LVN - 2024 - september

In dit nummer

10

Terug naar school!

Ook voor de kinderen van het woonwagenterrein in Kessel-Lo

En ook

16

Ontdek de brouwerij Binnenkijken bij Stella Artois

08 Mariette (86) denkt terug aan de bevrijding van Leuven, 80 jaar geleden

12 De HONKantine: een eetcafé uitgebaat door jongeren met een beperking

14 Nieuw: Rierie verhuurt feestkledij

15 Wordt Leuven Europese Culturele Hoofdstad 2030?

20 8 september: Open Monumentendag

22 Feest: 7 jaar HAL 5!

7,5 hectare extra groen

Ooit was het jachtgebied, daarna eigendom van baronnen en vorig jaar kocht de stad het: kasteelpark de Bunswyck. Een verborgen park langs de Tiensesteenweg, op de groene flank van de Predikherenberg. Na enkele dringende werken zet de stad de poorten open voor het publiek. Je kan er wandelen rond de weide: een tour van 1,3 kilometer met een steil klimmetje. Onderweg geniet je van een prachtig uitzicht. Zondag 15 september huldigt de stad het park officieel in. Je kan die dag een rondleiding volgen. Schrijf je online in.

www.leuven.be/bunswyck

Zahra

‘

Van Marokko naar Leuven’

Zahra Boughza • 45 jaar • woont met haar man en twee dochters in de wijk Hoogland • kinderbegeleidster

‘Ik heb tot mijn 28e in Casablanca in Marokko gewoond. Na mijn huwelijk ben ik naar België verhuisd. Mijn man is ook Marokkaan maar woonde in Leuven. Hij heeft aan de KU Leuven gestudeerd. We kregen twee dochters en wonen nu al 17 jaar in Hoogland, aan de Expresweg en Tiensesteenweg. Ik woon er heel graag. Het is een heel warme wijk met verschillende nationaliteiten: Belgen, maar ook Marokkanen, Somaliërs en Koerden.’

‘In Marokko was ik hulpjuf – dat is iemand die de leerkracht ondersteunt. In Leuven ging ik eerst aan de slag als poetshulp, maar sinds enkele jaren sta ik weer in het onderwijs: als kinderbegeleidster bij De Ark, een basisschool in Kessel-Lo. Ik doe er voor- en naschoolse opvang en hou middagtoezicht. Een supertoffe job! Ik werk heel graag met kinderen, en ook het contact met de ouders is fijn. Al zijn het lange dagen: van halfacht tot zes. Maar tussen de opvangmomenten ben ik vrij. Dan spring ik op mijn fiets en ga naar huis om te koken, poetsen, strijken … Kortom: om het huishouden rond te krijgen (lacht).’

Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Wil je zelf ook eens op de cover van LVN staan of ken je een Leuvenaar met een interessant verhaal? Laat het ons weten via lvn@leuven.be.

SPEELTUINEN

’t Fort in Wilsele vernieuwd

In speeltuin 't Fort in Wilsele vind je voortaan een basketbalveldje, schommels, natuurlijke spelelementen en klim- en klautertoestellen. Het leukst van al? Iedereen kan er spelen. Zo zijn de boomhut, de glijbaan en de schommel toegankelijk voor kinderen in een rolstoel. En voor slechtziende kinderen zijn er gidslijnen en handgrepen in felle kleuren.

Kom naar de feestelijke opening op zaterdag 7 september van 14 tot 17 uur.

Benieuwd waar je nog meer kan spelen en ravotten? Leuven telt meer dan 85 speeltuinen. Het overzicht vind je online.

www.leuven.be/fort

VREDE

Teken jij ook?

Zaterdag 21 september is het Internationale Dag van de Vrede. Aan het stadskantoor wappert dan de vredesvlag. Daarmee roept de stad op tot vrede en een wereldwijd verbod op kernwapens.

Van 3 september tot 9 oktober kunnen kinderen tussen 6 en 15 jaar deelnemen aan de tekenwedstrijd ‘Vredevolle Steden’. De tien mooiste tekeningen worden opgestuurd naar de internationale organisatie ‘Burgemeesters voor Vrede’ in Japan. Die bezorgt de winnaars een geschenk.

Wil jij vredevolle groeten uit Leuven verspreiden? Op een tiental plekken in de stad, onder meer de bibliotheken en buurtcentra, vind je gratis postkaarten over vrede.

www.leuven.be/vrede

GEESTELIJKE GEZONDHEID

Omgaan met moeilijke perioden

De 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid staat dit jaar in het teken van omgaan met moeilijke perioden in je leven. Op het programma staan 66 activiteiten voor jong en oud: workshops, lezingen, wandelingen, theater, expo’s, samenzang …

Leuvens ambassadeur van de 10-daagse is Arnoleon, cartoonist en schrijver van een boek over de mooie én minder mooie kanten van papa zijn. Hij vertelt erover na de filmvoorstelling

‘Aftersun’, op woensdag 9 oktober in Cinema ZED.

Alle activiteiten zijn gratis, maar voor sommige is inschrijven nodig. Dat kan nu al. Je ontdekt het volledige programma online of in de brochure die je gratis kan oppikken in het stadskantoor, de bibliotheken en de buurtcentra.

di 01/10 – do 10/10 • www.uitinleuven.be/ samenveerkrachtig

Arnoleon

SAMENAANKOOP Hagen en bomen tegen lage prijzen

Ook jouw tuin kan een verschil maken voor de natuur en het klimaat. Daarom doet de stad mee aan ‘Behaag je tuin’, een aankoopactie van streekeigen groen. Dat zijn hagen, heggen, hoogstam(fruit)bomen en houtkanten die van nature in onze regio voorkomen.

Het volledige aanbod vind je op de website. Er zijn onder andere klimaatbomen bij, die veel schaduw bieden en lange droogtes verdragen.

Algemene bouwverordening

Wie in Leuven bouwt of verbouwt, moet rekening houden met bouwvoorschriften, zoals de algemene bouwverordening Leuven (ABL). De stad plant een gedeeltelijke herziening van de ABL. Die herziening komt er om te vermijden dat te veel grote woningen worden opgedeeld in verschillende kleinere woningen.

Vanaf 5 september tot en met 4 oktober 2024 kan je het ontwerp inkijken in het stadskantoor of online raadplegen. Heb je bezwaren of opmerkingen? Bezorg ze ten laatste op 4 oktober 2024. Dat kan:

• Met de post: Stadsbestuur Leuven, dienst ruimtelijk beleid stadskantoor, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven

• Afgifte in het stadskantoor: Richt je brief aan ‘Stadsbestuur Leuven, dienst ruimtelijk beleid’ en vraag een ontvangstbewijs.

• Per mail: ruimtelijk.beleid@leuven.be

www.leuven.be/abl-herziening www.omgeving.vlaanderen.be/mer-dossierdatabank (beslissing plan-MER-plicht onder nr. SCRSV24005)

En omdat alle beetjes helpen, is er speciaal voor kleinere tuinen een gemengde haag van vijftien plantjes.

Bestellen kan online, van 1 september tot 15 oktober. De eerste 500 Leuvenaars die meedoen, krijgen € 25 korting. Op zaterdag 7 december ligt je aankoop klaar in het magazijn van de groendienst in Kessel-Lo. www.leuven.be/tuin

INFOBEURS

Vrijwilligerswerk, iets voor jou?

Heb je wat tijd over en wil je die nuttig besteden? Dan is vrijwilligerswerk misschien iets voor jou. Van kok tot natuurgids: in Leuven zijn er veel mogelijkheden. Op de website van de stad vind je vacatures en praktische informatie.

Op zaterdag 21 september maak je in Tweebronnen kennis met een dertigtal Leuvense organisaties die op zoek zijn naar vrijwilligers. Ze stellen hun vrijwilligerswerking voor en je kan vragen stellen. za 21/09 • 10 - 12.30 uur • Tweebronnen, Rijschoolstraat 4 (foyer en auditorium) • gratis • www.leuven.be/ vrijwilligerswerk

NATUUR

Meld natuurlijke waterbronnen

In Leuven zijn er veel natuurlijke waterbronnen, maar we weten ze niet altijd liggen. Bijvoorbeeld omdat ze diep verscholen zijn in een bos of een privétuin, of omdat ze onder een gebouw verdwenen zijn. Weet jij een natuurlijke bron liggen? Laat het ons dan weten. Zo kunnen we

zoveel mogelijk bronnen in kaart brengen, en het kostbare water opnieuw zichtbaar en bruikbaar maken.

Meld je bron online of tijdens het infomoment op zondag 15 september.

infomoment ‘Terug naar de bron’ • zo 15/09 • 13 – 15.30 uur • Brouwerij De Kroon, Beekstraat 20, Neerijse • www.ruimtevoorvlaamsbrabant.be/terug-naar-de-bron

(VERKEERS)MAATREGELEN De paus bezoekt Leuven

Op vrijdag 27 september komt paus Franciscus naar Leuven. Dat heeft gevolgen voor de markt en het verkeer:

• De vrijdagmarkt verhuist naar de Bondgenotenlaan, het De Somer-, Margaretha-, Hoover- en Ladeuzeplein. Ze eindigt al om 12 uur.

• Enkele straten in het centrum zijn tussen 12 en 19 uur alleen te voet bereikbaar.

• Het Hogeschoolplein is volledig afgesloten tussen 12 en 19 uur. Gestalde fietsen worden weggehaald vanaf 10 uur.

• De bussen en de Vaartkom-shuttle volgen de hele dag een omleiding.

www.leuven.be/paus

Stadsdiensten gesloten

Op maandag 2 september (Jaarmarkt) zijn de stadsdiensten, de bibliotheken en het OCMW gesloten. De markt in Wijgmaal gaat niet door, de zwembaden zijn wel open.

www.leuven.be/sluiting

Extra e-deelfietsen

Het aantal elektrische deelfietsen van Blue-bike is fors uitgebreid: van 15 naar 56. En je kan ze voortaan niet alleen lenen aan het station, maar ook op 6 andere locaties in Leuven, Heverlee en Haasrode. Je betaalt € 2 per halfuur, en maximaal € 7 voor de eerste 24 uur.

www.leuven.be/fietshuren

Laadpalen

Heb jij een laadpunt voor je elektrische auto aan je huis? Dan mag de kabel niet over de stoep of weg liggen terwijl je oplaadt. Je kan een publieke laadpaal op de openbare weg aanvragen. De voorwaarden vind je online. www.leuven.be/laadpunten

Composteren en tuinieren

Op zaterdag 14 september en 5 oktober kan je in de Kruidtuin een demo composteren volgen. Op zaterdag 21 september, 12 en 26 oktober ontvangt compostmeester Fred je in de tuin van wooncomplex De Dijlemolens voor een workshop. Alle activiteiten zijn gratis, voor sommige schrijf je in.

www.leuven.be/compost

80 jaar bevrijding van Leuven:

Mariette (86) was erbij

‘Ik ging elke avond met mijn pop naar de schuilkelder onder het stadhuis’

Leuvenaars vieren de bevrijding op 5 september 1944 in de Brusselsestraat

Woensdag 4 september is het precies 80 jaar geleden dat Leuven werd bevrijd van de Duitse bezetter. Mariette Hebbelynck (86) uit Heverlee woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog op de hoek van het De Layensplein. Als meisje van 6 maakte ze de bevrijding vanop de eerste rij mee.

Op 10 mei 1940 viel Duitsland België binnen. Ze namen ook Leuven onder vuur. Zowat 30.000 inwoners sloegen in allerijl op de vlucht. Na dagenlange hevige gevechten nam het Duitse leger de stad in op 17 mei.

Leven met de Duitsers

Al snel keerden de meeste gevluchte Leuvenaars terug naar de stad en kwam het normale leven weer op gang. De Duitsers legden wel allerlei regels op. Zo waren alleen Duitsgezinde films, theaterstukken, muziek, boeken, radiozenders en kranten toegestaan. Er kwam een avondklok. En eten kopen kon alleen met voedselbonnen.

Mariette was 2 jaar toen de oorlog uitbrak. ‘Ik had nooit iets anders gekend, dus voor mij was dat het normale leven. Er was bijna geen eten of melk in de stad. Mijn moeder fietste af en toe naar de boerenbuiten in Kiezegem om een beetje brood, kip of eieren te kopen. Maar dat volstond niet.’

Mariette en haar ouders woonden boven hun krantenwinkel en bibliotheek. ‘De winkel draaide heel goed, want er werd veel gelezen tijdens de oorlog. Er was niets anders te doen. Mensen mochten ’s avonds niet laat buitenkomen, dus konden ze niet naar de cinema of op café.’

Leuvens verzet

Heel wat Leuvenaars sloten zich aan bij verzetsgroepen. Ze smokkelden radio-onderdelen en wapens, saboteerden Duitse treinen of verdeelden geheime kranten. De Duitsers arresteerden meer dan 500 verzetsleden, onder wie ook de vader van Mariette. In januari 1944 namen ze hem ’s nachts mee. De ochtend erna staat in haar geheugen gegrift: ‘Ik kwam naar beneden en zag dat de kachel niet aan was. Het was ijskoud. Mijn moeder zei huilend dat ze papa waren komen halen. Hij werd eerst naar Breendonk gebracht, en dan naar de Duitse concentratiekampen van Dora en Bergen-Belsen.’

Dood en vernieling

In mei 1944 voerden de Britten en Amerikanen hevige bombardementen uit op Leuven, om de spoorweginfrastructuur te vernietigen. Mariette herinnert het zich nog levendig: ‘Ik ging elke avond met mijn pop naar de schuilkelder onder het stadhuis.’ De bombardementen waren niet altijd even nauwkeurig, en er vielen honderden doden en gewonden. 1.800 gebouwen werden vernield of zwaar beschadigd.

Bevrijd!

Op 6 juni 1944, D-Day, landden Amerikaanse en Britse troepen op de kust van Normandië. Op 2 september bereikten ze België, een dag later stonden ze al in Brussel. De Duitsers probeerden nog snel alle bruggen rond Leuven op te blazen, maar slaagden daar maar gedeeltelijk in. Velen van hen vluchtten de stad uit.

Op 4 september was het doodstil in de straten. Iedereen wist dat de bevrijders op komst waren. In de namiddag was het zover: Britse tanks rolden de Brusselsestraat in, richting Grote Markt. Mariette schuilde met haar moeder en grootmoeder in hun kelder: ‘We hoorden legerbottines en geweerschoten. Een Duitse soldaat viel kreunend op ons keldergat.’

Zodra de schoten ophielden, kwamen alle Leuvenaars uit hun schuilplaats. De Britse soldaten werden als helden onthaald en kregen bloemen, kussen en zelfs tomaten. Ook Mariette en haar moeder gingen naar het Fochplein (het huidige De Somerplein) om te vieren. ‘Toen de Engelsen met hun tanks voorbijreden, stond iedereen te juichen. Dat was een heel speciaal moment.’

8 mei

In de maanden erna bestookten de Duitsers Leuven nog met vliegende bommen, maar op 8 mei 1945 was de oorlog eindelijk echt voorbij. En ook nu kwamen de Leuvenaars op straat om dat te vieren. Mariette was erbij, uitgedost in de Belgische driekleur. ‘Mijn moeder had me een zwart rokje, roodgeverfde bloes en gele band aangetrokken. De bevrijders paradeerden door de stad en er was ongelofelijk veel lawaai van de vele vreugdekreten.’

Ondertussen zaten veel Leuvenaars nog gevangen in de concentratiekampen. ‘Iedereen verwachtte dat ze zouden terugkeren’, vertelt Mariette. ‘Ik weet nog dat mijn mama op 8 mei zei: ‘Als papa terug is, is alles in orde.’ Maar hij is nooit teruggekomen ...’

Herdenking van de bevrijding

Er zijn verschillende activiteiten:

• Expo ‘De bevrijding herdacht’ Een fototentoonstelling op de Grote Markt toont de woelige septemberdagen na de bevrijding van Leuven. Met veel feesten, maar ook verdriet.

30/08 – 30/09 • gratis • Grote Markt

• Documentaire ‘De slag om Leuven’

Op 4 september kan je in Cinema ZED gaan kijken naar ‘De slag om Leuven’.

wo 04/09 • 20 – 21.30 uur • tickets: www.cinemazed.be

• Erfgoedwandeling

Tijdens Open Monumentendag op 8 september kan je deelnemen aan een wandeling van 10 kilometer in het Heilig Hartinstituut en omgeving. Je komt onder andere te weten hoe het Britse leger de school gebruikte als veldhospitaal.

zo 08/09 • 10 – 17 uur • gratis • Heilig Hartinstituut Heverlee • www.leuven.be/openmonumentendag

• Voorstelling over de bevrijding

Op 6 september kan je in het Wagehuys gaan kijken naar beelden en foto’s over de bevrijding en luisteren naar bevrijdingsverhalen. De Joorzangers brengen oorlogsliederen.

vr 06/09 • 14.30 en 20 uur • gratis • Wagehuys www.leuven.be/bevrijding

De kinderen van het woonwagenterrein

‘ Elke ochtend met de bakfiets naar school ’

Op het woonwagenterrein langs de Vaart wonen 135 mensen, onder wie 47 kinderen. Van hen zijn er 36 ingeschreven in een Leuvense school – meer dan ooit tevoren. De woonwagenwerking van de stad probeert alle kinderen élke dag op school krijgen. Medewerker Tim Huyghe vertelt hoe ze stap voor stap vooruitgang maken.

Tim: ‘De meeste Leuvense woonwagenbewoners behoren tot de Romgemeenschap. Zij hebben niet de gewoonte om kleuters naar school te sturen. Traditioneel hebben de mama’s de grootste rol in de opvoeding. Hun belangrijkste taak valt dus weg als de kleuters naar school gaan. Daar hebben ze het vaak moeilijk mee. Bovendien zijn de Rom bang dat hun taal, het Romanes, zal verdwijnen als hun kinderen zo jong Nederlands leren.’

‘De leerplicht geldt pas vanaf 5 jaar, maar toch willen we de jonge kleuters koste wat het kost op school krijgen. Als ze later instromen, kunnen ze de taalachterstand moeilijk inhalen. En dan belanden ze vaak in het buitengewoon onderwijs. Bovendien: wie de kleuterschool gemist heeft, is niet gewend aan de structuur van een schooldag. Je leert beter van jongsaf aan dat je bijvoorbeeld moet eten op vaste tijdstippen en moet vragen om naar de wc te gaan.’

Brabbel- en taalkaravaan

‘Samen met Mobiel Inloopteam Leuven organiseren we wekelijks de Brabbelkaravaan. Dat zijn ontmoetingsmomenten op het woonwagenterrein met ouders en kinderen tot 4 jaar. We praten over allerlei dingen, zoals opvoeding, gezondheid en ook kleuteronderwijs. De bedoeling is om zo hun vertrouwen te winnen. En dat lukt: ouders komen steeds vaker naar ons, zelfs met vragen die in hun cultuur delicaat zijn. Zo vroeg een mama onlangs of we aan de school konden melden dat haar dochter haar maandstonden had

gekregen en daardoor niet kon deelnemen aan de sportlessen.’

‘We gaan ook samen met de ouders op bezoek in een kleuterschool. Ze zijn vaak gerustgesteld als ze de leerkracht hebben ontmoet en als ze zien dat de kleuterklassen op de benedenverdieping zijn. Sommige ouders zijn bang dat hun kind van de trap valt – wie in een woonwagen opgroeit, is niet gewend aan hoge trappen.’

‘We helpen hen ook bij de inschrijving en vergezellen ze bij oudercontacten. Na zo’n oudercontact beseffen ze vaak dat de school echt het beste met hun kinderen voorheeft.’

‘Ook voor lagereschoolkinderen hebben we een project: de Taalkaravaan. Een vrijwilliger speelt elke week spelletjes met de kinderen in het Nederlands. Zo wordt het een leuke taal in plaats van een verplichting.’

Stapje voor stapje

‘Zodra de kinderen ingeschreven zijn in een school, blijft het een uitdaging om hen élke dag te laten gaan. Soms durven ouders hun kinderen niet te sturen omdat er geen brood is voor in de brooddoos. Vervoer is ook een groot probleem. De meeste Rom hebben geen rijbewijs. En in hun cultuur is het niet de gewoonte dat vrouwen fietsen. De meeste ouders brengen hun kinderen dus te voet naar school. Een groot deel van de kinderen is ingeschreven in GO! Basisonderwijs Pee en Nel, 1,5 kilometer verderop. Maar als het regent of vriest, zien

sommige ouders die wandeling niet zitten.’

‘Omdat we dat probleem elk jaar zagen terugkeren, hebben we vorig schooljaar na de paasvakantie een bakfiets gekocht. Medewerkers van de fietsschool – Mobiel 21 –brachten elke ochtend enkele kinderen met de bakfiets naar school. Dankzij hen waren de kinderen zo goed als dagelijks aanwezig. Zo hebben ze veel meer vooruitgang gemaakt. De ouders moesten zorgen dat de kinderen ’s morgens op tijd klaarstonden en haalden hen na school weer tijdig op. Op termijn is het de bedoeling dat ze hun kroost zelf élke dag brengen, maar dat verloopt stapje voor stapje.’

Geslaagd

‘We merken dat steeds meer gezinnen inzien dat de kleuterschool nuttig is. Maar we zijn er nog niet. Het project is pas helemaal geslaagd als de ouders de kleuterschool zien als verrijking voor hun kinderen, en niet als een vervelende verplichting die de samenleving hen oplegt. Het kleuteronderwijs moet iets vanzelfsprekends worden.’

Bakfietsers gezocht!

De stad is op zoek naar vrijwilligers die de kinderen ’s ochtends met de bakfiets van de stad van het woonwagenterrein naar school brengen. Je kiest zelf hoe vaak je het doet en je bent volledig verzekerd. Interesse of vragen? Neem een kijkje op de website.

www.leuven.be/bakfiets

HONKantine: een bijzonder (gezellig) eetcafé

‘Iedereen werkt hier graag.

Dat zie je

De HONKantine is een eetcafé dat wordt uitgebaat door dertien Honkers: jongeren die met een extra uitdaging in het leven staan. Spring eens binnen, want de lunch smaakt er ronduit sympathiek.

Lauranne, Jorn, Simon, Bram, Caline en acht andere jongeren met een beperking wonen samen in het HONKhuis op de Hertogensite. Maar op woensdagmiddag vind je ze in maakleerplek aan de Vaart: daar zijn ze druk aan het werk in de HONKantine.

gewoon’

Bezet!

Lauranne staat vandaag in de zaal. Als een koppel binnenkomt en aan een tafeltje bij de bar wil gaan zitten, spreidt ze haar armen en zegt: ‘Hier niet. Mijn ouders komen eraan. Bezet!’ Geen probleem: gelukkig zijn er nog andere tafels vrij.

Jorn neemt de bestellingen op. Op een formulier zet hij een streepje achter elk besteld gerecht. Bij elk gerecht staat een tekening, zodat hij alles gemakkelijk terugvindt. Handig.

In de keuken zijn vrijwilliger Danielle en haar dochter Charlotte

druk in de weer om alle orders rond te krijgen. Ze zetten alle afgewerkte gerechten op een kar, die Simon naar de klanten brengt. Simon: ‘Iedere Honker heeft zijn eigen taak. Sommige schenken drank in, andere nemen bestellingen op, en nog andere – zoals ik vandaag – brengen de bestellingen rond. Het maakt me niet uit welk werk ze me geven. Ik wissel graag af. Zolang ik maar bezig kan zijn. Ik neem de dingen zoals ze op me afkomen. Zo sta ik in het leven.’

Wortelwafeltjes

Op Simons kar staan gerechten om duimen en vingers bij af te likken: wortelwafeltjes met zalm-

burgers, tomatensoep, smoskes en croque-monsieurs, tiramisu en chocoladetaart. Sarah Clauwaert, begeleidster bij HONK: ‘Deze ochtend hebben we de groep opgedeeld. Een deel is nog wat kleine inkopen gaan doen, een deel heeft de keukenploeg geholpen met groenten snijden. We worden trouwens gesponsord door heel wat Leuvense handelaars. Alle groenten, vlees en desserts krijgen we gratis.’

Bram en Caline staan aan de bar glazen te spoelen en drank in te schenken. Caline: ‘Dit is mijn plek. ’t Is een droomjob.’ Vrijwilliger Sabine staat erbij: ‘Hoe meer klanten, hoe beter alles loopt. De drukte zorgt ervoor dat iedereen

gefocust blijft. En ook al ben ik er om de Honkers te helpen, toch kunnen de meeste het prima alleen. Ik heb sommige echt zien openbloeien. Jorn bijvoorbeeld: die is altijd zeer goed georganiseerd, maar in het begin was hij nogal teruggetrokken. Vroeger verstond ik hem ook moeilijk, maar nu is dat geen probleem meer.’

De zaak loopt stilaan vol. Er wordt besteld, geschept, geslurpt en gelachen. In de hoek zit Mathilde samen met enkele collega’s: ‘We werken in maakleerplek en komen hier geregeld lunchen. Wat je ook bestelt: het is superlekker. Het draait goed. En je ziet dat iedereen hier graag werkt. Dat stralen ze uit.’

4 x lekker (en) sociaal!

In Leuven zijn er vier zaken die worden uitgebaat door inwoners met een beperking. De HONKantine kneep er deze zomer even tussenuit en is weer open vanaf 18 september. Bij de andere kan je nu al terecht.

MID.DAY.BITE

• Broodjes, soep, salade en dessert

• Interleuvenlaan 10, Heverlee

• Elke werkdag van 11.30 tot 13.30 uur

• Door vzw Hejmen

Bar Michotte

• Soep, broodjes en desserts

• Tiensesteenweg 102, Heverlee

• Elke vrijdag van 12 tot 13.30 uur

• Door vzw’s Alvinnenberg en Adem

De Scheutberg

• Koffie en zoetigheden

• Zavelstraat 78, Kessel­Lo

• Elke woensdag van 12 tot 15.30 uur

• Door vzw Alvinnenberg

HONKantine

• Soep, broodjes, snacks en desserts

• Stapelhuisstraat 13­15, Leuven

• Elke woensdag van 11.30 tot 14.30 uur

• Door vzw HONK

de nieuwkomer

RIERIE

Uitbater: Annemarie Raes

Open sinds: april 2024

Adres: Mechelsestraat 63a

Elke maand zet LVN een nieuwe Leuvense handelaar of horecazaak in de kijker. Zelf plannen voor een zaak? De stad helpt je op weg. Meer info: www.leuven.be/starter

‘Huur een outfit voor je volgende feestje’

Annemarie: ‘Rierie verhuurt dameskledij zoals cocktailjurken, jumpsuits en kostuums. En accessoires om je outfit helemaal af te maken – juwelen en tasjes bijvoorbeeld. Ideaal voor als je naar een trouwfeest of galabal gaat. Maar evengoed voor een fotoshoot of een presentatie op het werk. Elke gelegenheid waarvoor je wat chiquer gekleed wil zijn, eigenlijk.’

‘In de showroom hangen meer dan 200 items. Een mix van maten, stijlen en merken, met ook enkele designerstuks. Je past zoveel je wil en ik geef persoonlijk advies. Als je een outfit gekozen hebt, kan je die meteen meenemen of reserveren voor later. Ik zorg er dan voor dat de kleren proper en kreukvrij klaarliggen als je ze afhaalt. Je betaalt tussen de € 30 en € 80 voor 4 dagen, maar langer huren kan ook. En je hoeft ze na afloop niet te wassen: dat doe ik.’

‘De meeste mensen dragen graag iets nieuws voor een feest, maar daarna hangt die outfit vaak jaren in de kast, stof te vangen. Da’s toch zonde? Daarom is er Rierie: goed voor je portemonnee én de planeet.’

Kandidaat voor 2030

Wordt Leuven Culturele Hoofdstad van Europa?

In 2030 mag één Belgische stad zich Europese Culturele Hoofdstad noemen. Leuven is kandidaat, samen met de regio Oost-Brabant. We nemen het op tegen Brugge, Gent, Kortrijk, Namen en Molenbeek. Als Leuven de titel binnenhaalt, dan wordt 2030 een jaar om nooit te vergeten!

Leuven heeft heel wat troeven: er is een rijk verenigingsleven en een groot en gevarieerd cultureel aanbod. Alleen al M Leuven trekt elk jaar meer dan 350.000 kunstliefhebbers. Op het stadsfestival rond Dieric Bouts kwamen vorig jaar honderdduizenden bezoekers af. En sinds vorig jaar zijn onze Brabantse Wouden, samen goed voor 10.000 hectare natuurerfgoed, officieel een Nationaal Park. Dat maakt onze regio nóg sterker.

En er zijn nog meer plannen. Waar vroeger het Sint-Pietersziekenhuis stond, verrijst tegen 2029 de podiumkunstensite. Ook het historische stadhuis krijgt tegen 2029 een totale make-over.

Straf team

Om een sterk kandidaatsdossier af te leveren bij Europa, heeft de stad drie experts aangesteld: Lore Baeyens (onderwijs- en netwerkexpert), Sarah Bekambo (artiest en cultuurwerker) en Stijn Devillé (theatermaker en cultureel ondernemer). Zij krijgen de steun van 30 ambassadeurs uit het Leuvense. Enkele namen klinken je vast bekend in de oren: Ronny Mosuse (muzikant), An Olaerts (auteur) en Bisser (streetartist). Het project kreeg de naam ‘LOV’. Een knipoog naar Leuven, én naar het Engelse ‘love’.

3 miljoen bezoekers

Worden we Culturele Hoofdstad van Europa, dan wordt 2030 een absoluut topjaar: voor de meer dan 500.000 inwoners uit de regio, en voor nog veel meer mensen vér daarbuiten. We mikken op 3 miljoen bezoekers uit binnen- en buitenland. Da’s goed voor vele sectoren, zoals de economie, het toerisme en de horeca. Kortom: een geweldige kans om van Leuven een nog betere plek te maken.

www.lov2030.be

Tijdslijn

• 2 september 2024: Leuven dient zijn kandidatuur in bij de Europese Unie

• 24 oktober 2024: de Europese jury kiest de steden die doorgaan naar de volgende ronde

• Najaar 2025: de Europese jury roept de Belgische winnaar uit

• 2030: Wint Leuven, dan wordt het een feestjaar!

‘Cultuur is een motor’

Culturele hoofdstad worden: waarom is dat eigenlijk een goed idee? Expert Stijn Devillé legt uit: ‘Er zijn veel uitdagingen in onze samenleving. Denk aan de klimaatcrisis, de polarisering – mensen die het niet met elkaar eens zijn – de groeiende ongelijkheid ook … Cultuur is een motor. Het heeft de kracht om mensen en organisaties bij elkaar te brengen en samen de uitdagingen aan te pakken.’

Ontdek de brouwerij van Stella Artois

Wie Leuven zegt, zegt Stella. Ons geliefde pintje kan dan ook terugblikken op een lange en rijke geschiedenis. En zelfs nu de brouwerij deel uitmaakt van AB InBev – de grootste ter wereld – is ze nog steeds geworteld in haar thuisstad. Kijk maar mee!

In de bottelarij worden flesjes, blikjes en vaten gevuld

Voorgevel aan het Artoisplein

In de brouwzaal worden de grondstoffen (hop, gerst, mais en water) verwerkt tot wort, de basis van bier

In Leuven wordt al meer dan 600 jaar bier gebrouwen: sinds 1366 – het jaar dat je ook nu nog op het etiket ziet. In de 18e eeuw leert de Leuvense brouwmeester Sébastian Artois de kneepjes van het vak in brouwerij Den Hoorn. Wanneer hij die later overkoopt, geeft hij ze zijn eigen naam. Brouwerij Artois brengt in 1926 een kerstbier van lage gisting op de markt en doopt het Stella, Latijn voor 'ster'. Na de Tweede Wereldoorlog wordt het bier razend populair in België. En in de jaren 60 start de export naar het buitenland.

Vandaag wordt Stella Artois op een tiental plaatsen in de wereld gebrouwen. Aan het Artoisplein in Leuven alleen al gaat het om 5,8 miljoen pintjes per dag. De productie gebeurt er volledig met hernieuwbare energie, en tegen 2028 zelfs CO2-neutraal. Wereldwijd wordt jaarlijks meer dan 10 miljoen hectoliter Stella verkocht, met en zonder alcohol. Dat zijn 400 olympische zwembaden - wauw!

Zelf eens

binnenkijken?

• Reserveer je bezoek online.

• Na afloop geniet je van een versgetapte Stella.

• Duur: 2 uur

• € 14 (inclusief goodiebag)

• WIN! Maak kans op een van de 15 duotickets voor een gratis rondleiding. Waag je kans voor 15 september op www.leuven.be/wedstrijd

www.breweryvisits.com

Zahra

‘Als ik anderen zie sporten, beweeg ik zelf ook meer’

‘Wij gaan elke zomer een maand naar Marokko. Het is heerlijk om mijn familie terug te zien, maar ik kom ook graag weer thuis in Leuven. Hier is het veel rustiger en groener. Wij wonen naast het buurtcentrum in Hoogland. En da’s supertof. Toen onze dochters jonger waren, gingen ze er vaak spelen op woensdagnamiddag. De buurtwerkers organiseren ook geregeld uitstapjes, voor de kinderen of de hele wijk: schaatsen, zwemmen, of een dag naar zee.’

‘In het weekend kook ik graag uitgebreid. Da’s bijna altijd Marokkaans. Ik bak mijn eigen brood en maak vaak tajine, couscous … Of fekka’s: Marokkaanse koekjes met amandelen, walnoten en sesamzaadjes.’

‘Ik vind het ook belangrijk om voldoende te bewegen. Daarom fiets ik elke dag naar het werk. En als ik ga wandelen, trek ik het liefste naar de Abdij van Park. Overal zie je joggers of fietsers. Dat motiveert toch? Als ik anderen zie sporten, beweeg ik zelf ook meer.’

GRATIS

15 jaar Museum M

In september bestaat M Leuven 15 jaar. Dat viert het museum door zijn deuren 15 dagen gratis open te zetten voor iedereen.

Ga zeker eens kijken naar de nieuwe vaste 'Collectie van M'. Je ontdekt er een 300-tal topstukken: van middeleeuwse tot hedendaagse kunst. Zo zijn er schilderijen, glasramen, zilverwerk, textiel, installaties en nog veel meer. De collectiepresentatie is 5 jaar te zien in M.

vr 20/09 – vr 04/10 • www.mleuven.be/15dagengratis

FESTIVAL

Leuven BeKOORt

Op zondag 22 september kan je gratis gaan luisteren naar 50 amateurkoren tijdens het festival Leuven BeKOORt.

Verspreid over de binnenstad zijn er honderd concerten, in alle mogelijke stijlen en klanken. Van gregoriaans en klassiek over wereldmuziek tot pop en rock!

zo 22/09 • 13.30 – 18 uur • 22 locaties • gratis • www.leuvenbekoort.be

JAARMARKT EN LEUVEN KERMIS

Sam Gooris en de botsauto’s

Op maandag 2 september is het weer zover: Jaarmarkt met een braderie, brocanterie, feestmarkt en veeprijskamp! Op het Martelarenplein laat Sam Gooris het gras groeien.

En in september is er natuurlijk ook Leuven Kermis. Op het Ladeuze- en Hooverplein staan meer dan 60 attracties en eetkramen. Maandag 16 september is prikkelarme dag: dan staat de muziek wat zachter en is er geen felle belichting. Zondag 22 september krijg je

van 16 tot 19 uur korting aan heel wat kramen.

Opgelet: de Jaarmarkt heeft gevolgen voor het verkeer in en rond de stad. De verkeersmaatregelen vind je online.

Jaarmarkt • ma 02/09 • www.leuven.be/jaarmarkt

Leuven Kermis • vr 30/08 – zo 22/09 • www.leuven.be/kermis

Verkeer: www.leuven.be/ verkeer

BREAKING

Wie is er dit jaar unbreakable?

In het weekend van 28 en 29 september zakken de beste breakers ter wereld weer af naar het Ladeuzeplein voor Lotto Unbreakable. Dat internationale tornooi wordt wel eens het officieuze WK genoemd. Deelnemers nemen het tegen elkaar op met spectaculaire moves.

vrouwen en kinderen. Op zondag nemen de crews het tegen elkaar op. Spektakel verzekerd!

Badmintontornooi

Van woensdag 11 tot zaterdag 14 september komen badmintonners uit de hele wereld naar Sportoase Philipssite voor het Yonex Belgian International tornooi. Wil je supporteren? Koop je tickets online of ter plaatse. www.leuven.be/yonex

Optocht jaartallen

Op zondag 8 september trekken de jaartallen met fanfares door de stad. De stoet vertrekt om 16 uur op het einde van de Diestsestraat (kant station) en eindigt rond 17.30 uur op het Martelarenplein. Daar kan je van 19 tot 21 uur meevieren op ‘Amezoose on de Stoose’, een groot volksfeest. www.jaartallen.be

Vlierbeekse Feesten

Van 13 tot 15 september zijn het Vlierbeekse Feesten in de Abdij van Vlierbeek. Kom genieten van een streekbier, ijsje of portie mosselen. Zaterdagavond kan je naar comedy met Hans Cools, Bert Gabriëls en Steven Degryse. Zondag is er een rommelmarkt. Het hele programma vind je online. www.vlierbeeksefeesten.be

Gratis proeflessen

De hele maand september kunnen kinderen en volwassenen gratis proeflessen volgen bij tientallen Leuvense sportclubs. Je bent verzekerd tijdens de lessen. Schrijf je op voorhand in bij de club. www.leuven.be/beweegt

Op zaterdag kan je gratis gaan kijken naar de individuele competitie voor mannen,

za 28/09 – zo 29/09 • Ladeuzeplein • gratis • www.leuven.be/unbreakable

Surf naar www.uitinleuven.be voor meer activiteiten.

Open Monumentendag op 8 september

En route!

Leuven is dit jaar gaststad van Open Monumentendag. Daarom is het programma extra bijzonder. Met als thema ‘En route!’ trek je langs grote wegen, kleine paadjes, spoorlijnen en rivieren. Onderweg bezoek je prachtige monumenten. LVN selecteerde er vier.

Bij de benedictijnen

Abdij van Keizersberg

In 1198 liet Hendrik I een burcht bouwen op de Keizersberg. Keizer Karel V (1500-1558) vormde de burcht om tot een kasteel, maar dat werd in 1782 afgebroken. In 1909 bouwden de benedictijnen een abdij op de Keizersberg. Die staat er vandaag nog steeds. En ook al wonen er nu minder monniken: er gebeurt nog heel wat! Er zijn studentenkamers, ateliers voor artiesten, vergaderruimtes en zelfs een kinepraktijk.

Tijdens Open Monumentendag zwaait de abdij voor de allereerste keer de deuren open. Je krijgt inkijk in de gewoonten en bezigheden van de benedictijnen, je kan creatieve workshops volgen, of genieten van gezang.

Groen monument De Brabantse Wouden

Leuven ligt aan de rand van een heus nationaal park: de Brabantse Wouden. Dat zijn de Dijlevallei, het Meerdaalwoud, Heverleebos, het Hallerbos en het Zoniënwoud – samen goed voor 10.000 hectare natuur. Je vindt er eeuwenoude bossen met duizenden dikke eiken en beuken, meer dan 230 kilometer holle wegen, mooie valleien en plateaus, en prachtige abdijen, kastelen en monumenten.

Zin om ze te ontdekken? In de gratis ErfgoedApp van FARO vind je een wandelroute en twee fietsroutes in en rond Heverleebos. Onderweg leer je over de geschiedenis en de natuur. Even uitblazen? Dat kan bijvoorbeeld in de Maria Magdalenakapel in Vaalbeek. Er ligt een eeuwenoude muntenschat tentoongesteld, je kan luisteren naar concerten en de drankjes staan lekker koud!

Het jonge broertje

Erasmushuis

Eeuwenoud is het niet, maar een stevig monument zeker wel: het Erasmushuis. Het werd gebouwd tussen 1972 en 1975 door de modernistische architect Marc Dessauvage. Achter de strakke betonnen gevels vind je de kantoren en aula’s van de faculteit Letteren van de KU Leuven. En in de kelder ligt iets bijzonders: reuzegrote afgietsels van bekende beelden uit de oudheid, zoals de Laocoöngroep en de Artemis van Gabii.

De laatste kans Stadhuis

In oktober sluit het stadhuis zijn deuren voor een grondige verbouwing en restauratie. Pas in 2029 gaat het opnieuw open. Dus grijp je laatste kans om hét monument van de stad te bezoeken! Bewonder de prachtige salons, kom alles te weten over de verbouwing en ontdek wat je in de toekomst in het stadhuis zal kunnen doen. In binnentuin het Vrijthof staan een hapje en een drankje klaar.

Op pelgrimstocht

Wist je dat er binnenkort drie pelgrimsroutes door België lopen? De Via Brabantica en de Via Monastica waren er al. Ze brengen reizigers al vele jaren van de Lage Landen naar Santiago de Compostela. De Via Lovaniensis is nieuw. Die verbindt de twee andere routes én loopt pal door Leuven.

Tijdens Open Monumentendag kan je tien locaties op de nieuwe pelgrimsroute bezoeken. Op elke locatie krijg je een stempel op je pelgrimspaspoort. Paspoort vol? Dan ruil je het in de Sint­Jacobskerk voor een mooi aandenken.

Je pelgrimspaspoort staat op de achterkant van de programmabrochure van Open Monumentendag. Die pik je vooraf op in het stadskantoor, of vind je de dag zelf op de meeste deelnemende locaties en aan de balie van Visit Leuven (Naamsestraat 3).

Programma voor oud én jong

Tijdens Open Monumentendag kan je deelnemen aan meer dan 80 activiteiten en wandel- en fietstochten. Ook kinderen kunnen op pad. Voor hen zijn er onder andere een escaperoom in het Erasmushuis, een zoektocht in het stadhuis en een workshop origami in de Abdij van Keizersberg.

Alle activiteiten zijn gratis, voor sommige schrijf je op voorhand in.

zo 08/09 • 10 – 18 uur • gratis • www.leuven.be/openmonumentendag

Verjaardagsfeest op 22 september

Fun & food in HAL 5

Nazomerzon op je snoet, drankje in de hand en spelende kinderen op het grasveld … HAL 5 is voor veel Leuvenaars de place to be, op wandelafstand van het station. In september is het er feest, want dan blaast HAL 5 zeven kaarsjes uit. Hoera!

Ooit maakten de hallen aan de Diestsesteenweg deel uit van een industriële spoorwegwerkplaats. Meer dan een eeuw lang werden er treinstellen gebouwd en hersteld, maar in 1993 kwam daar een eind aan. De hallen bleven leeg achter. Sommige werden beschermd als monument, andere werden gesloopt.

In 2006 kocht de stad het terrein en voerde ze enkele dringende werken uit. In afwachting van de definitieve restauratie ging ze op zoek naar een tijdelijke invulling. En die vond ze onder andere bij vzw HAL 5. Die maakte van een van de hallen een gezellige ontmoetingsplek met een bar, eetkraampjes en een centrale eetplaats. HAL 5 biedt ook onderdak aan enkele sociale

en duurzame organisaties, er is een zelfpluktuin, een bewegingshal voor kinderen en een parkourhal - volgens kenners de beste van Europa! Er zijn ook geregeld marktjes, repaircafés, circusworkshops … In HAL 5 valt altijd wat te beleven.

Intussen onderzoekt de stad wat de toekomst kan zijn van de volledige site: niet alleen van HAL 5, maar ook van de rest van het terrein. Zo komt in een andere hal het kinder- en jeugdcentrum van de stad. Nog elders op de site zoekt de stad plaats voor extra gezinswoningen, een nieuwe vestiging van Conservatorium SLAC en een kinderopvang. Ze bekijkt ook of er een definitieve plek is voor de positieve vibe van HAL 5. Meer nieuws in 2025!

HAL 5 verjaart!

HAL 5 wordt 7 jaar en geeft een feestje op zondag 22 september.

Er is lekkers, muziek en er zijn fijne activiteiten, zoals een brunch en rondleidingen. Kom kijken naar een spectaculaire circusvoorstelling of gooi zelf de benen los op de Open Dansvloer. Kinderen kunnen met bamboe bouwen, circusworkshops volgen, ouder­kindyoga doen of klimmen en klauteren in het beweeglandschap. Ook de pluktuin en de sociale kruidenier zijn open.

Het volledige programma vind je op de website. De meeste activiteiten zijn gratis, voor andere betaal je € 1 of een vrije bijdrage.

win

Hoeveel waterspuiters heeft de fontein op het Hooverplein?

Bezorg je antwoord vóór 15 september via www.leuven.be/wedstrijd en maak kans op een tasje, schrift en pen van de stad Leuven –handig bij de start van een nieuw schooljaar!

Martine L., Magda J., Kim V., Nick H. en Stefaan D. kenden het antwoord op de vorige wedstrijdvraag en winnen een strandtas gemaakt van oude reclamedoeken.

Wist je dat...

… het hoogste punt van Leuven in Kessel­Lo ligt? Het is de Sint­Martinusberg, vlak bij de Trolieberg. Hij is 100 meter hoog en herkenbaar aan de roodwitte zendmast die er staat. Je kan er heerlijk uitwaaien tussen de velden, en wandelt er voorbij koeien, paarden en zelfs alpaca’s.

Ook op de Keizersberg (50 meter), Kesselberg (67 meter), Gasthuisberg (75 meter) of Trolieberg (92 meter) heb je prachtige vergezichten. En het laagste punt van Leuven? Dat ligt aan de Vijvers van Bellefroid in Wilsele (11 meter).

Colofon

Verantwoordelijke uitgever: Geertrui Vanloo, algemeen directeur • Fotografie: Karl Bruninx, Jan Crab, Ymke Dirikx, FELT architecture & design, Lander Loeckx, Marco Mertens, Jan Pollers, Stadsarchief, Rob Stevens, Erard Swannet • LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen.

Contact: info@leuven.be of 016 27 27 27

2000

Zelfde plaats, andere tijd

2024

In 2021 werd het Hoornplein aan de Parkstraat opnieuw aangelegd: met veel groen, een speeltuin en een make-over van dit basketbalterrein. Het speelveld kreeg een rubberen vloer en hekken die het geluid dempen. Da’s aangenaam – voor buurtbewoners én spelers. Slam dunk!