WEST-BRABANT
REGIONAAL ZAKENMAGAZINE
| JAARGANG 32 | NUMMER 1 | MAART 2016
Studio 76
PROFIEL
BUSINESS
De true colours van maurits Groen
Regisseurs van onvergetelijke momenten Inspirerende Startersdag in Breda
voor professionals in bouw en techniek
* werving & selectie * detachering * payrolling
www.meinselect.nl | info@meinselect.nl | Breda | 076 - 514 36 00
WEST-BRABANT
REGIONAAL ZAKENMAGAZINE
| JAARGANG 32 | NUMMER 1 | MAART 2016
4.
Coverstory
6.
Inspirerende Startersdag Breda
9.
Column Steven Faber: Iedereen loterijwinnaar?
Studio 76
De true colours van Maurits Groen
Column Jacques van Welbergen: VAR definitief ten einde
Regisseurs van onvergetelijke momenten Inspirerende Startersdag in Breda
10.
Zakenmagazine voor de regio West-Brabant JAARGANG 32 maart editie 1 uiTGEVER John van Hees REDACTiE Corien Plaisier, Kees Rennen, mr. Th. Gerritsen FOTOGRAFiE Amanda van Opstal (Shine moments) VORmGEViNG & PRODuCTiE
Fiscaliteiten: besluit fiscale kwalificatie buitenlandse sociale zekerheid stelsels geactualiseerd
12.
Literatuur
14.
Column Corien Plaisier: Wijst u uw klanten de weg?
15.
Fiscaliteiten: Aansprakelijkheid ex-aandeelhouder
17.
Autonieuws
18.
Trends 2016: Welcome to the future!
Tel.: 013 - 468 41 71 break@euronet.nl www.bpmedia.nl ADVERTENTiE-EXPLOiTATiE Klaas Sars Tel.: 06-29 04 07 09
NATiONAAL De true colours van Maurits Groen
E-mail: westbrabantbusiness@bpmedia-design.com
‘De snoepwinkel wordt steeds voller’
Advertentie tarieven op aanvraag of surf naar: www.west-brabantbusiness.nl
Opdrachtgevers in the lead bij stedelijke distributie Samenwerking als sleutel tot succes
Voor adverteren in BuSiNESS NATiONAAL, bezoek : www.business-nationaal.nl ABONNEmENTEN Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd, tenzij de abonnee uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs West-Brabant BuSiNESS per jaar: 55,(incl. 6% BTW).
Minder vergroening door nieuwe fiscale regels? ‘2016 wordt een uitdagend autojaar’
26.
Golf: zwemmende varkens in de Bahama’s
31.
Wijn anders bekeken: Basilicata: het diep zuiden
Hoewel dit magazine met de grootst mogelijke zorg wordt samengesteld, is West-Brabant BuSiNESS niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. West-Brabant BuSiNESS is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Aan gepubliceerde artikelen kunnen geen rechten worden ontleend.
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
3
‘’Regisseurs van onvergetelijke evenementen’’ 4
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
COVERSTORY
De in 2012 opgerichte organisatie Chapeau Events gaat vanaf maart 2016 verder onder de naam Chapeau Events Group. Organisatiebureau Chapeau Events is in 2012 opgericht door Frank Aarts, Roel van Nunen en Bert Janssen. De organisatie is ontstaan vanuit een passie voor de beleving en creatie van evenementen. Het vertalen van de wensen en behoeften van onze klanten vertalen naar een gastvrij en doeltreffend evenement.
TEKST CHAPEAu EVENTS FOTOGRAFiE SHiNE mOmENTS
Vanaf 2013 exploiteert organisatiebureau Chapeau Events de moderne en eigentijdse evenementenlocatie Studio 76, aan het Trivium in Etten-Leur, alwaar nu ook het kantoor gehuisvest is.
Studio76
tudio 76 is door de oprichters ontwikkeld tot een multifunctionele locatie gericht op de zakelijke en particuliere markt. Studio 76 heeft drie ruimtes, een sfeervol Grand Café met een lange bar als centraal punt. Op de 1ste etage de Panoramazaal, met een licht en open interieur. De Grote Zaal, met het karakter van een dansclub een podium en een zeer professioneel licht en geluidssysteem. Elke ruimte heeft een eigen sfeer en capaciteit. Studio 76 biedt plaats voor evenementen zoals bedrijfsfeesten, personeelsfeesten, vergaderingen, bruiloften, jubilea etc. Wegens de explosieve groei in 2015 is besloten om Chapeau Events onder te verdelen in drie disciplines: Events, Productions en Concepts onder de nieuwe naam ‘Chapeau Events Group’.
Chapeau Events
Een full-service organisatiebureau. Indien gewenst, bedenken wij voor elk event originele concepten met een beleving zodat het evenement onvergetelijk wordt. Van het eerste idee, de uitnodiging tot en met het thuisbrengen van uw gasten, dit alles afgestemd op de wensen, doelstellingen én budget.
Chapeau Productions
Verzorgt technische ondersteuning voor evenementen door het gehele land. Tevens verhuurt Productions professioneel licht en geluid en biedt het ondersteuning bij evenementen projectmanagement zoals Mysteryland, Sensation, Defqon, Dream Village, Drop the 90’s etc.
Chapeau Events Group is een totale evene- Chapeau Concepts mentenorganisatie door de inzet van tech- Organiseert diverse in- en outdoor publieniek, marketing en conceptontwikkeling ke evenementen in de regio West-Brabant vanuit een jong en energiek team. waaronder:
- Just Dance indoor & outdoor met ruim 3500 bezoekers en muziek uit de jaren 70, 80 en 90. - Lost Memories indoor in de St. Jan Roosendaal & outdoor in het Herstaco Stadion. - Dance Festival Breda in het Chassé theater Breda. Een unieke coproductie tussen Chapeau en het Chassé Theater met vijf verschillende podia en ruim 3000 bezoekers Bert Janssen is trots op deze doorontwikkeling en voorziet in de komende jaren een uitbreiding van diensten en locaties. Samen met Denise Mertens ( particulieren markt) en Odette Mossel-van Amerongen (zakelijke markt), kijkt Chapeau Events Group uit naar de komende jaren om vele onvergetelijke evenementen te gaan regisseren. Geïnteresseerd in een zakelijk event? Neem vrijblijvend contact op met Bert Janssen of Odette Mossel-van Amerongen via info@ chapeaueventsgroup.nl of ga naar de website www.chapeaueventsgroup.nl voor meer informatie. � Chapeau Events Trivium 170 4873 LP Etten-Leur T: 06-14 521 941 I: www.chapeaueventsgroup.nl E: info@chapeaueventsgroup.nl
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
5
TEKST CORIEN PLAISIER & FOTOGRAFIE NICO HERMANS PHOTOGRAPHIX
Op een donkere, druilerige donderdagavond in december stond het Inspirium er stralend bij voor de ontvangst van de Startersdagen in Breda. De officiële opening werd door wethouder Boaz Adank verzorgd. Waarna de bezoekers de stands op de startersmarkt bezochten en deelnamen aan plenaire sessies over verschillende onderwerpen.
Startersmarkt
Een rondje over de Startersmarkt levert een aantal tevreden berichten van standhouders op. Zo vertelt webbouwer Louise Clarijs van Silverfish enthousiast dat zij veel inspirerende bezoekers sprak in haar stand. “Dat belooft wat voor ondernemend Breda”, aldus Louise. Armand Stuivenwold en Dirk Sarneel van Regus hebben heel veel zzp-ers gesproken die al gestart zijn en eigenlijk niet altijd meer van huis uit kunnen werken. Maar een vaste werkplek is voor deze iets gevorderde ondernemers nog iets te prematuur. Dirk legt uit dat Regus daar juist een oplossing voor heeft in een mooie zakelijke omgeving. Bijvoorbeeld door een dag-kantoor te huren, of in de businesslounge te werken. Het leuke daarvan is dat het ontmoeten van gelijkgestemden vanzelf plaatsvindt.
6
José van der Looij van Qredits is zeer te spreken over de gerichte vragen waar mensen mee komen. De kwaliteit van de bezoekers is gewoon goed. “ Ze hebben oprecht iets nodig” zo zegt José.
Ondernemen is een kladversie
Na een rondje Startersmarkt bezoek ik een seminar. Mandy Voncken van de Motivatiefabriek legt uit aan de zeer geïnteresseerde groep mensen hoe je alle klanten krijgt die je nodig hebt. Dat lukt vooral door goed te weten wie je als klant wil. Keuzes te maken voor een bepaalde niche en je eigen methode te ontwikkelen. Zelf zet Mandy zich neer als Business Coach voor zzp-ers, coaches, trainers en adviseurs. Zij legt haar klanten uit hoe zij meer klanten krijgen en meer verdienen. Aan het eind van haar seminar geeft ze de
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
groep het advies mee om eerst te gaan verkopen en dan pas te gaan ontwikkelen. Doe iets, kijk of het werkt en stel het zonodig bij, dat is ondernemen in klad. Drink voor je start 150 koppen koffie! In de tweede ronde schuif ik aan bij het seminar van Kees van Strien van IMK, het instituut voor midden en kleinbedrijf. Zij helpen startende en gevestigde ondernemers met een levensvatbaarheidsonderzoek. Kees legt uit dat er natuurlijk leuke en minder leuke kanten aan ondernemen zitten. En dat een goede voorbereiding helpt om de onzekerheid te verminderen. Hij roept starters op om van hun zolderkamer af te komen en te praten met allerlei mensen over hun business idee. “Kom uit je comfortzone en scherp tijdens 150 gesprekken onder het genot van een bak koffie je aanbod aan en toets meteen de haalbaarheid”, zegt Kees.
STARTERSDAGEN
Startersdagen in Breda
Inspirerende Startersdagen in Breda
De bezoekers zijn tevreden
De bezoekers die ik spreek ondersteunen het positieve geluid van de standhouders. Zo zegt Jeroen Sauren dat hij het een interessante afwisselende avond vond. Met een mooie combinatie van commerciële en overheidsstandhouders. Caroline vertelt dat zij de seminars vooral erg waardevol vond, de ruimte tussen de seminars in had wat haar betreft best iets korter gemogen. “Het was heel motiverend en positief allemaal hoor,” volgens Caroline. Jan Lodewijkx vindt het een leuke ambiance en ook al is hij nog in de oriëntatiefase hij heeft genoeg mensen gevonden die hem van advies konden voorzien. Vooral de info van Qredits beviel hem goed.
De avond wordt afgesloten met een interview met 2 starters die in het voorjaar van 2015 met hun conceptstore Loekz in de Tolbrugstraat gestart zijn. Reneé Storimans en Carina van Geel vertellen aan de
door zelf te ondernemen? Kent u mensen die gaan starten? Op in 2016 worden er weer 4 Startersdagen gepland in Brabant. De eerste is op 22 maart in ’s Hertogenbosch. Houdt de website in
hand van vragen van presentator Mark hun verhaal. Zij wilden vooral iets gaan doen waar ze blij en gelukkig van werden. Heerlijk toch als je kan bereiken
de gaten voor meer data en locaties. www.startersdagen.com. �
Kennispartners Startersdag Breda
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
7
Werken uw medewerkers nog met passie?
Doeltreffende oplossingen op het gebied van schoonmaak, glasbewassing, catering, adviezen op materialen en ontzorgen door praktische, hoogwaardige en betrouwbare adviezen.
Persoonlijke en teamontwikkeling „Mariëlle de Graaf coacht op een duidelijke en praktische manier. Haar sprankelende directheid en enthousiasme werken aanstekelijk.”
Neem contact op! T: 0164-630302 m.de.graaf@passion4work.nl www.passion4work.nl Ook op om/ www.youtube.c alsteren kh or 4w on ssi Pa
Doorvaart 1 4651 WH Steenbergen 06-29024138 of 06-12058391 info@barristafacilitairbedrijf.nl www.barristafacilitairbedrijf.nl
Infra Koeriers n ezorge rgen b ! o m ls A is te laat
Business Industrial Medical en Special Sneltransport
Kwaliteit, Vertrouwen en Klanttevredenheid. Bergen op Zoom - tel. 06-17439821 - www.infrakoeriers.nl
COLUMN
VAR definitief ten einde
iedereen loterijwinnaar?
Na enkele malen uitstel is het er dan toch van gekomen. Op dinsdag 2 februari 2016 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de afschaffing van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) en de invoering van een nieuw stelsel van model- en voorbeeldovereenkomsten. Een belangrijke wijziging want in het huidige ZZP-tijdperk wordt veelvuldig geleund op de zekerheid die een VAR biedt. Per 1 mei 2016 komt de VAR echter definitief te vervallen. Voortaan kan er gewerkt worden met vooraf door de Belastingdienst goedgekeurde model- en voorbeeldovereenkomsten. Wordt daadwerkelijk gewerkt volgens een dergelijke overeenkomst, dan heeft de opdrachtgever vooraf de zekerheid dat hij geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. De Belastingdienst heeft inmiddels diverse algemene modelovereenkomsten, voorbeeldovereenkomsten en individuele overeenkomsten op haar site geplaatst. De komende tijd komen daar regelmatig nieuwe overeenkomsten bij. Men kan ook eigen – individuele – overeenkomsten aan de belastingdienst voorleggen. U kunt deze overeenkomsten, uiteraard digitaal, voorleggen via alternatiefvar@belastingdienst.nl. Worden die goedgekeurd (en werkt u inderdaad volgens deze overeenkomsten) dan bestaat ook vooraf de zekerheid dat er geen loonheffingen hoeven te worden inhouden en afgedragen. Reken op een behandeltijd van zes weken. Men kan natuurlijk ook gewoon werken met een eigen niet door de Belastingdienst goedgekeurde overeenkomst. Een opdrachtgever heeft dan alleen geen vrijwaring. Hij zal zelf moeten bepalen of er geen dienstbetrekking in het spel is, anders moeten er loonheffingen worden inhouden en afgedragen over de werkzaamheden van de opdrachtnemer. Dit moet u dus enkel doen als u zeker bent van uw zaak!
Het zal u niet zijn ontgaan dat de olieprijs erg laag staat. Terwijl medio 2014 de prijs per vat nog ruim boven $ 100 lag, schommelt de prijs nu rond het niveau van $ 30. Een daling van 75% in nog geen twee jaar tijd is gigantisch.
Gewenningsperiode Van 1 mei 2016 tot 1 mei 2017 geldt een gewenningsperiode. Opdrachtgevers en opdrachtnemers krijgen een jaar de tijd om hun werkwijze aan te passen aan de werkwijze zoals opgenomen in een model- of voorbeeldovereenkomst. Tot 1 mei 2017 hebben beiden een inspanningsverplichting om de arbeidsrelatie zo vorm te geven dat er buiten dienstbetrekking wordt gewerkt. Daarna zal (eventueel met een boete) gehandhaafd gaan worden. Zorg dus dat u tijdig bent voorbereid op deze nieuwe regelgeving en raadpleeg bij twijfel uw adviseur.
Jacques van Welbergen, Senior Accountant Flynth adviseurs en accountants [i] www.flynth.nl [t] (076) 501 69 33
Verschillende oorzaken worden aangehaald: afnemende vraag uit China, de schalierevolutie in de VS, Saoedi-Arabië dat de productie niet terugschroeft en iran dat weer op de wereldmarkt verschijnt. Rode draad is dat de lage olieprijs negatief wordt uitgelegd: door de prijsdaling kunnen we te maken krijgen met deflatie en wellicht is de lage vraag naar olie een voorbode van een nieuwe recessie in Europa of zelfs wereldwijd. ik kijk er anders tegenaan. Natuurlijk heeft de lage olieprijs negatieve effecten. In Saoedi-Arabië, Venezuela en Rusland is men niet blij met deze olieprijs. De begrotingen van deze landen zijn afgestemd op veel hogere prijzen, waardoor nu grote tekorten ontstaan, er bezuinigd wordt en een recessie dreigt. Ook oliemaatschappijen hebben het zwaar. De winst keldert en bedrijven kunnen failliet gaan. Toch staan tegenover de verliezers ook winnaars. Dat zijn (vooral) u en ik. En nog een paar miljard mensen die olie gebruiken. En natuurlijk de bedrijven waarvoor olie een grondstof of energieleverancier is. Al met al is het bijna de grootste vermogensoverdracht in de geschiedenis. Rekent u maar mee. Er worden elke dag zo’n 90 miljoen vaten olie verhandeld. De prijsdaling van $ 80 zorgt dagelijks voor een voordeel van $ 7,2 miljard voor de afnemers. Dat is $ 2.600 miljard op jaarbasis! ik geloof niet dat de dalende olieprijs veroorzaakt wordt door minder vraag. De groei in China loopt terug, maar de omvang van de economie is zodanig dat ze vorig jaar meer olie hebben verbruikt en dat ook in 2016 doen. Zoals vaak overheerst de negatieve berichtgeving. De negatieve effecten zijn immers het snelst zichtbaar. maar ik ben ervan overtuigd dat de positieve effecten langzaam doorsijpelen in de vorm van betere economische omstandigheden, vooral in Europa. Laten we ons allemaal een beetje loterijwinnaar voelen als we bij de pomp staan, als tegenwicht voor de negatieve krantenkoppen.
Steven Faber Vermogensbeheer CapitalatWork Nederland
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
9
Besluit fiscale kwalificatie buitenlandse sociale zekerheidsstelsels geactualiseerd In het geactualiseerde besluit over de fiscale behandeling van buitenlandse sociale verzekeringen is het overzicht van buitenlandse sociale zekerheidsstelsels aangevuld met de stelsels van China, Egypte, Malta en Singapore en is de toelichting bij de Duitse Krankenversicherung uitgebreid. Op 5 januari 2016 heeft de Staatssecretaris van FinanciĂŤn een geactualiseerd besluit over de fiscale behandeling van buitenlandse sociale verzekeringen gepubliceerd. Ten opzichte van het vorige besluit is het overzicht van buitenlandse sociale zekerheidsstelsels aangevuld met de stelsels van China, Egypte, Malta en Singapore en is een nadere toelichting opgenomen over de fiscale behandeling van de Duitse Krankenversicherung.
Fiscale behandeling van buitenlandse sociale verzekeringspremies
Hebt u werknemers in dienst die in het buitenland sociaal verzekerd zijn, dan moet u beoordelen hoe de buitenlandse sociale verzekeringspremies naar Nederlandse maatstaven kwalificeren om het in Nederland belastbare loon te kunnen vaststellen. Werknemersbijdragen aan buitenlandse sociale zeker-
10
heidsstelsels zijn niet aftrekbaar van het Nederlandse bruto loon. Evenzo vormen werkgeversbijdragen aan buitenlandse stelsels als uitganspunt belastbaar loon. Wanneer deze bijdragen echter naar aard en strekking overeenkomen met bijdragen aan het Nederlandse stelsel, dan zijn deze bijdragen in zoverre vrijgesteld. In het Besluit van 5 januari 2016 wordt voor een groot aantal landen de fiscale behandeling van bijdragen aan buitenlandse sociale zekerheidsstelsels weergegeven. Het besluit geeft per land duidelijkheid over de werkgeversbijdragen (belast of vrijgesteld) en de werknemersbijdragen (al dan niet aftrekbaar). In dit geactualiseerde besluit is
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
het overzicht aangevuld met de kwalificatie van de sociale zekerheidsstelsels voor China, Egypte, Malta en Singapore en wordt de fiscale behandeling van de Duitse Krankenversicherung nader toegelicht.
China
Chinese werknemerspremies voor medische hulp zijn niet aftrekbaar. Van de werkgeverspremies moet 30% als belastbaar loon in aanmerking worden genomen. Werkgeverspremies voor zwangerschapsuitkeringen zijn vrijgesteld. Werknemerspremies voor pensioen en voor uitkeringen bij werkloosheid zijn aftrekbaar; de werkgeverspremies hiervoor zijn vrijgesteld.
FISCALITEITEN
Egypte
Egyptische werknemerspremies voor medische voorzieningen en uitkeringen zijn voor 25% aftrekbaar. De overige werknemerspremies zijn in principe geheel aftrekbaar. Alle werkgeverspremies zijn vrijgesteld.
Malta
Het sociale zekerheidsstelsel van Malta wordt gefinancierd door één premie die de volgende componenten omvat: medische voorzieningen, ziekengeld, zwangerschapsuitkeringen, pensioenen, uitkeringen bij arbeidsongevallen, werkloosheidsuitkeringen en kindertoelagen. De werknemerspremies zijn voor 50% aftrekbaar en de werkgeverspremies zijn vrijgesteld.
Duitsland
In het nieuwe besluit wordt voor toepassing van de ‘Kranken-versicherung’ onderscheid gemaakt tussen de wettelijke verzekering en de private verzekering. Voor de wettelijke Krankenversicherung is 50% van de werknemerspremies aftrekbaar en zijn de werkgeverspremies vrijgesteld. Voor de private Krankenversichverung is de werknemerspremie aftrekbaar tot 50% van de maximumpremie voor de wettelijke verzekering en is vergoeding door de werkgever vrijgesteld tot het maximum van de verplichte vergoeding. Bron: Mededeling van 5 januari 2016, DGB 2016/20
Singapore
Ook Singapore heeft één premie voor het gehele stelsel van sociale verzekeringen (Central Provident Fund) die wordt verdeeld over drie ‘accounts’: Ordinary, Special en Medisave. Alléén de premie die een werkgever betaalt voor het ‘Medisave account’ is voor 50% vrijgesteld. De overige werkgeverspremies zijn belast. Geen van de werknemersbijdragen is aftrekbaar.
Loonkosten 2016 Heffingskorting
€ 2.242 per jaar. De afbouw wordt verhoogd van 2.32% naar 4,82% voorzover het inkomen hoger of gelijk is aan € 19.923. De maximale afbouw naar nihil vindt plaats bij inkomen hoger dan € 66.417
Arbeidskorting
Verhoogd naar € 3.103 De afbouw bedraagt 4% en start bij een belastbaar inkomen vanaf € 34.015 ( was in 2015 € 49.770). Bij inkomens hoger dan € 111.590 bedraagt de arbeidskorting nihil.
Vervallen voordeelmethode
Over éénmalige beloningen zoals vakantietoeslag, eindejaarsuitkeringen en gratificaties zal altijd de tabel voor bijzondere beloningen. � 2016
Jaarinkomen
Tarief
t.o.v. 2015
1
0 t/m e 19.922
36,55%
+ 0.05%
2
e 19.923 t/m e 33.715
40,20%
- 1,80%
3
e 33.716 t/m e 66.421
40,20%
- 1,80%
Schijf
4
€e 66.422 of hoger
52,00%
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
11
L I T E R AT U U R ESSENTiES VAN LEiDiNGGEVEN AAN PROFESSiONALS Door Mathieu Weggeman
In 2007 schreef Mathieu Weggeman Leidinggeven aan professionals? Niet doen!. Deze oproep vond veel weerklank, gezien de bekroning als managementboek van het jaar. In zijn nieuwe boek voegt Weggeman actuele inzichten toe aan de eerdere uitgave. Heel veel veranderd blijkt er overigens niet. Uitgangspunt is dat 80% van de professionals intrinsiek gemotiveerd is en volgens Weggeman alleen realistische maar uitdagende output-afspraken nodig heeft. Weinig regels dus, veel ruimte en vertrouwen. Cruciaal is wel dat leidinggevenden hun – beperkte – rol adequaat invullen. Lukt dat niet dan zijn de gevolgen groot. Op MBA-ers heeft Weggeman het niet. En het Rijnlandse model waarbij het gaat om continuïteit, liefde voor het vak en collectieve ambitie verdient volgens hem verre de voorkeur boven het Anglo-Amerikaanse systeem waar winst en individuele zelfmaximalisatie centraal staan.
HOW TO BECOmE A mARKETiNG SuPERHERO Door Martijn van Kesteren
In onze competitieve economie vereist succes volgens Martijn van Kesteren welhaast bovennatuurlijke krachten. Alles draait om marketing. Hoe geweldig een product of dienst ook is, het verkoopt zich nooit vanzelf. Daarvoor zijn marketing superhelden nodig. Of zoals Van Kesteren het noemt: gewone personen die buitengewone dingen doen. In een in toegankelijk Engels geschreven boek beschrijft hij de zes superkrachten die daarvoor nodig zijn. Deze helpen marketeers en ondernemers om de beste versie van zichzelf te worden. Niet alleen zakelijk, ook privé. Maar pas op; al beheers je de theorie, het draait er uiteindelijk om, daadwerkelijk in actie te komen. Want ook dat is het kenmerk van een echte superheld. 132 pag. ISBN 978-90-8136-124-8. € 20,-. Younique Creations.
SuiTS & HOODiES Door Quintin Schevernels
Startups zijn hot. Menigeen begint een eigen bedrijf met als droom, de gevestigde orde te doen verbleken. Investeerders speuren naar kansrijke jonge bedrijven en de Startup Delta fungeert als aanjager van vernieuwend ondernemerschap. Succesvolle voorbeelden als Google en bol.com zijn een lonkend perspectief, maar Quintin Schevernels zet al te naïeve starters met beide benen op de grond. Want slechts een half tot twee procent van alle startups zijn echt succesvol. Schevernels bekleedde topfuncties bij VNO Media en Layar en put uit eigen ervaring met zowel startende bedrijven als corporates. Suits & Hoodies schetst de verschillen en overeenkomsten tussen beide uitersten. Schevernels ontdekte zeven essentials die in beide gevallen de grondslag vormen voor succes. 224 pag. ISBN 978-90-4700-879-8. € 19,99. Business Contact.
184 pag. ISBN 978-90-5594-973-1. € 19,95. Scriptum.
HET mERKmENu Door Paul Kruijssen
Zichtbaarheid is cruciaal voor elke organisatie. De middelen en media die daaraan kunnen bijdragen, zijn de afgelopen tien jaar explosief gestegen. Om door al deze bomen het bos te kunnen blijven onderscheiden, schreef Paul Kruijssen Het MerkMenu. Via elf helder geformuleerde stappen helpt het boek om te komen tot een onderscheidende en consistente profilering. Kruijssen’s aanpak start met het definiëren van identiteit en imago en leidt uiteindelijk tot een gestructureerde inzet van middelen plus een evaluatie. Hierdoor kan bijgestuurd worden als uitstraling en identiteit niet meer matchen. Centrale rol in het MerkMenu speelt een ‘schijf van vier’: onderzoeken, ontwikkelen, uitvoeren en monitoren. 174 pag. ISBN 978-90-8965-301-7. € 22,50. Van Duuren Management.
12
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
FISCALITEITEN
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
13
COLUMN
Gekwalificeerde medewerkers in bouw en techniek > Meinselect vindt ze!
Wijst u uw klanten de weg? Bent u regelmatig onderweg? Komt u dan op plaatsen waar u nog nooit eerder bent geweest? Dan herkent u vast wel
C
dat gevoel, dat u redelijk op tijd bij een afspraak of een
M
cursus denkt aan te komen, maar er toch op het laatst een
SPECIALIST IN
Y
vertragende factor is. U wordt bijvoorbeeld op weg naar uw
DETACHERING WERVING & SELECTIE PAYROLL
CM
MY
afspraak overvallen door een file in de stad, vanwege wegwerkzaamheden. Er is gebrek aan parkeerruimte op de
CY
plaats waar u moet zijn, of er is gewoon geen bewegwijze-
CMY
ring naar de ingang van het pand. Daardoor komt u net op tijd of net te laat op uw afspraak en u bent geïrriteerd.
K
Wat mij opvalt is dat de bedrijven waarmee ik een afspraak heb, vaak zelf wel op de hoogte zijn van de tijdelijk gewijzigde verkeerssituatie. Alleen heeft niemand er aan gedacht mij dit te vertellen. Men realiseert zich niet dat voor Minervum 7166 – 4817 ZN Breda T: 076 51 43 600 E: info@meinselect.nl
nieuwe bezoekers dit heel vervelend kan zijn. Ook zoiets eenvoudigs als een simpel bordje waar de ingang van het pand zich bevindt ontbreekt vaak. Gebouwen zijn soms zo
0HLQVHOHFW LV OLG YDQ GH $%8 HQ ZLM ]LMQ 1(1 JHFHUWLȴFHHUG
ingewikkeld, de dagelijkse bezoekers weten de weg, maar zij denken er niet meer over na dat nieuwe bezoekers er
LEANFORMS OPENT VESTIGING IN BREDA Webformulieren ontwerpen, invullen, verspreiden en beheren zonder specifieke kennis van IT. Dat is de droom van menig manager in het midden-en kleinbedrijf, maar ook bij een multinational. Comm’ant Plus is een initiatief van twee ondernemers, die een softwarepakket hebben ontwikkeld waarin registratie van bedrijfsprocessen optimaal wordt geregeld. Per 1 december heeft LeanForms een nieuw kantoor betrokken aan Takkebijsters 9 in Breda.
kwijt lopen. De oplossing is zo eenvoudig, dat het onbegrijpelijk is dat het geen standaard routine is. Maak iemand in het bedrijf verantwoordelijk voor het bijhouden van informatie over de weg naar uw pand. Leg dit vast op een voor iedereen bereikbare plek in uw netwerk en vraag iedereen een nieuwe bezoeker deze informatie toe te sturen. Voor wat betreft de bewegwijzering is het ook simpel. Loop vanuit alle bereikbare zijden eens om uw pand heen en kijk als iemand die uw bedrijf of trainingslocatie voor het eerst
LeanForms heeft eerder met softwareleverancier Comm’ant een overeenkomst gesloten om hun krachten op het gebied van praktisch kwaliteitsmanagement te bundelen. Hun gecombineerde softwarepakket biedt een laagdrempelige oplossing voor het beheersen van bedrijfsprocessen door de klant zelf. Deze oplossing biedt maatwerk en richt zich op het invoeren van webformulieren ter ondersteuning van bedrijfsprocessen. Het is een laagdrempelige oplossing, omdat de klant het beheer van dit systeem zelf kan uitvoeren zonder specifieke kennis van IT. De inhuur van dure externen behoort tot het verleden en maakt plaats voor kostenbesparing, snellere rapportages en betere interne communicatie.
14
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
bezoekt. Is het niet duidelijk regel dan bordjes met pijlen en wijs hen de weg.
Corien Plaisier – Merkenbouwer voor Stippels & Co, Bavel [t]: 06 45 59 46 89 [i] www.stippelsenco.nl
FISCALITEITEN
Vennootschapbelastingschuld verkochte BV
Aansprakelijkheid ex-aandeelhouder Fiscaal partnerbegrip
Op grond van de Invorderingswet is degene die aandelen in een vennootschap verkoopt onder bepaalde voorwaarden aansprakelijk voor een evenredig gedeelte van de vennootschapsbelasting die verschuldigd is aan het einde van het jaar waarin de vervreemding plaatsvindt en over de drie daaropvolgende jaren, voor zover die belasting toerekenbaar is aan op het vervreemdingstijdstip aanwezige stille en fiscale reserves (bijv. de herinvesteringsreserve). De voorwaarden om tot aansprakelijkstelling te komen luiden, kort gezegd, als volgt: 1. De aandeelhouder hield, al dan niet samen met zijn partner en zijn bloedverwanten in de rechte lijn, ten minste een derde gedeelte van het geplaatste aandelenkapitaal. 2. De bezittingen van de vennootschap bestonden op het vervreemdingstijdstip in belangrijke mate (voor ten minste 30%) uit beleggingen. 3. Het vermogen van de vennootschap is in de vijf jaren voorafgaande aan de vervreemding, in het vervreemdings-
jaar zelf, of in een van de drie daaropvolgende jaren verminderd door andere oorzaken dan de normale bedrijfsuitoefening. De Hoge Raad heeft onlangs beslist dat niet alleen natuurlijke personen, maar ook rechtspersonen geconfronteerd kunnen worden met de hierboven genoemde aansprakelijkstelling. De voormalige aandeelhouder is echter niet aansprakelijk voor zover deze bewijst dat het niet aan hem te wijten is dat het vermogen van de vennootschap ontoereikend is voor het voldoen van de verschuldigde vennootschapsbelasting. Deze uitzondering op de hoofdregel stond centraal in een recent door de Hoge Raad gewezen arrest.
Casus
Belanghebbende was enig aandeelhouder van X bv, die op haar beurt alle aandelen hield in A bv. X bv heeft haar belang in A bv op 30 december 2005 aan een derde (J bv) overgedragen. J bv en A bv zijn vervolgens op 27 april 2010 failliet verklaard. A bv heeft geen aangifte vennootschapsbelasting 2005 meer ingediend. De ambtshalve vastgestelde aanslag over dat jaar is onbetaald gebleven. De Ontvanger heeft belanghebbende aansprakelijk gesteld voor de betaling van deze belastingschuld. In geschil is of deze aansprakelijkstelling terecht is. Hof Amsterdam stelt de Ontvanger in het gelijk en overweegt dat belanghebbende niet heeft voldaan aan de op hem rustende
zorgplicht. Belanghebbende had geen goede gronden om aan te nemen dat J bv bereid zou zijn om de fiscale verplichtingen van A bv na te doen komen. In cassatie houdt dit oordeel echter geen stand. Op het tijdstip waarop de aandelen werden verkocht was het vermogen van A bv toereikend om de op dat moment verschuldigde vennootschapsbelasting te voldoen. Het vermogen van de vennootschap is pas daarna verminderd. In een dergelijke situatie is de verkopende aandeelhouder slechts dan aansprakelijk indien hij wist of behoorde te weten dat de koper de verhaalsmogelijkheden van de Ontvanger zou frustreren door het uitvoeren van buiten de normale bedrijfsuitoefening liggende handelingen, zoals het onttrekken van vermogen aan A bv. De bewijslast ten aanzien van het ontbreken van wetenschap ligt overigens wel bij belanghebbende. De Hoge Raad verwijst de zaak voor verdere behandeling en beslissing naar Hof Den Haag. Bron:Hoge Raad 16 oktober 2015, 14/01684, ECLI:NL:HR:2015:3080 Hoge Raad 16 oktober 2015, 14/02700, ECLI:NL:HR:2015:3081 Vervolg op pagina 17
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
15
Wij verkopen geen kandidaten... Wij zorgen voor de beste invulling van uw vacature!
Renew Payroll ontzorgt.
Renew Payroll helpt bedrijven en organisaties praktisch en financieel voordeel te behalen door efficiënter arbeid in te kopen in de vorm van payroll.
Recruitment as a service Recruitment on demand RPO & Interim recruitment
Wij verzorgen de contracten, salarisbetalingen en de trajecten m.b.t. ziekteverzuim en re-integratie.
076 - 7002090 info@iRecruit.nl www.iRecruit.nl Schapenweide 1, 4824 AN Breda
Vlierwerf 7a 4704 SB Roosendaal T: 0165-760009 E: info@renewpayroll.nl I: www.renewpayroll.nl
Uitzicht leidt tot inzicht... Goed inzicht in cijfers? Uw organisatie kan niet zonder!
Professioneel en persoonlijk sinds 1956 WWW.REMMERSWAAL.NL
• accountants • belastingadviseurs • bedrijfsadviseurs • • loon- en salarisverwerking • personeelsmanagement • • BERGEN OP ZOOM • ROOSENDAAL • SINT MAARTENSDIJK •
AUTONIEUWS
GEREDEN: RENAuLT TRAFiC met dubbele cabine
Er bestaan delen in de wereld waar de verkopen van pick-ups de helft van de totale markt beslaan. Nissan is met de Navara een vertrouwde speler in die markt. Renault haakt met een eigen versie op dit concept in. Bestelwagens van tegenwoordig bieden meer mogelijkheden dan een gesloten besteller in één lengte variant. Dat bewijst Renault met de nieuwe Trafic. We reden de krachtige 140 pk bi-turbodiesel in de tweede lengte met een dubbele cabine. Deze verlengde versie meet maar liefst 5,40 meter in lengte. Daarmee wordt het mogelijk een dubbele cabine te realiseren die royaal plaats biedt aan vijf volwassenen. Daarachter blijft er toch nog zo'n vier kubieke meter aan laadruimte over. Die ruimte is mooi hoekig van vorm en gemakkelijk te bereiken via de dubbele achterdeuren. Renault creëert extra lengte door de laadvloer onder de cabine een stuk door te laten lopen. In de ruime dubbele cabine staan voorin twee comfortabele stoelen met opklapbare armleuningen. Lange ritten zijn daarom geen straf. Ook drie achterpassagiers hebben prettig voorgevormde zitplaats ter beschikking. De beenruimte is ronduit royaal. De binnenkant is keurig ingericht met zwarte en grijze materialen en hier en daar metaalkleurige accenten.
Trekkracht
De dCi 140 TT is de krachtigste motor in het aanbod. De nieuwe 1.6 liter diesel met dubbele turbo levert een fors vermogen van 140 pk en een indrukwekkend koppel van 340 Nm al bij 1.500 tr/min. Direct bij wegrijden trekt de motor als een spreekwoordelijke lier en doet hetzelfde bij tussenacceleraties. In 10,8 seconden wordt de 100 km/u bereikt. Het brandstofverbruik varieert in de praktijk van 1 op 11,5 tot 1 op 12,7 indien de Eco-stand wordt ingeschakeld. Bij een volle tank betekent dat een actieradius van boven de 1.000 km.
Door de lange wielbasis biedt deze verlengde versie veel rijcomfort. Bij hoge snelheden bewijst de Trafic zich als een stabiele besteller ook als er weinig gewicht wordt vervoerd. De prijslijst begint met de korte gesloten bestel dCi 90 vanaf 16.990 euro en de dubbele cabine dCi 140 TT kost minimaal 25.650 euro (excl. BTW/BPM).
Fiat Fullback
Het lijkt er op dat veel merken zich ineens op het pick-up segment gaan storten. Fiat was daar met een compact model al vertegenwoordigd, maar richt zich binnenkort op de 1-tonners. De naam Fullback is aan deze nieuwe auto gekoppeld. Zoals alle aanbieders biedt het Italiaanse merk de keuze uit een enkele cabine, verlengde cabine en vierdeurs dubbele cabine. Motorisch schotelt Fiat alleen een 2,4 liter diesel voor die naar keuze weer kan worden aangeschaft met 150 of 180 pk. Beide motoren hebben een handgeschakelde zesbak of een vijftraps automaat.
Van of the Year
De jury van de International Van of the Year heeft de trofee voor 2016 toegekend aan de nieuwe Volkswagen Transporter. Het nieuwe model bleef in de competitie de Fiat Doblo Cargo en de Volkswagen Caddy voor. De zesde generatie Transporter is uitgerust met Euro 6 dieselmotoren die buiten het softwareschandaal vallen. De jury was vooral te spreken over het weggedrag. De auto is ten opzichte van zijn voorganger voor 75 procent opgebouwd uit andere onderdelen. De vormgeving is wellicht het minst anders, alhoewel alle plaatwerkdelen nieuw zijn. De nieuwe Nissan Navara is uitgeroepen tot de Pick-up of the Year 2016. � W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
17
De glazen bol
TRENDS 2016 Tijd
Mensen hebben krijgen een vollere agenda met steeds minder ‘tussentijd’ waarin ze even niets te doen hebben of wachten, door social media, e-mail en steeds meer ook The internet of things apparaten op afstand aansturen via internet. Dat zorgt dat mensen impulsiever keuzes maken. De weinige momentjes tussendoor noemen sommige trendwatchers ‘schaduwtijd’, vrije tijd die ontstaat als er bij een andere activiteit even tijd over is, bijvoorbeeld even Twitter lezen terwijl je wacht op je kinderen die uit school komen. Vrije tijd (de tijd waarin je alles doet behalve werken) zal toenemen want er komen steeds meer robots in ons leven; de Robotrevolutie. Van de zelfrijdende auto’s tot medische robots, en van surveillancerobots tot zelfstandig opererende 3D-printers. Social robots worden onze nieuwe huisgenoten en helpen met allerlei klusjes in huis. Langzaam worden ook hele bedrijfsprocessen overgenomen door robots, wat banen zal gaan kosten.
18
Media
Het medialandschap verandert pijlsnel en is daarmee wellicht het meest tastbare instrument om de gevolgen van de naderende veranderingen te meten. Het vertrouwen in overheid, politiek en financiële instellingen zakte de afgelopen jaren al in; nu heeft ook de journalistiek het zwaar te verduren in de publieke opinie. TV wordt ingehaald door Youtube, en mensen gebruiken internet om zelf onderzoek te doen naar hoe dingen in elkaar steken. Ook ontstaan veel lokale, grijpbare initiatieven als tegenbeweging van een gevoel van onmacht. Van media wordt verwacht dat ze ruimte bieden aan nuance en aandacht besteden aan creatieve en constructieve ideeën, geen snelle, ongenuanceerde populistische oplossingen.
Deeleconomie
Afgelopen jaar deden de bedrijven in de deeleconomie het al goed, zoals Airbnb en Peerby. Crisisconsumenten ontdekken dat ze er voordeel uit kunnen
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
halen, en in hun kielzog lanceren steeds meer bedrijven projecten en campagnes rondom delen. Ouderen waren vooralsnog huiverig - ze gaven voorkeur aan spullen bezitten in plaats van delen maar beginnen nu ook de voordelen in te zien. Kleine, disruptieve bedrijfjes die snel innoveren, winnen het van de ‘dino’s, lang bestaande, logge bedrijven. Bedrijven zoeken naar manieren om te vernieuwen, zonder te snel mee te gaan in een hype, en het oude te snel af te schrijven. Motto: ‘onderzoekt alles, behoudt het goede. De veranderingen die de trends met zich meebrengen veroorzaken drie grote bewegingen in onze maatschappij: q Van ‘werknemend’ naar ondernemend q Van creatie naar curatie q Van internationaal naar hyperlokaal Hoe zien we dit op korte termijn terug in onze samenleving?
TRENDS GOLF
Met welke trends gaat de ondernemer zich het komende jaar bezighouden? Hoe ziet de toekomst er na 2016 uit? Neem een kijkje in de glazen bol van onze -nabije- toekomst. De komende zeven jaar moeten we een nieuwe balans vinden, wat trendwatchers de ‘transitie-economie’ noemen, daarna komen we in rustiger vaarwater - ‘balanseconomie’ genoemd. Dan gaat het beter met onze economie, maar die zal wel minder hard groeien. Dat komt door een verandering in de maatschappij: bedrijven en overheden sturen niet meer alleen vanuit een financieel gemotiveerd perspectief. Ook zullen de ‘kosten van een duurzame samenleving’, zoals internationale klimaatafspraken onlangs in Parijs gemaakt, naar verwachting doorgerekend worden in alle producten en diensten.
Van werknemend ondernemend
naar Van creatie naar curatie
Je leven lang voor één werkgever werken is niet meer van deze tijd. En überhaupt is het hebben van een vaste baan steeds minder gangbaar. Daar zijn de ruim 1 miljoen zzp’ers in ons land het levende bewijs van. Nederland gaat ondernemerschap meer ruimte geven in het nieuwe kalenderjaar. Op dit moment is 8 procent van de Nederlandse beroepsbevolking ondernemer. Terwijl 79,1 procent van de Nederlanders aangeeft ondernemerschap een goede carrièrekeuze te vinden. Er komt dan ook verandering aan. Ondernemen is geen vies woord meer, ondernemen is cool. Ondernemers zijn de nieuwe helden. Je hebt ook niet veel meer nodig om succesvol ondernemer te worden. Internet heeft het ondernemerschap gedemocratiseerd. Kijk naar YouTube sterren als Enzo Knol, die honderden miljoenen weergaven heeft op zijn YouTubekanaal.
Laten we eerlijk zijn: vrijwel alles is al een keer bedacht, opgeschreven of uitgesproken. Daarom wordt in 2016 de focus gelegd op het beter maken van wat er is, in plaats van te proberen iets nieuws te maken. Op die manier gaan ondernemers zich onderscheiden van de massa. Als ondernemers geen rekening houden met deze trend in 2016, worden ze zeker ingehaald door de concurrentie. Dat dit werkt, blijkt nu bijvoorbeeld al uit het succes van sites als BuzzFeed, Upworthy en Mashable: ze selecteren en becommentariëren op eigen wijze online informatie. Er is voor elke groep lezers, van designers tot kattenliefhebbers, wel een ‘curated hub’ (red. een plek waar ze verzamelde informatie vinden die voor hen interessant is).
Van internationaal hyperlokaal
naar
De hele wereld is binnen handbereik. Dat komt voor een groot deel door de
digitalisering van onze samenleving. Hierdoor weten we vaak eerder wat er zich afspeelt in China, dan dat we weten hoe het met de buurman gaat. Multinationals bepalen wat jij koopt en uit welk land dat komt. Daar heb jij niet veel over te zeggen. Deze ontwikkeling roept een tegenbeweging op: de interesse in lokale producten en initiatieven. Producten die gemaakt zijn door mensen die bij jou in de buurt wonen en waar je met trots over kunt zeggen dat ze uit jouw regio komen. Deze interesse in lokale producten zie je onder andere terug in de enorme groei van het aantal lokale bierbrouwers. Dat aantal is in twee jaar tijd van 200 naar 320 gegaan. Lokaal heeft alles in zich om internationaal te verslaan. �
(bronnen: RTLZ, Dutch Network Group, Erasmus Universiteit Rotterdam, GEM 2014).
9789047007708
ISBN
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
19
PROFIEL
De true colours van Maurits Groen
‘De snoepwinkel wordt steeds voller’ maurits Groen is de éminence grise van duurzaam Nederland. Hij liet Al Gore zijn inconvenient Truth verkondigen en beïnvloedde daarmee de maatschappelijke opinie over klimaatverandering ingrijpend. Aanvankelijk vooral actief op het gebied van communicatie werd Groen serieondernemer in duurzaamheid. met zijn netwerk en bevlogenheid geeft hij tal van initiatieven een impuls. TEKST HANS HAJÉE FOTOGRAFiE ROB OOSTWEGEL
20
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
Na een studie politicologie werd Maurits Groen hoofdredacteur en uitgever bij Milieudefensie. ‘Voor duurzaamheid en milieu was destijds amper aandacht. Had je die wel dan werd je als wereldvreemd beschouwd.’ Ondanks de overtuiging dat verandering dringend nodig was, hield Groen (1953) zich verre van provocatie. ‘Alleen maar tegen zaken aanschoppen heeft geen zin. Om een samenleving te veranderen, moet je een positief alternatief bieden en met mensen in verbinding blijven.’ Dat doet Groen sinds 1982 via zijn eigen bureau. Hij adviseerde honderden bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. ‘Al heb ik een onafhankelijke rol, de intenties – mijn true colours – zijn altijd duidelijk; ik wil bijdragen aan structurele verduurzaming.’
Kwantumsprong
Groen ziet een kentering in de aandacht voor het milieu. ‘Belangrijk daarbij is de exponentiële toename van kennis. Op een usb-stick zit nu meer rekencapaciteit dan gebruikt is bij de eerste maanlanding. We weten enorm veel van de planeet en haar toekomst.’ Dit leidde bij de recente klimaattop in Parijs tot een volgens Groen historische mondiale afspraak. ‘Al zal het nog een heel gevecht worden om daar echt uitvoering aan te geven, er is een streep gezet onder het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat besluit is genomen op basis van onze kennis over de toekomstige gevolgen voor het milieu, ondanks een machtige tegenlobby. Het is echt een doorbraak, een kwantumsprong.’
Mammoettanker beweegt
Steeds meer partijen trekken zich terug uit fossiele energie. ‘Oliemaatschappijen verliezen beurswaarde. De duurzame energiesector wordt een factor van belang en is in Duitsland al goed voor 380.000 banen. En vertegenwoordigers van de gevestigde orde – banken, energiemaatschappijen – maken statements die eerder voorbehouden waren aan organisaties als Greenpeace of Milieudefensie.’ De mammoettanker beweegt. ‘De eerste centimeters kosten heel veel moeite. Is de kentering ingezet dan gaat het steeds sneller.’
Al Gore
Bij de aandacht voor duurzaamheid is agendasetting cruciaal. ‘Schoolvoorbeeld is An Inconvenient Truth,’ aldus Groen, die er verantwoordelijk voor was dat boek en film van Al Gore in Nederland verschenen. Hij nam er een tweede hypotheek voor. ‘Ik geloofde heilig in de potentiële impact van Gore’s boodschap.’ Die inschatting bleek juist. ‘Door alle publiciteit rond Gore en zijn visie sloeg de maatschappelijke opinie over klimaatverandering in één klap om. Een grote groep mensen werd zich bewust van het dreigende onheil.’An Inconvenient Truth deed ook Groen’s ster rijzen. ‘Sinds het bezoek van Gore in 2006 weten mensen mij steeds vaker te vinden. Daardoor is ook mijn impact toegenomen.’ Die wordt benadrukt door de toppositie in de Duurzame Top Honderd die Groen sinds eind 2015 inneemt.
Verbinder
Hield Groen zich aanvankelijk vooral bezig met communicatie en advies, de laatste jaren ligt de nadruk op concrete producten en diensten. ‘De toegenomen kennis zorgt niet alleen voor bewustwording maar stelt ons ook in staat, oplossingen te vinden die bijdragen aan een beter milieu. Bijna dagelijks word ik benaderd met vragen over productie, financiering en marketing van dergelijke initiatieven. Mijn rol is dan die van verbinder. Na bijna veertig jaar beschik ik over een groot netwerk. Dat zet ik graag in om kansrijke ideeën verder te helpen.’
Kippen en douchen
Groen is betrokken bij een groeiende reeks initiatieven. Zoals de WakaWaka (zie kader). En Greenem, een vergelijkingssite die onder meer verbruikskosten en milieu-impact van elektrische apparatuur inzichtelijk maakt. Met Kipster kunnen diervriendelijk en duurzaam kippen worden gehouden voor eierproductie tegen marktconforme prijzen. Hamwells is een superieur douchesysteem dat ook nog eens 90% water en 80% energie bespaart. ‘Er worden steeds meer oplossingen ontwikkeld die milieuvriendelijke productie
WONDERLAMP
De WakaWaka is een robuuste LEDlamp die gevoed wordt door een klein zonnepaneel en bij uitstek geschikt is voor gebieden zonder elektriciteit. Groen: ‘Daar worden vaak kerosinelampen gebruikt: vervuilend, brandgevaarlijk en slecht voor de gezondheid. De WakaWaka is een duurzaam alternatief. Mensen kunnen werken als het donker is en zo hun inkomen vergroten. Ook zijn ze geen geld meer kwijt aan kerosine. Het besteedbaar inkomen stijgt fors. En kinderen kunnen huiswerk maken.’ Via de WakaWaka Foundation zijn al honderdduizenden lampen verspreid. Zo is een school in Kenia voorzien van 800 WakaWaka’s. ‘Bij vergelijkende toetsen was het een gewoon gemiddeld dorpsschooltje. Inmiddels is het de beste school van de regio. Voilà, de enorme impact van een simpel lampje in een notendop.’
en energiebesparing mogelijk maken, en die ook financieel steeds aantrekkelijker worden. Ik ervaar het als een snoepwinkel met symboolproducten die bewijzen dat het beter, duurzamer en voordeliger kan. Deze winkel wordt alsmaar voller.’
Onverklaarbaar kortzichtig
Ondanks alle initiatieven presteert Nederland belabberd op het gebied van duurzame energie. ‘Binnen de EU doet alleen Malta het nog slechter,’ weet Groen. ‘Ik mis visie en verantwoordelijkheid. Al jarenlang is bekend dat ons aardgas rond 2030, 2035 op is. Van enige urgentie bij de ontwikkeling van alternatieven is echter geen sprake. Een onverklaarbare kortzichtigheid met grote gevolgen, zowel economisch als geopolitiek. Zonder alternatieve energie missen we straks niet alleen onze aardgasinkomsten maar wordt Nederland ook afhankelijk van Poetin en het Midden-Oosten. Is dat wat we willen?’ Toch blijft Groen hoopvol. ‘De techniek ontwikkelt zich razendsnel. Op termijn fungeert elk dak, raam en muur als “energie-oogst-oppervlak”. Opslag wordt goedkoper, nul op de meter is straks de norm.’ De techniek om de noodzakelijke omslag te realiseren, is beschikbaar. ‘Ook de financiële middelen zijn er. Het enige wat ontbreekt, is bestuurlijke en politieke wil.’ �
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
21
TRENDS
Opdrachtgevers in the lead bij stedelijke distributie
Samenwerking als sleutel tot succes TEKST HANS HAJÉE
Rico Luman is senior sector- en regio-econoom bij ING Economisch Bureau. Hij houdt zich bezig met transport en logistiek. Daarnaast volgt hij de economische ontwikkelingen in West-Nederland. Beide elementen komen samen in een ING-rapport uit 2015: ‘Stedelijke distributie in het winkellandschap van de toekomst’. Hierin is sprake van dagelijks 200.000 kleine en 50.000 grotere vrachtwagens die de Nederlandse binnensteden bevoorraden. ‘Volgens Thuiswinkel.org was internet in 2014 goed voor 7,6% van de totale detailhandelsbestedingen,’ aldus Luman. ‘Wij verwachten dat dit in 2025 20% tot 25% zal zijn. Het aantal vervoerbewegingen zal hierdoor substantieel stijgen.’
22
Straat vol busjes
Goed nieuws voor distributeurs en de werkgelegenheid in de sector, al is bij grote speler PostNL veel te doen over de beloning en contracten van hun pakjesbezorgers. Maar wat als straks elke straat vol busjes met draaiende motor staat? ‘Filedruk en uitstoot nemen fors toe. Helemaal als levering op dezelfde daggemeengoed wordt. Wehkamp is er al mee gestart, andere aanbieders zullen ongetwijfeld volgen. Dit staat haaks op de milieu-ambities van de overheid. Om stedelijke distributie beheersbaar te houden, zijn meer efficiency en snelle verduurzaming hard nodig. Dit vereist een trendbreuk.’
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
Focus op expansie
Wie heeft de sleutel daartoe in handen? ‘Individuele distributeurs hebben weinig invloed, zo bleek uit een rondetafelsessie voor ons eerdergenoemde onderzoek. Zij volgen de wensen van hun klanten, de retail- en e-commercebedrijven. Die zijn bepalend als het gaat om efficiency en vergroening van het wagenpark.’ Welke rol spelen consumenten? ‘Dat bezorging meestal gratis wordt aangeboden, helpt niet bij hun bewustwording. Er is amper een prikkel om bestellingen te combineren.’ Zolang er nauwelijks sturing is van de consument, verwacht Luman weinig verandering. ‘Wat ook meespeelt, is dat in e-commerce veelal jonge bedrijven actief zijn. De
&
T
CAAL
D B E RI J
T
RV
A
F
E
F
THEM V
Door de enorme vlucht van e-commerce domineren vrachtauto’s van bedrijven als PostNL, DHL en Albert Heijn het straatbeeld. De zendinggrootte neemt af, de leveringsfrequentie toe. Bezorging op dezelfde dag is binnenkort heel gewoon en de komende jaren neemt het aantal vervoerbewegingen verder toe. met alle gevolgen van dien voor het leefklimaat in de steden. Meer efficiency en minder uitstoot zijn dringend gewenst. Wie heeft de sleutel daartoe in handen?
NA
F
IS
OER
VERRASSENDE MOVE
Nieuwe stadsdistributiecentra kunnen bijdragen aan snellere én groenere levering. ‘In dergelijke centra wordt vracht gebundeld en verder vervoerd met kleinere, schone voertuigen,’ zegt Luman. Tot nu toe zijn dergelijke voorzieningen relatief schaars. In Enschede, Utrecht en Amsterdam rijden Cargohoppers; zij zorgen voor emissievrije levering tijdens de zogenaamde last mile. ‘Het is onvermijdelijk dat er meer van dergelijke voorzieningen komen, al kan dit tijd vergen. In de praktijk blijken partijen zich heel moeilijk op te lijnen. In Breda heeft
T
SO
men bijvoorbeeld moeten constateren dat de huidige proef met stadsdistributie is mislukt en wordt opnieuw begonnen.’ Bundeling van kleinere volumes kan aanzienlijke schaalvoordelen opleveren. ‘En als de afstanden korter zijn, worden duurzame alternatieven aantrekkelijker.’ Ook de groei van levering op dezelfde dag kan de komst van meer distributiecentra vlakbij de binnensteden bespoedigen. ‘Als dit gemeengoed wordt, moet de afstand tot de eindklant zo kort mogelijk zijn.’
Geen open deur
In tal van sectoren gaan de ontwikkelingen razendsnel. Stedelijke distributie is daarop zeker geen uitzondering. ‘Vanuit verschillende kanten staat veel druk op bedrijven in de sector; opdrachtgevers, consumenten, de overheidsambities op het gebied van duurzaamheid. En dat in een
A
RE
Last mile
THEM
RE
De transportsector is sterk kostengedreven. ‘Investeringen zijn hoog, de marges minimaal. Dit belemmert een snelle verduurzaming. Elektrische voertuigen zijn kostbaar, vergeleken met de traditionele (diesel)versies. Ook hierbij zijn opdrachtgevers in the lead. Pas als zij eisen stellen ten aanzien van de beperking van CO2-uitstoot en ook bereid zijn daarvoor te betalen, kan vergroening vaart krijgen. Ook subsidies van de overheid kunnen helpen. Steeds meer steden spreken de ambitie uit om op termijn emissieneutraal te worden. Beperking van de uitstoot door vrachtverkeer is dan een belangrijk item.’
HUMA
S
U RCE
S
Kostengedreven
Coolblue bezorgt een deel van haar witgoedleveringen zelf. Na een testfase startte het ecommercebedrijf in februari met vijftien busjes in Brabant en Limburg. Eind dit jaar moeten er zo’n vijftig door heel Nederland rijden. ‘Een verrassende move,’ vindt Luman. ‘Je zou zeggen; gebruik maken van vervoerders met een grote distributiestroom is goedkoper dan zelf een kanaal opzetten. Al gaat het hier natuurlijk wel om specifieke, vaak grote en zware producten.’ Coolblue blijkt meer invloed te willen op de aflevering en installatie van deze aankopen. ‘Bij de levering van grote producten komen mensen echt bij je in huis,’ zegt topman Pieter Zwart hierover. Door deze laatste schakel in eigen hand te nemen, weet Coolblue nu precies wie er bij hun klanten thuiskomt.
N
traditionele retailers hebben gezien de jarenlange samenwerking meer oog voor de specifieke problematiek van distributeurs dan deze nieuwe spelers, waar de focus vooral ligt op verdere expansie.’
branche waar investeringen hoog en marges laag zijn. Ga er maar aanstaan.’ Welke aanbevelingen heeft Luman voor distributeurs? ‘Het lijkt een open deur maar is daarom niet minder waar; alleen door krachten te bundelen, kunnen bedrijven de talrijke uitdagingen met succes het hoofd bieden. Niet voor niets zijn over-names aan de orde van de dag. Samenwerking zorgt voor een betere uitgangs-positie. Dat kan horizontaal zijn, door goederenstromen te combineren met collega-transporteurs. Of verticaal door de dienstverlening aan opdrachtgevers uit te breiden en bijvoorbeeld samen te investeren in nieuwe concepten. Gelukkig merk ik dat de bereidheid om elkaar op te zoeken, toeneemt. Zeker voor kleine distributeurs is dat noodzakelijk om te kunnen overleven.’ �
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
23
VISIE
Minder vergroening door nieuwe fiscale regels?
‘2016 wordt een uitdagend autojaar’ TEKST ANKA VAN VOORTHuiJSEN
‘Klanten zullen weer voor traditionele auto’s kiezen.’
Dick Bakker Directeur leasemaatschappij Arval; met 930.000 auto’s de grootste in Europa, nationaal met 35.000 nummer vier. ‘Ik verwacht dat 2016 een uitdagend jaar wordt. De flinke aanpassing in de bijtelling van 2015 naar 2016 heeft voor een hausse in de verkopen in het vierde kwartaal gezorgd. Ook wij hebben al veel auto’s in 2015 geleverd en leveren ook in het eerste kwartaal nog auto’s met de oude bijtelling. Daarnaast verwacht ik dat klanten de aanschaf van een nieuwe auto uitstellen tot na 2016, om dit jaar nog van
24
de lagere bijtelling te profiteren. De plugin hybrides zoals Mitsubishi Outlander en Toyota Prius, die stapsgewijs van 7, via 15 nu en 21% bijtelling in 2019 gaan, worden minder populair. Die werden vooral gekozen vanwege de fiscale voordelen, niet vanwege het milieu. Dat is nu voorbij. Voor de duurdere modellen zoals de Mercedes C-klasse en de Volvo XC90 verwacht ik dat de hybrideversies – met 15% bijtelling – wel populair blijven. Dat scheelt zo € 200 per maand met de 21% die je voor de niet-hybridevariant betaalt. Werkgevers gaan kritischer kijken naar het brandstofverbruik bij werknemers. Die rijden weinig elektrisch, terwijl ze wel het fiscale voordeel incasseren. Ik kan me voorstellen dat je als werkgever het surplus aan brandstofkosten gaat doorberekenen. Wij helpen onze klanten het brandstofverbruik inzichtelijk te maken via kwartaalanalyses van hun wagenpark. Niet om werknemers te “straffen” maar hen te stimuleren, bewuster met het gaspedaal om te gaan. Daar helpen ook onze rijtrainingen en brandstofbesparingstips bij. De totale CO2-uitstoot van ons wagenpark zal dit jaar denk ik iets omhoog gaan. Klanten zullen weer voor traditionele auto’s kiezen omdat het bijtellingsvoordeel verdwijnt. Er is dus een averechts effect bereikt. En over een jaar of drie, vier komen de goedkopere hybride auto’s massaal naar ons terug; dat gaat de markt verstoren. Zzp-ers en mkb-ers zijn prijsbewust en minder merkbewust. Dat is altijd zo
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
geweest en verandert niet. Het gaat hen niet om leren bekleding, een bepaald stiksel of bijzondere wielen. Zij kiezen rationeler, anders dan de corporate klant met een ruime autoregeling.’
Jan-Bertram Rietveld Loonbelastingadviseur bij EY (voorheen Ernst & Young) Rotterdam. ‘Ik rijd zelf elektrisch. Aan de stilte wen je snel en het rijdt heel soepel. Toen ik deze auto kocht, realiseerde ik me terdege dat ik de komende vijf jaar 0% bijtelling zou hebben. Ik moet dus nog goed nadenken wat ik over tweeëneenhalf jaar ga doen. Wat nu is gebeurd, is dat een effec-
‘Wat gesubsidieerd werd, was lang niet altijd even groen.’
F
IS
RV
A
OER
HUMA
THEM
N
SO
A
U RCE
S
‘Met de bijtelling zoals die was, waren mensen wel geneigd om eerder een groenere en duurzamere keuze te maken. De moeilijkheid met de bijtelling aan de hand van vastgestelde CO2-waardes is, dat die waardes theoretisch zijn. In de praktijk treden veel verschillen op. Het systeem is nu zo dat je aan de voorkant beloont, terwijl je aan de hand van het gebruik zou moeten belonen of bestraffen. Bij DSM focussen wij op CO2 én gebruik. Als dat gebruik erg uit de pas loopt, verrekenen wij het. Als je hybride rijdt en nauwelijks laadt, dan verdampt je voordeel. Dan vindt de schifting ook meer aan de voorkant plaats; als je in verband met je actieradius weinig laadt, maken mensen een nieuwe rekensom en kiezen ze bijvoorbeeld voor een zuinige diesel. Bij bijna iedereen, 90% van onze hybriderijders, klopt het gebruik. Een enkeling krijgt een naheffing. Voor een eerlijk beleid zou je moeten focussen op de werkelijke verbruikscijfers van de auto en aan de hand daarvan belasting heffen. De CO2-uitstoot van 25 gram haalt een hybride alleen bij een ritje van 25 km, terwijl in de praktijk langere afstanden worden gereden. Daar kunnen werkgevers en overheid meer samenwerken, wat mij betreft.
E
F
Daan Bieleveld Global mobility manager bij DSm en mobiliteitsmanager van het jaar. DSm heeft bijna 400 leaseauto’s in Nederland en 1.500 in het buitenland.
THEM
RE
tieve maatregel bewust wordt afgeschaft. De toenmalige staatssecretaris De Jager wilde inzetten op vergroening en regelde dus dat minder belasting betaald hoefde te worden. Wiebes stelt nu, terecht denk ik, vast dat het belastingvoordeel niet in alle gevallen klopt met het daadwerkelijke gebruik. Ik snap het, maar het effect zal zijn dat voor veel werknemers weinig redenen overblijven om elektrisch te rijden. Dus elektrische auto’s zullen weer uit het straatbeeld verdwijnen. Dan zijn we weer terug bij af. Het kantelpunt is voor veel auto’s al bereikt, rekende een dealer laatst voor een klant van ons uit; elektrisch rijden is duurder dan op benzine. Natuurlijk, er zijn nog steeds veel goede redenen om voor elektrisch te kiezen. Maar de meeste werknemers kijken eerst naar hun portemonnee en dan naar het milieu. De discussie is natuurlijk veroorzaakt door die plug-in hybrides; wel alle fiscale voordelen, maar de uitstoot strookte daar niet mee. Het is allemaal uit de pas gelopen. Wat gesubsidieerd werd, was lang niet altijd even groen. De kilometerheffing lijkt het meest rechtvaardig, maar is natuurlijk enorm fraudegevoelig. Het onderscheid tussen woonwerkverkeer en zakelijke kilometers maakt het ook ingewikkeld. Ik denk dan aan collega’s van mij, accountants die soms vijf maanden ergens op een project in een ander kantoor zitten. Is dat woon-werkverkeer? Dat lijken mij zakelijke kilometers. Je kunt nu eenmaal niet in alle gevallen meeverhuizen met je werk.’
&
D B E RI J
V
Per 2016 zijn de autobelastingen gewijzigd. De run op bepaalde modellen eind vorig jaar maakt duidelijk dat nogal wat verandert. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen en welke impact zullen deze hebben? En zijn er betere manieren om groener autorijden te stimuleren?
CAAL
‘Helaas staat de kilometerafrekening weer in de ijskast.’ Helaas staat de kilometerafrekening in Nederland weer in de ijskast; in andere landen is het al niet beter. Ik zie nergens dat ze focussen op werkelijke uitstoot. Wij willen als bedrijf op den duur naar het belonen van duurzamer reisgedrag toe, zodat werknemers bewuste mobiliteitskeuzes maken. Daar hoort een NS Business Card bij, een fietsenplan, een leaseauto. Trein- en fietskilometers leveren werknemers dan bijvoorbeeld meer voordeel op. We hebben een privé-leaseregeling. Werknemers kunnen hun oude auto vervangen door een groenere leaseauto. Dat is een groot succes. Als werkgever hebben we een serieuze duurzame ambitie. Niet alleen in mobiliteit, maar in alles wat we doen, bijvoorbeeld ook in onze product-policy. Duurzaamheid is de kernwaarde van DSM.’ �
W E S T- B R A B A N T B u S i N E S S | N u m m E R 1 | m A A R T 2 0 1 6
25
Zwemmende varkens in de Bahama’s TEKST & FOTOGRAFIE Marten Witkamp
Gelooft u niet hé? Nou, het is toch echt waar, ik heb dit fenomeen met eigen ogen gezien! Google theswimmingpigs.com en overtuig uzelf dat ik hier geen onzin zit te verkopen. Dat uitstapje per boot was tegelijkertijd één van de hoogtepunten van onze trip naar de Bahama’s. Wij – een groep Europese golfjournalisten en begeleiders – waren naar het eilandje Exuma (oppervlakte 158 km2) gevlogen om daar op uitnodiging van de bekende, voormalige Australische topgolfer Greg Norman het Sandals Resort en de door hem ontworpen 18-holes golfbaan Sandals Emerald Reef te beoordelen, en uiteraard later te promoten.
Minder lang reizen voor Amerikanen – verreweg het merendeel van de gasten daar – die direct vanuit Miami naar Great Exuma kunnen vliegen. Ook de Engelsen laten zich niet echt door de afstand afschrikken. Vanuit Toronto/ Canada kan men eveneens rechtstreeks naar George Town/Great Exu-
Een geweldige ervaring zij het dat de meeste Europeanen het toch wel met elkaar eens waren dat men nauwelijks mag verwachten grote drommen Europese golfers naar dit oord te zien trekken. Paradijselijk, absoluut maar veel te lang reizen, zeker 16 uur vanaf Schiphol en 2x overstappen: London Heathrow en Nassau/Bahama’s.
26
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
ma vliegen, maar om als Nederlander nu die omweg te maken …. Geen goedkope toko dat Sandals maar als u niet op een stuiver kijkt én geheel in de watten wilt worden gelegd zeker een aanbeveling waard. Sandals Emerald Bay kan in Nederland
GOLF
geboekt worden bij TENZING TRAVEL Amsterdam. Prijsvoorbeeld? Één nacht Luxury Included verblijf kost p.p. Euro 270 in een dubbele kamer, mimimum 3 nachten verblijf. Tja, ik zei het toch: aardig aan de prijs en wellicht iets teveel voor zelfs de bovenmodale portemonnaie. Volgens mij kiezen golfers dan eerder voor een Europese bestemming. Niettemin is de 18-holes golfbaan een pareltje, sterk afwisselend tussen de eerste 9 en de back nine die beiden fantastische en uiterst fotogenieke eigenschappen hebben. Deze golfbaan – de langste baan in de Caribbean met 7001 yards van de Emerald tees en 5642 yards van wit – wordt dan ook stelselmatig als één der mooiste golfbanen in dit gebied beoordeeld door leading golfmagazine Travel + Leisure Golf.
Houdt er wel rekening mee dat de front nine behoorlijk warm kunnen zijn en u zich goed insmeert. Water krijgt u automatisch mee en dat is wel nodig ook, evenals een buggy voor de minder goed ter been zijnde golfer (m/v). Erg veel waterhindernissen op de eerste negen, erg veel wind vanuit zee op de tweede 9 maar zonder meer een absoluut geweldige ervaring. Het is daarom zeker geen straf om minimaal 3 nachten in het Sandals Resort te ver-
blijven en deze championship baan tweemaal te lopen, dwz indien u eens totaal iets anders wilt én deze bestemming binnen uw budget past. Want weet u, verder is er naast golfen niet veel anders te doen dan de minibar te plunderen (is inclusief, dat weer wel!), de diverse prima restaurants te frequenteren, de lokale pub uit te proberen (pub grub en Guinness!), aan zwembad of strand te bronzeren en een uitstapje per “first class power
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
27
O ok dui ze nde n e uro’s b e spare n?
W ij ve r zo rg e n d e tot al e aan - of ve r ko o p v an u w wo nin g tot in d e p untj es vo o r h e t v as te lag e b e dr ag v an sl e cht s ` 695, - - in clusi e f b t w. Ve r tro u wd , vo o rd e lig ĂŠ n ve r ni e u we n d! O o k b e s p a re n? M aak e e ns v r ijb lij ve n d e e n af sp r aak m e t D e H ui ze nb e mi d d e laar B e rg e n o p Zo o m .
LeanForms, de slimste registratietool alle voorprocessen s f j i r bed
De Huizenbemiddelaar Bergen op Zoom Zu i d z ij d e H ave n 39 A 4 611 H C B e r g e n o p Z o o m T: 016 4 26 11 12 M : 0 6 15 82 8 616 E : we s t b r a b a n t@ d e h u i z e n b e m i d d e l a a r. n l I: w w w. d e h u i z e n b e m i d d e l a a r. n l
Maak zelf eenvoudig intelligente webformulieren. >[X `_` `[ je[aecij _d ^[j l_p_[h5 C?@D C?II?;" @EKM D?;KM; 877D
Verzamel gestandaardiseerde informatie binnen het bedrijf. Start processen op. Bg_hkf^^k ZnmhfZmbl\a \hee^`Z l' Te integreren met Excel. Wissel data uit met andere applicaties zoals ERP. Geen standaard inhoud, maar afgestemd op uw bedrijfsvoering.
Mobiel 06 - 15 00 80 02 www.dearbeidsbelmiddelaar.nl
Beemd 19 | 4854 SB Bavel Telefoon (0161) 77 84 42 info@leanforms.nl | www.leanforms.nl Advies & Implementatie|Registreren|Acties & Rapportages
Golf
boat” te maken naar onder andere die zwemmende varkens. Overigens brengt die boot u ook naar andere eilandjes toe – er zijn in totaal 365 van die dingen in de Bahama’s – waar u bijvoorbeeld leguanen kunt zien en snorkelen bij een mangrovebos. Het water van de Caribische Zee is geweldig van temperatuur en intens blauw. Minder ruig ook dan de Atlantische Oceaan. De grote man Greg Norman en zijn gevolg kwamen ook zelf naar Great Exuma, per helikopter uiteraard! De Great White Shark sloeg een aantal
ballen, hield een vragenuurtje, dineerde met ons en trok ’s anderendaags van flight naar flight voor advies en aanwijzingen. Vervolgens vertrok hij weer, en wij ook de volgende dag, opnieuw 16 uur reizen!
Nog even 2 praktische zaken: betalen kunt u met de Bahamian Dollar maar natuurlijk ook met de US Dollar die overal geaccepteerd wordt. En neem een USA of universele adapter mee; te koop op Schiphol en London Heathrow. Wi-Fi werkt prima op Great Exuma; soms wat traag maar ach, wie heeft er nu haast daar! �
Bekijk ook eens de volgende websites: www.shark.com www.sandals.com www.tenzingtravel.nl www.exumawatersports.com www.leadingcourses.com (voor beoordeling golfbaan)
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 | M A A R T 2 0 1 6
29
gaderlocaties in West-Brabant
Aangenaam verrassend en gastvrij! Wij nemen de organisatie graag uit handen voor al uw • Lunch en diner • High tea en brunch • Jubileumvieringen • Condoleance • Overnachtingen met uitgebreid ontbijt • En natuurlijk ook voor al uw zakelijke bijeenkomsten
Heerbaan 4 • 4817 NL Breda • Tel.: 076 522 46 66 • info@hotelbrabant.nl www.hotelbrabant.nl • www.amrathhotels.nl
Bij ons voelt u zich thuis,
dat is het verschil !! Hotel Restaurant Campanile Breda
Rijd voor de file uit en begin de dag met een goed ontbijt
KINEPOLIS EVENT CENTER
• 83 Hotelkamers • 100 zitplaatsen in het restaurant • 4 ruime vergaderzalen met airco • nieuwe DraadloosKinepolis internet Dankzij de opening van het Event Center • Welkomstplateau met gratis koffie biedt Kinepolis Antwerpen u meer dan ooit de ideale omgeving en thee op de kamer voor al uw professionele evenementen. • Vergaderarrangementen op maat • Bar en Lounge open tot 01.30 uur EXCLUSIEVE AVANT-PREMIÈRES H PRESENTATIES H PRIVÉ VISIES • ‘s ochtends een uitgebreid ontbijtbuffet
SEMINARIES H INCENTIVES H PRODUCTLANCERINGEN H ROADSHOWS PERSONEELSFEESTEN H CONGRESSEN H BEURZEN HotelKINEPOLIS RestaurantANTWERPEN: Campanile Groenendaallaan 394, 2030 Antwerpen Cedric7090 Bonnet, cbonnet@kinepolis.com, tel: 03 544 36 11 / Loan Tran, ltran@kinepolis.com, tel: 03 544 36 14 Minervum 4817 ZK Breda Tel. 076-5787700 e-mail: breda@campanile.com www.campanile.com
WHEREBUSINESSMEETSPLEASURE kinepolisbusiness.com
KINEPOLIS ANTWERPEN BUSINESS
Basilicata: het diepe zuiden Waarschijnlijk één van de meest onbekende
Uitzonderlijk is de prachtige rode wijn, alge-
U zult er weinig buitenlandse toeristen aan-
sen de teen en de hak van het schiereiland.
en uiteraard gemaakt van een inheemse drui-
le soorten van vermaak voor de plaatselijke
regio’s van Italië is Basilicata, ingeklemd tusHoewel verbonden aan zowel de Ionische Zee
in het zuiden als de Thyrreense Zee in het westen, overigens twee minuscule strips langs
meen gezien als behorend tot de top in Italië vensoort. We hebben het over de Aglianico del Vulture, een dieprode wijn met karakter
treffen; de meertjes vormen de bron voor albevolking. Zeker ook aan te bevelen is Matera met zijn unieke grotwoningen (sassi) en het
de kust van slechts enkele tientallen kilome-
ters lang, is het karakter van de regio vooral beïnvloed door de uitlopers van de Apennijnen. Het is een bergachtig terrein met een enigszins onherbergzaam klimaat.
Het is er ’s winters guur en koud, terwijl het
in de zomermaanden niet te harden is van de
hitte. Tel daar nog eens bij het feit, dat Basi-
die zijn naam ontleent aan de druivensoort
stadje Melfi, waar een gedeelte nog gespaard
schuivende bodems, die met de regelmaat van
noemd), oorspronkelijk aangeplant door de
bij al zeker een overweging waard om het an-
licata precies op het breukvlak ligt van ver-
aglianico (ook wel ellenico of uva nera ge-
Grieken, enkele eeuwen vóór de jaartelling. Deze druif groeit graag tegen de hellingen van de uitgedoofde vulkaan, de Vulture, vanwege de vruchtbare vulkanische bodem, die
mede de aparte eigenschappen van de wijn
is gebleven van de talrijke aardbevingen. Al dere Italië eens te ontdekken, alhoewel u toch
moet rekenen op een kleine 2.500 kilometer
enkele reis per auto of enkele honderden kilometers vanaf Napels. �
bepalen: een uitgesproken mineraal aroma,
gecombineerd met tonen van vooral bramen. de klok voor lichtere dan wel zwaardere aardbevingen zorgt en de conclusie is snel getrokken: dit is niet de allereerste keuze voor je vakantiedoel. Maar toch trekt het om het
In de smaak herkent men donker fruit (vooral pruimen); de tannines worden redelijk in
toom gehouden, vooral als het gaat om een wat oudere jaargang. De totale productie, die door enkele tientallen wijnboeren en coöpe-
andere Italië eens te bezoeken, want het land
raties wordt verzorgd, bedraagt nog geen
heuvels van Toscane of uit de bruisende me-
ker een reden om Basilicata eens te bezoe-
bestaat niet alleen uit de lieflijk glooiende rengebieden in het noorden.
Basilicata is een regio met een geheel eigen
gezicht en geschiedenis, en uiteraard zijn ei-
10.000 hectoliter. Alleen deze wijn al is zeken, vooral als die wordt gecombineerd met
de lokale keuken met veel soorten worst (o.a. de Lucanica).
gen keuken en wijnen. Oorspronkelijk stond
het bekend als Lucania en de bewoners worden nog altijd Lucani genoemd, maar de invloed van het Byzantijnse Rijk deed zich vanaf de 12e eeuw gelden en daarmee deed ook de nieuwe naam zijn intrede. Er wonen ruim
een half miljoen inwoners op een oppervlakte van zo’n 10.000 vierkante kilometers en dus is er volop ruimte.
Bijzonder zijn de twee kratermeertjes op de
top van de Vulture, de Laghi di Monticchio.
Kees Rennen eigenaar Crivino Vini d’Italia, importeur van Italiaanse wijnen www.crivino.com
W E S T - B R A B A N T b u s i ness | n u m m er 1 |
MAART 2016
31
zijn
er
W
ij
!
Open Open dag dag deelne
m
29 april maart2016 2015 10 Aanmelden via:
Aanmelden via: www.hoppenbrouwerstechniek.nl
hoppenbrouwerstechniek.nl
sĞƐƟ ŐŝŶŐ hĚĞŶŚŽƵƚ <ƌĞŝƚĞŶŵŽůĞŶƐƚƌĂĂƚ ϮϬϭ ϱϬϳϭ E hĚĞŶŚŽƵƚ T ;ϬϭϯͿ ϱϭϭ ϳϮ Ϯϳ
sĞƐƟ ŐŝŶŐ ĞƵƌŶĞ ƌ͘ ,͘ ǀĂŶ ŽŽƌŶĞǁĞŐ ϰϰ ϱϳϱϯ WD ĞƵƌŶĞ T ;ϬϰϵϯͿ ϯϭϯ ϵϲϮ
sĞƐƟ ŐŝŶŐ ŽŶŐĞŶ ^ƚĞĞŶƐƚƌĂĂƚ ϳ ϱϭϬϳ E ŽŶŐĞŶ T ;ϬϭϲϮͿ ϯϮϬ ϳϯϲ
Kreitenmolenstraat 201 5071 ND Udenhout 013-511 72 27