Wereldreis april 2014 by Studio Globo

april

2014

k n a l k

iran

Nieuws van Studio Globo 123 Piano Wat? Het SuperWereldTijdschrift 123 Piano laat je kennismaken met Ogo uit Senegal, Maria uit Guatemala en Samiksha uit India. Deze drie wereldreporters nemen je mee op een tocht door hun land en vertellen je met veel enthousiasme over hun familie, vervoersmiddelen, spelletjes, lunch en nog veel meer. Bij het SuperWereldTijdschrift hoort een dvd met beelden uit het dagelijkse leven van de drie kinderen en een webpagina (123piano.studioglobo.be). Op die webpagina kan je de handleiding downloaden die je door het project gidst. Je vindt er ook lesblaadjes, beelden en filmpjes die je helpen om het project tot een goed einde te brengen.

Doelgroep? Voor de tweede graad lager onderwijs Tijdsduur? Afhankelijk van je beschikbare tijd stel je zelf een programma samen. Het standaardprogramma duurt 8 lesuren, die je kan spreiden over het schooljaar. Prijs? 25 euro (1 SuperWereldTijdschrift + dvd + digitale handleiding) + verzendingskosten Bestellen? Bestellen kan in elke afdeling van Studio Globo.

Doorkruis Azië Studio Globo laat je leerlingen via diverse materialen kennismaken met het dagelijkse leven in een aantal Aziatische landen. Neem hen mee op een spannende en leerrijke reis door India of de Filippijnen. De inleefateliers van India, Filippijnen en SuperWereldMol zorgen voor een bijzondere en indringende ervaring. Maar ook heel wat andere materialen zijn beschikbaar om in je eigen klas op verkenning te gaan.

Lespakketten

Voorwerpenkoffers

Het lespakket Wonen en leven in de Filippijnen neemt leerlingen uit de derde graad mee op ontdekkingstocht. Het doen en laten van vier kinderen wordt onder de loep genomen en er wordt een link gelegd met de eigen leefwereld.

De koffer Chandani en ik laat leerlingen uit de eerste graad aan de hand van een boeiend verhaal kennismaken met Chandani uit India. Vertelfoto’s en authentieke voorwerpen dompelen de leerlingen onder in de gewoonten en gevoelens van Indische kinderen. Een koffer met typische kruiden, muziekinstrumenten, speelgoed en kledij brengt India in de klas. De tweede graad verkent aan de hand van de verschillende materialen en doe-fiches de thema’s huishouden, religie, muziek, school, speelgoed en schoonheid.

In het lespakket Wonen en leven in India laten drie Indiase kinderen je leerlingen uit de derde graad proeven van het leven in hun land. De verwachte verschillen met de eigen samenleving worden doorprikt. De lespakketten bevatten een handleiding voor de leerkracht, een leerlingenboekje en een mediapakket. Een lespakket is een voorbereiding voor een inleefatelier, maar vormt ook op zichzelf een boeiend en volwaardig project. Bestelling is mogelijk via elke afdeling van Studio Globo.

De eerste, tweede en derde graad kan aan de slag met de voorwerpenkoffer over de Filippijnen. Filippijnse kinderen vertellen je leerlingen meer over het leven in hun land aan de hand van allerlei authentieke voorwerpen.

Fotoset Raichel in de Filippijnen Maak kennis met de Filippijnse Raichel via knappe foto’s met een begeleidend verhaal. De leerlingen zullen merken dat hun leven heel wat gelijkenissen vertoont met dat van Raichel. De fotoset is geschikt voor kinderen uit de eerste graad en kan besteld worden bij alle vestigingen van Studio Globo. Meer info en bestellen van deze materialen kan bij alle afdelingen van Studio Globo (www.studioglobo.be/ adressen).

Ik ben Finde en woon in Iran. Ik voel de klank van de trommels.

• Hoor ik daar muziek? • Het verhaal van de prinses • Kun jij ook spreken met je handen?

• Een brief van Finde • Je bent toch niet doof voor dove kinderen?

• Laat je handen spreken • Finde krijgt een stem • Koerdische muziekinstrumenten

• Maak je eigen trommel

o ploss i n g e n , e i n d t e r men e n w e b t ip s v ind je o p o n z e w e b sit e: www. st ud i o g l o bo . b e / w er el d r e is wereldreis - nummer 4 / april 2014

k la n k Volgens een Koerdische legende kon prinses Shah Bahar Khatun niet horen of praten. De koning van Bukhara kondigde aan dat wie haar kon laten horen, met haar mocht trouwen en zijn hele koninkrijk zou erven. Het lukte niemand, tot de zoroastrische* priester Pir Shalyar voor een mirakel zorgde en de prinses kon horen. In Hawraman, een bergachtige streek in het westen van Iran, herdenken de Koerden dit wonder nog elk jaar op het festival van Pir Shalyar. De festiviteiten starten rond 21 maart en duren drie dagen. Kinderen zingen traditionele liedjes en delen walnoten uit. Daarna offeren de dorpelingen koeien en schapen. Begeleid op daf* zingen ze spirituele hymnen en dansen ze erop los. Tot slot is er een feestelijke optocht naar het graf van de heilige Pir Shalyar. Ze nemen broden van tarwe en walnoten mee, gebakken in de vorm van de zon en eten holoshineh tashi*. Vandaag vieren ook Soennitische moslims het festival. Op de lijsttrommel in het midden lees je het woord ‘Allah’.

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Klank is de manier waarop men geluid hoort en hangt onder meer af van de frequentie van luchtgolven. Muziek en talen kennen elk uiteenlopende klanken. Ook doven kunnen genieten van muziek: ze voelen de trillingen van de liedjes en kunnen dus ook het ritme ‘horen’. In Iran komt dat goed van pas, want muziek maakt een onmiskenbaar deel uit van de Iraanse cultuur. Naar schatting is tussen 0,5% en 1,5% van de bevolking in Iran doof. Er bestaan organisaties om doven goed te begeleiden en één keer per week is er een nieuwsuitzending voor doven. In Vlaanderen wordt ongeveer 1 op 1000 personen doof geboren en hebben meer dan 1 miljoen mensen gehoorproblemen. Doven (met hoofdletter) zijn de trotse gebruikers van de gebarentaal en kenners van de dovencultuur. SMOG is Spreken Met Ondersteunende Gebaren: het bestaat uit zo’n 500 basisgebaren die eenvoudige communicatie ondersteunen. Zowel in Iran als in Vlaanderen bestaan er veel vooroordelen rond doofheid. Doofheid is immers geen ‘ziekte’ waarvan je kunt genezen. Tegenwoordig wordt in ons land vaak een cochleair apparaat ingeplant bij doofgeborenen. Allerlei verenigingen, scholen en wetten garanderen dat doven en Doven hun talenten voor de samenleving kunnen inzetten.

iran Ligging, landschap en klimaat Iran is één van de grootste landen in het zuidwesten van Azië. Het landschap is bergachtig en ondergaat regelmatig aardbevingen. Het klimaat is droog en kent hete zomers en koude winters, in het noordwesten zelfs vorst. In het oosten zijn er grote, vrijwel onbewoonde woestijngebieden. Aan de Kaspische Zee is het vochtig met bossen en heerst een Middellandse-Zeeklimaat. Geschiedenis Iran stond vroeger bekend als Perzië en wordt met recht één van de bakermatten van de beschaving genoemd. De Iraanse kunstzinnigheid heeft wereldfaam en uit zich in tapijten, keramiek en architectuur. Bevolking De helft van de bijna 80 miljoen Iraniërs is jonger dan 30 jaar. In de hoofdstad Teheran wonen 12 miljoen mensen, het westen is het dichtst bevolkt. Iran is etnisch heel verscheiden, omdat het land op een kruispunt van verschillende werelddelen ligt. Er leven zo’n 60 volkeren: Perzen wonen er samen met Turkssprekenden, Koerden, Lors, Arabieren, Beloetsjen... Rond 30 miljoen Koerden, die behalve in Iran vooral ook in Turkije, Irak en Syrië leven, hebben een eigen cultuur en taal, het Koerdisch, maar geen eigen land. Elke Iraniër spreekt naast de eigen taal ook nog Perzisch. Wat hen verder bindt, zijn het geloof en de literatuur, vooral de poëzie. Iran is een theocratie: de officiële godsdienst is het ‘sjiisme van de Twaalvers’. Er zijn strenge wetten voor kleding en muziek. Aangezien leren lezen en schrijven een religieuze plicht is, zijn jongeren in Iran veelal hoog opgeleid. Opmerkelijk is dat Iran de doodstraf nog uitvoert, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Betreurenswaardig is bijvoorbeeld dat homoseksualiteit strafbaar is met de dood. HDI: met 0,742 is het 76ste op 186 landen. Economie Iran leeft als derde grootste olie-uitvoerder in de wereld vooral van aardolie en aardgas. De landbouw is verscheiden. De staat beheerst de economie grotendeels. Munt: de Iraanse rial, een rial bestaat uit honderd dinar, EUR 1 = IRR 34.

heb je al gehoord van... noroez? Het betekent letterlijk “nieuwe dag”. Het Perzisch Nieuwjaar wordt gevierd op 20 of 21 maart. Noroez is het feest van de terugkeer van de zon en het licht. Bij elke Iraanse familie staan zeven voorwerpen op tafel die vruchtbaarheid en rijkdom symboliseren. Al die voorwerpen beginnen met een ‘s’. De tafel wordt ‘Haft sin’ genoemd, wat ‘zeven s’ betekent. Zo ligt er look op om boze geesten te verjagen, een muntstuk als symbool van rijkdom, een appel voor de gezondheid... Dertien dagen later gaat de hele familie picknicken. Iraniërs denken dat het ongeluk brengt om dan thuis te zijn.

* daf: de lijsttrommel die op de foto te zien is. Ande re Ko er di sc he in st ru m en te n zij n de oe d (lu it) , de kamancheh (viool) en de ney (fluit). * ho lo sh in eh ta sh i: ge rste so ep di e tij de ns he t Pi r Sh al ya rfe es t wo rd t gegeten. * zoroastrisme: godsdie nst m et oo rsp ro ng in Pe rzi ë, ge sti ch t do or de pr of ee t en di ch te r Za ra th us tra (Zoroaster in het Grieks).

wereldreis - nummer 4 / april 2014

bi j d e kal e n d e rfo to Werkvorm leergesprek

Dit heb je nodig

de kalenderfoto filmpje ‘een Koerdisch feest’ (zie website)

Verloop

Laat de leerlingen vertellen wat hen opvalt aan de foto. Indien ze de lettertekens op de daf (het ronde muziekinstrument op de foto) herkennen, laat je het vertalen (= de naam Allah). Vertel dat de Koerden het jaarlijkse feest van Pir Shalyar vieren. Laat het filmpje ‘een Koerdisch feest’ zien. Vertel dat Koerden geen eigen grondgebied hebben met een koning of een president, maar in verschillende landen wonen.

HOOR IK DAAR MUZIEK? Werkvorm

verhaal vertellen

Dit heb je nodig

werkblad A en B filmpje ‘SMOG’ op de website filmpje ‘daf’ op de website

10'

35'

Ve rloop

1. Lees met de leerlingen het verhaal van de dove prinses (werkblad A). • Laat hen daarna vertellen wat zij weten over doof zijn. Stel hen vragen: zie je aan iemand dat die doof is? Kunnen ze spreken? Hoe dan? • Stap 1: toon deel 1 van het filmpje ‘Smog’. • Stap 2: de leerlingen noteren de uitgebeelde zinnen op werkblad B. • Stap 3: toon deel 2 van het filmpje met de oplossingen. • Stap 4: laat de leerlingen 3 zinnetjes aankruisen die zij willen leren. • Stap 5: toon nogmaals deel 2 van het filmpje zodat de leerlingen kunnen oefenen. • Stap 6: elke leerling komt vooraan en beeldt één zin uit zonder te spreken. 2. Laat het filmpje ‘het instrument daf’ zien en laat de leerlingen kennismaken met het instrument. Laat de leerlingen op een tamboerijn, drum of met de handen op hun bank een ritme spelen. De duo-speler sluit de ogen en probeert het ritme na te doen.

5' Werkvorm

luisteroefening

Dit heb je nodig

de spiegelfoto percussie-instrumenten

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Verloop

Stel de vraag: kun je van muziek genieten wanneer je doof bent? Hoe? Laat de spiegelfoto zien en leg uit dat de jongen de trillingen van de trommels voelt. Laat de leerlingen met oordopjes in de oren (of met de handen op de oren) een drum, tamboerijn of djembé voelen (en dus horen). Wat zijn hun bevindingen? Kan iemand die doof is deze ritmes ook voelen? Erop dansen?

H e t v e rh aa l va n d e p r in s es

Hallo, ik ben Finde en ik ben doof. Ken je het verhaal van de dove prinses? Haar vader, de koning, wilde dat zijn dochter kon horen. Hij zocht raad bij wijze mensen. Maar niemand kon er iets aan doen; De prinses bleef doof. De koning was heel verdrietig. Iemand moest de prinses toch kunnen helpen? Toen kwam Pir Shalyar. Hij geloofde zo sterk dat de prinses zou kunnen horen. En het gebeurde echt! De prinses hoorde klanken. De koning was zo blij! De prinses trouwde met haar redder! De koning gaf een groot feest. En nu ... 1000 jaar later vieren nog veel Koerden in Iran dit feest.

n aam : wereldreis - nummer 4 / april 2014

Kun jij ook spreken m e t je h a n d e n ? Wat zegt ze? Schrijf het hieronder. Zin 1

Zin 2

................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... Zin 3

Zin 4

Zin 6

Zin 8

Zin 10

Welke zin wil jij uitbeelden? Probeer ook je voornaam uit te beelden. Voor de letters zie werkblad G op p. 15.

naam :

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Het vel van de trommel trilt als je erop roffelt

10'

b i j de kal e n d e rfo to Werkvorm

luisteroefening leergesprek rond doofheid

Dit heb je nodig

de kalenderfoto werkblad C filmpje ‘een Koerdisch feest’

Verloop

Maak het stil in de klas. Geef de leerlingen de opdracht om gedurende 1 minuut de ogen te sluiten en enkel te luisteren naar de geluiden die ze horen. Stel hen vragen om de ervaring van horen en doof-zijn wakker te maken. Wat hoorde je? Hoe zou het zijn, mocht het stil zijn rondom jou? Ken je mensen die niets of weinig horen? Hoe gaan die om met jou en met anderen? Hoe maken ze zich verstaanbaar? Kom zo tot begrippen als doof - slechthorend zijn - gebarentaal - liplezen. Toon de kalenderfoto. Lees de brief van Finde. Schets de achtergrond van het feest (= de herdenking van het plotse gehoorvermogen van een doof meisje) en laat aansluitend het filmpje ‘een Koerdisch feest’ zien.

35'

HOE GOED KEN JE JE OREN ? Werkvorm

onderzoekswerk rond doofheid

Dit heb je nodig

1 computer per 4 leerlingen werkblad D (is digitaal beschikbaar op de website)

Verloop

Stel 6 thema’s voor waarrond de leerlingen onderzoekswerk op de computer uitvoeren: het oor, muziek voor doven, een school voor doven (2x), geluid, gebarentaal. Elke groep krijgt 1 filmpje (aanklikbaar op het digitale werkblad D) en 1 vraag te beantwoorden (zie werkblad D). Verdeel de kinderen over de nodige computers. Vraag nadien aan elke groep om de antwoorden voor te stellen.

b i j d e spi e g e l fo to Werkvorm

luisteroefening

Dit heb je nodig

de spiegelfoto percussie-instrumentjes

Verloop

Stel de vraag: kun je van muziek genieten wanneer je doof bent? Hoe? Laat de spiegelfoto zien en leg uit dat de jongen de trillingen van de drum voelt. Laat de leerlingen met oordopjes in de oren (of met de handen op de oren) een drum, tamboerijn of djembé voelen (en dus horen). Wat zijn hun bevindingen? Kan iemand die doof is deze ritmes ook voelen? Erop dansen? wereldreis - nummer 4 / april 2014

E e n br ie f va n F in d e

Hoi iedereen, Ik ben Finde. Ik woon hoog in de bergen in een dorp in Iraans Koerdistan. Ik ben doof sinds mijn geboorte. Ik heb gebarentaal geleerd. Er zijn nog mensen in mijn dorp doof. Zo kunnen we met elkaar contact hebben. Ik ga graag naar school. Maar in de winter is onze klas koud en tochtig. Er zijn slechts twee klassen: één voor de grote en één voor de kleine kinderen. Onze meester heeft veel te weinig tijd om mij speciale les te geven. Gelukkig zit mijn zusje Rana in mijn klas. Elke dag na schooltijd oefent ze urenlang met mij. “Wanneer je kunt lezen, moet je stoppen,” zei mama, “dan kun je thuis komen helpen.” Maar vader nam het voor mij op. “Finde is doof en juist daarom moet ze veel leren”, zei hij streng. Ik kreeg een boekje van vader. Het gaat over een echte prinses, lang geleden. De prinses is doof en niemand kan er iets aan doen. Tot ze op reis gaat naar Pir Shalyar. Dat is een heilige man. En ja, er gebeurt een wonder: ze kan weer horen! Dan trouwt de mooie prinses met de heilige man. Dat vind ik een fantastisch verhaal! Morgen vieren we dat wonder. Dus gaan we feesten. Dat vind ik heel leuk! Groeten,

Finde Dit is mijn zus Rana.

wereldreis - nummer 4 / april 2014

J e be n t to ch n ie t d o o f vo o r d ov e k in d e r en ? Thema: het oor

Thema: muziek voor doven

Thema: school voor doven

Vraag: schrijf in 3 zinnen op Vraag: schrijf in 3 zinnen op Vraag: schrijf in 3 zinnen op hoe het oor werkt. hoe doven muziek horen. wat dove kinderen op school doen.

Ons antwoord:

Thema: geluid

Thema: school voor doven

Thema: gebarentaal

Vraag: schrijf in 3 zinnen op Vraag: schrijf in 3 zinnen op wat Vraag: teken 3 tekens in gebahoe geluid werkt. doven op hun school doen. rentaal. Welke letter beelden ze uit?

Ons antwoord:

n aam : wereldreis - nummer 4 / april 2014

bi j d e kal e n d e rfo to Werkvorm klasgesprek

Dit heb je nodig de kalenderfoto werkblad E en F

Verloop

Laat de foto zien en praat hierover vrij met de leerlingen. Wat zie je? Zou er iets leuks gebeurd zijn? Of net iets triest? Wat hebben die mensen (mannen) vast? Waarvoor zou dat dienen? Kennen wij dat muziekinstrument (= een daf)? Lees het verhaal ‘Finde krijgt een stem’ voor en laat aansluitend het filmpje ‘een Koerdisch feest’ zien.

LAAT JE HANDEN SPREKEN ! Werkvorm

gebaren maken met je handen of vingers Vlaamse gebarentaal oefenen

Dit heb je nodig

werkblad G en H filmpje ‘Koerdische instrumenten’

15'

30’

Verloop

1. Leg uit dat we net zoals Finde gebarentaal kunnen leren: de Vlaamse Gebarentaal. Toon op werkblad G de lijst met gebaren voor letters. Organiseer een korte, individuele oefensessie voor alle 26 letters. Wijs op de details (kleine verschillen kunnen een heel andere letter betekenen). Nodig de leerlingen uit om een woord van minimum vijf letters voor zichzelf te leren uitbeelden. Daarna laat je hen in het lokaal rondwandelen en beelden ze hun woord voor telkens andere klasgenoten uit. Wie drie woorden juist kan raden, steekt de beide handen in de lucht. 2. Leg uit dat er heel wat Koerdische muziekinstrumenten bestaan. Bekijk met de leerlingen de afbeeldingen op werkblad H. Bekijk (en beluister vooral) het eerste deel van het filmpje. Laat de namen die onderaan het werkblad vermeld staan op de juiste plaats schrijven. Het tweede deel van het filmpje geeft de juiste oplossingen en laat zien hoe het instrument wordt bespeeld. Met het tweede deel kun je ook een kleine muziekquiz organiseren: laat de leerlingen de ogen sluiten en raden welk instrument aan bod komt.

DIT IS MIJN MENIN G ! Werkvorm

praten over de foto, deze les... gespiegeld naar eigen leven

Dit heb je nodig de spiegelfoto

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Verloop

5’

Laat de spiegelfoto zien en vertel dat ze een dove jongen toont die drum speelt en op die manier trillingen (de muziek) voelt. Ga met je leerlingen een filosofisch gesprek aan. Voor het 5de leerjaar: Naar welke school kan een doof kind best gaan, volgens jou? Kan hij/zij naar een gewone school, bij jou in de klas? Of kan hij/zij beter naar een buitengewone school met andere dove kinderen? Wat zijn de voor- en nadelen in beide gevallen? Voor het 6de leerjaar: Kan dat, een mirakel zoals in het verhaal van Pir Shalyar?

FINDE KRIJ G T EEN STEM Het is nog aardedonker wanneer Finde wakker wordt. Door het raam ziet ze de sterren tegen de blauwzwarte lucht. Ze voelt de kou uit haar matras opstijgen. Het is winter en overal ligt sneeuw. In het huis van Finde is er weinig verwarming. Enkel de houtkachel brandt overdag om te koken. Voorzichtig tast ze naar de warme schouder van haar zus Rana. Ze schuift snel naar haar toe. Ze is te opgewonden om te slapen. Nog even en dan begint het feest van Pir Shalyar. Finde is doof. Ze kan niets horen sinds haar geboorte. Ze woont hoog in de bergen in het dorp Haruman Takht in Iraans Koerdistan. Omdat er nog dove mensen in haar dorp wonen, leerde Finde gemakkelijk gebarentaal. Ze kan zelfs aan de lippen van de mensen zien wat ze zeggen. Finde woont in Iran.

De twee broers van Finde werken op het land, maar zij en haar jongere zus Rana gaan naar school. Finde heeft een hekel aan school. Het is er koud en tochtig. Heel de school telt twee klassen: voor de grote en voor de kleine kinderen. Hun enige leraar heeft veel te weinig tijd om extra oefeningen aan Finde te geven. Gelukkig is er nog Rana. Elke dag na schooltijd oefent ze urenlang met Finde. “Als ze kan lezen, mag ze stoppen,” had moeder gezegd, “dan kan ze thuis helpen.” Maar vader heeft dat verboden. “Finde is doof, en juist daarom moet ze leren”, zei hij streng. En dus gaat Finde elke ochtend naar school.

Dit is Rana, de zus van Finde.

De mooiste tijd van de dag vindt Finde de avond. Dan glipt ze weg naar het huis van haar neef Ziryan. Hij is haar beste vriend. Hij is drie jaar ouder en groot en sterk. “Ik ben Finde’s oren”, zegt hij altijd, “Wie aan Finde komt, die krijgt met mij te maken.” Soms neemt Finde iets lekkers voor hem mee, want stiekem is ze een beetje verliefd op hem. Wat zou het mooi zijn als hij ooit haar hand zou vragen. Terwijl Finde nog dieper onder de deken wegkruipt, denkt ze aan de zomer. Dan zijn de bergen groen, lopen de dieren buiten en draagt moeder haar vrolijkste jurken. Als vader thuiskomt van het land, haalt hij zijn daf * tevoorschijn en zingt. Hij heeft een prachtige stem. Finde kan niet ophouden naar hem te kijken als hij met vurige ogen Koerdische liederen zingt. “Finde, dit moet je maar eens lezen,” zegt vader. Hij geeft haar een dun boekje. “Het wonder van Pir Shalyar” zegt de titel. Finde kijkt verbaasd. Ze weet dat het graf van deze heilige man in haar dorp is. Soms gaat ze De neef van Finde heet Zyrian. er met Rana heen om naar de pelgrims te kijken. Een keer per jaar is er een groot feest, maar dat is alleen voor mannen.

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Vlug leest Finde in het boek. Het gaat over een beeldschone prinses. Maar ze was doof en niemand kon daar iets aan doen. Tot ze op reis ging naar de heilige man Pir Shalyar. Door hem gebeurde er iets heel wonderlijks: ze kon weer horen! En toen werd de mooie prinses de vrouw van Pir Shalyar.

Dit is het graf van de heilige man Pir Shalyar.

Finde kan vanaf nu alleen nog maar aan dat verhaal denken. De woorden vlechten zich in haar hoofd ineen tot een lied over de dove koningsdochter. Hoe eenzaam en verdrietig ze zich soms voelt. Maar ook hoeveel de heilige man van de prinses houdt. Zou Ziryan ook zoveel van haar houden?

Finde schrijft het lied op en geeft het aan haar vader. Verbaasd begint hij te lezen. Hij zwijgt lang. Maar even later glimlacht hij: “Het is prachtig Finde. Ik zal zorgen dat iedereen je lied zal horen op het winterfeest van Pir Shalyar.” De grote dag breekt aan. Finde glipt naar buiten. Het feest van Pir Shalyar is niet voor vrouwen, maar alle mannen zijn zo druk bezig dat niemand haar ziet. Iedereen staat beneden op het dorpsplein, terwijl de jongens zich verdringen op de daken. De winterzon doet de dafs schitteren. Dan stapt vader naar voor. Zijn hand raakt het glinsterende trommelvel van de daf. Eerst langzaam en dan steeds sneller. Hij zingt het lied dat Finde heeft gemaakt. De gezichten De grootvader en de vader van Finde op het van de mannen veranderen. Eerst droevig over het zware feest. leven van de dove prinses … dan steeds vrolijker over de liefde. Iedereen danst en juicht. Het feest is begonnen! Die avond komt Ziryan stralend naar haar huis. Hij struikelt over zijn woorden. Hij kruipt naast Finde op de bank. Hij stamelt: “Het allermooiste was het lied van Finde. Ik was zoooo trots op mijn nicht.” En dan zomaar, streelt hij zachtjes haar hand. Die avond kan Finde niet slapen. Ze kan bijna niet geloven wat er is gebeurd. Het wonder van Pir Shalyar heeft zich herhaald. Door haar lied heeft ze zelf een stem gekregen.

Vader zingt het lied dat Finde heeft gemaakt.

naam :

wereldreis - nummer 4 / april 2014

G e b a r en ta a l 1. Dit is het vingeralfabet in de Vlaamse gebarentaal.

2. Dit is het woord dat ik zal uitbeelden: .............................................................................

n aam : wereldreis - nummer 4 / april 2014

koerdische M uz i e ki n s t r u men t e n

Dit is .................................... Dit is .................................... Dit is .................................... Dit is ....................................

Dit is .................................... Dit is .................................... Dit is .................................... Dit is .................................... Hoe heten deze instrumenten? Kies uit: de tombak, de tar, de daf, de setar, de quanun, de oed, de kamancheh, de ney

naam :

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Doof zijn Dit is een goed boek om in de eerste graad te werken rond "doof zijn". Het is een beetje verouderd, maar de prenten zijn heel duidelijk en de informatie is op het niveau van de kinderen.

Lydia Van Andel. Gorinchem: De Ruiter,1991. Vanaf 6 jaar. Lore Lore hoort niet goed. Dat is soms moeilijk op school, want ze hoort niet wat haar vriendjes haar toeroepen. Dat maakt Lore bijzonder, want dankzij de hulpmiddelen kan ze gewoon zijn als de rest en kan ze toch een tikkeltje meer. Zo wordt deze problematiek op een positieve manier benaderd, waardoor kinderen uit het eerste leerjaar hoorproblemen niet als iets slechts leren zien. De sfeervolle illustraties verhogen de aantrekkelijkheid van dit verhaal.

Elfi Nijssen. Hasselt: Clavis, 2009. Vanaf 4 jaar. De stille dief Het belangrijkste element uit dit verhaal is de doofheid van Lars. Het verhaal wordt vanuit zijn standpunt geschreven en de lezer krijgt dan ook alleen die informatie die Lars van de anderen kan ontcijferen door het liplezen. Ook al is het verhaal niet zo sterk, toch geschikt voor derde graad.

Rian Visser. Hasselt: Clavis, 2008. Vanaf 10 jaar. Het geheim van het lachen. Vertellingen uit het oude Perzië’ Met charme en aanstekelijke humor vertelt Shusha Guppy de verhalen die zij in haar jeugd in Iran hoorde: over koningen en prinsessen, derwisjen en heiligen,

geesten, schurken en over helden en magiërs. Tegelijkertijd laten deze verhalen iets zien van de waarden en inzichten van de Iraanse samenleving.

Amsterdam: Bulaaq, 2006. Vanaf 11 jaar. www.mamakangebaren.be Leuke website met korte woordenschatlesjes in beeld die je samen met je leerlingen kunt bekijken.

www.fevlado.be De website van de Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties. Bevat alle nodige info rond doofheid, Werelddovendag, doventolken, enz.

www.doof.nl Uitgebreide website voor doven en slechthorenden.

http://nl.wikipedia.org/wiki/ Koerden

Overzichtelijke pagina die de huidige situatie van de Koerden in het MiddenOosten goed schetst.

Memory geluid De stimulering van de zintuigen staat bij dit spel centraal. Van de 12 houten doosjes zijn er telkens twee met hetzelfde geluid. Probeer alle paren bij elkaar te zoeken. De oplossing wordt aan de onderkant weergegeven door middel van een gekleurde stip. Onder andere geschikt voor mensen met een visuele beperking. Een volledig uit hout vervaardigd spel.

Amstelveen: spelplusshop.nl Vanaf kleuters.

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Maak je eigen trommel Dit heb je nodig :

stevig gekleurd papier karton schaar lijm touw perforator

Maak de klankkast van de trommel. Hoe? Knip uit het stuk karton een strook van 28 x 11 cm en rol hiervan een koker (1 cm lijmrand).

Maak het trommelvel. Hoe? Knip een cirkel van 10 cm doorsnede uit het stevige papier. Leg de cirkel op de koker en knip enkele keren in. Vouw de ingeknipte plakrand om en lijm de plakrand op de buitenkant van de koker vast.

Versier de trommel Hoe? Knip twee sierranden van 30 cm voor de boven- en onderkant van de trommel (zie afbeelding). Maak er met een perforator gaatjes in. Kleef ze vast. Zorg dat de gaatjes van de tweede rand schuin tegenover de gaatjes van de eerste rand zitten. Anders lukt het rijgen niet. Neem nu een lint of leuk touw. Rijg van boven naar beneden en knoop het vast. Knip een ster en plak dat op de bovenkant.

naam:

wereldreis - nummer 4 / april 2014

Het woord aan... Ik ben Carine Luts, gemeentelijke ambtenaar voor ontwikkelingssamenwerking in Alken. Afgelopen najaar werkte ik samen met Studio Globo Genk voor de tweede keer een ware fiësta Filipina uit, het sluitstuk van het project ‘Wonen en leven in de Filippijnen’. Vanwaar de keuze voor het project ‘Wonen en leven in de Filippijnen’? Als gemeente zetten we een gedeelte van het beschikbare budget voor ontwikkelingssamenwerking in voor educatieve projecten. We hebben de traditie om ze aan te bieden aan de leerlingen van de tweede en derde graad lager onderwijs. In mijn zoektocht naar goede projecten stootte ik op het aanbod van Studio Globo. Hoe werd alles precies aangepakt? Ik gaf alle leerkrachten van de derde graad van de zes Alkense scholen de kans om (gratis) in te schrijven voor het project ‘Wonen en leven in de Filippijnen’ in mei. In samenspraak met de leerkrachten werden de bezoeken aan het inleefatelier in Bokrijk gepland binnen een tijdspanne van twee lesweken. Begin september werd een vorming georganiseerd die de leerkrachten informeerde over de visie van Studio Globo en over het project zelf. Er werd eveneens een concept voor de fiësta voorgesteld. Een hele kluif, maar naarmate het idee groeide, groeide ook het enthousiasme van de leerkrachten. Een goede communicatie en inspraak van de leerkrachten bleken wel cruciaal in het traject.

zelf aan wat voor hen haalbaar was. Het enige wat van hen werd verwacht, was een ‘act’ van maximum drie minuten waarin de leerlingen hun beleving van het project weergaven. Het was mooi te zien hoe divers de verschillende ‘acts’ waren: drama, tekenen, schilderen en beweging. Het was er allemaal.

Wat was de inbreng van de leerkrachten? Ik nam de coördinatie voor mijn rekening, want leerkrachten hebben al zoveel verplichtingen. Ze moesten enkel enthousiast instappen. Dat wil zeggen dat ze gevraagd werden om het lespakket op te nemen in hun werking. Hiermee engageren ze zich voor een goede voorbereiding. Sommige leerkrachten kenden het project gelukkig al. Zij vertelden over hun ervaringen, de diverse werkvormen, de bijzondere ervaring van het inleefspel voor de kinderen enzovoort. Wat de bijdrage aan de fiësta betreft, gaven de leerkrachten

En hoe reageerden de verschillende partijen? Eerst moest ik de burgemeester en de schepen overtuigen. Ik kon me gelukkig baseren op een positieve editie van fiësta Filipina in 2011, waar de burgemeester persoonlijk aanwezig was. En dankzij de financiële tussenkomst van Kleur Bekennen werd het financieel interessanter voor onze gemeente. Na afloop van de fiësta waren de verschillende partijen erg lovend. Ook de leerkrachten en de kinderen waren wild enthousiast. Als je hen ziet genieten, dan weet je waarom je als ambtenaar dat soort initiatieven neemt.

Studio Globo

Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis

Vanwaar het idee van de fiësta? Ik wilde niet dat het project zomaar zou ophouden in de klas, dus zocht ik samen met Studio Globo naar een gezamenlijke afsluiter. Het delen van ervaringen, indrukken en emoties creëert een band. Het werd een leuke mix met een hoge betrokkenheid van de kinderen. Echt tof!

© 2014 – ISSN: 1375-2219 – 27ste jaargang, nummer 4 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Geert Van Malderen, Anna Bukhari (verhaal), Joke Verreth, Ria Van der Mauten, Mieke Tonnard, Sara Boels, Joris Cools, Mieke Luyts, Lien Lagage, Jesse Noukens, Jos Schockaert, Valérie Rega, Johan Symons, Emilie Deblock, Jan Debonnet | FOTO’S Hossein Fatemi (p. 1, 4), Karen Nachtergaele (p. 2), Adam Jones (p. 3, 7, 10, 13), Anna Bukhari (p. 9, 14), Jan Sefti (p. 10, 13), schooltv.nl (p. 11), Karrewiet (p. 11), wikipedia (p. 13, 16), diyar design (p. 14), Fevlado (p. 15), wikimedia (p. 16), otrosmundos.es (p. 16), kinderpleinen.nl (p. 18), Studio Globo (p. 19), Séfan (p. 4, 20) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem

Deze jo n Foto: S gen leeft zic h ĂŠfan

uit op een

drums

l. Hij vo elt de

klank.