201 R E B M NOVE
4
d j i t r E d N i K
9
N A t s i N A H G F A
CAMPAGNE Campagne Welzijnszorg België is een welvaartstaat, Brussel wordt de hoofdstad van Europa genoemd. En toch leeft 1 op 7 mensen hier in armoede. Hoe zit het dan met onze sociale bescherming? Welzijnszorg vindt dat iedereen in ons land recht heeft op goede sociale zorg. Dat wil zeggen dat iedereen beschermd moet zijn tegen sociale risico’s, zoals ziekte of je werk verliezen. Sociale bescherming betekent ook dat je hulp en steun krijgt waar nodig. Wie arm is, is onvoldoende beschermd tegen allerlei risico’s en vindt geen toegang tot de nodige voorzieningen om zijn sociale rechten te laten gelden. Welke oorzaken liggen aan de basis van die sociale ‘onder’bescherming? Waar zitten de tekorten in ons beschermingssysteem? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft? Met de campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ wil Welzijnszorg tot de kern van het probleem doordringen.
Aanbod voor het basisonderwijs ‘Zeker en vast?’ is een speelse en belevende vertaling van de Welzijnszorgcampagne van 2014 voor de basisschool. Vertrek van het leuke en spannende verhaal van Robby en zijn vriendjes en breng zo de campagne op kindermaat in je klas. Het verhaal werd geschreven door Kolet Janssen, de illustraties zijn gemaakt door Klaas Verplancke. Er is een handleiding voor de leerkracht, een kleurig leerlingenboekje en een cd met extra materiaal en het themalied. Het lespakket werd uitgewerkt door Spoor ZeS, in samenwerking met Welzijnszorg en Studio Globo. Meer info? www.spoorzesindeklas.be
Goeiedag ! Ik ben Wajma. Ik woon in Afghanistan en mijn grote passie is skateboarden.
• Dit is Wajma • Feestkledij
• Mijn familie en hun kindertijd • Mail van Wajma
• Over talen en landmijnen • Als een vrije vogel
Fo to: NA TO trai ning missi on-afgh anistan
• Wajma en Neda
o ploss ingen, e i n d te rmen, w eb t ips en bee lden v i n d je o p o n z e w e b sit e : www. st ud i o g l o bo . b e / w e r e l d r e is wereldreis - nummer 9 / november 2014
3
K iN d Er t ij d We zijn in een park in Kaboel, de hoofdstad van Afghanistan. Een klas meisjes in traditionele kledij neemt deel aan een vormingssessie over landmijnen die gegeven wordt door MACCA (= Coördinatiecentrum voor de strijd tegen landmijnen in Afghanistan). Afghanistan behoort tot de landen die het meest te kampen hebben met landmijnen. De oorlog is al 13 jaar voorbij, maar er werden heel veel mijnen verspreid tijdens het twintigjarige conflict. Een groot deel van het land werd ontmijnd, zeker de hoofdstad Kaboel. Maar op andere plaatsen zijn er nog veel mijnen. Men schat dat er zo’n 4 500 mijnenvelden zijn met in totaal een oppervlakte van 550 km². Zij zouden tot nu toe al meer dan 15 000 slachtoffers hebben gemaakt, waaronder veel kinderen.
4
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
We maken allemaal veel mee in onze kindertijd. Het is een tijd van grote ontdekkingen die ons leven dikwijls in een bepaalde richting stuwt. De ene heeft vooral aangename herinneringen, andere kinderen hebben minder kansen bijvoorbeeld wanneer hun land in oorlog is. Aan een meisje als Wajma geeft Skateistan (een alternatieve school waar meisjes en jongens naar school gaan, met het skaten als aantrekkingskracht) ongelooflijk veel kansen. Zij kan er haar traumatische kindertijd verwerken en later met haar leeftijdsgenoten het land terug opbouwen. De kindertijd is ook een periode van het leven waarbij we de wereld in een hoge snelheid ontdekken. Dit geldt vooral voor kinderen die de kans krijgen om naar school te gaan. De school is ook een plek om vriendschappen te creëren, soms heel diep. Het is ook een plek waar we in een groep leren samenleven. We leven het grootste deel van onze jeugd op school.
A FGHANistAN Geografie Afghanistan is vijf keer groter dan België en telt 35 miljoen inwoners. Twee derde van het land bestaat uit bergen of zones zonder begroeiing. De hoogste toppen reiken tot 7 500 meter. Afghanistan heeft geen kust. 75% van de bevolking leeft van de landbouw. De grond is rijk aan edelstenen, gas en mineralen, maar er wordt weinig geëxploiteerd. De hoofdstad is Kaboel. Bevolking Verschillende bevolkingsgroepen leven samen, zonder onderlinge banden. In het zuiden en het zuidoosten vind je Pathanen. Zij maken zo’n 42 % van de bevolking uit en zijn de rijkste groep. De Tadzjieken (27%) wonen in Kaboel, in het noorden en het noordoosten. De Hazara (10%) zijn zeer arm en wonen in de centrale bergen en in de buitenwijken van Kaboel. Er zijn ook een aantal kleinere bevolkingsgroepen. 99% van de bevolking is strikt islamitisch. HDI: Afghanistan staat 169ste van 187 landen en laagste in Azië met 0,468 (2013). Een land geteisterd door oorlog Door zijn ligging op een kruispunt van belangrijke wegen is Afghanistan al sinds de Oudheid het toneel van veelvuldige conflicten. Als een grootmacht in de buurt anderen wilde veroveren, moesten ze door Afghanistan passeren en het dus best annexeren. Het land heeft deel uitgemaakt van het Britse Rijk. Het hervindt zijn onafhankelijkheid in 1921. In 1979 komt de Afghaanse communistische partij aan de macht. Op het moment dat een gewapende opstand dreigt, roepen de communisten de hulp in van de USSR. De VS bewapenen de oppositie waardoor de Sovjettroepen in 1989 het land verlaten. In 1996 komen de Taliban aan de macht. Zij installeren een fundamentalistisch regime dat de sharia strikt toepast. In 2001 worden de Taliban door een internationale coalitie verdreven. In 2004 wordt het land een islamitische republiek. De president heeft veel macht, maar hij wordt gecontroleerd door het parlement. Onlangs vonden de eerste democratische verkiezingen plaats. Munt: de afghani, EUR 1 = AFN 75.
HEb jE Al GEHoord vAN... dE zijdEroutE? De zijderoute was een wegennet dat China verbond met de landen aan de Middellandse Zee. Gedurende zeventien eeuwen was dit het toneel van handel over zeer lange afstanden, waarbij talrijke karavanen waardevolle producten vervoerden zoals zijde, jade, ivoor, porselein of kruiden. Via deze route vonden ook veel beroemde uitvindingen uit het Verre Oosten hun weg naar Europa: het kompas, de boekdrukkunst, papiergeld, buskruit enz. Kaboel bevond zich op een belangrijke tak van de zijderoute. De zijderoute wordt sinds de vijftiende eeuw niet meer gebruikt.
* Ta lib an : fun da m en tal ist ische beweging gelinkt aa n Al-Qaïda die zich sinds de jaren ‘90 heeft verspreid in Afghanistan en Pakistan. * Sh ar ia : isl am itis ch e we t die het religieuze, politiek e, sociale en individuele leven bepaalt. Ze wordt gezien als de wil van God op aard e. De striktheid waarmee ze wo rd t to eg ep as t va rie er t sterk volgens de tijdsgee st en de regio. * Boerka: islamitische slu ier die het volledige lichaam van vrouwen bedekt. wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
5
bi j d E KAl E N d E rFo to Werkvorm klasgesprek
Dit heb je nodig
kalenderfoto filmpje ‘de school van Wajma heet Skateistan’ (zie website)
Verloop
Toon de foto van deze maand. Wie zijn deze meisjes? Wat doen ze? Dragen ze hun dagelijkse kleren of feestkleren ? Laat de leerlingen hun ideeën verwoorden. Leg daarna uit dat er in het land van Wajma lange tijd een oorlog is geweest, maar dat die nu voorbij is en dat ze gezellig in het park kunnen zitten. Vertel over de bijzondere school van Wajma: Skateistan. Toon aansluitend het filmpje ‘De school van Wajma heet Skateistan’.
35'
di t is wAj M A Werkvorm
individueel werk klasgesprek
Dit heb je nodig werkblad A
Ve rl oop
Laat de leerlingen ontdekken wie Wajma is door werkblad A te lezen. Suggesties : Is er vroeger in België oorlog geweest ? Spreken jullie grootouders daar soms over? Hebben jullie al oorlog gezien op tv? Zijn er in België meisjes die net als Wajma een hoofddoek dragen? Waarom dragen ze dat? Vul aan: in Afghanistan moeten alle meisjes vanaf de leeftijd van drie jaar een hoofddoek dragen als ze op straat komen.
35'
FEEstKlEd i j Werkvorm collage
Dit heb je nodig
werkblad B een modetijdschrift per 2 leerlingen schaar, lijm, kleurpotloden, A3-papier
Ve rloop
Laat de leerlingen via werkblad B ontdekken hoe de traditionele kledij eruit ziet die Wajma tijdens feesten en evenementen draagt. Geef daarna per duo leerlingen een modetijdschrift. Geef de opdracht om samen kleding uit te knippen die ze willen dragen op een feest. Ze kunnen met kleurpotlood hun collage op het A3-papier afwerken door er elementen bij te tekenen.
b i j d E sPi E G E l Fo to Werkvorm
schrijfoefening
Dit heb je nodig
spiegelfoto een half blad papier per leerling schrijfgerief
6
10'
Verloop
5'
Bekijk de foto met de leerlingen en laat hen vertellen. Sommigen zullen het blad papier in de handen opmerken. Geef aan iedereen een half blad papier. Laat hen een korte zin naar Wajma schrijven. Laat nadien iedereen de eigen zin voorlezen.
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
d i t is wA j MA
a. wa j m n e b . ik Hallo n
dit is mijn b este vrien Neda din . Foto: A fghanis tan ma tters
anista n-afgh missio g in in a ATO tr Foto: N
Foto: Eliezer Gabriel
Hier zie je mijn stad Kaboel. Mijn land heet Afghanistan.
Hier g a ik m eens et m eten. vr o e g i j n f a m i l i e in mij w er wa n land s er o el . Foto: N N u o rl inara is dit voorb og ij.
port ete s i r o v a en. Mijn f board e t a k s
is
lms.org ortartfi w.unop w w : Foto
N AAM : wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
7
FEEstKlEdij
Dit zijn de vrienden van Wajma. Zij dragen mooie feestkleren. Knip zelf foto’s uit een tijdschrift. Welke kleren wil jij dragen om naar een feest te gaan?
NAAM :
8
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
Foto: Ahmad Masood
10'
bij dE KAl E N d E r F o to Werkvorm
klasgesprek individueel werk
Dit heb je nodig kalenderfoto werkblad C
Verloop
Toon de foto van deze maand. Waar zou de foto genomen zijn? Wie zijn deze meisjes? Wat doen ze? Dragen ze hun dagelijkse kleren? Laat de leerlingen hun ideeën verwoorden. Laat ze de mail van Wajma in stilte lezen, waarna je ze de kans geeft om zelf hun veronderstellingen te corrigeren. Toon aansluitend het filmpje ‘De school van Wajma heet Skateistan’.
MijN FAMiliE EN HuN KiNdErtijd Werkvorm
info opzoeken over je familie
Dit heb je nodig werkblad D
Verloop
Laat -na het lezen van werkblad C- de leerlingen antwoorden op de vragen van werkblad D. Daag hen uit om te weten te komen wat grootouders en ouders deden tijdens hun kindertijd en welke kleding ze toen droegen. Laat hen hierrond thuis navraag doen. Op een later moment voorzie je een uitwisselingsronde. Eventueel laat je leerlingen ook traditionele kleding meebrengen naar de klas.
b i j d E sPi E G E l Fo to Werkvorm
schrijfoefening
Dit heb je nodig spiegelfoto een blad papier
30'
10'
Ve rl oop
Bekijk de foto met de leerlingen en laat hen vertellen. Sommigen zullen het blad papier in de handen opmerken. Geef aan iedereen een half blad papier. Laat hen een korte wens voor Wajma schrijven. Laat nadien iedereen de eigen wens voorlezen.
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
9
Nieuw
Beantwoorden
Archiveren
Verplaatsen naar
E-mail zoeken
Postvak IN 5
Onderwerp: mijn leven in Kaboel
Ongewenst
Van: Wajma <wajma5007@gmail.com>
Concepten 2
Datum:
Verzonden
Aan: ...............................................................................................................................
Verwijderd Personen Agenda Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s 1
foto: www.unoportartfilms.org
30 oktober 2014 17:16:04
Goeiedag, Ik ben Wajma. Ik ben 10 jaar oud. Ik leef in Kaboel, de hoofdstad van Afghanistan. We hebben een mooi huis. Ik woon er met mijn baba (= papa) en mama, mijn drie broers en mijn zus Zuleikha. Ook de ouders van baba wonen bij ons. Ik ben de oudste. Mijn jongste broertje Hamid is 6 maanden geleden geboren. Aangezien mama nog maar 30 jaar oud is, kan ze nog veel kinderen krijgen. In mijn klas zijn er kinderen met wel 9, 10 en zelfs 12 broers en zussen. In Afghanistan zijn de families zeer groot. Ik ga naar een bijzondere school. Ze heet Skateistan en daar leren we naast taal en rekenen ook skateboarden. Laatst zijn we met mijn klas naar een park in Kaboel gegaan voor een speciale les. We hadden onze mooiste kleren aangetrokken. De leraar heeft er ons verteld over het gevaar van landmijnen. Die liggen verstopt onder de aarde in de velden rond de stad. Als je erop trapt, ontploffen ze en kan je je been kwijtraken. De mijnen liggen er door de oorlog. Sinds het einde van de oorlog in 2001 is het leger begonnen met de mijnen weg te halen. Er liggen er echt veel, hun werk is nog lang niet af. Ze hebben ons geleerd om de borden te herkennen die een zone met mijnen aanduiden. We mogen foto: Alain Bachelier daar niet voorbij komen. Nu is er vrede in Kaboel. Gelukkig maar! Kussen aan jullie allemaal, Wajma
NAAM :
10
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
M i j N FA M i l i E E N H uN K iN d E r t ij d Beantwoord volgende vragen : - Hoeveel broers en zussen heeft Wajma? ............................................................................................................... - Heb je zelf broers en zussen? Indien ja, hoeveel? ............................................................................................. - Ben je de oudste of de jongste thuis? ...................................................................................................................... - Wonen jouw ouders in hetzelfde huis? ................................................................................................................... - Wonen jouw grootouders ook bij jou? ..................................................................................................................... - Hoeveel personen wonen er in het huis van Wajma ? ..................................................................................... - Hoeveel personen wonen er bij jou thuis?.............................................................................................................. - Heb je neven en nichten? ............................................................................................................................................... - Is jouw familie belangrijk voor jou? ........................................................................................................................... Noteer enkele namen in de stamboom van jouw familie (mama, papa, oma, opa). Vraag aan oma of opa (en schrijf het hier op): â&#x20AC;˘ wat ze tijdens hun kindertijd deden â&#x20AC;˘ welke kleding ze droegen. Doe hetzelfde met je mama en papa. Doe hetzelfde met jezelf.
Wat doe je tijdens je Welke kleding kindertijd? draag je?
Oma en opa
Oma en opa
Mama
Papa
Ik
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
11
bij dE KAl E N d E r F o to Werkvorm
klasgesprek individueel werk
Dit heb je nodig kalenderfoto werkblad E en F
20'
Verloop
Bekijk samen met de leerlingen de kalenderfoto. Waar werd de foto genomen? Wie zijn deze meisjes? Wat doen ze? Zijn ze gekleed voor een dagelijkse activiteit of voor een uitzonderlijke gelegenheid ? De leerlingen verwoorden hun ideeën. Laat daarna de leerlingen het verhaal lezen. Op die manier kunnen ze hun ideeën naar waarheid toetsen. Vraag hen ook om uitleg te geven over de relatie tussen armen en rijken in Kaboel (onderscheid tussen de wijken, de rol van Skateistan, Wajma en Neda). Welke rol speel Skateistan in Kaboel? (vreugde scheppen bij jongeren, dynamiek voor de wederopbouw creëren, etc.) Bekijk aansluitend het filmpje ‘de school van Wajma heet Skateistan’. Op de website www.skateistan.org kan je foto’s bekijken.
ov E r tAlEN E N l AN d Mij N E N Werkvorm
groepswerk werken met een atlas opzoeken op internet
Dit heb je nodig
atlas werkblad G en H (1 per groep)
25’
Verloop
Verdeel de klas in groepen volgens interesse. • leerlingen die graag met taal bezig zijn (die geef je werkblad G en een atlas) De talen die in Afghanistan worden gesproken, maken deel uit van de familie van de Indo-Europese talen, net als Frans, Nederlands, Engels enz. Via de oefening op het werkblad ontdekken de leerlingen de regio’s waar deze talen worden gesproken. Ter aanvulling kun je hen ook een aantal gelijkenissen tussen het Frans, het Nederlands en het Farsi (één van de talen uit Afghanistan) laten ontdekken. Wat willen bijvoorbeeld deze woorden uit het Farsi zeggen : “padar”, “madar”, “aw” en “doktar” ? (antwoord: vader, moeder, water en dochter). • leerlingen die meer over landmijnen willen opzoeken (die geef je werkblad H en computers) Laat vervolgens de groepjes klassikaal hun resultaten uitwisselen.
b i j d E sPi E G E l Fo to Werkvorm spel
Dit heb je nodig
spiegelfoto een foto van Wajma blad papier en schrijfgerief
12
Verloop
5’
Bekijk samen de spiegelfoto: een groep leerlingen die met elkaar praten over hun onderlinge gelijkenissen en verschillen (die ze eerst op papier hadden genoteerd. Plaats een mand in het midden van de klasgroep en een foto van Wajma. Laat de leerlingen een vlieger maken, waarop ze een eigen gelijkenis en een verschil met Wajma noteren. Start het spel: elke vlieger moet in de mand bij Wajma terechtkomen. Indien dit niet van de eerste keer lukt, mag een leerling de volgende ronde opnieuw proberen. Telkens een vlieger gelanceerd wordt, zegt de leerling luidop wat hij/zij genoteerd heeft.
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
Al s E E N vr ij E vo G E l Hallo, ik ben Wajma. Donderdag is mijn favoriete dag, dan leer ik skateboarden. Maar vandaag loopt alles mis, mijn vriendin Neda is er niet. De leerkrachten van Skateistan, onze skateschool, hebben ons gezegd dat haar vader niet wil dat ze komt. Bij mij is skaten een grote passie geworden. Sinds ik begonnen ben, zie ik het leven op een andere manier. Hier heb ik kinderen ontmoet uit alle wijken van Kaboel, zowel rijke als arme. Er zijn hier geen grenzen, er is geen onderscheid. Foto: NATO training mission-afghanistan Dezelfde passie verenigt ons. Onze verschillen maar ook onze herinneringen aan de oorlog komen hier niet binnen. De oorlog behoort tot het verleden. We hebben zin om aan de toekomst te denken, om ons land Afghanistan opnieuw op te bouwen. Hier in Skateistan zijn we gelukkig, we amuseren ons en we voelen ons vrij! Op mijn skateboard voel ik me zeker van mezelf. Maar zonder Neda wil ik niet langer skaten. Na de les komt mijn mama me ophalen. Ik smeek haar: “Wil jij alstublief met de moeder van Neda praten”. “Ik wil gerust met je meegaan, Wajma, maar jij bent het die met haar zult praten”. De eerste keer dat ik Neda gezien heb, was tijdens een theatervoorstelling in het park van Kaboel. Speciale leraren kwamen de kinderen in onze klas waarschuwen voor de mijnen. Door de verschillende oorlogen in ons land liggen er overal op het platteland, maar ook in de steden, antipersoonsmijnen verspreid. Die kunnen elk moment ontploffen wanneer je er op trapt. Dus vroegen ze ons om niet in de zones te komen die nog niet helemaal ontmijnd zijn. Het is na deze voorstelling dat ik Neda gezien heb. Ze droeg een mand vol kauwgom die ze probeerde te verkopen aan de kinderen die naar het theater waren gekomen. Ik werd getroffen door haar glimlach en de zachte blik onder haar gebruinde huid. Maar ook door haar kleren, die er toen niet zo fraai uitzagen. Al die rijke meisjes in traditionele, zeer kleurrijke kledij hadden haar direct opgemerkt. Enkele dagen later zag ik haar terug in Skateistan. We zijn direct vriendinnen geworden. Mijn moeder en ik wandelen al 20 minuten door de straten van Kaboel. In Skateistan hebben ze ons het adres van Neda gegeven. De wijken volgen elkaar op, maar ze gelijken niet op elkaar. Er zijn rijke wijken en arme. De inwoners van de stad worden opgedeeld volgens afkomst of zelfs volgens hun beroep. Mijn moeder stopt bij een huis dat bijna een ruïne lijkt. Ik wist dat Neda arm was, maar hieraan had ik me niet verwacht. Dit lijkt helemaal niet op ons mooie huis met zijn kleine koer vol bloemen. We lopen langs het gebouw en komen in een steegje. Enkel kindeFoto: Afghanistan matters ren zijn er aan het spelen. Neda heeft wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
13
net als ik drie broers maar geen zus. Achteraan het huis staat een deur op een kier. De mama van Neda is aan het koken. Ze lijkt niet verbaasd ons te zien. Met mijn eigen woorden probeer ik haar te overtuigen om Neda terug naar Skateistan de laten komen. Ik praat over de vreugde, de vrede, de ontmoetingen en het plezier dat we samen beleven tijdens het skaten. Ze luistert aandachtig. Als ik klaar ben met vertellen, glimlacht ze zacht: “Daar beslis ik niet alleen over. Ik zal zien wat ik kan doen”. Net op dat moment komt Neda eraan. Ik loop haar tegemoet. We praten over van alles en nog wat. Ik hoor hoe onze mama’s in de keuken praten over de tijd dat de Taliban aan de macht waren in het land. Toen mochten vrouwen enkel met een boerka op straat komen. Hun gezicht was onzichtFoto: NATO training mission-afghanistan baar. Je mocht geen muziek spelen en zelfs niet naar muziek luisteren. Op school mochten we geen sport of creatieve vakken doen. Meisjes hadden zelfs het recht niet om naar school te gaan. Ik besef dat ik veel geluk heb dat ik nu wel naar school kan gaan en nog meer dat ik mag skateboarden. Ik droom ervan om op een dag dokter te worden. Dit is echt mogelijk, ook al maken mijn broers meer kans dat mijn ouders hun studies aan de universiteit betalen. Op de terugweg legt mama me alles uit: “De baba (= papa) van Neda kan moeilijk wennen aan het idee dat meisjes nu alle sporten kunnen doen: skateboard, judo of taekwondo. Maar jouw papa en ik geloven in een betere toekomst. We merken dat skateboarden je blij maakt en je zelfvertrouwen geeft. We geloven dat ons land na 20 jaar oorlog, jonge mensen vol energie nodig heeft om het opnieuw op te bouwen”. Er gaat een week voorbij. Ik kom met een klein hartje aan in Skateistan. Zal Neda er zijn? Op het einde van de zaal zie ik haar brede glimlach en haar zachte blik. Ik spring op mijn skateboard en skate in volle snelheid op haar af. Die dag ‘vliegen’ we op onze skateboarden, vrij als een vogel. Vrij zoals twee meisjes van tien jaar die geloven in een betere toekomst. Iedereen van Skateistan is blij, want de oorlog in ons land is voorbij.
NAAM :
14
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
Foto: Skateistan_To_Live_and_Skate_Kabul
ovEr dE iNdo-EuroPEsE tA l E N
Veel talen die in Europa en Azië gesproken worden, behoren tot de familie van de Indo-Europese talen. In Europa onderscheidt men de Germaanse, Romaanse, Keltische, Helleense, Slavische en Baltische talen. In Azië spreekt men over Indo-Iraanse talen. In de tabel hieronder vind je waar deze talen worden gesproken. Je vindt er ook de vertaling terug van de woorden “zon” en “moeder” in elke taal. De gelijkenissen zijn opvallend! Kleur de landen waar men deze talen spreekt. Duid ook Afghanistan, het land van Wajma, aan op de kaart. Landen met een Germaanse taal
Landen met een Slavische taal
Duitsland, Oostenrijk Sonne
Mutter
Rusland
solnce
mat
Verenigd Koninkrijk
sun
mother
Oekraïne
sontse
matn
Nederland en België
zon
moeder
Polen
slonce
matka
Zweden
sol
mor
Tsjechië
slunce
matka
Denemarken
sol
moder
Wit-Rusland
sonca
matka
Noorwegen
sol
mor
Servië
sun
majka
IJsland
sol
modhir
Bulgarije
slentse
maïka
Slovakije
slnko
matka
Kroatië
sunce
majka
Bosnië
sunce
majka
Macedonië
soltseto majka
Slovenië
sonce
Landen met een Romaanse taal Frankrijk en België
soleil
mère
Italië
sole
madre
Spanje
sol
madre
Roemenië
soare
mama
Portugal
sol
mae
Landen met een Keltische taal Ierland
ghrian
máthair
mati
Landen met een Baltische taal Litouwen
saule
motina
Letland
saule
mate
N AAM : wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
15
o v E r l A N d M ij N EN Mijnen zijn explosieven die uitgevonden zijn om oorlog te voeren. Landmijnen worden verborgen onder een dun laagje aarde. Ze ontploffen onmiddellijk wanneer een auto of tank er over rijdt. Antipersoonsmijnen zijn kleine mijnen die ontploffen als een persoon erop trapt. Heel wat onschuldige burgers verloren zo hun voet of arm, of zelfs hun leven. In de jaren ‘70 werden ze massaal gebruikt. Er liggen nog duizenden mijnen verborgen in verschillende landen, ook al is de oorlog er al lang voorbij. In België werden nooit zulke mijnen gebruikt.
Foto: simon Q
Foto: CC
Zoek op het internet een antwoord op onderstaande vragen. Je kunt bijvoorbeeld de websites van Wikipedia, Handicap International of het Internationale Rode Kruiscomité verkennen. 1) In welke landen waar de oorlog voorbij is, liggen nog het meeste mijnen verspreid in de natuur? ...................................................................................................................................................................................................... 2) In 1997 hebben de meeste regeringen afgesproken om antipersoonsmijnen de wereld uit te helpen. Hoe heet deze afspraak? ...................................................................................................................................................................................................... 3) Niet alle landen ter wereld hebben deze afspraak ondertekend. Welke landen zijn dat? ...................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................
NAAM :
16
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
Afghanistan scriptiepakket (2012)
Schoolkinderen van de wereld (2009)
De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Deze aflevering gaat over Afghanistan. Er wordt heel wat aandacht besteed aan de 30 jaar oorlog en de gevolgen hiervan voor de bevolking, de economie en het dagelijks leven. Alles wordt bekeken vanuit een kinderoog.
Dit boek maakt een rondreis langs scholen, klaslokalen en schoolpleinen over de hele wereld. Leermiddelen, schrijfgerief, schooltassen en schoolkleding verschillen van land tot land, van continent tot continent. Het dagelijks leven van schoolkinderen eveneens. Aan de hand van persoonlijke verhalen van leerkrachten en leerlingen krijgen we een beeld van het (basis)onderwijs overal op de wereld.
Nijmegen: Centrum voor Mondiaal Onderwijs. Vanaf 10 jaar
De geheime school : een echt gebeurd verhaal uit Afghanistan (2011) Jeannete Winter vertelt in dit boek een waar gebeurd verhaal uit Afghanistan. Toen de Taliban er aan de macht kwam, mochten vrouwen niet langer deel uit maken van het openbare leven. Alle meisjesscholen werden gesloten. Ook toen de Taliban niet langer aan de macht was, bleef school lopen gevaarlijk. Haar kinderboek opent in heel eenvoudige woorden onze ogen voor een wereld waarin school lopen niet vanzelfsprekend is en waarin meisjes en vrouwen zich dag na dag moeten verzetten om burgerrechten te krijgen. WINTER, Jeannete Antwerpen: uitgeverij De VriesBrouwers, 2011. Vanaf 8 jaar
I am! EĂŠn kinderwereld in vijf dagen (2007) Vijf kinderen uit verschillende landen van de wereld nemen je mee voor een dag uit hun leven Ze komen uit verschillende landen en kennen verschillende levenssituaties. Dit boek toont foto's en vertelt de verhalen van de kinderen.
CHABOT, Pierre Hilversum: Fontaine Uitgevers B.V. Vanaf 8 jaar
Samsam.net Op de volledig vernieuwde website van SamSam vind je een heleboel informatie over Afghanistan. Je kan in de zoekbalk "Afghanistan" intikken of via de wereldkaart naar het land gaan. Op die manier krijg je verschillende korte reportages over het dagelijkse leven in het land en wat het betekent om er als kind op te groeien. Groep 5-6 richt zich op het derde en vierde leerjaar, groep 7-8 op het vijfde en zesde. www.samsam.net. vanaf 8 jaar
Afghanistan zoals we het niet kennen De Duitse journalist en regisseur Lukas Augustin verbleef verschillende jaren in Afghanistan. Hij besloot een kortfilm te maken, waarin hij ook de schoonheid van het land en van haar inwoners wil tonen. Hij hoopt dat deze prachtige beelden van het dagelijks leven een andere blik op dit land kunnen werpen. In de slotscène zien we een jongen tussen de bomen de nationale sport beoefenen: vliegeren. Want kindertijd is ondanks de gruwel ook nog steeds kindertijd. http://vimeo.com/31426899 vanaf 8 jaar
Amsterdam: Stichting Angels, 2007 Vanaf 9 jaar wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
17
WAJMA EN NEDA Wajma wil naar haar vriendin Neda skateboarden. Help jij haar de weg door het doolhof te vinden?
NAAM:
18
wErEldrEis - NuMMEr 9 / NovEMbEr 2014
blijF jij AlErt voor dE divErsitEit iN jE KlAs? In je eigen klas kan je diversiteit een plek geven door breed te observeren. Je hebt dan aandacht voor de totale ontwikkeling van het kind. Je observeert je leerlingen binnen verschillende situaties. Je kijkt naar het sociale gedrag in verschillende situaties in de klas. Maar evengoed naar situaties buiten de klas (op de speelplaats, tijdens groepswerk, in een gesprek met de ouders,…) die op het eerste zicht niets met het schools leren te maken hebben. Bij breed observeren stel je je eigen interpretaties uit. Daarbij is het zeker ook belangrijk dat je je bewust bent van je onbewuste vooronderstellingen omtrent de kinderen of jongeren en hun achtergrond. Onze kijk op de leerlingen, hun achtergrond en ouders beïnvloedt namelijk onze verwachtingen.
We zien dat er heel veel diversiteit is: in de stad, in de straat, in de jeugdbeweging, maar zeker ook in onze klas. Diversiteit is veel meer dan een andere afkomst, veel meer dan uiterlijke kenmerken alleen. In onze eigen vriendenkring vinden we heel wat gelijkenissen: we houden van dezelfde hobby’s, we deden dezelfde studies, we herkennen hun thuissituatie… Het is leuk om te voelen dat iemand dezelfde interesses deelt met jou. Het voelt veilig en comfortabel aan. Bij Studio Globo focussen we op gelijkenissen, want hierdoor zal je je sneller verbonden voelen met de “ander”. Maar het is zeker ook goed om iemand aan te spreken waar je niet onmiddellijk iets gemeenschappelijks mee hebt. Door met elkaar in gesprek te gaan kan je heel wat leren over de “ander”. Diversiteit biedt verschillende leerkansen.
STUDIO GLOBO
Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis
Bijvoorbeeld: je krijgt het vierde kind uit eenzelfde gezin bij jou in de klas. Wat zijn je vooronderstellingen? Hoe ga je daarmee om? Bijvoorbeeld: merk je dat je voorkeuren hebt voor bepaalde kinderen? Op basis waarvan heb je deze voorkeuren? Beïnvloeden deze jouw gedrag en hoe? Ondervinden kinderen hier voor- of nadelen aan? Door breed te observeren krijg je zicht op de diversiteit van de groep. Zo blijf je alert voor de diversiteit in je klas!
© 2014 – ISSN: 1375-2219 – 27ste jaargang, nummer 9 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Alain De Mûelenaere, Amandine Legrand (verhaal), Geoffrey Schollaert, Severina Sciacchitano, Aline Vandriessche, Wim Vandenbussche (Kleur Bekennen), Tine Lassuyt, Fem Theuninck, Geert Van Malderen, Jan Debonnet | FOTO’S Ahmad Masood (p. 1, 4), 11.11.11 (p. 2), Welzijnszorg (p. 2), Studio Globo Roeselare (p. 19), Thehil.com (p. 19), Liesbet De Pooter (p. 4, 20) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem
De kin de een in rtijd is een tij leefat d van e l i eigen e r h oe me grote ontdek kla np kin g o Foto: L s. e s i n t i . e Deze k f leert iesbet inder omg De e a P a o n o t m er et de d n leren tijde ns ive r s i t e i t in hu n