Wereldreis - Oktober 2013

Maandelijkse lesbrief voor de basisschool bij de Wereldkalender van 11.11.11 ISSN : 1375-2219 - 26ste jaargang, nummer 8 - Afgiftekantoor Antwerpen X – P912119

okTober 2013

Vietnam Thema : familie

Campagne Ik Kook Van Woede @school: Genoeg voedsel. En toch is er honger.

Actiedag op vrijdag 25 oktober 2013 Wij koken van woede want…

• 870 miljoen mensen lijden vandaag honger. Dat is 1 op 8. Dat is schandalig en een schending van de mensenrechten.

• Toch produceert de wereld vandaag anderhalve keer zoveel voedsel dan nodig om iedereen te voeden.

• Honger is geen natuurverschijnsel maar het gevolg van keuzes van mensen en onrechtvaardige structuren.

• We kennen de oorzaken van de honger, en de oplossingen.

• Daarom voert 11.11.11 twee jaar campagne voor Recht op Voedsel.

Op 25 oktober 2013 willen alle scholen laten koken van woede Met de scholen willen we deze actie verderzetten en dus vragen we aan jullie als leerkrachten om ook op school een soepactie te organiseren.

DE SCHARLAKEN POMPELMOES is een grappig en spannend verhaal over een koning, een prinses, een draak en een geheimzinnige heks. Djapo vzw werkte een uitgebreid 4-lessentraject uit bij dit luisterverhaal dat naadloos aansluit bij de 11-campagne. Een heel dankbaar pakket voor scholen die zich, vóór of na hun deelname aan Ik Kook Van Woede @school, verder willen verdiepen in het thema. Meer info over dit pakket en de nascholing voor leerkrachten ‘Initiatie filosoferen met kinderen’ vind je op www.djapo.be.

Waarom soep? Soep koken is een positieve manier om onze verontwaardiging over het hongerprobleem te tonen. Soep is eenvoudig te bereiden, ook vegetarisch, en je kan de ecologische voetafdruk klein houden door lokale groenten te gebruiken. Ideaal ook om restjes in te verwerken en zo minder voedsel te verspillen. En als iedereen meekookt, geven we de politici een duidelijk signaal.

En dat is nodig want 11.11.11 roept in november een bijzondere ministerraad bijeen zodat onze politici het probleem niet langer kunnen negeren. We geven hen met ons dossier en onze eisen de pap in de mond zodat ze eindelijk werk kunnen maken van een coherent beleid tegen de honger. Hiervoor hebben we de verontwaardiging van massaal veel mensen nodig. Ook jij en je leerlingen kunnen een steentje bijdragen om druk uit te oefenen op die ministerraad.

Politici zijn immers gevoelig voor aantallen.

11.11.11 roept daarom alle scholen op om tijdens de actiedag op vrijdag 25 oktober letterlijk en figuurlijk te koken van woede.

Spreek keukenpersoneel, cateraars, ouders, leerlingen … aan om Ik Kook Van Woede-soep te maken en te serveren op school. Hoe meer scholen deelnemen, hoe groter de druk is op de politieke agenda om het voedselprobleem aan te pakken!

Verder vind je op www.ikkookvanwoede.be ook nog het Voedselkwartet en bijbehorende lestips. Ideaal ter voorbereiding van Ik Kook Van Woede @school. Wil je je verontwaardiging op een creatieve manier tonen, maak dan samen met je leerlingen ‘Angry Food Faces’.

Bij dit nummer van Wereldreis ontvang je ook een overzichtsfolder met het complete educatief aanbod van 11.11.11. Al die info vind je ook online op www.ikkookvanwoede.be.

Wil je mee koken van woede? Registreer dan je actie op www.ikkookvanwoede.be en ontvang onze nieuwsbrief met de laatste weetjes over onze campagne. Ga aan de slag met het actieplan en bekijk de tips en tools om deze actiedag vorm te geven.

Op onze website vind je ook een Powerpointpresentatie die je kan downloaden en aan je leerlingen tonen terwijl ze soep drinken.

Vergeet zeker niet om een leuke foto van jullie actie te maken en op onze website te plaatsen.

INHoUd

voorwoord Dag lezer, Deze maand trekken we met Wereldreis naar Vietnam. Dat lijkt wel heel ver van ons bed, maar het thema deze maand kent iedereen: familie.

Met je broer, je zus maar ook met je tante of je neef kan je je een diepe verbondenheid voelen. Die verbondenheid wordt ook wel een familieband genoemd. Kijk maar eens op de achterflap van deze wereldreis. Hoe leuk is het niet om samen met je mama en papa en je broer een boek te lezen?

In het verhaal zorgt zus Mai als een moeder voor haar kleine broertje en draagt hem op haar rug. Een band tussen vrienden kan echter zo sterk zijn dat je je bijna familie voelt. Dat hebben ook Mai en Lanh uit het verhaal voor de derde graad. Ze plagen elkaar en voor ze ’t weten staan ze samen op de foto.

Familie is een heel herkenbaar thema, waar je met de klas alle kanten op kan.

We wensen je alvast veel plezier bij het uitwerken van je lessen!

Emilie

colofoN

© 2013

Wereldreis is een uitgave van Studio Globo (Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, F 02 502 81 01) Weblink www.studioglobo.be/wereldreis

Campagne: Ik Kook Van Woede @school: Genoeg voedsel. En toch is er honger. ...... 2 Voorwoord ......................................... 3 Wereldreisinfo Vietnam ........................................ 4 Heb je al gehoord van ... familienamen? ............................... 4 Foto-info ....................................... 5 Thema-info: Familie ........................ 5 Reiswoordenschat .......................... 5 Wereldreistips en werkbladen Eerste graad ............................... 6-8 Vietnamese lampions ...................... 7 Vietnamese kok voor een dag ............ 8 Tweede graad .............................9-11 Brief van Lien .............................. 10 Stamboom van de familie Hoang ..... 11 Derde graad .............................12-17 Webtips ....................................... 13 Voer voor boekenwurmen ............... 13 Het mes ..................................14-15 Tante Li ....................................... 16 Tante Li: na lezen van de tekst ......... 17 Tekening van de kalenderfoto .......... 18 Leerkracht aan het woord: Brian Rotsaert .................................. 19 Spiegelfoto ....................................... 20

Le monde en classe (vertaling van wereldreis) is een uitgave van CNCD-11.11.11 (Handelskaai 9, 1000 Brussel, F 02 250 12 63) www.cncd.be/lemondeenclasse

Abonnement : 10 nummers voor € 17 Zie weblink voor andere formules. Abonnementen lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk, via fax of via mail tot één maand voor het aflopen van het abonnement.

Losse nummers zijn verkrijgbaar voor € 1,60 + verzendingskost. Bankrekening : BE56 0682 3525 0588 Administratie : Jan Wynants (T 02 520 05 30, E wereldreis@studioglobo.be) Redactie en medewerkers : Helga Vande Voorde (T 02 526 10 92, E helga.vandevoorde@studioglobo.be), Bea De Koster (verhaal), Erika Nobels, Eline Gezelle, Joris Cools, Karen De Broeck, Jolien Zwienenberg, Emilie Deblock en Jan Debonnet Tekeningen : Jos Verhulst Foto's : Aldo Pavan (kalenderfoto op de cover); Jolien Zwienenberg (foto p. 19), Marie Jeanne Smets (spiegelfoto) Vormgeving : Marc Vermeiren Druk : De Wrikker cvba, Berchem Verantwoordelijke uitgever : Piet Spanhove, Otletstraat 28/11, 1070 Brussel Overname voor niet-commercieel gebruik in het onderwijs en zonder afgeleide werken is toegelaten mits naamvermelding.

Deze uitgave kwam tot stand i.s.m. de Koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging - 11.11.11 v.z.w. en met de steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking

Wereldreis - 2013/8 - 3

vietnam LANDENINFO

Ligging, landschap en klimaat Vietnam ligt in Zuidoost-Azië met de hoofdstad Hanoi in het noorden van het land. Vietnam kent een warm klimaat en grote verschillen tussen noord en zuid. Van november tot april is het koel in het bergachtige noorden, terwijl het in het zuiden bijna altijd warm is.

Van mei tot oktober kunnen er zware moessonregens vallen. In het noorden stroomt de Rode Rivier en in het zuiden de Mekong. Hun delta’s zijn ideaal voor rijstvelden, groenten en fruit. Vietnam is een langgerekt land en met een kust van ruim 2 500 kilometer is er veel visvangst.

Geschiedenis Na de eerste koninkrijken werd het noorden van Vietnam duizend jaar meestal overheerst door Chinese dynastieën.

In 938 ontstond de eerste Vietnamese staat. Vanaf de 15de eeuw traden families van handelaars naar voor en kort daarna Europeanen. Vanaf 1883 had

Frankrijk de macht en culturele invloed: in tegenstelling tot de buurlanden (Cambodja, Laos en China) gebruikt Vietnam daardoor een aangepast Latijns schrift.

Na de Indochinese oorlog werden de Fransen definitief verjaagd en het land werd in Noord- en Zuid-Vietnam opgesplitst. De Verenigde Staten voerden een strategische oorlog (1957-1975) met als inzet het communistische Noorden omverwerpen en een kapitalistisch systeem vestigen. De Amerikanen verloren deze bloedige oorlog. In 1976 werden Noord- en Zuid-Vietnam herenigd in de Socialistische Republiek Vietnam.

Als gevolg van de oorlog waren er veel slachtoffers en vluchtelingen, een grote staatsschuld en op economisch en politiek vlak werden de contacten met het Westen verbroken. Onder andere door de economische boycot maakte het land enorme armoede mee. Nu is Vietnam het economisch snelst groeiende land ter wereld.

Bevolking Vietnam - met meer dan 90 miljoen mensen - is een land in snelle ontwikkeling en met een sterke bevolkingsgroei. 85 % van de bevolking zijn Vietnamezen (of ‘Kinh’), maar er wonen ook 54 etnische minderheden. Vietnam kent een grote kloof tussen arm en rijk. In de armste gezinnen zijn de kinderen vaak ondervoed door een gebrek aan gevarieerd eten. De helft van de Vietnamezen heeft geen toegang tot zuiver drinkwater of hygiënische toiletten. Toch kent Vietnam een relatief hoge alfabetiseringsgraad. Vooral in de stad gaan bijna alle kinderen naar de lagere school. Op het platteland werken Wereldreis - 2013/8 - Wereldreisinfo - 4

kinderen mee op het veld en in het huishouden. 81 % van de Vietnamezen is atheïst, voorouderverering in een of andere vorm is algemeen. Fietsen en moto’s zijn populaire transportmiddelen.

Een heel gezin slaagt er in om zich op één motorfiets te verplaatsen, soms nog tot enkele kippen erbij.

HDI: 128ste met 0,593, beneden het wereldgemiddelde.

Economie Vietnam zit in de overgang van een centraal geleide naar een socialistische markteconomie en dit bracht sterke economische groei. In het zuiden overweegt rijstbouw, waardoor het land een van de grootste uitvoerders ter wereld is. Mijnbouw en industrie bevinden zich eerder in het noorden. De meeste bedrijven zijn klein tot middelgroot.

Munt: Vietnamese dong, EUR 1 = VND 28 200. Een warme maaltijd kost ongeveer 60 000 Vietnamese dong.

HEB JE AL GEHOORD VAN ... FAMILIENAMEN? Een familienaam wordt doorgegeven door een vader aan zijn kinderen, ook in Vietnam.

In tegenstelling tot hier, vermelden de mensen daar eerst hun naam, dan een middennaam en ten slotte hun persoonlijke ‘voornaam’.

Enkele honderden familienamen zijn in gebruik in Vietnam. Zij bestaan uit één woord. Twee derde van alle Vietnamezen heet: Nguyen, Le, Pham of Tran. Omdat zoveel Vietnamezen dezelfde naam hebben, wordt soms een tweede familienaam toegevoegd.

FOtO-INFO Wij bevinden ons in het noorden van Vietnam, in het dorpje Ta Pinh in de buurt van Sapa. Hier leven veel bergvolkeren waaronder de Rode Dzao.

Zij worden zo genoemd vanwege de opvallende rode hoofddoek, gedragen door de vrouwen. Rechts op de foto zien wij een jonge vrouw die een baby op de rug draagt en ondertussen op de andere kinderen let. De kinderen dragen mutsen met kwastjes, munten en belletjes. Ook de kleren van de vrouwen en meisjes zijn kleurrijk versierd en zij dragen zilveren armbanden en oorbellen. De vrouwen en kinderen verkopen hun kunstig handwerk op markten, waar het ook zeer in de smaak valt bij toeristen. De Rode Dzao leven van handel en landbouw, voornamelijk rijstbouw. Aangezien zij in de bergen wonen, wordt er gebruik gemaakt van terrasbouw. Zij bewerken het land zonder machines en met de hulp van buffels. De Rode Dzao vormen een hechte gemeenschap en leven in nauw

verband met de natuur. Zij behoren tot de armste groepen van Vietnam en kennen een lage scholingsgraad. tHEMA-INFO: FAMILIE Familie is meestal verenigd door bloedverwantschap, maar ook door genegenheid en eventueel samenwonen. Een (kern)gezin of ‘huishouden’ vormt de kleinste economische eenheid waarbinnen kinderen opgroeien.

Familie is zeer belangrijk in Vietnam en gezinnen zijn vaak groter dan bij ons. De traditionele waarden in het dagelijkse leven zijn sterk beïnvloed door de lange Chinese overheersing.

Eerbied voor de voorouders en respect voor de ouderen staan er centraal. Het Vietnamese huishouden bestaat uit de ouders, hun zonen met hun vrouw en kinderen, en ongehuwde broers en zussen. Onder één dak vindt men dus niet alleen het kerngezin. In deze uitgebreide familie staat respect voor de ouderen voorop en beslissingen worden genomen door de ouders en grootouders. De meeste Vietnamese ouders willen het liefst zonen, want die blijven bij hen wonen en zullen later voor hen zorgen als zij oud zijn.

Al eeuwenlang kent het Vietnamese gezin een traditionele invulling van de rollen Wereldreis - 2013/8 - Wereldreisinfo - 5

voor man en vrouw. De man of de vader heeft het hoogste gezag in het huishouden. Hij zal voor de belangrijkste bron van inkomsten zorgen.

De vrouw komt op de tweede plaats in het gezin. Hoewel veel vrouwen uit gaan werken, is het ook hun taak om het huishouden te doen en te koken.

In de Vietnamese familie is de maaltijd erg belangrijk. Het is een moment om samen te zitten en te praten over de voorbije dag. Rijst, vis en noedelsoep worden het vaakst gegeten.

Gehoorzaamheid en respect zijn de traditionele deugden die Vietnamese kinderen worden aangeleerd. Bij ongehoorzaamheid worden zij gestraft.

Jongens en meisjes zijn niet vrij om te doen wat zij willen en vooral meisjes staan onder streng toezicht. Ouders hechten veel belang aan onderwijs en moedigden hun kinderen aan om hard te studeren. Kinderen hebben niet veel vrije tijd. Van maandag tot zaterdag gaan zij in de voormiddag naar school en in de namiddag moeten zij thuis klusjes doen.

Ook in het geloof speelt familie een rol, de mensen vereren immers de geesten van de overleden familieleden. Zij geloven dat de geesten de familie beschermen. De meeste Vietnamese families hebben in het huis een klein altaar waar zij twee keer per maand wierookstokjes branden voor de overleden voorouders.

Bij feesten worden er kippen of varkens voor dat altaar geofferd.

REISWOORDENSCHAt dynastie: gedurende generaties heersende familie. familie: gezin, bloed- en aanverwanten (< Latijn familia: huisgemeenschap, geheel van huisvader en zijn ‘bezit’: echtgenote, kinderen, slaven en vee). kerngezin: ouder(s) met kinderen. moedersterfte: overlijden tijdens de zwangerschap of ten gevolge van de bevalling. stamboom: (omgekeerde) boomvormige weergave van de afstammelingen van een persoon of paar.

Eerste graad EINDtERMEN Lichamelijke opvoeding - Beweging 1.11 sprongen uitvoeren; 1.19 inleven in een spel; 1.20 bis spelregels toepassen.

Nederlands - spreken: 2.5 vragen beantwoorden.

Muzische vorming - Beeld 1.4 plezier en voldoening vinden; 1.5 beeldend vormgeven.

Wereldoriëntatie 1.1 waarnemen.

touwtje in de klas hangen of aan een stok zodat de kinderen ermee kunnen rondlopen.

Een lampion bevat meestal een kaars. Voor de veiligheid maken wij er zonder kaars, maar er kunnen kerstlichtjes of lampjes op batterij in hangen.

Achteraf kan elk kind een lampion aan een familielid geven.

DE FOtO Bekijk met de leerlingen de foto. De kinderen vertellen wat zij allemaal op de foto ontdekken.

Vertel dat de foto in Vietnam werd genomen, dat er een jonge vrouw op te zien is met een baby op de rug. Zij kijkt hoe de andere kinderen aan het spelen zijn. Vertel ook dat familie heel belangrijk is in Vietnam.

Laat de kinderen in een klasgesprek vertellen over hun eigen gezin. Dit kan al een divers beeld geven.

Je bespreekt de foto nu gedetailleerder: “Wat spelen die kinderen? Wat speel jij? Welke zijn de meest beoefende spelen in deze klas? Waar spelen die kinderen? Waar speel jij meestal? Sommige kinderen op de foto zijn familie van elkaar. Speel jij met broer of zus, met buren, met vriendjes?

Herken je iets?”

Leg telkens ook verbanden vanuit de foto met vriendschap en familie in België en Vietnam.

MIDHERFStFEESt Wij willen een feest organiseren dat vooral in het teken staat van kinderen en waar ook familie en vrienden aan deelnemen. Het midherfstfeest (naar aanleiding van de oogst) is een echte traditie in Vietnam in september of oktober. Dit jaar ging het door op 19 september.

Lampions Op het midherfstfeest krijgen Vietnamese kinderen lampilampi onnen in alle kleuren en formaten. Die worden in Vietnam veel gebruikt als versiering in plaats van slingers…

Wij gaan de klas versieren. Op werkblad A vind je het stappenplan om zelf een Vietnamese lampion te maken. Je kunt de lampion aan een

Nems Tijdens het midherfstfeest wordt ook lekker gegeten. Maar het stappenplan van de kok (werkblad B) voor het maken van nems is door elkaar geraakt!

Vraag om de kok een handje te helpen en zijn recept in de juiste volgorde te zetten. Controleer achteraf.

Antwoorden Vooraf heeft juf vermicelli, vlees en groenten gegaard; ik was mijn handen; ik snij het vlees en de groenten in stukken; ik leg de vellen deeg op een vochtige doek; ik vul elk vel met vermicelli, kip en groenten; ik rol op; ik smeer in met eigeel; ik ruim op; ik was mijn handen.

Vertel dat zij de kok nog mogen helpen door zelf in groep nems klaar te maken. Pas de hoeveelheden aan volgens het aantal kinderen.

Kook op voorhand de vermicelli, het vlees en de groenten in hun geheel.

Verdeel de kinderen in groepjes van vier. Leg samen met de leerlingen alle ingrediënten klaar.

Nems kunnen worden gestoomd, maar worden ook koud gegeten. Eventueel frituren op 180 °C doe je uit veiligheid zelf.

Nodig voor 4 personen 100g vermicelli, 1 kipfilet, 50g erwten, 1 wortel, 1 lenteui, 1/2 prei, 4 vellen rijstpapier (banh trang of brickdeeg), 1 eigeel.

Wereldreis - 2013/8 - Wereldreistips - 6

vietnamese lampions Op het midherfstfeest krijgen de kinderen in Vietnam lampionnen. Wij gaan er nu zelf een maken. Zo gaan wij te werk.

Wat hebben wij nodig?

Gekleurd papier A4 of A3, plakband, lijm, schaar, touw of stokken.

Stap 1. Leg het papier met de lange kant naar beneden.

Stap 2. Plooi in twee.

Stap 3. Knip dwars op de vouw tot +/- 1 cm van de rand.

Stap 4. Versier de lampion.

Stap 5. Doe aan een kant lijm en plooi dicht.

Stap 6. Hang de lampion aan een touw of aan een stok.

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad A - 7

vietnamese kok voor een dag De kok wil nems maken voor het midherfstfeest. Maar zijn recept is door elkaar geraakt. Krijg jij het terug in de juiste volgorde?

Zo ga je te werk: 1. ik knip uit 2. ik neem een extra blad 3. ik denk na

Ik was mijn handen

Ik was mijn handen

4. ik leg in de juiste volgorde 5. ik kijk na 6. ik kleef op

Ik ruim op

Ik leg de vellen deeg op een vochtige doek

Ik snij het vlees en de Ik vul elk vel met vergroenten in stukken micelli, kip en groenten

Vooraf heeft juf Ik smeer in met eigeel vermicelli, vlees en groenten gegaard Wereldreis - 2013/8 - Werkblad B - 8

Ik rol op KLAAR!

Tweede graad EINDtERMEN Wereldoriëntatie 4.7 verschillende gezinstypes; 4.8. waarden en normen.

Nederlands - Luisteren: 1.1 info achterhalen.

Muzische vorming - Beweging 4.2 bewegingsverhaal - Attitudes 6.1 ontdekken.

BRIEF VAN LIEN Lees de brief voor (werkblad C). “Waar is Lien deze maand op bezoek?” In een dorp in Vietnam.

Bespreek de inhoud van de brief.

- Wonen jullie ook met zoveel samen?

- Hoe zou jullie huis eruitzien als de hele familie samenwoont?

- Zou iedereen zijn eigen kamer hebben?

- Wat zijn de voordelen van met velen samen te wonen?

- Met wie zouden jullie allemaal willen samenwonen?

Tip: je kunt met poppetjes (vb. Playmobil) visueel voorstellen hoeveel mensen er in het huis van de familie Hoang wonen, je kunt dit ook doen aan de hand van een tekening.

LEVEND SCHILDERIJ VAN DE FOtO Op de kalenderfoto kun je zien dat vrouwen uit de bergstam Rode Dzao opvallend rode hoofddoeken dragen.

De kinderen hebben mutsen met kwastjes en belletjes aan. De hoofddoeken zijn cultuur- en streekgebonden.

De leerlingen bootsen de foto na in een levend schilderij.

Zorg voor een fototoestel, verkleedkledij, takjes, pop…

Laat kinderen in groepen van vier een foto uitbeelden en fotografeer dit. Projecteer indien mogelijk alle foto’s en laat hen nadenken over wat de kinderen doen, waarmee zij spelen, waar zij spelen… Vergelijk dit met de originele foto, laat hen letten op gelijkenissen en verschillen, gelaatsuitdrukkingen...

Tip: de foto’s van de levende schilderijen kun je uithangen bij de maandfoto.

DE FAMILIEStAMBOOM Familie is in Vietnam erg belangrijk. De vader van Ahn wil een familiestamboom maken, hij heeft reeds alle informatie

verzameld, maar moet die nog in een stamboom krijgen.

De leerlingen kunnen hem hierbij helpen.

Werkwijze Kopieer werkblad D met “Het verhaal bij de stamboom” volgens het aantal leerlingen.

De leerlingen krijgen een exemplaar en gaan aan de slag.

Antwoorden: Hue

Cuc

Lam

Khoi

Bao

Ahn

Diep

Li

Chung

Yen

Ha

Ro

Bich

Lina

Kieu

Lan

Dep

Dang

Nhu

My

Na

Extra opdracht: zij maken op een apart blad een vereenvoudigde stamboom van hun eigen huisgenoten volgens onderstaand schema. Zo krijgen ook complexe familiebanden een plaats. Laat hen beide stambomen vergelijken. De leerlingen besluiten waarschijnlijk dat zij met minder familieleden onder een dak wonen dan Ahn in Vietnam. Bespreek klassikaal de nabijheid van familie: bv. een kind woont in de buurt van opa, mist een tante in het buitenland... broers en zussen: ouders: grootouders: overgrootouders:

ik

neven en nichten: ooms en tantes:

VIEtNAMEES BALSPEL ‘Ai nhanh ai tchu’ is een Vietnamees balspel Nodig: twee ballen Doel: samenwerken en -spelen + kennismaking met een Vietnamees spel.

Instructie Verdeel de kinderen in twee groepen. Elke groep stelt een Vietnamese familie voor. Laat hen zelf een familienaam kiezen (je vindt er in de Reisinfo). Elke groep staat in een rij achter elkaar. De eersten in de rij hebben een bal en geven die bij het startschot zo snel mogelijk tussen de benen door naar achter. Als het laatste kind de bal krijgt, springt het kind met de bal tussen de benen naar voor en geeft de bal opnieuw door naar achter… De groep die als eerste terug in startpositie staat, wint.

Wereldreis - 2013/8 - Wereldreistips - 9

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad C - 10

Stamboom Help jij de stamboom van de familie Hoang maken?

De vader van Ahn wil een familiestamboom maken. Hij heeft al alle informatie verzameld. Helpen jullie hem de namen terug te vinden en op de juiste plaats te zetten?

Het verhaal bij de stamboom Overgrootmoeder Na was gehuwd met Ro. Ik heb hem nog goed gekend. Vier jaar geleden is hij gestorven. Na kreeg vier kinderen, waaronder Kims opa Yen en drie dochters: Ha, Lan en My; allen zijn zij getrouwd.

Yen huwde met Lina. Samen kregen zij vier zonen: Bao, Chung, Bich en Dang en twee dochters: Cuc en Dep. Cuc en Dep wonen niet meer thuis. Zij zijn gehuwd en wonen bij hun man.

Oom Chung is getrouwd met tante Li, zij krijgen binnenkort hun eerste kind.

Bao, Ahns vader, is gehuwd met Diep. Samen hebben zij drie zonen: Hue, Khoi en Lam en een dochter Ahn. Wanneer Ahn later een man vindt, zal ook zij bij de familie van haar man gaan wonen.

Oom Bich is gehuwd met tante Kieu en oom Dang met tante Nhu. Oom Bich heeft drie kinderen en oom Dang heeft er vier. En allemaal wonen wij samen onder een dak.

Hoe ga je te werk?

1. Lees “Het verhaal bij de stamboom”.

2. Vul de namen in op de stamboom.

3. Je plaatst een + naast wie overleden is; wie niet meer in het huis woont, kleur je rood. En tussen de gehuwden plaats je een “X”.

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad D - 11

derde graad EINDtERMEN Wereldoriëntatie – gezondheid 1.19 voorzorgen.

Nederlands - Lezen: 3.4 info achterhalen; 3.5 info ordenen; 1.8 discussie beoordelen - Spreken 2.5 vragen beantwoorden.

BIJ DE FOtO: BORDGESPREK Nodig: kladblaadjes, balpen, zandloper of klokje.

Hang de foto aan het bord. Vertel de leerlingen dat zij een bordgesprek gaan houden, maar dat zij eerst twee minuten de tijd krijgen om zich voor te bereiden. Je draait de zandloper om of zet een klokje wanneer de tijd start. Laat de kinderen in stilte op een kladblad noteren waaraan zij denken. Zo hebben zij straks een houvast. Wanneer de tijd om is, laat je hen om de beurt (of twee-aan-twee of drie-aan-drie, afhankelijk van de schrijfruimte) hun reactie op de foto neerschrijven. Hierbij wordt door niemand gesproken. Zorg dat iedereen minstens één keer aan de beurt komt. De leerlingen mogen telkens een ‘nieuwe’ reactie op de foto geven of iets opschrijven als reactie op iets wat een ander eerder opschreef.

Neem achteraf de tijd om de verschillende meningen kort te bespreken en de leerlingen hierop te laten reageren (met respect voor elkaars mening). Dit kun je doen door bijvoorbeeld opvallende of nieuwe gedachten eruit te halen en aan te kaarten, zaken te verduidelijken, gelijksoortige bijdragen te groeperen en tegenstellingen te benoemen.

Vertel ook waarover de foto in werkelijkheid gaat en wat erop wordt afgebeeld.

BIJ HEt VERHAAL Lees het verhaal (werkblad E en F) voor of laat de leerlingen om de beurt een stukje van het verhaal lezen. Bespreek achteraf wat er aan bod kwam in het verhaal.

Wanneer duidelijk is waarover de tekst gaat, kan er een

stellingenspel worden gespeeld. Je schuift hiervoor best de banken en stoelen aan de zijkant van de klas of je maakt gebruik van de speelplaats of de turnzaal. Je deelt de ruimte in twee door een koord te spannen.

Spelregels De stellingen worden een voor een voorgelezen. De leerlingen kiezen een kant uit (bijvoorbeeld, linkerkant is waar, rechterkant is niet waar). Eens gekozen mogen zij niet meer van kant veranderen, tenzij zij hun keuze kunnen verantwoorden.

De bedoeling is dieper in te gaan op de antwoorden, de meningen van de leerlingen.

Mogelijke stellingen • Lahn is net terug van school.  Niet waar, hij is net terug van een dagje werken op het land.

• Mai helpt met het klaarmaken van het eten  niet waar, zij past op de kleintjes.

• In België moeten de meisjes ook meehelpen in het huishouden  de leerlingen kiezen hier een kant en vertellen wat zij als meisjes wel en niet moeten doen.

• Mai kan al borduren, helpen met het huishouden en op de kleintjes passen  waar.

• Hier in België gaan de jongens mee werken met hun papa  de leerlingen kiezen hier een kant en vertellen wat jongens wel en niet moeten doen.

MOEDERStERFtE Bij werkblad G en H komen de leerlingen heel wat te weten over de vijfde millenniumdoelstelling: moedersterfte.

Daarbij krijgen zij informatie over hoe het er in Vietnam aan toe gaat.

Achtergrondinformatie voor de leerkracht Wat een heugelijke gebeurtenis kan zijn, is dit vaak niet, omdat veel moeders (hier of elders) door complicaties de (vele) zwangerschappen of de bevalling niet doorkomen.

Dit komt vooral door: - armoede, - onwetendheid over de risico’s van een bevalling, - tekort aan anticonceptie, - illegaliteit van abortus, - onhygiënische omstandigheden, - geen opgeleide artsen in de buurt, - geen deskundige kraamzorg, - geen vervoer naar een ziekenhuis.

De Verenigde Naties besloten om millenniumdoelstellingen op te maken om mensen een beter leven te geven, bv. door moedersterfte te verminderen. Sommige landen zijn hier al in geslaagd, waaronder Vietnam. Zij hebben reeds grote vorderingen gemaakt, maar er blijft natuurlijk nog werk aan de winkel voor verbetering. Andere landen zitten nog heel

Wereldreis - 2013/8 - Wereldreistips - 12

ver van hun doel af, maar zij moeten nog mensen bijscholen en ervoor zorgen dat ook bij hen meer vrouwen zorgeloos zwanger kunnen zijn en bevallen.

Tekst De leerlingen gaan de tekst op werkblad G individueel lezen.

De moeilijke woorden kun je misschien op voorhand of achteraf even uitleggen aan de leerlingen, zodat alles duidelijk wordt en zij goed begrijpen waarover de tekst gaat.

- Kraamzorg: zorg voor moeder en kind vanaf de bevalling tot de eerste dagen erna.

- Gynaecoloog: vrouwenarts.

- Voorbehoedsmiddelen: alle methoden met als doel ongewenste zwangerschap te voorkomen (pil, condoom, spiraaltje, onthouding…).

- Verenigde Naties: organisatie waar bijna alle landen van de wereld lid van zijn. Zij komen op voor de vrede en voor de armen in de wereld.

Na het lezen van de tekst De leerlingen lossen de vragen op werkblad H zelfstandig of via partnerwerk op.

Antwoorden 1. Moeders die tijdens de zwangerschap of bevalling sterven door het optreden van verwikkelingen.

2. Armoede, geen of te weinig artsen en vroedvrouwen zijn aanwezig, tekort aan anticonceptie, geen geld voor kraamzorg, geen geld voor vervoer naar het ziekenhuis.

3. Mogelijk antwoord: een van de millenniumdoelen is moedersterfte verminderen. Het is de bedoeling dat de cijfers tegen 2015 met 75% zijn gedaald in vergelijking met die van 1990.

4. Meer en beter opgeleide artsen en verpleegkundigen; hygiënische omstandigheden; goedkope of gratis gezondheidszorg en opleidingen voor kraamzorg; meer gebruik van anticonceptie…

5. Zeker: het land bereikte het doel in 2012. Maar er blijft verbetering mogelijk.

WEBtIPS Vietnam www.ketnet.be/karrewiet/in-de-wereld/karrewiet-in-vietnamreportages https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/vm.html www.dewereldreizigers.be/vietnam.htm www.flickr.com/photos/davestamboulis/3397666905 www.google.be  afbeeldingen  Red Dao www.taphin-sapa.info/  geschiedenis, cultuur, voedsel… http://SapaAdventure.com  photo gallery www.2ukids.nl/Pages/Games/asia.html  meer spelletjes Familie en moedersterfte http://nl.wikipedia.org/wiki/Familie_(verwanten) http://ehlt.flinders.edu.au/education/DLiT/2002/family/ family.htm www.familienaam.be/  spreiding in België http://belgian-surnames-origin-meaning.skynetblogs.be/  oorsprong en betekenis http://detijdloopt.be/mdg/5 www.2015ikloopmee.be/ www.dichtbijmijnbedshow.be/index.php/gezinsplanning/ moedersterfte w w w. h l n . b e / h l n / n l / 3 8 / K i n d e r e n / a r t i c l e / d e tail/1440508/2012/05/18/Moedersterfte-gehalveerdmaar-het-werk-is-nog-niet-gedaan.dhtml www.aivl.be/subthema/moedersterfte/8868  Handicap International.

VOER VOOR BOEKENWURMEN - Familie. BENDAVID-VAL, L. Washington: National Geographic Society, 2004.

- Families in beeld. DOELEMAN, W. & VAN DER KAA, M. Amsterdam: SWP, 2006.

- Kijk, zo leven wij. Provincie West-Vlaanderen i.s.m. Kleur Bekennen, Studio Globo en Horizon Educatief, 2005.

- Vietnam. National Geographic reisgids. SULLIVAN, J. & LE BOUTILLIER, K. (foto’s). Utrecht: Kosmos uitgeverij, 2007.

- Vietnam. Rough Guide reisgids. DODD, J. e.a. Houten / Antwerpen: Unieboek / Het Spectrum, 2010.

- Vietnam. Wereldwijzer reisgidsen. DE CLERCQ, H. & LETSCH, M. Rijswijk: Elmar, 2007.

Wereldreis - 2013/8 - Wereldreistips - 13

Het mes

“Wanneer ga je je wenkbrauwen scheren?”

Mai keek verrast om. Midden op het pad stond Lanh.

Hij hijgde nog van het lopen. Waarschijnlijk had hij de buffel naar huis gebracht, naar de modderpoel aan de rand van het dorp. Mai zag drie buffels met hun kop boven het water uitsteken. Dat betekende dat bijna iedereen van het land terug was.

“Ik heb je wat gevraagd”, zei Lanh, zijn ogen strak op haar gericht.

Mai voelde ineens het gewicht van de baby op haar rug en duwde hem wat hoger. Ze keek strak terug.

Ze wist dat het niet lang meer zou duren voor ze een vrouw werd en haar wenkbrauwen zou scheren. Ze kon al borduren en ze hielp met het huishouden. Nu paste ze alweer op de kleintjes terwijl moeder en de buurvrouw het avondeten klaarmaakten. Tu liep aan haar linkerhand en Xuan rechts. Maar Lanh moest niet zo brutaal zijn, wat dacht hij wel. “Ben je niet moe?” vroeg ze.

Lanh schudde trots met zijn hoofd van nee. “Ik heb bijna de hele dag mogen ploegen, maar ik ben niet moe.”

Mai lachte. “Mooi zo, dan kun jij op je broertje passen.

Je moeder is nog druk met het eten.” Ze gaf de peuter links een zachte por. “Ga maar spelen met je broer.”

Lanh ging op zijn hurken zitten om Tu recht aan te kijken. “Blijf je niet liever bij Mai?” Tu knikte enthousiast.

“Ik ook”, zei Lanh met een triomfantelijke grijns naar Mai. “Zullen we het karretje halen?”

Met dat karretje kon je heerlijk van de heuvel slieren.

Mai wees met haar kin naar het dorp. “Het staat bij het eerste dwarssteegje.” Het dorp bestond uit een lange, gebogen straat die af en toe wat wijder werd zodat er

een pleintje ontstond, en daarvan takten zijsteegjes af met telkens een paar huizen. Als je het dorp van bovenaf bekeek, leek het een reusachtige rijsthalm.

Lanh keek Mai afwachtend aan. “Kom?” zei hij aarzelend. Hij voelde dat er iets was.

“Er loopt een fotograaf rond”, zei Mai, op een toon alsof het een op hol geslagen waterbuffel was.

Lanh grinnikte. “Ik ben niet bang voor een fotograaf.

Kijk maar.” Hij sprong overeind en poseerde met zijn handen in de heupen en zijn hoofd schuin.

“Laat jij je ziel maar in een doosje stoppen”, zei Mai. “Wij gaan wandelen.” Ze pakte haar broertje Xuan bij de hand en liep het pad op dat zich eindeloos tussen de rijstvelden slingerde. Sommige rijstvelden stonden vol water omdat ze net waren omgeploegd. Andere waren groen bespikkeld met jonge rijstplantjes. De zon, die naast de top van de berg naar beneden zonk, stuurde lichtflitsen naar alle kanten. De kleine Xuan moest zijn ogen bijna helemaal dichtknijpen.

“Wandelen is saai”, zei Lanh. Maar hij pakte zijn broertje bij de hand en volgde Mai. “We kunnen steltlopen.”

“Dat kunnen de kleintjes niet”, zei Mai terwijl ze door bleef lopen.

“We kunnen een moddergevecht houden”, zei Lanh.

Mai zweeg. Ze hoorde Lanh naar adem happen om alweer iets anders voor te stellen. “Weet je wat we vanavond eten?” vroeg ze aan Xuan. “Zalm in de boot.”

Xuan slaakte een kreetje en huppelde even op. Ze gaf hem een kneepje in zijn hand. Ze keek ernaar uit om straks met zijn allen rondom de dampende pot te zitten en stukjes zalm tussen de groenten uit te plukken.

Lanh zoog heftig zijn adem naar binnen. Mai rolde met haar ogen omdat ze nog een van die wilde ideeën voelde aankomen. Maar er kwam niets. Ineens schoot Lanh van het pad af en toen zag ze het ook. Op een van de dijkjes tussen de rijstterrassen glinsterde iets van metaal in de avondzon.

“Een mes!” gilde Lanh.

“Dat zie ik ook”, zei Mai, terwijl ze bleef staan. Ze voelde hoe Xuan zijn hand uit de hare wilde loswurmen, maar ze kneep harder.

“Er zit bloed op!”

“Bloed?”

“Kijk, er ligt een vinger naast.”

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad E - 14

Nu zoog Mai haar adem naar binnen. Haar hoofd was ineens zo warm en haar hart begon hevig te bonzen.

“Hier, denk je niet…” begon Lanh. Mai zag nog net zijn mondhoek omkrullen tot een grijns.

“Het is een takje!” gilde ze, harder dan ze wilde. Naast het mes lag een gebroken takje, een twijgje van niks.

Toen pakte ze met een snelle beweging het mes. En ze genoot van de verbazing op Lanhs gezicht. Hij had haar voor schut gezet, maar zij was hem te vlug af.

“We kunnen misschien beter teruggaan naar het dorp en navragen van wie het mes is”, zei ze.

“Het kan van iedereen zijn”, zei Lanh. “Iemand heeft de toppen van de jonge rijstplantjes gesneden om ze uit te planten. Maar bij het uitplanten helpt iedereen elkaar in het dorp.”

Mai knikte. Ze bedacht waar ze het mes kon laten, want het was heel scherp. In haar zakken kon ze het niet stoppen en tussen haar lendenband leek ook al geen goed idee. Dus hield ze het maar in haar vrije hand.

“We kunnen zwaardvechten”, zei Lanh.

Mai schudde haar hoofd en liep terug, in de richting van het dorp. Lanh liep nu samen met Tu voor haar uit.

“Geef mij het mes maar, dan zal ik jullie wel beschermen.” Lanh stak zijn hand al uit. “Loop maar achter mij aan. Het pad is de boot en ik sta op de boeg. Voor als er piraten komen. Kijk, daar zie ik ze al. Snel.”

Lanh tuurde ingespannen in de verte, met een hand boven zijn ogen.

“Jij hebt te veel fantasie”, lachte Mai. Maar ze gaf het mes niet.

Toen ze over de hangbrug heen liepen, begon Lanh zo hard te wiebelen dat de kleintjes bang werden. Maar als een stoere redder kwam hij ze meteen daarna te hulp. Tu mocht zich aan zijn buik vastklampen en Xuan mocht op zijn rug kruipen. Ze glunderden toen ze op de oever van de rivier stonden. En ze bedelden om nog een keer.

Intussen kwam Kim met een vaartje de helling af gelopen. “Mag ik meespelen?”

“Meespelen?” zei Lanh. “Met Mai valt er niet te spelen. Het is nooit goed genoeg. Stel maar eens iets voor, ik ben benieuwd.”

Kim fronste haar wenkbrauwen, perste haar lippen op elkaar en stak toen een vinger in de lucht. “Ik weet

iets. We kunnen ons eigen dorp maken met bladeren en takken en keitjes.”

Mai knikte langzaam. “Goed, dat doen we.”

Op Lanhs gezicht verscheen een sluwe glimlach. Mai kon al raden waar dat op uit zou draaien, maar ze was vastberaden. Lanh mocht dan nog zo gewiekst zijn, hij kreeg dat mes niet in handen, daar was hij veel te wild voor. De kleintjes sleepten het materiaal aan en Lanh en Kim bouwden greppeltjes en poeltjes en legden er met stukjes hout bruggetjes overheen. De huizen kregen muren van gevlochten twijgjes. En op het dak kwamen grote maïsbladeren. Mai sneed en hakte alles op de gewenste lengte, maar ze gaf het mes niet uit handen. Zelfs niet aan Kim. Tot ze ineens een klikje hoorde, en toen nog een.

De fotograaf had hen gevonden.

Ineens ging alles bliksemsnel. Omdat Mai aarzelde, griste Tu het mes uit haar handen en het volgende ogenblik gilde Lanh: “Bloed!” Hij hield zijn vinger op en inderdaad, uit een klein sneetje gutste bloed. Tu en Xuan keken er nieuwsgierig naar en door het gebrul en de opschudding begon de baby te huilen.

Mai keek de fotograaf boos aan. “Zie je nu wel? Je had ons met rust moeten laten.”

Ze wist dat hij haar taal niet sprak, maar hij begreep het heus wel. Hij haalde verontschuldigend zijn schouders op. En terwijl Lanh met zijn bloedende vinger naar zijn moeder liep, nam de fotograaf een foto van het takkendorp. Op de een of andere manier leek dat een mooi gebaar, vond Mai. Dat hij hun dorp in een doosje meenam naar zijn land. Om het aan zijn familie te laten zien.

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad F - 15

Tante li Kim vertelt: “Vorige week is er iets heel ergs gebeurd.

En het zag er allemaal zo goed uit.

Tante Li ging een kindje krijgen. Zij en oom Chung keken al maanden uit naar de blijde gebeurtenis. En de hele familie met hen.

Maar toen de geboorte naderde, bleek die niet zo vlot te verlopen. En in ons dorp in de bergen is er geen arts, zelfs geen vroedvrouw om de zwanjuiste zorgen toe te dienen. Een zwan gerschap wordt hier zelden medisch begeleid. Vrouwen worden zwanger, kinderen worden geboren en soms artgaat het mis. Een grote stad met art sen of een ziekenhuis is ver van hier.

Het kost veel geld om je daarheen te verplaatsen en een raadpleging bij de gynaecoloog is nu ook niet bepaald goedkoop.

De bevalling ging moeizaam. Helaas is het kindje dood geboren en Tante Li bevaloverleed zelf ook door de zware beval ling. Oom Chung is er het hart van in en je kunt je wel voorstellen dat de hele familie teneergeslagen is!

Door wat Tante Li overkwam, kreeg onze familie te maken met moedersterfte. Die treft elk jaar 287 000 vrouwen in de wereld.

Wordt daar dan iets tegen gedaan? Jawel, hoor! In 2000 hebben heel wat landen tijdens een vergadering van de Verenigde Naties 8 millenniumdoelen op papier gezet. Dat zijn doelstellingen om kinderen en hun families tegen 2015 een beter leven te geven. Eén van die acht doelen is de moedersterfte verminderen.

Hoe zit het nu in Vietnam? Vroeger kwam moedersterfte ook hier heel vaak voor. Vandaag is dat al heel wat minder. Vietnam is zelfs een van de landen die hun doel reeds hebben bereikt en dat in 2012! Maar er is nog altijd moedersterfte. De wereldwijde inspanning moet dus nog blijven, maar wij zijn zeker en vast al op de goede weg!

Wat was hiervoor nodig?

- Meer degelijk opgeleide artsen en verpleegkundigen en betere hygiënische omstandigheden.

- Goedkope of gratis gezondheidszorg en opleidingen voor kraamzorg.

- Meer informatie over zwangerschap en bevalling.

- Meer gebruik van voorbehoedsmiddelen.

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad G - 16

Tante li: na lezen van de tekst 1. Vertel in eigen woorden wat je verstaat onder moedersterfte. .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2. Hoe komt het dat tante Li gestorven is? .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

3. Hoe wordt moedersterfte aangepakt? Vertel in eigen woorden. .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

4. Wat was er nodig om die moedersterfte te doen dalen in Vietnam? .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

5. Bereikt Vietnam het millenniumdoel i.v.m. moedersterfte? ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... .......................................................................................

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad H - 17

Wereldreis - 2013/8 - Werkblad I - 18

LeerkraCht aan het woord Wat proberen jullie te bereiken met de kinderen?

Ik denk dat wij vooral proberen via ons onderwijs de vicieuze cirkel van kansarmoede te doorbreken. Want Kuregem wordt gekenmerkt door kansarmoede maar vaak zijn de jobs in Brussel voor hoogopgeleide mensen. De meeste jongeren stoppen met studeren op hun achttiende. We proberen ook de meisjes aan te moedigen om naar het secundair onderwijs te gaan, een aanmoediging die ze bij hen thuis niet altijd zien.

Hoe pak je dat concreet aan in de klas?

Elke maandag praten wij over de krant: de kleine wablieft. Dat is een krant in eenvoudige Nederlandse taal. We lezen elke maandag het nieuws en bespreken dat. Bijvoorbeeld als er nieuws is uit Pakistan en er zijn kinderen in de klas afkomstig uit Pakistan, dan vertellen zij over hun land. We lazen ook eens een artikel over geweld tegen holebi’s. Er waren kinderen die zeiden: ‘dat kan toch niet, een man en een man samen?’ en er waren er andere die zeiden ‘toch wel, dat kan, en dat is geen probleem’. Zo ontstaat een spontane discussie en wordt een blik verruimd. Zo laten we de kinderen zien dat er verschillende manieren zijn om naar bepaalde zaken te kijken. Verder werken we ook met CLIM: coöperatief leren. Daarbij krijgt elk kind een rol binnen het groepswerk en ze hebben elkaar echt nodig om tot een goed resultaat te komen. Dat werkt hier echt goed.

We zijn te gast bij Brian Rotsaert die lesgeeft in de basisschool De Kameleon in hartje Brussel (Kuregem), een school met meer dan dertig nationaliteiten.

Waarom koos je voor een Brusselse school?

Ik heb zelf stage gelopen in het dorp waar ik ben opgegroeid en nadien wist ik: ik wil een andere uitdaging. Daarom heb ik heel bewust voor Brussel gekozen. In het begin was het een sprong in het diepe, maar in de loop van dat eerste jaar begon ik er echt van te genieten.

Het is me zo goed bevallen dat ik nooit meer weggegaan ben. Hier lesgeven is een intense job, maar het geeft veel voldoening.

Hoe gaan jullie als schoolteam om met de grote diversiteit in de klas en op school?

Eigenlijk gaat dat vanzelf. We proberen als team een ons steeds in te leven in de situatie van de kinderen. De meeste van de kinderen hier op school zijn kansarm of zijn kinderen van asielzoekers. Ik denk dat er zo’n dertig verschillende nationaliteiten zijn, hier op school. Heel concreet besteden we veel aandacht aan de thuistaal van ieder kind. We gaan er van uit dat als ze de thuistaal goed verwerven, het makkelijker zal zijn voor hen om het Nederlands te vewerven. Verder zit de diversiteit in hele gewone dingen. Zo maken de mama’s eten klaar voor ons: uit Marokko maar ook uit Spanje bijvoorbeeld.

Vind je dat wat Studio Globo doet aansluit op wat jullie doen?

Ja, zeker. Zo was er bij Wonen op het dak het meisje met een lesbische moeder. Bij jullie werd hierop niet dieper ingegaan. Ze lieten de kinderen zelf ontdekken doorheen het atelier hoe de vork in de steel zat. Ik heb het soms moeilijk met hoe men het aanpakt op andere scholen. Vaak worden mensen uit andere culturen daar als een uitzondering behandeld of bekeken. In deze school is iedereen, uit elke cultuur, gelijk.

Hoe gaan jullie er mee om dat de meeste kinderen, en soms ook hun ouders niet Nederlandstalig zijn?

Wij proberen ons aan te passen aan de ouders, want contact met hen is voor ons belangrijk. Daarom heet onze school De Kameleon: we passen ons aan de buurt en aan de kinderen die hier naar school komen. We proberen pictogrammen te gebruiken op brieven en soms vertalen we de tekst ook naar het Frans. We kunnen niet verwachten van de ouders dat ze Nederlands begrijpen en spreken. Sommige zijn hier maar heel kort. Zo zijn er kinderen die na drie dagen al weer moeten vertrekken. Dat is niet altijd gemakkelijk in de klas.

Veel kinderen zijn verlegen en gesloten als ze hier aankomen.

Daarom proberen we het hier in de OKAN-klas een huiselijke sfeer te hebben, zodat ze zich wat meer op hun gemak kunnen voelen. In de kringgesprekken komen de gevoelens van de kinderen aan bod.

Ook hebben de kinderen veel aan elkaar, omdat ze elkaars situatie herkennen en begrijpen.

Bedankt voor dit boeiende gesprek!

Dit gezin geniet ervan om samen een boek te lezen. Wat doe jij graag samen met je familie? (foto: Marie Jeanne Smets)

191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met de Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hun belofte te herinneren ĂŠn de lat hoger te leggen. Armoede moet de wereld uit!

www.detijdloopt.be