Wereldreis oktober 2014 by Studio Globo

r 20 e b o t ok

sam

g n i k r e w n e

r a m n m ya

Nieuws van 11.11.11 Zeg met je school ‘sorry is niet genoeg’ op vrijdag 24 oktober 2014 Eén derde van het voedsel wereldwijd gaat verloren. Dat is maar liefst 1,3 miljard ton per jaar. En dat terwijl 1 op 8 mensen honger lijdt. Als je weet dat samen met dat voedsel ook kostbare en schaarse grondstoffen weggegooid worden, zoals landbouwgrond of water, dan is het duidelijk dat voedselverspilling dringend aangepakt moet worden. Voor het tweede jaar op rij voert 11.11.11 campagne over recht op voedsel, deze keer met de focus op voedselverspilling. Alle scholen kunnen meedoen aan de actiedag 'Sorry Is Niet Genoeg@school' op vrijdag 24 oktober, net voor de herfstvakantie.

Serveer samen met je leerlingen eten dat anders weggegooid zou worden wegens te krom, een bijna vervallen houdbaarheidsdatum of andere redenen. Eetstandjes, weggeefwinkeltjes of een restaurant tijdens de middagpauze zijn daarvoor prima geschikt. Meer tips, info en tools vind je op www.nietgenoeg.be.

Als je jouw deelname registreert op dezelfde website ontvang je een basispakket met actiemateriaal. 11.11.11 houdt je dan ook op de hoogte over alle nieuwtjes met betrekking tot 'Sorry Is Niet Genoeg@school' en de 11.11.11-campagne.

In de Oogappel in Gent Wil je ook in de klas aan de slag rond dit thema? Dan beveelt 11.11.11 je het educatieve pakket ‘Om op te eten!’, uitgewerkt in samenwerking met Djapo, warm aan. Tijdens vier lesuren op maat van elke graad ga je dieper in op het campagnethema. Aan de hand van concrete voorbeelden uit Noord en Zuid leren de kinderen over de enorme voedselverspilling wereldwijd en worden ze uitgenodigd om er een mening over te vormen en om zelf actie te ondernemen. Op www.nietgenoeg.be vind je ook ‘Proevertjes’, gratis lessuggesties per graad. Ze zijn uitermate geschikt als voorbereiding op de actiedag van 24 oktober. Bij dit nummer van Wereldreis ontvang je een overzichtsfolder met het volledige educatieve aanbod van 11.11.11. Je vindt deze informatie ook online op www.nietgenoeg.be/opschool.

Ik ben Nyaung en woon in Myanmar. Door samenwerking kunnen we meer bereiken!

• Hoe gaat het beter? • Dit is Nyaung • Samenwerking in sporten

• Wie maakt er allemaal deel uit van een team? • Wereldpost: de mail van Nyaung • Wie helpt er op het Phaung Do Oe-festival?

• Kinderen van het meer • Vragen bij het verhaal • Coöperatief spelen

Fo to :D iet ma r Te mps , Flick r

• Woordzoeker

o ploss i n g e n , e i n d t e r m e n , w e b t i p s e n b eelden v i n d je o p o n z e w eb sit e: www. st ud i o g l o bo . b e / w er el d r e is wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

SAMENWERKING Op de foto zien we bijna honderd mannen die samen een lange, versierde boot vooruit peddelen. Ze nemen in oktober deel aan een traditionele roeiomgang tijdens het jaarlijkse Phaung Do Oe-festival op het Inlémeer. Dat is het tweede grootste meer van Myanmar en ligt in de bergachtige Shanstaat. Rondom het Inlémeer woont de Intha-minderheid in dorpen met paalwoningen. Intha betekent “kinderen van het meer” en hun levenswijze is nauw met het water verbonden. Ze hebben drijvende markten en drijvende tuinen, waar ze tomaten, bonen, aubergines, bloemen en andere planten telen. Opmerkelijk is de manier waarop de Intha roeien. Ze staan recht op de boot met één been op de achtersteven van de boot en het andere been om de peddel geklemd, om zich zo voort te duwen in het water. Zo hebben de beenroeiers hun handen vrij om een visnet uit te werpen. Het peddelen met één been is bijzonder efficiënt en als men het in groep doet, kan men een ongelooflijke snelheid bereiken. Dat vergt natuurlijk een goede samenwerking.

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Samenwerken kun je met twee, in een team, maar ook in een coöperatie of in internationaal verband. Myanmar gaat nu bv. ook het Internationale Stelsel van Eenheden aannemen. Dit decimale stelsel van meter, kilogram, seconde… is – behalve in de VSA en Liberia – wereldwijd in voege. Dit vergemakkelijkt de samenwerking tussen landen enorm. Ontwikkelingssamenwerking draagt op een structurele manier bij tot verbetering van de levensomstandigheden in het Zuiden. Zo steunt de Europese Unie in Myanmar projecten rond gezondheid, onderwijs, klimaatverandering, vredesopbouw… Bij een grote ramp, bv. een cycloon of een zware aardbeving, kunnen de eerste uren cruciaal zijn en daarom moeten landen en organisaties heel snel en professioneel samenwerken om noodhulp te bieden. Toen Myanmar werd getroffen door een cycloon, waren er meer dan 100 000 doden en bijna 2 miljoen daklozen. Bij een ramp met zulke omvang is een goede internationale samenwerking noodzakelijk om hulpverlening op poten te zetten. Als de overheid van een land beroep doet op internationale bijstand, gebeurt dit via het coördinatiecentrum van de Verenigde Naties. Verschillende internationale organisaties werken elk aan één aspect van noodhulp zoals kampen bouwen, gezondheid, voeding, water en sanitair. Omdat buitenlanders in Myanmar beperkt werden toegelaten, werd samengewerkt met lokale organisaties om zo snel mogelijk vrijwilligers op te leiden.

MYANMAR Ligging, klimaat Myanmar (voorheen Birma) is het grootste land van Zuidoost-Azië en grenst aan Thailand, Laos, China, India en Bangladesh. Sinds 2005 is het centraal gelegen Naypyidaw de hoofdstad, maar de oude hoofdstad Rangoon blijft de grootste stad van het land. Myanmar kent zeer verschillende landschappen: bergketens met in het noorden besneeuwde toppen, heuvels met tropische bossen, riviervlakten en in het zuiden koraaleilanden. Myanmar heeft een moessonklimaat. Geschiedenis Voor het begin van onze jaartelling stichtten de Mon en de Pyu koninkrijken in de delta van de grote rivieren. Na hun ondergang namen de Birmanen hun plaats in en stichtten in 1044 een koninkrijk. In deze periode verrezen er tienduizenden prachtige kloosters en tempels. Tijden van verval wisselden af met periodes van grote bloei. Een reeks oorlogen met de Britten maakte in 1885 het land tot een kolonie. In 1948 herwon Birma zijn onafhankelijkheid, maar werd geconfronteerd met opstanden van minderheden en een rampzalige economie. Vanaf 1962 heersten militaire regeringen. Aung San Suu Kyi ontving de Nobelprijs voor de Vrede voor haar geweldloze beweging voor de mensenrechten en democratie in haar land. In 2010 werd ze vrijgelaten en hield Myanmar voor het eerst in 20 jaar verkiezingen. Nu is er een verkozen president en zetelt de oppositie in het parlement. Bevolking Myanmar heeft ongeveer 55 miljoen inwoners, waaronder veel etnische groepen. De grootste groep zijn de Bamar of Birmanen (68%). De officiële taal is het Birmaans, maar de verschillende etnische groepen hebben hun eigen talen. Op kleine schaal wordt er ook Engels gesproken. De meeste inwoners zijn aanhangers van het boeddhisme (89%), maar er wonen ook christenen en moslims. De meeste mensen wonen in de vruchtbare vlakte en delta van de Irrawaddyrivier. HDI: 0,524 en dus een lage menselijke ontwikkeling. Economie De meeste Myanmarezen werken in de landbouw. Rijst, peulvruchten, bonen, sesam, hardhout (teak) en vis zijn de voornaamste producten, die ook worden uitgevoerd. Er is een beperkte industrie van landbouwproducten, kleding en hout, koper, tin, ijzer en edelstenen. Munt: kyat, EUR 1 = MMK 1 259.

heb je al gehoord van... RIJRICHTING? Zoals in veel oud-kolonies van Groot-Brittannië reed men in Myanmar lange tijd aan de linkerkant van de weg en zat de chauffeur rechts in de wagen. In 1970 besloot de overheid dat er rechts moest worden gereden. Men paste de auto’s echter niet aan. In Myanmar rijdt men dus rechts en zit de chauffeur ook rechts in de wagen. Bovendien zie je er soms verkeerslichten of -borden aan de verkeerde kant van de weg staan, omdat ze nog niet werden verplaatst. In het verkeer in Myanmar, en vooral aan de grensovergangen met linksrijdende buurlanden India, Bangladesh en Thailand is dus een goede samenwerking nodig.

* In th a: be vo lki ng die lee ft rondom het Inlémeer, he t op een na grootste mee r van Myanmar. * Ph au ng Do Oe -fe st iva l: ee n jaa rli jks fe sti va l da t wordt gevierd rondom he t Inlémeer. Het festival duurt 18 dagen en is een toeris tische trekpleister.

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

BIJ DE KALENDERFOTO Werkvorm kringgesprek

Dit heb je nodig

de kalenderfoto filmpje van het Phaung Do Oe-festival (op de website) werkblad A

10'

Verloop

Bekijk samen met de leerlingen de kalenderfoto en stel enkele richtvragen Wat zie je op de foto? (mannen die op een lange boot aan het peddelen zijn) Op welke manier besturen ze de boot? (met hun been) Is dit een foto die bij ons gemaakt is? Waar dan wel? (in een ver land) Laat de leerlingen eens uitproberen om te ‘roeien’ met één been. Vertel daarna over het meisje Nyaung aan de hand van het werkblad.

WANNEER GAAT HET BETER?

35'

Werkvorm

Ve rloop

Dit heb je nodig

Enkele voorbeelden van opdrachten: - Een puzzel oplossen (alleen of per twee) - Een bank of zwaar object opheffen - Een parcours geblinddoekt doorlopen (alleen of met de hulp van een leerling) - Ballonnen in de lucht houden (alleen of met meerdere)

opdrachten: alleen of samenwerkend herkennen van sporten een puzzel een bank een blinddoek ballonnen werkblad B (voor het tweede leerjaar)

Je laat de leerlingen aan de hand van enkele opdrachten het voordeel van samenwerken ondervinden.

Ze zullen al snel merken dat ze elkaar nodig hebben. Bespreek achteraf met de leerlingen de ervaringen. Wanneer lukte het al dan niet beter volgens hen?

Het publiek kijkt bewonderend toe en moedigt aan. Foto: Ilse Van Ceulen

Voor het tweede leerjaar is er een uitbreiding naar samenwerking in sporten. Op het werkblad vinden de leerlingen verschillende afbeeldingen van sporten. Het is aan hen om te bepalen of er sprake is van samenwerking. Dit kan zowel samenwerking tussen mensen zijn (in een ploeg) als samenwerking tussen mens en dier (bv. paardrijden). Ook wordt er enkel gekeken naar de activiteit die de sporter zelf uitvoert. Zo wordt de tegenstander, het publiek… niet meegerekend. Let ook op de typische sport uit Myanmar: bando (een verdedigingssport, de verschillende grepen zijn vaak genoemd naar dieren). Een extra voorbeeld wordt genoteerd, getekend of uitgebeeld.

BIJ DE SPIEGEL FOTO Werkvorm kringgesprek

Dit heb je nodig de spiegelfoto

Verloop

Bekijk de spiegelfoto. Hoe werken die mensen samen? Waarom? O p w e l k e m a n i e r h e b b e n j u l l i e i n d e v o o r b i j e d a g e n samengewerkt? Hoe vond je dat?

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

DIT IS N ya u n g

uit aung y N n I k b e a n m a r. My

Hier w oon i palen k: in een h uis o in het p water . Foto: Il se Van Ceulen

, Flickr Temps ietmar Foto: D

Foto: Gerd Boulanger

Zo gaan we naar school

Mijn b ro b e e n v e r s o e fe n e aren op he n het Foto: S haun D t m e e r. unphy

en omat t t p rkoo kt. er ve d e e mar o d m p n o j s Mi peper

Travel Guide Foto: e

n aam : wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Samenwerking in sport 1) Al deze sporten worden in Myanmar beoefend. Kleur de sporten waarbij je moet samenwerken in het groen. De sporten die je alleen kunt beoefenen, kleur je oranje.

2) Kun je zelf nog een voorbeeld geven van een sport waarin je moet samenwerken?

naam :

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

10'

BIJ DE KALENDERF OTO Werkvorm

kringgesprek samenwerkingsspel

Dit heb je nodig

de kalenderfoto wereldkaart filmpje met ‘beenvaren’ (op de website)

Verloop

Toon de kalenderfoto aan de leerlingen. Stel richtvragen: Wat zien jullie op de foto? Waar zou deze foto gemaakt zijn? Duid ook het land aan op de wereldkaart. Op welke manier varen deze mensen met de boot? (Ze peddelen met hun been = beenvaren). Illustreer met het filmpje. Bespreek waarop deze mensen moeten letten als ze aan het peddelen zijn. (Gelijk roeien, rekening houden met elkaar op de boot…). Ze moeten dus goed samenwerken. Laat de leerlingen dit ervaren door een samenwerkingsspel te spelen, bijvoorbeeld schootzitten, touwtrekken, touwtje springen met twee draaiers…

WIE MAAKT ER ALLEMAAL DEEL UIT VAN EEN TEAM? 35' Werkvorm

klassikaal of in stilte lezen van de e-mail onderwijsleergesprek groepswerk

Dit heb je nodig

werkblad C: de e-mail van Nyaung een afbeelding van een voetbalwedstrijd de kalenderfoto werkblad D

Verloop

Richtvragen bij de e-mail Wat wil Nyaung te weten komen? (Wie er allemaal nodig is om de roeiparade te organiseren.) Had Nyaung nog een vraag voor ons? (Hebben wij ook feestdagen zoals het Phaung Do Oe-festival ?) Geef enkele voorbeelden van feestdagen. Wie hebben we allemaal nodig in ons team? Neem een voorbeeld, dicht bij de leerlingen, zoals een voetbalwedstrijd. Bespreek de verschillende personen die daar van belang zijn: spelers, trainer, supporters, scheidsrechters, maar ook onderhoudspersoneel van het veld/sanitair, kinesisten, hulpverleners van het Rode Kruis, kraamhouders voor een versnapering voor de supporters… Benadruk dat alle beroepen belangrijk zijn, want zonder het onderhoudspersoneel, zou het gras te lang zijn en kunnen de spelers niet voetballen… Groepswerk Verdeel de leerlingen in groepjes. Ze brainstormen bij het werkblad over wie er allemaal nodig is om de roeiomgang in Myanmar te laten doorgaan. Bespreek de resultaten kort.

b i j d e spi e g e l f o to Werkvorm

samenwerkingsopdracht

Dit heb je nodig de spiegelfoto

Ve rl oop

Toon de leerlingen de spiegelfoto. Stel hen de vraag waar deze foto zou zijn genomen. Herkennen ze dit? Heeft iemand dit al eens gedaan of gezien? Bespreek kort de verschillen met het beenvaren. Laat hen daarna in groepjes brainstormen over een nieuwe manier van varen. Ze beelden dit dan uit voor de klas. wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Nieuw

Beantwoorden

Archiveren

Verplaatsen naar

E-mail zoeken

Postvak IN 5

Onderwerp: kinderen van het meer

Ongewenst

van: Nyaung <Hom.Nyaung@wereldreis.org>

Concepten 2

Verzonden:

Verzonden

Aan: ...............................................................................................................................

Verwijderd Personen Agenda

30 september 2014 12:40:13

Mingalabar * Ik ben Nyaung en ik woon in Myanmar, een land in Zuidoost-Azië. Ik woon aan het Inlémeer, dit is het op een na grootste meer in Myanmar. Wij noemen onszelf de Intha, want dit betekent: “kinderen van het meer”.

Foto’s 1

Vandaag ga ik niet naar school, want het is een belangrijke dag voor ons. Het Phaung Do Oe-festival begint vandaag en dat is de belangrijkste feestdag van het jaar. Hebben jullie in België ook zo’n feestdagen?

foto: Shaun Dunphy

Ik zal jullie even kort uitleggen wat er zal gebeuren. Straks nemen de mannen van het dorp deel aan een roeiparade. Ze zijn mooi aangekleed en varen met de heilige boeddhabeelden rond op het meer. Maar ze doen dit wel op een heel bijzondere manier. Ze gaan namelijk “beenvaren”. Ik hoor jullie al denken: “wat is beenvaren”? Wel, wij zitten niet neer in een boot, maar staan recht op één been. Het andere been klemmen we rond onze peddel. Zo hebben we onze handen vrij om bijvoorbeeld visnetten in het water te gooien. Dit is wel heel moeilijk, hoor! Ik heb het al eens geprobeerd, maar het ging helemaal niet zo vlot. Ik vraag me wel af wie er allemaal nodig is om zo’n groot festival te organiseren. Zouden ze enkel roeiers nodig hebben of zijn er nog andere mensen die hen helpen? Ik denk dat ik dit toch even ga onderzoeken. En misschien kunnen jullie mij een handje helpen? Sswaa-bi **! Nyaung * Hallo in het Birmaans, de officiële taal in Myanmar. ** Tot ziens

naam :

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Wie helpt er op het P h aun g D o O e- f e st iva l ? Hieronder zie je een foto van de roeiparade. Wie hebben we allemaal nodig zodat deze roeiparade kan doorgaan? Teken of schrijf de naam of het beroep van die personen rondom de afbeelding.

...............................................................................................

Foto: Mark Fisher

...............................................................................................

Allemaal de peddels uit het water en op commando: â&#x20AC;&#x153;gelijk, in!â&#x20AC;? ...............................................................................................

...............................................................................................

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

BIJ DE KALENDERF OTO Werkvorm

onderwijsleergesprek lezen opzoekwerk

Dit heb je nodig

de kalenderfoto werkblad E en F: “Wij zijn kinderen van het meer” atlas filmpje “Nyaung woont op het Inlémeer” (website) werkblad G

20'

Verloop

Laat de leerlingen hun eerste indrukken bij de foto verwoorden. Wat zie je? Wie zie je? Waar zou deze foto gemaakt zijn ? Lees daarna het verhaal klassikaal of laat het de leerlingen in stilte lezen. Laat hen de antwoorden op de vragen opnieuw verwoorden. Wat zie je? (roeiboot op het Phaung Do Oe-festival) Wie zie je? (mannen die rechtop aan het peddelen zijn) Waar is deze foto genomen? (Myanmar) Laat de leerlingen het land opzoeken in de atlas. In oudere atlassen bestaat de kans dat ze dit land niet zullen vinden onder Myanmar, maar onder Birma. Verklaar dit kort aan de leerlingen (zie Wereldreisinfo). Bij het verhaal hoort ook een werkblad met vragen over de tekst.

25’

COÖ PERATIE F SPELEN Werkvorm

niet-competitieve spelvormen

Dit heb je nodig

werkblad H voldoende vloeroppervlakte per groepje leerlingen (van vijf): lang touw blinddoeken hoepel of verhoogje (turnplint)

Verloop

Geef de leerlingen niet-competitieve opdrachten van het werkblad. Een groepje kan snel, efficiënt, mooi, creatief… samenwerken. Bespreek de ervaringen met deze samenwerkingsspelen: Hoe voelde jij je erbij? Werkte iedereen goed samen? Wat was er nog meer nodig om de samenwerking beter te laten verlopen?

BIJ DE SPIEGEL FOTO Werkvorm kringgesprek groepswerk

Dit heb je nodig

de spiegelfoto eventueel een roeiriem, peddel of stok

Verloop

5’

De leerlingen verwoorden hoe zijzelf of anderen op een rivier of meer varen (peddelen of roeien). Toon daarna de spiegelfoto. Laat hen daarna eens ervaren hoe moeilijk het is om te beenvaren en synchroon te zijn. Alle leerlingen gaan per twee achter elkaar staan en voeren de beweging van het beenvaren uit. Ze mogen hun evenwicht niet verliezen en er mogen geen botsingen gebeuren. Laat hen daarna het roeien uitvoeren op de manier zoals wij het kennen. Bespreek samen hun ervaringen.

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Wi j z ij n k i n d e r e n van h e t meer Ik spetterde eens hard met mijn peddel. Ik was op weg naar school en had er echt geen zin in. Gisteren was meester Sha echt boos geworden op mij, midden in de klas. Dat was toen ik had gezegd dat ik niet met Khin en Daw wilde samenwerken bij het vraagstukken maken. “Khin en Daw zijn zo trààg!”, had ik zacht geklaagd. Misschien was ik te ongeduldig geweest, maar het was waar! De meester had mij terechtgewezen: “Iedereen heeft zijn sterke en zwakke kanten, Nyaung, ook jij. Heeft Boeddha ons niet geleerd anderen niet te kwetsen met onze woorden? Ga op je plaats zitten.” Ik wist zeker dat de meester het vandaag nog niet vergeten zou zijn. Gelukkig mochten we vanmiddag vroeger naar huis. Het is vandaag het begin van het Phaung Do Oe-festival, de grootste feestdag van het jaar. Het meer is zo belangrijk voor de bewoners van de dorpen om het Inlémeer, dat we onszelf de “Intha” noemen, dat “kinderen van het meer” betekent. De meeste gezinnen, ook mijn eigen familie, wonen in paalwoningen op het meer en we leven van wat het water opbrengt. Mijn moeder kweekt tomaten en pepers in drijvende tuinen op het water, net Foto: Gerd Boulanger zoals veel andere families in het dorp ook doen. Mijn vader is visser. Bijna alle vaders van mijn vriendjes en vriendinnetjes zijn trouwens ook visser. Net als de andere vissers in het dorp vaart hij op een heel bijzondere manier: hij gebruikt één been en één hand om de peddel te bedienen, zodat hij zijn andere hand vrij kan houden voor de visnetten. Ik heb het ook al eens geprobeerd, maar ik was direct het water ingetuimeld. Papa was hard beginnen lachen: “Je moet nog veel rijst en vis eten, denk ik, voor dat lukt.” Hier zie je mijn klasgenoten

Maar ik ben nu al een tijdje stiekem aan het oefenen. Papa begint zijn werkdag bij het krieken van de dag, rond vier uur ’s ochtends. Als ik van school kom met mijn eigen kanootje, is hij vaak net thuis. Dan ‘leen’ ik vaak zijn boot om het beenvaren te oefenen. Bijna elke dag glip ik naar buiten om nog snel een uurtje te oefenen: voet tegen de peddel, evenwicht bewaren, veel kracht zetten en dan peddelen maar. Ik vorder langzaam maar zeker, al voel ik dat ik nog een beetje kracht te weinig heb. Maar ik ben niet het type dat snel opgeeft en dus oefen ik stiekem verder in mijn eentje. Tot ik het peddelen beu ben – dan neem ik een verfrissende duik in het water en was mij zo vlak voor het avondeten. Vandaag zullen de mannen van het dorp echter 'beenvaren' om een heel andere reden: ze gaan in hun mooiste pak de heilige boeddhabeelden rond het meer varen. Dat is onderdeel van het jaarlijkse Phaung Do Oe-festival en een hele eer. De halve dag school ging gelukkig snel voorbij. Vraagstukken stonden niet op het programma en ik hield mij heel rustig in de klas. Na schooltijd voer ik naar de oever van de rivier. Reikhalzend kijk ik uit naar de pas geschilderde, kleurrijke en prachtig versierde boten die zo meteen in mijn gezichtsveld zullen komen. wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Het is weer even wennen om op vaste grond te staan, want net zoals de meeste Intha breng ik het grootste deel van mij leven op het water door. Meer en meer dorpelingen komen erbij staan. Ook mijn moeder en mijn achtjarige zusje, Tan. De kleinste drie, kleuters nog, zijn thuisgebleven, waar oma op ze let. Maar ik wil niet met Tan spelen. Ik hou mijn ogen strak op de horizon gericht en ja hoor, daar komen ze. Op platbodems â&#x20AC;&#x201C; enorm lange boten â&#x20AC;&#x201C; vervoeren de mannen van het dorp de heilige gouden beelden. Meer dan negentig roeiers werken per boot samen, allemaal in hun mooiste kleren. Met een voet aan de buitenkant van de boot laten ze hun peddel op een ritmisch commando in het water neerkomen en halen haar vervolgens weer omhoog. Iedereen moet elkaars ritme volgen, want anders botsen de peddels tegen elkaar en komen ze geen meter vooruit. Gefascineerd kijk ik naar de gigantische boten, naar de roeiers in hun schitterende gouden outfits met rode hoofdbanden. Ik zie hoe mooi hun bewegingen samenvloeien, ook al zijn ze allemaal verschillend, en hoe ze er door hun teamwerk in slagen de boot met een hoge snelheid te laten varen. Ik neem mij voor om voortaan in de klas wat toeschietelijker te zijn. Ik ben goed in vraagstukken, maar heel wat minder in taal. De meester moet soms voor mij de spellingsregels nog eens uitleggen. Toch blijven mijn klasgenoten geduldig. Dat moest ik ook maar eens gaan proberen. Als deze mannen, oud of jong, klein of groot, allemaal samen kunnen werken, kan ik dat toch ook? Daar zou Boeddha vast blij mee zijn, bedenk ik, en meester Sha ook, maar toch vooral Khin en Daw.

Foto: Ilse Van Ceulen

naam :

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Vrag e n b ij h e t v e r h a a l 1) Geef een ander woord voor “kinderen van het meer”. ............................................................................................................................................................................................ 2) Op welke manier varen deze mensen met hun boten? Duid de juiste foto aan. Kies uit: A. peddelen, B. beenvaren en C. roeien.

Foto: William Murphy

Foto: Ines Hegedus-Garcia

Foto: Shaun Dunphy

3) Waarom vissen ze op deze manier? ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ 4) Hoe verdienen de ouders van Nyaung hun inkomen? Wie doet wat? ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ 5) Waarom werd meester Sha boos op Nyaung? ............................................................................................................................................................................................ 6) Wat is de overheersende levensbeschouwing in Myanmar? ……...............................................…… Geef twee voorbeelden uit de tekst waaruit je dit kunt afleiden. a) ....................................................................................................................................................................................... b) ....................................................................................................................................................................................... 7) Teken hoe de Intha aan het Inlémeer wonen.

n aam : wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

C O Ö PERATIE F SPELEN

In een spel moet je niet altijd tegenstanders hebben, je kunt ook samenwerken.

Beenvaren? Ga allemaal op een rij op je linker been staan en schrijf dan het alfabet met je andere been. Zeer moeilijk alleen, maar als je elkaar kunt ondersteunen, lukt het wel. Teken de boot Leg een stuk touw op de grond in de vorm van een boot. Doe dat geblinddoekt. Werk zo goed mogelijk samen.

Stoel doorgeven Zet stoelen op enige afstand van elkaar op een rij. Hou een stoel apart. Ga allemaal op de stoelen staan. Geef de losse stoel rond. Je kunt spelen met minder stoelen dan er deelnemers zijn, maar je kunt ook telkens de eerste stoel van de rij opnemen en doorgeven. De stoel die aan het einde van de rij komt, wordt niet meer gebruikt.

Tikkertje met eenden Leg een knoop in elk doek dat dan een eend voorstelt. Er moeten minder ‘eenden’ zijn dan het totaal aantal deelnemers. Speel tikkertje. Wie een eend vastheeft, mag niet getikt worden. Je kunt natuurlijk iemand ‘redden’ door een eend toe te werpen. Wie wordt getikt, is de nieuwe tikker. Rups Iedereen, behalve één, gaat zij aan zij op de buik liggen met de armen vooruit gestrekt. De overblijvende rolt over deze rups. Wanneer die aan het einde komt, mag de volgende vertrekken. Iedereen aan boord Ga met zoveel mogelijk in een hoepel staan. Beide voeten moeten ‘aan boord’. Niemand mag op elkaar gaan zitten of liggen. Blijf minstens tien seconden staan. Geblinddoekte ketting Eén ziende leidt een groepje geblinddoekten. Niemand mag praten, maar je mag wel signalen geven (knijpen in de handen, een been vasthouden…). Om het moeilijker te maken, kun je hindernissen opwerpen.

naam :

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Foto: Karen Nachtergaele

MAX DE KAT

Nyaung woont op het Inlémeer

Coöperatief spel voor 1 tot 8 spelers. Vogel, muis en eekhoorn zijn op weg naar hun holletje in de boom. Max de kat heeft honger en zit achter de kleine diertjes aan! De spelers brengen samen drie kleine diertjes in veiligheid. Een spannend spel, blijft ook leuk voor oudere kinderen.

In dit filmpje kunnen de leerlingen de Intha aan het werk zien in hun dagelijkse leven. Ze zien hoe er gevist wordt op het Inlémeer, ze zien woningen van de plaatselijke bevolking, de markt…

Heerhugowaard: Uitgeverij Zonnespel. 4 tot 12 jaar.

Goede doelen en maatschappelijke organisaties. Ideeën, acties en projecten voor de basisschool Scholen willen vaak kleinschalige, maar niet minder impactvolle acties voor goede doelen opzetten. Met dit werkboek willen de uitgevers zowel leerlingen als betrokken docenten helpen om dergelijke acties te bedenken, vorm te geven, uit te voeren en te verantwoorden. Het werkboek biedt ideeën, checklists en draaiboekjes evenals handige tips om de actie op didactisch verantwoorde wijze in de leerstof te integreren.

www.youtube.com/ watch?v=0gr23NBvZDM

Birma – Myanmar. Landenreeks De Landenreeks behandelt verschillende aspecten van de geschiedenis, de cultuur, de politiek, het milieu, de sociale omstandigheden en de economie van een land. Het werk bevat zwart-wit en kleurenfoto’s, cijfergegevens, tabellen en kaarten. Er is een duidelijk accent gelegd op achtergrondinformatie en analyses van recente ontwikkelingen. Birma, zoals Myanmar heette tot het door het militaire regime werd omgedoopt, is voor de rest van de wereld een blinde vlek. Hulst, Hans. Amsterdam/ De Haag/ Brussel: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Novib/ 11.11.11, 2006.

Amstelveen: Lenthe Publishers, 2006.

Eerlijk duurt het langst: laat kinderen kennis maken met fairtrade Maak kennis met drie producten en het verhaal achter het product. Er wordt ingegaan op bijvoorbeeld de mogelijkheden die eerlijke handel biedt, wat fairtrade is. Bij elk van de drie fairtradeproducten die in de boodschappentas zitten, hoort een opdrachtkaart. Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. Utrecht: Podium, 2010. Vanaf 10 jaar.

They Call It Myanmar: Lifting the Curtain Clandestien gefilmd gedurende twee jaar in het op één na meest gesloten land ter wereld, biedt deze documentaire een zeldzame inkijk op het dagelijkse leven. Samengesteld uit meer dan 120 uur treffende beelden is deze langspeelfilm een impressionistische reis. Interviews en contacten met meer dan honderd mensen uit heel Myanmar, waaronder Nobelprijswinnares Aung Dan Suu Kyi. Hoewel het land van een van de welvarendste landen in Zuidoost-Azië afgleed tot een van de armste, is deze film een verhaal van schoonheid, moed en hoop. Robert Lieberman (83 min.), 2012.

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

Woordzoeker Vorm een groepje van 2, 3, 4 of 6. Hieronder vind je enkele belangrijke woorden uit dit Wereldreisnummer. Verdeel de woorden en zoek ze samen in de onderstaande woordzoeker.

Foto: Ilse Van Ceulen

Azië

vissers

team

festival

Birma

geduldig

Intha

Inlémeer

elkaar

aanvullen

Nyaung

beenvaren

Boeddha

coöperatie

Myanmar

samenwerken

roeiers

verschillen

B I R A A N V U L L E N M N M N Y A U N G A S S D E N H C E U Z H V T R C V I I B N O D S I O E O M E R V N E P O T T E A E Y R O I O L E S P W W M I A S B S A M E N W E R K E N C O S E F I M V R R D R M H E E L Q G N E A K A S A I D R K N Q G T E R K T R L D S A G O D M H R E E I L H E A O B I R M A N N E E A V R C G E D U L D I G N M naam:

wereldreis - nummer 8 / oktober 2014

leerkracht aan het woord Ik ben Louise Corty … en geef les in het vierde leerjaar in de Anderlechtse school “De voorzienigheid”, een school met vele nationaliteiten. • Toen ik afstudeerde, maakte ik bewust de keuze om dagelijks tussen Brugge en Brussel te pendelen. Ik doe dat intussen al twee jaar. • Brussel met haar mix aan culturen en uitdagingen roept en fascineert mij. Brussel maakt me soms triest. Als ik vergelijk met andere plaatsen waar ik voor de klas heb gestaan, zoals Ghana en Polen, zijn de onderlinge verschillen zichtbaarder en groter. Die zichtbare diversiteit maakt Brussel aantrekkelijk, maar ook hard.

Hoe kijk je terug op de voorbije twee jaar? Ik werk graag in Brussel, al maakt het pendelen het werk best zwaar. De manier van lesgeven is uitdagend maar veeleisend. Ik heb mijn rol en invloed als leerkracht moeten leren relativeren. Als leerkracht sta je soms machteloos tegenover de uitdagingen waar mijn leerlingen voor staan. Ik heb geleerd om blij te zijn met het kleine verschil, aan het werken rond een aspectje binnen hun leefwereld. Zo proberen we momenteel ouders al breiend te betrekken bij het schoolgebeuren. Met fluorescerende wol breien we samen een kleurrijke waarschuwing voor automobilisten aan de schoolpoort. Af en toe koken we ook samen een gezonde maaltijd, zo verrijken we hun voedingspatroon. Bepalen wat we zouden klaarmaken is al een interculturele oefening. Spaghettisaus zonder varkensvlees met couscous was een van de resultaten.

Studio Globo

Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis

Hoe werk je rond mondiaal leren in je klas? Ons doelpubliek heeft zijn eigen problematieken. Eén daarvan is dat hun leefwereld figuurlijk en letterlijk ‘klein’ is. Voor sommigen is een uitstap naar het centrum van Brussel, op amper een kilometer van hier, al een hele onderneming. Hun ervaringen verruimen is dus een belangrijk werkpunt. Gelukkig helpen we elkaar daarbij. Zo zijn er enkele leerlingen in Brugge komen logeren en is mijn jongere zus al eens een dagje komen schoollopen in mijn klas. Ik wil binnenkort mijn leerlingen laten kennismaken met de moestuin en zij hebben mij gemotiveerd om naar Marokko te gaan. Is het werken rond mondiale thema’s dan wel prioritair? Het een sluit het ander niet uit, want de interesse voor de ruimere wereld is er wel. Amerika wordt door vele leerlingen opgehemeld. De 11.11.11-kalender aan de wasbak en samen naar Karrewiet kijken, zijn spontane vertrekpunten voor een klasgesprek. De kracht van mijn klassen ligt natuurlijk in hun samenstelling. Je moet niet veel moeite doen om te werken rond de wereld in je klas, als de wereld al in je klas zit. Mondiale linken worden snel gelegd en de betrokkenheid bij gebeurtenissen in landen als Congo, Marokko en Pakistan is hoog.

© 2014 – ISSN: 1375-2219 – 27ste jaargang, nummer 7 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Sara de Sloover (verhaal), Erika Nobels, Nathalie De Groote, Ilse Van Ceulen, Geert Van Malderen, Tine Lassuyt, Jan Debonnet | FOTO’S Soe Zeya Tun (p. 1, 4-1), Djapo (p. 2), Steve Selwood (p. 4-2, 20) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem

Of de ro bevest eiers de boo ig tn nodig d, of ze pedd u voortbew om va egen m elen e a lk r Foto: S t m e t een ha et riemen, d teve S te maken. nd ie a elw e o n o e d e n been an de boot zijn , sam e n w erken is