14 mei 20
s u c r i c
5
h s e d a l g n a b
Nieuws van Studio Globo Inleefateliers … een hele ervaring Studio Globo nodigt leerlingen van 5 tot 12 jaar uit om een boeiende, meestal onbekende wereld binnen te stappen. Er zijn elf inleefprogramma's waarin kinderen op ontdekking kunnen gaan. Hilde Jacobs uit Grobbendonk vertelt over het inleefatelier ‘Wonen en leven in de Filippijnen’ in Genk: “Wat ik heel belangrijk vind aan het inleefatelier van Studio Globo, is dat leerlingen écht kunnen meedoen. Kinderen belanden in een omgeving die je op school niet kunt nabouwen. Je kan wel een poster ophangen of materiaal van de Filippijnen uitstallen, maar bij Studio Globo hebben ze dat Filippijns wereldje in het klein nagemaakt, met een waterval en huisjes … In die situatie voel je je een halve dag echt een Filippino. Dat is voor een leerling heel wat anders dan een halve dag in de klas zitten en alleen maar kijken en lezen …”
Hilde Jacobs
Leerjaar
Inleefatelier
Afdeling van Studio Globo
3e kl – 1e - 2e
Awa & Hamad
Sint-Niklaas
3e-4e
SuperWereldMol
Gent
4e-5e
Wonen op het Dak
Brussel
4e-5e
Wonen op het Dak
Antwerpen
5e-6e
Wonen en leven in Peru
Antwerpen
5e-6e
Wonen en leven in Congo
Antwerpen
5e-6e
Wonen en leven in Guatemala
Gent
5e-6e
Wonen en leven in India
Roeselare
5e-6e
Achter de muur
Roeselare
5e-6e
Wonen en leven in de Filippijnen
Genk
5e-6e
De kleine baobab
Sint-Niklaas
Binnenkort krijg je de mogelijkheid om je klas in te schrijven voor een inleefatelier in schooljaar 2014-2015. Hou aandachtig de post op school in de gaten, want elke basisschool in Vlaanderen en Brussel krijgt een folder van Studio Globo. Nu al nieuwsgierig? Snuffel gerust eens rond op www. studioglobo.be/inleefateliers. Onder www.studioglobo.be/ adressen vind je de gegevens van de afdelingen.
Mijn naam is Faroek. Ik woon in Bangladesh en hou van het circus.
• Dansen op een touw • Wie is Faroek? • Welkom in mijn circus!
• Hoog boven de grond • De postkaart van Faroek • Raadsels in het circus!
• Samen het sterkst • Zonder angst • Met het talent van elk
Fo to : If pri Im age s
o ploss i n g e n , e i n d t e r men e n w e b t ip s v ind je o p o n z e w e b sit e: www. st ud i o g l o bo . b e / w er el d r e is wereldreis - nummer 5 / mei 2014
3
cir cu s Circusartiesten voeren een evenwichtsnummer uit hoog in een circustent in Dhaka. Bangladesh heeft een lange circustraditie met oefeningen aan het touw, fietsen, dieptesprongen, messenspel en soms met dieren zoals leeuwen, olifanten, honden, apen enz. En zo volgt elke act de andere op, terwijl tussendoor de technici nieuwe decors af en aan slepen en een clown de toeschouwers aan het lachen brengt. Achter de schermen bevindt zich de wereld van de artiesten, mensen die steeds op tour zijn en in de weer. Op elke nieuwe plaats - vaak aan de rand van een stad of gemeente - moet alles heropgebouwd worden en vormt zich een kleine gemeenschap. De artiesten leven een heel apart leven, naast de gewone wereld. Hun voornaamste bekommernis is hun voorstelling. Dagelijks oefenen ze en schaven ze bij. Maar circussen maken moeilijke tijden door. De inkomsten dalen en veel artiesten worden werkloos. Ook kostuums en veiligheid lijden daaronder.
4
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
Het circus kent veel vormen, maar verwijst naar de traditie die in de 16de eeuw is ontstaan in Engeland. Oorspronkelijk begon daar alles met een paardenshow in een piste die omringd werd door tribunes. Met de tijd werden paarden vergezeld door tal van andere acts, zoals clowns, dansers, acrobaten, koorddansers, mimespelers, vuurspuwers, dierentemmers enz‌ Overal ter wereld bestaan er rondreizende groepen artiesten, sommigen traden ook in deze Europese traditie, zoals in India waar er in 1880 al het Grote Indische Circus werd opgericht. In onze streken trekken nog maar weinig artiesten of artiestenfamilies rond met tent en woonwagen. Het is een hard leven van opbouwen en afbreken en veel oefenen. Ook het publiek is minder talrijk dan vroeger. De televisie is de belangrijkste oorzaak. Daarnaast vergt het aanleren van acts enorme inspanningen. En verder zijn er ook steeds meer mensen die vinden dat houden van dieren in gevangenschap en het trainen van kinderen op hele jonge leeftijd niet juist is. Kinderen moeten toch naar school gaan? Toch is de aanvraag van inschrijvingen voor kinderen in moderne circusscholen vandaag zeer groot. Circus wordt ook veel gebruikt als werkvorm binnen veel sociale projecten waarbij het stimuleren van o.a. samenwerking, zelfvertrouwen en creativiteit centraal staan.
BANGLADESH - DHAKA Dhaka, de hoofdstad van het huidige Bangladesh, werd in de tiende eeuw van onze tijdrekening gesticht, hoewel er al nederzettingen waren in de streek sinds de zevende eeuw. Men gelooft dat de naam afkomstig is van een tempel voor de hindoegodin Dhakeshwari die opgericht werd in de 12de eeuw; dit is sinds 1971 de belangrijkste hindoetempel van het land - na (soennitische) islam is hindoeïsme de grootste geloofsovertuiging in Bangladesh. Tijdens het Mogulrijk (1608-1704) was Dhaka de hoofdstad van Bengalen, vanaf 1905 van Oost-Bengalen onder Britse koloniale overheersing en vanaf 1947 van Oost-Pakistan. In 1971 hield de latere eerste president en eerste minister Sheikh Mujibur Rahman een massademonstratie in Dhaka die uitmondde in de onafhankelijkheidsbeweging. De hoofdstad Dhaka bevindt zich in het midden van Bangladesh in de delta van de Ganges en Brahmaputra. Textiel (jute en mousseline) en voeding (rijst) zijn de belangrijkste industrieën. Deze gewassen groeien dankzij het hete en vochtige moessonklimaat. Meer dan 700 moskeeën en historische islamitische gebouwen sieren het oude en nieuwe stadsgedeelte, maar in het hele Dhakadistrict staan er 12 000 islamitische gebedshuizen, vandaar de naam “Stad der moskeeën”. Er leven meer dan vijftien miljoen inwoners in de agglomeratie Dhaka, een bevolking die elk jaar met meer dan vier percent aangroeit, vooral door plattelandsvlucht. Momenteel heerst er een bouwwoede waardoor nieuwe wolkenkrabbers het stadszicht veranderen: het zijn vooral banken en andere dienstensectoren die zich daarin vestigen, maar ook hotels. Helaas worden de bouwvoorschriften niet altijd nageleefd en daardoor horen we soms van ingestorte gebouwen met veel slachtoffers. Bangladesh is nog steeds een zeer arm land hoewel het miljarden euro ontwikkelingshulp ontving. HDI: 0,515 (2012), waarmee Bangladesh het 146ste op 187 landen is. Munt: taka, EUR 1 = BDT 106.
heb je al gehoord van... MOUSSELINE? Mousseline is een lichte, witte, doorzichtige stof vervaardigd uit katoen(garen), zijde of wol. Het wordt meestal gebruikt voor kleren (bijvoorbeeld balletkostuums) of gordijnen, maar het heeft ook andere toepassingen: als filter, als achtergrondscherm (al dan niet geverfd), bij bloedingen. De eerste mousseline werd voor onze tijdrekening vervaardigd in Dhaka. De naam is afkomstig van de Indische havenstad Machilipatnam (nu in Andhra Pradesh) die de oude Grieken “Maisolos” of “Masalia” noemden. Hoewel Marco Polo reeds in de 14de eeuw schreef dat mousseline in Mosul (nu in Irak) werd verhandeld, bereikte het Europa pas in de 17de eeuw. In Centraal-Azië heet de stof “daka”!
* circus: Romeinse wage nrenbaan in het begin va n onze tijdrekening, waarbij verschillende wagens me t vier tot acht paarden m et elkaar streden voor de overwi nn in g; ro nd tre kk en de gr oe p di e in ee n ro nd e tent zijn kunsten vertoon t (<Latijn: kring). * trapezekunstenaar = tra pe ze we rk er : cir cu sa cr obaat aan een zweefrek, ee n korte stok evenwijdig aa n de grond en hangend aa n twee touwen (< Grieks ‘tra pezion’: tafeltje, vierhoek). wereldreis - nummer 5 / mei 2014
5
IN DE CIRCUSTENT Werkvorm klasgesprek
Dit heb je nodig de kalenderfoto werkblad A
10' Verloop
Wat zien jullie op de foto? (De man balanceert hoog boven de grond, het kleurrijke tentzeil, kinderen herkennen waarschijnlijk onmiddellijk het circus.) Wat weten jullie over het circus? Wie is al naar circus geweest? Bestaan er in andere landen ook circussen?
Maak via het werkblad kennis met Faroek.
DANSEN OP EEN TOUW! Werkvorm
observatie evenwichtsoefening
Dit heb je nodig
computer eventueel met beamer of digitaal bord filmpje “Circus in Bangladesh” dik touw
30'
Ve rloop
Laat het filmpje zien, zodat de leerlingen ook de bewegingen van de koorddanser kunnen waarnemen. Overal ter wereld vinden mensen het fascinerend om te wandelen op een touw! Laat ons eens nauwkeuriger kijken: welke bewegingen zijn nu zo typisch? Wat helpt ons het evenwicht te bewaren? (Je staat eigenlijk telkens op één been, armen zijwaarts, soms met de onderarm naar boven gericht, je kijkt naar het einde van het touw, soms een hulpstuk zoals een paraplu of stok). Wat deed deze artiest? Vooruit en achteruit lopen, hurken en zitten op een stoeltje, knielen). De leerlingen kunnen nu improviseren en doen alsof ze op een touw lopen. Plaats alle leerlingen in een kring en laat telkens iemand uitproberen. In het midden van de kring leg je een touw. De andere leerlingen observeren (de bewegingen van de voeten, de armen, het kijken, blijft de speler in zijn rol…?) en geven positieve feedback. Beetje bij beetje breid je de oefening uit: wie komt eens mee op het touw? Welke act kun je met z’n tweeën doen? Laat enkele kinderen uitproberen. De anderen observeren. Dit is erg belangrijk: veel kinderen leren juist door te observeren.
WELKOM IN MIJN CIRCUS !
10'
Werkvorm
Verloop
Dit heb je nodig
Tweede leerjaar: laat hen twee zinnen schrijven over hun lievelings-act. “We beginnen niet twee keer met het woord ik”, kan een aandachtspunt zijn. Welke artiest ben jij? De leerlingen lezen elkaars zinnen en proberen te raden wie de artiest is.
klasgesprek schrijven
de spiegelfoto bord werkblad B met gedicht
6
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
Eerste leerjaar: maak na het bekijken van de spiegelfoto een woordspin rond het woord ‘circus’. Nodig de leerlingen uit enkele woorden in te vullen die horen bij hun lievelings-act.
wi e is fa r o e k ?
oe n Fa r Ik be
k
Dit is de ci rcust e
Foto: P iers Bro wn
nt.
ges pri Ima Foto: If
Het circus staat in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Foto: P. Donovan
Deze
mens e circu n gaan na s ar voors Foto: P . Dono telling een van .
n wel va n e d u . ho eren sacts d u n c i r k i c Alle ende spann ges pri Ima Foto: If
n aam : wereldreis - nummer 5 / mei 2014
7
WEL KOM IN MIJN CIRCUS !
Bij ons in het circus, hier in de piste Werken uitsluitend wereldartiesten. Nog enkele kaartjes, komt u snel binnen. Hoor de muziek, de show gaat beginnen! HooggeĂŤerd publiek, Hier isâ&#x20AC;Ś Zorba de Griek, wereldberoemd acrobaat. Kijk eens hoe soepel hij door een brandende hoepel achterstevoren een saltootje maakt. ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................
naam :
8
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
10'
HOOG BOVEN DE GROND Werkvorm gesprek
Dit heb je nodig
de Wereldkalender werkblad C: de postkaart van Faroek wereldkaart
Verloop
Bespreek de foto van de Wereldkalender aan de hand van enkele gerichte vragen. Wat doen de mensen op de foto precies, denken jullie? Welk gevoel krijg je bij het bekijken van de foto? Lees samen de postkaart. Stel daarna gerichte vragen. In welk land is deze foto genomen? Wie probeert Bangladesh aan te wijzen op de wereldkaart? Wie kan België aantonen op de wereldkaart? Weten jullie ook in welk werelddeel Bangladesh ligt? Weten jullie nu wie we precies op de foto zien? Hoe heet de jongen? Hoe oud is hij? Klopte ons beeld over de foto? Wat doet de jongen precies? Zijn jullie zelf al eens naar een circus geweest? Wat vonden jullie ervan? Wat was jullie gevoel? Hebben jullie gelachen? Waren jullie soms verbaasd? Of misschien waren jullie ook soms bang?
35'
RAADSELS IN HET CIRCUS ! Werkvorm
verbindopdracht tekenopdracht
Dit heb je nodig
werkblad D, gekopieerd voor elke leerling werkblad C kleurpotloden en stiften
Verloop
Benieuwd wat voor artiesten er allemaal werken in het circus van Faroek? Bij elk raadsel zie je een cijfer en bij elke circusartiest een letter. Plaats in de hokjes onderaan de juiste letter bij het juiste cijfer. Dan kom je te weten hoe het circus van Faroek heet. De leerlingen proberen op het werkblad de juiste verbindingen te maken. De leerlingen leerden ondertussen welke soorten circusacts je allemaal kunt verwachten in een circus in Bangladesh. Vraag welke circusartiest zij zouden willen zijn in het rondreizende “Olympic Circus”. Welke act zouden zij graag willen doen? Op de postkaart van Faroek tekenen zij die act.
slo t bij d e s p i e g e l f o to Werkvorm bespreking
Dit heb je nodig de spiegelfoto
5'
Ve rl oop
Stel gerichte vragen. Heb je dingen gezien in het circus in Bangladesh die ook in België in een circus bestaan? Waar had je nog nooit van gehoord, wat had je nog nooit gezien? Wat had je echt niet verwacht van het circus in Bangladesh? Heb je iets ontdekt over het circus in Bangladesh dat je heel leuk vond? Zou jij graag zelf een circusartiest zijn? wereldreis - nummer 5 / mei 2014
9
DE POSTK AART VAN FAROE K Dhaka, 1 mei 2014
Niet schrikken: dat ben ik daar in de lucht! Helemaal rechts, daar hang ik ja, spannend he! Mijn naam is Faroek en ik ben negen jaar. Ik woon in Bangladesh. Ik heb geen vaste woonplaats, want ik ben altijd onderweg. Ik ben namelijk een circusartiest We trekken samen van stad naar stad. We houden ervan om de mensen met onze stunts te verbazen. Nu zijn we beland in Dhaka, onze hoofdstad. Ik hou van het circusleven. We leven dag in dag uit samen en oefenen elke dag onze kunsten. We zijn net als één grote familie. De meeste artiesten in onze groep zijn ook echt familie van elkaar. Ikzelf werk en leef sinds kort ook in dit circusteam. Ook al zijn we geen echte familie, het circus is mijn thuis. Ik heb altijd mijn vrienden in de buurt en iedereen steunt elkaar. Dat is een heel leuk gevoel. Ik word samen met mijn vriendin Jayashri opgeleid om echte evenwichts- en trapezekun stenaar* te worden. Onze leermeester legt met veel geduld alle kneepjes van het vak uit. We oefenen hoog in de lucht, bovenin de circustent. Het lijkt eng, maar bang ben ik niet. Het is belangrijk om elkaar te leren vertrouwen, zegt Narayan. Gelukkig is er nog altijd het vangnet . Groetjes,
Faroek
Faroek
10
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
RAADSELS IN HET CIRCUS ! 1. Ik gooi 3, 4, ja soms zelf 5 balletjes tegelijkertijd in een boog door de lucht. Ik probeer om ze niet te laten vallen. Soms probeer ik het ook met brandende fakkels. Dat is extra spannend.
Foto: Laura Bittner
C. Koorddanser
2. Ik kan goed overweg met dieren. Ik leer hen veel kunstjes. Ik laat olifanten op een minikrukje staan.
Foto: Matthew Ragan
O. Jongleur Foto: TPVISUAL
3. Tijdens ons optreden is evenwicht heel belangrijk. Gelukkig loopt alles op wieltjes…
M. Clown 4. Ik maak grapjes en breng het publiek aan het lachen. Ik draag kleurrijke en veel te grote kleren.
Foto: Tom Raftery
I. Hoepelact 5. Ik kondig de circusnummers aan, maar kies ook de artiesten en bepaal de tournee.
Foto: Alexander Linares Garcia
L. Dierentemmer 6. Ik ben heel handig. Ik kan wel vier hoepels tegelijkertijd om me heen laten zwieren. Eén rond elke arm en één rond elk been.
Foto: Bob Jagendorf
P. Circusdirecteur 7. Ik loop blootsvoets op een lang touw dat gespannen is boven de circuspiste. Soms neem ik een stok of paraplu in mijn hand. Een ander moment probeer ik achterstevoren op het touw te wandelen. 1=
2=
3=
4=
5=
6=
7=
Foto: Erin Nikitchyuk
Y. Fiets C
I
R
C
U
S
n aam : wereldreis - nummer 5 / mei 2014
11
10'
SAMEN HET STER KST Werkvorm lezen gesprek
Dit heb je nodig werkblad G de kalenderfoto
Verloop
De leerlingen lezen “Samen het sterkst”. Vervolledig de uitdrukking en vul zelf nog verder aan. “Wie niet sterk is moet … zijn of …” Bekijk samen de foto en bespreek.
MET HET TALENT VAN EL K Werkvorm
begrijpend lezen quiz met hulp vragen
Dit heb je nodig
werkblad E en F werkblad H het talent van elke leerling
35’
Verloop
Laat het verhaal van Faroek lezen. De leerlingen stellen zich op in een kring. Elke leerling van de klas krijgt een quizvraag. Soms heb je een goed geheugen nodig om de vraag op te lossen, soms moet je er goed voor nadenken en soms moet je er lenig of creatief voor zijn. Niet alle leerlingen hebben dezelfde talenten en daarom mag je aan iemand anders hulp vragen als de vraag te moeilijk is. Als je de vraag goed oplost, heb je twee punten verdiend. Als je hulp vraagt en die leerling kan de vraag goed oplossen, verdien je één punt. Op het einde worden alle punten opgeteld en bereken je hoeveel percent je samen bereikt hebt. Het is niet het resultaat van elk afzonderlijk, maar het eindresultaat van de ganse klas dat belangrijk is. Daarom is het ook belangrijk dat alle leerlingen elkaar aanmoedigingen.
100% = onklopbaar, super, geniaal 90% tot 100% = geniaal team 80% tot 90% = super goed team 70% tot 80% = zeer goed samengewerkt 60% tot 70% = goed gedaan 50% tot 60% = je bent er geraakt samen 40% tot 50% = je komt nog iets te kort 30% tot 40% = je hebt nog een lange weg te gaan 20% tot 30% = knoeiwerk 10% tot 20% = zielig 0% tot 10% = totaal mislukt Het resultaat wordt in de groep besproken. Wat is goed gegaan, waar kan nog worden verbeterd?
BIJ DE SPIEGEL FOTO Werkvorm inbeelden drama
Dit heb je nodig
de spiegelfoto cd-speler met circusmuziek
12
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
5’
Verloop
Zouden jullie hetzelfde kunnen leren als de jongeren van de circusschool? Duid nu ook een ‘directeur van het circus’ aan. Hoe kondig je de circusartiesten op de foto aan? Laat enkele leerlingen uitproberen. Ze letten op stemvolume, duidelijk praten, fantasie… Je kunt dit omkaderen met wat circusmuziek.
ZONDER ANGST Ik ben Faroek. Ik was niemand en had niets. Ik leefde op straat in Chittagong. Ouders had ik niet meer. En toen, op een dag, kwam het circus* langs. Het bouwde zijn tenten vlakbij het pleintje waar ik leefde. Ik wilde de voorstelling zien, maar had niet voldoende geld. ’s Morgens vroeg kroop ik onder de afsluiting. Ik verborg me in de paardenstal. Net voor de voorstelling kroop ik onder het tentzeil door en zocht me een plaatsje. Wat ik zag, was wonderbaarlijk. Eén voor één kwamen ze op. Eerst de goochelaars en jongleurs en een man die vuur spuwde. Vervolgens de paardenkunstenaars en twee mannen en een vrouw die hoog in de nok van de tent naar de trapeze* sprongen. Tussendoor de clown met de grote neus en het kleine mannetje. Ten slotte de motorman en dat mooie meisje dat zo lenig was als een slang en haar benen in haar nek legde. Ze kan ook op een Foto: Ifpri images bal staan, terwijl ze tegelijk een hoelahoep rond haar middel laat draaien. Wat een voorstelling, net een droom. Ik wilde niet terug naar de straat. Ik wilde mee met het circus, ik wilde vuurspuwen, paardrijden, goochelen… Na de voorstelling bleef ik hangen en vroeg aan de trapezewerker of ze iemand konden gebruiken. Hij stuurde me weg. Maar ik kwam terug. Hij stuurde me opnieuw weg. Ik kwam opnieuw terug. Drie keer, vier keer, vijf keer. En toen zei zijn vrouw: laat hem toch proberen. We kunnen altijd wel handen gebruiken. Ik mocht mee. Ik hielp de tenten op te breken, alles op wagens te sjorren. En toen zijn we vertrokken, tientallen grote karren, weg van Chittagong, weg van de straat, de wijde wereld in. De volgende dag kwamen we aan in een andere stad. Ik hielp bij de opbouw en bij de voorstelling mocht ik kaartjes scheuren aan de ingang. Opnieuw mocht ik meekijken en opnieuw genoot ik van de voorstelling, vooral toen het de beurt was aan het slangenmeisje. Maar ik was niet enkel toeschouwer, ik was nu ook medewerker bij het circus. En er is altijd veel werk. Elke morgen mest ik de stallen van de paarden uit. En ik heb ook al de gaten in het tentzeil gestopt met een grote naald en heel sterke draad. Ook kaartjes scheuren blijf ik doen. Nu onlangs, sinds de moesson voorbij is, word ik echter ook opgeleid als artiest. Narayan leidt mij en zijn nichtje Jayashri, het slangenmeisje dat haar benen in haar nek legt, op als evenwichts-en trapezekunstenaar. Narayan is de baas van het circus. Hij is de man die me opnam in zijn team en hij is ook meester in het paardrijden en dressuur. Tijdens de voorstelling rijdt hij achterstevoren en laat de paarden gekke figuren maken en op hun achterste poten staan. Maar bovenal is hij acrobaat en trapezekunstenaar. Telkens wanneer hij en zijn jongere broer boven in de nok van de tent hun sprongen uitvoeren, is het muisstil in de tent, terwijl de trommels beginnen te roffelen. Daar slingeren de twee trapezes naar elkaar toe tot ze in hetzelfde ritme komen. Nu volgt de sprong en sommige toeschouwers roepen “oh”. Dan grijpen de handen elkaar vast en keren beiden terug naar hun veilige haven hoog in de nok van de tent... en volgt het applaus. Jayashri heeft al heel wat geleerd. Ze staat al veel verder dan ik. Zij oefent op het afspringen met salto en schroef. Ik ben nog maar aan het begin. Voorlopig leer ik nog op de juiste manier slingeren en oefen ik op evenwicht en koorddansen.
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
13
Het is voor mij erg spannend vandaag, want vanavond is mijn eerste optreden voor publiek. Onze tent staat aan de rand van Chandrima Udan, een prachtig park in de buitenwijken van Dakha, de grootste stad van Bangladesh. Narayan verwacht heel veel volk vanavond, want morgen is het Wesak en dan hoeven de meeste mensen niet te werken. Wij moeten uiteraard wel werken, want wij zorgen voor ontspanning. Alle kaartjes zijn al uitverkocht. We zijn deze ochtend heel vroeg opgestaan om nog eens te oefenen. Ik zit op een grote plank rechtover Jayashri. We houden elkaar in evenwicht, terwijl de trapeze waarop de plank ligt naar boven wordt getrokken. Bang ben ik niet. Mijn circusnaam is immers Abhik, wat “zonder angst” betekent. Zonder angst ga ik de hoogte in. Op een dag zal de trapezeact voor mij en Jayashri zijn. Dan zal zij zweven door de lucht en vang ik haar op met mijn armen om haar daarna terug te slingeren naar de trapeze. De toeschouwers zullen muisstil zijn, de trommels roffelen, sommige toeschouwers zullen “oh” roepen en op het einde volgt er een daverend applaus. Misschien keert het circus nog eens terug in Chittagong en zetten we de tent op in de buurt van waar ik ooit heb geleefd. Dan nodig ik mijn vriendjes van toen uit. Van mij mogen ze gratis komen kijken.
* Circus is in het Bangla ‘sarkas’, uitgesproken als “sjaarkaas”
naam :
14
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
Foto: Piers Brown
SAMEN HET STERK ST In de tijd toen de dieren nog spraken, was er een grote, sterke stier. Hij speelde de baas over alle dieren uit zijn omgeving, maar zelf was hij lui en dom. De andere dieren hadden zoâ&#x20AC;&#x2122;n schrik van hem, dat ze alles deden wat hij hen vroeg. Op een dag vroeg de stier aan de kat om een palmboom voor hem te halen, want hij had gehoord dat rijke dieren hun tijd doorbrachten met rusten onder een palmboom. De kat probeerde nog te vertellen dat er geen palmbomen groeiden in hun land, maar dat maakte de stier woedend. Hoe langer de kat er over nadacht, hoe meer hij besefte dat ze de stier niet nodig hadden om gelukkig samen te leven en hij verzon een list. De kat vertelde de stier dat hij de enige palmboom van hun land zou kunnen bezorgen, maar die stond op een eiland en werd bewaakt door een woedende stier die zich in het water verborg. De stier stormde naar het water en zag zijn spiegelbeeld, een woedende stier. Zonder nadenken sprong hij in het water om zijn rivaal uit te schakelen, maar hij zakte weg in de modder en verdronk. Alle dieren waren blij dat ze eindelijk van de dwingeland bevrijd waren, behalve het konijn. Zijn vriend de muis zag het dier langs de kant van de weg zitten treuren. Het konijn durfde niet meer naar huis, want voor de konijnenpijp lag een grote slang op hem te wachten. De muis nam het konijn mee naar de bergen en hoog op de top vonden ze het nest van een grote arend. Ze namen een ei uit het nest en legden het stilletjes neer dicht bij de nietsvermoedende slang. Toen de arend ontdekte dat er een ei verdwenen was, speurde hij de hele omgeving af en vond het dicht bij de slang. Als een bliksem liet hij zich op de slang vallen en beet hem dood. Het konijn en de muis waren nu ook gelukkig en samen met de andere dieren vierden ze een groot feest.
n aam : wereldreis - nummer 5 / mei 2014
15
MET HET TALENT VAN EL K Iedere leerling neemt een kaartje en leest stil wat op zijn eigen kaartje staat. De eerste leerling komt in de kring, leest de vraag hardop en geeft een antwoord of vraagt een leerling waarvan hij denkt dat die de vraag kan oplossen om hulp. 1 Wat betekent het Banglawoord “sjaarkaas”? 2 Doe drie koprollen Foto: Julien Harneis
3 Hoeveel keer is Bangladesh groter dan België? 4 Noem vijf verschillende acrobaten uit het circus. 5 Doe een handstand (je mag twee leerlingen vragen je te helpen). 6 Wat betekent het Latijnse woord “circus”? 7 Hoe heet de hoofdstad van Bangladesh?
12 Kondig de leeuwentemmer aan zoals dat in het circus gebeurt met minstens vijf zinnen. 13 Waar kan je in ons land circusnummers studeren? 14 Hoe heten de zweefstokken boven in de circustent? 15 Vertel een mop op de manier van een clown. 16 Wat is de moesson?
8 Teken een clown.
9 Hoe klinkt in een circus de muziek op spannende momenten? Welke instrumenten hoor je? 10 Welke zijn de twee buurlanden van Bangladesh? 11 Hoe dikwijls moeten acrobaten trainen?
naam :
16
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
17 Noem vijf werkjes die in een circus moeten gebeuren, maar die niet bij het optreden horen. 18 Wat is de betekenis van de naam Abhik? 19 Sluit je ogen, ga op één been staan en tel rustig tot 15. 20 Noem 5 dieren die in een circus kunnen optreden.
21 Welke act doet Jayashri?
22 Geef met je voet een tikje op je neus. 23 Welke acrobaten werken met koorden boven de grond? 24 Jayashri oefent het afspringen met salto en met ….. 25 Doe het tromgeroffel na om een spannende act aan te kondigen. 26 Welke vorm heeft een circustent meestal en waar bevindt zich de piste? 27 Wat is er bijzonder op de dag van de onafhankelijkheid in Bangladesh? 28 Wat is mousseline?
29 Boots een clown na die héél verdrietig is. 30 Noem twee dieren die door een goochelaar worden gebruikt.
Traditional circus of Bangla desh
Alles wat je wilt weten over het circus (en nog veel meer)
Een mooie reeks foto’s van verschillende circusacts in dit traditionele circus in Bangladesh met telkens een beetje uitleg. Site van Probal Rachid, de fotograaf van de kalenderfoto, dus zeer herkenbaar.
Informatief boek. Waarom hebben clowns een rode neus? Hoe maak je een menselijke toren? Gebeuren er wel eens ongelukken? Wat gebeurt er als de dieren poepen tijdens een voorstelling? Antwoorden op ruim 130 vragen over het circusleven. Met een korte geschiedkundige achtergrond van het circus. Circus woordenboek. Met illustraties en knutselplaat om zelf een circuskijkdoos te fabriceren. Niet alleen een leesboek, maar ook een beetje een doe-boek.
Circus in Bangladesh You Tube-filmpje van Razon Ahmed bij de activiteit voor de eerste graad: koorddansen.
Circus! Een zoek- en denkboek Het circus komt er aan en het zet de hele stad in rep en roer. In zeven grote zoekplaten komt het circusgebeuren tot leven. Bij het bekijken van de zoekplaten ‘lees’ je het verhaal van de verschillende personages. Dit vrolijke kleurrijke prentenboek neemt je mee naar de leefwereld van circusartiesten. Achteraan op de kaft wordt de hele circusfamilie voorgesteld, zodat je ze in elke prent kan gaan zoeken. Je kan dan ook verhalen bedenken over deze figuren als je hen volgt op alle bladzijden. Maar niet alleen de circusartiesten kan je volgen, ook de bezoekers en de dieren hebben hun verhaal.
GÖBEL, Doro; KNORR, Peter. Amsterdam: Ploegsma, 2011. Voor de jongsten.
Wie danst op een koord? Werken in een circus In de reeks ‘Waanzinnig werk’, Lees mij! (voor kinderen die moeite hebben met lezen). Kinderen kunnen kennismaken met opvallende beroepen, zoals spreekstalmeesters, clowns en andere mensen die in het circus werken.
MEINKING, Mary. Leidschen dam: Biblion, 2011. Vanaf 7 jaar.
VAN DER HORST, Natalie. Houten: Van Holkema en Warendorf, 2012. Vanaf 8 jaar. Intocht der gladiatoren Het eerste deel van deze triomfmars, gecomponeerd door de Tsjech Julius Fučík, is vooral als circusmuziek bekend en werd meermaals bewerkt, onder meer voor animatiefilm.
Barnum and Bailey’s Favorite De Amerikaan Karl L. King dirigeerde circusorkesten waaronder Barnum & Bailey en componeerde heel wat vrolijke marsen, soms in een hoekje van de circustent.
B is for Bangladesh Dit alfabetische fotoboek toont ons 24 beelden uit Bangladesh. De volksrepubliek van Bangladesh, ooit een deel van India, is een jong land met een oude geschiedenis en eeuwen van tradities. De talrijke rivieren doorkruisen het land en bevloeien de rijstvelden. De mensen zijn gastvrij en verwelkomen iedereen met een brede glimlach.
RAHMAN, Urmi; DAS, Prodeepta. Londen: Frances Lincoln Limited, 2009. 5 tot 10 jaar.
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
17
Deze tijger is een jongleur. Bedenk en teken enkele spectaculaire voorwerpen waar hij mee jongleert.
naam:
18
wereldreis - nummer 5 / mei 2014
Webquest Webquests kunnen ook…
Wat is een webquest?
• een coöperatief groepswerk zijn Er zijn ook webquests die speciaal ontworpen zijn om schooloverstijgend samen te werken. Zo heb je bv. een webquest over China: https://sites.google. com/a/webkwestie.nl/samenwerken-china/ • inspelen op de motivatie van leerlingen Zij kunnen zich in de rol van reporter, detective, historicus… inleven. • vakoverschrijdend zijn
Maak zelf je eigen webquest Webquest sluit prima aan bij de geest van de leerplannen • wereldoriëntatie • taal • ICT-competenties • vakoverschrijdende eindtermen
Bernie Dodge legde de principes van de webquest vast in 1995.
Studio Globo
Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis
Zin om aan een webquest deel te nemen? Of wil je er zelf eentje ineensteken? Dat kan! Vanuit Vlaanderen: • www.webquest.be • www.sites.google.com Om gratis een eenvoudige website bouwen. Hiervoor heb je een google-account nodig. Vanuit Nederland: • www.webquest.nl Zoek eens door De Webquests. Zelf eentje maken? Klik op downloaden. Er worden twee sjablonen aangeboden. Je kunt nu gemakkelijk de inhoud wijzigen met WORD. • www.webkwestie.nl • www.kennisnet.nl De indeling en navigatie van de webquest is al voorgeprogrammeerd. Je hoeft alleen nog maar voor de inhoud te zorgen. Je hebt wel een gratis account nodig. • www.earthquests.nl Bronnen: de genoemde websites in dit artikel.
© 2014 – ISSN: 1375-2219 – 27ste jaargang, nummer 5 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Yvan Houtteman (verhaal), Peter Van Wonterghem, Hilde Vandingenen, Jolien De Baets, Jill Vervoort, Joris Cools, Mieke Luyts, Geert Van Malderen, Tine Lassuyt, Jan Debonnet | FOTO’S Probal Rashid (p. 1, 4-1), Studio Globo (p. 2), Marie Jeanne Smets (p. 4-2, 20), webquest.sdsu.edu, Roland Urbanek (flickr.com) (p. 19) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem
ngeren
In ateli er Foto: M 'Zonder Han den' le arie Je r en an n k e in S d m eren e et s n jo
ieken.
circust echn