Rebound NUMMER 7 / FEBRUARI 2013
EEN BASKETBALLMAGAZINE VOOR PC EN TABLET
Y L N OTHE
Francisco Elson in Iran Darryl Webb en Nick Oudendag
BEST
IN SAMENWERKING MET DE NEDERLANDSE BASKETBALL BOND
Rebound
30
26 2
50
40
INHOUD
COLOFON
6 Tip Off Een rubriek over van alles en nog wat 14 Onze fotokeuze Opvallende beelden uit de basketballwereld 20 Francisco Elson Bizar avontuur in Iran 26 Historie: Dunk contest Een duik in de archieven 28 Column Dejan Vidicki Eenheidsworst 30 Dromen over Utrecht Topbasketbal aan rand van de Domstad? 32 Spelen in het buitenland Voordeel op langere termijn 36 Nick Oudendag Heeft nu rust in het hoofd 40 Mart Smeets Nog niet uitgekeken 46 Darryl Webb Grote kleine center 50 Family Ties Hugo, Zera en Rens Butter
Kernredactie Charis Sideris Frits van Rijn Jan van der Nat Peter van der Velde Ronald van Dam (NBB)
Op de cover van boven naar beneden en van links naar rechts: Francisco Elson (foto PR Braves) Darryl Webb (foto Arjan de Graaf ) Nick Oudendag (foto Brigitte van Heeswijk) Foto’s links: Cees van Rootselaar en Rob Veldhuis (foto Peter van der Velde) De Butters (foto Peter van der Velde) Mart Smeets (foto Mike van Bemmelen)
Eindredactie Jan van der Nat Vormgeving / fotografie Peter van der Velde Columns Maarten van Gent Charis Sideris Dejan Vidicki Aan dit nummer werkten verder mee: Tekst Jacob Bergsma Lily Klooté Hans Kortekaas
Luc Reuvers Menno Schraven
Fotografie Christian Aarts Mike van Bemmelen Arjan de Graaf
Brigitte van Heeswijk Adrie Hoogesteger Richard Koolen
© 2012 Uitgever Stichting American Sports info@basketballmagazine.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
3
Rebound GRATIS MAAR NIET VOOR NIETS Redactie en medewerkers hebben afgesproken om REBOUND het eerste jaar gratis ter beschikking te stellen. Toch hebben we ook onze overhead- en onkosten. Voor de realisatie van dit magazine hebben wij adverteerders en sponsors nodig. ADVERTEREN Met een advertentie in REBOUND magazine bereikt u zo’n 40.000 leden van de Nederlandse Basketball Bond. Dit digitale magazine wordt per email beschikbaar gesteld aan alle leden van de NBB. Een digitaal magazine biedt veel nieuwe mogelijkheden om uw product onder de aandacht te brengen. Video, geluid, of interactieve pagina’s zijn daar maar enkele voorbeelden van. Bovendien is een potentiële koper altijd maar een muisklik van uw eigen website verwijderd. Het effect van uw advertentie vindt u dus direct terug in de statistieken van uw website... We informeren u graag over alle commerciële mogelijkheden van REBOUND magazine. Mail naar: info@basketballmagazine.nl
SPONSORS We zoeken basketball-liefhebbers /bedrijven die dit initiatief willen ondersteunen. Mail naar: info@basketballmagazine.nl. We nemen graag contact met u op. REGISTREREN REBOUND Magazine wordt mede mogelijk gemaakt door onze adverteerders. Hoe aantrekkelijk dit nieuwe platform voor bedrijven wordt, hangt af van het aantal lezers van het magazine dat zij ermee kunnen bereiken. Door je gratis aan te melden help je dus mee om REBOUND te versterken. En daarmee verzeker je je van een onafhankelijk en innovatief basketballmagazine. Tevens willen we weten wie onze lezers zijn. Wie zijn ze, hoe oud zijn ze, wat zijn hun interesses? Vanaf het volgende nummer kunnen alleen geregistreerde lezers het magazine lezen. Registreer je daarom nu al!!! Je krijgt van ons een bericht zodra er een nieuwe editie online staat.
REBOUND Magazine wordt geproduceerd door de
in samenwerking met de
4
Voor u ligt alweer het zevende nummer van Rebound en dat betekent dat we razendsnel het eind van het seizoen naderen, die wij toezegden toen we afgelopen zomer begonnen met dit digitale magazine. In één seizoen, zo dachten en denken we, moet het bewijs op tafel komen dat een magazine als dit levensvatbaar is.
Rebound
REDACTIONEEL
Het in flink tempo toenemende aantal lezers sterkt ons in de overtuiging dat dit het geval is. Maar u weet het: Rebound is geheel en al gratis, in elk geval in dit eerste jaar. We zouden dat graag zo willen houden, maar linksom of rechtsom: er moet op een gegeven moment wat geld beschikbaar komen. De gratis start werd mede mogelijk gemaakt door tal van basketballgekken, die het gewoon ‘leuk’ vinden om een blad als dit te maken. Maar, laten we eerlijk zijn, een vergoeding van minimaal de onkosten is toch geen abnormale wens. We hebben iemand bereid gevonden, die voor ons de advertentiemarkt gaat afstruinen. Geen gemakkelijke opgave in deze economisch moeilijke tijden, waarin veel bedrijven de hand nadrukkelijk op de knip houden. Als we uit het bedrijfsleven wat geld zouden kunnen halen, kunnen wij dit project wellicht nog lange tijd voortzetten. De te benaderen bedrijven moeten natuurlijk wel iets hebben met basketball. Natuurlijk denken we er over na hoe we aan het benodigde geld kunnen komen. Crowdsourcing is bijvoorbeeld een manier, waarop organisaties de mogelijkheid krijgen te doen wat zij willen doen. Noem het maar vrijwillige donaties. Misschien bent u daartoe bereid, omdat ook ú vindt dat Rebound moet blijven bestaan. We kunnen u ook vragen om een bescheiden abonnementsbedrag. Dat is natuurlijk helemaal zo gek nog niet, want voor niets gaat alleen de zon op, ook al denkt de halve wereld tegenwoordig dat nieuws en aanverwante producten gratis zijn. Dat is nu eenmaal de ‘cultuur’ die is ontstaan op internet. Heeft u een (beter) idee? Laat het ons weten. Goed, terug naar dit nummer 7 met een hele leuke rubriek Tip Off, portretten van onder anderen Darryl Webb en Nick Oudendag. We spraken ook met Francisco Elson in Iran en wat u absoluut niet mag missen is ons hoofdverhaal, een mooi gesprek met Mart Smeets, want de basketballgoeroe is ‘back in town’. Zeg nou eerlijk: dat zou u toch allemaal niet willen missen?
5
SLAM DUNKS
Rebound TIP-OFF Randy Wiel weer bijna ‘de oude’ Het gaat gelukkig weer goed met Randy Wiel. Eind januari schrokken velen zich rot, toen bekend werd dat de coach van Rotterdam Basketbal College met hartproblemen in het Radbout Ziekenhuis van Nijmegen was opgenomen. ‘Hartritmestoornissen’, was de eerste boodschap, maar toen hij in het ziekenhuis moest blijven en zelfs kunstmatig in coma werd gebracht, was duidelijk dat er meer aan de hand was. Randy Wiel was de avond van de 24e januari wezen kijken bij de bekerwedstrijd tussen Matrixx Magixx en EiffelTowers en zat later rustig televisie te kijken, toen hij niet lekker werd. Hij zakte weg en werd door een buurman van de vriendin, bij wie hij op bezoek was, gereanimeerd. Later zou blijken dat zijn hart zes minuten stil had gestaan, hetgeen bijna fataal was. Toen hij vier dagen later uit zijn coma ontwaakte, was eigenlijk nog niet precies duidelijk wat er was gebeurd. Dat vertelde hij op woensdag 6 februari voor de microfoon van Radio Rijnmond, toen hij – vrijwel hersteld – ging kijken bij de wedstrijd van zijn Rotterdam tegen Amsterdam. Randy Wiel heeft al vele jaren een te hoge bloeddruk en slikt daarom medicijnen. Hij is echter verzekerd in de Verenigde Staten en daar komen dan ook zijn pillen vandaan. Door onbekende oorzaak bleef de bestelling weg en kwam Wiel zonder pillen te zitten. Dat duurde liefst drie weken en voor iemand, die al vele jaren medicijnen gebruikt, is dat een heel slechte zaak. Artsen concludeerden dan ook dat het niet slikken van zijn pillen de oorzaak van de hartstilstand is geweest. Met het hart van Randy Wiel is niets aan de hand. Aanvankelijk werd er bij Rotterdam niet op gerekend, dat Wiel dit seizoen nog zou kunnen coachen. Zelf hoopt hij echter snel weer voor de groep te kunnen staan. Tot die tijd is Arjan de Bruin interim-coach van Rotterdam Basketbal College.
6
Het lijkt onwaarschijnlijk, maar toch wordt er in Amerika over gesproken: een comeback van Michael Jordan. Natuurlijk heeft die discussie veel te maken met zijn vijftigste verjaardag (17 februari). Alles wat Jordan nu doet is nieuws. De vijftigste verjaardag van een van de grootste sporters uit de Amerikaanse sport wil niemand onopgemerkt voorbij laten gaan en een mooi gerucht wordt daarom waarschijnlijk groter gemaakt dan het in werkelijkheid is. Maar toch, helemaal ongegrond zijn de verhalen nu ook weer niet. Afgelopen zomer al viel het mensen op dat Jordan er super afgetraind uit ziet. Op YouTube is een filmpje te zien, waarin een soepele Jordan in de zomermaanden bij een demonstratie met groot gemak een atletische dunk aflevert. En in januari van dit jaar verschenen beelden van een superfitte, slanke Jordan (mede-eigenaar van de Charlotte Bobcats) die op de training les geeft aan zijn spelers. Guard Gerald Henderson legt uit dat Jordan dat wel vaker doet. Forward Bismack Biyombo voegt daar aan toe dat Jordan nog steeds kan meekomen. Is het reëel om te veronderstellen dat Jordan zijn rentree maakt? Nee, natuurlijk niet. Een eerste obstakel is dat hij als eigenaar van de Bobcats eerst zijn aandeel in de club moet verkopen voor hij überhaupt speelgerechtigd kan zijn. En toch.... Toen Jordan in 2009 werd opgenomen in de Basketball Hall of Fame vertelde hij al dat hij van plan was op zijn vijftigste zijn rentree te maken. Ee grapje dacht iedereen. Nu is niet iedereen daar meer zo zeker van. Antawn Jamison, speler van de Lakers, liet begin februari van dit jaar optekenen dat Jordan nog makkelijk zou kunnen meekomen in de NBA. Hoe Jamison dat kan weten? Beide spelers zijn afkomstig van de universiteit van North Carolina en algemeen bekend is dat zomers heel veel oud-spelers terugkomen naar de campus om pick-up games te spelen. Volgens Jamison is Jordan daar nog steeds niet te stoppen. Of het gaat gebeuren? Dat alleen weet Jordan. Toen hij op zijn veertigste stopte als speler van de Washington Wizards maakte hij nog steeds 20 punten per wedstrijd. Op dat moment kon hij zeker nog meekomen hoewel er van de oude, explosieve Jordan weinig meer over was. Het is in ieder geval nooit eerder gebeurd dat een speler van vijftig in de NBA actief was.
Mijn hobby Worthy de Jong is, behalve een begenadigd basketballer, fanatiek fotograaf. Vooral van modellen. Veel van zijn vrije tijd brengt hij door in de studio, met deze fraaie foto’s als resultaat. Kent u ook iemand in de basketballwereld met een bijzondere hobby? Meldt het ons.
De oudste speler ooit in de NBA? Dat was de 45-jarige Matthew ‘Nat’ Hickey, lid van de Providence Steamrollers in...1948. Maar ja als iemand eerzuchtig is, als iemand het kan, dan is het Jordan. Voor onze herinneringen zou het echter beter zijn als de beste speler die ooit heeft gebasketbald blijft spelen op het niveau waarop hij nu speelt. Op de trainingen van de Bobcats. Maar wie zijn wij om daar over te oordelen?
7
Tip-Off
Comeback van His Airness?
Rebound TIP-OFF
SLAM DUNKS What’s in the name?
Dat mensen – en dus ook basketballers – soms bijnamen hebben, is een bekend fenomeen. Er zijn er echter ook, die compleet andere voornamen hebben, dan waaronder iedereen ze kent. De nieuwste aanwinst van Zorg en Zekerheid Leiden is daarvan een fraai voorbeeld. Point guard Antoine Young staat bij de burgerlijke stand in zijn geboorteplaats Bellevue in Nebraska ingeschreven als Wilbert Roland Young. Young bevindt zich in Leiden in goed gezelschap, want Worthy de Jong is op indicatie van zijn vader genoemd naar James Worthy, de voormalige topper van de Los Angeles Lakers, de favoriete ploeg van vader De Jong. In het paspoort van de international staat echter Donovan Raphael de Jong… Overigens Randy Wiel luistert officieel ook naar een heel andere naam: Urnic Ranfred en voor de wat oudere lezers herinneren we aan Bud Greer. In de officiële papieren van de oud-speler van Amsterdam en Akrides staat zijn echte voornaam: Modzel.
ZO GEZEGD Volgens NBB-topsportcoördinator Jan Willem Jansen staat het basketball in Iran (waar Francisco Elson speelt) op een hoog niveau. “Ik heb al jaren goede contacten met de Iraanse basketballbond.”
8
Trainingskamp door carnaval
Carnaval is iets voor onder de Grote Rivieren, toch? Nou, nee. Niet helemaal. Ook elders is men wel te porren voor een beetje leut. In Den Helder bijvoorbeeld. En waar vier je dat dan? In het Sport Center, dat al is omgedoopt tot Kingsdome. Een week lang konden de basketballers van Den Helder Kings niet terecht in hun ‘eigen’ hal, omdat die al een tijd geleden was verhuurd aan de carnavalsvierders. Wat doe je dan? Je zoekt naar een oplossing. En dan blijkt dat de feestvierders best willen meedenken. De oplossing is een trainingskamp in....Amsterdam. En zo kon het gebeuren dat de ploeg van Jean-Marc Jaumin een week lang trainde in Sporthallen Zuid en verbleef in het Novotel. Bovendien kregen ze een lecture van niemand minder dan Arik Shivek, nu bondscoach van Israël, maar natuurlijk de man, die elke plank in de vloer van Sporthallen Zuid kent. De kosten van de hele operatie werden betaald door de organisatie van het carnaval.
GasTerra-coach Ivica Skelin in Dagblad van het Noorden: “Voor Rogier Jansen gelden blijkbaar andere regels. Daar moet een einde aan komen. Anders kunnen de scheidsrechters in het vervolg beter gelijk aan het begin van de wedstrijd een technische fout geven aan Rogier Jansen, dan hebben we dat maar gehad.”
Fouten maken is menselijk en omdat scheidsrechters mensen zijn, mogen ook zij dus fouten maken. Gelukkig zijn die soms herstelbaar. Een voorbeeld daarvan vond plaats bij ZZ LeidenEiffelTowers. De arbiters vergaten twee maal te geven aan Leiden na de vijfde fout van Eiffel in het derde kwart. Tijdens de aanval van ZZ daarna kreeg de Bossche bank een technische fout. Na overleg werd besloten de vijfde fout alsnog te honoreren met twee vrije worpen.
Tip-Off
Herstelbare fouten
Zo’n herstel kan plaatsvinden tot en met de volgende ‘dode’ bal. Is de bal daarna levend is herstel niet langer mogelijk. Alles wat heeft plaatsgevonden tot en met die dode-balsituatie blijft staan. Velen begrepen het niet, maar Leiden kreeg dus vier vrije worpen en daarna balbezit. Twee vrije worpen voor de vijfde fout van EiffelTowers, twee en zijkant voor de technische fout. Wanneer die technische fout er niet zou zijn geweest en Leiden had uit de aanval gescoord en de bal zou vervolgens weer worden ingenomen, dan was het herstel van de vijfde teamfout niet meer mogelijk geweest.
From Taber, Alberta… Toen ze eenmaal van hun pensioen konden gaan genieten, besloot het Canadese echtpaar Brian en Brenda James een poosje naar Nederland te gaan. Niet zó maar een keuze, maar een heel bewuste. Hun zoon werkt namelijk voor een bedrijf in Leiden en ze wilden hun kleinkinderen wat vaker zien. Ze vonden een woning in Leiden Zuid-West, toevallig om de hoek bij een kapper. Haar groeit door en dus… Die kapper is Richard Koolen, ook huisfotograaf van Zorg en Zekerheid Leiden.
foto Richard Koolen
En wat doe je in een kappersstoel? Je babbelt wat. Canada… wij hebben een Canadees in ons basketballteam… goh, wat leuk, dan komen we een keer kijken… En wat blijkt, mr. en mrs. James komen uit Taber, net onder Calgary, in Alberta en laat dat nu ook de geboorteplaats zijn van Ross (en Henry) Bekkering… Toeval bestaat dus niet en zoiets schept kennelijk een band. De James’en kochten een seizoenkaart en zitten elke thuiswedstrijd courtsite bij de wedstrijden van ZZ Leiden.
9
Rebound TIP-OFF
ZO GEZEGD De geblesseerde Arvin Slagter, die de topper tegen EiffelTowers mist in Leidsch Dagblad: “foto Peter van der Velde Ik ben trots op het team. Ze hebben karakter getoond na een moeizame eerste helft. Iedereen heeft twee extra stappen gezet om het gemis van Patrick (Hilliman, red.) en mijzelf op te vangen.”
Toon van Helfteren na de nederlaag van ZZ Leiden bij Apollo in het Leidsch Dagblad: “ foto Peter van der Velde
Een wanprestatie van de bovenste plank… Van al die dingen waar ik voor sta als coach, heb ik vandaag niets teruggezien. Wat een blamage zeg.
10
Aris-manager Gert Schurer in de Leeuwarder Courant : foto Adrie Hoogesteger
“We hebben een hoofdsponsorcontract voor drie jaar getekend met iemand, maar die komt zijn verplichtingen niet na. Ik vraag me af of hij die ooit na zal komen. We hebben een advocaat ingeschakeld om het uit te zoeken, maar ik verwacht niet dat wij ooit die € 450.000 voor drie jaar op onze rekening krijgen. We zoeken nu eerst een shirtsponsor voor de rest van het seizoen.” “In tegenstelling tot veel andere clubs zijn wij nooit failliet gegaan. Clubs laten de stichting failliet gaan en maken dan in een andere stichting een doorstart. Dat zou ik niet willen. We hebben ook altijd onze spelers keurig op tijd betaald en kregen van de Belastingdienst een 10 met een griffel. We zijn in negen jaar ook redelijk
stabiel geweest, alleen zit je elke keer met dat klotengeld.” “Wil je een fullproforganisatie zijn, dan heb je een half miljoen nodig. Dan heb je tien fulltime spelers, een fulltime coach, een bus naar uitwedstrijden, kun je trainen wanneer je wilt en heb je tijd om clinics te geven en maatschappelijke projecten te draaien, zoals onze clinics en het succesvolle scholenprogramma Energie’k.” “Ga je terug in budget, dan kan dat niet meer, want de spelers die je dan haalt, werken of studeren ernaast. Bovendien is het aanbod van goede spelers in het Noorden klein en moeten we spelers van buiten halen. En dan heb je weer huizen en auto’s nodig.”
Tip-Off International Tanja Bröring, in haar blog die ze vanuit Spanje bijhoudt bij haar club Toyata Recreativo Conguero, over de (anonieme) kritiek op nationale vrouwenploeg en het geld dat Oranje wel niet zou kosten: foto Peter van der Velde
“Al tien jaar kom ik uit voor het Nederlands team en kom ik, net als mijn mannelijke en vrouwelijke collega’s, in de praktijk in aanraking met de beperkingen in het budget en het bij tijden inefficiënte handelen van de NBB. Als vrouwenselectie roeien wij al jaren met de riemen die we hebben en proberen we onze droom te realiseren. In tien jaar hebben we als team en organisatie hard moeten vechten om een achterstand in professionaliteit in te halen. Inderdaad met een coach die al twintig jaar ‘niks’ heeft bereikt en met speelsters die jaar in jaar uit ‘tevergeefs’ werken om zich te kwalificeren voor een EK. En zelf als speelster die jaren geleden van alle kanten te horen kreeg dat Nederlandse meiden niets te zoeken hebben in buitenlandse competities.”
“Met of zonder geld. Als het er niet is, slapen we in een hostel, logeren we de weekenden bij elkaar, carpoolen we ons scheel en reizen we met auto’s en ‘het’ busje in plaats van met KLM. Maar we staan er elk jaar weer, budget of geen budget. Met meiden die al jaren alles opgeven voor hun sport. Met mensen die al jaren niks verdienen met coachen, managen en bolwerken. Dus als je dan als buitenstaander wilt praten over irreële ambities, het declaratiegedrag van de staf van het NDT of de prestaties van de dames, lijkt het me verstandig dat je onder andere beseft hoe het Europese vrouwenbasketball er op dit moment voor staat. Hoe de competities veranderen, het niveauverschil met de Europese toplanden slinkt, >
Uitblinker Worthy de Jong na de topper tegen EiffelTowers in het Leidsch Dagblad: “: foto Peter van der Velde
“Mijn team had me nodig vanavond. Ik sta klaar voor mijn team. Maar als ik het niet doe, doet iemand anders het wel. We hebben veel goede spelers in het team.” En over de barstensvolle Vijf Meihal: “Er komt zo’n ‘vibe’ op je af, dat helpt echt. Verder hebben we gedaan wat we altijd moeten doen, hoe druk het ook is, en dat is knokken.”
>hoe al die lucratieve ‘tripjes’ er precies uitzien en wat voor band die ‘falende coach’ nu eigenlijk heeft met zijn speelsters. Als je al die info hebt verzameld, een zomertje vol bloed, zweet en tranen met ons hebt meegelopen en dan nog zo een stuk kunt schrijven, hang ik persoonlijk mijn schoenen aan de wilgen samen met deze spreekwoordelijke pen.”
11
Rebound TIP-OFF
SLAM DUNKS Blunder van
Eurobasket
ZO GEZEGD
Bij Eurobasket hebben ze echt verstand van zaken… De laatste wedstrijden wordt EiffelTowers Den Bosch volgens de gejatte statistieken op de website gecoached door… Jan Janbroers. Helaas overleed de basketballprofessor al in 2006 Tijdens de reünie van oudEBBC-spelers in december vorig jaar werd Jan Janbroers door velen gemist. De voormalig bondscoach, die met zijn boek ‘Modern Basketball’ het fundament onder de Nederlandse basketballopleiding schreef, had in Den Bosch een belangrijk aandeel in de
12
Den Helder hoofdsponsor Paul Mijnen van Dante Vastgoed in NRC Next over de plaats van het basketball in Den Helder: ‘Toen het topbasketball verdween, ontstond hier ook sociale leegte. Ik ben wel
successen. Janbroers was gedurende twee periodes actief in Den Bosch (in het midden van de jaren zeventig en kortstondig in het seizoen 1986-1987). Hij onderhield tot op het laatst een hechte vriendschapsband met oudvoorzitter Rinus de Jong. Mocht u meer rare dingen en fouten zien in de Nederlandse statistieken bij Eurobasket, dan kan dat kloppen. De site jat namelijk alles van
een commerciële hufter, maar als ik nu al die ouders met hun kinderen bij een club zie, word ik daar vrolijk van. Je hebt hier weinig evenementen, basketball is voor veel mensen het hoogtepunt van de week.’
www.basketballleague.nl en daar hebben stats-man Jacob Bergsma en de redactie een hekel aan. Bij Eurobasket schermen ze met voor ons onduidelijke Canadese wetten. Onze oplossing: wat fouten erin zetten, de zoekmachines van EB hun werk laten doen en dan de juiste statistieken op de site van de DBL zetten… Wie niet horen wil…
Op dins Henny B Blom we als coac Leiden, tijdens d editie va de lands opeiste. en koos zelf voo
Henny Blom overleden
Henny B geboren 1935. Al uit voor Twee ke kronen t
sdag 12 februari is Blom overleden. erd vooral bekend ch van Parker dat in 1978 de allereerste an de play-offs stitel voor zich . Hij werd 77 jaar s na een ziekbed or zijn einde.
Blom werd n op 16 maart ls speler kwam hij r Landlust en DED. eer liet Blom zich tot topscorer van
Tip-Off
Work on the Shop De persvoorlichter van Matrixx Magixx deed zijn betoog na de bekerwedstrijd tegen EiffelTowers in het Engels vanwege de aanwezigheid van niet-Nederlandstaligen. Om het ‘steenkolen Engels’ te noemen, zou je die ‘taal’ beledigen. Het feit dat er veel werk aan de winkel zou zijn voor Matrixx-coach Mark van Schutterhoef, ging de basketball-annalen in als ‘Work on the shop’. Past naadloos in het beroemde rijtje met termen als ‘Go your gang but’, ‘Nothing on the hand’ en voor Francofielen ‘Allez votre corridor’… Misschien is het iets voor een van de ministers, die zijn ook altijd goed in dergelijke schitterende ‘vertalingen’… Een debuterende vrouwelijke minister zei ooit dat ze ‘in her first period’ was, maar dat was toch een tijdje geleden… en een oud-collega van haar was ‘ministre du milieu’. Dat is echter Frans voor onderwereld… de eredivisie. Als coach zat hij op de bank bij DED, Haarlem Cardinals, Typsoos Lions en de vrouwen van White Stars in Haarlem, voordat hij in november 1975 in Leiden terecht kwam. Twee keer eindigde Leiden op de tiende plaats. De komst van sponsor Parker zette in Leiden het complete basketballleven, dus ook dat van Henny Blom, op zijn kop. Al in het eerste seizoen werd
Parker Leiden in het Rotterdamse sportpaleis Ahoy landskampioen in de allereerste play-offfinale tegen Tripper Jeans uit Delft. In februari 1980 kondigde Blom zijn stoppen aan. Op verzoek van sponsorbaas Robert Bockweg bleef hij echter in Leidse dienst als manager. Zijn jonge opvolger Han Wallaart (34 jaar) raakte echter al snel in ongenade bij het Leidse management.
Blom kwam terug op de bank. In 1982 vertrok Henny Blom uit Leiden om bij Black Velvet Canadians in Amsterdam op de bank te belanden. Het bleek allerminst een gelukkig huwelijk. In 1983 dook Henny Blom op bij de mannen van Landslake Lions. Al snel bleek er tussen Blom en de selectie geen klik te bestaan en verdween hij voorgoed van het basketballtoneel.
13
14
o t o F ze keu
In stille bewondering of .........
Het is een goede gewoonte dat na de wedstrijd de spelers het publiek bedanken. Maar wat zou dit meisje denken? Is het bewondering of iets anders? Foto Š Christian Aarts
15
- 7 februari 2013 - De 41 punten, die Zack No verbetering van het seizoenrecord. Dat stond met 3
16
o t o F ze keu
Seizoenrecord voor Zack Novak
ovak namens Landstede maakte tegen Den Helder, zijn een forse 33 op naam van Mark Hill, de spelverdeler van Den Helder Kings. Foto Š Arjan de Graaf
o t o F ze keu 17
18
o t o F ze keu
Sprongkracht Worthy de Jong
Andre Young van Eiffeltowers ziet de Leidse hoogvlieger langs komen. Foto’s Š Peter van der Velde
o t o F ze keu 19
Rebound
FRANCISCO ELSON
20
BIZAR AVONTUUR IN IRAN
Door Charis Sideris Fotografie Peter van der Velde, PR photo Spurs en vanuit Iran foto’s van Ashkan Mehriar
Als je open staat voor het toeval, kunnen je de vreemdste dingen overkomen, zo merkte Francisco Elson. De in de NBA gelouterde Rotterdammer – met ondermeer een kampioensring in zijn bagage, behaald als basisspeler van San Antonio Spurs – speelde voor de lol wat partijtjes in een summerleague. Daar raakte hij bevriend met een Iraanse basketballer. Toen deze besloot terug te reizen naar Iran, vroeg hij Elson om mee te gaan en daar wat rond te hangen.
21
Rebound “Ik had geen verplichtingen,” aldus de 36-jarige Elson, “het leek me wel leuk, dus pakte ik het eerste het beste vliegtuig naar Teheran. Direct na aankomst gingen we op een buitenveldje wat basketballen. Daar zag de vader van die jongen mij tijdens een partijtje. Hij was de hoofdcoach van een Iraanse topclub, kende me, en vroeg me om wat mee te komen trainen met zijn club. Dat leek me wel leuk, dus ik ging. Na een paar trainingen werd me vervolgens een contract aangeboden voor de rest van dit seizoen. Ik stond er van versteld, want het was echt veel geld, minstens het dubbele van wat de Europese topclubs gemiddeld betalen. Ik besloot het aanbod te accepteren, en nu zit ik dus hier, in Teheran, bij Mahram Teheran.” Teheran is niet de meest voor de hand liggende locatie voor een Nederlandse topbasketballer. Internationaal gezien vormt het omstreden atoomprogramma een bron van al of niet diplomatieke conflicten en het democratisch gehalte van lands- en regionaal bestuur is te verwaarlozen. Maar in het dagelijks leven valt daarvan in de twaalf miljoen zielen tellende metropool weinig te merken. Of het zou de dagelijks terugkerende openbare ophanging van ter dood veroordeelde kruimeldieven en andere criminelen moeten zijn. Elson zegt daar weinig van te merken. “We
22
trainen tweemaal per dag. Ik word voor elke training en wedstrijd thuis opgehaald en weer teruggebracht. Teheran is een prachtige stad, gelegen in een dal tussen twee bergen. Maar het is ook een smerige stad. Het is er ontzettend druk, en het verkeer is één grote chaos. Door al die benzinedampen en uitlaatgassen is er dagelijks een dikke smog, waardoor het ademhalen soms bemoeilijkt wordt. En ze rijden allemaal als gekken, er zijn geen strepen op de weg en je bent je leven niet zeker. Op de snelwegen zie je regelmatig voetgangers oversteken, en het kan gebeuren dat iemand plotseling achteruit begint te rijden omdat hij een afslag gemist heeft. Ook aan de sporthallen is het even wennen. Er zijn nauwelijks faciliteiten en er is vaak niet eens een douche.” Dit alles vormt voor de Rotterdammer echter geen belemmering. Focus, in het leven van de basketballer is geen ruimte voor randzaken. Dat heeft hem altijd gekenmerkt en heeft hem zo ver gebracht. Hij maakt keuzes en houdt zich daaraan. Niets en niemand zal hem van het gekozen pad doen afdwalen. Ooit besloot hij dat basketball zijn levensdoel zou worden. En daar trok hij de uiterste consequenties uit. Vriendschappen, uitgaan, de liefde zelfs, alles werd ondergeschikt gemaakt aan dat ene doel: het uiterste halen uit zijn immense
basketballtalenten. Deze toewijding heeft hem in de basketballhemel gebracht: de NBA, de Amerikaanse profcompetitie waar uitsluitend de allerbeste spelers ter wereld zijn samengebundeld. En vervolgens werkte hij zich daar omhoog van anonieme nieuwkomer tot basisspeler van het San Antonio Spurs van de illustere Tim Duncan en de halfNederlandse Tony Parker, waarmee hij in 2006-07 de NBA-titel veroverde. En in zijn nadagen helpt datzelfde vermogen om te focussen hem om alles buiten te sluiten dat niet bij zijn doelstellingen past. Niet dat hij zijn hoofd in het zand steekt, integendeel zelfs: hij is behoorlijk op de hoogte van de huidige situatie in Iran. Maar daarvoor is hij niet gekomen. Een paar maanden basketball, intussen contact houden met zijn Iraanse basketballvriend, en daarna naar huis, naar Rotterdam. Het basketball in Iran valt hem niet tegen.
“Het is vergelijkbaar met dat van Nederland, misschien zelfs iets beter. Mijn club Mahram Teheran is de laatste vijf jaar landskampioen geworden, en doet elk seizoen ook goed mee in de Asian Cup, te vergelijken met de Europa Cup bij ons. En de nationale ploeg plaatst zich altijd voor het WK, ook al worden ze daar meestal afgedroogd. In de NBA loopt bij Memphis Grizzlies zelfs een Iraniër, Hamed Haddadi. In de Iraanse competitie zijn maximaal twee buitenlanders per club toegestaan, waarvan er maar één in het veld mag. Er is relatief veel geld beschikbaar, waardoor er ook enkele ex-NBA spelers rondlopen. Donderdag 31 januari was het laatste competitieduel, nu zijn we met de playoffs bezig. Het is voor mij wel even wennen, aangezien de meeste van mijn Iraanse ploeggenoten het spel niet echt beheersen. Ik krijg dus zo’n beetje alle ballen, moet het vervolgens maar uitzoeken, maar ben nog
23
Rebound
ECHT TOPBASKETBAL ZIE JE BIJ SPORT1
DONDERDAG LIVE EUROLEAGUE VRIJDAG & ZONDAG LIVE NBA MET COMMENTAAR VAN O.A. MART SMEETS
ABONNEER JE NU
SPORT1.NL
24
Tip-Off niet in topvorm en topconditie. Na de EKkwalificatiewedstrijden met het Nederlands team van afgelopen zomer kreeg ik namelijk nog meer last van mijn knie, waardoor ik sindsdien nauwelijks heb getraind. Toch is dit juist goed voor mij, ik ben niet klaar voor de veel zwaardere competities in Spanje of zo. Ik heb kraakbeen in mijn knie en kan nog geen al te grote belasting aan. Het gaat inmiddels een stuk beter, maar ik ben nog niet helemaal de oude. Bovendien zijn de mensen ontzettend vriendelijk, ik beschouw dit als een buitenkans, vind het een geweldig avontuur.” Elson wordt behoorlijk emotioneel als het Nederlands team ter sprake komt. “Ik voel me nog altijd zeer betrokken bij Oranje. Ik heb me daar altijd voor opengesteld en ingezet, maar er weinig waardering voor teruggekregen. En dan hoor ik nu dat het voor minstens twee jaar teruggetrokken zou worden doordat de
financiële kraan ineens wordt dichtgedraaid! Ik vind dat schandalig en belachelijk, wie verzint zoiets nou? Gelukkig is dit voorkomen door het vinden van de nieuwe sponsor Sport 1, maar het had nooit zover mogen komen. In ieder geval wil ik nog niet aan stoppen denken. Als ik de kans krijg, wil ik hierna nog even doorgaan, ik vind het allemaal nog veel te leuk. Het moet wél een club zijn waar ik me thuis voel, in een omgeving waarbij ik goed in mijn vel zit. Ik sluit een terugkeer in de Nederlandse competitie niet uit, maar schat die kans niet hoog in. Het lijkt me wel interessant om dat eens mee te maken, maar tot dusver zie ik niet bij welke club dat zou moeten gebeuren. Als het allemaal voorbij is, ga ik weer in mijn flatje in Rotterdam wonen. Daar voel ik me thuis.”
25
Rebound
historie
door Jacob Bergsma fotografie Archief
DUNK CONTEST
KEES AKERBOOM WON DE ALLEREERSTE
‘IK MAAKTE LIEVER EEN ONDERHANDSE LAY UP’
Actuele gebeurtenissen geven soms aanleiding in het verleden te duiken. Het All Star Gala zal ook dit jaar vast een vermetele poging wagen om een interessante dunk contest te organiseren. Maar de animo onder de clubs en de gekende hoogspringers is doorgaans niet groot. In 1976 was Kees Akerboom de eerste die de dunk contest op zijn naam schreef. Kees Akerboom? “Ik kon echt wel hoog springen, toen…” Heel veel herinnert Kees Akerboom zich niet van het Basketballfestijn dat op 17 april 1976 in de Amsterdamse Apollohal werd gehouden. Toch was Akerboom smaakmaker van het evenement. Een echt All Star Gala was het niet: Nederland speelde tegen een sterk verjongd West-Duitsland in het kader van de campagne richting de Olympische Spelen van Montreal 1976. Natuurlijk was De Aak topscorer in de wedstrijd. De Duitsers kregen alle hoeken van de zaal te zien. Het was dat bondscoach Bill Sheridan twaalf minuten voor tijd Akerboom (21
26
punten) en Jimmy Woudstra (20 punten) op de bank zette, anders had de ploeg van de Braziliaanse coach Raimundo Azevedo een veel groter pak slaag gekregen dan de uiteindelijke 97-67 afstraffing. En dat terwijl Nederland speelde zonder Danny Cramer, zonder Everett Fopma, zonder Mark ten Hoeve en vooral zonder Herman Pluim. Ook het tweede bedrijf van het Basketballfestijn leverde een eclatante Nederlandse zege op. De Amerikanen in Nederlandse dienst (met onder anderen Owen Wells, Steven Bravard, Gary Freeman, Vince Fritz, Tyrone Marioneaux, Buffie Kirkland en Hank Smith) maakten met 109-89 gehakt van hun West-Duitse tegenhangers. Smith werd vervolgens bijkans op een versierde stoel door de Amsterdamse basketballtempel gedragen als MVP, lid van het All Star Team en lid van het All Defense Team. Cockie van de Lagemaat was de Rookie van het jaar en Danny Cramer met 693 punten de ‘Nederlandse’ topscorer; in die dagen onder
gewoon raak dunkte.” Over een verrassend arsenaal dunks beschikte Akerboom evenmin. Eén variatie staat hem desalniettemin helder voor de geest. “Dat was mijn dunk met twee ballen. Hoe ik dat deed? Die ene bal moest je goed vasthouden. Dan springen en dan eerst die ene erin en die andere er meteen achteraan, ha ha ha!” De beste Nederlandse schutter aller tijden is bepaald niet de boeken in gegaan met de dunk als specialiteit. Akerboom: “Maar ik kon het wel, hoor! Ik deed het alleen nooit. Ik maakte liever een onderhandse lay up. Pas in de Vinkenkamp, toen ze zeiden: “Kees, een kratje bier als je dunkt”… Dan wilde ik het nog wel eens laten zien.”
naam ‘Coca-Cola Trofee’ een aparte eretitel. Hank Smith leek ook de beste papieren voor de dunk contest te hebben, maar de prijs ging naar Kees Akerboom, die een grotere troef achter de hand had. Akerboom: “Jan Janbroers zat in de jury, dus kreeg ik hele hoge punten. Ik had nog niet gedunkt of Janbroers zat al met een tien in zijn handen.” Akerboom is de man van Het-Altijd-ZuivereJumpshot. Het woord ‘dunk’ zal bij weinigen meteen associaties met Akerboom oproepen. “Ik kon echt wel hoog springen, toen…” Zelf kan hij het zich niet meer herinneren, maar het verhaal gaat dat Akerboom won, doordat zijn Amerikaanse tegenstanders allemaal misten. “Dat zou heel goed kunnen. Ze wilden natuurlijk de gekste capriolen uithalen. En dan kwam daar zo’n wit, Nederlands jochie, die
Die anekdote is misschien wel exemplarisch voor de dunk contest. Vaak ontbraken de spelers die er echt toe deden. Bang om geblesseerd te raken. Of een bange werkgever die vlak voor de play-offs de bui al zag hangen. Reden ook waarom de dunk contest regelmatig van het All Star programma werd geschrapt. Mark Mitchell, Chris Mims, Calvert White en Jeroen van der List wonnen de dunk contest allemaal twee keer. Soms bij gebrek aan beter. De laatste poging om de dunk contest wat extra vuurwerk mee te geven dateert van 2006, toen tijdens het All Star Gala in Rotterdam een heuse ‘Mystery Guest’ werd aangekondigd. Het bleek te gaan om de 1 meter 71 lange springveer Giovanni. Die miste echter in de finale tegen John Waller alle drie zijn dunks. Wie weet helpt het wanneer er weer een ouderwets kratje bier wordt ingezet…
27
DEJAN Rebound
Eenheidsworst De Adriatic League, met ploegen uit het voormalige Joegoslavië, is een groot succes. Het niveau is hoog en de organisatie goed. Maar bezoekende supporters zijn er niet welkom! Veel te gevaarlijk. Fans mogen ook geen confetti of wc-papier meer op het veld gooien. Vuurwerk en lelijke spreekkoren zijn eveneens verboden. Alles wordt zwaar bestraft. Zo hebben de bobo’s besloten. De tijden zijn namelijk veranderd. Sport mag geen oorlogsmetafoor meer zijn. Het moet entertainment zijn en geld opleveren. Zoals in de VS.
COLUMN
Dejan Vidicki was basketballjournalist, speler, coach, TV commentator en NBA scout, voordat hij spelersmakelaar werd en is medeoprichter van Court Side. Namens Court Side praat hij mee op hoog niveau (FIBA en EU) over specifieke vraagstukken. Een echte insider dus op het gebied van het internationale basketball.
28
Het globalisme is dol op de ‘American way of life’ en daarom is het Amerikaanse sportmodel in rap tempo de hele wereld aan het veroveren. In de VS gaat het hele gezin naar de wedstrijd. Ze slenteren wat rond en kijken terloops naar andere sporten op de flatscreens die overal hangen. Ze babbelen met bekenden en proppen zich vol met het alom aanwezige fastfood. Pas in het vierde kwart gaan ze er echt voor zitten. Er worden geen muntjes gegooid en geen lelijke dingen geroepen. Voor een avondje uit laat het gemiddelde gezin een paar honderd dollar achter in de NBA tempel. Die sportbeleving past bij de Amerikaanse cultuur, mentaliteit, traditie en maatschappelijke orde. Maar niet per sé bij andere delen van de wereld! Mogen die mensen alsjeblieft op hun eigen manier sport beleven? Helaas niet, want het globalisme tolereert geen verscheidenheid. Dus wordt ons op alle niveaus de eenheidsworst door de strot geduwd. Willen we dit? Wat willen de sporters zelf? De rol van gladiator in een arena, of die van een Disneyfiguur in een pretpark? Als je te midden van 22.000 uitzinnige Partizanfans bent, dan vergeet je dat nooit meer! Ja, de sfeer is geladen, er is vuurwerk en er vliegt van alles door de lucht. Er zijn spreekkoren, boegeroep en de supporters intimideren en provoceren. So what? Dat noem je thuisvoordeel. De essentie van sport is toch strijd? Ik wil niet met nachos op schoot en half versuft, naar Partizan kijken. Ik wil mijn adrenalineshot en een AUTHENTIEKE beleving. Laat die gekke fans hun ding doen. Dwing ze niet in een Disney keurslijf. Ze willen geen fastfood, mascottes of Disney gevoel. Ze willen bloed, zweet en tranen. Weg met de bobo’s van de Adriatic league, hun vertrutting en hun idiote regels.
o t o F ze keu
Raoul Korner
Voor de wedstrijd tegen ZZ Leiden. Diep in gedachten verzonken. Foto Š Richard Koolen
29
Rebound
Cees van Rootselaar en Rob Veldhuis willen eredivisie in Utrecht
REALISTISCHE DROMERS
Door Jan van der Nat Fotografie: Peter van der Velde Het begint eigenlijk altijd met een droom. Als basketballfan ‘voel’ dat in jouw stad ook kan, wat elders lukte: het opzetten van een organisatie en meedoen in de Dutch Basketball League. Het lukte de laatste jaren in Nijmegen, Leeuwarden, Leiden en (weer) in Den Helder en Amsterdam. Als alle puzzelstukjes in elkaar passen komt daar over anderhalf jaar Utrecht bij. De ‘dromer’ ter plekke barst echter ook van de realiteitszin. Cees van Rootselaar, de oudinternational en topguard bij Den Helder, weet dondersgoed dat dromen bedrog zijn en dat
30
je oog moet hebben voor de werkelijkheid. Van Rootselaar, tegenwoordig werkzaam bij Medicort Sports and Orthopedic Care, vond in Rob Veldhuis, eigenaar van het Sportcentrum Oudenrijn in Vleuten-De Meern, een compagnon, die de droom van Van Rootselaar werd ingesleurd, maar als zakenman ook de realiteit goed voor ogen heeft. Cees van Rootselaar: “Ik kwam hier binnen en dacht meteen: hier moeten we gaan basketballen. Ik kwam in gesprek met Rob, nam hem een keer mee naar een wedstrijd (toevallig die tussen EiffelTowers en Zorg en
Zekerheid Leiden met de dubbele verlenging) en hij zag het helemaal zitten.” Vult Rob Veldhuis aan: “Ik ben ondernemer en Cees is een vent, waarmee ik zo’n project zou willen aangaan. Hij staat er met zijn hele hart achter.” Dat Van Rootselaar enthousiast is, laat zich raden. Hij is nog altijd een echt basketballdier. Veldhuis kende de sport eigenlijk niet. Voordat hij werd meegenomen naar de Maaspoort had hij nog nooit een echte wedstrijd gezien, alleen wat tv-beelden. “Maar ik hou van topsport en de gemoedelijkheid en de sfeer in Den Bosch spraken me zeer aan.” Nu is de Maaspoort wél iets anders dan de hal, waar ‘Utrecht’ moet gaan spelen. Veldhuis heeft van Sportcentrum Oudenrijn een moderne accommodatie gemaakt met squashbanen, tennisvelden, fitness en een grand café, maar de sporthal is gedateerd. Nu hoeft dat geen beletsel te zijn. De Leidse Vijf Meihal was een ‘kippenhok’ (met dank aan Mart Smeets), de hal in Den Helder een verpauperde tennishal. Veldhuis: “Er zal een forse aanpassing moeten plaatsvinden, dat weten we. Er kunnen nu maar 500 toeschouwers in en we hopen dat dat niet voldoende is. Maar dat is iets van later zorg. De hal moet geschikt gemaakt worden en laten we dan eerst maar eens kijken of we die 500 man elke wedstrijd binnen krijgen.” Realiteitszin. Ook hier. En qua planning, want Van Rootselaar en Veldhuis willen niets overhaast doen. Misschien zouden ze met extra inspanningen komend seizoen al kunnen beginnen, maar dat willen ze absoluut niet. Van Rootselaar: “We zitten nu in de fase, waarin we vertellen wat we willen en het plan gaan
schrijven. We willen ook een sterke organisatie opzetten, dat maakt de haalbaarheid een stuk groter.” Het duo heeft voorlopig 1 juni als richtdatum in de agenda genoteerd. Intussen wordt de interesse gepeild bij mogelijke sponsors en allerlei instanties. Ook bij de gemeente Utrecht, waar VleutenDe Meern onder valt. Er is interesse, maar Van Rootselaar en Veldhuis moeten geduld hebben. Veldhuis: “Deze zomer willen we een haalbaar plan overleggen en is het een kwestie van ‘go or no-go’.” Als zakenman weet Rob Veldhuis dat het upgraden van de hal en het opzetten van een team veel geld kost. Met een half miljoen per jaar is een team te runnen, maar voordat er een bal gestuiterd kan worden in ‘Oudenrijn’ zal nog ongeveer zo’n bedrag nodig zijn voor renovaties en andere aanloopkosten te dekken. “Dat is serieus geld en dus gaan we niet over één nacht ijs”, zegt Veldhuis. “Maar één jaar is realistisch. Dat moet kunnen.” Van Rootselaar wil er meteen een moderne club van maken. “Twee Amerikanen en tien Nederlanders”, stelt hij vast. “En met herkenbaarheid. Mensen uit Utrecht moeten Utrechters herkennen in zo’n team. We hebben daarom al contacten met UBall en ook Cangeroes is een club, die zou kunnen meedoen. En bij de vrouwen (we willen beide…) hebben we ook Cangeroes en Amazone.” Sportief en zakelijk wordt er in het Utrechtse dus al stevig aan de fundamenten gewerkt. Deze zomer moet duidelijk zijn of er ook daadwerkelijk gebouwd gaat worden.
31
Rebound
32
VOORDEEL OP LANGERE
TERMIJN
Steeds meer speelsters kiezen voor buitenlands avontuur door Luc Reuvers Fotografie Peter van der Velde
Zes teams vormen dit seizoen het gezicht en uithangbord van vrouwen eredivisie. Van de pakweg zeventig speelsters verruilen opnieuw enkele steunpilaren hun ploegen voor een carrière in het buitenland. Voor Isabella Slim gaat volgend seizoen bij Syracuse University een droom in vervulling, terwijl Fieke Ligthart al vertrok naar het Duitse SV Halle. De afgelopen jaren verdwenen speelsters als Naomi Halman, Tanya Bröring en Sharon Beld uit de Nederlandse competitie. Een korte blik in de etalage van het vrouwenbasketball.
Ergo, op termijn keren de meeste speelsters met een karrenvracht aan ervaring weer terug in de Nederlandse competitie. Op termijn een voordeel voor de eredivisie. Bij het CTO is eredivisie niet het doel op zich. “Dat zou een tussenstap kunnen zijn”, legt Remy de Wit de opleidingsvisie samen, waarin gezocht wordt in het hoogst mogelijke individuele niveau. “Voor allen kan dat elk niveau in Nederland zijn, voor anderen is het motivatie om te proberen op een college of in Europa terecht te komen.”
Op zich is er niets nieuws onder de zon. In het verleden was als Sandra van Embricqs al als prof actief in de WNBA bij LA Sharks, Herma van de Lagemaat vertrok ooit voor een fulltime carrière naar Frankrijk en ook Anita Blangé maakte over de grens furore. Indertijd wist een enkeling een buitenlands avontuur te bewerkstelligen. Enkele tientallen jaren later is voor een groter aantal speelsters een droom als full-time professional in vervulling gegaan.
De kleinere competitie brengt wel met zich mee dat er meer ploegen over niet alleen een startende vijf, maar ook over een goede en diepere bank beschikken.
“De eredivisiespeelsters zijn meer compact verdeeld,” stelt De Wit grotere concentraties van kwalitatieve goede speelsters vast. Die interne competitie binnen teams is een voordeel op trainingen, zodat het niveau door een grote kwaliteit meerdere keren per week nog competitiever kan worden. Duels op het Ook aan de onderzijde van de eredivisie verdwijnen teams en eredivisie speelsters. Een scherp van de snede helpen speelsters zich professional als Jinga Gosschalk legde het hele verder te ontwikkelen. “In vergelijking met traject af dat de huidige Nederlandse toppers vorig jaar is het niveau wat hoger,” waardeert nu nastreven. College (Idaho) en buitenlandse bondscoach Meindert van Veen de dubbele competitie. “Er zijn veel gelijkwaardige teams. Nu acteert ze in de promotiedivisie. wedstrijden. Kijk naar Den Helder. Die ploeg verliest regelmatig, maar de verschillen zijn <Tanya Bröring
33
Rebound
< Remy de Wit en Meindert van Veen
klein.” Ook De Wit zit op die lijn. “Het niveau is sowieso hetzelfde. En voor ons geldt: we moeten alle wedstrijden vol aan de bak.” Er zijn minder duels waarbij de winnende partij al bij voorbaat vast staat. En hoe gelijkwaardiger de duels, hoe meer speelsters kunnen worden afgerekend op verkeerde beslissingen op het court. Een prima leerschool.” Voor Oranje heeft Van Veen andere prioriteiten, namelijk zoveel mogelijk tegenstand op een hoger niveau. “Ik hoop dat het hele team in Rusland of Turkije gaat spelen’’, blikt Van Veen terug op de successen van de Nederlandse volleyballers. “Kijk naar het volleybal, handbal en voetbal, daar is het normaal dat de toppers in het buitenland spelen.” Een kwaliteitsslag die buiten de eredivisie om gaat. “De Olympische Spelen van 2016 zijn een droom, maar dat gaat moeilijk worden.’’ De bondscoach blikt naar de vaste waarden van Oranje: “De huidige generatie
34
heeft nog nooit van Spanje of Frankrijk gewonnen.’’ De aanstormende nieuwe generatie kan een omslag maken. “Iemand als Kourtney Treffers kan zeggen, ‘we hebben toen van Spanje en toen van Frankrijk gewonnen’.” Bovendien zijn veel Nederlandse jeugdspeelsters al volop actief in de eredivisie en een nog jongere lichting ontwikkelt zich razendsnel. De kracht van de eredivisie kan zó maar toenemen in de nabije toekomst. “De clubs en RTC’s kunnen op den duur voor fantastisch talent zorgen,” besluit De Wit.
t Maar liefs
k 5 uur unie al
eria beeldmat van het dse Nederlan ll basketba ebshop w in p o o Te k
Met onder meer: Riks Smits • Francisco Elson Carla de Liefde • Kees Akerboo Nationale Nederlanden Donar Drazen Petrovic (tegen Oranje) Magic Johnson (in Den Bosch) Kinzo • Bobby Knight (in Leiden) En nog heel veel meer + 25 minuten finale 2011 ZZ Leiden - GasTerra Flames 35 (3 verlengingen)
Rebound
NICK OUDENDAG
‘MIJN HOOFD IS TOT RUST GEKOMEN’ Door Lily Klooté Fotografie Brigitte van Heeswijk
Van een zesjarig jongetje dat samen met z’n vader door het dorp rijdt op zoek naar een leuke sport tot belangrijke speler bij een club in de Dutch Basketball League. Het is het verhaal van Nick Oudendag in een notendop. Dat z’n pad niet altijd over rozen ging, blijkt uit z’n verhaal, dat hij ontspannen en vol passie vertelt, af en toe onderbroken door een overpeinzing, dan weer opspringend om z’n woorden even uit te beelden of kracht bij te zetten. Zijn basketballcarrière begon in z’n toenmalige woonplaats Duiven. Als achtjarige leerde hij de fundamentals van Chris Stomp, tegenwoordig assistent-coach bij Matrixx Magixx. Al snel stonden de talentscouts op de stoep. Via Unlimited, Arnhemia Eagles, regioen rayonselectie, Wildcats en de jeugd van EiffelTowers (toen in Nijmegen) sleepte hij z’n eerste profcontract binnen bij Den Helder. “Wat heb ik het daar moeilijk gehad”, verzucht hij. “Thuis bestond m’n leven uit school, eten, trainen en slapen. En opeens moest ik alles zelf doen. En dan ook nog veel meer trainen, twee keer twee uur per dag.” Na anderhalf jaar, veel bankzitten, af en toe een wedstrijdminuutje meepikken gaat Den Helder failliet. Omniworld is de volgende stop van Oudendag. Het avontuur in Almere duurt drie weken, waarna Magixx zijn derde team van dat seizoen zal worden. Het levert hem een heuse trivia-vraag op, want hij is de enige
36
Nederlandse speler, die in één seizoen voor drie clubs speelde… Anderhalf seizoen later gaat Nick Oudendag een buitenlands avontuur aan en verhuist naar Antwerpen. Na twee seizoenen, met tussendoor een enkeloperatie, wordt aan het begin van zijn derde seizoen de buitenlandse carrière abrupt beëindigd. Club en speler besluiten afscheid van elkaar te nemen. Wederom wordt Magixx de thuisbasis van Oudendag, zij het voor een paar maanden als stand-in voor een geblesseerde speler. De enkel van Oudendag blijft hem parten spelen. De eerdere operatie blijkt het probleem niet te hebben verholpen en wederom gaat hij onder het mes. De eerste voorzichtige wandeling na deze operatie lijkt een wonder. Voor het eerst sinds jaren loopt de boomlange center zonder pijn. Z’n revalidatiearts Sander van Dijk, een pareltje volgens Oudendag, lapt hem lichamelijk weer helemaal op. “In die tijd ben ik gaan malen”, aldus de 2.09 meter lange center. “Ik zat al een tijd niet lekker in m’n vel en dat lag natuurlijk aan iedereen behalve aan mezelf. Ik heb toen m’n agent, Courtside, ontslagen. Achteraf niet handig, want ze hadden altijd werk voor me.” De zomer brengt Oudendag door in North Carolina, om in drie maanden fit worden door pick-up games. Terug in Nederland kan hij weer aan de slag bij Magixx. Na één seizoen en een nieuwe agent rijker, probeert hij z’n geluk in Spanje. Maar
37
Rebound helaas, een dubbel-dubbel tijdens een oefenwedstrijd levert geen Spaans contract op. Sterker nog: zelfs z’n nieuwe agent stopt ermee. Via z’n voormalige agent Courtside komt hij toch nog in het buitenland terecht, in de tweede divisie van België. Halverwege het seizoen verkast hij weer, ditmaal naar Rotterdam, onder coach Randy Wiel. ”Daar kreeg ik weer echt plezier in het spelletje en het leven.” Z’n nieuwe liefde Fenna speelde daar een cruciale rol in. De ogen van Nick beginnen te stralen zodra hij haar naam noemt. “Dankzij Fenna heb ik mezelf teruggevonden. Zij geeft me de ruimte die ik nodig heb. Ik zat er flink doorheen”, verzucht hij. “Afgelopen zomer, na een incident tijdens een toernooi, heeft ze me gestimuleerd professionele hulp te gaan zoeken.” Deze vindt hij bij Bert Vendrik, een psycholoog die hem flink in de spiegel laat kijken… “Nick Oudendag stond synoniem voor gezeik, ik werd nergens aangenomen, niet omdat ik niet kan basketballen, maar om m’n reputatie” vertelt Oudendag. “Daar ben ik me nu van bewust en werk er keihard aan om dit om te keren. Mijn hoofd is tot rust gekomen.” Toen dit seizoen de deur van Matrixx Magixx op een kier
38
ging en hij het voordeel van de twijfel kreeg, greep Nick Oudendag deze kans met beide handen aan. En zie, daar waar hij vroeger door z’n teamgenoten gedoogd werd, voelt hij zich nu geabsorbeerd door de groep. “Ik hoor er gewoon bij, en da’s een fantastisch gevoel.” Ook op het veld is de verandering te merken. Door z’n meer ontspannen houding lukt alles ineens veel beter. Regelmatig topscorer, beste rebounder, af en toe een dunk en zelfs driepunters en vrije worpen, de boomlange center doet het gewoon dit seizoen. “Ik ben niet meer dwangmatig bezig. Soms gaat het even wat minder. So what… dat heeft iedereen wel eens.” En de toekomst? Nick Oudendag neemt die zoals die gaat komen. Hij lacht ontspannen. “Ik heb geen agent, na dit seizoen geen contract, maar ben financieel niet meer afhankelijk van deze sport. Ik zie het allemaal wel… Het liefst zou ik een fantastisch mooie basketballcarrière willen hebben, echt iets bereiken in deze sport.” Het is de sympathieke reus, met een hart van goud, gegund.
39
Rebound
MART SMEETS
NOG NIET U
40
UITGEKEKEN ‘Door alle heisa er omheen verloor ik het plezier in basketball’
‘Mijn ideeën over basketball en de ideeën van de NBB lagen mijlenver uiteen’ ‘Het Amerikanen-beleid van de FEB is de doodsteek voor de sport geweest’ door Frits van Rijn Foto Mike van Bemmelen foto’s klein : o.a. ANP / Kippa / via NOS
Nee, Mart Smeets is niet geheel uit het basketball verdwenen. Hij mag de laatste 15 jaar dan wel nauwelijks langs de Nederlandse basketballvelden gesignaleerd zijn, zijn liefde voor de sport is niet weg. De man die de Nederlandse basketballjournalistiek van eind jaren zestig tot begin jaren negentig, zowel op televisie als via het geschreven woord, een gezicht gaf, is nog steeds niet uitgekeken op het spelletje, omdat hij het, zoals hij zelf zegt, ‘nog steeds een prachtige sport vindt’.
41
Rebound In augustus versloeg hij nog de olympische finale tussen de VS en Spanje voor de NOS. Smeets: “Een finale om van te genieten, alles zat er in.” Hij gaf afgelopen seizoen commentaar bij de NBA-samenvattingen die bij Studio Sport werden uitgezonden en deze maand schreef hij nog een groot stuk over de 50ste verjaardag van Michael Jordan in het nieuwe maandblad van NUSPORT. Dus verdwenen is hij zeker niet. Maar duidelijk zichtbaar is een heel ander woord. Smeets zelf verwoordt het als volgt: “Ik volg het Nederlandse basketball op afstand.” Maar zijn relatieve basketballstilte is dit seizoen weer enigszins doorbroken. Door het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd bij Studio Sport heeft hij zijn handen nu wat meer vrij voor andere zaken en dat komt zijn liefde voor de basketballsport ten goede. Zo ging hij in op een aanbod van de zender Sport 1 om daar een deel van het basketball te verslaan en zo reist hij nu weer iedere week twee keer met de trein naar het complex van deze zender om op donderdag een wedstrijd uit de Euroleague te verslaan en op zondag een NBA-partij. Smeets: “Heerlijk, ik geniet van iedere seconde.” Tijd voor een gesprek met Smeets. Temeer, omdat onlangs op een sponsoravond van Zorg en Zekerheid Leiden bleek dat hij nog lang niet klaar is met het basketball in Nederland.
Rebound : We horen je tegenwoordig weer twee keer in de week op Sport 1. Hoe is dat? Smeets: “Geweldig. Ik geniet daar van. Het is echt verschrikkelijk leuk. De mensen daar houden van sport en het is heerlijk om bij die wedstrijden commentaar te geven. En het is natuurlijk ook niet zo dat ik nu iets heel anders ben gaan doen. De basket hangt nog steeds op drie meter vijf, ’white men’ kunnen nog steeds niet springen en basketball blijft een heel leuk spelletje. Over een aantal weken kan ik een zondagavond de NBA-wedstrijd niet doen vanwege een wielerwedstrijd, die ik voor de NOS ga verslaan en daar baal ik nu al van. Dat zegt genoeg. De meeste NBA-wedstrijden,
42
die ik op zondag heb gedaan, waren erg prettig om te doen.”
Rebound : En de Euroleague? Hoe is dat? Je bent de NBA blijven volgen maar het Europese basketball toch niet? Smeets: “Nou, ik ben uiteraard wel de sport blijven volgen, ik lees de uitslagen, weet wie er waar kampioen is geworden. Maar ik wist niet meer wie er precies in welke ploeg speelde. Dat moest ik opnieuw uitzoeken. Daar heb ik me weer helemaal op gestort.”
Rebound : En wat valt je op in die competitie? Smeets: “Er zitten geweldige wedstrijden tussen maar ook grote rommel. Ik heb onlangs erg genoten van de wedstrijd Real Madrid tegen CSKA Moskou. Maar er zitten ook veel mindere wedstrijden bij. Er zijn ploegen zonder gezicht met twee Kroaten, een verdwaalde Rus, drie Amerikanen en een Griek. Dat moet voor het thuispubliek toch ook minder zijn. Maar van Real Madrid kan ik als liefhebber weer genieten. Ik vind het spel nog altijd heel leuk. De sport blijft me trekken.”
Rebound : Maar op een gegeven moment
heb je die sport toch losgelaten. Zeker in Nederland. Hoe kwam dat?
Smeets: “Dat had helemaal niets met het basketball zelf te maken, maar met de heisa er omheen. Dat heeft er voor gezorgd dat ik het plezier, dat ik daarvoor wel had, ben verloren. En dat deed mij de sport de rug toekeren. Maar in het begin was dat anders.”
Rebound : Leg uit. Smeets: “Ik heb de hele opkomst van het basketball in Nederland meegemaakt. Ik
heb het zien groeien. De sponsors kwamen. De Amerikanen. Goede Amerikanen wel te verstaan. Het ledenaantal van de NBB nam toe. Dat was een mooie tijd. Ik schreef er over. Net als heel veel andere collega’s . De kranten en tijdschriften stonden vol met goede stukken over de wedstrijden. Goede analyses. Wedstrijdverslagen. Interviews. Als er op dinsdag een wedstrijd in Leiden was dan reisden alle journalisten daar naar toe en schreven een stuk. En als er op de donderdag erna een wedstrijd was in Delft dan waren we er weer. Zo maar een man of acht in Delft op een donderdagavond. En de televisie deed ook mee. Je kon niet om basketball heen. Dat was de verdienste van de mensen die zich toen voor het basketbal in Nederland inzetten. Journalisten, maar ook bestuurders, mensen bij de clubs, sponsors.”
Rebound : Wat is het verschil met nu dan? Smeets: “Voor een deel de spreiding over Nederland. Er werd op niveau gebasketbald in alle grote steden. De top zat in Amsterdam, Rotterdam. Leiden kwam er bij, Groningen, Enschede, en Den Bosch en ook Utrecht. Later Den Helder. Je hebt de echt grote steden nodig wil je iets voorstellen in een sport. En een normale, sterke competitie. Dat helpt allemaal om de juiste belangstelling te krijgen. Nu is het niet eens mogelijk om een competitie vol te krijgen met genoeg ploegen. Dat is onvermogen van jewelste. Zes ploegen in de vrouweneredivisie? Onvoorstelbaar!” “Natuurlijk is het in deze tijd moeilijker om een goede sponsor aan te trekken, maar toch! In de jaren zeventig en tachtig had je aansprekende sponsors van bedrijven die echt wat voorstelden: Parker, Nationale
Nederlanden, Levi’s, Delta Lloyd, Arke, Fiat, Kinzo later nog Nashua. Dat geeft aan wat een uitstraling de sport in die dagen had. Dat zijn hele grote bedrijven, hoor. Die kwamen op de geweldige uitstraling van de sport af. En die bedrijven hadden weer topmensen die wisten hoe het in de top werkte. Ton Menken in Leiden, Hans Douwes van Nationale Nederlanden, Theo Kinsbergen bij Kinzo, Huub van den Boogaard van Nashua. Zij konden de club net zo besturen als een bedrijf. Nu weet ik van meer dan de helft van de ploegen echt niet welk product ze promoten. Het zijn kleine sponsors, vaak zonder landelijke uitstraling. En dat merk je ook in het bestuur. Het zijn liefhebbers. Geen echte bestuurders.”
Rebound : Wat heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat je afhaakte? Smeets: “Ik heb er jarenlang alles aan gedaan om het basketball te helpen. Stukjes schrijven, uitleggen, jaarboeken maken, tijdschriften, bondsbladen, op televisie laten zien hoe mooi de sport is. Het Nederlands team volgen waar ik maar kon. Nederland speelde over de hele wereld. In Canada, Amerika, Zweden, ik was er altijd bij. Ik ging naar ieder Europees kampioenschap, want in de jaren zeventig en tachtig waren we er bijna altijd bij. Ik wilde aan iedereen laten zien hoe leuk die sport was en dat het nog beter kon. Na het laatste EK waar de mannen speelden in 1989, in Zagreb, reisde ik direct door naar het EK van de vrouwen in Varna. Zo ging dat in die jaren. Zo gek was ik. Maar dan moet je wel het idee hebben dat je daarin gesteund wordt, begrepen wordt.”
Rebound : En die steun voelde je niet? Smeets: “Laat ik het zo zeggen. Basketball werd in de jaren zeventig en tachtig echt groot. In de hele wereld. Ook in Nederland. Zoals ik al zei, de nationale teams waren bijna altijd aanwezig op een EK, in de Europacup I speelde er vrijwel altijd een ploeg mee in de finalepoule, Nederland was een basketballland. In die periode won de nationale ploeg ook van landen als Duitsland, Turkije, van Brazilië, van Spanje, we konden ons meten met Italië. Nederland plaatste zich
43
Rebound in 1976 bijna voor de Olympische Spelen. Michael Jordan kwam op en veroverde de wereld. Hij werd de bekendste sporter op de planeet en basketball groeide en groeide. Sponsors kwamen wereldwijd aanvliegen, basketball werd de grootste sport ter wereld, in Spanje, Turkije, Italië…behalve in Nederland. Zelfs in Finland wordt nu stukken beter gespeeld dan bij ons. Ik heb de indruk, en meer dan dat, dat de bestuurders van die tijd niet wisten dat er enorme kansen waren en dat die gegrepen moesten worden. Om een voorbeeld te geven: sommige stukken mochten niet in een bondsblad geplaatst worden, omdat ze te kritisch waren. Terwijl je kritiek juist moet gebruiken om beter te worden.”
Rebound : Wat had er in die tijd dan moeten gebeuren? Smeets: “De sport had meer uitgedragen moeten worden. Er had geïnvesteerd moeten worden in de jeugd, door trainers aan te trekken. Basketball had op scholen gepromoot moeten worden. Basketball is en blijft een middelbare school sport. Je moet 12- tot 18-jarigen enthousiasmeren. Daar is het begonnen, ook voor mij. Ik ben ook op school met basketball in aanraking gekomen. Je moet aan kinderen laten zien hoe leuk het is om te basketballen. Dat zag je ook terug in de eredivisie. Coaches van eredivisieploegen waren ook actief als gymleraar in het onderwijs: Jan Sikking, Toon van Helfteren, Sybe Melis, Dolf Pauw. Dat was de basis van het succes in de jaren zeventig en tachtig. Zij hebben honderden kinderen enthousiast gemaakt voor de sport. Nu is die verbinding vrijwel verdwenen. Basketball was een sport voor middelbare scholieren en studenten. En uit die studentengroep kwamen later ook weer hele goede bestuurders voort. Nu lijkt het er op dat we de verbinding met het onderwijs verloren hebben. Als ik bij de NBB zou werken zou ik zo snel mogelijk die verbinding weer proberen te maken. Ik deed het op mijn manier. Ik maakte al die boeken, stond in een stalletje in Haarlem om vaantjes te verkopen van NBA-ploegen om maar te
44
laten zien hoe leuk de sport was.”
Rebound : Maar waar ging het voor jou mis? Smeets: “Mijn ideeën om basketball in Nederland verder te ontwikkelen vonden geen bodem bij de NBB. Ik wilde de sport op allerlei manieren verder brengen. Ik weet nog dat ik, ik denk begin jaren negentig, een bijeenkomst had met de NBB, Theo Kinsbergen en Toon van Helfteren om onze schouders nog eens één keer onder de nationale ploeg te gaan zetten. Theo had het geld en duizend ideeën, Toon zou coachen en ik zou mijn kennis inbrengen. Het was een mooie bijeenkomst en ik ging met een goed gevoel weg. Even later kregen we te horen dat de NBB toch geen gebruik wilde maken van onze inbreng. Ik heb het toen opgegeven. Mijn ideeën over basketball en de ideeën van de NBB lagen mijlenver uiteen. Ik had ruim dertig jaar met mijn ziel en zaligheid het spel gevolgd en dacht toen dat het genoeg was. Ik voelde om me heen niet meer het enthousiasme dat ik de jaren daarvoor wel voelde. Niet bij bestuurders, niet bij journalisten en niet bij de bond. Dat was natuurlijk een proces van jaren. Maar het was genoeg.”
Rebound : Was je teleurgesteld? Smeets: “Ach, teleurstelling. Dat ging natuurlijk niet om één bijeenkomst. In al die
jaren heb ik gewoon gemerkt dat er bij de NBB anders over basketball werd gedacht dan hoe ik er zelf tegenaan keek. En bij mij was de drive ook verdwenen, zo eerlijk moet ik zijn.”
Rebound : Hoe ben je het basketbal daarna blijven volgen? Smeets: Gewoon als liefhebber. Ik zie gelukkig nog veel NBA en bezoek ook in Amerika nog regelmatig een wedstrijd. Het Nederlands basketball volg ik op afstand, voor zover dat mogelijk is. Ik kijk naar de uitslagen en ik zie zo nu en dan nog iets op televisie en weet daarom dat er in Groningen nog steeds 3000 mensen op de tribune zitten. Ik heb gezien dat de FEB de touwtjes in handen kreeg van de competitie en dat was desastreus voor de sport. Het Amerikanen-beleid van die organisatie is de doodsteek voor de sport geweest. Eredivisieploegen volstoppen met Amerikanen was en is een waanidee. Ook daardoor heeft de spelende, Nederlandse jeugd zich van de sport afgekeerd. Er was geen plaats meer voor Nederlands talent, niemand kreeg meer een kans. En de jeugdopleidingen werden verwaarloosd. Amerikanen horen het extraatje te zijn van een ploeg, ze moeten een team naar een hoger niveau brengen. Tijdens wedstrijden en trainingen. Je moet er als Nederlander van leren. De afgelopen jaren zag je zes, zeven of acht middelmatige spelers die niets extra’s brachten. Ik weet dat ik veel over vroeger praat, maar in de jaren tachtig ging je voor bepaalde Amerikanen naar de hal. David Lawrence, Paul Thompson, omdat ze speciaal waren. Dat is er nu wel vanaf. Het aantal Amerikanen wordt nu wel weer teruggebracht, maar dat gaat wat mij betreft nog veel te langzaam. We hebben echt een generatie talentvolle Nederlandse spelers weggegooid. Ik zou ook graag zien dat iemand het initiatief nam om Elson en Gadzuric nog de laatste jaren van hun mooie carrière hier in Nederland te laten spelen. Als uithangbord, om anderen te laten leren. Dat is toch beter dan zes Amerikanen? Nu speelt Elson in Iran. Dan denk ik bij mezelf, dat had dan toch ook in Nederland kunnen zijn?”
Rebound : Je hebt het Nederlandse basketball de laatste jaren dus van een afstand gevolgd, maar onlangs sprak je de aanwezigen tijdens een avond van de businessclub van ZZ Leiden nog heel enthousiast toe over het Nederlandse basketball en de nationale ploeg.
Smeets: “Nou dat komt door Toon van Helfteren. Ik geloof in wat hij doet met zijn team in Leiden. Ik denk hetzelfde als Toon over basketball. Hij geeft jeugdspelers een kans, hij speelt met Nederlandse jongens. Dat waardeer ik. En zijn manier van spelen spreekt me aan. Ik heb hem mij steun toegezegd als hij eventueel de leiding krijgt van het nationale team. Dan wil ik met hem meedenken. Helpen waar ik kan. Als een soort denktank.”
Rebound : Het bloed kruipt…… Smeets: “Natuurlijk. Ik heb niets tegen de sport. Die is geweldig. Ik steun Toon, omdat ik denk dat hij goed bezig is. Het doet me ook goed om te zien dat Tyrone (Marioneaux, red.) in Amsterdam aan het werk is met de jeugd. Tree is een goed mens. Van dat soort mensen kun je er als sport niet genoeg hebben. Maar het gaat me weer wel aan het hart dat er in Amsterdam nog maar zo weinig echte topsport is te zien. Niet in het volleybal, in het basketball, waterpolo, noem maar op. Alleen bij Ajax nog. Verder speelt er bijna niets meer mee in de top. In geen enkele sport. Spelen ze in de Apollohal nu weer in de breedte? Dat zegt veel. Zonder echte sponsor? De wereld is veranderd. Ze moeten daar maar eens een goede sponsor krijgen.”
4545
Rebound
Darryl Webb is beste rebounder in de
‘ALS CENTER KO
LENGTE TE KO
Door Hans Kortekaas Fotografie Arjan de Graaf
We keken er in het begin van het seizoen eerlijk gezegd toch wel van op. Waarom koos Landstede Zwolle als vierde en laatste Amerikaan voor de slechts 1.92 m. kleine Darryl Webb voor de forward/center positie? Inmiddels heeft Webb die vraag afdoende beantwoord. (Nog) niet met woorden, wel met daden. Met 9.6 rebounds per wedstrijd voert hij de rebound-ranglijst van de Dutch Basketball League aan, terwijl hij met 14.2 punten per wedstrijd meer dan behoorlijk in het spoor blijft van zijn ‘Zwolse’ landgenoten. Eerst maar een fabeltje uit de wereld helpen. Webb meet geen 1,92 m., zoals de site van Landstede aangeeft, maar is toch echt 1,98 m. groot. Nog altijd klein om uit te blinken op de forward/centerpositie, maar het zijn toch wel belangrijke centimeters in de strijd onder de basket. Om met zijn beperkte lengte zo’n mooie cijfers op de sheets te krijgen heeft Webb jarenlang hard moeten werken. “Ik ontdekte al vrij snel, nadat ik met basketballen begon, dat mijn kracht onder het bord lag. Zowel op highschool als tijdens met collegeperiode heb ik hard gewerkt om het rebounden nog beter onder de knie te krijgen en mijn ‘post moves’ te verbeteren.
46
Daarbij heb ik veel steun gehad van coaches, die mij geleerd hebben om de verschillende rebound-technieken te verbeteren en heb ik veel naar andere sterke rebounders gekeken. Mijn scorend vermogen heb ik vooral te danken aan mijn fysieke aanvallende kracht. Ook heb ik daarbij het voordeel van mijn beperkte lengte. Langere jongens zijn dribbelend vaak langzamer, waardoor ik ze met mijn handelingssnelheid kan verslaan.” Ondanks zijn reboundende kracht en scorend vermogen weet Webb dat er nog heel wat punten zijn waarop hij kan verbeteren. “Ik werk er hard aan om ook meer vanuit de counter te scoren en moet ook verdedigend nog verbeteren. Andere verbeterpunten zijn het schieten vanuit de dribbel, terwijl ook mijn vrije worppercentage de komende tijd echt om hoog moet”, aldus de zelfkritische Darryl Webb. Alhoewel hij bij Landstede vaak op de centerpositie terug is te vinden, beschouwd Webb zichzelf toch meer als een forward. “Op de centerpositie kan ik weliswaar voordeel halen uit
e DBL, maar…
OM IK
ORT’
47
Rebound
mijn handelingssnelheid, maar kom ik met regelmaat toch ook gewoon lengte te kort.” Over zijn landgenoten bij Landstede heeft Webb niets dan lof. “We hebben allemaal onze specifieke kwaliteiten. Zack Novak kan het licht uit schieten, rebounden en vanuit elke positie uitstekend verdedigen. Tanner Smith kan vanuit de dribbel kansen creëren, prima verdedigen en is een uitstekend scorer. En we hebben Josh Magette, onze kleine Steve Nash. Hij geeft passes waarbij je je afvraagt hoe hij die mogelijkheid gezien heeft. Daarnaast is hij razend snel en kan hij vanaf het hele veld raak schieten.” Zijn drie landgenoten komen rechtstreeks van college, terwijl Webb zelf één jaar Europese ervaring heeft bij Crailsheim in de tweede Duitse Bundesliga. Met elkaar hebben ze dit seizoen al veel geleerd van Landstedecoach Herman van den Belt . “Naast het feit dat hij ons veel heeft verteld over het spel in de Dutch Basketball League (wat mag wel, wat mag niet) heeft hij ons geleerd waar we op moeten letten in de wedstrijd en hoe we gefocust moeten blijven tijdens de wedstrijd.” Dat moet de komende maanden tot mooie
48
resultaten gaan leiden in het Landstede Topsport Centrum, “the best arena in the league”. Om te beginnen in de strijd om de NBB-beker waarin Landstede het in de halve finale op moet nemen tegen Aris Leeuwarden. “Aris is echt een goed team. Om ze te verslaan zullen we net zo goed moeten spelen als in de twee competitiewedstrijden, die we al van ze
wonnen. Als we daarin slagen maakt het niet uit wie we in de finale ontmoeten. EiffelTowers Den Bosch en Zorg en Zekerheid Leiden zijn twee teams die erg op elkaar lijken en op dit moment de twee beste teams in de league. Om die te verslaan zullen we echt als team moeten blijven spelen en geen fouten moeten maken. Daarop wordt je meteen afgerekend. Wij zullen ze dan uit hun eigen spel moeten halen en onze eigen verdediging dicht moeten timmeren. Het zal dan een strijd van start tot finish worden”, zo droomt Webb al even weg. Die (mogelijke) NBB-bekerfinale is niet het enige speerpunt voor Webb in de komende maanden. Ook in de DBL-play-offs wil hij zo lang mogelijk meestrijden. Maar is Landstede daarvoor niet te afhankelijk van de startingfive? “Nee”, weet Darryll Webb zeker. “Als we als team samen spelen en zowel aanvallend als verdedigend op één lijn zitten, zijn we moeilijk te stoppen. De jongens die bij ons van de bank komen kunnen meteen een belangrijke bijdrage leveren. We hebben veel verschillende wapens. Zowel inside als outside hebben we een groot scorend vermogen. Het is belangrijk dat we zowel verdedigend als aanvallend goed blijven communiceren. Als dat lukt zijn we moeilijk te verslaan.” Naast het presteren bij Landstede in het vervolg van dit seizoen denkt Webb uiteraard ook over zijn eigen basketbaltoekomst. “Met een goede prestatie bij Landstede hoop ik voor mij zelf natuurlijk ook een betere basketballtoekomst te creëren. Daarbij denk in niet in eerste instantie aan de NBA. Voor de posities waarop ik speel ben ik toch te klein om daar een echte kans te krijgen. Het zou al prachtig zijn als ik een uitnodiging zou krijgen voor een NBA Summerleague. Al was het maar eens om me eens te meten met hoger gekwalificeerde spelers. Maar over de wereld reizen en lekker basketball is ook fantastisch.”
49
Rebound
Family Ties Een bepaalde tak van sport zit vaak in de genen. Hoe vaak hoor je niet ‘Ik heb zijn vader nog zien spelen’? Family Ties is een serie, waarin we vaders en zonen, moeders en dochters, broers en zussen voor het voetlicht halen.
‘
BETER EEN STRENGE COACH D
50
VADER HUGO, DOCHTER ZERA EN ZOON RENS BUTTER
DAN EEN MAKKELIJKE VADER’ 51
Rebound door Menno Schraven Fotografie Peter van der Velde Topbasketball beheerst het leven van de Butters volledig. Met vader Hugo als strenge leermeester groeiden Zera en Rens op met een bal in de hand. Het stond het plezier in de sport en goede prestaties op school niet in de weg. “Basketball is leuk, een studie best belangrijk.” In basketballend Nederland is Zera Butter (20 jaar) waarschijnlijk de meest bekende van de familie. Na Lokomotief, Leiderdorp, Den Helder en het CTO komt ze dit seizoen uit voor Binnenland.Rotterdam. De talentvolle guard zag een gepland Belgisch avontuur bij Houthalen uiteindelijk niet doorgaan, omdat ze vorig jaar net aan zakte voor haar VWO-examen. Een kleine teleurstelling maar het trainen en spelen in Barendrecht en Rotterdam, dichtbij het ouderlijk huis, bevalt haar wel. Thuis is Rijswijk. Waar Zera en haar iets jongere broer Rens onder de vleugels van hun vader opgroeiden bij Lokomotief. De kleine club die graag technisch verzorgd basketbal speelt en bekend staat om zijn goede jeugdopleiding. Niet in de laatste plaats dankzij het bevlogen werk van Butter senior. Hugo is er dit seizoen coach van het jonge eredivisieteam U20, waar ook Rens deel van uitmaakt. Onder goede coaches als Maarten van Gent en Charis Sideris speelde Hugo Butter in de jaren ’80 zelf in de promotie- en eredivisie. “Ik begon pas laat met basketball. Op m’n vijftiende, bij BV Charlois.” Een paar jaar later belandde Butter bij Rotterdam-Zuid en kwam hij in aanraking met Marcel Welch. “Een kleine Surinaamse man, maar een van de beste
52
jeugdtrainers van Nederland. Hij vond mij een aardige basketballer, maar ik kon niet schieten, dribbelen en passen. Het begint met fundamentals en die ga ik je leren, zei hij. Vervolgens stond ik een paar jaar lang iedere dag uren op een veld.” De ervaringen als speler nam Hugo, zelf een prima schutter, mee als trainer. Bij Lokomotief begon hij ruim tien jaar geleden met de jongste jeugd en trainde en coachte hij door de jaren heen zowel Zera als Rens. Een lastige combinatie, waarover de buitenwacht natuurlijk snel een mening heeft. Hugo: “Of je bent te streng als coach, of te makkelijk als vader. Je doet het eigenlijk nooit goed en ik heb dat ook vaak mis zien gaan. Ik maak de
meest moeilijke keuze en ben een hele strenge coach. Thuis probeer ik dan uit te leggen, waarom ik zo streng ben. Dat ik het beste met ze voor heb, dat ik wil dat ze goed presteren.” Uren en uren stonden Zera en Rens op een pleintje te oefenen. Vaak opnieuw onder leiding van hun vader en alles in het teken van beter te worden. Zera: “Om topbasketball te spelen, moet je heel veel opofferen. Dat is moeilijk, want het gaat ten koste van je sociale leven. Ik heb ook moeilijke periodes gekend. Van nature ben ik lui. In de puberteit botste ik regelmatig met m’n vader als coach.
Je wilt laten zien dat je het kan. Soms is hij teleurgesteld. Dan voel je toch spanning in huis. Als dochter van de coach voel je ook net iets meer het teambelang. Je wilt gewoon dat het goed gaat, ook voor je vader.” Ook jongere broer Rens (net 17 geworden) weet wat het is om onder zijn vader te spelen. Deze zomer kwam hij uit voor het Nederlands team U16, waarvan zijn vader bondscoach was. Nederland eindigde in Boekarest als negende, waar een zesde plaats waarschijnlijk het maximaal haalbare was geweest. Rens: “Dat EK was supervet natuurlijk. Al verwachtte ik misschien te veel van mezelf en was ik daarom wat teleurgesteld. Vroeger dacht ik dat als ik maar hard genoeg trainde ik in de NBA zou komen. Als je wat ouder wordt, kom je er steeds meer achter dat zoiets niet gaat lukken.” Hugo: “Basketball is hier zo’n kleine sport. De kans dat je daar je brood mee verdient is niet groot. School is veel belangrijker. Als daar iets misgaat, grijpen we in als ouders. Maar dat wil niet zeggen dat je geen plezier aan basketball mag beleven.” Wanneer is vader Hugo het meest trots op zijn beide kinderen? “Als ze niet opgeven. Ik wil geen hangende schouders zien. Soms moet je gewoon even door de pijn heen bijten. De sport is een metafoor voor het leven. Je wordt er dan misschien niet heel rijk van. Je kunt er een heleboel andere dingen door leren, die je heel goed kunt gebruiken in je verdere leven.” En dan komt nog even een mooie herinnering naar boven. Zera, die nog méér dan Rens op haar vader lijkt, weet meteen wat Hugo bedoelt. “Zera speelde in Rotterdam mee met het jongenseredivisieteam U16 van Lokomotief. Eiffel U20 speelde erna en was net binnen, toen Zera een tegenstander een geweldige ankelbreaker bezorgde. De zaal ging helemaal los. Wierd Goedee was de coach en zei het gaaf te vinden dat zo´n niveau in Nederland te zien was. Dat getuigt van herkenning en respect. Ja, dan weet je dat je dochter wel iets kan.”
Profielen Hugo Butter (11-10-1962) Als speler: BV Charlois, RZ, ASVU, Akrides, Orca’s, Voorburg, Lokomotief. Kampioen in de promotiedivisie (2x), beste speler in de promotiedivisie (1x). Als Coach: diverse keren Nederlands kampioen met Lokomotief, o.a. jongens U12 en vrouwen U20. Bondscoach jongens U15 (2011) en jongens U16 (2012).
Zera Butter (30-10-1992) Nederlands kampioen (5x), EK-deelname (5x), All*Star (2x).
Rens Butter (7-2-1996) Nederlands kampioen (4x), 9e plaats EK U16.
53
Rebound word
Dit magazine is een initiatief van In samenwerking met de Ned Contact : info@baske
HETVOLGENDE MAGAZINEVAN REB
dt gesponsord door:
n de Stichting American Sports derlandse Basketball Bond etballmagazine.nl
BOUNDVERSCHIJNT MEDIO MAART