Automation Magazine 197 September 2014

SEPT 2014

197

Hydropneuma

Dé referentie voor industriële automatisering

Dossier sensoren: steeds meer intelligentie zorgt voor ruimere toepassingen

Antwerpen X - P 309959 - 15 EURO

3de trimester - 44e jaargang - Afgiftekantoor

Driemaandelijks tijdschrift van FIMOP en BELGITRANS -

Sensoren worden in toenemende mate ‘intelligenter’ waardoor ze niet alleen een bredere waaier aan opdrachten aankunnen, maar ook meerdere functies tegelijkertijd kunnen uitvoeren.

17 - Belgische knowhow voor Chinese petroleumindustrie

21 - Lucht is gratis, perslucht niet

26 - Technische opleidingen in de lift

Belgische beroepsvereniging voor industriële aandrijftechnieken (mechanisch, elektrisch, mechatronisch en hydro-dynamisch)

vzw FIMOP Tel: +32 (0)2 640 77 35 Fax: +32 (0)2 640 84 80 info@fimop.be www.fimop.be

vzw BELGITRANS Tel: +32 (0)2 534 15 15 info@belgitrans.be www.belgitrans.be

RAAD VAN BESTUUR Yves Meulenijzer: Voorzitter Jo Verstraeten: Ondervoorzitter Marcel De Winter: Secretaris Philippe Consiglio: Penningmeester Hugues Maes: Bestuurder Paul Vermeiren: Bestuurder Jean-Pierre Vanderkelen: Bestuurder

RAAD VAN BESTUUR Geert Heyvaert, MGH NV Ludo De Groef, ESCO DRIVES NV Luc Van Hoylandt , ACT IN TIME SPRL Luc Roelandt, GKN STROMAG BENELUX NV Bart Vanhaverbeke, VOITH TURBO NV Dick ter Welle, HANSEN INDUSTRIAL TRANSMISSIONS NV

TOEZICHTHOUDERS Jean Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijns Fluidap

TOEZICHTHOUDERS Marc Goos, Transmo

COMMISSIES Confederatie Toetredingen Algemene voorwaarden CETOP Onderwijs - IHP Events & Beurzen Repertorium Tijdschrift Automation-HP MARCOM GROUP MARKTONDERZOEK - HYDRAULICA - PNEUMATICA - AFSLUITERS E-News - Webstek Beroepsethiek

COMMISSIES MARKETING EXPOSITIONS LEDENWERVING MEDIA WEBSITE

LEDEN 2014 ABFlex Group ASCO NUMATICS BENELUX Atlas Copco Compressors Boge Compressors BOSCH REXROTH Brevini Fluid Power BURKERT CONTROMATIC CLIPPARD EUROPE CQS TECHNOLOGIES COMPAIR GEVEKE DECLEER-GAELENS & PARTNERS Doedijns Fluidap DONALDSON ULTRAFILTER EFC ERIKS + BAUDOIN Euregio Hydraulics FESTO BELGIUM FLUIDTECH GATES EUROPE Hansaflex HYDAC HYDRAULIC ASSISTANCE HYDRAUMEC INTERNATIONAL HYDRAUVISION Hydro Tools INGERSOLL RAND BENELUX IPAR Industrial Partners b.v.

K-FLEX Manuli Fluiconnecto nv MOTRAC HYDRAULICS NORGREN PALL BELGIUM PARKER HANNIFIN PIRTEK BENELUX Poclain Hydraulics PROTEC NV REM B SERVICE HYDRO SDT INTERNATIONAL SMC PNEUMATICS Stäubli TESTO VAN DE CALSEYDE VB Parts Hydraulic VAMECO VEMOFLEX Vermeire Motion WTS Hydraulics

LEDEN 2014 ABB - ASEA BROWN BOVERI NV ACT IN TIME SPRL ATB AUTOMATION NV AVD BELGIUM SPRL AZ HOLLINK BELGIUM BVBA BAUER GEAR MOTOR BEGE AANDRIJFTECHNIEK BVBA BRAMMER NV BREVINI BENELUX CET MOTOREN NV ERIKS NV - ERIKS+BAUDOIN ESCO DRIVES NV GKN SERVICE BENELUX GKN STROMAG BENELUX NV HABASIT BELGIUM NV HANSEN INDUSTRIAL TRANSMISSIONS NV KTR BENELUX BV MGH NV MOTOREN FRANCOYS OPTIBELT GMBH RB SOLUTIONS RENOLD PLC ROTERO BELGIUM BVBA SEW - EURODRIVE BELUX NV SIEMENS NV SKF BELGIUM NV/SA TAS L & CO BVBA TRANSMO NV VIALEC BVBA VOITH TURBO NV WEG BENELUX NV YASKAWA EUROPE GmbH

Hydropneuma

SEPT 2014

BELGITRANS

Belgische Verenigingen van Fabricanten, Invoerders en Verdelers van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pneumatica, Automatisatie en aanverwante technieken.

Lid van het Europese comité CETOP

197

FIMOP

Dé referentie voor industriële automatisering

Omslagverhaal

COLOFON SECRETARIAAT C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B- 2880 BORNEM Tel Fimop: +32 (0)2 640 77 35 Tel Belgitrans: +32 (0)2 640 84 32 Fax: +32 (0)2 640 84 80 automation@hydropneuma.be www.hydropneuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Yves Meulenijzer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaan 500, B 1050 Brussel REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Ing. Roger Stas, Ludo De Groef, Yves Meulenijzer REALISATIE CxO Europe C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B - 2880 BORNEM

6 - DOSSIER SENSOREN - Als er één domein is waar zich veel ontwikkelingen manifesteren, dan is het wel dat van de sensoren.

Deze worden in toenemende ‘intelligenter’ waardoor ze niet alleen een breder waaier aan opdrachten aankunnen, maar ook meerdere functies tegelijkertijd kunnen uitvoeren.

We peilden bij enkele belangrijke leveranciers een stand van zaken...

Inhoud DOSSIER Sensoren: steeds meer intelligentie zorgt voor ruimer toepassingsgebied

6

REPORTAGE ‘Lucht is gratis, perslucht niet’

PUBLICITEIT Dirk Vermant – gsm: +32 (0)477 270 787 e-mail: dirk.vermant@cxonet.be

REPORTAGE

Redactie Arn Borstlap - tel: +32 (0)2 640 77 35 e-mail: automation@hydropneuma.be

Wetenschappelijke en technische

DRUKKERIJ Artoos, Kampenhout

studies in de lift

21

26

Verspreiding 7.500 ex. NL + 3.500 ex FR ABONNEMENT: prijs: 60 euro Automation Magazine is een uitgave van de beroepsverenigingen Fimop en Belgitrans.

De advertenties in Automation Magazine worden ter goedkeuring aan het redactiecomité voorgelegd. Alle advertenties die betrekking hebben op de technieken en de producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.

Alle artikels en berichten in de redactionele bijdragen van dit tijdschrift werden door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen advertenties. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.

CASE STUDY Vijfhonderd cilinders tegelijkertijd

30

DOSSIER HYBRID HYDRAULICS Hoe energie recupereren?

34

ACTUALITEIT

37

Volgend nummer: december 2014 AUTOMATION paraît aussi en français Lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

ISSN 0773-6252 Copyright FIMOP 2014

197 - SEPT 2014 - P 3

Voorwoord

Indumation Network Event 2014: Inspireer elkaar!

In onze zomereditie namen we afscheid van een monument, ITM, enkele weken geleden ontvingen we het persbericht van Parker Hannifin Belux uit Nijvel, waarin de nieuwe directie werd aangekondigd. Tijd dus om afscheid te nemen van Frans Heirbout, wiens LinkedIn pagina bol staat van internationale functies. Frans is het exponent van de bescheiden maar hard werkende Belg die zich weet te handhaven binnen de erg competitief ingestelde Amerikaanse multinationals.

Frans bekleedde functies bij diverse bedrijven, van Pfizer over EMD Millipore tot Idexx, om in 2002 het roer over te nemen bij Parker Hannifin Belux. Niet toevallig opnieuw een Amerikaanse topper met sterke wortels in Europa. Frans bekleedde er tot midden dit jaar de functie van General Manager.

Frans, we wensen je het allerbeste met je wel verdiende pensioen, maar we zijn toch benieuwd of je helemaal van het toneel zal verdwijnen.

in G….. wordt vooral bij de groeitijgers in Azië naar waarde geschat. Het staat buiten kijf dat onze ingenieurs minstens even sterk zijn, en zo mogelijk biedt hun van nature aangeboren flexibiliteit nog bijkomende voordelen bij de het ontwerpen van excellente oplossingen.

Ook vandaag zijn er talrijke succesvolle groeiverhalen te rapen bij kmo’s die het aandurfden om te blijven focussen op R&D en specialisatie in niche markten. Verderop in dit deze editie kan je vaststellen dat een Waalse kmo erin slaagt om complete productielijnen en machines voor de olie- en gasindustrie te exporteren naar China! Mogelijk worden ze daar gekopieerd, maar tegen dan heeft men hier reeds een nieuwe en meer performante, groenere en nog flexibelere machine klaar.

Het kan dus wel, laat ons mekaar inspireren, laat ons trots zijn op wat we realiseren, kom er mee naar buiten. We hebben behoefte aan positieve verhalen, en wie weet, die misschien ook onze toekomstige regering zullen inspireren.

We zullen ze graag publiceren in dit blad.

Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf, ben ik net terug van de eerste editie van het Indumation Network Event, kortweg INE. Een bijzondere en erg verfrissende ervaring in het tanende landschap van klassieke beurzen vol componenten en smachtende productverkopers. Op enkel uitzonderingen na zag ik weinig productstanden, maar wel cosy en lounge aandoende nissen waarin communicatie en netwerking de boventoon voerden. De hoogstaande catering maakte de ervaring compleet.

Toegegeven er was vooraf veel twijfel en nogal wat scepsis, maar de afwezigen hadden ongelijk. Het bezoekersaantal had weliswaar hoger mogen zijn, maar nergens hoorden we de deelnemende bedrijven klagen. Onze maakindustrie is op zoek naar zijn tweede adem. Dit soort van evenementen kan gelijkgestemden samenbrengen om zich op te trekken aan de successen van collega’s en hen te inspireren om onder de kerktoren uit te komen en de sprong te wagen naar internationaal succes. Made P 4 - 197 - SEPT 2014

Yves Meulenijzer Voorzitter FIMOP yves.meulenijzer@fimop.be n

CASE STUDY

Containers voor gebruikte kleding ontzien de vingers dankzij remcilinders

Containers voor gebruikte kleding zijn van staal vervaardigd en hebben afsluitbare kleppen.

Men besloot hydraulische remcilinders van ACE te installeren. Hier een exemplaar met 75 mm slag.

Moderne containers voor gebruikte kleding moeten aan veel criteria voldoen: ze mogen qua uiterlijk niet negatief opvallen en geen lawaai maken Ze moeten echter een geluid geven wanneer ze geleegd moeten worden. Zowel het vullen als het leegmaken moet even gebruiksvriendelijk verlopen. En niet in de laatste plaats moeten mensen, die afstand van hun kleding willen doen, niet door het inklemmen van hun vingers een “pijnlijke ervaring” opdoen. Het Nederlandse bedrijf MCB Milieu & Techniek B.V. behoort in de Benelux tot de fabrikanten van deze containers.

als sterke mensen moeten worden bediend, moest dit net zo in het ontwerp worden meegenomen als het feit, dat de olie op warme zomerdagen dunner en in de winter daarentegen dikker wordt.

Aangezien het toelaatbare temperatuurbereik voor deze machineelementen tussen -20° C tot 80° C ligt, is voor een probleemloos gebruik in vrijwel alle klimaatzones, op de regionen in de buurt van de poolcirkel na, gezorgd. Een ander belangrijk aspect: de hydraulische remcilinders moesten zo worden gemaakt, dat ze beschermd zijn tegen vandalisme en diefstal.

Containers voor gebruikte kleding zijn van staal vervaardigd en hebben afsluitbare kleppen. In het verleden brachten deze kleppen echter een zeker risico met zich mee voor degene die zich van zijn gebruikte kleding ontdeed. Omdat de kleppen relatief snel en ongecontroleerd sloten, konden de vingers betrekkelijk gemakkelijk beklemd raken. Deze ervaring moest ook Ralf Küppers, verkoopleider van ACE opdoen. Hij zag onmiddellijk verbeteringsmogelijkheden voor de demping van de kleppen en dacht hiervoor aan rotatieremmen ; hetgeen hij dan ook voorstelde aan MCB Milieu en Techniek B.V.

Hydraulische remcilinders winnen de race Rotatieremmen bleken echter opbouwproblemen te geven, waarna tests met vast ingestelde hydraulische remcilinders volgden.

Deze speciaal ontworpen hydraulische remcilinders komen qua uiterlijk overeen met de langwerpige gasveren van ACE. In plaats van met stikstof zijn deze echter met olie gevuld. De kleppen van de kledingcontainers worden hiermee langzamer geopend en gesloten.

Met betrekking tot de inbouwpositie moest met meerdere zaken rekening worden gehouden. Er moest een positie worden gevonden die in de meest uiteenlopende containers zou functioneren.

De nadruk lag daarbij lag op de grootte van de container en op de kleppen daarvan, die verschillende gewichten bleken te hebben. Omdat deze kleppen even gemakkelijk door zowel zwakkere

Verschillende eisen Al deze eisen konden volgens Ralf Küppers met de remcilinders duidelijk beter worden gerealiseerd dan met de oorspronkelijk door hem beoogde rotatieremmen. Het bleek echter dat de verschillende eisen niet door hetzelfde type remcilinder konden worden vervuld. Ook daarvoor had ACE de oplossing en bood de verantwoordelijken van MCB Milieu & Techniek verschillende uitvoeringen aan. Door dit brede aanbod draagt ACE er mede toe bij, dat MCB Milieu & Techniek nieuwe maatstaven op de containermarkt stelt inzake bedieningscomfort en veiligheid.

In de hier beschreven toepassing werden uiteindelijk hydraulische remcilinders van de typen HB-15-150-BB-M K50344, HB-15-75-BB-M K50345 en HB-15-75-BB-M K50346 geïnstalleerd. Daarbij geeft het eerste getal de cilinderdiameter aan en het tweede de maximale slag. Bij deze toepassing in containers regelen ze de synchrone loop in beide richtingen. In andere industriële toepassingen fungeren ze echter ook als compensatie-element voor heen en weerslingerende massa’s.

Het grootste verschil ligt bij deze elementen in de slag. Een grotere slag betekent daarbij kleinere drukkracht. In concreto betekent dat bij 75 mm slag een kracht van 800 newton en bij 150 mm een kracht van 300 N. De trekkracht ligt in beide gevallen bij 800 N. n

197 - SEPT 2014 - P 5

DOSSIER SENSOREN

Markt van sensoren is in beweging.

Steeds meer intelligentie zorgt voor ruimer toepassingsgebied Als er één domein is waar zich veel ontwikkelingen manifesteren, dan is het wel dat van de sensoren. Deze worden in toenemende ‘intelligenter’ waardoor ze niet alleen een breder waaier aan opdrachten aankunnen, maar ook meerdere functies tegelijkertijd kunnen uitvoeren. We peilden bij enkele belangrijke leveranciers een stand van zaken...

Slimme sensoren ‘luisteren’ naar het besturingssysteem en zijn zelflerend. Ze kunnen zich met machinecontrolesystemen identificeren en ermee communiceren.

Rob Vrijburg, General Manager Leuze electronic Benelux: “Slimme

Sensors For Food Sinds 2011 loopt bij Flanders’ FOOD het onderzoeksproject ‘Sensors For Food’. Samen met verschillende kennisinstellingen (IMEC, MeBioS van de K.U.Leuven en ETRO-LAMI van de Vrije Universiteit Brussel) wordt gewerkt aan drie nieuwe ‘intelligente’ sensoren die vooral op toepassingen in de voedingsindustrie zijn gericht.

1. Hyperspectral Imaging Hyperspectral Imaging sensoren combineren de kracht van digitale beeldverwerking met spectroscopie. Een hyperspectrale camera bevat optische elementen, zoals lenzen, prisma’s en gratings, die het invallende licht in zijn verschillende golflengtes opsplitsen. Een beeldsensor meet de energie voor elke golflengte en stuurt deze gegevens naar een krachtige computer die de data interpreteert en eventueel een beslissing neemt of de beelden bewaart. De camera geeft gedetailleerde informatie over een object, en dit voor zeer veel verschillende golflengten afzonderlijk. Op die manier kan er voor elk object een unieke spectrale curve worden opgesteld, een soort van ‘vingerafdruk’. Afwijkingen van deze spectrale handtekening laten toe om defecten op te sporen. En dat zorgt voor verschillende toepassingsmogelijkheden waarvoor tot nu toe geen oplossing bestond. Denk maar aan het detecteren van vreemde voorwerpen die dezelfde kleur hebben als het product, zoals een kikker tussen boontjes of steentjes tussen koffiebonen. Uit testen blijkt dat de sensoren ook urinezuur op eierschalen, schimmels, de malsheid van rundvlees, het vet- en suikergehalte aan de oppervlakte van levensmiddelen, ... kan detecteren. Zo kan met een hyperspectrale camera het contrast tussen ongebrande en gebrande koffiebonen en steentjes worden vergroot. Hierdoor zijn ze beter en sneller te onderscheiden.

2. Optische vezelsensoren Deze nieuwe generatie biosensoren combineert specificiteit en gevoeligheid met snelheid, compactheid en robuustheid. De toestellen maken gebruik van optische glasvezels als optisch draagvlak voor de ‘surface plasmon resonance’ (SPR) technologie ter vervanging van de klassieke ‘prisma’ benadering die in de huidige, omvangrijke, technisch complexe en dure systemen

P 6 - 197 - SEPT 2014

sensoren zijn sensoren die meer doen dan een eenvoudige detectie. Denk maar aan interne informatieverwerking, meerdere functionaliteiten in één sensor, meer data naar de PLC sturen dan enkel digitale I/O, geïntegreerde PLC-functies, ...”

Dennis Verhoeven, Product Manager Benelux Industrial Components van Omron Industrial Automation: “De meest gekende zijn deze die verschillende zaken tegelijkertijd kunnen detecteren, zoals de randen, diameter, positie, ..., van objecten.”

Kristof De Waegenaere, General Manager van Wenglor vervolgt: “Het gaat om alle sensoren die I/O-link communicatie ondersteunen, een directe PROFINET, EtherNet/IP of EtherCAT interface hebben of via specifieke software instelbaar zijn. Precies hierdoor worden aangewend. Deze ‘fiber’-optische SPR-sensoren worden via een gevorkte vezel aan een halogene lichtbron en geminiaturiseerde spectrofotometer gekoppeld. SPR is een optische techniek waarbij via een lichtbundel een elektromagnetische oppervlaktegolf – plasmon – op een dunne goudlaag wordt gegenereerd. De eigenschappen van het weerkaatste licht staan in direct verband met de moleculaire bindingsreacties op het goudoppervlak. SPR laat de gebruiker toe om biomerkers te kwantificeren en verschaft kinetische informatie over de bindingsreactie. De nieuwe generatie biosensor zal worden gebruikt om op een snellere en goedkopere manier dan met de huidige Elisa-technieken multiplex at-line analyses op de werkvloer uit te voeren. Denk maar aan de aanwezigheid van verdoken allergenen, toxines en pathogenen in levensmiddelen.

3. Millimeter golfsensoren Deze innovatieve sensor kan tot in de kern van het product meten en combineert hoge resolutie met het doordringvermogen van millimetergolven. Deze laatste zijn elektromagnetische golven met een frequentie tussen de 30 en 300 GHz. De corresponderende golflengtes zijn 10 en 1 mm. Ze situeren zich tussen de microgolven en het infrarode licht en combineren zowel de eigenschappen van licht als radiogolven. Ze worden geabsorbeerd door verschillende materialen (zoals water), maar gaan doorheen andere, zoals verpakkingen, maar ook droge voedingsproducten. Deze sensoren kunnen voor het eerst contactloos parameters in producten meten, zoals het vochtgehalte van groenten en fruit of gedroogde noten. Maar het belangrijkste toepassingsgebied is de opvolging vanop afstand van droog- en vriesprocessen. Want daar is het vaak onduidelijk of ook de kern van het product is ingevroren. Vandaag wordt dit op een manuele en destructieve manier getest: het levensmiddel wordt van de band genomen en doormidden gesneden, waarna de kerntemperatuur wordt gemeten. Met millimetersensoren kan dit op een automatische en snelle manier. Millimetergolven hebben immers een zeer sterke interactie met water. Vrije watermoleculen worden gepolariseerd door de invallende golven en absorberen ze dan. Bij invriezen tot ijs verliest het water zijn polair karakter, waardoor de golven niet meer worden geabsorbeerd. En precies deze faseovergang valt met de nieuwe sensoren zeer nauwkeurig te meten.

DOSSIER SENSOREN

Wie is Leuze electronic?

Leuze electronic is een producent van opto-electronica, actief in drie deelgebieden: detecteren (optische sensoren voor detectie, vorkfotocellen voor etikettendetectie, ...), identificeren (stationaire camera’s, dataoverdracht, positioneren, ... en 2D-codelezers, RFID-systemen, ...) en beveiligen (veiligheidslichtschermenen inloopbeveiligingen met muting, veiligheidslaserscanners, ...).

De laatste nieuwigheid bij Leuze electronic op het vlak van slimme sensoren is de communicatie met I/O link. Hierbij is geen extra bedrading nodig.

De informatie wordt gesupponeerd op de standaard beschikbare voeding- en stuurdraden. Hierdoor is het ook toepasbaar op bestaande systemen.

Jurgen Van Stichel, Product Manager Sensoren van Sick vult aan: “Slimme sensoren worden voornamelijk in complexe systemen gebruikt om wisselende omstandigheden op te vangen, zonder dat de lijnen moeten worden stilgelegd.”

Talrijke trends...

Volgens Wenglor is de belangrijkste trend dat Ethernet in toenemende mate op het niveau van sensoren komt, alsook de standaardisatie van de protocollen.

Dit laatste betekent een cruciaal element voor de ‘smart factory or intelligent factory’.

Wie is Wenglor?

Wenglor is specialist in optische sensoren, barcodesystemen en oplossingen voor industriële beeldverwerking. Naast het uitgebreide gamma aan I/O link intelligente sensoren, is de meest recente introductie op het vlak van slimme sensoren zijn de ‘laser transit time’ afstandsmeetsensoren met PN, Ethercat en Ethernet IP interface, alsook de ‘weQube’, een toestel dat een visiesensor, smart camera, OCR (karakterherkenning) en 1D/2D barcode reading combineert. Ook de ‘weQube’ beschikt over een directe communicatie interface op Profinet, Ethernet IP en Ethercat.

Voor Sick is het dan weer het feit dat slimme sensoren steeds meer taken aankunnen door de ingebouwde processoren, waardoor een

Wie is Omron Industrial Automation?

Omron Industrial Automation maakt deel uit van het Japanse Omron Corporation en is één van ’s werelds marktleiders in het gebied van producten en toepassingsexpertise voor technologisch geavanceerde industriële automatiseringsproducten.

Omron lanceerde onlangs een nieuwe ontwikkeling voor de detectie van transparante materialen. Het gaat om de ‘E3SDB-fotocel’ die toelaat om PET- of glazen flessen, transparante trays, etc., te detecteren. De optimale drempels kunnen snel worden ingesteld dankzij de ‘Smart Teach’. Het toestel laat toe om met smalle bundels erg kleine tussenruimten te detecteren.

197 - SEPT 2014 - P 7

t

zijn ze ideaal om op snel veranderende productieomgevingen in te spelen.”

P 8 - 197 - SEPT 2014

DOSSIER SENSOREN

Wie is Sick?

Sick is producent van producten en oplossingen voor detectie, identificatie en inspectie van onderdelen.

t

De meest recente nieuwigheid die onder de noemer ‘slimme sensoren’ kunnen worden gecategoriseerd zijn de ‘DeltaPac voor de detectie/tellen van tetrapacks zonder spaties en die kan fungeren als trigger voor visiesystemen bij oliebussen (zonder spaties).

brede waaier van ‘high-end’ applicaties mogelijk worden. Ook de eenvoud van gebruik en installatie is een belangrijke evolutie: zelfs het principe van ‘plug&play’ breekt door.

Dennis Verhoeven beaamt dit: “Slimme sensoren vallen vandaag gemakkelijk aan te sluiten en te gebruiken. Maar een nog belangrijkere trend is dat omgevingsvariabelen alsmaar minder effect op het resultaat hebben.”

Rob Vrijburg: “Zelfs de detectie van transparante materialen is geen probleem meer. Vandaar ook dat slimme sensoren vandaag veel in de drankenindustrie worden toegepast, en met name bij de detectie van glazen of transparante PET-flessen voor het afvullen.”

Logistieke sector Kristof De Waegenaere: “De logistieke sector is eveneens in toenemende mate een gebruiker van slimme sensoren. Denk maar aan automatische magazijnen die werken met bakken in verschillende kleuren per klant.

Tenslotte blijken slimme sensoren ook erg gegeerd in de automobielsector, en dan meer specifiek bij robots die verschillende onderdelen dienen te manipuleren of in staat moeten zijn om de juiste elementen te detecteren in functie van het geproduceerde model (links- en rechtsgestuurde auto’s, ...).”

Auteur: Els Jonckheere n

197 - SEPT 2014 - P 9

P 10 - 197 - SEPT 2014

ADVERTORIAL

Ultrasone sensoren toegepast voor flessentelling op bottellijnen

maal IP68/69K zijn. De UBEC300-18GM40-... serie spatbestendige sensoren voldoet aan deze eisen.

In die delen van de machines die niet door de schoonmaakcycli worden beïnvloed, kunnen stan-daard cilindrische, ultrasone sensoren zoals die van de UBE1000-18GM40-... serie worden ge-bruikt. Doordat de ultrasone sensoren van Pepperl+Fuchs de moeilijkste materialen kunnen herkennen, kunnen ook flessen van transparant glas of plastic op betrouwbare wijze worden ge-detecteerd.

Flessen tellen op bottellijnen en PET-blaasmachines Snelheid en hygiëne zijn doorslaggevende factoren in de voedings- en drankenindustrie. Korte cyclustijden en een minimale machine- en installatiestilstand zijn van essentieel belang.

Vereisten op het vlak van hygiëne mogen ook niet worden verwaarloosd. Strenge regels en certificaten zijn nodig om hoogwaardige eindproducten te verkrijgen.

Op bottellijnen moeten inkomende en uitgaande flessen continu worden geteld, ongeacht het materiaal waaruit ze vervaardigd zijn of het type vloeistof waarmee ze gevuld worden.

Aan het einde van PET-blaasmachines en flessenwasmachines worden individuele flessen gescand en geteld om een vlotte materiaaldoorstroming te garanderen.

Het detecteren en tellen van flessen op verschillende plaatsen in de machine garandeert een continuecontrole van de materiaalstroom. De in- en uitgang van flessen in en uit de vulmachines wordt geoptimaliseerd en ontbrekende flessen in de stroom worden op betrouwbare wijze gede-tecteerd. Ook op plaatsen waar veel stoom wordt gegenereerd, kan een betrouwbare detectie van flessen worden verzekerd dankzij het gebruik van cilindrische, ultrasone zender-ontvangers.

De voordelen op een rij • Ononderbroken controle van de materiaalstroom • Optimalisering van cyclustijden • Detectie van de moeilijkste materialen zoals flessen van transparant glas of plastic • Ideaal voor toepassingen met een hoge snelheid n

Hoge chemische bestendigheid De verwerking van individuele flessen op een transportband verloopt normaal te snel voor ult-rasone sensoren. De flessen gaan te snel aan de sensor voorbij en de ruimte tussen twee opeenvolgende flessen is vaak te klein. Om die reden zijn cilindrische, ultrasone zender-ontvangers juist geschikt voor het tellen van flessen.

Het gebruik van stoom en chemicaliën bij het schoonmaken in deze toepassingen betekent dat de cilindrische, ultrasone zender-ontvanger over een hoge chemische bestendigheid moeten beschikken. De IP-beschermingsklasse moet mini-

Pepperl+Fuchs NV/SA, Metropoolstraat 11, 2900 Schoten, tel:. 03-644 25 00, email: info@be.pepperl-fuchs.com www.pepperl-fuchs.be

197 - SEPT 2014 - P 11

Simatic HMI: het venster op uw productieproces Eenvoudig overstappen naar de nieuwe Basic of Comfort Panels

SIMATIC HMI Panels zijn overal aanwezig in de meest verschillende toepassingen.

Zij hebben niet enkel een uitmuntend innovatief design en uitstekende performantie, maar bieden u ook de garantie om uw installatie toekomstgericht en kostengunstig te automatiseren dankzij het vernieuwende engineeringsplatform TIA Portal.

(Totally Integrated Automation Portal).

De nieuwe SIMATIC HMI Comfort panels en Basic Panels zijn de opvolgers van de zeer succesvolle x77-panels en Multipanels. De x77 panels zijn op 1/10/2012 in uitloopfase gegaan en zullen vanaf 1/10/2014 niet meer verkrijgbaar zijn. Reserveonderdelen blijven weliswaar leverbaar tot 2022. Er zijn talrijke argumenten om snel over te stappen – uitgebreid aanbod aan schermgroottes, identieke cut-out voor meerdere modellen, intuïtieve configuratie, glashelder display. Geniet snel en eenvoudig van de technologische vooruitgang. Samen met u bekijken wij uw persoonlijke situatie en ondersteunen wij u bij al uw vragen bij uw overstap naar de SIMATIC HMI-panels binnen een TIA Portal-project. Alle nuttige informatie ivm de migratie zoals overstaprichtlijnen, welk panel is de juiste opvolger, inbouwmaten en andere nuttige tips vindt u op onze website www.siemens.com/panels.

Graag helpen wij u persoonlijk. Neem contact op met ons (luk.steemans@siemens.com) om uw concrete situatie te bespreken.

U kunt ons ook bereiken via telefoon: +32 253-63526

P 12 - 197 - SEPT 2014

Guido Gezellestraat 123 - 1654 Beersel (Huizingen)

Dossier sensoren

Bosch Sensortec ontwikkelt MEMS-sensoren voor toepassingen zoals smartphones, tablets, wearables en het internet der dingen en diensten. Het pakket omvat drie-assige versnellings-, draaisnelheid- en geomagnetische sensoren, geïntegreerde 6- en 9-assige sensoren en milieusensoren plus software-oplossingen.

MEMS-sensoren: sleuteltechnologie voor het internet der dingen Met behulp van micromechanische sensoren (MEMS) kunnen steeds meer dingen geconnecteerd worden: alles kan met elkaar verbonden worden. Zelfs de tot nu toe ‘elektronicaloze dingen’ zoals deuren of ramen. Bosch levert sensoren voor veel verschillende toepassingen binnen de automobielindustrie en consumentenelektronica. MEMS-sensoren meten bijvoorbeeld druk, versnelling, draaibewegingen, massastroom of het aardmagneetveld.

MEMS-sensoren kunnen steeds meer grootheden meten. Begin 2014 heeft Bosch Sensortec een wereldprimeur op het gebied van de sensortechnologie op de markt gebracht: de geïntegreerde sensoreenheid BME280 verenigt de sensorfuncties voor luchtdruk, luchtvochtigheid en luchttemperatuur in één unieke behuizing. De nieuwe sensor werd speciaal ontwikkeld voor toepassingen op het gebied van de milieusensortechniek, indoor-navigatie, smart homes, gepersonaliseerde weerstations of sport en fitness. De sensor bepaalt de luchtvochtigheid binnen de seconde, de kortste reactietijd binnen de branche. Bovendien kenmerkt de sensor zich door een zeer hoge nauwkeurigheid bij de meting van de omgevingstemperatuur en een laag energieverbruik. Daarnaast maakt Bosch de senso-

ren steeds intelligenter. Momenteel is de productie van de eerste sensor begonnen, die niet alleen versnelling, draaisnelheid en magneetveld meet, maar ook een microprocessor bevat voor de signaalverwerking.

Technische achtergrond MEMS-sensoren hebben zeer kleine structuren van silicium, die bij de beweging van de behuizing verplaatsen met fracties van een duizendste millimeter. Daarbij veranderen de elektrische eigenschappen. Deze kunnen worden gemeten en in een datastroom worden omgezet. De dimensies zijn minuscuul: een menselijke haar heeft een diameter van 70 duizendste millimeter (70 micrometer). Veel componenten meten slechts vier micrometer – 17 keer minder dan een haar. Omdat de micromechanische sensor slechts zwakke elektrische signalen voortbrengt, hebben de ontwikkelaars in de behuizing van het element naast de sensor, of deels zelfs direct op dezelfde chip, nog een elektronische component geïntegreerd. Deze verwerkt de kleine signalen, versterkt deze en zet deze om in digitale signalen. MEMS-sensoren kunnen zo besturingsapparaten direct voorzien van meetwaarden.

Het internet der dingen Zwaartepunten voor de toekomstige groei voor Bosch zijn producten die via internet kunnen communiceren en op internet gebaseerde diensten. Om deze markt te ontsluiten, heeft Bosch een bedrijf opgericht dat compacte elektronicaproducten en softwareknowhow levert om apparaten en objecten in uiteenlopende toepassingsgebieden intelligent en geschikt voor internet te maken. De focus ligt op de ontwikkeling van netwerksensoren en actuatoren. Actuatoren zetten elektrische signalen van sensoren of controle-eenheden om in een activiteit, zoals bijvoorbeeld het automatisch in- en uitschakelen van de verlichting of het openen en sluiten van een ventiel.

De bedrijfsactiviteiten richten zich in eerste instantie op de sensorgebaseerde toepassingen rondom het intelligente huis (Smart Home) en op het terrein van het transport, de logistiek en het verkeer zodat in de toekomst kritische goederentransporten automatisch elke ongewone toestandsverandering aan het logistieke centrum zullen doorgeven. n

197 - SEPT 2014 - P 13

P 14 - 197 - SEPT 2014

BEURS

Indumation Network Event: netwerken in een loungesfeer De Brabanthal in Leuven was dé netwerkstek voor ruim 1000 ondernemers, CEO’s en directieleden uit de industrie. Indumation Network Event (INE), in samenwerking met Fimop, Belgitrans en Agoria, was een geslaagd eendagsevent.

Tijdens INE wisselden ondernemers en directieleden in een ongedwongen sfeer en stijlvol kader tips en advies uit omtrent mogelijke langetermijninvesteringen en -uitdagingen op het vlak van productie en automatisering.

Ruim 70 bedrijven, hadden er een eigen presentatie- en zitruimte, verdeeld over 5 sfeerboxen (white, black, blue, red en fusion box).

In een lounge sfeer en met een hoogstaande catering ontmoetten ze CEO’s, zaakvoerders, inkopers en verantwoordelijken voor productie en engineering. Buiten het conventionele beurzenkader en zonder commerciële druk, bespraken gelijkgestemden de toekomstige werking van hun bedrijf, productieproces of organisatie.

Nieuwe contacten werden gelegd, naamkaartjes uitgewisseld, be-

staande contracten werden besproken en hier en daar was er tijd en ruimte voor een korte presentatie of demo.

Kortom, dit exclusief ‘state of the art’ event was voor de aanwezigen het juiste moment om de huidige en toekomstige technologische ontwikkelingen en trends binnen het domein van automatisering en optimalisatie onder de loep te nemen. n

197 - SEPT 2014 - P 15

P 16 - 197 - SEPT 2014

CASE STUDY

PMC-Colinet TM ontwikkelt met Vermeire Motion een nieuw belaad- en ontlaadsysteem voor CNC-machines De firma PMC-Colinet™ uit Le Roeulx is gespecialiseerd in machines en werktuigen voor de staalindustrie waarvan de afgewerkte producten uiteindelijk worden gebruikt bij olieboringen. Het bedrijf is voornamelijk actief in China, Rusland, Zuid-Amerika en Saoedi-Arabië. De firma maakt voor zijn klanten draadsnijmachines en mofsnijmachines uitgerust met een robot voor goederenbehandeling en dit in zeer kleine reeksen, à rato van 5 tot 6 per jaar. Met deze machines worden buizen en moffen van schroefdraad voorzien zodat ze kunnen worden geassembleerd. En hier begint de samenwerking met Vermeire Motion.

De firma PMC-Colinet™ stelt in België een zestigtal mensen tewerk die actief zijn in het ontwerpen, de productie en de verkoop van de machines en werktuigen voor de bouw van buizen die worden gebruikt bij olieboringen. In 2012 realiseerde het bedrijf een omzet van 12 miljoen euro en wereldwijd is het de nummer twee in deze zeer specifieke niche. De kwaliteit van zijn uitrustingen is bewezen: de producten hebben een levensduur van 25 tot 30 jaar, tegenover 5 tot 10 jaar voor die van concurrerende fabrikanten.

Bijna de volledige productie van PMC-Colinet™ (98 %) is bestemd voor de export, voornamelijk naar China en Saoedi-Arabië. Het bedrijf werkt samen met walserijen die de ruwe buizen leveren die door de eigen machines van schroefdraad worden voorzien zodat ze kunnen worden geassembleerd tussen de verschillende buizen.

Tot op heden besteedde PMC-Colinet™ een deel van de levering voor de voeding van zijn machines uit aan Vermeire Motion, tot op de dag dat Vermeire Motion een volledige geïntegreerde oplossing voorstelde voor de productie van de robot om volledig automatisch zijn mofsnijmachines te voeden.

Van 300 naar 50 onderdelen Christophe Dekkers, General Manager & Director of Engineering van PMC-Colinet™ België: “Onze robot was te duur en te “old-fashioned”. Te duur omdat alle onderdelen los van elkaar werden gemaakt, waardoor heel wat regelingen nodig waren. U moet weten dat wij 5 tot 6 machines per jaar maken: dat is bijna een productie per stuk, terwijl de lineaire geleidingssystemen NTN-SNR van Vermeire Motion in zeer grote hoeveelheden worden gemaakt.

We besparen dus niet alleen op de prijs, maar ook op het aantal stukken, dankzij de modulaire aanpak van het product. Het zijn standaardelementen die als Meccano kunnen worden geassembleerd. Om u een idee te geven: onze oude robot bestond uit 300 onderdelen, tegenover slechts een vijftigtal voor de oplossing van Vermeire Motion. De montage van de robot verliep meteen aanzienlijk eenvoudiger. De eindmontage kost ons nu hooguit een vijftiental uur, waar dat voorheen nog een vijftigtal was.”

Onmiskenbare competentie De oplossing is ook “properder”. “Op de oudere generatie werden de armen in beweging gebracht door middel van hydraulische vijzels met ventielbediening. Dankzij de lineaire geleiding gebeurt

Christophe Dekkers, General Manager & Director of Engineering van PMC-Colinet™ België: “Vermeire Motion heeft ons een concrete oplossing aangereikt voor een duidelijk probleem: een te dure en te trage robot.” vandaag alles via digitale bediening met servomotor. Vermeire Motion beschikt over een onmiskenbare competentie op het vlak van lineaire geleidingen. Het gaat om een zeer constructieve en doeltreffende relatie. Zij hebben ons een concrete oplossing aangereikt voor een duidelijk probleem: een te dure en te trage robot. De cyclustijd van de oude generatie bedroeg 34 seconden.

Nu bedraagt die minder dan 20 seconden, 19 om precies te zijn.

Deze partner heeft ons zodanig weten te overtuigen dat wij zijn offerte hebben weerhouden, hoewel hij iets duurder was dan een concurrent.”

Geïntegreerde oplossing Deze samenwerking staat nog maar in haar kinderschoenen: “Momenteel hebben we de eerste twee machines naar China verscheept en is onze eindklant bezig met de installatie. Wij gaan natuurlijk controleren of alles goed verloopt in de productie. Is dit het geval, dan overwegen wij om binnen enkele weken contact op te nemen met Vermeire Motion om ons, in het kader van andere projecten, een oplossing voor te stellen voor geautomatiseerde bewerkingscellen (www.pmc-colinet.com en www.vermeire-motion.com). n

197 - SEPT 2014 - P 17

BEURS

Te gast op IFK, de International Fluid Power Conference Onze redacteur woonde in maart de 9de Internationale ‘FLUID POWER’ Conferentie in Aken bij. Het thema van deze beurs: Modern Fluid Power, Challenges, responsibilities, markets. In het workshopthema ‘Renewable Energy’ volgde hij uiteenzettingen over de aandrijvingen van windturbines. Hij zet enkele conclusies op een rij. Alle uiteenzettingen van deze beurs (in extenso) kunt u opvragen via automation@hydropneuma.be.

Auteur: René Decleer n

Spreker: Dr Niels Diepeveen: Preliminary Design of the Hydraulic DriveTrain for a 500 kW Prototype Offshore Wind Turbine.

Om het grote gewicht van de klassieke gondel van een windturbine te verminderen, wordt de aandrijflijn hertekend. Dit heet het Delft Offshore Turbine (DOT) concept.

De rotor drijft een hydraulische pomp aan die een hydromotor

voedt onderaan de toren. Deze drijft een waterpomp aan, die dan zelf een Pelton Turbine aandrijft om elektrische stroom te genereren.

Het project kan alleen in offshore gebied functioneren want het water in de waterpomp is zeewater. Meerdere windturbines worden samengebracht om één (grote) Pelton Turbine aan te drijven.

Spreker: Johannes Schmitz: Hydrostatic Transmission for windturbines Comparaison of different configurations and their applicability.

Het unieke en gedurfde plan om de rotor van een windturbine direct te koppelen aan een hydropomp die dan via hydromoto-

ren de generator laat aandrijven, is blijkbaar onvoldoende om aan alle verwachtingen te voldoen. De combinatie van mechanische en hydraulische overbrengingen is een aanzet tot betere en meer flexibele aandrijfmogelijkheden om de ‘nukken’ van de wind te ‘begrijpen’.

197 - SEPT 2014 - P 19

REPORTAGE

Onzorgvuldig gebruik van perslucht kost handenvol geld.

Dat was een van de conclusies van de infosessie die SMC Pneumatics en Atlas Copco Belgium organiseerden over het energiebewust opwekken en gebruiken van perslucht.

De aanwezige bedrijven ontdekten hoe ze door discipline en AIRscans flink kunnen besparen op hun jaarbudget.

‘Lucht is gratis, perslucht niet’ Heel wat bedrijven volgden in het opleidingscentrum van Atlas Copco in Wilrijk een studienamiddag over het thema ‘Lucht is gratis, perslucht niet’. Met het initiatief willen SMC Pneumatics en Atlas Copco hun klanten wijzen op een groot besparingspotentieel door duurzaam gebruik van perslucht.

Volgens Jan Smets gaat het bij energiegebruik om een permanente opvolging in cirkelvorm. Eerst een evaluatie en een energieaudit/controle (AIRscan), vervolgens aanbevelingen in een verbeterplan, daarna dit plan uitvoeren en optimaliseren, een online bewaking en check met terugkoppeling, en vervolgens een nieuw verbeterplan met actie en opnieuw controle.

‘Investeer in de juiste technologie, in een machine die de lading dekt. Beslis niet op basis van veronderstellingen! Een regelmatige AIRscan is aanbevolen. Lekdetectie, de controle van de luchtkwaliteit, een drukdauwpuntmeting, … het zijn allemaal aandachtspunten voor een AIRchitect’, gaf Jan Smets de aanwezigen mee als goede raad. Als één van de grootste compressorenbouwers op de markt focust men bij Atlas Copco vooral op duurzaamheid op lange termijn. Jan Smets: ‘We zetten hierbij enorm in op innovatieve producten zoals de frequentiegestuurde machines met permanente magneetmotor (VSD+) energierecuperatie en centrale sturingen. Besparingen tot 50 procent zijn hierdoor geen utopie meer.”

Fabriek zonder lek De cijfers op de instructieslides van Patrick Gijbels, trainer en verantwoordelijke voor Energy Saving Projects bij SMC Pneumatics, kleurden dieprood. Patrick Gijbels toonde met tal van simulaties en praktijkvoorbeelden aan waar de rode cijfers in elke fabriek zitten verstopt. Een beter persluchtgebruik zorgt overduidelijk voor groene cijfers (lees: geldbesparing). ‘Op welke manier hebben componenten een invloed op uw energieverbruik?’, was de centrale vraag in zijn uiteenzetting.

‘Een fabriek zonder lekkage bestaat niet, maar het doel is om lekken tot een minimum te beperken. De kost van zo’n lek of van

V.l.n.r. Jan Smets, Business Line Manager bij Atlas Copco, Patrick Gijbels Technical Trainer / Energy Saving Projects bij SMC Pneumatics en Johan Delmoitie, Senior Product Manager Sustainability Pepsico Europe.

sluipverbruik kan enorm zijn.’ Patrick Gijbels raadt aan om jaarlijks twee keer zo’n controle uit te voeren. Dat kan je zelf doen.

‘Koop een ultrasoon meettoestel om kleine lekken op te sporen.

Voorwaarde is wel dat de machine niet in productie is, maar wel op druk blijft staan.

Voor machines in een 24/7 regime, ontwikkelde SMC Pneumatics het ALDS (Automatic Leak Detection System). Via een kleine aanpassing in het PLC-programma wordt het lek automatiisch in een lekcyclus van een aantal minuten opgespoord.

Voorts is volgens Patrick Gijbels een applicatie-analyse nodig met rapportage. ‘Drukbewaking- en regeling zijn essentieel: elke bar drukverlaging kan tot 10 procent besparing leiden. Een groot misverstand hier is dat voor velen druk synoniem staat voor snelheid, maar druk is kracht. Je moet echt kritisch nadenken over drukgebruik. Is er in je netwerk lokaal iets meer nodig, dan kan je daar uw druk verhogen met boosters.’

Ook moet je nadenken over de correcte blaasapplicatie. ‘Een speciaal blaaspistool met een nozzle trekt ook de omgevingslucht mee. Zo heb je met weinig bar veel contactdruk. Een open pijp daarentegen staat synoniem voor een groot drukverlies, veel luchtverbruik en een laag rendement.

Het drogen van producten doe je best niet met perslucht, maar bijvoorbeeld met een air amplifier, op voorwaarde dat je zuivere omgevingslucht hebt.’ Tot slot stipte Patrick Gijbels het belang aan van data logging: de controle van druk, debiet, dauwpunt …

197 - SEPT 2014 - P 21

t

Jan Smets, Business Line Manager bij Atlas Copco, benadrukte het belang van duurzaam persluchtgebruik, niet alleen omdat dit milieuvriendelijk is, maar ook omdat er heel wat Europese regelgeving is bijgekomen die bedrijven hiertoe verplicht. “Op lokaal niveau zijn er door de diverse overheden ook incentives en is er een subsidiebeleid, op vraag van Europa, om de doelstellingen te bereiken. Dat is een heel kluwen, maar ook hier staat Atlas Copco alle klanten bij met raad en daad.”

DOSSIER

woontes. Wij werken hier al jaren op 10 bar, hoor je ze dan zeggen.’

‘Ons doel is onze bedrijven naar 5 bar brengen, want per bar bespaar je op jaarbasis 10 procent. Inmiddels zijn we allemaal 1,5 bar gezakt. Resultaat: je kan investeringen in compressoren uitstellen omdat je minder perslucht verbruikt.’

Voor Johan Delmoitie is de grootste kaap die moet worden genomen de bewustwording bij het management en op de werkvloer.

‘De mensen moeten beseffen dat het wél kan. Alle details tellen.

In onze Lays-fabriek in Veurne besparen we duizenden euro per jaar door een betere zuurstofregeling van de branders waarmee we chips bakken.’

t

SMC Pneumatics en Atlas Copco Belgium organiseerden een infosessie over het energiebewust opwekken en gebruiken van perslucht.

‘Meten is weten. We hebben hierover diverse energy saving tools op de site van SMC Pneumatics beschikbaar. Zo kan je berekenen wat kan worden uitgespaard.’

Besparingspotentieel Johan Delmoitie, Senior Manager Sustainability voor Pepsico Europe: “Als je niet meet, dan weet je niets. Wat is het verbruik in elk van onze fabrieken en waarom? Mensen zijn vastgeroest in ge-

P 22 - 197 - SEPT 2014

Leveranciers moeten hun klanten helpen duurzaam te worden. ‘Daag uw leverancier uit om u daarbij te helpen’, gaf Johan Delmoitie als tip. ‘Een leverancier mag niet louter denken in kostprijs en winst, maar moet ook op lange termijn voor een duurzame oplossing zorgen.

Hoe wordt energie zuinig aangewend? Hoe efficiënt wordt perslucht overgebracht? Is er de juiste keuze van materiaal: het juiste pistool, de juiste persluchtdarm …?

Het belangt ons allen aan, want verkwisting veroorzaakt milieuschade, leidt tot global warming en ligt zelfs aan de basis van de recente hagelschade in ons land.’ Gelukkig heeft men bij Pepsico met beide initiatiefnemers van deze training een goede partner gevonden. n

REPORTAGE

Renovatie Pierre Vandammesluis in Zeebrugge De haven van Zeebrugge is na Antwerpen de tweede grootste commerciële draaischijf in België. De Pierre Vandammesluis, die in 1984 in gebruik werd genomen, verleent toegang aan de grootste containerschepen tot de dokken in de binnenhaven. Na meer dan 25 jaar gebruik was de sluis toe aan een groot structureel onderhoud. Egemin Automation en Rittal waren partners in het project.

Om een volledige renovatie van Pierre Vandammesluis in Zeebrugge te kunnen uitvoeren moesten de deurkamers beurtelings worden droog gezet. Daarnaast werd ook de elektrotechnische uitrusting van de sluis volledig vernieuwd. Deze werken zijn gestart in juni 2011 en werden in februari dit jaar afgewerkt. Egemin Automation nam het totaalpakket van deze vernieuwing op zich.

Het project Egemin Automation vernieuwde de aandrijving van de getijdedeuren, zowel het boven- als benedenhoofd, en de hydraulische aandrijving van de spoorbrug. Egemin verving de volledige besturing en gebruikte daarvoor PLC-sturingen op SCADA-niveau. Dat zijn programmeerbare sturingen die de meet- en regelsignalen van de sluis verzamelen, doorsturen, verwerken en visualiseren”. Egemin installeerde daarnaast ook nieuwe elektrische en hydraulische spindels.

Het was belangrijk dat de sluis in werking bleef. Een grondige preengineering van bijna 6 maanden, een strakke planning en projectbegeleiding hebben ervoor gezorgd dat tijdens dit bijna 3 jaar lopende project er geen onvoorziene onderbreking in de werking van de sluis was.

Geschikte schakelkasten Rittal is een systeemaanbieder voor behuizings- en schakelkasttechnologie, stroomverdeelsystemen, systeemklimatisering en IT-infrastructuur. Voor Rittal ware de extreme omstandigheden aan de kust bekend terrein. Puttend uit ervaring als productspecialist voor behuizingen, stelde het bedrijf de meest geschikte schakelkasten voor om een betrouwbare installatie te kunnen bouwen.

Om bijvoorbeeld de gevoelige meetapparatuur voor het meten van het zeeniveau te huisvesten, is geopteerd voor de dubbelwandige CS-Toptec outdoor kasten van Rittal om de invloed van zonne-instraling te beperken en condensvorming te vermijden.

Dubbelwandige outdoor kasten beperkten de invloed van zonneinstraling en vermeden condensvorming.

ningsbord in TN-C-S stelsel voor de stroomverdeling binnen het hoofdgebouw is dan ook volledig uitgevoerd met het RiLine60 systeem van Rittal. Het bord G bestaande uit 5 gekoppelde TS8 kasten, huisvest een 35tal vertrekken die 4-polig schakelen en heeft een nominale stroom van 800A.

Werkplaats voor mechanische voorbereiding Binnen dit project bood Rittal met zijn modcenter, de werkplaats voor mechanische voorbereiding, ondersteuning. Door de voorbereiding van de behuizingen, kon de bordenbouwafdeling van Egemin zich concentreren op hun hoofdactiviteit. Zo zijn de kasten kant-en-klaar geleverd met uitsnijdingen voor de meetmodules, ventilatoren, ventilatieroosters, bedieningshandgrepen, … enz.

Daarnaast heeft Rittal in zijn modcenter de mechanische voorbereiding van zijn eigen stroomverdelingssysteem voor zijn rekening genomen.

De bordenbouwafdeling van Egemin nam dan op zijn beurt de montage en aansluiting van de actieve componenten, inbouw van de meetmodules, bedrading van de sturingen, kortom, het elektrische gedeelte voor zijn rekening. Goede afspraken en een duidelijke aflijning van de verantwoordelijkheden maakten deze samenwerking tot een succes. n

4-polig systeem Met RiLine60 heeft Rittal een betrouwbaar gamma tot 1600A. De recente uitbreiding van zijn 4-polig systeem laat toe om het systeem in alle netwerken in te zetten. Het algemeen laagspan-

197 - SEPT 2014 - P 23

P 24 - 197 - SEPT 2014

REPORTAGE

Snellaadsystemen voor elektrische en hybride bussen

De nieuwe hybride bus van Volvo kan zowel elektrisch als met behulp van de verbrandingsmotor rijden.

ABB, specialist in automatiseringstechnologie, en autobusproducent Volvo Buses zullen samenwerken aan snellaad-faciliteiten voor elektrische en hybride bussen.

Hiermee leveren beide bedrijven een belangrijke bijdrage om stedelijke e-mobiliteit te realiseren.

ABB en Volvo hebben de partner-overeenkomst op 21 juli bekend gemaakt. Beide bedrijven zijn overeengekomen dat de direct current (DC) snellaadsystemen verder ontwikkeld en algemeen toegepast zullen worden voor elektrische en hybride autobussen.

De samenwerking zal leiden tot een gestandaardiseerd laadsystem voor elektrische en hybride bussen. Snelladen aan haltes is mogelijk via automatisch gestuurde trolleystangen op het dak van de bus. Tijdens stalling in de garage kan via een kabelverbinding geladen worden.

De nieuwe hybride bus van Volvo kan zowel elektrisch als met behulp van de verbrandingsmotor rijden. Door toepassing van de elektrische krachtbron is het brandstofgebruik t.o.v. conventionele bussen met 75% gereduceerd.

Internationale normen

Het doel is om het stedelijke elektrische openbaar vervoer sterk te stimuleren. Het eerste gezamenlijke project voor de stad Luxemburg zal in de loop van 2015 opgeleverd worden. ABB en Volvo zullen hun wederzijds expertise op de vakgebieden van energienetten en elektrische bussen inzetten om een gezamenlijke laadnorm te realiseren.

Hierbij denken ze aan communicatieprotocollen voor de onderdelen van de infrastructuur, het elektrische net en de voertuigen zelf.

Norm voor elektrische snelladers De laadsystemen voor autobussen zullen zoveel mogelijk overeenkomen met de algemeen aanvaarde norm voor elektrische snelladers ten behoeve van personenauto’s.

Hierbij moeten de systemen geschikt zijn voor de grotere vermogens die bij het opladen van autobussen noodzakelijk zijn.

Het waarborgen van de veiligheid, het stimuleren van investeringen op dit gebied en een commitment van beide partijen voor de lange termijn zullen bijdragen aan een breder draagvlak voor schone mobiliteit. n

Deze oplossing is gebaseerd op internationaal aanvaarde normen.

Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van reeds in de praktijk bewezen technieken op het gebied van e-mobility.

197 - SEPT 2014 - P 25

ACTUALITEIT

De initiatieven om jongeren aan te moedigen om belangstelling te krijgen voor technologie en wetenschap, werpen stilaan vruchten af. De wetenschappelijke en technische studierichtingen winnen aan populariteit.

Wetenschappelijke en technische studies in de lift Het aantal inschrijvingen voor de zogenaamde STEMopleidingen (Science–Technology–Engineering- Mathematics) aan de Vlaamse universiteiten, hogescholen en het voortgezet secundair onderwijs zitten in de lift.

Initiatieven die de belangstelling voor techniek en wetenschap bij jongeren aanwakkeren, zoals Techno+ en Technnogirls, dragen daartoe bij.

Dat blijkt uit de meest recente inschrijvingscijfers die essenscia vlaanderen, de federatie van de chemische industrie en life sciences, heeft geanalyseerd. Aan de universiteiten stijgen de inschrijvingen van wetenschappelijke en technische richtingen met gemiddeld 3%. De ingenieursstudies kennen voorlopig een bescheiden groei ten opzichte van 2013. Uitschieters zijn de academische bachelors chemie en fysica die een kwart tot de helft meer studenten aantrekken. De inschrijvingen bij de professionele bachelors aan de hogescholen liggen 7% hoger dan op hetzelfde moment vorig jaar. De professionele bachelor elektromechanica stijgt sterk met 12%, opvallend omdat deze richting al een van de meest populaire was binnen industriële wetenschappen. Jaarlijks kiezen enkele honderden studenten voor deze richting.

Procestechnieken Een opvallende stijger is het Se-n-Se-jaar Chemische procestechnieken (secundair na secundair). De studie leidt rechtstreeks naar de job van procesoperator, een knelpuntberoep. Dit jaar is er een stijging van 24% van het aantal inschrijvingen. Een recordaantal van 165 leerlingen vat deze studierichting op 1 september aan. In vijf jaar tijd kende deze studierichting zelfs een verdrievoudiging van het aantal leerlingen. De opleiding dankt haar succes aan de zeer arbeidsmarktgerichte aanpak. De scholen werken nauw samen met de chemische bedrijven in de buurt en met de sector.

Techno+ en werkplekleren Een van de initiatieven die bijdraagt tot het stijgend succes van wetenschappelijke en technische studies is de Stichting* Techno+, een samenwerkingsverband tussen de industrie en het onderwijs.

Technoplus heeft als missie het technisch en wetenschappelijk onderwijs te promoten.

Uit studies blijkt dat voor 7 op de tien werkgevers enige werkervaring doorslaggevend is bij aanwervingen. Ondernemers zeggen sneller tot aanwerving over te gaan wanneer de kandidaat tijdens zijn opleiding een combinatie van werken en leren heeft gehad. In het Techno+ project “Talenten stimuleren door leren en werken” werd vorig schooljaar voor het eerst aan werkplekleren gedaan door een 30-tal klassen over heel Vlaanderen.

Positieve reacties uit het bedrijfsleven Uit de bedrijfswereld komen alvast positieve reactie op het werkplekleren. Bij GDF Suez bijvoorbeeld gaan er binnenkort 6.500 van de ruim 20.000 werknemers op pensioen. De hoofdzetel heeft de Belgische afdeling opgedragen om tegen 2015 minimum 500 stageplaatsen mogelijk te maken. GDF Suez werkt daarom samen met Techno+ en biedt leerling- en lerarenstages aan en stelt haar infrastructuur, middelen en apparatuur te beschikken van scholen.

ArcelorMittal, die als eerste inging op dit experiment, neemt leerlingen Elektriciteit van KA Zelzate op in hun effectieve werkploeg gedurende de twee jaar van hun Derde Graad en geeft hen tevens de kans om de bijscholingen voor het eigen personeel ook te volgen.

Siemens haalt dan weer ASO-leerlingen in huis om hen gedurende één week te begeleiden en te tonen wat je met wiskunde zo allemaal kunt doen in het echt, en dat ingenieurs geen “permanente uitvinders in een stofjas” zijn. Ook de verkopers van Siemens zijn ingenieurs…

Het project kende vorig jaar een dusdanig succes dat het Siemens en Techno+ hebben besloten de komende 5 jaar samen in zee te gaan.

Ook de partners van Techno+ steunen volop dit project. De VDAB geeft een volle dag sollicitatietraining aan de deelnemende leerlingen van het werkplekleren-project.

Technogirls Technogirls is dan weer een jaarlijks weerkerend initiatief van Agoria, de federatie van de technologische industrie, en AP Hogeschool. De technologiebedrijven in Vlaanderen laten zich op die Technogirls-dag van hun meest vrouwelijke kant zien en bieden de jongedames een technologie-excursie aan.

Stichting Techno+ is een samenwerkingsverband tussen de industrie en het onderwijs.

P 26 - 197 - SEPT 2014

Het doel? Meisjes nieuwsgierig maken naar techniek, technologie en technologische studies. Dit jaar bezochten meisjes uit het vijfde en zesde leerjaar basisonderwijs het technologiebedrijf Atlas Copco,

ACTUALITEIT

Dit jaar bezochten meisjes uit het vijfde en zesde leerjaar basisonderwijs het technologiebedrijf Atlas Copco.

Technologie ook voor meisjes

percentage. “En dat is jammer,” zegt De Pril, “want meisjes zijn even geschikt als jongens voor technologiestudies. Bovendien kampen de technologiebedrijven met tekorten aan technisch geschoolde medewerker AP Hogeschool werkt graag mee aan deze techniekdag voor meisjes: “Alle initiatieven om jonge meisjes te laten proeven van techniek en hun keuzeruimte te vergroten zijn zeer zinvol om het genderevenwicht in de opleidingen en op de werkvloer te verbeteren,” vertelt algemeen directeur Pascal De Groote van AP Hogeschool.

Technologiefederatie Agoria wil met initiatieven zoals de Technogirls-dag technologiestudies bij meisjes promoten. Wilson De Pril, directeur-generaal van Agoria Vlaanderen: “Wie meer jongeren voor technologiestudies wil aantrekken, moet de meisjes motiveren.”

Het gemiddelde percentage meisjes voor hogere technologiestudies bedroeg vorig academiejaar 9,7 procent. Dat is een erg laag

*De werking van de stichting Technoplus wordt gestuurd door de Raad van Beheer, waarin volgende partners een vertegenwoordiging hebben: Studiegroep Bontinck, Buhlmann NV, Deceuninck NV, Siemens, WVOK, het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen. n

197 - SEPT 2014 - P 27

P 28 - 197 - SEPT 2014

Kalender opleidingen 2014 In het domein van de industriële automatisering bestaan er tal van opleidingen. Hieronder vindt u er enkele die door leden van Fimop worden aangeboden. Andere interessante opleidingen vindt u op de website van de VDAB/ FOREM of via erkende opleidingsinstituten zoals Syntra. Bekijk hun opleidingsaanbod via www.vdab.be, www.forem.be en www.syntra-ab.be. Opleidingen in industriële automatisering (industriële elektriciteit, pneumatische en hydraulische technieken, elektrische machines en aandrijftechnieken, meet- en regeltechnieken, procestechniek, robotica, enz…) kunnen aangemeld worden via automation@hydropneuma.be.

Maand

Datum

Opleiding

Bedrijf

Plaats

Informatie

OKT

6-13-20

Hydraulica niveau1

Festo

Brussel

tac@festo.be

21-22--23

Pneumatica voor technisch personeel

Festo

Oudenaarde

tac@festo.be

NOV

17-18-19-24

Pneumatica voor technisch personeel

Festo

Oudenaarde

tac@festo.be

17-18-19-24-25

Industriële elektriciteit

Festo

Oudenaarde

tac@festo.be

24-25-26

Pneumatica voor technisch personeel

Festo

Boom

tac@festo.be

21

Vacuümtechniek (module 2)

SMC

Wommelgem

training@smcpneumatics.be

24-25-26

Pneumatica voor technisch personeel

Festo

Doornik

tac@festo.be

24-25

Onderhoud in de pneumatiek (module 1)

SMC

Wommelgem

training@smcpneumatics.be

DEC

3-4-5

Inleiding in de pneumatiek (module 1)

SMC

Wommelgem

training@smcpneumatics.be

1-2-8-9

Analytisch storingzoeken

Festo

brussel

tac@festo.be

4

Tips en tricks in pneumatica

Festo

Brussel

tac@festo.be

11

Veiligheid in de pneumatiek (module 2)

SMC

Wommelgem

training@smcpneumatics.be

197 - SEPT 2014 - P 29

Case study

Synchroon afleggen van metalen platen voor de automobielindustrie.

Vijfhonderd cilinders tegelijkertijd Hoewel de automatiseringstechniek momenteel op een hoog niveau werkt, is er steeds opnieuw ruimte om de processen te verbeteren. De stapelinstallatie voor platines bijvoorbeeld toont hoe een kleine vernieuwing in de pneumatische cilinders en ventielen een grote stap betekent naar meer veiligheid en efficiëntie.

De glanzende wagens van vandaag zijn een goed voorbeeld van perfect geautomatiseerde processen. Van de kleinste schroef tot de grootste metalen plaat, van de eerste productieseconde tot de uiteindelijke performance test van de motor – duizenden stappen gaan naadloos in elkaar over. Met de evolutie van de automatisering groeit de kwaliteit van de producten. Hoe veiliger en betrouwbaarder de processen worden, hoe sterker de operationele kosten voor onderhoud en stilstanden van de installatie dalen.

Stijgende proceszekerheid is daarom voor een bedrijf als NSM Magnettechnik GmbH, fabrikant van op maat gemaakte toevoersystemen, een belangrijk concurrentieel argument in de samenwerking met de toonaangevende ondernemingen in de automobielindustrie. In een nieuwe installatie voor het stapelen van metalen platen rekenen de experten op de inbouwklare cilinderventiel-combinatie van individueel ventiel VUVG en normcilinder DSBC met zelfinstellende eindpositiedemping PPS. Zelfs in vijfhonderdvoudige productie zorgt de inbouwklare oplossing voor een exacte demping en synchrone beweging.

Kleine verandering, grote impact Vaak zijn het de schijnbaar kleine dingen die een groot verschil kunnen maken. Zo ook bij het omzetten van pneumatische cilinders in een stapelinstallatie voor platines (metalen platen). Deze

moeten later fungeren als perfecte carrosserieonderdelen voor auto’s zoals daken, deuren, motorkappen en achterkleppen. Daarom speelt niet enkel de optimale uitsnijding een belangrijke rol.

Ook het proces voor het afleggen en stapelen van de te vormen platen moet perfect verlopen. Wanneer een van de 500 pneumatische cilinders op het verkeerde moment of op onjuiste wijze de per metaalband getransporteerde plaat naar de stapel duwt, resulteert dit in vormdefecten die op hun beurt de kwaliteit van de producten beïnvloeden. Het printproces van de magnetisch getransporteerde platen verliep in de bestaande installaties via DNCB-cilinders met manueel instelbare PPV-demping. De proceszekerheid kon beduidend worden verbeterd door de overschakeling naar nieuwe DSBC-cilinders met zelfinstellende PPS-demping.

Synchroon en steeds gelijkmatig gedempt Het synchroon instellen van 500 pneumatische cilinders in de NSM-stapelinstallatie was dusver alles behalve kinderspel. Bij de verouderde DNCB-cilinders moest de PPV-demping individueel worden ingesteld. Voor de veiligheid en voor een eenvoudige optische controle werden de instelschroeven bedekt met zegellak.

Het perfect synchroon instellen van de demping van 500 cilinders was niet enkel uiterst tijd- en arbeidsintensief, maar ook in vergelijking tot de nieuwe DSBC-cilinders niet zo nauwkeurig. Dankzij de zelfinstellende nieuwe PPS-demping is elke cilinder vandaag hetzelfde gedempt en beweegt perfect synchroon. Dit ontziet niet enkel de platines, maar reduceert ook de onderhoudskost tot 70 procent en vermindert blijvend de stilstandtijden van de nieuwe installatie.

Meer veiligheid door industriestandaard Een andere belangrijke bijdrage tot de verhoogde proceszekerheid en een grotere kostenefficiëntie wordt geleverd door de overschakeling van CPE naar individuele ventielen VUVG. Bij de CPE-ventielen moet de signaalkabel vastgeschroefd worden.

Het overmatig aandraaien van deze schroeven leiddevaak tot defecten. De 8M-stekker van de VUVG biedt beduidend meer veiligheid.

De handling voor de elektricien werd vereenvoudigd en vergemakkelijkt dankzij de 8M industriestandaard en de gestandaardiseerde kabellengtes.

Bij de 900 stekkers in de stapelinstallatie biedt ook deze ogenschijnlijk kleine verbetering een groot voordeel.

Bovendien schakelt het indi-

P 30 - 197 - SEPT 2014

Case study

Massa biedt klasse: 500 DSBC cilinders met zelfinstellende PPS-demping en individuele VUVG-ventielen printen synchroon metalen platen.

viduele VUVG-ventiel reeds bij een druk van minder dan 1 bar, bij CPE was dit bij 1,5 bar stuurdruk. Zo wordt in de nieuwe stapelinstallatie van NSM Magnettechnik een beduidend hogere schakelparallelliteit bereikt.

Door een aanstuurtijd van 100 tot 150 milliseconden maken de VUVG-ventielen een hoge taktfrequentie tot 90 printprocessen per minuut mogelijk.

Zo is de output 40 procent hoger dan bij conventionele installaties.

Met de inbouwklaar geleverde oplossing van Festo bestaande uit een DSBC-cilinder, een individueel VUVG-ventiel, schroefkoppelingen en slangen bespaart NSM Magnettechnik ook op montagekosten.

Over PPS Een kwalitatieve eindeslagdemping bespaart u tijd en geld. Twee goede redenen om de zelfinstellende demping PPS te kiezen.

Dankzij deze innovatieve demping past de aandrijving zich automatisch aan bij veranderingen in last of snelheid, verhoogt zo de procesbetrouwbaarheid en minimaliseert slijtage. n

197 - SEPT 2014 - P 31

REPORTAGE

Het bedrijf MGH is actief in zowel het reviseren als het leveren van nieuwe tandwielkasten. Daarbij willen ze technisch en commercieel de beste oplossing aanbieden. Vandaag kiest het bedrijf voor een duurzame aanpak. Welke oplossing kost het minst aan CO2-uitstoot? Met andere woorden, de keuze tussen revisie en nieuw.

Tandwielkasten : revisie of nieuw ?

MGH stelde een rekenmodel op om zowel voor revisie als voor nieuwbouw de CO2-uitstoot in kaart te brengen. De CO2uitstoot werd opgesplitst in 3 grote groepen: materiaal, productie en transport. Aan de hand van deze voorbeelden licht het bedrijf dit toe (met focus op tandwielkasten en reductoren, niet op motoren).

Voorbeeld 1: reductor voor vijzel op een waterzuiveringsinstallatie De standaardrevisie bestond hier in het vervangen van lagers en dichtingen.

Vergelijk dat met een volledig nieuwe aandrijfgroep en we zien dat de revisie liefst 71 % minder CO2uitstoot geeft.

Voorbeeld 2: tandwielkast voor hijswerk MGH leverde voor deze klant een op-maat-gemaakte-reserve-tandwielkast voor een hijswerk.

Dankzij een recente revisie van de bestaande kast, konden we een precieze vergelijking maken tussen revisie en nieuw. Opnieuw zien we dat een revisie liefst 89 % milieuvriendelijker is.

Voorbeeld 3: tandwielkast voor transportbandsysteem De bestaande tandwielkast had te lang gedraaid met versleten lagers.

Hierdoor waren twee van de drie tandwielstellen aan vervanging toe. In dit

P 32 - 197 - SEPT 2014

REPORTAGE

geval bleek revisie minder interessant en installeerden we een volledig nieuwe aandrijfgroep. Wél hebben we het bestaande chassis kunnen vrijwaren dankzij een door MGH gemaakt tussenchassis.

Indien de klant de lagerschade sneller had kunnen vaststellen en actie nemen, hadden de tandwielstellen kunnen gevrijwaard worden. Hieruit blijkt het belang van predictief onderhoud.

3. Proactief onderhoud: een verbetering van het meest kritische onderdeel bij revisie bijvoorbeeld komt de levensduur van de volledige installatie ten goede. Voorbeelden: kritische lagers vervangen door beter geschikt type van lager, kritische tandwielstellen vervangen door tandwielstellen met hogere servicefactoren (geometrie, hardheid, materiaalkeuze,...).

Hierdoor zal de levensduur van de aandrijfgroep verhogen waardoor deze veel economischer EN duurzamer zal zijn in onderhoud.

Conclusie Deze alledaagse voorbeelden leren ons vier dingen: 1. Revisie vs nieuw: dankzij het calculatiemodel van MGH kan naast economische criteria (prijs en lvt) ook een ecologische parameter worden meegegeven (CO2). Dit kan klanten helpen in hun beslissing voor revisie of nieuwbouw.

2. Predictief werken brengt problemen vroegtijdig aan het licht. Via een online monitoring kan de toestand van lagers, tandwielen, koppelingen en smering constant online worden gemonitord. Op die manier kan de gevolgschade zoveel mogelijk worden beperkt.

Hierdoor kan de aandrijfgroep op een veel duurzamere manier terug worden ingezet.

Hoe minder de schade, hoe minder onderdelen er vervangen moeten worden, en hoe ecologischer én economischer de revisie kan worden uitgevoerd.

4. Revisie niet altijd beter: Is revisie dan dé duurzame oplossing?

Vaak, maar niet altijd: soms is een vervangend onderdeel doeltreffender en milieuvriendelijker. Een voorbeeld is de vervanging van een wormwielreductor met een efficiëntiegraad van 85 % door een nieuw exemplaar met liefst 97 % efficiëntie.

In dit geval was de terugverdientijd minder dan één jaar en ook duurzamer. Verschillende aspecten zijn dus belangrijk in het maken van duurzame keuzes. n

197 - SEPT 2014 - P 33

Hybrid Hydraulics

Hoe energie recupereren?

De hydraulische ’hybrid’ toepassingen in de vorige uitgaven van Automation Magazine waren toegespitst op het aandrijven van voertuigen, zowel in ‘off-highway’ voertuigen als personenwagens. Het doel van deze toepassingen was, uiteraard, energie besparen en/of het rendement verhogen, wat vaak neerkomt op het beperken van verliezen tot zelfs het elimineren van kosten.

Uiteindelijk was de boodschap : hoe kunnen deze toepassingen de kosten verminderen en liefst op (zeer) korte termijn. Het beste voorbeeld is de ‘hybridizering’ van een wiellader, die de meeste korte-afstandbewegingen uitvoert.

gie die opgeslagen wordt als drukvloeistof is de zwenkbeweging van de grote bovenbouw van de graafmachine.

De anders verloren energie door warmte ontstaan bij de wrijving van het remsysteem. De opgeslagen energie dient voor de versnelling van de bovenbouw.

Volgens Caterpillar ontwikkelden andere bedrijven de hybridisering op basis van elektrische energie-opslag.

Het nadeel van deze systemen is dat (volgens Caterpillar) “de krachtbron de kinetische energie moet omvormen naar elektrische energie en dan terug naar de hydrauliek om de volledig hybride technologie toe te passen.

Wij hebben deze complexe tussenstap weggelaten door meteen de hydraulische hybride te gebruiken. De terugverdientijd van deze operatie is in de grootteorde van slechts één jaar op basis van de actuele brandstofprijzen en het intense gebruik van de machine.

Het brandstofverbruik vermindert met 25% in vergelijking met de niet-hybrid versie.”

Parker Hannifin en hybrid hydraulics “Met de huidige brandstofkosten, is een beloftevolle toepassing met substantiële inkomsten en voordelen, deze die accumulatoren gebruikt als herlaadbare hydraulische batterijen. De vroegere verloren energie kan nu gebruikt worden Energierecuperatie voor ‘nietrijaandrijvingen’ bestaan ook en zitten meer en meer in de lift. Ook hier zijn de achterliggende bedoelingen: beperken van de verliezen en kosten reduceren.

Caterpillar en hybrid hydraulics De hybrid technologie werd ontwikkeld bij Caterpillar, en is van het hydraulische type waarbij energie wordt opgeslagen als vloeistof onder druk. De bron van deze ener-

P 34 - 197 - SEPT 2014

Hybrid Hydraulics

als extra debiet in mobiele of stationaire uitrustingen.”

“Graafmachines, bijvoorbeeld zijn de geschikte kandidaten voor dergelijke operatie “energierecuperatie”.

De massieve ‘armen’ van dergelijke machine, genereert, bij het dalen, een enorme kracht op de stangzijde van de hefcilinders.

Daarentegen oefenen deze zeer grote krachten op de hydraulische vloeistof en de cilinderbodem. De vloeistof van de cilinders, bij honderden psi, smoren zich door kleppen en keren terug naar het reservoir. Het resultaat: de potentiële energie in de uitgeschoven stand van de cilinder wordt omgezet in warmteverlies wanneer de ‘armen’ dalen.”

Een hybrid hydraulic mini-graafmachine met Displacement Controlled (DC) Actuatoren De tekening toont de zwenkmotor met recuperatie(accumulator) (R.Hippalgaonkar – Monika Ivantysynova Ppurdue University IN US).

Energie-recuperatiesystemen, gebruiken de hogedrukvloeistof die uit de cilinders komt, om een hydraulische motor aan te drijven, die zelf een hydraulische pomp aandrijft om de vloeistof in een accumulator op te slaan. Deze potentiële energie kan gebruikt worden om de ‘armen’ van de machine sneller omhoog te krijgen, voor de volgende werkcyclus.

Het schema stelt het volledig systeem voor: DC = displacement controlled S-P = series-parallel Auteur : René Decleer n

197 - SEPT 2014 - P 35

Maintenance & gears Heyvaert

Specialist in aandrijftechniek • Revisie en onderhoud • Herstellingen • Verkoop • Maatwerk MGH is dé partner die de industrie draaiende houdt dankzij haar merkonafhankelijke en duurzame totaaloplossingen voor zware elektromechanische aandrijfgroepen

Hersteldienst 24h/24h Servicecenter Machelen: Rittwegerlaan 2B - B-1830 Machelen Servicecenter Antwerp: Luithagen Haven 2 Unit K - B 2030 Antwerpen Tel 24/24: +32 (0)2 753 00 40 Fax: +32 (0)2 753 00 49 • Mail: info@MgH.be

P 36 - 197 - SEPT 2014

ACTUALITEIT

Compacte LA25 actuator voor continue prestaties

Intelligente camera’s

Tandkransen voor grote, roterende systemen

Toepassingen moeten, ongeacht de industrie, altijd betrouwbare prestaties leveren, zelfs onder extreme omstandigheden. Toepassingen in bijvoorbeeld de landbouw-, bouw- en scheepvaartsector, in de industriële automatisering of in zonweringssystemen moeten altijd optimale prestaties leveren, want stilstand staat gelijk aan geldverlies. Hoewel in veel van deze toepassingen de beschikbare ruimte soms zeer beperkt is, worden er hoge eisen gesteld aan vermogen, IP-bescherming en geïntegreerde intelligente functies. De nieuwe LA25 actuator van TECHLINE® biedt de ideale combinatie van een hoog vermogen, compact ontwerp, robuuste aluminium behuizing, hoge IP66- & IP69K-bescherming en iFLEX - ingebouwde intelligente regelfuncties. Dat betekent dat deze actuator betrouwbare prestaties levert in alle weersomstandigheden en bovendien eenvoudig in toepassingen kan worden ingebouwd, zelfs wanneer de beschikbare ruimte beperkt is.

De nieuwste generatie intelligente camera’s onderscheiden zich doordat deze nog sneller te integreren zijn in de productie-omgeving door de gebruiksvriendelijkheid van deze camera’s. Sensor Partners is een producent en leverancier van contactloze detectie- en meetsystemen voor de industriële automatiseringsmarkt. In een industriële metalen behuizing kunnen deze intelligente camera’s helemaal stand-alone producten op volledigheid, maatvoering en kwaliteit controleren. En dit 24 uur per dag, 7 dagen per week De aanwezigheid van een directe real-time SVGA-monitoruitgang, waarop iedere beeldopname inclusief meetresultaat bekeken kan worden, heeft zich reeds lang bewezen en zorgt er tevens voor dat een applicatie snel en effectief en mogelijk tijdens productie in bedrijf kan worden genomen. Doordat deze intelligente camera’s over een C-mount schroefdraadaansluiting beschikken heeft u de mogelijkheid om verschillende soorten lenzen aan te sluiten afhankelijk van de grootte van het te inspecteren product en de hierbij gewenste werkafstand.

Tandkransen worden gebruikt om de aandrijfkracht in grote, roterende systemen betrouwbaar over te brengen (onder meer drogers en molens in de grondstoffenindustrie). De tandkrans van SEW-EURODRIVE bestaat niet uit één deel, maar is opgebouwd uit meerdere identieke segmenten. Hun aantal hangt af van de totale diameter. Dit flexibel concept vereenvoudigt niet alleen het transport, maar ook de assemblage van de tandkrans. Dit bedrijf maakt gedeelde tandkransen met steekcirkeldiameters van 3 tot 16 m, maar ook grotere diameters zijn mogelijk. De vermogensrange reikt tot 15 MW.

www.linak.be n

www.sew.be n

www.sensors.be n

197 - SEPT 2014 - P 37

ACTUALITEIT

Vrij programmeerbare motion controller met EtherCAT

Volgende BOS 6K generatie met Ecolab goedkeuring

Roestvrijstalen aandrijfprogramma

Mijnsbergen en ATB Automation introduceren in de Benelux de nieuwe MC4N motion controller van Trio Motion Technology. De MC4N is een high-performance motion controller ontwikkeld voor besturing van servo en stepper drives via de real time EtherCAT bus. Het hart is een 532MHz ARM 11 processor waardoor de controller ideaal is voor applicaties met veel besturingsassen en robot applicaties. De MC4N is geschikt voor aansturing tot 32 assen met een zeer hoge resolutie. Als master is hij geschikt voor het aansturen van EtherCAT slave drives (positie-, snelheid- of koppelsturing) en EtherCAT I/O. De aanwezige Ethernet-poort wordt toegepast voor de programmering en kan worden gebruikt voor aansluiting met normale plc’s en HMI protocollen, inclusief de Trio Uniplay Touch Screens. Applicatie software kan geschreven worden in Trio’s multitasking TrioBASIC (Motion Perfect v3).

The industriële standaard IEC 61131-3 taal is beschikbaar als optie waarmee hij beschikt over een complete PLC functionaliteit.

De nieuwe generatie optische sensoren in de BOS 6K serie van Balluff is geschikt voor het zetten van nieuwe standaards in de compact klasse.

De kleine afmetingen van 31.5 x 19.5 x 10.8 mm maken de serie niet alleen de oplossing voor krappe ruimtes in compacte machines, maar ook een serie die niets te wensen overlaat.

De 70 varianten bieden een functioneel programma met rood licht en laser uitvoeringen (klasse 1) voor zeer veeleisende taken. Diffuse sensoren, zender/ontvangersensoren, reflectie lichtsensoren met en zonder achtergrondonderdrukking en analoge afstandsensoren, elk flexibel genoeg om te kunnen worden geconfigureerd voor licht/donker schakeling, zijn maar een paar voorbeelden uit de BOS 6K familie. Alle sensoren beschikken over een uitzonderlijk sterke en duurzame kunststof behuizing met slijtvaste lasergravering. Een speciaal ontwerpelement beschermt de optiek van de zijkant. Dankzij de bijzonder hoge IP 67 en IP 69K beschermingsklasse, een lens oppervlak van PMMA en Ecolab goedkeuring, vormt de BOS 6K tevens een uitstekende keuze voor toepassing in de voedingsindustrie.

Bege Aandrijftechniek introduceerde op de beurs World of Technology and Science ( WOTS ) haar innovatieve roestvrijstalen aandrijfprogramma.

Dit programma bestaat uit een serie tandwielkasten in zowel de haakse KE als co-axiale GE uitvoering en verkrijgbaar in 2 of 3 traps uitvoering met koppels tot 300 Nm. De overbrengingsverhoudingen lopen van 4,5:1 t/m 431:1.

Door toepassing van 2-4-6-8 polige motoren zijn toerentallen mogelijk van 630 t/m 1,7 Min-1. Het gemiddeld rendement bedraagt 95% ( geen toepassing worm/ wormwiel). De motoren hebben IEC afmetingen met vermogens van 0,18 kW t/m 1,5 kW.

www.mijnsbergen-atb.eu n

www.balluff.com

P 38 - 197 - SEPT 2014

De aandrijvingen voldoen onder meer aan onderstaande kenmerken: • Zowel kast als motor hebben een mooie vormgeving en en een gladde en nabewerkte behuizing.

• Tandwielkast is gesloten en gesloten en behoeft geen ontluchting.

• Alle afdichtingen zijn FDA goedgekeurd en de tandwielkasten zijn afgevuld met no-tox levensduursmering.

n www.bege.nl n

ACTUALITEIT

Warmteterugwinning ook bij kleinere compressoren

Sensoren voor speciale toepassingen

Beschermkous voor hydraulische slangen

Een compressor is bij uitstek geschikt voor warmteterugwinning. Het biedt een eenvoudige besparingsmogelijkheid met groot rendement, want maar liefst 80% van de geproduceerde warmte is vrij eenvoudig terug te winnen. CompAir, producent van compressoren, heeft daarom warmteterugwinning ook beschikbaar gemaakt voor de kleinere types compressoren. Vanaf nu kunnen de CompAir L15 – L29 schroefcompressoren (vermogens van 15 – 29 kW) worden uitgerust met een heat recovery kit. Deze kit kan in de fabriek worden gemonteerd, maar kan ook achteraf op de compressor worden gemonteerd. Het warmteterugwinsysteem van CompAir is voorzien van een geïntegreerde platenwisselaar. Dankzij een eigen oliethermostaat is het systeem uiterst efficiënt.

Watertemperaturen tot 70 °C zijn mogelijk. De herwonnen warmte is onder andere te gebruiken voor het voorverwarmen van proceswater in industriële toepassingen en de levering van warm water voor verwarming of tapwater.

Eaton introduceert een nieuwe serie E75/E76 hoogwaardige optische sensoren. Tevens worden sensoren met in het veld instelbare achtergrondonderdrukking en een aanzienlijk uitgebreid detectiebereik geïntroduceerd.

De basis hiervoor is de IntelliView technologie. Deze technologie maakt een aantal nieuwe detectietechnieken voor kleur, contrast en luminescentie mogelijk voor zeer veeleisende toepassingen, die een grotere nauwkeurigheid vereisen over grote afstanden en onder veeleisende omstandigheden. De hoge nauwkeurigheid in combinatie met de verbeterde achtergrondonderdrukking, maken de serie E75/76 sensoren tot een flexibele, hoogwaardige oplossing voor een breed scala van toepassingen.

Door het kleine aantal detectiefouten, dragen de apparaten, zelfs onder de moeilijkste omstandigheden, bij tot het verhogen van de productiviteit van machines en installaties.

Deze bijzondere beschermkous van HellermannTyton is bestemd voor hydraulische slangen met een zeer hoge treksterkte en een uitstekende slijtvastheid. Deze ‘HEGWS’ wordt toegepast om hydraulische slangen te beschermen en om verwondingen als gevolg van hoge druk lekkages van vloeistoffen te voorkomen. De zeer trekvaste polyamide vezels breken de krachtige vloeistof straal. HEGWS voldoet aan de standaarden voor grondverzetmachines EN ISO 3457 en mechanische trilling en schok EN 1299. Deze beschermkous kan overal worden toegepast waar hydraulische systemen worden ingezet én waar extra bescherming tegen verwonding is vereist. www.hellermanntyton.nl n

www.eaton.com n

www.compair-geveke.be n

197 - SEPT 2014 - P 39

P 40 - 197 - SEPT 2014

ACTUALITEIT

Drylin W-hybridelagers

Robuuste fotocellen voor voedingsmiddelenindustrie

Codes lezen voor 1D en 2D in pc’s, smartphones en tablets

Combinatie van lineaire glijlagers met ondersteunende rollen zorgt voor geringe trek-/schuifkrachten bij absolute smeermiddelvrij gebruik Veiligheidsdeuren, plexiglasruiten, bedieningspanelen, plakkaten, decorinstallaties – overal waar een handmatige verstelling naar opzij moet worden gerealiseerd en geen tweede geleiding voorhanden is, bieden drylin W-hybridelagers van igus de ideale oplossing. Ze functioneren volledig smeermiddelvrij en bijna geruisloos.

De combinatie van een lineair glijlager met vier rollen zorgt voor een soepele loop. De hydride-sleden van igus op het drylin W-railprofiel van hard geanodiseerd aluminium maakt gebruik van de voordelen van glij- en rollagers omdat ze smeermiddelvrij zijn en tegelijkertijd zonder grote krachtsinspanning zwaardere lasten kunnen bewegen. Deze plaatsbesparende technologie met slechts één geleiderail is bijvoorbeeld geschikt voor de verstelling van schuifdeuren of behuizingen en biedt maximale designvrijheid. Dankzij deze technologie is een eenvoudige handmatige verplaatsing mogelijk samen met een stille beweging.

De nieuwe reinigingsmiddelenbestendige E3FC-serie fotocellen van Omron is speciaal ontwikkeld om te voldoen aan de behoeften van gebruikers in de voedingsmiddelen- en drankenindustrie. Ze zijn bij uitstek geschikt voor gebruik in omgevingen waar ze regelmatig worden onderworpen aan natte reinigingen onder hogedruk. In deze moeilijke omstandigheden bieden de E3FC-sensoren een aanzienlijk langere levensduur vergeleken met standaard types. Om een gemakkelijke installatie en aanpassing mogelijk te maken zijn de nieuwe fotocellen voorzien van een cilindrische M18behuizing van het type dat vaak wordt gebruikt voor inductieve sensoren. De behuizingen zijn vervaardigd uit corrosiebestendig 316L roestvrij staal en gedeeltelijk gevuld met epoxyhars voor een optimale bescherming tegen waterstralen en industriële reinigingsmiddelen en om te voorkomen dat water binnendringt via connector of kabeluiteinde. Alle E3FC-sensoren hebben een IP68/IP69K beschermingsgraad en een operationeel temperatuurbereik van -25 ºC tot +55 ºC. De levensduur wordt geverifieerd door uitgebreide testen met een scala aan detergenten en met thermische schoktesten in water met oppervlaktespanning.

Voor onderdelendetectie en goederentoewijzing zijn draagbare scanners voor 1D en 2D een onmisbaar instrument bij de dagelijkse industriële activiteiten. Cruciaal in termen van efficiëntie zijn daarbij goede leesprestaties, gebruiksgemak en extra functies, die het werk van de gebruiker er makkelijker op maken. Deze functies betreffen flexibele opties voor het aanpassen van de draagbare scanner aan specifieke toepassingen en aansluiting op smartphones en tablet pc’s. De nieuwe OHV100 en OHV200 draagbare scanners van Pepperl + Fuchs onderscheiden zich door uitstekende scanfunctionaliteit en een scala van functionele eigenschappen. Of het nu het gaat om het veilig lezen van codes op reflecterende oppervlakken van bijvoorbeeld metalen en kunststoffen en onderfolie verpakkingen, of het optische waarnemingsmechanisme waarmee de codes snel en zeer nauwkeurig kunnen worden gelezen, de draagbare scanners zijn tot bijna alles in staat wat er door gebruikers van ze verlangd wordt. Met hun hoge resolutie van 1,2 megapixels en het brede werkbereik van 50 - 310 mm, bieden ze gebruikers niet alleen veel ‘werkvrijheid’, maar kunnen ze tevens zowel kleine als grote codes vastleggen met hetzelfde apparaat.

industrial.omron.be/e3fc

www.pepperl-fuchs.com

www.igus.be n

n

n

197 - SEPT 2014 - P 41

P 42 - 197 - SEPT 2014

ACTUALITEIT

Apparatuur om datacenters te koelen

Simogearmotorreductoren met geïntegreerde frequentieomvormer

Compact multifunctioneel magneetventiel

De koelingsapparatuur in datacenters is verantwoordelijk voor 30 tot 50 procent van het totale energieverbruik in een datacenter. Vanwege de dominante rol van technologie en digitalisering in de maatschappij eisen we steeds meer van datacenters Schneider Electric is daarom bezig met het ontwikkelen van meer duurzame apparatuur. Het concern heeft twee van zijn InRow-koeloplossingen verbeterd op het gebied van koelefficiëntie door het energieverbruik te verlagen en de capaciteit te vergroten.

Schneider Electric heeft een model ontwikkeld voor hoge temperaturen, dat in staat is om warmte op een optimale wijze af te voeren. Het model maakt gebruik van hogere watertemperaturen om koelefficiëntie te vergroten en het energieverbruik te verlagen door meer vrije koeling mogelijk te maken. InRow RC reduceert de afstand tussen de hittebron en het punt van de warmteafvoer. De koelingsapparatuur verkleint de kans dat hete- en koudeluchtstromen met elkaar worden gemengd. Op deze wijze worden de prestaties van de koelinstallatie meer voorspelbaar. De oplossing kan ook nauwkeuriger en daarmee efficiënter koelen.

De Siemens-divisie Drive Technologies zet haar zoektocht naar steeds verdere integratie van aandrijfcomponenten verder en pakt nu uit met de Sinamics G110M, een gedistribueerde frequentieomvormer ontworpen voor integratie in de Simogear-motorreductoren.

Het resultaat is een geïntegreerd aandrijfsysteem (IDS) dat door een ruimtebesparend ontwerp gekenmerkt wordt, en eenvoudig te installeren is. Dankzij de optimale interactie van de Simogear-motorreductoren met de nieuwe in de motor geïntegreerde frequentieomvormer wordt een hoog efficiëntie- en functionaliteitniveau gerealiseerd, in het bijzonder voor transportbandtoepassingen. Als geïntegreerde aandrijfsystemen demonstreren de Simogear-motorreductoren ook hun ware troeven (zoals hoge vermogensdichtheid, verfijnde koppelniveaus en een hoge efficiëntie).

In combinatie met Simogear wordt de Sinamics G110M af fabriek volledig voorgeconfigureerd geleverd.

De nieuwe frequentieomvormer met hoge beschermingsgraden tot IP66 biedt op zijn beurt dan weer een veelzijdige toepassing van het compacte systeem. De Sinamics G110M is een eenvoudig te installeren modulair systeem, waarvan ook de indienststelling en bediening kinderspel zijn.

De insteekbare verbindingen voor alle ingangen/uitgangen vereenvoudigen de installatie. Dankzij het doorlussen van 400 VAC, 24 VDC en de communicatiesignalen is de bekabeling beperkt.

De magneetventielen van de nieuwe VDW-serie zijn compacte direct bediende-ventielen met twee poorten die voor een hele reeks toepassingen geschikt zijn. Ze zijn kleiner dan een pink en lichter dan een gsm en bieden de klanten van SMC de kans om te besparen op ruimte, energie en loonkosten. De VDW-magneetventielen verbruiken minder energie – van 2,5W tot 3W in het grotere model – en ze hebben een schijnbaar vermogen van 2,5VA en 3VA in vergelijking met vergelijkbare producten. Hierdoor zijn deze ventielen ideaal geschikt voor gebruik in apparatuur voor de tandheelkunde, de productie van watergordijnen en lenspolijstprocessen die gebruikmaken van lucht, vacuüm en watertoepassingen waarbij geen grote flow nodig is. Dankzij de toepassing van een nieuwe rubberen demper zijn de ventielen ook aanzienlijk stiller. De magneetventielen van de VDW-serie zijn verkrijgbaar met behuizingen van verschillende materialen, waaronder nu ook aluminium en kunststof (naast de bestaande opties messing C37 en RVS). Ook voor het afdichtingsmateriaal heeft de klant de keuze uit meerdere mogelijkheden: NBR en FKM.

www.schneider-electric.nl n

www.smcpneumatics.be n

www.siemens.be n

197 - SEPT 2014 - P 43

Discover the Automation Product Guide (180 p) The most complete guide in industrial automation, with frequently used formulas & symbols • Presentation of the participating Fimop and Belgitrans members • Product Guide • Formulas & Symbols Onlline guide: www.fimop.be (click on Productengids or Guide de Produits) Printed Guide: send an e-mail to: automation@hydropneuma.be

P 44 - 197 - SEPT 2014

ACTUALITEIT

Nieuwe robotfamilie

PFC200 controllers

Motor met permanente magneet

Stäubli presenteert de TX2 serie, de volgende generatie die opnieuw een mijlpaal vormt binnen robotica. De nieuwe generatie TX2 robots overtreft de voorbije serie en bepaalt nieuwe normen op vlak van prestatie. Stäubli Robotics Global Sales Manager Manfred Hübschmann is enthousiast over de nieuwe 6-assige robots: “ Ze wegen minder en zijn daardoor dynamischer en efficiënter. Veiligheid was een hoofdcriterium voor het ontwikkelingsteam. In dit opzicht is men erin geslaagd om baanbrekende veiligheidsfuncties te integreren die een nieuwe dimensie geven aan de samenwerking tussen mens en machine; de TX2 generatie opent nieuwe gebieden waarin mens en machine in de toekomst hand in hand zullen kunnen samenwerken. De gesloten structuur van de robotserie en het feit dat die voldoet aan de beschermingsklasse IP65 (de pols is trouwens IP67, i.e. waterdicht), maakt de TX2 serie ideaal voor gebruik in cleanrooms, applicaties waar hygiëne belangrijk is en zware omgevingen, e.g. in combinatie met machinetools. Alle 6-assoge machines van de TX2 generatie hebben connecties onderaan de robot en kunnen zowel op de grond, aan de muur of aan het plafond gemonteerd worden.

Gebaseerd op een real time Linux®besturingssysteem werd met de PFC200 een performant automatiseringsplatform gecreëerd dat compact, krachtig en universeel inzetbaar is. Met de nieuwe serie controllers komt WAGO tegemoet aan de toenemende behoefte aan ruimtebesparende besturingen die naast klassieke PLC-taken ook de communicatie met onder- en bovengeschikte systemen voor hun rekening kunnen nemen. Dankzij de doordachte constructie (zonder ventilator en batterij) met SDHC-geheugen zijn de controllers onderhoudsvrij en uitermate robuust. De PFC200 kan via de geïntegreerde webserver per Web Based Management, via de CODESYSprogrammeeromgeving conform IEC 61131-3 alsook via een configuratiedialoog direct op de Linux®-console worden geconfigureerd. Specifieke kennis van het besturingssysteem is hiervoor niet vereist. De nieuwe serie controllers is voorzien van twee ETHERNET-aansluitingen en – afhankelijk van de productvariant – van andere communicatie-interfaces: RS-232/RS-485, CAN, CANopen of Profibus DP Slave. Voor de communicatie met bovengeschikte systemen ondersteunt de controller PFC200 de protocollen DHCP, DNS, SNTP, FTP, TELNET, HTTP en Modbus TCP/UDP. Om veilige verbindingen via HTTPS of FTPS tot stand te kunnen brengen, behoren ook SSH en SSL/TLS tot de standaarduitrusting.

Laagspanningsmotoren van de energie-efficiëntieklasse IE5 moeten ongeveer 20% minder verlies hebben dan IE4-motoren. WEG lanceert nu een motor met permanente magneet die voldoet aan deze strenge eis en zo een van de eerste motoren wordt die aanspraak kan maken op de benaming ‘IE5 Ultra Premium Motor’. Met een verlies dat ruwweg 20% lager ligt dan bij de Super Premium-modellen is dit zowat de eerste Ultra Premiummotor op de markt die beantwoordt aan de huidige criteria voor de potentiële IE5-energie-efficiëntieklasse.

Dit betekent dat de W22-motor met permanente magneet kan gerekend worden tot de meest rendabele elektrische motoren die momenteel in de wereld verkrijgbaar zijn. Het vernieuwende design van de W22-motor met permanente magneet maakt het mogelijk om uitzonderlijk hoog rendement te combineren met compacte afmetingen. Bij WEG gaat dit hoger rendement hand in hand met geoptimaliseerde motorprestaties om zo te komen tot een lager geluids- en trillingsniveau en ook tot een minimaal onderhoud. De nieuwe motoren met permanente magneet van de W22reeks zijn synchrone AC-motoren die aangedreven worden door CFW11frequentieomvormers. Deze CFW11frequentieomvormers zijn uitgerust met speciale software voor open-lussnelheidsregeling van motoren met permanente magneet.

www.staubli.com n

www.weg.net/be www.wago.be

n n

197 - SEPT 2014 - P 45

Nieuws en Actualiteit De muziek in techniek Hoe klinkt een nummer, opgebouwd uit duizenden geluiden van industriële machines?

Muzikant Matthew Dear en General Electric werkten samen om een unieke compositie samen te stellen die het beluisteren zeker waard is. De track van muzikant Matthew Dear ‘Drop Science’ heeft een flink industrieel tintje. Hij bouwde zijn muziek op uit geluiden van pneumatische apparatuur, lasgereedschap, vliegtuigmotoren en meer.

Kijk en luister via www.youtube.com/watch?v=cCUX4dDjhBQ#t=30

Nieuwe directie bij Parker Hannifin BeLux Na meer dan 12 jaar Parker Hannifin BeLux geleid te hebben, ging Frans Heirbaut, General Manager, op juli 1 met pensioen. Tijdens zijn professionele loopbaan van 41 jaar, bekleedde Frans Heirbaut verschillende functies met inbegrip van Product Manager, Marketing Director Europe en Vice President, in bedrijven gevestigd in Frankrijk en Nederland. Sinds november 2001 was Frans Heirbaut de General Manager van de Sales Company Parker Hannifin BeLux in Nijvel. Sinds het vertrek van Frans Heirbaut heeft Eddy Vanswijgenhoven de verantwoordelijkheid voor de activiteiten en het personeel van de Sales Company BeLux in Nijvel overgenomen.

REM-B Hydraulics partner met Fluidgreen België REM-B Hydraulics en Fluidfreen hebben de koppen bij elkaar gestoken om de Limburgse markt sneller en efficiënter te bedienen op het gebied van hydraulische service, herstellingen en verkoop. Met ruim 20 jaar branche-ervaring is Fluidgreen specialist op het gebied van hydrauliek en pneumatiek en in Limburg het adres voor o.a. herstellingen, assistentie bij interventies, slangen en koppelingen, staalname en analyse van hydraulische olie, etc. Fluidgreen is 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar voor het oplossen van storingen aan hydraulische systemen.

Mécatronic Connection in Grenoble Op 22 en 23 oktober vindt in het Franse Grenoble de 7de editie plaats van Mécatronic Connection.

Al zes jaar verzamelt Mécatronic Connection de belangrijkste Europese spelers op het gebied van mechatronica middels netwerkbijeenkomsten en technische voordrachten.

De voorbije jaren vond dit treffen plaats op diverse plekken in Frankrijk, Zwitserland en Italië.

Nieuw in het programma van dit jaar is het Plastronic Connection event, met bijeenkomsten van experten in plastronic manufacturing. Deze worden georganiseerd in overleg met de Pôle Européen de la Plasturgie (PEP).

Plastronic manufacturing is een nieuwe discipline die de plasturgie combineert met de elektronica. Doel is om intelligente plastic producten te maken, overigens met groeiend succes in heel Europa.

Bekijk het beurs- en workshopprogramma op www.mecatronic-connection.com

P 46 - 197 - SEPT 2014

Hydrauliek Symposium op 13 november De Nederlandse Federatie Aandrijven en Automatiseren (FEDA) en de Vereniging Platform Hydrauliek (VPH) organiseren op 13 november 2014 in Ede voor de zesde keer Het Hydrauliek Symposium.

In 2014 zal het onderwerp van het symposium ‘Hydraulics & Maintenance’ zijn. Binnen dit thema zullen 20 Nederlandse en internationale sprekers aansprekende onderwerpen behandelen uit de volgende subthema’s: 1. Olie management 2. Onderhoud hydrauliek slangen in relatie tot veiligheid 3. Conditiebewaking 4. Revisie en reparatie Het symposium vormt het platform om contacten te leggen tussen de professionele experts en praktische toepassingen binnen de sector hydraulica. Dit symposium is daarom interessant voor ingenieurs, maintenance managers, producenten, wetenschappers, leraren en studenten en iedereen die geïnteresseerd is in of betrokken is bij maintenance in relatie tot hydraulica. Omdat dit internationale symposium gericht is op deelnemers uit heel Europa zullen de presentaties Engelstalig zijn.

De Vereniging Platform Hydrauliek kent inmiddels meer dan 150 leden die op persoonlijke titel lid zijn. Gezamenlijk streven zij het doel van de vereniging ‘Het borgen en doorgeven van kennis binnen het vakgebied hydrauliek’ na.

INDEX

Inschrijven kan via www.het-hydrauliek-symposium.nl of de Engelstalige site www.dfpc.nl.

Siemens

ADVERTEERDERSINDEX

TITEL ABB

PAG. 8

12 - 31

SMC Pneumatics

15

Tas&Co

24

Testo

28

Asco Numatics

27

Vermeire

42

ATB Automation

8

Wago

14

Belgitrans

40

WEG

10

Boge

35

Brevini

28

Euregio

22

Festo

20

TITEL

Fimop

40

Dossier sensoren: steeds meer intelligentie zorgt voor ruimer

Hansa-Flex

2

ARTIKELENINDEX

toepassingsgebied

Hydrauvision

33

MEMS-sensoren: sleuteltechnologie voor het internet der dingen

Igus

22

Indumation Network Event: Indumation Network Event: netwerken

Leuze electronics

9

in een loungesfeer

PAG.

6 13

15

Linak

16

PMC-Colinet TM ontwikkelt met Vermeire Motion een nieuw

MGH

36

belaad- en ontlaadsysteem

Norgren

16

‘Lucht is gratis, perslucht niet’

21

PepperL Fuchs

11

Renovatie Pierre Vandammesluis in Zeebrugge

23

Parker

36

Wetenschappelijke en technische studies in de lift

26

Promebat

36

Vijfhonderd cilinders tegelijkertijd

30

REM-B

29

Hoe energie recupereren?

34

Service Hydro

24

Actualiteit

37

SEW Eurodrive

18

Nieuws en actualiteit

46

17