Museumnieuws, jg. 25, nr. 4

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

S T E D E L I J K E

Erkenning: P206749 | Driemaandelijks tijdschrift | afgiftekantoor: 3500 Hasselt 1 Stedelijke Musea Hasselt, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt

M U S E A

H A S S E L T

OKTOBER – NOVEMBER – DECEMBER 2018 | JAARGANG 26 | NUMMER 4

2

Expo Backstage/Frontstage in Modemuseum Hasselt

2

Nieuwe Vlaamse topstukken in Musea Hasselt

2

Kunstendag voor Kinderen

Expo

Modemuseum Hasselt neemt je mee achter de coulissen van een modeshow Tot 17 maart 2019 waan je je in de expo Backstage/Frontstage achter de coulissen van de catwalk. Het is de plek waar de magie ontstaat en waar modellen, stilisten, visagisten en ontwerpers verenigd zijn in één creatieve hub, allen toewerkend naar de start van de show.

Als bezoeker betreed je een andere wereld. Je doorloopt alle stadia van de backstage, van casting naar fitting, van haar en make-up naar de line-up. De scenografie is opgebouwd rond foto’s van de Limburgse fotografe Marleen Daniëls (°1958), die gecombineerd worden met de werkelijke silhouetten van de ontwerpers en andere elementen uit het catwalkdecor. Zo wandel je een wereld binnen, die tot vóór de komst van social media, enkel toegankelijk was voor ingewijden en fotografen. Je ziet silhouetten van Dries Van Noten, John Galliano, Chanel, Yohji Yamamoto, Martin Margiela, Jean Paul Gaultier en vele anderen en meteen ook hoe de ontwerpen er voor en achter de schermen uitzagen.

Galliano, H/W 2004-05, © Marleen Daniëls

Marleen Daniëls: ‘Samenwerken met Dries Van Noten vond ik heel bijzonder. Hij liet mij mijn ding doen en dat heeft voor mooie resultaten gezorgd.’

Marleen Daniëls was één van de pioniers van de backstagefotografie en heeft in de periode 1988 tot 2010 intensief de modewereld gevolgd. Oorspronkelijk deed ze dat voor Het Belang van Limburg, later voor Nederlandse bladen zoals de Elle, La Vie en Rose, Avenue, … Marleen Daniels: ‘In navolging van de New Yorkse fotografe Roxanne Lowit ben ik vanaf 1990 backstage gaan fotograferen, omdat het proces van fotograferen me veel creatiever leek.’

De foto’s van Daniëls vangen het vergankelijke proces van wat er voor en na een modeshow gebeurt. Daniëls: ‘Mijn aanwezigheid backstage werd niet door iedereen gesmaakt. Sommige ontwerpers, zoals bijvoorbeeld Alexander McQueen, hadden liever geen fotografen backstage. Cavalli himself schold mij de huid vol omdat ik backstage vertoefde. Maar… het zorgde ervoor dat ik op zoek moest naar alternatieven: modellen die net van het podium kwamen, bijvoorbeeld. Dat onverwachte vraagt om creativiteit en het resultaat is spannender.’

Voor de vijftigste show van Dries Van Noten maakte Marleen Daniëls foto’s van de making of. In de expo zie je op een lange muur hoe de show tot stand kwam.

1

Collectie

Nieuwe Vlaamse topstukken in Musea Hasselt Tijdens de zomermaanden maakte Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz bekend dat een aantal collectiestukken die het Jenevermuseum en Het Stadsmus bewaren of tonen, van grote waarde voor Vlaanderen zijn. Hij plaatst ze op de lijst van Vlaamse Topstukken. Dat betekent concreet dat ze Vlaanderen niet mogen verlaten zonder de toestemming van de Vlaamse overheid en dat voor deze stukken subsidies aangevraagd kunnen worden voor conservatie en restauratie.

Jenevermuseum toont 3 topstukken Het Jenevermuseum toont maar liefst drie van die Vlaamse topstukken in de vaste presentatie. Het gaat om de 17de-eeuwse helm van een keramische alambiek van het Museum aan de Stroom (Antwerpen), de 18de-eeuwse alcohol- en likeurinstallatie Van Thorenburg-Mestdagh van het Museum voor Industrie, Arbeid en Textiel (Gent) en de likeurtafel met stoomketel uit stokerij Severy (1913–1923) uit de collectie van de vzw Nationaal Jenevermuseum Hasselt.

De drie topstukken illustreren de evolutie van het distillatieproces. Samen met de authentieke, nog werkende 19de-eeuwse stoomstookinstallatie van het Jenevermuseum, die op 12 juli 2005 door de Vlaamse Regering beschermd werd als monument omwille van zijn industrieelarcheologische waarde, maken ze het verhaal compleet. Van kleinschaligheid naar massaproductie, van opwarming door vuur naar opwarming door stoominjectie. Bovenop zijn waarde als topstuk, heeft elk object een bijzondere ijkwaarde in de geschiedenis van het distilleren van jenever en likeur.

Het Stadsmus bewaart glasramen uit klooster en abdijkerk Herkenrode Het Stadsmus bezit enkele 16de- en 17de-eeuwse glaspanelen uit de voormalige abdijkerk en kloostergebouwen van Herkenrode. De zusters van het H. Graf van Herkenrode gaven de panelen destijds in veilige handen, na inbraak en vandalisme.

Het 16de-eeuwse paneel (1532) is een samenstelling van fragmenten uit de oude abdijkerk. In Limburg zijn enkel de ramen van de begijnhofkerk in Tongeren (1522) ouder.

Na de Franse revolutie, toen de Herkenrodedeabdij opgeheven en verkocht werd, verkochten de nieuwe eigenaars de grootste glasramen aan de Britse stad Lichfield, voor hun kathedraal. De kleinere ramen bleven over, verzameld in dit samengestelde glaspaneel. Deze fragmenten behoren dus tot de laatste overblijfselen van de glasramen van de abdijkerk, hier in België.

Bij de twee 17de-eeuwse panelen spelen de historische en materiaal-technische waarde van de samengestelde panelen een rol. Onderzoek door specialisten prof. dr.

Joost Caen en drs. Kees Berserik toonde aan dat deze glaspanelen, 27 medaillons en tekstruitjes, een zeldzaam geheel vormen. Ze zijn vervaardigd en aangekocht tijdens de bloeiende regeerperiode van Anna Catharina de Lamboy (1653–1675). De abdij had toen een belangrijke plaats in de geschiedenis van het prinsbisdom Luik.

Collectie

Collectie op reis De laatste jaren evolueerde Modemuseum Hasselt van (inter)nationale bruikleennemer tot (inter)nationale bruikleengever.

Dit bewijst de tentoonstelling Heavenly Bodies in The Metropolitan Museum of Art waarvoor Modemuseum Hasselt twee silhouetten van Raf Simons uitleende.

Voor de tentoonstelling Homo Faber, Crafting a More Human Future in de Fondazione Giorgio Cini in Venetië leende Modemuseum Hasselt een semicouture top ontworpen door Martin Margiela in 1997. Het modeluik van deze expo – een onderzoek naar Europees vakmanschap – werd door Judith Clark – modecurator en tentoonstellingsmaker met een internationale reputatie – uitgewerkt.

Naast deze internationale samenwerkingen heeft Modemuseum Hasselt zijn handen vol met nationale collaboraties zoals met Bokrijk en het War Heritage Institute.

Onze jarenlange inspanningen werpen vruchten af in het groeiende belang van de collectie, de bredere ontsluiting via platformen zoals Europeana Fashion en de toenemende wetenschappelijke expertise met daaraan gekoppelde internationale samenwerkingen in vorm van bruiklenen.

Aanwinst

Collectie van het Jenever­ museum 3 schitterende affiches rijker!

Het Jenevermuseum kon via verschillende veilinghuizen drie schitterende affiches aankopen.

Het affiche ‘Elixir de Cuba’ is een tot nog toe ongekend pareltje in art-nouveaustijl, ontworpen door de Franse kunstenaar Louis Theophil Hingre voor stokerij Theunis-Derycke in Edingen. Het werk dateert van 1902 en is geïnspireerd op stukken van de Tsjechische ontwerper Alphonse Mucha (1860–1939), die net als Hingre aan het einde van de 19de eeuw in Parijs werkte.

Het affiche ‘Bitter Oriental’, ontworpen door de gekende Belgische art-nouveaugraficus Privat-Livemont is een iconisch werk, gedrukt naar aanleiding van de deelname van stokerij De Schoonen aan de Wereldtentoonstelling van Brussel-Tervuren in 1897. Het behoort tot het beste dat de Belgische art-nouveau affichekunst heeft voortgebracht.

Herfst-/winterensemble van Raf Simons (°1968) uit 2000 tentoongesteld tijdens Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination in The Metropolitan Museum of Art / Gallery View, Medieval Sculpture Hall / © The Metropolitan Museum of Art

2

Het derde affiche – gekocht op een veiling in New York – stamt uit 1923 en is ontworpen voor het aperitief Forum van stokerij Union Commerciale in Trazegnies. Een ontwerp van de Brusselse graficus en illustrator Michel De Goeye.

Collectie Stadskantoor ’t Scheep is geopend: duik de geschiedenis in! ‘t Scheep is geopend en vanaf nu kan je onze interactieve tafel vol geschiedenis ontdekken op het balieplein op de benedenverdieping. De archeologische vondsten, de geschiedenis van de volkswijk Helbeek – beter bekend als ‘De Beek’ en meer. Met filmpjes, foto’s, interviews … krijg je een geschiedenis op maat van de plek zelf, met uitstapjes’ naar de nabije omgeving van de site: het Villerspark, het Leopoldplein, de Sint-Quintinuskathedraal… En wie meer wil is natuurlijk welkom in Het Stadsmus!

Lezing over illustrator/cartoonist Stef Vanstiphout (1931–1995), door Frank Huygens Op 10 november geeft Frank Huygens een lezing over het grafische werk van illustrator/cartoonist/striptekenaar Stef Vanstiphout (1931–1995), die onder meer voor de beste Vlaamse kinderboekuitgeverijen werkte en tekende voor het toonaangevende stripjeugdblad Spirou/Robbedoes. Het Stadsmus heeft meer dan 300 tekeningen in de collectie, met onder meer een aantal cartoons van Hasseltse figuren.

200-ste publicatie, is het tijd voor een klein feestje. We hebben al de publicaties sinds 1991 ingescand en ze zijn nu online raadpleegbaar via https://issuu.com/hetstadsmus.’

Frank Huygens verzamelt geïllustreerde jeugdboeken en bestempelt Vanstiphout als één van de meest eigenzinnige tekenaars van zijn generatie, met een zeer divers en kwalitatief oeuvre. ‘Het is jammer dat hij tot een generatie illustratoren behoort, die niet de aandacht en waardering kreeg die de jongere collega’s nu terecht te beurt vallen. Met deze lezing breng ik hem graag weer even voor het voetlicht.’

200 lezingen, 200 brochures

© Stad Hasselt

De lezing past in de reeks ‘Kunst en Erfgoed in de Kijker’, kortweg KEIK. De reeks vierde deze zomer zijn 200ste lezing.

‘Al sinds 1991 laten we vier à vijf keer per jaar onze collectie onderzoeken door experten,’ zegt Ann Delbeke, directeur van Het Stadsmus. ‘Als klein museum hebben we zo de afgelopen jaren enkele tientallen experts betrokken. Sinds 2005 hebben we onze focus verbreed naar het bredere erfgoedveld en laten we ook voorwerpen uit Hasselt aan bod komen.’

Van elke lezing maakt de expert een verslag, dat als publicatie verkrijgbaar is. ‘Zo willen we de kennis rond het Hasseltse erfgoed maximaal ontsluiten,’ zegt Ann Delbeke. ‘En met de

Liz Taylor, zoals Stef Vanstiphout haar zag / Collectie Het Stadsmus

Gezinnen in de musea Terugblik op zomerateliers en schrijf je al in voor de herfstateliers!

In augustus vond het FY-3055 robokip-kunstkamp plaats in het Modemuseum, Het Stadsmus en de Japanse Tuin. Lieve knuffelbeesten werden mechanische wezens, sprookjes kregen dubieuze ‘goede’ en ‘slechte’ personages. We spotten koivissen en kregen een tweede leven via monotypes.

Ook tijdens de herfstvakantie organiseren we griezelige ateliers…

Herfstvakantie: griezelige backstageverhalen Wist je dat de mannequins in het Modemuseum ’s nachts mysterieuze deuntjes neuriën? Welke griezelige gebeurtenis vond er plaats achter de schermen van de modeshow? Zet je detectivebril op en ga op zoek naar de waarheid!

Kunstendag voor Kinderen Op zondag 18 november vindt de zevende editie van Kunstendag voor Kinderen plaats. In Hasselt bieden Het Stadsmus, Modemuseum Hasselt, Villa Verbeelding, Cultuurcentrum Hasselt, Abdijsite Herkenrode, Z33 en Bibliotheek Hasselt toffe activiteiten aan.

Pik op de eerste locatie een stempelkaart op en verzamel zoveel mogelijk stempels, voor een fijne goodiebag!

In Het Stadsmus maak je je eigen kleur, net zoals Piet Stockmans zijn eigen blauw heeft! Hoe ziet jouw eigen kleur eruit? Appelblauwzeegroen? Pimpelpaars? Meng de kleur die bij je past en beschilder je eigen kopje of bord.

In Modemuseum Hasselt ga je natuurlijk de catwalk op! Een gids neemt je gezin mee voor een mini-rondleiding achter de schermen van de modeshow. Tien minuten later sta je in de spotlights voor een dynamische zwart-wit backstagefoto. Geef je foto daarna kleur met de levendige beelden van fotografe Marleen Daniëls. Je afgewerkte beeld blijft in het museum, maar belandt in je mailbox.

NIEUW! Herfstateliers voor jongeren Modemuseum Hasselt organiseert nu ook vakantieateliers voor jongeren. In deze ateliers experimenteren we met kleur, vorm, patronen en textuur. We ontwerpen en beschilderen onze eigen herfstsjaal.

Praktische info: zie www.modemuseumhasselt.be educatieaanbod

3

Korte berichten

Rikkidag op 28 oktober

Jazz’n Jenever: Tripod

Welkom op Rikki’s feest! Rikki, het bekende konijntje van Guido van Genechten, komt naar het Stadsmus. Jij komt toch ook? Je kan luisteren naar Rikki-verhalen, knutselen en spelletjes spelen. Je kan lekker knuffelen met Rikki en met hem op de foto.

Een leuke namiddag voor de hele familie!

De laatste Jazz’n Jenever avond van 2018 gaat door op 16 november. Tripod is de band van Frank Vaganée, Hendrick Braeckman en Jos Machtel. De heren zijn collega’s in het Brussels Jazz Orchestra en spelen daarnaast geregeld samen in kleinere bezetting. Met Tripod tillen zij kamermuziekjazz een niveautje hoger. Ze kiezen voor gekende melodieën in een nieuwe harmonisatie: herkenbaar, maar toch typisch Tripod.

Meer details vind je op www.hetstadsmus.be

Druppelgewijs. Liederen voor en tegen de drank (25 november stookzaal – 14.30u en 16.30u) Jenever kent voor- en tegenstanders, want het kan een bron van plezier zijn, een zegen, maar ook een bron van grote ergernis of een vloek.

Ook de samenleving heeft een haat-liefde verhouding met jenever: het spijst de schatkist, maar richt helaas ook menig man ten gronde.

Die dualiteit komt ook tot uiting in de vele traditionele jenever- en alcoholliederen. Soms zijn dit drinkliederen die feestvierders uit volle borst meezongen. Andere waarschuwen dan weer voor de grote ‘jeneverplaag’.

Het Jenevermuseum vroeg aan het Hasseltse Omroerkoor om een aantal van die antialcoholliederen opnieuw uit te voeren en ze samen met enkele drinkliederen te verwerken tot een mini-concert. Zo houden we deze traditionele liederen ook nu nog springlevend.

De praktische info vindt u op www.jenevermuseum.be

MuseumPASS te koop vanaf 21 september 6.000 museumfanaten kennen hem al: de nieuwe MuseumPASS. Wie in juni niet snel genoeg bij de voorverkoop was: geen nood, hij is weer beschikbaar. Met de aankoop van uw pas hebt je gratis toegang in de vele musea die ons land rijk is. Vanaf 21 september zijn de passen ook te koop in Modemuseum Hasselt, het Jenevermuseum en Het Stadsmus.

Praktische info Jenevermuseum, Witte Nonnenstraat 19, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 60, e-mail: jenevermuseum@hasselt.be, www.jenevermuseum.be Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt, Tel 011 23 98 90, e-mail: hetstadsmus@hasselt.be, www.hetstadsmus.be Modemuseum, Gasthuisstraat 11, 3500 Hasselt, Tel 011 23 96 21, e-mail: modemuseum@hasselt.be, www.modemuseumhasselt.be Vragen over het tijdschrift Museumnieuws?

Contacteer de stedelijke musea (tine.rock@hasselt.be of 011 23 98 55)

Colofon f o t o ’s redac tie eindredac tie

4

oktober – november – december 2014

Agenda 2018 oktober – november – december

v r ag e n?

Annemie America, Marleen Daniëls, Jenevermuseum, Het Stadsmus, Stad Hasselt, The Metropolitan Museum of Art, Tripod Joanie Dehullu, Anaïs Huyghe, Davy Jacobs, Margot Lemoine, Tine Rock, Joke Smets Margot Lemoine, Tine Rock Contacteer de stedelijke musea (tine.rock@hasselt.be of 011 23 98 55) Wil je het Museumkrantje blijven ontvangen, verkies je de digitale versie, of wil je je graag uitschrijven? Neem contact met tine.rock@hasselt.be

Tentoonstellingen

Een greep uit het activiteitenaanbod

Expo ‘Jenever op doek’ Jenevermuseum | € 7* Tot en met 6 januari 2019

Rondleidingen in de Beiaardtoren voor individuele bezoekers | via Het Stadsmus Zaterdag 6 oktober, 3 november en 1 december 2018 | 14 uur | € 4* | max. 25 p.

Expo ‘Kleurboel’ Het Stadsmus | gratis Vanaf 22 september tot 4 november 2018 Expo ‘Backstage/Frontstage’ Modemuseum Hasselt | € 8* Van 22 september tot en met 9 maart 2019

Aperitiefconcerten Muscadet | Het Stadsmus Zondag 7 oktober | 11 uur | toegang gratis Jeneverfeesten | Jenevermuseum Zaterdag en zondag 20 en 21 oktober Hasselt bruist weer een heel weekend van de jenever.

Ook het Jenevermuseum loopt weer over van de ambiance: twee dagen gratis toegang, de voorstelling van de vers gestookte museumjenever, ambachtslui aan het werk, dolle schlagerpret in het proeflokaal en optredens. Al de info vindt u op www.jenevermuseum.be

* Er zijn verschillende kortingen. Kijk daarvoor op de websites van de musea. www.hetstadsmus.be / www.jenevermuseum.be / www.modemuseumhasselt.be

Lezing ‘Kunst en Erfgoed in de Kijker’ | ‘Stef Vanstiphout’ door Frank Huygens | Het Stadsmus Zaterdag 10 november om 15 uur | toegang gratis Jazz ‘n Jenever: Tripod | Jenevermuseum Vrijdag 16 november | 20 uur 30 | € 12*