Wereldreis juni 2014 by Studio Globo

014 juni 2

t l e e veet

niger

Nieuws van Studio Globo

Noteer 3 oktober 2014 nu al in je agenda van volgend schooljaar. Alle info op www.savedbythebell.be

Boek je nascholing voor volgend schooljaar

Abonnement Wereldreis Je abonnement op Wereldreis loopt ofwel eind juni, ofwel eind december af. Is jouw abonnement in juni aan hernieuwing toe? Dan gebeurt dat automatisch (tenzij anders afgesproken, bv. bij gemeenten die werken met een bestelbon). Moet er aan je abonnement iets veranderen? Wil je meer exemplaren of een andere formule? Laat dat dan vóór 15 juni weten aan Jan Wynants op het secretariaat van Studio Globo: info@studioglobo.be of 02 520 05 30. Wereldreis kost 17 euro per jaar (10 nummers). Wil je het abonnement op Wereldreis combineren met de Wereldkalender, dan betaal je 35 euro per jaar. Voor 175 euro per jaar kun je ook 6 combi-abonnementen (6 abonnementen Wereldreis + 6 kalenders) bestellen voor de prijs van 5, maar dat kan enkel bij verzending naar één adres.

Individuele leerkrachten en schoolteams kunnen bij ons terecht voor een ruim nascholingsaanbod. We werken daarbij steeds praktijkgericht, vanuit concrete werkvormen of didactische materialen. Vanuit die praktijk geven we ook een stevig inhoudelijk kader mee. Nascholing voor schoolteams bouwen we op maat. Werk aan de wereld in je klas is de insteek. Dat kan gaan om de wereld dichtbij: omgaan met de diversiteit in je klas en school. Of hoe je je school meer op de wereld kunt betrekken. We luisteren naar de moeilijkheden die je in de dagelijkse praktijk ondervindt en gaan samen aan de slag. Deze nascholingen kunnen plaatsvinden op school of in Studio Globo. Daarbij vormen de inspirerende decors een sterke meerwaarde. Meer info? Contacteer de afdeling in je buurt of kijk op www.studioglobo.be/nascholing

Wist je dat… • je op www.studioglobo.be/wereldreis nog veel meer inspiratie vindt om deze Wereldreis in je klas te gebruiken? • je nog meer leuke wereldtips, uitstapideetjes en het laatste nieuwe materiaal vindt in de nieuwsbrief van Studio Globo? Haast je naar de website om je in te schrijven! • Studio Globo ook een Pinterestpagina heeft met vrolijke klasideetjes? En dat je die ook kan bekijken als je zelf geen Pinterestaccount hebt? Hier, meer bepaald: www.pinterest.com/studioglobo

Ik heet Amidou en ik woon in Niger. Mijn familie doet aan veeteelt.

• Dit is Amidou • Een melkveebedrijf in België

• Een mail van Amidou • Melk: van koe tot supermarkt

• Amidou en de ‘geleende koe’ • Hoeveel runderen zijn er in West-Afrika? • Amidou en ik

Fo to :A lex Be rge r

• Zoek de 7 verschillen

o ploss i n g e n , e i n d t e r men e n w e b t ip s v ind je o p o n z e w e b sit e: www. st ud i o g l o bo . b e / w er el d r e is wereldreis - nummer 5 / mei 2014

VEETEELT De foto van Amidou, een jonge Peul*, werd genomen in Niger. Amidou is een herder in zijn familie van nomadische veeboeren. Wereldwijd zijn er zo 120 tot 200 miljoen. In Niger zorgen zij voor 4/5 van het landbouw-BNP. Veeteelt is wijd verspreid in het land. Er zijn 25 miljoen kippen, 9 miljoen schapen en 2 miljoen runderen voor 16,5 miljoen inwoners. Maradi, de derde stad van het land, is de hoofdplaats van het gelijknamige departement. In dat departement wonen twee miljoen mensen, vooral landbouwers (Hausa) en veetelers (Peul of Toeareg). De weilanden bevinden zich in het noorden van het departement. Dit is een uitgelezen gebied om aan veeteelt te doen, die hier voornamelijk op nomadische wijze gebeurt. De Peul zijn een grote bevolkingsgroep die over twaalf landen verspreid woont. Vooral in Nigeria, Guinee, Mali, Kameroen, Senegal en Niger wonen er veel Peul. Men schat hun totale aantal op bijna 40 miljoen.

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

Naast runderen voor vleesproductie zijn er wereldwijd 260 miljoen melkkoeien. Een derde daarvan bevindt zich in Azië, een vijfde in Afrika en een tiende in Europa. Er zijn dus meer koeien in Afrika dan in Europa. In Europa wordt nochtans de meeste melk ter wereld geproduceerd. Hoe komt dit? De intensieve veeteelt werd sinds de jaren vijftig met behulp van diverse technologieën sterk gestimuleerd. Dit zorgde voor overproductie. Melk verloor hierdoor haar waarde en de prijs daalde waardoor de producenten regelmatig in de problemen komen. In Afrika is de melkproductie gedurende de laatste decennia gedaald. En dat is niet toevallig: de hoeveelheid melkpoeder die vanuit Europa wordt geëxporteerd, blijft stijgen en de lokale producenten zien hun perspectieven dag na dag afnemen. Deze negatieve spiraal versterkt het probleem van de ondervoeding op het Afrikaanse continent. We zien in het bijzonder een daling van de hoeveelheid melk die per persoon wordt geconsumeerd.

NIGER Het armste land ter wereld! De republiek Niger is een groot land in West-Afrika waarvan het noordelijke deel zich in de Sahara bevindt. In het zuiden zijn er vlaktes met droge weilanden en valt er regen van juni tot september. Qua oppervlakte is Niger 42 keer groter dan België. De Nigerrivier en zijn bijrivieren zijn de enige permanente bron van water. Niger is momenteel het armste land ter wereld. 40% van de jongste Nigerezen lijden aan ondervoeding. Niger beschikt nochtans over belangrijke natuurlijke rijkdommen. Het is de vijfde grootste uitvoerder van uranium! De uraniummijnen worden uitgebaat door het Franse bedrijf AREVA. Een diversiteit aan grote bevolkingsgroepen Niger telt bijna 16,5 miljoen inwoners die deel uitmaken van verschillende etnische groepen waaronder de Hausa, de Songhai, de Peul en de Toeareg. De officiële landstaal is Frans, maar de verschillende bevolkingsgroepen spreken hun eigen taal. De bevolking groeit snel. De hoofdstad Niamey telt ruim 1 miljoen inwoners. Na de onafhankelijkheid in 1960 heeft Niger een lange periode van politieke instabiliteit gekend. De laatste vrije en transparante verkiezingen dateren van 2011. HDI: 0,304, samen met de D.R. Congo de laagste waarde ter wereld. Een landbouweconomie in crisis

Acht op de tien Nigerezen leven van landbouw en/of veeteelt. Vroeger was Niger in staat zijn eigen bevolking te voeden, maar dit is niet langer zo. Enerzijds evolueert de landbouwcapaciteit niet mee met de snelle bevolkingsgroei, anderzijds worden de lokale producenten ontmoedigd door de sterke concurrentie met goedkope invoerproEen jongen hoedt zijn geiten (foto: ILRI) ducten zoals rijst en melkpoeder. Deze slechte toestand van de landbouw en de veeteelt maakt het land kwetsbaar voor voedselcrisissen, zeker als er droogte uitbreekt. Het overleven van families hangt vaak af van de jonge mannen die tijdelijk in de buurlanden gaan werken. Munt: CFA-frank BCEAO (samen met zeven andere West-Afrikaanse landen), EUR 1 = XOF 656.

heb je al gehoord van... WORSO? De Wodaabe zijn de enige Peul in de Sahel* die nog volledig nomadisch leven. De Wodaabe houden één keer per jaar een grote bijeenkomst die zes dagen en zes nachten duurt, de “worso”. Ze ontmoeten er hun familie en vrienden. Het is één van de zeldzame keren dat de Peul vlees eten. De jongens doen make-up op en maken zich mooi. Daarna dansen ze om uitverkoren te worden door een jonge vrouw. De meisjes maken zich ook mooi en kiezen een jongen, soms voor het leven! Als de “worso” voorbij is, gaan de Peul elk opnieuw hun eigen weg.

* gierst: verschillende so orten gr an en die ve el wo rden geteeld in semi-droge gebieden in Afrika en Az ië, waaronder sorghum. * Peul: ook Fula genoem d, ee n et nis ch e gr oe p va n nomadische veetelers in de Sahel. * Sa he l: br ed e str oo k lan d ten zuiden van de Saha ra die zic h uit str ek t va n de Atlantische Oceaan tot aa n de Rode Zee.

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

De melk in de ton wordt opgehaald met de motor Foto: Dierenartsen Zonder Grenzen

BIJ DE KALENDER FOTO Werkvorm klasgesprek

Dit heb je nodig

kalenderfoto werkblad A (één per leerling)

Verloop

Toon de kalenderfoto. Laat de kinderen raden wie dit kind is en waar de foto werd genomen. Laat ze daarna het werkblad lezen. Laat de leerlingen verwoorden of hun idee over het kind op de foto en de plaats waar ze werd genomen, juist is.

EEN MEL KVEEBEDRIJF IN BELGIË Werkvorm

inkleuren, uitknippen en creëren van een landschap, ev. in groep klasgesprek

Dit heb je nodig

werkblad B (één per leerling) papier, kleurpotloden, schaar, lijm werkblad A (één per leerling) eventueel de kalenderfoto

klasgesprek

Dit heb je nodig spiegelfoto werkblad A werkblad B

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

50'

Ve rloop

De leerlingen kleuren de onderdelen van het melkveebedrijf in en knippen ze uit (werkblad B bovenaan). Vervolgens tekenen ze een landschap met een groene weide met een hek errond en in de verte een weg. Ze kleven de onderdelen van het melkveebedrijf erop (bv. de vrachtwagen rijdt op de weg). Daarna lezen en bekijken de leerlingen het werkblad A aandachtig. Welke verschillen zijn er tussen de veeteelt bij de Peul en die in België? (Weinig/veel gras, rondtrekken/gevestigd, melk voor handel/ voor eigen gebruik)

10'

EEN ZWAAR LEVEN! Werkvorm

Verloop

De spiegelfoto toont een melkveebedrijf bij ons. Waarom zijn er verschillen? Op werkblad A komt aan bod dat de familie van Amidou geld zou kunnen verdienen en haar dagelijkse leven zou kunnen verbeteren als ze hun melk konden verkopen in de stad. De leerlingen lezen werkblad A. Daarna zoeken ze tussen de tekeningen op werkblad B wat de situatie van de Peul veetelers zouden kunnen verbeteren (melk ophalen met de motor - de andere dingen kunnen de Peul niet helpen). Ze motiveren hun keuze.

DIT IS AMIDOU

dag, Goeie u A m i d o e r. n e b ik Nig on in o w k en i

Mijn v ader voor ons v neemt wat ee. M er mijn b ijn zu roert s en je kij ken t o e Foto: D

ierena rtsen Z onder Grenze n

er lex Berg Foto: A

Foto: Marco Schmidt

Gras is hier zo zeldzaam, dat de koeien het snel opeten. We moeten onze kudde vaak verplaatsen om vers gras te vinden.

Mijn g r een k ote broer oe. Al Doga s we melkt verko melk pen, v k u erdie nen w nnen Foto: D e mee ierena rtsen Z r. onder Grenz en

n aam :

l e vee w t a omd n. stede enten t e n d i van nen We w o , v a a k v e r reizen

chĂ¨vre arc De Foto: M

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

EEN MELKVEEBEDRIJF IN BELGIĂ&#x2039;

Wat zou de Peul helpen om hun dagelijkse leven te verbeteren ? Kies een tekening.

naam :

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

De moeder van Amidou met zus Rashida Foto: Glaxo SmithKline

BIJ DE K ALENDERFOTO Werkvorm

Verloop

Dit heb je nodig

klasgesprek individueel werk kalenderfoto spiegelfoto

Bekijk samen met de leerlingen de kalenderfoto. Wie is dit kind? Wat doet dit kind? Waar is de foto genomen? De leerlingen verwoorden hun veronderstellingen.

35'

MEL K, VAN KOE TOT SUPERMARK T Werkvorm

knippen verbindingsoefening in duo’s klasgesprek

Dit heb je nodig

Verloop

De leerlingen verbinden op werkblad D de tekeningen met de juiste tekst. Laat hen de mail van Amidou lezen. Onderzoek samen met de leerlingen waarin de situatie van de veetelers in Niger overeenkomt en verschilt met die in België.

werkblad D lijm en schaar werkblad C

Welke overeenkomsten en verschillen merken jullie op tussen de veeteelt in België en die van de Peul in Niger? (sedentair/nomadisch, wel/geen technologische ondersteuning, dierenarts, melkophaling enz.) Welke moeilijkheden ervaart de moeder van Amidou om de melk te verkopen? Wat zou de familie van Amidou kunnen doen met het geld dat ze verdienen door de melk te verkopen? (de dierenarts betalen, melk laten ophalen bij hen thuis bv. met een motor) Wat denken jullie over het Europese melkpoeder dat in Niger wordt verkocht (of in Afrika in het algemeen)? Moet men deze melk blijven verkopen?

b i j d e spi e g e l f o to Werkvorm

klasgesprek uitbreiding: bezoek aan een educatieve boerderij

Dit heb je nodig

10'

Ve rl oop

Toon de spiegelfoto. Peil bij de leerlingen in een klasgesprek of zij graag veeboer willen worden en waarom. Laat hen dit verwoorden vanuit de situatie van België en die van Amidou in Niger. Dit kan de overgang betekenen naar een (geleid) bezoek aan een boerderij met (melk)koeien.

de spiegelfoto

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

Nieuw

Beantwoorden

Archiveren

Verplaatsen naar

E-mail zoeken

Postvak IN 5

Onderwerp: mijn leven als nomade

Ongewenst

van: Amidou <soudolo.fall@wereldreis.org>

Concepten 2 Verzonden Verwijderd Personen Agenda

Verzonden:

28 mei 2014 12:40:13

Aan: ............................................................................................................................... Sannu! Hoe gaat het? Ik veronderstel dat je nu op school bent. Ik stuur deze mail met de computer van een vriend die in Maradi woont, een stad in Niger. We wonen nu in de buurt van Maradi. Mijn ouders hebben een kudde koeien. We zijn Peul, nomadische veetelers. Weet je wat dat betekent: ‘nomadisch’? Als onze koeien op één plek al het gras hebben opgegeten, trekken we verder naar een volgende plaats, op zoek naar vers gras. Wij hebben geen huis, maar we wonen in een tent. Bijna elke maand zie ik een nieuw landschap. Zo is het om nomade te zijn.

Foto’s 2

Onze kudde Foto: Marco Schmidt

In werkelijkheid hebben we een paar belangrijke problemen: woestijnachtige gebieden, regelmatige droogte en vooral het feit dat we geen dierenarts kunnen betalen om onze koeien te laten verzorgen als ze ziek zijn. Mijn mama gaat vaak te voet naar de stad om onze melk te verkopen aan een melkfabriek, maar daar kopen ze niet veel melk. Ze maken hun melk liever met melkpoeder dat ze mengen met water om het aan de mensen te verkopen. In onze steden drinkt bijna iedereen zo’n melk, gemaakt van melkpoeder uit Europa. Ik veronderstel dat de melk bij jullie ook in poeder is? Ik zou graag eens op bezoek komen in Europa. Misschien als ik wat ouder ben. Nu hebben mijn ouders mijn hulp nodig bij het hoeden van de kudde. Misschien zien we elkaar op een dag in België. Wie weet?

In dit blik zit melkpoeder uit Europa. Foto: Dierenartsen Zonder Grenzen

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

Amidou

MELK , VAN K OE TOT SUPERMAR K T In de zomer grazen de koeien in de weide.

De vrachtwagen van de zuivelfabriek Melly komt regelmatig de melk ophalen bij de boerderij.

In de zuivelfabriek wordt de melk even opgewarmd om de microben erin te doden. Daarna wordt ze in melkkartonnen verpakt.

De boer haalt zijn koeien uit de wei en brengt ze naar de stal om ze te melken.

De melk wordt via buizen van de stal naar de koeler geleid, een tank waarin het 4 graden is om de melk enkele dagen te bewaren.

De koeien worden twee keer per dag gemolken in de stal.

In de winter eten de koeien hooi in de stal.

De vrachtwagen van de zuivelfabriek levert elke dag melk bij de supermarkten in de streek.

Knip de plaatjes uit en leg ze bij de juiste tekst. Zet de tekstjes in de juiste volgorde. Zo kom je te weten welke weg de melk Melly aflegt, van bij de koe tot in de supermarkt.

n aam : wereldreis - nummer 6 / juni 2014

BIJ DE K ALENDERFOTO Werkvorm

klasgesprek opzoekoefening

Verloop

Bekijk samen met de leerlingen de kalenderfoto Waar werd de foto genomen? Wie kan dit kind zijn? Wat doet hij? Van waar komt het rund waarop hij zit?

Dit heb je nodig

kalenderfoto werkblad G tabel “Veeteelt in de wereld” (zie website) het filmpje “Nomadische veeteelt in Niger” (zie website)

Geef nog wat extra uitleg en vraag de leerlingen of in Afrika kinderen vaak een kudde vee hoeden. Het komt vaak voor, maar men begrijpt het beter als men weet hoeveel koeien er in Afrika zijn en meer bepaald in WestAfrika, waar deze foto werd genomen. Laat de leerlingen de oefening op werkblad G maken. Bekijk aansluitend het filmpje. Het geeft een goed beeld over het hoe en waarom van deze bijzondere vorm van veeteelt.

35’

DE ‘GELEENDE KOE’ Werkvorm stillezen schrijven

Dit heb je nodig

werkblad E en F werkblad H filmpje “Salissou in Niger” (zie website)

15'

Verloop

De leerlingen lezen het verhaal “Amidou en de geleende koe”. Daarna vullen ze werkblad H in. Laat de leerlingen nadenken over volgende uitspraak: “Er moet Europees melkpoeder worden verkocht in West-Afrika, want er zijn daar niet genoeg koeien om aan de behoefte te voldoen”. Laat de leerlingen verwoorden waarom ze denken dat de uitspraak ‘juist’ of ‘fout’ is. Antwoord: fout. Het probleem is niet het tekort aan koeien, maar het tekort aan infrastructuur: melktransport, koeling en pasteurisatie.

Waarom kan Amidou niet naar school gaan? (gebrek aan geld door de concurrentie met ingevoerde melk) Welke gevolgen heeft de invoer van melkpoeder nog voor de familie van Amidou? (Ze kunnen geen veearts betalen).

Leg uit wat het systeem van de wederzijdse hulp via een geleende koe betekent? Gebruik volgende woorden: traditie, geleend, veeteler, eigenaar, dracht. Soms zijn de gevolgen van deze situatie zo erg dat kinderen ziek worden. Bekijk het filmpje "Salissou in Niger". De familie heeft niet voldoende inkomsten, waardoor het zusje Rashida ziek wordt.

BIJ DE SPIEGEL FOTO Werkvorm klasgesprek

Dit heb je nodig

voortaak: laat de leerlingen een lege melkverpakking meebrengen de spiegelfoto

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

Verloop

5’

Laat de spiegelfoto aan de leerlingen zien en vraag hen naar associaties rond de inhoud. Bekijk met hen de meegebrachte melkverpakkingen en laat hen nagaan waar de melk vandaan komt. De namen van alle herkomstlanden komen op het bord. Voor de melk die Amidou drinkt, is de herkomst hun eigen vee of gekocht melkpoeder uit Europa.

AMIDOU EN DE ‘GELEENDE K OE ’ “Amidou, ga van dat kalf af en kom eten! We gaan dadelijk vertrekken!” Ik zit graag op de rug van de kalveren om een wandelingetje te maken. Als ik zou kunnen, bracht ik de hele dag zo door. Maar ik gehoorzaam mijn ouders altijd. Ik stijg af en loop naar mijn grote zus Fatouma. Iedereen is druk bezig met het voorbereiden van het vertrek. Fatouma en ik delen een kom gierstpap* terwijl mijn broer en vader de huizen demonteren. Mijn familie leeft het hele jaar door in deze ronde woningen die we maken van takken en stromatten. We doen aan nomadische veeteelt: we verplaatsen ons met onze kudde op het ritme van de seizoenen. Als er in de buurt niet meer voldoende gras is, dan trekken we verder. We hebben op dit ogenblik 32 koeien. Ze zijn erg belangrijk voor ons. Ze zijn ons leven. Hun melk is ons goud. Het is de basis van ons voedsel en we drinken er elke dag van.

In dit blik zit melkpoeder uit Europa. Bijna iedereen in de stad Maradi maakt hiervan melk. Daardoor kunnen we onze melk niet aan hen verkopen.

Mijn broer gaat vaak naar de stad om er verse melk te verkopen. Hij zegt dat het steeds moeilijker is, dat de concurrentie groot is. Al meerdere jaren verkopen Europese bedrijven hun melkpoeder in ons land. Dat melkpoeder is heel goedkoop en de mensen verkiezen deze goedkope melk, ook al is ze in poeder en moeten ze er nog water bijdoen om ze te drinken. Om onze melk te kunnen verkopen, moeten we de prijs laag houden. Dit zorgt ervoor dat we niet meer rondkomen en ik me maar een paar jaar op school kan inschrijven, net genoeg om te leren lezen en schrijven. Ik zou nochtans graag naar school gaan om meer te leren zoals de mensen in de stad. Maar hier is naar school gaan niet gratis. De ouders moeten de leraar betalen. Met het weinige dat we verdienen, kunnen we ook niet regelmatig een veearts laten komen om onze zieke koeien te verzorgen. Hierdoor produceert onze kudde minder melk, dan als alle koeien in perfecte gezondheid zouden zijn.

We zijn al twee uur aan het stappen. Verschillende zichten volgen elkaar op en de landschappen lijken op elkaar. De woestijn van de Sahel* beslaat twee derde van het land. We volgen elk jaar dezelfde route op zoek naar weilanden. Recht voor ons zie ik de rivier al liggen. Tijdens droge periodes Foto: Dierenartsen Zonder Grenzen verdwijnt ze helemaal. We moeten de rivier oversteken om onze weg verder te zetten. Het eerste stuk kunnen we te voet doen, maar als het water te diep wordt, moeten we een stuk zwemmen. De koeien die niet vooruit gaan worden door mannen met stokken aangespoord. De vrouwen dragen de kleintjes op hun rug. Al drie jaar steek ik de rivier alleen over. Fatouma en ik houden graag een wedstrijdje, maar zij wint elke keer. Mijn grote broer heeft me leren zwemmen. Ik ga niet naar school, maar ik leer elke dag wel iets nieuws. Ik spring in het water en zwem zonder om te kijken. Deze keer ben ik het die als eerste aankomt op de andere oever. Ik heb gewonnen ! We zijn doorweekt. De zon verwarmt onze rug. Ik kijk hoe de laatste koeien uit het water komen. We hebben nog een lange weg te gaan. Plots hoor ik mijn broer roepen. Ik begrijp niet wat er gebeurt. Fatouma wijst met haar vinger naar een koe die in het midden van de rivier is blijven staan. Ze is uitgeput en raakt niet meer vooruit. Mijn vader ziet er ongerust uit. Hij toont nooit zijn gevoelens, maar ik herken zijn blik als de situatie ernstig is. En deze keer ziet het er zeer erg uit. Fatouma fluister me toe: “Het is een geleende koe!”. Het uitlenen van een koe is een belangrijke traditie bij ons. Tijdens haar dracht leent een veeteler een koe uit aan een andere veeteler. De veeboer die de koe geleend heeft, kan gebruik maken van

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

haar melk. Als het kalf geboren is, mag hij het houden om zo zijn eigen kudde uit te breiden. Als het kalf niet langer zijn moeder nodig heeft, wordt de geleende koe terug aan de eigenaar gegeven. Op die manier helpen rijke veetelers, die heel veel koeien hebben, veeboeren met minder koeien. Wij, Peul, hechten veel belang aan deze traditie van wederzijdse hulp. Ze maakt deel uit van onze moraal. Een gezegde van de Peul luidt zo: “Aan het begin van de weg van de Peul staat de geleende koe”. De hele familie zorgt goed voor de geleende koeien. Men slaat ze nooit. Als een geleende koe overlijdt, is dat een groot drama. In een paar dagen is het hele land op de hoogte. De mensen geven dan de veeteler die de koe geleend heeft de schuld en vertrouwen hem soms niet meer. Ik begrijp nu waarom mijn vader zo ongerust kijkt. De mannen springen in het water om het arme dier te helpen. Ze proberen haar aan haar horens vooruit te trekken. Maar de koe spartelt zo hard, dat ze de mannen zou kunnen meesleuren naar de bodem van de rivier. Ik moet absoluut mijn vader helpen! Ik hef dus mijn handen ten hemel en roep “Inch Allah” *. Bij mezelf zeg ik: “Vooruit, ga maar grote meid, je bent sterk, je kunt het!” Plots kalmeert de koe. Ze zwemt zachtjes en komt eindelijk aan op de oever. Oef! Iedereen is opgelucht. We kunnen onze route verder zetten. Ik denk dat dit mijn geluksdag is ! * “Als God het wil”: uitdrukking gebruikt door moslims om de sterke wens uit te drukken dat iets gebeurt.

Ons Kamp Foto: Dierenartsen Zonder Grenzen

naam :

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

HOEVEEL RUNDEREN ZIJN ER IN WEST- A FRIK A ?

Landen in West-Afrika

Aantal runderen

Benin Burkina Faso Gambia Ghana Guinee Guinee-Bissau Ivoorkust Liberia Mali Mauritanië Niger

2 260 000

Nigeria Senegal Sierra Leone Togo TOTAAL: Afrika

251 606 000

België

2 640 000

Kleur de Afrikaanse landen die vermeld staan op de kaart . Hoeveel runderen zijn er in West-Afrika? Gebruik de tabel “Veeteelt in de wereld”. Schrijf de aantallen per land over en tel ze samen. Opgelet: de tabel geeft duizendtallen, je moet dus drie nullen toevoegen.

n aam : wereldreis - nummer 6 / juni 2014

AMIDOU EN I K Vergelijk het leven van Amidou en zijn ouders met je eigen leven en dat van je ouders. Vul de tabel hieronder in door in elk vakje een korte zin met uitleg te schrijven. Amidou

Foto: Alex Berger

Voeding

...........................................

.......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ..........................................................................

Wonen

Wat doen je ouders?

Wat doe jij ?

Onderwijs

Elkaar helpen

Zich ontspannen

naam :

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

We zingen een dak op de wereld: in 2007 zingen we voor water voor de Wodaabekinderen in Niger De brochure en de cd zijn het resultaat van een muzikaal en educatief project van Children of the street. Met deze zanghappenings wordt geld ingezameld voor water voor de Wodaabekinderen in Niger. De brochure stelt het project voor, geeft achtergrondinformatie over Niger en enkele lessuggesties. Aan de hand van een krantje ontdekken de kinderen de Wodaabekinderen en hun dagelijkse leven.

Ninafri. Mechelen : Jeugd en Vrede, 2007. 6 tot 12 jaar. Niger Magic & Ecstasy in the Sahel Het leven wordt gevierd in de Sahel! Deze film brengt uiteenlopende Nigerese muziekstijlen. Een spontane, rauwe en inspirerende verzameling beelden, muziek en rituelen.

MAYET, Hisham. Seattle: Sublime Frequencies, 2005. Niger. Landenreeks. Dit is een betrouwbare bron van informatie over Niger. Jolijn Geels reist sinds 1960 als reisleidster en auteur naar de vele uithoeken van Afrika en ook naar Niger, waar zij kleine projecten steunt.

GEELS, Jolijn. Amsterdam: Koninklijk instituut voor de Tropen, 2009. Voor volwassenen. Mathias en Amadou - Waarom ontwikkelingssamenwerking? Dit prentenboek is ontworpen om aan jonge Europeanen op een eenvoudige wijze uit te leggen wat ontwikkelingssamenwerking is en wat de Europese Unie op dit terrein doet. Het verhaal gaat als volgt: Mathias kijkt naar een programma

over wilde dieren in Afrika. Die nacht droomt hij over Afrika, maar over heel andere dingen dan wat hij op tv heeft gezien. In de docentenhandleiding vindt men per thema meer achtergrondinformatie. Telkens wordt er ook een verband gelegd met de rol van de Europese Unie.

MICHAUX, Valérie; De Kemmeter, Philippe. Luxemburg: Europese Gemeenschap, 2005. 6 tot 8 jaar. Afrikaanse boeren en boerinnen met uitsterven bedreigd? Tentoonstelling van 14 kleurenfoto's op A2 formaat in opdracht van 11.11.11 en Vredeseilanden. Marc Goldchstein kwam terug van Togo en Tanzania met schitterende foto's over de strijd van de boeren in Afrika. In Togo zien we boeren die al jaren tomaten kweken en die nu willen beginnen met het pureren van tomaten. Dat loopt alles behalve van een leien dakje omdat de ingevoerde tomatenpuree van Italië goedkoper is. In Tanzania wordt er al jaren koffie gekweekt; de ‘eerlijke’ koffie zorgde ervoor dat de boerenfamilies konden overleven. Daarnaast hebben ze ook altijd koeien. Het verwerken en verkopen van afgewerkte melkproducten loopt in het honderd omwille van het goedkope melkpoeder vanuit Europa

Goldchstein, Marc. Brussel : 11.11.11, 2007. 3 tot 18 jaar. melk4kids Wil je alles weten over koetjes en kalfjes? Proeven van het leven op het platteland? Op ontdekkingstocht naar een moderne boerderij?Met de educatieve projecten van Melk4kids maken kinderen van 3 tot 12 jaar op een speelse manier kennis met het verhaal van de koe en de melk! Per leerjaar is er een apart lessenpakket. De lessen passen in het thema gezonde voeding, maar kunnen worden gegeven in allerlei soorten lessen: expressie, taal, wiskunde, Frans, WO enz.

www.melk4kids.be/BENL/site/ index.aspx wereldreis - nummer 6 / juni 2014

Zoek de 7 verschillen Vergelijk de twee tekeningen en vind de zeven verschillen.

naam:

wereldreis - nummer 6 / juni 2014

leerkracht aan het woord Ik ben Jef Boden… … en ik geef les in Basisschool De Sleutelbloem in Brecht in het zesde leerjaar. • Ik sta al sinds 1976 voor de klas. • Ik gaf in het begin van mijn carrière twee jaar les in het toenmalige Zaïre, een ervaring die mijn verdere loopbaan kleurde. • Ik vertel jullie graag wat meer over hoe ik dat doe. Gedragenheid binnen het schoolteam via verschillende Noord-Zuidactiviteiten op school (vb. inleefateliers, uitleenkoffers, wereldkalender, campagne Broederlijk Delen, actualiteit uit het zuiden betrekken…), ouders die je mee betrekt bij het thema vanuit het enthousiasme van de leerlingen (vb. openklasdag), een uitwisseling met een Peruaanse school en kunstenaar… het zijn enkele voorbeelden die ze in Basisschool De Sleutelbloem uit Brecht de afgelopen jaren intensiever uitprobeerden. Zo krijgen mondiale thema’s stilaan een meer structurele plaats in het schoolwerkplan, in het pedagogische project van de school en wordt het een vaste invalshoek in de dagelijkse klaspraktijk. Jef Boden staat al (heel) lang voor de klas. Op een gegeven moment beginnen mensen vragen te stellen als ‘Hoe lang nog?’ of ‘Wat doe je nu?’ (lacht) ‘Ja, nog altijd lesgeven dus’ en dat al sinds 1976. Aan het begin van zijn loopbaan gaf hij als vrijwilliger twee jaar les in het toenmalige Zaïre (Congo). Een ervaring die hem leerde dat het wel zo’n jaar duurt voordat je echt op gelijke voet samen leeft. Daarna belandde hij in de lagere school. Jef neemt sinds 1980 de leerlingen van het zesde leerjaar mee op sleeptouw. Jaarlijks werken de leerlingen van de derde graad rond een project als ‘Wonen en leven in Congo’ (of Peru of de Filippijnen). Dit schooljaar namen de leerlingen van het zesde leerjaar, na een grondige voorbereiding in de klas, het vliegtuig richting Congo. Op de openklasdag die de school, na hun bezoek aan het atelier, organiseerde stelden de leerlingen hun ervaringen met het project ‘Congo’ voor aan ouders en grootouders. In groepjes en met een

Studio Globo

Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis

doorschuifsysteem deelden de leerlingen wat ze leerden en wat ze leuk vonden. De leerlingen bepaalden welke onderwerpen aan bod zouden komen die aansloten bij het inleefatelier of bij de voorbereiding in de klas. Sommigen zochten nog elders extra informatie en anderen bedachten zelf een spel om met de ouders te doen. Volgens Jef is het één van de taken van de school om ramen een beetje open te zetten en de kijk op de wereld te openen, proberen om de oogkleppen iets kleiner te maken… Door het enthousiasme waarmee leerlingen hun ervaring deelden, zie je ook uiteindelijk ouders enthousiaster worden. Het leeft in de klas, op de school… en misschien wel thuis nog wat verder door. Een aantal ouders steken er in ieder geval nog wat bij op en voor de leerlingen is dit een uitgelezen spontane en open manier van omgaan met een stuk van de wereld. Ik vind het belangrijk dat zoiets gebeurt en dat op een openklasdag ook zo’n thema aan bod kan komen. Merk je door bewuster rond het Zuiden te werken tijdens het schooljaar, dat leerlingen daar anders naar kijken of dat stereotypen minder voorkomen? Het blijft moeilijk. Als er één leerling per jaar de smaak te pakken heeft en een meer open kijk en houding aanneemt, dan is het goed geweest. Er zijn zeker leerlingen die al een zekere openheid meekregen van thuis. Ook vroeger had je leerlingen en collega’s die meer vatbaar waren of bewuster bezig waren met duurzaamheid, andere culturen, zorg voor mens, milieu, materialen. Het gaat er niet om wat mensen verkondigen, het gaat erom hoe mensen zich gedragen.

© 2014 – ISSN: 1375-2219 – 27ste jaargang, nummer 5 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Alain De Mûelenaere, Amandine Legrand (verhaal), Severina Sciacchitano, Aline Vandriessche, Margaux Devillers, Almoustapha Moumouni, Antonella Lacatena, Katrien D’Hooghe (vertaling), Kleur Bekennen, Nele Vermeulen, Tine Lassuyt, Jan Debonnet | FOTO’S : Giacomo Pirozzi - Panos (p. 1, 4-1), Michel Dubois (p. 4-2, 20), Jef Boden (p. 19) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem

ler

Flo r e n t en Jea n zij hun o u d e rs. Foto n zonen van een : Mic B h e e lg l is D che ve ubois ete

. Na sc hool

helpen