MISSIE LE MANS: DE NEDERLANDERS BIJ TOYOTA MOTORSPORT
KNAF AUTORENSPORT
Hét allround autosportmagazine
Verantwoord puberen AUTOSPORT COMPETITIE NOORD NEDERLAND
PREVIEW LE MANS + VOLVO 360 CUP + KARTING: DONTJE & DONTJE + 24U NÜRBURGRING + SEZOENS RALLY + AUTOCROSS
Juni 2013
E7,95
NEC Formule Renault 1.6
6
50 JAAR CIRCUIT ZOLDER
OP STAP MET MR. HOLLYWOOD
JAN LAMMERS & LE MANS ’88
Sport Kort
VERSTAPPEN OPPERMACHTIG IN EK De eerste ronde van het CIK-FIA European Championship werd volledig gedomineerd door de 15-jarige Max Verstappen. Op het ProKart Raceland Circuit in het Duitse Wackersdorf was Verstappen junior heer en meester in het ijzersterke KZ-veld. Tot tweemaal toe, prefinale en finale, reed hij vanaf pole naar de overwinning.
op zaterdag moest hij Patrik Hajek voor laten gaan. Een dag later herstelde de Limburger de pikorde met een zege. Verstappen toonde daarmee aan dat de strijd om het kampioenschap zo goed als gestreden is. Met 171 punten tegenover 94 voor Riccardo Negro en 93 voor Hajek staat Max mijlenver voor in het KZ2-kampioenschap en zal de beslissing vallen in het raceweekend van 14 juli op het International Circuit 7 Laghi. n
Een prestatie, die hem vanzelfsprekend de leiding in de strijd om de Europese titel oplevert. Verstappen moest het in Wackersdorf doen zonder zijn befaamde Verstappen-starts. Zowel in de prefinale als in de finale kwam hij niet goed weg. In beide wedstrijden moest Verstappen voorbij aan Jorrit Pex die ook gebruik maakt van de door vader Jos getunede motoren. Pex finishte in de finale op een zesde plaats. Het EK krijgt in het laatste weekeinde van juni zijn ontknoping in Genk.
WSK Master De derde ronde van de WSK Master Series in het Italiaanse Pecenicco verliep voor Verstappen iets minder. Tijdens de eerste finale
VAN LAGEN ‘RINGMEISTER’ NA START FINISH-ZEGE Jaap van Lagen was de allerbeste in de zwaarste wedstrijd van het seizoen van de Duitse Porsche Carrera Cup. Op de gevreesde Nordschleife van de Nürburgring zette de inwoner van Ede zijn pole position om in een oppermachtige van start tot finish zege. Met een wereldstart, milliseconden na het doven van de lichten liet hij de 450 paarden van zijn Porsche los, benutte Jaap zijn pole posi-
aangepastebak.nl
tion optimaal om meteen de basis te leggen voor de imponerende zege in de Groene Hel van de Eifel. Het bleek het begin van één van zijn sterkste races ooit in een Porsche. Van Lagen tekende tijdens de race voor vier vrijwel foutloze ronden van 25,4 kilometer in de rood-wit-blauwe Porsche van Land Motorsport. Naast het zoet van de zege moest Van Lagen ook een bittere pil slikken. Nadat één van zijn teamgenoten de Porsche van Timbuli crashte in de kwalificaties voor de 24U van de Nürburgring ging een streep door de deelname van de Porsche met startnummer 35. “Ja, heel erg balen, want we hadden het pakket om te scoren: snelle rijders, een perfecte auto en een goed team”, aldus Jaap die zo zijn debuut in de 24U Nürburgring aan duigen zag vallen.
Wij hebben onze krachten gebundeld, vanaf nu motoren en bakken onder 1 dak! U kunt bij ons terecht voor o.a.: • tuning • revisie • versnellingsbak aanpassingen • race rally • cross
Nathan wint ook
www.aangepastebak.nl • Tel.: 06 - 515 651 80 www.jetperformance.nl • Tel.: 06 - 117 309 00 Ons nieuwe adres:
Oudloosdrechtsedijk 42e, 1231 NB Oudloosdrecht
6
Teamgenoot bij Land Motorsport Wolf Nathan pakte op de Ring de winst in de gentlemen divisie van de Duitse Porsche Carrera Cup. In de hectische openingsfase loodste de coureur uit Elst de Land Motorsport Porsche om alle ellende heen en reed lange tijd op de tweede plaats bij de gentleman, tot de voorlaatste ronde. “In één van de bochten zat er een flinke deuk in de vangrail. Aan de lakschilfers kon ik zien wie eraf was gegaan”, vertelt Wolf. Leider Jöst was van de baan gegleden op koelwater van een andere auto en moest opgeven. “Dan besef je ineens dat je voorop rijdt en je kunt gaan winnen. Nou vanaf dat moment heb ik elk risico vermeden.” n
TWEEDE WK-ZEGE VOOR CORONEL Na afloop van de tweede FIA WTCC race eind april op de Slovakia Ring in Bratislava klonk het Wilhelmus voor Tom Coronel. Na een sterke vijfde plaats in de eerste race op het bijna Slowaakse circuit vertrok de 41-jarige coureur uit Eemnes zijn tweede race vanaf pole position. Een prachtstart leidde tot een mooie voorsprong en de uiteindelijke zege. Voor Coronel zijn tweede WK toerwagenzege. ROAL Motorsport, het team dat ook dit keer de BMW 320 TC prepareerde, deelde mee in de vreugde. Voor het Italiaanse team was de felbevochten zege van Coronel een bekroning op al het werk in de afgelopen periode. Het huzarenstukje van Bratislava kreeg in Hongarije op de Hungaroring een vervolg met twee zesde plaatsen. Volgens Coronel een gevolg van het feit dat de ROAL BMW niet de auto met de hoogste topsnelheid van het veld is, maar wel één van de meest constante bolides. n
VERSTERKING VOOR TEAM TKP Ton Vink heeft de line-up van zijn Team TKP uitgebreid met een drietal sterke rijders. De jonge talenten Max Timmermans en Richard Verschoor maken de overstap naar de knalblauwe FA-kart van TKP. Daarnaast rijdt Yaro Deckers diverse races voor het team. De jonge coureur heeft de overstap gemaakt naar de Formule Renault 1.6, maar rijdt daarnaast races bij de Senioren om in topvorm te blijven. “Max heeft natuurlijk al eerder bij ons gereden. We hebben hem als rijder altijd een warm hart toegedragen. Nu hij bij ons aanklopte met de vraag of we dit jaar iets voor hem konden betekenen zijn we om de tafel gaan zitten en snel tot een deal gekomen. Hij rijdt dit jaar met ons het EK, de BNL en de Rotax Racing Days”, aldus teambaas Ton Vink. “Richard is ongeveer eenzelfde verhaal, ook een jongen met veel potentie. Hij komt rechtstreeks over uit de Minimax dus we kunnen hem helemaal klaarmaken voor het grote werk. Daarnaast rijdt Yaro Deckers dit jaar bij ons in de Senioren. Hij start in elk geval in de
BNL-races en waarschijnlijk nog enkele EK’s. Ook daar zijn we erg blij mee.” (CB) n
Vergeten helden Toleman Hart TG184 Aan het eind van 1980 besloot de Britse ondernemer Ted Toleman na de winst van coureur Brian Henton in het Formule 2 kampioenschap, dat het tijd was om toe te treden tot de eredivisie van de autosport, de Formule 1. Ontwerper Rory Byrne, inmiddels een van de meest succesvolle F1-ontwerpers na Gordon Murray en Adrian Newey, moest roeien met de financiële riemen die hij maar in beperkte mate van Toleman kreeg. En dat leverde twee jaar lang niets op. Pas toen hoofdsponsor Candy gezelschap kreeg van een aantal andere grote sponsors kon Byrne, samen met Pat Symonds, op de proppen komen met de TG184. Een auto die was voorzien van een turbomotor ontworpen door Brian Hart. De TG184 toonde voor het eerst zijn potentieel tijdens de verregende Grand Prix van Monaco in 1984 in de handen van de jonge Ayrton Senna. Senna, gestart vanaf een dertiende plaats, liet op imponerende wijze zijn kwaliteiten als regenrijder zien en sneed als een warm mes door de boter naar een tweede plaats achter Alain Prost. Vanwege de moessonachtige regenbuien stopte wedstrijdleider Jacky
Ickx de race na 31 van 78 ronden. Een controversiële beslissing van de Belg omdat hij geen ruggenspraak had gehouden voor hij de rode vlag liet zien. De discussie was niet of Senna zou hebben gewonnen, maar hoe lang het had geduurd voordat hij de McLaren van Prost met te pakken zou hebben gekregen met de nietige Toleman. Het succes van de Toleman TG184 leverde, na Senna’s vertrek, een nieuwe sponsordeal op met het kledingmerk Bennetton. In 1986 werd Toleman omgedoopt tot Bennetton Formula. Aan het begin van de 21e eeuw kocht Renault het team en 10 jaar lang was men het officiële fabrieksteam van de Franse autobouwer. Sinds 2012 heet het team Lotus F1 en is Kimi Raikkonen de nummer 1 rijder. Eigenlijk rijdt Raikkonen dus met een Toleman rond. n
7
Jan Lammers
Held van de natie
16
INTERVIEW
Bart-Jan Keizer
Edwin Nieuwenhuis, archief Jan Lammers
Een kwart eeuw geleden Koninkrijk. Onder leiding van deze keiharde tekende Jan Lammers tante gaat er een golf van saneringen, reorganisaties en fusies door het land met als voor zijn magnum opus doel de UK als (economische) wereldspeler tijdens de 24 uren van opnieuw op de kaart te zetten. Le Mans van 1988. Met Jaguar surft succesvol mee op de dadenfluwelen handschoenen drang van de ‘Iron Lady’. De XJ40 limouneemt de Zandvoorter sine blijkt een schot in de roos. Het zorgt de Jaguar XJR-9LM met voor de zo vurig gewenste zonneschijn bij de Britse automobiel industrie na jaren startnummer 2 aan de van vrije val, sluiting van fabrieken en het hand naar een magistrale opdoeken van ooit hele grote merken. De overwinning. De zevenja- indrukwekkende heerschappij van Jaguar op Le Mans geeft de Britten niet alleen rige hegemonie van Por- kracht voor de toekomst, maar toont tegesche wordt doorbroken lijkertijd aan de wereld waartoe de natie op en nog indrukwekken- het eiland nog in staat is. der: Groot-Brittannië wint Finaal doormidden voor het eerst sinds 1957 In deze geschiedenis vertolkt Jan Lamop La Sarthe.
H
et winnen van de beroemdste en meest klassieke endurance-race ter wereld heeft altijd impact. Maar de heldendaad
mers de hoofdrol. Van de drie coureurs zit de geboren Zandvoorter het langst achter het stuur; zo’n 13,5 van de 24 uren, en op het moment supreme haalt hij het beste uit zichzelf naar boven. En dat bleek heel hard
me kwam staan. ‘We liggen uit de race. De versnellingsbak heeft het begeven. Ik schakelde van 2 naar 3, waarna de bak uit z’n versnelling schoot, daarna wilde ik de vier inleggen, maar ook daar schoot hij uit. Daarna waren alle versnellingen weg.’ Zijn verhaal heb ik heel goed in m’n oren geknoopt. Toen onze bak bij het opschakelen uit de derde versnelling sprong wist ik hoe laat het was. Ik probeerde de vierde versnelling en ja, hij pakte. Vanaf dat moment heb ik de pook niet meer aangeraakt. Het laatste uur en twintig minuten heb ik alleen maar in de vierde versnelling gereden en ben heel soepel met het gas omgegaan. Eén schok en het kon zomaar over zijn. Na de race bleek de secundaire as van de versnellingsbak finaal doormidden”, waarbij Lammers de ernst van de situatie met een hakkend handgebaar kracht bij zet. Tot dan toe verloopt de editie van Le Mans als een droom. In zes ronden loodst Jan Lammers de XJR-9LM vanaf een zesde startpositie naar de kop van het veld. “Elke ronde groeide de voorsprong. We gingen echt knalhard over de rechte stukken. In
‘HET LAATSTE UUR EN TWINTIG MINUTEN BEN IK HEEL SOEPEL MET HET GAS OMGEGAAN. ÉÉN SCHOK EN HET KON ZOMAAR OVER ZIJN’ van het trio Andy Wallace, Johnny Dumfries en Jan Lammers kreeg een extra lading. We schrijven 1988. De ons recent ontvallen Margaret Thatcher regeert over het Britse
nodig. “Ik was me aan het omkleden voor de laatste stint en stond net m’n veters te strikken toen Raul (Boesel, één van de rijders op de nummer 1 Jaguar, red.) naast
Arnage en de Porsche bochten kwamen de Porsches dichterbij omdat wij met minder neerwaartse druk reden. Daarna spoten wij weer weg.” De superioriteit van de roofkat
17
Niemand pakt je dat racen af!
De media blijven maar sombere berichten over de recessie spuien, maar daar hebben ze bij de DNRT geen boodschap aan. Racen is een verworven recht en dat laten honderden teams zich door niets of niemand ontnemen. Ze steken er desnoods hun laatste eigen cent in en de sponsorende bakker of slager om de hoek wil ook nog wel een beetje meedenken. Volle bak dus weer, in het weekend van 4 en 5 mei.
Dachten we de vorige keer de jongste deelnemer bij de DNRT te hebben geportretteerd
Dat was een dubbeltje op z’n kant!
Het altijd serieuze gezicht van Hans van Ook Porsche-rijders - hier Jan van Es - zijn niet ongevoeLieshout in zijn brute DNRT V8; let op de twee lig voor benzine met korting reusachtige binnenspiegels
26
DNRT
Aart van der Haagen
Edwin Nieuwenhuis
Nog gauw even in de paddock een straat- naar een raceauto ombouwen
Inventief: deze prachtig huilende Maserati 3200 GT heeft plakverwarmingsdraden op de voorruit, want die zijn een stuk lichter dan een kachel
Porsche-tuner Albert Motorsport uit Oberhausen (D) neemt altijd subliem materiaal mee, als visitekaartje van de firma
Houdt ’ie ’m of houdt ’ie ’m niet?
Nooit geweten hoe een auto uitwegen in zijn werk gaat? Zo dus…
Rijdend uitstappen, het lijkt wel een Amerikaanse politiefilm
Op zo’n mooie zonnige dag, als er geen water opspat, kunnen de Westfields lekker dicht op elkaar kruipen
Joop Aniba mengde zich tussen de formulewagens met deze zestien jaar oude Renault RC97, voorzien van een Tatuus-chassis
Vierwielaandrijving is niet altíjd heilig
Onvermoeibaar, de goeie ouwe E30’s; met 40 stuks overtuigend present in Zandvoort
Verrukkelijke en uitermate netjes opgebouwde Alfa Romeo 155 van Niels van Woudenberg
Vervangen in plaats van repareren, de polyester bodypanelen van een Saker
27 De ACNN-klassen waren een dagje te gast bij de collega’s uit het Midwesten
Formula Renault 1.6 NEC Junior
Compromisloze instapklasse In het traject van karting tot F1 ontbrak wat Renault betreft nog één schakel: een instapklasse van formulewagens. Dat zet het Franse merk nu recht met de Formula Renault 1.6 NEC Junior, een serie van nationale kampioenschappen in Europa. Tijdens de Pinksterraces in Zandvoort beleefde de Benelux-competitie zijn vuurdoop. Hij is expres niet verder getuned, want we willen de kosten voor de teams beheersbaar houden.”
Minder te verstellen
Claire Dubbelman
C
laire Dubbelman, coördinator van de Formula Renault 1.6 NEC Junior en daarnaast projectmanager in de 2.0-klasse, legt uit hoe we dit nieuwe initiatief moeten plaatsen. 'Renault streeft er al een aantal jaren naar om autosporters na de karting een complete carrière in de formulewagens voor te schotelen. Ze kunnen stap voor stap doorgroeien van 2.0 op regionaal niveau naar Europees niveau, dan 3.5 en in een enkel geval uiteindelijk Formule 1. Echter, de tweeliterklasse begon door met name aërodynamische ontwikkelingen en progressie in rondetijden langzaam richting Formule 3 te schuiven. Daarmee viel er een gat vanuit de karting. Renault heeft dat opgevuld met het 1.6 NEC Junior, waarbij de naam al aanduidt dat er met een kleinere motor wordt gereden. Die stamt, in nauwelijks gewijzigde vorm, uit de rallywagen Twingo R3 en levert 140 pk.
34
Pinksterraces
Op de keper beschouwd vormt de 470 kilogram lichte auto een evolutieversie van het type dat al vier jaar binnen de Formula Academy in Frankrijk figureert, eveneens een beginnersklasse. Ontwerper Lionel Chevalier beschrijft enkele belangrijke verschillen met een Formula Renault 2.0. 'Even afgezien van de motor zit het voornaamste onderscheid in het feit dat er veel minder te verstellen valt om de aërodynamica en de wegligging te beïnvloeden. Alleen de vooren achtervleugel, het camber, het caster, de sporing en de wagenhoogte kunnen teams naar believen afregelen. Het doel hiervan is meer gelijkheid te creëren, waardoor de vaardigheden van de coureur - en niet zozeer die van de engineers - zich beter aftekenen. In een opstapklasse gaat het immers om het zichtbaar maken van rijderstalent.” Rondetijden bij droog weer gaan richting de 1.46, waar de FR 2.0 1.37/1.38 doet.
de ruit snuffelde via de Dutch Renault Clio Cup. Claire Dubbelman verwacht niet dat toerwagenervaring een bijzondere toegevoegde waarde biedt. 'Een formulewagen reageert door de specifieke aërodynamica en zo wezenlijk anders, alleen al door de toename van de downforce met de snelheid, dat je helemaal moet omschakelen qua denkpatroon. Ik denk dus dat de verschillende achtergronden de gelijke strijd maar weinig beïnvloeden.' n
Zweden en Estland Renault zet het 1.6 NEC-avontuur op nationale niveaus uit, waarbij Nederland onder de noemer Benelux valt. Aangezien de kampioenschappen nog in de kinderschoenen staan besloten enkele landelijke organisaties samen te werken en dat verklaart waarom het dertiendelige veld tijdens de Pinksterraces een aantal teams uit Zweden en Estland telde. Zij kregen tegengas van zes Nederlanders: Tommy van Erp (Van Amersfoort Racing), Yaro Deckers en Roy Geerts (Stuart Racing Team), Janneau Esmeijer, Larry ten Voorde en Joël Affolter. De laatste vier verruilden rechtstreeks de kart voor de FR 1.6, terwijl Tommy van Erp zijn eerste autosportkilometers afgelopen jaar in de Formido Swift Cup maakte en Yaro Deckers in 2012 alvast aan het merk met
Aart van der Haagen
Uitslag race 1 1. Roy Geerts 2. Martin Rump (Estland) 3. Paul Blomqvist (Zweden) 4. Janneau Esmeijer 5. Tommy van Erp 7. Joël Affolter 10. Yaro Deckers Uitslag race 2 1. Martin Rump (Estland) 2. Tommy van Erp 3. Paul Blomqvist (Zweden) 4. Roy Geerts 5. Janneau Esmeijer 6. Larry ten Voorde 7. Joël Affolter 13. Yaro Deckers
Chris Schotanus, Justin van Densen
Kartervaring in de Rotax Max en de KZ2, maar vooral ook het winnen van de KNAF Talent First-test brachten de 16-jarige Larry ten Voorde uit Enschede in de autosport. 'Ik kreeg de kans deel te nemen aan een testdag van Formule BMW in Duitsland, die ik op één duizendste heb verloren. De voorwaarden en mogelijkheden bij de Formula Renault 1.6 NEC Junior zagen er gunstiger uit. Via mijn vader en mijn manager, Formule BMW-teambaas Wolfgang Kraus met zijn vrouw Birgit, kwam ik terecht bij Provily Racing.” Ondanks het kartverleden hoefde Larry naar eigen zeggen niet aan de snelheden te wennen, maar wel aan de manier van rijden. “Je moet bijvoorbeeld minder scherp insturen, zodat je niet teveel vaart verliest. Verder laat je je remmen eerder los, om ervoor te zorgen dat de achterwielen niet blokkeren. Gas geven in de bocht kan pas veel later, anders graaft de auto zich in bij veel grip of begint te ondersturen bij weinig grip. Ik heb in ieder geval heel veel geleerd in korte tijd, alleen al tijdens het nemen van de eerste bocht: ik zat aan de binnen- in plaats van de buitenzijde en miste daardoor grip…” n
“Inremmen, omzetten, vol op het gas. Dat hoekige rijden ligt mij als karter wel,” lachte Janneau Esmeijer na afloop van de Pinksterraces. Het 16-jarige talent uit Kedichem pakte in 2012 op een haar na de titel in zowel het EK als het WK Rotax Max en vond het toen tijd worden om door te groeien. Ik heb met Lotus bij de ADAC in Duitsland getest, maar mijn vader en ik kenden Gerben Provily al en uiteindelijk werd het Formula Renault 1.6 NEC Junior. Een fijne, niet té moeilijke auto, waarin je snel vertrouwen krijgt. Ten opzichte van een kart voel je natuurlijk wel de extra massa als hij uitbreekt. Dan red je het niet met wat verder uit je stoel te gaan hangen. Verder moet ik leren geduld op te brengen, want ik zit stiekem nog teveel te pushen. Bij het uitkomen van een bocht ga ik te vroeg op het gas en dan ontstaat er onderstuur.” Janneau ervaarde het de eerste keer wel als ‘echt serieus hard gaan’. “Toch is dat relatief, want door de breedte van de baan rijd je in verhouding tot een kart eigenlijk langzamer. Je krijgt meer tijd om je op bochten voor te bereiden.” n
Door als derde te eindigen in de Formido Swift Cup 2012 en door de positie van zijn vader Peter (managing director bij Spyker Squadron) wist de 18-jarige Tommy van Erp uit Huizen zichzelf aardig in de kijker te spelen. Voor het seizoen 2013 wachtten hem maar liefst tien aanbiedingen in verschillende klassen, waarvan een aantal in de Formula Renault 1.6 NEC Junior en een in de Formule Ford. “We wilden een veilige auto met een monocoque, die bovendien goed smoelt. Ik weet zeker dat de Renault 25 procent beter verkoopt aan sponsoren dan de Ford.” Juist vanwege gezamenlijke ondersteuning uit het bedrijfsleven belandde Tommy bij Van Amersfoort Racing, waar hij zelf mee sleutelt aan de auto. “Als je de techniek leert begrijpen, word je vanzelf een betere coureur,” meent hij. “Het rijdt wel hartstikke gaaf zeg, zo’n Formula Renault. De achterwielaandrijving, de downforce, de bochtsnelheden… Vooral lange doordraaiers neem je puur op luchtdruk en niet zozeer mechanisch.' Zijn carrière heeft Tommy van Erp al uitgestippeld: 'Als professioneel coureur. Nu in de 1.6, in 2014 en 2015 in de 2.0 en daarna 3.5 of GP2. Voorlopig blijf ik dus bij Renault.' n
35
Rob Leupen, director business operations bij Toyota Motorsport GmbH.
John Litjens, project leader chassis.
John Steeghs, teammanager.
Mannen met een missie
Voor het tweede jaar in successie gaan Audi en Toyota de strijd aan om de hoogste eer tijdens de 24 Uur van Le Mans. Waar de ‘Duitse Duitsers’ al elf keer wonnen, staan de ‘Japanse Duitsers’ (het hoofdkwartier van Toyota Motorsport GmbH is gevestigd in Keulen) nog droog. Met inbreng van een flink aantal Nederlanders jaagt Toyota op succes.
Vorig jaar eindigden de Toyota’s in de tweede helft van het WEC-seizoen regelmatig voor de Audi’s, dit jaar wacht men nog op de eerste zege.
48
REPORTAGE
René de Boer
Tim Upietz, Toyota
De Toyota-rijders, vlnr Kazuki Nakajima, Alex Wurz, Nicolas Lapierre, Anthony Davidson, Stéphane Sarrazin en Sébastien Buemi.
N
a het afzwaaien van ‘Racing for Holland’ met Jan Lammers en Mark Koense moeten we de Nederlandse inbreng in de hoogste divisie van de sportprototypes helaas ontberen, en het ziet er niet naar uit dit het binnen afzienbare tijd verandert. De ontwikkelingen in deze klasse van de lange-afstandsracerij is de laatste paar jaar zo snel gegaan, dat het voor teams zonder fabriekssteun nauwelijks nog haalbare kaart is. Maar dat betekent niet dat er geen Nederlandse link te vinden is. Vorig jaar al belichtten we de Nederlandse technici binnen het Audi-fabrieksteam Joest, bij concurrent Toyota is het Nederlandse aandeel nog veel groter. Volop reden voor een bezoek aan Keulen-Marsdorf, het hoofdkwartier van de Europese sportdivisie van Toyota, van waaruit het WEC-project wordt gerund. Rob Leupen (49), geboren in Helmond, is ‘Director Business Operations’ van Toyota Motorsport GmbH en als één van de twee directeuren van de onderneming verantwoordelijk voor alles wat niet direct met de techniek te maken heeft. Hij kwam in december 1995 via een headhunter bij Toyota terecht. “Ik maakte het einde van de WK-rallytijd nog mee, met de Celica en de Corolla, daarna het eerste Le Mans-project van 1997 tot en met 1999 met de GT-One, waaronder de pole-position en de tweede plaats in 1999, vervolgens het Formule
Van al die verschillende takken van autosport die vanuit Keulen werden ondernomen, heeft de sportwagenracerij duidelijk zijn hart gestolen. “In de eerste plaats omdat het races zijn die langer dan twee uur duren: met wedstrijden van minimaal zes en in het extreme geval zelfs 24 uur is het teamwork veel belangrijker”, legt hij uit. “Het komt op de mensen aan, niet alleen op het materiaal. Emotionele momenten, daar leer je veel van. En daarnaast vind ik prototypes gewoon heel mooie auto’s.”
Emotionele momenten De emotionele momenten, waarover Leupen spreekt, maakte hij zelf ook al mee. “In 1999 bijvoorbeeld, toen we heel dicht bij de overwinning waren, maar het uiteindelijk net niet redden. Ja, dat was nalatigheid. De laatste auto die we toen nog in de race hadden, hebben we te laat in onze strategie meegenomen. En natuurlijk vorig jaar, toen we binnen heel korte tijd een programma op poten hadden gezet en binnen een paar minuten op zaterdagavond met de ene auto voor het eerst aan de leiding reden, en vervolgens die verschrikkelijke crash meemaakten. Dat vergeet ik nooit meer.” John Steeghs (44) uit Venray is teammanager. Hij volgde de opleiding aan de HTS-Autotechniek in Apeldoorn, kwam via het Formule Opel-team van Henny Vollenberg in de autosport terecht en groeide via Schübel Engineering (DTM met Alfa Romeo, STW
TMG in het kort Toyota Motorsport GmbH (vroeger Toyota Team Europe) is sinds 1979 in Keulen gevestigd. Het hoofdkwartier omslaat in totaal 30.000 vierkante meter, waar in totaal 250 mensen met 20 verschillende nationaliteiten werkzaam zijn. Het fabrieksteam in het FIA World Endurance Championship is de meest in het oog springende activiteit, maar daarnaast doet TMG ook ontwikkelingswerk voor Toyota zelf, wordt er veel werk verricht op het gebied van elektrische voertuigen en worden de uitgebreide faciliteiten, waaronder een geavanceerde windtunnel, ook verhuurd aan derden, waaronder Formule 1- en andere autosportteams en andere fabrikanten. Ook de wedstrijdversie van de GT86 en de Yaris werden bij TMG ontwikkeld en is men bezig aan een rallyproject. heer. In de Formule 1 was hij verantwoordelijk voor de onderdelenlogistiek en als zodanig de schakel tussen de werkplaats en de engineeringafdeling. Sinds de start van het huidige sportwagenproject vervult Steeghs de rol van teammanager van het Toyota-sportwagenteam. “Een mooie uitdaging”, zo zegt hij, “want het is een heel gemixt team: de basis wordt gevormd door de mensen van TMG, maar de aandrijflijn komt vanuit MSD, de autosportdivisie in Japan, terwijl mensen van Oreca uit Frankrijk ons helpen bij de inzet van de auto’s tijdens de
ROB LEUPEN: ‘EIGENLIJK GAAT HET ALLEEN OM LE MANS. DE REST IS BIJZAAK.’ 1-traject van begin tot einde, en nu dus het actuele sportwagenproject. Ik doe productie, marketing, PR, teammanagement, financiële zaken, inkoop”, begint Leupen.
met Ford en Porsche in FIA GT) door naar Toyota, waar hij in 1998 betrokken raakte bij het Le Mans-project. Daar deed hij de planning van onderdelen en magazijnbe-
wedstrijden. In totaal hebben we bij WECraces 70 teamleden, in Le Mans zo’n 100 mensen. Dat allemaal bij elkaar brengen is niet altijd eenvoudig, maar het lukt over het
49
Karting
Daniel Brouwer
Bas Kaligis, Johann van de Kerkhof
Dynamisch duo Dontje Indy en Milan Dontje, de snelle broers uit Schoorl. Wat begon als een leuke hobby liep door de jaren heen steeds verder uit de hand. Inmiddels zijn ze beide Nederlands kampioen karting geweest en maakte Indy een jaar geleden zijn overstap naar de autosport in het Duitse Formule ADAC-kampioenschap.
Indy Dontje
Laatst heb ik weer gekart en dat blijft leuk. Het is intensiever, maar bij autosport komt meer kijken. Je rijdt minder, het testen is beperkt en er gelden meer regels. Verder blijkt bandenmanagement heel belangrijk. Inhalen met een formulewagen is lastig. Uit het niets lukt het niet. Je moet echt nadenken.” Wat zou je in de toekomst willen bereiken? “In de formulewagens wil je als coureur altijd het hoogste behalen, maar de huidige financiële situatie in de Formule 1 is niet reëel. Ik heb mijn zinnen op iets anders gezet. Momenteel rijd ik in Duitsland, een echt autosportland. DTM zou een droom zijn. Ook GT’s vind ik supermooi.”
Wie is Indy Dontje? “Ik ben 20 jaar, tweedejaars hbo-student aan de Notenboom business school en raceliefhebber. Karting, autosport, alles is mooi, als het maar snel gaat.” Hoe kwam je in contact met het racen? “Mijn vader (Arthur, red.) kartte vroeger, dus kreeg ik het met de paplepel ingegoten. Ik begon als achtjarig jochie op de baan in Uitgeest met een Honda Cadet.” Mooiste herinneringen? “De derde plek bij de junioren op het EK in Wackersdorf, de tweede plaats in de Las Vegas Super Nationals en het Nederlands Kampioenschap Rotax Max, dat ik na een gevecht Jeffrey van Bergeijk in de laatste ronde greep. Supervet.” Vorig jarig debuteerde je in de Duitse Formule ADAC en je rijdt nu het tweede seizoen voor Lotus. Hoe gaat dat en waar liggen de verschillen met karten? “Het gaat goed, dit jaar! De eerste race in Oschersleben behaalde ik mijn eerste overwinning.
58
Je komt uit een echte racefamilie. Trekken Milan en jij je aan elkaar op of gaat ieder zijn eigen weg? “Ik richt mij vooral op mijn eigen concurrenten, maar we trekken wel veel met elkaar op. We raceten voorheen in dezelfde kampioenschappen en soms dezelfde klassen. We zijn overal geweest: Las Vegas, Italië, Dubai. Dat was altijd gezellig samen. Natuurlijk houd je in de gaten wat je broer doet.” Wat is het verschil tussen jullie als rijders en wat zou je graag van Milan willen overnemen of leren? “Volgens mij denk ik meer na en misschien is dat goed, maar soms kun je dat beter niet doen. Als ik kijk naar Milans acties, denk wel eens: ‘Wow, wat doet die gek nou? Negen van de tien keer gaat het nog goed ook.”
Je zet je in als ambassadeur voor de Stichting Against Cancer. Wat houdt die in? “Deze stichting regelt uitjes voor kinderen met kanker en is actief in de auto- en motorsport. Ik heb dit jaar al twee evenementen gedaan, waarbij ik families ontving, zoals in Spa. De kinderen beleven een topdag en hoeven even niet aan hun ziekte te denken. Ze gaan ziekenhuis in en uit en wij willen ze graag een leuke dag bezorgen. We regelen ook circuitdagen, waar ze kunnen instappen in racewagens of Dakarauto’s en zelfs in een helicopter.” n
Milan Dontje Wie is Milan Dontje? “Ik ben 18 jaar en zit in het laatste jaar van een mbo-opleiding. Daarna ga ik hbo marketing-communicatie studeren. Mijn hobby’s zijn karting, voetbal en fitness.” Hoe ontstond bij jou het racevirus en ambieer je een overstap naar de autosport? “Nadat mijn broer begon met karten wilde ik dat ook proberen. Ik reed zijn kart meteen in de prak, want ik wist niet hoe ik moest remmen. Daarna wilde ik niet meer. Twee maanden later toch maar een keer naar Uitgeest. Ik reed als een pannenkoek in het rond. Later ging het beter en zo kwam ik steeds een stap verder. Ik werd Briggs & Straton-kampioen en derde in de Rotax Max Junioren. Daarna KF en KZ (schakelkarts, red.), bij de NAB en daarna onder de KNAF. Daar werd ik vorig jaar Nederlands kampioen. Dit seizoen rijd ik EK en DKM (Duitsland, red.). Heel leuk om te doen!” Wat verwacht je van dit sterk begonnen seizoen? “Ik heb de eerste race gewonnen en ik denk nog mooie dingen te kunnen laten zien. Het EK is heel belangrijk; als het even kan wil ik in de finale komen. Het betekent - net als bij de DKM - telkens een vol weekend trainen, veel vrije tijd opofferen en veel wedstrijden rijden. Het is mijn passie, maar ik wil er niet alles voor opzij zetten, want ik studeer immers. Mijn monteur werkt ook normaal. Ik doe mijn uiterste best en zolang ik er plezier in heb, komen de resultaten vanzelf.” Hoe lastig is het om het vanuit FJ-Motorsport tegen de grote Europese fabrieksteams op te nemen? “Je krijgt nooit de beste motoren en zit niet, zoals andere jongens, elke dag in een kart. We hebben wel een eigen tuner en we doen aardig mee, met mooie successen.”
ten bezig te zijn. Mijn vrienden vinden het al apart dat ik er nooit ben. Ik ben blij dat ik kan racen, maar ik zoek een goede balans.” Zijn Indy en jij aan elkaar gewaagd en wat zou je van hem willen overnemen of leren? “Hij zit, als autosporter, veel data te analyseren en weet hoe hij die moet vertalen. Referentiepunten. Ik kijk daar niet zo naar, ik doe alles op gevoel. Karten gaat ook meer op gevoel, je kunt niet alles zien op de laptop. We zijn erg gewaagd aan elkaar, zeker in de KZ was dat het geval, waar ik Indy in het begin net niet kon inhalen. Ik liep altijd twee jaar achter.” n
Kom je ook nog aan andere dingen toe dan racen? “Ik wil een sociaal leven hebben, want ik kan het gewoon niet opbrengen om alleen maar met kar-
59
Autocross
Edwin Nieuwenhuis
ADRIAAN GRANDIA
TOYOTA’S TE LIJF!
Ruim vier jaar duurde zijn zoektocht. Uiteindelijk vond Adriaan Grandia in Engeland wat hij zocht. Met een Mazda RX-8 voorzien van de befaamde wankelmotor wil hij het de oppermachtige Toyota’s MR2 in de achterwielaangedreven standaardklasse lastig gaan maken. De aanval is inmiddels begonnen.
62
D
e autocrosser uit Terwolde ging niet voor de makkelijke weg door ‘ook’ een Toyota MR2 te kiezen. “Een Toyota MR2 is mij te gewoon”, vertelt de loonwerker van beroep. “Ik heb eigenlijk altijd met speciale auto’s gereden. Zo ben ik begonnen met een Fiat 127 en daarna overgestapt naar een Porsche 924. Vervolgens heb ik een tijd met Opel’s Kadett en Astra gereden om voor de afgelopen twee jaar weer de overstap naar een Porsche 924 te maken.” In de Opel’s reed ook zijn vrouw Ellen verschillende autocrosswedstrijden.
Zoektocht naar PK’s Ooit heeft Grandia zich laten ontvallen nooit met een Toyota MR2 te willen rijden. Om toch competitief te kunnen zijn in de nieuwe standaardklasse voor achterwielaandrijvers moest hij op zoek naar een krachtig alternatief. Als eerste werd er gezocht naar een gezonde hoeveelheid PK’s om de strijd aan te kunnen binden met de Toyota’s die dankzij de Beamsmotoren al snel zo’n tweehonderd paardenkrachten produceren. Die paarden werden gevonden bij Mazda. “Ik kwam terecht bij een RX-8, met 230 pk precies wat ik zocht”, blikt Adriaan terug op zijn speurwerk. Maar toen moest er nog een geschikt exemplaar worden gevonden. “Na lang zoeken kwam ik in contact met iemand in Limburg bij wie ik een carrosserie kon kopen. Maar hij wist in Engeland een complete auto te staan. Met een klein beetje schade aan de achterkant en slechts 40.000 kilometer op de teller voor een redelijk bedrag. Dat is hem dus geworden.”
Noodloop De Mazda RX8 is geen gangbare auto voor de autocross en dus zijn er vele valkuilen te omzeilen bij de preparatie van de auto. “Gelukkig is heel veel informatie over de RX-8 te vinden op het internet. Bijvoorbeeld een filmpje op YouTube waarin ze stapsgewijs helemaal laten zien hoe je de motor uit elkaar moet halen en weer monteren”, vertelt Adriaan enthousiast. “Daarnaast heb ik ook telefonisch al veel contact gehad met Mazda RX-specialist RX Garage in het Zeeuwse Rilland. Zij wisten bijvoorbeeld te vertellen dat ik de kabelboom helemaal moest laten zitten.” Toen Adriaan toch per ongeluk een kabeltje van het dashboard losmaakte bleek waarom. De motor ging meteen over op het noodloop programma. “De complete kabelboom ligt er dus nog netjes in.”
Volledig standaard Veel is er niet gebeurd aan de RX-8 voordat deze voor het eerst de crossbaan werd opgestuurd, behalve natuurlijk de gebruikelijke én vereiste veranderingen om de auto veilig crossklaar te maken. De motor moet natuurlijk ongemoeid blijven in de standaardklasse. Ook de schokdempers, die wel vrij zijn, heeft Grandia nog standaard gelaten. “Als ik een goede sponsor kan vinden gaan er andere dempers op, tot die tijd doen we het met de standaard spullen.” Door de grote remschijven op de Mazda is de bandenkeus beperkt. “Achter is de kleinste maat wielen die ik kan monteren 16 inch, voor is dat zelfs 17 inch. Op de klei banen rij ik achter met een 16 inch kleiband en voor met opgesneden standaard 18 inch banden. Op zandbanen zijn het opgesneden standaard banden.”
63
Groeten uit het
Bongiorno André, Hebben Ogier en VW in Griekenland WRC-overwinning nummer vier geboekt? Als ik dit schrijf, is de Acropolis Rally nog niet begonnen, en zit ik bij te komen van een andere klassieker. Ik ben namelijk net terug van ons jaarlijkse culturele uitje. ‘Ons’, dat waren in willekeurige volgorde één van de onvolprezen START-fotografen (dit keer voorzien van onopvallende lila-roze korte broek), het illustere Leidse duo Knabbel en Babbel (bij jou bekend uit de al even illustere Cinquecento-Trofeojaren) en ondergetekende, en het ‘culturele’ aspect van het uitje bestond uit een bezoekje aan het grootste rijdende automobielmuseum ter wereld, de Mille Miglia. Onze reis was georganiseerd door het befaamde reisbureau ‘Mijl op Zeven’. Ik verzeker je: dan krijg je waar voor je geld!
Circ us Jero en Bosch
Eigenwijs André Schoonenwolf is (onder andere) navigator, rallygoeroe en levensgenieter. In START converseert hij met ex-START-redacteur Geert Hein van der Neut - die ooit ‘!! ^ = ML > Hp rood’ volgde, Schoonenwolfs unieke workshop voor rallynavigatoren ‘voor de man (m/v) ernaast (L of R)’ - over alles wat (soms maar een beetje) met rallysport te maken heeft.
Dag 1 liepen we dus als een stel verzopen katten door startplaats Brescia. Niet de voorspelde 43, maar slechts 41 millimeter viel er. En dan is zo’n presentatie op het Piazza della Loggia toch wat minder feestelijk. ’s Avonds in Padova klaarde het op en hadden we een leuke ontmoeting met de plaatselijke koddebeier. De gespreksonderwerpen: ‘Leun op Zand’ (daar was hij ooit geweest), belasting (net als de meeste van zijn landgenoten betaalde hij dat niet) en de kwaliteit van onze nationale voetbalcompetitie (deplorabel). Je merkt het al, we begonnen ons thuis te voelen.
Dag 2 kwamen we echt in de stemming. De regenponcho’s konden in de kofferbak blijven, juichende mensen langs de route, barbecueworstjes en wijn uitdelende clubs op de hellingen verhoogden de sfeer. Het verkeer in het land van de maffia is altijd al gezellig druk, tijdens de Mille Miglia is het helemaal een gekkenhuis. Alles kan, alles mag. Onze chauffeur paste zich snel aan, stapte slechts één maal uit om een ongeduldige Italiaan de les te lezen, kopte middels de huurautogrille zes maal raak – drie duiven, twee zwaluwen en een één-hapsmusje – maar hield zich verder keurig aan de plaatselijke mores. Dag 3 verkenden we de route over de befaamde Passo della Futa en de Passo della Raticosa. Het was inmiddels zaterdag, en de chaos op en langs de weg werd nog wat groter. Alle autoclubs van heel Italië verzamelden zich op de befaamde hellingen in Toscane, zo leek het. De Mini-club stond in de ene buitenbocht, de plaatselijke notabelen prikten een driesterrenvorkje in de volgende binnenbocht, en zo ging het tientallen kilometers door. Op de route was het mogelijk nog gekker. Vierhonderd deelnemers waren er officieel, maar met een zelfgemaakte sticker op je Alfa Spider, Ferrari, Porsche, Wiesmann of iets goedkopere bolide hoor je er toch ook helemaal bij!? Stel je daar nog de nodige moderne en een enkele historische motorfiets bij voor én een fietsende wereldreiziger, en je snapt het: daar trok over de heuvels en door het grote bos, de lange stoet de bergen in van het circus Jeroen Bosch. Aandacht van de vele persmuskieten was er drie dagen lang vooral voor acteur Daniel Day-Lewis, de supermodellen David Gandy en Yasmin Le Bon én voor David Coulthard. De Mercedes-Benz 300 SLR met startnummer 300 moest uiteraard ook voor START op de foto, en dus posteerde onze fotograaf zich in een uiterst comfortabele, halfliggende pose op het asfalt van de klim naar de Futa-pas. Voor die ene foto. Een uur na de eerste fabrieks-Mercedes hadden we Coulthard nog niet gezien, na twee uur was hij nog steeds niet gepasseerd, en na drie uur was onze fotograaf één met het asfalt. Pas in Maranello, een paar uur later, kwam hij weer tot leven. Net toen we weer naar het vliegveld moesten. Coulthard had, zo schreef de Brit later op zijn Twitter-account, een ‘short cut’ genomen; de koppeling van de ex-Fangio-bolide uit 1955 hield het anders niet vol. Uiteraard hebben we wat exclusieve souvenirs mee naar huis genomen. Wat zou jij doen als er vier richtingwijzers met de beroemde Mille Miglia-pijl van de vrachtwagen vallen? Ze zijn op afspraak te bezichtigen in Leiden, De Meern en Almere. Oh ja, de Mille Miglia is ook nog een wedstrijd. De puntentelling is iets lastiger dan die van het Eurovisie Songfestival... Onderweg liggen 61 regelmatigheidsproefjes, soms maar een paar honderd meter lang, en middels een ingewikkeld coëfficiëntensysteem worden de winstpunten bepaald. Niemand die dat snapt, maar de Argentijnen Juan Tonconogy en Guillermo Franci Berisso in een Bugatti T40 uit 1927 wonnen met 35.417 punten. Coulthard scoorde met zijn ‘short cuts’ een respectabele minus (!) 406.060 punten en eindigde keurig als 365ste. Op Fiorano, het testcircuit van Mercedes’ aartsrivaal Ferrari reed hij wel de snelste tijd, alleen... daar ging het niet om. Lol had hij waarschijnlijk wel. Maar domineren zoals VW en Ogier dat op het ogenblik in het WRC doen, nee, dat lukte de Mercedes-Benz-piloot deze Mille Miglia niet. Arriverderci, Geert Hein
68
Bart-Jan Keizer
Edwin Nieuwenhuis
Rally
Comeback kids: Erik van Loon, Erik Wevers en Bob de Jong.
COMEBACK KIDS
Waar good old Freddy Loix er vandoor speerde naar zijn vierde zege op rij in het BFO-BRC, beleefden in het kielzog drie Nederlandse piloten een succesvolle comeback in de Sezoens Rally, de Belgische wedstrijd rond Bocholt die weer eens meetelde voor het Open Nederlands rallykampioenschap.
W
ie Sezoens Rally zegt, zegt ook maaskiezel; een apart soort gravel opgebouwd uit klein ronde steentjes waardoor het rijden is als op knikkers. Een kwart van het parcours voerde over dit onverhard. Deze editie uiteindelijk geen glijbaan in de klassieke zin, want de regen stortte in de dagen voor de wedstrijd met liters uit de hemel. Zo ontstond een bijzonder modderballet, vooral tijdens de eerste boucle van vier proeven in de ochtend. “Dit is onze vijfde keer hier, we kennen de maaskiezel dus best goed, maar op het natte onverhard is het bepalen van de rempunten verrekte lastig”, ontvouwde Marco Schillemans, de navigator van Ferdi Biesheuvel de uitdaging voor de equipes.
Betonnen rand Hoe hardnekkig de kiezel zich manifesteerde merkten ook de servicecrews. Uit man en macht en met allerlei
attributen trachtten zij het aangekoekte ‘gravel’ tijdens de servicetijd uit de wielen te krabben. De slechte toestand van het onverhard zorgde er ook voor dat het laatste stuk uit de proef bij Beek-Bree werd geknipt. Biesheuvel en Schillemans zouden het spel overigens maar tot KP4 meespelen. Op de proef Gerdingen sneuvelde de fusee rechtsvoor op een verscholen betonnen rand waardoor de Subaru WRC onbestuurbaar raakte. “Ik heb het eerste rondje van vier proeven rustig aan gedaan”, vertelde Erik Wevers. Hij maakte zijn comeback in het Open NK. Vorig jaar reed hij nog met een Fiesta S2000 uit eigen stal tijdens de ‘short’ in Ede, nu kwam de tweevoudig kampioen naar Bocholt met de ex-Bernhard ten Brinke Fiesta WRC voor zijn eerste grote wedstrijd in tijden. Gewoon omdat de Twentenaar het rallyrijden niet kan laten. Erik Wevers kon zo die andere comeback kid bijstaan met raad en daad: Erik van Loon.
TIMO HEER EN MEESTER Timo van der Marel bleek opnieuw de snelste in de Fiesta Sport Trophy. Samen met zijn (Australische) co-piloot en vriendin Rebecca Smart tikte de Leusdenaar bovendien als elfde algemeen aan. “Ik heb nog nooit zo’n goede rally gereden. Alles liep perfect.” Het verschil met de andere Fiesta piloten maakte de Nederlander vooral door bij de eerste boucle full wets te steken waar de concurrentie koos voor opgesneden slicks. “De eerste proef verloren we een paar seconden, maar de tweede proef pakten we 50 seconden.” Timo van der Marel leidt nu riant de Belgische Fiesta Sport Trophy, waarbij zijn voornaamste concurrenten uit het BE-kampioenschap in Bocholt de finish niet zagen. De winst op in het Junior BRC, het jeugdklassement van het Belgische kampioenschap ging op de slotproef aan Van der Marel voorbij doordat Matthias Boon hem passeerde in het algemeen klassement met 0,8 sec.! n Timo van der Marel troefde de concurrentie af met een slimme bandenkeuze.
69
Colofon
CIRCUIT
Eindredactie Aart van der Haagen, Bart-Jan Keizer Vormgeving en Druk Van Helvoort Grafisch Bedrijf BV
Onder redactie van Hein Arns: twitter.com/ArnsMedia
Yelmer Buurman @YELMERcom 20 mei P2 in the 24h of the Green hell! ;-) Awesome race, great result and superb job by #BMW #Motorsport and the whole @marcvdsracing team!!!
Stefan Davis @StefanDavisGB 20 mei WRC Junior WRC switches to biofuel: New fuel cuts greenhouse gases by more than 50% compared to petrol.
Harmen Scholtalbers @HJScholtalbers 27 april Aangehouden door politie vanwege 10 km te hard. Boete ok, maar 12 minuten aan de praat houden om straf aan te smeren niet netjes.
Jeroen Bleekemolen @jbleekemolen 19 mei We have a red flag here, never had that before in a 24hrs. Shame, Bernd was fastest car on track. Conditions too bad I think.
North Wales Car Club @NWalesCarClub 3 mei @Loeb_Seb1 should be tested for not being human!
Petter Solberg RX @Petter_Solberg 15 mei Great news for everybody that @Loeb_ Seb1 will join the ERC in Loheac. I knew you would come around eventually, Seb! #PSRX #RallycrossRX
Nyck de Vries @nyckdevries 5 mei What a day! #elfmerentocht, 108k bike ride in 3 hours and 49 mins! Awesome job guys @Steijnracing @beitskevisser @ oliverrowland1 #howweroll
Carlos Sainz @carlosainz 13 mei If @RFrijns doesn’t get to f1 winning F BMW, WSR 2.0, 3.5 and GP2 race in 2nd outing, who is gonna get there!!?? Good job this weekend mate!
Bas Leinders @BasLeinders 12 mei #F1 driver picking up his national flag on home Grand Prix win should be made mandatory! #emotion #pride @FIA #sport
Redactie adres Start Autosportmagazine Moeckenkamp 9 6994 AX De Steeg Tel./Fax. 026-8445330 GSM 06-34139013 E-mail: info@startautosportmagazine.nl Abonnementsprijzen Automatische betaling: per jaar 73 euro Het abonnement kan ieder moment ingaan en wordt automatisch verlengd Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement is alleen schriftelijk mogelijk, uiterlijk twee maanden vóór afloop van de abonnementsperiode Losse nummers Extra losse nummers kunt u bestellen door 9,50 euro (incl.verzendkosten) over te boeken naar:
Adreswijzigingen Uw adreswijziging s.v.p. 3 weken voor verhuizing schriftelijk doorgeven aan E-mail: abonnee@startautosportmagazine.nl
Volgende maand in START (onder voorbehoud) Bioman Edward Goossens
Verslaggevers en fotografen Hein Arns, René de Boer, Casper Bekking, Marcel Cazemier, Jordy de Droog, Ed Heuvink, Bas Kaligis, Geert Hein van der Neut, Edwin Nieuwenhuis, Bas ter Haar Romeny, Remco Scheelings, André Schoonenwolf, Chris Schotanus, Willem J. Staat, Harry van Veenendaal, Steven van Veenendaal, Dirk van Vuure, Roel Louwers
Uitgeverij Totaal-Media BV De Steeg, banknr.: 65 25 601 O.v.v. van nummer en jaargang
Sauber F1 Team @OfficialSF1Team 11 mei Little big man - @RFrijns. Enjoying the Dutch national anthem. Well deserved victory! #HuppHolland @GP2_Official pic. twitter.com/oxPO6kQnDo
24U Le Mans
Uitgever Henk Tang Hoofdredactie Bart-Jan Keizer, Dirk van Vuure, Henk de Winter en Aart van der Haagen
Dillon Koster @Certainty_nl 20 mei De TC moet nog even aantal zaken controleren, maar daar ben ik niet bang voor #Certainty Racing Team P1 & P2!! #TROTS!! pic.twitter.com/EkzCd5mTB2
Sebas Bleekemolen @SBleekemolen 15 mei Tsja, wat zal ik ervan zeggen. Misschien moet ik maar eens rally’s gaan rijden.
Maandelijkse uitgave, officieel orgaan van de KNAF, DNRT, ACNN & CPZ
ELE Rally
En verder: Frijns in GP2, column Erik Weijers, karting, WRC + nog veel meer...
Advertentie exploitatie & marketing Henk Tang, Totaal-Media BV Moeckenkamp 9 6994 AX De Steeg Tel. 026-8445330 GSM 06-34139013 info@totaal-media.nl © Copyright 2013 (ISSN: 1380-9180) Zonder toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook.
BEWEZEN KWALITEIT VAN EUROL
BUY QUALITY Topprestaties vragen om topproducten. Door jarenlange ervaring weet Eurol als geen ander waar het precies om draait. Perfecte smering en maximale bescherming onder alle omstandigheden. Kwaliteiten die onze teams in de Dakar Rally, de zwaarste beproeving van de auto- en motorsport, keer op keer bewijzen. Neem de juiste weg, kies voor de kwaliteit van Eurol.
EUROL BV
ENERGIESTRAAT 12
NIJVERDAL
NEDERLAND
0548 61 51 65
WWW.EUROL.COM