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Lesblinda

Landsbyggð %

Alls ekkert

72.2%

69.7%

Alls ekkert

57.1%

59.6%

Mjög lítið

6.4%

6.7%

Mjög lítið

11.5%

11.2%

Frekar lítið

4.5%

4.7%

Frekar lítið

8.7%

7.7%

Nokkuð

7.7%

8.5%

Nokkuð

11.5%

11.7%

Mikið

5.4%

6.0%

Mikið

7.0%

5.3%

Mjög mikið

3.8%

4.4%

Mjög mikið

4.2%

4.6%

Alls ekkert

46.1%

44.2%

Alls ekkert

27.8%

26.8%

Mjög lítið

15.5%

15.9%

Mjög lítið

18.4%

19.8%

Frekar lítið

11.3%

11.9%

Frekar lítið

15.1%

14.7%

Nokkuð

14.1%

14.7%

Nokkuð

20.5%

21.3%

Mikið

8.2%

8.5%

Mikið

11.4%

10.7%

Mjög mikið

4.8%

4.9%

Mjög mikið

6.7%

6.8%

Einbeitingarskortur

Heyrnarskerðing eða

Skrifblinda

heyrnarleysi

Alls ekkert

77.8%

74.4%

Alls ekkert

89.1%

85.6%

Mjög lítið

7.9%

8.7%

Mjög lítið

5.5%

7.9%

Frekar lítið

4.9%

6.2%

Frekar lítið

2.6%

3.1%

Nokkuð

5.2%

6.0%

Nokkuð

1.6%

2.1%

Mikið

2.4%

2.8%

Mikið

0.7%

Mjög mikið

1.8%

1.9%

Mjög mikið

0.5%

0.7%

Sjónskerðing eða blinda

Höfuðborgarsvæði %

Athyglisbrestur

Lítill leshraði

Áhrif á frammistöðu í námi:

Hreyfiskerðing

Alls ekkert

77.8%

74.3%

Alls ekkert

93.6%

93.2%

Mjög lítið

10.2%

11.9%

Mjög lítið

2.9%

3.4%

Frekar lítið

5.5%

6.4%

Frekar lítið

1.5%

1.4%

Nokkuð

5.0%

5.4%

Nokkuð

1.1%

1.0%

Mikið

0.9%

1.5%

Mikið

0.3%

0.6%

Mjög mikið

0.5%

Mjög mikið

0.6%

0.4%

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

62 Tafla 3. Hversu sammála eða ósammála ertu eftirfarandi fullyrðingum? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Sammála-ósammála:

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Sammála-ósammála: Hefði viljað taka

Að draga ætti úr prófum í

framhaldssk.áfanga á meðan

annarlok og auka símat

ég var í grunnskóla

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Sammála-ósammála:

Landsbyggð %

Hef greiðan aðgang að hjúkrunarfræðingi

Mjög sammála

43.0%

38.9%

Mjög sammála

26.4%

30.5%

Mjög sammála

12.5%

16.9%

Frekar sammála

33.9%

36.6%

Frekar sammála

30.1%

29.5%

Frekar sammála

25.8%

30.2%

Frekar ósammála

16.5%

17.4%

Frekar ósammála

27.0%

24.8%

Frekar ósammála

24.3%

26.6%

Mjög ósammála

6.6%

7.0%

Mjög ósammála

16.6%

15.2%

Mjög ósammála

37.3%

26.3%

Kennsluhættir í skólanum eru

Auðvelt að fá aðstoð hjá

Framhaldsnámið er

fjölbreyttir

starfsfólki öðru en kennurum

auðveldara en ég átti von á

Mjög sammála

13.4%

12.6%

Alls ekkert

13.1%

15.8%

Mjög sammála

10.6%

12.7%

Frekar sammála

55.3%

54.8%

Mjög lítið

49.3%

50.4%

Frekar sammála

37.6%

40.6%

Frekar ósammála

26.9%

27.9%

Frekar lítið

29.3%

26.4%

Frekar ósammála

39.8%

37.0%

Mjög ósammála

4.4%

4.7%

8.4%

7.4%

Mjög ósammála

11.9%

9.8%

Að gerðar séu miklar kröfur til

Nokkuð Auðvelt að fá aðstoð frá

mín í náminu

Ég er hlynnt(ur)

kennurum utan kennslustunda

sveigjanlegum námstíma

Mjög sammála

31.2%

24.3%

Mjög sammála

12.4%

15.1%

Mjög sammála

29.5%

30.1%

Frekar sammála

54.1%

57.4%

Frekar sammála

46.6%

48.5%

Frekar sammála

48.3%

49.8%

Frekar ósammála

13.2%

16.2%

Frekar ósammála

31.8%

28.7%

Frekar ósammála

17.7%

16.2%

Mjög ósammála

1.5%

2.2%

Mjög ósammála

9.2%

7.7%

Mjög ósammála

4.6%

3.9%

Auðvelt að fá ráðgjöf frá 63

Hef greiðan aðgang að

Hefði viljað fara beint í

kennurum

námsráðgjöf

framh.sk. eftir 9. bekk

Mjög sammála

20.6%

22.3%

Mjög sammála

48.7%

51.2%

Mjög sammála

14.1%

17.1%

56.8%

54.7%

Frekar sammála

41.7%

40.7%

Frekar sammála

10.8%

14.3%

Frekar ósammála

18.8%

19.4%

Frekar ósammála

7.8%

6.6%

Frekar ósammála

25.9%

Mjög ósammála

3.7%

Mjög ósammála

1.8%

1.5%

Mjög ósammála

49.1%

42.7%

62 Frekar sammála

Höfuðborgarsvæði %

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

64 Tafla 4. Hversu vel finnst þér eftirfarandi fullyrðingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Hve vel á við um þig:

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Finnst námið of þungt

Finnst námið tilgangslaust Á oft við um mig

Hve vel á við um þig:

Höfuðborgarsvæði

Landsbyggð %

Líður illa í kennslustundum

4.3%

4.6%

3.4%

4.1%

Á oft við um mig

1.3%

1.4%

Á stundum við um mig

19.6%

21.5%

Á stundum við um mig

15.5%

16.6%

Á stundum við um mig

1.8%

2.4%

Á sjaldan við um mig

31.4%

33.2%

Á sjaldan við um mig

44.7%

45.6%

Á sjaldan við um mig

7.6%

8.8%

Á nær aldrei við um mig

43.0%

38.5%

Á nær aldrei við um mig

27.1%

25.9%

Á nær aldrei við um mig

22.9%

23.9%

1.8%

2.2%

9.2%

7.9%

Á nær alltaf við mig

66.3%

63.5%

Á nær alltaf við mig Leiðist námið Á oft við um mig

Á oft við um mig

Hve vel á við um þig:

Höfuðborgarsvæði

Á nær alltaf við mig Líður illa í skólanum

Líður illa í frímínútum

4.2%

5.3%

Á oft við um mig

1.8%

2.2%

Á oft við um mig

1.5%

1.9%

Á stundum við um mig

16.6%

18.2%

Á stundum við um mig

3.3%

4.0%

Á stundum við um mig

1.9%

2.1%

Á sjaldan við um mig

40.8%

40.6%

Á sjaldan við um mig

10.1%

11.2%

Á sjaldan við um mig

5.2%

6.2%

Á nær aldrei við um mig

25.7%

24.7%

Á nær aldrei við um mig

24.8%

25.2%

Á nær aldrei við um mig

14.1%

15.3%

Á nær alltaf við mig

12.7%

11.2%

Á nær alltaf við mig

60.1%

57.4%

Á nær alltaf við mig

77.4%

74.5%

Finnst ég illa undirbúin(n) fyrir

Langar að hætta í skólanum

kennslustundir Á oft við um mig

Finnst ég utanveltu í skólanum

3.7%

4.0%

Á oft við um mig

2.8%

3.8%

Á oft við um mig

2.4%

2.5%

Á stundum við um mig

15.8%

15.5%

Á stundum við um mig

4.5%

6.1%

Á stundum við um mig

3.2%

3.8%

Á sjaldan við um mig

39.1%

37.4%

Á sjaldan við um mig

10.8%

13.0%

Á sjaldan við um mig

9.1%

Á nær aldrei við um mig

29.1%

30.4%

Á nær aldrei við um mig

17.3%

18.2%

Á nær aldrei við um mig

17.3%

18.2%

Á nær alltaf við mig

12.3%

12.8%

Á nær alltaf við mig

64.6%

58.9%

Á nær alltaf við mig

68.0%

66.5%

Finnst ég ekki leggja

Langar að skipta um skóla

nægjanlega rækt við námið Á65 oft við um mig

Semur ekki vel við aðra nemendur í

6.8%

Á stundum við um mig

22.1%

Á sjaldan við um mig

skólanum

Á oft við um mig

4.0%

7.3%

Á oft við um mig

1.3%

1.7%

22.7%

Á stundum við um mig

5.1%

8.9%

Á stundum við um mig

1.6%

1.9%

35.3%

34.6%

Á sjaldan við um mig

12.2%

14.6%

Á sjaldan við um mig

5.4%

5.6%

Á nær aldrei við um mig

23.9%

25.1%

Á nær aldrei við um mig

15.0%

14.5%

Á nær aldrei við um mig

16.1%

17.9%

Á nær alltaf við mig

11.9%

10.8%

Á nær alltaf við mig

63.7%

54.7%

Á nær alltaf við mig

75.6%

72.8%

Finnst námið of létt

Semur illa við kennarana

Finnst ég lagður/lögð í einelti í skólanum

Á oft við um mig

1.8%

1.7%

Á oft við um mig

1.2%

1.5%

Á oft við um mig

1.0%

1.4%

Á stundum við um mig

5.7%

5.6%

Á stundum við um mig

1.8%

2.4%

Á stundum við um mig

0.5%

0.7%

Á sjaldan við um mig

28.3%

29.0%

Á sjaldan við um mig

10.3%

11.0%

Á sjaldan við um mig

1.7%

2.4%

Á nær aldrei við um mig

42.1%

42.6%

Á nær aldrei við um mig

29.1%

29.6%

Á nær aldrei við um mig

3.6%

5.0%

Á nær alltaf við mig

22.1%

21.0%

Á nær alltaf við mig

57.7%

55.4%

Á nær alltaf við mig

93.2%

90.5%

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

66 Tafla 5. Hvað finnst þér líklegt að þú gerir strax að loknu núverandi námi? Hlutfall nemenda í framhaldsskólum á Íslandi árið 2010.

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Mjög líklegt

30.8%

25.3%

Fremur líklegt

34.2%

Fremur ólíklegt

20.2%

Mjög ólíklegt

14.8%

Hve líklegt að ég geri strax að loknu núverandi námi: Fari í nám á háskólastigi á Íslandi

Höfuðborgarsvæði %

Landsbyggð %

Mjög líklegt

20.5%

27.1%

33.0%

Fremur líklegt

31.2%

35.2%

22.4%

Fremur ólíklegt

27.1%

23.2%

19.3%

Mjög ólíklegt

21.1%

14.5%

Hve líklegt að ég geri strax að loknu núverandi námi: Fari að vinna

Stundi nám á háskólastigi og vinnu Fari í nám á háskólastigi erlendis

samhliða

Mjög líklegt

19.6%

12.5%

Mjög líklegt

17.2%

13.8%

Fremur líklegt

34.3%

27.3%

Fremur líklegt

37.8%

34.1%

Fremur ólíklegt

28.7%

31.3%

Fremur ólíklegt

25.0%

26.8%

Mjög ólíklegt

17.4%

29.0%

Mjög ólíklegt

20.0%

25.2%

Fari í nám erlendis sem ekki er á

Stundi nám ekki á háskólastigi og vinnu

háskólastigi

samhliða

Mjög líklegt

5.3%

5.9%

Mjög líklegt

4.7%

7.3%

Fremur líklegt

15.8%

16.9%

Fremur líklegt

13.9%

17.4%

Fremur ólíklegt

31.0%

29.6%

Fremur ólíklegt

28.6%

31.2%

Mjög ólíklegt

48.0%

47.6%

Mjög ólíklegt

52.9%

44.0%

Fari í nám á Íslandi sem er ekki á

Ég veit það ekki

háskólastigi 67

Mjög líklegt

4.9%

8.3%

Mjög líklegt

26.9%

30.3%

Fremur líklegt

15.5%

21.5%

Fremur líklegt

18.9%

18.6%

Fremur ólíklegt

33.5%

33.4%

Fremur ólíklegt

14.9%

13.5%

Mjög ólíklegt

46.2%

36.9%

Mjög ólíklegt

39.3%

37.6%

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

Viðauki C - Grunnskólar

Viðauki C - Grunnskólar Tafla 6. Hversu mikið, ef nokkuð, hafa eftirfarandi þættir áhrif á frammistöðu þína í námi? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. Alls Áhrif á frammistöðu í námi:

ekkert

Mjög lítið

Frekar lítið

Nokkuð

Mikið

Mjög mikið

Lesblinda Höfuðborgarsvæði

75.2%

7.5%

4.4%

6.5%

4.3%

2.2%

Landsbyggð

70.3%

9.2%

4.8%

7.8%

4.9%

2.9%

Höfuðborgarsvæði

50.4%

19.9%

9.8%

12.5%

4.9%

2.5%

Landsbyggð

45.0%

20.2%

12.6%

13.2%

6.3%

2.8%

Höfuðborgarsvæði

67.2%

14.2%

7.3%

7.7%

2.5%

1.2%

Landsbyggð

62.5%

15.9%

9.2%

7.9%

2.9%

1.5%

Höfuðborgarsvæði

82.2%

7.8%

3.6%

3.5%

1.6%

1.1%

Landsbyggð

77.4%

10.0%

5.1%

4.1%

1.8%

1.7%

Lítill leshraði

Aðrir lestrarörðugleikar

Skrifblinda

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

69 Tafla 7. Hversu marga heila daga hefur þú verið fjarverandi frá skóla síðustu 30 daga? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi, árið 2012. Hve marga heila daga frá

7 daga eða

Engan dag

1 dag

2 daga

3-4 daga

5-6 daga

Höfuðborgarsvæði

46.5%

18.9%

15.5%

11.2%

4.3%

3.7%

Landsbyggð

46.5%

17.7%

15.2%

12.5%

4.3%

3.7%

Höfuðborgarsvæði

93.8%

3.1%

1.3%

.9%

0.2%

0.6%

Landsbyggð

93.5%

3.9%

1.1%

.8%

0.2%

0.6%

Höfuðborgarsvæði

96.9%

1.8%

0.7%

.3%

0.1%

0.3%

Landsbyggð

96.4%

1.9%

0.6%

.4%

0.2%

0.6%

Höfuðborgarsvæði

78.7%

11.2%

4.4%

2.5%

1.2%

2.0%

Landsbyggð

69.5%

15.1%

7.3%

4.0%

1.2%

2.9%

skóla sl. 30 daga:

fleiri

Vegna veikinda

Skrópaði

Vegna vinnu með skóla

Af heimilisástæðum

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

70 Tafla 8. Hversu vel finnst þér eftirfarandi staðhæfingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. Á nær alltaf

Á oft við um

Á stundum

Á sjaldan við

Á nær aldrei

við um mig

mig

við um mig

um mig

við um mig

Höfuðborgarsvæði

2.1%

4.1%

17.2%

35.5%

41.2%

Landsbyggð

2.2%

5.8%

22.6%

36.4%

33.0%

Höfuðborgarsvæði

5.9%

15.2%

36.3%

30.7%

12.0%

Landsbyggð

6.6%

18.2%

38.8%

27.7%

8.8%

Höfuðborgarsvæði

2.1%

5.7%

18.2%

40.1%

33.9%

Landsbyggð

2.3%

7.3%

21.5%

39.9%

29.0%

Höfuðborgarsvæði

4.0%

11.2%

25.2%

32.1%

27.5%

Landsbyggð

3.8%

12.7%

28.3%

32.7%

22.5%

Höfuðborgarsvæði

2.4%

7.8%

31.9%

36.5%

21.5%

Landsbyggð

2.0%

6.9%

30.8%

39.6%

20.7%

Höfuðborgarsvæði

3.9%

12.3%

33.8%

33.0%

17.0%

Landsbyggð

4.2%

14.8%

35.1%

32.1%

13.8%

Hve vel á þetta við um þig: Mér finnst námið tilgangslaust

Mér leiðist námið

Mér finnst ég illa undirbúin(n) undir kennslustundir

Mér finnst ég ekki leggja næga rækt við námið

Mér finnst námið of létt

Mér finnst námið of þungt

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga

71 Tafla 9. Hversu vel finnst þér eftirfarandi staðhæfingar eiga við um þig? Hlutfall nemenda í 8.-10. bekk á Íslandi árið 2012. Á nær

Á nær alltaf

Á oft við

Á stundum

Á sjaldan

við um mig

um mig

við um mig

Höfuðborgarsvæði

2.6%

3.3%

9.5%

20.3%

64.2%

Landsbyggð

3.0%

4.8%

10.6%

23.1%

58.5%

Höfuðborgarsvæði

5.9%

15.2%

36.3%

30.7%

12.0%

Landsbyggð

6.6%

18.2%

38.8%

27.7%

8.8%

Höfuðborgarsvæði

3.8%

3.3%

6.3%

12.9%

73.7%

Landsbyggð

5.3%

4.4%

8.4%

16.4%

65.6%

Höfuðborgarsvæði

3.6%

3.5%

6.4%

12.6%

73.9%

Landsbyggð

5.2%

4.6%

9.2%

13.5%

67.5%

Höfuðborgarsvæði

2.7%

3.0%

9.8%

23.0%

61.6%

Landsbyggð

3.1%

3.5%

10.6%

24.5%

58.4%

Hve vel á þetta við um þig:

aldrei við um mig

Mér líður illa í skólanum

Mér leiðist námið

Mig langar að hætta í skólanum

Mig langar að skipta um skóla

Mér semur illa við kennarana

Mat á yfirfærslu framhaldsskóla frá ríki til sveitarfélaga