41 minute read
AΦΙΕΡΩΜΑ_ Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία – Αναπτυξιακός Νόμος_ Τι αλλάζει στην Εφοδιαστική Αλυσίδα & το Real Estate το 2022
Advertisement
Όσο και εάν το επιχειρηματικό όραμα άνθιζε και αναζητούσε να βρει δικλίδες ασφαλείας για να υπερκεράσει τα νομοθετικά κενά, εάν η ίδια η Πολιτεία δεν έβλεπε με σοβαρότητα το θέμα της ανάπτυξης και υποβοήθησης της επιχειρηματικότητας στην ίδια τη χώρα -πέραν των όποιων καλοδεχούμενων ξένων επενδύσεων-, τότε η πλάστιγγα έγερνε, δυστυχώς, περισσότερο προς τα ημίμετρα.
Τα τελευταία χρόνια, με καλή συνεργασία της επιχειρηματικότητας με την κεντρική Πολιτεία, με αξιοποίηση όλων των φορέων, με νομοπαρασκευαστικές μελέτες είτε από Ινστιτούτα, είτε από την Επιτροπή για την Εφοδιαστική Αλυσίδα, είτε από φορείς του κλάδου, είτε ακόμα και από τις δικές μας προσπάθειες του ειδικού Τύπου, να αναδειχθούν οι ανάγκες και οι ελλείψεις, οι συνθήκες φαίνεται να αλλάζουν.
Ο κλάδος της Εφοδιαστικής Αλυσίδας είναι στην πρώτη γραμμή, ειδικά σε ό,τι αφορά την ενίσχυσή του σε επίπεδο real estate. Στις επόμενες σελίδες του αφιερώματός μας, πέραν από τις λεπτομέρειες του νόμου που αφορούν τον κλάδο, θα έχετε τη δυνατότητα να διαβάσετε μια σειρά άρθρων και συνεντεύξεων από ανθρώπους της αγοράς, που αναλύουν πώς έχει ήδη αλλάξει και πώς θα μεταβληθεί ακόμα περισσότερο η πραγματικότητα, όπως την γνωρίζουμε σε επίπεδο διαχείρισης των logistics επενδύσεων στο μέλλον, με τις νομοθετικές αλλαγές. Το 2022, όπως ήδη διαβάσατε και στην κεντρική συνέντευξη του τεύχους, κυοφορεί αρκετές μεταβολές για την ευρύτερη αγορά μας.
Σε δημόσια διαβούλευση είχε τεθεί στις 3/11/2021 το Σχέδιο Νόμου με τίτλο «Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη» από τον Υπουργό και τον Αναπληρωτή Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ.κ. Άδωνι Γεωργιάδη και Νίκο Παπαθανάση. Το κείμενο του Αναπτυξιακού Νόμου, όπως αυτό προήλθε μετά τη διαβούλευση, εισήχθη στις Επιτροπές της Βουλής την Δευτέρα 17 Ιανουαρίου του 2022.
Το νομοσχέδιο προωθεί την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μέσω της χορήγησης κινήτρων σε στοχευμένες δραστηριότητες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, την πράσινη μετάβαση, τη στήριξη καινοτόμων επενδύσεων και επενδύσεων σύμφωνα με τις προτεραιότητες της «Βιομηχανίας 4.0», την ενίσχυση της απασχόλησης, τη στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, καθώς και την ενίσχυση των περιοχών που εντάσσονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Επιπλέον, επιδιώκεται η βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης επενδυτικών σχεδίων στα θεσπιζόμενα καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων.
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις θεσπίζονται θεματικά καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια, τα οποία δύνανται να υπάγονται σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες: 1. Ψηφιακός και Τεχνολογικός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων 2. Πράσινη Μετάβαση – Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Επιχειρήσεων 3. Νέο Επιχειρείν 4. Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση 5. Έρευνα και Εφαρμοσμένη Καινοτομία 6. Αγροδιατροφή - Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων – Αλιεία 7. Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα 8. Επιχειρηματική Εξωστρέφεια 9. Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων 10. Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού 11. Μεγάλες Επενδύσεις 12. Ευρωπαϊκές Αλυσίδες Αξίας 13. Επιχειρηματικότητα 360ο
Όλες οι προτεινόμενες διατάξεις εντάσσονται στην γενικότερη στόχευση της κυβερνητικής πολιτικής για την ενίσχυση των επιχειρήσεων, με την πρόβλεψη ενός αποτελεσματικού εργαλείου χορήγησης κρατικών ενισχύσεων, το οποίο έχει δομηθεί στην βάση ταχύτερων και ευέλικτων διαδικασιών.
Για πρώτη φορά αξιοποιούνται δυνατότητες που παρέχει ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός 651/2014 και αφορούν την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων αυτοτελώς, στα λοιπά τμήματά του πέραν των ενισχύσεων με Περιφερειακό Χαρακτήρα. Με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, οι ενισχύσεις σε τομείς, όπως η έρευνα και η καινοτομία, η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και οι κοινωνικού προσήμου ενισχύσεις, όπως αυτές για επαγγελματική κατάρτιση και για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία, μπορούν πλέον να αποτελούν ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε:
«Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος προσφέρει στην ελληνική οικονομία μια πολύ μεγάλη ευκαιρία: το μετασχηματισμό της κατά τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής, της πράσινης οικονομίας και των επενδύσεων στην υψηλή τεχνολογία».
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Νίκος Παπαθανάσης, η ομάδα του οποίου ασχολήθηκε επισταμένως με τον Νόμο, δήλωσε:
«Το σχέδιο του νέου Αναπτυξιακού Νόμου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα βήματα της κυβέρνησης προς την ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα θεσμικά εργαλεία που προωθούν την υγιή επιχειρηματικότητα και τον ανταγω-
νισμό, αντιμετωπίζοντας όλες τις σύγχρονες προκλήσεις. Με νέα θεματικά καθεστώτα και κίνητρα, δίνουμε πολύ σημαντική ώθηση στις επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, ώστε να υλοποιήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά τα επενδυτικά τους σχέδια σε ένα ευρύτατο πεδίο δραστηριοτήτων. Μειώνουμε τη γραφειοκρατία και δημιουργούμε ένα φιλικό προς την επενδυτική κοινότητα περιβάλλον. Συνεχίζουμε να μειώνουμε την ανεργία και ενισχύουμε την περιφερειακή ανάπτυξη. Ανάπτυξη για την Ελλάδα, ανάπτυξη για όλους».
Παράλληλες δράσεις ενίσχυσης του επιχειρηματικού κλίματος Η ίδια ομάδα στο υπ. Ανάπτυξης επεξεργάζεται μια σειρά άλλων νομοθετικών πρωτοβουλιών που θα βελτιώσουν το επιχειρηματικό κλίμα. Όπως ο ίδιος ο κ. Νίκος Παπαθανάσης τα έχει σταχυολογήσει είναι τα παρακάτω: Α. Το πρώτο, για τις στρατηγικές επενδύσεις ήδη ψηφίστηκε πριν από τις γιορτές. Β. Το δεύτερο, που είναι το σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης, κατατέθηκε, επίσης, πριν από τις γιορτές. Γ. Και στην συνέχεια θα κατατεθεί ο νέος αναπτυξιακός νόμος που και αυτός είναι έτοιμος. Τα τρία αυτά νομοσχέδια έχουν περάσει τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης.
Ξεκινώντας, λοιπόν, από το πρώτο σχέδιο νόμου με τίτλο «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών σε ιδιωτικές στρατηγικές επενδύσεις και δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς». Είναι κατ΄ ουσίαν, η Βίβλος για τις στρατηγικές επενδύσεις και έχει μεγάλη σημασία. Ως σήμερα ο στρατηγικός επενδυτής έπρεπε να αναφέρεται σε δύο και τρεις διαφορετικούς νόμους.
Οι στρατηγικοί επενδυτές στην χώρα μας έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον 100%. Όμως, έχουμε πολύ δουλειά να κάνουμε ακόμη. Δεν έχουμε φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο. Είμαστε ακόμα χαμηλά, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης.
Εμείς θεωρούμε ότι με αυτό το σχέδιο νόμου θα επιταχύνουμε αυτήν την διαδικασία δίνοντας έναν πολλαπλασιαστή στις στρατηγικές επενδύσεις.
Έχουμε, λοιπόν, έναν νόμο που θα μπορεί να αναφέρεται ο επενδυτής, έχουμε ενοποιήσει τις υφιστάμενες διατάξεις και έχουμε προσθέσει πολλές νέες, έτσι ώστε να δημιουργείται η ασφάλεια Δικαίου για τους επενδυτές.
Η ασφάλεια Δικαίου είναι πολύ σημαντικό θέμα, διότι αυτό είναι που ωθεί τις επενδύσεις και που εμείς εδώ, στο υπουργείο, και εννοώ τον υπουργό, και στις επισκέψεις που είχαμε από την αρχή της διακυβέρνησης, βλέπαμε ότι άλλαζε ο τρόπος που αντιμετώπιζαν την Ελλάδα οι ξένοι επενδυτές.
Έχουμε, λοιπόν, νέες κατηγορίες. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Γνωρίζουμε τις ανάγκες της εποχής. Γνωρίζουμε τις νέες τεχνολογίες. Γνωρίζουμε πού πηγαίνει η τεχνολογία και η οικονομία. Και προσθέτουμε νέες, σύγχρονες κατηγορίες, έτσι ώστε οι επενδυτές να μην αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Αυτό το βήμα έχει μεγάλη σημασία, διότι δημιουργεί και τις χωροταξικές συνθήκες ή τις ταυτοποιήσεις, έτσι ώστε κάποιος επενδυτής να έρχεται για ένα Data Center, που μέχρι σήμερα η νομολογία μας το έβλεπε ως ένα logistics center, δηλαδή ως ένα κέντρο εφοδιαστικής αλυσίδας. Και βεβαίως ένα Data Center δεν είναι ένα κέντρο εφοδιαστικής αλυσίδας. Έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Αντιμετωπίζουμε, λοιπόν, όλες αυτές τις νέες επενδύσεις και επιλύουμε και ζητήματα χωροταξικά, έτσι ώστε να μπορέσουν να βρουν λύση γρήγορα και να μην υπάρχουν καθυστερήσεις.
Το τρίτο σχέδιο νόμου που ήλθε στην Βουλή εντός του Δεκεμβρίου είναι ο Αναπτυξιακός Νόμος «Ελλάδα ισχυρή ανάπτυξη».
Για πρώτη φορά επιχειρούμε να αγγίξουμε πολύ πιο συγκεκριμένα τους κλάδους και να συμπεριλάβουμε όλους τους δυναμικούς τομείς της οικονομίας, δίνοντας τη δυνατότητα στην Πολιτεία να αναπτύξει πολιτικές επάνω σε κλάδους που επιθυμεί και πιστεύει ότι μπορεί να δώσουν περισσότερες θέσεις εργασίας ή που δίνουν ιδιαίτερη στήριξη στις Περιφέρειες που τις βλέπουμε πολύ ενισχυμένες από τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων.
Ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων μειώνει στο μηδέν το κέντρο, εδώ δηλαδή την Αθήνα. Δεν θα έχουμε πλέον στήριξη στο κέντρο, στο νότιο και βόρειο κομμάτι της Αθήνας. Αφήνει μικρότερα ποσοστά περιφερειακά της Αθήνας, δηλαδή εντός της Αττικής, αλλά έξω από το κέντρο. Και δίνει θεαματικές αυξήσεις στα κίνητρα στις Περιφέρειες.
Δημιουργούμε, λοιπόν, θεματικά καθεστώτα ακριβώς για να δημιουργήσουμε μια κίνηση σε δραστηριότητες που δεν είχαν αντιμετωπιστεί στο παρελθόν.
Τα 13 θεματικά καθεστώτα, που ένα εκ των δεκατριών είναι και το καθεστώς της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης, αγγίζουν τους πυλώνες του σχεδίου Πισσαρίδη αλλά και τους πυλώνες και τους άξονες του προγράμματος Ελλάδα 2.0 που στρέφονται κυρίως γύρω από την πράσινη, την ψηφιακή μετάβαση, την κατάρτιση, τις ιδιωτικές επενδύσεις και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Έχουμε, λοιπόν, στα 13 καθεστώτα τον ψηφιακό - τεχνολογικό μετασχηματισμό, την πράσινη μετάβαση, την περιβαλλοντική αναβάθμιση, το νέο επιχειρείν, ειδικά για συμπολίτες μας που δεν έχουν ξανά επιχειρήσει και που θέλουν να εισέλθουν για πρώτη φορά στην επιχειρηματική δραστηριότητα και που δεν είχαν ιδιαίτερο καθεστώς ποτέ στον Αναπτυξιακό Νόμο. Το καθεστώς που προανέφερα και αφορά τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση, την έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία, την αγροδιατροφή - πρωτογενή παραγωγή- μεταποίηση γεωργικών προϊόντων- αλιεία, τη μεταποίηση, την εφοδιαστική αλυσίδα, τομέα στον οποίο η Ελλάδα, και λόγω της γεωπολιτικής θέσης μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο. Και θα έρθει και νόμος σχετικά με τα logistics που επεξεργαζόμαστε προκειμένου να ενισχύσουμε και να δώσουμε ιδιαίτερη στήριξη στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΌΔΌΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΉΣ ΌΙΚΌΝΌΜΙΑΣ
• ΓΡΑΦΕΙ Ό ΜΑΝΩΛΉΣ ΜΠΑΛΤΑΣ
Mε αφορμή την πρόσκληση μας να συμμετάσχουμε σε μια εξαιρετική πρωτοβουλία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος με αντικείμενο την παρουσίαση προγραμμάτων και «εργαλείων» τραπεζικών ενισχύσεων για δράσεις των επιχειρήσεων στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας, προσφύγαμε σε κατάλληλες πηγές και εμβαθύναμε τον προβληματισμό μας. Έτσι, για να αποφύγουμε τις γενικότητες που συχνά ακούγονται και γράφονται γι’ αυτό το πεδίο και προκειμένου να συμβάλλουμε στην συζήτηση που εξελίσσεται, επιχειρούμε να κατηγοριοποιήσουμε τα εν λόγω «εργαλεία» και προγράμματα, βάσει διακριτών κριτηρίων, όπως ακολουθούν.
Α) Με βάση το μέγεθος της επιχείρησης
Από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία διαπιστώνεται υψηλό διατραπεζικό ενδιαφέρον για την παραγωγή και εφαρμογή τραπεζικών προϊόντων, με σκοπό τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων στις επιταγές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτό επικροτούμε τις χρηματοδοτήσεις που δημοσιοποιούνται για μεγάλα επενδυτικά σχέδια ΑΠΕ ή άλλα μεγάλα έργα, μεγάλων επιχειρήσεων και ομίλων, που αποτελούν σημαντικές επενδυτικές πρωτοβουλίες προσαρμοσμένες στην πράσινη οικονομία.
Χρειάζεται, όμως, να σκεφτούμε πρακτικά τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στις οποίες η πληροφορία φτάνει πολύ δύσκολα. Για τις επιχειρήσεις όπου η αδράνεια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός για τον εκσυγχρονισμό τους απαιτείται διαρκής κατάρτιση και «μεταγλωττισμός» της ειδικής τραπεζικής ρητορικής, μέσω της οποίας ανακοινώνονται τα κίνητρα και τα προγράμματα για δράσεις κυκλικής οικονομίας.
Πρέπει να επιβραβεύσουμε θετικά και να διακρίνουμε με ξεχωριστά κίνητρα τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε συνθήκες αποδεδειγμένης περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Άρα, επιχειρήσεις εντός Επιχειρηματικών Πάρκων και Βιομηχανικών Περιοχών ή πιστοποιημένες με το ISO 50001 ή που έχουν προχωρήσει σε τεχνικό εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών τους για περιβαλλοντική αναβάθμιση της παραγωγής και των προϊόντων τους πρέπει να έχουν ευνοϊκότερους όρους δανεισμού και τραπεζικής μεταχείρισης.
Απαιτείται διαφοροποίηση με όρους θετικής διάκρισης σε κάθε τραπεζικό «εργαλείο» όταν αυτό αφορά σχέδια συμμόρφωσης με μεγάλη ακτινοβολία και μέγεθος παρέμβασης και κυρίως με όρους συλλογικού - κοινού συμφέροντος. Ενδεικτικά, σημειώνεται ότι οι προσπάθειες φορέων εγκατεστημένων επιχειρήσεων σε Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις, που έχουν ως στόχο τη μετατροπή των περιοχών τους σε Επιχειρηματικά Πάρκα Εξυγίανσης, συνιστούν επιχειρηματικές δράσεις υψηλού συμβολισμού και αποτελεσματικότητας. Είναι εξ αντικειμένου δράσεις προσαρμογής στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Εθνικού Σχεδίου για τη βιομηχανική συμβίωση και την κυκλική οικονομία. Αυτές οι συλλογικές προσπάθειες πρέπει να τύχουν ειδικών τραπεζικών ενισχύσεων, ως κατ’ εξοχήν δράσεις πράσινης οικονομίας.
Δ) Δράσεις και προγράμματα κοινωνικής οικονομίας
Κάθε προσπάθεια φορέων διαχείρισης Επιχειρηματικών Πάρκων και Βιομηχανικών Περιοχών που αποσκοπεί στην ανάπτυξη συλλογικών δομών και υποδομών ενίσχυσης της πράσινης ταυτότητας των εγκατεστημένων επιχειρήσεων πρέπει να αποτελέσει ειδικό προϊόν τραπεζικής χρηματοδότησης. Όλως ενδεικτικώς μπορούν να αναφερθούν υποδομές: • Εγκατάστασης ΑΠΕ σε κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους • Δικτύων αποθήκευσης και αξιοποίησης ομβρίων υδάτων • Εγκατάστασης συστημάτων επαναχρησιμοποίησης υγρών αποβλήτων • Οδοφωτισμού με τεχνολογία LED (συνεργασίες με εταιρείες
ESCO) • Προγράμματα κτηριακής αναβάθμισης με συλλογική διάσταση και συλλογικό προσανατολισμό
Ε) Με βάση τον παραγωγικό κλάδο
Απαιτείται διαφοροποίηση στο καθεστώς και τα κίνητρα των τραπεζικών εργαλείων κυκλικής οικονομίας με βάση τον παραγωγικό κλάδο στον οποίο απευθύνονται, όπως ενδεικτικά: • Τροφίμων
• Προϊόντων συσκευασίας, ιδίως στην βιομηχανία πλαστικών • Σχεδιασμού και παραγωγής βιομηχανικού μηχανολογικού εξοπλισμού • Μεταποίησης προϊόντων πρωτογενούς τομέα • Αστικού εξοπλισμού,ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης • Logistics (για αλλαγή μεταφορικού στόλου και εφαρμογές πράσινης εφοδιαστικής αλυσίδας)
Τέλος, για να ξεφύγουμε από το γενικό, τις αρχές και τα συνθήματα και να οδηγηθούμε με επιτυχία στο πραγματικό, οφείλουμε να προβούμε στην συγκεκριμενοποίηση έργων και δράσεων που μπορούν να αποτελέσουν μέτρα ενίσχυσης στο πεδίο της κυκλικής οικονομίας. Αυτήν τη φορά, οι τράπεζες πρέπει να επινοήσουν και να περιγράψουν ξεκάθαρα τι μπορεί και τι δεν μπορεί να τύχει ευνοϊκής χρηματοδότησης. Να καταρτιστούν όροι, όρια, κλίμακες και κριτήρια και να περιγραφούν με σαφήνεια τα χαρακτηριστικά των επιλέξιμων παρεμβάσεων. Ενδεικτικά: • Ενεργειακή αναβάθμιση κελυφών, δηλαδή προγράμματα «εξοικονομώ» επαγγελματικών εγκαταστάσεων • Έργα βελτιστοποίησης της διαχείρισης αποβλήτων της παραγωγικής διαδικασίας • Έργα και εγκαταστάσεις συμπαραγωγής που προορίζονται για την ανταλλαγή ενεργειακών αποθεμάτων αποβλήτων, με προορισμό ενεργειακές ανταλλαγές και συνέπεια τη μείωση των ενεργειακών απωλειών μεταξύ συνεργαζόμενων επιχειρήσεων
Ανάλογες επιλέξιμες δράσεις μπορεί να είναι έργα συλλογής και χρήσης ομβρίων υδάτων, μεμονωμένες εγκαταστάσεις ΑΠΕ, έργα τεχνικού και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγής ή τον ανασχεδιασμό της για νέα βιώσιμα προϊόντα με σκοπό τη μείωση των επιπτώσεων από ήδη παραγόμενα προϊόντα ή την αλλαγή της σύνθεσης τους ή τέλος τη βελτιστοποίηση της συσκευασίας τους.
Και για να «ευλογήσουμε τα γένια μας», η χρηματοδότηση προϊόντων έρευνας και συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως ενδεικτικά η χρηματοδότηση επιχειρήσεων για τη σύνταξη μελέτης σκοπιμότητας βιωσιμότητας ή την έρευνα για τον παραγωγικό ανασχεδιασμό ή την πιστοποίηση διαδικασιών με το ISO 50001, θα μπορούσε να είναι ένα μικρό δείγμα ικανοποιητικού τραπεζικού προϊόντος συμμόρφωσης των επιχειρήσεων στην κυκλική οικονομία, μέτρο ισχυρού συμβολισμού και απόδειξη ότι οι τράπεζες εννοούν αυτό που λένε αυτήν τη φορά.
LAS_Open_Shuttle_KTX.pdf 1 18/02/2021 10:46 AM
Ο Μανώλης Μπαλτάς είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ReDePlan A.E. Consultants, Μέλος ΓΣ ΣΕΒ
• ΓΡΑΦΌΎΝ ΌΙ ΔΡ. Β. ΖΕΪΜΠΕΚΉΣ ΚΑΙ Α. ΓΙΑΛΌΣ
Ηπερίοδος 2021-2027 περιλαμβάνει μια δέσμη νέων αναπτυξιακών προγραμμάτων, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης τόσο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων που διαθέτουν δραστηριότητες logistics, όσο και για δράσεις που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία και αειφορία των εν λόγω επιχειρήσεων. Στις επόμενες ενότητες περιγράφονται περιληπτικά μια σειρά από χρηματοδοτικά εργαλεία, που εκτιμάται ότι θα ανακοινωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2022, μέσω των οποίων μπορούν να επωφεληθούν όσες επιλέξιμες επιχειρήσεις επιθυμούν να επενδύσουν στην αναβάθμιση των διαδικασιών logistics τους και στην αειφορία (green logistics).
Αναπτυξιακός Νόμος
Ο Αναπτυξιακός Νόμος αποτελεί για τουλάχιστον 30 έτη το βασικό αναπτυξιακό «εργαλείο» της χώρας για όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων (μικρές, μεσαίες, μεγάλες και υπό σύσταση). Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τον τίτλο «Αναπτυξιακός Νόμος – Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη», ο οποίος ορίζει τις προϋποθέσεις υπαγωγής καθώς και το πλαίσιο σύστασης καθεστώτων για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων. Το πλαίσιο αυτό, μαζί με τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, θα οριστικοποιηθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή στις αρχές του νέου έτους, με την εισαγωγή δεκατριών νέων καθεστώτων ενισχύσεων που θα επιτρέψουν στην επιχειρηματική κοινότητα να σχεδιάσει, να αναπτύξει και να υλοποιήσει τις πρωτοβουλίες της με σημαντικές και σύγχρονες μορφές επενδύσεων σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Οι 3 κύριες αλλαγές στον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο – Ελλάδα “Ισχυρή Ανάπτυξη” • Δεκατρία θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων με θεματική στόχευση, αντί μιας οριζόντιας διάστασης: Για πρώτη φορά αξιοποιούνται δυνατότητες που αφορούν την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων αυτοτελώς, στα λοιπά τμήματά του πέραν των ενισχύσεων με Περιφερειακό Χαρακτήρα. Με την εν λόγω πρωτοβουλία, οι ενισχύσεις σε τομείς, όπως η έρευνα και η καινοτομία, η προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και οι κοινωνικού προσήμου ενισχύσεις, όπως αυτές για επαγγελματική κατάρτιση και για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία, μπορούν πλέον να αποτελούν ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια. • Διαδικασία αξιολόγησης και ελέγχου υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων εντός 60 ημερών: Πιο συγκεκριμένα, εισάγονται αποτελεσματικές και αποδοτικές διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων. Προβλέπεται αξιολόγηση εντός 45 ημερών από τη λήξη του καθεστώτος ή εντός 30 ημερών για τις περιπτώσεις της άμεσης αξιολόγησης. Σε περίπτωση που η διάρκεια αξιολόγησης υπερβεί τα χρονικά αυτά όρια, ο έλεγχος ανατίθεται σε ανεξάρτητο ορκωτό-ελεγκτή, ο οποίος οφείλει να τον ολοκληρώσει εντός 10 ημερών. Επιδίωξη είναι να αντιμετωπιστούν γραφειοκρατικά κωλύματα που αποτελούσαν τροχοπέδη για
τις επενδύσεις στην χώρα μας. • Ο νέος χάρτης κρατικών ενισχύσεων θα τεθεί σε ισχύ από 1η Ιανουαρίου 2022: Αναμένεται η έγκριση του χάρτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, προβλέπονται προσαυξημένα ποσοστά ενισχύσεων στο σύνολο σχεδόν των Περιφερειών της χώρας. Για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις προβλέπεται προσαύξηση +20% και +10% σε σχέση με τα προβλεπόμενα ποσοστά ενίσχυσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Έτσι, οι επιχορηγήσεις μπορεί να φτάσουν και στο 80% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Είναι σημαντικό να τονισθεί πως το νέο πλαίσιο προβλέπει αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης για τις 12 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας. Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται αναλυτικά τα επικρατέστερα ποσοστά ενίσχυσης ανά Περιφέρεια (αναμένεται οριστική δημοσίευση).
Ειδικότερα, η νέα πρόσκληση στο πλαίσιο των καθεστώτων ενίσχυσης «Γενική Επιχειρηματικότητα» και «Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων» αναμένεται στις αρχές του 2022 με καταληκτική ημερομηνία εντός τριών μηνών. Ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της επιχείρησης και την κατηγορία του επενδυτικού σχεδίου το ανώτατο ύψος ενίσχυσης που μπορεί να λάβει μια επιχείρηση είναι 10 εκατ. ευρώ ανά υπο- M βαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο (3 εκατ. ευρώ για το καθεστώς των Μικρών Επιχειρήσεων), 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και 30 εκατ. ευρώ μαζί με τις συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες εταιρείες.
Τα προσφερόμενα κίνητρα επενδύσεων από τον Νέο Αναπτυξιακό Νόμο είναι τα εξής: K • Φορολογική απαλλαγή: Συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής εντός 15 φορολογικών ετών • Επιχορήγηση: Συνίσταται στην δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου • Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης: Συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού • Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης: Συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο. Υπολογίζεται για δύο έτη από τη δημιουργία κάθε θέσης • Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου (αφορά αποκλειστικά το καθεστώς «Νέο Επιχειρείν»), μέσω ταμείου συμμετοχών, με τις εξής μορφές: · Ίδια κεφάλαια ή επενδυτική χορηγία για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις
C Y CM MY
CY
Καθηµερινά δροµολόγια Αθήνα – Κρήτη & Κρήτη – Αθήνα
CMY
Νο1 Παγκρήτιο δίκτυο µεταφορών Ηράκλειο – Λασίθι – Χανιά – Ρέθυµνο 24ωρη παράδοση στις κεντρικές πόλεις
∆ιανοµή & αποθήκευση φορτίων σε ελεγχόµενη θερµοκρασία Περιβάλλον – Συντήρηση – Κατάψυξη Άµεση & έγκυρη ενηµέρωση επί των παραδόσεων
100% εγγυηµένη & εµπρόθεσµη απόδοση αντικαταβολών
Πιστοποιήσεις ISO 9001:2015 & HACCP
Κεντρικά Γραφεία Αθηνών Πολυκράτους 34 Άγ. Ιωάννης Ρέντης, ΤΚ 18233 Τ: 210 48 15 598 • F: 210 48 15 516 www.havakis.gr • info@havakis.gr
Πίνακας 1. Περιφερειακές Ενισχύσεις (αναμένεται οριστική δημοσίευση)
· Δάνεια για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Οι επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στοχεύουν στην χρηματοδότηση τομεακών ιδιωτικών επενδύσεων και προβλέπεται να ξεκινήσουν στα μέσα του 2022. Έργα πάνω από 1,2 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται για την ανάπτυξη των logistics στην χώρα μας. Η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η χρήση των νέων τεχνολογιών αποτελούν προτεραιότητα του ΤΑΑ. Την ίδια στιγμή οι αναδυόμενες ευκαιρίες στα green logistics και τα logistics του ελληνικού Δημοσίου (υγεία, μέσα μαζικής μεταφοράς, city logistics, agrologistics κ.ά.) θα ενισχυθούν με ένα θετικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα από το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ένας από τους βασικούς άξονες που θα επιδοτηθεί είναι η ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων. Ειδικότερα, ενθαρρύνονται οι επενδύσεις στην δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων μεταποιητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας, που αποτελούν οργανικά ολοκληρωμένα σύνολα δομών υπηρεσιών και υποδομών. Η εν λόγω δράση προβλέπεται να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι το ΤΑΑ θα προωθήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την κυκλική οικονομία του μεταποιητικού και επιχειρηματικού τομέα.
Διανύοντας το τελικό στάδιο των προγραμμάτων ΕΣΠΑ 20142020, αναμένεται η εκκίνηση της νέας προγραμματικής περιόδου με την έγκριση από την Ε.Ε. των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021–2027 από το νέο έτος. Η συνολική δημόσια δαπάνη των νέων Προγραμμάτων θα ανέρχεται περίπου στα 27 δισ. ευρώ. Η συνολική κοινοτική συμμετοχή υπολογίζεται στα 21 δισ. ευρώ. Αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά τα Περιφερειακά Προγράμματα στην χρηματοδότησή τους, από 17% έως 85%. Τα logistics, η ανακύκλωση και η κυκλική οικονομία θα έχουν αυξημένες ευκαιρίες χρηματοδότησης.
Περιφερειακά Προγράμματα (ΠΕΠ)
Τα Περιφερειακά Προγράμματα παραμένουν και στη νέα περίοδο δεκατρία, ενώ ενισχύονται όλα σημαντικά στην χρηματοδότησή τους, από 17% έως 85%, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Σημειώνεται ότι πλέον το 1/3 των συνολικών πόρων της περιόδου 2021-2027 κατανέμεται στις ελληνικές Περιφέρειες σε μια προσπάθεια να αντιστραφεί το βαρύ αποτύπωμα της κρίσης, να μειωθούν οι ενδο-περιφερειακές ανισότητες και παράλληλα να υπάρξει εκμετάλλευση του αναξιοποίητου παραγωγικού δυναμικού των Περιφερειών της Ελλάδας.
Στόχος του Υπουργείου Ανάπτυξης, σύμφωνα με πρόσφατες εξαγγελίες, είναι να επιτευχθεί η ταυτόχρονη έγκριση των νέων προγραμμάτων το πρώτο εξάμηνο του 2022. Από εκεί και πέρα, πρόκειται να τρέξουν εμπροσθοβαρώς μια σειρά δράσεων που αφορούν την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και τη στήριξη της απασχόλησης, που «έτρεξαν» μέσα στο 2021, αλλά και μια σειρά νέων που προγραμματίζεται να ανακοινωθούν μέσα στο 2022. Σε κάθε περίπτωση, διαφαίνεται πως το 2022 θα αποτελέσει ένα έτος ορόσημο, αφού θα ανακοινωθούν πλειάδα αναπτυξιακών «εργαλείων» και προγραμμάτων που θα τονώσουν τον ολοένα και αναπτυσσόμενο τομέα των logistics.
Ο Δρ. Β. Ζεϊμπέκης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Παν. Αιγαίου, Executive Advisor στην OPTILOG Advisory Services και Πρόεδρος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Logistics
Ο κ. Αναστάσιος Γιαλός είναι Senior Supply Chain & Operations Consultant στην OPTILOG Advisory Services
ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΎΓΕΙΌΝΌΜΙΚΗ ΑΝΕΔΕΙΞΕ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕ ΤΑ LOGISTICS • ΓΡΑΦΕΙ Ό ΧΡΉΣΤΌΣ ΚΑΚΚΑΒΑΣ
Στην πατρίδα μας αλλά και σε όλο τον κόσμο, η υγειονομική αυτή κρίση δημιούργησε πολλά προβλήματα και νέες συνθήκες στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Η λέξη «κρίση» είναι συνηθισμένη έκφραση στον κλάδο των Logistics, ιδιαίτερα στην πατρίδα μας. Μία δεκαετία πίσω, η οικονομική κρίση ισοπέδωσε τον κλάδο και λίγα χρόνια αργότερα η οικονομική σταθερότητα και η ισχνή ανάκαμψη ανέδειξαν τα Logistics ως έναν μηχανισμό εξορθολογισμού του κόστους στην εμπορική και επιχειρηματική λειτουργία.
Η σταδιακή ανάκαμψη και ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής αγοράς των Logistics μετά το 2016 δεν ήταν είδηση, αλλά δεδομένο. Ένα δεδομένο, το οποίο, όμως, στις αρχές του 2020 έπρεπε μέσα σε λίγες ημέρες και λίγους μήνες να κάνει πολύ μεγάλα άλματα εξέλιξης, ώστε να είναι δίπλα αλλά και μπροστά από τις νέες συνήθειες / ανάγκες.
Η πανδημία αποτέλεσε και αποτελεί έναν επιταχυντή νέων απαιτήσεων για τα Logistics. Η παγκόσμια αγορά συμβάσεων εφοδιαστικής επεκτάθηκε κατά 10,9% κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2021. Τα τελευταία στοιχεία προβλέψεων της δείχνουν έναν μέτρια βραδύτερο ρυθμό επέκτασης για ολόκληρο το έτος 2021, με την αναμενόμενη ανάπτυξη 8,4%.
Η νέα αυτή συνθήκη δημιούργησε την ανάγκη για νέα κτήρια σε όλο τον κόσμο τόσο περιμετρικά, όσο και στο κέντρο των πόλεων. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η στρεβλή πολεοδομική οργάνωση και η νομοθεσία είναι πολύ μεγάλα προβλήματα, άλυτα έως σήμερα για τη λειτουργία των City Logistics. Υπάρχουν ελάχιστες εταιρείες τόσο στις ταχυμεταφορές (π.χ. ACS), όσο και στις πλατφόρμες ηλεκτρικών λιανικών πωλήσεων που επενδύουν σε κτήρια που πλησιάζουν τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Η πολεοδομική αναρχία, η στρεβλή αστική οργάνωση, η εμπλοκή πολλών κρατικών φορέων στον αστικό σχεδιασμό και η έλλειψη της άμεσης διάθεσης πολλών ακινήτων από τα κόκκινα δάνεια στην αγορά είναι οι βασικές αιτίες, ώστε να μην ακολουθούμε αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Δηλαδή, την κτηριακή αναγέννηση των αστικών κέντρων.
Η μεγάλη ζήτηση εγκαταστάσεων για το ηλεκτρονικό εμπόριο σε παγκόσμιο επίπεδο συνεχώς αυξάνεται. Στην Ευρώπη περίπου το 22% των νέων ζητήσεων για εγκαταστάσεις αφορά το e-commerce, ενώ στις ΗΠΑ το 12% και στην Κίνα το 30%. Στην Ελλάδα περίπου το ίδιο ποσοστό ζήτησης (20%) υπάρχει για νέες εγκαταστάσεις e-commerce, που με πολύ μεγάλη δυσκολία, όμως, μπορεί να ικανοποιηθεί από ένα κτηριακό απόθεμα ταλαιπωρημένο και χωρίς βασικές υποδομές.
Η Αθήνα είναι πολύ πίσω σε εγκαταστάσεις City Logistics όταν σήμερα στο Παρίσι και σε απόσταση μόλις 7 χλμ. από το κέντρο του λειτουργούν περίπου 250.000 τ.μ. σύγχρονοι αποθηκευτικοί χώροι για όλες τις ανάγκες (e-commerce, forwarding, απλή αποθήκευση). Δυστυχώς, είναι κρίμα που σήμερα τρέχει όλος ο κόσμος μπροστά, και στην χώρα μας το κράτος να μην επιτρέπει απέραντες ιδιωτικές εκτάσεις να αξιοποιούνται (π.χ. Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Ταύρος, Ελαιώνας).
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, το κράτος αξιοποιεί τις εγκαταστάσεις και τα οικόπεδα των δημόσιων υπηρεσιών του. Στην πατρίδα μας συμβαίνει άλλη μια φορά το αντίθετο. Απέραντες εκτάσεις του δημοσίου παραμένουν ανεκμετάλλευτες, ενώ υπάρχει τεράστια ζήτηση - ανάγκη (π.χ. Βοτανικός, Ελαιώνας, Άγιος Ιωάννης Ρέντης).
Η ανάγκη για νέους χώρους σε παγκόσμιο επίπεδο θα συνεχίζει να αυξάνεται για τα επόμενα περίπου 3 χρόνια, αλλά η ζήτηση αυτή έχει πλέον νέα χαρακτηριστικά. Το μέσο μέγεθος στις αποθήκες που βρίσκονται σε απόσταση 30΄ - 40΄ από το κέντρο των πόλεων είναι μεγαλύτερο των
Πηγή: www.researchgate.net/publication/330337428_Observatory_of_ Strategic_Developments_Impacting_Urban_Logistics_2017_version
25.000 τ.μ., ενώ συνεχώς αυξάνεται η ανάγκη (με ρυθμό πάνω από 15%) για νέες εγκαταστάσεις last mile (1.500 τ.μ. έως 5.000 τ.μ.).
Τα κτήρια που βρίσκονται στον αστικό ιστό των ευρωπαϊκών πόλεων είναι σε πολλά επίπεδα. Είναι πλήρως αυτοματοποιημένα κι έχουν χαμηλό ύψος και ικανοποιητικό προαύλιο χώρο. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, υστερούμε σε επενδύσεις για τον αυτοματισμό των αποθηκών και επιπρόσθετα δεν έχουμε τη βοήθεια του κράτους για βελτίωση των αστικών οδικών υποδομών.
Το 2021 ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά για την εγχώρια αγορά των Logistics. Αρκετές επενδύσεις πραγματοποιήθηκαν αλλά και πολλές έχουν πάρει τον δρόμο τους, ώστε να ολοκληρωθούν στο τέλος του 2022 και στο 1ο τετράμηνο του 2023. Το απόθεμα των αποθηκών στην Αττική το επόμενο 16μηνο θα είναι μεγαλύτερο κατά 180.000 τ.μ. και στα τέλη του 2024 θα προστεθούν περίπου 250.000 τ.μ. στην Αττική.
Η προσθήκη των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων θα έχει ευρωπαϊκό άρωμα, αφού πλέον οι αποθήκες θα έχουν τη δυνατότητα να έχουν ύψος έως 14 μ., κάτι που στην Γηραιά Ήπειρο είναι δεδομένο τα τελευταία 20 χρόνια. Η εξέλιξη αυτή, αλλά και η ανάγκη για πράσινα κτήρια είναι άλματα για τις εγχώριες εταιρείες. Θα χρειαστεί αλλαγή στο μοντέλο διαχείρισης των αποθηκών, θα χρειαστούν νέες υλικοτεχνικές επενδύσεις από τους χρήστες, θα χρειαστεί εκπαίδευση στο προσωπικό και στους πελάτες. Επίσης, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τα νέα αυτά χαρακτηριστικά των κτηρίων θα είναι αιτία επαναξιολόγησης των τεχνικών προδιαγραφών για την πυροπροστασία των εγκαταστάσεων και μεγάλο στοίχημα για τις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες.
Όλες οι παραπάνω αλλαγές θα επηρεάσουν τις τιμές πώλησης / μίσθωσης αποθηκών με 14 μ. ύψος. Όμως, είναι μια νέα κατάσταση για την οποία δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα, και είναι νωρίς να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι τιμές μίσθωσης και πώλησης. Ενδεχομένως, στο μέλλον αντί να γίνεται αναφορά σε τιμές ανά τ.μ., να κάνουμε αναφορά σε τιμές μίσθωσης ανά κυβικό.
Το ποσοστό άδειων εγκαταστάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα εξακολουθήσει και για τα επόμενα 1 με 2 χρόνια να είναι κοντά στο 4,5% (Πηγή: JLL 2021). Στο λεκανοπέδιο Αττικής θα είναι λίγο μικρότερο από 5% και ενδεχομένως να διατηρηθεί και μέχρι το 1ο τρίμηνο του 2023 (Πηγή: ΑΕ / JLL). To 2021 ήταν μια εξαιρετική χρονιά σε ολόκληρη την Γηραιά Ήπειρο, αφού πάνω από 25 εκατ. τ.μ. προστέθηκαν στο κτηριακό απόθεμα (Πηγή: JLL 2021).
Όλα τα δεδομένα δείχνουν μια δυναμική στον κλάδο των Logistics, την οποία, όμως, θα πρέπει στην πατρίδα μας να την αξιοποιήσουμε ορθολογικά και συνετά. Η ελληνική αγορά των Logistics για να πάει με σταθερά βήματα σε υψηλότερα επίπεδα θα πρέπει όλοι να έχουμε στο νου μας τα λόγια του Δαρβίνου: «Στην φύση δεν επιβιώνει το ισχυρότερο είδος, ούτε το πιο έξυπνο, αλλά εκείνο που μπορεί να προσαρμοστεί καλύτερα στις αλλαγές».
Ο Χρήστος Κακκαβάς είναι Msc, MRICS, Εντεταλμένος Σύμβουλος της Αθηναϊκής Οικονομικής/ JLL, Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Logistics
• ΓΡΑΦΌΎΝ ΌΙ ΝΙΚΌΣ ΚΌΥΝΤΌΥΡΙΩΤΉΣ, ΙΣΙΔΩΡΌΣ ΡΑΦΤΌΠΌΥΛΌΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΌΣ ΜΠΑΖΙΩΤΌΠΌΥΛΌΣ
ι εξελίξεις στον τομέα των εθνικών εμπορευματικών
Ομεταφορών και της αποθήκευσης αγαθών στην Ελλάδα συνδέονται άμεσα με τις επικρατούσες διεθνείς τάσεις, τις τεχνολογικές εξελίξεις και τη σχετική ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου. Είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένες με το επίπεδο και τις τεχνικές προδιαγραφές των υποδομών μεταφορών (οδικών, σιδηροδρομικών, θαλάσσιων και αεροπορικών), τη διαλειτουργικότητα αυτών αλλά και την ευελιξία του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον κλάδο.
Είναι γεγονός πως πανδημική κρίση άσκησε έντονες πιέσεις στους περισσότερους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία, ωστόσο, επέδειξε σχετική ανθεκτικότητα. Επισπεύδει μια σειρά αλλαγών που είχαν ήδη αρχίσει να αναδύονται στον κλάδο και αναμένεται να δημιουργηθούν νέα μοντέλα, τόσο στην εφοδιαστική αλυσίδα, όσο και στις διαδικασίες παροχής υπηρεσιών.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα κατέχει στρατηγική θέση στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών και έχει τη δυνατότητα να μετατραπεί στο σημαντικότερο κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει να ενισχυθεί η περαιτέρω ανάπτυξη ενός συνεκτικού οικοσυστημάτων εφοδιαστικής αλυσίδας μέσω του εκσυγχρονισμού των σχετιζόμενων ακινήτων, την επένδυση σε πληροφοριακά συστήματα, την τόνωση των συνεργείων και τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών.
Κύριες Βιομηχανικές Περιοχές
Οι περιοχές οι οποίες πρωταγωνιστούν στις προτιμήσεις των χρηστών αποθηκευτικών εγκαταστάσεων είναι κατά βάση οι οργανωμένες Βιομηχανικές Περιοχές που βρίσκονται κοντά στα αστικά κέντρα. Σύμφωνα με τη Γεωγραφική Βάση Δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, στην ευρύτερη περιοχή του νομού Αττικής εντοπίζονται νομιμοποιημένες βιομηχανικές χρήσεις γης στις παρακάτω περιοχές:
• Ευρύτερη Περιοχή Λιμένα Λαυρίου • ΒΙΟΠΑ Κερατέας • Κορωπί, Παιανία, Μαρκόπουλο και Σπάτα • Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Αιγάλεω και Περιστέρι • ΒΙΟΠΑ Άνω Λιοσίων • Πέραμα και ΒΙΠΑ Σχιστού • Μεταμόρφωση, Λυκόβρυση και Κρυονέρι • ΕΠ Ελευσίνας και Μάνδρα • Οινόφυτα και Σχηματάρι Εμπορικά Δεδομένα
Σύμφωνα με το Εμπορικό Τμήμα της Arbitrage, η ζήτηση για σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους αφορά ως επί το πλείστον σε μεγάλες επιφάνειες (10.000 τ.μ. και άνω) και επίπεδες, άρτιες και οικοδομήσιμες εκτάσεις (50 στρεμμάτων και άνω). Ειδικότερα για την περιοχή του Ασπρόπυργου, κατά μήκος και με πρόσβαση στην Αττική ή Εθνική Οδό, παρατηρείται κορεσμός, ως απόρροια και της αυξητικής τάσης της δραστηριότητας στο ηλεκτρονικό εμπόριο με καταλύτη την πανδημία. Ως αποτέλεσμα, μεγάλα τμήματα γης που δύναται προς ανάπτυξη καθίστανται δυσεύρετα, και οδηγούνται σε αύξηση τιμών, όπου αυτά είναι διαθέσιμα.
Απόθεμα
Το μεγαλύτερο ποσοστό του αποθέματος αποθηκών και ακινήτων που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα στην Ελλάδα είναι πεπαλαιωμένο και χαμηλότερων προδιαγραφών ποιότητας. Οι ιδιόκτητοι χώροι που καταλαμβάνουν οι μεγάλες εταιρείες υπηρεσιών αποθήκευσης εμφανίζουν ελαφρώς καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά συγκριτικά με αυτούς των παρόχων υπηρεσιών 3PL (Third Party Logistics). Η έλλειψη σύγχρονων χώρων εφοδιασμού και αποθήκευσης συνιστά περιοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη των εταιριών του κλάδου και την προσφορά υψηλής ποιότητας υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας.
Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι επενδυτικές ευκαιρίες για αναβάθμιση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων και για νέες “greenfield” αναπτύξεις, ικανές να προσφέρουν σύγχρονες λύσεις με την ενσωμάτωση προδιαγραφών αειφορίας, την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και την ενίσχυση των συστημάτων αυτοματοποίησης.
“Με δεδομένη την σταθερά αυξανόμενη ζήτηση για μεγάλες εκτάσεις άνω των 50 στρεμμάτων κυρίως στο ευρύτερο Θριάσιο πεδίο (Mαγούλα, Μάνδρα, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα) για την ανάπτυξη σύγχρονων αποθηκών (3PL - 4PL) με ελεύθερα ύψη (9μ. και άνω) από εταιρείες ανάπτυξης, ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, ΑΕΕΑΠ και πολυεθνικές εταιρείες, το στοίχημα στο άμεσο μέλλον έγκειται στο κατά πόσο τα εμπλεκόμενα μέρη (ιδιοκτήτες, πολεοδομία, Δασαρχείο, Δήμοι και λοιπές υπηρεσίες) θα καταφέρουν να επιλύσουν χρόνια προβλήματα, όπως εκπρόθεσμες δηλώσεις περιουσιών και αποδοχών κληρονομιών στο Κτηματολόγιο, διφορούμενες χρήσεις γης, δασικοί χάρτες σε εκκρεμότητα, χαρακτηρισμός ρεμάτων, οδεύσεις δικτύου υψηλής τάσης, αγωγοί αερίου, κ.ά.)
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα πώλησης εκτάσεων που θα είναι οικοδομήσιμες και άμεσα αξιοποιήσιμες, χρειάζεται ένα συντονισμένο πλάνο θεσμικών ενεργειών και αποφάσεων με στόχο την απελευθέρωση και τον καθορισμό εκτάσεων κατάλληλων προς δόμηση για χρήση logistics στις περιοχές αυτές.
Οι ζητούμενες ετήσιες μεικτές αποδόσεις από πλευράς επενδυτικού ενδιαφέροντος τη διετία 2019 - 2020 για μισθωμένες αποθήκες στις περιοχές αυτές κυμαίνονταν από 8% - 10%, ενώ το 2021 κινήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα, από 7.5% - 9%. Το 2022, οι αποδόσεις προβλέπεται να κινηθούν οριακά και κάτω από το 7%.”
Ισίδωρος Ραφτόπουλος Associate Director, Agency & Brokerage, Arbitrage RE
Παράγοντες που θα διαμορφώσουν την εξέλιξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα • Παρεμβάσεις σε θεσμικό επίπεδο, τόσο στην πρωτογενή όσο και τη δευτερογενή νομοθεσία για την εξασφάλιση χρήσεων γης και την ευκολότερη αδειοδότηση εγκατάστασης μονάδων ΚΑΔ • Απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης των υπαρχόντων εγκαταστάσεων αποθηκευτικού χαρακτήρα, ώστε να λειτουργούν και ως κέντρα διανομής • Βελτίωση του τοπικού οδικού δικτύου καθώς το μεικτό βάρος των φορτηγών οχημάτων συχνά υπερβαίνει τους 40 τόνους • Ανάπτυξη των δικτυών υποδομών που θα προάγουν τις μεταφορές και τη λειτουργία κέντρων εφοδιαστικής αλυσίδας εθνικής εμβέλειας και θα υποστηρίζουν παράλληλα την τοπική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμές πηγές, την ανακύκλωση και την ολιστική διαχείριση των αποβλήτων • Διασύνδεση μεταξύ των βιομηχανιών και των πάρκων εφοδιαστικής αλυσίδας με μια σειρά από θεσμικές παρεμβάσεις • Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η επένδυση σε πληροφοριακά συστήματα και η ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών με στόχο την προαγωγή συστημάτων smart logistics • Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και στην κατάλληλη εκπαίδευση και εξειδίκευση του προσωπικού
«H κύρια νομοθεσία η οποία παρατηρούμε ότι λαμβάνεται υπόψη και υιοθετείται στις μελέτες κατασκευής σύγχρονων εγκαταστάσεων Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής (ΚΑΔ) είναι η κάτωθι: • ΦΕΚ Δ’ 270/30.05.1985, Τροποποίηση των όρων δόμησης των γηπέδων εκτός σχεδίου • ΦΕΚ Α΄ 79/09.04.2012, Νέος Οικοδομικός Κανονισμός • ΦΕΚ Α’ 225/08.10.2014, Ρύθμιση θεμάτων Εφοδιαστικής και άλλες διατάξεις • ΦΕΚ Α’ 167/03.11.2017, Έλεγχος και Προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις • ΦΕΚ Α’ 245/09.12.2020, Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 164 του Ν. 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α/Α23.7.2021) περί των όρων δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές
Ta κύρια ΦΕΚ που σχετίζονται με την αδειοδότηση των ΚΑΔ είναι τα παρακάτω: • ΦΕΚ Β’ 158/2012, Αδειοδότηση μεταποιητικών και συναφών δραστηριοτήτων • ΦΕΚ Β’ 583/2012, Αδειοδότηση επιχειρηματικών πάρκων • ΦΕΚ Β’ 62/2018, Αδειοδότηση Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής • ΦΕΚ Β’ 62/18.01.2018, Καθορισμός της διαδικασίας εγκατάστασης και λειτουργίας των Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής, σύμφωνα με το άρθρο 48ΙΑ του ν. 4442/ 2016 (Α’ 230), και λοιπών συναφών θεμάτων.»
Αλέξανδρος Μπαζιωτόπουλος Senior Associate, Planning & Development, Arbitrage RE
Ο Νίκος Κουντουριώτης είναι Managing Partner της Arbitrage Real Estate
Ο Ισίδωρος Ραφτόπουλος είναι Associate Director, Agency & Brokerage της Arbitrage Real Estate
Ο Αλέξανδρος Μπαζιωτόπουλος είναι Senior Associate, Planning & Development της Arbitrage Real Estate
• ΓΡΑΦΕΙ Ό ΓΙΑΝΝΉΣ ΜΑΝΩΛΑΣ
Ηχώρα μας από την εποχή των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων, των ΚΠΣ, αλλά και των Αναπτυξιακών Νόμων έχει να παρουσιάσει πλήθος έργων τόσο δημόσιων υποδομών, όσο και ιδιωτικών. Με την εμπειρία σχεδίασης πλήθους τεχνικών φακέλων επιδότησης βιομηχανικών κτηρίων και αποθηκών τα τελευταία 20 χρόνια, θέλω να παρουσιάσω την κρίσιμη διαδρομή για τη σωστή επίλυση του προβλήματος που ξεκινά από τον σωστό τεχνικό φάκελο επιδότησης μέχρι την κατασκευή της μονάδας. Άλλωστε, στην παρούσα συγκυρία πρέπει να αποφύγουμε με κάθε τρόπο τα λάθη του παρελθόντος.
1. Συνοχή μεταξύ του έργου που επιδοτείται – αδειοδοτείται & κατασκευάζεται. Το μεγαλύτερο λάθος που επαναλαμβάνεται, δυστυχώς, με μεγάλη συχνότητα αφορά την προχειρότητα στην κατάθεση του Τεχνικού Φακέλου και συνεπακόλουθα του Οικονομικού Φακέλου. Για τη σωστή υλοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου προϋποτίθεται η ολοκλήρωση κατ’ ελάχιστο προμελέτης για το σύνολο των κτηριακών, ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, καθώς και του εξοπλισμού της παραγωγικής διαδικασίας ή του εξοπλισμού αποθήκευσης. Μόνο με την ολοκλήρωση Προμελέτης (Schematic Design – SD) είναι δυνατό να προσδιορισθούν σε ικανοποιητικό επίπεδο τα παρακάτω: • Βασικός Επιχειρησιακός Σχεδιασμός (Conceptual Design – CD) στο έδαφος ουσιαστικής και αυστηρής Ανάλυσης Απαιτήσεων του συνόλου των επιχειρησιακών, εμπορικών, χρηματοδοτικών στόχων του επενδυτικού σχεδίου. Πρόκειται για τον προσδιορισμό των βασικών σκαριφημάτων και λειτουργικών διαγραμμάτων της μονάδας (Master Plan, Principal Layout) • Το κτηριολογικό πρόγραμμα και τα σχέδια των εγκαταστάσεων, αρχιτεκτονικές κατόψεις, όψεις, τομές, στατική προσυγκρότηση • Σχεδιασμό και οδεύσεις όλων των βασικών λειτουργικών δικτύων: κλιματισμού, θέρμανσης, ψύξης, διαχείρισης δικτύων νερού, πυρόσβεσης, ασθενών, ισχυρών ρευμάτων, συστημάτων ασφαλείας και ελέγχου πρόσβασης • Παραγωγικός εξοπλισμός και εξοπλισμός αποθήκευσης (μηχανικά μέσα αποθήκευσης, μέσα μεταφοράς)
Με τον προσδιορισμό των παραπάνω εξασφαλίζουμε ότι το έργο που κατατίθεται στις αρχές είναι το ίδιο με αυτό που θα αδειοδοτηθεί αλλά και θα κατασκευασθεί.
Το 2022 δεν μπορεί οι σοβαρές επιχειρήσεις να σχεδιάζουν τα επενδυτικά τους σχέδια με τον εργολάβο της γειτονιάς, που έφτιαξε κάποια κτήρια και γνωρίζει… Συνήθως, στο παρελθόν η εταιρεία συμβούλων χρηματοδότησης πρότεινε τη δημιουργία ενός φακέλου με χαμηλό κόστος και χωρίς ουσιαστική μελέτη, ο σχεδιασμός γίνονταν από τον μηχανικό - συνεργάτη του συμβούλου και η κοστολόγηση από τον εργολάβο, επίσης φίλο του συμβούλου. Οι φίλοι θα πληρωθούν στον βαθμό που θα εγκριθεί το επενδυτικό σχέδιο, βγάζοντας την οικοδομική άδεια ο πρώτος και υλοποιώντας την κατασκευή ο δεύτερος. Το σχήμα αυτό λειτούργησε για χρόνια, καθώς ο επιχειρηματίας θεωρούσε ότι με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει το χαμηλότερο κόστος για το επενδυτικό του σχέδιο. Όταν, όμως, στην συνέχεια με την υλοποίηση της μελέτης αδειοδότησης εμφανίζονταν το σύνολο των «αναγκαίων προσαρμογών» το έργο
πλέον δεν σχετίζονταν με αυτό που κατατέθηκε στις αρχές (σε επίπεδο επιφάνειας, όγκου, δικτύων και παραγωγικού εξοπλισμού).
Η δημοπράτηση του έργου γίνεται με σχέδια Πολεοδομίας, τα οποία είναι μακριά από το επίπεδο που απαιτείται για την εξασφάλιση του τριγώνου ποιότητα – κόστος - χρόνος. Μ’ αυτόν τον τρόπο εμφανίζεται πλέον καθαρά ο «φθηνότερος» δρόμος προς την αποτυχία του Επενδυτικού Σχεδίου. Η εταιρεία έχει ξοδέψει τα περισσότερα έχοντας λάβει τα λιγότερα.
2. Προϋπολογισμός έργου. Με την ολοκλήρωση της Προμελέτης του έργου είναι δυνατή η προσμέτρηση και κοστολόγηση του έργου σε επίπεδο αντικειμένων - Master Format, για το σύνολο των αρχιτεκτονικών, στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων τόσο του κτηρίου, όσο και του περιβάλλοντα χώρου. Η διαδικασία αυτή συνοδεύεται σε κάθε περίπτωση από την ουσιαστική συζήτηση με το επιτελείο της επιχείρησης αναφορικά με τους χρηματοδοτικούς περιορισμούς. Η δυνατότητα να παρουσιάζεται το κόστος πριν από την κατάθεση του τεχνο-οικονομικού φακέλου στις αρχές στην διοίκηση της εταιρείας είναι τεράστιας αξίας. Στην φάση αυτήν επιλέγονται το σύνολο των προαιρετικών και εναλλακτικών λύσεων (optional & alternative) καθώς και όλες οι διαδικασίες value engineering - τεχνικές προσαρμογές, ώστε το έργο να αντιστοιχεί πλήρως στις ανάγκες του επενδυτικού σχεδίου. Δημιουργείται μ’ αυτόν τον τρόπο ασφαλές και ουσιαστικό πλαίσιο για τη συνέχιση του σχεδιασμού χωρίς εκπλήξεις, αλλά τουναντίον με την επίλυση του συνόλου των τεχνικών θεμάτων που καθορίζουν την ποιότητα και το κόστος του έργου.
3. Χρονοδιαγραμματικός προγραμματισμός. Η υλοποίηση της προμελέτης του έργου, που περιλαμβάνει και όλα τα στάδια του βασικού επιχειρησιακού σχεδιασμού, είναι μεταξύ των 60 και 90 ημερών. Σ’ αυτόν τον χρόνο είναι δυνατό η συγκρότηση πλήρους τεχνικού φακέλου για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου αποτελούμενου από σχέδια, τεχνικές περιγραφές, τεχνικές προδιαγραφές, προϋπολογισμό καθώς και λίστα υλικών και εξοπλισμού του έργου, ώστε να τεκμηριώνεται με πληρότητα ο επενδυτικός στόχος.
Μέχρι την αξιολόγηση του φακέλου από τις αρχές, υπάρχει χρόνος για τη συνέχιση των μελετών για την αδειοδότηση και τη δημοπράτηση του έργου. Πρόκειται για τις μελέτες που σε επίπεδο υπολογισμών, λεπτομερειών και πληρότητας ορίζουν με ασφάλεια το σύνολο του προς κατασκευή έργου. Οι μελέτες αυτές εξασφαλίζουν την αδειοδότηση της μονάδας και ο απαιτούμενος χρόνος είναι της τάξης των 8-10 μηνών. Ο φάκελος δημοπράτησης είναι έτοιμος, ώστε μέχρι την αδειοδότηση της μονάδας να υπάρχει επαρκής χρόνος για τη διαπραγμάτευση και την επιλογή του κατάλληλου κατασκευαστή ή της πολιτικής κατασκευής.
4. Στρατηγικός σχεδιασμός. Προϋπόθεση κάθε επιτυχημένου επενδυτικού σχεδίου είναι: η εξαντλητική ανάλυση απαιτήσεων, ο πλήρης και οριστικός σχεδιασμός για την κατασκευή σε μία ή περισσότερες φάσεις, η κατάλληλη επιλογή υλικών και τεχνικών επιλογών, η βέλτιστη κατανομή των πόρων, η σωστή αξιοποίηση του χρόνου για την προετοιμασία του φακέλου και την υλοποίηση του έργου.
Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία προϋποθέτει συνολική ενόραση τόσο του στόχου, όσο και των βημάτων προς την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Η επίλυση της εξίσωσης χρόνος - ποιότητα - κόστος έργου επιδέχεται πολλές λύσεις. Η καταλληλότερη πρέπει να επιλεγεί και να προγραμματισθεί, ώστε να αποφύγουμε όλες τις εκπλήξεις και τα απρόβλεπτα.
5. Επιλογή των σωστών συνεργατών. Η υλοποίηση σύνθετων τεχνικών έργων δεν πραγματοποιείται με την έμπνευση και αύρα του επενδυτή, τις δημόσιες σχέσεις και την αξιοποίηση των φίλων. Θα λέγαμε ότι αυτό αντιστοιχεί σε σχηματισμούς των αρχών του 20ο αιώνα. Σήμερα, το μέλλον σχεδιάζεται με τη γνώση και την αξιοποίηση των διεθνών εμπειριών. Το επενδυτικό σχέδιο πρέπει να έχει ισχυρή εσωτερική ομάδα και εγνωσμένης αξίας Τεχνικό Σύμβουλο.
Η εσωτερική ομάδα αποτελείται από τεχνικό και οικονομικό στέλεχος που παρακολουθούν και συμβάλλουν καθοριστικά στην επιτυχία του σχεδίου. Ο Τεχνικός Σύμβουλος οφείλει να περιγράψει με αναλυτικό τρόπο το σύνολο των φάσεων και βημάτων για την υλοποίηση του έργου, εξασφαλίζοντας τη συμφωνία των στελεχών του έργου. Σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει κάποιο μυστικό, παρά μόνο ουσιαστική συστηματική και επαγγελματική προσαρμογή των διεθνών εργαλείων και στην ελληνική πραγματικότητα.
Ο Γιάννης Μανώλας είναι Managing Director of IBLS
ΠΕΤΡΌΣ ΜΑΝΤΑΣ – ΠΡΌΕΔΡΌΣ ΠΑΣΕΒΙΠΕ
• ΣΎΝΕΝΤΕΎΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΙΡΉ ΕΥΘΥΜΙΑΤΌΥ
Ολοκληρώνοντας το θεματικό αφιέρωμα που αφορά τις αλλαγές που φέρνει στα Logistics Centers, και στον κλάδο ευρύτερα το νέο πακέτο νομοθετημάτων, δεν θα μπορούσαμε παρά να πάρουμε τη γνώμη και ενός σχετικά νέου φορέα που ιδρύθηκε το 2016 και άπτεται της λειτουργίας των βιομηχανικών περιοχών στην χώρα μας, του ΠΑΣΕΒΙΠΕ, μιλώντας με τον πρόεδρό του κ. Πέτρο Μαντά. Ό πως ο ίδιος μας εξήγησε, «ο ΠΑΣΕΒΙΠΕ έγινε μια Ομοσπονδία Συνδέσμων επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε βιομηχανικές περιοχές. Έχουμε 23 βιομηχανικές περιοχές μέλη μας». Όπως μας εξηγεί ο κ. Μαντάς «μας δημιούργησε η ανάγκη της συλλογικής εκπροσώπισης προς την Πολιτεία για να επιλύσουμε τα χρόνια και πολύ σοβαρά προβλήματα και τη μη υλοποίηση επενδύσεων σε αυτά που λέμε ΒΙ.ΠΕ., Επιχειρηματικά Πάρκα και τον εύρυτερο όρο ΟΥΜΕΔ (Οργανωμένοι Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων)».
Απαντώντας σε ερώτησή μας για το ποια θεωρεί ως «ανοιχτά θέματα» που μένει να διευθετηθούν με την κεντρική Πολιτεία αναφορικά με τη λειτουργία των Βιομηχανικών Περιοχών και των Επιχειρηματικών Πάρκων, μας τα σταχυοθέτησε ως ακολούθως, επισημαίνοντας ότι για κάποια έχουν επιτευχθεί πολλά, για άλλα μένουν λεπτομέρειες:
Α. Το κυρίαρχο και βασικό είναι ότι με τον νέο νόμο 4605/2019 καταφέραμε να εισαγάγει η Πολιτεία κάποιες πάρα πολύ βασικές για εμάς διατάξεις. Καταρχάς τη δημιουργία μιας Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, η οποία πράγματι ολοκλήρωσε και την ακροαματική της διαδικασία πριν από περίπου έναν μήνα και πλέον έχει εισέλθει στην φάση να καταγράψει τα πορίσματα. Η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή συστάθηκε για να τροποποιήσει τις διατάξεις -που αναφέρονται σε εμάς- στον νόμο πλαίσιο 3982/2011 που διέπει τη λειτουργία των Οργανωμένων Υποδοχέων.
Β. Το δεύτερο, επίσης, στο νομοσχέδιο που πετύχαμε ήταν το 20% αριθμητικά των εγκατεστημένων λειτουργούντων επιχειρήσεων σε κάθε Βιομηχανικό Πάρκο να έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τον κανονισμό λειτουργίας και να ζητήσει τον εκ νέου σχεδιασμό του από την Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας. Ήδη, ο Σύνδεσμος Εγκατεστημένων Επιχειρήσεων στην Βιομηχανική Περιοχή Πατρών (ΣΕΒΙΠΑ) από το 2019 έχει καταγγείλει τον κανονισμό λειτουργίας και είναι σε διαβούλευση. Έχει συσταθεί η επιτροπή στην οποία συμμετέχουν κατά τον νόμο ο ΣΕΒΙΠΑ, το Επιμελητήριο Αχαΐας και η ΕΤΒΑ ΒΙ.ΠΕ. υπό τη διεύθυνση, εποπτεία και προεδρία στελεχών της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας. Όλες οι πλευρές κατέθεσαν τις θέσεις τους και γίνεται συζήτηση επί των θέσεων και των προτάσεων τροποποίησης.
Γ. Το τρίτο, και αρκετά εξίσου σημαντικό που πετύχαμε και
αποτελεί ένα από τα σοβαρά δικά μας θέματα, είναι ότι η Πολιτεία αποδέχθηκε ότι η χρήση των δημοτικών τελών σε ένα σημαντικό ποσοστό θα πρέπει να γίνεται από τον φορέα διαχείρησης κάθε Βιομηχανικού Πάρκου και όχι από τους Δήμους στους οποίους υπαγόμαστε. Αυτό θα λύσει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που υπήρχε και υπάρχει, καθώς εμείς ως εγκατεστημένες επιχειρήσεις πληρώνουμε κοινόχρηστα και στον φορέα διαχείρησής μας και στους αντίστοιχους Δήμους που υπαγόμαστε, αλλά υπηρεσίες, όπως ηλεκτροφωτισμός, καθαριότητα, απορρίμματα, ανακυκλώσεις ή δεν παρέχονται καθόλου ή παρέχονται με δικά μας έξοδα. Για να πάρουμε κάτι που είναι αυτονόητο το πληρώνουμε 3 φορές.
Δ. Ένα άλλο φλέγον θέμα που μας ενδιαφέρει πάρα πολύ είναι σε ποιον ανήκουν οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι κάθε βιομηχανικής περιοχής. Και αναφέρομαι στις τρεις βιομηχανικές περιοχές του Κιλκίς, του Βόλου Α΄και του Σχιστού που ιδρύθηκαν από το κράτος και πήραν την αυτοδιαχείριση. Αυτές οι 3 βιομηχανικές περιοχές κατά τον νόμο έχουν πράγματι στην ιδιοκτησία τους αυτούς τους χώρους. Επειδή υπάρχουν νομικές διενέξεις, τις οποίες κι εμείς έχουμε άλυτες όσοι παραμένουμε υπό τη διαχείριση της ΕΤΒΑ, το Σχιστό προσέφυγε και πέτυχε μια δικαστική απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία διευκρινίζει ότι ο φορέας διαχείρισης είναι αυτός που πρέπει να ασκεί τη χρήση των κοινωφελών υποδομών και οι κοινόχρηστοι χώροι ανήκουν στους εγκατεστημένους. Η αποδοχή των αποφάσεων των δικαστηρίων είναι υποχρεωτική από την Πολιτεία και εκτιμούμε ότι οι προβλεψεις αυτής της δικαστικής απόφασης θα συμπεριληφθούν στον νέο νόμο που θα αντικαταστήσει τον 3982. Εμείς προωθούμε πάρα πολύ τον θεσμό της αυτοδιαχείρισης. Γιατί τον προωθούμε; Υπάρχουν δύο ομάδες βιομηχανικών περιοχών. Είναι αυτές που εμπορικά είναι επιτυχημένες και έχουν μια πάρα πολύ μεγάλη πληρότητα μέχρι και εξάντληση του στοκ των οικοπέδων και είναι και οι βιομηχανικές περιοχές που βρίσκονται σε περιοχές που δεν τις καθιστά εμπορικά αξιοποιήσιμες και
Design to Project Management
for Logistics Villages & Added Value Warehouses
έχουν ελάχιστες επιχειρήσεις. Οι εμπορικά πετυχημένες βιομηχανικές περιοχές είναι η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Τρίπολη, τα Γιάννενα, οι τρεις του Βόλου, η Λάρισα, η Σίνδος και η Κομοτηνή. Το 40% περίπου των βιομηχανικών περιοχών έχουν μια μεγάλη πληρότητα έως κορεσμό, ενώ οι υπόλοιπες βιομηχανικές περιοχές, όπως είναι οι δύο της Καλαμάτας, η Πρέβεζα, η Κόρινθος, η Καρδίτσα, η Φλώρινα, η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη, το Άργος Ορεστικό κ.λπ. είναι άδειες από επιχειρήσεις. Δηλαδή, έχουν 10, 15 ακόμη και 2 επιχειρήσεις. Σε αυτές που υπάρχει πληρότητα η ιδιοκτησία ήδη είχε μεταφερθεί στις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες. Αυτές έχουν το συντριπτικό ποσοστό της γης. Παρόλα αυτά, όμως, οι προβλέψεις του νόμου 3982 και του κανονισμού λειτουργίας που τέθηκαν σε εφαρμογή μεταξύ του 2012 και 2013 προέβλεπε τη δημιουργία μιας γνωμοδοτικής επιτροπής που συμμετείχαν οι εγκατεστημένες επιχειρήσεις, η οποία, όμως, στην πράξη σε καμία βιομηχανική περιοχή δεν συστάθηκε και δεν λειτούργησε παρόλο που επανειλημμένα και εγγράφως όλες οι βιομηχανικές περιοχές το ζήτησαν. Κατά συνέπεια, υπάρχει μια πολύ σοβαρή έλλειψη από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις να έχουν τη δυνατότητα να διοικήσουν τα του οίκου τους. Αυτό, λοιπόν, μας έχει οδηγήσει στο να προωθούμε το θέμα της αυτοδιαχείρισης. Κάθε περίπτωση της έκφρασης των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών γης.
Εξελίξεις που αναμένονται εντός του 2022
Ο κ. Μαντάς επεσήμανε κατά τη συνομιλία μας την «αντιπαράθεση» που υπάρχει μεταξύ του φορέα και της διαχειρίστριας εταιρείας των βιομηχανικών χώρων, ΕΤΒΑ, αναφορικά με το πώς αντιλαμβάνονται οι δύο πλευρές τις όποιες κινήσεις βελτίωσης λειτουργίας εντός των βιομηχανικών χώρων. Σύμφωνα με τον ίδιο, λοιπόν, «η διαχειρίστρια ΕΤΒΑ υποστηρίζει ότι η διαχείριση των Πάρκων είναι μια άσκηση διαχείρισης ακίνητης περιουσίας. Υποστηρίζει ότι οι υποδομές δεν μπορούν να γίνουν διότι δεν αποσβένονται. Με αυτό το σκεπτικό δεν έχει υπάρξει καμία βελτίωση στο επίπεδο λειτουργίας καμίας ΒΙ.ΠΕ». Σύμφωνα με τον ίδιο «αυτήν τη στιγμή καμία βιομηχανική περιοχή της Ελλάδας, ακόμα και οι ‘καλύτερες’, δεν έχει ούτε το ελάχιστο αξιοπρεπές επίπεδο λειτουργίας. Η κατάσταση είναι από κακή έως τραγική. Εμείς υποστηρίζουμε ότι οι βιομηχανικές περιοχές πρέπει να είναι περιοχές όπου ευνοείται η βιομηχανική δραστηριότητα και πέριξ αυτού να κινείται η σκέψη και η δραστηριότητά μας, και γι΄αυτό προάγουμε τη λογική της αυτοδιαχείρισης».
Για τα ζητήματα αυτά, όπως μας είπε, έχει ενημερωθεί η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας που είναι και η αρμόδια για τη διευθέτησή τους, ενώ εντός του 2022, σύμφωνα με τον κ. Μαντά, αναμένονται και αρκετά νέα αναφορικά με τις αδειοδοτικές διευθετήσεις, που όπως είπε «υπάρχει μια σοβαρή διάθεση διευκόλυνσης της εγκατάστασης Αδειοδότησης, επέκτασης και υπάρχουν και κάποια σημαντικά κίνητρα», αλλά και με τις χωροταξικές, όπου μας εξήγησε ότι τον ΠΑΣΕΒΙΠΕ τον απασχολεί η κάλυψη έως 90% που θεσμοθετήθηκε για τα Πάρκα Εξυγίανσης, που πιθανώς λειτουργήσει εις βάρος των κοινωφελών χώρων, αλλά μένει να αποδειχθεί.
Η ΔΙΟΚΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΣΕΒΙΠΕ
• Πρόεδρος: Πέτρος Μαντάς, (BIΠE Πάτρας) • A‘ Αντιπρόεδρος: Λευτέρης Αντωνακάκης, (BIΠE
Ηρακλείου) • B‘ Αντιπρόεδρος: Γιώργος Γιαννίτσης, (BIΠE Λαμίας) • Γενικός Γραμματέας: Παρασκευάς Γραβουνιώτης, (BIΠE Κομοτηνής) • Ταμίας: Αλκιβιάδης Ζιάκκας, (BIΠE Λάρισας) • Έφορος: Γιώργος Δημητρόπουλος, (BIΠE Τρίπολης) • Έφορος: Παναγιώτης Πολυζωίδης,( BIΠE Σίνδου) • Αναπληρωτής Έφορος: Kων/νος Παπαπαναγιώτου, (BIΠE Σερρών)
