Rok XII Nr 2/2008
Czasopismo projektantów, architektów i inwestorów
Rozmowa z arch. Natalià Paszkowskà Zagro˝enia udanego debiutu 2–5
Budynek biurowy w Hilden 12–13
Forum Barcelona 14
Hala Miejska w Grazu 6–11
Pasywny dom mieszkalny w Trewirze 12–13
Tynk w architekturze ECOLA Award 2008 15–16
Centrum us∏ugowe w Ludwigshafen 12–13
Sto
Budowaç Êwiadomie.
Rozmowa z architektem
Zagro˝enia udanego debiutu
Natalia Paszkowska, Marcin Mostafa
Z architektkà Natalià Paszkowskà, wspó∏za∏o˝ycielkà pracowni architektonicznej WWAA Mostafa+Paszkowska, rozmawia Teodor Wernicki
Karier´ architektki zapoczàtkowa∏a Pani wr´cz b∏yskotliwie: I nagroda w dwuetapowym konkursie na opracowanie koncepcji architektonicznej pawilonu polskiego na Âwiatowej Wystawie EXPO 2010 w Szanghaju. Taki sukces móg∏by usatysfakcjonowaç niejedno renomo-
wane biuro architektoniczne. Jak dochodzi si´ do zauwa˝alnej w tym projekcie lekkoÊci i prostoty nie dysponujàc wczeÊniejszym doÊwiadczeniem? – Ten projekt jest dzie∏em trzyosobowego zespo∏u. Oprócz mnie pracowali nad nim Marcin Mostafa i Wojciech Kakowski, których
doÊwiadczenie zawodowe, zw∏aszcza tego ostatniego, by∏o wystarczajàce byÊmy nie odczuwali ograniczeƒ w formu∏owaniu konkursowej koncepcji pawilonu. Ja sama, choç dyplom zrobi∏am w tym roku, równie˝ nam za sobà pó∏toraroczne doÊwiadczenie projektanta w liczàcych
Rzut parteru
Przekrój
2
StoJournal 2/2008
si´ biurach architektonicznych. W dzisiejszym Êwiecie, zdominowanym przez przekazy wizualne, szans´ zauwa˝enia majà tylko takie obiekty, które posiadajà zdolnoÊç kompleksowego oddzia∏ywania na zmys∏y odbiorców. W przypadku naszego projektu liczy si´ kszta∏t bry∏y
pawilonu, jego aran˝acja, a nade wszystko wyrazista ornamentyka Êcian, której g∏ównym motywem jest wycinanka ludowa, jednak tak przetworzona, by uniknàç dos∏ownego kojarzenia z folklorem. W sumie ten projekt jest swego rodzaju plakatem, nawet krzykiem, majàcym zwróciç uwag´ przechodnia, zainteresowaç, zach´ciç do przekroczenia progu, którego tu zresztà nie ma.
Fragment wn´rza pawilonu, wizualizacja
Pani twórczoÊç wyda∏a pierwszy owoc. Czy to pierwsze zaprojektowane z Pani wa˝nym udzia∏em dzie∏o, dostrze˝one i docenione, b´dzie mia∏o jakiÊ stylistyczny ciàg dalszy? – Chcia∏abym podkreÊliç, ˝e ten projekt ma charakter wyjàtko-
wy, a jego stylistyka – podporzàdkowana wspomnianemu celowi – w ˝adnym razie nie Êwiadczy, a tym bardziej nie przesàdza o naszym stylu projektowym. Z ca∏à pewnoÊcià nie b´dzie to mia∏o wp∏ywu na projekty, które chcemy realizowaç.
▲
Czy krzykliwoÊç mo˝e byç w architekturze atutem? – Jako taka z pewnoÊcià nie. Jednak w okreÊlonych przypadkach – tak. Z takim w∏aÊnie przypadkiem mieliÊmy do czynienia projektujàc wspomniany pawilon na EXPO 2010 w Szanghaju. Trzeba jednak od razu dodaç, ˝e równie˝ taki architektoniczny plakat musi spe∏niaç podstawowe wymogi estetyczne, niekoniecznie zresztà definiowalne, bo wszak ciàgle mamy do czynienia z twórczà kreacjà.
Czy stosowanie ornamentyki we wspó∏czesnej architekturze, do czego w jakiejÊ mierze Pani zwyci´ski projekt tak˝e si´ przyczynia, ma przysz∏oÊç? – W kulturze europejskiej – w przeciwieƒstwie do arabskiej – ornamentyka nie odgrywa znaczniejszej roli, zw∏aszcza po jej programowym odrzuceniu przez modernizm. Nie znaczy to jednak, ˝e we wspó∏czesnej architekturze nie ma miejsca dla szeroko poj´tego ornamentu. Dowodzi tego choçby znakomite dzie∏o Marka Budzyƒskiego – zrealizowany projekt Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ornament stanowià napisane pi´knymi czcionkami s∏owa ró˝noj´zycznych sentencji, ulokowanych na frontonie budynku. Mimo mego przywiàzania do zasad modernizmu uwa˝am, ˝e wspó∏czesna architektura ma wiele mo˝liwoÊci korzystania z ró˝norodnej palety motywów ornamentacyjnych, które sà bàdê to znakami o
Pawilon polski na Âwiatowà Wystaw´ EXPO 2010 w Szanghaju, wizualizacja
StoJournal 2/2008
3
▲
semantyce historycznej, religijnej czy kulturowej, bàdê tez wynikajà wprost ze struktury budynku – jego konstrukcji czy sposobu prowadzenia instalacji. OsobiÊcie wol´ ten drugi wariant, chcia∏am nawet, ˝eby w projektowanym pawilonie na EXPO 2010 motyw wycinanki pe∏ni∏ tak˝e rol´ konstrukcyjnà, co jednak okaza∏o si´ niewykonalne. Co podyktowa∏o taki a nie inny kszta∏t bry∏y pawilonu? – Si´gn´liÊmy po prostu do czynnoÊci towarzyszàcych tworzeniu wycinanki ludowej. Powstaje ona poprzez wycinanie motywu no˝yczkami w wielokrotnie sk∏adanej kartce papieru, a efekt koƒcowy, czytelny jest dopiero po jej roz∏o˝eniu. Kszta∏t i forma pawilonu przywodzi na myÊl w∏aÊnie takà sk∏adanà kartk´ papieru, co zresztà wzmacnia wra˝enie lekkoÊci i elastycznoÊci ca∏ej konstrukcji. Nie by∏o k∏opotu ze statykà budowli? – Zaraz po wygraniu konkursu mieliÊmy okazj´ odpieraç zarzuty, i˝ projekt jest nie do zrealizowania. Mamy jednak szcz´Êcie wspó∏pracowaç w tym zakresie z bardzo dobrym biurem in˝ynierskim BURO HAPPOLD i dzi´ki temu nasz pawilon b´dzie tak˝e swoistym wyczynem konstruktorskim. Wspó∏pracujàcym z nami specjalistom uda∏o si´ korzystnie przesunàç granice technicznych mo˝liwoÊci, co b´dzie dodatkowym atutem polskiej ekspozycji na EXPO 2010. Najnowszym dzie∏em pracowni WWAA Mustafa+Paszkowska jest projekt domu jednorodzinnego, który ma stanàç w otoczeniu zieleni. Jego interesujàcà elewacj´, dla której inspiracji mo˝na by si´ doszukiwaç w kompozycjach malarskich Henryka Sta˝ewskiego albo Piet’a Mondriana, zape∏niajà ró˝nej wielkoÊci tafle otworów okiennych. Ten projekt, który powsta∏ – jak mi wiadomo – po zakoƒczeniu prac nad projektem pawilonu na EXPO 2010, wydaje si´ byç jego interesujàcà kontynuacjà. Ludowà wycinank´ zastàpi∏y tutaj tafle otworów okiennych, jakby sprowadzonych do funkcji motywu ornamentacyjnego. Czy jednak nie ucierpi na tym ich podstawowa funkcja? – W tym projekcie przeszklenia pe∏nià tak˝e rol´ akumulatorów ciep∏a. Usytuowane w naro˝niku z ogrodem zimowym wielkie szklane tafle gromadzà energi´ s∏onecznà, która jest nast´pnie rozprowadzana kana∏ami do poszczególnych pomieszczeƒ. Trzy uj´cia pawilonu, wizualizacja
4
StoJournal 2/2008
Funkcjonowanie ca∏oÊci oparte jest na niemieckim systemie Bio-Solar-Haus. Niema∏e znaczenie ma w nim oczywiÊcie równie˝ odpowiednia izolacja termiczna Êcian, zapobiegajàca utracie ciep∏a jak równie˝ sprawnie dzia∏ajàcy mechanizm wymiany zu˝ytego powietrza bez strat cieplnych. Krótko mówiàc ta prawdziwie ekologiczna technologia pozwala na bardziej swobodne usytuowanie otworów okiennych, uwolnionych od funkcji wietrzenia. Czy w architekturze funkcjonuje zjawisko mody? – OczywiÊcie, ˝e istnieje. Mo˝e nie w takim znaczeniu jak w innych dziedzinach, ale funkcjonuje. Dla wielu architektów, nawet renomowanych, to problem wstydliwy, kwitowany hipokryzjà. Moda na okreÊlonà
bry∏´ postmodernistycznego budynku, moda na okreÊlone ukszta∏towanie elewacji, moda na detal… Moda jest teraz w architekturze obecna bardziej ni˝ kiedykolwiek dotàd. Wprawdzie kapita∏och∏onnoÊç procesów inwestycyjnych sprawia, ˝e tutaj zmiany nast´pujà nieporównanie wolniej, ale przecie˝ i domy buduj´ si´ teraz o wiele szybciej. S∏owo moda w odniesieniu do architektury nie musi mieç zabarwienia pejoratywnego. Ono po prostu odzwierciedla przemijajàce tendencje zwiàzane z kulturà, ekonomià czy psychologià, s∏owem ze wszystkimi sferami ludzkiego bytowania. Byle nie zast´powa∏o wysi∏ku twórczego projektanta ani nie usypia∏o jego artystycznej wra˝liwoÊci. Dzi´kuj´ za rozmow´.
Natalia Paszkowska, razem z Marcinem Mostafà, prowadzi Pracowni´ WWAA Mostafa+Paszkowska w Warszawie. Ur. w 1981 r., dyplom na Wydziale Architektury P. W. uzyska∏a w 2008 r. Praktyka zawodowa w APA Kury∏owicz & Associates oraz w JEMS Architekci. I nagroda w konkursie MIEJSCAPLUS (2005 r., pospo∏u z M. Mostafà i W. Kakowskim), I nagroda w konkursie na projekt polskiego pawilonu na EXPO 2010 w Szanghaju (2007 r., pospo∏u z M. Mostafà). Projekt na konkurs MIEJSCAPLUS, wizualizacja (I nagroda)
Projekt domu jednorodzinnego, wizualizacja
StoJournal 2/2008
5
Prezentacja obiektu
Hala Miejska w Grazu Graz, Europejska Stolica Kultury 2003, wzbogaci∏o si´ o wa˝nà budowl´. Jest nià Hala Miejska, którà zaprojektowa∏ austriacki architekt Klaus Kada. Usytuowana na terenie Targów w Grazu, nadaje nowà dynamik´ tej cz´Êci miasta, czego zewn´trznym wyrazem jest ostro zakoƒczony, daleko wysuni´ty dach. Ten rozmach potwierdzajà równie˝ ogromne rozmiary wn´trza: Hala kryje olbrzymià jednorodnà przestrzeƒ, która – zale˝nie od potrzeb i ˝yczeƒ organizatora imprezy – mo˝e byç nawet otwarta na zewnàtrz.
Wysuni´ty na 46 m w przestrzeƒ ulicy, ostro zakoƒczony dach, os∏ania postój taksówek i przystanek autobusowy
wie czterech s∏upach. Ka˝da z tych pot´˝nych ˝elbetowych kolumn o wysokoÊci do 18 m i Êrednicy ponad 2 m wa˝y do 290 ton. Dzi´ki zastosowaniu betonu samozag´szczajàcego uda∏o si´ je wykonaç w ca∏oÊci, co jeszcze wzmaga wra˝enie masywnoÊci i wytrzyma∏oÊci statycznej. Natomiast sposób w jaki wàski, soczewkowaty kszta∏t dachu o wymiarach 150 na 70 m zosta∏ osadzony na kolumnach, kojarzy si´ z lekkoÊcià. Przeczà temu jednak wymiary bry∏y budynku. Na kolumnach opierajà si´ dwa g∏ówne dêwigary o d∏ugoÊci 65 m, wysokoÊci 6 m i szerokoÊci 1,1 m, a ich ci´˝ar w∏asny wynosi 250 i 170 ton. Do tego dochodzi 1500 ton konstrukcji dachowej,
Podró˝ny opuszczajàcy autostrad´ A2 na w´êle Graz-Wschód, na wysokoÊci stadionu Arnolda Schwarzeneggera, zwróci uwag´ na stojàcy po prawej stronie nowy budynek z pot´˝nym dachem, daleko si´gajàcym w przestrzeƒ ulicy. To nowa Hala Miejska w Grazu, którà zaprojektowa∏ Klaus Kada, austriacki architekt o mi´dzynarodowej renomie. Ten rzucajàcy si´ w oczy, daleko wysuni´ty dach Hali Miejskiej sygnalizuje g∏ówne wejÊcie na teren Targów w Grazu, a przechodniom ucz´szczanej ulicy Conrada von Hötzendorfa daje ju˝ poj´cie o wielkich przestrzeniach otwierajàcych si´ za elewacjà wejÊciowà. Ogromny dach hali o powierzchni ponad 10 tys. m2 opiera si´ na zaledDwie charakterystyczne bry∏y budynków: Hala Miejska i przynale˝ne doƒ centrum konferencyjne
6
StoJournal 2/2008
▲
która za poÊrednictwem jedenastu belek opiera si´ na dwóch dêwigarach g∏ównych. Te zaÊ zw´˝ajà si´ z szeÊciu metrów w Êrodku dêwigara do zaledwie czterech centymetrów w czubku; mniej ju˝ doprawdy nie mo˝na. Strop, widziany od do∏u, jest g∏adki i jednolity; imponujàcej konstrukcji stalowej nie widaç. Klaus Kada zaprojektowa∏ Hal´ jako przestrzeƒ niezak∏óconà przez liczne podpory ani zb´dne detale. Dodatkowo ca∏a strona tylna mo˝e byç otwierana, co umo˝liwiajà ruchome, si´gajàce do samego sufitu Êciany-wrota. Wtedy przestrzeƒ zewn´trzna, ukszta∏towana jako park, stapia si´ z Halà w jednà ca∏oÊç, umo˝liwiajàcà organizowanie takich imprez jak Mi´dzynarodowe Targi Koni, koncert Reinharda Fendricha, Targi NieruchomoÊci w Styrii czy Kongres Medycyny Ogólnej. A to tylko niewielka cz´Êç tego, co mo˝e si´ tutaj odbywaç. Dysponenci otwartego w paêdzierniku 2002 roku obiektu spodziewali si´ o wiele mniejszego ob∏o˝enia, tymczasem ju˝ we wrzeÊniu 2004 roku mo˝na by∏o powitaç uroczyÊcie milionowego goÊcia. Hala mieÊci 11 tys. miejsc stojàcych i do 8 tys. siedzàcych, wykorzystywanych w czasie imprez organizowanych w jej wn´trzu, jak i na przyleg∏ym terenie. Przestronne foyer wejÊciowe stanowi, wraz z bocznymi od pó∏nocy i po∏udnia, stref´ recepcyjnà, a na niektórych imprezach równie˝ pobytowà. Tak˝e w usytuowanym od pó∏nocnej strony centrum konferencyjnym – widocznym z zewnàtrz jako oddzielna szklana wie˝a – jest miejsce na ró˝ne imprezy. Na pierwszych czterech kondygnacjach umieszczone sà biura ich organizatora. Pomieszczenia konferencyjne sà ze sobà na ca∏ej szerokoÊci po∏àczone na pozór leciutkim, podwieszonym od góry pomostem. Kolejnym elementem zespo∏u jest sala plenarna, usytuowana pod dachem po stronie wejÊcia. Ta utrzymana w kolorze ober˝yny, w przeciwieƒstwie do
Cztery pot´˝ne betonowe kolumny o wysokoÊci 18 m i gruboÊci 2 m podtrzymujà dach hali
StoJournal 2/2008
7
8
StoJournal 2/2008
Hala mo˝e byç wykorzystywana na ró˝ne sposoby. Zale˝nie od rodzaju imprezy, zmienia si´ jej wystrój, pozostaje zamkni´ta, albo od strony tylnej otwiera si´ na zewnàtrz
StoJournal 2/2008
9
Rzut parteru
Rzut pi´tra
10
StoJournal 2/2008
Wzd∏u˝ ca∏ej Hali ciàgnie si´ obszerne foyer. Od pó∏nocy i po∏udnia ∏àczà si´ z nim dwie mniejsze, podobne strefy
Hala z zamkni´tymi elementami fasady (przekrój)
Hala z otwartymi elementami fasady (przekrój)
▲
fasady wejÊciowej zwarta bry∏a architektoniczna wydaje si´ maleƒka w zestawieniu z wysuni´tym dachem. Stanowi jednak potrzebnà stref´ przejÊciowà mi´dzy linià zabudowy ulicy a cofni´tà kubaturà Hali. Swoim zwracajàcym uwag´ kolorem – który zresztà ma byç znakiem rozpoznawczym nowej budowli – odcina si´ wyraênie od szklanej wie˝y wspomnianego centrum konferencyjnego, stojàcej obok wejÊcia do Hali.
Hala Miejska w Grazu zosta∏a zbudowana w ciàgu zaledwie pó∏tora roku. Koszty budowy wynios∏y 38,3 miliona euro, z czego 60 procent sfinansowa∏ kraj Styria, a pozosta∏e 40 procent miasto Graz. Dodatkowe 2,7 miliona euro odda∏y do dyspozycji Targi w Grazu, z przeznaczeniem na wyposa˝enie i urzàdzenie. Zaletà lokalizacji jest bliskoÊç centrum i dobra komunikacja z autostradà, Dworcem Wschodnim i lotni-
skiem. Tote˝, jak oznajmili dysponenci obiektu, Hala Miejska nie b´dzie pierwszym i ostatnim elementem rozwoju terenów targowych. Na najbli˝szà przysz∏oÊç zaplanowana jest ich dalsza rozbudowa; obok Hali powstanie nowy, obszerny pawilon targowy. (ark)
Obiekt: Hala Miejska w Grazu Inwestor: Magistrat miasta Graz Projekt architektoniczny: Klaus Kada Produkty Sto: pow∏oki posadzkowe, farby do wn´trz Zdj´cia: Angelo Kaunat
StoJournal 2/2008
11
W skrócie
Centrum us∏ugowe w Ludwigshafen Centrum us∏ugowe zaprojektowane przez architektów Allmanna, Sattlera i Wappnera s∏u˝y jednoczeÊnie jako ∏àcznik i zapora. ÂciÊle linearna budowla chroni przed ha∏asem dobiegajàcym z ruchliwej Brunckstraße, ale nie odcina od siebie dwóch po∏o˝onych po obu stronach stref zieleni dzielnicy Ludwigshafen – Brunckviertel. Obsadzone roÊlinnoÊcià wewn´trzne dziedziƒce, nadajàce budynkowi rytm i lekkoÊç, ∏àczà optycznie roÊlinnoÊç alei na pó∏nocy z parkiem na po∏udniu, przy czym partie oszklone na pe∏nà wysokoÊç kondygnacji pozwalajà na ∏àcznoÊç wzrokowà mi´dzy obu stronami. Równomierna siatka rozk∏adu wn´trza i pe∏en rozmachu podzia∏ fasady umo˝liwiajà swobodne kszta∏towanie biur w strefach poÊrednich. Zamkni´te partie fasady okazujà si´, przy dok∏adnym przyjrzeniu, byç pokryte mnóstwem ma∏ych p∏ytek szklanych, które przydajà elewacji zgo∏a lustrzanego po∏ysku – zale˝nie od pory dnia i pogody.
Budynek biurowy w Hilden Nowo powstajàce domy mieszkalne i biurowce stanowià otoczenie budynku biurowo-przemys∏owego w Hilden, zaprojektowanego przez Pagel. Henn Architekten. Kompaktowa bry∏a przewiduje proste ale i logiczne rozwiàzanie rzutu poziomego: wokó∏ centralnej cz´Êci komunikacyjnej, oÊwietlonej Êwiat∏em naturalnym, grupujà si´ cztery niezale˝ne od siebie cz´Êci u˝ytkowe. System noÊny budynku stanowi konstrukcja z ˝elbetu, przy czym sufity i elementy elewacji zosta∏y zastosowane jako gotowe prefabrykaty. Elementy Êcian i okien si´gajàce wysokoÊci pi´tra, o szerokoÊci 1,35 m, wyst´pujàce naprzemian, „owijajà si´” wokó∏ bry∏y budynku. Usytuowanie na elewacji p∏yt Êciennych w ró˝nych odcieniach – od pomaraƒczowego do bia∏ego jest przypadkowe. Lapidarna geometria bry∏y budynku zawiera wi´c tak˝e takie ˝ywe, nieco zabawne elementy. Szare, otynkowane, poziome belki, oddzielajàce wizualnie poszczególne poziomy budynku oraz attyka tworzàca lekki uskok, dope∏niajà ca∏oÊç bry∏y.
Pasywny dom mieszkalny w Trewirze Na terenach by∏ych francuskich koszar wojskowych u podnó˝a Petrisbergu w Trewirze powsta∏o 12 pasywnych szeregowców mieszkalnych. Przy budowie domów zastosowano innowacyjne techniki i materia∏y budowlane. Wa˝na by∏a tak˝e interdyscyplinarna wspó∏praca wszystkich uczestniczàcych w budowie. Pod∏u˝ny kszta∏t dzia∏ki umo˝liwi∏ dwuszeregowà zabudow´. Z jednej strony nad brzegiem rzeki, z drugiej zaÊ na skarpie, z widokiem na przeciwleg∏à dolin´ Brettenbach. Ca∏y kompleks tworzà wi´c dwie kompaktowe, bogato przeszklone budowle, po∏àczone wewn´trzym dziedziƒcem. Domy wybudowane jako pasywne, zosta∏y ocieplone trzydziestocentymetrowà warstwà styropianu, a w niewielkiej cz´Êci – tytu∏em eksperymentu – panelami pró˝niowymi o gruboÊi 5,5 cm.
12
StoJournal 2/2008
Obiekt: Centrum us∏ugowe w Ludwigshafen Inwestor: GEWOGE Wohnungsunternehmen der BASF GmbH, Ludwigshafen Projekt architektoniczny: Allmann, Sattler, Wappner, Monachium Zastosowane produkty Sto: Podwieszany system elewacyjny StoVerotec Creativ
Obiekt: Budynek biurowo-przemys∏owy, Hilden Inwestor: D. & R. Bleißing GbR, Solingen Projekt architektoniczny: Pagel. Henn Architekten, Hilden Zastosowane materia∏y Sto: elewacyjny system ociepleniowy StoTherm Vario
Obiekt: Domy mieszkalne, Trewir Inwestor: Ministerstwo Finansów Nadrenii – Palatynatu, Moguncja. EGP GmbH, Trewir. GIU mbH, Saarbrücken Projekt architektoniczny (Dom 1): H. Lamberty Architekten (Trewir) we wspó∏pracy z Schmitz & Hoffmann (Luxemburg) Zastosowane produkty Sto: elewacyjny system ociepleniowy StoTherm Mineral
StoJournal 2/2008
13
Prezentacja obiektu
Forum Barcelona
Augusti Argelich
Podejmujàc du˝y wysi∏ek, Barcelona w minionych latach rozwiàza∏a problem miejskich terenów poprzemys∏owych po∏o˝onych wzd∏u˝ biegnàcego ku morzu koƒcowego odcinka Avenida Diagonal. Zbudowano ju˝ pierwszy obiekt powo∏anego do ˝ycia i dysponujàcego pi´tnastohektarowym terenem przedsi´wzi´cia inwestycyjnego Forum Barcelona 2004. T´ interesujàcà budowl´ zaprojekowa∏o znane biuro architektoniczne Herzog & de Meuron z Bazylei.
Dziedziƒce wewn´trzne o ró˝nej wielkoÊci, poÊwi´cone ró˝nym tematom, przebijajà si´ pionowo przez dach
nowà p∏ytà o nazwie Esplanada. Na dzia∏ce o powierzchni 15 ha odby∏o si´ w 2004 r. po raz pierwszy Forum Barcelona – mi´dzynarodowe forum dialogu kulturalnego. Na potrzeby tego wydarzenia szwajcarscy architekci Herzog & de Meuron, po wygranym w 2000 r. konkursie, zrealizowali wielofunkcyjny budynek Forum wraz z audytorium. Konstrukcja obiektu
oparta jest tylko na 17 s∏upach, zaÊ pod nim przeÊlizguje si´ obszerna Esplanada. W naro˝nikach budynek jest wysuni´ty o a˝ 30 m. Ciemnoniebieskie fasady obrzucone natryskowo betonem i poprzecinane asymetrycznymi panelami okien, robià wra˝enie tajemniczego napisu, jakby obwieszczajàcego narodziny nowej dzielnicy Barcelony. (ark)
Obiekt: Wielofunkcyjny budynek Forum Barcelona w Barcelonie Inwestor: Ayuntamiento de Barcelona Projekt architektoniczny: Herzog & de Meuron, Bazylea Produkty Sto: podwieszany system elewacyjny StoVentec
Xavier M. Miro
Augusti Argelich
Jedynie trzy kominy elektrowni tu˝ przy ujÊciu Rio Besòs przypominajà czasy, kiedy teren przy nadmorskim koƒcu Avenida Diagonal, tak wa˝nej w prostokàtnym planie Barcelony arterii, by∏ jeszcze gospodarczym zapleczem miasta. Tymczasem obiekty przemys∏owe znikn´∏y, a oczyszczalnia Êcieków i nadbrze˝na autostrada zosta∏y ukryte pod ogromnà beto-
Teren Forum Barcelona 2004 znajduje si´ tu˝ nad Morzem Âródziemnym
14
StoJournal 2/2008
Jeden z wysuni´tych o a˝ 30 m naro˝ników budowli
Tynk w architekturze
ECOLA Award 2008 Pok∏osie konkursu
James Harris
Pietro Savorelli
Klasztor Novy Dvur, Czechy. Architekci: John Pawson, Londyn i Atelier Soukup „White Cube”, Mason’s Yard w Londynie. Architekci: MRJ Rundell & Associates, s.r.o., Pilzno. I nagroda w kategorii Modernizacje i Renowacje Londyn. I nagroda w kategorii Nowe Budownictwo
▲
Roli tynku w kszta∏towaniu elewacji i wn´trz domów trudno przeceniç. Ogromna ró˝norodnoÊç mas tynkarskich umo˝liwiajàcych uzyskanie po˝àdanych efektów estetycznych to dla architekta niezastàpione narz´dzie realizacji twórczych zamys∏ów. I w∏aÊnie najciekawsze zastosowania tynku w zrealizowanych ostatnio obiektach by∏y przedmiotem kolejnego konkursu ECOLA. Organizatorom konkursu: firmie Sto AG i bran˝owej sekcji elewacji i robót wykoƒczeniowych Niemieckiego Zwiàzku Budownictwa po raz drugi uda∏o si´ szerokie umi´dzynarodowienie tej do niedawna wewnàtrzniemieckiej imprezy; 16 architektów z 10 krajów europejskich nominowa∏o do konkursowych nagród a˝ 149 zrealizowanych obiektów (w tym 5 z Polski) w trzech grupach: Nowe Budownictwo (93 obiekty); Modernizacje i Renowacje (36 obiektów); Architektura Zwyczajna (20 obiektów). Warunkiem nominacji by∏o zastosowanie tynku – choçby cz´Êciowo – w kszta∏towaniu estetyki budynku. Jury konkursu pod przewodnictwem prof. Rogera Rewie z Grazu wy∏oni∏o 3 zwyci´skie obiekty oraz przyzna∏o 3 wyró˝nienia. Zdj´cie nagrodzonych i wyró˝nionych budynków prezentujemy obok. Ekonomiczna i ekologiczna koniecznoÊç energooszcz´dnego budowania znaczàco wp∏yn´∏a w ostatnich latach na rozwój technik elewacyjnych. Znalaz∏o to wyraz w decyzji jury ECOLA Award 2008, które po raz pierwszy przyzna∏o nagrod´ specjalnà dla budynku najlepiej zoptymalizowanego pod wzgl´dem emisji CO2. Ciekawym akcentem konferencji zamykajàcej tegorocznà ECOL¢, która odby∏a si´ w czerwcu, w Portugalii (Guimarães), by∏a jej cz´Êç „praktyczna”; ka˝dy z bioràcych w niej udzia∏ architektów otrzyma∏ do dyspozycji mas´ tynkarskà, barwniki, wype∏niacze i inne potrzebne mu materia∏y za pomocà których móg∏ sformu∏owaç w∏asnà koncepcj´ estetycznà tynku. Te artystyczne zabawy architektów przynios∏y nader interesujàce rezultaty. /tw/
Atelier Soukup
Tynki mogà byç ró˝ne: zewn´trzne i wewn´trzne, g∏adkie i o bogatej fakturze, cementowo-wapienne i szlachetne. Pokrywajà powierzchnie Êcian, sufitów i filarów, chroniàc je przed wp∏ywami atmosferycznymi, oddzia∏ywaniem chemicznym czy ogniowym. Nade wszystko jednak przydajà budowlom walorów estetycznych.
Dom D w Wenecji. Architekt: Cino Zucchi Architetti, Mediolan. I nagroda w kategorii WartoÊciowa Architektura Powszechna
StoJournal 2/2008
15
Tynk w architekturze
ECOLA Award 2008 ▲ Jean-Luc Valentin
Sto Renowacje Czasopismo wykonawców, architektów i konserwatorów. Ukazuje si´ raz w roku. Przedstawia najnowsze technologie oraz materia∏y o jakoÊci i walorach wymaganych przy renowacji najwy˝szej klasy architektury zabytkowej. W sta∏ej rubryce „Poradnik wykonawcy” opisuje prawid∏owe metody prac konserwatorskich. Prezentuje tak˝e przebieg prac renowacyjnych w najwa˝niejszych obiektach zabytkowych.
Reudi Walti
Lyndon Douglas
Przebudowa bloku z wielkiej p∏yty w Leinefelde, Niemcy. Architekt: Stefan Forster Architekten. Nagroda specjalna dla budynku zoptymalizowanego pod wzgl´dem emisji CO2
Dirty House w Londynie. Architekt: David Adjaye Architects, Londyn. Wyró˝nienie
Rewaloryzacja i rozbudowa willi Garbald, Castasegna, Szwajcaria. Architekt: Miller & Maranta, Bazylea. Wyró˝nienie
Christian Richters
Sto NowoÊci Czasopismo wykonawców budowlanych. Ukazuje sie dwa razy w roku. Prezentuje nowe osiàgni´cia w pracach badawczych i rozwojowych Sto, porady dotyczàce zastosowania i obróbki materia∏ów, wywiady oraz wiele innych informacji przydatnych wykonawcom budowlanym.
Dom przy Kupfergraben w Berlinie. Architekt: David Chipperfield Architects, Londyn. Wyró˝nienie
Artystyczne „zabawy” architektów na ECOLA 2008 przynios∏y nader interesujàce rezultaty
StoJournal Czasopismo projektantów, architektów i inwestorów. Nr 2/2008, nak∏ad: 12 000 egz. Wydawca: Sto-ispo sp. z o.o., 03-872 Warszawa, ul. Zabraniecka 15 Redakcja: Teodor Wernicki, Aleksandra Zych-Màczka, 03-872 Warszawa, ul. Zabraniecka 15, tel. 0-22 5116-144, fax 0-22 5116-101, info.pl@stoeu.com, www.sto.pl
Bezp∏atnà prenumerat´ czasopism Sto-ispo prosimy zamawiaç pocztà elektronicznà: a.zych-maczka@stoeu.com lub faxem: 0-22 5116-101