Εξέλιξη ελληνικών τραπεζικών καταθέσεων κατά τη διάρκεια των ετών 20012010. Γκούμας Στράτος. Πτυχιούχος Οικονομολόγος. MSc ‘Εφαρμοσμένη Οικονομική και Χρηματοοικονομική (Ε.Κ.Π.Α./ Τμήμα Οικονομικών)’ Team Site: A.E.A.C. Co. Project Manager-Site Administrator e-mail: s_4goum@yahoo.com , My Blog. 18/04/2011
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι τραπεζικές καταθέσεις αποτελούν ένα βασικό οικονομικό συστατικό για την σταθερότητα του τραπεζικού και του οικονομικού συστήματος. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα η επάρκεια των τραπεζικών καταθέσεων συνιστά μια βασική παράμετρο για την ευημερία της κοινωνίας καθώς χρησιμοποιούνται για να καλύψουν τις υποχρεώσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μέσω του τραπεζικού δανεισμού. Όλες οι οικονομικές μονάδες αποταμιεύουν χρήματα είτε για μελλοντική κατανάλωση είτε για επενδύσεις είτε για την στήριξη της οικονομίας . Το τραπεζικό σύστημα είναι ικανό να στηρίξει σε σημαντικό βαθμό τις παραγωγικές δυνάμεις και την ανάπτυξη ενός κράτους με την προϋπόθεση ότι τα κεφάλαια που διαθέτει θα τα αξιοποιήσει ορθά διοχετεύοντάς τα στην πραγματική οικονομία και όχι για κερδοσκοπικές κινήσεις, το οποίο δυστυχώς έχει συμβεί αρκετές φορές ώστε να εξασφαλιστούν περισσότερα κέρδη εκμεταλλευόμενο τις δυσμενείς συνθήκες. Σε ένα κόσμο αβεβαιότητας οι αποταμιεύσεις- καταθέσεις αποτελούν ένα εργαλείο που παρέχει ασφάλεια στα νοικοκυριά-επιχειρήσεις-επενδυτές έτσι ώστε σε περιόδους οικονομικής αστάθειας και κρίσης να υπάρχουν χρηματικά διαθέσιμα για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που μπορεί να ανακύψουν. Οι μακροοικονομικές αναλύσεις έχον δείξει ότι η αποταμίευση ενός ποσοστού 15%-25% του εισοδήματος είναι ιδανική για την σταθερότητα και εξέλιξη του οικονομικού-κοινωνικού συστήματος, αρκεί βεβαίως να επικρατεί ευνοϊκό κλίμα, ειδάλλως τα ποσοστά αυτά μεταβάλλονται σημαντικά αναλόγως την εκάστοτε κατάσταση που επικρατεί.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην παρουσίαση αυτή θα εξετάσουμε την διαχρονική μεταβολή των καταθέσεων κατά τα έτη 2001-2010, ενώ παράλληλα σχολιάζουμε την επίδραση των εκάστοτε πολιτικών-οικονομικών γεγονότων στο ύψος των καταθέσεων. Έχουμε σχεδιάσει επίσης, πίνακες με στατιστικά στοιχεία και συγκεντρωτικά γραφήματα για να γίνει πιο κατανοητή η μεταβολή των μεγεθών μας.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Τα δεδομένα μας είναι σε μηνιαία βάση από το έτος 2001 έως το 2010 και έχουν αντληθεί από τα στοιχεία που διαθέτει η Τράπεζα της Ελλάδος. Έχουμε συμπεριλάβει το σύνολο των καταθέσεων των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων (χρηματοπιστωτικές, μη χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές), της κυβέρνησης καθώς και το γενικότερο σύνολό τους. Το ύψος των καταθέσεων αναφέρεται μόνο για τους κατοίκους του εσωτερικού δίχως να έχουν συμπεριληφθεί οι κάτοικοι που διαμένουν εκτός Ελλάδος. Ως καταθέσεις, σύμφωνα με τις πληροφορίες της Τράπεζας της Ελλάδος, έχουν οριστεί οι καταθέσεις όψεως, προθεσμίας, ταμιευτήριου και τα repos. Στους παρακάτω πίνακες 1 έχουν διαχωριστεί τα στοιχεία ανά έτος και ανά οικονομική μονάδα.
1
Τα ποσά των πινάκων που ακολουθούν είναι στρογγυλοποιημένα στον πλησιέστερο ακέραιο αριθμό.
----------------- ΕΤΟΣ 2001. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-01 Φεβ-01 Μαρ-01 Απρ-01 Μαϊ-01 Ιουν-01 Ιουλ-01 Αυγ-01 Σεπ-01 Οκτ-01 Νοε-01 Δεκ-01
ΕΤΟΣ 2001
3.110 4.271 4.530 4.814 4.996 4.580 4.612 5.451 7.528 8.928 8.399 3.531
89.913 90.561 92.023 92.425 95.906 98.124 99.042 100.006 100.107 99.563 99.289 103.388
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
19.762 20.038 19.603 21.783 18.328 18.317 18.698 17.641 17.089 18.461 19.969 22.575
ΣΥΝΟΛΟ
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
0
0
0
0
0
0
0
0
1.161
648
276
2.085
37,32%
0,72%
1,40%
1,85%
260
1.463
-435
1.288
6,08%
1,62%
-2,17%
1,12%
284
402
2.179
2.865
6,26%
0,44%
11,12%
2,47%
182
3.481
-3.455
208
3,78%
3,77%
-15,86%
0,18%
-416
2.218
-11
1.791
-8,33%
2,31%
-0,06%
1,50%
32
918
380
1.330
0,70%
0,94%
2,08%
1,10%
840
965
-1057
748
18,21%
0,97%
-5,65%
0,61%
2.077
101
-552
1.626
38,10%
0,10%
-3,13%
1,32%
1.400
-544
1.372
2.228
18,59%
-0,54%
8,03%
1,79%
-529
-275
1.508
704
-5,92%
-0,28%
8,17%
0,55%
-4.868
4.099
2.606
1.837
-57,96%
4,13%
13,05%
1,44%
112.784 114.869 116.157 119.022 119.230 121.021 122.351 123.099 124.724 126.952 127.656 129.493
% Μεταβολή από αρχή του έτους
ΣΥΝΟΛΟ
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 38 13,55% 5,17% 4,41% Νοικοκυριά 1.225 14,99% 1,29% 79,62% Επιχειρήσεις 256 14,23% 1,54% 15,97% Σύνολο καταθέσεων 1.519 14,82% 1,27% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2002. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-02 Φεβ-02 Μαρ-02 Απρ-02 Μαϊ-02 Ιουν-02 Ιουλ-02 Αυγ-02 Σεπ-02 Οκτ-02 Νοε-02 Δεκ-02
ΕΤΟΣ 2002
4.775 7.850 6.146 7.874 6.740 7.200 7.625 6.361 6.694 7.073 4.997 3.779
100.926 102.104 101.816 101.661 101.668 101.711 101.927 102.936 104.166 103.411 101.413 102.015
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
20.418 19.130 19.040 19.846 18.860 19.503 19.615 19.701 19.551 19.800 20.897 22.225
ΣΥΝΟΛΟ
126.119 129.083 127.001 129.381 127.269 128.413 129.167 128.997 130.410 130.285 127.307 128.018
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
1.244
-2.462
-2.157
-33.74
35,22%
-2,38%
-9,55%
-2,61%
3.075
1.178
-1.288
2.964
64,39%
1,17%
-6,31%
2,35%
-1.704
-288
-90
-2.082
-21,71%
-0,28%
-0,47%
-1,61%
1.728
-155
807
2.380
28,12%
-0,15%
4,24%
1,87%
-1.134
7
-986
-2.113
-14,40%
0,01%
-4,97%
-1,63%
460
42
643
1.145
6,82%
0,04%
3,41%
0,90%
425
217
112
754
5,90%
0,21%
0,57%
0,59%
-1.264
1.008
87
-169
-16,58%
0,99%
0,44%
-0,13%
333
1.230
-150
1.413
5,24%
1,19%
-0,76%
1,10%
379
-754
249
-126
5,67%
-0,72%
1,27%
-0,10%
-2.076
-1.999
1.097
-2.978
-29,35%
-1,93%
5,54%
-2,29%
-1.219
603
1.327
711
-24,39%
0,59%
6,35%
0,56%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 21 -20,87% 3,74% 5% Νοικοκυριά -115 1,08% -0,11% 79,52% Επιχειρήσεις -29 8,85% -0,02% 15,48% Σύνολο καταθέσεων -123 1,51% -0,08% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2003. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ. Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-03 Φεβ-03 Μαρ-03 Απρ-03 Μαϊ-03 Ιουν-03 Ιουλ-03 Αυγ-03 Σεπ-03 Οκτ-03 Νοε-03 Δεκ-03
ΕΤΟΣ 2003
6.386 5.004 5.861 4.391 5.892 5.986 6.023 6.382 6.172 5.644 7.037 4.244
100.739 99.833 98.509 99.212 97.938 98.728 98.424 98.994 97.824 97.673 97.943 101.404
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
21.610 21.379 21.569 22.113 21.964 23.057 22.906 23.654 25.150 24.852 23.947 24.747
ΣΥΝΟΛΟ
128.735 126.216 125.939 125.717 125.794 127.771 127.353 129.030 129.147 128.169 128.927 130.395
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
2.607
-1.276
-615
717
68,99%
-1,25%
-2,77%
0,56%
-1.381
-906
-231
-2.519
-21,63%
-0,90%
-1,07%
-1,96%
857
-1.324
191
-277
17,12%
-1,33%
0,89%
-0,22%
-1469
703
544
-222
-25,07%
0,71%
2,52%
-0,18%
1.501
-1.274
-149
78
34,18%
-1,28%
-0,68%
0,06%
93
791
1.093
1.976
1,58%
0,81%
4,98%
1,57%
37
-305
-151
-418
0,62%
-0,31%
-0,65%
-0,33%
359
570
748
1.677
5,96%
0,58%
3,27%
1,32%
-210
-1.170
1.496
117
-3,28%
-1,18%
6,32%
0,09%
-529
-151
-299
-978
-8,57%
-0,15%
-1,19%
-0,76%
1.393
269
-904
758
24,69%
0,28%
-3,64%
0,59%
-2.793
3.461
800
1.469
-39,69%
3,53%
3,34%
1,14%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 39 -33,54% 4,57% 4,50% Νοικοκυριά -51 0,66% -0,04% 77,44% Επιχειρήσεις 210 14,25% 0,94% 18,06% Σύνολο καταθέσεων 198 1,29% 0,16% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2004. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-04 Φεβ-04 Μαρ-04 Απρ-04 Μαϊ-04 Ιουν-04 Ιουλ-04 Αυγ-04 Σεπ-04 Οκτ-04 Νοε-04 Δεκ-04
ΕΤΟΣ 2004
5.034 9.581 4.951 8.312 9.785 8.742 8.109 8.001 9.625 7.318 7.164 5.149
101.003 100.335 100.838 101.471 102.171 105.625 106.269 106.463 107.920 108.357 108.256 111.154
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
24.225 25.277 25.840 26.148 25.080 24.406 25.051 24.866 25.672 25.615 26.302 26.378
ΣΥΝΟΛΟ
130.262 135.194 131.629 135.931 137.037 138.774 139.430 139.330 143.217 141.290 141.723 142.680
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
790
-401
-522
-134
18,62%
-0,40%
-2,11%
-0,10%
4.548
-667
1.052
4.932
90,35%
-0,66%
4,34%
3,79%
-4.631
503
564
-3.564
-48,33%
0,50%
2,23%
-2,64%
3.361
633
307
4.302
67,90%
0,63%
1,19%
3,27%
1.473
700
-1.067
1.106
17,72%
0,69%
-4,08%
0,81%
-1.043
3.454
-674
1.737
-10,66%
3,38%
-2,69%
1,27%
-633
644
645
656
-7,24%
0,61%
2,64%
0,47%
-108
193
-185
-99
-1,33%
0,18%
-0,74%
-0,07%
1.624
1.457
806
3.887
20,29%
1,37%
3,24%
2,79%
-2.307
437
-57
-1.927
-23,96%
0,41%
-0,22%
-1,35%
-154
-101
687
432
-2,10%
-0,09%
2,68%
0,31%
-2.016
2.897
76
958
-28,14%
2,68%
0,29%
0,68%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 75 2,29% 7,76% 5,53% Νοικοκυριά 813 10,05% 0,77% 76,05% Επιχειρήσεις 136 8,89% 0,56% 18,41% Σύνολο καταθέσεων 1.024 9,53% 0,77% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2005. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-05 Φεβ-05 Μαρ-05 Απρ-05 Μαϊ-05 Ιουν-05 Ιουλ-05 Αυγ-05 Σεπ-05 Οκτ-05 Νοε-05 Δεκ-05
ΕΤΟΣ 2005
6.197 9.144 5.482 8.698 10.303 5.798 6.602 5.904 10.645 9.990 11.099 5.918
111.820 112.989 113.265 114.966 115.370 117.996 118.451 119.298 120.723 122.433 123.855 128.750
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
25.114 25.478 25.672 25.600 26.118 28.608 27.507 27.735 28.706 30.292 29.936 30.830
ΣΥΝΟΛΟ
143.131 147.611 144.419 149.265 151.791 152.401 152.561 152.937 160.074 162.715 164.890 165.499
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
1.048
666
-1.264
450
20,35%
0,60%
-4,79%
0,32%
2.947
1169
364
4.480
47,56%
1,05%
1,45%
3,13%
-3.662
276
194
-3.192
-40,05%
0,24%
0,76%
-2,16%
3.216
1.701
-72
4.846
58,67%
1,50%
-0,28%
3,36%
1.605
404
518
2.526
18,45%
0,35%
2,02%
1,69%
-4.505
2.626
2.490
610
-43,72%
2,28%
9,53%
0,40%
804
456
-1101
159
13,87%
0,39%
-3,85%
0,10%
-699
847
228
376
-10,58%
0,72%
0,83%
0,25%
4.741
1.425
971
7.137
80,31%
1,19%
3,50%
4,67%
-655
1.710
1.586
2.641
-6,16%
1,42%
5,52%
1,65%
1109
1422
-356
2175
11,10%
1,16%
-1,18%
1,34%
-5.181
4.895
895
609
-46,68%
3,95%
2,99%
0,37%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 64 -4,49% 8,59% 5,17% Νοικοκυριά 1.447 15,14% 1,24% 76,90% Επιχειρήσεις 371 22,76% 1,38% 17,93% Σύνολο καταθέσεων 1.902 15,63% 1,26% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2006. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-06 Φεβ-06 Μαρ-06 Απρ-06 Μαϊ-06 Ιουν-06 Ιουλ-06 Αυγ-06 Σεπ-06 Οκτ-06 Νοε-06 Δεκ-06
ΕΤΟΣ 2006
9.686 7.387 7.053 6.259 11.666 6.146 6.324 7.085 7.768 8.931 6.663 5.979
128.198 129.460 130.275 132.100 132.875 134.707 135.441 136.128 136.699 135.917 135.919 141.070
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
29.669 29.156 29.997 29.040 29.421 32.069 31.122 30.619 30.184 30.782 31.891 33.867
ΣΥΝΟΛΟ
167.553 166.003 167.325 167.398 173.963 172.921 172.887 173.832 174.651 175.630 174.473 180.916
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
3.768
-552
-1.162
2.054
63,66%
-0,43%
-3,77%
1,24%
-2.299
1.262
-513
-1.550
-23,73%
0,98%
-1,73%
-0,92%
-334
815
841
1.322
-4,52%
0,63%
2,89%
0,80%
-795
1.825
-957
73
-11,27%
1,40%
-3,19%
0,04%
5.408
774
382
6.564
86,41%
0,59%
1,31%
3,92%
-5.520
1.832
2.647
-1.041
-47,32%
1,38%
9,00%
-0,60%
178
735
-947
-34
2,89%
0,55%
-2,95%
-0,02%
761
687
-503
945
12,03%
0,51%
-1,62%
0,55%
684
570
-435
819
9,65%
0,42%
-1,42%
0,47%
1.163
-782
598
979
14,97%
-0,57%
1,98%
0,56%
-2.268
2
1.108
-1.157
-25,40%
0,00%
3,60%
-0,66%
-684
5.150
1.977
6.443
-10,27%
3,79%
6,20%
3,69%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 5 -38,27% 5,59% 4,40% Νοικοκυριά 1.027 10,04% 0,77% 77,81% Επιχειρήσεις 253 14,15% 0,86% 17,79% Σύνολο καταθέσεων 1.285 7,89% 0,76% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2007. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-07 Φεβ-07 Μαρ-07 Απρ-07 Μαϊ-07 Ιουν-07 Ιουλ-07 Αυγ-07 Σεπ-07 Οκτ-07 Νοε-07 Δεκ-07
ΕΤΟΣ 2007
8.317 11.632 11.986 8.911 11.245 8.393 7.306 7.745 7.337 7.501 7.169 7.011
140.716 141.368 143.811 145.042 145.027 149.774 149.287 150.292 151.153 151.228 152.303 158.414
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
32.697 32.195 33.501 33.316 33.697 35.702 39.861 38.654 38.128 37.153 38.960 39.515
ΣΥΝΟΛΟ
181.730 185.195 189.297 187.269 189.969 193.869 196.454 196.690 196.619 195.882 198.432 204.940
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
2.338
-353
-1.170
815
39,10%
-0,25%
-3,45%
0,45%
3.315
652
-502
3.465
39,86%
0,46%
-1,54%
1,91%
354
2.442
1.306
4.102
3,04%
1,73%
4,06%
2,21%
-3.075
1.231
-185
-2.028
-25,65%
0,86%
-0,55%
-1,07%
2.334
-15
381
2.700
26,19%
-0,01%
1,14%
1,44%
-2.852
4.747
2.004
3.900
-25,36%
3,27%
5,95%
2,05%
-1.088
-487
4.160
2.585
-12,96%
-0,33%
11,65%
1,33%
440
1.005
-1.208
237
6,02%
0,67%
-3,03%
0,12%
-408
862
-525
-72
-5,27%
0,57%
-1,36%
-0,04%
164
74
-975
-736
2,24%
0,05%
-2,56%
-0,37%
-333
1.076
1.806
2.549
-4,43%
0,71%
4,86%
1,30%
-158
6.110
555
6.508
-2,20%
4,01%
1,43%
3,28%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 86 -15,70% 3,38% 4,54% Νοικοκυριά 1.445 12,58% 0,98% 76,78% Επιχειρήσεις 471 20,85% 1,38% 18,69% Σύνολο καταθέσεων 2.002 12,77% 1,05% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2008. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-08 Φεβ-08 Μαρ-08 Απρ-08 Μαϊ-08 Ιουν-08 Ιουλ-08 Αυγ-08 Σεπ-08 Οκτ-08 Νοε-08 Δεκ-08
ΕΤΟΣ 2008
8.444 9.113 8.247 8.442 8.571 9.136 8.807 9.170 8.316 9.790 9.841 8.258
158.615 159.998 161.316 164.817 166.250 168.570 170.954 173.242 175.337 179.909 181.434 185.424
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
38.055 37.981 39.710 38.289 39.265 41.137 39.323 40.604 42.904 43.173 42.589 42.196
ΣΥΝΟΛΟ
205.114 207.093 209.273 211.549 214.086 218.843 219.083 223.016 226.557 232.872 233.865 235.878
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
1.433
202
-1.460
175
20,44%
0,13%
-3,69%
0,09%
669
1.383
-74
1.979
7,93%
0,87%
-0,19%
0,96%
-866
1.318
1.729
2.180
-9,51%
0,82%
4,55%
1,05%
195
3.501
-1.421
2.276
2,37%
2,17%
-3,58%
1,09%
129
1.433
976
2.538
1,53%
0,87%
2,55%
1,20%
565
2.320
1.872
4.757
6,59%
1,40%
4,77%
2,22%
-329
2.383
-1.814
240
-3,60%
1,41%
-4,41%
0,11%
363
2.289
1.281
3.933
4,12%
1,34%
3,26%
1,80%
-854
2.095
2.300
3.541
-9,31%
1,21%
5,67%
1,59%
1.473
4.572
269
6.315
17,72%
2,61%
0,63%
2,79%
51
1.525
-584
993
0,53%
0,85%
-1,35%
0,43%
-1.584
3.990
-393
2.012
-16,09%
2,20%
-0,92%
0,86%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 104 -2,20% 1,89% 4,03% Νοικοκυριά 2.251 16,90% 1,32% 77,57% Επιχειρήσεις 223 12,80% 0,61% 18,40% Σύνολο καταθέσεων 2.578 15,00% 1,18% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2009. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-09 Φεβ-09 Μαρ-09 Απρ-09 Μαϊ-09 Ιουν-09 Ιουλ-09 Αυγ-09 Σεπ-09 Οκτ-09 Νοε-09 Δεκ-09
ΕΤΟΣ 2009
8.221 8.083 8.194 8.538 8.473 9.072 7.711 7.827 8.386 7.548 7.578 7.940
188.181 189.528 190.140 193.017 193.022 195.346 194.578 195.228 195.171 194.881 193.354 196.860
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ) *
40.668 39.891 40.168 41.097 39.283 42.172 39.974 41.169 42.652 40.618 41.091 40.670
ΣΥΝΟΛΟ
237.070 237.501 238.502 242.653 240.778 246.590 242.262 244.224 246.210 243.047 242.023 245.470
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
-37
2.757
-1.528
1.192
-0,45%
1,49%
-3,62%
0,51%
-137
1.347
-778
432
-1,67%
0,72%
-1,91%
0,18%
111
613
278
1.001
1,37%
0,32%
0,70%
0,42%
345
2.877
929
4.151
4,21%
1,51%
2,31%
1,74%
-65
5
-1.814
-1.875
-0,76%
0,00%
-4,41%
-0,77%
599
2.324
2.889
5.812
7,07%
1,20%
7,35%
2,41%
-1.362
-768
-2.198
-4.328
-15,01%
-0,39%
-5,21%
-1,76%
116
650
1.195
1.961
1,51%
0,33%
2,99%
0,81%
559
-57
1.483
1.986
7,15%
-0,03%
3,60%
0,81%
-838
-290
-2.034
-3.163
-10,00%
-0,15%
-4,77%
-1,28%
30
-1.527
473
-1.024
0,40%
-0,78%
1,16%
-0,42%
362
3.506
-421
3.447
4,78%
1,81%
-1,02%
1,42%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση -27 -3,42% -0,12% 3,36% Νοικοκυριά 953 4,61% 0,50% 79,80% Επιχειρήσεις 127 0,01% -0,24% 16,84% Σύνολο καταθέσεων 799 3,54% 0,34% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΕΤΟΣ 2010. Καταθέσεις σε εκατομμύρια ευρώ.
Απόλυτη Μεταβολή και % Μεταβολή από προηγούμενη περίοδο. Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
Ιαν-10 Φεβ-10 Μαρ-10 Απρ-10 Μαϊ-10 Ιουν-10 Ιουλ-10 Αυγ-10 Σεπ-10 Οκτ-10 Νοε-10 Δεκ-10
ΕΤΟΣ 2010
7.745 8.517 8.458 7.847 10.508 11.953 10.469 9.932 15.948 13.098 12.797 13.269
194.968 192.797 191.464 186.299 183.499 178.905 177.395 177.470 176.500 176.414 173.433 173.510
Μέση Απόλυτη Μεταβολή. (εκατ. ευρώ)
37.505 36.447 35.691 35.695 36.013 37.250 34.256 34.921 35.774 34.474 35.062 35.354
ΣΥΝΟΛΟ
240.217 237.761 235.613 229.841 230.020 228.108 222.120 222.323 228.221 223.987 221.292 222.134
% Μεταβολή από αρχή του έτους
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Καταθέσεις
Κυβέρνησης
Νοικοκυριών
Επιχειρήσεων
ΣΥΝΟΛΟ
-194
-1.893
-3.166
-5.253
-2,45%
-0,96%
-7,78%
-2,14%
771
-2.171
-1.057
-2.457
9,96%
-1,11%
-2,82%
-1,02%
-58
-1.333
-757
-2.148
-0,68%
-0,69%
-2,08%
-0,90%
-611
-5.165
4
-5.771
-7,23%
-2,70%
0,01%
-2,45%
2.661
-2.800
318
179
33,91%
-1,50%
0,89%
0,08%
1.445
-4.594
1.237
-1.912
13,75%
-2,50%
3,43%
-0,83%
-1.484
-1.510
-2.995
-5.988
-12,41%
-0,84%
-8,04%
-2,63%
-537
74
666
203
-5,13%
0,04%
1,94%
0,09%
6.016
-970
852
5.898
60,57%
-0,55%
2,44%
2,65%
-2.849
-85
-1.300
-4.234
-17,87%
-0,05%
-3,63%
-1,86%
-301
-2.981
588
-2.694
-2,30%
-1,69%
1,71%
-1,20%
472
77
292
841
3,69%
0,04%
0,83%
0,38%
Μέση Ποσοστιαία Μεταβολή.
Μέση ποσοστιαία συμμετοχή επί του συνόλου των καταθέσεων.
Κυβέρνηση 444 71,32% 6,15% 4,78% Νοικοκυριά -1.946 -11,01% -1,04% 79,59% Επιχειρήσεις -443 -5,73% -1,09% 15,63% Σύνολο καταθέσεων -1.945 -7,53% -0,82% * Η Μέση Απόλυτη Μεταβολή υποδεικνύει την μέση μηνιαία μεταβολή των καταθέσεων.
----------------- ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ
300.000
200.000 ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
150.000 100.000
50.000
Μηνας
Ιαν-10
Ιαν-09
Ιαν-08
Ιαν-07
Ιαν-06
Ιαν-05
Ιαν-04
Ιαν-03
Ιαν-02
0 Ιαν-01
Καταθεσεις
250.000
ΣΧΟΛΙΑ
Από τα δεδομένα των πινάκων και το συγκεντρωτικό γράφημα παρατηρούμε τα εξής 1) Το συνολικό ύψος των καταθέσεων, κατά τη διάρκεια των υπό εξέταση ετών, ακολουθεί μια συνεχόμενη ανοδική πορεία. Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας διαπιστώνουμε ότι οι καταθέσεις του έτους 2010 είναι σχεδόν 2.5 φορές περισσότερες σε σχέση με το 2001. Ουσιαστική κάμψη αρχίζει να παρουσιάζεται από τον Ιανουάριο-2010 και έπειτα (περίοδος ένταξης της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης), η οποία προέρχεται κατά κύριο λόγο από την μείωση της αποταμίευσης, τις αυξημένες ανάγκες των νοικοκυριών εξαιτίας των οικονομικών συνθηκών και των αλλαγών στο φορολογικό-νομοθετικό σύστημα και τέλος από τη μεταφορά χρηματικών διαθέσιμων προς το εξωτερικό. Η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ανησυχητική προς το παρόν, ωστόσο αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός υποχώρησης για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. ένα-δυο έτη) τότε είναι σίγουρο ότι θα δημιουργηθούν προβλήματα στην αγορά. Όσο αφορά τις καταθέσεις των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης δεν έχουν επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό, καθώς καθόλη τη διάρκεια της δεκαετίας η πορεία τους είναι σταθερή. 2) Η μεγαλύτερη συμμετοχή επί του συνολικού ποσού των καταθέσεων προέρχεται από τα νοικοκυριά και έπονται οι επιχειρήσεις και η κυβέρνηση. Σε ετήσια βάση τα νοικοκυριά συμμετέχουν μεταξύ 76%-80%, οι επιχειρήσεις μεταξύ 15%-19% και τέλος η συμμέτοχη της κυβέρνησης κυμαίνεται από 3%-6%. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών επηρεάζουν, όπως αντιλαμβανόμαστε, σε σημαντικό βαθμό το σύνολο των καταθέσεων και τούτο φαίνεται από την μεταξύ τους πορεία, καθώς τα δυο αυτά μεγέθη συμβαδίζουν διαχρονικά (βλ. Συγκεντρωτικό Γράφημα). Αντιθέτως, οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης παρουσιάζουν σταθερότητα και φαίνεται να κινούνται ανεξάρτητα από το γενικότερο σύνολο των καταθέσεων. Να σημειώσουμε βέβαια ότι οι σχέσεις αυτές ήταν αναμενόμενες. Η ροή του χρήματος πηγάζει κυρίως από τα νοικοκυριά προς τις τράπεζες, μέσω των αποταμιεύσεων, και από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις μέσω του δανεισμού. Οι οικονομικές αναλύσεις και τα μακροοικονομικά στοιχεία έχουν δείξει ότι τα νοικοκυριά συνήθως διαθέτουν πλεόνασμα χρηματικών διαθεσίμων, το οποίο αποταμιεύουν, ενώ αντιθέτως οι επιχειρήσεις παρουσιάζουν ελλείμματα και έλλειψη ρευστότητας λόγω των επενδυτικών προγραμμάτων, των υποχρεώσεων προς τρίτους (ασφαλιστικά ταμεία, φόροι-τέλη, διάφορα έξοδα όπως ηλεκτρισμός-τηλεπικοινωνίες-μεταφορικά, κοινόχρηστες δαπάνες, ενοίκια κτλ) και των
καθημερινών αναγκών που ανακύπτουν, τα οποία καλύπτονται κυρίως μέσω του τραπεζικού δανεισμού. Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις καταφέρνουν σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον να πραγματοποιούν και να οργανώνουν με σταθερότητα τα σχέδια και τον οικονομικό προγραμματισμό τους. 3) Από τα στοιχεία που διαθέτουμε εντοπίζουμε ένα είδος ‘’περιοδικότητας’’ στο ύψος του συνόλου των καταθέσεων. Ανά έτος, κατά τη διάρκεια του πρώτου τρίμηνου σημειώνεται το μικρότερο επίπεδο καταθέσεων ενώ το υψηλότερο επίπεδο κατά την περίοδο ΣεπτεμβρίουΔεκεμβρίου. Από τα δεδομένα μας δεν υπάρχει η δυνατότητα να εντοπίσουμε κάποιο προφανή λόγο της ύπαρξης αυτής της περιοδικότητας, εντούτοις φαίνεται να ισχύει. 4) Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η καθεμία ετήσια περίοδος χωριστά. Κατά το έτος 2001, το οποίο αποτελεί το πρώτο έτος της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, παρατηρείται σχετική αύξηση του συνόλου των καταθέσεων. Κατά τα επόμενα δυο έτη υπάρχουν μικρές διακυμάνσεις με συνέπεια το επίπεδο να είναι σταθερό. Την περίοδο αυτών των δυο ετών δεν συνέβησαν σημαντικά πολιτικά και οικονομικά γεγονότα στη χώρα μας. Τούτα που ξεχωρίζουν είναι οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (η οποία πραγματοποιήθηκε το 2004), η προεδρία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2003) και η ταχύρυθμη προετοιμασία για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Κατά την τριετία 2001-2003 το ελληνικό χρηματιστήριο, έχοντας ήδη ξεσπάσει το κραχ του 1999, συνεχίζει να εμφανίζει σημαντικές απώλειες από τις 6.000 μανάδες στις αρχές του 2000 καταλήγοντας περίπου στις 4.000 στα τέλη του 2003. Στη διεθνή οικονομική σκηνή διακρίνουμε την μείωση του επιτοκίου από την ΕΚΤ κατά το 2001 από το 3.75% στο 2.25%, η οποία συνεχίστηκε και τα δυο επόμενα έτη, όπου το 2002 μειώθηκε από το 2.25% στο 1.75% και το 2003 από 1.75% σε 1.00%. Εντυπωσιακή είναι η μείωση του επιτοκίου από την πλευρά της FED κατά το 2001 από το 6.00% στο 1.75%, ενώ τα δυο επόμενα έτη μειώθηκε από το 1.75% στο 1.25% (2002) και από το 1.25% στο 1.00% (2003). Η μείωση του επιτοκίου από την ΕΚΤ δεν μεταβάλλει σημαντικά το ύψος των καταθέσεων κατά τη τριετία 2001-2003. Από τα πολιτικά γεγονότα ξεχωρίζει ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Ιράκ (2003). Το 2004, έτος των Ολυμπιακών αγώνων, σημειώνεται άνοδος των καταθέσεων, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και το βελτιωμένο οικονομικό κλίμα κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Το συγκεκριμένο έτος παρουσιάζονται ευκαιρίες για επενδυτικές δραστηριότητες, για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, για χρηματοδότηση νέων προγραμμάτων και νέων υποδομών. Αξίζει να αναφερθεί
ότι η αύξηση των καταθέσεων κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων έχει παρατηρηθεί και σε άλλες διοργανώτριες χώρες (Στοιχεία-Αναφορές: Παγκόσμια Τράπεζα). Στην οικονομική πολιτική, η ΕΚΤ κατά το 2004 αφήνει αμετάβλητο το επιτόκιο στο 1.00%, το οποίο αποτελεί από τα χαμηλότερα επιτόκια ιστορικά, ενώ η FED αυξάνει το επιτόκιο από το 1.00% στο 2.25%. Παρόλο που το επιτόκιο τα ΕΚΤ είναι σταθερό και σε χαμηλά επίπεδα, οι καταθέσεις αυξάνονται ραγδαία λόγω του θετικού οικονομικού κλίματος. Κατά το 2005 η ΕΚΤ αυξάνει το βασικό επιτόκιο από 1.00% σε 1.25% ενώ παράλληλα η FED μεταβάλλει το επιτόκιο σταδιακά από το 2.25% σε 4.25%. Οι έντονες αυτές ανοδικές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του έτους, δημιουργούν εμπόδια και αστάθεια στις αγορές με αποτέλεσμα οι επενδυτές να μην είναι εύκολο να προγραμματίζουν σε μέσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα τα σχέδιά τους. Ένα μεταβαλλόμενο επιτόκιο σε τόσο βραχυχρόνιο διάστημα αναβάλλει ή/και θέτει εκτός επιχειρησιακού προγραμματισμού πολλά επενδυτικά σχέδια. Εντούτοις τα υψηλό τραπεζικά επιτόκια δίνουν έναυσμα στα νοικοκυριά για περισσότερες αποταμιεύσεις. Πράγματι, κατά το 2005 οι καταθέσεις των νοικοκυριών ακολουθούν ανοδική πορεία και είναι το μοναδικό έτος μαζί με το 2008, όπου δεν σημειώθηκε καμία μείωση ανά μηνά σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Επί προσθέτως, τα δυο αυτά έτη παρουσιάζονται από τις μεγαλύτερες μέσες ποσοστιαίες μεταβολές στις καταθέσεις των νοικοκυριών (Μέση Μεταβολή 2005: 1,24%, Μέση Μεταβολή 2008: 1,32%). Τούτο το κλίμα ευνοεί και το γενικότερο σύνολο των καταθέσεων όπου επιτυγχάνεται σημαντική άνοδος όπως φαίνεται στον παραπάνω γράφημα. Από την πλευρά των συναλλαγών του χρηματιστήριου Αθηνών, σημειώνονται ομαλές διακυμάνσεις και σημαντικά κέρδη. Στα πολιτικά γεγονότα ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την Ρωσία για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Burgas – Αλεξανδρούπολη. Το 2006 για ακόμη μια φορά η FED αυξάνει σταδιακά το επιτόκιο από το 4.25% στο 5.25% ενώ αντίστοιχα η ΕΚΤ από το 1.25% στο 2.50%. Η αύξηση των επιτοκίων δίνει κίνητρο στα νοικοκυριά για περαιτέρω αποταμιεύσεις γεγονός που αντικατοπτρίζεται από την ανοδική πορεία των καταθέσεων τόσο των νοικοκυριών όσο και του γενικότερου συνόλου. Στην ελληνική οικονομία έχουμε σημαντικές εξελίξεις καθώς υπογράφονται εμπορικές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Κίνας ενώ παράλληλα συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με την Ρωσία για την κατασκευή του αγωγού Burgas – Αλεξανδρουπόλεως. Οι συμφωνίες αυτές τονώνουν την οικονομία και δίνουν ώθηση για νέες επενδύσεις και ανάπτυξη της παραγωγικής δραστηριότητας.
Από τα μέσα του 2007 έως τα μέσα του 2008 η παγκόσμια οικονομία κλονίζεται από την χρηματοπιστωτική κρίση (κρίση στην αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ και συνεχόμενη άνοδος της τιμής του πετρελαίου). Οι ελληνικοί χρηματιστηριακοί δείκτες κατρακυλούν με πρωτοφανείς ρυθμούς και προσεγγίζουν τα επίπεδα του 2002. Παρόλο που είναι περίοδος οικονομικής αστάθειας και αβεβαιότητας θα αναμενόταν ίσως πιθανή μείωση των καταθέσεων, εντούτοις παρουσιάζεται το εξής παράδοξο. Οι καταθέσεις εμφανίζουν σταθερότητα μέχρι το τέλος του 2007 και έπειτα ανοδική εξέλιξη. Τούτο θα μπορούσαμε να το δικαιολογήσουμε ως εξής. 1) Οι τραπεζικές καταθέσεις παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια από τα χρηματιστηριακά προϊόντα (μετοχές, παράγωγα κτλ), οπότε σε περίοδο κρίσης οι επενδυτές στρέφονται σε τίτλους που ενέχουν μικρό κίνδυνο (πχ καταθέσεις προθεσμίας, γραμμάτια δημοσίου, repos κτλ). 2) Την περίοδο εκείνη (2008) το ελληνικό δημόσιο παρείχε εγγυήσεις στις τράπεζες για να μην καταρρεύσουν δημιουργώντας περαιτέρω προβλήματα, όπως συνέβη στις ΗΠΑ με την περίπτωση τραπεζικών κολοσσών οι οποίοι χρεοκόπησαν σε διάστημα ολίγων εβδομάδων. Τούτες οι ενέργειες από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης εξασφαλίζουν ακόμα έναν επιπλέον παράγοντα στους επενδυτές ώστε να στραφούν προς τις τραπεζικές καταθέσεις. Στο εσωτερικό της χώρας προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές (Σεμπτέμβριος-2007) με συνέπεια να προστίθεται ακόμα ένας παράγοντας αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία. Σε διεθνές οικονομικό επίπεδο τόσο η ΕΚΤ όσο και η FED μεταβάλλουν τα επιτόκια και το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα από το 3.25% σε 2.00% και από το 3.5% σε 0.25% αντίστοιχα, προσπαθώντας να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για επενδύσεις, μειώνοντας το κόστος του τραπεζικού δανεισμού, μέσα στο γενικότερο απαισιόδοξο κλίμα που επικρατεί στην αγορά. Παρόλο που τα επιτόκια μειωθήκαν οι καταθέσεις αυξήθηκαν εξαιτίας του γεγονότος ότι οι χρηματιστηριακές αγορές βρίσκονται στο ναδίρ τους μετά από μια ανοδική εξέλιξη αρκετών μηνών με αποτέλεσμα οι επενδύτες να μην είναι πρόθυμοι να αναλάβουν επιπλέον ρίσκο. Παράλληλα, οι παραγωγικές δραστηριότητες την περίοδο εκείνη είναι ιδιαίτερα χαμηλές. Τούτο αντικατοπτρίζεται στο ΑΕΠ ισχυρών κρατών (Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ, Αγγλία, Αυστραλία, Καναδάς) όπου το ΑΕΠ τους μειώθηκε αισθητά έπειτα από μια μακρόχρονη άνθηση 10 ετών (Στοιχεία: Παγκόσμια Τράπεζα). Το 2009 η ΕΚΤ μειώνει δραματικά το βασικό επιτόκιο από το 2% στο 0.25%, ωστόσο οι καταθέσεις συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά καθόλη τη διάρκεια του έτους. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ξεχωρίζουν οι Ευρωεκλογές (Ιούνιος-2009) και οι διαβουλεύσεις για την πορεία της ευρωζώνης. Το Δεκέμβριο-2009 επικυρώνεται η συνθήκη της Λισαβόνας έπειτα από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις. Με την συνθήκη αυτή ενισχύεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποκτώντας σημαντικές εξουσίες όσον αφορά την νομοθεσία και τον
προϋπολογισμό της Ε.Ε., προωθούνται τα δικαιώματα των πολιτών, οι δημοκρατικές αξίες και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο και γίνεται αποτελεσματικότερη και απλούστερη η λήψη αποφάσεων. Στον ελλαδικό χώρο, από τα μέσα του 2009 επικρατεί αβεβαιότητα και αστάθεια στο πολίτικο σύστημα καθώς έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες της προεκλογικής περιόδου με την προκήρυξη των εκλογών να πραγματοποιείται τον Οκτώβριο-2009. Το ελληνικό χρηματιστήριο σημειώνει σημαντικά κέρδη έπειτα από μια πτωτική πορεία αρκετών μηνών. Ενδιαφέρουσες εξελίξεις προκύπτουν επίσης από την συμφωνία της κυβέρνησης με της κινεζική Cosco για παραχώρηση ενός τμήματος του ΟΛΠ, ενώ παράλληλα η Ολυμπιακή Αεροπορία μεταβιβάζεται στην Marfin Investment Group. Επί προσθέτως παρατηρούμε ότι κατά τους μήνες Ιούνιο-2009 έως τον Δεκέμβριο-2009 το επίπεδο των καταθέσεων παραμένει σταθερό, στο υψηλότερο επίπεδο αυτής της δεκαετίας, στο πόσο των 250.000.000.000 ευρώ. Από τις αρχές του 2010, όπως φαίνεται στο γράφημα, σημειώνεται μείωση του συνόλου των καταθέσεων εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ελλάδα ξεκίνησε να συζητάει την προσφυγή της στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και το ΔΝΤ, όπως και πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο2010. Τα οικονομικά μεγέθη
της Ελλάδας δεν είναι σε καλή κατάσταση και υπάρχουν
ενδείξεις ότι το κράτος θα χρειαστεί να δανειστεί από την Ε.Ε.. Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ευνοϊκές ούτε για την Ελλάδα ούτε και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, διοτι όταν ένα κράτοςμέλος της Ε.Ε. αντιμετωπίζει προβλήματα είναι πιθανό να μεταφερθούν και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που δεν είναι επιθυμητό ούτε αφήνει ανέπαφες τις υπόλοιπες κυβερνήσεις. Η Ε.Ε. αποτελεί ένα μηχανισμό όπου τα κράτη αλληλεπιδρούν και αλληλοεξαρτώνται, με συνέπεια οι αποφάσεις και οι δυσκολίες της κάθε χώρας να επηρεάζουν και τις υπόλοιπες στο βαθμό που αναλογεί στη καθεμία. Στην περίπτωσή μας, οι χώρες του νότου όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και εν μέρει η Ισπανία αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, τα οποία θα πρέπει να λυθούν έγκαιρα λαμβάνοντας τα κατάλληλα μετρά, διότι αργά ή γρήγορα τούτη η τροπή θα μεταφερθεί και στις ισχυρότερες βόρειες χώρες όπως τη Γερμανία κα τη Γαλλία κτλ. (Σ.τ.Σ. Τα μέτρα τα οποία έχουμε λάβει πιστεύω ότι είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση διότι αντί να δίνουν ώθηση στην οικονομία και την κοινωνία, ενεργούν αποτρεπτικά συρρικνώνοντας τα εισοδήματα των πολιτών με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ύφεσης). Όσο αφορά τις καταθέσεις των νοικοκυριών παρατηρούμε ότι έχουν μειωθεί κατά 23.350.000.000 ευρώ από τον Ιανουάριο-2010 μέχρι τον Δεκέμβριο-2010 και συνεχίζουν να μειώνονται (Φεβρουάριος-2011).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1) Το συνολικό ύψος των καταθέσεων επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις καταθέσεις των νοικοκυριών και λιγότερο από τις επιχειρήσεις και την κυβέρνηση. 2) Διαχρονικά, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξάνονται ενώ των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης παραμένουν σε σταθερό επίπεδο. Τούτο το γεγονός οφείλεται στη ροη του χρήματος η οποία προέρχεται από τα νοικοκυριά προς τις τράπεζες και μέσω του τραπεζικού δανεισμού διοχετεύεται στις επιχειρήσεις. 3) Η συμμετοχή των νοικοκυριών στις καταθέσεις κατά τα έτη 2001-2010 κυμαίνεται από 76%-80%, των επιχειρήσεων από 15%-19% και της κυβέρνησης από 3%-6%. 4) Το επιτόκιο της ΕΚΤ φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά το ύψος των καταθέσεων. Αύξηση των επιτοκίων συνεπάγεται αύξηση των καταθέσεων, εντούτοις μείωση των επιτοκίων δεν συνεπάγεται πάντοτε μείωση των καταθέσεων καθώς τούτο εξαρτάται και από άλλους οικονομικούς παράγοντες (γενικότερο οικονομικό-επενδυτικό κλίμα, μακροοικονομικοί παράγοντες, χρηματοπιστωτικό σύστημα κτλ) 5) Σε περιόδους δυσμενούς οικονομικού κλίματος και αστάθειας οι επενδυτές στρέφονται σε χρηματοοικονομικά προϊόντα χαμηλού κίνδυνου (καταθέσεις προθεσμίας/ ταμιευτήριου…., repos, ομόλογα δημοσίου, έντοκα γραμμάτια κτλ) και λιγότερο σε προϊόντα υψηλού ρίσκου (μετοχές, παράγωγα, κτλ). 6) Το γενικότερο οικονομικό κλίμα και οι ανακοινώσεις για την οικονομία επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις καταθέσεις. Τούτο φαίνεται από τις αρχές του 2010 όπου η Ελλάδα προσέφυγε στο μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε. ενώ παράλληλα ανακοινώνονται διάφορα σενάρια περί χρεοκοπίας. Ωστόσο την περίοδο 2007-2008, -όπου επικρατούσαν ίσως δυσκολότερες καταστάσεις λόγω της παγκόσμιας ύφεσης που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ-, οι καταθέσεις αυξάνονταν. Οι δυο αυτές περίοδοι έχουν κοινά χαρακτηριστικά, εντούτοις η αντιμετώπιση και τα αποτελέσματα είναι διαφορετικά. Οι πληροφορίες που άρχισαν να διαρρέουν για την ελληνική οικονομία από τα τέλη του 2009 και τα σενάρια που επικρατούν για την κατάσταση της Ελλάδας, είναι τα στοιχεία που δίνουν την διαφορετικότητα σε σχέση με την περίοδο 2007-2008. Οι καταθέσεις από τις αρχές 2010 μέχρι και σήμερα (Φεβρουάριος2011) μειώνονται, ωστόσο δεν υπάρχει ακόμα λόγος ανησυχίας, καθώς διατίθενται επαρκή χρηματικά διαθέσιμα και εγγυήσεις από το κράτος και την Ε.Ε..