Jaarverslag 2011 by Studio Globo

Jaarverslag 2011

Verslag aan de Algemene Vergadering > Activiteiten > Organisatie en bestuur

Studio Globo »» »»

»»

Studio Globo is een NGO voor ontwikkelingssamenwerking, gespecialiseerd in mondiaal en intercultureel leren voor het onderwijs. Je kan bij ons terecht »» van kleuter- tot hoger onderwijs »» voor een uitgebreid vormingsaanbod, Studio Globo beschouwt de leerkracht als dé sleutelfiguur voor mondiaal en intercultureel leren. We vinden het dan ook belangrijk om daarin ondersteuning te bieden. Je kan bij ons terecht voor een ruim vormingsaanbod. Steeds praktijkgericht, vanuit concrete werkvormen en materialen. Vanuit die praktijk geven we ook een stevig inhoudelijk kader mee. »» voor ervaringsgerichte inleefateliers Deze uitgebreide educatieve programma’s voor het lager onderwijs zijn opgebouwd rond een lespakket en een inleefspel: »» Peru, Congo en Wonen op het Dak in Antwerpen »» Wonen op het Dak in Brussel »» de Filippijnen in Genk »» Guatemala en de SuperWereldMol in Gent »» India en Achter de Muur in Roeselare »» voor workshops in het secundair onderwijs »» Low Impact Lama, over klimaat en Bolivia »» Zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking »» Groen Goud »» en voor leermiddelen die onmiddellijk bruikbaar zijn in de klas. Voorwerpenkoffers, lespakketten, tijdschriften (Wereldreis en Samsam) en diverse andere publicaties bevatten concrete antwoorden voor wie op zoek is naar goed materiaal om mondiaal en intercultureel leren zelf in de praktijk te brengen. Je vindt ons in Antwerpen, Brussel, Genk, Gent en Roeselare.

Meer informatie: Studio Globo Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T 02 520 05 30 – F 02 502 81 01 info@studioglobo.be www.studioglobo.be 2

VOORWOORD

Voorwoord Inhoud Beste Een snelle blik op het jaarverslag van de werking van v.z.w. Studio Globo in 2011 geeft meteen enkele tendensen weer. Studio Globo maakte geen Arabische lente door, maar werkte gestaag verder aan de (buiten)gewone dagelijkse werking. Het was een jaar van consolidatie en verdieping, met een vlot samenspel tussen de medewerkers, vrijwilligers, teams en partnerorganisaties. We willen via deze weg dan ook alle betrokkenen bij onze werking bedanken voor hun inzet en gedrevenheid. Onder het luik ‘activiteiten’ leest u welke resultaten dit samenspel o.a. opleverde: een nieuw lespakket ‘Wonen en leven in India’, een vernieuwde Filippijnenkoffer, een succesrijke workshop secundair onderwijs en een mondiale of interculturele vorming voor een recordaantal studenten. Verder zetten we reeds verregaande stappen rond de herwerking van de lespakketten Wonen op het Dak en SuperWereldmol, een nieuw decor voor het Filippijnenatelier en een visietekst voor het secundair onderwijs. We kwamen tegemoet aan de vragen van Europa in vorm van de voortzetting van het MDG’15-traject én streefden een vierde deelresultaat na door specifiek met ‘andere’ doelgroepen te werken, namelijk jeugdwerk, volwassenenvorming en studenten niet-lerarenopleiding.

Activiteiten - Basisonderwijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 - Werking secundair onderwijs. . . . . . . . . . . . 26 - Hoger onderwijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 - Andere doelgroepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Organisatie en bestuur - Teamwerking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 - Coördinatie van de werking. . . . . . . . . . . . . 45 - Interne vorming, kwaliteitszorg en evaluaties. 47 - Netwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 - Algemene Vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . 57 - Raad van Bestuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 - Komyuniti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 - Medewerkers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 - Financieel verslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Onze begroting voor 2012 en wie de bestuurlijke bevoegdheden uitoefende vindt u onder het luik ‘organisatie en bestuur’. Als organisatie behouden we een gezonde financiële structuur en boeken we na een fors negatief resultaat in 2010 een even fors positief financieel resultaat in 2011. Dit dank zij de medewerking van de hele medewerkersploeg. Dit jaarverslag bevat ook tal van cijfers die kwantitatief uitdrukken wat we zoal verwezenlijkten. We kunnen echter niet alles vatten met een cijfer of in een korte beschrijving. Aarzel daarom niet om ons te contacteren indien er zaken zijn die vragen oproepen. We nodigen u graag uit om te lezen hoe we in 2011 werk maakten van mondiaal en intercultureel leren en de basis legden voor de werking van de volgende jaren. Hartelijke groet, Hugo Wouters, voorzitter.

Colofon redactie: Jan Debonnet, Liesbet Niveau, Frans Ramon, Veronika Rumbaut, Sabrina Santillo, Piet Spanhove, Stefaan Van den Abbeele, An Van De Walle, Nele Vermeulen, Karen Wouters en Jan Wynants dank aan alle medewerkers die hielpen bij het verzamelen van het materiaal eindredactie: Veronika Rumbaut foto’s: Studio Globo, Liesbet De Pooter en Kimja Vanderheyden vormgeving: Veronika Rumbaut 3

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Activiteiten Studio Globo heeft een aanbod voor doelgroepen van het hele onderwijscurriculum: kleuter-, lager, secundair en hoger onderwijs (vooral lerarenopleiding). Voor alle doelgroepen werken we zoveel mogelijk via leerkrachten of docenten. We zien hen als partners bij de uitvoering van de acties. Onderdelen van het aanbod (bv. voorwerpenkoffers) worden ook beperkt door het jeugdwerk gebruikt. Dit jaarverslag volgt de indeling van de activiteiten van het subsidieprogramma bij DGD*, onze belangrijkste financierder. Daarbij kozen we voor een doelgroepgerichte benadering. Om de leesbaarheid te bevorderen, kozen we er echter voor om de verwijzingen in ‘codetaal’ naar het programma zelf weg te laten. Binnen het DGD-programma spreken we over resultaten binnen de doelstelling Ontwikkelingseducatie in het onderwijs. Resultaat 1: Ontwikkelingseducatie in het basisonderwijs Resultaat 2: Ontwikkelingseducatie in het secundair onderwijs Resultaat 3: Ontwikkelingseducatie in het hoger onderwijs. (lerarenopleiding) Resultaat 4: Vormingsaanbod voor andere doelgroepen Deze resultaten zijn opgebouwd volgens de groeilijn van de doelgroepen en staan ook in relatie tot elkaar. »» Kwantitatief situeert het belangrijkste deel van het aanbod zich bij de doelgroep van 9 tot 12-jarigen. Dit is immers voor de doelstellingen (correcte beeldvorming, groeien in open houding naar solidariteit) een belangrijke en interessante doelgroep. Dit door de leeftijd (o.a. groeiende interesse voor andere culturen), een gunstige structuur (één leerkracht) en een wettelijk kader (eindtermen).

»»

Binnen elk resultaat staat de werking voor leerkrachten en docenten vooraan. Strategisch gezien blijft deze immers de belangrijkste. We mikken op een versterking van de aandacht voor interculturele en mondiale thema’s die leerkrachten in hun dagelijkse praktijk realiseren. Hierdoor verveelvoudigen we onze inspanningen en ons bereik en creëren we ook een belangrijk draagvlak. Ook met de activiteiten voor kinderen van de lagere school en jongeren van het secundair onderwijs, willen we naast de rechtstreekse doelstellingen ook leerkrachten stimuleren én toerusten om de permanente aandacht voor mondiaal en intercultureel leren te realiseren. *DGD: Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking voorheen DGOS.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Samenvattend bereik BASISONDERWIJS

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

HOGER ONDERWIJS

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

IUEP-vormingen lkr. BaO (dd.)

IUEP-vormingen studenten **

Schoolteams en ind. lkr. (dd.)

# studenten IUEP-sessies **

1.419

1.513

1.161

1.115

1073

1.264

1.718

deelnemers lkr. BaO

610

606

533

643

824

636

751

andere vorming studenten lerarenopleiding

begeleide sessies IUEP **

534

550

568

580

642

645

639

deelnemers IUEP**

11.855

12.096

12.652

12.645

13.917

14.070

14.365

# studenten andere vorming lerarenopleiding

273

450

637

613

673

778

313

sessies Toyembela

# Vorming studenten lerarenopleiding SO

# studenten lerarenopleiding SO

149

deelnemers Toyembela

275

235

486

sessies workshops 11.11.11

1.072

323

deelnrs workshops 11.11.11

370

410

461

1819

SAVED BY THE BELL

sessies andere begeleide wv (buurtwand, postdakklas)

105

109

# Scholen

dlnrs. andere begeleide wv.

1.599

2.183

2.444

2.324

uitleningen *

1.718

1.473

1.609

1.524

1723

1.703

1.648

publicaties verspreid *

19.165

26.478

28.453

19.584

27.902

17.370

21.846

abonnees Wereldreis *

1.048

1.079

950

1.037

1.088

1.153

1.087

1.032

539

715

614

517

555

abonnees Samsam

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

148

266

159

308

225

1.957

1.725

2.095

1570

# Downloads lespakketten ANDERE DOELGROEPEN

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

# Sessies jeugdwerk, volwassenwerk, studenten (niet lerarenopleiding)

# deelnemers jeugdwerk, volwassenwerk, studenten (niet lerarenopleiding.

170

147

393

430

492

612

1381

WERKING SECUND. ONDERWIJS

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

vorming lkr. S.O. (dd.)

SG – TOTALEN

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

deelnemers lkr. S.O. *

124

begeleide sessies

626

682

730

816

912

946

872

begeleide sessies

132

135

124

122

134

deelnemers begeleide sessies

16.411

16.299

18.833

22.363

23.528

26.636

22.394

deelnemers workshops

3.484

3.880

4.334

4.289

3.472

2.445

4.156

uitleningen leermiddelen *

1.718

1.473

1.609

1.524

1.723

1.703

1.648

1.170

3.326

3.260

5.372

1.549

verspreiding publicaties *

19.165

26.478

28.453

19.590

27.919

17.413

21.846

abonnees *

1.048

2.111

1.489

1.752

1.702

1.670

1.642

vormingssessies

156

162

167

178

121

183

204

deelnemers vorming

2.534

2.732

2.745

2.871

3.079

3.449

4.312

sessies animatie/andere deelnemers animatie/andere publicaties verspreid*

* Deze acitviteiten zorgen (via de leerkracht) voor een vermenigvuldiging waarop niet zomaar een cijfer te plakken is. Met 1.000 abonnementen op de lesbrief wereldreis of 1.000 ontleningen van vorrwerpenkoffers en mediapakketten, worden enkele tienduizenden kinderen bereikt. ** Deze activiteiten vinden plaats in de inleefateliers. Een gedetailleerd overzicht van het gebruikt van de inleefateliers is beschikbaar. dd.= dagdelen.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Vorming voor leerkrachten 90

Vorming van leerkrachten krijgt traditioneel heel wat aandacht in onze activiteiten. Leerkrachten zijn onze partners op het terrein om mondiaal en intercultureel leren waar te maken. We vinden het dan ook essentieel om hen daarin te ondersteunen. Het vormingsaanbod voor leerkrachten is het sterkst uitgewerkt in het lager onderwijs. Dit heeft vooral te maken met de inleefateliers, waar vorming een inherent onderdeel van het traject is.

70 58

60 50

40 30

36 28 22

20 10

VORMING IN HET KADER VAN DE INLEEFATELIERS

0 CON

PER A

WOD-A

WOD-B B

GUA

SWM G

FIL GK

Fig. 1 - Vorming leerkrachten IUEP - deelnemers per atelier

ADM

INDIA R

De leerkrachten die met hun klas naar het inleefatelier komen, kunnen intekenen op een gediversifieerd vormingsaanbod. Nieuwe leerkrachten maken in een A-sessie eerst kennis met het lespakket en krijgen een introductie op het land of het thema van het betreffende atelier. Wie eerder al op bezoek kwam, krijgt uitgebreidere achtergrond over een land, het thema diversiteit of thema’s als globalisering in de B- en C-sessies.

Accenten in 2011 Antwerpen Op inhoudelijk vlak ondergingen de A- en B-sessie in 2011 enkele belangrijke aanpassingen. We stroomlijnden onze vormingen en werkten naar een vormingstraject toe, waarbij ook de persoonlijke groei voor leerkrachten extra in de kijker wordt gezet. Het traject bestaat uit drie sessies: In de A-sessie ligt, zoals voorheen, de klemtoon op de kennismaking met het lesmateriaal en het inleefatelier en via die weg ook met de visie van de organisatie.

We staan wat uitdrukkelijker stil bij de motivatie van leerkrachten en hun ervaring met mondiale vorming of intercultureel leren. We dagen hen uit om uit een breed aanbod actualiteit een kritische selectie te maken die bruikbaar kan zijn in de klaspraktijk. Uiteraard levert dit boeiende gesprekken op. De B-sessie bij onze landenprojecten start nu met een uitwisseling over het effect van het project bij hun leerlingen én bij de leerkracht zelf. Via enkele actuele beeldfragmenten gaan we de discussie aan om zo hun eigen kennis en kijk op het dagelijkse leven van mensen in het Zuiden te verbreden. Ook de B-sessie bij het project Wonen op het Dak voorziet nu ruimte voor uitwisseling over effect en een peiling naar hun motivatie om aan diversiteit in de school te werken. Daarnaast wordt d.m.v. een actief groepswerk verwoord welke raakvlakken tussen diversiteit en de klaspraktijk de leerkrachten uitwerken met name rond ‘omgangsvormen’, ‘klasinrichting’, ‘leerinhouden’, ‘observeren’, ‘werkvormen’ en ‘leerlingenverantwoordelijkheid’. In de C-sessie willen we in de toekomst meer aandacht besteden aan de leerkrachtenstijl. Brussel Op inhoudelijk vlak ondergingen de A- en B-sessie in 2011 geen grote wijzigingen. Op organisatorisch vlak werden er wel enkele extra Asessies ingelast voor leerkrachten die het inleeftraject integreerden in het programma van de stadsklassen van Jeugd en Stad Brussel en/of niet de mogelijkheid hadden om aan te sluiten bij de gewone A-sessie.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Zoals voorgaande jaren werden er in het eerste semester van 2011 ook een aantal brooddoosgesprekken (=opvolgingsgesprekken) gehouden met leerkrachten die voor het eerst met hun klas deelnamen aan het inleefprogramma. De informatie uit deze gesprekken werd opgenomen in de scenariobesprekingen. Tijdens deze gesprekken werden ook de nieuwe ideeën voor de herwerking van Wonen op het Dak bij de leerkrachten afgetoetst. Omwille van die herwerking werd er beslist om in het 2de semester geen opvolgingsgesprekken meer te houden met betrekking tot het huidige inleefprogramma. Er werden wel leerkrachten aangesproken om feedback te geven op het nieuwe lespakket van Wonen op het Dak dat in de maak is. Naast de A- en B-sessie en de brooddoosgesprekken organiseerden we ook 1 vormingssessie en 3 coachingsmomenten voor de leerkrachten die betrokken waren bij het uitwisselingsproject Dak-XL. Tijdens deze vormingen kwamen thema’s aan bod zoals leren omgaan met diversiteit, beeldvorming en kinderparticipatie, wisselden de leerkrachten ervaringen uit, en werden de verschillende stappen van het project voorbereid en geëvalueerd. Roeselare De sessies ter voorbereiding van het inleefatelier India werden voor de periode september aangepast aan de nieuwe lesmap, maar verliepen globaal zoals andere jaren. Voor de verdieping inzake India konden we een beroep doen op de inbreng van Irshad (India shop Roeselare) die vooral inspiratie bracht voor de invulling van crea-momenten in de klas.

De basisvorming in het kader van het inleefatelier Achter de Muur onderging geen noemenswaardige wijzigingen. Voor de verdiepende sessies deden we opnieuw een beroep op de organisatie ’t Hope en op vzw De Link. Heel nieuw was dan weer de vorming voor leerkrachten op basis van de buurtwandeling in Krottegem. Genk Prikkelt een vorming van Studio Globo de leerkracht om meer doen rond mondiaal leren in de klas? De aanwezigheid van leerkrachten op de ABC-sessies wijzen in die richting. Deze vormingen zijn opgebouwd rond drie pijlers. Enthousiasme Tijdens de eerste vorming (A-sessie) Wonen en leven in de Filippijnen willen we het enthousiasme van de leerkrachten aanwakkeren. Leerkrachten ontdekken praktisch en bruikbaar materiaal en krijgen er zo zin in. Uitwisseling Tijdens deze vorming (B-sessie) staan we stil bij wat het project doet bij de kinderen én bij de leerkracht zelf. Sommige leerkrachten geven aan dat het project ook een impact heeft gehad op hun eigen functioneren. Zo hebben ze leren werken met verschillende werkvormen, zijn ze zich bewuster geworden van hun wereldbeeld en laten ze regelmatiger de wereld binnenkomen in de klas (oa door Wereldreis). Betrokkenheid: De vorming voor leerkrachten die al meerdere jaren komen (C-sessie) gaven we een andere touch en plaatsten we op een avond.

Twee medewerkers van Studio Globo Genk deelden hun ervaringen na een dienstopdracht in de Filipijnen. Onderstaand een impressie van hun vertelsessie: ‘Talrijk stonden ze daar, met hun glas in hun hand, te wachten op verhalen van Johan en Sofie. Wat zou er geworden zijn van Anna? Zou Ricanara nog steeds een mooi meisje zijn? En Jemuel de slimste van zijn klas? Zou Esnaïma, nu 5 jaar later, al aan het werk zijn? Nieuwsgierig keken de leerkrachten uit naar de foto’s en verhalen, de anekdotes en het reisverslag. Het werd een gezellige avond, met veel Oh’s en Ah’s en gelach. Een avond waarbij de betrokkenheid van de leerkrachten zeer hoog was.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

95%

Bereik 92%

90%

88%

85%

83%

83% 80%

80%

79%

78%

75%

70%

68%

65% 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

In 2011 bereikten we met de vormingen bij de inleefateliers 502 leerkrachten in 60 sessies (74 dagdelen). Gemiddeld zien we zo’n 8 leerkrachten per sessie. In vergelijking met de cijfers van vorig jaar zien we een stijgende deelname. We haalden de dip van vorig jaar op doordat alle inleefateliers één of meerdere sessies aanboden, waar vorig jaar oa. het inleefatelier Peru geen vormingsmomenten voorzag. Naast de hier weergegeven cijfers, beschikken we ook over gedetailleerde grafieken per afdeling. Daaruit blijkt dat de ateliers met een nieuw of vernieuwd aanbod aan lesmateriaal op meer deelnemers aan de vorming kunnen rekenen (India en Peru).

Fig. 2 - Vorming leerkrachten IUEP - evolutie verhouding ateliers/vorming

ANDERE VORMING VAN LEERKRACHTEN,

AFDELING

Dagdelen SESSIE

Totaal

C Brooddoosgesprek

4,5

DAK-XL

3,5

Totaal

Fig. 3 - Vorming leerkrachten IUEP - verhouding aantal sessies in dagdelen

Individuele leerkrachten We brachten ons vormingsaanbod aan individuele leerkracten onder andere binnen op de startavond van de jaarlijkse campagne van Broederlijk Delen en op de startavond van Welzijnszorg, beide in Roeselare. Verder volgden een aantal leerkrachten een individuele vorming van één van de afdelingen. Antwerpen In 2011 werden 16 enthousiaste leerkrachten ingewijd en voorbereid op de buurtwandeling doorheen Borgerhout en Zurenborg.

Genk Van het Mondiaal Platform Venlo kregen we de vraag om Voorbij de Kleuren toe te lichten aan leerkrachten, directies en mensen die actief zijn in ontwikkelingssamenwerking. Bob de Pooter en Sabrina Santillo namen het geheel voor hun rekening. Het werd een leerrijke dag en boeiende uitwisseling tussen ‘België’ en ‘Nederland’. Roeselare Grensoverschrijdende vorming In het kader van het Interregproject Leren van diversiteit stelden we een gemengd team – Vlamingen en Fransen samen voor de begeleiding van vormingssessies. Dat team begeleidde o.a. sessies voor individuele leerkrachten van Lille over duurzame ontwikkeling.

Vorming van schoolteams Voor de nascholing aan schoolteams hebben we twee sporen gevolgd: enerzijds op eigen kracht meer en vroeger promotie voeren, anderzijds in samenwerking met sterke partners inspelen op de prioritaire nascholingsprojecten van de Vlaamse regering. Inhoudelijk werden alle teams voorbereid om een sessie te kunnen geven over globo.mundo. SG Limburg werkte mee aan deze methode voor wereldoriëntatie (die Keure) en deze educatieve uitgeverij promoot nu ook ons nascholingsaanbod. In mei werden alle basisscholen bereikt via een flyer en via Wereldreis. Slechts drie directies reageerden... Onze medewerking aan twee nascholingsprojecten over educatie voor duurzame ontwikkeling leverde in 2011 weinig op omdat de bekendmaking vanuit het onderwijsministerie twee maanden vertraging opliep.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

In september lagen de thema’s van de pedagogische studiedagen al lang vast. Gelukkig worden deze nascholingsprojecten i.s.m. met het VVKBaO en met Katho Tielt normaliter verlengd naar het schooljaar 2012-13 en zullen alle voorbereidingen met een jaar vertraging renderen. Gent In oktober hebben we een nascholing gegeven aan het schoolteam van De Lettertuin/De Hazelaar uit Ninove. Er waren 21 leerkrachten aanwezig, zowel uit het lager – als het kleuteronderwijs. Het schoolteam wilde voldoende suggesties krijgen zodat ze het hele schooljaar kunnen werken rond hun jaarthema “Reis rond de Wereld”. Naast onze visie op de wereld en onze aandachtspunten rond mondiale vorming, konden we heel wat concrete materialen en ideeën aanbieden: koffers, prentenboeken, lesmappen, fotosets, Wereldreis, SamSam enz. Genk De leerkrachten van de school de Klimop in Meeuwen maakten tijdens een vorming kennis met de hernieuwde Filippijnenkoffer. Nadien ging het schoolteam aan de slag.: in elke klas ontdekten de leerlingen een stukje Filippijnen. Het project eindigde op school met een Filippijns feest. De leerkrachten van Vrije Basisschool in Meerhout hebben gekozen voor de wereldoriëntatie methode van Die Keure: ‘Mundo’. Deze wo-methode bestaat uit een basispakket en een optioneel gedeelte. Eén van de opties is de box Globo.mundo gemaakt door Studio Globo. Tijdens de vorming vertelden we over de visie die achter Globo.mundo zit en illustreerden we dit met de aangemaakte lessen. 9

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Inleefateliers De inleefateliers blijven een centrale plaats innemen in de werking van Studio Globo. Het is een werkvorm die zijn nut meer dan bewezen heeft in het verleden. Door de permanente vernieuwing van de scenario’s en het begeleidende lesmateriaal heeft hij nog steeds zijn actuele waarde.

OVERZICHT VAN HET AANBOD

Leeftijd Opzet 9-10 jaar

Eerste kennismaking met leefwereld van mensen in het Zuiden

10-11 jaar

Positief leren omgaan met diversiteit: interculturele vaardigheden, basisattitudes van openheid, respect als onderbouw voor solidariteit Kennismaking met het dagelijkse leven van mensen in het Zuiden. Door kinderen te betrekken bij de realiteit van een land in het Zuiden, wordt het groeiproces van verbondenheid en solidariteit versterkt

11-12 jaar

Bewustmaking en beeldvorming rond gelijke kansen in eigen samenleving

Programma

Locatie

SWM. De Super-WereldMol

Gent

Brussel Wonen op het Dak

Congo

Antwerpen

Een inleefatelier-traject bestaat uit vier delen waarbij de leerkracht van de klas een cruciale rol speelt in deze procesmatige werking. De vier onderdelen zijn: »» vormingsdag voor de leerkracht; »» voorbereiding in de klas door de leerkracht. Dit gebeurt aan de hand van een lespakket van Studio Globo; »» inleefspel in een inleefruimte van Studio Globo, begeleid door drie professionele medewerkers; »» nawerking in de klas door de leerkracht, op basis van suggesties en materialen van Studio Globo. De inleefateliers zitten in een globaal educatief concept. Dit zorgt - zowel voor de visie als voor de activiteiten met de leerlingen - voor een coherente educatielijn.

ACCENTEN VOOR 2011 Peru

India - Roeselare Filippijnen

Genk

Guatemala

Gent

India Achter de Muur

Roeselare

In 2011 waren er niet minder dan 74 inleeftrajecten, ook al konden in oktober geen klassen komen omwille van de lancering van de nieuwe lesmap. Het persklaar maken van die nieuwe lesmap Wonen en leven in India en het uitwerken van nieuwe mediapakketten vergden heel wat energie van het hele team en van Lieslot Van Ooteghem en Katrien D’Hooghe in het bijzonder. De timing werd gehaald en vanaf oktober kon de voorbereiding in de klas gebeuren op basis van de nieuwe leermaterialen.

Achter de Muur - Roeselare In 2011 kende het atelier Achter de Muur heel wat succes. Getuige daarvan zijn de 77 sessies die gespeeld werden. Ook dit jaar werd het scenario herhaaldelijk besproken en aangepast o.a. op basis van evaluaties van leerkrachten.

Congo - Antwerpen 2011 bracht maar liefst 61 klassen met het vliegtuig naar Congo. Hier en daar werd iets bijgeschaafd aan het atelier en het scenario. Daarnaast werd een nieuwigheid toegevoegd aan het einde van het inleefspel: m.n. een ‘ik ben-spel’. Dit houdt in dat de leerlingen na het inleefspel samen met de atelierbegeleider stil staan bij hun ervaring. Wat heb je geleerd van het dagelijkse leven in Congo? Wat zal je bijblijven van de persoon die je vandaag was en de taken die je deed in de wijk of in het dorp. Elk om beurt overlopen de leerlingen volgende oefening: ‘ik ben… en heb geleerd van … dat …’.

IK HEB GELEERD DAT... UIT HET CONGO-ATELIER Enkele uitspraken van leerlingen: ‘… dat het werken op het veld veel zwaarder, maar wel leuker was dan ik dacht.’ ‘… dat de mensen hun problemen samen oplossen.’ ‘… dat samenwerken met elkaar belangrijk is.’ ‘… dat dorpschef zijn niet gemakkelijk is.’

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Wonen op het Dak - Antwerpen

Wonen op het Dak - Brussel

Gezien de herwerking van Wonen op het Dak, voorzien voor 2012, werden er aan het atelier en de samenwerkingsopdrachten die leerlingen er krijgen geen grootse aanpassingen gedaan. Wel werden de eerste stappen gezet om na te gaan hoe we de inhouden en kinderen waarmee leerlingen in de nieuwe lesmap zullen kennismaken, kunnen integreren in onze bestaande huizen.

In 2011 hielden we 2 scenariobesprekingen van Wonen op het Dak. Tijdens de eerste scenariobespreking werd samen met de tijdelijke atelierbegeleiders de rol van de begeleiding in het inleefatelier besproken en op punt gezet. Tijdens de 2de scenariobespreking dachten we na over de aanpassingen aan het scenario en het decor, in het kader van het nieuwe lespakket.

Deze denkoefening(en) zullen in 2012 verfijnd en concreet gemaakt worden, met aanpassingen aan de inkleding van de huizen tot gevolg. Het is alvast veelbelovend. In 2011 kregen Alowies en zijn vrienden voor de eerste maal bezoek van een groep ‘buitengewone’ leerlingen (BuSO Berkenbeek). Voor de leerkrachten was het een openbaring dat ‘hun gasten’ tot enige creatieve samenwerkingsopdracht in staat waren. Het leren loslaten, niet tussenkomen in de samenwerking en het opgeven van de controle was vooral voor de leerkrachten een sterke ervaring. Ook voor de leerlingen was het een interessante belevenis. Het Antwerpse team evalueerde deze ervaring als ‘niet eenvoudig’ en ‘niet voor de hand liggend om de doelstellingen van Wonen op het Dak te bereiken’. Toch willen we in de toekomst ons aanbod ook voor deze groepen blijven open stellen, maar met een jaarlijkse limiet van 3 à 4 klassen.

In juni nam voor het eerst een groep volwassenen met een licht mentale handicap deel aan het inleeftraject en de buurtwandeling. Zowel voor de groep als voor ons was dit een boeiende ervaring die voor herhaling vatbaar is. De deelnemers volgden hetzelfde inleefatelier en dezelfde buurtwandeling als kinderen van het 4de en 5de leerjaar, maar hier en daar hadden ze wel wat meer uitleg en begeleiding nodig, ondermeer omwille van de onderlinge verschillen tussen de deelnemers qua bevattingsvermogen en zelfstandigheid. De nabespreking over samenwerking bewees dat het een zinvolle activiteit geweest was voor de deelnemers. Naar aanleiding van de herwerking van Wonen op het Dak werd er in 2011 volop gewerkt aan een nieuw lespakket waarmee leerkrachten vanaf september 2012 aan de slag zullen gaan.

REACTIES VAN DEELNEMERS AAN WONEN OP HET DAK Beste Alowies, Wij, de leerlingen van Berkenbeek, wilden je nog even bedanken voor de warme ontvangst die we kregen tijdens ons bezoek aan Studio Globo. Het was trouwens een heel leuke dag, wel een beetje anders dan Congo, maar dat vonden wij eigenlijk helemaal niet erg. Hier enkele positieve ervaringen die we je zeker toch even wilden vertellen: * Het was heel leuk dat we alleen gelaten werden zonder de leerkrachten, dit lukte ons toch vrij aardig. * De speciale winkeltjes tijdens de wandeling waren leuk om eens binnen te springen. * Dat we ons mochten verkleden was vooral grappig bij sommigen. * Iedereen zat in een verschillend huisje, zeer leuk en zeer gezellig. * Nikita was heel vriendelijk en grappig. * Het was weer zeer leuk en we kijken er weer naar uit om nog eens terug te mogen komen. Vele groetjes van alle leerlingen van de A-stroom, BUSO BERKENBEEK

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Dak-XL Dak-XL is een interculturele uitwisseling van een heel schooljaar tussen 2 Brusselse en 2 niet-Brusselse klassen, met als doelstellingen: »» Verbondenheid creëren tussen klassen uit Brussel en Vlaams-Brabant. »» Leerlingen en leerkrachten aanzetten tot het verwerven van basiscompetenties om positief om te gaan met diversiteit: via de rijkdom van de wereld rondom ons, de diversiteit in de eigen klas beter leren kennen en erkennen. Door mondiale elementen binnen te brengen en te linken aan de belevingswereld van de kinderen, werken we mee aan het creëren van wereldburgerschap. In 2011 werd het uitwisselingsproject Dak-XL dat in september 2010 van start ging met het 5de leerjaar van de Scheutplaneet in Anderlecht en de 3de graad van Spring in ’t Veld uit Bellingen, verdergezet. Om de gelijke status tussen beide klassen te bewaken, kozen we ervoor om de eerste fysieke ontmoeting op neutraal terrein te organiseren, met name in het inleefatelier. Tijdens die eerste ontmoeting focusten we enerzijds op ‘het ijs breken’, kennismaking en coöperatieve spelen. Anderzijds combineerden we dit ineens met de feestraad om samen met de andere klas, a.d.h.v. participatieve besluitvormingsmethodieken, de belangrijkste elementen van hun gezamenlijk feest vast te leggen en klasoverschrijdende werkgroepjes te vormen. Tijdens de wederzijdse schoolbezoeken ging de aandacht naar verdere kennismaking met elkaar. 12

De leerlingen kregen de leerlingen de schoolbezoeken ook de tijd om in hun klasoverschrijdende werkgroepjes verder te werken aan de voorbereidingen voor hun gezamenlijk slotfeest. Op basis van onze ervaringen uit 3 jaar Dak-XL, schreven we tijdens het 2de semester een brochure over positief leren omgaan met diversiteit via klasuitwisselingen, die begin 2012 uitgegeven zal worden.

Peru - Antwerpen SG Airlines vloog in 2011 ook 69 klassen richting Peru. Hier en daar werd iets bijgeschaafd aan het atelier en het scenario. Aangezien het ‘ik ben-spel’ aan het einde van het inleefspel positief geëvalueerd werd door de teamleden en door leerkrachten, werd het ook geïntegreerd bij Peru. Gezien het vernieuwde scenario, sinds september 2010, werd ook tijdens teamvergaderingen en op andere tijdstippen regelmatig het scenario onder de loep genomen om een aantal details verder te verfijnen, tijdsverloop bij te schaven, extra taken of opdrachten te voorzien voor grote groepen. Het vernieuwde atelier en scenario wordt door leerkrachten enthousiast onthaald. De feedback van stagiaires en tijdelijke atelierbegeleiders gaf ook aanleiding om de scenario’s gedetailleerder uit te schrijven.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

De Filippijnen - Genk Het Filippijnenatelier, gewoon hetzelfde als alle jaren? Niets is minder waar. Met nieuwe klemtonen in het atelier, een fiësta Filipina en een dienstreis werd het wel een heel bijzonder atelier. Een Filipijnenatelier op maat als het ware Inspiratie Voor twee medewerkers, Johan en Sofie, was hun dienstreis een bron van inspiratie: in voorbereiding van de herwerking van het Filippijnenatelier trokken Sofie Maurissen en Johan Symons naar de Filippijnen. In het kader rechts vind je een korte weerslag van hun reis… Respect Elk kind in het atelier krijgt een rol. Het maakt niet uit wat het resultaat is na het inleefatelier, wel hoe ze tot het resultaat gekomen zijn. Hebben ze samengewerkt? Hebben ze gezocht naar oplossingen? Zo krijgen we telkens weer een verrassend atelier. Breed observeren Alle leerlingen hebben talenten, maar soms zie je ze niet meer als leerkracht; dan is het goed om eens buiten de klas te observeren. In het atelier bijvoorbeeld. Leerkrachten komen in hun rol als ambtenaar met bijna alle kinderen in contact. We vragen hen om op te schrijven wat hen opvalt. Rechts een impressie van een leerkracht na deelname aan het inleefatelier de Filippijnen.

‘Ik was verbaasd over de vlotte speech van de twee kinderen waarin ze zo duidelijk verwoordden hoe ze uitgebuit werden. In de klas hoor je ze niet. Een leerling deed met zoveel overtuiging de was dat het mooi was om te zien. In de klas gaat ze nooit zo op in een opdracht of taak die ze zelfstandig moet uitvoeren’. (een leerkracht)

REISVERSLAG JOHAN EN SOFIE Op 18 september landen we na een lange vlucht in Davao. We werden er warm onthaald door Arnold Vandebroeck (die voor Broederlijk Delen jarenlang steunpunt was in de Filippijnen). Eindelijk konden we de man met wie we wekenlang via e-mail communiceerden, de hand drukken. Het was wel aanpassen die eerste dagen: het chaotische verkeer, de zwoele warmte, de drukte, een verkoopcultuur van afdingen en bieden, iedere dag rijst eten, … Gelukkig lieten we de grote drukke stad af en toe achter ons om te vertoeven tussen bananenplukkers, rijstboeren, kokosbomen, bamboevlechters, pottenbakkers en vissers. We maakten gretig gebruik van alles wat ons pad kruiste om de verschillende opdrachten te combineren: foto’s maken voor het atelier, mensen interviewen, een kind volgen voor de lessen die zullen gemaakt worden voor Die Keure, scholen bezoeken voor Saved-by-the-Bell, materialen aankopen, nieuwe dingen proeven, het land ervaren,…

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

ANEKDOTES UIT HET FILIPPIJNEN - ATELIER Wanneer de vissers geconfronteerd worden met het probleem dat ze te weinig vissen hebben gevangen, wordt er vlijtig gezocht naar een oplossing. “Een grotere boot” klinkt fier door de bahay kubo (visserswoning). Waarop meteen een ander kind een beetje mismoedig reageert: “Maar waar gaan we die moeten vinden?”. “Simpel toch! Kapaza!”, is het snelle antwoord. ...De grootgrondbezitter zwaait met het contract in de hand en tracht de kinderen ervan te overtuigen dat het contract waterdicht is. Een opmerkzaam kind reageert: “Ik zie het wel dat het contract waterdicht is, je hebt het gelamineerd. Maar we vertrouwen dit zaakje écht niet.” Na het atelier kunnen de leerlingen hun bedenkingen neerschrijven op ons webforum. Dit is er zo eentje. “Mijn Filippijnse naam was Osang. Ik werkte in de inpakfabriek. De dingen zijn heel anders dan bij ons. Maar sommige dingen zijn toch ook hetzelfde. Ik vond het super. Ik zeg je één ding: hier moeten jullie mee blijven doorgaan want het was super! (Idda—De Driehoek Bocholt)”.

Samenwerken Voor het project Wonen en leven in de Filippijnen moet je kunnen samenwerken. In de klas is dat niet altijd eenvoudig. Op schoolniveau nog minder. Maar wat als we nog een stapje verder gaan en vragen om samen te werken over de schoolgrenzen heen. Fiesta Filipina is een project in samenwerking met de gemeente Alken. 8 klassen uit de basisscholen van deze gemeente hadden de weken voordien het Filippijneninleefatelier in Studio Globo Genk meegemaakt. Als afsluiter was er een gezamenlijk slotfeest. Net-overschrijdend. Alle leerlingen uit het zesde bereidden het feest voor. De leerkrachten hadden onderling afgesproken wie voor welk deel van de fiësta zou zorgen. Het feest werd plechtig geopend door de burgemeester. Hij hees de vlag, een schepen sprak de leerlingen toe en enkele Filippijnse danseressen luisterden het geheel op. Er werd gefeest, gedanst, gegeten en gedronken, zoals het hoort op een feest.

‘Ik was aangenaam verrast dat de leerkrachten actief meewerkten en dat iedere klas zijn opgelegde opdracht schitterend heeft uitgevoerd.’ Carine Luts, gemeentelijke ambtenaar

‘Een mooie afsluiter van het project… De pinata’s vonden ze natuurlijk heel leuk... Het was leuk dat er echte Filippina’s aanwezig waren en dat ze de kinderen iets konden vertellen.’ Juf Lynn, de Basis, gemeenteschool.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Guatemala – Gent Toen we in september 2009 onze nieuwe lesmap lanceerden, wilden we daar ook graag een website aan linken. Wegens tijdsgebrek is dat een beetje verschoven, maar in 2011 is die online geraakt. Op guatemala.studioglobo.be vinden leerkrachten achtergrondinformatie over Guatemala en extra activiteiten voor in de klas. Op de pagina’s voor de leerlingen kunnen kinderen een plattegrond vinden van het atelier, extra foto’s, filmpjes en wat achtergrond over bepaalde thema’s die in het atelier aan bod kwamen. Een groot pluspunt aan deze site is dat kinderen en leerkrachten die een bezoek aan het atelier brachten, reacties kunnen achterlaten. Op deze manier krijgen we feedback van onze doelgroep.

SuperWereldmol - Gent In 2010 zijn we gestart met de herwerking van SuperWereldMol. Er is toen gewerkt aan het concept en daar hebben we in 2011 verder aan gebouwd. Barbara (educatief medewerker) is in februari naar Thiès (Senegal) vertrokken. Daar heeft ze Ogo gevolgd, een 11-jarige jongen die later graag voetballer wil worden. In november is Lotte (educatief medewerker) naar Mumbai (India) geweest. Daar poseerde de 9-jarige Samiksha als een volleerde actrice voor de camera. Joke Scherpereel (Afopadi), onze contactpersoon in Guatemala, heeft samen met Norman (een Guatemalteeks medewerker) de beelden opgenomen in Guatemala. Zij volgden de 9-jarige Maria Angelica, een indiaans meisje uit Casaca. De beelden werden ondertussen gemonteerd en zullen vanaf september 2012 gebruikt worden in een geactualiseerd scenario van het atelier. Ook de voorbereiding en de nawerking in de klas worden vernieuwd; daar wordt in 2012 volop aan verder gewerkt. 15

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Inleefateliers in cijfers gerealiseerd

90 81

2.500

norm

2.000

70 61

1.500

1.000 40 30

500

20 10

# kinderen CON

PERU

DAK-A

DAK-B

FILI

SWM

GUA

INDIA

CON

PERU

DAK-A

DAK-B

FILI

SWM

GUA

INDIA

ADM

1.359

1.433

1.418

1.937

1.705

1.405

1.667

1.768

1.673

ADM

Fig. 4 - aantal inleefateliers met kinderen basisonderwijs 700

Fig. 5 - aantal deelnemers per inleefatelier met kinderen basisonderwijs 16.000

642 645 547

600

534

550

568

580

639

474

500 384 400

350

308

418

330

300

13.917

14.000 12.092 12.000 9.301

10.000

7.868

6.000 4.000

100

10.650 11855

14.365 14.070

12.645

7.867

8.000 6.700

221

200

10.140

12.096 12.652

5.182

2.000 0

0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Fig. 6 - evolutie aantal inleefateliers met kinderen basisonderwijs 16

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Fig. 7 - evolutie aantal deelnemers inleefateliers met kinderen basisonderwijs * De evoluties per inleefatelier zijn op vraag beschikbaar

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Vlaams-Brabant 4%

Oost-Vlaanderen 2%

West-Vlaanderen 20%

Antwerpen 94%

Antwerpen 4%

West-Vlaanderen 1% Oost-Vlaanderen 76%

Vlaams-Brabant 8%

Antwerpen 12%

Limburg 79%

Oost-Vlaanderen 7%

West-Vlaanderen 5% Brussel 28%

West-Vlaanderen 93%

Vlaams-Brabant 67%

West-Vlaanderen 27%

Vlaams-Brabant 10% Oost-Vlaanderen 19%

Antwerpen 30%

Brussel 4% Limburg 10%

Fig. 8 - Geografische spreiding deelnemers inleefateliers 17

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Andere begeleide werkvormen Naast de inleefateliers heeft Studio Globo in de buurt van drie afdelingen een educatieve wandeling uitgewerkt. Hoe het eraan toe gaat in Krottegem, Kuregem en Zurenborg lees je onderstaand...

BUURTWANDELINGEN Antwerpen: op stap in Zurenborg en de Provinciestraat Buiten enkele kleine aanpassingen om de buurtwandeling actueel te houden, werd niets gewijzigd. Leerkrachten en leerlingen komen enthousiast na zo’n kleine drie uur terug binnenwaaien. In het najaar werd een eerste aanzet genomen om een alternatief, en vooral ook interactief, (regen)programma uit te werken.

Brussel: Kuregem een kleurrijke buurt De buurtwandeling in Kuregem onderging geen wijzigingen t.o.v. het jaar voordien. Het programma ‘Kuregem à la carte’ en de optie om begeleid te worden door de Stadswacht, zoals beschreven in jaarverslag 2010, worden verdergezet en geven leerkrachten en leerlingen de kans om meer in interactie te gaan met de buurt.

Roeselare: Krottegem Wat de buurtwandeling in Krottegem betreft, werd in 2011 de wandeling voor kinderen uitgetest en verder op punt gezet. Ook voor 2012 worden nog enkele testwandelingen gepland. Het is de bedoeling om tegen juni 2012 een definitieve versie klaar te hebben, zowel wat betreft de route als de opdrachten. Voor de eerste maal werd in 2011 de wandeling uitgewerkt als vormingsprogramma. voor leerkrachten (c-sessie). 18

2009

2010

2011

389

772

555

Aantal wandelingen Brussel

Aantal deelnemers Brussel

1246

840

985

Aantal wandelingen Antwerpen Aantal deelnemers Antwerpen

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Ontwikkeling van leermiddelen PUBLICATIES: LESMAPPEN EN BROCHURES Dabba. Proef India! Studio Globo Roeselare realiseerde in 2011 een gloednieuw lespakket over India. Twee jaar lang werd gewerkt aan de handleiding Wonen en leven in India, het bijbehorend leerlingenboekje Dabba. Proef India en aan een adembenemend mediapakket. Knap werk dat de moeite waard is voor elke school die de grote wereld in de klas wil brengen. Het is ook uitstekend leermateriaal om het Indiainleefprogramma voor te bereiden. Leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar leren doorheen vijf hoofdstukken drie Indiase leeftijdsgenoten kennen. Aiden en Cheyten uit de grootstad Mumbai en Nandini uit het dorp Malaipatty. Die blijken hobby’s en dromen te hebben die erg op die van hen lijken. Met grote en vooral andere ogen kijken ze naar een ongelooflijk boeiend en veelzijdig land als India en naar het dagelijkse leven van gewone mensen. Het leerlingenboekje heet niet voor niets Dabba. Het is het Indiase woord voor broodtrommel. Het boekje is als een lunchbox die ’s morgens wordt klaargemaakt en waar met mondjesmaat wordt van geproefd. De dabba is ook een metafoor voor India. Elke schaal bevat een ander aspect van de Indiase cultuur. Al proevend van de verschillende gerechten dring je dieper en dieper door tot in het hart van de Indiase samenleving. Maar hoe goed je ook proeft, het blijft moeilijk om alle ingrediënten te benoemen. Het mediapakket bevat een treinspel, muziek, foto’s, filmpjes, een kwartetspel, voorwerpen… kortom een schat aan werkvormen.

Reeks fotosets Het is ondertussen een traditie geworden dat Studio Globo in het kader van de Broederlijk Delen-campagne het materiaal voor kleuters uitwerkt. Het materiaal wordt na de campagne opgenomen in het aanbod van Studio Globo. Voor 2011 blikken we terug op de campagne 2011 en vooruit op wat we ontwikkelden voor 2012. Gisèle en Honnète De realisatie van de fotoset Gisèle en Honnète werd in het vorige jaarverslag beschreven, maar de set werd met de campagne van Broederlijk Delen 2011 gelanceerd. Ook dit jaar werd de fotoset verspreid op een recordaantal van zo’n 2600 effectief verkochte exemplaren. Yordi in Ecquador Na deelname aan de inleefreis van Broederlijk Delen en het afleveren van enkele foto’s voor de fotoset, werkte Nele Vermeulen (afd. Antwerpen) de verhaallijn en verwerkingsopdrachten uit bij de nieuwe set voor de campagne 2012. Ze liet zich hiervoor vakkundig bijstaan door enkele vrijwillige kleuterleidsters. Yordi neemt de kleuters mee op sleeptouw tijdens één dag uit zijn leven. We volgen hem van vroeg in de ochtend, bij het ontbijt, onderweg naar oma, tijdens zijn tocht in het woud tot hij ’s avonds terugkeert naar huis. Voor de uitwerking was er overleg met Broederlijk Delen om ervoor te zorgen dat er een rode draad en voldoende herkenbaarheid zou zitten in alle campagnemateriaal voor de kleuter- en lagere school. Uit fotoset Yordi in Ecuador 19

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Medewerking basisschoolproject Spoor ZeS

Medewerking uitgeverij Die Keure

Welzijnszorg Samen met Spoor ZeS en Studio Globo werkt Welzijnszorg elk jaar een projectmap uit voor de lagere school, vol lessen die gedurende heel de adventsperiode gebruikt kunnen worden en opgehangen worden aan een speciaal hiervoor geschreven verhaal.

Mundo is een nieuwe wo-methode van ‘Die Keure’ voor wereldoriëntatie in de lagere school. De methode bestaat uit drie lagen: In LAAG 1 worden aan de hand van 9 focusthema’s de MOET-doelen uit het leerplan bereikt: histo.mundo, geo. mundo, bio.mundo, techno.mundo,filo.mundo, plus. mundo, game.mundo, socio.mundo en globo.mundo. LAAG 2 en LAAG 3 zijn dan twee thematische lagen, waarin de MAG-doelen uit het leerplan nagestreefd worden. Ook in deze lagen behouden we de opdeling in 9-voud. Deze drie lagen binnen Mundo bezorgen elke leerkracht de flexibiliteit om een wereldoriëntatiepakket samen te stellen, afgestemd op zijn/haar eigen wensen, interesses en op de noden van de klas.

In 2011 ging het thema van de campagne over de impact van armoede op kinderen: ‘Armoede is geen kinderspel’. In de redactiegroep werkte voor Studio Globo Katrien D’Hooghe (afdeling Roeselare) mee. Dit resulteerde in de lesmap Voeten op de grond, hoofd in de wolken, met als thema dromen delen en samen waarmaken, met aandacht voor elkaars talenten. Broederlijk Delen Ook dit jaar werkten we met Studio Globo mee aan het lagere schoolproject van Spoor ZeS. Leen Eerdekens van Studio Globo Gent verleende haar medewerking aan Trek?! Aan de hand van dit lesmateriaal leren de leerlingen van de onderbouw en de bovenbouw meer over het campagne-thema van BD, nl. mensen in het Zuiden die geconfronteerd worden met de gevolgen van grondstofontginning. In het lespakket worden twee kinderen uit Ecuador in de kijker gezet: Oscar en Alex. Ze wonen in een gebied in Ecuador waar de petroleumindustrie zeer actief is. Het water van de rivier die door hun dorp loopt, wordt enorm vervuild en dit heeft vele negatieve gevolgen. Oscar en Alex besluiten actie te ondernemen.

Studio Globo: auteur van Globo mundo Globo mundo behoort tot de derde laag van de Mundo uitgave van ‘Die Keure’. De lessen voor het vijfde en zesde leerjaar zijn uitgewerkt in het schooljaar 2009-2010. De lessen voor het derde en vierde leerjaar hebben we in 2011 uitgewerkt. Daarna zullen nog de lessen voor het eerste en tweede leerjaar volgen.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Wereldreis Wereldreis is een product van samenwerking tussen 11.11.11 en Studio Globo. Het maandblad speelt in op de foto van de Wereldkalender van 11.11.11 en stimuleert een permanente aandacht voor mondiaal leren in het basisonderwijs. De tabel hiernaast biedt een overzicht van de landen en thema’s die in de Wereldreis-nummers van 2011 aan bod kwamen.

Medewerkers Een grote groep redacteurs (vooral leerkrachten en studenten) werkten als vrijwilliger mee: Mark Blockeel, Jonas Careel, Micha De Brie, Marijs Kempynck, Jessica Van Humbeeck, Mie Moons, Emmy Goossens, Caroline De Vriendt, Simonne Van Dievel, Leen Seurynck, Sara Boels, Peter Van Wonterghem, Nancy Van Remoortel, Aurèle De Clercq, Marijke Huvenne, Emilie De Block, Geert Van Dam, Ria Van Der Mauten, Stijn Van Assche, Jill Vervoort, Jeannine Goudman, Tamara Ingels, Mieke Tonnard, Lief Didden, Margot Meesens, Eleanore Geeroms, Joke Balcaen, Femke Van den Haute, Khadija Zamouri, Hilde Vandingenen, Stefan Potums, Stéphanie Jaenen, Lieven Vanhoutte en Mikke Maerschalck. De verhalen werden geschreven door: Anna Bukhari, Steven Van Wolputte, Chris Verschooten, Christine Caals, Peter Verlinden, Bea De Koster, Seppe Bleukx, An Bruyninckx, Jens Franssen, Yvan Houtteman, Katelijne Hermans en Kris Berwouts. Bob De Pooter nam de interviews met leerkrachten voor zich. Jos Verhulst zorgde voor de tekeningen en Marc Vermeiren voor de vormgeving. Er werden ook twee vaste vrijwilligers ingeschakeld voor het samenstellen van de infopakketten voor de redacteurs: Frans Meul en Joris Cools.

Planning en evaluatie Op woensdag 4 mei vond de redactievergadering plaats in het Speelgoedmuseum in Mechelen. We maakten er kennis met het museum, evalueerden het voorbije werkjaar en kozen de thema’s voor de kalender 2012. Bovendien konden de redactieleden aanwijzingen geven voor de kalender van 2013.

Medewerker Wereldreis iets voor jou? Aan de lesbrief werken zoals beschreven veel mensen mee, met onder meer een ploeg vrijwilligers. We blijven echter steeds op zoek naar mensen die deze groep willen versterken. Zie jij hier ook iets in? Heb je leuke ideeën om mondiale lessen uit te werken? Ga je graag op zoek naar informatie, woord en beeld op het internet of in bibliotheken? Schrijf je graag een interview uit? Wil je zo Wereldreis mee maken? Klop dan zeker eens bij ons aan. We hebben vast en zeker een boeiend vrijwilligersaanbod voor jou.

Wereldreis 2011 Maand

Land en thema

Heb je al gehoord?

januari

India Ontspanning

Parsi’s

februari

Maleisië Woonplaats

Mat Salleh

maart

Bangladesh Vervoer

Fietsriksja’s

april

Congo Oorlog

Kindsoldaten

mei

Afghanistan Water

Opium

juni

Colombia Inheemsen

Resguardos en Palenques

september

India Huwelijk

Akbar De Grote

oktober

Afghanistan Moederschap

Moedertalen in Afghanistan

november

Ethiopië Woestijn

Langeafstandslopers

december

Iran Jeugd

Nieuwe neuzen

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Verspreiding van leermiddelen ABONNEMENTEN

Samsam

Studio Globo verpreidt de maandelijkse lesbrief Wereldreis en sinds 2007 ook het Nederlandse wereldtijdschrift Samsam. Beide tijdschriften worden uitsluitend via een abonnementenformule aangeboden. Dit abonnement kan lopen per kalenderjaar of per schooljaar. Alle leerkracten en studenten die een vorming volgen bij Studio Globo krijgen steevast een presentexemplaar SamSam en Wereldreis in handen.

Het abonnementenbeheer en de verzending (7 nummers per jaar) gebeuren op het secretariaat van Studio Globo (Jan Wynants). Voor de administratie wordt hetzelfde systeem gebruikt als voor Wereldreis. Aan Samsam is geen werking van Studio Globo gekoppeld. We promoten het wel actief als een extra instrument voor leerkrachten uit het basisonderwijs om een volgehouden aandacht voor mondiale vorming te hebben.

Wereldreis

Bereik 555 exemplaren, worden gezonden naar 143 adressen. (vgl. 2010: 517 exemplaren, 134 adressen). SamSam blijft het goed doen, het is een verfrissend eigentijds tijdschrift met telkens een leuke insteek om naar de wereld te kijken.

Abonnementenbeheer gebeurt op het secretariaat van Studio Globo (in 2011 door Jan Wynants). Abonnees kunnen in combinatie met de maandelijkse lesbrief ook de Wereldkalender van 11.11.11 ontvangen. Sinds januari 2011 werkt Studio Globo samen met De Wrikker, een Antwerpse drukker die instaat voor zowel druk als verzending van de lesbrief. Bereik 1087 exemplaren naar 490 adressen, wat een daling is in vergelijking met vorig jaar (vgl. 2010 1153 exemplaren, naar 515 adressen). Een allesomvattende reden voor deze lichte daling hebben we niet, bij bevraging van stoppende abonnees krijgen we verscheidene antwoorden: besparingen op school, nieuwe leerkrachten die niet gewend zijn te werken met de lesbrief, verschuiving naar andere methoden wereldorientatie, geen tussenkomst meer van de gemeente, etc..

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

Uitleendienst In wat volgt willen we een overzicht geven van de werking van onze uitleenpunten. Iedere Studio Globo afdeling voor werking basisonderwijs stelt een ruim assortiment aan voorwerpenkoffers en mediapakketten ter beschikking van leerkrachten en andere doelgroepen.

Koffers, wat is dat? We maken een onderscheid tussen deze materialen: »» een educatieve koffer is een grote kist waarin naast voorwerpen en mediamaterialen ook een handleiding is uitgewerkt voor educatieve activiteiten; »» een animatie-koffer bevat geen educatieve handleiding (enkel voorweren als illustratiemateriaal); »» de mediapakketten van de inleefateliers behoren bij een lesmap en zijn zonder die lesmap, die te koop wordt aangeboden, niet bruikbaar. De lespakketten van de inleefateliers maken het echter, in combinatie met deze mediapakketten, wel mogelijk om een volwaardig mondiaal project op te zetten in klas. Bijzonder is de set van 18 djembés die in Studio Globo Gent wordt aangeboden.

Verschuivingen in het aanbod 2011 werd een herwerkingsjaar voor de Pinoy-koffer. De hele koffer werd herbekeken, met als doel een klasoverschrijdende koffer. De Filippijnenkoffer, een project wereldoriëntatie voor de hele lagere school.

Bereik zie tabellen en grafieken op de volgende pagina’s.

Een herwerkte Filippijnenkoffer? In de eerste graad gaan leerkrachten aan de slag met de fotoset en leesboekjes van Raichel. De leerlingen werken rond vijf thema’s: school en werk, spel, eten, kleding en feesten, huishouden. Natuurlijk met heel veel verwerkingsactiviteiten. In de tweede graad werken leerlingen rond het verhaal van Ricanara. Ook hier authentieke voorwerpen, doefiches, leesboekjes en een dvd. In de derde graad is de methodiek opgebouwd rond ontdekdozen. Aan de hand van vijf dozen ontdekken leerlingen het leven van vijf Filippijnse kinderen. Als slot kunnen de ervaringen gebundeld worden in een fiësta. Elke leerkracht kan eindigen met een feest. Maar het kan ook grootser: een feest voor de hele school of zelfs een schoolfeest. De leerkrachten vinden alles terug in een aangepaste handleiding per graad. Redenen genoeg dus om deze Filippijnenkoffer te ontlenen.

Kofferanalyse Reeds enkele jaren merken we een duidelijk verschil in de uitleencijfers van onze koffers. Zo zijn er onder andere lage uitleenpercentages bij sommige nieuw ontwikkelde koffers en is er een blijvende vraag naar ‘klassiekers’ als een Congo en een Indiakoffer. Met het oog op de herwerking van een aantal koffers uit het aanbod, gingen we na wat de redenen waren van deze wisselende uitleencijfers. Waar ligt de vraag en welke koffers gaan de deur niet uit. De aandachtspunten uit deze analyse zullen ons helpen bij het bijsturen en opvolgen van onze uitleendienst.

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

totaal uitleningen GLOBO

aantal koffers ter beschikking

# weken uitlening per koffer

bezettingsgraad *

Congo-koffer

70,5

10,1

34,73%

Afrika-poppenspelset

13,5

4,5

32,14%

Afrika-speelgoedkoffer

14,0

4,7

33,33%

Andes-koffer

39,0

3,5

12,23%

India-koffer

33,0

4,1

14,22%

Babu-in-India-koffer

25,5

3,2

10,99%

Senegal-koffer

29,0

4,1

14,29%

Pinoy Koffer

4,0

0,5

3,57%

Toelichting

Koffer of pakket * bezettingsgraad = verhouding aantal uitleningen/ aantal weken dat het product beschikbaar is. Educatieve koffers zijn 29 weken uitleenbaar: doelgroep is onderwijs. De koffers worden dus niet in de vakantieperiodes ontleend. Animatie-koffers: 45 weken beschikbaar. Diverse doelgroepen kunnen intekenen, er wordt geen vorming bij aangeboden. Een overzicht van uitleningen per koffer en per afdeling is op vraag beschikbaar.

EDUCATIEVE KOFFERS

In deze cijfers zijn onze materialen die elders worden ontleend ikv onze samenwerking rond koffers, niet opgenomen.

ANIMATIEKOFFERS

VARIA

TOTAAL

Haïti-koffer

6,0

0,9

2,96%

GuateGuate!

19,0

1,4

4,68%

Kwansi en ik

76,0

12,7

43,68%

Yamil en ik

22,0

3,1

10,84%

Warda en ik

27,0

4,5

15,52%

378,5

4,0

13,74%

kledij India

6,67%

Afrikaanse doeken

6,67%

djembés

0,6

1,23%

educatieve werking

378,5

4,0

13,74%

animatie + djembés

0,8

1,78%

GLOBAAL

395

115

ACTIVITEITEN - BASISONDERWIJS

verhuur in totaal Studio Globo

Aantal ter beschikking

Mediapakket

nav. iuep los

TOT

Weken uitl. per pakket

Wonen en Leven in Congo

122

3,5

125,5

4,33

Wonen en leven in Peru

138

145

5,37

Wonen en leven in India

154

5,92

Wonen en leven in Filippijnen

164

6,56

Wonen en leven in Guatemala

216

12,71

Koker SuperWereldMol+ klaspakket

166

5,03

Dakboek

141

3,62

Achter De Muur

154

157

5,06

Totaal

227

1.255

13,5

1.268,5

5,59

120

m-PER m-CON m-ADM k-SPE k-SEN k-PIN kledij India k-KLEU-Y k-KLEU-W k-KLEU-K k-IND K-HAI k-GUA k-BAB k-A-po k-AND k-AFR-L k-AFR DJE

100

0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

Fig. 9 Uitleningen: spreiding over het kalenderjaar koffers/pakketten

mediapakketten

totaal

300

2.000

1.500

1.000

250

Antwerpen

200

Brussel

150

Genk

100

Gent Roeselare

50 0

500

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

koffers/pakketten 800 mediapakketten 1.120 totaal

721

623

504

484

539

523

449

498

445

564

518

379

758

818

976

935

1.117 1.106 1.024 1093 1.047 1.159 1185 1.269

1.920 1.479 1.441 1.480 1.419 1.656 1.629 1.473 1.591 1.492 1.723 1.703 1.647

Fig. 10 evolutie ontleningen educatieve koffers en mediapakketten

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Antwerpen

232

237

164

185

152

271

202

154

Brussel

Genk

196

152,5

157

177,5

137

124

95,5

Gent Roeselare

221

Fig. 11 evolutie ontleningen educatieve koffers per afdeling

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

Vorming voor leerkrachten secundair onderwijs Krachtlijnen In de Visietekst werking secundair onderwijs staan een aantal grote krachtlijnen centraal: • Een geëvolueerd wereldbeeld: duurzame ontwikkeling in concentrische cirkels ipv. 3 pijlers, de ecologische grenzen van de aarde worden steeds belangrijker, uit zo’n veranderend wereldbeeld ontstaan educatieve noden. • Educatie voor duurzame ontwikkeling als antwoord op die nieuwe educatieve noden en als nieuwe tendens in het secundair en hoger onderwijs. • Inzetten op een geloofwaardig, duurzaam schoolklimaat als voorwaarde voor effectieve educatie. • Ervaringsgericht leren met hoofd, hart en handen.

VORMINGSINITIATIEVEN VOOR LEERKRACHTEN SECUNDAIR ONDERWIJS Vorming voor individuele leerkrachten In het kader van het Europees MDG’15 project werden twee leerkrachten voorbereid voor een studiereis naar Senegal om uit te wisselen over hoe men het draagvlak voor duurzame ontwikkeling kan vergroten in het secundair onderwijs. Verder in het jaarverslag kom je meer te weten over dit project.

Vorming schoolteams Via een reeks vormingen in het bisdom Gent, in samenwerking met pedagogische begeleider Bellinda Staelens (Dioscesane schoolpastoraal bisdom Gent), konden we ons aanbod rond werken aan wereldburgerschap op klas- en schoolniveau aftoetsen aan de noden op het veld. Maar het was vooral het uitschrijven van een subsidielijn van het Ministerie van Onderwijs voor prioritaire nascholing rond EDO dat ons aanmoedigde ons aanbod voor schoolteams uit te breiden en te verfijnen.

VISIETEKST Studio Globo en Broederlijk Delen ontwikkelen samen een visiebrochure over mondiaal en intercultureel leren in het secundair onderwijs. Een Voorbij de kleuren voor het secundair onderwijs, d.w.z. het neerschrijven van een pedagogischdidactisch kader voor de ontwikkeling van producten en activiteiten. Deze tekst is complementair aan het strategische kader (contextanalyse, strategische doelstellingen) en met het programma 2011-2013. Dit initiatief wordt getrokken door SG. werking secundair onderwijs 26

Doel visietekst De tekst vormt in eerste instantie de theoretische basis voor onze werking. In een volgende fase, in 2012, willen we die visie vertalen in een praktijkgericht product dat we ook extern kunnen gebruiken (b.v. in functie van vorming voor (aspirant-) leerkrachten secundair onderwijs en schoolteams). Met deze tekst willen we scherp krijgen waar we met z’n allen heen willen als het gaat over mondiaal en intercultureel leren in het secundair onderwijs. We willen wegwijzers uitzetten voor medewerkers van Komyuniti om hun activiteiten in het secundair onderwijs vorm te geven. Dit werkjaar werd vooral gebruikt om de uitgangspunten uitgebreid te toetsen in eigen huis.

Traject visietekst De werktekst werd op 15 juni 2011 besproken met alle teams van Studio Globo en op 14 september met Peter Ketelers, onderwijsverantwoordelijke van Broederlijk Delen. Op 5 oktober werd de tekst voorgelegd aan de Commissie Educatie van Broederlijk Delen, op 17 oktober aan de schoolanimatoren van Broederlijk Delen. Op 23 november was het de beurt aan de Algemene Vergadering van Studio Globo om kennis te maken met de tekst en de nodige feedback te geven. Op basis van deze gesprekken is de tekst steeds verder aangepast en bijgeschaafd. Ten slotte willen we de tekst aan een aantal belangrijke onderwijsactoren en partners uit de NGO-sector voorleggen. Tijdens het voorjaar 2012 wordt de tekst gefinaliseerd. In juni 2012 willen we de eindversie terugkoppelen op een coördinatorenoverleg, de Raad van Bestuur en op de stuurgroep Komyuniti.

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

Workshops en Millenniumkermis BEGELEIDE WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN DERDE GRAAD De Millenniumdoelstellingen, stof tot nadenken Ook in 2011 bleef er vraag naar onze werkwinkel over de millenniumdoelstellingen als insteek om armoede(bestrijding) wereldwijd in de klassen te brengen. Opnieuw zorgden we voor een kleine actualisatie. 2011 was het laatste jaar dat we deze werkwinkel gaven zonder grondige aanpassingen. De feiten en cijfergegevens in de montage zijn niet meer actueel. Ook het inhoudelijk verhaal, onze boodschap, raakt voorbijgestreefd naarmate we 2015 naderen. Tijdens de planning van 2012 hebben we beslist om ons huidig verhaal over de millenniumdoelstellingen niet meer te brengen, maar ons eerst intern te beraden of de millenniumdoelen als educatief thema nog voldoende relevant zijn. Deze discussie koppelen we aan de discussie over de kermis als geschikt aanbod/werkvorm.

Low Impact Lama - samenwerking met 11.11.11 In 2011 werkten we voor het eerst samen met 11.11.11 voor de aanmaak van hun campagne-workshop. Low Impact Lama, waarmee we in 2010 de baan opgingen, sloot naadloos aan bij de 11.11.11.- campagne van dit jaar. Vandaar dat geopteerd werd de inhoud en opbouw van, Low Impact Lama grotendeels te bewaren. We namen deel aan de interne vormingsdag omtrent het campagnethema. Daarna konden we Low Impact Lama een 11.11.11-jasje aanmeten. Vooral in de herwerking van de films staken we wel wat tijd en energie. In de films waarin getuigen aan bod kwamen, zorgden we dat de getuigenissen van 11.11.11-partners een prominente plaats kregen. Een moeilijke, lange film uit de eerste versie werd vervangen door vier kortere

filmpjes, opgehangen aan de drie eisen van de campagne van 11.11.11 (een rechtvaardig klimaatakkoord, terugdringen van de CO2-uitstoot, voldoende geld voor mitigatie en adaptatie) en het campagnemodel de doe-het-zelf-klimaatakkoorden. Voor deze filmpjes deden we beroep op de Wereldmediatheek. Qua opbouw liep de workshop grosso modo gelijk met de oorspronkelijke workshop: eerst een quiz met klimaatbegrippen, vervolgens aandacht voor de gevolgen op lokaal en globaal niveau en ten slotte kijken we naar mogelijke oplossingen. De workshop werd afgesloten met een moment waarop leerlingen die dat wensten de klimaatakkoorden konden invullen.

Evaluatie LIL najaar 2011 Tijdens de begeleiding van Low Impact Lama in het najaar 2011 voerden we evaluaties uit bij de leerlingen door middel van een vragenlijst en bij leerkrachten via een observatieleidraad. De vragenlijst voor de leerlingen werd gebaseerd op de lijsten die Ace Europe vorig jaar ontwikkelde om ons aanbod te evalueren. Omdat we bij het evalueren van onze werkwinkels graag ook door de bril van leerkrachten kijken, vroegen we hun hulp om onze werkwinkel te observeren en te beoordelen op een aantal kwaliteitseisen dat we onszelf opleggen. We nodigen de leerkrachten uit om van deze gelegenheid gebruik te maken om hun leerlingen breed te observeren, als een interessante manier om informatie te verzamelen over hun leerlingen en hun ontwikkeling. Zo kunnen ze hun eigen kijk op hun leerlingen en op hun mogelijkheden misschien verruimen. 27

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

We hopen dat het tegelijk een aanleiding kan zijn om daarna met de reacties, uitspraken, houdingen van de leerlingen nog verder iets te doen. In deze leidraad zijn daarvoor ook enkele richtvragen opgenomen. De leidraad is opgebouwd aan de hand van een aantal indicatoren waaraan de observerende leerkracht een score kan toekennen. Deze indicatorenlijst is gebaseerd op: “VLOR. Kwaliteitsindicatoren voor Mondiale vorming. Een handige beoordelingsfiche voor leermiddelen mondiale vorming. Garant, Antwerpen, 2002” en op het kwaliteitskader van Kleur Bekennen. Deze twee bevragingen leverden de volgende resultaten op: Ongeveer 92% van de leerlingen geeft aan dat ze na onze werkwinkel beter begrijpen waarover de klimaatproblematiek gaat. Ongeveer 8 op de 10 leerlingen begrijpt nu beter waarover het klimaatverhaal gaat en wat de gevolgen voor ontwikkelingslanden zijn. Men begrijpt nu beter wat men op het nieuws, of elders in de les hoort (83%). Meer dan de helft van de leerlingen vindt dat er moeilijke woorden worden gebruikt; maar dat die goed worden uitgelegd. Ongeveer 9 op 10 leerlingen vindt dat er voldoende ruimte is om eigen ideeën en ervaringen te vertellen. Er is voldoende tijd om het geleerde te laten bezinken en in de werkwinkel zat minstens 1 ding dat leuk was om te horen of te zien. Leerkrachten geven hoge scores op vlak van de kwaliteit van inhoud, didactiek en vormgeving. We horen kritischer geluiden over de quiz. Die wordt te moeilijk geacht voor het BSO. Voor het onderdeel “Wat kan ik zelf doen?” zouden we meer tijd moeten vrijmaken, volgens de leerkrachten. Over de kwaliteit van het beeldmateriaal is men lovend. 28

Ontwikkelingssamenwerking, waarom nog? Zoals beschreven in vorig jaarverslag werd eind 2010 een aanvang genomen met de aanmaak van de nieuwe workshop Ontwikkelingssamenwerking, waarom nog? Naar gewoonte werden het bredere thema (zin van ontwikkelingssamenwerking) en het partnerland (Burundi) van Broederlijk Delen als insteek voor de workshop genomen. Voor de setting en inkleding van de workshop dachten we aan een achterafzaaltje van een fictief café waar een quiz over ontwikkelingssamenwerking wordt gehouden. Daarna verdiepen kleinere groepjes leerlingen zich, samen met een begeleider in één van de volgende drie thema’s: clichés over ontwikkelingssamenwerking, ontwikkelingssamenwerking in een lokale context en de rol van ontwikkelingssamenwerking in een geglobaliseerde wereld. Voor het eerst maakten we de keuze om leerlingen niet allemaal dezelfde inhoud mee te geven. Vervolgens bekeken de leerlingen een film waar voorbeelden van de vier pijlers van ontwikkelingssamenwerking aan bod kwamen. In een verwerkingsopdracht kunnen leerlingen wat ze leerden in de subgroepjes in praktijk brengen en met elkaar delen. Uit de evaluatie van Ace -zie jaarverslag 2010- namen we mee dat leerlingen graag iets in handen hebben na een workshop. Tijdens de workshop kregen de leerlingen een aantal A5’jes met daarop een samenvatting van de gebrachte inhoud. Dit was echter geen onverdeeld succes. Het is een experiment dat grondige evaluatie verdient. Eind 2011 hebben we de workshop in een ‘tijdlozer’ jasje gestoken. Het campagne-thema en –land van Broederlijk Delen zijn niet langer de insteek, wel de vragen en

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

vooroordelen rond ontwikkelingssamenwerking waar de leerlingen mee zitten. We recycleerden de films en heel wat van de inhoud uit de eerste versie, aangevuld met materiaal uit de module Ontwikkelingsprocessen, een module voor het hoger onderwijs. We werken vier thema’s uit: wat is ontwikkelingssamenwerking, welke clichés leven rond ontwikkelingssamenwerking, wat is armoede en wat is goede ontwikkelingssamenwerking. Jan Dessein en Bieze Van Wassenhoven volgden een opleiding ‘prezi’. Een prezi-canvas is dan ook de centrale drager van deze workshop. Deze wordt aangevuld met korte films, verwerkingsopdrachten en veel discussie. Tijdens de studiereis naar Senegal (eind januari 2012) nemen we alle materiaal mee om met de Senegalezen verder aan de workshop te werken en aldus ook de stem van het Zuiden in te brengen.

Groen Goud Tijdens het najaar begonnen we met de uitwerking van de nieuwe workshop Groen Goud. De campagne van Broederlijk Delen voor 2012 is zoals gewoonlijk de insteek. Ditmaal een campagne die niet inzoomt op één land, maar wel op één centraal thema binnen verschillende landen in Zuid-Amerika: de problematiek van de grondstofontginning. De inhoudelijke lijnen voor de workshop werden samen met de dienst Educatie van Broederlijk Delen uitgetekend. Voor de concrete vormgeving en productie van de didactische materialen deden we voor een eerste maal beroep op een professionele lay-outer. We zetten de stap naar een “mobieler decor” opdat we ons uitsluitend met openbaar vervoer en dus ecologischer kunnen verplaatsen naar de scholen. Meer daarover in ons volgend jaarverslag.

Bereik •

•

West-Vlaanderen

Antwerpen 19%

Zoals voorspeld in het jaarverslag over 2010 is de in29% Brussel gezette daling gestopt en hebben we de neerwaartse 4% trend kunnen keren dankzij de bijkomende samenwerking met 11.11.11, een bredere promotiestrategie Limburg en een uitgebreider aanbod van werkwinkels en 7% thema’s. In 2011 begeleidden we 32 sessies van Low Impact Vlaams-Brabant Oost-Vlaanderen Lama, 22 sessies van De Millenniumdoelstellingen, stof 9% 32% tot nadenken en 80 sessies van Ontwikkelingssamenwerking, waarom nog? In totaal begeleidden we dus 45 sessies meer dan in 2010 waarvan 30 te danken zijn aan de samenwerking met 11.11.11. Daarmee bereikten we 1.711 leerlingen meer dan in Fig. 12 - Workshops - geografische spreiding sessies 2010 en evenaren we de resultaten van 2007 en 2008. De aanvragen voor voorjaar 2012 geven aan dat de opwaartse trend van 2011 wordt verder gezet in 2012. Op vlak van regionale spreiding stellen we schommelingen vast in ons bereik in Antwerpen (-20%), OostTSO Vlaanderen (+ 4%) en West-Vlaanderen (+ 14%). In 30% Vlaams-Brabant, Limburg en Brussel blijft ons bereik ASO beperkt, maar stabiel. We bekijken in onze planning 47% van 2012 of we promotioneel extra inspanningen kunnen doen in de regio’s waar we nu nog weinig bereik hebben. KSO De verhouding van de onderwijstypes geeft een lichte 1% BSO stijging aan van de onderwijstypes TSO (+4%) en BSO 22% (+3%) en een daling in het KSO (-1%) en ASO (-6%) tov werkjaar 2010.

Fig. 13 - Workshops - verhouding onderwijstypes 29

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

250 5.000

206

4.492

178 148

150

4.334

4.695

190

200

4.000

3.705

3.696

171 132 120

114

135 124

134

2.000

100 75

2.445 1.900

1.708

1.000

3.472 2.711 2.360

101

4.156

3.484

3.573

3.000

121

4289

3.880

0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Fig. 14 - Workshops - evolutie aantal sessies

Fig. 15 - Workshops - evolutie aantal deelnemers

80% 70% 60% ASO TSO BSO KSO

50% 40% 30% 20% 10% 0% 2006

2007

2008

2009

2010

2011

Fig. 16 - Workshops - evolutie verhouding onderwijsvormen

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

MILLENNIUMKERMIS Twee zaken sprongen in het oog dit jaar: door de aanmaak van een kraam rond moedersterfte coveren we nu alle MDG’s en we zetten verder in op een bescheiden vrijwilligerswerking rond de kermis. Sarah Erffelinck, stagiaire van de Artevelde Hogeschool, kreeg de opdracht een nieuw kraam over MDG 6 uit te werken en het kraam rond MDG 8 te restylen, een opdracht waarvan ze zich voortreffelijk kweet. MDG 6 gaat over moedersterfte. In de Lucky You installeerde Sarah een soort van Bollo Smitto. Deelnemers moeten zo veel mogelijk zwangere vrouwen in een ziekenhuis werpen. Het nagelblok van MDG 8, millenniumdoelstelling over globaal partnerschap, gaf vorig jaar de geest. Sarah ontwikkelde een gebruiksvriendelijkere en mooiere variant op het nagelblok. Het blijft één van de meest geapprecieerde kramen. Een tweede nieuwigheid (sinds 2de helft 2010) in de kermiswerking zijn de vrijwilligers die de boer op gaan met de kramen. Ook in 2011 kregen we de vraag vanuit gemeenten (GROS’sen of noord-zuidconsulenten) om wereldfeesten en dergelijke evenementen te animeren. Werkdruk en andere prioritaire doelgroepen maken dat we voor dergelijke opdrachten geen vaste krachten vrijstellen. We vonden een oplossing door vrijwilligers in te schakelen. Kende het bereik van de kermis in 2010 een opvallende piek in aanvragen dankzij het “thermometerjaar”, dan viel die vraag in 2011 een beetje stil, net zoals het thema in de actualiteit op de achtergrond verdween. In 2011 werden vier kermissen aangevraagd, één daarvan werd op de

dag zelf nog geannuleerd wegens te slecht weer. Uiteindelijk bereikten we 1549 jongeren met de kermis. Dat zijn ongeveer 560 leerlingen minder dan vorig jaar, grotendeels te verklaren door het feit dat we dit jaar niet meer te gast waren op Let’s Mundo. In het voorjaar van 2012 onderzoeken we in welke mate we verder willen investeren in de kermis. Net zoals bij de werkwinkel over de millenniumdoelen, stellen we ons vragen bij het gebrachte verhaal: in welke mate is dat ondertussen niet verworven? We vragen ons ook af of het thema van de doelen nog een geschikte, actuele insteek is voor mondiale vorming. Ook de logistieke omkadering van de kermis roept vragen op over de kosten en de baten van de methodiek.

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

Niet-begeleide werkvormen LESMATERIAAL BROEDERLIJK DELEN Lessenmap Het aanbieden van een kant-en-klare lessenmap bij de vorige campagne werd positief geëvalueerd. Samen met de dienst Educatie van Broederlijk Delen werd beslist om hier voluit op in te zetten. Omdat bleek dat de uitbreidingslessen, die enkel via het net te verkrijgen waren, relatief weinig werden gedownload, werd dit jaar een andere formule uitgewerkt: enkel nog drie lessen voor de lessenmap, met per les mogelijkheden tot uitbreiding.

Periode 1/10/2011-6/03/2012

De eerste les werd ontwikkeld voor 1e graad en laat leerlingen op een speelse manier nadenken over het thema olieontginning. Aan de hand van een spel rond een olievondst op school maken de leerlingen kennis met de gevolgen van olie-ontginning en de ongelijke machtsstrijd tussen voor- en tegenstanders. De andere twee lessen werden gemaakt voor de tweede en derde graad. Eén van deze lessen spit het thema van de grondstoffenvloek uit. Rode draad voor deze les is de campagnefilm van Broederlijk Delen waarin de gevolgen van mijnbouw in het Zuiden op ecologisch, economisch en sociaal vlak worden geïllustreerd. Daarna komen ook mogelijke oplossingen aan bod en worden leerlingen via stellingen en een groepswerk uitgedaagd om na te denken over wat we hier zelf kunnen doen. De laatste les uit de lesmap handelt over het fenomeen greenwashing. Een montage van Broederlijk Delen, waarin een reclamefilmpje van een mijnbedrijf wordt gecontrasteerd met getuigenissen van lokale inwoners uit Guatemala over de gevolgen van de mijn voor hun dorp, laat hen kennismaken met dit fenomeen. Daarna gaan leerlingen zelf

voorbeelden uit eigen land analyseren en ontdekken ze zo de cruciale rol van het middenveld om greenwashing te ontmaskeren.

Webtips Vorig jaar werd voor het eerst geen nieuw digitaal materiaal aangemaakt. Op basis van een positieve evaluatie werd beslist om ook dit jaar opnieuw te kiezen voor een inventaris van bestaande leermiddelen. Aan de hand van deze oplijsting van webkwesties, serious games, opdrachten en films willen we leerkracht en snel wegwijs maken in het bestaande aanbod. Per item wordt kort een beschrijving gegeven en wat extra info (geschikte leeftijd, moeilijkheidsgraad en relevantie).

CLIMATE CHALLENGE In 2011 realiseerden we samen met WWF en Erasmushogeschool/VUB en met de steun van de FOD Leefmilieu dienst klimaatverandering, een educatieve site over gevolgen van klimaatopwarming. Op de site is online les- en beeldmateriaal te vinden over klimaatverandering voor 2de en 3de graad secundair onderwijs. Neem gerust een kijkje op www.climatechallenge.be. Leerkrachten kunnen terecht op de lerarenpagina. Je vindt er alle informatie over klimaatwetenschap, gevolgen voor mens en natuur en alternatieven voor de toekomst. Zeer praktisch zijn de uitgewerkte lessen voor BSO, TSO, KSO en ASO. Aan het woord zijn leerlingen techniek, mensen uit het Zuiden, jonge klimaatonderzoekers, NGO’s, duurzame bedrijven, experts, politici en voor wie het wat luchtiger wil is er een groene Sint en Piet. In november 2011 kwam deze site online. In de linkerkolom zie je enkele bezoekerscijfers.

ACTIVITEITEN - SECUNDAIR ONDERWIJS

MDG’15

Bestaande werking integreren

Op 1 maart 2011 ging het vervolgproject van MDG’15 van start. Het is uitzonderlijk dat de Europese Unie een vervolg op eenzelfde project goedkeurt. Een sterk dossier, een positieve evaluatie van het eerste project, met resultaten die gezien mochten worden, plus de vraag om de investeringen van het eerste project verder te laten renderen, haalde hen over de streep.

Binnen Studio Globo proberen we dit nieuwe project zo veel mogelijk te enten op onze bestaande werking en onze opgebouwde ervaringen en expertise te delen en uit te wisselen met de partners van MDG’15. Het MDG’15 netwerk werd aangewend om Saved by the Bell een internationale boost te geven. De Franse (Centre Gaia uit Lille) en de Tjechische partner (Partners Czech uit Praag) deden enthousiast mee met het belmoment op 5 oktober. De Fransen organiseerden die dag een studiedag en maakten Saved by the Bell daarvan een onderdeel. De Tjechen mobiliseerden zo veel mogelijk scholen om aan de actie deel te nemen.

Nieuwe elementen De aftrap werd gegeven tijdens de eerste coördinatorenmeeting in voorjaar 2011 in Lille. Alle deelnemende organisaties uit het eerste project zijn er opnieuw bij. Nieuwkomer is Trocaire, een Ierse NGO uit het CIDSE-netwerk. Nieuw is ook dat de twee zuid-partners, “AROUSE” uit India en “le collectif des enseignants” uit Senegal, het statuut van volwaardige partner kregen. Binnen Studio Globo zijn Bieze Van Wassenhoven en Jan Dessein gedeeltelijk vrijgesteld om MDG’15 uit te voeren. Inhoudelijk gaan we verder op de weg die we tussen 2007 en 2010 aflegden, d.w.z de millenniumdoelstellingen als insteek om mondiale thema’s onder de aandacht te brengen in scholen en het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking vergroten. Er zijn echter twee nieuwe accenten. Daar waar leerlingen in het eerste project onze belangrijkste doelgroep waren, zijn dat nu leerkrachten en docenten lerarenopleiding. Zo hopen we het multiplicatoreffect van het project te verhogen en de zichtbaarheid en de slagkracht binnen scholen te vergroten. Een tweede verschuiving is dat we inhoudelijk focussen op MDG 7 (duurzame ontwikkeling) en MDG 8 (internationale samenwerking). Doel is capaciteitsversterking van onderwijsactoren en de deelnemende NGO’s om het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking te vergroten.

Ook nieuwe activiteiten Twee nieuwe activiteiten worden binnen het kader van MDG’15 ontplooid. Enerzijds een doorgedreven werking met schoolteams, anderzijds een studiereis naar Senegal. We werken samen met een school een traject op maat uit. Focus ligt op de leerkracht. Hoe kan die, samen met zijn collega’s, een draagvlak voor werken rond mondiale thema’s in het algemeen en de MDG’s 7 en 8 in het bijzonder creëren. We proberen, samen met de school, een geloofwaardige schoolomgeving te creëren waarbinnen mondiale vorming optimaal kan gedijen. Zoals eerder beschreven richt MDG’15 zich niet langer op leerlingen, maar in de eerste plaats op leerkrachten. Uitwisselen en doorgeven van kennis en materialen omtrent het werken met MDG’s is de hoofddoelstelling. Op die manier willen we elke deelnemende school zijn school- en klaspraktijk optimaliseren.

ACTIVITEITEN HOGER ONDERWIJS

Vorming studenten lerarenopleiding (basisonderwijs) De vorming wordt jaarlijks herhaald voor telkens andere studenten. Hogescholen kunnen qua locatie kiezen tussen de 5 vestigingen (8 ateliers). In de loop der jaren is er een stramien gegroeid dat er in grote lijnen als volgt uitziet: » Inleefprogramma in één van de inleefateliers van Studio Globo, aangepast aan de leeftijd van de studenten. » Bespreking van het inleefprogramma, gekoppeld aan de criteria voor mondiaal en intercultureel leren in de basisschool. » Actieve kennismaking (via wisselende workshops) met diverse werkvormen voor mondiaal en intercultureel leren.

Door onze keuze om verdiepend te werken rond mondiaal en intercultureel leren binnen het onderwijs, is het vanzelfsprekend dat heel wat aandacht gaat naar de vorming van toekomstige leerkrachten. Zij kunnen immers belangrijke multiplicatoren worden

streefcijfer van max. 32 studenten is niet altijd haalbaar en vraagt om een aangepast programma. Verscheidene groepen kunnen geen hele dag vrij maken en krijgen een vorming op maat. Als het niet anders kan, geven we uitzonderlijk een workshop in de hogeschool zelf.

Hogescholen kunnen kiezen tussen een programma ‘mondiaal leren’ en een programma ‘intercultureel leren’. Van de studenten die ‘mondiaal leren’ kiezen, vragen we een tweeledige voorbereiding in de hogeschool zelf: een grondige kennismaking met de inhoud van Voorbij De Kleuren en een kennismaking met het gekozen land aan de hand van lesmappen, leerlingenmateriaal en een mediapakket. Ook aan de studenten die het interculturele aanbod kiezen, vragen we een tweeledige voorbereiding in de hogeschool zelf: een grondige kennismaking met Voorbij De Kleuren en lectuur van de beknopte toelichting bij Wonen op het dak.

Brussel

ACCENTEN IN 2011

Afdeling Brussel kreeg in 2011 voor het eerst studenten BaKO over de vloer voor een vormingsdag over leren omgaan met diversiteit in het kleuteronderwijs. We werkten daarvoor een volledig nieuw vormingsprogramma uit, bestaande uit: • Onze visie op diversiteit en de wereld • Een inleefspel in het inleefatelier Wonen op het Dak • Terugkoppeling van de competenties voor het positief leren omgaan met diversiteit in de kleuterklas • Een oefening rond beeldvorming in kleuterboeken • Toepassing van de criteria voor beeldvorming op de fotosets en kleuterkoffers • Een oefening rond belangstellingscentra

De opwaartse trend zet zich verder door: samenwerking met meer hogescholen, meer vormingssessies, meer deelnemers. Dit is niet alleen te verklaren door de tijdelijke toename van het aantal studenten in de lerarenopleiding, want er waren 6% minder eerstejaars ingeschreven voor het academiejaar 2011-12. Er is veel tijd gestoken in het contacteren van alle lerarenopleidingen en het updaten van de lijst met contactpersonen. Maar er wordt ook steeds meer flexibiliteit van Studio Globo verwacht. 1 op de 5 hogescholen komen inderdaad tijdens onze voorkeursperiode (december-januari). We starten reeds eind september en gaan door tot eind mei. Ook het

Daarnaast werden er in afdeling Brussel ook 2 Engelstalige vormingsdagen voor aspirant-leerkrachten georganiseerd: eentje voor een internationale klas (BaKO, BaLO en BaSO) van de Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende en eentje voor de Hogeschool Edith Stein uit Nederland. Tijdens beide vormingsdagen kregen de studenten, aan de hand van de praktijk van het inleeftraject Wonen op het Dak, de kofferwerking en de buurtwandeling in Kuregem, de kans om hun ervaring als Erasmusstudent in een ander daglicht te plaatsen en dieper in te gaan op hun rol als toekomstige leerkracht in het positief omgaan met diversiteit bij kinderen en jongeren.

ACTIVITEITEN HOGER ONDERWIJS

Genk Het programma voor de hogeschoolstudenten lag in de lijn van de vorige jaren. We beklemtoonden nu meer de rol van de leerkracht en werken aan een leerkrachtenstijl, gericht op verbondenheid en solidariteit.

Gent Het programma lag in het verlengde van de voorgaande jaren. We hebben in Gent opvallend veel groepen gehad die de opleiding kleuteronderwijs volgen aan de Artevelde Hogeschool.

Roeselare Vorming in het kader van Achter de Muur en Wonen en leven in India. Voor de vorming van studenten werd het format waarbij kennis wordt gemaakt met beide ateliers verder verfijnd. Er werd op voorstel van docenten ook meer ingezoomd op de student als persoon met een visie op globalisering, ontwikkelingssamenwerking. Er was een opvallendende stijging van het aantal sessies voor 2011.

BEREIK In 2011 vonden 65 (53 in 2010) vormingssessies plaats. Er namen 1.718 (1.264 in 2010) studenten aan deel uit 18 vestigingsplaatsen van hogescholen met een lerarenopleiding (14 in 2010): Karel de Grote hogeschool Antwerpen, HU Brussel, KHS Kempen (2 vestigingsplaatsen), Artevelde hogeschool, Hogeschool Gent, KAHO Sint-Lieven (2 vestigingsplaatsen), KHBO Brugge, Katho PHO Tielt, KHS Leuven (2 vestigingsplaatsen), KATHO Torhout, Groep T Leuven, KHLIM Hasselt, Hogeschool Edith Stein, Erasmushogeschool en Hogeschool West-Vlaanderen. We stellen een lichte stijging vast t.o.v. vorig jaar maar de trend

van de voorbije jaren (flexibilisering en meer modulegericht werken) blijft sterk voelbaar. Naast de spreiding van de programma’s over de jaarkalender, wat zich reeds enkele jaren doorzette, krijgen we meer en meer de vraag naar een programma op maat. We juichen de stijging van het aantal sessies toe, maar stellen in vraag of we de flexibiliseringen van het onderwijs kunnen blijven volgen.

VORMING VOOR STUDENTEN LERARENOPLEIDING SECUNDAIR ONDERWIJS De verkennende gesprekken in 2010 met docenten van diverse lerarenopleidingen (HUB, Artevelde, Groep T en HOWEST) lagen aan de basis voor diverse workshops in 2011. Onze ervaring dat Educatie rond Duurzame Ontwikkeling of afgekort EDO (ondermeer gekoppeld aan de vakoverschrijdende eindtermen) steeds meer als inrijpoort wordt gezien om aan verbondenheid, solidariteit, en duurzaamheid te werken, werd bevestigd. Op maat van de hogescholen (HUB, Groep T, Howest) of de universiteit (KU Leuven, lerarenopleiding Sociale Wetenschappen) werden de workshops uitgewerkt. Via intake gesprekken werd afgetoetst op welk niveau - klas- of schoolniveau of beiden - het meest zinvol kon worden ingezet. Lag het accent op de schoolwerking als faciliterende factor om aan gedragsverandering te werken, dan was de ‘whole school approach’, met een praktische oefening rond de vier E’s van het DEFRA-model (enable, engage, exemplify, encourage) de insteek bij uitstek om de vorming aan op te hangen. Lag de behoefte meer op een input op klasniveau, dan was een ervaringsgerichte aanpak met bijzondere aandacht voor het systeemdenken, waardenbeleving en emoties het ankerpunt om inspirerend te werken. Ook het MDG’15 project gaf ons de kans om een trajectwerking met studenten en docenten van de KHLeuven uit te werken dat doorloopt in 2012.

ACTIVITEITEN HOGER ONDERWIJS

Statistieken vorming studenten lerarenopleiding (basisonderwijs) 16

2 BAKO + 2 BALO 3 BAKO 2% 9%

2 BAKO 23%

BAKO-BALO-BASO Internat. klas 2%

12 10 8 14

6 10

2 BALO 28%

3 BALO 36%

6 2 2

0 WOD-A

WOD-B

Guatemala

Filippijnen

Congo

Peru

India + ADM

229

219

SWM

Fig. 19 - VLO - aantal sessies per atelier Fig. 17 - VLO- verhouding BALO-BaKO

450 400 350 300

ICO 26%

250 406

200 150

MOVO 74%

312

286

100 156 50 0 WOD-A

Fig. 18 - VLO- verhouding ICO-MOVO

43 WOD-B

Guatemala

Filippijnen

Fig. 20 - VLO - aantal deelnemers per atelier

Congo

Peru

India + ADM

SWM

ACTIVITEITEN HOGER ONDERWIJS

100% Roeselare 80

80%

70 61

40 30

50 39

Roeselare 50

60%

40%

Brussel

Genk

Brussel

20%

Antwerpen 20

10 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

MOVO ICO

Fig. 21 - VLO - evolutie aantal vormingssessies

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

89% 11%

77% 23%

85% 15%

81% 19%

82% 18%

80% 20%

81% 19%

70% 30%

74% 26%

20 Antwerpen

10 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

1.718

1.685

80%

1.567

1.520

1.500

1.513

1.492

60%

1.419 1.300

1264 1.136 1.050

1.100

40%

1.161 1.009

989

1.043

20%

934

700

500

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

LAGER

75%

88%

79%

77%

59%

65%

2011 66%

KLEUTER

25%

12%

21%

23%

41%

35%

34%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Fig. 22 - VLO - evolutie aantal deelnemers

2010

Fig. 25 -VLO-evolutie aandel per afdeling in de programma’s

100%

1.821 1.700

2003

Fig. 23 - VLO - evolutie verhouding Movo-Ico

1.900

900

Gent

Genk

53 45

Gent

Fig. 24 - VLO - evolutie verhouding lager - kleuter

2011

ACTIVITEITEN ANDERE DOELGROEPEN

Vorming studenten, los van de inleefateliers Studio Globo heeft studenten ook wat te bieden naast vormingen gekoppeld aan een deelname aan het inleefatelier. Doorheen de jaren werden een aantal modules ontwikkeld, gericht op studenten van allerhande opleidingstypes.

AANBOD MODULES STUDENTEN Interculturele training en ontwikkelingsprocessen De modules Interculturele training en Ontwikkelingsprocessen werden in 2011 geactualiseerd en aangeboden aan studenten die op buitenlandse stage vertrokken. In 2011 werd de begeleidingspool voor de drie modules (Integreer je weer, Interculturele training en Ontwikkelingsprocessen) uitgebreid tot een groep van 12 mensen zodat in elke provincie mensen beschikbaar zijn om de vormingssessies op zich te nemen. Tot slot wat cijfers : er werden 22 vormingssessies gegeven voor 446 deelnemers. De vraag kwam van 11 verschillende aanvragers. (KHL Leuven, Phl Hasselt, VVOB, Xios Genk, Katho Kortrijk, Broederlijk Delen, FDC, Kaho St.-Lieven Aalst, UGent, Auha – Antwerpen en Studio Globo zelf) Streefdoel voor 2011 was een 20-tal sessies.

Integreer je weer Deze sessie staat in het teken van de terugkomst na een buitenlandse stage en leert studenten hun ervaringen een plek geven. De terugkomsessie Integreer je weer werd in 2011 op punt gesteld en gepromoot. Dit resulteerde reeds in een aantal nieuwe aanvragen.

POSITIEF OMGAAN MET DIVERSITEIT Nieuw in 2011 was de vraag naar vorming voor 1ste jaarsstudenten van de lerarenopleiding over diversiteit op de hogescholen zelf. We gingen op de vraag in en werkten met SG Brussel een aantrekkelijk aanbod uit. De sessies vonden plaats in Tielt en Kortrijk voor 110 studenten. In hetzelfde kader organiseerden we een vorming over diversiteit voor een 20-tal studenten maatschappelijk werk van Katho Kortrijk. Zij kwamen wel naar Roeselare en daardoor kon een deel van het programma plaatsvinden in het inleefatelier Achter de Muur.

ACTIVITEITEN ANDERE DOELGROEPEN

PROJECT VORMINGSTRAJECT MET BUITENLANDSE STAGE

POSTGRADUAAT NOORD-ZUID

De voorbije twee jaren zetten we een vormingstraject op rond buitenlandse stages. Twee hogescholen werkten hieraan mee en Broederlijk Delen verzorgde de stageplaats in Kameroen. Academiejaar 2010-2011 werden er geen stagaires uitgezonden, maar kregen we een tegenbezoek van de delegatie uit Kameroen (drie onderwijsmensen). Tijdens het bezoek waren heel wat contacten met docenten van hogescholen, het kennismaken met inhouden en methodieken van de lerarenopleiding en de opleiding binnen de gezondheidszorg en een eerste contact met de Vlaamse samenleving. Het pilootproject werd afgerond met duidelijke afspraken tussen het Bureau De Développement van Noord-Kameroen en diverse hogescholen (Katho, Kaho). De piloot werd van het project gehaald en de samenwerking werd verder in een duidelijke afsprakennota gegoten. Het Bureau De Développement van Noord-Kameroen (BDD) blijft verantwoordelijk voor een zinvolle inzet van stagiairs en hun coaching, de betrokken hogescholen (Katho en Kaho) overleggen met BDD over de meerwaarde van een buitenlandse stage en bereiden hun studenten goed voor op de verrijkende ervaring en Studio Globo blijft het hele proces ondersteunen.

In het kader van de opleiding “Postgraduaat Ontwikkelingssamenwerking” in West-Vlaanderen zorgde Studio Globo Roeselare in samenwerking met Le Partenariat (Lille/ Rijsel) opnieuw voor de lancering door op 29 september 2011 meer dan veertig cursisten onder te dompelen in het dagelijkse leven van India en door samen met hen te reflecteren over hun houding t.o.v. het zuiden en hun verwachtingen van de opleiding. Daarvoor werd gebruik gemaakt van een vormingsmodule waarbij rollenspel centraal staat. In december verzorgde Studio Globo de vormingsmodules Interculturele training en Ontwikkelingsprocessen voor dezelfde doelgroep. In 2011 werd Frans Ramon lid van de adviesgroep sindsdien denkt hij samen met anderen na over de inhoud en de toekomst van de opleiding.

ACTIVITEITEN ANDERE DOELGROEPEN

Andere doelgroepen In maart 2010 werd, naar aanleiding van een voorafgaand denkproces, een nota voorgelegd rond het gebruik van inleefateliers voor andere doelgroepen. Op basis van deze bevindingen werden twee pilootprojecten geselecteerd en werd er rond elk project een werkgroep opgericht. Project 1: diversiteit in het jeugdwerk Project 2: Noord-Zuid voor volwassenengroepen Deze twee projecten zouden ook ingepast kunnen worden binnen het nieuwe deelresultaat in het nieuwe DGD-programma 2011-2013 nl. het bereiken van nieuwe doelgroepen met een vormingsaanbod.

VORMING VOOR JEUGDWERK In samenwerking met het jeugdwerk dat als gezamenlijk jaarthema koos voor “Kansarmoede en sociale uitsluiting” werd door medewerkers van Studio Globo en mensen van het jeugdwerk een vormingsdag voor kaderleden uitgewerkt. Het atelier Achter de Muur van Roeselare fungeert daarbij als krachtige leeromgeving. De try-out was veelbelovend, de eerste effectieve vormingsdag werd afgeblazen wegens een gebrek aan interesse. Voor 2012 zijn al wel twee vormingsmomenten gepland. Ze vinden plaats op 24 februari en 3 maart 2012.

VORMING VOOR VOLWASSENEN Vooral in het kader van Interreg werd nagedacht over een vormingsmodule voor volwassenen. Een interactieve module werd in 2011 op punt gezet. Naast die module waren er ad hoc programma’s voor volwassenen. Bv. voor de cultuurraad van Roeselare (in SG Roeselare) en voor individuele volwassenen (naar aanleiding van de projectenbeurs in Roeselare). 40

Ook in 2011 organiseerde Studio Globo in samenwerking met Le Partenariat in Lille/Rijsel een programma voor jongvolwassenen uit Essen over globalisering en diversiteit. Nog in 2011 werd gezocht naar meer synergie tussen de vormingsprogramma’s van Broederlijk Delen en Studio Globo, wat resulteerde in vormingssessies voor inleefreizigers, het in kaart brengen van bestaande vormingsmodules, een eerste denkwerk over vorming aan groepen vrijwilligers en gezamenlijk denkwerk over een kadervormingsweekend in 2012. Ten experimentelen titel werd een vorming uitgewerkt voor afgestudeerde designers die tewerkgesteld zouden worden ergens in Europa. Onze know how over omgaan met diversiteit werd door de aanvrager “Flanders DC” (Flanders district of creativity) bijzonder gesmaakt.

PUBLIEKSGERICHTE ACTIVITEITEN Open dak dag Afdeling Brussel organiseerde in mei samen met de spelotheek Walala-Walalou een straatfeest en opendeurdag, om bewoners en organisaties uit de buurt de kans te geven om rechtstreeks kennis te maken met werking van afdeling Brussel, waar zij vaak onrechtstreeks mee in contact komen via de buurtwandelingen en vormingen voor leerkrachten en studenten.

ACTIVITEITEN ANDERE DOELGROEPEN

Terugkomdagen Antwerpen Voor de allereerste keer organiseerden we een terugkomdag in onze inleefateliers Congo en Peru. Een aantal Antwerpse partnerscholen werden geselecteerd en gecontacteerd om deel te nemen en reclame te maken bij de ouders van hun leerlingen. Onze stagiaire Elien werkte het programma voor deze activiteit uit. Tijdens deze terugkomdag gidsten de kinderen hun ouders, broers of zussen en vrienden rond in Congo en Peru. Om hen hierbij te helpen werd een speelse zoektocht voorzien in de inleefateliers op basis van een opdrachtenboekje. Het viel op dat onze jonge gidsen nog veel van hun eigen allereerste bezoek afwisten en zo hun gezinsleden op sleeptouw konden nemen doorheen het atelier. Na de zoektocht kregen de gidsen en hun gezinsleden een leuke badge als beloning en konden ze genieten van een lekkere Congolese beignet of een Peruaanse empanada. Hiervoor deden we een beroep op Filet Divers (organisatie uit de buurt die mensen zonder papieren ondersteunt). Gent Na het inleefatelier krijgen we vaak van kinderen de vraag of ze het atelier eens kunnen bezoeken met hun ouders. Ze willen hen tonen waar ze geweest zijn. Daarom hebben we in 2011 ‘terugkomdagen’ georganiseerd. Op deze dagen kunnen de kinderen gids zijn voor hun ouders en familie. Er was een terugkomdag op 11 juni en 10 december.

Genk Naar jaarlijkse gewoonte wordt er een terugkomdag georganiseerd. Onze stagiair Bart Vandewauw keek naar het resultaat van de terugkomdag. Onderstaand lees je zijn bevindingen. “Na het aanduiden van de Filippijnen op de kaart, bleven ouders en kinderen al eens plakken om samen België op te zoeken, samen te praten over welke route vliegtuigen volgen en hoelang dat dan duurt, en op te zoeken waar familieleden en/of vrienden van hen verblijven. Het proeven van de mango zorgde zowel voor vrolijke als vieze gezichten. Eén kind vond het zeer lekker, waardoor moeder zei dat ze het nog eens zou meebrengen van de winkel. Kinderen vroegen wanneer ze nóg eens terug mochten komen?!” Enkele reacties van ouders en kinderen: Kinderen: “ Het was megafantastisch leuk!” “ De opdrachten waren goed gevonden en mooi gemaakt.” “ Het was fijn om alles uit te leggen en te tonen!” “ Je kunt laten zien aan anderen wat je hebt gedaan en dat was leuk!” Ouders: “ Het was plezant om te zien waar en wat kinderen leren, en dat zij op deze manier beter begrijpen hoe andere mensen leven. Zo gaan ze nadenken over hoe goed zij het eigenlijk hebben.” “ Prima gedaan, leuk voor ouders en kinderen, doe ze voort!”

Enkele reacties van kinderen en ouders die een terugkomdag in Antwerpen beleefden “Het is leuk om zo de verschillende culturen te ontdekken.” “Het was een leuke namiddag omdat er veel te doen was.” “Het was een tof omdat er veel te doen was en de opdrachten zijn leuk. Alles is super goed en tof!” “Ik ben terug gekomen omdat het atelier tof was.” “De kinderen waren zó enthousiast over hun bezoek aan Peru, dat we nu wel moesten terugkomen om te zien wat ze allemaal beleefd hadden. Een heel fijn initiatief!”

ACTIVITEITEN ONDERWIJS

Saved by the Bell Saved by the Bell was dit jaar aan de 5de editie toe. Net als vorige jaren werd het initiatief met veel lof onthaald: 225 scholen en meer dan 62.000 kleuters, leerlingen, studenten en leerkrachten maakten van 5 oktober (de internationale dag van de leerkracht) een bijzondere dag. We vragen de scholen om die dag niet alleen hun eigen leerkrachten in de schijnwerpers te zetten. Overal ter wereld geven leerkrachten immers, vaak in moeilijke omstandigheden, het beste van zichzelf. Daarom klonk om vijf voor twaalf de schoolbel extra hard. Met toeters en bellen en met veel lawaai werd wereldwijde verbondenheid concreet gemaakt. Studio Globo zorgde voor voorbereidend lesmateriaal. Voor het eerst werd dit niet enkel online verspreid, maar voor het lager onderwijs ook gedrukt en als bijlage bij de lesbrief Wereldreis verspreid. Via de website van Saved by the Bell kregen we heel wat leuke reacties, sprekende foto’s en verslagen binnen. Opvallend dit jaar was de deelname van scholen buiten België, oa uit Slovenië, Spanje, Tjechië, Rwanda, Togo, Congo, Kenia, Peru, Suriname, de Filippijnen, Laos, Viëtnam… Dit lukte dankzij het internationaal uitwisselingsproject MDG’15 van Studio Globo en de enthousiaste samenwerking met VVOB en Via Don Bosco. De actie kon dit jaar ook rekenen op heel wat persbelangstelling vooraf. Er verschenen artikels in oa De Bond, Metro en Klasse. Op 5 oktober was onze collega Coroline van Wijngaarden te gast in de studio van TV Limburg waar ze, naast de actie ook de werking van Studio Globo kon toelichten. 42

In elke provincie waren medewerkers aanwezig bij een van de deelnemende scholen. We moesten vaststellen dat we iets minder scholen bereikten dan vorig jaar. Hiervoor zijn een aantal verklaringen: • de actie viel op een woensdag en het uur was moeilijk haalbaar voor een aantal scholen • we konden geen beroep doen op een aantal belangrijke promotiekanalen van de voorbije jaren Voor het tweede jaar op rij organiseerden we een wedstrijd voor de deelnemende scholen. De scholen met de meeste stemmen en met de origineelste acties kregen een mooie prijs.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Teamwerking De eerder beschreven activiteiten krijgen vorm en uitvoering vanuit verschillende teams in regionale of nationale afdelingen. In elke afdeling werkt een team van educatieve medewerkers. Voor ontwikkeling van visie, de toepassing in doelstellingen en beoogde resultaten, de uitwerking en uitvoering van activiteiten, zijn diverse instrumenten ontwikkeld: evaluatie, planning, overleg en praktische werkorganisatie. In alle afdelingen is het teamoverleg hiervan de motor. Daarbij is de nodige aandacht voor informatiedoorstroming.

Antwerpen Halfweg 2011 kende de afdeling Antwerpen een teamwissel. Coördinator Marian Corten zocht en vond een nieuwe uitdaging, waardoor een nieuwe coördinator werd aangesteld en er een plaats vrijkwam voor een nieuwe educatieve medewerker. Inhoudelijk: Naast de dagelijkse werking kreeg het hernieuwen van het lespakket Wonen op het Dak al onze aandacht. Dit zorgde voor voldoende gespreksstof tijdens de twee- à driewekelijkse teamvergaderingen. Naast dit teamoverleg wordt er nog geregeld overlegd over deelactiviteiten zoals semesteriële scenariovergadering, studenten- of leerkrachtenvormingen,… Er vonden regelmatig vergaderingen plaats samen met afdeling Brussel, om het nieuwe lespakket verder vorm te geven en uit te werken. In juni trok het team zich twee dagen terug in Sint-Katelijne-Waver om het voorbije schooljaar te evalueren en de accenten voor het komende schooljaar aan te stippen. Sinds de co-housing met de regionale diensten van Broederlijk Delen, Welzijnszorg en Welzijnsschakels wordt gemiddeld vier keer per jaar een huisoverleg georganiseerd.

Het team werd in de loop van het jaar door verschillende stagiaires versterkt: Elien Schuerwegen (3e jaar SCW - KdG), Lise Leonard (3e jaar PKV – KdG), Nathalie Moerloos (2e jaar SCW – Artesis), Dorien Dewilde (2e jaar SCW – KdG), Lore De Raedt (3e jaar PKV – KdG)

Brussel Gemiddeld om de drie weken hielden we een teamoverleg, om de inhoudelijke en praktische werking van de afdeling te bespreken en informatie uit coördinatorenoverleg, raad van bestuur en interteamwerkgroepen terug te koppelen. In het kader van de uitwerking van het nieuwe lespakket van Wonen op het Dak werd er daarnaast ook maandelijks vergaderd met afdeling Antwerpen.

Genk Met het Filippijnendecor, de dienstreis, de herwerking van de Filippijnenkoffer, Saved by the Bell en Globo.Mundo voor uitgeverij Die Keure hadden we dit jaar een meer dan gevulde agenda. Het maandelijkse overleg bestond uit een voormiddag van planningen en praktische afspraken en een namiddag van inhoudelijke toetsing en overleg. Gelukkig hebben we al een aantal jaren een vast team, waardoor de dagelijkse werking op wieltjes loopt. Heel even onderbrak Coroline van Wijngaarden de werking voor de geboorte van haar zoon Isack en kwam Martien Van Haverbeke ons vervoegen. Ook kregen we drie stagiaires over de vloer: Katleen Berx (Xios), Celine Essers (Mater Dei) en Bart Vandewauw (Xios).

BESTUUR EN ORGANISATIE

Gent

Coördinatiediensten

Op 27 en 28 juni gingen het team van Studio Globo Gent op planningsdagen. Het voorbije schooljaar werd geëvalueerd en het volgende schooljaar grondig gepland. Vooral de herwerking van SuperWereldMol en de bijhorende dienstreizen kregen veel aandacht. De maandelijkse teamvergadering blijft een belangrijk moment van planning, inhoudelijk overleg en evaluatie. Naast dit teamoverleg vonden ook enkele scenariovergaderingen plaats en waren er geregeld momenten om te brainstormen en te overleggen voor de herwerking van SuperWereldMol. Enkele stagiaires kwamen het team voor een korte of langere periode vervoegen: Annelies Deman (1ste jaar SCW), Margot Deschuyffeleer (1ste jaar SCW ), Nele De Wolf (2de jaar SCW) en Lene Bijnens (2de jaar SCW).

Op nationaal is de teamwerking van een andere orde dan in de afdelingen met een concrete werking. Het overleg is voornamelijk per opdracht georganiseerd. Overleg met de boekhouding of personeelsdienst is specifiek, naargelang de opdrachten die voorliggen. De pedagogische stafmedewerkers hebben een meer gestructureerd overleg: in principe maandelijks is er een agenda-overleg waarbij de opdrachten van de komende weken overlopen worden. Eén keer per maand is er een staf-overleg ter voorbereiding van het coördinatorenoverleg. Dit jaar waren er twaalf ‘staf-vergaderingen’ en zeven ‘agendaoverlegmomenten’. Op 10 juni trok de staf zich een dag terug (in buurtcentrum Kosmos in Anderlecht) voor een planningsdag. Daarnaast werden er twee momenten van informatiedoorstroming tussen de verschillende nationale diensten voorzien, hierin zetelden de nationale staf, de personeelsdienst, de boekhouding en eveneens de verantwoordelijke Wereldreis.

Roeselare Op 27 en 28 juni 2011 trok het team op planningsdagen naar Nieuwpoort. Er werd grondig geëvalueerd en gepland. We stonden stil bij het scenario van het India-atelier en de vormingssessies voor leerkrachten. Ruime aandacht ging verder naar kennismanagement, volwassenenvorming, coaching van studenten en kofferpromotie Stagiaires : Jan Verriest (3de jaars SCW), Sanne Watteel (3de jaars SCW), Sara Cammaert (2de jaars SCW) Merlijn Lombaert (2de jaars SCW)

Werking secundair onderwijs De werking secundair onderwijs overlegt regelmatig in Brussel. Het team heeft de gewoonte om die vergaderingen niet alleen te beperken tot een praktisch werkoverleg, maar ook om inhoudelijke discussies uit te klaren vb. rond de visietekst, werkwinkels, vormingen. Dat maakt de teamvergaderingen tot lange en intense overlegmomenten. De laatste maanden stelde zich de vraag of dat wel zo’n goede gewoonte was. In 2012 wordt het verlichten van de agenda een werkpunt. In mei werden functioneringsgesprekken gehouden tussen coördinator en teamleden om te peilen naar het welbevinden op het werk, en ook in functie van de jaarplanning en verdeling van de taken. In 2011 begeleidden we Sarah Erffelinck, student SCW en Ragna Meul, stagiaire lerarenopleiding Afrikaanse talen. We engageerden ons voor 2 thesisondervragingen. 44

Het functionele werkoverleg Wereldreis kreeg een structurele vorm in het team Wereldreis. Dit team bundelt de verschillende betrokkenen bij redactie en verspreiding en volgt de werking van kortbij op. In 2011 zaten zij zeven keer samen rond de tafel. In functie van de verdere inbedding van Wereldreis in Studio Globo, wordt deze werking voortaan 2 keer per jaar op het CO-overleg geagendeerd: een keer voor planning en een tweede keer om een aantal zaken inhoudelijk te bespreken. In elk team is er voortaan ook een ankerpersoon voor Wereldreis. Het inbouwen van een Wereldreismoment op één van de interteamdagen werd eveneens meegenomen in de planning.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Coördinatie van de werking Om de werking in de verschillende afdelingen te ondersteunen en op elkaar af te stemmen, zijn een aantal coördinerende taken nodig. We beschrijven hier de verschillende coördinerende functies. De medewerkers die de functies opnemen, vermelden we verder onder ‘personeel’

ADMINISTRATIEVE EN LOGISTIEKE COÖRDINATIE Secretariaat Het nationale secretariaat is een draaischijf voor de organisatie. Er zijn tal van taken, zowel voor de administratieve zorgen inzake de vzw-werking als voor de ondersteuning van de regionale werkingen. De belangrijkste opdrachten: adressenbeheer, subsidiedossiers, verzekeringen, abonnementenbeheer, stockbeheer, boekingen VLO-programma, facturatie, e.a.

Boekhouding, personeelsadministratie en ICT Voor deze diensten bouwden we de vorige jaren aan een gemeenschappelijk dienstenplatform op het niveau van ons samenwerkingsverband Komyuniti. Voor de boekhouding werken we sinds april 2007 zo dat Broederlijk Delen een hoofdboekhouder inzet en een administratieve medewerker van Studio Globo de dagdagelijkse opvolging van de boekhouding opneemt. Vanaf juli 2010 werd ook de hulpboekhouder verschoven naar de financiële cel van BD, zodat de twee medewerkers die bij onze boekhouding betrokken zijn, bijeen zitten. In 2011 was Karel Duchesne verder de drijvende kracht voor de boekhouding van Studio Globo. Hij werd bijgestaan door Marc Snellings . Op 10 en 22 maart 2011 kregen we controle van de rekeningen 2010 door onze Commissaris (Clybouw bedrijfsrevisoren). Op 11 oktober vond een planningsoverleg plaats, waarop afspraken werden gemaakt voor de komende projecten: actualisatie financieel handboek, opmaak begroting 2012, afsluiting en financieel verslag 2011. Ook de invoering van ‘Isabel’, het draaiboek van de financiële afrekeningen van de vele subsidiedossiers, het beleid rond de bankrekeningen kwamen aan bod. De meeste systemen voor de boekhouding staan op punt. Wel werd werk gemaakt van

een geactualiseerde versie van het financieel handboek, waarin alle procedures zijn opgelijst voor onkostennota’s, facturen, kasfiches, bankverrichtingen… Dit verbeterde draaiboek werd op het Coördinatorenoverleg van december voorgelegd en goedgekeurd. In september hadden we onze tweejaarlijkse aanpassing van de prijzen van leermiddelen en bijdragen voor vorming. Ook de vergoeding voor dienstverplaatsingen met de wagen werd verhoogd naar 0,29 euro per km. In april ontvingen we vanwege het Ministerie van Financiën de bevestiging dat we ook in 2011 verder attesten fiscale vrijstelling voor giften kunnen uitschrijven. De erkenning loopt voor zes jaar! Het bedrag dat we binnenhalen via giften is niet spectaculair. De vraag kan gesteld worden of dit voldoende is voor de inspanningen die we daarvoor moeten doen. We moeten echter ook de morele waarde bekijken. Zo is het naar bepaalde subsidiënten belangrijk dat we kunnen aantonen welke inspanningen we leveren om ‘eigen middelen’ te verzamelen. Een gift vragen voor bewustmakingswerk blijft a-typisch. We hebben geen weeskinderen of ander grote directe noden die we naar voren kunnen schuiven. Maar het is wel een manier om het belang van het bewustmakingswerk te poneren. Op de personeelsdienst waren geen wijzigingen. De medewerkers stonden in voor de loonadministratie, opmaak van contracten, papierwinkel n.a.v. loopbaanonderbrekingen enz. Ook voor het afwerken van het nieuwe arbeidsreglement werd er heel wat informatie verzameld en deelgenomen aan de besprekingen en uitwerking. Op 17 augustus werd een jaarplanning voor 2011-2012 opgesteld. Tevens werd het takenpakket geëvalueerd ter voorbereiding van de herschikkingen vanaf 2012. In het najaar 2011 werd er geëxperimenteerd met dagcontracten via een uitzendkantoor voor de tijdelijke workshopbegeleiders n.a.v. de campagne van 11.11.11. We maakten hierbij gebruik van de ervaring die 11.11.11 op dit vlak reeds had. Uit de evaluatie bleek dat we best nog eens bekijken hoeveel duurder deze werkwijze is. Misschien is het interessanter om in de toekomst na te gaan of er ook via studendenjobs kan gewerkt worden? Tijdelijke begeleiders inzetten op de workshops zonder betrokkenheid van vaste medewerkers, is niet zo gunstig. Een gemixte ploeg inzetten is beter. Als we willen dat de opleiding van interimkrachten beter rendeert dan moeten we meer workshops geven of deze mensen op een later moment opnieuw inschakelen. 45

BESTUUR EN ORGANISATIE

Handmatige invoer

Opslag gegevens

Documenten Rapporten …

Import gegevens

Net zoals in 2010 ging er op het vlak van informatica zeer veel aandacht naar de invoering van een omvattend databeheersysteem ‘ProgressCRM’. Het is een gezamenlijk project van Broederlijk Delen, Welzijnszorg en Studio Globo. In 2011 ging er veel aandacht naar het overzetten en integreren van tal van bestanden in de nieuwe applicatie. Ook werd de nodige aandacht gegeven aan de opleiding van de medewerkers die hun data in het nieuwe systeem moeten ingeven en gegevens uit het systeem moeten kunnen halen. Een projectgroep o.l.v. een externe begeleider (Joe Demeyere) en met voor Studio Globo Jan Debonnet trekt de hele operatie. Een stuurgroep volgt op afstand en kwam in 2011 twee keer bijeen. Op de AV van november werd een toelichting gegeven bij deze belangrijke vernieuwing.

Huisvesting Studio Globo beschikt over 5 regionale centra met residentiële inleefruimten (werking basisonderwijs) en 1 locatie met de nationaal gecoördineerde werkingen en diensten. De huisvestingszorgen zijn verschillend per vestiging. In Genk en Roeselare zijn we gevestigd in een gebouw van het Provinciebestuur en in Gent huizen we in een pand van de Stad Gent. In Antwerpen en Anderlecht huren we een gebouw. En ‘nationaal’ geniet in de Huidevetterstraat van de logistieke ondersteuning van Broederlijk Delen. De dagelijkse zorg in de huisvesting wordt in de eerste plaats door de inwonende afdeling opgenomen. Naast de gewone huisvestingszorg zijn er in de afdelingen basisonderwijs altijd ook wel onderhoudswerken aan de decors van de inleefruimten. In de Otletstraat en de Rolwagenstraat wordt er ‘samengeleefd’ met partnerorganisaties (Walala/Walalou in de Otletstraat en Broederlijk Delen, Welzijnszorg en Welzijnsschakels in de Rolwagenstraat). Hierbij is de nodige aandacht voor gebruiksovereenkomsten, afspraken en huisoverleg. Begin 2011 waren er nog enkele kwesties af te ronden inzake het grote 46

renovatieproject van de Rolwagenstraat. Met de architecten waren er nog een tweetal vergaderingen over de eindfacturen. Er was begin april ook nog een overleg in verband met een betwiste factuur voor de alarminstallatie. Daarna kon het evaluatierapport worden afgewerkt. Op 12 april werd een grote opkuisdag georganiseerd in de garage van de Otletstraat. O.a. het vzw-archief werd op orde gezet.

PEDAGOGISCHE COÖRDINATIE Coördinatorenoverleg Het Coördinatorenoverleg is de draaischijf van de educatieve werking. Het is het uitwisselingsforum tussen de verschillende afdelingen en de gezamenlijke werking van de organisatie (planning, werkgroepen, interne vorming) krijgt er vorm. Het CO stippelt ook het datelijkse educatieve beleid uit. De behandelde punten beslaan zowat alles wat in het eerste gedeelte van dit jaarverslag aan bod komt. Van elke vergadering werden besluiten bijgehouden als werkinstrument en voor de communicatie en doorstroming in de teams en Raad van Bestuur. Het CO kwam in 2011 twaalf keer samen. Samenstelling: directeur, teamcoördinatoren en stafmedewerkers. Het coördinatorenoverleg organiseerde samen met de nationale staf twee interteamdagen en een planningsdag voor alle nationale werkgroepen. Ongeveer maandelijks wordt vanuit de nationale coördinatie per mail een CO-bulletin met informatieve berichten verspreid naar alle coördinatoren. In 2011 verscheen het CO-bulletin dertien keer.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Communicatieplan

Planning

In het najaar startten we met de uitwerking van een communicatiestrategie. We zochten hiervoor externe begeleiding. Na verkenning van een drietal bureaus en consultants gingen we in zee met Carl Buyck van Cosiddetto. In voorbereiding van het communicatieplan werd een traject opgesteld om met een kerngroep drie voorbereidende werkvergaderingen te houden: • intake voor de verkenning van het imago, de reputatie en de communicatie van Studio Globo (gewenste positionering) • in kaart brengen van doelgroepen en bestaande communicatiekanalen • identificeren van relevante communicatiethema’s & boodschappen waarmee we de gewenste positionering van Studio Globo inhoudelijk kunnen onderbouwen We kozen ervoor om dit traject met de volledig coördinatorenploeg af te leggen en hiervoor een tweetal extra vergaderingen in te lassen. In december 2011 vond de eerste sessie plaats, in het voorjaar 2012 volgend de andere sessies. En vervolgens de aanbevelingen…

We werken op basis van het strategisch plan 2008-2013, dat het ritme volgt van de meerjarenprogramma bij DGD. De operationele jaarplanning, die per werk- of schooljaar loopt, wordt daarvan afgeleid. Daarbij vertrekken we van een globale, gezamenlijke planning, waarop elk werkingsteam dan zijn concrete planning afstemt. Voor het opstellen van de gezamenlijke planning trokken we 2 dagen uit in mei. Op 10 mei werkten we in enkele werkgroepen rond enkele belangrijke vraagstukken inzake de kofferwerking, het vormingsprogramma voor de lerarenopleiding (VLO), het actiemodel Saved by the bell en de vormingsmodules voor volwassenenvorming (interculturele training). Op 11 mei werkten we daarop verder met de coördinatoren. Met het CO werkten we, rekening houdende ook met het DGD-verslag voor de programmaperiode 2008-2010 en het DGD-plan voor 2011-2013, aan een planningsnota die alle (teamoverstijgende) afspraken en actiepunten bevat en een leidraad vormt voor het hele werkjaar 2011-2012. Deze nota werd stapsgewijs opgebouwd en besproken tijdens de CO-vergaderingen van 13 en 27 mei en 1 juli aan deze nota. Goedkeuring definitieve versie vond plaats op CO van 30 augustus 2011. Deze nota bevat: 1- Kalender en kalenderafspraken 2- Werkpunten en aandachtspunten 3- Aandachtpunten/accenten/afspraken voor werkjaar 2011-2012 per werkterrein 1. basisonderwijs 2. secundair onderwijs 3. lerarenopleiding 4. andere doelgroepen (bewegingswerk) 5. evenementen 4- Aandachtspunten/accenten/afspraken voor werkjaar 2011-2012 inzake 1. Programma 2. Kwaliteitszorg 3. Structuren (“organen”) 4. Beleidsopties 5- Opdrachten voor de teamoverstijgende werkgroepen en ankerpersonen

BESTUUR EN ORGANISATIE

Interteamdagen

Werkgroepen

Interteamdagen staan in functie van vorming, uitwisseling, teambuilding en planning. In 2011 vonden twee interteamdagen plaats.

In 2011 waren een aantal werkgroepen aan de slag. Deze bestaan telkens uit aanspreekpunten in de teams en gaan aan de slag met een werkingoverstijgend thema. Zo was er overleg rond de VLO-programma’s, de ABC-vormingssessies voor leerkrachten die deelnemen aan de inleefateliers, de nascholingsprojecten, de modules Interculturele training en Integreer je weer en de kofferuitleendiensten. Nieuw in 2011 waren de ankerpunten voor Wereldreis. In elke afdeling met een werking voor het basisonderwijs geeft minstens één educatieve medewerker maandelijks feedback op de verschenen lesbrief.

Op 22 juni trok Studio Globo naar de afdeling in Antwerpen. Het team secundair onderwijs lichtte er de basis voor hun visietekst toe. Hierin staan de kerngedachten verwoord over hoe we kijken naar mondiaal en intercultureel leren in het secundair onderwijs. Enkele specifieke accenten werden op de interteamdag afgetoetst bij alle collega’s. Na een heerlijke pick-nick in het Park Spoor Noord, volgden enkele uitdagende groepsvormende spelen om de dag moe, maar tevreden af te ronden. Op 9 november vergastte Didier Vanderslycke van Kerkwerk Multicultureel Samenleven de personeelsploeg van Studio Globo op een vorming ‘Omgaan met racistische uitspraken van kinderen en jongeren’. Het team van afdeling Roeselare stelde in de namiddag met trots hun nieuwe lesmap voor: Wonen en leven in India met het leerlingenboekje Dabba! Proef India

BESTUUR EN ORGANISATIE

Interne vorming, kwaliteitszorg en evaluaties INTERNE VORMING Antwerpen Naast de maandelijkse actua-ronde over Congo, Peru of diversiteit in onze eigen samenleving tijdens de teamvergaderingen, stonden ook andere vormingen op het programma met als thema: cultuuroverdracht en onderwijs, stop-motionfilm maken, mijnbouw in Latijns-Amerika, e-learning, verhalend ontwerpen binnen Educatie voor Duurzame Ontwikeling. In het kader van interne vorming ‘Wonen op het Dak’ trok het hele team op 26 april naar de tentoonstelling ‘6 miljard mensen’ in Brussel.

Genk We volgden een aantal vormingen om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkeling op onderwijsvlak. oa vorming rond digiborden, vorming over vorming voor volwassenen, een vorming over het 7E-model.

Gent In februari volgde Lotte de bijscholing ‘Filosoferen voor kinderen’. Karen ging in Brussel naar een vormingsdag rond ‘Verhalend ontwerpen’ en Barbara volgde een vorming rond ‘Zorgwekkend racisme van en tussen jongeren en kinderen’. Leen en Annelies zijn in Brussel naar de studiedag van de campagne van Broederlijk Delen geweest. Enkele medewerkers van het team volgden de workshop mee van het team Secundair Onderwijs: ‘Zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking’. In november was Joke Scherpereel (Afopadi Guatemala) in België. Er is een kort overleg geweest met haar rond het dagelijkse leven in Casaca. Ook met Helga Peeters (Anubuthi India) is er zo’n uitwisseling geweest rond dagelijks en cultureel leven in India.

Roeselare Volgende vormingen werden in 2011 gevolgd : “Heeft Ontwikkelingssamenwerking hulp nodig?” (1 persoon) “Duurzame ontwikkeling” (1 persoon) “Zin van ontwikkelingssamenwerking”(1 persoon) “De multiculturele samenleving”(1 persoon) “Omgaan met racisme”(hele team) Een interne vorming focuste op de casus “Dharavi”. (hele team)

Coördinatiedienst Door medewerkers van de coördinatiedienst werden vormingen gevolgd mbt. volgende thema’s: Kijo Solidariteit, Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, integratie, verhalend ontwerp, identiteit en verbondenheid, online marketing, meetinstrumenten en surveys, Progress CRM, vormgeving in Indesign, e-learning, draagvlakonderzoek Pulse, verzekeringen en thuiswerk.

KWALITEITSZORG EN EVALUATIES In 2011 zijn we gestart met de ontwikkeling van ‘resultaatsfiches’ om de resultaten van het programma beter op te volgen en het programmabeheer dus te vereenvoudigen. Omwille van personeelswissels is de effectieve opstart van het opvolgsysteem uitgesteld van september 2011 naar later in het werkjaar. Binnen het resultaatsgericht beheer wordt gewerkt met een minimale set indicatoren voor de verschillende activiteitsgebieden van de organisatie. Aan de hand van deze indicatoren meten we de evolutie op het vlak van bereik, waardering en effect. Dit alles gebeurt ook in overleg met de Komyuniti-programmacoördinator. Deze opvolging is belangrijk voor eventuele bijsturingen, maar ook voor de overheid die vraagt naar de waardering en het effect van onze vormingen. Ondanks het uitstel van de meer systematische opvolging, werd toch al werk gemaakt van een aantal onderdelen uit het resultaatsgerichte beheer. Vanaf september 2011 gebruiken alle afdelingen dezelfde evaluatieformulieren voor de vorming aan (aspirant-)leerkrachten. Daarin wordt gewerkt met open vragen maar ook met beoordelingsschalen. De herhaling van de ruime bevraging bij leerkrachten basisonderwijs voor, tijdens en na het traject van de inleefateliers bevat een aantal vragen die een antwoord bieden op de gevraagde indicatoren. De werkgroep koffers werkte aan een beknopte vragenlijst die een systematische evaluatie van de kwaliteit van de uitleendienst moet toelaten 49

BESTUUR EN ORGANISATIE

Netwerking PROMOTIE Antwerpen Op de startavond van Broederlijk Delen in Malle gaven we een workshop. Naar aanleiding van onze allereerste terugkomdag in Antwerpen werd er extra ingezet op promotie naar de leerkrachten en ouders van leerlingen. Affiches en flyers werden meegegeven klassen die Congo of Peru bezochten en er werd een extra mailing georganiseerd opdat leerkrachten ook de ouders zouden warm maken om met hun kroost de inleefateliers te bezoeken.

Roeselare

Brussel

Mailings We verzonden twee edities van de nieuwsbrief In Globo naar sympathisanten, overheden en partnerorganisaties. De elektronische nieuwsbrief E-Globo verstuurden we drie keer naar een bestand van zo’n 2800 adressen.

Afdeling Brussel was in 2011 met een promotiestand aanwezig op de leermiddelenbeurs van COV Vlaams-Brabant en op de Dynamodagen van Canon Cultuurcel.

Genk We opteerden ervoor om aanwezig te zijn op plaatsen waar er veel leerkrachten zijn. Voor Limburg waren dit de COV-beurs in Hasselt en de startdagen van Broederlijk Delen. We prikkelden de leerkrachten telkens met een kleine quiz en toonden dan ons materiaal. Ouders en kinderen zagen we op de terugkomdagen. Goed voor een kleine 70 mensen. Het grote publiek hoorde van Studio Globo tijdens het Wereldfeest op het domein Bokrijk

Gent We gaven na elk Guatemala atelier een flyer met de kinderen. Op die flyer werd de nieuwe website bekend 50

gemaakt, alsook de terugkomdag waarvoor de kinderen zich konden inschrijven. In Roeselare werden onze initiatieven vooral gepromoot op de startdagen van Welzijnszorg en Broederlijk Delen. In het kader van het Interreg-programma “Leren van diversiteit” namen we in 2011 deel aan een aantal beurzen o.a. in Lille en Tourcoing. Extra promotie voor de nieuwe lesmap India gebeurde tijdens de vorming voor leerkrachten in oktober 2011.

Nationaal

Website en sociale media De website www.studioglobo.be kreeg een grondige inhoudelijke opfrisbeurt. Het volledige actuele aanbod is er terug te vinden. Verder komen worden regelmatig nieuwtjes geplaatst. Met een gemiddelde van 70 bezoekers per dag (incl. vakantiemaanden) blijft de website het belangrijkste informatiekanaal. Verder zetten we bescheiden stappen op het vlak van sociale media. Onze facebookpagina met ondertussen meer dan 350 volgers wordt meer en meer een referentie om op de hoogte te blijven van het het reilen en zeilen van de organisatie. Andere kanalen met een beperkter belang zijn Twitter en Youtube.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Via de vormingen Op vormingsmomenten voor leerkrachten en studenten van de lerarenopleiding brengen we systematisch de werking van Studio Globo onder de aandacht en zorgen we voor presentexemplaren van Werelreis en Samsam.

CONTACTEN Antwerpen We kregen heel wat bezoekers over de vloer, al dan niet gekoppeld aan het volgen van een inleefatelier. De meeste van deze bezoekers waren stagiaires (van andere afdelingen of andere organisaties), studenten in het kader van hun eindwerk of andere opdrachten, medewerkers uit andere afdelingen of docenten van de lerarenopleiding. Enkele uitschieters: • Op 25 maart kwamen 15 vrijwilligers van Filet Divers (organisatie uit de buurt die mensen zonder papieren ondersteunt) kennismaken met ons inleefatelier Congo. • In het kader van het vormingstraject met buitenlandsstage (pilootproject Kameroen), mochten we 3 getuigen uit Kameroen ontvangen voor een kennismaking met onze organisatie en de werking. • Op 12 april ontvingen we 12 personen van De Ark (dagcentrum voor personen met een mentale handicap) voor een rondleiding en kennismaking met het inleefatelier Peru. • Tijdens de feestelijkheden voor 50 jaar Broederlijk Delen (op 30 april) stelden wij onze ateliers open voor zo’n 40 vrijwilligers van BD. Via een boeiende zoektocht ontdekten ze meer van het dagelijkse leven in Congo en Peru. • Op 3 mei verwelkomden we 6 kabinetsmedewerkers en

Leen Verbist, schepen voor Ontwikkelingssamenwerking voor een kennismaking met onze werking en een rondleiding in onze inleefateliers. • Op 25 november organiseerden we een studiebezoek voor een 8-koppige Europese onderwijsdelegatie. Deze mensen, met zeer diverse onderwijsachtergrond, maakten kennis met onze visie, onze ervaringsgerichte werkvormen en brachten een flitsbezoek aan onze drie inleefateliers. Het bezoek paste binnen een studieweek rond Educatie voor Duurzame Ontwikkeling georganiseerd door het Ministerie van Onderwijs. Het was een boeiende uitwisseling!

Brussel Naar aanleiding van de herwerking van Wonen op het Dak hielden we een aantal gesprekken met leerkrachten en andere mensen die met onderwijs en diversiteit begaan zijn om feedback te geven op het nieuwe lespakket. Met het oog op de redactie van een brochure en de organisatie van een studiedag over positief leren omgaan met diversiteit via klasuitwisselingen, hielden we in 2011 een aantal gesprekken met andere organisaties die klasuitwisselingen begeleiden. De mensen die in 2011 afdeling Brussel en het inleefatelier Wonen op het Dak bezochten waren: • studenten sociaal-cultureel werk en lerarenopleiding • organisaties die rond gelijkaardige thema’s werken • buurtbewoners en buurtwerkers naar aanleiding van de Open Dakdag • leden van de KWB in het kader van hun Kersttocht over kansarmoede in Kuregem.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Genk

Roeselare

Voor het nieuwe scenario en decor hadden we gesprekken met: techniekers, ingenieurs, architecten, ambtenaren van Provincie Limburg, leerkrachten, vormingsmedewerkers, stad Genk, Filippijnen en coöperanten uit het Zuiden.

In 2011 kregen we opnieuw heel wat bezoekers over de vloer. Het ging om docenten, leerkrachten, studenten, buitenlandse gasten, vrijwilligers uit het middenveld e.a. De samenwerking met hogescholen werd in 2011 verdergezet. We schreven in samenwerking met Katho een prioritair nascholingsprogramma uit voor schoolteams over mondiale vorming, maar door externe omstandigheden werd de inschrijving daarvoor te laat bekendgemaakt. In het provinciaal Noord-Zuid Centrum wordt intens samengewerkt met andere ngo’s en met de provinciale diensten. Samen werd o.a. een vormingsavond georganiseerd over klimaat.

Scholen Daarnaast legden we heel wat contacten met scholen voor het uittesten van materialen (zoals de Filippijnenkoffer), voor voorbereidingen (zoals de fiesta Filipina in Alken) of om samen met ons te brainstormen (oa voor Saved-by-thebell, voor het scenario van het nieuwe atelier en voor elementen voor het nieuwe decor) of gewoon om een gesprek te voeren (oa interview Wereldreis). Venlo Naar aanleiding van de Floriade 2012 wil de stichting ontwikkelingssamenwerking Meerlo-Wansum een Wereldpaviljoen bouwen. Geregeld werd er heen en weer gemaild met het mondiaal platform Venlo.

Gent Het grootste deel van de mensen die in 2011 ‘Guatemala’ of ‘SuperWereldMol’ bezochten, waren studenten in opleiding (pedagogie, SCW, lager – en kleuteronderwijs…) en stagiaires. Ze kwamen met informatieve vragen, al dan niet gekoppeld aan het volgen van een inleefatelier. We namen ook deel aan ‘Feria Mundial’ in Gent. Een groot openluchtfeest in het hartje van Gent. Wij richtten ons vooral op kinderen met een educatief spel rond maïs en tortilla’s. Af en toe deden we ook beroep op het documentatiecentrum van het Wereldcentrum in Gent. 52

Nationaal In januari en maart hadden we enkele contacten met Nic Papyn, de verantwoordelijke van de onderwijsprojecten van Uitgerij Die Keure. Op 18 januari namen we deel aan de avond van het Nederlandstalig onderwijs in Brussel Op 27 september hadden we een gesprek met Thomas Holvoet van het Netwerk Rechtvaardigheid & Vrede over de relatie tussen SG en het NRV. Op 7 november waren we aanwezig op de lancering van de nieuwe lesmap ‘Wonen & leven in India’. Op 20 november volgden we de debatten en de infomarkt in het Provinciaal Noord-Zuid Centrum in Roeselare n.a.v. 40 jaar projectensteun van de Provincie West-Vlaanderen. Op 25 november namen we deel aan de lanceringsavond van Via Don Bosco, de nieuwe naam voor DMOS-Comide. Met deze organisatie werkt Komyuniti samen voor de BDinleefreizen voor scholieren. Ze promoten ook vrij duidelijk onze schoolbellenactie ‘Saved by the Bell’.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Traject Actief Burgerschap De Koning Boudewijnstichting is, met steun van het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap sinds najaar 2009 gestart met een traject rond ‘actief burgerschap’. Sleutelfiguren uit diverse educaties zijn gevraagd om hier voor 2 jaar in te stappen. In 2011 eindigde het traject met een Forum op 12 mei in het Vlaams Parlement. Begin 2011 werden de laatste twee leermomenten gehouden en daarna werd het Forum inhoudelijk en praktisch voorbereid (nog 2 vergaderingen). Onze rol was het om enkele scholen aan te brengen met good practices. Wij werden voor de uitwerking van een workshop gekoppeld aan één van onze MDG’15-scholen, namelijk de Sint-Maritusscholen van Herk-de Stad. Op 04.04 bereidden we de workshop voor samen met Greet Verstraelen van Herk-deStad. Op 29 juni evalueerden we met de ‘trajectgroep actief burgerschap’ op de KBS ons voorbije 2-jarige traject alsook het Forum. Daarbij vond iedereen het interessant om met aanbieders vanuit verschillende invalshoeken samen te werken naar een forum toe. Er werd ook doorgeboomd over de vaak opduikende nood aan ‘inventarisatie’ of ‘overzicht van het aanbod’. Daarover waren verschillende meningen en werd die nood toch wat gerelativeerd. Er bestaan al zoveel overzichten. Het is moeilijk om dit actueel te houden en wat gebeurt er met de overzichten? Waar we het wel over eens waren was het belang van een structureel overleg tussen aanbieders en onderwijsinstanties, b.v. op het niveau van de Vl.O.R. De vraag werd meegegeven met de vertegenwoordiger van het departement Onderwijs. De vraag werd gesteld of het departement een jaarlijkse ontmoetingsdag kan organiseren voor aanbieders en pedagogische begeleiders...

Over het Forum van 12 mei in het Vlaamse parlement was er globaal tevredenheid over de inhoud en het verloop van de dag. Er waren 148 inschrijvingen, maar naast de leerkrachten die door de aanbieders voor de workshops werden aangesproken en geëngageerd, waren er nauwelijks leerkrachten en directies onder de aanwezigen (nochtans waren zij het doelpubliek). De aanwezigen waren vooral aanbieders, mensen uit de netten en andere belendende percelen. Zeker het deel met de workshops waarin de scholen goede praktijken aanbrachten In het najaar was er nog een opvolgingsvergadering om te zien hoe er een vervolg kan komen op het traject Met had het plan om in vijf regio’s telkens acht secundaire scholen bijeen te brengen voor een intervisie. Wij werden gevraagd om in de selectiejury te zetelen.

BESTUUR EN ORGANISATIE

VERTEGENWOORDIGINGEN Antwerpen In Antwerpen blijven we actief lid van het NGO-overleg van de provincie en de stedelijke Adviesraad voor Ontwikkelingssamenwerking (Arosa).

Genk In het NGO-overleg kwamen twee agendapunten telkens terug. Enerzijds het Wereldfeest en de voorbereiding ervan en anderzijds het project ‘laat je strikken’. Dit laatste is een gezamenlijk project dat gestart is vanuit de ngo’s en getrokken wordt door 11.11.11 In het Limburgs Platform voor Ontwikkelingssamenwerking (LPOS) zetelen afgevaardigden van het NGO-overleg, van de Grossen en van de vierde pijler. Studio Globo zit in de algemene vergadering. Dit jaar lichtte iemand van het HIVA een onderzoek toe over de vierde pijler. Tevens was er de mogelijkheid om kennis te maken met de nieuwe gedeputeerde voor ontwikkelingssamenwerking Mevr. Mieke Ramaekers.

Gent In Gent blijven we actief lid van het NGO-overleg van de provincie Oost-Vlaanderen.

Roeselare Studio Globo blijft een actief lid van het West-Vlaams ngo-overleg en de werkgroep Wave.

Nationaal Studio Globo blijft verder actief lid in volgende vergaderingen: • Algemene Vergadering 11.11.11 • Algemene Vergadering Coprogram • Algemene Vergadering Welzijnszorg • Algemene Vergadering Broederlijk Delen • de Commissies educatie van Broederlijk Delen en Welzijnszorg • de sectorgroep educatie, de werkgroep mondiale vorming en het werkgeversoverleg van Coprogram • Kijo solidariteit, het overleg van het Netwerk Rechtvaardigheid en vrede van het VSKO • Platform 2015 de tijd loopt 54

KIJO Solidariteit Sinds jaar en dag zijn we actief in KIJO Solidariteit (voorheen ‘Top Kinderen’), een overleg tussen de christelijke solidariteitsorganisaties en het VSKO. Voor 2011 werd gewerkt met de formule van een stevige studidiedag, die door de werkgroep KIJO werd voorbereid. Deze vond plaats op 19 mei 2011 in de Guimardstraat met Mieke Van Hecke als gastvrouw en met tal van interessante sprekers, werkgroepen en een plenum. Er werd ook afscheid genomen van Rony Timmermans als voorzitter van het overleg. We bogen ons over de identiteit van een katholieke school als ‘dialoogschool’. Dit model kan uitgebreid worden tot een model van ‘dialoogorganisatie’. Op 15 mei 2012 komt er een vervolg waar we op zoek gaan naar ‘good practices’ van dialogeren binnen een pluriforme levensbeschouwelijke context. Coprogram wordt “ngo-federatie” In 2011 doorliep Coprogram een veranderingsproces. We werden als leden bevraagd en namen deel aan een uitdiepsessie hierover. Op 1 december kregen we de hervormingen toelgelicht: • herformulering van de opdracht in 3 taken: 1) belangenverdediging ngo’s; 2) kwaliteitsversterkng en 3) dienstverlening • herschikkingen in de taakverdeling en het profiel van de medewerkers van het permanent secretariaat. • herdefiniëring van de rol van de RvB • een nieuwe naam: “ngo-federatie” met bijgaand logo en nieuw uitzicht website (lancering op 11.01.2012) moet dit alles bezegelen Coprogram werkte ook aan een nota met constructieve voorstellen om het samenspel met de overheidsdienst Kleur Bekennen te verbeteren. In 2012 zou dit moeten resulteren in een structureel overleg tussen Kl.B. en de educatiengo’s, iets wat al lang wordt gevraagd.

BESTUUR EN ORGANISATIE

SAMENWERKINGSPROJECTEN Studio Globo investeert in concrete samenwerkingsprojecten. Waar dit een meerwaarde heeft, proberen we krachten te bundelen. Studio Globo is daar zelf een product van en in het samenwerkingsverband Komyuniti maken we daar al een veertienftal jaar op een gestructureerde wijze werk van. Maar ook daarbuiten gaan we allianties aan. Sommige zijn ook al vrij duurzaam. Hoe dan ook, in 2011 ging hier de nodige aandacht naar toe.

CNCD-11.11.11

Decenniumdoelen 2017 We zijn steunorganisatie van het het samenwerkingsverband ‘Decenniumdoelen 2017’ waarin armoede-organisaties zich verenigen rond 6 doelstellingen te realiseren tegen 2017. In 2011 vertaalde onze ondersteuning zich in het ontwikkelen van een vormingsmodule voor het jeugdwerk n.a.v. het jaarthema over armoede in eigen samenleving.

Nadat er in 2010 een samenwerking werd opgestart met het Centre National de Coopération au Développement (CNCD/11.11.11), startte in 2011 de eerste jaargang in Franstalig België van onze vertaalde lesbrief ‘Wereldreis’. De overeenkomst werd opgevolgd en in juni vond een eerste tussentijdse evaluatie plaats. De samenwerking verloopt goed, maar vraagt de nodige aandacht (o.a. de strakke timing om maandelijks een tijdschrift in twee talen klaar te hebben!) en kleine bijsturingen werden doorgevoerd.

Vredesweek

11.11.11 - Samenwerking rond Wereldreis

Djapo

De inhoudelijke samenwerking loopt verder. Vanaf jaargang 2011 werd de druk en verzending niet langer via de Vlasfabriekstraat geregeld. We werken nu met het drukkerscollectief De Wrikker in Antwerpen. Dit loopt zeer goed.

Reeds vele jaren werken we rond specifieke punten samen met Djapo. Zo rond de uitwisseling van uitleenkoffers. De vorige drie jaren we ook mee aan de begeleiding in de basisscholen van workshops die Djapo maakt bij de campagnes van 11.11.11, dit voor de regio’s Zuid-West-Vlaanderen, Brussel en VlaamsBrabant. Zo realiseerden we daar in 2010 zo’n 90 sessies in basisscholen. Voor 2011 was er een belangrijke wijziging en eindigde deze concrete samenwerking. Djapo herdacht immers zijn concept en bood niet langer een begeleide workshop aan, maar een niet-begeleid lespakket (een luisterspel met verwerkingsbrochure). Daarbij voorzagen ze ook vorming voor schoolteams. Op 20 september hadden we in Leuven op het nationaal secretariaat van Djapo een overleg. We wisselden uit tussen de 2 organisaties en stemden op een aantal punten af. We onderzochten ook of we bij Coprogram een synergieproject konden indienen vanuit een mogelijke samenwerking rond een website voor het hoger onderwijs.

11.11.11 - Samenwerking rond workshops secundair onderwijs Vanuit de vaststelling dat we een vrij gelijkaardige werking van begeleide workshops hebben, én vanuit de zoektocht meer synergie te creëren, vertaalden de besperkingen in 2010 zich in een samenwerkingsovereenkomst voor twee jaar en werd in 2011 voor de eerste keer in de campagneperiode van 11.11.11 door Studio Globo workshops begeleid in secundaire scholen aansluitend bij de najaarscamapgne van 11.11.11. Meer daarover las je in bij de werking s.o.

De tijd loopt We blijven actief lid van het consortium ‘De tijd loopt’. Na het barometerjaar 2010, met de massamanifestatie ‘Wachtnacht’, was 2011 een rustiger jaar. Op 15.09 was er een persactie aan de Kleine Zavel. Rond elke MDG werden 2 actiepunten naar voren geschoven.

Ook dit jaar onderschreven we het platform voor de vredesweek in september. Van 21 september, internationale dag voor de vrede, tot 2 oktober 2011, internationale dag voor de geweldloosheid, vond deze plaats onder de noemer “Schiet ontwikkeling niet aan flarden!”. Men riep op om tot een sterk Internationaal Verdrag rond Wapenhandel te komen. De campagne had ook een educatif luik.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Noord-Zuid-opleidingen Met KATHO en KHL sloten we, samen met BD, een samenwerkingsovereenkomst i.v.m. de Noord-Zuid-opleidingen van deze twee hogescholen .De samenwerkende partijen willen de capaciteitsopbouw van de ontwikkelingsproblematiek versterken. Frans zit voor SG/BD zit in de twee betreffende adviesraden.

Wereldpaviljoen Venlo

Reeds enkele jaren zijn we in gesprek met mensen van ‘Venlo’ over de ontwikkeling van een inleefatelier naar ons model. Oorspronkelijk was het plan om dit Samenwerking met Provinciebesturen reeds te realiseren n.a.v. de Floriade 2012 in Venlo Studio Globo heeft samenwerkingsovereenkomsten met de provinciebesturen van West(zie vorige jaarverslagen). Vlaanderen, Limburg en Antwerpen. In de andere provincies zijn er ook contacten en Nadat finaal het ambitieuze plan voor een groot en apart ‘wereldpaviljoen’ op de schrijven we in op de subsdievoorzieningen. Floriade van Venlo (dat nadien als permanent mondiaal educatief centrum zou • Op 30 juni was er de jaarlijkse Opvolgingscommissie met de gedeputeerde voor ontverdergaan), afknapte op de financiering, bleven de mensen van de werkgroep wikkelingssamenwerking in West-Vlaanderen, Dirk De fauw. Daar wordt een jaarlijkse ‘Wereldpaviljoen’ niet bij de pakken zitten en werkte men aan een “plan B”. stand opgemaakt van de opvolging van de meerjarige samenwerkingsovereenkomst. Op de Floriade komt er een promotiestand en nadien zal er op een andere locatie De samenwerking loopt zeer goed. Er werden ook eerste afspraken gemaakt over een een inleefatelier met als themaland Nicaragua worden gebouwd. Hiervoor werd indexering van de jaarlijkse subsidie. een geschikte lokatie gevonden in het ‘missiedorp’ Steyl. Zie ook: http://www. • In Limburg moest het overleg worden uitgesteld door de spijtige situatie met de gede- wereldpaviljoen.com/pages/nl/vrienden-van/partners.php puteerde, Erika Thijs, die in de zomer overleed ten gevolge van een moedig gedragen ziekte. • Op 29 november hadden we een eerste gesprek met de nieuwe deputé, Mieke RaLe Partenariat Lille maeckers. Er werden afspraken gemaakt over de eerste voorbije conceptfase voor het In 2011 resulteerde de samenwerking met Le nieuwe decor van het Filippijnenatelier. De timing voor de uitvoering van het nieuwe Partenariat in het kader van het Europese project, decor moet nog verder worden bekeken. We spraken ook af in het voorjaar 2012 de ‘Leren van diversiteit, voorbij de grenzen’ o.a. convenant die dateert van 2002 te actualiseren. in geregeld overleg met docenten in functie van vormingsmodules. de ontwikkeling van nieuwe leermiddelen: buurtwandeling in Krottegem en in Lille Sud, de uitwerking van modules voor vorming inzake duurzame ontwikkeling, uitwisseling van stagiaires en (jong)volwassenen, een tweetalige folder over het aanbod voor volwassenen, de vertaling van Voorbij de kleuren, deelname aan fora en beurzen ter promotie van onze leermiddelen.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Algemene Vergadering SAMENSTELLING

WERKING

De AV bestaat uit stichtende leden, vertegenwoordigers van partnerorganisaties,individuele leden, vertegenwoordigers van de onderwijsnetten en vertegenwoordigers van het personeel. Beperkt aantal wijzigingen in 2011: »» Ontslagnemend in 2011: Greet Castermans »» Marian Corten (SG. Antwerpen) vervangen door Nele Vermeulen. »» Nieuwe lid: Mieke Molemans »» De Algemene Vergadering was in december 2011 als volgt samengesteld. (onderstreept = lid van de Raad van Bestuur)

De jaarvergadering vond in 2011 eerder vroeg plaats, op 6 april en voor de gelegenheid in Studio Globo afdeling Antwerpen. Het eerste deel van de vergadering was dan ook een rondleiding en toelichting in het gloednieuwe decor van het Peru-inleefatelier door de medewerkers van Studio Globo Antwerpen. Een keer aan de vergadertafel, werd via enkele klemtonen uit het narratieve verslag 2010 teruggeblikt op de werking. De jaarrekening 2010 werd besproken, alsook de balans of 31.12.2010. Het verlies van het boekjaar 2010, voor een bedrag van 79.452 euro, werd deels verhaald op het fonds voor risico’s en bijzonder projecten, een verder voor het grootste deel overgedragen naar 2011. Dit met de bijbehorende opdracht dit verlies de komende jaren weg te werken. De begroting 2011 werd goedgekeurd en er werd kwijting verleend aan de bestuurders.

Stichtende leden Francis Deknudt, Jan Rumbaut, Hugo Wouters

Afgevaardigden van organisaties van het mondiaal en intercultureel vormingswerk BD: Lieve Herijgers, WZZ: Marie Wattiez, PCV: Gio De Weerd, MISSIO: Michel Copin, wSpoor Zes (Chiro): Emilie De Block, CGKR: Davy Verhard, KMS: Walter Andino, Kruispunt Migratie-Integratie: Tine Debosscher.

Individuele leden (thema’s, landen, doelstellingen) Luc Dewilde, Judith Spitaels, Marc Colpaert, Cecile Hennissen, Lisbet Colson, Rudi Ferket, Paul De Meester, Frank Langeraert, Geert Castermans, Marie-Christine Vergote, Bert De Wolf, Peter Van Wonterghem, Sabine Poleyn, Els Luyten, Els Gryson, Riet Ory, Trees Dumon, Gerda Vermassen en Mieke Molemans.

Afgevaardigden van onderwijsnetten GO!: Sofie Michiels, O.V.S.G.: Johan Vanwynsberghe, V.S.K.O.,V.V.K.Ba.O.: Jef Pazmany

Afgevaardigden van de teams (coördinatoren) SG Antwerpen: Nele Vermeulen, SG Brussel: Liesbet Niveau, SG Genk: Sabrina Santillo, SG Gent: Karen Wouters, SG Roeselare: Frans Ramon, SG Secundair: An Van De Walle, coördinatie: Piet Spanhove

Op de Algemene Vergadering van 23 november werd Mieke Molemans opgenomen als lid en gekozen als nieuwe bestuurder. Er werd verslag gegeven van de financiële werkgroep die de begroting 2012 heeft bijgestuurd in functie van het realiseren van een belangrijk positief resultaat in het kader van het wegwerken van de voorbije twee jaar opgelopen verliezen. Vervolgens werd er aandacht geschonken aan enkele nieuwe realisaties: een nieuw lespakket Wonen & leven in India, een nieuw databeheerssysteem, een nieuw leermiddel voor het SO: de website www.climatechallenge.be. Tevens werd geïnformeerd over de planning van een nieuw decor voor het Filippijnenatelier in Genk, het voorbereidingstraject voor het strategisch kader 2014-2019 en het feit dat de werking in 2012 zijn 25ste jaargang kent. Ten slotte ging de meeste tijd naar het hoofdpunt, de bespreking van een ontwerptekst voor de visie op het werken met leerkrachten van het secundair onderwijs.Van de vergaderingen van de Algemene Vergadering is een besluitenlijst beschikbaar. 57

BESTUUR EN ORGANISATIE

Raad van Bestuur SAMENSTELLING De RvB is in 2009 voor 4 jaar verkozen. In 2011 werd gezocht één van de twee vrije plaatsen in te vullen. We zochten al langer iemand uit de Limburgse sfeer en vonden Mieke Molemans bereid om vanaf begin 2012 mee te werken. Mieke is directeur van een secundaire school en was lange tijd nationaal voorzitter van 11.11.11.

WERKING De RvB organiseerde twee Algemene Vergaderingen en kwam zelf acht keer bijeen. Op de vergaderingen ging de meeste aandacht ging naar financies en personeelszaken, maar ook andere aspecten kwamen aan bod. Overzicht van de thema’s die in 2011 extra aandacht vroegen:

A - algemeen beleid

B - financieel beleid

C - educatief beleid D - extern beleid E - personeelsbeleid F - logistiek beleid

Evaluatie van de werking Raad van Bestuur Planning Raad van Bestuur Veranderingsproces bij Broederlijk Delen Keuze om 25 jaar werking Studio Globo te markeren CO-nota over efficiënt tijd besteden Voorbereiding jaarrekening 2010 en definitieve begroting 2011 Opvolging begroting 2011 en financiële werkgroep (wgr. ’60.000’) Begroting 2012 Start nieuw EU-project MDG’15bis Bevestiging landenkeuze Filippijnen-inleefruimte Relatie met het Netwerk Rechtvaardigheid & Vrede Opvolgen van het personeelsoverleg Invulling van de pedagogische staf Nieuw arbeidsreglement Evaluatierapport renovatie gebouw in de Rolwagenstraat

Elk jaar zijn er één of twee contacten met teams voorzien. Op 15 juni was er een contact met het team Secundair Onderwijs en op 14 december met het team in afdeling Gent. Op 23 november had een groep bestuurders een gesprek met het team van de werking secundair onderwijs om de voorbije herstructurering van de structuur s.o. te evalueren. Tussen de vergaderingen door, namen verschillende leden van de RvB deel aan voorbereidende werkgroepen. Leden van de RvB namen ook deel aan selectiecommissies bij aanwervingen. De RvB werkt op basis van verslagen van het Dagelijks Bestuur en voorbereidende werknota’s (28 nota’s in 2011). Van alle vergaderingen is een verslag en worden de besluiten in een cataloog opgenomen. Een bundel met blijvende besluiten is beschikbaar.

WERKGROEPEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR DB – Dagelijks Bestuur Het DB (de voorzitter en de directeur en ad hoc uitgebreid met deskundigen) heeft ongeveer tweewekelijks overleg. In 2011 waren er veertien vergaderingen met als opdrachten: bepalen en voorbereiden van de agenda van de RvB; beslissingen van de RvB voorbereiden; opvolgen van subsidiedossiers en financies; personeelsbeleid van de RvB concretiseren; feedback voor de coördinator/directeur. Verslag van de bespreking van het DB wordt gegroepeerd in nota’s die naar de RvB gaan. Besluiten die het DB neemt, worden door de RvB bekrachtigd en opgenomen in de besluitenlijsten van de RvB.

Werkgroep “60.000” De Algemene Vergadering van 6 april 2011 bevestigde het engagement van de Raad van Bestuur om het overgedragen verlies van 60.000 euro in het lopende DGD-programma (2011-2013) weg te werken. Hiertoe werd een financiële werkgroep opgericht onder leiding van de voorzitter van de RVB waarin daarnaast nog een bestuurder, de directeur, een coördinator en de hoofdboekhouder zaten. Deze werkgroep kwam drie keer bijeen in de periode mei-augustus en volgde de financiële situatie van nabij op.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Mogelijke besparingsscenario’s en eventuele nieuwe inkomstenbronnen werden onderzocht. Op de AV van 23 november 2011 werd verslag uitgebracht en werd bevestigd dat het de goede richting uitgaat. In 2011 werd geen specifieke denkdagen georganiseerd. We sloten wel aan bij het inhoudelijke nieuwjaarsmoment van de koepel 11.11.11 en bij het debat rond ontwikkelingsamenwerking n.a.v. 50 jaar Broederlijk Delen.

Vooral in het voorjaar werd een tandje bij gestoken om het proces rond het nieuwe arbeidsreglement te kunnen afronden. Ook het bijbehorende huishoudelijke regelment werd onder handen genomen.Andere agendapunten waren de uitvoering van de VIA-akkoorden, de jaarrekening, werkdruk, agenderen van het thema thuiswerk en diverse variapunten. Er waren vijf vergaderingen van het overleg tussen directie/RvB en de syndicale afvaardiging, Verder waren er nog een aantal tussentijdse besprekingen.

COÖRDINATORENOVERLEG

Nieuw arbeidsreglement

Naast de coördinerende opdrachten inzake de werking (zie eerder) heeft het CO ook een rol in het ‘bestuur’. Het educatieve beleid is door de RvB in belangrijke mate gedelegeerd naar het CO. Het coördinatorenoverleg bereidt beslissingen voor en pakt de dagelijkse zorg ervoor op. Tevens geeft het CO rond diverse beleidspunten adviezen aan de RvB. In 2011 werkte het CO aan volgende beleidsthema’s: efficiënt tijd besteden, voorstel voor een haalbaar initiatief n.a.v. 25 jaar Studio Globo, voorstel tot actualisering van het afsprakenkader dienstreizen, omgaan met werkdruk en vrijwilligersbeleid. De laatste drie thema’s zijn nog in ontwikkeling en zullen in 2012 via nota’s doorstromen naar de Raad van Bestuur.

Op drie regionale bijeenkomsten werd een info- en bespreekronde georganiseerd met alle personeelsleden. Vooral de nieuwe werkregeling met glijdende werktijden was punt van overleg. Rekening houdend met de opmerkingen werden daarna de besprekingen verder gezet en een definitief ontwerp uitgewerkt. In oktober werd dan de officiële procedure gevolgd en daarna werd het nieuwe arbeidsreglement neergelegd en geregistreerd bij de Inspectie Sociale Wetten van de Federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Het wordt opengenomen in het personeelsvademecum en wordt van toepassing op 1 januari 2012.

WELT – Werkgroep Educatiebeleid op Langere Termijn

PERSONEELSOVERLEG Namens de werknemers vormen Eli De Ridder (team Antwerpen) en Jan Dessein (team secundair) de syndicale delegatie. Aan werkgeverszijde maken een bestuurder (meestal Francis Deknudt), een door de RvB gemandateerde coördinator (Frans Ramon) en Piet Spanhove de dienst uit. Voor advies wordt Elsie Gilis (personeelsdienst) betrokken. 59

BESTUUR EN ORGANISATIE

Komyuniti Studio Globo en Broederlijk Delen werken sinds 1997 structureel samen, zowel inhoudelijk als praktisch. De samenwerking is geregeld via een meerjarige kaderovereenkomst. Een schragend onderdeel van de samenwerking is het gezamenlijke medefinancieringsprogramma bij de Belgische Ontwikkelingssamenwerking via DGD. De Stuurgroep van Komyuniti volgt de samenwerking op. In 2011 kenden we de start van de programmaperiode 2011-2013, het 50-jarige bestaan van Broederlijk Delen, ingrijpende evoluties bij BD, de opvolging van de evoluties bij DGD en de uittekenen van het voorbereidingstraject voor de uitwerking van het strategische kader voor 2014-2019.

Werking Stuurgroep In de stuurgroep zitten de beide directeurs van Studio Globo en Broederlijk Delen en de coördinator van Komyuniti (Jef Demolder). Naargelang van de agenda participeren b.v. de diensthoofden (Noord en Zuid) en de medewerker(s) kwaliteitzorg. Ongeveer maandelijks werd er vergaderd. De belangrijkste werkpunten waren de actualisering van de kaderovereenkomst, opvolging van het DGD-dossier en de hervormingen bij DGD en in de sector, evaluaties en kwaliteitszorg (o.a. keuze voor EFQM), de interne structuren van Komyuniti en de planning van de uitwerking van een strategisch plan 2014-2019 (‘Traject 2014’).

Kaderovereenkomst In 2010 werden de overeenkomsten tussen Broederlijk Delen en Studio Globo voor de periode 2008-2013 grondig geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd voor de 2de periode van 3 jaar. Begin 2011 werd dit nog verder afgewerkt en op punt gezet. De afspraken inzake de inhoudelijke, programmatorische, logistieke en financiële samenwerking, zijn nu terug duidelijk tot eind 2013.

50 JAAR BD In 2011 vierde Broederlijk Delen haar 50-jarige bestaan, met de uitdagende campagne ‘Maak ons overbodig’. We participeerden aan enkele initiatieven die genomen werden: - op 20 maart: Internationaal feest van de solidariteit in de Brusselse kathedraal. - op 24 maart in Leuven: kritisch panelgesprek en aansluitend verjaardagsreceptie - op 30 april: verjaardagsfeest met tal van activiteiten voor groot en klein te Antwerpen. Op één van de gezins-wandelparcours was ook een halte in onze inleefateliers in de Rolwagenstraat. Als verjaardagsgeschenk voor het 50 jarige bestaan van onze partner bood Studio Globo de jaarlijkse personeelsuitstap van Broederlijk Delen te organiseren. Door omstandigheden viel dit uiteen in 2 stappen: in juni werd, samen met onze buren van Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede en Ecokerk, een vegetarische barbecue georganiseerd en in september volgde dan de eigenlijke uitstap. Inpikkend op de traditie van ‘voyage mystère’, trokken we in schoolreisstijl naar Rijsel, waar de deelnemers kennis konden maken met Le Partenariat (en name het Senegal-inleefatelier en het belevenisparcours ‘duurzame ontwikkeling’). Daarna volgde een stadswandeling in het mooie Rijsel.

BESTUUR EN ORGANISATIE

EVOLUTIES BIJ ONZE PARTNER

MEDEFINANCIERINGSPROGRAMMA BIJ DGD

In 2011 beleefde onze partner BD een woelig jaar wegens de financiële situatie (daling van de inkomsten) en de sturing van de organisatie. Als structurele partner volgden we situatie in functie van de mogelijke invloed op het samenwerkingsverband. In april vroegen we een gesprek met de voorzitter van BD en verduidelijkten we onze bekommernissen naar het samenwerkingsverband toe. Nadien werden we op een duidelijker manier betrokken bij de bespreking van punten die relevant zijn voor de verdere samenwerking. Op de AV van BD van 21 mei werd een eerste ‘toekomstplan’ on hold gezet en een wijziging aan de leiding van de organisatie doorgevoerd. Op de AV van 26 november werden we uitvoerig geïnformeerd over de financiële situatie van BD en het proces dat sinds mei 2011 binnen de organisatie is gelopen o.l.v. de externe begeleider Patrick Decoodt en Lieve Herijgers, directeur. Van daaruit werd het plan voorgelegd voor de herstructurering die twee fases omvat: eerst orde op zaken stellen (wat inhoudt: inkrimpen, innoveren en kwaliteit verhogen) en daarna strategische keuzes voor de toekomst maken. Belangrijk was dat de beide evenwaardige doelstellingen werden bevestigd: BD als solidariteitsbeweging in Zuid én Noord. In 2012 worden dan strategische keuzes gemaakt. Dit proces zal gekoppeld worden aan het Komyuniti-traject voor het nieuwe programma 2014. BD wil dit opbouwen vanuit synergie met Studio Globo. Voor de keuzes zijn alvast vier thema’s duidelijk: identiteit van ontwikkelingswerk, identiteit als vastenorganisatie, visie van waaruit we naar ontwikkeling kijken en de plaats van vrijwilligers in het solidariteitswerk. Op voorstel van de AV werd voor de eerst volgende periode Thérèse Coens verkozen tot voorzitter.

Werkzaamheden in 2011: • In juni 2010 hadden we een nieuw 3-jarenplan ingediend voor de periode 20112013. Pas op 17 december 2010 hadden we een beleidsdialoog met DGD. Deze is vrij goed verlopen, zodat we in 2011 de vooropgestelde planning konden aanvatten. Wegens het uitbleven van een regering zou het wel het hele jaar 2011 wachten blijven op de officiële goedkeuring (ministerieel besluit komt wellicht pas in april 2012…). We kregen de medefinanciering maar uitbetaald in voorlopige schijven. • In april 2011 dienden we een eindverslag in voor de periode 2008-2010. • We kregen bij DGD een nieuwe dossierbeheerder: in plaats van Christophe Goyvaerts zal voortaan Paul Vandermosten het Komyuniti-dossier opvolgen. Op 30 mei hadden we een eerste gesprek en kennismaking. • Op de stuurgroep Komyuniti volgden we met aandacht de besprekingen van Coprogram inzake de hervormingen bij DGD. DGD wijst er op dat er teveel dossiers zijn. Via Coprogram vertolken wij ons standpunt: om tot minder ngo’s of beter minder programma’s te komen, blijft het model van consortia een goede oplossing. We moeten het scenario vermijden van een opsplitsing over verschillende desks per Zuidcontinent en apart voor Noordwerking. Essentieel is dat de meerjarige programmawerking overeind blijft. • We wachten al een tijd op een financiële controle ivm de voorbije boekjaren.

BESTUUR EN ORGANISATIE

VOORBEREIDING ‘TRAJECT 2014’ In het najaar 2011 werd een traject uitgetekend om in 2012 en 2013 toe te werken naar een nieuwe strategisch kader en een programma voor de periode 2014-2019. De uitgangspunten werden vastgelegd. We kiezen voor een transparant proces (planning en verloop), met participatie van alle betrokken actoren (zuidpartners, beroepskrachten, beleidsorganen en vrijwilligers) op evenwichtige en realistische wijze. Een aandachtspunt is dat de interactie en samenhang van noordluik en zuidluik worden geactiveerd. We kozen voor gezamenlijk BD-SG proces, met waar nodig aparte deelprocessen. Vervolgens werden een planning opgesteld, rekening houdend met verschillende fases: • denkfase (inclusief evaluatie van de huidige strategische planning • beslissingsfase (najaar 2012) • vertaling naar programma DGD (voorjaar 2013) en naar de visie-missie van de beide organisaties Als eerste stap (stap 0) werd in oktober 2011 een nota besproken op het CO en in de RvB over de bevestiging van de van keuze om het strategische kader in Komyuniti uit te werken. In 2012 wordt dit traject een belangrijk punt, met als toppunt het Breed Beraad van 15 september 2012. TIMING FASE RESULTAAT

2011 sept-dec

jan-juni

2012 juli-sept.

2013

opstarten

denken

beslissen

Keuze voor Komyuniti

discussienota

filteren Breed Beraad (15/9)

okt-nov

RvB - AV

dec

jan-april 4

uitwerken S-Kader definitief

mei-juni

sept-nov

afwerken Ingediend DGD-dossier

toepassen VMS BD EN SG

BESTUUR EN ORGANISATIE

Medewerkers VRIJWILLIGERS

PERSONEEL

Studio Globo Roeselare

We kunnen beroep doen op tal van vrijwilligers. Op de meeste plaatsen worden deze occasioneel ingezet, b.v. bij het bouwen van een nieuw decor.

Voor de werking van Studio Globo is in de loop der jaren een equipe aan beroepskrachten uitgebouwd. De verschillende teams worden geleid door een teamcoördinator of afdelingshoofd. In 2011 stonden deze mensen in voor de dagelijkse werking.

Frans Ramon, Eline Frederick, Lies Tanghe, Gerda Lein, Lieslot Van Ooteghem, Katrien D’hooghe, Liese Pottie. Interim: Sofie Delameilleure. Tijdelijke atelierbegeleiders: Sybille Cappelle, Ansofie Lust (voorjaar) en Celine Sercu (najaar).

Afdeling Antwerpen In 2011 ondernam het Antwerpse team verschillende pogingen om vrijwilligers in te schakelen bij de controle van educatieve materialen. Volgende vrijwilligers (via stadsdienst) kwamen in het kader van een inburgeringstraject gedurende enkele weken of maanden bij ons de handen uit de mouwen steken: Sayed Samir, Said Swalleh en Hayri Gurbüz.

Afdeling Roeselare In Roeselare steken volgende vrijwilligers zo nu en dan een handje toe onder andere bij het verzorgen van de uitleendienst en de verzending publicaties en pakketten. Vergote Marie-Christine, Cools Joris, Wouters Hugo en Descamps Christine, Vanderhaeghe Willy, Wybo Frans, Vangheluwe Bernadette, Mergaert Ann, Huyghe Bernadette, Dierickx Martine en Bordon Hendrik.

Wereldreis Frans Meul en Joris Cools stelden de infopakketten samen voor de verhaalschrijvers en de tekenaar. Bob De Pooter nam de interviews af bij verscheidene leerkrachten. Voor de lesbijdrage kunnen we rekenen op een hele hoop leerkrachten (zie eerder bij werking Wereldreis).

Raad van Bestuur Op de afgevaardigd-bestuurder na, zijn alle bestuurders vrijwilligers die onbezoldigd hun mandaat uitoefenen (zie eerder bij werking Raad van Bestuur).

Regionale centra (werking basisonderwijs) Studio Globo Antwerpen Marian Corten, Nele Vermeulen Lonneke Koornwinder, Geert Van Malderen, Joke Goffin, Jean Mapela Mpwo, Eli De Ridder, Irma Prado Pizarro, Ruth Dreessen Tijdelijke begeleiders: Lucie Jans, Sanne Perreira Martins (voorjaar), Marieke Van Malderen (najaar). Studio Globo Brussel Liesbet Niveau, Tine Schuurmans, Jesse Noukens Tijdelijke begeleiders: Gil Brondel (voorjaar), Jelle Seys (voor- en najaar), Tine Belmans (najaar).

Studio Globo Genk Sabrina Santillo, Coroline van Wijngaerden, Johan Symons, Sofie Maurissen. Interim: Martine Vanhaverbeke.

Studio Globo Gent Karen Wouters, Carla Boelens, Annelies Flamand, Barbara Dewyn, Leen Eerdekens, Lotte Devynck. Interim: Lotte Devynck. Tijdelijke atelierbegeleiders: Freija Hollebosch (voorjaar); Margot Vandendriessche (voor- en najaar); Virginie Roussel (najaar).

Nationale werkingen Werking secundair onderwijs An Van De Walle, Truus Roose, Jan Dessein, Bieze Van Wassenhoven, Katlijn Meers, Karen Vandevyvere Tijdelijke workshopbegeleiders: Rik Merchie, Wietse Van Daele, Liesanne De Vusser Wereldreis Helga Vande Voorde, Jan Debonnet, Jan Wynants, Stefaan Van den Abbeele Vormingsaanbod Komyuniti Frans Ramon

Coördinatie

Pedagogische coördinatie Marleen Van Schoor, Jan Debonnet, Veronika Rumbaut, Stefaan Van den Abbeele. Bestuur, beheer, administratie Piet Spanhove, Jan Debonnet, Veronika Rumbaut, Jan Wynants, Jef Demolder, Willy Dries, Elsie Gilis, Anne Pauwels, Karel Duchesne, Marc Snellings, Vincent Dekeersmaecker, Justin Madugba. 63

BESTUUR EN ORGANISATIE

Personeelsinzet op jaarbasis Op datum van 31.12.2011 waren in totaal 32,15 VTE in dienst. Enkele van de verdere statistieken geven de situatie op 31.12.2011 weer. Dit zijn ook de gegevens die worden weergegeven in www.ngo-openboek.be. Op jaarbasis werden 33,61 VTE ingezet. Opmerking: in tegenstelling tot vorige jaren is hier ons aandeel in het beheer van het Komyuniti-programma meegerekend.

tot 2011

vast kader medefuncwerVTE ties kers

tijdelijk kader medefuncwerVTE ties kers

jaar VTE op jaarbasis, zonder beheer Komyuniti VTE op jaarbasis, inclusief beheer Komyuniti totaal admin 2,95

6,05

1,30

3,52

0,28

6,06

0,36

2,50

0,31

3,08

4,28

0,55

4,97

0,35

6,05 1,30 3,80 6,42 2,81 3,08 4,83 5,32

GLOBO

31,76

1,85

33,61

BaO SO

22,19

1,57

3,52

0,28

23,76 3,80

Personeel - overzicht inzet personeel op jaarbasis

* VTE = voltijdse equivalent

2009

2010

2011

32,74

34,03

32,85

32,86

33,39

34,68

33,50

33,61

waarvan

VTE

Coördinatie Wereldreis Secundair Onderwijs Antwerpen Brussel Genk Gent Roeselare

2008

logistiek

co 1,00

0,20

activiteiten 2,10 1,10

0,50

3,30

0,44

5,48

0,50

2,31

0,50

2,58

0,8

0,50

3,53

0,3

0,50

4,52

2,95

1,80

3,94

24,92

1,80

2,44

19,52

0,50

3,30

0,5

BESTUUR EN ORGANISATIE

EVOLUTIES De personeelsinzet in 2011 was identiek als het jaar ervoor. Op het niveau van Komyuniti wordt er vanaf 2011 iets meer ingezet (0,1 VTE, voor kwaliteitszorg).

Verschuivingen en vervangingen Zoals je in de overzichtstabel merkt, is er in de loop van een jaar heel wat beweging. Voor sommige functies zijn meerdere personen ingezet. Dat heeft vooral te maken met tijdelijke vervangingen wegens ziekte, bevallingsrusten, ouderschapsverloven (in 2011: Annelies Flamand en Coroline van Wijngaerden) of wegens het opnemen van een tijdkrediet (vanaf december 2011: Truus Roose). Ook het systematisch inzetten van tijdelijke medewerkers in de piekperiodes van de werking, zorgt voor bewegingen. In 2011 waren er enkele medewerkers die als personeelslid stopten: • Marleen Van Schoor (Coördinatie) • Katlijn Meers (werking secundair onderwijs) • Marian Corten (teamcoördinator Antwerpen). • Bij het personeel dat via Broederlijk Delen wordt ingezet, vertrok Koen De Koster in april 2011 (kwaliteitszorg) en stopte eind 2011 de overeenkomst met Marc Snellings (boekhouding). Kwamen nieuw in dienst: • Karen Vandevyvere (werking secundair onderwijs) • Ruth Dreessen (Antwerpen) • Liese Pottie (Roeselare)

Evolutie van het leeftijdsprofiel (2007-2011) Leeftijdsprofiel -24 jaar 25-34 35-44 45-49 50-54 55+

2007

2008

2009

2010

2011

45%

33%

34%

30%

29%

20%

37%

34%

11%

13%

10%

11%

10%

16%

18%

10%

11%

De tendens van een ‘rijpere’ personeelsploeg zet zich door. De leeftijdsgroep ’25-34’ daalt lichtjes en die van 50+ groeit. Aandachtspunten daarbij zijn een hogere kost en meer vakantiedagen (leeftijdsdagen).

Medewerkers van allochtone herkomst, op jaarbasis Binnen de totale personeelsploeg: Binnen de bezetting educatieve medewerkers:

4.46% 5,61%

Tewerkstellingsstatuten op 31/12/2011

VTE

Loonrol Studio Globo

21,90

Loonrol SG maar uitgeleend aan Broederlijk Delen

0,50

Geleend van Broederlijk Delen

2,15

Gesubsidieerde contractueel

0,50

Contractueel dep. Onderwijs

2,00

Gedetacheerde zonder terugbetaling

1,00

Gedetacheerde met terugbetaling

4,10

Totaal op 31/12

32,15

BESTUUR EN ORGANISATIE

Statistische gegevens 100% 30%

mannen 39%

50% of minder 31%

administratie 9%

vrouwen

vrouwen 61%

mannen

80 tot 90% 25%

leiding 12%

60 en 70% 14%

tot in %

Fig 26 - Verhouding man-vrouw vast personeel op 31/12/2011 55+ 11%

Fig 28 - Tewerkstellingspercentage op 31/12/2011

-24 0%

meer dan 15 jaar 7% 25-34 30%

50-54 18%

Fig 30 -Personeelsinzet volgens activiteit op 31/12/2011

2 tot 5 jaar 25% 35-44 34%

Fig 27 - Leeftijdsprofiel vast personeel op 31/12/2011 66

minder dan 2 jaar 20%

11 tot 15 jaar 16%

45-49 7%

educatieve activiteiten 79%

6 tot 10 jaar 32%

Fig 29 - Aantal dienstjaren vast personeel op 31/12/2011

BESTUUR EN ORGANISATIE

Financieel verslag 2011 We beperken ons hier tot de voornaamste cijfers en gegevens. Een uitgebreid financieel verslag en een geauditeerde jaarrekening zijn beschikbaar in een aparte bundel.

RESULTAAT VAN BOEKJAAR 2011 De Algemene Vergadering keurde op haar zitting van 06.04.2011 een begroting goed van 2.150.917 euro, wat een toename van ca. 74.000 euro betekende tegenover boekjaar 2010. Het grootste stuk van deze toename zijn personeelskosten. Er werd een inkomensgroei van 163.840 euro begroot, zodat een positief saldo van 10.310 euro werd verwacht. Er werden 17.087 euro meer opbrengsten gerealiseerd dan geraamd. Een tweede VAIS-dossier (“1, 2, 3, … piano”) met een totaal budget van 105.123 euro over 3 jaren werd in mei 2011 (na de AV) goedgekeurd. De trend van stijgende inkomsten uit werking zet zich door, ofschoon minder uitgesproken dan vorige jaren. De kosten lagen 57.387 euro lager dan begroot. De personeelskosten bedroegen 24.115 euro minder dan geraamd. Ook de werkingskosten bleven onder het budget: werking basisonderwijs -3.794 euro, werking hoger onderwijs -1.407 euro, vorming voor andere doelgroepen -4.513 euro en werking secundair onderwijs zelfs -21.347 euro. Hier werd een deel van de kosten van het klimaatproject dat we samen met WWF en EH/VUB uitvoeren, niet door ons maar door onze partners gedragen (-10.000 euro) en voor het nieuwe Europese MDG’15-project boekten we 10.100 euro minder kosten dan begroot. Boekjaar 2011 sluit af met een winst van 84.784 euro. De Raad van Bestuur zal aan de Algemene Vergadering voorstellen om met dit resultaat het fonds voor sociaal passief aan te vullen, het overgedragen verlies van vorig boekjaar (60.000 euro) weg te werken en tenslotte het in 2010 leeg gemaakte fonds voor bijzondere projecten en risico’s opnieuw op te bouwen.

TOTALEN RESULTATENREKENING 2011 Opbrengsten: 2.178.314 Kosten: 2.093.530 Resultaat: 84.784

BEGROTING 2012 Voor 2012 zal de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering een begroting voorleggen met een positief saldo van 29.513 euro. De opdracht van de AV in 2011 om tijdens de periode 2011-2013 de in 2009 en 2010 opgelopen verliezen, goed te maken, is reeds in 2011 volbracht. Het mooie resultaat van 2011 mag niet leiden tot budgettaire nonchalance. Zo’n resultaat blijft afhankelijk van het welslagen van heel veel factoren. In 2011 konden we een belangrijke vooruitgang boeken qua medefinanciering vanwege de Belgische ontwikkelingssamenwerking. We moeten nu reeds het vizier openhouden voor de volgende programma-periode, na 2013. Een aantal voortekenen zijn in dat verband niet gunstig. De algemene financiële conjunctuur en diverse besparingsscenario’s die circuleren, maken ons alert. Er zijn in 2012 en 2013 enkele belangrijke projectsubsidies (b.v. Interreg V) die aflopen en op dit ogenblijk is er nog geen duidelijkheid af we verlenging krijgen of vervanging vinden. Zoals elk jaar blijven we ook in onzekerheid over de verder zetting van het engagement van het Ministerie van Onderwijs voor een terbeschikking gestelde leerkracht.

BESTUUR EN ORGANISATIE

Financies 2011 - Herkomst van de opbrengsten organisaties 4,47%

niet overheden 21,37% Fed.Impulsfonds MW kapitaalsubsidie 0,30%

giften en steun 0,30% opbrengsten uit werking 10,65%

Vlaamse Gemeenschap loonsubsidie 0,22% EU 4,28%

overige opbrengsten 5,97%

DGD 49,17%

Steden 1,28% Provincies 9,96% Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1,15% Vlaamse Gemeenschapscommissie 1,12%

overheden 78,63%

Vlaamse Gemeenschap valorisatie gedetacheerden 5,41%

Financies 2011- Herkomst van de inkomsten

secundair onderwijs 0,97%

Vlaamse Gemeenschap subsidies

Financies 2011 5,27% - Verdeling van de kosten

Financies 2011 - Herkomst opbrengsten uit werking hoger onderwijs 1,55%

FOD Leefmilieu via WWF 0,46%

Financies 2011- Herkomst van de inkomsten - overheden

andere doelgroepen 0,16%

algemene werking 10,61%

lager onderwijs 7,97%

administratie 0,93%

activiteiten 5,74% overige 0,47%

voorzieningen 0,71% afschrijvingen & waardeverminderingen 2,08%

niet-werking 89,35%

Financies 2011- Herkomst inkomsten uit de werking 68

lonen 79,45%

Financies 2011- Verdeling van de kosten