20 JAAR KOM OP VOOR JE WIJK
Idee voor je buurt? Vraag steun aan de stad! ALLERHEILIGEN EN ALLERZIELEN
Leuvenaars herdenken hun overledenen LIEVEN SCHEIRE OP HET STADSFESTIVAL KNAL!
‘Ooit gaan we op andere planeten leven’ NOVEMBER 2021
Hallo! ik ben Martin
‘Ik hou van de drukte in de stad’
Een knallende start! Op 16 oktober ging in de Abdij van Park het stadsfestival KNAL! van start. Het centrale thema is de big bang, en de verwondering van de mens over de kosmos. Nog tot 30 januari 2022 kan je deelnemen aan tal van expo’s, voorstellingen, concerten en wandelingen. Alle info: www.knalfestival.be
In dit nummer samenLVN 04 Kort 06 Voorleesweek: de kracht van verhalen vertellen 08 Allerheiligen en Allerzielen: troost op de Stadsbegraafplaats
inLVN 10 Kort 12 Dossier: 20 jaar Kom op voor je wijk 16 Wat doe je als je kind experimenteert met drugs of alcohol?
uitLVN 18 Kort 20 Leuven ontvangt het BK kunstschaatsen en zwemmen 22 Lieven Scheire komt naar stadsfestival KNAL! 23 136 km lange mountainbikeroute officieel geopend
Martin 05 VERTELT 11 DROOMT 19 BELEEFT Elke maand zet LVN een inwoner van Leuven in de kijker. Deze maand is dat Martin Valcke (58). Hij woont in Leuven en hij heeft drie kinderen: Anton (24), Victor (21) en Jozefien (20). Martin is docent improvisatie in de afdeling Muziektherapie van LUCA School of Arts. Hij is pianist, cellist, maar vooral componist. Wil je zelf ook eens op de cover van LVN staan of ken je een Leuvenaar met een interessant verhaal? Laat het ons weten via lvn@leuven.be.
03
samenLVN
Telex Holebifilmfestival Van 9 tot 26 november vindt de 20e editie van het Holebifilmfestival plaats. In Kinepolis en Cinema ZED kan je gaan kijken naar meer dan 50 (kort)films, documentaires en theatervoorstellingen rond het holebi- en transgenderthema. Tickets & info: www.holebifilmfestival.be
Infostands vrijwilligerswerk Wil jij je inzetten als vrijwilliger? Dan ben je welkom op de volgende momenten: maandag 8 november in LDC Ter Vlierbeke van 14 tot 16 uur; dinsdag 9 november in Bib Leuven Tweebronnen van 14 tot 17 uur; dinsdag 23 november in LDC Ruelenspark van 14 tot 16 uur. Liever een individueel gesprek? Schrijf je dan in via www.leuven. be/infomoment-vrijwilligers.
11.11.11-actie Van 1 tot 14 november haalt 11.11.11 weer alles uit de kast om zijn boodschap van internationale solidariteit krachtig te laten weerklinken. Investeer mee in een betere wereld en koop chocolade, kleurpotloden, spaghettikruiden of wenskaarten bij de Leuvense 11.11.11-vrijwilligers. Meer info: www.11.be
SENIORENMAAND
Een warm weerzien November is zoals elk jaar seniorenmaand. Tijdens de nieuwe editie kunnen ouderen deelnemen aan maar liefst 68 verschillende activiteiten. Zo kan je de seniorenraad leren kennen, een optreden van The Jacquelines meepikken tijdens een seniorenmatinee, of een workshop volgen om beter te leren werken met je smartphone. 's Middags kan je smullen van frietjes, eclairs, pannenkoeken of een heel driegangenmenu. Sta je liever zelf achter de potten? Leer dan een heerlijk stoofpotje bereiden. Wie graag meer wil weten over vrijwilligerswerk, kan de hele maand terecht bij infostands in de Bib Leuven Tweebronnen, LDC Ter Vlierbeke en LDC Ruelenspark (zie telex hiernaast). Je vindt alle activiteiten in de brochure over de seniorenmaand die je gratis kan afhalen op het stadskantoor en verschillende locaties in de stad. Je kan ze ook bestellen via samenleving@leuven.be of 016 27 26 18. www.leuven.be/seniorenmaand
‘t Leives woud van de Moind
gruete magazoëne [SUPERMARKTEN]
In novèmber kinde ie of doo Sinterkloos al teigekoume, serteu in de gruete magazoëne! In november kan je hier of daar Sinterklaas al tegenkomen, vooral in de supermarkten.
04
STREEKPRODUCTEN
Markt van de Smaak Op woensdag 10 november kan je naar de tweede editie van de Markt van de Smaak op het Ladeuzeplein. Meer dan veertig handelaars uit Vlaams-Brabant laten je er proeven van hun hoeve- en streekproducten. Wat dacht je van eerlijke gin uit Pepingen, krokante granola uit Bierbeek, fruitige jenevers uit Landen of lekkere BBQ-bereidingen uit eigen stad? De organisatie geeft 1.000 smaakkaarten weg ter waarde van 5, 10 of 20 euro. Met zo’n kaart kan je overal langsgaan voor proevertjes. Voor de meeste proevertjes betaal je 2,5 euro. Wil je kans maken op zo’n kaart, registreer je dan online voor 4 november. wo 10/11 | 12 – 22 uur | Ladeuzeplein | www.marktvandesmaak.be
Martin vertelt CIJFER
11.759 Een grote brand, overstroming of stroomonderbreking? Via het alarmeringssysteem BE-Alert kunnen steden, provincies of de federale overheid burgers snel op de hoogte brengen van een noodsituatie en aanbevelingen doen – bijvoorbeeld om ramen en deuren te sluiten bij een brand. Momenteel hebben 11.759 Leuvense adressen zich geregistreerd voor BE-Alert. Als jij ook zulke noodberichten wil ontvangen, kan je je gratis online inschrijven. Je kan bovendien meerdere adressen of telefoonnummers registreren, bijvoorbeeld bij je thuis, op het werk en bij je familie. Je kan zelf kiezen hoe je een BE-Alert-bericht ontvangt: via sms, e-mail of een gesproken bericht op je vaste lijn. www.be-alert.be
JONGE ONDERNEMERS IN LEUVEN
BAAS pop-up Van 11 tot 14 november kan je kennismaken met onze nieuwe lichting jonge makers. Met hun creatieve ideeën willen zij de stad, de maatschappij en de wereld op een positieve manier veranderen. Deze jonge ondernemers namen het voorbije jaar deel aan het BAAS-project: een intensief traject binnen MIJNLEUVEN, de jongerenwerking van de stad. Daar kregen ze ondersteuning om hun businessideeën verder uit werken. Tijdens deze vierdaagse presenteren ze hun BAAS pop-up. Er valt heel wat te beleven! Zin in een workshop over Marocain lederbewerking, zuurdesembrood of knutselen voor min-12-jarigen? Ga je liever swingen op de Open Dansvloer? Of doe je het toch liever niet te zot? Luister dan naar een lezing over veerkracht, of geniet van Expo Roggeband. Het hele programma vind je online. do 11 – zo 14/11 | www.mijnleuven.be/baaspopup
‘Ik ben een muzikale bourgondiër’ ‘Jan Hautekiet noemde me ooit een ‘muzikale bourgondiër’, en het klopt: ik ben heel gulzig als het over muziek gaat. Ik schrijf klassieke muziek, maar ook pop en jazz. Ik heb muziek gemaakt voor de Proms, voor theater en tv en voor artiesten zoals Philip Catherine. Nu geef ik les compositie, improvisatie en ensemblespel in de afdeling Muziektherapie van LUCA School of Arts. Daarnaast heb ik nog diverse nevenprojecten lopen en speel ik al jarenlang in Elixir d’Anvers – we brengen entertainmentmuziek uit de jaren 20 en 30.’ ‘Oorspronkelijk ben ik van Lo-Reninge, bij Diksmuide. Ik ben naar Leuven gekomen om te studeren aan het Lemmensinstituut. Daar heb ik mijn diploma’s cello en compositie behaald. In Wijgmaal hebben Marleen en ik een prachtig herenhuis gekocht. We konden er samen ongebreideld muziek spelen en onze kinderen grootbrengen. Intussen gaan we elk onze eigen weg. We zijn nog wel steeds vrienden.’ 'Mijn zoon Anton is ook muzikant. Hij studeert jazzdrums en heeft een eigen groep, Weggevoerd. Bij hun laatste optreden had ik écht kippenvel. Victor studeert elektromechanica, hij is wetenschapper en maker. En Jozefien studeert beeldende vorming. Ze heeft een onfeilbaar oog voor alles wat met fashion te maken heeft. Ze knipt ook keigoed mijn haar – gewoon op YouTube geleerd! Ik ben dolblij met hoe mijn kinderen zijn.’
05
samenLVN Voorleesweek: de kracht van verhalen vertellen
‘Stop nooit met voorlezen!’ Eén kwartier, elk kind, elke dag. Die slogan staat voorop tijdens de Voorleesweek van 20 tot 28 november. Fervente voorlezers Lut, Lynse, Selle en Tim zijn al lang overtuigd van het belang van voorlezen.
1
1. ‘Wie graag leest, verveelt zich nooit’ Lut Jonckheere (63) is al zo’n dertig jaar boekenjuf in basisschool De Ark in Kessel-Lo. Ze leest ook voor aan haar eigen kleinkinderen. ‘Mijn kleinkinderen zijn gelukkig boekenverslaafd, soms lees ik ze een hele voormiddag voor. Maar ook op school genieten de kinderen enorm van voorlezen, zelfs die van het zesde leerjaar. Een goed boek, daar begint het bij. Voor kleuters moet de kaft er al leuk uitzien. Maar het verhaal is het belangrijkste.’
2
‘Voorlezen stimuleert niet alleen de taal en het creatieve denken, maar ook de emotionele ontwikkeling van een kind. Bij een verhaal over verlies komen er emoties los. Zo leren kinderen daarmee omgaan.’ ‘Stop zeker nooit met voorlezen als een kind zelf kan lezen. Zelf lezen kost te veel moeite, daar geniet een kind niet van. Als je kinderen voorleest, krijgen ze goesting in lezen. En wie graag leest, verveelt zich voor de rest van zijn leven nooit meer.’ Voorleestip ‘Ik vertel graag een verhaal met mijn eigen woorden. Als je grapjes maakt of vragen stelt, blijven kinderen geboeid. Zelfs in de drukste klassen kan je dan een speld horen vallen.’
3
Kinderboekentip ‘‘Mama kwijt’ van Chris Haughton is na tien jaar nog steeds een topper voor kleuters. Zo eenvoudig, maar met leuke details.’
2. ‘Voorlezen is goed voor de fantasie’ Als vrijwilliger bij De Verhalenweverij leest Lynse Coomans (27) uit Leuven-centrum voor met een kamishibai. Kamishiwat? ‘Een Japanse kamishibai is een klein houten theatertje waar je vertelplaten in schuift. Tijdens de zomervakantie heb ik daarmee voorgelezen aan kansarme kinderen. Voorlezen bevordert de taalontwikkeling. Zeker voor kinderen van wie de ouders geen Nederlands spreken, is het belangrijk dat ze ook in de vakanties met taal in aanraking komen. Boeken
06
4
die de verscheidenheid in de maatschappij tonen, stimuleren de integratie. En ik denk ook dat voorlezen goed is voor de fantasie. Bij een film zie je het verhaal voor je, maar bij een verhaal kan je zelf de beelden bedenken.’ ‘Mijn mama las vroeger elke dag een verhaaltje voor het slapengaan. Als kind was ik vooral grote fan van de boeken van Annie M.G. Schmidt. Die gezellige voorleesmomentjes hebben ervoor gezorgd dat ik later ook zelf plezier beleefde aan boeken lezen. Ik ben zelfs taal- en letterkunde gaan studeren.’ Voorleestip ‘Kinderen vinden het leuk als je met intonatie speelt. Door hen vragen te stellen of bewegingen te laten nadoen, zorg je ervoor dat ze actief meedoen en dromen ze niet weg.’ Kinderboekentip ‘‘Wij gaan op berenjacht’ van Michael Rosen, voor kinderen vanaf drie jaar. Ze kunnen de bewegingen zelf uitbeelden, extra leuk!’
3. ‘Boeken zijn een venster op de wereld’ Professioneel verhalenverteller Selle De Vos (70) uit Kessel-Lo is al twintig jaar bezig met leesbevordering. ‘Ik doe al sinds 2003 verschillende activiteiten rond kinderboeken in scholen en bibliotheken. Ik vind leesbevordering heel belangrijk, omdat het kinderen mondiger en taalvaardiger maakt. Via boeken leren ze bovendien de wereld kennen. Daarom kies ik voor boeken die hen iets bijbrengen, bijvoorbeeld over relaties. Ik hou niet zo van boeken die kinderen een eenzijdige kijk op het leven geven en een onbereikbare luxedroomwereld voorspiegelen.’ Voorleestip ‘Zelf vind ik het leuk om vertellend voor te lezen, in plaats van letterlijk wat er staat. Moeilijke beschrijvingen laat ik weg. Jonge kinderen zijn ook dol op stemmetjes. Ik raad ouders aan om boeken te kiezen die ze zelf interessant vinden, zodat ze die levendig en met overtuiging kunnen voorlezen.’ Kinderboekentip ‘‘Borstelbeertje en de zes witte muizen’, een spannend kinderboek van Christopher Wormell. Dat weekt altijd veel reacties los bij een jong publiek. Voor kinderen van drie tot twaalf jaar.’
4. ‘Kinderen leren veel nieuwe woorden bij’ Tim Therry (41) is een van de 46 vrijwillige voorlezers bij Alfapret in de Bib van Heverlee. ‘Ik lees één keer per maand boeken voor rond een bepaald thema; daarna is er een knutselmoment. De kleuters zitten altijd mooi klaar en tijdens het eerste verhaal zijn ze echt meteen mee. Als hun aandacht verslapt, probeer ik hen te betrekken door vragen te stellen.’
‘Dankzij boeken leren kinderen voortdurend nieuwe woorden bij. Moeilijke woorden zijn toch duidelijk dankzij de context. Voorlezen is ook de ideale manier om anderstalige kinderen Nederlands bij te brengen. Bovendien zet het kinderen aan om ook zelf eens een boek open te slaan.’ Voorleestip ‘Ik werk vaak met stemmetjes en ik stap af en toe buiten het verhaal met een grapje. Ook een inleiding helpt om de aandacht te trekken. Dan begin ik over iets uit het dagelijkse leven dat ik dan in verband breng met het boekje.’ Kinderboekentip ‘‘Onderzeeboot’ van Bart Van Nuffelen is herkenbaar voor kinderen en tegelijk fantasievol en grappig. Op de illustraties is veel te zien, en ze zetten aan tot interactie. Voor kinderen vanaf zes jaar.’
Alfapret Alfapret staat voor een gezellig uurtje vol spannende en dromerige, verrassende en dolkomische verhalen. Deze maand kunnen kleuters en hun ouders naar de volgende voorleesmomenten: • Bib Leuven Tweebronnen: wo 03/11 om 15 uur | za 06/11 om 10.30 uur, 11.30 uur & 15 uur | za 20/11 om 11 & 15 uur | wo 24/11 om 9.30 uur • Bib Leuven Heverlee: wo 10/11 om 14.30 uur | za 20/11 om 10 uur | wo 24/11 om 14.30 uur • Bib Leuven Wilsele: za 13/11 om 14.30 uur • Bib Leuven Kessel-Lo: wo 24/11 om 15 uur https://leuven.bibliotheek.be/alfapret
Boekstart: nieuw (voor)leesen speelmoment Als Boekstartgemeente stimuleert Leuven lezen bij jonge kinderen. Als ze zes en vijftien maanden oud zijn, krijgen kinderen een gratis boekenpakket. Sinds september is er ook een gratis (voor)lees- en speelmoment voor baby’s, peuters, jonge kleuters en hun ouders in de Bib Leuven Tweebronnen. Elke laatste woensdagvoormiddag van de maand wordt de bib van 9.30 tot 11.30 uur omgetoverd tot een speelplek vol boekjes. De Alfapretvoorleesvrijwilligers komen dan ook voorlezen. https://leuven.bibliotheek.be/boekstart
07
samenLVN Allerheiligen en Allerzielen: Leuvenaars herdenken hun overledenen
‘Het gemis draag je je hele leven mee’ Op 1 en 2 november gaan veel mensen naar de begraafplaats om hun overledenen te herdenken en een bloemetje bij het graf, de urne of het sterretje te zetten. LVN wandelde over de Stadsbegraafplaats en vroeg bezoekers wie zij komen gedenken.
‘Alleen komen doe ik niet. Ik heb de steun van mijn man nodig’ Ilse Craps (48) en Koen Adolf (47) komen langs bij hun sterrenkindje Thomas. Ilse: ‘Thomas was ons eerste kindje. Dat we hem meteen bij de geboorte moesten afgeven, voelde heel onwezenlijk. Tegennatuurlijk, ook. Zo hoort het niet te gaan. Ons verdriet was immens, en dat is het twintig jaar later eigenlijk nog steeds.’
controles in Gasthuisberg voelde de geboorte van Jonathan als een enorme opluchting.’ Ilse: ‘We zullen het verdriet om Thomas heel ons leven met ons meedragen. Rond zijn geboortedatum op 26 september hebben we het extra moeilijk. Ook als we op tv iets horen over 9/11, denken we meteen aan hem. Toen, twintig jaar geleden, was de wereld volledig in de ban van de aanslagen. Maar wij hadden een eigen strijd te voeren.’
‘Ons verdriet doet nog veel pijn’ Clementine Nees (70), haar zoon Benny Frederickx (52) en zorgkundige Christel Decoster (54) brengen een bezoek aan Willy.
‘We komen regelmatig bij Thomas kijken. Ik vind het fijn dat hij hier op de sterrenweide een plekje heeft gekregen. Daar put ik troost uit. Koen is hier vlakbij opgegroeid, en ook zijn ouders passeren wekelijks langs Thomas’ sterretje. Alleen komen doe ik niet snel, ik heb de steun van mijn man nodig.’
Clementine: ‘Mijn man Willy is nog maar drie maanden geleden overleden. Het ging opeens zo snel. Hij was dement, maar eigenlijk was dat het probleem niet. Hij kende ons nog goed en we konden nog heel fijn met hem babbelen. Op een bepaald moment is hij in het ziekenhuis beland. Het was medisch niet verantwoord om Willy naar huis te laten gaan, maar dat kon hij zelf niet plaatsen. Hij moest en zou naar huis, hij was enkel daar nog mee bezig. We gingen elke dag trouw bij hem op bezoek, maar we zagen zijn moed wegzakken. Hij gaf het op, at niet meer, wilde sterven. En zijn gezondheid ging mee achteruit.’ Koen: ‘We hebben na Thomas nog een tweede zoontje gekregen: Jonathan. Dat betekent ‘geschenk van God’, en zo voelt het ook echt. De zwangerschap verliep moeizaam, net als de eerste keer. Ilse was niet alleen ’s ochtends misselijk, maar heel de dag. Hoe erg ik ook met haar inzat, voor mij was die misselijkheid ook een geruststelling. Het was een teken dat het goed ging met ons kindje. Na de vele
08
‘Het gemis kan me op elk moment van de dag overvallen. We deden alles samen. We zijn nog maar anderhalf jaar geleden verhuisd naar een appartement, maar daar heeft Willy maar een jaartje van kunnen genieten. Ons verdriet is heel groot. Het valt me moeilijk om over hem te praten, maar hier op de begraafplaats heb ik wel het gevoel dat ik wat dichter bij hem ben.’
Een najaar vol troost Tussen 15 oktober en 12 december organiseert de stad in samenwerking met Huis van het Kind en verschillende Leuvense organisaties tientallen troostacties rond verlies, rouw en hoop.
Knappe koppen, slimme stad
Op zaterdag 20 november is er de creatieve workshop ‘Nooit meer beter’, voor kinderen tussen 7 en 9 jaar. Zaterdag 20 en 27 november is er een bijeenkomst voor mensen met een abortuservaring. 27 november kan je ook naar een ontmoetingsmoment met volwassenen in rouw, en dinsdag 30 november wordt er een lotgenotengroep voor jongeren in rouw georganiseerd. Alle activiteiten vind je op www.huisvanhetkindleuven.be/rouw-en-verlies
Christel: ‘Ik kwam al jaren helpen bij de zorg voor Benny. Ik heb het overlijden dus van heel dichtbij meegemaakt. Ik kon het goed met Willy vinden, en het doet me pijn om zijn gezin nu zo te zien worstelen met hun verlies. Samen naar hier komen is een goede aanleiding om er even uit te zijn. Ik steun hen waar ik kan.’
'Een babbel kan deugd doen' Marceline Verhoeven (66) wandelt langs het graf van haar neef. Marceline: ‘Elke twee weken maak ik een wandeling over de Stadsbegraafplaats. Ik woon aan het provinciehuis, dus ver is het niet. Het graf van mijn neef is een vaste tussenstop. Hij overleed een jaar geleden aan kanker. Hij was nog maar 63, dat vind ik toch nog jong. Joël had al een tijd last van z’n buik, maar naar de dokter gaan wilde hij niet. ‘Het gaat wel over’, zei hij dan. Uiteindelijk bleek hij galblaaskanker te hebben. Een gezond leven is zoveel waard, dat zouden we eigenlijk wat meer moeten beseffen. Het kan zo snel keren, en dus probeer ik te genieten van elke dag.’ ‘Een tweewekelijks bezoekje aan de begraafplaats vind ik genoeg. Allerheiligen of Allerzielen zijn voor mij geen extra reden om te gaan. Ik ben Jehova’s getuige: die twee feestdagen hebben sowieso weinig betekenis voor mij. Ik kom liever als ik er nood aan heb, en ik raad iedereen aan hetzelfde te doen. Wie weet kom je op de begraafplaats nog wel een oude bekende tegen – zoals ik daarnet. Opeens kruiste ik een vriendin die ik al twintig jaar niet meer gezien of gehoord had. Ze kwam hier het graf van haar man bezoeken. Zo’n onverwacht gesprek kan deugd doen.’
Slimme pil Een pil die als een kleine sensor door je lichaam reist en gegevens doorstuurt over je gezondheid: het klinkt haast futuristisch. Toch doen ze er in onderzoekscentrum imec alles aan om het mogelijk te maken. Nick Van Helleputte, Scientific Director Circuits & Systems for Health: ‘Wie aan het prikkelbaredarmsyndroom of een chronische darmontsteking lijdt, weet het maar al te goed: maag- en darmaandoeningen zijn moeilijk vast te stellen en gaan vaak gepaard met vervelende onderzoeken als een endoscopie of een stoelganganalyse. We willen daarom een elektronische pil ontwikkelen die via allerlei sensoren meet hoe je maag en darmen op bepaalde voedingsstoffen reageren. Wat lokt een ontsteking uit? Wat eet je te veel of net te weinig om je goed te voelen?’ ‘Zo’n slimme pil maken is een enorme uitdaging. Niet alleen moet de chip in de pil heel klein zijn, hij moet ook een heleboel sensoren hebben én tegen de zure omgeving van onze maag en darmen bestand zijn. Bovendien moeten alle gegevens die de chip verzamelt, worden doorgestuurd naar een arts. Er moet dus ook een heel kleine radiozender in zitten.’ ‘Begin dit jaar hebben we een radiozender gemaakt die dertig keer kleiner is dan de bestaande zenders voor medische communicatie. Een belangrijke stap in de goede richting. Maar er zijn ook nog veel vragen: hoelang blijft de pil het best in je lichaam? Meet hij voor of na het eten? Kan hij ook op één plaats blijven? Dat zijn uitdagingen voor de toekomst.’
Leuven werd door de Europese Commissie uitgeroepen tot Europese Hoofdstad van de Innovatie. Daarom zet LVN elke maand een straffe innovatie van eigen bodem in de kijker. Meer info: www.leuven.be/capitalofinnovation
09
inLVN
Telex Vacatures stad Leuven Op zoek naar een nieuwe uitdaging? Bij stad Leuven zijn er altijd interessante vacatures. Zo kan je deze maand onder andere solliciteren voor adviseur vergunningen, cultuursensitieve medewerker (OCMW), verantwoordelijke of kinderbegeleider (KinderKuren) of schoonmaker. Meer info: www.leuven.be/vacatures
Vrijwilligerswerk Het Woonanker, een initiatief van stad Leuven, CAW Oost-Brabant en OCMW Leuven, is op zoek naar vrijwilligers om kwetsbare mensen te begeleiden in hun zoektocht naar een duurzame woning. Misschien iets voor jou? Of liever een ander engagement? Bij CAW Oost-Brabant zijn er heel diverse vrijwilligersjobs! Laat van je horen op vrijwilligers@casoostbrabant.be of op 0488 24 92 70.
Enquête Mobipunten zijn plekken in Leuven waar je elektrische (bak)fietsen en deelwagens kan huren. Die milieuvriendelijke vervoersmiddelen maken onze stad leefbaarder en schoner, en kunnen er op termijn voor zorgen dat je geen eigen auto meer nodig hebt. Je kan er dus een pak geld mee besparen. Jouw feedback is meer dan welkom. Vul gerust de enquête in op www.leuven.be/bevraging-overdeelmobiliteit.
Composteren Wil je graag leren composteren? Kom dan luisteren naar compostmeester Fred in zijn eigen tuin in Leuven-centrum. Dat kan op zaterdag 13 november, van 10 tot 12.30 uur. Fred geeft je praktische informatie en een hoop handige tips. Schrijf je in via www.leuven.be/workshopcomposteren, dan krijg je het adres toegestuurd.
DUURZAAM SHOPPEN
Nieuwe pakjesautomaten Stad Leuven en bpost gaan samenwerken en openen in de loop van november nieuwe pakjesautomaten. Je kan ze vinden op 27 plaatsen, waarvan 13 aan de mobipunten. Zowel handelaars als inwoners van Leuven en de buurgemeenten kunnen gebruikmaken van deze service. Wie online of in de winkel een aankoop doet bij een handelaar die samenwerkt met bpost, kan zijn of haar pakje laten leveren in een van de pakjesautomaten. Zodra je bestelling klaarligt, ontvang je een bericht via de My bpost-app. Die zorgt ervoor dat je met bluetooth de locker kan openen. Je pakketje blijft er vijf dagen beschikbaar. Via de automaten kan je ook gemakkelijk pakketjes verzenden of terugsturen. Met dit proefproject van twee jaar zorgt de stad voor minder verkeersdruk en verkleint ze haar ecologische voetafdruk. Immers: bpost bundelt de ritten tussen de winkels en de pakjesautomaten en zal vooral gebruikmaken van duurzaam transport, zoals elektrische fietsen en voertuigen. www.leuven.be/pakjesautomaten
WONEN
Betaalbaar wonen op gemeenschapsgrond Het AGSL (Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven) engageert zich in opdracht van de stad voor de oprichting van een Community Land Trust (CLT). Je koopt de woning, maar niet de grond: die blijft in handen van de gemeenschap. Daardoor blijft de aanschaf van een woning betaalbaar. De CLT zal niet alleen huizen bouwen, maar ook een waardevolle ‘community’. Daarom worden de toekomstige bewoners van in het begin betrokken bij (de oprichting van) de CLT. Om de werking van de CLT toe te lichten, is er een infoavond in de verwarmde bar van HAL 5 op maandag 13 december. Je kan naar een informatieve film kijken, je krijgt de kans om vrijblijvend vragen te stellen, je maakt kennis met de pilootsite aan het Provinciehuis (Klein Rijsel Fase II), en je kan jezelf op allerlei manieren engageren voor de CLT. Je kan je plaats alvast reserveren op onderstaande website. ma 13/12 | 19 uur | HAL 5 | www.agsl.be/community-land-trust-leuven
10
Martin droomt TE KOOP
Tweedehandsvoertuigen De stad verkoopt een zeventigtal tweedehandsvoertuigen aan de hoogste bieder. Het gaat onder meer om bromfietsen, (elektrische) fietsen, machines, auto’s en vrachtwagens. De meeste zijn in beslag genomen. De voertuigen worden verkocht in de toestand waarin ze zich bevinden. Ze hebben de wettelijk vereiste documenten, maar zijn niet allemaal technisch gekeurd. Je kan de voertuigen bezichtigen en een bod doen op vrijdag 5 november van 8 tot 12 uur en op zaterdag 6 november van 8 tot 12 uur bij de stadsreinigingsdienst, Aarschotsesteenweg 68, Wilsele. Een testrit maken is om praktische redenen niet mogelijk. www.leuven.be/verkoopvoertuigen
INFOSESSIES
Duurzaam (ver)bouwen en energie besparen Kan ik mijn huis verwarmen met een warmtepomp? Wat zijn duurzame bouwmaterialen? En is het nog financieel interessant om zonnepanelen te plaatsen? De stad en enkele partners organiseren gratis infosessies over duurzaam (ver)bouwen en energie besparen. Elke avond komt een ander thema aan bod. De sessies vinden plaats in De Hoorn, telkens op woensdag van 20 tot 22 uur. Voorkennis is niet nodig. • • • • •
Warm water in huis | wo 10/11 Ventilatiesystemen | wo 17/11 Zonnepanelen | wo 24/11 Warmtepompen | wo 01/12 Circulair bouwen (bouwen met zoveel mogelijk herbruikbare grondstoffen en zo weinig mogelijk eindige bronnen) | wo 08/12
www.leuven.be/infoavondenenergie
‘Dan voel je écht wat livemuziek doet’ ‘Voor mij moet muziek in de maatschappij staan. Ik wil mensen raken. Doordat ik improvisatie geef in de richting muziektherapie voel ik een sterke connectie tussen muziek en mensen. Waar het woord niet meer werkt, kan je met muziek nog veel bereiken – bij kindjes met autisme, maar ook bijvoorbeeld bij ouderen met dementie.' ‘Een tijd geleden had ik een stadslied geschreven voor Noémie Schellens. Ik had het lied bewerkt voor verschillende genres, en de partituren wilde ik door de hele stad verspreiden: of je nu klassiek speelt of hardrock, tango of ballroomdancing … Ik wilde mensen dichter bij elkaar brengen. Door praktische omstandigheden is dat niet echt doorgegaan, maar ik ben de droom nog niet vergeten. Leuven is dé stad om zulke dingen te organiseren.’ ‘Mijn studenten muziektherapie zingen en spelen al meer dan 25 jaar mobiele kerstconcerten in ziekenhuizen en instellingen: Gasthuisberg, Terbank, Woudlucht en De Wingerd. We spelen ook muziek op begraafplaatsen. Dat is voor mij troostend, want ik heb zelf ook twee kindjes verloren: Elise en Gommaar. Op Wereldlichtjesdag – de tweede zondag van december – zingen we samen op de Stadsbegraafplaats. Ouders, grootouders, tantes en nonkels komen naar het graf van hun gestorven kindje. In het midden een vibrafoon, een klarinet en daarrond de zangers. Dan voel je écht wat livemuziek doet. Dat is zo ontroerend. De kracht die ik daar voel, wil ik graag in een groot project in de stad inzetten.’
11
DOSSIER 20 JAAR KOM OP VOOR JE WIJK
Samen sterker: de stad ondersteunt buurtinitiatieven Aantal projecten 2000-2020
Heart 271 Thumbs-up 215
aangevraagde projecten
6%
goedgekeurd
goedgekeurde projecten
Projecten per deelgemeente 2000-2020
35 30 AANTAL AANVRAGEN
Wijgmaal
niet goedgekeurd
25
10% Wilsele
25%
20
Leuvencentrum
15
42%
Kessel-Lo
17%
10
Heverlee
5
piggy-bank
2019
jaarlijks beschikbare budget
Wat is Kom op voor je wijk?
2020
2017
2018
2015
2016
2013
306.000 euro
2014
2011
2012
2010
2008
2009
2007*
2005
2006
2003
2004
2001
2002
2000
0
STAR TOP 10 Populairste projectaanvragen 2000-2020
Kom op voor je wijk bestaat 20 jaar! Met dit initiatief helpt de stad Leuvenaars om hun dromen voor de buurt te realiseren. Heb jij een idee om je buurt aangenamer te maken? Een zithoek, speelplek of straatgedicht? Ga dan met enkele buren aan tafel zitten en dien samen een voorstel in bij de stad. Wordt je voorstel geselecteerd, dan maak je kans op materiële en financiële steun, tot wel 18.600 euro! Opgelet, dien je idee in voor 15 februari 2022. Daarnaast heeft de stad ook een kant-en-klaar aanbod waarvoor je het hele jaar een aanvraag kan indienen. Het gaat onder meer over buurtvitrines, gevelbanken, buurtmoestuinen en boekentillen. komopvoorjewijk@leuven.be | 016 27 26 16 www.leuven.be/komopvoorjewijk
*Voor 2007 zijn geen cijfers beschikbaar. In de infografiek is het kant-en-klare aanbod (buurtvitrines, gevelbanken, buurtmoestuinen, boekentillen ...) niet opgenomen.
12
BICYCLE
53 37 27 23 17 13 13 10 9 7
aanvragen voor banken en picknicktafels voor groenaanplanting (andere dan bomen) voor muurschilderingen voor bomen voor gevelplanten voor evenementen voor speelinrichtingen voor fietsstallingen voor buurtmoestuinen voor onthardingen
‘Kom op voor je wijk brengt buren samen’ Walter Op de Beeck (56) van stad Leuven is verantwoordelijke voor Kom op voor je wijk. LVN legde hem vijf vragen voor.
01 Hoeveel procent van de aanvragen keurt de stad goed? ‘Ongeveer 80% van alle aanvragen, al hangt het natuurlijk af van het project dat wordt ingediend. Als een inwoner bijvoorbeeld een bank aanvraagt, dan gaan wij even ter plaatse kijken of de stoep breed genoeg is zodat voorbijgangers nog vlot doorkunnen. En als buren zouden vragen om hun straat autoluw te maken, dan kan die ingreep voor verkeersoverlast zorgen in de aangrenzende straten – waar andere buren dan waarschijnlijk niet gelukkig mee zijn. Zo’n vraag hoort eerder thuis in een mobiliteitsplan dan in een Kom op voor je wijk-aanvraag. Maar de meeste aanvragen worden dus goedgekeurd.’
02 Wat is de origineelste aanvraag die jullie ooit kregen? ‘Een project dat ik heel out-of-the-box vond, kwam van een groepje enthousiaste Leuvenaars uit Kessel-Lo. Zij wilden een rodelbaan aanleggen op de Kesselberg. Maar de Kesselberg is beschermd natuurgebied. Je mag er niet zomaar ingrijpen in de natuur. Bovendien kost zo’n rodelbaan stukken van mensen. We kunnen veel realiseren met Kom op voor je wijk, maar te duur is te duur (lacht).’
03 Welk project vind je het meest geslaagd? ‘Een van mijn favorieten is het project in de Paul van Ostaijenlaan (zie pagina 14-15). Op de meeste gevels vind je daar nu verzen uit de gedichten van Paul van Ostaijen. Het ziet er mooi uit, maar ook de inhuldiging was heel tof. Er traden enkele muzikanten op, onder wie Lennaert Maes, die zelf in de straat woont, en er trok een fanfare door de straat. Het deed me denken aan dat gedicht van Paul van Ostaijen, ‘Boem Paukeslag’. Dat gaat weliswaar over de oorlog, dus echt feestelijk is het niet, maar voor mij klopte het.’
04 Hoelang duurt het voor inwoners hun project kunnen realiseren? ‘De meeste ideeën ontstaan spontaan, ergens op een buurtfeestje of zo. Het duurt dan nog meestal een tijdje voor enkele buren samenkomen en besluiten om een dossier in
te dienen. De stad evalueert dat, en als het goedgekeurd wordt, werken de buurtbewoners het stap voor stap verder uit. De meeste projecten duren alles samen ongeveer twee jaar.’ ‘Bij andere aanvragen gaat het sneller, zoals bij de boekentillen. Die worden trouwens gemaakt door leerlingen van het zesde jaar houtbewerking van het Vrij Technisch Instituut in Leuven.’
05 Kan iedereen zomaar een aanvraag doen? ‘Wij proberen zo laagdrempelig mogelijk te werken. Wie een dossier wil indienen, heeft de steun nodig van minstens twaalf andere buurtbewoners. Maar niet iedereen vindt het even gemakkelijk om een dossier uit te werken. Hoe stel je bijvoorbeeld een budget op? We merken dat weinig jongeren en mensen met een migratieachtergrond gebruikmaken van Kom op voor je wijk. Die groepen willen we in de toekomst meer bereiken. Heb je een goed idee, dan kan je altijd gaan aankloppen bij je buurtcentrum, of natuurlijk bij ons. Stuur ons een mailtje en we helpen je graag op weg.’
Inspirerend! Om het twintigjarig bestaan van Kom op voor je wijk te vieren, organiseert de stad de komende maanden vier inspirerende avonden waar je gratis naartoe kan. Elke keer staat een actueel Kom op voor je wijk-thema centraal. Er is een gastspreker en je krijgt uitleg bij enkele originele projecten. Achteraf is er een hapje en een drankje. • Klimaatvriendelijke wijken | di 23/11 | 19.30 uur Radiohuis | gastspreker: Steven Vromman • Zorgen voor elkaar | do 13/01 | 19.30 uur Het Depot | gastspreker: Dirk De Wachter • Circulaire buurten | do 17/02 | 19.30 uur Tweebronnen | gastspreker: Tine Hens • Inclusief samenleven | meer info volgt
Wil je graag een van deze inspirerende momenten volgen? Schrijf je dan in op www.leuven.be/20jaarkomopvoorjewijk. Wees er op tijd bij, want de plaatsen zijn beperkt.
13
DOSSIER 20 JAAR KOM OP VOOR JE WIJK
Straffe samenwerkingen in beeld De voorbije 20 jaar werden meer dan 200 buurtprojecten gerealiseerd dankzij Kom op voor je wijk. De tofste projecten? Moeilijke keuze, maar we doen een poging!
Poëzie aan de gevels Ludo Melis (73): ‘Onze straat heette vroeger Guido Gezellelaan, maar in 1998 is dat veranderd in Paul van Ostaijenlaan. In 2018 was dat twintig jaar geleden. Die verjaardag wilden we niet zomaar laten voorbijgaan, en zo zijn we terechtgekomen bij Kom op voor je wijk. We wilden natuurlijk iets doen rond Van Ostaijen. Daarom zijn we bij alle huizen in de straat gaan aanbellen met de vraag wie een fragment uit een van zijn gedichten op zijn gevel wilde. Dat waren er uiteindelijk een vijftigtal, ongeveer de helft van alle huizen. Met een klein groepje en in samenspraak met de buurt hebben we vijftig verzen bijeengezocht en die hebben we laten graveren in leistenen platen. ’t Is een selectie geworden uit bekende en minder bekende werken. Het resultaat is, denk ik, heel geslaagd.’ ‘In onze straat woont ook een beeldend kunstenaar, Sarah De Vos. Zij heeft een muur beschilderd aan het Paul van Ostaijenpark. Het werk, Silhouette, staat symbool voor de poëzie van Van Ostaijen. Maar we hebben ook een boek gemaakt met een foto van alle huizen, waarin bijna alle inwoners van de straat zich voorstellen. Elke nieuwkomer in onze straat krijgt er zo een.’
Frambozen voor iedereen Arnout Vanvaerenbergh (38): ‘Met het budget van Kom op voor je wijk hebben we een stukje grond heringericht in de Langekant in Wilsele. We hebben er boomstammen gestapeld, de bodem bedekt met houtsnippers en enkele struiken geplant voor frambozen, braambessen en ander plukfruit – voor iedereen uit de buurt. De hele buurt is er enkele weekends aan bezig geweest, maar het resultaat mag er zijn. De buurtkinderen spreken er graag af, en mensen stoppen er weleens om uit te rusten op een van de boomstammen.’ ‘Aan het begin van de straat, op de kruising met de Joseph Ravoetsstraat, ligt een grote grijze stoep, waar vroeger soms auto’s geparkeerd stonden. Ook dat stuk gaan we herinrichten. Samen met de buurt hebben we het ontwerp getekend. De stad heeft de stoeptegels weggehaald en legt binnenkort een nieuwe stoep aan. De buurt zorgt voor de verdere afwerking. De zitbanken gaan we zelf maken: we bouwen een bekisting en die gieten we vol met beton. Welke bomen er komen, bekijken we nog met een boomkweker. Wij kopen ze aan met het budget van de stad, de groendienst zal ze planten – want zulke grote bomen graaf je niet zomaar in. Dat vraagt bijzondere zorg.’
14
Poker, pizza en schaaktornooien Annie Vercruysse (64): ‘Wij hebben in 2013 een tof Kom op voor je wijk-project gedaan met onze buurt. Een toenmalige buurvrouw, Elly – ze is intussen verhuisd naar Zweden – kwam met het idee om iets te doen rond talenten. We zijn bij onze buren gaan rondhoren of ze een talent hadden dat ze graag aan de buurt wilden tonen. Zo hebben we een heel programma in elkaar gestoken: twee maanden lang kon je meedoen aan allerlei activiteiten bij inwoners thuis. Steff kan goed schaken. Hij heeft een tornooi georganiseerd waarbij hij tegelijkertijd speelde tegen tien tegenstanders. Marleen kan mooi tekenen en heeft een expo georganiseerd. Kris heeft ons getoond hoe hij bier brouwt, en mijn man en ik hebben pizza gemaakt voor de straat – we hebben een pizza-oven in onze tuin.’ ‘Van alle buurtbewoners heb ik ook portretfoto’s gemaakt. Ik ben hobbyfotograaf – een uit de hand gelopen liefhebberij. Een heel werkje, maar het was tof om te doen. We hebben een poster gemaakt van al die portretten, en een boekje met alle talenten.’ ‘Het initiatief heeft ons zeker meer naar elkaar gebracht, daarom zou ik Kom op voor je wijk ook iedereen aanraden. Nu heb ik het gevoel dat ik mijn buurt veel beter ken dan vroeger. En het klopt wat ze zeggen: beter een goede buur dan een verre vriend.’
Bella Ciao Free Vandoorslaer (73): ‘Hortense Daman was een verzetsstrijdster tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar ouders hadden een kruidenierswinkel op het einde van de Pleinstraat in Heverlee. Als jong meisje smokkelde ze allerlei spullen voor het verzet; die legde ze onder de groenten van haar fietsmand. Ze nam enorme risico’s, maar op een dag werd ze verklikt en opgepakt door de nazi’s.’ ‘Haar verhaal zou eigenlijk nooit verloren mogen gaan. Daarom kwamen we met de buurt op het idee om een muurschildering van haar te laten maken. We dienden een dossier in bij Kom op voor je wijk en kregen groen licht. En dan zijn we op zoek gegaan naar een blinde muur. Eigenlijk was er maar één huis geschikt. Dus zijn we dan eens gaan aanbellen – we wisten totaal niet of die buur dat zou zien zitten. Maar Paul ging onmiddellijk akkoord. We organiseerden een stemming onder de bewoners. Uit de ontwerpen van drie kunstenaars werd dat van Gerolf Van de Perre gekozen en hij heeft het werk hier in september geschilderd.' ‘Het ziet er prachtig uit. Iedereen is er blij mee, en veel voorbijgangers blijven even staan om ernaar te kijken. Toen het werk klaar was, hebben we een feestelijke inhuldiging gehouden. Enkele buren spelen een instrument: we hebben samen het strijdlied ‘Bella Ciao’ gezongen.’
15
inLVN
Preventiemedewerkers Sofie Jaspers en Anneleen Oyen
Als jongeren beginnen met drugs: de preventiedienst springt in de bres
‘Blijf praten met je kind. Ook als het met drugs of drank experimenteert’ Sofie Jaspers (37) en Anneleen Oyen (37) zijn preventiemedewerkers van de stad Leuven. Ze begeleiden schoolgaande jongeren die experimenteren met drugs en alcohol. Niet om ze aan te moedigen uiteraard, maar om ze door persoonlijke gesprekken te doen beseffen dat het ook anders kan.
Sofie: ‘Jongeren komen weinig uit zichzelf naar ons toe, maar een doorverwijzing is ook al een stap in de goede richting. Ze krijgen hier dan begeleiding. En als ze vrijwillig meewerken, heeft dat een gunstige invloed op hun politiedossier. Soms komen ook ouders bij ons aankloppen die zich zorgen maken. Vaak denkt zo’n jongere dan: ‘Oké, ik zal het maar doen voor ons ma.’ Maar we merken dat ze uiteindelijk wel het nut inzien van het traject.’
Anneleen: ‘De stad werkt rond overlast- en criminaliteitspreventie. Wij richten ons op alle inwoners van Leuven, en we werken rond uiteenlopende thema’s: diefstal, verkeer, burenbemiddeling, jongerengeweld, polarisering, onlineveiligheid – en natuurlijk ook alcohol en drugs. Daarbinnen heb je dan ons project voor schoolgaande jongeren die experimenteren met drugs en alcohol, maar er nog niet afhankelijk van zijn. We zijn er enkele jaren geleden mee gestart. Vanuit verschillende hoeken kregen we het signaal dat er een gebrek was aan ondersteuning voor deze doelgroep. Dan komen wij in beeld.’
Wat houdt het traject in?
Hoe komen jongeren bij jullie terecht? Anneleen: ‘Na een doorverwijzing. Meestal door de politie na een proces-verbaal, maar ook via scholen, het parket of de ouders.’
16
Anneleen: ‘We beginnen met een verkennend gesprek. Het eerste deel samen met de ouders, het tweede deel alleen met de jongere. Afhankelijk van wat er daarin naar boven komt, stemmen we onze begeleiding af op wat hij of zij nodig heeft. Daarna zijn er vijf individuele sessies. We ronden af met een evaluatiemoment, waarbij de ouders weer betrokken worden. Soms wijken we af van onze aanpak, maar we geven hier nooit lange, intensieve trajecten. Daar bestaan andere instanties voor.’
Wat bespreken jullie in die vijf sessies? Anneleen: ‘We proberen te achterhalen hoe de jongeren in het leven staan. Voelen ze zich goed in hun vel? Wat loopt moeilijk? Hoe kunnen we de problemen aanpakken?
Leuven zoals het was We proberen ze inzicht te geven in hun gedrag: vind je de manier waarop je gebruikt nog oké? Zou je er iets aan willen veranderen, en hoe wil je dat dan aanpakken? Zo kunnen ze zelf een bewuste keuze maken. Daarnaast geven we ook info. Over drugs bestaan veel fabeltjes: we vinden het belangrijk dat ze de juiste informatie krijgen.’ Sofie: ‘We doen dat wel alleen als we voelen dat het nuttig is. Soms zit iemand emotioneel zo in de knoop dat het weinig zin heeft om over verschillende soorten drugs te praten. De uren samen worden dan momenten waarop we met de jongere stilstaan bij zijn of haar moeilijke situatie. We zoeken dan samen naar manieren om daarmee om te gaan. Vrije tijd is bijvoorbeeld belangrijk: wie een goeie vrijetijdsbesteding heeft, loopt minder risico’s.’ Anneleen: ‘We beseffen dat de meeste jongeren die we begeleiden, niet zomaar plotseling zullen stoppen met gebruiken. Maar we hopen dat het traject wat belletjes doet rinkelen en dat ze zich bewust worden van hun gebruik. En als we merken dat er een groot probleem is, dan verwijzen we de jongere door naar een dokter of psycholoog. Wat we hier doen kan ook een voortraject zijn, voor als iemand te lang moet wachten op andere hulpverlening.'
Hoe herken je dat een jongere uit je omgeving te veel drinkt of drugs gebruikt? Sofie: ‘Er bestaat geen lijstje met typische kenmerken dat je kan afvinken. Bovendien reageert iedereen anders op alcohol of drugs.’ ‘Als ouder is het belangrijk om te blijven praten met je kind. Toon interesse en communiceer. Zorg ervoor dat ze met alles bij je terechtkunnen. Stel dat het gebruik uit de hand dreigt te lopen, dan merk je dat als ouder ook sneller op. Hobby’s verwaarlozen, geen zin meer hebben om iets te doen, school laten hangen … Het kunnen signalen zijn. Betrokken ouders en een warm gezin maken het risico kleiner.’
Maak je je zorgen om je kind of iemand uit je omgeving, neem dan contact op met de preventiedienst: 016 21 07 00 of vroeginterventie@leuven.be
Gratis webinars In samenwerking met de stad organiseert het Huis van het Kind twee gratis webinars over dit thema, speciaal voor ouders, tieners en jongvolwassenen: • alcoholgebruik | di 09/11 | 19.30 uur • cannabisgebruik | di 21/12 | 19.30 uur Meer info & inschrijven: www.huisvanhetkindleuven.be/webinaralcoholgebruik | www.huisvanhetkindleuven.be/ webinar-cannabisgebruik
Van drie kleine parken naar één groot Provinciedomein Het Provinciedomein zoals wij het vandaag kennen, bestond vroeger uit drie aparte privéparken. In 1937 richtten de broers Antoine en Basile Bellefroid uit Heverlee een van die privéparken, het Leopoldpark aan de Eénmeilaan (foto), in als recreatiedomein. Er kwamen wandelpaden, lusttuinen, een rolschaatspiste en hockeyveld met dansvloer, een speeltuin, een grote vijver met roeien zwemgelegenheid en een visvijver. Na de Tweede Wereldoorlog werd het park minder populair en wilde de familie Bellefroid het laten verkavelen. Het toenmalige schepencollege weigerde dat, en de provincie Brabant besloot het domein te kopen. In 1971 werd het Leopoldpark uitgebreid met het private Vijverpark. Ook het Van Hemelrijckcentrum kwam erbij, een park dat de Boerenbond in 1967 had aangelegd als ontspanningsplaats voor medewerkers en hun gezinnen. Na beplantings- en restauratiewerken stelde de provincie het domein in 1976 weer volledig open voor publiek. Aan de kant van de Holsbeeksesteenweg ligt de klemtoon nog steeds op sportbeoefening. Op de grote vijver van het Leopoldpark kan je nog altijd gaan roeien, maar de zwemvijver is omgevormd tot visvijver. Sinds de jaren tachtig is het domein uitgebreid met onder meer een zwembad, verkeerspark en evenementenweide. In het voorjaar van 2022 opent de nieuwe speeltuin.
Deze foto komt uit het rijke Stadsarchief van Leuven. Wil je meer boeiende foto’s over Leuven ontdekken of informatie krijgen over de geschiedenis van je straat, huis of familie in Leuven? Ga dan zeker eens langs bij het Stadsarchief! Meer info: www.leuven.be/stadsarchief.
17
uitLVN
Telex Smakelijke zaken Van 18 tot 28 november viert de stad al het lekkers van Leuven. In heel wat handelszaken kan je kennismaken met verrassende lokale producten en smaken aan de hand van workshops en proefmomenten. In het Smaakdorp aan de Velodroom kan je aanschuiven aan de Gelukstafel waar 15 smaakmakers de Leuvense gastronomie op je bord toveren. Meer info: www.leuven.be/smakelijke-zaken
Ontdek de schouwburg Zondag 14 november staan de deuren van de schouwburg wagenwijd open. Schrijf je in voor een rondleiding achter de schermen, volg een initiatie salsadansen of ga gewoon een lekker glas drinken in de foyer. Meer info, en de volgende zes open zondagen, vind je op www.30CC.be/schouwburg.
FESTIVAL
Muziek en dans uit India Wist je dat er momenteel 1.170 Indiërs in Leuven wonen? Speciaal voor hen werd in 2013 het India House opgericht. Dat organiseert van 25 tot 27 november voor de eerste keer IN-DIAlogue, een festival met muziek en dans. Donderdag 25 november kan je om 20 uur in de schouwburg gaan kijken naar de Indiase dansvoorstelling ‘Bharatanatyam’. Ken je de typische Indische dansbewegingen waarbij je met je hoofd, ogen en nek voortdurend zijdelingse bewegingen maakt? Dat is precies wat choreografe Seeta Patel gebruikt voor haar eigen versie van Stravinsky’s ‘The Rites of Spring’. Vrijdag 26 november geeft professor Idesbald Goddeeris een lezing over de geschiedenis van Belgisch-Indiase relaties vanaf de zeventiende eeuw. In de Predikherenkerk kan je die avond tussen 20.30 en 22.30 uur doorlopend gaan kijken naar de moderne dansvoorstelling ‘Queen-Size’, die de intimiteit tussen twee mannen toont. Zaterdag 27 november ga je ten slotte helemaal uit de bol op wereldmuziek van Shye Ben Tzur & The Rajasthan Express. Afspraak om 20.30 uur in de Predikherenkerk. Info op www.indiahouseleuven.be en tickets via www.30CC.be
Intrede Sint Zaterdag 13 november doet de Sint zijn blijde intrede, met een vrolijke stoet en jawel: heel wat lekkers. Meer info over de vertrekuren en locaties vind je op www.leuven.be/sint.
Avondje shoppen Op vrijdag 26 november is het Leuven by Night: een avondshopping om de eindejaarsperiode feestelijk in te zetten. Veel winkels zijn open tot 22 uur en de kerstverlichting gaat voor het eerst aan. Gezellig! Meer info: www.leuven.be/leuven-night
EVENT
Kan jij nog zonder wetenschap? Zondag 28 november vindt de elfde editie van de Dag van de Wetenschap plaats. Centraal staat de vraag ‘Kan jij nog zonder wetenschap?’ Want wat zijn we zonder gsm, gps, microgolf, koelkast of pilletje tegen de hoofdpijn?
LVN presenteert iedere maand een selectie uit het vrijetijdsaanbod in de stad. Wil je niets missen? Kijk dan op www.uitinleuven.be. Organiseer je zelf een activiteit? Voer ze in op www.uitdatabank.be.
18
Vorig jaar werd het door de coronamaatregelen noodgedwongen een digitaal evenement, maar dit jaar kan je weer live van de ene activiteit naar de andere trekken. Zo kan je gaan ‘denkwandelen’ met onderzoekers van de KU Leuven. Zij vertellen je onderweg waarom bewegen helpt tegen de veroudering van ons brein. Nog meer boeiende info krijg je tijdens een lezing over hoe je gezicht het reclamebord van je identiteit is. En er is nog véél meer: zet een gekke bril op en ondervind hoe mensen met een oogaandoening de wereld zien, laat gratis je gehoor screenen of ontdek hoe stamcellen eruitzien onder de microscoop. zo 28/11 | verschillende locaties | gratis inschrijven & info: www.dagvandewetenschap.be
Martin beleeft PLAYGROUND FESTIVAL 2021
Nieuwe en spannende kunst Het Playground Festival biedt van 11 tot 14 november een platform aan artiesten die werken op de grens tussen beeldende kunst en podiumkunst. Zo toont Helen Cammock videobeelden, met begeleidende stem, die je dwingen na te denken over nietsdoen. Ook Alice Van der Wielen-Honinckx zet in op onthaasting: op een traag draaiend platform onderzoeken drie artiesten wat er kan gebeuren als je ophoudt met te veel willen doen. Alexis Gautier neemt je dan weer mee voor een unieke autorit bij valavond, met hem als chauffeur. Je ervaart de bewegende stad als een film. En Nefeli Papadimouli presenteert grote werken in textiel, die gedragen worden door performers. Daarvoor zoekt ze nog tien vrijwilligers. Een auditie is niet nodig, en je hoeft geen danser te zijn. Wil jij meedoen in haar werk? Meld je dan via marie.decoodt@mleuven.be. do 11/11 – zo 14/11 | M Leuven & STUK tickets & info: www.playgroundfestival.be
CYCLOCROSS LEUVEN
Hoe vettiger, hoe prettiger Op zaterdag 13 november vindt de Leuvense cyclocross plaats. Wil je live zien wie de opvolgers worden van Laurens Sweeck en Ceylin del Carmen Alvarado, de winnaars van de vorige Ethias Cross, kom dan naar kazerne De Hemptinne in Heverlee. Supporters zijn dit jaar opnieuw welkom, en er is ook een jeugdinitiatie onder begeleiding van drie grote namen: Erwin Vervecken, Roland Liboton en Paul Herygers. De jeugd start om 10 uur en de junioren om 11 uur. De elite dames zie je vanaf 13.45 uur aan het werk; de elite heren vanaf 15 uur. Om te komen supporteren heb je een COVID Safe Ticket nodig. Je kan de cyclocross ook thuis volgen op VTM en via www.HLN.be. tickets & info: www.leuven.be/cyclocross
‘In kerken kom ik tot rust’ ‘Leuven is een fijne stad. Een van mijn favoriete eetplekken is Lukemieke, een vegetarisch restaurant aan het stadspark. Het bestaat al van in mijn studententijd, en het is er altijd rustig, met een mooi terrasje aan de achterkant. Ik ben ook een echte sushifan – de Samoerai in de Muntstraat is mijn favoriete adres. Ik heb graag alles supervers, en voor kwaliteit heb ik gerust iets meer over. Frietjes met een frikandel eet ik ook graag, maar niet elke dag.’ ‘Een leuk plekje in Leuven zijn de Dijleterrassen aan het SLAC. Er is daar een soort podiumpje, en toen ik daar een tijd geleden mijn stadslied voorstelde, zongen de mensen het refrein mee. Dat gezang over het water … Heel mooi.’ ‘Ik hou ook van de Oude Markt, van de drukte en dynamiek van de studenten. Een Hoegaarden op het terras van de Metropole – zalig! Dan voel je echt het leven in de stad. Maar ik heb ook wel de stilte nodig. Zeker als ik componeer.’ ‘Kerken geven mij rust. Het zijn heel sterke plekken, je voelt daar een grote energie. Niet dat ik er echt bid, ‘t is meer een vorm van mediteren. Op de Leuvense begraafplaatsen kom ik ook graag: wandelen, naar de graven kijken en nadenken over je leven. Ik ben niet bang voor de dood. Afscheid nemen en loslaten zijn onlosmakelijk verbonden met het leven.’
19
uitLVN
Leuven ontvangt BK zwemmen en BK kunstschaatsen
‘Ik ben zeker: ik ga winnen’ Dit jaar draagt Leuven de titel Europese Sportstad. En dat merk je: op het WK Wielrennen zette onze Jasper Stuyven een topprestatie neer, en in november kan je gaan kijken naar twee andere kampioenschappen: het BK zwemmen korte baan en het BK kunstschaatsen. Maak kennis met onze Leuvense toppers in het water en op het ijs.
‘Ik voel nog altijd vlinders in de buik’ Zwemmer Lander Hendrickx (27) uit Kessel-Lo heeft al zeven Belgische records op zijn naam staan. Op 13 en 14 november gaat hij voor winst in de 400 meter vrije slag en de 200 meter rugslag op het BK. ‘Als kind had ik heel veel energie. En ik was competitief ingesteld: ik wilde altijd winnen in tafeltennis, en op de fiets kon ik het niet laten om iedereen in te halen. Zwemmen deed ik ook graag, het liefst zo lang mogelijk aan één stuk door. Ik had veel adem en was heel gemotiveerd. Daardoor mocht ik al snel deelnemen aan wedstrijden.’
Wanneer wist je dat je écht goed kon worden? ‘Op mijn elfde zwom ik een provinciaal record en besefte ik dat het me echt wel lag. In het vijfde en zesde middelbaar heb ik topsportschool in Wilrijk gevolgd, en daar werd duidelijk dat ik de beste van België kon worden. Ondertussen heb ik zeven Belgische records op mijn naam en ik hoop dat ik er nog één of twee aan kan toevoegen. De voorbije jaren heb ik het zwemmen goed kunnen combineren met mijn opleiding handelsingenieur en toegepaste economische wetenschappen. We zullen zien hoe de combinatie van competitiezwemmen en een fulltime
20
job uitpakt – in september ben ik beginnen te werken bij de bank. Het zijn heel gevulde dagen, met soms voor én na het werk training. Maar ik vind het leuk.’
Ben je blij dat het BK in Leuven plaatsvindt? ‘Het is de allereerste keer dat het BK zwemmen in Leuven gehouden wordt, dus ik kijk er heel hard naar uit om in mijn ‘thuisbad’ te zwemmen. Er zullen meer vrienden en familie zijn dan anders, en daar ga ik zeker energie uit halen. Ik ga er echt naartoe trainen. Ik voel nog altijd vlinders in de buik bij zulke wedstrijden. Een beetje adrenaline helpt; je mag niet te ontspannen zijn.’
Wat verwacht je van het BK? ‘De voorbije jaren heb ik met veel voorsprong gewonnen, dus ik ben ervan overtuigd dat dat nu ook moet lukken. Maar er kan natuurlijk altijd iemand mij verrassen.’
Waar droom je nog van? ‘Ik kijk echt uit naar een normaal zwemseizoen met mijn trainingsgroep en topcoach Brigitte Becue, zonder de beperkingen en onzekerheden van corona. Binnenkort wil ik het Belgisch record op de 200 meter rugslag in groot bad verbreken. Dat moet lukken. Ooit in de finale staan op een EK of WK lijkt mij heel fijn. De Olympische Spelen zijn ook een droom. In 2016 was ik net niet geselecteerd voor Rio. Dat was zwaar. Ik heb alles gegeven om Tokio te halen, maar een bacteriële infectie heeft dat verhinderd. Voor de Olympische Spelen in Parijs, in 2024, ga ik mezelf geen druk opleggen – we zien wel of dat nog lukt. Ik blijf zwemmen zolang ik mij amuseer.’
za 13 – zo 14/11 | Sportoase, Philipssite 6, 3001 Heverlee tickets & info: www.leuvenaquatics.be
ZOEKERTJE
‘Zodra de muziek begint, voel ik mij vrij’ Penelope Ramos (11) uit Kessel-Lo stond op 4-jarige leeftijd voor het eerst op het ijs. Ondertussen schaatst ze in het nationale team. Op 19 en 20 november neemt ze deel aan het BK kunstschaatsen.
WIN!
Weet jij waar in Leuven deze foto is genomen? Stuur je antwoord vóór 5 november naar LVN@leuven.be en maak kans op een duoticket voor beide dagen van het BK zwemmen.
‘Op mijn zevende ben ik met wedstrijden begonnen. Elke schaatser brengt zijn eigen kür, een soort choreografie. Daar train ik vijf dagen per week op, en op zondag moet ik zelfs om zes uur opstaan. Het is zwaar, maar ik ben het gewend. En zodra ik op het ijs sta, vind ik het altijd leuk!’
Hoe beoordeelt de jury jouw kür? ‘Ze geven punten op hoe je danst en op de techniek van je passenreeks, pirouettes en sprongen. De sprongen vind ik het leukst. Ik ben nooit bang, want ik heb geleerd om juist te vallen, zodat ik mij geen pijn doe. Als je valt bij een sprong, trekken ze meteen vijf punten af. Ik probeer een fout meteen te vergeten. ‘Deur dicht en verdergaan’, zegt mijn coach altijd.’
Ben je nerveus voor een wedstrijd? ‘Als ik het ijs opga, ben ik supernerveus. Maar zodra de muziek begint, voel ik mij vrij en gaat de stress weg.’
Wat zijn de kledingvoorschriften? Je krijgt strafpunten als je kledij te bloot is. De meeste meisjes dragen kleedjes, maar ik wilde iets anders. Daarom heb ik een bordeaux broekpak met glitters laten maken.’
Hoe schat je je kansen in? ‘Twee jaar geleden ben ik Belgisch kampioen geworden. Maar nu doe ik mee in een hogere categorie, de ‘advanced novice’. De andere deelnemers zijn echt goed! Maar het enige dat telt, is dat ik mijn best doe en toon wat ik kan.’
De foto van de holle boom in de oktobereditie was genomen in park De Bron in Kessel-Lo. Deze tamme kastanjes zijn meer dan honderd jaar oud. Vermoedelijk is er ooit een blikseminslag geweest waarna de stammen zijn beginnen te rotten. Om te voorkomen dat ze verder zouden splijten, zijn de bomen onder handen genomen door een boomchirurg volgens de methodes die toen – meer dan vijftig jaar geleden – gebruikelijk waren. Stephane C., Gertrude D. en Livvy P. wonnen elk vier tickets voor Rode Hond.
vr 19 – za 20/11 | IJsbaan Leuven, Ondernemingenweg 1, 3001 Heverlee | gratis | www.pirouetteleuven.be
21
uitLVN Lieven Scheire op stadsfestival KNAL!
‘Ooit gaan we op andere planeten leven’ Wie beter dan wetenschapper en tv-maker Lieven Scheire kan ons vertellen over de wonderen van de ruimte? Zaterdag 4 december is hij voor de Space Days te gast in de Bib, maar speciaal voor LVN maakt hij nu al tijd voor een babbeltje.
Wat denk je, Lieven, reizen we binnenkort echt weer naar de maan?
de laatste tweehonderd jaar technologisch geëvolueerd is, lijkt me dat een logische volgende stap.’
‘Dat we terug naar de maan gaan, is zo goed als zeker. Dat mag ook stilaan wel: we zijn er vijftig jaar niet meer geweest. Elon Musk, de NASA, China, India … Iedereen staat te trappelen om te vertrekken. Ik durf zelfs te zeggen: als we over twintig jaar niet op de maan geweest zijn, zou dat een enorme ontgoocheling zijn.'
Wat is je favoriete plek in het zonnestelsel?
'Ik zou nu niet als eerste mee aan boord stappen (lacht). Maar als een reis naar de maan na een tijdje even routineus wordt als het vliegtuig nemen, dan wel. Tja, ik ben nogal risicomijdend.’
Wat zijn de grootste uitdagingen voor de ruimtevaart? ‘Voor de bemande ruimtevaart is de grootste uitdaging: de ruimtereizigers in leven houden. Ze moeten lichamelijk en mentaal gezond blijven. In het heelal is er geen zwaartekracht, er is kosmische straling, je hebt voedsel en zuurstof nodig, alles moet direct te repareren zijn … Dat speelt allemaal een rol.’ ‘En dan is er het mentale aspect. Naar de ruimte reizen heeft een enorme impact, blijkt uit ervaringen van astronauten. Als je naar Mars reist, zie je de aarde als een ver lichtpuntje aan de hemel. De vraag is: wat doet dat met je? Heel veel vroegere astronauten zijn bijvoorbeeld sterk bezig met ecologie. Ze hebben de planeet van op grote afstand gezien en beseffen: de aarde is fragiel en enorm kostbaar. Het mag niet misgaan, want waar moeten we dan naartoe?’
Zullen we ooit naar een andere planeet verhuizen? ‘Het lijkt me onvermijdelijk dat we ooit op andere planeten gaan leven. Of dat nog vijftig of driehonderd jaar duurt, is moeilijk te voorspellen. Maar als we kijken naar hoe de mens
22
‘Hm, dan ga ik toch voor Titan, de grootste maan van Saturnus. Op Titan zijn er zeeën, meren, vasteland, wolken en onweders. Het is er -180°C, dus al het water is er bevroren. De zee bestaat uit vloeibaar methaan. Da’s toch enorm boeiend?!’ ‘Op de tweede plaats zet ik Mars. Die planeet spreekt tot de verbeelding omdat we er het meest over weten, én omdat we er mogelijk sporen van voormalig leven zullen vinden. Verder verdient natuurlijk ook de aarde een eervolle vermelding. En Uranus, omdat je daar veel mopjes over kan maken in het Engels.’
De ruimte lijkt eindeloos. Vind je dat niet beangstigend? ‘De ruimte is niet eindeloos: ze breidt uit sinds de big bang. Maar inderdaad, ze is zo groot dat het overweldigend is. We kunnen amper vatten hoe ver Pluto van ons af ligt, en Pluto ligt in ons eigen zonnestelsel. Onze Melkweg is 100.000 lichtjaar van de ene kant tot de andere. Als je dan bedenkt dat er miljarden melkwegstelsels zijn … Tja, daar kan ons hoofd niet bij.’
Misschien nog een leuk weetje over de ruimte als uitsmijter? ‘Wist je dat onze dag steeds langer wordt? De aarde draait namelijk steeds trager. Ten tijde van de eerste dinosaurussen, tweehonderd miljoen jaar geleden, was de dag bijna een uur korter dan nu. En wist je … Nee, wacht, mijn andere weetjes bewaar ik voor op de Space Days!’ Space Days | za 04/12 | 10 - 22 uur de Bib Leuven Tweebronnen | www.knalfestival.be
Frans Claes-mountainbikeroute officieel geopend
Wie is Frans Claes?
Over ons slijk
De Leuvense mountainbiker Frans Claes werd in 1983 geboren in Wezemaal. Vandaag verblijft hij afwisselend in Leuven en in het Zwitserse Gunten. Mountainbiken was lang een hobby, maar rond zijn 25e begon Frans competitie te rijden. Hij werd Belgisch kampioen in 2015 en 2016, won de UCI World Series Marathon in 2017 en droomt ervan om ooit wereldkampioen te worden.
Met 136 km en bijna 2.000 hoogtemeters is de Frans Claes-route het langste mountainbikeparcours van Vlaanderen. De route ligt volledig in Vlaams-Brabant en start in Leuven, de thuis van de 38-jarige kampioen.
Frans Claes werkte de nieuwe marathonroute mee uit en is erg vereerd dat die zijn naam draagt: ‘Het is een passend antwoord op het toenemende succes van het mountainbiken. Ik hoop dat het een inspiratiebron is om ook in de rest van Vlaanderen het mountainbikenetwerk te verbeteren en uit te breiden.’
De route heeft drie verschillende startplaatsen waar je makkelijk kan parkeren: op parking 3 van het Provinciedomein in Kessel-Lo, aan de Philipssite of aan de sporthal van Heverlee. Het parcours biedt veel afwisseling. Je gaat over kasseistroken, grindpaden en verharde wegen, maar er zijn ook lange en uitdagende stukken door het bos met pittige klimmen en hier en daar een technische afdaling. Ongeveer halverwege kom je langs de befaamde Moskesstraat, een stevige helling van gemiddeld 9,25%. Afsluiten doe je met de Zoenk in Holsbeek, en helemaal op het eind de Vertommensberg en de Predikherenberg: die bieden een prachtig uitzicht over Leuven.
HOLSBEEK WILSELE
KESSEL-LO
KORTENBERG EVERBERG
LEUVEN PELLENBERG BERTEM
STERREBEEK MOORSEL
EGENHOVEN HEVERLEE
KORBEEK-LO
OUDHEVERLEE
VOSSEM
BOUTERSEM BIERBEEK
TERVUREN
NEERVELP
DUISBURG SINT-JORIS WEERT
EIZER
Startplaats Watertoren van Bierbeek
NETHEN
Mountainbikeverhuur
Helling: Moskesstraat
PÉCROT
OVERIJSE
TOMBEEK MALEIZEN
23
Wil je ook een plaatsje op deze pagina en heb je een openbaar profiel? Tag je Instagramfoto’s met ‘@leuven’.
@hanneloresmitz Wat een topeditie van het WK Wielrennen!
@smits_sylvia Engskeskoers: 15.000 eendjes in de Dijle voor het goede doel
@leuvengirl Opening van stadsfestival KNAL!
@miekipedia Spektakel tijdens Los in 't Bos
Verantwoordelijke uitgever: Mohamed Ridouani, burgemeester | Fotografie: Tim Buelens, Jan Crab, Sammy De Rijcke, Koralique, KREW, Marco Mertens, Jan Pollers, Rob Stevens, Sander Vangerle | Opmaak: Designskills | Hoofd- en (eind)redactie: dienst communicatie i.s.m. Heyvaert & Jansen | LVN is gedrukt met milieuvriendelijke inkt op papier uit duurzaam beheerde bossen | Contact: lvn@leuven.be of 016 27 22 40
