Artefact : Wired for Empathy expogids • expo guide by STUK Leuven

113

artefact wired for empathy

inhoud

intro

expo sound more bio agenda

90 106

wired for empathy

intro

And yes, we are far from polished, far from pristine, but that doesn’t mean we are striving to form a union that is perfect. We are striving to forge our union with purpose. To compose a country committed to all cultures, colors, characters, and conditions of man. And so we lift our gazes not to what stands between us, but what stands before us. We close the divide because we know, to put our future first, we must first put our differences aside. — Amanda Gorman

wired for empathy

Amanda Gorman veroverde bij de eedaflegging van president Joe Biden vele harten met haar gedicht ‘The hill we climb’. Ze gaf mensen weer een gevoel van hoop, een gevoel van zingeving. Met haar poëtische boodschap zette ze empathie terug op de politieke agenda, iets wat de voorbije vier jaar afwezig was tijdens het bestuur van een president die resoluut weigerde het perspectief van de ander te begrijpen. Het onderwerp voor deze editie van Artefact 2021 komt voort uit een fascinatie voor het begrip ‘empathie’, en wat het kan betekenen in onze huidige samenleving. De titel, Wired for Empathy, verwijst naar relatief recente ontwikkelingen binnen de biologie, neurowetenschappen en psychologie die stellen dat we als mensen uitzonderlijk goed uitgerust zijn om als empathische wezens door het leven te gaan. In tegenstelling tot wat we altijd geloofden, steunt het succes van onze soort niet op noties van competitie en ‘survival of the fittest’*, maar juist op ons vermogen om samen te werken. Niet ellebogenwerk, maar collectieve inspanningen zorgen ervoor dat we onze doelen bereiken. Toch lijken meer en meer stemmen te spreken over een ware empathie-crisis. In zijn boek The War for Kindness verwoordt Jamil Zaki het als volgt: ‘Being a psychologist studying empathy today is like being a climatologist studying the polar ice: Each year we discover more about how valuable it is, just as it recedes all around us.’ Welke rol is er dan weggelegd voor empathie in onze huidige samenleving? Wie mag een ander aanspreken op zijn/haar empathisch vermogen en wat zegt dat over onze huidige machtsrelaties? Welke ontwikkelingen in de samenleving ondermijnen, of stimuleren ons empathisch vermogen? Kunnen we dit vermogen oefenen? En is empathie voorbehouden tot mens-mens relaties of kunnen we het uitbreiden om alle levende wezens te omvatten? Deze tentoonstelling onderzoekt hoe empathie op zowel een persoonlijk als politiek niveau functioneert; ze belicht de intieme dimensie van empathie terwijl ze ook focust op empathie als een collectief gegeven, als iets dat ontstaat tussen verschillende groepen. Ze gaat dieper in op onze grenzen van empathie en op de vraag of er ook zoiets bestaat als een teveel aan empathie. Zo ja, wie bepaalt dan waar de grens ligt? De tentoonstelling kijkt naar onze ‘circles of care’, naar begrippen van inclusie en exclusie. Ze kijkt niet alleen naar de mens, maar naar alle levende wezens. Ze werpt een blik op het heden, en op de toekomst.

intro

In sommige kringen leidt een soort politieke correctheid tot de vraag of het nog wel gepast is om in de huid van de ander te kruipen, het perspectief van de ander te proberen begrijpen. Moet het gezien worden als een vorm van misplaatste toe-eigening, als een kwetsende daad waarin iemand een geschiedenis en identiteit overneemt, die niet de zijne/hare is? Ik geloof dat als we ophouden met proberen, polarisatie wint. En dat het perspectief van de ander proberen begrijpen, niet hetzelfde is als het toe-eigenen of opeisen van diens narratief. Ook hier volg ik Amanda Gorman wanneer ze zegt: ‘if we’re to live up to our own time, then victory won’t lie in the blade, but in all the bridges we’ve made.’ Curator Karen Verschooren

Het gevolg van een zeer onvolledige interpretatie van Darwins bevindingen.

wired for empathy

Amanda Gorman captured the heart of many around the globe as she recited her poem at the inauguration speech of Joe Biden on January 20, 2021. She reinstated a sense of hope, a sense of purpose. She put empathy back on the political agenda, where it had fallen off during the previous President’s reign who had made a point of not trying to understand the perspective of the other. The exhibition to which this is the introductory text originated from a fascination with the concept of empathy and how we understand it in today’s society. Its title, Wired for Empathy, hints at the relatively recent developments within neuroscience, biology and psychology which state that we as human beings are exceptionally well equipped to behave empathically. In contrast to what we have been led to believe about human nature being about competition and survival of the fittest*, our human species have so far been rather successful on this planet not because of competition, but because of collaboration. Not becauses of elbow work, but because of collectively working towards a goal. Yet, at the same time, a widespread perceived lack of empathy has caused people to speak of an empathy crisis. As Jamil Zaki puts it in his book The War for Kindness: ‘Being a psychologist studying empathy today is like being a climatologist studying the polar ice: Each year we discover more about how valuable it is, just as it recedes all around us.’ What role then does empathy play in today’s society? Who asks empathy from whom and what does that say about contemporary power relations? Which evolutions within society strengthen or undermine our capacity for empathy? How can we relearn/train empathetic strategies and behaviors? And, is the concept of empathy limited to human relations, or can we expand the notion to involve relations to other living creatures? This exhibition explores empathy both on a personal as well as on a political level, it looks at the intimate workings while understanding its function for a collective. It looks at its limitations and the question of whether there can be too much empathy. If so, who decides what is too much? It looks at circles of care, at matters of inclusion versus exclusion. It looks beyond the human being, at all living creatures. It looks beyond our current times, at the future. In many circles at this moment, a certain political correctness has led to the question whether it is even appropriate to try to understand the perspective of the other, or does trying and expressing the attempt in

intro

itself, is an improper appropriation, a violent act to acquire a history and identity that is not yours? I believe that if we stop trying, polarisation wins. That trying to understand, is not the same as acquiring or claiming authority over a narrative. Also here, I listen to Amanda Gorman when she says: ‘if we’re to live up to our own time, then victory won’t lie in the blade, but in all the bridges we’ve made.’ Curator Karen Verschooren

The consequence of a very partial interpretation of Darwin’s writings according.

wired for empathy

Teksten/Readings Roman Krznaric. Empathy: Why It Matters, and How to Get It Paperback (2015) Jamil Zaki. The War for Kindness: Building Empathy in a Fractured World Hardcover (2019) Paul Bloom. Against Empathy (2018) Rutger Bregman. De meeste mensen deugen (2019) Octavia Butler. Parable of the sower. (1993) Octavia Butler. Parable of the talent. (1998) Peter Wohlleben. The inner life of animals (2018) Richard Powers. The Overstory (2019)

wired for empathy

more sound expo lectures, junior & guided tours

Met werk van Anouk De Clercq, Khaled Barakeh, Helen Cammock, Daria Martin, Claudia Fontes, Charline Tyberghein, Elliott Erwitt, Tom Callemin, Ben Thorp Brown, Eva Kot’átková, Anagram, Suzanne Lacy, Alexandra Leyre Mein, Francesca Grilli, Ugo Rondinone en Peter Aers.

KHALED BARAKEH. MATERIALISED DISTANCE. COURTESY: THE ARTIST

expo 14

Materialised Distance – Khaled Barakeh

I thought to somehow move the two figures of Maurice Harron’s 25 year old ‘Hands Across the Divide’ iconic sculpture, that is centrally located on the bridge between Catholic and Protestant areas, a few centimeters towards each other. (…) my hope is that a new perspective on a persistent challenge may emerge, and that the city may begin to cultivate their space mutually, recognizing that the place of reconciliation is all around them, just waiting to be grasped … — Khaled Barakeh, 2013

Materialised Distance is een keramische sculptuur die de afstand tussen twee handen – op weg naar een handdruk – vorm geeft. Barakeh baseerde zich voor dit werk op het iconische beeldhouwwerk van Maurice Harron, genaamd Hands Across the Divide, dat symbool staat voor de verdeeldheid tussen Katholieken en Protestanten in de stad Derry~Londonderry in Noord-Ierland. Materialised Distance verwijst naar de handen van de twee gebeeldhouwde figuren; in een poging tot verzoening raken ze elkaar bijna, maar nét niet. De kloof tussen beiden is als het ware eeuwig, maar ook de poging om elkaar de hand te reiken is oneindig. Barakehs werk materialiseert de afstand tussen de handen van twee individuen die symbool staan voor twee gemeenschappen, hun geschiedenis en ideologie. Wat ooit een verloren leegte was, werd omgevormd tot iets tastbaars: een handdruk.

Materialised Distance is a ceramic sculpture which bridges the distance between two hands that are centimeters away from touching. Barakeh’s work is drawn from Maurice Harron’s iconic public sculpture Hands Across the Divide, which symbolizes the division between Catholics and Protestants in the doubly named City of Derry~Londonderry in Northern Ireland. Barakeh’s work reflects on the hands of the monument’s two figures; frozen in an unfinished reconciliation, almost touching, but never truly joining. There exists between them an eternal gap. Materialized Distance creates a literal bridge between the two hands, two communities, histories and ideologies. What once was an unresolvable, negative space is transformed into a palpable mass, a handshake.

COURTESY OF THE ARTIST 2013 — CERAMIC SCULPTURE, 23 X 17 X 15 CM

KHALED BARAKEH. NO MAN’S LAND. INSTALLATION VIEW. COURTESY: THE ARTIST

expo 16

No Man’s Land – Khaled Barakeh

No Man’s Land toont een wereldkaart waarop met gouddraad de grenzen tussen oorlogsgebieden zijn gemarkeerd. Voor dit werk liet Barakeh zich inspireren door ‘Kintsugi’, een traditionele Japanse techniek waarbij gebroken keramieken voorwerpen worden hersteld met gouden lak. Het proces benadrukt en viert het stukgaan en herstel als integraal onderdeel van de levenscyclus van een object, eerder dan het te verhullen. In No Man’s Land, past Barakeh deze techniek toe op de conflicten die onze wereld verdelen. Met gouddraad hecht Barakeh de geografische snijwonden met gouddraad. No Man’s Land herdefinieert op die manier cartografie als een praktijk van genezing en herstel, een interpretatie die diametraal staat ten opzichte van de historische associatie van cartografie met verovering en begrenzing.

No Man’s Land presents us with a world map upon which threads of gold are sewn demarcating areas of ongoing violent conflict. Barakeh’s work touches on the Japanese technique of ‘Kintsugi’, in which broken ceramic objects are mended with golden lacquer. This creates a new life for the object, more perfect for its flaws and more precious for its history. The process celebrates breakage and repair as an integral part of an object’s history, not something to be hidden away. In No Man’s Land, Barakeh has applied this craft philosophy to man-made political divisions around the globe. Using the traditionally feminine labor of needlework, Barakeh sutured the geographic lacerations with golden thread. No Man’s Land is a reimagining of the practice of cartography as one of healing; a new form which counters its historical association with conquest and demarcation.

COURTESY OF THE ARTIST 2014 — HAND EMBROIDERED SILK, STEEL, 140 X 210 CM

KHALED BARAKEH. THE UNTITLED IMAGES. INSTALLATION VIEW. COURTESY: THE ARTIST

expo 18

The Untitled Images – Khaled Barakeh

De fotoreeks The Untitled Images bestaat uit vijf nieuwsfoto’s genomen in Syrië die taferelen van leed en verlies tonen. Op minutieuze wijze haalt Barakeh het beeld van de slachtoffers uit de foto; na zijn ingreep zijn enkel nog hun lichaamscontouren te zien. Dit invasieve maar beschermende proces, benadrukt de aanwezigheid van de slachtoffers door hun afwezigheid, terwijl ze tegelijkertijd hun anonimiteit terugkrijgen. Bovendien verschuift Barakeh op die manier de aandacht van de kijker naar het leed van hen die het slachtoffer dragen. Door het werk op lage hoogte te installeren, wordt de kijker verplicht zich te bukken en toenadering te zoeken tot het beeld. De beeldenreeks resoneert met werk van kunstenaars zoals o.a. Alfredo Jaar en geschriften als Susan Sontag’s ‘Regarding the Pain of Others’ (2003) die stereotypering, voyeurisme, en machtsverhoudingen in de hedendaagse fotojournalistiek aan de kaak stellen, en zo de verhouding tussen fotografie en empathie bevragen. E

The photo series The Untitled Images consists of five news photos taken in Syria that show scenes of suffering and loss. Barakeh meticulously removes the image of the victims from the photo; after his operation, only their body contours remain. This process, equally savage and protective, highlights the presence of the victims through their absence, while simultaneously shielding them in anonymity. In addition, he shifts the viewer’s focus to the pain and suffering of those who carry the victim. By installing the work at a low height, Barakeh obliges the viewer to bend down, perhaps kneel, whilst approaching the image. This series of images resonates with works by artists such as Alfredo Jaar and writings such as Susan Sontag’s ‘Regarding the Pain of Others’ (2003) that challenge stereotyping, voyeurism, and power relations in contemporary photojournalism, and question the relationship between photography and empathy.

COURTESY OF THE ARTIST 2014 — 5 DIGITAL PRINTS ON PAPER, 21 X 30 CM EACH

ANOUK DE CLERCQ. ONE VIDEO STILL. ©ANOUK DE CLERCQ

expo 20

One – Anouk De Clercq

The highest form of imagination is to put yourself in the place of someone else. To become the other. To become one with that which is different. — Anouk De Clercq, Here it comes, the future

One is een korte film in zwart-wit waarin performster Helga Davis je meeneemt in een meerstemmig manifest. Van achter vijf microfoons, en met een blik die zowel dwingend als kwetsbaar is, nodigt Davis het publiek uit om deel te nemen aan een ‘proud we-moment of many voices’. Ze roept op tot een stille revolutie waarin we – ondanks onze verschillen – haar blik op de wereld en die van anderen proberen te delen. One is een film, een performance, een oproep tot actie, een gelofte, een verplichting, een plechtige onderneming, een oproep tot bewustzijn, een instructie, een standpunt tegen geesteloosheid en verstrooiing, een kunst van grenzen, een actieve stilte, een moeilijke liefde, een erkenning van mislukking, van gebrek, het is hard werk. En een uitnodiging. Om het leven op verschillende schalen te vieren. Om de complexiteit te omarmen en aandacht te schenken aan onze wereld met passend vibrerend gevoel. — Anouk De Clercq

Ideeën van meerstemmigheid en collectiviteit zijn sterk aanwezig in de inhoud en het creatieproces van One. De tekst van het manifest is een collage van woorden en zinnen van De Clercq en tekstfragmenten geïnspireerd door een groot aantal auteurs: Maggie Nelson, Kae Tempest, Mary Oliver, Adrienne Maree Brown, Malala Yousafzai, Margaret Mead & James Baldwin (hun conversatie in A Rap on Race), Annie Dillard, Maya Angelou, Octavia Butler … Het werk is daarnaast eveneens het resultaat van een nauwe samenwerking en open conversatie met alle leden van het team. Zoals Geert Van der Speeten in een recensie naar aanleiding van De Clercq’s solotentoonstelling in CC Strombeek aangaf: ‘De Clercq kiest openlijk voor collectiviteit. Uit haar manier van samenwerken spreekt empathie: muziekmakers, acteurs, belichters en stilisten zijn bij haar coauteurs.’ (De kracht van roerloosheid. Geert Van der Speeten. De Standaard, 6 okt 2020) E

One is a short film in black and white in which performer Helga Davis takes you on a multi-voiced manifesto. From behind five microphones, and with a look that is both compelling and vulnerable, Davis invites the audience to participate in a ‘proud we-moment of many voices’. She calls for a quiet revolution in which – despite our differences – we try to share her view of the world and that of others.

ANOUK DE CLERCQ IN CONVERSATION WITH SASKIA DE COSTER. HERE COMES THE FUTURE. © ANOUK DE CLERCQ. MUSEUMCULTUUR STROMBEEK/GENT. MER.

expo 22

One is a film, a performance, a 21st century protest song, a call to action, a pledge, a commitment, a solemn undertaking, a summoning of consciousness, an instruction, a stand against mindlessness and distraction, an art of limits, an active silence, a difficult love. And an invitation. To drink in the vibrancy of life at all scales. To embrace complexity and attend to our world with a befitting vibrancy of feeling. — Anouk De Clercq

Ideas of polyphony and collectivity are strongly present in the content and production process of One. The text of the manifesto is a collage of words and sentences by De Clercq and fragments of texts inspired by a large number of authors: Maggie Nelson, Kae Tempest, Mary Oliver, Adrienne Maree Brown, Malala Yousafzai, Margaret Mead & James Baldwin (their conversation in A Rap on Race), Annie Dillard, Maya Angelou, Octavia Butler … The work is also the result of a close collaboration and open conversation with all members of the team. As Geert Van der Speeten stated in his review of the artists’ solo exhibition in CC Strombeek: ‘De Clercq openly opts for collectivity. Her way of working collaboratively shows empathy: musicians, actors, light engineers and stylists are co-authors.’ (De kracht van roerloosheid. Geert Van der Speeten. De Standaard, 6 okt 2020)

COURTESY OF THE ARTIST 2020 — VIDEO, B/W, 16:9, STEREO, BE/NO, 6:30 MUSIC VESSEL VOCALS AND PERFORMANCE HELGA DAVIS PHOTOGRAPHY AND LIGHTING KOEN HAUSER EDITING FAIRUZ GHAMMAM STYLING LUNE KUIPERS MAKE-UP AND HAIR ANITA JOLLES ADDITIONAL VOCALS ALICE ZAWADZKI SOUND SCENOGRAPHY JOHAN VANDERMAELEN/6 MOON PARRIZAL CAMERA ASSISTANT EVA CLAUS LIGHT ASSISTANT JIANNI ELSENHOUT CREDITS MICHAËL BUSSAER PRODUCED BY AUGUSTE ORTS WITH THE SUPPORT OF FLANDERS AUDIOVISUAL FUND, TROMSØ KUNSTFORENING, ON & FOR PRODUCTION AND DISTRIBUTION, FRIENDS OF AUGUSTE ORTS FUND, VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE, KASK SCHOOL OF ARTS, CAFE BOTANICO BERLIN, ARTS & SCIENCE, MOUKI MOU, VETRA THANK YOU ACUD MACHT NEU, BORIS BELAY, THOMAS DE BRABANTER, PEPA DE MAESSCHALCK, VSEVOLOD KOVALEVSKIJ, RÉMI RUPPRECHT, LEIF MAGNE TANGEN & CHRISTINE STICHER

HELEN CAMMOCK. SHOUTING IN WHISPERS. DETAIL. COURTESY: THE ARTIST AND KATE MACGARRY GALLERY

expo 24

Shouting In Whispers – Helen Cammock

Based on research, found materials and conversations, Cammock creates intersectional dialogues that look at individual and collective power, questioning the role of the individual, asking us to consider where we sit within the political and social spaces we inhabit: ‘I have a role in this, as I believe we all do’. — Cubitt Gallery on Helen Cammock’s solo exhibition ‘Shouting in Whispers’

De reeks Shouting in Whispers bestaat uit vijf monochrome prints waarop statements de toeschouwer aanspreken. Sommige teksten zijn door Cammock zelf geschreven, andere zijn citaten van schrijvers, dichters en activisten, waaronder de maatschappijkritische hiphopgroep Public Enemy (‘This is not a love song’) en journaliste en politiek activiste Claudia Jones (‘Evocation is a mutual emotion’). De statements verwijzen naar een emotie, maar ook naar hoe die ervaren of gehoord wordt. Ze zetten aan tot reflectie, en dagen je uit om ze te testen op hun waarheidsgehalte.

The series Shouting in Whispers consists of five monochrome prints with statements that solicit a response from the viewer. Some of the texts are written by Cammock herself, others are quotes from writers, poets, and activists including the socially critical hip hop group Public Enemy (‘This is not a love song’) and journalist and political activist Claudia Jones (‘Evocation is a mutual emotion’). The statements refer to an emotion, but also to how these emotions are experienced, and heard by others. They challenge the viewer to put the statements as hypotheses to the test. Part of my intent in all of my work circles around empathic engagement between voices; from the different voices in the projects to the relationships that emerge with the audience. My work is about the weaving together of stories. — Helen Cammock

COURTESY OF THE ARTIST 2017 — 5 MONOCHROME PRINTS, EACH 72 X 102 CM, NO FRAME

TOM CALLEMIN. LANDSCAPE STUDY. COURTESY: THE ARTIST

expo 26

Landscape Study – Tom Callemin

My works can be described as documents of the encounter between the photographer and the subject, and of the act of fixing a situation for a period of time. Sometimes the scenery in my studio is left untouched for weeks, simply remaining in this one moment. Sometimes a model will hold a pose for almost an hour, while I adjust every wrinkle in the t-shirt, the hair, in this one gesture. It’s almost like building a sculpture. — Tom Callemin

VLAKTE VAN NIETS Zo hard dat het waait – we hoeven niet te praten als jij niet wilt. Je vouwt de wind tussen je vingers tot een eeuwig wegzwevend vliegtuigje dat ons een andere ruimte en tijd in laat kijken tot waar jij op een rotsblok zit met een blik alsof je je een plek herinnert waar je eindelijk zou kunnen blijven. We zien hoe je niet langer beweegt. Er is werkelijk niets in die vlakte. Als een woestijnroos, zo laag over laag groeit stilte-als je iets aanraakt, stuift het op. De wind blaast je haren als een fakkel achter je hoofd. Het is moeilijk dichterbij te komen. Je kantelt je bekken, kromt je over je eigen hand. Je wrijft je duim over je wijsvinger om te zien wat het is, dat glanzende. Om mij te laten zien wat het is. Als een speekseldraadje. We hebben het gevoel zo dicht te zijn genaderd dat het ons had kunnen aanraken. — Peter Verhelst

COURTESY OF THE ARTIST 2021 — FRAMED INKJETPRINT MOUNTED ON DILITE, 100 X 80 CM COMMISSIONED BY STUK IN THE CONTEXT OF WIRED FOR EMPATHY (2021)

DARIA MARTIN. AT THE THRESHOLD. VIDEO STILL. COURTESY: MAUREEN PALEY

expo 28

At The Threshold – Daria Martin

I’ve always enjoyed film because of the way it can make objects as well as people very present and viscerally accessible. And, in a way, they can render images that almost touch you physically and emotionally, and so mirror-touch seemed like a model for this, or an inspiration to make images that were more palpable somehow. — Daria Martin in an interview with Studio International, jan 2019

In de 16mm film At The Threshold vertelt Daria Martin het verhaal van een moeder en haar zoon en de sterke relatie tussen beiden. Hun intieme huishouden wordt echter verstoord door de komst van de stiefmoeder van de jongen die hem op zijn verjaardag komt bezoeken. De film is een door [Douglas] Sirk geïnspireerd melodrama, dat een antwoord vormt op de vraag: ‘Kan een moeder te veel empathie voor haar kind ervaren?’ Het is de tweede van drie korte films die Daria Martin creëerde naar aanleiding van haar onderzoek naar een vorm van verhoogde lichamelijke gevoeligheid die spiegel-aanraaksynesthesie wordt genoemd. Mensen met spiegel-aanrakingsynesthesie voelen een tastbare sensatie van aanraking op hun eigen lichaam wanneer ze zien dat een andere persoon, of zelfs een object, wordt aangeraakt. Sommige synaestheten ervaren ook spiegelpijn, spiegelbewegingen, spiegelademhaling of zelfs spiegelemotie, waardoor het delen van ervaringen leidt tot een vervaging tussen zichzelf en de ander. Martin verwerkte haar bevindingen in de structuur, dialogen en beelden van At The Threshold, evenals in de keuze voor 16mm film. E

In the 16mm film, At The Threshold, Daria Martin tells the story of a mother and her son, and the strong relationship between the two of them. However, their intimate household is disrupted by the arrival of the boy’s stepmother who comes to visit him on his birthday. The film is a [Douglas] Sirk-inspired melodrama provoked by the question: ‘Can a mother experience too much empathy for her child?’ It is the second of three short films created by Daria Martin inspired by her research into a form of heightened physical sensitivity called mirror-touch synaesthesia. People with mirrortouch feel a palpable sensation of touch on their own bodies when they see another person, or even an object, being touched. Some synaesthetes also experience mirror-pain, mirror-movement, mirrorbreathing or even mirror-emotion – extending the sharing of senses to a blurring between self and other. Martin aims to capture some

DARIA MARTIN. AT THE THRESHOLD. VIDEO STILL. COURTESY: MAUREEN PALEY

expo 30

of these feelings and ideas in the structure, dialogue and images that form At The Threshold, as well as through its articulation in the medium of 16mm film.

COURTESY THE ARTIST AND MAUREEN PALEY 2014-2015 — 16MM FILM, 17'30" CAST ANAMARIA MARINCA, CAROLINA VALDES, MYLES WESTMAN WRITTEN BY JOSEPH ALFORD, DARIA MARTIN, SIMON STEPHENS DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY EMMA DALESMAN EDITOR AMY HOUNSELL SOUND EDITOR FRANZISKA TREUTLER COMPOSER ZEENA PARKINS PRODUCTION P.G. FILM LTD. PRODUCER MARCUS WERNER HED PRODUCTION MANAGER ISABELLA PALMER PRODUCTION DESIGNER BILLUR TURAN 1ST ASSISTANT DIRECTOR JACQUES SIMON FIRST ASSISTANT CAMERA JONI JUTTILAINEN SECOND ASSISTANT CAMERA JOE MARTIN GRIP TOM NORTH GAFFER GRZEGORZ KRZESZOWIEC SPARKS IONUT APETROAE, NEIL HAWKINS SOUND MIXER JAKE WHITELEE BOOM OPERATOR JULIET PLUMTRE ART ASSISTANTS JULIEN MCCONNELL, JIMMY WHEELDON, ORLANDO DIVER, WILLIAM WYLD MYLES’ DRAWINGS FLO BROOKS CARPENTER ROBIN SHEPHER STILLS PHOTOGRAPHER THIERRY BAL MAKE-UP ARTISTS SOPHIE SINGH, HANNAH BARNETT RUNNERS: CAROLINE SHARP, FRANCESCA COSTA PERCUSSION WILLIAM WINANT PERFORMING ON THE LOU HARRISON GAMELAN THANKS TO MICHAEL BANISSY, TORSTEN BLUME, CHRISTIAN HILLER AND THE WOOD WORKSHOP, AT THE BAUHAUS DESSAU FOUNDATION, CARYL CHURCHILL, ELINOR CLEGHORN, CINELAB LONDON, DENISE MARQUES AND DOUG LEDIN AT FOTOKEM, SALLYANNE MCFADDEN, MASSIMILIANO MOLLONA, NICHOLAS OLIVIERE, PANAVISION, MARK BARKER, OLIVER EVANS, ANDREW MILLER, AND ZACH FURNISS AT MAUREEN PALEY, LONDON, THE RUSKIN SCHOOL OF ART, UNIVERSITY OF OXFORD, DANIEL JARAMILLO AT SOUNDNODE, FIONA TORRANCE, JAMIE WARD, WATERLOO FILM STUDIOS SPECIAL THANKS TO THOSE ANONYMOUS SYNAESTHETES WHOSE STORIES INSPIRED OUR SCRIPT FUNDED BY THE BAUHAUS DESSAU FOUNDATION, THE LEVERHULME TRUST, THE WELLCOME TRUST

CHARLINE TYBERGHEIN. A FINER ROUTE TO OBLIVION DETAIL © JOERI THIRY

expo 32

A finer route to oblivion – Charline Tyberghein

Charline Tyberghein’s paintings are neither abstract nor figurative. Their (…) candid style [is] appealing to the eye, yet they hide a multitude of possible stories and associations. The works are characterized by a compellingly poetical visual language and a moving simplicity, leaving enough mystery for the viewer’s imagination to toy with. — Tamara Beheydt in Modesty First, a talk with Charline Tyberghein

A finer route to oblivion is een tweezijdig, in de ruimte hangend, schilderij van de Belgische kunstenares Charline Tyberghein. Haar visuele universum wordt bewoond door terugkerende pictogrammen, symbolen die verschillende betekenissen genereren op basis van hun combinatie, zoals een persoonlijk alfabet. In zekere zin kan elk schilderij worden opgevat als een zelfportret. De universele betekenis van de pictogrammen laat echter ruimte voor de eigen interpretatie van de kijker. Op die manier is elk beeld evenzeer van Tyberghein als van de kijker. Tybergheins combinatie van visuele poëzie, humor en tederheid in combinatie met de trompe l’oeil techniek die diepte creëert in het tweezijdig schilderij resulteert in een meeslepend tafereel dat je naar binnen trekt en je emotionele verbeelding prikkelt. A finer route to oblivion kan gelezen worden als een zoektocht naar evenwicht in een empathische relatie; hoe ver ga je met iemands ‘hoogteen dieptepunten’? En is empathie altijd oprecht? E

A finer route to oblivion is a two-sided, free hanging, painting by Belgian artist Charline Tyberghein. Her visual universe is populated by recurring pictograms, symbols that generate different meanings based on their combination, much like a personal alphabet. In a sense, each painting can be understood as a self-portrait. However, the universal meaning of the pictograms leaves room for the viewer’s own reading. In this way, each image is as much Tyberghein’s, as it is the viewer’s. Tyberghein’s combination of her visual poetry, humor and tenderness in combination with the trompe l’oeil technique creating depth in the two-sided free hanging painting results in a compelling tableau that draws you in, triggering your emotional imagination. A finer route to oblivion can be understood to speak of balances in empathic relationships; how far do you go with someone’s ‘highs and lows’? And is empathy always sincere?

COURTESY THE ARTIST 2021 — AIRBRUSH EN ACRYL OP HOUT, 185 X 150 CM COMMISSIONED BY STUK IN THE CONTEXT OF WIRED FOR EMPATHY (2021)

CLAUDIA FONTES. FOREIGNERS. ©BERNARD G MILLS. COURTESY: THE ARTIST

expo 34

Foreigners – Claudia Fontes

I am fascinated by how creative transpositions amongst language systems, animals, plants, raw materials and man-made objects facilitate endless opportunities for meaningful encounters amongst all sorts of agencies. — Claudia Fontes

Foreigners bestaat uit een reeks porseleinen sculpturen, de grootte van een handpalm. Ze stellen twee of meer figuren voor, verwikkeld in een hartstochtelijke omhelzing. De zichtbare intimiteit van deze omhelzing verleent de sculpturen een zekere kwetsbaarheid. Dit gevoel wordt versterkt door Fontes’ keuze van schaal en de zichtbare poreusheid van de werkjes. Fontes begon haar Foreigners te maken als reactie op het Engelse landschap; ze werkte met porselein uit Engelse steengroeven om zichzelf op die manier een stukje Engeland toe te eigenen. Ze legt verder uit: De keuze van de schaal, het materiaal en de zorg die ik besteed aan de fragiele creatie, zijn een poging om de geldigheid van het woord ‘foreigner’, dat in Engeland vaak in pejoratieve en discriminerende zin wordt gebruikt, in twijfel te trekken. De beeldjes verbeelden processen van metamorfose en hybridisatie onder de wezens waarmee we dit bijzondere bio-politieke systeem delen: bomen, planten, rotsen en schimmels. ‘Foreigner’ en ‘Forest’ delen dezelfde wortel, ‘foris’, wat betekent buiten – buiten het huis, de stad, het land, en buiten ons eigen begrip van de wereld als mens. Deze Foreigners zijn een poging om de vraag te stellen wat het is om een mens te zijn in het bos en met het bos, in plaats van erbuiten. Al snel evolueerden de individuele figuren tot families van mensachtige figuren die elkaar omhelsden, versmolten tot een koraal of schuimachtige materie, alsof ze één werden. E

Foreigners are a series of small, palm-sized porcelain sculptures. They depict two or more figures, wrapped in a passionate embrace. The visible intimacy of this embrace provides the sculptures with a certain frailty. This sense of vulnerability is further emphasized by Fontes’ choice of scale and the visible porousness of the sculptures. Fontes started to make the series in response to the English landscape, working with porcelain extracted from English quarries to appropriate a piece of England for herself. She further explains: The choice of scale, material, and the care I put in its fragile construction are an attempt to denaturalize and question the validity of the word ‘foreigner’, used popularly in England in a pejorative and discriminatory sense. The figurines depict processes of metamorphosis and hybridisation amongst the creatures we share this particular bio-political system with: trees, plants, rocks and fungi.

expo

‘Foreigner’ and ‘Forest’ share the same root, ‘foris’, which means outside -outside the house, the city, the country, and outside of our own understanding of the world as humans. These Foreigners are an attempt to put out there the question of what it is to be a person in the forest and with the forest, rather than outside of it. Soon enough, the individual figures evolved into families of human-like figures embracing each other, merged into a coral or foam-like matter, as if becoming one.

COURTESY OF THE ARTIST 2015 TOT 2021 — PORCELAIN SCULPTURES, 25/30 CM

Cura – Ben Thorp Brown In the beginning, you were clay. we formed you, we made you a body. we breathed life into you. we cared for you. we designed you to care for others. we called you human. you called us Cura. — excerpt from the film Cura

De verhouding tussen empathie en architectuur staat centraal in de film Cura. Het hoofdpersonage van de film is een schildpad die Cura, de Romeinse godin van de zorg, personifieert. In een monoloog, ingesproken door de Amerikaanse actrice Joan La Barbara, vertelt Cura over de teloorgang van empathie en waarschuwt ze voor de ondergang van de mensheid. De tekst geschreven door Thorp Brown is zowel gebaseerd op passages uit de mythologie als op fragmenten uit het werk van de OostenrijksAmerikaanse architect Richard Neutra’s bekendste filosofische werk Survival by Design (1945). We volgen Cura doorheen de verschillende ruimtes van het VDL Research House II van Richard en Dion Neutra aan het Silver Lake Reservoir in Los Angeles. Neutra staat als architect bekend omwille van zijn therapeutische invulling van architectuur; in zijn projecten werd elk omgevingselement zorgvuldig ontworpen om menselijke zintuiglijke en emotionele reacties op te wekken. Hij zag architectuur niet alleen als een manier om mensen dichter bij elkaar te brengen maar ook om het evenwicht tussen mens en natuur te herstellen. De film Cura maakt deel uit van The Arcadia Center, een installatie die dienst doet als een soort trainings- en revalidatiecentrum voor empathie.

The film Cura explores the relationship between empathy and architecture. The protagonist of the film is a tortoise, an incarnation of Cura, the goddess of care. In a monologue, voiced by American vocalist Joan La Barbara, Cura talks about the loss of empathy and warns that this loss will ultimately lead to the demise of the human race. The text mixes the artist’s writing with mythology and passages from the Austrian-American architect Richard Neutra’s main philosophical treatise, Survival by Design (1954). We follow Cura through the various spaces of Richard and Dion Neutra’s VDL Research House II at Silver Lake Reservoir in Los Angeles. Neutra is known for his therapeutic interpretation of architecture; in his projects, each environmental element was carefully designed to elicit human sensory and emotional responses. He viewed

BEN THORP BROWN. CURA. VIDEO STILL. COURTSEY: THE ARTIST

expo 38

architecture not only as a way to bring people closer together but also as a way to restore humanity’s balance with nature. e film is part of The Arcadia Center, an installation operating as an empathy training and rehabilitation center.

COURTESY OF THE ARTIST 2019 — HD VIDEO, STEREO, 17'34" CURA JULES THE TORTOISE VOICE OF CURA JOAN LA BARBARA CELLO ETHAN PHILBRICK MUSIC COMPOSED BY JOAN LA BARBARA & ETHAN PHILBRICK DP TOMASZ WERNER DP JESSICA FISHER GRIP TOM PENA PRODUCTION ASSISTANT RYAN JEFFERY LOCATION MANAGER PERCY HAVERSON TORTOISE HANDLER STEVE MEHREN RECORDING ENGINEER JENNIFER RUFFALO SOUND DESIGN AND MIX TIM KORN COLORIST JEFF SOUSA COPRODUCTION JEU DE PAUME, PARIS, CAPC MUSÉE D’ART CONTEMPORAIN DE BORDEAUX & MUSEO AMPARO, PUEBLA. WITH THE SUPPORT OF CREATIVE CAPITAL. © BEN THORP BROWN

EVA KOŤÁTKOVÁ. THE MACHINE FOR RESTORING EMPATHY. DETAIL.©SAHIR UGUR EREN. COURTESY: THE ARTIST AND MEYER RIEGGER, BERLIN KARLSRUHE

expo 40

The Machine For Restoring Empathy – Eva Kot'átková

Het werk van de Tsjechische kunstenares Eva Koťátková is gebaseerd op noties van zorg en inclusie en stelt empathie voor als een kracht waarmee we kunnen handelen en onze wereld kunnen begrijpen. Voor The Machine for Restoring Empathy ‘stelde [ze] zich een groep mensen en niet-mensen voor: dieren, planten, zelfs objecten en machines – die besluiten om op één plek samen te komen, om te delen en samen te handelen. De machine vertegenwoordigt een ontmoetingsplaats en een structuur om deze lichamen samen te voegen tot een tijdelijk organisme, een collectief en ondersteunend lichaam waarin elk element bijdraagt wat hij/zij/het kan bieden.’ (ArtForum, interview, 7 feb 2020). Het werk bestaat uit een metalen onderstructuur en aan elkaar genaaide stroken stof. Het is een soort levend organisme dat dieren, mensen, planten, objecten en hun onderlinge relaties omvat, en dat geactiveerd wordt door een performance. Voorafgaand aan de tentoonstelling nam een groep studenten van de KU Leuven deel aan een workshop over empathie en mimesis, georganiseerd door Eva Koťátková en Prof. Nidesh Lawtoo. De workshop moedigde hen aan om hun empathisch gedrag te verkennen door persoonlijke geschiedenissen te delen en te verzamelen, en strategieën tot empathisch gedrag en verhaalvertelling te onderzoeken. Tijdens de tentoonstelling kunnen bezoekers de installatie binnengaan en naar deze verhalen luisteren of een gesprek aangaan met de mediatoren die je uitnodigen om eveneens, voor korte tijd, deel uit te maken van The Machine for Restoring Empathy. E

Eva Koťátková’s work is based on notions of care and inclusion and presents empathy as a force through which to act and understand our world. When envisioning The Machine for Restoring Empathy, she ‘imagined a group of humans and non-humans: animals, plants, even objects and machines – all deciding to meet in one place to share and act together. The Machine represents a meeting place and temporary structure to combine these bodies into one temporary organism, one collective and supportive body in which each thing contributes whatever he/she/it can offer.’ (ArtForum, interview, Feb 7, 2020). The work consists of a metal skeleton and sewn-together strips of fabric. It is a kind of living organism that encompasses animals, people, plants, objects, and their relationships to each other, and becomes activated through a performance. Prior to the exhibition, a group of KU Leuven students participated in a storytelling workshop about empathy and mimesis, organized by Eva Koťátková and Prof. Nidesh Lawtoo. The workshop encouraged them to explore their empathic behaviour by sharing and collecting personal

EVA KOŤÁTKOVÁ. THE MACHINE FOR RESTORATING EMPATHY. DETAIL.©SAHIR UGUR EREN. COURTESY:THE ARTIST AND MEYER RIEGGER, BERLIN KARLSRUHE

expo 42

stories as well as strategies to tell and share a story or express empathy towards others which were subsequently included in The Machine for Restoring Empathy. During the exhibition, visitors can enter the installation and listen to these stories or engage in a conversation with mediators, inviting you to become part of The Machine for Restoring Empathy even if just for a short while.

COURTESY OF THE ARTIST AND GALLERY MEYER RIEGGER 2019 — MIXED MEDIA, PERFORMANCE AND INSTALLATION THIS NEW ITERATION OF THE MACHINE FOR RESTORING EMPATHY IS A STUKKU LEUVEN CO-PRODUCTION, AND IS DEVELOPED IN CLOSE COLLABORATION WITH PROF. NIDESH LAWTOO (KU LEUVEN, INSTITUTE OF PHILOSOPHY)

ELLIOTT ERWITT. TEMPER TANTRUMS. © ELLIOTT ERWITT. MAGNUM PHOTOS

expo 44

Temper Tantrums – Elliott Erwitt

Amerikaans fotograaf Elliott Erwitt nam de foto Temper Tantrums in 1981 in hun appartement in New York. Het beeld waarin zijn dochters Sasha en Amy een centrale rol spelen, geeft inzicht in een herkenbaar huiselijk tafereel en roept meteen de vraag op met wie je het meeste meeleeft. Het vermogen om met één beeld universele vragen te stellen, maakt Erwitts werk tijdloos. Op de vraag of hij zijn foto’s beschouwt als klassiekers, antwoordde Erwitt ooit: ‘Over mijn beelden heb ik geen mening. Het decor in oude foto’s mag dan zichtbaar ‘verouderd’ zijn, dat is slechts bijzaak. Het gaat over de mensen, de emoties, en die zijn van alle tijden’. Erwitt, die met zijn carrière van ruim zeventig jaar geldt als een van de grootste fotografen van de voorbije eeuw, staat bekend om zijn iconische en humoristische zwart-wit beelden. Terwijl hij foto’s nam van beroemde figuren zoals Richard Nixon, Che Guevara, en Jackie Kennedy, wordt het merendeel van zijn beeldarchief bevolkt door kinderen en dieren. E

American photographer Elliott Erwitt shot Temper Tantrums in 1981 in their apartment in New York. The image in which his daughters, Sasha and Amy, play the lead role, depicts a homely and all too familiar scene, immediately raising the question with who one empathises the most. The capacity to ask universal questions with one image makes Erwitt’s work timeless. Asked if he considers his photographs to be classics, Erwitt once replied, ‘I have no opinion about my images. The scenery in old photographs may be visibly ‘outdated,’ but that is only secondary. It’s about the people, the emotions, and those are of all times’. Erwitt, who has had a long and distinguished career as a commercial photographer and photojournalist, is best known for his iconic and humoristic black-white photography. While capturing some of the most famous persons of the 20th century, such as Richard Nixon, Che Guevara, and Jackie Kennedy, the majority of Erwitt’s images are populated with children and animals.

COURTESY OF THE ARTIST AND MAGNUM PHOTOS 1981 — DIGITAL REPRODUCTION FROM ANALOGUE IMAGE, PRINT SIZE: 30 X 40 INCH (76,2 × 101,6 CM)

ANAGRAM. THE COLLIDER. © NICHON GLERUM. COURTESY: THE ARTIST

expo 46

The Collider – Anagram

Anagram’s new project is one big mindfuck of vulnerability, dancing lines and chocolate bars. — VICE

N Enter The Collider. Een intieme meeslepende ervaring die macht, wederzijdse afhankelijkheid en de ruimte tussen mensen onderzoekt. De ervaring vertelt het verhaal van een fictieve machine – gebouwd om de mysteries van menselijke relaties te ontcijferen. Het werkt als de deeltjesversneller in CERN, maar in plaats van atomen, laat het mensen tegen elkaar opbotsen. De machine heeft als doel om het onzichtbare materiaal dat tussen mensen doorgaat te identificeren en te begrijpen. De bijtende, verrukkelijke en mysterieuze materie die ons samenhoudt en uit elkaar trekt. Om deel te nemen aan de ervaring, moet je door het hart van de machine gaan. Gemaakt voor twee personen tegelijk, wordt elke persoon meegenomen op een speelse reis door een gebouwde set waarin VR en andere rekwisieten zijn verwerkt. E Enter The Collider. An intimate immersive experience exploring power, dependency and the space between people. The experience tells the story of a fictional machine – built to decode the mysteries of human relationships. It operates like the Large Hadron Collider at CERN – except, instead of atoms, it hurls people against each other. This machine is on a mission to identify and understand the invisible material that passes between us. The corrosive, delightful, and mysterious matter that keeps us together and pulls us apart. To participate in the experience, you must pass through the heart of the machine. Created for two people at time, each person is guided along a playful journey through a built set that incorporates VR and other props.

COURTESY OF THE ARTIST PRODUCER / DIRECTOR / WRITER TEAM AMY ROSE, MAY ABDALLA DEVELOPERS CLARICE HILTON, MIKE GOLEMBEWSKI SET DESIGN SYNNOVE FREDERICKS ANIMATION BARRY GENE MURPHY INTERACTIVE SET DETAIL PETE BENNETT SOUND AND MUSIC AARON CUPPLES, BRIGITTE HART SUPPORTED BY NATIONAL FILM BOARD OF CANADA INTERACTIVE, THE DIGITAL CATAPULT CREATIVE XR FUND / ARTS COUNCIL ENGLAND / NATIONAL THEATRE IMMERSIVE STORYTELLING STUDIO. WINNER OF BEST IMMERSIVE ARTWORK AT SANDBOX IMMERSIVE IN CHINA (2019), PART OF VENICE FILM FESTIVAL ‘BEST OF’ VR FOR 2019 AND SELECTED FOR THE DIGITAL DOZEN BREAKTHROUGHS IN DIGITAL STORYTELLING BY COLUMBIA UNIVERSITY.

SUZANNE LACY. THE CIRCLE AND THE SQUARE. INSTALLATION VIEW. COURTESY: THE ARTIST

expo 48

The Circle and The Square – Suzanne Lacy

I don’t believe that artists change the world at all. I think that artists are part of a social change movement. And they offer charismatic and participatory help. And my projects are really good for building capacity, in a person or in a group of people. So we want them both to understand their relationship, past, present and future to this space, [and] that they have some role in redevelopment and regeneration. — Suzanne Lacy, a-n

The Circle and the Square is een meerdelige filminstallatie over de relaties tussen de blanke en Pakistaanse gemeenschappen in de streek van Pendle in Lancashire, Engeland. Textielarbeiders uit deze verschillende gemeenschappen werkten jaren zij aan zij in de katoenweverij van Brierfield. Na de sluiting van de molen verloor de streek echter een plaats waar de verschillende culturen konden samenkomen. Het verlies van de molen als ontmoetingsplaats leidde tot de situatie van vandaag waarbij de twee gemeenschappen eerder gescheiden leven van elkaar. The Circle and the Square is de neerslag van een tweejarig project van Suzanne Lacy in opdracht van Super Slow Way, en in samenwerking met de bevolking van Pendle in Noordwest-Engeland en lokale organisaties In Situ, The Free Spiritual Centre, Building Bridges Pendle en Brierfield Action in the Community. De filminstallatie documenteert een driedaagse performance die plaatsvond in september 2016 toen de katoenfabriek Brierfield Mill, die sinds de sluiting in 2007 in verval was geraakt, opnieuw geopend werd voor de gemeenschap. Vrijwilligers gaven rondleidingen in de fabriek, interviewden inwoners over het verleden en de toekomst van de regio, en organiseerden o.a. een reünie voor de arbeiders die er werkten. Het project culmineerde in een dagvullende performance met Dhikr en Shape Note gezangen en een banket voor 500 inwoners, de grootste bijeenkomst in de fabriek sinds de deuren werden gesloten. De installatie verkent verder de verweven geschiedenis van arbeid en migratie in Noordwest-Engeland aan de hand van o.a. een tijdlijn, een documentaire over de productie achter de schermen, en een videoprojectie van twee voormalige arbeiders die hun ervaringen over het werken in de fabriek beschrijven. E

The Circle and the Square is a multipart film installation that explores the relations between the white and Pakistani communities who live in the area of Pendle, Lancashire. Skilled textile workers of these different communities used to work side-by-side in the cotton-weaving mill of Brierfield but after the mill’s closure, the area lost a common meeting

SUZANNE LACY. THE CIRCLE AND THE SQUARE. INSTALLATION VIEW. COURTESY: THE ARTIST

expo 50

ground, resulting in the present-day situation in which former employees still live locally but cease to mix. The work is the culmination of a two-year project, commissioned by Super Slow Way, which Suzanne Lacy created in collaboration with the people of Pendle in Northwest England, and local organisations In Situ, The Free Spiritual Centre, Building Bridges Pendle and Brierfield Action in the Community. The film installation documents a three-day performance that took place in September 2016 when the Brierfield Mill, a cotton mill sitting in disrepair since its closure in 2007, was once again open to the community. Volunteers led tours of the mill, interviewed residents on the past and future of the region, and organised a mill-workers’ reunion and other events. The project culminated in a day-long performance featuring Dhikr chanting and Shape Note Singing. The Circle and the Square represents the work of many residents in the community including conversations, collaborations, organisational capacity-building, and the largest gathering at the mill since its doors were closed, as 500 residents sat down to dinner together. Exploring the intertwined histories of labour and migration in northwest England, the installation continues with a video projection featuring two former millworkers describing their experiences working in the mills, a timeline, and a behind the scenes production documentary.

THE CIRCLE AND THE SQUARE, 2016 — PERFORMANCE, VIDEO INSTALLATION, TWO-YEAR PROJECT, THREE-DAY PERFORMANCE, ONE-WEEK VIDEO INSTALLATION COURTESY THE ARTIST VIDEO PROJECTION MARK THOMAS, SOUP INC. PRINCIPAL CREATIVE COLLABORATORS RAUF BASHIR, PAUL HARTLEY, MASSIMILIANO MOLLONA, LAURIE PEAKE, RON PEN, MARK THOMAS, SOUP INC. INTERVIEWS MASSIMILIANO MOLLONA, ELENA ADORNI, GRAHAM KAY, MUSICIANS JULIAN EVANS, HUSSNAIN HANIF, HANNAH LAND, JENNIFER REID, CATH TYLER COMMUNITY ENGAGEMENT NAHEED ASHRAF, ZOYA BHATTI, LYNN BLACKBURN, TAYEBA BUTT, KATIE NOLAN, UZMA RAZIQ, BUSHRA YAQUOOB DESIGN SOURCE CREATIVE DOCUMENTATION HUCKLEBERRY FILMS, SOUP, INC. COLLABORATING ORGANISATIONS IN-SITU, FREE SPIRITUAL CENTRE, BUILDING BRIDGES PENDLE, SOUP COLLECTIVE COMMISSIONED BY SUPER SLOW WAY

ALEXANDRA LEYRE MEIN. MYOFIBRIL. COURTESY: THE ARTIST

expo 52

Myofibril: Asymptotic | The kiss/Qubla | Refraction – Alexandra Leyre Mein

Het werk van Alexandra Leyre Mein ontspringt uit een paradox. Ze is even gefascineerd door de zoektocht naar hoe de andere voor te stellen en te omvatten, als door de onbereikbaarheid ervan. (…). Het is vergelijkbaar met een dans waarin men plotseling een stukje van de essentie van de ander ontdekt, maar op het moment dat men dit probeert te omvatten, breekt de illusie. Dus de enige manier om hier een blijvende glimp van op te vangen, is door in beweging te blijven — artist statement

De beeldenreeks Myofibril van Alexandra Leyre Mein ontstond als reactie op de golf van aanslagen in Europa. Meer algemeen, kunnen de beelden gezien worden als een toenaderingspoging om de oorsprong van het onbegrip of de onwetendheid van de andere, en onszelf, te omvatten. De sculpturen doen denken aan twee lichamen die tegenover elkaar staan als trotse territoriale dieren; zichzelf op de meest imposante manier tonend om de andere te intimideren. Tegelijkertijd, bewegen ze naar elkaar toe als in een ontluikende omhelzing, zich bewust van de precariteit van hun gedeelde basis. Het onvoltooide aspect versterkt het gevoel dat de sculpturen nog steeds in groei zijn en terzelfdertijd ook uiteen beginnen te vallen. Deze dualiteit van interpretatie staat centraal in de manier waarop Leyre Mein haar werk relateert aan de diepgewortelde emoties, worstelingen en spanningen van het leven.

The Myofibril sculpture series by Alexandra Leyre Mein were created in response to the wave of attacks in Europe. More generally, the sculptures can be understood as an attempt to grasp the origins of the ignorance or misunderstanding of the other, and ourselves. The sculptures are reminiscent of two bodies facing each other as proud territorial animals; displaying themselves in the most imposing way to intimidate the other. At the same time, they move toward each other as if in a cautious embrace, aware of the precarity of their shared base. The unfinished aspect reinforces the sense that the sculptures are still growing and at the same time already begin to fall apart. This ambiguity is central to the way Leyre Mein relates her work to the deeply rooted emotions, struggles and tensions of life.

COURTESY OF THE ARTIST 2014 — MYOFIBRIL ASYMPTOTE — HYDROSTONE, MESH WIRE, CLOTH, METAL AND FOUND STOOL — 60 X 66 X 168 CM / 2021 — MYOFIBRIL THE KISS/QUBLA — HYDROSTONE, MESH WIRE, CLOTH, METAL AND FOUND STOOL — 78 X 54 X 198CM / 2021 — MYOFIBRIL REFRACTION — HYDROSTONE, MESH WIRE, CLOTH, METAL AND CHAIR — 63 X 80 X 172 CM MYOFIBRIL THE KISS/QUBLA AND MYOFIBRIL REFRACTION WERE COMMISSIONED BY STUK IN THE CONTEXT OF WIRED FOR EMPATHY (2021)

FRANCESCA GRILLI. SPARKS. INSTALLATION VIEW. ©NADA ZGANK. COURTESY: THE ARTIST

expo 54

Glare (Sparks 2021 & Rays) – Francesca Grilli

I am interested in the sense of responsibility, which I put in the children’s hands, in their firm belief in their visions and in their ideas of the future. The action contains a profound sense of education, of the idea of the performance as a magical and necessary act. I believe in a utopia-in- the-making as a social objective, even if it remains a wonderful and intangible, incomprehensible product. — Francesca Grilli on Sparks

In de tentoonstelling Wired for Empathy presenteert Francesca Grilli voor de eerste keer de video-installatie RAYS samen met de performance SPARKS 2021 als totaalproject onder de titel GLARE. RAYS is een single channel video waarin we een groep kinderen volgen op hun dwaaltocht doorheen een verlaten school en theatergebouw. Terwijl ze op verkenning gaan, ontdekken ze één voor één een soort pet die hen vreemd, maar tegelijkertijd vertrouwd voorkomt. Met de pet op onthullen de kinderen zich als orakels die de handpalm van een volwassene lezen en hen iets vertellen over hun toekomst. De petten, als een reeks sculpturen, vervolledigen de video-installatie. SPARKS 2021 is een performance die wordt voorafgegaan door een workshop, waarin de gangbare machtsrelatie tussen kind en volwassene op zijn kop gezet wordt. Het is gebaseerd op een kleine maar revolutionaire daad: De lezing van onze toekomst wordt in de handen van kinderen gelegd, als een gebaar van hoop, en een breuk met het verleden. Na enkele workshopdagen met de kunstenares Francesca Grilli en de dichteres Azzurra D’Agostino, begeleidt een groep kinderen uit de buurt een groep volwassenen in de tentoonstellingsruimte. Eén voor één en slechts één keer, nodigen ze een volwassene uit om hun handpalm te laten lezen. Zo starten de kinderen een open, onthullend en interpreterend proces waarbij ze al reflecterend hun toekomstvisie uitdrukken. In deze voorstelling van SPARKS 2021 wordt het contact tussen de handpalmen vervangen door een kleine zaklantaarn; licht wordt zo een element van ongrijpbare overdracht dat de schitterende kracht – de sparks – van een kind vergroot, en het gezamenlijk spel in magie hult. In STUK zullen de voorstellingen plaatsvinden in de namiddagen van 26 en 27 juni, in de tentoonstellingsruimtes van Atelier 1 en 2. Op de daaraan voorafgaande tentoonstellingsdata kan je een installatieversie van het werk zien.

In Wired for Empathy, Francesca Grilli presents GLARE for the first time; a project that involves both the video installation RAYS as well as the performance SPARKS 2021.

expo

RAYS is a single channel video in which we follow a group of children, roaming through a deserted school and theatre building. As they follow their course throughout the building, one by one, they discover a cap which seems strangely familiar to them. When they put it on, the children reveal themselves as newly trained clairvoyants, each engaging in a palm reading session with an adult. The hats, as a series of sculptures, complement the installation presentation of RAYS. SPARKS 2021 is a performance preceded by a workshop, in which the power relations between child and adult are turned upside down. It is based on a small but revolutionary act: consigning in the hands of children the reading of our future as a gesture of hope and rupture with the past. After an elaborate workshop with the artist Francesca Grilli and the poet Azzurra D’Agostino, a group of local children accompanies a group of adults inside the exhibition space. There, they can read their hands, one at a time and once only, thus activating an open revelatory and interpretative process, where they themselves are the makers of visions and reflections. In this edition of SPARKS 2021, the element of touch is replaced by a small flashlight; transforming light into an element of intangible transmission, augmenting a child’s illuminating power – its sparks – and cloaking the shared game in magic. In STUK, the performances will take place in the afternoons of June 26th and June 27th in the exhibition spaces of Atelier 1 and 2. In the exhibition dates prior, the visitor will be able to see an installation version of the work.

SPARKS 2021 COURTESY THE ARTIST FRANCESCA GRILLI, SPARKS 2021 AZZURRA D’AGOSTINO WORDS BENNO STEINEGGER MOVEMENTS ROBERTO RETTURA SOUND PAOLA VILLANI RESIN SCULPTURES REALIZATION ROBERTO ATZORI ASSISTANT SET DESIGN CHIARA MASSARI PRODUCER GIULIA TRAVERSI DIFFUSION AND COMMUNICATION CHIARA FAVA ADMINISTRATION SPARKS 2021 WISHES TO THANK FOR THEIR SUPPORT DURING ITS JOURNEY SANTARCANGELO FESTIVAL (SANTARCANGELO, IT); WELCOME TO THE VILLAGE (LEEUWARDEN, NL); SAAL BIENNAAL (TALLIN, ET); WORKSPACEBRUSSELS (BRUXELLES, BE) PROMOTED BY CONTEMPORARY LOCUS PROJECT PARTNER: CORPOCELESTE_C.C.00# DESTINATION MUSEUM GAMEC, MODERN AND CONTEMPORARY ART GALLERY, BERGAMO CULTURAL PARTNERS: GAMEC, MODERN AND CONTEMPORARY ART GALLERY, BERGAMO, ASSOCIAZIONE TEATRO DI ROMA, RASSEGNA BUFFALO, MACRO MUSEUM OF CONTEMPORARY ART OF ROME; BASE-MILANO, MILAN; BUDA, KORTRIJK; GENDER BENDER FESTIVAL, BOLOGNA; IMMAGINARE ORLANDO, BERGAMO; KAAITHEATER, BRUXELLES; KUNST MERANO / MERANO ARTE, MERANO; LEVEL FIVE ARTISTIC ECOLOGY, BRUXELLES; MACTE — MUSEO DI ARTE CONTEMPORANEA DI TERMOLI; MAXXI L’AQUILA, L’AQUILA; NETWERK AALST, AALST; RUPERT, VILNIUS; SNAPORAZVEREIN, SAMADEN; STUK ARTS CENTER, LEUVEN, WORKSPACEBRUSSELS, BRUSSELS.

RAYS COURTESY THE ARTIST AND UMBERTO DI MARINO, NAPLES 2021 — MONO CHANNEL HD VIDEO — 14:00 2021 — 13 RESIN CAP SCULPTURES ON 4 BENCHES, DIFFERENT SIZES LUCA MATTEI CO-DIRECTION AND EDITING LUCA CASAVOLA DOP DONIA MASSOUD SCRIPT SUPERVISOR AZZURRA D’AGOSTINO VIDEO SCRIPT BENNO STEINEGGER CHILDREN TRAINING LUCIA PALLADINO CHILDREN TRAINING GIUSEPPE IELASI SOUND DESIGN PAOLA VILLANI RESIN SCULPTURES REALIZATION ROBERTO ATZORI ASSISTANT SET DESIGN ACHIEL VAN DEN ABBEELE SOUND TECHNICIAN JORN PLUCIENICZAK VIDEO PRODUCTION IRENA RADMANOVICH STYLING OSCAR BRIOU TRANSLATION BEIT ASBL TRANSLATION GIULIA TRAVERSI — CORPOCELESTE DIFFUSION AND COMMUNICATION CHIARA FAVA — CORPOCELESTE LOGISTIC AND ORGANIZATION DOROTHEE DASSY — WORKSPACEBRUSSELS PRODUCTION AND ADMINISTRATION KAROLIEN CHROMIAK SET PHOTOS CHILDREN AGATA LUCE ANDREOTTA GRILLI, ADAM AZHARI, SARAH BERWOUTS, KAMIEL FAYET SANTANA, NIEL GAASBEEK, ADAM SMILANSKY, LÉO VANDENPLAS WE ARE GLAD TO THANK YOU THE PARENTS OF THE CHILDREN FOR THEIR PARTICIPATION IN RAYS. SPECIAL THANKS TO MERYEM LAKHOUITE, ELENA SARNO, OFER SMILANSKY.

UGO RONDINONE. THANX 4 NOTHING. INSTALLATION VIEW. ©VIC FRANKOWSKI. COURTESY: STUDIO RONDINONE

expo 58

Thanx 4 Nothing – Ugo Rondinone

Thanx 4 nothing is een multi-channel video in zwart-wit beelden die hulde brengt aan John Giorno, invloedrijk Amerikaans dichter en overleden partner van Ugo Rondinone. Het werk toont de Amerikaanse dichter die, in maatpak en op blote voeten op de lege scène van het Palais des Glaces theater in Parijs, het titelgedicht voordraagt. Geschreven op zijn zeventigste verjaardag in 2006, en opgevat als een uitgebreide en brede uiting van dankbaarheid aan ‘iedereen voor alles,’ kijkt Giorno’s poëtische monoloog terug op zijn leven met openhartig inzicht en humor, reflecterend op liefdes en verlies, vrienden en vijanden, seks en drugs, depressie en spiritueel aanvaarden. (Ralph Rugoff, Hayward Gallery, 2016). STUK presenteert het werk als een installatie op twee schermen in een black box theater, waarin de film in zwart-wit, de soundtrack en de ritmische intonatie van John Giorno’s stem zorgen voor een immersieve ervaring. Het is een ruimte om in te blijven hangen, en te genieten van dit prachtig persoonlijk relaas, dat ook op bijzondere wijze inzicht geeft in de New Yorkse kunstscene van de afgelopen decennia. E

Thanx 4 nothing is a multi-channel video installation that pays tribute to Ugo Rondinone’s late husband, John Giorno. The work presents the American poet, in a suit and bare feet on the empty stage of the Palais des Glaces theatre in Paris, performing the titular poem. Written on his seventieth birthday in 2006, and framed as an extended and wide- ranging expression of gratitude to ‘everyone for everything,’ Giorno’s poetic monologue looks back over his life with frank insight and humour, reflecting on loves and losses, friends and enemies, sex and drugs, depression and spiritual acceptance. (Ralph Rugoff, Hayward Gallery, 2016). The installation in STUK presents the work as a dual-screen installation in a black box theater, creating an immersive environment through the use of black-and-white film, minimalist score, and the rhythmic intonations of Giorno’s own voice. It is a space to linger in, and enjoy this remarkable personal narrative, which at the same time provides a very particular insight into the New York art scene of the past few decades.

COURTESY THE ARTIST AND GLADSTONE GALLERY 2015 — 16:9, 2 SCREENS, STEREO SOUND, 24:14

PETER AERS. THE PAIN OF OTHERS. ©MELISSA MABESOONE. COURTESY: THE ARTIST

expo 60

The Pain of Others – Peter Aers

Het resultaat is dat we aan het eind van de middag veranderd zijn in deze omgang met andermans pijn, zo toont de slotopstelling. Dat is belangrijk, want er staat meer op het spel dan het slagen van een voorstelling. Als twaalf onbekenden gedurende twee uur bereid zijn tot spreken, luisteren, nuanceren en van standpunt veranderen, dan is er misschien toch nog hoop voor het overleven van dat kostbare begrip ‘empathie’. — Evelyne Coussens in De Morgen (07.10.18)

N Hoe kunnen we pijn van anderen vatten en begrijpen? In The Pain of Others neemt theatermaker en filosoof Peter Aers ons mee in een wereld waar denken en spreken over pijn een plaats krijgt. Na interviews en gesprekken met wetenschappers, futurologen, psychiaters, dansers, volwassenen en kinderen die psychisch en fysiek lijden, stellen hij en Erika Sprey in de performance enkele radicale vragen: kunnen individuele ervaringen van pijn gedeeld worden met een grotere gemeenschap? Verandert de wijze waarop we over pijn spreken de manier waarop we pijn ervaren? En wat met de pijn van de afwezige? Met zijn gespreksperformances creëert Peter Aers eigenzinnig werk op de grens tussen theater, participatie en reflectie. Met een open en nieuwsgierige blik organiseert hij oefeningen in dialoog, waarbij de relatie met het publiek centraal staat. The Pain of Others is het vierde luik in de reeks Everything Depends on How a Thing is Thought, waarin Peter onderzoekt op welke manier we spreken in een gemeenschap en welke rol macht, ethiek en esthetiek daarbij kunnen spelen. De performance (180') vindt plaats op donderdag 24 juni en vrijdag 25 juni van 19:00 tot 22:00, en zaterdag 26 juni en zondag 27 juni van 14:00 tot 17:00 in HAL 5. Tickets via www.artefact-festival.be E How can we grasp and understand the pain of others? In the conversational piece The Pain of Others, loosely referring to Susan Sontag’s famous essay, theater maker and philosopher Peter Aers invites us to make room for different ways in which we could think and talk about pain. After many interviews and discussions with scientists, dancers, futurologists, psychiatrists, adults and children suffering from psychological and physical illnesses, he and Erika Sprey pose some incisive questions: can such an individual experience as pain be shared with a larger community? Does talking about pain actually change our experience of pain? And what about the pain of the absent?

PETER AERS. THE PAIN OF OTHERS MAPPING. COURTESY: THE ARTIST

expo 62

In his conversational performances, Peter creates work at the intersection of theater, participation and reflection. The Pain of Others is the fourth part of Aers’ tetralogy Everything Depends on How a Thing is Thought, in which the relationship between the individual and the community is explored by a unique set of conversational performances that evoke a quiet moment to stand still and reflect on the role of power, ethics and aesthetics within the dialogue. The performance (180') takes place on Thursday 24 June and Friday 25 June from 7 pm to 10 pm, and Saturday 26 June and Sunday 27 June from 2 pm to 5 pm in HAL 5. Tickets via www.artefact-festival.be

COURTESY THE ARTIST CONCEPT PETER AERS CREATION PETER AERS, ERIKA SPREY, BART CAPELLE, MELISSA MABESOONE, KRIS VAN OUDENHOVE PRODUCTION FAMKE DHONT WITH THE SUPPORT OF VOORUIT, KAAP, WORKSPACEBRUSSELS, THE FLEMISH COMMUNITY THANKS TO WINNY ANG, AMY DE SCHUTTER, MACARIUS BASISSCHOOL, KASK EN HEIKE LANGSDORF, EEF CORNELISSEN, AND OTHERS.

wired for empathy

sound more lectures, junior & guided tours

FARIDA AMADOU © LAURENT ORSEAU

sound 66

wired for empathy

N Geïnspireerd door het festivalthema Wired for Empathy onderzoekt Artefact Sound hoe samen muziek beleven ons meer empathisch kan maken. Het hoofdzakelijk Belgische programma focust op verrassende samenwerkingen, zoals tussen Slumberland en Sainkho Namtchylak, of Will Guthrie en Mette Ingvartsen. Daarnaast snakken heel wat artiesten om eindelijk in première te gaan of hun nieuwe album voor te stellen voor publiek, zoals Zwerm, Pak Yan Lau en Benjamin Abel Meirhaeghe. Ten slotte is er ook een audiowandeling en een podcast om op andere manieren in het thema te duiken. E Inspired by the festival theme Wired for Empathy, Artefact Sound explores how experiencing music together can make us more empathetic. The mainly Belgian program focuses on surprising collaborations, such as between Slumberland and Sainkho Namtchylak, or Will Guthrie and Mette Ingvartsen. In addition, many artists are eager to finally premiere or present their new album to the public, such as Zwerm, Pak Yan Lau and Benjamin Abel Meirhaeghe. Finally, there is also an audio walk and a podcast to dive into the theme in other ways.

10.06 Geoffrey Burton & Sarah Yu Zeebroek Benjamin Abel & The Unrequired Love – Spectacles 15.06 Slumberland & Sainkho Namtchylak Pak Yan Lau – Bakunawa 18.06 Farida Amadou Zwerm – Great Expectations 22.06 Maika Garnica & Ans Mertens – Interlude Ghost Tropic (film) + live soundtrack by Brecht Ameel 23 & 24.06 Will Guthrie & Mette Ingvartsen – All Around 10 - 27.06 SAMENKLANK: podcast over muziek en menselijkheid Velma Spell – Constellation Audio Walk

sound

Geoffrey Burton & Sarah Yu Zeebroek Benjamin Abel & The Unrequired Love – Spectacles N Première van het zinderende liefdesritueel Spectacles, waarin operette, elektronica en dans versmelten, naast een audiovisuele performance van gitarist Geoffrey Burton en kunstenaar Sarah Yu Zeebroek. Gitarist Geoffrey Burton en kunstenaar Sarah Yu Zeebroek zijn al langer elkaars levensgezellen maar besloten nu om ook samen een performance te maken. Daarbij versmelten de tegendraadse gitaarmuziek van Burton met de surrealistische vormentaal van Zeebroek. De muziek komt uit Burtons debuutalbum Me Te Podia (2020). Zeebroek vertrekt dan weer van tekeningen en vormen die ze manipuleert met oude overheadprojectoren. Contratenor en operaregisseur Benjamin Abel Meirhaeghe en muzikant Laurens Mariën slaan de handen in elkaar voor een performance-concert dat schippert tussen een spektakel en een liefdesritueel. Bipolaire sferen, operateske dada blues punkpop, een hoge stem, donkere beats en theatraliteit maken de lente in dit groots intiem spektakel. Samen met danser Hanako Hayakawa en schrijver Louise van den Eede koesteren ze de hoop op een andere samenleving, waar spektakels een bevrijdende oerkracht hebben, waar alle mogelijke gedaanten van liefde van kostuum wisselen.

E Premiere of the sizzling love ritual Spectacles, which fuses operetta, electronics and dance, alongside an audiovisual performance by guitarist Geoffrey Burton and artist Sarah Yu Zeebroek. Guitarist Geoffrey Burton and artist Sarah Yu Zeebroek are life partners, but have now decided to make a performance together. They blend Burton’s wayward guitar sounds with the surrealistic visuals of Zeebroek. The music comes from Burton’s debut album Me Te Podia (2020). Zeebroek starts from drawings and shapes that she manipulates with overhead projectors. Countertenor and opera director Benjamin Abel Meirhaeghe and producer Laurens Mariën are joining forces for a performance-concert that balances between a spectacle and a love ritual. Bipolar atmospheres, operatic dada blues punk-pop, a high voice, dark beats and theatricality characterize this grand intimate spectacle. Together with dancer Hanako Hayakawa and writer Louise van den Eede they cherish the hope for a different society, in which spectacles have a liberating power, where all possible forms of love change costumes.

CONCERT DO 10 JUN 21 STUK SOETEZAAL

wired for empathy

Slumberland & Sainkho Namtchylak Pak Yan Lau – Bakunawa

N Release show van Bakunawa, het nieuwe ensemblewerk van Pak Yan Lau, naast samenwerking tussen Slumberland en de Tuvaanse stemkunstenaar Sainkho Namtchylak. Jochem Baelus a.k.a. Slumberland construeerde een nieuwe klankinstallatie. Hierbij vertrok hij van de karakteristieken van de menselijke stem en vertaalde hij dit naar zijn mechanische instrumenten. Met dit instrumentarium treedt hij in dialoog met de Tuvaanse stemkunstenaar Sainkho Namtchylak. Zij maakte zich de techniek van de keelzang eigen alvorens ze begon te experimenteren met speciale stemtechnieken. Een unieke combinatie van artiesten die voor het eerst samen te horen zal zijn. De Belgische componist en multi- instrumentalist Pak Yan Lau stelt haar nieuwe project Bakunawa voor, een ensemblewerk voor vijf muzikanten. Verwacht een vol podium met speelgoedpiano’s, metalen buizen, harp, percussie en elektronica. De composities zelf zijn geïnspireerd door Aziatische rituele muziek (zoals gamelan), ambient en minimal music – denk Philip Glass en Eliane Radigue. Weetje: Bakunawa is een slangachtige draak uit de Filipijnen. Om haar weg te jagen, spelen mensen luid op potten en pannen.

E Release show of Bakunawa, the new ensemble work by Pak Yan Lau, alongside collaboration between Slumberland and Tuvaluan voice artist Sainkho Namtchylak. Jochem Baelus a.k.a. Slumberland constructed a new sound installation. He started from the characteristics of the human voice and how to translate this to his mechanical instruments. With these instruments he will enter into dialogue with the Tuvan voice artist Sainkho Namtchylak. She mastered the technique of throat singing before she started experimenting with special vocal techniques. A unique combination of artists that will be heard together for the first time. Belgian composer and multi- instrumentalist Pak Yan Lau presents her new project Bakunawa, an ensemble work for five musicians. Expect a full stage with toy pianos, metal pipes, harp, percussion and electronics. The compositions themselves are inspired by Asian ritual music (such as gamelan), ambient and minimal music – think Philip Glass and Eliane Radigue. Fact: Bakunawa is a snakelike dragon from the Philippines. To scare her away, people play loudly on pots and pans.

CONCERT DI 15 JUN 21 STUK SOETEZAAL I.S.M. CORTIZONA

GEOFFREY BURTON & SARAH YU ZEEBROEK © GILLES HELSEN

BENJAMIN ABEL & THE UNREQUIRED LOVE © JORRE JANSSENS

sound 70

PAK YAN LAU © LAURENT ORSEAU

wired for empathy 71

sound

Farida Amadou Zwerm – Great Expectations

N Elektrisch gitaarkwartet Zwerm (mét drummer Karen Willems) presenteert hun nieuwe album Great Expectations, naast avontuurlijke basklanken van Farida Amadou. Farida Amadou is één van de meest opwindende jonge stemmen in de Europese vrije improvisatiescène. Niet voor niets speelde ze al samen met namen als Thurston Moore en Steven Noble. Ze bespeelt de basgitaar zoals niemand anders dat doet: ongepolijst, metalig qua timbre en met een felle nadruk op ritme en textuur. De laatste tijd experimenteert ze meer en meer met effecten en elektronica, wat resulteert in gelaagde en harmonische drones. Het elektrische gitaarkwartet Zwerm sloopt al sinds 2007 de muren tussen avant garde rock en hedendaags klassiek. Ze combineren als geen ander klanken en stijlen uit de underground met de virtuositeit en zin voor compositie van geschoolde gitaristen. Voor hun nieuwe album Great Expectations (2020) ging Zwerm aan het experimenteren met microtonaliteit. Ook deden ze een beroep op drummer Karen Willems om een laag percussie toe te voegen. Dit allemaal onder het alziend oog van producer Rudy Trouvé. Het resultaat is een album vol contrasten: van welluidend tot wrang, van ritmische grooves tot fluisterende klankkleuren, van elektrische gitaar tot Oosterse snaarinstrumenten.

E Electric guitar quartet Zwerm (with drummer Karen Willems) presents their new album Great Expectations, alongside experimental bass sounds by Farida Amadou. Farida Amadou is one of the most exciting young voices in the European free improvisation scene. She has already collaborated with musicians like Thurston Moore and Steven Noble. Amadou plays the bass guitar like no one else does: unpolished, with a metallic timbre and a strong emphasis on rhythm. Recently she has been experimenting with effects and electronics, further resulting in layered, harmonic drones. The electric guitar quartet Zwerm has been demolishing the walls between avant garde rock and contemporary classical music since 2007. Like no other they combine sounds and styles from the underground with the virtuosity and sense of composition of skilled guitarists. For their new album Great Expectations (2020), Zwerm wanted to experiment with microtonality. They also called upon drummer Karen Willems to add a layer of percussion. All this under the all-seeing eye of producer Rudy Trouvé. The result is an album full of contrasts: from consonant to harsch, from rhythmic grooves to whispering timbres, from the electric guitar to Eastern stringed instruments. CONCERT VR 18 JUN 21 STUK SOETEZAAL

wired for empathy

Ghost Tropic (film) + live soundtrack by Brecht Ameel Maika Garnica & Ans Mertens – Interlude N Magisch filmportret van Brussel by night met live begeleiding van gitarist Brecht Ameel, naast verstilde klankvideo van Maika Garnica en Ans Mertens. Ghost Tropic is de derde speelfilm van Bas Devos. De film belicht het nachtelijke Brussel als een intimistisch dromenland, met schoonheid op zelfs de meest donkere plekjes. Een warme stadssymfonie die de menselijke kant van onze grootstad toont. De soundtrack van gitarist Brecht Ameel is minstens zo mooi als de film zelf. Zijn breekbare en verstilde composities voor resonator guitar resoneren prachtig met het magische nachtportret dat Ghost Tropic is. ‘Resonantie is de schaduw van geluid,’ die gedachte ging door het hoofd van kunstenaar Maika Garnica bij een bezoek aan het Woonzorgcentrum Immaculata in Edegem. Zoals een schaduw veroorzaakt wordt door licht, zo ontstaat resonantie bij het maken van geluid. Garnica nam filmmaker Ans Mertens onder de arm en samen ondervonden ze dat resonantie ook een maatschappelijke betekenis kan hebben: hoe resoneren de levens van een oudere generatie in de samenleving en bij een jongere generatie? Het resultaat is een korte, verstilde klankvideo waarin de keramische klankobjecten van Garnica centraal staan, hun vormen, schaduwen en klanken. FICTIEFILM / 2019 / DUUR: 1:25 / BELGIË REGIE BAS DEVOS CAST SAADIA BENTAÏEB, NORA DARI, MAAIKE NEUVILLE, E.A. DIALOGEN FRANS, NEDERLANDS ONDERTITELING NEDERLANDS

E Magical film portrait of Brussels by night with live accompaniment by guitarist Brecht Ameel, alongside hushed sound video by Maika Garnica and Ans Mertens. Ghost Tropic is Bas Devos’ third film. The film highlights Brussels by night as an intimate dreamland, with beauty in even the darkest places. A warm urban symphony that shows the human side of our metropolis. The soundtrack by guitarist Brecht Ameel is at least as beautiful as the film itself. His fragile and hushed compositions for resonator guitar resonate beautifully with the magical night portrait that is Ghost Tropic. ‘Resonance is the shadow of sound,’ that thought went through the head of artist Maika Garnica when visiting the Residential Care Center Immaculata in Edegem. Just as a shadow is caused by light, resonance is created when making sound. Garnica took filmmaker Ans Mertens under her wing and together they discovered that resonance can also have a social meaning: how do the lives of an older generation resonate in society and with a younger generation? The result is a short, quiet sound video that focuses on Garnica’s ceramic sound objects, their forms, shadows and sounds.

FILMCONCERT DI 22 JUN 21 STUK ZED I.S.M. FONK

GHOST TROPIC (VIDEO STILL)

MAIKA GARNICA & ANS MERTENS — INTERLUDE

sound 74

WILL GUTHRIE & METTE INGVARTSEN — ALL AROUND © HANS MEIJER

wired for empathy 75

sound

Will Guthrie & Mette Ingvartsen – All Around

N Met minimale en repetitieve bewegingen, ritme en snelheid nemen drummer Will Guthrie en choreografe Mette Ingvartsen het publiek mee op een extatische trip. All Around is het resultaat van een ontmoeting tussen drummer Will Guthrie en choreografe/danseres Mette Ingvartsen. Het publiek omringt het speelvlak, waarin het drumstel, een bewegende lichtinstallatie en de lichamen van de performers de confrontatie met elkaar aangaan. Draaiingen, ritme en snelheid zijn de belangrijkste componenten van een performance die opbouwt tot een extatische trance. Will Guthrie is een Australische drummer / percussionist, gevestigd in Parijs. Hij speelt solo en in verschillende bands, en maakt gebruik van verschillende combinaties van drums, percussie, versterking en elektronica. Mette Ingvartsen is een Deense choreografe en danseres, gevestigd in Brussel. In haar hybride praktijk combineert ze dans en beweging met andere disciplines, zoals beeldende kunst, technologie, taal en theorie.

PERFORMANCE WILL GUTHRIE & METTE INGVARTSEN LICHTONTWERP & TECHNISCHE LEIDING HANS MEIJER DRAMATURGIE BOJANA CVEJIC PRODUCTIEASSISTENTIE JOEY NG PRODUCTIE METTE INGVARTSEN / GREAT INVESTMENT VZW MET DE STEUN VAN KUNSTENWERKPLAATS PIANOFABRIEK (BRUSSEL) MET FINANCIËLE STEUN VAN DE VLAAMSE OVERHEID, DE VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJKE GEWEST & DE DEENSE KUNSTRAAD

E By using a minimal and repetitive vocabulary, rhythm and speed, drummer Will Guthrie and choreographer Mette Ingvartsen take the audience on an ecstatic journey. All Around is the result of an encounter between drummer Will Guthrie and choreographer/dancer Mette Ingvartsen. The audience encircles a performance space inhabited by a drum kit, a moving light and the performers’ bodies. By using a minimal and repetitive vocabulary, spinning and turning, rhythm and speed become the main components of a performance that drives towards an ecstatic and trance-like intensity. Will Guthrie is an Australian drummer/percussionist living in France. He plays solo and in several bands, using different combinations of drums, percussion, amplification and electronics. Mette Ingvartsen is a Danish choreographer and dancer, living in Brussels. Her work is characterized by hybridity and engages in extending choreographic practices by combining dance and movement with other domains such as visual art, technology, language and theory.

PERFORMANCE WO 23 & DO 24 JUN 21 STUK SOETEZAAL

wired for empathy

Het Audio Atelier – SAMENKLANK: Een podcast over muziek en menselijkheid N Naar aanleiding van Artefact Sound maakte Het Audio Atelier een podcast in drie afleveringen over muziek en menselijkheid. Muziek is meer dan alleen mooi. In muziek leren we wie we zijn en waar we toe in staat zijn. En het is ook een cruciaal ingrediënt voor verbondenheid en wederzijdse afstemming. Daarom zingen we luidkeels You’ll never walk alone in het stadion, voelen we ons verwant met andere fans van onze favoriete artiest, en is een orkest als geheel veel meer dan elke muzikant op zich. Samen muziek maken of beluisteren geeft ons het gevoel thuis te komen. In deze driedelige podcast gaat podcast-maakster Eva Moeraert op zoek naar de link tussen muziek en menselijkheid. Sander Lambrecht ondersteunde haar met muziek en sounddesign. Deze podcast is gemaakt om te luisteren met koptelefoon.

EEN PODCAST VAN HET AUDIO ATELIER VOOR STUK — I.H.K.V. ARTEFACT SOUND 2021. MET DE STEMMEN VAN RENÉ JACOBS, SAARTJE DE MUYNCK, BEN VAN CRANENBURGH, PIETER-JAN MAES, RUDI D’HOOGE, LISA VEREERTBRUGGHEN, BENJAMIN ABEL MEIRHAEGHE EN LAURENS MARIËN HET AUDIO ATELIER IS EVA MOERAERT, SANDER LAMBRECHT EN MAAIKE VERSTRAETE

E On the occasion of Artefact Sound, Het Audio Atelier made a podcast in three episodes about music and humanness. Music is more than just beautiful. In music, we learn who we are and what we are capable of. And it's also a crucial ingredient for connection and mutual aligning. That's why we loudly sing You'll Never Walk Alone in a football stadium, why we feel connected to other fans of our favourite artist, and why an orchestra as a whole is much more than every individual musician. Making or listening to music together gives us the feeling of coming home. In this podcast in three parts, podcast maker Eva Moeraert looks for the link between music and humanity. Sander Lambrecht supported her with music and sound design. This podcast is made to listen with headphones.

PODCAST AFLEVERING 1 RESONANTIE / AFLEVERING 2 HARMONIE / AFLEVERING 3 EMPATHIE NEDERLANDS GESPROKEN

VELMA SPELL © CHE GO EUN

sound 78

wired for empathy

Velma Spell – Constellation Audio Walk

N Audiowandeling door de straten van Leuven, in kaart gebracht via sterrenbeelden, op zoek naar relaties tussen planeet Aarde en het universum. Velma Spell is het alter ego van geluidskunstenaars Liew Niyomkarn en Inne Eysermans. Het duo maakte in opdracht van STUK een constellatie audiowandeling door de straten van Leuven die zich richt op manieren van kijken en luisteren in het universum. Elke wandeling neemt de vorm aan van een sterrenbeeld. Kies 1 sterrenbeeld uit en volg de route terwijl je naar de audio track luistert. De wandeling duurt ongeveer 30 minuten. Vanuit het Artefact thema ‘Wired for Empathy’ verkennen Liew en Inne in hun audiowandeling wetenschap, kosmologie en de relatie tussen aardbewoners en het universum. Door chaos en harmonie op te sporen en te traceren, beginnend vanuit Leuven richting de ruimte en terug naar onze planeet Aarde.

STEMMEN DR. FIORELLA TERENZI, DR. SHREEYA SHETYE, DR. JAN EYSERMANS, PROFESSOR MANUEL AALBERS GELUID NASA, LIGO, IOWA UNIVERSITY, CHANDRA HARVARD, MOUNT STROMLO OBSERVATORY

E An audio walk through the streets of Leuven, mapped in animal zodiac signs, in search for relationships between planet Earth and outer space. Velma Spell is the alter ego of sound artists Liew Niyomkarn and Inne Eysermans. Commissioned by STUK, the duo make a constellation audio walk through the streets of Leuven which focuses on ways of looking and listening in the universe. Each walk has the shape of a constellation. Choose 1 constellation and follow the route while listening to the audio track. The walk takes about 30 minutes. Based on the Artefact theme ‘Wired for Empathy’, Liew and Inne explore cosmology and earthlings’ relation with the universe. By tracking and tracing chaos and harmony, starting from Leuven towards outer space and back to our planet Earth.

AUDIO WALK DOORLOPEND START: STUK GEVEL NAAMSESTRAAT BRENG JE SMARTPHONE & HOOFDTELEFOON MEE

wired for empathy

more lectures, junior & guided tours

TEAM ONE. COURTESY: ANOUK DE CLERCQ

more 82

wired for empathy

ARTIST TALK

LEZING — DEBAT

Anouk De Clercq

Elke Plovie & Sam Pless: Zorgzame Buurten

N Gefascineerd door dat wat achter de ‘realiteit’ ligt of tussen het zichtbare en de verbeelding, vindt het werk van Anouk De Clercq (°1971, BE) een vorm in film, video, en tekst. Haar recent werk is gebaseerd op het utopische idee van ‘radicale empathie’. In deze artist talk gaat De Clercq dieper in op haar praktijk en de videoinstallatie One. Naast een film, een performance, een protestsong, een oproep tot actie, een belofte … is One een uitnodiging om complexiteit te omarmen en in onze wereld te staan met passend levendig gevoel.

N Veel mensen zorgen voor elkaar, en dat gebeurt steeds meer als ‘zorgzame buurten’. Spontane burenhulp en buurtcomités zijn bottom-up actief zorgzaam bezig, maar ook de overheid stimuleert top-down de ontwikkeling van zorgzame buurten. Gestoeld op de resultaten van het praktijkgerichte wetenschappelijk onderzoek Zorgzame Buurten gaan Elke Plovie en Sam Pless, beide onderzoekers aan hogeschool UCLL, dieper in op de uitdagingen bij het samen zorg dragen in een buurt. Ze verbinden die uitdagingen met enkele werken uit de tentoonstelling.

E Fascinated by what lies behind ‘reality or in between the visible and the imaginary, the work of Anouk De Clercq (°1971, BE) takes the shape of film, video and text. Her recent work is based on the utopian idea of ‘radical empathy’. In this artist talk, De Clercq provides an insight into her practice and the video installation One. Besides a film, a performance, a 21st century protest song, a call to action, a pledge … One is an invitation to embrace complexity and attend to our world with a befitting vibrancy of feeling.

MA 14 JUN 21 19:00 STUK AUDITORIUM NEDERLANDS GRATIS, RESERVATIE VERPLICHT I.S.M SLAC, MAAKT DEEL UIT VAN LET’S TALK LEUVEN

E Many people care for each other, and this is increasingly happening as a ‘caring neighborhood’. Spontaneous neighbourly help and neighbourhood committees are actively engaged in caring bottom-up, but the government also stimulates top-down the development of caring neighbourhoods. Based on the results of the practice-oriented scientific research entitled Caring Neighborhoods [Zorgzame Buurten], Elke Plovie and Sam Pless, both researchers at UCLL, go deeper into the challenges of providing care together in a neighborhood, and link these challenges to a selection of works in the exhibition.

DO 17 JUN 21 14:00 STUK AUDITORIUM NEDERLANDS GRATIS, RESERVATIE VERPLICHT

LECTURE

Nidesh Lawtoo The Mimetic Foundations of Empathy N Empathie wordt vaak beperkt tot een moreel gevoel, maar wat als het menselijk vermogen om ‘zich in te leven’ aan de kern raakt van esthetische ervaringen en misschien zelfs levenservaringen in het algemeen? In het kader van het project Homo Mimeticus neemt Prof. Nidesh Lawtoo de tentoonstelling Wired for Empathy als startpunt om de menselijke neiging tot mimetische/empathische ervaringen te herbekijken. Immers, meerdere factoren, van Theodor Lipps’ concept van Einfühlung (‘invoelen’), waaruit het begrip ‘empathie’ is voortgekomen, tot de recente ontdekking van ‘spiegelneuronen’, lijken er inderdaad op te wijzen dat de mens ‘bedraad is voor empathie.’ In zijn lezing onderzoekt Prof. Lawtoo hoe de kunstwerken in deze tentoonstelling de wereld niet simpelweg weergeven vanop een autonome en ongeïnteresseerde afstand. Integendeel, ze moedigen ons aan om, met al onze zintuigen, te experimenteren met de gedeelde affecten die onszelf en anderen, geesten en lichamen, mensen en niet-mensen, ervaringen in het leven en artistieke ervaringen, verbinden en ontkoppelen.

THIS PROJECT HAS RECEIVED FUNDING FROM THE EUROPEAN RESEARCH COUNCIL (ERC) UNDER THE EUROPEAN UNION’S HORIZON 2020 RESEARCH AND INNOVATION PROGRAMME (GRANT AGREEMENT N°716181)

E Empathy is often restricted to a moral feeling, but what if the human ability to ‘feel into’ others goes to the palpitating heart of aesthetic and, perhaps, life experiences in general? Part of the project Homo Mimeticus, Prof. Nidesh Lawtoo takes the exhibition as a timely occasion to reconsider a human propensity for mimetic/empathic experiences that are increasingly recognized as central to aesthetics (from aisthēsis, ‘sensation’). From Theodor Lipps’s concept of Einfühlung (‘feeling into’), out of which the concept of ‘empathy’ was born, to the recent discovery of ‘mirror neurons,’ there are indeed multiple indications that humans are ‘wired for empathy.’ This talk explores how the artworks animating this exhibition do not simply represent the world from an autonomous and disinterested distance. Rather, they encourage us to experiment with all our senses the shared affects that both connect and disconnect self and others, minds and bodies, humans and nonhumans, experiences in life and artistic experiences.

MA 21 JUN 21 20:00 STUK AUDITORIUM ENGELS GRATIS, RESERVATIE VERPLICHT

wired for empathy

LECTURE — LESSEN VOOR DE XXISTE EEUW

Rudi D’Hooge – Waar komt onze empathie vandaan en waarom? N In zijn les voor de XXIste eeuw gaat Prof. Rudi D’Hooge vanuit het domein van de evolutionaire psychologie aan de slag met volgende vraag: waar komt (ons gevoel voor) menselijke empathie vandaan, en waarom? Na een korte kadering van het begrip empathie en aanverwante concepten, neemt Prof. D’Hooge je mee doorheen de wondere wereld van de menselijke hersenen. Onze hersenen spelen niet alleen een belangrijke rol in het empathisch vermogen, maar zijn ook zo verschillend van andere diersoorten, dat er een evolutionair voordeel moet zijn dat verklaart waarom dit zo is. Doorheen de les positioneert Prof. D’Hooge zijn stellingen binnen, tussen en af en toe in tegenstelling tot de geschriften van o.a. Frans De Waal, Michael Tomasello, Richard Leakey en Sarah Blaffer Hrdy.

E In his ‘lecture for the XXIst century’, Prof. Rudi D’Hooge attacks the following question from the field of evolutionary psychology: where does our (feeling for) human empathy come from? And why? After a short definition of the term empathy and its related concepts, prof. D’Hooge takes you on a journey through the wondrous world of the human brain. Our brain does not only play an important role in our capacity for empathy, it also differs significantly from other species, to the extent that there must have been an evolutionary advantage to explain this. Throughout his lecture, Prof. D’Hooge builds up his argument positioning himself alongside and sometimes in opposition to the writings of a.o. Frans De Waal, Michael Tomasello, Richard Leakey and Sarah Blaffer Hrdy.

Prof. Rudi D’Hooge is gewoon hoogleraar aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. Hij is tevens hoofd van het Laboratorium voor Biologische Psychologie, en lid van LBI — KU Leuven Breininstituut.

Prof. Rudi D’Hooge is Full Professor at the KU Leuven Faculty of Psychology and Educational Sciences. He is also the Head of the Laboratory for Biological Psychology and a member of LBI — KU Leuven Brain Institute.

ONLINE TE BEKIJKEN VIA ARTEFACT-FESTIVAL.BE LIVE OPGENOMEN OP MA 22 FEB

more 86

wired for empathy

JUNIOR — WORKSHOP

JUNIOR

Wired for Slam met Soukaïna Bennani

Voelspriet expowijzer

N Het neerpennen van je gedachten is een individueel proces. Je schrijft wat in je zit. Jouw verhalen en gedichten, je schrijft ze van je af. Je vertrouwt het blad je diepste geheimen toe. Maar wat als jij je verhalen toevertrouwt aan iemand anders dan een vel papier? We transformeren het individuele schrijfproces naar een collectief proces. We gaan van ‘ik schrijf dus ik ben’, naar ‘wij schrijven dus wij zijn’. Collectief schrijven betekent ook collectief luisteren. Naast schrijven, leren we dus ook onze gedichten voordragen en hoe we naar elkaars gedichten kunnen luisteren. Ben jij gebeten door poëzie en woord? Schrijf je dan in.

N In deze gids staan allerlei opdrachten waarmee kinderen zelf de tentoonstelling kunnen ontdekken. Heb jij al eens geprobeerd je in de schoenen van iemand anders te plaatsen? Hoe ver reikt ons inlevingsvermogen? Kunnen we meevoelen met dieren en planten? Dit zijn enkele vragen waarmee onze jonge bezoekers aan de slag gaan in de Voelspriet, de expowijzer van dit jaar.

E Writing down your thoughts is an individual process. You write what is in you. Your stories and poems, you write them off. You entrust the sheet with your deepest secrets. But what if you entrust your stories to someone else than a sheet of paper? We transform the individual writing process into a collective one. We go from 'I write therefore I am' to 'we write therefore we are'. Collective writing also means collective listening. So besides writing, we also learn to recite our poems and especially how we can listen to each other’s recitals. Are you bitten by poetry and words? Then sign up for this workshop. ZA 19 JUN 10:00 - 17:00 STUK ENSEMBLEZAAL 9 - 12 JAAR VOERTAAL: NEDERLANDS INSCHRIJVEN: TICKETS.TRILL.BE IN SAMENWERKING MET TRILL

E In this guide you'll find all kinds of assignments for your children to discover the exhibition on their own. Did you ever try to walk a mile in someone else's shoes? How far does our compassion reach? Are we able to empathize with animals and plants? These are some of the questions we ask our youngest visitors in 'de Voelspriet'.

GRATIS VERKRIJGBAAR AAN HET STUK ONTHAAL TAAL: NEDERLANDS

more 88

wired for empathy

RONDLEIDING

Wired for Empathy

N Dit jaar nodigen we je uit om de tentoonstelling op andere manieren te ontdekken. Naast onze reguliere en familierondleidingen, bieden we deze editie o.a. ook een ontspannende blokpauze en slow down momenten aan. Tijdens ons ‘Blokske Om’ loodsen we de blokkende studenten door de highlights van de expo om te eindigen in het STUKcafé. Wij trakteren het eerste rondje! Bij het ‘slow down’ moment is onthaasten het sleutelwoord. We focussen op een bepaald werk in de expo en gaan in gesprek over de kijkervaring en het werk. Daarnaast kan je gebruik maken van audioguides met audiodescriptie bij je expobezoek of een rondleiding reserveren met een tolk Vlaamse Gebarentaal. Ontdek je graag de werken in de tentoonstelling vanuit de invalshoek van evolutionaire biologie, dan is Prof. Rudi D’Hooge je ideale gids. Ook Prof. Gerard Govers, vicerector Groep Wetenschap en Technologie neemt je graag mee op expertenrondleiding.

E This year we invite you to discover the exhibition in different ways. Next to the regular guided tours and guided tours for families, we offer new experiences, such as a relaxing study break or a slow down moment. During 'Blokske Om' we guide students preparing for their exams through the highlights of the exhibition and we end in STUKcafé – the first drink is on us! The 'slow down' moment is all about taking your time. We focus on a specific work in the exhibition and have a conversation about the viewing experience and the work. New on offer are the audio guides with audio description of the artworks, or you can book a guided tour with a Flemish sign language interpreter. If you want to view the exhibition from an evolutionary biologist's perspective, prof. Rudi D'Hooge is your perfect guide. And prof. Gerard Govers, vice rector of the Group Science and Technologie, also takes you on an expert guided tour.

wired for empathy

bio

KHALED BARAKEH °1976, SYRIË N Khaled Barakeh is een Syrische conceptuele kunstenaar en cultureel activist. Gedreven door sociale onrechtvaardigheid, benadert Barakeh zijn creatieve praktijk als een instrument voor maatschappelijke verandering; hij manipuleert alledaagse visuele en culturele toetsstenen om stagnerende machtsstructuren zichtbaar te maken en te ondermijnen. In de afgelopen jaren hebben zijn projecten zich o.a. verdiept in de beeldvorming van slachtoffers van conflicten in media, gemeenschappen verdeeld door politieke strijd, en de integratie dynamiek van vluchtelingen. Naast Studio Khaled Barakeh, opgericht in 2017 in Berlijn, initieerde Barakeh tevens CoCulture e.V, – een non-profitorganisatie die zich toelegt op het aankaarten en aanpakken van de uitdagingen van ontheemde cultuurwerkers en -producenten in het Midden-Oosten, Europa en daarbuiten. Het werk van Khaled Barakeh werd recent tentoongesteld in o.a. Künstlerhaus Stuttgart, de 11e Biënnale van Shanghai, SALT Istanbul, Frankfurter Kunstverein, Artspace Nieuw-Zeeland, Busan Biënnale, het Museum für Kunst und Gewerbe in Hamburg, en in verschillende andere internationale galleries en kunstinstellingen. Barakeh studeerde af aan de Faculty of Fine Arts in Damascus in 2005 en ontving zijn MFA van de Funen Art Academy in Odense, Denemarken, in 2010. In 2013 vervolledigde hij zijn studie aan de Städelschule Art Academy in Frankfurt a.M. Hij woont en werkt in Berlijn. E Khaled Barakeh is a Syrian conceptual artist and cultural activist. Driven by his observations of longstanding social injustice, Barakeh approaches

creative practice as a tool for societal change; manipulating commonplace visual and cultural touchstones to expose and undermine stagnant power structures. In recent years, his projects have delved into the media’s portrayal of victims of conflict, once cohesive communities divided by political strife, and the dynamics of integration for refugees. Alongside Studio Khaled Barakeh, he also initiated coculture e.V in 2017 – a non-for-profit umbrella organisation with a suite of initiatives that leverage artistic thinking to directly address issues of contemporary mass migration, and challenges faced by displaced cultural producers in the Middle East, Europe, and beyond. Khaled Barakeh’s work has been exhibited at Künstlerhaus Stuttgart, The 11th Shanghai Biennale, Salt Istanbul, The Frankfurter Kunstverein, Artspace New Zealand, The Busan Biennale, The Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg, and many other international venues and institutions. He graduated from the Faculty of Fine Arts in Damascus in 2005 and received his MFA from Funen Art Academy in Odense, Denmark, in 2010. In 2013, he completed a Meisterschuler study at the Städelschule Art Academy in Frankfurt a.M., Germany. He lives and works in Berlin. •

khaledbarakeh.com

ANOUK DE CLERCQ °1971, GENT, BELGIË N Anouk De Clercq verkent in haar praktijk het potentieel van de audiovisuele taal om mogelijke werelden te creëren. Gefascineerd door dat wat achter de ‘realiteit’ ligt of tussen het zichtbare en de verbeelding, vindt haar werk een vorm in film, video, en tekst. Meer recent groeit haar werk vanuit het

wired for empathy

utopische idee van ‘radicale empathie’. Het werk van De Clercq werd reeds tentoongesteld in o.a. Tate Modern, Centre Pompidou, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, MAXXI, Centre d’Art Contemporain Genève, Ars Electronica en het Internationale Film Festival Rotterdam, en werd bekroond met verschillende prijzen, waaronder de Illy Prize op Art Brussels in 2005 en de Prix Ars Electronica Honorary Mention in 2014. Anouk De Clercq is verbonden als gastdocent aan de afdeling Mediakunst van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Gent. Ze is een van de oprichters van Auguste Orts, een productie- en distributieplatform van kunstenaarsfilms. E Anouk De Clercq explores in her practice the potential of audiovisual language to create possible worlds. Fascinated by what lies behind ‘reality’ or in between the visible and the imaginary, her work takes the shape of film, video and text. Her recent work is based on the utopian idea of ‘radical empathy’. The work of Anouk De Clercq has been shown in Tate Modern, Centre Pompidou, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, MAXXI, Centre d’Art Contemporain Genève, International Film Festival Rotterdam, Ars Electronica, among others, and received several awards, including the Illy Prize at Art Brussels in 2005 and a Prix Ars Electronica Honorary Mention in 2014. Anouk De Clercq is a guest professor at the School of Arts/ University College Ghent and a founding member of Auguste Orts. •

portapak.be

HELEN CAMMOCK °1970, STAFFORDSHIRE, VERENIGD KONINKRIJK N De praktijk van de Britse kunstenares Helen Cammock omvat bewegend beeld, fotografie, tekst, poëzie, performance, prentkunst en installatie. Ze is geïnteresseerd in geschiedenissen, auteurschap, het vertellen van verhalen en opgraven van niet-gehoorde, uitgesloten en vergeten stemmen; ze verbindt vaak sociale en politiek situaties met eigen geschriften, literatuur, poëzie, filosofische en andere gevonden teksten. Het werk van Cammock werd getoond in solo- en groepstentoonstellingen in o.a. Whitechapel Gallery, Maramotti Collection, Turner Contemporary Margate, Hamburg Kunsthalle en Kunsthaus Bregenz. Op de agenda staan toekomstige solotentoonstellingen en presentaties in Touchstones Rochdale Museum and Gallery, Serpentine Galleries, Oakville Galleries Toronto, STUK Leuven, en Kestner Gessellschaft Hannover. Helen Cammock won samen met drie andere kunstenaars de Turner Prize 2019 en was de winnaar van de 7de Max Mara Art Prize for Women. Ze woont en werkt in Brighton en Londen, en wordt vertegenwoordigd door Kate MacGarry, London. E Helen Cammock works across moving image, photography, writing, poetry, performance, printmaking and installation. She is interested in histories, authorship, storytelling and the excavation of unheard, excluded and buried voices, often mapping her own writing, literature, poetry, philosophical and other found texts onto social and political situations. Her work has been presented in solo and group exhibitions around the globe including Whitechapel

bio

Gallery, Maramotti Collection, Turner Contemporary Margate, Hamburg Kunsthalle and Kunsthaus Bregenz. Upcoming solo exhibitions and presentations are scheduled to take place in Touchstones Rochdale Museum and Gallery, Serpentine Galleries, Oakville Galleries Toronto, STUK Leuven, and Kestner Gesellschaft Hannover. Helen Cammock was the joint winner of the Turner Prize 2019 and the winner of the 7th Max Mara Art Prize for Women. She lives and works in Brighton and London, and is represented by Kate MacGarry, London. •

helencammock.co.uk

TOM CALLEMIN °1991, OOSTENDE, BELGIË N Tom Callemin is een Belgisch beeldend kunstenaar die voornamelijk werkt met fotografie en film. In zijn praktijk bevraagt hij wat het fotografisch medium zichtbaar kan maken, en wat verborgen blijft achter de blik van de lens. Welke situaties ontstaan voor en door de camera, en wat vertellen deze situaties ons over de daad van de waarneming en het medium zelf? Callemin zoekt geen beelden in de werkelijkheid, maar probeert situaties te construeren waarin elk detail van het beeld aanwezig is. De werken van Tom Callemin werden reeds tentoongesteld in FoMU, België in 2015 en in De Brakke Grond, Nederland in 2016 en werden opgenomen in verschillende nationale en internationale groepstentoonstellingen. Zijn videowerken werden getoond aan o.a. Redcat Los Angeles, Berlinale, Festival du nouveau cinéma Montréal en Kaunas International Film Festival. In 2015 ontving hij de Prix Levallois en in 2017 werd hij genomineerd voor de Unseen Talent Award. Sinds 2019 is Callemin als artistiek

onderzoeker verbonden aan KASK & Conservatorium, de gezamenlijk School of Arts van HOGENT en Howest. Hij woont en werkt in Gent, België. E Tom Callemin is a Belgian visual artist working predominantly in photography and film. In his practice, he questions what the photographic medium can render visible and what remains hidden beneath the gaze of the lens. What types of situations does the camera evoke, and what can these situations tell us about the act of observation and the medium itself? Callemin seeks no images in reality, but rather tries to construct situations in which every detail of the image is provided. The works of Tom Callemin were on view at FoMu (BE, 2015) and De Brakke Grond (NL, 2016) and were included in several national and international group shows. His videoworks have been screened at Redcat Los Angeles, Berlinale, Festival du nouveau cinéma Montréal, Kaunas International Film Festival, among others. Callemin received the Prix Levallois in 2015 and was nominated for the Unseen Talent Award in 2017. Since 2019 he is affiliated as artistic researcher to KASK & Conservatorium, the school of arts of HOGENT and Howest. He lives and works in Ghent, Belgium. •

tomcallemin.com

DARIA MARTIN °1973, SAN FRANCISCO, VERENIGDE STATEN N Daria Martin is een kunstenaar en filmmaker wier praktijk raakt aan onderwerpen zoals dromen, feminisme, sensatie, mythologie en mirror-touch synesthesie. Haar films zijn organisch gemaakt, vaak in een intense

wired for empathy

samenwerking met de geselecteerde acteurs, choreografen en muzikanten. Haar werk wordt wereldwijd tentoongesteld in zowel solotentoonstellingen – recent in Barbican London en The Contemporary Jewish Museum, SF – als groepstentoonstellingen in o.a. in het Hammer Museum, The New Museum, het Museum of Contemporary Art, Chicago en het Australian Centre for Contemporary Art. Ze ontving meerdere prijzen, waaronder de Jarman Award (2018) en Wellcome Trust Arts Award (2016, 2010, 2008). Daria Martin woont en werkt sinds 2002 in Londen. Ze wordt vertegenwoordigd door Maureen Paley. E Daria Martin is an artist and filmmaker whose practice touches upon subjects such as dreams, feminism, sensation, mythology, and mirror-touch synesthesia. Her films are created organically, often taking on a collaborative process between the selected actors, choreographers and musicians she chooses to work with. Her work has been exhibited world-wide in solo exhibitions including the Barbican Centre, London; Contemporary Jewish Museum, San Francisco; Site Gallery, Sheffield; VISUAL Centre for Contemporary Art, Ireland; Schering Stiftung, Berlin, Germany; Hammer Museum, Los Angeles; New Museum of Contemporary Art, New York; Museum of Contemporary Art, Chicago, and Australian Centre for Contemporary Art, Melbourne. She has received multiple awards, including the Jarman Award (2018) and Welcome Trust Arts Award (2016, 2010, 2008). Daria Martin lives and works in London since 2002, and is represented by Maureen Paley, London. •

dariamartin.com

CHARLINE TYBERGHEIN °1993, ANTWERPEN, BELGIË N De schilderijen van de Belgische beeldend kunstenares Charline Tyberghein kunnen het best begrepen worden als visuele gedichten. Symbolen en pictogrammen vormen haar persoonlijke alfabet, van waaruit ze door nieuwe combinaties haar visueel universum vormgeeft. Tyberghein presenteerde haar werk in solotentoonstellingen in Keteleer Gallery, Londen, Gallery Sofie Van de Velde, Antwerpen, Beursschouwburg, Brussel en Castor Gallery, Londen. Haar werk maakte ook al deel uit van verschillende groepstentoonstellingen in o.a. M HKA, PLUS-ONE Gallery & Gallery Sofie Van de Velde, The Hole New York, Martin van Zomeren, en Showhouse JayJay. Charline Tyberghein studeerde in 2018 af aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen. In oktober 2018 werd ze door de jury van het European Masters Salon Painting uitgeroepen tot beste afstudeerstudente van 14 Europese kunstacademies. Tyberghein woont en werkt in Antwerpen en wordt vertegenwoordigd door Gallery Sofie Van de Velde, Antwerpen. E The paintings of Belgian visual artist Charline Tyberghein can best be understood as visual poems. Symbols and pictograms make up her personal alphabet, out of which, through new combinations, her visual language is formed. Recent solo exhibitions took place at Keteleer Gallery, London, Sofie Van de Velde Gallery, Antwerp, Beursschouwburg, Brussels and Castor Gallery, London. Her work has also been included in various group exhibitions at M HKA, PLUSONE Gallery & Gallery Sofie Van de

bio

Velde, The Hole New York, Martin van Zomeren, and Showhouse JayJay, among others. Charline Tyberghein graduated from the Royal Academy of Fine Arts Antwerp in 2018. In October 2018, she was named best graduating student of 14 European art academies by the jury of the European Masters Salon Painting. Tyberghein lives and works in Antwerp and is represented by Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp. •

charlinetyberghein.com

CLAUDIA FONTES °1964, ARGENTINIË N In haar praktijk gaat Claudia Fontes op zoek naar ‘het poëtische en politieke dat voortkomt uit het maken van dingen en het samenkomen met anderen.’ Ze ziet zichzelf als een medium voor materie: ‘Ik geloof dat ik als kunstenaar functioneer als een gastheer: we kunnen alleen de ruimte voorbereiden voor de dingen om te zijn en zich zichtbaar te maken.’ Haar engagement met de mogelijkheden van beeldhouwkunst als medium, waarmee ze vragen van schaal en relatie verkent, is een constante doorheen haar praktijk. De werken van Fontes zijn opgenomen in de collecties van het Israel Museum, Jeruzalem, het Museum voor LatijnsAmerikaanse Kunst van Buenos Aires, het Museum voor Moderne Kunst van Buenos Aires, en het Museum voor Hedendaagse Kunst Rosario, evenals in particuliere collecties in Latijns-Amerika, de Verenigde Staten, Europa en Australië. Haar werk is wereldwijd gepresenteerd in zowel solo- als groepstentoonstellingen. In 2017 vertegenwoordigde ze Argentinië op de 57ste Biënnale van Venetië met haar installatie The Horse Problem. In 2018 was ze een van de zeven

kunstenaars-curatoren op de 33ste Biënnale van Sao Paulo waarvoor ze de sectie The Slow Bird creëerde. In 2020 werd ze genomineerd voor de High Line Plinth en was ze een finalist voor de Percent for Arts, NYC’s opdracht voor de Bush Terminal in Brooklyn. Claudia Fontes studeerde kunst aan de National School of Fine Arts Prilidiano Pueyrredón in Buenos Aires, en kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Buenos Aires. Ze kreeg beurzen om haar praktijk te ontwikkelen aan de Taller de Barracas in Buenos Aires en de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam, Nederland. Claudia Fontes woont en werkt in Brighton en wordt vertegenwoordigd door Cecilia Brunson Projects in Londen. E In her practice, Claudia Fontes is after ‘the poetical and political that emerge from making things and gathering with others.’ She considers herself as a medium for matter: ‘I believe that being an artist is being a host: we can only prepare the space for things to be and to make themselves present.’ Her engagement with the possibilities of sculpture as a medium, through which she effectively explores questions of scale and relation, is a constant throughout her career. The works of Claudia Fontes can be found in the collections of the Israel Museum, Jerusalem, the Museum for Latin American Art of Buenos Aires, the Museum of Modern Art of Buenos Aires, and the Museum of Contemporary Art Rosario, as well as private collections in Latin America, the United States, Europe and Australia. Her work has been presented worldwide in both solo as well as group exhibitions. In 2017, she represented Argentina at the 57th Venice Biennale with her installation The Horse Problem. In 2018 she was

wired for empathy

one of seven artists-curators at the 33rd Sao Paulo Biennial for which she created the section The Slow Bird. In 2020 she was nominated for the High Line Plinth and was a finalist for the Percent for Arts NYC’s commission at Bush Terminal in Brooklyn. Claudia Fontes studied arts at the National School of Fine Arts Prilidiano Pueyrredón in Buenos Aires, and Art History at Buenos Aires University. She was awarded grants to develop her practice at Taller de Barracas in Buenos Aires and to be a resident artist at the Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam, The Netherlands, amongst others. Claudia Fontes lives and works in Brighton, England and is represented by Cecilia Brunson Projects in London. •

claudiafontes.com

BEN THORP BROWN °1983, NEW YORK, VS N De praktijk van Amerikaans beeldend kunstenaar Ben Thorp Brown beschouwt de effecten van voortdurende economische, ecologische en technologische veranderingen. Hij werkt met video, sculptuur en installatie en ontwikkelt zijn projecten vaak in dialoog met specifieke architectonische locaties en landschappen, die het decor worden voor zijn fictieve werelden. Recente museale solotentoonstellingen van zijn werk werden gepresenteerd in Jeu de Paume (2019), CAPC Bordeaux (2019), Museo Amparo (2019) en St. Louis Art Museum (2017). Zijn werk was te zien in belangrijke groepstentoonstellingen in The Whitney Museum, MoMA PS1, SculptureCenter, en in filmfestivals zoals The New York Film Festival en Rotterdam International Film Festival. Zijn werk is gerecenseerd

in talrijke media, zoals The New York Times, Art in America, NPR, ArtForum, Hyperallergic, Art Agenda, Mousse Magazine. Hij ontving prijzen van Creative Capital, de Graham Foundation, de Shifting Foundation, en was in residentie bij de Chinati Foundation in Marfa, Texas. Hij nam deel aan het Whitney Museum Independent Study Program, en is afgestudeerd aan Williams College en de School of the Art Institute of Chicago. E Ben Thorp Brown’s work considers the effects of ongoing economic, environmental, and technological change. Working with video, sculpture, and installation, his projects are often developed in dialogue with specific architectural sites and landscapes, which become settings for a fictive world. Recent solo museum exhibitions of his work were presented at the Jeu de Paume (2019), CAPC Bordeaux (2019), Museo Amparo (2019), and the St. Louis Art Museum (2017). His work has been featured in significant group exhibitions at The Whitney Museum, MoMA PS1, SculptureCenter, and in film festivals such as The New York Film Festival and Rotterdam International Film Festival. His work has been reviewed in numerous media such as The New York Times, Art in America, NPR, ArtForum, Hyperallergic, Art Agenda, Mousse Magazine. He has received awards from Creative Capital, the Graham Foundation, the Shifting Foundation, and was an artist in residence at the Chinati Foundation in Marfa, Texas. He attended the Whitney Museum Independent Study Program, and is a graduate of Williams College and the School of the Art Institute of Chicago. •

benthorpbrown.com

bio

EVA KOŤÁTKOVÁ °1982, PRAAG, TSJECHIË N Eva Koťátková is geïnteresseerd in de relatie tussen het domein van het private en persoonlijke enerzijds (onze dromen, creativiteit, emoties en engagement) en de publieke, autoritaire sfeer anderzijds. In haar praktijk laat ze doorschemeren hoe we worden beïnvloed door de codes en sociale controle van institutionele structuren en maatschappelijke normen, terwijl ze tegelijkertijd wijst op mogelijkheden om vrij te denken en te handelen. Haar werk was te zien in solotentoonstellingen in internationale musea zoals Kestnergesellschaft (Hannover), Kunsthal Charlottenborg (Kopenhagen; beide 2019); Kunstverein Hamburg, Pirelli Hangar Bicocca (Milaan, beide 2018); 21er Haus — Museum voor hedendaagse kunst (Wenen, 2017), Museum Haus Esters (Krefeld), Centre d’art contemporain (Pougues-les-Eaux; beide 2016), Staatliche Kunsthalle BadenBaden (2014) en Wroclaw Museum of Contemporary Art (2013). Belangrijke groepstentoonstellingen zijn onder meer die in Fotogalerie Wien (2020), Metropolitan Museum of Art (New York, 2018), Migros Museum (Zürich, 2016), MASP (São Paulo, 2016), Kunsthalle Düsseldorf (2015), Kunsthalle Wien (2013) en Boedapest en Mucsarnok Kunsthalle (2008). Koťátková’s werken werden bovendien gepresenteerd op de 16de Biënnale van Istanbul in 2019, de Biënnale van Venetië in 2013, de 18de Biënnale van Sydney in 2012 en de Biënnale van Liverpool in 2010. De kunstenares werd bekroond met de Dorothea von Stetten Kunstprijs, de Josef Hvlávka Award en de Jindrich Chalupecky Award. Haar werk is opgenomen in talrijke openbare collecties zoals Museum für Moderne Kunst Frankfurt, MIT Boston, Guggenheim New York, Migros Zürich, MoMA New

York, Ludwig Museum Köln, Reina Sofia Madrid en Centre Pompidou Parijs. Eva Koťátková woont en werkt in Praag. Ze wordt vertegenwoordigd door Galerie Meyer Riegger en Hunt Kastner. E Eva Koťátková is interested in the relationship between the realm of the private and personal on the one hand – our dreams, creativity, emotions, and engagement – and the public, authoritarian sphere on the other. In her practice, she hints at how we are informed by the codes and social control of institutional structures and societal norms, whilst at the same time pointing to opportunities for thinking and acting freely. Her work was shown in solo exhibitions at many international museums like Kestnergesellschaft (Hannover), Kunsthal Charlottenborg (Copenhagen; both 2019); Kunstverein Hamburg, Pirelli Hangar Bicocca (Milan, both 2018); 21er Haus — Museum for contemporary Art (Wien, 2017), Museum Haus Esters (Krefeld), Centre d’art contemporain (Pougues-les-Eaux; both 2016), Staatliche Kunsthalle BadenBaden (2014) and Wroclaw Museum of Contemporary Art (2013). Significant group exhibitions include those at Fotogalerie Wien (2020), Metropolitan Museum of Art (New York, 2018), Migros Museum (Zurich, 2016), MASP (São Paulo, 2016), Kunsthalle Düsseldorf (2015), Kunsthalle Wien (2013) and Budapest and Mucsarnok Kunsthalle (2008). Koťátková’s works were additionally presented at the 16th Istanbul Biennale in 2019, Venice Biennial in 2013, 18th Biennale of Sydney in 2012 and Liverpool Biennial in 2010. The artist has been awarded the Dorothea von Stetten Art Prize, Josef Hvlávka Award and Jindrich Chalupecky Award. Her work is part of numerous public collections such as Museum für Moderne Kunst Frankfurt, MIT Boston, Guggenheim New York,

wired for empathy

Migros Zurich, MoMA New York, Ludwig Museum Köln, Reina Sofia Madrid and Centre Pompidou Paris. Eva Koťátková lives and works in Prague. She is represented by Gallery Meyer Riegger and Hunt Kastner.

ELLIOTT ERWITT °1928, PARIJS, FRANKRIJK N De specifieke fotografiestijl van de in Parijs geboren, in Amerika getogen fotograaf Elliott Erwitt wordt gekenmerkt door openhartige en humoristische zwart-wit beelden. Erwitt begon als tiener in Los Angeles met het fotograferen van huwelijksfeesten. Later werkte hij als oorlogsfotograaf in Frankrijk en Duitsland. Bij zijn terugkeer naar New York leerde hij Robert Capa, eveneens een oorlogsfotograaf, kennen die hem introduceerde bij het prestigieuze agentschap van Magnum Photos. Erwitt is de fotograaf achter enkele van de meest iconische portretten van de 20ste eeuw, o.a. van Marilyn Monroe, Richard Nixon en Marlon Brando. Erwitts speelse foto’s van honden – voornamelijk foto’s waarbij ze in de lucht springen – zijn ook kenmerkend voor zijn omvangrijke oeuvre. Hij publiceerde meer dan 20 fotografieboeken en stelde zijn werk tentoon in talloze solotentoonstellingen in gerenommeerde instellingen, zoals the Smithsonian, the Museum of Modern Art en the Art Institute in Chicago. E Often considered a master of style, Elliott Erwitt’s photography is best known for the candor and humor that shines through his black-and-white pictures. Elliott Erwitt began dabbling in photography as a teenager living in Los Angeles, shooting weddings. Later, Elliott Erwitt shot photos for the Army in France and Germany; later living in New York, he met fellow

war photographer Robert Capa, who invited him to join the Magnum Photos agency. Elliott Erwitt is responsible for making some of the most prominent portraits of the 20th century, capturing Marilyn Monroe, Richard Nixon and Marlon Brando, among others. Elliott Erwitt’s joyful photos with dogs – particularly images of them jumping – has become another calling card of his. He produced over twenty retrospective photography books and has been honoured by numerous solo shows at establishments such as the Smithsonian, the Museum of Modern Art and the Art Institute of Chicago. •

elliotterwitt.com

ANAGRAM N Anagram is een door vrouwen geleide creatieve studio, gespecialiseerd in interactive storytelling en immersive experience design. In hun werk combineren ze ervaringsgerichte verhalen, nauwgezet onderzoek en een ingenieuze benadering van het gebruik van nieuwe technologieën. Het unieke element in het hart van elk Anagramproject is een diepgaande en speelse benadering van participatieve storytelling; ze creëren werelden waarin wat je doet de kern van de ervaring is. Anagram won o.a. de 2015 Tribeca Film Festival Storyscapes Award, de 2019 Sandbox Immersive Art Award, en was deel van de Best VR in 2019 op het Venice International Film Festival. Ze stonden in de lijst van de Creative Industries Council: Createch ‘100 ones to watch’ voor 2020 en werden twee keer geselecteerd voor Columbia University’s Digital Dozen Breakthroughs in Digital Storytelling (in 2015 en 2019). Anagram werd opgericht door voormalig documentairemakers Amy Rose en May Abdalla. Ze wonen

bio

en werken in Bristol en Londen, VK. E Anagram are a multi-award-winning female-led creative studio specialising in interactive storytelling and immersive experience design. Their work typically combines expertly crafted experiential narratives, rigorous research, and an ingenious approach to using new technologies. The unique element at the heart of every Anagram project is a deep and playful approach to participatory storytelling – they create worlds where what you do is the heart of the experience. Winners of the 2015 Tribeca Film Festival Storyscapes Award, the 2019 Sandbox Immersive Art Award, part of the Best VR in 2019 at the Venice International Film Festival, Anagram were named in the Createch 100 ones to watch for 2020 by the Creative Industries Council and have been selected twice for Columbia University’s Digital Dozen Breakthroughs in Digital Storytelling (in 2015 and 2019). Anagram was founded by former documentary filmmakers Amy Rose and May Abdalla. They live and work between Bristol and London, UK. •

weareanagram.co.uk

SUZANNE LACY °1945 WASCO, CALIFORNIA, VS N Suzanne Lacy staat internationaal bekend als een pionier op het gebied van sociaal geëngageerde en publieke kunst. Haar installaties, video’s en performances gaan over seksueel geweld, armoede op het platteland en in de stad, gevangenschap, genderidentiteit, arbeid en ouderdom. Samenwerking staat centraal in haar praktijk dat zich situeert binnen de tradities van beeldende kunst, performance en gemeenschapsorganisatie. Ze realiseerde

100

grootschalige projecten in Londen, Brooklyn, Medellin, Los Angeles, Quito, Noordwest-Engeland, Madrid en recent langs de Ierse grens, waar ze de lokale reacties op Brexit onderzocht. Haar werk werd tentoongesteld in o.a. Tate Modern, The Museum of Contemporary Art in Los Angeles, het Whitney Museum, het New Museum en P.S. 1 in New York, en The Bilbao Museum in Spanje. Een retrospectieve van haar carrière werd in 2019 getoond in het San Francisco Museum of Modern Art en in Yerba Buena Art Center, en in 2020 in het Centro Andaluz de Arte Contemporáneo, Sevilla, Spanje. Ze ontving beurzen van het Rockefeller Bellagio residency programma, de Guggenheim Foundation, de Henry Moore Foundation, de National Endowment for the Arts en onlangs van het James H. Zumberge Faculty Research and Innovation Fund van de University of Southern California. Lacy is ook bekend om haar schrijf- en academische carrière. Ze is redacteur van Mapping the Terrain: New Genre Public Art en auteur van Leaving Art: Writings on Performance, Politics, and Publics, 1974 - 2007. Ze behaalde een MFA aan het California Institute of the Arts en een doctoraat aan de Robert Gordon University in Schotland. Momenteel is ze professor aan de Roski School of Art and Design aan de University of Southern California en is ze residerend kunstenaar in 18th Street Arts Center. Ze woont en werkt in Los Angeles. E Suzanne Lacy is internationally renowned as a pioneer in the field of socially engaged and public art. Her installations, videos, and performances have dealt with issues of sexual violence, rural and urban poverty, incarceration, gender identity, labor, and aging. Working collaboratively within traditions of fine art performance

wired for empathy

and community organizing, Lacy has realized large-scale projects in London, Brooklyn, Medellin, Los Angeles, Quito, Northwest England, Madrid and, most recently, along the Irish Border, exploring local reactions to Brexit. Her work has been exhibited a.o. at Tate Modern, The Museum of Contemporary Art in Los Angeles, the Whitney Museum, the New Museum and P.S. 1 in New York, and The Bilbao Museum in Spain. In 2019 she had a career retrospective at the San Francisco Museum of Modern Art and at Yerba Buena Art Center, and in 2020 at the Centro Andaluz de Arte Contemporáneo, Seville, Spain. She has received fellowships from the Rockefeller Bellagio residency program, the Guggenheim Foundation, The Henry Moore Foundation, The National Endowment for the Arts and most recently the James H. Zumberge Faculty Research and Innovation Fund from the University of Southern California. Also known for her writing and academic career, Lacy edited Mapping the Terrain: New Genre Public Art and is author of Leaving Art: Writings on Performance, Politics, and Publics, 1974 - 2007. She holds an MFA from California Institute of the Arts and a PhD from Robert Gordon University in Scotland. She is currently a professor at the Roski School of Art and Design at the University of Southern California and is a resident artist at 18th Street Arts Center. She lives and works in Los Angeles, USA. •

suzannelacy.com

ALEXANDRA LEYRE MEIN °1979, BRUSSEL, BELGIË N Alexandra Leyre Mein studeerde af aan de modeafdeling van de Koninklijke Academie van Antwerpen.

101

In 2008 stapte ze over naar beeldende kunsten en begon als autodidact te beeldhouwen. Haar werk werd internationaal tentoongesteld in o.a. Palais d’Iéna (FR), White House gallery, Aeroplastics, Maison Particulière, Botanique (BE) en in New York in het Clemente Centre, New House Centre for Contemporary Art en Anton Kern Gallery (USA). Naast haar sculpturale praktijk blijft Alexandra werken met dansers en choreografen. Ze ontwierp en maakte decors en kostuums in samenwerking met bijvoorbeeld Damien Jalet. Deze creaties waren te zien in Palazzo Fortuny, de Biënnale van Venetië (IT), het festival van Avignon en het Louvre (FR). Alexandra Leyre Mein woont en werkt tussen Brussel, België en Brooklyn, VS. E Alexandra Leyre Mein graduated from the Royal Academy of Antwerp as a fashion designer. In 2008, she made the switchover to visual arts and became a self-taught sculptor. Her works have been exhibited in Palais d’Iéna (FR), White House gallery, Aeroplastics, Maison Particulière, Botanique (BE) and in New York at the Clemente Centre, New House Centre for Contemporary Art and Anton Kern Gallery (USA). Alongside her sculptural practice, Leyre Mein continues working with dancers and choreographers. She designed and made sets and costumes in collaboration with renowned contemporary dance choreographers such as Damien Jalet. These creations were shown at the Palazzo Fortuny, the Venice Biennale (IT), the festival d’Avignon and the Louvre (FR). Alexandra Leyre Mein lives and works in Brussels, Belgium and Brooklyn, NY. •

alexandraleyremein.com

bio

FRANCESCA GRILLI °1978, BOLOGNA, ITALIË N Francesca Grilli hanteert een multidisciplinaire taal die zich concentreert op performance- en installatie praktijken. Steeds terugkerende concepten in haar praktijk circuleren rond het lichaam en weerstand, en de act van verdwijnen. Ze nam deel aan talrijke festivals voor performance kunst en haar werk werd gepresenteerd in solo- en groepstentoonstellingen in internationale musea en instellingen, waaronder: Baltic Circle, Helsinki (2020); Mladi Levi Festival, Ljubljana (2020); Kaunas Biennal, Kaunas (2019); Saal Biennal, Tallin (2019); Santarcangelo Festival, Santarcangelo – Rimini (2019 - 2017); Palais De Tokyo, Parigi (2017); Serralves Foundation, Porto (2017); Netwerk, Aalst (2017); Van Abbemuseum, Eindhoven (2017 - 2015); Kunsthalle Osnabrueck, Osnabrueck (2017); Centrale Fies, Fies – Trento (2017 - 2006); MAXXI, Roma (2016); Padiglione Italia, 55. Biennale Arte di Venezia (2013); MADRE, Napoli (2011); MACRO, Roma (2012); Serpentine Gallery, Londen (2009); MAMBO, Bologna (2010), Manifesta7, Bolzano (2008). Francesca Grilli woont en werkt in Bologna en Brussel. E Francesca Grilli utilises a multidisciplinary language focussing on performance and installation practices. Recurring in her practice are concepts of the resistant body and the act of disappearance. Grilli has participated in numerous performance art festivals and exhibited solo and collective in international museums and institutions including: Baltic Circle, Helsinki (2020); Mladi Levi Festival, Ljubljana (2020); Kaunas Biennal, Kaunas (2019); Saal Biennal, Tallin (2019); Santarcangelo Festival, Santarcangelo – Rimini (2019 - 2017); Palais De Tokyo,

102

Parigi (2017); Serralves Foundation, Porto (2017); Netwerk, Aalst (2017); Van Abbemuseum, Eindhoven (2017 - 2015); Kunsthalle Osnabrueck, Osnabrueck (2017); Centrale Fies, Fies – Trento (2017 - 2006); MAXXI, Roma (2016); Padiglione Italia, 55. Biennale Arte di Venezia (2013); MADRE, Napoli (2011); MACRO, Roma (2012); Serpentine Gallery, London. (2009); MAMBO, Bologna (2010), Manifesta7, Bolzano (2008). She lives and works in Bologna and Bruxelles. •

francescagrilli.com

UGO RONDINONE °1964, BRUNNEN, ZWITSERLAND N Het werk van Ugo Rondinone kan worden opgevat als een meditatie over het dagelijks leven en de wereld. Verschillende motieven keren steeds opnieuw terug in zijn praktijk die bestaat uit schilderen, tekenen, beeldhouwen, fotografie, video, en geluidsen installatiekunst. Hij vermijdt een intellectuele benadering en geeft de voorkeur aan het creëren van betrokkenheid door de ervaring van zijn werk. Recente institutionele tentoonstellingen van Rondinone vonden plaats in SKMU Sørlandets Kunstmuseum, Kristiansand, Noorwegen in 2021; Medellín Museum of Modern Art, Colombia; Kunsthalle Helsinki, Finland; en Guild Hall, East Hampton, New York in 2019; Fundación Casa Wabi, Puerto Escondido, Mexico; Arken Museum of Modern Art, Ishøj, Denemarken; en Tate Liverpool, UK in 2018; Bass Museum of Art, Miami; Berkeley Art Museum and Pacific Film Archive, Berkeley, Californië; Contemporary Arts Center, Cincinnati, Ohio; Garage Museum of Contemporary Art, Moskou in 2017; en Carre d’Art, Nîmes, Frankrijk; Boijmans

wired for empathy

van Beuningen, Rotterdam, NL; en The Institute of Contemporary Art Boston, VS in 2016. In 2013 installeerde Rondinone ‘human nature’, een tentoonstelling van negen monumentale stenen figuren in Rockefeller Plaza, New York, georganiseerd door Public Art Fund. In 2016 opende Rondinone’s grootschalige werk seven magic mountains buiten Las Vegas, gecoproduceerd door het Art Production Fund en Nevada Museum of Art. In 2017 stelde Rondinone een stadsbrede tentoonstelling samen, ‘Ugo Rondinone: I John Giorno,’ als eerbetoon aan zijn levenspartner John Giorno in 13 non-profit kunstinstellingen in Manhattan. Ugo Rondinone woont en werkt in New York. Hij wordt vertegenwoordigd door Gladstone Gallery, Esther Schipper, Galerie Eva Presenhuber, Sadie Coles, Kukje Gallery and Galerie Kamel Mennour. E The work of Ugo Rondinone can be understood as a meditation on everyday life and the world. A variety of motives recur in his practice that exists in painting, drawing, sculpture, photography, video, and sound and installation art. Avoiding a densely intellectual approach, he prefers to emphasize the creation of engagement through the experience of his work. Rondinone has been the subject of recent institutional exhibitions at: SKMU Sørlandets Kunstmuseum, Kristiansand, Norway in 2021; Medellín Museum of Modern Art, Colombia; Kunsthalle Helsinki, Finland; and Guild Hall, East Hampton, New York in 2019; Fundación Casa Wabi, Puerto Escondido, Mexico; Arken Museum of Modern Art, Ishøj, Denmark; and Tate Liverpool, UK in 2018; Bass Museum of Art, Miami; Berkeley Art Museum and Pacific Film Archive, Berkeley,

103

California; Contemporary Arts Center, Cincinnati, Ohio; Garage Museum of Contemporary Art, Moscow in 2017; and Carre d’Art, Nîmes, France; Boijmans van Beuningen, Rotterdam, NL; and The Institute of Contemporary Art Boston, US in 2016. In 2013, Rondinone installed ‘human nature’, an exhibition of nine monumental stone figures in Rockefeller Plaza, New York, organized by Public Art Fund. In 2016, Rondinone’s large-scale public work seven magic mountains opened outside Las Vegas, co-produced by the Art Production Fund and Nevada Museum of Art. In 2017, Rondinone curated a city-wide exhibition, ‘Ugo Rondinone: I John Giorno,’ which honored the artist’s life partner in thirteen non-profit art institutions throughout Manhattan. Ugo Rondinone lives and works in New York. He is represented by Gladstone Gallery, Esther Schipper, Galerie Eva Presenhuber, Sadie Coles, Kukje Gallery and Galerie Kamel Mennour. •

ugorondinone.com

PETER AERS N Peter Aers studeerde filosofie in Gent en Genève, en theater in Brussel. Zijn artistieke praktijk bevindt zich op de grenzen van performance, participatie en reflectie. De dialoog met mensen en gemeenschappen staat daarbij centraal. Sinds 2014 onderzoekt hij door middel van gespreksperformances de relatie tussen het individu en de gemeenschap in zijn vierluik Everything Depends on How a Thing is Thought. Het gesprek als kunstvorm behoort tot de kern van Peters artistieke proces, waarbij een niet altijd even zichtbaar web van

bio

gesprekken en wederzijdse invloeden centraal staan. Daarnaast maakt Peter deel uit van het internationale collectief Building Conversation. E Peter Aers is a performance artist based in Ghent. He obtained a M.A. in Philosophy at Ghent University and the University of Geneva, and studied theater in Brussels. His artistic practice is situated on the borders of performance, participation and reflection. The dialogue with people is at the core of his work. Since 2014 he explores the relationship between the individual and the community in a tetralogy of conversational performances named Everything Depends On How A Thing Is Thought. The dialogue as a work of art, with in its centre a not always visible web of conversations and mutual influences, is at the core of his artistic process. Peter is also part of the international collective Building Conversation. •

peteraers.be

ERIKA SPREY N Erika Sprey studeerde literatuurwetenschap en cultural studies aan de UvA te Amsterdam en haalde haar graduaat filosofie met een Fulbright en HSP beurs filosofie aan Columbia University in New York. Vanaf 2010 was ze in Amsterdam werkzaam als freelance onderzoeker, curator en eindredacteur. Erika woont en werkt momenteel in Brussel als praktisch filosofe, gespreksbegeleider en facilitator van groepsprocessen. Ze is betrokken in lokaal en internationaal activisme en begeleidt participatieve kunsten designprojecten. Erika is getraind in verschillende gesprekstechnieken en het begeleiden van opstellingen

104

en werkt graag op het kruispunt van kunst, systeemdynamieken en (filosofische) reflectie. Ze was betrokken bij de creatie van The Pain of Others en voert de gespreksperformance samen met Peter uit. E Erika Sprey studied literature and cultural studies at the UvA (Amsterdam) and obtained her graduate philosophy with a Fulbright and HSP scholarship at the University of Columbia (New York). She has been working as a freelance researcher, curator and editor in Amsterdam since 2010. She is currently based in Brussels als a practical philosopher, organizer and facilitator of group processes. She has been involved in local and international activism and guides participatory art and design projects. Erika is trained in different dialogue techniques and supporting constellations and she dwells happily in the intersection between art, system dynamics and (philosophical) reflection. Erika was involved in the creation of The Pain of Others and performs the conversational performance together with Peter.

MELISSA MABESOONE N Na een introductie in de Wijsbegeerte studeerde Melissa Mabesoone Beeldende Kunsten aan het KASK. Eind 2012 richtte ze samen met Oshin Albrecht het collectief ‘buren’ op. Hun werk bestaat uit performances, video’s, foto’s en installaties en behandelt thema’s als neoliberale fantasieën, vrouwelijkheid, seksualiteit, gemeenschap en wonen. Sinds 2015 werkt Melissa mee aan de reeks gespreksperformances van Peter Aers, als performer in Against Interpretation en als scenograaf bij Crime and

wired for empathy

Punishment (2017) en The Pain of Others (2018). E After an introduction in Philosophy at the University of Ghent Melissa Mabesoone studied visual arts at KASK School of Arts in Ghent. At the end of 2012 she founded the collective ‘buren’ together with Oshin Albrecht. Their work consists of performances, videos, texts, photos and installations. They navigate through themes as femininity, community, sexuality, living and neoliberal fantasies. Since 2015 she works with Peter Aers on his conversational performances, as a performer in Against Interpretation (2015), and as a scenographer on Crime and Punishment (2017) and The Pain of Others (2018).

KRIS VAN OUDENHOVE N Kris Van Oudenhove is beeldend kunstenaar, scenograaf en vormgever. Hij genoot een opleiding tot meester in de beeldende kunsten en beeldhouwen aan Luca School of Arts Gent en volgde een postgraduaat scenografie in Antwerpen. Hij is voornamelijk werkzaam als décor- lichtontwerper voor theater en dans. Daarnaast werkt hij ook projecten uit voor circus (Cie Katoen) en straattheater (Cirqumstanzia, Puurlain). Verder is hij ontwerper en uitvoerend kunstenaar bij tentoonstellingen, interieurs en maakt hij rekwisieten. In samenwerking met scenografe Melissa Mabesoone bouwde hij het decor van The Pain of Others. E Kris Van Oudenhove is a visual artist, scenographer and designer. He was educated in the visual arts and sculpting at Luca School of Arts Ghent and undertook a postgraduate scenography in Antwerp. He mostly works

105

as a set and light designer for theater and dance. Besides this, he works on projects for circus (Cie Katoen) and street theater (Cirqumstanzia, Puurlain). Furthermore he is a designer and producing artist for exhibitions, interiors and props. In collaboration with scenographer Melissa Mabesoone he built the set of The Pain of Others.

BART CAPELLE N Bart Capelle werkt sinds 2002 als freelance dramaturg. Zijn werkterrein situeert zich in theater en performance. Met Peter Aers werkte hij samen aan de vier gespreks performances in de reeks Everything Depends On How A Thing Is Thought. Samen met Haider Al Timimi trekt hij de artistieke lijnen van gezelschap Kloppend Hert en maakt hij deel uit van het artistiek platform Jong Gewei in Gent. Hij is gastdocent aan Kunsthogeschool RITCS en geeft les aan de Kunsthumaniora Brussel. E Bart Capelle works since 2002 as a freelance dramaturg, mostly in theater and performance. Together with Peter Aers, he has worked on the four conversational performances of the cycle of Everything Depends On How A Thing Is Thought. In collaboration with Haider Al Timimi he sets the artistic framework of the company Kloppend Hert. He’s also part of the artistic platform Jong Gewei in Ghent. Furthermore, he is a guest teacher at art academy RITCS and he teaches at Kunsthumaniora Brussel.

wired for empathy

agenda

107

GUIDED TOUR EXPO

20:30

11:00

RONDLEIDING EXPO

GUIDED TOUR EXPO

20:30

FAMILIERONDLEIDING

RONDLEIDING EXPO

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

ma 14 jun

19:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

11:00

zo 13 jun

FAMILIERONDLEIDING

17:30

12:00

RONDLEIDING EXPO

EXPERTENRONDLEIDING PROF. RUDI D’HOOGE 14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

RONDLEIDING BLOKSKE OM

RONDLEIDING EXPO

vr 18 jun

20:30

17:30

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00 14:00 → LEZING / DEBAT ZORGZAME BUURTEN 15:30

12:00

EXPERTENRONDLEIDING PROF. RUDI D’HOOGE

RONDLEIDING BLOKSKE OM

RONDLEIDING EXPO

FAMILIERONDLEIDING

do 17 jun

20:30

RONDLEIDING TOLK VLAAMSE GEBARENTAAL

15:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

17:30

15:00

SOUND PAK YAN LAU — BAKUNAWA / SLUMBERLAND & SAINKHO NAMTCHYLAK

RONDLEIDING EXPO

wo 16 jun

20:00

19:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

FAMILIERONDLEIDING

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

ARTIST TALK ANOUK DE CLERCQ

RONDLEIDING EXPO

di 15 jun

19:00

11:00

za 12 jun

RONDLEIDING EXPO

17:30

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

vr 11 jun

19:00 → OPENING EXPO WIRED FOR EMPATHY 23:00 SOUND BENJAMIN ABEL & THE UNREQUIRED LOVE — SPECTACLES / 20:00 GEOFFREY BURTON & SARAH YU ZEEBROEK

do 10 jun

RONDLEIDING SLOW DOWN

FAMILIERONDLEIDING

GUIDED TOUR EXPO

RONDLEIDING EXPO

FAMILIERONDLEIDING

GUIDED TOUR SLOW DOWN

FAMILIERONDLEIDING

RONDLEIDING EXPO

FAMILIERONDLEIDING

20:00

19:00

LECTURE THE MIMETIC FOUNDATIONS OF EMPATHY — NIDESH LAWTOO

RONDLEIDING EXPO

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

ma 21 jun

19:00

15:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

13:00

11:00

zo 20 jun

20:30

17:30

15:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

13:00

11:00

10:00 → WORKSHOP JUNIOR — SOUKAÏNA BENNANI 17:00

GUIDED TOUR EXPO

SOUND ZWERM — GREAT EXPECTATIONS / FARIDA AMADOU

za 19 jun

20:30

20:00

agenda 108

SOUND GHOST TROPIC (FILM) + LIVE SOUNDTRACK BY BRECHT AMEEL / MAIKA GARNICA & ANS MERTENS

20:00

17:30

RONDLEIDING EXPO

SOUND WILL GUTHRIE & METTE INGVARTSEN — ALL AROUND

GUIDED TOUR BLOKSKE OM

20:00

20:30

RONDLEIDING SLOW DOWN

RONDLEIDING TOLK VLAAMSE GEBARENTAAL

FAMILIERONDLEIDING

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

vr 25 jun

20:30

20:00

19:00

15:00

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00 PERFORMANCE 14:00 PETER AERS — THE PAIN OF OTHERS PERFORMANCE 14:30 FRANCESCA GRILLI — SPARKS 2021

PERFORMANCE PETER AERS — THE PAIN OF OTHERS SOUND WILL GUTHRIE & METTE INGVARTSEN - ALL AROUND

RONDLEIDING BLOKSKE OM

13:00

RONDLEIDING EXPO

19:00

17:30

RONDLEIDING EXPO

FAMILIERONDLEIDING

RONDLEIDING SLOW DOWN

FAMILIERONDLEIDING

11:00

zo 27 jun

GUIDED TOUR EXPO

RONDLEIDING EXPO

FAMILIERONDLEIDING

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

12:00

EXPERT GUIDED TOUR PROF. GERARD GOVERS

20:30

15:00

FAMILIERONDLEIDING

17:30

do 24 jun

GUIDED TOUR EXPO

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00 PERFORMANCE 14:00 PETER AERS — THE PAIN OF OTHERS PERFORMANCE 14:30 FRANCESCA GRILLI — SPARKS 2021

13:00

11:00

15:00

12:00

EXPERTENRONDLEIDING PROF. GERARD GOVERS 14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 22:00

wo 23 jun

20:30

RONDLEIDING EXPO

19:00

PERFORMANCE PETER AERS — THE PAIN OF OTHERS

RONDLEIDING EXPO

za 26 jun

19:00

17:30

14:00 → EXPO WIRED FOR EMPATHY 19:00

di 22 jun SOUND VELMA SPELL — CONSTELLATION AUDIO WALK SOUND SAMENKLANK: EEN PODCAST OVER MUZIEK EN MENSELIJKHEID LEZING RUDI D'HOOGE — LESSEN VOOR DE XXISTE EEUW (ONLINE)

Doorlopend

wired for empathy 109

met dank aan

110

EXPO

DE STUKPLOEG

KHALED BARAKEH ANOUK DE CLERCQ HELEN CAMMOCK TOM CALLEMIN DARIA MARTIN CHARLINE TYBERGHEIN CLAUDIA FONTES BEN THORP BROWN EVA KOT’ÁTKOVÁ ELLIOTT ERWITT ANAGRAM SUZANNE LACY ALEXANDRA LEYRE MEIN FRANCESCA GRILLI UGO RONDINONE PETER AERS

ALGEMENE EN ARTISTIEKE LEIDING STEVEN VANDERVELDEN ZAKELIJKE LEIDING KLAUS LUDWIG ASSISTENTIE ZAKELIJKE LEIDING / BOEKHOUDING LEEN VAN HOECK DAGELIJKSE LEIDING MARGAUX JANSSENS INFRASTRUCTUURBEHEER WILLEM VANDERHOYDONKS

SOUND BAS DEVOS & BRECHT AMEEL BENJAMIN ABEL & THE UNREQUIRED LOVE FARIDA AMADOU GEOFFREY BURTON & SARAH YU ZEEBROEK HET AUDIO ATELIER MAIKA GARNICA & ANS MERTENS PAK YAN LAU SLUMBERLAND & SAINKHO NAMTCHYLAK VELMA SPELL WILL GUTHRIE & METTE INGVARTSEN ZWERM

SPECIALE DANK AAN RUDI D’HOOGHE NIDESH LAWTOO ANOUK DE CLERCQ ANNELEEN WINTEN SOUKAÏNA BENNANI AUGUSTE ORTS KATE MACGARRY GALLERY GALLERY MAUREEN PALEY, LONDON GALLERY SOFIE VAN DE VELDE CECILIA BRUNSON PROJECTS MEYER RIEGGER GALLERY FONK CORTIZONA DANIELA VERVLOET (TSJECHISCH CENTRUM) JITKA PÁNEK JURKOVÁ (TSJECHISCH CENTRUM)

PROGRAMMATIE GELUID GILLES HELSEN PROGRAMMATIE DANS KAREN JOOSTEN CURATOR BEELDENDE KUNST & ARTEFACT KAREN VERSCHOOREN PROGRAMMATIE PLAYGROUND STEVEN VANDERVELDEN PRODUCTIE BEELDENDE KUNST, ARTEFACT & PLAYGROUND ILSE VAN ESSCHE PRODUCTIE DANS LEEN BLEYS PRODUCTIE ARTEFACT, PLAYGROUND & GELUID INGE LAUWERS STAGE PRODUCTIE ARTEFACT SOFIA VAN LAER STAGE ASSISTENT CURATOR ARTEFACT ADINDA ARYANTO STAGE ARTEFACT PUBLIEKSWERKING MARJOLEIN GULDENTOPS STAGE ARTEFACT PUBLIEKSWERKING RIA ROBIJNS HOOFD COMMUNICATIE MARTJE CEULEMANS COMMUNICATIE FRANK GEYPENS CAROLINE HENDERICKX JOERI THIRY GRAFISCHE VORMGEVING SARA THEWISSEN PUBLIEKSWERKING EN GIDSENCOÖRDINATIE ARTEFACT LEEN VAN ENDE VRIJWILLIGERSCOÖRDINATIE ANTEA VAN WOENSEL STAGE ARTEFACT VRIJWILLIGERSCOÖRDINATIE MAUD PHILIPS TECHNISCHE LEIDING ROEL PENNINCKX TECHNISCHE PRODUCTIE KLAAS TREKKER TECHNIEK BABS BOEY ANNE HEYMAN TOM PHILIPS NEAL VAN PEE RENALDO MARIA FENNA MAAS STAGE TECHNIEK LIESL PEETERS LENE MAESEN SYSTEEMBEHEER & IT LORENZO SOETARTO

COÖRDINATIE ONTHAAL & TICKETING INGRID VAN EYCKEN ONTHAAL & TICKETING ANNEMIE LAMBRECHTS ANTEA VAN WOENSEL FELIEN VANDERMOTTEN ANNA BRYS ANEMOON HAUTERS ORIANA LEMMENS GERT LAUWAERT JURGEN DEBERGH COÖRDINATIE STUKCAFÉ BENJAMIN KHALIL ZARE MARGAUX JANSSENS HOOFDTAPPER STUKCAFÉ HANS FANNES JULIO CESAR DIAS TEIXEIRA RONNIE SPOELSTRA SCHOONMAAKPLOEG CECILIA NYARKO MOHAMED EL GHANOUI

BESTUUR SAÏD EL KHADRAOUI (VOORZITTER) PETER ANTHONISSEN SAMMY BEN YAKOUB PIET FORGER ANKE GILLEIR SHILA HADJI HEYDARI ANARAKI BART RAYMAEKERS STEFAAN SAEYS DENISE VANDEVOORT LUT VERCRUYSSE CELIEN GOVAERTS LUCA TURCKSIN ELS THEUNIS ANJA VERBEECK

DE ARTEFACT GIDSEN DE STUK VRIJWILLIGERS

wired for empathy

MET DE STEUN VAN DE VLAAMSE OVERHEID, STAD LEUVEN & KU LEUVEN

111

112

Being a psychologist studying empathy today 114 is like being a climatologist studying the polar ice: Each year we discover more about how valuable it is, just as it recedes all around us. Those of us in power have a responsibility not only to be kind but also to create ecosystems in which kindness is expected and rewarded. — Jamil Zaki. The War for Kindness.

stuk

HUIS VOOR DANS, BEELD EN GELUID

HOUSE FOR DANCE, IMAGE AND SOUND

Artefact : Wired for Empathy expogids • expo guide

Articles inside

bio