Hessels leren?

Mujje no’t rèshéûs vir Hessels te lieëre?

Onlangs ontving Heilig-Hartster Veerle Schuyten haar bachelordiploma Hessels. In het dagelijkse leven is Veerle departementshoofd Media & Tourism aan de PXL Hogeschool. Zij volgde een intensieve cursus in ons dialect bij ‘miester’ Marco Clerinx, de voorzitter van vzw Veldeke Hasselt. Als enige niet-Hasseltse was zij het buitenbeentje in de opleiding. “Ik voelde me zo’n beetje als een migrantenkind in het kleuterklasje, want ik had een behoorlijke ‘dialectachterstand’”, lacht de Everselse. “Bovendien ben ik niet in het dialect opgevoed, thuis werd enkel Algemeen Nederlands gesproken. Waarom ik dan ‘Hessels’ wou leren? Wel, daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste heb ik Nederlandse taal- en letterkunde gestudeerd, taal is dus mijn ding. Ten tweede woon ik hier al 20 jaar en ben ik verliefd geworden op Hasselt. Tenslotte vind ik het Hessels een prachtig dialect.“ Lijmfabriek

”De lessen waren als een echte taalcursus opgevat”, gaat Veerle verder. “Je zou op dezelfde manier ook Frans of Engels kunnen leren. Ons dialect heeft zelfs een echte ‘Dieksjenèèr’ en ‘Grammèèr’. En wat ik heel leuk vond, was dat we Hasseltse liedjes hebben gezongen, onder meer die van Jules Klock. ‘Achter het Lijmfabriek’ vind ik geweldig, dat is echt een volkslied van Hasselt.”

Rusthuis

“Een ding vind ik wel jammer”, geeft Veerle eerlijk toe. “Ik kan niet voldoende oefenen om een betere dialectspreker te worden. Een keer per maand komen we als cursisten samen in het Borrelhuis en dan spreekt iedereen alleen maar Hessels. Maar verder heb ik geen mogelijkheid om mijn ondertussen geliefde dialect te speken. In mijn buurt wonen alleen maar inwijkelingen en mijn Hasseltse vrienden kennen geen dialect. Jongeren spreken nog maar zelden dialect. Met mijn 49 jaar was ik de jongste cursist. Eigenlijk zou ik naar het rusthuis moeten gaan om me verder in het Hessels te kunnen bekwamen.” Vandaar dus de titelvraag: moet je naar het rusthuis om Hessels te leren? Wie zelf Hessels wil leren, kan dit najaar terecht op de campus van PXL. Je kan je aanmelden via een mail naar veldeke.hasselt@gmail.com.

Luister en zing mee met ‘Achter het lijmfabriek’

Achter ’t lèèmfabbriek ... moe’t zoe goued ni riek doa haan vieë mekaander de lejfde gezweure terwèèl de bassèng van’t kenââl weur bevreure. Iech leet oech dââl èn’t grââs iech woart toen zoe róéd a’n kjââs iech see: Och mèdske, hèt toch ginne schriek achter ’t lèèmfabbriek Rappleer dzj’oech nog ’t weur néûjoarsnach vieë weure bè Wollefs an’t walse wèè iech oech zoe opzèè bezoug touen gouf iech oech toa zoe’n malse. Dzjieë haad e blíékbleu blouesken âân èn e schóé preupel himmeke bè kentsjes ne kajsjkorslee bè lientsjes âân èn dzjieë reuk toch zoe goued no de mentsjes ... Achter ’t lèèmfabbriek ...

Melodie: ‘Sous les Ponts de Paris’. Te beluisteren via https://www.veldekehasselt.be/ fonnoplaat-jules-klock-100-1983/ (track 12)