Buurten Samen Buiten Buurten

Samen Buiten Buurten

“Mogen we u een gratis plantje aanbieden?” Met die vraag trokken laatstejaarsstudenten Sociaal Werk van de Arteveldehogeschool de afgelopen maanden door de Watertoren- en de Sint-Annawijk. Ze zijn op pad voor ‘Samen Buiten Buurten’, een project waarbij de natuur als bindmiddel wordt ingezet tegen eenzaamheid. CHIPKA trok mee op reportage.

Op plekken waar volkscafés, buurtwinkels en het verenigingsleven wegkwijnden, deden eenzaamheid en vervreemding makkelijk hun intrede. Dat was al geruime tijd vóór de coronaperiode zo. Maar de voorbije twee jaar moest iederéén plots ‘afstand houden’, ‘sociale contacten beperken’, of zelfs ‘in zijn kot blijven’... dat heeft de mens als sociaal dier geen deugd gedaan.

Eenzaamheid verlichten “Ook wijkgezondheidscentrum Daenshuis ving die signalen meer en meer op”, zegt Thaneesha Bourgois. “Na een oproep van de stad Aalst en de Eerstelijnszone om in te zetten op de strijd tegen eenzaamheid, tekende het Daenshuis als één van de negen partners in op Samen Buiten Buurten. Met dit project willen we ontmoetingskansen creëren en tegelijk mensen vertrouwd maken met de natuur in hun nabije buurt.” Katriina van Bos+, een andere partner in het verhaal, sluit daarbij aan: “Natuur kan eenzaamheid verlichten en verbondenheid creëren voor mensen die hun plaats zoeken in de maatschappij. Binnen het project van Samen Buiten Buurten willen we die kracht van de natuur gebruiken om mensen meer met elkaar in verbinding te brengen. Uit onderzoek blijkt immers dat hoe meer we ons verbonden voelen met de natuur, hoe beter het gaat met ons mentale welzijn. In de natuur zijn vermindert stress, verbetert ons humeur en geeft ons een levendiger gevoel. We zijn ten slotte zelf ook deel van de natuur."

Proeven, zien en ruiken “De voorbije zomer en in het najaar deden we al proefprojecten met wandelingen in Park Schelfhout en in het Koningin As-

tridpark, gegidst door natuurkenner Bart Backaert”, gaat Thaneesha verder. “Zo probeerden we mensen naar buiten te brengen. De deelnemers leerden heel wat nuttige en praktische dingen kennen. Zo plukten we in Park Schelfhout de rode bessen van de gele kornoeljeplant, waar we voor iedereen lekkere confituur van maakten. In het ‘klein parksken’ lag de focus meer op proeven, ruiken en zien. Dat was een groot succes. Daarna sloten we ook aan bij Babbelonië, een praatgroep voor anderstaligen, en peilden er naar hoe zij kijken naar de natuur.”

De Sint Annawijk in Ook de plantjesactie in samenwerking met de Arteveldehogeschool, is een speerpunt van Samen Buiten Buurten. Negen studenten Sociaal Werk wijden er hun bachelorproef aan en zijn vandaag van de partij. Opgedeeld in groepjes en voorzien van een bak met verschillende plantjes, duiken ze de Sint-Annawijk in. Ook Thaneesha en Katrina nemen een deel van de buurt voor hun rekening. Aan elke deur wordt aangebeld en wie niet thuis is, of niet opendoet, krijgt een flyer in de brievenbus. Want wie toch nog een plantje wil, kan dit laten weten via een mailtje naar welkom@samenbuitenbuurten.be of bellen naar 053 78 10 16.

Geen Jehovah’s Op de Volksplaats opent Georgette de deur voor Thaneesha en Katriina. “Neen, wij zijn niet van de Jehovah’s”, lacht Thaneesha, terwijl ze een plantje overhandigt en een gesprek aanknoopt. Georgette is weduwe en houdt geregeld een oogje in het zeil op het Ezelspleintje. “Mijn man was kwaad om die naam”, zegt ze. “Het is de Volksplaats. Of,

zoals hij zei, het Sint-Annaplein. Ik zie hier veel kinderen spelen, vaak van Afrikaanse afkomst. En ze kennen mij. Als ze mij zien, beginnen ze te zwaaien. En dan krijgen ze van mij een snoepje. Ik woon hier graag, maar had ik tien jaar jonger geweest, dan zou ik de boel hier verkopen en naar mijn overleden mans thuisland Frankrijk verhuizen. Daar heerst toch een andere mentaliteit en groeten de mensen mekaar tenminste nog.”

Meestal positieve reacties In de Spaarzaamheidstraat zijn Minne en Jacob aan het werk. “We doen dit al voor de vierde of de vijfde keer”, zegt Minne. “Ook voor later komt dit soort werk echt van pas. We leren hoe we goeie gesprekken moeten voeren en ook hoe we moeten omgaan met negatieve reacties. Met mensen die heel racistisch uit de hoek kwamen bijvoorbeeld, dat is niet zo makkelijk.” Jacob knikt: “Maar we hebben toch vooral positieve reacties gekregen. Deze straat heeft zelfs een eigen Whatsappgroep.” Dat bevestigt bewoonster Lut. Zij neemt het plantje graag in ontvangst. “Ik ken de meeste mensen uit de buurt wel, het is een goeie mix van jong en oud. Huizen staan hier ook nooit lang leeg. Vóór corona was er wel iets meer contact en de anderstaligheid kan wel eens voor een struikelblok zorgen in de omgang.”

Gelijkaardige verhalen horen we bij de duo’s Mabelle en Roos en Jolien en Julie. Ook zij waren enthousiast. “Soms ging er wel eens een deur gewoon weer dicht, of werden we afgescheept met onze plantjes tot we het toverwoord ‘gratis’ gebruikten”, lacht Julie. “Maar over het algemeen was het een kei positieve ervaring.”

Wordt vervolgd

Deze plantjesactie belandt in een draaiboek voor de stad. Elke actie wordt beoordeeld: wat werkt en wat werkt niet? Eens het draaiboek klaar is, kan de stad ermee aan de slag en kan het zelfs een pioniersrol vervullen in Vlaanderen. Dit voorjaar volgen nog acties waarbij wordt opgeroepen aan de inwoners van de Watertorenwijk en de buurt rond het Koningin Astridpark en de Sinte Annalaan om ontmoetingsbankjes te timmeren, om natuurverhalen te vertellen en om ontdekkingswandelingen in de nabije natuur te organiseren. Wil je meer weten over elk van deze acties, of over het project, surf dan naar www.samenbuitenbuurten.be(ook op Facebook).

Samen Buiten Buurten is een samenwerking van Eerstelijnszone regio Aalst, WGC Daenshuis, Arteveldehogeschool, Anima/LDC De Toekomst, Bos+, NatureMinded, vzw Liever Thuis LM, Logo Dender en Stad Aalst.