Wereldreis oktober 2009

Maandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - 22ste jaargang, nummer 8

De indrukwekkende faรงade van het Koninklijk Paleis in Brussel is heel wat minder kleurrijk dan die van het Buqshan Palace Hotel in Jemen.

oktober 2009

Jemen (Hadramaut) Thema : faรงade

Nieuws uit studio globo Vorming: werken met Saved by the bell landenkoffers In 2000 engageerden de wereldleiders zich via de Millenniumdoelstellingen om tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor alle kinderen. Onderwijs is een hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs maakt werk van gelijke kansen. We moeten hen daaraan herinneren, want de tijd loopt…

Saved by the bell?

Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de bel horen en naar huis kunnen, een beetje het saved by the bell-gevoel. Maar meer dan 100 miljoen kinderen horen vandaag de schoolbel niet luiden. Ook zij zouden graag kans krijgen op onderwijs. Voor hen krijgen de woorden ‘saved by the bell’ een heel andere betekenis…

Daarom organiseert Studio Globo, ism Klasse en heel wat Noord-Zuidorganisaties voor de derde maal de symbolische actie Saved by the

Campagne

De Vlaamse Vredesweek 2009 Van 25 september tot en met 4 oktober vindt de jaarlijkse Vredesweek plaats. Met acties, educatieve materialen en lobbywerk, roepen de orgaisatoren dit jaar op tot een klimaat van vrede. Onze huidige levensstijl en de hedendaagse manier van omgaan met onze planeet zorgen immers onmiskenbaar voor een klimaat van conflict. De klimaatveran-

bell, naar aanleiding van de Internationale dag van de leerkracht.

Dit jaar vindt de actie plaats op maandag 5 oktober. Studio Globo vraagt op deze dag aandacht voor het belang van onderwijs, wereldwijd. In het bijzonder voor de rol van de leerkracht.

Laat daarom die dag om 15 uur je schoolbel rinkelen uit solidariteit met alle kinderen waar ook ter wereld die verstoken zijn van hun recht op onderwijs en uit solidariteit met leerkrachten wereldwijd die vaak in moeilijke omstandigheden moeten lesgeven.

Om dit belmoment vorm te geven, geeft Studio Globo je enkele tips. Er zijn ook volledig nieuwe lessuggesties beschikbaar om dit actiemoment in de klas voor te bereiden.

Deze lessen, aangepast aan de leeftijd, zijn gratis te downloaden via : www.savedbythebell.be.

Vorig jaar waren er bijna 65.000 deelnemers.

We willen het dit jaar minstens even goed doen. Luid jij met ons mee op 5 oktober? Registreer je dan zeker op www.savedbythebell. be en kijk wat je kunt doen voor het recht op onderwijs, wereldwijd.

Wil je graag weten hoe je met een landenkoffer werkt? Wil je onze verschillende koffers leren kennen? Kom dan in oktober voor een van de vormingen naar Studio Globo Genk.

We voorzien aparte momenten voor het kleuter- en voor het lager onderwijs.

Tijdens deze vorming leer je op een ervaringsgerichte manier de werkwijze en inhoud van de koffers kennen.

Wat je leerde, kan je ook in de praktijk toepassen: wanneer je de vorming volgt, kan je gedurende een week in de loop van het schooljaar een koffer naar keuze gratis in de klas gebruiken.

Voor het kleuteronderwijs: woensdag 21 oktober, van 9u00 – 12u00 Vorming voor het lager onderwijs: woensdag 28 oktober, van 9u00 – 12u00

Praktisch: Meer informatie: - Waar: Studio Globo Genk, Domein Bokrijk Studio Globo, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel - Prijs: 25 euro (kofferreservatie inbegreT 02 520 05 30 – F 02 520 91 11 pen) savedbythebell@studioglobo.be - Reservatie: telefonisch of per mail bij Studio www.savedbythebell.be Globo Genk (011 26 54 20, genk@studioglobo.be)

dering is nu eenmaal een feit en het valt niet te ontkennen dat dit bestaande wrijvingen aanwakkert, conflicten verscherpt en nieuwe spanningen in het leven roept.

In de dreigende klimaatchaos zit echter een ongelooflijke kans voor vredesopbouw. Het is meer dan ooit nodig om de hele wereld te verenigen in een gezamenlijke inspanning om dit probleem aan te pakken.

De conflicten die onvermijdelijk gepaard gaan met het klimaatprobleem dwingen ons zowel lokaal, nationaal als internationaal tot hernieuwde solidariteit. Vanuit verschillende perspectieven zoals duurzaamheid, ecologie, armoedebestrijding, gender en vrede zijn we meer dan ooit verplicht om samen naar oplossingen te zoeken en waar nodig hulp te bieden zodat bedreigde bevolkingsgroepen zich tijdig kunnen verweren tegen de gevolgen van de klimaatopwarming.

De nood om te werken aan een Klimaat van Vrede is groot en de Vaamse Vredesweek blijft niet bij de pakken zitten. Zoals elk jaar gebeurt dit door allerhande acties te ondernemen, colloquia te organiseren, vredeswakes te houden, politici te interpelleren, educatief materiaal te verspreiden, lezingen te brengen, vredesinitiatieven op te starten.

De rode draad doorheen dit alles is de Post Kyoto Duif die alle Vlaamse provincies zal doorkruisen. Alle organisaties, scholen of gemeentes die de Post Kyoto Duif willen uitnodigen of een eind met hem mee willen fietsen, kunnen hem contacteren via het vredesweek secretariaat.

Meer uitleg, een kalender van de activiteiten, de visietekst, een vredeswinkel en nog veel meer kan je vinden op: www.vredesweek.be

Campagne 11.11.11 Hameren op Waardig Werk

De novembermaand nadert en 11.11.11 lanceert het tweede campagnejaar rond het thema Waardig Werk. Vorig jaar werden de eisen van de campagne voorgesteld aan een breed publiek. 2009 belooft een strijdlustig jaar te worden waarin ondermeer de vakbonden op deze eisen zullen hameren bij grote bedrijven.

Werknemers zijn geen gereedschap De helft van de werkende mensen in de wereld verdienen minder dan 1,50 euro per dag maar houden de economie wel draaiende in nonstop werkende fabrieken.

We staan er niet vaak bij stil dat onze gsm waarschijnlijk gemaakt is door verschillende handen verspreid over meerdere landen, niet zelden in barre arbeidsomstandigheden.

Werkdagen van 12 uur en werkweken van 7 dagen lijken Daensiaanse geschiedenis, voor heel wat arbeid(st)ers in Noord en Zuid is het jammer genoeg de realiteit. De toetsen van je gsm-toestel werden mogelijks gemaakt door iemand die wat later op straat werd gezet wegens ziekte, ouderdom of zwangerschap.

Je adapter werd misschien gemonteerd in de net gedelokaliseerde fabriek.

Is er dan geen universele wetgeving?

Er bestaan normen, richtlijnen en gedragscodes, maar deze zijn nauwelijks bindend.

Zo zijn er de internationale arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO, www.ilo.org). Heel wat landen verbonden zich ertoe om deze normen na te leven, de toepassing ervan gaat echter de mist in. Een tweede vorm van regelgeving zijn de gedragscodes die bedrijven opstellen. Deze getuigen meestal van heel wat engagement, maar reiken jammer genoeg vaak niet verder dan het oppoetsen van het eigen imago met weinig tot geen gevolgen voor de arbeidsomstandigheden.

De eisen op tafel De campagne Waardig Werk focust op 5 eisen:

1. We willen weten welke arbeid er schuilt achter de spullen die we kopen. Waardig werk of uitbuiting?

De in België gevestigde bedrijven moeten bij wet verplicht worden om kenbaar en controleerbaar te maken onder welke arbeidsomstandigheden zij produceren.

Dit voor de hele productieketen. Dus ook hun onderaannemers en toeleveranciers in binnen- en buitenland moeten hierbij in beeld komen.

2. We willen een Europa dat niet alleen denkt aan winst en competitiviteit en werknemers de tol laat betalen.

Europa moet binnen de eigen grenzen en daarbuiten een economisch beleid voeren dat het respect voor de arbeidsrechten stimuleert.

3. België en Europa beschikken over hefbomen om druk uit te oefenen op bedrijven.

Nu nog de politieke wil om ze te gebruiken.

België en Europa moeten in hun handels- en investeringsbeleid bedrijven voortdurend ertoe aanzetten om de fundamentele arbeidsrechten te respecteren en moeten landen steunen en stimuleren om die afdwingbaar te maken.

4. Het IMF en de Wereldbank moeten stoppen met het ondermijnen van de bescherming van werknemers.

Het Internationaal Muntfonds en de Wereldbank oefenen druk uit op landen om regelgeving ter bescherming van de werknemers af te bouwen. Het IMF en de WB moeten dit beleid radicaal omgooien en richten op het promoten van waardig werk.

5. Bij financiële crisissen betalen werknemers steeds de rekening. Stop financiële speculatie.

Door de financiële crisis zullen in 2009 in Noord en Zuid naar schatting meer dan 40 miljoen banen verloren gaan. Financiële speculatie speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van dergelijke crisissen. Alle maatregelen moeten genomen worden om financiële crisissen in de toekomst te vermijden.

Actie! De macht van het getal Deze eisen worden kracht bijgezet door middel van een petitie in drie vormen.

1. Een webpetitie: het virtuele model voor wie online is. Op de website www.hamererop.be. kan de surfende enthousiasteling hameren op de eisen van de campagne door de petitie

online te tekenen. Wie hamert, ziet de nagel in de grond zakken en ziet hoeveel mensen er al aan het hameren geweest zijn.

2. De marktkramerspetitie: het geanimeerde model voor comités en groepen die graag de straat op gaan. Op markten, in winkelstraten of aan stations kan je een leuke actie op touw zetten met hamers en nagels.

3. De estafettepetitie: het kant-en-klaar instapmodel. De estafettepetitie gaat van hand tot hand. Ze baant als het ware haar eigen weg door een netwerk van collega’s, vrienden en kennissen. Een kruising tussen een lopend vuurtje en een boemerang. Na talloze omzwervingen keert de petitie terug naar haar startpunt.

Hamers aller landen, verenigt u.

Tenslotte volgt er een centraal actiemoment in de Wetstraat - eind november 2009.

Met massa’s hamers en handtekeningen als doorslaggevende argumenten, trekt 11.11.11 naar de Wetstraat. Samen met de Franstalige landgenoten zullen ze op één en dezelfde nagel kloppen: ‘werknemers zijn geen gereedschap’.

Aan het werk in de klas Bij deze editie van Wereldreis vindt u een nieuwe reeks affichekranten.

Dit zijn lesmappen per graad met heel wat lessuggesties over het campagnethema.

Verder is er voor de leerlingen van de derde graad de begeleide workshop @work.

Aan de hand van concrete voorbeelden uit de Dominicaanse Republiek, Zuid-Afrika, Ecuador, Indonesië en België maken de leerlingen op een interactieve manier kennis met scheve werksituaties in Noord en Zuid.

Meer informatie over de campagne is terug te vinden op www.waardigwerk.be. Voor het aanbod voor het basisonderwijs kijk je op www.11.be/educatie.

En nu aan het werk!

voorwoord

INHOUD

Beste lezer, Voor de tweede keer dit jaar brengt de Wereldkalender ons naar uit Jemen. Nochtans is het een land waar we anders bijzonder weinig over horen. Wat we ervan weten, beperkt zich tot de spectaculaire berichten: ontvoeringen en de moord op Belgische toeristen een paar jaar geleden.

Jemen heeft nochtans een bijzonder rijke geschiedenis. En ook van het dagelijkse leven van gewone mensen kunnen we heel wat leren. Daarvoor moet je weer net iets verder kunnen kijken dan de eerste blik of het spectaculaire nieuwtje.

Zoals zo vaak zit er meer achter de façade van wat we op het eerste zicht te zien krijgen.

Het thema van deze maand, ‘façade’ speelt daar verder op in. Er zijn heel wat verbanden te leggen met de eigen leefwereld van de leerlingen: wanneer verschuilen zij zich achter hun façade? Worden ze geprikkeld om ook na een eerste indruk verder te zoeken naar wat hen met anderen verbindt?

Veel succes met de zoektocht ‘achter de façade’!

J.D.

colofon

Nieuws uit Studio Globo : Saved by the bell ............................................... 2 Campagne : De Vlaamse Vredesweek....2 Voorwoord ....................................3 Wereldreisinfo Landeninfo Jemen (Hadramaut)....4 Heb je al gehoord van ... piraten ....................................4 Foto-info..................................5 Thema-info : Façade ...................5 Reiswoordenschat ......................5 Wereldreistips en werkbladen Eerste graad...........................6-8 Vensterluiken.............................7 Gevels ......................................8 Tweede graad........................ 9-11 Brief van Lien.......................... 10 Woordzoeker............................ 11 Derde graad.........................12-17 Webtips.................................. 13 Voer voor boekenwurmen........... 13 Paleizen en piraten ............... 14-15 Piraten en paleizen : opdrachten .16 Masker ................................... 17 Tekening van de kalenderfoto..... 18 Campagne 11.11.11 : Hameren op Waardig Werk ............................... 19 Spiegelfoto.................................. 20

Wereldreis is een uitgave van Studio Globo v.z.w. © 2009 Wereldreis, Studio Globo, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel, fax : 02 520 91 11 Website : www.studioglobo.be/wereldreis Abonnement : 10 nummers + affichekrant 11.11.11 voor € 15 - Abonnementen lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Andere formules : zie website. Wijzigingen aan de abonnementen kunnen gevraagd worden schriftelijk, via fax of via mail tot één maand voor het aflopen van het abonnement.

- Losse nummers zijn verkrijgbaar voor € 1,50 + verzendingskost

Bankrekening : 068-2352505-88 Administratie : Benedikte Hanssens, T 02 520 05 30, E wereldreis@studioglobo.be Redactie : Jan Debonnet en Helga Vande Voorde, T 02 526 10 92, E helga.vandevoorde@studioglobo.be Aan dit nummer werkten mee : Katelijne Hermans ; Eline Six, Ann-Sophie Lemahieu, Liselotte Leplae, Audrey Voorspoels, Liesbeth Deweerdt, Marlies Caulier, Sarah Gryson, Camille Bekaert, Delphine Goossens, Charlotte Vergote, Celine Tack, Liesbeth Ragolle, Veerle Rogolle, Delphine Seys, Celine Alderweireldt, Kimberly Six, Elien De Samber, Anneleen Coene, Sofie Herman, Sharon Duyvejonck, Eline Verhaeghen (Katho Reno), Joris Cools, Veronika Rumbaut, Kristine Van Den Bogerd (tekeningen), Marc Vermeiren (vormgeving) Foto’s: cover: kalenderfoto: Pascal en Maria Maréchaux, spiegelfoto: Jana Vanroose; p. 19 11.11.11 Verantwoordelijke uitgever : Piet Spanhove, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel Overname voor niet-commercieel gebruik in het onderwijs en zonder afgeleide werken is toegelaten mits naamvermelding Wereldreis is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier Deze uitgave kwam tot stand i.s.m. de Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging‑11.11.11 v.z.w. en met de steun van het D.G.O.S.

Wereldreis - 2009/8 - 3

Jemen (Hadramaut) LANDENINFO Ligging, landschap en klimaat Hadramaut (167 280 km² met 1,5 miljoen inwoners), waartoe ook het eiland Socotra behoort, is het grootste gouvernement in het midden van Jemen. Aan de Golf van Aden ligt de hoofdplaats en havenstad Al Moekalla. Een plateau met diepe dalen gaat noordwaarts over in de Grote Arabische Woestijn (Rub al-Khali). Bekend zijn de stadjes met ‘wolkenkrabbers’ : Shibam wordt zelfs ‘het Manhattan van de woestijn’ genoemd. Het klimaat is heet en vochtig aan de kust, maar in het droge binnenland kan de zeer uitzonderlijke regen hevig zijn.

Geschiedenis In het pre-islamitische tijdperk bevond zich op het zuidpunt van het Arabische schiereiland een hoogontwikkelde beschaving, die al handelsbetrekkingen had met Oost-Afrika en Zuidoost-Azië.

Het gezag werd afwisselend uitgeoefend door een groot aantal vorstendommen en tijdelijk door het Ottomaanse en het Britse Rijk.

Zuid-Jemen (aan de Golf van Aden) was voor de Britten van strategisch belang op de handelsroute met India. In 1967 kwam er een einde aan het Britse gezag en in 1969 werd de Volksdemocratische Republiek Jemen (PDRY) uitgeroepen.

Noord-Jemen (aan de Rode Zee) was

tussen 1919 en 1962 een koninkrijk.

Na een strijd tussen royalisten, conservatieve religieuze groepen en republikeinen kregen in 1978 de republikeinen de overhand en Ali Abdullah Saleh werd benoemd tot president van de Arabische Republiek Jemen.

krachten. De beide Golfoorlogen, de lage olieprijs en de burgeroorlog van 1994 hadden een sterk negatief effect op de economische ontwikkeling.

Munt : Jemenitische riyal (YER), 1 riyal = 0,0039 euro.

In mei 1990 gingen Noord- en ZuidJemen op in de Republiek Jemen en er volgde een moeilijk proces van natievorming. Jemen werd - als tijdelijk lid in de VN Veiligheidsraad - economisch gestraft door de internationale gemeenschap vanwege zijn opstelling tijdens de Eerste Golfoorlog in 1991.

Tijdens de Golfoorlog van 2003 koos Jemen ervoor zich bij de internationale gemeenschap aan te sluiten. Saleh is nog steeds president.

Bevolking In 2008 waren er in Jemen 23 013 376 inwoners. De officiële landstaal is het Arabisch.

Het grootste deel van de Jemenieten is moslim. Een man mag meer dan één vrouw hebben. Het aantal kinderen van de man bepaalt mede zijn status ; vrouwen krijgen gemiddeld zeven kinderen.

HDI : Jemen staat op de op de 153ste plaats met 0,508.

Economie De economie van Jemen is georiënteerd op olie en landbouw. De uitvoer bestaat voor 80 % uit ruwe olie en aardolieproducten. Zowel voorraden als exploitatiemogelijkheden van olie blijven echter ver achter bij die van de buurlanden en gasvondsten vergen grote investeringen. Naar schatting is een derde tot de helft van de beroepsbevolking (gedeeltelijk) werkloos, terwijl Jemen een groot gebrek heeft aan geschoolde arbeidsWereldreis - 2009/8 - Wereldreisinfo - 4

HEB JE AL GEHOORD VAN …

PIRATEN ?

Piraten plunderen andere schepen of nemen opvarenden gevangen op open zee.

Al in de Oudheid opereerden zeerovers in de Perzische Golf, de Middellandse Zee en de Chinese Zee. Ook de Noormannen of Vikings zochten vanaf eind achtste eeuw de rijkdom langs de Europese en Noord-Amerikaanse kusten. Arabieren dreven niet alleen handel met Azië, op de Afrikaanse oostkust maakten zij ook slaven buit. Barbarijse vrijbuiters belaagden vooral in de 17de eeuw vanuit Noord-Afrika Europese koopvaardijschepen in de Middellandse Zee en op weg naar Kaap de Goede Hoop voor eigen rekening. Europese kapers werkten in opdracht van hun overheid met een kapersbrief. Boekaniers waren Engelse en Franse avonturiers die toen in de Caribische Zee de Spaanse zilvervloot belaagden en hun bezittingen aan land plunderden.

Zeerovers bedreigen ook de Nigeriaanse - en de Amerikaanse kust en de Grote Oceaan. Vooral in de Straat Malakka en de Golf van Aden worden nu vrachtschepen geënterd door kleine, snelle motorboten, uitgerust met gps. Maar zijn de Europese en Aziatische schepen, die de wateren in het Zuiden leegvissen, niet evenzeer piraten ?

Het grootste deel van de Jemenieten belijden het islamitische geloof (soenieten en shiieten, meerbepaald zaïdieten). In de steden lopen vrouwen buiten gesluierd. Zij dragen een zwarte of gekleurde sluier met daaronder felgekleurde kledij.

Achter die ‘façade’ bestaat er veel ongelijkheid. De man is buitenshuis de baas, de vrouw heeft binnenshuis meer te zeggen. Vrouwen werken vooral op het land en in huis ; geldzaken worden door de man behartigd. Jemenieten verwachten dat de toeristen zich - uit eerbied voor hun opvattingen - netjes kleden. Daaronder verstaan zij dat de benen en de bovenarmen moeten worden bedekt.

REISWOORDENSCHAT

Foto-info Het kleurige Buqshan Palace Hotel staat in Khaylah, een plaatsje in Wadi Do’an.

Deze meestal droge rivierbedding is een zijdal van Wadi Hadramaut in het gelijknamige gouvernement.

Het lemen paleis werd gebouwd in de jaren vijftig van vorige eeuw en telt negen verdiepingen en maar liefst 130 kamers. Na de renovatie - mogelijk gemaakt dankzij internationale hulp - wordt het Buqshan Palace nu gebruikt als hotel. Het doel was het land opnieuw aantrekkelijk te maken voor toeristen.

Vroeger lokte de vruchtbare Hadramautvallei reizigers uit de hele wereld via de havenstad Al Moekalla, maar ook heel wat karavanen doorkruisten het land. Dit zorgde ervoor dat Jemen een bloeiende economie kende. Maar de handel kende heel wat ups en downs.

Veel mensen trokken weg naar een ander land. De ‘Arabische zeevaarders’ kwamen vaak uit Hadramaut : vier miljoen Indonesiërs vinden er hun afkomst.

Vandaag staat Jemen wegens ontvoering van buitenlanders op de lijst van de te mijden landen. Ondanks dit schitterende paleis blijft de streek dan ook weinig toeristisch.

THEMA-INFO : FAÇADE Façade betekent eerst en vooral : voorgevel, voorkant. Bij sommige gebouwen is een versierde façade belangrijk en ook mensen ‘trekken wel eens een façade op’ om hun gevoelens of bedoelingen te verbergen. Façade kan ook op een bedrieglijk uiterlijk wijzen, denk maar aan het façadisme, waarbij een nieuw gebouw wordt opgetrokken achter een bestaande gevel.

In Jemen heb je beschilderde façades van de huizen, de vrouwen die een sluier dragen, de hennaversieringen enz.

De Jemenitische bevolking hecht veel belang aan het verfaaien van de omgeving, vooral van de gebouwen. Om een stad zo veilig mogelijk te maken, zijn de lemen huizen in de hoogte gebouwd. Er zijn zes tot acht verdiepingen verbonden door een zeer smalle trap om de vijand de toegang moeilijk te maken. De bovenste verdieping, waar de man zijn vrienden voor het qatkauwen uitnodigt, is de mooiste kamer van het huis. De houten vensterluiken zijn uitgewerkt in ajour, de ramen zijn van glas in lood en de kozijnen zijn met witte verf versierd. Het gebouw met de meest opvallende façade is het paleis van de familie Buqshan in Khaylah.

Wereldreis - 2009/8 - Wereldreisinfo - 5

ajour : versiering met veel uitsparingen (< Frans : opening). camoufleren : wegmoffelen, onopvallend maken. henna : kleurstof in Noord- Afrika tot Indië, gebruikt voor het verven van nagels, handen en haar. Rode henna is afkomstig van de hennaplant (Lawsonia inermis) die een heet en droog klimaat nodig heeft. pastel : zachte kleur, pigment gemengd met krijt. piraat : zeerover ; iemand die auteursrechten schendt of illegaal handelswaar reproduceert. polygamie : tegelijkertijd meerdere huwelijkspartners hebben : polygynie = meerdere vrouwen per man, polyandrie = meerdere mannen per vrouw (< Grieks polus : veel en gamos : huwelijk). qat : een plantaardig product met een stimulerende werking. Door op de bladeren van de struik te kauwen, komen er sappen vrij die een roes veroorzaken. In Jemen zou 80 % van de bevolking qat gebruiken (hoewel de islam ieder middel dat een roes veroorzaakt, verbiedt). schiereiland : een stuk land dat gedeeltelijk door water is omgeven, maar dat aan een kant met het vasteland is verbonden. sluier : een dun weefsel dat vrouwen voor het gezicht dragen.

Eerste graad INSTAP : de foto Bekijk de foto samen met de kinderen.

Kunnen de leerlingen vermoeden wat op deze foto staat ?

Een deel van de gevel van een gebouw. Het is niet zomaar een gebouw, het is het Buqshan Palace Hotel.

“Wat valt er op aan dit hotel ? Zien de hotels bij ons er ook zo uit ?” Wijs de kinderen op de talloze pastelkleuren. Niet alleen de kleuren zijn anders dan bij ons, ook de opbouw en de ramen zijn niet zoals in onze huizen. Het kleurrijke paleis biedt contrast tegenover de kale rotsheuvels en de omringende vallei. Dit paleis vind je in Jemen.

Je kunt met de leerlingen een kringgesprek voeren rond de kleur van gebouwen, om aan te tonen dat er in onze cultuur ook gevels in verschillende kleuren zijn. “Welke kleur heeft de voorgevel van jouw huis ? Hebben wij hier ook zo’n kleurrijke gebouwen ? Hebben die kleuren een betekenis ?

Verkies je heldere of donkere, felle of zachte kleuren ? Welke zijn volgens jou vrolijke / droevige kleuren ? Zou deze kleur ook passen bij de gevel van jouw huis ? Welke gevels zie je graag ?”

schilderen, in welke kleuren zou je dit doen ? Waarom ?

Zou het dan nog hetzelfde gebouw zijn ? Waarom zou je het gebouw in een andere kleur schilderen ? ” De leerlingen versieren de tekening op werkblad I met potloden, stift, slierten ... Zo kunnen zij hun eigen façade kiezen.

Hier kun je aandacht hebben voor de verschillende kleuren die worden gebruikt (zie ook Wereldreis van januari 2009).

In de gevel zijn veel ramen, maar toch kun je moeilijk binnenkijken : deze façade beschermt de bewoners tegen ongewenste blikken.

Op werkblad A staat een tekening van zo’n versierd venster uit Jemen. De leerlingen maken - eventueel van karton - een mooi vensterluik met ajour.

Op het werkblad B staan er verschillende soorten gevels (appartement, gevangenis, paleis, rijhuis, winkel). Laat de leerlingen de gevels verbinden met de juiste naam.

Op de kalenderfoto zie je : venster, steen, luik, dorpel en pijler.

KERN : FAÇADE Fotohoek Leerlingen brengen een foto’s mee van de voorgevel van huizen en andere gebouwen. Zo kun je een fotohoek scheppen in de klas. De foto van het Buqshanpaleis in Jemen hang je centraal. Zoek met de leerlingen de gelijkenissen en verschillen tussen gevels hier en in Jemen : vergelijk met de kalenderfoto van april 2009 !

Creatieve verwerking “Als jij het gebouw van de kalenderfoto opnieuw zou mogen

De leerlingen schrappen woorden die niet bij het woord ‘voorgevel’ thuishoren. Horen niet in de rij : brug, tafel, zijkant, kamer, dak.

SLOT Met de foto’s van de gebouwen ontwerpen de leerlingen een nieuwe gevel. Zij werken allen samen op een groot blad. Zij gebruiken bv. alle deuren en vormen zo een nieuwe deur. Eventueel kan de leerkracht vooraf het patroon voortekenen dat de leerlingen dan opvullen door te knippen en te plakken. Het is de bedoeling dat zij met de bestaande foto’s een nieuwe façade creëren.

Wereldreis - 2009/8 - Wereldreistips - 6

Vensterluiken De vensters in Jemen hebben houten luiken die mooi zijn versierd met gaatjes : zo kun je wel van binnen naar buiten kijken, maar niet van buiten naar binnen.

Kleur het vensterluik. Knip de gaatjes voorzichtig weg.

Je kunt de openingen opvullen met gekleurd zijdepapier : zoâ&#x20AC;&#x2122;n stukje moet iets groter zijn dan de opening, zodat je het vast kunt kleven aan de randen.

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad A - 7

Gevels Verbind de gevels met de juiste naam : m rijhuis m paleis m flat m winkel m gevangenis

Schrijf hier de woorden die bij de kalenderfoto passen : ......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

Welke woorden horen niet thuis bij het woord ‘voorgevel’ ?

Schrap die woorden : venster – bloemen – steen – voordeur – bel – brug – balkon – tafel – luik – dorpel – zijkant – kamer – slot – pijler – buiten – dak Wereldreis - 2009/8 - Werkblad B - 8

Tweede graad DE foto en de BRIEF VAN LIEN Bekijk samen met de klas de foto van de Wereldkalender. Wij zien een voorgevel of ‘façade’. Laat volgende begrippen aan bod komen : grootte, vorm, kleur en materiaal.

De leerkracht heeft de brief van Lien (werkblad C) ontvangen. Die brief echt in een luchtpostenveloppe stoppen, geeft deze taalles een extraatje. De klas leest samen de brief. Start een klasgesprek met wat Lien allemaal heeft geschreven en laat de kinderen hun mening erover geven. “Wat zijn wij door de brief te weten gekomen van Lien ?”

De leerlingen herhalen de nieuwe begrippen uit de tekst. Zij vullen individueel werkblad D in. Oplossing : 1. polygamie ; 2. Arabisch ; 3. henna ; 4. islam ; 5. vier ; 6. marhaba ; 7. Yemen ; 8. twintig ; 9. qat ; 10. paleis ; 11. façade ; 12. hotel ; 13. jadd BUQSHAN PALACE HOTEL EEN STUKJE JEMEN De leerlingen vormen zich een voorstelling van het land a.d.h.v. internet, foto’s en informatieve boeken in verband met Jemen. Vorm groepen die zich op een onderdeel toespitsen (bv. klimaat, landschap, gebouwen, bevolking). Elke groep stelt zijn bevindingen voor aan de klas. Bespreek klassikaal de foto’s en de verschillende kenmerken.

Zij maken een ‘miniatuurlandschap’ uit Jemen met doeken, zand, wol, touw, verschillende soorten kartonnen dozen, stokken, gewone elektriciteitsdraad, tandenstokers, verf, stukken stof … Voorzie voldoende ruimte en dek de tafels af, dat vermindert de tijd bij het opruimen. Zet de leerlingen in heterogene groepjes aan het werk : plaats handige leerlingen bij minder handige, zo kunnen alle groepjes hun tijd optimaal gebruiken.

FAçADEs Huwelijk “Zien mannen hun vrouw graag of is dit allemaal ‘façade’, vermits sommige mannen vier vrouwen hebben ? Kunnen zij werkelijk van vier vrouwen tegelijk houden ?” Laat de leerlingen hierover hun mening formuleren.

De kinderen vertellen uit hun eigen ervaringen hoe een huwelijk hier is en vergelijken - in een klasgesprek - een

Jemenitisch en een Belgisch huwelijksfeest.

Laat de volgende elementen aan bod komen : - duur van het feest - leeftijd van bruid (en bruidegom) - partner(s) - bruidstooi - gasten Henna “Vrouwen versieren hun lichaam, hun uiterlijk (façade) met henna.”

De leerlingen tekenen de omtrek van hun hand op een kladblad. Daarna ontwerpen zij een eigen hennasjabloon.

De verschillende sjablonen worden besproken. Daarna laat je de leerlingen hun ontwerp met echte rode henna op elkaars hand uitvoeren.

SLOT Rond het thema façade kunnen de leerlingen in groepjes een fictief verhaal schrijven over wat er kan gebeuren achter deze kleurrijke façade op de foto.

EINDTERMEN WERELDORIËNTATIE - Van … een constructie die ze zelf willen maken, zeggen aan welke eisen ze moeten voldoen (2.4) ; - eigen werkwijzen vergelijken met andere werkwijzen en een oordeel geven daarover (2.8) ; - tonen zich bereid nauwkeurig en veilig te werken, geen materiaal te verkwisten en zorg te dragen voor hun gereedschap (2.10) ; - illustreren dat verschillende sociale en culturele groepen verschillende waarden en normen bezitten (4.8) ; - tonen belangstelling voor het verleden, heden en toekomst, hier en elders (5.9) ; - vergelijken aspecten van het dagelijks leven in een land van een ander cultuurgebied met het eigen leven (6.9).

Wereldreis - 2009/8 - Wereldreistips - 9

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad C - 10

Woordzoeker Vul het ontbrekende woord in en zoek het daarna in de woordzoeker. De woorden zitten verstopt : zowel horizontaal, dus van links naar rechts of (op zijn Arabisch) van rechts naar links, als vertikaal, dus van boven naar beneden of van beneden naar boven.

1. Een moslimman in Jemen mag meerdere vrouwen hebben. Dit noemen wij ....................................

2. In Jemen spreken de mensen ................................................

3. .......................... is een uit planten bereid oranjerood kleurmiddel om tijdelijke tatoeages aan te brengen.

4. Deze godsdienst ontstond op het Arabische schiereiland : ..............................

5. Volgens de islam mag een man tot hoogstens ........................ vrouwen hebben.

6. In Jemen begroeten mensen elkaar met het woord ............................................

7. De naam van dit land zie je soms ook gespeld als .....................................

8. Jemen is ongeveer twee / twintig / tweehonderd keer zo groot als België : ....................................

9. ................................ is een plant waarvan de bladeren worden gekauwd.

10. Een vorstelijk verblijf noemt men een .................................

11. De voorgevel of ............................................... van een gebouw kan mooi versierd zijn.

12. Een ................................ is een gebouw waar je als toerist kunt verblijven.

13. Hoe zeg je ‘opa’ in het Arabisch ? .........................

Kies uit : Arabisch - façade - henna - hotel - islam - jadd - marhaba - paleis - polygamie - qat - twintig - vier Yemen B M A R H A B A T

G I T N I W T R E

U V I E R L A A S

Q H S A N F C B I

P O L Y G A M I E

D T A E P C E S L

D E M M Q A T C A

A L H E A D H H P

J S A N N E H O L

Als je alle gevraagde woorden hebt doorstreept, blijven er nog letters over : schrijf ze achter elkaar en je hebt de naam van het gebouw op de kalenderfoto : .........................................................................................

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad D - 11

Derde graad Eindtermen Nederlands - lezen : 3.5 de informatie ordenen die voorkomt in voor hen bestemde verhalen, jeugdencyclopedieën, e.d.

Nederlands - schrijven : 4.6 schriftelijk antwoorden op vragen over verwerkte inhouden.

Wereldoriëntatie - tijd : 5.9 belangstelling tonen voor het verleden, heden en toekomst, hier en elders.

BIJ DE KALENDERFOTO Leerlingen beschrijven wat zij zien. Daarbij horen enkele waarnemingsvragen zoals : “Wat zie je ? Is dit een gebouw van hier ? Wat is er anders vergeleken met ons huis ? Van wie zou dit gebouw zijn ? Wat valt er (nog) op ? Waarom zouden er zoveel kleuren worden gebruikt ? Zou je hier zelf willen wonen ?”

De kern van de zaak is dat de leerlingen zelf ontdekken dat deze foto niet hier werd genomen, maar in een warm land. Dit kunnen zij door de link te leggen met de kleine ramen, deze zorgen ervoor dat de warmte buiten blijft en de koelte binnen.

Indien dit moeilijk te begrijpen is, kun je een link leggen naar de warmte die je voelt achter glas, wanneer de zon erop schijnt.

B. Jemen vroeger : 1, 3, 4 ; Jemen nu : 2, 3, 5.

C. 1. In januari 2008 kwamen twee Belgische vrouwen om (en in juni 2009 nog een groepje buitenlanders). Veel Europese reisorganisaties vinden Jemen te gevaarlijk geworden en dus een te mijden land.

2. Muhammad bin Laden week uit naar Saoedi-Arabië en stond aan het hoofd van een enorme bouwonderneming.

Maar zijn zoon, Osama bin Laden, voerde strijd voor een fundamentalistische islam en de inwoners van Wadi Do’an zijn niet te spreken over hun bekende streekgenoot.

3. Arme bootvluchtelingen, olietankers, schepen met voedselhulp en luxueuze zeiljachten.

D. Jemen : 2, 3, 5 ; België : 1, 4, 6.

E. Waar : 1, 4, 6 ; 2 : de huizen zijn er van leem, 3 : Jemen ligt op het Arabisch schiereiland (Iberië = Portugal + Spanje) 5 : meisjes genieten er al weinig onderwijs, ouders wensen geen gemengde klassen en er is een groot tekort aan (vrouwelijke) leerkrachten.

BIJ HET THEMA ‘FAÇADE’ Bouw met de leerlingen een woordspin rond ‘façade’ op het bord. Zij zoeken de betekenissen op in een woordenboek.

Voer een gesprek over de verschillende omschrijvingen.

Een eerste betekent : voorgevel, de voorzijde van een huis, aan de straatzijde, het gedeelte van een gebouw dat je van buitenaf kunt zien. In een gevel zitten verschillende openingen : ramen en deuren.

Een andere omschrijving is schijn : zich anders voordoen dan men is, het gezicht bedekken, een masker opzetten.

Veel vrouwen in Jemen bedekken het gezicht behalve de ogen. Het dragen van een sluier wordt gezien als een soort bescherming : handen thuis, mannen ! De vrouwen kunnen ook hun gevoelens verbergen voor de buitenwereld. Zij ‘verstoppen’ zich achter hun sluier.

PIRATEN EN PALEIZEN De leerlingen lezen werkblad E en F en voeren de bijhorende opdrachten uit op werkblad G. Oplossingen : A. 1. In de jaren vijftig van vorige eeuw.

2. In het Jemenitische Khaylah, vallei van de Wadi Do’an in het midden van Jemen.

3. Het hotel telt negen verdiepingen.

4. Lemen paleis met veelkleurige gevels, witte raamomlijstingen en houten vensterluiken.

5. Sjeik Abdullah Ahmed Buqshan.

6. Een groot ontwikkelingsprogramma om een toeristisch centrum uit te bouwen.

Laat hieruit een klasgesprek vloeien. “Wanneer zouden jullie onzichtbaar willen zijn ? Wat doe je dan ? Waarom ? Wanneer verbergen jullie je gevoelens ? Wanneer doe je jezelf anders voor dan je eigenlijk bent ?” Thema’s zoals ‘pesten’ of ‘verlegen zijn’ zullen zeker aan bod komen.

“Ken je nog voorbeelden van dieren of mensen die niet gezien willen worden ? Die zich verstoppen achter of door hun vacht, kledij ? Die zich camoufleren ?” Leerlingen komen tot het besluit dat soldaten zich camoufleren en dat in de natuur ook vaak camouflage wordt gebruikt. Er zijn zelfs dieren die van kleur kunnen veranderen naargelang hun omgeving (kameleon).

Wereldreis - 2009/8 - Wereldreistips - 12

CREATIEF BEZIG ROND ‘ FAÇADES’ Ontwerp je eigen gevel De kinderen ontwerpen elk hun eigen façade en voegen deze samen tot één kleurrijke klasgevel.

Materiaal : witte bladen tekenpapier, schaar, lijm, een pasfoto van elke leerling, kleurpotloden, stiften, gekleurd papier of verf (naar eigen keuze).

Elke leerling krijgt een blad papier. Hierop mogen zij hun droomgevel ontwerpen. De gevel mag een boodschap uitzenden, bijvoorbeeld : “Nee tegen aids !”.

Het allerbelangrijkste is dat de gevel kleurrijk wordt versierd.

Dit kan met kleurpotloden, stiften, wasco’s, gekleurd papier, verf … naar eigen keuze.

Elke gevel moet minstens één raam bevatten (meerdere ramen of een deur mag ook). Achter dit raam kleven zij hun foto. Zorg ervoor dat de raamluiken blijven. Zo kunnen de leerlingen hun luiken afsluiten als zij even ‘onzichtbaar’ willen zijn. Alle gevels worden uiteindelijk aan elkaar bevestigd tot één grote kleurrijke klasfaçade.

Verborgen achter een masker Een masker zet je op je gezicht : dat is de voorkant van je hoofd, het belangrijkste deel van het lichaam waaraan men iemand kan herkennen. Anderen kunnen jouw gevoelens aflezen aan bepaalde gelaatsuitdrukkingen.

Sommige mensen zetten a.h.w. ‘een masker op’ om hun gevoelens te verbergen en te onderdrukken.

Met werkblad H ontwerpen de leerlingen een masker : een activiteit per twee.

Na het maken van het masker, zetten de leerlingen de banken in een kring. Geef aan elke leerling evenveel strookjes papier als er klasgenoten zijn. Zorg dat iedere leerling schrijfgerei heeft. Elke leerling heeft zijn eigen masker bij zich met de neus op tafel gericht. De maskers worden doorgegeven.

Bij elk masker schrijft de leerling iets op een strook papier, waar hij / zij op dat moment aan denkt bij het zien van het masker van die bepaalde persoon : hoe wordt deze leerling door de andere gezien ? Zij geven daarna de maskers weer door tot alle leerlingen iets hebben geschreven over alle klasgenoten.

Als deze activiteit is afgelopen, volgt een klasgesprek. Enkele richtvragen : “Wat staat er op jouw briefje ? Klopt dat ? Wie schreef dat ? Waarom vind / denk je dat ? Wie zet soms een masker op ? Waarom doe je dat dan ? Voel je je daardoor dan wat beter ?”

Elfje rond façade Een elfje is een gedichtvorm met achtereenvolgens 1, 2, 3, 4 en 1 woorden per regel. Op werkblad H staan twee teksten.

De teksten worden gelezen. Enkele richtvragen : “Wat valt op ? Is elk gedicht op die manier geschreven ? Wat is er anders ? Hoeveel woorden telt dit gedicht ? Hoe noemen wij zo’n gedicht ?”

WEBTIPS Klik deze weblinks aan via http://www.studioglobo.be/nl/ lager-onderwijs/andere/wereldreis/wereldreis-extra Jemen www.outoftheblue.nl/jemen/index.htm : een rondreis in 80 foto’s http://www.andersreizen.nl/?/verslag/ye01c01.html : een reis terug in de tijd http://www.imaginature.nl/pages/news.html : foto’s Façades : Buqshan Palace Hotel www.panoramio.com/photo/2497708 http://www.archnet.org/library/images/thumbnails. jsp?location_id=17396 www.yemen-photo.info/thumbnails-search-buqshan.html Henna http://nl.vivat.be/mode-beauty/article. asp?pageid=433 : henna, tijdelijke tatoeages www.1001nachten.be/henna.htm : hoe zelf hennapasta maken en aanbrengen.

Piraten http://piraten.hobbysite.info/nu_fictief. html http://es.wikipedia.org/wiki/Pirater%C3%ADa Filmpjes http://www.youtube.com/watch?v=HBikH2E0eiA : huizen http://www.youtube.com/watch?v=lFmMq0JbNTE : mensen VOER VOOR BOEKENWURMEN - Architecture of Yemen from Yafi to Hadramut. DAMLUJI, S.S. Laurence King Publishing, London, 2007.

- Drie dagen feest met vijf jurken. BERGMANS, E. Het Nieuwsblad, 3 november 2008.

- Elmar Reishandboek Jemen. EYCK, F. Elmar, Rijswijk, 2000.

- Financiële piraten. GORIS, G. Mo*, Brussel, mei 2009.

- Nog eenmaal mijn moeder zien. MUHSEN, Z. & CROFTS, A. Muntinga, Amsterdam, 2004.

Wereldreis - 2009/8 - Wereldreistips - 13

Paleizen en piraten enorme bouwonderneming.

Zijn zoon, Osama bin Laden, voert gewapenderhand strijd voor een fundamentalistische islam en de inwoners van de Wadi Do’an zijn lang niet allemaal te spreken over hun wereldberoemde en beruchte streekgenoot.

Het Buqshan Palace Hotel in het Jemenitische Khaylah lokt dezer dagen maar weinig toeristen.

Enkele jaren geleden werd het lemen paleis uit de jaren vijftig met internationale hulp helemaal opgeknapt en herschilderd. Vaklui renoveerden de binnen- en buitenkant, vervingen houten plafonds, deuren en raamkozijnen, herstelden terrasjes en kleurden de muren in tientallen pasteltinten. Het paleis schittert tussen de kale rotsheuvels, maar de meeste Europese klanten blijven weg. De honderdveertig kilometer lange vallei van Wadi Do’an in het oosten van Jemen is te gevaarlijk, vinden de reisorganisaties, zeker nadat een paar Belgische toeristen er in januari 2008 werden doodgeschoten.

Ooit lokte de vruchtbare vallei vol dadelpalmen reizigers uit de hele wereld en eeuwenlang was de naburige haven van Al Mukalla, bij de Golf van Aden, een ankerplaats voor schepen met specerijen, kostbare stoffen en hout uit Azië.

Zakenlui uit Java, Maleisië en Singapore installeerden zich in vorige eeuwen in de regio en bouwden huizen zoals thuis, met puntige geveltjes, sierlijke, felgekleurde raamomlijstingen en zware houten deuren.

Het Buqshan Palace is er een verre uitloper van.

Jemenieten emigreerden op hun beurt naar het toenmalige Nederlands Indië, nu Indonesië.

De handel ging met ups and downs en nogal wat mensen uit de streek zochten in de jaren dertig hun geluk in andere oorden, zo ook Muhammad bin Laden, die in Saoedi-Arabië een rijk en gerespecteerd zakenman werd en aan het hoofd stond van een

Jemenieten zijn al vele eeuwen diepgelovige, conservatieve moslims, die toeristen doorgaans hartelijk welkom heten. Maar in januari 2008 liep het helemaal fout en werd een groep Belgische toeristen brutaal aangevallen, niet zo ver van het felgekleurde hotel. Twee vrouwen werden vermoord.

Of de daders uit de Wadi Do’an afkomstig waren, is niet zeker, maar in ieder geval waren ze de plaatselijke ordediensten te snel afgeweest.

Sindsdien krijgt het negen verdiepingen tellende paleis nog maar weinig bezoekers uit het westen over de vloer. Jemen staat voor veel Europese reisagentschappen op de lijst van te mijden landen.

Toch blijft Jemen in trek bij sommige niet-westerse buitenlanders, maar dan als transitland voor wie droomt van een beter leven.

Eeuwenlang was Jemen een kruispunt voor allerhande reizigers, voor kameelkaravanen die wierook transporteerden in de richting van de Middellandse Zee en voor majestueuze zeilboten, die goederen vervoerden naar Azië en Afrika.

Nu is het één van de oorden waar elke dag honderden Afrikaanse bootvluchtelingen stranden. Somaliërs en Ethiopiërs arriveren op gammele boten, verzwakt en uitgedroogd na een hachelijke oversteek, soms overvallen door piratenschepen die de regio onveilig maken. De meeste migranten beginnen vanuit Jemen een clandestiene tocht naar de rijkere Golfstaten in de buurt, anderen krijgen tijdelijk onderdak in een vluchtelingenkamp bij de zee. En nog veel meer verdrinken in de golven.

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad E - 14

het leven zoeter en prettiger maakt en zorgen doet vergeten.

Maar zolang rovers of fanatieke moslims de streek onveilig maken, zal de honing allicht weinigen naar het kleurrijke vakantieoord lokken.

Katelijne Hermans

Somalische piratenschepen hebben het trouwens niet alleen op arme bootvluchtelingen gemunt, ze proberen in de buurt van de Jemenitische wateren olietankers, schepen met voedselhulp en luxueuze zeiljachten te kapen. Elk jaar worden tientallen schepen aangevallen ; sommigen slagen erin veilig weg te raken, anderen worden door de kapers overmeesterd.

Bemanningsleden blijven maandenlang gegijzeld tot de reders hoge losgelden betalen, ladingen worden gestolen en verkocht, rederijen worden afgeperst.

De kapers hebben geen kromzwaarden of ooglappen, maar snelle boten met machinegeweren, raketlanceerders en moderne navigatiesystemen. Ze opereren voor de kusten van SomaliĂŤ, waar al vele jaren geen echte regering meer is, en maken de hele regio onveilig.

De Jemenitische zeemacht probeert, samen met ondermeer Franse en Amerikaanse militairen, de kusten veilig te houden, maar dat lukt maar matig.

De moderne zeerovers zijn vaak te snel en te sluw, en dreigen de Jemenitische economie behoorlijke klappen toe te brengen.

En die economie is al niet echt florissant. Jemen bezit maar weinig bodemschatten, amper genoeg voedsel om zelf te overleven en zo goed als geen industrie.

In de Wadi Doâ&#x20AC;&#x2122;an heeft de schatrijke eigenaar van het Buqshan Palace een groots ontwikkelingsprogramma opgezet voor de streek. Er zijn wegen aangelegd, scholen gebouwd en elektriciteitsleidingen getrokken. En sjeik Abdullah Ahmed Buqshan hoopt in de bergen een toeristisch centrum uit te bouwen, alleen moeten de toeristen komen â&#x20AC;Ś De regio zou de lekkerste en meest gezonde honing ter wereld voortbrengen, die allerlei ziekten geneest,

Woordverklaring bij de tekst o internationale hulp : hulp van landen in de wereld. o renoveren : vernieuwen, opknappen. o raamkozijnen : de omlijsting van een venster. o emigreren : verhuizen naar een andere streek of land. o fundamentalistische islambeweging : een groep moslims die oude regels op een strenge manier naleven. o conservatieve moslims : behoudsgezinde moslims. o transitland : land dat doorgang biedt naar een ander land. o gammele boten : bouwvallige boten. o hachelijke oversteek : moeilijke, gevaarlijke oversteek. o migrant : iemand die naar een andere streek of land verhuist. o clandestiene tocht : geheime tocht. o navigatiesystemen : apparaten die routes plannen. o florissant : bloeiend. o fanatieke moslims : gedreven, onverzettelijke moslims. o sjeik : Arabische leider.

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad F - 15

Piraten en paleizen : opdrachten A. Vul het visitekaartje in van het Buqshan Palace Hotel

2. Wie is de wereldberoemde en beruchte streekgenoot van de Wadi Doâ&#x20AC;&#x2122;an ? Vertel er wat over.

1. Oprichting : .................................................

.............................................................................

.........................................................................

.............................................................................

2. Ligging : . .....................................................

.............................................................................

.........................................................................

.............................................................................

3. Aantal verdiepingen : . ..................................

3. Waar hebben Somalische piratenschepen het op gemunt ?

4. Uitzicht / bouw : .......................................... .........................................................................

5. Eigenaar : ..................................................... .........................................................................

6. Toekomstplannen : ....................................... .........................................................................

B. Plaats de nummers van de uitspraken in de juiste kolom 1 : ankerplaats voor schepen met specerijen 2 : Afrikaanse bootvluchtelingen stranden er 3 : kapers op de kust 4 : kruispunt voor allerhande reizigers 5 : economie krijgt klappen Jemen vroeger

Jemen nu

C. Beantwoord de volgende vragen 1. Waarom blijven westerse toeristen weg van het Buqshan Palace Hotel ? ............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

............................................................................. .............................................................................

D. Verbind de uitspraken met het passende land 1. In dit land zijn veel huizen gebouwd uit baksteen.

2. Voor de kust van dit land worden schepen gekaapt door piraten.

3. In dit land blijven vrouwen verborgen voor buitenstaanders.

4. In dit land vindt men de beste chocolade en frietjes !

5. In dit land is de helft van de bevolking jonger dan 15 jaar.

6. In dit land zitten jongens en meisjes in dezelfde klas.

Jemen

BelgiĂŤ

E. Is de uitspraak waar, kleur groen ; is de uitspraak niet waar, kleur rood m Er is veel werkloosheid in Jemen. m De houten huizen in Jemen zijn zes verdiepingen hoog. m Jemen ligt op het Iberisch schiereiland. m De muren van Jemenitische huizen zijn vaak beschilderd. m In Jemen krijgen meisjes les van mannelijke leerkrachten. m In Jemen zijn de vrouwen binnenshuis baas.

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad G - 16

Masker Een masker is een voorwerp of een laag van een bepaalde stof die ertoe dient om het gezicht te bedekken.

Elfjes

Materiaal : - gipsverband - schaar - vaseline - kom met water - handdoek - eventueel haarband Werkwijze : - Zorg ervoor dat het haar niet in het gezicht hangt, gebruik eventueel een haarband.

- Smeer het gezicht goed in met vaseline, besteed extra aandacht aan wenkbrauwen en wimpers.

- Knip wat stukjes gipsverband op maat (ongeveer 3 cm bij 8 cm).

- Bescherm de kledij met een handdoek.

- Maak het gipsverband nat en leg het op het gezicht.

- Leg het verband over elkaar heen en strijk het mooi glad, bedek ogen en neusgaten niet.

- Voor een mooi resultaat breng je best drie lagen aan.

- Haal na ongeveer 15 minuten het masker van het gezicht, het masker is droog genoeg als het goed loskomt. Indien het masker niet gemakkelijk van het gezicht kan worden genomen, laat het dan nog zo’n 5 minuten rusten.

- Nadien het gezicht goed reinigen met voldoende water.

Mama altijd lief Steeds vrolijk lachend Altijd ben ik welkom Knuffel

Wind Donder, bliksem Regen en hagel Maakt een hoop lawaai Storm

Maak een elfje rond ‘façade’ : .... ........... ....................... ....................... .......

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad H - 17

Wereldreis - 2009/8 - Werkblad I - 18

Nieuws uit studio globo Vorming: werken met Saved by the bell landenkoffers In 2000 engageerden de wereldleiders zich via de Millenniumdoelstellingen om tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor alle kinderen. Onderwijs is een hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs maakt werk van gelijke kansen. We moeten hen daaraan herinneren, want de tijd loopt…

Saved by the bell?

Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de bel horen en naar huis kunnen, een beetje het saved by the bell-gevoel. Maar meer dan 100 miljoen kinderen horen vandaag de schoolbel niet luiden. Ook zij zouden graag kans krijgen op onderwijs. Voor hen krijgen de woorden ‘saved by the bell’ een heel andere betekenis…

Daarom organiseert Studio Globo, ism Klasse en heel wat Noord-Zuidorganisaties voor de derde maal de symbolische actie Saved by the

Campagne

De Vlaamse Vredesweek 2009 Van 25 september tot en met 4 oktober vindt de jaarlijkse Vredesweek plaats. Met acties, educatieve materialen en lobbywerk, roepen de orgaisatoren dit jaar op tot een klimaat van vrede. Onze huidige levensstijl en de hedendaagse manier van omgaan met onze planeet zorgen immers onmiskenbaar voor een klimaat van conflict. De klimaatveran-

bell, naar aanleiding van de Internationale dag van de leerkracht.

Dit jaar vindt de actie plaats op maandag 5 oktober. Studio Globo vraagt op deze dag aandacht voor het belang van onderwijs, wereldwijd. In het bijzonder voor de rol van de leerkracht.

Laat daarom die dag om 15 uur je schoolbel rinkelen uit solidariteit met alle kinderen waar ook ter wereld die verstoken zijn van hun recht op onderwijs en uit solidariteit met leerkrachten wereldwijd die vaak in moeilijke omstandigheden moeten lesgeven.

Om dit belmoment vorm te geven, geeft Studio Globo je enkele tips. Er zijn ook volledig nieuwe lessuggesties beschikbaar om dit actiemoment in de klas voor te bereiden.

Deze lessen, aangepast aan de leeftijd, zijn gratis te downloaden via : www.savedbythebell.be.

Vorig jaar waren er bijna 65.000 deelnemers.

We willen het dit jaar minstens even goed doen. Luid jij met ons mee op 5 oktober? Registreer je dan zeker op www.savedbythebell. be en kijk wat je kunt doen voor het recht op onderwijs, wereldwijd.

Wil je graag weten hoe je met een landenkoffer werkt? Wil je onze verschillende koffers leren kennen? Kom dan in oktober voor een van de vormingen naar Studio Globo Genk.

We voorzien aparte momenten voor het kleuter- en voor het lager onderwijs.

Tijdens deze vorming leer je op een ervaringsgerichte manier de werkwijze en inhoud van de koffers kennen.

Wat je leerde, kan je ook in de praktijk toepassen: wanneer je de vorming volgt, kan je gedurende een week in de loop van het schooljaar een koffer naar keuze gratis in de klas gebruiken.

Voor het kleuteronderwijs: woensdag 21 oktober, van 9u00 – 12u00 Vorming voor het lager onderwijs: woensdag 28 oktober, van 9u00 – 12u00

Praktisch: Meer informatie: - Waar: Studio Globo Genk, Domein Bokrijk Studio Globo, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel - Prijs: 25 euro (kofferreservatie inbegreT 02 520 05 30 – F 02 520 91 11 pen) savedbythebell@studioglobo.be - Reservatie: telefonisch of per mail bij Studio www.savedbythebell.be Globo Genk (011 26 54 20, genk@studioglobo.be)

dering is nu eenmaal een feit en het valt niet te ontkennen dat dit bestaande wrijvingen aanwakkert, conflicten verscherpt en nieuwe spanningen in het leven roept.

In de dreigende klimaatchaos zit echter een ongelooflijke kans voor vredesopbouw. Het is meer dan ooit nodig om de hele wereld te verenigen in een gezamenlijke inspanning om dit probleem aan te pakken.

De conflicten die onvermijdelijk gepaard gaan met het klimaatprobleem dwingen ons zowel lokaal, nationaal als internationaal tot hernieuwde solidariteit. Vanuit verschillende perspectieven zoals duurzaamheid, ecologie, armoedebestrijding, gender en vrede zijn we meer dan ooit verplicht om samen naar oplossingen te zoeken en waar nodig hulp te bieden zodat bedreigde bevolkingsgroepen zich tijdig kunnen verweren tegen de gevolgen van de klimaatopwarming.

De nood om te werken aan een Klimaat van Vrede is groot en de Vaamse Vredesweek blijft niet bij de pakken zitten. Zoals elk jaar gebeurt dit door allerhande acties te ondernemen, colloquia te organiseren, vredeswakes te houden, politici te interpelleren, educatief materiaal te verspreiden, lezingen te brengen, vredesinitiatieven op te starten.

De rode draad doorheen dit alles is de Post Kyoto Duif die alle Vlaamse provincies zal doorkruisen. Alle organisaties, scholen of gemeentes die de Post Kyoto Duif willen uitnodigen of een eind met hem mee willen fietsen, kunnen hem contacteren via het vredesweek secretariaat.

Meer uitleg, een kalender van de activiteiten, de visietekst, een vredeswinkel en nog veel meer kan je vinden op: www.vredesweek.be

Campagne 11.11.11 Hameren op Waardig Werk

De novembermaand nadert en 11.11.11 lanceert het tweede campagnejaar rond het thema Waardig Werk. Vorig jaar werden de eisen van de campagne voorgesteld aan een breed publiek. 2009 belooft een strijdlustig jaar te worden waarin ondermeer de vakbonden op deze eisen zullen hameren bij grote bedrijven.

Werknemers zijn geen gereedschap De helft van de werkende mensen in de wereld verdienen minder dan 1,50 euro per dag maar houden de economie wel draaiende in nonstop werkende fabrieken.

We staan er niet vaak bij stil dat onze gsm waarschijnlijk gemaakt is door verschillende handen verspreid over meerdere landen, niet zelden in barre arbeidsomstandigheden.

Werkdagen van 12 uur en werkweken van 7 dagen lijken Daensiaanse geschiedenis, voor heel wat arbeid(st)ers in Noord en Zuid is het jammer genoeg de realiteit. De toetsen van je gsm-toestel werden mogelijks gemaakt door iemand die wat later op straat werd gezet wegens ziekte, ouderdom of zwangerschap.

Je adapter werd misschien gemonteerd in de net gedelokaliseerde fabriek.

Is er dan geen universele wetgeving?

Er bestaan normen, richtlijnen en gedragscodes, maar deze zijn nauwelijks bindend.

Zo zijn er de internationale arbeidsnormen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO, www.ilo.org). Heel wat landen verbonden zich ertoe om deze normen na te leven, de toepassing ervan gaat echter de mist in. Een tweede vorm van regelgeving zijn de gedragscodes die bedrijven opstellen. Deze getuigen meestal van heel wat engagement, maar reiken jammer genoeg vaak niet verder dan het oppoetsen van het eigen imago met weinig tot geen gevolgen voor de arbeidsomstandigheden.

De eisen op tafel De campagne Waardig Werk focust op 5 eisen:

1. We willen weten welke arbeid er schuilt achter de spullen die we kopen. Waardig werk of uitbuiting?

De in België gevestigde bedrijven moeten bij wet verplicht worden om kenbaar en controleerbaar te maken onder welke arbeidsomstandigheden zij produceren.

Dit voor de hele productieketen. Dus ook hun onderaannemers en toeleveranciers in binnen- en buitenland moeten hierbij in beeld komen.

2. We willen een Europa dat niet alleen denkt aan winst en competitiviteit en werknemers de tol laat betalen.

Europa moet binnen de eigen grenzen en daarbuiten een economisch beleid voeren dat het respect voor de arbeidsrechten stimuleert.

3. België en Europa beschikken over hefbomen om druk uit te oefenen op bedrijven.

Nu nog de politieke wil om ze te gebruiken.

België en Europa moeten in hun handels- en investeringsbeleid bedrijven voortdurend ertoe aanzetten om de fundamentele arbeidsrechten te respecteren en moeten landen steunen en stimuleren om die afdwingbaar te maken.

4. Het IMF en de Wereldbank moeten stoppen met het ondermijnen van de bescherming van werknemers.

Het Internationaal Muntfonds en de Wereldbank oefenen druk uit op landen om regelgeving ter bescherming van de werknemers af te bouwen. Het IMF en de WB moeten dit beleid radicaal omgooien en richten op het promoten van waardig werk.

5. Bij financiële crisissen betalen werknemers steeds de rekening. Stop financiële speculatie.

Door de financiële crisis zullen in 2009 in Noord en Zuid naar schatting meer dan 40 miljoen banen verloren gaan. Financiële speculatie speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van dergelijke crisissen. Alle maatregelen moeten genomen worden om financiële crisissen in de toekomst te vermijden.

Actie! De macht van het getal Deze eisen worden kracht bijgezet door middel van een petitie in drie vormen.

1. Een webpetitie: het virtuele model voor wie online is. Op de website www.hamererop.be. kan de surfende enthousiasteling hameren op de eisen van de campagne door de petitie

online te tekenen. Wie hamert, ziet de nagel in de grond zakken en ziet hoeveel mensen er al aan het hameren geweest zijn.

2. De marktkramerspetitie: het geanimeerde model voor comités en groepen die graag de straat op gaan. Op markten, in winkelstraten of aan stations kan je een leuke actie op touw zetten met hamers en nagels.

3. De estafettepetitie: het kant-en-klaar instapmodel. De estafettepetitie gaat van hand tot hand. Ze baant als het ware haar eigen weg door een netwerk van collega’s, vrienden en kennissen. Een kruising tussen een lopend vuurtje en een boemerang. Na talloze omzwervingen keert de petitie terug naar haar startpunt.

Hamers aller landen, verenigt u.

Tenslotte volgt er een centraal actiemoment in de Wetstraat - eind november 2009.

Met massa’s hamers en handtekeningen als doorslaggevende argumenten, trekt 11.11.11 naar de Wetstraat. Samen met de Franstalige landgenoten zullen ze op één en dezelfde nagel kloppen: ‘werknemers zijn geen gereedschap’.

Aan het werk in de klas Bij deze editie van Wereldreis vindt u een nieuwe reeks affichekranten.

Dit zijn lesmappen per graad met heel wat lessuggesties over het campagnethema.

Verder is er voor de leerlingen van de derde graad de begeleide workshop @work.

Aan de hand van concrete voorbeelden uit de Dominicaanse Republiek, Zuid-Afrika, Ecuador, Indonesië en België maken de leerlingen op een interactieve manier kennis met scheve werksituaties in Noord en Zuid.

Meer informatie over de campagne is terug te vinden op www.waardigwerk.be. Voor het aanbod voor het basisonderwijs kijk je op www.11.be/educatie.

En nu aan het werk!

Maandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - 22ste jaargang, nummer 8

De indrukwekkende faรงade van het Koninklijk Paleis in Brussel is heel wat minder kleurrijk dan die van het Buqshan Palace Hotel in Jemen.

oktober 2009

Jemen (Hadramaut) Thema : faรงade