2
ៀ វ
សី អំ ពី រ ចិ ឹ មស ត
PI GHUSBANDRYMANUALBOOKSERI ES
រ ចិ ឹ មស ត
ក ូ
ល កណ ៈ ួ រ រ ៀ បចិ ឹ ម និ ង
សត ំ
How t or ai seandt akecar eofyourpi g
ក ូ
ក ូ
ព័តមា ៌ នទ ូទៅអំពអ ី ង្គការ
យ
ង ើ ជាអ្វ? ើ
គម្រោងម្លក ់ រមត ើ កមពសក ិ ជើវភាពសំរាប់របជាជនរករើ កម្ៅតំបន់ជនបទ គឺជាគម្រោងមួយននកមមវ ិធស ើ ុខុោលភាពនន មជឈមណ្ឌលម្សវាសងគមអុើវា៉ា ម្រោមជំនួយឧបតថមភរបស់KOICA។ គម្រោងម្នេះោនម្ោលបំណ្ងម្លើកកមពស់ករមិត ជើវភាព នង ិ ោរចញ្ ិ ច ឹមជើវ ិតរបស់រគួសាររករើ កម្ៅទជ ើ នបទ ម្ ើមបភា ើ ពរុងម្រឿង នង ិ សុខុោលភាព តាមរយៈោរបម្ងកើន លទធភាព និងមម្ធោបាយរកចំណ្ូល។ គម្រោងម្នេះម្ធវើោរសហោរណ្៍ជាមួយរកុមរបជាជនងាយរងម្រោេះទំងអស់ ដ លោនឆនទៈកនុងោរផ្លលស់បូ រត
និងម្លក ល ើ សទួយករមិតជើវភាពរបស់ខួ ន
ម្ោយោរជួយ/ពរងឹងសទ ំ ច/បម្ងកើត ិ ធិអណា
ឳោស សំរាប់ពក ួ ម្គកនុងោរម្របើរបាស់ធនធាន និងសោតនុពលដ លោនរសាប់ ម្ររេះចំណ្ូល គឺជាមម្ធោបាយ ៏
សំខាន់ ដ លមនុសសរតូវោរចំបាច់កុ ងោរបំ ន ម្ពញតំរូវោរមូលោាន(ចំណ្ើអាហារ ទក ឹ សាាត សំម្លៀកំរក់ ម្សវា
សុខភាព នង ិ ម្ផសងៗម្ទៀត)។ ដតម្ទេះបជា ើ យ៉ាងណា ោរម្លក ើ សទួយសុខុោលភាព នង ិ ភាពរុងម្រឿងននោរចញ្ ិ ច ឹម ជើវ ិត
តាមរយៈដតោរបម្ងកន ើ ចំណ្ូលមួយមុខមន ិ ទន់រគប់រោន់ម្
កមពស់ករមិតជើវភាពរបស់របជាជនរកើរក ប៉ាុម្ណាណេះម្ទ
េះម្ទ។
តាមរយៈឥណ្ទនខានតតូច
ូចម្នេះ
គម្រោងម្នេះមិនរតឹមដតម្លើក
និងោរបម្ងកើនជំ
ញដផនកចញ្ ិ ច ឹមសតវដត
ដតម្យង យកមមវ ិធព ើ ក៏ម្ធវោ ើ រសហោរណ្៍យ៉ាងសាត ិ លមតជាមួ ើ រើ ម្ទៀតរបស់មជឈមណ្ឌលម្សវាសងគមអុវា ើ ៉ា ួ
គក ឺ មមវ ិធស ើ ុខភាព
នង ិ កមមវ ិធអ ើ ប់រ ំ
សុខុោលភាពសហគមន៍
ក៏ ូចជាសហោរណ្៍ជាមួយអងគោរសាថប័នម្ផសងៗម្ទៀត
ម្រោមរកយម្សាលក
“ទណា ោនសតវចញ្ ើ ិ ច ឹម
ម្ ើមបម្ើ លក ើ សទួយ
ទម្ើ េះោនម្សវាសងគមកច ិ ច
ទម្ើ េះោន
សុខុោលភាព”។ ម្សវាសងគមកិចចម្ៅកនុងន័យម្នេះ គឺដផាកម្ៅម្លោ ើ រផតូចម្ផតើម ឬ តំរូវោររបស់សហគមន៍។
យេតុអ្? ើវ
របម្ទសកមពុជាោនោរវ ិឌ្ឍយ៉ាងគួរឲ្យកត់សំោល់កុ ងរយៈម្ពលប៉ា ន ុ ម នទសវតសរចុ៍ ងម្រោយម្លវើ ិស័យសំខាន់ទក់ទង
នឹងោរអភិវឌ្ឍមនុសស ដ លរួមោនភាពរកើរក សុខភាព ោរអប់រ ំ និងម្ផសងៗម្ទៀត។ ជាក់ដសតង វ ិស័យអប់រ ំ នង ិ សុខភាពោនភាពលារបម្សើរ ម្ហយ ើ ភាពរកើរកក៏ោនោរយយចុេះជាលំោប់ និងកំពុងបនតរបម្សើរម្ឡង ើ ដ លអាចនឹង ម្ឆលើយបតនង ឹ ម្ោលម្ៅអភិវឌ្ឍន៍សហសសវតសរ។៍ យ៉ាងណាក៏ម្ោយ អរតាននភាពរករើ កម្ៅដតខពស់ម្ៅម្ឡយ ម្ហយ ើ ើ សូច
ករដ លចងាុលបងាាញពោ ើ រអភវិ ឌ្ឍមនុសស
ក៏កំពុងបនតឆុ េះបញ្ ល ច ង ំ ឲ្យម្ឃញ ើ នូវសាថនភាពលំបាកននោរចញ្ ិ ច ឹមជើវ ិត ជាពម្ិ សសចំម្រេះរបជាជន ដ លរស់ម្ៅតំបន់
ជនបទ ជាតំបន់ដ លោនរបជាជនរកើរកកំពុងរស់ម្ៅ និងម្ធវើោរ។ ូចម្នេះ ម្ ម ើ បម្ើ ោេះរសាយបញ្ាភាពរកើរក វាទម ទរឲ្យោនោរខត ិ ខំរបង ឹ ដរបងឲ្យចំទិសម្ៅកនុងោរពរងើកធនធានដ លោនរសាប់ ោរអភវិ ឌ្ឍសងគមម្ស ក ា ច ច ិ ។
ម្លស ើ ពម្ើ នេះ
នង ិ បម្ងកើនោររបារស័យផលពើ
កនុងោរម្ោេះរសាយភាពកម្មោយដផនកធនធាន
នង ិ ោរម្របរើ បាស់
សោតនុពលដ លោនរសាប់ គឺគួរដតោនោររបឹងដរបងកនុងោរចត់អាទភា ិ ព និងោក់ម្ោលម្ៅម្ៅតំបន់ជនបទោច់ រសយលជាតំបន់អាទិភាពម្ោលម្ៅ
សំរាប់ោរម្ធវឲ្ ើ យរបម្សើរម្ឡង ើ នូវបញ្ាសុខុោលភាពរបស់រគួសាររកើរកងាយ ូចម្នេះ ោរបម្ងកើនចំណ្ូល គឺជាមម្ធោបាយ ៏ចំបងមួយកនុងោរបម្ងកើន
រងម្រោេះ តាមរយៈកមមវ ិធើសុខុោលភាព។
សុខុោលភាពរបស់រគួសាររករើ កងាយម្ៅតំបន់ជនបទោច់រសយល។
ម្យងតាមមូលនធ ំ ០១០ បានឲ្យ ឹងថា កនុងចំម្ មរបជាជនកមពុជា ិ អ ិ នតរជាតស ិ ំរាប់ោរអភវិ ឌ្ឍកសក ិ មម ោលពឆ្ ើ ន២ សរុប ោនរបោណ្ជា២៦.៦៣% ជារបជាជនរកើរក ដ លរស់ម្ៅតំបន់ជនបទ។ ជាទូម្ៅ ពួកម្គពឹងដផាកម្លើវ ិស័យ
កសិកមម។ ជានិចោ ច ល ពួកម្គដសវងរកោរងារ ឬ សកមមភាពរកចំណ្ូលប ទ ប់បនសំ និងកំនរបដនថមបនតិចបនតូច
ម្ ម ំ ល់ជវើ ភាព នង ើ បម្ើ ោេះរសាយបញ្ាជើវភាព។ ចំណ្ូលទប គជា ឺ បញ្ាម្ចទ ដ លប៉ាេះរល់យ៉ាងខាលង ិ ោរចញ្ ិ ច ឹម ជើវ ិតរបស់របជាជន។ យ៉ាងម្នេះម្ហយ គម្រោងម្លក ់ រមត ើ ម្ទប ើ ើ កមពសក ិ ជើវភាពសំរាប់របជាជនរករើ កម្ៅតំបន់ជនបទ (IIRAP) គឺពិតជាោនសារៈសំខាន់សំរាប់របជាជនរកើរកងាយរងម្រោេះម្ៅតំបន់ជនបទ។
យ
ង ើ យ្វើអ្? ើវ
យុទសា ធ ស្តសទ ត ១ ើ ៖ ផ្តោតផ្
ភាពខ្ ល ាំងរបស់សហគមន ៍ ើ
1) ោរផតល់ឥណ្ទណ្ខានតតូច (ធ
ោរម្ោ)
សហគមន៍ោនភាពខាលង ំ ផ្លទល់ខួ ន ល នង ិ ធនធានយ៉ាងម្រចន ើ សនធក ឹ ស ធ ប់ ដ លមន ិ អាចកំណ្ត់អស់។
ូចម្នេះ ម្យង ើ បម្ើ កៀងគរធនធានទំងម្ េះកនុងោរជំរុញឲ្យោរអនុវតត ើ នង ឹ ម្ធវើោរជាមួយសហគមន៍ ម្ ម
គម្រោង ំម្ណ្ើោររបកបម្ោយរបសិទភា ធ ពខពស់។
ម្យង ើ នង ឹ ផតល់ឥណ្ទនខានតតូចម្ៅ ល់របជាជនរករើ ក
ដ លជាអតយ ិ នម្ោលម្ៅរបស់ម្យង ិ ជ ើ ។
ឥណ្ទនខានតតូច គជា ឺ ទុកវ ិនម្ិ យគ ៌សំខាន់មួយសំរាប់បម្ងកើតឳោស ល់ជនរករើ ក ម្ ើមបរើ ំម្ោេះខលួនឲ្យ រួចផុតពើភាពរកើរកតាមរយៈកំម្ណ្ើនរបាក់ចណ្ ំ ូ ល។ 2) ោរផតល់ោរបណ្ុ ត េះបណា ត ល បម្ងកន ើ ជំ
សហគមន៍ម្ោលម្ៅរបស់ម្យង ើ
ញឯកម្ទសដផនកចញ្ ិ ច ឹមសតវ គជា ឺ សហគមន៍កសក ិ ររករើ ក
និងោរចិញ្ចឹមសតវ ម្ ើមបច ើ ិញ្ចឹមជើវ ិត។
ដ លរស់ម្ៅពង ឹ ដផាកម្លើរបរកសក ិ មម
ូចម្នេះ ម្យង ើ នឹងផតល់ោរោំរទដផនកបម្ចចកម្ទសដផនកចិញ្ចឹមសតវ
ល់ពួកម្គ តាមរយៈោរបណ្ុ ត េះបណា ត ល ម្ ម ើ បប ើ បម្ចចកម្ទសដផនកចិញ្ចឹមសតវ ដ លពួកម្គោន ើ ម្ងកន
រសាប់។
ម្យង ើ នង ឹ ផតល់មន ិ រតម ឹ ដតោរោំរទដផនកបម្ចចកម្ទសដផនកចញ្ ិ ច ឹមសតវ ដ លទក់ទងបម្ចចកម្ទសដផនកចិញ្ចឹមសតវ។ 3) បណា ត ញ នង ិ នម្ោលម្ៅម្ៅនង ិ ោរផោភាាប់អតយ ិ ជ ឹ ម្សវាសងគមកច ិ ច
ប៉ាុដនតម្យង ត ់ជាសំភារៈអប់រ ំ ើ ក៏ផល
ម្យង ើ នឹងពោយមជំរុញោរម្របើរបាស់ធនធាន មជឈមណ្ឌលម្សវាសងគមអុវា ើ ៉ា
ដ លោនម្ៅកនុងសហគមន៍ក៏ ូចជាធនធានរបស់
គឺោរផោភាាប់អតិយិជនម្ោលម្ៅម្ៅនឹងម្សវា
ម្ ើមបម្ើ លើកកមពស់
សុខុោលភាពរគួសារ។ ជាពិម្សស ម្យង ើ នឹងម្របើរបាស់ពហុវ ិធើ ម្ ើមបម្ើ ឆលើយតបម្ៅនង ឹ បញ្ាចំរុេះ ម្ោយ ម្ រើ តួ
ទជា ើ អនកសរមបសរមួល នង ិ សហោរណ្៍ជាមួយសាថប័នម្ផសងៗ។
យុទសា ធ ស្តសទ ត ២ ើ ៖ ពង្ងឹងសិទ្អាំ ិ ធ ណាចសហគមន ៍ 1. ោរផតល់ឥណ្ទណ្ខានតតូច (ធ
ោរម្ោ)
អតិយិជនម្ោលម្ៅរបស់ម្យង ើ ចំណ្ូលរបស់ពួកម្គ ម្ោយខលួនឯង ម្រោមោរ ើ នឹងោនលទធភាពបម្ងកត ោំរទ និងសរមបសរមួលរបស់ម្យង ើ កនុងរយៈកំណ្ត់មួយ។
ម្យង ុ ឲ្យអតយ ំ ើ នង ឹ ជំរញ ិ ិជនរបស់ម្យង ើ ោនលទធភាពម្របរើ បាស់ភាពខាលង ឧទហរណ្៍ ម្យង ើ ផតល់ឥណ្ទណ្ខានតតូច ល់ពួកម្គ
នង ល ិ ធនធានរបស់ខួ ន។
ូចម្នេះពួកម្គអាចោនលទធភាពទិញម្ោម្ោយ
ខលួនឯង និងោនភាពោចស់ោរម្លើកមមសិទធិម្លស ល ើ តវចញ្ ិ ច ឹមរបស់ខួ ន។
ម្យង ត ញធ ោរម្ោ (Cow Bank Network) បណា ត ញសហគមន៍ (Community ើ នឹងបម្ងកើតបណា Network) នង ត ញអងគោរ។ បណា ត ញទំងម្នេះនង ត ញសហគមន៍ជយ ួ ខលួនឯង នង ិ បណា ឹ ោលយជាបណា ិ រកុមោំរទសោជិកសហគមន៍ ៏រងោំ ។ ឹ យុទសា ធ ស្តសទ ត ៣ ា ស់ផ្ ើ ៖ បផ្ងកតភាពជាម្ច ើ 1) ជើកអណ្ូ ត ងទឹក
ើផ្ជាគវាសនារបស់ខ្ន ួល
ម្យង ើ នឹងោំរទអតយ ិ ិជនម្ោលម្ៅរបស់ម្យង ើ កនុងោរជើកអណ្ូ ត ងទឹកសំរាប់ោរផគត់ផគងទក ឹ កនុងោរម្របើ របាស់របចំនយៃ និងោរចិញ្ចឹមសតវ។
ូចម្នេះ
យុទសា ធ ស្តសតរបស់ម្យង ើ
គស ឺ រមបសរមួលសហគមន៍
ជាពម្ិ សសម្ោយដផាកម្លគ ើ ំនត ិ ម្ផ្លតចម្ផតើមរបស់សហគមន៍
ម្ោយម្របរើ បាស់យុទធសាស្តសតម្ផសងៗោនខាងម្លើ
ម្ ើមបម្ើ លក ើ សទួយភាពជាោចស់ម្លម្ើ ជាគវាស
របស់ខួ ន ល
ម្ៅ ល់សហគមន៍ជានិរនតរ ៍ ដ លជាោរម្ឆលយ ើ តបម្ៅនឹងម្ោលម្ៅ នង ិ ទសសនវ ិស័យរបស់គម្រោង និងមជឈមណ្ឌល ម្សវាសងគមអុវា ើ ៉ា ។
យ ើម្បើនរណា? ម្រោមជំនួយឧបតថមរភ បស់KOICA ឆ្ន២ ំ ០១៣ម្នេះ គម្រោងម្លក ើ កមពស់ករមត ិ ជើវភាពសំរាប់របជាជនរករើ កម្ៅតំបន់ ជនបទ
ននមជឈមណ្ឌលម្សវាសងគមអុវា ើ ៉ា
កំពុងម្ផ្លតតោរយកចិតទ ត ុកោក់ជាសំខាន់
និងចប់អនុវតតគម្រោងម្ៅ
តំបន់ម្ោលម្ៅ ដ លោនទតា ំ ម្ៅឃុរំ សង់ រសុកគងពស ើ ង ិ ើ ម្ខតតកំពង់សពឺ របម្ទសកមពុជា។ ព័តមា ៌ នទំនាក់ទំនង គម្រោងម្ ើ កកម្ពស់ករម្ត ិ ជវី ភាពសំ រាប់របជាជនរករី កម្ៅតំបន់ជនបទ មស្តនតើសងគមកិចច/អនករគប់រគងគម្រោងៈ សាន់ រត អុើដម៉ាលៈ ratana.iirap.ewha@gmail.com
ទូរស័ពទៈ 010 908 614/ 0973 556 088/ 015 891 309/ Po Box 454
2013
ការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូក លកខណៈជ្រួសារ ☑ ជំរក ឬ ទ្ទុង ☑ ការជទ្ជើសជរសពូ ើ ជ ☑ ការជរៀបចំចណើ ☑ ការថថទំ ☑ រជបៀបជួយបជងកត ើ កូនទ្ជូក ☑ វ ិធានការការពារជម្ងឺ ☑ ជម្ងជឺ ផេងៗ
២០១៣
ការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូក
ការចញ្ ិ ច ឹមជ្ជូកជាលកខណៈជ្គួសារនៅកមពុជា
ពិតជាជួយសំរាលយ៉ាងខ្លង ំ ដល់ជីវភាពរបស់
ជ្គួសារ។ នដម ី បធា ឹ ពប ី នាថា នយង ី ទទួលបានផលផ្ផលពកា ី រចញ្ ិ ច ឹមជ្ជូក នយង ី ចំបាច់ជ្តូវដង ី នចចកនទស កនុងការចិញ្ចឹម នដីមបផ្ី ថរកាឲ្យមានសុខភាពលអ និងធំធាត់ ក៏ដូចជាឲ្យផលនៅតាមការរ ំពឹងទុក។ នដីមបឲ្ ី យការចិញ្ចឹមជ្ជូករបស់នយង ី ទទួលបានផលលអ និងសុ វតថិភាពអនាម័យ នយង ី ជ្តូវយល់ ដឹងអំពប ី នចចកនទសននការចិញ្ចឹម ផ្ដលមានដូ ចខ្ងនជ្កាម៖ ☑ ជំរក ឬ ជ្ទុង ☑ ការនជ្ជីសនរសពូ ី ជ ☑ ការនរៀបចំចណី ☑ ការផ្ថទំ ☑ រនបៀបជួយបនងកីតកូនជ្ជូក ☑ វ ិធានការការពារជមងឺ ☑ ជមងនឺ ផេងៗ
1
I.
ការររៀបចំជ្រុង
ជ្តូវនជ្ជីសនរសកផ្នល ងលអ ី ផ្ដលមិនសអុុះសាអប់ ឬ ជ្ជាំកខវក់
ជ្តូវនៅដាច់ផុតពទ ី ជ្ី បជុំ ជន នង ិ ផលូវគមនាគមន៍ នដីមបក ី ុំឲ្យងាយឆលងជមងឺ នផេងៗ
ជ្តូវសងជ្ទុងផ្បរមុខនៅ ទស ិ ខ្ងនកត ី នជ្ពាុះវា អាចនឹងទទួលពនលឺជ្ពុះ អាទិតយចំចូល នដីមបឲ្ ី យ មានខយល់បរយកាស ិ លអ នង ិ ជួយសំលាបនម នរាគមួយចំនួនបាន មយ៉ាងនទៀតពនលឺជ្ពុះ អាទិតយនពលជ្ពឹកអាច ផតល់វ ិតាមន ិ នដដល់ជ្ជូក (Vitamine D)
2
ទំហជ្ំ ទុង ផ្ដលលអគឺ o
ទទឹង៣ផ្ម៉ាត និងបនត ត យ៤ផ្ម៉ាត សំរាប់ជ្ជូកនមនផីម ១កាល
o
ទទឹង៣ផ្ម៉ាត និងបនត ត យ៤ផ្ម៉ាត សំរាប់ជ្ជូកនមកូន ១កាល
o
ទទឹង៣ផ្ម៉ាត និងបនត ត យ៤ផ្ម៉ាត សំរាប់ជ្ជូកបា ១កាល
o
ទទឹង៣ផ្ម៉ាត និងបនត ត យ៤ផ្ម៉ាត សំរាប់ជ្ជូកសាច់ ១កាល
ជ្តូវជ្កាលសុ ីម៉ាង់ត៍នៅបាតជ្ទុង ផ្តកុំឲ្យរនលាង ឬ នជ្គីមនពក នដីមបងា ី យកនុងការសំអាត ជ្តូវនធវអា ី នាម័យជ្ទុង នដាយនជ្បក ី ំនបារស ឬ ថានរំ ំងាប់នមនរាគនផេងៗនទៀត។
រនបៀបនជ្បក ី ុំនបារស៖
ជ្តូវបនញ្ច ញជ្ជូកនៅនជ្ៅជ្ទុង នទីបបាចកំនបារឲ្យបានពាសនពញនផទជ្ទុង បនាទប់មកនជ្សាចទឹក នដីមបឲ្ ី យកំនបារពុុះកនុងជ្ទុង
ទុកនចលរយៈនពលយ៉ាងតិច១នៅ២អាទិតយ នទីបលាងសំអាតនចញ នជ្កាយលាងសំអាត បញ្ចូ លជ្ជូកនៅកនុងជ្ទុងវ ិញ
ចំនាៈំ ចំនពាុះការនជ្បជ្ី បាស់ថានរំ ំងាប់នមនរាគ ជ្តូវនធវីតាមការផ្ននាំននការនជ្បីជ្បាស់ថានន ំ ីមយ ួ ៗ
3
II.
ការរជ្រើសររើសព ូរ ការនជ្ជីសពូជលអ
គឺជាកតាតដ៏សំខ្ន់កុ នងការចិញ្ចឹមសតវជ្ជូក
នជ្ពាុះវាអាចកាត់បនថយការ
ចំតយនលធ ី នធាន និងនពលនវលា នហយ ី ក៏ផតល់ផលយ៉ាងលអនៅតាមការរ ំពង ឹ ទុ ករបស់អនកចញ្ ិ ច ឹ ម។ ពូជជ្ជូកនៅជ្បនទសកមពុជាមានពរី ជ្បនភទ គព ឺ ូ ជកនុងជ្សុក នង ិ ពូជនជ្ៅជ្សុក។ មយ៉ាងជ្ជូកផ្ដល នគនយ ិ មចញ្ ិ ច ឹមជាងនគជាលកខណៈជ្គួសារ គជ្ឺ ជូកកូ តកាត់ (នជ្ពាុះវាមានតនមលទប និងមានការលូត លាស់រហ័សជាងជ្ជូកកនុងជ្សុក) ភាគនជ្ចន ី នយង ី នឃញ ី ថា ពូជកនុងជ្សុកមានដូចជា៖ ☑ ជ្ជូកនហតំៈ មានខនងបាក់ ជ្ចមុុះងរចុងបនតច ិ ជ្តនចៀកឈរ (ពណ៌នមៅ) ☑ ជ្ជូកកណុ ត រៈ រាងលអត ិ មាត់ជ្សូច នជីង និងខលួនខលី (រាងដូ ចសតវកណុ ត រ)
4
ពូជក្រៅររុកមានដូចជា៖ យ ៉ក់ សឺ ឬ ឡាច វ៉យ (Yorkshire or Large White)
ពណ៌ស
ដងខ្នវវង ួល
ច្ចមុុះវវងបនតច ិ ជ ង ើ មាំ
5
ដួ រក ុ ៉ (Duroc)
ដងខ្ងវវង ួល
ច្ចមុុះវវងបនតច ិ ច្រជចៀកបាក់ ជៅមុខ្ ជ ង ើ មាំ (ទ ាំង បួ ន) ពណ៌ជនោរ
6
វែនជច្ដស (Landrace)
ច្ចមុុះវវង ដងខ្នវវង ួល ជ ើងមាំ
ពណ៌ស ច្រជចៀកធាំបាក់ ជៅមុខ្
7
ការរជ្រើសររើសជ្រូក ☑ នមពូជ
់ រួ គ្នន នង មាននដាុះយ៉ាងតច ិ ៦គួរ (ជ្តងជ ិ គ្នៅនដាុះខ្វក់) នៅលមាំ ជ្តនកៀករាងសាយ វាជានមសាយកូនលអ គ្នៅនជមងរា ល ដល់កូន ឺ ុ ំនរ ៉ា ឬ ជមងឆ ឺ ង ំ ន់ទ២ វាជាជ្ជូក ផ្ដលនកត ី នៅជនា ី នននមរបស់វា
8
☑ បាពូជ
វាជាកូនរបស់នម ផ្ដលគ្នៅនជមងរា ល ឺ ុ ំនរ ៉ា ឬ ជមងឆ ឺ ង ំ ន់ទ២ វាជាជ្ជូក ផ្ដលនកត ី នៅជនា ី នននមរបស់វា
មានសាៅទូលាយ ដងខលួនផ្វង
នពាុះរាងនរៀវ ពងសាវសធំបុន ៉ា គ្នន មន ិ មានពងទក មន ល ិ មានជមងរា ឺ ុ ំនរ ៉ា ឬ ជមងឆ ឺ ង
9
III.
ការររៀបចំចណ ំ ី
ជ្បនភទ
បរមាណចំ ណីសំរាប់ជ្ជូកមួយកាលកនុងមួយនថង (គត ិ ិ ជា គ.ជ្ក) នពាត
កនទក់
កនទក់
កញ្ចុ ង
នមៅជ្តី
អងក
កាកស
អំបល ិ
នមៅខយង
ផ្ណតក
នមនផីម
១.២៥
០.៨៧
០.៥៣
០.៥៣
០.៥៣
០.៥០
០.០៧
សំបកខយង
នមទំននរ
១.២៥
០.៨៧
០.៥៣
០.៥៣
០.៥៣
០.៥០
០.០៧
កញ្ចុ ងអងក
ជ្ជូកបា
១.២៣
០.៨៨
០.៣៥
០.៥៣
០.៥៣
០.៥០
០.០៧
ជ្ជូក
១.២៨
១.២០
០.៣៥
០.៥៣
០.៥៣
០.៥០
០.០៧
០.៧៥
០.៥០
០.២៥
០.៥០
០.៥០
០.០៣
០.០៥
០.៧៥
០.៥០
០.២៥
០.៥០
០.៥០
០.០៣
០.០៥
នពាត
កាកសផ្ណតក ជ្តី អំបល ិ បផ្នលជ្សស់ (ចំណី សំបូរវ ិតាមន ិ ជាតិ ផ្រ ៉ា និងនផេងៗ)
សាច់ ជ្ជូកមិន ទន់ផ្តតច់ នដាុះ កូនជ្ជូក ផ្តតច់នដាុះ
10
IV.
ការថែទំ
ការចិញ្ចឹមផ្លងនដាយនសរ ី
ឲ្យច្ ក ូ ជដរ ើ ជសរីកងការ ុន
រកចាំណីសាំ រាប់ខ្នវ ួល
**ការចិញ្ចឹមផ្បបននាុះមិនសូ វ លអននាុះនទ នជ្ពាុះជ្ជូកនង ឹ ងាយ ឆលងជមងឺ នង ិ នមនរាគនផេងៗ**
ការចញ្ ិ ច ឹ មវបបជ
ុះមិនសូ វលអទ ាំងចាំជ
ុះច្ ក ូ នងអ្ន កចញ្ ិ ិ ចឹ ម
ការចិញ្ចឹមដាក់ជ្ទុង ឬ ចង ដាក់ច្ ក ូ កនងច្រុ ង ឬ ចង ុ ជានច ិ ច
អាចផតល់ចំណីបាន
នទៀងទត់
ផ្ថទំបាននទៀងទត់ និងដិតដល់
អាចផ្ថទំអនាម័យ
បានលអ អាចតាមដានសុខភាព បានលអ អាចផតល់ទក ី បក ឹ ជាជ្បចំដល់ជ្ជូក (ជ្ជូកជ្តូវការជាចំបាច់ នដម ី ុំឲ្យកំនៅរបស់វានកន ី នឡង ី )
11
ការថែទំ ថែលលអ
នធវអ ី នាម័យនៅនល៖ ី ☑ ជ្ទុង ☑ សនូកចំណី ☑ សនូកទក ឹ
☑ កផ្នលងទុកលាមកជ្ជូក
12
ការថែទំជ្រូកសាច់ ជ្តូវនជ្ជស ី នរសកូ ី នជ្ជូក ផ្ដលមានសុ ខភាពលអ (គ្នៅនជមង) ឺ ជ្តូវកំចត់នមនរាគ និងបរាសិតនានា ឲ្យបាន២ដង នៅ ៤ដងកនុងមួយឆ្ន ំ ជ្តូវចត់ផ្ចង ដាក់ជ្ជូកនៅកនុងជ្ទុងនៅតាមជ្កុម អាយុ ទំហំ ទំងន់ ជ្តូវតាមដានសុខភាព នង ិ ការលូ តលាស់របស់ជ្ជូកជាជ្បចំ ការតាមដាន និងពិនិតយអំពីការលូ តលាស់របស់ជ្ជូក ជ្តូវនធវីនឡង ី ១ផ្ខមតង។ នដីមបងា ី យជ្សួល កនុងការវាសទំងន់ជ្ជូកសាច់របស់នយង ី ចូរនជ្បជ្ី បាស់រូបមនតខ្ងនជ្កាម៖
ទំងន់ (គ.ជ្ក)=
ទំហX ំ ជ្បផ្វងដងខលួន
១៤៤០០
13
ការថែទំជ្រូកបា ជ្ជូកបាមានអាយុចប់ពី៧ផ្ខនឡង ី នៅ ជ្តូវផតល់ចំណីនៅតាមតារាងខ្ងនលីជាជ្បចំ ប៉ាុផ្នតនៅនពលរដូវពាក់នម នយង ី ជ្តូវផតល់ ចំណីឲ្យវាសុ ជ្ី តម ឹ ផ្ត ពី២ នៅ២.៥០ គ.ជ្ក កនុងមួយនថង (កុំឲ្យវាធាត់នពក) ជ្ជូកបាមួយពាក់នមបានផ្ត៨កាលប៉ាុនតណុះកនុងមួយផ្ខ ជ្តូវនធវយ ី ៉ា ងតឲ្យជ្ជូកមានចលនាហាត់ជ្បាណ នៅនពលមន ិ សូ វមាននមពាក់
14
ការថែទំជ្រូករម ័ ជ្ជូកនពញវយនៅអាយុ ៦ ឬ ៧ផ្ខ វដដននការរកឈៅួលរបស់ជ្ជូក គនឺ ៅ នរៀងរាល់២១នថង (ដូចសតវនគ្ន)
ការរកឈៅួលនលីកទី២ គឺជានពល បងាកត់ដ៏ល អ សំរាប់នមដំបូង
សញ្ញាននការរកឈៅួល នឡង ី ពាក់នគឯង សុីចំណីតិច ឬ មិនសុី ឬ ធមៅតា ជ្បដាប់ពូជរកធំ ី នឡង ី ពណ៌ជ្កហម និង មាននហៀរទក ឹ រ ំអល ិ (នបនី មចស់ ជូន កាលនមល ឹ ននាុះនទ) ី ជ្បដាប់នភទមន ិ ដង
ជ្តនចៀកបុះជ្តង់ មន ិ សូវនដក មានភាពរហ័សរហួន វានៅនសងៀម នៅនពលនយង ី យកនដសងកត់ នលីជ្តនគៀករបស់វា សញ្ញាននការរកឈៅួលរបស់ជ្ជូកនមអាចបងាាញ នចញកនុងរយៈនពលពី២ នៅ៤នថង
15
ការថែទំជ្រូករមរផើម ជ្ជូកនផីមរយៈនពលពី១១៤ នៅ១១៦នថង ឬ ៣ផ្ខ និង៣អាទិតយ នយង ី ជ្តូវដឹងពនី ពលនវលាននុះឲ្យបាន
ចាស់ នដីមបនី ជ្តៀមលកខណៈ នៅកនុងអំឡុងនពលនផីម ជ្តូវផ្ថរកាសុ ខ ភាពនមឲ្យបានលអ និងផតល់ចំណីនៅតាម តារាងខ្ងនលី កុំឲ្យនមជ្ជូកធាត់នពក ឬ សគមនពក
នជ្កាយបងាកត់រយៈនពលល២១ នឡង ី នៅ នបីសញ្ញាននការរក ឈៅួលមន ិ បងាាញនចញមតង នទៀត នយង ី សននដា ិ ា នបានថា ជ្ជូកនមននាុះនផីម នបីផុ យនទវ ទ ិញ នយង ី ជ្តូវយក ជ្ជូកនមននាុះនៅដាក់បាមតង នទៀត
ជ្តូវបផ្នថមចំណីនៅនពលនមជ្ជូកនផីមបាន
៩៥នថង ជ្តូវនរៀបចំ សំអាតជ្ទុង និងជ្កាលចំនបីង មុននថងនកីត នដីមបស ី ុ ខភាព និងសុ វតថិភាព នម នង ិ នគ្នជ្ជូក នៅនថងនកីត នយង ី ជ្តូវបនថយបរមាណ ិ ចំណី (នជ្ពាុះនមខលុះមិនសុ ីចំណីនៅនថង ននុះ) នជ្កាយនកត ី បានចប់ពី៤នថងនៅ១អាទត ិ យ ជ្តូវបផ្នថមចំណីឲ្យបានជ្គប់ជ្គ្នន់ នដីមបី ឲ្យវាមានទឹកនដាុះជ្គប់ជ្គ្នន់សំរាប់កូន
ជ្តូវនជ្តៀមឧបករណ៍ដូចខ្ងនជ្កាម ឲ្យនហយ ី មុននមជ្ជូកនកីតកូ នៈ តំនបៀតឃត់ឈាម (នពល កាត់ផចឹត) កន្នតកាត់ផចឹត អំនបាុះចងផចឹត អុយ ៉ា សំរាប់សំលាប់នម ី ុង នរាគ កន្នតកាត់នធៅញកូនជ្ជូក អាកុល
ចំនាៈំ មុននកត ី ជ្បមាណជាកនលុះនមា៉ាង នៅ មួយនមា៉ាង នមជ្ជូកមានជ្សក់ទក ឹ នដាុះ
16
V.
ររបៀបរ ួយបរងកត្ ី ក ូនជ្រូក នជ្បនី ដ ផ្ដលមានលាបនជ្បងដូង ឬ នជ្បងវាសុ ល ី ន ី លូ កចូលនៅកនុងទវមាសរបស់នម ជ្ជូក
សាទបនមីលថានតីកូនជ្ជូកននាុះនៅទទឹង ឬ ធមៅតា នបីទទឹង នយង ី ជ្តូវរុញកូនននាុះចូលនៅកនុងវ ិញ រួចបងវិលកូនជ្ជូកននាុះឲ្យជ្តូវសាថនភាព ធមៅតាវ ិញ
ជ្បញាប់ជយ ួ សំអាតនសលសផ្ដលមាននៅជ្ចមុុះ (នដាយជូតសំអាត
នង ិ មាត់របស់កូនផ្ដលនទប ី នង ឹ នកត ី
និងយូរនជង ី នជ្កាយរបស់កូនជ្ជូកននាុះ
រួចរលាស់ឲ្យធាលក់នសលស
នចញ) យកតំនបៀតឃាត់ឈាមមកនគៀបផចឹត (ចំងាយ២ស.ម ពីគល់ផចឹត) ចងអំនបាុះផ្ដលជ្កាំអាកុល ឬ សូ លុយសយុង កាត់ផចឹត (ចំងាយ៣ស.មពីគល់ផចឹត) ជ្ជលក់មុខផចឹតផ្ដលនទប ី ផ្តកាត់ជានង ឹ អាកុល ឬ សូ លុយសយុង ចុងនជ្កាយ គកា ឺ ត់នធៅញរបស់កូនជ្ជូក (មិនឲ្យផ្បក ឬ នកៀកអញ្ញចញនធៅញនពក) ទុកដាក់កូនជ្ជូកនៅកផ្នលង ផ្ដលមានសុ វតថភា ិ ព រយៈនពលកនលុះនមា៉ាង ឬ មួយនមា៉ាងនជ្កាយ ជ្តូវឲ្យកូនជ្ជូកនៅទក ឹ នដាុះ
នយង ី ជ្តូវអនុវតតដូចខ្ងនលឲ្ ី យបានជ្គប់កូន ជ្ជូក ទល់ផ្តវានកត ី អស់
17
VI.
វិធានការការពាររមងឺ
• នជ្ជីសនរស ី ឬ ទិញពូជ ផ្ដលគ្នៅនជមងឺ
មុន
• ផ្ថទំ នង ិ នធវអ ី នាម័យជ្ទុង ចំណី ទក ឹ នង ិ បរយកាស ិ • ចក់ថានកា ំ រពារជមងឺ នង ិ ទំលាក់បរាសត ិ
• យកជ្ជូកផ្ដលឈនឺ ចញពហ វ ស នដីមបក ី ូលឲ្យបានរហ័ ី ុំឲ្យ ចំលងនៅជ្ជូកនផេង
ក្ពលក្កត ើ ជមងឺ
• នៅរកនពទយសតវភូមិ នដីមបព ី យបាល • ចក់ថានព ំ យបាលជមងឺ
• ផ្ថទំ នង ិ នធវអ ី នាម័យជ្ទុង ចំណី ទក ឹ នង ិ បរយកាស ិ
• នធវអ អត ី នាម័យជ្ទុង នង ិ បរយកាសឲ្យបានសា ិ
ក្ពលរជូកងាប់
• ទុកដាក់សាកសប់សតវជ្ជូកឲ្យបានលអ • កុំបរនភាគឲ្យនសាុះ ិ
18
VII.
រមងជ្ឺ រូក
ជមងក្ឺ ប៉េររត ជូក ក្ោគរញ្ញាននជមងក្ឺ ប៉េររត ជូក ☑ ជ្គុននៅតខ្លង ំ (៤០ នៅ៤១ អងា) ☑ ទល់លាមក ☑ អស់កំលាង ំ ☑ មន ិ ឃាលនចំណី ☑ ជ្ជូកនៅផតុំគ្ននកនុងហវូង ហាក់ដូចជារងាខ្លង ំ ☑ ផ្សបងនឡង ី ពណ៌នលឿង ជ្កហម ☑ កអួត ☑ មានពពឹកផ្ភនកខ្ប់ ☑ នដីរពាន់គ្នន ☑ ជ្បកាច់
ជមងក ឺ ញ្ច្រល ិ រជូក ក្ោគរញ្ញាននជមងក ឺ ញ្ច្រ ល ិ រជូក ☑ ជ្គុងនៅត (កំនៅពី៤១ នៅ ៤២ អងា) ☑ អស់កំលាង ំ ☑ ដកដនងាីមញាប់ ☑ ពបា ី ង) ិ កនដរី (ដំនណីររងនជ ឹ ☑ មិនសុ ីចំណី ☑ តាមជ្តនចៀក ជ្ចមុុះ នង ិ នពាុះ មានពណ៌សាវយលាយជ្កហម ☑ មានសានមកនទួលជ្កហមជានំ ៅនលផ្ី សបកនពញខលួន (នពលវាឈរា ៉ា រ) ឺ ុ ំនរយូ
19
ជមងោ ឺ គរូររជូក ក្ោគរញ្ញាននជមងោ ឺ គរូរ ☑ លាមករាគហូរដូ ចទក ំ ) ឹ (ខ្លង ☑ លាមកមាននពណ៌នលឿង ឬ ឈាម
☑ លាមកមានកលឹនសអុយ ☑ ជ្ចមុុះជ្ជូកនឡង ី សងួត ☑ ននាមតច ិ ជាងធមៅតា ☑ ផ្សបងធូរ និងជ្ជួញ ☑ ជ្ជូកញ័ រញាក់ (មិនអាចឈរ ឬ នៅនដាុះនមបាន) **នបីពយបាលមិនទន់ ជ្ជូកនឹងងាប់**
20
ជមងក្ឺ ម ើ រួត ក្ោគរញ្ញាននជមងក្ឺ ម ើ រួត ☑ កអក
☑ ដកដនងាីមញាប់ ☑ នពលខលុះ ជ្ជូកជ្គុននៅត និងនហៀរសំនបារនចញពីជ្ចមុុះ ☑ នពលសួតនហម ំ ជ្ជូកនឹងដកដនងាម ំ ៗ ី ឮសូ រសំផ្លងខ្លង ី ខ្លង **ជ្តូវពយបាលសតវជ្ជូក ផ្ដលមានជមងនឺ នាុះឲ្យបាននលឿនបំផុត**
ជមងក្ឺ តតាណូរ ក្ោគរញ្ញាននជមងក្ឺ តតាណូរ ☑ មានដំនណីរមន ិ ធមៅតា ☑ រងសាច់ ដុំ ឹ
☑ រងខន ឹ ង ☑ ជ្តនចៀកបុះជ្តង់ ☑ កនទុយជ្តង់ ☑ ជ្ជូកនឹងនដកសណូ ត កនជីងនៅនជ្កាយ (នៅនពលជមងឺននុះខ្លង ំ ) ****ជ្ជូកផ្ដលនកីតជមងឺននុះងាយងាប់បំផុត****
21
ជមងរឺ ពូនមូលរជូក ក្ោគរញ្ញាននជមងរឺ ពូនមូលរជូក ☑ កអក ☑ ពិបាកដកដនងាីម ☑ ចុុះសគម ☑ មានការរធំ ី ធាត់យត ឺ ☑ ជ្ជូកខលុះសុ ីចំណីនជ្ចីន ផ្តខលុះនទៀតមិនចង់សុីចំណី ☑ ខលុះរាគរូស ☑ ខលុះអាចម៍នកតៀន ☑ នហម ី នពាុះ (ចំនពាុះកូនជ្ជូក) **នយង ី ជ្តូវទំលាក់ជ្ពូនឲ្យអស់ នបម ី ន ិ ដូចននុះនទ ជ្ជូកនង ឹ មន ិ ធំធាត់ នង ិ មន ិ មានសុ ខភាពលអ**
នជ្ៅពនី នាុះ ជ្ជូកក៏នកត ី ជមងឺនផេងៗនទៀតដូចជា ជមងលា ឺ សនដាុះនមជ្ជូក ជមងច ឺ ុងអងករជ្ជូក ជមងឺ កមរមាស់ ជមងឺឈាមនមៅ និងបញ្ញានផេងៗនទៀតរួមមាន ការចញ់ អាកាសធាតុនៅត ការមាននច និងអផ្ងក ជានដីម។
22
ឯកសាររោង គនជ្មាងបនងកន ំ ), នសៀវនៅបណុ ត ុះបត ត ល ី ផលត ិ ភាពកសក ិ មៅផ្ផនកផលត ិ កមៅ នង ិ បសុពយបាល (ឆ្ន?
ភានក់ងារសុខភាពសតវភូមិ,នាយកដាានផលត ិ កមៅ នង ិ បសុ ពយបាល, ជ្ពុះរាជាតចជ្កកមពុជា
នាយកដាានផលត ំ ), វគគបណុ ត ុះបត ត លសតីពីការចិញ្ចឹមជ្ជូក ជាលកខណៈ ិ កមៅ នង ិ បសុពយបាល(ឆ្ន?
ជ្គួសារ, ជ្ពុះរាជាតចជ្កកមពុជា
23