5 minute read
De Leuvense koesterburen
by Stad Leuven
De stad en de provincie Vlaams-Brabant hebben tien bijzondere diersoorten uitgekozen als ambassadeurs van het Leuvense natuurbeheer. De meeste van die ‘koesterburen’ zijn typisch voor onze streek, of zijn bedreigd en hebben extra hulp nodig. Maar er zitten ook beestjes bij die gewoon erg leuk zijn om zelf te ontdekken. Heb je er eentje gespot? Laat het dan zeker weten.
De Hazelworm
Ben je bang van slangen? Geen paniek! De hazelworm is geen slang, het is een hagedis. Belangrijkste verschillen met slangen: een hazelworm beweegt zich nogal stijf voort, zijn tong is slechts licht gespleten en zijn oogleden zijn anders. Hij kan tot 40 centimeter lang worden. Nog goed nieuws: de hazelworm is totaal ongevaarlijk én erg schuw.
In de tuinen van de Riddersstraat in Leuvencentrum, aan de Abdij van Keizersberg en de Kesselberg en aan de Abdij van Park.
De Huiszwaluw
De huiszwaluw nestelt zich aan dakranden van woningen of gebouwen. Huiszwaluwen zijn sociale beestjes: ze broeden in kolonies. Ze bouwen hun nesten dus in de buurt van elkaar.
In de buurt van het militair domein in Heverlee, de sporthal van WilselePutkapel, Gasthuisberg en de Vaartkom. In 2019 heeft Regionaal Landschap Dijleland het aantal bezette nesten aan de Vaartkom geteld: dat waren er toen maar liefst 112.
De Spaanse Vlag
Deze schoonheid heeft zwarte voorvleugels met crèmekleurige strepen en rode achtervleugels met zwarte vlekken. Met wat verbeelding zie je de vlag van Spanje wapperen. Vroeger waren deze vlinders erg zeldzaam in Leuven, maar door de klimaatopwarming zie je ze nu veel vaker opduiken. Wil je ze ook verwelkomen in je tuin, plant dan koninginnenkruid. Ze zijn er dol op.
In Leuven-Noord (het natuurgebied tussen de Eénmeilaan en de spoorwegen) en Wijgmaalbroek, maar ook in andere bossen, parken en tuinen.
De Weidebeekjuffer
Weidebeekjuffers zijn forse beestjes met brede vleugels. Hun lijfjes hebben een metaalglanskleur: blauw bij de mannetjes, groen bij de vrouwtjes.
Overal waar er stromend water is, bijvoorbeeld aan de Dijle en de Vaart.
De Gierzwaluw
De gierzwaluw eet én slaapt al vliegend. Om eten te vinden, gaat hij op zoek naar de luchtlagen waarin op dat moment de meeste insecten zwermen. Dat kan zelfs tot op 5 kilometer hoogte!
Bouwt zijn nest in oude gebouwen, zoals universiteitscolleges of de Centrale Werkplaatsen.
De Kamsalamander
De kamsalamander kan 20 centimeter lang worden. Daarmee is hij een van de grootste salamanders van Europa, al gaat het fotogenieke beestje er jammer genoeg erg op achteruit. Zijn naam verwijst naar de enorme kam die de mannetjes ontwikkelen als ze na drie jaar volwassen worden. En die kam gebruiken ze natuurlijk om vrouwtjes te versieren ah ja!
Enkel in Wijgmaalbroek.
De Gewone Grootoorvleermuis
Zoals de naam verklapt, herken je deze vleermuis aan zijn grote oren. Die zijn 4 cm lang, bijna even lang als zijn lichaam. Maar als je in Leuven vleermuizen ziet, dan gaat het waarschijnlijk om een andere soort: de dwergvleermuis. Die komt hier veel meer voor.
De Abdij van Park, een bunker in de Fonteinstraat, maar ook de ijskelders aan de Brusselsepoort, het Kasteel van Arenberg en het Heuvelhofpark. Houdt ook van holle bomen of oude zolders.
De Veldkrekel
De veldkrekel kán vliegen, maar hangt liever rond op de bodem. Zijn kop en halsschild zijn glanzend zwart, alsof hij een zware politiehelm draagt. Je herkent ‘m van ver aan zijn typische geluid. Dat maakt hij door zijn vleugels razendsnel over elkaar te wrijven.
Op de Kesselberg en in Heverleebos.
De Eikelmuis
De eikelmuis herken je aan z’n vrolijke pluimstaart. Het is een beschermde diersoort in Vlaanderen. In 2016 werd er eentje gespot in de Paternosterstraat in KesselLo: hij trippelde er een huis binnen via de voordeur. Merkwaardig, want de beestjes zijn niet alleen zeldzaam, maar ook erg schuw. Het duurde twee weken voor ze de indringer konden vangen en weer vrijlaten in de natuur.
Vermoedelijk langs de spoorwegen in Heverlee.
De Slechtvalk
De slechtvalk is de snelste vogel ter wereld: in duikvlucht haalt hij meer dan 300 kilometer per uur. Hij jaagt op sappige stadsduiven, eenden, spreeuwen en andere middelgrote vogels. De soort was lange tijd verdwenen, maar sinds 2010 is ze terug. Nu leven er twee koppels in Leuven en één koppel vlak buiten Leuven, in Herent.
De stad heeft de afgelopen jaren nestkastjes geïnstalleerd, onder meer aan de Sint-Maartenstoren, de Sint-Geertruikerk, het Dirk Boutsgebouw en de Abdij van Vlierbeek.
Een koesterbuur gespot?
Registreer hem! Heb je een veldkrekel, Spaanse vlag of hazelworm gespot? Laat het weten op de grootste natuurwebsite van België en Nederland. Door dieren en insecten in kaart te brengen, komen we er meer over te weten en kunnen we gemakkelijker helpen. Zo kunnen we nagaan welke soort waar voorkomt en of hun populatie over de jaren heen toeneemt of juist afneemt.
www.waarnemingen.be
Hoe steunt de stad de koesterburen?
De stad doet heel wat om de koesterburen te helpen. Zo plaatste ze al honderden nestkasten voor zwaluwen en slechtvalken. De Leuvense ijskelders werden ingericht als hotel voor vleermuizen.
En natuurlijk hebben de koesterburen ook baat bij het bredere natuurbeleid. Zo zorgt de stad ervoor dat Leuven voldoende groen blijft. Sinds 2013 zijn er heel wat plaatsen waar het gras maar twee keer per jaar wordt afgemaaid. Hoog gras is immers een prima leefomgeving voor vlinders, bijen en andere insecten. De stad waakt ook over de waterkwaliteit van de Dijle, de Vaart en de vijvers, zodat waterjuffers, kamsalamanders en andere beestjes er zich goed voelen.
Wil je zelf je tuin natuurvriendelijker maken, zodat insecten en vogels er meer voedsel vinden? Doe dan een beroep op de tuinrangers van de stad. Die komen bij je thuis langs en geven je advies op maat. Helemaal gratis!
www.leuven.be/tuinrangers
