BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION FEB-MAR
Magazine for executives & decision makers
ISSUE
2016 148
LOGISTICS & MANUFACTURING Industrie 4.0: Factory of the Future Awards
FACILITY MANAGEMENT Coworking spaces
FINANCE & LEGAL Duurzaam vermogensbeheer
HUMAN RESOURCES Wage Management
GENERAL MANAGEMENT CxO Soundboard: Industrial Internet of Things
SALES & MARKETING Contact Centers
ICT Document Management
Stefaan van Thielen, Managing Director Continental
“ Human Relations is waar wij het verschil maken” EDITORIAL PARTNERS
www.vicre.eu
p. 46
WILT U HET JUISTE DOELPUBLIEK BEREIKEN
Contacteer ons! Tel: 03 889 52 59 e-mail: sylvie.scherrens@cxonet.be
EN UW BUSINESS
DOEN GROEIEN?
Eindelijk kunt u perfect gebruik maken van mogelijkheden van uw installatie De alle nieuwe generatie ARGUS
rookmelders
Industry 4.0 van Schneider Electric De architecturen van Schneider Electric zijn collaboratieve oplossingen voor de automatiseringsbehoeften van industriële en infrastructuurbedrijven, en voor hun groeiende vereisten in verband met energiebeheer. Schneider Electric biedt een oplossing voor elke sector met onder meer: Hardware Onze nieuwe revolutionaire EPAC Modicon controllers en RTU’s, onze nieuwe generatie frequentiesturingen en motorstarters zijn allen voorzien van de nodige netwerkfaciliteiten die een perfecte integratie mogelijk maken. Software Vijeo Citect, Historian en Wonderware beheren en analyseren de kritische productie informaties, en de specifieke software configuratietools zoals Unity Pro helpen de onderhouds en engineeringstijden drastisch te verminderen. Netwerken en Communicatie De netwerken zijn voornamelijk gebaseerd op standaard Ethernet en ondersteunen de standaard apparaat- en processbussen. Standaard Ethernet biedt als groot voordeel zijn 100% openheid, zijn betrouwbaarheid en zijn volledige transparantie. Cybersecurity Onze geïntegreerde Cybersecurity oplossingen zijn topproducten die de veiligheid, de beschikbaarheid en de betrouwbaarheid van uw industriële besturingssystemen verbeteren.
Ontdek nu onze oplossingen voor Industry 4.0! Ga naar www.SEreply.com en voer de code 60600P in
schneider-electric.be Schneider Electric nv/sa - Klantendienst: 32(0)2 37 37 502 customer-service.be@schneider-electric.com - www.schneider-electric.be
Magazine Print
Editie
31 januari 2016
148 149 150 151 152 153 154 155
31 maart 2016 31 mei 2016
31 juli 2016
Magazine Digital 29 februari 2016 30 april 2016 30 juni 2016 31 augustus 2016
5
EDITORIAAL / EDITORIAL
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
UITGEVER / ÉDITEUR & DIRECTEUR
Dirk Vermant
Driving digitalization drives productivity. By combining virtual and real, companies are becoming more competitive.
Manufacturing is making a comeback. Entire production chains are becoming more flexible, thus efficient, empowering companies to meet their individual customers’ demands faster, without sacrificing quality. And it all starts when the virtual and the real world merge.
solutions and leading technologies along the way. It is a holistic approach that is truly changing the entire lifecycle of their products. Software is not only making it possible to raise customizability and scalability, but it is also driving down costs and increasing competitiveness.
Companies are setting new benchmarks as innovative software is optimizing their production chain – from product design and production planning to engineering, execution, and services. And they are using Siemens’ innovative
In digital production, companies and their employees can see the future of manufacturing come alive. Together with them, Siemens electrifies, automates, and digitalizes the world we live in – and makes real what matters most.
IS INDUSTRIE 4.0 DE JUISTE STRATEGIE VOOR EUROPA?
L’INDUSTRIE 4.0 EST-ELLE LA BONNE STRATÉGIE POUR L’EUROPE ?
Het artikel ‘Germany bets on Smart Factories’ (december 2015, Wall Street Journal) beschrijft de fabriek van Siemens in Arnberg, nabij Munchen, als een voorbeeld van de nieuwe Industrie 4.0 strategie. De Duitse overheid en een aantal grote ondernemingen (Siemens, Robert Bosch, …) zijn nauw betrokken in wat zij noemen: de vierde industriële revolutie. Siemens in Arnberg maakt automatische machines voor industriële bedrijven zoals BASF, Bayer, Daimler en BMW, maar ook voor hun mondiale concurrenten. 75% van de productie in deze fabriek is geautomatiseerd. De 1.150 medewerkers zijn voornamelijk operatoren die het productieproces bewaken. In het volgende decennium wil Siemens er een self-operated intelligente productie creëren die met het internet verbonden is. Deze Duitse high tech strategie heeft een significante invloed op Europa.
L’article ‘Germany bets on Smart Factories’ (Wall Street Journal, décembre 2015) définit l’usine de Siemens à Arnberg, près de Munich, comme un exemple de la nouvelle stratégie industrielle 4.0. Les pouvoirs publics allemands et quelques grandes entreprises (Siemens, Robert Bosch, ...) sont étroitement impliquées dans ce qu’ils appellent la quatrième révolution industrielle. Dans son usine d’Arnberg, Siemens construit des machines automatiques pour des entreprises industrielles telles que BASF, Bayer, Daimler et BMW, mais également pour leurs concurrents à l’échelon mondial. 75 % de la production de cette usine est automatisée. Les 1.150 collaborateurs sont pour la plupart des opérateurs qui surveillent le processus de production. Dans le courant de la prochaine décennie, Siemens veut créer une production intelligente autogérée qui soit connectée avec l’Internet. Cette stratégie high-tech allemande exerce une influence significative sur l’Europe.
Toch moeten we kritisch blijven.Industrie 4.0 zet in op slimme ICT en slimme technologieën. Maar is de tranformatie van een klassieke maatschappij in een slimme maatschappij niet prioritair? Amerika heeft een project met de naam SmartAmerica. SmartAmerica richt zich op andere sectoren zoals bouw, milieu, gezondheidzorg, productie en veiligheid. Het is een overheidsproject en wordt rechtstreeks gestuurd vanuit het Witte Huis. Beeld u in dat tijdens de eerste industriële revolutie de strategie was geweest om meer aardappelen en granen te produceren in plaats van meer textiel en machines. Het had wellicht een agrarische revolutie veroorzaakt in plaats van een industriële revolutie. Misschien was de huidige wereldbevolking daar meer mee gebaat geweest. Sommige stemmen zeggen dat we moeten inzetten op de eerste kennisrevolutie in plaats van op de vierde industriële revolutie. Misschien hebben we eerst een SmartEurope Strategy nodig?
Cependant, nous devons rester critiques. L’industrie 4.0 mise sur l’ICT intelligent et les technologies intelligentes. Or, la priorité n’est-elle pas la transformation d’une société classique en une société intelligente ? L’Amérique a un projet appelé SmartAmerica. SmartAmerica vise d’autres secteurs tels que le bâtiment, l’environnement, les soins de santé, la production et la sécurité. Il s’agit d’un projet public géré en direct depuis la Maison Blanche. Imaginez-vous que la première révolution industrielle ait eu comme stratégie de produire plus de pommes de terre et de céréales au lieu de plus de textile et de machines. Cela aurait sans doute provoqué une révolution agraire à l’inverse d’une révolution industrielle. Peut-être que la population mondiale actuelle s’en serait contentée. Certaines voix se lèvent pour clamer que nous devons engager la première révolution du savoir plutôt que la quatrième révolution industrielle. Peut-être devrait-on songer d’abord à développer une stratégie SmartEurope ?
ADVERTEERDERSLIJST Abc groep P. 40 - Atlantae P. 43 - Avex P. 39 - Avitor P. 17 - DKV P. 40 - Global fairs P. 44 Ondernemers voor ondernemers P. 45 - Profiles P. 38 - Schneider P. 2 - Schunk P. 20-21 - Sew P. 68 Siemens P. 4 - Stepstone P. 35 - The coaching square P. 55 - Trendstop P. 19, P. 62 - Vicre P. 1, P. 25, P. 29
www.siemens.be/industrie
FEBRUARY-MARCH 2016
WWW.CXONET.BE
INDUSTRIE 4.0 – THE FACTORY OF THE FUTURE
ZEVEN MAAKBEDRIJVEN WINNAAR OP FACTORY OF THE FUTURE AWARDS
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
LOGISTICS & MANUFACTURING PAGINA 15
Zeven maakbedrijven winnaar op Factory of the Future Awards PAGINA 19
7 Made-Different transformaties PAGINA 22
Human relations is waar wij het verschil maken
Op 4 februari reikte Made Different, een initiatief van Sirris en Agoria, voor de tweede keer de ‘Factory of the Future Awards’ uit, dit maal in zaal Stuurboord in Antwerpen. Zeven ondernemingen uit de maakindustrie werden beloond voor hun inspanningen om de zeven Made-Differenttransformaties door te voeren, die hen niet alleen verankeren in ons land, maar ook internationaal toonaangevend maken. LEES VERDER OP PAGINA 16
CXO EDITORIAL EXPERTS
Jan De Kimpe
CXO EXPERT GROUP LOGISTICS & MANUFACTURING
Robert Boute Ass. Prof. of Operations Management Vlerick Business School
Vice President Sourcing Atlas Copco Airpower nv Oilfree Air Division
Business Unit Manager Logistics Honda Europe
Erik Chabot
Suzy Costers VP Belgium PICS
Nationaal voorzitter O.T.M.
Nik Delmeire
Liesbet De Munck
Jos Marinus
Luc Peeters
Marc Slegers
Alex Van Breedam
Nico Vandaele
Paul Vermeylen
President VIB
Mike Callens
Supply Chain Director Nutricia-Milupa Belgium
VP Telenet Procurement & Supply Chain
Prof. KU Leuven en Universiteit Antwerpen
Prof. dr. KU Leuven
D emand
Planning Coordinator WEZ AB-Inbev
Commercial Manager Marsh
16
17
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
LOGISTICS & MANUFACTURING
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
INDUSTRIE 4.0 - THE FACTORY OF THE FUTURE AWARDS
DE WINNAARS
CxO Redactie
ZEVEN MAAKBEDRIJVEN WINNAAR OP FACTORY OF THE FUTURE AWARDS De uitreiking bracht ook dit jaar meer dan 300 aanwezigen en prominenten uit de industrie samen. Biobakkerij De Trog, ED&A, JTEKT, Ontex, Punch Powertrain, TE Connectivity en Van Hoecke NV volgen Continental, Dentsply Implants, Newtec en Provan op als laureaten van de awards. Met het actieplan Made Different willen de Vlaamse regering, technologiefederatie Agoria en het onderzoekscentrum Sirris de Vlaamse maakindustrie versterken en in de wereldtop laten meespelen. Het project werd opgestart door Agoria en Sirris maar wordt nu ook mee ondersteund door quasi de volledige discrete manufacturing sector, met name de voedingssector, de houtsector en de textielsector.
EXECUTIVE SUMMARY Factories of the Future 4.0 zijn toekomstgerichte productiebedrijven die op een coherente wijze de uitdagingen van de vierde industriële revolutie aangaan.
PUNCH POWERTRAIN
BIOBAKKERIJ DE TROG
Wat begon als een dochter van DAF groeide uit tot Punch Powertrain, onafhankelijke ontwikkelaar en producent van automatische transmissiesystemen, met hoofdzetel in Sint-Truiden. Deze internationale speler maakt zich sterk in productontwikkelingen voor hybride en elektrische voertuigen. Kennis en innovatie in proces en productie zijn de kern van het duurzame businessmodel: product- en procesontwikkeling en productie van key-componenten gebeuren in België, eindassemblage van de transmissiesystemen in de buurt van de klant (momenteel 100 procent in de eigen Chinese fabriek). In productie zijn betrokkenheid en zelfsturing de basis voor een algeheel verbeteringsproces. Centraal staan teamwerking, planning, kennisdeling en de ontwikkeling van talent en competenties. 5S-housekeeping is de basis voor een goed georganiseerde fabriek, voor procesinnovatie wordt Kaizen toegepast; procesverbeteringen worden in zelfsturende teams uitgevoerd. De komende vijf jaar zullen omzet, volume en personeel jaarlijks met 50-70 procent groeien. Om dit te realiseren werkt Punch onder meer samen met externe partijen op alle niveaus en in alle afdelingen.
Biobakkerij De Trog uit Ieper kende de laatste jaren een flinke opmars, met een jaarlijkse groei van meer dan 25 procent. In nauwe samenwerking met lokale leveranciers produceert het dagvers ambachtelijk brood van de hoogste kwaliteit voor retail, foodservice en een uitgebreid netwerk van zelfstandige bio-detailhandel. Het combineert hierbij grootschaligheid, productflexibiliteit (300 productreferenties!) en korte time to market van nieuwe producten. Open innovatie en automatisering spelen een belangrijke rol - met o.a. het gebruik van eigen intern ontwikkelde software, orderpicking met smart glasses en diverse roboticatoepassingen. Dit alles in functie van product en kwaliteit, binnen een mensgerichte productie. Kenmerkend in het human-resourcesbeleid zijn een diepgaande opleiding, flexibele inzetbaarheid in een open cultuur, waarin teamwerking en betrokkenheid centraal staan. Op vier jaar tijd werd de omzet verdrievoudigd, het aantal personeelsleden verdubbeld, het productierendement gevoelig verhoogd en de leverbetrouwbaarheid fors verbeterd, resulterend in een gemiddelde servicegraad van 99,87 procent!
E.D & A
JTEKT TORSEN EUROPE
De familiale kmo E.D.&A. ontwikkelt en produceert custom-made elektronische besturingen voor machines en apparaten, dit voor industriële en consumententoepassingen. Sinds een drietal jaar heeft de onderneming zijn eigen productie (‘insourcing’) in Kalmthout, waar het bedrijf grondig automatiseerde, zodat kwaliteit, flexibiliteit, kosten en interne doorlooptijden aanzienlijk verbeterden. Samenwerking is ook hier cruciaal, onder ingenieurs, productie- en testmedewerkers, over de afdelingen heen, maar ook met bedrijven - partners en klanten - uit binnen- en buitenland. Dit vertaalt zich in steeds nieuwe en innovatieve ideeën en doorbraakprojecten die het mogelijk maken ook grote reeksen in België te produceren. Naast het vergaren van kennis in eigen huis en automatisering wordt ingezet op ‘first time right’, efficiëntie, ‘lean product development’ en ecologie. Als ‘externe elektronica-afdeling van de klant’ kon E.D.&A. (Electronics, Development & Assembling) op 12 jaar tijd zijn omzet meer dan vervijfvoudigen.
JTEKT Europe uit Strépy-Bracquegnies is wereldwijd marktleider in de productie van slipdifferentiëlen voor wagens met vierwielaandrijving. Naast produceren doet het ook aan R&D en heeft een eigen testinfrastructuur. Om zijn positie te handhaven en verder te groeien - men wil naar grotere volumes, meer diversiteit in producttypes en een groter klantenbestand - wordt geïnvesteerd in mensen en materiaal, in (lokale) R&D en technologie. Men kiest voor een doordachte aanpak van integratie en efficiëntie, automatisering en digitalisering, eco-conceptie en - productie. JTEKT staat voor intensieve samenwerking, met klanten waarmee en waarvoor het producten op maat ontwikkelt, en met het eigen personeel, dat kan rekenen op verantwoordelijkheid, flexibiliteit en zelfontplooiing. De resultaten over de laatste vier jaar zijn een sterke groei in personeel en een meer dan verdubbeld volume. De energie-efficiëntie verbeterde met meer dan 54 procent tussen 2005 en 2012, het productgewicht van verschillende differentiëlen daalde met meer dan 40 procent.
VAN HOECKE NV Van Hoecke in Sint-Niklaas groeide als verdeler van meubelbeslag voor de lokale markt uit tot producent en internationale speler. In distributie was een marktaandeel van 80 procent bereikt en diversificatie in producten drong zich op. Hiervoor keek Van Hoecke naar de klanten en hun uitdagingen, om zo de complexiteit en variatie in hun productieactiviteiten sneller en efficiënter uit te voeren. Automatisering en technologische innovatie gebeuren in functie van personeel en product. Het productieapparaat is ontworpen voor zeer kleine series en korte doorlooptijden. Digitalisering biedt voordelen binnen de fabriek en erbuiten. Zo kunnen klanten zelf orders ingeven en wijzigen, producten personaliseren. Dankzij de jongste generatie producten kon de exportactieradius gevoelig uitbreiden, wat nieuwe groeimogelijkheden biedt. De komende jaren wil de onderneming zijn productiecapaciteit verhogen met extra machines, verder automatiseren en de lay-out optimaliseren.
info@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
FEBRUARY-MARCH 2016
FEBRUARY-MARCH 2016
WWW.CXONET.BE
18
19
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
LOGISTICS & MANUFACTURING
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
INDUSTRIE 4.0 – THE FACTORY OF THE FUTURE
7 MADE-DIFFERENT
TRANSFORMATIES
WWW.CXONET.BE
ONTEX
TE CONNECTIVITY
Het in Eeklo gevestigde Ontex groeide op 40 jaar uit van matrascoverproducent tot wereldspeler in de productie van babyluiers, maandverbanden en incontinentieoplossingen. De strategie? Een R&D gericht op een unieke productmix, ondersteund door proces- en productontwikkeling. Op basis van input uit product landscaping, consumer insights en conceptlabs gaan projectteams aan de slag. In productie werd einde-lijn-automatisering geïntroduceerd, wat leidde tot polyvalente medewerkers binnen multifunctionele, zelfsturende teams. Ook Ontex gaat voor netwerking en open innovatie: het maakt deel uit van meerdere internationale samenwerkingsverbanden en industriële associaties. Succesvolle innovatie drukt zich onder meer uit in een leverbetrouwbaarheid van 98,5 procent en 20 procent minder materiaalverbruik in luiers sinds 2009, met verbetering van de kwaliteit. De laatste jaren werd al fors geïnvesteerd in processen, machines en nieuwe technologieën, en ook de komende jaren wil Ontex verder groeien en innoveren. Zo start het onder meer een nieuwe productielijn voor broekjesluiers op.
Multinational TE Connectivity produceert in zijn vestiging in Oostkamp diverse componenten voor de automotive. Niet alleen worden de productielijnen er zelf ontworpen en gebouwd, de site fungeert voor veel nieuwe machines en productielijnen als pilootplant en is voorloper in verschillende procestechnologieën binnen het bedrijf. Om te kunnen verder groeien zet TE Connectivity onder meer in op het efficiënt ontwerpen en maken van speciaal-producten. Productielijnoptimalisatie, groei in productie en productiviteit, en ecologische ingrepen staan centraal. Daarnaast zet het zeer sterk in op een wendbare en zelfsturende procesorganisatie. De vestiging stelt zo’n 700 mensen te werk, een cijfer dat stabiel bleef ondanks een gematigde productiegroei en opeenvolgende productiviteitstijgingen. Gemiddelde doorlooptijden werden de laatste vier jaren gehalveerd. Processen monitoren zichzelf en passen zich aan indien nodig, waardoor het aantal manuele interventies verminderde. Ondanks de groei daalden energie- en materiaalverbruik. Door een doorgedreven samenwerking met logistiek partner DSV konden inkomende transporten worden geoptimaliseerd en gereduceerd.
FEBRUARY-MARCH 2016
Vandaag laten zo’n 220 industriële bedrijven in ons land zich door technologiefederatie Agoria en onderzoeksinstelling Sirris begeleiden in het kader van het Made-Differentprogramma. In dat programma wordt gewerkt rond 7 sleuteltransformaties die de deelnemende bedrijven klaarstomen om in de wereld van morgen zodanig flexibel, performant en kostenefficiënt te blijven dat ze op concurrentiële wijze kunnen innoveren en productieactiviteiten verankeren in ons land.
CxO Redactie
7 SLEUTELTRANSFORMATIES 5. PRODUCTION NETWORK Bedrijven evolueren van solospelers naar genetwerkte organisaties. Dit laat toe om risico’s en kapitaal te verdelen over de verschillende onderdelen van een samenhangend netwerk. Een geoptimaliseerd ecosysteem van toeleveranciers en partners creëert ruimte voor flexibele samenwerkingsverbanden.
1. WORLD CLASS MANUFACTURING TECHNOLOGIES Deze transformatie gaat uit van het inzetten van state-of-the-art productietoestellen 2. END TO END ENGINEERING Toekomstgerichte maakbedrijven ontwikkelen hun producten en diensten in functie van de volledige waardeketen. Dit vraagt een integrale ontwerpaanpak van processen zoals verkoop, productie, onderhoud en recyclage.
6. ECO PRODUCTION Duurzame productiesystemen hebben oog voor elke fase in de levenscyclus van een product, van de aankoop van materialen, over de productie en het eigenlijke gebruik, tot aan de afvalverwerking.
3. DIGITAL FACTORY Een fusie van de reële en de digitale wereld staat op til. Fysieke objecten worden draadloos geïntegreerd in informatienetwerken. In de fabriek van de toekomst zijn de operationele processen gedigitaliseerd en onderling verbonden via het internet.
7. SMART PRODUCTION SYSTEMS Onze maakbedrijven moeten kunnen inspelen op een sterk veranderende marktvraag met als ultieme aanpak een productie met lotgrootte 1.
4. HUMAN CENTERED PRODUCTION Een belangrijk kenmerk voor een lokale verankering van de productie zijn de medewerkers. De betrokkenheid van medewerkers bij de toekomstige ontwikkeling van hun bedrijf is cruciaal.
Made Different Blog: www.madedifferent.be/nl/blog
Business_Card_lig_FR_Layout 1 24/11/15 10:24 Page 1
Factories of the Future 4.0 zijn toekomstgerichte productiebedrijven die op een coherente wijze de uitdagingen van de vierde industriële revolutie aangaan. Ze leveren producten met een hoge toegevoegde waarde en hebben de wendbaarheid om vlot in te spelen op een snel veranderde marktvraag. Dit laat hen toe ook in de toekomst een rol van betekenis te spelen in een dynamisch en wereldwijd productienetwerk.
FEBRUARY-MARCH 2016
SANS INFORMATION VOTRE ENTREPRISE EST AVEUGLE COMME UNE TAUPE
Ouvrez vos yeux grâce à Trends Top. www.trendstop.be
Login d’essai gratuit: trendstop.be/trial
WWW.CXONET.BE
© 2014 SCHUNK GmbH & Co. KG
Superior Clamping and Gripping – Het is tijd om volledig gebruik te maken van uw volledig machine potentieel! Met de beste componenten, vind je potentiëlen waarvan je nooit verwacht had ze te vinden in uw machine. ... in uw gautomatiseerd verwerkingsssysteem
... in uw klauwplaat
... met mobiele grijpsystemen
... voor uw geautomatiseerde machinebelading
... in uw machinecenter
... voor uw modulaire montage automatisatie
“ Om 100% prestatie te bereiken, drijf ik mijn Jens Lehmann, Ambassadeur van het merk SCHUNK, de familieonderneming
AnzSynergie_Clamping_Gripping_460x297_BE-FL_0613.indd 1
limieten op en bereik ik dikwijls meer dan ik had verwacht. Hetzelfde kan verwezenlijkt worden met jullie werktuigmachines.”
Ontdek nu nieuw potentieel: www.be.schunk.com/potentieel-benutten
21/01/16 10:51
22
23
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
LOGISTICS & MANUFACTURING
REEKS INDUSTRIE 4.0 (2) - CONTINENTAL ALS FACTORY OF THE FUTURE
“ HUMAN RELATIONS
uitgetest voor het inscannen van codes, maar omwille van ergonomische problemen terug afgevoerd.”
IS WAAR WIJ HET VERSCHIL MAKEN”
MENSELIJK KAPITAAL IS BELANGRIJKST
Wie over de ‘Factory of the Future’ spreekt, denkt spontaan aan automatisering en digitalisering. Maar bij Continental, dat vorig jaar Agoria’s ‘Factory of the Future Award’ wegkaapte, blijkt vooral het menselijke kapitaal een cruciale rol te spelen. “Iedereen kan automatiseren,” aldus Managing Director Stefaan van Thielen. “Het is echter de manier waarop met de megadata én de mensen wordt omgegaan, dat je een bedrijf echt toekomstgericht maakt.”
Els Jonckheere
Continental in Mechelen maakt elek t ronische A BS - en ESCsystemen voor zowat alle automerken. Oorspronkelijk onderdeel van het Duitse Alfred Teves, behoort het sinds 1998 tot de Duitse groep Continental (bekend voor haar bandenproductie) die wereldwijd 300 vestigingen en 200.000 werknemers telt, en vorig jaar een omzet van 39.2 miljard euro realiseerde. Continental Mechelen is binnen de groep één van de vijf vestigingen die remsystemen fabriceren. Zo’n 540 werknemers produceren er jaarlijks meer dan twee miljoen stuks die voornamelijk voor de Europese markt zijn bestemd. Maar omwille van de verregaande automatisering, hoge kwaliteitsgraad én indrukwekkende knowhow in het terrein, maakt de vestiging in Mechelen als enige van de Continental groep ook de meest complexe systemen. Vandaar dat zo”n 20% van haar omzet door verkoop buiten Europa wordt gegenereerd.
ORGANISCH GEGROEID Vandaag is Continental Mechelen één van de vier Belgische fabrieken die het label van ‘Factory of the Future’ draagt. Toch blijkt het management niet bewust naar deze titel te hebben gestreefd. Stefaan Van Thielen: “Het is een evolutie die organisch is gegroeid. Midden jaren
WWW.CXONET.BE
negentig beseften we dat een manuele assemblage niet langer houdbaar was door de hoge loonkosten in België. Zo zijn we gestart met zowel de productie als de logistiek stapje voor stapje te automatiseren en te digitaliseren. Niks hals over kop, maar wel doordacht en met de volle steun van het personeel. Sindsdien zijn we bezig met een proces van continue verbetering, zowel op het vlak van efficiëntie als kwaliteit.”
BLIJVEN ZOEKEN NAAR VERBETERING Het is pas sinds twee jaar dat een volautomatische productie en logistiek werkelijk een feit is. Het management investeerde immers in nieuwe productielijnen die onder meer de 45 verschillende onderdelen van het meest complexe remsysteem zonder enige menselijke handeling assembleren (inclusief kwaliteitscontroles). Ook de twaalf ventielen van het remsysteem (125 miljoen stuks op jaarbasis) worden op eenzelfde manier geproduceerd. Tevens gebeurt de aan- en afvoer van onderdelen/afgewerkte producten met AVG’s (Automated Guided Vehicles) en beschikt Continental Mechelen over volautomatische opslagmagazijnen.”
Stefaan van Thielen: “Natuurlijk hebben we ook extra hogere profielen moeten aantrekken, want omgaan met automatisering en digitalisering vereist nu eenmaal werknemers die over een masterdiploma beschikken.”
verhoogd, maar ook de toekomst van onze vestiging verzekerd, weliswaar met minder werknemers dan tien jaar geleden. De kwaliteit van onze producten is er gigantisch op vooruit gegaan: vandaag bedraagt het foutenpercentage op uitgaande goederen minder dan één per miljoen stuks. Ik kan met trots stellen dat de combinatie van efficiëntie en hogere kwaliteit erin heeft gereStefaan Van Thielen: “Deze manier sulteerd dat zelfs voor bepaalde van werken heeft de output sterk producten de kost per stuk bij ons
FEBRUARY-MARCH 2016
aanzienlijk lager ligt dan bij onze collega’s in China! Maar we rusten niet op onze lauweren, integendeel. We blijven dagelijks zoeken naar manieren om het nog beter te doen: door een online analyse van alle parameters, een nog beter aanwenden van de megadata, het uitproberen van nieuwe technologieën, ... Dat is trouwens een traject van vallen en optstaan, want niet alles biedt onmiddellijk de verwachte resultaten. Zo hebben we ‘Smart Glasses’
FEBRUARY-MARCH 2016
Ondanks de verregaande automatisering en digitalisering heeft Continental Mechelen nog steeds 540 mensen in dienst. En die worden op handen gedragen... “Zonder onze medewerkers zouden we nergens staan,” vertelt Stefaan Van Thielen. “Veel bedrijven die automatiseren, ontslaan hun ‘overtollig’ geworden personeel. Maar op die manier gooi je ontzettend veel kennis weg en demotiveer je de overgebleven medewerkers. Natuurlijk heeft de automatisering ook bij ons tot een overschot aan mensen geleid. Maar herstructureringen hebben we toch voor een deel kunnen vermijden, onder meer door de aanpassing van het werkregimes. 39,1 % van onze werknemers werkt niet meer voltijds! De rest hebben we intern omgeschoold tot operatoren met een semi-technische verantwoordelijkheid. Omdat ze met de automatisering konden ‘meegroeien’, het nut ervan inzagen en de evolutie niet als een bedreiging voor hun job zagen, hebben we zelden of nooit weerstand ondervonden. Integendeel, de verbondenheid met het bedrijf is intenser geworden omdat ze nu een job hebben waarbij ze niet meer zuiver repetitief en afstompend werk moeten doen, maar hun hersenen gebruiken, zelf voorstellen tot verbetering mogen/moeten geven, verantwoordelijkheid dragen, fysiek niet al te vermoeid geraken, ... Dat laatste is trouwens een belangrijk aandachtspunt in België waar de beroepsbevolking toch een sterke vergrijzing doormaakt. Onze HR-aanpak resulteert in een grote motivatie om het “samen” alsmaar beter te doen. Natuurlijk hebben we doorheen de jaren ook extra hogere profielen moeten aantrekken, want
“ Je moet de juiste manier vinden om al je kapitaal – dus ook mensen en informatie – te rentabiliseren.” (Stefaan van Thielen)
omgaan met automatisering en digitalisering vereist nu eenmaal werknemers die over een masterdiploma beschikken. Maar dat is niet ten koste van het andere personeel gegaan.”
EEN POSITIEVE SPIRAAL Hoewel de andere vestigingen van Continental volgens dezelfde principes werken en over quasi identieke productielijnen beschikken, ligt de efficiëntie van de fabriek in Mechelen gemiddeld 10 à 20% hoger dan de rest. Volgens Stefaan Van Thielen is het geheim hiervan het human relations beleid en de manier waarop de metadata wordt aangewend. “Iedereen kan automatiseren en digitaliseren. Maar je moet de juiste manier vinden om al je kapitaal – en daar reken ik dus ook mensen en informatie bij – te rentabiliseren. Eigenlijk is het een spiraal, want door de goede resultaten die we het laatste decennium konden voorleggen, blijft het management investeren – de laatste vier jaar zo’n 85 miljoen euro, wat op zich weer vertrouwen en enthousiasme bij de werknemers genereert om het nog beter te doen.”
EXECUTIVE SUMMARY Continental, dat elektronische ABSen ESC-systemen voor zowat alle automerken maakt, kaapte vorig jaar Agoria’s ‘Factory of the Future Award’ weg. Een gesprek met Managing Director Stefaan van Thielen. “Het is de manier waarop met de megadata én de mensen wordt omgegaan, dat je een bedrijf echt toekomstgericht maakt. info@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
CXO SOUNDBOARD IN KASTEEL D‘URSEL: INDUSTRIAL INTERNET OF THINGS
DE MENS BEPAALT DE SPELREGELS VAN HET INTERNET OF THINGS
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
GENERAL MANAGEMENT PAGINA 41
De mens bepaalt de spelregels van het Internet of Things PAGINA 46
Volgens Wikipedia gaat het ‘Internet of Things (IoT), het Internet der Dingen, om ‘alledaagse voorwerpen die een entiteit op het internet vormen en kunnen communiceren met personen en met andere objecten, en die op grond hiervan autonome beslissingen kunnen nemen.’ Maar hoe zit het met het Industrial Internet of Things (IIoT)? CxO Magazine stelde de vraag tijdens een CxO Soundboard in het Kasteel d’Ursel. EES VERDER OP PAGINA 42
CXO RAAD DER WIIZEN, ZIE FOTOGALERIJ PAG 8-9
Optimizing the business transformation process with expert eyes PAGINA 48
Business Transformation (4) PAGINA 50
Reeks vitaliserend leiderschap (3)
42
43
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
Marc Van Rompaey (MVR): “Bij het Internet of Things wordt ‘iets doods tot leven gewekt’ door er technologie aan toe te voegen. In de food processing zijn er tal van voorbeelden. Neem de bevroren frieten die we allemaal kennen van de supermarkt. Dankzij een speciale technologie, de Proces Analytical Technology, blijven die frieten gedurende het vriesproces ook 100 procent bevroren, dat is belangrijk voor de kwaliteit en het uitzicht van de frieten. Deze technologie stuurt het productieproces in de vriestunnel zodanig aan, en dan met name de snelheid van de band, dat de friet tot in de diepste vezel bevroren blijft.” Greet Stevens (GS)): “Als business transformation consultancy bedrijf werken wij voor enkele machinefabrikanten. Het is belangrijk dat het IoT de waarde voor de klant verhoogt door bijvoorbeeld machines met elkaar laten communiceren. Het IoT komt in veel domeinen voor, ook in de logistiek bijvoorbeeld. Aan de basis daar staan geen sensoren maar mensen. Het onafhankelijk maken van mensen is daar een volgende stap.”
inzichten leiden. In een fabriek leveren sensoren gegevens af die vervolgens worden verbonden om zo de operationele efficiëntie te verhogen, of om meer voorspellend of innovatiever te produceren. Met andere woorden, data worden gevaloriseerd om het productieproces beter en sneller te maken. We zitten dus eigenlijk op een goudmijn want er is een enorme berg van data voorhanden om mee aan de slag te gaan. Het rekeningrijden wordt in mijn ogen echt interessant als de data intelligent worden gebruikt om vervoersstromen intelligent te sturen, mensen te sensibiliseren, enzovoort.”
stellingen. Welke belangrijke parameters maakt een industrieel proces succesvol? De gebundelde informatie die deze parameters oplevert, leidt tot de zogenaamde ‘golden egg’, het optimum, de optimale manier van produceren. De benaming ‘Internet of Things’ moeten we vervangen door Communication of Things. De data van parameters worden met elkaar vergeleken. Het gaat om de interconnectiviteit.”
Internet der dingen heb je wanneer diverse overkoepelende systemen intelligent met elkaar gaan praten, bijvoorbeeld sensoren die fouten op machines signaleren, en deze fouten vervolgens aangeven aan het MES (Manufacturing Execution System), zodat het productieproces automatisch wordt gereshuffled.”
MVR: “Daar ben ik nog niet zo zeker van. Wij weten het met onze Westerse arrogantie altijd beter dan de mensen in het Verre Oosten, waar bijvoorbeeld op het gebied van big data heel wat gaande is, kijk maar naar de state-of-the-art big data centers in China.”
WAT IS HET EFFECT VAN AUTOMATISERING OP ONZE ECONOMIE? GAAN WE DOOR DE ROBOTICA IN EUROPA GOEDKOPER KUNNEN PRODUCEREN DAN IN EV: “Een volgende stap in het CHINA OF DE VS?
MVR: “Klopt, het IoT genereert veel big data. Deze data moeten intelligent worden geïnterpreteerd, dat is het domein van de ‘artificial intelligence’. How to turn data into intelligence? Maar aan de basis hiervan staat altijd de mens, die dat proces moet programmeren en de paraPaul Van de Perre (PVDP): “Een meters en algoritmes instellen. De voorbeeld van die waarde voor de mens bepaalt nog altijd de spelregels klanten is het rekeningrijden, waar van het IoT.” het gebruik van de openbare weg centraal wordt gemeten en vervol- PVDP: “Neem het proces van de gens wordt doorgerekend. De klant diepgevroren erwtjes die worden zal dankzij het rekeningrijden de verpakt. Aan de hand van met voor hem meest voordelige of effi- elkaar communicerende sensoren worden enkel de erwtjes met de ciënte route bepalen.” juiste grootte geselecteerd en verErwin Verstraelen (EV): “Met de pakt, maar het is de mens die de term Internet of Things ben ik niet juiste algoritmes daarvoor instelt.” zo gelukkig omdat hij veel nadruk legt op het internet. Het gaat eerder MVR: “In wezen gaat het om het om een netwerk van dingen. Elk van vertalen van kpi’s naar de processen die dingen levert data aan die tot zelf, en niet naar de corporate doel-
WWW.CXONET.BE
GENERAL MANAGEMENT
CXO SOUNDBOARD: DE MENS BEPAALT DE SPELREGELS VAN HET INTERNET OF THINGS
WAT BETEKENT HET INDUSTRIAL INTERNET OF THINGS (IIOT) VOOR JULLIE? CxO Redactie
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
EV: “Door de technologische evolutie en het IoT schakelen we weer terug naar maatwerk. Met andere woorden, het in bulk produceren en in bulk transporteren dat in China vaak gebeurt verliest van zijn waarde. In een ‘fully automated’ Europa zullen we meer inspelen op lokale behoeften. Het bulkmodel zal ten onder gaan en ook de Chinezen zullen zich meer op kwaliteit, maatwerk en de lokale markt oriënteren. Ze zullen niet meer de ‘fabriek van de wereld’ zijn. Dat is trouwens ook niet duurzaam.”
ZIJN WE MET 3D PRINTING OP WEG NAAR EEN NIEUWE INDUSTRIËLE REVOLUTIE, WAAR IEDEREEN ZELF PRODUCENT WORDT? MVR: “3D printen moet je selectief gebruiken. Wij gebruiken het om speciale antennes te printen. Deze antennes vangen millimetergolfjes op, vergelijk het met de
FEBRUARY-MARCH 2016
bijvoorbeeld Belgische normen die bepalen hoe retailers en leveranciers informatie uitwisselen via barcodes. Ook op dit domein moeten we nog veel stappen zetten.” MVR: “Het IIoT gaat ook om het waarnemen, meten en in realtime ingrijpen tijdens de batch. In Duitsland is GEA een fabrikant van onder andere foodprocessors. Ze Deelnemers aan de dialoog waren: v.l.n.r.: Paul Van de Perre, CEO Real Estate Fund; Paul Cools, hebben plannen om bij melkveebeLawyer en Partner Laon; Erwin Verstraelen, CIO Aveve; Greet Stevens, Business Transformation Consultant ViCre; Marc Van Rompaey, CEO Aquantis en Mattias Dreher, Managing Director Global drijven en meer bepaald bij de melkFairs. koeien zelf, sensoren te plaatsen die direct de kwaliteiten van de afgetapte technologie die ook in de klassieke EV: “Intellectual property is een melk kan meten. Zo kan de melk van douanepoorten op de luchthaven belangrijk punt. Software is niet een zieke koe meteen onderschept wordt gebruikt. We printen deze patenteerbaar. Dit kan doorslaan worden.” antennes in 3D waardoor de hoek naar juridische ‘battles’ en protecvan de antennes precies kan wor- tionisme veroorzaken. We zitten GS: “Dat is een mooi voorbeeld van den aangepast op de juiste signalen in een innovatiecyclus maar door hoe IIoT waarde oplevert voor de en de juiste elektrische lading. 3D dergelijke battles rond IPR dreigt klant. Dit blijft voor mij centraal printen past helemaal in de filosofie die innovatie stil te vallen.” van maatwerk en customisatie van het product.” Mattias Dreher (MD): “ We zien dat INDUSTRIE 4.0 OP HANNOVER MESSE grote internetbedrijven zoals Google (25 T.E.M. 29 APRIL 2016) GS: “Waar 3D printing aanvankelijk kleinere, patentrijke techbedrijven vooral voor protypes werd gebruikt, kopen. Daarmee bouwen ze een ‘Integrated Industry – Discover Solutions’ is het hoofdthema wordt het nu ook meer en meer in database aan patenten op. De juridivan de HANNOVER MESSE serie toegepast. Denk aan het prin- sche strijd rond de patenten die hier2016 in Hannover. Welkom in ten van tandprotheses op maat.” uit volgt, kunnen ze door hun finanhet tijdperk van genetwerkte ciële slagkracht makkelijk aangaan.” industrie en ontdek de Paul Cools: “Door die customisabelangrijkste technologieën, tie en 3D printing ontstaan dage- EV: “Een andere uitdaging zijn de innovaties en trends rond het thema Industrie 4.0. Parallel lijks nieuwe producten die moeten functionele normen, en dan spreek ik vinden er vijf vakbeurzen plaats over de onderwerpen Factory gepatenteerd worden. Dat leidt tot niet over de technische protocollen. & Process Automation, Integrated Energy Systems & Mobility, cases in intellectual property rights Het gaat om de manier waarop gegeIntegrated Processes & IT Solutions, Industrial Subcontracting (IPR). Wij doen hiervoor een beroep vens worden uitgewisseld en wat er & Lightweight Construction en R&D & Technology Transfer. op een gespecialiseerde partner.” in die data moeten zitten. Er bestaan
STAAT U VOOR DE UITDAGINGEN VAN VANDAAG? KIES VOOR DE OPLOSSINGEN VAN MORGEN! Gecertificeerd strategisch adviseur KMO-P Analyse van uw toekomststrategieën Implementatie van uw organisatie van morgen. www.atlantae-consultancy.be info@atlantae.be | 0475/34.37.11 Atlantae bvba – Baarbeek 1 – 2070 Zwijndrecht 03/641.16.24
FEBRUARY-MARCH 2016
Ontvang een gratis bezoekersticket via www.hannovermesse.de/promo?mw67u of scan de QR-code in.
Meer info over HANNOVER MESSE 2016: www.hannovermesse.de of www.global-fairs.com Guided Tours: www.hannovermesse.de/en/program/tours/guided-tours/ Treinreizen: w ww.global-fairs.com/trein en www.global-fairs.com/trein/?lang=fr Chartervlucht: w ww.tradefairs.be/hannover-messe-2016-nl.html en www.tradefairs.be/hannover-messe-2016-fr.html Info bezoekers: SBothmer@global-fairs.com Info exposanten : MDreher@global-fairs.com
WWW.CXONET.BE
44
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
CXO SOUNDBOARD: DE MENS BEPAALT DE SPELREGELS VAN HET INTERNET OF THINGS
staan: waar kunnen we technolo- Nog meer op maat van de klant die kritieke succesfactoren per bedrijf.” gie inzetten om extra waarde aan de steeds meer inspraak wenst in zijn klanten te geven? product. Uiteraard verschillen de
MD: “Op Hannover Messe heeft Industrie 4.0 een centrale rol. Industrie 4.0 is een visie, een manier waarop de technologie zal evolueren om meer stabiliteit, efficiëntie en kostenreductie in het proces te brengen.
Op 7 oktober vierde Ondernemers voor Ondernemers haar 15-jarig bestaan en organiseerde, in samenwerking met KBC, haar eerste seminarie rond maatschappelijk verantwoord ondernemen en ontwikkelingssamenwerking. Meer dan 200 genodigden namen deel aan dit geslaagde event.
KASTEEL D’URSEL ADELLIJKE ZOMERRESIDENTIE Het elegante kasteel d’Ursel was bijna 4 eeuwen lang de favoriete zomerresidentie van de adellijke familie d’Ursel, een familie van bankiers en handelaars die opklom tot een van de belangrijkste geslachten van de Nederlanden. Ook vandaag vindt het nieuwe leven van het kasteel nog inspiratie bij de voormalige bewoners. Daarnaast zijn er tal van muzikale, cultuurhistorische en feestelijke activiteiten. Meer info vindt u op www.kasteeldursel.be.
Industry is looking for solutions. And finds them at one place.
Voorzitter Luc Bonte huldigt de partners die Ondernemers voor Ondernemers 15 jaar lang trouw bijstonden: Burggraaf Alfons Verplaetse, Professor Frans Bourgois, ArcelorMittal Gent, Lotus Bake r ies, Sie m e ns, Umicore , Wienerberger, AB InBev, KU Leuven, Trias ngo en de vrijwilligers die onze werking mogelijk maken.
Véronique Goossens, anker Kanaal-Z, engageert zich al verschillende jaren als vrijwilligster voor Ondernemers voor Ondernemers. “Ervoor kiezen om je tijd in een waardevolle missie te steken, waarmee je mensen gelukkig kan maken, geeft een heel fijn gevoel. En als je dat kan delen met gelijkgestemde vrijwilligers, dan doet het extra deugd.”
Minister Alexander de Croo kwam zijn visie toelichten: “Als we in 2030 de Duurzame Ontwikkelingsdoelen willen bereiken, moeten de ontwikkelingslanden elk jaar 7 procent groei optekenen. De lokale kmo’s spelen daarin een belangrijke rol. Zij moeten het recht hebben om te ondernemen en de lokale economie te versterken.”
Frieda Van Wijck, ambassadrice en al jaren vrijwilligster bij Ondernemers voor Ondernemers met Bogdan Van den Berghe, voorzitter 11.11.11. Van den Berghe: “De private sector kan een deel van de oplossing zijn, maar ngo’s kunnen boeiende projecten aanbieden en kunnen een brug functie vervullen, zoals bij Ondernemers voor Ondernemers.”
Eunice Wambui vertelde tijdens één van de workshops op het seminarie over haar passie Afrika. Zij brengt een positieve en andere kijk op Afrika. Hierbij staat het leren kennen, respecteren en begrijpen van mensen, in een andere cultuur, centraal. Eunice geeft in samenwerking met Ondernemers voor Ondernemers ook workshops voor bedrijven.
Luc Bonte, voorzitter van Ondernemers voor Ondernemers, kijkt vooruit: “Vandaag kunnen we stellen dat Ondernemers voor Ondernemers geschiedenis heeft geschreven en met zijn vooruitstrevende aanpak actief heeft bijgedragen tot een nieuwe en duurzame visie op ontwikkelingssamenwerking en MVO.”
ience n– E xp e r in actio rie 4.0 t s s u n d In lutio 100 so nover ! an H in e liv
Foto’s © Tim Buelens
MVR: “Een andere belangrijke vraag is of er technologie voorhanden is om de bestaande productieprocessen zonder grote investeringen zodanig te verbeteren dat de voordelen van Industrie 4.0 worden meegenomen. Een soort van ‘add-on’ die op de machine zelf wordt geïmplementeerd. In de voedingsindustrie denk ik aan extra meetapparatuur op een machine die chocolade verwerkt.”
15 jaar Ondernemers voor Ondernemers
HANNOVER MESSE 25 – 29 April 2016 ▪ Hannover ▪ Germany hannovermesse.com
Ondernemers voor Ondernemers werkt samen met dynamische Belgische ngo’s en meer dan 100 grote en kleinere ondernemingen in België. Omdat we merken dat ondernemen het Zuiden sterk vooruit helpt. Omdat we willen dat u met uw steun iets verandert! Wilt u een duurzaam project in het Zuiden ondersteunen? Word dan vandaag nog lid van Ondernemers voor Ondernemers en stort ¤ 500. Treed hiermee toe tot een boeiend netwerk en maak samen met ons het verschil voor ondernemende mensen in het Zuiden.
Get new technology first
WWW.CXONET.BE
FEBRUARY-MARCH 2016
Bel Björn Macauter op 016 33 27 24 of mail naar bjorn@ondernemersvoorondernemers.be. www.ondernemersvoorondernemers.be
SEW-EURODRIVE-Driving the world
SEW-Eurodrive, uw partner voor de slimme fabriek van morgen
A.G.V.
www.sew-eurodrive.be
ENERGY Recycling
ENERGY Efficiency
MECHATRONIC Industrial Gear