West Brabant BUSINESS juni 2009 by peter stickr

WEST-BRABANT

regionaal ZakenmagaZine | jaargang 25 | nummer 3 | juni-juli 2009

cHEOPs Jarige cheops van vele markten thuis

Luyten Adviesgroep

business

meedenken én luisteren

Deloitte

Henk Keilman:

‘Spirituele ondernemers hebben de toekomst’

WBB juni 2009.indd 1

Henk Keilman: Sprituele ondernemers hebben de toekomst

onze klanten vinden het erg prettig dat ze een adviseur om de hoek hebben

Smaak Catering

Van bitterbal tot live cooking

16-06-2009 10:50:37

CheopS iS ook niet in één dag gebouwd. Maar in tien jaar koM je een heel eind…

In tien jaar tijd kun je aardig wat opbouwen. Zo bouwden we bij Cheops het afgelopen decennium niet alleen onze eigen organisatie op tot een succesvol bedrijf, maar voorzagen we ook een flink aantal andere organisaties van de nodige structuur. Met als jongste wapenfeit dat we sinds kort preferred supplier zijn van de Achmea groep, waar we natuurlijk erg trots op zijn. Dat we dit jaar ons tienjarig bestaan vieren, leek ons dan ook een mooie aanleiding om al onze relaties eens te bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen. Op naar de volgende tien jaar! Meer weten? Bel of mail Cheops, telefoon 076-5419580 of info@cheops.nl.

Structuur is onze natuur.

WBB juni 2009.indd 2

16-06-2009 10:50:38

business

Henk Keilman:

‘Spirituele ondernemers hebben de toekomst’

Zakenmagazine voor de regio West-Brabant JAARGANG 25 juni / juli 2009, editie 3 UITGEVER John van Hees REDACTIE Izaak J. van Cruijningen, Annelies Wijnen, Joyce Beckker, Kees Rennen, Hans Hooft, Wilco Smit FOTOGRAFIE Peter Lammers - WBB

4 7 8 11 13 15 17 19 21 23

Zo duurzaam als een piramide Van bitterbal tot live cooking Fiscale aspecten bij vestiging buitenlandse bedrijven belangrijk Easy Way: studenten privéchauffeurs De crisis en human resources De aanhouder wint Vooruitgang begint met stilstaan bij klantwensen Pensioen in crisistijd: vijf vragen, vijf antwoorden amerikaanse graaf-, kraan- en grondwerkgigant naar Roosendaal staatssteun is een perverse bonus

NATIONAAL i

VORmGEVING & PRODUCTIE bpmedia+Design, Udenhout Tel.: 013 - 590 15 29 Fax: 013 - 590 15 79 break@euronet.nl

Henk Keilman gelooft in een duurzame wereld ‘Ik zie overal tekenen van positivisme’

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Klaas Sars, Henk van Deursen Telefoon: 013 - 5810971 Telefax: 013 - 5901579 E-mail: westbrabantbusiness@bpmedia-design.com Advertentie tarieven op aanvraag of surf naar: www.west-brabantbusiness.nl

Nederland heeft oudere werknemers hard nodig Het vergeten human capital

Het succesvolle idealisme van Great Place to Work Vertrouwen als basis voor duurzaam goed werkgeverschap

Voor adverteren in BUSINESS NATIONAAL, bezoek : www.business-nationaal.nl ABONNEmENTEN Telefoon: 013- 5810971 Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd, tenzij de abonnee uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs West-Brabant BUSINESS per jaar:  55,- (incl. 6% BTW). Hoewel dit magazine met de grootst mogelijke zorg wordt samengesteld, is West-Brabant BUSINESS niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. West-Brabant BUSINESS is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Aan gepubliceerde artikelen kunnen geen rechten worden ontleend.

BUSINESS NATIONAAL Landelijk katern van de regionale zakenmagazines

25 26 29 33 35 36 37 38 40 42 45

Business ﬂitsen Nieuw stadshart kern van bruisend Etten-leur Etten-leur scoort goed met Winkelhart succesvol in turbulente tijden Business ﬂitsen Jonge Ondernemers: Maintenance & Project Management l. van der Maarel Jonge Ondernemers: FitXpress Breda Op zoek naar de juiste balans luxemburg, dichtbij en een golfbezoek meer dan waard! Telewerken Etna: een voortdurende dreiging met aangename kanten

Postbus 14101, 3508 SE Utrecht T 030-2512818 E ub@wxs.nl I www.business-nationaal.nl EINDREDACTIE: Hans Hajée REDACTIEmEDEWERKERS: William ten Brink, Arie Craanen, Jean Geldens, Cees Louwers, mart Rienstra, Tony Vos ADVERTENTIE-EXPLOITATIE T 030-2512818 E ub@wxs.nl VORmGEVING bpmedia + Design W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 3

16-06-2009 10:50:41

Jarige cheops van vele markten thuis

ZO DUURZAAm ALS EEN PIRAmIDE

WBB juni 2009.indd 4

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:50:44

cOVERsTORY

Wie zijn bedrijfsnaam ontleent aan de piramide van Cheops geeft aan dat zijn dienstenpakket duurzaam is. Wellicht niet zo lang houdbaar als het eeuwenoude Egyptische bouwwerk zelf, maar toch. Het Bredase organisatieadviesbureau Cheops is op de goede weg. Het viert dit jaar zijn tiende verjaardag. Een bloemlezing van het jubilerende bedrijf.

Organisatieadvies

Kwaliteitsverhoging

“De Cheops piramide is gebouwd door boeren die, als de Nijl in het lenteseizoen was overstroomd, samenwerkten om dit vernuftige bouwwerk te voltooien. Dat goede teamwork van toen etaleren wij ook. Met hetzelfde plezier gaan onze medewerkers voor de klant aan de slag.” Aan het woord is Jac Tomas die voorheen samen met zijn zakenpartner Anne-Marie Scheffers bij Getronics werkzaam was. Aanvankelijk begonnen met IT’ers in dienst, verlegde het bedrijf het accent langzaam naar organisatieadvies.

Ook (erg) grote bedrijven scharen zich onder de clientèle van Cheops. Zo bood het onlangs een bekende verzekeringsmaatschappij een goede oplossing. “Zij werden geconfronteerd met een maatwerksysteem wat niet gereed kwam. Ons team heeft de functionele eisen opnieuw in kaart gebracht en het projectmanagement nieuw elan gegeven. In een relatief korte termijn is het project opgeleverd en in beheer genomen.” Maar ook een wereldspeler als General Electric maakt dankbaar gebruik van de diensten. Al met al is Cheops van vele markten thuis.

Rendement Cheops is specialist in het ontdekken en in beeld brengen van structuren binnen bedrijven en organisaties, om die vervolgens te verbeteren en te versterken. Tomas: “Met de MKB-manager plannen wij de juiste acties die leiden tot procesverbetering. Dit levert heel veel rendement op. Wij brengen oplossingen in kaart, implementeren deze en bewaken deze ook achteraf.” Hiernaast begeleidt Cheops klanten ook bij het behalen van certif icaten, zoals ISO, HKZ en VCA en verzorgt de opleidingen die in dit kader noodzakelijk zijn. “Onlangs hielpen we nog een assemblagebedrijf dat zonder ISO-certificaat niet werd toegelaten op de buitenlandse markt. Met onze hulp hadden zij het certificaat binnen een paar maanden in huis.”

Tomas: “De verbindende factor in onze dienstverlening is kwaliteitsverhoging: zorgen dat de klant krijgt wat hij verwacht. Ik geloof dat dit echt meer rendement oplevert. Kwaliteit betaalt zich terug.” Verschuivingen Het afgelopen decennium hebben Tomas en Scheffers behoorlijke verschuivingen gezien. “De markt is veel kritischer geworden. Kwaliteitsaspecten gaan nu voor capaciteit. Dit vraagt van onze medewerkers

klantfocus, betrokkenheid en communicatieve vaardigheden. Zij moeten in staat zijn de wensen van onze klanten te begrijpen, te vertalen in doelstellingen en deze op een eenvoudige wijze te presenteren. Wij verwachten van onze medewerkers dat zij verantwoordelijkheid kunnen nemen voor de totale implementatie van de gekozen oplossing.”

mijlpaal De toekomstverwachtingen dan. “Wij willen groeien van 11 naar straks 25 tot 30 medewerkers. Waarbij handhaving van de kwaliteit voorop staat”, benadrukt Tomas. Om het jubileum te vieren is er op 14 juli groot feest voor de relaties van Cheops. “En in oktober gaan we als blijk van waardering met ons personeel en hun partners vier dagen naar een Europese bestemming”, vult Scheffers aan. “Deze mijlpaal mogen we beslist vieren.” �

cheops BV Zinkstraat 20 4823 aD Breda telefoon: 076-5419580 e-mail: info@cheops.nl internet: www.cheops.nl

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 5

16-06-2009 10:50:44

TB0001 Adv WB Business

14-05-2009

12:11

Pagina 1

introduceert:

LEASE NIEUWE STIJL Dynamische tijden vragen om flexibiliteit en maatwerk. Dat geldt zeker voor het leasen van auto’s. Wanneer u binnenkort overweegt om een leaseauto aan te schaffen of wanneer er contracten bij u aflopen, denk dan eens na over de talloze mogelijkheden die TB Lease u kan bieden. Want TB introduceert ‘lease nieuwe stijl’. Of het nu gaat om een normaal leasecontract, Short Lease of om voorloopauto’s, alles is mogelijk. Dat kan alleen, omdat TB Lease ruim dertig jaar ervaring heeft in leasing, als onderdeel van een grote, regionaal gebonden automotive groep. Daarnaast is TB Lease met name gespecialiseerd in het MKB en ZZP segment. Voor welke stijl kiest u?

• Short Lease Tarieven tussen huur en lease Service en dienstverlening gelijk aan lease Flexibiliteit in teruggave van auto

Gespecialiseerd in

• Flexibele Lease Verschillende looptijden mogelijk Kosteloze looptijdbeëindiging Transparant

TB Lease Breda Konijnenberg 3 4825 BC Breda Tel. 076 - 8000310 E-mail tb-lease@tb.nl WBB juni 2009.indd 6

• Occasion Lease Snelle levering Zeer scherpe prijs Korte looptijd

www.tblease.nl 16-06-2009 10:50:45

caTERiNG

Bourgondia omgedoopt tot smaak catering

VAN BITTERBAL TOT LIVE COOKING Smaakbeleving gaat verder dan alleen eten en drinken. Het gaat bijvoorbeeld ook om sfeer. Vandaar dat cateraar Bourgondia (voorheen ’t Pauske) uit Oosterhout zijn naam heeft veranderd in ‘Smaak Catering’. De bijna 30-jarige cateringspecialist slaat hiermee een trendy weg in.

Klant verjongt

meer bewust

Stokjes saté worden steeds meer vervangen door sushi en de witte wijn mag tegenwoordig zitten in een schroefdopﬂes. Dit wordt niet langer gezien als ‘goedkope Duitse moezelwijn’, weet directeur Dré de Jong nog. “De klant verjongt. Wij passen ons aan.” Ook wil de klant tegenwoordig de catering van A-tot-Z uitbesteden. “Dat betekent dat we ook de locatie volledig inrichten. Hierbij spelen we in op de doelstelling van het feest. Gaat het om een internationaal bedrijf? Dan passen we de decoraties geheel aan. Gaat de klant voor low-budget? Prima, een blokje kaas en bitterbal hebben ook smaak mits goed gepresenteerd.”

Het Oosterhoutse bedrijf was een van de eerste die het zogenaamde ‘vorkjesdiner’ succesvol introduceerde. momenteel zien we dat de belangstelling voor het informele walking dinner steeds verder groeit. De Jong: “Gasten vinden het prettig dat ze niet als soldaten in de rij hoeven te wachten op hun eten. Alle gerechten worden ter plekke geserveerd, waar je ook op dat moment bent.” Wat Smaak Catering ook graag biedt is live cooking in een open keuken. Hierbij bepaalt de gast zijn eigen menu, waarna deze à la minuut en goed zichtbaar wordt bereid. De Jong: “Geïnspireerd door allerlei tv-kookprogramma’s willen gasten zich steeds meer bewust zijn van wat ze eten en drinken.”

Grote Kerk Smaak Catering verzorgt voor particulieren en bedrijven kleinschalige tot middelgrote evenementen. De locatie kan de klant zelf bepalen zoals een bedrijfskantine, tuin of tent. In dat geval onderzoekt een medewerker van Smaak Catering ter plekke of de voorzieningen wel voldoende zijn of dat de ruimte moet worden aangepast. “De klant kan ook kiezen voor één van de locaties zoals de Grote Kerk in Breda of het Automobielmuseum in Raamsdonksveer”, vult De Jong aan.

Veel knowhow Wie een evenement organiseert, doet er goed aan Smaak Catering in te schakelen. Het bedrijf denkt graag met zijn klant mee en heeft erg veel knowhow in huis. “We werken vooral met jonge enthousiaste mensen. Dit alles bevordert ook de smaakbeleving”, besluit De Jong.�

Smaak Catering Everdenberg 6 4902 TT Oosterhout tel.: 0162-492400 info@smaakcatering.nl www.smaakcatering.nl

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 7

16-06-2009 10:50:48

FISCALE ASPECTEN BIJ VESTIGING BUITENLANDSE BEDRIJVEN BELANGRIJK

WBB juni 2009.indd 8

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:50:51

Fiscaal

Steeds meer internationale bedrijven hebben belangstelling voor een vestigingsplaats in de regio West-Brabant. Voor advies op fiscaal terrein kunnen zij terecht bij het International Tax Team van Deloitte in Breda. “Wij staan buitenlandse bedrijven bij op fiscaal terrein. Wij geven uitleg en adviseren over het Nederlandse belastingsysteem in relatie tot de vestiging van een buitenlands bedrijf”, zegt Patrick van Min, partner Deloitte Nederland. Een jaar geleden startte hij samen met Jan Coppens, Senior Manager Deloitte, het International Tax Team op.

De voornaamste taak van het International Tax Team is het adviseren op fiscaal terrein van buitenlandse bedrijven, die een vestigingsplaats hebben in de regio West-Brabant. Het Team staat bedrijven bij met advies over het Nederlandse belastingstelsel. Juist voor grote, internationale bedrijven afkomstig uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten of Azië heeft Nederland een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Tot voor kort konden deze bedrijven alleen terecht bij de belastingadvieskantoren in Amsterdam en Rotterdam. “Wij constateerden dat onze klanten het erg prettig vinden als ze de adviseur om de hoek hebben”, aldus Van Min. “Wij dachten eerst dat het de buitenlandse vestiging niet zo veel uitmaakte waar wij kantoor hielden”, vult Coppens aan. “Het tegendeel is het geval. Zij vinden de persoonlijke aandacht juist heel belangrijk.”

de EU is dat belangrijk. Gecombineerd met de aanwezigheid van een internationaal team van Deloittte bieden wij buitenlandse bedrijven een uniek product aan.”

Zwaartepunt internationale bedrijvigheid Langzamerhand komt het zwaartepunt van internationale bedrijvigheid meer in deze regio te liggen. De bedrijven die zich hier vestigen, veroorzaken vraag naar personeel, huisvesting en andere activiteiten die in het kielzog meekomen. Kortom er zijn voldoende redenen om deze bedrijven met open armen te ontvangen en te begeleiden. Beide heren kunnen zich inmiddels bogen op een rijke en internationale werkervaring. Van Min is sinds vijftien jaar werkzaam in deze branche en leidde hiervoor een overnamepraktijk voor dezelfde werkgever. Coppens heeft zijn sporen bij Deloitte verdiend door middel van tien jaar werkervaring met grote internationale bedrijven. Na een jaar werken ze met tien man en het streven is om binnen enkele jaren door te groeien naar 25 tot 30 man personeel. “De behoefte aan groei is er zeker en dat geldt ook voor de ambitie om de grote namen in de regio, als klant aan te trekken. Deze regio biedt ons voldoende uitdaging”, aldus Coppens. �

De belangrijkste activiteiten op een rijtje: Begeleiding van het fiscaalvriendelijk inrichten van de organisatie, minimalisatie van belastingdruk en optimalisatie van kasstromen; Het begeleiden van en vormgeven aan de fiscale administratie in verband met fiscale vereisten; Begeleiding transacties op het terrein van uitbreiding, overname en inkrimping.

“Wij constateerden dat onze klanten het erg prettig vinden als ze de adviseur om de hoek hebben”

Toegangspoort Deze regio is voor bedrijven erg aantrekkelijk vanwege de ligging tussen Rotterdam en Antwerpen met de Europese Unie als achterland. Via Nederland hebben bedrijven een toegangspoort naar het Europese vasteland. Veel Europese hoofdkantoren maar ook logistieke en Research and Development centers vestigen zich hier. Maar wat maakt Nederland verder nog speciaal als vestigingsplaats? “Ons belastingsysteem biedt, naast een competitief belastingtarief, stabiliteit en zekerheid”, aldus Van Min. “Vooral voor landen buiten

Deloitte Tax Lawyers International Tax Postbus 1195 4801 BD Breda 076-5232323 www.deloitte.nl

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 9

16-06-2009 10:50:51

Te huur Bergen op Zoom

Jacob Obrechtlaan 3 Luxe en representatief kantoorpand, dat op loopafstand ligt van het stadshart van Bergen op Zoom. Dit gebouw voldoet aan alle wensen en eisen van deze tijd en is derhalve voorzien van een hoogwaardig opleveringsniveau. De Jacob Obrechtlaan vormt samen met Plein 13 dé kantorenlocatie van Bergen op Zoom. • totaal ca. 992 m² beschikbaar op de 3e verdieping, het kan eventueel in twee delen worden gehuurd • hoogwaardig opleveringsniveau o.a. representatieve entree met receptie, drievoudige ventilatie met topkoeling, intercom, lift, keycard systeem, royaal bedrijfsrestaurant • parkeermogelijkheden in de ondergelegen parkeergarage

Voor meer informatie: 076 5 209 209 of www.dtz.nl

Collegiaal met Van Opstal Bedrijfsobjekten B.V.

Z O MERACTI E! 15% korting op zaalhuur*

TOPLOCATIE IN EEN BUSINESSJASJE wall-to-wall schermen | kwalitatieve geluidsinstallaties digitale projectie | extra ruim zitcomfort | vlotte bereikbaarheid 2.500 gratis parkeerplaatsen | afzonderlijke ingang 24 zalen met capaciteiten van 198 tot 745 personen Hollywoodlounge: multifunctionele ruimte van 1.900m2 2 aparte seminarieruimtes | aantrekkelijke cateringformules persoonlijk onthaal | flexibele oplossingen

Meer info op www.business.kinepolis.be/bcc Metropolis Business & Communication Center | Groenendaallaan 394 – B-2030 Antwerpen Frederique Naeyaert | tel. +32 (0)3 544 36 13 | fnaeyaert@kinepolis.com Maarten Alberts | tel. +32 (0)3 544 36 11 | malberts@kinepolis.com * Enkel geldig voor zaalhuur (zonder film) in de periode 15 juni tot en met 30 september.

WBB juni 2009.indd 10

METROPOLIS ANTWERPEN www.kinepolis.com

16-06-2009 10:50:54

VERVOER

EASY WAY

STUDENTEN PRIVÉCHAUFFEURS Easy Way b.v., opgericht in 1990, is met ruim 1100 chauffeurs in dienst marktleider in Nederland en stelt zich ten doel klanten in hun eigen auto veilig, op tijd en comfortabel te vervoeren. Naast privéchauffeurs heeft Easy Way ook chauffeurs die in opdracht van auto-importeurs en leasemaatschappijen auto’s transporteren van a naar b. Dit doen zij onder de noemer Fleetmobility.nl.

Door de jarenlange ervaring loopt Easy Way voorop wanneer het gaat om flexibiliteit, kwaliteit en betrouwbaarheid. Dit heeft de afgelopen jaren geleid tot een aantal succesvolle diensten. Een goed voorbeeld hiervan is de succesvolle After Dinner Service, die zij in samenwerking met de Alliance Gastronomique aanbieden. Easy Way heeft de ambitie zich de komende jaren verder te ontwikkelen. Vandaar een nieuwe, frisse huisstijl die dit passend visualiseert.

“Het merendeel van de studenten die wij mogen ontvangen is zeer gemotiveerd. Toch is het lang niet zo dat iedere student geschikt is voor dit werk en het is aan ons om dit onderscheid te maken”.

De rijopleiding van de chauffeurs Waar een groot gedeelte van de chauffeursdiensten binnen de branche genoegen neemt met het hebben van een rijbewijs, moeten de Easy Way privéchauffeurs voldoen aan een aantal strenge selectiecriteria waarbij de veiligheid van de klant de hoogste prioriteit heeft. Voordat een chauffeur ingezet gaat worden moet deze eerst met goed gevolg een praktijkexamen afleggen. Deze examens worden afgenomen door drie instructeurs, allen afkomstig van de (verkeers)politie. Daarna volgt een uitgebreide instructie over de werkzaamheden, informatiebeveiliging, routevoorbereiding, etiquette en representatie. Op deze wijze kan Easy Way een comfortabele maar ook vooral veilige service aanbieden.

Slipcontrol cursus In het kader van verhoogde rijvaardigheid volgen de chauffeurs in samenwerking met verkeersschool Blom een cursus

“slipcontrol”. Zo ervaren de chauffeurs wat het is om in onverwachte verkeerssituaties terecht te komen en hoe hier mee om te gaan. Na afloop hebben de chauffeurs aanzienlijk meer voertuigbeheersing en reageren zij aanmerkelijk beter op onverwachte situaties. �

Easy Way heeft een nieuw logo, uitgewerkt in een eigentijdse huisstijl. De vormgevingskwaliteiten van het reclame – en ontwerpbureau Brainstorm & concept uit Breda stonden samen met een interne werkgroep aan de basis van dit nieuwe beeldmerk.

Wilt u ook het gemak ervaren van een eigen op afroep inzetbare chauffeur? neemt u dan contact op met het kantoor van Easy Way T: 076 – 530 7400 U kunt natuurlijk ook online reserveren op de website www.easyway.nl

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 11

16-06-2009 10:51:03

Meer focus op het primaire proces …? dat kan met het service abonnement van Total Facility Care Door het afsluiten van een service abonnement worden uw zorgen rond facilitaire voorzieningen door ons overgenomen

• 

•  •  •  • 

Total Facility Care

CREATIEVE

Liesstraat 15 4838 GS Breda T : 076 8884807 M : 06 25498149 info@totalfacilitycare.nl www.totalfacilitycare.nl

DUIZENDPOOT

WWW.DECORATIEF-DESIGN.COM WBB juni 2009.indd 12

16-06-2009 10:51:05

cOlUMN

DE CRISIS EN HUmAN RESOURCES!

De eerste zwaluwen komen volgens de beursexperts langs! Dit betekent (als wij deze geleerden goed begrijpen) dat ergens rond eind van dit jaar dan wel het eerste kwartaal 2010 de omslag voor wat betreft de reële economie moet gaan plaatsvinden. De beurs loopt immers altijd ongeveer een maand of negen voor. Enige vergelijking met een bevallingscyclus bij de homo sapiens is niet aan de orde… of toch? Zou het zo kunnen zijn dat als gevolg van een weer aantrekkende beurs een blozende baby tot stand komt in de vorm van de omslag in de economie aangezien de man in de straat er weer vertrouwen in krijgt. Als dat laatste zo is dan moet u nu goed nadenken, voor zover u dat niet reeds heeft gedaan, over de personele bezetting binnen uw bedrijf. De reden? Wat dacht u van de wat mindere spanning op de arbeidsmarkt en de grote kans dat door de reorganisaties in het bedrijfsleven van de afgelopen maanden daar nu net die ene goudvink tussen zit. In de praktijk van alle dag hoor ik geregeld dat er een moment moet zijn dat de vraag weer toeneemt. Het is immers niet mogelijk om bepaalde investeringen uit te blijven stellen. Als het moment daar is kunt u maar beter klaar zijn met de nodige voorbereidingen om aan de herstellende vraag te kunnen voldoen want anders mist u de boot! Waarom? U kunt niet leveren wat beloofd is en gevraagd wordt en niets is zo slecht voor uw reputatie als het niet kunnen voldoen aan vooraf gewekte verwachtingen. Dus… neem ieder cv of tip over een werkzoekende (met een goed cv) serieus. Ga tenminste het gesprek aan met de betreffende persoon om een gevoel te krijgen bij de

redenen dat sprake is van werkloosheid op dit moment. Afgezien van de mogelijkheid om nieuw talent aan te trekken is het huidige tijdsgewricht natuurlijk ook ideaal om eens goed naar uw personele bezetting te kijken en een scherpe beoordeling te houden van het huidige personeelsbestand met een tijdelijk arbeidscontract. Die goudvink heeft immers veel betere kwalificaties dan degene die op dezelfde positie nu bij u werkzaam is en het zou natuurlijk zonde zijn om de kans op verhoging van het niveau van uw werknemers te laten lopen. Een laatste aandachtspunt aangaande uw personele zaken dat ik de revue zou willen laten passeren is de beoordeling van uw arbeidsvoorwaarden. Ook hiervoor geldt dat dit moment bij uitstek geschikt is om scherp te beoordelen of uw arbeidsvoorwaarden aanpassing behoeven teneinde te komen tot een kostenreductie. De mogelijke besparingen zullen veelal te vinden zijn op het terrein van secundaire of zelfs tertiaire voorwaarden, doch mijn oma hield mij vroeger altijd al voor: wie het kleine niet eert …!

HEEFT U NA AR A ANLEIDING VAN DEZE COLUmN DE BEHOEFTE Om TE REAGEREN? U KUNT mIJ UITERA ARD BELLEN OP 076 – 573150 0 OF STUUR EEN E-mAIL NA AR: PAUL.VANGORP@ mA Z ARS.NL paul Van gorp, WerkZaam Bij maZars in BreDa aCCountants en BelastingaDViseurs tel. 076-57 31 500

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 13

16-06-2009 10:51:06

BUREAU BURE EAU VOOR VOO OR VISUELE VISU UELE COMMUNICATIE CO OMMUN NICAT CA ATIE AT

W-B Business 6 december 2008:W-B Business 2 april 2007

B-Safe - Service Beheer

03-12-2008

14:04

AUDIT & ADVISORY Contactpersoon: René van der Kruk Telefoon: 076-5240200

& Onderhoud

beschikt over een ruime ervaring met betrekking tot elektrotechnische installaties van bedrijfspanden zoals onder andere: • • • • • • •

Lichtinstallatie Krachtinstallatie Noodverlichtinginstallatie Brandmeldinstallatie Inbraakinstallatie Toegangscontrole Data- & Telefooninstallatie

Meijburg & Co, Belastingadviseurs Contactpersoon: Kees Dubbelman Telefoon: 076-5240280

Adviesbureau voor Gebouwveiligheid Service, Beheer & Onderhoud B-Safe - Service, Beheer & Onderhoud

B-Safe.indd 1

Dorpsstraat 31, 4641 HV Ossendrecht T: 0164 - 64 25 50 F: 0164 - 85 51 45 I: www.b-safe.eu E: info@b-safe.eu

Pagina 20

Claudius Prinsenlaan/Topaasstraat 54 4817 HW Breda www.kpmg.nl

Etaleren Decoreren Verlichting Standbouw 23-10-2008

In Summa

Kunstplanten

11:34:20

IEDER ZIJN VAK.

Displays Belettering

De IT-specialist van West-Brabant! Graﬁsche vormgeving

Illustratie managementinformatie .net technologie webdashboard Webdesign workflows dashboarding performancepoint intranet software ontwikkelingFotograﬁe datawarehousing SQL server

sharepoint

olap reporting microsoft asp.net van Schootenstraat 19

business intelligence

In Summa Oeverkruid 15 4941 VV Raamsdonksveer 0162 524 000 info@insumma.nl www.insumma.nl

WBB juni 2009.indd 14

4835 CJ Breda

tel 076 560 17 78 fax 076 565 43 97 mob 06 53 39 65 12 www.decoratief-design.com info@decoratief-design.com

Voor ons de

uitdaging voor u de winst

De ICT Man Postbus 120 5120 AC Rijen Tel. 06 51 33 78 61 Fax: 0161-240600

info@de-ict-man.nl www.de-ict-man.nl

H.G. Dirckxstraat 7 • 4701 AV Roosendaal •(0165) 54 26 05 www.steens-vandenberg.nl

16-06-2009 11:21:36

COLUMN

De aanhouder wint. Zoals u ergens anders in dit blad hebt kunnen lezen, viert Cheops BV in 2009 haar tienjarig bestaan. Op 14 juli 1999 is Cheops ingeschreven in de Kamer van Koophandel en ik weet nog goed hoe trots Anne-Marie en ik waren op onze BV in oprichting. Uiteraard wisten we nog helemaal niet wat ons op onze ondernemersweg te wachten stond en wellicht is dat achteraf bezien maar beter ook. U herkent het wellicht. Je hebt een, naar eigen mening, goed idee; juist datgene waarop het bedrijfsleven zit te wachten en vol passie begin je het idee uit te werken in een businessplan om vervolgens de financiële haalbaarheid ervan te toetsen. Je toetst je ideeën bij kennissen en anderen die je al voor zijn gegaan en polijst je plan als ware het een ruwe diamant. De naam moet gekozen worden, een naam die wat over je bedrijfsfilosofie zegt, en het bijbehorend logo samen met de huisstijl wordt ontworpen. Zo is dat ook bij ons gegaan. We komen allebei uit een organisatie waar het bouwen en onderhouden van software core-business was en wij waren, en zijn dat nog steeds, ervan overtuigd dat computers een hulpmiddel moeten zijn om je bedrijfsdoelstellingen te bereiken. Computersoftware moet, net als diverse andere hulpmiddelen, doen wat de gebruiker wil en hem helpen zijn taak te verlichten. Hij hoeft geen verstand te hebben van computers om het apparaat te bedienen. Om een auto te besturen hoef je immers ook geen automonteur te zijn. Ook moet het in onze ogen zo zijn dat het hulpmiddel ongestoord en langdurig zijn werk blijft doen. Zo zijn we ook op onze naam gekomen: Cheops, naar de beroemde piramide in Egypte. Een indrukwekkend bouwwerk wat vele eeuwen heeft overleefd. Ook ons werk moet lange tijd de organisaties die we ondersteunen, helpen hun doelstellingen te verwezenlijken. Een bouwwerk ook wat door vele mensenhanden is gemaakt. Het symboliseert de samenwerking die wij met onze opdrachtgevers en leveranciers nastreven. De enorme precisie staat voor de nauwkeurigheid waarmee onze medewerkers hun diensten uitvoeren. Cheops werd het dus, Creatieve Haalbare Eigentijdse Oplossingen die we met Plezier en Samenwerking willen realiseren. Of de P nu voor plezier of passie moest staan, is lange tijd

een discussie geweest. Plezier heeft gewonnen, omdat we vinden dat onze medewerkers vooral plezier in hun werk moeten hebben, passie volgt dan vanzelf. Intussen zijn we tien jaar verder en uiteraard wordt in dit jubileumjaar door ons beiden teruggekeken op wat er nu van onze ambitie is waar gemaakt, wat er goed is gegaan en wat er nog verbeterd kan worden. Het zijn bewogen jaren geweest, waarin het niet altijd heeft meegezeten. Af en toe leek het ondernemen wel op het beklimmen van de Alp d’Huez, afzien dus, maar gelukkig zijn er ook tijden geweest waarin het meer leek op een eenvoudige vlakke etappe in de Tour de France. We hebben teruggekeken op ons relatiebestand en zijn er trots op dat heel veel namen uit dit bestand stammen uit de beginjaren van onze organisatie. Daarom vinden we dat een feest met onze klanten, leveranciers en medewerkers dit jaar op zijn plaats is, iets wat op 14 juli zijn beslag gaat krijgen. Als geen ander realiseren we ons dat goed je doelstellingen formuleren, je processen hierop afstemmen, de juiste competentieprofielen definiëren en de geschikte middelen benoemen van het grootste belang is om je onderneming te laten slagen. Ook is het belang van het hebben van de juiste meetinstrumenten voor ons een bewezen feit. Begeleiden van organisaties in al deze bedrijfscomponenten is immers onze core-business en mochten Anne-Marie en ik daarin een keer tekort schieten, of behoefte hebben aan sparringpartners, dan kunnen wij beschikken over medewerkers die op dezelfde wijze denken als wij. Logisch ook, want we hebben ze zelf aangenomen. Wij, en menig ander bedrijf, zijn blij met deze vrouwen en mannen die in staat zijn om ook uw organisatie tot een hoger plan te brengen. Wellicht juist nu tijd om met ons kennis te maken?

Cheops BV Zinkstraat 20 4823 AD Breda T: 076-5419580 F: 076-5419038 E: info@cheops.nl - W: WWW.cheops.nl

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 15

16-06-2009 10:51:12

> wanden > plafonds > inrichting > verlichting > en veel meer

Kwaliteit in

afbouwoplossingen

Van goed advies naar turn-key oplevering

www.ekafbouw.nl

Vijfhuizenberg 80/H 4708 AM Roosendaal T: (0165) 53 88 69 F: (0165) 53 92 60 E: info@ekafbouw.nl

WBB juni 2009.indd 16

16-06-2009 10:51:17

aDVERTENTiE

De visie van luyten adviesgroep en Exotic Green:

Vooruitgang Begint met stilstaan Bij klantWensen “Het gaat goed met onze bedrijfsrelaties in Etten-Leur” zegt Jack Vos van Luyten Adviesgroep. Ook zijn eigen bedrijf presteert naar tevredenheid. Een kwestie van goed relatiebeheer, blijkt uit zijn verhaal. John van der List van Exotic Green, een trouwe klant van Luyten, is het met hem eens. “Iets verkopen is gemakkelijk, maar dan begint het pas.” Al meer dan vijftig jaar biedt Luyten Adviesgroep een groot aantal klanten in de regio een hoogwaardige, persoonlijke service op het gebied van assurantiën, hypotheken, pensioenen en fi nanciële planning. Vertrouwen, kwaliteit en onafhankelijkheid vormen de pijlers onder de langetermijnrelaties. Uitzendorganisatie Exotic Green (www.exoticgreen.nl), hoofdsponsor van de Exotic Rally, is één van Nederlands grootste werkgevers voor met name Poolse uitzendkrachten. Dagelijks worden maar liefst duizend gemotiveerde werknemers op diverse vakgebieden ingezet.

Kosten besparen op verzekeringen Jack Vos: “Wij krijgen veel nieuwe klanten door hun kostenbesparingen aan te bieden én door een deskundig advies waarbij duidelijk de bedrijfsrisico’s in kaart worden gebracht. Kostenbe-sparing bereik je met lagere premies, maar ook door een efficiencyslag te maken. Samen met Exotic Green hebben we bijvoorbeeld een portal gebouwd, waarop je uitzendkrachten per dag kunt af- en aanmelden voor de zorgverzekering.” John van der List: “Dat scheelt ons heel veel werk. Voorheen voerden we alle mutaties dagelijks met de hand door. Nu gaat dat veel sneller. Bovendien behouden we het overzicht en maken we minder fouten. De portal levert een besparing van een halve fte op!”

Toegevoegde waarde De ouders van John waren ook al klant van Luyten Adviesgroep. “Je kiest voor betrouwbaarheid en continuïteit en dus ga je niet zomaar shoppen. Dat geldt ook voor onze klanten. Natuurlijk zijn er meer uitzendbureaus, maar je moet kijken naar de toegevoegde waarde. Wij zorgen voor een goede huisvesting en een persoonlijke begeleiding. We willen dat onze mensen lekker in hun vel zitten.” Jack sluit zich hierbij aan. “We houden de achterdeur dicht en zetten de voordeur op een kier. Als je bestaande klanten optimaal bedient, krijg je vanzelf nieuwe klanten door mond-tot-mondreclame. Onze organisatie is volledig ingericht op die visie. Klanten merken dat: hun loyaliteit wordt beloond. Trouwe klanten hebben een streepje voor.”

John van der List (links) en Jack Vos

meedenken én luisteren Meedenken met de klanten én luisteren naar hun wensen, is het credo van beide heren. John: “Binnenkort introduceren we een efficiënte vorm van payrolling voor uitzendkrachten, waarmee we flexibel inspelen op de wensen van sommige klanten.” Ook Luyten heeft een nieuw product op stapel staan. “Vanuit hun zorgplicht moeten werkgevers hun mensen voorlichten over pensioenen. Dat kunnen wij voor hen gaan doen. Tijdens een voorlichtingssessie krijgt dan elke werknemer een persoonlijk boekje, afgestemd op zijn wensen en situatie.” Eén van de werkgevers die van deze service gebruik gaat maken, is Exotic Green. John: “Dan kan ik tenminste mijn eigen werk blijven doen.” Wilt u weten wat de Luyten Adviesgroep voor uw bedrijf kan betekenen? Neem contact op met Jack Vos T: 076 - 502 10 87, E: jack@luyten.nl. Kantoorgebouw De Havik, Bredaseweg 65, Etten-Leur

assurantiën

hypotheken

pensioenen

financiële planning

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 17

16-06-2009 10:51:19

www.kpmg.nl

IEDER ZIJN VAK.

tie

ďŹ e

19 eda 78 97 12

om om

De ICT Man Postbus 120 5120 AC Rijen Tel. 06 51 33 78 61 Fax: 0161-240600

info@de-ict-man.nl www.de-ict-man.nl

Sterk in ieder merk.

Renova Lease l Robert Wielders l Huifakkerstraat 1 4815 PN Breda l Tel (076) 522 35 49 l www.renovalease.nl

WBB juni 2009.indd 18

16-06-2009 10:51:22

column

De gevolgen van de huidige economische- en kredietcrisis zijn ook voelbaar bij de pensioenen. De media hebben bol gestaan met berichten over onderdekking bij de pensioenfondsen. Als werknemer maakt u zich misschien zorgen over de gevolgen voor uw eigen pensioen. Als werkgever krijgt u wellicht te maken met vragen van ongeruste werknemers. Daarom:

Pensioen in crisistijd: vijf vragen, vijf antwoorden Wat is dat: onderdekking ? Pensioenuitvoerders moeten wanneer het pensioen uitgekeerd gaat worden voldoende geld in kas hebben. De hoeveelheid geld die nu nodig is om straks alle pensioenen bij een uitvoerder uit te kunnen keren, noemen we de pensioenverplichting. Regelgeving stelt als eis dat pensioenfondsen iets méér, namelijk 105%, van deze pensioenverplichting ook daadwerkelijk in kas (of in de vorm van beleggingen) moeten hebben. Bij veel pensioenfondsen zit er nu minder in kas en dat noemen we onderdekking. Wat is de oorzaak van die onderdekking ? Eigenlijk zijn er twee hoofdredenen te noemen voor de huidige onderdekking bij veel pensioenfondsen. Omdat het in de 90er jaren erg goed ging op de beurzen mochten pensioenfondsen een groter deel van het vermogen gaan beleggen. Helaas blijkt dat koersen niet alleen omhoog maar zeker ook omlaag kunnen gaan, met als gevolg dat deze beleggingen (veel) minder geld waard zijn geworden. Daarnaast verplicht de overheid pensioenfondsen om bij de berekening van de pensioenverplichting rekening te houden met een lager rentepercentage (namelijk de ‘actuele’ marktrente) dan voorheen (toen vast 4%). En als je met minder rente rekening moet houden, moet er wel méér geld beschikbaar zijn om straks toch aan die pensioenverplichting te kunnen voldoen. Beide oorzaken versterken elkaar dus. Wat zijn de gevolgen ? Door de pensioenfondsen moet er een herstelplan gemaakt worden zodat ze binnen vijf jaar weer aan de vereiste dekkingsgraad van 105% voldoen. Dat betekent dat ze ervoor moeten zorgen dat er weer balans komt tussen voldoende geld in kas (of belegd vermogen) aan de ene kant, en de totale pensioenverplichting aan de andere kant. Hiervoor worden verschillende oplossingen gezocht zoals premieverhoging, stopzetten van de indexering, versoberen van de pensioenregeling of – als uiterste mogelijkheid – zelfs verlagen van de pensioenuitkeringen. Een ander gevolg is dat veel procedures

voor waardeoverdracht van het pensioen worden stilgelegd totdat de fondsen weer aan de vereiste dekkingsgraad voldoen. Dit kan vervelend zijn bij de wisseling van werkgever. Geldt dit voor alle pensioenregelingen ? Nee, gelukkig geldt dit niet voor alle pensioenregelingen. Pensioenregelingen worden uitgevoerd door (bedrijfstak)pensioenfondsen of door commerciële verzekeraars. Bij de pensioenfondsen is er vaak sprake van een verplichte deelname door werkgevers binnen een bedrijfstak. De eisen die aan pensioenfondsen en aan verzekeraars worden gesteld voor bijvoorbeeld de dekkingsgraad, het beleggingsbeleid of de rekenregels zijn verschillend. We zien dan ook dat de pensioenen bij de verzekeraars veel minder worden geraakt door deze ‘onderdekking’ dan de pensioenfondsen. Bij een ander soort pensioenregeling belegt de deelnemer zelf in de beleggingsfondsen van de verzekeraar. Ook bij deze beleggingsfondsen zijn de koersen de laatste paar maanden hard onderuit gegaan. Hier heeft de crisis wel degelijk direct gevolg in de pensioenportemonnee van werknemers. En hoe is het voor mijn situatie ? Martijn Visser Pensioenadvies heeft een quickscan ontwikkeld waarmee getoetst kan worden wat de gevolgen zijn van de crisis voor de eigen pensioenregeling. Deze quickscan is bedoeld voor werkgevers, maar kan ook prima gebruikt worden door werknemers. Op de website www.pensioencrisis.info is meer achtergrondinformatie te vinden over de gevolgen van de crisis voor pensioenen. Op deze website ook meer over de ontwikkelde quickscan.

martijn visser Pensioenadvies Bredaseweg 55 4872 LA Etten-Leur T: 076-561 51 43 F: 076-561 01 15 E: info@martijnvisser.nl W: WWW.martijnvisser.nl

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 19

16-06-2009 10:51:28

groei-ambitie?

Adviesgroep Koning van de Wiel

Verandering is soms noodzakelijk Adviesgroep Koning van de Wiel Locatie Zevenbergen Nieuwe weg 5 4761 PE Zevenbergen 06 23700490

03-12-2008

14:05

Pagina 30

Advisering, projecten programmamanagement binnen de logistiek en supply chain.

Berkenring 62 4881 HD Zundert T. +31 (0)76 - 597 96 92 F. +31 (0)76 - 597 96 93 E. info@vision-share.nl I. www.vision-share.nl

Locatie Rijsbergen Warande 11 4891 VG Rijsbergen 06 29538381 www.kw-bizz.nl

• advies • coaching • begeleiding • training • verandermanagement • bemiddeling • sparringpartner • • Wij zijn er ook voor de startende ondernemer. •

Voor uw dagelijkse glas tot exclusieve flessen! Riedel glaswerk, olijfolie en azijn, Port, assortiment bijzonder gedistilleerd en relatiegeschenken met puntjes op de i.

24 UUR SERVICE • (0164) 241 246 • www.riooltechniek.com

Gekozen tot Beste Wijnspeciaalzaak van Nederland!

Voor calamiteiten, onderhoud, projecten en advisering op het gebied van riolering: � reiniging � inspectie � renovatie, aanleg en montage � IBA-installatie � perspompaanleg � olie-/benzine-/vetafscheiding

Nieuw: uniek en voordelig pijpleiding reparatiesysteem.

N VEEL MEER WBB juni 2009.indd 20

St. Janstraat 10 te Oosterhout / T: 0162 – 452 337 / oosterhout@degoudenton.nl

Wijnkoperij De Gouden Ton defini1 1

20-10-2008 10:13:18 16-06-2009 10:51:37

REGIONIEUWS

Amerikaanse graaf-, kraan- en grondwerkmachine gigant NAAR Borchwerf II De van oorsprong Amerikaanse onderneming Terex, wereldwijd één van de grootste fabrikanten en leveranciers van graafmachines, bulldozers, (hef)trucks, schaarliften, boor- en mijnbouwapparatuur en alle denkbare soorten kranen, heeft definitief besloten haar eerste Europese hoofdvestiging te gaan betrekken en te bouwen op het bedrijventerrein Borchwerf II in Halderberge. Er worden daar verschillende activiteiten opgezet. In samenwerking met logistiek dienstverlener CEVA Logistics gaat Terex centraal, vanuit West-Brabant, het gehele vasteland van Europa, het Midden-Oosten, Afrika en Rusland bedienen met - onderdelen van - al haar producten. Bovendien worden in een nieuw multilingual shared service center van CEVA Logistics en onder haar regie alle stafdiensten in Europa, het Midden-Oosten, Afrika en Rusland gebundeld en wordt daarvandaan voortaan centraal alle administratie, customer service, facturatie en debiteurenbeheer en call center diensten verzorgd. Vanwege de schaalgrootte wordt naast het huren van een bestaande center een nieuwe hal met showroom en stallingruimte gebouwd. Projectontwikkelaar Herwijnen uit Eindhoven tekent voor de ontwikkeling, bouw en verhuur van de nieuwe hal en het bijbehorende terrein. Terex komt met een eigen kantoor naar Roosendaal, dat bemand zal worden door nieuwe Terex medewerkers. De andere activiteiten, dus het runnen van het call- en customer service center evenals de assemblage en het onderhoud van de kranen wordt verzorgd door CEVA logistics, zelf nog maar sinds begin 2008 nieuwgevestigd in Roosendaal. CEVA, één van de grootste en meest toonaangevende logistieke ondernemingen ter wereld, is er een nieuwe logistieke ‘multi-user’ locatie gestart, eveneens dus op Borchwerf II. Vanuit deze nieuwe locatie houdt CEVA zich bezig met het ontwikkelen, uitvoeren en beheren van complexe logistieke ketenoplossingen voor multinationals en grote lokale ondernemingen, en straks dus ook voor Terex. Het totale project is goed voor 120 tot 150 arbeidsplaatsen met het uitzicht op verdere substantiële groei, want de bedoeling is dat in een volgende fase de discipline revisie en spare parts op Europese schaal wordt

toegevoegd wat nog eens leidt tot ca. 40 tot 50 extra arbeidsplaatsen. Alles bij elkaar dus het perspectief van 170 tot 200 nieuwe arbeidsplaatsen. Terex is opvallend hard gegroeid de laatste jaren, voornamelijk door een serie van overnames, acquisities maar ook ontmantelingen van bedrijfsonderdelen: alles bedoeld om het aanbod te vergroten, de geografische dekking te verbeteren en zoveel mogelijk waarde toe te voegen aan de keten voor de afnemers van Terex producten. Matt Fearon, vice president en managing directeur van Terex voor Europa, het Midden-Oosten, Afrika en Rusland bevestigt, dat ”tot de consolidatie en samenvoeging in Borchwerf Roosendaal is besloten via een partnership met de grote logistieke speler Ceva Logistics. Het center in Roosendaal wordt binnenkort betrokken en aldus worden bestaande distributiecenters in UK, Spanje, Frankrijk en Zweden gesloten. De opschaling en samenvoeging zal tot een betere performance leiden met uitzicht op verdere groei en bloei…alles in favor en for the sake of de clientèle””

we een gezonde, aantrekkelijke propositie bieden aan een ieder die actief is in dit segment van de markt en die een unieke vestigingslocatie als Borchwerf op waarde weet te schatten. Natuurlijk zijn wij ook erg gelukkig met de toevoeging van nieuwe, hoogwaardige arbeidsplaatsen aan de lokale arbeidsmarkt.” aldus wethouder Lok. De komst van Terex is het zoveelste goede voorbeeld van een onstuitbare trend, namelijk die van de consolidatie: opschalen, saneren, sluiten en kosten besparen door op, meestal Europese maar vaak ook Beneluxschaal een organisatie te bundelen. En niet toevallig komt bij dit proces West-Brabant telkens weer bovendrijven als optimale vestigingslocatie voor zo’n Europese of Beneluxvestiging! De centrale ligging, uitstekende bereikbaarheid en excellente aan- en afvoermogelijkheden over zowel de weg, het water als het spoor vormen op zich al een uitstekende reden om voor Europese vestiging voor West-Brabant te kiezen. Dit gecombineerd met de relatief lage kostenstructuur, de aanwezigheid van een prima arbeidspotentieel en de opvallend coöperatieve opstelling van zowel regionale ontwikkelingsmaatschappij als de West-Brabantse gemeenten biedt verhuizende of nieuw te vormen ondernemingen vestigingsvoordelen die andere regio’s simpelweg niet kunnen bieden. De regionale ontwikkelingsmaatschappij NV REWIN West-Brabant is er trots op opnieuw een bedrijf bij het consolidatieproces in de regio te hebben mogen begeleiden. De uitverkiezing van West-Brabant tot de logistieke hotspot werd daarmee weer eens bevestigd! �

Wethouder Cees Lok van de gemeente Halderberge is trots op deze uitstekende vangst voor de West-Brabantse gemeente: “Het toont eens te meer aan dat Borchwerf een sterke positie heeft als het gaat om logistiek en distributie. Ons bedrijventerrein huisvest inmiddels de groten der aarde op dit gebied. Dat bewijst dat W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 21

16-06-2009 10:51:38

Tekstbureau Viniscript

Tekst * Bedrijfsjournalistiek * Communicatie advies

"Genoeg aan een half woord" Pagina 8 Pastoor van Vessemstraat 16 * 4882 NJ03-12-2008 Zundert *15:21 Telefoon 06 10379887 * fax 076 5968428 mail info@viniscript.nl www.viniscript.nl

W-B Business 6 december 2008:W-B Business 2 april 2007

Project : Mobiledr么me & Partners Borchwerf II

Tekstbureau Viniscript

Het adres voor al uw Veiligheids- ondersteuning en opleidingen in regio.

Tekst * Bedrijfsjournalistiek * Communicatie advies

"Genoeg aan een half woord" Pastoor van Vessemstraat 16 * 4882 NJ Zundert * Telefoon 06 10379887 * fax 076 5968428 mail info@viniscript.nl Websites - Webshop - CMS www.viniscript.nl

Online projectmanagement Online marketing Zoekmachine optimalisatie

- Externe veiligheidskundige ondersteuning - Bedrijfshulpverlener opleidingen - Opleiding Preventie medewerker - B-VCA en VCA-VOL opleidingen in diverse talen; o o o o o

Nederlands Engels Duits Pools Turks

andere talen in overleg .

info@mefan.nl

- Diverse trainingen ter bevordering van het veiligheidsbewustzijn. Raadhuisstraat 130d te Hoogerheide Tel. 0164- 616548 Fax.0164-613109 www.Safety-Consultants.eu info@RB-veiligheid.nl

WBB juni 2009.indd 22

16-06-2009 10:51:47

COLUMN

Staatssteun is een perverse bonus Aldus de stelling van een drietal hooggeleerde heren in het Tijdschrift voor Insolventierecht van mei/juni van dit jaar. Zij zijn van mening dat de overheid zich in het maatschappelijk verkeer terughoudend moeten opstellen als het gaat om het bieden van staatssteun aan bedrijven. Als een bedrijf in zwaar weer verkeert, kan dit allerlei oorzaken hebben en het is dan nog maar de vraag of het verstandig is een noodlijdende onderneming overeind te houden. De levensvatbaarheid van een onderneming kan niet objectief worden vastgesteld en het is mogelijk dat een bedrijf eenvoudig aan het eind van haar bestaan is gekomen. Immers niets is voor eeuwig en waarom zou dat voor bedrijven anders zijn. Staatssteun doorkruist het kapitalistisch principe dat alleen bedrijven met bestaansrecht overleven. Het blijvend subsidiĂŤren van bedrijfstakken heeft in het verleden niet gewerkt en leidde meestal alleen tot uitstel van executie.

Voorkomen is beter dan genezen

Als een bedrijf failliet gaat ten gevolge van de huidige economische tegenwind kan dat uiteraard door de algehele malaise worden veroorzaakt maar er kan ook sprake zijn een afgekloven bedrijfsconcept. Producten en diensten hebben tegenwoordig maar een beperkte houdbaarheid en van ondernemers wordt verwacht dat zij innovatief en vooruitstrevend te werk gaan: wie stilstaat, sukkelt achteruit.

Hoe dan ook loont het de moeite om bij dreigend faillissement van de onderneming niet de handdoek in de ring te gooien maar te overleggen met uw adviseurs over nog te nemen maatregelen.

Heilzaam

Staatssteun is er niet voor iedereen maar ondertussen wil natuurlijk niemand failliet en dat is ook alleszins begrijpelijk. In het licht van een naderende ondergang bestaan er geen gouden tips maar er zijn wel een aantal zaken waarop gelet dient te worden. Zorg ervoor dat uw boekhouding zover mogelijk is bijgewerkt en ga na of de verplichte deponering van de jaarstukken van de vennootschap heeft plaatsgevonden. Als dit niet op orde is, kan dit worden opgevat als indicatie dat het bestuur zijn taak niet behoorlijk heeft uitgevoerd met als gevolg persoonlijke aansprakelijkheid voor de schulden van de onderneming. Ga niet over tot het onttrekken van gelden uit de onderneming zonder dat dit gerechtvaardigd is en pas ervoor op om sommige debiteuren wel en andere niet te voldoen. Voor u het weet, verwijt de curator u paulianeus handelen en vordert hij de betaling terug.

Als u wilt reageren of meer wilt weten over deze of andere arbeids- of ondernemingskwesties neem dan contact op met ESQ Serraris Advocaten in Raamsdonksveer. 0162 523 033 of info@esq.nl

Een faillissement kent vele slachtoffers, beklagenswaardige als de werknemers en toeleveranciers en minder beklagenswaardige zoals de UWV en de Belastingdienst. Uiteraard is het ernstig wanneer premies en belastingen niet geĂŻnd kunnen worden maar er is toch een groot verschil tussen dit soort instanties en mensen die van de een op de andere dag hun baan kwijtraken, of hun belangrijkste opdrachtgever. Hoe rampzalig een faillissement voor alle betrokkenen ook is, toch heeft deze gebeurtenis ook heilzame kanten. Iedere einde is ook een nieuw begin. Soms is het mogelijk een doorstart te maken met instandhouding van de activiteiten van de onderneming en kan ook een deel van het personeel betrokken blijven bij de onderneming. In andere gevallen maakt een faillissement ruimte voor nieuwe soorten bedrijvigheid. GEERT DE HAAS - ESQ SERRARIS ADVOCATEN HOOFDSTRAAT 2B - RAAMSDONKSVEER RIJKSWEG 76 - DORST T: 0162 523 033 F: 0162 523 148 E: INFO@ESQ.NL - W: WWW.ESQ.NL

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 23

16-06-2009 10:51:52

de opening coaching, consultancy en training

kleur bekennen?

Dansend door het leven

én fluiten fluitend naar je werk! Dat willen we toch allemaal!

vos ontwerpbureau inspireert!

Geholpen door de unieke D of NA (Discharge of Neural Aspects) coaching methode maak je ruimte in je hoofd voor nieuwe keuzes, nieuwe oplossingen. Oude problemen en blokkades verdwijnen en je neemt het heft van je leven weer in eigen handen! bel margriet vos voor informatie & advies over huisstijlen, brochures, belettering, grafiek en andere uitingen. 076 542 2008:W-B 36 02 W-B Business 6 t. december Business 2 april 2007 margriet@vos-ontwerpbureau.nl www.vos-ontwerpbureau.nl

Bel voor meer informatie of een afspraak met Marina Schriek of Léon Brinkers.

03-12-2008

vos ontwerpbureau, ook huisstijlontwerper van Breda Ballon Fiësta

EEN GOEDE UITZENDKRACHT NODIG? BEL ONS! Etten-Leur Breda Oosterhout Bergen op Zoom Roosendaal

T 076 504 05 40 T 076 515 51 55 T 0162 46 74 14 T 0164 23 64 44 T 0165 59 93 23

WWW.OLYMPIA-UITZENDBUREAU.NL

14:05

Pagina 30

de opening

n i e u w l a n d s e d i j k 74 4926 a s l a g e z wa l u we te l e fo o n 0 1 6 8 - 48 1 7 1 7 i nfo @ d e o p e n i n g . n l w w w.d e o p e n i n g . n l

Metis Adviseurs Ampèrestraat 4C 4622 RE Bergen op Zoom T: 0164-230209 0113-231055 F: 0113-229495 E: info@metisadvies.nl

Metis Adviseurs, geeft richting aan uw ICT 24Advies UUR vertaalt SERVICE (0164) 241 246 • www.riooltechniek.com Metis uw•bedrijfsstrategie naar ICT systemen en ondersteunt u in software- en hardware leveranciersselectie, begeleiding van software en hardware implementaties en biedtprojecten u professionele sturing door Voor calamiteiten, onderhoud, en advisering op middel het van gebied Metis Interim Management. van riolering: � reiniging Metis advies ondersteunt u in uw ICT management en helpt uw ICT � inspectie organisatie op professionele en integere wijze naar een hoger niveau � renovatie, aanleg en montage te brengen. Graag komen wij met u in contact om de mogelijkheden � IBA-installatie en voordelen voor uw organisatie te bespreken en nader toe te lichten. � perspompaanleg � olie-/benzine-/vetafscheiding Projectmanagement | Interim Management | Training & Support

Nieuw: uniek enwww.metisadvies.nl voordelig pijpleiding reparatiesysteem.

WANDEN PLAFONDS INRICHTING VERLICHTING EN VEEL MEER WBB juni 2009.indd 24

16-06-2009 11:41:44

BUSINESS FLITSEN IRIKS AUTOBEDRIJVEN OPENT nieUwe vestiging in de gemeente Oosterhout

Onlangs opende Iriks Autobedrijven gevestigd in Breda haar tweede Peugeot-vestiging in Oosterhout. Aan de Boedingen 23 op de auto-boulevard van Oosterhout, is in enkele maanden tijd een Peugeot Blue-Box gecreëerd waarin alle modellen van Peugeot gepresenteerd kunnen worden. Zo treft u hier naast de nieuwe Peugeot 3008 en de 308 Cabriolet ook het omvangrijke Peugeot bedrijfswagen-gamma. Ondanks het tijdsbeeld is het opstarten van deze nieuwe onderneming een weloverwogen beslissing geweest die tegemoet komt aan de wens van vele relaties om in Oosterhout met dit succesvolle merk vertegenwoordigd te zijn.

Opnieuw Chinese investeringen in West-Brabant De West-Brabantse acquisitie inspanningen in het verre China blijven opnieuw en gestadig hun vruchten afwerpen. De regionale ontwikkelingsmaatschappij Rewin West-Brabant kon in samenspel met enkele West-Brabantse gemeenten recent de vestiging van drie nieuwe Chinese bedrijven afronden en formaliseren, terwijl een vierde en vijfde in aantocht lijken. Het laat zien dat de investeringsbereidheid bij Chinese bedrijven, ondanks de economische crisis, nog zeker aanwezig is. Yangzhou Pharma, afkomstig uit de stad Yangzhou, heeft gekozen voor een vestiging aan de Smederijstraat in Breda en zal van daaruit binnen enkele maanden de verkoopactiviteiten opstarten. Het bedrijf houdt zich onder meer bezig met chemicaliën voor fotografie en verf, maar ook (en vooral) met farmaceutische producten, voedingssupplementen en vitamines. Het bedrijf bedient, naast uiteraard de enorme thuismarkt, meer dan 300 klanten in meer dan 50 landen en heeft een jaarlijkse omzet van ca. 200 miljoen euro. Vervolgens heeft Nantong Donyo Textiles Decoration Company zich, onder de naam Union EttenLeur B.V., gevestigd aan de Bredaseweg in Etten-Leur. Union EttenLeur is een producent van bedlinnen en heeft inmiddels al Euro-

pese klanten in Spanje en Polen. Het design van het bedlinnen wordt door de eigen ontwerpafdeling in China ontworpen, waarbij uiteraard steeds rekening wordt gehouden met de smaak van de eindgebruikers hetgeen per land kan verschillen. Om de Europese markt op een goede manier te kunnen bedienen heeft men besloten zich vanwege de strategische ligging ten opzichte van het Europese achterland in West-Brabant met een salesoffice en distributieatelier te vestigen. Tenslotte heeft ook Kunshan AnNaiMei Door Industrial Company, ook bekend onder de naam SDF Door en afkomstig uit de provincie Jiangsu, definitief besloten zich te vestigen in het West-Brabantse. Deze onderneming is gespecialiseerd in de productie van industriële deuren en alle daarbij behorende toebehoren. De producten van SDF worden onder meer toegepast in logistieke centra, de automotive sector, beursgebouwen, vliegvelden en winkelcentra. De directie heeft vele locaties in West-Europa tegen het licht gehouden en uiteindelijk voor West-Brabant gekozen vanwege de sterke positie in de logistiek.

TB Volkswagen en Audi: marktleider in Breda e/o De kredietcrisis viert hoogtij. Werden er vorig jaar april nog 42.247 auto’s verkocht, dit jaar stond de landelijke teller in dezelfde maand op slechts 30.468 stuks. Een daling van 27,9 procent. Bij Van Tilburg-Bastianen in Breda (VW en Audi) gaan de verkopen onverminderd door. Zijn het de nieuwe panden of is het de nieuwe klantgerichte organisatie van het 75 jarige Bredase bedrijf Van Tilburg-Bastianen? Feit is dat bijna 1 op de 6 auto’s die in Breda verkocht worden, van TB (VW en Audi) komen. Het lijkt erop dat sterke merken zegevieren. Het marktaandeel Volkswagen in de regio Breda en Etten-Leur is zelfs de hoogste van Nederland. Het VW marktaandeel voor particulieren in Breda is 12% (landelijk 9%) en voor de zakelijke tak (excl. leasing) in de TB regio staat de teller op 15% (landelijk 12%). TB en Volkswagen zijn hiermee

overtuigd marktleider in Breda en omstreken. Ook Audi Centrum Breda is goed van start gegaan in 2009. Zij hebben een prestatie van 6% boven het landelijk niveau. Dat belooft nog wat, want Audi Centrum Breda zit in een speciaal fabriekproject -genaamd QPOWER- dat dit jaar gaat zorgen voor nóg meer klantgerichtheid en een optimale organisatie. Omdat Van Tilburg-Bastianen niet mee doet aan de kredietcrisis en haar klanten nóg meer van dienst wil zijn, gaat de showroom, de werkplaats en het magazijn van TB Volkswagen in Breda vanaf 1 juni a.s. langer open: elke werkdag van 8-20 uur. Dit betekent dat ‘overnight service’ mogelijk wordt: ’s avonds brengen, ’s ochtends klaar.

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 25

16-06-2009 10:51:58

Burgemeester H. van Rijnbach-De Groot:

“Nieuw stadshart kern van bruisend Etten-Leur” Op 1 september 2008 trad mevrouw H. van Rijnbach-De Groot aan als burgemeester van Etten-Leur. Ze volgde de jarenlange traditie om in die functie de portefeuille Economische Zaken op zich te nemen. “Met liefde en plezier”, zegt ze na een inwerkperiode van zo’n acht maanden. “Ik ervaar Etten-Leur als een heel bijzondere gemeente, waar facetten als wonen, werken en winkelen een logische plek hebben.”

WBB juni 2009.indd 26

16-06-2009 10:52:02

GEMEENTE ETTEN-lEUR

Onlangs was mevrouw Van Rijnbach in de gelegenheid een ballonvaart over haar gemeente mee te maken. “Vanuit de lucht”, zegt ze, “zie je in alle rust de structuur en de contouren. Etten-Leur vormt een compact en evenwichtig geheel, zonder vreemde lobben en uitstulpingen. De oude rijksweg is vervangen door een parkachtige verbindingsroute, die vanuit oost en west toegang geeft tot het hart met z’n stadskantoor en ultramoderne winkelcentrum. En gelukkig gaat geen ruimte verloren aan onmetelijke parkeerpleinen, want de ondergrondse parkeergarage met 1000 plaatsen biedt een perfecte oplossing.” De burgemeester is vol lof over de manier waarop het gemeentebestuur in het verleden heeft nagedacht over een nieuwe bestemming voor het tracé van de voormalige rijksweg. “We zien hier het resultaat van visie en jarenlange voorbereiding. Wat eerst een scheiding tussen twee stadsdelen was, is nu een natuurlijke verbindingszone geworden. Deze stedenbouwkundige oplossing heeft sterk bijgedragen aan de leefsfeer in onze gemeente.”

Vraag en aanbod Belangrijk voor de leefsfeer is ook ruimte op de woningmarkt. Het provinciebestuur staat toe dat er in Etten-Leur in de periode tot het jaar 2019 maximaal 3630 woningen worden gebouwd. Mevrouw Van Rijnbach: “Daarvan waren er op 1 januari jongstleden 1755 gerealiseerd en waren er 564 in aanbouw dan wel in planvorm, steeds met respect voor de natuurlijke begrenzing door de landelijke omgeving. De oude kernen en de bestaande woonwijken zijn sfeervol en gevarieerd. Datzelfde geldt voor de natuurlijke groei in nieuwe wijken, die organisch zijn gesitueerd in de noordelijke fl ank van het gemeentelijke grondgebied.” “De Keen en Sander zijn vrijwel volgebouwd en laten zien waartoe een goede

stedenbouwkundige visie kan leiden. Schoenmakershoek is volop in ontwikkeling en er ontstaat een aantrekkelijke wijk met een zeer gevarieerd woningaanbod. Attelaken was tot het jaar 2000 agrarisch gebied met weilanden en boerderijen. Als nieuwe woonwijk vormt het gebied een bijdrage aan de balans tussen wonen en werken.”

Wonen en werken Ook aan de zuidrand is volop ontwikkeling gaande, in de vorm van woonwijk De Streek waar het komende decennium zo’n 350 woningen komen. Verder wijst mevrouw Van Rijnbach op twee kleine wijken waar wonen en werken heel letterlijk samengaan. Ze doelt op Vosdonk-Munnikenheide en het eerder genoemde gebied Attelaken in Etten-Leur Noord, met een combinatie van woningen en bedrijfsruimten. Ze ervaart dat daar veel belangstelling voor is. Ook op andere vlakken werkt de gemeente hard aan herstructurering en nieuwe bestemmingen. Vanwege de vele nieuwbouw in Etten-Leur Noord krijgen het Van Bergenplein en omgeving een duidelijker centrumfunctie met onder andere een nieuwe supermarkt en een nieuw kantoor van de Rabobank. Het gebied rond de haven krijgt een facelift en nieuwe economische impulsen. En een nieuw te bouwen sociaal-cultureel centrum Het Turfschip. Elders in de gemeente, aan de rotonde bij het Winkelhart, is de nieuwbouw gepland voor De Nobelaer, met theaterzalen, muziekschool, bibliotheek, centrum voor kunstzinnige vorming en faciliteiten voor het beoefenen van popmuziek.

hoog cijfer. Dat beeld wordt bevestigd door de Nationale Winkelraad die het centrum in 2006 met een prijs beloonde. En ook de winkeliers zijn tevreden, wat moge blijken uit minimale leegstand”, aldus burgemeester Van Rijnbach. “De parkeergarage met duizend parkeerplaatsen onder het Winkelhart wordt erg op prijs gesteld, mede omdat daardoor sprake is van nog meer overdekt winkelen. Ook het stadskantoor is vanuit de garage met interne liften gemakkelijk toegankelijk. Terrassen op de pleinen in het Winkelhart zorgen voor een intieme en gezellige sfeer die zo eigen is aan de Brabantse volksaard.” “De invulling van het gebied rond het tracé van de oude rijksweg is vrijwel voltooid. Bedrijventerrein Vosdonk is sinds 2000 ingrijpend gerenoveerd en de ondernemers hebben hun gebouwen en terreinen een facelift gegeven. De bruisende bedrijvigheid op Vosdonk wordt uiteraard getemperd door de recessie, maar door de grote variatie in branches is de kwetsbaarheid beperkt en de werkgelegenheid redelijk gewaarborgd.” Een tegenvaller is het recente bericht dat projectontwikkelaar Van Hemert uit Giessendam geen uitvoering kan geven aan het geplande leasurecentrum Trivium aan de oostflank van de gemeente. “Voor de gemeente heeft dit consequenties”, erkent mevrouw Van Rijnbach. “Gekoppeld aan de plannen met het Trivium streefden we naar een herschikking van meerdere accommodaties, waaronder het gemeentelijke zwembad en de locatie van de nieuwe Nobelaer. Binnenkort zal het gemeentebestuur zich buigen over de gevolgen en kijken naar andere opties.” �

Waardering Het winkelgebied is volgens de burgemeester het bruisende hart van Etten-Leur en heeft een onmiskenbare centrumfunctie voor de regio. “Volgens een recente enquête onder het publiek ligt de waardering op een dikke 7½ en dat is een heel W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 27

16-06-2009 10:52:03

Adv.

een aandeelhouder nu anders wordt vastgesteld. Er worden nu prijzen Saver_peter92x261.pdf 05-06-2009 12:53:25 betaald die nergens op zijn gebaseerd.

voorziet erin dat de koopprijs in termijnen wordt uitgekeerd en – gedeeltelijk – afhankelijk wordt gesteld van

cultuur, is er voldoende affiniteit en is er afdoende kredietwaardigheid. Jack Eerens is ervan overtuigd dat een cor-

Van Dongen & Partners

Gladheid bestrijding Kolken zuigen

Gerechtsdeurwaarder & Incasso

Afvalinzameling Ongedierte bestrijding

Een moderne kijk op debiteurenbeheer, (huur)incasso en juridisch advies

Vegen

Deurwaarderskantoor Van Dongen & Partners De Boedingen 11 Postbus 509 4900 AM Oosterhout (Nb) Tel: 0162-480210 Fax: 0162-480229 E: oosterhout@pruijn.nl W: www.pbgroep.com samenwerking met de Pruijn & v/d Bergh Groep

De allerbeste begeleiding bij de aankoop van uw nieuwbouwwoning.

De Huis & Hypotheek-adviseur begeleidt u in het hele traject.

Schoner met Saver!

Kijk op www.huis-hypotheek.nl of kom langs:

T. (0165) 59 77 77

WBB juni 2009.indd 28

- www.saver.nl

Rijkebuurtstraat 5 4611 GZ Bergen op Zoom T 0164 25 80 58

16-06-2009 10:52:04

GEMEENTE ETTEN-lEUR

ETTEN-LEUR

scoort goed met Winkelhart, als bedrijvenlocatie en als woonplaats Etten-Leur blijft hoge cijfers behalen: een paar jaar geleden waardeerde het publiek het nieuwe Winkelhart met een 7,5, vorig jaar gaven de ondernemers een 7,2 aan de gemeente als vestigingslocatie voor bedrijven (hoogste score in West-Brabant) en recent is bekend geworden dat inwoners de tevredenheid over hun woonplaats met een 7,8 tot uitdrukking brengen. met zo’n rapport kun je voor de dag komen en dat doet het gemeentebestuur dan ook.

Maar dat betekent niet dat burgemeester Heleen van Rijnbach-De Groot en haar wethouders genoegzaam achterover kunnen leunen. Integendeel, want er is voor hen meer dan genoeg werk aan de winkel. De beperking in het woningbouwprogramma voor de komende tien jaren, die het provinciebestuur heeft aangebracht, is van grote invloed op de inkomsten van de gemeente. Daarnaast zijn de kosten van (gewenste) projecten toegenomen. Bij het opmaken van de tussenbalans 2009 kwam het college van burgemeester en wethouders daarom uit op een tekort van 102

miljoen euro en dat noopt tot aanpassingen in het uitvoeringsprogramma van de ruimtelijke ontwikkeling van Etten-Leur, zoals dat vier jaar terug is vastgesteld. Welke die aanpassingen kunnen zijn, is verwoord in een notitie met “denkrichtingen” aan de gemeenteraad, die de titel “Op zoek naar balans” heeft meegekregen Meest opvallende voorstellen daarin zijn: geheel afzien van de aanleg van een nieuw sportpark in De Groene Wig, geen tunnel onder het spoor aanleggen op het bedrijventerrein Vosdonk-Noord en geen uitbreiding van de recreatiefunctie van de West-

polderplas. Anderzijds wil het college de bouw van een nieuwe Nobelaer blijven nastreven en alsnog inzetten op realisatie van de woonlocatie Haansberg-Oost, op de bouw van nieuwe Brede Scholen in diverse wijken en op een woonzorgcomplex in de Spoorzone, alsmede verbetering en uitbreiding van het sportpark De Lage Banken en aanleg van nieuwe sportvelden in de geluidszone tussen de rijksweg A58 en de toekomstige woonwijk De Streek. Hoe de gemeenteraad hierover denkt, zal op 22 juni meer duidelijk zijn. Lees verder op pag 31 >>

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 29

16-06-2009 10:52:07

WWW.MAZARS.NL MAZARS IS ONTSTAAN UIT EEN FUSIE TUSSEN MAZARS EN PAARDEKOOPER&HOFFMAN.

Uw plannen kunnen wel een inventieve accountant gebruiken Als ondernemer zoekt u een adviseur die niet alleen achteruit kijkt, maar ook vooruit. Die behalve bedreigingen vooral kansen ziet. De inventieve accountants en belastingadviseurs van Mazars denken met u mee en leveren oplossingen die verder gaan dan het geijkte. Wilt u meer weten? Kijk op www.mazars.nl of bel Ton Meesters, via (076) 573 15 00.

Ga verder met Mazars.

Business Center Oosterhout Kantoorunits te huur vanaf 20 m2 In ons full service Business Center te Oosterhout (Nb) bieden wij gestoffeerde kantoor units aan. Het full-service pakket bestaat o.a. uit: ▼ Centrale receptie ▼ Ondersteuning door receptioniste/ telefoniste ▼ Vergaderfaciliteiten Deze combinatie maakt onze units bij uitstek geschikt voor starters en middelgrote bedrijven.

Ideaal gelegen aan de A27 met Tilburg, Rotterdam en Breda binnen handbereik.

Voor meer informatie kunt u terecht bij : Business Center Oosterhout Beneluxweg 37 4904 SJ Oosterhout ( nB) Telefoon : 0162- 472472 Email : e.wortel@dmbvastgoed.nl Business Center Oosterhout adver1 1

WBB juni 2009.indd 30

20-10-2008 13:20:46

16-06-2009 10:52:08

GEMEENTE ETTEN-lEUR

Sociaal Economisch Beleidsplan Een andere klus van bestuurlijke betekenis is om aan het einde van dit jaar een geactualiseerd Sociaal Economisch Beleidsplan te kunnen vaststellen. Het concept voor het nieuw beleidsplan is er en wordt binnenkort onderwerp van inspraak. Daarbij is o.a. de vraag aan de orde of en, zo ja, welke (werkgelegenheids)functie de gemeente Etten-Leur dient te vervullen als het gaat om het aanleggen van bedrijventerrein in de toekomst: lokaal, beperkt regionaal of bovenregionaal. Hieraan gekoppeld is de inspraak op en beslissing over de studie naar de locatie voor nieuw bedrijventerrein in Etten-Leur. Aanwijzing daarvan is nog dit jaar gewenst, om tijdig te kunnen beschikken over voldoende voorraad aan bedrijventerrein. Eerder hebben provincie en gemeente onderzoek gedaan naar de meest gewenste locatie voor nieuwe bedrijfspercelen en op basis daarvan hebben zij als voorlopig standpunt ingenomen, dat met het gebied Middendonk-oost en een gedeelte van het gebied Bankenstraat zou kunnen worden voorzien in de lokale behoefte aan bedrijventerrein in de periode tot het jaar 2020. De gemeenteraad heeft bij de inspraak ook de mening van inwoners gevraagd over het meer optimaal gebruiken van het bedrijventerrein Zwartenberg en of het uitbreiden van dit terrein aan de rivier De Mark in oostelijke en/of zuidelijke richting een optie kan zijn. Herstructurering Vosdonk levert “terrein-winst”op Etten-Leur “wint”

ook nieuw uitgeefbaar bedrijfsterrein met de herstructurering van oude bedrijfspercelen op Vosdonk, die opnieuw op de markt worden gebracht. Met die herinvulling is de gemeente enkele jaren geleden begonnen en het Ministerie van Economische Zaken heeft op grond van de Topperregeling daarvoor subsidie toegekend. Als basis voor de herstructurering heeft de gemeente, in nauwe samenwerking met de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) in 2005 het hiertoe vereiste Masterplan opgesteld. Ten teken dat het bedrijfsleven het plan ook daadwerkelijk ondersteunt, is het mede ondertekend door de Industriële Kring Etten-Leur en MKB Etten-Leur. In het Masterplan zijn de locaties aangeduid die (in beginsel) in aan-

merking komen voor herstructurering dan wel inbreiding c.q. transformatie. Het eerste herstructureringsproject betrof het gebied Nijverheidsweg / Handelsweg. Daar zijn de leegstaande gebouwen van voorheen Allied Breweries gesloopt en is de vrijgekomen 2,7 ha grond geschikt gemaakt voor nieuwe bedrijven. Op dit moment is het terrein nagenoeg volledig uitgegeven aan nieuwe bedrijven, zoals Hollister, een Amerikaans handelsbedrijf. Een andere herstructureringslocatie is het gebied tussen de Parallelweg en de Oude Kerkstraat, waar voorheen bedrijven als Blenzo schoenen en Jyden lijstenfabriek waren gevestigd. In de komende jaren komen deze gronden beschikbaar voor heruitgifte.�

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 31

16-06-2009 10:52:10

Untitled-3 1

WBB juni 2009.indd 32

6/9/08 2:11:22 PM

16-06-2009 10:52:19

FINANCIEEL MANAGEMENT

Succesvol in turbulente tijden Het opvangen van de dalende vraag en marge is de grootste uitdaging voor bedrijven in het zuiden van het land. KPMG staat gereed om u hierbij te helpen. Uit onderzoek dat wij de afgelopen maanden hebben uitgevoerd onder 73 bedrijven in het zuiden van het land blijkt dat bedrijven in deze regio voor een zware opgave staan om de complexiteit te managen tussen de onzekere toekomst en het snel kunnen aanpassen aan veranderende marktomstandigheden, het reduceren van kosten en het vinden of behouden van goed opgeleid personeel. Enkelzijdige of alleen korte termijn acties helpen onvoldoende.

De problemen die andere bedrijven ervaren Wij merken steeds meer dat bedrijven waarvan wij accountant zijn bij ons aankloppen voor advies over hoe ze met deze uitdaging om moeten gaan. Vooral de complexiteit maakt het lastig voor bedrijven. Wij brengen die complexiteit voor ze terug en dat wordt erg gewaardeerd. Deze trend is er ook internationaal. De problemen waar bedrijven over het algemeen mee zitten zijn als volgt in te delen: • Kosten: bedrijven die vechten om te overleven moeten snel kosten reduceren, terwijl anderen langere termijn maatregelen moeten nemen; • Financiële projecties en cashmanagement: om verrassingen te voorkomen, moeten bedrijven de implicaties van de veranderende markt begrijpen en deze goed verwerken in hun financiële prognoses; • Strategische positie: bedrijven met lange termijn gezonde cash flows en zekere financiering kunnen wellicht acquireren tegen lage prijzen. Anderen moeten wellicht bedrijfsonderdelen verkopen of efficiëntie verbeteren door off-shoring; • Balans en financiering: ondanks overheidsinspanningen zal krediet voorlopig schaars blijven. Als cliënten willen herfinancieren binnen 12-18 maanden moeten ze voorbereid zijn op moeizame discussies met financiers; • Governance en compliance: een turbulente omgeving verhoogt bedrijfsrisico’s en kans op fraude. Bedrijven moeten hun processen en controls aanscherpen en monitoren.

De acties die u kunt ondernemen Nu zult u zeggen: leuk, maar wat moet ik daar nou concreet mee? Het antwoord op die vraag wordt bepaald door de ernst van de problematiek: is het voor uw bedrijf 5 voor 12, dan zijn de acties die u moet ondernemen anders dan indien uw bedrijf er goed voor staat en u juist de kansen in de markt wilt benutten. Gelukkig is uit ons onderzoek naar voren gekomen dat het voor de meerderheid van bedrijven niet 5 voor 12 is. Een kwart van de bedrijven heeft wel serieuze problemen en bijna driekwart loopt risico. Om u een beeld te schetsen: bedrijven met serieuze problemen zijn vanuit een teruglopende vraag genoodzaakt om het kostenniveau te optimaliseren. De verwachting is een nihil of negatief bedrijfsresultaat en een afnemende kasstroom. Deze bedrijven kunnen zich op korte termijn niet meer houden aan de bestaande financieringsvoorwaarden of financiers zullen aanvullende voorwaarden gaan stellen. Dit soort bedrijven helpen wij met de volgende diensten: Kosten

• Organisatiebrede kostenbesparings- programma's • Snelle inkoop en verbetering van sourcing • Robuuste prognoses en management informatie • Snelle verbetering van de supply chain • Overhead en back- officebesparingen doorvoeren • Vermindering van personeelsbestand • Verbeteren van arbeidsproductiviteit • Projectportfolio prioritiseren

Financiële projecties en cash management

Strategische positie

Balans en financiering

Governance en compliance

• Scenarioplanning ontwikkelen met een bijbehorend geïntegreerd financieel model (winsten en liquide middelen)

• • • • •

• •

• • • • •

Turnaroundplanning en implementatie Versnelde fusies en afstoten van bedrijfsonderdelen Exitplanning en -implementatie Verkoopfunctie verbeteren Snelle reorganisatie

Heronderhandelen van krediet- verstrekking en vennootschappelijke financiële herstructurering Cash Management, werkkapitaal en belastingen

Advies over geschillen Economische beoordeling van risico Onderzoeken door toezichthouders Management herstructureren Leadership Development

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 33

16-06-2009 10:52:20

FiNaNciEEl MaNaGEMENT

Bedrijven die risico lopen zijn nu nog winstgevend maar verwachten dat de winst terug gaat lopen. De kasstromen zijn nog positief en stabiel, maar nemen later af. De liquiditeitspositie en solvabiliteit van zowel klanten als leveranciers zijn nog stabiel maar baren voor de toekomst enige zorgen. Ze houden aan de bestaande financieringsvoorwaarden, maar er is reden tot bezorgdheid. Dit soort bedrijven helpen wij met de volgende diensten: KOsTEn

• Kostenbesparings-

FInAnCIëLE PROjECTIEs En CAsH MAnAGEMEnT

sTRATEGIsCHE POsITIE

BALAns En FInAnCIERInG

GOVERnAnCE En COMPLIAnCE

• Robuuste

• Business planning

• Herfinanciering van

• Liquiditeitsrisico-

programma’s voortkomend uit eerdere

cashflowprognose • Fiscaal efficiënte

• Evaluatie van opties bij neergaande

acquisitie-integra-

repratriëring van

economische

ties nieuw leven

liquide middelen uit

tendens

inblazen

het buitenland

• Advies over inkoop, supply chain, sour-

schuldenlast • Versnelde afschrijving

beheer • Treasury management • Frauderisicobeheer

• Versnelde fusies en

overnames (aan de

verlieswaardering

verkoopkant)

• Leadership en

cing, outsourcing en

management

offshoring

Development

• Frontline efficiency • Koerswijziging in de bedrijfscultuur en de performance van de medewerkers

meer informatie Wij willen u uitnodigen uw bedrijf langs de meetlat te leggen die wij hierboven hebben geschetst. Hopelijk komt u daarmee tot nieuwe inzichten. Indien u hierover met ons wil doorpraten doen wij dat graag. In de komende weken gaan wij het onderzoek naar de wijze waarop bedrijven met de gevolgen van de kredietcrisis herhalen. Indien u hierin geïnteresseerd neem dan contact met ons op. U kunt ons bereiken via tel. 076-5240200 of rechtstreeks emailen.

KPMG accountants en (Belasting) adviseurs

Claudius Prinsenlaan/ Topaasstraat 54-58 4817 HW Breda T. 076-5240200 www.kpmg.nl

René van der Kruk KPmG Audit vanderkruk.rene@kpmg.nl

Marius van Regteren KPmG Advisory vanregteren.marius @kpmg.nl

Promoot uw bedrijf met uw unieke verhaal 1) Ondernemersverhalen De ondernemer blikt terug, kijkt vooruit en wil zijn/haar visie en ervaringen delen.

Wonderlijke Tocht Producties 076-59 34 794 joyce@wonderlijketocht.nl www.wonderlijketocht.nl afbeelding: Sfaleriet (www.micro-art.nl)

WBB juni 2009.indd 34

2) Jubileumboeken Het bedrijf wordt in het zonnetje gezet. Een uniek relatiegeschenk met uitmuntende promotiewaarde. 3) Loopbaanverhalen Het succesverhaal van de jubilerende, pensioengerechtigde of die bijzondere medewerker.

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:52:23

BUsiNEss FliTsEN Persbericht 12-05-09

Xim Systems komt met ludieke actie

In tijden van financiële crisis in een Jaguar naar je klant!

NU BIJ 2INTERACT GRATIS SALES- EN mARKETINGADVIES

Dit lijkt te mooi om waar te zijn, maar niets is minder waar. In deze tijden van financiële crisis leek het de eigenaren van Xim Systems uit Oosterhout een goed idee om iets speciaals terug te doen voor hun klanten. Daarom besloten zij hun klassieke Jaguar inclusief chauffeur ter beschikking te stellen aan hun Web & Go abonnees.

2interact biedt een nieuwe online service aan: gratis sales- en marketingadvies! De huidige marktomstandigheden vergen veel inventiviteit van verkoop- en marketingafdelingen. De verkoopresultaten staan onder marketing mogelijkheWeb & Go is ontstaan in een periode waarin veel mensen druk al dan nieten gedwongen kiezen voorzoekt het startennieuwe van een eigen onderneming. Brainstormend bedacht Xim Systems het product Web & Go. Het concept hiervan is simpel: tegen lage kosten (vergelijkbaar met een abonnement voor je mobiele Een telefoon)frisse krijg je eenblik complete website den om leads te genereren. van buiten kan onvermet een CMS waarmee je de site zelf kunt bijhouden. Hiermee kan de ondernemer zijn bedrijf professioneel op internet profileren. wachte en verrassende ideeën opleveren. Overigens staan de jongens van Xim Systems wel met beide benen op de grond. Op de vraag of ze altijd door een chauffeur gereden worden, antwoorden ze “Nee, het veel te leuk omadvies zelf te rijden...” 2interact biedt u we nuvinden een gratis aan via haar website Een kapper die naar een klant gaat, of een veearts die een koe gaat helpen bevallen kan dus nu met de Jaguar erheen. De auto met chauffeur, inclusief hoed, doet je denken aan een oude Engelse film. Dit alles wordt verloot onder de abonnees van hun nieuwe product Web & Go. Hiermee willen ze de ondernemer van nu op een ludieke manier in het zonnetje zetten. En natuurlijk is een ritje in een Jaguar altijd leuk. Die dag ben jij de baas!

www.2interact.nl. Na invulling van het online adviesformulier ontvangt u binnen 5 werkdagen een gratis adviesrapport. Geen vage en ingewikkelde theorieën maar met concrete ideeën waar u direct mee aan de slag kan. Een mooie gelegenheid om op een makkelijke en kostenloze wijze kennis te maken met de expertise van 2interact.

Voor meer informatie over deze actie of het product Web & Go, bezoek je www.webandgo.nl

IN TIJDEN VAN FINANCIËLE CRISIS IN EEN JAGUAR NAAR JE KLANT! arts die een koe gaat helpen bevallen kan dus nu met de Jaguar erheen. De auto met chauffeur, inclusief hoed, doet je denken aan een oude Engelse film. Dit alles wordt verloot onder de abonnees van hun nieuwe product Web & Go. Hiermee willen ze de Dit lijkt te mooi om waar te zijn, maar niets ondernemer van nu op een ludieke manier is minder waar. In deze tijden van financi- in het zonnetje zetten. En natuurlijk is een ele crisis leek het de eigenaren van Xim ritje in een Jaguar altijd leuk. Die dag ben jij de baas!Web & Go is ontstaan in een Systems uit Oosterhout een goed idee Web om & Go / Xim Systems Werkmansbeemd 8C periode waarin veel mensen al dan niet iets speciaals terug te doen voor hun klan4907 EW Oosterhout - 424 512 kiezen voor het starten van een ten. Daarom besloten zij hun klassieke Ja-Tel: 0162gedwongen www.webandgo.nl eigen onderneming. Brainstormend bedacht guar inclusief chauffeur ter beschikking te www.ximsystems.nl stellen aan hun Web & Go abonnees. Een Xim Systems het product Web & Go. Het kapper die naar een klant gaat, of een vee- concept hiervan is simpel: tegen lage kosten

(vergelijkbaar met een abonnement voor je mobiele telefoon) krijg je een complete website met een CMS waarmee je de site zelf kunt bijhouden. Hiermee kan de ondernemer zijn bedrijf professioneel op internet profileren. Overigens staan de jongens van Xim Systems wel met beide benen op de grond. Op de vraag of ze altijd door een chauffeur gereden worden, antwoorden ze “Nee, we vinden het veel te leuk om zelf te rijden...” Voor meer informatie over deze actie of het product Web & Go, bezoek je www.webandgo.nl.

Te huur / Te koop Roosendaal

De mogelijkheid tot het ontwikkelen ‘op maat’

Tussenriemer ong. Roosendaal Nieuw te realiseren: circa 2.240 m² bedrijfs- en circa 500 m² kantoorruimte verdeeld over twee bouwlagen. Eén en ander kan naar wens van de gebruiker worden aangepast. Ook is het mogelijk de losse kavel van circa 4.270 m² aan te kopen. • EUR 559.000,- k.k. voor het perceel grond • EUR 185.000,- per jaar ex BTW (v.a. prijs)

Voor meer informatie: 076 5 209 209 of www.dtz.nl

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 35

16-06-2009 10:52:24

JONGE ONDERNEMERs

Jonge ondernemer(s) ▼BEDRiJF: mAINTENANCE & PROJECT mANAGEmENT L. VAN DER mAAREL Kladseweg 59 4664 RC Lepelstraat Tel.: 0164 - 855705 / 0633802615 E: info@m-pm.nl I: www.m-pm.nl

▼sTaRTDaTUM: 1-2-2009

▼BRaNcHE: Vastgoed / Gebouwenonderhoud / Techniek

▼MOTiVaTiE: Het mogelijk maken van optimaal onderhoud aan panden tegen zo laag mogelijke kosten met verantwoorde risico’s. Bedrijven moeten kunnen profiteren van een goed onderhoudsplan: optimale benutting personeel en hun betrokkenheid; verantwoord minimaal onderhoud en investering; optimaal gebruik afschrijvingen; afgestemd op wensen en eisen van klant. Dus geen dure programma’s en te uitgebreide rapporten maar maatwerk.

▼aMBiTiE: Op no-nonsense wijze bedrijven ontzorgen in hun gebouw onderhoud. Ik wil graag het werk uit handen nemen en bedrijven zo gericht en efficiënt mogelijk assisteren en organiseren. Hierbij zoek ik naar duurzame relaties werkend op basis van vertrouwen, waarbij ik mijn ’drive’ in mijn vak helemaal kan uiten en hen optimaal kan laten profiteren van mijn kennis en ervaring.

WBB juni 2009.indd 36

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:52:35

JONGE ONDERNEMERs

Jonge ondernemer(s) ▼BEDRiJF: FitXpress Breda - Viola Duijnhouwer Ginnekenweg 339-3 4835 ND Breda T: 076 565 90 72 E : viola@fitxpressbreda.nl I: www.fitxpressbreda.nl

▼sTaRTDaTUM: 1 oktober 2006

▼BRaNcHE: Sport en welzijn

▼MOTiVaTiE: Als kind kon ik absoluut niet stilzitten. Ik was inventief en nam op alle fronten het voortouw. Hierdoor was mij al snel duidelijk dat een kantoorbaan niet bij mij zou passen. Mede door mijn achtergrond en praktijkgerichte aanpak heb ik daarom na de middelbare school gekozen voor een sportieve opleiding. Tijdens mijn studietijd merkte ik dat het bedenken en organiseren van evenementen mij het beste afging. Dit was voor mij een bevestiging van hetgeen ik graag wilde: mijn eigen bedrijf. Ik kom uit een echte ondernemersfamilie: mijn ouders hebben samen, al bijna 25 jaar, een goedlopend bedrijf als toeleverancier in de fitness-industrie. Het ondernemerschap is me hierdoor met de paplepel ingegoten. Door mijn ambitie met mijn studie te combineren, was de keuze voor de sportindustrie snel gemaakt. Na mijn studie ben daarom direct gestart met FitXpress.

▼aMBiTiE: Het belangrijkste vind ik dat mijn leden tevreden zijn en dat zij middels mijn hulp hun doelen behalen. Persoonlijke begeleiding en aandacht staan bij mij centraal. De positieve reacties die ik ontvang van mijn leden motiveren enorm om de door mij geleverde service nog verder te optimaliseren. Wellicht zal ik in de toekomst meerdere vestigingen openen.

houdt ondernemers flexibel

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 37

16-06-2009 10:52:39

OP ZOEK NAAR DE JUISTE BALANS Onder invloed van de groeiende vraag vanuit het personeelsbestand zijn organisaties naarstig op zoek naar manieren om tegemoet te komen aan dat verzoek. Tegelijkertijd moet natuurlijk de continuïteit van de bedrijfsprocessen worden gegarandeerd. Dat wordt steeds moeilijker, zo blijkt.

Steeds vaker krijgen werkgevers van hun medewerkers de vraag om korter te werken. De motivatie voor dat verzoek is meestal dat de medewerker meer ‘eigen tijd ‘ wil hebben, oftewel een betere werk-leven balans. Echter: dat betere evenwicht bereik je niet door gewoon minder uren te gaan werken. Het probleem, de consequenties en de oplossingen zijn veel gecompliceerder, en liggen ook vaak op een ander gebied dan werken op basis van de prikklok.

Het probleem De kantoorwerkers van tegenwoordig werken intenser, maken langere uren en als gevolg daarvan hebben zij steeds vaker te maken met gevoelens van ontevredenheid en stress, met het risico op een burnout of erger. Onderzoek heeft uitgewezen dat in het Verenigd Koninkrijk de meeste kantooruren worden gedraaid van heel Europa. Driekwart van de medewerkers maakt structureel meer uren dan contractueel vastgelegd (in arbeidsovereenkomsten of cao’s). Maar liefst 18 procent draait meer dan het wettelijk toegestane maximum van 48 uur per week. Een vijfde deel van alle managers maken het grootste deel van het jaar werkweken van zeven dagen. Daarnaast is het werk dat we doen intensiever geworden. Uit onderzoek is gebleken dat we meer en meer onder druk werken, gebonden zijn aan strakke en harde deadlines. We worden geacht te multitasken – meer dan één rol tegelijk te vervullen – en sneller en vaker tussen die verschillende rollen te wisselen. Studies hebben uitgewezen dat de belangrijkste oorzaak van stress voornamelijk te vinden is in de intensiteit van het werk is, en veel minder

WBB juni 2009.indd 38

de langere uren. Zelfs na een standaard werkdag van 8 uur kan een medewerker die constant onder druk heeft moeten werken, te moe of gestrest zijn om daarna nog een normaal gezins- en sociaal leven te hebben. Een kwart van de mannen en 29 procent van de vrouwelijke kantoormedewerkers gaven aan, ‘meestal of altijd’ uitgeput te zijn en zo’n vijf miljoen antwoordden ‘erg’ of ‘extreem’ gestrest te zijn door hun baan. Dit heeft logischerwijze gevolgen voor de gezondheid van die mensen en dus ook voor hun productiviteit. In het Verenigd Koninkrijk is het ziekteverzuim hoger dan in alle andere EU-landen, en dit wordt ook beschouwd als de reden waarom de productiviteit per werknemer in GrootBrittannië achterblijft bij die van de Verenigde Staten en menig EU-land. Naar schatting (van de International Stress Management Association) bedragen de kosten voor de Britse maatschappij als gevolg van ziekteverzuim jaarlijks zo’n 7 miljoen pond. Vanuit een sociaal perspectief heeft de impact van een groeiende werkdruk en de daaruit voortvloeiende stress niet alleen gevolgen voor de medewerker zelf, maar ook voor zijn gezin, familie en vrienden. Vier van de tien managers geven aan dat ze regelmatig verstek moeten laten gaan bij familieaangelegenheden en 30 procent van de medewerkers zegt dat het werk hun gezinsleven nadelig beïnvloedt. Die negatieve impact op het gezinsleven is met name de afgelopen jaren meer naar voren gekomen; dit heeft te maken met de veranderingen in de arbeidspopulatie. In de jaren ’90 vormden jonge moeders de snelst groeiende

sector binnen de arbeidspopulatie, en het aandeel werkende vrouwen blijft groeien. Dit zorgt voor een steeds grotere werkdruk bij de vrouwen, omdat ze thuis nog steeds het meeste werk doen voor de huishouding. Ze draaien als het ware dubbele diensten. De toename van de werkgerelateerde stress is deels veroorzaakt, en versterkt, door de aard van het hedendaagse werk. In onze kenniseconomie werken steeds minder mensen ‘met hun handen’, in banen die over het algemeen routineus werk en vaste uren inhouden. 77 procent van de medewerkers voert nu ‘kenniswerk’ uit, en omdat dit geen routineklussen zijn en het product minder tastbaar is, is dat minder makkelijk binnen vooraf vastgestelde werkuren te plaatsen. Zelfs als een kenniswerker de deur van zijn kantoor om half zes ’s avonds achter zich kan dichttrekken, heeft hij of zij toch vaak problemen om ‘de knop’ om te zetten. Ze zijn immers geen machines. Bovendien is de kenniswerker dankzij de geavanceerde technologie veel minder gebonden aan een vaste werkplek en doet hij steeds meer werk in het ‘thuiskantoor’. Het ‘werk’ dreigt verweven te raken met het ‘leven’, en dat is lang niet altijd een goede ontwikkeling. Wat de oorzaken ook zijn, de symptomen zijn duidelijk: ontevredenheid en stress. Deze kunnen zich uiten in verminderde productiviteit, verwaarlozing van gezinstaken en minder vrije tijd om uit te rusten en de batterijen weer op te laden.

De juiste balans De term ‘werk-leven balans’ is inmiddels zo gemeengoed geworden dat we niet meer stilstaan bij de feitelijke betekenis ervan voor ons

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:52:41

HUMaN REsOURcEs

persoonlijk. Als we het hebben over ‘balans’, bedoelen we dan ook dat het samen reizen of buiten werktijd omgaan met collega’s wordt geclassificeerd als ‘werk’? Wat tellen we als werkuren? Het aantal uren dat we op kantoor zijn geweest, of de tijd die we hebben besteed met de laptop? Valt de tijd die we besteden aan het nadenken over werkgerelateerde kwesties ook onder werktijd, of het verkrijgen van vaardigheden of kennis die onze arbeidsprestaties verhogen? Aan de andere kant kun je vraagtekens zetten bij het begrip ‘leven’. Zijn het de uren die je thuis doorbrengt of met het gezin, of alleen de tijd die je geheel voor jezelf hebt, zonder verplichtingen van welke aard dan ook? Is het de tijd waarvan je helemaal zelf kunt bepalen wat je er mee doet? Als dat zo is, hoe doen de zzp-ers dat dan? Een balans houdt ook een evenwicht in tussen twee factoren, maar wil dat zeggen dat de factoren ‘leven’ en ‘werk’ ook beide heel zwaar mogen zijn, of juist heel licht? Het antwoord is natuurlijk dat de ‘werk-leven’ balans voor iedereen anders kan zijn, het is een puur subjectief gegeven. Voor verschillende mensen houdt dit verschillende dingen in, op verschillende perioden in hun leven. Er zijn echter wel enkele factoren aan te wijzen waarmee de optimale verhouding van een persoon kan worden bepaald voor wat betreft een haalbare werk-leven balans.

vrije tijd, om door te brengen met vrienden, andere activiteiten te doen en vaardigheden te leren die niets met het werk te maken hebben.

- KARAKTER De ‘balans’ is afhankelijk van het karakter van mensen. Niet iedereen is even snel tevreden, heeft dezelfde energie, kan even goed met stress omgaan, heeft behoefte aan variatie enzovoort. Er zijn heel tevreden workaholics, maar ook overwerkte. Er zijn mensen die gemakkelijk en graag 50 uur per week routinewerk verrichten, maar ook mensen die zich stierlijk vervelen als ze drie keer hetzelfde soort klus moeten doen.

- BEDRIJFSCULTUUR 56 procent van de managers is er van overtuigd dat als ze minder uren gaan werken, dat de doodsteek is voor hun carrière. Gelukkig voor hen doet de trend zich voor dat hun rendement tegenwoordig steeds vaker meer op prestatie wordt beoordeeld dan op aanwezigheid. Je kunt immers ook thuis werken, of in een café. Sommige organisaties verlangen van hun medewerkers dat zij in hun ‘vrije’ tijd omgaan met klanten of collega’s. Andere moedigen hun medewerkers aan om juist totaal andere dingen te doen en andere mensen te leren kennen in hun vrije tijd. Van de andere kant zijn er mensen die liefst geen scheiding tussen werk en privé hebben, terwijl anderen die grens juist heel strak trekken.

- FAMILIE De samenstelling van het gezin en de familie heeft grote invloed op de verplichtingen buiten het werk, en dus ook op de balans. Denk aan factoren als mantelzorg, kleine kinderen en tweeverdieners.

- PERSOONLIJKE VOORKEUR Voorheen waren werknemers bereid om bedrijfsnormen te accepteren, en waren professionele successen de graadmeter voor persoonlijk succes. Dat veranderde met de komst van de Generatie X. Leden van die groep hadden meer zelfvertrouwen als gevolg van de groeiende aandacht voor human capital, en vroegen dus meer van hun werkgever. Veel organisaties moeten nu flexibele werktijden bieden, en zaken als kinderopvang, om (jong) talent binnen te halen. Persoonlijk succes is nu ook afhankelijk van meer factoren, het werk (de baan) is er daar slechts één van. De werk-leven balans is zodoende niet langer alleen belangrijk voor ouders. Alle werkers beschermen hun

Uit onderzoek is gebleken dat mensen – wat voor type dan ook – minder klagen over hun werk-leven balans als zij het gevoel hebben, te werken in een prettige organisatie die hen ondersteunt. De les voor organisaties is duidelijk: wil je een effectief en productief personeelsbestand, zorg dan dat de werknemers zich prettig voelen en gewaardeerd.

Wetgeving Maximale werkuren per week, ouderschapsverlof, Arbowet en meer van dat soort zaken dragen bij tot een beter en gezonder werkklimaat. Tevens dienen de werkgevers rekening te houden met de komst van de Generatie-Y. Deze jonge mensen (screenagers) willen meer vrijheid omdat ze zijn opgegroeid met technische zaken waarmee ze overal en altijd bereikbaar zijn voor de mensen in hun netwerk. Het werk vindt dan ook niet meer plaats tussen 9 en 5 op één plek, maar kan bij wijze van spreken midden in de nacht gebeuren vanaf de

loungebank thuis of in de sportschool. Baas over je eigen tijd, heet dat dan. Er zijn al bedrijven die zo werken, met name organisaties die contacten in bijvoorbeeld Amerika hebben. Reden daarvoor is natuurlijk het tijdsverschil. Uit die praktijk blijkt dat mensen die zo mogen en kunnen werken, veelal meer uren maken dan de standaard 40 per week en dat hun werk en hun leven heel veel dwarsverbanden hebben. Opvallend (maar heel verklaarbaar) in deze is dat de zzp-ers de meeste uren maken, maar ook het gelukkigst zijn met hun huidige werk-leven verhouding.

Wat kan de organisatie doen? Aangezien stress en ontevredenheid ernstige consequenties kunnen hebben voor de gezondheid van de medewerkers, is het duidelijk dat organisaties hen moeten ondersteunen bij het realiseren van een gezonde werk-leven balans. Flexibele werkinitiatieven zijn populair, maar die moeten dan ook echt flexibel zijn, en niet dienen om mensen uit het kantoor te houden (minder vierkante meters nodig) en zo de overhead te verminderen. Flexibel werken moet de werknemer de keus geven voor een leefstijl, en niet een van bovenaf opgelegde norm van wat het bedrijf beschouwt als een geschikte balans. De organisatie kan ook de ‘leven’-kant verlichten door bijvoorbeeld te zorgen voor kinderopvang. Organisaties die dat hebben gedaan, melden een vermindering van 73 procent in het personeelsverloop. En de motivatie van het personeel is met 72 procent gestegen. Jarenlang heeft het bedrijf de regels bepaald van de balans tussen werk en leven. Tegenwoordig heeft de werknemer veel meer inspraak in deze kwestie, en soms zelfs volledige controle hierover. Nog maar 29 procent van de bedrijven geeft aan, geen enkele verantwoordelijkheid te ondervinden voor de werk-leven balans van hun medewerkers. Als zij niet willen dat hun beleid op het gebied van werving, behoud, motivatie en productiviteit faalt, dan dienen ze alle factoren te overwegen en mee te laten spelen bij de beslissingen met betrekking tot de levensstijl van hun personeel. Organisaties moeten waar mogelijk de medewerkers zelf laten beslissen over hun tijdsinvulling, zodat ze kunnen voldoen aan alle verplichtingen en wensen op het gebied van werk en sociaal leven zonder dat hun gezondheid daaronder lijdt. �

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 39

16-06-2009 10:52:41

GOlF

LUXEmBURG,

dichtbij en een golfbezoek meer dan waard!

Beschaafd geprijsd dat Golf de Clervaux (18 holes, par 72): euro 38/weekdagen en euro 49/weekeinde. Neem wel een buggy (euro 25/30) want het parcours kent nogal wat hoogteverschillen en is – zeker voor menig senior – te voet bijna niet te doen! Clervaux beschikt momenteel over 36 golfkarretjes. De club bestaat nu 20 jaar, telt 300 leden en verwelkomt jaarlijks zo’n 7500 green fee spelers, waaronder bijzonder veel Nederlanders. Geweldig om te bespelen en absoluut niet ontmoedigend voor de hogere handicappers, zeker niet als die zich aan de

aanwijzingen in de course guide houden. Maar geldt ‘niet te veel willen’ niet overal?! Directing Manager Jacques Lauer, Nationaal kampioen junioren, is een sympathiek en enthousiast gastheer die Nederlandse golfers met alle egards ontvangt. In de nabije toekomst kunt u op de club overnachten want er wordt driftig aan de bouw van 24 hotelkamers gewerkt. Jacques Lauer informeert u graag over package-deal prijzen. www.golfclervaux.lu

Wij reden ’s avonds door naar Grand Hotel des Cascades in Müllerthal, een ritje van circa 51 km. Dit hotel ligt op 3 km vanaf Golf & Country Club Christnach en heeft dezelfde ‘patron’ als de golfbaan, de heer Claus Uwe Leske (Hamburger van geboorte). Het hotel ligt in een oase van rust, type ‘hoorbare stilte’. Golfgasten krijgen 20% korting op de green fees: 18 holes (par 70)= euro 45/weekdagen en euro 60/weekeinde. De eerste 9 holes hebben een parkland karakter met een aantal verrassende draaiingen, de tweede 9 zijn ‘links’-achtig en goed voorzien van waterpartijen. Een werkelijk aller-charmantste golfbaan waarop zowel beginners als gevorderden zich helemaal happy zullen voelen, en één die zonder meer goed te belopen is. G&CC Christnach biedt bovendien indrukwekkende oefenfaciliteiten waaronder een zgn. compact course. www.golfclubchristnach.lu www.hotelcascades.lu

WBB juni 2009.indd 40

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:52:45

Golf de Clervaux bijvoorbeeld is slechts 250 km van Tilburg verwijderd. Zonder files rijdt u er in pakweg 2,5-3 uur naar toe. En trekt u voor een golfbezoek aan Luxemburg 3 dagen uit dan ligt daarna Golf & Country Club Christnach op 55 km afstand, Golf de Luxembourg op 10 km vanaf Christnach en is tot slot Kikuoka Country Club in Canach 20 km verder. Hoofdstad Luxemburg ligt op 20 minuten afstand vanaf Kikuoka CC en kan dus prima op de terugweg aangedaan worden. Beschikt u over een navigatiesysteem, zet dat dan aan en zoef vervolgens probleemloos naar de bestemmingen.

Van Christnach naar Golf Luxembourg Belenhaff (18 holes, par 72/73) in Junglinster rijden is een kwestie van 15 minuten, waarmee deze 2 banen goed op 1 dag te combineren zijn indien u bijvoorbeeld de parkland 9 van Christnach ’s ochtends doet en Belenhaff ’s middags. Een fantastisch parkland parcours waarop men vanwege hoogteverschillen en glooiingen echt met een zekere mate van voorzichtigheid dient te spelen om redelijk te scoren en niet al te veel ballen kwijt te raken. Net als op Clervaux is het op Belenhaff raadzaam om een buggy te pakken (euro 30/18 holes). Golf Luxembourg Belenhaff straalt klasse uit en dat begint bij het wagenpark op de parkeerplaats waar wij weinig modale auto’s aantroffen. Het in de jaren 90 opgeleverde complex omvat een prestigieus clubhuis met alle denkbare faciliteiten. Wij hebben het restaurant uitgeprobeerd en dat was ‘TOP’! Een zeer interessante bestemming voor bedrijven die een eigen toernooi willen organiseren en/of hun cliënten willen fêteren. GOLF IS BUSINESS wordt ook op Belenhaff onderkend en in kapitalen geschreven!

Googlen naar de naam KIKUOKA om een exacte betekenis ervan te krijgen heeft ons veel tijd gekost maar weinig andere informatie opgeleverd dan de naam van Japanse architect Iwao Uematsu die eind vorige eeuw Kikuoka Country Club op 120 hectare voormalige landbouw/wijnbouwgronden in Scheierhaff bij het dorp Canach heeft ontworpen. Volgens de Engelse Manager die ons inboekte heeft de naam iets te maken met bloemen. Zal wel dan, en feit is dat de flora ter plaatse er zeer verzorgd uitziet. Een fraaie championship course, par 72, lengte van de gele tees 5066 mtr. die vlak begint maar op de tweede negen heuvelachtiger wordt. Goed te belopen overigens, tenzij u van nature een hekel hebt aan lichte hellingen. In dat geval kost het gebruik van een buggy u euro 30 voor 18 holes. Green fees voor 2009 bedragen euro 75/weekdagen en euro 100/weekeinde, best pittige bedragen die behoorlijk afsteken

tegen de kosten voor de eerder genoemde banen. Toch schijnt het behoorlijk druk te zijn op Kikuoka Country Club, niet in de laatste plaats omdat het aan de club grenzende 4* Mercure hotel 74 kamers en suites biedt zodat men vanuit de kamer direct de golfbaan op kan. En ook, de hoofdstad Luxemburg ligt op slechts 17 km afstand, waarmee Kikuoka CC binnen een halfuur te bereiken is. � www.kikuoka.lu

Nuttige website adressen: Grand-Duché de Luxembourg www.visitluxembourg.lu Office National du Tourisme www.ont.lu Luxemburgse Golf Federatie www.ﬂgolf.lu

Green fees 2009: euro 58/weekdagen en euro 75/weekeinde. www.golfdeluxembourg.lu

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 41

16-06-2009 10:52:48

TELEWERKEN In dit artikel gaan we in op de mogelijke aard en omvang van de afspraken tussen werkgever en werknemer als u telewerken gaat invoeren. En we voegen er aan toe wat belangrijke factoren zijn om telewerken voor uw bedrijf of instelling tot een succes te maken.

Functie en werkzaamheden Allereerst moet samen met de medewerkers bekeken worden of hun functie en werkzaamheden zich lenen voor telewerken. Belangrijke criteria daarbij zijn: • De functie, of delen ervan, is geschikt voor telewerk. • Een deel van de werkzaamheden kan zelfstandig, zonder directe en onmiddellijke afstemming met collega’s en leidinggevenden, worden uitgevoerd. • De betreffende werkzaamheden zijn goed te plannen en te organiseren. • Er is duidelijkheid zowel bij leidinggevende als werknemer over de verwachte werkresultaten. • De werknemer heeft voldoende verantwoordelijkheidsbesef en betrokkenheid om zijn werk volgens afspraak uit te voeren ook als hij niet op zijn werkplek binnen het bedrijf is. • De werknemer kan goed overweg met internet, e-mail en telefoon.

Rol van de leiding Als duidelijk is dat voor een aantal medewerkers telewerken goede mogelijkheden biedt, komt aan de orde hoe de leiding idealiter met het telewerken omgaat. De volgende punten verdienen aandacht: • Er worden heldere afspraken gemaakt over de bereikbaarheid en de werkuren van de medewerkers die telewerken. • Er worden heldere afspraken gemaakt over wenselijk en noodzakelijk overleg met collega’s en leiding. • Vanuit het bedrijf wordt gezorgd voor adequate ondersteuning, zowel technisch als secretarieel. • De leiding zorgt voor goede inhoudelijke begeleiding en voortgangscontrole. • De afspraken worden vastgelegd in een telewerkregeling.

Faciliteiten en werkplek Belangrijk voor telewerken is dat de medewerkers die telewerken over een goede telewerk-werkplek beschikken. Dat ‘goede’ van de telewerkplek moet u niet te licht opvatten. Als werkgever bent u verantwoordelijk voor de naleving van de ARBO wetgeving en de ARBO voorschriften rond werkplekken gelden onverkort voor telewerkplekken. Ten aanzien van de faciliteiten en de telewerkplek speelt daarom het volgende: • Heeft de medewerker op de plek waar hij gaat telewerken een geschikte ruimte voorhanden? • Het bedrijf moet voldoende ergonomische en technische voor-

WBB juni 2009.indd 42

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

16-06-2009 10:52:53

zieningen in die ruimte beschikbaar stellen om goed en gezond te kunnen telewerken. • Het bedrijf stelt de benodigde apparatuur ter beschikking. • Afhankelijk van de verhouding die u met uw medewerkers heeft kan een vergoeding worden afgesproken voor de kosten die de medewerkers maken bij telewerken. • Maak duidelijke afspraken over aansprakelijkheid bij schade en/ of verlies van voorzieningen en/of apparatuur. • Maak duidelijke afspraken over aansprakelijkheid bij schade en/ of verlies van gegevens.

Telewerkregeling De telewerkregeling is een aanvulling op de arbeidsovereenkomst die u met uw medewerkers heeft. In de telewerkregeling legt u de afspraken vast die u met uw betreffende medewerker heeft gemaakt over: • Het aantal dagen dat uw medewerker gaat telewerken. • De bereikbaarheid, al dan niet gebonden aan vaste communicatietijdstippen, van uw medewerker tijdens het telewerken. • De levering van de werkplekinrichting door de werkgever. • Hoe u als werkgever verzorgt en controleert dat de telewerkplek aan de ARBO eisen voldoet. • Toestemming van de medewerker voor fysieke controle van de telewerkplek wanneer de werkgever dat wenst. • Eventuele vergoedingen voor het gebruik van privé-uitrusting en –middelen bij het telewerken. • Eventuele geheimhouding en beveiliging bedrijfsgegevens. • Eventuele aansprakelijkheid (computervirussen, beschadiging bedrijfsmiddelen, etc.)

Wanneer wordt telewerken succesvol? Bedrijfscultuur In de praktijk blijkt tot op heden dat de bedrijfscultuur het grootste struikelblok is bij de invoering van telewerken. Daarom is het van belang dat u eerst nagaat of telewerken voor uw organisatie een succes kan worden voordat u zich druk maakt over hoe het telewerken ingevoerd moet worden. Als leidinggevenden er niet op vertrouwen willen dat de telewerkende medewerkers minstens zo goed presteren als de medewerkers die zij binnen de bedrijfslocatie dagelijks in het vizier hebben valt te betwijfelen of telewerken iets positiefs gaat brengen.

Commitment Een andere succesvoorwaarde voor het slagen van telewerken is de betrokkenheid van de leidinggevenden bij telewerken. Als de leidinggevenden niet telewerken zal telewerken moeizamer kunnen worden ingevoerd en blijft er binnen het bedrijf twijfel over het nut knagen, zelfs als op papier de baten kunnen worden aangetoond.

toont zich niet primair door het beschikbaar stellen van de noodzakelijke technische middelen. Het gaat vooral om het ondersteunen van de communicatie, de onderlinge contacten en het overleg.

Indirecte sturing Naast faciliterend leiderschap is ook de manier van aansturing een succesvoorwaarde. Als u telewerken tot een succes wilt maken, mik dan vooral op werkzaamheden waar de aansturing vooral gericht kan zijn op het scheppen en in stand houden van die randvoorwaarden die de medewerker in staat stellen optimaal te produceren. Directe aansturing of sturing op output maakt duidelijk welke producten men op welke momenten van de medewerker verlangt. Vaak gaat dat niet goed samen met de flexibiliteit in werkmomenten die inherent is aan telewerken.

Informele contacten Als medewerkers gaan telewerken hebben zij minder persoonlijk contact met collega’s. Dat leidt meestal tot vermindering van betrokkenheid van de telewerkende medewerkers bij het wel en wee van uw bedrijf. Dat is niet bevorderlijk voor de werksfeer en de collegialiteit omdat de informele organisatie verzwakt, de onderlinge binding afneemt en de uitwisseling van kennis en ervaring wordt beperkt. Dat is niet in het belang van uw organisatie. Om structureel succes te boeken met telewerken moet u die effecten opvangen door meer informele contactmomenten te realiseren, ontmoetingen van uw medewerkers buiten het formele kader dat voortvloeit uit hun functie.

Adviesrecht In de Wet op de Ondernemingsraden (WOR art. 25) is vastgelegd dat het bestuur de ondernemingsraad om advies vraagt bij bedrijfsorganisatorische aangelegenheden. U moet daarbij denken aan bijv. het afstoten van bedrijfsonderdelen, het aangaan van duurzame samenwerking, belangrijke reorganisaties, belangrijke investeringen of het aantrekken/verstrekken van een belangrijk krediet, het verstrekken en het formuleren van een adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming. Het advies moet op een zodanig tijdstip worden gevraagd, dat het van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit. Als een organisatie telewerken wil invoeren, is zij verplicht de ondernemingsraad om een advies te vragen. Is uw organisatie niet zo groot dat u te maken heeft met een ondernemingsraad maar met een personeelsvertegenwoordiging dan gelden feitelijk dezelfde regels. Ook dit adviesrecht is in de praktijk een succesfactor. Als u de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging betrekt bij de invoering van telewerken kweekt u draagvlak en betrokkenheid binnen uw organisatie. Beiden hebt u nodig om telewerken tot een succes voor uw organisatie te maken. �

Faciliterend leiderschap Een volgende succesvoorwaarde is de stijl van leidinggeven. Faciliterend leiderschap, een stijl waarbij het vooral gaat om het vervullen van de noodzakelijke voorwaarden om medewerkers tot optimale productie te doen komen, is een must. Faciliterend leiderschap W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 43

16-06-2009 10:52:54

Bij ons voelt u zich thuis,

dat is het verschil !! Hotel Restaurant Campanile Breda

Rijd vo en beg een go

Rijd voor de file uit en begin de dag met een goed ontbijt • • • • •

83 Hotelkamers 100 zitplaatsen in het restaurant 4 ruime vergaderzalen met airco Draadloos internet Welkomstplateau met gratis koffie en thee op de kamer • Vergaderarrangementen op maat • Bar en Lounge open tot 01.30 uur • ‘s ochtends een uitgebreid ontbijtbuffet

W-B Business 6 december 2008:W-B Business 2 april 2007

03-12-2008

14:05

Pagina 44

Hote Mine

Hotel Restaurant Campanile Minervum 7090 4817 ZK Breda Tel. 076-5787700 e-mail: breda@campanile.com www.campanile.com

e-mai w

Geselecteerde lunch-en vergaderlocaties in West-Brabant B U S I N E S S

B U S I N E S S

Uniek genieten in een bosrijke omgeving Centraal gelegen tussen Antwerpen en Bergen op Zoom Exclusief vergaderen in een authentieke kapel Overnachten in een sfeervolle abdij

Restaurant “De Blauwe Pauw” voor een heerlijk diner of feest in gemoedelijke sfeer

Volksabdij Onze Lieve Vrouw ter Duinen Onze Lieve Vrouw ter Duinenlaan 199 4641 RM Ossendrecht T: 0164-67 25 46 www.devolksabdij.nl info@devolksabdij.nl

WBB juni 2009.indd 44

Bij ons voelt u zich thuis, 16-06-2009

10:53:01

WiJN aNDERs BEKEKEN

ETNA:

EEN VOORTDURENDE DREIGING mET AANGENAmE KANTEN

Het Etna-massief beslaat een fors oppervlak aan de oostelijke kant van het immense eiland Sicilië. De vulkaan is met zijn 3340 meter hoogte altijd pregnant aanwezig, overdag door zijn met sneeuw bedekte top, ’s nachts door zijn rood opgloeiende krater, een steeds weer fascinerende aanblik. Alsof er elk moment een gigantische eruptie kan plaatsvinden, lijkt het er wel op dat de Siciliaan van elk uur dat dat nog niet het geval is met volle teugen van het leven geniet. Een ongekende gastvrijheid koppelt hij aan een aangename opgeruimdheid (maar dat laatste dan uitsluitend qua karakter en in veel mindere mate – soms zelfs totaal ontbrekend – in en rondom het huis), bij voortduring proevend van het eindeloos arsenaal aan culinaire genoegens, keuvelend met mede eilandbewoners.

De Etna op is absoluut een aanrader. met de auto is het al mogelijk om behoorlijk hoog op de hellingen te komen, waar het al indrukwekkend genoeg is hoe de lavastromen, die nog met enige regelmaat naar beneden kruipen, gitzwarte plakkaten vormen:

een scherp contrast met de verder groene begroeiing, want – zoals bekend – het sediment geeft een uiterst vruchtbare bodem. Het zal dan ook geen verwondering wekken dat je bebouwing tot op relatief grote hoogte tegenkomt, soms wellicht onverantwoord, omdat de vulkaan nog altijd zeer actief is en zich niet van gebaande paden bedient. Zowel aan de noord- als aan de zuidzijde bevinden zich enkele rifugio’s met ruime parkeergelegenheid, waar overgestapt kan worden op speciale vierwielvoertuigen die verder voeren tot aan de rand van de krater. Ondanks de hitte onder de voeten is het raadzaam om altijd warme kleding mee te nemen, want bovenop is het frisjes. Adembenemend en imposant is het maanlandschap er op die hoogte. De kracht en de macht van de natuur maakt je even

stil. mocht u er eind september/begin oktober zijn, laat u zich dan verrassen op de terugweg: stop bij één van de restaurantjes die tegen de hellingen zijn neergevleid en bestel een overheerlijk bord papardelle con funghi porcini. Het eekhoorntjesbrood, vers

geplukt onder de rijkelijk aanwezige eikenbomen, smaakt in combinatie met de huisgemaakte brede repen pasta werkelijk verrukkelijk. Laat er een fles overheerlijke rode Nerello mascalese bij aanrukken en uw dag kan niet meer stuk. In het stadje Randazzo aan de westzijde van het massief is het op zondagochtend een drukte van jewelste want marktdag. Van heinde en verre komen de Sicilianen erop af en in hun paasbeste kleding. De carabinieri, in hun bijna carnavaleske maar o zo macho uitdossing, denken het verkeer in goede banen te kunnen leiden, maar slagen niet in hun opdracht. De Siciliaan heeft zo zijn eigen opvattingen over (verkeers)regels: snelheidsbeperkingen en stoplichten lijken optioneel. Een onbeschadigd voertuig op het eiland behoort dan ook tot de absolute

W E S T- B R A B A N T B U S I N E S S | N U m m E R 3 | J U N I / J U L I 2 0 0 9

WBB juni 2009.indd 45

16-06-2009 10:53:14

WIJN ANDERS BEKEKEN

zeldzaamheden. Eenmaal een plekje voor de auto gevonden, is het prettig slenteren over de fors uit de kluiten gewassen markt. Er wordt een veelheid aan producten aan de man gebracht, maar kleding speelt toch de hoofdrol. De Italiaanse vrouw heeft namelijk een reputatie op te houden alsof zij elk gewenst moment van de dag over de catwalk moet paraderen. Sluit de ochtend af met een copieuze lunch bij Ristorante Veneziano en weer een memorabele dag is uw deel.

Iets westelijker ligt het normaal gesproken dromerige stadje Castiglione di Sicilia. Niet toen wij het bezochten overigens want de bevolking liep uit

voor het bezoek van enkele hoogwaardigheidsbekleders. Wat de reden ook moge zijn – en er is al snel een aanleiding voor – in vol ornaat posteerde het gezelschap zich met prominent in het midden wat wij voor de bisschop hielden, vóór het stadhuis. Siciliaanser dan dit is bijna niet voor te stellen, een tafereel dat voor de inwoners commotie veroorzaakte en aanleiding vormde om de bloemetjes buiten te zetten. Dat gold niet voor de bejaarden van het stadje die onverstoorbaar hun gesprek voortzetten, gezeten op hun ongemakkelijke keukenstoeltjes. Ten slotte toch nog even Taormina, het mondaine stadje aan de westkust. Mocht u tot de gelukkigen behoren die dicht bij het historische centrum een parkeerplaats weten te bemachtigen, profiteer er dan onmiddellijk van. Een gezellige drukte, uitnodigende terrasjes, een keur aan restaurants en winkeltjes zorgen ervoor dat u in een opperbeste stemming later op de dag uw weg vervolgt naar het strand. Gezellig is het vertoeven bij Letojanni, net even ten noorden van Taormina. Neem hier de tijd om te genieten van een maaltijd bestaande uit vers aangevoerde vis en schaaldieren uit de voor u liggende zee, bijvoorbeeld bij Ristorante da Nino. Gegarandeerd dat er snel een moment komt waarop u uw gedachten de vrije loop laat en vaststelt dat het leven toch mooi kan zijn!�

Kees Rennen eigenaar Crivino Vini d’Italia, importeur van Italiaanse wijnen www.crivino.com

Content, dé specialist voor tijdelijke en vaste office banen op mbo- en hbo/wo-niveau. Neem eens een kijkje op onze website www.content.nl of maak direct een afspraak! Want wij denken graag met u mee in oplossingen door continu vooruit te kijken, met onze klanten én kandidaten. Content Bergen op Zoom T 0164-21 01 20 Content Roosendaal T 0165-57 17 51 Content Breda T 076-520 25 05 46

WBB juni 2009.indd 46

W E S T - B R A B A N T business | nu m m er 1 | F E B R U A R I / M A A R T 2 0 0 8

16-06-2009 10:53:23

Rietdijk Breda (nabij Texashoeve)

toegang gratis 0900 222 55 66 (b 0,35 p.m.) parkeren b 2,www.bredaballonfiesta.nl 16-06-2009 10:53:23

ÂŠ2009margrietvos,vos-ontwerpbureau

Breda Ballon FiĂŤsta WBB juni 2009.indd 47

27,28 & 29 augustus 2009

Waar haalt Helma Ehren haar energie vandaan?

“Het klikte meteen met Dong. Van de ovens en deegmachines in de bakkerij tot de snijmachines en kassa’s in de winkels. In ons bakkersbedrijf is energie van levensbelang. En, ook niet onbelangrijk: energie is een belangrijke post in onze financiën. Daarom kies ik niet zomaar een energieleverancier. Het moet absoluut een partij zijn waarin ik vertrouwen heb. Dat heeft veel te

maken met persoonlijk contact. Toen een medewerker van DONG bij me langskwam, klikte het meteen. De combinatie van een goed gevoel en een goede prijs trokken mij over de streep.” H. Ehren, Bakkerij Paul Ehren B.V. in Tiel

Uw partner in energie.

Weten wat DONG Energy u als ondernemer kan bieden? Ga naar www.dongenergy.nl/mkb WBB juni 2009.indd 48 215x285-RegBus-MidBrabant.indd 1

16-06-2009 19-08-2008 10:53:24 15:04:08