Museumnieuws Hasselt, jaargang 27, nr. 3

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

M U S E A

Erkenning: P206749 | Driemaandelijks tijdschrift | afgiftekantoor: 3500 Hasselt 1 Musea Hasselt, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt

H A S S E L T

JULI – AUGUSTUS – SEPTEMBER 2019 | JAARGANG 27 | NUMMER 3

2

Uit het logboek van Steven Reekmans, leerling-stoker

2 2

De Langeman op familiebezoek

© Kobe Vanderzande

Aanwinsten Wonder Women

Vakmanschap

Uit het logboek van Steven Reekmans, leerling-stoker Begin 2019 startte het Jenevermuseum met een leerling-meester-traject om de 19deeeuwse principes en technieken van het ambachtelijk stoken van jenever en likeur te bewaren en door te geven. Twee dagen per week deelt meester-stoker Jan Kempeneers zijn knowhow en ervaring met de authentieke stookapparatuur met leerling-stoker Steven Reekmans. Steven vertelt over zijn eerste ervaringen: “Jeneverstoken volgens 19de-eeuwse principes… Hoe begin je daar aan? Meteen voor de leeuwen, dacht meester-stoker Jan Kempeneers. We gingen van start met het ontmantelen van de stoompomp. De manier waarop hij de stookinstallatie in het museum behandelde, werd meteen duidelijk: met veel zorg en respect.

Uitvoerig schreef ik neer hoe we tewerk gingen om de pomp uiteen te halen, waar nodig te reviseren, terug samen te stellen en uiteindelijk in werking te zetten. Dit resulteerde in een eerste ‘borgend’ document over de stoompomp.

Nog een illusie doorprikt. Het maken van het beslag bleek niet louter het mengen van water met granen. Ook de bediening van de stoommachine en de stoominstallatie was hier zeer belangrijk. De hierop volgende ruwstook was een enigszins afschrikwekkend gegeven: de imposante stookinstallatie met zijn ontelbare kranen en metertjes. Na elke ruwstook werd de installatie ‘kleiner’, het geheel werd overzichtelijker.

Verder deed ik onderzoek naar 19de-eeuwse recepten, en verwerkte en documenteerde ik alle opgedane ervaringen. Conclusie: al 50 interessante en gevarieerde dagen van ons meesterleerling-traject achter de rug, nog 150 uitdagende te gaan!”

Steven

© Kobe Vanderzande

Bij de laatste stap, de fijnstook, kwam het belang van de zintuigen naar boven. Om kop en staart van de middenloop te scheiden vertrouwde de 19de-eeuwse stoker op zijn reuk- en smaakvermogen. Dat werd dus ook onmiddellijk van mij verwacht.

1

Collectie

De Langeman op familiebezoek De bekendste reus van Hasselt, Don Christophe of de Langeman, pakte eind mei zijn koffers om zijn petekind Gigantius, de Maastrichtse reus, te feliciteren met diens vijftigste verjaardag. En dat is erg uitzonderlijk, want de Langeman komt anders enkel buiten voor de Virga Jessefeesten of een bezoek van de koning. De andere dagen brengt hij door in een kist met kijkgaten in Het Stadsmus. Niemand mag de Langeman buiten deze bijzondere gelegenheden namelijk in zijn geheel zien.

Om de Langeman in Maastricht te krijgen, moest hij eerst met de grootste voorzichtigheid ontmanteld worden. Daarvoor was zelfs een takelbedrijf nodig. Daarna ging de Langeman met de nodige zorg naar Maastricht. Want op 2 juni vierden de Maastrichtenaars de verjaardag van hun reus Gigantius tijdens de historische Reuzenstoet. Rederijkerskamer De Roode Roos nam de Langeman op sleeptouw naar het feest, waaraan di verse Nederlandse en internationale Reuzengezelschappen deelnamen. Tijdens de stoet toonde de Langeman zich van zijn beste kant, op een praalwagen getrokken door witte paarden.

© Els Schepers

Hasselt engageerde zich dit jaar om een reusvriendelijke gemeente te zijn en wil bijdragen aan het behoud en de promotie van de reuzencultuur in Vlaanderen.

Wil je de beelden van de ontmanteling van de Langeman wel eens zien? Bekijk dan het filmpje op https://www.visithasselt.be/nl/ uit-de-collectie-van-het-stadsmus.

Keramiek in beeld Voor de tentoonstelling ‘Door vrouwenhanden gevormd. Decoraties op Hasseltse keramiek’ stonden er heel wat keramieken voorwerpen uitgestald. Het uitgelezen moment dus om ze te professioneel in beeld te brengen, zowel op film als op foto.

Voor de expo ‘Door vrouwe nhan d e n g e m aak t ’ wilde Het Stadsmus de barbotinetechniek laten zien.

Daarvoor maakte keramiste Wendy Van Geel zich deze oude techniek eigen.

Terwijl ze een vaas met barbotine versierde, bracht een filmploeg dit proces in beeld. Het resultaat hiervan kan je bewonderen op www.hetstadsmus.be.

Het fotograferen van keramiek lijkt eenvoudig, maar niets is minder waar. Want het is een werk waar, door de glans in de keramiek, heel wat bij komt kijken. In totaal werden 49 stukken Hasseltse keramiek gefotografeerd. En het resultaat mag er zeker wezen.

Een kleine selectie van de beelden is te koop als postkaart. Daarnaast kan je ze ook binnenkort bewonderen in de erfgoeddatabank Erfgoedplus.be.

Collectie • Activiteiten

Aanwinsten Wonder Women

Jazz ’n jenever: Kim in the Middle stelt nieuwe cd voor

In het kader van de tentoonstelling ‘Wonder Women. Sterke vrouwen in de mode’ verwierf Modemuseum Hasselt een paar iconische ontwerpen van vrouwelijke designers.

Zangeres Kim Versteynen combineert een frisse uitstraling met een warme stem in de moderne jazzgemeenschap: met een grondige focus op improvisatie en interactie binnen de band neemt ze het publiek mee voor een emotionele rit. In haar jazzkwartet, Kim In the Middle, verlegt ze met de nodige zin voor creativiteit en intuïtie voortdurend de grenzen van muzikaliteit en genres.

Modemuseum Hasselt kreeg een schenking van Veronique Branquinho: een smoking uit haar herfst-/wintercollectie van 2001–2002. Daarnaast kocht het museum ook enkele silhouetten aan, zoals een ensemble van Jeanne Paquin uit de herfst-/wintercollectie 1917, een avondjurk van Jeanne Lanvin uit de herfst-/wintercollectie van 1929, een indrukwekkend stuk van Rei Kawakubo voor Comme des Garçons uit de herfst-/wintercollectie van 2016 en een avondjurk van Carven uit de lente/ zomercollectie van 1949. Deze blauwe avondjurk met wit passement draagt de naam ‘Caroline du Sud’. Het silhouet werd in 1948 speciaal voor actrice Gisèle Pascal (1923–2007) ontworpen. Maar omdat de jurk zo populair was en er grote vraag naar was, hernam Carven deze jurk in de collectie van 1949.

In 2019 wordt het derde album, The 7 Year Itch, uitgebracht: een verrassend repertoire in een creatieve sfeer, omarmd door Kims heldere, warme stem. Kim in the Middle stelt het graag voor op vrijdag 30 augustus om 21u op de sfeervolle overdekte binnenkoer van het Jenevermuseum.

Kim Versteynen – zang | Arne Van Coillie – piano | Flor Van Leugenhaeghe – double bass | Gert-Jan Dreessen – drums

2

© Toon Aerts

© Modemuseum Hasselt / Kristof Vrancken

Tickets aan de kassa of via www.jenevermuseum.be.

Expo

Enkele voorsmaakjes…

Triënnale SCREEN IT: Modemuseum – Robbie Barrat versus Balenciaga

Het gerasterde beeld is een storm, een beeldige aanval op de geest onder invloed van alcohol.

Ook het gewoel van het distilleerproces is een associatie. Dit nieuwe transparante beeld is constant beweeglijk, het is de waarneming van de verschuiving en de onrust. Hierdoor krijgt elke toeschouwer een unieke kijk, een ‘in’zicht: iedereen wordt kunstenaar.

In het kader van de stadstriënnale SCREEN IT, toont Modemuseum Hasselt werk van wonderkind Robbie Barrat. Geboren in Dublin, groeide hij op in West Virginia waar hij afstudeerde in 2017. Sindsdien werkte hij aan zelfsturende wagens als onderzoeker aan Stanford University. Nu werkt hij fulltime als kunstenaar in New York. Hoewel hij nog maar 20 jaar oud is, is hij nu al een van de meest intrigerende kunstenaars die werken met artificiële intelligentie.

De nieuwe expo ‘SMUK’ voert je naar een wereld van schittering, schoonheid en showing off.

Verdiep je in hedendaagse én historische opsmuk- en decoratietechnieken en ontdek modecreaties en accessoires versierd met parels, pluimen, stenen, pailletten en schelpen.

Het verhaal start in de 18de eeuw… Diderot en d’Alembert beschrijven in hun fameuze Encyclopédie tal van ambachten, zoals le brodeur, le plumassier en le rubanier: metiers die binnen de modewereld verbonden zijn met exclusiviteit, luxe én het modecentrum Parijs. Doorheen de tijd verandert de status van deze decoratieve technieken. Technologische vooruitgang zorgt ervoor dat gedecoreerde kleding voor een groter publiek bereikbaar wordt.

Het Jenevermuseum nodigt Limburgs kunstenaar Patrick Ceyssens uit om een werk te creëren binnen de thematiek van SCREEN IT. De rode draad in Ceyssens’ werk is aandacht of hoe de artistieke praktijk het gezichtspunt van de toeschouwer verandert. Hij onderzoekt de experimentele wisselwerking tussen indirecte parameters en krachten in beelden. Deze leiden tot mogelijke nieuwe betekenissen in een ander sensatiegebied.

In hun verlangen naar exclusiviteit, glamour en techn(olog)ische hoogstandjes experimenteren hedendaagse ontwerpers met handmatige en machinale decoratietechnieken. Verrassende thema’s ontrafelen het socio-economische en technologische verhaal achter deze duizelingwekkende creaties

Voor Screen it! creëert Patrick Ceyssens een beeld waarin hij de herinnering aan een geromantiseerd en gerasterd landschap laat samensmelten met de omgeving van het Jenevermuseum, zijn geschiedenis en betekenis. Op die manier organiseert ons bewustzijn de indrukken die binnenkomen tot andere (mentale) beelden. Hier bovenop komt de omwenteling die ontstaat door de veranderingen van de seizoenen en andere posities van de toeschouwer.

Maak in een verrassende scenografie kennis met het minutieuze vakmanschap van huizen zoals Lesage, Hurel en Lemarié. Of ga in de verschillende ‘wonderkamers’ zelf aan de slag met deze hoogwaardige ambachten.

Triënnale SCREEN IT: Jenevermuseum – Incidentally Insights #3

© Etienne Tordoir / Catwalkpictures

© Robbie Barrat

In de centrale hal van het museum presenteert hij zijn spraakmakend project ‘Neural Network Balenciaga’. Hiervoor gaat hij aan de slag met recente catwalkshows, catalogi en campagnes van het iconische modehuis Balenciaga, die hij bewerkt met artificiële intelligentie. Hiermee creëert hij uiteindelijk totaal nieuwe silhouetten. Met zijn werk bevraagt hij niet alleen het modesysteem, maar ook de rol van de ontwerper. Ontdekt hij met zijn werk de volgende fase van fast fashion? Een versie van de modeindustrie die simpelweg geen menselijke toets nodig heeft?

SMUK

Kinderen • Erfgoed

Samenwerking: Schatten van Vlieg Op meer dan 300 plekken in Vlaanderen en Brussel kunnen kinderen van 29 juni tot 31 augustus op schattenjacht gaan, met als thema ‘Proef jij wat ik proef?’. In Hasselt slaan we met enkele instellingen (Musea Hasselt, Villa Verbeelding, Domein Kiewit, Bibliotheek Hasselt Limburg – vestiging Kuringen en Abdijsite Herkenrode) de handen in elkaar. Gezinnen met kinderen kunnen op al deze plaatsen op zoek gaan naar de schat van Vlieg. Aan het einde van hun zoektocht vinden ze niet alleen de schat, maar ook een leeg receptenboekje. Natuurlijk moet dit ook gevuld worden. Dat kan door zo veel mogelijk Hasseltse vliegplekken te bezoeken om er aan het einde van de zoektocht een recept én een ingrediënt te vinden.

In Modemuseum Hasselt nemen schattenjagers deel aan een smakelijke heldentocht.

Hebben helden smaak? Kan je superkrachten proeven?

Zoek antwoorden op deze en andere bizarre vragen.

In Het Stadsmus ga je op zoek naar Vliegs favoriete Hasseltse recept, want dat is hij kwijt geraakt. En dus heeft hij jouw hulp nodig om het terug te vinden. Scherp je smaakpapillen aan en ga samen met hem op zoek.

Enkele smaakvolle opdrachten wijzen je de weg.

Al deze zoektochten zijn geschikt voor gezinnen met kinderen van 6 tot 12 jaar.

Liberation Tour: maak de bevrijding zelf mee tijdens verschillende boeiende activiteiten Hasselaar Frank Vanstreels verzamelt al jaren voorwerpen, foto’s en documenten uit de periode van de Tweede Wereldoorlog. Zij vormen de basis voor de expo ‘Liberation Tour.

75 jaar bevrijding van Hasselt’.

Bij deze expo staan verschillende activiteiten op stapel. Curator Frank Vanstreels geeft op zaterdag 14 september de lezing ‘Hell on wheels, 1945’. Hell on wheels… dat is de naam voor de Second Armored, de divisie die Hasselt in 1944 bevrijdde. Deze lezing kadert in de gratis lezingenreeks KEIK (Kunst en Erfgoed in de Kijker).

Of ontdek op zondag 22 september samen met curator Frank Vanstreels hoe de Hasselaren de Tweede Wereldoorlog in hun stad beleefden in een boeiende rondleiding door de expo ‘Liberation Tour. 75 bevrijding in Hasselt’. Stap in de wereld van de bezetting van Hasselt, achterhaal hoe de bombardementen de stad raakten en ondervind hoe de inwoners lief en leed deelden met hun bevrijders. De rondleiding is gratis. De plaatsen zijn beperkt, dus reserveren is aangewezen.

Wil je de bevrijding zelf meemaken? Kom dan van 5 tot 8 september naar Hasselt en beleef samen met enkele re-enactmentgroepen het base camp in Herkenrode, de pantsercolonne naar Hasselt of het bevrijdingsbal op het Kolonel Dusartplein.

Meer informatie over deze activiteiten vind je op www.hetstadsmus.be.

3

Korte berichten

Lezing/rondleiding Amarant in Wonder Women

Met veel enthousiasme startte ik in mei als medewerker marketing voor Tam Publiek van Musea Hasselt. Hier kan ik mijn passies voor cultuur, erfgoed, communicatie en doelgroepen combineren. De hoofddoelstelling van onze marketing is het aantrekken van nieuwe doelgroepen en het versterken van het aanbod en communicatie naar bestaande doelgroepen.

Heb je zelf een goed idee of actie? Aarzel niet om mij te contacteren via wivina.debus@hasselt.be.

Fabienne De Meulemeester neemt je mee in verhalen over sterke vrouwen in de mode. Ze studeerde kunstwetenschappen in Leuven.

Haar aandacht gaat vooral uit naar de geschiedenis van vrouwelijke kunstenaars. Op 7 juli leidt ze je rond in de expo ‘Wonder Women’.

Meer informatie vind je op www.amarant.be

Nieuwe medewerker: Inge Huskens

Wonder Women talk: Murielle Scherre aan het woord

Dag iedereen, Ik ben Inge, als medewerker binnen Team Collectie zal ik het komende jaar aan de slag gaan voor het project “Samen sterk. Naar een geïntegreerde digitale ontsluiting van de collecties van de Stad Hasselt”. Om in de toekomst één gemeenschappelijke database voor de 3 musea te kunnen realiseren, zal ik eerst en vooral de achterstand op vlak van collectieregistratie wegwerken. Vanuit mijn ervaring op vlak van gestructureerde collectieontsluiting, zal ik bovendien de knelpunten en mogelijkheden in kaart brengen en richtlijnen formuleren. Daarnaast ga ik me verdiepen in de mogelijkheden van collectiedata als open data. Benieuwd naar meer? Ik ben te bereiken via inge.huskens@hasselt.be.

Op 5 september organiseert Modemuseum Hasselt een Wonder Women talk met niemand minder dan Murielle Scherre. Zij is het creatieve brein en boegbeeld van het eigenzinnige en volledig Belgische lingerielabel la fille d’O. Tijdens een vraaggesprek vertelt ze meer over de rol van vrouwelijkheid in het ontwerp- en productieproces, over vrouwelijk naakt en censurering, het ideale lichaam en andere hot topics.

Praktisch: Modemuseum Hasselt, 5 september, 20u, € 12 (toegangsticket tot de gespreksavond, gratis entree tot de tentoonstelling ‘Wonder Women’ en een drankje).

© Murielle Victorine Scherre

Nieuwe medewerker: Wivina De Bus

Praktische info Jenevermuseum, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 60, e-mail: jenevermuseum@hasselt.be, www.jenevermuseum.be Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 90, e-mail: hetstadsmus@hasselt.be, www.hetstadsmus.be Modemuseum, Gasthuisstraat 11, 3500 Hasselt, Tel 011 23 96 21, e-mail: modemuseum@hasselt.be, www.modemuseumhasselt.be Vragen over het tijdschrift Museumnieuws?

Contacteer Musea Hasselt (joke.smets@hasselt.be of 011 23 98 64)

Colofon f o t o ’s

redac tie eindredac tie v r ag e n?

4

oktober – november – december 2014

Agenda 2019 juli – augustus – september

v.u.

Toon Aerts, Robbie Barrat, Het Stadsmus, Jenevermuseum, Modemuseum Hasselt, Els Schepers, Murielle Victorine Scherre, Etienne Tordoir / Catwalkpictures, Kobe Vanderzande, Frank Vanstreels, Kristof Vrancken Wivina De Bus, Karolien De Clippel, Joanie Dehullu, Eve Demoen, Anaïs Huyghe, Inge Huskens, Davy Jacobs, Joke Smets Margot Lemoine, Joke Smets Contacteer Musea Hasselt (joke.smets@hasselt.be of 011 23 98 64) Steven Vandeput, burgemeester, Limburgplein 1, 3500 Hasselt

Tentoonstellingen

Activiteiten

Expo ‘Vloek of zegen? 100 jaar alcoholwet’ Jenevermuseum | € 7* Nog tot 1 september 2019

Schatten van Vlieg Het Stadsmus en Modemuseum Hasselt 29 juni tot 31 augustus | Kinderen gratis, ouders betalen het voor hen geldende toegangstarief

Wonder Women talk: Murielle Scherre aan het woord Modemuseum Hasselt Donderdag 5 september | 20u | € 12*

Rondleiding ‘Wonder Women’ door Fabienne De Meulemeester Modemuseum Hasselt Zondag 7 juli |14u tot 15u30 | € 12,5*

Lezing ‘Hell on wheels 1945’ Het Stadsmus Zaterdag 14 september | 15u | Gratis

Expo ‘Wonder Women. Sterke vrouwen in de mode’ Modemuseum Hasselt | € 8* Nog tot 15 september 2019 Expo ‘Liberation Tour’ Het Stadsmus | gratis Nog tot 5 januari 2019

Jazz ’n jenever Kim in the Middle Jenevermuseum Vrijdag 30 augustus | 21u | € 12*

Rondleiding ‘Liberation Tour’ door Frank Vanstreels Het Stadsmus Zondag 22 september, 3 november, 1 december 15u | Gratis

* Er zijn verschillende kortingen. Kijk daarvoor op de websites van de musea. www.hetstadsmus.be / www.jenevermuseum.be / www.modemuseumhasselt.be