Wereldreis november 2007

Wereldreis Maandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - 20ste jaargang, nummer 9

Va Fan Fhare aan het werk te Antwerpen Zowel in China als bij ons bespelen muzikanten hun publiek op straten en pleinen.

NOVEMBER 2007

China : Guizhou Thema : MUZIEK

EXTRA GLOBO EN SAVED BY THE BELL Op vrijdag 5 oktober (Internationale dag van de leerkracht) blies Studio Globo verzamelen bij de lerarenopleiding van de EHSAL in Brussel.Naar aanleiding van ‘20 jaar mondiaal en intercultureel leren’ kwamen zo’n 200 leerkrachten, directies, onderwijsbegeleiders, docenten en ngo-medewerkers samen.

Eveneens op 5 oktober riep Studio Globo scholen op om deel te nemen aan ‘Saved by the bell’. Met die actie werd aandacht gevraagd voor de rol van de leerkracht en onderwijs wereldwijd.

Een impressie: Zie www.tinyurl.com/3d5o7t voor de volledige toespraak. Van voorzitter Hugo Wouters kreeg de minister een oude schoolbel mee. Daarmee kon hij later op de dag nog aandacht vragen voor de rol van de leerkracht wereldwijd.

andert. Mensen moeten beseffen dat er geen weg terug is, de maatschappij van vroeger is ‘gone and gone forever’. Dat men daarover angstig is, is een menselijke reactie. Mensen hebben recht op schrik, maar het is ieders verantwoordelijkheid om uitleg te geven: dat andere is wel OK.”

Jeannine Goudman vertelt in de workshop ‘Goede praktijken in het basisonderwijs’ over Wereldreis en haar ervaringen ermee in de klas.

VOORBIJ DE KLEUREN Wereldwijd verbonden: ook bij ons

Als we kinderen opvoeden tot solidariteit en wereldwijde verbondenheid is het belangrijk om verbanden te leggen tussen diverse aspecten van complexe problemen. Verbanden tussen Noord en Zuid, tussen eigen handelen en wereldwijde gevolgen.

Een van de aspecten van onze geglobaliseerde wereld is dat mechanismen van armoede en uitsluiting ook in België steeds scherper worden.

Iets wat zich bv. in het onderwijs heel duidelijk laat voelen.

Armoede op school

Kinderen komen op school met ongelijke kansen, ze hebben al een bepaald parcours doorlopen. Hun sociale omgeving en gezin bevorderen of hypothekeren de onderwijskansen. De school is daar niet voor verantwoordelijk, maar ze kan wel bevestigen, versterken of juist kansen creëren.

Er is dus zeker een taak weggelegd voor het onderwijs en wel op alle niveaus: van het onderwijsbeleid van de overheid, over de organisatie van de school tot de concrete dagelijkse omgang met de kinderen in de klas.

Als leerkracht kan je armoede niet oplossen. Toch heb je meer mogelijkheden om iets te doen dan je misschien vermoedt.

Aanpak op school Meer dan 600 scholen in Vlaanderen werkten met het materiaal van de actie ‘Saved by the bell’. Basisschool De Dobbelsteen uit Antwerpen vormde met 120 leerlingen een grote bel op de speelplaats.

Minister Frank Vandenbroucke onderstreepte het belang van mondiale vorming en van organisaties als Studio Globo bij de voorbereiding van kinderen en jongeren op de complexe maatschappelijke vraagstukken van vandaag.

Christopher Oliha, in de werkwinkel ‘Stemmen uit het Zuiden’: “Vlamingen zijn niet anders dan andere mensen. Er leven evenzeer racisme en vooroordelen onder Afrikanen. Ik zou zeggen: laat ze maar reageren tegen wat anders is, dat is normaal. Maar mensen moeten wel uitleg krijgen waarom de maatschappij zo ver-

Werken aan een gelijke behandeling is geen zaak van de individuele leerkracht alleen. De keuze voor kwetsbare kinderen moet expliciet in het pedagogisch project van de school opgenomen worden. Daarbinnen zijn heel wat mogelijkheden om een beleid uit te stippelen in verband met verjaardagen, huiswerk, schoolrekeningen, studiedagen voor leerkrachten, meebrengen van materiaal door leerlingen…

Door dit in team aan te pakken, kom je stilaan tot een ‘structurele aanpak’.

Aanpak in de klas Omgaan met kinderen die in armoede leven is niet los te zien van je dagelijkse houding als leerkracht. Wanneer je de gewoonte hebt om breed te observeren, om ruimte te geven aan de diversiteit die er in je klas aanwezig is, ben je al een heel eind op weg.

Daarnaast is het belangrijk bij kwetsbare kinderen extra aandacht te geven aan welbevinden en betrokkenheid. Bij kinderen in armoede worden de voorwaarden voor die twee indicatoren vaak niet vervuld.

Extra inspanningen zijn nodig, maar hoeven daarom niet spectaculair te zijn.

Belangrijk is dat je als leerkracht inzicht en informatie opdoet over armoede en de uitsluiting die ermee gepaard gaat. Meer inzicht in de situatie van mensen in armoede, betekent dat je op een andere manier, los van vooroordelen, kan kijken naar kinderen die in armoede leven.

Het zorgt ervoor dat je je klasactiviteiten beter kunt afstemmen op je publiek, waardoor de ontwikkelingskansen vergroten.

Ook voor kinderen die niet in armoede leven is een ruimere kennis van de leefwereld van kinderen in armoede van belang. Tijdens de dagelijkse klasactiviteiten moeten kinderen de kans krijgen elkaars leefwereld te leren kennen. Zo leren ze omgaan met verschillen. Een betere kennis over de leefwereld van kinderen uit arme gezinnen kan tot meer begrip leiden, vooral wanneer kinderen uitgedaagd worden om eigen vooroordelen in vraag te stellen en verder te kijken.

We baseerden ons op de achtergrondtekst in ‘Achter de Muur – werken aan gelijke kansen’, een project van Studio Globo voor de derde graad van het basisonderwijs.

Voor meer informatie : www.studioglobo.be/achterdemuur.

WERELDMUZIEK MET KLASSE

CAMPAGNE WELZIJNSZORG ‘WIJ TEKENEN VOOR DE TOEKOMST’

11.11.11 zet zich in om structureel onrecht tegen te gaan. Door producten uit de 11.11.11winkel te kopen en te gebruiken, steun je dit solidariteitsproces.

Welzijnszorg voert in december campagne rond onderwijs en armoede.

We pikten twee materialen uit het rijke aanbod. Alle info vind je op www.welzijnszorg.be

De rough guide cd’s zijn een exclusieve reeks met een prachtig overzicht van alle toonaangevende muziekstijlen uit de hele wereld.

Een ideaal geschenk, van prachtige achtergrondmuziek tot een garantie voor swingende feestjes. Ook leuk voor in de klas.

Op www.11.be/winkel kan je kiezen uit meer dan 110 beschikbare titels

Het solidariteitsproject voor de lagere school ‘Wij tekenen voor’ is een realisatie van Spoor ZeS, Studio Globo en Welzijnszorg.

Hiermee kan je op een speelse en belevende manier rond het thema solidariteit en de campagne van Welzijnszorg werken.

Het project bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, werkmateriaal voor elke leerling en een cd met tekeningen en twee liederen.

Rode draad is het verhaal van Robby, Jeroen, Lena en Fatmira. Robby

en zijn vrienden werken op school aan hun toekomstplannen en dat is niet voor iedereen even gemakkelijk.

Het project bevat een schat aan kant en klare verwerkingsmomenten rond (on-)gelijke onderwijskansen. Voor elke leerling is er een krantje vol leuke opdrachten, werkbladen, tekeningen en vragen om bij stil te staan. De cd met de twee liedjes en de ingekleurde tekeningen van Robby vormt het sluitstuk.

Handleiding: € 4 ; werkmateriaal : € 0,75 ; CD : € 7 In het onderwijsdossier van Welzijnszorg vind je een schooljaar lang verhalen van leerlingen, ouders, leerkrachten, directies en tal van andere mensen die zich inzetten voor gelijke kansen in het onderwijs.

Tien portretten in woord en beeld en een heel pak informatie over armoede en onderwijs. Onderwijsdossier : € 10 Bestellen kan bij Welzijnszorg, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel – 02 502 55 75 of online op www.welzijnszorg.be

Daar zit muziek in

INHOUD

Muziek, het is van alle tijden en alle culturen. Het vormt een schitterend aanknopingspunt om met kinderen stil te staan bij gelijkenissen en verschillen.

De muziek van de lusheng klinkt ons waarschijnlijk vreemd in de oren. Het illustreert hoe mensen overal ter wereld anders omgaan met muziek.

Maar je moet niet lang zoeken om de kloof tussen de verschillen te dichten.

De lusheng gebruikt eenzelfde techniek om geluid te maken als de accordeon, een instrument dat het bij ons de laatste jaren weer opvallend goed doet. Die vreemde lusheng wordt dus snel herkenbaar.

Muziek is bij uitstek een exponent van onze globale wereld. Hoewel de hits en clips nog steeds een westers beeld uitstralen, sluipen steeds meer invloeden uit de hele wereld onze mp3-speler binnen. Fusion, cross-over, wereldmuziek of de C-pop in China. Namen genoeg om die wereldwijde banden aan te tonen.

Wereldwijde banden, die vind je niet alleen in de muziek, maar in talloze elementen in ons dagelijkse leven. Onderwijs, om er nog een te noemen.

Van veel kanten kregen we positieve reacties over onze oproep om leerkrachten wereldwijd op 5 oktober, dag van de leerkracht, in het zonnetje te zetten.

Maar mondiaal en intercultureel leren gaat niet enkel over het Zuiden. In ons eigen onderwijs zien we bv. mechanismen waardoor kinderen en jongeren uit de boot vallen. Daarover hebben we het in ‘Voorbij de kleuren’.

Veel plezier met deze nieuwe Wereldreis, die weer heel wat materiaal bevat voor jonge wereldburgers. De Reistips van deze maand tonen ook aan dat Wereldreis geen ‘extra’ moet zijn. Om de eindtermen muzische vorming te bereiken, kun je de lessen ook ‘mondiaal rijk’ maken.

Extra Globo en Saved by the Bell .......2 Voorwoord : Daar zit muziek in .........3 Reisinfo Landeninfo China : Guizhou .........4 C-pop .....................................4 Foto-info .................................5 Thema-info : Muziek ...................5 Reiswoordenschat ......................5 Reistips en werkbladen Eerste graad ..........................6-8 Hoor, muzikanten ! ....................7 Een panfluit .............................7 Chinese gelukskoekjes ...............8 Tweede graad ....................... 9-11 Brief van Lien ......................... 10 Chinese muziek ....................... 11 Derde graad ........................12-17 CD's met Chinese muziek ........... 13 Webtips ................................. 13 Voer voor boekenwurmen .......... 13 Sanyuesan......................... 14-15 Bij het verhaal Sanyuesan ......... 16 Maannacht ............................. 17 Tekening van de kalenderfoto .... 18 Voorbij de kleuren ........................ 19 Campagne Welzijnszorg ................. 19 Spiegelfoto ................................. 20

Jan Debonnet

COLOFON

Wereldreis is een uitgave van Studio Globo v.z.w. © 2007 Wereldreis, Studio Globo, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel, fax : 02 520 91 11 Website : www.studioglobo.be/wereldreis Abonnement : 15,00 voor 10 nummers. Afzonderlijk nummer : 1,50 Bankrekening : 068-2352505-88 Administratie : Ann Vermoesen, T 02 520 05 30, E wereldreis@studioglobo.be Redactie : Jan Debonnet en Helga Vande Voorde, T 02 526 10 92, E helga.vandevoorde@studioglobo.be Aan dit nummer werkten mee : Bea De Koster ; Sofie Delmulle, Brecht Kerkhof, Steffi Van den Abbeele, Evelien De Reu, Karlijn Devriendt, Annabelle Casier, Anthony Van Ingh, Kim Minnekeer, Kirsten Ruysschaert, Willem D'Hoop, Wim Ameloot, Rien Deleu, Glenn Vanneste, Eline Vercooren, Nele Vandewoestyne, Nick Dezutter, Petra Deleersnyder, Marjolein Brandt, Lien Van Maele, Fran Tanghe, Sofie Lecomte (Katho Reno) ; Alex Van de Meulebroecke (muziekzetting), Kristine van Den Bogerd (tekeningen), Marc Vermeiren (vormgeving) Foto cover: Alessandra Meniconzi, spiegelfoto: Vera Dolosic (flickr.com); p. 2 ExtraGlobo : Liesbet De Pooter, Saved by the bell: Hilde Crols Verantwoordelijke uitgever : Piet Spanhove, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel Overname voor niet-commercieel gebruik in het onderwijs en zonder afgeleide werken is toegelaten mits naamvermelding Wereldreis is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Deze uitgave kwam tot stand i.s.m. de Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging-11.11.11 v.z.w. en met de steun van het D.G.O.S.

Wereldreis - 2007/9 - 3

China : Guizhou LANDENINFO Ligging, klimaat en landschap Guizhou (176 300 km2) is een provincie in het zuiden van China en grenst aan de provincies Hunan, Guanxhi, Yunnan en Sichuan en aan Tsjoengking (een gemeente met de rang van provincie zoals ook Peking, Sjanghai en Tianjin dat zijn).

De provinciehoofdplaats is Guiyang (1,2 miljoen inwoners). De stad werd gesticht als Shunyuan, “trouw aan de yunan”, maar tijdens de Ming-dynastie werd de naam veranderd naar Xinggui en bij het begin van de Republiek China kreeg de stad de huidige naam. ‘Gui’ is Chinees voor kostbaar en ‘yang’ staat voor zon.

De provincie heeft een subtropisch vochtig klimaat. De temperatuur varieert in januari van 1 °C tot 10 °C, in de maand juli van 17 °C tot 28 °C. Het is er meestal bewolkt en in de zomer valt er veel neerslag.

De hoogvlakte van Yunnan-Guizhou ligt 1 000 tot 2 000 meter boven de zeespiegel. Daar ontstaan veel rivieren die naar de Zuid-Chinese Zee stromen. De grootste waterval van China, de Huangguoshu, ligt in Guizhou. In de kalkachtige ondergrond bevindt zich de Longgong, het Drakenpaleis, dat uit meer dan negentig grotten bestaat, die over een lengte van vijftien kilometer door twintig heuvels voeren. De natuurlijke begroeiing bestaat grotendeels uit naaldbomen.

Geschiedenis In de loop van de geschiedenis hebben invallen van Han-Chinezen de etnische minderheden teruggedrongen tot in de meest afgelegen en onvruchtbare streken.

Tijdens de Mingdynastie (1368-1644) werd Guizhou een provincie van China.

Onder de Qingdynastie (1644-1911) was onderlinge strijd tussen de minderheden gewoon, in het bijzonder met de Miao.

In 1941-1944 waren er grote opstanden tegen de plaatselijke krijgsheren. De laatste decennia versoepelt de overheid beetje bij beetje de strenge wetten waaraan de minderheden zich moeten onderwerpen en zet ze hen aan hun identiteit en culturele rijkdom te bewaren.

Bevolking Guizhou telt 38 miljoen inwoners : dit komt neer op 216 inwoners per km2.

63 % van de bevolking behoort tot de Han. In de provincie wonen ook veel etnische minderheden, zoals de Miao, de Buyi en de Dong, met voor elke streek typische klederdrachten, talen en gebruiken. Voor deze minderheden geldt de eenkindpolitiek minder streng. Het Mandarijn, de standaardtaal in China, wordt in Guizhou naast de plaatselijke talen in mindere mate gesproken.

HDI : de provincie heeft een gemiddelde index van 0,639.

Wereldreis - 2007/9 - Reisinfo - 4

Economie Guizhou is op economisch vlak een weinig ontwikkelde provincie. Maar net daardoor is de culturele identiteit van de etnische minderheden intact gebleven.

De landbouw is belangrijk. Om op de hellingen rijst te kunnen kweken, worden terrassen aangelegd : vlakke stukken land op hellingen die met stenen zijn verstevigd. Op de hellingen worden de gewassen met de hand gezaaid, geplant en geoogst. Vooral in het zuiden van China wordt veel rijst gegeten. Andere producten zijn maïs, koolzaad, thee, tabak, bier en wijn.

Ook mijnbouw is niet weg te denken uit Guizhou. Er wordt elektriciteit geproduceerd dankzij de vele meren en rivieren en de bosbouw levert hout.

De industrie in Guizhou is in opkomst met weverijen en voedingswaren- en papierfabrieken.

Munt : Chinese Yuan Renminbi, 1 CNY = 0,0936 euro.

HEB JE AL GEHOORD VAN … C-POP ?

C-pop staat voor Chinese populaire muziek uit het Chinese vasteland, maar ook uit Taiwan, Singapore en Maleisië.

Na de val van de Qingdynastie drongen de grammofoon en westerse (jazz)invloeden China binnen. Sjanghai vormde het centrum voor popsongs in het Mandarijn, die onder invloed van de filmindustrie ontwikkelden tot wat nu Mandopop heet.

Traditionele Chinese muziekinstrumenten worden bespeeld naast synthesizers en basgitaren.

Cantopop, afkomstig uit Hong Kong en veel gebruikt in tv-series, ontwikkelde uit de opera en wordt gezongen in het Kantonees.

C-pop omvat verschillende muziekstijlen waaronder rhythm and blues, chanson, pop, sinds 1980 lichte rock en in het nieuwe millennium ook hiphop.

De zgn. cultuurindustrie floreert in Hunan, een buurprovincie van Guizhou.

beroemd geworden (bv. Black Panther, Cui Jian).

De traditionele Chinese muziek is echter ook nog steeds populair. Liederen worden meestal gezongen met begeleiding van typische instrumenten zoals : de trommel (yao-kude), de zevensnarige luit (kin), de viersnarige gitaar (pi-pa), de tweesnarige luit (eurl-hoe), de bamboedwarsfluit (ti tzo’n) en het mondorgel (lusheng).

FOTO-INFO De foto werd genomen in Baojing, een dorp in de beboste heuvels in het oosten van de Chinese provincie Guizhou. De mensen behoren tot de bevolkingsgroep die zich zelf de Kam noemt, maar door Chinezen wordt aangeduid als Dong.

Hun Thaise taal kent tot vijftien tonen (het Mandarijn ‘slechts’ vijf ) ! Er zijn ongeveer drie miljoen Dong, die doorgaans geloven in meerdere goden en geesten. Velen zijn boer en ze kweken ook vis. Het volk is bekend om zijn architectuur : de prachtige houten winden regenbruggen en de trommeltorens, die ze vroeger gebruikten om het volk voor gevaar te waarschuwen.

Er wordt tijdens een festival gedanst op de muziek van de lusheng. Het hele jaar door volgen de meest kleurrijke feesten elkaar op in Guizhou. De mensen halen hun mooiste kleren te voorschijn. De voorbereidingen duren dagenlang, want naast het herstellen van de kledij, moeten de beste maaltijden uit de keuken komen. Verschillende dorpen vieren samen de festivals.

Sanyuesan is een belangrijk feest voor de Dong rond het begin van de lente.

De lusheng is voor de mannen wat de klederdracht is voor de vrouwen : het middel om het andere geslacht te verleiden. Dansende meisjes gaan langzaam rond in een kring. Mannen bespelen de lusheng en bewegen en dansen binnenin de kring.

De meisjes mogen een rood lint hangen rond de lusheng van hun favoriete jongen.

THEMA-INFO : MUZIEK IN CHINA De Chinezen gebruiken - zoals ook Keltische muziek en blues - een pentatonische toonladder, bestaande uit een reeks van vijf tonen : bv. do, re, mi, sol, la. Zij hechten veel belang aan de veranderingen van melodieën en ritmes en ze letten minder op de harmonie. Voor hen klinkt onze muziek vrij chaotisch, doordat wij verschillende klanken door elkaar gebruiken. Voor de Chinese muziek is het instrument meer dan alleen een middel om tonen voort te brengen en de stem wordt bij de zang ook helemaal anders aangewend. Hoe langer een toon aanhoudt en hoe beter deze uitkomt, hoe dieper de toehoorder in het eigenlijke wezen van de muziek kan doordringen.

De Chinese opera is wereldwijd bekend en biedt aan de toeschouwers een opeenvolging van gezongen en gesproken taferelen die afwisselen met dans, pantomime en acrobatische tussenspelen.

Onder invloed van westerse muziek en instrumenten ontstond aan het einde van 19de eeuw de zgn. Kantonese muziek (naar de bevolking die het overnam).

In de jaren 1980 deed de Chinese popmuziek via Hongkong en Taiwan zij intrede. Enkele bekende popartiesten zijn Kelly Chen, Eason Chan, Twins, Sam Hui. Sinds het eerste openbare rockconcert in China in 1986 zijn veel bands opgericht en rockartiesten Wereldreis - 2007/9 - Reisinfo - 5

Lusheng Dit muziekinstrument, ook mondorgel genoemd, behoort tot de familie van de sheng. Volgens de overlevering werd dit blaasinstrument 5 000 jaar geleden voor het eerst in Zuid-China gebruikt. De lusheng heeft een veel langer mondstuk dan de sheng en een houten windkast die wordt aangeblazen. Daarop staan vijf of zes holle bamboepijpen. In elke pijp is een enkelvoudig riet aangebracht (nu in metaal) en daaronder is een gat in de pijp geboord. Het riet gaat trillen als het gat wordt gesloten en als er voldoende lucht langs het riet stroomt (daarin lijkt het instrument op een mondharmonica). De lengte van de pijpen varieert van twintig centimeter tot enkele meter. Hoe langer en breder de pijp, hoe lager de klank. Omdat het aantal pijpen en dus ook het aantal noten beperkt is, wordt de lusheng met meerdere samen in verschillende tonen bespeeld.

Meestal maken de mannen hun instrument zelf. In de twintigste eeuw ontstond een gemoderniseerde versie van de oorspronkelijke lusheng : die wordt vaak gebruikt als solo-instrument in traditionele Chinese orkesten.

REISWOORDENSCHAT bamboe : snelgroeiend, houtig gras met holle stengel, veel gebruikt in Azië. orgel : blaasinstrument waarbij elke pijp één toon kan voortbrengen. sheng : blaasinstrument met ‘doorslaande tong’ d.w.z. met een trillend vrij riet, zoals ook mondharmonica, melodica, harmonium en accordeon.

Eerste graad BIJ DE KALENDERFOTO Laat de kinderen aandachtig kijken naar de foto en vrij vertellen over wat ze zien.

Neem nu een aantal foto’s over België in verband met feesten, woningen, kledij. Laat hen ook deze prenten bespreken.

Ga eerst in op de gelijkenissen en ga dan samen met de leerlingen op zoek naar verschillen : vuurwerk, houten huizen, hoofddeksels.

Muzikanten en hun instrument Richt de aandacht op het muziekinstrument, de lusheng. Dit instrument kan groot zijn, maar ook heel klein.

“Wie bespeelt er op de foto een muziekinstrument ?” Vertel dat enkel de mannen de lusheng bespelen. Vrouwen dansen en zingen op de muziek.

Je moet op het muziekinstrument blazen, daarom heet de lusheng een blaasinstrument.

“Welke blaasinstrumenten kennen wij ? Hoe kun je nog muziek maken ?

Wie wil later een muziekinstrument bespelen ? Welk instrument ?”

Alle leerlingen nemen iets waarmee ze kunnen trommelen op de bank (bv. de eetstokjes). De leerkracht tikt het ritme voor, de leerlingen doen het na.

Speel dan zelf mee op de xylofoon. Indien je over meerdere xylofoons beschikt, kunnen enkele kinderen meedoen op “lu-sheng-fluit” of “het lied is uit”. Speel op de klankstaven : c, d, e, g en a motieven van maximaal drie tonen.

HOEKENWERK De leerlingen steken in groepjes de handen uit de mouwen.

Zij zorgen eerst dat alle benodigdheden klaarstaan, lezen de werkwijze helemaal door en gaan vervolgens aan de slag. De leerkracht laat hen zoveel mogelijk zelfstandig werken.

Panfluit

OP REIS NAAR CHINA Vertel dat dit een foto uit China is, maar dat het een groot land is en dat niet iedereen daar op dezelfde manier leeft. Je hebt er grote steden, maar ook heel kleine dorpen, die ver liggen van andere dorpen. De mensen op de kalenderfoto wonen in een dorp.

Alle leerlingen krijgen een vliegtuigticket. Maak met stoelen een soort vliegtuig en laat hen ‘vliegen’ naar China. Laat hen toch enkele minuten blijven zitten. Vertel dat het lang vliegen is naar China.

Op het vliegruig krijgen de passagiers altijd een maaltijd.

Om de leerlingen in de Chinese sfeer te brengen, kun je hen (een kommetje en) eetstokjes geven. Daarmee proberen ze verschillende voorwerpen op te rapen.

Muziek : oosterse klanken en ritmes Laat enkele stukken Chinese muziek horen (cd’s en websites staan vermeld op pagina 13). Daarna laat je andere muziek beluisteren van over heel de wereld. Wanneer de leerlingen denken dat ze Chinese muziek horen, gaan ze recht staan en buigen.

Leer de kinderen vervolgens het lied “Hoor, muzikanten !” aan met werkblad A. De melodie is track 15 op cd 2 van “Eigen-wijs, liedbundel voor de lagere school”, uitgegeven door de Stichting ter bevordering van de Muzikale Vorming in 1999.

De ene groep maakt panfluiten volgens de aanwijzingen op werkblad A. Vertel dat dit instrument ook wordt bespeeld in China.

Gewoonlijk is het gemaakt van bamboe.

Laat de leerlingen elk één meter elektriciteitsbuis meebrengen. De leerkracht zorgt voor een zaagje en verdeelt zelf de buizen in vier stukken van verschillende lengte.

Gelukskoekjes De andere groep krijgt werkblad B met het recept voor gelukskoekjes. In China worden die gebruikt als dessertkoekje.

De gasten krijgen een dergelijk koekje na de hoofdmaaltijd.

Daarin zit een briefje met een boodschap of een wens, bv. een lottonummer of toekomstvoorspellingen.

De opgevouwen wensbriefjes zijn vooraf te maken !

Wie wenst iets voor kinderen in het Zuiden ? Denk aan de Millenniumdoelstellingen.

FEEST ALS AFSLUITER De kinderen komen ‘met hun vliegtuig’ aan in China, net op tijd om mee te feesten.

“Wat gebeurt er zoal op een feest ?”

Eten, dansen, zingen.

De kinderen zingen het aangeleerde lied en ze kunnen nu meespelen op hun eigen muziekinstrumenten.

Daarna eten ze de koekjes op en lezen ze de wensen voor.

Wereldreis - 2007/9 - Reistips - 6

Hoor, muzikanten !

Een panfluit Nodig - vier stukken van een elektriciteitsbuis : 26 cm – 20,5cm – 17cm – 14,5cm - een plankje of stevig karton van 9 bij 3 cm - boetseerklei (geen plasticine) - vier elastiekjes

Werkwijze Maak één kant van ieder buisje dicht met klei. Zorg dat er geen lucht meer door kan !

Maak de buisjes met elastiekjes vast aan het plankje zodat de dichte kant onderaan komt.

Let op : bovenaan moeten de buisjes op gelijke hoogte zitten, zodat je gemakkelijk kunt fluiten door erover te blazen.

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad A - 7

Chinese gelukskoekjes Benodigdheden - ½ theelepel zout - 125 g bloem - 2 eetlepels maïzena - 90 g suiker - 1 ¼ dl olie - 2 eiwitten - 1-2 eetlepels water

-

bakplaten bakpapier spatel opgevouwen wensbriefjes schaal voorverwarmde oven op 150°C

Werkwijze - Zeef bloem, zout en maïzena en meng dit met de suiker.

- Voeg de olie en de eiwitten toe en roer alles glad.

- Verdun het beslag door er een of twee eetlepels water door te roeren.

- Leg op bakpapier met grote tussenruimte drie lepeltjes beslag en strijk ze tot een cirkel van 10 cm doorsnede uit.

- Bak de koekjes in het midden van de oven in ongeveer 10 minuten lichtbruin, let op dat ze niet té bruin worden.

- Neem elk koekje met een spatel van de bakplaat en hang het met een opgevouwen wensbriefje erin ‘te drogen’ over de rand van een pan of een schaal, zodat het koekje dubbel plooit.

- Laat het koekje afkoelen.

Schrijf hier een wens op : ............................................................................................................

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad B - 8

Tweede graad DE FOTO EN DE BRIEF VAN LIEN De brief van Lien (werkblad C) biedt een schat aan informatie waarop je verder kunt ingaan met de kinderen. Door het maanfeest te bespreken, komen de kinderen tot een vergelijking van een feest hier met een feest in China. Waarom vieren mensen feest ?

Koket uitgedost

Vraag wat we doen als we naar een feest gaan : mooi kleden, juwelen dragen.

Vertel dat de vrouwen zich daar ook bijzonder kleden. Ze maken zelf hun kleren met veel borduursel. Ze willen er mooi uitzien. Ze dragen daarbij ook al het zilver dat ze hebben, om te tonen hoe rijk ze zijn. Alle meisjes en vrouwen doen dit.

“Waarom zouden ze zich zo mooi willen maken ?” Om de jongens te versieren !

Aan de hand van de brief kun je gemakkelijk overstappen naar de foto. Op het feest bespelen mannen een lusheng, hoe ziet die er uit ?

KLANK EN SFEER Oosters klankdecor Luister na het lezen van de brief naar Lushengmuziek (zie pagina 13).

Laat de kinderen omschrijven welke sfeer ze herkennen in de muziek. Waarom horen ze die sfeer ?

Als de sfeer duidelijk is omschreven, plaats je al de instrumenten die je ter beschikking hebt in het midden van het klaslokaal. Met muziekinstrumenten zoals een trom, een fluit, een triangel … kun je al een Chinees sfeermuziekje in elkaar knutselen. Eventueel gebruik je hier een liedje dat al werd aangeleerd.

Probeer met de kinderen een klankdecor te maken bij de brief van Lien. Als ze zich goed inleven, wanen ze zich echt in China !

Dongdansen De Dong maken heel wat armbewegingen bij het dansen.

Hun bewegingen zijn groot en heel vrij. Er wordt ook veel rondgehuppeld. Ze blijven niet voortdurend op één plaats staan. Een voorbeeld van een stukje dans vind je op http:// users.skynet.be/fa081693/wereldreis.htm De leerlingen bewegen op de oosterse muziek. Dans en muziek zijn een uitstekende combinatie : de kinderen dur-

ven zich te geven, gevoelens en emoties komen los en ze kunnen plezier maken.

Typische muziekinstrumenten Laat de kinderen kennismaken met verschillende muziekinstrumenten uit de Chinese cultuur.

Het is de bedoeling dat de kinderen vijf verschillende instrumenten herkennen via korte luisterfragmenten. Die vind je ook op http://users.skynet.be/fa081693/wereldreis. htm De leerlingen verbinden op werkblad D elk instrument met zijn klankeigenschappen. De gong is waarschijnlijk gekend bij de meeste leerlingen. De andere instrumenten lijken onbekender, maar zijn in feite gelijkaardig aan de instrumenten die wij hier hebben.

Zo lijkt de klank van de pien ching erg op die van een xylofoon en zijn de tempelblokjes een complexere variant op onze ritmeblokjes. De erhu en de sheng zijn veel specifieker voor de Chinese cultuur, met hun typische scherpe, soms metaalachtige klank.

Oplossing : de rechterkolom beschrijft achtereenvolgens erhu, pien ching, tempelblokjes, sheng en gong.

Soorten Chinese muziek Licht toe : “Op de foto zie je enkele mensen uit China die feest aan het vieren zijn. Bij het feesten hoort natuurlijk muziek. Je ziet hier de Dong aan het werk, een bevolkingsgroep uit China. Ze spelen muziek met hun traditionele instrumenten zoals de lusheng. De lusheng lijkt met zijn lang mondstuk eerder op een doedelzak, maar dan met een houten windkamer i.p.v. een leren luchtzak.”

Maar niet alle muziek in China wordt gemaakt met traditionele instrumenten. Onderaan werkblad D staan vier categorieën Chinese muziek.

Laat een zestal muziekfragmenten horen (zie bladzijde 13). De leerlingen plaatsen de nummers van 1 tot 6 onder de juiste muziekcategorie.

Wereldreis - 2007/9 - Reistips - 9

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad C - 10

Chinese muziek Verbind deze Chinese muziekinstrumenten met hun eigenschappen pien ching





vioolklank snaarinstrument

sheng





korte tikken stenen slaginstrument

erhu





zachte klank slaginstrument (lijkt op een xylofoon)

gong





schelle klank blaasinstrument

tempelblokjes





lange klank met sterke weergalm slaginstrument

Beluister Chinese muziek en plaats het nummer van elk fragment bij de juiste groep Chinese opera

Chinese rock

Chinese popmuziek

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad D - 11

klassieke Chinese muziek

Derde graad VOORAF In de klas kun je een verteltafel inrichten. Daarop liggen enkele voorwerpen en afbeeldingen i.v.m. China (zie Webtips). De leerlingen mogen iets van de tafel nemen en vertellen wat ze er over weten. De leerkracht vult aan waar nodig.

Je kunt verschillende thema’s behandelen : Chinese etenswaren, schoolkinderen, een Chinese naam, het Maanfeest, klederdrachten, Chinees geld.

DE FOTO EN HET VERHAAL Bespreek de kalenderfoto. “Waar zou de foto zijn genomen ? In welk land ? Wat zie je allemaal op de foto ?

Waarom denk je dat je vooral mannen ziet ? Waarop spelen die mannen ?”

Leg uit dat enkel mannen en jongens de lusheng, een blaasinstrument, bespelen. Ze doen dit voornamelijk bij festiviteiten die te maken hebben met hofmakerij tussen jonge mannen en vrouwen.

Hier kun je een afbeelding tonen van de lusheng en het geluid laten horen (zie pagina 13).

Het verhaal op werkblad E en F lezen de leerlingen in groep of als partnerwerk.

Sanyuesan Dit festival is in Guizhou de gelegenheid bij uitstek voor de jonge dorpelingen om in contact te komen met leeftijdsgenoten en zo een huwelijkspartner te vinden.

Wanneer een meisje een jongen sympathiek vindt, zal ze hem een geschenk geven.

Als verwerking van het verhaal organiseer je een rollenspel. Het tableau vivant kan ook begeleiding krijgen van muziek. Toon het verschil aan tussen jongens die wel een mandje krijgen (dat is een eer) en jongens die geen mandje krijgen.

Voer een gesprek over hoe koppels elkaar leren kennen bij ons en wat typische gebruiken zijn.

Iedereen is uniek Lei’s oom Weimin zegt hem dat hij onder de indruk is van zijn fluitspel. Lei krijgt het warm omdat hij voelt dat zijn oom dat echt meent. De leerlingen geven voorbeelden over eigen ervaringen, wanneer iemand hen een leuk compliment gaf of omdat ze steun voelden.

In het verhaal haalt iedere jongen een of andere ‘stunt’ uit om uit te blinken. Hierbij kun je het spel ‘Ik ben

uniek’ spelen. De leerlingen verwoorden dan elk om beurten waarom zij uniek zijn. Dit is heel persoonlijk (het gaat dus niet over het materiële) en ze mogen niet herhalen wat een ander al zei.

CHINA EN MUZIEK Na de verwerking van het verhaal bespreek je kort de Landeninfo. In de Wereldreis van mei 2000 over Guizhou vind je ook een verhaal waarin sprake is van een lushengfestival.

Nu kunnen de leerlingen op werkblad G de opdrachten bij het verhaal uitvoeren en hun land, provincie, gemeente en muziek vergelijken met die van Lei in China.

Andere culturen Doorheen de eeuwen beïnvloedden culturen elkaar. Op werkblad G en m.b.v. websites of cd’s laat je de leerlingen Westerse klassieke muziek met Chinese klassieke muziek vergelijken en Westerse popmuziek met Chinese popmuziek.

Muziek is een belangrijk aspect van de Dongcultuur. De Dong luisteren naar muziek bij het werk op het veld, huiswerk, begrafenissen, verjaardagen, huwelijken, festiviteiten … Laat de leerlingen op werkblad G vergelijken wanneer zij naar muziek luisteren en wanneer Lei muziek beluistert.

Bamboemuziek Voor deze opdracht heb je het volgende nodig : bamboeraspen / -fluiten / -stokken / -buizen. Vorm groepjes van vijf (één dirigent en telkens een bespeler van rasp, fluit, stok en buis).

De dirigent legt zijn hand op schouder van één of meerdere muzikanten, die intussen de ogen dichthouden. Zolang de hand van de dirigent op de schouder ligt, maken de muzikanten muziek.

Tip : wissel voldoende binnen de groepjes, zodat iedereen eens kan dirigeren en/of verschillende bamboe-instrumenten kan bespelen.

Het Lied “Maannacht” Op werkblad H staan de partituur en de tekst om het lied aan te leren.

1. “Verlaten landschap, hier is geen mens. Toch hoor je ze, een echo van stemmen”. De dorpen in Guizhou liggen verspreid in het landschap. De mensen werken er in het gebergte.

Als ze praten of zingen, hoor je hun echo weerklinken.

2. “Sprekende draak, waar is je volk ? Zoek toch een land, daar zijn veel mensen”. De draak is nog steeds het nationale symbool van China. Dit land heeft een heel hoog bevolkingsaantal (1 331 400 000 inwoners).

3. “Chinese zielen, wees toch niet bang ! Weg die barbaar, het feest kan beginnen”. In de loop van de Chinese geschiedenis werd het volk, vooral de minderheden, onderdrukt.

4. “Jongens en meisjes, sierlijk dansend. Lusheng-muziek,

Wereldreis - 2007/9 - Reistips - 12

maankoeken zo heerlijk”. Deze strofe verwijst naar het Sanyuesanfestival, waarbij de jeugdige inwoners van de Dongcultuur een huwelijkspartner zoeken met de bijhorende feestelijkheden.

Als verwerking is wisselzang (jongens en meisjes) mogelijk, begeleiding met (Orff)instrumenten, een kringdans met koppels …

Foto's van de lusheng vind je terug op de sites : http://en.wikipedia.org/wiki/Lusheng www.asza.com/ilusheng.shtml www.cycnet.com/cms/2004/cycenglish/picturechina/index_pics/200511/t20051128_40827.htm www.paulnoll.com/China/Music/mus-sheng.html www.digischool.nl/mu/leerlingen/mt/instrumenten/ mondorg2.htm Je kunt lushengmuziek beluisteren met : www.twango.com/search/owner:jim+keyword:lusheng Meer (over) Chinese muziek : http://Music.ibiblio.org/pub/multimedia/chinese-music/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Chinese_muziek www.cssa.org.uk/music/index.htm

Klankspel Met materialen die in klas te vinden zijn, kan een klankspel worden opgebouwd. De leerlingen verzinnen een context (vgl. het verhaal) die leidt tot een climax, bv. : “De jongen komt op zijn paard (klakken met de tong) het meisje halen om te gaan picknicken. Het meisje huppelt vrolijk in haar nieuwe kleren naar de jongen (belletjes). Ze eten rijst met stokjes (balpennen tegen elkaar tikken). Plots begint het te regenen (rijst laten vallen). Ze haasten zich naar huis. Maar het meisje valt van het paard in de modder (emmer met water : op het water slaan) en haar nieuwe kleren voor het festival zijn vuil en gescheurd …”

Over de Chinese provincie Guizhou en de Dong : http://home.hccnet.nl/h.j.barelds/recent/china-03.htm www.dim-sum.nl/?page=277 www.reizennaarchina.nl/Chi-Sanjiang.htm www.travelblog.org/Asia/China/Guizhou/Kaili/blog-136115. html www.travelblog.org/Asia/China/Guizhou/Zhaoxing/blog132944.html www.vnc.nl/items/steden/sanjiang.php?id=796

Als slot kan er een luister-toonmoment zijn waarbij de klas geniet van de bamboemuziek, het lied en het klankspel.

CD’S MET CHINESE MUZIEK - An anthology of Chinese traditional and folk music. A collection of music played on the lusheng. China Record Corporation, Beijing, China, 1992.

- Bamboo Dreams. Xiu-lan Yang & Qian Ouyang. Windrecords, Taiwan, 1996.

- China. Music Rough Guide. World Music Network. Great Britain, 2003.

- Chine : Nan-Kouan Vol.1. Musique et chant courtois de la Chine du Sud. Ocora, France, 1982.

WEBTIPS Indien je beschikt over de nodige media en tijd, kun je een PowerPoint-presentatie maken met sfeerbeelden én Chinese muziek.

VOER VOOR BOEKENWURMEN - Belevenissen in … het Chinese Rijk. P. Steele. De Lantaarn, Amsterdam, 2001.

- China. Landenreeks. J. van der Putten. Oxfam Novib, Den Haag / KIT Publishers, Amsterdam / 11.11.11, Brussel, 2003.

- Chinese musical instruments. Alan. R. Thrasier. University Press, Oxford, 2000.

- Geïllustreerde muziekinstrumenten encyclopedie. B. Oling & H. Wallisch. REBO Productions, Lisse, 2003.

- Niet-westerse muziek in de basisvorming. E. Bisschop Boele.

KPC, ’s Hertogenbosch, 1997.

Wereldreis - 2007/9 - Reistips - 13

Sanyuesan

Lei had een beetje medelijden met zichzelf. Zijn moeder had hem bijna letterlijk het huis uit geveegd.

Ze kreeg altijd een aanval van schoonmaakwoede omdat ze alles netjes wilde hebben voor Sanyuesan, dat is het feest op de derde dag van de derde maanmaand. Lei kon het wel begrijpen, want dan kwamen er veel gasten uit de omliggende dorpen op bezoek, maar hij vond dat ze overdreef. En zijn vader ook.

Hij had het paard geroskamd, want daar wilde hij mee uitpakken.

En zus Ai was in alle staten natuurlijk. Dit jaar wilde ze een liefje opscharrelen. Ze was al dagen in de weer om het geborduurde hesje en de gebatikte rokken van mama te verstellen. De hoofdtooi met de zilveren belletjes stond al klaar op de kast. Glimmend gepoetst.

Lei keek omhoog naar de rijstvelden die als een brede, grillige trap de heuvel op liepen. Op het derde terras zat oom Weimin op de lusheng te spelen. Hij liep ernaartoe, over de dijkjes die hier en daar doorgestoken waren omdat het water naar de onderliggende velden moest worden gesluisd.

“En, kon je ook nergens rust vinden?” zei oom Weimin, toen Lei voor hem neerknielde.

“Mama heeft me weggestuurd.”

“Dat is heel verstandig van haar,” zei oom Weimin.

“Ik zat op je te wachten. Hoe gaat het met je fluitspel ? Laat eens horen.”

Oom Weimin stak Lei de lusheng toe. Het was een middelgroot instrument met bamboepijpen zo lang

als je arm. Lei had er al flink op geoefend. Hij kende een aantal wijsjes uit zijn hoofd. Hij blies door het mondpijpje en legde zijn vingers op de gaatjes. Het klonk als een gure wind die een huis binnendringt.

“Oefen eerst maar op het blazen zelf ”, zei oom Weimin. “Je moet de tonen zo lang aanhouden dat ze doordringen tot in de ziel.”

Lei blies en hoorde de klank van de tegenoverliggende helling terugkomen. Daarna leerde oom Weimin hem nog een nieuw melodietje.

“Mooi zo”, zei hij na een poosje. “Ik ben onder de indruk.” Lei kon zien dat hij het meende en daar werd hij helemaal warm van.

De volgende ochtend stond Lei heel vroeg op om niets te missen van de hofmakerij. Zijn zus ging samen met de andere meisjes van hun dorp, Baojing, naar de moestuin om sjalotjes en look te halen voor de picknick die ze met hun liefje wilden houden. Ze spoelden ze om bij de bron en liepen daarna in een rij over het pad langs de rivier.

Op de oever stonden hele families toe te kijken. Lei herinnerde het zich nog van de vorige jaren, maar nu zijn zus erbij stond, was het toch anders. Hij zag haar net als de anderen met haar mandje wuiven naar de jongens die uit de naburige dorpen waren gekomen. Hij probeerde te zien wie zijn zus graag als liefje wilde hebben, maar omdat het nog halfdonker was, kon hij ze niet goed uit elkaar houden.

Toen begonnen de jongens en meisjes om beurten te zingen en intussen waren er al een paar jongens die van een meisje een mandje hadden gekregen.

Ze werden beloond met applaus. Daar maakten de meisjes handig gebruik van om hun liefje in het oor te fluisteren wanneer ze het mandje konden terugbrengen. Zonder publiek erbij.

Ineens merkte Lei dat zijn zus haar mandje kwijt was en hij wist heus wel dat ze het niet ergens had laten

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad E - 14

vallen. Hij zag een stoere jongen die nog een keer omkeek en naar haar lachte. Hij had een breed gezicht en sterke schouders. Die kan vast hard werken, dacht Lei tevreden. Dat had zijn zus goed gezien.

De beurtzang hield nog een tijdje aan, tot de eerste stralen van de zon over het water van de rivier ketsten en de jongens die geen mandje hadden gekregen, afdropen. Ze werden uitgejouwd door de dorpelingen die weer naar huis wilden om zich op te maken voor het feest.

Stel je voor dat geen enkel meisje mij ziet zitten als mijn tijd gekomen is, dacht Lei. Ik mag er niet aan denken.

Na de middag werden rotjes afgestoken tot de rook als een wolk op het plein hing.

Het feest begon en Lei bleef aan de kant staan kijken hoe de lusheng-spelers in het midden dansten met om zich heen een aantal kringen. Eerst de mannen, daar omheen de jonge vrouwen en meisjes, en in de buitenste kring de getrouwde vrouwen.

Lei klapte in zijn handen en keek naar oom Weimin die met rode wangen op zijn lusheng blies. En naar zijn grote zus die elegante buigingen maakte en huppelde alsof ze dat haar hele leven had gedaan.

Toen de lusheng-spelers een hapje gingen eten, ging Lei bij zijn ouders en zijn oom zitten. Een vreemde man gaf oom Weimin een klapje op zijn rug. “Kan ik je iets aanbieden?” Hij hield oom Weimin een flesje bier voor en ging met hem staan smoezen in een hoekje van het plein.

Ook mama zat met zus Ai te smoezen. Ze gooiden aldoor blikken over hun schouder naar de plek waar de stoere jongen met zijn makkers stond te praten.

Lei kreeg er een wee gevoel van in zijn buik. Zat hij daar midden in het feestgewoel, maar toch deed hij niet echt mee.

Aan het geroezemoes op het plein merkte Lei dat de

jongens stunts begonnen uit te halen om de meisjes te laten zien hoe dapper ze wel waren. Er waren jongens die over de gloeiende kolen van een vuurtje liepen. Op blote voeten. Een jongen ging op een plank met spijkers liggen.

Toen kropen een aantal jongens tegen de paal op die midden op het plein in het plaveisel was geplant. Er waren dolken aan vastgemaakt waar ze hun voeten op moesten zetten. Toen de stoere jongen naar boven klom, sloeg Ai verschrikt haar handen voor haar ogen. Dat vond Lei wel stom, want dan liet ze die jongen helemaal voor niets zijn kunstje uithalen.

Lei voelde een hand op zijn schouder. “Jou zocht ik net”, zei oom Weimin. “Jij moet op de lusheng spelen.”

“Nu?” vroeg Lei. “Ja, jij moet mij vervangen”, zei oom Weimin. “Die man van daarnet wil dat ik voor de opera ga spelen, en we moeten nog een boel bespreken. Je kent toch al een paar wijsjes. Ik heb de andere spelers gevraagd of ze wat op je willen letten.”

Lei voelde zijn wangen gloeien, zo opgewonden was hij. Oom Weimin drukte hem de lusheng in de hand en duwde hem naar het midden van het plein. Lei maakte zijn lippen nat en legde zijn vingers op de gaatjes in de bamboepijpen. De andere spelers knikten met hun hoofd en daar gingen ze. In het begin lukte het niet zo best, maar tegen de tijd dat ze het nieuwe melodietje een paar keer hadden herhaald, leek het of de dansers geen verschil merkten.

Na een half uurtje nam oom Weimin het van hem over. “Dat ging prima. Ik kan met een gerust hart vertrekken. Volgend jaar hebben ze mij hier niet meer nodig.” Hij zei het op een toon of hij dat heel erg jammer vond, maar zijn gezicht glunderde.

En Lei barstte haast van trots. Ineens was hij een belangrijk onderdeel van het feest. En wat nog mooier was : als zijn tijd gekomen was om indruk te maken op de meisjes, hoefde hij geen stunts uit te halen. Op de lusheng spelen was al indrukwekkend genoeg.

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad F - 15

Bea De Koster

Bij het verhaal Sanyuesan Lees het verhaal grondig, dan kun je onderstaande vragen oplossen !

- Wat betekent het geven van een mandje ? ......................................................................................................................

- Waarom is Lei tevreden met de keuze van zijn zus ? ......................................................................................................................

- Wat gebeurt er met de jongens die geen mandje kregen ? ......................................................................................................................

- Wanneer heb je al eens een moment gevoeld dat je erg trots was op jezelf ? ......................................................................................................................

Jij en Lei : vul in Ik woon in …………………...........…….…….. ,

Wij leren over …………………….............…….,

dat is een dorp / stad in de provincie

dat is een dorp / stad in de provincie

....................................................... gelegen in het

....................................................... gelegen in het

................................................... (windstreek) van

................................................... (windstreek) van

……..........…………………...............…. (land).

……..........…………………...............…. (land).

Vergelijk jouw muziek met de zijne Westerse popmuziek

Chinese popmuziek

Instrumenten : Soort zang (solo – meerstemmig) : Tempo (snel – matig – traag) : Ik luister naar muziek als : -

Lei luistert naar muziek als : -

Ik vind muziek niet zo / heel belangrijk, omdat

De Dong vinden muziek ………………………,

…………………………....................................

omdat …………………......................................

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad G - 16

Maannacht Muziek : Petra Deleersnyder Tekst : Nick De Zutter & Nele Vandewoestyne

De akkoordsymbolen zijn eenvoudig doch harmonisch verantwoord. Bb/C betekent “speel het akkoord van Bb met Do(C) in de bas�.

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad H - 17

Wereldreis - 2007/9 - Werkblad I - 18

EXTRA GLOBO EN SAVED BY THE BELL Op vrijdag 5 oktober (Internationale dag van de leerkracht) blies Studio Globo verzamelen bij de lerarenopleiding van de EHSAL in Brussel.Naar aanleiding van ‘20 jaar mondiaal en intercultureel leren’ kwamen zo’n 200 leerkrachten, directies, onderwijsbegeleiders, docenten en ngo-medewerkers samen.

Eveneens op 5 oktober riep Studio Globo scholen op om deel te nemen aan ‘Saved by the bell’. Met die actie werd aandacht gevraagd voor de rol van de leerkracht en onderwijs wereldwijd.

Een impressie: Zie www.tinyurl.com/3d5o7t voor de volledige toespraak. Van voorzitter Hugo Wouters kreeg de minister een oude schoolbel mee. Daarmee kon hij later op de dag nog aandacht vragen voor de rol van de leerkracht wereldwijd.

andert. Mensen moeten beseffen dat er geen weg terug is, de maatschappij van vroeger is ‘gone and gone forever’. Dat men daarover angstig is, is een menselijke reactie. Mensen hebben recht op schrik, maar het is ieders verantwoordelijkheid om uitleg te geven: dat andere is wel OK.”

Jeannine Goudman vertelt in de workshop ‘Goede praktijken in het basisonderwijs’ over Wereldreis en haar ervaringen ermee in de klas.

VOORBIJ DE KLEUREN Wereldwijd verbonden: ook bij ons

Als we kinderen opvoeden tot solidariteit en wereldwijde verbondenheid is het belangrijk om verbanden te leggen tussen diverse aspecten van complexe problemen. Verbanden tussen Noord en Zuid, tussen eigen handelen en wereldwijde gevolgen.

Een van de aspecten van onze geglobaliseerde wereld is dat mechanismen van armoede en uitsluiting ook in België steeds scherper worden.

Iets wat zich bv. in het onderwijs heel duidelijk laat voelen.

Armoede op school

Kinderen komen op school met ongelijke kansen, ze hebben al een bepaald parcours doorlopen. Hun sociale omgeving en gezin bevorderen of hypothekeren de onderwijskansen. De school is daar niet voor verantwoordelijk, maar ze kan wel bevestigen, versterken of juist kansen creëren.

Er is dus zeker een taak weggelegd voor het onderwijs en wel op alle niveaus: van het onderwijsbeleid van de overheid, over de organisatie van de school tot de concrete dagelijkse omgang met de kinderen in de klas.

Als leerkracht kan je armoede niet oplossen. Toch heb je meer mogelijkheden om iets te doen dan je misschien vermoedt.

Aanpak op school Meer dan 600 scholen in Vlaanderen werkten met het materiaal van de actie ‘Saved by the bell’. Basisschool De Dobbelsteen uit Antwerpen vormde met 120 leerlingen een grote bel op de speelplaats.

Minister Frank Vandenbroucke onderstreepte het belang van mondiale vorming en van organisaties als Studio Globo bij de voorbereiding van kinderen en jongeren op de complexe maatschappelijke vraagstukken van vandaag.

Christopher Oliha, in de werkwinkel ‘Stemmen uit het Zuiden’: “Vlamingen zijn niet anders dan andere mensen. Er leven evenzeer racisme en vooroordelen onder Afrikanen. Ik zou zeggen: laat ze maar reageren tegen wat anders is, dat is normaal. Maar mensen moeten wel uitleg krijgen waarom de maatschappij zo ver-

Werken aan een gelijke behandeling is geen zaak van de individuele leerkracht alleen. De keuze voor kwetsbare kinderen moet expliciet in het pedagogisch project van de school opgenomen worden. Daarbinnen zijn heel wat mogelijkheden om een beleid uit te stippelen in verband met verjaardagen, huiswerk, schoolrekeningen, studiedagen voor leerkrachten, meebrengen van materiaal door leerlingen…

Door dit in team aan te pakken, kom je stilaan tot een ‘structurele aanpak’.

Aanpak in de klas Omgaan met kinderen die in armoede leven is niet los te zien van je dagelijkse houding als leerkracht. Wanneer je de gewoonte hebt om breed te observeren, om ruimte te geven aan de diversiteit die er in je klas aanwezig is, ben je al een heel eind op weg.

Daarnaast is het belangrijk bij kwetsbare kinderen extra aandacht te geven aan welbevinden en betrokkenheid. Bij kinderen in armoede worden de voorwaarden voor die twee indicatoren vaak niet vervuld.

Extra inspanningen zijn nodig, maar hoeven daarom niet spectaculair te zijn.

Belangrijk is dat je als leerkracht inzicht en informatie opdoet over armoede en de uitsluiting die ermee gepaard gaat. Meer inzicht in de situatie van mensen in armoede, betekent dat je op een andere manier, los van vooroordelen, kan kijken naar kinderen die in armoede leven.

Het zorgt ervoor dat je je klasactiviteiten beter kunt afstemmen op je publiek, waardoor de ontwikkelingskansen vergroten.

Ook voor kinderen die niet in armoede leven is een ruimere kennis van de leefwereld van kinderen in armoede van belang. Tijdens de dagelijkse klasactiviteiten moeten kinderen de kans krijgen elkaars leefwereld te leren kennen. Zo leren ze omgaan met verschillen. Een betere kennis over de leefwereld van kinderen uit arme gezinnen kan tot meer begrip leiden, vooral wanneer kinderen uitgedaagd worden om eigen vooroordelen in vraag te stellen en verder te kijken.

We baseerden ons op de achtergrondtekst in ‘Achter de Muur – werken aan gelijke kansen’, een project van Studio Globo voor de derde graad van het basisonderwijs.

Voor meer informatie : www.studioglobo.be/achterdemuur.

WERELDMUZIEK MET KLASSE

CAMPAGNE WELZIJNSZORG ‘WIJ TEKENEN VOOR DE TOEKOMST’

11.11.11 zet zich in om structureel onrecht tegen te gaan. Door producten uit de 11.11.11winkel te kopen en te gebruiken, steun je dit solidariteitsproces.

Welzijnszorg voert in december campagne rond onderwijs en armoede.

We pikten twee materialen uit het rijke aanbod. Alle info vind je op www.welzijnszorg.be

De rough guide cd’s zijn een exclusieve reeks met een prachtig overzicht van alle toonaangevende muziekstijlen uit de hele wereld.

Een ideaal geschenk, van prachtige achtergrondmuziek tot een garantie voor swingende feestjes. Ook leuk voor in de klas.

Op www.11.be/winkel kan je kiezen uit meer dan 110 beschikbare titels

Het solidariteitsproject voor de lagere school ‘Wij tekenen voor’ is een realisatie van Spoor ZeS, Studio Globo en Welzijnszorg.

Hiermee kan je op een speelse en belevende manier rond het thema solidariteit en de campagne van Welzijnszorg werken.

Het project bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, werkmateriaal voor elke leerling en een cd met tekeningen en twee liederen.

Rode draad is het verhaal van Robby, Jeroen, Lena en Fatmira. Robby

en zijn vrienden werken op school aan hun toekomstplannen en dat is niet voor iedereen even gemakkelijk.

Het project bevat een schat aan kant en klare verwerkingsmomenten rond (on-)gelijke onderwijskansen. Voor elke leerling is er een krantje vol leuke opdrachten, werkbladen, tekeningen en vragen om bij stil te staan. De cd met de twee liedjes en de ingekleurde tekeningen van Robby vormt het sluitstuk.

Handleiding: € 4 ; werkmateriaal : € 0,75 ; CD : € 7 In het onderwijsdossier van Welzijnszorg vind je een schooljaar lang verhalen van leerlingen, ouders, leerkrachten, directies en tal van andere mensen die zich inzetten voor gelijke kansen in het onderwijs.

Tien portretten in woord en beeld en een heel pak informatie over armoede en onderwijs. Onderwijsdossier : € 10 Bestellen kan bij Welzijnszorg, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel – 02 502 55 75 of online op www.welzijnszorg.be

Wereldreis Maandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - 20ste jaargang, nummer 9

Va Fan Fhare aan het werk te Antwerpen Zowel in China als bij ons bespelen muzikanten hun publiek op straten en pleinen.

NOVEMBER 2007

China : Guizhou Thema : MUZIEK