Nieuwsflits
Vrienden
Voorjaar 2012
Stationsstraat 27, 6671 AW Zetten, T 0488 47 33 90, info@fni.nl, www.fni.nl
Vriendendag 2011
Op weg naar 2020
Bijna 100 gasten vulden de Anna Reynvaanzaal tijdens de 11de Vriendendag vorig jaar. Het was weer een mooie bijeenkomst. Qua inhoud viel er dan ook genoeg te halen. Deze keer werd het thema Verpleegkundig Leiderschap van verschillende kanten belicht. Na een historische lezing van de directeur, gaf drs. Cathy van Beek MCM, Raad van Bestuur UMC St. Radboud Nijmegen, een lezing over verpleegkundig leiderschap (zo) nu en dan. Niet alleen de titel was intrigerend, ook de lezing, doorspekt met haar persoonlijke ervaring als verpleegkundig leider, gaf een vernieuwende visie op dit voor de verpleging zo relevante thema. Aansluitend volgde de aftrap van ons nieuw te starten verpleegkundig-historisch wetenschappelijk onderzoek door prof. dr. Wijnand Mijnhardt. Vervolgens konden de gasten kiezen uit diverse activiteiten. Onze HBO-V stagiaires en masterstudent hadden zich uitstekend voorbereid en in diverse workshops
In mei van dit jaar is het precies 10 jaar geleden dat we als Florence Nightingale Instituut in Zetten open gingen voor publiek. We kwamen als Nationaal Museum Verpleging en Verzorging, zoals het toen nog heette, uit het Gelderse dorp Angerlo. Drie jaar lang konden we daar als beginnend verpleegkundig museum proefdraaien. Dat initiatief was ons zo goed bevallen dat we de stap naar het Witte Huis in Zetten wel aandurfden. Het Witte Huis lag centraler, was per OV te bereiken en in oppervlakte vele malen groter dan de burgemeesterswoning in Angerlo. En dat bood kansen. Het was een grote stap in 2002, ook financieel gezien, maar ik was ervan overtuigd dat het erfgoed van de verpleging en verzorging het verdient om spectaculair voor de samenleving zichtbaar te zijn. Dat zijn we nu eens verplicht aan ons verpleegkundig verleden!
gaven zij vanuit hun expertise een visie op verpleegkundig leiderschap. Hoogtepunt was toch wel een bezoek aan de 19 meter lange Zorgtrailer, die op ons terrein stond. Voorzien van vernuftige games en de mogelijkheid om een historische verkleedfoto te laten maken, rijdt deze Zorgtrailer al drie jaar
door heel Nederland om jongeren te motiveren voor een opleiding in de zorg. Als klap op de vuurpijl bezoeken ze dan in een bioscoop in de Zorgtrailer een 3D film over de zorg. Ook voor onze vrienden en hun introducés was deze eerste Nederlandse 3D promotiefilm een belevenis!
En wie vindt u nu een verpleegkundig leider? Deze vraag legden we het afgelopen jaar voor aan onze vrienden en verpleegkundige relaties. In 2012 heeft het Florence Nightingale Instituut namelijk Verpleegkundig Leiderschap centraal staan. De publieke belangstelling voor dit thema is van alle tijden, maar momenteel groter dan ooit. Wij willen vooral de historische wortels van dit thema analyseren. Immers, die ontwikkeling zegt ons iets over de rol van verpleegkundigen als leider nu. Om hier meer inzicht in te krijgen hebben wij aan onze vrienden gevraagd een enquête in te vullen waarop ze hun herinneringen en ervaringen met leidinggevenden van weleer konden invullen. Uit de voorlopige reacties kunnen we stellen dat een ver-
pleegkundig leider van vroeger aan een waslijst van kwaliteiten moest voldoen, maar dat ze allereerst en vooral liefde voor het vak, de verpleging dus, moest hebben. Het ging ook altijd om vrouwen! Op de tweede plaats komt kennis en bijscholing: een verpleegkundig leider moet zich blijven ontwikkelen. Tenslotte moest ze aan een aantal karaktereigenschappen voldoen, waarbij bovenaan het rijtje staan goed kunnen luisteren, inspireren, motiveren, empathie, communicatief vaardig en natuurlijk overwicht. Kortom een verpleegkundig leider moest een duizendpoot zijn met een visie, die professionaliteit en continuïteit van verpleegkundige zorg hoog in het vaandel had staan. Maar wie vol-
deed aan deze veeleisende beschrijving? Vaak werd de naam van de hoofdverpleegkundige of de verpleegkundig docent tijdens de opleiding genoemd. Maar ook wegbereiders die het vak hebben verbeterd, zoals Frederieke Meyboom. Florence Nightingale is een van de meest genoemde voorbeelden, waaraan men refereerde. Het moge duidelijk zijn dat we hier nog niet mee klaar zijn en de enquêtes nog nader zullen interpreteren. Ze kunnen ook nog steeds ingestuurd worden! (op te vragen via info@fni.nl). Dit is in ieder geval een goed begin en een waardevolle bijdrage aan het onderzoek. Op de website (www.fni.nl) is een dossier over Verpleegkundig Leiderschap gestart en op 12 mei zal directeur Nannie Wiegman een lezing over dit actuele thema houden.
Die afgelopen 10 jaar zijn de investering dubbel en dwars waard geweest. Het aantal bezoekers steeg van jaarlijks 2000 per jaar naar 13.000 en met educatieve activiteiten in het land bereikten we nog eens zo’n 50.000 jongeren en zorgprofessionals. Het werkt dus, als je historische expertise gebruikt om te laten zien wat een prachtig beroep verpleegkundigen en verzorgenden hebben. Dat vond ook Gabrielle de Nijs Bik na een bezoek onlangs aan ons. Zo twitterde ze na afloop: “Verbinden vanuit een heldere missie: empowerment van verplegenden en verzorgenden. Zelden zo’n ondernemend museum gezien!”. En zij heeft als programmaleider Cultuur van de Provincie Gelderland heel wat musea van binnen gezien. Samen met onze trouwe supporters en vrienden mogen we terugkijken op 10 fantastische jaren. Tegelijk staat het Florence Nightingale Instituut aan de vooravond van een nieuwe fase in zijn bestaan. Op weg naar 2020 gaan we de geschiedenis van de verpleging en verzorging spannend, eigentijds en uitdagend vorm geven. U gaat daar in de loop van 2012 meer van horen!
Drs. Nannie Wiegman, directeur Florence Nightingale Instituut
Kort nieuws
Twitter en Collectievissen Onlangs is de museumwereld gestart met Collectievissen, een fenomeen dat overgewaaid is uit Australië. Het is inmiddels mateloos populair bij musea. Elke week wordt op dinsdag een thema bekend gemaakt waarmee museum vervolgens hun depots induiken om iets te vinden dat daarbij aansluit, een foto, een object of een verhaal. Met een hashtag via Twitter laten musea objecten uit hun collectie delen met volgers. Zo worden verborgen items uit de Nederlandse collecties op een moderne manier met elkaar gedeeld. Het Florence Nightingale Instituut doet hieraan mee
Bijzonder legaat
en laat zo elke dinsdag een pareltje uit de verpleegkundige collectie zien. Wilt u ook genieten van deze parels, volg ons op Twitter (@fnizetten) en maak meteen kans op een No nurses no nuture kookschort. Deze wordt onder elke 50 nieuwe volgers verloot.
In 2011 mocht het Florence Nightingale Instituut een prachtig legaat ontvangen namens de Baron van Nagellstichting. De heer A.W.J.J. Baron van Nagell richtte deze stichting in 1929 op met als doel de pleegzusters van het Groene Kruis te voorzien van een aanvullend pensioen. Tot 2005 ontvingen de laatste drie verpleegkundigen nog een uitkering. Het huidige College van Burgemeester en Wethouders van Barneveld vormde het bestuur en besloot de stichting op te heffen. Het Florence Nightingale Instituut ontving een donatie van €2.436,- en heeft besloten dit te besteden aan verpleegkundig-historisch onderzoek.
Oproep
Vriendenactie
bod om vrijwilligerswerk te doen als verpleegster in die vreselijke oorlog, die Nightingale beroemd maakte, was een ontmoeting met racisme en weigering. Onverschrokken vertrok Mary Seacole op eigen houtje naar de Krim, waar ze optrad als arts en moeder 'voor gewonde soldaten tijdens het uitvoeren van haar werk, het runnen van het British Hotel'. Als getuige van de belangrijkste veldslagen doet ze levendig verslag van hoe ze omging met de zieken, bombardementen en andere ontberingen op het slagveld van de Krim. Dik bevriend was ze overigens niet met Nightingale.
“Mary Seacole's Avonturen in de West en in de Krim, of het belangwekkende leven eener heldin der barmhartigheid, door haar zelve verhaald”
Corry Staring-Derks studeerde geneeskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij is consultatiebureau-arts en werkzaam als docent geneeskunde aan de HBO-V van Avans Hogeschool te Breda. Vanuit haar belangstelling voor de geschiedenis van verplegen en genezen bestudeert zij sinds 1996 het leven en werk van Mary Seacole.
Deze bijzondere autobiografie, voor het eerst verschenen in 1857, is van de hand van een Jamaicaanse vrouw wier roem wedijverde met Florence Nightingale tijdens de Krimoorlog. Seacole's aan-
Vrienden kunnen dit interessante boek bestellen voor €19,95 (winkelprijs €25,00) via info@fni.nl. Dit is exclusief verzendkosten en de korting geldt tot 1 september 2012.
‘Mary Seacole's avonturen’ Bewerkt door: Corry Derks-Staring
110 jaar in beeld Op 9 december 1901, in 2011 dus 110 jaar geleden, werd in Den Haag het eerste consultatiebureau geopend. Voor die gelegenheid maakte het Florence Nightingale Instituut in opdracht van ActiZ en Jong Florence een korte film over de ontwikkeling van de eerste consultatiebureaus tot nu. Unieke historische beelden, gecombineerd met moderne impressies, vormen samen een mooi document. Dit filmpje is te bewonderen via ons eigen YouTube kanaal (via www.fni.nl).
Gepromoveerd! Op vrijdag 16 maart promoveerde Cecile aan de Stegge, een van onze vrienden, op het proefschrift ‘Gekkenwerk. De ontwikkeling van het beroep psychiatrisch verpleegkundige in Nederland 1830-1980’. Hiermee heeft de geschiedenis van de psychiatrische verpleging een mijlpaal bereikt en wij feliciteren dr. C. aan de Stegge dan ook van harte met haar bul.
Nieuwsbrief digitaal Sinds kort heeft het Florence Nightingale Instituut een prachtige digitale nieuwsbrief met daarin het nieuws heet van de naald en de nieuwste blog van Nannie Wiegman. Ontvangt u onze digitale maandelijkse nieuwsbrief nog niet? Stuur dan een mail naar info@fni.nl
Webwinkel ‘Florence’ heeft haar eigen webwinkel gekregen. In Florence’s webwinkel zijn allerlei producten te koop die relatie hebben met de verpleging. Zoals de No nurses no future huismerkartikelen, boeken en kleding. Voor meer info kijk op www.fni.nl
Agenda
12 mei en 10 jaar Zetten Op 12 mei, Dag van de Verpleging, herdenken we wereldwijd dat Florence Nightingale op 12 mei 1820 ter wereld kwam. Tevens vieren we dan ons 10-jarig jubileum in Zetten. We hebben een gevarieerd programma voor u samengesteld in het Witte Huis. U wordt welkom geheten door historische zusters, Nannie Wiegman geeft twee
Voor de Hall of Fame zijn we historisch onderzoek aan het doen naar zuster Helena A. Melk (1888-1973). Zij schreef het opleidingsboek De Praktijk der Ziekenverpleging, met daarin de tien geboden voor Verplegenden uit 1931. Wij zijn op zoek naar informatie en foto’s van zuster Melk. Kunt u ons helpen?
14 en 15 april Museumweekend keer een lezing met als titel 'En wie zijn onze Nederlandse Nightingale's?', de 19 meter lange Zorgtrailer (met 3D film) staat op het terrein, er is iets lekkers bij de koffie en u ontvangt een 12 mei aandenken. Inschrijven of informatie over de kosten? Stuur een mail naar info@fni.nl of bel 0488 - 47 33 90.
(museum gratis open van 11.00-16.00 uur)
12 mei 12 mei
Dag van de Verpleging Feestelijk programma in Zetten Lezing in Zetten: ‘En wie zijn onze Nederlandse Nightingale's?’ door drs. Nannie Wiegman
21 sept.
12de Vriendendag (programma volgt)