LVN - 2024 - FEBRUARI

lvn Stadsmagazine van en over Leuven

FEB 2024

‘ Welkom bij de Vrouwen van 1980!’

ELA

De ondergrondse gang op de Stadsbegraafplaats

Een veilige overzet voor padden, kikkers en salamanders

Chinees Nieuwjaar: drakendans in de stad

2

In dit nummer

13 Meer bewegen?

De coaches van Bewegen Op Verwijzing helpen je op weg

14 Binnenloeren Achter de gevel van het Hollands College

En ook 08 10 12 16 20 22

Alle meisjes welkom bij MoJo! De crypte op de Stadsbegraafplaats Nieuw: vegan frituur Pepas Vrijwilligers helpen amfibieën oversteken Atelier Bouts in M Chinees Nieuwjaar: het jaar van de draak

Goed begonnen Onder een dikke laag sneeuw én een stralende ochtendzon: het gebeurt niet vaak dat de Dijleterrassen er zo magisch bij liggen. Donderdag 18 januari begon koud maar mooi!

3

Ela ‘ Geboren in Polen, verliefd op België’ Ela Grabiec • werkt bij KBC • 43 jaar • woont in Leuven, samen met haar man en drie kinderen ‘Ik ben in 1980 geboren in Polen. Dat was toen nog een communistisch land. Ik herinner me nog dat we met bonnetjes af en toe een beetje vlees konden kopen. Maar ook dat de winkels soms gewoon leeg waren. En dat er heel veel grijs was. De stad stond vol kleurloze woonblokken. Die waren – net als in de rest van het land – opgedeeld in verschillende types appartementen. Ik woonde met mijn ouders en drie jongere broers in een ‘M4’: 64 m² groot, met drie slaapkamers en een piepklein balkonnetje.’

‘Toch was ik gelukkig. Spullen interesseerden me niet, ik wilde liever rijk worden in mijn hoofd. Ik las de halve bib uit, en dankzij de radiozender van de BBC leerde ik Engels. Die taal ging ik later ook studeren, als leerkracht en vertaler.

En omdat ik het zo goed deed, kreeg ik een beurs: ik mocht een jaar lang lesgeven in een school in België – het Sint-Jozefinstituut in Geel.’

‘Ik was meteen verliefd op het land en de mensen. Na die stage heb ik mijn studie versneld afgemaakt in Polen en ben ik zo snel mogelijk opnieuw naar België getrokken.

Voorgoed deze keer. Tijdens een avondje uit in Leuven leerde ik mijn man kennen. We trouwden snel, kregen drie schatten van kinderen en wonen al jaren in de ’s-Hertogenlaan, net buiten de ring. Een gezellige buurt waar iedereen klaarstaat voor elkaar, daar hou ik echt van.’

Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Wil je zelf ook eens op de cover van LVN staan of ken je een Leuvenaar met een interessant verhaal? Laat het ons weten via lvn@leuven.be.

4

kort

ZOMERVAKANTIE

Vraag je speelstraat aan Een speelstraat wordt tijdelijk afgesloten voor door­ gaand verkeer. Zo kunnen kinderen er naar hartenlust spelen, en bewoners elkaar ontmoeten en buurtactiviteiten organiseren.

Een speelstraat duurt maxi­ maal 10 dagen. Dat hoeft niet per se aaneensluitend: er zijn verschillende formules mogelijk.

SUBSIDIE

Origineel beweegidee?

De stad wil zoveel mogelijk inwoners aan het sporten of bewegen krijgen. Daarvoor zoekt ze organisaties, bedrijven, scholen of verenigingen met een origineel idee. De meest innovatieve ideeën worden voorgesteld aan de Leuvenaars, die kunnen stemmen. De geselecteerde projecten worden uitgetest en krijgen een flinke subsidie: voor alle projecten samen ligt 50.000 euro klaar.

Vorige oproepen hebben tot knappe resultaten geleid. Denk maar aan het barpark aan de Philipssite, of de beweegbanken op verschillende plaatsen in de stad. Heeft jouw organisatie zelf ook zo’n vernieuwend idee?

Dien het online in voor 2 mei. Je vindt alle voorwaarden online.

Je kan een speelstraat voor juli of augustus online aanvragen van 15 februari tot 24 maart. De voorwaarden vind je op de website. www.leuven.be/speelstraat

www.leuven.be/ beweegproject

OPRUIMWEEKEND

Verenigingen tegen zwerfvuil Zaterdag 23 en zondag 24 maart organiseert de stad haar jaar­ lijkse opruim­weekend voor vereni­gingen. Deel­nemende verenigingen krijgen een subsidie van 250 euro als ze met minstens tien leden samen minstens 50 uur op­ruimen. Wie meer dan 100 uur opruimt, krijgt een extra sub­sidie.

De stad zorgt voor grijpers, fluo­ hesjes, hand­schoenen en vuilnis­ zakken. Schrijf je vereniging online in voor 17 maart.

Wil je zelf regelmatig zwerfvuil opruimen in je buurt? Stel je dan kandidaat als zwerfvuilvrijwilliger.

Je krijgt opruimmateriaal van de stad.

Zie je zwerfvuil of sluikstort?

Meld het bij de stad. www.leuven.be/zwerfvuil • 016 27 27 27

5

DUURZAAMHEID

Laat je elektro en textiel herstellen Broodrooster kapot? Scheur in je broek? Laat het herstellen in de nieuwe Leuvense herstelhub.

• Textiel: breng het binnen bij Vaude in de Diestsestraat 168.

Je krijgt een mail wanneer je het daar opnieuw kan oppikken. De prijzen variëren tussen 7 en 35 euro.

• Klein huishoudelektro: registreer je toestel online en kies een tijdsslot om het binnen te brengen in

maakleerplek in de Vaartkom.

Een medewerker bekijkt dan of je toestel hersteld kan worden. Als dat zo is, heb je de keuze: ofwel laat je het repareren, ofwel ga je zelf aan de slag in het herstelatelier.

Daar vind je materiaal en machines en krijg je hulp.

Je betaalt de wisselstukken en een vrije bijdrage voor de herstelling. www.leuvenfixt.be

STADSCOMMUNICATIE

Gezocht: Leuvenaars met een mening Heb jij zin om af en toe je mening te laten horen over affiches, slogans of teksten van de stad?

STADSPARK

Start restauratie stadsomwalling In februari start de stad met de restauratie van de 12e-eeuwse stadsomwalling in het SintDonatuspark (stadspark). In 2011 stortte een deel van de middel­ eeuwse muur in. De stenen zijn zorgvuldig bewaard en worden nu opnieuw gebruikt voor de heropbouw. Ook de andere delen van de muur worden hersteld en de fundering wordt vernieuwd, voor extra stevig­heid.

6

En ook de rest van het park is aan vernieuwing toe. Daar­om gaat de stad het her­aanleggen, met respect voor het erf­goed en extra aandacht voor toe­gankelijk­ heid en het veranderende klimaat. De Leuvenaars worden betrokken bij het ontwerp.

De werken starten vermoedelijk in 2025. www.leuven.be/stadspark

De stad stelt een divers panel samen van Leuvenaars die enkele keren per jaar een korte online bevraging invullen. Zo helpen ze om de communicatie met inwoners te verbeteren. Interesse?

Stel je online kandidaat voor 19 februari. www.leuven.be/panel

kort

Maand zonder alcohol

ELEKTRISCH AUTODELEN

Nieuw in Leuven: BattMobility Je kan in Leuven voortaan een elektrische deelauto huren bij BattMobility. Zodra je geregistreerd bent, kan je met een app nagaan welke auto’s in je buurt vrij zijn.

Je betaalt geen abonnement, maar enkel een dag- of uurprijs en je gereden kilometers. Je Batt-auto parkeren is gratis in Leuven, hem opladen is gratis in heel Europa.

Voorlopig staat er één Batt-auto in Leuven: in de Grensstraat in Kessel-Lo. Er komen snel drie auto’s bij, en tegen eind dit jaar nog eens zes.

Online ontdek je nog meer manieren om te autodelen in onze stad. Via Poppy en Partago kan het niet meer: die bedrijven hebben hun activiteiten in Leuven stopgezet. www.leuven.be/autodelen

In februari is het opnieuw Tournée Minérale. Ga je mee de uitdaging aan om een maand geen alcohol te drinken? Online vind je getuigenissen van deel­ nemers, goeie redenen om te stoppen en recepten voor non-alcoholische drankjes. www.tourneeminerale.be

Buddy’s om te ‘leren leren’ De stad is op zoek naar vrijwilligers die leerlingen uit de lagere of middelbare school wekelijks een uurtje willen ondersteunen bij schoolwerk. Je helpt hen bijvoorbeeld om een planning te maken en biedt een luisterend oor. www.buddyleuven.be

Word animator De stad zoekt animatoren voor haar speelpleinen tijdens de paas- en zomervakantie. Ben jij tussen de 16 en 26 jaar oud, werk je graag met kinderen en wil je wat bijverdienen?

Stel je kandidaat! www.leuven.be/animator

SNOEIHOUT

Pop-upwinkel UCLL

Reserveer je ophaling

Van 17 februari tot 2 maart openen een veertigtal studenten bedrijfs­ management van UCLL een pop-upwinkel in de Bondgenotenlaan 119.

Je vindt er onder meer vintage interieurdecoratie, kunstwerken gedrukt op streetwear, geurkaarsen, mocktails en bloempotten gemaakt van oude voorwerpen. www.ucll.be/popupsleuven

Tussen februari en december kan je snoeihout gratis aan huis laten ophalen. Dat kan alleen op aanvraag. Er zijn elf ophaalmomenten – de volgende zijn op vrijdag 23 februari en vrijdag 29 maart. Je kan tot 3 dagen vooraf online reserveren, dus tot en met de dinsdag vóór de ophaling op vrijdag.

Je kan takken, kleine boom­ stronken en boomwortels meegeven. Bind het snoeihout

samen in bundels van maximaal 20 kg. Boomstronken en -wortels met een diameter groter dan 20 cm, gft, bladeren en gras kan je niet meegeven. Ook takken die langer zijn dan 2 meter of korter dan 50 cm worden niet aanvaard. Bekijk alle voorwaarden op de website. www.leuven.be/snoeihout • 016 27 27 27

7

MoJo-meisjeswerking in Stelplaats

‘ Hier durven meisjes hun stem te laten horen’ 8

Al drie jaar is er in Leuven een plek waar meisjes helemaal zichzelf kunnen zijn: de MoJo-meisjeswerking in Stelplaats.

Er is ruimte voor plezier, maar ook voor gevoelens en problemen. ‘Alle meisjes zijn hier heel welkom!’

Emina Jusic, coördinator (rechts op de foto): ‘De MoJo-werking is ontstaan tijdens corona. Eerst op plekken waar jongeren ‘hangen’, dus op straat en op pleintjes. Later kreeg MoJo ook een vaste stek in de Stelplaats – de oude site van De Lijn, vlak bij het station. We kregen best veel volk over de vloer, maar we merkten snel dat er weinig meisjes kwamen.’

‘Dat komt doordat meisjes nood hebben aan een plek waar ze zichzelf kunnen zijn en vrij kunnen praten over hun gevoelens. Dat lukt vaak niet als er jongens bij zijn. Die zijn drukker, af en toe een beetje macho zelfs. Daardoor trekken meisjes zich soms terug.’

Amira Aarabe, vrijwilliger (links op de foto): ‘In 2021 zijn we daarom met een aparte meisjeswerking gestart. Dat ging met vallen en opstaan. Onze eerste activiteit was een spelletjesavond in Stelplaats.

Via sociale media en mondaan-mond hadden we reclame gemaakt, maar er daagden maar weinig meisjes op. Begrijpelijk: het is nieuw en onbekend, dus je moet een stukje het vertrouwen winnen. Maar we zijn avonden

blijven organiseren, en na een tijdje hadden we een vast groepje van een vijftiental meisjes.’

Geen taboes Emina: ‘Intussen hebben we een uitgebreide werking. Van dinsdag tot vrijdag kunnen meisjes na school­ tijd bij mij terecht voor een eenop-een-gesprek. Zonder afspraak, en over eender wat: school, verliefd­heid, je niet goed in je vel voelen … Ik luister, praat met hen en verwijs soms door, bijvoorbeeld naar het CLB of plekken waar ze psychologische hulp kunnen krijgen.’

O ̒ nze werking is er gekomen omdat er voor meisjes niet overal plaats is’ ‘Daarnaast is er ons jeugdhuis in Stelplaats: dat is op sommige momenten alleen open voor meisjes. Op woensdag­middag voor meisjes van 12 tot 16 jaar, op vrijdag­avond voor de 16-plussers. Ze kunnen hier iets drinken, babbelen, voor school werken, spelletjes

‘Gezellig onder meisjes’ Israe (16) ging enkele jaren geleden naar de aller­eerste spelletjes­avond, en sinds­dien gaat ze regel­­matig naar de meisjes­­werking in Stel­­plaats: ‘Het is een van de weinige plekken in de stad waar je onder meisjes kan zijn. Ik durf hier hele­maal mezelf te zijn en over alles te praten. Want je weet: het blijft tussen ons. Het is hier ook warm, leuk in­gericht, je kan iets drinken … Kortom: echt gezellig, en da’s fijn na een lange school­week.’

spelen, tv-kijken, knutselen of gewoon gezellig hangen in onze grote zetel. De nadruk ligt op plezier. Maar tegelijk bieden we een plek waar meisjes zichzelf kunnen zijn en hun stem durven te laten horen. Ook over onderwerpen die in gemengde groepen misschien taboe zijn – vrouwelijke hygiëne en verliefdheid bijvoorbeeld.’

Amira: ‘En dan zijn er nog de activiteiten. Soms organiseren wij die, soms nemen de meisjes zelf het initiatief. Dan bekijken we samen met hen wat haalbaar is, wat de beste aanpak is en wie wat doet.

Ze deden bijvoorbeeld een actie voor de Warmste Week. Sommigen maakten soep, anderen richtten de zaal in en nog anderen zamelden kleren in om weg te schenken. Heel geslaagd! De meisjes waren blij én trots op wat ze gedaan hadden – da’s heel belangrijk.’

Vooroordelen Emina: ‘Natuurlijk krijgen we wel eens te maken met vooroordelen. Dat we zogezegd voor gender­gelijkheid zijn en toch een apart aanbod hebben.

Maar onze meisjes­werking is er net gekomen omdát er voor meisjes niet overal plaats is. We herstellen het even­wicht en zorgen dat iedereen zich welkom voelt bij MoJo.’ Amira: ‘Dus, aan alle meisjes zou ik zeggen: kom eens af, we ontvangen je héél graag!’

Welkom!

Stelplaats Vuurkruisenlaan 6 in Leuven • Di – vr | 15.30 – 17 uur: een-op-een-gesprekken voor meisjes van 12 tot 18 • Wo | 14 – 17 uur: jeugdhuis voor meisjes van 12 tot 16 • Vr | 17 – 22 uur: jeugdhuis voor meisjes van 16+ Instagram: mojoleuven

9

De crypte op de Stadsbegraafplaats

Graven onder de grond

De crypte is een betonnen gang van 17 meter lang, 5 meter onder de grond.

Er liggen 200 slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog begraven.

Verspreid over de Stadsbegraafplaats aan de Philipssite staan de grafstenen van duizenden Leuvenaars. Maar wat velen niet weten: in een lange, ondergrondse gang vonden nog eens 200 mensen hun laatste rustplaats.

Het zijn slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

Augustus 1914: de Duitsers vallen Leuven binnen en steken grote delen van de stad in brand. Er vallen honderden slachtoffers, en de be­ volking slaat op de vlucht. Tijdens de woelige oorlogs­jaren die daarop volgen, krijgen de doden een voor­ lopige rustplaats: een massagraf op de Stadsbegraafplaats.

Vanaf 1919 – na de oorlog – worden heel wat slachtoffers op­nieuw begraven, dit keer definitief. Leuvenaars in een familiegraf bijvoorbeeld, en gesneuvelde soldaten van elders

10

in hun geboortestad of -land. De slachtoffers die dan nog overblijven, wil de stad samen begraven, als herinnering aan de oorlogs­terreur.

Ze laat er een crypte voor bouwen: een betonnen gang, 5 meter onder de grond. In 1924 is de bouw klaar.

200 lichamen worden er bijgezet in evenveel individuele graf­kelders.

Boven op de crypte wordt een oorlogsmonument ingewijd.

Zij stierven in augustus 1914 We kennen de namen van de 200 mensen die in de crypte begraven

liggen. Een van hen is Marie-Pauline Van Weyenbergh. Ze is een paar dagen eerder bevallen van haar derde kind als Duitse soldaten in augustus 1914 hun huis in de BlijdeInkomststraat binnenstormen.

Marie-Pauline probeert te vluchten, maar een kogel raakt haar, en ze sterft in de armen van haar man Paul. Die wordt zonder kinderen het huis uit gejaagd. Als hij een dag later terugkeert, vindt hij zijn vierjarige dochtertje naast het lichaam van haar moeder. Paul smeekt de Duitsers om zijn vrouw te mogen begraven, maar wordt naar een strafkamp in Keulen gebracht.

Na de oorlog keert hij terug naar Leuven en wordt hij herenigd met zijn drie kinderen.

Ook Frans Respen, zijn echtgenote Marie-Elisabeth Massart en hun

Je komt in de crypte via een lage opening en een trap. Je gaat letterlijk door de knieën.

Die moeilijke toegang was een bewuste keuze: van de bezoekers werd nederigheid verwacht.

Familie gezocht De crypte is aan herstelling toe. Er zit betonrot in de constructie – die moet eerst onderzocht worden. Tegelijk bekijkt de stad of de toegang tot de ondergrondse gang beter kan. Na dat onderzoek kunnen de restauratiewerken starten, ten vroegste over enkele jaren. Ook het oorlogsmonument boven op de crypte wordt gerestaureerd.

Voor die restauratie is de stad op zoek naar nabestaanden. Ben of ken jij familie van de mensen die in de crypte begraven liggen? Laat het ons weten. twee dochters liggen in de crypte.

Zij werden het slachtoffer van de Duitse brandstichtingen. De avond van 25 augustus dringen Duitse soldaten honderden huizen binnen en steken ze in brand. Het gezin verstopt zich in de kelder van hun huis aan de Diestsestraat. Als dat in vlammen opgaat, kunnen ze niet meer ontsnappen.

Naast burgerslachtoffers liggen er ook gesneuvelde sol­daten. Fransen, Russen en natuur­lijk Belgen.

Zoals Léon Schreurs. Tijdens de gevechten op 19 augustus 1914 raakt hij gescheiden van de rest van zijn eenheid. Hij verstopt zich achter een grote brievenbus aan de Tiense­poort. Met zijn laatste kogels schiet hij vijf Duitse verkenners dood. Dan wordt hij zelf geraakt en sterft. Leuvenaars noemen hem

de laatste verdediger van de stad.

Ze eren hem na de oorlog met een herdenkingsmonument op een naar hem genoemde straat: de Léon Schreursvest aan de ring, vlak bij de plek waar hij sneuvelde.

016 27 25 44 • studiedienst.gebouwen@ leuven.be

Bezoek de crypte • Je vindt de crypte onder het witte oorlogs­monument. De crypte is altijd open. Je kan ze op elk moment bezoeken.

• Groepen kunnen een rondleiding aanvragen.

Die duurt 2 uur en is gratis.

Stadsbegraafplaats, Nieuwe Kerkhofdreef, Leuven • 016 27 40 40 • www.leuven.be/rondleiding

11

ondernemer

de nieuwkomer

PEPAS Uitbaters: Seppe Galicia en Robbe Platteeuw Open sinds: december 2023 Adres: Naamsestraat 36, Leuven Elke maand zet LVN een nieuwe Leuvense handelaar of horecazaak in de kijker. Zelf plannen voor een zaak? De stad helpt je op weg. Meer info: www.leuven.be/starter

12

‘ De 1e vegan frituur van Leuven’ Robbe (links op de foto): ‘Op de kaart van Pepas staan 37 snacks. We hebben vegan versies van klassiekers als de boulet en de vleeskroket. En ook speciallekes zoals een bospaddenstoelenkroket, zoeteaardappelnuggets of avocadohapjes. De frietjes bakken we in raapzaad- en zonnebloemolie, we hebben dertien vegan sauzen en we maken zelf volau-vent en stoofvlees.’

Seppe: ‘We kozen voor een zaak in Leuven omdat de stad volgens ons klaar is om het ossenvet en de vleessnacks vaarwel te zeggen. De mensen hebben hier een open geest. En dit pand beviel ons, omdat er veel ruimte is voor zitplaatsen, en omdat we het nog helemaal zelf konden inrichten. Best geslaagd, vinden we: industrieel en toch gezellig.’

‘Iedereen vraagt ons of onze snacks hetzelfde smaken als de ‘originele’ vleesvarianten. Wel, bij de vleeskroket of kipcorn bijvoorbeeld merk je nauwelijks verschil. De snacks die we zelf maken, zoals de sitostick en de viandel, smaken natuurlijk wel wat anders. Maar wat maakt het uit? Als het lekker is, is het goed, toch? Probeer gewoon zelf eens of het je kan bekoren. En anders: even goeie vrienden! (lacht)’

uitgelegd

Bewegen

Op Verwijzing Hoe werkt het?

Dat bewegen gezond is, weten we intussen allemaal. Toch lukt het niet altijd op eigen houtje. Gelukkig zijn er de Leuvense coaches van ‘Bewegen Op Verwijzing’. Zij helpen je voor een klein prijsje om actiever te gaan leven.

Al wat je nodig hebt: een verwijsbrief.

‘Bewegen Op Verwijzing’-coaches Wouter Buelens en Marie Raymaekers

Verwijsbrief

Coach

Beweegplan

Actiever leven

Vraag je zorgverlener om de verwijsbrief van ‘Bewegen op Verwijzing’ in te vullen. Vroeger kon alleen de huisarts of specialist dat. Maar sinds kort ook ergo- en kinesitherapeuten, maat­ schappelijk en sociaal werkers, diëtisten, psycho­­logen, podo­ logen, verpleeg- en vroedkundigen en zelfs apo­thekers.

Verwijsbrief op zak? Maak dan een afspraak met Wouter of Marie - de coaches van ‘Bewegen Op Verwijzing’. Dat kan online of tele­fonisch.

Je gaat aan de slag met de tips van de coach: thuis, op het werk, bij een sportvereniging …

Al hoef je niet meteen lid te worden van zo’n club. Wat vaker de trap nemen, wandelen met een collega of de fiets nemen voor korte verplaatsingen kunnen al een verschil maken.

Dankzij het plan beweeg je meer en leef je gezonder. De coach houdt regelmatig contact. Om je te motiveren, om vragen te beantwoorden of om bij te sturen. Want het plan moet in je dagelijks leven passen en kan op elk moment aangepast worden. Alleen zo hou je het vol.

Met zo'n verwijsbrief krijg je coaching tegen ver­laagd tarief, dankzij de tussen­ komst van de Vlaamse overheid. En omdat de stad nog eens de helft terug­betaalt, kost het je maar 5 euro per half uur, en 1 euro per half uur als je recht hebt op verhoogde tegemoet­koming.

De coaches zijn op zeven plaatsen aan het werk: in buurt­centra Casablanca en Sint-Maartensdal, in wijkgezondheidscentra De Ridderbuurt, Caleido en De Central en in lokale dienstencentra Wijnveld en Ter Putkapelle.

Het intakegesprek duurt ongeveer een uur.

De coach bespreekt samen met jou de mogelijk­heden en beperkingen. Waar liggen je interesses? Wat is je budget? Hoe ziet je week eruit?

Na een korte testperiode zie je de coach terug en bespreek je wat gelukt is en wat moeilijk ging. Zo komen jullie samen tot een haalbaar beweegplan op maat: een soort weekschema met vaste beweegmomenten.

De coach houdt bovendien je huisarts op de hoogte, ook als je bent doorverwezen door een andere zorgverlener.

www.leuven.be/ bewegen • 016 27 27 27

13

Kapel

Van priesterschool tot erfgoedparel

Ontdek het

Hollands College

Meer dan 400 jaar geleden werden er priester­ studenten uit Nederland opgeleid. Vandaag is het een van de best bewaarde historische colleges van de universiteit. Die organiseert er concerten, debatten en kleine evenementen.

Kijk maar mee – in het Hollands College!

14

Voorgevel op Pater Damiaanplein

binnenkijken

Bibliotheek

Refter

In 1617 wordt een grote, adellijke woning op het huidige Pater Damiaanplein omgevormd tot college voor studenten theologie uit het Hollandse bisdom Haarlem. Die leiden er allesbehalve een luxeleventje.

Half 5 ‘s ochtends: opstaan, bidden, naar de mis en studeren. Half 8: ontbijt en naar de les. Om half 7 ’s avonds gaat de poort dicht, en 9 uur is bedtijd.

Vrouwen, kaartspelen en alcohol zijn streng verboden.

Aan het eind van de 18e eeuw neemt de Franse bezetter alle Leuvense colleges in beslag. Via een openbare verkoop komt het Hollands College uiteindelijk in handen van zuster Cicercule Paridaens.

Die maakt er een klooster en meisjesschool van.

De zusters verbouwen het complex grondig en breiden het uit met een nieuwe vleugel voor de school – het huidige Paridaens.

In 2008 verlaten de laatste zusters het intussen beschermde monument. Sindsdien is het van de KU Leuven. Die organiseert er onder meer vergaderingen, debatten en concerten.

Zelf eens binnenkijken?

Tuinkamer

• Rondleidingen: In 2025 viert de KU Leuven haar 600e verjaardag. In de aanloop naar dat feestjaar stelt ze haar rijke patrimonium open voor het publiek.

Zo kan je op enkele zondagen ook het Hollands College met een gids bezoeken. zo 11/02, 12/05, 30/06 • 10.30 uur • duur: 1,5 uur • € 10 • www.kuleuven.be/erfgoed • Concerten en middaggesprekken: www.kuleuven.be/metaforum/agenda

15

Leuvense vrijwilligers helpen amfibieën oversteken

‘ Hondenweer is goed weer ’ 16

Vrijwilligers Raf en Philippe in de fietstunnel tussen de Abdij van Park en de Hoegaardsestraat

Nat, donker, windstil en een graad of 12: voor kikkers, padden en salamanders het ideale weertje om te ontwaken uit hun winterslaap en op zoek te gaan naar een vijver om zich voort te planten. Een gevaarlijke onderneming, maar gelukkig krijgen ze ieder voorjaar hulp van vrijwilligers.

Een van hen is Raf Aerts. Vlak bij de Abdij van Park helpt hij al jaren salamanders te redden.

Raf (links op de foto): ‘Rond 2009 vonden we veel dode salamanders in de fiets­tunnel tussen de abdij en de Hoegaardse­straat. Die dieren overwinteren graag in de spoor­ weg­berm, en daarvoor moeten ze door die tunnel. In het voor­jaar keren ze terug naar de abdij­vijvers om te paren. Maar sala­manders zijn koud­bloedig, en ’s nachts kan het erg koud zijn in de tunnel. Dan vallen ze halver­wege stil en worden ze tijdens de ochtend­spits plat­ gereden door fietsers. Als er veel wind staat, kunnen ze in één dag compleet uitdrogen – je vindt dan alleen nog een soort stokje terug.’

‘Daarom zijn we begonnen met onze overzet­actie. Op voorhand leggen we boom­schors langs de tunnel­wanden, zodat de diertjes wat beschutting vinden. Sala­manders trekken het liefst op natte, zachte, wind­stille avonden. Dan gaan wij erop uit – honden­weer is goed weer voor ons (lacht). Op sommige avonden rapen we er wel 50.’

‘We noteren welke soorten we vinden. De kleine watersalamander zien we het vaakst, zeker sinds de stad de abdijvijvers schoongemaakt heeft. We vinden ook meer alpenwatersalamanders – ondanks de naam een inheemse soort.

Goed nieuws, want een gezonde salamanderpopulatie wijst op een gezond ecosysteem.’

Voorzichtig oversteken Kom je op een natte avond in februari voorbij de Abdij van Vlierbeek, schrik dan niet als je een

groepje vrouwen en mannen met laarzen, fluo­hesjes en hoofd­lampen kruist. Het zijn Philippe De Norre en zijn team van vrij­willigers van KWB Kessel-Lo en Natuur­punt Vlierbeek.

̒Op koude nachten vallen salamanders halverwege de tunnel stil, en 's ochtends rijden fietsers hen plat’ Philippe (rechts op de foto): ‘Wij doen raapacties, net zoals aan de Abdij van Park, maar ook een schermactie. De stad zorgt voor een amfibieën­scherm, dat wij langs de Holsbeekse­steenweg plaatsen.

Het scherm is zo gemaakt dat padden en kikkers er niet onderdoor kunnen en de drukke weg dus niet kunnen oversteken.

Maar ze blijven zoeken naar een gaatje, tot ze in de emmers vallen die wij hebben ingegraven.

Wij halen ze eruit en brengen ze naar de vijvers van het

Provinciedomein. Soms doen we daarvoor een beroep op lagere scholen. Kinderen komen zo in contact met de natuur, en ze vinden het ook gewoon heel leuk.

Trouwens, mijn zoon van 11 gaat vaak mee op onze raapacties – hij is de meest enthousiaste van allemaal!’

Raf: ‘Aan de Abdij van Park zijn we met zowat 30 vrijwilligers.

Sommige zijn studenten van me – ik geef les aan het departement Biologie van de KU Leuven. Ik doe vooral onderzoek naar de relatie tussen natuur en gezondheid. Sinds corona is daar veel belangstelling voor. We beseffen steeds meer dat regelmatig contact met de natuur goed is voor onze mentale gezondheid. Daarom vind ik overzetacties ook zo zinvol. Je helpt de natuur, maar eigenlijk ook jezelf.’

Meedoen?

Zin om mee te doen? Zowel aan de Abdij van Vlierbeek als aan de Abdij van Park zijn ze nog op zoek naar vrijwilligers. info@abdijvanpark.be • info@abdijvanvlierbeek.be

Wat doet de stad?

De stad steunt de overzetacties. Ludo De Grauwe, ploegbaas natuurgebieden: ‘In overleg met Natuurpunt leggen we de overzetplekken vast. Daar zorgen we voor amfibieënschermen en zetten we signalisatieborden om automobilisten te waarschuwen.

En bij de spoortunnel aan de Abdij van Park vragen we aan de reinigingsdienst om de goten dan niet schoon te maken.

Die gebruiken amfibieën namelijk tijdens de trek.’

17

Ela ‘ Zumba, da’s ontspannen’ ‘Ik ben lid van ‘De Vrouwen van 1980’. Sinds 2020 – het jaar dat we 40 werden – komen we bij elkaar en organiseren we activiteiten. Van een weekendje Ibiza tot acties voor het goede doel. Iedereen is welkom, zolang je maar vrouw én van 1980 bent. Of je nu manager of huisvrouw bent, wel of geen kinderen hebt, Pools of Belgisch of wat dan ook: hier ben je gewoon een vriendin.

Echt plezant.’

‘Ik ben ook directeur van de Poolse School Leuven.

230 kinderen volgen er op woensdag en zaterdag Poolse les. En sinds kort zit ik in het ‘Droomteam 2030’, een groep Leuvenaars die de stad helpt om van Leuven de Europese culturele hoofdstad in 2030 te maken.’

‘Je merkt het: ik ben een bezige bij. Ik heb gewoon veel energie. Ik ontspan natuurlijk wel af en toe hè (lacht).

Tijdens de zumbales bijvoorbeeld. De muziek, het bewegen … het helpt om mijn gedachten te verzetten. En ik geniet ervan om met mijn gezin de stad in te trekken.

Een Italiaans ijsje eten op het Ladeuzeplein, of dineren bij Den Angelus op de Bond: lekker!’

NOCTURNE

Lichtjes in Abdij van Park Op vrijdag 2 februari kan je tot 22 uur een bezoek brengen aan de Abdij van Park. Extra laat én extra gezellig, want vanaf 17 uur gaan er honderden theelichtjes aan.

Ze verlichten de exporuimtes van PARCUM en enkele plekken in de abdij, zoals de refter, de pandgang en de bibliotheek.

En nog een extraatje: alle bezoekers krijgen gratis een lekkere pannenkoek. Da’s traditie op Maria Lichtmis, een katholiek feest dat op 2 februari gevierd wordt. vr 02/02 • 17 – 22 uur • tickets: www.abdijvanpark.be/nocturne

ARTEFACT

Hedendaagse kunst in STUK Van 8 tot 25 februari stelt STUK zijn zalen open voor Artefact, een festival dat hedendaagse kunst verbindt met een maatschappelijk thema. Dit jaar is dat een vraag: hoe hou je je staande in een onrustige wereld? Volg een rondleiding, lezing of concert en ontdek in de expo hoe (inter)nationale kunstenaars troost en rust vinden in onder meer familie, materialen en vormen, en in poëzie.

De expo en rondleidingen zijn gratis.

Sommige activiteiten, zoals de concerten, zijn betalend. do 08/02 – zo 25/02 • STUK • www.artefact-festival.be

18

kort

Sporten met Strava De stad daagt je uit op de gratis sportapp Strava. Loop of fiets een route in de vorm van een Olympische figuur, zoals een vlam, de vijf ringen of het symbool van een Olympische sport. Drie winnaars krijgen twee dagpassen voor het Lotto Belgium House in Parijs, tijdens de Olympische Spelen komende zomer. www.leuven.be/strava

JEUGDFILMFESTIVAL

Films in de vakantie Tijdens de krokusvakantie kan je naar meer dan 21 films tijdens het Jeugdfilmfestival ‘On Tour in Leuven’ (vroeger JEF Festival).

Er zijn premières, kortfilms, animatiefilms, films met live­ concerten of dansshows … Eén ding hebben ze gemeen: het zijn geweldige verhalen!

‘Sirocco en het koninkrijk van de wind’ (6+) is dit jaar de

openingsfilm. Twee dappere zusjes belanden per ongeluk in de wereld uit hun lievelingsboek en proberen de weg naar huis terug te vinden. za 10/2 – zo 18/2 • vanaf 1,5 jaar • cinema ZED – Vesalius • tickets: www.jeugdfilmfestival.be

FESTIVAL VOOR NIEUWE TONEELSCHRIJFKUNST

Shakespeare is dead ’s Werelds bekendste toneelschrijver mag dan al vier eeuwen dood zijn, maar het theater leeft: dat is de boodschap van het festival ‘Shakespeare is dead’. Op het programma: workshops en lezingen uit het werk van nationale en internationale toneelauteurs.

En natuurlijk is er ook theater. Maak je keuze uit negen voorstellingen, allemaal op basis van nieuwe toneelteksten. Zo geeft ‘Happy in Holland’ je een kijkje achter de toonbank van een Chinees-Indisch meeneemrestaurant – deels in het Chinees, met Nederlandse boventitels. En onder anderen Jan Decorte en Annelies Verbeke zorgen voor de feestelijke slotavond.

Carnavalstoet Op zaterdag 24 februari trekt de carnavalstoet door de stad.

De parade vertrekt volgens de traditie om 15.11 uur op het Sint-Jacobsplein en eindigt om 16.33 uur met een gratis verkleedfuif in zaal Rijschool.

Het parcours vind je online. www.leuven.be/carnaval

Kermis Van zaterdag 24 februari tot woensdag 6 maart is het weer kermis op het Martelarenplein.

Op maandag 26 februari gaat de muziek zachter en worden de lichten gedimd, en op woens­ dag 6 maart krijg je korting. www.leuven.be/kermis

Belpop Bonanza Superstar Van het bekendste Japanse kerst­nummer tot de strafste hit van Blur: in ‘Belpop Bonanza Superstar’ laten Jan Delvaux en Dj Bobby Ewing horen en zien wat Belgen zoal hebben betekend voor de internationale muziekwereld. Er zijn nog tickets voor de voorstelling op zondag 25 februari om 16 uur. www.30cc.be

Surf naar www.uitinleuven.be voor meer activiteiten.

di 13/02 – za 17/02 • www.shakespeareisdead.be

19

Atelier Bouts in M: hoe worden topstukken onderzocht en gerestaureerd?

David Lainé restaureert de ‘Marteling van de heilige Erasmus’

‘ Met infrarood kijk je dwars door de verflaag heen’ De Leuvense schilder Dieric Bouts was een van de grote meesters van de 15e eeuw. Maar hoe maakte hij zijn bijzondere schilderijen eigenlijk?

Kunnen we recon­strueren hoe hij het aanpakte, van de basistekening tot de finale vernislaag?

20

Vroeger was het antwoord eenvoudig: neen. Maar sinds de jaren 1950 is dat aan het veranderen.

Met de hulp van allerhande technieken kunnen specialisten steeds beter achterhalen hoe een schilderij tot stand is gekomen.

Goed nieuws voor curieuzeneuzen, maar ook voor restaurateurs, en voor musea die hun kunstwerken op de best mogelijke manier willen bewaren. In de tentoonstelling ‘Atelier Bouts’, vanaf 16 februari

in M, leer je er alles over. David Lainé, van restauratie- en conservatiebedrijf IPARC, werkte eraan mee.

Onder de verf David Lainé: ‘In de expo krijg je zes topwerken van Bouts te zien. Op zichzelf al de moeite, maar bij elk ervan lichten we ook één tech­niek toe die ons meer over dat werk geleerd heeft: röntgen­fotografie,

de analyse van verfmonsters, infraroodreflectografie ...’

‘Vroeger kon je een schilderij alleen maar bestuderen met het blote oog of met een vergrootglas. Je had enkel toegang tot het af­ gewerkte product, zeg maar. Je kon de basis­tekening niet zien, de over­schilderingen, de plekken waar de schilder afweek van zijn oor­ spronkelijke compositie … Maar sinds halver­wege de 20e eeuw zijn weten­­schappers technieken gaan gebruiken om precies dat soort dingen te onder­zoeken. Met infra­ rood­foto­grafie kan je bij­­voorbeeld dwars door de verflaag heen kijken, tot op de ondertekening – de eerste ruwe schets van de schilder.’

̒Bij elk kunstwerk lichten we één techniek toe’ ‘Dankzij die techniek weten we dat het linkerpaneel van de ‘Marteling van de heilige Hippolytus’ flink afwijkt van de ondertekening.

Interessant, want Bouts is ge­ storven voor het schilderij af was.

We vermoeden dat Hugo van der Goes, een andere meester uit die tijd, het linkerpaneel heeft afgemaakt. De ondertekening is dus waarschijnlijk van Bouts, het schilderwerk van Van der Goes.’

Leer van de ringen ‘We hebben het op de tentoonstelling ook over dendro­ chronologie. Da’s een weten­ schappelijke discipline die houten voor­werpen probeert te dateren op basis van jaarringen – de cirkel­ vormige lijnen in een doorgesneden boomstam. In warme, natte zomers groeien bomen goed en zijn de jaarringen breder. In frisse, droge zomers zijn ze nauwer. De afwisseling van nauwe en brede ringen is kenmerkend voor een bepaalde houtsoort, regio én tijd.

Als je weet waar je houten voorwerp

vandaan komt, kan je het dus ook dateren. Belangrijk voor Boutsonderzoek, want net als de andere Vlaamse Primitieven schilderde hij bijna uitsluitend op panelen van Baltische eik.’

‘In de tentoonstelling zie je een ‘Mater Dolorosa’, een portret van de treurende Maria. Zulke schilderijen waren heel populair in die tijd. Dieric Bouts heeft er veel gemaakt, en na zijn dood is zijn zoon Albrecht daarmee doorgegaan. De vraag is dus: wie schilderde deze ‘Mater Dolorosa’?

Dendrochronologie heeft het antwoord gegeven. De boom waaruit het paneeltje voor de ‘Mater Dolorosa’ kwam, werd met zekerheid na 1481 geveld. Bouts is gestorven in 1475. Het werk is dus van Albrecht.’

Blauw of zwart?

‘In 2018 en 2019 heb ik zelf Bouts’ ‘Marteling van de heilige Erasmus’ onderzocht en gerestaureerd.

Onder meer met een techniek waarmee we kunnen uitvissen welke scheikundige elementen er in de verflaag zitten. En daar kunnen we dan weer uit afleiden welke pigmenten Bouts gebruikt heeft. Bij de ‘Marteling van de heilige Erasmus’ hebben we zo de oorspronkelijke kleur kunnen achterhalen van de mantel waarop het hoofd van Erasmus rust.

Die is in de loop der jaren zwart geworden, maar Bouts had hem oorspronkelijk blauw geschilderd.

Heel boeiend allemaal. Als je geïnteresseerd bent in kunst of natuurwetenschappen: kom dan zeker eens langs in M.’

Bezoek expo ‘Atelier Bouts’ vr 16/02 – zo 28/04 • M Leuven • tickets: www.mleuven.be

Dankzij onderzoek van de verf weten we dat deze mantel oorspronkelijk niet zwart maar blauw was

21

Chinees Nieuwjaar

Het jaar van de draak In Leuven wonen 1.969 Chinezen. Dat maakt hen, na de Belgen, de grootste nationaliteit in onze stad. Reden genoeg dus om wat beter kennis te maken met de Chinese cultuur. En die kans krijg je, want op zaterdag 10 februari vieren we Chinees nieuwjaar. Xin Nian Kuai Le, oftewel: gelukkig nieuwjaar!

Februari laat om nieuwjaar te vieren? Niet in China. Daar worden feestdagen berekend op basis van de maankalender. Volgens die kalender duurt een maand ongeveer 29,5 dagen: de tijd die de maan nodig heeft om van nieuwe naar volle maan en weer terug te gaan.

Daardoor valt Chinees Nieuwjaar een stuk later dan 1 januari. En niet alleen in China, ook in onder meer Maleisië, Taiwan, Vietnam en Korea.

In de Chinese astrologie staat elk jaar in het teken van een dier, volgens een vaste cyclus van twaalf dieren. En net zoals bij de westerse sterrenbeelden wordt elk

dier geassocieerd met bepaalde eigenschappen. Geboren in het jaar van het konijn? Dan ben je misschien opvallend zachtaardig.

In 2024 is de draak aan de beurt: die staat voor kracht en succes.

En dat zal je merken: op 10 februari trekt een kleurrijke draak van wel 10 meter lang door de Leuvense straten. Hij krijgt het gezelschap van twee leeuwen. Ook een belangrijk symbool in de Chinese cultuur: de leeuw verjaagt boze geesten en brengt geluk.

In 2019 trok voor het eerst een kleurrijke parade met leeuwendans door de straten.

Programma Zaterdag 10 februari organiseert Nihao Leuven de start van het jaar van de draak, met activiteiten voor jong en oud: 13:30 – 14 uur | door de straten • Leeuwen- en drakendans op de Grote Markt • Stoet naar de Bib Leuven Tweebronnen 14 – 16.30 uur | de Bib Leuven Tweebronnen • Belevenismarkt met standjes en workshops in de foyer. Je ontdekt er onder meer hoe het traditionele gezelschaps­ spel Mahjong en het bord­ spel Go worden ge­speeld.

Je kan mee naaien in de vorm van een draak. En je leert er de kneepjes van het Chinese schoon­schrift.

• Optredens, acts en voor­ drachten in het auditorium door klasgroepen van de Chinese School Leuven, die haar 20e verjaardag viert. za 10/02 • gratis • leuven.bibliotheek.be/ chineesnieuwjaar

Nihao Leuven is een vereniging die bijeenkomsten, workshops en andere activiteiten organiseert om de banden tussen de Chinese gemeenschap en de Leuvenaars te versterken.

22

uitsmijter

Wat is het diepste punt van het groot bad in het zwembad van Kessel-Lo?

win

Bezorg je antwoord vóór 15 februari via www.leuven.be/wedstrijd en maak kans op een van de vijf beurtenkaarten. Daar kan je tien keer mee gaan zwemmen in het zwembad van Kessel-Lo. Dat is, na een tijdelijke sluiting voor herstellingswerken, weer open volgens de gewone uren.

Het stadscentrum telt 122 cafés. Michiel P., Jean D.L., Rien V., Veronique V. en Christian S. zaten er het dichtste bij en winnen een cadeaubox van Leuven Bierstad.

Colofon

Wist je dat ... … er in 2023 996 nieuwe Leuvenaars werden geboren?

Wie vorig jaar een geboortekaartje in de bus kreeg, heeft een grote kans dat er een van de vier populairste voornamen in Leuven op stond. Er werd negen keer een Alexander geboren en zeven keer een Mil. En telkens zes meisjes kregen de naam Sofia of Ada. Proficiat!

Verantwoordelijke uitgever: Mohamed Ridouani, burgemeester • Fotografie: Bardt, BattMobility, Jan Crab, IPARC, Marco Mertens, M Leuven, Rob Stevens, Erard Swannet, Filip Van Loock, Fay Wolfs • LVN is gedrukt met milieu­ vriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.

Contact: info@leuven.be of 016 27 27 27

23

2002 Zelfde plaats, andere tijd

2024

Op deze plek tussen het provinciehuis en het station stalde je vroeger je fiets tussen duizenden andere. Nu kan je hem droog en overdekt kwijt onder het stadskantoor én onder het Martelarenplein. Links zie je de fietsspiraal, die fietsers en voetgangers over de sporen leidt. Da’s vlot en veilig van Kessel-Lo naar het centrum, en weer terug!