PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
S T E D E L I J K E
Erkenning: P206749 | Driemaandelijks tijdschrift | afgiftekantoor: 3500 Hasselt 1 Stedelijke Musea Hasselt, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt
M U S E A
H A S S E L T
OKTOBER – NOVEMBER – DECEMBER 2017 | JAARGANG 25 | NUMMER 4
2
The Vulgar: wat zijn de grenzen van smaak in mode?
2
Booze in Hollywood: Jenevermuseum toont de Golden Age van Hollywood
2
Buurten met erfgoed: lokaal erfgoed in de klas
Expo
The Vulgar: de variabele grens tussen smaak en vulgariteit Wanneer is kleding vulgair? Dit is de vraag die we voorgelegd krijgen in de nieuwste en heerlijk subversieve tentoonstelling. The Vulgar: Fashion Redefined is een internationaal gelauwerde expo waarin curator Judith Clark het idee van goede – en slechte – smaak bevraagt. Ze doet dit aan de hand van speciaal voor de gelegenheid geschreven teksten door psychoanalist Adam Phillips. Zijn uitgangspunt is: ‘Vulgarity exposes the scandal of good taste’. Als iets als vulgair omschreven wordt, legt dat de gevoeligheid van mensen met ‘goede smaak’ bloot. Met andere woorden: ‘Vulgarity is in the eye of the beholder’. Aan de hand van elf definities van ‘the vulgar’ gaan Clark en Phillips de dialoog aan met de bezoeker. Creaties gaande van historische silhouetten tot hedendaagse topontwerpen illustreren hun boeiende en gelaagde verhaal. De expo, eerder te zien in Londen en Wenen, krijgt in MMH een extra invulling. Stukken uit de eigen museumcollectie zorgen voor een nieuwe en originele versie van The Vulgar.
Undercover L/Z 2016, © firstVIEW.com, model: Maja Brodin
Eén ervan is de bodysuit van Martin Margiela. Rond deze uit Genk afkomstige ontwerper heeft MMH inmiddels een mooie verzameling belangrijke en unieke stukken opgebouwd. Ontwerpers met een Limburgse connectie, zoals ook Raf Simons, vormen namelijk een speerpunt van het collectiebeleid van het museum. Martin Margiela experimenteerde in zijn werk vaak met lichaamsvormen en trompe-l’œileffecten. Het huidkleurige bodysuit met zwarte ingezette cups (L/Z 2007) is inmiddels een iconisch ontwerp, en vergaarde eens te meer bekendheid door de samenwerking van Margiela met winkelketen H&M. H&M vertaalt designerstukken en maakt ze zo toegankelijk voor een grotere groep mensen. Populariseren is vulgariseren. Getuigt dit nu van slechte smaak? The Vulgar loopt van 30 september 2017 tot en met 14 januari 2018.
Maison Martin Margiela, L/Z 2007 | Foto: Kristof Vrancken
1
Expo
Booze in Hollywood: de hoogdagen van alcohol in filmland De Golden Age van Hollywood… De tijd tussen 1920 en 1965 waarin de grote filmstudio’s het voor het zeggen hadden en sterren zoals Frank Sinatra, Humphrey Bogart en Marilyn Monroe wankelden onder wurgcontracten. Zeggen dat er toen sloten drank vloeide, is zacht uitgedrukt. Het Jenevermuseum breekt het jeneverthema open en kijkt over de muur. In het museum en in 8 Hasseltse horecazaken kan je iconische foto’s uit Hollywood gaan bewonderen. Curator Birgit Krols, auteur van het boek The Art of Drinking, bekeek per locatie welke foto’s er het beste zouden hangen. ‘Toen museumdirecteur Davy Jacobs me vroeg om een tentoonstelling te bouwen rond het boek, waren we het er snel over eens dat de focus moest op de gouden jaren van Hollywood.’
In contrast daarmee, maar net zo intrigerend, is de foto van Greta Garbo. Birgit Krols: ‘Ik kan niet anders dan gefascineerd kijken naar haar entrée in de scène waaruit deze foto afkomstig is. Anna Christie (1930) was de eerste geluidsfilm met Greta Garbo en haar legendarische eerste woorden waren “Gimme a whiskey, ginger ale on the side … And don’t be stingy, baby.” Zelf gaf ze de voorkeur aan de Duitstalige versie, die merkwaardig genoeg sterk van de Engelstalige verschilt. Zo draagt ze totaal andere kleren, rookt ze in slechts één prent en lopen ook de dialogen uiteen.
De expo toont foto’s van filmscènes, maar ook van parties en privémomenten. Birgit Krols: ‘Ik selecteerde opmerkelijke, onbekende en vooral veelzeggende foto’s. Zo hou ik persoonlijk veel van de dansende Marilyn Monroe op deze privéfoto uit 1962. Beelden waarop Monroe zich niet bewust is van de camera, zijn zeldaam. Dit beeld van haar, dansend op een huiskamerfeestje, is treffend spontaan en echt.’
Greta Garbo in Anna Christie, 1930. © Getty Images
De expo Booze in Hollywood loopt van 24 september 2017 tot en met 7 januari 2018 in het Jenevermuseum en 8 Hasseltse horecazaken.
Marilyn Monroe, 1962. © Getty Images
Erfgoed
Lagere scholen van Runkst en Heilig-Hart en Het Stadsmus werken samen rond lokaal erfgoed Recent onderzoek toont dat mensen de aandacht voor en het behoud van erfgoed belangrijk vinden. Tegelijk geven leerkrachten van basisscholen aan dat ze het erfgoed rond de eigen school te weinig kennen en amper gebruiken in de les. Het Stadsmus wil samen met de Hasseltse scholen het lokale erfgoed verkennen en start daarom het traject Buurten met Erfgoed. Want als kinderen exploreren en de eigen omgeving leren ‘lezen’, kunnen ze dat later ook in de ‘grotere’ wereld.
Lesmateriaal op straat De eigen leefomgeving is leerstof voor de tweede graad van het lager onderwijs. ‘Maar vaak wonen leerkrachten niet in de buurt van de school en de lesbronnen of handboeken zijn zelden aangepast aan de eigen omgeving,’ zeggen Joke Smets en Veronique Van Nierop van Het Stadsmus. Nochtans is erfgoed een sterk vertrekpunt voor een waaier aan competenties en vaardigheden. ‘Erfgoed ontdekken is ook werken aan complexiteit, verwondering, emotie, exploratiedrang, zingeving, visie- en talentontwikkeling, identiteit, betrokkenheid, burgerzin en zorg. Leerkrachten werken zo ook aan diversiteit en interculturaliteit, want heeft niet iedereen in de klas zijn of haar eigen verhaal? Het project komt ook tegemoet aan de leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdende eindtermen voor de tweede graad lager onderwijs en is dus perfect inpasbaar in de jaarplanning.’ In het kader van het culturele wijkproject Tournée Locale, dat in het voorjaar van 2018 zal doorgaan in de wijken
2
Runkst en Heilig-Hart, nodigt Het Stadsmus de scholen van deze wijken uit voor een verkenning van de omgeving. Daarbij maakt het museum gebruik van het traject Buurten met Erfgoed, dat door het Agentschap Onroerend Erfgoed ontwikkeld werd voor het onderwijs. Het Stadsmus is een
van de eerste erfgoedpartners die met deze methodiek aan de slag gaan. Joke Smets en Veronique Van Nierop: ‘Het traject start in oktober. De leerkrachten verkennen het begrip erfgoed: gebouwen, landschappen, opschriften, straatnamen, verhalen, recepten, gebruiken, ambachten… Daarna bouwen ze samen met de lokale erfgoedverenigingen een 3D-kaart van de wijk en leren het lokale erfgoed kennen. Tijdens een brainstorm bekijken ze welke elementen de kinderen kunnen interesseren en die vormen de start voor een speelse verwerking in de klas en voor hun eigen lokale erfgoedproject.’ Dat lokale erfgoedproject wordt in twee volgende sessies steeds concreter gemaakt, onder begeleiding van de erfgoedpartners en het museum. Het eindresultaat zal in april en mei te beleven zijn in het project Tournée Locale.
Scholen als partners in erfgoedwerking De komende jaren komt elke Hasseltse wijk één keer aan bod. Maar toch is er ook een duurzaam effect van het traject: ‘De leerkrachten ontwikkelen blijvende inzichten in het erfgoed van de schoolomgeving en ze bouwen duurzame relaties op met de lokale en regionale erfgoed-, cultuur- en natuurpartners.’ Omgekeerd is het ook voor het museum en voor de lokale erfgoedverenigingen interessant om buiten de muren van het museum of de vereniging te stappen en op locatie rond geschiedenis en erfgoed te werken.
Karolien De Clippel is de nieuwe directeur van Modemuseum Hasselt Sinds 1 september is Karolien De Clippel (° 1972) de nieuwe directeur van Modemuseum Hasselt. Na een internationale, academische loopbaan van ruim vijftien jaar, stapte ze begin 2015 over naar het museale veld om conservator te worden in MMH. Nu, twee jaar later, neemt ze de leiding over. Karolien De Clippel is doctor in de kunstwetenschappen (KU Leuven). Van 1998 tot 2008 was ze wetenschappelijk medewerker voor het FWO-Vlaanderen en de KU Leuven in het Antwerpse Rubenianum. In 2008 werd ze aangesteld tot professor aan het Departement Geschiedenis en Kunstgeschiedenis van de Universiteit Utrecht.
Kunstendag voor Kinderen Op zondag 19 november is het weer Kunstendag voor Kinderen. Musea Hasselt opent opnieuw zijn deuren voor alle kinderen tot 12 jaar en hun (groot) ouders. In het Modemuseum verken je de regels van goede en slechte smaak en maak je een ‘do-ityourself’, cool, vreemd, in huis geprint magazine. In Het Stadsmus bewonder je licht en donker en maak je een ‘verlicht’ kunstwerk. De activiteiten zijn doorlopend van 13 tot 16 uur, en ook in de andere cultuurhuizen van Hasselt kan je die dag terecht!
Jazz ’n Jenever: Kim Versteynen en Arne Van Coillie De samenwerking tussen een vocalist en zijn of haar begeleider is een bijzonder en innig iets. Zangeres en pianist vullen elkaar aan, dagen elkaar uit, stimuleren elkaar, maken samen het verhaal áf. Kim en Arne spelen vaak samen in verschillende bezettingen, maar met dit nieuwe duoproject trekken ze resoluut de kaart van de echte song – wat in Frankrijk het chanson is, of in de klassieke traditie de lieder, of in Portugal misschien wel fado. Gezongen vertellingen over de dingen des levens, short stories op de noten van de grote songsmeden van Amerika (en misschien occasioneel ook wel eens van elders). Vrijdag 10 november om 21 uur in het Jenevermuseum.
‘Als nieuwe directeur van het Hasselts Modemuseum wil ik het huis verder uitbouwen. Na jaren van sterke groei, dankzij spraakmakende tentoonstellingen, heeft Modemuseum Hasselt nood aan verdere professionalisering en lokale, nationale en internationale vernetwerking, alsook aan een versterkte wetenschappelijke en publiekswerking,’ aldus Karolien De Clippel.
Karolien De Clippel in de expo Across Japan
Kim Versteynen, Arne van Coillie
Expo
Collectie
Expo ‘Het geheugen van de sport: turnen in Hasselt’ Turnen is al jaren populair in Hasselt. Al sinds 1900 werken de Hasselaren aan hun lenigheid. Maar waar ze dat vroeger deden door gymnastische oefeningen, doen ze dat nu met trampolinespringen, acrogym en ropeskipping. Aan de hand van objecten en documenten, foto’s en anekdotes krijg je in deze tentoonstelling een zicht op het verleden en het heden van turnclubs Excelsior en Sta Paraat. Het erfgoedproject ‘Het geheugen van de sport’ is een samenwerking tussen het Stadsarchief Hasselt, het Departement Vrije Tijd (sport) en Het Stadsmus. Dit project bewaart en ontsluit het erfgoed van Hasseltse sportclubs. De expo werd ontworpen door een student van de Hogeschool PXL, Pieter-Jan Beckers.
Een nieuw blazoen voor de Rederijkerskamer De Roode Roos Een twintigtal jaar geleden nam de Rederijkerskamer De Roode Roos het initiatief om haar eeuwenoude gebruiksvoorwerpen, zoals een zilveren prinsenkraag en een kreeftenschaar uit de 16de eeuw, een koninklijke vlag uit de 19de eeuw en een blazoen van rond 1700, één voor een te restaureren en in bruikleen te geven aan Het Stadsmus. Tegelijk werd er werk gemaakt van vervangobjecten, geen kopieën maar eigentijdse creaties van bekende kunstenaars. Na de vlag (2000), de prinsenkraag (2000) en de kreeftenschaar (2004), kreeg nu ook het blazoen (of wapenschild) van de rederijkerskamer een waardige opvolger. Michel Ilsen, secretaris van de Rederijkerskamer: ‘Audi Pauwels heeft, als leraar design en juweelontwerper, een juweelatelier in de Maastrichterstraat. Hij vertrok voor zijn ontwerp met de steekwoorden boek, lier, roos, spreuk, Hasselt en Langeman. Het ontwerp werd uitgevoerd door Maaseikenaar Patrick Damiaens, wereldvermaard voor zijn houtsnijwerk (familiewapens, maar ook orgelkasten, grafmonumenten of kerkelijk meubilair). Hij kreeg hulp van Jos Neyens (voorbereidende houtbewerking) en Joanna Pacewicz (inkleuring).’ Wie meer uitleg over de symboliek op het blazoen, kan de lezing van Michel Ilsen raadplegen (KEIK 58: http://www. hetstadsmus.be/content.php?hmID=1915&smID=1781#a).
De expo loopt van 7 tot en met 29 oktober in Het Stadsmus.
3
Korte berichten
Hasselts Klein Onderhoud De vierde editie van het Klein Onderhoud wordt opnieuw een ontspannende erfgoedavond met lezingen en ontmoetingen bij een lekker glaasje. Het thema is dit jaar: “Erfgoed online beleven”. Het Hasselts Klein Onderhoud gaat door op woensdag 6 december. De locatie ligt nog niet vast, maar je kan alvast inschrijven door een mailtje te sturen naar Veronique Van Nierop (veronique.vannierop@hasselt.be). Meer informatie: www.hetstadsmus.be > Doe mee.
Goudwater groot succes! In juli bracht het Jenevermuseum een goudlikeur uit naar aanleiding van de Virga Jessefeesten. Een schot in de roos. Omdat er in twee maanden tijd al meer dan 400 flessen de deur uitgingen, verhoogt het museum de productie. ‘Het is een ideaal geschenk voor een feestelijke gelegenheid,’ zegt directeur Davy Jacobs. ‘We merken dat mensen het fonkelende water graag cadeau geven’. Misschien alvast een exemplaar aanschaffen tijdens de Jeneverfeesten? Het Goudwater (50 cl, 38 %, 22 tot 24 karaat bladgoud, € 25) is te degusteren en te koop in het proeflokaal van het Jenevermuseum.
Nieuwe stokerijen in en rond Hasselt De initiatieven om authentieke graanjenevers te stoken, zitten in de lift! Stokerij Vanderlinden communiceerde net voor de zomer haar plannen om moutwijn te produceren voor echte Hasseltse graanjenever. Recent was er ook de overname van de distilleerapparatuur van de voormalige stokerij Wissels door Michel Fryns van het gekende stokersgeslacht Fryns. Hij laat nog niet in zijn kaarten kijken maar zal ons verrassen wanneer de tijd en allicht ook de moutwijn rijp is. En buiten Hasselt en Limburg nemen gepassioneerde ambachtslui ook initiatieven. In Sint-Lenaarts in de Antwerpse Kempen zet Thomas Cuyvers van stokerij Sterkstokers een familietraditie verder met o.a. een ‘oude Kemp’sche jenever’; en de Open Up Farm Distillery in het Vlaams-Brabantse Pepingen maakt behalve enkele smaakvolle gins ook een authentieke tarwerijke jenever aan.
Hasseltse Jeneverfeesten Hasselt bruist weer een heel weekend van de jenever. Ook het Jenevermuseum loopt weer over van de jeneverambiance: twee dagen gratis toegang, de voorstelling van de vers gestookte museumjenever, ambachtslui aan het werk, dolle schlagerpret in het proeflokaal, optredens van het swingende Independent Booze Orchestra en van de legendarische Stoopkes. Kortom, jenever, jenever en nog eens jenever. Meer info www.jeneverfeesten.be.
Praktische info Jenevermuseum, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 60, e-mail: jenevermuseum@hasselt.be, www.jenevermuseum.be Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 90, e-mail: hetstadsmus@hasselt.be, www.hetstadsmus.be Modemuseum, Gasthuisstraat 11, 3500 Hasselt, Tel 011 23 96 21, e-mail: modemuseum@hasselt.be, www.modemuseumhasselt.be Vragen over het tijdschrift Museumnieuws? Contacteer de stedelijke musea (tine.rock@hasselt.be of 011 23 98 55)
Colofon f o t o ’s redac tie eindredac tie
4
oktober – november – december 2014
Agenda 2017 oktober – november – december
v r ag e n?
Annemie America, Getty Images, Buurten met Erfgoed, Het Stadsmus, Jeneverfeesten, Jenevermuseum, Modemuseum Hasselt, Olivier Vanderlinden, Kristof Vrancken Karolien De Clippel, Eve Demoen, Michel Ilsen, Davy Jacobs, Birgit Krols, Maja Maes, Tine Rock, Joke Smets, An Van Hertum, Veronique Van Nierop Tine Rock Contacteer de stedelijke musea (tine.rock@hasselt.be of 011 23 98 55)
Tentoonstellingen
Activiteiten
Expo ‘Virga Yes divers’ Het Stadsmus | gratis Nog tot 7 januari 2018
Maandelijkse rondleiding voor individuele bezoekers | Jenevermuseum Zondag 30 juli, 27 augustus en 24 september 14.30 uur | € 6 * | maximaal 25 p.
Expo ‘Booze in Hollywood’ Jenevermuseum en 8 Hasseltse horecazaken | € 6* Van 24 september 2017 tot en met 7 januari 2018 Expo ‘The Vulgar: Fashion Redefined’ Modemuseum Hasselt | € 8* Van 30 september 2017 tot en met 14 januari 2018 Expo ‘Het geheugen van de sport: turnen in Hasselt’ Het Stadsmus | toegang gratis Van 7 tot en met 29 oktober 2017
Rondleidingen in de Beiaardtoren voor individuele bezoekers | info via Het Stadsmus Zaterdag 7 oktober, 4 november en 2 december 14 uur | € 4*| max. 25 p. Kunst en Erfgoed in de Kijker | Het Stadsmus zaterdag 11 november: De Duitse glasnegatieven, door Robrecht Janssens (Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium) | 15 uur | toegang gratis
* Er zijn verschillende kortingen. Kijk daarvoor op de websites van de musea. www.hetstadsmus.be / www.jenevermuseum.be / www.modemuseumhasselt.be
Kunstendag voor Kinderen | diverse locaties zondag 19 november | toegang gratis www.openmonumenten.be